Dr.

Musli Vërbani

Lexo dhe mëso shkronjat e
Kur’anit

Kaçanik, 2019 
Autori:
Dr. Musli Vërbani

Titulli:
Lexo dhe mëso shkronjat e Kur’anit

Korrektura:
Burim Bunjaku

Botues:
Autori

Shtypi:
“Fokus Print”, Shkup

Të drejtën e ribotimit e rezervon autori

[2] 
[3] 
[4] 
Hyrje
Fëmijë të dashur, zëri i juaj është i ëmbël, trupi i juaj është i njomë,
zemra juaj është e pastër, mendja juaj është e kthjellët, gjuha juaj është e
njomë. Ta dini se keni lindur e nuk keni ditur asgjë; nuk keni ditur as të
flisni, e tash jeni në gjendje të flisni; nuk keni qenë në gjendje t’i bashkoni
dy shkronja, ndërsa sot thurni fjalë e fjali. Zoti i Lartmadhëruar ju ka dhënë
shikimin, dëgjimin dhe mendjen (e zemrën). Lexoni me emrin e Zotit, i Cili
ju ka krijuar. Lexoni me emrin e Zotit, i Cili ju ka mësuar. Lexoni me emrin
e Zotit, i Cili ju ka mësuar të flisni, të dëgjoni dhe të studioni. Lexoni fjalën
e Zotit me përkushtim, me vëmendje dhe me precizitet.
Kur’ani është Libër i Zotit, i cili i ka zbritur Muhamedit a.s. në gjuhën e
pastër arabe nëpërmjet melekut Xhibril, e kjo është bërë për të mirën e
njerëzimit. Fillon me suretul “el-Fatihah” dhe përfundon me suretu “en-
Nas”.
Muhamedi a.s. ka thënë: “Lexoni Kur’anin se vërtet ai do t’i bëjë
shefaat në ditë e kijametit lexuesit të tij”.
Në një hadith tjetër ka thënë.: “Më i miri prej jush është ai i cili e
mëson Kur’anin dhe ua mëson të tjerëve”. (Buhariu)
Muhamedi a.s.: “Ai i cili e këndon Kur’anin me shkathtësi dhe
precizitet, ai do të jetë me melaqet e dalluara fisnike, ndërsa ai i cili e
këndon Kur’anin dhe angazhohet ta këndojë mirë dhe gjen vështirësi
do të shpërblehet”. (mutefikun alejhi)
Kur’ani përbëhet prej 30 xhuzave, 120 hizbave, 114 sureve, 6236
ajeteve, prej 77439 fjalëve, 340740 germave.
Libri, të cilin e keni në dorë quhet “Lexo dhe mëso shkronjat e Kur’anit”.
- Librin e kam filluar me shkronjën elif sepse kjo është shkronja e
parë dhe me këtë shkronjë fillon emri Allah.
- Pastaj kam vazhduar me zanoret të cilat janë specifikë e gjuhës arabe
të cilat vendosen mbi ose nën bashktingëllore e ato janë “e”, “i” dhe “u”.
- Pas zanoreve te shkurta tri shkronja “elif”, “vav” dhe “je” janë tri
shkronja specifike të cilat ju ndihmojnë shkronjave tjera të zgjaten dy
zanore, me fjalë tjera dy vokale.
- “Pazanorin” dhe “zanoren e dyfishtë” e kam vendosur pas tyre.
- Kam vazhduar me shkronjën B duke e përfunduar me shkronjën e
fundit të alfabetit arab mirëpo gjithmonë duke pasur kujdes që secila
shkronjë në vijim të ketë fjalë nga shkronjat e mësuara para saj dhe jo nga
shkronjat të cilat vijnë më pastaj.
[5] 
- Pas formimit të fjalëve me të gjitha 28 shkronjat kam treguar edhe
mënyrën e lidhjes së fjalëve në fjali deri dhe humbjen e gjatësisë për shkak
të lidhjeve të fjalëve në fjali.

Pas thurjes së fjalëve me shkronjat e Kur’anit dhe pas lidhjes së fjalëve
në fjali jemi përgatitur që të lexojmë Librin më të dashur për çdo musliman
me të cilin libër duhet të jetojmë dhe të veprojmë. Kur të fillosh të lexosh
Kur’anin duhet kërkuar mbrojtje nga shejtani i mallkuar sepse Zoti i
Lartmadhëruar thotë: “Dhe kur të lexosh Kur’anin, kërko mbrojtje nga
Allahu prej shejtanit të mallkuar.” Për këtë arsye kur të fillohet leximi i
Kur’anit fillohet me “Euudhu bil-lahi minesh-shejtaanirr-rraxhiim”.
Në fillim të sureve përpos suretu Tevbe fillohet me BISMIL-LAHIRR-
RRAHMANIRR-RRAHIM.

Pasi që gjuha arabe është gjuha e Kur’anit ne në këtë libër kemi sjellë
rreth njëmijë fjalë arabe të cilat përveç tjerash do të shërbejnë edhe si një
fjalorth dhe si një parapërgatitje që pas mësim-leximit të Kur’anit në të
ardhmen ta mësojmë edhe kuptimin e tij.

Leximi i Kur’anit ju sjell freski në zemra, lumturi në shpirtra, afrim në
fjalën e Allahut, dobi të përgjithshme dhe fitoni shpërblim prej Allahut dhe
kënaqësi prej Tij. Shpresoj që, edhe mua edhe juve, Allahu të na bëjë prej
atyre që e lexojnë Kur’anin, e mësojnë atë dhe menjëherë ua mësojnë të
tjerëve.
Duke lexuar Kur’anin arrijmë gradën dhe shoqërinë e atyre që Allahu i
ka ngritur më së larti, pra pejgamberëve, të sinqertëve, dëshmorëve dhe të
mirëve, sepse nuk ka shoqërim më të mirë se shoqërimi me ta.
Para leximit dhe pas leximit bëje këtë lutje:

O Zoti im! Ti je Ndriçues i çdo çështje. Me dritën e librit Tënd
ndriçoje shikimin tim, me dritën e librit Tënd pastroje zemrën
time, me dritën e librit Tënd zgjeroje kraharorin tim, me dritën
e librit Tënd pastroje dhe ndriçoje trupin tim.

[6] 
Në fillim do të shpjegojmë tri shkronjat karakteristike të shkronjave të
Kur’anit e ato janë:
− Elifun;
− Vavun; dhe
− Jaun.
Shkronjat karakteristike kanë rol të dyfishtë, ndonjëherë shërbejnë si
bashkëtingëllore, ndonjëherë shërbejnë për zgjatim.

Shkronjat karakteristike janë:

Shkronja ‫ا‬ elifun

Shkronja ‫و‬ vavun

Shkronja ‫ي‬ jaun

[7] 
Zanoret e shkurtra

ُ ُ ُ
fet’ha kesra damme

Në gjuhën arabe ka tri zanore, për t'i shënuar ato vihen shenja mbi ose
nën shkronjë.

Ato janë:
َ - fet'ha i cili shënohet mbi shkronjë dhe lexohet “e”,
َ - kesra i cili shënohet nën shkronjë e cila lexohet “i” dhe
َ - damme i cili shënohet mbi shkronjë e cila lexohet “u”.

[8] 
Shkronja “Elif”

‫ا‬

Elifi është shkronja e parë e shkronjave arabe, kjo shkronjë është
bashkëtingëllore, edhe pse në gjuhën shqipe duket si zanore.

Shkronja elif, kur të jetë me fet’han (ُ) lexohet e:

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
e e e
Shkronja elif, kur të jetë me kesretun (ُ) lexohet i:

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
i i i
Shkronja elif, kur të jetë me dametun (ُ) lexohet u:

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
u u u
Shkronja e elifit me tri zanoret e shkurtra:

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
u i e

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
i e u

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
e u i
[9] 
Tani le ta lexojmë të kombinuar shkronjën elif me fet’ha, kesra dhe damme:

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
e e e

‫ا‬ ‫ا‬
‫ا‬
i i i

‫ا‬ ‫ا‬
‫ا‬
u u u

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
u i e

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
i e u

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
e u i

[10] 
Shkronja “Hemze” (elifi i shkurtuar)

‫ﺀ‬
Hemzeja është shkronja e parë e shkronjave arabe. Kjo shkronjë është
bashkëtingëllore, edhe pse në gjuhën shqipe duket si zanore. Hemze është tingull
bashkëtingëllor që nganjëherë shkruhet si ‫ا‬ e nganjëherë si ‫ ﺀ‬e që në gjuhën
shqipe nuk ekziston. Shqiptohet duke lëshuar frymë përmes fytit të shtrënguar,
ndërsa në fillim të fjalës shkruhet gjithmonë në formë të elifit.
Ashtu sikur elifi, edhe shkronja hemze kur të jetë me fet’han (َ)lexohet e:

‫ء‬ ‫ء‬ ‫ء‬
e 1e
Shkronja hemze, kur të jetë me kesretun (ُ) lexohet i:
e

.
‫ء‬
2‫ء‬ ‫ء‬
i i i
2 (ُ) lexohet u:
Shkronja hemze, kur të jetë me dametun

‫ء‬ c‫ء‬ ‫ء‬
u m u u
Hemze shkruhet nganjëherë ‫ ء‬e nganjëherë ka për bartës ‫ ا و‬ose ‫( ى‬pa pika).
Kur ‫ و‬dhe ‫ ى‬janë bartëse të hemzes (‫)ئ ؤ‬, atëherë ata nuk lexohen.
Shkronja e hemzes me tri zanoret e shkurtra:

‫ء‬ ‫ء‬ ‫ء‬
u i e

‫ء‬ ‫ء‬ ‫ء‬
i e u

‫ء‬ ‫ء‬ ‫ء‬
e u i

[11] 
Tani le ta lexojmë të kombinuar shkronjën hemze me fet’ha, kesra dhe
damme:

onja

‫ء‬ ‫ء‬ ‫ء‬
e 1e e

hemze, kur të jetë me kesretun (ُ).lexohet i:

‫ء‬ 2‫ء‬ ‫ء‬
i 2i i
S hemze, kur të jetë me dametun (ُ) cle
xohet u:
m
‫ء‬ ‫ء‬ ‫ء‬
u u u
Hemze s
hkruhet nganjëherë ‫ ء‬e nganjëherë ka për bartës ‫ ا و‬ose ‫( ى‬pa pika). Kur ‫و‬
dhe ‫ ى‬janë bartëse të hemzes (‫)ئ ؤ‬, atëherë ata nuk lexohen.
Shkronja e hemzes me tri zanoret e shkurtra:

‫ء‬ ‫ء‬ ‫ء‬
u i e

‫ء‬ ‫ء‬ ‫ء‬
i e u

‫ء‬ ‫ء‬ ‫ء‬
e u i

[12] 
Shkronja “Vavun”

‫و‬
Shkronja vavun apo shkronja v është shkronjë karakteristike, forma e
saj është ‫و‬.
Shkronja vavun, kur të jetë me fet’han (َ) lexohet ve:

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
ve ve ve
Shkronja vavun, kur të jetë me kesretun (ُ) lexohet vi:

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
vi vi vi
Shkronja vavun, kur të jetë me dametun (ُ) lexohet vu:

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
vu vu vu
Shkronja e vav-it me tri zanoret e shkurtra:

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
vu vi ve

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
vi ve vu

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
ve vu vi
[13] 
Tani le ta lexojmë të kombinuar shkronjën vav me fet’ha, kesra dhe
damme:ro
nja

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
ve ve ve
vavun, kur të jetë me kesretun (ُ) lexohet vi:

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
vi vi vi
Shkronja vavun, kur të jetë me dametun (ُ) lexohet vu:

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
vu vu vu
Shkronja e vav-it me tri zanoret e shkurtra:

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
vu vi ve

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬

vi ve vu

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
ve vu vi

[14] 
Shkronja “Jaun”
‫ي‬
Shkronja jaun apo shkronja j është shkronjë karakteristike.
Paraprakisht duhet të dimë se në gjuhën arabe shumica e shkronjave i
ndërrojnë format varësisht prej vendit se ku gjenden në fjalë, në fillim, mes, fund
apo veçmas.
Format e shkronjës jaun:
Fund Mes Fillim
‫ي‬ ‫ــيـ‬ ‫يـ‬
Shkronja jaun, kur të jetë me fet’han (َ) lexohet je:

‫يـ‬ ‫يـ‬ ‫يـ‬
je je je
Shkronja jaun me strukturë tjetër:

‫ى‬ ‫ى‬ ‫ى‬
je je je
Shkronja jaun, kur të jetë me kesretun lexohet ji:

‫يـ‬ ‫يـ‬ ‫يـ‬
ji ji ji
Shkronja jaun me strukturë tjetër:

‫ى‬ ‫ى‬ ‫ى‬
ji ji ji
Shkronja jaun, kur të jetë me dammetun lexohet ju:

‫يـ‬ ‫يـ‬ ‫يـ‬
ju ju ju
Shkronja jaun me strukturë tjetër:

‫ى‬ ‫ى‬ ‫ى‬
ju ju ju

[15] 
Tani le ta lexojmë të kombinuar shkronjën jaun me fet’ha, kesra dhe
damme:

‫يـ‬ ‫يـ‬ ‫يـ‬
je je je
Shkronja jaun
me strukturë tjetër:

‫ى‬ ‫ى‬ ‫ى‬
je je je
Shkronja jaun
, kur të jetë me kesretun lexohet ji:

‫يـ‬ ‫يـ‬ ‫يـ‬
ji ji ji

Shkronja jaun m
e strukturë tjetër:

‫ى‬ ‫ى‬ ‫ى‬
ji ji ji
Shkronja ja
un, kur të jetë me dammetun lexohet ju:

‫يـ‬ ‫يـ‬ ‫يـ‬
ju ju ju
Shkronja ja
un me strukturë tjetër:

‫ى‬ ‫ى‬ ‫ى‬
ju ju ju

[16] 
Shkronja “Jaun” me zanoret e shkurtra

Shkronja jaun vjen në dy forma. Shkronja jaun pa dy pika dhe shkronja
jaun me dy pika.

Shkronja j në formën pa dy pika:

‫ى‬ ‫ى‬ ‫ى‬
ju ji je

Shkronja j në formën me dy pika:

‫يـ‬ ‫يـ‬ ‫يـ‬
ju ji je

[17] 
[18] 
Zanorja e dyfishtë – TENVINI

ً
Zanoret e, i, u, mund të dyfishohen. Ky dyfishim quhet tenvin dhe vjen
vetëm në fund të fjalës.
Kur shkronjës elif i vendosim përmbi dy fet’ha, më nuk lexohet e, por
lexohet en:

‫اا‬ ‫اا‬ ‫اا‬
en – e en – e en – e
Tenvini me kesra lexohet in:

‫اا‬ ‫اا‬ ‫اا‬
in – i in – i in – i
Tenvini me damme lexohet un:

‫اا‬ ‫اا‬ ‫اا‬
un – u un – u un – u

Shkronja elif me zanoren e dyfishtë me kombinime:

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
un en in

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
in un en

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
en in un
[19] 
Kur shkronjës ja ia vendosim dy fet’ha nuk lexohet je por jen:

‫يي‬ ‫ىى‬ ‫يي‬
jen – je jen – je jen – je
Kur shkronjës ja ia vendosim dy kesra nuk lexohet ji por jin:

‫ىى‬ ‫ىي‬ ‫ىى‬
jin – ji jin – ji jin – ji
Kur shkronjës ja ia vendosim dy damme nuk lexohet ju por jun:

‫ىى‬ ‫يي‬ ‫ىى‬
jun – ju jun – ju jun – ju

Shkronja jaun me zanore të dyfishtë me kombinime:

‫ى‬ ‫ي‬ ‫ى‬
jun jen jin

‫ي‬ ‫ى‬ ‫ى‬
jin jun jen

‫ي‬ ‫ى‬ ‫ي‬
jen jin jun

[20] 
Kur mbi shkronjën vav i vendosim dy fet’ha nuk lexohet ve por ven:

‫وو‬ ‫وو‬ ‫وو‬
ven – ve ven – ve ven – ve
Kur nën shkronjën vav i vendosim dy kesra nuk lexohet vi por vin:

‫وو‬ ‫وو‬ ‫وو‬
vin - vi vin - vi vin - vi
Kur mbi shkronjën vav i vendosim dy damme nuk lexohet vu por vun:

‫وو‬ ‫وو‬ ‫وو‬
vun - vu vun - vu vun - vu

Shkronja vavun me zanore të dyfishtë me kombinime:

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
vun ven vin

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
vin vun ven

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
ven vin vun

[21] 
Tani le ta përsërisim mësimin e tenvinit edhe një herë:

nvini me kesra lexohet in:

‫اا‬ ‫اا‬ ‫اا‬
en – e en – e en – e

‫اا‬ ‫اا‬ ‫اا‬
in – i in – i in – i
Tenvini me damme lexohet un:

‫اا‬ ‫اا‬ ‫اا‬
un – u un – u un – u
Shkronja elif me zanoren e dyfishtë me kombinime:

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
un en in

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
in un en

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
en in un

Kur shkronjës ja ia vendosim dy fet’ha nuk lexohet je por jen:

[22] 
‫يي‬ ‫ىى‬ ‫يي‬
jen – je jen – je jen – je
Kur shkronjës ja ia vendosim dy kesra nuk lexohet ji por jin:

‫ىى‬ ‫ىي‬ ‫ىى‬
jin – ji jin – ji jin – ji
Kur shkronjës ja ia vendosim dy damme nuk lexohet ju por jun:

‫ىى‬ ‫يي‬ ‫ىى‬
jun – ju jun – ju jun – ju
Shkron
ja jaun me zanore të dyfishtë me kombinime:

