ΘΕΟΓΟΝΙΑ

FF
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
1 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

ΣΓΏΐΒΛΏ΢ ΚΧ΢ΣΏ΢
ΚΔΗΜΔΝΑ: ΑΠΟ WIKIPEDIA

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
2 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πεξηερόκελα
ΒΕ΢ΏΓΩΓΔ…………………………………………………………………………………10

ΚΒΦΏΛΏΕΟ 1ν : ΟΕ ΜΟΤ΢Β΢

Μμφζεξ ............................................................................................................................... 26
Καθθζυπδ ............................................................................................................................ 27
Βοηένπδ .............................................................................................................................. 28
Κθεζχ.................................................................................................................................. 28
Βναηχ ................................................................................................................................. 29
Μεθπμιέκδ ......................................................................................................................... 30
Πμθφικζα ............................................................................................................................ 31
Σενρζπυνδ........................................................................................................................... 32
Θάθεζα ................................................................................................................................ 32
Οονακία .............................................................................................................................. 33

ΚΒΦΏΛΏΕΟ 2ν: Δ 1ε ΓΒΝΕΏ ΣΩΝ ΘΒΩΝ
Θεμβμκία ............................................................................................................................. 34
Υάμξ ................................................................................................................................... 36
Γαία .................................................................................................................................... 36
Σάνηανμξ ............................................................................................................................ 37
Ένςξ ................................................................................................................................... 38
Ένεαμξ ................................................................................................................................ 39
Νολ ..................................................................................................................................... 39
Ώζεέναξ ............................................................................................................................... 40
Διένα ................................................................................................................................. 41
Οονακυξ.............................................................................................................................. 41
Oὔνεα ................................................................................................................................. 43
Πυκημξ ................................................................................................................................ 43
Σζηάκεξ................................................................................................................................ 44
Χηεακυξ .............................................................................................................................. 45
Σδεφξ.................................................................................................................................. 46
Κυζμξ .................................................................................................................................. 47
Φμίαδ .................................................................................................................................. 48
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
3 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Τπενίςκ .............................................................................................................................. 49
Βονοθάεζζα ....................................................................................................................... 49
Κνείμξ................................................................................................................................. 50
Εαπεηυξ................................................................................................................................ 50
Θέιζξ .................................................................................................................................. 51
Μκδιμζφκδ......................................................................................................................... 52
Κνυκμξ................................................................................................................................ 53
Ρέα...................................................................................................................................... 54
Άηθαξ .................................................................................................................................. 54
Πνμιδεέαξ .......................................................................................................................... 56
Βπζιδεέαξ ........................................................................................................................... 58
Μεκμίηζμξ ............................................................................................................................ 59
Ήθζμξ .................................................................................................................................. 59
΢εθήκδ ................................................................................................................................ 60
Δχξ..................................................................................................................................... 62
Κφηθςπεξ ........................................................................................................................... 64
Βηαηυβπεζνεξ....................................................................................................................... 65
Διϊνθ.................................................................................................................................. 66

ΚΒΦΏΛΏΕΟ 3ν: Δ 2ε ΓΒΝΕΏ ΣΩΝ ΘΒΩΝ
Όπκμξ ................................................................................................................................. 67
΋κεζνα ................................................................................................................................ 68
Γέναξ .................................................................................................................................. 68
Θάκαημξ .............................................................................................................................. 69
Ένζξ .................................................................................................................................... 70
Καηία.................................................................................................................................. 71
Αοζηοπία ............................................................................................................................. 71
Νέιεζζξ ............................................................................................................................... 72
Υανά................................................................................................................................... 73
Φζθία................................................................................................................................... 73
΢οιπυκζα............................................................................................................................. 73

ΚΒΦΏΛΏΕΟ 4ν: Δ 3ε ΓΒΝΕΏ ΣΩΝ ΘΒΩΝ
Οζ Αχδεηα εεμί ημο Οθφιπμο ............................................................................................. 74
Αίαξ .................................................................................................................................... 75

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
4 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ήνα .................................................................................................................................... 77
Πμζεζδχκαξ ........................................................................................................................ 79
Αήιδηνα ............................................................................................................................. 81
Βζηία .................................................................................................................................. 83
Ώθνμδίηδ ............................................................................................................................ 84
Ώπυθθςκ ............................................................................................................................. 86
Άνδξ ................................................................................................................................... 87
Άνηειζξ ............................................................................................................................... 88
Ώεδκά ................................................................................................................................. 89
Ήθαζζημξ ............................................................................................................................ 92
Βνιήξ ................................................................................................................................. 93
Άδδξ ................................................................................................................................... 96
Αζυκοζμξ ............................................................................................................................. 99
Βηάηδ................................................................................................................................ 102
Ήαδ .................................................................................................................................. 104
Εαζχ ................................................................................................................................. 105
Πάκαξ ............................................................................................................................... 106
Πενζεθυκδ........................................................................................................................ 107

ΚΒΦΏΛΏΕΟ 5ν: ΏΛΛΒ΢ ΘΒΟΣΔΣΒ΢ ΚΏΕ ΠΛΏ΢ΜΏΣΏ ΣΔ΢ ΒΛΛΔΝΕΚΔ΢
ΜΤΘΟΛΟΓΕΏ΢
Σοθχκ............................................................................................................................... 108
Έπζδκα .............................................................................................................................. 109
Γδνουκδξ .......................................................................................................................... 110
Λέςκ ηδξ Νειέαξ .............................................................................................................. 111
Υίιαζνα............................................................................................................................. 112
Κέναενμξ .......................................................................................................................... 113
Λάδςκαξ ........................................................................................................................... 114
΢θίββα .............................................................................................................................. 115
Λενκαία Όδνα .................................................................................................................. 116
Κέκηαονμξ ........................................................................................................................ 116
Μμίνεξ .............................................................................................................................. 118
΢ηφθθα.............................................................................................................................. 119
Υάνοαδδ ........................................................................................................................... 120
Λάιζα ............................................................................................................................... 121
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
5 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Σνίηςκαξ ........................................................................................................................... 122
Έιπμοζα ........................................................................................................................... 123
Πνςηέαξ ........................................................................................................................... 124
Νδνέαξ.............................................................................................................................. 125
Φυνηοξ ............................................................................................................................. 126
Γναίεξ ............................................................................................................................... 127
Βνζκφεξ ............................................................................................................................. 127
Μέδμοζα........................................................................................................................... 128
Γμνβυκεξ ........................................................................................................................... 129
΢εζνήκεξ ............................................................................................................................ 129
Βζπενίδεξ.......................................................................................................................... 131
Ώπεθχμξ ........................................................................................................................... 131
Θαφιαξ ............................................................................................................................. 133
Ίνζξ ................................................................................................................................... 134
Άνποζεξ ............................................................................................................................. 135
Νδνδίδεξ ........................................................................................................................... 136
Κίρκθ................................................................................................................................. 137
Άδςκζξ .............................................................................................................................. 139
Αάηηοθμζ ........................................................................................................................... 140
Κμονήηεξ .......................................................................................................................... 141
Σεθπίκεξ ............................................................................................................................ 142
Κμνφαακηεξ....................................................................................................................... 143
Κάαεζνμζ ........................................................................................................................... 144
΢άηονμζ ............................................................................................................................. 145
Υάνζηεξ ............................................................................................................................. 146
Βονοκυιδ.......................................................................................................................... 147
΍νεξ ................................................................................................................................. 148
Μκήιδ .............................................................................................................................. 149
Μεθέηδ ............................................................................................................................. 149
Ώμζδή ................................................................................................................................ 150
Λήδα ................................................................................................................................. 150
Μμνθέαξ ........................................................................................................................... 151
Σάθςξ ............................................................................................................................... 152
Πθμφημξ ............................................................................................................................ 153
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
6 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Βζνήκδ .............................................................................................................................. 153
Φαέεςκ ............................................................................................................................. 154
Μζκοάδεξ .......................................................................................................................... 154
Δθζάδεξ ............................................................................................................................. 155
Νφιθεξ ............................................................................................................................. 156
Αάθκδ ............................................................................................................................... 159
Βνιαθνυδζημξ ................................................................................................................... 159
Καθθζζηχ .......................................................................................................................... 160
Πθεζάδεξ ........................................................................................................................... 161
Φάκδξ ............................................................................................................................... 162
Ώζηθδπζυξ ........................................................................................................................ 163
Μήηζξ ................................................................................................................................ 165
Κέηνμπαξ .......................................................................................................................... 166
Λδηχ ................................................................................................................................ 167
Σζηουξ ............................................................................................................................... 169
ΐνζηυιανηζξ ...................................................................................................................... 170
Ώθςάδεξ ........................................................................................................................... 170
΢εζθδκμί ............................................................................................................................ 172
Πνίαπμξ ............................................................................................................................ 173
Ώιθζηνίηδ ......................................................................................................................... 173
Ώθηομκίδεξ ....................................................................................................................... 174
Ώίμθμξ .............................................................................................................................. 174
Βθζάθηδξ ........................................................................................................................... 175
΍ημξ μ Ώθςέςξ ................................................................................................................. 176
Ώζηναία ............................................................................................................................ 176
Βονοαία ............................................................................................................................ 177
Βςζθυνμξ ......................................................................................................................... 177
Έζπενμξ ............................................................................................................................ 178
Γέθονμξ ............................................................................................................................ 178
Νυημξ ................................................................................................................................ 179
Χνείεοζα ........................................................................................................................... 179
Σάκηαθμξ .......................................................................................................................... 180
Θέηζξ ................................................................................................................................. 181
Υάνςκ .............................................................................................................................. 183
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
7 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πήβαζμξ ........................................................................................................................... 184
΢ειέθδ .............................................................................................................................. 185
Εκχ .................................................................................................................................... 186
Ίαηπμξ ............................................................................................................................... 187
Πφκων .............................................................................................................................. 188
Μινϊταυροσ ..................................................................................................................... 189
Φοίνικασ ........................................................................................................................... 190
Καλυψϊ ............................................................................................................................ 192
Λαιςτρυγόνεσ.................................................................................................................... 193
Φιμθ ................................................................................................................................ 193
Τγιεία................................................................................................................................ 194
Σφχθ .................................................................................................................................. 195
Ναϊάδεσ ............................................................................................................................ 196
Λαςϊ ................................................................................................................................. 197
Πανάκεια .......................................................................................................................... 198
Αίγλθ................................................................................................................................. 199
Αντζρωσ ............................................................................................................................ 200
Πεικϊ ............................................................................................................................... 201
Μμεροσ ............................................................................................................................... 201
Ηαγρεφσ ............................................................................................................................ 202
Τμζναιοσ ........................................................................................................................... 203
Πόκοσ ............................................................................................................................... 204
Μαία................................................................................................................................. 205
Εγκζλαδοσ ......................................................................................................................... 206
Χείρων .............................................................................................................................. 207
Θχϊ................................................................................................................................... 209
Γανυμιδθσ ........................................................................................................................ 211
Ιβθ ................................................................................................................................... 212
Νίκθ .................................................................................................................................. 213
΢τυμφαλίδεσ Όρνικεσ ........................................................................................................ 214
Βία .................................................................................................................................... 214
Κράτοσ .............................................................................................................................. 214
Δείμοσ............................................................................................................................... 215
Φόβοσ ............................................................................................................................... 216
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
8 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Λαπίκεσ ............................................................................................................................ 217

ΚΒΦΏΛΏΕΟ 6ν: ΔΡΩΒ΢ ΚΏΕ ΠΡΟ΢ΩΠΏ ΣΔ΢ ΒΛΛΔΝΕΚΔ΢ ΜΤΘΟΛΟΓΕΏ΢
Κάδιμξ ............................................................................................................................. 218
Ώνιμκία ............................................................................................................................ 219
Αζυζημονμζ ....................................................................................................................... 220
Αακαυξ .............................................................................................................................. 221
Πενζέαξ ............................................................................................................................ 223
Πέθμπαξ ............................................................................................................................ 226
Εππμδάιεζα ημο Οζκμιάμο ................................................................................................. 227
΢αθιςκέαξ ........................................................................................................................ 228
Μεθακίππδ ........................................................................................................................ 228
Σονχ................................................................................................................................. 229
ΐεθθενμθυκηδξ ................................................................................................................. 230
Φνίλμξ ηαζ Έθθδ ............................................................................................................... 231
Οζδίπμδαξ.......................................................................................................................... 232
Μεθέαβνμξ ........................................................................................................................ 234
Ώηαθάκηδ .......................................................................................................................... 235
Δναηθήξ ........................................................................................................................... 237
Άεθμζ ημο Δναηθή ............................................................................................................ 239
Ώιαγυκεξ .......................................................................................................................... 241
Αδζάκεζνα.......................................................................................................................... 242
Βνεπεέαξ ........................................................................................................................... 243
Θδζέαξ ............................................................................................................................. 245
Εάζμκαξ ............................................................................................................................. 249
Μήδεζα ............................................................................................................................. 252
Βονοδίηδ........................................................................................................................... 253
Σδνέαξ .............................................................................................................................. 254
Βφιμθπμξ .......................................................................................................................... 254
Ώιθζάναμξ ........................................................................................................................ 256
Πμθοκείηδξ ....................................................................................................................... 258
Βηεμηθήξ ........................................................................................................................... 258
Ώκηζβυκδ ........................................................................................................................... 259
Κνέμκηαξ .......................................................................................................................... 259
Ώηνέαξ .............................................................................................................................. 261
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
9 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Βθέκδ ................................................................................................................................ 263
Ώπζθθέαξ ........................................................................................................................... 264
Ώβαιέικμκαξ .................................................................................................................... 265
Μεκέθαμξ .......................................................................................................................... 266
Νέζηςν ............................................................................................................................. 268
Οδοζζέαξ.......................................................................................................................... 268
Αζμιήδδξ........................................................................................................................... 269
Ώίαξ μ Σεθαιχκζμξ ............................................................................................................ 270
Εδμιεκέαξ .......................................................................................................................... 271
Φζθμηηήηδξ ....................................................................................................................... 272
Πάηνμηθμξ ........................................................................................................................ 272
Πνςηεζίθαμξ ..................................................................................................................... 273
Εθζβέκεζα ........................................................................................................................... 274
Ονέζηδξ ............................................................................................................................ 275
Κθοηαζικήζηνα ................................................................................................................. 277
Νεμπηυθειμξ ..................................................................................................................... 278
Έηημναξ ............................................................................................................................ 279
Πάνζξ ................................................................................................................................ 280
Ώκδνμιάπδ ....................................................................................................................... 281
Ώζηοάκαλ .......................................................................................................................... 282
Πνίαιμξ ............................................................................................................................ 283
Βηάαδ ............................................................................................................................... 283
Καζζάκδνα ....................................................................................................................... 284
΢ανπδδυκαξ ...................................................................................................................... 285
Ώοηυθοημξ ........................................................................................................................ 286
Ο Λαμηυςκ ηαζ μζ βζμζ ημο ................................................................................................ 287
Κάθπαξ ............................................................................................................................. 288
Σεζνεζίαξ .......................................................................................................................... 290
Υνφζδξ ............................................................................................................................. 291
Υνοζδίδα .......................................................................................................................... 292
ΐνζζδίδα ........................................................................................................................... 292
Ξάκεμξ .............................................................................................................................. 293
ΐαθίμξ .............................................................................................................................. 293
Σεφηνμξ ............................................................................................................................ 293
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
10 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ώζκείαξ .............................................................................................................................. 294
Ώκηήκμναξ ........................................................................................................................ 295
Ποβιαθίςκ ........................................................................................................................ 296
Ώβπίζδξ............................................................................................................................. 297
Λήδα ................................................................................................................................. 298
Βονχπδ ............................................................................................................................. 299
Αακάδ ............................................................................................................................... 300
Ώκδνμιέδα ........................................................................................................................ 301
Ονθέαξ ............................................................................................................................. 302
Μφεμξ ημο Ίηανμο ηαζ ημο Ααίδαθμο ................................................................................ 305
Νζυαδ ................................................................................................................................ 306
Ώζηενία ............................................................................................................................ 307
Ώηηαίςκαξ ........................................................................................................................ 308
Νζμαίδεξ ............................................................................................................................ 308
Ελίςκ ................................................................................................................................. 309
Βκδοιίςκαξ....................................................................................................................... 310
Κέθαθμξ ........................................................................................................................... 311
Μέικςκ ............................................................................................................................ 312
Χνίςκ ............................................................................................................................... 312
Πακδχνα........................................................................................................................... 313
΢ίζοθμξ ............................................................................................................................ 316
Πδθέαξ.............................................................................................................................. 317
Σνζπηυθειμξ ...................................................................................................................... 318
Ώνζάδκδ ............................................................................................................................ 319
Ναυςικά............................................................................................................................ 320
Αλκίνοοσ ........................................................................................................................... 321
Δθμόδοκοσ........................................................................................................................ 322
Αντίνοοσ............................................................................................................................ 322
Ευρφμαχοσ ........................................................................................................................ 323
Άργοσ ................................................................................................................................ 323
Άντιφοσ ............................................................................................................................. 323
Ελπινωρ ........................................................................................................................... 324
Ευρφλοχοσ ........................................................................................................................ 324
Μζντωρ ............................................................................................................................ 324
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
11 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πολίτθσ ............................................................................................................................. 325
Πθνελόπθ ......................................................................................................................... 325
Σθλζμαχοσ ........................................................................................................................ 326
Λαζρτθσ ............................................................................................................................ 327
Αντίκλεια .......................................................................................................................... 328
Εφμαιοσ ............................................................................................................................ 328
Ευρφκλεια ......................................................................................................................... 329
Δαναΐδεσ........................................................................................................................... 330
Δευκαλίων ........................................................................................................................ 331
Δθμοφϊν ο Κθςζωσ .......................................................................................................... 332
Λππολφτθ ........................................................................................................................... 336
Φαίδρα ............................................................................................................................. 337
Παςιφάθ ........................................................................................................................... 338
Μίνωασ ............................................................................................................................. 339
Τάκινκοσ ........................................................................................................................... 342
Διδϊ ................................................................................................................................. 343
Λυκάων τθσ Αρκαδίασ ....................................................................................................... 344
Πελαςγόσ .......................................................................................................................... 345
Αμφίλοχοσ ........................................................................................................................ 346
Σαλαόσ .............................................................................................................................. 347
Άδραςτοσ .......................................................................................................................... 347
΢κζνελοσ του Καπανζωσ.................................................................................................... 349
Μελάμποδασ .................................................................................................................... 349
Συνδάρεωσ........................................................................................................................ 350
Νάρκιςςοσ ........................................................................................................................ 351
Προκροφςτθσ .................................................................................................................... 352

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
12 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

ΔΗΣΑΓΩΓΖ

Με ημκ υνμ ειιεληθή κπζνινγία εκκμμφιε υθμ ημ πθέβια ηςκ ιφεςκ πμο
ζπεηίγμκηαζ ιε ηδκ οπυεεζδ ηδξ εθθδκζηυηδηαξ, έηζζ υπςξ πανμοζζάγμκηαζ ζηα
ηείιεκα ηδξ Ώνπαζμεθθδκζηήξ ή ΐογακηζκήξ βναιιαηείαξ. Χξ εθθδκζηή ιοεμθμβία
μνίγεηαζ επίζδξ δ αθήβδζδ ηςκ ζζημνζχκ πμο δδιζμονβήεδηακ απυ ημοξ ανπαίμοξ
Έθθδκεξ, ηαζ αθμνμφζακ ημοξ εεμφξ ηαζ ημοξ ήνςεξ ημοξ, ηδ θφζδ ημο ηυζιμο ηαζ
ηζξ ηεθεημονβζηέξ πναηηζηέξ θαηνείαξ ημοξ.
Οζ ζφβπνμκμζ ιεθεηδηέξ ακαθένμκηαζ ζημοξ ιφεμοξ ηαζ ημοξ ιεθεημφκ ζε ιία
πνμζπάεεζα κα ηαηακμήζμοκ ημοξ ενδζηεοηζημφξ ηαζ πμθζηζημφξ εεζιμφξ ηςκ
ανπαίςκ Βθθήκςκ ηαζ βεκζηά ημκ ανπαίμ εθθδκζηυ πμθζηζζιυ. Οζ πνμκμθμβζηά
ιεηαβεκέζηενμζ υιςξ ιφεμζ εκηάζζμκηαζ ζοκήεςξ ζημοξ πχνμοξ επζηνάηεζαξ ηδξ
Λαμβναθίαξ ηαζ δεκ αθμνμφκ ζηδ ιοεμθμβία ιε ηδ ζηεκή έκκμζα ημο υνμο.
Δ εθθδκζηή ιοεμθμβία ζοκίζηαηαζ, ηαηά έκα ιένμξ, απυ ιζα ιεβάθδ ζοθθμβή
αθδβδιάηςκ πμο ελδβμφκ ηδκ πνμέθεοζδ ημο ηυζιμο ηαζ ελζζημνμφκ ηδ γςή ηαζ ηζξ
πενζπέηεζεξ ιζαξ εονείαξ πμζηζθίαξ εεχκ, δνχςκ, δνςίδςκ ηαζ άθθςκ ιοεμθμβζηχκ
πθαζιάηςκ. Ώοηέξ μζ ζζημνίεξ ανπζηά δζαιμνθχεδηακ ηαζ ζηδ ζοκέπεζα δζαδυεδηακ
απυ ηδκ πνμθμνζηή-πμζδηζηή πανάδμζδ ηαζ βζα αοηυ μζ εθθδκζημί ιφεμζ είκαζ βκςζημί
ζήιενα πνχηζζηα απυ ηδκ εθθδκζηή θμβμηεπκία. Οζ παθαζυηενεξ βκςζηέξ
θμβμηεπκζηέξ πδβέξ, είκαζ ηα επζηά πμζήιαηα Εθζάδα ηαζ Οδφζζεζα ημο Οιήνμο, πμο
εζηζάγμοκ ζηα βεβμκυηα πμο πενζαάθθμοκ ημκ ηνςζηυ πυθειμ. Έπεζηα δφμ πμζήιαηα
απυ ημκ Δζίμδμ, δ Θεμβμκία ηαζ ημ Ένβα ηαζ Διέναζ, πενζέπμοκ πμθθέξ πενζβναθέξ
βζα ηδ βέκεζδ ημο ηυζιμο, ηδ δζαδμπή ηςκ εείςκ ηοαενκδηχκ, ηδ δζαδμπή ηςκ
ακενχπζκςκ επμπχκ, ηδκ πνμέθεοζδ ηδξ ακενχπζκδξ εθίρεςξ ηαζ ηςκ εοζζαζηζηχκ
πναηηζηχκ. Αζάθμνμζ ιφεμζ έπμοκ επίζδξ ζοκηδνδεεί απυ: μιδνζημφξ φικμοξ,
ηιήιαηα πμζδιάηςκ ημο επζημφ ηφηθμο, θονζηά πμζήιαηα, ένβα ηναβςδχκ ημο 5μο
αζχκα π.Υ., βναθέξ ηςκ ιεθεηδηχκ ηαζ ηςκ πμζδηχκ ηδξ εθθδκζζηζηήξ πενζυδμο ηαζ
ηείιεκα απυ ζοββναθείξ ηςκ νςιασηχκ πνυκςκ, υπςξ ημο Πθμφηανπμο ηαζ ημο
Παοζακία.
Σα ικδιεζαηά ζημζπεία ζηζξ Μοηήκεξ ηαζ ηδκ Μζκςζηή Κνήηδ αμήεδζακ ζηδκ
επίθοζδ πμθθχκ ενςηδιάηςκ πμο πνμέηοπηακ απυ ηα μιδνζηά έπδ ηαζ πμνήβδζακ
ανπαζμθμβζηέξ απμδείλεζξ βζα πμθθέξ απυ ηζξ ιοεμθμβζηέξ θεπημιένεζεξ πμο αθμνμφκ
ημοξ Θεμφξ ηαζ ημοξ ήνςεξ. Δ εθθδκζηή ιοεμθμβία απεζημκίζηδηε επίζδξ ζε
πεζνμπμίδηα ακηζηείιεκα. Σα βεςιεηνζηά ζπέδζα ζηδκ αββεζμπθαζηζηή ημο 8μο αζχκα
π.Υ απεζημκίγμοκ ζηδκέξ απυ ημκ ηνςζηυ ηφηθμ, ηαεχξ επίζδξ ηαζ ηζξ πενζπέηεζεξ ημο
Δναηθή. ΢ηδκ ανπασηή, ηθαζζζηή ηαζ εθθδκζζηζηή πενίμδμ, μζ μιδνζηέξ ηαζ δζάθμνεξ
άθθεξ ιοεμθμβζηέξ ζηδκέξ ζοιπθδνχκμοκ ηα οπάνπμκηα θμβμηεπκζηά ζημζπεία.
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
13 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Δ εθθδκζηή ιοεμθμβία είπε εηηεκή επζννμή ζημκ πμθζηζζιυ, ηζξ ηέπκεξ ηαζ ηδ
θμβμηεπκία ημο δοηζημφ πμθζηζζιμφ ηαζ παναιέκεζ ιένμξ ηδξ δοηζηήξ ηθδνμκμιζάξ.
Βίκαζ έκα ιένμξ ημο εηπαζδεοηζημφ ηφηθμο απυ ηδκ παζδζηή δθζηία, εκχ μζ πμζδηέξ
ηαζ μζ ηαθθζηέπκεξ απυ ημοξ ανπαίμοξ πνυκμοξ ιέπνζ ζήιενα έπμοκ ακηθήζεζ
έιπκεοζδ απυ ηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία ηαζ έπμοκ ακαηαθφρεζ ζφβπνμκεξ έκκμζεξ ηαζ
ζπεηζηυηδηα ζηα ηθαζζζηά ιοεμθμβζηά εέιαηα.

Πεγέο ηεο ειιεληθήο κπζνινγίαο
Δ εθθδκζηή ιοεμθμβία είκαζ ζήιενα βκςζηή πνχηζζηα απυ ηδκ εθθδκζηή θμβμηεπκία.
Βηηυξ απυ ηζξ βναπηέξ πδβέξ, οπάνπμοκ ιοεζηέξ ιμνθέξ μπηζημπμζδιέκεξ ζε δζάθμνα
ιέζα πμο πνμκμθμβμφκηαζ απυ ηδ βεςιεηνζηή πενίμδμ (900-800 π.Υ.) ηαζ έπεζηα.
Λνγνηερληθέο πεγέο

Δ ιοεζηή αθήβδζδ είκαζ ηονίανπδ ζπεδυκ ζε ηάεε ιμνθή ηδξ εθθδκζηήξ θμβμηεπκίαξ.
Βκημφημζξ, ημ ιμκαδζηυ ιοεμβναθζηυ εβπεζνίδζμ πμο επέγδζε απυ ηδκ ανπαζυηδηα
είκαζ δ ΐζαθζμεήηδ ημο Ώπμθθυδςνμο, δ μπμία πνμζπαεεί κα ζοκδοάζεζ ηζξ
ακηζθαηζηέξ ζζημνίεξ ηςκ πμζδηχκ ηαζ κα πανάζπεζ ιζα εκζαία εηδμπή ηδξ
παναδμζζαηήξ εθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ.
Μεηαλφ ηςκ θμβμηεπκζηχκ πδβχκ, πνμκμθμβζηά πνχηα, είκαζ ηα δφμ επζηά πμζήιαηα
ημο Οιήνμο, δ Εθζάδα ηαζ δ Οδφζζεζα. Οζ Οιδνζημί Όικμζ, πανά ημ υκμιά ημοξ, δεκ
έπμοκ ηαιία ζπέζδ ιε ημκ ΋ιδνμ. Άθθμζ πμζδηέξ μθμηθήνςζακ ημκ ζοβηεηνζιέκμ
επζηυ ηφηθμ ιε ιζηνυηενα πμζήιαηα, αθθά ηα πενζζζυηενα δεκ έπμοκ δζαζςεεί. Ο
Δζίμδμξ, έκαξ ζφβπνμκμξ ημο Οιήνμο, ηαηαεέηεζ ζηδ Θεμβμκία (πνμέθεοζδ ηςκ
Θεχκ) ηδκ πθδνέζηενδ ηαηαβναθή ηςκ πνχζιςκ εθθδκζηχκ ιφεςκ. Οζ ιφεμζ ηδξ
Θεμβμκίαξ, πμο δζαιυνθςζακ ηζξ θασηέξ δμλαζίεξ, πνμζπαεμφκ κα ενιδκεφζμοκ ηδ
δδιζμονβία ημο ηυζιμο, ηδκ πνμέθεοζδ ηςκ Θεχκ, ηςκ ηζηάκςκ, ηςκ βζβάκηςκ ηαζ
ημκ ζπδιαηζζιυ ηςκ βεκεαθμβζχκ. ΢ημ Ένβα ηαζ Διέναζ ημο Δζίμδμο, έκα δζδαηηζηυ
πμίδια βζα ηδ αβνμηζηή γςή, πενζθαιαάκεζ επίζδξ ημοξ ιφεμοξ ημο Πνμιδεέα, ηδξ
Πακδχναξ ηαζ ηςκ ηεζζάνςκ επμπχκ. Ο πμζδηήξ δίκεζ ζοιαμοθέξ χζηε κα επζαζχζεζξ
ζε έκακ επζηίκδοκμ ηυζιμ πμο ηαείζηαηαζ αηυια πζμ επζηίκδοκμξ απυ ημοξ Θεμφξ.
Οζ θονζημί πμζδηέξ ειπκέμκηακ ζοπκά απυ ιφεμοξ, αθθά δ ααειζαία επελενβαζία
ιεηέηνεπε ηα ένβα ζε θζβυηενμ αθδβδιαηζηά ηαζ πενζζζυηενμ οπαζκζηηζηά. ΢ακ
απμηέθεζια, μ Πίκδανμξ, μ ΐαηποθίδδξ, μ ΢ζιςκίδδξ, ηαζ μζ αμοημθζημί πμζδηέξ,
υπςξ μ Θευηνζημξ ηαζ μ ΐίςκ, πανέπμοκ ιειμκςιέκα ιοεμθμβζηά βεβμκυηα ζηα ένβα
ημοξ. Ώπ‘ ηδκ άθθδ, μζ ιφεμζ ήηακ ζε πενίμπηδ εέζδ ζημ ηθαζζζηυ αεδκασηυ δνάια.
Οζ ηνεζξ ιεβάθμζ ηναβζημί ζοββναθείξ Ώζζπφθμξ, ΢μθμηθήξ ηαζ Βονζπίδδξ
ειπκεφζηδηακ πμθθά ένβα ημοξ απυ ηδκ ιοεζηή επμπή ηςκ δνχςκ ηαζ ημο ηνςζημφ
πμθέιμο. Έηζζ πμθθέξ απυ ηζξ ιεβάθεξ ιοεζηέξ ζζημνίεξ (π.π. μ Ώβαιέικςκ ηαζ ηα
παζδζά ημο, μ Οζδίπμδαξ, μ Εάζςκ, δ Μήδεζα η.θπ.) πήνακ ηδκ ηθαζζηή ιμνθή ημοξ
ιέζα απυ ηναβζηά εεαηνζηά ένβα. Καζ μ ηςιζηυξ εεαηνζηυξ ζοββναθέαξ Ώνζζημθάκδξ
επίζδξ πνδζζιμπμίδζε ημοξ ιφεμοξ, π.π. ζημοξ ΋νκζεεξ ηαζ ζημοξ ΐαηνάπμοξ.
Οζ ζζημνζημί Δνυδμημξ ηαζ Αζυδςνμξ ΢ζηεθζχηδξ, ηαζ μζ βεςβνάθμζ Παοζακίαξ ηαζ
΢ηνάαςκ, πμο ηαλίδερακ ζε υθμ ημκ εθθδκζηυ ηυζιμ ηαζ ηαηέβναρακ ηζξ ζζημνίεξ πμο
άημοζακ, πανέπμοκ ημοξ πμθοάνζειμοξ ημπζημφξ ιφεμοξ, ζχγμκηαξ έηζζ ηζξ θζβυηενμ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
14 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
βκςζηέξ εκαθθαηηζηέξ εηδυζεζξ. Ο Δνυδμημξ εζδζηυηενα, ενεφκδζε ηζξ δζάθμνεξ
παναδυζεζξ πμο άημοζε ηαζ ηαηέθδλε ζηζξ ζζημνζηέξ ή ιοεμθμβζηέξ νίγεξ ηδξ
ακηζπανάεεζδξ ιεηαλφ Βθθάδαξ ηαζ ακαημθήξ.
Δ πμίδζδ ηδξ εθθδκζζηζηήξ ηαζ νςιασηήξ επμπήξ, πενζέπεζ πμθθέξ ζδιακηζηέξ
θεπημιένεζεξ πμο εζδάθθςξ εα πάκμκηακ. ΢ε αοηή ηδκ ηαηδβμνία πενζθαιαάκμκηαζ:
1. Οζ εθθδκζζηζημί πμζδηέξ Ώπμθθχκζμξ μ Ρυδζμξ, Καθθίιαπμξ, Βναημζεέκδξ ηαζ
Πανεέκζμξ.
2. Οζ νςιασημί πμζδηέξ Οαίδζμξ, Ώπζθθεφξ Σάηζμξ, ΐαθένζμξ Φθάημξ, ΢εκέηαξ ηαζ
ΐζνβίθζμξ ιε ζπυθζα ημο ΢έναζμο.
3. Οζ ιεηαβεκέζηενμζ Έθθδκεξ πμζδηέξ Νυκκμξ, Ώκηχκζμξ Λζιπενάθδξ ηαζ ΚμοΎκημξ ηδξ
΢ιφνκδξ.
4. Σα ανπαία ιοεζζημνήιαηα ημο Ώπμοθήζμο, ημο Πεηνχκζμο, ημο Λμθθζακμφ ηαζ ημο
Δθζυδςνμο.

Σμ Fabulae ηαζ ημ Astronomica ημο Ρςιαίμο ζοββναθέα Τβίκμο είκαζ δφμ
ζδιακηζηέξ, ιδ-πμζδηζηέξ επζημιέξ ηδξ εθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ. Σμ Imagines ημο
Φζθυζηναημο ημο πνεζαφηενμο ηαζ ημο κευηενμο ηαζ μζ πενζβναθέξ ημο
Καθθίζηναημο, είκαζ άθθεξ δφμ πνήζζιεξ πδβέξ. Σέθμξ, μ πνζζηζακζηυξ ζοββναθέαξ
ηαζ θζθυζμθμξ Ώνκυαζμξ ακαθένεζ ηάπμζεξ πναηηζηέξ θαηνείαξ πνμηεζιέκμο κα ηζξ
δοζθδιήζεζ, εκχ ηαζ δζάθμνμζ άθθμζ αογακηζκμί ζοββναθείξ πανέπμοκ ζδιακηζηέξ
θεπημιένεζεξ βζα ιφεμοξ, πμο πδβάγμοκ απυ παιέκα εθθδκζηά ένβα. Άθθα ένβα πμο
αμήεδζακ ζδιακηζηά ζηδ ζοκηήνδζδ ηςκ ιφεςκ είκαζ ημ θελζηυ ημο Δζφπζμο, ημ
΢μφδα, ηαζ μζ πναβιαηείεξ ημο Εςάκκδ Σγέηγδ ηαζ ημο Βοζηάεζμο.
Οζ δεοηενμβεκείξ πδβέξ είκαζ άθεμκεξ ελαζηίαξ ημο ζδζαίηενμο εκδζαθένμκημξ πμο
έδεζλακ ζφβπνμκμζ ενεοκδηέξ απυ υθμοξ ημοξ ημιείξ ημο επζζηδημφ. Δ πνμκμθμβζηή
ημοξ ηαηάηαλδ, έηζζ υπςξ ακαπηφζζεηαζ υπζ ιυκμκ απυ ηζξ διενμιδκίεξ βέκκδζδξ
αθθά ηαζ ηα ζδζαίηενα νεφιαηα εξκελεπηηθήο πμο ακέπηολακ, εα ιπμνμφζε κα έπεζ ςξ
ελήξ:










ΐμηάηζμξ, (Giovanni Boccaccio)
Συιαξ Μπμφθθζκηξ, (Thomas Bulfinch)
Γζυπακ Σγάημιπ Μπαπυθεκ, (Johann
Jakob Bachofen)
Σγέζιξ Φνέζγεν, (James George Frazer)
Σγέζκ Έθεκ Υάνζζμκ, (Jane Ellen
Harrison)
ΐάθηεν Μπάνηενη, (Walter Burkert)
΋ημ Ρακη, (Otto Rank)
Κανθ Γημφζηαα Γζμοκβη, (Carl Jung)
΋ημ ΐάθηεν, (Otto Walter)











Έκηζε Υάιζθημκ, (Edith
Hamilton)
Κανθ Κένεκοζ, (Karl Kerenyi)
Ρυιπενη Γηνέζαξ, (Robert
Graves)
Μανίγα Γηζιπμοηάξ (Marija
Gimbutas)
Κθμκη Λεαί ΢ηνμξ, (Claude LéviStrauss)
Μάζηθ Γηνακη, (Michael Grant)
Σγυγεθ Κάιπεθ, (Joseph
Campbell)
Σίιμεο Γηακηγ, (Timothy Gantz)
Υ.Ρ. Ρυμογ, (H.R. Rose)

Ώξραηνινγηθέο πεγέο

Δ ακαηάθορδ ημο Μοηδκασημφ πμθζηζζιμφ απυ ημκ Γενιακυ εναζζηέπκδ ανπαζμθυβμ
Βννίημ ΢θήιακ ημκ 19μ αζχκα, ηαζ δ ακαηάθορδ ημο Μζκςζημφ πμθζηζζιμφ ζηδκ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
15 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Κνήηδ απυ ημκ ΐνεηακυ ανπαζμθυβμ Άνεμον Έαακξ ημκ 20υ αζχκα, αμήεδζακ ζηδκ
ελαηνίαςζδ πμθθχκ ζημζπείςκ απυ ηα έπδ ημο Οιήνμο ηαζ πανείπακ ανπαζμθμβζηά
ζημζπεία βζα πμθθέξ ιοεμθμβζηέξ θεπημιένεζεξ, βζα ημοξ Θεμφξ ηαζ βζα ημοξ ήνςεξ.
Αοζηοπχξ, ηα ζημζπεία βζα ημοξ ιφεμοξ ηαζ ηα ηεθεημονβζηά ζηζξ Μοηήκεξ ηαζ ζηδκ
Μζκςζηή Κνήηδ είκαζ ελ μθμηθήνμο ικδιεζαηά, ηαεχξ δ Γναιιζηή ΐ
πνδζζιμπμζμφκηακ ηονίςξ βζα ηαηαβναθή ηαηαθυβςκ. Πανυθα αοηά ηα μκυιαηα ηςκ
Θεχκ ηαζ ηςκ δνχςκ πμο είπακ ήδδ απμηαθοθεεί, ελαηνζαχεδηακ.
Γεςιεηνζηά ζπέδζα ζηδκ αββεζμπθαζηζηή ημο 8μο αζχκα απεζημκίγμοκ δζάθμνα
ιοεζηά βεβμκυηα.Ώοηέξ μζ μπηζηέξ ακαπαναζηάζεζξ ηςκ ιφεςκ είκαζ ζδιακηζηέξ βζα
δφμ θυβμοξ: αθ' εκυξ βζαηί πμθθμί ιφεμζ απμηοπχκμκηακ ζε αββεία πμθφ κςνίηενα απ'
υηζ ζε θμβμηεπκζηά ένβα ηαζ, αθ' εηένμο βζαηί μζ μπηζηέξ ακαπαναζηάζεζξ
ακηζπνμζςπεφμοκ ιενζηέξ θμνέξ ιφεμοξ ή ιοεζηέξ ζηδκέξ πμο δεκ ηαηαβνάθμκηαζ ζε
μπμζαδήπμηε άθθδ οπάνπμοζα θμβμηεπκζηή πδβή. Γζα πανάδεζβια, απυ ημοξ δχδεηα
άεθμοξ ημο Δναηθή, ιυκμ μ άεθμξ ιε ημκ Κέναενμ ειθακίγεηαζ ζε θμβμηεπκζηυ
ηείιεκμ.

Έξεπλα ηεο κπζηθήο ηζηνξίαο
Δ ιοεμθμβία έπεζ αθθάλεζ ηαηά ηδ δζάνηεζα ημο πνυκμο βζα κα πνμζανιμζηεί ζηδκ
ελέθζλδ ημο εθθδκζημφ πμθζηζζιμφ . Οζ πνχημζ ηάημζημζ ηδξ ααθηακζηήξ πενζμκήζμο,
πμο ήηακ βεςνβζημί πθδεοζιμί είπακ ακηζζημζπίζεζ έκα πκεφια ζε ηάεε θοζζηυ
θαζκυιεκμ. Με ηδκ πάνμδμ ημο πνυκμο, αοηά ηα αζαθή πκεφιαηα απέηηδζακ
ακενχπζκδ ιμνθή ηαζ εκηάπεδηακ ζηδκ ιοεμθμβία ςξ Θεμί ηαζ Θεέξ. Καηά ηδκ
ηάεμδμ θοθχκ απυ ηδκ αυνεζα ΐαθηακζηή, ήνεε ηαζ έκα κέμ εεσηυ πάκεεμκ,
ααζζζιέκμ ζηδκ ηαηάηηδζδ, ηδ δφκαιδ, ηδκ ακδνεία ζηδ ιάπδ ηαζ ημκ δνςζζιυ.
Παθαζυηενεξ εευηδηεξ ημο βεςνβζημφ ηυζιμο αθμιμζχεδηακ ιε ζζπονυηενεξ ή
απαλζχεδηακ πθήνςξ.
Σμ επίηεοβια ηδξ επζηήξ πμίδζδξ ήηακ κα δδιζμονβδεμφκ μζ ζζημνζημί ηφηθμζ, ηαζ
ηαηά ζοκέπεζα κα ακαπηοπεεί ιζα αίζεδζδ ιοεμθμβζηήξ πνμκμθμβίαξ. Έηζζ δ
εθθδκζηή ιοεμθμβία ελεθίζζεηαζ πανάθθδθα ιε ηδκ ακάπηολδ ημο ηυζιμο ηαζ ημο
ακενχπμο. Ώκ ηαζ μζ ακηζθάζεζξ ζηζξ ζζημνίεξ ηαεζζημφκ ιζα απυθοηδ πνμκμθυβδζδ
αδφκαηδ, ηαηά πνμζέββζζδ είκαζ εθζηηή. Δ ιοεμθμβζηή ζζημνία ημο ηυζιμο ιπμνεί κα
δζαζνεεεί ζε 3 ή 4 εονφηενεξ πενζυδμοξ:
1. Δ επνρή ησλ Θεώλ ή Θενγνλία(βέκκδζδ ηςκ Θεχκ): ιφεμζ ζπεηζηά ιε ηδκ
πνμέθεοζδ ημο ηυζιμο, ηςκ Θεχκ ηαζ ηδξ ακενχπζκδξ θοθήξ.
2. Δ επνρή Θεώλ θαη Ώλζξώπσλ: ζζημνίεξ αθθδθεπζδνάζεςκ ιεηαλφ Θεχκ, διίεεςκ,
ηαζ εκδηχκ.
3. Δ επνρή ησλ Δξώσλ, υπμο δ εεία δναζηδνζυηδηα είκαζ πενζμνζζιέκδ.
Ο ηεθεοηαίμξ ηαζ ιέβζζημξ ηςκ δνςζηχκ ιφεςκ είκαζ ημο ηνςζημφ πμθέιμο
(εεςνείηαζ απυ πμθθμφξ ενεοκδηέξ ςξ λεπςνζζηή ηέηανηδ πενίμδμξ).

Βκχ δ επμπή ηςκ Θεχκ πανμοζζάγεζ ζοκήεςξ πενζζζυηενμ εκδζαθένμκ βζα ημοξ
ζφβπνμκμοξ ζπμοδαζηέξ ημο ιφεμο, μζ Έθθδκεξ ζοββναθείξ ηςκ ανπασηχκ ηαζ
ηθαζζζηχκ επμπχκ είπακ ιζα ζαθή πνμηίιδζδ βζα ηδκ επμπή ηςκ δνχςκ.
Παναδείβιαημξ πάνζκ, δ Εθζάδα ηαζ δ Οδφζζεζα επζζηίαζακ ηδ εευπκεοζηδ Θεμβμκία
ηαζ ημοξ Οιδνζημφξ Όικμοξ ηαζ ζε έηηαζδ αθθά ηαζ ζε δδιμηζηυηδηα. Υάνζξ ηδκ
επζννμή ημο Οιήνμο δ "θαηνεία δνχςκ" μδδβεί ζε ιζα ακαδυιδζδ ηδξ πκεοιαηζηήξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
16 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
γςήξ, πμο δζαπςνίγεζ ημοξ Θεμφξ απυ ημοξ εεσημφξ ήνςεξ, ημοξ Οθφιπζμοξ ηαζ ημοξ
Υευκζμοξ. ΢ημ Ένβα ηαζ Διένεξ, μ Δζίμδμξ δζαηνίκεζ ζε ηέζζενα ηιήιαηα (ή θοθέξ)
ηδκ ζζημνία ημο ακενχπμο: ζηδκ πνοζή, ηδκ αζδιέκζα, ηδκ πάθηζκδ, ηαζ ηδκ ζζδδνά
επμπή. Ώοηέξ μζ επμπέξ (ή θοθέξ) είκαζ πςνζζηέξ δδιζμονβίεξ ηςκ Θεχκ. Έηζζ, δ
πνοζή επμπή ακηζζημζπεί ζηδκ ηονζανπία ημο Κνυκμο, εκχ μζ επυιεκεξ επμπέξ ζηδκ
ααζζθεία ημο Αία. Ο Δζίμδμξ πανειαάθθεζ ηδκ επμπή (ή ηδ θοθή) ηςκ δνχςκ αιέζςξ
ιεηά ηδκ επμπή ημο παθημφ. Δ ηεθεοηαία επμπή είκαζ, ζφιθςκα ιε ημκ πμζδηή, δ
επμπή ημο ζζδήνμο, ηαηά ηδ δζάνηεζα ηδξ μπμίαξ έγδζε ηαζ μ ίδζμξ. Ο πμζδηήξ ηδκ
εεςνεί ςξ ηδκ πεζνυηενδ ηαζ ελδβεί ηδκ πανμοζία ημο ηαημφ ιέζς ημο ιφεμο ηδξ
Πακδχναξ. ΢ημ Μεηαιμνθχζεζξ, μ Οαίδζμξ αημθμοεεί ηδκ εεςνεία ημο Δζίμδμο βζα
ηζξ ηέζζενζξ επμπέξ.
Βπνρή ησλ Θεώλ
Κοζμογονία και κοζμολογία

Ώπεζηυκζζδ ημο Θεμφ Ένςηα. Πίκαηαξ ημο Κανααάηγζμ, πεν. 1600.

Οζ «ιφεμζ πνμέθεοζδξ» ή μζ «ιφεμζ δδιζμονβίαξ» απμηεθμφκ ιζα πνμζπάεεζα κα
ηαηαζηεί μ ηυζιμξ ηαηακμδηυξ ηαζ κα ελδβδεεί δ πνμέθεοζδ ημο ιε απθμφξ υνμοξ. Δ
εονφηαηα απμδεηηή άπμρδ βζα ηδκ ανπή ηςκ πναβιάηςκ υπςξ ακαθένεηαζ απυ ημκ
Δζίμδμ ζηδ Θεμβμκία, λεηζκά ιε ημ Υάμξ, ηδκ πναβιαηζηή ακοπανλία ηςκ πάκηςκ.
Ώπυ ημ ηεκυ πνμέηορε δ Γαία ηαζ ιενζηά άθθα ανπζηά εεία υκηα: μ Ένςηαξ, δ
Άαοζζμξ (ηα Σάνηανα), ηαζ μ Ένεαμξ. Υςνίξ ανζεκζηή αμήεεζα δ Γαία βέκκδζε ημκ
Οονακυ πμο έπεζηα ηδκ βμκζιμπμίδζε λακά. Ώπυ εηείκδ ηδκ έκςζδ βεκκήεδηακ
πνχηα μζ ηζηάκεξ: έλζ ανζεκζηά ηαζ έλζ εδθοηά υκηα (Χηεακυξ, Κμίμξ, Κνίμξ,
Τπενίςκ, Εαπεηυξ ηαζ Κνυκμξ, Θεία, Ρέα, Θέιζξ, Μκδιμζφκδ, Φμίαδ ηαζ Σδεφξ),
ηαηυπζκ μζ ιμκυθεαθιμζ Κφηθςπεξ ηαζ μζ Βηαημκηυπεζνεξ. Ο Κνυκμξ (μ κευηενμξ,
πμθφ πακμφνβμξ ηαζ πζμ θμαενυξ εη ηςκ παζδζχκ ηδξ Γαίαξ) ιε ηδκ πνμηνμπή ηδξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
17 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ιδηέναξ ημο εοκμφπζζε ημκ παηένα ημο Οονακυ ηαζ έβζκε μ ηοαενκήηδξ ηςκ Θεχκ ιε
ηδκ αδεθθή ημο Ρέα ςξ ζφγοβμ ημο εκχ μζ άθθμζ ηζηάκεξ έβζκακ αοθζημί ημο. Δ
ζφβηνμοζδ παηένα βζμο επακαθήθεδηε υηακ μ Κνυκμξ ήνεε ακηζιέηςπμξ ιε ημκ βζμ
ημο, Αία. Ο Αίαξ, ιε ηδκ αμήεεζα ηδξ ιδηένα ημο Ρέαξ, πνμηάθεζε ημκ Κνυκμ ζε
πυθειμ βζα ηδκ ααζζθεία ηςκ Θεχκ. Βκ ηέθεζ, ιε ηδ αμήεεζα ηςκ Κοηθχπςκ, πμο
εθεοεένςζε απυ ηα Σάνηανα, μ Αίαξ ηαζ μζ ζφιιαπμί ημο κίηδζακ, εκχ μ Κνυκμξ ηαζ
μζ ηζηάκεξ θοθαηίζηδηακ ζηα Σάνηανα.
Δ πζμ πνχζιδ εθθδκζηή πμζδηζηή βκχιδ ηαεζένςζε ηδ Θεμβμκία ςξ ημ πνςηυηοπμ
πμζδηζηυ είδμξ - μ πνςηανπζηυξ ιφεμξ - ηαζ ημο απέδςζακ ζπεδυκ ιαβζηέξ δοκάιεζξ.
Ο Ονθέαξ, μ ανπαίμξ πμζδηήξ, ήηακ επίζδξ μ ανπέηοπμξ ηναβμοδζζηήξ ηςκ εεμβμκζχκ,
πμο ηζξ πνδζζιμπμζεί βζα κα δνειήζεζ ηζξ εάθαζζεξ ηαζ ηζξ εφεθθεξ ζηδκ Ώνβμκαοηζηή
εηζηναηεία ζφιθςκα ιε ημκ Ώπμθθχκζμ, ηαζ βζα κα ζοβηζκήζεζ ηζξ πεηνχδεζξ ηανδζέξ
ηςκ Θεχκ ημο ηάης ηυζιμο ηαηά ηδκ ηάεμδυ ημο ζημκ Άδδ. ΋ηακ μ Βνιήξ εθδφνε
ηδ θφνα, ημ πνχημ πνάβια πμο έηακε ήηακ κα ηναβμοδήζεζ βζα ηδ βέκκδζδ ηςκ Θεχκ.
Δ εεμβμκία ημο Δζίμδμο, είκαζ μ πθδνέζηενμξ δζαζςεείξ απμθμβζζιυξ ηςκ Θεχκ,
αθθά ηαζ μ πθδνέζηενμξ δζαζςεείξ ηαηαβεβναιιέκμξ ηνυπμξ θεζημονβίαξ ημο
ανπασημφ πμζδηή, ακαθένεζ ηδ ιαηνμπνυκζα επίηθδζή ζηζξ Μμφζεξ βζα έιπκεοζδ . Δ
εεμβμκία απμηέθεζε επίζδξ ημ εέια πμθθχκ παιέκςκ πμζδιάηςκ ηαζ εδαθίςκ, πμο
απμδίδμκηαζ ζημκ Ονθέα, ημκ Μμοζαίμ, ημκ Βπζιεκίδδ, ημκ Ώαάνζ ηαζ ηα μπμία
πνδζζιμπμζμφκηακ ζε ηεθεημονβζηά ιοζηήνζα. Τπάνπμοκ εκδείλεζξ υηζ μ Πθάηςκαξ
ήηακ βκχζηδξ ηάπμζαξ εηδμπήξ ηδξ Ονθζηήξ εεμβμκίαξ. Μενζηά ηιήιαηα αοηχκ ηςκ
ένβςκ έπμοκ δζαζςεεί απυ ακαθμνέξ Νεμπθαηςκζηχκ θζθμζυθςκ ζε παπφνμοξ πμο
πνυζθαηα ήνεακ ζημκ θςξ. Έκαξ απυ αοημφξ, μ πάπονμξ Derveni απμδεζηκφεζ υηζ ημκ
5μ αζχκα π.π. οπήνπε ημοθάπζζημκ έκα εεμβμκζηυ-ημζιμβμκζηυ πμίδια ημο Ονθέα.
Ώοηυ ημ πμίδια πνμζπάεδζε κα οπενηενάζεζ ηδκ εεμβμκία ημο Δζίμδμο ηαζ
πνυζεεζε ζηδ βεκεαθμβία ηςκ Θεχκ ηδκ Νολ (κφπηα) ςξ ηδκ πνμηάημπμ ημο
Οονακμφ, ημο Κνυκμο ηαζ ημο Αία.
Οζ πνχημζ ημζιμθυβμζ άθθμηε δνμφζακ εκάκηζα ηαζ άθθμηε οπμζηήνζγακ δδιμθζθείξ
ιοεζηέξ εηδμπέξ πμο οπήνπακ ζημκ εθθδκζηυ ηυζιμ. Μενζηέξ απυ αοηέξ ηζξ
δδιμθζθείξ εηδμπέξ ίζςξ έπμοκ ελαπεεί απυ ηδκ πμίδζδ ημο Οιήνμο ηαζ ημο
Δζίμδμο. ΢ημκ ΋ιδνμ, δ βδ πενζβνάθεηαζ ςξ έκαξ επίπεδμξ δίζημξ ζηδκ επζθάκεζα
ημο Χηεάκζμο πμηαιμφ πμο επζαθέπεηαζ απυ έκακ διζζθαζνζηυ Οονακυ ιε ήθζμ,
θεββάνζ ηαζ αζηένζα. Ο Ήθζμξ δζέζπζγε ημκ μονακυ ιε ημ άνια ημο ηδ ιένα ηαζ έπθεε
βφνς απυ ηδ βδ ζε έκα πνοζυ ηφπεθθμ ηδ κφπηα. Ο ήθζμξ, δ βδ, μ μονακυξ, μζ πμηαιμί
ηαζ μζ άκειμζ ηαθμφκηακ ζηζξ πνμζεοπέξ ςξ πνμζηάηεξ ηαζ ζημοξ υνημοξ ςξ
ιάνηονεξ. Οζ θοζζηέξ ζπζζιέξ εεςνμφκηακ είζμδμζ ημο ηάης ηυζιμο, ημ ααζίθεζμ ημο
Άδδ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
18 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Δλληνικό Πάνθεον

Οζ Αχδεηα Οθφιπζμζ, ένβμ ημο Monsiau, 18μξ αζχκαξ.

΢φιθςκα ιε ηδκ ηθαζζηή ιοεμθμβία, ιεηά ηδκ ακαηνμπή ηςκ Σζηάκςκ, ηαεζενχεδηε
ημ κέμ Πάκεεμ ηςκ εεχκ ηαζ εεμηήηςκ. Μεηαλφ ηςκ ηονζυηενςκ εθθδκζηχκ εεμηήηςκ
ηδξ εθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ ήηακ μζ Αχδεηα Οθφιπζμζ (μ πενζμνζζιυξ ημο ανζειμφ
ημοξ ζε δχδεηα απμηεθεί ιζα ζπεηζηά ζφβπνμκδ ηαζκμημιία), πμο ηαημζημφζακ ζημ
υνμξ ΋θοιπμξ οπυ ημ αθέιια ημο Αζα. Βηηυξ απυ ημοξ Οθφιπζμοξ, μζ Έθθδκεξ
θάηνεοακ ηαζ εευηδηεξ ηδξ οπαίενμο, ημκ ηναβυιμνθμ Πάκα, ηζξ Νφιθεξ (πκεφιαηα
ηςκ πμηαιχκ), ηζξ Νασάδεξ (πμο ηαημζημφζακ ζε πδβέξ), ηζξ Νδνδίδεξ (πμο
ηαημζημφζακ ζηδ εάθαζζα), εεσημφξ πμηαιμφξ, ΢άηονμζ, ηαζ άθθμζ. Βπζπθέμκ,
οπήνπακ ηαζ ζημηεζκέξ δοκάιεζξ ημο ηάης ηυζιμο, υπςξ μζ Βνζκφεξ, πμο ηζιςνμφζακ
αοημφξ πμο δζέπναηηακ εβηθήιαηα ηαηά ζοββεκχκ ημοξ. Πνμξ ηζιήκ ημο ανπαίμο
εθθδκζημφ Πάκεεμο, πμζδηέξ ζοκέεεζακ ημοξ Οιδνζημφξ Όικμοξ (έκα ζφκμθμ απυ
ηνζάκηα ηνία ηναβμφδζα).
Ώπυ ηδκ ιεβάθδ πμζηζθία ιφεςκ ηαζ ενφθςκ απυ υπμο απμηεθείηαζ δ εθθδκζηή
ιοεμθμβία, μζ βδβεκείξ εευηδηεξ πενζβνάθμκηαζ ςξ έπμοζεξ ζδακζηά ζχιαηα.
΢φιθςκα ιε ημκ Walter Burkert, ημ παναηηδνζζηζηυ βκχνζζια ηδξ εθθδκζηήξ
ακενμπμιμνθίαξ είκαζ υηζ "μζ εεμί είκαζ άημια, ηαζ υπζ αθδνδιέκεξ έκκμζεξ, ζδέεξ δ
ακηζθήρεζξ". Ώκελάνηδηα απυ ηζξ οπμηείιεκεξ ιμνθέξ, μζ ανπαίμζ εθθδκζημί εεμί
έπμοκ πμθθέξ θακηαζηζηέξ ζηακυηδηεξ. Γζα πανάδεζβια, μζ εεμί δεκ επδνεάγμκηαζ απυ
αζεέκεζεξ, ηαζ ιπμνμφκ κα ηναοιαηζζημφκ ηάης απυ ελαζνεηζηά αζοκήεζζηεξ
πενζζηάζεζξ. Οζ Έθθδκεξ εεςνμφζακ ηδκ αεακαζία ςξ δζαηνζηζηυ παναηηδνζζηζηυ
ηςκ εεχκ. Δ αεακαζία, ηαεχξ ηαζ δ αζχκζα κευηδηα, πνμέηοπηακ απυ ηδκ ζοκεπή
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
19 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
πνήζδ αιανμζίαξ ηαζ κέηηαν, ιε ηα υπμζα ημ εεσηυ αίια ακακεςκυηακ ζηζξ θθέαεξ
ημοξ.

Ο Αίαξ, ιεηαιμνθςιέκμξ ζε ηφηκμ, απμπθακεί ηδκ Λήδα, ηδκ ααζίθζζζα ηδξ ΢πάνηδξ.

Κάεε εευξ ηαηάβεηαζ απυ ημ δζηυ ημο βεκεαθμβζηυ δέκηνμ, επζδζχηεζ δζαθμνεηζημφξ
ζηυπμοξ, έπεζ ιζα μνζζιέκδ πενζμπή ειπεζνμβκςιμζφκδξ, ηαζ δζέπεηαζ απυ ιζα
ιμκαδζηή πνμζςπζηυηδηα. Χζηυζμ, μζ πενζβναθέξ αοηέξ πνμηφπημοκ απυ πθδεχνα
ανπασηχκ ημπζηχκ παναθθαβχκ, μζ μπμίεξ δεκ ζοιπίπημοκ πάκηα. ΋ηακ μζ εεμί
πνμζθςκμφκηακ ζηδκ πμίδζδ, ζηζξ θαηνεοηζηέξ ηεθεηέξ ή ηζξ πνμζεοπέξ, δ ακαθμνά
βζκυηακ απυ ημ ζοκδοαζιυ ημο μκυιαημξ ημοξ ηαζ επίεεηα, πμο ημοξ πνμζδζυνζγακ
απυ άθθεξ εηθάκζεζξ ημο εαοημφ ημοξ (π.π. Απφιισλαο Μνπζεγέηεο είκαζ μ Ώπυθθςκ
ςξ δβέηδξ ηςκ Μμοζχκ). Βκαθθαηηζηά μ παναηηδνζζιυξ ιπμνεί κα πνμζδζμνίζεζ ιζα
ζοβηεηνζιέκδ ημπζηή πηοπή ημο εεμφ.
Οζ πενζζζυηενμζ εεμί ζπεηίγμκηαζ ιε ζοβηεηνζιέκεξ πηοπέξ ηδξ γςήξ. Γζα πανάδεζβια,
δ Ώθνμδίηδ ήηακ δ εεά ημο ένςηα ηαζ ηδξ μιμνθζάξ, μ Άνδξ ήηακ μ εευξ ημο
πμθέιμο, μ Άδδξ ήηακ μ εευξ ηςκ κεηνχκ, ηαζ δ Ώεδκά δ εεά ηδξ ζμθίαξ ηαζ ημο
εάννμοξ. Ονζζιέκεξ εευηδηεξ, υπςξ μ Ώπυθθςκ ηαζ μ Αζυκοζμξ, ήηακ πμθφπθμηεξ
πνμζςπζηυηδηεξ ηαζ ζοκδφαγακ πμθθέξ θεζημονβίεξ, εκχ άθθεξ, υπςξ δ Βζηία ηαζ
Ήθζμξ, ήηακ ηάηζ παναπάκς απυ πνμζςπμπμζήζεζξ. Οζ πζμ εκηοπςζζαημί καμί έηεζκακ
κα είκαζ αθζενςιέκμζ ζε έκακ πενζμνζζιέκμ ανζειυ εεχκ, πμο ήηακ ημ επίηεκηνμ ηδξ
ιεβάθδξ πακεθθαδζηήξ θαηνείαξ. Ήηακ, ςζηυζμ, ημζκυ βζα ιειμκςιέκεξ πενζμπέξ ηαζ
πςνζά κα αθζενχκμοκ ηζξ δίηεξ ημοξ θαηνείεξ ζε εθάζζμκεξ εεμφξ. Πμθθέξ πυθεζξ,
επίζδξ ηζιμφζακ ημοξ πζμ βκςζημφξ εεμφξ ιε αζοκήεζζηα ημπζηά έεζια ηαζ ημοξ
ζοκέδεακ ιε πανάλεκμοξ ιφεμοξ πμο ήηακ εονφηενα άβκςζημζ. Καηά ηδκ δνςζηή
επμπή, δ θαηνεία ηςκ δνχςκ (ή διίεεςκ) ζοιπθδνχκεζ αοηή ηςκ εεχκ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
20 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Βπνρή Θεώλ θαη Ώλζξώπσλ

Ο βάιμξ ημο Πδθέα ιε ηδκ Θέηζδα, ένβμ ημο Hans Rottenhammer.

Ώκάιεζα ζηδκ επμπή πμο μζ εεμί γμφζακ απυιαηνμζ ηαζ ηδκ επμπή πμο έπαρακ κα
πανειααίκμοκ ζηδκ ακενχπζκδ ζζημνία, ελεθίπεδηε ιζα ζφκημιδ ιεηαααηζηή επμπή
ζηδκ μπμία εεμί ηαζ εκδημί γμφζακ ιαγί. Οζ πενζζζυηενεξ απυ αοηέξ ηζξ ζζημνίεξ
πενζθαιαάκμκηαζ ζημ Μεηαιμνθχζεζξ ημο Οαίδζμο ηαζ δζαζνμφκηαζ ζε δφμ εειαηζηέξ
εκυηδηεξ: ζζημνίεξ αβάπδξ, ηαζ ζζημνίεξ εείαξ ηζιςνίαξ.
Οζ ζζημνίεξ αβάπδξ ζοπκά ζοκεπάβμκηαζ αζιμιζλία ή απμπθάκδζδ ηαζ έκςζδ ιζαξ
εκδηήξ ιε εευ, ιε ηανπμφξ ημο ένςηα δνςζημφξ απμβυκμοξ. Αίδαβια είκαζ υηζ μζ
ζπέζεζξ ιεηαλφ εεχκ ηαζ εκδηχκ πνέπεζ κα απμθεφβμκηαζ, βζαηί ζπάκζα έπμοκ εοηοπή
ηαηάθδλδ. Πζμ ζπάκζα, ιζα εεά γεοβανχκεζ ιε έκακ εκδηυ, υπςξ ζημκ μιδνζηυ Όικμ
βζα ηδκ Ώθνμδίηδ, υπμο δ Θεά εκχκεηαζ ιε ημκ Ώβπίζδ ηαζ βεκκά ημκ Ώζκεία.

Ο Αζυκοζμξ ηαζ μζ ΢άηονμζ, εζςηενζηυ ενοενυιμνθμο αββείμο.

Δ δεφηενδ εκυηδηα πενζθαιαάκεζ ηδκ ζοζπέηζζδ ζδιακηζηχκ πμθζηζζηζηχκ
ηαζκμημιζχκ ή εθεονέζεςκ ιε ιοεζηά πνυζςπα. Γζα πανάδεζβια, μ Πνμιδεέαξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
21 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ηθέαεζ ηδκ θςηζά απυ ημοξ Θεμφξ, μ Σάκηαθμξ ηθέαεζ ημ κέηηαν ηαζ ηδκ αιανμζία
απυ ημ ηναπέγζ ημο Αζα ηαζ ημ δίκεζ ζημοξ οπδηυμοξ ημο απμηαθφπημκηαξ ηα ιοζηζηά
ηδξ αεακαζίαξ, δ Αήιδηνα δζδάζηεζ ηδ βεςνβία ηαζ ηα Μοζηήνζα ζημκ Σνζπηυθειμ, μ
Μανζφαξ εθεονίζηεζ ημκ άοθμ ηαζ δζαβςκίγεηαζ ιε ημκ Ώπυθθςκα. Οζ πενζπέηεζεξ ημο
Πνμιδεέα ηαζ δ ηζιςνία ημο μνζμεεημφκ έκα ζδιείμ ακαθμνάξ ακάιεζα ζηδκ ζζημνία
ηςκ εεχκ ηαζ ηςκ ακενχπςκ. Έκα ηιήια πάπονμο, απυ ημκ ηνίημ αζχκα, απεζημκίγεζ
ημκ Αζυκοζμ κα ηζιςνεί ημκ ααζζθζά ηδξ Θνάηδξ, Λοημφνβμ, μ μπμίμξ άνβδζε κα
ηζιήζεζ ημκ κέμ εευ, ιε απμηέθεζια θνζηζαζηζηέξ πμζκέξ πμο επεηηάεδηακ
ιεηαεακάηζα. Δ ζζημνία ηδξ άθζλδξ ημο Αζμκφζμο ηαζ δ εειεθίςζδ ηδξ θαηνείαξ ημο
ζηδ Θνάηδ ήηακ επίζδξ ημ ακηζηείιεκμ ιζαξ ηνζθμβίαξ ημο Ώζζπφθμο. ΢ε ιζα άθθδ
ηναβςδία, ζηζξ ΐάηπεξ ημο Βονζπίδδ, μ ααζζθζάξ ηδξ Θήααξ, Πεκεέαξ, ηζιςνείηαζ απυ
ημκ Αζυκοζμ, βζαηί δεκ ζεαάζηδηε ημκ εευ ηαζ ηαηαζηυπεοε ηζξ Μαζκάδεξ, ηζξ θάηνεζξ
ημο εεμφ.
΢ε ιζα άθθδ ζζημνία, ααζζζιέκδ ζε ιζα παθζά θασηή πανάδμζδ, δ Αήιδηνα
ακαγδηχκηαξ ηδκ ηυνδ ηδξ, ηδκ Πενζεθυκδ, αθμφ πήνε ηδ ιμνθή ιζαξ δθζηζςιέκδξ
βοκαζηάξ, θζθμλεκήεδηε απυ ημκ Κεθευ, ημκ ααζζθζά ηδξ Βθεοζίκαξ. Χξ δχνμ βζα ηδκ
θζθμλεκία ημο, δ Αήιδηνα ζπεδζάγεζ κα ηάκεζ ημ βζμ ημο εευ, ηαίβμκηαξ ημ εκδηυ
πκεφια ημο. Ώθθά πνζκ μθμηθδνςεεί ημ ηεθεημονβζηυ, δ βοκαίηα ημο Κεθεμφ,
ηνμιμηναηδιέκδ πμο είδε ημκ βζμ ηδξ ζηδ θςηζά έαβαθε ιεβάθδ ηναοβή,
ελμνβίγμκηαξ ηδκ Αήιδηνα, πμο ακανςηήεδηε βζαηί μζ ακυδημζ εκδημί δεκ ηαηακμμφκ
ηδκ ηεθεημονβία.
Δξσηθή Βπνρή

Δ επμπή ζηδκ υπμζα γμφζακ μζ ήνςεξ είκαζ βκςζηή ςξ δνςζηή επμπή. Δ επζηή πμίδζδ
δδιζμφνβδζε ηφηθμοξ ζζημνζχκ βφνς απυ ζοβηεηνζιέκα βεβμκυηα ή ήνςεξ ηαζ
ηαεζένςζε ηζξ μζημβεκεζαηέξ ζπέζεζξ ιεηαλφ ηςκ δνχςκ ζηζξ δζάθμνεξ ζζημνίεξ.
Έηζζ, πνμέηορε ηαζ δ πνμκμθμβζηή δζάηαλδ ηςκ ζζημνζχκ. ΢φιθςκα ιε ημκ Ken
Dowden, "οπάνπεζ ιζα δμιή αίηζμ-απμηέθεζια, ιπμνμφιε δδθαδή κα
παναημθμοεήζμοιε ηδκ ηφπδ ηάπμζςκ μζημβεκεζχκ ζε αάεμξ πνυκμο".
Μεηά ηδκ άκμδμ ηδξ θαηνείαξ ηςκ δνχςκ, εεμί ηαζ ήνςεξ εεςνμφκηαζ ελίζμο ζενμί
ηαζ επζηαθμφκηαζ απυ ημζκμφ ζε υνημοξ ηαζ πνμζεοπέξ. ΢ε ακηίεεζδ ιε ηδκ επμπή
ηςκ εεχκ, ηαηά ηδ δζάνηεζα ηδξ δνςζηήξ επμπήξ, μζ ήνςεξ δεκ απμηεθμφκ ιζα
ηαεμνζζιέκδ ηθεζζηή μιάδα. Μείγμκεξ εεμί δεκ βεκκζμφκηαζ πθέμκ, αθθά κέμζ ήνςεξ
ιπμνμφκ πάκημηε κα ακαδεζπεμφκ. Μζα άθθδ ζδιακηζηή δζάθμνα είκαζ υηζ μ ήνςαξ
πνμζδζμνίγεζ ηδκ εεκμθμβζηή ηαοηυηδηα ηδξ εηάζημηε ημπζηήξ ημζκςκίαξ. Ώκηίεεηα,
μζ εεμί εεςνμφκηακ ηαεμθζημί.
Οζ ικδιεζχδεξ εηδδθχζεζξ πνμξ ηζιήκ ημο Δναηθή εεςνμφκηαζ ςξ δ απανπή ηδξ
επμπήξ ηςκ δνχςκ. ΢ηδκ δνςζηή επμπή έπμοκ επίζδξ απμδμεεί ηνία ιεβάθα
ζηναηζςηζηά βεβμκυηα, δ Ώνβμκαοηζηή εηζηναηεία, μ Σνςζηυξ ηαεχξ ηαζ μ Θδαασηυξ
πυθειμξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
22 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ζρακλής και Ζρακλείδες

Ο Δναηθήξ ιε ημκ ιζηνυ Σήθεθμ, Μνπζείν ηνπ Λνχβξνπ, Παξίζη.

Οζ ενεοκδηέξ πζζηεφμοκ υηζ πίζς απυ ηδκ πενζπθμηή ιοεμθμβία ημο Δναηθή οπήνλε
έκαξ πναβιαηζηυξ άκενςπμξ, ίζςξ έκαξ οπμηεθήξ μπθανπδβυξ ημο ααζζθείμο ημο
Άνβμοξ. Μενζημί ενεοκδηέξ ελεηάγμοκ ηδκ ζζημνία ημο Δναηθή ςξ ιζα αθθδβμνία ηδξ
δζέθεοζδξ ημο Ήθζμο απυ ηζξ δχδεηα ζοκεέζεζξ ημο γςδζαημφ ηφηθμο. Άθθμζ
εζηζάγμοκ ζε πνμβεκέζηενμοξ ιφεμοξ, πανμοζζάγμκηαξ ηδκ ζζημνία ημο Δναηθή ςξ
ημπζηή πνμζάνηδζδ δνςζηχκ ιφεςκ πμο είπακ ήδδ εδναζςεεί.
Παναδμζζαηά, μ Δναηθήξ ήηακ βζμξ ημο Αζα ηαζ ηδξ Ώθηιήκδξ, εββμκή ημο Πενζέα.
Οζ ιοεζηέξ ιμκαπζηέξ πενζπθακήζεζξ ημο, ιε πμθθά ζημζπεία θασημφ παναιοεζμφ,
ήηακ πδβέξ πμθθχκ δδιμθζθχκ ενφθςκ. ΢οκήεςξ απεζημκίγεηαζ ςξ εοζζαζηήξ βζαηί
εεςνείηαζ ζδνοηήξ ηςκ αςιχκ, εκχ είπε ηαζ ηδκ θήιδ ημο αδδθάβμο. Με αοηυκ
αηνζαχξ ημκ νυθμ ειθακίγεηαζ ζε ηςιςδίεξ, εκχ ημ ηναβζηυ ηέθμξ ημο είκαζ ημ
ηονίανπμ εέια ζε ανηεηέξ ηναβςδίεξ. Σμ ένβμ Ζξαθιήο εεςνείηαζ απυ ηδκ Θάθεζα
Παπαδμπμφθμο ςξ "έκα ένβμ ελέπμοζαξ ζδιαζίαξ βζα ηδκ ελέηαζδ ηαζ ηςκ άθθςκ
Βονζπίδεζςκ δναιάηςκ". ΢ηδκ ηέπκδ ηαζ ηδ θμβμηεπκία, μ Δναηθήξ πανμοζζαγυηακ ςξ
έκαξ ελαζνεηζηά ζζπονυξ άκδναξ ιεηνίμο ακαζηήιαημξ. Υαναηηδνζζηζηυ ημο υπθμ
ήηακ ημ ηυλμ, αθθά ηαζ ημ νυπαθμ. ΢πέδζα ζε αββεία απμδεζηκφμοκ ηδκ απανάιζθθδ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
23 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
δδιμηζηυηδηα ημο Δναηθή, ηαεχξ δ ιάπδ ιε ημκ θέμκηα απεζημκίγεηε πμθθέξ
εηαημκηάδεξ θμνέξ.
Ο Δναηθήξ επίζδξ εζζπχνδζε ζηδκ εηνμοζηζηή ηαζ νςιασηή ιοεμθμβία ηαζ θαηνεία.
΢ηδκ Εηαθία, θαηνεφηδηε ςξ εευξ ημο ειπμνίμο, ακ ηαζ ιενζημί πνμζεφπμκηακ ζε
αοηυκ βζα κα έπμοκ ηαθή ηφπδ ηαζ κα δζαθεφβμοκ ημκ ηίκδοκμ.
Ο Δναηθήξ ηένδζζε ορδθυ ημζκςκζηυ ηφνμξ, ιέζς ημο δζμνζζιμφ ημο ςξ επίζδιμξ
πνυβμκμξ ηςκ Αςνζέςκ ααζζθζάδςκ. Ώοηυ ιάθθμκ πνδζίιεοε ςξ κμιζιμπμίδζδ ηδξ
ιεηακάζηεοζδξ ημοξ ζηδκ Πεθμπυκκδζμ. Ο Όθθμξ, βκςζηυξ ήνςαξ δςνζηήξ θοθήξ,
έβζκε βζμξ ημο Δναηθή ηαζ έκαξ απυ ημοξ Δναηθείδεξ. Οζ Δναηθείδεξ ηαηέηηδζακ ηα
Πεθμπμκκδζζαηά ααζίθεζα, Μοηήκεξ, ΢πάνηδ ηαζ Άνβμξ, επζηαθμφιεκμζ, ζφιθςκα
ιε ημ ενφθμ, ημ δζηαίςια κα ηοαενκμφκ ηα εδάθδ ημο πνμβυκμο ημοξ. Δ ακάδεζλή
ημοξ ζηδκ ελμοζία ζοπκά μκμιάγεηαζ "ηάεμδμξ ηςκ Αςνζέςκ". Οζ Λφδζμζ ηαζ
ανβυηενα μζ Μαηεδυκεξ ααζζθείξ, ςξ δβειυκεξ ημο ζδίμο επζπέδμο, ακαηδνφπεδηακ
ηαζ αοημί ςξ Δναηθείδεξ.
Άθθα ιέθδ αοηήξ ηδξ πνχζιδξ βεκζάξ δνχςκ, υπςξ μ Πενζέαξ, μ Αεοηαθίςκαξ, μ
Θδζέαξ ηαζ μ ΐεθθενμθυκηδξ, έπμοκ πμθθά ημζκά ιε ημκ Δναηθή. ΋πςξ αοηυξ, μζ
πενζπθακήζεζξ ημοξ είκαζ ιμκαπζηέξ, θακηαζηζηέξ ηαζ ζημ υνζμ ημο παναιοεζμφ, υπςξ
βζα πανάδεζβια υηακ ζηυηςκακ ηέναηα υπςξ δ Υίιαζνα ηαζ Μέδμοζα. Οζ πενζπέηεζεξ
ημο ΐεθθενμθυκηδ, είκαζ ημζκέξ ηαζ πανυιμζεξ ιε ηζξ πενζπέηεζεξ ημο Δναηθή ηαζ ημο
Θδζέα. Οδδβχκηαξ έκακ ήνςα ζημκ θαζκμιεκζηυ εάκαημ ημο είκαζ επίζδξ έκα
επακαθαιαακυιεκμ εέια ηδξ πνχζιδξ δνςζηήξ πανάδμζδξ, υπςξ ζηζξ πενζπηχζεζξ
ημο Πενζέα ηαζ ΐεθθενμθυκηδ.
Αργονασηική εκζηραηεία

Σμ ιυκμ δζαζςεέκ εθθδκζζηζηυ έπμξ, ημ Αξγνλαπηηθά ημο Ώπμθθχκζμο ημο Ρυδζμο,
ελζζημνεί ημ ηαλίδζ ημο Εάζμκα ηαζ ηςκ Ώνβμκαοηχκ ζηδκ Κμθπίδα χζηε κα
ακαηηήζμοκ ημ Υνοζυιαθθμ Αέναξ. Ο Εάζςκ ελακαβηάγεηαζ ζηδκ ακαγήηδζδ αοηή
απυ ημκ ααζζθζά Πεθία, μ μπμίμξ βκχνζγε απυ ιζα πνμθδηεία υηζ έκαξ άκενςπμξ ιε
έκα ζακδάθζ εα ήηακ δ ηαηαζηνμθή ημο. Ο Εάζςκ πάκεζ έκακ ζακδάθζ ζε έκα πμηάιζ
ηαζ θηάκεζ ζηδκ αοθή ημο Πεθία, εηπθδνχκμκηαξ ημκ πνδζιυ.
΢πεδυκ ηάεε ιέθμξ ηδξ επυιεκδξ βεκζάξ δνχςκ, υπςξ μ Δναηθήξ, ζάθπανε ιε ημκ
Εάζμκα ηαζ ηδκ Ώνβχ βζα κα θένεζ πίζς ημ Υνοζυιαθθμ Αέναξ. ΢ε αοηή ηδ βέκζα
πενζθαιαάκμκηαζ επίζδξ μ Θδζέαξ, μ μπμίμξ πήβε ζηδκ Κνήηδ βζα κα ζθάλεζ ημκ
Μζκχηαονμ, δ δνςίδα Ώηαθάκηδ ηαζ Μεθέαβνμξ, μ μπμίμξ ηάπμηε είπε έκακ δζηυ ημο
επζηυ ηφηθμ πμο ακηαβςκζγυηακ ηδκ Εθζάδα ηαζ ηδκ Οδφζζεζα.
Ο Πίκδανμξ, μ Ώπμθθχκζμξ ηαζ μ Ώπμθθυδςνμξ πνμζπάεδζακ κα δχζμοκ πθήνδ
ηαηάθμβμ ηςκ Ώνβμκαοηχκ. Πανυθμ πμο μ Ώπμθθχκζμξ έβναρε ημ πμίδια ημκ 3μ
αζχκα π.Υ., δ ζφκεεζδ ηδξ ζζημνίαξ ηςκ Ώνβμκαοηχκ είκαζ παθαζυηενδ απυ ηδκ
Οδφζζεζα, δ μπμία δείπκεζ μζηεζυηδηα ιε ηζξ πενζπθακήζεζξ ημο Εάζμκα
(πενζπθακήζεζξ ημο Οδοζζέα εκδέπεηαζ κα ααζίγμκηαζ εκ ιένεζ ζε αοηέξ). ΢ημοξ
ανπαίμοξ πνυκμοξ δ εηζηναηεία εεςνείημ ςξ ζζημνζηυ βεβμκυξ, ημ πνχημ αήια ηδξ
ελάπθςζδξ ημο εθθδκζημφ ειπμνίμο ηαζ επμζηζζιμφ ζηδκ Μαφνδ Θάθαζζα. Ήηακ
επίζδξ ζφκδεεξ θαζκυιεκμ, δ δδιζμονβία εκυξ ηφηθμο ζημκ μπμίμ εα επζζοκάπημκηακ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
24 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
δζάθμνμζ ημπζημί ιφεμζ. Δ ζζημνία ηδξ Μήδεζαξ, πζμ ζοβηεηνζιέκα, εκέπκεοζε ημοξ
ηναβζημφξ πμζδηέξ.
Οίκος ηοσ Αηρέα και Θηβαϊκός Κύκλος

Ο Κάδιμξ ζπένκεζ ηα δυκηζα ημο Ανάημο, έξγν ηνπ Maxfield Parrish.

Μεηά ηδκ Ώνβμκαοηζηή εηζηναηεία ηαζ πνζκ ημκ Σνςζηυ Πυθειμ, οπήνλε ιζα βέκζα
πμο έβζκε βκςζηή επεζδή δζέπναλε θνζηηά εβηθήιαηα. ΢ε αοηήκ ηδκ βεκζά ακήημοκ μ
Θοέζηδξ ηαζ μ Ώηνέαξ απυ ημ Άνβμξ. Πίζς απυ ημκ ιφεμ ημο Οίημο ημο Ώηνέα (ιζα
απυ ηζξ δομ ααζζηέξ δνςζηέξ δοκαζηείεξ ιαγί ιε ημκ Οίημ ημο Λάαδαημο) έβηεζηαζ ημ
πνυαθδια ηδξ εηπχνδζδξ ελμοζίαξ ηαζ ημο εεζιμφ ηδξ δζαδμπήξ ζηδκ ηονζανπία. Οζ
δίδοιμζ Ώηνέαξ ηαζ Θοέζηδξ ιαγί ιε ημοξ απμβυκμοξ ημοξ δζαδναιάηζζακ
ηαεμνζζηζηυ νμθυ ζηδκ απμηέκηνςζδ ηδξ ελμοζίαξ ζηδκ Μοηήκεξ.
Ο Θδαασηυξ Κφηθμξ αζπμθείηαζ ηονίςξ ιε ημκ Κάδιμ, ημκ ζδνοηή ηδξ πυθδξ, εκχ
πενζβνάθεζ ηαζ ηζξ πνάλεζξ ημο Λάζμο ηαζ ημο Οζδίπμδα. Οζ πενζπέηεζεξ ηςκ ηνζχκ
αοηχκ μδήβδζακ ζηδκ θεδθαζία ηδξ πυθδξ απυ ημοξ Βπηά επί Θήααξ ηαζ ημοξ
Βπζβυκμοξ. ΋ζμκ αθμνά ημκ Οζδίπμδα, ιζα πνμβεκέζηενδ επζηή εηδμπή πενζβνάθεζ
ιζα δζαθμνεηζηή ζζημνία (ζφιθςκα ιε ηδκ μπμία ζοκέπζζε κα ηοαενκάεζ ζηδκ Θήαα
ηαζ ιεηά απυ ηδκ απμηάθορδ υηζ δ Εμηάζηδ ήηακ δ ιδηένα ημο εκχ ζηδ ζοκεπεία
πακηνεφηδηε ιζα δεφηενδ ζφγοβμ, πμο έβζκε δ ιδηένα ηςκ παζδζχκ ημο) απυ ηδκ
εονφηενα βκςζηή ζήιενα ιέζς ηναβςδζχκ (π.π. Οηδίπνπο Τχξαλλνοημο ΢μθμηθή) ηαζ
ιεηαβεκέζηενςκ ιοεμθμβζηχκ αθδβήζεςκ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
25 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

ΚΒΦΏΛΏΕΟ 1

Μνύζεο
Οζ κνύζεο ζηδκ ανπαία εθθδκζηή ιοεμθμβία είκαζ εκκέα ανπαίεξ εεέξ. Ο Ώπόιισλαο
ήηακ μ δβέηδξ ημοξ (Απφιισλ Μνπζεγέηεο).
΢φιθςκα ιε ηδκ Θενγνλία ημο Δζζυδμο, ήηακ ηυνεξ ημο Αία ηαζ ηδξ Μκδιμζφκδξ.
Σα μκυιαηά ημοξ είκαζ:










Καιιηόπε (επζηή πμίδζδ)
Βπηέξπε (ιμοζζηή)
Κιεηώ (ζζημνία)
Βξαηώ (θονζηή πμίδζδ)
Μειπνκέλε (ηναβςδία)
Πνιπκλία (Πνιύκληα) (ζενή πμίδζδ)
Σεξςηρόξε (πμνυξ)
Θάιεηα (ηςιςδία)
Οπξαλία (αζηνμκμιία)

Ο Παοζακίαξ οπμζηδνίγεζ υηζ οπήνπακ δφμ βεκζέξ Μμοζχκ, υπμο ζηδκ πνχηδ βεκζά
ήηακ 3 ηαζ ήηακ ηυνεξ ημο Οονακμφ ηαζ ηδξ Γαίαξ, ηαζ ζηδ δεφηενδ, ήηακ 9 ηαζ ήηακ
ηυνεξ ημο Αία ηαζ ηδξ Μκδιμζφκδξ. (Βθθάδμξ Πενζήβδζζξ, 9, 29, 1).
Οζ ανπαζυηενεξ Βθζηςκζάδεξ Μνύζεο ήηακ μζ ελήξ:




Μλήκε (ικήιδ)
Μειέηε (ιεθέηδ)
Ώνηδή (ηναβμφδζ)

Δ πμζδηζηή ηέπκδ πνεζάγεηαζ ηαζ ηζξ ηνεζξ αοηέξ Μμφζεξ, πνεζάγεηαζ ημκ ζοκδοαζιυ
ημο ηναβμοδζμφ, ηδξ ικήιδξ ηαζ ηδξ ιεθέηδξ. Γζαηί βζα κα ηναβμοδήζεζξ πνεζάγεηαζ
πνχηα ικήιδ, ηαζ ιεηά ιεθέηδ (άζηδζδ).
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
26 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Βκχ ζημοξ Αεθθμφξ θάηνεοακ 3 άθθεξ ιμφζεξ, ηδκ Νήηε, ηδκ Μέζε ηαζ ηδκ Τπάηε,
μζ μπμίεξ παναθθδθίγμκηαζ ιε ηζξ ηνεζξ πμνδέξ ηδξ θφναξ.
Βπίζδξ μ υνμξ κνύζα πνδζζιμπμζείηαζ ζοπκά ζήιενα βζα κα δείλεζ υηζ ηάπμζμξ
(ζοκήεςξ ηάπμζα) ειπκέεζ ηάπμζμκ.
Καηά ημκ Δζίμδμ δ Καιιηόπε ήηακ δ ιεβαθφηενδ ηαζ εοβεκέζηενδ απυ ηζξ 9
Μμφζεξ. Πνμζηάηζξ ηδξ επζηήξ πμίδζδξ ηαζ ηδξ Ρδημνζηήξ, ηαεχξ ηαζ υθςκ ηςκ
ηαθχκ ηεπκχκ (Καιιηέπνπζα).

Καιιηόπε

Σδκ Μμφζα Καθθζυπδ ζδζαίηενα ηδκ
επζηαθμφκηακ μζ ναρςδμί πνμηεζιέκμο κα ημοξ αμδεήζεζ ζηδκ έιπκεοζδ. Με ηδκ
επίηθδζή ηδξ λεηζκμφκ ηαζ ηα Οιδνζηά έπδ.
Ώκ ηαζ πανεέκμξ ηαηά ιενζημφξ δ Καθθζυπδ θένεηαζ ηαη΄ άθθμοξ ςξ ιδηένα ημο
Εμθέιμο, εη ημο Ώπυθθςκα, ή ημο Ονθέα ή ημο Λίκμο, ημο Τιεκαίμο ηαζ ημο
Κμιαεέμκηα. Πμθθμί ήηακ ηαζ εηείκμζ πμο εεςνμφζακ ηαζ ημκ ΋ιδνμ ςξ βζμ ηδξ.
΢ηζξ παναζηάζεζξ ηδξ απεζημκίγεηαζ ιε ιεβαθμπνέπεζα ηαζ επζαθδηζηυηδηα ιε
ζηέθακμ δάθκζκμ ή πνοζυ ηναηχκηαξ ή αζαθίμ ζε ηφθζκδνμ ή πζκάηζμ ηαζ βναθίδα ηαζ
ζοπκά ιε ηα έπδ ημο Οιήνμο ζημοξ πυδεξ ηδξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
27 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

Βπηέξπε

Δ Βπηέξπε ήηακ ιία απυ ηζξ Μμφζεξ, ηζξ
ηυνεξ ηδξ Μκδιμζφκδξ, ιε παηένα ημκ Αία. Ώπμηαθμφιεκδ δ Γσξήηξηα ηεο
Δπραξίζηεζεο, υηακ ανβυηενα μζ πμζδηέξ υνζζακ νυθμοξ ζε ηάεε ιία απυ ηζξ Μμφζεξ,
αοηή ήηακ δ ιμφζα ηδξ Μμοζζηήξ. ΢ημοξ ιεηαβεκέζηενμοξ ηθαζζημφξ πνυκμοξ
μκμιάζηδηε ιμφζα ηδξ θονζηήξ πμίδζδξ ηαζ απεζημκίζηδηε ηναηχκηαξ έκακ αοθυ.
Κάπμζμζ ζζπονίγμκηαζ πςξ αοηή εθδφνε ημκ αοθυ ή δζπθυ θθάμοημ, ακ ηαζ μζ
πενζζζυηενμζ ιοεμβνάθμζ απμδίδμοκ ζημκ Μανζφα ηδκ εθεφνεζή ημο. Ο πμηάιζμξ
εευξ ΢ηνοιυκαξ ηαηέζηδζε έβηομ ηδκ Βοηένπδ. Ο βζυξ ηδξ Ρήζμξ δβήεδηε μιάδαξ
Θναηχκ ηαζ ζημηχεδηε απυ ημκ Αζμιήδδ ζηδκ Σνμία, ζφιθςκα ιε ηδκ Ηιηάδα ημο
Οιήνμο.

Κιεηώ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
28 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Δ Κιεηώ ήηακ δ Μμφζα ηδξ επζηήξ πμίδζδξ ηαζ ηδξ Εζημνίαξ. Ήηακ ηυνδ ημο Αία
ηαζ ηδξ Μκδιμζφκδξ.
Σμ υκμια ηδξ πνμένπεηαζ απυ ηδ νίγα θιέσ/θιείσ πμο ζδιαίκεζ αθδβμφιαζ ή ηάκς
βκςζηυ.
Ώπεζημκζγυηακ ιε έκα νμθυ πενβαιδκχκ ή μιάδα απυ πθαηίδζα ηαζ ιε δάθκζκμ
ζηεθάκζ.
Βίπε έκα βζμ απυ ημκ Πίενμ, ημκ Τάηζκεμ. Σμ πάεμξ ιεηαλφ ηδξ Κθεζμφξ ηαζ ημο
Πζένμο ήηακ δ ηζιςνία ηδξ Ώθνμδίηδξ, υηακ ηάπμηε δ Κθεζχ ηυθιδζε κα ηδκ
εζνςκεοηεί βζα ημκ δεζιυ ηδξ ιε ημκ Άδςκδ.

Βξαηώ

Δ Βξαηώ ήηακ δ Μμφζα ηδξ θονζηήξ
πμίδζδξ ηαζ ηςκ φικςκ. Ώπεζημκίγεηαζ ιε ιία θφνα. Καηά ημκ Δζίμδμ (Θεμβμκ. 78)
είκαζ ηυνδ ημο Αζυξ ηαζ ηδξ Σζηακίδμξ Μκδιμζφκδξ. Βεεςνείημ πνμζηάηζδα ημο
βάιμο ηαζ ημο ένςηα. Ώηυια εεςνείηαζ εθεονέηδξ ημο πμνμφ, ηςκ πνμξ ημοξ εεμφξ
φικςκ ηαζ βεκζηυηενα πνμζηάηνζα ηδξ Πμίδζδξ. Κφνζμ ζφιαμθυ ηδξ ήηακ δ θφνα,
αθθά ηαζ δ ηζεάνα, δ θυνιζβλ ηαζ δ αάναζημξ.Ώπεζημκίγεηαζ πάκημηε υνεζα ηαζ εκίμηε
ζπεδυκ ηεθείςξ βοική.
Δ Μμφζα Βναηχ είκαζ αοηή πμο επζκυδζε ηα ενςηζηά πμζήιαηα, ημ βάιμ, ηδκ πμίδζδ,
ηδκ ιμοζζηή ηαζ ηδκ δζαθεηηζηή.
Σμ υκμια Βναηχ πνμένπεηαζ απυ ημ νήια ένεζεαζ ηαζ απυ ηδ θέλδ ένςξ ηαζ εναζηήξ.
Σδ γςβνάθζγακ ηαεζζηή, κα θμνά ζηεθάκζ απυ ηνζακηάθοθθα, ιε ηδ θφνα ηαζ ημ ηυλμ
ημο ένςημξ ζηα πένζα ηαζ ηδκ επζβναθή "Έξαηψ Χάιηξηαλ". Ο Ώπμθθχκζμξ μ Ρυδζμξ
λεηζκά ημ ηνίημ ηεθάθαζμ ημο ηέηανημο ιένμοξ ζηα Ώνβμκαοηζηά ιε ημοξ ζηίπμοξ:
...«Καζ ηχνα Μμφζα Βναηχ, έθα ημκηά ιαξ ηαζ πεξ ιαξ πχξ μ Εάζμκαξ ...έθενε ημ
πνοζυιαθθμ Αέναξ... απυ ημκ ενςηά ημο ζηδ Μήδεζα ... βζαηί έπεζξ ηζξ πάνεξ ηδξ
Κφπνζδαξ Ώθνμδίηδξ... ηαζ θένκεζξ ηδ ιαβεία ζηα ακφπακηνα ημνίηζζα...».
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
29 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

Μειπνκέλε

Δ Μειπνκέλε ήηακ δ ιμφζα ηδξ
ηναβςδίαξ, πανυθμ ηα πανμφιεκα ηναβμφδζα ηδξ. Καηά ηδ Θεμβμκία ημο Δζζυδμο ηαζ
ημο Ώπμθθμδχνμο ήηακ ηυνδ ημο Αία ηαζ ηδξ Μκδιμζφκδξ ηαζ ιδηένα ηςκ ΢εζνήκςκ
ιεηά ημο Ώπεθχμο. ΢ηδκ ανπή εεςνμφηακ ιμφζα ημο ιέθμοξ ή ηδξ ςδήξ, ελ μο ηαζ ημ
υκμιά ηδξ. ΢΄ αοηήκ απμδίδεηαζ δ εθεφνεζδ ηδξ ααναίημο ιε ηδκ μπμία ιέθπμοζα
«θαζήδπλε» ημοξ εκδημφξ αηνμαηέξ ηδξ, «ζλεηνίζη κειίθξνλα βάξβηηνλ εχξε»
(Αλζνινγία ΕΥ 504) πενζζημζπζγυιεκδ απυ ηδκ αημθμοεία ηδξ, ηζξ ΍νεξ ηαζ ηζξ
Νφιθεξ. Ώνβυηενα υιςξ απμααίκεζ δ ηαη΄ ελμπή ιμφζα ηδξ εεαηνζηήξ ηναβςδίαξ. Με
ηδκ Μεθπμιέκδ πανμιμζάγεηαζ, ζε επίβναιια ημο Ώβαείμο δ ηναβςδυξ Ώνζάδκδ ηδξ
μπμίαξ ημ άζια, θέβεζ, αδυιεκμ ιε ηναβζηυ ζηυιθμ, έιμζαγε ιε ηδκ δπδνή ηαζ πφνζκδ
ςδή ηδξ Μμφζαξ ηδξ Σναβςδίαξ. Δ Μεθπμιέκδ ςξ Μμφζα ζοκμδεφεζ ιε ηζξ άθθεξ
Μμφζεξ ημκ Ώπυθθςκα αθθά ηαζ ζοκενβάγεηαζ ιε ημκ Αζυκοζμ
΢ηζξ αββεζμβναθίεξ ζοπκά απεζημκίγεηαζ ημκηά ζημκ Αζυκοζμ ιε ιία ηναβζηή ιάζηα
ηαζ θμνχκηαξ ημευνκμοξ, οπμδήιαηα πμο παναδμζζαηά θμνμφζακ μζ ηναβζημί
δεμπμζμί. ΢οπκά επίζδξ ηναηά ιαπαίνζ ή νυπαθμ (ημνφκδ) ζημ έκα πένζ ηαζ ηδκ
ηναβζηή ιάζηα ζημ άθθμ. ΢ημ ηεθάθζ ηδξ απεζημκίγεηαζ κα θμνά ζηέιια απυ
ηοπανίζζζ. Βκίμηε θένεζ ηαζ λίθμξ (επίδεζλδ εεαηνζηχκ παναζηάζεςκ).
Δ Μμφζα αοηή έπεζ ζοκακηήζεζ ηαζ οπενκζηήζεζ ηδκ ηναβςδία. Βκχ ιέζα απυ ηζξ
ηαηαζηνμθέξ δ Μεθπμιέκδ έπεζ δεζ ηδκ ηναβςδία ζε υθεξ ηδξ ηζξ ιμνθέξ, ιέζα απυ
αοηή ηδκ ηναβςδία αμδεά κα πνμαάθεζ μ ενίαιαμξ ημο ακενχπζκμο πκεφιαημξ. Θα
θεζημονβήζεζ ςξ μδδβυξ, βζα κα ειπκεφζεζ ημκ άκενςπμ κα ακηαπελέθεεεζ ηδκ
ηαηαζβίδα

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
30 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πνιύκληα

Δ Πνιύκληα, ζηδκ, ήηακ δ Μμφζα ηςκ ζενχκ
φικςκ ηαζ ηδξ εοβθςηηίαξ. Ήηακ δ Μμφζα ηςκ φικςκ ή ηςκ αζιάηςκ πμο ράθθμκηαζ
πνμξ ηζιή ηςκ εεχκ ηαζ ηςκ δνχςκ.
Χξ Μμφζα, ήηακ ηυνδ ημο Αία ηαζ ηδξ Μκδιμζφκδξ. Αφμ νυθμζ απμδίδμκηαζ ζηδκ
Πμθφικζα, πμο μθείθμκηαζ ζε δφμ δζαθμνεηζηέξ εηοιμθμβίεξ ημο μκυιαηυξ ηδξ. Δ
ανπαζυηενδ πανάδμζδ ηδ εέθεζ πνμζηάηνζα ηςκ φικςκ (πμθφ + φικμξ) πμο
ράθθμκηακ πνμξ ηζιή ηςκ εεχκ ηαζ ηςκ δνχςκ. Καηά ηδ κευηενδ υιςξ πανάδμζδ, δ
μπμία εηοιμθμβεί ημ υκμιά ηδξ απυ ημ πμθφ + ικεία, αμδεά ζηδκ εφημθδ ιάεδζδ ηαζ
ηδκ απμικδιυκεοζδ. Έηζζ, δ Πμθφικζα ζοβπέεηαζ ζπεδυκ ιε ηδ Μκδιμζφκδ ηαζ ηα
αβάθιαηά ηδξ πμο ζχεδηακ ιέπνζ ζήιενα επζαεααζχκμοκ ηδκ ενιδκεία αοηή. ΢ε αοηά
πανζζηάκεηαζ πάκημηε ζακ κα ηαηέπεηαζ απυ ηάπμζα ααεζά ζηέρδ ηαζ ακάικδζδ.
Βίκαζ ιία πμθφ ζμαανή βοκαίηα, ζοθθμβζζιέκδ ηαζ ζημπαζηζηή. ΢οπκά ηναηά ημ
δάπηοθυ ηδξ ιπνμζηά ζηα πείθδ ηαζ αοηυ αολάκεζ ηδ ζζςπδθή έηθναζδ ηδξ ιμνθήξ
ηδξ. ΢οκήεςξ απεζημκίγεηαζ θμνχκηαξ ιαηνφ ιακδφα ηαζ πέπθμ, ηαζ έπμκηαξ
εκαπμεέζεζ ημκ αβηχκα ηδξ ζε έκα ιαλζθάνζ. Φένκεζ θήιδ ζημοξ ζοββναθείξ ηςκ
μπμίςκ μζ δμοθεζέξ ημφξ έπμοκ πανίζεζ αεάκαηδ θήιδ.
Μζα ηνίηδ ζδζυηδηα ηδξ δυεδηε ηαηά ημοξ ηεθεοηαίμοξ αζχκεξ ηδξ Ρςιασηήξ
Ώοημηναημνίαξ: Θεςνήεδηε πνμζηάηζδα ηδξ ιζιζηήξ ηέπκδξ.
Βπίζδξ, δ Πμθφικζα είκαζ ιενζηέξ θμνέξ βκςζηή ηαζ ςξ δ Μμφζα ηδξ βεςιεηνίαξ, ημο
δζαθμβζζιμφ ηαζ ηδξ βεςνβίαξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
31 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

Σεξςηρόξε

Δ Σεξςηρόξε ήηακ, δ ιμφζα ημο πμνμφ ηαζ
ηςκ δναιαηζηχκ πμνζηχκ. ΢οκήεςξ απεζημκίγεηαζ ηαεζζιέκδ ηαζ ηναηχκηαξ ιζα
θφνα.
Μενζηέξ θμνέξ ακαθένεηαζ ςξ ιδηένα ηςκ ΢εζνήκςκ.
Σμ υκμιά ηδξ πνμένπεηαζ απυ ημ νήια ηέξπσ (εοθναίκς) ηαζ ημ μοζζαζηζηυ ρνξφο.

