122.

alea · 2019ko ekaina · Doako alea · Hamargarren urtea · Harpidetzak: 944213031 telefonoan · Lege Gordailua: BI ‐ 0371 ‐ 08

Porlana nabarmen
Jarraitu ezazu
ELKARRIZKETA es.scribd.com­en

Euskal Herrian
Euskal enpresen
digitalizazioa,
Juan Félix Fernández nabarmentzekoa
de Miguel
Sercotel Villa De Laguardia Europan
hoteleko zuzendaria Euskal ekonomiaren eta gi‐
zartearen digitalizazioa na‐
“Turismoaren barmena da, “Ekonomia eta
bilakaera bikaina gizarte digitalak Euskal Au‐
denboran zehar tonomia Erkidegoan” txoste‐
mantentzea naren arabera. Orkestrak
(Deustuko Unibertsitatea) egin
gure esku dago” du azterketa, Euskaltelen la‐
10-11. orrialdeak guntzaz.
Azken 28 urteetan aurreko his‐ bilerak aldaketa nabarmenak koiztea. Nekazaritzarako lurra Zalantzarik gabe, azken ur‐
toria osoan bezainbat lurzoru izan ditu. Horren lekuko, gal‐ urri den eremuak izan dira ge‐ tean bilakaerarik onena izan
GRAFIKOAK arti"izializatu da Euskal Herrian. dutako 80.400 hektarea ne‐ hien arti"izializatutakoak. Gain‐ duen dimentsioa euskal enpre‐
90eko hamarkadaz geroztik, kazaritzarako lurretan edota degiak argitaratutako datuak setan teknologia digitala txer‐
Euskal Herriko lurraren era‐ arti"izializaturiko azalera bi‐ dira horiek. 8. orrialdea tatzea izan da. 4. orrialdea

Lan-gatazkak jarraitu egiten

du itunpeko ikastetxeetan
Gizarte‐ekimeneko itunpeko ikastetxeetako sindikatuak (ELA,
EAEn, jaiotzak %6 CCCO, Steilas, LAB eta UGT) eta bi patronal nagusiak (Kristau
gutxitu ziren 2018ko Eskola eta Aice‐Izei) hainbatetan elkartu dira Bilboko Lan
4. hiruhilekoan Harremanetarako Kontseiluan, baina ez dute inolako aurre‐
6. orrialdea rapausorik eman. 3. orrialdea
2 2019ko ekaina
LAGUNTZAILEAK:
KULTURA ETA HIZKUNTZA POLITIKA SAILAK (HIZKUNTZA
POLITIKARAKO SAILBURUORDETZAK) DIRUZ LAGUNDUA
ADITUAREN
IRITZIA
Iñigo Bullain
EHUko irakaslea
Nora goaz Europa
honekin?
Europako hauteskundeek ez
dute balio –ezta oraingoek ere–
europar politikak de"initzeko
edo aldatzeko, Europako hau‐
teskundeen bitartez ez baita eu‐
ropar gobernurik hautatzen. Eu‐
ropako Parlamentuak ez du ahal‐
menik Europar Batasunaren bi‐
lakaeran erabakigarri izateko,
EB ez delako sistema parlamen‐
tarioa. EBren gobernantzarako
hautapen nagusiak beste insti‐
tuzio batzuetan hartu ohi dira:
(Europako Kontseiluan, Euro‐
pako Banku Zentralean, edo Eu‐
rotaldean), zeinen osaketak ez
dauden loturik Europako hau‐
teskundeei. Bestetik, estatu ki‐
deetan hautatzen diren institu‐
zioek galdu egin dute politikan
erabakigarri izaten jarraitzeko
ahalmena. Estatuko esparruan,
tokiko parlamentuek galdu egin
dute politikan erabakigarri iza‐
teko boterea, arlo askotan zi‐
tuzten eskumenak europar ins‐
tituzioei esleitu zaizkielako... Hau‐
xe da, labur bildurik, bizi dugun
paradoxa parademokratikoa: de‐
mokraziarik gabeko politika erai‐
ki dute Europar Batasunean, eta
politikarik gabeko demokrazia
garatu da estatu kideetan...
ELKARLANEAN:
Ekintza honek Bizkaiko Foru
Aldundiaren Kultura Sailaren
laguntza jaso du.
KOMIKIA
blazquezcobo.blogspot.com
GORA
Munduko 72. Osasun Bileran egin dituzte adierazpenak ordezkariek.
Gaixotasun gisa onartu dute
'langile errearen sindromea'
Munduko Osasun Erakundeak gaixotasun profesional
gisa onartu du estres kronikoak eta nekeak eragindako
Burnout sindromea edo errearen sindromea.
Hiru ezaugarri ditu gaitz horrek: lehenik eta behin,
muturreko nekea edo neke "isiko zein emozionala; biga‐
rrenik, sentimendu ezkorrak edo lanarekiko adeigabe‐
tasuna; eta, hirugarrenik, laneko eraginkortasunaren
murrizketa.
2022an, Gaixotasunen Nazioarteko Zerrendan
Horrenbestez, Munduko Osasun Erakundeak iragarri
duenez, 2022an sartuko dute aipatutako 'langile errearen
sindromea' Gaixotasunen Nazioarteko Zerrendan. Mun‐
duko 72. Osasun Bileran egin dituzte adierazpenak or‐
dezkariek. Gaitz horrek laneko testuinguruko gertakariei
dagokie soilik.
STAFF:
Banaketa:
HARREMANETARAKO TELEFONOA: 94 421 30 31
POSTA ELEKTRONIKOA: ekonomiarenkz@leizaola.eus
POSTA HELBIDEA: 612 Posta Kutxatila, 48080 Bilbo
EUSKARA ARDURADUNA: Labayru Ikastegia
EGILEA: Leizaola Fundazioa - Mediagune
HARPIDETZAK: 94 421 30 31 telefonoan.
Aldizkari hau USOA LANTEGIAK eta EGUNON
POSTING ZERBITZU PROFESIONALAK banatu dute
Egin zaitez harpide!
Ekonomiaren KZ etxean hilero doan jaso nahi baduzu, bidal ezazu ondorengo
kupoia honako helbidera:
612 Posta Kutxatila. 48080 Bilbo,
edo idatz ezazu ekonomiarenkz@leizaola.eus posta helbidera, zure izen‐
deiturak, helbidea, telefonoa eta posta elektronikoa adieraziz.
ABIZENAK: ____________________________ IZENA:_______________
HELBIDEA: __________________________________________________
TELEFONOA: _______________ E-MAILA: _______________________
HERRIA: _______________________________________ P.K: _________
BEHERA
Espainiako Bankuak erretiro adina
atzeratzea eskatu du berriro
Espainiako Bankuak erretiro adina atzeratzea eskatu du
berriro, noiz eta hauteskundeak igaro ostean. Premiaz‐
kotzat jo du Pablo Hernández de Cos Espainiako Bankuaren
gobernadoreak erreforma egitea, pentsio sistemaren ja‐
sangarritasuna bermatzeko. Era berean, neurri gehiago
hartzea beharrezkoa dela ziurtatu du Hernández de
Cosek, diru‐sarreren zein gastuen gainean.
Zaharkitzearen ondorioak
Gauzak horrela, Espainiako Bankuko iturriei jarraituz,
neurriak lehenbailehen hartzea eskatu du erakundeak,
nahiz eta erabateko adostasuna ez lortu.
Erakundeak urteko txostena aurkeztu du Oviedon.
Bertan, biztanleriaren zaharkitzeak Espainiako ekonomian
izango dituen ondorioak aztertu, eta gomendioak aditzera
eman ditu.
Espainiako Bankuak urteko txostena aurkeztu du Oviedon.
2019ko ekaina 3