‫ى‬ ‫ي‬ ‫ى‬
jun jen jin

‫ي‬ ‫ى‬ ‫ى‬
jin jun jen

‫ي‬ ‫ى‬ ‫ي‬
jen jin jun

[23] 
Kur mbi shkronjën vav i vendosim dy fet’ha nuk lexohet ve por ven:

‫وو‬ ‫وو‬ ‫وو‬
ven – ve ven – ve ven – ve
Kur nën shkronjën vav i vendosim dy kesra nuk lexohet vi por vin:

‫وو‬ ‫وو‬ ‫وو‬
vin - vi vin - vi vin - vi
Kur mbi shkronjën vav i vendosim dy damme nuk lexohet vu por vun:

‫وو‬ ‫وو‬ ‫وو‬
vun - vu vun - vu vun - vu
Shkr
onja vavun me zanore të dyfishtë me kombinime:

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
vun ven vin

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
vin vun ven

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
ven vin vun

[24] 
Zanorja e gjatë “a”
Elifi është shkronjë karakteristike dhe ajo shërben edhe për zgjatjen e
zanores a. Kur elifi të paraqitet afër një elifi tjetër, atëherë njëra shkruhet e
gjatë kurse njëra e shkurtë dhe e zë vendin e fet’has.
Zanorja e gjatë “a” e formuar nga bashkëtingëlloret elif, vavun dhe jaun.
Kur elifi takohet me një elif tjetër nuk lexohet e, por aa:

‫ا آ‬ ‫ا آ‬ ‫ا آ‬
aa – e aa – e aa – e
Kur shkronjës vav përpos zanores e i shtohet edhe elifi, nuk lexohet ve
por vaa:

‫و وا‬ ‫و وا‬ ‫و وا‬
vaa – ve vaa – ve vaa – ve
Kur shkronjës jaun përpos zanores e i shtohet edhe elifi nuk lexohet je
por jaa:

‫ي يا‬ ‫ي يا‬ ‫ي يا‬
jaa – je jaa – je jaa – je

Zanorja e gjatë kur është me elifin, vavin dhe jaun, me kombinime:

‫وا‬ ‫آ‬ ‫يا‬
vaa aa jaa

‫آ‬ ‫وا‬ ‫يا‬
aa vaa jaa

‫يا‬ ‫آ‬ ‫وا‬
jaa aa vaa

[25] 
Tani le ta lexojmë edhe një herë zanoren e gjatë a:

‫ا آ‬ ‫ا آ‬ ‫ا آ‬
aa – e aa – e aa – e
Kur shkronjës vav përpos zanores e i shtohet edhe elifi, nuk lexohet ve
por vaa:

‫و وا‬ ‫و وا‬ ‫و وا‬
vaa – ve vaa – ve vaa – ve
Kur shkronjës jaun përpos zanores e i shtohet edhe elifi nuk lexohet je
por jaa:

‫ي يا‬ ‫ي يا‬ ‫ي يا‬
jaa – je jaa – je jaa – je
Zanorja e gjatë ku

r është me elifin, vavin dhe jaun, me kombinime:

‫وا‬ ‫آ‬ ‫يا‬
vaa aa jaa

‫آ‬ ‫وا‬ ‫يا‬
aa vaa jaa

‫يا‬ ‫آ‬ ‫وا‬
jaa aa vaa

[26] 
Zanorja e gjatë “i”
Ne tashmë kemi treguar se shkronja j është shkronjë karakteristike sepse
përpos që shërben si shkronjë ajo shërben edhe për zgjatjen e zanores i.
Kur shkronjës elif përpos kesres i shtohet edhe shkronja j, nuk lexohet i,
e as ij, por lexohet i e gjatë, pra ii:

‫ا اي‬ ‫ا اي‬ ‫ا اي‬
ii – i ii – i ii – i
Kur shkronjës vav përpos kesres i shtohet edhe shkronja j, nuk lexohet
vi por vii:

‫و وي‬ ‫و وي‬ ‫و وي‬
vii – i vii – vi vii – vi
Kur shkronjës j përpos kesres i shtohet edhe shkronja j, nuk lexohet jij
por lexohet jii:

‫ي يي‬ ‫ي يي‬ ‫ي يي‬
jii – ji jii – ji jii – ji
Shkronja i e gjatë në raste të ndryshme:

‫وي‬ ‫اي‬ ‫يي‬
vii ii jii

‫يي‬ ‫وي‬ ‫اي‬
jii vii ii

‫يي‬ ‫اي‬ ‫وي‬
jii ii vii

[27] 
K Tani le ta lexojmë edhe një herë zanoren e gjatë i:

ur shkronjës vav përpos kesres i shtohet edhe shkronja j, nuk lexohet vi

‫ا اي‬ ‫ا اي‬ ‫ا اي‬
ii – i ii – i ii – i
por vii:

‫و وي‬ ‫و وي‬ ‫و وي‬
vii – i vii – vi vii – vi
ur shr j përpos kesres i shtohet edhe shkronja j, nuk lexohet jij por lexohet:

‫ي يي‬ ‫ي يي‬ ‫ي يي‬
jii – ji jii – ji jii – ji

Shkronja i e gjatë në raste të ndryshme:

‫وي‬ ‫اي‬ ‫يي‬
vii ii jii

‫يي‬ ‫وي‬ ‫اي‬
jii vii ii

‫يي‬ ‫اي‬ ‫وي‬
jii ii vii

[28] 
Zanorja e gjatë “u”
Tashmë kemi treguar se shkronja vav është shkronjë karakteristike sepse
përveçse është shkronjë ajo shërben edhe për zgjatjen e zanores u.
Kur shkronjës elif përpos dammes i shtohet edhe shkronja v, atëherë nuk
lexohet uv por uu:

‫ا او‬ ‫ا او‬ ‫ا او‬
uu – u uu – u uu – u
Kur shkronjës v përpos dammes i shtohet edhe shkronja v, atëherë
lexohet vu:

‫و وو‬ ‫و وو‬ ‫و وو‬
vuu – vu vuu – vu vuu – vu
Kur shkronjës jaun përpos dammes i shtohet edhe shkronja vav, atëherë
lexohet juu:

‫ي يو‬ ‫ي يو‬ ‫ي يو‬
juu – ju juu – ju juu – ju
Zanorja u e zgjatur në raste të ndryshme:

‫وو‬ ‫يو‬ ‫او‬
vuu juu uu

‫او‬ ‫وو‬ ‫يو‬
uu vuu juu

‫يو‬ ‫او‬ ‫وو‬
juu uu vuu

[29] 
Tani le ta lexojmë edhe një herë zanoren e gjatë u:

‫ا او‬ ‫ا او‬ ‫ا او‬
uu – u uu – u uu – u
Kur shkronjës v përpos dammes i shtohet edhe shkronja v, atëherë
lexohet vu:

‫و وو‬ ‫و وو‬ ‫و وو‬
vuu – vu vuu – vu vuu – vu
Kur shkronjës jaun përpos dammes i shtohet edhe shkronja vav, atëherë
lexohet juu:

‫ي يو‬ ‫ي يو‬ ‫ي يو‬
juu – ju juu – ju juu – ju
Zanorja u e zgjatur në ras
t
e të ndryshme:

‫وو‬ ‫يو‬ ‫او‬
vuu juu uu

‫او‬ ‫وو‬ ‫يو‬
uu vuu juu

‫يو‬ ‫او‬ ‫وو‬
juu uu vuu

[30] 
Sukuni (pazanori)

ً
Siç e kemi mësuar edhe më herët, zanoret e shkurta janë el fet’hatu, el
kesretu dhe ed-dammetu, por nëse shkronja në vend të tyre e ka sukunin ُ,
atëherë lexohet “ë”.
Sukuni ُ rri gjithmonë mbi shkronjë.
Sukuni vjen vetëm në fund dhe në mes të fjalës pa zanore të shkurtë dhe
formon rrokje të mbyllur.
Kur shkronja është e shkruar me sukun shqiptohet si gjysmë tingull,
duke u mbështetur në tingullin e mëparshëm:
Shkronja elif me sukun:

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
ë ë ë

Shkronja vavun me sukun:

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
v v v

Shkronja jaun me sukun:

‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬
j j j

[31] 
Sukuni pas zanoreve të shkurta:

‫اا‬ ‫اا‬ ‫اا‬
eë ië uë

‫او‬ ‫او‬ ‫او‬
ev iv uv

‫اي‬ ‫اي‬ ‫اي‬
ej ij uj

Zanorja e shkurtë, zanorja e gjatë dhe sukuni:

‫ا‬ ‫اي‬ ‫اا‬
e ii uë

‫و‬ ‫وا‬ ‫او‬
vu vaa iv

‫ي‬ ‫يو‬ ‫اي‬
ji juu ej

[32] 
Tani le ta përsërisim sukunin edhe një herë:

‫ا‬ ‫ا‬ ‫ا‬
ë ë ë

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
v v v

‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬
j j j

‫اا‬ ‫اا‬ ‫اا‬
eë ië uë

‫او‬ ‫او‬ ‫او‬
ev iv uv

‫اي‬ ‫اي‬ ‫اي‬
ej ij uj

[33] 
[34] 
‫ب‬ = B
Nxënës i dashur, tek shkronjat arabe përveç tjerash është edhe një
karakteristikë tjetër për dallim nga shkronjat shqipe, e kjo është se shumica
e shkronjave arabe ndryshojnë formë varësisht prej pozicionit të tyre në
fjalë, e edhe shkronja b është njëra prej tyre. Le ta shikojmë se si duket
shkronja b:

Fund Mes Fillim

‫ـب‬ ‫ـبـ‬ ‫بـ‬

B me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬
bu bi be

‫بو‬ ‫بي‬ ‫با‬
buu bii baa

‫اب‬ ‫اب‬ ‫اب‬
ub ib eb

‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬
bun bin ben

[35] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën b me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬
be bi bu bi be bu bu bi be

‫با‬ ‫بي‬ ‫بو‬ ‫بي‬ ‫با‬ ‫بو‬ ‫بو‬ ‫بي‬ ‫با‬
baa bii buu bii baa buu buu bii baa

‫اب ا ب ا ب‬ ‫اب ا ب ا ب‬ ‫اب‬ ‫اب اب‬
eb ib ub ib eb ub ub ib eb

‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬ ‫ب‬
ben bin bun bin ben bun bun bin ben

1. Shkronja b me zanore të shkurta:

[36] 
Këtu i kemi 24 fjalë arabe të cilat në vete e përmbajnë shkronjën b dhe
për ndidhmesë nën të e kemi versionin me shkronja shqipe:

‫اب‬ ‫اب‬ ‫اب‬
eben ebin ebun

‫ابا‬ ‫ابي‬ ‫ابو‬
ebaa ebii ebuu

‫بابا‬ ‫ءابا‬ ‫ءاب‬
baaben aabaa aabe

‫آبو‬ ‫اوبو‬ ‫ابي‬
aabuu uubuu ubii

‫ابو ابا‬ ‫ابو اب‬ ‫ابو اب‬
ebuu eben ebuu ebin ebuu ebun

‫بباب‬ ‫باب‬ ‫باء‬
bi baabin baabun baun

‫يا اب‬ ‫اوبي‬ ‫اب‬
jaa ebii uubii ub

‫آباء‬ ‫ابواب‬ ‫اياب‬
aabaaun ebvaabun ijaabun

[37] 
Tani le t’i lexojmë përsëri dhe ta mësojmë kuptimin e këtyre fjalëve:

‫اب‬ ‫اب‬ ‫اب‬
babai babait babai

‫ابا‬ ‫ابي‬ ‫ابو‬
babai i tij babai im babai i tij

‫بابا‬ ‫ءابا‬ ‫ءاب‬
derës janë kthyer është kthyer

‫آبو‬ ‫اوبو‬ ‫ابي‬
janë kthyer (ata) refuzoni refuzo

‫ابو ابا‬ ‫ابو اب‬ ‫ابو اب‬
babai të babait babait të babait babai i babait

‫بباب‬ ‫باب‬ ‫باء‬
në derë dera shkronja “b”

‫يا اب‬ ‫اوبي‬ ‫اب‬
a është babai? refuzoj (gj.f.) refuzo

‫آباء‬ ‫ابواب‬ ‫اياب‬
prindërit dyer kthimi

[38] 
‫ = ت‬T
Në vijim do të shpjegojmë shkronjën t:

Fund Mes Fillim

‫ـت‬ ‫ـتـ‬ ‫تـ‬
T me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬
tu ti te

‫تو‬ ‫تي‬ ‫تا‬
tuu tii taa

‫ات‬ ‫ات‬ ‫ات‬
ut it et

‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬
tun tin ten

[39] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën t me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun dhe zanore të dyfishtë:
ta, të gjata,

1. Shkronja t me zanore të shkurta:

‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬
te ti tu ti te tu tu ti te

2. Shkronja t me zanore të gjata:

‫تا‬ ‫تي‬ ‫تو‬ ‫تي‬ ‫تا‬ ‫تو‬ ‫تو‬ ‫تي‬ ‫تا‬
taa tii tuu tii taa tuu tuu tii taa

3. Shkronja t me sukun:

‫ات ات ات‬ ‫ات ات ات‬ ‫ات ات ات‬
et it ut it et ut ut it et

4. Shkronja t me zanore të dyfishtë:

‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬ ‫ت‬
ten tin tun tin ten tun tun tin ten

[40] 
‫تبت‬ ‫تبت‬ ‫تبت‬
tubtu tubti tubte

‫توبي‬ ‫تابو‬ ‫تاب‬
tuubii taabuu taabe

‫تابت‬ ‫تتوبا‬ ‫تب‬
taabet tetuubaa tub

‫آيات‬ ‫آيت‬ ‫تاءب‬
aajaatun aajetun taaibun

‫اتاتو‬ ‫تاتو‬ ‫ياتو‬
e teëtuu teëtuu jeëtuu

‫يا ابتي‬ ‫يا ابت‬ ‫ابتي‬
jaa ebetii jaa ebeti ebetii

‫يتوبو‬ ‫تتوبوا‬ ‫توبوا‬
jetuubuu tetuubu tuubu

‫تابت‬ ‫توبت‬ ‫بيت‬
taabutun tevbetun bejtun

[41] 
‫تبت‬ ‫تبت‬ ‫تبت‬
jam penduar je penduar (gj.f.) je penduar

‫توبي‬ ‫تابو‬ ‫تاب‬
pendohu (gj.f.) janë penduar është penduar

‫تابت‬ ‫تتوبا‬ ‫تب‬
është penduar (ajo) pendoheni pendohu

‫آيات‬ ‫آيت‬ ‫تاءب‬
ajete ajet penduesi

‫اتاتو‬ ‫تاتو‬ ‫ياتو‬
a do të vini? vini vijnë

‫يا ابتي‬ ‫يا ابت‬ ‫ابتي‬
o babai im o babai im (gj.f.) o babai im

‫يتوبو‬ ‫تتوبوا‬ ‫توبوا‬
pendohen pendoheni pendohuni

‫تابت‬ ‫توبت‬ ‫بيت‬
sënduku pendim shtëpia

[42] 
‫= ث‬ TH

Në vijim do të shpjegojmë shkronjën th:

Fund Mes Fillim

‫ــث‬ ‫ــثـ‬ ‫ثـ‬
Th me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬
thu thi the

‫ثو‬ ‫ثي‬ ‫ثا‬
thuu thii thaa

‫اث‬ ‫اث‬ ‫اث‬
uth ith eth

‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬
thun thin then
Le ta përsërisim edhe një herë shkronjën b me zanore të shkurta, të gjata, me
sukun dhe zanore të dyfishta:

1. Sh

[43] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën th me zanore të shkurta, zanore të
gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

2.
3. ronja th me zanore të shkurta:

‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬
the thi thu thi the thu thu thi the

4. Shkronja th me zanore të gjata:

‫ثا‬ ‫ثي‬ ‫ثو‬ ‫ثي‬ ‫ثا‬ ‫ثو‬ ‫ثو‬ ‫ثي‬ ‫ثا‬
thaa thii thuu thii thaa thuu thuu thii thaa

5. Shkronja th me sukun:

‫اث‬ ‫اث‬ ‫اث‬ ‫اث‬ ‫اث‬ ‫اث‬ ‫اث‬ ‫اث‬ ‫اث‬
eth ith uth ith eth uth uth ith eth

6. Shkronja th me zanore të dyfishtë:

‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬ ‫ث‬
then thin thun thin then thun thun thin then

[44] 
‫ثابت‬ ‫ثبت‬ ‫ثبت‬
thaabitun thubite thebete

‫ثبات‬ ‫ثياب‬ ‫ثواب‬
thubaatun thijaabun thevaabun

‫يثبت‬ ‫تثبت‬ ‫اثبت‬
juthbitu tuthbitu uthbitu

‫يثوب‬ ‫تثوب‬ ‫اثوب‬
jethuubu tethuubu ethuubu

‫ثابو‬ ‫ثابت‬ ‫ثاب‬
thaabuu thaabet thaabe

‫اثاثي‬ ‫اثاث‬ ‫ثوب‬
ethaathii ethaathun thevbun

‫ثابتوا‬ ‫ثابتو‬ ‫ثبات‬
thaabituu thaabetuu thubaatun

‫ثويبت‬ ‫ثوبتي‬ ‫ثاويا‬
thuvejbetun thevbetii thaavijen

[45] 
‫ثابت‬ ‫ثبت‬ ‫ثبت‬
forcues është forcuar e ka forcuar

‫ثبات‬ ‫ثياب‬ ‫ثواب‬
përforcim rrobat shpërblim

‫يثبت‬ ‫تثبت‬ ‫اثبت‬
forcon ai forcon forcoj

‫يثوب‬ ‫تثوب‬ ‫اثوب‬
shpërblen ai shpërblen ti shpërblej

‫ثابو‬ ‫ثابت‬ ‫ثاب‬
janë forcuar është forcuar (gj.f.) ka shpërblyer

‫اثاثي‬ ‫اثاث‬ ‫ثوب‬
rrobat rroba rroba

‫ثابتوا‬ ‫ثابتو‬ ‫ثبات‬
forcohuni janë forcuar kanë shpërblyer

‫ثويبت‬ ‫ثوبتي‬ ‫ثاويا‬
shpërblim i vogël rroba ime i vendosur

[46] 
Bashkëtingëllorja e dyfishtë “Teshtidi”

ُ TESHTIDI
Në gjuhën arabe e kemi zanoren e dyfishtë e cila është zanore e gjatë që
vjen te tri shkronjat: elifun, vavun dhe jaun, dhe e kemi edhe
bashkëtingëlloren e gjatë e cila vjen te të gjitha shkronjat e dyfishta të cilat
nuk shkruhen dy herë por mbi to vendoset shenja e përsëritjes dhe e
shtrëngimit e cila quhet teshtid ُ.
Teshtidi shërben për ta dyfishuar shqiptimin e germës mbi të cilën
qëndron.
Teshtidi vjen vetëm në mes dhe në fund të fjalë, por asnjëherë në fillim.
Teshtidi gjithmonë rri mbi shkronjë.

