პოლიტიკის დოკუმენტი

საარჩევნო დავები, როგორც

საარჩევნო ადმინისტრაციის
დაუძლეველი პრობლემა

ელენე ნიჟარაძე
სექტემბერი, 2019
შე­­სა­­ვა­­ლი მა­ყო­ფი­ლოს სა­ჩივ­რე­ბი და კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბის
დამ­რღ ­ ­ვევ კო­მი­სი­ის წევ­რებს არ და­აკ­ ის­როს პა­
არ­ჩევ­ნე­ბის ხა­რის­ხის შე­ფა­სე­ბა ბევ­რი კრი­ტე­ სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბა მთლი­ა­ნად აზრს უკარ­გავს სა­
რი­უ­მით შე­იძ­ლე­ბა და მათ შო­რის ერ­თ­-ერთ ჩივ­რე­ბის წარ­დგ ­ ე­ნას და მა­თი გან­ხილ­ვის პრო­
2
კრი­ტე­რი­უმს წარ­მო­ად­გენს სა­არ­ჩევ­ნო და­ვე­ბის ცესს.
გან­ხილ­ვა და იმის ანა­ლი­ზი, იძ­ლე­ვა თუ არა სა­
ჩივ­რე­ბის გან­ხილ­ვის პრო­ცე­სი სა­არ­ჩევ­ნო დარ­
ღ­ვე­ვებ­ზე ეფექ­ტუ­რი რე­ა­გი­რე­ბის შე­საძ­ლებ­ლო­ სა­ჩი­ვრე­ბის შე­სა­ხებ
ბას. სა­არ­ჩევ­ნო და­ვე­ბის მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბა შე­საძ­ლოა სტა­ტის­ტი­კუ­რი ინ­ფორ­მა­ცია
ყო­ველ­თ­ვის სა­თა­ნა­დოდ არ იყოს შე­ფა­სე­ბუ­ლი
ან ამ პრო­ცესს სა­ზო­გა­დო­ებ­ ის მხრი­დან სა­თა­ნა­
სა­ქარ­თ­ვე­ლოს პრე­ზი­დენ­ტის არ­ჩევ­ნე­ბის პირ­ვე­
დო ყუ­რადღე­ბა არ ეთ­მო­ბო­დეს, თუმ­ცა სა­მარ­
ლი და მე­ო­რე ტუ­რის წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო პე­რი­ო­დის
თ­ლი­ან­ ი, თა­ნას­წო­რი და კონ­კუ­რენ­ტუ­ლი სა­არ­
გან­მავ­ლო­ბა­ში, „სამართლიანმა არ­ჩევ­ნებ­მა“ 42
ჩევ­ნო გა­რე­მოს უზ­რუნ­ველ­სა­ყო­ფად არ­სე­ბი­თია
სა­ჩი­ვა­რი წა­რად­გი­ნა სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­
ის, თუ რო­გორ ხდე­ბა უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლი ორ­გა­
ა­ში, რო­მელ­თა­გან:
ნო­ებ­ ის მხრი­დან სა­არ­ჩევ­ნო დარ­ღ­ვე­ვებ­ზე წარ­
დ­გე­ნი­ლი სა­ჩივ­რე­ბის­/გ ­ ან­ცხა­დე­ბე­ბის გან­ხილ­ვა
• 29 სა­ჩი­ვა­რი შე­ეხ­ ე­ბო­და სა­ჯა­რო მო­ხე­ლე­
და მათ­ზე რე­აგ ­ ი­რე­ბა. ამ ორ­გა­ნო­ებ­ ის ობი­ექ­ტუ­
ე­ბის მხრი­დან სა­მუ­შაო სა­ათ ­ ებ­ში აგი­ტა­ცი­ას სო­
რო­ბა, მი­უ­კერ­ძო­ებ­ლო­ბა და პრო­ფე­სი­ო­ნა­ლიზ­
ცი­ალ­ უ­რი ქსე­ლის, კერ­ძოდ, „ფეისბუქის“ სა­შუ­ა­
მი პირ­და­პირ კავ­შირ­შია და გავ­ლე­ნას ახ­დენს
ლე­ბით;
დე­მოკ­რა­ტი­უ­ლი სა­არ­ჩევ­ნო გა­რე­მოს შექ­მ­ნა­ზე.
• 5 სა­ჩი­ვა­რი - ად­მი­ნის­ტრ
­ ა­ცი­უ­ლი რე­სურ­
მო­ცე­მულ დო­კუ­მენ­ტის მი­ზა­ნია სა­არ­ჩევ­ნო ად­
სის გა­მო­ყე­ნე­ბას;
მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ის, რო­გორც სა­არ­ჩევ­ნო და­ვე­ბის
გან­ხილ­ვის მთა­ვა­რი აქ­ტო­რის მი­ერ 2018 წლის
• 4 სა­ჩი­ვა­რი - არა­უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლი პი­რე­
სა­ქარ­თ­ვე­ლოს პრე­ზი­დენ­ტის არ­ჩევ­ნე­ბის დროს
ბის დას­წ­რე­ბას სა­აგ ­ ი­ტა­ციო ღო­ნის­ძი­ებ­ ებ­ზე. 3
პრობ­ლე­მა­ტურ სა­კითხებ­ზე სა­არ­ჩევ­ნო და­ვე­ბის
შემ­თხ­ვე­ვა­ში ეს ეხე­ბო­და თვით­მ­მარ­თ­ვე­ლო­ბის
გან­ხილ­ვის პრაქ­ტი­კის რეტ­როს­პექ­ტი­უ­ლი მი­მო­
ორ­გა­ნო­ებ­ ის თა­ნამ­შ­რომ­ლებს, ხო­ლო ერთ შემ­
ი­ხილ­ვა და იმის შე­ფა­სე­ბა თუ რამ­დე­ნად ეფექ­
თხ­ვე­ვა­ში სა­არ­ჩევ­ნო კო­მი­სი­ის წევრს;
ტუ­რია სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ის რე­აგ ­ ი­რე­ბა
გან­სა­კუთ­რე­ბით წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ის პე­
• 1 სა­ჩი­ვა­რი - შუღ­ლის გაღ­ვი­ვე­ბას;
რი­ოდ­ში მომ­ხდ ­ არ დარ­ღ­ვე­ვებ­ზე. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვი­ა,
რომ „სამართლიან არ­ჩევ­ნებს“ გა­სულ წელს
• 1 სა­ჩი­ვა­რი - უცხო ქვეყ­ნის მო­ქა­ლა­ქის
გა­ან­ ა­ლი­ზე­ბუ­ლი აქვს 2017 წლის თვით­მ­მარ­თ­
მო­ნა­წი­ლე­ო­ბას აგი­ტა­ცი­აშ­ ი;
ვე­ლო­ბის არ­ჩევ­ნე­ბის წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ის
პე­რი­ოდ­ში სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ის მი­ერ
1 • 1 სა­ჩი­ვა­რი - სა­სუ­ლი­ერ
­ ო პი­რის მი­ერ
და­ვე­ბის გან­ხილ­ვის პრაქ­ტი­კა. შე­სა­ბა­მი­სად,
აგი­ტა­ცი­ის გან­ხორ­ცი­ელ
­ ე­ბას;
სა­ინ­ტე­რე­სოა გა­უმ­ჯო­ბეს­და თუ არა სა­არ­ჩევ­ნო
ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ის საქ­მი­ან­ ო­ბა ამ მი­მარ­თუ­ლე­ბით
• 1 სა­ჩი­ვა­რი - არ­ჩევ­ნებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით
და მო­ახ­ ერ­ხა თუ არა მან არ­სე­ბულ გა­მოწ­ვე­ვებ­
ტო­ტა­ლი­ზა­ტო­რის გა­მარ­თ­ვას.
თან გამ­კლ ­ ა­ვე­ბა.
წარ­დგ
­ ე­ნი­ლი სა­ჩივ­რე­ბი­დან, მხო­ლოდ 4 სა­ჩი­ვა­
რაც შე­ეხ­ ე­ბა არ­ჩევ­ნე­ბის დღეს და შემ­დგ
­ ომ პე­
რი დაკ­მა­ყო­ფილ­და, აქე­დან ერ­თი ცეს­კოს, ხო­
რი­დო­ში სა­ჩივ­რე­ბის გან­ხილ­ვას, „საამრთლიანი
ლო და­ნარ­ჩე­ნი სა­მი სა­ოლ­ქო კო­მი­სი­ებ­ ის მი­ერ.
არ­ჩევ­ნე­ბი“ თვლის, რომ სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტ­
ოთხი­ვე შემ­თხ­ვე­ვა­ში დარ­ღ­ვე­ვა ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­
რა­ცი­ის მი­ზან­მი­მარ­თუ­ლი მცდე­ლო­ბა არ და­აკ­
უ­ლი რე­სურ­სის გა­მო­ყე­ნე­ბას შე­ეხ­ ე­ბო­და. შედ­გე­

1 „წინასაარჩევნო დავები: საარჩევნო ადმინისტრაციის აქილევსის ქუსლი“, მარტი, 2018, სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოება“,
https://bit.ly/2S3jl2j
2 საოლქო კომისიებში საჩივრების განხილვის სტანდარტი მკვეთრად გაუარესდა, 7 ნოემბერი, 2018, „სამართლიანი არჩევნები“, http://old.isfed.ge/main/1440/geo/

1
ნი­ლი სა­მარ­თალ­დარ­ღ­ვე­ვა­თა ოქ­მე­ბი გა­და­ეც ­ა რო და ფორ­მა­ლუ­რი გან­მარ­ტე­ბის სა­ფუძ­ველ­ზე
შე­სა­ბა­მის სა­სა­მარ­თ­ლო­ებს გან­სა­ხილ­ვე­ლად. და­ად­გი­ნა, რომ კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბა არ არე­გუ­ლი­
სა­სა­მარ­თ­ლომ სამ შემ­თხ­ვე­ვა­ში დამ­რღ ­ ­ვე­ვი პი­ რებს სო­ცი­ალ ­ უ­რი ქსე­ლის პი­რა­დი გვერ­დის სა­
რი, ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ულ სა­მარ­თ­ლა­დარ­ღ­ვე­ვა­თა შუ­ალ
­ ე­ბით აგი­ტა­ცი­ის სა­კითხს თუნ­დაც სა­მუ­შაო
კო­დექ­სის 22-ე მუხ­ლზ­ ე დაყ­რდ ­ ნ­ ო­ბით,3 გა­ათ­ ა­ სა­ათ
­ ე­ბის გან­მავ­ლო­ბა­ში. ამ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბით
ვი­სუფ­ლა ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­უ­ლი პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ
­ ა­ცი­ამ ბიძ­გი მის­ცა სა­ჯა­რო
ბის­გან და მხო­ლოდ სიტყ­ვი­ერ ­ ი შე­ნიშ­ვ­ნა გა­მო­ მო­ხე­ლე­ებ­ ის მი­ერ სა­მუ­შაო სა­ათ
­ ებ­ში სო­ცი­ალ­ უ­
უცხა­და. რი ქსე­ლის პი­რა­დი გვერ­დით აგი­ტა­ცი­ის ცუდ
პრაქ­ტი­კას.4
მოკ­ლედ მი­მო­ვი­ხი­ლავთ ყვე­ლა­ზე მნიშ­ვ­ნე­ლო­
­ ა­ცი­ის გან­ ვი­ნა­იდ
ვან სა­კითხებ­ზე სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ან სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ
­ ა­ცი­ამ პრობ­ლე­
მარ­ტე­ბებს და მათ­თან და­კავ­ში­რე­ბულ პრობ­ მის იდენ­ტი­ფი­ცი­რე­ბა ვერ მო­ახ­დი­ნა და მი­ზე­ზად
ლე­მას, რა­მაც შე­იძ­ლე­ბა უარ­ყო­ფი­თი გავ­ლე­ნა კა­ნო­ნი და­სა­ხელ­და, არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­
მო­ახ­დი­ნოს მო­მა­ვალ არ­ჩევ­ნებ­ზე. ზა­ცი­ებ­მა5 სა­კა­ნონ­მ­დებ­ლო ცვლი­ლე­ბის­თ­ვის წა­
რად­გი­ნეს რე­კო­მენ­და­ცი­ა, რო­მე­ლიც ით­ვა­ლის­
წი­ნებ­და აგი­ტა­ცი­ის ცნე­ბის და­კონ­კრ ­ ე­ტე­ბას და
აგი­ტა­ცია სო­ცი­ა­ლუ­რი ქსე­ლე­ბის იმის დად­გე­ნას, რომ სო­ცი­ალ ­ უ­რი ქსე­ლის პი­
სა­შუ­ა­ლე­ბით რა­დი გვერ­დის სა­შუ­ალ ­ ე­ბით პო­ლი­ტი­კუ­რი მო­
წო­დე­ბე­ბის გავ­რც ­ ე­ლე­ბა არის აგი­ტა­ცი­ა.6 სამ­წუ­
2017 წლის ად­გი­ლობ­რი­ვი თვით­მ­მარ­თ­ვე­ლო­ ხა­როდ, სა­კა­ნონ­მ­დებ­ლო ორ­გა­ნომ მო­ცე­მუ­ლი
ბის არ­ჩევ­ნებ­ზე სო­ცი­ალ­ უ­რი ქსე­ლე­ბი ახა­ლი რე­კო­მენ­და­ცია არ გა­ით­ვა­ლის­წი­ნა.
კუთხით წარ­მო­ჩინ­და რო­გორც არ­ჩევ­ნებ­ზე მნიშ­
ვ­ნე­ლო­ვა­ნი გავ­ლე­ნის მოხ­დე­ნის სა­შუ­ალ ­ ე­ბა. სა­ პრობ­ლე­მის გან­მე­ო­რე­ბის თა­ვი­დან ასა­რი­დებ­
არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ის­თ­ვის სო­ცი­ალ ­ უ­რი ქსე­ლე­ბის ლად, არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­მა ცენ­
გა­მო­ყე­ნე­ბის მზარ­დმ­ ა ტენ­დენ­ცი­ამ, არა­მარ­ტო ტ­რა­ლურ სა­არ­ჩევ­ნო კო­მი­სი­ას შეს­თა­ვა­ზეს აგი­
სა­ქარ­თ­ვე­ლო­ში, არა­მედ ასე­ვე გან­ვი­თა­რე­ბუ­ლი ტა­ცი­ის ცნე­ბის და­კონ­კ­რე­ტე­ბუ­ლი გან­მარ­ტე­ბა
დე­მოკ­რა­ტი­ის ქვეყ­ნებ­ში, ცხა­დი გა­ხა­და, რომ შე­სუ­ლი­ყო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­უ­ლი რე­სურ­სის გა­მო­
­ ურ­მა ქსე­ლებ­მა შე­იძ­ლე­ბა მნიშ­ვ­ნე­ლო­ ყე­ნე­ბის შე­სა­ხებ მე­მო­რან­დუმ­ში, რო­მე­ლიც ყო­
სო­ცი­ალ
ვა­ნი გავ­ლე­ნა მო­ახ­დი­ნოს არ­ჩევ­ნე­ბის შე­დე­ ვე­ლი არ­ჩევ­ნე­ბის წინ ფორ­მ­დე­ბა სა­არ­ჩევ­ნო
გებ­ზე. მო­სა­ლოდ­ნე­ლი იყო, რომ სო­ცი­ალ ­ უ­რი ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ას­ ა და არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­
ქსე­ლე­ბი, კერ­ძოდ კი „ფეისბუქი“ უფ­რო აქ­ტი­ ზა­
ც ი­
ე ბს შო­რის, პრობ­ლე­მუ­რი ნორ­მე­ბის ერ­თ­გა­
უ­რად და მას­შ­ტა­ბუ­რად იქ­ნე­ბო­და გა­მო­ყე­ნე­ბუ­ რო­ვა­ნი გა­მო­ყე­ნე­ბის­თ­ვის. ცეს­კომ უარი გა­ნაცხა­
ლი 2018 წლის საპ­რე­ზი­დენ­ტო არ­ჩევ­ნებ­ზე. ამ და ამ შე­საძ­ლებ­ლო­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბა­ზე და კვლავ
ვი­თა­რე­ბა­ში კრი­ტი­კუ­ლად მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი იყო ნორ­მის ვიწ­რო გან­მარ­ტე­ბა არ­ჩი­ა. მი­სი შე­მო­
სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ას ეფექ­ტუ­რი რე­აგ ­ ი­ თა­ვა­ზე­ბით, მე­მო­რან­დუმ­ში ჩა­იწ­ ე­რა, რომ სო­ცი­
რე­ბა მო­ეხ­დი­ნა სო­ცი­ლურ ქსელ­თან და­კა­ში­რე­ ა­ლუ­რი ქსე­ლე­ბის პი­რა­დი გვერ­დით აგი­ტა­ცია
ბით გა­მოვ­ლე­ნილ დარ­ღ­ვე­ვებ­ზე და არ­სე­ბულ დარ­ღ­ვე­ვას წარ­მო­ად­გენს თუ ის სა­ხელ­მ­წი­ფო
გა­მოწ­ვე­ვებ­ზე სა­მარ­თ­ლი­ან­ ი სა­არ­ჩევ­ნო გა­რე­ ან ად­გი­ლობ­რი­ვი ბი­უ­ჯე­ტი­დან და­ფი­ნან­სე­ბუ­ლი
მოს უზ­რუნ­ველ­სა­ყო­ფად. სა­კითხი შე­ეხ­ ე­ბო­და სა­კო­მუ­ნი­კა­ციო ან სხვა 7ტექ­ნი­კუ­რი სა­შუ­ალ ­ ე­ბე­
სა­ჯა­რო მო­ხე­ლე­ებ­ ის მი­ერ სო­ცი­ალ ­ უ­რი ქსე­ლის ბის გა­მო­ყე­ნე­ბით მოხ­და. „სამართლიანი არ­ჩევ­
- „ფეისბუქის“ პი­რა­დი გვერ­დის სა­შუ­ალ ­ ე­ბით ნე­ბი“ არ ეთან­ხმ­ ე­ბო­და მო­ცე­მულ გან­მარ­ტე­ბას.
აგი­ტა­ცი­ის გან­ხორ­ცი­ელ ­ ე­ბას სა­მუ­შაო სა­ათ ­ ებ­ში. სო­ცი­ალ ­ უ­რი ქსე­ლით აგი­ტა­ცი­ის გა­ნ­ხილ­ვა მხო­
თუმ­ცა, სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ამ კა­ნო­ნის ვიწ­ ლოდ ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­უ­ლი რე­სურ­სის გა­მო­ყე­ნე­