ALBISTEAK

Aurrerapausorik ez,
metalgintzako sindikatuen
eta patronalaren artean
Metalgintzako sindikatuen eta Patronalaren arabera, aldiz,
patronalaren arteko lan‐gataz‐ langileen % 20k egin du greba.
kak ez du irtenbiderik, mo‐ Horrez gain, piketeen jarrera
mentuz. ELA, CCOO, LAB eta “erasokorra” kritikatu du
UGT sindikatuek adierazi dute FVEMk.
Bizkaiko Metalgintzako Enpre‐
«Langileei burla» Ekainean egingo dute hurrengo bilera.
sen Federazioaren (FVEM)

Lan-gatazkak jarraitu
esku dagoela metalgintza sek‐ Metalgintzako sindikatuek
toreko lan‐gatazkari irtenbidea “langileei burla egitea” egotzi
ematea. Neurririk hartu ezean, diote patronalari. Euren ustez,

greba‐egun gehiagorako deial‐
dia egingo dutela iragarri dute.
Piketeen jarrera
egiten du itunpeko
"etsigarria" da patronalaren
proposamena.
Sindikatuek eta patronalak
metalaren hitzarmenari buruz

“erasokorra” kritikatu
du FVEMk
Bien bitartean, orain arte
hiru greba egin izan dituzte
alorrean. Azkena, ekainaren
7an; sindikatuen arabera,
%85ekoa izan da hirugarren
greba‐egunaren jarraipena.
Neurririk hartu ezean, greba-egun gehiagorako deialdia egingo dutela iragarri dute sindikatuek.
jardungo dute berriro ekainaren
17an. Patronalak aurkeztutako
azken proposamenak % 3,4ko
igoera aurreikusten du 2019ko
urtarrilaren 1eko soldaten tau‐
letan, baita aurreraeragina mu‐
gagabea izatea eta hitzarme‐
neko taulen igoerak 2019rako
eta 2020rako ere.
ikastetxeetan
Gizarte‐ekimeneko itunpeko
ikastetxeetako sindikatuak
(ELA, CCCO, Steilas, LAB eta
UGT) eta bi patronal nagusiak
(Kristau Eskola eta Aice‐Izei)
hainbatetan elkartu dira Bil‐
boko Lan Harremanetarako
Kontseiluan, baina ez dute
inolako aurrerapausorik
eman hamar urte baino ge‐
hiago indarrean daraman lan‐
hitzarmena gaurkotzeko.
Mikel Ormazabal Kristau
Eskolako zuzendari nagusia‐
ren arabera, "beste proposa‐
men bat" jarri dute mahai
gainean, baina sindikatuek
atzera bota dute. "Maiatz ha‐
sierako greben aurretik aur‐
keztu ziguten bera” dela esan
dute langileen ordezkariek.
Ormazabalek ziurtatu du
eskaintza berriak "elementu
ezberdinak" dituela, tartean
soldatari lotutakoak.
Aurrerapausorik ez
"Ez da urratsik izan, baina
nola negoziatuko dugun ar‐
gitu dugu, gure proposamena
helarazi diegu eta ekaineko
bileran horretaz hitz egingo
dugu", adierazi du Ormaza‐
balek.
Miren Zubizarreta ELAko or‐
dezkariak salatu duenez, maiat‐
zeko lanuzteen aurretik egin
zuten proposamenaren “oso
Lan-hitzarmenak
hamar urte darama
berritu gabe
antzekoa” da, eta, horrenbestez,
baztertu egin dute. Nobedade
bakarra soldatari buruzko pun‐
tuan dagoela esan du, baina
ohartarazi du ez dela nahikoa.
4 2019ko ekaina
ALBISTEAK
Kanpainaren bigarren fase honek izaera zehatzailea izango du, indarrean dagoen araudia betetzen ez bada.
Arrain freskoaren trazabilitatea
eta etiketatua ikuskatuko dituzte
Kontsumobide eta Arrantza
eta Akuikultura Zuzendaritza
arrain freskoaren etiketatua
eta trazabilitatea ikuskatzen
ari dira maiatzetik hona.
Kontsumobidek, Turismo,
Egiaztatuko dute
saltokiek eskaintzen ote
duten exijitzen zaien
nahitaezko informazioa
Merkataritza eta Kontsumo
Sailari atxikitako erakun‐
deak, eta Arrantza eta Akui‐
Euskal enpresen digitalizazioa, nabarmentzekoa Europan
ETE-en merkataritza elektronikoaren garrantzi eskasa aipatu beharra dago.
kultura Zuzendaritzako
Arrantza Ikuskaritza Zerbi‐
tzuak, Ekonomiaren Garapen
eta Azpiegiturak Sailaren
menpekoak, batera ikuska‐
tuko dituzte Euskadiko 84
arrandegi, supermerkatu eta
hipermerkatu, arrain fres‐
koaren etiketatuan eta tra‐
zabilitatean exijitzen den
araudia betetzen ote duten
ziurtatzeko.
Ikuskaritza gehiago
Bigarren fase honetan,
2018an araudia betetzen ez
zuten establezimenduei ere
egingo zaie ikuskaritza, baita
beste berri batzuei ere, eta
etiketatuan hutsak zuzendu
ez dituztela ziurtatuz gero,
zehapena ezarri ahal izango
zaie.
Horrela, Kontsumobideko
langileek egiaztatuko dute
saltokiek exijitzen zaien na‐
hitaezko informazioa eskain‐
tzen ote dieten kontsumi‐
tzaileei, salgaien etiketetan,
karteletan edo taulatxoetan.
Gainera, derrigorrezkoa da
prezioa adieraztea.
Euskal ekonomiaren eta gi‐
zartearen digitalizazioa na‐
barmena da, “Ekonomia eta
gizarte digitalak Euskal Au‐
tonomia Erkidegoan” txoste‐
naren arabera. Orkestrak
(Deustuko Unibertsitatea)
egin du azterketa, Euskaltelen
laguntzaz. Horri jarraituz, az‐
ken urtean, EB‐28ko gainerako
herrialdeekin gertatu den be‐
zala, Euskadik aurrera egin
du DESI (Digital Economy and
Ermuko herritar bati
13.885,65 euro itzuli
dizkio Vodafonek
Ermuko herritar bati 13.885,65
euro itzuli dizkio Vodafonek,
fakturazio okerragatik. Era‐
biltzaileak roaming tarifa bat
kontratatu zuen herrialde jakin
batzuetarako. Atzerrian zela,
14.071,88 euro
fakturatu zizkioten
roaming kontzeptuan
Vodafoneko komunikazio ba‐
tek adierazi zion agortzen ari
zela tarifa, eta hain denbora
gutxian halakorik gertatzea
ezinezkoa iruditu zitzaion era‐
biltzaileari. Konpainiako be‐
zeroarentzako arreta‐zerbi‐
tzuarekin kontaktuan jarri, eta
Kontsumobidek gogora ekarri nahi du Arbitrajearen bidea biderik bizkorrena
eta ekonomikoena dela kontsumo-gatazkak ebazteko.
Society Index) adierazleak
neurtzen dituen dimentsio
guztietan: konektagarritasuna,
giza kapitala, Interneteko zer‐
bitzuen erabilera, teknologia‐
ren integrazioa, eta zerbitzu
publiko digitalak.
Teknologia digitala
txertatzea
Zalantzarik gabe, azken urtean
bilakaerarik onena izan duen
dimentsioa euskal enpresetan
hutsegite bat zela eta zuzendu
egingo zutela adierazi zioten.
Fakturazio okerra
Hala eta guztiz ere, bere etxera
bueltan, batetik, hutsegitea ez
zutela zuzendu ziurtatu ahal
izan zuen; tarifan fakturatzen
ari ziren roaminga, kontrata‐
tuta zuen eskaintzaren ordez,
eta, bestetik, bere eskaintzan
sartzen ez ziren herrialdeetan
nabigatzen aritu zela adieraz‐
ten zitzaion. Faktura 14.071,88
eurokoa zen, eta horregatik
erabaki zuen Ermuko herri‐
tarrak erreklamazioa egitea.
Kontsumobideren esku‐har‐
tzeak lortu du operadoreak
bezeroari dirua itzultzea.
teknologia digitala txertatzea
izan da. Dimentsio horrek
ahalbidetzen digu, gainera, li‐
dergo digitaleko kokapenean
aurrera egitea. Zehazki,
2017tik 2018ra %12,5eko al‐
dakuntza positiboa izan da,
nagusiki euskal enpresa digi‐
talizatzeko egin den ahalegi‐
nari esker. Alabaina, ETE‐en
merkataritza elektronikoaren
garrantzi eskasa aipatu beha‐
rra dago.
2019ko ekaina 5

