You are on page 1of 14

MINISTERSTWO GOSPODARKI

INFORMACJA
O WYKONANIU ZOBOWIĄZAŃ OFFSETOWYCH
PRZEZ ZAGRANICZNYCH DOSTAWCÓW W 2005 roku

Warszawa, wrzesień 2006 r.

1
SPIS TREŚCI
1. Wstęp..........................................................................................................................3
2. Ogólna informacja o podpisanych umowach offsetowych ...................................4
3. Wykonanie zobowiązań offsetowych w 2005 r. ......................................................5
3.1. Syntetyczna informacja o realizacji umów offsetowych w 2005 r. ................................5
3.2. Zaliczenia wartości zobowiązań offsetowych realizowanych w 2005 r. ........................7
4. Kontrole prawidłowości realizacji zobowiązań offsetowych ................................7
5. Dotychczasowe efekty gospodarcze związane z realizacją umów offsetowych..9
6. Ocena stanu realizacji umów offsetowych............................................................11
7. Wnioski wynikające z realizacji zobowiązań offsetowych ...................................12

2
1. Wstęp

Niniejsza Informacja dotyczy wykonania zobowiązań offsetowych realizowanych w 2005 r. i została


sporządzona na podstawie rocznych sprawozdań przedłoŜonych przez zagranicznych dostawców,
zweryfikowanych na podstawie informacji uzyskanych od offsetobiorców. Przedstawione w niniejszej
informacji dane liczbowe dotyczą jedynie zobowiązań offsetowych objętych 100% odpowiedzialnością
zagranicznego dostawcy.

Działając zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 10 września 1999 r. o niektórych umowach
kompensacyjnych (...) wszyscy zagraniczni dostawcy uzbrojenia i sprzętu wojskowego, którzy w oparciu
o przepisy wyŜej wymienionej ustawy zawarli umowy offsetowe, przedłoŜyli ministrowi właściwemu do
spraw gospodarki roczne sprawozdania z wykonania zobowiązań offsetowych za rok 2005.

Sprawozdania, o których mowa wyŜej, wszyscy zagraniczni dostawcy złoŜyli w terminie wskazanym
w art. 14 ust. 1 ustawy z dnia 10 września 1999 r. o niektórych umowach kompensacyjnych (...).
Wszystkie przedstawione przez zagranicznych dostawców sprawozdania zostały sporządzone zgodnie
z ustalonymi zasadami.

Wykaz umów offsetowych realizowanych przez zagranicznych dostawców w 2005 r. zawiera tabela 1,
natomiast graficzna ilustracja wartości umów offsetowych została przedstawiona na Rysunku nr 1.

3
2. Ogólna informacja o podpisanych umowach offsetowych

Według stanu na dzień 31 grudnia 2005 r. zawartych było 7 umów offsetowych pomiędzy Skarbem
Państwa a następującymi dostawcami zagranicznymi.
Tabela 1

Wykaz umów offsetowych na dzień 31 grudnia 2005 r.

Zagraniczny
Lp. Przedmiot umowy Data zawarcia Wartość offsetowa
dostawca
EADS-
Construcciones
Aeronauticas, związana z dostawą dla Sił Zbrojnych
1. 28 sierpnia 2001 r. 212,04 mln USD
RP samolotów transportowych C-295M
(EADS-CASA)
Hiszpania
GEIE EUROTORP,
związana z dostawą dla Sił Zbrojnych
2. (EUROTORP) 13 grudnia 2001 r. 26,99 mln EUR
RP lekkiej torpedy MU90/Impact
Francja
związana z dostawą dla Sił Zbrojnych
RP modułowych systemów bojowych,
THALES Nederland systemów łączności, nawigacji,
B.V., lądowego systemu programowania
3. i szkolenia w zakresie integracji, 21 grudnia 2001 r. 76,28 mln EUR
(THALES)
dokumentacji, szkolenia, obsługi
Holandia technicznej oraz integracji systemów
bojowych w celu modernizacji okrętów
klasy ORKAN
Lockheed Martin
4. Corporation (LMC) związana z dostawą dla Sił Zbrojnych 18 kwietnia 2003 r. 6.028,0 mln USD
RP samolotów wielozadaniowych F-16,
USA
Patria Vehicles Oy związana z dostawą dla Sił Zbrojnych
5. (PATRIA) RP kołowych transporterów 1 lipca 2003 r. 482 mln EUR
Finlandia opancerzonych

