• scholing voor professionals in onderwijs • op maat & overal in het land

aangeboden door Fontys OSO

Praktijkgerichte Scholing &

Training in gespecialiseerde
onderwijszorg

Een aanbod voor gespecialiseerde onderwijszorg

in speciale en reguliere scholen
Inhoud

Scholingsaanbod voor:
- Directies en Schoolbesturen ...................................2
- Schoolteams en Deelteams.....................................4
- Onderwijsassistenten en Klassenassistenten......18

- Autisme ..................................................................10
- Coaching en Begeleiding ......................................14
Welkom bij Fontys
Opleidingscentrum Speciale
Onderwijszorg

In deze brochure vindt u het aanbod van het Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijs-
zorg op het gebied van kortdurende (na)scholing en training. Het aanbod is gericht op het
verder professionaliseren van medewerkers in het speciaal onderwijs en van medewerkers in
het regulier onderwijs die met leerlingen werken die speciale onderwijszorg nodig hebben.
Praktijkgerichte scholing en training geven u de kans uw competenties verder te ontwikkelen
en daardoor met een nieuwe kijk de problemen van de dagelijkse praktijk tegemoet te
treden. U leert zaken uit uw praktijksituatie koppelen aan actuele theoretische inzichten.
Hierdoor ontstaan nieuwe inzichten die u en uw collega’s helpen bij het geven van goed
onderwijs, bij de begeleiding van leerlingen en bij het initiëren van schoolontwikkeling. Het
is gebleken dat goed geschoolde leerkrachten hun werk doen met meer zelfvertrouwen,
vanzelfsprekendheid en op een meer professionele manier.
Deskundige docenten met werkervaring in het onderwijsveld ondersteunen u hierbij.

U brengt uw scholingsbehoefte in beeld in overleg met Fontys OSO. De uitvoering ervan

vindt plaats op locatie, dus bij u op school. Dat kan dus op elke plaats in Nederland zijn.
Er is een scholings-/trainingsaanbod speciaal voor directies of besturen, voor schoolteams of
bepaalde delen daarvan en voor onderwijs-/klassenassistenten. Verder zijn er specifieke
mogelijkheden als het gaat over autisme en coaching/begeleiding.

Fontys OSO is uw ideale partner met het samenstellen en vormgeven van ‘passend onderwijs’.

Verder wijzen u op de mogelijkheid om samen met Fontys OSO een studiedag op maat
samen te stellen voor uw school, uw REC of regio.

Wij komen graag naar u toe om, samen met u, een scholingsplan op maat samen te stellen.

Johan Struik en Ans Buzzoni

Teamleiders WEC Fontys OSO
Directie en besturen
Contactpersoon: Y.SouisaVlam@fontys.nl
D01 Kwaliteitszorg

Doelgroep Inhoud Omvang

WEC-scholen Deze activiteiten zijn er op gericht een Studiedag voor een specifiek
systeem van kwaliteitszorg te implementeren onderdeel is mogelijk.
in de school. Dit kan bestaan uit meerdere Begeleiding dagdeel per week
onderdelen, maar gedurende één schooljaar
ook één van de onderdelen is mogelijk.
- Recente ontwikkelingen in het SO
- Kwaliteitszorgsysteem Prose
- IPB / ontw. competentieprofielen
- Oudertevredenheidsonderzoek
- Schoolplanontwikkeling

D02 Procesbegeleiding bij passend onderwijs

Doelgroep Inhoud Omvang

WEC-scholen Ontwikkelingen binnen het onderwijs vragen Dagdeel per week gedurende
om veranderingen en vernieuwingen. Met dit 2 jaar
traject wordt u ondersteund bij het realiseren
van passend onderwijs.

D03 Begeleiding bij beleids-, school-, organisatieontwikkeling

Doelgroep Inhoud Omvang

Besturen, en/of Medewerkers van Fontys OSO met de juiste Afhankelijk van vraag
directies van expertise en bekend met de ontwikkelingen
regulier en in het relevante onderwijsveld begeleiden u
speciaal onderwijs bij het ontwikkelen en implementeren van
beleid of te werken aan de school- of
organisatieontwikkeling.

3
Schoolteams/Deelteams
Contactpersoon: M.vandeWiel@fontys.nl
T01 Klassenmanagement

Doelgroep Inhoud Omvang

Leraren regulier De module klassenmanagement biedt de 8 bijeenkomsten van 3,5 uur
en speciaal mogelijkheid om aan de hand van de eigen
onderwijs. praktijksituatie het werken met de groep
kinderen beter en mogelijk anders te laten
verlopen.

