2 Festa do Queixo Arzúa09

MARZO DE 2009

Semana do Xoves 12 de marzo

sábado 7 ao Charla informativa obradoiros de video-

montaxe e do blog colectivo: "Memorias da
Festa do Queixo". Charla para dar a coñecer
venres 13 de e explicar os contidos da iniciativa. Activida-
des de balde abertas a toda a poboación cun
marzo nº máximo de 15 prazas.
Datas do obradoiro: do 16 ao 31 de marzo
Organiza: Rede de Dinamización da Socie-
dade da Información. D.X. de Promoción In-
Sábado 7 dustrial e da Sociedade da Información, Con-
sellería de Innovación e Industria
Obradoiro de queixo con editores de
blogs. Videos e contidos específicos en
www.festadoqueixo.org Do 9 ao 13 de marzo
Colabora: Queixerías Bama
Ciclo de cinema gastronómico pases
luns, mércores e venres ás 20.30h
Colabora: IES Imaxe e Son da Coruña
Lugar: Telecentro de Arzúa -Av. Lugo s/n

Venres 13 de marzo
Noite de rondalla nas rúas e locais de hostalaría
A cargo da rondalla Moraima e Grupo de Gaitas Os Marteiros

Sábado 14 dos Monxes- Prazas e rúas de Arzúa

Obradoiro de Graffiti para maiores de

de marzo
Intervención Artística "Taller de arte e
natureza: O Queixo"
10.00 h. lugar: carballos do campo da feira
Grupo Arou (a longo do día)
Mostra e venda de queixos
10.00 h
14 anos
10.00 - 13.00 h e 16.00 - 20.00 h.
Campo de fútbol
Inauguración oficial e pregón 34ª Festa
do Queixo
13.00 h. Recinto feiral (1º andar)
Pregón: MONTSE VARELA, etnógrafa e an-
tropóloga.

Exposición "Concurso Cartaz Anunciador Entrega de Premios "Concurso Cartaz

34ª Festa do Queixo"
Recinto feiral (1º andar)
Exposición do concurso de debuxo infan-
til "O meu debuxo da festa do queixo"
Pezas presentadas por nenos e mozos desde
os 3 ata os 14 anos
Recinto feiral (1º andar)
Anunciador 34ª Festa do Queixo"
Espectáculo de circo-danza aérea: com-
pañía Duelirium
Pasarrúas de Música Tradicional
16.00 - 18.00 h. Asoc. A Maristela -Sobrado
dos Monxes-Prazas e rúas de Arzúa

Pasarrúas de Música Tradicional Concerto Orquesta Sinfónica de Galicia

11.00 - 13.00 h. Asoc. A Maristela -Sobrado 17.00 - Lugar: Capela de Madanela

Domingo 15 12h danza tradicional na Praza da vila)

de marzo Obradoiro e exhibición de capoeira

12.30 h. Praza da vila

Intervención Artística "Taller de arte e Degustación popular de queixo

natureza: O Queixo": Grupo Arou
10.00 - 14.00 h. Lugar: Recinto feiral
Mostra e venda de queixos
10.00 h.
13.30 h. Recinto feiral (stand do concello)
Proxección dos traballos artísticos do
"Taller de arte e natureza: O Queixo"
16.30 h. Recinto feiral (1º andar)

Música e danza tradicional na rúa: Os Festa e música na rúa: Always Drinking

Santiaguiños Marching Band
10.00 - 12.30 h. Prazas e rúas de Arzúa (Ás 17.00 h. Prazas e rúas de Arzúa
MARZO DE 2009
Festa do Queixo Arzúa09 3

Festival do Queixo 23.00 h. Campo da feira

Grupo revelación do 2008. Premio á mellor propos-
ta musical que outorga TVE Miradas2, segundo mellor
14 de marzo álbum top´08 de MTV. O seu álbum debut, un día en el
mundo, está considerado como o mellor disco español
A partir das 18.00 h. do ano pola crítica.