Oto Melara S.p.A. związana z dostawą dla Sił Zbrojnych


6. (OTO Melara) RP kołowych transporterów 1 lipca 2003 r. 308 mln EUR
Włochy opancerzonych

RAFAEL związana z dostawą przeciwpancernych


Armament pocisków kierowanych SPIKE,
Development przenośnych wyrzutni
7. Authority Ltd przeciwpancernych pocisków 17 lutego 2004 r. 440 mln USD
kierowanych SPIKE oraz elementów
(RAFAEL)
zabezpieczenia logistycznego systemu
Izrael SPIKE
6.680,04 mln USD
RAZEM
893,27 mln EUR

4
Rysunek 1
Wartość offsetowa umowy (mln Euro)
(wartość umów przeliczona według kursu NBP z dnia 30.12.2005r. EUR/USD=1,1845)

RAFAEL EADS-CASA
371,46 mln Euro 179,01 mln Euro
OTO MELARA GEIE EUROTORP
308,00 mln Euro 26,99 mln Euro

THALES
PATRIA 76,28 mln Euro
482,00 mln Euro

LMC
5089,07 mln Euro

3. Wykonanie zobowiązań offsetowych w 2005 r.

3.1. Syntetyczna informacja o realizacji umów offsetowych w 2005 r.

Zgodnie z zawartymi umowami offsetowymi offsetodawcy powinni realizować w 2005 r. zobowiązania


offsetowe o łącznej wartości 2.456,29 mln USD, w tym:

• zobowiązania offsetowe bezpośrednie o wartości 1.049,22 mln USD,

• zobowiązania offsetowe pośrednie o wartości 1.407,07 mln USD.

oraz zobowiązania offsetowe o wartości 313,75 mln EUR:

• zobowiązania offsetowe bezpośrednie o wartości 271,92 mln EUR,

• zobowiązania offsetowe pośrednie o wartości 41,83 mln EUR.

Z uwagi na brak szczegółowych harmonogramów realizacji w przypadku wszystkich zobowiązań


offsetowych wynikających z umów z THALES i RAFAEL oraz niektórych zobowiązań offsetowych
z umów z PATRIA i OTO Melara istnieją dwie moŜliwości rozliczania ich wartości w kaŜdym roku
realizacji. Pierwszą z nich jest podawanie wartości średniorocznych, drugą wskazywanie wartości
zobowiązań offsetowych, których realizacja powinna być zakończona w danym roku. Przyjęto, Ŝe druga
metoda rozliczania tych zobowiązań offsetowych lepiej odzwierciedla zapisy umów.

Struktura zobowiązań offsetowych realizowanych w 2005 r. była następująca:

• zobowiązania offsetowe bezpośrednie – 886,74 mln USD oraz 109,40 mln EUR,

• zobowiązania offsetowe pośrednie – 1.395,87 mln USD oraz 135,66 mln EUR.

5
Zestawienie zbiorcze dotyczące stanu realizacji umów offsetowych przez kaŜdego z zagranicznych
dostawców w latach 2002 – 2005 prezentowane jest w Tabeli nr 2, a ich graficzna ilustracja została
przedstawiona na Rysunku nr 2.