T02 Samenwerking onderwijs en jeugdzorg

Doelgroep Inhoud Omvang

Intake- Eén kind, één plan. Doel is dat het onderwijs Afhankelijk van de omvang
functionarissen en samen met ouders en jeugdzorg komt tot een van de vraag
begeleiders van gezamenlijk handelingsplan. Men leert een
WEC-scholen gezamenlijke indicatiestelling op te stellen in
samenwerking met ouders en jeugdzorg.
- Kennis met betrekking tot
jeugdhulpverlening.
- Kennis met betrekking tot loyaliteit en
systeembenadering.
- Beleid binnen en buiten school
implementeren.

T03 Epilepsie

Doelgroep Inhoud Omvang

Leraren regulier De inhouden van deze bijeenkomsten bieden 5 dagdelen.
en speciaal de mogelijkheid om de basiskennis omtrent
onderwijs. epilepsie te verbeteren. Daarnaast wordt zeer
Ambulant- en nadrukkelijk gericht op een toepassing in de
intern begeleiders. praktijk.
Zorgcoördinatoren Voor deze activiteit is een afzonderlijke
voortgezet folder beschikbaar.
onderwijs

T04 Signaleren van kindermishandeling

Doelgroep Inhoud Omvang

Onderwijs- Leren signaleren van kindermishandeling in 5 bijeenkomsten
professionals onderwijs(Cerezo, Pos-Salvador) en beleid op
school ontwikkelen.

5
T05 Activerend coachen van leerlingen met ASS

Doelgroep Inhoud Omvang

Docenten VO Men wordt gericht op het op actieve wijze 5 bijeenkomsten
coachen van leerlingen met een autisme
spectrumstoornis, vooral daar waar het gaat
om het werken met open opdrachten. In de
bijeenkomsten komen daarbij gehanteerde
methodieken aan de orde en de wijze waarop
deze in de school geïmplementeerd kunnen
worden.

T06 Implementatie leerlingvolg- en plansysteem

Doelgroep Inhoud Omvang

WEC-scholen Implementeren van leerlingvolg- en Afhankelijk van grootte school
SBO-scholen plansysteem. De bijeenkomsten bieden en wijze van implementatie
PRO-scholen enerzijds de mogelijkheid om de (met/zonder pilotgroep/
V(S)O-scholen gehanteerde methodiek tegen het licht te stuurgroep, met/zonder
houden en te verbeteren en anderzijds wordt zelfstandig werken)
de automatisering en implementatie van de
methodiek aangepakt.

T07 Gedragsproblemen / omgaan met moeilijk gedrag

Doelgroep Inhoud Omvang

Leerkrachten en Vergroten kennis en handelingsbekwaamheid 2 lesdagen 8 uur of 4
IB-ers op reguliere bij het werken met leerlingen met bijeenkomsten
en speciale scholen gedragproblemen.
Inzicht in moeilijk gedrag, conflict-hantering,
Signaleringsplan. Mogelijke interventies.

Inbreng eigen casuïstiek

T08 Ontwikkelingsstoornissen

Doelgroep Inhoud Omvang

Leerkrachten en Vergroten kennis en handelings-bekwaamheid 6-12 bijeenkomsten
IB-ers op reguliere bij het werken met leerlingen met ADHD, afhankelijk van gewenste
en speciale scholen Autisme, Angststoornis, Depressie, NLD e.d. invulling

6
T09 Neuropsychologie

Doelgroep Inhoud Omvang

Leerkrachten en Vergroten kennis neuropsychologie en 6-12 bijeenkomsten
IB-ers op reguliere inzicht in neuropsychologische stoornissen afhankelijk van gewenste
en speciale scholen en de consequenties daarvan voor het invulling
onderwijs. Specifieke methodieken welke
gebaseerd zijn op neuropsychologische
theorieën passeren uiteraard ook de revue.

T010 Spel en spelbegeleiding

Doelgroep Inhoud Omvang

Leerkrachten en Inzicht en kennis omtrent spelobservaties en 4 bijeenkomsten
IB-ers op reguliere spelmogelijkheden
en speciale scholen

T011 Zeer ernstige ontwikkelingsbelemmeringen

Doelgroep Inhoud Omvang

Leerkrachten, Ontwikkelingskansen voor de kinderen die 6 bijeenkomsten
IB-ers de grootste belemmeringen hebben. Inzicht
WEC-scholen in de mogelijkheden en het bieden van
kansen.