Final do concurso 01.30 h. Praza da vila

Queixo Maquetón
Na Praza da vila . Actuación do tres grupos finalis-
tas da primeira edición do concurso de maqueta Quei-
xo Maquetón.
Gañador do premio Queixo Maquetón
Maryland
Maryland inicia a súa andaina no 2008. Tras gravar
o seu primeiro traballo nos estudios Areamaster de Vi- 15 de marzo
go, a banda non tarda en chamar a atención de salas
galegas e estatais, coas que axiña pechan numerosas
datas de concertos. Agora, traballan xa nos temas que
formarán parte do seu primeiro disco.

Actuacións

Bleach Uxía
As bandas dos 70, o primeiro rock´n roll e os gran- 19.00 h. Campo da feira
des nomes dos 50 e 60 cóntanse entre as influencias de Premio da música 2009 co tema Rumores de Falúas.
Bleach. Editou a súa primera maqueta en 2005. En bre- é a voz referencial da canción galega dende hai máis
ve comezarán a gravar o seu primeiro álbum. de 20 ano.

Le Punk
21.00 h . Campo da feira
Presentan o seu álbum Mátame. Un explosivo cóc-
tel de tango, blues e folclore balcánico ao que enga-
den os sons dunha sección de ventos.

Eric Bonafonte
Disolto o seu último grupo, Bonafonte involúcrase Vaamonde, Lamas e Romero
nun proxecto absolutamente íntimo. Este cidadán do 20.30 h. Campo da feira
mundo ofrece unha nova colección de temas que escri- A súa calidade como intérpretes e a condición de
be, canta e produce na súa totalidade. Ademais, el multiinstrumentistas e compositores permitiulles
mesmo toca todos os instrumentos, perseguindo a súa crear un repertorio fresco e desprexudizado, adereza-
concepción da música sincera e sen artificios Vetusta Morla do cunha boa dose de humor.

