 ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2018

ΜΑΘΗΜΑΤΙΚΑ
ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
ΘΕΜΑ Α
Α1. Θεώρημα σελ. σχολ. βιβλ. 99
Α2.
α. Λ
1
 , αν x < 0
β. Θεωρούμε τη συνάρτηση f ( x ) =  x της οποία η γραφική παράσταση είναι :
 x , αν x ≥ 0


1
x

Παρατηρούμε ότι ενώ η f είναι συνεχής και «1-1» σε κάθε κλάδο της, αυτή δεν είναι γνησίως
μονότονη αφού για x < 0 η f είναι γνησίως φθίνουσα και για x ≥ 0 η f είναι γνησίως αύξουσα.
Α3. Θεωρία σελ. σχολ. βιβλ. 216
Α4. Λ, Λ, Σ, Σ, Σ

ΘΕΜΑ Β

Β1..
4
f ( x )= x − , x ∈ R − {0}
x2
−∞ −2 0 +∞
x3 + 8
f ′(x) = x +8
3
– 0 + +
x3
f ′ ( x ) =0 ⇔ x 3 + 8 =0 ⇔ x =− 3 −8 =−2 x3 – – +
x + 8 > 0 ⇔ x > −2
3

x 3 + 8 < 0 ⇔ x < −2 f ′(x) + – +

Για x ∈ ( −∞, −2] , η f 

Για x ∈ [ −2, 0 ) , η f 
Για x ∈ ( 0, +∞ ] , η f 
−∞ −2 0 +∞
Στη θέση x = −2 η f παρουσιάζει μέγιστο το
4 f ′(x) + 0 – +
f ( 2 ) =−2 − =−3
( −2 )
2

f (x)
Στη θέση x = 0 η f δεν ορίζεται άρα δεν παρουσιάζει
ακρότατο

1
  ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2018

Β2.
8 ⋅ 3x 2 −24
f ′′ ( x ) =
− 6 < 0 , για κάθε x ∈ R − {0}
x x4 −∞ 0 +∞
Άρα η f είναι κοίλη σε κάθε ένα από τα διαστήματα f ′′ ( x ) – –
( −∞, 0 ) , ( 0, +∞ )
Η f δεν παρουσιάζει σημεία καμπής. f (x)

Β3.
 4  1
κατακόρυφες : lim f ( x ) = lim  x − 2  = −∞ , διότι lim 2 = +∞
x →0 x →0
 x  x → 0 x
Άρα η x = 0 , (ο άξονας y΄y) είναι κατακόρυφη ασύμπτωτη της Cf
πλάγιες :
4
f (x) x− 2
• = lim x = lim 1 − 4 = 1 , διότι lim 4 = 0 άρα λ = 1
lim  3 
x →+∞ x x →+∞ x x →+∞
 x  x →+∞ x 3

   4 
• lim ( f ( x ) − λx =) 4
lim  x − 2 − x = lim  − 2 = 0
x →+∞ x →+∞
 x  x →+∞  x 
Άρα β = 0 και η ευθεία = y λx + β , ή y = x είναι πλάγια ασύμπτωτη της Cf στο +∞

4
f (x) x− 2
x =  4 
• lim = lim lim 1 − 3  =
1= λ
x →−∞ x x →−∞ x x →−∞
 x 
 4 
και lim ( f ( x ) − λx ) =lim  − 2  == 0 β , άρα η ευθεία y = x είναι πλάγια ασύμπτωτη της
x →−∞ x →−∞
 x 
Cf στο −∞

Β4.
 4 
lim f ( x ) = lim  x − 2  = −∞
x →−∞ x →−∞
 x 
 4 
lim f ( x ) = lim  x − 2  = +∞
x →+∞ x →+∞
 x 
η y = x ασύμπτωτη της Cf στο +∞
και στο −∞
η x = 0 κατακόρυφη ασύμπτωτη

2
  ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2018

ΘΕΜΑ Γ
Γ1.
Έστω x το ένα τμήμα του σύρματος. Τότε 8 − x είναι το άλλο τμήμα. Τότε E1
x
κατασκευάζουμε ένα τετράγωνο πλευράς α = και έναν κύκλος μήκους L= 8 − x
4
2 x
x x2 4
. Άρα=
E1 =  και
 4  16
L= 8 − x  (8 − x )
2
8− x 8− x 
2

