alea · 2019ko urria · Doako alea · Harpidetzak: 944213031 telefonoan · Lege Gordailua: BI ‐ 0371 ‐ 08
Ingeteamek
Kaliforniara eroan
ditu bere inbertitzaile
fotovoltaikoak
Enpleoa sustateko laguntzak Getxon
Ingeteam konpainiak 1.500 instalazinoen behar energe‐
Veko teknologia daben inber‐ tikoen %90 aseko dau.
titzaile fotovoltaikoak instalau Ciel & Terre enpresa ekoiz‐
ditu Estadu Batuetako Kali‐ ten ari dan eguzki instalazino Getxoko Udalari 417.640 euroko diru‐laguntza bikotxa dau: alde batetik, enpleoa susteteko
fornia estaduan dagoan eguz‐ fotovoltaiko "lotagarriak hek‐ emon deu‐tso Lanbide‐Euskal Enpleo Zerbi‐ erabiltea, eta, horretarako, Getxoko 15 lanbako
ki energiako sistema "lota‐ tarea bat eta erditik gorako tzuak, 2019ko ekitaldian Enpleoa Susteteko kontratauko dira, 178.161 euroko aurrekon‐
garririk handienean. Aurrei‐ azalera izango dau, eta ur‐ Tokiko Jardueretarako diru‐laguntzen deial‐ tuagaz. Bestetik, Getxoko enpresentzako kon‐
kuspenen arabera, 1,8 me‐ tratamenturako instalazi‐ diaren harira. Diru‐laguntza horrek xede tratazino‐laguntzak emongo ditu. 2. orrialdea
gawatteko potentzia hartuko noen jaubetzako urmael ba‐
Enpleoa sustateko
dagoan eguzki energiako sistema Instalazinoa 4.959 eguzki etxebizitza horreen energia‐
"lotagarririk handienean. Aurrei‐ panelak osatzen dabe, eta, e"izientzia hobetzeko asmoz.
kuspenen arabera, 1,8 megawa‐ horretako, bakotxak 360 W‐ Udalak %22 handitu dau
LAGUNTZAILEAK: ELKARLANEAN:
HARREMANETARAKO TELEFONOA:
94 421 30 31
E-MAILA: ekonomiarenkz@leizaola.eus
POSTA HELBIDEA: 612 Posta Kutxatila,
48080 Bilbo
EUSKARA ARDURADUNA:
Labayru Ikastegia
Ekintza honek Bizkaiko Foru EGILEA: Leizaola Fundazioa - Mediagune
Aldundiaren Kultura Sailaren
laguntza jaso du. HARPIDETZAK: ekonomiarenkz@leizaola.eus
126. alea · 2019ko urria · Doako alea · Hamargarren urtea · Harpidetzak: 944213031 telefonoan · Lege Gordailua: BI ‐ 0371 ‐ 08
Borroka egunak
Jarraitu ezazu
es.scribd.comen ELKARRIZKETA
www.ekonomiarenkz.eus
Bizkaiko metalgintzan
CAFek tranbia
berriak hornituko
ditu Birminghamen
José Manuel
CAF Gipuzkoako konpainiak González Robles
Birminghamen (Britainia Han‐ COAPI Bizkaiko zuzendaria
dia) 21 tranbia berri hornituko
ditu. Erresuma Batuko men‐ “Higiezinen
debaldeko Midlands eremuko merkatuan
garraioaren eta garapen eko‐ gardentasun-
nomikoaren kudeaketaz ardu‐
ratzen den West Midlands Com‐
irizpideak sartu
bined Authority (WMCA) era‐ behar dira”
kundeak CAF enpresa hautatu Bizkaiko Metaleko langileak tazioak oso jendetsuak izan Bizkaiko Metalgintza. Mobi‐ 10-11. orrialdeak
du lan horretarako. 90 milioi egun duten hitzarmena be‐ dira. Ildo honetatik, ELA, lizazioko bost egun hauei, urte
euroko kontratua sinatu dute, rritzeko eta lan‐baldintzak CCOO, LAB, UGT, ESK, CGT, honetan zehar egindako bes‐
eta lehen unitateak 2021erako hobeak izatearen alde borro‐ CNT eta USO sindikatuek dei‐ teak gehitzen bazaizkio, guz‐ GRAFIKOAK
fabrikatzea aurreikusten du CA‐ katu dira. Azken egunetan tuta, irailaren 30etik urriaren tira hamar greba egun izan
Fek. 4. orrialdea egindako grebak eta manifes‐ 4ra bitartean greban izan da dira metalean. 8. orrialdea
Lege %3,7 igo da EAEn azken urtean Lan‐istripu honekin, dagoeneko 36 langile hil dira 2019an
Euskal Herrian. Era berean, CCOO sindikatuak adierazi
Lanean aritu arren pobre izan Maider Ugalde. // EAEn batez besteko pentsioaren igoera duenez, aurtengo urtarrila eta uztaila bitartean, erai‐
zintezkeela erakutsi zigun orain %3,7koa izan da azken 12 hilabeteetan, Gizarte Segurantzako kuntzaren sektorean 689 istripu erregistratu dira Nafa‐
dozena bat urte hasi zen kri‐ Institutu Nazionalak irailean argitaratutako datuen arabera. rroan; sektore horretako intzidentzia‐tasa “100.000 lan‐
sialdiak. Bageneramatzan ha‐ Hala, batez besteko pentsioa 1.234,38 eurokoa da, eta batez gileko 580,3 istripukoa da; sektoreen batez besteko tasa
marraldi batzuk, non lanik gabe besteko pentsiorik altuena du, gainerako Estatuko autono‐ 100.000 langileko 312,4 istripu da”.