E ademais...
Venres 13 e sábado 14 de marzo

3º Concurso de petiscos e tapas

Establecementos de hostalaría
Organizan a Asociación de Hostaleiros de Arzúa e C.R.D.O.
Arzúa-Ulloa.
Nos establecementeos da hostalaría de Arzúa, desenvolve-
rase o 3º concurso de petiscos e tapas elaborados con quei-
xo Arzúa-Ulloa.
Sábado 14 e domingo 15 de marzo
Exposición do queixo xigante
Recinto feiral
Organiza: Asociación Cultural Nosa Señora do Carme
Recinto feiral.
O queixo, considerado o máis grande do mundo dentro da
súa categoría e forma circular, foi elaborado nun tanque
con 8200 litros de leite de vaca e ten 1 tonelada de peso.
Elaborado coidadosamente por un colectivo de persoas
vencelladas á Asociación Cultural Nosa Señora do Carme, de
Arzúa.
4 Festa do Queixo Arzúa09
Xaquín García, alcalde de Arzúa
‘Arzúa ten unha paisaxe especial’
ANA BELÉN REAL
- Falemos de Arzúa. Apro-
Xaquín García naceu na parroquia de Vilantime (Arzúa). Aos veitando que vimos á Feira do
18 anos emigrou a Barcelona, onde desenvolveu unha activa Queixo, que podemos visitar
participación política colaborando con numerosos colectivos en Arzúa?
e asociacións. Á volta, seguiu coa andaina política iniciada
en terras catalás e continuou na militancia do Bloque
Nacionalista Galego (BNG). No 2003, conseguiu facerse coa
- Arzúa ten unha paisaxe es-
pecial, creamos unha marca tu-
rística chamada: "Destino ver-
Alcaldía do concello, outorgándolle a Arzúa o primeiro
de", esa é unha das característi-
goberno nacionalista da súa historia. Tras as eleccións
cas de Arzúa. Ten moi boa arqui-
municipais de maio de 2007, Xaquín García goberna en Arzúa
con maioría absoluta.
tectura civil, non tanta relixio-
sa, pero… temos o Santuario da
Mota, no norte. Arzúa ten moitos
pazos que visitar. É unha vila cos
mesmos servizos dunha vila de
trinta ou cuarenta mil habitan-
tes, pero con moitos menos, o
que lle dá unha calidade de vida.
O máis destacable da promoción
turística é o Camiño de Santiago,
o Camiño Francés. Temos lugares
especiais como o Antigo Hospital
de Peregrinos e moitas prazas de
aloxamento turístico, e unhas
marabillosas casas de turismo
rural, que están tendo moi boa
acollida, e aquí temos unha moi
boa oferta. E xa falando da Feira
do Queixo, é unha das datas es-
peciais de Arzúa, a súa cita co
queixo, que todos os anos se ce-
lebra na primeira fin de semana
do mes de marzo, e isto só cam-
biou en dúas ocasións, ámbalas
dúas por coincidiren con datas
electorais. Este ano, logo dos co-
micios, trasladouse á fin de se-
mana do 14 e 15 de marzo, para
non facela coincidir coa feira
quincenal que ten lugar no mes-
mo recinto.
O pregón corre a
cargo dunha muller
de Arzúa, Montserrat
Varela, etnógrafa e
antropóloga, dedicada á
investigación da
realidade
socioeconómica da
sociedade galega.
- Que novidades ofrece a
34ª Feira do Queixo?
- Non hai cambios radicais,
pero… si que hai cambios. Polo
éxito acadado o ano pasado, de-
cidiuse abrir o recinto feiral ta-
mén o sábado pola mañán. A Fes-
ta do Queixo viña sendo un día, o
primeiro domingo do mes de
marzo, e nós fumos ampliando a
oferta, porque estaba todo de-
masiado comprimido: o recinto