3 “თუ ჩადენილია მცირემნიშვნელოვანი ადმინისტრაციული სამართალდარღვევა, საქმის გადასაწყვეტად უფლებამოსილ ორგანოს (თანამდებობის პირს) შეუძლია
გაათავისუფლოს დამრღვევი ადმინისტრაციული პასუხისმგებლობისაგან და დასჯერდეს სიტყვიერ შენიშვნას. სიტყვიერი შენიშვნა არ გამოიყენება, თუ ჩადენილია იგივე
ქმედება განმეორებით, ან თუ დამრღვევის მიმართ ადრე ჩადენილი იმავე ქმედებისათვის ამ მუხლის საფუძველზე გამოყენებული იყო სიტყვიერი შენიშვნა.“
4 „წინასაარჩევნო დავები: საარჩევნო ადმინისტრაციის აქილევსის ქუსლი“, მარტი, 2018, სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოება“,
https://bit.ly/2S3jl2j
5 „სამართლიანი არჩევნები“, საქართველოს ახალგაზრდა იურისტთა ასოციაცია, საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველო.
6 „რეკომენდაციები საარჩევნო გარემოს გაუმჯობესებისათვის“, სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოება, საქართველოს ახალგაზრდა
იურისტთა ასოციაცია, საერთაშორისო გამჭვირვალობა- საქართველო, 2018, https://bit.ly/2UXdZaF
7 მემორანდუმი საქართველოს პრეზიდენტის 2018 წლის 28 ოქტომბრის არჩევნებისთვის ადმინისტრაციული რესურსის გამოყენების შესახებ, http://cesko.ge/res/docs/
Memorandumi2018.pdf