zegoena baino ez zen pobrea. mia‐erkidegoetako datuekin konparatuta.
Memoriak oinak motzak ditu, Ildo beretik, Euskadin, guztira, 559.549 pentsiodun daude,
eta lagundu egin behar izaten eta, pentsioen kopuruari dagokionez, urtebetean %1,2 hazi da.
zaio mugi dadin. Bartzelonan
Estatu mailan
bizi zen neska gazte batek —
Carolina Alguacilek— asmatu Nafarroako datuen arabera, pentsioa %3,6 igo da azken
zuen mendearen lau‐bosgarren urtean. Foru Erkidegoko batez besteko pentsioa 1.141,16
urtean mileurista esamoldea. eurokoa da, eta, guztira, 137.133 pentsiodun ditu.
Errealitate garratz bati izena Bestalde, Estatu mailan batez besteko pentsioa 993,11
jarri zion. Egun, mendea adin eurokoa da. Batez besteko pentsiorik altuenen zerrendan, Dagoeneko, 36 langile hil dira 2019an Euskal Herrian.
nagusitasunera heldua, mila Euskadiren ondoren, Asturias (1.171€) eta Madril (1.167€).
euroren muga hura askorentzat
desira ere bihurtu da.
Gipuzkoako Foru Aldun‐
diaren ikerketa lan baten on‐ Komikia STAFF:
dorioa argia da: azken sei ur‐ HARREMANETARAKO TELEFONOA: 94 421 30 31 Banaketa:
POSTA ELEKTRONIKOA: ekonomiarenkz@ekonomiarenkz.eus
teetan pobrezia larria jasaten POSTA HELBIDEA: 612 Posta Kutxatila, 48080 Bilbo
dutenen kopurua ez da urritu. EUSKARA ARDURADUNA: Labayru Ikastegia
EGILEA: Leizaola Fundazioa - Mediagune
Kroni"ikatu egin da gaitza.
HARPIDETZAK: ekonomiarenkz@ekonomiarenkz.eus
Lanik eza; lanean ari direnen Aldizkari hau USOA LANTEGIAK eta EGUNON
POSTING ZERBITZU PROFESIONALAK banatu dute
prekarietatea; soldata negar‐
garriak; alokairuen prezioa... Egin zaitez harpide!
Etorkizun ederra! Ekonomiaren KZ etxean hilero doan jaso nahi baduzu, bidal ezazu ondorengo
Agintariei ahoa bete‐bete kupoia honako helbidera:
612 Posta Kutxatila. 48080 Bilbo,
egiten zaie «berdintasuna», edo idatz ezazu ekonomiarenkz@ekonomiarenkz.eus posta helbidera, zure
«justizia», «etorkizuna»... eta izen‐deiturak, helbidea, telefonoa eta posta elektronikoa adieraziz.