feiral para a venta de queixo, o
festival de folk, o festival de
rock… estaba todo tan compri-
mido que cando comezamos a
gobernar cambiamos o festival
de rock para a noite do sábado, e
MARZO DE 2009
foi un éxito total. E a partir de aí
abriuse a posibilidade de dedicar
toda a fin de semana á Feira do
queixo. Agora xa está consolida-
da, mesmo hai actos o venres,
pero sobre todo o sábado e o do-
mingo, dedicados á Feira do
Queixo. E toda a xente que visita
Arzúa, ademais de asistir ás acti-
vidades, ten a posibilidade de
mercar un, ou máis, queixos.
Ademais, este ano, a lectura do
pregón da festa farase dentro do
recinto feiral, na primeira plan-
ta, e logo inaguraremos a feira.
O pregón corre a cargo dunha
muller de Arzúa, Montserrat Va-
rela, etnógrafa e antropóloga,
dedicada á investigación da rea-
lidade socioeconómica da socie-
dade galega. Tamén como novi-
dade, celébrase a primeira edi-
ción do concurso de maquetas
"Queixo Maquetón", cuxo gaña-
dor actuará a noite do sábado,
na praza da Vila; e a Asociación
Cultural "Nosa Señora do Carme"
fixo un queixo xigante, que esta-
rá exposto no recinto feiral, e
continúa o concurso de tapas e
petiscos, organizado pola aso-
ciación de hostaleiros, e o Con-
sello Regulador do Queixo Arzúa-
Ulloa.
Esta fin de semana, con mú-
sica e queixo, faise o camiño…
cara Arzúa.
MARZO DE 2009
Festa do Queixo Arzúa09 5
 6 Festa do Queixo
Xosé Ramón e Alberto, responsables Certame Maquetón
"Agardamos que o Maquetón teña
unha final moi disputada"
A.B.R./ ARZÚA
-De quen nace a idea de facer
un concurso de maquetas relacio-
nado co Queixo?
-Alberto - O concurso de ma-
quetas naceu coa idea de facer un
festival fortalecido cun concurso
de maquetas. Entón isto unido aos
excasos recursos económicos que
tiñamos motivou que o enfocáse-
mos dentro da festa do queixo. E
estamos encantados de que sexa
así, porque a do queixo é unha fes-
ta consolidada e o noso obxectivo é
que este proxecto ano tras ano es-
té a formar unha
actividade
tan im-
por-
tan-
t e
co-
mo o
Luís Carrera, Presidente do
Consello regulador de D.O. Queixo Arzúa-Ulloa
" O Queixo Arzúa-Ulloa ten
personalidade propia"
A.B.R./ ARZÚA
-Cal é a finalidade do Conse-
llo Regulador?
-Controlamos a produción e
que se cumpla o reglamento. Te-
mos un censo dos produtores. Fa-
cemos promoción en feiras non
só aqui senón tamén no exterior.
Asistimos, por exemplo, a Ali-
mentaria e a Feria Internacional
de Alimentación. Logo todos os
anos celebramos unhas xornadas
gastronómicas por todas as cida-
des de Galiza. Nelas durante un-
ha semana varios restaurantes de
certo nivel difunden pratos ela-
borados con queixo. Deste xeito
damos a coñecer as aplicacións
que ten o queixo na cociña. Sabe-
festival de rock que se organiza.
Puxémonos a traballar nel e foron
xurdidon ideas, a nosa ilusión é que
se formaran varios estilos pero po-
los escasos recursos económicos fí-
xose evidente que non nos podia-
mos abrir a tantas modalidades ar-
tísticas e entón centrámonos en
dúas modalidades: o pop/rock e as
novas tendencias e foi como deci-
dimos facelo. Recibimos propostas
de diferentes puntos de España,