Tabela 2
Stan realizacji umów offsetowych

Zobowiązania offsetowe
Zobowiązania offsetowe, Zobowiązania offsetowe zaliczone
Zobowiązania offsetowe
które powinny być zrealizowane w latach przez Ministra
Zagraniczny zrealizowane w latach
realizowane w latach 2002 – 2005 Gospodarki
dostawca 2002 – 2005
2002 - 2005 (wg sprawozdań zagr. za lata 2002-2005 wg
(wg offsetobiorców)
(wg umów) dostawców) stanu na dzień
30.06.2006 r
EADS – CASA 96,99 mln USD 103,90 mln USD 102,28 mln USD 0,00 mln USD
EUROTORP 15,31 mln EUR 10,12 mln EUR 1,80 mln EUR 1,65 mln EUR
THALES 10,14 mln EUR 16,30 mln EUR 16,30 mln EUR 2,63 mln EUR
LMC 3.692,10 mln USD 2.681,93 mln USD 3.418,12 mln USD 3.846,23 mln USD
PATRIA 320,15 mln EUR 410,94 mln EUR 281,98 mln EUR 65,89 mln EUR
OTO Melara 103,59 mln EUR 67,26 mln EUR 56,39 mln EUR 26,80 mln EUR
RAFAEL 65,34 mln USD 167,21 mln USD 167,21 mln USD 26,40 mln USD
Razem USD 3.854,43 mln USD 2.953,04 mln USD 3.687,61 mln USD X
Razem EUR 449,19 mln EUR 504,62 mln EUR 356,47 mln EUR X

Rysunek 2
Realizacja zobowiązań offsetowych w 2005 r. w mln EUR
(wartość zobowiązań w USD przeliczona według kursu NBP z dnia 30.12.2005 r. EUR/USD=1,1845

1993,73
2000

1448,24
1500 2002-2005
w g. UMÓW

2002-2005 w g.
1000
spr. zagr.
Dostaw ców
410,94
500 320,15

52,37 56,1 15,3110,12 10,14 16,3 103,59 90,29


67,26 35,28

0
EDAS-CASA EUROTORP T HALES LMC PAT RIA OTO MELARA RAFAEL

6
3.2. Zaliczenia wartości zobowiązań offsetowych realizowanych w 2005 r.

Zgodnie z obowiązującym prawem, tj. ustawą z dnia 10 września 1999 r. o niektórych umowach
kompensacyjnych (...) oraz umowami offsetowymi zagraniczni dostawcy nie mają obowiązku składania
wniosków o zaliczenie zobowiązań offsetowych natychmiast po zakończeniu ich realizacji. Obowiązujące
zapisy obligują ich jedynie „do niezwłocznego” składania stosownych wniosków, co w praktyce oznacza
brak konkretnego terminu składania takich wniosków.

Biorąc to pod uwagę oraz uwzględniając ocenę wykonania zobowiązań offsetowych przez offsetodawców
naleŜy stwierdzić, Ŝe wartość zaliczeń wykonania zobowiązań offsetowych – w momencie przedstawiania
sprawozdań (rocznych lub półrocznych) przez zagranicznych dostawców - jest przewaŜnie niŜsza niŜ
wartość faktycznej realizacji.

Do dnia 30 czerwca 2006 r. minister właściwy do spraw gospodarki - na podstawie wniosków złoŜonych
przez zagranicznych dostawców i pozytywnej opinii Komitetu do Spraw Umów Offsetowych - zaliczył
jako wykonane w 2005 r. na poczet wartości umów offsetowych zobowiązania, których wartość dla
poszczególnych umów wynosi:

 umowa z LMC – 2.148,16 mln USD;


 umowa z PATRIA - 33,03 mln EUR;
 umowa z Oto Melara – 26,80 mln EUR;
 umowa z RAFAEL – 26,40 mln USD.

Sumaryczna wartość zobowiązań offsetowych realizowanych w okresie od 2002 r. do 30 czerwca 2006 r.


- zaliczonych przez ministra właściwego do spraw gospodarki na poczet wartości umów offsetowych oraz
po uwzględnieniu uchylenia się Ministra Gospodarki od skutków oświadczenia woli w przedmiocie
zaliczenia wartości zobowiązań offsetowych na poczet wartości umowy Offsetowej, jako oświadczeń
złoŜonych pod wpływem błędu - dla poszczególnych umów wynosi:

 umowa z LMC - 3.846,23 mln USD,


 umowa z: EUROTORP – 1,65 mln EUR,
 umowa z THALES – 2,63 mln EUR,
 umowa z PATRIA – 65,89 mln EUR,
 umowa z OTO Melara – 26,80 mln EUR,
 umowa z RAFAEL - 26,40 mln USD.