EKINTZAILETASUNA

Donowe, proiektu sozialei mikro-

dohaintzak egiteko plataforma
Lau euskal ekintzailek abia‐
razi dute berriki Donowe
startupa, inguruko kausa so‐
zialak babesteko online pla‐
taforma, zeinak sistema
erraz, seguru eta gardena
eskaintzen duen. Horren‐
bestez, ekimena dohaintza
txikietan oinarritzen da, eta
bildutako dirua oso‐osorik
erabiltzen da proiektu soli‐
darioak finantzatzeko.
Donowe bereziki zuzen‐
tzen zaie antolakunde eta
kausa txikiei, tresna digita‐
lak aprobetxatzeko gaitasun
gutxien dutenei, alegia,

Bildutako dirua oso-

osorik erabiltzen da
proiektu solidarioak
finantzatzeko
proiektu hau mikro‐dohain‐
tzak jasotzeko plataforma
bat da, non edonork egin
baititzake dohaintzak pun‐
tualki edo hilean behin.
«Gure helburua da proiek‐
Plataforman egon ahal izateko, balio sozial eta gardentasun balio batzuk bete behar dituzte.
tuak martxan dauzkaten an‐
tolakunde txikiei laguntzea
ekintza zehatzak garatzen»,
azaldu du Vidal Escalante
startupeko marketineko zu‐
zendariak.
Beste bereizgarri garran‐
tzitsu bat da bildutako dirua
oso‐osorik eta zuzenean iris‐
ten dela aukeratutako anto‐
lakundera, hau da, kausa so‐
lidario zehatz horretara; hori
antolakundeekin sinatutako
kontratuak bermatzen du.
Plataformak babesle, funda‐
zio eta enpresa kolaboratzai‐
leen bitartez lortuko du ja‐
sangarritasun ekonomikoa.
Momentuz, hamar proiektu
solidario baino gehiago la‐
gundu ditu.
Beharrak aztertuz
Spri‐k jakitera eman duenez,
negozio digitalen Demium
haztegiaren barruan sortu
da, plataformaren lau sor‐
tzaileen kezka batetik abia‐
tuta. «Onura soziala sortuko
zuen proiektu teknologiko
bat abiarazi nahi genuen»,
azaldu du Escalantek: «Au‐
rretiazko azterlan bat egin
genuen GKE‐en egoerari bu‐
ruz, eta ikusi genuen poten‐
tzial handia zegoela».
6 2019ko ekaina

HILEKO GRAFIKOAK

EAEn, jaiotzak %6 gutxitu ziren 2018ko 4. hiruhilekoan

2018ko laugarren hiruhilekoan, EAEn 3.995 haur jaio ziren, aurreko urteko aldi berean
baino %6 gutxiago, Eustaten datuen arabera. 2018ko udazkenean EAEn ama bihurtutakoen
arteko %26,6 atzerritarrak ziren. Araban, %31,4, erkidegoko portzentajearen gainetik; Gi‐
puzkoan, %26,5; eta Bizkaian, %25,1. Jaiotzak lurralde guztietan gutxitu dira urte artean:
Araban 659 haur jaio ziren, eta bertan izan da jaitsierarik handiena (‐%10,1); Bizkaian,
1.954 (‐%8,2); eta Gipuzkoan, 1.382 (‐%0,3). Betiere, 2017ko hiruhileko beraren aldean.
Jaiotzak adinaren arabera banatzean, 35‐39 urte bitarteko amen portzentajea handitu egin
da, eta hiruhilekoan talde nagusia izan da (%35,6). Ondoren dator 30‐34 urteko amen tal‐
dea, zeinetan jaiotzen %34,4 gertatu baitziren. 25‐29 urte bitarteko taldean, %12,5. 40 ur‐
tetik gorako amak (%11,3) gehiago izan ziren 25 urtez beherakoak (%6,2) baino.
Iturria: EUSTAT

EAEko ondasunen esportazioek %7,8 egin zuten behera 2019ko martxoan

EAEko ondasunen esportazioek %7,8ko urteko aldakuntza negatiboa izan zuten
2019ko martxoan, Eustatek landutako datuen arabera. Plastikoak eta kautxua eta Ga‐
rraio‐materialen industrietako esportazioak erabakigarriak izan ziren atzera egite ho‐
rretan; lehenek % 38,3 egin dute behera (91,5 milioi gutxiago 2018ko martxoaren
aldean) eta bigarrenek %12,9 (89,6 milioi gutxiago). Esportazioak 2.171,5 milioi eu‐
rokoak izan ziren guztira, aurreko urteko hil bereko 2.354,9 milioiko esportazioen al‐
dean. Araba da beherapen horretan lehenengo lurralde historikoa (‐%14,9),
Garraio‐materialak (‐%23,9) eragindakoan; lurralde horrek esportatutako guztizkoa‐
ren % 56,5 hil horretan. Bizkaiak ere behera egin du %13,0, batez ere Plastikoak eta
kautxuak (‐%55,0) eraginda.
Iturria: EUSTAT

2019ko apirilean, industria-prezioek %0,6 egin dute gora aurreko hilaren aldean
Eustatek landutako datuen arabera, EAEko industria‐prezioak %0,6 igo ziren 2019ko
apirilean, aurreko hilaren aldean. Datu horiek kontuan hartuta, apirileko urte arteko
tasa (azken hamabi hilabeteetan industriak‐prezioek izandako aldakuntza) %2,6 ge‐
hitu da. Sektorekako analisi zehatzagoa eginez gero, 2019ko apirilean hauek eduki di‐
tuzte prezio hazkunderik handienak aurreko hilaren aldean: Kokeriak eta petrolioa
"intzea, %2,8rekin; Erauzketa‐industriak, %1,6rekin; eta Ura, %1,0ekin. Jaitsierarik
handienak, aldiz, hauek: Ehungintza, larrugintza eta zapatagintza, %2,4; eta Energia
elektrikoa, gasa, lurruna eta aire girotua zein Produktu farmazeutikoen fabrikazioa,
%0,4 biek.