ABIZENAK: _______________________________________________ IZENA:____________________
gisako hitz anpulosoekin. Zi‐ HELBIDEA: ____________________________________________________________________________
nemaldian herenegun ikusi TELEFONOA: _______________________ E-MAILA: _____________________________________
HERRIA: ____________________________________________________ P.K: _____________________
genuen zein den irtenbidea. blazquezcobo.blogspot.com
LAGUNTZAILEAK: ELKARLANEAN:
ALBISTEAK
Danobat kooperatibak
dute engranajeak ekoizten
Cie Automotiveri buruz
Hembrug enpresa
1996an sortu zen, INSSEC in‐
euroren truke bertsore taldea Egaña S.A.
erosi du Zaldibarko enpresaren ak‐
holandarra erosi du
ziodun nagusia bilakatu ze‐
dituen enpresa, eta operazioa nean. Corporacion Industrial
2020an ixtea espero denez, Egañak (CIE) hazteko joerari
oraindik gorabeheraren bat jarraitu zion, eta 1997an en‐
izan dezake prezioak. presa berriak erosten hasi
Cie Automotiveko kon‐tsei‐ zen. Geroago, 2002an Afora‐ Maider Ugalde. // Danobat bezero bakoitzaren premie‐ sa. 1670ean eratu zuten, eta,
lari ordezkari Jesus Maria He‐ sekin bat egin, eta Cie Auto‐ Elgoibarko industria‐koope‐ tara egokitutako soluzioekin. 1969az geroztik, teknologia
rrerak adierazi duenez, Indian motive izena hartu zuen. ratibak Hembrug Machine Era berean, operazioak propioa duten doitasunezko
duten engranajeen saila kon‐ Egun, 70 enpresa erosi ditu, Tools enpresa holandarra ero‐ Danobatgroup industria tal‐ tornuak fabrikatzen ditu.
tuan hartuta, engranaje siste‐ eta 30.000 langiletik gora si du, gogorrean egindako doi‐ deak "dibertsi"ikazio sektorial Egun, 14 milioi euro baino
men esparruan "munduko ditu. tasun‐torneatze lanetan lide‐ eta teknologikorako eta na‐
rra. Hannoverren (Alemanian) zioartekotzeko duen estrate‐ Teknologia
eman dute erosketa‐akordioa‐ giaren barruan" aurrerapauso osagarri bi
ren berri, bertako EMO ma‐ bat adierazten du. Danobaten
kina‐erremintako azokan. ustez, Hembrugen erosketak konbinatuko dira
Makina‐erreminten eta "doitasuneko irtenbideen ga‐ gehiago fakturatzen ditu ur‐
ekoizpeneko sistema aurre‐ man, ospe handiko marka bat tean, eta 60 langile baino ge‐
ratuen fabrikatzailea den Da‐ gehitzea” dakar. hiago ditu. Konpainia sektore
nobat konpainiak azaldu due‐ dibertsi"ikatuetan dago pre‐
Hembrugi buruz
nez, enpresen bat‐egitearekin sente, automobilgintzatik hasi
teknologia osagarri bi konbi‐ Gogorrean egindako doita‐ eta optikara arte, eta pisu han‐
Somaschini erosteak engranaje sistemen esparruan "munduko puntako jokalaria" natuko dira merkatuari egiten sun‐torneatze lanetan aditua dia du Erdialdeko Europan
izateko aukera dakar.. zaion eskaintza aberasteko, da Hembrug holandar enpre‐ eta Asiako herrialdeetan.
4 2019ko urria
ALBISTEAK
Bilbobusek 15 ibilgailu
hibrido berri ditu
Maialen Musatadari. // Bil‐ %20 berrituko du Udalak.
bobusen zerbitzura gehitu di‐ Egun, "lota 141 unitatek osa‐
ren 15 autobus unitate berriak tzen dute, eta hurrengo hila‐
elektrikoak dira. Guztiak dira beteetan beste 15 ibilgailu
hibridoak, eta gai dira isur‐ hibrido gehituko dira, baita
penak % 8,5 murrizteko eta bi elektriko ere.