4. Kontrole prawidłowości realizacji zobowiązań offsetowych

Działając na podstawie art. 14 ust. 3 ustawy z dnia 10 września 1999 r. o niektórych umowach
kompensacyjnych (...) Ministerstwo Gospodarki prowadzi kontrole prawidłowości realizacji zobowiązań
offsetowych przez offsetobiorców. W 2005 r. przeprowadzono kontrole stanu i poprawności realizacji 30
zobowiązań offsetowych (projektów) wynikających z poszczególnych umów offsetowych realizowanych
u następujących offsetobiorców:

7
• Umowa z LMC

1) Wytwórnia Sprzętu Komunikacyjnego „PZL-Rzeszów” S.A.,


2) Instytut Lotnictwa,
3) Pratt&Whitney Kalisz Sp. z o.o.,
4) General Motors Manufacturing Polska Sp. z o.o.,
5) Kimball Electronics Poland Sp. z o.o.,
6) Grupa Lotos S.A. – Gdańsk,
7) Catepillar Poland Sp. z o.o.,
8) Goodrich Krosno Sp. z o.o.

• Umowa z EADS-CASA

1) EADS PZL „Warszawa-Okęcie” S.A.


2) Instytut Lotnictwa w Warszawie.

• Umowa z PATRIA
1) Scania Production Słupsk S.A.,
2) Hutchinson Poland Sp. z o.o. – śywiec.

• Umowa z Oto Melara

1) GE Power Controls Sp. z o.o. – Kłodzko,


2) Marcos Sp. z o.o. – Głobino, gm. Słupsk,
3) FUO Rumia Sp. z o.o.,
4) WSK „PZL-KALISZ” S.A.

• Umowa z RAFAEL

1) HGC S.A. w Warszawie.

• Umowa z THALES
1) Przedsiębiorstwo Badawczo-Produkcyjne ENAMOR Sp. z o.o.,
2) WB ELECTRONICS Sp. z o.o.

Podczas przeprowadzania kontroli stwierdzono, Ŝe najczęściej powtarzającymi się nieprawidłowościami


w większości kontrolowanych jednostek są:

 w odniesieniu do zobowiązań offsetowych, przedmiotem których są zakupy, do realizacji


zobowiązań offsetowych wliczana jest cała sprzedaŜ eksportowa offsetobiorcy, niezaleŜnie od
tego na czyją rzecz została zrealizowana;

 zobowiązania offsetowe realizowane są przez inny podmiot niŜ wskazany w Specyfikacji


Zobowiązań Offsetowych jako offsetodawca np. sieć klientów offsetodawcy;

 w odniesieniu do zobowiązań offsetowych, przedmiotem których są inwestycje kapitałowe,


offsetobiorcy i offsetodawcy potwierdzają wartość inwestycji nie skutkujących podniesieniem

8
kapitału zakładowego offsetobiorcy (np. inwestycje w środki trwałe) bądź uwzględniają w
realizacji zobowiązania offsetowego pełną wartość wkładów wniesionych na poczet kapitału
zakładowego, jak i zapasowego (nadwyŜka wartości emisyjnej akcji nad ich wartością
nominalną);

 realizacja transakcji rodzajowo innych niŜ te wskazane w Specyfikacji Zobowiązań


Offsetowych, np. w przypadku kiedy przedmiotem zobowiązania offsetowego jest wkład
pienięŜny, offsetodawca wnosi w ramach jego realizacji aport rzeczowy.

W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości związanych z realizacją niektórych zobowiązań offsetowych


w przypadku:

 WSK „PZL-Rzeszów” S.A.,


 Kimball Electronics Poland Sp. z o.o.,
 P&W Kalisz Sp. z o.o.,
 GE Power Controls Polska Sp. z o.o.

minister właściwy do spraw gospodarki uchylił się od skutków oświadczenia woli w przedmiocie
zaliczenia wartości zobowiązań offsetowych na poczet wartości umowy offsetowej, jako oświadczeń
złoŜonych pod wpływem błędu.

