The Lunchbox: Παραδόσεις αγάπης
Dabba [The Lunchbox] (2013)
Χώρα: Ινδία | Είδος: Κοινωνική, ρομαντική
Διάρκεια: 104’ | Σκηνοθεσία: Ritesh Batra
H Iλα είναι μία παραμελημένη από το σύζυγό της 35
χρονη γυναίκα στη σύγχρονη Μουμπάι. Μετά τη
γέννηση της μοναχοκόρης τους, εκείνος έχει χρόνια
να την αγγίξει, να την προσέξει, έστω να γυρίσει από
το γραφείο και να σχολιάσει αν ήταν ωραίο το
φαγητό που του μαγείρεψε. Ο Σαατζάν είναι ένας
χήρος 50ρης δημόσιος υπάλληλος - ένα μήνα πριν
την συνταξιοδότησή του. Μοναχικός, παραιτημένος,
έχει χάσει την παλέτα επιθυμίας του, την όρεξή του
για τη ζωή, και οι μέρες του περνούν ίδιες και μονό-
τονες.
Οταν η Ιλα αποφασίζει να ακολουθήσει της συμβου-
λή της θείας-γειτόνισσας να σαγηνεύσει από την
αρχή τον άντρα της μαγειρεύοντάς του λιχούδικα
γεύματα, ένα λάθος στο σύστημα παράδοσης του
φαγητού, φέρνει τα νόστιμα πακέτα καθημερινά στο
γραφείο του Σαατζάν. Από τη συνεχή αδιαφορία του
συζύγου, η νεαρή γυναίκα συνειδητοποιεί ότι
κάποιος άλλος είναι ο παραλήπτης των εδεσμάτων
της και μαζί με το φαγητό, τού στέλνει ένα πρώτο
γράμμα. Έτσι, σταδιακά ξεκινά μία εξομολογητική
αλληλογραφία και μία σχέση εμπιστοσύνης μεταξύ
δύο αγνώστων...
Μία βαθιά ειρωνεία διατρέχει τη σεναριακή κατα-
σκευή, τη σκηνοθεσία, την κατεύθυνση των ηθοποι-
ών του «Lunchbox»: ενώ ο πρωτοεμφανιζόμενος
δημιουργός Ρίτες Μπάτρα κρατά τους τόνους
χαμηλούς, λιτούς, ήσυχους, η ταινία του σχολιάζει
την εκκωφαντική καθημερινότητα των μεγαλουπό-
λεων - μίας πολύβουης, πολύχρωμης Βομβάης που
δεν έχεις χώρο να σταθείς στο τρένο, να ακουμπή-
σεις τα χαρτιά σου στο πνιγμένο σου γραφείο. Δεν
έχεις χρόνο να ετοιμάσεις να φας, να κοιτάξεις στα
μάτια τον άνθρωπό σου, ή τον εαυτό σου στον
καθρέφτη.
Μόνο που ο χρόνος υπάρχει, συσσωρεύεται, κυλά
μπροστά και αδίστακτα. Η ζωή περνά και χάνεται -
ως συρραφή αυτής της θορυβώδους ησυχίας. Ενός
αγχωμένου τίποτα. «Μπήκα στο μπάνιο σήμερα το
πρωί και μύριζε όπως όταν έκανε ντους ο παππούς
μου» γράφει ο Σαατζάν σε ένα από τα γράμματά
του. «Νόμιζα ότι ήταν εκεί. Μέχρι που κατάλαβα ότι
ο γέρος ήμουν εγώ. Δεν ξέρω πότε γέρασα. Ίσως
σήμερα το πρωί. Μάλλον εδώ και χρόνια...»
Δεν υπάρχουν μεγάλες σκηνές, εντάσεις, βαρύ-
γδουπες ανατροπές στο σενάριο του Μπάτρα.
Όμως, με γλυκόπικρο χιούμορ, ευαισθησία και
Πηγές: flix.gr | athinorama.gr
site: http://cinediadromes.weebly.com | e-mail: cinediadromes@gmail.com | facebook: cineδιαδρομές
τρυφερότητα, ο 35χρονος σκηνοθέτης έχει πλημμυ-
ρίσει την ταινία του με στιγμές παρατήρησης, συνει-
δητοποίησης, αλήθειας. Εμπιστεύεται τη γλυκιά
ευγένεια των λυπημένων ματιών του πρωταγωνιστή
του (εξαιρετικός ο Ιρφάν Καν, γνωστός μας από τα
«Slumdog Millionaire», «Η Ζωή του Πι»), την μελαγ-
χολία της ηρωίδας του για να μας πεισμώσει ότι δεν
γίνεται, δεν επιτρέπεται μία ζωή χωρίς γεύσεις,
χωρίς καρύκευμα, χωρίς επιθυμία.
Η σύγχρονη έλλειψη επικοινωνίας, ένας κόσμος
ανάμεσα στο παρελθόν (συντηρητικό αλλά και
γεμάτο αξίες) και το (αβέβαιο) μέλλον, η κοινωνική
διάσταση των ιδιωτικών μας στιγμών, το όνειρο και
η πραγματικότητα. Το «The Lunchbox» ακουμπά
(χωρίς να πηγαίνει πάντα εις βάθος) μερικές πολύτι-
μες συναισθηματικές ποιότητες, διατηρώντας μια
ζεστή ανθρωποκεντρική ματιά ακόμη και όταν
μιλάει για ευρύτερα πολιτικοκοινωνικά θέματα. Δεν
σηκώνει σχεδόν ποτέ τη ματιά του από τους τρεις
κεντρικούς χαρακτήρες (ένας νεαρός λογιστής
έρχεται να αντικαταστήσει τον Σαατζάν και γίνεται
φίλος του), χτίζοντας αργά και τελετουργικά ένα
χαμηλότονο, πικάντικο δράμα που δεν φοβάται τις
πικρές αλήθειες, βγαλμένο από τη ζωντανή ινδική
καθημερινότητα. 
Η επιτυχία του ταλαντούχου Ρίτες Μπάτρα είναι
πως δεν αφήνει την καλογραμμένη ιστορία να τον
παρασύρει σε ντοκιμαντερίστικα, νεο-ρεαλιστικά
κλισέ ή αντιθέτως σε δοκιμασμένες, άνοστες λύσεις
της ρομαντικής κομεντί, ποντάροντας σε σωστό
αφηγηματικό τάιμινγκ, σεναριακή οικονομία κι ένα
χαριτωμένα προβλέψιμο φινάλε που καρφώνει
χαμόγελα στα χείλη των θεατών. Μικρή φεστιβαλική
έκπληξη των περσινών Καννών και μία από τις
feelgood κινηματογραφικές εμπειρίες αυτής της
σεζόν.
Από το 1890 στη Βομβάη (από το 1995 το επίσημο
όνομα της είναι Μουμπάι) 5000 «Dabbawalla»
(κούριερ φαγητού) προμηθεύουν στο χάος των χιλιά-
δων γραφείων και εκατομμυρίων υπαλλήλων ζεστό,
μαγειρευτό φαγητό - είτε από τα τοπικά εστιατόρια
που ο καθένας πληρώνει με τον μήνα, κυρίως όμως
από τα χέρια των γυναικών τους. Είναι μία παράδοση
κι ένα σύστημα που έχει κατασκευαστεί από αγράμ-
ματους εργάτες, αλλά είναι τόσο διάσημα αλάθητο
που μελετητές του Χάρβαρντ έχουν προσπαθήσει να
το αποσαφηνίσουν.