Iturria: EUSTAT

EAEko industria-jarduera %4,6 murriztu zen 2019ko martxoan

Eustatek landutako datuen arabera, 2019ko martxoan %4,6 murriztu zen EAEko in‐
dustria‐produkzioa lan‐egutegiko baldintza homogeneoetan, 2018ko hil beraren al‐
dean. 2019ko lehen hiru hiletan %0,2ko hazkundea izan da, 2018ko aldi beraren
aldean. Urtaroen eragina zuzenduta, %3,0 murriztu zen EAEko industria‐produkzioa
aurreko hilarekin –2019ko otsailarekin, alegia– alderatuta. 2019ko martxoan,
2018koaren aldean, zeinu ezberdineko eboluzioak daude industria‐sektore handien
artean: Energia %1,7 igo da, baina Bitarteko ondasunak %6,4 jaitsi dira, Ekipoko on‐
dasunak %3,8 murriztu dira, eta Kontsumo‐ondasunak, oro har, %1,5 jaitsi dira. Horien
barnean, Kontsumo‐ondasun iraunkorrak dira jaitsieraren eragileak, %13,8 murriztu
baitira; izan ere, Ez‐iraunkorrak %1,7 igo dira.
Iturria: EUSTAT
2019ko ekaina
Lankidetza honi esker 3 partzuergo sortu dira, osasungintzako 6 berrikuntza
plataforma jarri dira martxan, eta 82 enpresa egin dira bazkide.
Osasungintzako 6 berrikuntza
plataforma abiarazi dituzte
COMPETITIVeko proiektuan
COMPETITIVeko proiektua
maiatzaren 31n amaitu da, hiru
urtez Euskadi, Akitania Berria
eta Nafarroa arteko mugaz bes‐
taldeko lankidetza gauzatu on‐
doren. Lankidetza horri esker
3 partzuergo sortu dira, osa‐
sungintzako 6 berrikuntza pla‐
taforma jarri dira martxan, eta
82 enpresa egin dira bazkide.
Epe honetan sortu diren
hiru partzuergoak, Additivalley,
Innovmedica Alliance eta Big
Data, suspertzen ari diren sek‐
toreei bideratuta egon dira,
berrikuntzarako indar handia
duten sektoreei, hala nola fa‐
brikazio gehigarria, neurrira
egindako medikuntzarako gai‐
luen fabrikazioa eta adimen
arti"iziala. Horrez gain, nego‐
zioa sortzeko 21 aukera an‐
tzeman dira aeronautikaren,
espazioaren, petrolioaren eta
gasaren, medikuntzaren eta
energiaren sektoreetan. Mugaz
bestaldeko partzuergoak sek‐
tore hauetan ari dira lanean,
Europako talde handientzat
irtenbide lehiakorrak disei‐
natzen: Airbus, Ariane Group,
Dassault, Total, Vallourec, Potez
Aéronautique, Nutislab, ENGIE,
etab.
Osasungintza
Osasungintzako mugaz bestal‐
deko berrikuntza plataformei
dagokienez, aipatzekoa da
COMPETITIVeko proiektuak
barne hartzen dituen hiru lu‐
rraldeetan kokatuta dauden 6
osasun‐etxek osatzen dutela:
Groupe CAPIO‐RAMSAY (Aki‐
tania Berria), CUN (Iruñea/Na‐
farroa), Centro hospitalario de
Navarra (Iruñea/Nafarroa),
IMQ (Euskadi), Onkologikoa
(Donostia/Gipuzkoa) eta Qui‐
rónsalud (Donostia/Gipuzkoa).
Baskegurrek LIGNA azokan
bildutako nazioarteko
misioa antolatu du
Baskegurrek, Euskadiko Egu‐
rraren Elkarteak, Hannoverreko
LIGNA azokan bildutako na‐
zioarteko misioa antolatu du.
Azoka hau Europa eta mundu
mailako garrantzitsuenentzat
jotzen dute, zurgintza‐indus‐
triaren eta egurra prozesatzea‐
ren etorkizuna hurbiletik eza‐
gutzeko aukera ematen baitu.
LIGNA Alemaniako hiriko
Erakusketa Zentroan maiatza‐
ren 27tik 31ra bitartean egin
da, eta 50 herrialdetik gorako
erakusketariak izan dira bertan.
1.500 konpainia inguruk euren
produktuak eskaini dituzte azo‐
kan.
Hogei bat euskal enpresak,
hala egurraren lehen trans‐
Baskegurrek, nazioartekotze estrategia esparruaren barruan, Euskadiko enpresen arteko lankidetza sustatzen du.
formazioko konpainiak, nola
bigarren transformaziokoak,
merkatuak ekoizpen proze‐
suak automatizatzeko, pro‐
duktu berri eta hobeak es‐
kaintzeko eta, bai logistikari
bai baso‐kudeaketari dago‐
Hogei bat euskal
enpresa izan dira
Hannoverren
kionez, egurraren balio kate
osoa optimizatzeko modu be‐
rriak eskaintzen dituzten tek‐
nologia berriak eskuratzeko
aukera izan dute.
“Nazioarteko misio bate‐
ratu hauekin lortu nahi dugun
helburua ez da muturreko
7
I+G+b ALBISTEAK
makinak ezagutzea bakarrik;
euskal enpresen arteko lan‐
kidetza ere sustatu nahi dugu,
gure basogintza‐egurgintza
sektorearen lehiakortasuna
hobetzeko aukera emango
duten sinergiak sortuz”, az‐
pimarratu du Baskegurreko
zuzendari Oskar Azkaratek.
4.0 Industria
LIGNAren erakustoki‐eskain‐
tzako sailik azpimarragarrie‐
netako baten oinarria da eza‐
gutzera ematea egurraren ba‐
lio‐kate osoa optimizatzeko
produktuak eta prozesuak,
baso lanetatik hasi eta fabri‐
kan egiten den azken mutu‐
rreko prozesatzerainoko.
8 2019ko ekaina

ERREPORTAJEA

Porlana nabarmen
Euskal Herrian
Azken 28 urteetan aurreko historia osoan bezainbat lurzoru artifizializatu da Euskal Herrian. 90eko hamarkadaz geroztik, Euskal Herriko lurraren
erabilerak aldaketa nabarmenak izan ditu. Horren lekuko, galdutako 80.400 hektarea nekazaritzarako lurretan edota artifizializaturiko azalera bikoiztea.
Nekazaritzarako lurra urri den eremuak izan dira gehien artifizializatutakoak. Gaindegiak argitaratutako datuak dira horiek, Corine Land Cover
programak (Europar Batasunak lurraren erabilera jarraitzeko daraman satelite bidezko programa) 2018an egindako azterketaren emaitzetatik abiatuta.