5. Dotychczasowe efekty gospodarcze związane z realizacją umów offsetowych

Dokonując oceny efektów realizacji zobowiązań moŜna podzielić zobowiązania na dwie podstawowe
grupy. Są to zobowiązania związane z zakupami oraz zobowiązania inwestycyjne. Z punktu widzenia
przewidywanych efektów zdecydowanie korzystniejsze dla polskiej gospodarki są zobowiązania
o charakterze inwestycyjnym. Jednak w wielu przypadkach – szczególnie w odniesieniu do transferu
technologii i know-how – realizacja tych zobowiązań to przedsięwzięcia długofalowe, a ich efekty
pojawią się dopiero w przyszłych latach.

NiezaleŜnie od podziału zobowiązań na zobowiązania „zakupowe” i „inwestycyjne” część efektów


wynikających z ich realizacji ma taki sam charakter. Do takich efektów, wspólnych dla większości
zobowiązań offsetowych – które juŜ mają miejsce lub nastąpią w najbliŜszej przyszłości - moŜna
zaliczyć:

• utrzymanie lub zwiększenie poziomu zatrudnienia, Przykładem moŜe być zobowiązanie


realizowane przez firmę General Motors Europe - w ramach umowy offsetowej zawartej z LMC –
w spółce General Motors Manufacturing Polska Sp. z o.o. w Gliwicach (dawniej Opel
Polska Sp. z o.o.). Poczynione w ramach tego zobowiązania inwestycje pozwoliły na utworzenie
dodatkowych 200 miejsc pracy. Jednocześnie inwestycje te pozwalają na ochronę ok. 5-8 tys.
miejsc pracy u dostawców spółki General Motors Manufacturing Polska Sp. z o.o. oraz wzrost
zatrudnienia u tych dostawców o ok. 600 - 1.000 osób. Natomiast realizacja zobowiązań
offsetowych w spółkach WSK „PZL-Rzeszów” S.A., EADS-PZL „Warszawa - Okęcie” S.A. oraz
Grupie LOTOS S.A. przyczynia się do utrzymania poziomu zatrudnienia;

9
• pozyskanie nowych rynków zbytu, Przykładem moŜe być zobowiązanie realizowane w spółce
General Motors Manufacturing Polska Sp. z o.o. w Gliwicach, którego efektem jest eksport
produkcji na rynki Azji, na które dotychczas spółka nie miała dostępu. TakŜe w przypadku
realizacji zobowiązania offsetowego w WSK “PZL-Rzeszów” S.A. nastąpiło rozszerzenie rynków
zbytu – pojawili się nowi kontrahenci m.in. firmy SIKORSKY i HAMILTON;

• zwiększenie wydajności pracy, Przykładem mogą być efekty realizacji zobowiązań offsetowych w
EADS-PZL „Warszawa-Okęcie” S.A. – w ramach umowy offsetowej zawartej z EADS – CASA -
wydajność pracy wzrosła o 50% (według szacunków offsetobiorcy);

• wzrost aktywności gospodarczej w regionie funkcjonowania offsetobiorców, czego przykładem


moŜe być realizacja zobowiązań w ZM „MESKO” S.A.; spowoduje ona zwiększenie współpracy
z kooperantami, głównie z działającymi w rejonie funkcjonowania spółki.

NiezaleŜnie od wskazanych wyŜej efektów związanych z realizacją większości zobowiązań offsetowych


moŜna wskazać dodatkowe efekty związane z wykonywaniem jedynie zobowiązań o charakterze
inwestycyjnym:

• poprawa jakości wyrobów, przede wszystkim w konsekwencji wykorzystywania


nowocześniejszych technologii. Przykładem moŜe być zobowiązanie realizowane w Grupie
LOTOS S.A., w wyniku realizacji którego nastąpi zmniejszenie zawartości siarki w produktach
i zdecydowanie wpłynie na poprawę ich jakości;

• poprawa ochrony środowiska, jako rezultat zarówno unowocześnienia parku maszynowego, jak
równieŜ unowocześnienia technologii produkcji. Przykładem moŜe być zobowiązanie offsetowe
ulokowane w Grupie LOTOS S.A., poprzez jego realizację nastąpi obniŜenie emisji związków
siarki i dwutlenku węgla w procesie produkcyjnym;

• podnoszenie kwalifikacji pracowników, umoŜliwiające pełne wykorzystanie pozyskanych


technologii oraz stwarzające moŜliwości dalszego postępu technologicznego. Jako przykład moŜna
wskazać zobowiązania realizowane w Stoczni Marynarki Wojennej przez THALES. Szkolenia
przeprowadzone w trakcie realizacji zobowiązania umoŜliwią uczestnictwo pracownikom Stoczni
w procesie modernizacji okrętów klasy ORKAN.