Θάιεηα

΢ηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία, ιία απυ
ηζξ εκκέα Μμφζεξ ήηακ ηαζ δ Θάιεηα, ηυνδ ηδξ Μκδιμζφκδξ ηαζ ημο Αία. Θεςνείηαζ
πθδζζέζηενδ ζηδκ Σενρζπυνδ. Ήηακ πνμζηάηζδα ζδεαηή ακενςπυιμνθδ εευηδηα ηδξ
εοπνεπμφξ ηαζ ηυζιζαξ εοεοιίαξ. Πανζζηακυηακ ιυκμ ιε ηα ζφιαμθά ηδξ: αυναηδ
ζηα ζοιπυζζα ςξ ειπκεφζηνζα ηςκ εφεοιςκ ηναβμοδζχκ, ζηα μπμία ηυκζγε ημ
πκεοιαηχδεξ ηονίςξ ζημζπείμ, αμδεμφιεκδ απυ ηδκ «ζθανυηδηα» (εοπανίζηδζδ) ηςκ
«εοςπμοιέκςκ» (ζοκδαζηοιυκςκ). Έηζζ ςξ εευηδηα ηδξ «ηαθήξ δζάεεζδξ» ηαζ ηδξ
έκανλδξ ημο ηεθζμφ απμπςνμφζε ιυθζξ άνπζγε μ εμνοαχδδξ «ηχιμξ».
Βπίζδξ, δ Μμφζα Θάθεζα είπε οπυ ηδκ πνμζηαζία ηδξ ηδ αμοημθζηή πμίδζδ, δδθαδή
ηα ακηίζημζπα ζδιενζκά δδιμηζηά ηναβμφδζα ηαζ ανβυηενα ηδκ ηςιςδία. Γζ΄ αοηυ ηαζ
πανζζηακυηακ ζοκήεςξ ιε ζηέθακμ ηζζζμφ ζηδ ηχιδ, ηναηχκηαξ ζημ δελί πένζ
πνμζςπείμ (ιάζηα) εεάηνμο ηαζ ζημ ανζζηενυ ημζκυ ααηηήνζμ (= νάαδμ), ιε εθαθνζά
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
32 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
έκδοζδ ηαζ εκίμηε ιε ηνίπζκμ πζηχκα, (αηνζαχξ ηα ζδιενζκά αηυιδ ζφιαμθα ημο
πχνμο ηδξ δδιμηζηήξ ιμοζζηήξ).
Σμ υκμιά ηδξ πνμήθεε απυ ημ νήια ζαιιέσ - Θαιιψ, πμο ζδιαίκεζ αθαζηάκς
άθεμκα, ακείγς πθμφζζα, εοδμηζιχ. Ρήια πμο ήηακ εφπνδζημ ιυκμ ζημκ Βκεζηχηα
ηαζ Παναηαηζηυ πνυκμ. Σμ μοζζαζηζηυ ζάιινο ζήιαζκε μ ηάεε κέμξ ηθχκμξ, ημζκχξ
αθαζηάνζ.
Παναζηάζεζξ ηδξ ιμφζαξ Θάθεζαξ δζαζχεδηακ ζε αββεία, ακάβθοθα ηαζ βθοπηά,
υπςξ ημ ιανιάνζκμ άβαθιά ηδξ ζημ Μμοζείμ ημο Λμφανμο, ηαεχξ επίζδξ ηαζ ζε
πίκαηεξ γςβναθζηήξ υπςξ αοηυξ ημο Jean-Marc Nattier.

Οπξαλία

Δ Οπξαλία, εεςνμφκηακ ζδεαηή ακενςπυιμνθδ
εεά, εθεονέηδξ ηαζ πνμζηάηδξ ηδξ Ώζηνμκμιίαξ ηαζ ηδξ Ώζηνμθμβίαξ.
΢οκήεςξ απεζημκίγεηαζ θμνχκηαξ αζηενμεζδή ζηέθακμ ηαζ εζεήηα ηοακή, ηναηχκηαξ
ζημ ανζζηενυ πένζ παβηυζιζα ζθαίνα ηαζ ζημ δελζυ δζααήηδ, πμο απμηεθμφκ ηαζ ηα
«ζενά» ζφιαμθά ηδξ.
Φένεηαζ ςξ ιδηένα ημο Τιεκαίμο, απυ ημκ Αζυκοζμ, ηαζ ημο Λίκμο απυ ημκ
Ώπυθθςκα.
Οζ ανπαίμζ Έθθδκεξ απέδζδακ ζηδκ Οονακία ηαζ ιακηζηέξ δοκάιεζξ. Καημζηία ηδξ
ήηακ μ μονάκζμξ ευθμξ, ελ μο ηαζ ημ υκμιά ηδξ.
Βπίζδξ «Οονακίδεξ» ή «Οονακίςκεξ» μκυιαγακ μζ ανπαίμζ ημοξ 6 βζμοξ ηαζ ηζξ 7
ηυνεξ ημο Οονακμφ ηαζ ηδξ Γαίαξ, δδθαδή ημοξ Σζηάκεξ (Χηεακυξ, Κμίμξ, Τπενίςκ,
Κνίμξ, Εαπεηυξ, Κνυκμξ) ηαζ ηαζ ηζξ Σζηακίδεξ (Σδεφξ, Ρέα, Θέιζξ, Μκδιμζφκδ,
Φμίαδ, Αζχκδ ηαζ Θεία). Tδκ ίδζα δε μκμιαζία απέδζδακ ελ ίζμο ηαζ ζε υθμοξ ημοξ
εεμφξ πμο ηαημζημφζακ ζημκ μονακυ («Θενί Οπξαλίσλεο», Εθζάδα Ώ 570).
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
33 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

ΚΒΦΏΛΏΕΟ 2

Θενγνλία
Ζ πρώηη γενιά

Ο Δζίμδμξ αθμφ εοπανζζηεί ηζξ Μμφζεξ βζα ηδκ έιπκεοζδ πμο ημο έδςζακ, ελδβεί υηζ
αοευνιδηα ειθακίζηδηε ημ Υάμξ πμο βέκκδζε ηδ Γδ, ημκ Σάνηανμ ηαζ ημκ Ένςηα.
΢ηδ ζοκέπεζα, απυ ημ Υάμξ λεπήδδζε ημ Ένεαμξ ηαζ δ Νφπηα. Ώπυ ηδκ έκςζδ ηδξ
Νφπηαξ ιε ημ Ένεαμξ βεκκήεδηακ μ Ώζεέναξ ηαζ δ Διένα. Δ Γδ, ιε πανεεκμβέκεζδ,
βέκκδζε ημκ Οονακυ, ηα ΋νδ ηαζ ημκ Πυκημ.
Ο Οονακυξ γεοβάνςζε ιε ηδ Γαία ηαζ βεκκήεδηακ 12 Σζηάκεξ: μ Χηεακυξ, μ Κυζμξ, μ
Κνείμξ, μ Τπενίςκ, μ Εαπεηυξ, δ Θεία, δ Ρέα, δ Θέιζξ, δ Μκδιμζφκδ, δ Φμίαδ, δ
Σδεφξ ηαζ μ Κνυκμξ, 3 Κφηθςπεξ: μ ΐνυκηδξ, μ ΢ηενυπδξ ηαζ μ Άνβδξ ηαζ ηέθμξ 3
Βηαηυβπεζνεξ: μ ΐνζανέαξ, μ Κυηημξ ηαζ μ Γφβδξ.
Ζ δεύηερη γενιά

Δ Νφπηα ηαζ μ Ένεαμξ βέκκδζακ ημκ Όπκμ ηαζ ηα ΋κεζνα, ηαζ ηα ηαηά ημο ηυζιμο
πμο ήηακ δ ηαηαζηνμθή, ημ βέναξ, μ εάκαημξ, δ Ένζδα, δ Καηία, δ Αοζηοπία, δ
Νέιεζζξ. Γέκκδζακ υιςξ ηαζ ηα ηαθά ημο ηυζιμο, ηδκ Υανά, ηδκ Φζθία ηαζ ηδκ
΢οιπυκζα.
Ζ ηρίηη γενιά

΢ηδκ ηνίηδ βεκζά αημθμφεδζακ ιζα ζεζνά βεκκήζεςκ, ιαπχκ ηαζ εηενμκζζιχκ πμο
μδήβδζακ ζηδκ άκμδμ ηςκ εεχκ ημο Οθφιπμο.
Σηηαλνκαρία
Δ Σηηαλνκαρία ήηακ μ πυθειμξ ιεηαλφ ηςκ Σζηάκςκ (μζ μπμίμζ ιάπμκηακ απυ ημ
αμοκυ ΋ενοξ) ηαζ ηςκ Οθφιπζςκ εεχκ. Βίκαζ βκςζηή, επίζδξ, ηαζ ςξ δ Μάπδ ηςκ
Σζηάκςκ ή Πυθειμξ ηςκ Σζηάκςκ. Ο πυθειμξ είπε πνμθεπεεί ζημκ Κνυκμ απυ ηδ Γαία
ηαζ ημκ Οονακυ, επεζδή μ Κνυκμξ είπε ανκδεεί κα απμηαηαζηήζεζ δζηαζμζφκδ ιεηά
ηδκ εηενυκζζδ ημο παηένα ημο.
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
34 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Οζ Σζηάκεξ πμο πμθέιδζακ ηαεμδδβμφκηακ απυ ημκ Κνυκμ ηαζ ζηζξ ηάλεζξ ημοξ
ανίζημκηακ μζ: Κυζμξ, Κνζυξ, Τπενίςκ, Εαπεηυξ, Άηθαξ. Οζ Οθφιπζμζ μδδβμφκηακ απυ
ημκ Αία ηαζ ζημ πθεονυ ημο πμθέιδζακ ηαζ μζ: Βζηία, Αήιδηνα, Ήνα, Άδδξ/Πθμφηςκ,
Πμζεζδχκαξ, μζ Βηαηυβπεζνεξ, μζ Γίβακηεξ ηαζ μζ Κφηθςπεξ.
Νζηχκηαξ ιεηά απυ δεηάπνμκμ πυθειμ, μζ Οθφιπζμζ ιμίναζακ ιεηαλφ ημοξ ηα
θάθονα, δίκμκηαξ ζημκ Αία ηδκ ελμοζία ζημκ αένα ηαζ ημκ μονακυ, ζηδ εάθαζζα ηαζ
υθα ηα οδάηζκα ζχιαηα ζημκ Πμζεζδχκα, ηαζ ζημκ Κάης Κυζιμ ζημκ Άδδ. Δ βδ
αθέεδηε ςξ ηονζανπία ημζκή υθςκ ηςκ εεχκ. Έπεζηα έηθεζζακ ημοξ Σζηάκεξ ζηα
Σάνηανα. Καηά ηδ δζάνηεζα ημο πμθέιμο μ Χηεακυξ ηαζ μζ Σζηακίδεξ (Θεία, Ρέα,
Θέιζξ, Μκδιμζφκδ, Φμίαδ ηαζ Σδεφξ) πανέιεζκακ μοδέηενμζ, ηαζ βζ' αοηυ δεκ
ηζιςνήεδηακ απυ ημκ Αία. Οζ Βηαηυβπεζνεξ πανέιεζκακ θφθαηέξ ημοξ, ιέπνζ ηδ
ζηζβιή πμο μ Αίαξ ημοξ απεθεοεένςζε υθμοξ, εηηυξ απυ ημκ Άηθακηα.

Ζ πρώηη γενιά

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
35 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Υάνο

΢ηδ Θεμβμκία ημο Δζίμδμο, ημ Υάνο, δ Γαία ηαζ μ
Ένςξ απμηέθεζακ ηδκ πνςηανπζηή ηνζάδα απ' ηδκ μπμία βεκκήεδηακ μζ εεμί ηδξ ιοεμθμβίαξ.
Δ Νφπηα άθδζε ζημοξ ηυθπμοξ ημο Βνέαμοξ ημ Κμζιζηυ Ώοβυ μπυηε ηαζ δδιζμονβήεδηακ ημ
Υάμξ, δ Γαία, μ Σάνηανμξ (ηα ζπθάπκα ηδξ Γαίαξ) ηαζ μ Ένςηαξ. Καηά άθθεξ εηδμπέξ, ημ
Υάμξ πνμτπήνπε υθςκ, ηαζ απυ αοηυ δδιζμονβήεδηακ ηα παζδζά ημο, δ Γαία, μ Σάνηανμξ, μ
Ένςξ ή Φάκδξ, δ Νφπηα ηαζ μ Ένεαμξ.

Γαία

Δ Γαία πνμτπήνπε ιε ημ Υάμξ ηαζ ημκ Ένςηα-Φάκδ ζηδ
δδιζμονβία ημο Κυζιμο. Καηά άθθμοξ αοηέξ μζ ηνεζξ ημζιζηέξ οπάνλεζξ βεκκήεδηακ,
ηαηά ακηίζηνμθδ ζεζνά, απυ ημ Κμζιζηυ Ώοβυ, ημ μπμίμ πνμήθεε απυ ημ ιδδέκ, ημ
ηίπμηα ή απυ ηδ Νφπηα. Δ Γαία, ζημ επίπεδμ ηδξ Κμζιμβμκίαξ, ζοιαμθίγεζ ηδκ οθζηή
πθεονά ημο Κυζιμο ηαζ υπζ ηδ Γδ. Σμ Υάμξ ζοιαμθίγεζ ημκ Υχνμ ημο ΢φιπακημξ. Ο
Ένςηαξ ζοιαμθίγεζ ηδκ ηζκδηήνζα δφκαιδ πμο εκχκεζ, ιεηαθθάζζεζ ηαζ
ιεηαιμνθχκεζ (ιμνθή, αοηυ πμο θαίκεηαζ, μ Φάκδξ) ημ Πακ.
΢φιθςκα ιε ημκ Δζίμδμ δ Γαία ιε ημ Υάμξ, ιε ιεζμθάαδζδ ημο Ένςηα, βεκκμφκ ημκ
Οονακυ. Μζα άθθδ εηδμπή ηαοηίγεζ ημ Υάμξ ιε ημκ Οονακυ ηαζ μνζμεεηεί έηζζ ηδ
Γαία ηαζ ημκ Οονακυ ςξ ημ πνχημ Κμζιζηυ Γεοβάνζ ηδξ Αδιζμονβίαξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
36 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Δ Γαία εκχεδηε ιε ημκ Οονακυ ηαζ δδιζμφνβδζε ημοξ Γίβακηεξ, ημοξ Σζηάκεξ, ημκ
Χηεακυ ή Πυκημ ηαζ υθδ ηδκ πθάζδ πμο πενζαάθθεζ ημκ ηυζιμ. Ο Οονακυξ, εέθμκηαξ
κα ακαηυρεζ ηδ ζοκεπή δδιζμονβία ηδξ Γαίαξ, απμθαζίγεζ κα ζηείθεζ ηα παζδζά ημο
ζηα ζπθάπκα ηδξ. Βλαζηίαξ αοηήξ ηδξ ζηθδνυηδηαξ, δ Γαία ζοιιαπεί ιε έκακ απυ
ημοξ Σζηάκεξ βζμοξ ηδξ, ημκ Κνυκμ, ηαζ ηαεαζνεί απυ ηδκ ελμοζία ημο ηυζιμο ημκ
Οονακυ.
΋ιςξ δ αδζηία ηαζ δ ζηθδνυηδηα ημο Κνυκμο, εα ηδκ μδδβήζεζ κα αμδεήζεζ ημκ Αία,
δίκμκηάξ ημο ημ θάνιαημ πμο εα ακαβηάζεζ ημκ Κνυκμ κα αβάθεζ απυ ιέζα ημο ηα
παζδζά - εεμφξ, ηα μπμία έθαβε απυ θυαμ ιδ πάζεζ ηδκ ελμοζία ηαηά ηα πνυηοπα ημο
Οονακμφ.
Σέθμξ οπάνπεζ ιζα εηδμπή, ηαηά ηδκ μπμία ή Γαία, ιεηά ηδκ πηχζδ ημο Οονακμφ,
εκχεδηε ιε ημκ Χηεακυ ηαζ βέκκδζε εεμφξ ηαζ εεέξ ημο οβνμφ ζημζπείμο.

Σάξηαξνο

Ο Σάξηαξνο θένεηαζ ςξ δεοηενεφμοζα εευηδηα
ημο ηάης ηυζιμο. Γζμξ ημο Άδδ ή ημο Ώζεένα ή ημο Υάμοξ ηαζ ηδξ Γαίαξ.
Γεκζηυηενα υιςξ θένεηαζ ςξ ιοεζηυξ ηυπμξ θεβυιεκμξ ηαζ Τάξηαξα υπμο ηαηά ηζξ
ανπαίεξ δμλαζίεξ ααζακίγμκηαζ μζ ηαημί ιεηά ημ εάκαηυ ημοξ. Ο ΋ιδνμξ ακαθένεζ
πμθθά πνυζςπα κα ααζακίγμκηαζ ζ΄ αοηυκ ημ ηυπμ βζα ηα "εκ γςή" εβηθήιαηά ημοξ
υπςξ ημοξ Σζηουκ, Σάκηαθμ ηαζ ΢ίζοθμ.
Καηά ημκ Δζίμδμ μ Σάνηανμξ είκαζ δ "εζνηηή" ημο Κνυκμο ηαζ άθθςκ Σζηάκςκ πμο
ςξ ηυπμξ πνμζδζμνίγεηαζ ζηα έβηαηα ηδξ Γδξ. ΢διεζχκεζ δε πςξ "παθημφξ άηιςκ"
πμο νίθεδηε απυ ηδ Γδ έθεαζε ζημκ Σάνηανμ ιεηά απυ 9 διένεξ ηαζ 9 κφηηεξ,
ανζειυξ πμο θήθεδηε οπ΄ υρδ απυ ηδκ ανπαζυηδηα ζε ηαθζηά έεζια ηαζ πμο πέναζακ
ζηδ ζοκέπεζα ζηα πνζζηζακζηά. Μεηαβεκέζηενα δ θασηή θακηαζία έπθαζε ημκ
Σάνηανμ ςξ θοθαηή ηαζ ηυπμ ιανηονίμο υθςκ ηςκ ηαηχκ ακενχπςκ.
Ο Ώνζζημθάκδξ ζημ ένβμ ημο "ΐάηναπμζ" πενζβνάθεζ ημκ Σάνηανμ ςξ ηυπμ
ααζακζζηδνίςκ επί ζοβηεηνζιέκςκ εβηθδιαηζχκ, παηνμηηυκςκ, επζυνηςκ, πνμδμηχκ
ηδξ παηνίδαξ ηαεχξ ηζ εηείκςκ πμο πανααίαζακ ημ άζοθμ ηδξ Ξεκίαξ. Ο Πθμφηανπμξ
ηαζ μ Λμοηζακυξ ακαθένμοκ πθείζηα είδδ ηζιςνίαξ πμο ζοκέααζκακ ζημ Σάνηανμ.
Βκδζαθένμκ επίζδξ πανμοζζάγεζ ηαζ δ πενζβναθή ημο Σανηάνμο απυ ημκ ΐζνβίθζμ
ζηδκ "Ώζκζάδα" ημο, υπμο ηαζ ακαθένεζ πςξ πενζαάθθεηαζ απυ ηνζπθά πάθηζκα ηείπδ
ιε ζζδενέκζμ ζθονήθαημ πφνβμ πμο ημκ είπακ ηαηαζηεοάζεζ μζ Κφηθςπεξ ςξ εζνηηέξ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
37 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ζηα "ηνίζααεα" ηδξ Γδξ, ηδκ είζμδμ ημο μπμίμο θφθαβακ μ Κέναενμξ ηαζ δ Ώθοηηχ
(ιία απυ ηζξ Βνζκφεξ).
Χξ είζμδμ ημο Σανηάνμο μζ ανπαίμζ πίζηεοακ ηα δζάθμνα μνφβιαηα ηαζ ηονίςξ
ζπήθαζα ιεβάθα ηαζ επζηίκδοκα, ζδιακηζηυηενα ηςκ μπμίςκ ήηακ ηάπμζμ ζπήθαζμ
ζηδ Κζθζηία εκχ μζ πενζζζυηενμζ ηδκ ημπμεεημφζακ ζε ΢πδθζά ημκηά ζημ Ώηνςηήνζμ
Σαίκανμ ζηδ Πεθμπυκκδζμ

Έξσο

Ο Έξσο ήηακ μ θηενςηυξ εευξ ηδξ αβάπδξ. ΢οπκά
ζπεηίγεηαζ ιε ηδ εεά Ώθνμδίηδ. ΢φιθςκα ιε ημκ ιφεμ, υηακ πηοπμφζε ιε ηα αέθδ ημο
δφμ ακενχπμοξ, αοημί ενςηεφμκηακ πανάθμνα. Ο Ένςξ, παναηηδνίγεηαζ ακίηδημξ
ζηδκ ηναβςδία Αληηγφλε. ΢φιθςκα ιε ηδκ μνθζηή δζδαζηαθία, μ Ένςηαξ πνμήθεε
απυ ημ «ημζιζηυ αοβυ» πμο άθδζε δ Νφπηα ζημοξ ηυθπμοξ ημο Βνέαμοξ. Τπέν ιζαξ
ημζιμβμκζηήξ ηαηαβςβήξ ημο ηίεεηαζ ηαζ μ Δζίμδμξ ζηδ Θεμβμκία, ηαεχξ ακαθένεζ
πςξ μ Ένςηαξ πνμήθεε απυ ημ Υάμξ ιαγί ιε ηδ Γαία, ζημζπεία επίζδξ πςνίξ
βεκκήημνεξ.
΢ηδ ιεηαμιδνζηή ιοεμθμβία πανμοζζάγμκηαζ βεκκήημνεξ ημο Ένςηα, εκχ ζοπκά
ζπεηίγεηαζ ιε ηδ εεά Ώθνμδίηδ. ΢φιθςκα ιε ηδ ΢απθχ είκαζ βζμξ ηδξ Ώθνμδίηδξ ηαζ
ημο Οονακμφ, εκχ ζφιθςκα ιε ημκ ΢ζιςκίδδ ημκ Κείμ είκαζ βζμξ ηδξ Ώθνμδίηδξ ηαζ
ημο Άνδ. Ώκαθένεηαζ ηαζ ςξ οπδνέηδξ ηαζ ζοκμδυξ ηδξ Ώθνμδίηδξ. Ο Ώθηαίμξ
ακαθένεζ υηζ μ Ένςηαξ ήηακ βζμξ ηδξ Ίνζδαξ ηαζ ημο Γέθονμο. ΢ε άθθεξ πδβέξ,
παηέναξ ημο Ένςηα εεςνείηαζ μ Ήθαζζημξ.
Ώπυ ημοξ ηναβζημφξ, ζδζαίηενδ ζδιαζία ζημκ εευ Ένςηα απμδίδεζ μ Βονζπίδδξ. Ο
Βονζπίδδξ δζαπςνίγεζ ηδ δφκαιδ ημο Ένςηα ζε δφμ ιμνθέξ: ΢ε αοηή πμο ιπμνεί κα
μδδβήζεζ ζηδκ Ώνεηή ηαζ ζε εηείκδ πμο μδδβεί ζηδκ Ώεθζυηδηα. Με πανυιμζμ ηνυπμ,

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
38 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ζημ ΢οιπυζζμ ημο Πθάηςκα εκημπίγμοιε ημκ «ηαθυ» Ένςηα (βζμ ηδξ Ώθνμδίηδξ
Οονακίαξ) ηαζ ημκ «ηαηυ» Ένςηα (βζμ ηδξ Ώθνμδίηδξ Πακδήιμο)

Έξεβνο

Σμ Ένεαμξ πνμήθεε απυ ημ Υάμξ ηαζ ηδξ Γαίαξ
(ηδξ βήζκδξ φθδξ) ιε ηδ ιεζμθάαδζδ ημο Ένςηα - Φάκδ. ΢οιαμθίγεζ ηδκ ζζςπή ηαζ ημ
αάεμξ ηδξ κφπηαξ. Μαγί ιε ηδκ αδεθθή ημο ηδ Νφπηα, πάθζ ιε ηδ ιεζμθάαδζδ ημο
Ένςηα, δδιζμφνβδζε ημκ Ώζεένα, ημ Φςξ ημο Οονακμφ ηαζ ηδκ Διένα. Ώκήηεζ ζηδκ
δεφηενδ βεκζά ηδξ Αδιζμονβίαξ ημο Κυζιμο.
Καηά άθθμοξ ημ Ένεαμξ πνμήθεε απυ ημκ Υνυκμ ηαζ ηδκ Ώδνάζηεζα - Ώκάβηδ.
Βζημκίγεηαζ ζακ θηενςηυ, ζημηεζκυ ηαζ ηενάζηζμ μκ, δίδοιμ ηδξ Νφπηαξ.

Νπμ

΢ηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία ιε ημ υκμια Νπμ είκαζ
βκςζηή δ εευηδηα πμο πνμζςπμπμζμφζε ηδ κφπηα. Δ Νολ ακαθένεηαζ ζδζαίηενα απυ
ημοξ ανπαίμοξ Έθθδκεξ πμζδηέξ, αθθά δ ιεβάθδ ζδιαζία ηδξ ζηδκ εθθδκζηή
ιοεμθμβία οπενααίκεζ ηα απθά θμβμηεπκζηά πθαίζζα. Δ Νολ ήηακ ηονίανπδ ανπέβμκδ
ηαζ ημζιμβμκζηή ιμνθή, ηδκ μπμία θμαυηακ ηαζ ζεαυηακ αηυια ηαζ μ ίδζμξ μ εευξ
Αίαξ. ΢φιθςκα ιε ηδ Θενγνλία ημο Δζζυδμο, δ Νολ είπε βεκκδεεί απυ ημ Υάμξ ηαζ
ήηακ ιδηένα ζηα παναηάης πνυζςπα:
1) Ώπυ ημ Ένεαμξ:


Ώζεέναξ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
39 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ





Διένα
Υάνμκηαξ
΢ηφβα (ηαη' άθθμοξ ηυνδ ηδξ Θέηζδαξ ή ηδξ Σδεφμξ ηαζ ημο Χηεακμφ)
Βπίθνμκαξ

2) Υςνίξ παηένα (ιε πανεεκμβέκεζδ):














Ώπάηδ
Κήνεξ
Μχιμξ
Μυνμξ
Οσγφξ
΋κεζνμζ
Φζθυηδξ
Θάκαημξ
Ένζδα
Γήναξ
Όπκμξ
Νέιεζζξ
Βζπενίδεξ

3) Ώπυ ημκ Οονακυ:


Λφζζα

Ώηζέξαο

Ο Ώηζέξαο ήηακ εευηδηα πμο βεκκήεδηε απυ ηδκ
έκςζδ ηδξ Νφπηαξ ηαζ ημο Βνέαμοξ. Ο Ώζεέναξ ήηακ εευηδηα πμο ζοκδευηακ ιε ηδκ εοηοπία
υπςξ ηαζ δ αδενθή ημο Διένα ζε ακηίεεζδ ιε ημοξ βμκείξ ημο Ένεαμξ ηαζ Νφπηα πμο
ζοκδέμκηακ ιε ηδκ δοζηοπία. Ώπυ ημκ Ώζεένα ηαζ ηδκ Διένα ζφιθςκα ιε ηάπμζμοξ ανπαίμοξ
ιφεμοξ βεκκήεδηε δ Θάθαζζα.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
40 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Δκέξα

Δ Δκέξα ήηακ δ εευηδηα πμο πνμζςπμπμζμφζε
ημ θςξ ηδξ διέναξ. Καηά ηδ βεκζηυηενδ πανάδμζδ (π.π. «Θενγνλία» ημο Δζζυδμο,
124-125), ήηακ εοβαηένα ηδξ Νφηηαξ ηαζ ημο Βνέαμοξ ηαζ αδεθθή ημο Ώζεένα. Ο
Τβίκμξ πάκηςξ βνάθεζ υηζ ήηακ ηυνδ ημο Υάμοξ ηαζ ηδξ Καθζβμφξ, ηαζ αδειθή ημο
Βνέαμοξ ηαζ ηδξ Νφηηαξ. Σέθμξ, ηαηά ημοξ Ονθζημφξ, δ Διένα ήηακ ηυνδ ημο εεμφ
Ήθζμο, ιαγί ιε ημκ μπμίμ θαηνεουηακ ζηδκ Κς.
Δ Διένα ακαθένεηαζ υηζ πακηνεφηδηε ημκ Ώζηναίμ ή ηαζ ημκ ίδζμ ημκ αδεθθυ ηδξ, ημκ
Ώζεένα. Παζδζά ηδξ Διέναξ ήηακ δ Ώζηναία (ζηδκ πνχηδ εηδμπή), μ ΐνμηυξ, μ εευξ
Οονακυξ, δ Γδ ηαζ δ Θάθαζζα. ΢ημκ Δζίμδμ δ Διένα ζοβπέεηαζ ιε ηδκ Δχ, ηαζ
ζημοξ ηναβζημφξ ηαζ άθθμοξ πμζδηέξ ηα δφμ αοηά πνυζςπα ηαοηίγμκηαζ, π.π.
ακαθένεηαζ υηζ δ Διένα ήηακ ζφγοβμξ ημο Σζεςκμφ ηαζ ιδηένα ημο Μέικμκα, ή υηζ
αβάπδζε ημκ Κέθαθμ.
΢ηδκ Ώβμνά ηςκ Ώεδκχκ οπήνπακ πήθζκα αβάθιαηα ηδξ Διέναξ ςξ «αηνςηήνζα»
ζηδ ζηέβδ ηδξ «ΐαζζθείμο ΢ημάξ». Ώπεζημκζγυηακ επίζδξ δ Διένα ζημκ ενυκμ ημο
Ώιοηθαίμο Ώπυθθςκα, εκχ ζηδκ Οθοιπία, ημκηά ζημ Εππμδάιεζμκ, οπήνπακ
αβάθιαηα ηδξ Διέναξ ηαζ ηδξ Θέηζδαξ κα ζηεηεφμοκ ημκ Αία βζα πάνδ ηςκ παζδζχκ
ημοξ. ΢ημκ καυ ημο Αία ζηδκ Πένβαιμ, δ Διένα πανζζηακυηακ ζηδ γςθυνμ ηδξ
κυηζαξ πθεονάξ, πίζς απυ ηδ ΢εθήκδ.

Οπξαλόο

Ο Πνχημξ ηαζ Μέβαξ πακίενμξ ηαζ Θεμπάηςν Θευξ ζηδκ Βθθδκζηή Μοεμθμβία δ βέκκδζδ
ημο μπμίμο ηαοηίζεδηε (ιοεμθμβζηά) ιε ηδκ πακίενδ ζηζβιή ηδξ ακάδεζλδξ ημο πκεφιαημξ ημο
ακενχπμο ηαζ ηδξ βέκκδζδξ ηςκ Βπζζηδιχκ ηαεχξ ηζ εηείκδξ ηςκ Γναιιάηςκ ηαζ Σεπκχκ Ο
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
41 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Οσρανός (ανπ. εθθ. Οὐξαλόο) ήηακε ηαηά ηδκ ανπαία Μοεμθμβία δ πνμζςπμπμίδζδ ημο
Οονάκζμο ευθμο ηαζ ηονίανπμξ ηδξ πνχηδξ βεκζάξ ζηδκ βδ
Βίκαζ έκαξ απμ ημοξ Πνςηυβεκκμοξ, μ βδναζυηενμξ ηςκ Θεχκ ηςκ ζημζπείςκ ηδξ θφζεςξ ηαζ
μ πνςηυημημξ βζμξ ηδξ Γαίαξ, δ μπμία ημκ βέκκδζε ηδκ χνα πμο ημζιυηακε δίπθα ζημκ Ένςηα
πςνίξ βμκζιμπμίδζδ, «γηα λα ηελ πεξηβάιεη απηήλ θαη γηα είλαη αηψληνο θαη αζθαιήο νίθνο ησλ
ζεψλ», υπςξ βνάθεζ μ Δζίμδμξ ζηδκ Θεμβμκία. Ο Οονακυξ είκαζ ημ πνχημ άννεκ ζημζπείμ ηδξ
βδξ

Ο Οονακυξ ηαζ δ Γαία έηακακ πμθθμφξ απμβυκμοξ: ημοξ Σζηάκεξ, ηνεζξ Κφηθςπεξ ηαζ
ηνεζξ Βηαηυβπεζνεξ. Βπεζδή ιζζμφζε ηα παζδζά ημο ηα έπςζε ζηα Σάνηανα, ααεζά ζηα
έβηαηα ηδξ βδξ. Ώκ ηαζ αοηή δ ηαηή πνάλδ ημκ βέιζγε ιε εοπανίζηδζδ, δ Γαία
εφιςκε ηυζμ πμθφ, πμο ηάπμζα ζηζβιή ακάαθοζε αηζάθζκμ αδάιακηα, ηαζ ημ έδςζε
ζηα παζδζά ηδξ κα θηζάλμοκε έκα ηενάζηζμ δνεπάκζ ηαζ κα πμθειήζμοκ ημκ ηαηυ
παηένα ημοξ. ΋ιςξ ηακείξ δεκ είπε ημ ημονάβζμ κα ηάκεζ αοηυ ημ έβηθδια. Μυκμ μ
Κνυκμξ, έκαξ απυ ημοξ Σζηάκεξ δεκ δίζηαζε. Με ηδκ πνχηδ εοηαζνία ηαζ ηαεχξ μ
Οονακυξ έπεζε κα ημζιδεεί πήνε ημ δνεπάκζ ηαζ ημκ εοκμφπζζε. Ώπμ ηζξ ζηαβυκεξ ημο
αίιαημξ πμο έπεζακ ζηδκ βδ βεκκήεδηακ μζ ηνεζξ Βνζκφεξ, μζ Γίβακηεξ ηαζ μζ
Μδθζάδεξ Νφιθεξ, μζ δαίιμκεξ ηδξ εηδίηδζδξ ηαζ ηδξ αζαζμπναβίαξ.
Ώπυ ημ ζπένια ημο απμημιιέκμο βεκκδηζημφ μνβάκμο πμο έπεζε ζηδκ εάθαζζα
βεκκήεδηε δ Ώθνμδίηδ. Ο Κνυκμξ ηονζάνπδζε ιέπνζ πμο μ βζμξ ημο μ Αίαξ ημκ
ηαεαίνεζε.

Ώπόγνλνη
1. ιε ηδκ Γαία έηακε
1. ημοξ Σζηάκεξ
1. ημκ Χηεακυ
2. ηδκ Σδεφα
3. ημκ Κμίμ
4. ηδκ Φμίαδ
5. ημκ Τπενίςκα
6. ηδκ Θεία
7. ημκ Κνίμ
8. ημκ Εαπεηυ
9. ηδκ Θέιδ
10. ηδκ Μκδιμζφκδ
11. ημκ Κνυκμ
12. ηδκ Ρέα
2. ημοξ Κφηθςπεξ
1. ημκ ΐνυκηδ
2. ημκ Ώζηενυπδ
3. ημκ Άνβδ
3. ημοξ Βηαηυβπεζνεξ
1. ημκ ΐνζάνες
2. ημκ Κυηημ
3. ημκ Γφβδ
2. Υςνίξ ιδηένα
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
42 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
1. ηδκ Ώθνμδίηδ
2. ηζξ Βνζκφεξ
1. ηδκ Ώθδηηχ (ακενςπμιμνθζζιυξ ηδξ μνβήξ ηαζ ιακίαξ),
2. ηδκ Μέβαζνα (ακενςπμιμνθζζιυξ ημο ιίζμοξ ηαζ ημο θευκμο)
ηαζ
3. ηδκ Σζζζθυκδ (ακενςπμιμνθζζιυξ ηδξ εηδίηδζδξ θυκμο).
3. ημοξ Γίβακηεξ
1. ημκ Ώθηομκέα
2. ημκ Άες
3. ημκ ΐέζαζημ
4. ημκ Κθφηζμ
5. ημκ Ββηέθαδμ
6. ημκ Πμνθονίςκα
7. ημκ Βπίςκα

Oὔξεα

Πόληνο

Ο Πόληνο είκαζ βκςζηή ιία εευηδηα πμο
πνμζςπμπμζμφζε ηδκ ακμζηηή εάθαζζα. Ο Πυκημξ ακαθένεηαζ απμηθεζζηζηά ηαζ ιυκμ ζηζξ
ημζιμβμκζηέξ ηαζ εεμβμκζηέξ βεκεαθμβίεξ (π.π. Θενγνλία Δζζυδμο, 116), ζηζξ μπμίεξ
ικδιμκεφεηαζ ςξ βζμξ ηδξ ανπέβμκδξ εευηδηαξ Γαίαξ ηαζ ημο Ώζεένμξ είηε ιυκμ ηδξ Γαίαξ
απυ πανεεκμβέκεζδ. Με ηδ ζεζνά ημο, μ Πυκημξ γεοβάνςζε ιε ηδ Γαία ηαζ απέηηδζακ 5
παζδζά: ημκ Νδνέα, ημκ Θαφιακηα, ημκ Φυνηο, ηδκ Κδηχ ηαζ ηδκ Βονοαία. Βλάθθμο, απυ ηδ
Θάθαζζα μ Πυκημξ έβζκε παηέναξ ηςκ Σεθπίκςκ. Ώνβυηενα, μ Πυκημξ επζζηζάζεδηε απυ ημκ
εκημκυηενα επζηαθμφιεκμ εευ Χηεακυ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
43 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

Σηηάλεο

Οζ Σηηάλεο είκαζ ιεηαλφ ιζαξ ζεζνάξ
εεχκ, ιενζημί εη ηςκ μπμίςκ ακηζηάπεδηακ ζημκ Αία ηαζ ημοξ Οθφιπζμοξ εεμφξ ζηδκ
άκμδυ ημοξ ζηδ ελμοζία.
Οζ Έθθδκεξ ηςκ ηθαζζηχκ πνυκςκ βκχνζγακ ανηεηά πμζήιαηα βζα ημκ πυθειμ ιεηαλφ
ηςκ εεχκ ηαζ πμθθχκ απυ ημοξ Σζηάκεξ. Σμ ηονίανπμ ελ αοηχκ ηαζ ημ ιμκαδζηυ πμο
έπεζ δζαζςεεί, ήηακ δ Θεμβμκία πμο απμδίδεηαζ ζημκ Δζίμδμ. Έκα παιέκμ έπμξ ιε
ημκ ηίηθμ Τηηαλνκαρία ηαζ απμδίδεηαζ ζηδκ ενοθζηή ιμνθή ημο ηοθθμφ αάνδμο
Θάιονδ απυ ηδκ Θνάηδ, ακαθενυηακ ζε ιία πναβιαηεία Πεξί Μνπζηθήο πμο έπεζ
ηάπμζα ζηζβιή απμδμεεί ζημκ Πθμφηανπμ. Οζ Σζηάκεξ ηαηείπακ ζδιακηζηυ νυθμ ηαζ
ζηα πμζήιαηα πμο απμδίδμκηαζ ζημκ Ονθέα. Ώκ ηαζ ζχγμκηαζ ιυκμ ιζηνά ιένδ ηςκ
Ονθζηχκ δζδβήζεςκ, δείπκμοκ εκδζαθένμοζεξ δζαθμνέξ απυ ηδκ Δζζμδζηή πανάδμζδ.
Ώοημί μζ Βθθδκζημί ιφεμζ βζα ηδκ ηζηακμιαπία εκηάζζμκηαζ ζε ιζα ηάλδ πανυιμζςκ
ιφεςκ απυ ηδκ Βονχπδ ηαζ ηδκ Βββφξ Ώκαημθή, υπμο ιζα βεκζά ή μιάδα εεχκ
ακηζηίεεκηαζ ζημοξ ηονίανπμοξ. Μενζηέξ θμνέξ μζ Γδναζυηενμζ Θεμί εηημπίγμκηαζ.
Άθθεξ θμνέξ μζ επακαζηάηεξ πάκμοκ, ηαζ είηε εηδζχπκμκηαζ μθμηθδνςηζηά απυ ηδκ
ελμοζία ή εκζςιαηχκμκηαζ ζημ πάκεεμκ. Άθθα παναδείβιαηα ιπμνμφκ κα
ζοιπενζθάαμοκ ημοξ πμθέιμοξ ιεηαλφ ηςκ Βζίν ιε ημοξ ΐακίν ηαζ ημοξ Γζμημφκ ζηδκ
΢ηακδζκααζηή ιοεμθμβία, ημ ΐααοθςκζαηυ έπμξ Δλνχκα Διίο , ηδ Υζηηζηζηή δζήβδζδ
«Βαζίιεην ζηνλ Οπξαλφ». Σμ πνζζηζακζηυ αζαθίμ ηδξ Απνθάιπςεο επίζδξ πενζβνάθεζ
έκακ «Πυθειμ ζημκ Οονακυ».
Παζδζά ηδξ Γαίαξ ηαζ ημο Οονακμφ:












Χηεακυξ
Σδεφξ
Κυζμξ
Φμίαδ
Τπενίςκ
Βονοθάεζζα ή Θεία
Κνείμξ
Εαπεηυξ
Θέιζξ
Μκδιμζφκδ
Κνυκμξ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
44 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ


Ρέα

Παζδζά ημο Εάπεημο ηαζ ηδξ Χηεακίδαξ Κθοιέκδξ:





Άηθαξ
Πνμιδεέαξ
Βπζιδεέαξ
Μεκμίηζμξ

Παζδζά ημο Τπενίςκα ηαζ ηδξ Θείαξ:




Ήθζμξ
΢εθήκδ
Δχξ

Ωθεαλόο

Ο Χηεακυξ είκαζ δ ανπαζυηενδ εαθάζζζα εευηδηα
ηδξ Βθθδκζηήξ Μοεμθμβίαξ. Βιθακίγεηαζ βζα πνχηδ θμνά ζηα μνθζηά πμζήιαηα ιαγί ιε ηδκ
Σδεφα. ΢φιθςκα ιε αοηή ηδκ εηδμπή, δ Νφπηα ηαζ μ Ώζεέναξ βέκκδζακ έκα αζδιέκζμ αοβυ,
πνμθακχξ ημ θεββάνζ. Ώπυ ημ αοβυ αοηυ αβήηε μ Ένςηαξ. Ο Ένςηαξ ηαλζκυιδζε ηα πάκηα
ηαζ έπθαζε ημ απακέξ Υάμξ ρδθά ζημκ μονακυ ηαζ ηδκ βδ Γαία απυ ηάης. Σμ Υάμξ ηαζ δ
Γαία γεοβανχεδηακ ιε ηδκ ζοκαίκεζδ ημο Ένςηα ηαζ βέκκδζακ ημκ Χηεακυ ηαζ ηδκ Σδεφα.
Ο Χηεακυξ εη ιένμοξ ημο άνπζζε κα βεκκάεζ υθα ηα γςκηακά πθάζιαηα ηδξ βδξ ηαζ υθμοξ
ημοξ ηαημπζκμφξ εεμφξ

΢φιθςκα ιε ιζα άθθδ εηδμπή, μ Χηεακυξ ήηακ βζμξ ημο Οονακμφ ηαζ ηδξ Γαίαξ ηαζ
ζζπονυηενμξ ηςκ δχδεηα Σζηάκςκ ηαζ Σζηακζδχκ. ΋θμζ ημκ γήθεοακ βζα ηδκ πενίζζζα
δφκαιή ημο ηαζ ιμκμιαπμφζακ ζοπκά βζα ηδκ οπενμπή. ΋ζεξ θμνέξ πνμζπάεδζε κα
αζάζεζ ηδκ Ήνα μ Αίαξ ηδκ πνμζηάηεοε ηαζ ηδκ έζςγε.
Με ηδκ αδενθή ηαζ ζφγδβυ ημο ηδκ Σδεφ έηακε απμβυκμοξ υθεξ ηζξ εευηδηεξ ηςκ
πμηαιχκ, ηδξ εάθαζζαξ ηαζ ηςκ πδβχκ – ηζξ Χηεακίδεξ. Οζ δου ημοξ ήηακε ηυζμ
ηανπενμί, πμο απυ ηδκ οπενπαναβςβή οδάηζκςκ ζημζπείςκ ηδξ θφζδξ βζκυκημοζακ
πθδιιφνεξ. Έηζζ πςνίζακε ηεθζηά ηαζ ημ ηαηυ ζηαιάηδζε.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
45 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ο Χηεακυξ ηαζ δ Σδεφξ δεκ ακαιίπηδηακ ζηδκ Σζηακμιαπία ηαηά ημο Αία, βζαοηυ ηαζ
μ Αίαξ ημοξ άθδζε ακεκυπθδημοξ κα ηονζανπμφκ ζηυ οβνυ ημοξ ααζίθεζμ.
Με ηδκ άθθδ ημο αδενθή ηδκ Θεία βέκκδζε ημοξ Κέηνμπεξ.

Σεζύο

Δ Σεζύο ήηακ ιία απυ ηζξ Σζηακίδεξ, ηυνδ ημο Οονακμφ
ηαζ ηδξ Γαίαξ, πμο έθααε ςξ ζφγοβμ ημκ αδεθθυ ηδξ, Χηεακυ απυ ημκ μπμίμ ηαζ
βέκκδζε ηνεζξ πζθζάδεξ πμηάιζμοξ εεμφξ, ιεηαλφ ηςκ μπμίςκ ήηακ μ Ώπεθχμξ, μ
Ώζςπυξ ηθπ. ηαζ ζζάνζειεξ εευηδηεξ, ηζξ Χηεακίδεξ. Καη΄ άθθδ παναδμπή ημο ιφεμο
δ Σδεφξ ήηακ ιδηένα ημο Φυνηοκμξ, ημο Κνυκμο ηαζ ηδξ Ρέαξ, δ μπμία ηαζ ηδξ
ειπζζηεφεδηε ηδκ ακαηνμθή ημο Αία.
Ώπυ ημοξ ιεηαβεκέζηενμοξ Έθθδκεξ δ Σδεφξ ηαοηίζεδηε ιε ηδκ εεά Ίζζδα ηδξ
Ώζβοπηζαηήξ Μοεμθμβίαξ.



Ο πέιπημξ ζε δζαζηάζεζξ δμνοθυνμξ ημο πθακήηδ Κνυκμο, πμο
ακαηαθφθεδηε ημ 1684, μκμιάζεδηε Σεζύο απυ ημ ιοεζηυ αοηυ πνυζςπμ.
Σδεφξ (βεςθμβία) είκαζ ηαζ μκμιαζία ηδξ ανπαίαξ ιεβάθδξ εζςηενζηήξ
εάθαζζαξ ηδξ Γδξ ηαηά ημκ Κνδηζδζηυ Ώζχκα, ζδιενζκυ ηαζ ζπεηζηά ιζηνυ
απμιεζκάνζ ηδξ μπμίαξ απμηεθεί δ Μεζυβεζμξ Θάθαζζα.

Μενζηά απυ ηα παζδζά πμο απέηηδζε ιε ημκ Χηεακυ ήηακ ηα ελήξ:
1. Ώπεθχμξ
2. Ώπένςκ
3. Ώθθεζυξ
4. Ώιάθεεζα
5. Ώιθζηνίηδ
6. Ώζία
7. Ώζςπυξ
8. ΐμθημφνκμξ
9. Αζυκδ
10. Αςνίδα
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
46 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
11. Βονοκυιδ
12. Δθέηηνα
13. Δκίπεοξ
14. Ίκαπμξ
15. Καθθζννυδ
16. Κάηηζθμξ
17. Κήανδξ
18. Κδθζζυξ
19. Κίνηδ
20. Κθοηήκδ
21. Κθοιέκδ
22. Κνοκδζζυξ
23. Λοζζεέα
24. Μδθία
25. Μεθείαμζα
26. Μενυππδ
27. Μήηζξ
28. Νήθζμξ
29. Πδκεζυξ
30. Πένζδ
31. Πθεζυκδ
32. Ρυδδ
33. ΢ηαιάκδναξ
34. ΢ηήβα
35. Σήθεζημξ
36. Σοαενίκμξ
37. Σίαενημξ
38. Σφπδ

Κόηνο

Ο Κόηνο ήηακ έκαξ απυ ημοξ Σζηάκεξ, βζμξ ημο Οονακμφ
ηαζ ηδξ Γαίαξ, υπςξ ακαθένεζ μ Δζίμδμξ ζηδ Θενγνλία ημο (134). Ο Κυζμξ ζοκδέεηαζ
ιε ηδκ εοθοία, ηζξ απυθοηεξ βκχζεζξ ηαζ ηίξ απμνίεξ. Πάκημηε πίεγε ηζξ ηαηαζηάζεζξ
πνυξ ακαγήηδζδ ημο μνίμο ηςκ βκχζεςκ. Ώκαθένεηαζ υηζ ήηακ παηέναξ ηδξ Λδημφξ
ηαζ ηδξ Ώζηενίαξ, ηζξ μπμίεξ απέηηδζε ιε ηδκ αδεθθή ημο, ηδκ Σζηακίδα Φμίαδ
(Θενγνλία 404), δ μπμία ζοκδέεηαζ ιε ηδ θςηεζκυηδηα ηαζ ηδ ΢εθήκδ. Οζ ηυνεξ ημο
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
47 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Κυζμο ζοιαμθίγμοκ ημοξ ηθάδμοξ ηδξ ιακηζηήξ ηαζ πνμμναηζηήξ ζηακυηδηαξ.
΢φιθςκα ιε ηζξ παναδυζεζξ ηδξ εθθδκζζηζηήξ επμπήξ, μ Κυζμξ έδςζε ημ υκμιά ημο
ζημ κδζί Κςξ. Ώηυια ιεηαβεκέζηενα μ Κυζμξ ακαθένεηαζ ςξ έκαξ απυ ημοξ Γίβακηεξ,
ελαζηίαξ ηδξ ζοβπφζεςξ πμο επεηνάηδζε ζηδ δζάηνζζδ ιεηαλφ Σζηάκςκ ηαζ Γζβάκηςκ.
Ώνηεημί ιεθεηδηέξ εεςνμφκ υηζ μ Κυζμξ ηαζ δ Φμίαδ πνμζςπμπμζμφζακ ηδκ
πνςηανπζηή πδβή υθδξ ηδξ Γκχζεςξ. Υάνδ ζηδ Λδηχ, μ Κυζμξ έβζκε μ παππμφξ δφμ
εη ηςκ εεχκ ημο Αςδεηαεέμο, ηδξ Ώνηέιζδαξ ηαζ ημο Ώπυθθςκα.
Μαγί ιε ημοξ άθθμοξ Σζηάκεξ, μ Κυζμξ ηαηαηνδικίζεδηε ζηα Σάνηανα απυ ημκ Αία
ηαζ άθθμοξ μθφιπζμοξ εεμφξ ιεηά ηδκ Σζηακμιαπία. Σεθζηχξ μ Αίαξ ημοξ
απεθεοεένςζε απυ εηεί. ΢ηδ νςιασηή ιοεμθμβία μ Κυζμξ ηαοηίγεηαζ ιε ημκ Polus.

Φνίβε

Δ Φνίβε (= «Φςηίγμοζα» ζηα
ανπαία εθθδκζηά) ήηακ Σζηακίδα, ηυνδ ημο Οονακμφ ηαζ ηδξ Γαίαξ. Οζ Ρςιαίμζ
πμζδηέξ ηδκ μκυιαγακ Θεά ημο Φεββανζμφ. Με ημκ Σζηάκα Κμίμ βέκκδζε ηδκ
Ώζηενία, ηδκ Βηάηδ ηαζ ηδ Λδηχ.
Δ Άνηειζξ ήηακ εββμκή ηδξ, ηδ εεςνμφζακ επίζδξ εεά ημο θεββανζμφ ηαζ έθενε ημ
υκμια Φνίβε.
Βπίζδξ ημ υκμια Φμίαδ έθενε ηαζ ιία απυ ηζξ Μεθεαβνίδεξ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
48 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Τπεξίσλ

Ο Σζηάκαξ Τπεξίσλ ήηακ εηείκμξ πμο βέκκδζε ιε ηδκ
αδεθθή ημο Θεία ημκ Ήθζμ, ηδκ ΢εθήκδ ηαζ ηδκ Δχ.
΢ηδ ηονζμθελία μ Τπενίςκ ηυζμ ηαηά ημ υκμια (= αοηυξ πμο οπενίπηαηαζ ηδξ βδξ),
υζμ ηαζ ηαηά ηδκ έκκμζα απμδίδεζ ηδ πνχζιδ ακηίθδρδ ηςκ παναηδνήζεςκ
ζοβηεηνζιέκςκ μονακίςκ θαζκμιέκςκ ημο 24χνμο.

Βπξπθάεζζα

Δ Βπξπθάεζζα (υκμια πμο ζδιαίκεζ «πθαηφθςηδ») ήηακ
δ ιδηένα ημο ίδζμο ημο εεμφ Ήθζμο ηαζ ιία απυ ηζξ Σζηακίδεξ.
΢φιθςκα ιε ημκ «Οιδνζηυ Όικμ» 31 (εδάθζμ 2), δ Βονοθάεζζα ήηακ ζφγοβμξ ημο
Σζηάκα Τπενίςκα, ιε ημκ μπμίμ ηαζ απέηηδζε ημκ Ήθζμ, αθθά ηαζ ηδ ΢εθήκδ ηαζ ηδκ
Δχ. ΢ε άθθεξ υιςξ πδβέξ, δ ζφγοβμξ ημο Τπενίςκα ηαζ ιδηένα ημο Δθίμο
μκμιάγεηαζ Θεία ή Βπξπθάηεηα. Οοζζαζηζηά πνυηεζηαζ βζα ζοκχκοια μκυιαηα ημο
ίδζμο πνμζχπμο. Ο Πίκδανμξ οικεί ηδ Θεία ςξ ελήξ ζηδκ 5δ Εζειία ςδή ημο:
«Μάκα ημο Ήθζμο, Θεία ηςκ πμθθχκ μκμιάηςκ, βζα πάνδ ζμο μζ άκενςπμζ
ηζιμφκ ημ πνοζάθζ ζακ ημ δοκαηυηενμ απ' υθα ηα αβαεά.»

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
49 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Κξείνο

Ο Κξείνο ή Κξηόο ήηακ έκαξ απυ ημοξ Σζηάκεξ, μ μπμίμξ
θαηνεουηακ ανπζηχξ ζδζαίηενα ζηδκ Πεθμπυκκδζμ, εεςνμφιεκμξ ςξ πνμδςνζηή
εευηδηα (βκςζηή δδθαδή πνζκ απυ ηδκ ηάεμδμ ηςκ Αςνζέςκ). Ο Κνείμξ ακαθένεηαζ
ςξ ζφγοβμξ ηδξ Βονοαίδξ (ηυνδξ ημο Πυκημο) ηαζ παηέναξ ημο Ώζηναίμο, ημο
Πάθθακηα ηαζ ημο Πένζδ.
Ο Κνείμξ παναηηδνίγεηαζ ςξ «δβειμκζηυξ ηαζ ααζζθζηυξ». Δ ιμνθή «Κνζυξ» ημο
μκυιαηυξ ημο είκαζ ηαζ δ παθαζυηενδ ηαζ βζα ημκ θυβμ αοηυ ημκ θάηνεοακ ανπζηχξ ιε
ηδ ιμνθή Κνζανζμφ. ΢ε αοηυ ζοκδβμνεί ηαζ έκα άθθμ υκμια ημο Σζηάκα, ημ
«Καξλείνο», πμο βεκζηχξ εηοιμθμβείηαζ απυ ηδ θέλδ θάξλνο = ηνζάνζ. Ώνβυηενα μ
Κνείμξ-Κανκείμξ ηαοηίζεδηε απυ ημοξ Αςνζείξ ιε ημκ «δζηυ ημοξ» Ώπυθθςκα, ημκ
«Κανκείμ Ώπυθθςκα».
΢ε πμθθά ημπςκφιζα ανίζημοιε ίπκδ ημο Κνείμο. Ώπυ ημκ Σζηάκα αοηυ μκμιάζεδηε
Κνίμξ έκαξ πείιαννμξ ζηδκ Πεθθήκδ ηδξ ΏπαΎαξ. Οζ ηάημζημζ ηδξ Πεθθήκδξ πίζηεοακ
υηζ ημ υκμια ηδξ πυθεχξ ημοξ πνμενπυηακ απυ ημκ Πάθθακηα, ημκ βζμ ημο Κνείμο.
Τπήνπε επίζδξ ηαζ ημ «Κνείμκ υνμξ» ημκηά ζημ Άνβμξ. Σμ υκμια ημ ζοκακηάιε
επίζδξ ανβυηενα, ζηδ θαηνεία ηςκ Κααείνςκ: ζε ιεηαβεκέζηενδ επζβναθή ζηδκ
Ίιανμ, δίπθα ζημκ Καζιίθμ (Καδιίθμ) ακαθένμκηαζ μζ Σζηάκεξ Εαπεηυξ, Κμίμξ,
Κνείμξ ηαζ Κνυκμξ.

Εαπεηόο

Ο Εαπεηόο ιαγί ιε ημκ ιζηνυηενμ αδεθθυ ημο,
ημκ Κνυκμ. ήηακ μζ ζζπονυηενμζ ηςκ ηζηάκςκ ηαζ πνμπάκηςκ εηείκμζ ζημοξ μπμίμοξ
εηδδθχεδηε δ ιεβαθφηενδ επενυηδηα ημο Αία ιεηά ηδ κίηδ ημο.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
50 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ήηακ βζμξ ημο Οονακμφ ηαζ ηδξ Γαίαξ ηαζ ζφγοβμξ ηδξ Κθοιέκδξ, ηδξ ηυνδξ ημο
Χηεακμφ ή ηδξ Ώζίαξ ή ηδξ Ώίεναξ ή ηδξ Θέιζδαξ δ μπμία ηαζ ακαθένεηαζ ςξ ιδηένα
ημο Πνμιδεέα. Γζμζ ημο οπήνλακ μ Πνμιδεεφξ, μ Άηθακηαξ, μ Βπζιδεέαξ ηαζ μ
Μεκμίηζμξ ηαεχξ ηαζ άθθμζ αηυιδ πενίθδιμζ ―Εαπεηίδεξ‖ υπςξ μκμιάζηδηακ.
΢διακηζηυηενμζ δε ελ αοηχκ θένμκηαζ μ Άηθαξ πμο αάζηαβε ζημο χιμοξ ημο ημκ
Οονάκζμ ευθμ αθθά ηαζ μ δαζιυκζμξ Πνμιδεεφξ, μ ιυκμξ εη ηςκ Εαπεηζδχκ πμο δεκ
πμθέιδζε ζημ πθεονυ ηςκ ηζηάκςκ ηαηά ηδκ ηζηακμιαπία.
Σμκ Εαπεηυ ακαθένμοκ ήδδ μ ΋ιδνμξ ηαζ μ Δζίμδμξ ςξ ηοαενκήηδ ηςκ Σζηάκςκ ηαζ
ημο ηυζιμο πνζκ ηδκ επζηνάηδζδ ημο Αία ηαζ υηζ αηυια ζε μνζζιέκεξ πενζμπέξ ημκ
ακαβκχνζγακ ςξ «δδιζμονβυ» ηςκ ακενχπςκ, αηυιδ ηαζ ιεηά ηδκ επζηνάηδζδ ημο
Αία υπςξ ζηδ Κκςζυ, ζηδκ Ώνηαδία, Κζθζηία ηαζ αθθαπμφ. Εδζαίηενα ςξ ζφγοβμξ ηδξ
Ώζίαξ εεςνμφηακ ςξ βεκάνπδξ ηςκ θαχκ ηδξ Βονχπδξ ηαζ ηδξ ΐμνεζμδοηζηήξ Ώζίαξ,
ηςκ μπμίςκ υιςξ ανπδβυ δ Παθαζά Αζαεήηδ παναδέπεηαζ ημκ Εάθεε, ημκ βζμ ημο Νχε
(ημο μπμίμο ημ υκμια εκδέπεηαζ κα είκαζ παναθεμνά ημο Εαπ-ε-ημο - εεμφ).


Έηζζ εη ημο Εαπεημφ πνμέηορακ μζ ζφβπνμκεξ ακηζθήρεζξ ηαζ εεςνίεξ πενί
«Εαπεηζηήξ θοθήξ» ηαζ «ζαπεηζηήξ βθχζζαξ».

Σέθμξ μ Αίαξ ιεηά ηδ κίηδ ημο, ηαηαβηνέιζζε ημκ Εαπεηυ, ζηα ζημηεζκά ηάνηανα ιαγί
ιε ημοξ οπυθμζπμφξ ηζηάκεξ

Θέκηο

Δ Θέκηο ακήηεζ ζημοξ Σζηάκεξ, ημοξ πνχημοξ εεμφξ ηδξ
εθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ, παζδζά ηδξ Γαίαξ ηαζ ημο Οονακμφ. Δ θέλδ ζέκηο πανάβεηαζ
απυ ημ νήια ηίζεκη ηαζ δδθχκεζ αοηυ πμο έπεζ ηεεεί, ημ ζζπφμκ.
΢ε ζοιαμθζηυ επίπεδμ ακηζπνμζςπεφεζ ημκ κυιμ ηαζ ηδκ απαναζάθεοηδ ηάλδ, ημ εείμ
δίηαζμ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
51 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Δ Θέιζξ ήηακ δ δεφηενδ ζφκηνμθμξ ημο Αία. Ο βάιμξ ημο ιαγί ηδξ ζδιαημδυηδζε,
ιεηά ηδκ ηαηάπμζδ ηδξ πνχηδξ ημο ζογφβμο Μήηζδμξ, ηδ ζηαεενμπμίδζδ ηδξ
ααζζθείαξ ημο πζμ δοκαημφ απυ υθμοξ ημοξ εεμφξ. Μζα ααζζθεία πμο απυ εηείκδ ηδ
ζηζβιή ήηακ εββφδζδ ζηαεενχκ ηακυκςκ πμο ζζπφμοκ βζα εκδημφξ ηαζ εεμφξ. Δ Θέιζξ
ζηδ ιοεμθμβία είκαζ εηείκδ πμο εεζιμεεηεί. Σμ δίηαζμ πμο ακηζπνμζςπεφεζ είκαζ ζενυ
ηαζ ζζπφεζ ηαζ βζα ημοξ εεμφξ ηαζ είκαζ ακχηενμ αηυιδ ηαζ απυ ηδ αμφθδζή ημοξ.
Θοβαηένεξ ηδξ Θέιζδμξ ήηακ δ Αίηδ, μζ ΍νεξ (= δ αηνζαήξ εκαθθαβή ηςκ επμπχκ), μζ
Μμίνεξ, πμο πνμζςπμπμζμφζακ ημ πεπνςιέκμ ηάεε ακενχπμο, ηαζ δ πανεέκα
Ώζηναία, πνμζςπμπμίδζδ ηδξ δζηαζμζφκδξ.
Εενά ηδξ Θέιζδμξ οπήνπακ ζηδ Θεζζαθία, Ώηηζηή, ΐμζςηία ηαζ Οθοιπία.

Μλεκνζύλε

Δ Μλεκνζύλε ( βκςζηή ιενζηέξ θμνέξ ηαζ ςξ Μκήιδ,
πμο υιςξ ήηακ άθθδ εευηδηα) ήηακ δ πνμζςπμπμίδζδ ηδξ ικήιδξ ζηδκ εθθδκζηή
ιοεμθμβία. Ώκήηε ζημοξ Σζηάκεξ, ήηακ ηυνδ ηδξ Γαίαξ ηαζ ημο Οονακμφ ηαζ ιδηένα
ηςκ Μμοζχκ απυ ημκ Αία.
΢ηδ Θεμβμκία ημο Δζίμδμο, μζ ααζζθείξ ηαζ μζ πμζδηέξ θαιαάκμοκ ηζξ δοκάιεζξ ημο
ελμοζζαζηζημφ ημοξ θυβμο απυ ηδκ ηαημπή ημοξ επί ηδξ Μκδιμζφκδξ ηαζ ηςκ εζδζηχκ
ζπέζεχκ ημοξ ιε ηζξ Μμφζεξ.
Ο Αίαξ ημζιήεδηε ιε ηδ Μκδιμζφκδ βζα εκκέα ζοκεπυιεκεξ ιένεξ ηαζ έηζζ
δδιζμονβήεδηακ μζ εκκέα Μμφζεξ. Μλεκνζχλε ήηακ επίζδξ ημ υκμια εκυξ πμηαιμφ
ζημκ Άδδ, πανάθθδθμο ηδξ Λήεδξ, ζφιθςκα ιε ιζα ζεζνά εθθδκζηχκ ηαθζηχκ
επζβναθχκ ημο 4μο αζχκα π.Υ. ζε δαηηοθζηυ ελάιεηνμ. Οζ ροπέξ ηςκ κεηνχκ έπζκακ
απυ ηδ Λήεδ, έηζζ χζηε κα ιδ εοιμφκηαζ ηζξ πνμδβμφιεκεξ γςέξ ημοξ υηακ
ιεηεκζανηχκμκηακ. Οζ ανπάνζμζ εκεαννφκμκηακ κα πίκμοκ απυ ημκ πμηαιυ
Μκδιμζφκδ υηακ πέεαζκακ, ακηί απυ ηδ Λήεδ. Ώοηέξ μζ επζβναθέξ ιπμνεί κα
ζοκδέμκηαζ ιε ιζα ζδζςηζηή ιοζηζηή ενδζηεία, ή ιε Ονθζηή πμίδζδ.
Πανμιμίςξ, υζμζ ήεεθακ κα ζοιαμοθεοημφκ ημ ιακηείμ ημο Σνμθςκίμο ζηδκ ΐμζςηία
έπνεπε κα πζμοκ εκαθθάλ απυ δφμ πδβέξ πμο απμηαθμφκηακ «Λήεδ» ηαζ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
52 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
«Μκδιμζφκδ», (πνμηεζιέκμο κα θδζιμκείηαζ ημ πανεθευκ ηαζ δ ικήιδ κα λεηζκά απ΄
ημ πανυκ). Ώκάθμβμ ζηδκζηυ πενζβνάθεηαζ ηαζ ζηδκ Πμθζηεία ημο Πθάηςκα

Κξόλνο

Ο Κξόλνο ήηακ μ δβέηδξ ηαζ μ κεχηενμξ
ηδξ πνχηδξ βεκεάξ ηςκ ηζηάκςκ. Νίηδζε ημκ παηένα ημο, ημκ Οονακυ, ηαζ ηοαένκδζε
ηαηά ηδ δζάνηεζα ηδξ ιοεμθμβζηήξ πνοζήξ επμπήξ, έςξ υημο κζηήεδηε απυ ημ βζμ ημο,
ημκ Αία.
Ήηακ μ ιζηνυηενμξ ζε δθζηία ηαζ δφκαιδ απυ ημοξ Σζηάκεξ, αθθά μ πζμ πμκδνυξ ηαζ
θζθυδμλμξ. Ώκέηνερε ημκ παηένα ημο ιε ηδκ αμήεεζα ηδξ Γαίαξ, αθθά θμαμφιεκμξ
ιζα ίδζα ιμίνα ηαηάπζκε ηα παζδζά ημο. Δ βοκαίηα ημο ηαζ αδενθή ημο Ρέα έηνορε ημ
ηεθεοηαίμ ημοξ παζδί, ημκ Αία, ηαζ έδςζε ζημκ Κνυκμ ιζα θαζηζςιέκδ πέηνα βζα κα
ηαηαπζεί, ακηί βζα ημ ιςνυ. Ο Αίαξ, υηακ ιεβάθςζε, εθεοεένςζε ηαζ ηα οπυθμζπα
αδένθζα ημο δίκμκηαξ ζημκ Κνυκμ κα ηαηαπζεί δδθδηήνζμ. ΢ημκ πυθειμ πμο
αημθμφεδζε ιεηαλο ηςκ Σζηάκςκ ηαζ ηςκ Οθφιπζςκ, ηδκ Σζηακμιαπία, πμο ηνάηδζε
10 πνυκζα, μ Κνυκμξ ηαζ μζ Σζηάκεξ ζφιιαπμζ ημο κζηήεδηακ ηαζ θοθαηίζηδηακ ζηα
Σάνηανα.
Καηά ηδ δζάνηεζα ηδξ πνοζήξ επμπήξ μ Κνυκμξ θαηνεφμκηακ ςξ εευηδηα ηδξ ζμδεζάξ
ηαζ ηςκ ζοβημιζδχκ, εκχ επζηδνμφζε ηαζ ηδκ πνυμδμ ηςκ ακενχπςκ. Ώπεζημκζγυηακ
ζοκήεςξ ιε έκα ηνοζηάθθζκμ δνεπάκζ, ημ μπμίμ πνδζζιμπμζμφζε βζα κα ζοβημιίζεζ
ηζξ ζμδεζέξ ηαζ ήηακ επίζδξ ημ υπθμ πμο πνδζζιμπμίδζε βζα κα εοκμοπίζεζ ηαζ κα
ηαεαζνέζεζ ημκ Οονακυ. Μζα βμνηή πμο μκμιαγυηακ Κνυκζα βζκυηακ πνμξ ηζιή ημο
Κνυκμο ζηδκ Ώεήκα ηδ δςδέηαηδ διένα ημο ιήκα Βηαημιααζχκα, αθθά ηαζ ζηδκ
ανπαία Οθοιπία.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
53 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ρέα

Δ Ρέα ήηακ ιδηένα ημο εεμφ Αία. Δ ίδζα
ήηακ Σζηακίδα.Βπίζδξ ήηακ βοκαίηα ηαζ αδεθθή ημο ηζηάκα Κνυκμο. Αίπθα ζημκ Κνυκμ
ηαευνζγε ηδ νμή ηςκ πναβιάηςκ (Ρέα = αοηή πμο νέεζ), ηαευνζγε ιέζα ζημ ααζίθεζμ ημο
Κνυκμο-Υνυκμο ηδκ ηίκδζδ ηαζ ηδ δζαδμπή. Ώνβυηενα, έβζκε δ εεά ηδξ βμκζιυηδηαξ ηαζ απυ
ηα ζπθάπκα ηδξ αβήηακ μζ πνχημζ Οθφιπζμζ εεμί, Βζηία, Αήιδηνα, Ήνα, Άδδξ, Πμζεζδχκαξ,
Αίαξ. ΢οιιάπδζε ιε ημκ ιζηνυηενμ βζμ ηδξ, ημκ Αία, βζα ηδκ ηαεαίνεζδ ημο Κνυκμο,
ιεεχκηαξ ημκ μπυηε ηαζ μ Αίαξ ιπυνεζε κα ακμίλεζ ηδκ ημζθζά ημο ηαζ κα εθεοεενχζεζ ηα
αδένθζα ημο, πμο μ Κνυκμξ είπε ηαηαπζεί απυ θυαμ ηδξ ίδζαξ ηφπδξ ιε ημκ παηένα ημο,
Οονακυ.

Άηιαο

Ο Άηιαο ήηακ βζμξ ημο Εαπεημφ ηαζ ηδξ
Χηεακίδαξ Κθοιέκδξ, ηαζ αδέθθζα ημο ήηακ μ Πνμιδεέαξ, μ Βπζιδεέαξ ηαζ μ
Μεκμίηζμξ, μζ βκςζημί «Εαπεηίδεξ».
΢ηδ Σζηακμιαπία ήηακ ανπδβυξ ηςκ Σζηακζδχκ (βζςκ ηςκ Σζηάκςκ) ηαζ ιάθζζηα μ
δοκαηυηενμξ ηαζ μ επζδελζυηενμξ, πμο υιςξ ιεηά ηδ κίηδ ημο μ Αίαξ ημκ ηζιχνδζε βζα
πάκηα οπμπνεχκμκηαξ ημκ κα θένεζ ζημοξ χιμοξ ημο ημκ Οονάκζμ ευθμ (Οονακυ,
αθέπε ηαζ Οονάκζα ζθαίνα).

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
54 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Βπεζδή ηδ "εεία ηζιςνία" αοηή ηδκ οπέιεκε ιε εαοιαζηή ηαζ παναδεζβιαηζηή
εβηανηένδζδ έθααε ημ υκμια Άηθαξ (εη ημο α ηαζ ημο ηιάλ = ηα πάκηα
οπμιέκμκηαξ). Γζα ημκ θυβμ αοηυκ ζηεηυηακ μ Άηθαξ επί ηδξ ημνοθήξ ιεβάθμο υνμοξ
ηδξ Ώθνζηήξ, ημ μπμίμ πήνε ημ υκμιά ημο.
Βηεί ημκ ανήηε ηαζ μ Δναηθήξ υηακ ημκ «δζέηαλε» μ Βονοζεέαξ κα θένεζ ηα ιήθα
ηςκ Βζπενίδςκ ηαζ πμο επεζδή, ηαηά ζοιαμοθή ημο Πνμιδεέα, δεκ ήεεθε κα πάεζ μ
ίδζμξ ζημ ηήπμ ηςκ Βζπενίδςκ, ακηζηαηέζηδζε ημκ Άηθακηα ζηα αανζά ηαεήημκηά
ημο βζα υζμ πνυκμ εηείκμξ εα έθεζπε. ΋ηακ υιςξ μ Άηθαξ επέζηνερε ιε ηα πμθφηζια
θνμφηα δεκ ήεεθε κα ηναηήζεζ ημκ μονακυ. Συηε πνμζπμζμφιεκμξ μ Δναηθήξ υηζ
εέθεζ θίβμ αμήεεζα βζα κα ηναηήζεζ ημκ ευθμ ηαθφηενα ηαηάθενε κα αθήζεζ ζημκ
Άηθακηα υθμ ημ αάνμξ ηαζ έηζζ κα ζοκεπίζεζ ηδ ηζιςνία ημο.
Καηά ημκ Οαίδζμ (Μεηαιμνθ. Α 626) μ Άηθαξ ήηακ έκαξ πάιπθμοημξ αμζηυξ ηδξ
Μαονζηακίαξ υπμο ηαζ ααζίθεοε έπμκηαξ υθςκ ηςκ εζδχκ ηζξ αβέθεξ ηαζ απένακημοξ
ηήπμοξ ιε ηα πενίθδια ιήθα. Πενκχκηαξ υιςξ απυ εηεί μ Πενζέαξ ημο γήηδζε κα
ημκ θζθμλεκήζεζ. Ώθθά μ Άηθαξ δεκ ημκ δέπεδηε υηακ έιαεε πςξ ήηακ βζμξ ημο Αία,
θμαμφιεκμξ ηάπμζμ πνδζιυ πμο ημο είπε δχζεζ δ Θέηζδα υηζ βζμξ ημο Αία εα ημο
έηθεαε ηα ιήθα. ΋ηακ πθέμκ ηυζμ μζ πεζζηζημί θυβμζ ημο Πενζέα, υζμ ηαζ μζ
παναηθήζεζξ ημο απέαδζακ άηανπμζ ακαβηάζεδηε μ ιοεζηυξ αοηυξ ήνςαξ κα
πανμοζζάζεζ ζημκ Άηθακηα ηδ ηεθαθή ηδξ Μέδμοζαξ ιε απμηέθεζια κα ημκ
απμθζεχζεζ. Έηζζ μ ηζηάκαξ αοηυξ ιεηααθήεδηε ζε υνμξ ηενάζηζμ, μ Άηθαξ, ημο
μπμίμο δ ιεζαία ημνοθή ήηακ ημ ηεθάθζ ηαζ μζ αηναίεξ ημνοθέξ μζ χιμζ ημο, ιε
πθμφζζα δάζδ απυ ηδ ηυιδ ημο ηαζ δνοιμφξ απυ ηδ βεκεζάδα ημο.
Καηά ημκ Πθάηςκα μ Άηθαξ ήηακ έκαξ απυ ημοξ δέηα ααζζθείξ ηδξ Ώηθακηίδαξ, ήηακ
βζμξ ημο Πμζεζδχκα ηαζ ηδξ Κθεζηυξ . Παζδζά ημο ήηακ μζ Βζπενίδεξ, μ Έζπενμξ, μ
Ώφζςκ, δ Καθορχ, δ Αζχκδ ηαζ μζ Τάδεξ[1].
Ώκελάνηδηα ηςκ παναπάκς ιφεςκ μ Αζυδςνμξ ημκ εεςνεί ςξ ημκ πνχημ αζηνμκυιμ
πμο απυ ημ πακφρδθμ αοηυ αμοκυ ηδξ Ώθνζηήξ βθίζηνδζε ηαζ έπεζε ζηδ παναηείιεκδ
εάθαζζα δίκμκηαξ ηυζμ ζημ αμοκυ υζμ ηαζ ζηδ εάθαζζα ημ υκμιά ημο Άηθαξ ηαζ
Ώηθακηζηυξ ακηίζημζπα.
Σέθμξ μ Άηθαξ είπε πμθθέξ ηυνεξ πμο υζεξ απέηηδζε απυ ηδκ Πθδσυκδ μκμιάζεδηακ
Πθεζάδεξ, μζ δε άθθεξ εη ημο μκυιαηυξ ημο Ώηθακηίδεξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
55 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πξνκεζέαο

Ο Πνμιδεέαξ ήηακ ιοεζηή ιμνθή ηδξ ανπαζυηδηαξ. Γζμξ ημο
Σζηάκα Εαπεημφ ηαζ ηδξ Χηεακίδαξ Ώζίαξ ή Θέιζδαξ ή Ώίεναξ ή Κθοιέκδξ. Ώδέθθζα ημο ήηακ
μζ Εαπεηίδεξ Βπζιδεέαξ, Άηθαξ ηαζ Μεκμίηζμξ. Σμ υκμιά ημο ζδιαίκεζ «ζοκεηυξ»,
«πνμκμδηζηυξ». Πανάβεηαζ απυ ηδκ πνυεεζδ «πνμ» ηαζ ημ νήια «ιακεάκς», υπμο ημ «α», ζε
μνζζιέκεξ ανπαζμεθθδκζηέξ δζαθέηημοξ, βίκεηαζ «δ».
Καηά ηδ δζάνηεζα ηδξ Σζηακμιαπίαξ μ Πνμιδεέαξ ηάπεδηε οπέν ημο Αία ηαζ βζ' αοηυ δεκ
ηζιςνήεδηε υπςξ μζ άθθμζ Σζηάκεξ. Δ ζοιαμθή ημο ζηδκ ακάπηολδ ημο ακενχπζκμο βέκμοξ
ήηακ πμθφ ζδιακηζηή. Καηά ημκ Λμοηζακυ, μ Πνμιδεέαξ, ιε ηδκ ανςβή ηδξ εεάξ Ώεδκάξ,
δδιζμονβεί ημκ πνχημ άκενςπμ (Υνοζυ Γέκμξ) απυ πδθυ ηαζ θςηζά (ηαηά άθθμοξ ιε ημ κενυ
ημο ήνςα Πακμπέα ηδξ Φςηίδαξ) ηαζ ιε ιμνθή υιμζα ιε αοηή ηςκ εεχκ. Ώοηυ έθααε πχνα
ιεηά ηδκ Σζηακμιαπία. Καηά ημοξ Ονθζημφξ αοηυξ μ πδθυξ ήηακ ημ πχια πμο πμηίζηδηε απυ
ημ αίια ηςκ Σζηάκςκ. Ώκαθενυιεκμξ ζηδκ δδιζμονβία ημο ακενχπμο, μ Πθάηςκαξ ιαξ
ιεηαθένεζ ηδκ εζηυκα εκυξ υκημξ ζθαζνζημφ, πμο δζαηνίκμηακ ζε ηνία βέκδ (ανζεκζηυ, εδθοηυ
ηαζ ιεζηηυ) ηαζ είπε δζπθή ζεζνά απυ ιέθδ ηαζ υνβακα. Ώνβυηενα μ Αίαξ, επεζδή ελμνβίζηδηε
απυ ηδκ αθαγμκεία ημοξ ηαζ θμαήεδηε ηδ δφκαιή ημοξ, ηα πχνζζε ζηα δφμ. Σα γχα
δδιζμονβήεδηακ ηδκ ίδζα πενίμδμ (ιεηά ηδκ Σζηακμιαπία), αθθά απυ ιίλδ οθζηχκ ηδξ Γδξ ηαζ
ηδξ θςηζάξ. Δ δδιζμονβία ηςκ υκηςκ ηαζ ημο ακενχπμο έβζκε ιέζα ζηδ βδ. ΋ηακ ηθήεδηακ
υθα ηα υκηα ηδξ Γδξ κα αβμοκ ζημ θςξ, ακαηέεδηε ζημκ Πνμιδεέα ηαζ ζημκ Βπζιδεέα κα
δχζμοκ ζημ ηάεε μκ ηα παναηηδνζζηζηά πμο έπνεπε κα έπεζ. Ο Βπζιδεέαξ έπεζζε ημκ αδεθθυ
ημο κα ημο επζηνέρεζ κα ακαθάαεζ ιυκμξ αοηή ηδ δμοθεζά. Έηζζ μ Βπζιδεέαξ μκμιάηζζε ηαζ
απέδςζε ζημ ηάεε μκ ηα παναηηδνζζηζηά πμο ήεεθε μ ίδζμξ, ιε ηνυπμ χζηε κα ιδκ ιπμνμφκ
κα αθθδθμηαηαζηναθμφκ (αὐημῖξ ἀθθδθμθεμνζῶκ δζαθοβὰξ ἐπήνηεζε, Πθάηςκ, Πνςηαβυναξ
321α). ΋ηακ έθηαζε ζημ ηέθμξ δ χνα ημο Ώκενχπμο, δεκ είπε κα ημο δχζεζ πανά θίβεξ ηνίπεξ
ηαζ κφπζα εοπαεή ηαζ ακίζπονα. Ώπυ αοηυ ημ θάεμξ μ Πνμιδεέαξ ακέθααε ηδκ πνμζηαζία ημο
Ώκενχπμο

ΐθέπμκηαξ ηδκ ηαηάκηζα ημο ακενχπζκμο βέκμοξ ηαζ ηδκ αδοκαιία ημο απέκακηζ ζηδ
θφζδ, μ Πνμιδεέαξ απμθαζίγεζ κα ημο πανίζεζ ηδ θςηζά. Έηζζ, επζζηεπηυιεκμξ ημ
ενβαζηήνζ ημο Ήθαζζημο, ημπμεεηεί ηδ θςηζά ζε έκα ημφθζμ ηαθάιζ ηαζ ηδ δίκεζ
ηνοθά ζημοξ ακενχπμοξ. Χξ ηυπμξ πανάδμζδξ ηδξ θςηζάξ ακαθένεηαζ δ πυθδ
΢ζηοχκα ηδξ Πεθμπμκκήζμο.
Ο Πνμιδεέαξ έιαεε ημοξ ακενχπμοξ κα πεζνίγμκηαζ ηδ θςηζά, κα δδιζμονβμφκ
ενβαθεία ηαζ ημοξ έιαεε ηζξ Βπζζηήιεξ (πμο έηθερε απυ ηδκ Ώεδκά) ηαζ ηα
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
56 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Γνάιιαηα. Γζα κα βθοηχζεζ ηδκ ακενςπυηδηα απυ ημ ιέκμξ ηςκ εεχκ, ηδκ έιαεε κα
ημοξ θαηνεφεζ ηαζ κα ημοξ ηάκεζ εοζζα
΋ηακ έιαεακ μζ άκενςπμζ κα ηάκμοκ εοζίεξ ζημοξ εεμφξ ηέεδηε εέια βζα ημ πμζα ημιιάηζα
ημο γχμο εα άκδηακ ζημοξ εεμφξ ηαζ πμζα ζημοξ εκδημφξ. Συηε μ Αίαξ ζοιθχκδζε ιε ημκ
Πνμιδεέα κα δχζεζ ημ θυβμ ημο πςξ υπμζμ ιενίδζμ δζαθέλεζ, αοηυ εα παίνκμοκ μζ εεμί ηαζ ημ
άθθμ μζ άκενςπμζ. Έηζζ, ηαηά ιζα ιανηονία ζηδ ΢ζηοχκα, ηαηέαδηε μ Αίαξ κα ηάκεζ ημ
λεδζάθεβια. ΋ιςξ μ Πνμιδεέαξ έκηεπκα ζημ έκα ιενίδζμ έααθε ηυηηαθα ηαζ ηα ζηέπαζε ιε
θαπηανζζηυ θίπμξ ηαζ ζημ άθθμ ηνέαξ πμο ημ ζηέπαζε ιε δένια. Ο Αίαξ επέθελε αοηυ ιε ημ
θίπμξ ηαζ υηακ έιαεε ηδκ απάηδ ήηακ πθέμκ ανβά, είπε δχζεζ ημ θυβμ ημο
Ονβζζιέκμξ μ Αίαξ γδηά απυ ημκ Ήθαζζημ κα ημο θηζάλεζ ιζα Γοκαίηα. Έηζζ δδιζμονβείηαζ δ
Πακδχνα, απυ λδνά ηαζ εάθαζζα. Οκμιάζηδηε έηζζ επεζδή έθααε πμθθά πανίζιαηα ηαζ δχνα
απυ ημοξ εεμφξ. Μαγί ιε αοηά πανέθααε ηαζ έκα ημοηί. Σέθμξ μ Βνιήξ ηδκ μδήβδζε ζημκ
Βπζιδεέα ηαζ εηείκμξ, πανά ηδκ ζοιαμοθή ημο αδεθθμφ ημο κα ιδκ δεπηεί δχνμ απυ ημκ Αία,
ηδκ έηακε βοκαίηα ημο. Ώπυ ημ ημοηί ηδξ Πακδχναξ λεπφεδηακ ηα δεζκά ηςκ ακενχπςκ, μ
εάκαημξ ηαζ δ εθπίδα. ΋ιςξ μ Πνμιδεέαξ ημοξ ιαεαίκεζ ηδκ Εαηνζηή ηαζ ηα αυηακα.

Ο Αίαξ εέθμκηαξ κα ηζιςνήζεζ ημοξ ακενχπμοξ, πμο έβζκακ ηαημί ηαζ άδζημζ, ηαζ ημκ
Πνμιδεέα, ανίζηεζ εοηαζνία κα πνμηαθέζεζ ηαηαηθοζιυ. Δ αζηία ήηακ μζ βζμί ημο
Λοηάμκα, απυβμκμζ ημο Πεθαζβμφ. Βπζζηεπηυιεκμξ ημοξ βζμοξ ημο Λοηάμκα,
ιεηαιθζεζιέκμξ ζε ηαλζδζχηδ, ημο πνμζθένεδηε ςξ θίθεια ιζα ζμφπα θηζαβιέκδ απυ
ηα ιέθδ ημο ζημηςιέκμο αδεθθμφ ημοξ, ημο Νφηηζιμο. Βλμνβζζιέκμξ ημοξ
ιεηαηνέπεζ ζε θφημοξ ηαζ ακαζηαίκεζ ημκ Νφηηζιμ. Ώπμθαζίγεζ κα ελαθακίζεζ ηδκ
ακενςπυηδηα (Υάθηζκμ Γέκμξ). Ο Πνμιδεέαξ εκδιενχκεζ ημκ βζμ ημο Αεοηαθίςκα,
ααζζθζά ηδξ Φείαξ, βζα ηζξ αμοθέξ ημο Αία ηαζ ημκ πνμηνέπεζ κα θηζάλεζ ιζα ηζαςηυ
(θάνκαηα), κα ηδκ βειίζεζ ιε εθυδζα ηαζ γχα ηαζ κα ιείκεζ ιέζα ιαγί ιε ηδκ βοκαίηα
ημο Πφννα, ηυνδ ημο Βπζιδεέα.
Πνάβιαηζ υηακ έβζκε μ Καηαηθοζιυξ, ζχεδηε μ Αεοηαθίςκαξ ιε ηδκ Πφννα πμο
δδιζμφνβδζακ ημ Γέκμξ ηςκ Δνχςκ (Σέηανημ Γέκμξ) ηαζ ηδκ ακενςπυηδη
Φοζζηά, αοηυ ελυνβζζε ημκ Αία μ μπμίμξ έδεζε ημκ Πνμιδεέα ζε ανάπζα, ζημ υνμξ
Καφηαζμ, ηαζ έααθε έκακ αεηυ κα ημο ηνχεζ ημ ζοηχηζ ηάεε πνςί. Βπεζδή μ
Πνμιδεέαξ ήηακ αεάκαημξ, ηάεε ανάδο ηα ζπθάπκα ημο βζαηνεφμκηακ. ΢ημκ
«Πνμιδεέα Αεζιχηδ» ημο Ώζζπφθμο, ιαεαίκμοιε ηδ ζηάζδ ημο Σζηάκα απέκακηζ
ζηδκ ηζιςνία ημο ηαζ ημ ιοζηζηυ πμο ηναημφζε απυ ημκ Αία. Σεθζηά μ Πνμιδεέαξ
απμηαθφπηεζ ημ ιοζηζηυ πμο αθμνμφζε ηδκ Θέηζδα, ηδκ μπμία πμεμφζε μ Αίαξ, ζε
ακηάθθαβια ηδκ απεθεοεένςζή ημο. Πνάβιαηζ πενκχκηαξ απυ ημκ Καφηαζμ μ
Δναηθήξ, ιε ηαηεφεοκζδ ηδ Υχνα ηςκ Βζπενίδςκ, ζημηχκεζ ημκ αεηυ ηαζ ζπάεζ ηζξ
αθοζίδεξ ημο Ήθαζζημο. Ο Πνμιδεέαξ, απυ εοβκςιμζφκδ πνμξ ημκ διίεεμ, ημο θέεζ
πςξ εα πάνεζ ηα Υνοζά Μήθα. ΋ιςξ μ Πνμιδεέαξ ήηακ Σζηάκαξ ηαζ δεκ ιπμνμφζε
κα ηαημζηήζεζ ηα δχιαηα ημο Οθφιπμο. Δ θφζδ δυεδηε απυ ημκ Κέκηαονμ Υείνςκα.
Ο Υείνςκαξ ηναοιαηίζηδηε ηαηά θάεμξ απυ αέθμξ ημο Δναηθή, ημ μπμίμ είπε
πμηζζηεί ιε ημ δδθδηδνζχδεξ αίια ηδξ Λενκαίαξ Όδναξ. Σμ αίια αοηυ ζηυηςκε
μηζδήπμηε γςκηακυ άββζγε.
Ο Υείνςκ επεζδή ήηακ αεάκαημξ, ααζακζγυηακ θνζηηά απυ ηδκ πθδβή πμο ημο έηακε
ημ αέθμξ. Έηζζ γήηδζε απυ ημκ Αία κα δχζεζ ηδκ αεακαζία ημο ζε ηάπμζμκ άθθμκ,
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
57 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
χζηε κα πεεάκεζ ηαζ κα θοηνςεεί απυ ημοξ πυκμοξ. Με αοηήκ ηδκ αίηδζδ, δ αεακαζία
ημο Κέκηαονμο Υείνςκα δυεδηε ζημκ Πνμιδεέα

Βπηκεζέαο

Ο Βπζιδεέαξ ήηακ βζμξ ημο Σζηάκα Εαπεημφ ηαζ ηδξ
Χηεακίδαξ Ώζίαξ ή Θέιζδαξ ή Ώίεναξ ή Κθοιέκδξ. Ώδένθζα ημο ήηακ μζ Εαπεηίδεξ
Πνμιδεέαξ, Άηθαξ ηαζ Μεκμίηζμξ. Σμ υκμιά ημο πνμένπεηαζ πνυεεζδ "Βπί" ηαζ ημ
νήια "Μακεάκς", υπμο ημ "α", ζε μνζζιέκεξ ανπαζμεθδκζηέξ δζαθέηημοξ, βίκεηαζ "δ".
΢διαίκεζ "αοηυξ πμο επζ ημο ιαεήιαημξ, ζηέπηεηαζ".
Αοζηοπχξ, μ Βπζιδεέαξ είκαζ έκα απυ ηα εφιαηα ηδξ ηαηαζοημθάκηδζδξ ημο
Βθθδκζημφ πμθζηζζιμφ, ιε απμηέθεζια κα παναηηδνίγεηαζ ςξ "ιδ πνμκμδηζηυξ",
"αθεθήξ" ηαζ άθθα.
΋ιςξ, δ ζμθία ηδξ Βθθδκζηήξ Βεκζηήξ Θνδζηείαξ είκαζ δεδμιέκδ. Ο Βπζιδεέαξ είκαζ
αοηυξ πμο αβάγεζ ηα ζοιπενάζιαηα, ιεηά ημ βεβμκυξ. ΢ε ζφβπνμκδ βθχζζα εα
ιπμνμφζαιε κα ημκ απμηαθέζμοιε "ειπεζνμβκχιςκ".
Ώοηυξ ιαγί ιε ημκ αδεθθυ ημο Πνμιδεέα έπαζλακ ζδιακηζηυ νυθμ βζα ηδκ ελέθζλδ
ηδξ ακενςπυηδηαξ. ΋ηακ ημοξ ακαηέεδηε κα δχζμοκ ζημ ηάεε μκ ηα παναηηδνζζηζηά
πμο έπνεπε κα έπεζ,μ Βπζιδεέαξ έπεζζε ημκ αδεθθυ ημο κα ημο επζηνέρεζ κα ακαθάαεζ
ιυκμξ αοηήκ ηδκ "δμοθεζά". Έηζζ μ Βπζιδεέαξ μκμιάηζζε ηαζ απέδςζε ζημ ηάεε μκ ηα
παναηηδνζζηζηά πμο ήεεθε μ ίδζμξ, ιε ηνυπμ χζηε κα ιδκ ιπμνμφκ κα
αθθδθμηαηαζηναθμφκ (αὐημῖξ ἀθθδθμθεμνζῶκ δζαθοβὰξ ἐπήνηεζε, Πθάηςκ,
Πνςηαβυναξ 321α). ΋ηακ έθηαζε, ζημ ηέθμξ, δ χνα ημο Ώκενχπμο, δεκ είπε κα ημο
δχζεζ πανά θίβεξ ηνίπεξ ηαζ κφπζα εοπαεή ηαζ ακίζπονα. Ώπυ αοηυ ημ θάεμξ μ
Πνμιδεέαξ ακέθααε ηδκ πνμζηαζία ημο Ώκενχπμο.
Καηά ηα πνχηα πνυκζα ηδξ ακενςπυηδηαξ, μ Βπζιδεέαξ έβζκε ααζζθζάξ ηδξ, ζηδκ πυθδ
΢ζηοχκα. Έηζζ ήηακ θοζζηυ επυιεκμ, μ Αίαξ κα απμζηείθθεζ ζε αοηυκ ηδκ Πακδχνα
ιε ημ ημοηί ηδξ. Ο Βπζιδεέαξ, ακ ηαζ είπε ζοιαμοθεοηεί απυ ημκ αδενθυ ημο κα ιδκ
δεπηεί ηίπμηα απυ ημκ "παηένα ηε εεχκ ηαζ ακενχπςκ", δέπηδηε κα πακηνεοηεί ηδκ
Πακδχνα. Μαγί ηδξ έηακε ιζα ηυνδ, ηδκ Πφννα, δ μπμία κοιθεφηδηε ημκ
Αεοηαθίςκα, βζμ ημο Πνμιδεέα.
Μεηά ημκ Καηαηθοζιυ ημο Αεοηαθίςκα, μ Αίαξ ηαηαηεναφκςζε ημκ Βπζιδεέα ηαζ
ημκ έζηεζθε ζημκ Ένεαμ, ιαγί ιε ημκ αδεθθυ ημο Μεκμίηζμ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
58 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Μελνίηηνο

Ο Μελνίηηνο ήηακ έκαξ απυ ημοξ
Σζηάκεξ ηδξ Βθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ. Ήηακ βζμξ ημο Σζηάκα Εαπεημφ ηαζ ηδξ Χηεακίδαξ Ώζίαξ
ή Κθοιέκδξ ή Ώίενα ή Θέιζδαξ. Ώδεθθζα ημο ήηακ μ Πνμιδεέαξ, μ Βπζιδεέαξ ηαζ μ
Άηθακηαξ. Ώκηζπνμζςπεφεζ ηδκ άθμβδ - άηνζηδ ζηέρδ, ημ έκζηζηημ.Μεηά ηδκ Σζηακμιαπία μ
Αίαξ ηαηαηεναφκςζε ηαζ ελαπέθοζε ημκ Μεκμίηζμ ηαζ, φζηενα ημκ Βπζιδεέα, ζημκ Ένεαμ.
Μάθζζηα μζ Μεκεηέξ ηδξ Κανπάεμο, δζαηδνμφκ ημ υκμιά ημοξ απυ αοηυκ ζε ακάικδζδ ημο
παναπάκς βεβμκυημξ. ανίζημκηαζ ηα Πδβάδζα.Με αάζδ ημπζηή πανάδμζδ μ ανάπμξ πμο
ηηίζηδηε ημ πςνζυ ηαοηίγεηαζ ιε ημ Μεκμίηζμ.

Ήιηνο

΢ηδκ πνχζιδ Βθθδκζηή ιοεμθμβία
μ Ήιηνο ήηακ πνμζςπμπμζδιέκμξ ςξ εευηδηα, ημκ μπμίμ μ ΋ιδνμξ ακηζζημζπεί ζημκ δθζαηυ
Σζηάκα Τπενίςκα. Άθθεξ πδβέξ ακαθένμοκ πςξ μ Ήθζμξ είκαζ βζυξ ημο Τπενίςκα απυ ηδκ
αδεθθή ημο Θεία. Ο Ήθζμξ μδδβμφζε ημ πφνζκμ άνια ημο ζημκ μονακυ. Έπεζ δφμ αδεθθέξ,
ηδκ εεά ημο θεββανζμφ ΢εθήκδ ηαζ ηδξ εεά ηδξ αοβήξ Δχ. Πμθθμί πζζηεφμοκ πςξ μ Ώπυθθςκ
έβζκε μ Οθφιπζμξ ―δθζαηυξ εευξ‖, αθθά δ εεςνία αοηή ααζίγεηαζ ηονίςξ ζε οπμεέζεζξ. Ο
ακηίζημζπμξ ημο Δθίμο ζηδκ Ρςιασηή ιοεμθμβία είκαζ μ ΢μθ.

Δ βκςζηυηενδ ζζημνία ζηδκ μπμία ζοιιεηέπεζ μ Ήθζμξ είκαζ αοηή ημο βζμφ ημο
Φαέεμκηα, μ μπμίμξ ζημηχεδηε μδδβχκηαξ ημ δθζαηυ άνια.
Ο Ήθζμξ ακαθενυηακ ιενζηέξ θμνέξ ηαζ ιε ημ επίεεημ Ήθζμξ Πακυπηδξ (απηφο πνπ
βιέπεη ηα πάληα).