Azken 28 urteetan aurreko nekazaritzarako lurren mu‐

historia osoan bezainbat lur‐
zoru arti"izializatu da Euskal
Herrian. 90eko hamarkadaz
geroztik, Euskal Herriko lu‐
rraren erabilerak aldaketa
nabarmenak izan ditu.
Euskal Herriak 20.900
km2 ditu orotara, eta, azken
neurketaren arabera, azalera
horren %58 basoa eta eremu
naturala da, %38 nekazari‐
tzarako lurrak, %4 eremu
arti"izializatua. %0,5 heze‐
guneak eta ur azalerak dira.
1990. urtean 37.500 hektarea
ziren arti"izializatuak; aitzitik,
2018. urtean, 79.300 dira.
Horrenbestez, azken hiru ha‐
markadetan, arti"izializatu‐
riko azalera bikoiztu egin da.
Epe berean, baso eta eremu
naturalak ere nabarmen za‐
baldu dira. Horrek guztiak
Euskal Herriak 20.900 km2 ditu orotara; azalera horren % 58 basoa eta eremu naturala da.
rrizketa handia eragin du.
Gaindegiak, Euskal Herri‐
ko ekonomia eta gizarte‐ga‐
rapenerako behategiak, ar‐
gitaratutako datuak dira ho‐
riek, Corine Land Cover Eu‐
Nekazaritzarako lurren
murrizketa handia
jazo da
ropar Batasunak lurraren era‐
bilera jarraitzeko daraman
satelite bidezko programak
2018an egindako azterketa‐
ren emaitzetatik abiatuta.
Atzera bueltarik ez
Euskal Herrian nekazaritza‐
rako 787.300 hektarea daude
egun, 1990. urtean baino
80.400 hektarea gutxiago. Az‐
ken hiru hamarkadetan gal‐
Euskal Herrian nekazaritzarako 787.300 hektarea daude egun, 1990. urtean baino 80.400 hektarea gutxiago.
dutako nekazaritzarako lu‐
rraren erdia arti"izializatu egin
da (41.900 hektarea), alegia,
zaila da lur horiek nekazaritza
jardueretarako berreskura‐
tzea. 35.500 hektarea baso eta
eremu natural bihurtu dira.
2000. eta 2006. urteen bi‐
tartean jazo zen landa‐lurra‐
ren galera handiena. Sei urteko
epean, nekazaritza‐jarduere‐
tara bideratutako 69.000 hek‐
tarea galdu ziren, hain zuzen
ere, Hego Euskal Herrian hi‐
rigintza jarduera bizi‐bizi ze‐
goenean. Hala, galera handia
izan zen Gipuzkoan (‐%13,2),
2000. eta 2006.
urteen bitartean jazo
zen landa-lurraren
galera handiena
Bizkaian (‐%11,0), Nafarroa
Garaian (‐%9,7) eta Araban
(‐%7,0). Ordutik, landa‐lurra‐
ren galera handiena Bizkaian
(‐%5,7) eta Lapurdin (‐%3,7)
gertatu da. Bitartean, Gipuz‐
koak (+%3,2) eta Nafarroa
Garaiak (+%0,3) nekazaritza‐
rako lurrak berreskuratzeari
ekin diote, apalki bada ere.
Azken urteetako joera
Azken epealdia aztertuz gero,
azpimarratzekoa da Iru‐
ñerrian, Errobi Aturrin, Zan‐
gozerrian, Estellerriko Men‐
debaldean, Donostialdean, Bi‐
dasoa Beherean eta Plentzia‐
Mungian jazotako nekazari‐
tzarako lurren galera. Euskal
Eurohiriaren eremua nabar‐
men arti"izializatu da epe ho‐
rretan, bai eta etxebizitzen
eraikuntza eta bestelako az‐
piegiturak metatu dituzten
beste zenbait eremutan ere.
Aipatzekoa da 2015. ur‐
tean Nazio Batuen Erakun‐
deak 2030. urtera begirako
Garapen Iraunkorrerako
Agendaren barruan lurreko
ekosistemak zaindu eta gor‐
detzea lehentasunen artean
jarri zuela.
2019ko ekaina 9
10 2019ko ekaina

ELKARRIZKETA

Juan Félix Fernández de Miguel

Sercotel Villa De Laguardia hoteleko zuzendaria

“Turismo enologikoa azken urteotan

etengabeko hazkundea izaten ari da”
Sercotel Villa de Laguardia hotelak 2002. urtean ireki zituen ateak, eta, harrezkero, gero eta ospe handiagoa lortzen joan da, bai bere kokapen
paregabeagatik, Errioxa Arabarreko bihotzean, zein eskaintzen dituen kalitate bikaineko zerbitzuengatik. Enoturismoa eta eskaintza gastronomiko
paregabea uztartzeaz gain, 1.000 metro karratuko SPA zoragarria ere badu. Eta orain dela gutxira arte hoteleko zuzendaria zen Luis Armendariz
ordezkatzera Juan Félix Fernández de Miguel etorri da. Eskarmentu handiko profesionala da; izan ere, bere lan ibilbide osoa turismoaren arloan egin du,
1988. urtean harreragile moduan hasi zenetik. Turismoa Deustuko Unibertsitatean ikasi zuen; ondoren, Madrilera joan zen, eta hango Unibertsitate
Politeknikoan Hotelen Kudeaketa eta Zuzendaritza masterra osatu zuen. Ia bere ibilbide osoa espainiar hiriburuan egin du, nahiz eta Alacanten ere bi
urtez egon. Erronka berria du Fernández de Miguelek, baina oso baikor agertzen da aurrean duen zereginarekin eta espero dituen emaitza positiboekin.