Wskazane wyŜej efekty realizacji zobowiązań offsetowych o charakterze inwestycyjnym mają charakter
głównie mikroekonomiczny.

NiezaleŜnie od nich istotną rolę odgrywają takŜe efekty o wymiarze makroekonomicznym, jednak
powinny pojawić się one w przyszłości. Do najwaŜniejszych z nich moŜna zaliczyć:
• moŜliwość wykorzystania pozyskanych technologii w innych dziedzinach działalności
gospodarczej;
• wzrost konkurencyjności polskich przedsiębiorstw na rynku krajowym oraz na rynkach
zagranicznych;
• rozwój zaplecza badawczo-rozwojowego.

10
6. Ocena stanu realizacji umów offsetowych

Z analizy dotychczasowego przebiegu monitorowania realizacji umów offsetowych w 2005 r.


i weryfikacji danych przedstawionych przez zagranicznych dostawców oraz offsetobiorców wynika, Ŝe:

o Widoczny jest postęp w realizacji części umów offsetowych w porównaniu z latami wcześniejszymi;
dotyczy to zwłaszcza umowy z LMC. Stan zaawansowania realizacji zobowiązań offsetowych
wynikających z tej umowy (ok. 90% wartości wymaganych w latach 2003 - 2006) pozwala ocenić, Ŝe
LMC nie będzie miał trudności z osiągnięciem załoŜonych na pierwszy okres rozliczeniowy (koniec
2006 r.) 3 mld USD.

o Niepokojący jest stan realizacji bezpośrednich zobowiązań offsetowych. Część zagranicznych


dostawców ma problemy w realizacji tej grupy zobowiązań. Dotyczy to zwłaszcza Oto Melara,
PATRIA, Eurotorp oraz LMC.

o Część zobowiązań offsetowych nie jest realizowana. Dotyczy to przede wszystkim umów
offsetowych zawartych z OTO Melara, PATRIA, Eurotorp oraz LMC. Z informacji posiadanych
przez MG wynika, Ŝe w przypadku takich zobowiązań w najbliŜszym czasie zagraniczni dostawcy
złoŜą stosowne dokumenty, w których będą wnioskowali o ich zastąpienie nowymi zobowiązaniami,
korzystnymi dla polskiej gospodarki.

o W realizowanych obecnie umowach offsetowych mało jest zobowiązań offsetowych o charakterze


inwestycyjnym, których przedmiotem są inwestycje kapitałowe i rzeczowe obejmujące zakup od
Skarbu Państwa udziałów lub akcji, wniesienie wkładu pienięŜnego do spółki lub wniesienie aportu
rzeczowego.

o Pozyskanie nowoczesnych technologii w ramach umów offsetowych nie przebiega tak dobrze jak
oczekiwano. Wynika to zarówno z niskiego poziomu mnoŜników offsetowych przyjętych dla tego
typu zobowiązań offsetowych w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 2 lipca 2002 r. w sprawie
szczegółowych zasad zaliczania zobowiązań offsetowych zagranicznego dostawcy uzbrojenia lub
sprzętu wojskowego na poczet wartości umowy offsetowej (Dz. U. Nr 100 poz. 907), jak równieŜ
wysokiego ryzyka realizacji tego typu zobowiązań offsetowych.

o NiezaleŜnie od wspomnianego wyŜej ryzyka realizowanych jest wiele zobowiązań offsetowych,


których przedmiotem jest transfer nowoczesnych technologii. Wskazać tu moŜna m.in. zobowiązania
offsetowe ulokowane w ZM „Mesko” S.A. (umowy z RAFAEL i LMC), ZR Radmor S.A. (umowa
z THALES), Grupie LOTOS S.A. czy GM (umowa z LMC).