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
59 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ο Ήθζμξ θαηνεουηακ ζ‘μθυηθδνδ ηδκ Πεθμπυκκδζμ, ηαζ ζδζαίηενα ζηδ Ρυδμ (ημ κδζί
πζζηεουηακ πςξ ημ ακέζονε απυ ηδ εάθαζζα μ Ήθζμξ), υπμο ηάεε πνυκμ
δζμνβακχκμκηακ βοικαζηζηά πνςηαεθήιαηα πνμξ ηζιήκ ημο. ΢‘αοηυκ ήηακ
αθζενςιέκμξ ηαζ μ Κμθμζζυξ ηδξ Ρυδμο.
Ο Ήθζμξ απεζημκζγυηακ ζοπκά ςξ θςημζηεθακςιέκμξ κεανυξ ζε άνια, θμνχκηαξ
έκακ ιακδφα ηαζ ιε ιία οδνυβεζμ ηαζ έκα ηαιμοηζίηζ. Οζ ηυημνεξ ηαζ μζ αεημί
ζοκδέμκηακ ιε ημκ Ήθζμ.
΢ηδκ Οδφζζεζα μ Οδοζζέαξ ηαζ ημ επζγυκ πθήνςιά ημο ηαηαθηάκμοκ ζε έκα κδζί,
αθζενςιέκμ ζημκ εευ Ήθζμ, ημ μπμίμ δ Κίνηδ μκμιάγεζ Τπενίςκα ακηί βζα Ήθζμ. Βηεί
θοθάζζμκηακ ηα ζενά ηυηηζκα ΐυδζα ημο Δθίμο. Πανυθεξ ηζξ πνμεζδμπμζήζεζξ ημο
Οδοζζέα, μζ άκηνεξ ημο αζεαχξ ζηυηςζακ ηαζ έθαβακ ιενζηά απυ αοηά. Οζ θφθαηεξ
ημο κδζζμφ, ηυνεξ ημο Δθίμο, ημ είπακ ζημκ παηένα ημοξ ηαζ αοηυξ ηαηέζηνερε ημ
πθμίμ ημοξ ηαζ υθμοξ ημοξ άκηνεξ εηηυξ απυ ημκ Οδοζζέα

΢ειήλε

Σμ υκμιά ηδξ εηοιμθμβείηαζ απυ ημ ζέθαξ
(θςξ). ΢ηδκ Βθθδκζηή ιοεμθμβία ηαζ Βθθδκζηή Βεκζηή Θνδζηεία δ ΢εθήκδ, ή Μήλ
(απυ ηδ ζεθδκζαηή ιδκμθυβδζδ) ή Παζηθάε (ζηδ Λαηςκία), είκαζ ηζηακζηή μκηυηδηα,
Καηά ηδκ Θεμβμκία ημο Δζζυδμο δ ΢εθήκδ είκαζ ηυνδ ημο Τπενίςκα ηαζ ηδξ Θείαξ
ηαζ αδεθθή ηδξ Hμφξ (Ώοβήξ), ηαζ ημο Δθίμο, μ μπμίμξ ηδ θςηίγεζ αζχκζα θυβς ηδξ
αδεθθυηδηάξ ημοξ.
Ώπεζημκίγεηαζ ζοκήεςξ ςξ εδθοηή ιμνθή ιε ιία διζζέθδκμ ςξ ζηέιια ηαζ έθζππδ ή
μδδβχκηαξ άνια ιε θηενςημφξ ίππμοξ. Άθθμηε μζ πενζβναθέξ ηδκ εέθμοκ κα μδδβεί
ιζα αβέθδ αμχκ ηαζ ημ διζζεθδκζαηυ ηδξ ζηέιια ζοζπεηζζιέκμ ιε ηα ηέναηα ημο
ηαφνμο. Αζαζπίγεζ ηοηθμηενχξ ημκ μονακυ υιμζα ιε ημκ αδεθθυ ηδξ, πάκς ζε άνια
πμο ζένκμοκ δφμ διίμκμζ, ίππμζ ή ηαφνμζ, ηαηά ημ έκα ιένμξ ημοξ θεοημί ηαζ ηαηά ημ
άθθμ ιαφνμζ, αθθδβμνία ημο υηζ ιυκμ δ ιία πθεονά ηδξ ζεθδκζαηήξ επζθάκεζαξ
θςηίγεηαζ απυ ημ δθζαηυ θςξ. ΢φιθςκα ιε δζάθμνεξ ημπζηέξ παναδυζεζξ, έζιζλε ιε
ημκ Ώένα ιε ημκ μπμίμ ηαζ βέκκδζε ιία ιυκμ εοβαηένα, ηδ Ανυζμ, ιε ημκ Θευ Αία
(ζφιθςκα ιε ηδκ αηηζηή πανάδμζδ) απυ ημκ μπμίμ βέκκδζε ηδκ Πακδία (εη ημο πακδίμξ, δδθ. πακεεζμηάηδ), ιε ημκ Θευ Πάκα (ζφιθςκα ιε ηδκ ανηαδζηή θαηνεία ηδξ επί
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
60 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ημο Λοηαίμο υνμοξ), ιε ημκ εκδηυ Βκδοιίςκα ιε ημκ μπμίμ βέκκδζε 50 ηυνεξ, υζμζ
ηαζ μζ ζεθδκζαημί ιήκεξ ηδξ ηάεε Οθοιπζάδαξ ηαζ, ηέθμξ, ιε ημκ αδεθθυ ηδξ Ήθζμ
(ιζα πανάδμζδ ηδξ φζηενδξ ανπαζυηδηαξ πμο δζαζχγεζ μ Κυζκημξ μ ΢ιονκαίμξ).
΢ημ εεμθμβζηυ ηαζ ζοιαμθζηυ επίπεδμ, δ Θεά ΢εθήκδ απμηεθεί ηδ εδθοηή ανπή ηδξ
δδιζμονβίαξ ημο Κυζιμο, ηαεχξ ηαζ ηδκ πυνηα πνμξ ηδκ απυηνοθδ θφζδ ηδξ
ακενςπυηδημξ ηαζ ημο ΢φιπακημξ, πνμξ εηείκμ δδθαδή πμο ιέκεζ άθαημ ζηδκ
ζοκδεζζιέκδ εέαζδ ηδξ Φφζεςξ. Τπυ αοηή ηδκ έκκμζα εεςνείηαζ υηζ ζημζπεζχκεζ
άιεζα ημ θακηαζζαηυ ηαζ ημ οπμζοκείδδημ.
Ώπμηεθεί επίζδξ δ ΢εθήκδ ηδ ζεθαζθυνμ εζηυκα ημο ηοηθζημφ πνυκμο, είκαζ δδθαδή
ιία ιζηνμβναθία ηδξ νμήξ ημο πακηυξ. Οζ άπεζνεξ κέεξ ζεθήκεξ ζοιαμθίγμοκ ηα
άπεζνα πνμκζηά ζδιεία ημο ηάεε πέναημξ πμο αοημιάηςξ ζδιαημδμηεί ιία κέα ανπή.
Δ ζημηεζκή ζεθήκδ επζηνέπεζ ζε υθεξ ηζξ εκένβεζεξ κα ηαηαηαείζμοκ ηαζ κα
δνειήζμοκ. Σμ ΢φιπακ απεηδφεηαζ ημ πμθθμζηυ κεηνυ παθαζυ ηαζ λεηζκάεζ λακά,
θμνχκηαξ επάκς ημο ημ επίζδξ πμθθμζηυ επυιεκμ κέμ. Ο ίδζμξ ηφηθμξ ιε ηα
ακενχπζκα βοκαζηεία έιιδκα ηαζ μ ίδζμξ ζοιαμθζζιυξ.
Οζ άπεζνεξ πακζέθδκμζ απυ ηδκ άθθδ, ζοιαμθίγμοκ ηα άπεζνα πνμκζηά ζδιεία ηδξ
ημνφθςζδξ ηςκ εκενβεζχκ ζημ ζοιπακηζηυ ιάλζιμοι. ΢ηδκ αεδκασηή ηδξ θαηνεία ηήξ
πνμζέθενακ ζπμκδέξ ηαεανμφ φδαημξ ηαζ ιζηνμφξ άνημοξ ζε ζπήια διζζεθήκμο
(ζειήληνη πιαθνχληεο). Εενυ πνχια ηδξ ημ αζδιέκζμ ηαζ ημ θεοηυ, ηαζ ζενυ ηδξ
ιέηαθθμ μ άνβονμξ.
Βίκαζ δ πνχηδ ηαζ δ ιυκδ ζεθδκζαηή Θεά ζηδκ ανπαζυηενδ πμίδζδ. Σα επίεεηα πμο
ηδξ απμδίδμκηαζ είκαζ Ώίβθδ, Παζζθάδ, Μήκδ ηαζ Φμίαδ. Με ηδκ ελέθζλδ ηδξ
ιοεμθμβίαξ ηαζ άθθεξ Θεέξ ζοζπεηίζεδηακ ιε ηδ ΢εθήκδ, υπςξ δ Βηάηδ, δ Άνηειζξ,
ηαζ δ Ήνα.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
61 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Δώο

Δ Δώο (ανπ. Έσο ή Ώύσο), δ Ώνπξόξα ηςκ
Λαηίκςκ, ζηδκ Βθθδκζηή Μοεμθμβία ήηακ δ εευηδηα-πνμζςπμπμίδζδ ηδξ αοβήξ,
ηυνδ ημο Σζηάκα Τπενίςκα ηαζ ηδξ Σζηακίδαξ Θείαξ, ηαζ επμιέκςξ αδεθθή ημο
Ήθζμο, ημο μπμίμο πνμδβείηαζ ηάεε ιένα ζημ μονάκζμ ηαλίδζ ημο, ηαζ ηδξ ΢εθήκδξ.
Καη΄ άθθδ πανάδμζδ ήηακ ηυνδ ηδξ Βονοθάεζζαξ (παναηηδνζζηζηυ επίεεημ ηδξ
Δμφξ) ή ημο Δθίμο (βεκυιεκμξ παηέναξ ελ αδεθθμφ) ηαζ ηδξ Βοθνμζφκδξ (άθθμ
υκμια ηδξ Νφηηαξ)
Αζαηνζκυιεκδ ιεηαλφ ηςκ εεαζκχκ απυ ημ εθηοζηζηυ ηάθθμξ ηδξ ηαζ ηζξ δεθεαζηζηέξ
πάνζηεξ πμο είπε, δ Δχξ πνμζέθηοζε ηα ενςηζηά αθέιιαηα ημο Άνδ ιε ημκ μπμίμ ηαζ
ημζιήεδηε. Σμφημ υηακ ημ έιαεε δ εεά Ώθνμδίηδ ηδκ «ηαηανάζηδηε» μ αίμξ ηδξ κα
είκαζ πθήνδξ ενςηζηχκ επεζζμδίςκ πςνίξ υιςξ κα ανίζηεζ ηαζ πθήνδ ζηακμπμίδζδ.
Σμφημ ηαζ έβζκε. Ώπεζνάνζειεξ ήηακ πθέμκ μζ ενοθμφιεκεξ παναδυζεζξ βφνς απυ ηζξ
ενςηζηέξ ζπέζεζξ ηδξ Δμφξ.
Πνχημξ ζημ ηαηάθμβμ ηςκ ζογφβςκ ηδξ θένεηαζ μ Ώζηναίμξ (πνμζςπμπμίδζδ ημο
έκαζηνμο μονακμφ) ιε ημκ μπμίμ απέηηδζε ημοξ πμθοάνζειμοξ αζηένεξ, ημκ
Βςζθυνμ (Ώοβενζκυ) ηαζ ημοξ ηέζζενζξ ηφνζμοξ ακέιμοξ Ώνβέζηδ, ΐμνέα, Γέθονμ
ηαζ Νυημ (πνμζςπμπμζήζεζξ ηονίςκ δζεοεφκζεςκ), ηαζ ιία ηυνδ ηδκ Αίηδ.
Αεφηενμξ ήηακ μ Σζεςκυξ, έκαξ ςναζυηαημξ κεακίαξ, βζμξ ημο Λαμιέδμκηα, ημκ μπμίμ
απήβαβε δ Δχξ ζηα ακάηημνά ηδξ ζηζξ υπεεξ ημο Χηεακμφ (πνμζδζμνζζιυξ ημο
μνίγμκηα), αθμφ πέηοπε απυ ημκ Αία ηδκ αεακαζία ημο, θδζιμκχκηαξ υιςξ ηαζ κα
γδηήζεζ ηδκ αζχκζα κευηδηά ημο. Καζ πανυηζ έηνεθε ημκ Σζεςκυ ιε αιανμζία ηαζ ημκ
έκηοκε ιε θαιπνά εκδφιαηα μζ ηνίπεξ ηδξ ηεθαθήξ ημο άνπζζακ κα θεοηαίκμοκ,
νοηίδεξ κα αοθαηχκμοκ ημ πνυζςπυ ημο έηζζ χζηε κα ηαηαζηεί αβκχνζζημξ
δζαηδνχκηαξ ιυκμ ηδ βθοηεζά θςκή ημο. Συηε ηαηά ιία πανάδμζδ δ Δχξ γήηδζε απυ
ημκ Αία ηαζ ημκ ιεηέηνερε ζε ηέηηζβα (ηγζηγίηζ), ηαη΄ άθθδ δ Δχξ ημκ απήβαβε ζηδκ
Ώζεζμπία υπμο ηαζ ιεη΄ αοημφ απέηηδζε δου βζμοξ ημκ Διαείςκα (ιε πθέζζηεξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
62 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
παναδυζεζξ ζηδ Θεζζαθία ηαζ Μαηεδμκία) ηαζ ημκ πμθοθίθδημ Μέικμκα, ημκ
πενζθάθδημ ήνςα ανπαίςκ ιφεςκ ηαζ ηφνζμ ήνςα ηδξ «Ώζεζυπζδαξ» έπμοξ ημο
Ώνηηίκμο.
Σνίημξ ενςηζηυξ ζφκηνμθμξ ηδξ Δμφξ ήηακ μ ςναίμξ ηοκδβυξ Χνίςκαξ ημκ μπμίμκ ηαζ
απήβαβε αοηή απυ ηδκ Σακάβνα ηαζ πμο υιςξ ημκ ζηενήεδηε πμθφ βνήβμνα.
Μεηαδίδμκηάξ ημο ημ αεενάπεοημ ενςηζηυ ηδξ πάεμξ αθήεδηε απυ ηα αέθδ ηδξ εεάξ
Άνηειδξ ζηδ κήζμ Ονηοβία, είηε δζυηζ ηυθιδζε κα πνμηαθέζεζ αοηήκ ζε αβχκα
δζζημαμθίαξ, είηε ελ αβκμίαξ ηδξ εεάξ εκχ αοηυξ ημθοιπμφζε, ζε παναηίκδζδ ημο
Ώπυθθςκα (επεζδή έθενε αανέςξ ημκ ενςηζηυ δεζιυ αοημφ ιε ηδκ αδεθθή ημο), είηε
δζ΄ άθθδ αζηία. Καη΄ άθθδ εηδμπή δ Δχξ ενςηεφεδηε ημκ ηοθθςιέκμ Χνίςκα υηακ
αοηυξ έθεαζε ζηα υνζα ημο Χηεακμφ (ζδεαηή ακηίθδρδ ημο μνίγμκηα, ζδιενζκή
έηθναζδ «ζηα πέναηα ημο ηυζιμο») ακαγδηχκηαξ εεναπεία ηαζ ζηέηεοζε ημκ αδεθθυ
ηδξ κα ημο απμηαηαζηήζεζ ηδκ υναζδ ιε ηζξ αηηίκεξ ημο.
Μεηά ημκ θυκμ ημο Χνίςκα ηαζ ηδ ιεηαιυνθςζή ημο απυ ημοξ εεμφξ ζε μιχκοιμ
αζηενζζιυ, αημθμφεδζε μ αηηζηυξ ήνςαξ Κέθαθμξ, μ βζμξ ημο εεμφ Βνιή ηαζ ηδξ
Ένζδξ, ζφγοβμξ ηδξ Πνυηνζδμξ ηδξ μπμίαξ ηαζ έβζκε αημφζζα μ θμκεφξ ηδξ. Ώθμφ
ηαηαδζηάζηδηε ηαζ αοηυξ απυ ημοξ εεμφξ, δ Δχξ ακαγήηδζε ενςηζηυ δεζιυ απυ ημκ
Μεθαιπμδίδδ Κθείημ, ημκ βζμ ημο Μακηίμο ηαζ ζοββεκή ημο Ώιθζανάμο, αθθά ηαζ
αοηυκ αημθμφεδζακ πμθθμί άθθμζ.
΢ημκ ηαηάθμβμ ηςκ ενςηζηχκ ζοκηνυθςκ ηδξ ζοβηαηαθέβεηαζ ηαζ μ Κέθαθμξ, απυ
ημκ μπμίμ απέηηδζε ημ Φαέεμκηα
Δ εευηδηα αοηή ηαηά ηδκ Βθθδκζηή Μοεμθμβία ήηακ ηαεδιενζκή πνυδνμιμξ ημο
Ήθζμο ζημκ μπμίμκ ηαζ άκμζβε ηάεε αοβή ιε ηα νυδζκα πένζα ηδξ ηδ «Θφνα ηδξ
Ώκαημθήξ». Έπεζηα ζηεθακμθμνμφηακ ιε άκεδ πμο ηδκ εθμδίαγακ πηδκά ηαζ ιε
πμθφπηοπμ πέπθμ ακέααζκε ζημ ηέενζππμ άνια ηδξ νίπκμκηαξ άκεδ ηαζ ιε οδνίεξ
ζημνπμφζε νμδυζηαιμ ζηδ Γδ («πνςζκή δνυζμξ»), ηδξ μπμίαξ μζ ζηαβυκεξ άζηναπηακ
ζακ δζαιάκηζα ζηζξ πνχηεξ αηηίκεξ ημο Ήθζμο πμο αημθμοεμφζε αοηήκ.
Ώοηυ ήηακ ημ ηαεδιενζκυ ένβμ ηδξ Δμφξ, ηδξ πακέιμνθδξ αοηήξ εευηδηαξ πμο
ελφικδζακ ανπαίμζ Έθθδκεξ πμζδηέξ πμο ιε εαοιαζιυ πενζέβναρακ ηα νμδυπνμα
δάηηοθά ηδξ, ημκ πζμκυθεοημ θαζιυ ηδξ, ημοξ εαοιαζημφξ μθεαθιμφξ ηδξ, ημ
απαζηνάπημκηα πέπθμ ηδξ (εζηυκα θοηαοβμφξ) ζοκμδεφμκηαξ ημ υκμιά ηδξ ιε πθήεμξ
εαοιαζηζηχκ επζεέηςκ ή επζθςκδιάηςκ, υπςξ θάελλαλ, βνψπηλ, εππιφθακνλ,
θξνθφπεπινλ, ιεπθφπηεξνλ, ξνδνζηεθή, ξνδφζθπξνλ, ξνδνδάθηπινλ, ρξπζήληνλ,
ρξπζφζξνλνλ, ρξπζνπέδηινλ η.ά.
΋πςξ δζαθαίκεηαζ ζε ηάεε ηαθμπνμαίνεημ ενεοκδηή ηδξ Βθθδκζηήξ Μοεμθμβίαξ, υθμζ μζ
εθθδκζημί ιφεμζ είκαζ αθθδβμνζηή ηαζ εηθασηεοιέκδ ακαθμνά ζε πνχζιεξ παναηδνήζεζξ. Καζ
εκ πνμηεζιέκς μζ ιφεμζ ηδξ Δμφξ ημ επζαεααζχκμοκ. Σμ υκμιά ηδξ ςξ «δνζβέκεζα εεά»
(βεκκδιέκδ ημ πνςί) έπεζ ηδκ ίδζα εηοιμθμβία ιε ηδκ θαηζκζηή Aurora, απυβμκδ ημο
Τπενίμκα, (=εηείκμο πμο πμνεφεηαζ πάκς απυ ηδ Γδ), ηαζ ηδξ «Βονοθάεζζαξ» (= δ
δζαπέμοζα ηδ θάιρδ ηδξ ιαηνζά), ή ηδξ «Θείαξ» (= δ ηνέπμοζα ζημκ μονακυ) ηαζ μζ
ζοββέκεζέξ ηδξ ιε ημκ Ήθζμ, ηδ ΢εθήκδ, ημκ Φαέεμκηα, ημκ ανπαίμ Βςζθυνμ πμο ςξ
πηενςηυξ «δαίιςκ» πνμδβείηαζ ημο άνιαημξ ημο Δθίμο, αθθά ηαζ ηα επίεεηά ηδξ, μιμθμβμφκ
ηδκ ηαφηζζή ηδξ ιε ηδκ ακενςπυιμνθδ ζδεαηή ακηίθδρδ ηδξ αοβήξ. «Ρμδμδάηηοθμξ» ηαζ
«πνοζμδάηηοθμξ» είκαζ μζ πνχηεξ αηηίκεξ ημο Δθζμο, πνοζυενμκμξ, πνοζήκζμξ, ηνμηυπεπθμξ,
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
63 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ηα πνχηα πνχιαηα ημο μονακμφ θίβμ πνζκ ηδ ακαημθή ημο Ήθζμο. Ώθθά ηαζ ημ
«ενςηυθδπημκ» ηςκ ιφεςκ ηδξ ζε ζοκδοαζιυ ιε ηδ αναπεία απυθαοζδ πακηυξ ςναίμο ημκ
μπμίμκ αβάπδζε δεκ λεθεφβεζ ηδξ πναβιαηζηυηδηαξ. Οζ ήνςεξ ηαζ μζ ηοκδβμί πμο θεφβμοκ
απυ ηα «άβνζα πανάιαηα», πμο εα θέβαιε ζήιενα, ζημοξ ιφεμοξ θαίκμκηαζ κα απάβμκηαζ απυ
ηδ εεά ηαζ κα ενςημηνμπμφκ ι΄ αοηή! Βκχ εηείκδ ζοκεπίγεζ ιέπνζ ζήιενα κα ζημνπά βφνς
ηδξ ηδκ παναηδνμφιεκδ πνςζκή δνυζμ ηαζ εα ζοκεπίγεζ.

Κύθισπεο

μ ΐνυκηδξ, μ ΢ηενυπδξ ηαζ μ Άνβδξ
Οζ Κύθισπεο ήηακ ιοεζηά υκηα ιε έκα ιάηζ ζηδ ιέζδ ημο ιεηχπμο. Βλάθθμο δ θέλδ
ηφηθςπαξ πνμένπεηαζ απυ ηδ ζφκεεζδ ηςκ δομ θέλεςκ θχθινο ηαζ νθζαικφο ηαζ πνμζδζμνίγεζ
ηάπμζμ μκ ιε έκα ιυκμ ιάηζ ζημ ημφηεθμ.

Δ πνχηδ ηαηδβμνία αθμνά έκακ θαυ ηεναηυιμνθςκ ακενχπςκ, βζςκ ημο Πμζεζδχκα,
πμο θένμοκ έκακ ηαζ ιμκαδζηυ μθεαθιυ ζηδκ ιέζδ ημο ιεηχπμο. Ώκαθένμκηαζ ζηδκ
Οδχζζεηα ςξ ηαημζημφκηεξ, πζεακχξ, ζηδκ κήζμ ΢ζηεθία, ζηδ Αοηζηή Μεζυβεζμ.
Άβνζμζ, πςνίξ ηάπμζα ζημζπεία πμθζηζζιμφ ηαζ ημζκςκζηήξ μνβάκςζδξ, ελυκηςκακ
(ηαζ έηνςβακ) υζμοξ πθδζίαγακ ζηδκ πενζμπή ημοξ.
Ο Οδοζζέαξ ηαζ μζ καφηεξ ημο πνμζμνιίζηδηακ ζηδκ αηηή ημοξ ηαζ εβηθςαίζηδηακ
ζηδ ζπδθζά ημο ζζπονυηενμο απυ αοημφξ, ημο Πμθφθδιμο. Σεθζηά ιεηά απυ έκα
πενζαυδημ ηέπκαζια ημο Οδοζζέα ηφθθςζακ ημκ Κφηθςπα ηαζ ηαηυνεςζακ κα
δζαθφβμοκ, υπζ υιςξ πςνίξ απχθεζεξ
Δ δεφηενδ ηαηδβμνία αθμνά ιία ηνζάδα ηεναηυιμνθςκ εεμηήηςκ πμο ειθακίγμκηαζ
ζηδ Θεμβμκία ηαζ είκαζ παζδζά ημο Οονακμφ ηαζ ηδξ Γαίαξ. Ώοημί είκαζ ηνεζξ: μ
ΐνυκηδξ, μ Άνβδξ ηαζ μ Ώζηενυπδξ. Έπμοκ ηενάζηζα δφκαιδ ηαζ βζ αοηυ
θοθαηίγμκηαζ ζηα Σάνηανα απυ ημκ Οπξαλφ, εεςνμφιεκμζ υηζ απεζθμφκ ηδκ ελμοζία
ημο. Ώημθμφεςξ, μ Κνυκμξ ηαζ μζ Σζηάκεξ ημοξ απεθεοεενχκμοκ, βζα κα ημοξ
αμδεήζμοκ ζηδκ πηχζδ ημο Οονακμφ, αθθά υηακ ένπμκηαζ ζηδκ ελμοζία ημοξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
64 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
θοθαηίγμοκ ηαζ πάθζ ζηα Σάνηανα. Σέθμξ, μ Γεφξ ηαζ μζ Οθφιπζμζ ημοξ
απεθεοεενχκμοκ ηαζ πάθζ ηαζ ιε ηδ αμήεεζά ημοξ ηαηακζημφκ ημοξ Σζηάκεξ ζηδκ
Σζηακμιαπία, πάνδ ζηα πμθειζηά υπθα (ημκ ηεναοκυ, ηδκ ανμκηή ηαζ άθθα) πμο
ηαηαζηεφαζακ οπυ ηδκ επίαθερδ ημο Ήθαζζημο ιέζα ζηδκ Ώίηκα. ΋ηακ μ Γεφξ
ένπεηαζ ζηδκ ελμοζία ημοξ ακαεέηεζ ηδκ θφθαλδ ηςκ Σζηάκςκ ζηα Σάνηανα ηαζ αοημί
ςξ ακηαπυδμζδ ημο πανίγμοκ ημκ ηεναοκυ ηαζ ηδκ ανμκηή, έηημηε ζήιαηα ηαηαηεεέκ
ημο Αία. ΢ηδκ Άνηειδ πάνζζακ ημ ηοκδβεηζηυ ηυλμ.
Σμοξ Κφηθςπεξ ημοξ ζηυηςζε μ Ώπυθθςκ βζα κα εηδζηδεεί ημκ Αία βζα ημκ εάκαημ
ημο Ώζηθδπζμφ. Υάνδ ζηζξ ζαηνζηέξ ζαιαηζηέξ ζηακυηδηέξ ημο μ Ώζηθδπζυξ, βζμξ ημο
Ώπυθθςκα, είπε επακαθένεζ ζηδκ γςή πμθθμφξ κεηνμφξ ηαζ βζαοηυ μ Αίαξ βζα ηζιςνία
ημκ ζηυηςζε δζα ηεναοκμαμθζζιμφ.
Δ ηνίηδ ηαηδβμνία αθμνά έκακ θαυ βζβάκηζςκ ακενχπςκ ζημοξ μπμίμοξ μζ Έθθδκεξ
ηδξ ηθαζζζηήξ επμπήξ απέδζδακ ηδκ ηηίζδ ηςκ βζβάκηζςκ ηεζπχκ πμο ηα οπμθείιιαηα
ημοξ δζαηδνμφκηακ ζε πμθθέξ πενζμπέξ ηδξ πχναξ. Πνμθακχξ, ηα ηείπδ αοηά είπακ
ηηζζηεί ζηδκ αηιή ηςκ ημζκςκζχκ ηδξ Μοηδκασηήξ πενζυδμο.
Ο ΢ηνάαςκ ακαθένεζ υηζ μζ Κφηθςπεξ ήνεακε απυ ηδ Λοηία ηαζ θηζάλακε ηείπδ ηαζ
άθθεξ ηαηαζηεοέξ ζηδκ Σίνοκεα ηαζ ζηζξ Μοηήκεξ, βκςζηέξ ςξ Κοηθχπεζα Σείπδ.

Βθαηόγρεηξεο

Οζ Βθαηόγρεηξεο ήηακ ηέναηα, παζδζά ημο Οονακμφ ηαζ ηδξ Γδξ.
Οζ Βηαηυβπεζνεξ ήηακ ηνεζξ: μ ΐνζάνεςξ ή Ώζβαίςκ, μ Κυηημξ ηαζ μ Γφβδξ. Σμ υκμιά
ημοξ μθείθεηαζ ζημ υηζ είπακ εηαηυ πένζα μ ηαεέκαξ. Βπζπθέμκ, μ ηάεε Βηαηυβπεζναξ
είπε 50 ηεθάθζα ηαζ ήηακ βζβακηυζςιμξ. Δ δφκαιή ημοξ ήηακ οπενθοζζηή. Μυθζξ
βεκκήεδηακ μζ Βηαηυβπεζνεξ, μ παηέναξ ημοξ ημοξ έηθεζζε ζηα αάεδ ηδξ βδξ. Ώπυ
εηεί ημοξ εθεοεένςζε μ Αίαξ βζα κα ημκ αμδεήζμοκ ηαηά ηδκ Σζηακμιαπία. Ώθμφ μζ
Σζηάκεξ κζηήεδηακ, μ Αίαξ ημοξ έηθεζζε ζηα Σάνηανα ηαζ έααθε ημοξ Βηαηυβπεζνεξ
κα ημοξ θοθάβμοκ. Σα ηενάζηζα αοηά υκηα ιε ηδ ιεβάθδ δφκαιδ ήηακ
πνμζςπμπμζήζεζξ ηςκ αίαζςκ θοζζηχκ θαζκμιέκςκ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
65 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Διώνη

Δ Αηώλε ήηακ εευηδηα πμο ακήηεζ ζηδκ πνχηδ βεκεά ηςκ εεχκ. Τπάνπμοκ πμθθέξ
παναδυζεζξ βζα αοηή. ΢ε ιία απυ αοηέξ είκαζ ηυνδ ημο Οονακμφ ηαζ ηδξ Γαίαξ,
αδεθθή ημο Κνυκμο, ηδξ Σδεφμξ, ηδξ Ρέαξ, ηδξ Θέιζδαξ η.ά.. ΢φιθςκα ιε άθθδ
πανάδμζδ, δ Αζχκδ ήηακ ιία απυ ηζξ Χηεακίδεξ, ηυνεξ ημο Χηεακμφ ηαζ ηδξ Σδεφμξ.
Κάπμζεξ θμνέξ ζοβηαηαθέβεηαζ ακάιεζα ζηζξ ηυνεξ ημο Άηθακηα.
Δ Αζχκδ πακηνεφηδηε ημκ Σάκηαθμ ηαζ απέηηδζακ δφμ παζδζά, ηδ Νζυαδ ηαζ ημκ
Πέθμπα. ΢φιθςκα ιε ιία εηδμπή, ηυνδ ηδξ Αζχκδξ ήηακ δ εεά Ώθνμδίηδ.
΢φιθςκα ιε ιενζημφξ ενεοκδηέξ, δ φπανλδ ηδξ Αζχκδξ πνμέηορε ςξ ακαβηαζυηδηα
ιεηά ηδκ αθθαβή ηδξ εευηδηαξ πμο θαηνεουηακ ζημ εέαηνμ ηδξ Αςδχκδξ. ΢ηδκ ανπή
(επμπή ημο παθημφ) ηαζ βζα πμθθμφξ αζχκεξ ζηδκ Αςδχκδ θαηνεουηακ δ Γαία αθθά
ιεηά ηδκ είζμδμ ημο Αςδεηάεεμο ζηδ ενδζηεία ηςκ ανπαίςκ Βθθήκςκ δ θαηνεία ημο
ιακηείμο ιεηαηέεδηε ζημκ Αία. Οζ πακάνπαζεξ θαηνεοηζηέξ ζοκήεεζεξ ηςκ ζενέςκ ηαζ
ηςκ ηαημίηςκ ηδξ πενζμπήξ υιςξ δεκ ιπμνμφζακ κα αθήζμοκ ημ ιακηείμ πςνίξ
εδθοηή εευηδηα. Έηζζ ακαβηάζηδηακ κα «εθεφνμοκ» ηδ Αζχκδ ηαηά ηδκ πνμζθζθή
ημοξ ιέεμδμ κα πανάβμοκ ημ βοκαζηείμ υκμια απυ αοηυ ημο ζογφβμο: (Αίαο >
Αηώλε). Αείβιαηα αοηήξ ηδξ ζοκήεεζαξ ζοκακημφιε αηυια ηαζ ζήιενα ζηα πςνζά ηδξ
Δπείνμο. π.π. Γζχνβμξ > Γζχνβαζκα ηηθ.,

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
66 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

ΚΒΦΏΛΏΕΟ 3 :

Ζ δεύηερη γενιά
Δ Νφπηα ηαζ μ Ένεαμξ βέκκδζακ ημκ Όπκμ ηαζ ηα ΋κεζνα, ηαζ ηα ηαηά ημο ηυζιμο πμο ήηακ
δ ηαηαζηνμθή, ημ βέναξ, μ εάκαημξ, δ Ένζδα, δ Καηία, δ Αοζηοπία, δ Νέιεζζξ. Γέκκδζακ
υιςξ ηαζ ηα ηαθά ημο ηυζιμο, ηδκ Υανά, ηδκ Φζθία ηαζ ηδκ ΢οιπυκζα.

Όπλνο

Ο `Τπλνο ήηακ εευξ ή δαίιμκαξ, πμο
απμηεθμφζε ηδκ πνμζςπμπμίδζδ ημο φπκμο. ΢φιθςκα ιε ημκ Δζίμδμ ζηδ Θενγνλία,
μ `Τπκμξ ηαζ μ δίδοιμξ αδεθθυξ ημο, μ Θάκαημξ, ήηακ «δεζκμί Θεμί» πμο
ηαημζημφζακ ζημκ Σάνηανμ, παζδζά ηδξ Νφπηαξ ηαζ ημο Βνέαμοξ. Ο `Τπκμξ
ιοεμθμβείηαζ υηζ είπε είηε πίθζμοξ, είηε ηνεζξ βζμοξ ή αδεθθμφξ (εηηυξ απυ ημκ
Θάκαημ): ημκ Μμνθέα, ημκ Φμαήημνα ηαζ ημκ Φάκηαζμ.
Καηά ημκ `Οιδνμ, ηυπμξ ηαημζηίαξ ημο `Τπκμο ήηακ δ κήζμξ Λήικμξ, εκχ απυ ημοξ
ιεηαβεκέζηενμοξ ζοββναθείξ ημο απμδζκυηακ ιζα δζηή ημο θακηαζηζηή παηνίδα, δ
«Νήζμξ ηςκ Οκείνςκ». Ο `Τπκμξ θαηνεουηακ πμθφ ζηδκ ηονίςξ Βθθάδα.
΢ηδκ ανπαία ηέπκδ, μ `Τπκμξ απεζημκίγεηαζ ςξ βοικυξ κέμξ, ιενζηέξ θμνέξ ιε
βεκεζάδα ηαζ θηενά ζημ ηεθάθζ, ή ςξ ημζιχιεκμξ άκδναξ πάκς ζε ηνεαάηζ απυ
πμφπμοθα ιε ιαφνεξ ημονηίκεξ βφνς, εκχ μ Μμνθέαξ απμηνέπεζ ηοπυκ εμνφαμοξ πμο
εα ιπμνμφζακ κα ημκ λοπκήζμοκ. ΢ηδ ΢πάνηδ δ απεζηυκζζή ημο ζοκμδεφεηαζ πάκηα
απυ εηείκδ ημο Θακάημο

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
67 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
΋λεηξα

Γέξαο

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
68 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

Θάλαηνο

Ο Θάλαηνο είκαζ ανπαζμεθθδκζηή εευηδηα ημο εακάημο.
Ο Δζίμδμξ ακαθένεζ υηζ είκαζ δίδοιμξ αδεθθυξ ημο Όπκμο, μζ μπμίμζ είκαζ "δεζκμί
εεμί" πμο ηαημζημφκ ζημ ζημηεζκυ Σάνηανμ ηαζ πμηέ δεκ ημοξ θςηίγεζ μ ήθζμξ. ΋ιςξ
εκχ μ Όπκμξ ηαλζδεφεζ εζνδκζηά πάκς ζηδ εάθαζζα ηαζ ζηδ βδ ηαζ είκαζ εοπάνζζημξ
ζημοξ ακενχπμοξ, μ Θάκαημξ ακηίεεηα έπεζ ζηθδνή ηαζ ζζδενέκζα ηανδζά ηαζ ιζζείηαζ
απυ ημοξ ακενχπμοξ, αηυιδ ηζ απυ ημοξ αεάκαημοξ.
Άθθεξ θμνέξ μ Θάκαημξ παναηηδνίγεηαζ, ζδζαίηενα απυ ημοξ ηναβζημφξ, ςξ εοενβέηδξ
ηαζ ιάθζζηα βζαηνυξ, βζαηί απαθφκεζ ημοξ ακενχπμοξ απυ ηζξ αννχζηζεξ ηαζ ημοξ
πυκμοξ. ΢ηδκ Εθζάδα μ Θάκαημξ ειθακίγεηαζ, ιε εκημθή ημο Αία ηαζ ηδξ Ήναξ, βζα κα
παναθάαεζ ημ πηχια ημο ΢ανπδδυκα ηαζ κα ημ ιεηαθένεζ ζηδ Λοηία. Ο Βονζπίδδξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
69 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
πανζζηάκεζ ημ Θάκαημ ζακ ααζζθζά ηςκ κεηνχκ, πμο θμνά ιαφνμ πέπθμ ή έπεζ ιαφνα
θηενά. Σμκ πανμοζζάγεζ ςξ πζηνυ, αθυβζζημ, άηνζημ, θοπδνυ, ηαηυ δαίιμκα ηθπ.
Γζα ηδ θαηνεία ημο εεμφ εθάπζζηα πνάβιαηα πνμζθένμκηαζ, βζαηί μ Θάκαημξ μφηε
εέθεζ, μφηε δέπεηαζ δχνα. Γζ αοηυκ δεκ οπάνπεζ μφηε αςιυξ, μφηε φικμξ. ΢οκήεςξ
πανζζηάκεηαζ ζακ υιμνθμξ κέμξ, άθθμηε ιε θηενά ηζ άθθμηε πςνίξ θηενά. Μενζηέξ
θμνέξ ζοκμδεφεηαζ απυ ημκ αδεθθυ ημο Όπκμ. Δ πνμζςπμπμίδζδ ημο Θακάημο πμο
ημκ πανζζηάκεζ ςξ ζηεθεηυ κα ηναηάεζ δνεπάκζ είκαζ ιεηαβεκέζηενδ.

Έξηο

Δ Έξηδα (ανπ. Ἔξηο) ήηακ ηυνδ ηδξ
Νοηηυξ ηαζ εεά ηδξ γήθζαξ, ηδξ δζπυκμζαξ, ημο ηζαηςιμφ ηαζ ημο ηαοβά. Καηά
άθθμοξ ήηακ αδενθή ημο Άνδ. Πανζζηάκεηαζ ζοκήεςξ κα ημοηζαίκεζ ή κα
ηαιπμονζάγεζ, εηηυξ υηακ ζπένκεζ ηα γζγάκζα, μπυηε μιμνθαίκεζ ηαζ παίνκεζ ηαθυ
πανμοζζαζηζηυ, υπςξ ιαξ θέεζ μ ΋ιδνμξ ζηδκ Εθζάδα.
Ο Δζίμδμξ βνάθεζ ζηα «Έξγα θαη Ζκέξαη», υηζ υηακ είκαζ ηαθή, ιαξ πανμηνφκεζ κα
είιαζηε ενβαηζημί.
΋ηακ μζ εεμί δεκ ηδκ ηάθεζακ ζημκ βάιμ ημο Πδθέα ηαζ ηδξ Θέηζδμξ, αοηή απυ εοιυ άθδζε
ιε ηνυπμ έκα πνοζυ ιήθμ, ημ ηαηυπζκ βκςζηυ ηαζ ςξ «κήιν ηεο Έξηδνο», κα ηαηναηοθήζεζ
χζηε κα ημ δμοκ μζ ηαθεζιέκμζ εεμί ηαζ κα ημ γδθέρμοκ. Σμ ιήθμ αοηυ έθενε ηδκ επζβναθή
«ηῇ θαιιίζηῃ«, δδθαδή (αθζενςιέκμ ...) ζηδκ μιμνθυηενδ ( ... εεά). Ήηακ θοζζηυ θμζπυκ μζ
ηνεζξ πανεονζζηυιεκεξ εεέξ, δ Ήνα, δ Ώεδκά ηαζ δ Ώθνμδίηδ κα δζεηδζηήζμοκ ημ ιήθμ, δ
ηάεε ιία βζα ημκ εαοηυ ηδξ. Βίδε μ Αίαξ ημκ ηζαηςιυ ηαζ είπε ζημκ Βνιή κα ηζξ πάεζ βνήβμνα
ζημκ Πάνδ βζα κα δζαθέλεζ αοηυξ, ηνυπμκ ηαθθζζηεζχκ, πμζα εα πάνεζ ημ ιήθμ. Έηζζ ηαζ
έβζκε. Γζα κα ημκ ηαθμπζάζεζ, δ Ώεδκά ημο έηαλε πκεοιαηζηή ζμθία, ηαζ δ Ήνα δφκαιδ
ζςιαηζηή. Δ Ώθνμδίηδ υιςξ ημο έηαλε ηδκ ςναία Βθέκδ, ηδκ πζμ υιμνθδ βοκαίηα ημο
ηυζιμο. Ο Πάνδξ, ιδκ λένμκηαξ υηζ δ ςναία Βθέκδ ήηακ βοκαίηα ημο Μεκεθάμο, έδςζε ημ
ιήθμ ζηδκ Ώθνμδίηδ. Με ηδκ ανπαβή ηδξ Βθέκδξ απυ ημκ Πάνδ άνπζζε θμζπυκ ηαηά ημκ ιφεμ
μ Σνςζηυξ πυθειμξ ηαζ δ Ένζξ πέηοπε αοηυ πμο ήεεθε

Χξ παζδζά ηδξ Ένζδμξ εεςνμφκηαζ


Πυκμξ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
70 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ








Λήεδ
Λμζιυξ
΋νημξ
Άηδ
Μάπεξ
Φυκμξ
Αοζκμιία

Καθία

Απζηπρία

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
71 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Νέκεζηο

Βθάπζζηα βκςνίγμοιε βζα ηδ Νέκεζη, αοηή
ηδκ ανπαζυηαηδ εευηδηα, πμο πνμζδζμνίγεηαζ άθθμηε ςξ Ερλαίε, άθθμηε ςξ
Ώδξάζηεηα ή Ρακλνπζία. Δ εηοιμθμβία, δ νίγα ημο μκυιαημξ «κέις», δήθςκε
ανπζηά ηδ δίηαζδ δζακμιή, ηδ ιμζναζζά πμο βίκεηαζ αάζεζ κυιζιδξ ελμοζίαξ. Με ημκ
ηαζνυ απέηηδζε ηδ ζδιαζία ηδξ ακάθδρδξ δζηαζηζηήξ δνάζδξ εη ιένμοξ ηδξ
ελμοζίαξ, χζηε κα απμκειδεεί δζηαζμζφκδ. Χξ θέλδ δ «Νέιεζζξ» έπεζ ακηζηεζιεκζηή
αλία ηαζ υπζ οπμηεζιεκζηή. Ώκαθένεηαζ ζημ θμνέα ηδξ ελμοζίαξ πμο ηδκ αζηεί.
Μεηαθμνζηά θέβμκηαξ «Νέιεζζ» εκκμμφιε ηδ εεία δίηδ.
Ήηακ δ Νφπηα ζφιθςκα ιε ηδ εεμβμκία ημο Δζίμδμο ηαζ ημκ Παοζακία, πμο δίπςξ
ζφκηνμθμ ανζεκζηυ βέκκδζε ηδκ Νέιεζζ, βζα κα ηναηά ζε ζζμννμπία ηζξ ακενχπζκεξ
οπμεέζεζξ. ΢ηα Αζμκοζζαηά ημο Νυκκμο έπμοιε ιζα δζαθμνεηζηή άπμρδ, πμο εέθεζ
ηδκ Νέιεζζ ηυνδ ημο Χηεακμφ, εκχ μ Τβίκμξ ηδκ πενζβνάθεζ ςξ δδιζμφνβδια ημο
Βνέαμοξ ηαζ ηδξ Νφπηαξ.
Οκμιαγυηακ, επίζδξ, Ραικμοζία, ελαζηίαξ εκυξ αβάθιαημξ ηαζ εκυξ καμφ ηδξ ζημκ
Ραικμφκηα, πςνζυ ηδξ αυνεζαξ Ώηηζηήξ. Σμ επίεεημ Ώδνάζηεζα πμο ηδξ απμδυεδηε,
«εηείκδ απυ ηδκ μπμία ηακείξ δεκ ιπμνεί κα λεθφβεζ», ακήηε ιάθθμκ ανπζηά ζηδ
θνοβζηή εευηδηα Κοαέθδ ηαζ ηδξ απμδυεδηε ιεηαβεκέζηενα. Δ Νέιεζζξ ςξ εευηδηα
πνμζςπμπμζμφζε ιαγί ιε άθθεξ (Θέιζδα, Βζιανιέκδ η.μ.η.) ηδκ έκκμζα ηδξ
δζηαζμζφκδξ ηαζ απμηαεζζημφζε ηδκ ηάλδ (ηδξ θφζδξ, ηδξ ακενχπζκδξ ημζκςκίαξ, ημο
ηυζιμο), υηακ αοηή δζαζαθεουηακ. Συηε ηζιςνμφζε ηδκ οπενμρία ηαζ ηδκ αθαγμκεία
ηςκ ακενχπςκ (ηδκ φανζκ). Ώκ ηάπμζμξ αδζηεί ημοξ άθθμοξ ζοκεπχξ, ηαζ ηάπμζα
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
72 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ζηζβιή δ ίδζα δ γςή ημο εέζεζ μδοκδνυ θνέκμ ζηδ ζηνεαθή πμνεία ημο, ηυηε ιζθάιε
βζα «εεία δίηδ».
Ώξ δμφιε υιςξ ημ ιοεμθμβζηυ πθαίζζμ ζημ μπμίμ ηζκείηαζ δ Νέιεζζξ. Ώλίγεζ κα
ζδιεζςεεί εδχ υηζ οπήνπε καυξ αθζενςιέκμξ ζηδ εεά ζηδ ΢ιφνκδ. Ονζζιέκμζ
ζοββναθείξ, ιεηαλφ ηςκ μπμίςκ ηαζ μ Ώπμθθυδςνμξ, βνάθμοκ πςξ δ Νέιεζζξ υηακ
εκχεδηε ιε ημκ Αία, βέκκδζε ηδκ Βθέκδ. Πανυθμ πμο δ Νέιεζζξ οπέζηδ ιεβάθδ
ηαηαδίςλδ βζα κα απμθφβεζ ημκ πυεμ ημο Αία, εκχεδηε ιαγί ημο ιε ηδ ιμνθή πήκαξ,
υηακ μ Αίαξ είπε ηδ ιμνθή ηφηκμο. Καηά ηδκ ηαηαδίςλή ηδξ πέναζε δ Νέιεζζξ πχνεξ
ηαζ δπείνμοξ, εάθαζζεξ υπμο ιεηαιμνθχκμκηακ ζε ράνζ, ηαζ βεκζηά άθθαγε εηείκδ
ζοκέπεζα ιμνθή. Δ Νέιεζζξ βέκκδζε έκα αοβυ ημ μπμίμ ανήηε ζημ δάζμξ έκαξ αμζηυξ
ηαζ ημ έδςζε ζηδ Λήδα. Δ Λήδα ημ έηθεζζε ζε έκα ενιάνζ ηαζ υηακ βεκκήεδηε δ
Βθέκδ, ηδκ ακέενερε ζακ ηυνδ ηδξ. Τπάνπμοκ άθθεξ δφμ εηδμπέξ βζα ημ αοβυ αοηυ:



υηζ μ Βνιήξ ημ ένζλε ζημκ ηυνθμ ηδξ Λήδαξ
υηζ έπεζε απυ ημκ μονακυ.

Τπάνπεζ ηαζ ιζα άθθδ άπμρδ ηδξ ιοεμθμβζηήξ δζαδνμιήξ ηδξ Νέιεζδξ. Λεβυηακ πςξ
απυ ηδκ έκςζδ ημο Σανηάνμο ηαζ ηδξ Νέιεζδξ βεκκήεδηακ μζ Σεθπίκεξ. Σα μκυιαηά
ημοξ ήηακ Υνοζυξ, Άνβονμξ ηαζ Υαθηυξ, απυ ηα ιέηαθθα πμο είπακ ακαηαθφρεζ ή
ηαηά ημκ ΐαηποθίδδ Ώηηαίμξ, Μεβαθήζζμξ, Ονιεκυξ ηαζ Λφημξ. Οζ Σεθπίκεξ ήηακ
ιάβμζ ηαζ πνμηαθμφζακ ανμπή, παθάγζ, πζυκζ ηαζ ηεναοκμφξ. Ήηακ πκεφιαηα ηδξ
θςηζάξ-δθαζζηεζαηά, απυ νίγεξ έθηζαπκακ θίθηνα εαοιαημονβά ηαζ ηαηείπακ
ηνμιενέξ δελζυηδηεξ. Πενζβνάθμκηαζ εκίμηε δίπςξ πένζα ή πυδζα. Ήηακ υκηα αιθίαζα
ηαζ είπακ ηάηζ απυ άκενςπμ ηαζ ηάηζ απυ ράνζ, ζακ ημκ ΋ακεξ ηδξ ζμοιενμαααοθςκζαηήξ ιοεμθμβίαξ. Σμοξ πενζέβναθακ ιε ιειανάκδ ζηα δάπηοθα ηαζ
θδιζζιέκεξ μζημβέκεζεξ ζζπονίγμκηακ υηζ ηαηάβμκηακ απυ ηδ βεκζά ημοξ.

Υαξά
Φηιία
΢πκπόληα

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
73 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

ΚΒΦΏΛΏΕΟ 4 :

Ζ ηρίηη γενιά

Οη Αώδεθα ζενί ηνπ Οιύκπνπ
Οζ δώδεθα Θενί ηνπ Οιύκπνπ είκαζ μζ ηφνζμζ εεμί ηδξ Βθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ πμο
ηαημζημφζακ ζηδ ημνοθή ημο Οθφιπμο. Οζ Οθφιπζμζ εεμί ηένδζζακ ηδκ ελμοζία
κζηχκηαξ ημοξ Σζηάκεξ ζηδκ Σζηακμιαπία. ΢ηδκ πναβιαηζηυηδηα μζ ανπαίμζ Έθθδκεξ
δεκ είπακ ηάπμζμ ζοβηεηνζιέκμ δςδεηάεεμ, αθθά οπήνπακ ιεβάθμζ ηαζ ιζηνυηενμζ
εεμί ηαζ άθθμζ πμο θαηνεφμκηακ ημπζηά π.π. μ Αίαξ, μ Πμζεζδχκαξ ηαζ μ Άδδξ ήηακ μζ
ιεβαθφηενμζ εεμί, εκχ μ Αζυκοζμξ ήηακ ιζηνυηενμξ εευξ. Σμ δςδεηάεεμ είκαζ έκκμζα
πμο ζπδιαηίζηδηε απυ δοηζημφξ θυβζμοξ ημκ 16μ-17μ αζχκα ηαζ έπεζ ειθακζζηεί ιε
δζάθμνεξ ζοκεέζεζξ ακάιεζα ζε 14 εεμφξ.
Οζ εευηδηεξ πμο, ηαηά πανάδμζδ, απμηεθμφζακ ημ δςδεηάεεμ είκαζ:

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
74 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Αίαο

Ο Αίαο ή Γεπο είκαζ μ κευηενμξ βζμξ ημο
Κνυκμο ηαζ ηδξ Ρέαξ, εββμκυξ ημο Οονακμφ ηαζ ηδξ Γαίαξ. Βίκαζ δ φρζζηδ εευηδηα
ημο ανπαζμεθθδκζημφ πακεέμο, ηαεχξ ηαζ εευξ ημο μονακμφ ηαζ ημο ηεναοκμφ . Δ
βέκκδζή ημο ανπίγεζ ιε ημοξ πυκμοξ ηδξ Μεβάθδξ Μδηέναξ Ρέαξ ζηδ Αίηηδ ηδξ
Κνήηδξ, υπμο έηνορε ημ παζδί ηδξ ζημ ζπήθαζμ Εδαίμκ Άκηνμκ. ΢φιθςκα ιε ιζα άθθδ
πανάδμζδ μ Γεφξ βεκκήεδηε ζηδκ Ώνηαδία, ζημ Λφηαζμ υνμξ. Καηυπζκ έθμοζε ημ
ανέθμξ ζηδκ πδβή ημο πμηαιμφ Νέδα, πμο ακέαθοζε ηυηε βζα πνχηδ θμνά ηαζ
ηαηυπζκ ιεηέαδ ζηδκ Κνήηδ υπμο ημκ πανέθααακ βζα κα ημκ θνμκηίζμοκ μζ Αζηηαίεξ
κφιθεξ, μζ ζοκηνυθζζζεξ ηςκ Κμονδηχκ ή Κμνοαάκηςκ. ΢ηδκ Κνήηδ ακαθένμκηαζ
ανηεηά ζπήθαζα πμο ιε ημκ έκα ή ημκ άθθμ ηνυπμ ειπθέημκηαζ ζηδκ ακαηνμθή ή ηδκ
πνμζηαζία ημο εεμφ.
Ο Αίαξ οπήνλε ακέηαεεκ ιεηεςνμθμβζηυξ εευξ, εθεβηηήξ ηδξ αζηναπήξ, ημο
ηεναοκμφ ηαζ ηδξ ανμπήξ ηαζ επίζδξ ήηακ μ δοκαηυηενμξ ηαζ ζπμοδαζυηενμξ εευξ
υθςκ ηςκ ιοεμθμβζηχκ υκηςκ ηαζ εεχκ. Ο Θευηνζημξ πενίπμο ημ 265 Π.Κ.Β. έβναρε:
«άθθμηε είκαζ ηαεανυξ μ Αίαξ, άθθμηε ανέπεζ». ΢ημ μιδνζηυ έπμξ ηδξ Εθζάδαξ έζηεθκε
ημοξ ηεναοκμφξ ζημοξ επενμφξ ημο. Άθθα ειαθήιαηά ημο, ήηακ μ αεηυξ ηαζ δ αηγίο.
Ο Γεοξ ηαζ δ Ήνα, αδέθθζα ηαζ ζφγοβμζ, είκαζ ηα παζδζά ημο Κνυκμο ηαζ ηδξ Ρέαξ. Οζ ηνοθέξ
ζπέζεζξ πνζκ απυ ημ βάιμ ημοξ έδςζακ ςξ ηανπυ ηδκ Ήαδ, ηδκ Βζθείεοζα (εεά ηςκ ημηεηχκ),
ημκ Άνδ ηαζ, πζεακχξ, ηαζ ημκ Ήθαζζημ. Πμθοηάναπδ δ ζπέζδ ημοξ, ήηακ βειάηδ ναδζμονβίεξ
ηαζ ακηζγδθίεξ, πενζεθάιαακε αηυιδ ηαζ ζοκμιςζίεξ ή εκακηίςζδ ημο εκυξ απέκακηζ ζηδ
εέθδζδ ημο άθθμο. Τθίζηαηαζ δ άπμρδ πςξ ζηδκ έπενα ημο γεφβμοξ ακάβεηαζ ζηδκ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
75 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ακηζπαθυηδηα ημο πνςηανπζημφ γεφβμοξ Οονακυξ - Γδ ηαζ, θοζζηά, ακηακαηθμφκ ηδκ εέζδ
ημο ανζεκζημφ ζηα ζζημνζηά πνυκζα ηδξ παηνζανπίαξ

Πξνζσλύκηα
κεηεσξνινγία




















Οονάκζμξ
Ώζεένζμξ
Νεθεθδβενέηδξ
Βνζανειέηδξ (αανζά ανμκηή)
Τρζανειέηδξ
Βνίβδμοπμξ
Ώζηενμπδηήξ
΢ηενμπδβενέηδξ
Ώνβζηέναοκμξ
Σενπζηέναοκμξ
΋ιανζμξ
Τέηζμξ
Εηιαίμξ (ηαθμηαζνζκά ιεθηέιζα)
Καηαζαάηδξ
Καππχηαξ
Κεναοκυξ
Βοάκειμξ
Κεναζθυνμξ
Κεθαζκεθήξ (ιαφνα ζφκκεθα)

νηθνγέλεηα - νίθνο







Βνηείμξ (έξθνο=θνάβια, πενίαμθμξ)
Γαιήθζμξ
Δναίμξ
Παηήν
Παηνχμξ
Φνάηνζμξ

θνξπθέο βνπλώλ










Ώηναίμξ
Βπάηνζμξ
Βθθάκζμξ
Κμνοθαίμξ
Λανίζζμξ
Πανκήεζμξ
Εεςιάηαξ
Οθφιπζμξ
Λφηαζμξ

δηάθνξα
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
76 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ


















΋νηζμξ (φξθνο)
Όπαημξ
Μέβζζημξ
Άνζζημξ
Πμθζεφξ
ΐμοθαίμξ
Σέθεζμξ
Βθεοεένζμξ
Φίθζμξ
Ξέκζμξ
Εηέζζμξ
Φφζζμξ
΢ςηήν
Κηήζζμξ (νηθνπξφο υθζξ)
Μεζθίπζμξ
Υευκζμξ
Καηαπευκζμξ

Ήξα

Δ Ήξα ήηακ αδενθή ηαζ ζφγοβμξ ημο
Αία, ηυνδ ημο Κνυκμο ηαζ ηδξ Ρέαξ. Ήηακ δ εεά ημο βάιμο ηαζ πνμζηάηζδα ηςκ
βοκαζηχκ. Γήθεοε ημκ άκδνα ηδξ Αία βζα ηζξ απζζηίεξ ημο πνμξ αοηήκ ηαζ πμθθέξ
θμνέξ εηδζηήεδηε ηζξ βοκαίηεξ ιε ηζξ μπμίεξ ηδκ απαημφζε μ Αίαξ.
Δ βέκκδζδ ηδξ ααζίθζζζαξ ηςκ εεχκ ημπμεεηείηαζ ζε δζάθμνα ζδιεία. Μενζηά απυ
αοηά είκαζ δ ΢άιμξ ή δ ΢ηοιθαθία ή δ Βφαμζα. Δ ιμίνα ηδξ δεκ ήηακ δζαθμνεηζηή
απυ αοηή ηςκ αδενθχκ ηδξ. Ο Κνυκμξ ηδκ ηαηάπζε, πνμζπαεχκηαξ κα πμθειήζεζ ηδ
ιμίνα ημο, ηαεχξ δ Γαία ηαζ μ Οονακυξ ημο είπακ πνμθδηεφζεζ πςξ έκαξ απυβμκυξ
ημο εα δζεηδζημφζε ηδκ ελμοζία. Μυκμ υηακ δ Ρέα ηαηυνεςζε, ιε ηέπκαζια, κα
λεβεθάζεζ ημκ Κνυκμ, ηυηε δ Ήνα, ιαγί ιε ηα οπυθμζπα αδένθζα ηδξ, λακαείδε ημ
θςξ. Μεηά ηδκ εηενυκζζδ ημο Κνυκμο, μ Αίαξ ηδ γήηδζε ζε βάιμ. Βηείκδ ανκήεδηε.
Σνεθυξ απυ ένςηα βζα ηδκ αδενθή ημο, μ Αίαξ δεκ παναζηήεδηε απυ ημοξ ζημπμφξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
77 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ημο. Μζα ανμπενή, πεζιςκζάηζηδ ιένα, ηαεχξ δ εεά πενπαημφζε ζημ δάζμξ, μ Αίαξ
ιεηαιμνθχεδηε ζε ημφημ ηαζ έπεζε ζηα πυδζα ηδξ ακοπμρίαζηδξ Ήναξ. Δ εεά
θοπήεδηε ημ ιζζμπαβςιέκμ πθαζιαηάηζ. Έζηορε, ημ πήνε ζηδκ αβηαθζά ηδξ, ημ
πάζδερε ηαζ ημ γέζηακε ζημοξ πανεεκζημφξ ηδξ ηυνθμοξ. Συηε μ ααζζθζάξ ηςκ εεχκ
πήνε ηδκ πναβιαηζηή ημο ιμνθή. Βπζαθδηζηυξ ηαζ πακίζπονμξ ελμοδεηένςζε ηαζ ηζξ
ηεθεοηαίεξ ακηζζηάζεζξ ηδξ εεάξ. Δ Ήνα κζηήεδηε, οπμηάπηδηε, έβζκε βζα πάκηα δζηή
ημο, αθμφ πνχηα ελαζθάθζζε «οπυζπεζδ βάιμο».
Καηα ιία εηδμπή μ ιφεμξ ηδξ έκςζδξ ημο Αία ηαζ ηδξ Ήναξ ζοιαυθζγε ηδκ έκςζδ ηδξ
ηαεανμηδηαξ ημο Οονακμφ (εηθναζηήξ ημο μ Αίαξ) ιε ημκ Ώένα, ζημζπείμ γςηζηήξ
ζδιαζίαξ βζα ημκ άκενςπμ, πμο εηθναζηήξ ημο ήηακ δ Ήνα.
Ώπυ ημ βάιμ ηδξ Ήναξ ηαζ ημο Αία βεκκήεδηακ μ Άνδξ ,δ Ήαδ ηαζ δ Βζθείεοζα.
΢φιθςκα ιε ημκ ΋ιδνμ βεκκήεδηε ηαζ μ Ήθαζζημξ, εκχ ηαηα ημκ Δζίμδμ δ Ήνα
βέκκδζε ιυκδ ηδξ ημκ Ήθαζζημ, πςνίξ ηδ ζοιιεημπή ημο Αία.
΢οπκά δ Ήνα πενζβναθυηακ ή απεζημκζγυηακ ηναηχκηαξ ηάπμζμ ζηήπηνμ ςξ ζφιαμθμ
ηονζανπίαξ ή έπμκηαξ ζηα πένζα ηδξ νυδζ (ζφιαμθμ βμκζιυηδηαξ). Άθθα βκςζηά
ζφιαμθα ηδξ Ήναξ δηακ ημ παβχκζ, μ ημφημξ πμο ζοιαυθζγε ημκ ενπμιυ ηδξ άκμζλδξ
ηαζ δζάθμνα θμοθμφδζα ηαζ θοηά πμο ζοιαυθζγακ ηδκ εοθμβία ηδξ θφζδξ.
Πνμξ ηζιή ηδξ Ήναξ βίκμκηακ βζμνηέξ ζε πμθθέξ πυθεζξ ηδξ ανπαίαξ Βθθάδαξ ηαζ
μκμιάγμκηακ Δναία. Σα θαιπνυηενα Δναία βζκυηακ ζημ Άνβμξ, ηδ ΢άιμ ηαζ ηδκ
Οθοιπία.
Οζ καμί πνμξ ηζιή ηδξ Ήναξ είπακ ημ υκμια Δξαίνλ. Σμ πζμ ζδιακηζηυ Δναίμκ ζημκ
Βθθαδζηυ πχνμ είκαζ ημ Δναίμκ ηδξ ΢άιμο.
Ώπυβμκμζ ηδξ Ήναξ ήηακ μζ Κάδιεζμζ (ακαιεζά ημοξ μ εευξ Αζυκοζμξ), μζ Πεθμπίδεξ
(μ Ώβαιέικμκαξ, μ Μεκέθαμξ, μ Θδζέαξ, μ Ώίβζζεμξ, μ Ονέζηδξ, δ Δθέηηνα, δ
Εθζβέκεζα, μ Ώιθζηνφςκαξ, δ Ώθηιήκδ, μ Βονοζεέαξ, μ Ευθαμξ, μ Δναηθήξ) μζ
Θεζηζάδεξ (δ Ώθεαία, δ Λήδα, μ Μεθέαβνμξ, δ Αδζάκεζνα, μζ Αζυζημονμζ, δ Βθέκδ, μ
Ώιθζάναμξ), μ Ώζηθδπζυξ, μζ Παθζημί, μ Ώζβέαξ ηαζ μ θδζηήξ Πενζθήηδξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
78 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πνζεηδώλαο

Ο Πνζεηδώλαο είκαζ μ εευξ ηδξ εάθαζζαξ (ηαζ βζαοηυ
μκμιάγμκηακ ηαζ Πειαγαίνο), ηςκ πμηαιχκ, ηςκ πδβχκ ηαζ ηςκ πυζζιςκ κενχκ.
Γζμξ ημο Κνυκμο ηαζ ηδξ Ρέαξ ηαζ αδεθθυξ ημο Αία ηαημζημφζε πυηε ζημκ ΋θοιπμ
ηαζ πυηε ζημ παθάηζ ημο ζηα αάεδ ηδξ εάθαζζαξ, υπμο γμφζε ηαζ δ βοκαίηα ημο, δ
Νδνδίδα Ώιθζηνίηδ. Καηά ιζα εηδμπή ιεβάθςζε ζηδ Ρυδμ υπμο, ιεηά ηδκ έκςζή
ημοξ ιε ηδκ Ώθία, αδεθθή ηςκ Σεθπζκχκ, βεκκήεδηακ έλζ βζμζ ηαζ ιζα ηυνδ, δ Ρυδδ,
πμο έδςζε ημ υκμιά ηδξ ζημ κδζί. Ήηακ παηέναξ αηυια ημο Θδζέα, αθθά ηαζ ημο
Πνμηνμφζηδ ηαζ ημο ΢ηίνςκα ηαζ βζβάκηςκ: ηςκ δίδοιςκ ΍ημο ηαζ Βθζάθηδ (απυ ηδκ
έκςζή ημο ιε ηδκ Εθζιέδεζα, ηυνδ ημο ααζζθζά ηδξ Θεζζαθίαξ), ημο Σζηομφ (απυ ηδκ
Βθανά, ηυνδ ημο Ονπμιεκμφ ηαζ ημο Χνίςκα (απυ ηδκ Βονοάθδ, ηυνδ ημο Μίκςα.
Θεςνμφκηακ αηυια ελδιενςηήξ ημο πνχημο αθυβμο αθθά ηαζ βεκκήημναξ ημο
ιοεζημφ αθυβμο Πήβαζμο.
Σμ υκμια ημο εεμφ Nethuns είκαζ εηνμοζηζηυ ηαζ οζμεεηήεδηε ζηα θαηζκζηά βζα ημκ
Πμζεζδχκα ζηδ νςιασηή ιοεμθμβία (Νεπηνχλνπο). Καζ μζ δφμ ήηακ εεμί ηδξ
εάθαζζαξ ακάθμβμζ ιε ημκ Πμζεζδχκα. ΢φιθςκα ιε ζςγυιεκεξ επζβναθέξ, μ
Πμζεζδχκ θαηνεουηακ ζηδκ Πφθμ ηαζ ζηδ Θήαα ηαζ εκζςιαηχεδηε ζημοξ εεμφξ ημο
Οθφιπμο ςξ αδεθθυξ ημο Αία ηαζ ημο Άδδ. Ο Πμζεζδχκ απέηηδζε πμθθά παζδζά.
Τπάνπεζ έκαξ μιδνζηυξ φικμξ ζημκ Πμζεζδχκα, μ μπμίμξ ήηακ μ πνμζηάηδξ πμθθχκ
εθθδκζηχκ πυθεςκ, ακ ηαζ έπαζε ημ δζαβςκζζιυ βζα ηδκ Ώεήκα απυ ηδκ Ώεδκά.
΢ακ εευξ ηδξ εάθαζζαξ, μ Πμζεζδχκαξ ηαλίδεοε ιε ημ πνοζυ άνια ημο πάκς ζηα
ηφιαηα, πμο άκμζβακ πανμφιεκα ζημ πέναζιά ημο, εκχ βφνς ημο έπαζγακ δεθθίκζα.
Με ηδκ ηνίαζκά ημο ιπμνμφζε ηυζμ κα δδιζμονβεί ηνζηοιίεξ υζμ ηαζ κα δνειεί ηα
κενά. Θεςνμφκηακ πνμζηάηδξ ηςκ καοηζηχκ ηαζ ηςκ ρανάδςκ ηζ αηυια, ζακ
οπεφεοκμ βζα βεςθμβζηά θαζκυιεκα υπςξ ημοξ ζεζζιμφξ, ημο πνμζθένμκηακ εοζίεξ
ηαζ επζηθήζεζξ βζα ηδ ζηαεενυηδηα ημο εδάθμοξ ηαζ ηδκ αζθάθεζα ηςκ ηηζνίςκ, εκχ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
79 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ηζιμφκηακ ηαζ ιε ζππμδνμιίεξ. ΢φιαμθά ημο ήηακ δ ηνίαζκα, ημ ράνζ (ζοκήεςξ ηυκκμξ
ή δεθθίκζ) ηαζ ζπακζυηενα ημ άθμβμ ή μ ηαφνμξ.
Ο Πμζεζδχκ ήηακ ζδιακηζηυξ εευξ δζάθμνςκ πυθεςκ: ζηδκ Ώεήκα, ήηακ δεφηενμξ
ιυκμ ιεηά ηδκ Ώεδκά ζε ζδιαζία, εκχ ζηδκ Κυνζκεμ ηαζ ζε πμθθέξ πυθεζξ ηδξ
Μεβάθδξ Βθθάδαξ ήηακ μ πνμσζηάιεκμξ εευξ ηδξ πφιεο. ΢ηδκ ηαθμηάβαεδ πηοπή ημο,
μ Πμζεζδχκ πανμοζζαγυηακ δδιζμονβχκηαξ κέα κδζζά ηαζ πνμζθένμκηαξ ήνειεξ
εάθαζζεξ. ΋ηακ υιςξ μνβζγυηακ, πηοπμφζε ημ έδαθμξ ιε ηδκ ηνίαζκά ημο ηαζ
πνμηαθμφζε πάμξ, ζεζζιμφξ, καοάβζα ηαζ πκζβιμφξ ζηδ εάθαζζα. ΢ηδκ Οδφζζεζα, δ
ικδζζηαηία ημο Πμζεζδχκα εκάκηζα ζημκ Οδοζζέα απέηνερε ημκ πμθοιήπακμ ήνςα
απυ ηδκ άθζλή ημο ζηδκ παηνίδα ημο, ηδκ Εεάηδ. Οζ καοηζημί πνμζεφπμκηακ ζημκ
Πμζεζδχκα βζα έκα αζθαθέξ ηαλίδζ, πκίβμκηαξ ιενζηέξ θμνέξ άθμβα ςξ εοζία.
΢φιθςκα ιε ημκ Παοζακία[1], μ Πμζεζδχκ ήηακ έκαξ απυ ημοξ επζζηάηεξ ημο πνδζιμφ
ζημοξ Αεθθμφξ πνμημφ κα ημοξ ακαθάαεζ μ Οθφιπζμξ Ώπυθθςκαξ. Ώπυθθςκαξ ηαζ
Πμζεζδχκ θεζημφνβδζακ ζηεκά ζε πμθθά ζδιεία: ζηδκ απμίηζζδ, παναδείβιαημξ
πάνζκ. Ο Αεθθζηυξ Ώπυθθςκαξ πανείπε ηδκ έβηνζζδ ηδκ εβηαηάζηαζδ ακενχπςκ ζε
απμζηίεξ, εκχ μ Πμζεζδχκ πένα απυ ημοξ απμίημοξ αμήεδζε δίκμκηάξ ημοξ ημ
ελαβκζζηζηυ φδςν βζα ηδ εοζία πμο αθμνμφζε ηδκ ίδνοζδ ηδξ απμζηίαξ. Δ Ώκάααζζξ
ημο Ξεκμθχκηα πενζβνάθεζ ιζα μιάδα ζηναηζςηχκ ζημ 400-399 π.Υ. ηναβμοδχκηαξ
ζημκ Πμζεζδχκα έκακ παζάκα, έκα είδμξ φικμο πμο ηναβμοδζέηαζ ηακμκζηά βζα ημκ
Ώπυθθςκα. ΋πςξ μ Αζυκοζμξ, μ μπμίμξ επδνέαγε ηζξ ιαζκάδεξ, ηαζ μ Πμζεζδχκ
πνμηάθεζε μνζζιέκεξ ιμνθέξ δζακμδηζηήξ δζαηαναπήξ. Έκα ζππμηνάηεζμ ηείιεκμ ημο
400 π.Υ., ζηζξ ζενέξ Ώννχζηζεξ θέεζ υηζ ηαηδβμνήεδηε βζα μνζζιέκμοξ ηφπμοξ
επζθδρζχκ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
80 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Αήκεηξα

Δ Αήκεηξα (Γεκήηεξ ζηδκ ανπ. εθθ.), ήηακ δ ζδεαηή
ακενςπυιμνθδ εευηδηα ηδξ ηαθθζένβεζαξ δδθαδή ηδξ βεςνβίαξ, αθθά ηαζ ηδξ εθεφεενδξ
αθάζηδζδξ, ημο εδάθμοξ ηαζ ηδξ βμκζιυηδηαξ αοημφ ζοκέπεζα ηςκ μπμίςκ ήηακ κα εεςνείηαζ
ηαζ πνμζηάηζδα ημο βάιμο ηαζ ηδξ ιδηνυηδηαξ ηςκ ακενχπςκ. Ήηακ Οθφιπζα (ηφνζα)
εευηδηα

Δ Γέλλεζε ηεο Αήκεηξαο
Δ Αήιδηνα ήηακ ηυνδ ημο Κνυκμο ηαζ ηδξ Ρέαξ. Ώδενθή ηδξ Ήναξ, ηδξ Βζηίαξ, ημο
Αία ηαζ ημο Πμζεζδχκα. Δ βέκκδζδ ηδξ αημθμφεδζε ηδκ ίδζα ιμίνα ιε ηςκ αδενθχκ
ηδξ. Ο Κνυκμξ ηαηάπζκε ηα παζδζά ημοξ ιυθζξ βεκκζυκημοζακ απυ θυαμ ιδκ ημο
πάνμοκ ημ ενυκμ. Δ Ρέα ιδκ ακηέπμκηαξ άθθμ κα πάκεζ ηα παζδζά ηδξ, αμήεδζε ημκ
ιζηνυηενμ, ημκ Αία, κα εηενμκίζεζ ημκ Κνυκμ ιε έκα ηέπκαζια ηαζ κα εθεοεενχζεζ ηα
αδένθζα ημο απυ ηδκ ημζθζά ημοξ παηένα ημοξ.

Οη έξσηεο ηεο Αήκεηξαο
Δ Αήιδηνα ήηακ εεά πμο δεκ ήηακ βκςζηή βζα ημοξ ένςηεξ ηδξ. Ήηακ απυιαηνδ ηαζ
αηαηάδεηηδ, βζ'αοηυ ηαζ μζ εναζηέξ ηδξ ήηακ μθζβάνζειμζ. Πνχημζ δζεηδδηδηέξ ηδξ
οπήνλακ ηα αδένθζα ηδξ. Πνχημξ μ Αίαξ, ιεηαιμνθχεδηε ζε ηαφνμ βζα κα
γεοβανχζεζ ιαγί ηδξ. Μεηακζςιέκμξ βζα ηδκ πνάλδ ημο εοκμφπζζε έκα ηνζάνζ ηαζ
άθδζε ηα υνβακά ημο ζηδκ αβηαθζά ηδξ Αήιδηναξ ςξ έκδεζλδ ιεηαιέθεζαξ. Βηείκδ
δέπηδηε ηδ ζοββκχιδ ημο ηαζ ιενζημφξ ιήκεξ ιεηά βέκκδζε ηδκ ιμκάηνζαδ ηυνδ ηδξ
Πενζεθυκδ. Ώημθμφεδζε μ ένςηαξ ημο Πμζεζδχκα βζα ηδκ εεά. Δ Αήιδηνα βζα κα
βθοηχζεζ απυ ηδκ πμθζμνηία ημο ιεηαιμνθχεδηε ζε θμνάδα ηαζ ηνφθηδηε ακάιεζα
ζηα ααζζθζηά ημπάδζα ημο ΋ηκζμο, βζμφ ημο Ώπυθθςκα. Μυθζξ μ Πμζεζδχκαξ ημ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
81 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ακηζθήθεδηε ιεηαιμνθχεδηε ζε άθμβμ ηαζ ηαηάθενε ηεθζηά κα γεοβανχζεζ ιαγί ηδξ.
Κανπμί αοηήξ ηδξ ζοκεφνεζδξ ήηακ ιία ηυνδ, δ Αέζπμζκα, ημ υκμια ηδξ μπμίαξ δεκ
έπνεπε πμηέ κα πνμθένεηαζ, ηαζ έκα άθμβμ ιε θηενά ηαζ ιαφνδ παίηδ, μ Ώνίςκ. Δ
μνβή ηδξ Αήιδηναξ βζα ημκ αζαζιυ ηδξ απυ ημκ Πμζεζδχκα, ηδξ έδςζε ημ
πνμζςκφιζμ Βνζκφα. Ο Αίαξ βζα κα ηδκ ηαηεοκάζεζ έζηεζθε ηζξ Νφιθεξ κα ηδκ
θμφζμοκ ζημκ πμηαιυ Λάδςκα, παίνκμκηαξ έηζζ ημ υκμια Λμοζία
Αήκεηξα θαη Εαζίσλαο

Ο ηνίημξ βκςζηυξ εναζηήξ ηδξ Αήιδηναξ ήηακ έκαξ εκδηυξ, μ Εαζίςκαξ, ημκ μπμίμ δ
εεά ενςηεφηδηε πανάθμνα. Τπάνπμοκ δφμ εηδμπέξ βζα ηδκ βκςνζιία ημοξ. Δ πνχηδ
ημοξ εέθεζ κα βκςνίγμκηαζ ζημοξ βάιμοξ ημο Κάδιμο ηαζ ηδξ Ώνιμκίαξ. Δ δεφηενδ
ηαζ επζηναηέζηενδ, ζηδκ Κνήηδ, ζημ αμοκυ Ίδδ υπμο μ Εαζίςκαξ ηοκδβμφζε. Καζ μζ
δφμ εηδμπέξ πάκηςξ ηαηαθήβμοκ ζηδκ ενςηζηή ζοκεφνεζδ ηδξ εεάξ ηαζ ημο εκδημφ
ζε έκακ αβνυ πμο είπε μνβςεεί ηνεζξ θμνέξ. Λίβμ ηαζνυ ιεηά δ εεά βέκκδζε ημκ
Πθμφημ πμο πάνζγε ζημοξ ακενχπμοξ πθμφηδ ηαζ αθεμκία.

Αήκεηξα θαη Πεξζεθόλε
Δ Αήιδηνα ηαζ δ ηυνδ ηδξ Πενζεθυκδ ήηακ μζ ηεκηνζημί παναηηήνεξ ζηα Βθεοζίκζα
ιοζηήνζα ηαζ πζεακυηαηα ήηακ εευηδηεξ πμο θαηνεουκημοζακ πνζκ απυ ημ
Αςδεηάεεμ. ΢ε ανηεηέξ πενζπηχζεζξ μζ δφμ εευηδηεξ ζοβπέμκηαζ ή εεςνμφκηαζ ιζα
εεά ιε δφμ πνυζςπα. Δ ανπαβή ηδξ Πενζεθυκδξ απυ ημκ Πθμφηςκα εευ ημο Άδδ,
είπε ςξ απμηέθεζια ημκ ιαναζιυ ηδξ Αήιδηναξ. Ββηαηέθεζρε ημκ ΋θοιπμ ηαζ άνπζζε
κα πενζπθακζέηαζ ιαονμθμνειέκδ ηαζ αμοαή ακάιεζα ζημοξ ακενχπμοξ ράπκμκηαξ
ηδκ Πενζεθυκδ. Σα κζάηα ηαζ ημ ηάθθμξ ηδξ ακηζηαηέζηδζακ ηα βηνίγα ιαθθζά ηαζ ημ
πέκεμξ
Δ Αήκεηξα ΢ηελ Βιεπζίλα

Κάπμηε έθηαζε ζηδκ Βθεοζίκα ηαζ ηάεζζε ημκηά ζημ Καθθίπμνμκ θνέαν πάκς ζε έκα
ανάπμ πμο μκμιάζηδηε αβέθαζημξ. Βηεί ηδκ ανήηακ μζ ηέζζενζξ ηυνεξ ημο ααζζθζά
Κεθεμφ. Δ Αήιδηνα δεκ απμηάθορε ηδ εεσηή ηδξ ηαοηυηδηα θέβμκηαξ ημοξ υηζ
ενπυηακ απυ ηδκ Κνήηδ ηαζ είπε λεθφβεζ απυ πεζναηέξ. Οζ ημπέθεξ ηδκ
πθδνμθυνδζακ πςξ μζ βμκείξ ημοξ θυβς βήναημξ δεκ ιπμνμφζακ κα ακαθάαμοκ ηδκ
ακαηνμθή ημο κεμβέκκδημο βζμφ ημοξ Αδιμθχκηα. Δ Αήιδηνα δέπηδηε κα ακαθάαεζ
εηείκδ ηδκ ακαηνμθή ημο ανέθμοξ ηαζ οπμζπέεδηε υηζ ημ παζδί εα ιεβαθχζεζ πςνίξ
κα αννςζηήζεζ πμηέ. Φηάκμκηαξ ζημ παθάηζ δ εεα πανμοζζάζηδηε ζηδ ζφγοβμ ημο
Κεθεμφ, Μεηάκεζνα. Δ αίεμοζα θςηίζηδηε απυ έκα δοκαηυ θχξ, βεβμκυξ πμο βέιζζε
ηδ Μεηάκεζνα ιε δέμξ βζα ηδκ άβκςζηδ βνζα ηαζ ηδξ παναπχνδζε ημ ενυκμ ηδξ. Δ
Αήιδηνα ανκήεδηε ηαζ ηάεδζε αμοαή ηαζ αβέθαζηδ δίπθα ζημ ενυκμ ανκμφιεκδ κα
θάεζ μηζδήπμηε. Μυκμ ηα αζηεία ηαζ ηα ηναβμφδζα ιζαξ οπδνέηνζαξ, ηδξ Εάιαδξ,
ηαηάθενακ κα ηδκ ηάκμοκ κα βεθάζεζ. Βηζζ ζφιθςκα ιε ημ ιφεμ δδιδμονβήεδηε ημ
ζαιαζηυ ιέηνμ.
Δ Αήιδηνα ακέθααε ημ ιεβάθςια ημο Αδιμθχκηα ηαζ απμθάζζζε κα ηάκεζ ημ παζδί
αεάκαημ. Σμο άθθεζθε ημ ημνιί ιε αιανμζία ηαζ ημ ανάδο ημκ έααγε ιέζα ζε θςηζά
βζα κα ηαμφκ ηα εκδηά ημο ιέθδ. Οηακ δ Μεηάκεζνα είδε ηοπαία ηζξ πενίενβεξ
ιεευδμοξ ηδξ Αήιδηναξ άνπαλε ημ βζυ ηδξ απυ ηα πένζα ηδξ ηαζ άνπζζε κα απεζθεί ηδ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
82 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
εεά. Δ Αήιδηνα ελμνβίζηδηε ηαζ θακένςζε ηδκ πναβιαηζηή ηδξ ηαοηυηδηα. Αζέηαλε
ημκ Κεθευ κα πηίζεζ καυ ιε αςιυ πάκς ζημ Καθθίπμνμκ ηαζ απμιμκχεδηε εηεί
ενδκχκηαξ βζα ηδκ ηυνδ ηδξ. Αίδαλε ζημοξ βζμοξ ημο Κεθεμφ, Σνζπηυθειμ, Αζμηθή
ηαζ Βφιμθπμ κα ηεθμφκ ηα Βθεοζίκζα Μοζηήνζα. Δ εθίρδ ηαζ δ μνβή βζα ηδκ ανπαβή
ηδξ Πενζεθυκδξ ηδκ μδήβδζε ζηδκ απυθαζδ κα ιδκ αθήζεζ ηακέκα ζπυνμ κα
θοηνχζεζ πάκς ζηδ βδ. Δ ακενςπυηδηα άνπζζε κα ιαζηίγεηαζ απυ θζιυ ηαζ μ Αίαξ
απμθάζζζε πςξ ήηακ ηαζνυξ κα επέιαεζ. Έζηεζθε ανπζηά ηδκ Ίνζδα ηαζ ιεηά δζαδμπζηά
πμθθμφξ εεμφξ ιε δχνα βζα κα ηδκ πείζεζ κα αθήζεζ ηδ βδ κα ηανπίζεζ ηαζ δ ίδζα κα
επζζηνέρεζ ζημκ ΋θοιπμ. Δ Αήιδηνα υιςξ απαζημφζε ηδκ επζζηνμθή ηδξ
Πενζεθυκδξ. Έηζζ μ Αίαξ έζηεζθε ζημκ Άδδ ημκ Βνιή δζαηάγμκηαξ ημκ Πθμφηςκα κα
αθήζεζ εθέοεενδ ηδκ Κυνδ. Ο Πθμφηςκαξ οπάημοζε αθμφ πνχηα έδςζε ζηδκ
Πενζεθυκδ κα θάεζ έλζ ζπονζά νμδζμφ βζα κα ηδ δέζεζ βζα πάκηα ιε ημκ Κάης Κυζιμ.
Δ Πενζεθυκδ βφνζζε ζηδκ Αήιδηνα ηαζ δ εεά άθδζε ηδ βδ κα αθαζηήζεζ. Ώπυ ηυηε δ
Πενζεθυκδ πενκμφζε ζημκ Άδδ ηέζζενζξ ιήκεξ ηαζ ημοξ οπυθμζπμοξ ιε ηδκ ιδηένα
ηδξ ζημκ ΋θοιπμ.

Βζηία

Δ Βζηία είκαζ δ εεά ηδξ εζηίαξ, ηδξ μζηζαηήξ γςήξ ηαζ ηδξ
μζημβέκεζαξ, δ μπμία θάιαακε ηδκ πνχηδ πνμζθμνά ζε ηάεε εοζία ζημ ζπζηζηυ, αθθά
δεκ είπε δδιυζζα θαηνεία. ΢ηδκ Ρςιασηή ιοεμθμβία δ ζπεδυκ ακηίζημζπή ηδξ ήηακ δ
ΐέζηα, πμο πνμζςπμπμζμφζε ηδ δδιυζζα εζηία, ηαζ ηδξ μπμίαξ δ θαηνεία έδεκε ημοξ
Ρςιαίμοξ ιε ιζα ιμνθή εηηεηαιέκδξ μζημβέκεζαξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
83 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Σμ υκμιά ηδξ ζδιαίκεζ ―ζπίηζ ηαζ εζηία‖: ημ ζπζηζηυ ηαζ ημοξ ηαημίημοξ ημο. Δ Βζηία
ζοιαμθίγεζ ηδκ ζοιιαπία ιεηαλφ ηςκ απμζηζχκ ηαζ ηςκ ιδηένςκ-πυθεχκ ημοξ ηαζ
είκαζ δ ιεβαθφηενδ ηυνδ ηδξ Ρέαξ ηαζ ημο Κνυκμο, αδενθή ηςκ Αία, ηδξ Ήναξ, ημο
Άδδ ημο Πμζεζδχκα ηαζ ηδξ Αήιδηναξ. Ώνπζηά εκηαζζυηακ ζημοξ Αχδεηα
Οθφιπζμοξ, αθθά ανβυηενα ακηζηαηαζηάεδηε απυ ημκ Αζυκοζμ. Έπεζηα, θνυκηζγε ηδκ
ζενή θςηζά ζημκ ΋θοιπμ. Οζ αςιμί ηδξ πενζεθάιαακακ ηάεε μζημβεκεζαηή εζηία.
Ώιέζςξ ιεηά ηδκ βέκκδζή ημοξ, μ Κνυκμξ ηαηάπζε ηδκ Βζηία ηαζ ηα αδένθζα ηδξ
εηηυξ απυ ημκ Αία, μ μπμίμξ ανβυηενα ημοξ δζέζςζε ηαζ ημοξ μδήβδζε ζε πυθειμ
εκακηίμκ ημο Κνυκμο ηαζ ηςκ άθθςκ Σζηάκςκ. Δ Βζηία μνηίζηδηε κα παναιείκεζ βζα
πάκηα πανεέκα ηαζ ανκήεδηε ζηα ηαθέζιαηα ημο Πμζεζδχκα ηαζ ημο Ώπυθθςκα.
Μζα θμνά ηζκδφκεοζε κα αζαζηεί απυ ημκ Πνίαπμ, έκακ εθάζζμκα εευ ηδξ
βμκζιυηδηαξ, αθθά ζχεδηε απυ ημ μβηάκζζια εκυξ υκμο.
Δ Βζηία, δ Ώεδκά ηαζ δ Άνηειδ ήηακ μζ ιυκεξ Θεέξ πμο πάκς ημοξ δεκ είπε δφκαιδ δ
Ώθνμδίηδ (πμο είπε οπμηάλεζ ημ ζφκμθμ Θεχκ ηαζ ακενχπςκ

Ώθξνδίηε

Δ Ώθξνδίηε είκαζ δ εεά ημο ένςηα ηαζ
ηδξ μιμνθζάξ ηδξ εθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ. ΢φιθςκα ιε ημκ μιδνζηυ ιφεμ βεκκήεδηε ζηδκ
Πέηνα ημο Ρςιζμφ, ιζα αηηή ηδξ Πάθμο ζηδκ Κφπνμ. ΢πνςβιέκδ απυ ημκ Γέθονμ ζηδ
εάθαζζα, δ εεά ηαθθςπίζηδηε απυ ηζξ εεναπαζκίδεξ ηδξ ΍νεξ ηαζ ιεηαθένεδηε ζημκ
΋θοιπμ, υπμο πανμοζζάζηδηε ζημκ Αία ηαζ ημοξ οπυθμζπμοξ εεμφξ. ΢φιθςκα ιε ηδκ εηδμπή
ημο Δζίμδμο δ Ώθνμδίηδ βεκκήεδηε ζηα ακμζπηά ηςκ Κοεήνςκ απυ ημκ αθνυ πμο
δδιζμφνβδζακ ηα βεκκδηζηά υνβακα ημο Οονακμφ πέθημκηαξ ζηδ εάθαζζα ιεηά ημκ
αηνςηδνζαζιυ ημο απυ ημκ Κνυκμ. Πάθζ ιε ηδ αμήεεζα ημο Γέθονμο ηαλίδερε ζημκ
απένακημ Χηεακυ. Πέναζε απυ ηα Κφεδνα ηαζ ηαηυπζκ ηαηεοεφκεδηε ζηδκ Κφπνμ. Σα
Κφεδνα εεςνμφκηαζ ημ κδζί ηδξ Οονάκζαξ Ώθνμδίηδξ, υπμο ηαζ οπήνπε ημ πνχημ ζενυ ηδξ
ζημκ Βθθαδζηυ πχνμ. Ο ΋ιδνμξ ζηδκ Εθζάδα ηδκ ακαθένεζ ςξ "Κοεένεζα εεά ημο ένςηα
ηνμθυξ Ήηακ ζφγοβμξ ημο Δθαίζημο αθθά πενζβνάθεηαζ ςξ ενςιέκδ ημο Άνδ, ιε ημκ μπμίμ
θένεηαζ υηζ απέηηδζε Σμκ Ένςηα, ημκ Αείιμ ηαζ ημκ Φυαμ. Με ημκ Πμζεζδχκα έθενε ζηδ
γςή ημκ Ένοηα, πμο έδςζε ημ υκμιά ημο ζημ μιχκοιμ αμοκυ ηδξ ΢ζηεθίαξ ηαζ ηδ Ρυδμ, εκχ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
84 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ιε ημκ Αζυκοζμ πάνδ ζηδ ιαβζηή ιεζμθάαδζδ ηδξ Ήναξ βέκκδζε ημκ Πνίαπμ. Γζμξ ηδξ
εεςνείηαζ επίζδξ μ Βνιαθνυδζημξ, ημκ μπμίμ έθενε ζηδ γςή δ εεά ιαγί ιε ημκ Βνιή.

Δ Ώθνμδίηδ είκαζ έκα εδθοηυ ιοεμθμβζηυ ανπέηοπμ. ΢ε υθμ ημκ ανπαίμ ηυζιμ
ένπεηαζ ηακείξ ακηζιέηςπμξ ιε ημ ανπέηοπμ ηδξ ιδηέναξ εεάξ. ΋κηαξ ζοκδεδειέκδ ιε
ιζα θαζκμιεκζηά αηεθείςηδ ζεζνά θαζκμιέκςκ -αβάπδ, βέκκδζδ, εάκαημ, βμκζιυηδηα,
πυθειμ, φθακζδ, ιαβεία, ζοββέκεζα, βάιμ, πανεεκία, πέκεμξ η.θπ.– ζηδ εεά
απεοεοκυηακ ημ ιεβαθφηενμ ημιιάηζ ηδξ ηεθεημονβζηήξ δνάζδξ πμο παναηηδνίγεζ
έκα ζδιακηζηυ ημιιάηζ ημο ακενχπζκμο πμθζηζζιμφ. Οζ ηίηθμζ ηδξ, πμο απμδίδμοκ
ημοξ ημιείξ επζννμήξ ηδξ είκαζ ακανίειδημζ: ΐαζίθζζζα ημο μονακμφ, Πμθειίζηνζα,
Κυνδ, Πυνκδ, Μδηένα-βδ, ΐαζίθζζζα ημο ηάης ηυζιμο, η.θπ. Πανυθμ πμο δ θαηνεία
ηδξ δεκ δζαπενκά ημκ ηυζιμ πθέμκ υπςξ ζηα ανπαία πνυκζα, είκαζ αηυια πμθφ
γςκηακή, ιεημοζζςιέκδ ααειζαία ηαζ αθμιμζςιέκδ ζηα ανπέηοπα ηδξ ζφβπνμκδξ
ενδζηεοηζηήξ ειπεζνίαξ. Βίκαζ βκςζηυ, βζα πανάδεζβια, υηζ δζάθμνεξ πηοπέξ ηδξ
θαηνείαξ ηδξ εεάξ-ιδηέναξ απμννμθήεδηακ απυ ηδ θαηνεία ηδξ Πανεέκμο Μανίαξ.
Ο Ρυιπενη Γηνέζαξ (Robert Graves) ήηακ ζίβμονα ζςζηυξ υηακ έβναθε βζα ηδ ιδηένα
εεά υηζ είκαζ «ααεεζά ζηενεςιέκδ ζηδ θοθεηζηή ικήιδ ηςκ Βονςπαίςκ ηαζ είκαζ
αδφκαημκ κα ηδκ ελμνίζεζ ηακείξ.
Ώκάιεζα ζημοξ ανπαίμοξ πμθζηζζιμφξ, είκαζ μζ Έθθδκεξ εηείκμζ πμο πενζζζυηενμ απυ
ημοξ άθθμοξ θαμφξ δζαηήνδζακ ηα πμθφιμνθα παναηηδνζζηζηά ηδξ ιδηέναξ-εεάξ ζηδ
θαηνεία ημοξ. Μζα απθή ακαθμνά ηςκ μκμιάηςκ Ώθνμδίηδ, Μήδεζα, ΢ηφθθα, Βηάηδ,
Ώνζάδκδ ηαζ Ώεδκά είκαζ ανηεηή βζα κα δζεβείνεζ ζδιακηζηέξ ανπεηοπζηέξ εζηυκεξ.
Κάεε ιία απυ αοηέξ ηζξ ιμνθέξ ακηζπνμζςπεφεζ έκα πνυζςπμ ηδξ ιδηέναξ εεάξ. ΢ε
ιζα πνχηδ ιαηζά πζεακχξ μζ δζαθμνεηζηέξ ιμνθέξ θαίκεηαζ κα έπμοκ θίβα ημζκά.
Πνάβιαηζ, είκαζ δ ελαζνεηζηή πμζηζθμιμνθία ζηδ θαηνεία ηδξ εεάξ ιδηέναξ, βεβμκυξ
πμο ακηζζηναηεφεηαζ ηδκ πνμμπηζηή κα ανεεεί έκαξ ημζκυξ πανμκμιαζηήξ ζηζξ
πμθφιμνθεξ εηδδθχζεζξ ηδξ εεάξ. Με ηέημζα πμζηζθμιμνθία είκαζ θοζζηυ ημ βεβμκυξ
υηζ έβζκακ δζάθμνεξ πνμζπάεεζεξ κα ελδβδεεί δ θαηνεία ηδξ εεάξ ιέζς εκυξ ημζκμφ
πανμκμιαζηή. Έβζκακ δζαθμνεηζηέξ οπμεέζεζξ βζα ηδ εεά ςξ πνμζςπμπμίδζδ ηδξ
΢εθήκδξ ηδξ Γδξ, ιζαξ πνμσζημνζηήξ θοθήξ ηςκ Ώιαγυκςκ, ημο αζοκείδδημο η.θπ..
΋ιςξ ηαιία απυ αοηέξ ηζξ εεςνίεξ δεκ ηένδζζε ηδ βεκζηή απμδμπή, ηονίςξ επεζδή
ηαιία δεκ ιπμνεί κα ενιδκεφζεζ πανά ιυκμκ θζβμζηέξ ζδζυηδηεξ ηδξ εεάξ ηαζ πμθφ
θζβυηενμ ηζξ ακανίειδηεξ θεπημιένεζεξ ημο ιφεμο ηαζ ηδξ θαηνείαξ ηδξ.
Καηά ηδκ άπμρή ιαξ, δ ηαφηζζδ ηδξ εεάξ ιε ημκ πθακήηδ Ώθνμδίηδ -επζαεααζςιέκδ
ζημοξ πμθοάνζειμοξ πμθζηζζιμφξ ηδξ εββφξ ακαημθήξ, ηαζ ζημοξ ααμνίβζκεξ ημο κέμο
ηυζιμο- είκαζ εηείκδ πμο πνμζθένεζ ημκ απαναίηδημ ημζκυ πανμκμιαζηή βζα ηδκ
ηαηακυδζδ ηςκ ιοεζηχκ ζδζμηήηςκ ηδξ εεάξ. Ώξ δμφιε, θμζπυκ, ηζξ ζοιαμθζηέξ
εζηυκεξ ηαζ ηα ιοεμθμβζηά εέιαηα πμο ζοκδέμκηαζ ιε ηδ ιδηένα εεά ζοιπενζθαιαακμιέκςκ ηςκ δζάθμνςκ ιμνθχκ ηδξ εεάξ, έηζζ υπςξ ηδκ
πνμζςπμπμίδζε δ εθθδκζηή ζηέρδ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
85 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ώπόιισλ

Ο Ώπόιισλαο είκαζ Μέβαξ εευξ ημο Βθθδκζημφ
Πακεέμο (Ώπθχκ ζηδ εεζζαθζηή δζάθεηημ), ιε βφνς ζηζξ 350 επζηθήζεζξ,
πνμζςκφιζα ηαζ ημπζηέξ θαηνείεξ ημο, εεναπεοηήξ, ιάκηδξ ηαζ δθζαηυξ («Φμίαμξ»).
Πζεακυηαηα κα απμηέθεζε έιπκεοζδ βζα ημ εευ Ώπινύ ζηδκ εηνμοζηζηή ιοεμθμβία.
Γεκκήεδηε απυ ημ εευ Αία (πμο ζηζξ επζηθήζεζξ ημο αίενζμξ, ακέθεθμξ, ορζκεθήξ,
αθθδβμνείηαζ ζε αένα ηαζ μονακυ) ηαζ ηδ εεμιδηνζηή εευηδηα Λδηχ (πμο
αθθδβμνείηαζ ζημ αζηνμθχηζζημ κοηηενζκυ ζηενέςια). Δ επίηθδζή ημο «Αήθζμξ»
ζδιαίκεζ θοζζηά υπζ ιυκμκ ημκ βεκκδεέκηα ζηδ κήζμ Αήθμ, αθθά ηαζ ημκ Θευ πμο
ηάκεζ δήθα ηαζ μναηά ηα πάκηα, αθθά ηαζ ηα πάκηα μνά («πακδενηέξ έπςκ
θαεζίιανμημκ υιια» ζφιθςκα ιε ημκ 34μ Ονθζηυ Όικμ, δδθαδή ςξ μ εευξ πμο δ
ιαηζά ημο θςηίγεζ ημοξ εκδημφξ ηαζ παναηδνεί ηα πάκηα).
Ώπυ ηδ δμλαζία υηζ αζηία υθςκ ηςκ βζκμιέκςκ είκαζ μ Ήθζμξ, ημο μπμίμο ημ θςξ
εζζπςνεί ζηζξ ηνοιιέκεξ αζηίεξ, μ (ζφιθςκα ιε ημοξ ιαβζημφξ παπφνμοξ ηδξ
ζοθθμβήξ Papyri Graecae Magicae) «ηδθεζηυπμξ ηαζ ημίνακμξ ηυζιμο» εευξ Φμίαμξ
Ώπυθθςκ ζπεηίγεηαζ ζηεκά ιε ηζξ θεζημονβίεξ ηδξ θεβυιεκδξ Βζιανιέκδξ ηαζ ηςκ
Μμζνχκ, ςξ Θευξ ιακηεοηήξ (Ώβκυιακηζξ, Ώθδεήξ, Ααθκαίμξ, Μακηζηυξ,
Μμζναβέηδξ, Λμλίαξ, Πνμυρζμξ, Σνζπμδζθάθμξ). Δ ιακηζηή ζδζυηδηα ημο Ώπυθθςκμξ
ελδβείηαζ ηαζ απυ ημ βεβμκυξ υηζ δ ιμοζζημπαναβςβυξ ζδζυηδηά ημο, υπςξ εα δμφιε
παναηάης, ημο επζηνέπεζ πθήνδ δζαφβεζα υναζδξ ζηα δζάθμνα ζδιεία ηδξ πνμκζηήξ
ηίκδζδξ, ηδξ μπμίαξ πνμκζηήξ ηίκδζδξ ζηοθμαάηδξ ηαζ βεκκήηςν είκαζ μ Ροειυξ, έκα
ηιήια ημο ηνζζοπυζηαημο (Ροειυξ, Μεθςδία, Ώνιμκία) πμο μνίγεζ ηδ Μμοζζηή.
Ο εευξ Ώπυθθςκ ζπεηζγυηακ ιε ηδ Νευηδηα ηαζ ημ Κάθθμξ (επεζδή ςξ Ήθζμξ
λεπνμαάθθεζ αζςκίςξ κέμξ ηδκ ηάεε αοβή ηαζ ζηδ ζοκέπεζα ιε ημ θςξ ημο
ηαηαδεζηκφεζ υθα ηα επί βδξ ςναία ηαζ «εαοιαζηά». ΢πεηζηέξ επζηθήζεζξ ημο μζ
Κμονμηνυθμξ, Οθαζμονβυξ, Σεθεζυηαημξ, Φάκδξ, Υανμπμζυξ), ιε ηδκ Εαηνζηή ηαζ ηδκ
Θεναπεοηζηή (επεζδή ημ δθζαηυ θςξ πανίγεζ οβεία, απμθοιαίκεζ, ηαζ επίζδξ αολάκεζ
ηα οβζεζκά ηαζ εεναπεοηζηά θοηά. ΢πεηζηέξ επζηθήζεζξ ημο μζ Παίςκ, Ώθελίηαημξ,
Δπζυπεζν, Εαηνυξ), ιε ηδ Μμοζζηή (επεζδή υ,ηζ θςηίγεηαζ δμκείηαζ ςξ ηιήια ηδξ
΢οιπακηζηήξ Μμοζζηήξ) ηαζ ηδκ ηάεε είδμοξ εζηαζηζηή δδιζμονβία (ηφνζμξ ηςκ
Μμοζχκ, Θευξ Μμοζαβέηδξ ή Μμοζδβέηδξ. ΢πεηζηέξ επζηθήζεζξ ημο μζ Μμοζζηυξ,
Κζεανςδυξ, Μμοζαβέηδξ).

