Ε Ν ∆ Ο Ν
Έντυπο πνευματικής εσωτερικής καταγραφής
καὶ χοχλακοῦσε τὸ πέλαγο, ἔρημο καὶ κεῖνο τῆς σότερο ἀπὸ μένα, δὲν εἶναι ἄξιός μου». Ἡ φύση μας
ἀνεμάλλιαζε τὰ δέντρα καὶ τὰ χορτάρια. Ψυχὴ ζωντανὴ δένει σφιχτὰ μὲ τὰ δεσμά της. Λοιπόν, ἴσως ἡ ἀγάπη
δὲν φαινότανε πουθενά. Μοναχὰ τὴ νύχτα τῆς ἀδελφῆς της νὰ τὴν παραπλανοῦσε. Ἴσως ὁ
ἀκουγόντανε τὰ τσακάλια ποὺ οὐρλιάζανε καὶ τὰ φίδια φυσικὸς δεσμὸς τῆς σάρκας νὰ χαλάρωνε στὴν ψυχὴ
ποὺ σφυρίζανε. τῆς τὸν πνευματικὸ δεσμὸ μὲ τὸν Χριστό. Γι᾿ αὐτό,
Ἐκεῖ στὴν Παροικιὰ ὑπῆρχε μία μεγάλη καὶ φημισμένη Ἐκεῖνος ποὺ οἰκονομᾶ τὰ πάντα γιὰ τὸ συμφέρον τοῦ
ἐκκλησιὰ τῆς Παναγίας, χτισμένη κοντὰ στὴ θάλασσα. πλάσματός του, τὴν παράδωσε στοὺς κουρσάρους, γιὰ
Σώζεται ὡς τὰ σήμερα καὶ τὴ λένε Ἐκατονταπυλιανή, νὰ τὴ φέρουνε στὴν ἔρημο ποὺ τὴν ἅγιασε, ὅπως
χτίριο ἀπὸ τὰ πιὸ ἀρχαία κι᾿ ἀπὸ τὰ πιὸ σπουδαία της ἅγιασε τὸν Ἀντώνιο καὶ τοὺς ἄλλους ἀσκητάδες.
Χριστιανοσύνης. Τριανταπέντε χρόνια περάσανε ἀπὸ τὴ μέρα ποὺ
Κατὰ τὸν καιρὸ ποὺ ἔγινε τούτη ἡ ἱστορία, αὐτὴ ἡ ἀπόμεινε ὁλομόναχη ἡ Θεοκτίστη στὸ ρημονήσι τῆς
ἐκκλησιὰ εἶχε ρημάξει, καὶ τὰ μάρμαρα κειτόντανε Πάρου, χωρὶς νὰ μάθῃ κανεὶς τί ἀπόγινε, ζοῦσε ἢ πέ-
σπασμένα ἀπὸ τοὺς κουρσάρους. Ὁ γύρω τόπος ἤτανε θανε. Μὰ καὶ κανένας δὲν ἤξερε πὼς βρισκότανε
δασωμένος, καὶ μέσα στὴν ἴδια τὴν ἐκκλησιὰ εἴχανε ζωντανὸς ἄνθρωπος ἀπάνω σὲ κεῖνο τὸ ξεχασμένο
φυτρώσει βάτα, σκοῖνοι, πουρνάρια καὶ τσουκνίδες. νησί. Φαίνεται πὼς κ᾿ οἱ κουρσάροι δὲν ξαναπήγανε,
γιατὶ εἴχανε καλύτερες φωλιὲς ποὺ τρυπώνανε, σὲ
Οἱ μπαρμπερίνοι ἀράξανε τὰ καράβια τοὺς στὸ λιμάνι, ἄλλα νησιά, καὶ βρίσκανε καλύτερες βίγλες γιὰ νὰ πα-
ποὺ εἶναι σίγουρο ἀπὸ κάθε καιρό, βγήκανε ἔξω, βγά- ραφυλάγουνε τὰ καράβια ποὺ περνούσανε κοντύτερα
λανε ἔξω καὶ τοὺς σκλάβους, κι᾿ αὐτοὶ σκορπίσανε ἐδῶ στὴν Ἀνατολή.
κ᾿ ἐκεῖ, ψάχνοντας ὅπως πάντα.
Στὰ τριανταπέντε χρόνια, ἔτυχε νὰ στείλη ἀπὸ τὴν Πό-
Τότε ἡ Θεοκτίστη, σιγὰ-σιγά, δίχως νὰ τὴν καταλάβου- λη ὁ βασιλιὰς Λέοντας καράβια μὲ στρατὸ γιὰ νὰ πο-
νε, ξεμάκρυνε, καὶ χώθηκε στὰ πυκνὰ δέντρα, καὶ τρύ- λεμήση τοὺς Ἄραβες ποὺ βαστούσανε τὴν Κρήτη, κι᾿
πωσε ὅσο μπόρεσε πιὸ βαθιά. Ἄκουσε τοὺς κουρσά- ἀπὸ κεῖ κουρσεύανε πολιτεῖες καὶ χωριά, ὅπως εἴδαμε
ρους νὰ φωνάζουνε, μὰ αὐτὴ εἶχε χωθῆ σὲ μία τρύπα πὼς ἔκανε ὁ Νίσσυρης στὴ Μήθυμνα. Ἀρχηγὸς ἀπάνω
καὶ δὲν ἀνάσαινε, τρέμοντας ἀπὸ τὸ φόβο της. στὰ καράβια διορίστηκε ἕνας καλὸς πολεμιστής,
Ὁ Θεὸς τὴν προστάτεψε, κ᾿ οἱ κουρσάροι, ἀφοῦ ψάξα- Ἡμέριος τὄνομά του. Ἀνάμεσα στὴ συνοδεία του βρέ-
νε λίγο, κάνανε πανιὰ καὶ φύγανε. θηκε κι᾿ ὁ Συμεὼν ὁ Μεταφραστής, σπουδασμένος
Σὰν εἶδε ἀνάμεσα ἀπὸ τὰ δέντρα τὰ καράβια νὰ πιά- συμβουλάτορας τοῦ βασιλέα, ποὺ εἶχε γράψει πολλοὺς
νουνε τὸ πέλαγο, γονάτισε καὶ φχαρίστησε τὸ Θεό. Δὲν βίους τῶν ἁγίων.