2
ბის ჭრილ­ში, ერ­თი მხრივ არას­წო­რია და მე­ო­რე
მხრივ არა­ეფ ­ ექ­ტუ­რი, ვი­ნა­იდ ­ ან ასეთ შემ­თხ­ვე­ვა­
ში პრაქ­ტი­კუ­ლად შე­უძ­ლე­ბე­ლია ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­
უ­ლი რე­სურ­სის გა­მო­ყე­ნე­ბის დად­გე­ნა. ეს უფ­რო
მეტ დრო­სა და გა­მოკ­ვ­ლე­ვას მო­ითხოვს, რა­საც
სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცია ვერ გა­ნა­ხორ­ცი­ე­
ლებს, გან­სხ­ ვ­ ა­ვე­ბით სო­ცი­ალ ­ უ­რი ქსე­ლის სა­შუ­
ა­ლე­ბით თვი­თონ აგი­ტა­ცი­ის ფაქ­ტის დად­გე­ნი­სა.
ცეს­კომ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის არ­გუ­მენ­ტე­ბი არ გა­იზ­ ი­ა­
რა. ამის მი­უ­ხე­და­ვად „სამართლიანმა არ­ჩევ­ნებ­
მა“ მე­მო­რან­დუმს მა­ინც მო­აწ­ ე­რა ხე­ლი, რა­თა
არ მომ­ხდ ­ ა­რი­ყო წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ის პე­
რი­ოდ­ში არ­სე­ბუ­ლი და­ძა­ბუ­ლი გა­რე­მოს კი­დევ
უფ­რო მე­ტად ეს­კა­ლა­ცია და შე­საძ­ლებ­ლო­ბა
მი­ეც
­ ა სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ის­თ­ვის პრაქ­ტი­
კა­ში გა­მო­ეყ­ ე­ნე­ბი­ნა მი­სი­ვე შე­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი ინი­ცი­
ა­ტი­ვა.
შე­სა­ბა­მი­სად, სა­ინ­ტე­რე­სო­ა, თუ რამ­დე­ნად ეფექ­
ტუ­რად შეს­ძ­ლო სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტ­რა­ცი­ამ
რე­ა­გი­რე­ბა მო­ეხ­დი­ნა სა­ჯა­რო მო­ხე­ლე­ე­ბის მი­ერ
სა­მუ­შაო სა­ა­თებ­ში სო­ცი­ა­ლუ­რი ქსე­ლით აგი­ტა­
ცი­ა­ზე ად­მი­ნის­ტ­რა­ცი­უ­ლი რე­სუ­რის გა­მო­ყე­ნე­ბის
შე­სა­ხებ მე­მო­რან­დუმ­ში მის მი­ერ და­მა­ტე­ბუ­ლი
გან­მარ­ტე­ბის პი­რო­ბებ­ში?
რო­გორც ზე­მოთ აღი­ნიშ­ნა, „სამართლიანმა
არ­ჩევ­ნებ­მა“ 29 სა­ჩი­ვა­რი წა­რად­გი­ნა სა­არ­ჩევ­
ნო კო­მი­სი­ებ­ში სა­ჯა­რო მო­ხე­ლე­ებ­ ის მხრი­დან
სა­მუ­შაო სა­ათ ­ ებ­ში სო­ცი­ალ
­ უ­რი ქსე­ლის პი­რა­
დი გვერ­დით აგი­ტა­ცი­ის შე­სა­ხებ. ორ­გა­ნი­ზა­ცი­
ის მოთხოვ­ნას წარ­მო­ად­გენ­და ერ­თი მხრივ,
სა­ვა­რა­უ­დო აგი­ტა­ცი­ის წე­სე­ბის დარ­ღ­ვე­ვი­სა და
მე­ო­რე მხრივ, ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­უ­ლი რე­სურ­სის
გა­მო­ყე­ნე­ბის ფაქ­ტე­ბის შეს­წავ­ლა სა­არ­ჩევ­ნო
კო­მი­სი­ებ­ ის მი­ერ. ად­მი­ნის­ტრ­ ა­ცი­უ­ლი რე­სურ­სის
გა­მო­ყე­ნე­ბას შე­იძ­ლე­ბა ად­გი­ლი ჰქო­ნო­და, ვი­ნა­
ი­დან აგი­ტა­ცია სა­მუ­შაო სა­ათ ­ ებ­ში მიმ­დი­ნა­რე­ობ­
და და რაც მთა­ვა­რი­ა, გა­ფორ­მე­ბუ­ლი მე­მო­რან­
დუ­მი­სა და ცეს­კოს პო­ზი­ცი­ის თა­ნახ­მად, მსგავ­სი
დარ­ღ­ვე­ვე­ბის ად­მი­ნის­ტ­რა­ცი­უ­ლი რე­სურ­სის გა­
მო­ყე­ნე­ბის ჭრილ­ში გან­ხილ­ვა უფ­რო ეფექ­ტუ­
რი და სწო­რი იქ­ნე­ბო­და. თუმ­ცა, რო­გორც მო­
სა­ლოდ­ნე­ლი იყო წარ­დ­გე­ნი­ლი სა­ჩივ­რე­ბი­დან
არ­ცერ­თი დაკ­მა­ყო­ფილ­და, გარ­და ერ­თი­სა. ამ
უკა­ნას­კნ­ ელ შემ­თხ­ვე­ვა­ში, პირ­მა თა­ვად აღი­არ ­ ა
დარ­ღ­ვე­ვის ფაქ­ტი.
3
პირ­ველ რიგ­ში აღ­სა­ნიშ­ნა­ვია ის, რომ სა­კითხის
გა­დაწყ­ვე­ტი­სას სა­არ­ჩევ­ნო კო­მი­სი­ებ­ ი ძი­რი­თა­
დად ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლობ­დ­ნენ სწო­რედ იმ პი­რე­ბის
ახ­სნ­ ა-­გან­მარ­ტე­ბით, რომ­ლებ­მაც დარ­ღ­ვე­ვა ჩა­
ი­დი­ნეს. სო­ცი­ალ ­ უ­რი ქსე­ლის სა­შუ­ალ ­ ე­ბით აგი­
ტა­ცი­ის გა­დაბ­რა­ლე­ბა ხდე­ბო­და ოჯა­ხის წევ­რებ­
ზე თუ სხვა პი­რებ­ზე. დარ­ღ­ვე­ვის გა­მარ­თ­ლე­ბა
ხდე­ბო­და ნე­ბის­მი­ერ ­ ი არ­გუ­მენ­ტით, მა­გა­ლი­თად:
• სო­ცი­ალ
­ უ­რი ქსე­ლის გვერ­დი არ არის პი­
რის სა­კუთ­რე­ბა და მას არ გა­ნუ­ხორ­ცი­ელ­ ე­ბია
ქმე­დე­ბა;
• სა­აგ
­ ი­ტა­ციო ვი­დეო რგო­ლი შვილ­მა გა­ნა­
თავ­სა;
• წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო შეხ­ვედ­რას­თან და­კავ­ში­
რე­ბით ინ­ფორ­მა­ცია ძმამ გა­მო­აქ­ვეყ­ნა;
• სო­ცი­ალ
­ უ­რი ქსე­ლის გვერ­დით სარ­გებ­
ლობს ასე­ვე მე­უღ­ლე და სა­აგ ­ ი­ტა­ციო პოს­ტი გა­
მო­აქ­ვეყ­ნა;
• სო­ცი­ალ
­ უ­რი ქსე­ლის გვერ­დზ­ ე წვდო­მა
აქვთ მე­უღ­ლეს და შვი­ლებს და პრე­ზი­დენ­ტო­
ბის კან­დი­და­ტის არ­ჩევ­ნებ­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის რი­
გი­თი ნო­მე­რი ქა­ლიშ­ვი­ლის მი­ერ იქ­ნა გა­მოქ­ვეყ­
ნე­ბუ­ლი. საქ­მის მა­სა­ლებს ერ­თ­ვის ასე­ვე შვი­ლის
გან­ცხა­დე­ბა, რომ მას წვდო­მა აქვს მა­მის სო­ცი­
ა­ლურ გვერ­დზ­ ე, ვი­ნა­იდ ­ ან მი­სი შექ­მ­ნი­ლია და
სა­აგ
­ ი­ტა­ციო სტა­ტუ­სიც მან გა­მო­აქ­ვეყ­ნა;
• სამ­სა­ხუ­რებ­რი­ვი უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბის შე­
სას­რუ­ლებ­ლად გა­ვი­და და დაბ­რუ­ნე­ბი­სას აღ­
მო­აჩ­ ი­ნა, რომ „ჩართულ მდგო­მა­რე­ო­ბა­ში იყო
და­ტო­ვე­ბუ­ლი ფე­ის­ბუქ გვერ­დი და გა­ზი­არ ­ ე­ბუ­
ლი იყო პო­ლი­ტი­კუ­რი სუ­ბი­ექ­ტის მხარ­დამ­ჭე­რი
ვი­დე­ორ­გო­ლი“, რაც და­უ­ყოვ­ნებ­ლივ წა­შა­ლა.
ფაქტს ადას­ტუ­რებს მას­თან ერ­თად სამ­სა­ხუ­რი­
დან გა­სუ­ლი თა­ნამ­შ­რო­მე­ლი;
• სტუმ­რად მყოფ­მა პირ­მა, რო­მელ­საც
ათხო­ვა მო­ბი­ლუ­რი გა­მო­აქ­ვეყ­ნა სა­აგ
­ ი­ტა­ციო ინ­
ფორ­მა­ცი­ა.
რაც შე­ეხ­ ე­ბა ად­მი­ნის­ტრ
­ ა­ცი­უ­ლი რე­სურ­სის გა­
მო­ყე­ნე­ბას, ამ ნა­წილ­ში თით­ქ­მის ყვე­ლა პი­რის
მი­ერ სტან­დარ­ტუ­ლი არ­გუ­მენ­ტი იყო გა­მო­ყე­ნე­
ბუ­ლი - კერ­ძოდ ის, რომ სა­აგ ­ ი­ტა­ციო ინ­ფორ­მა­
ცი­ის გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბა სო­ცი­ალ ­ უ­რი ქსე­ლის პი­რად
გვერ­დზ­ ე გან­ხორ­ცი­ელ­და პი­რა­დი მო­ბი­ლუ­რი
ტე­ლე­ფო­ნი­დან ან კომ­პი­უ­ტე­რი­დან და გა­მო­ყე­
ნე­ბუ­ლი ინ­ტერ­ნეტ­პა­კე­ტიც პი­რა­დი ხარ­ჯით იყო
შე­ძე­ნი­ლი და არა მუ­ნი­ცი­პა­ლი­ტე­ტის ბი­უ­ჯე­ტი­
დან. ერ­თა­დერთ გა­მო­ნაკ­ლისს წარ­მო­ად­გენ­და
ნა­ძა­ლა­დე­ვის რა­იო ­ ­ნის გამ­გებ­ლის მო­ად­გი­ლის
შემ­თხ­ვე­ვა, რო­მელ­მაც მარ­თა­ლია ახ­სნ­ ა-­გან­
მარ­ტე­ბა­ში გა­ნაცხა­და, რომ მის „ფეისბუქ“ გვერ­
დ­ზე პოს­ტი მას­თან სტუმ­რად მყოფ­მა პირ­მა გა­
ა­ზი­არ
­ ა, რო­მელ­საც მო­ბი­ლუ­რი ათხო­ვა, მაგ­რამ
ამას­თან აღ­ნიშ­ნა, რომ ინ­ტერ­ნეტ პა­კე­ტი მუ­ნი­
ცი­პა­ლი­ტე­ტის ბი­უ­ჯე­ტი­დან იყო შე­ძე­ნი­ლი. შე­სა­
ბა­მი­სად, მხო­ლოდ ამ ერთ შემ­თხ­ვე­ვა­ში, თა­ვად
პი­რის აღი­არ ­ ე­ბა­ზე დაყ­რდ ­ ნ­ ო­ბით, ცეს­კომ სო­ცი­
ა­ლუ­რი ქსე­ლით აგი­ტა­ცი­ის გან­ხორ­ცი­ელ ­ ე­ბა კა­
ნონ­დარ­ღ­ვე­ვად მი­იჩ­ნია ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­უ­ლი რე­
სურ­სის გა­მო­ყე­ნე­ბის გა­მო და ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ულ
სა­მარ­თალ­დარ­ღ­ვე­ვა­თა ოქ­მი შე­ად­გი­ნა.8
მო­ცე­მუ­ლი სა­ჩივ­რე­ბი და სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­
ტ­რა­ცი­ის მი­ერ მი­ღე­ბუ­ლი გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბე­ბი
ნათ­ლად აჩ­ვე­ნებს, თუ რამ­დე­ნად არას­წო­რი
და არა­ეფ ­ ექ­ტუ­რია სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ის
მიდ­გო­მა სო­ცი­ალ ­ უ­რი ქსე­ლის პი­რა­დი გვერ­
დით აგი­ტა­ცი­ის გან­ხორ­ცი­ელ ­ ე­ბას­თან და­კავ­ში­
რე­ბით. სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ას არ აქვს რა­
ი­მე ეფექ­ტუ­რი სა­შუ­ალ ­ ე­ბა, რომ გა­მო­ავ­ლი­ნოს
ად­მი­ნის­ტრ­ ა­ცი­უ­ლი რე­სურ­სის გა­მო­ყე­ნე­ბა, რო­ცა
სა­ჯა­რო მო­ხე­ლე სო­ცი­ალ ­ უ­რი ქსე­ლის პი­რა­დი
გვერ­დით ახორ­ცი­ელ ­ ებს აგი­ტა­ცი­ას. რო­გორც
მი­ღე­ბუ­ლი გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბე­ბი­და­ნაც იკ­ვე­თე­ბა,
ინ­ფორ­მა­ცი­ის ერ­თა­დერ­თი წყა­რო არის თა­ვად
აგი­ტა­ცი­ის გან­მა­ხორ­ცი­ელ ­ ე­ბე­ლი პი­რის ახ­ს­
ნა-­გან­მარ­ტე­ბა. იშ­ვი­ათ­ ი გა­მო­ნაკ­ლი­სის გარ­და,
ნაკ­ლე­ბად სა­ვა­რა­უ­დოა ვინ­მემ ნე­ბა­ყოფ­ლო­ბით
გა­ნაცხა­დოს, რომ აგი­ტა­ცი­ის­ ას ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­
ულ რე­სურსს იყე­ნებ­და, რის­თ­ვი­საც 2,000 ლა­
რი­ან­ ი ჯა­რი­მაა დად­გე­ნი­ლი.
ცეს­კოს მი­ერ სა­ჯა­რო მო­ხე­ლე­ებ­ ის მი­ერ სა­მუ­შაო
სა­ათ
­ ებ­ში სო­ცი­ალ
­ უ­რი ქსე­ლის პი­რა­დი გევ­რდ­ ით
აგი­ტა­ცი­ის მხო­ლოდ ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­უ­ლი რე­სურ­
8 „სამართლიანი არჩევნების“ განცხადება და ცესკოს გადაწყვეტილება ხელმისაწვდომია აქ: https://sachivrebi.cec.gov.ge/info.php?id=8287
9 „სამართლიანი არჩევნები“, საია, „საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველო“
სის გა­მო­ყე­ნე­ბის პრობ­ლე­მის კუთხით გან­ხილ­ვა
არის გა­უ­მარ­თ­ლე­ბე­ლი. ასე­თი და­მო­კი­დე­ბუ­ლე­
ბის შე­დე­გი არის ის, რომ სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტ­
რა­ცია ვერ ახერ­ხებს დარ­ღ­ვე­ვის ფაქ­ტის დად­
გე­ნას, რა­ზეც მი­უ­თი­თებ­დნ­ ენ არა­სამ­თავ­რო­ბო
ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­ ი.9 აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ჩნდე­ბა
ეჭ­ვი, რომ მი­ზანს თა­ვი­დან­ვე წარ­მო­ად­გენ­და ის,
რომ რე­ალ ­ უ­რად არ მომ­ხდ ­ ა­რი­ყო სა­ჩივ­რებ­ზე
ეფექ­ტუ­რი რე­აგ ­ ი­რე­ბა და სწო­რედ ის შე­დე­გი
დამ­დგ ­ ა­რი­ყო, რაც მი­ვი­ღეთ, კერ­ძოდ კი ჩა­დე­
ნი­ლი დარ­ღ­ვე­ვის გა­მარ­თ­ლე­ბა დამ­რღ ­ ­ვე­ვი პი­
რე­ბის მი­ერ მოყ­ვა­ნილ არ­გუ­მენ­ტებ­ზე დაყ­რდ ­ ­
ნო­ბით.
სა­ჯა­რო მო­ხე­ლე­ებ­ ის მხრი­დან აგი­ტა­ცი­ის სხვა
პი­რე­ბის­თ­ვის მი­წე­რა თუ პი­რა­დი ტექ­ნი­კუ­რი სა­
შუ­ალ
­ ე­ბე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბის გან­ცხა­დე­ბით პა­სუ­
ხის­მ­გებ­ლო­ბის­თ­ვის თა­ვის არი­დე­ბა, ნათ­ლად
აჩ­ვე­ნებს იმ უარ­ყო­ფით ტენ­დენ­ცი­ას, რის დამ­
კ­ვიდ­რე­ბა­საც ხე­ლი შე­უწყო ცეს­კომ კა­ნონ­მ­დებ­
ლო­ბის მი­სე­უ­ლი ვიწ­რო და არა­გო­ნივ­რუ­ლი
გა­მო­ყე­ნე­ბით. აღ­ნიშ­ნუ­ლი, აზი­ან­ ებს არა­მარ­ტო
სა­არ­ჩევ­ნო გა­რე­მოს, არა­მედ იწ­ვევს სა­ჯა­რო სამ­
სა­ხუ­რის პო­ლი­ტი­ზი­რე­ბას და სა­ჯა­რო მო­ხე­ლე­ე­
ბის რე­სურ­სის გა­მო­ყე­ნე­ბას პო­ლი­ტი­კუ­რი მიზ­ნე­
ბით, რაც ხში­რად შე­იძ­ლე­ბა ზე­წო­ლის შე­დე­გად
ან ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლო­ბის წი­ნა­შე თა­ვის გა­მო­ჩე­ნის
მიზ­ნით ხორ­ცი­ელ­დე­ბო­დეს. სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­
ნის­ტრ­ ა­ცი­ის არა­ეფ
­ ექ­ტუ­რი რე­აგ
­ ი­რე­ბა მხო­ლოდ
ახა­ლი­სებს და კი­დევ უფ­რო მას­შ­ტა­ბურს ხდის ამ
მი­მარ­თუ­ლე­ბით არ­სე­ბულ პრობ­ლე­მებს.
იმის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, რომ სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­
ნის­ტრ­ ა­ცი­ამ თა­ვი­სი გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბე­ბით ვერ
მო­ახ­დი­ნა ამ სა­კითხ­ზე სა­თა­ნა­დო რე­აგ­ ი­რე­ბა და
დარ­ღ­ვე­ვის ჩამ­დენ­მა ყვე­ლა პირ­მა მო­ახ­ ერ­ხა
თა­ვი აერი­დე­ბი­ნა პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბის­თ­ვის, მო­
სა­ლოდ­ნე­ლი­ა, რომ 2020 წლის სა­პარ­ლა­მენ­
ტო არ­ჩევ­ნე­ბის­თ­ვის ამ დარ­ღ­ვე­ვამ კი­დევ უფ­რო
მას­შ­ტა­ბუ­რი სა­ხე მი­იღ
­ ოს.
4
აგი­ტა­ცია უცხო ქვეყ­ნის
მო­ქა­ლა­ქის მი­ერ
სა­ქარ­თ­ვე­ლოს სა­არ­ჩევ­ნო კო­დექ­სის 45-ე მუხ­
ლის მე-4 პუნ­ქ­ტის „ვ“ ქვე­პუნ­ქ­ტით, უცხო ქვეყ­ნის
მო­ქა­ლა­ქეს უფ­ლე­ბა არ აქვს მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა მი­ი­
ღოს წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­აშ­ ი და გა­ნა­ხორ­ცი­ე­
ლოს აგი­ტა­ცი­ა. უცხო ქვეყ­ნის მო­ქა­ლა­ქე­თა მი­ერ
აგი­ტა­ცია 2017 წლის თვით­მ­მარ­თ­ვე­ლო­ბის არ­
ჩევ­ნებ­ზეც და­ფიქ­სირდ, რა­ზეც ცეს­კოს რე­აგ ­ ი­რე­
ბა არა­ეფ ­ ექ­ტუ­რი იყო. ამ შემ­თხ­ვე­ვა­შიც, ცეს­კომ
კა­ნო­ნის ვიწ­რო გან­მარ­ტე­ბა არ­ჩია და იმ­დე­ნად
და­ავ­ იწ­რო­ვა უცხო ქვეყ­ნის მო­ქა­ლა­ქის მი­ერ აგი­
ტა­ცი­ის გან­ხორ­ცი­ელ ­ ე­ბის აკ­რძ­ ალ­ვის გან­მარ­ტე­
ბა, რომ მო­ცე­მუ­ლი ნორ­მის აღ­სრ ­ უ­ლე­ბა პრაქ­
ტი­კა­ში თით­ქ­მის შე­უძ­ლე­ბე­ლი გახ­და.10
იგი­ვე პო­ზი­ცია შე­ინ­ არ­ჩუ­ნა ცეს­კომ 2018 წლის
საპ­რე­ზი­დენ­ტო არ­ჩევ­ნებ­ზე. „სამართლიანმა არ­
ჩევ­ნებ­მა“ სა­ჩი­ვა­რი წა­რად­გი­ნა პრე­ზი­დენ­ტო­ბის
კან­დი­და­ტის სა­ლო­მე ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლის შვი­ლის,
თე­იმ­ უ­რაზ გორ­ჯეს­ტა­ნის, რო­მე­ლიც არაა სა­ქარ­
თ­ვე­ლოს მო­ქა­ლა­ქე, წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­აშ­ ი
მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის ფაქ­ტებ­ზე და სა­მარ­თ­ლებ­რი­ვი
რე­აგ­ ი­რე­ბა მო­ითხო­ვა.11
ცეს­კომ სა­ჩი­ვა­რი არ და­აკ­მა­ყო­ფი­ლა გა­უ­გე­ბა­რი
არ­გუ­მენ­ტა­ცი­ით. ცეს­კოს გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­ში წე­
რი­ა: „უცხო ქვეყ­ნის მო­ქა­ლა­ქეს არ აქვს აგი­ტა­
ცი­ის გა­წე­ვის და აგი­ტა­ცი­ა­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის უფ­
ლე­ბა, მაგ­რამ აღ­ნიშ­ნუ­ლი ნორ­მა არ მო­ი­ცავს
ისე­თი ქმე­დე­ბის გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბის აკ­რ­ძალ­ვას
ან ად­მი­ნის­ტ­რა­ცი­ულ სა­მარ­თალ­დარ­ღ­ვე­ვად
ცნო­ბას, რაც პრე­ზი­დენ­ტო­ბის კან­დი­და­ტის ოჯა­
ხის წევ­რის, ისე­ვე რო­გორც სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ნე­