Urte hasieran Sercotel Villa
de Laguardia hoteleko zu-
zendari izendatu zintuzten.
Nola egin diozu aurre aro
berri honi?
Aro berria baikortasun eta
ilusio handiz bizi dut. Sekto‐
rean mota desberdinetako
hoteletan eta tokietan lan egi‐
nez ibilbide luzea egin ostean,
oso pozgarria da niretzat he‐
dapen bizian dagoen Sercotel
hotel kate handian sartzea.
Sercotelek, gainera, 25. ur‐
Urte hasieran Sercotel Villa de Laguardia hoteleko zuzendaria izendatu zuten Juan Félix Fernández de Miguel.
teurrena bete du, “bere le‐
hentasuna pertsonak dira”,
eta, testuinguru honetan, lan‐
da‐ingurunean dagoen izaera
familiarreko hotel honi nire
eskarmentua gehitu ahal izan
diot, hotelaren nortasunera
egokituta. Era berean, nire
jaioterrira itzultzeko eta nire
sustraietatik gertuago ego‐
teko aukera ematen dit.
Nolakoa izaten ari da, zure
aburuz, turismo enologi-
koaren bilakaera?
Turismo enologikoa azken
urteotan etengabeko hazkun‐
dea izaten ari da, hori egia
da. Gero eta erakargarriagoa
da eguzkia eta hondartza edo
mendia ez den beste zerbait
bilatzen duten turistentzat.
Produktu bikaina dugu: ehun
urtetik gorako ospe handiko
upeltegiak, xarma handiko
hotelak, gastronomia entzu‐
tetsua, eta balio itzeleko on‐
dare historikoa… Baina,
oraindik ere, sektorea ez dago
egon beharko lukeen bezain
profesionalizatuta. Bai zer‐
bitzuaren kalitatean zein az‐
piegituretan hobetu behar
dugu.
Zeintzuk dira Sercotel Villa
de Laguardiak eskaintzen
dituen aukerak? Zein da
zuen bezeroek gehien es-
katzen dizueten aparteko
zerbitzua?
Gure bezeroetariko asko oso
harro gauden eta inguruneko
hoteletatik bereizten gaituen
berealdiko zerbitzu bikaina‐
gatik datoz gurera: 1.000 me‐
tro karratuko Spa handia, ja‐
torri‐deitura duten tratamen‐
du naturaletan bereizita da‐
goena, horietariko batzuk
Errioxa Arabarreko ardoa eta
oliba koipea oinarritzat di‐
tuztenak. Kurbadun igerileku
handia dago gure Span, tra‐
tamentu desberdinekin bai
hidrojetetan zein ur oheetan,
ur‐masajeetarako eserle‐
kuak… ur hotza duen harras‐
ka batekin, teknika desber‐
dinetako eragin terapeuti‐
koari esker bisitariari ongi‐
zate egoera ezin hobea es‐
kainiz. Bezeroek ere oso ain‐
tzat hartzen duten hoteleko
beste zerbitzu bat gure ospe
handiko eskaintza gastrono‐
mikoa da, eta hori El Medoc
Alavés gure jatetxeari zor dio‐
gu. Bere kartan euskal eta
errioxar sukaldaritzako pla‐
terak aurki ditzakegu, betiere,
abangoardiako ukitu origi‐
nalarekin, eta, nola ez, Errioxa
Arabarreko ardo onenekin
bat eginez.
“Aro berria baikortasun
eta ilusio handiz
bizi dut”
Turista batek zer aurkituko
du zuen Errioxa Arabarre-
ko hotelera ostatua har-
tzera doanean?
Enoturismoak ardoaren mun‐
du erakargarria ezagutzeko
ekintza ugari eskaintzen ditu;
beste turismo mota batzuekin
lotuta dago, esaterako, turismo
gastronomikoarekin, kultura‐
larekin edota osasun‐ederta‐
sun turismoarekin. Gure ho‐
telean ostatua hartzen duten
turistek aukera dute aban‐
goardiako proposamen arki‐
tektonikoekin uztartzen diren
ehun urtetik gorako upelak
zuzenean ezagutzeko, mahas‐
tien ingurune naturala eta ar‐
2019ko ekaina
doa egiteko prozesu erakar‐
garria ezagutuz, mahatsa hartu
eta ardoa botilaratu arte. Eta,
nola ez, gure Erdi Aroko hiri‐
bildu zoragarriak bisitatu eta
tokiko produktu gastronomi‐
koak Errioxar Arabarreko ardo
onenekin bateratu eta gozatu
ditzakete.
Nolakoa da zure hotelean
ostatua hartzen duen be-
zeroaren pro!ila eta bere
batez besteko egonaldia?
“Azken urteotan gero
eta gehiago hartzen ari
gara britainiar,
alemaniar eta frantziar
turisten taldeak”
Gure hoteleko bezeroak batez
ere Euskaditik eta aldameneko
erkidegoetatik, hau da, Errio‐
xatik eta Nafarroatik datoz,
baina bisitari asko merkatu
igorle handietakoak, hots, Ma‐
dril eta Kataluniakoak dira.
Azken urteotan gero eta ge‐
hiago hartzen ari gara britai‐
niar, alemaniar eta frantziar
turisten taldeak. Bizilekuen
gertutasunak batez besteko
egonaldien iraupena motza
izatea dakar, egun eta erdikoa,
eta batez ere asteburu eta zu‐
bietan biltzen dira. Urtarokoa
izatea guregan eragin handia
duen kontua da, nahiz eta hori
Sercotel Villa de Laguardia Hotelaren ikuspegia.
murrizteko gogor dihardugun
lanean; alabaina, oraindik ere
negu garaian asko sufritzen
dugu inguruneko eskaera eza.
Gurera datozen turistek he-
men aurki dezaketen es-
kaintza enoturistikoa aldez
aurretik ezagutzen dute?
Sustapen gehiago egin eta
nazioarteko turismo azo-
ketan stand gehiago ipini
beharko genituzke?
Euskadi nahiko ezaguna da
munduan barrena lehen mai‐
lako potentzia gastronomiko
bezala, eta aintzatespen hori
indarrak batzeko erabili be‐
harko genuke, produktu ba‐
karra eta borobila garatuz.
Produktu paregabe honekin,
kalitatezko turismoa erakar‐
tzeko erreferentea bilakatuko
ginateke, gorentasun turistikoa
bilatzen duten merkatuetara
iristeko balioko ligukeena. Nire
ustez, egin daitekeen sustapen
guztia ez da inoiz nahikoa
izango, eta gure eskaintza ge‐
hiago eta hobeto ezagutzera
eman behar dugu behin eta
berriro, urtaroko izaera gain‐
ditzeko bide onena izango bai‐
ta, eremu turistikoko enpresa
guztien emaitzak hobetuz.
Katalunian eta Balear Uhar-
teetan egiten den antzera,
udalek kudeatzen duten “tasa
turistikoa” ezartzera doa Eus-
11
ELKARRIZKETA
kadi. Zer deritzozu zerga be-
rria ezartzeari? Ondorio kal-
tegarriak izan ditzake ere-
muko enpresentzat?
Nire ustez, oso bestelako egoe‐
ra bizi dute aipatutako erki‐
dego horietan. Katalunia eta
Balearrak “low cost” turismoak
eragiten duen masi"ikazioa ja‐
saten ari dira, eta zerga horren
bidez masi"ikazio turistikoa
kontrolatu nahi dute, turismo
jasangarria lortzeko eta hirie‐
tako azpiegiturak hobetzeko
asmoz. Horrela, bisitariek ez
ezik, tokiko bizilagunek ere bi‐
zitza‐kalitatea hobetzen dute.
Euskadin, berriz, ez dugu ha‐
lako masi"ikaziorik, eta har‐
tutako erabakiak lehiakorta‐
suna kenduko digu. Ni turis‐
tarentzat ezatsegina den edo‐
zein tasaren aurkakoa naiz;
izan ere, eragin negatiboa izan
dezake turistak nora joango
den erabakitzen duenean, gure
Oso eskarmentu handiko hotel zuzendaria da Fernández de Miguel.
kalterako. Lehen esan dudan
Badakigu gure eskaintza Egia da Euskadiko turismoak
“Ni turistarentzat ondo saltzen? gorakada nabarmena izan
duela azken urteotan. Gug‐
ezatsegina den edozein Jakin badakit bai elkarteen genheim efektuari eta bizi
tasaren aurkakoa naiz” aldetik, zein erakunde publi‐
koen eta udalen aldetik aha‐
dugun normaltasun egoerari
esker, orain arte oso gutxi bi‐
moduan, nire aburuz, goren‐ legin handiak egiten ari direla sitatzen ziren gure erkidego‐
tasuneko eskaintza turistikoa helmuga turistiko eta eskain‐ ko beste helmuga batzuk eza‐
aurkitzen eta sendotzen egin tza bateratua aurkeztu ahal gutzeko gogo handia pizten
behar ditugu gure ahalegin izateko, baina egia da oraindik lagundu du. Joera horren bi‐
guztiak, hain beharrezkoa du‐ ere hiri eta herri batzuetan lakaera denboran zehar man‐
gun kalitatezko turismoa era‐ beren sustapen propioa egi‐ tentzea gure esku dago. Tu‐
kartzeko. teko ahalegin handiak egiten rismo ereduen eraldaketa sa‐
dituztela, albokoa bazterrean konean gaude une honetan,
utziz. Gure izaeraren isla da, eta gure eskaintza eredu berri
horrelakoak gara, baina, az‐ horietara egokitu behar dugu.
kenean, elkartzen bagara, as‐ Etorkizunean jasoko dugun
koz indartsuagoak izango turismo mota horrekin lotuta
gara, eta ikuspegi estrategiko dago. Gure indargune handiak
handiagoa eduki beharko ge‐ kostaldeak eta itsasoak, gure
nuke, gure herrien arteko le‐ mendiek eskaintzen dizkigu‐
hia eta liskar horiek alde ba‐ ten paisaia txundigarriek,
tera utzi, eta Euskadiren aur‐ gure herriek eta hiriek, aban‐
kezpen globalagoa eginez goardiaren eta aspaldiko ohi‐
marka bezala, azoka eta sus‐ turen arteko kontrasteek,
tapen turistikoaren jarduera gure nortasunak, gastrono‐
guztietan. miak eta usadioek osatzen
dituzte, egia da, baina disei‐
Turismoaren hazkundeak nuarekin, jasangarritasuna‐
aurrera egiten jarraituko rekin eta ingurune digitale‐
du? Nolakoa izango da etor- tako negozio‐ereduekin uz‐
kizuneko turismoa? tartu behar ditugu.
12 2019ko ekaina

AHOLKUAK

Nola jokatu kreditu-txartela lapurtzen badizute

Duela gutxi, phising teknikaz milaka euro lapurtu
duten bi pertsona atxilotu ditu Ertzaintzak.
Ziberdelitugile hauek, inoren izenean jardun ahal
izateko, datuak atzeman, eta sarearen bitartez
erosteari ekin zioten. Artikulu honetan jorratuko dugu
nola jokatu kreditu-txartela lapurtzen badizute.