Teshtidi mbi shkronjën b:

‫اب‬ ‫ا بب‬ ‫اب‬
ebbe eb-be ebe

Teshtidi mbi shkronjën j:

‫اي‬ ‫ايي‬ ‫اي‬
ejje ej-je eje

Teshtidi mbi shkronjën v:

‫او‬ ‫اوو‬ ‫او‬
evve ev-ve eve

[47] 
Teshtidi mbi shkronjat b, j dhe v:

‫اب‬ ‫ا بب‬ ‫اب‬ ‫اي ايي اي‬ ‫او‬ ‫اوو‬ ‫او‬
ebbe eb-be ebe ejje ej-je eje evve ev-ve eve

Në këtë formë sikurse më sipër teshtidi do të qëndroj edhe mbi shkronjat
e tjera edhe nëse ato shkronja kanë zanore të shkurta apo të gjata.

Shembuj të teshtidit në raste të ndryshme:

‫اب ب‬ ‫اب ب‬ ‫اب ب‬
ebbeben ebbebun ebbebin

‫اي‬ ‫اي‬ ‫اي‬
ejjen ejjun ejjin

‫اي‬ ‫ي‬
ُّ ‫ا‬ ‫اي‬
ejje ejju ejji

‫اوابا‬ ‫اواب‬ ‫اواب‬
evvaaben evvaabun evvaabin

‫ايُّوب‬ ‫ايُّوب‬ ‫ايُّوب‬
ejjuu bin ejjuubun ejjuu ben

[48] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën b me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun dhe zanore të dyfishtë:

ronjën b:

‫اب‬ ‫ا بب‬ ‫اب‬
ebbe eb-be ebe

Teshtidi mbi shkronjën j:

‫اي‬ ‫ايي‬ ‫اي‬
ejje ej-je eje

Teshtidi mbi shkronjën v:

‫او‬ ‫اوو‬ ‫او‬
evve ev-ve eve

[49] 
‫اب‬ ‫ا بب‬ ‫اب‬
ebbe eb-be ebe

‫اي‬ ‫ايي‬ ‫اي‬
ejje ej-je eje

‫او‬ ‫اوو‬ ‫او‬
evve ev-ve eve

[50] 
‫ج‬ = XH

Në vijim do ta mësojmë shkronjën xh.

Fund Mes Fillim

‫ـج‬ ‫ـجـ‬ ‫جـ‬

Xh me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬
xhu xhi xhe

‫جو‬ ‫جي‬ ‫جا‬
xhuu xhii xhaa

‫اج‬ ‫اج‬ ‫اج‬
uxh ixh exh

‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬
xhun xhin xhen

[51] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën xh me zanore të shkurta, zanore të
gjata, sukun, zanore të dyfishtë dhe me teshtid:
sim edhe një herë shkronjën xh me zanore të shkurta, të gjata, me sukun dhe
zanore të dyfishta:

1. Shkronja xh me zanore të shkurta:

‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬
xhe xhi xhu xhi xhe xhu xhu xhi xhe

2. Shkronja xh me zanore të gjata:

‫جا‬ ‫جي‬ ‫جو‬ ‫جي‬ ‫جا‬ ‫جو‬ ‫جو‬ ‫جي‬ ‫جا‬
xhaa xhii xhuu xhii xhaa xhuu xhuu xhii xhaa

3. Shkronja xh me sukun:

‫ثج‬ ‫ثج‬ ‫ثجا‬ ‫اج‬ ‫اج‬ ‫اج‬ ‫اج‬ ‫اج‬ ‫اج‬
thexhxhun thexhxhin thexhxhen ixh exh uxh uxh ixh exh

4. Shkronja xh me zanore të dyfishtë:

‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬ ‫ج‬
xhen xhin xhun xhin xhen xhun xhun xhin xhen

[52] 
‫جبت‬ ‫جبت‬ ‫جبت‬ ‫جب‬
xhibti xhibtu xhibte xhib

‫اجبت‬ ‫اجبت‬ ‫تجب‬ ‫اجب‬
exhibti exhibte texhib exhib

‫جات‬ ‫جات‬ ‫خاءت‬ ‫جاء‬
xhiëti xhiëte xhaaet xhaae

‫واجب‬ ‫وجبت‬ ‫وجب‬ ‫وجب‬
vaaxhibun vexhebte vuxhibe vexhebe

‫جواب‬ ‫جاوب‬ ‫وجوب‬ ‫وجوبا‬
xhevaabun xhaavebe vuxhuubin vuxhuuben

‫حواءج‬ ‫اجاج‬ ‫جبت‬ ‫تاج‬
havaaixhun uxhaaxhun xhubbetun taaxhun

‫جيبي‬ ‫واجبي‬ ‫جبتي‬ ‫جيوب‬
xhejbii vaaxhibii xhubbetii xhujuubun

‫جووب‬ ‫جوب‬ ‫جاءب‬ ‫ثجاج‬
xhuuvibe xhevvebe xhaaibun thexhaaxhun

[53] 
‫جبت‬ ‫جبت‬ ‫جبت‬ ‫جب‬
e kam sjellë e ke sjellë e ke sjellë (gj.f.) sjelle

‫اجبت‬ ‫اجبت‬ ‫تجب‬ ‫اجب‬
e ke sjellë (gj.f.) e ke sjellë je duke e sjellë e sjelli

‫جات‬ ‫جات‬ ‫خاءت‬ ‫جاء‬
ka ardhur (gj.f.) ke ardhur ka ardhur ajo ka ardhur ai

‫واجب‬ ‫وجبت‬ ‫وجب‬ ‫وجب‬
obligim e ke bërë obligim është obliguar e ka obliguar

‫جواب‬ ‫جاوب‬ ‫وجوب‬ ‫وجوبا‬
obligim obligueshmëri obligueshmërisë obligueshmëri

‫حواءج‬ ‫اجاج‬ ‫جبت‬ ‫تاج‬
nevojat e njelmët xhybe kurora

‫جيبي‬ ‫واجبي‬ ‫جبتي‬ ‫جيوب‬
xhepi im obligimi im xhybja ime xhebat

‫جووب‬ ‫جوب‬ ‫جاءب‬ ‫ثجاج‬
i është përgjigjur është përgjigjur sjellësi i kriposur

[54] 
‫ح‬ = H
Në vijim do ta mësojmë shkronjën h.

Veçmas Fund Mes Fillim

‫ح‬ ‫ـحـ‬ ‫ـجـ‬ ‫حـ‬

H me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬
hu hi he

‫حا‬ ‫حا‬ ‫حا‬
huu hii haa

‫اح‬ ‫اح‬ ‫اح‬
uh ih eh

‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬
hun hin hen

[55] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën h me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun, zanore të dyfishtë dhe me teshtid:
ërsërisim edhe një herë shkronjën h me zanore të shkurta, të gjata, me sukun
dhe zanore të dyfishta:

1. Shkronja h me zanore të shkurta:

‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬
he hi hu hi he hu hu hi he

2. Shkronja h me zanore të gjata:

‫حا‬ ‫حا‬ ‫حا‬ ‫حا‬ ‫حا‬ ‫حا‬ ‫حا‬ ‫حا‬ ‫حا‬
haa hii huu hii haa huu huu hii haa

3. Shkronja h me sukun:

‫ا ُّح‬ ‫اح‬ ‫اح‬ ‫اح‬ ‫اح‬ ‫اح‬ ‫اح‬ ‫اح‬ ‫اح‬
ehhu ehhi ehha ih eh uh uh ih eh

4. Shkronja h me zanore të dyfishtë:

‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬ ‫ح‬
hen hin hun hin hen hun hun hin hen

[56] 
‫حبيب‬ ‫حبب‬ ‫حبب‬ ‫حبب‬
habiibun habbibë hubbibe habbebe

‫تحبُّو‬ ‫ب‬
ُّ ‫يح‬ ‫ب‬
ُّ ‫تح‬ ‫ب‬
ُّ ‫اح‬
tuhibbuu juhibbu tuhibbu uhibbu

‫حاجب‬ ‫حابت‬ ‫حاجب‬ ‫حوت‬
haaxhebe haabbetun haaxhibun huutun

‫حاج‬ ‫حاجت‬ ‫حجاب‬ ‫حجت‬
haaxhun haxhxhetun hixhaabun huxhxhetun

‫يباح‬ ‫تباح‬ ‫اباحوا‬ ‫اباح‬
jubaah tubaah ebaahu ebaaha

‫حواءج‬ ‫حجابي‬ ‫حجتي‬ ‫حجي‬
havaaixhun hixhaabii huxhxhetii haxhxhii

‫آحياء‬ ‫حيات‬ ‫واحي‬ ‫حي‬
aahjaaun hajaatun vaahjun hajjun

‫حجج‬ ‫حياء‬ ‫حياتي‬ ‫احيي‬
hixhexh hajaaun hajaatii uhjii

[57] 
‫حبيب‬ ‫حبب‬ ‫حبب‬ ‫حبب‬
i dashur duaje është dashur e ka dashur

‫تحبُّو‬ ‫ب‬
ُّ ‫يح‬ ‫ب‬
ُّ ‫تح‬ ‫ب‬
ُّ ‫اح‬
e do e do e do e dua

‫حاجب‬ ‫حابت‬ ‫حاجب‬ ‫حوت‬
e ka mbuluar farë mbulues peshku

‫حاج‬ ‫حاجت‬ ‫حجاب‬ ‫حجت‬
haxhiu nevojë mbulesë argument

‫يباح‬ ‫تباح‬ ‫اباحوا‬ ‫اباح‬
lejohet lejohet e kanë lejuar e ka lejuar

‫حاجبت‬ ‫حجابي‬ ‫حجتي‬ ‫حجي‬
nevojat mbulesa ime argumenti im kryeje haxhin

‫آحياء‬ ‫حيات‬ ‫واحي‬ ‫حي‬
të gjallët jeta përderisa i gjallë

‫حجج‬ ‫حياء‬ ‫حياتي‬ ‫احيي‬
argument i gjallë i gjallë i gjallë

[58] 
‫خ‬ = H
Në vijim do ta mësojmë shkronjën h.

Fund Mes Fillim

‫ـخ‬ ‫ـخـ‬ ‫خـ‬

H me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬
hu hi he

‫خو‬ ‫خي‬ ‫خا‬
huu hii haa

‫اخ‬ ‫اخ‬ ‫اخ‬
uh ih eh

‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬
hun hin hen

[59] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën h me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun, zanore të dyfishtë dhe me teshtid:

1. Shkronja h me zanore të shkurta:

‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬
he hi hu hi he hu hu hi he

2. Shkronja h me zanore të gjata:

‫خا‬ ‫خي‬ ‫خو‬ ‫خي‬ ‫خا‬ ‫خو‬ ‫خو‬ ‫خي‬ ‫خا‬
haa hii huu hii haa huu huu hii haa

3. Shkronja h me sukun:

‫اخ‬ ‫اخ‬ ‫اخ‬ ‫اخ‬ ‫اخ‬ ‫اخ‬ ‫اخ‬ ‫اخ‬ ‫اخ‬
ehhun ehhin ehhan ih eh uh uh ih eh

4. Shkronja h me zanore të dyfishtë:

‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬ ‫خ‬
hen hin hun hin hen hun hun hin hen

[60] 
‫اخت‬ ‫اخ‬ ‫اخت‬ ‫اخ‬
uhtin ehin uhtun ehun

‫اخواتي‬ ‫اخوتي‬ ‫اختي‬ ‫اخي‬
ehavaatii ihvetii uhtii ehii

‫اخواتي‬ ‫اخوتي‬ ‫اخوات‬ ‫اخوت‬
ehavaatii ihvetii ehavaatun ihvetun

‫يا اخواتي‬ ‫يا اخوتي‬ ‫يا اختي‬ ‫يا اخي‬
jaa ehavaatii jaa ihvetii jaa uhtii jaa ehii

‫خاءبا‬ ‫خاءب‬ ‫خاب‬ ‫خوبا‬
haaiben haaibun haabe huuben

‫خباءث‬ ‫خبث‬ ‫خبيثات‬ ‫خبيث‬
habaaithun hubthun habiithatun habiithun

‫ب اخ‬ ‫ب اخي‬ ‫ب خاءب‬ ‫بخيت‬
bi ehin bi ehii bi haaibin behiitun

‫اخوت‬ ‫اخوات‬ ‫خويت‬ ‫خبيب‬
uhuuvvetun ehavaatun havijetun hubejbun

[61] 
‫اخت‬ ‫اخ‬ ‫اخت‬ ‫اخ‬
pra vëllai vëllai motra vëllai

‫اخواتي‬ ‫اخوتي‬ ‫اختي‬ ‫اخي‬
u vëllazëruan vëllai i tij motra ime vëllai im

‫اخواتي‬ ‫اخوتي‬ ‫اخوات‬ ‫اخوت‬
motrat e mia vëllezërit e mi motrat vëllezërit

‫يا اخواتي‬ ‫يا اخوتي‬ ‫يا اختي‬ ‫يا اخي‬
o vëllezërit e mi oj motra ime o vëllai im o ju motrat e mia

‫خاءبا‬ ‫خاءب‬ ‫خاب‬ ‫خوبا‬
i dështuar i dështuar ka dështuar dështim

‫خباءث‬ ‫خبث‬ ‫خبيثات‬ ‫خبيث‬
të këqijat e keqja të keqes e keqe

‫ب اخ‬ ‫ب اخي‬ ‫ب خاءب‬ ‫بخيت‬
me vëllanë me vëllanë tim me të frikësuarin i ruajtuar

‫اخوت‬ ‫اخوات‬ ‫خويت‬ ‫خبيب‬
vëllazërim motrat i mbështetur Hubejbi (emër)

[62] 
‫ = د‬D
Në vijim do ta mësojmë shkronjën d.

Fund Mes Fillim

‫ـد‬ ‫ـد‬ ‫د‬
D me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫د‬ ‫د‬ ‫د‬
du di de

‫دو‬ ‫دي‬ ‫دا‬
duu dii daa

‫اد‬ ‫اد‬ ‫اد‬
ud id ed

‫د‬ ‫د‬ ‫د‬
dun din den

[63] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën d me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun, zanore të dyfishtë dhe me teshtid:
he një herë shkronjën d me zanore të shkurta, të gjata, me sukun dhe zanore
të dyfishta:

1. Shkronja d me zanore të shkurta:

‫د‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫د‬
de di du di de du du di de

2. Shkronja d me zanore të gjata:

‫دا‬ ‫دي‬ ‫دو‬ ‫دي‬ ‫دا‬ ‫دو‬ ‫دو‬ ‫دي‬ ‫دا‬
daa dii duu dii daa duu duu dii daa

3. Shkronja d me sukun:

‫حد‬ ‫حدا حد‬ ‫اد‬ ‫اد‬ ‫اد‬ ‫اد‬ ‫اد‬ ‫اد‬
haddun haddin hadden id ed ud ud id ed

4. Shkronja d me zanore të dyfishtë:

‫د‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫د‬ ‫د‬
den din dun din den dun dun din den

[64] 
‫دب‬ ‫دابت‬ ‫دواء‬ ‫داء‬
debbe daabbetun devaun daaun

‫ادب‬ ‫بدات‬ ‫ابدا‬ ‫بدا‬
edebun bedeëtu ibdeë bede e

‫حدُّودي‬ ‫حدُّود‬ ‫ا ُّحد‬ ‫احد‬
huduudii huduudun uhudun ehadun

‫واجب‬ ‫واحد‬ ‫وجب‬ ‫وجد‬
vaaxhibun vaahidun vuxhibe vexhede

‫جديد‬ ‫حديث‬ ‫اديب‬ ‫حديد‬
xhediidun hadiithun ediibun hadiidun

‫وجود‬ ‫اخدود‬ ‫ودود‬ ‫داود‬
vuxhuudun uhduudun veduudun daavuudun

‫جدي‬ ‫حددي‬ ‫جدد‬ ‫حدثي‬
xhedii haddidii xheddidii haddithii

‫وجدو‬ ‫حدثو‬ ‫جددو‬ ‫حددو‬
vexheduu haddithuu xheddiduu haddiduu

[65] 
‫دب‬ ‫دابت‬ ‫دواء‬ ‫داء‬
ke shkelur kafshë ilaç sëmundje

‫ادب‬ ‫بدات‬ ‫ابدا‬ ‫بدا‬
edukata kam filluar fillo ka filluar

‫حدُّودي‬ ‫حدُّود‬ ‫ا ُّحد‬ ‫احد‬
kufiri im kufiri kodra uhud një

‫واجب‬ ‫واحد‬ ‫وجب‬ ‫وجد‬
obligimi një është gjetur e ka gjetur

‫جديد‬ ‫حديث‬ ‫اديب‬ ‫حديد‬
i ri tregimi edukator hekur

‫وجود‬ ‫اخدود‬ ‫ودود‬ ‫داود‬
ekziston hendeku i dashur kufi

‫جدي‬ ‫حددي‬ ‫جدد‬ ‫حدثي‬
gjyshi im caktoje rregulloje trego

‫وجدو‬ ‫حدثو‬ ‫جددو‬ ‫حددو‬
e kanë gjetur tregoni rregullojeni caktojeni

[66] 
‫= ذ‬ DH

Në vijim do ta mësojmë shkronjën dh.