 8 − x= 2πR ⇔ R= , άρα =
E 2 πR
= π
2
= 
L = 2πR  2π  2π  4π
R
x 2 (8 − x ) ( π + 4 ) x 2 − 64x + 256
2
E2
Επομένως E1 + E 2 = + = όπου 0 < x < 8
16 4π 16π

Άρα E ( x ) =
( π + 4 ) x 2 − 64x + 256 , x ∈ 0,8
( )
16π

Γ2.
Η συνάρτηση E ( x ) είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο ( 0,8 ) ως πολυωνιμική.
1 ( π + 4 ) x − 32
(x)
Τότε E′= 2 ( π + 4) x − =
64 
16π  8π
32
E′ ( x ) = 0 ⇔ ( π + 4 ) x − 32 = 0 ⇔ x =
π+4
32
Η συνάρτηση E ( x ) παρουσιάζει ολικό ελάχιστο για x =
32 0 π+4 8
π+4 E′ – 0 +
Ισχύει α = δ όπου δ η διάμετρος του κύκλου τότε
x x 8− x  32
= 2R ⇔ = 2   ⇔ x= , που ισούται με τη θέση E
4 4  2π  π+4
O.Ε.
στην οποία η E ( x ) ελαχιστοποιείται.

Γ3.
Βρίσκουμε το σύνολο τιμών της E ( x )

lim+ E ( x=
( π + 4 ) x 2 − 64x + 256= 256 16
) lim+ = >5
x →0 x →0 16π 16π π

lim E ( x )= lim−
( π + 4 ) x 2 − 64x + 256 16 ⋅ 4
= = 4<5
x →8− x →8 16π 16
 32  1  322 32 
E =  E =  ( π + 4 ) − 64 + 256   2, 24
 π+4 16π  ( π + 4) π+4
mm 2

 
 32   32 
Αν A1 = = 0,  τότε E ( A ) =E  , xlim E ( x )  [ 2, 24 , 5,19 )
 π + 4  π+4
1 +
→ 0

 
 32   32 
Αν A 2 =  = , 8  τότε E ( A 2 ) =E  , xlim E ( x )  [ 2, 24 , 4 )
π + 4    π+4
−
→ 8

Αλλά 5 ∈ E ( A1 ) και είναι μοναδική τιμή διότι E  για κάθε x ∈ A1 . Άρα υπάρχει μοναδικός
τρόπος.
3
  ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2018

ΘΕΜΑ Δ

Δ1. f= ( x ) 2e x −α − x 2 , α > 1 , x ∈ R
Η f είναι συνεχής και παραγωγίσιμη στο R ως πράξεις παραγωγίσιμων συναρτήσεων
′ ( x ) 2e x −α − 2x
f=
f ′′ ( x= 2 2 ( e x −α − 1)
) 2e x −α −=
f ′′ ( x ) = 0 ⇔ e x −α − 1 = 0 ⇔ x = α
f ′′ ( x ) > 0 ⇔ 2 ( e x −α − 1) > 0 ⇔ x > α
−∞ α +∞
f ′′ ( x ) < 0 ⇔ 2 ( e x −α − 1) < 0 ⇔ x < α
f ′′ ( x ) – 0 –
Το σημείο A ( α , f ( α ) ) ή A ( α , 2 − α 2 ) είναι σημείο καμπής της
f το οποίο είναι μοναδικό διότι η εξίσωση f (x)
2 ( e x −α − 1) = 0 ⇔ e x −α − 1 = 0 έχει μοναδική λύση την x = α Σ.K.

Δ2.
f=′(x) 2e x −α − 2x
( x ) 2e x −α − 2
f ′′=

• lim f ′ ( x ) = 0 + ∞ = +∞ και η f ′ συνεχής ως πράξη συνεχών συναρτήσεων.

x →−∞

  2e x −α 
• lim f ( x ) = lim ( 2e − 2x ) = lim  x 
′ x −α
− 2   = +∞ διότι
x →+∞ x →+∞ x →+∞
  x 
+∞
2e x −α +∞ 2e x −α
lim = lim = +∞
x →+∞ x DHL x →+∞ 1

• f ′ ( α ) =2e0 − 2α =2 − 2α =2 (1 − α ) < 0 για α > 1

Υπολογίζουμε το σύνολο τιμών της f ′

) [2 − 2α, + ∞ )
f ′
Αν A1 = ( −∞, α ] τότε f ′ ( A1 )= f ′ ( α ) , lim f ′ ( x ) =
 x →−∞

f ′ ( α ) , lim f ′ ( x ) )= [ 2 − 2α, + ∞ )
f ′
Αν A=
2 [α, +∞ ) τότε f ′ ( A 2 )=  x →+∞

αλλά το 2 − 2α < 0 για α > 1 επομένως το 0 ∈ f ′ ( A1 ) και το 0 ∈ f ′ ( A 2 ) .