Ez eman inoiz zure bankuko datuak. Salaketa ipintzea garrantzi handikoa da.

Bankura deitu, eta txartela blokeatzeko eskatu. Zure kontu korrontean ea mugimendurik izan den aztertu beharko duzu.

Sarritan, bankuko datuak lapurtu on‐
doren, gastuak egiten dituzte zure
kreditu‐txartelarekin. Bistan denez,
arrisku hori dago kreditu‐txartela la‐
purtzen badizute edo, galduz gero,
aurkitzen duenak maltzur jokatzen
badu. Zer egin daiteke orduan?
Kontsumobidek gogorarazten due‐
nez, lehenik eta behin, phishing tek‐
nika saihesteko, ez eman bankuko
datuak inori, are gutxiago posta elek‐
tronikoz eskatzen badizkizute, nahiz
eta datuok eskatzen ari zaizuna ban‐
kua dela iruditu: zure bankuak ez
dizu inoiz halakorik eskatuko. Dena
dela, kaltea egin ondoren, galerak
murriztea da kontua.
Bankura deitu, eta txartela blo‐
keatzeko eskatu. Saiatu zaitez deiaren
eguna eta ordua idatziz jasotzen, eta,
blokeo‐eskaera idatziz ziurtatu ahal
baduzu, hobe; izan ere, une horretatik
aurrera ez zara zu izango txartelare‐
kin egiten den erabileraren erantzu‐
lea.
Bigarrenik, zoaz guardiako epai‐
tegira edo polizia‐etxera, eta jar ezazu
salaketa, erreklamazioak ipini behar
badira ere, erabakigarria izango baita
hori.
Hori guztia egin ostean, zure kontu
korrontean ea mugimendurik izan
den aztertu beharko duzu. Bat ez da‐
torrenen bat topatuz gero, jaso idatziz,
eta egiaztatu.
Legeak dioena
Nortasuna ordezkatu dizutela eta
zure txartela baimenik gabe erabili
dutela uste baduzu, esan iezaiozu le‐
henbailehen erakunde igortzaileari.
Finantzen alorreko ordainketa‐zer‐
bitzuei eta bestelako premiazko neu‐
rriei buruzko azaroaren 23ko
19/2018 Errege Lege‐dekretuak 50
eurora mugatzen dizu erantzukizuna
lapurreta, galera edo ordezkapen ba‐
ten aurrean. Hau da, blokeo‐eskaera
egin aurretik ezartzen du mugaketa
hori; eskaera egin ondoren erantzu‐
kizuna "inantza‐erakundearena izan‐
go da. Mugaketa horrek ez du balio,
jakina, iruzurrezko erabilera egiten
bada edo arduragabekeria handiz jo‐
katzen bada.
Hala ere, hasieran esan dugun
moduan, horrelako egoerak saihestu
behar ditugu lehenik eta behin. Ho‐
rregatik, ez eman inoiz zure bankuko
datuak.
2019ko ekaina
Andoni Pérez Ayala
EHUko irakaslea
Europar Batasuneko hauteskun‐
deen harira, Andoni Pérez Ayala
zuzenbideko adituak hausnarketa
interesgarria argitaratu du Deia
egunkarian. Bere aburuz, udalek
eta aldundiek dituzten bezainbeste
garrantzia dute Europako “kon‐
tuek”. Izan ere, horrek hartutako
erabaki askok eragin zuzena dute
udaletan eta aldundietan.
Oso zabalduta dago EBko hau‐
teskundeak bigarren mailako hau‐
teskundeak direlako iritzia. 1979.
urtean egin ziren Europako Par‐
lamenturako lehenengo hautes‐
«Europako arazoei
aurre egiteko
Parlamentua»
kundeak, duela lau hamarkada,
hain zuzen ere. Azken urteetan
eskumen gehiago hartu dituen
arren, ez dauka Batasuneko Esta‐
tuen Parlamentuek duten eskumen
adina legeak egiteko orduan. Hala
ere, Pérez Ayalaren ustez, ezin dio‐
gu EBko Parlamentuari muzin egin:
«Europako eraikuntzan betekizun
garrantzitsuena izango du EBko
Parlamentuak».
EB, bere osotasunean hartuta
Gainera, hauteskundeen ostean,
komunitatea osatzen dugun he‐
rrien joera politikoa ikusi daiteke
bere osotasunean hartuta.
Bere esanetan, hauteskunde
hauek beste berezitasun bat dau‐
kate, alegia, bakoitzak gustukoen
duen aukeraren alde egin deza‐
keela, ildo nagusienetarikoa boz‐
katuz gero, kontrakoak goberna‐
tuko duela pentsatzen egon gabe.
Horregatik, EBko hauteskundeak
dira termometro "idagarriena, ba‐
koitzak bere ildoaren alde boz‐
katzen duelako beldurrik gabe.
Ez da harritzekoa, bada, joera
aldaketak lehenik eta behin EBko
hauteskundeetan gertatzea, eta,
ondoren, estatuetara hedatzea.
David de Matías Batalla
Marketingeko aditua
«Influencer rak
etengabeko
ebaluaketan gaude
lehenengo egunetik»
Azken boladan sasoian dagoen hitza
agertu zaigu hiztegian kutsu an‐
glosaxoiarekin: in!luencer. Hauek
nolabaiteko eragina dute gizartean,
bai portaeran, gustuetan, kontsu‐
moetan edota bizitza‐estiloan. Ala‐
baina, duela urte batzuetatik hona
nonahi ditugu in"luencerrak. Gai‐
nera, hamaika trikimailu asmatu
dituzte berez daukaten benetako
eragina baino eragin handiagoa
dutelako itxura emateko.
Marka handiek milioika euro xa‐
hutu dituzte marketin mota honetan,
baina zein neurritara arte da erren‐
tagarria horrelako kanpaina bat?
13
IKUSPEGIAK
In!luencerrek duten benetako
eraginak eztabaida sutsuak piztu
ditu. David de Matías Batallak adi‐
tzera eman duenez, eraginkortasun
metrikak sartzen joan diren hei‐
nean, horri bideratutako inbertsioak
jaisten joan dira: «Argitalpen honek
X salmenta eragin dituela bezalako
kontzeptuaren bila daude markak,
baina in"luencer bidezko marketin
kanpainak haratago doaz».
Eman beharreko pausoak
Hori dela eta, de Matíasek hainbat
gomendio ematen ditu in!luencer
bidezko marketinaren eraginkor‐
tasuna benetan neurtzeko:
Lehenik eta behin, helburuak
de"initu beharra dago, nola ez. On‐
doren, irismena aztertu beharra
dago, zuk ordaindutako in!luen-
cerrak dituen jarraitzaileak zen‐
batuz. Argitalpenak eragindako
iritziak ere aztertu beharra dago,
bai eta bertan eman diren hartu‐
emanak ere.
14 2019ko ekaina

TEKNOLOGIA

iOS 13 sistemak
dakartzan nobedadeak
Urtero legez, Cupertinokoek
iOS‐en azken nobedadeak
jakitera eman ditu udabe‐
rrian.
Google Gboardek aspaldi egin
bezala, orain iOS‐en ere atza‐
marra irristatu dezakegu tek‐
latuan idazterakoan.

Iaz MacOS‐ek egin bezala, Apple Maps aplikazioari buelta

oraingoan iOS‐ek barneratu
du modu iluna bere sistema
operatiboan. 2019an, sasoian
dago modu iluna, eta Applek
badaki hori. Itxura elegantea
du interface horrek.
osoa eman diote, eta askoz
ere eraginkorragoa bihurtu
dute. Gainera, Googleren
Street View appa barneratu
du Applek. Horiek guztiak dira
nobedade esanguratsuenak.