Fund Mes Fillim

‫ـذ‬ ‫ـذ‬ ‫ذ‬

Dh me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬
dhu dhi dhe

‫ذو‬ ‫ذي‬ ‫ذا‬
dhuu dhii dhaa

‫اذ‬ ‫اذ‬ ‫اذ‬
udh idh edh

‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬
dhun dhin dhen

[67] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën dh me zanore të shkurta, zanore të
gjata, sukun, zanore të dyfishtë dhe me teshtid:
edhe një herë shkronjën dh me zanore të shkurta, të gjata, muk dhe zanore
të dyfishta:

1. Shkronja dh me zanore të shkurta:

‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬
dhe dhi dhu dhi dhe dhu dhu dhi dhe

2. Shkronja dh me zanore të gjata:

‫ذا‬ ‫ذي‬ ‫ذو‬ ‫ذي‬ ‫ذا‬ ‫ذو‬ ‫ذو‬ ‫ذي‬ ‫ذا‬
dhaa dhii dhuu dhii dhaa dhuu dhuu dhii dhaa

3. Shkronja dh me sukun:

‫اذ‬ ‫اذ‬ ‫اذا‬ ‫اذ‬ ‫اذ‬ ‫اذ‬ ‫اذ‬ ‫اذ‬ ‫اذ‬
edhdhun edhdhin edhdhen idh edh udh udh idh edh

4. Shkronja dh me zanore të dyfishtë:

‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬ ‫ذ‬
dhen dhin dhun dhin dhen dhun dhun dhin dhen

[68] 
‫ذبذب‬ ‫ذات‬ ‫ذباب‬ ‫ذاب‬
dhebdhebe dhaate dhubaabun dhiëbun

‫ذو‬ ‫اذا‬ ‫ا اذا‬ ‫ذا‬
dhuu idhen e idhaa dhaa

‫تاخذو‬ ‫ياخذ‬ ‫اخذ‬ ‫خذ‬
teëhudhuu jeëhudhu ehadhe hudh

‫اتاخذا‬ ‫اخذا‬ ‫ا خذا‬ ‫خذا‬
e teëhudhaa ehadhaa e hadhaa hudhaa

‫ياخذو‬ ‫تاخذا‬ ‫اخذو‬ ‫خذو‬
jeëhudhuu teëhudhaa ehadhuu hudhuu

‫ذاءب‬ ‫ذاب‬ ‫ذ بح‬ ‫ذ بح‬
dhaaibun dhaabe dhubiha dhebeha

‫تاخذي‬ ‫ا تاخذي‬ ‫ذاتي‬ ‫خذي‬
teëhudhii e teëhudhii dhaatii hudhii

‫جذاب‬ ‫جذبو‬ ‫جذبو‬ ‫ذبحو‬
xhedhdhaabun xhedhdhibuu xhedhdhebuu dhebehuu

[69] 
‫ذبذب‬ ‫ذات‬ ‫ذباب‬ ‫ذاب‬
e ka dridhë posedim miza ujku

‫ذو‬ ‫اذا‬ ‫ا اذا‬ ‫ذا‬
dhe kur... atëherë... dhe kur... kjo

‫تاخذو‬ ‫ياخذ‬ ‫اخذ‬ ‫خذ‬
jeni duke marrë e kanë marrë e ka marrë merre

‫اتاخذا‬ ‫اخذا‬ ‫ا خذا‬ ‫خذا‬
a po e merrni? e kanë marrë e kanë marrë merreni

‫ياخذو‬ ‫تاخذا‬ ‫اخذو‬ ‫خذو‬
e marrin merrni (gj.f.) e kanë marrë merreni

‫ذاءب‬ ‫ذاب‬ ‫ذ بح‬ ‫ذ بح‬
i prishur shkrij është bërë kurban e ka bërë kurban

‫تاخذي‬ ‫ا تاخذي‬ ‫ذاتي‬ ‫خذي‬
je duke e marrë a po e merrni? personalisht merre (gj.f.)

‫جذاب‬ ‫جذبو‬ ‫جذبو‬ ‫ذبحو‬
tërheqës tërhiqeni e kanë tërhequr e kanë prerë

[70] 
‫ = ر‬R
Në vijim do ta mësojmë shkronjën r.

Fund Mes Fillim

‫ـر‬ ‫ـر‬ ‫ر‬

R me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
ru ri re

‫رو‬ ‫ري‬ ‫را‬
ruu rii raa

‫ار‬ ‫ار‬ ‫ار‬
ur ir er

‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
run rin ren

[71] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën r me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun, zanore të dyfishtë dhe teshtid:
edhe një herë shkronjën r me zanore të shkurta, të gjata, me sukun dhzanore
të dyfishta:

1. Shkronja r me zanore të shkurta:

‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
re ri ru ri re ru ru ri re

2. Shkronja r me zanore të gjata:

‫را‬ ‫رو ري‬ ‫ري‬ ‫را‬ ‫رو‬ ‫ري رو‬ ‫را‬
raa rii ruu rii raa ruu ruu rii raa

3. Shkronja dh me sukun:

‫بر‬ ‫بر‬ ‫برا‬ ‫ار‬ ‫ار‬ ‫ار‬ ‫ار‬ ‫ار‬ ‫ار‬
berrun berrin berren ir er ur ur ir er

4. Shkronja dh me zanore të dyfishtë:

‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬ ‫ر‬
ren rin run rin ren run run rin ren

[72] 
‫ربي‬ ‫رب‬ ‫رب‬ ‫ر‬
Rabbi rubbe Rabbi re

‫تخرج‬ ‫يخرج‬ ‫خرج‬ ‫خرج‬
tahruxhu jahruxhu hurixhe harexhe

‫خبر‬ ‫خور‬ ‫خير‬ ‫اجر‬
haberun huurun hajrun exhrun

‫راتب‬ ‫راءد‬ ‫حرير‬ ‫ريح‬
raatibun raaidun hariirun riihun

‫جاري‬ ‫داري‬ ‫تجري‬ ‫ادري‬
xhaarii daarii texhrii edrii

‫بحار‬ ‫بحر‬ ‫ارواح‬ ‫روح‬
bihaarun bahrun ervaahun ruuhun

‫ابرار‬ ‫حرور‬ ‫حجر‬ ‫بروج‬
ebraarun haruurun haxherun buruuxhun

‫وريد‬ ‫خبير‬ ‫حيرات‬ ‫حجارت‬
veriidun habiirun hajraatun hixhaaretun

[73] 
‫ربي‬ ‫رب‬ ‫رب‬ ‫ر‬
Zoti im ndoshta Zoti im shiko

‫تخرج‬ ‫يخرج‬ ‫خرج‬ ‫خرج‬
del del është nxjerrë ka dalur

‫خبر‬ ‫خور‬ ‫خير‬ ‫اجر‬
lajm hyri mirë shpërblim

‫راتب‬ ‫راءد‬ ‫حرير‬ ‫ريح‬
llogaritës udhëheqës mëndafsh erë

‫جاري‬ ‫داري‬ ‫تجري‬ ‫ادري‬
fqinji im shtëpia ime rrjedh e kuptoj

‫بحار‬ ‫بحر‬ ‫ارواح‬ ‫روح‬
bota tjetër deti shpirtrat shpirti

‫ابرار‬ ‫حرور‬ ‫حجر‬ ‫بروج‬
të mirët nxehtësi gurë kështjellat

‫وريد‬ ‫خبير‬ ‫حيرات‬ ‫حجارت‬
damari i fytit eksperti të mirat gurë

[74] 
‫ز‬ = Z
Në vijim do ta mësojmë shkronjën z.

Fund Mes Fillim

‫ـز‬ ‫ـز‬ ‫ز‬

Z me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬
zu zi ze

‫زو‬ ‫زي‬ ‫زا‬
zuu zii zaa

‫از‬ ‫از‬ ‫از‬
uz iz ez

‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬
zun zin zen

[75] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën z me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun, zanore të dyfishtë dhe me teshtid:
risim edhe një herë shkronjën z me zanore të shkurta, të gjata, me sukun dhe
zanore të dyfishta:

1. Shkronja z me zanore të shkurta:

‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬
ze zi zu zi ze zu zu zi ze

2. Shkronja z me zanore të gjata:

‫زا‬ ‫زو زي‬ ‫زي‬ ‫زا‬ ‫زو‬ ‫زو‬ ‫زي‬ ‫زا‬
zaa zii zuu zii zaa zuu zuu zii zaa

3. Shkronja z me sukun:

‫از‬ ‫از‬ ‫ازا‬ ‫از‬ ‫از‬ ‫از‬ ‫از‬ ‫از‬ ‫از‬
ezzun ezzin ezzen iz ez uz uz iz ez

4. Shkronja z me zanore të dyfishtë:

‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬ ‫ز‬
zen zin zun zin zen zun zun zin zen

[76] 
‫زار‬ ‫زر‬ ‫زاد‬ ‫زد‬
zaare zur zaade zid

‫وازر‬ ‫وزر‬ ‫وزر‬ ‫وزر‬
vaazirun vizrun vuzire vezere

‫رجز‬ ‫جاز‬ ‫برز‬ ‫برز‬
rixhzun xhaaze burize bereze

‫بارزو‬ ‫وزير‬ ‫زبور‬ ‫زورو‬
baarezuu veziirun zebuurun zuuruu

‫يبرزو‬ ‫تبرزو‬ ‫ا تبرزو‬ ‫ابرزو‬
jubrizuu tubrizuu e tubrizuu ebrezuu

‫اتزور‬ ‫يزور‬ ‫تزور‬ ‫ازور‬
e tezuuru jezuuru tezuuru ezuuru

‫يزيد‬ ‫تزيد‬ ‫ازيد‬ ‫زيد‬
jeziidu teziidu eziidu ziide

‫تجزي‬ ‫بازي‬ ‫خرزي‬ ‫اجزي‬
texhzii baazii hirzii exhzii

[77] 
‫زار‬ ‫زر‬ ‫زاد‬ ‫زد‬
e ka vizituar vizito ka shtuar shtoje

‫وازر‬ ‫وزر‬ ‫وزر‬ ‫وزر‬
ngarkues ngarkesë është ngarkuar e ka ngarkuar

‫رجز‬ ‫جاز‬ ‫برز‬ ‫برز‬
e keqe e ka lejuar është shfaqur e ka shfaqur

‫بارزو‬ ‫وزير‬ ‫زبور‬ ‫زورو‬
janë paraqitur ministri zeburi vizitoni

‫يبرزو‬ ‫تبرزو‬ ‫ا تبرزو‬ ‫ابرزو‬
shfaqen shfaqeni a po shfaqeni e kanë shfaqur

‫اتزور‬ ‫يزور‬ ‫تزور‬ ‫ازور‬
a po vizitoni vizitojnë vizitoni vizitoj

‫يزيد‬ ‫تزيد‬ ‫ازيد‬ ‫زيد‬
shton shtoni shtoj është shtuar

‫تجزي‬ ‫بازي‬ ‫خرزي‬ ‫اجزي‬
lejoni petriti im përkujdesi im lejoj

[78] 
‫س‬ = S
Në vijim do ta mësojmë shkronjën s.

Fund Mes Fillim

‫ـس‬ ‫ـسـ‬ ‫سـ‬

S me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫س‬ ‫س‬ ‫س‬
su si se

‫سو‬ ‫سي‬ ‫سا‬
suu sii saa

‫اس‬ ‫اس‬ ‫اس‬
us is es

‫س‬ ‫س‬ ‫س‬
sun sin sen

[79] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën s me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun, zanore të dyfishtë dhe me teshtid:

1. Shkronja s me zanore të shkurta:

‫س‬ ‫س‬ ‫س‬ ‫س‬ ‫س‬ ‫س‬ ‫س‬ ‫س‬ ‫س‬
se si su si se su su si se

2. Shkronja s me zanore të gjata:

‫سا‬ ‫سو سي‬ ‫سي‬ ‫سا‬ ‫سو‬ ‫سو‬ ‫سي‬ ‫سا‬
saa sii suu sii saa suu suu sii saa

3. Shkronja s me sukun:

‫حس‬ ‫حس‬ ‫حس ا‬ ‫اس‬ ‫اس اس‬ ‫اس‬ ‫اس‬ ‫اس‬
hassun hassin hassen is es us us is es

4. Shkronja s me zanore të dyfishtë:

‫س‬ ‫س‬ ‫س‬ ‫س‬ ‫س‬ ‫س‬ ‫س‬ ‫س‬ ‫س‬
sen sin sun sin sen sun sun sin sen

[80] 
‫سراج‬ ‫سحاب‬ ‫سبت‬ ‫سبب‬
siraaxhun sihaabun sebtun sebebun

‫خسر‬ ‫حسر‬ ‫حساب‬ ‫حسب‬
husrun hasere hisaabun hasebe

‫اسرر‬ ‫سرءر‬ ‫درس‬ ‫درس‬
esraarun seraairun dersun derese

‫درسو‬ ‫حرسا‬ ‫ادرسا‬ ‫درسا‬
deresuu haresaa edresaa deresaa

‫سراءر‬ ‫سورت‬ ‫حاسد‬ ‫حاسد‬
seraairun suuretun haasidun haasede

‫تاسيس‬ ‫ادريس‬ ‫حريس‬ ‫خسير‬
teësiisun idriisun hariisun hasiirun

‫ساجد‬ ‫ساجد‬ ‫حاسب‬ ‫حساب‬
saaxhidun saaxhede haasibun hisaabun

‫ادرسي‬ ‫تاسيسي‬ ‫درسي‬ ‫اساسي‬
udrusii teësiisii dersi esaasii

[81] 
‫سراج‬ ‫سحاب‬ ‫سبت‬ ‫سبب‬
yll re e shtunë shkak

‫خسر‬ ‫حسر‬ ‫حساب‬ ‫حسب‬
humbje ka humbur llogari ka llogaritur

‫اسرر‬ ‫سرءر‬ ‫درس‬ ‫درس‬
fshehtësi shtroja mësimi ka mësuar

‫درسو‬ ‫حرسا‬ ‫ادرسا‬ ‫درسا‬
kanë mësuar kanë mbrojtur i kanë mësuar kanë mësuar

‫سراءر‬ ‫سورت‬ ‫حاسد‬ ‫حاسد‬
shtroja sure xhelozuesi ka xhelozuar

‫تاسيس‬ ‫ادريس‬ ‫حريس‬ ‫خسير‬
themel Idrisi a.s. mbrojtës humbës

‫ساجد‬ ‫ساجد‬ ‫حاسب‬ ‫حساب‬
sexhdebërësi ka rënë në sexhde llogaritës llogari

‫ادرسي‬ ‫تاسيسي‬ ‫درسي‬ ‫اساسي‬
mëso (gj.f.) themelimi im mësimi im themeli im

[82] 
‫ش‬ = SH

Në vijim do ta mësojmë shkronjën sh.

Fund Mes Fillim

‫ـش‬ ‫ـشـ‬ ‫شـ‬

Sh me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬
shu shi she

‫شو‬ ‫شي‬ ‫شا‬
shuu shii shaa

‫اش‬ ‫اش‬ ‫اش‬
ush ish esh

‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬
shun shin shen

[83] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën sh me zanore të shkurta, zanore të
gjata, sukun, zanore të dyfishtë dhe me teshtid:
isim edhe një herë shkronjën sh me zanore të shkurta, të gjata, me sukun
dhe zanore të dyfishta:

1. Shkronja sh me zanore të shkurta:

‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬
she shi shu shi she shu shu shi she

2. Shkronja sh me zanore të gjata:

‫شا‬ ‫شو شي‬ ‫شي‬ ‫شا‬ ‫شو‬ ‫شو‬ ‫شي‬ ‫شا‬
shaa shii shuu shii shaa shuu shuu shii shaa

3. Shkronja sh me sukun:

‫رشا رش رش‬ ‫اش‬ ‫اش اش‬ ‫اش‬ ‫اش‬ ‫اش‬
reshshun reshshin reshshen ish esh ush ush ish esh

4. Shkronja sh me zanore të dyfishtë:

‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬ ‫ش‬
shen shin shun shin shen shun shun shin shen

[84] 
‫شداد‬ ‫شدد‬ ‫شرب‬ ‫شرب‬
shidaadun shedede shuribe sheribe

‫رشاد‬ ‫يرشد‬ ‫رشد‬ ‫رشد‬
reshaadun jershudu rushide reshede

‫بشر‬ ‫بشر‬ ‫يشرح‬ ‫رشح‬
besherun bushshire jeshrah resheha

‫يشاء‬ ‫تشاء‬ ‫اشاء‬ ‫شاء‬
jeshaau teshaau eshaau shaae

‫رشاد‬ ‫شراب‬ ‫شتاء‬ ‫شداد‬
reshaadun sheraabun shitaaun shidaadun

‫وخوش‬ ‫شجر‬ ‫شبر‬ ‫رشد‬
vuhuushun shexherun shubrun rushdun

‫حشير‬ ‫بشير‬ ‫شديد‬ ‫رشيد‬
hashiirun beshiirun shediidun reshiidun

‫شباب‬ ‫شيخ‬ ‫شتاء‬ ‫شر‬
shebaabun shejhun shitaaun sherrun

[85] 
‫شداد‬ ‫شدد‬ ‫شرب‬ ‫شرب‬
të ashpra e ka forcuar është pirë ka pirë

‫رشاد‬ ‫يرشد‬ ‫رشد‬ ‫رشد‬
udhëzues e udhëzon është udhëzuar e ka udhëzuar

‫بشر‬ ‫بشر‬ ‫يشرح‬ ‫رشح‬
njeri është përgëzuar e ka zgjeruar ka propozuar

‫يشاء‬ ‫تشاء‬ ‫اشاء‬ ‫شاء‬
dëshirojnë dëshironi kanë dëshiruar ka dëshiruar

‫رشاد‬ ‫شراب‬ ‫شتاء‬ ‫شداد‬
udhëzues pije dimër të forta

‫وخوش‬ ‫شجر‬ ‫شبر‬ ‫رشد‬
egërsi lis pëllëmbë udhëzim

‫حشير‬ ‫بشير‬ ‫شديد‬ ‫رشيد‬
tubues përgëzues i fortë udhëzues

‫شباب‬ ‫شيخ‬ ‫شتاء‬ ‫شر‬
i riu profesori dimër e keqe

[86] 
‫ص‬ = S
Në vijim do ta mësojmë shkronjën s.