T012 Cursus autisme

Doelgroep Inhoud Omvang

Opvoeders, Het theoretisch kader van autisme leren Cursus duurt van januari –
begeleiders en kennen, toepassen en vertalen naar de januari. 20 lesbijeenkomsten
hulpverleners van praktijk van het dagelijks handelen. van 4 uur.
mensen met Opzetten en uitvoeren van praktijkgericht
autisme. onderzoek met een eigen casus, gebaseerd op
het Curriculum van TEACCH.

Collegiale consultatie bij werk-vragen die

ontstaan bij het werken aan het onderzoek,
inbrengen en bespreken met medecursisten.

Leren reflecteren op de betekenis van autisme

op het eigen persoonlijk en interactief
functioneren.

7
T013 Interactie in de klas
Doelgroep Inhoud
Teams Deze nascholing gaat op concrete wijze, met
behulp van video-materiaal in, op
verschillende aspecten van effectief
leraargedrag in het omgaan met leerlingen.
Daarbij wordt het begrippenkader
gebruikt van SVIB.
De bedoeling is om samen met de cursisten
‘De Klas’ in beeld te brengen vanuit
leraarvaardigheden:
Hierbij kunt u denken aan:
- Hoe geef ik effectieve en interactieve
instructie?
- Hoe ga ik om met ‘lastige’ leerlingen?
- Hoe kan ik mijn klas goed managen?
8
Omvang
Afhankelijk van de vraag en
mogelijkheden van de school.
Tijdens de intake worden
afspraken gemaakt over het
onderwerp. Hierbij kan
gedacht worden aan b.v.
De begeleiding van
zorgleerlingen; Omgang met
moeilijke groepen; Coaching
van beginnende of
herintredende leraren of Het
implementeren van
onderwijsinnovaties, zoals
interactief/ probleemgestuurd
onderwijzen, zelfstandig
werken, samenwerkend leren,
enz.
9
 Autisme
Contactpersoon: G.Quak@fontys.nl
A01 Collegiale professionalisering bij autisme

Doelgroep Inhoud Omvang

Autisme- Het in de praktijk brengen van collegiale 6 bijeenkomsten van 4 uur
specialisten consultatie. Oefenen met verschillende (incl. pauze)
en andere intervisie werkvormen. Centraal staat het
professionals inbrengen van - en reflecteren op -
met een gedegen werkvragen die samenhangen met autisme.
kennis van Er wordt gewerkt met een schriftelijke
autisme voorbereiding en met reflectieverslagen.

A02 Video Interactie Training bij autisme

Doelgroep Inhoud Omvang

Autisme- Training in het gebruik van video-opnames bij 6 bijeenkomsten van 4 uur
specialisten eigen werkvragen rond autisme. De deelnemer (incl. pauze)
en andere moet beeldopnames kunnen inbrengen (in samenwerking met Fontys
professionals waarin hij zelf te zien is in contact met de Pedagogiek)
met een gedegen persoon met autisme.
kennis van Er wordt gewerkt met een schriftelijke
autisme voorbereiding en met reflectieverslagen.

A03 Collegiale professionalisering bij autisme met S-VIB

Doelgroep Inhoud Omvang

Professionals in Medewerkers die samen met hun collega’s
de speciale willen werken aan professionalisering in
onderwijszorg autisme.
Training in het gebruik van video-opnames
bij beeldvorming en eigen werkvragen rond
autisme. De deelnemer moet beeldopnames
kunnen inbrengen waarin hij zelf te zien is
in contact met de persoon met autisme.
Er wordt gewerkt met een schriftelijke
voorbereiding en met reflectieverslagen.
In overleg met de deelnemers
wordt een cyclus afgesproken
over een langere periode.
Introductie, 6x begeleid
bespreken van werkvragen
en opnames, tussentijdse
evaluatie, eind-evaluatie.
8 bijeenkomsten van 1,5 á 2
uur. Max. 5 deelnemers per
bijeenkomst. Er kan met meer-
dere teams en S-VIB docenten
tegelijk gewerkt worden.

11
A04 Psycho-educatieve begeleiding bij autisme

Doelgroep Inhoud Omvang

Autisme- Psycho-educatieve begeleiding voor mensen 1 lesdag 6 uur
specialisten met ASS komt in het raakvlak tussen
en andere begeleiding en psychologische behandeling.
professionals Mogelijkheden om dit toe te passen in de
met een gedegen dagelijkse begeleiding.
kennis van
autisme

T05 Activerend coachen van leerlingen met ASS

Doelgroep Inhoud Omvang

Docenten VO Men wordt gericht op het op actieve wijze 5 bijeenkomsten
coachen van leerlingen met een autisme
spectrumstoornis, vooral daar waar het gaat
om het werken met open opdrachten. In de
bijeenkomsten komen daarbij gehanteerde
methodieken aan de orde
en de wijze waarop deze in de school
geïmplementeerd kunnen worden.