cousa que nos enche de honra, che-
garon ata 27.
-De entre eses 27 grupos que
vos atopástedes, que criterio se-
guistes para a selección?
-Xosé Ramón - Esa é a pregunta
do millón. Decidimos ser nós os
dous os que esco-
llésemos
as ma-
quetas
como
pro-
moto-
r e s
des-
mos que todo o que sexa "nova
cociña" está de moda. O queixo
non sempre é o prato estrela pe-
ro complementa.
-Algunha receita especial?
-Non son un especialista pero
hai unha que me chamou moito a
atención: a empanada de grelos
ao queixo Arzúa-Ulloa. Sorpren-
deume non só polos ingredientes
senón porque á hora de consumi-
la e degustala vimos que era un
prato exquisito. Despois temos as
máis habituais como carnes, pei-
xes con gratinados. Hai un rece-
tario que editamos cunha varie-
dade ampla de pratos nos que
participa o queixo Arzúa-Ulloa.
Arzúa09
te proxecto. Logo cando chegue a
final con Bleach, Eric Bonafonte e
Maryland, virá xente máis experta,
xente de compañías, xente de emi-
soras e serán os que aporten o seu
graniño de area para completar o
noso traballo anterior. A verdade é
que chegaron maquetas de moitas
partes: Extremadura, Valencia, An-
dalucía, Cataluña, Asturias… esta-
mos moi contentos porque ao non
estar moi publicitado sorprendeu-
nos que cada vez chegaban de si-
tios diferentes e por exemplo a pri-
meira en chegar foi de Barcelona.
Foi difícil o dos tres finalistas, a
verdade é que a min gustábame un-
ha cousa a Alberto outra e tiñamos
que casar as dúas visións e ao final
foi da maneira máis ecuanime posi-
ble entre grupos que me podían
gustar a min e outros a Alberto e de
ahí saíron os tres finalistas. Esta-
mos moi contentos da calidade dos
tres e agardamos que sexa unha fi-
nal moi disputada vai ser complica-
do para a xente do xurado nóss in-
cluídos. Chegáronnos temas da Co-
ruña, Pontevedra e Lugo e quedou-
nos Ourense baleiro. Agardamos
que o certame se convirta nunha
cita principal dentro da festa do
Queixo xa que é importante que
dende Arzúa surxan propostas des-
te tipo.
-Que diferencia ao Queixo
Arzúa-Ulloa do resto de queixos
do mercado?
-A materia prima é un ele-
mento importante. O leite do no-
so queixo é dunha área xeográfi-
ca moi concreta. Agora mesmo
abrangue os concellos que están
a cabalo entre Lugo e A Coruña
cunha diferenza de pastos con
respecto a outras zonas. Por iso a
calidade do noso queixo é boa.
Tamén é importante a súa elabo-
ración. É totalmente tradicional.
Conseguimos un queixo con quin-
ce días de maduración, moi ten-
ro, cun sabor basicamente lác-
teo. Pero non é un queixo simple
porque ten uns toques de suavi-
dade e tamén cremosidade. É un
queixo con moitas posibilidades e
para todo tipo de padais. Dicía
moi ben Álvaro Cunqueiro que o
queixo Arzúa-Ulloa que se funde
na boca cunha tenrura infinita
.... Algo fresco como algo recén
nacido. Pero con personalidade
propia.
Rodrigo Varela, Responsable Obradoiro de
Queixo para Editores de Blogs
"Os editores de blogs son xente
moi activa e compartirán a súa
experiencia co queixo"
B.R./ ARZÚA
-Como nace a idea de xuntar
novas tecnoloxías e o queixo
tradicional de Arzúa Ulloa?
-A idea xurde en primeiro lu-