Fund Mes Fillim

‫ـص‬ ‫ـصـ‬ ‫صـ‬

S me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ص‬ ‫ص‬ ‫ص‬
su si sa

‫صو‬ ‫صي‬ ‫صا‬
suu sii saa

‫اص‬ ‫اص‬ ‫اص‬
us is es

‫ص‬ ‫ص‬ ‫ص‬
sun sin san

[87] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën s me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun, zanore të dyfishtë dhe me teshtid:
ronjën s me zanore të shkurta, të gjata, me sukun dhe zanore të dyfishta:

1. Shkronja s me zanore të shkurta:

‫ص ص ص‬ ‫ص ص ص‬ ‫ص ص ص‬
sa si su si sa su su si sa

2. Shkronja s me zanore të gjata:

‫صا‬ ‫صو صي‬ ‫صي‬ ‫صو صا‬ ‫صا صي صو‬
saa sii suu sii saa suu suu sii saa

3. Shkronja s me sukun:

‫حص‬ ‫حص‬ ‫حصا‬ ‫اص اص اص‬ ‫اص اص اص‬
hassun hassin hassen is es us us is es

4. Shkronja s me zanore të dyfishtë:

‫ص ص ص‬ ‫ص‬ ‫ص ص‬ ‫ص‬ ‫ص‬ ‫ص‬
san sin sun sin san sun sun sin san

[88] 
‫صابر‬ ‫اصبر‬ ‫صبر‬ ‫صبر‬
saabirun isbir sabrun sabere

‫ابصار‬ ‫اصبح‬ ‫بصير‬ ‫بصر‬
ebsaarun esbeha besiirun besare

‫ترحص‬ ‫يرحص‬ ‫حريص‬ ‫رحص‬
terhasu jerhasu hariisun rehase

‫صاحت‬ ‫صاحب‬ ‫صادر‬ ‫صابر‬
saahhatun saahibun saadirun saabirun

‫حريص‬ ‫رصيد‬ ‫بصير‬ ‫بصير‬
hariisun resiidun besiirun besiirin

‫صبور‬ ‫صور‬ ‫حريص‬ ‫رحيص‬
sabuurun suurun hariisun rehiisun

‫صيحت‬ ‫صاحب‬ ‫صادر‬ ‫صابر‬
sajhatun saahabe saadere saabere

‫صباح‬ ‫صبح‬ ‫اصحب‬ ‫اصاب‬
sabaahun subhun eshabe esaabe

[89] 
‫صابر‬ ‫اصبر‬ ‫صبر‬ ‫صبر‬
durimtarë duro durimi ka duruar

‫ابصار‬ ‫اصبح‬ ‫بصير‬ ‫بصر‬
shikimet është bërë vizionar e ka shikuar

‫ترحص‬ ‫يرحص‬ ‫حريص‬ ‫رحص‬
e liron (ti) e liron ruajtësi e ka liruar

‫صاحت‬ ‫صاحب‬ ‫صادر‬ ‫صابر‬
britmë shok sjellës durues

‫حريص‬ ‫رصيد‬ ‫بصير‬ ‫بصير‬
lakmues bazë vizionar me vizionarin

‫صبور‬ ‫صور‬ ‫حريص‬ ‫رحيص‬
durimtar briri lakmues i lirë

‫صيحت‬ ‫صاحب‬ ‫صادر‬ ‫صابر‬
britmë e ka shoqëruar e ka sjellur ka duruar

‫صباح‬ ‫صبح‬ ‫اصحب‬ ‫اصاب‬
mëngjesi në mëngjes e ka shoqëruar e ka goditur

[90] 
‫ض‬ = D
Në vijim do ta mësojmë shkronjën d.

Fund Mes Fillim

‫ـض‬ ‫ـضـ‬ ‫ضـ‬

D me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ض‬ ‫ض‬ ‫ض‬
du di da

‫ضا‬ ‫ضا‬ ‫ضا‬
duu dii daa

‫اض‬ ‫اض‬ ‫اض‬
ud id ed

‫ض‬ ‫ض‬ ‫ض‬
dun din dan

[91] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën d me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun, zanore të dyfishtë dhe me teshtid:
risim edhe një herë shkronjën d me zanore të shkurta, të gjata, me sukun dhe
zanore të dyfishta:

1. Shkronja d me zanore të shkurta:

‫ض ض ض‬ ‫ض ض ض‬ ‫ض ض ض‬
da di du di da du du di da

2. Shkronja d me zanore të gjata:

‫ضا ضا ضا‬ ‫ضا ضا ضا‬ ‫ضا ضا ضا‬
daa dii duu dii daa duu duu dii daa

3. Shkronja d me sukun:

‫ض‬
ُّ ‫ح‬ ‫حض‬ ‫حض‬ ‫اض اض اض‬ ‫اض اض اض‬
haddun haddi hadda id ed ud ud id ed

4. Shkronja d me zanore të dyfishtë:

‫ض ض ض‬ ‫ض‬ ‫ض ض‬ ‫ض ض ض‬
dan din dun din dan dun dun din dan

[92] 
‫ضرار‬ ‫ضد‬ ‫ضرب‬ ‫ضرب‬
daraarun diddun duribe darebe

‫راض‬ ‫رضيت‬ ‫رضيت‬ ‫رضي‬
raadin redajte redajtu redije

‫روض‬ ‫حوض‬ ‫ابيض‬ ‫ارض‬
revdun havdun ebjedun erdun

‫تضاربا‬ ‫ضاربو‬ ‫ضاربا‬ ‫ضارب‬
tedaarebaa daaribuu daarebaa daaribun

‫راضيا‬ ‫ر ض يت‬ ‫حاضر‬ ‫حضر‬
raadijen redajti haadirun hadare

‫اتراضا‬ ‫تراضا‬ ‫ارضا‬ ‫رضا‬
eteraadaa teraadaa eredaa redaa

‫ضياء‬ ‫ضرار‬ ‫راضيا‬ ‫رضو‬
dijaaun diraarun raadijen reduu

‫حوضي‬ ‫ارضي‬ ‫ارض‬ ‫ارضي‬
havdii irdii irdi erdii

[93] 
‫ضرار‬ ‫ضد‬ ‫ضرب‬ ‫ضرب‬
dëm e kundërta i është rënë i ka rënë

‫راض‬ ‫رضيت‬ ‫رضيت‬ ‫رضي‬
kënaqësi u kënaqe jam kënaqur është kënaqur

‫روض‬ ‫حوض‬ ‫ابيض‬ ‫ارض‬
toka bashqeja e bardha toka

‫تضاربا‬ ‫ضاربو‬ ‫ضاربا‬ ‫ضارب‬
rraheni mes vete mëshoni i kanë rënë rrahës

‫راضيا‬ ‫ر ض يت‬ ‫حاضر‬ ‫حضر‬
i kënaqur je kënaqur prezent prezentoi

‫اتراضا‬ ‫تراضا‬ ‫ارضا‬ ‫رضا‬
a kënaqeni kënaqeni e kanë dashur janë kënaqur

‫ضياء‬ ‫ضرار‬ ‫راضيا‬ ‫رضو‬
ndriçim dëmtim e kanë sqaruar janë kënaqur

‫حوضي‬ ‫ارضي‬ ‫ارض‬ ‫ارضي‬
bashqeja ime kënaqu (gj.f.) kënaqu toka ime

[94] 
‫ = ط‬T
Në vijim do ta mësojmë shkronjën t.

Fund Mes Fillim

‫ـط‬ ‫ـطـ‬ ‫طـ‬

T me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬
tu ti ta

‫طو‬ ‫طي‬ ‫طا‬
tuu tii taa

‫اط‬ ‫اط‬ ‫اط‬
ut it et

‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬
tun tin tan

[95] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën t me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun, zanore të dyfishtë dhe me teshtid:
ë dyfishta:

1. Shkronja t me zanore të shkurta:

‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬
ta ti tu ti ta tu tu ti ta

2. Shkronja t me zanore të gjata:

‫طو طي طا‬ ‫طا طي‬ ‫طو‬ ‫طي طو‬ ‫طا‬
taa tii tuu tii taa tuu tuu tii taa

3. Shkronja t me sukun:

‫حط‬ ‫حط‬ ‫حط‬ ‫اط‬ ‫اط‬ ‫اط‬ ‫اط‬ ‫اط‬ ‫اط‬
hattun hattin
‫ا‬
hattan it et ut ut it et

4. Shkronja t me zanore të dyfishtë:

‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬ ‫ط‬
tan tin tun tin tan tun tun tin tan

[96] 
‫طير‬ ‫طبيب‬ ‫طر‬ ‫طب‬
tajrun tabiibun tir tib

‫خطب‬ ‫رطب‬ ‫رطب‬ ‫رطب‬
hatabe rutabun retbin retbun

‫خيات‬ ‫خيت‬ ‫صرطي‬ ‫صرط‬
hajjaatun hajtun siratii siratun

‫طاءر‬ ‫يطير‬ ‫تطير‬ ‫اطير‬
taairun jetiiru tetiiru etiiru

‫خطير‬ ‫خطر‬ ‫حاءط‬ ‫باصط‬
hatiirun hatare haaitun baasitun

‫خويطر‬ ‫خواطر‬ ‫طار‬ ‫طاب‬
huvejtir havaatir taare taabe

‫خطوات‬ ‫خطوت‬ ‫خطاب‬ ‫حطب‬
hutuvaatun hutvetun hitaabun hatabun

‫طيبات‬ ‫طيبت‬ ‫طيب‬ ‫حطء‬
tajjibaatun tajjibetun tajjibun hataun

[97] 
‫طير‬ ‫طبيب‬ ‫طر‬ ‫طب‬
shpend i mirë fluturo bëj mirë

‫خطب‬ ‫رطب‬ ‫رطب‬ ‫رطب‬
ka ligjëruar e thatë e thatë e thatë

‫خيات‬ ‫خيت‬ ‫صرطي‬ ‫صرط‬
rrobaqepës peri rruga ime rrugë

‫طاءر‬ ‫يطير‬ ‫تطير‬ ‫اطير‬
fluturues fluturon fluturon ti fluturoj

‫خطير‬ ‫خطر‬ ‫حاءط‬ ‫باصط‬
i rrezikshëm rrezik mur i rrafshtë

‫خويطر‬ ‫خواطر‬ ‫طار‬ ‫طاب‬
ide e vogël ide ka fluturuar ka bërë mirë

‫خطوات‬ ‫خطوت‬ ‫خطاب‬ ‫حطب‬
hapa hap ligjërim dru

‫طيبات‬ ‫طيبت‬ ‫طيب‬ ‫حطء‬
të mira e mirë i mirë gabim

[98] 
‫= ظ‬ DH

Në vijim do ta mësojmë shkronjën dh.

Fund Mes Fillim

‫ـظ‬ ‫ـظـ‬ ‫ظـ‬

Dh me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬
dhu dhi dha

‫ظو‬ ‫ظي‬ ‫ظا‬
dhuu dhii dhaa

‫اظ‬ ‫اظ‬ ‫اظ‬
udh idh edh

‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬
dhun dhin dhan

[99] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën dh me zanore të shkurta, zanore të
gjata, sukun, zanore të dyfishtë dhe me teshtid:
Le ta përsëriim edhe një herë shkronjën dh me zanore të shkurta, të gjata,
me sukun dh zanore të dyfishta:

1. Shkronja dh me zanore të shkurta:

‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬
dha dhi dhu dhi dha dhu dhu dhi dha

2. Shkronja dh me zanore të gjata:

‫ظو ظي ظا‬ ‫ظا ظي‬ ‫ظو‬ ‫ظي ظو‬ ‫ظا‬
dhaa dhii dhuu dhii dhaa dhuu dhuu dhii dhaa

3. Shkronja dh me sukun:

‫حظ حظ‬ ‫حظا‬ ‫اظ‬ ‫اظ‬ ‫اظ‬ ‫اظ‬ ‫اظ‬ ‫اظ‬
hadhdhun hadhdhin hadhdhan idh edh udh udh idh edh

4. Shkronja dh me zanore të dyfishtë:

‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬ ‫ظ‬
dhan dhin dhun dhin dhan dhun dhun dhin dhan

[100] 
‫ظبيت‬ ‫ظبي‬ ‫ظبيا‬ ‫ظبي‬
dhabijetun dhabijin dhabijen dhabijjun

‫ياحظر‬ ‫تحظر‬ ‫حظر‬ ‫حظر‬
jaahdheru tehdheru hudhire hadhere

‫حظيظ‬ ‫حظوظ‬ ‫ب ظباء‬ ‫ظباء‬
hadhiidh hudhuudh bi dhabaaun dhabaaun

‫حظرت‬ ‫حظر‬ ‫حظرت‬ ‫حظر‬
hadharti hidhrun hadhertu hadhdhir

‫حظار‬ ‫احظرو‬ ‫حظ‬ ‫حظ‬
hadhdhaarun ahdharuu hadhdhun hadhdhin

‫حظا‬ ‫حظ‬ ‫بحظي‬ ‫حظي‬
hadhdhan hadhdhun bihadhdhii hadhdhii

‫حظرت‬ ‫حظرت‬ ‫حظرت‬ ‫حظر‬
hadherte hadhirti hadhirtu hadhrun

‫احظرو‬ ‫حظرا‬ ‫حظرو‬ ‫حظوظ‬
ihdharuu hudhiraa hudhiruu hudhuudhin

[101] 
‫ظبيت‬ ‫ظبي‬ ‫ظبيا‬ ‫ظبي‬
drenusha kaprollit kaproj kaprolli

‫ياحظر‬ ‫تحظر‬ ‫حظر‬ ‫حظر‬
kujdeset kujdesesh është kujdesur ka treguar kujdes

‫حظيظ‬ ‫حظوظ‬ ‫ب ظباء‬ ‫ظباء‬
fatlum fatet me kaproj kaproj

‫حظرت‬ ‫حظر‬ ‫حظرت‬ ‫حظر‬
ke ndaluar ndalesë kam ndaluar ndalo

‫حظار‬ ‫احظرو‬ ‫حظ‬ ‫حظ‬
ndaluesi kanë ndaluar pjesë fatit

‫حظا‬ ‫حظ‬ ‫بحظي‬ ‫حظي‬
fati fat për fatin tim fati im

‫حظرت‬ ‫حظرت‬ ‫حظرت‬ ‫حظر‬
e ke ndaluar e ke ndaluar e kam ndaluar ndalesë

‫احظرو‬ ‫حظرا‬ ‫حظرو‬ ‫حظوظ‬
ndaloni ju është ndaluar ju është ndaluar fatlumin

[102] 
‫ع‬ = A
Në vijim do ta mësojmë shkronjën a.

Fund Mes Fillim

‫ـع‬ ‫ـعـ‬ ‫عـ‬

A me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬
u i a

‫عو‬ ‫عي‬ ‫عا‬
uu ii aa

‫اع‬ ‫اع‬ ‫اع‬
ië uë eë

‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬
un in an

[103] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën a me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun, zanore të dyfishtë dhe teshtid:

Le ta përsërisim edhe një herë shkronjën a me zanore të shkurta, të gjata, me
sukun dhe anore të dyfishta:

1. Shkronja a me zanore të shkurta:

‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬
a i u i a u u i a

2. Shkronja a me zanore të gjata:

‫عا‬ ‫عي‬ ‫عو‬ ‫عي‬ ‫عا‬ ‫عو‬ ‫عو‬ ‫عي‬ ‫عا‬
aa ii uu ii aa uu uu ii aa

3. Shkronja a me sukun:

ُّ ‫د‬
‫ع‬ ‫دع‬ ‫دع‬ ‫اع‬ ‫اع‬ ‫اع‬ ‫اع‬ ‫اع‬ ‫اع‬
deuu deii deaa ië eë uë uë ië eë

4. Shkronja a me zanore të dyfishtë:

‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬ ‫ع‬
an in un in an un un in an

[104] 
‫عدد‬ ‫عاد‬ ‫عبد‬ ‫عبد‬
adedun aade abdun abede

‫بعد‬ ‫وعد‬ ‫وعد‬ ‫وعد‬
beade veadun vuide veade

‫بيع‬ ‫بع‬ ‫عيد‬ ‫عد‬
bejun bië iidun id

‫عاجب‬ ‫عاجب‬ ‫عابدات‬ ‫عابد‬
aaxhibun axhebe aabidaatun aabidun

‫بعيد‬ ‫وعيد‬ ‫سعيد‬ ‫عبيد‬
beiidun veiidun seiidun abiidun

‫اتبعو‬ ‫تدعو‬ ‫يدعو‬ ‫دعو‬
ittebeuu teduu jeduu duuu

‫وداعا‬ ‫داعا‬ ‫باعا‬ ‫ذراعا‬
vedaaan daaan baaan dhiraaan

‫يعبد‬ ‫تعبد‬ ‫اعبد‬ ‫اعبد‬
jeabudu teabudu eabudu uëbud

[105] 
‫عدد‬ ‫عاد‬ ‫عبد‬ ‫عبد‬
numra është kthyer robi e ka adhuruar

‫بعد‬ ‫وعد‬ ‫وعد‬ ‫وعد‬
pas premtim është premtuar ka premtuar

‫بيع‬ ‫بع‬ ‫عيد‬ ‫عد‬
shitblerje blej fest bajrami numëro

‫عاجب‬ ‫عاجب‬ ‫عابدات‬ ‫عابد‬
mahnitëse e ka mahnitur robëresha rob

‫بعيد‬ ‫وعيد‬ ‫سعيد‬ ‫عبيد‬
larg kërcënim i lumtur rob

‫اتبعو‬ ‫تدعو‬ ‫يدعو‬ ‫دعو‬
kanë pasuar thirrni thërrasin thirrni

‫وداعا‬ ‫داعا‬ ‫باعا‬ ‫ذراعا‬
lamtumirësin thirrësin blerësin pëllëmbë

‫يعبد‬ ‫تعبد‬ ‫اعبد‬ ‫اعبد‬
adhuron adhuron adhuroj adhuro

[106] 
‫غ‬ = G
Në vijim do ta mësojmë shkronjën g.