K04 Autisme

Doelgroep Inhoud Omvang

Onderwijs- Cursus autisme, waarin de vele facetten van Afhankelijk van de vraag
assistenten op kenmerken, aanpak en begeleiding aan de
WEC-scholen orde komen.

12
13
Coaching / begeleiding
Contactpersoon: J.Wichers-Bots@fontys.nl
C01 Supervisie

Doelgroep Inhoud Omvang

Professionals uit In supervisie wordt gewerkt aan 15 bijeenkomsten
het werkveld van zelfvertrouwen en het professioneel
de speciale zelfverstaan van de supervisant. Supervisie is Groepssupervisie (3
onderwijszorg gericht op het leren geïntegreerd te personen) 2,5 uur, of triade
en/of (jeugd) functioneren in het beroep (2 personen) 2 uur, of
hulpverlening (beroepsdimensie). De supervisant wordt individuele supervisie 1 uur
uitgenodigd te reflecteren op zichzelf als per keer.
professional met aandacht voor de ethische
kanten van de beroeps-uitoefening.

Er wordt gewerkt met een schriftelijke

voorbereiding (werkinbreng) en reflectie-
verslagen.

C02 Intervisie

Doelgroep Inhoud Omvang

Groep van Professionals kunnen veel van elkaars 4 bijeenkomsten van 1,5 uur
medewerkers van praktijkervaringen leren. Intervisie is een
één school of systematische manier om dit te organiseren.
diverse scholen In de intervisiegroep wordt onder
met ongeveer professionele begeleiding met de
dezelfde incidentmethode gewerkt. De bedoeling is
taakinhoud dat de groep na enkele bijeenkomsten als
intervisiegroep zonder begeleiding verder
kan.

C03 Begeleidingtraject SVIB

Doelgroep Inhoud Omvang

Leraren die hun In overleg met de leraar maakt de SVIB- Afhankelijk van de vraag.
handelen willen begeleider opnames van kenmerkende
verbeteren. situaties die de leraar graag wil zien.
Vervolgens wordt gezocht naar patronen
in interactie, klassenmanagement en
didactiek. Gekeken wordt naar sterke
momenten:Waar ligt de sleutel tot de
oplossing? In het feedbackgesprek met de
leraar wordt dit gezamenlijk bekeken en
besproken.Veranderingsvoorstellen zijn
altijd praktisch, concreet en komen zoveel
mogelijk van de leraar zelf.

15
16
C04 VIA en Begeleide intervisie

Doelgroep Inhoud Omvang

Groepen Video Interactie Analyse(VIA) biedt concrete Afhankelijk van de vraag.
professionals die ondersteuning op maat in alle situaties waar
van en met elkaar communicatie een rol speelt. Dus ook buiten
willen leren de klassensituatie.Video kan als middel dienen
om schoolmanagers, zorgcoördinatoren,
intern begeleiders, ambulant begeleiders en
andere specialisten te helpen zicht te krijgen
op hun eigen gedrag in interactie met de
ander met wie zij in gesprek zijn.
Begeleide intervisie is een werkwijze
waarbij, met ondersteuning van een
ervaringsdeskundige, intervisie in praktijk
wordt gebracht.
In de begeleide intervisiebijeenkomsten
wordt gebruik gemaakt van opnames van de
deelnemers en wordt er in de groep een
analyse van de beelden gemaakt.
Deze werkwijze is uitermate geschikt om te
gebruiken in combinatie met de inhoud van
een teamgerichte nascholing of onderwijs-
innovatie. Het geeft de mogelijkheid om de
theorie praktisch te vertalen naar het
concrete handelen en dat aan elkaar te laten
zien.

17
 Klassen-/
onderwijsassistenten
Contactpersoon: J.Hoogveld@fontys.nl
K01 Opleiding lerarenondersteuner in (V)SO

Doelgroep Inhoud Omvang

Onderwijs- Volledige opleiding tot lerarenondersteuner 1 bijeenkomst per week
assistenten op SBO- gedurende 1 schooljaar.
en WEC-scholen

K02 Orthopedagogisch denken en handelen

Doelgroep Inhoud Omvang

Onderwijs- Inzicht, kennis en vaardigheden verbeteren 6 bijeenkomsten
assistenten op SBO- bij het orthopedagogisch handelen.
en WEC-scholen Aanpak van moeilijk gedrag of gedrag bij
specifieke stoornissen.