gar do potencial dos bos produtos
gastronómicos que ten este país.
Recupera unha tradición moi rica
que temos sobre gastronomía.
Como temos todo este grupo de
xente que é un grupo moi activo,
moi interesado en coñecer de
primeira man os produtos e res-
taurantes e eu estou metido nes-
tas cuestións, pensamos que era
unha boa forma de chegar a un
público moi cercano se lles facili-
tabamos a estes editores de blogs
experimentar durante un día co-
mo facer queixo.
-Vades xuntar a un grupo de
xente dedicada a facer blogs
nunha casa facendo queixo...
-Exacto. E temos en agrodes-
pensa á familia Pereira que ten
unha paixón desbordante. Coa
súa colaboración e nun entorno
precioso queremos transmitir
que o queixo non só é el en si
mesmo senón que permite unha
vida moi digna cando se traballa
con moito amor, por iso quere-
mos que experimenten iso de pri-
meira man. Sabemos que despois
o van recoller e van compartir
esa experiencia co seu público e
van chegar dunha forma moi cer-
cana e moi directa, case como
nunha conversa arredor da mesa
na que os editores dos blogs falan
e os seus lectores escoitan e par-
ticipan en intercambio de opi-
nións, iso tamén vai servir proba-
blemente para saber que opinan
non só os editores de blogs senón
os lectores destes blogs e sempre
se saca algo que aportar para as
vindeiras edicións.
-É unha xornada dun día pe-
ro acaba de dicirme que o quei-
xo tarda
quince
días en
elabo-
rarse,
ABRIL DE 2007
entón como se vai facer?
-O queixo que preparas can-
do o sacas da prensa faise nunhas
horas pero para que colla o seu
punto necesita unha madura-
ción, entón ahí entran en xogo
dúas cousas, primeiro que en ca-
da casa as condicións van a ser
distintas, terás a neveira máis
chea ou menos chea, que non co-
lla cheiros de cousas fortes, in-
tentar coidalos..., é como unha
mascota durante quince días, ve-
rán a evolución pero cando o
queixo estea no seu punto, cando
o toquen e vexan que ten esa
consistencia, cando a parte de
fóra teña un ton amarelo, xa en-
tramos na parte da experimenta-
ción, estará non estará..., como
cando sacas algo do forno que
non sabes se vai a estar ou non vai
a estar, e queremos que os edito-
res tamén experimenten esa par-
te que é a que lle dá carácter ao
queixo, non só o proceso do día.
-Podemos acceder aos blogs
pero supoño que haberá un en-
derezo onde podamos recoller
parte desa experiencia.
-Si, en festadoqueixo.org ire-
mos colocando o material que
xeremos nós, os organizadores
do obradoiro, vai a haber unha
persoa cunha cámara grabando o
proceso, que por unha parte está
moi ben porque cando un busca
referencias en internet atopa a
Festa do Queixo, distribuidores,
pero o proceso en si está moi
pouco documentado e é moi, moi
bonito.
-E que temos que facer para
apuntarnos?
-Teredes que abrir un blog,
escribir sobre gastronomía e para
as próximas
edicións
estar
a o
tan-
to.
MARZO DE 2009
Festa do Queixo Arzúa09 7
Alfredo, compoñente de Le Punk controvertido… pero levamos llas", no baixo, Joe, na guitarra,
casi dez anos pero agora a xente e Alfredo que son eu. Ademáis
xa está acostumada e o nome xo- destes músicos temos contado