horien eragin akustikoa arin‐
Autobus hibridoak gai dira isurpenak % 8,5 murrizteko eta horien eragin akustikoa arintzeko. Ezaugarriak
tzeko. Hiri‐garraioaren era‐
hornituko ditu
dira, eta Mercedes Benzek di‐ dernoen irisgarritasun‐bal‐
seinatu eta fabrikatu ditu. dintzak betetzen dituzte,
Alkateordea eta Mugikor‐ eta itxuraz gainerako ibil‐
Birminghamen
tasun eta Jasangarritasun Sai‐
leko zinegotzia den Alfonso Bilbobusen
Gilek adierazi duenez, Bilboko
Udalak "beste aurrerapauso
flotaren %20
Maialen Musatadari. // CAF eta ordezko piezak emateko tratu hori gehitu egiten zaio bat eman du Hiri Mugikor‐ berrituko du
Gipuzkoako konpainiak Bir‐ zerbitzua ere jasotzen ditu. duela gutxi adostutako ATM tasun Jasangarriaren Ituna Udalak
minghamen (Britainia Handia) Proiektu honi esker, CAFek Milanentzat 250 autobus arte sinatu zuenean hartutako
21 tranbia berri hornituko Britainia Handiko tren‐mer‐ hornitzeko akordioari. konpromisoa betetzeko, zei‐ gailuak bezalakoak dira;
ditu. Erresuma Batuko men‐ katuan duen garrantzia in‐ nak herritarren ongizatea desberdintasun bakarra
debaldeko Midlands eremuko dartzen du, egun zenbait ope‐ 90 milioi hiri‐garapenaren erdian ko‐ motorra da. Halaber, Bilbo‐
garraioaren eta garapen eko‐ radorerekin kontratuak au‐ katzen duen". bus berriak mugikortasun
nomikoaren kudeaketaz ar‐ rrera eramaten ari baita: First euroko kontratua Gainera, urtea amaitu bai‐ urriko pertsonentzat ego‐
duratzen den West Midlands Group, Serco Group Plc, West sinatu dute no lehen, Bilbobusen "lotaren kituta daude.
Combined Authority (WMCA) Midlands Trains Ltd, Keoli‐
erakundeak CAF enpresa hau‐ sAmey eta Transport for Lon‐ ACTV SPA Venezia garraio
tatu du lan horretarako. donekin, esaterako. kudeatzailearekin eskuratu‐
90 milioi euroko kontratua tako proiektuak Solaris et‐
Italiako autobus
sinatu dute, eta lehen unita‐ xeko Urbino12 modeloko 30
elektrikoak
teak 2021erako fabrikatzea autobus elektriko egiteko eta
aurreikusten du CAFek. Ha‐ CAF Taldeko "iliala den Sola‐ bateriak kargatzeko beha‐
laber, hitzarmenak 29 tranbia risek, Italian autobus elek‐ rrezko azpiegiturak biltzen
gehiago jasotzeko aukera eta trikoak egiteko beste kontratu ditu. Kontratua 20 milioi eu‐
30 urtez euskarri teknikoko bat sinatu du. Horrela, kon‐ rotik gorako salmenta da. Autobus hibridoak gai dira isurpenak %8,5 murrizteko eta horien eragin akustikoa arintzeko.
EKINTZAILETASUNA
Irudi medikoen
bidez kirurgialaria Cyber Surgery robotak, irudi medikoen bidez, kirurgialaria gidatzen du bere lanetan.
bere lanetan dira; beraz, ez dute robota garatu zuten, eta, hurrengo presa bezala eratzea erabaki tza horren beharra saihestea
gidatzen du merkaturatuko 2021a baino urteetan, aurpegi‐masaile‐ zuten. eta ebakuntza guztietan se‐
lehen. tako egiturak eta bizkarre‐ gurtasuna hobetzea.
Bermea
batek ondorio izugarriak izan Cyber Surgery enpresari zurreko protesi pertsonali‐ Gainera, operazioak hain in‐
ditzake. Hala, Cyber Surgery dagokionez, 2017ko azaroan zatuak lantzen hasi ziren. Cyber Surgery enpresako zu‐ baditzaileak ez izateak infek‐
robotak irudi medikoen bidez sortu bazen ere, Egile indus‐ Azkenean, 2013an, Egileren zendari Jorge Presak adierazi zioak izateko arriskua murriz‐
kirurgialaria bere lanetan gi‐ tria‐ eta teknologia‐taldeak I+G departamentuan lagun‐ duenez, torlojuen %6‐15 gaiz‐ ten du, baita errekuperatzeko
datzen du, eta torlojua non osasun arloan egindako ibil‐ tzaile robotikoaren prototi‐ ki ezartzen dira, eta kasuen behar den denbora ere. Robota
sartu behar duen erakusten bide luzea bere baitan har‐ poa garatzeari ekin zioten. %2n, zuzentzeko beste eba‐ erabiliz, prozesua azkarragoa
dio, edozein arrisku saihestuz. tzen du. Izan ere, 2006an in‐ Eratutako prototipoaren kuntza bat egin behar izaten da; ondorioz, anestesia gutxiago
Egun, benetako pazienteekin plante pertsonalizatuak egi‐ arrakasta ikusita, sistema da. Egindako proben arabera, behar da, eta ospitalearentzako
entsegu klinikoak egiten ari ten dituen Createch Medical berria industrializatzeko, en‐ posible da bigarren ebakun‐ kostua murrizten da.