ბის­მი­ე­რი მო­ქა­ლა­ქის­/­მო­ქა­ლა­ქე­ო­ბის არ­მ­ქო­ნე
პი­რის, სა­ქარ­თ­ვე­ლოს კონ­ს­ტი­ტუ­ცი­ით და­ცუ­ლი
და გა­რან­ტი­რე­ბუ­ლი უფ­ლე­ბა­ა“. აღ­ნიშ­ნუ­ლი
მსჯე­ლო­ბი­დან გა­მო­დის, რომ უცხო ქვეყ­ნის მო­
ქა­ლა­ქე­ებ­თან და­კავ­ში­რე­ბით არ­სე­ბუ­ლი აკ­რ­
ძალ­ვა ცეს­კოს პო­ზი­ცი­ით არა­კონ­სტ ­ ი­ტუ­ცი­უ­რი­ა.
ასეთ შემ­თხ­ვე­ვა­ში, გა­უ­გე­ბა­რია ეს მა­ნამ­დე სხვა
სა­ჩივ­რებ­ზე რა­ტომ არ და­აფ ­ იქ­სი­რა ცეკ­სომ ან
რა­ტომ არ მი­მარ­თა სა­კა­ნონ­მ­დებ­ლო ორ­გა­ნოს
შე­სა­ბა­მი­სი ცვლი­ლე­ბის გან­ხორ­ცი­ელ ­ ე­ბის წი­ნა­
და­დე­ბით უცხო ქვეყ­ნის მო­ქა­ლა­ქე­თა სა­ქარ­თ­ვე­
10 „წინასაარჩევნო დავები: საარჩევნო ადმინისტრაციის აქილევსის ქუსლი“, სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის საერთაშორისო საზოგადოება, მარტი, 2018,
ხელმისაწვდომია: https://bit.ly/2S3jl2j
11 „სამართლიანი არჩევნების“ განცხადება და ცესკოს გადაწყვეტილება ხელმისაწვდომია: https://sachivrebi.cec.gov.ge/info.php?id=8343
5
ლოს კონ­სტ ­ ი­ტუტ­ცი­ით გა­რან­ტი­რე­ბუ­ლი უფ­ლე­
ბე­ბის დაც­ვის უზ­რუნ­ველ­სა­ყო­ფად.
გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­ში ასე­ვე მი­თი­თე­ბუ­ლი­ა, რომ­
“­სა­ქარ­თ­ვე­ლოს პრე­ზი­დენ­ტო­ბის კან­დი­და­ტი
წარ­მო­ად­გენს სა­ჯა­რო პირს, რომ­ლის ოჯა­ხის
მი­მართ არ­სე­ბობს მა­ღა­ლი სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი
ინ­ტე­რე­სი. ერ­თის მხრივ, ამომ­რჩ­ ევ­ლის უფ­ლე­
ბაა მი­იღ­ ოს პრე­ზი­დენ­ტო­ბის კან­დი­და­ტის (მათ
შო­რის, კან­დი­და­ტის ოჯა­ხის წევ­რე­ბის) შე­სა­ხებ
ინ­ფორ­მა­ცი­ა, ხო­ლო მე­ო­რეს მხრივ, პრე­ზი­დენ­
ტო­ბის კან­დი­და­ტის უფ­ლე­ბაა ისა­უბ­როს სა­კუ­თარ
ოჯახ­ზე და წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ის­ ას ამომ­რ­
ჩევ­ლის წი­ნა­შე წა­რად­გი­ნოს თა­ვი­სი­ვე ოჯა­ხის
წევ­რე­ბი“. ცეს­კოს აღ­ნიშ­ნუ­ლი არ­გუ­მენ­ტი სრუ­
ლად არა­რე­ლე­ვან­ტუ­რი და და­უ­სა­ბუ­თე­ბე­ლი­ა.
სა­არ­ჩევ­ნო კო­დექ­სით დად­გე­ნი­ლი აკ­რძ­ ალ­ვა
უცხო ქვეყ­ნის მო­ქა­ლა­ქე­ებ­ ის მი­ერ აგი­ტა­ცი­აშ­ ი
მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა­ზე არ ით­ვა­ლის­წი­ნებს რა­იმ­ ე სა­
ხის გა­მო­ნაკ­ლისს პრე­ზი­დენ­ტო­ბის კან­დი­და­ტის
შვი­ლებ­ზე ან მათ­თან და­ახ­ლო­ებ­ ულ სხვა პი­რებ­
ზე. სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ის გან­სა­ხორ­ცი­ელ­ ე­ბე­ლი
ღო­ნის­ძი­ებ­ ე­ბი კან­დი­და­ტე­ბის გა­და­საწყევ­ტი­ა,
მაგ­რამ აღ­ნიშ­ნუ­ლი ღო­ნის­ძი­ებ­ ე­ბი კა­ნონ­მ­დებ­
ლო­ბით დად­გე­ნილ ჩარ­ჩო­ებ­ში უნ­და ექ­ცე­ო­დეს.
რო­დე­საც კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბით აკ­რძ­ ა­ლუ­ლია
რო­მე­ლი­მე პი­რის მო­ნა­წი­ლე­ო­ბა კამ­პა­ნი­აშ­ ი
სწო­რედ ეს უნ­და იყოს გა­დამ­წყ­ვე­ტი და შე­სას­
რუ­ლებ­ლად სა­ვალ­დე­ბუ­ლო და არა კონ­კრ ­ ე­ტუ­
ლი კან­დი­და­ტის სურ­ვი­ლი თა­ვი­სი ოჯა­ხის წევ­
რი თუ მას­თან და­ახ­ლო­ებ­ უ­ლი ვინ­მე სხვა პი­რი
წა­რუდ­გი­ნოს სა­ზო­გა­დო­ებ­ ას. ცეს­კო, რო­მე­ლიც
ტრა­დი­ცი­უ­ლად სა­არ­ჩევ­ნო კო­დექ­სის ფორ­მა­
ლის­ტურ გა­მო­ყე­ნე­ბას ანი­ჭებს უპი­რა­ტე­სო­ბას
ისე რომ სა­ერ­თოდ არ იღებს მხედ­ვე­ლო­ბა­ში
ნორ­მის და­ნიშ­ნუ­ლე­ბას და მი­ზანს, უცხო ქვეყ­ნის
მო­ქა­ლა­ქის მი­ერ აგი­ტა­ცი­ის შემ­თხ­ვე­ვა­ში სა­ერ­
თოდ უგულ­ვე­ბელ­ყოფს სა­არ­ჩევ­ნო კო­დექ­სით
ცალ­სა­ხად და არა­ო­რაზ­როვ­ნად დად­გე­ნილ აკ­
რ­ძალ­ვას და მას­ში კითხუ­ლობს ში­ნა­არსს, რო­
მე­ლიც სა­ერ­თოდ სცდე­ბა სა­არ­ჩევ­ნო კო­დექ­სის
რე­გუ­ლი­რე­ბის სფე­როს. შე­სა­ბა­მი­სად, გა­უ­გე­ბა­
რია რა მო­ტი­ვი ამოძ­რა­ვებ­და ცეს­კოს და რი­თია
გან­პი­რო­ბე­ბუ­ლი სა­არ­ჩევ­ნო კო­დექ­სის ინ­ტეპ­რე­
ტა­ცი­ის გან­ს­ხვ­ ა­ვე­ბუ­ლი და არა­თან­მიმ­დევ­რუ­ლი
მიდ­გო­მა.
ამა­ვე გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­ში ცეს­კოს არ­გუ­მენ­
ტად მო­ყავს პრე­ზი­დენ­ტის 2001 წლის 27 სექ­
ტემ­ბრ­ ის #386 ბრძა­ნე­ბუ­ლე­ბით დამ­ტკ­ ი­ცე­ბუ­ლი
„საქართველოში საპ­რო­ტო­კო­ლო ღო­ნის­ძი­ებ­ ა­
თა მოწყო­ბის წე­სი“, რო­მე­ლიც ით­ვა­ლის­წი­ნებს
სა­ქარ­თ­ვე­ლოს ახ­ლა­დარ­ჩე­უ­ლი პრე­ზი­დენ­ტის
ოჯა­ხის წევ­რე­ბის მო­ნა­წი­ლე­ო­ბას ინა­უ­გუ­რა­ცი­ის
ცე­რე­მო­ნი­ალ­ში და აღ­ნიშ­ნავს, რომ ეს პრე­ზი­
დენ­ტო­ბის კან­დი­და­ტის ოჯა­ხის წევ­რე­ბის სა­
ჯა­რო ღო­ნის­ძი­ებ­ ა­ში მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის მა­ღა­ლი
სა­ზო­გა­დო­ებ­რი­ვი ინ­ტე­რე­სის და­დას­ტუ­რე­ბა­ა.
გა­უ­გე­ბა­რი­ა, რა ლო­გი­კით აკავ­ში­რებს ცეს­კო
წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ის ღო­ნის­ძი­ებ­ ებს ინა­უ­გუ­
რა­ცი­ას­თან. პრე­ზი­დენ­ტო­ბის კან­დი­და­ტის წი­ნა­
სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნია და პრე­ზი­დენ­ტის ინა­უ­გუ­რა­
ცია თა­ვი­სი ში­ნა­არ­სით და და­ნიშ­ნუ­ლე­ბით ორი
სხვა­დას­ხვ­ ა ღო­ნის­ძი­ებ­ აა და მა­თი გა­თა­ნაბ­რე­ბა
და ერ­თ­მა­ნეთ­თან გა­იგ ­ ი­ვე­ბა შე­უძ­ლე­ბე­ლი­ა.
ყვე­ლა­ზე სა­ინ­ტე­რე­სო ამ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­ში ის
არის, რომ ცეს­კო მი­თი­თე­ბას აკე­თებს ევ­რო­პის
ადა­მი­ან­ ის უფ­ლე­ბა­თა სა­სა­მარ­თ­ლოს სამ გა­
დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­ზე12 იმის გა­სა­მარ­თ­ლებ­ლად, თუ
რა­ტომ არ და­ად­გი­ნა დარ­ღ­ვე­ვა მო­ცე­მულ შემ­
თხ­ვე­ვა­ში. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვი­ა, რომ არ­ცერთ ამ საქ­მე­ში
გან­ხი­ლუ­ლი არა არის უცხო ქვეყ­ნის მო­ქა­ლა­ქის
აგი­ტა­ცი­აშ­ ი მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის თუ არ მო­ნა­წი­ლე­ო­
ბის სა­კითხი. აღ­სა­ნიშ­ნა­ვი­ა, რომ უცხო ქვეყ­ნის
მო­ქა­ლა­ქე­ებ­ ის მი­ერ აგი­ტა­ცი­აშ­ ი მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის
სხვა საქ­მე­ებ­ზე ცეს­კოს ადა­მი­ან­ ის უფ­ლე­ბა­თა
ევ­რო­პუ­ლი სა­სა­მარ­თ­ლოს გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბე­ბი
მა­ნამ­დე არ გა­მო­უ­ყე­ნე­ბი­ა. ამის მიღ­მა, სა­ინ­ტე­
რე­სო­ა, რომ ცეს­კოს მი­ერ ევ­რო­პის ადა­მი­ან­ ის
უფ­ლე­ბა­თა სა­სა­მარ­თ­ლოს ამ გა­დაწყევ­ტი­ლე­
ბებ­ზე აპე­ლი­რე­ბა ნიშ­ნავს, რომ ის სა­არ­ჩევ­ნო
კო­დექ­სის 45-ე მუხ­ლის მე-4 პუნ­ქ­ტის „ვ“ ქვე­პუნ­
ქ­ტით დად­გე­ნილ შეზღუდ­ვას ადა­მი­ან­ ის უფ­ლე­
ბა­თა კონ­ვენ­ცი­ით გა­რან­ტი­რე­ბუ­ლი გა­მო­ხატ­ვის
თა­ვი­სუფ­ლე­ბის დარ­ღ­ვე­ვად თვლის. ამ პო­ზი­
ცი­იდ
­ ან გა­მომ­დი­ნა­რე, ცეს­კო არ­სე­ბუ­ლი აკ­რ­
ძალ­ვის გა­უქ­მე­ბას უნ­და თვლი­დეს სა­ჭი­როდ,
რო­გორც ადა­მი­ან­ ის უფ­ლე­ბა­თა კონ­ვენ­ცი­ის­ ა და
ასე­ვე, კონ­სტ ­ ი­ტუ­ცი­ის სა­წი­ნა­აღ­მ­დე­გო რე­გუ­ლა­
ცი­ის, ვი­ნა­იდ­ ან არ შე­იძ­ლე­ბა ეს რე­გუ­ლა­ცია ამ
ორი მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვა­ნი დო­კუ­მენ­ტით გა­რან­ტი­რე­
ბულ უფ­ლე­ბას მხო­ლოდ სა­ლო­მე ზუ­რა­ბიშ­ვი­
12 Oberschlick v. Austria, (No. 11662/85); Bowman v. The United Kingdom, (141/1996/760/961); Cox v. Turkey (2933/03)
13 „სამართლიანი არჩევნების“ განცხადება და ტყიბულის საოლქო საარჩევნო კომისიის გადაწყვეტილება ხელმისაწვდომია: https://sachivrebi.cec.gov.ge/info.php?id=7154
ლის შვი­ლის შემ­თხ­ვე­ვა­ში არ­ღ­ვევ­დეს.
მო­ცე­მულ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­ზე შე­იძ­ლე­ბა ით­ქ­ვას,
რომ ის თა­ვი­სი არ­გუ­მენ­ტე­ბით და გა­უ­გე­ბა­რი
მი­თი­თე­ბე­ბით საპ­რო­ტო­კო­ლო ღო­ნის­ძი­ებ­ ა­თა
მა­რე­გუ­ლი­რე­ბელ ბრძა­ნე­ბუ­ლე­ბა­ზე თუ ევ­რო­
პის სა­სა­მარ­თ­ლოს გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბებ­ზე, კრი­
ტი­კას ვერ უძ­ლებს და ტო­ვებს შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბას,
რომ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის მიმ­ღე­ბის მთა­ვა­რი მი­ზა­
ნი კონ­კრ ­ ე­ტუ­ლი პი­რის­თ­ვის პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბის
თა­ვი­დან არი­დე­ბა და კონ­კრ ­ ე­ტუ­ლი არა­უფ­ლე­
ბა­მო­სი­ლი პი­რის აგი­ტა­ცი­აშ­ ი მო­აწ­ ი­ლე­ო­ბის ნე­
ბის­მი­ერ
­ ი არ­გუ­მენ­ტით გა­მარ­თ­ლე­ბა იყო.
აგი­ტა­ცი­ა­ზე დას­წ­რე­ბა სა­მუ­შაო
სა­ა­თებ­ში
სა­არ­ჩევ­ნო კო­დექ­სის 45-ე მუხ­ლის მე-4 პუნ­ქ­ტის
„თ“ ქვე­პუნ­ქ­ტით, სა­ჯა­რო მო­ხე­ლე­ებს სა­მუ­შაო
სა­ათ
­ ებ­ში აგი­ტა­ცი­ის გა­წე­ვა და მას­ში მო­ნა­წი­ლე­
ო­ბა ეკ­რძ­ ა­ლე­ბათ.
წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ის ფარ­გლ ­ ებ­ში პრე­ზი­
დენ­ტო­ბის კან­დი­და­ტის, სა­ლო­მე ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლის
მი­ერ ტყი­ბუ­ლის კულ­ტუ­რის სახ­ლშ­ ი მო­სახ­ლე­ო­
ბას­თან გა­მარ­თულ შეხ­ვედ­რას, სა­მუ­შაო სა­ათ ­ ებ­
ში ეს­წ­რე­ბოდ­ნენ ტყი­ბუ­ლის მე­რის მო­ად­გი­ლე
და საკ­რე­ბუ­ლოს თავ­მ­ჯდ ­ ო­მა­რის თა­ნა­შემ­წე.
დარ­ღ­ვე­ვას­თან და­კა­ში­რე­ბით „სამართლიანი
არ­ჩევ­ნე­ბის“ მი­ერ წარ­დგ ­ ე­ნი­ლი სა­ჩი­ვა­რი ტყი­ბუ­
ლის სა­ოლ­ქო სა­არ­ჩევ­ნო კო­მი­სი­ამ არ და­აკ­მა­
ყო­ფი­ლა შემ­დე­გი არ­გუ­მენ­ტით: „წინასაარჩევნო
აგი­ტა­ცია არ შე­იძ­ლე­ბა გა­მო­ი­ხა­ტე­ბო­დეს უმოქ­
მე­დო­ბა­ში. ამომ­რ­ჩევ­ლებ­თან შეხ­ვედ­რა­ზე დას­
წ­რე­ბა არ იძ­ლე­ვა წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო აგი­ტა­ცი­ა­ში
მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის შე­მად­გენ­ლო­ბას, თუ მას თან
არ ახ­ლავს ან მო­წო­დე­ბა, ან სხვა რა­ი­მე სა­ჯა­
რო მოქ­მე­დე­ბა.“13 გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­ში ასე­ვე აღ­
ნიშ­ნუ­ლი­ა, რომ ვი­ნა­იდ ­ ან სა­ჯა­რო მო­ხე­ლე­ებ­ ი
შეხ­ვედ­რას ეს­წ­რე­ბოდ­ნენ სა­მუ­შაო სა­ათ ­ ებ­ში ტყი­
ბუ­ლის სა­ოლ­ქო კო­მი­სი­ამ მი­მარ­თა მათ დამ­საქ­
მე­ბელ და­წე­სე­ბუ­ლე­ბებს, რომ­ლე­ბიც მი­იღ ­ ე­ბენ
შე­სა­ბა­მის გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბას.
6
გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის მი­ღე­ბი­სას, სა­არ­ჩევ­ნო კო­მი­
სი­ამ მხედ­ვე­ლო­ბა­ში არ მი­იღ ­ ო ის მნიშ­ვ­ნე­ლო­
ვა­ნი პრინ­ცი­პე­ბი, რის დაც­ვა­საც მიზ­ნად ისა­ხავს
სა­არ­ჩევ­ნო კო­დექ­სი სა­ჯა­რო მო­ხე­ლე­ებ­ ის­თ­ვის
სა­მუ­შაო სა­ა­თებ­ში აგი­ტა­ცი­აშ­ ი მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის
აკ­რძ­ ალ­ვით, კერ­ძოდ, სა­ჯა­რო სამ­სა­ხუ­რის მი­უ­
კერ­ძო­ებ­ლო­ბის და ნე­იტ­რა­ლუ­რო­ბის პრინ­ცი­პე­
ბი. სა­ოლ­ქო სა­არ­ჩევ­ნო კო­მი­სი­ამ თა­ვი აარი­და
თა­ვი­სი ვალ­დე­ბუ­ლე­ბის შეს­რუ­ლე­ბას სა­მარ­თ­
ლი­ან­ ი სა­არ­ჩევ­ნო გა­რე­მოს შექ­მ­ნი­სა და კა­ნო­ნის
აღ­სრ­ უ­ლე­ბის კუთხით და მთე­ლი პა­სუ­ხის­მ­გებ­
ლო­ბა დამ­საქ­მე­ბელ და­წე­სე­ბუ­ლე­ბას და­აკ­ ის­
რა. სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ის ასე­თი მიდ­გო­მა
კი­დევ ერ­თხელ ადას­ტუ­რებს არა­სამ­თავ­რო­ბო
ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­ ის მი­ერ შე­მუ­შა­ვე­ბუ­ლი სა­კა­ნონ­მ­
დებ­ლო ცვლი­ლე­ბის აუცი­ლებ­ლო­ბას აგი­ტა­ცი­ის
ცნე­ბის და­ზუს­ტე­ბის შე­სა­ხებ, რომ არ­სე­ბუ­ლი რე­
გუ­ლა­ცი­ის უგულ­ვე­ბელ­ყო­ფა არ მოხ­დეს.14
ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ულ ­ ი რე­სურ­სის
გა­მო­ყე­ნე­ბა
სა­არ­ჩევ­ნო კო­დექ­სის 48-ე მუხ­ლის თა­ნახ­მად,
და­უშ­ვე­ბე­ლია წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ის პე­რი­
ოდ­ში, რო­მე­ლი­მე პო­ლი­ტი­კუ­რი პარ­ტი­ის­ ა თუ
სა­არ­ჩევ­ნო სუ­ბი­ექ­ტის სა­სარ­გებ­ლოდ ან სა­წი­ნა­
აღ­მ­დე­გოდ ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­უ­ლი რე­სურ­სის გა­მო­
ყე­ნე­ბა.
წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ის პე­რი­ოდ­ში, თბი­ლი­
სის მერ­მა გმირ­თა მო­ედ ­ ან­ზე, სა­ქარ­თ­ვე­ლოს
ტე­რი­ტო­რი­უ­ლი მთლი­ან­ ო­ბი­სათ­ვის ბრძო­ლა­ში
და­ღუ­პულ გმირ­თა მე­მო­რი­ალ ­ ი გვირ­გვ­ ი­ნით შე­
ამ­კო. ღო­ნის­ძი­ებ­ ის შე­სა­ხებ ინ­ფორ­მა­ცი­ა, რო­
მელ­საც ეს­წ­რე­ბო­და ასე­ვე პრე­ზი­დენ­ტო­ბის კან­
დი­და­ტი, სა­ლო­მე ზუ­რა­ბიშ­ვი­ლი, გავ­რც ­ ელ­და
თბი­ლი­სის მე­რი­ის ოფი­ცი­ალ ­ უ­რი facebook-ისა
და ვებ­-­გვ­ ერ­დის სა­შა­უ­ლე­ბით.15
ცენ­ტრ­ ა­ლურ­მა სა­არ­ჩევ­ნო კო­მი­სი­ამ მო­ცე­მულ
შემ­თხ­ვე­ვა­ში ვერ და­ად­გი­ნა, რომ ად­გი­ლი ჰქონ­
და ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­უ­ლი რე­სურ­სის გა­მო­ყე­ნე­ბას
შემ­დეგ არ­გუ­მენ­ტზ­ ე დაყ­რდ­ ნ­ ო­ბით: „ღონისძიება
გა­ი­მარ­თა სო­ხუ­მის და­ცე­მის დღეს­თან და­კავ­ში­
რე­ბით, კონ­კ­რე­ტუ­ლი მიზ­ნი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე,
14 რეკომენდაციები საარჩევნო გარემოს გაუმჯობესებისათვის, „სამართლიანი არჩევნები“, საია, „საერთაშორისო გამჭვირვალობა-საქართველო“, გვ.5, 12 ივნისი, 2018,
ხელმისაწვდომია: http://isfed.ge/geo/rekomendatsiebi/rekomendatsiebi-saarchevno-garemos-gaumjobesebisatvis
15 „სამართლიანი არჩევნების“ განცხადება და ცესკოს გადაწყვეტილება ხელმისაწვდომია: https://sachivrebi.cec.gov.ge/info.php?id=7155