o Wszystkie umowy offsetowe mają charakter ramowy co pozwala na usunięcie projektów


niemoŜliwych do zrealizowania i wprowadzenie nowych zobowiązań offsetowych, korzystnych
z punktu widzenia interesów gospodarczych państwa. W 2006 r. kontynuowane będą negocjacje,

11
których celem będzie wprowadzenie do umów offsetowych nowych, korzystnych dla gospodarki
zobowiązań offsetowych.

o Prowadzone kontrole prawidłowości realizacji zobowiązań offsetowych wskazują, Ŝe w wielu


przypadkach zarówno offsetobiorcy jak i offsetodawcy nie do końca prawidłowo interpretują zapisy
specyfikacji zobowiązań offsetowych.

o W 2005 r. do części umów offsetowych juŜ zostały wprowadzone nowe zobowiązania offsetowe,
które są przykładem gotowości stron umowy do poszukiwania nowych, korzystnych projektów. Jako
przykład moŜna podać zobowiązanie offsetowe włączone do umowy offsetowej z LMC dotyczące
transferu technologii amunicyjnych dla ZM „Mesko” S.A.

o Na sposób realizacji zobowiązań offsetowych ma takŜe wpływ stale wzrastająca wiedza


i doświadczenie dotyczące problematyki offsetowej u wszystkich uczestników tego procesu.

o Zawarte umowy offsetowe dobrze zabezpieczają interesy Skarbu Państwa - wyłączną


odpowiedzialność za realizację zobowiązań offsetowych ponoszą zagraniczni dostawcy (w tym takŜe
w przypadku zobowiązań offsetowych nie zrealizowanych z winy polskiego offsetobiorcy).

o Na mało satysfakcjonującą realizację zobowiązań offsetowych w pierwszym okresie realizacji wpływ


miała takŜe postawa offsetobiorców. Zbyt mała ich aktywność i częste przekonanie, Ŝe stroną
odpowiedzialną za realizację offsetu jest strona rządowa to jeden z powaŜniejszych powodów
wpływających na stopień realizacji zobowiązań offsetowych w latach ubiegłych. NaleŜy takŜe
podkreślić niewystarczającą dbałość niektórych offsetobiorców o zawieranie korzystnych dla siebie
umów z offsetodawcami – pomimo wyraźnych zaleceń otrzymywanych w tej sprawie z MG.

7. Wnioski wynikające z realizacji zobowiązań offsetowych

Na podstawie dotychczasowych doświadczeń związanych z realizacją zawartych umów offsetowych


moŜna sformułować następujące wnioski:

• Poprawia się współpraca pomiędzy offsetodawcami i offsetobiorcami.

• Poprawiające się zaangaŜowanie zagranicznych dostawców w realizację zobowiązań offsetowych


moŜliwe było dzięki następującym działaniom MG:

- mobilizowaniu partnerów biznesowych do większej aktywności w realizacji zobowiązań


offsetowych,

- nieustannej presji wywieranej na zagranicznych dostawców w celu rzetelnej realizacji


przyjętych zobowiązań offsetowych.

• Zagraniczni dostawcy mają w dalszym ciągu trudności z uruchomieniem niektórych zobowiązań


offsetowych bezpośrednich. MG we współpracy z zagranicznymi dostawcami przygotowuje

12
propozycje nowych, atrakcyjnych bezpośrednich zobowiązań offsetowych, które będą mogły być
wprowadzone do poszczególnych umów offsetowych.

• Wymienione wyŜej działania powinny doprowadzić w najbliŜszej przyszłości do usunięcia


zobowiązań offsetowych nieperspektywicznych (dotychczas nie rozpoczętych) i wprowadzenia w to
miejsce nowych, moŜliwych do realizacji zobowiązań offsetowych korzystnych dla polskiej
gospodarki.