ARDOA

Estraunza upategia
Eskuzko ekoizpenak indus‐
tria‐ekoizpenak baino ga‐
rrantzi handiagoa du Estraun‐
zan. Arabako Errioxan koka‐
turik, familia‐upategia dugu
Estraunza. Altzairu herdoil‐
gaitzezko 30 biltegik milioi
bat litro gordetzeko gaitasuna
dute. Horrez gain, ardoa za‐
harkitzeko haritzezko 1.500
kupela ere baditu.
Hiru motatako ardoak ekoiz‐
ten ditu upategi honek: ardo
beltza, ardo zuria eta ardo
gorria. Era berean, bost ardo
beltz mota desberdin egiten
ditu.
Ardo zuriaren eta ardo go‐
rriaren botilak 2,97 euroan
eskuratu ditzakegu. Ardo
beltzaren prezioa ardo mo‐
taren araberakoa da: ardo
gazteak 2,97 euro balio du,
ardo onduak 4,82 euro, erre‐
serbak 7,44 euro, erreserba
handiak 8,66 euro, eta, az‐
kenik, ardo bereziak 14,52
euro.

JATETXEA

Belarra menua eskaintzen ditu. Ja‐

tetxeak 50 lagunentzako

jatetxea lekua du.

Belarra jatetxeak brasan

Bidasoaren bazterrean
dugu Belarra jatetxea, Do‐
nezteben, zehazki. Bela‐
rrak bertako janaria es‐
kaintzen du, eta bere be‐
rezitasuna brasan eginda‐
ko haragiak dira.
Kartaz gain, eguneko me‐
nua, asteburuetako menu
berezia eta haurrentzako
prestatutako haragiak das‐
tatzeko aukera eskaintzen
dizu. Karta eta hainbat menu
mota eskaintzen ditu: aste‐
buruetako menu berezia, 23
€ BEZ barne; asteburuetako
eta jaiegunetako menua, 15
€ BEZ barne; eguneko me‐
nua, 10 € BEZ barne.
www.restaurantebelarra.com
2019ko ekaina
AISIALDIA
Chaplin. Perfekzioaren artea
Maiatzetik uztailaren 1era arte Charles
Chaplin aktore eta zuzendari ingeles os‐
petsuaren "ilmen ziklo bat eskainiko da
BilbaoArteko Art House Zineman. The
kid‐etik (Mutila) Limelight‐era (Oin‐argiak),
zortzi "ilm proiektatuko dira guztira ziklo
honetan. Gainera, zikloa hasteko eta amai‐
tzeko, zenbait "ilm laburren proiekzioa
egingo da.
Britainiar komiko honek ez zuen sekula
nahi izan estatubatuarra izan, eta Suitzan
hil zen. Inork ez bezala pertsoni"ikatu
EKONOMIA HIZTEGIA
Euskera - Castellano - English
Nabarmen - Evidente - Evident
Arrantzaldi - Pesca - Fishing
Bilakaera - Evolución - Evolution
Ikastetxe - Escuela - School
Aurrerapauso - Avance - Progress
Jaiotza - Nacimiento - Birth
Gaixotasun - Enfermedad - Illness
Ondasun - Bien - Property
Azoka - Feria - Fair
Nekazaritza - Agricultura - Agriculture
Hazkunde - Crecimiento - Growth
Osasun - Sanidad - Health
Aro - Época - Period
Txartel - Tarjeta - Card
Arazo - Problema - Problem
hartsuen "iloso"ia adierazten du”; berak
bazekien zein ziren irudikatu beharrekoak.
Haietan pentsatu zuen Hitlerren karikatura
egin zuenean, nazismoaren goren puntua
zetorren unean, demokrazia “serioek” dik‐
tadore alemaniarrari onespena ematen
zioten unean; Amerikara sartzea ere de‐
bekatu zioten.
‘Chaplin. Perfekzioaren artea’‐ren bai‐
zuen tristura eta malenkonia, eta bere tan, 15 "ilm eskainiko dituzte BilbaoArte
pertsonaiari buruz zer esan zuen: “onbe‐ fundazioko Art House Zineman.
SUDOKU
ERANTZUNAK
Zenbat denbora eman duzu
sudokua ebazteko?
Hona hemen erantzunak.
Enpresa albisteak eta ekonomiaren bilakaera interesatzen al zaizkizu?
Har ezazu parte ekonomiaren eremuko euskarazko lehen elkargo digitalean.
Bultza dezagun euskara!!
Bisita ezazu geure webgunea!!
www.ekonomiarenkz.eu
15
LAN
ESKAINTZAK
BERDINTASUN TEKNIKARIA
Laguntza teknikoa eta enpre-
sentzako eta administrazio pu-
blikoentzako laguntza, honako
hauek barne: Lan bilerak eta to-
paketak antolatzea eta presta-
kuntza ematea. Ezinbestekoa:
Berdintasun agentea edo ber-
dintasunean prestakuntza, gu-
txienez 150 ordukoa. Euskara
C1. Gradua edo lizentziatuta.
Gidatzeko karneta. Baloratuko
da: Talde feministetan parte-
hartzea.
SOLDADOREAK -
GALDARAGILEAK / LEHEN
AUKERA
Grua torrek daramatzaten pieza,
tramo ezberdinen soldadura
muntaia lanak burutzen dira postu
honetan. Ezinbesteko baldintzak
lehen aukerako baldintzak
betetzea, goi mailako ziklo
formatiboa soldadura-kaldereri
alorrean, planoen interpretazioa.
6 hilabetetako praktiketako
kontratua eskeintzen da, berehala
hasteko, goierri edo inguruko
eskualdekoa.
KOMUNIKAZIO
TEKNIKARIA
Gasteizko kultur elkarte baterako.
deialdi honetan elkarteko lantal-
dearen parte izatea eskaintzen
da. Langileak egitasmoaren ko-
munikazio beharren ardura izango
du. Nahitaezkoa: langabezian iza-
tea, Gasteizko Udalak zehazten
dituen lehetasunezko kolektiboen
kide izatea, komunikazio arloan
unibertzitateko ikastetak izatea,
euzkera idatziz eta ahoz mende-
ratzea - gutxienez c1, komunikazio
arloko lanetan gutxienez 2 urteko
experientzia izatea. Kontratuaren
iraupena: 12 hilabete, 2/3ko jar-
duera.
KOBRATZAILEA
Bezeroaren arreta eta kobrantza
(postuaren kokapena ondorengo
herrietan: irun, hodarribia). Ezin-
besteko baldintzak: Gutxieneko
formakuntza goi mailako heziketa
zikloa edo parekoa, B gida baia-
mena eta ibilgailua eskuragarri
izatea, euskeraz ahoz komuni-
katzeko gaitasuna eta bidasoa
behea zonaldean bizitzea. balo-
ratu beharreko baldintzak: Espe-
rientzia bezeroaren arreta lan-
postuetan, informatika esagutzak,
frantses eta/edo ingeles maila
ahozko komunikazioan. kontra-
tu-mota: Aldi baterakoa. soldata:
hitzarmen kolektiboa.
Lan eskaintza gehiago Lanbide.net
Euskal enplegu zerbitzuko webgunean
HARREMANETARAKO TELEFONOA:
94 421 30 31
E-MAILA: ekonomiarenkz@leizaola.eus
POSTA HELBIDEA: 612 Posta Kutxatila,
48080 Bilbo
EUSKARA ARDURADUNA:
Labayru Ikastegia Ekintza honek Bizkaiko Foru
EGILEA: Leizaola Fundazioa - Mediagune Aldundiaren Kultura Sailaren
HARPIDETZAK: 94 421 30 31 telefonoan. laguntza jaso du. 2019ko ekaina