7
კერ­ძოდ, გარ­დაც­ვლ ­ ილ­თა ხსოვ­ნის პა­ტივ­სა­ცე­
მად. შე­სა­ბა­მი­სად, აღ­ნიშ­ნუ­ლი ღო­ნის­ძი­ე­ბა ვერ
იქ­ნე­ბა გან­ხი­ლუ­ლი, რო­გორც წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო
კამ­პა­ნი­ის ნა­წი­ლი. ამას­თან, არ შე­ი­ნიშ­ნე­ბა ამომ­
რ­ჩე­ველ­თა მო­წო­დე­ბა სა­არ­ჩევ­ნო სუ­ბი­ექ­ტის­/­სა­
არ­ჩევ­ნო სუ­ბი­ექ­ტო­ბის კან­დი­და­ტის მხარ­და­სა­ჭე­
რად ან სა­წი­ნა­აღ­მ­დე­გოდ, აგ­რეთ­ვე ნე­ბის­მი­ე­რი
სა­ჯა­რო მოქ­მე­დე­ბა, რო­მე­ლიც ხელს შე­უწყობს
ან ხელს უშ­ლის მის არ­ჩე­ვას.“. გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­
ბა­ში ასე­ვე მი­თი­თე­ბუ­ლი­ა, რომ „ინფორმაციის
გა­მოქ­ვეყ­ნე­ბა გან­ხორ­ცი­ელ­და თბი­ლი­სის მე­
რის, რო­გორც სა­ჯა­რო პი­რის, საქ­მი­ა­ნო­ბის გა­
შუ­ქე­ბი­სა და არა სა­ა­გი­ტა­ციო მიზ­ნე­ბი­დან გა­მომ­
დი­ნა­რე.“
ცეს­კოს მსჯე­ლო­ბის ხარ­ვე­ზი­ან­ ო­ბა­ზე მი­უ­თი­თებს
თუნ­დაც მხო­ლოდ ის არ­გუ­მენ­ტი, რომ ად­მი­ნის­
ტ­რა­ცი­უ­ლი რე­სურ­სის გა­მო­ყე­ნე­ბა არ და­ად­გი­ნა,
ვი­ნა­იდ
­ ან ღო­ნის­ძი­ებ­ ა წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ის
ნა­წი­ლი არ იყო. აღ­ნიშ­ნუ­ლი ნიშ­ნავს, რომ ად­მი­
ნის­ტრ­ ა­ცი­უ­ლი რე­სურ­სის გა­მო­ყე­ნე­ბას შე­იძ­ლე­
ბა ად­გი­ლი ჰქონ­დეს მხო­ლოდ იმ შემ­თხ­ვე­ვა­ში,
თუ ღო­ნის­ძი­ებ­ ა თა­ვი­დან­ვე სა­აგ ­ ი­ტა­ციო მიზ­ნით
არის და­გეგ­მი­ლი. ასე­თი გან­მარ­ტე­ბა ად­მი­ნის­ტ­
რა­ცი­უ­ლი რე­სურ­სის გა­მო­ყე­ნე­ბის ფარ­თო შე­საძ­
ლებ­ლო­ბას ქმნის, რაც გა­უ­მარ­თ­ლე­ბე­ლი­ა.
გარ­და ამი­სა, გა­უ­გე­ბა­რია რა­ტომ ჩათ­ვა­ლა ცეს­
კომ, რომ მო­ცე­მულ ღო­ნის­ძი­ებ­ ა­ზე დას­წ­რე­ბა
სა­არ­ჩევ­ნო სუ­ბი­ექ­ტის მხარ­და­ჭე­რის დე­მონ­სტ ­­
რი­რე­ბას და მის­თ­ვის სა­არ­ჩევ­ნო მიზ­ნე­ბით დახ­
მა­რე­ბას არ წარ­მო­ად­გენ­და. ასე­ვე, გა­უ­გე­ბა­რია
რო­გორ მი­ვი­და ცეს­კო იმ დას­კვ­ ­ნამ­დე, რომ
თვით­მ­მარ­თ­ვე­ლო­ბის ბი­უ­ჯე­ტით და­ფი­ნან­სე­ბუ­
ლი სო­ცი­ალ ­ უ­რი ქსე­ლი­სა და ვებ­-­გვ­ ერ­დის სა­
შუ­ალ
­ ე­ბით გავ­რც ­ ე­ლე­ბუ­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ა, რო­
მე­ლიც გარ­და თბი­ლი­სის მე­რის ღო­ნის­ძი­ებ­ ა­ზე
დას­წ­რე­ბი­სა, შე­იც
­ ავ­და ასე­ვე ინ­ფორ­მა­ცი­ას პრე­
ზი­დ ენ­ტ ო­ბ ის კან­
დ ი­და­ტის შე­სა­ხებ, მხო­ლოდ მე­
რის საქ­მი­ან­ ო­ბის გა­შუ­ქე­ბას წარ­მო­ად­გენ­და.
მო­ცე­მუ­ლი გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბით, ცეს­კომ არა­მარ­
ტო თა­ვი აარი­და თბი­ლი­სის მე­რი­ის და­ჯა­რი­მე­
ბას ძა­ლი­ან აშ­კა­რა დარ­ღ­ვევ­სით­ვის, არა­მედ,
ისე­ვე რო­გორც ბევრ სხვა შემ­თხ­ვე­ვა­ში, კი­დევ
ერ­თხელ და­ამ­ცრ­ ო სა­არ­ჩევ­ნო კო­დექ­სით დად­
გე­ნი­ლი სტან­დარ­ტი და კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბის გვერ­
დის ავ­ლით ად­მი­ნის­ტრ
­ ა­ცი­უ­ლი რე­სურ­სის სა­არ­
ჩევ­ნო მიზ­ნე­ბით გა­მო­ყე­ნე­ბის შე­საძ­ლებ­ლო­ბა
შექ­მ­ნა.
ეროვ­ნუ­ლი შუღ­ლის გაღ­ვი­ვე­ბა
თუ ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­წო­დე­ბა?
სა­ქარ­თ­ვე­ლოს სა­არ­ჩევ­ნო კო­დექ­სის 45-ე მუხ­
ლის მე-3 პუნ­ქ­ტით აკ­რ­ძა­ლუ­ლია მო­წო­დე­ბე­
ბი ეროვ­ნუ­ლი შუღ­ლი­სა და მტრო­ბის­კენ. 2018
წლის 2 ნო­ემ­ბერს ნი­ნოწ­მინ­და­ში წი­ნა­სა­არ­ჩევ­
ნო კამ­პა­ნი­ის ფარ­გლ ­ ებ­ში ეთ­ნი­კუ­რად სო­მეხ
მო­ქა­ლა­ქე­ებ­თან შეხ­ვედ­რი­სას პრე­ზი­დენ­ტო­ბის
კან­დი­დატ­მა, სა­ლო­მე ზუ­რა­ბიშ­ვილ­მა შემ­დე­გი
გან­ცხა­დე­ბა გა­აკ­ ე­თა: „აქამდე მო­ქა­ლა­ქე­ო­ბის
მი­ნი­ჭე­ბა იყო მხო­ლოდ პრე­ზი­დენ­ტის გა­დაწყ­ვე­
ტი­ლე­ბით. ერ­თ­მა პრე­ზი­დენ­ტ­მა, რომ­ლის წარ­
მო­მად­გე­ნე­ლიც არის ჩე­მი ოპო­ნენ­ტი, ძა­ლი­ან
ბევ­რი მო­ქა­ლა­ქე­ო­ბა და­უ­რი­გა თურ­ქებს, მაგ­რამ
თქვენ არ მოგ­ცათ მო­ქა­ლა­ქე­ო­ბა“. სა­კითხის სენ­
სი­ტი­უ­რო­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, „სამართლიანმა
არ­ჩევ­ნებ­მა“ ცეს­კოს მი­მარ­თა ფაქ­ტის შეს­წავ­ლის
და მას­ზე რე­აგ ­ ი­რე­ბის მოთხოვ­ნით, თუმ­ცა ცეს­ აგი­ტა­ცია სა­სუ­ლი­ერ
კომ დარ­ღ­ვე­ვის ფაქ­ტი არ და­ად­გი­ნა.16
ცეს­კოს გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­ში აღ­ნიშ­ნუ­ლი­ა:
„საუბარი შე­ე­ხო „ორმაგი მო­ქა­ლა­ქე­ო­ბის“ სა­
მარ­თ­ლებ­რი­ვი რე­გუ­ლი­რე­ბის სა­კითხს. ამა­ვე
სა­კითხ­თან მი­მარ­თე­ბით გაჟ­ღერ­და ყო­ფი­ლი
პრე­ზი­დენ­ტის კრი­ტი­კა და მის მი­ერ მო­ქა­ლა­
ქე­ო­ბის მი­ნი­ჭე­ბის პრო­ცეს­ში გან­ხო­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი
ფაქ­ტობ­რი­ვი გა­რე­მო­ე­ბე­ბის აღ­წე­რა, რაც შე­საძ­
ლე­ბე­ლია გან­ხი­ლულ იქ­ნეს კონ­კ­რე­ტუ­ლი აქ­ტი­
ვო­ბის, მოვ­ლე­ნი­სა და წარ­სულ­ში სა­ხელ­მ­წი­ფოს
მე­თა­უ­რის მი­ერ გან­ხორ­ცი­ე­ლე­ბუ­ლი ქმე­დე­ბე­ბის
შე­სა­ხებ ამომ­რ­ჩევ­ლე­ბი­სათ­ვის ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­
წო­დე­ბად, აღ­ნიშ­ნუ­ლი კი არ შე­იძ­ლე­ბა ჩა­ით­ვა­
ლოს ეროვ­ნუ­ლი შუღ­ლი­სა და მტრო­ბის­კენ მი­
მარ­თულ მო­წო­დე­ბად“.
შე­სა­ბა­მი­სად, ცეს­კომ პრე­ზი­დენ­ტო­ბის კან­დი­და­
ტის გან­ცხა­დე­ბა „ყოფილი პრე­ზი­დენ­ტის კონ­
კ­რე­ტუ­ლი ქმე­დე­ბე­ბის აღ­წე­რად“ ჩათ­ვა­ლა.
არა­და, გან­ცხა­დე­ბის ერ­თი წა­კითხ­ვი­თაც, მი­
16 „სამართლიანი არჩევნების“ განცხადება და ცესკოს გადაწყვეტილება ხელმისაწვდომია: https://sachivrebi.cec.gov.ge/info.php?id=7280
სი ყო­ველ­გვ­ ა­რი შე­სავ­ლი­სა და გაგ­რძ­ ე­ლე­ბის
ცოდ­ნის გა­რე­შე­დაც ნათ­ლად ჩანს მას­ში გა­კე­
თე­ბუ­ლი აქ­ცენ­ტი. ამ ორ ერს შო­რის არ­სე­ბუ­
ლი ის­ტო­რი­უ­ლი ურ­თი­ერ­თო­ბის ზე­და­პი­რუ­ლი
ცოდ­ნაც კი საკ­მა­რი­სია იმის გა­სა­აზ­რებ­ლად თუ
რამ­დე­ნად უარ­ყო­ფი­თი და საფ­რთ ­ ხის შემ­ცვ­ ე­ლი
შე­იძ­ლე­ბა იყოს მსგავ­სი გან­ცხა­დე­ბე­ბი. ის რომ
ეს გან­ცხა­დე­ბა მხო­ლოდ მშრა­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის
მი­წო­დე­ბას არ წარ­მო­ად­გენ­და მარ­ტი­ვი ტეს­ტით
დას­ტურ­დე­ბა - კერ­ძოდ, რა­ტომ არ იყო მოყ­ვა­
ნი­ლი ინ­ფორ­მა­ცი­ის სა­ხით სხვა ქვეყ­ნე­ბის მა­გა­
ლი­თე­ბი. სომ­ხურ თემ­თან შეხ­ვედ­რი­სას სწო­რედ
თურ­ქი ეროვ­ნე­ბის მქო­ნე პი­რებ­თან შე­და­რე­ბის
გა­კე­თე­ბა აშ­კა­რას ხდის, რომ მსგავ­სი გან­ცხა­
დე­ბა შემ­თხ­ვე­ვი­თი არ იყო. გა­უ­გე­ბა­რია რო­გორ
ჩათ­ვა­ლა ცეს­კომ ასე­თი ში­ნა­არ­სის გან­ცხა­დე­ბა
მხო­ლოდ ინ­ფორ­მა­ცი­ის მი­წო­დე­ბად ყო­ფი­ლი
პრე­ზი­დენ­ტის საქ­მი­ან­ ო­ბის შე­სა­ხებ. აქე­დან გა­
მომ­დი­ნა­რე, ბუ­ნებ­რი­ვად ჩნდე­ბა მო­საზ­რე­ბა,
რომ მი­ზა­ნი პრე­ზი­დენ­ტო­ბის კან­დი­და­ტის­თ­ვის
პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბის არი­დე­ბა და მი­სი გან­ცხა­დე­
ბის გა­მარ­თ­ლე­ბა იყო.
­ ო პი­რის
მი­ერ
სა­არ­ჩევ­ნო კო­დექ­სის 45-ე მუხ­ლის 4-ე პუნ­ქ­
ტის „ზ“ ქვე­პუნ­ქ­ტით რე­ლი­გი­ურ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებს
აგი­ტა­ცი­აშ­ ი მო­ნა­წი­ლე­ო­ბის უფ­ლე­ბა არ აქვთ.
აღ­ნიშ­ნუ­ლი ნორ­მა ეფუძ­ნე­ბა სე­კუ­ლა­რიზ­მის
პრინ­ციპს და მიზ­ნად ისა­ხავს სა­ხელ­მ­წი­ფო­სა და
რე­ლი­გი­ურ საქ­მი­ან­ ო­ბას შო­რის ზღვრის გავ­ლე­
ბას. სა­ქარ­თ­ვე­ლოს რე­ალ ­ ო­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­
რე, ხში­რია შემ­თხ­ვე­ვე­ბი, რო­დე­საც სა­სუ­ლი­ერ ­ ო
პი­რე­ბი, კერ­ძოდ, მარ­თ­ლმ­ ა­დი­დებ­ლუ­რი ეკ­ლე­
სი­ის წარ­მო­მად­გენ­ლე­ბი აქ­ტი­უ­რად ერ­თ­ვე­ბი­
ან აგი­ტა­ცი­აშ­ ი ამა თუ იმ კან­დი­და­ტის­/პ­ არ­ტი­ის
სა­სარ­გებ­ლოდ თუ სა­წი­ნა­აღ­მ­დე­გოდ. სა­ზო­გა­
დო­ებ­ ა­ში ეკ­ლე­სი­ის­ ად­მი არ­სე­ბუ­ლი მა­ღა­ლი
ნდო­ბის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, შე­იძ­ლე­ბა ვი­ვა­რა­უ­
დოთ, რომ ასე­თი აგი­ტა­ცი­ით სა­სუ­ლი­ერ ­ ო პი­რე­
ბი მნიშ­ვ­ნე­ლო­ვან გავ­ლე­ნას ახ­დე­ნენ არ­ჩევ­ნე­ბის
შე­დე­გებ­ზე, რაც ეწი­ნა­აღ­მ­დე­გე­ბა სა­ქარ­თ­ვე­ლოს
კონ­სტ­ ი­ტუ­ცი­ით დად­გე­ნი­ლი სა­ხელ­მ­წი­ფო­სა და
ეკ­ლე­სი­ის ერ­თ­მა­ნე­თი­სა­გან და­მო­უ­კი­დებ­ლო­ბის
8
პრინ­ციპს და სა­არ­ჩევ­ნო კო­დექ­სით დად­გე­ნი­ლი აღ­სა­ნიშ­ნა­ვი­ა, რომ 2014 წლის თვით­მ­მარ­თ­
აკ­რძ­ ალ­ვის მი­ზანს. ვე­ლო­ბის წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ის პე­რი­ოდ­
ში სა­ქარ­თ­ვე­ლოს კა­თო­ლი­კოს­-­პატ­რი­არ­ქის
რო­გო­რი არის სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტ­რა­ცი­ის რე­ ქო­რე­პის­კო­პო­სის მი­ერ საკ­ვი­რაო ქა­და­გე­ბი­სას
ა­გი­რე­ბა აღ­ნიშ­ნულ სა­კითხ­ზე? გა­კე­თე­ბუ­ლი პო­ლი­ტი­კუ­რი გან­ცხა­დე­ბე­ბის გა­
მო „სამართლიანი არ­ჩევ­ნე­ბის“ მი­ერ წარ­დგ ­ ე­
წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ის მიმ­დი­ნა­რე­ო­ბი­სას ნილ გან­ცხა­დე­ბა­ზე, ცეს­კომ ასე­ვე ვერ და­ად­გი­ნა
ჭყონ­დი­დის მიტ­რო­პო­ლიტ­მა, მე­უ­ფე პეტ­რემ, დარ­ღ­ვე­ვა, იმა­ვე მო­ტი­ვით, რომ აგი­ტა­ცი­აშ­ ი მო­
რო­მე­ლიც არის სა­მო­ცი­ქუ­ლო ავ­ტო­კე­ფა­ლუ­რი ნა­წი­ლე­ო­ბა აკ­რძ­ ა­ლუ­ლია არა ცალ­კე­უ­ლი სა­სუ­
მარ­თ­ლმ­ ა­დი­დებ­ლუ­რი ეკ­ლე­სი­ის წმინ­და სი­ნო­ ლი­ერ ­ ო პი­რე­ბი­სათ­ვის, არა­მედ ეკ­ლე­სი­ის­თ­ვის,
დის წევ­რი, ქა­და­გე­ბის დროს სა­ქარ­თ­ვე­ლოს რო­გორც რე­ლი­გი­უ­რი ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ის­თ­ვის.19
პრე­ზი­დენ­ტო­ბის კან­დი­და­ტის სა­ლო­მე ზუ­რა­ბიშ­
ვი­ლის სა­წი­ნა­აღ­მ­დე­გო აგი­ტა­ცი­ის შემ­ცვ­ ე­ლი პო­ ის რომ ცეს­კოს გან­მარ­ტე­ბით, სა­ქარ­თ­ვე­ლოს
ლი­ტი­კუ­რი გან­ცხა­დე­ბა გა­აკ­ ე­თა. „სამართლიანმა სა­მო­ცი­ქუ­ლო ავ­ტო­კე­ფა­ლუ­რი მარ­თ­ლმ­ ა­დი­დე­
არ­ჩევ­ნებ­მა“ მო­ცე­მუ­ლი ფაქ­ტის შე­სას­წავ­ლად ბე­ლი ეკ­ლე­სი­ის სი­ნო­დის წევ­რზ­ ე, რო­მე­ლიც სა­
ცეს­კოს მი­მარ­თა.17 ეკ­ლე­სიო იერარ­ქი­აშ­ ი მა­ღა­ლი თა­ნამ­დე­ბო­ბის
პირს წარ­მო­ად­გენს, არ ვრცელ­დე­ბა სა­არ­ჩევ­
„საქართველოს სა­ხელ­მ­წი­ფო­სა და სა­ქარ­თ­ვე­ ნო კო­დექ­სით დად­გე­ნი­ლი აკ­რძ­ ალ­ვა, წარ­მო­
ლოს სა­მო­ცი­ქუ­ლო ავ­ტო­კე­ფა­ლურ მარ­თ­ლმ­ ა­ ად­გენს არ­სე­ბუ­ლი რე­გუ­ლა­ცი­ის არა­თუ ვიწ­რო
დი­დე­ბელ ეკ­ლე­სი­ას შო­რის“ და­დე­ბუ­ლი კონ­სტ ­ ი­ გან­მარ­ტე­ბას, არა­მედ პირ­და­პირ ნე­ბარ­თ­ვას სა­
ტუტ­ცი­უ­რი შე­თან­ხმ­ ე­ბით, ეკ­ლე­სი­ას სპე­ცი­ალ
­ უ­რი სუ­ლი­ერ­ ო პი­რე­ბი­სათ­ვის თუ სხვა რე­ლი­გი­უ­რი
უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბის გა­რე­შე წარ­მო­ად­გე­ნენ: სა­ გა­ერ­თი­ან­ ე­ბე­ბის მსა­ხუ­რე­ბის­თ­ვის შე­უზღუ­და­ვად
ეკ­ლე­სიო კრე­ბა, სა­ქარ­თ­ვე­ლოს კა­თო­ლი­კოს­­ გა­ნა­ხორ­ცი­ელ ­ ონ პო­ლი­ტი­კუ­რი აგი­ტა­ცი­ა.
-­პატ­რი­არ­ქი, წმი­და სი­ნო­დი და სა­ქარ­თ­ვე­ლოს
სა­პატ­რი­არ­ქო (ქორეპისკოპოსისა და მდივ­ნის სა­სუ­ლი­ერ ­ ო, გან­სა­კუთ­რე­ბით მა­ღა­ლი თა­ნამ­
სა­ხით).18 დე­ბო­ბის მქო­ნე პი­რე­ბის მი­ერ ქა­და­გე­ბის დროს,
მრევ­ლთ ­ ან კო­მუ­ნი­კა­ცი­ის­ ას გა­კე­თე­ბუ­ლი გან­
ცეს­კომ თა­ვის გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბა­ში აღ­ნიშ­ნა, რომ ცხა­დე­ბე­ბი, რო­მე­ლიც მე­დი­ის სა­შუ­ალ ­ ე­ბი­თაც
აგი­ტა­ცია ეკ­რძ­ ა­ლე­ბა რე­ლი­გი­ურ ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ არის ხელ­მი­საწ­ვ­დო­მი, ცალ­სა­ხად სა­ჯა­რო მოქ­
ას, ამ კონ­კრ ­ ე­ტულ შემ­თხ­ვე­ვა­ში მარ­თ­ლმ­ ა­დი­ მე­დე­ბას წარ­მო­ად­გენს. ცხა­დი უნ­და იყოს, რომ,
დე­ბელ ეკ­ლე­სი­ას და არა ცალ­კე­ულ სა­სუ­ლი­ მა­თი ავ­ტო­რი­ტე­ტის გათ­ვა­ლის­წი­ნე­ბით, სა­სუ­ლი­
ე­რო პირს. მი­სი­ვე გან­მარ­ტე­ბით, მარ­თა­ლია ე­რო პი­რე­ბის მი­ერ გა­კე­თე­ბუ­ლი პო­ლი­ტი­კუ­რი
ჭყონ­დი­დის მიტ­რო­პო­ლი­ტი წმინ­და სი­ნო­დის ში­ნა­არ­სის გან­ცხა­დე­ბებს ამომ­რჩ­ ე­ველ­ზე მნიშ­ვ­
წევ­რი­ა, მაგ­რამ ის სპე­ცი­ალ ­ უ­რი უფ­ლე­ბა­მო­სი­ ნე­ლო­ვა­ნი გავ­ლე­ნის მოხ­დე­ნა შე­უძ­ლი­ა. ასე­ვე
ლე­ბის გა­რე­შე არ წარ­მო­ად­გენს ეკ­ლე­სი­ას. ხო­ სა­ეჭ­ვო არ უნ­და იყოს ის, რომ ამომ­რჩ­ ევ­ლის
ლო ასე­თი უფ­ლე­ბა­მო­სი­ო­ლე­ბის გა­რე­შე ეკ­ლე­ თვალ­ში ეს სა­სუ­ლი­ერ ­ ო პი­რე­ბი ეკ­ლე­სი­ის წარ­
სი­ას წარ­მო­ად­გენს სი­ნო­დი ე.ი. სა­ქარ­თ­ვე­ლოს მო­მად­გენ­ლე­ბად მი­იჩ­ნე­ვი­ან.
ეკ­ლე­სი­ის მღვდელ­მ­თა­ვარ­თა კრე­ბა და არა სი­
ნო­დის ცალ­კე­უ­ლი წევ­რი. ცეს­კომ მი­იჩ­ნი­ა, რომ შე­სა­ბა­მი­სად, არ­სე­ბუ­ლი რე­ალ ­ ო­ბი­დან, კა­ნონ­
ჭყონ­დი­დის მიტ­რო­პო­ლიტ­მა გა­მო­ხა­ტა პი­რა­დი მ­დებ­ლო­ბით დად­გე­ნი­ლი რე­გუ­ლა­ცი­იდ ­ ან და
მო­საზ­რე­ბა კან­დი­და­ტის გან­ცხა­დე­ბებ­ზე და მი­სი მი­სი მიზ­ნე­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, ცეს­კოს მიდ­გო­
რო­გორც სა­სუ­ლი­ერ ­ ო პი­რის მი­მარ­თ­ვა მრევ­ მა, რომ სა­ეკ­ლე­სიო იერარ­ქი­აშ­ ი ისე­თი მა­ღა­ლი
ლი­სად­მი არ წარ­მო­ად­გენს ეკ­ლე­სი­ის სა­ხე­ლით თა­ნამ­დე­ბო­ბის პი­რებ­ზე რო­გორც არის სი­ნო­დის
გა­კე­თე­ბულ გან­ცხა­დე­ბას და ვერ ჩა­ით­ვ­ლე­ბა სა­ წევ­რი თუ ქო­რე­პის­კო­პო­სი არ ვრცელ­დე­ბა კა­
მარ­თალ­დარ­ღ­ვე­ვად. ნონ­მ­დებ­ლო­ბით დაგ­დე­ნი­ლი აგი­ტა­ცი­აშ­ ი მო­
ნა­წი­ლე­ო­ბის აკ­რძ­ ალ­ვა ზე­და­პი­რუ­ლი და და­უ­

