18 oktober 2018 , pag.
32
Genieten van verschillende scholen
De zzp’er doet –
langzaam – zijn
intrede in het ba-
sisonderwijs. Wat
zijn de voor- en
nadelen? En is het
een oplossing
voor het leraren-
tekort? ,,Ik doe
hetzelfde werk,
maar het voelt
anders.”
JOLIEN BENNEMA
I
n de Randstad wordt er met het
oplopende lerarentekort al vol-
op gebruik gemaakt van
zzp’ers, in de noordelijke pro-
vincies is het vaak nog een zeld-
zaamheid. Dat ziet ook Tineke de
Jong uit Sneek. Sinds januari staat ze
als freelance leerkracht – ook wel
flexleerkracht genoemd – voor de
klas. ,,Ik ken in Friesland nog drie
zzp’ers, maar in Drenthe en Gronin-
gen zijn er minder bij de website
flexleerkracht aangesloten”, vertelt
ze. ,,Ik denk dat dat te maken heeft
met het lerarentekort. In de Rand-
stad is dat tekort groter dan in het
Noorden. De meeste scholen be-
Freelance leerkracht Tineke de Jong: ,,Ik ben eigenlijk continu aan het werk geweest.’’
schikken hier nog over een redelijke,
flexibele schil.”
Eigenlijk kwam De Jong per toeval
als zzp’er voor de klas terecht. Na 24
jaar in het onderwijs, wilde ze samen
met haar man een gezinshuis op-
starten. Dat was bijna rond, maar
ging op het laatste moment niet
door. ,,Toen ben ik teruggegaan naar
mijn oude werkgever, maar daar
kon ik niet meer terecht. Ik was te
duur.”
Omdat ze ook de opleiding tot
kindercoach had gedaan, besloot ze
een eigen praktijk op te richten. Tot
iemand haar tipte over het bestaan
van freelance leerkrachten. ,,Ik had
er nog nooit van gehoord, maar het
leek me een mooie aanvulling op
mijn praktijk. Inmiddels sta ik 95
procent van de tijd voor de klas. Een
gouden tip, want ik was er zelf nooit
opgekomen.”
Een freelance leerkracht doet ei-
genlijk hetzelfde als een invalleer-
kracht. Het verschil is dat een flex-
leerkracht zzp’er en dus zelfstandig
ondernemer is. ,,Die combinatie
maakt het invallen veel leuker. Ik
haal mijn eigenwaarde uit mijn ei-
gen onderneming, kan zelf beslissen
of ik ja of nee zeg, kan actief nieuwe
klanten werven en kan mijn eigen
uren declareren. Ik doe hetzelfde
werk, maar het voelt anders.”
Nadat ze in januari was begonnen,
schreef ze alle onderwijsbesturen in
Friesland aan. Veel besturen gaven
EIGEN FOTO
aan het te duur te vinden of durfden
het door wet- en regelgeving niet
aan. ,,Maar vijf besturen zagen het
als een optie. Twee van hen hebben
er ook al gebruik van gemaakt. Ik
heb een heel goed eerste half jaar ge-
had. Ben eigenlijk continu aan het
werk geweest”, klinkt het tevreden.
Dat je flexibel moet zijn, bewijst
de werkplek van De Jong. ,,Na de zo-
mervakantie was het wat rustiger.
Toen ben ik verder gaan zoeken en
scholen met vacatures actief gaan
benaderen. Ik werk nu drie dagen in
de week in Veenendaal. Op zondag-
avond ga ik heen en op woensdag-
middag rij ik weer terug naar Sneek.
Ondertussen verblijf ik in een bed
and breakfast.”
‘Gouden tip,
want ik was
er zelf nooit
opgekomen’
Ze geniet vooral van de verschil-
lende scholen waar ze terechtkomt.
,,Ik werk nu op een NT2-school (Ne-
derlands als tweede taal, red.). Daar
had ik geen ervaring mee, maar nu
dus wel. Dat is prachtig. Door de ja-
ren heen heb ik op 31 verschillende
scholen gewerkt. Daar leer je ontzet-
tend veel van. Als ik ergens inval,
breng ik dan ook echt wat mee. Je
maakt telkens kennis met nieuwe
mensen en nieuwe werelden.”
Tegenstanders vinden dat zzp-
leerkrachten de schaarste uitbuiten,
wat zorgt voor flinke facturen voor
onderwijsbesturen. Daar is De Jong
het niet mee eens. ,,Niemand staat
met dollartekens in de ogen voor de
klas. Het gaat om een eerlijke ver-
goeding. Kinderen hebben dertien
weken vakantie, dan verdien ik
niets. Ik word niet doorbetaald bij
ziekte, krijg geen eindejaarsuitke-
ring en moet zelf sparen voor mijn
pensioen. Tegelijkertijd hebben be-
sturen geen verplichtingen of las-
ten. Mijn tarief scheelt zo niet veel
met de tarieven die ze betalen voor
hun vaste leerkrachten.”
Kunnen freelance leerkrachten
een oplossing vormen voor het lera-
rentekort? De Jong twijfelt. ,,Het kan
een oplossing zijn als de wetgeving
rondom contracten zo blijft. Nu
moet het onderwijs iedereen die een
bepaald aantal keren heeft ingeval-
len al voor vast aannemen. Ook
wordt het zo misschien aantrekkelij-
ker voor mensen die wel een pabo-
diploma hebben, maar wat anders
zijn gaan doen.”