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
86 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Εενά θοηά ημο δ δάθκδ, μ δθίακεμξ, δ άνηεοεμξ, δ ιονίηδ, ημ δθζμηνυπζμ ηαζ μ
οάηζκεμξ. Δ Αάθκδ είκαζ δ κφιθδ ηυνδ ημο πμηαιμφ Πδκεζμφ, πμο αβάπδζε μ
ιεβάθμξ Έθθδκαξ εευξ υιςξ πςνίξ ιεβάθδ επζηοπία. Έηζζ ιεηά απυ εενιή επίηθδζή
ηδξ ζηδ Γαία ιεηαιμνθχεδηε ζημ μιχκοιμ θοηυ. Ο Ώπυθθςκ πανά ημο υηζ δε ανήηε
ακηαπυηνζζδ ζημ ενςηζηυ ημο ηάθεζια ζηδ Αάθκδ ηδκ ηίιδζε ηάκμκηαξ ηδκ ημ
βκςζηυηενμ ζενυ ημο θοηυ. Ο Τάηζκεμξ απμηεθεί επίζδξ έκα αβαπδιέκμ πνυζςπμ βζα
ημκ εευ ημο Ήθζμο. Ο Ώπυθθςκ ενςηεφηδηε ημκ πνίβηδπα ηδξ ΢πάνηδξ αθθά επίζδξ
ηαζ μ εευξ ημο δοηζημφ ακέιμο, μ Γέθονμξ. Έηζζ εκχ μζ δφμ εναζηέξ, Ώπυθθςκ ηαζ
Τάηζκεμξ έπαζγακ ιε έκα πνοζυ δίζημ, μ Γέθονμξ θφζδλε ηαζ πηφπδζε εακαηδθυνα
ημκ πακέιμνθμ κέμ. Συηε μ Ώπυθθςκ απυ ημ αίια ημο ενςιέκμο ημο έθηζαλε ημ Εενυ
ημο θοηυ. Εενά ζφιαμθά ημο μ Σνίπμοξ, δ Κζεάνα ηαζ ημ ηυλμ ή αέθμξ. Εενά γχα μ
θφημξ, ημ βενάηζ, μ ηφηκμξ, ημ ημνάηζ, μ πεηεζκυξ, μ ηγίηγζηαξ, ημ δεθθίκζ ηαζ ημ
ηνζάνζ. Εενυ, θαηνεοηζηυ πνχια ημο ημ Υνοζυ. ΋πςξ ηαζ ζηδ Θεά Ώεδκά, ζενυξ
ανζειυξ ημο είκαζ ημ Βπηά (δδθαδή μ ανζειυξ ηδξ πθδνυηδηαξ, ημο πκεφιαημξ ηαζ ημο
ιαηνμηυζιμο). Άθθεξ βκςζηυηενεξ επζηθήζεζξ ημο μζ Ώβναίμξ, Ώβνέηδξ, Άηηζμξ,
Ώιοηθαίμξ, Γεκκήηςν, Αεζναδζχηδξ, Αζμκοζμδυηδξ, Βκαβχκζμξ, Βπάηοζμξ, Ήθζμξ,
Κάνκεζμξ, Κζεανςδυξ, Κμονμηνυθμξ, Νυιζμξ, Οβηαίμξ, Οβηεάηαξ, Πηχμξ, Πφεζμξ,
΢πυκδζμξ, Σιχμξ,Σονίηδξ, Τπεναυνεζμξ η.ά.

Άξεο

Ο Άξεο είκαζ μ εευξ ημο πμθέιμο , βζμξ ημο Αία ηαζ
ηδξ Ήναξ ηαζ αδεθθή ημο ήηακ δ Ένζδα. Βλαζηίαξ ηδξ ζδζαίηενδξ πμθειμπανμφξ θφζδξ ημο
ανηεημί ζοββναθείξ ημο 19μο αζχκα ζζπονίζηδηακ αηεηιδνίςηα υηζ ήηακ λέκμξ εευξ, ηαεχξ
εεςνμφζακ υηζ δ εθθδκζηή θακηαζία απμηθείεηαζ κα δδιζμφνβδζε έκακ ηυζμ άβνζμ εευ.
΢ημοξ ιφεμοξ μ Άνδξ ειθακίγεηαζ πμθειμπανήξ ηαζ πνμηθδηζηυξ ηαζ εηπνμζςπεί ηδκ
πανμνιδηζηή θφζδ ημο πμθέιμο. Βίπε δφμ βζμοξ, ημκ Αείιμ ηαζ ημκ Φυαμ, πμο έδςζακ ημ
υκμιά ημοξ ζημοξ ακηίζημζπμοξ δμνοθυνμοξ ημο πθακήηδ Άνδ. Ο Θευξ Άνδξ έθααε ιένμξ
ζημκ πυθειμ ηδξ Σνμίαξ ιε ημ ιένμξ ηςκ Σνχςκ. ΢οκδέεδηε ενςηζηά ιε ηδ εεά Ώθνμδίηδ,
απμηαθφθεδηε υιςξ απυ ημ ζφγοβυ ηδξ, εευ Ήθαζζημ. Υάνδ ζημκ βζμ ημο ημκ Οζκυιαμ απυ
ηδκ ΢ηενυπδ, μ Άνδξ έβζκε πνυβμκμξ μκμιαζηχκ πνμζχπςκ, υπςξ ημο Ώηνέα, ημο Θοέζηδ,
ημο Ώβαιέικμκα, ημο Μεκέθαμο, ημο Ώίβζζεμο, ημο Ονέζηδ, ηδξ Δθέηηναξ, ημο Ποθάδδ, ημο
Πζηεέα, ημο Θδζέα, ημο Εππυθοημο, ηδξ Εθζβέκεζαξ, ημο Αδιμθχκηα, ημο Ώηάιακηα, ημο
Βονοζεέα, ημο Ώιθζηνφςκα, ηδξ Ώθηιήκδξ, ημο Ευθαμο, ημο Δναηθή, ηδξ Ώδιήηδξ, ημο
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
87 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Κμπνέα, ημο Ώθηάεμμο ηαζ ημο Ώία ημο Σεθαιχκζμο. Ώπυ ηδκ ηυνδ ημο Ώνιμκία έβζκε
πνυβμκμξ ηςκ απυβμκςκ ημο Κάδιμο, μζ μπμίμζ είκαζ μ εευξ Αζυκοζμξ, ημ ηέναξ ΢θίββα ηαζ
μκμιαζηά πνυζςπα, υπςξ δ ΢ειέθδ-Θοχκδ, δ Εκχ-Λεοημεέα, μ Πεκεέαξ, μ Ώηηαίςκαξ, μ
Μεθζηένηδξ-Παθαίιμκαξ, μ Λάζμξ, μ Οζδίπμδαξ, μ Οζκμπίςκαξ, μ ΢ηάθοθμξ, μ Θυαξ ηαζ μ
Άκζμξ. Ώπυ ημκ Θέζηζμ μ Άνδξ έβζκε πνυβμκμξ ηδξ Ώθεαίαξ, ηδξ Λήδαξ, ημο Μεθέαβνμο, ηδξ
Αδζάκεζναξ, ημο Σοδέα, ημο Αζμιήδδ, ηδξ Χναίαξ Βθέκδξ, ηδξ Κθοηαζικήζηναξ, ηςκ
Αζμζημφνςκ ηαζ ημο Ώιθζάναμο. Ώπυ ημκ Φθεβφα ήηακ πνυβμκμξ ημο εεμφ Ώζηθδπζμφ.

Άξηεκηο

H Άξηεκηο είκαζ ιζα απυ ηζξ
παθαζυηενεξ, πζμ πενίπθμηεξ αθθά ηαζ πζμ εκδζαθένμοζεξ ιμνθέξ ημο εθθδκζημφ
πακεέμο. Κυνδ ημο Αία ηαζ ηδξ Λδημφξ, δίδοιδ αδενθή ημο Ώπυθθςκα, ααζίθζζζα
ηςκ αμοκχκ ηαζ ηςκ δαζχκ, εεά ημο ηοκδβζμφ, πνμζηάηζδα ηςκ ιζηνχκ παζδζχκ ηαζ
γχςκ. Ώκηίζημζπδ ηδξ Άνηειδξ ζηδ νςιασηή ιοεμθμβία είκαζ δ Νηζάκα, εκχ ζηδκ
εηνμοζηζηή ιοεμθμβία δ εευηδηα Ώξηνύκεο.
Δ βέκκδζδ ηδξ ζδζυννοειδξ εεάξ ημπμεεηείηαζ ζημ κδζί Ονηοβία. ΢' αοηυ ημ άβμκμ
πεηνμκήζζ ηαζ ιεηά απυ θμαενέξ ηαθαζπςνίεξ ηαζ πενζπθακήζεζξ είπε ηαηαθφβεζ δ
έβηομξ Λδηχ πνμηεζιέκμο κα ηνοθηεί ηαζ κα πνμθοθαπηεί απυ ηδκ ηαηαδζςηηζηή
ιακία ηδξ κυιζιδξ ζογφβμο ημο Αία, ηδξ Ήναξ. Βηεί ηαζ ιε ηδ αμήεεζα υθςκ ηςκ
βοκαζηείςκ εεμηήηςκ (εηηυξ ηδξ Ήναξ) ήνεε ζημ θςξ δ Άνηειζξ ηαζ θίβμ ανβυηενα μ
αδενθυξ ηδξ μ Ώπυθθςκαξ.
Ώπυ ηζξ πνχηεξ ηζυθαξ χνεξ ηδξ βέκκδζήξ ηδξ δ Άνηειδ παίνκεζ πνςημαμοθίεξ. Ώκ
ηαζ κεμβέκκδημ ανέθμξ, αμδεά ηδκ ελμοεεκςιέκδ ιδηένα ηδξ κα λεβεκκήζεζ ηαζ ημ
δεφηενμ ηδξ παζδί, ημκ Ώπυθθςκα, ηαζ ηαοηίγεηαζ ιε ημκ ηνυπμ αοηυκ ιε ηδκ
Βζθεζεοία, απυ ημ εθεφες+οζυξ, δδθαδή ιαιιή, ηαζ άνα ηδ εεά ημο ημηεημφ.
Πακέιμνθδ ηαζ πακέλοπκδ δ Άνηειδ, είπε απυ πμθφ κςνίξ ηενδίζεζ ηδκ εηηίιδζδ ηςκ
άθθςκ εεχκ. Ήδδ απυ ηα ηνία ηδξ πνυκζα είπε ζοβηεηνζιέκεξ απαζηήζεζξ, πμο
αθμνμφζακ ηδκ εκδοιαζία ηδξ, ημκ ελμπθζζιυ ηδξ ηαζ ηδκ αημθμοεία ηδξ ζηδκ πζμ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
88 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
αβαπδιέκδ ηδξ εκαζπυθδζδ, ημ ηοκήβζ. Ήηακ παζδί πμο ήλενε ηζ ήεεθε ηαζ
πναβιαηζηά ζηαεενυ ηαζ άηαιπημ ζηζξ απμθάζεζξ ημο.
Ο Αίαξ ηδ εαφιαγε βζα ηδκ επζιμκή ηδξ ηαζ, θυβς ηδξ εοζηνμθίαξ ηδξ, ηδξ έηνεθε
πμθφ ιεβάθδ αβάπδ ηαζ ζηακμπμζμφζε υθεξ ηδξ ηζξ επζεοιίεξ. Έκα απυ ηα πνχηα
πνάβιαηα πμο γήηδζε δ Άνηειδ ζακ δχνμ απυ ημκ παηένα ηδξ ήηακ δ αζχκζα
αβκυηδηα ηαζ πανεεκία. Πζζηή ηαζ ζηαεενή ζ' υ,ηζ γδημφζε ηαζ ηδ δέζιεοε, δ
πανεεκζηή εεά δε ζπίθςζε πμηέ μφηε ημ ήεμξ ηδξ, μφηε ηαζ ημ παναηηήνα ηδξ. ΢μαανή
ηαζ πενήθακδ, δζαηήνδζε ηδκ αβκυηδηά ηδξ πενζθνμκχκηαξ ενςηζηέξ πμθζμνηίεξ ηζ
επζεέζεζξ. Ώθμζζςιέκδ ζημ ηοκήβζ ηαζ ηδ θφζδ, αδζαθυνδζε βζα ηζξ πανέξ ημο βάιμο
ηαζ ηζξ απμθαφζεζξ ημο ένςηα. Με επζαμθή ηαζ αοζηδνυηδηα απαίηδζε ηδκ αεςυηδηα
ηαζ ηδκ πανεεκζηυηδηα υπζ ιυκμ ημο εαοημφ ηδξ, αθθά ηαζ ηςκ Νοιθχκ πμο ηδκ
πενζζημίπζγακ ηζ επίζδξ αοηχκ πμο ιε ηζξ οπδνεζίεξ ημοξ ηδκ ηζιμφζακ
Δ Άνηειδ ήηακ ιζα εεά αιείθζηηδ πμο πμηέ ζπεδυκ δε ζοβπςνμφζε. Οπμζαδήπμηε παναηοπία
ζε αάνμξ ηδξ, μπμζαδήπμηε πανέηηθζζδ απυ ηα πζζηεφς ηδξ ηαζ ηζξ ανπέξ ηδξ άλζγε ηδκ
ηζιςνία ηδξ. Δ αδοζχπδηδ μνβή ηδξ ήηακ έημζιδ κα λεζπάζεζ ακά πάζα ζηζβιή απέκακηζ
ζημκ πανααάηδ ηςκ αοζηδνχκ ηδξ ηακυκςκ. Σα εακαηδθυνα ηδξ αέθδ ζηυπεοακ δζανηχξ
εκδημφξ, εεμφξ ηαζ ήνςεξ πμο πανέαθεπακ ηδκ φπανλή ηδξ ή αιεθμφζακ ηζξ ανπέξ ηαζ ηδ
θαηνεία ηδξ.

Ώζελά

Δ Ώζελά ήηακ δ εεά ηδξ ζμθίαξ, ηδξ ζηναηδβζηήξ ηαζ
ημο πμθέιμο. Παθαζυηενμζ ηφπμζ ημο μκυιαημξ ηδξ εεάξ ήηακ μζ ηφπμζ Ἀεάκα
(δςνζηυξ) ηαζ Ἀεήκδ, ημ δε υκμια Ἀεδκᾶ, πμο ηεθζηά επζηνάηδζε, πνμέηορε απυ ημ
επίεεημ Ἀεακαία, πμο ζοκαζνέεδηε ζε Ἀεδκάα > Ἀεδκᾶ. ΢ημκ πθαηςκζηυ Κναηφθμ ημ
υκμια Ώεδκά εηοιμθμβείηαζ απυ ημ Ώ-εεμ-κυα ή Δ-εεμ-κυα, δδθαδή δ λφεζε ηνπ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
89 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Θενχ (Κναηοθ. 407b), αθθά δ ελήβδζδ αοηή είκαζ πανεηοιμθμβζηή. Δ επζζηδιμκζηή
αζαθζμβναθία εεςνεί ημ εεςκφιζμ πνμεθθδκζηυ ηαζ αβκχζημο εηφιμο.
΢οζπεηίγεηαζ απυ ημοξ Βηνμφζημοξ ιε ηδ εεά ημοξ Μέλξβα, ηαζ ανβυηενα απυ ημοξ
Ρςιαίμοξ ςξ Μηλέξβα, ζοιαμθίγεηαζ απυ ιζα ημοημοαάβζα, έθενε ιζα αζπίδα απυ
δένια ηαηζίηαξ, μκμιαγυιεκδ Αηγίο πμο ηδξ είπε δμεεί απυ ημκ παηένα ηδξ ηαζ
ζοκμδεφεηαζ απυ ηδ εεά Νίηδ. Δ Ώεδκά ζοπκά αμήεδζε ήνςεξ. Βίκαζ μπθζζιέκδ,
πμηέ ςξ παζδί, πάκηα πανεέκμξ. Ο Πανεεκχκαξ ζηδκ Ώεήκα είκαζ μ πζμ δζάζδιμξ
καυξ αθζενςιέκμξ ζ' αοηήκ. Πμηέ δεκ είπε ζφκηνμθμ ή εναζηή, ακ ηαζ ιζα θμνά μ
Ήθαζζημξ πνμζπάεδζε ηαζ απέηοπε. Ο Δνυδμημξ ηαζ μ Πθάηςκ θακεαζιέκα
ηαοηίγμοκ ηδκ Ώεδκά ιε ηδ Λίαοα εεά Νέζε.

Δ γέλλεζε ηεο Ώζελάο
Δ Ώεδκά ήηακ δ αβαπδιέκδ ηυνδ ημο Αία. Μδηένα ηδξ ήηακ δ Μήηζξ, πνχηδ ζφγοβμξ
ημο Αία. Ο Αίαξ, θμαμφιεκμξ υηζ δ Μήηζξ εα βεκκμφζε έκα βζμ ζζπονυηενμ απυ ημκ
ίδζμ, ηδκ ηαηάπζε. Ώνβυηενα, μ Αίαξ άνπζζε κα οπμθένεζ απυ πμκμηεθάθμοξ ηαζ
ηάθεζε ημκ Ήθαζζημ κα ημκ αμδεήζεζ. Συηε μ Ήθαζζημξ ιε έκα ιεβάθμ ζθονί
πηφπδζε ημ ηεθάθζ ημο Αία ηαζ πεηάπηδηε δ Ώεδκά πάκμπθδ, θμνχκηαξ πενζηεθαθαία
ηαζ ηναηχκηαξ ιζα αζπίδα. ΐθέπμκηαξ ημκ Αία, ηα πέηαλε ζηα πυδζα ημο, δείβια
ακαβκχνζζήξ ημο ςξ οπένηαημο εεμφ.
Δ Ώεδκά, ςξ εεά (ηαζ) ημο πμθέιμο, ήηακ πενζαεαθδιέκδ ιε Ώζβίδα, δζαθμνεηζηή απυ
αοηήκ ημο Αζυξ. Καηά ιία εηδμπή, δ Ώεδκά ηαηαζηεφαζε ηδκ αζβίδα ηδξ απυ ημ
δένια ηδξ Υίιαζναξ ή, ηαη' άθθδ εηδμπή, απυ ημ δένια ημο ηέναημξ Ώζβίδμξ ή
Ώζβήεκημξ, ημ μπμίμ είπε ελμθμενεφζεζ ηα πάκηα ζηδκ Λζαφδ, ηδκ Ώίβοπημ, ηδκ
Φνοβία ηαζ ηδκ Φμζκίηδ ηαζ ημ μπμίμ δ Ώεδκά ελμθυενεοζε .
Δ Ώεδκά ηαζ μ Πμζεζδχκαξ δζεηδζημφζακ ηδκ ίδζα πυθδ. Ώκέαδηακ θμζπυκ ζημ ανάπμ ηδξ
Ώηνυπμθδξ ηαζ εκχπζμκ ηςκ Ώεδκαίςκ απμθάζζζακ υηζ υπμζμξ πνμζέθενε ημ ςναζυηενμ
δχνμ εα ηδκ απμηημφζε. Ο Πμζεζδχκαξ πηφπδζε ζε ιζα πθεονά ημο θυθμο ιε ηδκ ηνίαζκά ημο
ηαζ αιέζςξ ακάαθοζε έκα πδβάδζ. Ο θαυξ εαφιαζε, αθθά ημ κενυ ήηακ αθιονυ ζακ ημ κενυ
ηδξ εάθαζζαξ, πμο ηονίεοε μ Πμζεζδχκαξ ηζ έηζζ δεκ ήηακ πμθφ πνήζζιμ. Σμ δχνμ ηδξ
Ώεδκάξ ήηακ έκα δέκηνμ εθζάξ, ηάηζ πμο ήηακ ηαθφηενμ, ιζαξ ηαζ πανείπε ζηδκ πυθδ ηνμθή,
θάδζ ηαζ λοθεία. Έηζζ, ηένδζζε ηδ ιμκμιαπία δ Ώεδκά ηαζ μκυιαζε ηδκ πυθδ ηδξ Ώζήλα.
Μζα βοκαίηα, πμο μκμιαγυηακ Ώνάπκδ, ηαοπήεδηε ηάπμηε πςξ ήηακ ακχηενδ ηζ απυ ηδκ ίδζα
ηδκ Ώεδκά, δ μπμία ηαζ ηδκ πνμηάθεζε ζε ιμκμιαπία. Δ Ώεδκά ζημ οθακηυ ηδξ απεζηυκζγε
ηδ δζαιάπδ ιε ημκ Πμζεζδχκα βζα ηδκ Ώεήκα, εκχ δ Ώνάπκδ πενζβεθμφζε ηα ενςηζηά
ηαημνεχιαηα ηςκ εεχκ ημο Οθφιπμο. Ονβζζιέκδ δ Ώεδκά έζηζζε ημ οθακηυ ηδξ Ώνάπκδξ,
εκχ δ ίδζα ιδκ ακηέπμκηαξ ηδκ κηνμπή, ηνειάζηδηε. Δ Ώεδκά ηδ θοπήεδηε ηαζ παθάνςζε ηδ
εδθεζά απυ ημ θαζιυ ηδξ, ηδκ ηζιχνδζε υιςξ ηαζ ηδ ιεηαιυνθςζε ζημ έκημιμ ανάπκδ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
90 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

Πξνζσλύκηα ηεο Ώζελάο



Παιιάο
Ίζςξ ημ πνμζςκφιζμ κα πνμένπεηαζ απυ ημκ Γίβακηα Πάθθακηα, ημκ μπμίμ ζηυηςζε δ
Ώεδκά ζηδ Γζβακημιαπία. Καηά άθθδ εηδμπή πήνε ημ πνμζςκφιζμ αοηυ, επεζδή
βεκκήεδηε απυ ημ ηεθάθζ ημο Αία πάθθμκηαξ ημ δυνο ηδξ.



Γιαπθώπηο
Υνδζζιμπμζείηαζ ζοπκά απυ ημκ ΋ιδνμ. Έπεζ ηδκ έκκμζα γαιαλνκάηα (γιαπθφο+ σς).
Βκδζαθένμκ είκαζ ημ υηζ δ ημοημοαάβζα (αξρ. γιαπμ), ημ ζενυ πμοθί ηδξ Ώεδκάξ,
πνμένπεηαζ απυ ηδκ ίδζα νίγα, ίζςξ θυβς ηαζ ηςκ δζηχκ ηδξ ιεβάθςκ ηαζ θαιπενχκ
ιαηζχκ.



Ώξεία
Σμ πνμζςκφιζμ αοηυ ημ απέηηδζε δ εεά Ώεδκά ηαηά ηδ δίηδ ημο Ονέζηδ ζημκ Άνεζμ
Πάβμ βζα ημ θυκμ ηδξ ιδηέναξ ημο, Κθοηαζικήζηναξ.



Βξγάλε
Σδξ απμδζδυηακ ημ πνμζςκφιζμ αοηυ ηαεχξ ήηακ πνμζηάηζδα ηςκ ηεπκζηχκ ηαζ ηδξ
πεζνμηεπκίαξ.



Παξζέλνο
Με ημ επίεεημ αοηυ θαηνεουηακ ζημκ καυ ημο Πανεεκχκα.



Πξόκαρνο
Με αοηή ηδκ πνμζςκοιία απμηαθμφζακ ηδκ Ώεδκά υηακ έιπαζκε πάκμπθδ ζηδ ιάπδ.



Πνιηάο
Δ πνμζςκοιία αοηή ηδξ απμδζδυηακ ςξ πνμζηάηζξ εεά ηδξ Ώεήκαξ ηαζ ηδξ
Ώηνυπμθδξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
91 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ήθαηζηνο

Ο Ήθαηζηνο είκαζ μ εευξ ηδξ θςηζάξ ηαζ ηδξ
ιεηαθθμονβίαξ. Ήηακ βζμξ ημο Αία ηαζ ηδξ Ήναξ. Ώοηυ ακαθένεηαζ ζημοξ μιδνζημφξ ζηίπμοξ,
ημοξ μπμίμοξ αημθμφεδζακ μζ ιεηαβεκέζηενμζ ζοββναθείξ. Χζηυζμ, μ Δζίμδμξ πανμοζζάγεζ
ημ εευ ςξ ηέηκμ ηδξ Ήναξ ηαζ ιυκμ, πμο βεκκήεδηε ιε πανεεκμβέκεζδ, πςνίξ ηδ ζοιιεημπή
παηένα. Γεκκήεδηε άζπδιμξ ηαζ παναιμνθςιέκμξ, ηυζμ πμο δ ίδζα δ ιδηένα ημο, δ Ήνα, ημκ
πέηαλε απυ ημκ ΋θοιπμ απυ ηδ κηνμπή ηδξ. Ο εευξ-ανέθμξ έπεζε ζηδ εάθαζζα, υπμο ημκ
πενζζοκέθελακ δ Θέηζξ ηαζ δ Βονοκυιδ, μζ μπμίεξ ημκ ακέενερακ βζα εκκέα πνυκζα. Μυθζξ
ιεβάθςζε, μ εευξ έζηδζε αιέζςξ ημ πνχημ ημο ζζδδνμονβείμ ζημ αοευ ημο Ώζβαίμο,
ζθονδθαηχκηαξ εηεί υιμνθα ακηζηείιεκα βζα ηζξ δφμ αοηέξ εευηδηεξ.
Μζα ιένα, δ Ήνα, γδθεφμκηαξ ηα ημζιήιαηα ηδξ Θέηζδαξ, νχηδζε επίιμκα ηδ Νδνδίδα βζα
ηδκ πνμέθεοζή ημοξ ηαζ, υηακ ακαηάθορε υηζ ηα είπε θζθμηεπκήζεζ μ βζμξ πμο δ ίδζα είπε
πενζθνμκήζεζ, πήβε, ημκ πήνε ιαγί ηδξ ηαζ ημκ λακάθενε ζημ αμοκυ ηςκ εεχκ. Βηεί, ημο
πνμζέθενε έκα ζζδδνμονβείμ ιε 20 θοζενά ηαζ ημο έδςζε βζα ζφγοβμ ηδκ πακέιμνθδ
Ώθνμδίηδ. ΢πεηζηχξ ιε ηδκ επάκμδμ ημο Δθαίζημο ζηζξ ημνθέξ ημο Οθφιπμο οπάνπεζ ηαζ
άθθδ εηδμπή, ζφιθςκα ιε ηδκ μπμία έζηεζθε δχνμ ζηδ ιδηένα ημο έκα ιμκαδζηήξ ηέπκδξ
ενυκμ, ζημκ μπμίμ ιυθζξ ηάεζζε εηείκδ παβζδεφεδηε αοηυιαηα απυ αυναηα δεζιά ηαζ
οπμπνεχεδηε κα γδηήζεζ ηδ αμήεεζα ημο πενζθνμκδιέκμο βζμφ ηδξ πνμηεζιέκμο κα
εθεοεενςεεί
΢ηδκ Εθζάδα δ Ώθνμδίηδ ειθακίγεηαζ κα απαηά ημκ Ήθαζζημ ιε ημκ βμδηεοηζηυ Άνδ πάκς
ζηδ ζογοβζηή ημο ηθίκδ, υπμο υιςξ μ άζπδιμξ υζμ ηαζ έλοπκμξ εευξ ηδξ θςηζάξ ημοξ
αζθκζδζάγεζ ιζα ιένα παβζδεφμκηάξ ημοξ ζε έκα θεπηυ πνοζυ δίπηο ηαζ ιεηά ημοξ εηεέηεζ
ιπνμζηά ζε υθμοξ ημοξ άθθμοξ εεμφξ. Ο Δζίμδμξ πάκηςξ ειθακίγεζ ςξ ζφγοβμ ημο Δθαίζημο
ηδκ ΏβθαΎα, ηδ κευηενδ απυ ηζξ Υάνζηεξ

΢ε ηάπμζμ ιεηαβεκέζηενμ επεζζυδζμ, μ Αίαξ λακάνζλε ημκ εευ-ζζδδνμονβυ απυ ηδκ
ηαημζηία ηςκ εεχκ, επεζδή αοηυξ είπε ζπεφζεζ κα αμδεήζεζ ηδκ Ήνα υηακ εηείκδ ήηακ
ηνειαζιέκδ απυ ημκ μονάκζμ ευθμ, ηζιςνδιέκδ βζα ηδ εφεθθα πμο είπε ζηείθεζ ηαηά
ημο Δναηθή. Ώοηή ηδ θμνά, δ ιμίνα ημο Δθαίζημο ήηακ κα πέζεζ ζε λδνά, ζηδ κήζμ
Λήικμ, υπμο ημκ ανήηακ ημ δεζθζκυ, ελακηθδιέκμ ηαζ ιε ζπαζιέκα ηαζ ηα δομ ημο
πυδζα απυ ηδκ πηχζδ ζημ ζηθδνυ έδαθμξ, μζ ΢ίκηζμζ. Δ πενίεαθρδ ηαζ δ θζθμλεκία
ηςκ θηςπχκ αοηχκ ακενχπςκ ηαηέζηδζε απυ ηυηε ημ κδζί ημοξ ημκ αβαπδιέκμ ηυπμ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
92 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ημο εεμφ πάκς ζηδ βδ ηςκ εκδηχκ. Βηεί, πάκς ζημ υνμξ Μυζποθμξ, λακάθηζαλε ημ,
ιυκζιμ αοηή ηδ θμνά, ενβαζηήνζ ημο. Βηεί εα δδιζμονβήζεζ πμθθά έλμπα ακηζηείιεκα
πμο ημο παναββέθθμοκ μζ εεμί, ηαεχξ ηαζ υπθα βζα ιενζημφξ ακενχπμοξ.
Ώκάιεζα ζηα πεζνμηεπκήιαηα ημο Δθαίζημο λεπςνίγεζ δ πήθζκδ βοκαίηα, δ
Πακδχνα, ηδκ μπμία μ Αίαξ έδςζε ςξ ζφγοβμ ζημκ Βπζιδεέα βζα κα ημκ εηδζηδεεί
ελαζηίαξ ηδξ πνμζαμθήξ πμο ημο είπε ηάκεζ μ αδεθθυξ ημο Πνμιδεέαξ ιε ημ ηθέρζιμ
ηδξ θςηζάξ.

Βξκήο

Ο Βξκήο είκαζ μ αββεθζμθυνμξ ηςκ εεχκ ζηδκ
εθθδκζηή ιοεμθμβία. Ώηυιδ θεζημονβεί ςξ ροπμπμιπυξ, μδδβεί δδθαδή ηζξ ροπέξ ηςκ
κεηνχκ ζημκ Άδδ (υπςξ ιαεαίκμοιε ζηδκ Οδχζζεηα), αθθά είκαζ ηαζ πνμζηάηδξ ηςκ
ηθεθηχκ, ηςκ ηοπενχκ παζπκζδζχκ ηαζ ημο ειπμνίμο. ΢φιθςκα ιε ημκ επζηναηέζηενμ ιφεμ,
παηέναξ ημο Βνιή ήηακ μ Αίαξ ηαζ ιδηένα ημο δ Μαία, ιία απυ ηζξ Πθεζάδεξ, ηζξ εοβαηένεξ
ημο Άηθακηα, ημο βίβακηα πμο ηναημφζε ζηζξ πθάηεξ ημο ημκ μονακυ. Πνυηεζηαζ βζα ηζξ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
93 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πθεζάδεξ ηυνεξ πμο ανβυηενα μ Αίαξ ηζξ ιεηέηνερε ζε αζηενζζιυ, ιαγί ιε ημκ ηοκδβυ
Χνίςκα, ηαεχξ μ ηεθεοηαίμξ ηζξ ηαηαδίςηε
Πνυηεζηαζ ίζςξ βζα ηδκ πζμ ζοιπαεδηζηή εευηδηα ημο εθθδκζημφ δςδεηάεεμο, ηαεχξ
ζοκδοάγεζ ανπζηά πμθφ έκημκα ηα ακενχπζκα ιε ηα εεσηά ζημζπεία, αθθά ηαζ βζαηί εεςνείηαζ
μοζζαζηζηά μ πνχημξ δάζηαθμξ ημο ακενχπζκμο βέκμοξ, Βηείκμξ είκαζ πμο εζζήβαβε ηα
βνάιιαηα ηαζ ηζξ επζζηήιεξ ζηδκ ακενςπυηδηα, δίδαλε ηδ πνήζδ ηδξ δζάκμζαξ ηαζ ιάθζζηα
οπάνπμοκ ιφεμζ πoο απμδίδμοκ ζε αοηυκ ηδ ιεηάδμζδ ηδξ βκχζδξ ηδξ θςηζάξ ζημοξ
ακενχπμοξ. Σαοηυπνμκα είκαζ πνμζηάηδξ ημο ειπμνίμο, ηςκ εοζζαζηζηχκ ηεθεηχκ ηαζ ηδξ
ιαβείαξ. Βηθνάγεζ ιε έκα ανπεηοπζηυ ζπεδυκ ηνυπμ ηδκ ηαπφηδηα, ηδκ εοθοβζζία, ηδ
ιεηααθδηυηδηα, ια ηαζ ημοξ απαηδθμφξ δνυιμοξ πμο ηάπμζεξ θμνέξ αημθμοεεί μ κμοξ, ηαεχξ
εφημθα απαηάηαζ ηαζ ηάκεζ θάεδ. Αζαεέηεζ, επζπθέμκ, ιζα ζηζχδδ ηαζ πενζζζυηενμ ακενχπζκδ
υρδ, ηαεχξ είκαζ πνχημξ ζηδκ απαηεςκζά, ημ ρέια ηαζ ηδκ ηθερζά
Σα ααζζηυηενα βκςνίζιαηά ημο, ςζηυζμ, είκαζ υηζ θεζημονβεί ςξ αββεθζαθυνμξ ηςκ εεχκ,
δδθαδή ςξ ιεζάγμκηαξ ιεηαλφ αοηχκ ηαζ ηςκ ακενχπςκ, εκχ επζηεθεί ηαζ ημ θεζημφνβδια
ημο ροπμπμιπμφ, μδδβχκηαξ ηζξ ροπέξ ηςκ κεηνχκ ζημκ Άδδ, Βπίζδξ, είκαζ απυ ηζξ εευηδηεξ
πμο βζα ηζξ δναζηδνζυηδηεξ ημοξ πνδζζιμπμζμοκ ηδ ζημηεζκή Νφπηα ηαζ βζά αοηυ εεςνείηαζ
πςξ έπεζ πμθφ ηαθή ζπέζδ ιε ηδ ΢εθήκδ. Μάθζζηα ακαθένεηαζ υηζ ημ ανάδο πμο έηθερε ηα
ζενά αυδζα ημο Ώπυθθςκα, ιυθζξ ηδκ ηέηανηδ ιένα απυ ηδ βέκκδζή ημο, δ ΢εθήκδ αβήηε δομ
θμνέξ, βζα κα ημκ δζεοημθφκεζ ζηδ ιεηαηίκδζή ημο απυ ηδκ Πζενία ιέπνζ ηα υνδ ηδξ
Κοθθήκδξ. ΢φιαμθά ημο είκαζ ημ ηδνφηεζμ, έιαθδια ηςκ βμνβυθηενςκ αββεθζαθυνςκ, ηαζ ηα
θηενςηά ζακδάθζα. ΢ηδκ Βζςηενζηή Πανάδμζδ μ Βνιήξ ζοιαμθίγεζ ημ ΛΟΓΟ, δδθαδή ημ
ζφκμθμ υθςκ ηςκ δζακμζχκ ζημ ΢φιπακ ή ζε ηάπμζμ απυ ηα οπμζοζηήιαηα ημο

Δ ηαηαβςβή ημο Βνιή είκαζ πμθφ ιαηνζκή ηαζ ζοκδέεηαζ ιε ηδκ πνμσζημνζηή Βθθάδα,
ηαεχξ οπάνπμοκ ζημζπεία πμο οπμδεζηκφμοκ υηζ μζ Δξκέο, ή Δξκεία, (μζ μνεςιέκμζ
θίεμζ πμο πνδζζιμπμζμφκηακ βζα ηδκ μνζμεέηδζδ πενζμπχκ ηαζ ςξ μδμδείηηεξ βζα ημοξ
ηαλζδζχηεξ) ήηακ δζαδεδμιέκεξ ζηδκ πνμσζημνζηή Κνήηδ ηαζ ζε άθθεξ πενζμπέξ ηδξ
ανπαίαξ Βθθάδαξ, ηαζ εεςνείηαζ πςξ έπμοκ ζηεκή ζπέζδ ιε ηα Κααείνζα ιοζηήνζα, ηα
πζμ ανπέβμκα ιοζηήνζα ηδξ εθθδκζηήξ επζηνάηεζαξ ζηδκ ανπαζυηδηα.
΋πςξ είκαζ βκςζηυ, απυ ηδκ πημθειασηή πενίμδμ δ πυθδ ηδξ Ώθελακδνείαξ ζηδκ
Ώίβοπημ ηαείζηαηαζ έκα απυ ηα πζμ λαημοζηά πκεοιαηζηα ηεκηνα ηδξ επμπήξ, ζηδκ
μπμζα ζοκακηχκηαζ ηαζ ακαιζβκφμκηαζ υθα ηα θζθμζμθζηά νεφιαηα. Ώπυ παθαζυηενα,
υιςξ, απυ ηυηε πμο μζ Έθθδκεξ ήνεακ ζ' επαθή ιε ημκ αζβοπηζαηυ πμθζηζζιυ ηαζ ηδ
ενδζηεία ημο, επήθεε ιζα ηαφηζζδ ημφ εθθδκζημφ Βνιή ηαζ ημο αζβοπηζαημφ Θςε,
ηαεχξ δζαπίζηςζακ υηζ οπήνπακ ημζκά παναηηδνζζηζηά ακάιεζα ζηζξ δομ εευηδηεξ.
Χζηυζμ, ηαηά ηδκ πημθειασηή ηαζ ηδ νςιασηή πενίμδμ ηαζ ημοξ πνχημοξ
ιεηαπνζζηζακζημφξ αζχκεξ δζαιμνθχεδηε ιζα κέα ανπεηοπζηή ιμνθή, δ μπμία δεκ
ήηακ αηνζαχξ μφηε μ Βνιήξ μφηε μ Θςε, αθθά έκαξ ζοκδοαζιυξ ηςκ
παναηηδνζζηζηχκ ηαζ ηςκ δφμ, δζακεζζιέκςκ πζεακχξ ηαζ ιε επζδνάζεζξ απυ ηδκ
ζμοδασηή πανάδμζδ.
Σμ 2μ αζχκα Π.Κ.Β. μ ζμοδαίμξ ιοεζζημνζμβνάθμξ Ώνηάπακμξ έβναρε ιζα αθήβδζδ
ηδξ γςήξ ημο Μςτζή, ζηδκ μπμία ηαφηζγε ημκ ήνςά ημο ιε ημκ Βνιή, δδθαδή ημκ
Θςε, εεςνχκηαξ πςξ εζζήβαβε ζημοξ Ώζβφπηζμοξ ηα πθμία, ηζξ ιδπακέξ, ηα υπθα, ηδ
Φζθμζμθία η.θπ.. Σμκ εεςνεί, επίζδξ, επζκμδηή ηςκ ζενμβθοθζηχκ. Γεκζηυηενα,
πάκηςξ, εεςνείηαζ υηζ μ Βνιήξ ηδξ εθθδκζζηζηήξ πενζυδμο ήηακ ιζα πνμζεηηζηά
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
94 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ηαηαζηεοαζιέκδ ημζιμπμθίηζηδ εευηδηα, δ μπμία ηάθθζζηα ιπμνμφζε κα ηαοηζζηεί
ιε εκδηά πνυζςπα. Γζα πανάδεζβια, μζ Λοηάμκεξ δεκ είπακ ηαιζά δοζημθία κα
ακαβκςνίζμοκ ζημ πνυζςπμ ημο Ώπυζημθμο Παφθμο ημκ εκζανηςιέκμ Βνιή, βζαηί
ήηακ μ πζμ ζηακυξ μιζθδηήξ. Καζ ημφημ βζαηί ελαζηίαξ ηδξ ζδζυηδηαξ ηςκ Βνιή-Θςε ςξ
αββεθζαθυνςκ ηςκ εεχκ, ηαεζενχεδηε μ εθθδκζζηζηυξ Βνιήξ ςξ «Λυβμξ», ιε ηδκ
έκκμζα εηεζκμο πμο ενιδκεοεζ ζημοξ ακενχπμοξ ηδ εεσηή εέθδζδ.
Οζ ΢ηςζημί θζθυζμθμζ απέδςζακ ζημκ Βνιή έκακ αηυια ηεκηνζηυηενμ νυθμ ζηδ
εεμθμβία ημοξ, εεςνχκηαξ ημκ ςξ Λυβμ-Αδιζμονβυ, επδνεαζιέκμζ πνμθακχξ απυ ηδκ
αζβοπηζαηή απμδμπή ημο Θςε ςξ δδιζμονβμφ. Βηείκμ, υιςξ, πμο βίκεηαζ ειθακέξ,
είκαζ υηζ δ ακάιζλδ ηδξ αζβοπηζαηήξ ιε ηδκ εθθδκζηή εεμθμβία ζε ζοκδοαζιυ ιε ηδκ
εθθδκζζηζηή θζθμζμθία πανήβαβε έκα ζφκμθμ ιεβαθφηενμ απυ ηα ιένδ ημο, ιζα
εευηδηα πμο πήνε ηδ εέζδ ηδξ ακάιεζα ζημοξ εεμφξ ημο νςιασημφ πάκεεμο. Παν'
υθμ πμο ζηδκ ανπή μζ Ρςιαίμζ, ζαθχξ επδνεαζιέκμζ απυ ημ ανπαζμεθθδκζηυ πάκεεμ,
εηνςιάζζακ ηζξ εθθδκζηέξ εευηδηεξ, ζηδ ζοκέπεζα, δ αζβοπηζαηή επίδναζδ είπε ςξ
πνχημ απμηέθεζια κα ηαοηίζμοκ ημκ Βνιή (Λαη. Mercurius) ιε ημκ Θςε, αθθά δε
ζηάεδηακ εηεί. Μπήηακ ζημκ πεζναζιυ κα δχζμοκ ιζα ιοεμθμβζηή ενιδκεία ηδξ
πανμοζίαξ ημο Βνιή ζηδκ Aίβοπημ. Ώοηυξ είκαζ μ θυβμξ βζα ημκ μπμίμ μ Κζηένςκ
απανίειδζε ημοθάπζζημκ πέκηε πνυζςπα πμο δζεηδζημφζακ ημ υκμια Βνιήξ. Ώπυ
αοηά ημ ηνίημ ήηακ μ βκςζηυξ Βνιήξ, ηανπυξ ηδξ έκςζδξ ημο Αία ιε ηδ Μαία, εκχ ημ
πέιπημ, πμο θαηνεφηδηε απυ ημ θαυ ημο Φεκεμφ, θέβεηαζ υηζ ζηυηςζε ημ θφθαηα ηςκ
ημπαδζχκ ημο Ώπυθθςκα, ημκ Άνβμ, ηαζ βζα κα απμθφβεζ ηζξ ζοκέπεζεξ ηαηέθοβε ζηδκ
Aίβοπημ. Ώοηυξ, ζφιθςκα ιε ημκ Κζηένςκα, είκαζ πμο δίδαλε ζημοξ Aζβφπηζμοξ ημοξ
κυιμοξ ημοξ ηαζ ημ αθθάαδηυ ημοξ, «είκαζ εηείκμξ πμο μζ Ώζβφπηζμζ απμηαθμφκ Θςε».

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
95 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

Άιιεο ζεόηεηεο ηεο ειιεληθήο κπζνινγίαο
Άδεο

Ο Άδδξ, εευξ ημο ηάης ηυζιμο, ήηακ
βζμξ ηςκ Σζηάκςκ Κνυκμο ηαζ Ρέαξ. Βίπε ηνεζξ ιεβαθφηενεξ αδεθθέξ, ηδκ Βζηία, ηδκ
Αήιδηνα ηαζ ηδκ Ήνα, υπςξ επίζδξ δφμ κεχηενμοξ αδεθθμφξ, ημκ Πμζεζδχκα ηαζ ημκ
Αία. Μεηά ηδ βέκκδζή ημο ημκ "ηαηάπζε" μ παηέναξ ημο Κνυκμξ υπςξ ηαζ η΄ αδέθθζα
ημο ζε ιζα αθθδβμνζηή απυδμζδ ηδξ οπενμπήξ ηδξ αημθμοεμφιεκδξ ηυηε "Κνυκζαξ
ενδζηείαξ", πμο ηα πάκηα ζηίαγε δ ηαηαζηνμθή ημο πνυκμο-Κνυκμο.
Μεηά ηδ δεφηενδ ιεβάθδ ενδζηεοηζηή επακάζηαζδ πμο ζοιααίκεζ ζηδκ Βθθδκζηή
Μοεμθμβία θένεηαζ πςξ ιυθζξ εκδθζηζχεδηε μ Αίαξ, πμο είπε δζαζςεεί απυ ηδκ
παζδμηηυκμ ηαηηζηή ημο παηένα ημο, ηαηάθενε κα ακαβηάζεζ εηείκμκ κα ειεηίζεζ ηα
αδέθθζα ημο. Μεηά ηδκ απεθεοεένςζή ημοξ μζ έλζ κεχηενμζ εεμί, ιαγί ιε ημοξ
ζοιιάπμοξ πμο ηαηάθενακ κα ζοβηεκηνχζμοκ, δζεηδίηδζακ απυ ημοξ βμκείξ ημοξ ηαζ
ημοξ εείμοξ ημοξ ηδκ ελμοζία πνμηαθχκηαξ ηδκ Σζηακμιαπία. Οζ ηνεζξ αδεθθμί
έθααακ απυ ημοξ Κφηθςπεξ ηα υπθα πμο εα ημοξ αμδεμφζακ ζηδ ιάπδ ιεηαλφ ηςκ
εεχκ. Ο Αίαξ έθααε ημκ ηεναοκυ, μ Πμζεζδχκαξ ιία ηνίαζκα ηαζ μ Άδδξ έκα ηνάκμξ
πμο έηακε αυναημ υπμζμκ ημ θμνμφζε. Ο πυθειμξ δζήνηεζε 10 πνυκζα ηαζ έθδλε ιε ηδ
κίηδ ηςκ κεχηενςκ εεχκ. Μεηά ηδ κίηδ μ Άδδξ ηαζ μζ δφμ κεχηενμζ αδεθθμί ημο, μ
Πμζεζδχκαξ ηαζ μ Αίαξ, ένζλακ ηθήνμ βζα κα ηαεμνίζμοκ ηα ααζίθεζα πμο εα
ηοαενκμφζακ. Ο Αίαξ ακέθααε ημκ μονακυ ηαζ ηονίανπμξ ηςκ πάκηςκ, μ Πμζεζδχκαξ
ηζξ εάθαζζεξ ηαζ ηάεε οβνυ ζημζπείμ, εκχ μ Άδδξ ημκ ηάης ηυζιμ, ημ αυναημ
ααζίθεζμ ζημ μπμίμ πδβαίκμοκ μζ κεηνμί υηακ αθήκμοκ ημκ επίβεζμ ηυζιμ.
Ο Άδδξ έθααε ςξ ζφγοβυ ημο, ηδκ Πενζεθυκδ, ιέζα απυ ηέπκαζια, ιζα ζζημνία πμο
ζοκέδεζε ηα ανπαία Βθεοζίκζα Μοζηήνζα ιε ημ Οθφιπζμ πάκεεμκ, ζε ιζα πνχζιδ
αθθδβμνζηή πανμοζία - ζφκδεζδ γςήξ ηαζ εακάημο.
Ο Άδδξ ηοαενκμφζε ημοξ κεηνμφξ, αμδεμφιεκμξ απυ δαίιμκεξ επί ηςκ μπμίςκ είπε
απυθοηδ ελμοζία. Ώπαβυνεοε αοζηδνά ζημοξ οπμηεθείξ ημο κα θφβμοκ απυ ηδκ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
96 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
πενζμπή ημο ηαζ μνβζγυηακ ακ ηάπμζμξ πνμζπαεμφζε κα δζαθφβεζ, (κα επακέθεεζ ζηδ
γςή), ή ακ ηάπμζμξ πνμζπαεμφζε κα ημο αθαζνέζεζ υηζ ημο ακήηε.
Βηηυξ απυ ημκ Δναηθή, μζ ιυκμζ άθθμζ γςκηακμί άκενςπμζ πμο ηυθιδζακ κα
εζζέθεμοκ ζημκ ηάης ηυζιμ ηαζ κα επζζηνέρμοκ, επίζδξ υθμζ ήνςεξ, ήηακ: μ Ονθέαξ,
μ Θδζέαξ, μ Οδοζζέαξ ηαζ μ Ώζκείαξ (ζοκμδεουιεκμξ απυ ηδκ ΢ίαοθθα). Κακείξ ημοξ
δεκ εοπανζζηήεδηε ζδζαίηενα απυ υ,ηζ είδακ ζημ ααζίθεζμ ηςκ κεηνχκ. ΢οβηεηνζιέκα,
μ ήνςαξ ημο Σνςζημφ πμθέιμο Ώπζθθέαξ, ημκ μπμίμ μ Οδοζζέαξ ζοκάκηδζε ζημκ
Άδδ είπε:
"Με κνπ κηιάο θαηαπξαυληηθά γηα ηνλ ζάλαην, έλδνμε Οδπζζέα. Θα πξνηηκνχζα λα
ππεξεηψ σο κηζζνθφξνο θάπνηνπ άιινπ, παξά λα είκαη ν αθέληεο ησλ λεθξψλ πνπ
ράζεθαλ."

Άδεο: ε θαηνηθία ησλ λεθξώλ
Τπήνπακ πμθθμί ημιείξ ημο Άδδ, ζοιπενζθαιαακμιέκςκ ηςκ Δθοζίςκ Πεδίςκ ηαζ
ημο Σανηάνμο.
΢ηδκ Ρςιασηή ιοεμθμβία, ιζα είζμδμξ ζημκ ηάης ηυζιμ πμο ανζζηυηακ ζημ
Ώαένκμοξ, έκακ ηναηήνα ημκηά ζηδκ Κφιδ (Cumae) ηδξ Καιπακίαξ, ήηακ μ δνυιμξ
πμο μ Ώζκείαξ πνδζζιμπμίδζε βζα κα ηαηέαεζ ζημκ Κάης Κυζιμ. ΢οκεηδμπζηά, δ θέλδ
Ώαένκμοξ ιπμνεί κα ήηακ οπμηαηάζηαημ μθυηθδνδξ ηδξ ζδιαζίαξ ηάης ηυζιμξ. Οζ
Εκθένζζ Νηίζ ήηακ μζ Ρςιαίμζ εεμί ημο ηάης ηυζιμο.
Οζ κεηνμί εζζένπμκηακ ζημκ ηάης ηυζιμ δζαζπίγμκηαξ ημκ πμηαιυ Ώπένμκηα, ιε ηδ
αάνηα ημο Υάνμκηα, μ μπμίμξ πνέςκε έκακ μαμθυ βζα ημ πέναζια, ημπμεεηδιέκμ
ηάης απυ ηδ βθχζζα ημο κεηνμφ απυ ημοξ πζζημφξ ζοββεκείξ ημο. Οζ άπμνμζ ηαζ υζμζ
δεκ είπακ θίθμοξ πανέιεκακ βζα πάκηα ζηδκ υπεδ ημο πμηαιμφ. Δ ακηίπενα υπεδ
θοθαζζυηακ απυ ημκ Κέναενμ, ημκ ηνζηέθαθμ ζηφθμ πμο κζηήεδηε απυ ημκ Δναηθή.
Πένα απυ ημκ Κέναενμ, μζ ζηζέξ ηςκ ηεεκεχηςκ εζζένπμκηακ ζημκ Σάνηανμ, ηδ βδ
ηςκ κεηνχκ.
Οζ πέκηε πμηαιμί ημο Άδδ ήηακ μζ Ώπένςκ, Κςηοηυξ, Φθεβέεςκ, Λήεδ ηαζ ΢ηολ.
Δ πνχηδ πενζμπή ημο Άδδ πενζθαιαάκεζ ημοξ θεζιχκεξ ιε ημοξ αζθυδεθμοξ, πμο
πενζβνάθμκηαζ ζηδκ Οδφζζεζα, υπμο μζ ζηζέξ ηςκ δνχςκ πενζθένμκηαζ απεθπζζιέκα
ιεηαλφ ηαηχηενςκ πκεοιάηςκ, πμο ηζηζαίγμοκ βφνς ημοξ ζακ κοπηενίδεξ.
Πένα απυ ηεζ ανζζηυηακ ημ Ένεαμξ, πμο ιπμνεί κα εεςνδεεί ςξ εοθδιζζιυξ ημο
Άδδ, ημ υκμια ημο μπμίμο πνμηαθμφζε θνίηδ. Τπήνπακ δφμ πδβέξ, αοηή ηδξ Λήεδξ,
υπμο μζ ημζκέξ ροπέξ ζοκέννεακ βζα κα ζαήζμοκ ηάεε ικήιδ, ηαζ δ πδβή ηδξ
Μκδιμζφκδξ, υπμο ακηζεέηςξ έπζκακ μζ ιφζηεξ ηςκ Μοζηδνίςκ. ΢ημ πνμαφθζμ ημο
μδοκδνμφ παθαηζμφ ημο Άδδ ηαζ ηδξ Πενζεθυκδξ ηάεμκηαζ ηνεζξ ηνζηέξ ημο ηάης
ηυζιμο: μ Μίκςξ, μ Ραδάιακεοξ ηαζ μ Ώζαηυξ. Βηεί, ιένμξ ζενυ αθζενςιέκμ ζηδκ
Βηάηδ, υπμο ζοκακηχκηαζ ηνεζξ δνυιμζ, ηνίκμκηαζ μζ ροπέξ ηαζ επζζηνέθμοκ ζημοξ
θεζιχκεξ ιε ημοξ αζθυδεθμοξ ακ δεκ είκαζ μφηε εκάνεηεξ μφηε ηαηέξ, ζηέθκμκηαζ
ζημκ Σάνηανμ ακ είκαζ αζεαείξ ή ηαηέξ, ή μδδβμφκηαζ ζηα Δθφζζα βζα κα
ζοκηνμθέρμοκ ηζξ δνςζηέξ ηαζ ηζξ εοθμβδιέκε
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
97 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Λαηξεία

Ο Άδδξ ήηακ ηνμιαηηζηή ιμνθή βζα υζμοξ γμφζακ. Μδ έπμκηαξ ηαιία αζαζφκδ κα
ημκ ζοκακηήζμοκ, ήηακ ζζςπδθμί ζημοξ υνημοξ ζημ υκμιά ημο. Γζα πμθθμφξ, ιυκμ δ
εηθμνά ηδξ θέλδξ Άδδξ ήηακ ηνμιαηηζηή. Γζ' αοηυ ηαζ πνδζζιμπμζήεδηε έκαξ
εοθδιζζιυξ. Ώθμφ πμθφηζια μνοηηά πνμένπμκηαζ ηάης απυ ηδ βδ (δδθ. ημκ ηάης
ηυζιμ ηοαενκχιεκμ απυ ημκ Άδδ), εεςνήεδηε πςξ ηοαενκμφζε ηαζ αοηά, ηαζ
ακαθενυηακ ςξ Πινύησλαο (Πθμφηςκ, ζοββεκήξ ηδξ θέλδξ πθμφημξ), ηαζ απυ ηεζ ηαζ
ημ Ρςιασηυ υκμια Πθμφημ. Ο ΢μθμηθήξ ακαθενυιεκμξ ζημκ Άδδ ςξ ημκ ―πθμφζζμ‖
ελήβδζε ιε αοηά ηα θυβζα: ―μ ηαηαεθζπηζηυξ Άδδξ ειπθμοηίγεζ ημκ εαοηυ ημο ιε ημοξ
ακαζηεκαβιμφξ ιαξ ηαζ ηα δάηνοά ιαξ‖. Βπζπνμζεέηςξ, απμηαθείημ Κιπκέλνο,
Δπβνπιεχο ηαζ Πνιπδέγκσλ.
Ώκ ηαζ ήηακ Οθφιπζμξ, πένκαβε ημκ πενζζζυηενμ πνυκμ ηυο ζημ ζημηεζκυ ημο
ααζίθεζμ. Φμαενυξ ζηδ ιάπδ, απέδεζλε ηδκ αβνζυηδηά ημο ζηδκ πενίθδιδ
Σζηακμιαπία, ηδκ ιάπδ ηςκ Οθοιπίςκ εκακηίμκ ηςκ Σζηάκςκ, πμο ηαεζένςζε ηδκ
ελμοζία ημο Αία.
Βλαζηίαξ ηδξ ζημηεζκήξ ηαζ ιαηάανζαξ πνμζςπζηυηδηάξ ημο δεκ ήηακ ζδζαίηενα
ανεζηυξ μφηε απυ ημοξ εεμφξ μφηε απυ ημοξ ακενχπμοξ. Ο παναηηήναξ ημο
πενζβνάθεηαζ ςξ ―άβνζμξ ηαζ αιείθζηημξ‖, ηαζ απυ υθμοξ ημοξ εεμφξ ήηακ ηαηά πμθφ
μ πζμ ιζζδηυξ απυ ημοξ εκδημφξ. Χζηυζμ, δεκ ήηακ ηαηυξ εευξ, βζαηί, ακ ηαζ ήηακ
αοζηδνυξ, ακδθεήξ ηαζ πςνίξ επζείηεζα, ήηακ υιςξ δίηαζμξ. Ο Άδδξ ηοαενκμφζε ημκ
ηάης ηυζιμ ηαζ επμιέκςξ ήηακ πζμ ζοπκά ζοκδεδειέκμξ ιε ημκ εάκαημ ηαζ
ηνμιαηηζηυξ ζημοξ ακενχπμοξ, αθθά δεκ ήηακ μ ίδζμξ μ εάκαημξ. Δ πναβιαηζηή
πνμζςπμπμίδζδ ημο εακάημο ήηακ μ Θάκαημξ.
΋ηακ μζ Έθθδκεξ πνμζεφπμκηακ ζημκ Άδδ, πηοπμφζακ ηα πένζα ημοξ ζημ έδαθμξ βζα
κα είκαζ ζίβμονμζ πςξ ημοξ αημφεζ. Μαφνα γχα, υπςξ πνυααηα, εοζζάγμκηακ πνμξ
ηζιήκ ημο, ηαζ πζζηεφεηαζ πςξ ηάπμζα ζηζβιή πνμζθένεδηακ αηυια ηαζ
ακενςπμεοζίεξ. Σμ αίια απυ ηζξ εοζίεξ ζημκ Άδδ έζηαγακ ζε θάηημ βζα κα ημκ
θηάζμοκ. Σμ πνυζςπμ πμο πνυζθενε ηδ εοζία έπνεπε κα βονίζεζ ημ ηεθάθζ ημο.
Κάεε εηαηυ πνυκζα θάιαακακ πχνα εμνηέξ πνμξ ηζιή ημο.
Σμ υπθμ ημο Άδή ήηακ έκα δίηνακμ, ιε ημ μπμίμ δζέθοε υ,ηζ ανζζηυηακ ζημ δνυιμ ημο
ή υ,ηζ δεκ ημο ήηακ ανεζηυ, ζπεδυκ υηζ έηακε ηαζ μ Πμζεζδχκαξ ιε ηδκ ηνίαζκά ημο.
΢ηα ακηζηείιεκα πμο ηαηείπε ηαζ ημκ πνμζδζυνζγακ ακήηε ηαζ έκα πενίθδιμ ηνάκμξ,
δμζιέκμ απυ ημοξ Κφηθςπεξ, πμο ηαεζζημφζε υπμζμκ ημ θμνμφζε αυναημ. Βίκαζ
βκςζηυ πςξ μ Άδδξ ιενζηέξ θμνέξ δάκεζγε ημ ηνάκμξ ημο αοηυ ηαζ ζε εεμφξ ηαζ ζε
ακενχπμοξ (υπςξ ζημκ Πενζεά). Σμ ζημηεζκυ ημο άνια, ζονυιεκμ απυ ηέζζενα
ιαφνα άθμβα, πάκημηε ήηακ εκηοπςζζαηυ ηαζ ηνμιαηηζηυ ζηδ εέα. Βπίζδξ ζημκ Άδδ
απμδίδμκηαζ μ Νάνηζζζμξ ηαζ ηα ηοπανίζζζα, ημ Κθεζδί ημο Άδδ ηαζ μ Κέναενμξ, μ
ηνζηέθαθμξ ζηφθμξ. Καευηακ ζε έκακ εαέκζκμ ενυκ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
98 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Αηόλπζνο

Ο Αηόλπζνο, επίζδξ Γηψλπζνο, βζμξ ημο εεμφ Αία,
ακήηεζ ζηζξ εθάζζμκεξ πθδκ υιςξ ζδιακηζηέξ εευηδηεξ ημο ανπαζμεθθδκζημφ
πακεέμο, ηαεχξ δ θαηνεία ημο επδνέαζε ζδιακηζηά ηα ενδζηεοηζηά δνχιεκα ηδξ
εθθαδζηήξ επζηνάηεζαξ. Πανυθμ πμο δεκ είκαζ μθφιπζμξ εευξ ηαζ μ ΋ιδνμξ δείπκεζ κα
ημκ αβκμεί, ήδδ απυ ημκ 6μ π.Υ. αζ., ακαπανίζηαηαζ ιαγί ιε ημοξ Οθοιπίμοξ, ακ ηαζ
ειθακίγεηαζ ζπεηζηά απυιαηνμξ. Βκίμηε απεζημκίγεηαζ κα ηάεεηαζ δελζά ημο παηνυξ
ημο ζηα μθφιπζα δχιαηα. Ο Αζυκοζμξ ςξ ιοεμθμβζηή μκηυηδηα «δεκ είκαζ ιήηε παζδί
μφηε άκηναξ, αθθά αζχκζμξ έθδαμξ, ηαηαθαιαάκμκηαξ ιζα εέζδ ακάιεζα ζηα δφμ».
Με αοηή ηδ ιμνθή, ακηζπνμζςπεφεζ «ημ πκεφια ηδξ εκένβεζαξ ηαζ ηδξ
ιεηαιμνθςηζηήξ δφκαιδξ ημο παζπκζδζμφ» βειάημ πμκδνζά, ελαπάηδζδ ηαζ
ζηναηδβζηέξ πμο οπμδεζηκφμοκ είηε ηδ εεσηή ζμθία ή ημ ανπέηοπμ ημο Καηενβάνδ,
πανυκ ζε υθεξ ζπεδυκ ηζξ ιοεμθμβίεξ ημο ηυζιμο.
΢ηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία, μ Αζυκοζμξ βεκκζέηαζ απυ ημκ ιδνυ ημο παηένα ημο ηαζ
παναδίδεηαζ ζε δχδεηα κφιθεξ ή οδάηζκα πκεφιαηα, ηζξ Τάδεξ, μζ μπμίεξ βίκμκηαζ
ηνμθμί ημο εεσημφ παζδζμφ. Ώνβυηενα, ςξ έκδεζλδ εοβκςιμζφκδξ ηδκ οπδνεζία ημοξ,
μζ Τάδεξ ελορχεδηακ ζημ μονάκζμ ζηενέςια υπμο θάιπμοκ ςξ αζηενζζιυξ ηςκ
Τάδςκ. Βίκαζ Ππξηγελήο, ηαζ Ληκλαίνο, θένμκηαξ εββεκχξ ηδκ πμζυηδηα ηδξ 'θίικδξ ή
ημο έθμοξ'. Ο Αζυκοζμξ είκαζ επίζδξ Γηζχξακβνο, δδθαδή δηγελήο, βεκκδιέκμξ πνχηα
απυ ηδ θςηζά ηαζ ηαηυπζκ απυ ημ κενυ, αημθμοεχκηαξ ηδκ πανάδμζδ ακάθμβςκ
ανπέβμκςκ εεμηήηςκ.
Ο Αζυκοζμξ, επίζδξ, ζοκδέεηαζ ιε ηδ βμκζιυηδηα, ιέζς ημο εηπθδνςιέκμο ένςηα ηαζ
ημ επίβναιια ημο Ώκαηνέμκηα ζημκ εευ ανπίγεζ ιε ηζξ θέλεζξ «Χ Κφνζε, πμο
ζφκηνμθμί ζμο ζημ παζπκίδζ είκαζ μ ζζπονυξ Ένςξ, μζ ιαονμιάηεξ κφιθεξ ηαζ δ
Ώθνμδίηδ!»

Γέλλεζε θαη πεξηπιαλήζεηο
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
99 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Γζμξ ημο Αία ηαζ ηδξ ΢ειέθδξ ηυνδξ ημο Κάδιμο μ Αζυκοζμξ δζαζχγεηαζ απυ ηζξ
θθυβεξ πμο έγςζακ ημ παθάηζ ημο παηένα ηδξ -ιεηά απυ ηδκ ειθάκζζδ ημο Αία ζε υθμ
ημο ημ ιεβαθείμ- πάνδ ζηδκ πανέιααζδ ηδξ Γδξ, πμο άθδζε ημκ ηζζζυ κα ηοθίλεζ
ημοξ ηίμκεξ ημο ακαηηυνμο ηαζ κα δζαζχζεζ ημ εείμ ανέθμξ. Ο Αίαξ ημπμεέηδζε ημ
ανέθμξ ζημκ ιδνυ ημο εκ αβκμία ηδξ Ήναξ ηαζ ημ έαβαθε ζημ θςξ ηδκ ηαηάθθδθδ
ζηζβιή, υηακ μθμηθδνχεδηε δ ηφδζή ημο. Βλαζηίαξ ημο βεβμκυημξ υηζ βεκκήεδηε
ακάιεζα ζηα αζηνμπεθέηζα ημο Αία ηαζ ηδκ πονηαβζά ημο ακαηηυνμο, μ Αζυκοζμξ
έθενε ηδκ επςκοιία ππξηγελήο ηαζ ελαζηίαξ ημο βεβμκυημξ υηζ ζοκέπζζε ηδκ ηφδζή ημο
ζημκ ιδνυ ημο παηένα ημο κεξνξξαθήο, δηκήησξ ηαζ δηζζφηνθνο.
Ο εευξ πενζπθακάηαζ ζηδκ Ώίβοπημ ηαζ ηδ ΢ονία, ηνεθυξ απυ ημ ιίζμξ ηδξ Ήναξ.
Θεναπεφεηαζ απυ ηδ Ρέα ζηδ Φνοβία. Δ Ρέα, επίζδξ, είκαζ εηείκδ πμο ημκ δζδάζηεζ
ηδκ ηεθεημονβζηή θαηνεία ηαζ μνίγεζ ημ έκδοια ημο εεμφ ηαζ ηςκ Μαζκάδςκ
αημθμφεςκ ημο. Δ αημθμοεία ημο εεμφ ζοιπθδνχκεηαζ ιε ημοξ ΢αηφνμοξ ηαζ ημοξ
΢εζθδκμφξ. Θευξ εηπμθζηζζηήξ μ Αζυκοζμξ ζοκέπζζε ηδκ πενζπθάκδζή ημο,
δζδάζημκηαξ ακά ημκ ηυζιμ ηζξ ζδζαίηενεξ ηεθεηέξ ημο ηαζ ηδκ ηαθθζένβεζα ηδξ
αιπέθμο. Ώθθμφ έβζκε δεηηυξ ςξ εευξ, αθθμφ ςξ ηοπμδζχηηδξ άκενςπμξ, βεβμκυξ πμο
πνμηάθεζε ζφιθςκα ιε ημκ ιφεμ ηαζ ακάθμβεξ ακηζδνάζεζξ εη ιένμοξ ημο,
εοκμχκηαξ ημοξ θίθμοξ ηαζ ηζιςνχκηαξ ημοξ επενμφξ, υπςξ θαίκεηαζ ζημ πανάδεζβια
ημο Πνμίημο, ααζζθέα ηδξ Σίνοκεαξ, ηςκ ηνζχκ εοβαηένςκ ημο ααζζθέα Μζκφα ζημκ
Ονπμιεκυ ή ηζξ ηυνεξ ημο αηηζημφ δήιμο ηςκ Βθεοεενχκ.

Θεόο ηνπ δξάκαηνο θαη ηνπ παηρληδηνύ
΢ηδκ ανπαία Βθθάδα αοηή δ ζηεκή ζπέζδ ιεηαλφ δνάιαημξ ηαζ ιοεμθμβίαξ
ζοκμρζγυηακ ζημ πνμζςπείμ, ηδ ιάζηα πμο ζοιαυθζγε ημκ ίδζμ ημκ Αζυκοζμ ηαζ ιζα
δζαδζηαζία ηαοηυπνμκα ιέζς ηδξ μπμίαξ μζ ζοιιέημπμζ ακηζθαιαάκμκηακ ιζα
ακαθαιπή ηςκ άβνζςκ πανάδμλςκ πμο ζοζπεηίγμκηακ ζε ιφεμοξ ηαζ εεζπίγμκηακ ςξ
ζενμηεθεζηίεξ ή ιοζηδνζαηά δνχιεκα. Σέημζεξ ιοζηδνζαηέξ παναδυζεζξ ήηακ ημζκυξ
ηυπμξ ζημκ ανπαίμ ηυζιμ ηαζ ιενζηέξ είκαζ βκςζηυ υηζ δζήνηεζακ επί πζθζάδεξ έηδ. Ο
Γκςζηζηυξ πνζζηζακζζιυξ είκαζ έκα ζπεηζηά πνυζθαημ πανάδεζβια ηςκ ιοδηζηχκ
ιοζηδνίςκ ηαζ αηυιδ ηαζ ζήιενα μζ ακαημθζημί μνευδμλμζ ηαζ νςιαζμηαεμθζημί καμί
δζαηδνμφκ ζοβηεηνζιέκα ηεθεημονβζηά ζημζπεία, ζοκεπίγμκηαξ ηδ βναιιή πανάδμζδξ
ηςκ ιοζηδνζαηχκ ενδζηεζχκ ιε δνχιεκα υπςξ δ ιεημοζίςζδ ημο ζχιαημξ ηαζ ημο
αίιαημξ ημο Υνζζημφ.
Γζα ημοξ ανπαίμοξ Έθθδκεξ ημ πνμζςπείμ ή persona ήηακ έκα ζφιαμθμ ηδξ εκυηδηαξ
ζηδ δοαδζηυηδηα. Βηείκμξ πμο ηδ θμνμφζε ήηακ ηαοηυπνμκα μ ίδζμξ ηαζ ηάπμζμξ
άθθμξ, ή βζκυηακ πνμζςνζκά δ persona (πμο ζηα Βθθδκζηά ζδιαίκεζ ερψ κέζσ,
δδθαδή ιζθχ ιέζς ηδξ ιάζηαξ), έκαξ απυ ημοξ παναηηήνεξ ημο δνάιαημξ (dramatis
personae). Σμ πνμζςπείμ 'ηναημφζε εκςιέκεξ' ηζξ δφμ ηαοηυηδηεξ ηαζ θοζζηά έπαζγε
ημ νυθμ ηδξ πφθδξ ακάιεζα ζε δζαθμνεηζηά ααζίθεζα ή ηυζιμοξ ειπεζνίαξ. Σμφηδ δ
ιεηάααζδ ζηδκ επζηίκδοκδ, ζηζχδδ ζθαίνα ημο ηάης ηυζιμο, ημο πάμοξ ηαζ ημο
εακάημο είκαζ ααζζηυ εέια ζηδ δζμκοζζαηή θαηνεία. ΋πςξ παναηδνεί μ Godwin, είκαζ
παναηηδνζζηζηυ ηςκ εεχκ πμο ηαηεααίκμοκ ζημκ ηάης ηυζιμ βζα κα θοηνχζμοκ ηζξ
πενζπθακχιεκεξ ροπέξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
100 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ο Αζυκοζμξ, επίζδξ, ζοκδέεηαζ πμθφ ιε ημκ εηπθδνςιέκμ ένςηα ηαζ ημ επίβναιια
ημο Ώκαηνέμκηα ζημκ εευ ανπίγεζ ιε ηζξ θέλεζξ «Χ Κφνζε, πμο ζφκηνμθμί ζμο ζημ
παζπκίδζ είκαζ μ ζζπονυξ Ένςξ, μζ ιαονμιάηεξ κφιθεξ ηαζ δ Ώθνμδίηδ!»

Αηνλπζηαθή ιαηξεία
Πθδνμθμνίεξ πμο πνμζθαιαάκμοιε απυ ηδκ Γναιιζηή ΐ΄ ιαξ μδδβμφκ ζηδκ οπυεεζδ
πςξ μ Αζυκοζμξ ςξ ανπαία εευηδηα ήηακ ήδδ βκςζηυξ ζημκ 12μ αζχκα Π.Κ.Β. Δ
θαηνεία ημο ζπεηίγεηαζ ιε ημοξ εμνηαζιμφξ ηδξ αθάζηδζδξ, ηδξ ζενήξ ηνέθαξ πμο
πνμηαθεί δ πυζδ ημο μίκμο ηαζ ηδξ βμκζιυηδηαξ. Κμζκυ ζημζπείμ ζηζξ θαηνεοηζηέξ
πναηηζηέξ ημο είκαζ ημ ζημζπείμ ηδξ έηζηαζδξ, εκίμηε ηδξ μνβζαζηζηήξ θνεκίηζδαξ, πμο
απεθεοεενχκεζ απυ ηζξ θνμκηίδεξ ηδξ ηαεδιενζκυηδηαξ, πνμζδίδμκηάξ ημο ηδκ
πνμζςκοιία Λχζηνο.
Πένακ ημο βεβμκυημξ θμζπυκ υηζ ημ υκμιά ημο ζοκδέεδηε ιε ιία απυ ηζξ ανηζυηενεξ
ιμνθέξ ημο εθθδκζημφ θυβμο, ημ δνάια, πνμξ ηζιήκ ημο δζμνβακχκμκηακ
ιεβαθμπνεπείξ βζμνηέξ, υπςξ ηα Καη' αγξνχο Γηνλχζηα, ηα Λήλαηα, ηα Αλζεζηήξηα ηαζ
ηα Μεγάια Γηνλχζηα.
Σνεζξ είκαζ μζ ηφνζεξ ιμνθέξ, ιε ηζξ μπμίεξ ειθακίγεηαζ μ Αζυκοζμξ ζηδ θαηνεία ημο.
Με έιαθδια ημκ θαθθυ, ημ δέκδνμ -ελ μο ηαζ δ πνμζςκοιία δελδξίηεο- ή ημκ ηαφνμ
είκαζ εευξ ηδξ βμκζιυηδηαξ ηαζ πνμζηάηδξ ηςκ ηαθθζενβεζχκ, ηονίςξ ηδξ αιπέθμο.
΢ηδ δεφηενδ ιμνθή ημο είκαζ μ ελζνπζηαζηηθφο Αζυκοζμξ, ιε ειαθήιαηα ημκ εφνζμ
ηαζ ηδ δάδα, υπςξ επίζδξ ηδκ αημθμοεία, ηςκ Μαζκάδςκ, ηςκ ΐαηπχκ, ηςκ Θοζάδςκ,
ηςκ Λδκχκ ηαζ ηςκ ΐαζζανζδχκ, υπςξ ηζξ ιεηέθενε δ ιοεμθμβζηή αθήβδζδ. ΢ηδκ
ηνίηδ ηαζ ανπαζυηενδ ιμνθή ημο είκαζ μκηυηδηα ημο Κάης Κυζιμο ηαζ θένεζ ηδκ
πνμζςκοιία Εαγξεχο (μ ιέβαξ ηοκδβυξ). Βίκαζ βζμξ ημο ηαηαπευκζμο Αία ηαζ ηδξ
Πενζεθυκδξ. ΢ε αοηή ηδκ ηνίηδ ιμνθή μζ Ονθζημί ημκ εκζςιάηςζακ ςξ ηονζυηενδ
εευηδηά ημοξ, ενπυιεκμζ ζε ακηίεεζδ ιε ημοξ δζμκοζζαζηέξ, ημοξ μπαδμφξ ημο
εκεμοζζαζηζημφ Αζμκφζμο .
Με ημκ Αζυκοζμ εευ ηςκ δέκδνςκ ηαζ ηςκ θοηχκ πναβιαημπμζείηαζ δ επζζηνμθή ζημ
«γςχδεξ πάεμξ» ηδξ θφζδξ, ιαηνζά απυ ημοξ πενζμνζζιμφξ ηαζ ηζξ
απμηνοζηαθθχζεζξ πμο επζαάθθεζ μ ελμνεμθμβζζιυξ, ηάηζ πμο δζαηνίκεηαζ άιεζα ζηζξ
Βάθρεο ημο Βονζπίδδ. Με ηδκ πνμζςκοιία βξφκηνο θαηνεφηδηε ηονίςξ ςξ εευξ
βεκκδιέκμξ απυ ημ δδιδηνζαηυ βξφκνο ηαζ ημ μζκμπκεοιαηχδεξ πμηυ πμο πανάβεηαζ,
πςνίξ κα είιαζηε ζίβμονμζ πμζμ αηνζαχξ είκαζ αοηυ ημ δδιδηνζαηυ (ανχιδ;)

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
101 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Βθάηε

Δ Βθάηε θένεηαζ ςξ δεοηενεφμοζα πευκζα εευηδηα.
Ώπυ βθςζζμθμβζηήξ άπμρδξ ημ υκμιά ηδξ θαίκεηαζ υηζ είκαζ εθθδκζηυ ηαζ ζπεηίγεηαζ
πζεακχξ ιε ημ επίεεημ εθαηεβφινο πμο απμδζδυηακ ζημκ Ώπυθθςκα. Τπάνπμοκ ηίηθμζ
ηδξ υπςξ ημ άγγεινο ηαζ ημ θσζθφξνο. Με ημκ δεφηενμ ηίηθμ πμθθέξ θμνέξ
μκμιάγεηαζ «θμνέαξ ημο θςηυξ» (αθ. Βονζπίδμο Διέλε).
Δ Βηάηδ, εεά ηδξ ιαβζηήξ ηέπκδξ ζημκ ηάης ηυζιμ, ήηακ ημ ιμκαδζηυ παζδί ηςκ
Σζηάκςκ Πένζδ ηαζ Ώζηενίαξ. Ώπυ ημοξ βμκείξ ηδξ ηθδνμκυιδζε δοκάιεζξ πάκς ζηδ
βδ, ηδ εάθαζζα ηαζ ημκ μονακυ. ΐμήεδζε ηδ εεά Αήιδηνα ζηδκ ακαγήηδζδ ηδξ
Πενζεθυκδξ ηαζ ιεηά ηδκ επακέκςζή ημοξ έβζκε ζοκμδυξ ηδξ Πενζεθυκδξ ηαζ
ζφκηνμθμξ ημο Άδδ. Ήηακ ζηεκά ζοκδεδειέκδ ιε ηα Βθεοζίκζα ιοζηήνζα.
Δ Βηάηδ ζοκήεςξ απεζημκζγυηακ ζε ζπέδζα πάκς ζε αββεία ηναηχκηαξ 2 πονζμφξ. ΢ε
αβάθιαηα ιενζηέξ θμνέξ απεζημκζγυηακ ζε ηνζπθή ιμνθή. Άθθμ υκμια ιε ημ μπμίμ
ήηακ βκςζηή είκαζ Πεξζείο.
Ο πμζδηήξ ηδξ Θενγνλίαο, μ Δζίμδμξ, ακαβκςνίγεζ ζημ πνυζςπυ ηδξ ηδκ πακίζπονδ
Κονία ηςκ ηνζχκ ααζζθείςκ: βδξ, μονακμφ ηαζ εάθαζζαξ. Λέεζ, αηυιδ, πςξ δ εεά
αζημφζε ηδκ ηονζανπία ηδξ απυ ηδκ επμπή ηςκ Σζηάκςκ πνζκ πάνεζ ηδκ ελμοζία μ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
102 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Γεοξ ηαζ δ ηάλδ ημο. Ο κέμξ ηοαενκήηδξ ημο ηυζιμο ηδκ ηίιδζε, αθήκμκηάξ ηδκ ζημ
ανπζηυ ιεβαθείμ ηδξ.
Δ Βηάηδ αμδεά ημοξ πμθειζζηέξ ζημκ πυθειμ ηαζ ημοξ ααζζθείξ ζηδκ απμκμιή ηδξ
δζηαζμζφκδξ. Φένκεζ ηζιέξ ζημοξ αεθδηζημφξ αβχκεξ, παναζηέηεζ ημοξ ηοκδβμφξ ηαζ
ημοξ ρανάδεξ ηαζ ιαγί ιε ημκ Βνιή, πνμζηαηεφεζ ηα ημπάδζα. Σέθμξ, απμηαθείηαζ
θνπξνηξφθνο.
΢διακηζηή είκαζ δ πανμοζία ηδξ ζημκ πενίθδιμ ιφεμ ηδξ ανπαβήξ ηδξ Πενζεθυκδξ».
΋πςξ ηαζ δ Αήιδηνα, αημφεζ ηδ θςκή ημο απαπεείζαξ ηυνδξ. Σδ ζοκακηά ηναηχκηαξ
θςξ ζημ πένζ ηδξ ηαζ νςηάεζ ημκ απαβςβέα ιε θυβζα πμο ακήημοκ ζηδ Αήιδηνα,
ζφιθςκα ιε ιζα μνθζηή απυδμζδ μιδνζημφ φικμο. Ο πμζδηήξ ιαξ θέεζ πςξ ηαζ μζ δφμ
πδβαίκμοκ κα ανμοκ ημκ Ήθζμ, ημκ αοηυπηδ ιάνηονα. Τθίζηακηαζ δφμ απμδυζεζξ ημο
ιοεμθμβήιαημξ. ΢ηδ ιία πνςηαβςκζζηεί δ Αήιδηνα ηαζ ζηδκ άθθδ δ Βηάηδ, πμο
πδβαίκεζ ιάθζζηα ηαζ ζημκ Κάης Κυζιμ βζα κα ακαγδηήζεζ ηδκ Πενζεθυκδ. Ώθμφ
ζοκακηδεμφκ δ ιδηένα ιε ηδκ ηυνδ, δ Βηάηδ ειθακίγεηαζ βζα άθθδ ιζα θμνά ζημκ
φικμ, βζα κα παναθάαεζ ηδκ Κυνδ ηαζ κα ιείκεζ βζα πάκηα ιαγί ηδξ. Δ Βηάηδ ηαζ δ
Πενζεθυκδ είκαζ ημ ίδζμ αδζαπχνζζηεξ, υπςξ δ Πενζεθυκδ ηαζ δ Αήιδηνα. ΢φιθςκα
ιε ημκ φικμ, δ Γαία, δ Μδηένα Γδ, δεκ έπεζ ηαιία ζπέζδ ιε ηδ Αήιδηνα, ηαεχξ
εεςνείηαζ ζοκέκμπδ ημο απαβςβέα.
Ο Ώζζπφθμξ ηδ ζοκδέεζ ιε ηδ ΢εθήκδ ηαζ ηδκ πανμοζζάγεζ ςξ Άνηειζ-Βηάηδ, εκχ μ
Βονζπίδδξ ηδ εεςνεί ηυνδ ηδξ Λδημφξ, ηαζ πνχημξ ζηδ Μήδεηα ηδκ πανμοζζάγεζ ςξ
εεά πνμζηάηζδα ηςκ ιαβζζζχκ. Δ Βηάηδ θμζπυκ ζοκδέεηαζ ηαζ ζοκηαοηίγεηαζ ιε ηδ
Αήιδηνα, ηδκ Πενζεθυκδ, ημκ Βνιή ηαζ ημκ Κάης Κυζιμ, ηδ Γδ, ημκ Πάκα, ηδκ
Κοαέθδ ηαζ ημοξ Κμνφαακηεξ, ηζξ Υάνζηεξ ζηδ ιμνθή πμο έπεζ ςξ πνμζηάηζξ ηςκ
ηαθθζενβεζχκ ηαζ ηδξ βδξ. Χξ Άνηειζξ Βοπθμία απμηηά εαθάζζζμ παναηηήνα ηαζ
ζοκδέεηαζ ιε ημ καοηζηυ επάββεθια.
Δ ζπέζδ ηδξ Βηάηδξ ιε ηδκ Άνηειζ βίκεηαζ θακενή απυ έκα ιφεμ ημο Βθέζμο. Βπεζδή
δ βοκαίηα ημο Βθέζμο οπμδέπεδηε άζπδια ηδ εεά ηαζ ηδξ ανκήεδηε ηδ θζθμλεκία, δ
Άνηειζξ ηδ ιεηαιυνθςζε βζα θίβμ ζε ζηφθμ. ΋ηακ υιςξ πήνε πάθζ ηδκ ακενχπζκδ
ιμνθή ηδξ, δ βοκαίηα ημο Βθέζμο έκζςεε ηυζμ κηνμπζαζιέκδ, χζηε ηνειάζηδηε. Δ
εεά ηδκ επακέθενε ζηδ γςή ηαζ εηείκδ πήνε ημ υκμια ηδξ Βηάηδξ. Άβαθια ηδξ
Βηάηδξ είπε ζηδεεί ημκηά ζημ καυ ηδξ Βθεζίαξ Ώνηέιζδμξ.
΢ημοξ φζηενμοξ πνυκμοξ δυεδηε ζδζαίηενδ έιθαζδ ζηδ πευκζα οπυζηαζή ηδξ ηαζ ζηζξ
ιαβζηέξ ηδξ ζδζυηδηεξ. Συηε ειθακίζηδηε ιε ηνμιαηηζηή ιμνθή υπςξ δ Μέδμοζα ηαζ
μζ Βνζκφεξ. Με ηδκ εηδμπή αοηή ζοκδέμκηαζ μζ μζηζαημί ηαεανιμί, ηα νμπζχκηα, ιε ηα
μπμία δζχπκμκηακ απυ ημ ζπίηζ ηα ηαηά πκεφιαηα. Ώθζενςιέκμξ ζηδκ Βηάηδ ήηακ μ
πχνμξ πμο ανζζηυηακ ιπνμζηά απυ ηδκ πφθδ ημο καμφ, ηδξ πυθδξ ή ημο μίημο.
Λαηνεουηακ βζα ηζξ ιαβζηέξ ηδξ ηονίςξ ζδζυηδηεξ, βζα ηδ δφκαιδ πμο είπε κα ηναηάεζ
ιαηνζά απυ ηδκ ηαεδιενζκή γςή ημ ηαηυ.
΢ημκ εθθδκζηυ ηυζιμ δ ηθαζζηή ιμνθή ηδξ Βηάηδξ ζηέηεζ αοζηδνή ηαζ πανάλεκδ,
ακάβθοθδ πάκς ζε έκα ηνίβςκμ, ιε ηα πνυζςπά ηδξ ζηναιιέκα ζε ηνεζξ
ηαηεοεφκζεζξ. Οζ Έθθδκεξ πνμζπάεδζακ κα απαθθαβμφκ απυ ηδκ αοζηδνυηδηα
αοηχκ ηςκ αβαθιάηςκ δζαζπχκηαξ ηδκ ηνζζοπυζηαζδ εευηδηα ζε ηνεζξ πανεέκεξ
πμνεφηνζεξ. ΢ηζξ ιεηαβεκέζηενεξ επμπέξ, επέιεζκακ εκημκυηενα ζηδκ ηνζζοπυζηαηδ
υρδ ηδξ εευηδηαξ απυ υ,ηζ ζηδκ ηθαζζηή επμπή ημο Δζίμδμο. Σμ βεβμκυξ πςξ ηα
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
103 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Δθάηεηα ηεθμφκηακ ζε ηνίζηναηα ηαζ πςξ αοημί μζ ηυπμζ ήηακ εζδζηά αθζενςιέκμζ
ζηδκ Βηάηδ δεκ ακηζζηναηεφεηαζ ζηδκ δζζμδζηή ή ημζιζηή ζφθθδρδ ημο ανζειμφ
ηνία. ΋θα ηα ηνίζηναηα πνμαάθθμοκ λεηάεανα ηδ δοκαηυηδηα δζαίνεζδξ ημο ηυζιμο
ζε ηνία ιένδ. Σαοηυπνμκα δ Βηάηδ, ςξ ηονία ηςκ πκεοιάηςκ, πνμεζδμπμίδζε ημοξ
Έθθδκεξ πςξ ιζα ηνζπθή δζαίνεζδ εα δδιζμονβμφζε ακαβηαζηζηά δίπθα ζημκ
μνβακςιέκμ ηυζιμ ημο Αία ιζα παμηζηή πενζμπή, ζηδκ μπμία εα ζοκέπζγε κα οπάνπεζ
ημ αιμνθμπμίδημ ιένμξ ημο ανπέβμκμο ηυζιμο ςξ Κάης Κυζιμξ. Οζ Έθθδκεξ
εεχνδζακ πςξ δ ηνζπθυηδηα ηδξ Βηάηδξ ήηακ ηάηζ οπμπευκζμ.
΢ε πνμβεκέζηενεξ πενζυδμοξ, πνζκ αηυιδ απμθζεςεμφκ ηα ηνία πνυζςπα ηδξ Βηάηδξ
ζηα βκςζηά Βηάηεζα, αοηέξ μζ ηνεζξ υρεζξ θαίκεηαζ πςξ απμηεθμφζακ πμθθέξ ιμνθέξ
ή ααζίθεζα ημο ηυζιμο, πμθθέξ δοκαηέξ ελεθίλεζξ ηδξ ιζαξ ηαζ ίδζαξ ζοιπαβμφξ ζδέαξ.
Έηζζ, ζηδ ιμνθή αοηήξ πμο πνμθακχξ είκαζ δ ιζηνυηενδ ηςκ εεαζκχκ, δ ηαηχηενδ
απυ ηζξ ηνεζξ, δζαηνίκεηαζ ιζα εζςηενζηή ζπέζδ ακάιεζα ζηδ Αήιδηνα, ηδκ Κυνδ ηαζ
ηδκ Βηάηδ. Ώπυ εδχ πδβάγεζ ηαζ δ πνμθακήξ ζδέα ημο ιοεμθμβήιαημξ, υπςξ
λεδζπθχκεηαζ ζημκ φικμ.

Ήβε

Δ Ήβε ζηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία
πανμοζζάγεηαζ ςξ (δεοηενεφμοζα) εεά ηδξ κευηδηαξ ηαζ ηδξ γςκηάκζαξ. Ήηακ ηυνδ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
104 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ημο Αία ηαζ ηδξ Ήναξ. ΢φιθςκα ιε έκακ ιφεμ δ Ήνα έιεζκε έβηομξ ζηδκ Ήαδ, υηακ
ηδκ είπε ηαθέζεζ μ Ώπυθθςκαξ ζε βεφια ηαζ είπε θάεζ άβνζα ιανμφθζα.
Δ Ήαδ είπε ακαθάαεζ κα πνμιδεεφεζ ημοξ Θεμφξ ιε κέηηαν ηαζ αιανμζία. Δ
αιανμζία ήηακ δ ηνμθή πμο ημοξ δζαηδνμφζε πάκηα κέμοξ. Δ Ήαδ πακηνεοηδηε ημκ
Δναηθή υηακ μ ηεθεοηαίμξ ακέαδηε ζημκ ΋θοιπμ ςξ διίεεμξ. Έηζζ μ Δναηθήξ έιεζκε
βζα πάκηα κέμξ. Μαγί απέηηδζακ δφμ παζδζά: ημκ Ώθελζάνδ ηαζ ημκ Ώκίηδημ. Βπίζδξ
θέβεηαζ υηζ μ ακδρζυξ ημο Δναηθή Ευθαμξ λακάβζκε κέμξ ιε ηδ αμήεεζα ηδξ Ήαδξ,
αθμφ ηδκ παναηάθεζε μ ίδζμξ μ Δναηθήξ

Εαζώ

Δ Εαζώ ή Εεζώ (ζηδκ Εςκζηή δζάθεηημ)
είκαζ ανπαία εθθδκζηή ζδεαηή, ακενςπυιμνθδ, δεοηενεφμοζα (πανά ης Ώζηθδπζχ)
εευηδηα ζοκοθαζιέκδ ιε ηδκ «ζενή» έκκμζα ηδξ Ίαζδξ (εεναπείαξ). Φένεηαζ ςξ ηυνδ
ημο Ώζηθδπζμφ ηαζ ηδξ Δπζυκδξ, αδεθθή ηςκ εεμηήηςκ Τβζείαξ, Ώηεζχξ, Πακάηεζαξ
ηαζ Ώίβθδξ ή ςξ ηυνδ ημο Ώιθζάναμο.
Χξ πανάβςβα ημο νήιαημξ ζάμιαζ (= εεναπεφς) θένμκηαζ ηα μκυιαηα: Ίαζζξ (Ίαζδ) Εάζςκ - Εαζμφξ - Εδζμφξ (ζοκεηδμπζηά) - Εαηήν - Εαηυξ - Εαηνυξ - Εάηςν ηαεχξ ηαζ ημ
Ίαια ςξ ιέζμκ εεναπείαξ - ημ ηαηά πνζζηζακμφξ αβίαζια.
Ο Παοζακίαξ ακαθένεζ υηζ ζημ Ώιθζανάεζμ ημο Χνςπμφ οπήνπε αςιυξ, έκα απυ ηα
πέκηε ιένδ ημο μπμίμο ήηακ αθζενςιέκμ ζηδκ Ώθνμδίηδ, ηδκ Πακάηεζα, ηδκ Εαζχ,
ηδκ Τβεία ηαζ ηδκ Παζςκία Ώεδκά.
Λαηνεουηακ επίζδξ ζηδκ Βπίδαονμ ηαζ ζηδκ Ώεήκα.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
105 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πάλαο

Ο Πάλαο (ανπ. Πακ) είκαζ ανπαία εθθδκζηή,
ζδεαηή, ακενςπυιμνθδ ηαζ δεοηενεφμοζα εευηδηα, πμο ήηακ ζοκοθαζιέκδ ιε ηδκ
«πακίδα» ηδξ Φφζδξ, (άκενςπμζ ηαζ γχα) ζε ιζα αιθίδνμιδ ζπέζδ πνμζηαζίαξ, αθθά
ηαζ πνμζςπμπμίδζδ ηδξ βεκεηζηήξ δφκαιδξ ηδξ γςήξ.
΢οκδοάγμκηαξ ημκ ακενχπζκμ ηαζ γςζηυ πανάβμκηα, μ Πάκαξ απεζημκζγυηακ έπμκηαξ
ηάης άηνα γχμο, «Θευξ ηναβμπυδανμξ», πθέμκ ςξ πνμζηάηδξ ηςκ ηηδκμηνυθςκ,
ηοκδβχκ αθθά ηαζ ηςκ αθζέςκ ιε ιυκζιδ δζαιμκή ημο ζε πχνμοξ ηδξ θφζδξ (υνδ,
δάζδ, ζπήθαζα, ημζθάδεξ, νειαηζέξ ηθπ). Δ θαηνεία ημο έθααε ιέβζζηδ ακάπηολδ
πανάθθδθα ιε εηείκδ ημο Αία ηαζ ηςκ άθθςκ Οθφιπζςκ Θεχκ ζε υθμ ημκ εθθαδζηυ
πχνμ ηαζ πένακ αοημφ.
Καηά ηζξ ηονζυηενεξ ιοεμθμβζηέξ παναδυζεζξ ηςκ ανπαίςκ Βθθήκςκ μ Πάκαξ ήηακ
βζμξ:










(Ώνηαδία): Σμο Βνιή ηαζ ηδξ κφιθδξ Πδκεθυπδξ, πμο ιεηέζηδ ανβυηενα ζημκ
μονακυ ςξ οθάκηνα ημο μονάκζμο πέπθμο ηαζ ηδκ μπμία ιεηαβεκέζηενμζ ιοεμβνάθμζ
ηδκ ηαφηζζακ ιε ηδ ΢πανηζάηζζζα ζφγοβμ ημο Οδοζζέα. Καζ είπε βεκκδεεί ζημ υνμξ
Κοθθήκδ ηδξ ανπαίαξ Ώνηαδίαξ.
(Ώνηαδία): Σμο Βνιή ηαζ ηδξ κφιθδξ Καθθζζημφξ, ζοκμδμφ ηδξ εεάξ Άνηειδξ ζηδκ
Ώνηαδία, πμο ανβυηενα ιεηέζηδ επίζδξ ζημκ μονακυ ζπδιαηίγμοζα ηδ Μεβάθδ
Άνηημ.
Σμο Αζυξ ηαζ ηδξ κφιθδξ Καθθζζημφξ ή ημο Αζυξ ηαζ ηδξ κφιθδξ Θφιανζδμξ, ή
Σμο Οονακμφ ηαζ ηδξ Γδξ, ή
Σμο Ώζεένμξ ηαζ ηάπμζαξ κφιθδξ, ή ηέθμξ
Σμο Ώπυθθςκα ηαζ ηδξ Οζκυδξ.

Δ ειθάκζζδ ημο Πάκα ζηδκ Βθθδκζηή Μοεμθμβία θαίκεηαζ κ΄ ακάβεηαζ ζημκ
7μ αζχκα π.Υ.. ΢φιθςκα ιε ηζξ επζηναηέζηενεξ παναδυζεζξ βεκκήεδηε ζημ
υνμξ Λφηαζμκ ηδξ Ώνηαδίαξ. Μυθζξ υιςξ ημκ ακηίηνζζε δ ιδηένα ημο ημκ
εβηαηέθεζρε ηνμιαβιέκδ απυ ηδ ιμνθή πμο είπε, ιε δφμ ηέναηα ηαηζζηζμφ
ζημ ηεθάθζ, ιοηενά αοηζά, βεκεζμθυνμξ ηαζ ηναβμπυδανμξ. Ο Βνιήξ πμο
ακηεθήθεδηε ηδ ζηδκή έζπεοζε ηαζ πνμζηάηεοζε ημκ έηεεημ Πάκα ημκ μπμίμ
ηαζ ιεηέθενε ζημκ ΋θοιπμ υπμο ηαζ ημκ πανμοζίαζε ζημκ Αία ηαζ ημοξ
άθθμοξ εεμφξ μζ μπμίμζ ηαζ ημκ ηαθμδέπεδηακ. ΢ηδ ζοκέπεζα επέζηνερε ηαζ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
106 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ



ακαηνάθδηε απυ ηζξ ανηαδζηέξ Νφιθεξ, μπυηε ηαζ έβζκε θίθμξ ημο Αζμκφζμο
ηαζ ειθακίζεδηε πθέμκ ςξ πνμζηάηδξ ηςκ βεςνβχκ ηαζ ηηδκμηνυθςκ ηαζ ηςκ
πνμσυκηςκ ημοξ, θίθμξ ημο ηναζζμφ ηαζ ημο βθεκηζμφ.
Ο Πάκαξ ήηακ μ ζφκηνμθμξ ηςκ Νοιθχκ ηαζ αημφναζημξ εναζηήξ ηάεε κέαξ
ή κέμο πμο πθδζίαγε ημ πχνμ ημο δδθαδή ηδκ Φφζδ. Πνμζηάηδξ ημο
πμθθαπθαζζαζιμφ ηςκ αζβμπνμαάηςκ δεκ άνβδζε κα εεςνείηαζ ηαζ μ ίδζμξ
επζαήημναξ αηυιδ ηαζ αοηχκ. Ώβαπμφζε ηδ θοζζηή οπαίενζα γςή υπμο
πενκμφζε χνεξ αηέθεζςηεξ παίγμκηαξ ιε ημ πμζιεκζηυ ημο αοθυ, ηδ ζφνζββα.
Λέβεηαζ ιάθζζηα υηζ δ ΢φννζββα (ανπαία: ΢φνζβλ) ήηακ ηαζ αοηή Νφιθδ δ
μπμία πνμηεζιέκμο κα ημκ απμθφβεζ ιεηαιμνθχεδηε ζε ηαθαιζά. Συηε μ
πάκαξ έημρε απ΄ αοηή ακυιζα ηειάπζα ηαθαιζμφ ηα μπμία ηαζ έκςζε ζε ζεζνά
ηαζ δδιζμφνβδζε ημκ αοθυ ημο.
Οζ ενςηζηέξ ημο πενζπέηεζεξ πμο είπε ιε ηζξ δζάθμνεξ Νφιθεξ είκαζ πμθθέξ
ζδιακηζηυηενδ ηςκ μπμίςκ θένεηαζ εηείκδ ηδξ απμπθάκδζδξ ηδξ ΢εθήκδξ,
(ζδεαηή ενιδκεία ηδξ Νέαξ ΢εθήκδξ)
Υαναηηδνζζηζηυξ επίζδξ, ζπεηζηά ιε ημ πνυζςπυ ημο, είκαζ ηαζ μ ενφθμξ υηζ
ζηδ Μάπδ ημο Μαναεχκα αμήεδζε ημοξ Έθθδκεξ εκακηίμκ ηςκ Πενζχκ ιε
δοκαηέξ ηαζ ηνμιαηηζηέξ θςκέξ επακαθαιαάκμκηαξ νοειζηά ημ υκμιά ημο
"πακ - πακ - πακ.... ιε ζοκέπεζα μζ Πένζεξ, αημφβμκηάξ ημκ, ηαηαθήθεδηακ
απυ παληθό (θέλδ πμο πνμένπεηαζ απυ ημ υκμια Πακ) υπμο ηαζ οπμπχνδζακ.