17 „სამართლიანი არჩევნების“ განცხადება და ცესკოს გადაწყვეტილება ხელმისაწვდომია აქ: https://sachivrebi.cec.gov.ge/info.php?id=7059

18 კონსტიტუციური შეთანხმება „საქართველოს სახელმწიფოსა და საქართველოს სამოციქულო ავტოკეფალურ მართლმადიდებელ ეკლესიას შორის“, მუხლი 1, პ.4, 22
ოქტომბერი, 2002 წელი. ხელმისაწვდომია აქ: https://matsne.gov.ge/ka/document/view/41626?publication=0
19 2014 წლის ადგილობრივი თვითმმართველობის ორგანოების არჩევნების მონიტორინგის საბოლოო ანგარიში, სამართლიანი არჩევნებისა და დემოკრატიის
საერთაშორისო საზოგადოება, გვ.20, 2014, ხელმისაწვდომია: https://bit.ly/2Gdk9QG

9
სა­ბუ­თე­ბე­ლი­ა. ასე­თი გან­მარ­ტე­ბა ზი­ანს აყე­ნებს და სა­ოლ­ქო კო­მი­სი­ის წევ­რე­ბის ნა­წილს მოკ­ლე
სა­არ­ჩევ­ნო გა­რე­მოს და ამ შემ­თხ­ვე­ვა­შიც იქ­მ­ნე­ბა ვა­და­ში ეწუ­რე­ბა უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბა, არა არის
შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა, რომ მი­ზა­ნი პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბის გა­მო­რიცხუ­ლი, რომ კო­მი­სი­ის წევ­რებ­მა, რომ­
და­კის­რე­ბის თა­ვი­დან არი­დე­ბა­ა. ლებ­მაც დარ­ღ­ვე­ვა ჩა­იდ ­ ი­ნეს პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბას
თა­ვი აარი­დონ მარ­ტო იმი­ტომ, რომ სა­ოლ­ქო
კო­მი­სი­ამ თუ ცეს­კომ იმ დროს გა­ნი­ხი­ლოს სა­ჩი­
კო­მი­სი­ის წევ­რთ ­ ა ვა­რი, რო­ცა დამ­რღ ­ ­ვევ პირს უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბა
უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბის ვა­დის შეწყ­ვე­ტი­ლი ჰქონ­და. არც ისა არის გა­მო­რიცხუ­
ლი, რომ, გარ­კვ­ ე­ულ შემ­თხ­ვე­ვებ­ში, შე­სა­ბა­მი­სი
შეწყ­ვე­ტა, რო­გორც სა­ჩივ­რის
ინ­ტე­რე­სის არ­სე­ბო­ბი­სას სა­ჩივ­რის გან­ხილ­ვის
არ დაკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბის გა­ჭი­ან­ უ­რე­ბა გან­ზ­რახ მოხ­დეს კონ­კრ ­ ე­ტუ­ლი პი­
სა­ფუძ­ვე­ლი რის პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბი­სა­გან გა­სა­თა­ვი­სუფ­ლებ­
ლად.
სა­არ­ჩევ­ნო კო­დექ­სის 71-ე მუხ­ლის მე-4 პუნ­ქ­ტის
თა­ნახ­მად, კო­მი­სი­ის ყევ­ლა წევ­რი ვალ­დე­ბუ­ლია
ხე­ლი მო­აწ­ ე­როს არ­ჩევ­ნე­ბის შე­მა­ჯა­მე­ბელ ოქმს. დავების განხილვის პროცესი -
ამა­ვე მუხ­ლის მე-5 პუნ­ქ­ტით, თუ კო­მი­სი­ის წევ­რი ღია თუ დახურული?
არ ეთან­ხმ­ ე­ბა შე­მა­ჯა­მე­ბელ ოქმს მას შე­უძ­ლია
გან­სხ­ ვ­ ა­ვე­ბუ­ლი აზ­რი ოქმს წე­რი­ლო­ბით და­ურ­
ცეს­კოს მი­ერ არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­
თოს.
თან ერ­თად შე­მუ­შა­ვე­ბულ სა­არ­ჩევ­ნო და­ვე­ბის
სა­ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლო­ში წე­რი­ა, რომ ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­
„სამართლიანმა არ­ჩევ­ნებ­მა“ სა­ჩი­ვა­რი წა­რად­
ცი­ულ სა­მარ­თ­ლა­დარ­ღ­ვე­ვა­თა ოქ­მის შედ­გე­ნა­ზე
გი­ნა ცეს­კო­ში სა­ოლ­ქო კო­მი­სი­ებ­ ის იმ წევ­რე­ბის
წარ­დგ ­ ე­ნილ სა­ჩი­ვარ­ს/­გ­ ან­ცხა­დე­ბას ზე­პი­რი მოს­
პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბის შე­სა­ხებ, რომ­ლებ­მაც ხე­ლი
მე­ნით ერ­თ­პი­როვ­ნუ­ლად იხი­ლავს ოქ­მის შედ­
არ მო­აწ­ ე­რეს სა­ოლ­ქო კო­მი­სი­ებ­ ის შე­მა­ჯა­მე­ბელ
გე­ნა­ზე უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლი პი­რი, და­ინ­ტე­რე­სე­ბუ­
ოქ­მებს.
ლი მხა­რე­ებ­ ის მო­ნა­წი­ლე­ო­ბით, რის თა­ო­ბა­ზეც
დგე­ბა ზე­პი­რი მოს­მე­ნის ოქ­მი.20
სა­ჩი­ვა­რი დად­გე­ნილ ვა­და­ში იყო წარ­დგ ­ ე­ნი­ლი,
მაგ­რამ მი­სი გან­ხილ­ვის დრო­ის­თ­ვის პო­ლი­ტი­კუ­
მი­უ­ხე­და­ვად იმი­სა, რომ თა­ვად ცეს­კოს მი­ერ
რი პარ­ტი­ებ­ ის მი­ერ სა­ოლ­ქო კო­მი­სი­ებ­ში და­ნიშ­
დამ­ტკ­ ი­ცე­ბულ სა­ხელ­მ­ძღ­ვა­ნე­ლო­ში ცალ­სა­ხად
ნულ წევ­რებს შეწყ­ვე­ტი­ლი ჰქონ­დათ უფ­ლე­ბა­
წე­რი­ა, რომ სა­ჩი­ვა­რი/­გან­ცხა­დე­ბა ზე­პი­რი მოს­
მო­სი­ლე­ბა. ეს გა­რე­მო­ე­ბა ცეს­კომ სა­ჩივ­რის არ
მე­ნით უნ­და იყოს გან­ხი­ლუ­ლი, სა­არ­ჩევ­ნო ად­
დაკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბის­თ­ვის არ­გუ­მენ­ტა­ცი­ად გა­მო­ი­
მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ის პრაქ­ტი­კა არა­თან­მიმ­დევ­რუ­ლი­ა.
ყე­ნა. ამ გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბის შე­დე­გად ცეს­კოს გან­
უმე­ტეს შემ­თხ­ვე­ვა­ში, კო­მი­სი­ებ­ ი გან­ხილ­ვა­ზე
მარ­ტე­ბით დად­გე­ნი­ლი სტან­დარ­ტი შე­იძ­ლე­ბა
არ იბა­რე­ბენ სა­ჩივ­რის­/გ ­ ან­ცხა­დე­ბის წარ­მ­დგ­ ენ
კი­დევ ერ­თი სა­ფუძ­ვე­ლი გახ­დეს კო­მი­სი­ის წევ­
პირს. „სამართლიანი არ­ჩევ­ნე­ბის“ წარ­მო­მად­
რე­ბის­თ­ვის პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბის ასა­რი­დებ­ლად.
გენ­ლე­ბი მხო­ლოდ რამ­დე­ნი­მე შემ­თხ­ვე­ვა­ში და­