6 2019ko urria
HILEKO GRAFIKOAK
Iturria: EUSTAT
Iturria: EUSTAT
Iturria: EUSTAT
I+G+b ALBISTEAK
ERREPORTAJEA
Borroka egunak
Bizkaiko metalgintzan
Bizkaiko Metaleko langileak egun duten hitzarmena berritzeko eta lan-baldintzak hobeak izatearen alde borrokatu
dira. Azken egunetan egindako grebak eta manifestazioak oso jendetsuak izan dira. Ildo honetatik, ELA, CCOO, LAB, UGT, ESK,
CGT, CNT eta USO sindikatuek deituta, irailaren 30etik urriaren 4ra bitartean greban izan da Bizkaiko Metalgintza. Mobilizazioko
bost egun hauei, urte honetan zehar egindako besteak gehitzen bazaizkio, guztira hamar greba egun izan dira metalean.
ELKARRIZKETA
Ezagutzen ez dutenentzat, alde egiten duena, agindu Elkargokide batekin jardu‐ Gero eta gehiago dira etxe- siko zehatza izatea, ezta
zer da COAPI? Zein funtzio guztietan eta gure eskura teak onurak soilik ekarriko bizitza alokatzea eta ez erantzukizun zibileko asegu‐
betetzen ditu? dauden baliabide guztiekin, dizkio bere ondasun‐higiezi‐ erostea erabakitzen duten rua izatea ere.
eta agintari eskudunengan‐ nen eragiketak egitean; izan pertsonak. Zergatik gerta- Beraz, ez da inolako bal‐
COAPI Higiezinen Jabetza dik gertu sustatuz lanbide‐ ere, erakunde o"izial baten tzen da fenomeno hori? dintzarik eskatzen edozein
Agenteen Elkargo O"iziala da; rako onuragarritzat jotzen profesionaltasuna eta babesa pertsonak bere bizitzan zehar
hauek probintziakoak izaten dena. emango dizkio. Lehen, etxebizitza osoa eta hartzen duen erabaki nagu‐
dira, eta, beraz, gurea Bizkai‐ gehiago "inantzatzen zen. sietako batean, bere etxea es‐
ko COAPI da. Zer berme eta balio erantsi Zein izan da azken urteotan Orain, %80 gehienez. Lan‐ kuratzean, bitartekari gisa
Elkargo ofiziala zuzenbi‐ eskaintzen dizkie saltzai- euskal higiezinen merka- prekarietateak, soldaten ero‐ aritzeko.
de publikoko korporazioa leei eta erosleei zuen El- tuaren bilakaera? Higiezi- sahalmenaren galerak eta au‐
da, lanbide‐interesen eta kargoko kide baten zerbi- nen krisia behin betiko rrezkirik ez izateak, batez «EAEn etxebizitza,
ogibidearen izen onaren tzua izateak? gainditu al da? ere, gazteak alokairu‐merka‐
tura jotzera behartzen ditu.
batez beste %40,
2000. urtetik 2006. urtera jaitsi da»
bitartean, etxebizitzen mer‐ Higiezinen sektorean, ia
katuan prezioak etengabe igo edonork egin dezake bitar- Higiezinen merkatuan gar‐
ziren, urteko %15. 2006. ur‐ tekari lana. Hori intrusismo dentasun‐irizpideak sartu be‐
tearen erdialdean, geldialdia profesionala dela uste al har dira, kontsumitzaileen
gertatu zen, eta entregatzeko duzu? Beharrezkoa al da babesa bermatu behar da,
zain zeuden eraikuntza be‐ erregulazio eta kontrol eta higiezinen transakzioetan
rriko etxebizitzak izan ezik, handiagoa sektore horre- esku hartzen duten agenteek
2007an eta 2008an egin zi‐ tan diharduten profesiona- bete behar dituzten baldin‐
renak, jarduerak aurrera ja‐ lekiko? tzak "inkatu behar dira.