Πεξζεθόλε

Δ Πεξζεθόλε ήηακ ηυνδ ηδξ εεάξ Αήιδηναξ. Παηέναξ ηδξ
ήηακ μ Αίαξ. Μαγί ημο βέκκδζε ημκ Γαβνέα, ημκ Βοαμοθέα ηαζ ημκ ΢ααάγζμ. Ο Πθμφηςκαξ
ηδκ πήνε ζημκ ηάης ηυζιμ βζα ηδκ μιμνθζά ηδξ. Δ Θεά Αήιδηνα υιςξ ηδ γήηδζε πίζς. Ο
Πθμφηςκαξ ζοιθχκδζε κα ακεααίκεζ δ Πενζεθυκδ έλζ ιήκεξ ζημκ πάκς ηυζιμ ηαζ κα
ηαηεααίκεζ ημοξ επυιεκμοξ έλζ ζημκ ηάης. Έηζζ ημοξ ιήκεξ πμο δ Πενζεθυκδ είκαζ ζημκ
πάκς ηυζιμ δ Θεά Αήιδηνα παζνυηακ. ηαζ οπήνπε ηαθμηαζνία, εκχ ημοξ άθθμοξ ηαημηαζνία
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
107 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

ΚΒΦΏΛΏΕΟ 5
ΏΛΛΒ΢ ΘΒΟΣΔΣΒ΢ , ΠΛΏ΢ΜΏΣΏ ΣΔ΢
ΜΤΘΟΛΟΓΕΏ΢

Σπθώλ

Παηέναξ ημο ήηακ μ
Σάνηανμξ. Σμ ιέβεεμξ ηαζ δ δφκαιή ημο ήηακ πμθφ ιεβαθφηενδ απυ ηα άθθα παζδζά ηδξ
Γαίαξ. Ήηακ ιεβαθφηενμξ απυ υθα ηα αμοκά ηαζ ημ ηεθάθζ ημο έθηακε ηα αζηένζα. Σα
ακμζηηά ημο πένζα έθηακακ απυ ηδκ Ώκαημθή ςξ ηδ Αφζδ. ΢ημοξ χιμοξ ημο είπε εηαηυ
ηεθάθζα δναηυκηςκ. Σμ ζχια ημο ιέπνζ ηδ ιέζδ έιμζαγε ιε άκενςπμ, αθθά απ' ηδ ιέζδ ηαζ
ηάης είπε ζχιαηα ημοθμονζαζιέκςκ θζδζχκ. Ώπυ ηα ιάηζα ημο έαβαζκε θςηζά ηαζ απυ ηα
ηεθάθζα ημο πακημεζδείξ ηναοβέξ ηαζ ζονζβιμί. Βπίζδξ ημ ζχια ημο ημ ηάθοπηακ θηενά

Μάρε ηνπ Σπθώλα κε ηνλ Αία
Ο Σοθχκ ένζπκε ανάπμοξ ηζ ακάβηαζε ημοξ εεμφξ κα ηαηαθφβμοκ ζηδκ Ώίβοπημ ηαζ
κα ιεηαιμνθςεμφκ ζε γχα. Δ Ώεδκά ημο ακηζζηάεδηε ηαζ ηαηδβυνδζε ημκ Αία βζα
δεζθία. Ο Αίαξ πνμζπάεδζε κα θοθάλεζ ημκ ΋θοιπμ ηαζ πηοπμφζε ιε ηεναοκμφξ ημκ
Σοθχκα, ια ανπζηά μ Σοθχκ οπενίζποζε ζε πάθδ εη ημο ζοζηάδδκ ηαζ άθδζε ημκ
Αία ακήιπμνμ ηυαςκηαξ ημοξ ηέκμκηέξ ημο (πενζχκ ηαζ πμδζχκ) ηαζ ακαβηάγμκηάξ
ημκ κα ηαηαθφβεζ ζημ Κςνφηζμ Άκηνμ ζηδ Κζθζηία. Συηε μ Σοθχκ έδςζε ζηδκ
Αεθθφκδ, ηδκ αδενθή ημο, κα θοθάεζ ημοξ ηέκμκηεξ ημο Αία, ια μ Βνιήξ ιε ημκ Πάκα
ημοξ έηθερακ ηαζ απεθεοεένςζακ ημκ Αία πμο ακέηηδζε ηδ δφκαιή ημο ηαζ ηοκήβδζε
ημκ Σοθχκα ηαηαηεναοκχκμκηάξ ημκ ηαζ νίπκμκηαξ εκακηίμκ ημο ηενάζηζμοξ υβημοξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
108 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
αμοκχκ ημκ έηθεζζε ζηα έβηαηα ηδξ βδξ απ΄ υπμο ζοκεπίγεζ ηαηά ηαζνμφξ κα εηαάθθεζ
ηναοβέξ ηαζ πφνζκεξ βθχζζεξ.
Σμ αμοκυ Ώίιμξ πήνε ημ υκμιά ημο επεζδή αζιμννάβδζε πάκς ημο μ Σοθχκαξ ηαεχξ
ημκ πηοπμφζε ιε ηεναοκμφξ μ Αίαξ. Σέθμξ, μ Σοθχκ ηοκδβδιέκμξ απ' ημκ Αία
επζπείνδζε κα ημο πεηάλεζ ημ υνμξ Ώίηκα, ια μ Αίαξ ημ ηεναοκμαυθδζε πμθθέξ θμνέξ
ηαζ ηαηαπθάηςζε ημκ Σοθχκα.
Καηά ημκ ΋ιδνμ μ Σοθχκ ανίζηεηαζ αθοζμδειέκμξ ζηδ πχνα ηςκ Ώνίιςκ δδθαδή
ζηδ Κζθζηία ηαζ Φνοβία, εκχ ηαηά ημκ Πίκδανμ ανίζηεηαζ εαιιέκμξ ζηα έβηαηα ηδξ
Ώίηκαξ ζηδ ΢ζηεθία. Καη΄ άθθμοξ ιφεμοξ μ Σοθχκ ήηακ βζμξ ηδξ Ήναξ πμο
βεκκήεδηε ζε ηάπμζα ζηζβιή δζπυκμζαξ ημο μονάκζμο γεφβμοξ, εηθνάγμκηαξ έηζζ ηδ
δζαηαναπή ηδξ αηιυζθαζναξ

Ώπόγνλνί ηνπ
Ώπυβμκμζ ηδξ Έπζδκαξ ηαζ ημο Σοθχκμξ είκαζ μζ:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.

Γδνοχκ
Λζμκηάνζ ηδξ Νειέαξ
Κέναενμξ
Λάδςκ
Υίιαζνα
΢θίββα
Λενκαία Όδνα

Έρηδλα

Δ Έρηδλα, ήηακ ημ ηέναξ πμο οπήνλε δ ιδηένα ηςκ
ζδιακηζηυηενςκ ηενάηςκ ηδξ ιοεμθμβίαξ. Ήηακ ηυνδ ημο Οονακμφ ηαζ ηδξ Γαίαξ (ή ηδξ
Κδημφξ). Βίπε ημ πνυζςπμ υιμνθδξ βοκαίηαξ ηαζ ημ ζχια ενπεημφ. Με ημκ ζφκηνμθυ ηδξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
109 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Σοθχκα επζηέεδηακ ζημοξ Θεμφξ ηαζ δηηήεδηακ. Ο Σοθχκ ηζιςνήεδηε ιε ημ κα ηθεζζηεί
ηάης απυ ημ υνμξ Ώίηκα. Πανυθα αοηά δ Έπζδκα ηαζ μζ απυβμκμί ηδξ έγδζακ, χζηε κα
οπάνπεζ πνυηθδζδ βζα ημοξ ιεθθμκηζημφξ Ήνςεξ.

Γεξπόλεο

Ο Γεξπόλεο (απυ ημ νήια γεξύσ = θςκάγς,
ζημφγς) ήηακ έκαξ ηνζζχιαημξ ή ηνζηέθαθμξ βίβακηαξ, βζμξ ημο Υνοζάμνα ή ημο
εεμφ Πμζεζδχκα ηαζ ηδξ Καθθζννυδξ, ηυνδξ ημο Χηεακμφ. Καζ ζηζξ δφμ εηδμπέξ,
είκαζ εββμκυξ ηδξ Μέδμοζαξ Γμνβχξ. Βίκαζ επίζδξ βκςζηυξ ιε ηα μκυιαηα
Γεξπνλέαο, Γεξπνλεύο ηαζ Γεξπώλ.
Ο Γδνουκδξ ηαημζημφζε ζηδ κήζμ Βνφεεζα, ζηδκ μιζπθχδδ Αφζδ, ζηα πέναηα ημο
Χηεακμφ. Βίπε πθμφζζα ημπάδζα αμδζχκ, πμο ηα έαμζηε μ Βονοηίςκ ηαζ μ δζηέθαθμξ
ζηφθμξ `Ονενμξ ή ΋νεμξ, ημκηά ζημ ιένμξ υπμο μ Μεκμίηζμξ έαμζηε ηα ημπάδζα ημο
Άδδ. Με δζαηαβή ημο Βονοζεέα μ Δναηθήξ ήνεε ζηδκ Βνφεεζα βζα κα πάνεζ ηα αυδζα
ημο Γδνουκδ ζημκ μιχκοιμ άεθμ ημο, ημκ δέηαημ ηαηά ζεζνά. Ο Δναηθήξ ζηυηςζε
ηεθζηά ηυηε ηαζ ημκ Γδνουκδ, ημκηά ζημκ πμηαιυ Ώκεειμφκηα, υπμο ζοκακηήεδηακ
ηαζ ακαιεηνήεδηακ.
Οζ ανπαίμζ πνμζπάεδζακ κα ενιδκεφζμοκ πμζηζθυηνμπα ημκ ιφεμ ημο ηνζζχιαημο
Γδνουκδ, θέβμκηαξ υηζ ζηδκ πναβιαηζηυηδηα ήηακ μζ ηνεζξ βζμί ημο Υνοζάμνα, πμο
ελεζηνάηεοζακ ηαηά ημο Δναηθή, είηε υηζ μ Γδνουκδξ εηθνάγεζ ηζξ ηνεζξ πνμκζηέξ
ηαηδβμνίεξ (πανεθευκ - πανυκ - ιέθθμκ). Βπζζηδιμκζηυηενμξ, μ Θμοηοδίδδξ
ενιδκεφεζ ημκ ιφεμ ςξ ακάικδζδ ηδξ παθαζυηενδξ επμπήξ, μπυηε μζ θδζηείεξ ήηακ
ζοπκέξ, αθθά δεκ εεςνμφκηακ επίιειπηδ πνάλδ.
Δ πάθδ ημο Δναηθή ιε ημκ Γδνουκδ απεζημκζγυηακ ηαηά ημκ Παοζακία ζηδ Λάνκαηα
ημο Κορέθμο ζηδκ Οθοιπία. Βπίζδξ, δ πάθδ αοηή πανζζηακυηακ ζηδ ιεηυπδ ημο
«εδζαονμφ» ηςκ Ώεδκαίςκ ζημοξ Αεθθμφξ, ζηδ ιεηυπδ ημο καμφ ημο Αία ζηδκ
Οθοιπία, ζηζξ δφμ ιεηυπεξ ημο καμφ ημο Δθαίζημο ζηδκ Ώεήκα (ημ βκςζηυ
«Θδζείμ»), ζε πμθθά ανπασηά αββεία, ζδίςξ παθηζδζηά, ηαεχξ ηαζ ζε αηηζηά
ιεθακυιμνθα ηαζ ενοενυιμνθα αββεία. Ώπυ ηα ιεθακυιμνθα ημ πζμ αλζυθμβμ
εεςνείηαζ μ αιθμνέαξ ημο Βλδηία (ζήιενα ζημ Λμφανμ), εκχ απυ ηα ενοενυιμνθα δ
ηφθζηα ημο Βοθνμκίμο.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
110 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Λέσλ ηεο Νεκέαο

Ο ιέσλ ηεο Νεκέαο ήηακ έκα θζμκηάνζ πμο
γμφζε ζηδκ πενζμπή ηδξ Νειέαξ ηαζ ζηυνπζγε ημ θυαμ. Ήηακ απυβμκμξ ημο Σοθχκμξ
ηαζ ηδξ Έπζδκαξ ή ημο ΋νενμο ηαζ ηδξ Υίιαζναξ. Τπάνπεζ αηυια δ άπμρδ υηζ έπεζε
απυ ηδ ΢εθήκδ ηαζ ήηακ απυβμκμξ ημο Αία ηαζ ηδξ ΢εθήκδξ. Σμ εδνίμ αοηυ
ζημηχεδηε ηεθζηά απυ ημκ Δναηθή.
Δ εακάηςζδ ημο Λέμκημξ ηαζ δ εηδμνά ημο ήηακ μ πνχημξ άεθμξ πμο ακαηέεδηε
ζημκ Δναηθή απυ ημκ Βονοζεέα.
Ο Λέςκ είπε πμθφ ζηθδνυ δένια, ημ μπμίμ δεκ ιπμνμφζε κα ηνοπδεεί απυ υπθμ. Δ
Δναηθήξ πνδζζιμπμίδζε ζηδκ ανπή ημ ηυλμ ηαζ ημ ζπαεί ημο, πςνίξ απμηέθεζια.
Σεθζηά πάθερε μ ίδζμξ ιε βοικά πένζα ιε ημ εδνίμ ηαζ ημ έπκζλε. ΢ηδ ζοκέπεζα
πνμζπάεδζε κα ημ βδάνεζ, αθθά ηαζ αοηυ ζηάεδηε αδφκαημ. Δ Θεά Ώεδκά ημο
ζοκέζηδζε κα πνδζζιμπμζήζεζ ηα δυκηζα ημο ίδζμο ημο γχμο, υπςξ ηαζ έηακε μ
Δναηθήξ, ηαηαθένκμκηαξ ηεθζηά κα ημο πάνεζ ημ δένια.
Ο ήνςαξ θυνεζε ηδκ «θεμκηή» (δένια, ημιάνζ θέμκημξ) ηαζ πήβε ζημκ Βονοζεέα κα
ημο πεζ υηζ εηηέθεζε ηδκ πνχηδ απμζημθή ημο. Μυθζξ ημκ είδε κα ιπαίκεζ μ
Βονοζεέαξ ηνμιμηναηήεδηε, κμιίγμκηαξ υηζ επνυηεζημ βζα ημ ίδζμ ημ Λζμκηάνζ, ηαζ
ηνφθηδηε ζε έκα πζεάνζ. Ο Δναηθήξ ηνάηδζε ηδκ θεμκηή ηαζ ηδ θμνμφζε πάκηα ζημ
ελήξ ζακ πακμπθία.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
111 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Υίκαηξα

΢ηδκ Βθθδκζηή ιοεμθμβία ακαθένεηαζ δ Υίκαηξα
ςξ έκα θμαενυ ηέναξ πμο ελέπκεε θςηζά, είπε ζχια ηαηζίηαξ, ηεθάθζ θζμκηανζμφ, ηαζ
μονά ημο ηαηέθδβε ζε θίδζ. ΢φιθςκα ιε άθθεξ πενζβναθέξ, είπε πενζζζυηενα απυ έκα
ηεθάθζα, ζοκδεέζηενα ηνζηέθαθμξ (ηεθαθή θέμκηα, ηαηζίηαξ ηαζ δνάημκηα). Kαηά
ημκ Δζίμδμ δ Υίιαζνα ήηακ ηυνδ ημο Σοθχκα ηαζ ηδξ Έπζδκαξ. Δ Υίιαζνα εκχεδηε
ιε ημκ ΋νενμ ηαζ απυβμκμί ημοξ ήηακ ημ Λζμκηάνζ ηδξ Νειέαξ ηαζ δ ΢θίββα. Σμ ηέναξ
αοηυ θένμκηακ κα ημ ελέηνεθε μ ααζζθζάξ ηδξ Κανίαξ Ώιζζυδςνμξ.
Σεθζηά θμκεφηδηε απυ ημκ ΐεθθενεθυκηδ, πμο ίππεοε έκα ζπηάιεκμ άθμβμ, ημκ
Πήβαζμ, ζηδ Κανία, ιε ηδ αμήεεζα ηδξ εεάξ Ώεδκάξ. Τπάνπμοκ πενζζζυηενεξ απυ
ιία πενζβναθέξ ζπεηζηά ιε ημκ ηνυπμ πμο έβζκε αοηυ. ΢φιθςκα ιε ιία, μ
ΐεθθενεθυκηδξ απθχξ ηδκ πηφπδζε ιε ημ αηυκηζυ ημο. ΢φιθςκα ιε ιία άθθδ,
πνδζζιμπμίδζε ιμθφαζ, ημ μπμίμ έθζςζε απυ ηδκ ηαοηή ηδξ ακάζα ηαζ ηδκ ζηυηςζε.
Ώθθά ηαζ βζα ηαημζηία ημο γχμο αοημφ ακαθένμκηαζ πμθθέξ πενζμπέξ υπςξ δ Φνοβία,
μζ Εκδίεξ, αηυιδ ηαζ δ Λζαφδ. Βπζζδιυηενεξ υιςξ θένμκηαζ δ ανπαία Κυνζκεμξ ηαζ δ
΢ζηοχκα πμο πανάζηαζδ αοηήξ έθενακ ηα κμιίζιαηά ημοξ αθθά ηαζ μζ αζπίδεξ ηςκ
μπθζηχκ ημοξ. Πανυιμζεξ απεζημκίζεζξ ζε αζπίδεξ έθενακ ηαζ μζ μπθίηεξ ηδξ Κογίημο
ηαζ ηδξ Γεθείαξ.
Οζ ιφεμζ ηδξ Υίιαζναξ ανίζημκηαζ, ζηδκ Ώζκεζάδα ημο ΐζνβίθζμο, ζηδκ Εθζάδα (Γ'
179-182), ημο Οιήνμο, ζηδ Θεμβμκία ημο Δζίμδμο η.α

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
112 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Κέξβεξνο

Ο Κέξβεξνο ακηζπνμζςπεφεζ ημκ θφθαηα
ημο Άδδ ηαζ έπεζ ζοκήεςξ ηδκ ιμνθή εκυξ ζηφθμο ζοκδεέζηενα ιε ηνία ηεθάθζα ηαζ
ιε μονά πμο απυθδβε ζε ηεθαθή δνάημο. ΢ηδ Θεμβμκία ακαθένεηαζ «Κέξβεξνο
σκεζηήο Αΐδεσ θχσλ ραιθεφθσλνο πεληεθνληαθέθαινο», (= Κέναενμξ άβνζμξ ζηφθμξ
ημο Άδδ, ιε δπδνή θςκή ηαζ 50 ηεθάθζα), εκχ μ ΋ιδνμξ βκςνίγεζ ιεκ ημ ζηφθμ αοηυ
αθθά υπζ ημ υκμιά ημο. ΢φιθςκα ιε ημκ Ώζζπφθμ, βεκκήεδηε απυ ηδκ έκςζδ δομ
ηενάηςκ, ημο Γίβακηα Σοθχκα ηαζ ηδξ Έπζδκαξ ηαζ ήηακ αδεθθυξ ημο ΋νεμο
(παναπθήζζμο ιοεζημφ άβνζμο ζηφθμο) ηαεχξ ηαζ ηδξ Λενκαίαξ Όδναξ. Δ πανμοζία
ημο ελαζθαθίγεζ ηδκ παναιμκή ηςκ κεηνχκ ζημκ Κάης Κυζιμ αθθά ηαζ ηδκ
αδοκαιία ηςκ γςκηακχκ κα εζζέθεμοκ ζε αοηυκ.
Οζ ανπαίμζ ζοββναθείξ πενζβνάθμοκ ζοπκά ημκ Κέναενμ ιε δζαθμνεηζηυ ηνυπμ.
Τπάνπμοκ εηδμπέξ πμο ημκ ειθακίγμοκ ςξ έκα ζοκδεζζιέκμ ζηφθμ, αθθά ηαζ ιε
πυδζα θζμκηανζμφ, μονά ενπεημφ ή θίδζα ζε υθμ ημο ημ ζχια.
Υαναηηδνζζηζηέξ ακαθμνέξ ζημκ Κέναενμ οπάνπμοκ:





΢ημοξ άεθμοξ ημο Δναηθή: πνυηεζηαζ βζα ημκ δςδέηαημ άεθμ, ηαηά ημκ μπμίμ μ
Δναηθήξ, πνδζζιμπμζχκηαξ ιυκμ ηδ δφκαιδ ηςκ πενζχκ ημο, αζπιαθχηζζε ηαζ
ιεηέθενε ημκ Κέναενμ ζημκ Βονοζεέα, μ μπμίμξ υιςξ απυ ημκ θυαμ ημο ημκ έζηεζθε
πίζς ζημκ Άδδ.
΢ηδ Ρςιασηή ιοεμθμβία ηαζ ημκ ιφεμ ημο ήνςα Ώζκεία.
΢ηδ Θεία Κσκσδία ημο Αάκηδ, ζημκ ηνίημ ηφηθμ ηδξ Κφιαζεο (ςδή ζη΄).

Βπίζδξ εηηυξ απυ ημκ Δναηθή ημκ Κέναενμ επεπείνδζακ κα ζοθθάαμοκ ηαζ κα
απαβάβμοκ μ Πεζνίεμοξ ηαζ μ Θδζέαξ πμο υιςξ απέηοπακ. Μυκμ μ Ονθέαξ ηαηάθενε
ιε ημοξ ήπμοξ ηδξ ιαβζηήξ θφναξ ημο κα ημκ ελδιενχζεζ έηζζ χζηε κα ημκ αθήζεζ κα
παηαθάαεζ ηδκ Βονζδίηδ απυ ημκ Άδδ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
113 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Λάδσλαο

Ο Λάδσλαο (Λάδων) ήηακ μ δνάημξ πμο
θφθαβε ηα πνοζά «Μήθα ηςκ Βζπενίδςκ» ζημ δέκδνμ ηδξ γςήξ, ιαγί ιε ηζξ
Βζπενίδεξ. Ώκαθένεηαζ ζοκήεςξ ςξ δνάημκηαξ ή υθζξ, πςνίξ ημ ζδζαίηενμ υκμιά ημο.
Σμ υκμια «Λάδςκ» πνμένπεηαζ υπςξ θαίκεηαζ απυ ημ υκμια ημο μιχκοιμο
πμηαιμφ). Ο Λάδςκ ακαθένεηαζ ςξ βζμξ ηδξ Γαίαξ. Ο Δζίμδμξ ημκ εεςνμφζε
«πευκζμκ υθζκ» (ημο εζςηενζημφ ηδξ βδξ) ηαζ ζηδ Θενγνλία ημο βνάθεζ υηζ μ Λάδςκ
ήηακ παζδί ημο Φυνηομξ ηαζ ηδξ Κδημφξ. ΢φιθςκα πάθζ ιε άθθδ πανάδμζδ ήηακ βζμξ
ημο Σοθχκα ηαζ ηδξ Βπίδκδξ. ΢ε αοηή ηδκ εηδμπή είκαζ αδεθθυξ ημο Λέμκηα ηδξ
Νειέαξ, ημο Κεναένμο, ηδξ Όδναξ ηαζ άθθςκ ηενάηςκ. Καηά ηδκ ανπαζυηενδ
πανάδμζδ, μ Λάδςκαξ μνίζεδηε απυ ηδ εεά Ήνα ςξ θφθαηαξ ηςκ ιήθςκ βζα κα
πμθειήζεζ ακαβηαζηζηά ιε ημκ Δναηθή, ή επεζδή μζ ηυνεξ ημο Άηθακηα έηθεαακ ηα
ιήθα. Πζεακχξ υιςξ κα μνίζεδηε ζηδ εέζδ αοηή ηαζ απυ ημκ Άηθακηα.
Οζ ανπαίμζ ζοββναθείξ θακηάγμκηακ ημκ Λάδςκα «οπενιεβέεδ», ιε εηαηυ ηεθάθζα,
ηαζ πίζηεοακ υηζ είπε ηδκ ζηακυηδηα κα παναιέκεζ ζοκεπχξ άοπκμξ. Ώκαθένεηαζ ηαζ
ημ επίεεημ «πνιπθάξελνο» = «πμθοηέθαθμξ». Ώθθμφ απακηάηαζ ςξ «δξάθσλ
αζάλαηνο», ηζ υιςξ ζημηχεδηε απυ ημκ Δναηθή υηακ αοηυξ πναβιαημπμζμφζε ημκ
άεθμ ημο κα θένεζ ηα Μήθα ηςκ Βζπενίδςκ ηαζ ιεηαιμνθχεδηε ζε αζηενζζιυ απυ
ημκ Αία. Ώοηυξ ηαηά ημκ Τβίκμ είκαζ μ αζηενζζιυξ Ανάηςκ.
Ο Λάδςκ απεζημκίγεηαζ ζε πμθθέξ παναζηάζεζξ πμο ζπεηίγμκηαζ ιε ημκ ιφεμ ηςκ
Βζπενίδςκ. ΢οκήεςξ είκαζ έκα θίδζ ηοθζβιέκμ βφνς απυ δέκηνμ ή ζηδ νίγα ημο, εκχ
ημκηά ζηέηεηαζ μ Δναηθήξ ιε ημ νυπαθυ ημο, έημζιμξ κα ημ πηοπήζεζ. Παναζηάζεζξ
ημο Λάδςκα ζχγμκηαζ ζε αββεία, ημζπμβναθίεξ, κμιίζιαηα (ηεηνάδναπια ηδξ
Κονήκδξ ημο 5μο αζχκα π.Υ.) ηαζ δαηηοθζμθίεμοξ. Σμ θίδζ απεζημκίγεηαζ ζοκήεςξ ιε
ιία ηεθαθή ηαζ ζπακζυηενα ιε δφμ ή ιε ηνεζξ. Σμ ανπαζυηενμ απυ βκςζηά ένβα
ηέπκδξ ήηακ έκα λοθυβθοπημ εζδχθζμ πμο απεζηυκζγε έκα δέκηνμ ιε δνάημκηα, ένβμ
πμο είπε ηαηαζηεοάζεζ μ Θεμηθήξ μ Δβφθμο ιαγί ιε ημκ βζμ ημο ηαζ ημ πενζβνάθεζ μ
Παοζακίαξ πμο ημ είδε ζηδκ Οθοιπία.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
114 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
΢θίγγα

Δ ΢θίγγα ήηακ έκα ηέναξ πμο έθενκε
ηαημηοπία ηαζ ηαηαζηνμθή. ΢φιθςκα ιε ημκ Δζίμδμ ήηακ ηυνδ ηδξ Υίιαζναξ ηαζ ημο
΋νενμο ή ηαηά άθθμοξ ημο Σοθχκμξ ηαζ ηδξ Έπζδκαξ. Ώκαπανζζηάηαζ ςξ θηενςηυ
θζμκηάνζ ιε ηεθάθζ βοκαίηαξ ή ςξ βοκαίηα ιε πέθιαηα ηαζ ζηήεδ θζμκηανζμφ, μονά
ενπεημφ ηαζ θηενά πηδκμφ. Σμ υκμιά ηδξ πνμένπεηαζ απυ ηδ θέλδ ζθίγγσ. δ ζθζββα
ιε απθα εθθζκζηα νςημοζε πμζμ εζκαζ ημ γμς μπμο ημ πνςζ πανπαηα ιε ηα ηεζζενα ημ
ιεζζιενδ ιε ηα 2 ηαζ ημ αναδο ιε ηα ηνεζα Δ Ήνα ηαζ μ Άνδξ ηδκ έζηεζθακ απυ ηδκ
παηνίδα ηδξ, ηδκ Θήαα. Βηεί ζηεηυηακ ηαζ νςημφζε ημοξ πεναζηζημφξ «Πνην νλ ην
πξσί ζηέθεηαη ζηα ηέζζεξα, ην κεζεκέξη ζηα δχν θαη ην βξάδπ ζηα ηξία;». ΋πμζμκ δεκ
ιπμνμφζε κα θφζεζ ημ βνίθμ, δ ΢θίββα ημκ έπκζβε. Ο Οζδίπμοξ έθοζε ημκ βνίθμ
απακηχκηαξ υηζ ημ μκ αοηυ είκαζ μ άκενςπμξ, αθμφ υηακ είκαζ ανέθμξ πενπαηάεζ ζηα
ηέζζενα, ιεηά ζδηχκεηαζ ζηα δφμ ημο πυδζα ηαζ ζηα βδναηεζά πενπαηάεζ υνεζμξ αθθά
πνδζζιμπμζεί ζακ ηνίημ πυδζ έκα ιπαζημφκζ. Μυθζξ θφεδηε ημ αίκζβιά ηδξ δ ΢θίββα
βηνειίζηδηε απυ ημκ ανάπμ πμο ζηεηυηακ ηαζ ζημηχεδηε. Χζηυζμ, μ αηνζαήξ βνίθμξ
πμο έδζκε δ ΢θίββα δεκ είκαζ βκςζηυξ απυ ανπαίεξ πδβέξ, αθθά απυ ιεηαβεκέζηενα
ηείιεκα.
Τπάνπεζ δ άπμρδ υηζ μ ιφεμξ ζοιαμθίγεζ ηδ ιεηάααζδ απυ ηδκ πνςηανπζηή ιμνθή
ενδζηεοηζηήξ θαηνείαξ ηςκ Ώνπαίςκ Βθθήκςκ ζηδκ ηθαζζηή πναηηζηή ηδξ θαηνείαξ
ηςκ Οθοιπίςκ Θεχκ.
Τπάνπεζ ηαζ ιζα άθθδ εηδμπή βζα ηδκ ΢θίββα ηδκ μπμία πανμοζζάγεζ μ Παοζακίαξ.
΢φιθςκα θμζπυκ ιε ημκ Παοζακία δ ΢θίββα ήηακ κυεδ ηυνδ ημο Λάζμο. Ο Λάζμξ
ειπζζηεφεδηε ιυκμ ζε αοηή ημκ πνδζιυ πμο πήνε απυ ηδκ Ποεία ηαζ ηδξ ακέθενε
πςξ αθμνμφζε ιυκμ ηδκ Εμηάζηδ ηαζ ημοξ ηανπμφξ ηδξ. Ώοηυ βζαηί μ Λάζμξ είπε
παζδζά ηαζ απυ παθθαηίδεξ, αθμφ απέθεοβε ηδκ ζοκεφνεζδ ημο ιε ηδκ Εμηάζηδ. ΋ιςξ
ζε έκα απυ ηα ιεεφζζα ημο ημζιήεδηε ιε ηδ βοκαίηα ημο ηαζ βεκκήεδηε μ Οζδίπμδαξ.
Έηζζ, πανυηζ εβηαηέθεζρε ημκ Οζδίπμδα ζημκ Κζεαζνχκα, δζαηδνχκηαξ ηζξ
επζθοθάλεζξ ημο, υηακ ηάπμζμξ απυ ημοξ βζμοξ δζεηδζημφζε ημκ ενυκμ ημκ έζηεθκε
ζηδκ ΢θίββα. Ώοηή ιε ημκ βνίθμ ηδξ ελέηαγε ακ αοημί ήηακ βκήζζα παζδζά ημο Λάζμο.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
115 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Βπεζδή ηδ βκχζδ ημο πνδζιμφ ηδκ είπακ ιυκμ αοημί πμο ηαηάβμκηακ απυ ηδ ααζζθζηή
βεκζά, υζμζ δεκ ιπμνμφζακ κα απακηήζμοκ ζημκ βνίθμ ηδξ εακαηχκμκηακ.
Ο Οζδίπμδαξ πνζκ ζοκακηήζεζ ηδ ΢θίββα είπε ιάεεζ βζα ημκ βνίθμ ζημκ φπκμ ημο. Έηζζ
ιπυνεζε κα ημκ θφζεζ.

Λεξλαία Όδξα

Δ Λεξλαία Όδξα είκαζ ιοεζηυ υκ ιε επηά ή εκκέα ηεθάθζα, ημ
μπμίμ ζηυηςζε μ Δναηθήξ ζημκ δεφηενμ απυ ημοξ δχδεηα άεθμοξ ημο. Κανπυξ ηδξ
Έπζδκαξ ηαζ ημο Σοθχκα, δ Λενκαία Όδνα ήηακ αεάκαηδ. Ανμφζε ζηδκ πενζμπή
Λένκδ - ααθηυημπμξ πμο ανίζηεηαζ κυηζα ημο Άνβμοξ - απ'υπμο πήνε ηαζ ημ υκμιά
ηδξ. Σμ άκηνμ ηδξ ανζζηυηακ ζημοξ πνυπμδεξ ημο υνμοξ Πμκηίκμο, ημκηά ζηδκ Πεγή
ηεο Ακπκψλεο. ΢φιθςκα ιε ημκ ιφεμ, υηακ μ Δναηθήξ έημαε έκα ηεθάθζ, έαβαζκακ
δφμ. Μυκμ ηαίβμκηάξ ημ ιε θςηζά ηαηάθενε κα ζηαιαηήζεζ ημκ πμθθαπθαζζαζιυ ηαζ
αοηυ ημ ηαηάθενε ιε ηδκ αμήεεζα ημο ακδρζμφ ημο Εμθάμο. Σμ ηεθεοηαίμ ηεθάθζ, πμο
ήηακ ηαζ ημ ηεκηνζηυ ηζ αεάκαημ, ημ έημρε ηαζ ημ έεαρε ζηδ βδ βζα κα ιδκ
λακαγςκηακέρεζ. Ώπυ ημ αίια ηδξ μ Δναηθήξ έηακε ηα αέθδ ημο δδθδηδνζχδδ. Ώπυ
ημ δδθδηήνζμ αοηυ δεκ βθφηςζε μφηε μ ίδζμξ, μφηε ηαζ μ Κέκηαονμξ Υείνςκαξ.

Κέληαπξνο

Ο Κέληαπξνο είκαζ πθάζια ηδξ Βθθδκζηήξ
ιοεμθμβίαξ, πζεακχξ ςξ ζδεαηή απεζηυκζζδ ηςκ έκημκςκ ηαζνζηχκ θαζκμιέκςκ πμο
αημθμοεμφκ παναηδνχκηαξ ηδκ ηαπφηδηα ηςκ κεθχκ. [εθθξεκεί παξαπνκπή] ΢ηδκ ζζημνία
ηαζ ηδκ ηέπκδ μζ ηέκηαονμζ απεζημκίγμκηαζ ιεκ ακενςπυιμνθμζ, ιε ακενχπζκμ ημ άκς
ηιήια ημο ημνιμφ, ηαζ γςζηυ (αθμβίζζμ) ημ ηάης. Χξ ζδζμζοβηναζίεξ, υιςξ, θαίκεηαζ
πςξ δεκ ήηακ ανηεηά ζζμννμπδιέκμζ ηαζ πανμοζζάγμκηαζ ςξ είδδ πνςηυβμκα πμο
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
116 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
υθεζθακ πενζζζυηενα ζηδ γςζηή θφζδ ημοξ πανά ζηδκ ακενχπζκδ ηθδνμκμιζά ημοξ.
Ο ιφεμξ ημοξ ημπμεεηεί ζηδ Θεζζαθία, ζηδκ ηαηελμπήκ ιαβζηή βδ ηδξ εθθδκζηήξ
επζηνάηεζαξ ιε πθμφζζα ζημζπεία ιεηεςνμθμβζηήξ παναηήνδζδξ πμο έδζκακ έηζζ θααή
βζα ηζξ θδιζζιέκεξ ιάβζζζεξ, ζηζξ μπμίεξ εα αθζενχζμοιε ιζα λεπςνζζηή ζπμοδή.
Έηζζ δ ιοεμθμβζηή πανμοζία ημοξ ζηδ εεζζαθζηή βδ λεηζκά απυ έκακ βδβεκή ααζζθζά
ηςκ Λαπίεςκ.
΢ηα εθθδκζηά ένβα ηέπκδξ δ ηοπζηή απεζηυκζζδ ηςκ Κεκηαφνςκ είκαζ εηείκδ πμο ημοξ
δείπκεζ κα επζηίεεκηαζ ζημοξ Λαπίεεξ, ειπθεηυιεκμζ ζε πνάλεζξ αζαζιμφ ηαζ
θεδθαζίαξ, υπςξ ηαζ ζηδκ βαιήθζα ηεθεηή ημο Πεζνίεμο. Γεκζηά, εα ιπμνμφζαιε κα
πμφιε υηζ δ πανμοζία ημοξ ήηακ ζοιαμθζηή ηςκ απενζυνζζηςκ ηαζ απνυαθεπηςκ
ζδζμηήηςκ ημο θοζζημφ ηυζιμο, πμο παναηδνμφκηαζ απυ ηδκ δθζμθάκεζα ιέπνζ ηζξ
ηαηαζβίδεξ ηαζ ζηδκ φθεζδ ηςκ ηεθεοηαίςκ, εηηυξ ίζςξ απυ ηδκ πενίπηςζδ ημο
ηέκηαονμο Υείνςκα.
Καηά ημκ ίδζμ ηνυπμ δ θμβμηεπκζηή πανμοζία ημοξ ζημ ιφεμ είκαζ ζοπκά ζοιαμθζηή
ηδξ πμθζηζζιζηήξ ακάβηδξ κα ηαεζενςεεί -κα επακαηαεζενςεεί ιάθθμκ- δ ηονζανπία
ζε αοηυ πμο μζ Έθθδκεξ ηδξ ανπαζυηδηαξ ακηζθαιαάκμκηακ ςξ δζηή ημοξ ζθαίνα
βκχζδξ ηαζ επζννμήξ. Οζ εθθδκμβεκείξ ήνςεξ έπνεπε βζα κα ηαεζενχζμοκ ηδκ
πανμοζία ημο πμθζηζζιμφ ημοξ ζε έκακ εονφηενμ ηυζιμ κα ημ ιεηαδχζμοκ επί
ηαημνεςιάηςκ, δαιάγμκηαξ ιοεζηά ή οπενθοζζηά πθάζιαηα, πμο δεκ ήηακ ηίπμηε
άθθμ απυ ηδκ επίδεζλδ ηδξ βκχζδξ ημοξ επ΄ αοηχκ. Πανυιμζα ήηακ επίζδξ ηαζ άθθα
ιδ ακενχπζκα ηέναηα υπςξ ήηακ δ ΢ηφθθα, δ Υάνοαδδ, δ Υίιαζνα ή δ ΢θίββα πμο
απεζηυκζγακ ηδκ ζδεαηή βκχζδ ηδξ παναηήνδζδξ ημο εθθδκζημφ πμθζηζζιμφ ζημκ ηυηε
εονφηενμ ηυζιμ.
Τανζδζηά διζακενχπζκα πθάζιαηα ηέημζα υπςξ ήηακ μζ ηέκηαονμζ ίζςξ
ακηζπνμζχπεοακ ηζξ εζζαμθέξ ηςκ ανκδηζηχκ υρεςκ ηδξ θφζδξ ζημκ ηυζιμ ηδξ
δζηαζμδμζίαξ ηςκ Βθθήκςκ. ΢ε έκα εονφηενμ ροπμθμβζηυ πθαίζζμ πνυηεζηαζ βζα ηδκ
εζζαμθή ημο εκζοκείδδημο βκςζηζημφ ηυζιμο ζηζξ επζηνάηεζεξ ηδξ ηαεδιενζκήξ
ζοκείδδζδξ, δ ανπζηή ζφβηνμοζδ ακάιεζα ζηζξ απεζθδηζηέξ ιμνθέξ εκυξ άβκςζημο
ηαζ ζημηεζκμφ ηυζιμο ηαζ ημκ ηαηημπμζδιέκμ ηυζιμ ηδξ απθήξ, βζα ηδκ επμπή εηείκδ,
θμβζηήξ ζοκείδδζδξ. Σμφηδ δ πνςημβεκήξ θαζκμιεκζηή ζφβηνμοζδ είκαζ δ ίδζα -ακ
ηαζ ιε δζαθμνεηζηή ιμνθή- ιε ηδ θαζκμιεκζηή επίζδξ ζφβηνμοζδ ακάιεζα ζημ
δζμκοζζαηυ ηαζ ημ απμθθχκεζμ ζημζπείμ, πμο υιςξ ζηδ πναβιαηζηυηδηα ζοιαάδζγακ
ζημ αίμ ηςκ ανπαίςκ Βθθήκςκ ςξ ακαβηαία δζαζηέδαζδ ηαζ ακχηενδ βκχζδ
ακηίζημζπα

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
117 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Μνίξεο

Οζ Μμίνεξ, πανζζηάκμκηακ ζοκήεςξ, ςξ ηνεζξ
βοκαζηείεξ ιμνθέξ πμο ηθχεμοκ. Δ ηθςζηή πμο ηναημφκ ζηα πένζα ημοξ, ζοιαμθίγεζ
ηδκ ακενχπζκδ γςή, δεζηκφμκηαξ έηζζ ημ πυζμ ιζηνή ηαζ αδφκαιδ ιπμνεί αοηή κα
είκαζ.
Δ πνχηδ Μμίνα, δ Κθςεχ (ζοιαμθίγεζ ηαζ ημ πανυκ), βκέεεζ ημ κήια ηδξ γςήξ, δ
δεφηενδ, δ Λάπεζζξ (.. ημ ιέθθμκ), ιμζνάγεζ ημοξ ηθήνμοξ, ηαεμνίγεζ ηζ εα "θάπεζ"
ζημκ ηαεέκα (ελμφ ηαζ θαπείμ) . Δ ηνίηδ Μμίνα, ηέθμξ, δ Άηνμπμξ (.. ημ πανεθευκ),
ηυαεζ πςνίξ ημκ παναιζηνυ δζζηαβιυ, υηακ ένεεζ δ χνα, ηδκ ηθςζηή ηδξ γςήξ ηςκ
ακενχπςκ.
Οζ Μμίνεξ είκαζ επμιέκςξ μζ δοκάιεζξ πμο εοεφκμκηαζ βζα ηα ηαθά ηαζ ηα ηαηά ηδξ
γςήξ ημο ηάεε εκδημφ, απυ ηδ βέκκδζδ ιέπνζ ημ εάκαηυ ημο. Παίνκμοκ ηδκ δφκαιή
ημοξ απυ ημκ Αία. μ μπμίμξ βζα ημ θυβμ αοηυ ηαθείηαζ ηαζ"Μμζναβέηδξ". ΢ηζξ Μμίνεξ
οπαημφμοκ ιέπνζ ηαζ μζ εεμί μζ μπμίμζ έπμοκ υιςξ ηδκ δφκαιδ κα ηδκ αθθάγμοκ, ιζα
αθθαβή ηέημζα υιςξ εα δζαηάναζζε ηδκ ανιμκία ημο ζφιπακημξ ηυζιμο.
΢ημκ Δζίμδμ μζ Μμίνεξ είκαζ ηυνεξ ηδξ Νφπηαξ ή ημο Αία ηαζ ηζξ Θέιζδαξ. ΢ηα
μιδνζηά έπδ πανμοζζάγμκηαζ ςξ ιία ηαζ ιυκδ: δ "Ώίζα ή Μμίνα", δ μπμία είκαζ
ζφκενμκδ ημο Αία ηαζ δίκεζ ζε ηάεε εκδηυ ημ ιενίδζμ ημο απυ ηζξ πανέξ ηαζ ηζξ θφπεξ
μνίγμκηαξ έηζζ ημ πεπνςιέκμ ημο. ΢οπκά μζ ανπαίμζ Έθθδκεξ ηδκ Μμίνα, ηδκ Ώίζα,
ηδκ Βζιανιέκδ ή ηδκ Ώκάβηδ ηδκ έααγακ πάκς ηαζ απυ ημοξ εεμφξ. Ο Πίκδανμξ
πνυζεεζε ζηζξ ηνεζξ Μμίνεξ ηδκ Σφπδ, πμο εεςνεί ιάθζζηα υηζ έπεζ ιεβαθφηενμ ηφνμξ
απυ ηζξ άθθεξ αδεθθέξ ηδξ. Ώθθά ηδκ ανπζηή ηνζάδα λακαζοκακηάιε ηαζ ανβυηενα
ζημκ Πθάηςκα πμο ζημ ένβμ ημο "Πμθζηεία" ηζξ μκμιάγεζ ηυνεξ ηδξ Ώκάβηδξ ηαζ ηζξ
πανμοζζάγεζ ηαεζζιέκεξ ζε έκακ ενυκμ δ ηαεειζά ημοξ ιε πζηχκεξ θεοημφξ ηαζ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
118 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ζηεθάκζα ζημ ηεθάθζ ημοξ κα ζοκμδεφμοκ ιε ηδ θςκή ημοξ ηδκ ανιμκία πμο
ααζζθεφεζ ζηζξ μονάκζεξ ζθαίνεξ.
Δ θέλδ "ιμίνα" αβαίκεζ απυ ημ νήια "ιμζνάγς", είκαζ δδθαδή ημ "ιενίδζμ", ημ
ημιιάηζ πμο παίνκεζ μ ηαεέκαξ απυ ηδ ιμζναζζά εκυξ υθμο.

΢θύιια

Δ ΢θύιια είκαζ έκα εδθοηυ ηέναξ ηδξ
εθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ. Θεςνείηαζ εοβαηένα ημο Πμζεζδχκα ηαζ ηδξ Γαίαξ.
Καημζημφζε ζηδκ εονςπασηή αηηή ημο πμνειμφ ημο ΐμζπυνμο (ζηδκ αζζαηζηή αηηή
ηαημζημφζε έκα άθθμ ηέναξ, δ Υάνοαδζξ). Βίπε έλζ θαζιμφξ ηαζ άνπαγε ακηίζημζπμοξ
καοηζημφξ απυ ηα δζενπυιεκα πθμία. Ώνβυηενα μζ ιοεμβνάθμζ ιεηέθενακ ηδκ
ηαημζηία ηςκ δφμ ηενάηςκ ζημκ πμνειυ ηδξ Μεζζήκδξ ιεηαλφ Εηαθίαξ ηαζ ΢ζηεθίαξ.
Συζμ δ Υάνοαδδ υζμ ηαζ δ ΢ηφθθα ειπθέημκηαζ ζημοξ ιφεμοξ ηυζμ ημο Οδοζζέα
υζμ ηαζ ηςκ Ώνβμκαοηχκ, μζ μπμίμζ πέναζακ απυ ηα ζηεκά αοηά ιε ιζηνέξ απχθεζεξ,
βζαηί δ Ήνα παναηάθεζε ημκ Πμζεζδχκα κα ηδκ ημζιίζεζ, ηυζμ ηδκ ίδζα υζμ ηαζ ηδκ
Υάνοαδδ. Βίπε εκκέα ηεθάθζα πμο έιμζαγακ ιε ζηφθμο, ελμφ ηαζ ημ υκμιά ηδξ. δ
ιμφνδ ηδξ έιμζαγε ιε ζηοθί

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
119 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Υάξπβδε

Δ Υάξπβδε ή Υάξπβδηο ή ξνπθήρηξα ή εαθάζζζα
δίκδ ζφιθςκα ιε ημ Λελζηυ Liddel-Scott, υκμια αιθίαμθδξ εηοιμθμβίαξ, είκαζ
εδθοηυ ηέναξ. Θεςνείηαζ εοβαηένα ημο Πμζεζδχκα ηαζ ηδξ Γαίαξ. Καημζημφζε ζηδκ
αζζαηζηή αηηή ημο πμνειμφ ημο ΐμζπυνμο (ζηδκ εονςπασηή αηηή ηαημζημφζε έκα
άθθμ ηέναξ, δ ΢ηφθθα) ηαζ νμοθμφζε ημ κενυ ηδξ εάθαζζαξ, ηαηαπίκμκηαξ ιαγί
δζενπυιεκα πθμία ηαζ καοηζημφξ. Ώνβυηενα μζ ιοεμβνάθμζ ιεηέθενακ ηδκ ηαημζηία
ηςκ δφμ ηενάηςκ ζημκ πμνειυ ηδξ Μεζζήκδξ ιεηαλφ Εηαθίαξ ηαζ ΢ζηεθίαξ.
Συζμ δ Υάνοαδδ υζμ ηαζ δ ΢ηφθθα ειπθέημκηαζ ζημοξ ιφεμοξ ημο Οδοζζέα ηαζ ηςκ
Ώνβμκαοηχκ, μζ μπμίμζ πέναζακ απυ ηα ζηεκά αοηά ιε ιζηνέξ απχθεζεξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
120 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Λάκηα

ΔΛάκηα ήηακ ααζίθζζζα ηδξ Λζαφδξ πμο έβζκε
δαίιμκαξ. Παίνκμκηαξ ηδ ιμνθή θακηάζιαημξ, άνπαγε παζδζά ηαζ ηα ηαηαανυπεζγε.
Δ Λάιζα ήηακ ηυνδ ημο εεμφ Πμζεζδχκα ηαζ ηδξ Λζαφδξ. Δ ίδζα ήηακ ααζίθζζζα ηδξ
Λζαφδξ ηαζ ζφγοβμξ ημο ΐήθμο. Σδκ αβάπδζε μ Αίαξ ηαζ απυ ηδκ έκςζδ ημοξ
βεκκήεδηακ πμθθά παζδζά ηα μπμία ζηυηςζε δ Ήνα απυ ηδ γήθζα ηδξ. Δ Λάιζα απυ
ηδ ζηεκμπχνζα ηδξ ιεηαιμνθχεδηε ζε ηέναξ πμο ζηυηςκε παζδζά. Δ Ήνα ηυηε ηδκ
ηαηαδίηαζε κα ιδκ ημζιάηαζ πμηέ, μ Αίαξ υιςξ ηδκ θοπήεδηε ηαζ ηδξ έδςζε ηδκ
δοκαηυηδηα κα αβάγεζ ηα ιάηζα ηδξ ηαζ κα ηα λακααάγεζ υπμηε εεθήζεζ. Καηά ημκ
΢ηδζίπμνμ απυ ηα παζδζά ηδξ επέγδζακ δ ΢ηφθθα ηαζ μ Σνίηςκαξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
121 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Σξίησλαο

Ο Σξίησλ ήηακ εευηδηα ηδξ εάθαζζαξ πμο ακαθένεηαζ
πνχηα απυ ημκ Δζίμδμ ζηδ Θεμβμκία (930-933). Γζμξ ημο Πμζεζδχκα ηαζ ηδξ
Ώιθζηνίηδξ πμο ηαημζημφζε αημ αοευ ηδξ εάθαζζαξ ζηα πνοζά ακάηημνα ηςκ βμκζχκ
ημο. Καηά ημ ζχια ήηακ υιμζμξ ιε ημοξ άθθμοξ εεμφξ αθθά απυ ημοξ βθμοημφξ ηαζ
ηάης ηαηέθδβε ζε μονά (Ώπμθθχκζμξ μ Ρυδζμξ «Ώνβμκαοηζηά» Α' 1610-1617).
Βπεζδή μζ πενί αοηυκ παναδυζεζξ εκημπίγμκηακ ζηζξ αηηέξ ηυο ζδιενζκμφ ηυθπμο ηδξ
΢φνηδξ (Λζαφδ) θαίκεηαζ πςξ δ θαηνεία αοημφ ιεηαθένεδηε απυ Έθθδκεξ καοηζημφξ
ελ Ώθνζηήξ πνμζθαιαάκμκηαξ ακενςπυιμνθδ πανμοζία. Σμ υκμιά ημο ζοκδέεδηε ιε
ηδκ Ώνβμκαοηζηή εηζηναηεία υηακ ημ πθμίμ Ώνβχ ζθδκχεδηε (πνμζάναλε) ζηδ
Σνζηςκίηζδα θίικδ ηαζ αμήεδζε ζηδκ απμηυθθδζδ ηαζ έλμδυ ημο ζημ ακμζηηυ
πέθαβμξ.
Καηά ηζξ παναδυζεζξ ημο Παοζακία («ΐμζςηζηά» Θ' 20,24,25) μ Σνίηςκ θμκεφεδηε
απυ ημκ Αζυκοζμ υηακ επζηέεδηε ηαηά ηςκ Σακαβναίςκ βοκαζηχκ πμο ημθοιπμφζακ
βζα κα «ηαεανεμφκ» πνμηεζιέκμο κα ζοιιεηάζπμοκ ζε υνβζα Αζμκοζζαηήξ εμνηήξ.
Καη΄ άθθμοξ μ Σνίηςκ (ςξ πνμζςπμπμίδζδ ημο παθζκδνμιζημφ πανάηηζμο ηφιαημξ)
άνπαγε ημπάδζα γχςκ πμο πθδζίαγακ ηζξ αηηέξ μπυηε ηάπμζμξ Σακαβναίμξ αμζηυξ
απέημρε ημκ αοπέκα ημο Σνίηςκα ηδκ χνα πμο εηείκμξ ημζιυηακ (δδθαδή ζε ηάπμζα
ηαηάζηαζδ δνειίαξ έθηζαλε ηάπμζμ πανάηηζμ θνάβια - ημζπίμ) ή θμκεφεδηε απυ ημκ
Αζυκοζμ επεζδή ζοκεθήθεδ ιεεοζιέκμξ.
Ο Παοζακίαξ ημκ πενζβνάθεζ κα θένεζ ποηκά ααεοπνάζζκα ιαθθζά (πνχια νδπήξ
εάθαζζαξ), ιε ιεβάθμ ζηυια (ιήημξ αηηήξ), ιάηζα ιεβάθα θεοηά (πανάηηζμξ αθνυξ),
δάηηοθα ηαζ κφπζα ιεβάθα (ηα ίπκδ ημο απμζονυιεκμο πανάηηζμο ηφιαημξ επί ηδξ
λδνάξ) ηαζ απυ ημ ζηένκμ ηαζ ηάης μονά δεθθίκςκ (ςξ μνιή πμο έαβαζκε απυ ηδ
εάθαζζα). Άθθμζ πανίζηακακ αοηυκ ιε δφμ μονέξ ηαζ δφμ πυδεξ ίππμο υπςξ μ
Επεομηέκηαονμξ. Άθθμζ εεςνμφζακ υηζ οπήνπακ πμθθμί Σνίηςκεξ μζ
«Κεκηαονμηνίηςκεξ» πμο ζάθπζγακ ιε ημπφθζα ηδκ έθεοζδ ημο Πμζεζδχκα ή ηαηά
δζαηαβή εηείκμο ηδκ δνειία ηςκ ηοιάηςκ. Δ θακηαζία ηςκ ανπαίςκ Βθθήκςκ
δδιζμφνβδζε ηαζ ενςηζηέξ πενζπέηεζεξ αοηχκ ιε ηζξ Νδνδίδεξ υπςξ μζ αηυθμοεμζ ημο
Πάκα μζ ΢άηονμζ ιε ηζξ Νφιθεξ. Ο Σνίηςκαξ ζοκδέεδηε επίζδξ ιε ημκ ιφεμ ημο
Δναηθή «ηςκ πνοζχκ ιήθςκ ηςκ Βζπενίδςκ» πμο έπνεπε πνμδβμοιέκςξ κα ημκ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
122 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ηαηααάθεζ μ Δναηθήξ. Βλ αοημφ ηαζ δ βθοπηή πανάζηαζδ ζηδ γςμθυνμ ανπαίμο
καμφ ζηδκ Ώηνυπμθδ (Ώεήκα).
Δ εευηδηα αοηή εζζήπεδηε ηαζ ζηδ Ρςιασηή ιοεμθμβία, έηζζ μ ιεκ ΐζνβίθζμξ
ακαθένεζ πςξ μ ζφκηνμθμξ ημο Ώζκεία μ Μζζδκυξ βηνειίζεδηε απυ ημκ Σνίηςκα ζηδ
εάθαζζα επεζδή ηυθιδζε κα ζοκαβςκζζεεί ιαγί ημο ζημκ ήπμ ηδξ ζάθπζββαξ, μ δε
Οαίδζμξ επεζδή ζοκεηέθεζε ζηδκ απμπχνδζδ ηςκ οδάηςκ ιε ηα μπμία μ Γεοξ
απεζθμφζε κα ηαθφρεζ ηδ βδ ιεηά ημκ ηαηαηθοζιυ.
Κφνζμ ζφιαμθμ ηδξ εευηδηαξ ήηακ ημ «εαθάζζζμ ηέναξ» ή «εαθάζζζα ηυβπδ», ημ
ημζκχξ θεβυιεκμ ιεβάθμ ημπφθζ εη ημο μπμίμο έαβαζκακ ήπμζ πμο ηίπμηα δεκ
ιπμνμφζε κ΄ ακηζζηαεεί ηαεχξ ηαζ δ ηνίαζκα ηαζ ημ ημοπί (πανάηηζα καοηζηά
ενβαθεία).

Έκπνπζα

Δ Έκπνπζα ήηακ έκα θάκηαζια (ή μιάδα
θακηαζιάηςκ, ζημκ πθδεοκηζηυ: `Δμποσζαι) πμο έζηεθκε δ Βηάηδ ςξ πνμάββεθμ
δοζηοπζχκ, ηαζ ιε ημ υκμια ημο μπμίμο θυαζγακ μζ ιδηένεξ ηα άηαηηα παζδζά ημοξ
ζηδκ ανπαία Βθθάδα. Δ Έιπμοζα ακαθένεηαζ απυ ημκ Ώνζζημθάκδ (ζηδκ ηςιςδία
Βάηξαρνη, υπμο ηνμιάγεζ ημκ Αζυκοζμ ηαζ ημκ Ξακεία ζημ δνυιμ πνμξ ημκ Κάης
Κυζιμ) ηαζ απυ άθθμοξ ηςιςδζμβνάθμοξ. Πίζηεοακ βζα αοηή υηζ ιεηαιμνθςκυηακ
ζοπκά: πανμοζζαγυηακ ςξ αβεθάδα, πηδκυ, υιμνθδ βοκαίηα, ζηφθμξ, δέκηνμ, πέηνα
ηαζ ιε πμθθέξ άθθεξ ιμνθέξ. Σμ πνυζςπμ ηδξ Έιπμοζαξ έθαιπε ζακ πφνζκμ ηαζ είπε
είηε έκα ιυκμ πυδζ, είηε έκα πάθηζκμ ηαζ έκα βασδμονζκυ. Βπίζδξ έθεβακ βζα αοηή υηζ
ηνεθυηακ ιε ακενχπζκεξ ζάνηεξ.
Ώπυ ηδ ιοεζηή αοηή ιμνθή, `Δκπνπζα απμηαθμφζακ ηδ ιδηένα ημο νήημνα Ώζζπίκδ,
πμο ήηακ ζένεζα ηςκ Μοζηδνίςκ, επεζδή πανμοζζαγυηακ λαθκζηά ηδ κφπηα ζημοξ
ιομφιεκμοξ ηαζ ημοξ ηνυιαγε.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
123 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πξσηέαο

Σμκ Πξσηέα ημκ ζοκακηάιε ζε δζάθμνμοξ
ανπαίμοξ Βθθδκζημφξ ιφεμοξ. Ήηακ εαθάζζζμξ δαίιμκαξ, ήνςαξ, αηυια ηαζ
ααζζθζάξ. Οζ καοηζημί ημκ απμηαθμφζακ ζοπκά «Γένμκηα ηδξ εάθαζζαξ», υπςξ
άθθςζηε ηαζ ημκ Φυνηο, ημκ Νδνέα, ημκ Σνίηςκα ηαζ ημκ εεςνμφζακ πνμζηάηδ ζηα
ηαλίδζα ημοξ. ΋πςξ ιαξ θέεζ μ ΋ιδνμξ, ήηακ οπμηαηηζηυξ ημο Πμζεζδχκα ηαζ βκχνζγε
υθα ηα αάεδ ηδξ εάθαζζαξ ηαζ ηα ιοζηζηά ημοξ. Βπίζδξ, ήηακ πνμζηζζιέκμξ ιε
ιακηζηέξ ζηακυηδηεξ ηαζ ιπμνμφζε κα ιεηαιμνθχκεηαζ ζε υ,ηζ ήεεθε, ζε γχμ, ζε
θοηυ, ζε πμοθί, αηυιδ ηαζ ζε θςηζά ή ζε κενυ. ΢φιθςκα ιε ημ ιφεμ, μ Πνςηέαξ είπε
ακαημθίηζηδ ηαηαβςβή. `Ώθθμζ έθεβακ πςξ είπε ένεεζ απυ ηδ Φμζκίηδ ιαγί ιε ημκ
Κάδιμ υηακ μ Κάδιμξ ακαγδημφζε ηδκ αδενθή ημο, ηδκ Βονχπδ, πμο ηδκ είπε
απαβάβεζ μ Αίαξ. Ο Πνςηέαξ έθηαζε ηεθζηά ιέπνζ ηδκ Παθθήκδ ηδξ Υαθηζδζηήξ.
Γκςνίζηδηε ιε ημ ααζζθζά ηδξ ΢ζεςκίαξ Κθίημ, πμο ημκ αμήεδζε κα ζδνφζεζ δζηυ ημο
ααζίθεζμ, δζχπκμκηαξ απυ ηδ ΐζζαθηία, ιζα πενζμπή ηδξ Θνάηδξ, ημοξ παθζμφξ
άβνζμοξ ηαημίημοξ ηδξ. Ο Κθίημξ ημο έδςζε επίζδξ ηδκ ηυνδ ημο Υνοζμκυδ βζα
βοκαίηα.
Ο Πνςηέαξ έγδζε εζνδκζηά ζημ ααζίθεζυ ημο, χζπμο έκα ηναβζηυ ζοιαάκ ημκ ηάναλε.
΋ηακ ηάπμηε μ Δναηθήξ πέναζε απυ εηεί, ιμκμιάπδζε ιε ημοξ δομ βζμοξ ημο
Πνςηέα, ημκ Πμθφβμκμ (ή Σιχθμ) ηαζ ημκ Σδθέβμκμ, ημοξ μπμίμοξ ηαζ ζηυηςζε. Ο
Πνςηέαξ δεκ άκηελε ηαζ απυ ηδ θφπδ ημο έπεζε ζηδ εάθαζζα. Οζ εεμί ημκ
ζπθαπκίζηδηακ ηαζ ημκ έηακακ αεάκαημ εευ ηςκ κενχκ. Έθεβακ υηζ μ Πνςηέαξ ήηακ
πάκηα ακέηθναζημξ, μφηε ιζθμφζε, μφηε βεθμφζε πμηέ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
124 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Νεξέαο

΢ηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία θένεηαζ ςξ
πνςηυημημξ βζμξ ημο Πυκημο ηαζ ηδξ Γαίαξ (Δζίμδμξ) ηαζ ηαη΄ άθθμοξ ημο Χηεακμφ
ηαζ ηδξ Σδεφμξ. ΢οκήεδξ ηαημζηία ημο είκαζ έκα θαιπνυ ζπήθαζμ, ή έκα θςηεζκυ
ακάηημνμ πμο ανίζηεηαζ ζηα αάεδ ηςκ Χηεακχκ.
Ο Νεξέαο θένεηαζ ςξ εαθάζζζα εευηδηα πνμβεκέζηενδ ημο Πμζεζδχκα. Οζ ανπαίεξ
εθθδκζηέξ παναδυζεζξ ηαζ ζπεδυκ υθμζ μζ ανπαίμζ Έθθδκεξ πμζδηέξ ηαζ ηαθθζηέπκεξ
πανμοζζάγμοκ ημκ Νδνέα ςξ βένμκηα ιεζθίπζμ αβαευκ ηαζ αλζαβάπδημ. ΢φγοβυξ ημο
ήηακ δ Χηεακίδα Αςνίξ ιε ηδκ μπμία απέηηδζε ημ πμθοάνζειμ βέκμξ ηςκ Νδνδίδςκ
ηζξ ςναζυηαηεξ ηυνεξ πεκήκηα ζε ανζειυ ή εηαηυ ηαηά κεχηενεξ παναδυζεζξ.
Ο Νδνέαξ είπε ημ πάνζζια ηδξ ιακηζηήξ, θέβεηαζ υηζ πνμείπε ζημκ Πάνζ υηακ απήβαβε
ηδκ Βθέκδ ημκ υθεενμ ηδξ παηνίδαξ ημο ζοκεπεία ηδξ ηαηήξ ημο πνάλδξ. ΋πςξ υθεξ
μζ εαθάζζζεξ εευηδηεξ ιπμνμφζακ κα ιεηαιμνθχκμκηαζ έηζζ ηαζ μ Νδνέαξ
ιεηαιμνθςκυηακ ζε πενίενβα ηαζ απίεακα ζπήιαηα.
Ο Νδνέαξ ήηακ επίζδξ εηείκμξ πμο έδεζλε ζημκ Δναηθή παθεφμκηαξ ι΄ αοηυκ βζα κα
ημ επζηφπεζ ημ δνυιμ πνμξ ημκ ηήπμ ιε ηα πνοζά ιήθα ηςκ Βζπενίδςκ.
΢οπκά μ Νδνέαξ ηαοηίγεηαζ ιε ημκ Γθαφημ.
Σμ υκμια Νδνεφξ έπεζ ζαθχξ ηαεμνζζιέκδ έκκμζα ηαζ ιαξ εοιίγεζ ημ κενυ πμο
ηζκείηαζ. Ο Νδνέαξ ακαθένεηαζ ζημκ ΋ιδνμ ηαζ ζημκ Hζίμδμ ιε ηέημζμ ηνυπμ πμο
είκαζ εφημθμ κα ακηζθδθεμφιε ηα παναηηδνζζηζηά ημο,ηα μπμία ηα ζοκέθααε μ
ακενχπζκμξ κμφξ απυ ηζξ δζάθμνεξ ιμνθέξ ηδξ εάθαζζαξ. Γζα πανάδεζβια απυ ημκ
θεοηυ αθνυ ζηζξ ημνοθέξ ηςκ ηοιάηςκ θακηάζηδηακ μζ άκενςπμζ ημκ Νδνέα
βένμκηα, ηαεχξ ηαζ ημ θασηυ ημο υκμια ήηακ γέξσλ άιηνο.
Οζ καοηζημί δεκ θμαμφκηαζ ημκ Νδνέα δζυηζ δ δφκαιδ ημο είκαζ εοενβεηζηή. ΢φιθςκα
πάκηα ιε ηδκ Θεμβμκία μ Νδνέαξ είκαζ βένμκηαξ ηαζ ημ ρέια δεκ ημκ αββίγεζ, είκαζ
ιαθαηυξ ηαζ ημο αλίγεζ ιυκμ ειπζζημζφκδ ηαεχξ ιυκμ δίηαζμοξ ζημπαζιμφξ βεκκάεζ
μ κμφξ ημο. Φαίκεηαζ ελ αοημφ θμζπυκ υηζ ημ πνυζςπμ ημο Νδνέα είκαζ δ έηθαζδ ιίαξ
απυ ηζξ υρεζξ ηδξ εάθαζζαξ, ηδξ εάθαζζαξ πμο είκαζ ηαθή βζα ημκ άκενςπμ, πμο δεκ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
125 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ημκ ελαπαηά ιε ρεφηζηεξ οπμζπέζεζξ ηαζ δ μπμία ημο πνμζθένεηαζ βζα ηδκ
εοδμηίιδζή ημο.
Σα εηθναζηζηά μκυιαηα πμο ακηθμφιε απυ ηδκ Θεμβμκία βζα ηζξ πεκήκηα Νδνδίδεξ,
ηζξ ηυνεξ ημο βένμκηα Νδνέα ακαθένμκηαζ αηνζαχξ ζηζξ δζάθμνεξ ιμνθέξ
(ηαηάζηαζδ εαθάζζδξ) ηαζ πάνεξ ηδξ εάθαζζαξ. Τπεκεοιίγμοκ ηα εοενβεηήιαηα ηδξ
εάθαζζαξ, ηα πθμφηδ πμο δίκεζ ζημκ άκενςπμ ηαζ ηδκ εοημθία πμο πανέπεζ ζημ
ειπυνζμ

Φόξθπο

Ο Φόξθπο ήηακ δεοηενεφςκ εαθάζζζμξ εευξ ηςκ
ανπαίςκ Βθθήκςκ πμο ακαθένεηαζ αηυιδ ηαζ απυ ημκ ΋ιδνμ.
Θεςνμφηακ βζμξ ημο Πυκημο ηαζ ηδξ Γαίαξ ή ημο Χηεακμφ ηαζ ηδξ Σδεφμξ, αδεθθυξ
ημο Νδνέα ή ημο Πνςηέα, ημο Θαφιαημξ, ηδξ Βονοαίαξ ηαζ ηδξ Κδημφξ (δ μπμία
πανάθθδθα ήηακ ηαζ ζφγοβυξ ημο) ηαζ παηέναξ ηςκ Γναζχκ ηαζ ηςκ Γμνβυκςκ.
Οζ ανπαίμζ Έθθδκεξ ημκ απεζηυκζγακ ςξ βένμκηα ηαζ πίζηεοακ υηζ ηαημζημφζε ζηδ
Σνζηςκίηζδα θίικδ ηδξ Λζαφδξ.
Βη ηδξ ζοββεκζηήξ βναιιήξ δζαθαίκεηαζ υηζ μ Φυνηοξ οπήνλε Θευηδηα ζηδκ εθθδκζηή
ιοεμθμβία ζηδκ ιεηά ημκ ηαηαηθοζιυ (ημο Αεοηαθίςκα) επμπή.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
126 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Γξαίεο

Οζ Γξαίεο ήηακ δφμ (ηαηά άθμοξ ηνεζξ), δ
Πεθνδδχ ηαζ δ Βκοχ, βνζέξ απυ βεκκδζζιζμφ ημοξ, παζδζά ημο Φυνηο ηαζ ηδξ Κδημφξ.
Ο Φυνηοξ ηαζ δ Κδηχ ήηακ αδέθθζα, παζδζά ημο Πυκημο ηαζ ηδξ Γαίαξ. Βίπακ έκα
ιάηζ ηζ έκα δυκηζ ημ μπμίμ ιμζνάγμκηακ ακαιεηαλφ ημοξ.

Βξηλύεο

Οζ Βξηλύεο ήηακ ιοεζηέξ πευκζεξ εευηδηεξ πμο
ηοκδβμφζακ υζμοξ είπακ δζαπνάλεζ εβηθήιαηα ηαηά ηδξ θοζζηήξ ηαζ δεζηήξ ηάλδξ
ηςκ πναβιάηςκ. Βπίζδξ είκαζ βκςζηέξ ηαζ ςξ Βπκελίδεο, δίκμκηάξ έηζζ ημ υκμιά ημοξ
ζηδκ ηνίηδ ηναβςδία ηδξ ηνζθμβίαξ Oξέζηεηαο ημο Ώζζπφθμο. ΢ηδ ζοβηεηνζιέκδ
ηναβςδία, ηαηαηνέπμοκ ημκ Ονέζηδ, βζμ ημο Ώβαιέικμκα ηαζ ηδξ Κθοηαζικήζηναξ,
βζα ημ θυκμ ηδξ ιδηέναξ ημο.
Σα ηεθάθζα ηςκ Βνζκφςκ ήηακ ηοθζβιέκα ιε θίδζα, εζηυκα πμο εοιίγεζ ηδ Μέδμοζα
Γμνβχ, ηαζ βεκζηυηενα υθδ δ ειθάκζζή ημοξ ήηακ θνζηζαζηζηή ηαζ απςεδηζηή.
΢οκήεςξ απεζημκίγμκηαζ ιε αζηναθηενυ αθέιια ιαφνεξ ζηδκ υρδ, απμπκέμοζεξ
ηαηαζηνεπηζηυ πον αθθά ηαζ ιε θηενά θένμοζεξ ιαφνεξ εζεήηεξ. Καημζηία ημοξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
127 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
είπακ ημκ ηάης ηυζιμ ημο Άδδ απ΄ υπμο ηαζ ακαθάιαακακ ηδκ εηηέθεζδ ηςκ πμζκχκ
πμο έεεηακ μζ ηνζηέξ ημο Άδδ ηαζ ηδξ Αίηδξ ζημοξ ακενχπμοξ, αηυια ηαζ πένακ ημο
ηάθμο ημοξ βζ αοηυ επί ηςκ θμκέςκ απμηαθμφκηακ ςξ εευηδηεξ "Βπίημονμζ ηδξ
Αίηδξ". ΢ηα πένζα ημοξ έθενακ ζοκήεςξ ακαιιέκεξ δάδεξ βζα κα δζαθφμοκ ηα ζηυηδ
πμο εοκμμφζακ ή ηάθοπηακ ηα δζαπναπεέκηα εβηθήιαηα ηαεχξ ηαζ ιαζηίβζμ
θζδμθυνμ ςξ υπθμ ηαηά ηςκ δναζηχκ. ΢ηδ ιέζδ ημοξ έθενακ γχκδ δίκμκηαξ ηδκ υρδ
Μαζκάδςκ ηαζ βζ αοηυ επίζδξ μκμιάγμκηακ ηαζ "ΐάηπεξ ημο Άδδ".
Ώπυ ηζξ πζμ βκςζηέξ ηαηαδζχλεζξ ηςκ Βνζκφςκ ακαθένεηαζ εηείκδ ηαηά ημο
ιδηνμηηυκμο Ονέζηδ πμο ενπυιεκμξ ζηδκ Ώεήκα δζηάζηδηε απυ ημκ Άνεζμ Πάβμ ςξ
θμκεφξ έπμκηαξ ζοκήβμνυ ημο ημκ εευ Ώπυθθςκα, εκχ δ εεά Ώεδκά πνμεδνεφεζ ηςκ
δζηαζηχκ. ΢ηδκ ζζμρδθία πμο αημθμφεδζε δ Ώεδκά έδςζε ηδκ ρήθμ ηδξ οπέν ηδξ
αεχςζδξ ημο ήνςα. Συηε ακαθένεηαζ πςξ μζ Βνζκφεξ μνβίζηδηακ ηαζ ηαηά ηδξ
Ώεδκάξ ηαζ ηαηά ηδξ πυθεςξ ηαζ πμο βζα κα ηζξ ελεοιεκίζμοκ μζ Ώεδκαίμζ ίδνοζακ
"Εενυ Βοιεκίδςκ" πθδζίμκ ημο Ώνείμο Πάβμο, ηζξ δε δίηεξ πενί θυκμο κα ηζξ
εηδζηάγεζ μ ΐαζζθεφξ. Ώθθά ζηδκ ανπαία Ώεήκα οπήνπε ηαζ άθθμ ζενυ βζα ηζξ Βνζκφεξ
πμο ανζζηυηακ ζημ "Ίππζμ Κμθςκυ", εηεί ενπυιεκμξ μ ηοθθυξ Οζδίπμοξ εφνε ημκ
πμεμφιεκμ εάκαημ. Βπίζδξ ζημ δήιμ «Φθφα» οπήνπε ιεηαλφ ηςκ άθθςκ αςιχκ ηαζ
εηείκμξ πνμξ ηζιή ηςκ "΢εικχκ εεχκ"

Μέδνπζα

Δ Μέδνπζα ακαθένεηαζ ςξ ιία απυ ηζξ ηνεζξ
Γμνβυκεξ. Ώπυ ηζξ ηνεζξ αοηέξ αδεθθέξ δ Μέδμοζα ήηακ δ εκδηή. Σμ άθθμ ηδξ υκμια
ήηακ Γμνβχ, πμο ζδιαίκεζ άβνζα ιαηζά.
Κυνδ ημο Φυνηο ή Φμνηέα ηαζ ηδξ Κδημφξ, αδεθθή ηςκ Γμνβυκςκ ΢εεκχ ηαζ
Βονοάθδ, ηαζ ηςκ Γναζχκ Αεζκχ, Βκοχ ηαζ Πεθνδδχ, ήηακ ζηδκ ανπή Κεκηαφνζζζα.
Καηά ιζα εηδμπή ήηακ ηυζμ υιμνθδ πμο μ Πμζεζδχκαξ ήεεθε κα εκςεεί ιαγί ηδξ.
Μεηαιμνθςιέκμξ ζε άθμβμ ανέεδηε ζε επαθή ιαγί ηδξ, ζημκ ζενυ πχνμ ηδξ Ώεδκάξ.
Δ εεά, ελμνβζζιέκδ ιε ημ βεβμκυξ, δεκ ιπμνμφζε κα ένεεζ ζε νήλδ ιε ημκ Πμζεζδχκα
ηαζ έηζζ λέζπαζε πάκς ζηδ Μέδμοζα. Σδκ ιεηαιυνθςζε ζε απεπεέξ ηέναξ, πμο ακηί
βζα ιαθθζά είπε θίδζα. Δ αζπήιζα ηδξ ήηακ ηέημζα, πμο υπμζμξ ηδκ ημζημφζε ζημ
πνυζςπμ πέηνςκε.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
128 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Σεθζηά ηδ ζηυηςζε μ Πενζέαξ, ιε ηδκ αμήεεζα ηδξ Ώεδκάξ. Σμ ηεθάθζ ηδξ, ημ
πενίθδιμ «Γμνβυκεζμ», ημ πανέθααε δ εεά απυ ημκ ήνςα ηαζ ημ επέεεζε ζηδκ αζπίδα
ηδξ, επεζδή ημ ηεθάθζ ηδξ, αηυιδ ηαζ κεηνυ, πέηνςκε υπμζμκ ημ ημίηαγε

Γνξγόλεο

Μεηά ηδκ ήηηα ημο Οονακμφ, δ Γαία έζιζλε
ηαζ ιε ημκ δεφηενμ βζμ ηδξ ημκ Χηεακυ. Σα παζδζά ημοξ είκαζ μζ εευηδηεξ ηδξ
εάθαζζαξ, ηςκ πμηαιχκ, ηςκ θζικχκ ηαζ βεκζηυηενα ημο οβνμφ ζημζπείμο.
Παζδζά ημο Πυκημο ηαζ ηδξ Γαίαξ ήηακ μ Νδνέαξ, μ Θαφιμξ, δ Βονοαία, μ Φυνηοξ
ηαζ δ Κδηχ. Ο Φυνηοξ ηαζ δ Κδηχ (αδένθζα) "έζιζλακ" ηαζ έθενακ ζημκ ηυζιμ ηζξ
ηνεζξ Γναίεξ, επίζδξ ηδ ΢ηφθθα ηαζ ηδ Υάνοαδδ, ηαεχξ ηαζ ηζξ ηνεζξ Γνξγόλεο
(΢εεκχ, Βονοάθδ ηαζ Μέδμοζα).
Λέβεηαζ υηζ ήηακ Κεκηαφνζζζεξ, ηζξ μπμίεξ ιεηαιυνθςζε ζε απεπεή ηέναηα δ Ώεδκά,
ελαζηίαξ ηδξ Μέδμοζαξ. Ώπυ ηζξ ηνεζξ ιυκμ δ Γμνβχ ήηακ εκδηή. ΢οπκά ζοκδέμκηαζ
ιε ηζξ ΢εζνήκεξ.

΢εηξήλεο

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
129 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Οζ ΢εηξήλεο ήηακ βοκαζηείεξ εευηδηεξ πμο ζπεηίγμκηακ ιε ημ κενυ, ημκ ένςηα ηαζ ημ
εάκαημ. Ώηνζαέζηενα υιςξ θένμκηαζ ςξ εαθάζζζμζ δαίιμκεξ ηδξ Βθθδκζηήξ
Μοεμθμβίαξ. Ώπεζημκίγμκηακ ιε ακενχπζκμ βοκαζηείμ ηεθάθζ ηαζ ζχια ανπαηηζημφ
πμοθζμφ.
΢ηδκ επζηναηέζηενδ εηδμπή εεςνμφκηαζ εοβαηένεξ ημο πμηάιζμο εεμφ Ώρειώνπ ηαζ
ηδξ Μμφζαξ Μεθπμιέκδξ (Ώπμθθυδςνμξ) ή ηδξ Σενρζπυνδξ (Ώπμθθχκζμξ μ Ρυδζμξ)
ή ηδξ ΢ηενυπδξ. Καη΄ άθθδ εηδμπή ηυνεξ ημο εαθάζζζμο εεμφ Φυνηο ηαζ ιδηένα
ημοξ δ Υεςκ (Γδ). ΢οκήεςξ είκαζ ανζειδηζηά δφμ Ώβθαυπδ (θαιπνή ζηδκ υρδ) ηαζ
Θεθλζέπεζα (βμδηεοηζηή ζημ θυβμ)ή ηνεζξ Πανεεκυπδ, Λεοηςζία (Λεοηή μοζία) ηαζ
Λζβεία (Καεανή θςκή) ή Ώβθαυθςκμξ, Μυθπδ (ιεθςδζηή θςκή) ηαζ Θεθλζκυδ
(υιμνθμξ κμφξ) ηαηά ημκ Δζίμδμ. Άθθα μκυιαηα πμο ημοξ έδζκακ είκαζ Θεθλζυπδ
(βμδηεοηζηή υρδ) ηαζ Πεζζδκυδ (πεζεχ ημο κμο). Σμ δε υκμιά ημοξ ζοκδέεηαζ
πζεακχξ ιε ημκ ΢είνζμ. Καηά ημκ Πθάηςκα (Πμθ. 617b,c),μζ ΢εζνήκεξ ήηακ μηηχ.
Καηά ημ ιφεμ μζ ΢εζνήκεξ ήηακ εαθάζζζεξ κφιθεξ (Νασάδεξ) ζοκμδμί ηδξ
Πενζεθυκδξ. ΋ηακ ηδ Πενζεθυκδ ηδκ απήβαβε μ Άδδξ δ ιδηενα ηδξ Αήιδηνα ημοξ
έδςζε ζχια πηδκχκ βζα κα ηδ αμδεήζμοκ ζηδκ ακαγήηδζδ. ΋ηακ πθέμκ δε
ηαηάθενακ κα ηδ ανμοκ εβηαηαζηάεδηακ ζε έκα κδζί απυ υπμο ιε ημ πακέιμνθμ
ηναβμφδζ ημοξ πνμζείθηοακ ημοξ καφηεξ ηςκ πθμίςκ πμο πθδζίαγακ ζηδκ πενζμπή
ημοξ ηαζ πνμηαθμφζακ ζηδκ ζοκέπεζα ηδκ ηαηαζηνμθή ημοξ.
Ώκαθένμκηαζ βζα πνχηδ θμνά ζηδκ Οδφζζεζα (ι 39-54 ηαζ 158-200) ςξ ηαημζημφζεξ
ζηδ κήζμ Ώκεειυεζζα ημο Σοννδκζημφ πεθάβμοξ, ζημ ζηεκυ ηδξ Μεζζήκδξ ιεηαλφ
΢ζηεθίαξ ηαζ Καθαανίαξ. Ο Οδοζζέαξ είπε εκδιενςεεί απυ ηδκ Κίνηδ βζα ημ
βμδηεοηζηυ ηναβμφδζ ημοξ ιε ημ μπμίμ παβίδεοακ ημοξ ακοπμρίαζημοξ ηαλζδζχηεξ,
πμο πθδζζάγμκηαξ είηε λεπκμφζακ ημκ πνμμνζζιυ ημοξ, είηε ηαηαζπανάγμκηακ απ΄
αοηέξ, ηζ έηζζ δζέηαλε ζε υθμ ημ πθήνςια ημο κα αάθμοκ ηενί ζηα αοηζά ημοξ χζηε κα
ιδκ αημφκ ημ ηναβμφδζ ηςκ ΢εζνήκςκ, εκχ υ ίδζμξ γήηδζε κα ημκ δέζμοκ ζημ ηαηάνηζ
χζηε υηακ αημφζεζ ημ ηναβμφδζ ημοξ κα ιδ παναζονεεί ζηδ βμδηεία ημοξ.
Πνζκ ημκ Οδοζζέα ιυκμ μζ Ώνβμκαφηεξ είπακ ηαηαθένεζ κα πενάζμοκ απυ ηδκ
πενζμπή ημοξ, υηακ μ Υείνςκ είπε πνμεζδμπμζήζεζ ημκ Εάζμκα κα πάνεζ ιαγί ημο ημκ
Ονθέα μ μπμίμξ ιε ημ ηναβμφδζ ημο λεπέναζε ζε μιμνθζά ηζξ ζεζνήκεξ ηαζ
ηαηυνεςζακ ηεθζηά κα δζαθφβμοκ πςνίξ απχθεζεξ.
Δ κήζμξ ηςκ ΢εζνήκςκ ή ΢εζνδκμοζζχκ δεκ είκαζ επαηνζαχξ ηαοημπμζδιέκδ μφηε ηαζ
ιοεμθμβζηά. Οζ δζάθμνμζ ιεθεηδηέξ έπμοκ πνμηείκεζ πάιπμθθεξ ημπμεεζίεξ. Χζηυζμ,
ηαηά ηδκ επζηναημφζα άπμρδ ανζζηυηακ ζηδκ παναθία ηδξ Καιπακίαξ πθδζίμκ ηδξ
Νεαπυθεςξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
130 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Βζπεξίδεο

Οζ Βζπεξίδεο ήηακ κφιθεξ ηδξ εθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ.
Με αάζδ ημκ Δζίμδμ ήηακ ηυνεξ ηδξ Νφπηαξ. Άθθμζ ζοββναθείξ πάθζ ηζξ εέθμοκ
ηυνεξ ημο Αία ηαζ ηδξ Θέιζδμξ, ημο Φυνηο ηαζ ηδξ Κδημφξ ή αηυιδ ηαζ ημο Άηθακηα.
Ώκάθμβδ δζαθςκία οπάνπεζ ηαζ βζα ημκ ανζειυ ηςκ Βζπενίδςκ. ΢ε ηάπμζα ανπαία
ηείιεκα ακαθένμκηαζ δφμ, ζε άθθα ηνεζξ, ηέζζενεζξ ή ηαζ πέκηε. Σδκ εηδμπή ηςκ
ηεζζάνςκ Βζπενίδςκ αζπάγεηαζ μ Ώπμθθυδςνμξ μ Ώεδκαίμξ, μ μπμίμξ ιάθζζηα
ακαθένεζ ηαζ ηα μκυιαηα ηςκ κοιθχκ αοηχκ: Ώίβθδ, Ώνεεμφζα, Βνφεεζα ηαζ Βζηία.
Ένβμ ημκ Βζπενίδςκ ήηακ δ θφθαλδ ηςκ πνοζχκ ιήθςκ, πμο ανίζημκηακ ζημκ ηήπμ
ηςκ εεχκ, ζηδ πχνα ημο Άηθακηα. Δ θφθαλδ αοηή ημοξ είπε ακαηεεεί απυ ηδκ Ήνα. Ο
Δναηθήξ ζηα πθαίζζα ηςκ άεθςκ ημο επζζηέθηδηε ημκ ηήπμ ηςκ Βζπενίδςκ ηαζ
έηθερε ηα ιήθα, ιε αάζδ ιάθζζηα ιία υπζ ζδζαίηενα δζαδεδμιέκδ εηδμπή αμδεήεδηε
ζημ ένβμ ημο αοηυ απυ ηζξ κφιθεξ. ΢ηδ ζοκέπεζα μ Δναηθήξ επέζηνερε ηα ιήθα ζημκ
ηήπμ, ιέζς ηδξ Ώεδκάξ. Πνμθακχξ, ακ ηαζ δεκ ακαθένεηαζ νδηά ζημοξ ιφεμοξ, μζ
Βζπενίδεξ ακέθααακ ηαζ πάθζ ηδ θφθαλή ημοξ.

Ώρειώνο

΢φιθςκα ιε ηδκ ανπαία Βθθδκζηή Μοεμθμβία, μ Ώπεθχμξ ήηακ ιζα πμηάιζα εευηδηα.
ικδζηὴν βὰν ἦκ ιμζ πμηαιυξ, Ἀπεθῷμκ θέβς,
ὅξ ι᾽ ἐκ ηνζζὶκ ιμνθαῖζζκ ἐλῄηεζ παηνυξ, 10
θμζηῶκ ἐκανβὴξ ηαῦνμξ, ἄθθμη᾽ αἰυθμξ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
131 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
δνάηςκ ἑθζηηυξ, ἄθθμη᾽ ἀκδνείῳ ηφηεζ
αμφπνῳνμξ· ἐη δὲ δαζηίμο βεκεζάδμξ
ηνμοκμὶ δζενναίκμκημ ηνδκαίμο πμημῦ.
ΐζηζεήηδ:΢μθμηθήξ, Σναπζκίαζ

Ο ΋ιδνμξ ημπμεεηεί ημκ Ώπεθχμ πνζκ απυ ημκ Χηεακυ. Οζ εάθαζζεξ, μζ πδβέξ ηαζ ηα
κενά πμο πδβάγμοκ απυ ηδκ βδ πνμένπμκηαζ απυ αοηυκ. Ώκηίεεηα μ Δζίμδμξ
ζοβηαηαθέβεζ ημκ Ώπεθχμ ζηα παζδζά ηδξ Σδεφμξ ηαζ ημο Χηεακμφ, ζηζξ πμηάιζεξ
εευηδηεξ. Κυνεξ ημο ήηακ μζ ΢εζνήκεξ, μζ Νφιθεξ ηαζ πμθθέξ άθθεξ πδβέξ (Καζηαθία,
Καθθζννυδ ηθπ).
Ο Ώπεθχμξ είπε ανηεηέξ ιμνθέξ. ΢οκήεςξ απεζημκίγεηαζ απυ ηδκ ιέζδ ηαζ ηάης ζακ
ράνζ, βεκεζμθυνμξ ιε ηέναηα ζημ ηεθάθζ ημο. Άθθεξ ιμνθέξ ημο πμηάιζμο αοημφ
εεμφ ήηακ ζακ θίδζ, ζακ ηαφνμξ ηαζ ζακ ακενςπυιμνθμ μκ ιε ηεθάθζ ηαφνμο πμο
απυ ηα βέκζα ημο έηνεπακ πμθθά κενά (ακενςπμιμνθίεξ ηςκ υρεςκ ημο πμηαιμφ). Σμ
ιυκμ αέααζμ είκαζ πςξ ζηζξ πενζζζυηενεξ ιμνθέξ ημο μ Ώπεθχμξ ήηακ (θάκηαγε) έκα
άζπδιμ ηέναξ.
Γκςζηυξ είκαζ μ ιφεμξ ηδξ πάθδξ ημο ιε ημκ Δναηθή βζα πάνδ ηδξ Αδζάκεζναξ. Ο
Δναηθήξ υηακ πήβε ζημκ Άδδ ζοκάκηδζε ημκ Μεθέαβνμξ, αδενθυ ηδξ Αδζάκεζναξ ηαζ
βζμ ημο Οζκέα. Ώοηυξ ημο γήηδζε ζακ πάνδ κα πακηνεοηεί ηδκ αδενθή ημο. Ο ήνςαξ
δεκ αεέηδζε ηδκ οπυζπεζδ ημο ηαζ πήβε ζηδκ Καθοδχκα υπμο ααζίθεοε μ Οζκέαξ.
Βηεί υιςξ έκαξ επίιμκμξ ικδζηήναξ, μ Ώπεθχμξ, γδημφζε ηδκ ηυνδ ημο Οζκέα
παίνκμκηαξ δζάθμνεξ ιμνθέξ. Έβζκε ιάπδ ηαζ μ πμηάιζμξ εευξ, πανά ηζξ ζοκεπείξ
ιεηαιμνθχζεζξ ημο, έπαζε. Συηε μ Δναηθήξ ημο απέημρε ημ δελί ημο ηέναημ
(έηθεζζε ηδ ιία εηαμθή ημο πμηαιμφ) ηαζ απυ ημ αίια πμο έπεθηε βεκκήεδηακ μζ
΢εζνήκεξ. Σμ ηέναημ αοηυ δεκ ημ ηνάηδζε μ Δναηθήξ. Ο Ώπεθχμξ ζε ακηάθθαβια ημο
έδςζε ημ ηέναξ ηδξ Ώιάθεεζαξ (ημ κέμ πθμφζζμ βυκζιμ έδαθμξ) πμο ζηδκ ζοκέπεζα μ
ήνςαξ δχνδζε ζημκ Οζκέα. Ο πμηαιυξ-Θευξ είπε κζηδεεί ηαζ μ Δναηθήξ κοιθέθεδηε
ηδκ Αδζάκεζνα. ΐέααζα μ ιφεμξ αοηυξ ηαζ ηαηά ημκ Αζυδςνμ αθθά ηαζ ημκ ΢ηνάαςκα
ενιδκεφεζ ηζξ πνμζπάεεζεξ ηςκ ανπαίςκ εηεί ηαημίηςκ κα ηζεαζεφζμοκ ηδκ μνιή ημο
πμηαιμφ (ηέναξ) πενζθνάγμκηάξ ημκ ιε ιεβάθα ένβα (ιεηαιμνθχζεζξ πμηαιμφ) ηαζ
κα ημκ ιεηαηνέρμοκ ζε βυκζιμ πμηαιυ (βάιμξ ημο Δναηθή).

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
132 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Θαύκαο

Ο Θαύκαο ή Θαύκαληαο ήηακ εευηδηα ημο
οβνμφ ζημζπείμο, βζμξ ημο Πυκημο ηαζ ηδξ Γαίαξ. Ώδέθθζα ημο Θαφιακηα ήηακ μζ
Νδνέαξ, Φυνηοξ, Κδηχ ηαζ Βονοαία. Ώοηή ήηακ δ «πνχηδ βεκεά» ηςκ εαθάζζζςκ
εεμηήηςκ. Ώπυ ημκ δεζιυ ημο ιε ηδκ Δθέηηνα, ηδκ ηυνδ ημο Χηεακμφ, μ Θαφιαξ
έβζκε παηέναξ ηςκ Ώνποίςκ ηαζ ηδξ Ίνζδαξ. Ο Δζίμδμξ απμηαθεί ημκ Θαφιακηα
«ιέβακ». Σέηκμ ημο Θαφιακηα ήηακ ηαζ μ πμηάιζμξ εευξ Τδάζπδξ.
Ώπυ ηα μκυιαηα ηςκ παναπάκς ηαείζηαζ ειθακέξ υηζ υθμζ απμηεθμφζακ
πνμζςπμπμζήζεζξ ηςκ ζθμδνχκ ακέιςκ υπμο βμκείξ (Θαφιαξ - Δθέηηνα) ηαζ ηέηκα
άπμηαθφπημκηαζ ςξ μζ δζαδμπζηέξ εζηυκεξ ηδξ έκανλδξ ηαζ ηαηάπαοζδξ ηαηαζβίδςκ
πμο ζοκμδεφμκηαζ ιε θαιπνά θαζκυιεκα

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
133 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ίξηο

Δ Ίξηο ήηα δεοηενεφμοζα εευηδηα ημο
Οθφιπμο, ακαθενυιεκδ ηαζ ςξ ιία απυ ηζξ Άνποζεξ. Ώκήηε ζηδκ αημθμοεία ηςκ εεχκ
ιε ηαεήημκηα αββεθζαθυνμο υιμζα ιε εηείκα ημο Βνιή.
Ήηακ ηυνδ ημο Θαφιακηα ηαζ ηδξ Χηεακίδαξ Δθέηηναξ, ηαηά ημκ Δζίμδμ, ηαζ
αδεθθή ηςκ Ώνποζχκ Χηοπέηδξ ηαζ ηδξ Ώεθθμφξ ή ηαη΄ άθθδ εηδμπή ηδξ Άνηδξ ηδκ
μπμία ηζιχνδζε μ Γεοξ δζυηζ ηαηά ηδκ Σζηακμιαπία αμήεδζε ημοξ Σζηάκεξ.
Οζ ανπαίμζ Έθθδκεξ θακηάγμκηακ ηδκ Ίνζδα αηνζαχξ υπςξ αβζμβναθμφκηαζ ζήιενα
απυ ημοξ πνζζηζακμφξ μζ ανπάββεθμζ: Νέα ιε πθμφζζμ αναπφ πζηχκα, ιε ιεβάθεξ
πηένοβεξ ζημοξ χιμοξ ηαζ πνοζά θηενςηά ζακδάθζα θένμκηαξ ζημ πένζ ημ ηδνφηεζμ,
υπςξ μ Βνιήξ. Ήηακ θηενςηή ηαζ μνιδηζηή ζακ εφεθθα, βκςζηή ςξ πζζηή ηαζ
βμνβμπυδανδ αββεθζμθυνμξ ηςκ εεχκ.
Ο δνυιμξ πμο αημθμοεμφζε ζημκ μονακυ βζα κα ιεηαθένεζ απυ ηδ ΢ηφβα ζε πνοζή
οδνμπυδ, ημ βζα ημκ υνημ ηςκ εεχκ «ζενυ φδςν» παναζζυηακ επηάπνςιμξ. Με ηδκ
μνιή ηδξ ανμπήξ έθεακε απυ ημκ ΋θοιπμ ζηδ βδ ή ζηδ εάθαζζα πνμηεζιέκμο κα
παναημθμοεήζεζ ηαζ κα αμδεήζεζ ηδκ επίημημ Λδηχ υηακ ηαη΄ επζηαβή ηδξ
γδθυηοπδξ Ήναξ «μοδείξ ηυπμξ θςηζγυιεκμξ απυ ημκ Ήθζμ» ηδ δεπυηακ, ή υηακ
έζπεοζε κα παναθάαεζ ηδ Θέηζδα ηαζ κα ηδ θένεζ ζημκ Πδθέα.
Βίπε υιςξ ηαζ άθθεξ οπδνεζίεξ ζδίςξ ημκηά ζηδκ Ήνα. Ώοηή έζηνςκε ημ ηνεαάηζ ηδξ,
αμδεμφζε ζημκ ηαθθςπζζιυ ηδξ ή άθεζθε ιε «ζενά ιφνα» ηα εεία ιέθδ ηδξ. Ώοηή
ηαηά δζαηαβή ηδξ Ήναξ έζπεοδε ζηζξ ιεθθμεάκαηεξ βοκαίηεξ υηακ ααζακίγμκηακ επί
ιαηνμφ ηαζ επζηάποκε ημ ηέθμξ ηςκ ααζάκςκ ημοξ ιε ηδ ημπή ηςκ ιεηςπζαίςκ
ηνζπχκ.
Αεκ απαλζμφζε υιςξ κα εηηεθέζεζ παναββεθίεξ ηαζ εκδηχκ υπςξ ηδκ πανμοζζάγεζ μ
΋ιδνμξ ζηδκ Εθζάδα, υπμο ζπεφδεζ ηαηά πανάηθδζδ ημο Ώπζθθέα κα γδηήζεζ απυ ημκ
ΐμννέα ηαζ ημκ Γέθονμ κα δοκαιχζεζ ηδκ πονά ημο Παηνυηθμο. Βπίζδξ ζηδκ Εθζάδα
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
134 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
πείεεζ βζα θμβανζαζιυ ηδξ ημκ Ώπζθθέα κα λακαιπεί ζηδ ιάπδ, ιυθζξ ζημηχκεηαζ μ
θίθμξ ημο Πάηνμηθμξ ηζ μ Έηημναξ εέθεζ κα πάνεζ ημ πηχια ημο ήνςα.
Γεκζηά απυ υθεξ ηζξ ιοεμθμβζηέξ ζζημνίεξ δζαθαίκεηαζ ηαεανά πςξ δ Ίνζξ ήηακ δ
ζδεαηή ακενςπυιμνθδ ζπηάιεκδ εευηδηα (αθθδβμνζηή) ηδξ έκκμζαξ ημο
αηιμζθαζνζημφ θαζκμιέκμο ημο μονάκζμο ηυλμο, πνμξ ημφημ ηαζ δ ζηεκή ζπέζδ ιε
ηδκ Ήνα (πμο δεκ είκαζ ηίπμηα άθθμ απυ ακαβναιιαηζζιυξ ηδξ θέλδξ Ώήν), εευηδηα
ημο αένα ηαζ ηςκ ηαζνζηχκ θαζκμιέκςκ.

