You are on page 1of 2

(2) Inpuahchahna a fel: Kum 1908 a\angin Mission’ tih an chhuah bawk.

Continuation ZIRLAI - 20
he intawh khawmna tur hian ruahmanna an siam a, committee huaihawt hian Asia khawmualpui hmun THAWH HONA KAWNG ZAWNNA
uluk takin thupui pariat an thlang lawk a. Chung hrang hrangah Missionary khawmpui an nei thin. Jn 17:12-26 ; 1 Jn 4:20-21
zinga pathum, a hnu zeal mission hna kawng Kum 1912 atangin committee pawh an thu khawm
zawng neia hruaitu chu hengte hi a ni:- \hin a, vawi eng emaw zat an \hut khawm hnuah Zirlai hmasaa kan zir takah khan Missionary-
indopui te a lo thleng a, chu chuan hun eng emaw te tana harsatna awm thei chi hrang hrang kan zir
(a) Khawvel puma Kohhran Mission (Ram
ti chhung an hmalakna a ti huanawp a, indopui a a, khang bakah khan kohhran pawl hrang inrem
tina Chanchin |ha hril).
lo tawp khan an hma chhawp te an bawhzui thei ta lohna awm \hin hian Chanchin |ha a hliah lek lek
(b) Ram thima kohhrante (Kohhran phun a. Kum 1921/22-ah khan New York state a \hin a ni. Hetiang harsatna hi ram bial khata
tharte) mahni intodelh, mahnia ro inrêl, Mahank dil kama an intawh khâwmnaah Mission pawl hran luh thuahnaah a thleng \hin a.
mahnia Chanchin |ha hril an nih theih ‘International Missionary Council’ chu an lo din Chumi a nih avang chuan pawl hrang hrangte
dân kawng zawn. thei ta chauh a ni. inhriatthiam tawnna kawng zawn a \ul a,
chutianga thawh hona kawng zawn chungchang
(c) Thawh hona leh inpumkhatna tihchak. International Missionary Council hi Chanchin
chu vawiinah hian kan zir dawn a ni.
(3) Hruaitu thar a chher : He intawh |ha hril kawnga thawh hona leh Chanchin |ha hril
awmzia zirna (Mission Theology) kawngah a khâwl Kum zabi 20-naa kohhrante thawh hona leh
khâwmna hian hruaitu thar langsar tak tak a chher
pawimawh ber a ni chho reng a. He pawl pawh inpumpekna lo thleng thei ta hi zabi 19-naa
chhuak a, chung te chu John R Mott, Vs Azariah,
hian New Delhi-a WCC inkhawmpui kum 1961 a khawvel ram hranga hranga kohhran hruaitute
William Temple te an ni a, a hnu zelah pawh
neihah khan WCC chu a rawn zawm ve leh ta a. hnathawh rah tih loh rual a ni lo. Hemi rawn hring
Chanchin |ha hrilna kawngah chauh lo pawh
WCC peng pakhat Division on World Mission and chhuaktu chu a vaiin sawi sen a ni lova, a langsar
Kristian hruaitu pawimawh an ni chhunzawm ta
Evangelism (DWME) tih a ni chhunzawm ta a ni. zualte vawiinah hian kan zir dawn a ni. Kum zabi
zel a ni.
Kum sawm hnuah (1971) a hming chu siam 20 na bawr vela Kohhran chanchina thil thleng
(4) Kalhmang inhriatpuina leh inzahsak
danglam leh hretin Commission on World Mission pawimawh tak mai chu ‘Ecumenical Movement’
tawnna a hring: He intawh khâwmna hian
and Evangelism (CWME) tih a ni zui ta zel a ni. hi a ni. A awmzia hi mawltea sawi fiah dawn
kohhran pawl hrang hrang thurin leh kalhmang
Lal Isua thupek dawng theuh kohhran hrang hrang chuan Kristian pawl hrang hrangin pawl bik emaw
inhriatpuia, inzahsak tawnna nena thawh hona a
ten rawngbawlna hmunah inerna nei a ring thar hnam bil zia leh sakhua pawh thliar lova
hring.
inchuh te, thawhna ram bial inluh thuah te kan inpumkhatna nei tura tha an thawhna leh an thawh
(5) Ramthar kohhran a dah pawimawh:
han nei \hin hi chuan kan Chanchin |ha hril hi a hona hi a ni.