rraitzen zuela zirudien, baina Higiezinen Agenteen Na‐
inertzia efektua baino ez zen. 2000. urtera arte, higiezinen hitaezko Erregistroa sortzea,
Salmenten prezioa jaisten profesional gisa jardun ahal non kokalekua eta arreta,
hasi zen; egun, EAEn, %40koa izateko, beharrezkoa zen az‐ prestakuntza eta praktika
da, batez beste. Eta batez bes‐ terketa batzuk gainditzea, jar‐ egokiak bete behar diren, eta
teko alokairuari dagokionez, duera gauzatzeko prestakun‐ higiezinen agentearen jar‐
jaitsiera txikiagoa izan da, tza profesionala zenuela fro‐ duera gauzatzeko kaudimena,
%25. gatu ahal izateko. berme eta aseguruekin. Etxe‐
Finantza‐erakundeek era‐ 2000. urteaz geroztik bizitzaren Euskal Legeak ja‐
gindako higiezinen krisia ez (4/2000 Errege Lege Dekre‐ sotzen du, baina araudia
da gainditu. 2014. urtearen tua eta ondorengo 10/2003 arautzeko zain dago, eta ez
amaieratik, etxebizitzen eros‐ Legea, higiezinen sektorea li‐ dakigu nahitaezkoa edo bo‐
keta berriz "inantzatzen da beralizatzekoa), higiezinen rondatezkoa izango den.
(%80, lehen, %100 baino ge‐ agente lanbidea egikaritzeko,
hiago). Alabaina, azken ur‐ ez da beharrezkoa goi‐mai‐ Zer gehiegikeria dira el-
teotan ez da prezioen alda‐ lako titulaziorik (edo beste‐ kargokide ez diren bitar-
José Manuel González Robles COAPI Bizkaiko zuzendaria da. kuntza esanguratsurik egon. lakorik) izatea, ez helbide "i‐ tekarien artean ohikoenak?
2019ko urria 11
ELKARRIZKETA
AHOLKUAK
Gomendagarria da pasahitza 6 hilabeterik behin aldatzea eta aurretik erabilitakorik berriz ez erabiltzea.
Komeni da beste wifi sare batzuetara konektatzerakoan WPA edo WPA2 segurtasun-sareetara sartzea.
Informazioaren segurtasun-kopiak egin behar dira, galdutako informazioa berreskuratu ahal izateko. 3. Ekipoak babestea: eguneratu beti duten sareak baino askoz "idagarria‐
enpresan dauden gailu elektroniko goak baitira.
guztiak, fabrikatzaileen eguneratze‐
M.U. // Zibereraso bezala ezagutzen gailu guztietatik, baita erabiltzen ez eta segurtasun‐adabakiekin. Siste‐ 5. Kontuz posta elektronikoarekin:
denak bi osagai uztartzen ditu: delitu ditugun aplikazioak ere. Era berean, maren ohiko eguneratzeak funtsezkok bide honetatik, gailuetan birus, spam
baten eginkizuna eta hori egiteko in‐ programa eta aplikazioen exekuzio dira, askok segurtasun zuloak zu‐ edo phising (informazioaren lapu‐
formatikaren erabilera. Eraso infor‐ automatikoa desaktibatzea komeni zentzen dituztelako. Era berean, ko‐ rreta) metodoak sartzen dituzte. Hori
matikorako modu anitz daude: me‐ da. munitatearen bermea duten antibirus horrela, ihes egin beharreko praktika
hatxuak, estortsio zibernetikoak, sexu‐ eta antimalwareak instalatzea kome‐ batzuk dira zifratu gabeko informazio
jazarpena, birus informatikoak, in‐ 2. Pasahitz seguruak erabiltzea: pa‐ nigarria da, "itxategi kaltegarriak hau‐ sentikorra bidaltzea, mezuak trukat‐
formazio lapurretak, iruzurrak... sahitzak erasoak izan ditzake, eta, temateko. zen dituzten pertsonen identitatea
Eraso birtualak ohikoak izaten horregatik, pasahitz seguruak eta ez ezagutzea eta igorle ezezagunen
dira, eta horiek saihesteko ziberse‐ eraginkorrak jarriko dira. Gakoak, 4. Wi"i zerbitzua: Wi"i konexioa in‐ edo spam karpetan dauden mezu
gurtasun protokolo bat ezartzea fun‐ gutxienez, 8 karaktereko luzera izatea dartzea ezinbestekoa da, eta sarearen edo "itxategi erantsiak irekitzea.