ი­ბა­რეს მათ მი­ერ წარ­დგ ­ ე­ნი­ლი სა­ჩივ­რე­ბის გან­
სა­კითხის ასე­თი გა­დაწყ­ვე­ტა არას­წო­რია და
ხილ­ვა­ზე. მსგავ­სი მიდ­გო­მა მი­უ­ღე­ბე­ლი­ა. ასე­ვე,
ხელს უწყობს ცუ­დი პრაქ­ტი­კის დამ­კვ­ იდ­რე­ბას.
გა­უ­გე­ბა­რია რა­ზე დაყ­რდ ­ ნ­ ო­ბით იღებს გა­დაწყ­
უფ­ლე­ბა­მო­სი­ლე­ბის შეწყ­ვე­ტა არ შე­იძ­ლე­ბა წარ­
ვე­ტი­ლე­ბას სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცია რო­მე­ლი
მო­ად­გენ­დეს პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბის­გან გა­თა­ვი­სუფ­
სა­ჩივ­რე­ბის გან­ხილ­ვა­ზე და­იბ­ ა­როს სა­ჩივ­რის
ლე­ბის სა­ფუძ­ველს, ვი­ნა­იდ ­ ან ამ შემ­თხ­ვე­ვა­ში
წარ­მ­დგ ­ ე­ნი და რო­მელ­ზე არა.
გან­მ­საზღ­ვ­რე­ლი უნ­და იყოს დარ­ღ­ვე­ვის ჩა­დე­ნის
და არა სა­ჩივ­რის გან­ხილ­ვის დრო. იმის გათ­
ვალ­სი­წი­ნე­ბით, რომ სა­უბ­ნო კო­მი­სი­ის წევ­რებს