Fund Mes Fillim

‫ـغ‬ ‫ـغـ‬ ‫غـ‬

G me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬
gu gi ga

‫غو‬ ‫غي‬ ‫غا‬
guu gii gaa

‫اغ‬ ‫اغ‬ ‫اغ‬
ug ig eg

‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬
gun gin gan

[107] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën g me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun, zanore të dyfishtë dhe me teshtid:
ë shkronjën g me zanore të shkurta, të gjata, me sukun dhe zanore të
dyfishta:

1. Shkronja g me zanore të shkurta:

‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬
ga gi gu gi ga gu gu gi ga

2. Shkronja g me zanore të gjata:

‫غا‬ ‫غو غي‬ ‫غي‬ ‫غا‬ ‫غو‬ ‫غو‬ ‫غي‬ ‫غا‬
gaa gii guu gii gaa guu guu gii gaa

3. Shkronja g me sukun:

‫بغُّو‬ ‫بغ ي‬ ‫بغا‬ ‫اغ‬ ‫اغ‬ ‫اغ‬ ‫اغ‬ ‫اغ‬ ‫اغ‬
begguu beggii beggaa ig eg ug ug ig eg

4. Shkronja g me zanore të dyfishtë:

‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬ ‫غ‬
gan gin gun gin gan gun gun gin gan

[108] 
‫غيب‬ ‫غرب‬ ‫غبر‬ ‫غدا‬
gajbun garebe gabere gaden

‫ترغب‬ ‫يرغب‬ ‫ارغب‬ ‫رغب‬
tergabu jergabu ergabu regabe

‫باغ‬ ‫رغ‬ ‫غير‬ ‫زيغ‬
baagun raga gajru zejgun

‫غضب‬ ‫غيث‬ ‫تسغير‬ ‫صغير‬
gadabun gajthun tesgiirun sagiirun

‫يبغو‬ ‫تبغو‬ ‫ابتغو‬ ‫بغو‬
jebguu tebguu ibteguu beguu

‫زغا‬ ‫رغا‬ ‫طغا‬ ‫بغا‬
zegaa regaa tagaa begaa

‫تبتغي‬ ‫اتبتغي‬ ‫ابتغي‬ ‫ابتغي‬
tebtegii etebtegii ebtegii ibtegii

‫غراب‬ ‫غرب‬ ‫غرب‬ ‫غضب‬
guraabun gurubun garbun gadabun

[109] 
‫غيب‬ ‫غرب‬ ‫غبر‬ ‫غدا‬
e fshehur ka perënduar e ka pluhurosur nesër

‫ترغب‬ ‫يرغب‬ ‫ارغب‬ ‫رغب‬
dëshiroj dëshiron dëshiron ka dëshiruar

‫باغ‬ ‫رغ‬ ‫غير‬ ‫زيغ‬
teprues ia mësyu ndryshe dyshim

‫غضب‬ ‫غيث‬ ‫تسغير‬ ‫صغير‬
hidhërim ndihmë zvogëlimi i vogël

‫يبغو‬ ‫تبغو‬ ‫ابتغو‬ ‫بغو‬
dëshiroj dëshironi dëshironi kanë dëshiruar

‫زغا‬ ‫رغا‬ ‫طغا‬ ‫بغا‬
ka dyshuar i është afruar e ka tepruar e ka tejkaluar

‫تبتغي‬ ‫اتبتغي‬ ‫ابتغي‬ ‫ابتغي‬
tebtegii etebtegii ebtegii ibtegii

‫غراب‬ ‫غرب‬ ‫غرب‬ ‫غضب‬
guraabun gurubun garbun gadabun

[110] 
‫ف‬ = F
Në vijim do ta mësojmë shkronjën f.

Fund Mes Fillim

‫ـف‬ ‫ـفـ‬ ‫فـ‬

F me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬
fu fi fe

‫فو‬ ‫في‬ ‫فا‬
fuu fii faa

‫اف‬ ‫اف‬ ‫اف‬
uf if ef

‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬
fun fin fen

[111] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën f me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun dhe zanore të dyfishtë:
m edhe një herë shkronjën f me zanore të shkurta, të gjata, me sukun dhe
zanore të dyfishta:

1. Shkronja f me zanore të shkurta:

‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬
fe fi fu fi fe fu fu fi fe

2. Shkronja f me zanore të gjata:

‫فا‬ ‫في‬ ‫فو‬ ‫في‬ ‫فا‬ ‫فو‬ ‫فو‬ ‫في‬ ‫فا‬
faa fii fuu fii faa fuu fuu fii faa

3. Shkronja f me sukun:

‫اف اف‬ ‫افا‬ ‫اف اف‬ ‫اف‬ ‫اف‬ ‫اف اف‬
uffun uffin uffen if ef uf uf if ef

4. Shkronja f me zanore të dyfishtë:

‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬ ‫ف‬
fen fin fun fin fen fun fun fin fen

[112] 
‫فوز‬ ‫فجز‬ ‫فر‬ ‫ف‬
fevzun fexhrun ferre fe

‫غفر‬ ‫غفر‬ ‫رفع‬ ‫رفع‬
gufire gafere rufia refea

‫عرف‬ ‫صرف‬ ‫ردف‬ ‫ترف‬
arefe sarefe redife terefe

‫افاد‬ ‫فاز‬ ‫فاطر‬ ‫فاتح‬
efaade faaze faatirun faatihun

‫شفيع‬ ‫حفيظ‬ ‫صفير‬ ‫ظفير‬
shefiiun hafiidhun safiirun dhafiirun

‫شريف‬ ‫شرف‬ ‫تخافا‬ ‫اخافا‬
sheriifun sherefe tehaafaa ehaafaa

‫ترفو‬ ‫يخافو‬ ‫تخافو‬ ‫اخاف‬
terefuu jehaafuu tehaafuu ehaafu

‫ضيفي‬ ‫طرفي‬ ‫حرفي‬ ‫عرفي‬
dajfii tarfii harfii urfii

[113] 
‫فوز‬ ‫فجز‬ ‫فر‬ ‫ف‬
fitim mëngjesi ka ikur dhe

‫غفر‬ ‫غفر‬ ‫رفع‬ ‫رفع‬
është falur e ka falur është ngritur e ka ngritur

‫عرف‬ ‫صرف‬ ‫ردف‬ ‫ترف‬
e ka njohur e ka shndërruar e ka barazuar e ka tepruar

‫افاد‬ ‫فاز‬ ‫فاطر‬ ‫فاتح‬
ka treguar ka shpëtuar fillues çlirimtar

‫شفيع‬ ‫حفيظ‬ ‫صفير‬ ‫ظفير‬
shërues ruajtës fishkëllues fitimtar

‫شريف‬ ‫شرف‬ ‫تخافا‬ ‫اخافا‬
kanë rezultuar frikësohen frikësoheni frikësohen

‫ترفو‬ ‫يخافو‬ ‫تخافو‬ ‫اخاف‬
e kanë tepruar frikësohen frikësoheni frikësohem

‫ضيفي‬ ‫طرفي‬ ‫حرفي‬ ‫عرفي‬
musafiri im ana ime shkronja ime njohuria ime

[114] 
‫ = ق‬K
Në vijim do ta mësojmë shkronjën k.

Fund Mes Fillim

‫ـق‬ ‫ـقـ‬ ‫قـ‬

K me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬
ku ki ka

‫قو‬ ‫قي‬ ‫قا‬
kuu kii kaa

‫اق‬ ‫اق‬ ‫اق‬
uk ik ek

‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬
kun kin kan

[115] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën k me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun dhe zanore të dyfishtë:
Le ta përsërisim edhe një herë shkronjën k me zanore të shkurta, të gjata, me
sukun de zanore të dyfishta:

1. Shkronja k me zanore të shkurta:

‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬
ka ki ku ki ka ku ku ki ka

2. Shkronja k me zanore të gjata:

‫قا‬ ‫قي‬ ‫قو‬ ‫قي‬ ‫قا‬ ‫قو‬ ‫قو‬ ‫قي‬ ‫قا‬
kaa kii kuu kii kaa kuu kuu kii kaa

3. Shkronja k me sukun:

‫حق‬ ‫حق‬ ‫حقا‬ ‫اق‬ ‫اق‬ ‫اق‬ ‫اق‬ ‫اق‬ ‫اق‬
hakkun hakkin hakkan ik ek uk uk ik ek

4. Shkronja k me zanore të dyfishtë:

‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬ ‫ق‬
kan kin kun kin kan kun kun kin kan

[116] 
‫قدر‬ ‫قدر‬ ‫قدر‬ ‫قد‬
kaderun kudire kadere kad

‫يقرء‬ ‫تقرا‬ ‫اقرا‬ ‫اقرا‬
jekreu tekreë ekreë ikreë

‫رزق‬ ‫يرزق‬ ‫رزق‬ ‫رزق‬
rizkun jerzuku ruzika rezeka

‫صديق‬ ‫رفيق‬ ‫رقيق‬ ‫حقيق‬
sadiikun refiikun rekiikun hakiikun

‫شقيقي‬ ‫طريقي‬ ‫رفيقي‬ ‫صديقي‬
shekiikii tariikii refiikii sadiikii

‫غرقوا‬ ‫فرقوا‬ ‫صدقوا‬ ‫قوا‬
gurikuu ferrekuu sadekuu kuu

‫فقير‬ ‫رقيب‬ ‫فريق‬ ‫رفيق‬
fekiirun rekiibun feriikun refiikun

‫شقاقا‬ ‫فراقا‬ ‫غصقا‬ ‫تباقا‬
shikaakan firaakan gassakan tibaakan

[117] 
‫قدر‬ ‫قدر‬ ‫قدر‬ ‫قد‬
kader (caktim) është caktuar ka caktuar veç

‫يقرء‬ ‫تقرا‬ ‫اقرا‬ ‫اقرا‬
lexon lexon (ti) lexoj lexo

‫رزق‬ ‫يرزق‬ ‫رزق‬ ‫رزق‬
vetëtima e vërteta furnizon e ka furnizuar

‫صديق‬ ‫رفيق‬ ‫رقيق‬ ‫حقيق‬
shok i sinqertë shok i drejtë i butë i drejtë

‫شقيقي‬ ‫طريقي‬ ‫رفيقي‬ ‫صديقي‬
vëllai im rruga ime shoku im shoku im

‫غرقوا‬ ‫فرقوا‬ ‫صدقوا‬ ‫قوا‬
janë fundosur e kanë ndarë janë furnizuar frikësohuni

‫فقير‬ ‫رقيب‬ ‫فريق‬ ‫رفيق‬
mendimtar shokun grupin shokun

‫شقاقا‬ ‫فراقا‬ ‫غصقا‬ ‫تباقا‬
padëgjueshmëri ndarjen zhytësin përputhësin

[118] 
‫ = ك‬K
Në vijim do ta mësojmë shkronjën k.

Fund Mes Fillim

‫ـك‬ ‫ـكـ‬ ‫كـ‬

K me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬
ku ki ke

‫كو‬ ‫كي‬ ‫كا‬
kuu kii kaa

‫اك‬ ‫اك‬ ‫اك‬
uk ik ek

‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬
kun kin ken

[119] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën k me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun dhe zanore të dyfishtë:
herë shkronjën k me zanore të shkurta, të gjata, me sukun dhe zanore të
dyfishta:

1. Shkronja k me zanore të shkurta:

‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬
ke ki ku ki ke ku ku ki ke

2. Shkronja k me zanore të gjata:

‫كا‬ ‫كي‬ ‫كو‬ ‫كي‬ ‫كا‬ ‫كو‬ ‫كو‬ ‫كي‬ ‫كا‬
kaa kii kuu kii kaa kuu kuu kii kaa

3. Shkronja k me sukun:

‫دك‬ ‫دكا دك‬ ‫اك‬ ‫اك‬ ‫اك‬ ‫اك‬ ‫اك‬ ‫اك‬
dekkun dekkin dekken ik ek uk uk ik ek

4. Shkronja k me zanore të dyfishtë:

‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬ ‫ك‬
ken kin kun kin ken kun kun kin ken

[120] 
‫كاتب‬ ‫كتاب‬ ‫كتب‬ ‫كتب‬
kaatibun kitaabun kutibe ketebe

‫يكتب‬ ‫يذكر‬ ‫شكر‬ ‫ذكر‬
jektubu jedhkuru shekere dhekere

‫ابوك‬ ‫ادرك‬ ‫ترك‬ ‫برك‬
ebuuke edreke tereke bereke

‫كاذيب‬ ‫كافر‬ ‫كاثير‬ ‫كواكب‬
kaadhibun kaafirun kaathirun kevaakibun

‫فكر‬ ‫ركب‬ ‫شكر‬ ‫اكد‬
fekkere rekkebe shekkere ekkede

‫كفير‬ ‫تاكد‬ ‫بكير‬ ‫كبير‬
kefiirun teëkidun bekiirun kebiirun

‫تذكري‬ ‫ادركي‬ ‫تتركي‬ ‫اتركي‬
tedhkurii idrekii tetrukii utrukii

‫كاشف‬ ‫بارك‬ ‫شاكر‬ ‫شارك‬
kaashifun baarikun shaakirun shaarikun

[121] 
‫كاتب‬ ‫كتاب‬ ‫كتب‬ ‫كتب‬
shkrimtari libri është shkruar ka shkruar

‫يكتب‬ ‫يذكر‬ ‫شكر‬ ‫ذكر‬
shkruan përkujton ka falënderuar e ka përkujtuar

‫ابوك‬ ‫ادرك‬ ‫ترك‬ ‫برك‬
babai yt e ka kuptuar e ka lënë e ka bekuar

‫كاذيب‬ ‫كافر‬ ‫كاثير‬ ‫كواكب‬
gënjeshtarë pabesimtar shumëzues yje

‫فكر‬ ‫ركب‬ ‫شكر‬ ‫اكد‬
e ka menduar e ka ngarkuar e ka falënderuar e ka vërtetuar

‫كفير‬ ‫تاكد‬ ‫بكير‬ ‫كبير‬
pabesimtar vërtetim i hershëm i madh

‫تذكري‬ ‫ادركي‬ ‫تتركي‬ ‫اتركي‬
më përkujton mua kuptoje e lë lëre

‫كاشف‬ ‫بارك‬ ‫شاكر‬ ‫شارك‬
zbuluesin bekuesin falënderues shoqërues

[122] 
‫ = ل‬L
Në vijim do ta mësojmë shkronjën l.

Veçmas Fund Mes Fillim

‫ل‬ ‫ـل‬ ‫ـلـ‬ ‫لـ‬
L me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬
lu li le

‫لو‬ ‫لي‬ ‫ل‬
luu lii laa

‫ال‬ ‫ال‬ ‫ال‬
ul il el

‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬
lun lin len

[123] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën l me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun dhe zanore të dyfishtë:
rë shkronjën l me zanore të shkurta, të gjata, me sukun dhe zanore të
dyfishta:

1. Shkronja l me zanore të shkurta:

‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬
le li lu li le lu lu li le

2. Shkronja l me zanore të gjata:

‫ل‬ ‫لي‬ ‫لو‬ ‫لي‬ ‫ل‬ ‫لو‬ ‫لو‬ ‫لي‬ ‫ل‬
laa lii luu lii laa luu luu lii laa

3. Shkronja l me sukun:

‫ح ُّل‬ ‫حل‬ ‫زل‬ ‫ال‬ ‫ال‬ ‫ال‬ ‫ال‬ ‫ال‬ ‫ال‬
hal-lu hal-li zel-le il el ul ul il el

4. Shkronja l me zanore të dyfishtë:

‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬ ‫ل‬
len lin lun lin len lun lun lin len

[124] 
‫ليل‬ ‫لوح‬ ‫لو‬ ‫لقد‬
lejlun levhun lev lekad

‫قلب‬ ‫بلد‬ ‫خلق‬ ‫خلق‬
kalbun beledun hulika haleka

‫قالوا‬ ‫بل‬ ‫قال‬ ‫قل‬
kaalu bel kaale kul

‫يقولو‬ ‫تقولو‬ ‫قالو‬ ‫اقولو‬
jekuuluu tekuuluu kaaluu ekuuluu

‫جلوس‬ ‫ولود‬ ‫خلود‬ ‫قلوب‬
xhuluusun vuluudun huluudun kuluubun

‫ترسلو‬ ‫ارسلو‬ ‫برسول‬ ‫رسول‬
tursiluu erseluu biresuulin resuulin

‫دليل‬ ‫قليل‬ ‫جليل‬ ‫حليل‬
deliilun kaliilun xheliilun haliilun

‫لعل‬ ‫ذل‬ ‫كل‬ ‫قل‬
leal-le dhel-le kul-lun kal-le

[125] 
‫ليل‬ ‫لوح‬ ‫لو‬ ‫لقد‬
tek unë e jotja sikur dhe

‫قلب‬ ‫بلد‬ ‫خلق‬ ‫خلق‬
krijesë krijon është krijuar ka krijuar

‫قالوا‬ ‫بل‬ ‫قال‬ ‫قل‬
nata kanë thënë ka thënë por

‫يقولو‬ ‫تقولو‬ ‫قالو‬ ‫اقولو‬
thonë thoni kanë thënë u them atyre

‫جلوس‬ ‫ولود‬ ‫خلود‬ ‫قلوب‬
ulur fëmijë përgjithmonë zemra

‫ترسلو‬ ‫ارسلو‬ ‫برسول‬ ‫رسول‬
dërgoni kanë dërguar me të dërguarin të dërguarin

‫دليل‬ ‫قليل‬ ‫جليل‬ ‫حليل‬
udhëzues pak i hapur dashamir

‫لعل‬ ‫ذل‬ ‫كل‬ ‫قل‬
ndoshta e ka nënçmuar ka rrëshqitur e ka pakësuar

[126] 
‫م‬ = M
Në vijim do ta mësojmë shkronjën m.