tsezkoa da. Horregatik, gaiari arreta gomendatzen da, askotariko karak‐ egoera etengabe zaintzea da garran‐
jartzeko artikulu honetan, enpresa tereak konbinatuz: zenbakiak, maius‐ tzitsuena. Horretarako, pasahitza 6. Segurtasun‐kopia egin: ezinbes‐
guztietara egokitu daitezkeen fun‐ kulak, minuskulak eta ikurrak, bes‐ etengabe eguneratzea beharrezkoa tekoa da informazioaren segurtasun‐
tsezko sei urrats azaltzen dira: teak beste. Garrantzitsua da pasahitza da. Bestalde, beste wi"i sare batzue‐ kopiak egitea, eraso motaren bat
6 hilabeterik behin aldatzea eta au‐ tara konektatzean WPA edo WPA2 jasan edo arazoren bat izanez gero,
1. Kontuak eta baimenak: behar ez rretik erabilitakorik berriz ez era‐ segurtasun‐sareetara sartzea da go‐ galdutako informazioa berreskuratu
ditugun kontuak ezabatu behar ditugu biltzea. mendagarriena, WEP segurtasuna ahal izateko.
2019ko urria 13
IKUSPEGIAK
«Errentagarritasuna
denbora zailetan»
hori ere nahiko epe justua dela
dio ekonomistak. Bere aburuz, in‐
bertsioak denbora‐tarte luzeetan
aztertu behar dira, edozein ager‐ David Carrasco
toki zein egoeratan duten eran‐
tzuna jakiteko. Esaten dutenez, BBVAko pentsioen zuzendaria
marea igotzean itsasontzi guztiek
flotatzen dute; esaldia, finantza
terminoetan, honela itzultzen da:
dena igotzen bada, nireak, nahiz
«Erretiratuen pobrezia Carrascok. Lehenik, diru‐sarreren
aldetik, pentsiodunen kopuruari eta
eta gaizki kudeatu, gora egingo
du.
ekiditeko, sistema ordaindutako pentsioen hazkuntzari
aurre egiteko, baliabide publikoak
Azken urteotan bizi izan ditu‐
gun hegazkortasun handiko unee‐
erreformatu behar da» areagotzearen beharra adierazi du.
Bigarrenik, sistemaren gastuetan,
TEKNOLOGIA
Barik txarteleko
app berria
M.S. //Bizkaiko Garraio Part‐ ketak modu birtualean egi‐
zuergoak (CTB, gaztelaniaz) teko proba pilotua jarriko
Barik txartelaren erabiltzaileek du martxan, 26 urtetik be‐
bidaiak mugikorrarekin or‐ herako gazteekin. Proba
daindu ahal izateko app bat amaitzean, erabilera gaine‐
sor‐tzeko asmoa du. Ekimenak rako erabiltzaileetara heda‐
Bizkaiko garraiobide publikoe‐ tuko dute.
tan egiten diren bidaiak zuze‐ Hala, Partzuergoak apli‐
nean sakelakoarekin balioztatu kazio propioa eta doakoa
ahal izatea du helburu. sortuko du, eta gailu guz‐
Hori dela eta, CTBk tietan egongo da erabilga‐
2020ko udazkenean ordain‐ rri.
IKASTAROAK
JATETXEA
AISIALDIA LAN
ESKAINTZAK
ELEKTRIKARI INDUSTRIALA
Elektrizitate lanak orokorrean, ba-
EKONOMIA HIZTEGIA SUDOKU tez ere industriala, automatismoak,
motorrak, makina industrialen ins-
talazioak, eta abar. Ezinbesteko
Euskara - Castellano - English baldintzak: Esperientzia zabala
(gutxienez 5 urte) edozein elek-
trizitate lanetan, nork bere kabuz
Aurrizki - Ahorro - Saving bakarrik egiteko, Gidabaimena eta
Tentsio baxuko instalatzaile txar-
Elkargokide - Colegiado, -a- Collegiate
tela. Baloratu beharreko baldintzak:
Alokairu - Alquiler - Rents Euskara. Lan aldi osoko kontratua
Errentagarritasun - Rentabilidad - Profitability eskaintzen da, hileko soldata gor-
dina: 1.600 eurotik gora hilean +
Euskarri - Soporte - Support
dietak. Hasteko aurreikusitako
Finantza - Finanzas - Finance data: berehala.