φοβήθηκε τίποτα, δὲν ἔβαλε μὲ τὸ νοῦ της πὼς ἤτανε Σὰν νὰ ἤτανε ἀπὸ θεϊκὴ οἰκονομία καὶ βρέθηκε μέσα
ὁλομόναχη ἀπάνω σὲ κεῖνο τὸ ἀγριονήσι, τί θάτρωγε, σὲ κεῖνα τὰ καράβια ὁ Συμεών, γιὰ νὰ γράψη τὸν πα-
τί θάπινε, τί θὰ ντυνότανε! Τὰ ροῦχα τῆς ἤτανε ξεσκι- ράδοξο βίο τῆς ἁγίας Θεοκτίστης. Γιατί, σὰν φτάξανε
σμένα ἀπὸ τὰ παλιούρια, τὰ πόδια καὶ τὰ χέρια τῆς μα- κοντὰ στὴ Νιό, ὁ καιρὸς φουρτούνιασε, καὶ στενευτή-
τωμένα ἀπὸ τ᾿ ἀγκάθια. Μὰ αὐτὴ δόξαζε τὸν Κύριο κανε νὰ ποδίσουνε στὴν Πάρο. Καὶ σὰν βγήκανε στὴ
ποὺ γλύτωσε τὴν ψυχή της. Τὸ κορμί της δὲν τὸ συλ- στεριά, πήγανε νὰ προσκυνήσουνε τὴ φημισμένη
λογιζότανε ὁλότελα, κ᾿ ἔλεγε μέσα της τὰ λόγια τοῦ ἐκκλησιὰ τῆς Ἐκατοπυλιανῆς, ποὺ τὴν εἴχανε ἀκουστά
Δαυΐδ: «Ἐὰν γὰρ καὶ πορευθῶ ἐν μέσῳ σκιὰς θανάτου, τους. Ἐκεῖ ποὺ βλέπανε τὰ χαλάσματα κι᾿ ἀπορούσανε
οὐ φοβηθήσομαι κακά, ὅτι Σὺ Κύριε μετ᾿ ἐμοῦ εἶ». σὲ τί κατάσταση εἶχε καταντήσει ἐκεῖνο τὸ ἐξαίσιο
Ἐβγῆκε λίγο στὸ ξέφωτο, καὶ πῆγε κοντὰ στὴν χτίριο, εἴδανε ἄξαφνα νἄρχεται κατὰ τὸ μέρος τοὺς
ἀκροθαλασσιά. Ὁ ἀγέρας φυσοῦσε καὶ τὰ δέντρα βο- ἕνας καλόγερος, σκελετωμένος, κίτρινος καὶ ξυπόλη-
γκούσανε. Ἡ θάλασσα βούιζε, τὸ πέλαγο ἄφριζε, μαβὶ τος, μ᾿ ἕνα ράσο ἀπὸ γιδότριχα. Αὐτὸς δὲν θέλησε νὰ
κι᾿ ἀπέραντο. Ψυχὴ ζωντανὴ δὲν φαινότανε πουθενά. τοὺς πῆ πὼς βρέθηκε σὲ κεῖνο τὸ μέρος, μοναχὰ τοὺς
Μοναχὰ οἱ γλάροι φωνάζανε ἀπὸ πάνω της, σὰν νὰ εἶπε, σὰν τὸν ρωτήσανε, πὼς τὸ μαρμαρένιο κιβώριο
ἀπορούσανε βλέποντάς την. Κατάλαβε πὼς ἤτανε ποὺ σκέπαζε τὴν ἁγία Τράπεζα τὸ εἴχανε σπάσει οἱ
ὁλομόναχη σὲ κείνη τὴν ἔρημο, ζωσμένη ἀπὸ τὰ κουρσάροι τοῦ Νίσσυρη, θέλοντας νὰ τὸ πάρουνε γιὰ
ἀτελείωτα νερά. Γονάτισε στὸν ἄμμο κ᾿ ἔκανε τὴν προ- νὰ τὸ πᾶνε στὴν Κρήτη. Καὶ πὼς δὲν μπορέσανε νὰ τὸ
σευχή της. Παρακάλεσε τὸ Θεὸ νὰ τὴν προστατέψη, κλέψουνε, καὶ πὼς φεύγοντας ἀπὸ τὴν Πάρο τὸ καράβι
καὶ τὸν φχαρίστησε γιατὶ τὴν ἔρριξε σὲ κεῖνο τὸ ρη- τοῦ Νίσσυρη τσακίστηκε στ᾿ ἀκρωτήρι τῆς Εὔβοιας τὸ
μονήσι, ἀντὶ νὰ παραπονεθῆ, ὅπως θὰ κάναμε ἐμεῖς. λεγόμενο Ξυλοφάγος (τὸν σημερινὸ Κάβο-Ντόρο), καὶ
Ἐκείνη σκέφθηκε πὼς ἡ ἀνεξιχνίαστη σοφία τοῦ πνίγηκε κεῖνος ὁ χριστιανομάχος Νίσσυρης μαζὶ μὲ
Θεοῦ τὴν ἐπήγε σὲ κεῖνο τὸ μέρος γιὰ νὰ τὴ σώσῃ τοὺς ληστοσυντρόφους του.
ἀπὸ τὶς παγίδες τοῦ διαβόλου. Γιατὶ εἶχε φύγει ἀπὸ τὸ Τοὺς εἶπε κι᾿ ἄλλα πολλὰ ὁ γέροντας, μάλιστα τοὺς
μοναστήρι της ἐπειδὴ πεθύμησε νὰ δῇ τὴν ἀδελφή της, εἶπε πὼς θὰ φτάνανε στὴν Κρήτη τὴν Τρίτη καὶ πὼς
ἐνῶ εἶχε ἀρνηθῆ τὸν κόσμο γιὰ Ἐκεῖνον ποὺ εἶπε θὰ νικήσουνε τοὺς Ἄραβες, καθὼς κι᾿ ἄλλα περιστατι-
«ὅποιος ἀγαπᾶ τὸν πατέρα του καὶ τὴ μητέρα τοῦ περισ- κά, ποὺ γινήκανε ὅπως τὰ προεῖπε.
Σελίδα 20 Ε Ν ∆ Ο Ν
Τοὺς εἶπε ἀκόμα καὶ τούτη τὴν ἱστορία, ποὺ τὴν ἔξω, γιὰ νὰ λογαριάση πόσα ἀξίζαμε. Ἐγὼ τότε ἔκανα
ἔγραψε ὁ Συμεών, σὰν γύρισε στὴν Πόλη: πὼς δίψασα καὶ πὼς πῆγα νὰ πιῶ, κι᾿ ἀφοῦ ξεμάκρυνα
«Πρὶν ἀπὸ λίγα χρόνια, εἶπε, ἤρθανε στὴν Πάρο κά- ἀπὸ τοὺς ἄλλους, ἐμπῆκα στὸ δάσος καὶ περπάτησα μὲ
ποιοι κυνηγοὶ ἀπὸ τὸν Εὔριπο (Εὔβοια) γιὰ νὰ κυνη- τόση βία, ποὺ καταξέσκισα τὰ πόδια μου ἀπὸ τὶς πέτρες
γήσουνε ἐλάφια κι᾿ ἄλλα ἀγρίμια, κ᾿ ἕνας ἀπ᾿ αὐτούς κι᾿ ἀπὸ τὰ ξύλα. Στὸ τέλος, ἔπεσα χάμω σὰν πεθαμένη,
μου εἶπε τούτη τὴ γλυκύτατη ἱστορία: Μιὰ μέρα, μοῦ μὴν μπορώντας νὰ σταθῶ ὄρθια ἀπὸ τοὺς πόνους. Τὸ
εἶπε, ἦρθα σ᾿ αὐτὸ τὸ νησὶ μὲ κάποιους συντρόφους πρωί, εἶδα τοὺς Σαρακηνοὺς νὰ φεύγουν, κι᾿ ἀπὸ τὴ χα-
γιὰ νὰ κυνηγήσουμε, ὅπως τώρα. Ἐγὼ χώρισα ἀπὸ ρά μου ξέχασα τοὺς πόνους.