Fund Mes Fillim

‫ـم‬ ‫ـمـ‬ ‫مـ‬
M me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫م‬ ‫م‬ ‫م‬
mu mi me

‫مو‬ ‫مي‬ ‫ما‬
muu mii maa

‫ام‬ ‫ام‬ ‫ام‬
um im em

‫م‬ ‫م‬ ‫م‬
mun min men

[127] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën m me zanore të shkurta, zanore të
gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:
hkronjën m me zanore të shkurta, të gjata, me sukun dhe zanore të dyfishta:

1. Shkronja m me zanore të shkurta:

‫م‬ ‫م‬ ‫م‬ ‫م‬ ‫م‬ ‫م‬ ‫م‬ ‫م‬ ‫م‬
me mi mu mi me mu mu mi me

2. Shkronja m me zanore të gjata:

‫ما‬ ‫مي‬ ‫مو‬ ‫مي‬ ‫ما‬ ‫مو‬ ‫مو‬ ‫مي‬ ‫ما‬
maa mii muu mii maa muu muu mii maa

3. Shkronja m me sukun:

‫ا ُّم‬ ‫ام‬ ‫اما‬ ‫ام‬ ‫ام‬ ‫ام‬ ‫ام‬ ‫ام‬ ‫ام‬
ummun ummin ummen im em um um im em

4. Shkronja m me zanore të dyfishtë:

‫م‬ ‫م‬ ‫م‬ ‫م‬ ‫م‬ ‫م‬ ‫م‬ ‫م‬ ‫م‬
men min mun min men mun mun min men

[128] 
‫مرت‬ ‫مروت‬ ‫موت‬ ‫مرض‬
merretun mervetun mevtun meredun

‫دمر‬ ‫دمر‬ ‫حمد‬ ‫حمد‬
dummire demmere humide hamede

‫علم‬ ‫عمل‬ ‫ثم‬ ‫ثم‬
alime amile themme thumme

‫حليم‬ ‫حميد‬ ‫جميل‬ ‫حميم‬
haliimun hamiidun xhemiilun hamiimun

‫مال‬ ‫مالي‬ ‫ماء‬ ‫ما‬
maalun maalii maaun maa

‫عليم‬ ‫رحيم‬ ‫حكيم‬ ‫امام‬
aliimun rahiimun hakiimun imaamun

‫صامو‬ ‫يصومو‬ ‫تصومو‬ ‫صومو‬
saamuu jesuumuu tesuumuu suumuu

‫اجرام‬ ‫احرام‬ ‫حرام‬ ‫حرم‬
ixhraamun ihraamun haraamun hareme

[129] 
‫مرت‬ ‫مروت‬ ‫موت‬ ‫مرض‬
njëherë Mervet vdekja sëmundje

‫دمر‬ ‫دمر‬ ‫حمد‬ ‫حمد‬
është shkatërruar e ka shkatërruar është falënderuar e ka falënderuar

‫علم‬ ‫عمل‬ ‫ثم‬ ‫ثم‬
ka mësuar e ka plotësuar dhe nga këtu pastaj

‫حليم‬ ‫حميد‬ ‫جميل‬ ‫حميم‬
i butë falënderues i mirë dashamirë

‫مال‬ ‫مالي‬ ‫ماء‬ ‫ما‬
pasuria juaj pasuria ime pasuri çka?

‫عليم‬ ‫رحيم‬ ‫حكيم‬ ‫امام‬
dijetar i mëshirshëm i urtë udhëheqësi

‫صامو‬ ‫يصومو‬ ‫تصومو‬ ‫صومو‬
kanë agjëruar agjërojnë agjëroni agjëroni

‫اجرام‬ ‫احرام‬ ‫حرام‬ ‫حرم‬
krimë ihram ndalesë e ka ndaluar

[130] 
‫ن‬ = N
Në vijim do ta mësojmë shkronjën n.

Fund Mes Fillim

‫ـن‬ ‫ـنـ‬ ‫نـ‬
N me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬
nu ni ne

‫نو‬ ‫ني‬ ‫نا‬
nuu nii naa

‫ان‬ ‫ان‬ ‫ان‬
un in en

‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬
nun nin nen

[131] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën n me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun dhe zanore të dyfishtë:
he një herë shkronjën n me zanore të shkurta, të gjata, me sukun dhe zanore
të dyfishta:

1. Shkronja n me zanore të shkurta:

‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬
ne ni nu ni ne nu nu ni ne

2. Shkronja n me zanore të gjata:

‫نا‬ ‫ني‬ ‫نو‬ ‫ني‬ ‫نا‬ ‫نو‬ ‫نو‬ ‫ني‬ ‫نا‬
naa nii nuu nii naa nuu nuu nii naa

3. Shkronja n me sukun:

‫سنُّو‬ ‫ان‬ ‫اني‬ ‫ان‬ ‫ان‬ ‫ان‬ ‫ان‬ ‫ان‬ ‫ان‬
sennuu inne innii in en un un in en

4. Shkronja n me zanore të dyfishtë:

‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬ ‫ن‬
nen nin nun nin nen nun nun nin nen

[132] 
‫نبي‬ ‫نوح‬ ‫نور‬ ‫نجم‬
nebijjun nuuhun nuurun nexhmun

‫ا نا‬ ‫انا‬ ‫ا ن نا‬ ‫اننا‬
innaa ennaa innenaa ennenaa

‫م نا‬ ‫ربنا‬ ‫آمنا‬ ‫انما‬
minnaa rabbenaa aamennaa innemaa

‫مؤمنين‬ ‫مؤمنون‬ ‫تؤمنون‬ ‫يؤمنون‬
muëminiine muëminuune tuëminuune juëminuune

‫منير‬ ‫امين‬ ‫دين‬ ‫دين‬
muniirun emiinun diijnun dejnun

‫ناداني‬ ‫آتاني‬ ‫زادني‬ ‫زارني‬
naadaanii aataanii zaadenii zaarenii

‫اخوننا‬ ‫آباءنا‬ ‫آمنا‬ ‫اخواتنا‬
ihvanunaa aabaaunaa amenaa ehavaatunaa

‫يؤمنوا‬ ‫تؤمنوا‬ ‫كانو‬ ‫آمنو‬
juëminuu tuëminuu kaanuu aamenuu

[133] 
‫نبي‬ ‫نوح‬ ‫نور‬ ‫نجم‬
pejgamberë Nuhu a.s. dritë gjumë

‫ا نا‬ ‫انا‬ ‫ا ن نا‬ ‫اننا‬
vërtetë ne vërtetë ne vërtetë ne vërtetë ne

‫م نا‬ ‫ربنا‬ ‫آمنا‬ ‫انما‬
prej nesh Zoti ynë kemi besuar vërtetë

‫مؤمنين‬ ‫مؤمنون‬ ‫تؤمنون‬ ‫يؤمنون‬
besimtarë besimtarë besoni besojnë

‫منير‬ ‫امين‬ ‫دين‬ ‫دين‬
i ndriçuar besnik fe borxh

‫ناداني‬ ‫آتاني‬ ‫زادني‬ ‫زارني‬
më ka ndriçuar më ka dhënë më ka shtuar më ka vizituar

‫اخوننا‬ ‫آباءنا‬ ‫آمنا‬ ‫اخواتنا‬
vëllezërit tanë baballarët tanë kemi besuar motrat tona

‫يؤمنوا‬ ‫تؤمنوا‬ ‫كانو‬ ‫آمنو‬
besojnë besoni kanë qenë besojnë

[134] 
‫و‬ = V
Në vijim do ta mësojmë shkronjën v.

Fund Mes Fillim

‫ـو‬ ‫ـو‬ ‫و‬

V me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
vu vi ve

‫وو‬ ‫وي‬ ‫وا‬
vuu vii vaa

‫او‬ ‫او‬ ‫او‬
uv iv ev

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
vun vin ven

[135] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën v me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun dhe zanore të dyfishtë:
re të dyfishta:

1. Shkronja v me zanore të shkurta:

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
ve vi vu vi ve vu vu vi ve

2. Shkronja v me zanore të gjata:

‫وا‬ ‫وو وي‬ ‫وي‬ ‫وا‬ ‫وو‬ ‫وي وو‬ ‫وا‬
vaa vii vuu vii vaa vuu vuu vii vaa

3. Shkronja v me sukun:

‫روا رو رو‬ ‫او‬ ‫او‬ ‫او‬ ‫او‬ ‫او‬ ‫او‬
ravvun ravvin ravven iv ev uv uv iv ev

4. Shkronja v me zanore të dyfishtë:

‫و‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫و‬ ‫و‬
ven vin vun vin ven vun vun vin ven

[136] 
‫وجب‬ ‫وجب‬ ‫وجد‬ ‫وجد‬
vuxhibe vexhebe vuxhide vexhede

‫صوم‬ ‫قوم‬ ‫يوم‬ ‫نوم‬
savmun kavmun jevmun nevmun

‫عفوو‬ ‫دلو‬ ‫اولو‬ ‫او‬
afuuvun delvun evelev ev

‫وارث‬ ‫واجب‬ ‫واجد‬ ‫واحد‬
vaarithun vaaxhibun vaaxhidun vaahidun

‫الواح‬ ‫ازواج‬ ‫ارواح‬ ‫ابواب‬
elvaahun ezvaaxhun ervaahun ebvaabun

‫اواب‬ ‫اموال‬ ‫خواو‬ ‫تواب‬
evvaabun emvaalun havvaavin tevvabun

‫ثوبن‬ ‫داوون‬ ‫ودود‬ ‫داوود‬
thevvabune daavuune veduudun daavuudun

‫واثق‬ ‫والد‬ ‫واثق‬ ‫واءظ‬
vaathikun vaalidun vaathikun vaaidhun

[137] 
‫وجب‬ ‫وجب‬ ‫وجد‬ ‫وجد‬
është bërë obligim e ka bërë obligim është gjetur e ka gjetur

‫صوم‬ ‫قوم‬ ‫يوم‬ ‫نوم‬
agjërim popull ditë gjumë

‫عفوو‬ ‫دلو‬ ‫اولو‬ ‫او‬
falës kovë edhe sikur... ose

‫وارث‬ ‫واجب‬ ‫واجد‬ ‫واحد‬
trashëgimtarë obligim gjetës një

‫الواح‬ ‫ازواج‬ ‫ارواح‬ ‫ابواب‬
pllaka bashkëshort shpirta dyer

‫اواب‬ ‫اموال‬ ‫خواو‬ ‫تواب‬
i devotshëm tradhtarë pendues penduesin

‫ثوبن‬ ‫داوون‬ ‫ودود‬ ‫داوود‬
shpërblejnë shërojnë i dashur Davudi

‫واثق‬ ‫والد‬ ‫واثق‬ ‫واءظ‬
i besueshëm prindi i besueshëm këshillues

[138] 
‫ = ه‬H
Në vijim do ta mësojmë shkronjën h.

Fund Mes Fillim

‫ـه‬ ‫ـهـ‬ ‫هـ‬

H me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬
hu hi he

‫هو‬ ‫هي‬ ‫ها‬
huu hii haa

‫اه‬ ‫اه‬ ‫اه‬
uh ih eh

‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬
hun hin hen

[139] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën h me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun dhe zanore të dyfishtë:
e një herë shkronjën h me zanore të shkurta, të gjata, me sukun dhe zanore
të dyfishta:

1. Shkronja h me zanore të shkurta:

‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬
he hi hu hi he hu hu hi he

2. Shkronja h me zanore të gjata:

‫ها‬ ‫هو هي‬ ‫هي‬ ‫ها‬ ‫هو‬ ‫هي هو‬ ‫ها‬
haa hii huu hii haa huu huu hii haa

3. Shkronja h me sukun:

‫سه‬ ‫سه‬ ‫سها‬ ‫اه‬ ‫اه‬ ‫اه‬ ‫اه‬ ‫اه‬ ‫اه‬
sehhun sehhi sehhaa ih eh uh uh ih eh

4. Shkronja h me zanore të dyfishtë:

‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬ ‫ه‬
hen hin hun hin hen hun hun hin hen

[140] 
‫هما‬ ‫هم‬ ‫هي‬ ‫هو‬
humaa hum hije huve

‫شهر‬ ‫وهب‬ ‫شهد‬ ‫شهد‬
shehrun vehebe shuhide shehide

‫انه‬ ‫لها‬ ‫له‬ ‫به‬
innehu lehaa lehu bihi

‫هارن‬ ‫هاد‬ ‫هدهد‬ ‫هود‬
haarunun haadun hud-hud huudun

‫منها‬ ‫عليها‬ ‫انها‬ ‫عندها‬
minhaa alejhaa inehaa indehaa

‫عنه‬ ‫له‬ ‫انه‬ ‫عنده‬
anhu lehu innehu indehu

‫شهود‬ ‫شهادت‬ ‫شهيد‬ ‫شهير‬
shuhuudun shehaadetun shehiidun shehiirun

‫اهله‬ ‫اهلها‬ ‫سهلهو‬ ‫سهلها‬
ehhelehu ehhelehaa sehhelehuu sehhelehaa

[141] 
‫هما‬ ‫هم‬ ‫هي‬ ‫هو‬
ata dy ata ajo ai

‫شهر‬ ‫وهب‬ ‫شهد‬ ‫شهد‬
muaji ka dhurua është dëshmua ka dëshmuar

‫انه‬ ‫لها‬ ‫له‬ ‫به‬
vërtetë ai ajo atij me të

‫هارن‬ ‫هاد‬ ‫هدهد‬ ‫هود‬
Haruni luftues hud-hudi Hudi a.s.

‫منها‬ ‫عليها‬ ‫انها‬ ‫عندها‬
prej saj për të vërtetë ajo tek ajo

‫عنه‬ ‫له‬ ‫انه‬ ‫عنده‬
për të i tij vërtetë ai tek ai

‫شهود‬ ‫شهادت‬ ‫شهيد‬ ‫شهير‬
dëshmitarë shehadeti dëshmorë i njohur

‫اهله‬ ‫اهلها‬ ‫سهلهو‬ ‫سهلها‬
e ka përgatitur e ka përgatitur e ka lehtësuar e ka lehtësuar

[142] 
‫ي‬ = J
Në vijim do ta mësojmë shkronjën j.