Από το Θ.Ε.Τ θα υπάρχει x1 ∈ A1 ώστε f ′ ( x1 ) = 0 και υπάρχει x 2 ∈ A 2 ώστε f ′ ( x 2 ) = 0 .
Επίσης το x1 μοναδική λύση της f ′ στο ( −∞, α ] αφού f ′ γνησίως φθίνουσα στο ( −∞, α ]
και το x 2 μοναδική λύση της f ′ στο [ α, + ∞ ) αφού f ′ γνησίως αύξουσα στο [ α, + ∞ )
f ′
για x < x1 ⇒ f ′ ( x ) > f ′ ( x1 ) =
0
f ′
για α > x > x1 ⇒ f ′ ( x ) < f ′ ( x1 ) =
0

4
  ΠΑΝΕΛΛΑΔΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ 2018
f ′
για α < x < x 2 ⇒ f ′ ( x ) < f ′ ( x 2 ) =
0
f ′
για x > x 2 ⇒ f ′ ( x ) > f ′ ( x 2 ) =
0
Από τα πρόσημα της f ′ βρίσκουμε τη μονοτονία της f :
για x ∈ ( −∞, x1 ] η f γνησίως αύξουσα
για x ∈ [ x1 , x 2 ] η f γνησίως φθίνουσα (στο α η f συνεχής)
για x ∈ [ x 2 , + ∞ ) η f γνησίως αύξουσα
Επομένως στη θέση x1 η f παρουσιάζει τοπικό μέγιστο και στη θέση x 2 τοπικό ελάχιστο.

−∞ x1 α x2 +∞
f ′′ ( x ) – – 0 + +

f ′(x) + 0 – – 0 +

f (x)
T.M. T.Ε.

Δ3.
Έστω ότι υπάρχει λύση x 0 ∈ ( α, x1 ) , τότε ισχύει f ( x 0 ) = f (1) . Για την f η οποία είναι συνεχής και
παραγωγίσιμη στο [1, x 0 ] εφαρμόζεται θεώρημα Rolle. Άρα υπάρχει ξ ∈ (1, x 0 ) ώστε f ′ ( ξ ) = 0
 ξ = x1

άρα  ή άτοπο διότι τα x1 , x 2 ∉ ( α, x1 )
ξ = x
 2

Επομένως η εξίσωση f ( x ) = f (1) είναι αδύνατη στο διάστημα ( α, x 2 )

Δ4.
( x ) 2e x −2 − x 2 , f =
Για α = 2 , f= ′ ( x ) 2e x − 2 − 2x , f ( 2 ) =2e0 − 4 =−2 , f ′ ( 2 ) =2e0 − 4 =−2
Η συνάρτηση f δέχεται εφαπτομένη στο σημείο A ( 2, f ( 2 ) ) ή A ( 2, − 2 ) , την
y − f ( 2 ) =f ′ ( 2 )( x − 2 ) ⇔ y + 2 =−2 ( x − 2 ) . Άρα y =−2x + 2 και επειδή η f στο διάστημα [ 2, 3]
γνησίως φθίνουσα και η f ′′ ( x= 2 2 ( e x − 2 − 1) > 0 για κάθε x ∈ [ 2,3] , η f κυρτή και
) 2e x −2 −=
επομένως f ( x ) ≥ −2x + 2
3 3
f ( x ) x − 2 ≥ ( 2 − 2x ) x − 2 , άρα ∫ f ( x ) x − 2dx > ∫ ( 2 − 2x ) x − 2dx
2 2

Θέτουμε x − 2 = u και x − 2 = u ⇔ x = u + 2 , dx = 2udu

2 2

Για x = 2 , τότε u = 0
Για x = 3 , τότε u = 1
1
3 1 1
 u5 u3 
∫0  ( ) ∫0 ( ) 32
Άρα ∫ ( 2 − 2x ) x − 2dx =  − +  ⋅ = − − =
− 5 + 3 = −
2 4 2
2 2 u 2 u 2udu 4u 4u du 4
2  0 15

Οι παραπάνω απαντήσεις είναι ενδεικτικές