τοὺς ἄλλους καὶ πῆγα νὰ προσκυνήσω στὴν ἐκκλησιὰ Εἶναι τώρα τριανταπέντε χρόνια καὶ περισσότερο ποὺ
τῆς Παναγίας. Μπαίνοντας μέσα, εἶδα μέσα σ᾿ ἕνα κατοικῶ ἐδῶ, κι᾿ ἡ τροφή μου κατὰ πρῶτο ὁ λόγος
λάκκο λίγα λουμπινάρια, δηλαδὴ λούπινα, ποὺ κάνει τοῦ Θεοῦ κ᾿ ἡ βοήθεια τῆς Παναγίας Θεοτόκου, καὶ
πολλὰ τοῦτος ὁ τόπος. Εἶπα μέσα μου μήπως βρίσκε- κατὰ δεύτερο τὰ λουμπινάρια καὶ τὰ χόρτα. Κ᾿
ται στὸ νησὶ κανένας ἅγιος ἀσκητής, καὶ κοίταξα ἐπειδὴ ξεσκισθήκανε τὰ ροῦχα μου καὶ λιώσανε, μὲ
στὅνα καὶ στἄλλο μέρος τῆς ἐκκλησιᾶς. ντύνει καὶ μὲ σκεπάζει ἡ δύναμη τοῦ Θεοῦ, ποὺ
Ἐκεῖ ποὺ κοίταζα, βλέπω στὸ δεξιὸ μέρος τῆς Ἁγίας κυβερνᾶ καὶ κρατᾶ τὰ πάντα».
Τράπεζας ἕνα κομμάτι ψιλὸ πανὶ σὰν τὴν τσίπα τῆς Ἀφοῦ εἶπε αὐτὰ τὰ λόγια ἡ ἁγία, εὐχαρίστησε τὸ Θεὸ
ἀράχνης, ποὺ τὸ σάλευε ὁ ἀγέρας, καὶ θέλησα νὰ πά- καὶ ἡσύχασε λίγο. Ὕστερα, μοῦ εἶπε πάλι: «Ὅσα ἔπαθα
γω κοντύτερα γιὰ νὰ δῶ καλὰ τί ἤτανε. Μὰ ἄκουσα ὡς τὰ σήμερα, σοῦ τὰ διηγήθηκα μὲ βραχυλογία,
μία φωνὴ ποὺ μοὖλεγε: «Στάσου, ἄνθρωπε, μὴν πλη- ἄνθρωπε. Ἀλλὰ σὲ παρακαλῶ νὰ μοῦ κάνης τούτη τὴ
σιάσης, γιατὶ εἶμαι μία γυναίκα γυμνή, καὶ ντρέπου- χάρη, γιὰ τὸν Κύριο. Ξεύρω πὼς θἄρθης κι᾿ ἄλλη φορὰ
μαι». Ἐγὼ ἀπὸ τὸ φόβο μου θέλησα νὰ φύγω, γιατὶ τὰ μὲ τοὺς συντρόφους σου γιὰ νὰ κυνηγήσετε. Λοιπόν,
μαλλιὰ τῆς κεφαλῆς μου σηκωθήκανε σὰν τ᾿ ἀγκάθια, σὰν ξανἄρθετε, πὲς σὲ κανέναν ἱερέα νὰ μοῦ φέρη μία
κ᾿ ἔτρεμα ἀπὸ τὸ φόβο μου. μερίδα ἀπὸ τὸ δεσποτικὸ Σῶμα γιὰ νὰ κοινωνήσω, καὶ
Μὰ στάθηκα, καὶ σὰν ἦρθα λίγο στὰ συγκαλά μου, τὴ μὴν πῆς σὲ κανέναν ἄλλον τίποτα γιὰ μένα».
ρώτησα ποιὰ ἤτανε κι᾿ ἀπὸ ποῦ; Κ᾿ ἐκείνη μοῦ εἶπε: Ἀφοῦ εἶπε αὐτὰ τὰ λόγια, μοῦ ἔδωσε τὴν εὐχή της, κ᾿
«Ρίξε μου, σὲ παρακαλῶ, κανένα ροῦχο νὰ σκεπαστῶ, ἐγὼ τῆς ἔδωσα ὑπόσχεση νὰ κάνω ὅσα μου παράγγειλε.
κ᾿ ἔπειτα θὰ σοῦ πῶ ὅ,τι εἶναι θέλημα Θεοῦ νὰ μά- Ὕστερα, τῆς ἔκανα μετάνοια, κ᾿ ἔφυγα.
θης». Τότε τῆς ἔριξα τὸ πανωφόρι μου, κι᾿ ἀφοῦ τὸ Σὲ λίγον καιρό, ἤρθαμε πάλι ἐδῶ, ὅπως εἶχε πῆ ἡ ἁγία,
φόρεσε, πρῶτα ἔκανε τὸ σταυρό της καὶ τὴν προσευχή καὶ τῆς ἐφέραμε τὰ ἅγια Μυστήρια. Ἀλλὰ δὲν τὴ βρήκα-
της, γιὰ νὰ μὴ νομίσω πὼς εἶναι κανένα φάντασμα, κ᾿ με, ἢ γιατὶ εἶχε πάει σὲ κανένα ἄλλο μέρος τοῦ νησιοῦ, ἢ
ὕστερα ἦρθε κοντά μου. Ἐγὼ σὰν εἶδα ἕνα τέτοιο θέα- γιατὶ κρύφθηκε ἐπειδὴ ἤτανε κι᾿ ἄλλοι μαζί μου, καὶ δὲν
μα, ἔφριξα. Γιατὶ ἔβλεπα μὲν πὼς ἤτανε γυναίκα, ἀλλὰ ἤθελε νὰ τὴ δοῦνε. Σὰν φύγανε ὅμως οἱ ἄλλοι συντρό-
δὲν ἔμοιαζε μὲ ἄνθρωπο, ἐπειδὴ δὲν εἶχε ἀπάνω της φοι μου γιὰ νὰ κυνηγήσουνε, βλέπω τὴν ἁγία μπροστά
σάρκα ὁλότελα, παρὰ μοναχὰ τὸ πετσὶ μὲ τὰ κόκκαλα, μου, φορεμένη τὸ ροῦχο ποὺ τῆς εἶχα δώσει. Σὰν εἶδε τὰ
κι᾿ αὐτὸ μαῦρο κι᾿ ἄσκημο. Οἱ τρίχες τῶν μαλλιῶν της ἅγια Μυστήρια ποὺ βαστοῦσα, ἔπιασε κ᾿ ἔκλαιγε ἀπὸ τὴ
ἤτανε κάτασπρες, καὶ τὸ πρόσωπό της ἀλλαγμένο, χαρά της. Καὶ σὰν κοινώνησε, εἶπε: «Νῦν ἀπολύεις τὴν
δίχως ὕλη ὁλότελα, σὰν ἴσκιος ἀπὸ ἄνθρωπο. Κι᾿ ἀπὸ δούλην Σου, Δέσποτα, ὅτι εἶδον οἱ ὀφθαλμοί μου τὸ σω-
τὸν πολὺ τὸ φόβο μου ἔπεσα χάμω προύμυτος, καὶ τὴν τήριόν Σου. Τώρα ποὺ ἔλαβα τὴν ἄφεση τῶν ἁμαρτιῶν
παρακαλοῦσα νὰ μὲ βλογήση. Καὶ κείνη σήκωσε τὰ μου, ἂς πάγω ὅπου προστάξει ἡ παντοδυναμία Σου».