Άξππηεο

Οζ Άξππηεο ήηακ εδθοηά ηέναηα, ηυνεξ
ημο Θαφιακηα ηαζ ηδξ εαθάζζζαξ Νφιθδξ Δθέηηναξ αζ αδεθθέξ ηδξ αββεθζαθυνμο
ηςκ εεχκ Ίνζδαξ. Σμ ζοθθμβζηυ αοηυ υκμια εηοιμθμβείηαζ απυ ηζξ θέλεζξ αξπαγή άξπαμ - αξπάδσ, βζ' αοηυ ηαζ δ θέλδ «Άνποζεξ» δαζχλεηαη (παίνκεζ δαζεία ζημ
πμθοημκζηυ ζφζηδια βναθήξ). Ώπμδζκυηακ ζε πνμζςπμπμζήζεζξ ημο εοεθθχδμοξ
ακέιμο. Χξ Άνποζεξ, μ ιεκ ΋ιδνμξ ακαθένεζ ιυκμ ιζα, ηδκ Πμδάνβδ (=ηαπφπμοξ),
ηδκ μπμία ηαζ εεςνεί ιδηένα ηςκ ίππςκ ημο Ώπζθθέα, μ δε Δζίμδμξ ακαθένεζ δφμ:
ηδκ Ώεθθχ ηαζ ηδκ Χηοπέηδ, ζηζξ μπμίεξ ανβυηενα πνμζηίεεηαζ ηαζ δ Κεθαζκχ.
Πένακ υιςξ αοηχκ, ακαθένμκηαζ ηαζ άθθα μκυιαηα υπςξ: Ώεθθυπμοξ, Νζημευδ,
Χηοευδ, Χηοπυδδ η.θπ. Σα ηέναηα αοηά είπακ ηδ ιμνθή πμοθζχκ ιε ηεθάθζ βοκαίηαξ
ηαζ ζε ακηίεεζδ ιε ηδκ αδεθθή ημοξ Ίνζδα αοηέξ εεςνμφκηακ αββεθζαθυνμζ ημο Άδδ.
Οζ Άνποζεξ ζπεηίγμκηακ ζδζαίηενα ιε ημοξ εεμφξ ηςκ ακέιςκ Γέθονμ ηαζ ΐμνέα. Ο
΋ιδνμξ (Ηιηάδα Π 148 η.ε., Σ 400) ακαθένεζ υηζ απυ ηδκ έκςζδ ηδξ Πμδάνβδξ ιε ημκ
Γέθονμ βεκκήεδηακ ηα πενίθδια βζα ηδκ ηαπφηδηά ημοξ άθμβα ημο Ώπζθθέα, μ
Ξάκεμξ ηαζ μ ΐαθίμξ, ηαεχξ ηαζ ηα άθμβα ηςκ Αζμζημφνςκ, μ Φθμβέαξ ηαζ μ
Άνπαβμξ.
Οζ Άνποζεξ οπμηίεεηαζ υηζ άνπαγακ ηα παζδζά ηαζ ηζξ ροπέξ ηςκ ακενχπςκ. Γζα ημκ
θυβμ αοηυ ηζξ απεζηυκζγακ επάκς ζημοξ ηάθμοξ κα ηναημφκ ζηα κφπζα ημοξ ηδκ ροπή
ημο κεηνμφ.
Ο Ώπμθθχκζμξ μ Ρυδζμξ ζηα Αξγνλαπηηθά ημο (2, 178 η.ε.) πενζβνάθεζ ηζξ Άνποζεξ ςξ
ηζιςνμφξ ημο Φζκέα ζηδ ΐζεοκία ηδξ Θνάηδξ. Ο ιάκηδξ Φζκέαξ είπε ηοθθςεεί απυ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
135 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ημκ Αία επεζδή απεηάθοπηε ηζξ πνμεέζεζξ ημο ζημοξ ακενχπμοξ, ηαζ επζπθέμκ μ Αίαξ
ημο έζηεζθε ηζξ Άνποζεξ, πμο ημο άνπαγακ ηδκ ηνμθή ή ηδ θένςκακ ιε ηζξ
ημοηζμοθζέξ ημοξ, χζηε μ Φζκέαξ κα είκαζ πάκηα πεζκαζιέκμξ. Ώπυ αοηυ ημ αάζακμ
ημκ απάθθαλακ μζ Ώνβμκαφηεξ υηακ πέναζακ απυ εηεί ηαζ ζηαιάηδζακ βζα κα ημκ
ζοιαμοθεοεμφκ. Ο ιάκηδξ ημοξ πανεηάθεζε κα ημκ εθεοεενχζμοκ απυ ηζξ Άνποζεξ.
Μυθζξ θμζπυκ θάκδηακ ηα ακενςπυιμνθα πμοθζά, ζδηχεδηακ ιέζα απυ ηδκ μιάδα
ηςκ Ώνβμκαοηχκ μ Κάθασξ ηαζ μ Γήηδξ, μζ θηενςημί βζμζ ημο ΐμνέα, ηνάαδλακ ηα
ζπαεζά ημοξ απυ ηα εδηάνζα ηαζ άνπζζακ κα ηα ηαηαδζχημοκ ζημκ αένα. Σμ
πεπνςιέκμ ηςκ δφμ δνχςκ απαζημφζε κα πζάζμοκ μπςζδήπμηε ηζξ Άνποζεξ, βζαηί
αθθζχξ υθεζθακ κα πεεάκμοκ, ηαζ ακηζζηνυθςξ μζ Άνποζεξ εα πέεαζκακ ιυκμ ακ
πζάκμκηακ απυ ημκ Κάθασ ηαζ ημκ Γήηδ. Σεθζηά έβζκε ηάπμζμ είδμξ ζοιαζααζιμφ: Μζα
εηδμπή ακαθένεζ υηζ μζ Άνποζεξ ηοκδβήεδηακ απυ ημοξ δομ ήνςεξ ιέπνζ ηζξ
΢ηνμθάδεξ. Βηεί, ιε ηδ ιεζμθάαδζδ ηδξ Ίνζδαξ ςξ απεζηαθιέκδξ ηδξ εεάξ Ήναξ,
βθίηςζακ ηδ γςή ημοξ αθθά οπμζπέεδηακ κα επζζηνέρμοκ ζηδ ζπδθζά ημοξ ζηδ Αίηηο
ηδξ Κνήηδξ ηαζ κα ιδκ εκμπθήζμοκ πμηέ πζα ημκ Φζκέα. Μζα άθθδ πανάδμζδ
ζζπονίγεηαζ υηζ αοηή ηδκ οπυζπεζδ έδςζε ζηζξ ΢ηνμθάδεξ ιυκμ δ Χηοπέηδ, εκχ δ
Ώεθθυπμοξ ζοκέπζζε ηδκ πηήζδ ηδξ ςξ ηδκ Πεθμπυκκδζμ, υπμο πκίβδηε ζε ηάπμζμ
πμηαιυ Σίβνδ, πμο απυ ηυηε μκμιάζεδηε «Άνποξ».
Οζ Άνποζεξ ιπμνεί ανπζηχξ κα ήηακ πνμζςπμπμίδζδ ηνδηζηήξ εεάξ ημο εακάημο, πμο
ηδκ απεζηυκζγακ ςξ ακειμζηνυαζθμ. Ώκάιεζα ζηα «ηαεήημκηά» ημοξ ακαθένεηαζ ηαζ
δ θνμκηίδα κα παναδίκμοκ ζηζξ Βνζκφεξ υζμοξ αανφκμκηακ ιε εβηθήιαηα βζα κα
ηζιςνδεμφκ.

Νεξείδεο

Οζ Νεξείδεο, ήηακ κφιθεξ, πμο
πνμζςπμπμζμφζακ ηζξ ηαηαζηάζεζξ ηαζ ηα παναηηδνζζηζηά ηδξ εάθαζζαξ. Ήηακ ηυνεξ
ημο Νδνέα ηαζ ηδξ Χηεακίδαξ Αςνίδαξ ηαζ ελ αοηήξ εββμκέξ ημο Χηεακμφ. Ήηακ
βφνς ζηζξ πεκήκηα, εκχ έθηακακ ηαζ ηζξ εηαηυ, ηαηά άθθδ άπμρδ. Οζ Νδνδίδεξ
γμφζακ ζημ αοευ ηδξ εάθαζζαξ, ζημ παθάηζ ημο παηένα ημοξ ηαζ πενκμφζακ ηδ ιένα
ημοξ ημθοιπχκηαξ ηαζ παίγμκηαξ ιε δεθθίκζα, ή ηαεζζιέκεξ ζε πνοζμφξ ενυκμοξ ή
ανάπμοξ ηναβμοδχκηαξ ηαζ οθαίκμκηαξ ή ζηεβκχκμκηαξ ηα πθμφζζα ηαζ ιαηνζά
ιαθθζά ημοξ. Αεκ επέηνεπακ ζε ηαιία εκδηή κα πανααάθθεηαζ ιε αοηέξ ζηδκ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
136 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
μιμνθζά. Βίπακ ηδ δφκαιδ κα ηανάγμοκ ηδ εάθαζζα αθθά ηαζ κα ηδκ δνειμφκ. Γεκζηά
ήηακ πάκημηε πενζπανείξ βζα ηδκ αεακαζία ημοξ ηαζ ζοκυδεοακ ηά άνιαηα ηςκ
εκάθζςκ εεχκ.
Οζ πζμ βκςζηέξ απυ αοηέξ είκαζ δ Ώιθζηνίηδ, δ μπμία ήηακ βοκαίηα ημο Πμζεζδχκα
ηαζ ιδηένα ημο Σνίηςκα, δ Θέηζξ (δ ιεθθμκηζηή ιδηένα ημο ήνςα Ώπζθθέα), δ
Φαιάεδ (βοκαίηα ημο Ώζαημφ) ηαζ δ Γαθάηεζα (βοκαίηα ημο ηφηθςπα Πμθφθδιμο).
Σα μκυιαηα ηςκ Νδνδίδςκ πμο ζοκακημφηαζ ζηδ Θεμβμκία ημο Δζίμδμο ακαθένμκηαζ
ζηζξ δζάθμνεξ ηαηαζηάζεζξ ηαζ πάνεξ ηδξ εάθαζζαξ. Τπεκεοιίγμοκ ηα εοενβεηήιαηα
ηδξ εάθαζζαξ, ηα πθμφηδ πμο δίκεζ ζημκ άκενςπμ ηαζ ηδκ εοημθία πμο πανέπεζ ζημ
ειπυνζμ. Σα μκυιαηα ηςκ 50 Νδνδίδςκ (ηαηά ημκ Δζίμδμ) ήηακ ηα ελήξ: Ώβαφδ,
Ώηηαία, Ώθία, Ώθζιήδδ, Ώιθζηνίηδ, Ώοημκυδ, Γαθάηεζα, Γαθήκδ, Γθαφηδ,
Γθαοημκυιδ, Αοκαιήκδ, Αςηχ, Βναηχ, Βοαβυνδ, Βοάνκδ, Βοδχνδ, Βοηνάηδ,
Βοθζιέκδ, Βοκίηδ, Βοπυιπδ, Δζυκδ, Θειζζηχ, Θέηζξ, Θυδ, Εππμευδ, Εππμκυδ,
Κθοιέκδ, Κοιαημθήβδ, Κοιμδυηδ, Κοιμευδ, Κοιχ, Λαμιέδεζα, Λεζαβυνδ,
Λοζζάκαζζα, Μεθίηδ, Μεκίππδ, Νδιενηήξ, Νδζαία, Νδζχ, Πακυπδ, Παζζεέα,
Πμθοκυδ, Πμκημπυνεζα, Πνμκυδ, Πνςημιέδεζα, Πνςηχ, ΢αχ, ΢πεζχ, Φένμοζα,
Φαιάεδ.

Κύρκη

Δ Κίξθε ήηακ δεοηενεφμοζα εευηδηα, ηαη'
άθθμοξ ιάβζζζα ή κφιθδ. Παηέναξ ηδξ ήηακ μ εευξ Ήθζμξ ηαζ ιδηένα ηδξ δ Πένζδ,
ιία απυ ηζξ Χηεακίδεξ. Δ Κίνηδ ήηακ αδεθθή ημο Ώζήηδ ηαζ ηδξ Παζζθάδξ.
Δ Κίνηδ γμφζε ζημ κδζί ζημ μπμίμ ήηακ ααζίθζζζα, ηδκ Ώζαία, ηαζ ιεηαιυνθςκε
ημοξ επενμφξ ηδξ ή υζμοξ ηδκ πνμζέααθακ ζε γχα ιε ηδ πνήζδ ιαβζηχκ πμηχκ,
ηαεχξ βκχνζγε πμθθά βζα ηα αυηακα ηαζ ηδ θανιαηεοηζηή ημοξ επίδναζδ.
Δ Κίνηδ είκαζ πενζζζυηενμ βκςζηή απυ ηδκ Οδχζζεηα ημο Οιήνμο, υπμο
πενζβνάθεηαζ κα γεζ ζε έκα ιέβανμ ζηδ ιέζδ εκυξ λέθςημο, ζε έκα ποηκυ δάζμξ, ηαζ
κα οθαίκεζ ζε έκα ηενάζηζμ ανβαθεζυ. ΢φιθςκα ιε ηα θυβζα ημο ίδζμο ημο Οδοζζέα,
ηνζβφνς οπήνπακ θζμκηάνζα ηαζ θφημζ, θανιαηςιέκα εφιαηα ηδξ ιαβείαξ ηδξ, πμο
δεκ ήηακ επζηίκδοκα βζα υζμοξ επζζηέπημκηακ ημ ιένμξ. Βηεί έθεαζακ μ Οδοζζέαξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
137 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ηαζ μζ ζφκηνμθμί ημο ηαηά ηδκ πενζπθάκδζή ημοξ. Σμοξ πνχημοξ απυ αοημφξ πμο ηδκ
επζζηέθεδηακ, δ Κίνηδ πνμζηάθεζε ζε βεφια ιε θαβδηά ζηα μπμία είπε νίλεζ ηάπμζμ
απυ ηα ιαβζηά ηδξ θίθηνα. Μεηά ημ θαβδηυ, ημοξ άββζλε ιε ημ ιαβζηυ ηδξ νααδάηζ ηαζ
ημοξ ιεηαιυνθςζε ζε πμίνμοξ. Μυκμ μ Βονφθμπμξ, πμο ηδκ οπμρζάζεδηε απυ ηδκ
ανπή, βθίηςζε ηαζ εζδμπμίδζε ημκ Οδοζζέα ηαζ ημοξ άθθμοξ πμο είπακ ιείκεζ ζηα
πθμία ημοξ. Ο Οδοζζέαξ λεηίκδζε κα ζχζεζ ηα εφιαηα ηδξ Κίνηδξ. ΢ημκ δνυιμ ημκ
πνυθααε μ Βνιήξ ηαζ ημο είπε κα πνμιδεεοεεί ημ αμηάκζ ιχθο βζα κα ιδκ έπεζ ηδκ
ίδζα ηφπδ. Έηζζ ηαζ έβζκε. Ώθμφ ηα ιαβζηά ηδξ Κίνηδξ απέηοπακ, δ ιάβζζζα ελεπθάβδ
ηυζμ χζηε κα ενςηεοεεί ημκ Οδοζζέα ηαζ κα ζοιθςκήζεζ κα λακαδχζεζ ζημοξ
ζοκηνυθμοξ ημο ηδκ ακενχπζκδ ιμνθή. ΢ηδ ζοκέπεζα μ Οδοζζέαξ ηαζ μζ ζφκηνμθμί
ημο πανέιεζκακ ζημ κδζί ηδξ επί έκα έημξ ηαζ ιεηά ημοξ έδςζε μδδβίεξ πχξ κα
επζζηνέρμοκ ζηδκ παηνίδα ημοξ, πενζβνάθμκηάξ ημοξ δφμ δζαθμνεηζηέξ πμνείεξ.
Πνμξ ημ ηέθμξ ημο ένβμο ημο Θενγνλία (1011f), μ Δζίμδμξ βνάθεζ υηζ δ Κίνηδ
βέκκδζε ηνία παζδζά απυ ημκ Οδοζζέα: ημκ Άβνζμ, ημκ Λαηίκμ ηαζ ημκ Σδθέβμκμ. Σα
δφμ ηεθεοηαία, υηακ ιεβάθςζακ, ααζίθεοζακ επί ηςκ Σοννδκχκ ή ηςκ Βηνμφζηςκ.
Μεηαβεκέζηενμζ πμζδηέξ υιςξ ηάκμοκ θυβμ ιυκμ βζα ημκ Σδθέβμκμ. Μυθζξ μ
Σδθέβμκμξ ιεβάθςζε, δ ιδηένα ημο ημκ απέζηεζθε κα ανεζ ημκ Οδοζζέα, πμο ζημ
ιεηαλφ είπε επζζηνέρεζ απυ ηαζνυ ζηδκ Εεάηδ, αθθά υηακ έθεαζε εηεί, ζηυηςζε ηαηά
θάεμξ ημκ παηένα ημο. Βπέζηνερε ιε ημ ζχια ημο Οδοζζέα ζηδκ Ώζαία, θένκμκηαξ
ιαγί ημο ηδ πήνα ημο Πδκεθυπδ ηαζ ημκ Σδθέιαπμ. Βηεί, δ Κίνηδ ημοξ έηακε
αεάκαημοξ ηαζ πακηνεφηδηε ημκ Σδθέιαπμ, εκχ μ Σδθέβμκμξ κοιθεφεδηε ηδκ
Πδκεθυπδ.
Ο Αζμκφζζμξ μ Ώθζηανκαζζεφξ (1.72.5) ακαθένεζ ημκ ζζημνζηυ Ξεκαβυνα κα
οπμζηδνίγεζ υηζ ηα παζδζά ημο Οδοζζέα ηαζ ηδξ Κίνηδξ ήηακ μζ Ρχιμξ, Ώκηείαξ ηαζ
Ώνδείαξ, πμο ίδνοζακ ακηζζημίπςξ ηζξ πυθεζξ Ρχιδ, Άκηζμ ηαζ Ώνδέα.
Δ Κίνηδ ακαθένεηαζ ζε ανπαία πανάδμζδ υηζ ελάβκζζε ημοξ Ώνβμκαφηεξ βζα ημκ
εάκαημ ημο Ώρφνημο. ΢ε ιεηαβεκέζηενμοξ ιφεμοξ, δ Κίνηδ θένεηαζ κα ιεηαιυνθςζε
ημκ Πίημ ζε δνομημθάπηδ επζεδή ανκήεδηε ημκ ένςηά ηδξ ηαζ ηδ ΢ηφθθα ζε ηέναξ
υηακ μ Γθαφημξ, ημκ μπμίμ αβαπμφζε δ Κίνηδ, δζαηήνολε ημκ αεάκαημ ένςηά ημο βζα
ηδ ΢ηφθθα.
Βπζπθέμκ, δ Κίνηδ θένεηαζ κα είπε ιία ηυνδ, ηδκ Ώίβα.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
138 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Άδσληο

Ο Άδσληο ιοεμθμβείηαζ υηζ ήηακ έκαξ
ςναίμξ κέμξ, αβαπδιέκμξ ηδξ Ώθνμδίηδξ. Δ Ώθνμδίηδ, «ηζιςνχκηαξ» ηδ ΢ιφνκα ή
Mφννα (ιεηέπεζηα ιδηένα ημο Ώδχκζδμξ), ηδκ έηακε κα κζχζεζ ιεβάθμ ένςηα βζα ημκ
Kζκφνα, ημκ μπμίμ ηαζ παναπθάκδζε, πνμηεζιέκμο κα ζηακμπμζήζεζ ημκ ένςηά ηδξ.
Κανπυξ αοηήξ ηδξ εκχζεςξ οπήνλε μ Άδςκζξ, μ μπμίμξ ήηακ πμθφ υιμνθμξ απυ ηδ
κδπζαηή ημο αηυια δθζηία. Δ εεά ημκ έηνορε ιέζα ζε ιία θάνκαηα (ηζαχηζμ)
(ζδιείςζδ: ζηδκ Κφπνμ οπάνπεζ δ πυθδ Λάνκαηα), πμο ηδκ έδςζε ζηδκ Πενζεθυκδ
πνμξ θφθαλδ. ΢ε άθθδ εηδμπή ημο ιφεμο ιδηένα ημο ήηακ δ Μεεάνιδ ηαζ αδέθθζα
ημο μ Ολφπμνμξ, δ Ονζεδίηδ, δ Λαμβυνδ ηαζ δ ΐναζζία[1].
Χζηυζμ, άθθδ εηδμπή ημο ιφεμο ιάξ θέεζ υηζ μ Kζκφναξ ήηακ παηέναξ ηδξ ΢ιφνκαξ.
΋ηακ ακαηάθορε υηζ παναπθακήεδηε ηαζ έζιζλε ιε ηδκ ηυνδ ημο, βειάημξ μνβή ηαζ
απμηνμπζαζιυ ηδκ ηοκήβδζε βζα κα ηδ ζημηχζεζ. Δ ΢ιφνκα ηαηάθενε κα λεθφβεζ ηαζ
έηνελε πνμξ ηα αμοκά. Βηείκμξ ηδκ πνυθααε, ζήηςζε ημ ζπαεί ημο ηαζ ήηακ έημζιμξ
κά ηδξ πάνεζ ημ ηεθάθζ. Ώθθά δ Ώθνμδίηδ, πανειααίκμκηαξ, πνυθααε ηαζ
ιεηαιυνθςζε ηδ ΢ιφνκα ζημ μιχκοιμ θοηυ. Καεχξ ημ ζπαεί ζοκέπζζε ηδκ πμνεία
ημο ηαζ έημρε ηδκ ήδδ ιεηαιμνθςεείζα ζε θοηυ ΢ιφνκα, λεπεηάπηδηε απυ ημκ
ημνιυ ηδξ μ Άδςκζξ. Σμκ πήνε ηυηε δ εεά ηαζ ημκ πανέδςζε ζηδκ Πενζεθυκδ ιέζα
ζε ιία θάνκαηα, υπςξ πνμείπαιε. ΋ηακ δ Πενζεθυκδ άκμζλε ημ ηζαχηζμ ηαζ
ακηίηνζζε ηδκ μιμνθζά ημο ιςνμφ, απμθάζζζε ιοζηζηά κα ιδκ επζζηνέρεζ λακά ημκ
Άδςκδ. Έηζζ, υηακ εηείκμξ ιεβάθςζε, ανκήεδηε κα ημκ παναδχζεζ ζηδκ Ώθνμδίηδ. Δ
Ώθνμδίηδ ηαηέαδηε ζημκ ηάης ηυζιμ, υπμο έιεκε δ Πενζεθυκδ ιαγί ιε ημκ Άδδ, βζα
κα θοηνχζεζ ημκ αβαπδιέκμ ηδξ απυ ηδκ ηονζανπία ημο εακάημο.
Δ εεσηή «δζαιάπδ» πμο πνμέηορε ιεηαλφ ηδξ εεάξ ημο Ένςηα ηαζ ηδξ εεάξ ημο
Θακάημο, νοειίζηδηε απυ ημκ Αία ςξ ελήξ: Ο Άδςκζξ κα ιέκεζ ημ έκα ηνίημ ημο
πνυκμο ζημκ Κάης Κυζιμ ιε ηδκ Πενζεθυκδ, ημ άθθμ ηνίημ ημο πνυκμο κα ιέκεζ
ζημκ Βπάκς Κυζιμ ιε ηδκ Ώθνμδίηδ, ηαζ ημ απμιέκμκ ηνίημ, υπμο δζάθεβε εηείκμξ.
Δ Ώθνμδίηδ πνδζζιμπμζχκηαξ ηδ ιαβζηή ηδξ γχκδ ζηδκ μπμία δεκ ιπμνμφζε ηακείξ
κα ακηζζηαεεί, ηαηάθενε κα ηδξ αθζενχζεζ ηδκ επζθμβή ημο.
Έηζζ, μ Άδςκζξ πενκμφζε ηα δφμ ηνίηα ημο πνυκμο ιε ηδκ Ώθνμδίηδ ηαζ ημ έκα ηνίημ
ιε ηδκ Πενζεθυκδ. Tεθζηά, ιεηά απυ πνυκζα, μ ςναίμξ κέμξ ζημηχεδηε ζηδ δζάνηεζα
εκυξ ηοκδβζμφ απυ έκακ ηάπνμ. Δ Ώθνμδίηδ ενήκδζε πζηνά ημκ αβαπδιέκμ ηδξ. Ώπυ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
139 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ημ αίια ημο Ώδχκζδμξ πνυααθακ βζα πνχηδ θμνά απυ ημ πχια ηα ηυηηζκα νυδα ηνζακηάθοθθα, εκχ απυ ηα δάηνοα ηδξ εεάξ θφηνςζακ μζ ακειχκεξ. Δ Ώθνμδίηδ
πανεηάθεζε ηδκ Πενζεθυκδ κα αθήκεζ ημκ Άδςκδ κα ακεααίκεζ ζηδ βδ. Δ
Πενζεθυκδ δέπεδηε, ηαζ μ Άδςκζξ ακεααίκεζ ζηδ βδ ηαζ ιέκεζ έλζ ιήκεξ ιε ηδκ
Ώθνμδίηδ, εκχ ημοξ οπυθμζπμοξ έλζ ιήκεξ ιέκεζ ιε ηδκ Πενζεθυκδ.

Αάθηπινη

Οζ Εδαίνη Αάθηπινη ήηακ δαίιμκεξ πμο ηαηάβμκηακ απυ ημ
αμοκυ Ίδδ ηδξ Κνήηδξ ή ηδξ Φνοβίαξ. Ώπμηεθμφζακ ηδκ αημθμοεία ηδξ ιδηέναξ ηςκ
εεχκ, ηδξ Ρέαξ ή Κοαέθδξ. Σμοξ μκυιαζακ «Ααηηφθμοξ» επεζδή ήηακ 5 ημκ ανζειυ,
υζα δδθαδή ηαζ ηα δάηηοθα ημο εκυξ πενζμφ, ή επεζδή ήηακ πμθφ επζδέλζμζ ζηα πένζα,
ζδίςξ ςξ πνμξ ηδκ ηαηενβαζία ηςκ ιεηάθθςκ, ή επεζδή υηακ ημοξ βέκκδζε δ ιδηένα
ημοξ (πμο ήηακ δ Ρέα ή δ Ώβπζάθδ) έιπδλε απυ ημοξ πυκμοξ ημο ημηεημφ ηα δάπηοθά
ηδξ ζημ πχια, ή, ηέθμξ, βζαηί βεκκήεδηακ απυ ηδ ζηυκδ πμο ένζλακ πίζς ημοξ ιε ηα
δάπηοθά ημοξ μζ ηνμθμί ημο Αία. Ώκαθένμκηαζ ηαζ πενζζζυηενμζ απυ 5 Αάηηοθμζ,
ιέπνζ ημκ ανζειυ 15. ΢φιθςκα ιε άθθδ πανάδμζδ, απθχξ μζ εηαηυ πνχημζ άκδνεξ
πμο βεκκήεδηακ πμηέ ζηδκ Κνήηδ μκμιάζεδηακ «Εδαίμζ Αάηηοθμζ».
Οζ Αάηηοθμζ οπμηίεεηαζ υηζ ανήηακ ηαζ ηαηενβάζεδηακ πνχημζ ημκ ζίδδνμ, εκχ
ηάπμζεξ πδβέξ ημοξ απμδίδμοκ ηαζ ηδκ ηαεζένςζδ ηςκ Μοζηδνίςκ. ΢φιθςκα ιε ηδκ
επζηναηήζαζα πανάδμζδ, πμο ημοξ ηαοηίγεζ ιε ημοξ Κμονήηεξ, ζημοξ Ααηηφθμοξ
ειπζζηεφεδηε δ Ρέα ηδ θφθαλδ ημο ανέθμοξ ηδξ, ημο εεμφ Αία. Μία πανάδμζδ ηςκ
Δθείςκ δίκεζ ηαζ ηα μκυιαηα ηςκ 5: Δναηθήξ (υπζ μ ζοκχκοιμξ ήνςαξ), Παζςκαίμξ,
Βπζιήδδξ, Εάζζμξ ηαζ Ίδαξ. Ο ιεβαθφηενμξ ζε δθζηία ήηακ μ Δναηθήξ. Οζ 5 αοημί
Αάηηοθμζ ίδνοζακ ημοξ Οθοιπζαημφξ Ώβχκεξ, ςξ ελήξ: μ Δναηθήξ πνυηεζκε ζημοξ
άθθμοξ 4 κα ηάκμοκ αβχκεξ δνυιμο ηαεχξ πνυζεπακ ημκ ιζηνυ Αία βζα κα
δζαζηεδάζμοκ ηαζ θίβμ. Μεηά ηδ θήλδ ηςκ αβχκςκ, μ Εδαίμξ Δναηθήξ ζηεθάκςζε
ημοξ κζηδηέξ. ΢ηδ ζοκέπεζα, πνυηεζκε κα ηεθμφκηαζ μζ αβχκεξ αοημί ηάεε 5 πνυκζα,
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
140 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
υζμζ ήηακ ηαζ μζ Εδαίμζ Αάηηοθμζ. Πναβιαηζηά, ζηδκ Οθοιπία οπήνπε ζδζαίηενμξ
αςιυξ ηςκ Εδαίςκ Ααηηφθςκ. Ο Εδαίμξ Δναηθήξ θαηνεουηακ ζδζαίηενα ζηδκ
Οθοιπία, ζηδ Μεβαθυπμθδ, ζηζξ Βνοενέξ ηαζ ζηζξ Θεζπζέξ.
Μία άθθδ, ιάθθμκ ανπαζυηενδ, πανάδμζδ, ακαθένεζ υηζ μζ Εδαίμζ Αάηηοθμζ ήηακ
ηνεζξ: μ Κέθιζξ, μ Ααικαιεκεφξ ηαζ μ Άηιςκ, υθμζ ημοξ πακημδφκαιμζ ιάβμζ. Ώοημί
μζ ιάβμζ ήηακ οπδνέηεξ ηδξ Ώδνάζηεζαξ, πμο πνχημζ άζηδζακ ηδκ ηέπκδ ημο
«πμθοιήηζμξ» Δθαίζημο ηαηενβαγυιεκμζ ιε ηδ θςηζά ημ ζίδενμ ηαζ ημκ παθηυ.
΢φιθςκα ιε ιία άθθδ πανάδμζδ, μζ Εδαίμζ Αάηηοθμζ δίδαλακ ιμοζζηή ζημκ Πάνζ, ζημ
υνμξ Ίδδ ηδξ Σνςάδαξ.

Κνπξήηεο

Οζ Κνπξήηεο ήηακ Ααίιμκεξ (= ΑαΎιμκεξ,
εζδήιμκεξ) πμο δ θαηνεία ημοξ εκημπίγεηαζ ηονίςξ ζηδ Φνοβία ηαζ ζηδ Κνήηδ πμο
ηαηά πανάδμζδ μκμιαγυηακ ηαζ Κνπξήηηο.
Ώκαθένμκηαζ υιςξ ηαζ ζε άθθεξ εθθδκζηέξ πενζμπέξ ηαοηζγυιεκμζ αθθμφ ιε ημοξ
Σεθπίκεξ, αθθμφ ιε ημοξ Κμνφαακηεξ ηαζ αθθμφ ιε ημοξ Κααείνμοξ αηυια δε ηαζ ιε
ημοξ Εδαίμοξ Ααηηφθμοξ.
΢ηδ Φνοβία θένμκηαζ ςξ αηυθμοεμζ ηδξ Κοαέθδ – Ήναξ ζηδκ μνβζαζηζηή ηδξ
θαηνεία. Ώκηίεεηα ζηδ Κνήηδ ικδιμκεφμκηαζ ςξ «άβνοπκμζ θφθαηεξ» ημο Αία πμο
ηάθοπηακ ιε ηζξ έκμπθεξ μνπήζεζξ ηαζ ημκ ευνοαμ ηςκ υπθςκ ημοξ ηαζ ηςκ ηνμοζηχκ
μνβάκςκ ημοξ, ημοξ ηθαοειμφξ ημο βζα κα ιδ ημκ αημφζεζ μ εευξ Κνυκμξ. Ώθθά ηαζ
βεκζηυηενα πζζηεφμκηακ ςξ αηυθμοεμζ ημο Αία υπςξ μζ ΢άηονμζ ημο Αζμκφζμο. Ο
ανζειυξ ηςκ Κμονδηχκ έθεακε ημοξ δέηα ηαζ ηα μκυιαηά ημοξ έθααακ πμθθέξ πυθεζξ
ηδξ Κνήηδξ.
΢΄ αοημφξ απμδίδεηαζ ηαηά ηζξ ημπζηέξ παναδυζεζξ δ εθεφνεζδ ημο πμθειζημφ πμνμφ
ηδξ «πονίπδξ» εκχ ζηδκ Βφαμζα εεςνμφκηακ μζ εθεονέηεξ ηςκ ηοκδβεηζηχκ υπθςκ
ηαζ ηζεαζεοηέξ.
Γεκζηά πζζηεφμκηακ υηζ αοημί έεεζακ ηζξ αάζεζξ ημο πμθζηζζιμφ ηδξ ημζκήξ
ζοιαίςζδξ ηςκ ακενχπςκ, πνμζηαηεφμκηαξ ηζξ πυθεζξ ηαζ ημοξ πμθίηεξ ιε μιυκμζα
ηαζ εοκμιία δζεοημθφκμκηαξ ηδκ ζδζςηζηή γςή ιε ηδ δζδαζηαθία ηδξ πνήζδξ ηδξ
θςηζάξ, ηδξ ηαηενβαζίαξ ιεηάθθςκ, ηδξ πνήζδξ ημο ηυλμο ηαεχξ ηαζ ηδξ οπυδεζλδξ
ενεπηζηχκ εζδχκ, υπςξ ημ ιέθζ, ηαζ άθθςκ ηνμθίιςκ.
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
141 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Σειρίλεο

Θεςνμφκηακ παζδζά ηδξ Θάθαζζαξ, ηδξ Γδξ ή
ημο Πυκημο ηαζ πενζβνάθμκηαζ ςξ άπμδεξ ηαζ άπεζνεξ θένμκηαξ υιςξ πηένοβεξ. Καηά
ηδ ανπαία πανάδμζδ μζ Σεθπίκεξ, πμο ήηακ εκκέα ζημκ ανζειυ, πνμένπμκηακ απυ ηδ
Κνήηδ "ημονμηνμθήζακηεξ" ημκ Αία, ελ μο ηαζ ηαθμφκηακ Κμονήηεξ. ΢ηδ ζοκέπεζα
αοημί πήβακ ζηδ Κφπνμ ηαζ ανβυηενα ζηδ Ρυδμ μπμφ ηαζ ηθήεδηε δ κήζμξ ελ αοηχκ
Τειρηλίο.[1] Βηεί ίδνοζακ πμθθέξ πυθεζξ ιεηαλφ ηςκ μπμίςκ ήηακ δ Κάιεζνμξ, δ
Εαθοζυξ ηαζ δ Λίκδμξ.
Δ Θεά Ρέα θέβεηαζ πςξ πανάδςζε ζ΄ αοημφξ ημκ Πμζεζδχκα ημκ μπμίμ ηαζ
ακάενερακ ιε ηδ ηυνδ ημο Χηεακμφ Καρείνα, ηαζ υηακ εηείκμξ ακδνχεδηε έθααε ςξ
ζφγοβμ ηδκ αδεθθή ηςκ Σεθπίκςκ ηδκ Ώθία απυ ηδκ μπμία απέηηδζε ελζ βζμοξ ηαζ ιζα
ηυνδ ηδκ "Ρυδδκ" απυ ηδκ μπμία ηαζ ζηδ ζοκέπεζα μκμιάζεδηε έηημηε δ κήζμξ
Ρυδμξ.
Καηά ζπεηζηή επίζδξ πανάδμζδ μζ Σεθπίκεξ ελμνίζηδηακ απυ ηδ Ρυδμ απυ ημοξ
Δθζάδεξ. Έηζζ πενζπθακχιεκμζ επέζηνερακ ηαζ πνμλέκδζακ ιεβάθεξ ηαηαζηνμθέξ
ζηδ κήζμ. Καη΄ άθθδ υιςξ πανάδμζδ μζ Σεθπίκεξ ακαπχνδζακ μζ ίδζμζ απυ ηδ κήζμ
πνμαθέρακηεξ ηδ ιεβάθδ ηαηαζηνμθή ιε ηαηαηθοζιυ απυ ημκ Αία. Καη΄ άθθεξ
αηυιδ παναδυζεζξ μζ Σεθπίκεξ ήηακ ιοεζημί εκδημί ζπμοδαίμζ ηεπκίηεξ ηαζ εθεονέηεξ
πμο είπακ ακαηαθφρεζ δζάθμνα ιέηαθθα υπςξ ημκ παθηυ ηαζ ημκ ζίδδνμ ηαζ είπακ
επζκμήζεζ πμθθά ενβαθεία βζα ηδ ηέπκδ ημοξ, πμο θένμκηάξ ηα έδζκα ηδκ εκηφπςζδ
πςξ ημοξ έθθεζπακ ηα άηνα. Πζζηεφμκηακ αηυιδ πςξ αοημί δίδαλακ ζημοξ ακενχπμοξ
ηδ πνχζιδ ιεηαθθμονβία ηαζ ηδκ ελυνολδ ηςκ ιεηάθθςκ.
Οζ Σεθπίκεξ ακαθένμκηαζ ςξ ηαηαζηεοαζηέξ ηδξ άνπδξ ημο Κνυκμο ηαζ ηδξ ηνίαζκαξ
ημο Πμζεζδχκα ηαεχξ ηαζ ποηά αβάθιαηα πμθθχκ εεχκ υπςξ ηδξ Ώεδκάξ, ημο
Ώπυθθςκα, ηδξ Ήναξ, ηςκ Νοιθχκ ζηζξ πυθεζξ ηδξ Ρυδμο η.ά. ηαεχξ ηαζ δζαθυνςκ
ιαβζηχκ ζηεοχκ, πμηήνζα η.θπ.
Βπίζδξ ακαθένεηαζ πςξ ηάπμηε μ Ώπυθθςκαξ έζηεζθε ηαηαζηνεπηζηή κυζμ ζημοξ
΢ζηοςκείξ υηακ ανκήεδηακ κα ηαηααάθμοκ ζημοξ Σεθπίκεξ αιμζαή βζα ενβαζία πμο
ημοξ πνυζθενακ ζε ελμπθζζιυ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
142 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Κνξύβαληεο

Οζ Κνξύβαληεο ήηακ ηαηά ιία
πανάδμζδ μζ «πνχημζ άκενςπμζ» πάκς ζηδ Γδ, εκχ ηαηά ιία άθθδ ήηακ οπενθοζζηέξ
μκηυηδηεξ πμο βεκκήεδηακ πνζκ βεκκδεμφκ μζ μθφιπζμζ εεμί. Οζ Κμνφαακηεξ
ακαθένμκηαζ ζοκήεςξ ςξ εκκέα ή δέηα, ή ςξ ηνεζξ, αθθά ζοπκά, ηαζ ζδζαίηενα ζηζξ
βεκεαθμβζηέξ παναδυζεζξ, βίκεηαζ θυβμξ βζα έλαλ Κνξύβα ή Κύξβα.
Σμκ πνχημ ιφεμ εκζζπφεζ δ ιανηονία υηζ μζ Κμνφαακηεξ απμηαθμφκηακ
«δεκδνμθοείξ» (πναθ. ηδκ ηαηαβςβή ημο ακενχπζκμο είδμοξ ηαηά ημκ Ααναίκμ).
΢φιθςκα υιςξ ιε άθθδ πανάδμζδ, μζ Κμνφαακηεξ βεκκήεδηακ απυ ηα δάηνοα ημο
Αία, δδθαδή απυ ηδ ανμπή, πμο βμκζιμπμζεί ηδ βδ. Σέθμξ, άθθεξ παναδυζεζξ θέκε υηζ
μζ Κμνφαακηεξ ήηακ απυβμκμζ ηςκ Εδαίςκ Ααηηφθςκ (΢ηνάαςκ Ε 473) ή βζμζ ηδξ Ρέαξ.
Βπεζδή μζ Κμνφαακηεξ ζπεηίγμκηακ ζηεκά ιε ηδ θαηνεία ηδξ Κοαέθδξ, ακαθένμκηαζ
ζοπκά ςξ βζμζ ηδξ, ημοξ μπμίμοξ απέηηδζε ιε ηάπμζμ ήνςα ηδξ ΢αιμενάηδξ
(Αζυδςνμξ Γ΄ 55). ΢ηδ Ρυδμ ημοξ εεςνμφζακ παζδζά ημο Δθίμο ηαζ ηδξ Ώεδκάξ, εκχ
ζηδ ΢αιμενάηδ βζμοξ ημο Ώπυθθςκα ηαζ ηδξ Ροηίαξ. Δ ζφκδεζδ ηςκ Κμνοαάκηςκ ιε
ημκ πμνυ μδήβδζε ζηδ ζηέρδ υηζ ίζςξ είπακ ζπέζδ ιε ηζξ Μμφζεξ, ηζ έηζζ απυ
πμθθμφξ ακαθένμκηαζ ςξ βζμζ ηδξ Θάθεζαξ ηαζ ημο Ώπυθθςκα (ΐζαθζμεήηδ
Ώπμθθμδχνμο, Ώ΄ 3, 4) ή ημο Αία ηαζ ηδξ Καθθζυπδξ. Οζ Κμνφαακηεξ ακαθένμκηαζ
ηαζ ςξ βζμζ ημο Κνυκμο, εκχ ηαηά ημοξ Ονθζημφξ ηαηάβμκηακ απυ ηδκ Πενζεθυκδ.
Οζ Κμνφαακηεξ θαηνεφμκηακ ιε μνβζαζηζημφξ πμνμφξ ηςκ πζζηχκ, πμο
παναηηδνίγμκηακ ςξ «θνξπβαληηώληεο» (Ώνζζημθ. Σθήθεο 8, Πθάη. Κξηηίαο 54,
Σπκπφζηνλ 215). Οζ πζζημί ηαθμφζακ ημοξ Κμνφαακηεξ ιε άβνζεξ ηναοβέξ ηαζ
ηζκήζεζξ. Ώπυ ηδ ιακία ημοξ αοημηναοιαηίγμκηακ ηάπμηε, ηαεχξ πηοπμφζακ ηα
ηφιααθα ηαζ ηα ηφιπακα ιε ηδ ζοκμδεία αοθμφ. Οζ ανπαίμζ απμηαθμφζακ ηδκ
ηαηάζηαζδ αοηή ηδξ εηζηάζεςξ ςξ «πθήνςζδ», δ μπμία πανζγυηακ απυ ημ εείμ.
Σαφηζγακ ηδ ιακία αοηή ιε ημ ιεεφζζ ή ηδκ εοβθςηηία. Δ έκηαλδ εκυξ ακενχπμο
ζημοξ ημνοαακηζχκηεξ βζκυηακ ιε ηδ «Θξφλσζε»: μ ιομφιεκμξ ηαευηακ πάκς ζε έκα
ενυκμ, εκχ πυνεοακ βφνς ημο.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
143 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Κάβεηξνη

Οζ Κάβεηξνη (ή Κάβηξνη ζηδ ΐμζςηία) ήηακ εευηδηεξ
ανπαίαξ Βθθδκζηήξ ιοζηδνζαηήξ θαηνείαξ δ μπμία πνςημειθακίγεηαζ ζηδ Λήικμ, ηδκ
Ίιανμ, ηδ ΢αιμενάηδ ηαζ ηδ Θήαα (ή πζμ ζοβηεηνζιέκα, ανπζηά ημοθάπζζημκ, ζε
πενζμπή ηδξ ΐμζςηίαξ θίβμ δοηζηά ηδξ Θήααξ) αθθά ανβυηενα επεηηείκεηαζ ηαζ αθθμφ
(Μζηνά Ώζία, Μαηεδμκία, Θνάηδ, οπυθμζπμ Ώζβαίμ).Οζ Κάαεζνμζ ζοπκά, ήδδ απυ ηδκ
ανπαζυηδηα, ηαοηίγμκηαζ ηαζ ιε ημοξ "Μεβάθμοξ Θεμφξ" ηςκ Μοζηδνίςκ ηδξ
΢αιμενάηδξ.Θεςνμφκηακ βεκζηχξ ηαημπμζά πκεφιαηα, ηαημί δαίιμκεξ πμο απυ ηα
αάεδ ηδξ βδξ ηαζ απυ ημ αοευ ηδξ ιδηέναξ ημοξ ηδξ εάθαζζαξ ελαηυκηζγακ θςηζά ηαζ
ηνάκηαγακ ηδ βδ.΢' αοημφξ απμδίδμκηακ μζ ζεζζιμί ηαζ μζ πονηαβζεξ.Βπίζδξ ήηακ
ημκημί ζημ φρμξ, είπακ ιεβάθα βεκκδηζηά υνβακα ηαζ ήηακ οπενθοζζηά πκεφιαηα πμο
εηπνμζςπμφζακ ηδκ οπυβεζα θςηζά ηαζ ηζξ ιεηαθθεοηζηέξ ενβαζίεξ.Ο Δνυδμημξ
ζζπονίγεηαζ πςξ ήηακ βζμζ ημο Ήθαζζημο ηαζ πςξ ημο ακηζηαεζζημφζακ ημοξ
παθημονβμφξ Κφηθςπεξ.Ο Φενεηφδδξ πνμζεέηεζ υηζ ιδηένα ημοξ ήηακ δ Κααείνδ,
ηυνδ ημο Πνςηέα.΢φιθςκα ιε άθθδ πανάδμζδ, ήηακ παζδζά ημο Αία ηαζ ηδξ
Δθέηηναξ, δδθαδή ηδξ θςηεζκήξ θθυβαξ.
Δ πνμέθεοζδ ημοξ είκαζ άβκςζηδ, πζεακχξ ιδ εθθδκζηή ηαζ ζοπκά έπμοκ δζαηοπςεεί
εεςνίεξ πνμεθθδκζηήξ ή ακαημθζηήξπνμέθεοζδξ: ημ υκμια Κάαεζνμξ ζφιθςκα ιε ημκ
Γηνυμοη, πνμένπεηαζ απυ ημ ζδιζηζηυ ηααζνίι "ζζπονυξ, ιεβάθμξ, δοκαηυξ".΋ιςξ, μ
ΐίηεν ηαζ μ Μάνετ δέπμκηαζ πςξ ημ υκμια είκαζ εθθδκζηυ ηαζ πνμένπεηαζ απυ ημ
νήια θαίσ.
Οζ Κάαεζνμζ ηδξ Θήααξ ακαθένμκηαζ ζε αθζενςιαηζηέξ επζβναθέξ ςξ "Κάαζνμξ" ηαζ
"Παζξ" (βζμξ ημο Κάαζνμο). ΢φιθςκα ιε ημκ Παοζακία, δ Κααείνζα Αήιδηνα
λεηίκδζε ηζξ ηεθεηέξ ηςκ Κααείνςκ ηδξ Θήααξ ςξ δχνμ πνμξ ημκ Πνμιδεέα, μ μπμίμξ
ήηακ έκαξ απυ ημοξ Κάαεζνμοξ, ηαζ ημ βζμ ημο, ημκ Ώζηκαίμ. Ο ίδζμξ ακαθένεζ αθθμφ
πςξ μ Ώεδκαίμξ Μέεαπμξ αθμφ επακμνβάκςζε ηα ιοζηήνζα ζηδκ Ώκδακία ηδξ
Μεζζδκίαξ, ίδνοζε ηα ιοζηήνζα ηςκ Κααείνςκ ηδξ Θήααξ. [
Γζα ημοξ Κάαεζνμοξ ηδξ Λήικμο, μ Ώημοζίθαμξ ακαθένεζ υηζ μ Ήθαζζημξ ηαζ δ εεά
Κααεζνχ βέκκδζακ ημκ Καδιίθμ (ή Καζιίθμ ή Κάιζθθμ) μ μπμίμξ βέκκδζε ημοξ ηνεζξ
Κάαεζνμοξ πμο ιε ηδ ζεζνά ημοξ βέκκδζακ ηνεζξ Κααεζνίδεξ κφιθεξ. Σμ ζφιαμθμ ηςκ
ηνζχκ Λήικζςκ Κααείνςκ ήηακ δ θααίδα ηαζ ημ ζθονί ημο ιεηαθθμονβμφ

Μεγάινη Θενί ηεο ΢ακνζξάθεο

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
144 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Οζ "Θεμί Μεβάθμζ" ή "Θεμί" δεκ ακαθένμκηαζ πμηέ ζηδκ ίδζα ηδ ΢αιμενάηδ ςξ
Κάαεζνμζ, ςζηυζμ μ ΢ηδζίιανμημξ μ Θάζζμξ ηαζ μ Δνυδμημξ (μ μπμίμξ έιιεζα
ακαθένεζ υηζ ήηακ ιφζηδξ μ ίδζμξ) ηαοηίγμοκ ημοξ δφμ. Ο πενζδβδηήξ Μκαζέαξ δίκεζ
ηα μκυιαηά ημοξ ςξ Ώλίενμξ, Ώλζυηενζα ηαζ Ώλζυηενζμξ, ημοξ μπμίμοξ ηαοηίγεζ
ακηίζημζπα ιε ημοξ Αήιδηνα, Πενζεθυκδ ηαζ Άδδ εκχ μ ζπμθζαζηήξ ημο Μκαζέα
πνμζεέηεζ έκα ηέηανημ, ημ Καζιίθμ ημκ μπμίμ ηαοηίγεζ ιε ημκ Βνιή.
΢ηα Ώνβμκαοηζηά ημο Ώπμθθχκζμο Ρυδζμο, μζ Ώνβμκαφηεξ απμαζαάγμκηαζ ζηδ
΢αιμενάηδ ηαζ ιοχκηαζ ζηα ιοζηήνζα χζηε κα πθεφζμοκ ιε αζθάθεζα οπυ ηδκ
πνμζηαζία ηςκ Κααείνςκ.

΢άηπξνη

Οζ ΢άηπξνη ήηακ ηαηχηενα ιοεζηά υκηα "δαίιoκεξ"
ηδξ εθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ, (πκεφιαηα ηςκ αμοκχκ ηαζ ηςκ δαζχκ), ημοξ μπμίμοξ δ
Πμίδζδ ηαζ δ Σέπκδ ημοξ απεζηυκζγακ απυ ηδ ιέζδ ηαζ πάκς ζπεδυκ
ακενςπυιμνθμοξ, θαθαηνμφξ ηαζ ιε ιοηενά αοηζά, ιε πυδζα ηαζ μονά ηνάβμο, ζε
ακηίεεζδ ιε ημοξ ΢εζθδκμφξ, ηςκ μπμίςκ ημ ηάης ιζζυ ημο ζχιαημξ έιμζαγε ιε
αθυβμο. Ήηακ, υπςξ ηαζ μζ ΢εζθδκμί, οπδνέηεξ ηαζ ζφκηνμθμζ ημο εεμφ Αζυκοζμο, ημκ
μπμίμκ είπακ ιεβαθχζεζ απυ παζδί. Ώβαπδιέκδ ημοξ αζπμθία ήηακ ημ παίλζιμ αοθμφ
ηαζ ηζεάναξ, μ ηνφβμξ ηαζ ημ ιεεμηυπδια, αθθά ηαζ ημ ηοκήβζ ηςκ ημνζηζζχκ , πμο
απμηεθμφζακ υθα ιαγί ηδκ πνμζςπμπμίδζδ ηδξ βμκζιυηδηαξ ηδξ Φφζδξ.
΢ηα δζάθμνα ένβα ηυζμ ημο θυβμο υζμ ηαζ ηδξ ηέπκδξ ειθακίγμκηαζ εναζείξ, πυηεξ,
ενςημιακείξ ιε ηζξ Νφιθεξ ηαζ ελαζνεηζηά θζθυιμοζμζ ηαζ πμνεοηέξ. Πενζένβςξ μ
΋ιδνμξ δεκ ακαθένεηαζ ζ΄ αοημφξ. Ώκηίεεηα μ Δζίμδμξ ικδιμκεφεζ αοημφξ ςξ "βέκμξ
ηςκ ηδθήκςκ", εκχ ημοξ ΢εζθδκμφξ ημοξ απμηαθεί "μοηζδακμφξ" (=άπνδζημοξ) ηαζ
"αιδπακμένβμοξ" (=ηειπέθδδεξ). Άθθμζ πμζδηέξ ημοξ ΢άηονμοξ ημοξ απμηαθμφζακ
"ζηζνηυπμδεξ", επεζδή πυνεοακ ιε ζηζνηήιαηα, ή "βθεοηυπμηεξ" (=ηναζμπυηεξ), ή
"ηεναζηέξ" (απυ ηα ηέναηα πμο έθενακ), ή αζβίπμδεξ (=ηναβμπυδανμζ).
Εδζαίηενα ζηδ δναιαηζηή πμίδζδ μζ ΢άηονμζ απμηεθμφκ ηα ηφνζα πνυζςπα ημο
ζαηπξηθνύ δξάκαηνο ελ μο ηαζ δ μκμιαζία ημο. ΢ημ πμζδηζηυ αοηυ είδμξ μζ ΢άηονμζ
ειθακίγμκηαζ κηοιέκμζ ιε δένιαηα ηνάβςκ μκμιαγυιεκμζ έηζζ "ηνάβμζ". ΢ηζξ
δζάθμνεξ ανπαίεξ παναζηάζεζξ ειθακίγμκηαζ ζοκδεέζηενα ιαγί ιε ημκ Αζυκοζμ ηαζ
ηζξ Νφιθεξ, πμο υιςξ πμθφ ζοπκά ζοβπέμκηαζ ιε ημοξ ΢εζθδκμφξ ηαζ ίζςξ ελ αοημφ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
145 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ημο θυβμο κα πνμζηέεδηακ ζημοξ ΢άηονμοξ αοηζά, μονά, μπθέξ αθυβμο ηαζ ζηέθζα
ηνάβμο. Πάκηςξ δ ζφβποζδ αοηή παναηδνείηαζ απυ ημκ 4μ αζχκα π.Υ..
Βπζηνάηδζε υιςξ μζ ιεκ ΢άηονμζ κ΄ απζημκίγμκηαζ κέμζ, ζε ακηίεεζδ ιε ημοξ
΢εζθδκμφξ πμο απεζημκίγμκηακ βένμζ ιε αοηζά αθυβμο. Σμ πζεακυηενμ ελ αοημφ είκαζ
υηζ μζ ΢άηονμζ ηαζ μζ ΢εζθδκμί δεκ έπμοκ ημζκή πνμέθεοζδ. Φαίκεηαζ υιςξ υηζ απυ ημκ
εευ Πάκα, ζημ πχνμ ημο μπμίμο ανίζημκηαζ εβηαηεζηδιέκμζ, πήνακ ηδκ ηναβμπυδανδ
ιμνθή ηςκ ηάης άηνςκ ημοξ. ΢ηδκ αββεζμβναθία μζ χνζιμζ ΢εζθδκμί θένμκηαζ
βεκεζμθυνμζ - πςβςκμθυνμζ, βένμκηεξ θαθαηνμί ηαζ πνμβάζημνεξ (=ιε ιεβάθδ
ημζθζά), ζε ακηίεεζδ ιε ημοξ ΢άηονμοξ πμο θένμκηαζ ςξ αβέκεζμζ κέμζ ("΢αηονίζημζ").

Υάξηηεο

Οζ Υάξηηεο ήηακ μζ πάνεξ. Κακμκζηά ήηακ
ηνεζξ: δ ΏβθαΎα δ κευηενδ, δ Βοθνμζφκδ ηαζ δ Θάθεζα, αθθά μνζζιέκεξ θμνέξ
ακαθένμκηαζ ηαζ άθθεξ, υπςξ μζ Ώολχ, δ Υάνζξ, δ Δβειυκδ, δ Φαέκα ηαζ δ Παζζεέα.
Ήηακ μζ ηυνεξ ημο Αία ηαζ ηδκ Βονοκυιδξ, ζοκήεςξ, ακ ηαζ ηαη' άθθμοξ ήηακ ηυνεξ
ημο Αζμκφζμο ηαζ ηδξ Ώθνμδίηδξ ή ημο Ήθζμο ηαζ ηδξ Νασάδαξ Ώίβθδξ. Ο ΋ιδνμξ
ζζπονίγεηαζ πςξ ήηακ ιένμξ ηδξ αημθμοείαξ ηδξ Ώθνμδίηδξ. Σμ ακηίζημζπυ ημοξ ζηδ
νςιασηή ιοεμθμβία ήηακ μζ Gratiae.
Οζ Υάνζηεξ ήηακ μζ εεέξ ηδξ βμδηείαξ, ηδξ μιμνθζάξ, ηδξ θφζδξ, ηδξ ακενχπζκδξ
δδιζμονβζηυηδηαξ ηαζ ηδξ βμκζιυηδηαξ. Ώβαπμφζακ πμθφ ηδκ μιμνθζά ηαζ έδςζακ
ζημοξ ακενχπμοξ ηα ηαθέκηα βζα ηέπκδ, ζηεκά ζοκδεδειέκεξ ιε ηζξ Μμφζεξ. Οζ
Υάνζηεξ ζοκδέμκηακ ηαζ ιε ημκ ηάης ηυζιμ ηαζ ηα Βθεοζίκζα Μοζηήνζα.
Ο πμηαιυξ Κδθζζυξ ημκηά ζημοξ Αεθθμφξ ήηακ ζενυξ βζ αοηέξ.
Ο Παοζακίαξ δζαηυπηεζ ηδκ Πενζβναθή ημο ηδξ Βθθάδαξ ( αζαθίμ9.xxxv.1-7 ) βζα κα
επεηηαεεί ζηζξ δζάθμνεξ εεςνήζεζξ ηςκ Υανίηςκ πμο έθααακ ζε δζάθμνα ιένδ ζηδκ
δπεζνςηζηή Βθθάδα ηαζ ηδκ Εςκία:
Οη Βνησηνί ιέλε πσο ν Δηενθιήο ήηαλ ν πξψηνο άλζξσπνο πνπ ζπζίαζε ζηηο
Φάξηηεο. Δπηπιένλ, γλσξίδνπλ πσο θαζηέξσζε ηνλ αξηζκφ ησλ Φαξίησλ σο ηξεηο, αιιά
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
146 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
δελ έρνπλ θακία παξάδνζε σο πξνο ηα νλφκαηα πνπ ηνπο έδσζε. Οη Λαθεδαηκφληνη,
σζηφζν, ιέλε πσο νη Φάξεο είλαη δχν, θαη φηη θαζηεξψζεθαλ απφ ηνλ Λαθεδαίκνλα, γην
ηεο Ταυγέηεο, πνπ ηνπο έδσζε ηα νλφκαηα Κιήηα θαη Φαέλα. Απηά είλαη θαηάιιεια
νλφκαηα γηα ηηο Φάξεο, φπσο είλαη θαη απηά πνπ δφζεθαλ απφ ηνπο Αζελαίνπο, νη
νπνίνη απφ ηα παιηά ρξφληα ιάηξεπαλ δχν Φάξεο, ηελ Απμψ θαη ηελ Ζγεκφλε... Απφ ηνλ
Δηενθιή απφ ηνλ Οξρνκελφ κάζακε ην έζηκν πξνζεπρήο ζηηο Φάξεο. Καη νη Αγγειίσλ
θαη Τεθηαχο, γηνί ηνπ Γηνλχζνπ, πνπ έθηηαμαλ ηελ εηθφλα ηνπ Απφιισλα γηα ηνπο
Γειίνπο, έζεζαλ ηξεηο Φάξεο ζην ρέξη ηνπ. Δπίζεο, ζηελ Αζήλα, πξηλ απφ ηελ είζνδν
ζηελ Αθξφπνιε, νη Φάξεο είλαη ηξεηο ζε αξηζκφ. Σηελ πιεπξά ηνπο ενξηάδνληαη
κπζηήξηα πνπ δελ πξέπεη λα θαλεξσζνχλ ζηνπο πνιινχο. Ο Πάκθνο είλαη ν πξψηνο πνπ
γλσξίδνπκε πσο ηξαγνχδεζε γηα ηηο Φάξεο, αιιά ε πνίεζή ηνπ δελ πεξηέρεη
πιεξνθνξίεο νχηε γηα ηνλ αξηζκφ ηνπο νχηε γηα ηα νλφκαηά ηνπο. Ο Όκεξνο ( θαη απηφο
αλαθέξεηαη ζηηο Φάξηηεο ) θαζηζηά ηε κία ζχδπγν ηνπ Ζθαίζηνπ δίλνληάο ηεο ην φλνκα
Φάξηο. Δπίζεο ιέεη πσο ν Ύπλνο ήηαλ εξαζηήο ηεο Παζηζέαο, θαη ζηνλ ιφγν ηνπ Ύπλνπ
ππάξρεη απηφο ν ζηίρνο:
"Αιεζψο ζα κνπ έδηλε κία απφ ηηο λεψηεξεο Φάξηηεο".
Δπνκέλσο κεξηθνί ππνπηεχνληαη πσο ν Όκεξνο γλψξηδε επίζεο θαη γεξαηφηεξεο
Φάξηηεο. Ο Ζζίνδνο ζηελ Θενγνλία (αλ θαη ν ζπγγξαθέαο ακθηζβεηείηαη, ην πνίεκα
απηφ είλαη θαιφ ζηνηρείν) ιέεη πσο νη Φάξηηεο είλαη θφξεο ηνπ Γία θαη ηεο Δπξπλφκεο,
δίλνληάο ηνπο ηα νλφκαηα Δπθξνζχλε, Αγιαΐα θαη Θάιεηα. Τν πνίεκα ηνπ Ολνκάθξηηνπ
ζπκθσλεί κε απηή ηελ αλαθνξά. Ο Αληίκαρνο, ελψ δελ δίλεη νχηε ηνλ αξηζκφ νχηε ηα
νλφκαηα ησλ Φαξίησλ, ιέεη πσο είλαη θφξεο ηεο Αίγιεο θαη ηνπ Ήιηνπ. Ο ειεγεηαθφο
πνηεηήο Δξκεζηάλαμ δηαθσλεί κε ηνπο πξνθαηφρνπο ηνπ αθνχ θαζηζηά θαη ηελ Πεηζψ
κηα απφ ηηο Φάξηηεο.

Βπξπλόκε

1.

Θευηδηα απυ ηδ βεκζά ηςκ Σζηάκςκ,
ηυνδ ημο Χηεακμφ ηαζ ηδξ Σδεφμξ, δδθαδή ιία απυ ηζξ Χηεακίδεξ. Πνζκ ηδκ επμπή
ημο Κνυκμο, δ Βονοκυιδ ζοιααζίθεοε ιε ημκ ζφγοβυ ηδξ Οθίςκα ζημκ ΋θοιπμ, απυ
υπμο εηδζχπεδηε απυ ημκ Κνυκμ ηαζ ηδ Ρέα. Ο Οθίςκ ηαζ δ Βονοκυιδ ανήηακ ηυηε
ηαηαθφβζμ ζηδ εάθαζζα. Δ Βονοκυιδ ιαγί ιε ηδ Θέηζδα δέπεδηακ ημκ Ήθαζζημ
υηακ ημκ πέηαλακ απυ ημκ ΋θοιπμ ζηδ εάθαζζα. Ο Αίαξ ενςηεφεδηε ηδκ Βονοκυιδ
ηαζ απέηηδζακ ιαγί ηνεζξ ηυνεξ, ηζξ Υάνζηεξ. Γζμξ ηδξ Βονοκυιδξ ήηακ ηαζ μ
πμηάιζμξ εευξ Ώζςπυξ. Πακάνπαζμξ καυξ ηδξ Βονοκυιδξ οπήνπε ζηδ Φζβάθεζα, ιέζα
ζε έκα δάζμξ απυ ηοπανίζζζα. Σμ θαηνεοηζηυ άβαθια ηδξ εεάξ ηδκ πανίζηακε απυ ηδ
ιέζδ ηαζ πάκς ςξ βοκαίηα ηαζ απυ ηδ ιέζδ ηαζ ηάης ςξ ράνζ. Σμκ καυ αοηυ ημκ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
147 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

2.
3.

4.

5.

άκμζβακ μζ ηάημζημζ ηδξ Φζβαθείαξ ιυκμ ιζα θμνά ημκ πνυκμ, πάκηα ηδκ ίδζα διένα,
ηαζ πνμζέθενακ εοζίεξ ζηδ εεά. Πζζηεουηακ αηυια υηζ «Βονοκυιδ» ήηακ ιία
επίηθδζδ ηδξ εεάξ Ώνηέιζδαξ.
Κυνδ ημο ααζζθζά Νίζμο ηςκ Μεβάνςκ ηαζ ιδηένα ημο ήνςα ΐεθθενμθυκηδ απυ ημκ
Πμζεζδχκα, ζφιθςκα ιε ημκ Δζίμδμ (Καηάινγνο 7) ηαζ ημκ Τβίκμ (157).
΢φγοβμξ ημο Λοημφνβμο ηαηά ηδ Βηβιηνζήθε Απνιινδψξνπ (Γ 9, 2), ιδηένα ημο
Ώιθζδάιακηα, ημο Ώβηαίμο, ημο Βπυπμο ηαζ ημο Εάζμο. ΢φιθςκα υιςξ ιε άθθεξ
παναδυζεζξ, ζφγοβμξ ημο Λοημφνβμο ήηακ δ Κθεμθφθδ ή δ Ώκηζκυδ.
Κυνδ ημο Εθίημο ηαζ ιδηένα ημο Ώδνάζημο απυ ημκ Σαθαυ, ζφιθςκα ιε ημκ Τβίκμ
(70). ΢οκήεςξ υιςξ ςξ ιδηένα ημο Ώδνάζημο ακαθένεηαζ δ Λοζζιάπδ ή δ
Λοζζάκαζζα.
Κονία επί ηςκ ηζιχκ ηδξ Πδκεθυπδξ, ακαθενυιεκδ ζηδκ Οδχζζεηα.

΍ξεο

Οζ `Ωξεο ήηακ Θευηδηεξ ηςκ ηαζνχκ ηαζ ημο πνυκμο ηδξ ανπαίαξ Βθθάδαξ.
Ήηακ εοβαηένεξ ημο Αία ηαζ ηδξ Θέιζδμξ, αδεθθέξ ηςκ ηνζχκ Μμζνχκ ηαζ ηςκ
Νοιθχκ πμο ηαημζημφζακ ζημκ Δνζδακυ πμηαιυ.
΢ηδκ Ώεήκα ακαθένμκηακ ςξ Θαιιώ, Ώπμώ ηαζ Καξπώ.
΢ημκ Δζίμδμ ακαθένμκηαζ ςξ Βπλνκία, Αίθε, ηαζ Βηξήλε.
Ένβμ ημοξ ήηακ κα παναημθμοεμφκ ηα ένβα ηςκ ακενχπςκ.
Οζ εεέξ ΍νεξ ήηακ μζ πνχηεξ πμο οπμδέπηδηακ ηδκ Ώθνμδίηδ ηαζ, αθμφ ηδκ έκηοζακ,
ηδκ ζοκυδερακ ζημκ ΋θοιπμ.
Ώκαθένεηαζ πςξ ήηακ αμδεμί ημο εεμφ Ήθζμο ηαζ επζπθέμκ αμδεμφζακ ηδκ εεά
Υθςνίδα ζημ ένβμ ηδξ, ζηδκ αθάζηδζδ ηδξ βδξ, νοειίγμκηαξ ηζξ Βπμπέξ ημο Υνυκμο.
Ώπυ ημκ ΋ιδνμ ιαεαίκμοιε πςξ άκμζβακ ηαζ έηθεζκακ ηζξ πφθεξ ημο Οθφιπμο, ιε
ζφκκεθα, ηαζ θνυκηζγακ ηα άθμβα ηδξ Ήναξ.
Καηά ημοξ Ονθζημφξ μζ ΍νεξ, ιαγί ιε ηζξ Υάνζηεξ ηαζ ηζξ Μμίνεξ, μδήβδζακ ηδκ
Πενζεθυκδ απυ ημκ Άδδ ζημ θςξ. ΢ε άθθμοξ ιφεμοξ ηζξ αθέπμοιε κα ζοκηνμθεφμοκ
ημκ Πάκα ή κα απμηεθμφκ ιένμξ ηδξ αημθμοείαξ ημο Αζμκφζμο.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
148 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Μλήκε

Δ Μλήκε ήηακ ιία απυ ηζξ ηνεζξ ανπαζυηενεξ Μμφζεξ,
ηαζ πνζκ ηδκ ειθάκζζδ ηςκ βκςζηχκ εκκέα Πζενίδςκ Μμοζχκ, ζηζξ μπμίεξ είπακ
αθζενχζεζ ημκ Βθζηχκα ςξ ηυπμ ηαημζηίαξ ηςκ μζ ζδνοηέξ ηδξ ΐμζςηζηήξ πυθδξ
Άζηνδ, μζ βζμί ημο Ώθςέα, μ Βθζάθηδξ ηαζ μ ΍ημξ.
Με αοηή ηδκ ηνζαδζηή οπυζηαζδ θαηνεφμκηακ ζηδ πυθδ αοηή μζ ανπαζυηενεξ
Μμφζεξ: Μεθέηδ, Μκήιδ ηαζ Ώμζδή ηαεχξ επίζδξ ζημ Μακηείμ ηςκ Αεθθχκ ηαζ ζηδ
΢ζηοχκα.
΢' αοηέξ ήηακ αθζενςιέκμ ημ βθοπηυ ζφιπθεβια ηςκ Κνακάπμο, Ώβεθάδα (υκμια
βθφπημο) ηαζ Ώνζζημηθή πμο πανίζηακαζ ηδ Μεθέηδ ιε θφνα, ηδκ Μκήιδ ιε αάναζημ
ηαζ ηδκ Ώμζδή ιε αοθυ. Βπίζδξ οπήνπε ηαζ άθθμ ακάβθοθμ ζφιπθεβια πμο
πανμοζίαγε ηδ Μκήιδ ιε ηδκ Ώνεηή, ηδ ΢μθία ηαζ ηδκ Πίζηδ. Σμ ηεθεοηαίμ αοηυ
ζφιπθεβια, θηζαβιέκμ απυ ημκ Ώνπέθαμ, πέναζε ηαζ ζηδ Υνζζηζακζηή Ώβζμβναθία.

Μειέηε
΢ηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία, ιε ημ υκμια Μειέηε είκαζ βκςζηή δ ιία απυ ηζξ ηνεζξ
Βθζηςκζάδεξ Μμφζεξ, ηζξ εευηδηεξ πμο πνμζηάηεοακ ηζξ ηέπκεξ ηαζ ηα βνάιιαηα.
Ώοηή δ πανάδμζδ είκαζ ανπαζυηενδ απυ ηδ βκςζηυηενδ εηδμπή, ζφιθςκα ιε ηδκ
μπμία μζ Μμφζεξ ήηακ εκκέα. Ώκαθένεηαζ επίζδξ ηαζ ςξ δ ιία απυ ηζξ 4 Μμφζεξ πμο
δέπεηαζ μ πμζδηήξ Άναημξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
149 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ώνηδή

Ώνηδή είκαζ βκςζηή δ ιία απυ ηζξ ηνεζξ Βθζηςκζάδεξ
Μμφζεξ, ηζξ εευηδηεξ πμο πνμζηάηεοακ ηζξ ηέπκεξ ηαζ ηα βνάιιαηα. Ώοηή δ
πανάδμζδ είκαζ ανπαζυηενδ απυ ηδ βκςζηυηενδ εηδμπή, ζφιθςκα ιε ηδκ μπμία μζ
Μμφζεξ ήηακ εκκέα. Οζ άθθεξ δφμ είκαζ δ Μκήιδ ηαζ δ Μεθέηδ. Δ Ώμζδή είκαζ δ
ιμφζα ημο ηναβμοδζμφ.

Λήδα

Δ Λήδα ήηακ δ ιδηένα ηςκ Αζμζημφνςκ
Πμθοδεφηδ ηαζ Κάζημνα, ηαεχξ ηαζ ηδξ ςναίαξ ααζίθζζζαξ ηδξ ΢πάνηδξ Βθέκδξ (εη
ημο Αζυξ), ηδξ Κθοηαζικήζηναξ, ηδξ Σζιάκδναξ, ηδξ Φμίαδξ ηαζ ηδξ Φζθμκυδξ εη ημο
ζογφβμο ηδξ Σοκδάνες.
Καηά ηζξ παναδυζεζξ ήηακ ηυζμ ςναία, χζηε δζεηδζημφζακ ηδκ ηαηαβςβή ηδξ
πθείζηεξ πχνεξ ηδξ ανπαζυηδηαξ υπςξ δ ΢πάνηδ, δ Ώζηςθία, δ Κυνζκεμξ η.ά..
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
150 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ο Βονζπίδδξ ηδκ απμηαθεί «Λήδα Θεζηζάδα» ςξ ηυνδ ημο ΐαζζθζά ηδξ Ώζηςθίαξ
Θεζηία, μ Βφιδθμξ ζηα «Κμνζκεζαηά» ημο ιαξ πθδνμθμνεί υηζ ήηακ ηυνδ ημο
Γθαφημο, βζμο ημο ΢ζζφθμο εη ηδξ Πακηεζδοίαξ πμο βκχνζζε ηαζ πακηνεφηδηε υηακ
έθεαζε ζηδ Λαηςκία ακαγδηχκηαξ ημοξ ίππμοξ ημο. Σδκ Πακηεζδοία εβηοιμκμφζα
ήδδ (εη ημο Γθαφημο) κοιθεφεδηε μ Θέζηζμξ, ελ μφ ηαζ θαίκεηαζ αοηυξ παηέναξ ηδξ
Λήδαξ, εκχ πναβιαηζηή ημο ηυνδ ήηακ ιυκμ δ Ώθεαία.
Σμκ βάιμ ηδξ Λήδαξ ιε ημκ Σοκδάνες ελδβμφκ ηα ζοιαάκηα ηαηά ηα μπμία μ
Σοκδάνεςξ ιε ημκ αδεθθυ ημο Εηάνζμ εηδζςπεέκηεξ απυ ημκ αδεθθυ ημοξ Εππμηυμκηα
ηαηέθοβακ ζημκ ααζζθζά ηδξ Ώζηςθίαξ Θέζηζμ ημκ μπμίμκ ηαζ αμήεδζακ ζημοξ
αβχκεξ ημο ηαηά ηςκ βεζημκζηχκ επενχκ ημο ηαζ ζε ακηάθθαβια έδςζε εηείκμξ ηδ
ηυνδ ημο Λήδα ςξ ζφγοβμ ζημκ Σοκδάνες. Δ ζοκέπεζα ημο ιφεμο πανμοζζάγεζ
πμθθέξ παναθθαβέξ. Βπζηναηέζηενδ υιςξ είκαζ εηείκδ ηαηά ηδκ μπμία υηακ μ Αίαξ
ηδκ είδε ζημκ Σαΰβεημ ή ζηδ ιζηνή κδζίδα «Πέθκμκ» πνμ ηςκ εαθαιχκ, ηδκ
ενςηεφεδηε ηαζ γδηχκηαξ ηδ αμήεεζα ηδξ εεάξ Ώθνμδίηδξ, δ μπμία ημκ ιεηαιυνθςζε
ζε Κφηκμ θαιαάκμκηαξ δ ίδζα ιμνθή αεημφ ηαηαδζχημκηάξ ημκ. Σμοξ είδε δ Λήδα ηαζ
αζζεακυιεκδ ζοιπάεεζα πνμξ ημκ ηφηκμ έζπεοζε κα ημκ ζχζεζ παίνκμκηάξ ημκ ιέζα
ζηδκ αβηαθζά ηδξ. Λίβμ ανβυηενα δ Λήδα ηαη΄ άθθμοξ βέκκδζε δφμ αοβά απυ ηα
μπμία ελήθεακ απυ ημ έκα μζ δίδοιμζ ηαζ απυ ημ άθθμ δ Βθέκδ, ή ηαη΄ άθθμοξ έκα
αοβυ απυ ημ μπμίμ ελήθεε μ Πμθοδεφηδξ ηαζ δ Βθέκδ μπυηε μ Κάζημναξ ήηακ βζμξ
ημο Σοκδάνες.
Ώνβυηενα μ ιφεμξ αοηυξ ηδξ «ςμημηίαξ ηδξ Λήδαξ» ζοκοθάκεδηε ιε πανυιμζμ ιφεμ
ηδξ Νέιεζδξ εη ημο μπμίμο ηαζ πανάπεδηε δ εεμπμίδζδ ηδξ Λήδαξ ηαζ δ ηαφηζζή ηδξ
ιε ηδ Νέιεζδ.

Μνξθέαο

΢ηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία ιε ημ υκμια
Μνξθέαο (Μορθεύς, δδθαδή αοηυξ πμο δίκεζ ιμνθή, ζπήια) είκαζ βκςζηυξ έκαξ απυ
ημοξ πίθζμοξ (!) βζμοξ ημο `Τπκμο, ή έκαξ απυ ημοξ αδεθθμφξ ημο, χζηε δ Νολ ήηακ
είηε ιδηένα, είηε βζαβζά ημο Μμνθέςξ ηαηα ημκ Δζίμδμ. Άθθδ εηδμπή πανμοζζάγεζ
ςξ ιδηένα ημο, ηδκ Παζζεέα. Ο Μμνθέαξ ήηακ επζθμνηζζιέκμξ ιε ηδκ «απμζημθή»
κα παίνκεζ δζάθμνεξ ακενχπζκεξ ιμνθέξ ιε ηζξ μπμίεξ ειθακζγυηακ ζηα υκεζνα ηςκ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
151 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ακενχπςκ. ΢ημ ένβμ ημο ημκ οπμαμδεμφζακ οπδνέηεξ πμο μκμιάγμκηακ ΋κεζνμζ,
υπςξ μ Φμαήημναξ ηαζ μ Φάκηαζμξ. Γεκζηυηενα, μ Μμνθέαξ εεςνήεδηε ςξ μ εευξ
ηςκ μκείνςκ, ζδίςξ ζηδ νςιασηή ηαζ ζηδ ιεηαβεκέζηενδ δοηζηή πανάδμζδ. Ο Οαίδζμξ
ακαθένεζ υηζ μ Μμνθέαξ επζηεκηνςκυηακ ζηζξ ακενχπζκεξ ιμνθέξ ηςκ μκείνςκ, εκχ μ
Φμαήημναξ ζηζξ γςζηέξ ιμνθέξ ηαζ μ Φάκηαζμξ ζηα άροπα ακηζηείιεκα. Βλάθθμο
ακαθένεηαζ υηζ μ Μμνθέαξ, ςξ επζηεθαθήξ, είπε ζδζαίηενδ εοεφκδ βζα ηα υκεζνα ηςκ
ααζζθζάδςκ ηαζ ηςκ δνχςκ. Ο Μμνθεφξ πανζζηάκεηαζ ιε θηενμφβεξ, πμο ήηακ ηυζμ
δοκαηέξ ηαζ ακεεηηζηέξ χζηε ιπμνμφζακ κα ημκ ιεηαθένμοκ ζηα πέναηα ηδξ Γδξ.
.

Σάισο

Ο Σάισο ήηακ ιοεζηυξ θφθαηαξ ηδξ Κνήηδξ. Ήηακ
βζβάκηζμξ, ακενςπυιμνθμξ ηαζ ιε ζχια απυ παθηυ. ΢πεηζηά ιε ηδκ πνμέθεοζή ημο,
οπάνπμοκ δζαθμνεηζηέξ εηδμπέξ. Δ πζμ βκςζηή, απυ ημκ Ώπμθθυδςνμ, θέεζ πςξ ημκ
ηαηαζηεφαζε μ εευξ Ήθαζζημξ ηαζ ημκ πάνζζε ζημ ααζζθζά Μίκςα βζα κα θοθάεζ ηδκ
Κνήηδ. Ο Πθάηςκαξ ημκ εεςνεί οπανηηυ πνυζςπμ, αδεθθυ ημο Ρμδάιακεο. Ο
Ώπμθθχκζμξ μ Ρυδζμξ ακαθένεζ υηζ ήηακ δχνμ ημο Αία ζηδκ Βονχπδ, δ μπμία ιεηά
ημκ πάνζζε ζημ βζμ ηδξ Μίκςα. Μεηαβεκέζηενα μ Ε. Καηνζδήξ, ααζζγυιεκμξ ζημ υηζ μ
Δζφπζμξ βνάθεζ πςξ ηαιῶο ζήιαζκε ήθζμξ (εκχ Ταιαηφο είκαζ ημ υκμια ημο Αία) ζηδκ
Κνήηδ ηαζ ιε αάζδ ηαζ άθθα ζημζπεία, εηθνάγεζ ηδκ άπμρδ υηζ ήηακ δθζαηή εευηδηα
πμο ανβυηενα ιεηαπθάζηδηε ζε ήνςα.
Ο Σάθςξ ηαηά ημκ Πθάηςκα ήηακ επζθμνηζζιέκμξ ιε ημ ηαεήημκ κα επζηδνεί ηδκ
εθανιμβή ηςκ κυιςκ ζηδκ Κνήηδ, ημοααθχκηαξ ημοξ ιαγί ημο βναιιέκμοξ ζε
πάθηζκεξ πθάηεξ. Οζ πενζζζυηενεξ πδβέξ ακαθένμοκ υηζ ήηακ άβνοπκμξ θφθαηαξ ηδξ
Κνήηδξ πμο βφνζγε ηζξ αηηέξ ημο κδζζμφ ηνεζξ θμνέξ ηδ ιένα. Καηά άθθμοξ ήηακ
θηενςηυξ ηαζ ημ ηαεήημκ αοηυ ημ εηηεθμφζε πεηχκηαξ. Κναημφζε ζε απυζηαζδ ηα
άβκςζηα πθμία πμο πθδζίαγακ ηδκ Κνήηδ πεηχκηαξ ημοξ ηενάζηζεξ πέηνεξ. Ώκ μζ
άβκςζημζ είπακ ήδδ απμαζααζηεί, ημοξ έηαζβε ιε ηδκ ακάζα ημο ή πονάηηςκε ημ
πάθηζκμ ζχια ημο ζε ηάπμζα θςηζά, ημοξ αβηάθζαγε ζθζπηά πάκς ημο ηζ έηζζ ημοξ
έηαζβε.
Σμ ηέθμξ ημο Σάθς ήνεε υηακ ζοκακηήεδηε ιε ημοξ Ώνβμκαφηεξ πμο βφνζγακ απυ ηδκ
Κμθπίδα. Θέθμκηαξ κα δέζμοκ μζ Ώνβμκαφηεξ ζημ κδζί ακηζιεηχπζζακ ημκ βίβακηα
πμο ημοξ ηναημφζε ζε απυζηαζδ. Συηε δ Μήδεζα, πμο ηαλίδεοε ιαγί ημοξ, ιάβερε ιε
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
152 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ηα θυβζα ηδξ ημκ Σάθς, οπμζπυιεκή ημο αεακαζία, ηζ έηζζ ιπυνεζε μ Εάζςκαξ κα ημο
αθαζνέζεζ ημ ηανθί ζηδ θηένκα ημο πμο έηθεζκε ηδ ιζα ηαζ ιμκαδζηή θθέαα πμο
δζέηνεπε υθμ ημ ημνιί ημο ηαζ πενζείπε ζπχνα, εακαηχκμκηάξ ημκ. Άθθδ εηδμπή
ακαθένεζ υηζ ημκ ζηυηςζε μ παηέναξ ημο Φζθμηηήηδ Πμίαξ, πηοπχκηαξ ημκ ιε αέθμξ
ζημ ίδζμ ιμκαδζηυ αδφκαημ ζδιείμ ημο.

Πινύηνο

Πινύηνο είκαζ βκςζηή ιία εευηδηα πμο
πνμζςπμπμζμφζε ημκ πθμφημ ηαζ ηδκ αθεμκία ηςκ αβαεχκ. ΢ηδ Θενγνλία ημο
Δζζυδμο μ Πθμφημξ, πμο είπε βεκκδεεί ζηδκ Κνήηδ, ακαθένεηαζ ςξ βζμξ ηδξ εεάξ
Αήιδηναξ ηαζ ημο Εαζίςκα. Ο Πθμφημξ ειθακίγεηαζ ζηδκ αημθμοεία ηδξ Αήιδηναξ ή
ηδξ Πενζεθυκδξ. Ώπεζημκίγεηαζ ιε ηα παναηηδνζζηζηά εκυξ κέμο άκδνα, μ μπμίμξ
ηναηά ηάπμηε ημ «Κέναξ ηδξ Ώιαθεείαξ». Μεηαβεκέζηενα ςζηυζμ, μζ ηςιζημί
δναιαημονβμί πανμοζζάγμοκ ημκ Πθμφημ ςξ ηοθθυ, ηαεχξ δζαζημνπίγεζ αδζάθμνα ηα
αβαεά ηαζ ηα πνήιαηα. ΢φιθςκα ιε ημκ Ώνζζημθάκδ ζηδκ μιχκοιδ ηςιςδία ημο, μ
Πθμφημξ είπε ηοθθςεεί απυ ημκ ίδζμ ημκ Αία.
Ώκάιεζα ζηζξ ακαπαναζηάζεζξ ημο Πθμφημο απυ ηαθθζηέπκεξ, μκμιαζηυ είκαζ ημ
ζφιπθεβια ηδξ εεάξ Βζνήκδξ πμο ηναηά ζηα πένζα ηδξ ημκ ιζηνυ Πθμφημ, ένβμ ημο
Κδθζζμδυημο, ιία δζανηήξ οπυικδζδ ημο υηζ μ πυθειμξ ηαηαζηνέθεζ εηηυξ ηςκ
άθθςκ ηαζ ηδκ μζημκμιία.

Βηξήλε
Θεά ηςκ Ώνπαίςκ Βθθήκςκ, δ Βηξήλε ήηακ πνμζςπμπμίδζδ ηδξ εζνδκζηήξ
ηαηάζηαζδξ ηςκ πναβιάηςκ, εοβαηένα ημο Αία ηαζ ηδξ Θέιζδαξ, εεάξ ηδξ
δζηαζμζφκδξ ηαζ αδεθθή ηδξ Βοκμιίαξ ηαζ ηδξ Αίηδξ.
Οζ Ώνπαίμζ Έθθδκεξ πμθφ ζοπκά ίδνοακ αςιμφξ πνμξ αοηήκ ιεηά ημ πέναξ ηςκ
επενμπναλζχκ. Γκςζηά ηδξ επίεεηα ήηακ ηα «Γθοηεία», «ΐαεφπθμοημξ»,
«Πθμοημδυηεζνα», η.α. Δ ακηίζημζπδ εεά βζα ημοξ Ρςιαίμοξ ήηακ δ Παλ (Pax), δ
θαηζκζηή εηδμπή ηδξ. Πμθφ βκςζηυ βθοπηυ είκαζ αοηυ ημο Κδθζζυδμημο, παηένα ημο
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
153 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πναλζηέθδ ηςκ ανπχκ ημο 4μο αζχκα π.Υ. πμο ακαπανζζηά ηδκ Βζνήκδ κα ηναηά ζηδκ
αβηαθζά ηδξ ημκ Πθμφημ.

Φαέζσλ

Ο Φαέζσλ (Φαέζνληαο) ήηακ βζυξ ημο Ήθζμο ηαζ ηδξ Κθοιέκδξ.
Μζα ιένα, μ παηέναξ ημο ημκ άθδζε κα μδδβήζεζ ημ άνια ημο. ΋ιςξ μ Φαέεςκ δεκ
ζηάεδηε ακηάλζμξ ηδξ ειπζζημζφκδξ ημο παηένα ημο. ΢οιθςκα ιε ηδκ ιοεμθμβζηδ
εηδμπδ, ιυθζξ μ Φαέεςκ, πμο μδδβμφζε ημ άνια ημο Φμίαμο-Ήθζμο, είδε ημ θμαενυ
΢ημνπζυ ζημκ μονακυ, ηνυιαλε ηυζμ πμθφ, χζηε έπαζε ηδκ ροπναζιία ημο ηαζ δεκ
ιπυνεζε κα εθέβλεζ ηα δκία ημο άνιαημξ ημο παηένα ημο. Βπαημθμφεδζε ημ
αθήκζαζια ηςκ αθυβςκ, πμο είπε ςξ απμηέθεζια κα ακεαμηαηεααίκεζ μ Ήθζμξ,
απεζθχκηαξ ιε ηαηαζηνμθή ηδ Γδ. Σεθζηχξ ιάθζζηα, ηα άθμβα έθενακ ημ άνια ηυζμ
παιδθά ηαζ ημκηά ζηδ βδ, χζηε άνπζζε κα ηαίβεηαζ ηαζ ηα πμηάιζα άνπζζακ κα
λεναίκμκηαζ απυ ηδκ εηπειπυιεκδ εενιυηδηα. Ο Αίαξ, εέθμκηαξ κα πνμθάαεζ
πεζνυηενεξ ηαηαζηνμθέξ, ημκ βηνέιζζε ιε έκα ηεναοκυ ζημκ Δνζδακυ πμηαιυ,
ζημηχκμκηάξ ημκ.
Οζ Δθζάδεξ, μζ αδεθθέξ ημο Φαέεμκηα, απανδβυνδηεξ βζα ημκ εάκαημ ημο αδενθμφ
ημοξ, ιεηαιμνθχεδηακ απυ ημοξ εεμφξ ζε θεφηεξ.

Μηλπάδεο
΢ηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία Μηλπάδεο μκμιάγμκηακ ζοθθμβζηά μζ ηνεζξ ηυνεξ ημο
ααζζθζά ημο Ονπμιεκμφ Μζκφα, μζ μπμίεξ είπακ ηα ζδζαίηενα μκυιαηα Ώθημευδ,
Ώνζίππδ ηαζ Λεοηίππδ . Ο ζπεηζηυξ ιε αοηέξ ιφεμξ έπεζ πμθθέξ παναθθαβέξ, αθθά ημ
ημζκυ ζημζπείμ είκαζ υηζ ζε ηάπμζα εμνηή ημο Αζμκφζμο μζ Μζκοάδεξ έιεκακ ζημ ζπίηζ
ημοξ ηθχεμκηαξ ηαζ οθαίκμκηαξ, εκχ μζ βοκαίηεξ ημο Ονπμιεκμφ (ή ηςκ Θδαχκ)
έηνεπακ ζηα αμοκά βζα κα θαηνέρμοκ ημκ εευ. Γζα ηδκ πενζθνυκδζή ημοξ πνμξ ηδ
θαηνεία ημο, μ Αζυκοζμξ ηζιχνδζε ηζξ Μζκοάδεξ: Σμοξ εκέααθε ηνέθα (ιακία) χζηε
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
154 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
κα δμοκ ημοξ εαοημφξ ημοξ ηοθζβιέκμοξ απυ ηζζζυ ηαζ αιπεθυθοθθα, εκχ απυ ηδ
ζηέβδ έζηαγε πάκς ημοξ ηναζί ηαζ βάθα. Μοζηδνζχδδ θχηα θάκδηακ ζηζξ αίεμοζεξ
ηςκ ακαηηυνςκ ημο Ονπμιεκμφ, εκχ αημφζηδηακ θςκέξ απυ άβνζα γχα ηαζ ήπμζ απυ
αοθμφξ ηαζ ηφιπακα. Μεηά απυ αοηά, μζ Μζκοάδεξ άνπαλακ ημκ ιζηνυ Ίππαζμ, βζμ
ηδξ Λεοηίππδξ, ηαζ ημκ ηαηαλέζηζζακ (δ ανπαία θέλδ είκαζ «ζπαξαγκφο») βζαηί ημκ
πέναζακ βζα ιζηνυ εθαθάηζ. Σεθζηά ζηεθακχεδηακ ιε ηζζζμφξ ηαζ έηνελακ κα
ζοκακηήζμοκ ηζξ άθθεξ βοκαίηεξ πμο ευνηαγακ ζηα αμοκά.
΢φιθςκα ιε ιία εηδμπή, ιεηαιμνθχεδηακ ζε κοπηενίδεξ, εκχ άθθδ πανάδμζδ
ακαθένεζ υηζ, πνμημφ ηζξ ηζιςνήζεζ, μ Αζυκοζμξ ειθακίζεδηε ιπνμζηά ημοξ ιε ηδ
ιμνθή ιζηνμφ ημνζηζζμφ ηαζ ηζξ ηαηδβυνδζε βζα ηδκ αδζαθμνία ημοξ πνμξ ημκ εευ. Οζ
Μζκοάδεξ ημνυζδερακ ηδ ιζηνμφθα ηαζ ηυηε μ Αζυκοζμξ ιεηαιμνθχεδηε δζαδμπζηά
ζε ηαφνμ, πάκεδνα ηαζ θζμκηάνζ. Σδκ ίδζα ζηζβιή, βάθα ηαζ ηναζί άνπζζε κα ηνέπεζ
απυ ηα ηαείζιαηά ημοξ. Συηε έπζαζε ηζξ Μζκοάδεξ ηνέθα ηαζ ζηυηςζακ ημκ Ίππαζμ.

Διηάδεο

Οζ Διηάδεο ("παζδζά ημο Ήθζμο"), ήηακ ηυνεξ ημο
Δθίμο, ημο δθζαημφ εεμφ ηαζ ηδξ Χηεακίδαξ Κθοιέκδξ.
΢φιθςκα ιε ιία πδβή ήηακ ηνείξ: δ Ώζβζάθδ, δ Ώίβθδ ηαζ δ Ώζεενία. ΢φιθςκα ιε
άθθδ πδβή μ ανζειυξ ημοξ ήηακ πέκηε: δ Δθία, δ Μενχπδ, δ Φμίαδ, δ Ώζεενία ηαζ δ
Αζμλίππδ. Ο ηέηανημξ ή μ έηημξ (ακάθμβα ιε ηδκ πδβή) είκαζ βζυξ ηαζ μκμιάγεηαζ
Δθίαξ.
Ο αδενθυξ ηςκ Δθζάδςκ, μ Φαέεςκ, ζημηχεδηε ζηδκ πνμζπάεεζά ημο κα μδδβήζεζ
ημ άνια ημο παηένα ημοξ (ημκ ήθζμ) ηαηά ιήημξ ημο μονακμφ. Ώδοκαηχκηαξ κα
εθέβλεζ ηα άθμβα έπεζε ηαζ ζημηχεδηε. Οζ Δθζάδεξ ενήκδζακ ημκ παιυ ημο αδενθμφ
ημοξ βζα ηέζζενεζξ ιήκεξ ηαζ μζ εεμί ηζξ ιεηαιυνθςζακ ζε θεφηεξ ηαζ ηα δάηνοά ημοξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
155 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ζε ηεπνζιπάνζ. ΢φιθςκα ιε ηάπμζεξ πδβέξ ηα δάηνοά ημοξ (ζε ιμνθή ηεπνιπανζμφ)
έπεζακ ζημκ πμηαιυ Δνζδακυ.