Edinburgh intawh khâwmna hian ram thara
kohhran phun te a dah pawimawh hle a ni. tisâwt lo hle a ni. Chanchin |ha lo dawngtuten 1. Mission hotute inpâwl khawmna : Hmun
(6) Inpumkhatna a hring: Kohhran bil sawi Missionary-te kara innghirnghona leh neuh neuh pakhatah Mission pawl hrang hrangte an awm thin
lova kristian te inpâwl khâwmna a hring a. Palai awm \hin te hi an hmu ve reng si a, chu chuan avangin pawl inchuha inbeihna a awm fo \hin a,
kalten kohhran hrang an nihna lam aiin Kristaa nasa takin an rilru a tichi-ai \hin a ni. chung harsatna te chu sawi fel theih a nih ringin
pumkhat an nihzia an hre thar. Kan Lalpa Isuan pumkhata awm tura min William Carey a chuan ‘Cape of Good Hope’-ah
(7) Chhunzawmtu committee a siam: \awng\aisakna kha hre rengin thawh hona kawng pawl hrang hrang te inhmuh khawm a rawt a;
Inpumkhatna nuam tak chuan a hnu zeal kan zawn zel a pawimawh. Intai reng chunga mahse Baptist missionary ziaktu, Andrew Fuler-a
inpumkhat taka Chanchin |ha an hril zel dan tur Chanchin |ha hril chu a sawt thei lo a, intai chuan duh thusam mai maiah ngaiin tihhlawhtlin
reltu committee an din a ni. rengna karah chuan Chanchin |ha aiin a kengtu chiah a ngai lo a ni. Carey-a rawtna chu
mihringte an langsar fo \hin. Chung chu kan pum hlawhtling ta chiah lo mah se a rawtna chu thil \ul
4. International Missionary Council : Edinburgh
pelh nan inpumkhata rawngbawl turin Lalpan min tak a nih avangin ram khata intawh khawmna chu
khawmpui rah chhuah hmasak chu ‘International
beiseiin min duh a, min ko a ni. India, Japan, China etc. ramah te an lo nei chho
Missionary Council’ hi a ni. He Council hi din a
ta a ni.
nih theih nan continuation committee siam a ni a,
chanchin bu pakhat ‘International Review of
Kum 1795-ah Anglican Evangelical (1) Kum 1825 khan Bombay (Mumbai)-ah kalsan leh nghal zel an duh laiin, mi \henkhat
hovin London Missionary Society an din India ram khawthlang lama missionary-te ngaih danah chuan kha ringawt kha Chanchin |ha
a, hei hi Carey-a’n thawh hona tura rawtna a an intawk khâwmin Bombay Missionary hril in a tum leh a hlawhtlinna a ni thei si lo va.
siam hma daih a ni a. Kum 1819 atang khan Union an din a. Chu bâkah, kohhran hrang hrang, Mission pawl
Missionary Society hrang hrang ziaktu te intawh hrang hrangte inkara ngaih dan inang lo awm
(2) Kum 1855 September ni 4-7-ah India
khâwmna ‘London Secretaries’ Association chuan Chanchin |ha hril hna a ti\huanawp nasa
hmar lama thawkten Culcutta (Kolkata)-
(LSA) an tih chu an lo din ta a ni. He pawlah hian viau bawk. Chuvang chuan, Mission
ah North India Missionary Conference an
Missionary society pawl hrang hrang, Baptist chungchangah ngaih dan leh thawh dan inang tlang
buatsaih a. Kum 1855-63 inkarah vawi 3
Misionary Society te, London Missionary a awm theihna turin kum 1910-ah khan khawvel
lai an hmang.