20 საარჩევნო დავების სახელმძღვანელო, გვ.28, 2018, http://cesko.ge/res/docs/Book-Davebi2018-Web.pdf

10
დას­კვ
­ ­ნა თა­ვი­დან არი­დე­ბა­ზე. ეს, გარ­და იმი­სა, რომ სა­
არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ის არა­კე­თილ­სინ­დი­სი­
წარ­დგ ­ ე­ნილ სა­ჩივ­რებ­ზე მი­ღე­ბუ­ლი გა­დაწყ­ვე­ ე­რე­ბა­ზე მი­უ­თი­თებს, ზო­გა­დად არა­ეფ ­ ექ­ტურს
ტი­ლე­ბე­ბის თუ მა­თი გან­ხილ­ვის პრო­ცე­სუ­ალ ­ უ­ ხდის დარ­ ღ ­
ვ ე­
ვ ებ­
ზ ე რე­აგ­ ი­
რ ე­
ბ ას და მო­ მა­ვალ­ში
რი მხა­რის ამ მოკ­ლე მი­მო­ხილ­ვი­და­ნაც ნა­თე­ლი მათ პრე­ვენ­ცი­ას.
ხდე­ბა, რომ სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ის მი­ერ
სა­არ­ჩევ­ნო დარ­ღ­ვე­ვებ­ზე რე­აგ ­ ი­რე­ბის პრაქ­ტი­ მი­ღე­ბუ­ლი რე­ალ ­ ო­ბი­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, შე­იძ­
კა სე­რი­ო­ზულ პრობ­ლე­მას წარ­მო­ად­გენს. სა­ ლე­ბა ით­ქ­ვას, რომ სა­არ­ჩევ­ნო და­ვე­ბის გან­ხილ­
არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ამ თა­ვი­სი გა­დაწყ­ვე­ტი­ ვის კუთხით სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცია თავს ვერ
ლე­ბე­ბით წი­ნა­სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ის პე­რი­ოდ­ში არ­თ­მევს მას­ზე და­კის­რე­ბულ ვალ­დე­ბუ­ლე­ბას,
არ­სე­ბი­თი მნიშ­ვ­ნე­ლო­ბის სა­კითხებ­ზე ძა­ლი­ან რაც უარ­ყო­ფი­თად აისა­ხე­ბა სა­არ­ჩევ­ნო გა­რე­
და­ბა­ლი სტან­დარ­ტი და­ად­გი­ნა, რო­მე­ლიც არა მო­ზე და ახა­ლი­სებს დარ­ღ­ვე­ვე­ბის ჩა­დე­ნას. სა­
მარ­ტო წი­ნა­აღ­მ­დე­გო­ბა­ში მო­დის სა­არ­ჩევ­ნო კა­ არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ის მხრი­დან სა­არ­ჩევ­ნო
ნონ­მ­დებ­ლო­ბის მიზ­ნებ­თან, არა­მედ აზრს უკარ­ და­ ვ ებ­
ზ ე არა­ე ფ
­ ექ­ტ უ­
რი რე­აგ ­ ი­რე­ბა პრობ­ლე­მად
გავს გარ­კვ­ ე­უ­ლი რე­გუ­ლა­ცი­ებ­ ის არ­სე­ბო­ბას და რჩე­ბა და ამ მხრივ გა­სულ არ­ჩევ­ნებ­ზე და­ფიქ­სი­
მთლი­ან­ ო­ბა­ში უარ­ყო­ფით გავ­ლე­ნას ახ­დენს წი­ რე­ბუ­ლი უარ­ყო­ფი­თი ტენ­დენ­ცია არ შეც­ვ­ლი­ლა.
ნა­სა­არ­ჩევ­ნო კამ­პა­ნი­ის სა­მარ­თ­ლი­ან და კონ­კუ­ არ­სე­ბუ­ლი პრობ­ლე­მის მო­საგ­ვა­რებ­ლად, მნიშ­
რენ­ტულ გა­რე­მო­ში წარ­მარ­თ­ვა­ზე. ვ­ნე­ლო­ვა­ნი­ა:

აღ­სა­ნიშ­ნა­ვი­ა, რომ უმე­ტეს შემ­თხ­ვე­ვა­ში, რო­მე­ • სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ

ლიც ეხე­ბა ასე­ვე ზე­ვით გან­ხი­ლულ სა­კითხებს,
პრობ­ლე­მას კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბა არ წარ­მო­ად­გენს.
არა­მედ, საქ­მე გვაქვს სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­
ის მი­ერ კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბის არას­წო­რად გა­მო­ყე­
ნე­ბა­სა და გან­მარ­ტე­ბას­თან. გა­დაწყ­ვე­ტი­ლე­ბებ­
ში მოყ­ვა­ნი­ლი არ­გუ­მენ­ტე­ბი­დან თუ სა­არ­ჩევ­ნო
ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ის არა­თან­მიმ­დევ­რუ­ლი მიდ­გო­მი­
დან გა­მომ­დი­ნა­რე, რო­დე­საც სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­
ნის­ტრ­ ა­ცია ხან კა­ნო­ნის სიტყ­ვა­სიტყ­ვით ვიწ­რო
გან­მარ­ტე­ბას ახ­დენს, ხან კი ისეთ ფარ­თო ინ­
ტერ­პრ ­ ე­ტა­ცი­ას, რაც სრუ­ლად ეწი­ნა­აღ­მ­დე­გე­ბა
კა­ნო­ნით გან­საზღ­ვ­რულ მკა­ფიო რე­გუ­ლა­ცი­ის
მი­ზანს, რჩე­ბა შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბა, რომ სა­არ­ჩევ­ნო
ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ის მსგავ­სი მიდ­გო­მა მი­ზან­მი­მარ­
თუ­ლია და არა კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბის უცო­დინ­რო­
ბით ან ვერ გა­გე­ბით გა­მოწ­ვე­უ­ლი.
ასე­თი პრაქ­ტი­კის ფონ­ზე, ბუ­ნებ­რი­ვია კითხ­ვის
ნიშ­ნე­ბი ჩნდე­ბა სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ის
მი­უ­კერ­ძო­ებ­ლო­ბი­სა და ობი­ექ­ტუ­რო­ბის შე­სა­
ხებ. დამ­კვ­ იდ­რე­ბუ­ლი გა­მოც­დი­ლე­ბის ანა­ლი­ზი
ქმნის შთა­ბეჭ­დი­ლე­ბას, რომ და­ვე­ბის გან­ხილ­
ვი­სას სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცია ზრუ­ნავს არა
ამომ­რჩ­ ევ­ლე­ბის ინ­ტე­რე­სე­ბის დაც­ვა­ზე და თა­
ნა­ბა­რი სა­არ­ჩევ­ნო გა­რე­მოს შექ­მ­ნა­ზე, არა­მედ
კონ­კრ ­ ე­ტუ­ლი პი­რე­ბი­სათ­ვის პა­სუ­ხის­მ­გებ­ლო­ბის
­ ა­ცი­ამ გა­მო­იჩ­ ი­ნოს
დარ­ღ­ვე­ვებ­ზე ეფექ­ტუ­რი რე­აგ ­ ი­რე­ბის ნე­ბა, რაც
კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბით დად­გე­ნი­ლი რე­გუ­ლა­ცი­ებ­ ის
აღ­სრ
­ უ­ლე­ბას უზ­რუნ­ველ­ყოფს;
• სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ
­ ა­ცი­ამ ნორ­მის გა­
მო­ყე­ნე­ბი­სას მხედ­ვე­ლო­ბა­ში მი­იღ
­ ოს მი­სი მი­ზა­ნი
და სა­მარ­თ­ლი­ან­ ი და თა­ნას­წო­რი სა­არ­ჩევ­ნო გა­
რე­მოს შექ­მ­ნის ინ­ტე­რე­სი;
• სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ამ გა­ია­ ზ­როს
და გა­აა­ ნ­ ა­ლი­ზოს არ­ჩევ­ნე­ბის კუთხით არ­სე­ბუ­ლი
თა­ნა­მედ­რო­ვე გა­მოწ­ვე­ვე­ბი (მაგალითად, სო­ცი­
ა­ლუ­რი მე­დი­ის გა­მო­ყე­ნე­ბის კუთხით) და ამის
შე­სა­ბა­მი­სად გან­მარ­ტოს კა­ნონ­მ­დებ­ლო­ბა;
• ცეს­კომ სა­არ­ჩევ­ნო კო­დექ­სშ­ ი გან­სა­ხორ­
ცი­ელ
­ ე­ბე­ლი ცვლი­ლე­ბე­ბის სა­კა­ნონ­მ­დებ­ლო
ორ­გა­ნო­სად­მი წარ­დგ ­ ე­ნამ­დე გა­მარ­თოს კონ­
სულ­ტა­ცი­ებ­ ი მი­უ­კერ­ძო­ე­ბელ და და­მო­უ­კი­დე­ბელ
არა­სამ­თავ­რო­ბო ორ­გა­ნი­ზა­ცი­ებ­თან სა­არ­ჩევ­ნო
და­ვე­ბის პრაქ­ტი­კი­სა და არ­სე­ბუ­ლი გა­მოწ­ვე­ვე­
ბის გან­სა­ხილ­ვე­ლად;
• ცეს­კომ მის მი­ერ მი­ღე­ბულ დო­კუ­მენ­ტებ­ში,
რო­გო­რიც არის მა­გა­ლი­თად ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­უ­ლი
რე­სურ­სე­ბის გა­მო­ყე­ნე­ბის შე­სა­ხებ მე­მო­რან­დუ­მი,

11
ასა­ხოს ის გან­მარ­ტე­ბე­ბი, რაც უზ­რუნ­ველ­ყოფს
რე­ალ­ ურ გა­მოწ­ვე­ვებ­ზე ეფექ­ტურ რე­აგ
­ ი­რე­ბას;

• სა­არ­ჩევ­ნო ად­მი­ნის­ტრ
­ ა­ცი­ამ უზ­რუნ­ველ­
ყოს სა­ჩივ­რე­ბის გან­ხილ­ვის ერ­თ­გვ­ ა­რო­ვა­ნი
პრაქ­ტი­კის დამ­კვ­ იდ­რე­ბა და ად­მი­ნის­ტრ ­ ა­ცი­ულ
სა­მარ­თალ­დარ­ღ­ვე­ვა­თა საქ­მე­ებ­ ის ზე­პი­რი მოს­
მე­ნით გან­ხილ­ვა.

12