K03 Spel en spelbegeleiding

Doelgroep Inhoud Omvang

Onderwijs- Onderwijsassistenten op WEC-scholen 6 bijeenkomsten
assistenten op SBO- Inzicht in de mogelijkheden van spel en
en WEC-scholen spelen en welke rol het kan hebben bij de
ontwikkeling. Met behulp van (eigen)
praktijksituaties wordt het begeleiden van
spel aan een nauwkeurige analyse
onderworpen.

K04 Autisme

Doelgroep Inhoud Omvang

Onderwijs- Cursus autisme, waarin de vele facetten en 6 bijeenkomsten
assistenten op SBO- kenmerken, aanpak en begeleiding aan de
en WEC-scholen orde komen.

19
K05 Leren lezen

Doelgroep Inhoud Omvang

Onderwijs- Je krijgt de gelegenheid je inzicht en 5 bijeenkomsten
assistenten op SBO- vaardigheid in de begeleiding van lezen
en WEC-scholen uit te diepen.

K06 Rekenen

Doelgroep Inhoud Omvang

Onderwijs- Rekenen is doen.Vanuit het doen ontstaat een 5 bijeenkomsten
assistenten op SBO- wiskundig model. Je krijgt de gelegenheid je
en WEC-scholen te verdiepen in het proces van realistisch
rekenen en wiskunde beleven.

K07 Kinderpsychiatrische stoornissen

Doelgroep Inhoud Omvang

Onderwijs- Wanneer is probleemgedrag een stoornis? 6 bijeenkomsten
assistenten op SBO- Wat is eigenlijk normaal? Hoe werkt de
en WEC-scholen kinderpsychiatrie?
In deze module wordt uitgelegd hoe
kinderpsychiatrie werkt en de meest
voorkomende kinderpsychiatrische
stoornissen komen aan bod. Het is een
kennismaking met kinderpsychiatrische
syndromen en wat dat kan betekenen voor
kind en gezin en kind en school.

K08 Zeer ernstige ontwikkelingsbeperkingen

Doelgroep Inhoud Omvang

Onderwijs- Deze scholing is er op gericht goed met deze 6 bijeenkomsten
assistenten op SBO- doelgroep om te kunnen gaan. Door aan te
en WEC-scholen sluiten bij het niveau van het ernstig beperkte
kind (ontwikkelingsleeftijd van 0 tot 24
maanden) krijg je handreikingen om
zijn/haar ontwikkeling verder te stimuleren.
Een systematisch opgezet stimulerings-
programma biedt daarbij houvast.

20
Studiedagen
Door Fontys OSO worden in elk schooljaar enkele algemeen toegankelijke studiedagen georganiseerd. Zo
zijn de studiedagen voor klassenassistenten en die rondom het thema autisme jaarlijks drukbezocht. Door
afzonderlijke flyers wordt u regelmatig op de hoogte gehouden van deze studiedagen. Raadpleeg ook de
site www.onderwijszorgkalender.nl.

Boeken
Sinds enkele jaren verschijnen er bij Fontys OSO met enige regelmaat boeken. Boeken geschreven door
docenten die thuis zijn in de speciale onderwijszorg. Het betreft boeken met doorgaans praktijkgerichte
bijdragen over actuele zaken uit de speciale onderwijszorg. Meerdere boeken zijn verschenen bij
gelegenheid van een conferentie of studiedag of zijn het resultaat van jarenlange ervaring opgedaan
tijdens het uitvoeren en evalueren van een opleidingstraject of onderwijsvernieuwing. Op de website
www.fontysoso.nl/webshop vindt u de titels met de beschrijvingen.

Prijzen
De hierboven genoemde marktgerichte activiteiten worden op maat afgestemd op de wensen van de
school.Voor iedere uitvoering zal derhalve ook een offerte op maat worden uitgebracht, welke gebaseerd
zal zijn op de geldende tarieven van Fontys OSO. Een compleet dagdeeltarief bedraagt rond de € 850,00.

Informatie
Voor algemene vragen of vragen omtrent andere opleidingen kunt u terecht bij Ans Buzzoni
(A.Buzzoni@Fontys.nl) of Johan Struik (J.Struik@Fontys.nl).

Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg (OSO)

Onderwijsgebied Stappegoor
Prof. Goossenslaan,Tilburg

Postadres:
Postadres 90903
5000 GD Tilburg
t. 0877 877 133
f. 0877 875900
e. oso@fontys.nl

www.fontys.nl/oso
 www.fontys.nl/oso
Fontys Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg (OSO)

Onderwijsgebied Stappegoor

P r o f . G o o s s e n s l a a n , Ti l b u r g

Postadres:

Postbus 90903

5 0 0 0 G D Ti l b u r g

t. 0877 877 133

f. 0877 875900

e. oso@fontys.nl

13.M.1319.1.06