Society te, Church Missionary Society, pum huap Missionary intawh khawmna (World
Wesleyan Methodist Missionary Society te (3) Kum 1858 April 19- May 5 chungin Missionary Conference) chu Scotland ram
an tel a. A hnu deuhah, London-a Madras (Chennai)-ah South India khawpui, Edinburgh-ah koh a ni a. Chutah chuan
Headquarters nei China Inland Mission leh Missionary Conference an hmang bawk. ram hmun hrang hranga mission pawl (Mission
The British and Foreign Bible Society Kum 1858-1900inkar chhungin vawi 3 zet Society) hrang hrang a\angin palai 1200 lai an kal
(BFBS) te, Society for the Promotion (hei hetiang hun hi an hmang ho a. India pum khawm a ni. A tam ber chu America hmar lam
hi Promoting tia sawi \hin zawk a ni a) of huapin 1873-1902-ah vawi 4 hetiang hun (North America) leh Europe ram hmar lam
Christian Knowledge leh Society for the hi hman a ni. (Northern Europe) a\anga rawn kal an ni a.
Promotion (hei hi Propagation tih tur a ni India rama missionary-te tih ang bawk hian a Inkhawmpui hma hian Chanchin |ha hril kawnga
zawk mai thei) of the Gospel te an tel ve a pawimawhna hria in heng ramah te pawh hian an ti harsatna hrang hrangte lo zir chiang tur pawl
ni. LSA hi dan siam tura inzawm khâwm an ve zel a:- (Commission) pariat lai siam niin, chung
ni lo va, thurawn inpe tawna harsatna inhriatpui (1) Kum 1872 September thlaah Japan rama Commission hrang hrangte chuan kum hnih
leh infuih tawn tura ding a ni. Pathian thua inpawl thawkte Yokohama-ah an intawk khawm chhung zir chianna an lo nei tawh bawk a ni
khâwmin an \awng\ai ho \hin a ni. Mission pawl a. Missionary-ten an thawhna hmunah thawh ho
hrang hrangte inunauna kawnga sûlsutu pawimawh
(2) Kum 1877 May 10-24 chhungin China-a leh inpumkhat \ulzia an hmu chiang tulh tulh a.
tak an ni.
thawkte Sanghai-ah an inhmu khâwm ve Kan sawi tawh angina kum zabi 19-na chhung
Heng bakah hian Mission pawl pakhat leh a. khan vawi eng emaw zât Missioanry Conference
Northern Lutheran Mission Conference an tih an hmang ho. Kum 1854 khan London-ah leh New
chu a awm bawk a. Chu chu Scandinavia politics (3) Kum 1906 July 5-11 chhungin Africa-a York-ah buatsaih a ni a. Heng Missionary
nen a inngheng deuh thung. Danish mi, Dr. thawkte Johannesburg-ah an intawk Conference te hian khawvel huapin 1910 ah
Christian Kalkar-a hmalaknain Scandinavia-in a khawm ve bawk a. Heng an in tawh Edinburgh khuaah World Missionary Conference
huam ram (Denmark, Norway, Sweden, Iceland)-a khawmna hian kohhran hrang hrang an nei leh a. Hei hi Ecumenical Movement an tih
kohhran chuan kum 1863-1902 inkârah a khat missionary te karah inhriatthiam tawnna \hin rawn lan chhuahna pawimawh ber a ni ta a ni.
tawkin Sacndinavian Missionary Conference an \ha zawk a thlen a ni. WMC Edinburgh 1910 hian pawimawh bikna tak a
buatsaih \hin a. He conference-in a tum ber chu 3. World Missionary Conference : AD 1900 nei a, chung te chu:
Chanchin |ha hril tura missionary tirh chhuah a hma lam kha chuan mission pawl hrang hrangte (1) Huan zau zawka aiawh kal khâwmte
ni. khan anmahni remchân dan leh duh dan angin, inrâwn khâwmna a ni: Hun hmasa lama World
Kristian pawl dangte nen pawha thawk ho lem missionary conference lo neih \hin te kha kal thei
2. Mission field a thawh hona hmahruai : lovin Chanchin |ha hril hna an thawk mawp apiang intawh khâwmna niin Protestant chauh an
Mission Field-a kohhran hrang missionary-te mawp \hin a. Chanchin |ha hril awmzia leh a tum tel \hin a, Edinburgh hmunah hi chuan Anglican
thawh hona kawnga hmahruaitute chu India rama an hriatthiam dan leh an hna thawh dan pawh a leh Catholic te pawh an tel ve a, rilru inpawh takin
missionary-te an ni.Hetiang hian thawh hona pawl inang lo nuaih \hin a ni. |henkhatin an ro an rel a ni.
an din a:- hmanhmawh avangin kohhran phun zung zunga

You might also like