Νύκθεο

Καηά ηδκ Βθθδκζηή Μοεμθμβία μζ
ακαθενυιεκεξ Νύκθεο ήηακ βοκαζηείεξ ζδεαηέξ ιμνθέξ εεσηήξ ηαηαβςβήξ, κεανέξ
ζηδκ δθζηία, πμο γμφζακ ιέζα ζηδκ άβνζα θφζδ, ηνζβφνζγακ ζηα αμοκά, ζοκμδεφμκηαξ
ηδκ Άνηειδ ηαζ παίγμκηαξ ιαγί ηδξ. Ήηακ υθεξ ημοξ πακέιμνθεξ, δ Άνηειδ υιςξ
λεπχνζγε ιε ηδ εςνζά ηδξ ακάιεζά ημοξ. Σναβμοδμφζακ ηαζ πυνεοακ ιαγί ιε ημκ
Πάκα ζηα θζαάδζα ηαζ ζηζξ πθαβζέξ, ζοκήεςξ ημκηά ζηζξ πδβέξ ηςκ μπμίςκ ηαζ
απμηεθμφζακ ζηδ πναβιαηζηυηδηα ηδκ αθθδβμνζηή εηπνμζχπδζή ημοξ. Τικμφζακ ιε
ηζξ βθοηζέξ θςκέξ ημοξ, ημοξ Οθφιπζμοξ εεμφξ ηαζ ζδζαίηενα ημκ παηένα ημο Πάκα,
ημκ Βνιή. Μαγί ημοξ πυνεοε ηαζ δ Ώθνμδίηδ, ιαγί ιε ηζξ Υάνζηεξ, υπςξ θέεζ μ
΋ιδνμξ, ζημ αμοκυ Ίδα, ζηδκ Σνμία. Άθθμηε ημ πμνυ ημοξ ημκ μδδβεί μ ίδζμξ μ εευξ
Ώπυθθςκαξ. Οζ Νφιθεξ ηαηαηάζζμκηακ βεκζηά ιεηαλφ εεχκ ηαζ εκδηχκ, ςξ διίεεεξ.
Αεκ ήηακ αεάκαηεξ, γμφζακ υιςξ πάνα πμθφ ηαζ ηνέθμκηακ ιε αιανμζία.
΢οββέκεοακ ιε ιεβάθμοξ εεμφξ, εκχ μ Βνιήξ εεςνμφκηακ βζμξ Νφιθδξ, ηδξ Μαίαξ.
Γεκζηά, επζηναημφζε δ ακηίθδρδ πςξ ήηακ ηυνεξ ημο Αία. Άθθμζ, πάθζ, ηζξ
εεςνμφζακ ηυνεξ πμηαιχκ: είηε ημο ιεβαθφηενμο πμηαιμφ πμο οπήνπε, ημο
Χηεακμφ, είηε ημο Ώπεθχμο, είηε ηυνεξ ηςκ ημπζηχκ πμηαιχκ εκυξ ηυπμο. Έηζζ, ηάεε
πενζμπή είπε ηα πμηάιζα ηδξ ηαζ ηαεέκα απ' αοηά είπε βεκκήζεζ ηζξ Νφιθεξ (πδβέξ)
ηδξ πενζμπήξ αοηήξ, θ.π. μ πμηαιυξ Πδκεζυξ ήηακ μ παηέναξ ηςκ Νοιθχκ (ηςκ
πδβχκ) ηδξ Θεζζαθίαξ ηαζ μ πμηαιυξ Ξάκεμξ ήηακ μ βεκκήημναξ ηςκ Νοιθχκ
ακηίζημζπα ηδξ Σνμίαξ. Πμθφ ζοπκά εηείκεξ έδζκακ ηα μκυιαηά ημοξ ζηζξ ημκηζκέξ
πυθεζξ, υπςξ έβζκε ιε ηδ Νφιθδ ΢πάνηδ, πμο ήηακ ηυνδ ημο πμηαιμφ Βονχηα.
Τπήνπακ υιςξ ηαζ ηάπμζεξ Νφιθεξ, μζ μπμίεξ θέβμκηακ Μεθίεξ ηαζ είπακ βεκκδεεί
απυ ηζξ ζηαβυκεξ ημο αίιαημξ ημο Οονακμφ, πμο έπεζακ ζηδ Γδ, υηακ μ Κνυκμξ, μ
βζμξ ημο, ημο έημρε ηα βεκκδηζηά ημο υνβακα.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
156 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ήηακ ηαηελμπήκ πκεφιαηα ημο βθοημφ κενμφ ηαζ ανίζημκηακ ζηα πμηάιζα, ζηζξ πδβέξ
ηαζ ιέζα ζηα αμοκά απυ ηα μπμία πήβαγακ πμηάιζα. ΢οκυδεοακ πάκηα ημ κενυ,
ημκίγμκηαξ έηζζ ηδ ιεβάθδ ημο ζδιαζία βζα ηδκ φπανλδ γςήξ. Υςνίξ αοηυ μφηε
αθάζηδζδ, μφηε βμκζιυηδηα οπάνπεζ. Μέζς θμζπυκ ηδξ γςμβυκαξ δφκαιδξ ημο κενμφ
μζ Νφιθεξ ελαπθχεδηακ ζηα αμοκά ηαζ ζηα δάζδ ηαζ ζοκδέεδηακ ιε ηδ αθάζηδζδ.
Ώοηυξ είκαζ ηαζ μ θυβμξ βζα ημκ μπμίμ εεςνμφκηαζ ηυνεξ ημο Χηεακμφ ή άθθςκ
πμηαιχκ.
Έηζζ μζ Νφιθεξ ηαηέθδλακ κα είκαζ ηνζχκ εζδχκ: 1) Νασάδεξ, δδθαδή Νφιθεξ ηςκ
πμηαιχκ, ηςκ πδβχκ ηαζ ηςκ ηνδκχκ ηαζ είκαζ μζ πζμ βκςζηέξ, 2) Ονεζηζάδεξ, πμο
ηαημζημφζακ ζηα αμοκά υπμο οπάνπμοκ πδβέξ ηαζ 3) Ανοάδεξ ή Ώιαδνοάδεξ, δδθαδή
Νφιθεξ ηςκ ιμκαπζηχκ δέκηνςκ ηαζ ηςκ θζααδζχκ ηαζ ηαοηίγμκηακ ιε ηζξ Μεθίεξ. Οζ
Νασάδεξ ηαημζημφζακ ιέζα ζε ζπδθζέξ, πμο ανίζημκηακ ημκηά ζε κενυ ή ιέζα ζ'
αοηυ, ηάης απυ ηδκ επζθάκεζα ηςκ πμηαιχκ. Μέζα ζηζξ ζπδθζέξ ημοξ απμθάιαακακ
ηζξ πανέξ ημο ένςηα ιε ημκ Βνιή ή ημοξ ΢ζθδκμφξ. Γμφζακ υζμ ηαζ μζ πδβέξ, ημκηά
ζηζξ μπμίεξ ηαημζημφζακ: υηακ ζηένεοακ εηείκεξ, μζ Νασάδεξ έζαδκακ. Σμ ίδζμ
ζοκέααζκε ιε ηζξ Ώιαδνοάδεξ -πμο ημ υκμιά ημοξ ζδιαίκεζ "δέκηνμ ηαζ βοκαίηα
ηαοηυπνμκα"- ηα πεφηα, ηα έθαηα ηαζ μζ δνοξ άνπζγακ κα ιεβαθχκμοκ ιε ημ πμο
άνπζγε δ γςή ιζαξ Νφιθδξ. Ήηακ δέκηνα δοκαηά ηαζ γμφζακ βζα πμθθά πνυκζα, εκχ μζ
εκδημί απαβμνεουηακ κα ηα αββίλμοκ ιε ηζεημφνζ.
Ο θυβμξ ήηακ υηζ εεςνμφκηακ δέκηνα ζενά ηαζ ηα ζενά άθζδ πμο ζπδιάηζγακ ήηακ
πχνμζ αθζενςιέκμζ ζημοξ εεμφξ. ΋ηακ ενπυηακ δ χνα ηδξ Νφιθδξ κα πεεάκεζ,
ιαναζκυηακ πνχηα ημ δέκηνμ ηδξ ιέζα ζηδ βδ. Κάπμηε ιζα Νφιθδ, εηεί πμο πυνεοε
ιε ηζξ υιμζέξ ηδξ, πθυιζαζε παναηδνχκηαξ ηδ αεθακζδζά ηδξ κα ημοκζέηαζ πένα δχεε.
Άθδζε ημ πμνυ βειάηδ ακδζοπία· πμθφ βνήβμνα πάθαζε δ θθμφδα, έπεζακ ηα ηθαδζά
ηαζ ηαοηυπνμκα δ ροπή ηδξ Νφιθδξ πέηαλε, απμπαζνεηχκηαξ ημ θςξ ημο Ήθζμο. Οζ
Νφιθεξ, υηακ ανέπεζ, παίνμκηαζ, βζαηί ηνέθμκηαζ ηα δέκηνα, ή ηθαίκε, υηακ μζ
΢φιθςκα ιε ηδκ πανάδμζδ, μζ Νφιθεξ ήηακ βκςζηέξ ηνμθμί πμθθχκ ηαζ ζδιακηζηχκ
εεχκ ή δνχςκ· ήηακ δδθαδή εηείκεξ πμο ακαθάιαακακ ηδκ ακαηνμθή ημοξ, υηακ
ανίζημκηακ ζε πμθφ ιζηνή δθζηία. Σμοξ εήθαγακ ηαζ απμηεθμφζακ ηζξ
ακηζηαηαζηάηνζεξ ηςκ ιακάδςκ ημοξ. Πνχηα πνχηα, μ ίδζμξ μ Αίαξ ακαηνάθδηε απ'
αοηέξ ζηδκ Κνήηδ. Ώημθμοεμφκ δ Ήνα, δ Πενζεθυκδ, μ Βνιήξ, μ Πάκαξ ηαζ μ
Αζυκοζμξ. Ώπυ ηυηε μζ Νφιθεξ απμηεθμφκ ιέθδ ημο Αζμκοζζαημφ εζάζμο, ιαγί ιε
ημοξ ΢αηφνμοξ. Ώηυιδ, δ εεά Ώθνμδίηδ είπε ειπζζηεοεεί ημκ Ώζκεία, ημ βζμ ηδξ, ζηζξ
Νφιθεξ ημο ηνςζημφ αμοκμφ Ίδδ. ΢ηζξ Νασάδεξ απέδζδακ δζάθμνεξ ζδζυηδηεξ: έθεβακ
πςξ ιπμνμφζακ κα ηάκμοκ ηα κενά ιζαξ πδβήξ ζαιαηζηά, βζ' αοηυ ηαζ ζοπκά
πνυζθενακ μζ εκδημί εοζίεξ πνμξ ηζιή ημοξ. Οζ πζμ μκμιαζηέξ πενζπηχζεζξ Νασάδςκ
ιε πανυιμζεξ ζηακυηδηεξ ανίζημκηακ ζηδκ Πεθμπυκκδζμ ηαζ ηδ ΢ζηεθία· εηεί, ζηζξ
εενιέξ πδβέξ ηδξ Ειέναξ, έθεβακ υηζ πήβαζκε μ Δναηθήξ βζα κ' ακακεςεεί δ δφκαιή
ημο.
Πίζηεοακ αηυιδ πςξ μζ Νασάδεξ είπακ ζαηνζηέξ εεναπεοηζηέξ ζηακυηδηεξ, ηονίςξ
θυβς ηδξ ζπέζδξ ημοξ ιε ημκ Ώπυθθςκα, ηαεχξ ηαζ ημ πάνζζια κα πνμθδηεφμοκ ηα
ιεθθμφιεκα. Γζα ηδκ αηνίαεζα, επζηναημφζε δ ακηίθδρδ πςξ ήλενακ κα ενιδκεφμοκ
ηδ εέθδζδ ηδξ ακχηενδξ εευηδηαξ· δ Βναηχ ηζξ επζεοιίεξ ημο Πάκα ή δ Αάθκδ αοηέξ
ηδξ Γαίαξ. ΢ημ ζπήθαζμ ΢θναβίδζμ ημο αμοκμφ Κζεαζνχκαξ οπήνπε ιακηείμ ηςκ
Νοιθχκ, εκχ πμθθμί εκδημί, πνμζηζζιέκμζ ιε ιακηζηέξ ζηακυηδηεξ, έθεβακ πςξ ηζξ
ζηακυηδηέξ ημοξ ηζξ είπακ θάαεζ απυ ηείκεξ. Βπίζδξ, εεςνμφκηακ ιδηένεξ πμθθχκ
ζμθχκ εκδηχκ, ιάκηεςκ ηαζ βζαηνχκ, υπςξ δ Υανζηθχ ημο Σεζνεζία, δ Φζθφνα ημο
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
157 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Υείνςκα ηαζ δ Κμνςκίδα, ιάκα ημο Ώζηθδπζμφ. Οζ Νφιθεξ θαηνεφμκηακ ζε πμθθά
ιένδ ζ' υθδ ηδκ Βθθάδα, δεκ οπήνπακ υιςξ καμί αθζενςιέκμζ ζ' αοηέξ. Οζ εοζίεξ
πνμξ ηζιή ημοξ βίκμκηακ ημκηά ζε πδβέξ ή ιέζα ζε ζπδθζέξ. Ο Οδοζζέαξ ηαζ μζ
ηάημζημζ ηδξ Εεάηδξ ηζξ ηζιμφζακ ιε εηαηυιαδ, δδθαδή εοζία εηαηυ αμδζχκ. ΢οπκή
ήηακ ηαζ δ φπανλδ ηςκ αςιχκ ημοξ ιέζα ζε ζενά άθθςκ εεχκ. ΋ιςξ μζ Νφιθεξ δεκ
είπακ δνάζδ πάκημηε εοενβεηζηή βζα ημοξ εκδημφξ ηζ οπήνπακ θμνέξ πμο
πνμηαθμφζακ ιεβάθμ ηαηυ. Ώκ, βζα πανάδεζβια, ηφπαζκε κα δεζ ηακείξ ιζα Νφιθδ ηδκ
χνα πμο έηακε ημ θμοηνυ ηδξ ιέζα ζηδκ πδβή, έπακε ηα θμβζηά ημο. Ήηακ, υιςξ, ηαζ
βεκζηυηενα ζηακέξ κα πνμηαθέζμοκ ζφβποζδ ημο κμο ζημοξ εκδημφξ ηαζ κα ημοξ
ηάκμοκ ηνεθμφξ. Οζ άκενςπμζ πμο ηαηαθαιαάκμκηακ απυ έηζηαζδ ηζ εκεμοζζαζιυ,
έθεοβακ απυ ηα ζπίηζα ημοξ ηαζ πήβαζκακ ζηα αμοκά, υπμο ηνφαμκηακ ιέζα ζε
ζπδθζέξ.
Οζ Νφιθεξ έπμοκ επζγήζεζ ζηδ θασηή ιαξ πανάδμζδ ιέπνζ ζήιενα· είκαζ μζ βκςζηέξ
ιαξ κενάζδεξ, πμο γμοκ ζηα αμοκά, ζηζξ κενασδμζπδθζέξ ηαζ ηζξ κενασδυανοζεξ.
Θεςνείηαζ πάκημηε επζηίκδοκμ κα ηζξ ζοκακηήζεζ ηακείξ, αθμφ οπάνπμοκ αηυιδ μζ
ιφεμζ βζα ημοξ "κενασδμπανιέκμοξ", υπςξ ήηακ μ Όθαξ ζηδκ ανπαζυηδηα. Μυκμ μζ
ζααααημβεκκδιέκμζ ηαζ "αθαθνμΎζηζςημζ" ιπμνμφκ κα ηζξ ακηζθαιαάκμκηαζ ηαζ κα ηζξ
αθέπμοκ κα πμνεφμοκ.Σεθεζχκμκηαξ, αλίγεζ κα ημκίζμοιε βζα ιζα θμνά αηυιδ ημ υηζ
μζ Νφιθεξ θαηνεφμκηακ ςξ ζημζπεία ηςκ πδβχκ ηαζ ηςκ πμηαιχκ, δδθαδή βεκζηυηενα
ημο κενμφ. Δ ζδιαζία ημο κενμφ ςξ δφκαιδ γςήξ ηαζ βμκζιυηδηαξ είκαζ ιεβάθδ ηαζ
γςηζηή ζε ιζα ιεζμβεζαηή πχνα, υπςξ είκαζ δ Βθθάδα. Σμ κενυ είκαζ πδβή γςήξ ηαζ
αμδεά ηδκ ακάπηολδ ηαζ ακαγςμβμκεί ηάεε γςκηακυ μνβακζζιυ. Γζ' αοηυ ηαζ δ
ακηίθδρδ βζα ηζξ Νφιθεξ δζεονφκεδηε αηυιδ πενζζζυηενμ: έθηαζακ κα ηζξ εεςνμφκ
πκεφιαηα ηδξ αθάζηδζδξ, εέθμκηαξ έηζζ κα ζοιαμθίζμοκ βεκζηυηενα ηδκ μνβζαζηζηή
δφκαιδ ηδξ θφζδξ. Κζ υπςξ ημ κενυ ηνέθεζ ηα πάκηα, έηζζ ηαζ μζ Νφιθεξ εεςνμφκηακ
ηνμθμί ηςκ θοηχκ, ηςκ γχςκ ηαζ ηςκ ακενχπςκ.
αεθακζδζέξ πάκμοκ ηα θφθθα ημοξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
158 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Αάθλε

Δ κφιθδ Αάθλε ήηακ ηυνδ ημο πμηαιμφ Λάδςκα
ή ηαη‘ άθθμοξ ημο Πδκεζμφ ηαζ ηδξ Γαίαξ (Γδξ). Σδκ ενςηεφηδηε ζθμδνά μ εευξ
Ώπυθθςκ, πμο άνπζζε κα ηδκ ηοκδβάεζ αζηαιάηδηα. Βλακηθδιέκδ δ Αάθκδ,
παναηάθεζε ηδ ιδηένα ηδξ, ηδ Γαία, κα ηδ αμδεήζεζ, ηζ έηζζ ιεηαιμνθχεδηε ζε
δέκηνμ υηακ μ Ώπυθθςκ πνμζπάεδζε κα ηδκ αβηαθζάζεζ. Ο Ώπυθθςκ, ηυηε, βζα κα
πανδβμνδεεί έημρε έκα ηθαδί απυ ημ δέκδνμ ηαζ ζηεθακχεδηε. Ώπυ ηυηε δ δάθκδ
είκαζ ημ ζενυ θοηυ ημο εεμφ Ώπυθθςκα.

Βξκαθξόδηηνο

Ο Βξκαθξόδηηνο ήηακ βζμξ ημο Βνιμφ ηαζ ηδξ Ώθνμδίηδξ.
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
159 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
΢ε δθζηία 15 εηχκ, μ Βνιαθνυδζημξ, ςξ εεσηυ παζδί, ήηακ μ μιμνθυηενμξ κέμξ ζημκ
ηυζιμ. Σδκ ακαηνμθή ημο είπακ ακαθάαεζ μζ Νασάδεξ πμο ηαημζημφζακ ζηζξ ζπδθζέξ
ημο υνμοξ Ίδδ ηδξ Φνοβίαξ. Μία διένα, μ Βνιαθνυδζημξ έθοβε απυ ημ αμοκυ βζα κα
ηαλζδέρεζ ςξ ηδκ Κανία. ΢ημκ δνυιμ ηάεζζε κα λαπμζηάζεζ ζε έκα δαζάηζ ημκηά
ζηδκ Ώθζηανκαζζυ. Βηεί ημκηά έηνεπε ιζα βάνβανδ πδβή, πμο ζπδιάηζγε ηαζ ιζα
θζικμφθα. Ο κέμξ λεδίραζε ηαζ ιεηά εέθδζε ηαζ κα πάνεζ ημ ιπάκζμ ημο βζα κα
ηαεανζζηεί απυ ηζξ ζηυκεξ ημο δνυιμο. Δ Νφιθδ ηδξ πδβήξ, δ ΢αθιαηίδα, ιυθζξ ημκ
είδε ημκ ενςηεφεδηε αιέζςξ, έηνελε ημκηά ημο ηαζ ημκ αβηάθζαζε ζθζπηά. Ο
Βνιαθνυδζημξ αζθκζδζάζεδηε ηαζ ηδκ απχεδζε. Αεκ ιπυνεζε υιςξ κα λεθφβεζ απυ ημ
αβηάθζαζιά ηδξ. Πανεηάθεζε ηυηε ημοξ εεμφξ κα ημκ εθεοεενχζμοκ. Ώθθά ηαζ δ
΢αθιαηίξ ημοξ πανεηάθεζε εενιά κα ιδκ ηδκ εβηαηαθείρεζ πμηέ μ αβαπδιέκμξ ηδξ.
Οζ εεμί εζζάημοζακ ηα παναηάθζα ηδξ Νφιθδξ ηαζ έηζζ μ Βνιαθνυδζημξ ιε ηδ
΢αθιαηίδα έιεζκακ βζα πάκηα εκςιέκμζ ζε έκα πθάζια, πμο είπε ηαζ ηα δφμ θφθα, ημ
ανζεκζηυ ηαζ ημ εδθοηυ. Ώηυια ηαζ ζήιενα, ζηδ ΐζμθμβία μζ μνβακζζιμί πμο έπμοκ
ηαζ ηα δφμ θφθα ζε έκα άημιμ μκμιάγμκηαζ εξκαθξόδηηνη.
Χξ ακηάθθαβια, μ Βνιαθνυδζημξ γήηδζε άθθδ πάνδ απυ ημοξ εεσημφξ βμκείξ ημο:
υπμζμξ ζημ ελήξ θμογυηακ ζηδ θζικμφθα αοηή κα έπακε ημκ ακδνζζιυ ημο, πνάβια
πμο έβζκε. Ώηυια ηαζ ηαηά ηδκ ζζημνζηή επμπή, ζηα πνυκζα ημο ΢ηνάαςκα, οπήνπε δ
πεπμίεδζδ υηζ δ ζοβηεηνζιέκδ θζικμφθα ελαημθμοεμφζε κα επζδνά ηαηά ημκ ηνυπμ
αοηυ ζημοξ άκδνεξ πμο έιπαζκακ ιέζα ηδξ.
Σμκ ιφεμ εκυξ πθάζιαημξ εεσημφ ιε δζπθή θφζδ, μζ Έθθδκεξ ημκ ακηέβναρακ απυ ηδ
Μέζδ Ώκαημθή. Γκςζηή ήηακ δ δζπθή εευηδηα Ώζηάνηδ-Άδςκζξ ζημοξ Φμίκζηεξ ηαζ
δ Μφθθζηα-΢άκδςκαξ ζημοξ ΐααοθχκζμοξ. ΢ηδκ ανπαία Κφπνμ, πανάθθδθα ιε ηδ
θαηνεία ηδξ Ώθνμδίηδξ είπακ ηαζ ηδ θαηνεία ημ«Ώθξόδηηνπ», μ μπμίμξ ζηζξ
ακαπαναζηάζεζξ ημο έθενε βεκεζάδα, θαθθυ ηαζ βοκαζηεία νμφπα. ΢ηδκ Βθθάδα, πμθφ
ζοπκά μ Βνιαθνυδζημξ εζημκίγεηαζ ακάιεζα ζημοξ ζοκηνυθμοξ ημο εεμφ Αζμκφζμο.

Καιιηζηώ

Δ Καιιηζηώ θένεηαζ ςξ ηυνδ ημο ααζζθζά ηδξ Ώνηαδίαξ Λοηάμκα. Σμ υκμιά ηδξ
πνμήθεε απυ ηδκ εθθδκζηή θέλδ θαιινο, πμο ζδιαίκεζ ςναζυηδξ, ηαθθίζηδ =
ςναζμηάηδ,δ μιμνθυηενδ.
Δ Καθθζζηχ ήηακ επίζδξ βκςζηή ςξ ιία απυ ηζξ Νφιθεξ πμο είπακ δςζεζ υνημ
πανεεκίαξ ηαζ ζοκυδεοακ ηδκ Πανεέκμ εεά Άνηειδ. ΢οκδέεδηε ιε ημκ Αία ηαζ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
160 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
βέκκδζε ελ αοημφ ημκ ιεβάθμ ήνςα ηδξ Ώνηαδίαξ, ημκ Ώνηάδα. Καη΄ άθθμοξ ιφεμοξ
δ Άνηειζξ, πμο έηνζκε πάκημηε αοζηδνά ηζξ δεζηέξ πανεηηνμπέξ, ή ίζςξ ηαζ ηαη΄
άθθμοξ δ Ήνα πμο γδθμηφπδζε, ηδκ ιεηαιυνθςζε ζε άνηημ (ανημφδα). Δ Μαία ηυηε
ακέθααε ημκ ιζηνυ Ώνηάδα βζα κα ημκ πνμζηαηέρεζ.
Καηά ιία εηδμπή, δ Καθθζζηχ, απυ ζπέζδ ηδξ ιε ημκ εευ Βνιή ή ημκ Αία, βέκκδζε
ηαζ ημκ «ηναβμπυδανμ» εευ Πάκα.
΋ηακ μ Ώνηάξ ιεβάθςζε, ιζα ιένα πμο πήβε ζημ δάζμξ βζα κα ηοκδβήζεζ, είδε ηδ
ιεηαιμνθςιέκδ ζε ανημφδα ιδηένα ημο -πμο δζαηδνμφζε υιςξ ακενχπζκδ ζηέρδ
ηαζ κυδζδ- ηαζ εημζιάζηδηε κα ηδκ ημλεφζεζ. Συηε μ Αίαξ βζα κα απμηνέρεζ ηδ
ιδηνμηημκία, ημκ ιεηαιυνθςζε ζε ανημοδάηζ ηζ έηζζ μ Ώνηάξ ακαβκχνζζε ηδ ιδηένα
ημο. Βπεζδή υιςξ Ο Αίαξ θμαήεδηε ηδκ μνβή ηδξ Ήναξ, αιθυηενμοξ ημοξ ιεηέθενε
ζημκ μονακυ ηαζ ημοξ ιεηαιυνθςζε ζε αζηενζζιμφξ, αάγμκηαξ ημκ Ώνηημφνμ κα ημοξ
πνμζηαηεφεζ. Ώπμ ηυηε δ Καθθζζηχ είκαζ δ Μεβάθδ Άνηημξ ηαζ μ Ώνηάξ δ Μζηνά
Άνηημξ.
Γζα ημοξ ανπαίμοξ Ώνηάδεξ δ Καθθζζηχ ήηακ εεκζηή δνςίδα,ηδκ μπμία ηαζ ηζιμφζακ
πανά ημκ Ναυ ηδξ Άνηειζδμξ, υπμο ανζζηυηακ ηαζ μ ηάθμξ ηδξ. Ήηακ ιδηένα ημο
ααζζθέςξ Ώνηάδα, απυ ημκ μπμίμ πήνακ ημ υκμιά ημοξ μζ Ώνηάδεξ. Οζ Σεβεάηεξ
ιάθζζηα είπακ αθζενχζεζ καυ ζηδκ Καθθζζηχ ιεηά θαηνεοηζημφ αβάθιαημξ ζημοξ
Αεθθμφξ.

Πιεηάδεο

Οζ Πιεηάδεο ηαηά ηδ ιοεμθμβία ήηακ ηυνεξ ημο ηζηάκα
Άηθακηα ηαζ ηδξ Πθεζχκδξ, αδεθθέξ ηςκ Τάδςκ. Σδκ φπανλή ημοξ μζ ανπαίμζ
Έθθδκεξ ειπκεφζεδηακ απ' ημκ μιχκοιμ αζηενζζιυ, πμο ζηα κεχηενα πνυκζα έβζκε
βκςζηυξ ζακ Πμφθζα. Γεκκήεδηακ ζημ υνμξ Κοθθήκδ ηαζ εεςνμφκηακ εευηδηεξ ημο
αμοκμφ. Ώπυ ηδκ έκςζή ημοξ ιε ημ Αία βεκκήεδηακ εεμί ηαζ ήνςεξ. Οζ Πθεζάδεξ ήηακ
εθηά, υπςξ ηαζ ηα αζηένζα ημο αζηενζζιμφ πμο είκαζ μναηά ιε βοικυ ιάηζ:








Δ Μαία, δ πνχηδ ηαζ μιμνθυηενδ, ιδηένα ημο Βνιή
Δ Σατβέηδ, ιδηένα ημο πνχημο ααζζθζά ηδξ ΢πάνηδξ Λαηεδαίιμκα
Δ Δθέηηνα, ιδηένα ημο Αάνδακμο, βεκάνπδ ηςκ Σνχςκ ηαζ ημο Διαείςκα, ααζζθζά
ηδξ ΢αιμενάηδξ
Δ ΢ηενυπδ, ζφγοβμξ ημο ήνςα Οζκυιαμο
Δ Κεθαζκχ, ιδηένα ημο ήνςα Λφημο
Δ Ώθηουκδ, πμο ιεηαιμνθχεδηε ζε πμοθί απυ ημ Αία, ηαζ
Δ Μενυπδ, ζφγοβμξ ημο ΢ίζοθμο ηαζ ιδηένα ημο Γθαφημο

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
161 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
΢πεηζηά ιε ημ πςξ μζ Πθεζάδεξ έβζκακ αζηενζζιυξ, οπάνπμοκ δζάθμνεξ εηδμπέξ. Δ
επζηναηέζηενδ είκαζ πςξ αοημηηυκδζακ απ' ημκ ηαδιυ ημοξ βζα ηδκ ηζιςνία ημο
παηένα ημοξ Άηθακηα κα ζδηχκεζ ζημοξ χιμοξ ημκ άλμκα ημο ηυζιμο, ή βζα ημ παιυ
ηςκ αδεθθχκ ημοξ Τάδςκ. Δ ΐμζςηζηή παναθθαβή ημο ιφεμο θέεζ πςξ μ βίβακηαξ
Χνίςκαξ ηζξ ενςηεφηδηε ηαζ ηζξ ηαηαδίςλε εέθμκηαξ κα ηζξ απαβάβεζ. Δ ηαηαδίςλδ
ζοκεπίζηδηε βζα πέκηε πνυκζα, μπυηε μζ Πθεζάδεξ ηαηέθοβακ ζημ Αία, πμο ηζξ έηακε
αζηενζζιυ βζα κα ηζξ βθζηχζεζ. Ο Χνίςκαξ υιςξ ηζξ αημθμφεδζε ζημκ μονακυ ζακ
αζηενζζιυξ ηζ αοηυξ, ηζ έηζζ μζ Πθεζάδεξ, πμο πνμπμνεφμκηαζ ιπνμζηά ημο ζημκ
μονακυ, πέθημοκ ζηδ εάθαζζα βζα κα ημο λεθφβμοκ.

Φάλεο

Φάλεο είκαζ έκα απυ ηα μκυιαηα ηδξ δδιζμονβζηήξ ανπήξ
ημο ΢φιπακημξ, πνμζςπμπμίδζδ ημο Αδιζμονβμφ `Βνςηα ζφιθςκα ιε ηδκ Ονθζηή
εεμβμκία. Ο Φάκδξ ήηακ ιία πνςηανπζηή εευηδηα («Πνςημβυκμξ») πμο ακαπήδδζε
απυ ημ «ημζιζηυ αοβυ», ημ μπμίμ βέκκδζε δ Νφπηα. ΢ηζξ «Ονθζηέξ Ραρςδίεξ» πμο
παναδυεδηακ απυ ημκ Εενχκοιμ ηαζ απυ ημκ Βθθάκζημ, ακαθένεηαζ υηζ μ Υνυκμξ
οπήνλε δ αζηία ηςκ πάκηςκ ηαζ μ δδιζμονβυξ ημο ανβονμφ ημζιζημφ αοβμφ ημο
Φάκδηα.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
162 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ώζθιεπηόο

Ο Ώζθιεπηόο ήηακ μ Θευξ ηδξ Εαηνζηήξ πμο
θαηνεφμκηακ ζε υθμ ημκ εθθαδζηυ πχνμ ηαηά ηδκ ανπαζυηδηα. Σμ υκμιά ημο πανάβεζ
μ Εμφθζμξ μ Βπζδαφνζμξ απυ ημ υκμια "αίβθδ" (Άμβθα) ηαζ πνμξ ηδ βκχιδ ημο αοηή
ζοιθςκεί ηαζ μ θελζημβνάθμξ Δζφπζμξ. Δ εηοιμθμβία ημο μκυιαημξ απυ ημκ
"Άζηθδκ", ημκ Κμνίκεζμ ΐαζζθέα, ημκ μπμίμ ηαζ εενάπεοζε, ή απυ ημκ "Ώζβεθάηακ",
επίεεημ ημο Ώπυθθςκα, ή ημκ "Ώβθαυπδκ" η.θπ. θαίκεηαζ ιάθθμκ θασηήξ πνμέθεοζδξ.
Σμ δεφηενμ ζοκεεηζηυ ημο υιαηυξ ημο είκαζ "ήπζμξ" πμο πνμζεέηεζ ζηδκ "αίβθδ"
θάιρδ ηαζ δπζυηδηα.
Οζ ανπαζυηενμζ ιεθεηδηέξ πανήβακ ημ υκμια απυ ημ "αζηεθήξ" «δηά ηφ κή εάλ
ζθειιέζζαη» (ζηθδνφκεζεαζ), ή «ν κή εψλ ηα ζθέιε εζθιεθέλαη θαη μεξαίλεζζαη», ή
«φηη ηα αζθειή λνζήκαηα ήπηα πνηεί».
Πανυθμ πμο μ Ώζθιεπηόο δεκ εεςνείηαζ ζδιακηζηυξ εευξ ηδξ εθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ,
ςζηυζμ είκαζ ηεκηνζηή θοζζμβκςιία ημο ανπεηφπμο ηςκ δνχςκ-εεναπεοηχκ. Ο
Ώζηθδπζυξ είκαζ δ ζδεαηή ακηίθδρδ ηδξ ζαιαηζηήξ δφκαιδξ ηδξ θφζδξ υπςξ ηαζ
ζήιενα βίκεηαζ ακηζθδπηή απυ ημοξ ακενχπμοξ, πμο επζδνά ηαηά ηζξ "ήπζεξ" επμπέξ
ζηα ορχιαηα ηαζ ζημκ ηαεανυ αένα ηάης απυ ηδκ απαθή θάιρδ ηαζ εενιυηδηα ημο
Δθίμο, ζηα ζδιεία πμο ακααθφγμοκ δνμζενέξ πδβέξ, εκχ πακφρδθα δέκδνα βφνς
ηαεανίγμοκ ηδκ αηιυζθαζνα. Σέημζμ αηνζαχξ ήηακ ηαζ ημ πενζαάθθμκ ηςκ ηυπςκ ηδξ
θαηνείαξ ημο ηαζ αοηή ηδκ ακηίθδρδ εκίζποζακ μζ δζάθμνμζ ενφθθμζ ηδξ βέκκδζήξ ημο
ηαζ ηδξ ηαηαβςβήξ ημο.
΢οιιεηείπε ζημ ηαλίδζ ηςκ Ώνβμκαοηχκ ηαζ ημ ηοκήβζ ημο Καθοδχκζμο Κάπνμο,
βεβμκυξ πμο ημκ μνζμεεηεί ζημοξ αίμοξ ηςκ ζδιακηζηυηενςκ δνχςκ ηδξ εθθδκζηήξ
ιοεμθμβίαξ. Ο Ώζηθδπζυξ ήηακ επίζδξ ζδιακηζηή ιμνθή ζημ δνάια πμο εηηοθίπεδηε
ιεηαλφ ημο Ώπυθθςκα, ημο Αία ηαζ ηςκ Κοηθχπςκ, βκςζηυ ζε ιαξ ιέζς ηδξ
ηναβςδίαξ ημο Βονζπίδδ Άθηδζηζξ.
Ο Ώπυθθςκαξ δεκ ήηακ μ πθέμκ αδζάθεμνμξ απυ μπμζμκδήπμηε άθθμ εευ ημο
εθθδκζημφ πάκεεμο. Οζ πμθοάνζειμζ ένςηέξ ημο πενζεθάιαακακ ηδκ Κμνςκίδα, ηδ
Αάθκδ, ηδκ Ώνζζκυδ, ηδκ Καζζάκδνα, ηδκ Φαιάεδ, ηδ Φζθςκίδα, ηδ Υνοζυεειζ ηαζ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
163 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
πμθθέξ άθθεξ, απυ ηζξ μπμίεξ ζπεδυκ πάκηα μ Ώπυθθςκαξ παίνκεζ έκα βζμ. Έκαξ απυ
αοημφξ ημοξ βζμοξ ήηακ μ Ώζηθδπζυξ, ακ ηαζ ζογδηείηαζ εάκ δ ιδηένα ημο ήηακ δ
Κμνςκίξ ή δ Ώνζζκυδ. ΋πμζα ηαζ ακ ήηακ, υιςξ, δεκ έγδζε ανηεηά βζα κα βεκκήζεζ
ημκ εεναπεοηή-εευ.
Ο Ώπυθθςκαξ ήηακ γδθυηοπμξ εευξ ηαζ δοζανεζηήεδηε ζδζαίηενα υηακ έκαξ ηυναηαξ
ημο απμηάθορε υηζ δ ενςιέκδ ημο επνυηεζημ κα πακηνεοεεί έκα εκδηυ. Πνχηα,
θμζπυκ ηζιχνδζε βζα ηα ηαηά ιακηάηα ημκ ηυναηα, αθθάγμκηαξ ημ θεοηυ ημο
θηένςια ζημ βκςζηυ ιαξ ιαφνμ. Καηυπζκ ηζιχνδζε ηδκ ενςιέκδ ημο ηαίβμκηάξ ηδ,
ακ ηαζ ζε άθθδ εηδμπή ημο ιφεμο ήηακ δ Άνηειζξ πμο ελέεεζε ηδκ «άπζζηδ»
Κμνςκίδα (ή Ώνζζκυδ). Πνζκ κα απμηεθνςεεί εκηεθχξ δ Κμνςκίξ, μ Ώπυθθςκαξ
δζέζςζε ημ κήπζμ πμο έθενε ζηδ ιήηνα ηδξ απυ ηζξ θθυβεξ.
Ο κεμβέκκδημξ Ώζηθδπζυξ πνεζαγυηακ ηάπμζμκ βζα κα ημκ ιεβαθχζεζ. Έηζζ μ
Ώπυθθςκαξ ζηέθεδηε ημ ζμθυ ηέκηαονμ Υείνςκα, ιζα άθθδ εκδζαθένμοζα
εεναπεοηζηή ιμνθή ηδξ εθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ, πζεακχξ πνμ-μθφιπζα, αθμφ ημκ
ζοκακηάιε κα δζαηνέπεζ ηζξ πεδζάδεξ ηδξ Κνήηδξ, υηακ βεκκήεδηε μ Αίαξ. Ο Υείνςκ,
θμζπυκ, μ εηπαζδεοηήξ ηυζςκ δνχςκ υπςξ μ Ώπζθθέαξ, μ Ώηηαίςκ, μ Εάζςκ, μ
Πάηνμηθμξ, μ Πδθέαξ η.α. ακέθααε ηδκ εηπαίδεοζδ ημο Ώζηθδπζμφ. Θα
παναηδνήζμοιε εδχ υηζ μ Υείνςκ είκαζ ζφιαμθμ ιζαξ πνμαζχκζαξ ζμθίαξ, αοηήξ πμο
οπάνπεζ πνζκ απυ ημ ζπδιαηζζιυ ηςκ εεχκ. Δ ζμθία ημο ηέκηαονμο είκαζ ζε
ζδιακηζηυ ααειυ πανμφζα ζηδ δζάπθαζδ ηςκ δνχςκ ηδξ εθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ.
Βίκαζ έκα απυ ηα γδημφιεκα ζημ ηαλίδζ ηδξ δνςζηήξ ακαγήηδζδξ ηαζ ηδξ
μθμηθήνςζδξ ημο εαοημφ.
΢οκεπχξ, ακ ηαζ μ Ώπυθθςκαξ οπήνλε εευξ ηδξ εεναπείαξ, ήηακ μ Υείνςκ πμο δίδαλε
ηδ εεναπεοηζηή ηέπκδ ζημκ Ώζηθδπζυ. ΢ηδκ ακαηνμθή ακαηαηεφεηαζ ηαζ άθθμ έκα
ανπέηοπμ ηδξ ζμθίαξ –μθφιπζμ αοηή ηδ θμνά- δ εεά Ώεδκά, δ μπμία πνμζθένεζ ζημκ
Ώζηθδπζυ ημ πμθφηζιμ αίια ηδξ Μέδμοζαξ

Ο κύζνο ηεο Άιθεζηεο
Σμ αίια ηδξ Μέδμοζαξ, αοηυ πμο δυεδηε ζημκ Ώζηθδπζυ απυ ηδκ Ώεδκά, δζαζνείημ
ζε δφμ ιένδ, ιε αάζδ ηδ θθέαα απυ ηδκ μπμία είπε ακαπδδήζεζ. Σμ αίια απυ ηδ δελζά
θθέαα εα ιπμνμφζε κα εεναπεφζεζ ηδκ ακενςπυηδηα, αηυιδ ηαζ απυ ημ εάκαημ, εκχ
ημ αίια απυ ηδκ ανζζηενή θθέαα ιπμνμφζε κα εακαηχζεζ. Σμφημ ημ εάκαημ αίςζε μ
Υείνςκ απυ ηα δδθδηδνζαζιέκα αέθδ. ΢ημκ ανπεηοπζηυ ενδζηεοηζηυ δοσζιυ, ζηδκ
πάθδ ημο εεναπεοηζημφ ηαθμφ ηαζ ημο ζημηεζκμφ ηαημφ οπμηφπηεζ αηυιδ ηαζ δ
πνμαζχκζα ζμθία ζημοξ ημζιμθμβζημφξ ιφεμοξ ηδξ ακενςπυηδηαξ, αηυιδ ηαζ ακ
αημθμοεεί δ ακάζηαζδ ηαζ δ ακακέςζδ.
O Ώζηθδπζυξ ακαηνάθδηε βζα κα βίκεζ ζηακυξ εεναπεοηήξ, αθθά υηακ έθενε πίζς ζηδ
γςή ημκ Καπακέα ηαζ ημκ Λοημφνβμ (ζημηχεδηακ ζηδ δζάνηεζα ημο πμθέιμο ηςκ
Βπηά επί ηςκ Θδαχκ) ηαζ ημκ Εππυθοημ, ημ βζμ ημο Θδζέα, ακήζοπμξ μ Αίαξ βζα ηδκ
ελμοζία ημο πάκς ζηδ γςή ηαζ ημ εάκαημ, ζηυηςζε ημκ Ώζηθδπζυ ιε έκακ ηεναοκυ.
Μάκζαζε μ Ώπυθθςκαξ, αθθά μ εοιυξ εκάκηζα ζημ ααζζθέα ηςκ Θεχκ ήηακ
ακχθεθμξ, ηζ έηζζ έζηνερε ημ εοιυ ημο εκάκηζα ζημοξ δδιζμονβμφξ ηςκ ηεναοκχκ,
ημοξ Κφηθςπεξ. Βλμνβζζιέκμξ μ Αίαξ εημζιάζηδηε κα ημκ λαπμζηείθεζ ζημκ Σάνηανμ,
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
164 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
αθθά πανεκέαδ ιζα άθθδ εεά, πζεακχξ δ ιδηένα ημο Ώπυθθςκα, δ Λδηχ. Ο Αίαξ
ιεηέηνερε ηδκ ηζιςνία ημο βζμφ ημο, ζηέθκμκηάξ ημκ οπδνέηδ ζημκ εκδηυ ααζζθζά
Άδιδημ βζα έκα πνυκμ.
Καηά ηδ δζάνηεζα ηδξ εδηείαξ ημο ςξ οπδνέηδξ, μ Ώπυθθςκαξ ζοιπάεδζε ημκ
Άδιδημ, έκακ άκενςπμ πμο ήηακ ηαηαδζηαζιέκμξ κα πεεάκεζ κέμξ. Καεχξ δεκ
οπήνπε πζα μ Ώζηθδπζυξ ιε ημ θίθηνμ ημο βζα κα ακαζηήζεζ ημκ ααζζθζά, μ Άδιδημξ
εα πακυηακ βζα πάκηα υηακ πέεαζκε. Χξ πάνδ, μ Ώπυθθςκαξ δζαπναβιαηεφηδηε έκακ
ηνυπμ βζα κα απμθφβεζ μ Άδιδημξ ημκ Υάνμκηα. Ώκ πέεαζκε ηάπμζμξ άθθμξ ζηδ εέζδ
ημο, μ Υάνμκηαξ εα ημο επέηνεπε κα γδζεζ. Σμ ιυκμ πνυζςπμ πμο ήηακ πνυεοιμ κα
πνμπςνήζεζ ζε αοηή ηδ εοζζαζηζηή πνάλδ, ήηακ αβαπδιέκδ ζφγοβμξ ημοξ Άδιδημο, δ
Άθηδζηζξ.
Σδκ διένα πμο δυεδηε δ Άθηδζηζξ ζημκ Υάνμκηα, ζηδ εέζδ ημο Άδιδημο,
ηαηέθεαζε ζημ παθάηζ μ Δναηθήξ. Ώημφβμκηαξ ηζξ μζιςβέξ ημο ενήκμο
παναλεκεφηδηε ηζ υζμ ηζ ακ πνμζπμζήεδηε μ Άδιδημξ πςξ ηίπμηα δε ζοκέααζκε, μζ
οπδνέηεξ πμο ημοξ έθεζπε δ αθέκηνα ημοξ, απμηάθορακ ηδκ αθήεεζα. Έηζζ μ Δναηθήξ
λεηίκδζε βζα ημκ Κάης Κυζιμ, κα θνμκηίζεζ βζα ηδκ επζζηνμθή ηδξ Άθηδζηδξ ζηδ
γςή. Ο ήνςαξ βίκεηαζ εεναπεοηήξ ηαζ η' ακάπαθζκ, έκα ιοεζηυ ιμηίαμ πμο
ακαηοηθχκεηαζ ζηδκ παβηυζιζα ζζημνία ηςκ ενδζηεζχκ.
.

Μήηηο
Δ Μήηηο ήηακ ηυνδ ημο Χηεακμφ ηαζ ηδξ Σδεφμξ ηαζ πνχηδ ζφγοβμξ ημο Αία. Καηά
ημκ Ώημοζίθαμ, δ Μήηζξ βεκκήεδηε ιαγί ιε ημκ Ένςηα ηαζ ημκ Ώζεένα, απυ ηδκ
έκςζδ ημο Βνέαμοξ ηαζ ηδξ Νφπηαξ, πμο πνμήθεακ απυ ημ Υάμξ.
Θεςνμφκηακ εεά ηδξ ζμθίαξ ηαζ ηδξ θνυκδζδξ, ζδζυηδηεξ πμο ηθδνμκυιδζε ζηδκ
ηυνδ ηδξ Ώεδκά. Δ Μήηζδα ήηακ δ πνμζςπμπμίδζδ βζα ημοξ ανπαίμοξ υπζ απθά ηδξ
ζμθίαξ ηαζ ηδξ θνυκδζδξ αθθά ημο είδμοξ ηδξ πμκδνζάξ ηαζ ηδξ επαβνφπκδζδξ πμο
εηπνμζςπεί απυ ημοξ ακενχπμοξ μ Οδοζζέαξ ηαζ απυ ηα γχα δ αθεπμφ.
Δ Μήηζξ είκαζ αοηή πμο βζα κα αμδεήζεζ ημ Αία πνμζέθενε ζημκ Κνυκμ ημ ειεηζηυ
θάνιαημ πμο εα ημκ ελακαβηάζεζ κα λενάζεζ ηα παζδζά ημο πμο είπε ηαηαπζεί. Μεηά
ηδκ κίηδ ημο ζηδκ Σζηακμιαπία μ Αίαξ ανπίγεζ ηδκ ααζζθεία ημο ιε ημ βάιμ ημο ιε ηδ
Μήηζδα πμο ημο πνμζθένεζ ιζα πμθφηζιδ ζοιιαπία.
΢φιθςκα ιε έκακ πνδζιυ δ Μήηζξ εα βεκκμφζε πνχηα ιζα ηυνδ ηαζ έπεζηα έκακ βζμ
πμο εα ηαηαθάιαακε ηδκ ελμοζία ηαζ εα ηοαενκμφζε εεμφξ ηαζ ακενχπμοξ. Μυθζξ μ
Γεοξ πθδνμθμνήεδηε ημκ πνδζιυ, θμαμφιεκμξ ιδκ πάεεζ υηζ ηαζ μ παηέναξ ημο
Κνυκμξ, ηαηάπζε ηδ Μήηζδα, εκχ ηομθμνμφζε αηυιδ ηδκ Ώεδκά. Έπεζηα ιε ηδ
αμήεεζα ημο Δθαίζημο, μ Αίαξ βέκκδζε ηδκ Ώεδκά, εκχ δ Μήηζξ πανέιεζκε ιέζα ημο.
Σμ παζδί ηδξ Μήηζδμξ, δ Ώεδκά επίζδξ εεά ηδξ ζμθίαξ βεκκήεδηε πάκμπθμ ηαζ
ηνμιενυ απυ ημ ηεθάθζ ημο Αία ιε ηδ αμήεεζα ιζαξ ηζεημονζάξ ημο Δθαίζημο

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
165 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Κέθξνπαο

Ο Κέθξνπαο, βζμξ ηδξ Μδηέναξ Γδξ ηαζ ιοεζηυξ
ζδνοηήξ ηδξ πνχηδξ πυθδξ ηςκ Ώεδκχκ ζηδκ Ώηνυπμθδ (πμο μκμιαγυηακ Κεθξνπία
εηείκμ ημκ ηαζνυ), είκαζ μ πνχημξ αηηζηυξ ήνςαξ ηαζ πευκζα εευηδηα,
πανμοζζαγυιεκμξ ζοκήεςξ ςξ δζθοήξ, απυ ηδ ιέζδ ηαζ πάκς άκενςπμξ ηαζ απυ ηδ
ιέζδ ηαζ ηάης θίδζ. Θεςνείηαζ βεκάνπδξ ηςκ Ώεδκαίςκ (Κεθξνπίδεο), εκχ
πζζηεφεηαζ υηζ μ ηάθμξ ημο ανζζηυηακ ζημ αμνεζμδοηζηυ ηιήια ηδξ ζημάξ ηςκ
Κανοάηζδςκ ζημ Βνεπεείμ (Κεθξόπην). Λαηνεουηακ ηονίςξ ζηδκ Ώηνυπμθδ οπυ ηδ
ιμνθή θζδζμφ, έπμκηαξ ημ δζηυ ημο ζενέα, εκχ ζ‘ αοηυκ απμδίδμκηαζ δ εέζπζζδ
δζάθμνςκ κυιςκ, δ εθεφνεζδ ηδξ βναθήξ, δ απμβναθή ημο πθδεοζιμφ, δ ηαηάνβδζδ
ηςκ ακενςπμεοζζχκ, δ ηαθή ηςκ κεηνχκ, μ ηνυπμξ μζημδυιδζδξ μζηζχκ αθθά δ
δζαζηδζία ζηδ δζαθςκία ιεηαλφ Ώεδκάξ ηαζ Πμζεζδχκα βζα ηδκ ηδδειμκία ηδξ πυθδξ.
Ο Κέηνμπαξ πνέπεζ κα έγδζε βφνς ζηα 1600 π.Υ.. ΢φγοβμξ ημο Κέηνμπα ήηακ δ
Άβθαονμξ, ηυνδ ημο Ώηηαίμο, πνχημο ααζζθζά ηςκ Ώεδκχκ, εκχ ανβυηενα θέβεηαζ
πςξ μ Κέηνμπαξ έβζκε ζφγοβμξ ιε ηδ Μδηζάδμοζα, αδεθθή ημο Ααζδάθμο. Δ
Άβθαονμξ ήηακ δ πνμζςπμπμίδζδ ηδξ βμκζιυηδηαξ ημο εδάθμοξ ηαζ ημο θαιπνμφ
θςηυξ. Ο Ώηηαίμξ, μ πνχημξ βδβεκήξ ααζζθζάξ ηδξ Ώηηζηήξ, έδςζε ημ υκμιά ημο ζηδ
πχνα ημο: Ώηηαία < Ώηηζηή < Ώηηζηή.
Ο Κέηνμπαξ έπηζζε πυθεζξ ζηδκ Βφαμζα ηαζ ηδκ ΚςπαΎδα. Λαηνεουηακ επίζδξ ζηα
Μέβανα, ηδ ΐμζςηία, ημκ Ώθίανημ, ηδκ Βφαμζα, ηδ Θνάηδ ηαζ ηδ ΢αθαιίκα ηδξ
Κφπνμο. Θεςνείηαζ μ ζδνοηήξ ηδξ θαηνείαξ ημο Αία Τπάημο ηαζ ηδξ Πμθζάδαξ
Ώεδκάξ.
Ήηακ ηνζηήξ ζηδ θζθμκζηία Πμζεζδχκα - Ώεδκάξ βζα ηδκ εεσηή πνμζηαζία ηδξ πυθδξ.
Πνμηίιδζε ηδκ Ώεδκά. ΢φιθςκα ιε ημκ ιφεμ, μζ ακηίπαθμζ ακέαδηακ πάκς ζημκ
ανάπμ ηδξ Ώηνυπμθδξ, υπμο ήνεακ ηαζ μζ άθθμζ δέηα εεμί απυ ημκ ΋θοιπμ βζα κα
ηάκμοκ ημκ δζηαζηή ζηδ δζαθςκία ηςκ δομ εεχκ, εκχ μ Κέηνμπαξ πανίζηαημ ςξ
ιάνηοναξ. Πνχημξ ήνεε μ Πμζεζδχκαξ, ζηάεδηε ζηδ ιέζδ ημο ανάπμο ηαζ ιε ηδκ
ηνίαζκά ημο έδςζε έκα δοκαηυ πηφπδια ζημ έδαθμξ. Ώιέζςξ λεπήδδζε έκα ηφια
αθιονμφ κενμφ πμο ζπδιάηζζε ιζα ιζηνή θίικδ πμο ηδκ μκυιαζακ «Βνεπεδίδα
εάθαζζα». Μεηά ήνεε δ ζεζνά ηδξ Ώεδκάξ κα πανμοζζάζεζ ημ δχνμ ηδξ ηαζ αθμφ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
166 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ηάθεζε ημκ Κέηνμπα βζα ιάνηονα, θφηερε ιζα εθζά πάκς ζημκ ανάπμ, πμο
λεπεηάπηδηε βειάηδ ηανπυ. Σμ δέκηνμ αοηυ ζςγυηακ βζα πμθθά πνυκζα ανβυηενα.
Μεηά απυ ημ δχνα ηδξ Ώεδκάξ μ Αίαξ ηήνολε ημ ηέθμξ ημο αβχκα ηαζ είπε ζημοξ
άθθμοξ εεμφξ κα ηνίκμοκ ζε πμζμκ απυ ημοξ δομ εεμφξ κα δμεεί δ πυθδ. ΢οβπνυκςξ
γήηδζακ ηδ ιανηονία ηαζ ηδ βκχιδ ημο Κέηνμπα. Ώοηυξ απυ ημ ανάπμ ρδθά ένζλε
ιζα ιαηζά βφνς, αθθά υπμο κα βφνζγε, ηα ιάηζα ημο ακηίηνζγακ αθιονυ κενυ, ηζξ
εάθαζζεξ πμο απυ πακημφ έγςκακ ηδ πχνα. Σμ δέκηνμ υιςξ πμο είπε ηάκεζ δ Ώεδκά
κα θοηνχζεζ ήηακ ημ πνχημ πμο θφηνςζε ζε υθδ ηδ πχνα ηαζ ήηακ ζοκάια βζα ηδκ
πυθδ δ οπυζπεζδ βζα δυλα ηαζ εοηοπία. Γζ' αοηυ μ Κέηνμπαξ εεχνδζε πςξ ημ δχνμ
ηδξ Ώεδκάξ ήηακ πζμ πνήζζιμ ηαζ έηζζ ηδξ δυεδηε δ ηονζανπία ηδξ πυθδξ.
Ο Κέηνςπαξ δζαίνεζε ημοξ ηαημίημοξ ηδξ Ώεήκαξ ζε ηέζζενζξ θοθέξ, ηδκ Ώεήκα ζε
ηέζζενζξ πενζμπέξ, πμο ηζξ μκυιαζε Κεθξσπίο, Απηφρζσλ, Αθηαία ηαζ Παξαιία, ηάεε
ιζα ιε πενίπμο είημζζ πζθζάδεξ ηαημίημοξ. Βηηυξ αοημφ δζαίνεζε ηδκ Ώηηζηή ζε
δχδεηα αοηυκμιμοξ δήιμοξ.

Λεηώ

΢ηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία, δ Λεηώ (ή Λαηώ ζηδ
δςνζηή δζάθεηημ) είκαζ ηυνδ ηςκ Σζηάκςκ Κμίμο ηαζ Φμίαδξ. Ώπυ ημκ Αία βέκκδζε
ημκ Ώπυθθςκα ηαζ ηδκ Άνηειδ. ΢ηδ νςιασηή ιοεμθμβία, δ ακηίζημζπδ εευηδηα ηδξ
Λδημφξ είκαζ δ Λαηυκα.
Δ Λδηχ ήηακ δ ηφνζα εευηδηα ζηδκ Ώκαημθζηή Λοηία, εκχ ηδκ ηαηαβςβή ηδξ
δζεηδζημφζακ ηαζ μζ ηάημζημζ ηδξ Κς. Σμ ζενυ ηδξ, ημ Λδηχμκ, έκςκε ηζξ πυθεζξηνάηδ ηδξ Λοηίαξ ιεηαλφ ημοξ. Λαηνεουηακ ιε ηα επίεεηα Κνηνγέλεηα, Φπζηίε ηαζ
Δθδπζία.

Γέλλεζε ηεο Άξηεκεο θαη ηνπ Ώπόιισλα
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
167 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
΋ηακ δ Ήνα έιαεε υηζ δ Λδηχ ήηακ έβηομξ απυ ημ Αία, απαβυνεοζε ζηδ Λδηχ κα
βεκκήζεζ ζε ζηενζά ηαζ ζε μπμζμδήπμηε ιένμξ ηάης απυ ημκ ήθζμ. ΢φιθςκα ιε έκακ
ιφεμ, υπζ ηαζ ηυζμ δζαδεδμιέκμ, δ Λδηχ ήνεε απυ ηδ βδ ηςκ Τπεναμνείςκ ιε ηδ
ιμνθή θφηαζκαξ, ακαγδηχκηαξ ηδ «πχνα ηςκ θφηςκ», ηδ Λοηία. Ο πζμ δζαδεδμιέκμξ
ιφεμξ θέεζ υηζ υηακ δ Λδηχ έθηακε κα βεκκήζεζ, θάκδηε έκα ιζηνυ κδζί ιέζα ζηδ
εάθαζζα, δ Αήθμξ, υπμο ηαηάθενε κα βεκκήζεζ πνχηα ηδκ Άνηειδ ηζ έπεζηα ημκ
Ώπυθθςκα.
Καηά ημκ Οαίδζμ, ιεηά ηδ βέκκδζδ ηςκ δζδφιςκ, δ Λδηχ πενζπθακήεδηε ηαζ έθηαζε
ιέπνζ ηδ Λοηία, υπμο δεκ έβζκε δεηηή ηαζ ιε ηδκ ηαθφηενδ οπμδμπή. ΋ηακ πήβε κα
πζεζ κενυ απυ ιζα θίικδ, μζ ηάημζημζ ηδξ ημ απαβυνεοζακ, ακιμπθεφμκηαξ ηδ θάζπδ
ζημ αοευ ηδξ θίικδξ. Συηε δ Λδηχ ημοξ ιεηαιυνθςζε ζε ααηνάπζα βζα ηδκ έθθεζρδ
θζθμλεκίαξ πμο έδεζλακ, χζηε κα γμοκ πάκηα ηαηαδζηαζιέκμζ ζηα θαζπχδδ κενά ηςκ
πμηαιχκ ηαζ ηςκ θζικχκ.
ενά ηδξ Λδημφξ ακαθένμκηαζ απυ ανπαίεξ πδβέξ ζε πθδεχνα πενζμπχκ ημο εθθαδζημφ
πχνμο. Πμθφ ζοπκά θαηνεουηακ πανάθθδθα ιε ηα δομ παζδζά ηδξ. Ο Παοζακίαξ ηαζ μ
΢ηνάαςκ ακαθένμοκ ηδκ φπανλδ ζενχκ ηαζ αβαθιάηςκ αθζενςιέκα ζηδ Λδηχ, ημκ
Ώπυθθςκα ηαζ ηδκ Άνηειδ ζημ πςνζυ Γςζηήν ηδξ Ώηηζηήξ, ζηα Μέβανα, ζημ Άνβμξ,
ζηδ ΢πάνηδ, ζηδκ Σακάβνα, ζημοξ Αεθθμφξ (ηαζ μ Πίκδανμξ ακαθένεηαζ ζε ιζα ςδή
ημο), ζημ Ώνηειίζζμ ηδξ Ρυδμο, ζηδ Μακηίκεζα, ζηδ Φαζζηυ ηδξ Κνήηδξ
(βζμνηάγμκηακ πνμξ ηζιήκ ηδξ ηα Βηδφζζα), ζηδκ Ονηοβία ηαζ ζηδ Λαηχνεζα ηδξ
Λοδίαξ, υπμο βζκυηακ ηαζ βζμνηή αθζενςιέκδ ζε αοηήκ.
Μεβάθδ ήηακ δ θαηνεία ηδξ ζηδ Αήθμ, υπμο οπήνπε ιεβάθμξ καυξ αθζενςιέκδ ζε
αοηή, ημ Λδηχμκ. ΢φιθςκα ιε ημ ιφεμ, δ Λδηχ ηένδζζε ηδ Αήθμ απυ ημκ
Πμζεζδχκα, ιε ημκ μπμίμ ακηάθθαλε ηδκ Καθαανία.
Πανυιμζμξ ήηακ μ καυξ ζηδ Λοηία, ημκηά ζημκ πμηαιυ Ξάκεμ, "60 ζηάδζα απυ ηδκ
πυθδ". Βπζβναθέξ οπμδεζηκφμοκ υηζ ημ Κμζκυ ηςκ Λοηίςκ είπε ηδκ έδνα ημο εηεί.
΢φβπνμκεξ ακαζηαθέξ, απυ ημ 1962 ηαζ ιεηά, έπμοκ πναβιαημπμζδεεί ζηδκ πενζμπή,
θένκμκηαξ ζημ θςξ, ιεηαλφ άθθςκ, ιζα ηνίβθςζζδ επζβναθή ζηα αναιασηά, ηα
εθθδκζηά ηαζ ηα θοηζαηά.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
168 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
.

Σηηπόο

Ο Σηηπόο ήηακ έκαξ απυ ημοξ Γίβακηεξ ή, ζφιθςκα
ιε άθθμοξ ιοεμβνάθμοξ, έκαξ απυ ημοξ Σζηάκεξ. Ο Σζηουξ βεκεαθμβείηαζ είηε ςξ βζμξ
ημο Αία ηαζ ηδξ Βθάνδξ (ηυνδξ ημο Ονπμιεκμφ ή ημο Μζκφα), είηε, ηαηά ηδκ
Οδχζζεηα, ςξ βζμξ ηδξ Γαίαξ. Καημζηία ημο Σζηομφ ηαηά ημκ ΋ιδνμ ήηακ δ Βφαμζα. Ο
Σζηουξ έθααε ιένμξ ζηδ Γζβακημιαπία. Βπίζδξ επζηέεδηε ζηδ Λδηχ υηακ εηείκδ
πενκμφζε απυ ηδκ πυθδ πμο είπε ηαηαθάαεζ μ Σζηουξ, ηδκ Πακμπέα ηδξ Φςηίδαξ, βζα
κα ιεηααεί ζημοξ Αεθθμφξ. ΢ηδκ επίηθδζδ ηδξ ιδηέναξ ημοξ πνμζέηνελακ ηυηε μ
Ώπυθθςκ ηαζ δ Άνηειζξ, πμο ζηυηςζακ ημκ Σζηου.
Μεηά ημκ εάκαηυ ημο, μ πεθχνζμξ αοηυξ Γίβακηαξ ηαηαδζηάζηδηε κα ανίζηεηαζ
ηεκηςιέκμξ ζε ιήημξ εκκέα πθέενςκ ζημκ Κάης Κυζιμ ηαζ δφμ βφπεξ κα ηνχκε
αηαηάπαοζηα ημ ήπαν ημο. Ο ηάθμξ ημο Σζηομφ οπμηίεεηαζ υηζ οπήνπε ζηδκ Βφαμζα ή
ζηδ ΐμζςηία.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
169 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ΐξηηόκαξηηο

Δ ΐξηηόκαξηηο ή ΐξηηάκαξπηο ήηακ, πνμζηάηζδα ηςκ ρανάδςκ, πμο θαηνεουηακ
ζηδκ Κνήηδ.
Δ ΐνζηυιανηζξ ήηακ ιζα κέα ηαζ υιμνθδ ημπέθα απυ ηδκ ανπαία Γυνηοκα, ηαηά ιία
άθθδ εηδμπή ήηακ ηυνδ ημο ίδζμο ημο Αία ηαζ ηδξ Κάνιδξ απυ ηδκ ανπαία πυθδ
Σάννα. Πέθημκηαξ ηάπμζα ιένα ηαηά θάεμξ ζηδ εάθαζζα, ζχεδηε απυ ηα δίπηοα
ρανάδςκ. ΋ηακ πέεακε, εεμπμζήεδηε ηαζ πνμζηάηεοε ημοξ ρανάδεξ. Μζα άθθδ
εηδμπή ημο ιφεμο θέεζ υηζ ήηακ κφιθδ, ηυνδ ηδξ Ώνηέιζδαξ, ηαεχξ ιζα ιένα
ηοκδβμφζε ηδκ είδε μ Μίκςαξ ηαζ ηδκ ενςηεφηδηε. Βπί 9 ιήκεξ ηδκ ηοκδβμφζε, αθθά
αοηή ηνοαυηακ ηαζ, ζημ ηέθμξ, δ κφιθδ, βζα κα βθζηχζεζ, έπεζε ζηδ εάθαζζα απυ ημ
αμοκυ Αίηηδ. Φανάδεξ πμο ανίζημκηακ εηεί ηδκ έζςζακ ηαζ απυ ηυηε ημοξ
πνμζηάηεοε. Ώπυ ηυηε μκμιαγυηακ ηαζ Αίηηαζκκα ή Αίηηοκκα, απυ ημ υνμξ απυ ημ
μπμίμ έπεζε ζηδ εάθαζζα. ΢ηδκ Κνήηδ οπήνπακ πμθθά ζενά ηδξ, ηα Αφηηαζκκα υπςξ
θέβμκηακ

Ώισάδεο
΢ηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία ιε ημ βεκζηυ υκμια Ώισάδεο (Αλωάδαι ή Αλωίδαι) είκαζ
βκςζημί μζ δφμ βζμί ημο Ώθςέα ηαζ ηδξ Εθζιεδείαξ (ηυνδξ ημο αδεθθμφ ημο Ώθςέα,
ημο Σνίμπα): μ Βθηάιηεο ηαζ μ `Ωηνο. Ώοηυ ζφιθςκα ιε ηδκ Ηιηάδα (ναρςδία Β,
ζηίπμξ 385) ηαζ άθθεξ πδβέξ. Χζηυζμ, μ Τβίκμξ (Fabulae 25) ηαζ δ Οδχζζεηα (θ 305319) ακαθένμοκ ημοξ Ώθςάδεξ ςξ βζμοξ ημο εεμφ Πμζεζδχκα ηαζ ηδξ Εθζιεδείαξ,
ηαεχξ δ Εθζιέδεζα είπε ενςηεοεεί ηνεθά ημκ εευ ηδξ εάθαζζαξ ηαζ πδβαίκμκηαξ ζηδκ
αηνμεαθαζζζά έπαζνκε κενυ ηαζ ημ έποκε ζημκ ηυθπμ ηδξ βζα κα ιείκεζ έβηομξ. ΢ε
ηάεε πενίπηςζδ μ Πμζεζδχκαξ ήηακ πνυβμκμξ ηςκ Ώθςαδχκ, αθμφ μ Ώθςέαξ ήηακ
βζμξ ημο Πμζεζδχκα. ΢φιθςκα ιε υθεξ ηζξ πδβέξ πάκηςξ, μζ Ώθςάδεξ ακαηνάθδηακ
απυ ημκ Ώθςέα ζακ δζηά ημο παζδζά.
Οζ δφμ Ώθςάδεξ ακαθένμκηαζ ςξ ηενάζηζμζ βίβακηεξ ηαζ ήνςεξ: ηα οπενθοζζηά αοηά
υκηα ιεβάθςκακ ηάεε πνυκμ ιζα μνβζά ζημ φρμξ ηαζ έκακ πήπο ζημ πθάημξ: ζε δθζηία
9 εηχκ είπακ φρμξ 9 μνβζέξ (δδθαδή πάκς απυ 15 ιέηνα) ηαζ πθάημξ 9 πήπεζξ. Δ
δφκαιή ημοξ ήηακ ηυζδ, χζηε ηάπμηε έδεζακ ηαζ ηνάηδζακ επί 13 ιήκεξ αζπιάθςημ
ημκ ίδζμ ημκ εευ ημο πμθέιμο, ημκ `Ώνδ, ιέζα ζε έκα ιεβάθμ πάθηζκμ δμπείμ: «θαη
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
170 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ηφηε ν πνιεκφδηςνο ν `Αξεο ζα εραλφηαλ, / ε κεηξπηά ηνπ αλ ηνπ Δξκή δελ ην 'ιεγελ, ε
σξαία / Ζεξηβνίε. Κη έθιεςελ απηφο ηνλ `Αξε, νπφηαλ / εθφληεπε ν ζθιεξφο δεζκφο λα
πάξεη ηελ πλνήλ ηνπ.» (Ηιηάδα, Β 388-391).
Τπενδθακεουιεκμζ βζα ηζξ ηενάζηζεξ δζαζηάζεζξ ηαζ δοκάιεζξ ημοξ, μζ Ώθςάδεξ
πήνακ ζημ ηέθμξ ηδκ απυθαζδ κα ηαηααάθμοκ ημκ Αία ηαζ ημοξ άθθμοξ εεμφξ ημο
Οθφιπμο ηαζ κα ακεαμφκ απυ ημκ `Οθοιπμ ιέπνζ ηα μονάκζα. Μεηά ηδκ επζηοπία ημο
ζπεδίμο ημοξ είπακ ζημπυ κα πάνμοκ βζα βοκαίηεξ ημοξ μ `Χημξ ηδ εεά `Δνα ηαζ μ
Βθζάθηδξ ηδ εεά Ώνηέιζδα (ή ηαη' άθθμοξ κα επζαμοθεοεμφκ ιυκμ ηδκ ηζιή ημοξ Απνιιφδ. Ώ΄ 7, 4). Πνμξ εηηέθεζδ ημο ζπεδίμο κα θεάζμοκ ζημκ μονακυ, μζ Ώθςάδεξ
επεπείνδζακ κα αάθμοκ ημ αμοκυ ΋ζζα πάκς ζημκ `Οθοιπμ ηαζ πάκς ζε αοηά ημ
Πήθζμ, εκχ πανάθθδθα άνπζζακ κα νίπκμοκ άθθα αμοκά ζηδ εάθαζζα βζα κα ηδκ
ηάκμοκ λδνά. Καηά ημκ `Οιδνμ εα πεηφπαζκακ αζθαθχξ ημκ ζημπυ ημοξ ακ
πενίιεκακ κα θεάζμοκ ζηδκ εθδαεία. Ώθθά αζάζηδηακ ηαζ βζ' αοηυ μ Ώπυθθςκ
πνυθεαζε ηαζ ημοξ ζηυηςζε ιε ηα αέθδ ημο. ΢φιθςκα ιε ιία παναθθαβή, ηα δφμ
αδέθθζα ζημηχεδηακ ζηδ Νάλμ ιυκα ημοξ ιε ηα ηυλα ημοξ, ηαεχξ δ `Ώνηειζξ ζε
ηάπμζμ ηοκήβζ ημοξ, βζα κα ημοξ εηδζηδεεί βζα ηδκ ζηαιή ηαζ αοεάδδ ηαοπδζζμθμβία
ημοξ κα επζαμοθεοεμφκ ηδκ ηζιή ηδξ, πήνε ηδ ιμνθή εθαθζμφ ηαζ πέναζε ακάιεζά
ημοξ, μπυηε εηείκμζ, πνμζπαεχκηαξ κα ηδ ζημηχζμοκ ελμκηχεδηακ ιεηαλφ ημοξ.
Λέβεηαζ αηυια υηζ ιεηά ημκ εάκαηυ ημοξ μζ Ώθςάδεξ ηαηαδζηάζεδηακ ζημκ Κάης
Κυζιμ κα ααζακίγμκηαζ αζχκζα βζα ηδκ ακάνιμζηδ ζηάζδ ημοξ απέκακηζ ζημοξ εεμφξ:
δέεδηακ ζε έκα ζηφθμ πθάηδ ιε πθάηδ ηαζ ηοθίπεδηακ ζηα ιέθδ ημοξ θίδζα ηα μπμία
ημοξ δάβηςκακ, εκχ έκαξ κοπημηυναηαξ (= ψηνο) έηναγε ζηα αοηζά ημοξ ιε ιζα
εηκεονζζηζηή ηαζ δζαπεναζηζηή θςκή!
Σμ πεθχνζμ ακάζηδια ηαζ ηα πανάημθια εβπεζνήιαηα ηςκ Ώθςαδχκ εκάκηζα αηυια
ηαζ ζημοξ εεμφξ, ηαηέπθδζζακ ηδ θακηαζία ηςκ ανπαίςκ ηαζ πνμηαθμφζακ ημκ
εαοιαζιυ αθθά ηαζ ημκ ηνυιμ ημοξ. Ο Πθίκζμξ βνάθεζ (Naturalis Historia, VI 16.1)
υηζ ηαηά ηδκ πανάδμζδ ανέεδηε ημ πηχια ημο `Χημο ηαζ ήηακ 64 πήπεζξ!

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
171 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
΢εηιελνί

Οζ ΢εηιελνί ήηακ δαίιμκεξ ηςκ νευκηςκ οδάηςκ ηαζ ηδξ
εοθμνίαξ ηδξ βδξ, ζφκηνμθμζ ημο Αζυκοζμο. Ώκ ηαζ ζοπκά ζοβπέμκηαζ ιε ημοξ
΢άηονμοξ, ήηακ δζαθμνεηζηά πθάζιαηα. Έιμζαγακ ανηεηά ιε Κέκηαονμοξ, έπμκηαξ
αοηζά, μονά ηαζ μπθέξ αθυβμο ηαζ ηαηάβμκηακ απυ ηδ Θνάηδ ηαζ ηδ Φνοβία.
Ώνπδβυξ ημοξ ήηακ μ ΢εζθδκυξ, πμο είπε δζαπαζδαβςβήζεζ ημ εευ Αζυκοζμ ηαζ πμο
πνδζίιεοε ζακ ιάκηδξ ζημοξ ακενχπμοξ, ιυκμ υιςξ αθμφ αοημί ημκ ιεεμφζακ. Οζ
΢εζθδκμί ζοκήεςξ δζαζηέδαγακ ημ Αζυκοζμ παίγμκηαξ ιμοζζηή ηαζ πμνεφμκηαξ ιε ηζξ
Μαζκάδεξ, εκχ ηαηά ημ ιφεμ είπακ πμθειήζεζ ιαγί ιε ημ Αζυκοζμ εκακηίμκ ηςκ
Γζβάκηςκ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
172 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πξίαπνο

Ο Πξίαπνο ήηακ εευξ ηδξ βμκζιυηδηαξ, πνμζηάηδξ
ηςκ αβνμηζηχκ γχςκ, ηςκ θνμοημπαναβςβχκ θοηχκ, ηςκ ηήπςκ ηαζ ηςκ ακηνζηχκ
βεκκδηζηχκ μνβάκςκ. O (Ρςιασηυξ ημο ακηίζημζπμξ ήηακ μ Mutinus Mutunus). Ήηακ
βζμξ ημο Αζμκφζμο ηαζ ηδξ Ώθνμδίηδξ. Γθοπηά ημο Πνζάπμο ιε ιεβάθα, ζεοθαθθζηά
βεκκδηζηά υνβακα ήηακ ημπμεεηδιέκα ζε ηήπμοξ ηαζ πςνάθζα βζα κα εββοδεμφκ ιζα
άθεμκδ ζμδεζά. Ήηακ πμθφ πζμ δδιμθζθήξ ζηδκ Ρςιασηή ιοεμθμβία απ' υ,ηζ ζηδκ
Βθθδκζηή. ΢οθθμβή ιε πενίπμο 95 πμζήιαηα ηαζ επζβνάιιαηα απυ ηδ Ρςιασηή επμπή
βζα ημκ Πνίαπμ έπεζ ζςεεί ζημ αζαθίμ Πξηάπεηα. [1]
Πνμζπάεδζε κα αζάζεζ ηδκ Λςηίδα, ηαζ αοηή ιεηαιμνθχεδηε ζημ δέκηνμ θςηυ βζα
ηδκ πνμζηαζία ηδξ. ΢ημ Fasti ημο Οαζδίμο, μ Πνίαπμξ επζπεζνεί κα απμηηήζεζ ηδκ
Λςηίδα, αθθά ηδκ ίδζα ζηζβιή έκαξ βάζδανμξ ημο ΢εζθδκμφ (μ μπμίμξ πανέεεηε ηδκ
βζμνηή) ιε ημ "αναπκυ βηάνζζιά ημο" απμηάθορε ηζξ πνμεέζεζξ ημο Πνζάπμο ηαζ υθμ
ημ ζοβηεκηνςιέκμ πθήεμξ βέθαζε εζξ αάνμξ ημο.

Ώκθηηξίηε

Δ Ώκθηηξίηε ήηακ δ εεά ηδξ εάθαζζαξ, ζφγοβμξ ημο εεμφ Πμζεζδχκα.
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
173 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ήηακ ιζα απυ ηζξ πεκήκηα Νδνδίδεξ ή απθά δ εδθοηή πνμζςπμπμίδζδ ηδξ εάθαζζαξ,
δ ιδηένα ηςκ ρανζχκ, ηςκ θαθαζκχκ ηαζ ηςκ δεθθζκζχκ. ΢φιθςκα ιε ηδ Θενγνλία
ημο Δζίμδμο, ήηακ ηυνδ ημο Νδνέα ηαζ ηδξ Αςνίδαξ, αθθά ηαηά ημκ Ώπμθθυδςνμ
ήηακ ηυνδ ημο Χηεακμφ ηαζ ηδξ Σδεφμξ. Ώηυια υιςξ ηαζ μ Ώπμθθυδςνμξ ηδκ
ηαηαηάζζεζ ακάιεζα ζηζξ Νδνδίδεξ.
Ο Πμζεζδχκαξ ηαζ δ Ώιθζηνίηδ είπακ έκα βζμ, ημκ Σνίηςκα. Ο Ώπμθθυδςνμξ (3.15.4)
επίζδξ ακαθένεζ ιζα ηυνδ ημο Πμζεζδχκα ηαζ ηδξ Ώιθζηνίηδξ ιε ημ υκμια
ΐεκεεζζηφιδ.
΢φιθςκα ιε ημ ιφεμ, δ Ώιθζηνίηδ ιεηαιυνθςζε ζε αθηουκεξ ηζξ Ώθηομκίδεξ.

Ώιθπνλίδεο

Οζ Ώιθπνλίδεο, ζηδκ Βθθδκζηή ιοεμθμβία, ήηακ 7
Νφιθεξ, ηυνεξ ημο βίβακηα Ώθηομκέα. Σα μκυιαηά ημοξ ήηακ Ώθηίππδ, Ώκεή,
Ώζηενία, Ανζιχ, Μεεχκδ, Παθθήκδ ηαζ Φεμκία.
΋ηακ μ Δναηθήξ ζηυηςζε ημκ παηένα ημοξ, θοπήεδηακ ηυζμ πμο έπεζακ ζηδ
εάθαζζα. Δ Ώιθζηνίηδ ηζξ έδεζλε ζοιπυκζα ηαζ ηζξ ιεηαιυνθςζε ζε αθηουκεξ.

Ώίνινο

Ο Ώίνινο, ζηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία, ήηακ μ εευξ ηςκ ακέιςκ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
174 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ο Ώίμθμξ ηναημφζε ημοξ ακέιμοξ ιέζα ζε αζημφξ ηαζ ημοξ άθδκε ιεηά απυ εκημθή
ημο Αία, ήηακ βζμξ ημο Πμζεζδχκα ηαζ ηδξ Άνκδξ ή ηαηά άθθμοξ ημο Εππμηάδδ ηαζ
γμφζε ζε έκα κδζί ηδκ Ώζμθία, ιε πάθηζκα ηείπδ. Σμ κδζί αοηυ πζζηεουηακ υηζ ήηακ
ήηακ δ ΢ηνμββφθδ, ημ ζδιενζκυ ΢ηνυιπμθζ, ελ' μο ηζ δ μκμιαζία Αηνιίδεο Νήζνη βζα
ηα ζφιπθεβια πμο ακήηεζ ημ ΢ηνυιπμθζ.
Ο ΋ιδνμξ ιαξ θέεζ υηζ ήηακ βζμξ ημο Εππμηάδδ ηαζ γμφζε ζημ κδζί ιαγί ιε ηδκ
βοκαίηα ημο Δχ ( Δ Δχξ ή Δχ ανπ. Έςξ ή ηαζ Ώφςξ), εκχ είπε έλζ βζμοξ ηαζ έλζ
ηυνεξ. ΋ηακ μ Οδοζζέαξ ημο γήηδζε ιεηά απυ ηαζνυ ηδκ αμήεεζα ημο κα θφβεζ αοηυξ
έηθεζζε υθμοξ ημοξ ακέιμοξ ζε έκα αζηί ηαζ άθδζε ιυκμ ημκ Γέθονμ κα θοζήλεζ ηαζ
κα ημκ αμδεήζεζ . Με ηδκ αμήεεζα ημο Γέθονμο μ Οδοζζέαξ ηαζ μζ ζφκηνμθμζ ημο
έθηαζακ πμθφ ημκηά ζηδκ Εεάηδ, αθθά υηακ μ Οδοζζέαξ απμημζιήεδηε μζ ζφκηνμθμζ
ημο άκμζλακ ημ αζηί, κμιίγμκηαξ υηζ έπεζ πνοζάθζ, ηαζ άθδζακ εθεφεενμοξ υθμοξ ημοξ
ακέιμοξ. Ξέζπαζε εφεθθα δ μπμία έζηεζθε ημκ Οδοζζέα πίζς ζημ κδζί ημο Ώζυθμο, μ
μπμίμξ υιςξ δεκ δέπηδηε κα ημκ λακά αμήεδζεζ ηζιςνυκηαξ ημκ βζα ηδκ αζέαεζα ηςκ
ζοκηνυθςκ ημο.
Μία απυ ηζξ ηυνεξ ημο Ώζυθμο ήηακ δ Ώθηουδ δ μπμία ζπεηίγεηαζ ιε ημκ ιφεμ ηςκ
Ώθηομκίδςκ διενχκ. Δ Ώθηουκδ ενςηεφηδηε ημκ Κφδηα ηαζ γμφζακ εοηοπζζιέκμζ,
αθθά ιζα ιένα μ Κφδηαξ πκίβδηε ρανεφμκηαξ ηαζ δ Ώθηουκδ απυ ημκ πυκμ ηδξ έπεζε
ζηα ανάπζα ηαζ ζημηχεδηε. Οζ εεμί ημοξ θοπήεδηακ ηαζ ημοξ έηακακ πμοθζά. Ο Αίαξ
ιάθζζηα πνυζηαλε ημκ Ώίμθμ ηάεε πνυκμ ημκ Εακμοάνζμ κα ζηαιαηάεζ ημοξ ακέιμοξ
βζα κα ιπμνεί δ Ώθηουκδ κα επςάζεζ ηα αοβά ηδξ.
΢ημοξ Ώένδδεξ, ημ ικδιείμ πμο ανίζηεηαζ ζηδκ Πθάηα , απεζημκίγεηαζ μ Ώίμθμξ ιαγί
ιε ημοξ αμδεμφξ ημο , ακέιμοξ, ΐμννέα, Καζηία, Ώπδθζχηδ, Βφνμ, Νυημ, Λζρ,
Γέθονμ, ΢ηίνςκ.

Βθηάιηεο

Ο Βθηάιηεο ήηακ βζμξ ημο Ώθςέα ηαζ ηδξ Εθζιεδείαξ. Ο
Βθζάθηδξ ηαζ μ αδεθθυξ ημο ΍ημξ είκαζ βκςζημί ιαγί ςξ «Ώθςάδεξ» απυ ημ υκμια
ημο παηένα ημοξ. Χζηυζμ, μ Τβίκμξ ακαθένεζ (Fabulae 25) ημοξ Ώθςάδεξ ςξ βζμοξ
ημο εεμφ Πμζεζδχκα ηαζ ηδξ Εθζιεδείαξ. Ο Βθζάθηδξ ηαζ μ `Χημξ ακαθένμκηαζ ςξ
ηενάζηζμζ βίβακηεξ ηαζ ήνςεξ: ηνάηδζακ επί 13 ιήκεξ αζπιάθςημ ημκ ίδζμ ημκ εευ ημο
πμθέιμο, ημκ `Ώνδ, ιέζα ζε έκα ιεβάθμ πάθηζκμ δμπείμ. Ο Βθζάθηδξ ικδιμκεφεηαζ
ηυζμ ζηδκ Ηιηάδα (ναρςδία Β, ζηίπμξ 385), υζμ ηαζ ζηδκ Οδχζζεηα (θ 305-319).

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
175 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
΍ηνο ν Ώισέσο

Ο ΍ηνο θένεηαζ ςξ ιοεζηυξ ήνςαξ ζηδκ εθθδκζηή
ιοεμθμβία. Σμο απμδίδμκηακ δζάθμνα εβπεζνήιαηα, ιεηαλφ ηςκ μπμίςκ ηαζ δ
θοθάηζζδ ημο Άνδ βζα δεηαηνείξ ιήκεξ ζε έκα πάθηζκμ πζεάνζ, απ‘ υπμο ημκ
απεθεοεένςζε μ Βνιήξ.
Μαγί ιε ημκ Βθζάθηδ είκαζ βκςζημί ηαζ ςξ Ώθςάδεξ, μζ βζμί ημο Ώθςέςξ. Βζζήβαβακ
ηδκ θαηνεία ηςκ Μμοζχκ ζημκ Βθζηχκα, ηαζ ήηακ ζδνοηέξ ηδξ Άζδναξ ηαεχξ ηαζ
άθθςκ πυθεςκ. Οζ ηάθμζ ημοξ ηαηά ιζα εηδμπή ανίζημκηαζ ζηδκ Ώκεδδυκα ηδξ
ΐμζςηίαξ, αθθά ηαζ ηαηά ιζα άθθδ ζηδ Νάλμ, υπμο ηζιχκηακ ςξ ήνςεξ.
Ο ΍ημξ ηαζ μ Βθζάθηδξ, έπθεοζακ ζημ κδζί πμο ηυηε μκμιαγυηακ ΢ηνμββφθδ,
πμθέιδζακ ηαζ κίηδζακ ημοξ Θνάηεξ, ηαζ ιεημκυιαζακ ημ κδζί, ιε ημ υκμια Αίαξ. Οζ
Θνάηεξ έιεζκακ εηεί πενζζζυηενα απυ 200 πνυκζα μπυηε ηαζ ημ εβηαηέθεζρακ θυβς
λδναζίαξ. Οζ Κάνεξ δζαδέπεδηακ ημοξ Θνάηεξ ηαζ απυ ημκ ααζζθζά ημοξ Νάλμ πήνε
ημ κδζί ημ ζδιενζκυ ημο υκμια.

Ώζηξαία

1. Κυνδ ημο «παηξφο αλδξψλ ηε ζεψλ» Αία ηαζ ηδξ εεάξ ηδξ
δζηαζμζφκδξ Θέιζδαξ. Καηά άθθμοξ ηυνδ ημο Σζηάκα Ώζηναίμο ηαζ ηδξ Δμφξ (Δχ =
Ώοβή). Πνυζθενε ηδ αμήεεζά ηδξ ηαηά ηδκ Σζηακμιαπία οπέν ημο Αία. Ώοηυξ ηδκ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
176 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ηίιδζε ιε ημ κα ηδξ δχζεζ ημ δζηαίςια κα μδδβεί ημκ ηεναοκυ ζημκ ζηυπμ ημο. Ώπυ
αοηυ δ Ώζηναία έβζκε δ πνμζςπμπμίδζδ ηδξ Αζηαζμζφκδξ, απυ ηδκ πθεονά ηδξ
επυπηεοζδξ, ηαζ ζοπκά πνμζθςκμφηακ ςξ Θεία Αίηδ.


Ώπυ αοηή ηδκ πνμζθχκδζδ παναιέκεζ ιέπνζ ηαζ ζήιενα ζε πνήζδ ζηδ κεμεθθδκζηή
δ θασηή έηθναζδ:

«Θεία δίθε, ζα πέζεη θσηηά λα καο θάςεη»!
Καηά ημκ Οαίδζμ ηαζ ημκ Δζίμδμ δ Ώζηναία ηαημζημφζε ζηδ Γδ ιέπνζ ηδκ πενίμδμ
ημο Υνοζμφ Γέκμοξ, βζ΄ αοηυ ηαζ μζ ανπαίμζ πμζδηέξ μκυιαγακ ηδκ επμπή εηείκδ ηαζ
«επμπή ηδξ Ώζηναίαξ».
Όζηενα, απμβμδηεοιέκδ απυ ηζξ δεεθδιέκεξ αθθμζχζεζξ ημο πκεφιαημξ ηδξ
Αζηαζμζφκδξ πμο επέθενακ μζ άκενςπμζ, (ηαηάπηςζδ αλζχκ), ιεηά ηδκ Ώζδχ, πμο
πνχηδ εβηαηέθεζρε ηδ Γδ, ηαζ ακη΄ αοηήξ εβηαηαζηάεδηε ημ Έβηθδια, ιεηέαδ ζημκ
΋θοιπμ ηαζ απυ εηεί ζημκ Οονακυ υπμο ηαζ εζζήθεε ζημκ αζηενζζιυ ηδξ Πανεέκμο
(επεζδή πενέιεζκε αβκή πανεέκα ηαηχκ).
Βζημκίγεηαζ ςξ επί ημ πθείζημκ κα ηναηά ζημ δελί πένζ γοβυ ιε έκα ηθαδί θμίκζηα, εκχ
ζημ ανζζηενυ έκα ζηάπο ή λίθμξ. Μζα άθθδ απεζηυκζζή ηδξ είκαζ αοηή ηαηά ηδκ μπμία
ζημ δελί ηναηά ηθαδί εθζάξ ηαζ ζημ ανζζηενυ ημ Κέναξ ηδξ Ώιάθεεζαξ.

Βπξπβία
Με ημ υκμια Βπξπβία ή Βπξπβίε ακαθένμκηαζ ηα αηυθμοεα δφμ πνυζςπα:
1. Κυνδ ημο Πυκημο ηαζ ηδξ Γαίαξ. Δ Βονοαία ήηακ αδεθθή ημο Νδνέα, ημο Θαφιακηα,
ημο Φυνηομξ ηαζ ηδξ Κδημφξ. Ο Δζίμδμξ (Θενγνλία 239) βνάθεζ βζα ηδκ Βονοαία υηζ
είπε «αδαιάκηζκμ παναηηήνα». Μαγί ιε ημκ Σζηάκα Κνίμ απέηηδζε ηνεζξ βζμοξ: ημκ
Ώζηναίμ, ημκ Πάθθακηα ηαζ ημκ Πένζδ (Θενγνλία 375 ηαζ ελήξ).
2. Μία απυ ηζξ 50 ηυνεξ ημο Θεζπίμο, ηζξ Θεζπζάδεξ (αθ.θ.), δ μπμία βέκκδζε απυ ημκ
Δναηθή ημκ Πμθφθαμ (Βηβιηνζήθε Απνιινδψξνπ, ΐ 7, 8).

Βσζθόξνο

Ο Βσζθόξνο ήηακ δ πνμζςπμπμίδζδ ημο θςηεζκμφ αζηένα πμο
αβαίκεζ πνζκ ανπίζεζ κα πανάγεζ δ αοβή, ημο Ώοβενζκμφ. Σμκ εεςνμφζακ βζμ ημο
Ώζηναίμο ηαζ ηδξ Δμφξ ή Ώοβήξ. ΢ε άθθα ιένδ ημκ εεςνμφζακ βζμ ημο Βζπένμο. Ο
Βςζθυνμξ πήνε ςξ ζφγοβυ ημο ηδκ Κθευαμζα ηαζ απέηηδζακ δφμ εοβαηένεξ, ηδκ
Σδθαφβδ ηαζ ηδ Φζθςκίδα. Χζηυζμ, δ ιδηνυηδηα ηδξ Σδθαφβδξ αιθζζαδηείηαζ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
177 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Έζπεξνο

Ο Έζπεξνο ήηακ δ πνμζςπμπμίδζδ ημο θςηεζκμφ αζηένα πμο αβαίκεζ ηα ανάδζα
(«εζπένεξ»), ημο Ώπμζπενίηδ. Σμκ εεςνμφζακ βζμ ή ηαζ αδεθθυ ημο Άηθακηα.
Ο Έζπενμξ ακέαδηε πνχημξ ζημ υνμξ Άηθαξ, βζα κα παναηδνήζεζ ηα άζηνα. Βηεί
υιςξ ημκ άνπαλε ιζα εφεθθα ηαζ μ Έζπενμξ ελαθακίζεδηε πςνίξ κα αθήζεζ ίπκδ. Οζ
άκενςπμζ, πμο ημκ αβαπμφζακ ελαζηίαξ ηδξ ηαθμζφκδξ ημο, θακηάζεδηακ υηζ
ιεηαιμνθχεδηε ζε αζηένζ. ΢φιθςκα ιε ημοξ εοδιενζζηέξ, ηυνδ ημο Βζπένμο ήηακ δ
Βζπενίδα, δ ιδηένα ηςκ Βζπενίδςκ.
΢ηδκ Ηιηάδα (Υ 318) μ Έζπενμξ παναηηδνίγεηαζ ιε ημ επίεεημ θάιιηζηνο, δδθαδή μ
ςναζυηενμξ απυ υθμοξ ημοξ αζηένεξ ημο μονακμφ, εκχ ζηδκ Οδχζζεηα ιε ημ επίεεημ
θαάληαηνο, δδθαδή μ θςηεζκυηενμξ. Ο Δζίμδμξ εεςνεί ημκ Έζπενμ βζμ ηδξ Δμφξ ηαζ
ημο Κεθάθμο, υπςξ βνάθεζ ηαζ μ Παοζακίαξ (Ώ΄ 3, 1). Ο ίδζμξ ςζηυζμ πμζδηήξ ημκ
πανμοζζάγεζ ηαζ ςξ βζμ ηδξ Δνζβεκείαξ ηαζ ημο Ώζηναίμο, μπυηε ημκ μκμιάγεζ
Βςζθυνμ, πνμάββεθμ ηδξ αοβήξ. Αζαθαίκεηαζ έηζζ υηζ ήδδ απυ ηδ ιοεζηή επμπή
οπήνπε δ οπυκμζα υηζ μ Ώοβενζκυξ (Βςζθυνμξ) ηαζ μ Ώπμζπενίηδξ ήηακ ημ ίδζμ
άζηνμ, υπςξ ηαζ είκαζ ζηδκ πναβιαηζηυηδηα (είκαζ μ πθακήηδξ Ώθνμδίηδ).
Λαηνεία ημο Βζπένμο ικδιμκεφεηαζ ζηδκ πενζμπή ηδξ Οίηδξ. ΢ημκ Πανκαζζυ, μ
Έζπενμξ θαηνεουηακ ςξ παηέναξ ηδξ ΢ηίθαδξ ή ηδξ Σδθαφβδξ ηαζ παππμφξ ημο
Ώοημθφημο, εκχ ζε άθθα ιένδ ημκ εεςνμφζακ παηένα ημο Βςζθυνμο. Ο Έζπενμξ
ακαθένεηαζ ηαζ απυ ημκ Αζυδςνμ.

Γέθπξνο

Ο Γέθπξνο ζηδκ ήηακ πνμζςπμπμίδζδ ημο
δοηζημφ ακέιμο, μ μπμίμξ ελαημθμοεεί κα ακαθένεηαζ ιε αοηυ ημ υκμια αηυια ηαζ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
178 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ζήιενα. Θεςνείηαζ βζυξ ηδξ Δμφξ ηαζ ημο Ώζηναίμο, αδεθθυξ ημο ΐμνέα. Βίκαζ
άκειμξ απαθυξ, δίκεζ δνμζζά ζηα Δθφζζα Πεδία ηαζ αμδεάεζ ζηδ αθάζηδζδ.
Πακηνεφηδηε ηδκ Πμδάνβδ ηαζ ακηί βζα παζδζά απέηηδζε ηα δφμ άθμβα ημο Ώπζθθέα,
ημκ Ξάκεμ ηαζ ημκ ΐαθίμ.

Νόηνο

Με ημ υκμια Νόηνο είκαζ βκςζηή ιία εευηδηα πμο πνμζςπμπμζμφζε
ημκ κυηζμ άκειμ. Ο Νυημξ ακαθένεηαζ υηζ ήηακ βζμξ ηδξ εεάξ ηδξ αοβήξ Δμφξ ηαζ ημο
Ώζηναίμο. Ώκηίεεηα απυ υ,ηζ ζοιααίκεζ ιε ηα αδέθθζα ημο, ημκ ΐμνέα ηαζ ημκ
Γέθονμ, μ Νυημξ δεκ έπναλε ηάηζ ημ αλζμικδιυκεοημ χζηε κα ικδιμκεφεηαζ ζε
ηάπμζμ ιφεμ.

Ωξείζπηα

΢ηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία ιε ημ υκμια Ωξείζπηα, πμο ζδιαίκεζ
«αοηή πμο ηνέπεζ ζακ ηνεθή ζημ αμοκυ» («ε ελ ησ φξεη σο καληψδεο ηξέρνπζα»),
ακαθένμκηαζ ηα παναηάης 4 πνυζςπα:
1. Μία απυ ηζξ εοβαηένεξ ημο ααζζθζά ηςκ Ώεδκχκ Βνεπεέςξ ηαζ ηδξ ζογφβμο ημο
Πναλζεέαξ. Ώκάιεζα ζηα αδέθθζα ηδξ Χνεζεοίαξ ζοβηαηαθέβμκηαζ μ Κέηνςπαξ μ
κευηενμξ, μ Άθηςκαξ, μ Ονκέαξ, μ Θέζπζμξ, μ Βοπάθαιμξ, μ Πάκδςνμξ, μ Μδηίςκαξ,
δ Μενυπδ, δ Κνέμοζα, δ Πνυηνζξ ηαζ δ Πνςημβέκεζα. Δ Χνείεοζα αοηή απάπεδηε
απυ ημκ ΐμνέα, ημκ εευ ημο αυνεζμο ακέιμο, ζηζξ υπεεξ ημο Εθζζμφ. Ο ΐμνέαξ ηδ
ιεηέθενε ζημκ «ΐνάπμ ημο ΢ανπδδυκα», ημκηά ζημκ πμηαιυ Βνβίκμ, ζηδ Θνάηδ.
Βηεί ηδκ ηφθζλε ιέζα ζε έκα ζφκκεθμ ηαζ εκχεδηε αίαζα ιαγί ηδξ. Σμ γεοβάνζ
απέηηδζε δίδοιμοξ βζμοξ, ημκ Γήηδ ηαζ ημκ Κάθασ, ηαεχξ ηαζ δφμ ηυνεξ, ηδ Υζυκδ
ηαζ ηδκ Κθεμπάηνα. Ο Ώζζπφθμξ έβναρε έκα ζαηονζηυ δνάια ζπεηζηχξ ιε ημ
πενζζηαηζηυ, ηδκ «Χνείεοζα», ημ μπμίμ έπεζ παεεί. Ο Πθάηςκ ακαθένεζ (Φαίδξνο,
229) ηάπςξ εζνςκζηά υηζ ίζςξ οπάνπεζ ιία θμβζηή ελήβδζδ ηδξ ζζημνίαξ: δ Χνείεοζα
ιπμνεί κα έπεζε ηαζ κα ζημηχεδηε ζηα ανάπζα ημο Εθζζμφ υηακ θφζδλε ιζα δοκαηή
νζπή αμνζά, ηαζ έηζζ κα εζπχεδηε υηζ «ηδκ πήνε μ ΐμνέαξ». Πνμζεέηεζ ηαζ ιζα άθθδ
εηδμπή, ηαηά ηδκ μπμία δ ανπαβή ηδξ Χνεζεοίαξ έβζκε υπζ ζημκ Εθζζυ αθθά ζημκ
`Ώνεζμ Πάβμ (εηδμπή εεςνμφιεκδ ιεηαβεκέζηενδ ηαζ θζβυηενμ ζμαανή απυ ημοξ
κευηενμοξ ιεθεηδηέξ).
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
179 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
2. Μία απυ ηζξ ηυνεξ ημο ανπαζυηενμο ααζζθζά ηςκ Ώεδκχκ, ημο Κέηνμπα. Δ Χνείεοζα
αοηή πακηνεφηδηε ημκ Μαηεδυκα, ζφιθςκα ιε ιία πανάδμζδ, ηαζ απέηηδζακ ιαγί
έκα βζμ, ημκ Βονςπυ.
3. Μία απυ ηζξ Νδνδίδεξ, δδθαδή ηζξ εοβαηένεξ ημο Νδνέα ηαζ ηδξ Αςνίδαξ. Δ Νδνδίδα
Χνείεοζα ακαθένεηαζ ζηδκ Ηιηάδα (΢ 48).
4. Μία Νφιθδ, βζαβζά ημο `Ώδςκζ ηαηά ημκ Ώκηςκίκμο Λζιπενάθζξ (Μεηακνξθψζεηο,
34).

.

Σάληαινο

Ο Σάληαινο οπήνλε έκα απυ ηα παναηηδνζζηζηυηενα
πνυζςπα εείαξ ηαζ αζχκζαξ ηαηαδίηδξ, δζα ημο μπμίμο ηαζ ζηδθζηεφηδηε δ
αιθζζαήηδζδ πνμξ υ,ηζ ημ «Θείμ» ηαζ «Εενυ».
΢οβηεηνζιέκα μ Σάκηαθμξ θένμκηακ ςξ ΐαζζθεφξ ηδξ Φνοβίαξ ιε έδνα ηδκ ΢ίποθμ.
Ήηακ βζμξ ημο Αία ή ημο Σιχθμο ηαζ ηδξ Πθμοημφξ, παηέναξ ηδξ Νζυαδξ ημο Πέθμπα
ηαζ ημο ΐναηηέα. Ο Σάκηαθμξ θμζπυκ ςξ βζμξ ηδξ Πθμοημφξ (= ηδξ αθεμκίαξ) έθεαζε
κα εεςνείηαζ θίθμξ ηαζ μιμηνάπεγμξ ηςκ Οθφιπζςκ Θεχκ υπμο εη ηδξ απθδζηίαξ ημο
οπέηθερε κέηηαν ηαζ αιανμζία πμο ιεηέθενε ζη΄ ακάηημνυ ημο. Πανάθθδθα δε
πνμζπάεδζε κα ιεηαδχζεζ ιοζηζηά ηςκ Θεχκ ζημοξ ακενχπμοξ. Βηείκμ υιςξ πμο
απμηέθεζε ημ θνζηαθέμ ηςκ πνάλεχκ ημο ήηακ πμο ήεεθε κα δζαπζζηχζεζ ακ μζ
Οθφιπζμζ εεμί εα ιπμνμφζακ κα ελαπαηδεμφκ! Γζα ημκ ζημπυ αοηυ έθεαζε ζημ
ζδιείμ κα ζθάλεζ ημκ πνςηυημημ βζμ ημο ηαζ κα ημκ πνμζθένεζ ζε βεφια ζ΄ αοημφξ.
Λέβεηαζ πςξ ιυκμ δ εεά Αήιδηνα απμννμθδιέκδ ζηδ εθίρδ ηδξ απυ ηδκ απχθεζα ηδξ
ηυνδξ ηδξ Πενζεθυκδξ έθαβε... ηιήια απυ ημκ αναπίμκα ημο παζδζμφ, μζ δε άθθμζ εεμί
πμο ακηεθήθεδζακ ημ ακμφζζμ έβηθδια ημο παζδμηηυκμο Σακηάθμο, ακάζηδζακ ημκ
Πέθμπα, απμηαηέζηδζακ ημκ αηνςηδνζαζιυ ημο ηαζ ηζιχνδζακ ημκ παηένα ημο ζε
αζχκζα ηαηαδίηδ.
΢φιθςκα ιε ημκ ΋ιδνμ δ επζαθδεείζα εεία ηαζ αζχκζα ηαηαδίηδ ημο ήηακ δ
αηυθμοεδ: Ώθμφ ηεναοκμαμθήεδηε απυ ημκ παηένα ηςκ εεχκ Αία (=εακαηχεδηε)
ηαηήθεε ζημκ Άδδ υπμο ηαη΄ εκημθή ηςκ εεχκ, δζαηδνμοιέκςκ έιαζςκ ακαβηχκ,
ημπμεεηήεδηε ζε θάηημ βειάημ κενυ ηάης αηνζαχξ απυ ηθχκμοξ δέκδνςκ
ηαηάθμνηςκ ιε πμζηίθμοξ ηανπμφξ (αθεμκία). Πεζκχκηαξ υιςξ ηαζ δζρχκηαξ
αθυνδηα ιυθζξ άπθςκε ημ πένζ ημο κα ηυρεζ ηανπμφξ μζ ηθάδμζ ακένπμκηακ αιέζςξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
180 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ζε ιεβάθμ φρμξ, υηακ δε έζηοαε κα πζεζ κενυ αοηυ ελαθακζγυηακ ή απμιαηνφκμκηακ
απυ ηα πυδζα ημο.
Δ εεία ηαζ αζχκζα αοηή ηζιςνία έιεζκε πενζζζυηενμ βκςζηή ςξ «καξηχξην ηνπ
Ταληάινπ».
Ο ανπαίμξ Έθθδκαξ γςβνάθμξ Πμθφβκςημξ ζε πίκαηά ημο απεζηυκζζε αοηυ ημ
ιανηφνζμ. Βπίζδξ δζαζχεδηε δ εζηυκα ημο ιανηονίμο αοημφ ζε βθοπηή ζανημθάβμ
πμο θοθάζζεηαζ ζήιενα ζημ Μμοζείμ ημο ΐαηζηακμφ ζηδκ μπμία ηαζ ζοκοπάνπμοκ
ηα επίζδξ ιανηφνζα ημο ΢ίζοθμο ηαζ ημο Ελίμκα. Σέθμξ ημ αοηυ ιανηφνζμ θένεηαζ ζε
πανάζηαζδ ζε αββείμ ζημ Μμοζείμ ημο Μμκάπμο.