Higiezin - Inmueble - Property
ELIKAGAIEN ZIENTZIETAKO
Hitzarmen - Convenio - Agreement
IRAKASLEA
Kontratu - Contrato - Contract Irakasle baten bila gabiltza ira-
Metalgintza - Metalurgia - Metallurgy kaskuntza arautuan eta ez arau-
tuan klaseak emateko. Ondorengo
Nazioartekotze- Internacionalización - Internationalisation
ERANTZUNAK ikasgaiak: Batxilergoan: Biología
Pentsiodun - Pensionista - Pensioner / Prestakuntza Zikloan: Elikagaien
Zenbat denbora eman duzu
Zibereraso - Ciberataque - Cyberattack analisia, Elikagaien control micro-
sudokua ebazteko?
biologikoa eta elikagaien biotek-
Erronka - Desafío - Challenge Hona hemen erantzunak.
nologia. Ez arautuan: Elikagaien
bioteknologia (Gazteleraz). Ezin-
besteko irakaskuntza ertainetarako
Masterra izatea (CAP).
Muskizek 50.000 €
inbertitu dauz
ikastetxeak konponteko
M.U. // Muskizko Udalak,
guztira, 50.000 euroko in‐
Bisita gidauetan izandako parte-hartea
bertsinoa egin dau udalerriko bikoiztu egin da.
hiru hezkuntza zentroetan
mantentze‐ eta konponketa‐
Urduñako turismoa
lanak egiteko. Egindako lan %20 igon da udan
gehienak igeltserotza, mar‐
gotzea, iturgintza, zurgintza M.U. // Urduñako Turismo
eta garbiketa izan dira. Bulegoko bisitarien kopurua
Cantarrana Eskola Publi‐ %20 hazi da udan, eta urteko
koan, ikasgelak margotu eta joera orokorra mantendu dau.
Europar Batasunaren arabera, Silver Economy-k edo Zidar Ekonomiak 50 urtetik gorako personen kolektiboari egiten deutso erreferentzia.
kristalak garbitu dira, eltxo‐ Izan be, aurtengo lehen sei‐
sareak instalau dira, eta za‐ hilekoan, turisten kopurua
M.M. // Basauri eta Etxeba‐ 2020ko bagilean bukatuko Barrikuntza susteteko xedea buak eta baratzeko etxola %25 handiagoa izan da, au‐
rriko Behargintzak zidar eko‐ dan proiektua Garapen Agent‐ dauen Alkarlanean 2019 pro‐ konpondu dira. rreko urtearen aldean.
nomiako negozioak susteteko zien Euskal Alkarteak zuzent‐ graman sarten da.
programa abiarazi dau. Eki‐ zen dau, tokiko beste garapen Egitasmoaren helburua bi‐
agentzia batzuekin batzera. kotxa da: alde batetik, eskual‐ Mungialdeko Behargintzak 24
Adineko personei Helburuak
dean adinekoei zuzendutako
merkauak eskinten dituen au‐ enpresa sortea sustau dau
bideratutako negozioak Europar Batasunaren arabe‐ kerak aztertea, lau ardatz na‐
sortea dau xede ra, Silver Economy‐k edo Zi‐ gusitan (Elikadura, Osasuna‐ M.S. // Sortu barri diran entitate guztien artean, 20 persona
dar Ekonomiak 50 urtetik go‐ Zaintza, Turismoa‐Aisia‐Mer‐ izan dira guztira ekintzaileak, eta horreetako %57 emakumeak
menak ‘Silver Bizkaia’ dau ize‐ rako personen kolektiboari kataritza eta Etxebizitza). Bes‐ izan dira. Gainerako enpresa‐sortzaileetako hiru Diru‐
na, eta adineko personei bi‐ egiten deutso erreferentzia. tetik, ekintzaileei negozio eta sarrerak Bermatzeko Errentaren jasotzaileak izandakoak
deratutako negozioak sortea ‘Silver Bizkaia’ Bizkaiko Forua enpleo aukera barriak balieten dira. Halaber, negozio barrien zati handi bat 30 eta 45 urte
dau xede, merkauak eskinten Aldundiak "inantziatzen dau, laguntzeko proiektu barriak bitarteko mungiarrak sortu ditue, 24 enpresetatik %45, ze‐
dituen aukerak baliauz. eta Lankidetzan sortutako identi"iketea. hazki.
4 2019ko urria