You are on page 1of 6

KIMIA TERPADU 11

ANALISIS KALSIUM DALAM GiPSUM

BAB IV
HASIL VERIFIKASI METODA

4.1. Penentuan % Ca2+ metode kompleksometri (ind.EBT)

4.1.1. Reaksi :

Ca2+ (aq) + MgY- (aq) ↔ CaY2- (aq) + Mg2+


Mg2+ (aq) + HIn2- (aq) ↔ MgIn- (aq) + H+ (aq)
MgIn- (aq) + H2Y2- (aq) ↔ MgY2- (aq) + HIn2- (aq) + H+ (aq)
(merah anggur) (biru jelas)

4.1.2. Tabel titrasi kalsium dengan larutan EDTA 0,01 N

Skala/Titrasi ke 1 2
Volume akhir 34,38 mL 34,38 mL
Volume awal 0,00 mL 0,00 mL
Volume pemakaian 34,38 mL 34,38 mL
Warna TA Biru jelas Biru jelas

4.1.3. Perhitungan :

¤ Tabel Penimbangan Standar CaCO3


Berat alat + zat = 18,1644 g
Berat alat = 17,7644 g -
SMKN 13 BANDUNG

Berat zat = 0,4000 g

¤ mmol Ca2+ = (V.M) EDTA


= 34,38 mL x 0,01 M
= 0,3438 mmol
¤ Berat Ca2+ = mmol Ca2+ x BE Ca2+ x 250
25
KIMIA TERPADU 12
ANALISIS KALSIUM DALAM GiPSUM

= 0.3438 mmol x 40 x 10
= 137,52 mg

¤ % Ca2+ = Berat Ca2+ x 100%


Berat sampel
= 34,38 %

4.2. Penentuan %Ca metode permanganimetri

4.2.1. Reaksi :

8H+ + MnO4- + 5e- → Mn2+ + 4H2O x2


C2O42- → 2CO2 + 2e- x5
16H+ + 2MnO4- + 10e- → 2Mn2+ + 8 H2O
5C2O42- → 10 CO2 + 10e-
16H+ + 2MnO4- + 5C2O42- → 2Mn2+ + 8 H2O

4.2.2. Tabel titrasi kalsium dengan larutan KmnO4 0,0986 N

Skala/Titrasi ke 1 2 Blanko

Volume akhir 40,35 mL 40,30 mL 0,10 mL


Volume awal 0,00 mL 0,00 mL 0,00 mL
Volume pemakaian 40,35 mL 40,30 mL 0,10 mL
Warna TA MSM MSM MSM
SMKN 13 BANDUNG

*MSM = Merah Sangat Muda

4.2.3. Perhitungan :

¤ Tabel Penimbangan Standar CaCO3 (1)


Berat alat + zat = 20,1068 g
KIMIA TERPADU 13
ANALISIS KALSIUM DALAM GiPSUM

Berat alat = 18,1072 g -


Berat zat = 0,1996 g

¤ Tabel Penimbangan Standar CaCO3 (2)


Berat alat + zat = 17,8358 g
Berat alat = 17,6350 g -
Berat zat = 0,2008 g

Titrasi Pertama

¤ mek Ca2+ = mek KMnO4 – mek blanko


= (40,35 mL – 0,0986 N) – (0,1 mL . 0,0986 N)
= 3,97851 mek – 0,00986 mek
= 3,96865 mek

¤ Berat Ca2+ = mek Ca2+ x BE


= 3,96865 mek x 20
= 79,373 mg

¤ % Ca2+ = Berat Ca2+ x 100 %


Berat sampel
= 79,373 mg x 100 %
199,6 mg
= 39,69 %
SMKN 13 BANDUNG

Titrasi Kedua

¤ mek Ca2+ = mek KMnO4 – mek blanko


= (40,30 mL – 0,0986 N) – (0,1 mL . 0,0986 N)
KIMIA TERPADU 14
ANALISIS KALSIUM DALAM GiPSUM

= 3,97358 mek – 0,00986 mek


= 3,96372 mek

¤ Berat Ca2+ = mek Ca2+ x BE


= 3,96372 mek x 20
= 79,2744 mg

¤ % Ca2+ = Berat Ca2+ x 100 %


Berat sampel
= 79,2744 mg x 100 %
200,8 mg
= 39,48 %

4.3. Penentuan % Ca2+ metode Gravimetri

4.3.1. Reaksi :

Ca2+ + C2O42- → CaC2O4 (s)


CaC2O4 (s) → CaO + CO2

4.3.2. Tabel Penimbangan Standar CaCO3

Berat alat + zat = 12,1347 g


Berat alat = 11,9319 g -
SMKN 13 BANDUNG

Berat zat = 0,2026 g

4.3.3. Tabel Penimbangan Cawan Kosong Konstan

No Waktu Berat
KIMIA TERPADU 15
ANALISIS KALSIUM DALAM GiPSUM

1. 13.27 – 13.30 29,0429 g

2. 14.07 – 14.10 29,0427 g


3. 14.50 – 14.52 29,0427 g

4.3.4. Tabel Penimbangan Cawan dan Residu Konstan

No Waktu Berat

1. 10.47 – 10.50 29,2370 g

2. 11.27 – 11.30 29,2348 g


3. 12.07 – 12.10 29,2348 g

4.3.5. Data Penimbangan Residu

Berat cawan + residu konstan = 29,2348 g


Berat cawan konstan = 29,0427 g - _
Berat residu = 0,1921 g

4.3.6. Perhitungan :

¤ Berat Ca2+ = Ar Ca2+ x berat endapan


Mr CaO
= 40 x 0,1921 g
56
SMKN 13 BANDUNG

= 0,1372 g

¤ % Ca2+ = berat Ca2+ x 100 %


berat sampel
= 0,1372 g x 100 %
0,2026 g
= 67,72%
KIMIA TERPADU 16
ANALISIS KALSIUM DALAM GiPSUM

SMKN 13 BANDUNG

You might also like