‘Hai dous tipos de música a boa e a ga ao noso favor. É un nome gra-

ciosiño nese sentido.
con outra xente para sacar este

mala, a que está ben feita e a que
está mal feita, independentemente do
estilo musical’
X.R.COUÑAGO
- Fixéstedes cousas con
xente como Pereza ou Bun-
bury, son espellos nos que vos
mirades? Cales son as vosas in-
fluencias?
- As nosas influenzas… nos
sempre fomos un grupo bastante
influenciable nese sentido…so-
mos xente que escoita moita
música… asimilámola interior-
mente e logo cando te pos a cre-
ar saen as cousas case de xeito
inconsciente pero sabes o que
che gustou e sae a selección. Así
que non buscamos influenzas
concretas. Agardamos que as
cousas surxan, que a canción
surxa e logo vemos. Vamos ab-
sorvendo cousas, preñámonos
de cousas e logo cando te en-
frontas a un tema, a facer unha
canción ou un disco comezan a
saír cousas ás veces das que non
eres moi consciente pero que lo-
go nunha segunda fase do traba-
llo xa recurres a recursos pro-
pios. Eu persoalmente penso que
só hai dous tipos de música a boa
e a mala, a que está ben feita e a
que está mal feita, independen-
temente do estilo musical e de
todas estas cousas…
- Coméntase que sodes un
grupo difícil de etiquetar en
canto ao voso estilo como vos
definiríades?
- Nos definímonos como un
grupo de rock pero para facer
arreglos recurrimos a técnicas
diversas. Cando fixemos o grupo
realmente comezamos a tontear
porque todos tiñamos os nosos
grupo de rock, máis normais,
máis ao uso. Montamos LePunk
para achegarnos ao tango, á mú-
sica balcánica e a cabaret e a
cousas así… por unha cuestión de
enredar para aprender. Iso tense
quedado no espíritu do grupo.
Logo os membros de LePunk dei-
xamos o resto das cousas e adi-
cámonos en exclusiva a este pro-
xecto e ese espíritu quedouse
con nós. Considerámonos un gru-
po de rock porque somos xente
que aprendeu a escoitar música
a partir do Rock and Roll e apren-
demos a tocar co rock. O que pa-
sa é que agora recurrimos a un
tipo de sónicas que fan que as
cancións sexan máis ricas. Eu
creo que o que se chama fusión é
máis unha actitude. Os músicos
que se definen así mesmos como
fusión teñen unha determinada
actitude cara á música e os rit-
mos. Nós, sea caso, o que face-
mos é mezclar estilos.
- O voso nome de Le Punk
despista un pouco á xente, por-
que o escollestes?
- Escollémolo por-
que queda curio-
so o artigo en
francés que
soa suave coa
terminación
Punk. Ao
princi-
pio si
q u e
era
- Sodes un grupo con cons-
tantes saídas e entradas de
xente na formación, como le-
vades isto?
- Temos sido sempre seis ou
sete compoñentes é normal que
haxa saída e entrada de músicos
porque as xiras dentro dunha
banda de tantas persoas son
sempre delicadas e tampouco
hai diñeiro suficiente como para
que a xente aposte por un traba-
llo de xeito definitivo. O que su-
cedeu foi que entre o primeiro e
o segundo traballo tivemos dous
trocos e entre o segundo e o ter-
ceiro outros dous. En ambos dis-
cos saímos reforzados a nivel
persoal os que nos quedamos, os
tres que esta-
b a m o s
dende o
princi-
p i o
que
so-
mos
Da-
n i
" O
pati-
C onsiderámonos un
grupo de rock
porque somos xente
que aprendeu a escoitar
música a partir do Rock
disco na sección de vento, no
piano. Así dámoslle ao traballo
outro punto de vista. Vistes máis
os temas, prepáralos. Cando
preparas un disco en certo xeito
cristalizas, sacas unha fotogra-
fía do momento no que estás en-
tón estas son cousas que nos te-
mas se reflicten.
- Tedes algo especial prepa-
rado para o concerto de Arzúa?
- No, nada especial. Imos a
tocar con Vetusta Morla que
son os nosos colegas e isto xa
é algo suficientemente es-
pecial para nós. Arzúa te-
ño entendido que é un si-
tio onde se monta unha
tremenda festa e espe-
ramos que a xente
disfrute.