• Oczekiwania dotyczące pozyskania nowoczesnych technologii w ramach umów offsetowych są


trudne do zrealizowania w krótkim czasie i wymagają spełnienia przez offsetobiorców
i offsetodawców wielu kryteriów warunkujących pomyślną realizację przedsięwzięć. Szansą na
pozyskanie nowych interesujących technologii są m.in. - oprócz wymienionych wcześniej projektów
offsetowych zawartych w umowie offsetowej z LMC - zobowiązania offsetowe dotyczące transferu
technologii do produkcji przeciwpancernych pocisków kierowanych SPIKE w ZM „Mesko” S.A.
(umowa offsetowa z RAFAEL), czy unowocześnienie radiostacji rodziny PR4G w ZR „Radmor”
S.A. (umowa z THALES).

• Strona polska przy renegocjowaniu umów juŜ zawartych oraz negocjowaniu nowych umów
offsetowych wymaga od zagranicznych dostawców w przypadku wprowadzania do umów
offsetowych zobowiązań dotyczących transferu technologii, aby obejmowały one pozyskanie
technologii z prawem do produkcji i sprzedaŜy wyrobów powstałych z wykorzystaniem tych
technologii na uzgodnione rynki trzecie wraz z prawem do modyfikacji pozyskanych technologii.

• Wydaje się, Ŝe z punktu widzenia offsetodawców istotnym ograniczeniem przekazywania


nowoczesnych technologii moŜe być zbyt niski poziom (lub zbyt małe zróŜnicowanie) mnoŜników
offsetowych przyjętych dla tego typu zobowiązań offsetowych w rozporządzeniu Rady Ministrów z
dnia 2 lipca 2002 r. w sprawie szczegółowych zasad zaliczania zobowiązań offsetowych
zagranicznego dostawcy uzbrojenia lub sprzętu wojskowego na poczet wartości umowy offsetowej
(Dz. U. Nr 100 poz. 907), jak równieŜ wysokie ryzyko realizacji tego typu zobowiązań offsetowych.

• Prowadzenie przez MG kontroli prawidłowości realizacji zobowiązań offsetowych przyczynia się do


pełniejszej weryfikacji działań podejmowanych w ramach offsetu i umoŜliwia skorygowanie
ewentualnych nieprawidłowości. W konsekwencji przeprowadzonych kontroli w odniesieniu do
zobowiązań offsetowych realizowanych u offsetobiorców minister właściwy do spraw gospodarki
uchylił się od skutków oświadczenia woli w przedmiocie zaliczenia wartości zobowiązań
offsetowych na poczet wartości umowy offsetowej, jako oświadczeń złoŜonych pod wpływem błędu,
co oznacza dokonanie korekty wcześniejszych zaliczeń zobowiązań offsetowych na poczet umowy
offsetowej.

• Jednym z bardzo istotnych czynników decydujących o prawidłowej realizacji zobowiązań


offsetowych jest dobre zdefiniowanie potrzeb offsetobiorców, ich dobre przygotowanie do realizacji

13
zobowiązań offsetowych i niezbędna aktywność stron. Przy przygotowywaniu nowych umów
offsetowych decydujące znaczenie ma naleŜyte zdefiniowanie rzeczywistych potrzeb polskich
przedsiębiorców (w tym zwłaszcza podmiotów przemysłu obronnego.

• Wnioski z monitorowania realizacji umów offsetowych są wykorzystywane przez MG w procesie


przygotowania umów offsetowych w związku z nowymi postępowaniami na dostawy uzbrojenia lub
sprzętu wojskowego.

• Przystąpienie Polski do Kodeksu Postępowania w Zakresie Zamówień Obronnych (Code of Conduct


on Defence Procurement) moŜe spowodować – w pierwszym okresie po przystąpieniu Polski do
Kodeksu – wzrost roli offsetu jako narzędzia wspomagającego rozwój przedsiębiorstw przemysłu
obronnego.

• Przystąpienie Polski do Kodeksu Postępowania w Zakresie Zamówień Obronnych oznacza gotowość


udziału w planowanych pracach Europejskiej Agencji Obrony (European Defence Agency) nad
harmonizacją wymagań offsetowych, a w niedalekiej przyszłości naleŜy liczyć się z dąŜeniami
państw będącymi największymi eksporterami uzbrojenia do likwidacji offsetu w ramach UE.

14

You might also like