χέρια της καὶ τὰ μάτια της κ᾿ ἔκανε προσευχὴ μυστι-
κά, κ᾿ ὕστερα μοῦ εἶπε: «Ὁ Θεὸς νὰ σὲ ἐλεήση, Αὐτὰ εἶπε, κι ἀφοῦ σήκωσε τὰ χέρια της καὶ τὰ κράτησε
ἄνθρωπε τοῦ Θεοῦ, ποὺ Ἐκεῖνος σὲ ὡδήγησε σὲ μένα ὑψωμένα πολλὴ ὥρα, ἔκανε τὴν προσευχὴ τῆς νοερά. Κ᾿
τὴν τιποτένια, γιὰ νὰ σοῦ ἱστορήσω τὴ ζωή μου. ἐγὼ ἀφοῦ ἐπῆρα τὴν εὐχή της, ἔφυγα.
Μάθε λοιπὸν πὼς εἶμαι ἀπὸ ἕνα χωριὸ τῆς Μυτιλήνης Καθίσαμε στὸ νησὶ λίγες μέρες καὶ κάναμε καλὸ κυνήγι.
λεγόμενο Μήθυμνα, καλογραῖα τὴν τάξη, Θεοκτίστη Καὶ πρὶν νὰ φύγουμε, γύρισα πάλι στὴν ἐκκλησία, γιὰ
τὸ ὄνομα. Καὶ τὸν καιρὸ ποὺ ἤμουνα μικρή, τελευτή- νὰ πάρω τὴν εὐλογία τῆς ἁγίας Θεοκτίστης, γιὰ βοήθειά
σανε οἱ γονιοί μου. Τότε ἐγὼ ἐπῆγα σ᾿ ἕνα γυναικεῖο μου στὸ ταξίδι μας. Ἀλλά, μπαίνοντας μέσα στὴ ρεπια-
μοναστήρι καὶ κουρεύθηκα μοναχή. Καὶ σὰν ἤμουνα σμένη ἐκκλησιά, τὴν εἶδα νὰ κείτεται νεκρή, στὸν τόπο
δεκαοχτὼ χρονῶν, εἶχα πάει τὸ Πάσχα στὸ χωριό μου ποὺ τὴν εἶχα βρῆ πρωτύτερα, μὲ σταυρωμένα τὰ χέρια,
γιὰ νὰ δῶ μία ἀδελφὴ ποὺ εἶχα παντρεμένη. Καὶ τὴν καὶ τυλιγμένη μὲ τὸ φόρεμα ποὺ τῆς εἶχα δώσει. Τότε
ἴδια νύχτα ἤρθανε οἱ Ἄραβες ἀπὸ τὴν Κρήτη καὶ ἔπεσα καταγῆς, κλαίγοντας καὶ καταφιλώντας ἐκεῖνο τ᾿
σκλαβώσανε ὅλους τους χωριανούς μου, καὶ μαζί τους ἁγιασμένο καὶ παρθενικὸ καὶ ἄσπιλο λείψανο. Ἔπειτα
κ᾿ ἐμένα. Καὶ βάζοντάς μας στὰ καράβια τους, φύγαμε βγῆκα ἔξω καὶ φώναξα τοὺς συντρόφους μου, κι᾿ ἀφοῦ
ἀπὸ κεῖ καὶ φτάξαμε σὲ τοῦτο τὸ νησί. Σὰν ἀράξαμε, ὁ ἀνάψαμε κεριὰ καὶ λιβάνια καὶ ψάλλαμε τὴ νεκρώσιμη
ἀρχηγὸς τοὺς ὁ Νίσσυρης πρόσταξε νὰ μᾶς βγάλουνε ἀκολουθία, τὴ θάψαμε στὸν ἴδιο τόπο ποὺ τὴ βρήκαμε».
Έντυπο πνευματικής εσωτερικής καταγραφής Σελίδα 21
στε». «Με την ερημική ζωή;» Και έλεγαν: «Εμείς στις Σάρρα: «Στη φύση είμαι γυναίκα, όχι όμως και στον
ερήμους ζούμε». «Με τι λοιπόν φεύγετε;» Και είπαν: λογισμό».
«Τίποτε δεν μας νικάει παρά μόνο η ταπεινοφροσύνη». ***
Βλέπεις ότι η ταπεινοφροσύνη είναι ο νικητής των δαι- Είπε η αμμας Σάρρα: Εάν ζητήσω από τον Θεό, όλοι
μόνων; οι άνθρωποι να είναι αναπαυμένοι μαζί μου, θα βρεθώ
*** στην θύρα να βάζω μετάνοια στον καθένα. Προτιμώ
Έλεγε η αμμάς Θεοδώρα ότι ένας χριστιανός καθώς να προσεύχομαι να είναι η καρδιά μου καθαρή με
συζητούσε με έναν Μανιχαίο, του είπε: «Δώσε στο σώ- όλους.
μα τον νόμο του Θεού και θα γνωρίσεις το σώμα δια ***
μέσου του ίδιου του Δημιουργού του». Είπε επίσης στους αδελφούς: Εγώ έχω ανδρικό φρόνη-
*** μα, ενώ εσείς γυναικείο.
Ένας Γέροντας ρώτησε την αμμά Θεοδώρα: «Στην α- ***
νάσταση των νεκρών πως θα αναστηθούμε;» Εκείνη «Καλό είναι να κάνει κανείς ελεημοσύνη έστω και για
απάντησε: «Έχουμε ως εγγύηση τον Χριστό, που πέθα- τα μάτια των ανθρώπων. Γιατί και από ανθρωπαρέ-
νε για μας και αναστήθηκε, τον Θεό μας». σκεια αν γίνεται, φθάνει κατόπιν να γίνεται για ν’ αρέ-
σει στον Θεό».
Αμμάς Σάρρα
Αμμάς Συγκλητική
Πήγαν κάποτε στην αμμά Σάρρα μοναχοί από τη Σκή-
τη. Αυτή τους παρέθεσε πανέρι με φαγώσιμα· αλλά «Πολλοί αν και μένουν στο όρος, κάνουν αυτά που
εκείνοι άφησαν τα καλά και έφαγαν τα χαλασμένα. κάνουν και οι άνθρωποι των πόλεων και γι’ αυτό χά-
Τότε η αμμας τους είπε: «Πράγματι είστε μοναχοί της νονται. Γιατί είναι δυνατόν κάποιος να ζει μαζί με
Σκήτης». πολλούς, αλλά να μονάζει ως προς την εσωτερική διά-
*** θεση· και άλλος να μένει μόνος, αλλά με τη σκέψη να
Διηγούνταν για την αμμά Σάρρα ότι υπέμεινε δεκατρία ζει με πολλούς».