Vaamonde, Lamas e Romero Suso Vaamonde

Tres nomes de referencia
da música galega actual: Suso
Vaamonde, Pedro Lamas, e
Xosé Lois Romero, únense
agoa para ofrecer a súa parti-
cular visión da música popu-
lar. A súa calidade como intér-
prete e a súa condición de
multinstrumentistas e com-
positores, permitiulles crear
un repertorio fresco e despre-
xuizado, aderezado cunha
boa dose de humor e campe-
charía. A súa solvencia foi dis-
tinguida con numerosos pre-
mios.
Formado en agrupacións fundamentais no devir
do folclore como Xacarandoina ou Aturuxo, o seu
traballo como intérprete, compositor ou estudoso
da gaita convérteo nun referente ineludible.
Membro do Grupo de Música Tradicional do
IGAEM dende 1994, realiza unha intensa actividade
docente dentro e fora de Galicia, incluíndo a publi-
cación de diversos libros de partituras e métodos
para gaita. Ten acadado numerosos premios, entre
eles o Constantino Bellón en dúas ocasións.

Xosé Lois Romero

Pedro Lamas A súa actividade desenvólvese a partes
Membro fundador de prestixiosas formacións tradicio- iguais entre o acordeón, a percusión e a compo-
nais como Lelia Doura e Luvas Verdes, posúe con máis dun- sición musical. De formación autodidacta ten
ha vintena de primeiros premios no seu haber, ben pola sido alumno de mestres como Víctor Prieto, Abe
súa faceta de intérprete como pola de compositor. Estu- Rábade, Suso Atanes, Oleg Sharov, Kepa Jun-
diou harmonía e arranxos con Suso Atanes e Abe Rábade, quera ou Anne Landa. Dente 1995 é membro do
saxo con Roberto Somoza e Carlos Averhoff Jr, e, na actua- Grupo de Música Tradicional do IGAEM. É com-
lidade, cursa o grao superior da especialidade de Jazz no positor e director musical da Compañía Nova
Conservatorio da Coruña. Compaxina o seu labor docente Galega de Danza, coa que ten acadado o V Pre-
co de compostitor e intérprete da compañía Nova Galega mio Opinión ao mellor disco galego do ano 2006
de Danza. por “Alento”.
 8 Festa do Queixo
O sabor do queixo Bama
ANA BELÉN REAL
A empresa Queixerías Bama é des-
cendente de Agrodespensa, e Agrodes-
pensa é filla dunha tradición familiar
de nais, avoas, bisavoas, tataravoas,
e… máis alá, de queixeiras tradicionais.
Xeración tras xeración seguiron fa-
cendo queixo, e coa revolución na pro-
dución do leite en Galiza a partir dos
anos 70, que é cando a vaca deixa de
ser unha ferramenta e convertese nun
animal productor de leite.
No ano 1986 construíron o primeiro
obradoiro específico para facer queixo.
Ata o momento o queixo facíase na ca-
sa, como en todas as casas de labranza
desta zona. Alí foi cando se montou Ar-
quesan, que é aínda hoxe a marca de
Agrodespensa, un obradoiro de 45 m2,
a carón do establo, pero que xa daque-
la serviu para acadar rexistro sanitario,
poñerse no mercado con productos di-
ferenciados, etiquetados e traballar
cada vez máis para acadar calidade e
ter un produto regular que o consumi-
dor identifica pola marca e máis pola
regularidade que lle dá no sabor.
A evolución da produción
No ano 1987, ano de fundación de
Arquesan, a produción era duns 30 kg
de queixo diarios, e agora hai épocas do
ano nas que chegan aos 8.000 kg dia-
rios. Neste momento dán emprego a
unhas trinta persoas, que traballan en
tres quendas, cinco días á semana. Pre-
ocúpanse polo crecemento, facer máis
fábrica; logo pola promoción e a edu-
cación, facendo obradoiros para que os
nenos vaian a facer queixo, educar ás
novas xeracións para que coñecezan o
produto.
Levan cinco anos dedicando recur-
sos a I+D, comezaron investigando unha
bacteria que facía dano na superficie
do queixo, e agora están cun traballo
de investigación para poñer en valor o
soro que sae da elaboración dos quei-
xos, do que están a obter bos resulta-
dos, pero calculan que aínda faltan un
par de anos para ver o resultado final.
O mercado
O mercado natural da empresa é
Galiza, pero vende un 30% da produción
ao Estado Español, e teñen tamén ven-
ta en 24 países do mundo, en sitios co-
mo Xapón, Hong Kong, Australia, Filipi-
Arzúa09
nas, América, ou a Comunidade Euro-
pea. A exportación a fan a través dunha
empresa ubicada en Madrid, e da que
teñen unha participación do 10%, for-
mada con outros dez queixeiros de di-
ferentes denominacións de orixe do Es-
tado Español.
A orixe do leite
O leite para os queixos Bama recó-
llese da zona de Arzúa-Ulloa, compran
o leite á cooperativas da zona. Hai épo-
cas do ano que precisan 60.000 litros de
leite. Ata o ano 2004, Arquesan, contou
con vacas propias.
MARZO DE 2009
Benigno Pereira, Queixos Bama
‘Pensamos na
nosa clientela’
Falamos con Benigno Pereira para coñecer de
perto o mundo do queixo de Arzúa-Ulloa. Que se-
gredos garda dentro de si un queixo cremoso, novi-
ño, tenro...
ANA BELÉN REAL
- Cando pasástedes de negocio familiar a
empresa?
- Foi xa no ano 90, é cando montamos Queixerías Ba-
ma. Eu e mais Ángeles Calvo creamos Bama, coa pre-
tensión de crear o propio posto de traballo, Ángeles de-
dicábase á venda de queixo, e eu encargueime da pro-
dución e pensamos que podiamos sacar algo bo de aí. O
primeiro ano de produción de Queixerías Bama foi o
1991, e aquí estamos no 2009, e seguimos adiante.
- Que fai que o queixo Bama poda ser diferente do
resto de queixos da D.O?
- O sabor do queixo Bama vén dun gran respeto que
temos polo nosos consumidores, do pensar que estamos
traballando para a nosa clientela. Nós buscamos sem-
pre o mellor leite, aportamos a cada queixo o leite que
precisa, porque hai épocas do ano que para un quilo de
queixo se precisan oito litros de leite, e outras dez, pe-
ro dende Bama queremos sempre un queixo de calidade
sen escatimar no leite que precise. O queixo Bama é un
queixo que segue mellorando na despensa do consumi-
dor, e o último bocado adoita estar máis saboroso que o
primeiro, porque os bos queixos tamén melloran co
tempo.