Fund Mes Fillim

‫ـي‬ ‫ـيـ‬ ‫يـ‬

J me zanore të shkurta, zanore të gjata, sukun dhe zanore të dyfishtë:

‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬
ju ji je

‫يو‬ ‫يي‬ ‫يا‬
juu jii jaa

‫اي‬ ‫اي‬ ‫اي‬
uj ij ej

‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬
jun jin jen

[143] 
Tash le ta lexojmë përsëri shkronjën j me zanore të shkurta, zanore të gjata,
sukun dhe zanore të dyfishtë:

Le ta përsërisim edhe një herë shkronjën j me zanore të shkurta, të gjata, me
sukun e zanore të dyfishta:
1. Shkronja j me zanore të shkurta:

‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬
je ji ju ji je ju ju ji je

2. Shkronja j me zanore të gjata:

‫يا‬ ‫يي‬ ‫يو‬ ‫يي‬ ‫يا‬ ‫يو‬ ‫يو‬ ‫يي‬ ‫يا‬
jaa jii juu jii jaa juu juu jii jaa

3. Shkronja j me sukun:

‫اي‬ ‫اي‬ ‫ايا‬ ‫اي‬ ‫اي‬ ‫اي‬ ‫اي‬ ‫اي‬ ‫اي‬
ejjun ejjin ejjen ij ej uj uj ij ej

4. Shkronja j me zanore të dyfishtë:

‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬ ‫ي‬
jen jin jun jin jen jun jun jin jen

[144] 
‫يسر‬ ‫يتيم‬ ‫يد‬ ‫يوم‬
jusrun jetiimun jedun jevmun

‫يبين‬ ‫بين‬ ‫زين‬ ‫زين‬
jubejjinu bejjene zujjine zejjene

‫يداي‬ ‫لدي‬ ‫روي‬ ‫رضي‬
jedaaje ledejje ruvije redije

‫آياتهو‬ ‫آياتك‬ ‫آياتنا‬ ‫آيات‬
aajaatuhuu aajaatuke aajaatinaa aajetun

‫زيد‬ ‫ضيف‬ ‫صيف‬ ‫خير‬
zejdun dajfun sajfun hajrun

‫بيان‬ ‫سيارة‬ ‫حيا‬ ‫ديار‬
bejjaanun sejjaaretun hajjen dijaar

‫سميا‬ ‫حفيا‬ ‫زكريا‬ ‫حيا‬
semijjaa hafijjaa zekerijjaa hajjen

‫غني‬ ‫نبي‬ ‫علي‬ ‫ولي‬
ganijjun nebijjun alijjun velijjun

[145] 
‫يسر‬ ‫يتيم‬ ‫يد‬ ‫يوم‬
lehtësim jetimi dora dita

‫يبين‬ ‫بين‬ ‫زين‬ ‫زين‬
i sqaron e ka sqaruar është hijeshuar e ka hijeshuar

‫يداي‬ ‫لدي‬ ‫روي‬ ‫رضي‬
duart e mia tek unë është transmetuar e ka pëlqyer

‫آياتهو‬ ‫آياتك‬ ‫آياتنا‬ ‫آيات‬
ajetet e tij ajetet e tua ajetet tona ajet

‫زيد‬ ‫ضيف‬ ‫صيف‬ ‫خير‬
Zejdi musafiri dimri e mirë

‫بيان‬ ‫سيارة‬ ‫حيا‬ ‫ديار‬
sqarues automjet i gjallë shtëpi

‫سميا‬ ‫حفيا‬ ‫زكريا‬ ‫حيا‬
dëgjues i fshehtë Zekerija a.s. i gjallë

‫غني‬ ‫نبي‬ ‫علي‬ ‫ولي‬
i pasur pejgamber I lartë i dashur

[146] 
Lidhja e shkronjave në fjalë dhe e fjalëve në mes vete
Në gjuhën shqipe kemi:
- shkronjat e shtypit, dhe
- shkronjat e shkrimit.
Shkronjat e shtypit nuk lidhen në mes vete, por shkruhen ndaras, ndërsa
shkronjat e shkrimit lidhen me shkronjat tjera.
Pasi që gjuha arabe shkruhet dhe lexohet prej të djathtës në drejtim të së
majtës, atëherë mund të themi se shkronjat të cilat nuk lidhen me shkronjat
tjera nga e majta, shkronjat tjera nga e djathta lidhen me ta. Pra, për nga
lidhja e shkronjave shkronjat në gjuhën arabe ndahen në:
1. shkronjat të cilat nuk lidhen me shkronjat tjera, dhe
2. shkronjat të cilat lidhen me shkronjat e tjera.

Shkronjat të cilat nuk lidhen me shkronjat tjera:

‫ز‬ ‫ر‬ ‫ذ‬ ‫د‬ ‫ا‬
Ze Re Dhe De Elif

Shkronjat të cilat lidhen me shkronjat e tjera:

‫د‬ ‫خ‬ ‫ح‬ ‫ج‬ ‫ث‬ ‫ت‬ ‫ب‬
De Hi Ha Xhim The Te Be

‫ض‬ ‫ص‬ ‫ش‬ ‫س‬ ‫ز‬ ‫ر‬ ‫ذ‬
Dat Sad Shin Sin Ze Re Dhe

‫ك‬ ‫ق‬ ‫ف‬ ‫غ‬ ‫ع‬ ‫ظ‬ ‫ط‬
Kef Kaf Fe Gajn Ajn Dha Ta

‫ي‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫ن‬ ‫م‬ ‫ل‬
Je He Vav Nun Mim Lam
[147] 
Lidhja e fjalëve në fjali

Në gjuhën arabe lidhja e fjalëve bëhet në dy forma:
1. Lidhja e fjalëve me es-sukun ُ, e që quhet lidhja hënore, dhe
2. Lidhja e fjalëve me et-teshtid ُ, e që quhet lidhja diellore.

[148] 
1. Fjalët, të cilat shkronjat e para i kanë prej shkronjave hënore bëhet
lidhja me një elif ‫ا‬, i cili nuk lexohet, apo eventualisht me dy elifa ‫اا‬, e pastaj
shkronja l ‫ل‬, dhe fillon fjala me bashkëtingëlloren e vokalizuar el-fet’hatu ُ,
dammetu ُ dhe kesretu ُ, dhe të këtij lloji janë 14 shkronja: ‫أ ب ج ح خ ع غ‬
.‫ف ق ك م و ه ي‬

‫ه‬ ‫هوالهاد‬ ‫هوالول‬ ‫ا‬
huvel-haadi huvel-evvelu

‫خ‬ ‫هوالخالق‬ ‫ي‬
ُّ ‫هوالح‬ ‫ح‬
huvel-haliku huvel-hajju

‫غ‬ ‫هوالغفر‬ ‫هوالبار‬ ‫ب‬
huvel-gafuuru huvel-baaru

‫م‬ ‫هوالمصور‬ ‫هوالعليم‬ ‫ع‬
huvel-musaviru huvel-aliimu

‫ف‬ ‫هوالفتح‬ ‫هوالجبار‬ ‫ج‬
huvel-fettaahu huvel-xhebbaaru

‫ك‬ ‫هوالكريم‬ ‫هوالودد‬ ‫و‬
huvel-keriimu huvel-vedudu

‫ي‬ ‫كن اليكين‬ ‫هوالقهار‬ ‫ق‬
kunil-jekiin huvel-kahhaaru

[149] 
2. Fjalët, të cilat shkronjat e para i kanë prej shkronjave diellore lidhja
bëhet me dy elifa (‫ا‬, ‫)ا‬, të cilat elifa nuk lexohen por shërbejnë vetëm si urë
kaluese për lidhjen e fjalëve dhe pastaj lexohet shkronja e dyfishuar, pra
teshtidi, dhe quhet Lidhje me teshtid (me përforcues) dhe ato shkronja janë
14 shkronjat: . ‫ت ث د ذ ر ز س ش ص ض ط ل ظ ن‬

‫ش‬ ‫هوالشكور‬ ‫هوّللا‬ ‫ل‬
huvesh-Shekuuru huvell-Llahu

‫ر‬ ‫هوالرحيم‬ ‫هوالسَلم‬ ‫س‬
huverr-Rrahiim huves-Selaam

‫ن‬ ‫هوالنُّور‬ ‫هوالصبور‬ ‫ص‬
huven-Nuru huves-Sabuuru

‫ذ‬ ‫من الذرة‬ ‫هوالتواب‬ ‫ت‬
minedh-Dherreti huve-Tevvaabu

‫ز‬ ‫من الزيتون‬ ‫من الثمرات‬ ‫ث‬
min zejtuuni mineth-themeraatu

‫ط‬ ‫من الطيب‬ ‫من الدم‬ ‫د‬
min tajibi mineddemmi

‫ض‬ ‫ول الضالين‬ ُّ ‫من‬
‫الظلمات‬ ‫ظ‬
veled-daaaaliin(e) min dhulumaatu

[150] 
Humbja e gjatësisë
-Humbja e gjatësisë për shkak të fjalëve-

Zanoret e gjata shfuqizohen, me një fjalë, e humbin gjatësinë e tyre, kur
ndodhë që dy fjalë lidhen mes vete, pa marrë parasysh ajo lidhje a bëhet me
lidhjen hënore (me sukun) apo lidhjen diellore (me teshtid), kështu që duhet
tejkaluar sepse këta shërbejnë vetëm si urë kaluese deri te shkronja e parë e
fjalës tjetër.

Shembuj të humbjes së gjatësisë kur fjalët lidhen me lidhen me lidhjen
hënore:

‫في البيتي‬ ‫في‬ ‫ف‬
fil-bejtii fii fi

‫قالو الخير‬ ‫قالو‬ ‫قال‬
kaalu-hajr kaaluu kaalu

‫مالماء‬ ‫ما‬ ‫م‬
mel-maau maa me

[151] 
Shembuj tjerë të humbjes së gjatësisë kur fjalët lidhen me lidhjen
diellore:

‫في التورت‬ ‫في‬ ‫ف‬
fit-tevrati fii fi

‫في السماء‬ ‫في‬ ‫ف‬
fis-semaaë fii fi

‫ما الضار‬ ‫ما‬ ‫م‬
med-daaru maa me

‫ما الرض‬ ‫ما‬ ‫م‬
mer-rida maa me

‫قالوالشمس‬ ‫قالو‬ ‫قال‬
kaalush-shemse kaaluu kaalu

‫قالوالسماء‬ ‫قال‬ ‫قل‬
kaalus-semaaë kaalu kalu

[152] 
Shkronjat e ngjashme
Në gjuhën arabe kemi shkronja të njëjta por njëra prej tyre është e lehtë
ndërsa tjetra është e rëndë.
Shembull, shkronja elif me shkronjën ajn:

‫ع‬ ‫ا‬ ‫ع‬ ‫ا‬ ‫ع‬ ‫ا‬
u u i i a e

‫عو‬ ‫او‬ ‫عي‬ ‫اي‬ ‫عا‬ ‫ءا‬
uu uu ii ii aa aa

‫ع‬ ‫ا‬ ‫ع‬ ‫ا‬ ‫ع‬ ‫ا‬
un un in in an en

Shkronja e lehtë te me shkronjën e rëndë ta:

‫ط‬ ‫ت‬ ‫ط‬ ‫ت‬ ‫ط‬ ‫ت‬
tu tu ti ti ta te

‫طو‬ ‫تو‬ ‫طي‬ ‫تي‬ ‫طا‬ ‫تا‬
tuu tuu tii tii taa taa

‫ط‬ ‫ت‬ ‫ط‬ ‫ت‬ ‫ط‬ ‫ت‬
[153] 
tun tun tin tin tan ten

Shkronja de e lehtë me shronjën dad të rëndë:

‫ض‬ ‫د‬ ‫ض‬ ‫د‬ ‫ض‬ ‫د‬
du du di di da de

‫ضو‬ ‫دو‬ ‫ضي‬ ‫دي‬ ‫ضا‬ ‫دا‬
duu duu dii dii daa daa

‫ض‬ ‫د‬ ‫ض‬ ‫د‬ ‫ض‬ ‫د‬
dun dun din din dan den

Shkronja e lehtë dhe me shronjën e rëndë dha:

‫ظ‬ ‫ذ‬ ‫ظ‬ ‫ذ‬ ‫ظ‬ ‫ذ‬
dhu dhu dhi dhi dha dhe

‫ظو‬ ‫ذو‬ ‫ظي‬ ‫ذي‬ ‫ظا‬ ‫ذا‬
dhuu dhuu dhii dhii dhaa dhaa

‫ظ‬ ‫ذ‬ ‫ظ‬ ‫ذ‬ ‫ظ‬ ‫ذ‬
dhun dhun dhin dhin dhan dhen

[154] 
Shkronja e lehtë sin me shkronjën e rëndë sad:

‫ص‬ ‫س‬ ‫ص‬ ‫س‬ ‫ص‬ ‫س‬
su su si si sa se

‫صو‬ ‫سو‬ ‫صي‬ ‫سي‬ ‫صا‬ ‫سا‬
suu suu sii sii saa saa

‫ص‬ ‫س‬ ‫ص‬ ‫س‬ ‫ص‬ ‫س‬
sun sun sin sin san sen

Shkronja e lehtë kef me shkronjën e rëndë kaf:

‫ق‬ ‫ك‬ ‫ق‬ ‫ك‬ ‫ق‬ ‫ك‬
ku ku ki ki ka ke

‫قو‬ ‫كو‬ ‫قي‬ ‫كي‬ ‫قا‬ ‫كا‬
kuu kuu kii kii kaa kaa

‫ق‬ ‫ك‬ ‫ق‬ ‫ك‬ ‫ق‬ ‫ك‬
kun kun kin kin kan ken

[155] 
Shkronja e lehtë he, shkronja e mesme ha, dhe shkronja e rëndë hi:

‫خ‬ ‫ح‬ ‫ه‬ ‫خ‬ ‫ح‬ ‫ه‬ ‫خ‬ ‫ح‬ ‫ه‬
hu hu hu hi hi hi ha ha he

‫هو حو خو‬ ‫هي حي خي‬ ‫خا‬ ‫حا‬ ‫ها‬
huu huu huu hii hii hii haa haa haa

‫خ‬ ‫ح‬ ‫ه‬ ‫خ‬ ‫ح‬ ‫ه‬ ‫خ‬ ‫ح‬ ‫ه‬
hun hun hun hin hin hin han han hen

[156] 
[157] 
Shkronjat simbolike

Sureja Shkronjat Sureja Shkronjat

El-Bekare ‫الم‬ Ali Imran ‫الم‬
elif lam mim elif lam mim

El-Araf
‫المص‬ Junus
‫الر‬
elif lam mim sad elif lam ra

Hud
‫الر‬ Jusuf
‫الر‬
elif lam ra
elif lam ra

Er-Rad
‫المر‬ Ibrahim
‫الر‬
elif lam mim ra elif lam ra

El-Hixhr
‫الر‬ Merjem
‫كهيعص‬
elif lam ra kef he je ajn sad

Esh-
Ta Ha
‫طه‬ Shuara ‫طسم‬
ta he ta sin mim

En-Neml
‫طس‬ El-Kasas ‫طسم‬
ta sin ta sin mim

[158] 
Sureja Shkronjat Sureja Shkronjat

Ankebut ‫الم‬ Rum ‫الم‬
elif lam mim elif lam mim

Lukman ‫الم‬ Sexhde ‫الم‬
elif lam mim elif lam mim

Ja Sin
‫يس‬ Sad
‫ص‬
ja sin sad

Gafir ‫حم‬ Fusilet ‫حم‬
ha mim ha mim

Esh-Shura ‫حم عسق‬ Ez-Zuhruf ‫حم‬
ha mim / ajn sin ha mim
kaf

Ed-Duhan ‫حم‬ El-Xhathije ‫حم‬
ha mim ha mim

El-Ahkaf ‫حم‬ Kaf
‫ق‬
ha mim
kaf

El Kalem
‫ن‬
nun

[159] 
Sure

Suretul Ihlas

﴾١﴿ ‫قل هو ّللا أحد‬
Kul huva-ll-llahu ehad(un)

﴾٢﴿‫الصمد‬ ‫ّللا‬
Allahus-samed(u)

﴾٣﴿‫يولد‬ ‫لم يلد ولم‬
Lem jelid ve lem juuled

﴾٤﴿‫أحد‬ ‫ولم يكن له كفوا‬
Ve lem jekul-lehu kufuven ehad

[160] 
Suretul Felek

﴾١﴿ ‫قل أعوذ برب الفلق‬
Kul euudhu birabbil-felek(i)

﴾٢﴿ ‫من شر ما خلق‬
Min sherri maa halek(e)

﴾٣﴿ ‫ومن شر غاسق إذا وقب‬
Ve min sherri gaasikin idhaa ve kab(e)

﴾٤﴿ ‫ومن شر النفاثات في العقد‬
Ve min sherrin-neffaathaati fil-ukad(i)

﴾ ٥﴿ ‫ومن شر حاسد إذا حسد‬
Ve min sherri haasidin idhaa hased(e)

[161] 
Suretul Nas

﴾١﴿‫الناس‬ ‫قل أعوذ برب‬
Kul euudhu birabbin-naas(i)

﴾٢﴿ ‫ملك الناس‬
Melikin-naas(i)

﴾٣﴿ ‫إ َٰله الناس‬
Ilaahi-nnas(i)

﴾ ٤﴿ ‫من شر الوسواس الخناس‬
Min sherri-l vesvaasi-l hannaas(i)

﴾٥﴿ ‫الذي يوسوس في صدور الناس‬
Eledhii juvesvisu fii suduurin-nas(i)

﴾٦﴿ ‫من الجنة والناس‬
Minel xhinneti ven-nas(i)

[162] 
Suretul Fatiha
f

﴾ ١﴿ ‫بسم ّللا الرح َٰمن الرحيم‬
Bismil-lahirr-rrahmaanirr-rrahiim(i)

﴾٢﴿ ‫الحمد ّلِل رب العالمين‬
El hamdulil-lahi rabbil-aalemiin(e)

﴾٣﴿ ‫الرح َٰمن الرحيم‬
Err-rrahmaanirr-rrahiim(i)

﴾٤﴿ ‫مالك يوم الدين‬
Maaliki jevmiddiin(i)

﴾٥﴿ ‫إياك نعبد وإياك نستعين‬
Ijjaake neëbudu ve ijjaake nesteiin(u)

﴾٦﴿ ‫اهدنا الصراط المستقيم‬
Ihdinaas-siraatal mustekiim(e)

‫صراط الذين أنعمت عليهم غير‬
﴾٧﴿ ‫المغضوب عليهم ول الضالين‬
Siraatal-ledhiine enamte alejhim gajril-magduubi
alejhim ve leddaaaal-liin(e)
[163] 
[164] 
Alfabeti i gjuhës arabe

‫ث‬ ‫ت‬ ‫ب‬ ‫ا‬
The Te Be Elif

‫د‬ ‫خ‬ ‫ح‬ ‫ج‬
De Hi Ha Xhim

‫س‬ ‫ز‬ ‫ر‬ ‫ذ‬
Sin Ze Re Dhe

‫ط‬ ‫ض‬ ‫ص‬ ‫ش‬
Ta Dad Sad Shin

‫ف‬ ‫غ‬ ‫ع‬ ‫ظ‬
Fe Gajn Ajn Dha

‫م‬ ‫ل‬ ‫ك‬ ‫ق‬
Mim Lam Kef Kaf

‫ي‬ ‫ه‬ ‫و‬ ‫ن‬
Je He Vav Nun

[165] 
Falënderojmë donatorin dhe lusim Allahun xh.sh. që ta shpërblejë

Donator: Halim Jakupi

[166]