χρόνια σφοδρό πόλεμο από τον δαίμονα της πορνείας ***
και ποτέ δεν προσευχήθηκε για να απομακρυνθεί ο πό- «Αυτούς που πρωτοέρχονται στον Θεό τους περιμένει
λεμος, αλλά μόνο έλεγε: «Θεέ μου, δός μου δύναμη». αγώνας και κόπος πολύς· ύστερα όμως ακολουθεί
*** χαρά ανείπωτη.
Είπαν επίσης για την ίδια ότι κάποια φορά το πονηρό Όπως ακριβώς αυτοί που θέλουν ν’ ανάψουν φωτιά,
πνεύμα της πορνείας της επετέθη σφοδρότερα θυμίζο- στην αρχή καπνίζονται και τα μάτια τους δακρύζουν
ντάς της τα μάταια πράγματα του κόσμου αυτού. και κατόπιν πετυχαίνουν αυτό που θέλουν.
Αλλά αυτή ανυποχώρητη χάρις στο φόβο του Θεού και Και μάλιστα η Γραφή λέει, «ο Θεός μας είναι
την άσκησή της, ευθύς ανέβηκε στο δωμάτιό της να φωτιά που κατακαίει». Έτσι πρέπει κι εμείς τη θεϊκή
προσευχηθεί. Της παρουσιάζεται τότε το πνεύμα της φωτιά να την ανάψουμε μέσα μας με δάκρυα και κό-
πορνείας σωματικά και της λέει: «Εσύ με νίκησες, Σάρ- πο».
ρα». Κι εκείνη απαντά: «Δεν σε νίκησα εγώ, αλλά ο Δε- ***
σπότης μου Χριστός». «Εμείς που αναλάβαμε αυτήν την αποστολή (της μο-
*** ναχικής καθιερώσεως), πρέπει να κατέχουμε την άκρα
Έλεγαν για την αμμά Σάρρα ότι έμενε επί εξήντα χρό- σωφροσύνη. Βέβαια και στους κοσμικούς φαίνεται να
νια σε κελί πάνω από ένα ποτάμι και δεν έσκυψε ποτέ υπάρχει σωφροσύνη αλλά συνυπάρχει μ’ αυτήν και η
να το δει. αφροσύνη, γιατί μ’ όλες τις άλλες αισθήσεις αμαρτά-
*** νουν. Και μάλιστα βλέπουν άπρεπα και γελούν
Η αμμάς Σάρρα έστειλε το εξής μήνυμα στον αββά άτακτα».
Παφνούτιο: «Έκανες έργο Θεού που άφησες τον αδελ- ***
φό σου να εξευτελισθεί;» Και ο αββάς Παφνούτιος εί- «Όπως τα θανατηφόρα θηρία τα διώχνει το πιο ισχυρό
πε: «Επειδή πιστεύω ότι κάνω έργο Θεού, δεν μερολη- φαρμάκι, έτσι και τους αμαρτωλούς λογισμούς τους
πτώ χάριν κανενός». απομακρύνει η προσευχή που συνοδεύεται με τη νη-
*** στεία».
Δύο Γέροντες μεγάλοι αναχωρητές από τα μέρη του ***
Πηλουσίου ξεκίνησαν να πάνε στην αμμά Σάρρα. Κα- «Μη σε εξαπατήσει η καλοπέραση των πλουσίων κατά
θώς όμως πήγαιναν, είπαν μεταξύ τους: «Να ταπεινώ- κόσμον, σαν να έχει κάτι το χρήσιμο. Εκείνοι για πρό-
σουμε το γραΐδιο αυτό». σκαιρη ευχαρίστηση έχουν σε εκτίμηση τη μαγειρική
Όταν έφθασαν, της λένε: «Κοίταξε μην κάνεις υπερήφα- τέχνη. Και εσύ νηστεύοντας με το λιτό σου φαγητό να
νο λογισμό και πεις: Να σε μένα έρχονται οι αναχωρη-
τές, αν και είμαι γυναίκα». Και τους απαντά η αμμάς (Συνέχεια στην επόμενη σελίδα)
Σελίδα 24 Ε Ν ∆ Ο Ν
(Συνέχεια από τη προηγούμενη σελίδα ) Επιδιώκοντας την αρετή κραύγαζε τα ρήματα του αγίου
Δαβίδ που λέει: Φτωχός και πονεμένος είμαι εγώ. Και μ’
υπερακοντίζεις τη δική τους αφθονία στις τροφές. αυτό το ζευγάρι των θλίψεων θα γίνει τέλειος. Γιατί το
Γιατί η Αγία Γραφή λέει: Ψυχή που ζει μεσ’ στην αφ- διαβεβαιώνει: Μέσα στη θλίψη, έδωσες άνεση στην καρ-
θονία, περιφρονεί την κηρήθρα. Μη χορτάσεις ψωμί διά μου. Μ’ αυτά τα γυμνάσματα συμφέρει να ασκούμε
και δεν θα επιθυμήσεις κρασί». τις ψυχές μας, γιατί βλέπουμε να στέκει ο εχθρός απένα-
*** ντί μας».
Ρώτησαν τη μακαρία Συγκλητική εάν η ακτημοσύνη ***
είναι τέλειο αγαθό. Και απάντησε: «Πολύ - πολύ τέ- «Εάν μας ενοχλεί αρρώστια, ας μη λυπόμαστε, επειδή
λειο γι’ αυτούς που μπορούν. Αυτοί που ασκούν την εξαιτίας της αρρώστιας και της σωματικής κατάπτωσης
ακτημοσύνη, θλίβονται βέβαια ως προς τον φυσικό δεν αντέχουμε να σταθούμε ορθοί για προσευχή ή να
άνθρωπο, αλλά έχουν ανάπαυση ψυχική. ψάλλουμε με υψωμένη φωνή. Όλα αυτά τα κάμναμε για
Όπως ακριβώς τα ανθεκτικά ρούχα πατώντας τα και την νέκρωση των επιθυμιών. Άλλωστε η νηστεία και η
με δύναμη στρέφοντάς τα πλένονται και λευκαίνονται, χαμαικοιτία έχουν καθιερωθεί εξαιτίας των ηδονών. Αν
έτσι και η δυνατή ψυχή με τη θεληματική πτωχεία όλο λοιπόν η αρρώστια τις έχει καταστείλει, περιττεύει η
και περισσότερο ισχυροποιείται». συζήτηση. Και τι λέω περιττεύει; Τα καταστροφικά συ-
*** μπτώματα των ηδονών νεκρώνονται με την αρρώστια
«Εάν βρίσκεσαι σε κάποιο κοινόβιο, μην τ’ αφήσεις σαν μ’ ένα ανώτερο και δραστικότερο φάρμακο. Και να
να πας σ’ άλλον τόπο· σίγουρα θα βλαφτείς πολύ. η μεγάλη άσκηση: να υπομένουμε καρτερικά τις αρρώ-
Γιατί όπως το πτηνό που σηκώνεται από τα αυγά του, στιες και να αναπέμπουμε ύμνους ευχαριστίας στον Πα-
τα κάνει κλούβια και άγονα, το ίδιο και ο μοναχός ή η νάγαθο.
μοναχή που γυρνάει από τόπο σε τόπο, ψυχραίνεται Χάνουμε την όραση; Μην το φέρουμε βαριά. Γιατί χά-
και νεκρώνει η πίστη του». σαμε τα όργανα της απληστίας, ενώ με τα εσωτερικά
*** μάτια βλέπουμε σαν σε καθρέφτη τη δόξα του Κυρίου.
«Πολλές είναι οι ενέδρες που στήνει ο διάβολος. Με Χάσαμε την ακοή μας; Ας είμαστε ευγνώμονες που χά-
τη φτώχια δεν μπόρεσε να κλονίσει την ψυχή; Παρου- σαμε ολοκληρωτικά τα μάταια ακούσματα. Πάθανε τα
σιάζει τα πλούτη για να την δελεάσει. Με την κατα- χέρια μας; Έχουμε όμως τα εσωτερικά χέρια που είναι
φρόνια και τους εμπαιγμούς δεν έφερε αποτέλεσμα; έτοιμα για τον πόλεμο εναντίον του εχθρού. Εξουσιάζει
Προβάλλει τον έπαινο και τη δόξα. Με την υγεία νι- η αρρώστια όλο το σώμα; Στον μέσα άνθρωπο όμως η
κήθηκε; Αρρωσταίνει το σώμα. Μη μπορώντας λοι- υγεία αυξάνει όλο και περισσότερο».
πόν να εξαπατήσει με τα ευχάριστα μέσα, επιχειρεί να ***
εκτροχιάσει την ψυχή με τις αθέλητες δυσκολίες. Κα- «Σ’ αυτόν τον κόσμο όταν πέφτουμε σε κάποιο παρά-
τόπιν θείας παραχωρήσεως φέρνει στον άνθρωπο βα- πτωμα, μας ρίχνουν στη φυλακή έστω κι αν δεν το θέ-
ρύτατες αρρώστειες με σκοπό να μικροψυχήσει μέσα λουμε. Και εμείς ας φυλακίσουμε τον εαυτό μας για τις
σ’ αυτές τις δοκιμασίες και να θολώσει η αγάπη του αμαρτίες μας, ώστε η εκούσια προαίρεσή μας να μα-
για τον Θεό. Ακόμη και με υψηλό πυρετό καταβασα- ταιώσει τη μελλοντική κόλαση»
νίζει το σώμα και με ακατάσχετη δίψα το ταλαιπωρεί. ***
Αν λοιπόν τα υφίστασαι αυτά επειδή είσαι αμαρτω- «Όταν νηστεύεις, μη χρησιμοποιείς την αρρώστια σαν
λός, να ‘χεις υπόψιν σου πάντα την μελλοντική κόλα- πρόφαση· γιατί κι αυτούς που δεν νηστεύουν οι ίδιες
ση και το αιώνιο πυρ και τις τιμωρίες της κρίσεως και αρρώστιες πολλές φορές τους βρίσκουν.
δεν θα ολιγωρήσεις για τα παρόντα. Να χαίρεσαι μά- Άρχισες ένα καλό έργο; Μην το σταματάς, επειδή ο ε-
λιστα, που σε επισκέφθηκε ο Θεός· και να έχεις στα χθρός σου φέρνει εμπόδια. Αυτός θα παραιτηθεί βλέπο-
χείλη σου πάντοτε το ευλογημένο ρητό: Με διαπαιδα- ντας την υπομονή σου. Είναι γνωστό ότι αυτοί που ξεκι-
γώγησε ο Κύριος με διάφορες δοκιμασίες αλλά δεν με νούν να ταξιδέψουν στη θάλασσα, καταρχήν επωφελού-
παρέδωσε στον θάνατο. Ήσουν σιδερένιος αλλά με νται τον ευνοϊκό άνεμο ξεδιπλώνοντας τα πανιά, ξαφνι-
την φωτιά διώχνεις την σκουριά. κά όμως τους βρίσκει αντίθετος άνεμος. Αλλά οι ναύτες
Αν αντίθετα, αρρωστήσεις, ενώ είσαι δίκαιος, προχω- δεν ξαρματώνουν το καράβι, επειδή τους βρήκε ο ξαφνι-
ρείς από τα μεγάλα στα μεγαλύτερα. Είσαι χρυσός; κός άνεμος· περιμένουν λίγο ή ακόμη και παλεύοντας
Περνώντας όμως μέσα από τη φωτιά, θα γίνεις πιο με τη θύελλα συνεχίζουν το ταξίδι τους. Έτσι κι εμείς·
δόκιμος. Σου δόθηκε υπηρέτης του Σατανά να σου όταν μας βρει αντίθετος άνεμος, τον σταυρό θα τεντώ-
ταλαιπωρεί τη σάρκα; Να αγάλλεσαι. Δες με ποιόν σουμε για κατάρτι και άφοβα θα κάνουμε το ταξίδι
εξομοιώθηκες· έγινες άξιος της μερίδος του Παύλου. μας».
Δοκιμάζεσαι με πυρετό και ταλαιπωρείσαι με το ρί- ***
γος; Η αγία Γραφή λέει; Περάσαμε μέσα από φωτιά «Όπως ακριβώς ο θησαυρός όταν βγει στο φανερό λιγο-
και νερό, αλλά μας έβγαλες σε αναψυχή. Σε βρήκε το
πρώτο; Περίμενε το δεύτερο.
Έντυπο πνευματικής εσωτερικής καταγραφής Σελίδα 25
στεύει και τελικά εξαφανίζεται, κατά τον ίδιο τρόπο ται από τη συμμετρία. Όλη σου η ζωή ας είναι ένας κα-
και η αρετή, όταν γίνεται γνωστή και κοινοποιείται, νόνας νηστείας. Μη νηστεύσεις τέσσερες ή πέντε μέρες
χάνεται. Και όπως το κερί λιώνει, όταν πλησιάσει τη και την επόμενη καταλύσεις με αφθονία τροφών. Σε
φωτιά, το ίδιο και η ψυχή διασκορπίζεται από τους ε- κάθε περίπτωση η αμετρία είναι καταστρεπτική.
παίνους και χαλαρώνει». Όσο είσαι νέος και υγιής, νήστεψε· γιατί θα ‘ρθουν τα
*** γηρατειά μαζί με την αδυναμία. Όσο λοιπόν ακόμη έχεις
«Όπως δεν είναι δυνατόν συγχρόνως να έχουμε και το δυνάμεις, θησαύρισε εφόδια, για να βρεις ανάπαυση,
φυτό και τον σπόρο, έτσι είναι αδύνατο να παράγουμε όταν δεν θα μπορείς».
ουράνιο καρπό, όταν μας περιβάλλει η κοσμική δόξα». ***
*** «Όσο προοδεύουν οι αγωνιστές, τόσο και με ισχυρότερο
«Αυτοί που μαζεύουν τον υλικό πλούτο με κόπους και αντίπαλο έρχονται αντιμέτωποι».
κινδύνους στη θάλασσα, όταν έχουν κερδίσει πολλά, ***
επιθυμούν τα πιο πολλά. Μάλιστα αυτά που τα ‘χουν «Είναι γραμμένο: Να έχετε τη σύνεση που έχουν τα φίδια
στα χέρια τα θεωρούν σαν ένα τίποτε και επεκτείνο- και την ακεραιότητα που έχουν τα περιστέρια. Το να
νται σ’ εκείνα που δεν τα έχουν. Και εμείς αν και δεν έχετε τη σύνεση των φιδιών, έχει ειπωθεί με την έννοια
έχουμε τίποτε και από τα απαραίτητα που πρέπει να να μη μας διαφεύγουν οι επιθέσεις και τα τεχνάσματα
χαρακτηρίζουν τον μοναχό, τίποτε δεν επιθυμούμε να του διαβόλου· γιατί το όμοιο από το όμοιό του γίνεται
αποκτήσουμε για τον φόβο του Θεού». αμέσως αντιληπτό. Και η ακεραιότητα της περιστεράς
δηλώνει την καθαρότητα των ενεργειών μας».
*** ***
«Υπάρχει λύπη που ωφελεί και λύπη που προκαλεί «Να είμαστε άγρυπνοι στην ψυχή. γιατί από τις αισθή-
φθορά. Η χρήσιμη λύπη είναι για τα προσωπικά μας σεις μας, όσο κι αν δεν το θέλουμε, οι κλέφτες εισέρχο-
αμαρτήματα και για τις αδυναμίες του πλησίον. Συντε- νται. Πως μπορεί π.χ. ένα σπίτι, όταν έξω αρχίζει να
λεί επίσης η λύπη αυτή στο να μην αστοχήσει ο μονα- καπνίζει, να μη μαυρίσει από τον καπνό, εφόσον τα πα-
χός στην καλή του πρόθεση και στο να προσεγγίσει την ράθυρά του είναι ανοικτά;»
τέλεια αγαθότητα. ***
Είναι και η θλίψη που προέρχεται από το εχθρό, παρά- «Πρέπει πάντοτε να είμαστε οπλισμένοι εναντίον των
λογη πέρα ως πέρα, την οποία μάλιστα κάποιοι την δαιμόνων· γιατί και απ’ έξω έρχονται , αλλά και από
ονόμασαν ακηδία. Αυτό λοιπόν το πνεύμα της ακηδίας μέσα μας ξεκινούν. Και η ψυχή, όπως ακριβώς το καρά-
πρέπει να το απομακρύνουμε με προσευχή προπάντων βι, άλλοτε βουλιάζει από τις τρικυμίες, που ξεσηκώνει
και ψαλμωδία». έξω η θάλασσα, και άλλοτε από τα νερά που μαζεύονται
*** στο αμπάρι βυθίζεται και χάνεται.
«Είναι επικίνδυνο να διδάσκει κανείς, εάν δεν έχει Έτσι λοιπόν κι εμείς άλλοτε καταστρεφόμαστε από τις
φθάσει στα κατάλληλα μέτρα δια του πρακτικού βίου. αμαρτίες που εξωτερικά πραγματοποιούνται, και άλλοτε
Γιατί όπως ακριβώς, αν κάποιος έχει ετοιμόρροπο σπίτι χανόμαστε με τους λογισμούς που ξεκινούν από μέσα.
και δεχθεί φιλοξενούμενους, θα τους κάνει κακό με το Πρέπει λοιπόν να προσέχουμε και τις προκλήσεις των
ενδεχόμενο γκρέμισμα του σπιτιού, το ίδιο και όσοι ανθρώπων απ’ έξω, αλλά και τους λογισμούς, που ανα-
προηγουμένως δεν οικοδομούν τον εαυτό τους, προξε- βλύζουν από μέσα, να τους πετούμε έξω».
νούν απώλεια και σ’ αυτούς που έρχονται κοντά τους· ***
γιατί με τον λόγο τους προσκαλούν σε σωτηρία, αλλά «Τέκνα μου, όλοι γνωρίζουμε τον τρόπο να σωθούμε,
με το κακό παράδειγμα της ζωής τους βλάπτουν πολύ αλλά εξαιτίας της αμελείας μας μένουμε πίσω στη σω-
τους αγωνιστές». τηρία».
*** ***
«Καλό είναι να μην οργίζεται κανείς. Αν όμως συμβεί «Εδώ στη γη δεν μπορούμε να ζούμε αμέριμνοι. Γιατί η
να οργισθείς, ούτε μιας μέρας διάστημα δεν σου παρα- Γραφή λέει: Όποιος νομίζει ότι στέκεται καλά στα πόδια
χωρεί για το πόθος αυτός που είπε: Η δύση του ηλίου να του ας προσέχει μην πέσει. Δεν μας είναι φανερό τι θα
μη σας βρει ακόμη οργισμένους. Και εσύ λοιπόν περιμέ- συναντήσουμε στο πέλαγος της ζωής· διότι θάλασσα
νεις, ώσπου να δύσει όλη σου η ζωή; Γιατί μισείς αυ- χαρακτηρίσθηκε από τον ιεροψάλτη Δαβίδ η ζωή μας.
τόν που σε λύπησε, άνθρωπε; Δεν είναι αυτός που σε Αλλά στη θάλασσα άλλα μέρη είναι γεμάτα υφάλους,
έβλαψε αλλά ο διάβολος. Μίσησε την αρρώστια και όχι άλλα τρικυμισμένα και κάποια μέρη είναι και γαλήνια.
τον άρρωστο». Εμείς βέβαια πιστεύουμε ότι πλέουμε στα γαλήνια μέρη
*** της θάλασσας, ενώ οι κοσμικοί στα ταραγμένα. Εμείς
«Υπάρχει και άσκηση σκληρή, που υπαγορεύεται από επίσης πλέουμε με οδηγό τον Ήλιο της δικαιοσύνης.
τον εχθρό· και μάλιστα οι δικοί του μαθητές το κάνουν Ενδέχεται όμως πολλές φορές ο κοσμικός, που συναντά
αυτό. Πως λοιπόν να διακρίνουμε τη θεία και βασιλική φουρτούνα και σκοτάδι, μένοντας άγρυπνος να σώσει
άσκηση από την τυραννική και δαιμονική; Αυτό φαίνε- (Συνέχεια στην επόμενη σελίδα)
Σελίδα 26 Ε Ν ∆ Ο Ν
Η Ειρήνη ήταν το τρίτο παιδί της οικογενείας Πανά- χνά σε γράμματα προς τους οικείους της το υστερόγρα-
γου και Κατίγκως (το γένος Λαιμού) Πατέρα, γόνοι φο ήταν η γλυκειά υπόμνηση: «να μην ξεχνάμε την ευ-
και οι δύο των γνωστών εφοπλιστικών οικογενειών, οι χή».
οποίοι ανάθρεψαν και τα τρία παιδιά τους εν παιδεία
Στο πρόσωπό της ακτινοβολούσε μια μόνιμη ιλαρότητα
και νουθεσία Κυρίου. Η Ειρήνη ξεχώριζε από μικρή
και ειρήνη. Όση ταραχή και αν είχες μόλις την έβλεπες
για την αγάπη της στον Χριστό μας και την Εκκλησία
ειρήνευες. Η ζωή της ήταν γεμάτη από περιστατικά τα
Του και όταν φοιτούσε στα καθολικά σχολεία της Α-
οποία φανέρωναν το πνεύμα της θυσίας, της ταπεινο-
λεξάνδρειας και της Λωζάνης, αναδείχθηκε μια μικρή
φροσύνης, της ανυπόκριτης αγάπης προς όλους. Στα
ομολογήτρια της Ορθοδόξου Πίστεώς μας.
μάτια της ήταν χαραγμένη η αγάπη και η θυσία. Σε κοί-
Το 1952 δέχθηκε η οικογένεια την πρώτη επίσκεψη ταζε και διάβαζες μέσα «Πες μου ότι θέλεις να σου κά-
της παιδαγωγικής Χάριτος του Χριστού μας όταν αρ- νω». Ποτέ δεν είπε ότι πονούσε. Μέσα στους δυνατούς
ρώστησε ο πατέρας με τη νόσο του Hodgkins, και πόνους της ξεχνούσε τον εαυτό της και ζούσε τον πόνο
άρχισαν οι επισκέψεις στους μεγαλύτερους γιατρούς και τις δυσκολίες των άλλων. Το κρεβάτι του πόνου της,
της εποχής εκείνης. ήταν πηγή ελεημοσύνης πνευματικής και υλικής. Ποτέ
δεν κατέκρινε και όταν την επαινούσαν ασφάλιζε τον
Όταν το έμαθε η Ειρήνη, πληγώθηκε η παιδική καρδιά
εαυτό της με αυτομεμψία. Έλεγε συχνά:
της, αλλά προσπάθησε να μην το δείξει. Ευσπλαχνική
ψυχή καθώς ήταν θλιβόταν να βλέπει το στύλο της «Αχ! Τι θ’ ακούσω εγώ από τον Χριστό μου; Μόλις θα
οικογενείας να λυγίζει κάτω από τη δύναμη της θανα- με ιδεί θα μου πει: Εσύ απήλαυσες στη γη τα αγαθά
τηφόρου ασθενείας. Γονάτισε τότε και με όλη τη θέρ- σου».
μη της αθώας παιδικής ψυχής της προσευχήθηκε μυ-
Και όταν τη ρωτούσε η μητέρα της «γιατί θα στο πει
στικά στο Χριστό μας να λάβει αυτή την αρρώστια και
αυτό;» απαντούσε:
να γίνει καλά ο πατέρας της. Την προσευχή αυτή την
σφράγισε καλά μέσα στην καρδιά της και περίμενε να - Μανούλα μου, εγώ μόλις αρρωστήσω, αμέσως αερο-
δει αν δέχθηκε ο Ουράνιος Πατέρας τη θυσία της για πλάνο και πάμε στην Ελβετία για την πιο τέλεια θερα-
το σαρκικό πατέρα της. πεία. Δεν θυμάσαι όταν πηγαίναμε επισκέψεις σε νοσοκο-
μεία στην Ελλάδα που βλέπαμε τους ασθενείς στους δια-
Δεν πέρασαν παρά 15 μόνο μέρες και ένας υψηλός
δρόμους και δεν τους έδινε κανείς σημασία; Εκείνοι δεν
πυρετός την έριξε στο κρεβάτι του πόνου. Ήταν Οκτώ-
ήσαν άνθρωποι καλύτεροι από μένα; Τι λόγο θα δώσω
βριος του σχολικού έτους 1955 - 56 και παρακολου-
εγώ;»
θούσε τα μαθήματα της Α’ Λυκείου στο Αρσάκειο
Αθηνών. Ρωτούσε, για να βεβαιωθεί, τι αρρώστια είχε, Με αυτές τις σκέψεις ταπείνωνε τον εαυτό της.
αλλά της το έκρυβαν επιμελώς. Στη Ζυρίχη όταν συ- Μέσα σ’ αυτό το πνευματικό κλίμα, πήρε την απόφαση
ναντήθηκαν με τον διάσημο αιματολόγο Δόκτορα με την βοήθεια των πνευματικών πατέρων της να λάβει
Rhor, ο οποίος την ήξερε πολύ καλά και την αγαπού- το Μέγα και Αγγελικό Σχήμα, την νύκτα της 25ης προς
σε, εξεπλάγη και απορούσε, διότι καθώς έλεγε το νό- 26ην Οκτωβρίου του έτους 1960 κατά την διάρκεια α-
σημα αυτό δεν είναι ούτε μεταδοτικό, ούτε κληρονομι- γρυπνίας που έγινε στο παρεκκλήσιο του Ευαγγελισμού
κό. της οικίας τους στο Ψυχικό, με τον π. Φιλόθεο Ζερβάκο
Όταν έμαθε το 1958 στο Λονδίνο, τι αρρώστια είχε ως λειτουργό, τον π. Παντελεήμονα ως ιεροδιάκονο. Η
(από κάποιον Άγγλο γιατρό ο οποίος της έδωσε κατά Γερόντισσα Ματρώνα (ανιψιά του Οσίου π. Ιερωνύμου
λάθος τη διάγνωση στο χέρι) συζητούσε για το θάνατο του Σιμωνοπετρίτου) την ανεδέχθη, ενώ μαζί με τους
της, σαν να επρόκειτο για το γαμήλιο ταξίδι της. γονείς παρευρίσκοντο και το ευλαβές ζεύγος Δημήτριος
και Αγγελική Παναγοπούλου οι οποίοι της συμπαρα-
Σε όλη τη διάρκεια της ασθενείας της αντλούσε δύνα-
στάθηκαν πνευματικά στις δυσκολότερες στιγμές της
μη από τα άγια Μυστήρια της Εκκλησίας μας: Εξομο-
ασθενείας της.
λόγηση, άγια Ευχέλαια, συχνή Θεία Κοινωνία. Καθη-
μερινά, είτε στο σπίτι βρισκόταν είτε στην κλινική, Κατά την κουρά έλαβε το όνομα Ειρήνη Μυρτιδιώτισ-
έκανε τις ακολουθίες της (Εσπερινό - Απόδειπνο - Πα- σα, προς τιμήν της θαυματουργού Εικόνος της Παναγί-
ρακλήσεις) μελετούσε την Αγία Γραφή, βίους αγίων, ας μας, την οποίαν, βαθύτατα ευλαβείτο. Μετά τη μονα-
τη Φιλοκαλία στο πρωτότυπο και άλλα Πατερικά βι- χική κουρά, κατά έναν επιστημονικά ανεξήγητο τρόπο,
βλία. Με την καθοδήγηση του πνευματικού της μακα- διαπιστώθηκε μετά από αιματολογική εξέταση τελεία
ριστού π. Φιλοθέου Ζερβάκου και άλλων Αγιορειτών
πνευματικών, εξησκείτο στην ευχή του Ιησού και συ- (Συνέχεια στη σελίδα 30)
Σελίδα 28 Ε Ν ∆ Ο Ν