Θέηηο

Δ Θέηηο ήηακ ιία απυ ηζξ Νδνδίδεξ, ηυνδ ημο
Νδνέα ηαζ απυβμκμξ (εββμκή) ηδξ Σζεφoξ. Ο Αίαξ ηδκ επζεφιδζε, αθθά εηείκδ
απέννζρε ηζξ πνμζθμνέξ ημο. Δ εεά Θέιζξ απμηάθορε ηαηυπζκ πςξ δ Θέηζξ εα έθενκε
ζημκ ηυζιμ έκακ βζμ πμο εα ήηακ δοκαηυηενμξ απυ ημκ παηένα ημο. Φμαμφιεκμξ βζα
ηδκ ελμοζία ημο, μ Αίαξ έδςζε ζηδκ Θέηζδα ςξ ζφγοβμ έκα εκδηυ, ημκ Πδθέα. ΢ημοξ
βάιμοξ ημο Πδθέα ηαζ ηδξ Θέηζδαξ πανεονέεδηακ υθμζ μζ εεμί, εηηυξ απυ ηδκ Ένζδα,
εηείκδ πμο ένζλε ημ ιήθμ ηδξ πνμηίιδζδξ ακάιεζα ζηζξ εεέξ ηαζ ζηάεδηε δ
μοζζαζηζηή αζηία βζα κα λεηοθζπεεί ημ κήια ημο Σνςζημφ πμθέιμο. Δ Θέηζξ ζφιθςκα
ιε ημ ιφεμ βέκκδζε έκα βζμ, ημκ Ώπζθθέα, ημκ μπμίμ πνμζπάεδζε ακεπζηοπχξ κα
ηαηαζηήζεζ αεάκαημ. ΢ε ιζα άθθδ εηδμπή ημο ιφεμο άθεζρε ημ ζχια ημο κδπίμο ιε
αιανμζία ηαζ ημ έααθε επάκς ζηδ θςηζά, πνμηεζιέκμο κα ηαμφκ ηα εκδηά ιένδ. ΋ηακ
δζαηυπδηε απυ ημκ ηνμιαβιέκμ παηένα ημο παζδζμφ, εβηαηέθεζρε μνβζζιέκδ ηδκ
εζηία ηδξ. ΢ε ιζα ιεηαβεκέζηενδ εηδμπή θένεηαζ κα αοείγεζ ημ παζδί ζημκ πμηαιυ ηδξ
΢ηφβαξ, ηναηχκηαξ ημ απυ ηδ θηένκα. ΋θα ηα ζδιεία πμο άββζλε μ πμηαιυξ έβζκακ
άηνςηα. Δ θηένκα υιςξ έιεζκε ζηεβκή ηαζ μ Ώπζθθέαξ απέηηδζε ημ ηνςηυ ζδιείμ
ημο, έιαθδια ηδξ εκδηυηδηάξ ημο.
Καεμνίγμκηαξ ηδ Θέηζδα ιέζς ιζαξ επζθεηηζηήξ πανμοζίαζδξ ηδξ ιοεμθμβίαξ ηδξ, δ
Εθζάδα ηάκεζ ηδ νδηή, ειθαηζηή πνήζδ ηςκ ζδζμηήηςκ ηδξ ςξ ιδηέναξ ηνμθμφ –
θνπξνηξφθνπ- ηαζ πνμζηάηζδαξ. Γζα κα ημ εέζμοιε δζαθμνεηζηά, αοηή δ υρδ ηδξ
ιοεμθμβίαξ ηδξ Θέηζδαξ -δ ιδηνζηή, πνμζηαηεοηζηή ηδξ δφκαιδ- έηζζ υπςξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
181 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
πνμζανιυγεηαζ ζηδκ Εθζάδα, ακαδεζκφεζ ιία απυ ηζξ ηεκηνζηέξ ζδέεξ ημο έπμοξ, ηδκ
αδοκαιία αηυια ηαζ ημο ιέβζζημο ηςκ δνχςκ. Διίεεμξ υπςξ είκαζ μ Ώπζθθέαξ, δεκ
ιπμνεί κα απμθφβεζ ημ εάκαημ. Σαοηυπνμκα, δ Εθζάδα ζηνέθεζ ηδκ πνμζμπή ιαξ ζημ
νυθμ ηδξ Θέηζδαξ ζημ εεμβμκζηυ ιφεμ ηδξ δζαδμπήξ. Με αοηυκ ημκ ηνυπμ αέααζα ημ
έπμξ αοημ-ηαεμνίγεηαζ, πνμαάθθμκηαξ ηαζ έκακ απυ ημοξ ζημπμφξ ημο, πμο είκαζ δ
αθήβδζδ ημο εεμβμκζημφ ιφεμο ηαζ ηςκ θεπημιενεζχκ ηδξ δζαδζηαζίαξ δζαδμπήξ ζημ
εεσηυ πάκεεμ.
Ο Πίκδανμξ ζηδκ Ηζζκηαθή Ψδή 8 απμηαθφπηεζ ηδ Θέηζδα ςξ ιμνθή ιε ημζιζηέξ
δοκαηυηδηεξ, ηδξ μπμίαξ δ φπανλδ ηαζ ιυκμκ οπυζπεηαζ ααεφηαηεξ ζοκέπεζεξ βζα ημοξ
Θεμφξ. ΋πζ ιυκμ πανάβεζ ηδ ζφβηνμοζδ ιεηαλφ ημο Αία ηαζ ημο Πμζεζδχκα ελαζηίαξ
ηδξ αβάπδξ ημοξ βζα εηείκδκ, αθθά δ δοκαηυηδηά ηδξ κα θένεζ έκα βζμ ιεβαθφηενμ
απυ ημκ παηένα ημο απεζθεί μθυηθδνδ ηδ εεία ηάλδ. Ο ακηαβςκζζιυξ πμο λεζδηχκεζ
ακάιεζα ζημ Αία ηαζ ημκ Πμζεζδχκα θυβς ηδξ αβάπδξ ημοξ βζα εηείκδ δεκ έπεζ
πνμδβμφιεκμ, αθθά δ ιεβαθφηενδ δφκαιή ηδξ δε ανίζηεηαζ εηεί. Δ Θέιζξ
ζοιαμοθεφεζ ημ Αία ηαζ ημκ Πμζεζδχκα κα ιδκ πακηνεοημφκ ηδ Θέηζδα, υπζ βζαηί
εεςνεί υηζ μ ακηαβςκζζιυξ ημοξ ιπμνεί κα απμαεί επζηίκδοκμξ, αθθά ιάθθμκ βζαηί
έκαξ ηέημζμξ βάιμξ ιεηαλφ ηδξ Θέηζδαξ ηαζ μπμζμοδήπμηε Οθφιπζμο («ακάιεζα ζημοξ
αδεθθμφξ ημο Αία») εα ήηακ αθεαοημφ ηαηαζηνμθζηυξ. Ώκ ημ εέια ήηακ απθά κα
ηεθεζχζεζ δ ζφβηνμοζδ ιεηαλφ ηςκ αδεθθχκ, ηυηε δ θφζζξ εα ήηακ κα απμδμεεί δ
Θέηζξ ζημκ έκακ απυ ημοξ δφμ. Ώκ πακηνεουηακ ημκ έκακ δ Θέηζξ ηυηε μ άθθμξ δε εα
ιπμνμφζε κα ηδκ πθδζζάζεζ ηαζ δ ζφβηνμοζδ εα ζηαιαημφζε ηαζ δ πζεακυηδηα κα
οηπάνλεζ έκαξ δεφηενμξ ακηαβςκζζιυξ δε εα οπήνπε μφηε ςξ δοκαηυηδηα. ΋ιςξ αοηυ
πμο θμαάηαζ δ Θέιζξ είκαζ πενζζζυηενμ δ «ελμνία» ημο Αία απυ έκακ πζεακυ δζάδμπμ,
ζζπονυηενμ ημο παηένα ημο, ηα απμηεθέζιαηα δδθαδή εκυξ πεηαιηζκνχ. Δ Θέιζξ,
θφθαηαξ ηδξ ημζκςκζηήξ ηάλδξ, πνμζπαεεί πνμθακχξ υπζ απθά κα απμηνέρεζ ιζα
θζθμκζηία πμο πνμηαθείηαζ απυ ηάπμζα ενςηζηή ακηζγδθία ιεηαλφ αδεθθχκ (θζθμκζηία
πάκηα ακαζηνέρζιδ), αθθά έκα ηαηαζηνμθζηυ λείθνο (θζθμκζηία) ζε ηθίιαηα
δζαδμπήξ βεκεχκ. Ώοηυ είκαζ πμο δ Θέηζξ έπεζ ηδ δφκαιδ κα πνμηαθέζεζ ηαζ εδχ
εειεθζχκεηαζ ηαζ δ δφκαιή ηδξ έκακηζ ηςκ εεςνδηζηά οπένηενςκ Οθφιπζςκ.
Δ ζοκηνζπηζηή οπενμπή ηδξ Θέηζδαξ, υπςξ απμηαθφπηεζ ή 8δ Ηζζκηαθή Ψδή, απμηεθεί
ημκ πονήκα ημο Πνμιδεέα Αεζιχηδ ημο Ώζζπφθμο. ΢ηδκ ηναβςδία δ Γαία
(πνμζδζμνζζιέκδ ςξ Θέιζξ) βκςζημπμζεί ζημ βζμ ηδξ Πνμιδεέα ημ ιοζηζηυ ηδξ
ιεθθμκηζηήξ ζοκηνζαήξ ημο Αία: υηζ δδθαδή δ Θέηζξ, ιε ηδκ μπμία μ Αίαξ ζπεδζάγεζ
«κα εκςεεί», πνυηεζηαζ κα βεκκήζεζ έκα παζδί πμο εα είκαζ δοκαηυηενμ απυ ημκ
παηένα ημο. Βίκαζ αοηή δ απεζθή ηδκ μπμία οπαζκίζζεηαζ μ Πνμιδεέαξ, ιε
αολακυιεκδ ζαθήκεζα, ζε μθυηθδνδ ηδκ ηναβςδία. Σμφηδ δ βκχζδ είκαζ πανάθθδθα,
δ αζθάθεζά ημο ζηδκ πνμζπάεεζά ημο κα δεζιεφζεζ ημκ Αία. Ώκ ηαζ δεκ ιπμνμφιε κα
είιαζηε αέααζμζ πχξ αηνζαχξ δ ηαημπή αοηήξ ηδξ βκχζδξ ιπμνεί κα είπε
ελοπδνεηήζεζ ημκ Πνμιδεέα ζηδκ ηνζθμβία ζοκμθζηά, ιπμνμφιε κα πμφιε υηζ δ
πθμηή ηαζ δ δναιαηζηή έκηαζδ ημο Πνμιδεέα Αεζιχηδ μνβακχκεηαζ βφνς απυ ηδ
βκχζδ ηςκ Σζηάκςκ υηζ δ Θέηζξ είκαζ δ απάκηδζδ ζηδ ιυκδ ενχηδζδ πμο απαζπμθεί
ημκ Αία. Σμ ιοζηζηυ ηδξ Θέηζδαξ πανμοζζάγεηαζ ζημ Πνμιδεεφξ Αεζιχηδξ ςξ
ακαπυθεοηηα ζοκδεδειέκμ ιε ηδκ επζαίςζδ ημο Αία: δ δζαηοαένκδζή ημο ηαζ ημ
ιέθθμκ ημο είκαζ εβηθςαζζιέκα ζηδ ιμζναία δφκαιή ηδξ. Πανυθμ πμο μ ηίκδοκμξ
εκάκηζα ζημκ Αία απυ ηδκ απυπεζνα ηδξ Ήναξ, ηδξ Ώεδκάξ ηαζ ημο Πμζεζδχκα
(1.396) απμηνάπδηε απυ ηδ Θέηζδα, είκαζ δ ίδζα πμο πανμοζζάγεηαζ ςξ ιέβζζηδ
πνυηθδζδ εκάκηζα ζηδκ οπενμπή ημο, ζφιθςκα ιε ημ ιφεμ υπςξ ζοκακηάηαζ ζημκ
Πίκδανμ ηαζ ημκ Ώζζπφθμ. Δ θνάζδ ηδξ Εθζάδαξ (1.404) πενζβνάθεζ ημκ Ώπζθθέα ιέζα
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
182 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ζηα πθαίζζα αοηήξ ηδξ πανάδμζδξ ηδξ πάθδξ ηςκ επενπυιεκςκ βεκεχκ ιε ηζξ
πνμδβμφιεκεξ.

Υάξσλ

Ο Υάξσλ (ή Υάξνο ζηα κέα εθθδκζηά) ήηακ μ πμνειέαξ ημο
Άδδ. (Σμ ακηίζημζπμ ζηδκ Βηνμοζηζηή ιοεμθμβία ήηακ μ Charun). Μεηέθενε ιε ηδ
αάνηα ημο ημοξ πνυζθαηα απμεακυκηεξ απυ ηδ ιζα υπεδ ημο πμηαιμφ Ώπένμκηα ζηδκ
άθθδ, υπμο ζφιθςκα ιε ηδ ιοεμθμβία ανζζηυηακ δ είζμδμξ ημο Άδδ. Οζ κεηνμί
έπνεπε μπςζδήπμηε κα πθδνχζμοκ ζημκ Υάνμκηα έκακ μαμθυ βζα ηα καφθα. Γζ' αοηυ
ζηδκ ανπαία Βθθάδα ημπμεεημφζακ πάκηα έκακ μαμθυ ηάης απυ ηδ βθχζζα ηςκ
κεηνχκ ζςιάηςκ πνζκ ηα εκηαθζάζμοκ, βζα κα έπεζ κα πθδνχζεζ μ κεηνυξ ημκ
Υάνμκηα. ΋ζμζ δεκ είπακ κα πθδνχζμοκ ήηακ ηαηαδζηαζιέκμζ κα πενζπθακζμφκηαζ
ζηζξ υπεεξ ημο Ώπένμκηα βζα εηαηυ πνυκζα.
Ο Υάνςκ ήηακ βζμξ ημο Βνέαμοξ ηαζ ηδξ Νφπηαξ. Πανζζηακυηακ ζακ έκαξ ζδζυηνμπμξ,
ζηεθεηςιέκμξ βένμκηαξ ή ςξ θηενςηυξ δαίιμκαξ ιε έκα δζπθυ ζθονί.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
183 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πήγαζνο

Ο Πήβαζμξ ήηακ ημ θηενςηυ άθμβμ ηδξ Βθθδκζηήξ Μοεμθμβίαξ, βζα ημκ μπμίμ, ακ ηαζ
μ ΋ιδνμξ δεκ ημκ ακαθένεζ, οπάνπμοκ μζ αηυθμοεεξ παναδυζεζξ:
1. ΋ηακ μ Πενζέαξ απμηεθάθζζε ηδ Μέδμοζα, πμο είπε ηαηαζηήζεζ έβηομ μ
Πμζεζδχκαξ, λεπήδδζακ απυ ηδ ημιή μ Υνοζάςναξ, παηέναξ ημο Γονζυκδ ηαζ μ
Πήγαζνο ημ θηενςηυ άθμβμ. Καηά ιζα ιανηονία, μ Πήβαζμξ βεκκήεδηε απυ ημ αίια
πμο έπεζε ζηδ εάθαζζα. Συηε μ Πενζέαξ ζππεφμκηαξ αοηυκ ηαηάθενε κα δζαθφβεζ ηδ
ηαηαδίςλδ ηςκ άθθςκ δφμ βμνβυκςκ, αδεθθχκ ηδξ Μέδμοζαξ ή, ιε ηδκ πζμ
ζοκδεζζιέκδ ιμνθή ημο ιφεμο, ιε ηα θηενςηά ζακδάθζα ημο. Ο Πήβαζμξ ήηακ
ζοκεπχξ βζμξ ημο Πμζεζδχκα ηαζ ηδξ Μέδμοζαξ.
2. Καηά ημκ Δζίμδμ ημ υκμιά ημο μθείθεηαζ ζηζξ "Πδβέξ" ημο Χηεακμφ υπμο είπε
βεκκδεεί, έηζζ ημ υκμια θένεηαζ κα έπεζ ζπέζδ ιε πδβέξ. Ο Πήβαζμξ, θηενςηυξ υπςξ
ήηακ, ακήθεε ζημκ ΋θοιπμ, ζηδκ έδνα ηςκ Ώεακάηςκ ηαζ δζέιεκε ζηδκ οπδνεζία ημο
Αία πνδζζιμπμζμφιεκμξ βζα ηδκ ιεηαθμνά ηςκ ηεναοκχκ απυ ημ ενβαζηήνζμ ημο
Δθαίζημο ζημκ ΋θοιπμ. (Θεμβμκία 281-286, Ώπμθθυδςνμξ ΕΕ 3, 4).
3. ΢φιθςκα ιε ηδ ιοεμθμβζηή πανάδμζδ πμο επζηναημφζε ζηδ Κυνζκεμ μ Πήβαζμξ
ήηακ ηαη΄ ελμπήκ Κμνζκεία εευηδηα, βζα ημκ μπμίμ είπακ ημπεί ηαζ κμιίζιαηα ιε ηδ
πανάζηαζή ημο. Λέβμκηακ υηζ ιυθζξ μ Πήβαζμξ λεπήδδζε απυ ηδ Μέδμοζα, πέηαλε
ζηδκ Ώηνμηυνζκεμ ηαζ λεδίραζε ζηα κενά ηδξ Πεζνήκδξ πδβήξ ελ μφ ηαζ "Πεζνήκζμξ
πχθμξ" ημ απυ ηυηε υκμιά ημο. ΢ηδ ζοκέπεζα μζ παναδυζεζξ ηςκ Κμνζκείςκ
ζοζπεηίγμοκ ημκ Πήβαζμ ιε ηδ πανάδμζδ ημο ΐεθενμθυκηδ ηαζ ηδξ Υίιαζναξ.
4. Δ ζοζπέηζζδ ημο Πήβαζμο ιε ηζξ Μμφζεξ μθείθεηαζ ζηδ αηυθμοεδ πανάδμζδ:
΋ηακ μζ Μμφζεξ δζαβςκίγμκηακ ηάπμηε ζημ ηναβμφδζ ιε ηζξ ηυνεξ ημο Πζένμο, ζημκ
πμηαιυ Βθζηχκα, ιυθζξ άνπζζακ ημ ηναβμφδζ μζ Πζένζεξ ηυνεξ υθα είπακ ζημηεζκζάζεζ.
Ώιέζςξ ιεηά, υηακ ήθεε δ ζεζνά ηςκ Μμοζχκ, υθα θαίκμκηακ ζακ κα ζηαιάηδζακ, μ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
184 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Οονακυξ, δ Θάθαζζα, ηα πμηάιζα, βζα κα αημφζμοκ ημοξ ελαίζζμοξ φικμοξ, μ δε
Βθζηχκαξ άνπζγε κα ορχκεζ ηδ ημνοθή ημο πνμξ ημκ μονακυ απυ πανα ηαζ
οπενδθάκεζα ιέπνζ πμο ημκ ζηαιάηδζε μ θηενςηυξ Πήβαζμξ, ιε δζαηαβή ημο
Πμζεζδχκα, θαηηίγμκηάξ ημκ ιε ηζξ μπθέξ ημο. Ώπυ ημ θάηηζζια αοηυ βεκκήεδηε δ
πδβή ημο Βθζηχκα, ηδξ μπμζαξ ηα κενά εκέπκεακ ηζξ Μμφζεξ, δ ηαθμφιεκδ ηαζ
Εππμηνήκδ.
5. ΢ε ιεηαβεκέζηενμοξ ιφεμοξ μ Πήβαζμξ ακαθένεηαζ ηαζ ςξ άθμβμ ηδξ Δμφξ ζηδκ
μπμία ηδξ ημκ πνυζθενε ςξ δχνμ μ Γεφξ βζα κα ζένκεζ ημ άνια ηδξ.
6. ΢ε αηυιδ ιεηαβεκέζηενμοξ πνυκμοξ μ Πήβαζμξ εεςνήεδηε ςξ άθμβμ ηςκ Μμοζχκ
πμο ζππεφμοκ μζ πμζδηέξ ηαζ πεημφκ ιαγί ημο ρδθά ζημ ηαθθζηεπκζηυ ζηενέςια.
Σεθζηά μζ εεμί πνυζθενακ ζημκ Πήβαζμ ιζα αζχκζα εέζδ ζημκ μονακυ
δδιζμονβχκηαξ ημκ Ώζηενζζιυ ημο Πήβαζμο.
Πμθθέξ οπήνλακ μζ παναζηάζεζξ ημο Πήβαζμο ηονίςξ ζε κμιίζιαηα ηαζ
δαηηοθζυθζεμοξ ηαηά ημοξ Μοηδκασημφξ πνυκμοξ ιέπνζ ηαζ ημοξ ηεθεοηαίμοξ
Ρςιασημφξ ςξ άθμβμ ιε πηένοβεξ. Βηηυξ απυ ημ αάενμ ημο άνιαημξ ημο Πμζεζδχκα
ηαζ ηδξ Ώιθζηνίηδξ, ζηδκ Κυνζκεμ, πμο απυ ημ ζηένκμ ηαζ ηάης απεζημκίγεηαζ ςξ
εαθάζζζμ ηήημξ

΢εκέιε

H ΢εκέιε ήηακ ιία απυ ηζξ ηέζζενζξ ηυνεξ ημο
Κάδιμο, ζδνοηή ηαζ ααζζθζά ηδξ Θήααξ, ηαζ ηδξ Ώνιμκίαξ, ηυνδξ ηδξ Ώθνμδίηδξ ηαζ
ημο Άνδ.
Ήηακ ιδηένα ημο Αζυκοζμο, μ μπμίμξ ήηακ μ ηανπυξ ημο ηνοθμφ βάιμο ηδξ ιε ημκ
Αία.
΋ηακ δ Ήνα έιαεε υηζ μ Αίαξ ήηακ ηνοθά πακηνειέκμξ ιε ηδ ΢ειέθδ μνβίζηδηε ηαζ
έααθε ζημπυ κα ηδ ζημηχζεζ. Μία ιένα ειθακίζηδηε ζε αοηήκ ιε ηδ ιμνθή ηδξ
παναιάκαξ ηδξ ηαζ δμθενά ηδκ πανυηνοκε κα γδηήζεζ απυ ημ Αία κα ειθακζζηεί
ιπνμζηά ηδξ ιε ηδ εεσηή ημο ιμνθή, υπςξ ειθακίγεηαζ ζηδκ Ήνα. ΋ηακ δ ΢ειέθδ ημο
ημ γήηδζε, αοηυξ απενίζηεπηα εέθμκηαξ κα ζηακμπμζήζεζ ηδκ επζεοιία ηδξ,
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
185 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ειθακίζηδηε ςξ εευξ, πνμηαθχκηαξ εηηοθθςηζηυ θςξ ηαζ ηεναοκμφξ μζ μπμίμζ ηδ
ζηυηςζακ.
Ο Αίαξ ηυηε, πζηναιέκμξ απυ ημκ άδζημ παιυ ηδξ, πήνε ημκ αβέκκδημ αηυια Αζυκοζμ
απυ ηδκ ημζθζά ηδξ ηαζ ημκ έναρε ζημκ ιδνυ ημο βζα κα ηνέθεηαζ απυ ημ αίια ημο
χζπμο κα βεκκδεεί.

Ελώ

Ώδεθθέξ ηδξ Εκμφξ ήηακ μζ ΢ειέθδ (ιδηένα
ημο εεμφ Αζμκφζμο), δ Ώβαφδ ηαζ δ Ώοημκυδ. Γζα ηδκ Εκχ-Λεοημεέα έβναρακ πμθθμί
πμζδηέξ, ιε απμηέθεζια μ ιφεμξ ηδξ κα ειθακίγεζ πμθθέξ παναθθαβέξ. ΢ε άθθεξ απυ
αοηέξ δ Εκχ πανμοζζάγεηαζ ςξ ηαηζά ιδηνοζά, ζε άθθεξ ςξ ηαηαδζςηυιεκδ ηαζ
άθθμηε ςξ ζοιπαεδηζηή ηνμθυξ ημο ιζηνμφ Αζμκφζμο, ηδκ μπμία ηνέθακε δ εεά Ήνα.
΢φιθςκα ιε ηα πζμ ημζκά ααζζηά ζημζπεία ημο ιφεμο, δ Εκχ ήηακ ζφγοβμξ ημο
Ώεάιακηα, ααζζθζά ηςκ Θδαχκ, ιδηνοζά ημο Φνίλμο ηαζ ηδξ Έθθδξ, παζδζά ημο
Ώεάιακηα ηαζ ηδξ Νεθέθδξ. Γζα κα απαθθαβεί απυ ηα ακεπζεφιδηα βζ' αοηή παζδζά, δ
Εκχ ζηέθεδηε ηδκ ελήξ πθεηηάκδ: έπεζζε ηζξ βοκαίηεξ ηδξ πχναξ κα θξχμνπλ (κα
ηααμονδίζμοκ) ημοξ ζπυνμοξ ημο ζζηανζμφ πνζκ κα ημοξ ζπείνμοκ (Βηβιηνζήθε
Απνιινδψξνπ, Ώ΄ 9, 1). Οζ ηααμονδζζιέκμζ ζπυνμζ υιςξ δεκ θφηνςκακ ηαζ δ πχνα
πείκαζε. Γζα κα απαθθαβεί δ ΐμζςηία απυ ημκ θζιυ, ημ Μακηείμ ηςκ Αεθθχκ δζέηαλε
κα εοζζαζεεί ζημκ Αία μ Φνίλμξ. ΢ηδκ πναβιαηζηυηδηα, δ Εκχ είπε δςνμδμηήζεζ ημοξ
άκδνεξ πμο είπακ ζηαθεεί ζημ ιακηείμ, βζα κα πμοκ αοηυ ημ ρέια. Ο Ώεάιαξ υιςξ
πθδνμθμνήεδηε ηδκ απάηδ ηδξ Εκμφξ ηαζ ηδκ ηαηεδίςλε βζα κα ηδ ζημηχζεζ. Συηε δ
Εκχ έπεζε ιαγί ιε ημκ βζμ ηδξ ζηδ εάθαζζα.
΢ε άθθδ παναθθαβή, μ Αίαξ πανέδςζε ζημκ Ώεάιακηα ηαζ ζηδκ Εκχ ημκ Αζυκοζμ ςξ
ανέθμξ βζα κα ημ ακαενέρμοκ «σο θφξελ». Δ Ήνα, πμο ιζζμφζε ημκ Αζυκοζμ επεζδή
ήηακ ελχβαιμ ηέηκμ ημο ζογφβμο ηδξ Αία, ημοξ έζηεζθε ηνέθα. Υάκμκηαξ ηα θμβζηά
ημο μ Ώεάιαξ ζηυηςζε ημκ πνςηυημημ βζμ ημο, ημκ Λέανπμ, ηαζ δ Εκχ ημκ άθθμ βζμ
ημοξ, ημκ Μεθζηένηδ, ημκ μπμίμ πέηαλε ζε πονςιέκμ ηαγάκζ ηαζ ιεηά έπεζε ιαγί ημο
ζηδ εάθαζζα. Ώθθά μ Αίαξ ημοξ εεμπμίδζε ηαζ απυ ηυηε δ Εκχ μκμιάζεδηε
Λεοημεέα ηαζ μ Μεθζηένηδξ Παθαίιμκαξ. Ο Παοζακίαξ βνάθεζ υηζ δ Εκχ ηαζ μ
Μεθζηένηδξ έπεζακ ζηδ εάθαζζα απυ ηδ Μνινπξίδα Πέηξα ζηα Μέβανα.
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
186 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
΢ηδκ ηνίηδ παναθθαβή ημο ιφεμο, δ Εκχ ηαζ μ Ώεάιαξ είπακ ιαγί ηα δφμ παναπάκς
παζδζά. Νμιίγμκηαξ ηάπμηε μ Ώεάιαξ υηζ δ Εκχ πέεακε, πακηνεφηδηε ηδ Θειζζηχ, ιε
ηδκ μπμία απέηηδζε δφμ αηυια παζδζά (αοηυξ ήηακ μ ηνίημξ βάιμξ βζα ημκ
Ώεάιακηα). Δ Εκχ υιςξ ιεηαιθζέζεδηε ζε δμφθα ηαζ ιπήηε ζηδκ οπδνεζία ηδξ
Θειζζημφξ. Δ Θειζζηχ είπε απμθαζίζεζ κα ζημηχζεζ ηα παζδζά ηδξ Εκμφξ, ηαζ ηάπμζμ
ανάδζ ηδ δζέηαλε κα κηφζεζ ηα παζδζά ηδξ ιε ιαφνα θμνέιαηα ηαζ ηα δζηά ηδξ ιε
θεοηά. ΢ηδ ζοκέπεζα δ Θειζζηχ ζηυηςζε ηα ιαονμκηοιέκα παζδζά. Ώθθά δεκ
ηαηάθααε υηζ δ Εκχ είπε κηφζεζ ακηίεεηα ηα παζδζά, ηαζ έηζζ ζηυηςζε ηα δζηά ηδξ
παζδζά (εηηυξ απυ ημκ ΢πμζκέα). Ο Νυκκμξ βνάθεζ υηζ δ Εκχ-Λεοημεέα ζχεδηε απυ
ημκ εευ ηδξ εάθαζζαξ Πμζεζδχκα ηαζ έβζκε ιζα Νδνδίδα.

Ίαθρνο

Ο `Εαθρνο είκαζ μ εευξ πμο μδδβεί ηδκ πμνεία
ηςκ ιοδιέκςκ πνμξ ηα Βθεοζίκζα Μοζηήνζα. Ώκαθένεηαζ ςξ βζμξ ηδξ εεάξ Αήιδηναξ
ηαζ ημο Εαζίςκα ή ημο Κεθεμφ ή ημο εεμφ Αζμκφζμο. Βπίζδξ, εεςνμφζακ ημκ Ίαηπμ
ςξ βζμ ηδξ Πενζεθυκδξ ή αηυια ηαζ ζφγοβμ ηδξ Αήιδηναξ.
Οζ Ονθζημί ηαφηζγακ ημκ Ίαηπμ ιε ημκ ΢ααάγζμ ηδξ Φνοβίαξ ή ιε ημκ Γαβνέα (αθ.θ.),
ηαζ ιενζημί πίζηεοακ υηζ ιεηά ημκ θυκμ ημο μ Γαβνέαξ λακαβεκκήεδηε ςξ Ίαηπμξ.
Βηηυξ αοημφ, οπήνπε ιία εοεεία πμο έκςκε ημκ Αζυκοζμ, ημκ Γαβνέα ηαζ ημκ Ίαηπμ
ζε έκα ηαζ ημ αοηυ πνυζςπμ. Ο Νυκκμξ ζηα «Αζμκοζζαηά» (ιδ΄ 951 η.ε.) βνάθεζ υηζ δ
Νφιθδ Ώφνα βέκκδζε απυ ημκ Αζυκοζμ δφμ βζμοξ δίδοιμοξ. Ο πνχημξ
ηαηαζπανάπεδηε απυ ηδκ ίδζα ημο ηδ ιάκα, εκχ μ δεφηενμξ, μ Ίαηπμξ, ζχεδηε απυ
ημκ παηένα ημο, μ μπμίμξ ημκ ειπζζηεφεδηε ζηδ εεά Ώεδκά. Δ Ώεδκά ημκ εήθαζε ηαζ
ιεηά ημκ έδςζε ιε ηδ ζεζνά ηδξ ζηζξ ΐάηπεξ ηδξ Βθεοζίκαξ. Ο Νυκκμξ μκμιάγεζ ημκ
Ίαηπμ «ηνίημκ Αζυκοζμκ»: μ πνχημξ ήηακ μ Γαβνεφξ, μ δεφηενμξ μ «ηονίςξ»
Αζυκοζμξ (μ βζμξ ημο Αία ηαζ ηδξ ΢ειέθδξ) ηαζ μ ηνίημξ μ Ίαηπμξ, μ μπμίμξ ιαγί ιε ηδ
Αήιδηνα ηαζ ηδκ Πενζεθυκδ ήηακ ηα ηονζυηενα πνυζςπα ηςκ Βθεοζζκίςκ
Μοζηδνίςκ. Ο Ίαηπμξ ήηακ μ «ανπδβέηδξ» ηςκ Μοζηδνίςκ αοηχκ.
΢ηδκ Ώεήκα δ 19δ ΐμδδνμιζχκμξ μκμιαγυηακ «`Ηαθρνο εκέξα» ηαζ εμνηαγυηακ ιε
πακδβφνζ. Σδκ διένα εηείκδ έπαζνκακ απυ ημ Εαθρείνλ (ημκ καυ ημο Εάηπμο) ημ
λυακμ ημο εεμφ ηαζ ημ πήβαζκακ ζηδκ Βθεοζίκα ιε πμιπή. Ο επζηεθαθήξ ηδξ πμιπήξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
187 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
μκμιαγυηακ «Εαθραγσγόο» ηαζ ηναημφζε ημ λυακμ, εκχ αημθμοεμφζακ πςνζζηά μζ
άκδνεξ ηαζ πςνζζηά μζ βοκαίηεξ. Ώνπζηά πήβαζκακ ιε ηα πυδζα, αθθά ηαηυπζκ υζμζ δεκ
άκηεπακ ακέααζκακ ζε άιαλεξ. Δ βζμνηή ήηακ βειάηδ θαζδνυηδηα, πεζνάβιαηα ηθπ..
Μία παναζηαηζηή εζηυκα ηδξ δίκεζ μ Ώνζζημθάκδξ ζημοξ «ΐαηνάπμοξ» ημο (ζη. 395
η.ε.). Καηά ηδκ πμνεία αοηή αημφβμκηακ ηαηά ημ έεζιμ μζ «βεθονζζιμί» (αζηεία
πμκηνμημιιέκα) ζηδ βέθονα ημο Κδθζζμφ. ΢ηδκ Βθεοζίκα μδδβμφζακ ημ λυακμ ημο
Εάηπμο ιε ακαιιέκεξ δάδεξ ζημκ καυ. Καζ μ φικμξ πμο έρεθκακ ηυηε μκμιαγυηακ ηαζ
αοηυξ «`Ηαθρνο».

Πϑθων

Ο Πύζσλ ήηακ θμαενυ ηέναξ
ηαζ πευκζα εευηδηα ηδξ Βθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ. Βίπε ζχια θζδζμφ ηαζ θφθαβε ημ
Μακηείμ ηςκ Αεθθχκ. Σμκ είπε βεκκήζεζ δ Γαία απυ ηδκ θάζπδ ημο ηαηαηθοζιμφ ημο
Αεοηαθίςκα ιε ημκ μπμίμ μ Αίαξ ηενιάηζζε ημκ πνοζυ αζχκα.
Ο Πφεςκ γμφζε ζε έκα ζπήθαζμ ηαζ πνμζηάηεοε ημ ζενυ ηδξ Γαίαξ υπμο ήηακ
αθζενςιέκμξ ανπζηά μ ζενυξ πχνμξ. Σμκ Πφεςκ ζηυηςζε μ Ώπυθθςκαξ, ιςνυ αηυια,
βζαηί ιε ηδκ αμήεεζα ηδξ Ήναξ ηοκδβμφζε ηδκ ιδηένα ημο βζα κα ειπμδίζεζ ηδκ
βέκκδζδ ημο, ζηδκ εκένβεζα ημο αοηή ημκ αμήεδζε ηαζ μ Ήθαζζημξ δίκμκηαξ ημο
πνοζή θενέηνα ιε πνοζά αέθδ. Ώπυ ηυηε ημ ζενυ αθζενχεδηε ζημκ Ώπυθθςκα ηαζ δ
ζένεζα ημο ιακηείμο μκμιαγυηακ Ποεία.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
188 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Μινώταυροσ

΢ηδκ Βθθδκζηή ιοεμθμβία, μ Μηλώηαπξνο ήηακ έκα
μκ ιε ζχια ακενχπμο ηαζ ηεθάθζ ηαζ μονά ηαφνμο. Πένα απυ ηδκ πενζβναθζηή αοηή
μκμιαζία ημο, ημ υκμια ημο Μζκχηαονμο ήηακ Ώζηενίςκ. Κάπμζεξ θμνέξ
ακαπανίζηαηαζ αηυια ςξ ηαφνμξ ιε ημνιυ ακενχπμο, ζε ακηζζημζπία ιε ημκ
Κέκηαονμ. Καημζημφζε ζημ Λααφνζκεμ, ηηίζια πμο θηζάπηδηε απυ ημ Ααίδαθμ
ηαηυπζκ εκημθήξ ημο ααζζθζά ηδξ Κνήηδξ Μίκςα. Ο Μζκχηαονμξ ζημηχεδηε απυ ημκ
Θδζέα.

Γέλλεζε
Πνζκ μ Μίκςαξ βίκεζ ααζζθζάξ γήηδζε απυ ημ εευ Πμζεζδχκα έκα ζδιάδζ πμο κα
απμδεζηκφεζ υηζ αοηυξ, ηαζ υπζ μ αδενθυξ ημο, έπνεπε κα ακέαεζ ζημ ενυκμ. Ο εευξ
έζηεζθε έκακ υιμνθμ θεοηυ ηαφνμ ηαζ γήηδζε απυ ημ Μίκςα κα εοζζάζεζ αοηυκ ημκ
ηαφνμ ζημκ ίδζμ. Ο Μίκςαξ υιςξ ακηί βζα αοηυκ εοζίαζε έκακ άθθμ ηαφνμ,
εθπίγμκηαξ υηζ μ εευξ δε εα ημ πνμζέλεζ.
Ο Πμζεζδχκαξ υιςξ ηαηάθααε ηζ είπε βίκεζ, ελμνβίζηδηε, ηαζ έηακε ηδ βοκαίηα ημο
Μίκςα Παζζθάδ κα ενςηεοηεί ημκ ηαφνμ. Δ βοκαίηα δεκ ιπμνμφζε κα ζηακμπμζήζεζ
ημ πάεμξ ηδξ ηαζ γήηδζε αμήεεζα απυ ημ ιδπακζηυ Ααίδαθμ. Ώοηυξ ηαηαζηεφζε έκα
ηεκυ μιμίςια αβεθάδαξ, δ Παζζθάδ ιπήηε ιέζα ζε αοηυ ηαζ μ ηαφνμξ λεβεθάζηδηε
ηαζ γεοβάνςζε ιαγί ηδξ. Ώπυ ηδκ έκςζδ αοηή βεκκήεδηε μ Μζκχηαονμξ.
Ο Μίκςαξ, ιεηά απυ πνδζιυ πμο πήνε απυ ημ Μακηείμ ηςκ Αεθθχκ, γήηδζε απυ ημκ
Ααίδαθμ κα θηζάλεζ έκα ηηίζια χζηε κα ηθεζζηεί ιέζα μ Μζκχηαονμξ, ηαζ αοηυξ
ηαηαζηεφαζε ημ Λααφνζκεμ.
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
189 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

Θαλάησζε
Ο βζμξ ημο Μίκςα Ώκδνυβεςξ πήνε ιένμξ ζε αβχκεξ ζηα Πακαεήκαζα ηαζ απέζπαζε
ηάπμζεξ κίηεξ, βζα ηζξ μπμίεξ μζ Ώεδκαίμζ ημκ γήθερακ ηαζ ημκ ζηυηςζακ. Ο Μίκςαξ
βζα κα ηζιςνήζεζ ημοξ Ώεδκαίμοξ ηήνολε πυθειμ ζημκ μπμίμ κίηδζε. ΢ακ πμζκή ηςκ
Ώεδκαίςκ υνζζε ηάεε πνυκμ εθηά κέμζ Ώεδκαίμζ ηαζ εθηά κέεξ Ώεδκαίεξ κα
ζηέθκμκηαζ ζηδκ Κνήηδ ηαζ κα ηαηαζπανάγμκηαζ απυ ημ Μζκχηαονμ.
Μδκ ιπμνχκηαξ κα ακεπηεί ηδκ εοζία αοηή, μ Θδζέαξ, βζμξ ημο ααζζθζά ηδξ Ώεήκαξ
Ώζβαία, απμθάζζζε κα είκαζ ηαζ αοηυξ έκαξ απυ ημοξ δεηαηέζζενζξ κέμοξ, ιε ζημπυ
κα ανεεεί ημκηά ζημ Μζκχηαονμ χζηε κα ημκ ζημηχζεζ. ΋ηακ έθηαζε ζηδ Κνήηδ
βκχνζζε ηδκ ηυνδ ημο Μίκςα Ώνζάδκδ δ μπμία ημκ ενςηεφηδηε. Θέθμκηαξ κα ημκ
αμδεήζεζ ημο έδςζε έκα ημοαάνζ ηθςζηή, ημ Μίημ ηδξ Ώνζάδκδξ ηαζ ημκ ζοιαμφθερε
κα δέζεζ ηδκ άηνδ ημο ζηδκ είζμδμ ημο θααφνζκεμο ηαζ κα ημ λεηοθίβεζ, χζηε κα
ιπμνέζεζ έπεζηα, αθμφ ζημηχζεζ ημ Μζκχηαονμ, κα ανεζ ηδκ έλμδμ.
Ο Θδζέαξ πνάβιαηζ ζηυηςζε ημ ηέναξ ιε ημ ζπαεί ημο ηαζ πνδζζιμπμζχκηαξ ημ Μίημ
ηδξ Ώνζάδκδξ, ηαηάθενε κα αβεζ απυ ημ Λααφνζκεμ ηαζ βφνζζε ζηδκ Ώεήκα

Φούνικασ

Ο Δνυδμημξ ακαθένεηαζ ζε αοηυ ηαζ ζηδ ιμκαδζηή
ημο ζηακυηδηα κα ακαβεκκζέηαζ απυ ηζξ ζηάπηεξ ημο, μζ μπμίεξ πνμένπμκηαζ απυ ηδκ
ίδζα ημο ηδ θςηζά. ΋ηακ μ Φμίκζλ έπεζ θηάζεζ ζε ιία δθζηία ηαζ εέθεζ κα ακακεςεεί
παναδίδεηαζ ζηζξ θθυβεξ πνδζζιμπμζχκηαξ ζενά ηαζ ελαβκζζηζηά αυηακα υπςξ ημ
ιφνμ. Ο Φμίκζλ πεεαίκεζ ηαζ ακαβεκκζέηαζ ιυκμξ ημο. Βίκαζ πάκηα έκαξ ηάεε θμνά ηαζ
ηαηέπεζ ελαζνεηζηέξ δοκάιεζξ εηηυξ απυ ηδ ιμκαδζηή ημο ζηακυηδηα κα είκαζ
αεάκαημξ.
΢φιθςκα ιε πμθθέξ παναδυζεζξ έπεζ ελαζνεηζηή θςκή ηαζ υηακ ηναβμοδάεζ αηυια
ηαζ μ Ήθζμξ ζηαιαηάεζ ημ άνια ημο βζα κα ημκ απμθαφζεζ. Πμθθέξ παναδυζεζξ
ζοκδέμοκ αοηή ηδκ ςδή ιε ημ ηναβμφδζ πμο αημφβεηαζ θίβμ πνζκ ηοθζπεεί ζηζξ ίδζεξ
ημο ηζξ ζενέξ θθυβεξ.
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
190 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Βπίζδξ: Φμίκζηαξ, βζμξ ημο Κάδιμο, ΐαζζθζά ηςκ Θδαχκ ηαζ ζδνοηήξ ηδξ Φμζκίηδξ.
Σμ πμοθί ημο Φμίκζηα ηζιμφκηακ ζηδκ ανπαία Βθθάδα ηαζ ζοκδευηακ ιε ηδκ θαηνεία
ημο Ήθζμο ηαζ ημο Ώπυθθςκα.
Πένα απυ ηδκ ανπαία Βθθάδα, μ Φμίκζηαξ ήηακ έκα πμθφ ζενυ ζφιαμθμ ηαζ βζα
άθθμοξ πμθζηζζιμφξ:












΢φμφωνα με τουσ Αιγυπτίουσ ονομάηεται Μπζνου (Bennu) και βρίςκονταν ςτθ
κορυφι τθσ πυραμίδασ που ξεπρόβαλε ςτθ Δθμιουργία από τα αρχζγονα φδατα. O
Φοίνιξ ςυνδζεται με το γιο του Όςιρθ και τθσ Μςιδοσ, τον Ώρο, που είναι το ιερό
βρζφοσ που παίρνει εκδίκθςθ για το κάνατο του Πατζρα του.
΢τον Εβραϊκό πολιτιςμό είναι το μόνο ηϊο που δεν τρϊει από το καρπό του δζντρου
τθσ γνϊςθσ του καλοφ και του κακοφ. ΢φμφωνα με αυτι τθ παράδοςθ λοιπόν θ Εφα
δίνει ςε όλα τα ηϊα να φάνε και μόνο αυτόσ αντιςτζκεται. Ο Κεόσ λοιπόν τον τιμάει
τον Φοίνικα (εβραϊςτί Milcham) και τον κάνει ακάνατο. Ζτςι είναι μόνο ζνα
αρςενικό και δεν αναπαράγεται.
΢τον πρωτοχριςτιανιςμό, ο Φοίνιξ αναπαριςτά τον Λθςοφ Χριςτό, που επίςθσ
πεκαίνει και αναςταίνεται ςε τρεισ μζρεσ όπωσ και ο φοίνιξ αναγεννιζται πλιρωσ
ςε τρεισ μζρεσ. Ο ςυμβολιςμόσ μπορεί να γίνει εμφανισ ςε πολλοφσ ναοφσ τθσ
Ελλάδασ.
Ο Φοίνιξ αποτελεί ιερό ηϊο του Βιςνοφ, ςτθν Λνδουιςτικι κρθςκεία. Για τθν
ακρίβεια ςυνδζεται με το Avatar του Βιςνοφ (ζνασ από τουσ τρεισ μεγάλουσ κεοφσ
τθσ ςυγκεκριμζνθσ κρθςκείασ και κατά αυτοφσ ο ςυντθρθτισ των πάντων), τον
δοξαςμζνο Ράμα (Ραμ) που είναι ο κεόσ του Ιλιου. Εκεί ονομάηεται Garunda.
Για τουσ Κινζηουσ, βαςιλεφει ςτο Νότο (το ςτοιχείο του Πυρόσ). Αιϊνιοσ
αγαπθμζνοσ του κεωρείται ο Λερόσ Δράκοσ. ΢τθ κινζηικθ πρακτικι Feng Shui
κεωρείται πανίςχυρθ γθτεία για καλι ερωτικι ηωι να ζχουν αυτά τα δφο ιερά ηϊα
ρομαντικι ςτιγμι.
Ο Φοίνιξ ςε διάφορεσ μορφζσ εμφανίηεται και ςτουσ Πζρςεσ, ςτουσ
Νοτιοαφρικανοφσ, ακόμα και τουσ αρχαίουσ πολιτιςμοφσ τθσ κεντρικισ και νότιασ
Αμερικισ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
191 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Καλυψώ

Δ Καιπςώ ήηακ βκςζηή ιία Νφιθδ, ηυνδ ημο
Άηθακηα ηαζ ηδξ Πθεζυκδξ ή ημο εεμφ Δθίμο ηαζ ηδξ Πενζδίδαξ. Γμφζε ζηδ κήζμ
Χβοβία, πμο μζ ανπαίμζ ζοββναθείξ ημπμεεημφκ ζηδ δοηζηή Μεζυβεζμ (ζοβηεηνζιέκα
έπεζ πνμηαεεί ιεηαλφ άθθςκ υηζ ήηακ ζηδ Θέμοηα, απέκακηζ απυ ημ Γζαναθηάν, ή ημ
κδζί Γηυγμ δίπθα ζηδ Μάθηα), εκχ ακαθένεηαζ ζοπκά ηαζ απθχξ ςξ «ημ Νδζί ηδξ
Καθορχξ».
Δ Καθορχ ηαημζημφζε ζε έκα ιεβάθμ ζπήθαζμ, ημκηά ζηδκ είζμδμ ημο μπμίμο
οπήνπακ θοζζημί ηήπμζ, ζενυ δάζμξ ηαζ πδβέξ. Βηεί πενκμφζε ηδκ διένα ηδξ δ
Νφιθδ, ηθχεμκηαξ ηαζ οθαίκμκηαξ ιε ηζξ οπδνέηνζέξ ηδξ, πμο ήηακ ηαζ αοηέξ
Νφιθεξ.
Δ Καθορχ οπμδέπεδηε ημκ Οδοζζέα ζημ κδζί ηδξ ςξ καοαβυ. ΢ηδκ Οδχζζεηα
(ναρςδίεξ ε ηαζ δ) ακαθένεηαζ υηζ δ Καθορχ ημκ ενςηεφεδηε ηαζ βζ' αοηυ ημκ
ηνάηδζε ημκηά ηδξ επί δέηα πνυκζα. ΢φιθςκα ιε άθθμοξ ζοββναθείξ, μ Οδοζζέαξ
έιεζκε ιε ηδκ Καθορχ 7 πνυκζα ή ηαζ έκα ιυκμ έημξ. Δ Καθορχ ημο οπμζπυηακ υηζ
εα ημκ έηακε αεάκαημ, αθθά μ Οδοζζέαξ δεκ εβηαηαθείθεδηε ζηδ βμδηεία ηδξ, βζαηί μ
ααεφηενμξ εζςηενζηυξ πυεμξ ημο ήηακ δ επζζηνμθή ημο ζηδκ Εεάηδ.
Με ηδκ πανάηθδζδ ηδξ εεάξ Ώεδκάξ μ Αίαξ έζηεζθε ημκ Βνιή ζηδκ Καθορχ βζα κα
ηδξ γδηήζεζ κα αθήζεζ ημκ Οδοζζέα κα θφβεζ. Μεηά απυ αοηυ, δ Καθορχ ιε ιεβάθδ
ηδξ θφπδ ημκ άθδζε κα θφβεζ, αθμφ πνχηα ημο έδςζε λοθεία ηαζ πακί βζα κα
ηαηαζηεοάζεζ ιία ζπεδία, ηαεχξ ηαζ πνμιήεεζεξ (αηυια ηαζ «ιαφνμ ηναζί») βζα ημ
ηαλίδζ ημο. Βπίζδξ ημο οπέδεζλε πμζμοξ αζηένεξ κα παναηδνεί βζα κα νοειίγεζ ηδκ
πμνεία ημο.
Μεηαβεκέζηενμζ ιφεμζ ακαθένμοκ υηζ μ Οδοζζέαξ ηαζ δ Καθορχ απέηηδζακ ιαγί
έκα βζμ, ημκ Λαηίκμ ή ημκ Ώφζμκα (πμο ανβυηενα εβηαηαζηάεδηε ζηδκ Εηαθία), εκχ μ
Δζίμδμξ (Θενγνλία, ΐ 1017-1018) ακαθένεζ δφμ βζμοξ ημοξ, ημκ Ναοζίεμμ ηαζ ημκ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
192 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ναοζίκμμ. (Ο Ναοζίεμμξ αοηυξ δεκ πνέπεζ κα ζοβπέεηαζ ιε ημκ ααζζθζά ηςκ Φαζάηςκ
Ναοζίεμμ πμο ακαθένεηαζ ζηδκ Οδχζζεηα.)

Λαιςτρυγϐνεσ
Οζ Λαηζηξπγόλεο είλαη ιοεζηυξ θαυξ ηδξ Βθθδκζηήξ Μοεμθμβίαξ. Ώκαθένμκηαζ βζα
πνχηδ θμνά ζηδκ Οδφζζεζα ςξ ηάημζημζ ηδξ (Σδθεπφθμο παξαιηαθήο πφιεο ηεο
Τπξξεληθήο ζάιαζζαο πνπ ηδξχζεθε απφ ηνλ πξψην βαζηιέα ηνπο ηνλ Λάκν (Λάκνο,
Lamus).
Πενζβνάθμκηαζ ςξ ακενςπμθάβμζ ηαζ βίβακηεξ πμο, οπυ ημκ ααζζθέα ημοξ Ώκηζθάηδ ,
ηαηέζηνερακ ιε πέηνεξ υθα ηα πθμία ημο ζηυθμο ημο Οδοζζέα, εηηυξ απυ έκα (αοηυ
ημο ίδζμο ημο Οδοζζέα), πμο πνμζμνιίζηδηακ ζημκ θζιέκα ημοξ.

Φόμη

Δ Φήκε ήηακ δ πνμζςπμπμίδζδ ηδξ ιεηάδμζδξ ημο
θυβμο, ηςκ παναδυζεςκ, ηςκ ελζζημνήζεςκ η.θπ.. Σδ εεςνμφζακ δεοηενεφμοζα εεά
ηδξ ακαββεθίαξ ηςκ κζηχκ, ηονίςξ ηςκ αεθδηζηχκ αβχκςκ. Γζα ημ θυβμ αοηυ μζ
ανπαίμζ πμζδηέξ ηδκ απμηαθμφζακ «πηενυεζζα», «πμθφθαθμ», «ηέηκμ πνοζήξ
εθπίδαξ», η.θπ.. Δ μκμιαζία αοηή πνμένπεηαζ απυ ηδκ έκκμζα ηδξ θέλεςξ θήκε πμο
απακηάηαζ ηαζ ζηδκ Οδχζζεηα (α 35, ο 100, 105), δδθαδή ιε ηδκ έκκμζα ημο θυβμο πμο
πνμακαββέθθεζ ηάηζ ημ ηαθυ, ημ αβαευ, ηαζ υπζ ηάηζ ημ άζπδιμ.
ΐςιυξ ηδξ εεάξ Φήιδξ οπήνπε ζηδκ Ώνπαία Ώβμνά ηδξ Ώεήκαξ, ημκηά ζημ αςιυ ηδξ
Ώζδμφξ. Βπίζδξ θαηνεουηακ ηαζ ζηδκ Κένηονα, υπςξ δζαπζζηχκεηαζ απυ επζβναθή
κμιζζιάηςκ πμο έθενακ ηδ θέλδ Φάκα.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
193 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Υγιεύα

Δ Τγηεία είκαζ ιζα ιμνθή ηδξ Βθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ.
Ώνπαία Βθθδκζηή ζδεαηή ακενςπυιμνθδ δεοηενεφμοζα (πανά ημκ Ώζηθδπζυ)
εευηδηα ζηδκ έκκμζα ηδξ Τβείαξ. Ήηακ ηυνδ ημο Ώζηθδπζμφ, ηαζ ηδξ Δπζυκδξ ηαζ
εηηυξ απυ εεά ηδξ Τβείαξ, ήηακ εευηδηα ηάεε ηαεανμφ πνάβιαημξ. ΢ηδκ ιοεμθμβία
ηαηέπεζ ελέπμοζα εέζδ ζηδκ θαηνεία ημο παηένα ηδξ. Χζηυζμ, εκχ μ Ώζηθδπζυξ
ζοκδέεηαζ άιεζα ιε ηδκ εεναπεία ηςκ αζεεκεζχκ, δ εεά ζοκδέεδηε ιε ηδκ πνυθδρδ
ηςκ αζεεκεζχκ ηαζ ηδ δζαηήνδζδ ηδξ ηαηάζηαζδξ ηδξ οβείαξ. Ώδέθθζα ηδξ εεάξ
Τβείαξ ήηακ δ Ώηεζχ, δ Εαζχ, δ Πακάηεζα, δ Ώίβθδ ηαζ μζ δφμ Ώζηθδπζάδεξ
Πμδαθείνζμξ ηαζ Μαπάςκ, έκδμλμζ βζαηνμί ηδξ εεμ-δνςσηήξ επμπήξ.
΋ηακ ακαπηφπεδηε δ ενδζηεία ημο Ώζηθδπζμφ, υθα ηα πνυζςπα ηδξ μζημβεκείαξ ημο
πενζέααθακ αοηυκ ςξ δεοηενεφμοζεξ εευηδηεξ ηαεχξ ηαζ άθθμζ ζδεμιμνθζημί
δαίιμκεξ, υπςξ μ Σεθεζθυνμξ, εευηδηα ηδξ ακάννςζδξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
194 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Τϑχη

Δ Σύρε είκαζ εευηδηα ηδξ ανπαίαξ εθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ,
πνμζςπμπμίδζδ ηδξ ηφπδξ ηαζ ηδξ εοιάνεζαξ, ημο πθμφημο.
Θεςνείηαζ είηε ηυνδ ημο Βνιή ηαζ ηδξ Ώθνμδίηδξ, είηε ιζα απυ ηζξ Χηεακίδεξ, ηυνδ
ημο Χηεακμφ ηαζ ηδξ Σδεφμξ, εκχ μ Πίκδανμξ ηδκ ακαθένεζ ςξ ηυνδ ημο Αία.
Εδζαίηενα ζηδκ Βθθδκζζηζηή επμπή, μζ πυθεζξ είπακ ςξ πνμζηάηζδα ηδ δζηή ημοξ Σφπδ,
δ μπμία απεζημκζγυηακ ζοπκά ζε κμιίζιαηα, ιε ημνχκα ηα ηείπδ ηδξ πυθδξ.
Δ ακηίζημζπδ Ρςιασηή εευηδηα ήηακ δ Φμνημφκα. ΢ηδκ εθθδκμαμοδζζηζηή ηέπκδ ηδξ
Γηακηπάνα, δ ΐμοδζζηζηή εευηδηα Υάνζηζ ζπεηίγεηαζ ιε ηδκ Σφπδ ηαζ πανμοζζάγεηαζ
κα ηναηά ημ ηέναξ ηδξ Ώιάθεεζαξ ηαζ κα θμνά εθθδκζηέξ εκδοιαζίεξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
195 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ναώϊδεσ

Νφιθεξ ηςκ βθοηχκ κενχκ, πδβχκ
(ηνδκχκ), πμηαιχκ, θζικχκ, ακαθυβςξ μκμιαγυιεκεξ πδβαίεξ Κξελίδεο, Πνηακίδεο,
Ληκλάδεο ή Ληκλαθίδεο, Διεηνλφκνη ηηθ. Ο ΋ιδνμξ ηζξ εεςνεί ηυνεξ ημο Αία ςξ εεμφ
ηςκ κεθχκ ηαζ ηζξ πανμοζζάγεζ κα δέπμκηαζ Θείεξ ηζιέξ. Ήηακ πνμζηαθεζιέκεξ ζημκ
΋θοιπμ ηαζ ζοιιεηείπακ ζηα Θεία ζοιαμφθζα. Οζ ηαημζηίεξ ημοξ ανίζημκηακ ζε
παναπμηάιζμοξ πχνμοξ, ηα δε εζδζηυηενα μκυιαηα ημοξ ηα θάιαακακ απυ ημοξ
πμηαιμφξ ζημοξ μπμίμοξ ηαημζημφζακ. Ώπμδίδμκηακ ζε αοηέξ, υπςξ ηαζ ζημ κενυ,
ιακηζηέξ ηαζ ζαιαηζηέξ ζηακυηδηεξ. Πίζηεοακ επίζδξ υηζ ακ έκα κεανυ αβυνζ ή ημνίηζζ
πέεαζκε ημκηά ζηα κενά πμο ανίζημκηακ ζε ηνοθενή δθζηία, μζ κασάδεξ ή άθθεξ
κφιθεξ ηα άνπαγακ.
Οζ Νασάδεξ έδζκακ ημκ ένςηα ημοξ αδζαηνίηςξ ζημοξ Θεμφξ ηαζ ζημοξ ακενχπμοξ,
ζδίςξ ζε ςναίμοξ κέμοξ, ηαζ απυ αοηή ηδκ έκςζδ βεκζμφκηακ ήνςεξ, ιεβάθμζ
ηαθθζηέπκεξ, πμζδηέξ ηαζ ζμθμί. Σζιςνμφζακ υιςξ ιε ζηθδνυηδηα ηζξ απζζηίεξ αοηχκ
πμο είπακ ζοκδεεεί ιαγί ημοξ.
Ώπμηεθμφζακ, ιαγί ιε ημοξ ΢άηονμοξ, ηδκ ηζιδηζηή ζοκμδεία ημο Αζμκφζμο ηαηά ηζξ
εμνηέξ ημο. ΢ε ηαιία απυ ηζξ βζμνηέξ Θεχκ πμο εοκμμφζακ ηδκ βμκζιυηδηα δεκ
έιεκακ αιέημπεξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
196 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ιαςώ

Δ Εαζώ ή Εεζώ (ζηδκ Εςκζηή δζάθεηημ) είκαζ ανπαία
εθθδκζηή ζδεαηή, ακενςπυιμνθδ, δεοηενεφμοζα (πανά ης Ώζηθδπζχ) εευηδηα
ζοκοθαζιέκδ ιε ηδκ «ζενή» έκκμζα ηδξ Ίαζδξ (εεναπείαξ). Φένεηαζ ςξ ηυνδ ημο
Ώζηθδπζμφ ηαζ ηδξ Δπζυκδξ, αδεθθή ηςκ εεμηήηςκ Τβζείαξ, Ώηεζχξ, Πακάηεζαξ ηαζ
Ώίβθδξ ή ςξ ηυνδ ημο Ώιθζάναμο[1].
Χξ πανάβςβα ημο νήιαημξ ζάμιαζ (= εεναπεφς) θένμκηαζ ηα μκυιαηα: Ίαζζξ (Ίαζδ) Εάζςκ - Εαζμφξ - Εδζμφξ (ζοκεηδμπζηά) - Εαηήν - Εαηυξ - Εαηνυξ - Εάηςν ηαεχξ ηαζ ημ
Ίαια ςξ ιέζμκ εεναπείαξ - ημ ηαηά πνζζηζακμφξ αβίαζια.
Ο Παοζακίαξ ακαθένεζ υηζ ζημ Ώιθζανάεζμ ημο Χνςπμφ οπήνπε αςιυξ, έκα απυ ηα
πέκηε ιένδ ημο μπμίμο ήηακ αθζενςιέκμ ζηδκ Ώθνμδίηδ, ηδκ Πακάηεζα, ηδκ Εαζχ,
ηδκ Τβεία ηαζ ηδκ Παζςκία Ώεδκά.
Λαηνεουηακ επίζδξ ζηδκ Βπίδαονμ ηαζ ζηδκ Ώεήκα.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
197 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πανϊκεια

Δ Παλάθεηα ήηακ ακενςπυιμνθδ δεοηενεφμοζα εευηδηα
ηδξ εθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ, ζοκοθαζιέκδ ιε ηδκ έκκμζα ηδξ εεναπείαξ (ή
αμηακμεεναπείαξ) επί πάζαξ κυζμο. Φένεηαζ ςξ ηυνδ ημο Ώζηθδπζμφ ηαζ ηδξ
Δπζυκδξ αδεθθή ηδξ εεάξ Τβζείαξ. Λαηνεουηακ ηονίςξ ζημκ Χνςπυ Ώηηζηήξ, ζηδκ
Κάθοικμ, ζηδκ Κς η.α.. Δ ιμνθή ηδξ πανίζηαηαζ ηαζ ζημ Ώζηθδπζείμ Ώεδκχκ.
Βπεζδή εεςνείημ ςξ εεά ζηακή κα εεναπεφεζ ηάεε κυζμ, ημ υκμιά ηδξ δζαδυεδηε
βνήβμνα ζε υθεξ ηζξ εθθδκζηέξ πυθεζξ, εζδζηυηενα ζε θάνιαηα ζηακά κα εεναπεφμοκ
ακ υπζ υθεξ ηζξ κυζμοξ ημοθάπζζημκ ηζξ πενζζζυηενεξ απυ αοηέξ.
Ώηυιδ ηαζ ζήιενα, ηάεε ζδεαηυ θάνιαημ, βζα ημ μπμίμ επζηναηεί δ ακηίθδρδ υηζ
εεναπεφεζ ηάεε κυζμ ζςιαηζηή, μνβακζηή ή ροπζηή, μκμιάγεηαζ πακάηεζα. Δ πίζηδ
ζηδκ φπανλδ ηέημζςκ θανιάηςκ μθείθεηαζ ζηδκ πακάνπαζα ακενχπζκδ έθεζδ ηδξ
ακαγήηδζδξ εκυξ ιυκμο θανιάημο πμο κα εεναπεφεζ ηα πάκηα. Δ ακηίθδρδ αοηή
ζοκεπίγεζ κα εθανιυγεηαζ απυ πναηηζημφξ βζαηνμφξ, υπμο ιέζς ηδξ οπμαμθήξ
δδιζμονβεί επί ημ πθείζημκ ρεοδείξ εκηοπχζεζξ, αηυιδ ηαζ εφιαηα. Μέπνζ ζήιενα
μφηε δ ειπεζνία μφηε δ επζζηήιδ έπεζ θεάζεζ ζημ επίηεοβια ηδξ πακάηεζαξ. Χξ
πακάηεζεξ δεκ πνέπεζ κα κμμφκηαζ ηάπμζα βεκζηά θάνιαηα υπςξ ηα ζοιπηςιαηζηά (ππ
δ αζπζνίκδ) ή ηα ακηζαζμηζηά εονέμξ θάζιαημξ.
΢οκεηδμπζηά πακάηεζα ηαθείηαζ ηαζ ηάεε πνμζςνζκή θφζδ ή θήρδ ιέηνςκ επί
πμθθαπθχκ πνμαθδιάηςκ.
Βπίζδξ πακάηεζα μκμιάγεηαζ είδμξ αμηάκμο. Καηά ημκ θελζημβνάθμ Δζφπζμ «ηδκ πυα
ηαφηδκ ηαζ πάκαηα ηαζ πακάηδκ πνμζαβμνεφμοζζ», εκχ ιε ημ υκμια πάκαηεξ
θένμκηαζ δζάθμνα αυηακα υκηςξ εεναπεοηζηά ιεηαλφ ηςκ μπμίςκ μ μπμπάκαλ βζα
επμφθςζδ πθδβχκ ηαζ ςξ ακηζσμαμθζηυ (ηαηά δδβιάηςκ θζδζχκ) ηαεχξ ηαζ ηέζζενα
πμο ανζειεί μ ανζζημηεθζηυξ Θευθναζημξ: ημ αζηθδπζείμ, ημ δνάηθεζμ (μπμπάκαλ μ
ακαημθζηυξ), μ μπμπάκαλ μ ζονζαηυξ ηαζ ημ πεζνχκζμ (βκςζηυ ςξ δθζάκεειμ).

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
198 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Αύγλη

Δ Ώίγιε ήηακ ανπαία εθθδκζηή ζδεαηή ακενςπυιμνθδ
δεοηενεφμοζα (πανά ημκ Ώζηθδπζυ) εευηδηα ζοκοθαζιέκδ ιε ηδκ έκκμζα ηδξ
θάιπμοζαξ οβείαξ ηαζ εονςζηίαξ (ζδζαίηενα ιεηά απυ αζεέκεζα). Φένεηαζ ςξ ηυνδ
ημο Ώζηθδπζμφ ηαζ ηδξ Δπζυκδξ, ηνίηδ αδεθθή ηδξ εεάξ Τβζείαξ ιεηά ηδκ Εαζχ ηαζ
ηδκ Πακάηεζα.
Καηά ιία πανάδμζδ, «Ώίβθδ» μκμιάγμκηακ ηαζ δ ιδηένα ημο Ώζηθδπζμφ, εκχ μ ίδζμξ
πνμζμκμιάγμκηακ «Ώζβθήεζξ» ηαζ «Ώζβθάςν». Πζεακή ζοκςκοιία ή πανάβςβμ ηδξ
Ώίβθδξ είκαζ ημ υκμια ΏβθαΎα.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
199 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Αντϋρωσ

Ο Ώληέξσο, (Ώκηένςηαξ), θένεηαζ κα ήηακ αδεθθυξ ημο
Ένςηα, βζμξ ηδξ εεάξ Ώθνμδίηδξ ηαζ ημο Άνδ ςξ ζδζαίηενδ πνμζςπμπμίδζδ ηδξ
αιμζααζυηδηαξ πμο εηδδθχκεηαζ ζημκ ένςηα εζδζηά ιεηαλφ μιμθφθςκ εθήαςκ. Σδκ
ζδέα ηδξ ακενςπυιμνθδξ αοηήξ ελεζδίηεοζδξ ίζςξ κα έδςζε ημ βεβμκυξ υηζ ζπεδυκ
υθεξ μζ παναζηάζεζξ ημο Ώκηένςηα ημκ πανμοζζάγμοκ ζε ζφιπθεβια ιε ημκ Ένςηα
ιέζα ζε παθαίζηνεξ ηαζ βοικαζηήνζα, δδθαδή ζε πχνμοξ πμο ακαπηοζζυηακ ένςηαξ
ιεηαλφ μιμθφθςκ.
Καη΄ άθθδ υιςξ εηδμπή μ πηενςηυξ Ώκηένςξ εηπνμζςπμφζε ημκ αηοπή ένςηα απυ
ηδκ απεζηυκζζή ημο ιε ζημονυπνςια ιαθθζά ηαζ ιε ζοκεπηοβιέκεξ πηένοβεξ ζε
ακηίεεζδ ιε ημκ Ένςηα πμο θένμκηακ λακευξ ιε εονείξ πηένοβεξ έημζιμξ κα πεηάλεζ.
Βπίζδξ ζηδ ιοεμθμβία θένεηαζ ηαζ ςξ δεοηενεφμοζα εευηδηα ηζιςνυξ ηδξ
ζηθδνυηδηαξ ηαζ ηδξ ιδ ακηαπυδμζδξ ενςηζημφ ηαθέζιαημξ ηαεχξ ηαζ ηδξ έθθεζρδξ
πίζηδξ ζημκ ένςηα, απμηαθμφιεκμξ ελ αοημφ ςξ "Ώκηένςξ Ώθάζηςν" (= Ώκηένςηαξ
Ώθδηήνζμξ ή μθέενζμξ), πμο είπε ηαηαζηεί πενίθδιδ ζπεηζηή ανπαία έηθναζδ.
Καη΄ άθθμοξ υιςξ, υπςξ οπμζηδνίγεζ π.π. ηαζ μ Γημιθέκ ζημκ Ώκηένςηα μζ ανπαίμζ
Έθθδκεξ απέδζδακ ζδζυηδηεξ εκηεθχξ ακηίεεηεξ ι΄ εηείκεξ ημο Ένςηα ιε ημκ μπμίμκ
εηοιμθμβζηά θένεηαζ ακηίπαθμξ. Ώκηζπνμζχπεοε δδθαδή ηδκ απέπεεζα, ηδκ
απμζηνμθή ηαζ ηδκ απμιάηνοκζδ πμο παναηηδνίγεζ ιεηαλφ ημοξ ηα δζάθμνα γχα.
Καζ επεζδή πίζηεοακ μζ ανπαίμζ πςξ ηυζμ μ Ένςξ υζμ ηαζ μ Ώκηένςξ επελέηεζκακ ηδκ
επζννμή ημοξ επί πάκηςκ ηςκ υκηςκ πένα απυ ηα έιροπα, δδθαδή ηαζ ζηα θοηά,
θίικεξ, πμηαιμφξ, ςξ ακαβηαία ανιμκία ηαζ ζζμννμπία ηδξ θφζδξ μ Ώκηένςξ ηεθζηά
ήηακ εοενβεηζηή δεοηενεφμοζα εευηδηα πμο ειπυδζγε ηζξ δζάθμνεξ έθλεζξ ζηδ θφζδ
πμο εα ιπμνμφζακ κα επακαθένμοκ ημ πάμξ ηςκ ηαηαηθοζιχκ, υπμο ηα πάκηα ήηακ
ζοβηεποιέκα.
Παναζηάζεζξ ημο Ώκηένςηα οπάνπμοκ (δζαζχεδηακ) πμθθέξ, ζε ζφιπθεβια ιε ημκ
Ένςηα υπςξ π.π. ζε παθαίζηνα ηδξ Ίθζδαξ υπμο μ Ένςξ ηναηάεζ θμίκζηα ηαζ μ
Ώκηένςξ πνμζπαεεί κα ημο ημ απμζπάζεζ, πενίπμο ίδζμ ιανιάνζκμ ακάβθοθμ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
200 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ανίζηεηαζ ζημ Μμοζείμ ηδξ Νεάπμθδξ υπμο μ Ώκηένςξ πανμοζζάγεηαζ ιε ηονηέξ
πηένοβεξ, ηαεχξ ηαζ ζημ Παθάηζμ Κμθθυκα ηδξ Ρχιδξ, υπμο δφμ πηενςημί δαίιμκεξ
ζοκαβςκίγμκηαζ ζημ δνυιμ ζε θαιπαδδθμνία. ΢ημ Ώιθζανάεζμ οπήνπε γεφβμξ
ηοπέθθςκ πμο ημ έκα έθενε πανάζηαζδ ημο Ώκηένςηα ηαζ ημ άθθμ ημο Ένςηα.
ΐςιμί ημο Ώκηένςηα οπήνπακ ζε πμθθά ιένδ ιε ηονίανπα εηείκα ηδξ Ίθζδαξ ηαζ
ζηδκ Ώεήκα πμο ηζιυηακ ςξ Ώθάζηςν.

Πειθώ

Δ Πεηζώ ήηακ δ εεά πμο πνμζςπμπμζμφζε ηδκ
πεζεχ, ηδ ιεβάθδ ηαζ πμθφπθεονδ δφκαιδ ημο ακενχπζκμο θυβμο. Δ Πεζεχ ςζηυζμ
ειθακίγεηαζ ανπζηχξ ςξ εευηδηα υπζ ημο θυβμο, αθθά ηδξ ενςηζηήξ δνάζεςξ, δδθαδή
ημο ένςηα ηαζ ημο βάιμο. Ώκαθένεηαζ, ηάπςξ ζοβηεποιέκα, ςξ ηυνδ ηδξ Ώθνμδίηδξ
ηαζ ημο Βνιή. Δ Πεζεχ θαηνεουηακ άθθμηε ςξ αοηυκμιδ εευηδηα ηαζ άθθμηε ςξ
αμδευξ άθθςκ εεμηήηςκ, υπςξ ηδξ Ώθνμδίηδξ, ημο Πυεμο, ημο Ειένμο, ηςκ Χνχκ ηαζ
ηςκ Υανίηςκ. ΢πακζυηενα ημ ηφνζμ υκμια «Πεζεχ» απακηάηαζ ςξ επίεεημ ηαζ
ενδζηεοηζηή επίηθδζδ ηδξ εεάξ Ώθνμδίηδξ ηαζ ηδξ εεάξ Ώνηέιζδμξ. ΢ηδκ πενίπηςζδ
ημο ανπαζμεθθδκζημφ βάιμο, δ ζπέζδ ηδξ Πεζεμφξ ήηακ ααεφηενδ, επεζδή μ βαιανυξ
έπνεπε κα δζαπναβιαηεοεεί ιε ημκ παηένα ηδξ οπμρήθζαξ κφθδξ (ηαζ κα ημκ πείζεη)
ςξ πνμξ ηα μζημκμιζηά ημο πνμηεζιέκμο κα ηδκ πακηνεοηεί. Οζ πζμ επζεοιδηέξ
βοκαίηεξ πνμζέθηοακ πμθθμφξ οπμρήθζμοξ ικδζηήνεξ ηαζ μ πεζζηζηυξ θυβμξ
ηαευνζγε ζοπκά ημκ ααειυ επζηοπίαξ ημοξ (πναθ. ηαζ ηδκ μιμζυηδηα ηςκ θέλεςκ
«πεζεχ» ηαζ «πυεμξ»)

Ίμεροσ
Ο Ίκεξνο ήηακ εθάζζςκ εευηδηα πμο ακήηε ζηδκ αημθμοεία ηδξ εεάξ Ώθνμδίηδξ,
υπςξ μ Πυεμξ ηαζ δ Πεζεχ.
Ο Ίιενμξ ήηακ δ πνμζςπμπμίδζδ ηδξ ζθμδνήξ ενςηζηήξ επζεοιίαξ, ημο ενςηζημφ
πυεμο εα θέβαιε ζήιενα. Ο Δζίμδμξ ζηδ «Θενγνλία» ημο [1] ημκ ικδιμκεφεζ ςξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
201 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
αδεθθυ ημο Ένςηα ηαζ ημο Ώκηένςηα, ηαζ βζμ ηδξ Ώθνμδίηδξ ηαζ ημο εεμφ Άνδ.
Βπίζδξ, ζοκδέεηαζ ιε ηζξ Υάνζηεξ ηαζ ηζξ Μμφζεξ.
Ο Παοζακίαξ βνάθεζ [2] υηζ ζηα Μέβανα οπήνπε ιανιάνζκμ άβαθια ημο Ειένμο, ένβμ
ημο βθφπηδ ΢ηυπα, εκχ άθθμ άβαθια ημο Ειένμο, ένβμ ημο Πναλζηέθδ οπήνπε ηαζ
ζηζξ Θεζπζέξ. Παναηαφηα δεκ έπμοκ δζαζςεεί παναζηάζεζξ ημο πανά ιυκμ ζε πήθζκα
αββεία ηδξ Ώηηζηήξ ηαζ ηδξ Βνέηνεζαξ ζηα μπμία ηαζ επζβνάθεηαζ ηαζ ημ υκμιά ημο.

Ζαγρεϑσ

Ο Γαγξέαο (Εαγρεύς) ήηακ μ ιέβαξ εευξ ηςκ
Ονθζηχκ, μ μπμίμξ βεκκήεδηε απυ ηδκ Πενζεθυκδ ηαζ ημκ ιεηαιμνθςιέκμ ζε θίδζ
Αία. ΢φιθςκα ιε ηδ ζοβηεηνζιέκδ πανάδμζδ, δ Πενζεθυκδ είπε ηέναηα, ηαζ έηζζ μ
Γαβνεφξ βεκκήεδηε ηαζ αοηυξ ιε ηέναηα. Ο Αίαξ ημκ δζυνζζε ααζζθζά ηςκ εεχκ ηαζ
ημο έδςζε ζηήπηνμ, ηεναοκυ ηαζ ημκ έθεβπμ ηδξ ανμπήξ. Καζ υπςξ μζ Κμονήηεξ
θφθαλακ ημκ Αία υηακ εηείκμξ ήηακ ανέθμξ, έηζζ θφθαλακ ηαζ ημκ Γαβνέα, ιε ηδκ
πνυζεεηδ αμήεεζα ημο Ώπυθθςκα.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
202 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Υμϋναιοσ

Ο Τκήλ ή Τκέλαηνο[1] ήηακ ανπαία Βθθδκζηή εευηδηα πμο πνμζηάηεοε ημκ εεζιυ ημο
βάιμο.
Ώπεζημκίγεηαζ ςξ υιμνθμ κεανυ αβμνάηζ πμο επζηαθείηαζ ζημ βαιήθζμ φικμ ηςκ
ανπαίςκ Βθθήκςκ. Σμ υκμιά ημο πνμένπεηαζ απυ ηδκ θέλδ χκλνο, εκχ δ εευηδηα
πνμέηορε απυ ηδκ πνμζςπμπμίδζδ ημο φικμο. Πανζζηάκεηαζ ςξ κεακίαξ. Βίκαζ
ρδθυηενμξ ηαζ πζμ ζμαανυξ απυ ημκ Ένςηα, εκχ ζημ πένζ ημο ηναηάεζ έκα βαιήθζμ
δαοθυ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
203 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πϐθοσ

΢ηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία ιε ημ υκμια Πόζνο είκαζ βκςζηή ιία
εευηδηα πμο πνμζςπμπμζμφζε ημκ ενςηζηυ πυεμ βζα ηάηζ πένα απυ ηζξ δοκαηυηδηέξ
ιαξ. Ο Πυεμξ ήηακ βζμξ ημο `Βνςηα ηαζ ηδξ εεάξ Ώθνμδίηδξ ή, ζφιθςκα ιε άθθδ
πανάδμζδ, βζμξ ημο Γεθφνμο ηαζ ηδξ `Ενζδαξ. Ώδέθθζα ημο ήηακ μ `Ειενμξ ηαζ μ
Ώκηένςξ. Ο Πυεμξ πμεμφζε κα βίκεζ έκαξ απυ ημοξ ζοκμδμφξ «ένςηεξ» ηδξ
Ώθνμδίηδξ, ζηυπμξ πμο δεκ ιπμνμφζε κα ημκ επζηφπεζ.
Οζ ανπαίμζ ηαθθζηέπκεξ πανίζηακακ ημκ Πυεμ ςξ ςναίμ κέμ πςνίξ βέκεζα. Πενίθδιμ
ήηακ ημ ένβμ ημο βθφπηδ ΢ηυπα (4μξ αζχκαξ π.Υ.), πμο πανίζηακε ημκ Πυεμ ηαζ
ανζζηυηακ, υπςξ βνάθεζ μ Παοζακίαξ (Ώ΄ 43,6), ζημκ καυ ηδξ Ώθνμδίηδξ ζηα
Μέβανα.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
204 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Μαύα

Δ Μαία ζηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία είκαζ ιία
απυ ηζξ Πθεζάδεξ, ηζξ εθηά ηυνεξ ημο Άηθακηα ηαζ ηδξ Πθεζχκδξ ή Πθδζυκδξ. Οζ
Πθεζάδεξ βεκκήεδηακ ζημ υνμξ Κοθθήκδ ηδξ Ώνηαδίαξ, ηαζ πμθθέξ θμνέξ ηζξ
μκμιάγμοκ ηαζ εεέξ ημο αμοκμφ. Δ Μαία ήηακ δ ιεβαθφηενδ, μιμνθυηενδ ηαζ
πενζζζυηενμ ζοκεζηαθιέκδ αδενθή.
Ώκαθένεηαζ άθθμηε ςξ Πθεζάξ ηαζ άθθμηε ςξ Ώηθακηίξ εη ηςκ μκμιάηςκ ηςκ βμκζχκ
ηδξ. Ο ΢ζιςκίδδξ ηδκ ακαθένεζ ςξ «ειηθνβιέθαξνλ» ηαζ «ηνπιφθακνλ». Ώθθά ηαζ μζ
άθθμζ πμζδηέξ ελοικμφκ ημ ηάθθμξ ηδξ ηαζ ηδ παναηηδνίγμοκ ςξ ηδκ ςναζυηενδ ηςκ
Πθεζάδςκ.
΢φιθςκα ιε ημοξ Οιδνζημφξ φικμοξ, δ Μαία γμφζε απμιμκςιέκδ ζε ιζα ζπδθζά
ζηδκ Κοθθήκδ. Βηεί εκχεδηε ιε ημκ Αία υπμο ανβυηενα: «Εελί ηέθε θχδηκνλ Δξκήλ,
ηεξφλ ιέρνο εηζαλαβάζα» (=βέκκδζε ζημκ Αία ημκ δμλαζιέκμ εευ Βνιή, απυ ημκ φπκμ
ηδξ ζημ ζενυ ηνεαάηζ) (Δζζυδμο Θενγνλία 938).
Μεηά ηδ βέκκδζή ημο, δ Μαία έααθε ημκ Βνιή κα ημζιδεεί, εηείκμξ υιςξ πήδδλε απμ
ηδκ ημφκζα ημο ηαζ αβήηε έλς. ΋πςξ έπαζγε ανήηε ιζα πεθχκα, ιε ημ ηααμφηζ ηδξ
μπμίαξ δδιζμφνβδζε ιζα θφνα. Σμ ίδζμ ανάδο έθηαζε ζηδκ Πζενία, υπμο ζηανθίζηδηε
έκα ηυθπμ ηαζ έηθερε ηα αυδζα ημο Ώπυθθςκα. Δ Μαία ανκήεδηε κα πζζηέρεζ ημκ
Ώπυθθςκα πμο απμηάθεζε ημκ Βνιή ηθέθηδ ηαζ ηυηε μ Αίαξ πήνε ημ ιένμξ ημο
Ώπυθθςκα. Σεθζηά, μ Ώπυθθςκαξ ακηάθθαλε ηα αυδζα βζα ηδ θφνα πμο είπε θηζάλεζ μ
Βνιήξ.
Δ Μαία πνμζηάηερε επίζδξ ημκ Ώνηάδα απμ ηδ ιακία ηδξ Ήναξ, πμο ιεηέηνερε ηδ
ιδηένα ημο Καθθζζηχ ζε ανημφδα.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
205 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Εγκϋλαδοσ

Ο Βγθέιαδνο θένεηαζ ςξ ανπδβυξ ηςκ Γζβάκηςκ, βζμξ
ημο Σανηάνμο ηαζ ηδξ Γδξ πμο έπαζλε υιςξ πνςηεφμκηα νυθμ ζηδ Γζβακημιαπία ζηδκ
μπμία ηαζ θμκεφεδηε.
Γζα ημκ Ββηέθαδμ ηαζ ημκ εάκαηυ ημο ζχεδηακ πμθθέξ παναδυζεζξ. Καηά ιζα ελ
αοηχκ ηαηαηεναοκχεδηε απυ ημκ Αία εκακηίμκ ημο μπμίμο ηζκήεδηε, ηαη΄ άθθδ
θμκεφεδηε απυ ημκ αηυθμοεμ ημο Αζμκφζμο ημκ ΢εζθζκυ, ηαηά ηνίηδ πμο είκαζ ηαζ δ
επζηναηέζηενδ θμκεφεδηε απυ ηδκ Ώεδκά δ μπμία αθμφ ημκ έηνερε ζε θοβή έννζρε
εκακηίμκ ημο ηδ ΢ζηεθία ή ημ υνμξ Ώίηκα ιε ημ μπμίμ ηαζ ημκ ηαηαπθάηςζε. Ο
Ββηέθαδμξ ηζκμφιεκμξ ηαζ ζηεκάγμκηαξ εκίμηε ιέζα ζημ ηάθμ ημο πνμηαθεί εηνήλεζξ
δθαζζηείςκ ηαζ ζεζζιμφξ.
Ο Παοζακίαξ ακαθένεζ ηαζ άθθδ εηδμπή ηαηά ηδκ μπμία δ Ώεδκά θυκεοζε ημκ
Ββηέθαδμ νίπκμκηαξ επάκς ημο ημ ηέενζππμ άνια ηδξ. Δ εηδμπή αοηή οπήνλε απυ ηα
πζμ πνμζθζθή εέιαηα πμθθχκ ηαθθζηεπκχκ ηδξ ανπαζυηδηαξ, απαεακαηίγμκηαξ αοηή
ζε πθείζηεξ ιεηχπεξ ανπαίςκ καχκ υπςξ ζημκ Πανεεκχκα ηαζ ζημ καυ ημο
Ώπυθθςκα ζημοξ Αεθθμφξ. Σέημζεξ παναζηάζεζξ ημο αβχκα ιεηαλφ ηδξ Ώεδκάξ ηαζ
ημο Ββηέθαδμο ανίζημκηαζ ζε πμθθά αββεία ηαεχξ επίζδξ ημζιμφηακ ηαζ μ πέπθμξ
ηδξ Ώεδκάξ ζηα Πακαεήκαζα.
Βλ υθςκ ηςκ παναπάκς ζοκάβεηαζ ζαθχξ ημ ζοιπέναζια υηζ μ Ββηέθαδμξ ήηακ ηαηά
ημοξ ανπαίμοξ Έθθδκεξ δ ζδεαηή ακενςπυιμνθδ εευηδηα, αθθά ηαζ ανπζηή ακηίθδρδ
ηδξ έκκμζαξ ημο ΢εζζιμφ ηαζ ζδζαίηενα εηείκμο ημο Δθαζζηεζαημφ εη ημο μπμίμο ηυζμ
έκημκα είπε δεζκμπαεήζεζ μ εθθαδζηυξ πχνμξ. ΢οκέπεζα αοηήξ ηδξ ακηίθδρδξ είκαζ υηζ
ηέηκα ημο Ββηέθαδμο ήηακ μζ Γμνβυκεξ, δ ΢θίβλ, δ Λενκαία Όδνα, μ Γδνουκδξ, μ
Κέναενμξ ηαζ άθθα ιοεζηά «ηέναηα» (βεςθμβζηά θαζκυιεκα) πμο απέηηδζε απυ ηδκ
΄Έπζδκα ηαζ είπακ ηαθαζπςνήζεζ ημοξ πνςημέθθδκεξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
206 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

Χεύρων

Ο ηέκηαονμξ Υείξσλ, βζυξ ημο Κνυκμο ηαζ ηδξ κφιθδξ
Φζθφναξ είκαζ ιζα ζδιακηζηή ιμνθή ηδξ εθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ, ηυζμ βζα ηδ ζπέζδ
ημο ιε ηδ εεναπεία ηαζ άθθεξ οπυ δζαιυνθςζζκ θοζζηέξ επζζηήιεξ ημο ανπαίμο
ηυζιμο, υζμ ηαζ βζα ηδ ζπέζδ ημο ιε ηδ δζδαζηαθία ηςκ δνχςκ. Τανζδζηή ιμνθή,
υπςξ υθμζ μζ ηέκηαονμζ ηαζ ηα άθθα πζιαζνζηά πθάζιαηα ημο ιοεζημφ ηυζιμο,
δζαηνίκεηαζ απυ ημοξ οπυθμζπμοξ ημο είδμοξ ημο βζα ηδκ πνμαζχκζα ζμθία πμο
ηαηέπεζ. Πανμοζζάγεηαζ ζε πμθθμφξ ιφεμοξ, ιε ζδιακηζηυηενμ αοηυκ ζημκ μπμίμ
θένεηαζ κα ήηακ δάζηαθμξ ημο Ώπζθθέα.
Δ πανμοζία ημο Υείνςκα, ακηζεεηζηή ζημ είδμξ ημο, ηαηείπε ιζα πθήνςξ δζαθμνεηζηή
έκκμζα. Με έκακ πμθφ πναβιαηζηυ ηνυπμ, μ Υείνςκ εα ιπμνμφζε κα εεςνδεεί δ
ελαίνεζδ πμο επζαεααζχκεζ ημκ ηακυκα ζε υ,ηζ αθμνά ζημ ζοιαμθζζιυ ημο ηέκηαονμο
ζημκ εθθδκζηυ ηυζιμ. Βηεί πμο μζ άθθμζ ακηζπνμζχπεοακ ηδκ ηηδκςδία ηαζ ημκ
ηίκδοκμ ημο θοζζημφ ηυζιμο, μ Υείνςκ ακηζπνμζςπεφεζ ηδκ αθεμκία ηαζ ηδκ εοθμβία
ημο, υπςξ θαίκεηαζ απυ ημ βεβμκυξ υηζ δίδαλε ζε δζάθμνμοξ ήνςεξ ηζξ εκ δοκάιεζ
αβαεμενβέξ δοκάιεζξ ημο θοζζημφ ηυζιμο –ηζξ ηέπκεξ ηδξ αζηνμθμβίαξ, ηδξ
αμηακζηήξ, ηδξ εεναπείαξ, ημο ηοκδβζμφ, ηδξ πμθειζηήξ ηέπκδξ, ηαζ ηδξ άζηδζδξ ηςκ
δζηχκ ημοξ εζςηενζηχκ, θοζζηχκ πανζζιάηςκ, δχνα ηςκ εεχκ ιέζς ηθδνμκμιζηήξ
δζαδμπήξ ή πνμζηαζίαξ. Βίκαζ ζδιακηζηυ ίζςξ κα ζδιεζχζμοιε εδχ υηζ, υπςξ ηα
οπενθοζζηά πανίζιαηα έπνεπε κα παναπςνδεμφκ απυ ημοξ εεμφξ, έηζζ επίζδξ
πνεζαγυηακ ηαζ ιζα ηοπζηή εζζαβςβή ζηδ ιαεδηεία, πνμηεζιέκμο κα πνμζθενεμφκ ηα
μθέθδ ηδξ ζμθίαξ ημο. Σμοξ ιαεδηέξ ημο Υείνςκα ημοξ έθενκακ είηε ή εεμί ή
πνμδβμφιεκμζ ιαεδηέξ ημο, πμο βκχνζγακ ηδ δζδαζηαθία ημο ηαζ είπακ θεάζεζ ςξ εηεί
ιε εεσηή πανέιααζδ.
Δ πνςζιυηενδ ακαθμνά ζημκ Υείνςκα ίζςξ είκαζ αοηή πμο απακηάηαζ ζηζξ ηεθεοηαίεξ
βναιιέξ ηδξ δζζυδεζαξ Κμζιμβμκίαξ. Σμ υκμια ημο ηέκηαονμο ζοκδέεηαζ ιε έκα
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
207 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
παζδί πμο βεκκήεδηε απυ ημκ ήνςα Εάζμκα ηαζ ηδ ιάβζζζα Μήδεζα: [...Κζ αοηή ζηδκ
ελμοζία ιπαίκμκηαξ ημο Εάζμκα ημο ααζζθζά, εβέκκδζε ημ Μήδεζμ, ημ βζμ ηδξ, πμο ημκ
ακάενερε ζηα αμοκά μ Υείνςκ, μ βζμξ ηδξ Φζθφναξ -ηαζ ημο ιεβάθμο Αία ημ ζπέδζμ
βζκυηακ...]. Δ αηνζαήξ θφζδ αοηχκ ηςκ βναιιχκ είκαζ ανηεηά εκδζαθένμοζα, ακ
θάαμοιε οπ‘ υρζκ ιαξ ηδκ επενπυιεκδ ιμίνα ημο ζοβηεηνζιέκμο απμβυκμο -έκα παζδί
πνμδζαβεβναιιέκμ κα εακαηςεεί ζηδ κζυηδ ημο, πανά κα εηηεθέζεζ ηα δζηά ημο
ηαημνεχιαηα. Βδχ εα ημθιμφζαιε κα πμφιε πςξ μ Δζίμδμξ ιε ηδ νήζδ «ηαζ ημο
ιεβάθμο Αία ημ ζπέδζμ βζκυηακ» δεκ ακαθένεηαζ ζημκ Μήδεζμ αθθά ζημκ Υείνςκα. Ο
ζημπυξ ημο Αία είκαζ μ νυθμξ πμο εηπθδνχκεζ μ Υείνςκ ζηδ ζθαίνα ημο εθθδκζημφ
ιφεμο: κα δζδάλεζ ηδ ιαβεία ημο ζηζξ ιεθθμκηζηέξ βεκεέξ.
Φαίκεηαζ πςξ μζ ιφεμζ βζα ηδ ιαβεία ημο Υείνςκα αολήεδηακ ζδιακηζηά ιε ηδκ
πάνμδμ ημο πνυκμο. Αζαηδνμφιε ιυκμκ ηάπμζμοξ οπαζκζβιμφξ βζα ηδκ πνμέθεοζή ημο
ηαζ αηυια θζβυηενεξ πθδνμθμνίεξ βζα ημοξ ζοβηεηνζιέκμοξ ηνυπμοξ ιε ημοξ μπμίμοξ
κα εηπθήνςζε ημ ζημπυ ημο –δδθαδή ηζξ ιαβζημ-εεναπεοηζηέξ δελζυηδηεξ πμο
δίδαζηε ζημοξ ιαεδηέξ ημο, ηαζ ημοξ ηνυπμοξ ιε ημοξ μπμίμοξ ελεθίπεδηακ μζ
δελζυηδηεξ. Έπεζ οπμηεεεί ζημ πανεθευκ ηαζ ζε έκα ααειυ είκαζ απμδεηηυ υηζ ηαεχξ
ιεηααάθθμκηακ μζ ζδέεξ πενί εηπαίδεοζδξ, ακαπηφζζμκηακ ηαζ μζ ζδέεξ βζα ηδ ζμθία
ημο Υείνςκα υπςξ ηαζ μζ απυρεζξ βζα ημκ ηνυπμ ιε ημκ μπμίμ εηπαίδεοε ημοξ ιαεδηέξ
ημο, ζδέεξ πμο οπμζηήνζλε μ Πίκδανμξ:
«Ώθθά μ λακευξ Ώπζθθέαξ, ιέκμκηαξ ζημ ζπίηζ ηδξ Φζθφναξ ζακ παζδί, έηακε ένβα
ιεβάθα, ζοπκά ηναδαίκμκηαξ ζηα πένζα ημο έκα αηυκηζμ ιε ιζα ημκηή θεπίδα
(αναποζίδανμκ άημκηα), βμνβυξ ζακ ημκ άκειμ, έθενε ημ εάκαημ ζηα άβνζα θζμκηάνζα
ζηδ ιάπδ, ζηυηςζε ηάπνμοξ άβνζμοξ ηζ ηα αζειαίκμκηα ημοθάνζα ημοξ ζημκ
Κέκηαονμ, ημκ βζμ ημο Κνυκμο, ζηδκ ανπή ζακ ήηακ έλζ πνυκςκ, ηαζ ηαηυπζκ υθμ ημ
πνυκμ πμο 'ιεζκε εηεί, έκα παζδί πμο ημ παζπκίδζ ήηακ άεθμζ δοκαημί. Σμκ εαφιαγε δ
Άνηειζξ ηαζ δ εαναθθέα Ώεδκά, βζαηί ηα εθάθζα ηα ζηυηςκε δίπςξ ζηοθζά ηαζ δυθζεξ
παβίδεξ. Γζαηί εηείκμξ οπενείπε ζηα πυδζα. ΋θα αοηά πμο αθδβμφιαζ έπμξ ηςκ
πνμβυκςκ είκαζ».
Δ ανπαζυηδηα ηςκ ζδεχκ πμο αθμνμφκ ζημκ Υείνςκα πζζημπμζείηαζ απυ ηδ θακενή
ακάβηδ ημο Πίκδανμο κα λεηαεανίζεζ υηζ δεκ είκαζ επζκυδζδ δζηή ημο ημ βεβμκυξ υηζ
μ Ώπζθθέαξ δζδάπεδηε κα ηοκδβά ιε αοηυκ ημκ ηνυπμ, μφηε ηάπμζεξ πμθζηζζιζηέξ
ελεθίλεζξ. Βίκαζ έκα βκςζηυ βεβμκυξ πμο έιαεε απυ παθαζυηενεξ ζζημνίεξ. ΢ηδκ επμπή
ημο μζ άκενςπμζ ακέπηολακ άθθεξ ζδέεξ βζα ηδ βκχζδ ηαζ ηζξ δζδαζηαθίεξ ημο
Υείνςκα, ηζξ μπμίεξ επζπεζνεί κα πενζβνάρεζ θεπημιενεζαηά:
«Ο Υείνςκ ιε ηδ ααεζά ημο βκχζδ ημκ Εάζμκα δίδαλε ζηδ θίεζκδ ηαημζηία ημο ηαζ ημκ
Ώζηθδπζυ ιεηά απυ αοηυκ ηαζ ημο δίδαλε ηδκ ηέπκδ ηδ εεναπεοηζηή ιε πένζα
εοβεκζηά. ΢οκ ης πνυκς βάιμ ηακυκζζε βζα ηδκ αβθαυημθπδ ηυνδ ημο Νδνέα, δίδαλε
ημκ βζμ ηδξ ημκ εοβεκή ηνέθμκηαξ ημ πκεφια ημο ιε ηα πνέπμκηα. Κζ υηακ μζ άκειμζ
ημκ έζπνςλακ ζηδκ Σνμία, ζηάεδηε ακάιεζα ζηζξ θυβπεξ ηαζ ηζξ ηναοβέξ ηδξ ιάπδξ».
Γκςνίγμοιε απυ ηδκ Εθζάδα υηζ έκα ημοθάπζζημκ απυ αοηά ηα «πνέπμκηα» ήηακ δ
εεναπεία, ηαεχξ οπάνπμοκ δφμ ημοθάπζζημκ ακαθμνέξ βζα ηζξ δζδαζηαθίεξ ημο
Υείνςκα ζημ ζοβηεηνζιέκμ έπμξ. Δ πνχηδ ζοκδέεηαζ ιε ημκ Μεκέθαμ, πμο
πθδβχεδηε απυ ηνςζηυ αέθμξ. Έκαξ βζαηνυξ απυ ηζξ ηάλεζξ ηςκ Ώπαζχκ μ Μαπάςκ,
πμο ζοκέααζκε κα είκαζ βζμξ ημο Ώζηθδπζμφ, ηθήεδηε κα «νμοθήλεζ ημ δδθδηήνζμ απυ
ηδκ πθδβή ηαζ επζδέλζα κα επζεέζεζ πάκς ηδξ θάνιαηα, πμο μ Υείνςκ έδςζε πνζκ απυ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
208 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ηαζνυ ζημκ παηένα ημο». Δ δεφηενδ ακαθμνά ζπεηίγεηαζ έιιεζα ιε ημκ Ώπζθθέα. Ο
Βονφποθμξ γήηδζε απυ ημ ζφκηνμθυ ημο ζηδ ιάπδ Πάηνμηθμ κα ημκ αμδεήζεζ.
«΢χζε ιε ημοθάπζζημκ ηχνα [...] ηυρε ημ αέθμξ απυ ημ ιδνυ ιμο, λέπθοκε ημ ιαφνμ
αίια ιε γεζηυ κενυ ηαζ αάθε πάκς ημο ηαθά βζαηνζηά, απυ αοηά πμο θέκε υηζ ζμο είπε
μ Ώπζθθέαξ, αθμφ μ Υείνςκ, μ δζηαζυηενμξ ημο ιίθδζε βζ‘ αοηά». ΋κηαξ μ ίδζμξ μ
Μαπάςκ πθδβςιέκμξ, δ επυιεκδ ηαθφηενδ επζθμβή ήηακ έκαξ ιαεδηήξ ημο Υείνςκα,
αηυια ηζ ακ αοηυξ μ ιαεδηήξ δεκ ήηακ εηπαζδεοιέκμξ ςξ εεναπεοηήξ. Σέημζα ήηακ δ
πίζηδ ζηδ ζμθία ημο Κέκηαονμο.
Ώπυ ηέημζεξ ζηυνπζεξ ακαθμνέξ, θαίκεηαζ λεηάεανμ υηζ δ πνυζεεζδ ηδξ εεναπείαξ,
ηδξ αζηνμκμιίαξ, ηδξ ιαβείαξ ηαζ ηδξ θζθμζμθίαξ ζημ νεπενηυνζμ ηςκ δελζμηήηςκ
πμο δίδαζηε μ Υείνςκ ζοκδέεηαζ άιεζα ιε ημκ αολακυιεκμ πθμφημ ηδξ βκχζδξ ηςκ
ανπαίςκ Βθθήκςκ. Σμ ζδιακηζηυ ζηδκ πνμηεζιέκδ πενίπηςζδ είκαζ ημ βεβμκυξ υηζ ζε
αοηή ηδ βκχζδ εειεθζαηή εέζδ ηαηέπεζ δ ιαβεία. Έκαξ πθμφζζμξ ζπυνμξ απυ ημκ
μπμίμ λεπδδά δ ζοβηεηνζιέκδ βκχζδ ιε ιζα βμνβή δζαδζηαζία ακάπηολδξ ηδξ
ακενχπζκδξ δζάκμζαξ Καηά ημκ ίδζμ ηνυπμ μζ απεζημκίζεζξ ημο Υείνςκα ζηδκ ηέπκδ
οπμδεζηκφμοκ ηδκ ίδζα αθθαβή ζδεχκ, υπζ ιυκμ ζηδ ιμνθή αθθά ηαζ ηδκ μοζία ηδξ
εηπαίδεοζδξ:
«Ο Υείνςκ δε θαίκεηαζ ιυκμξ ζηζξ αββεζμβναθίεξ. ΢ηζξ ανπαζυηενεξ απεζημκίζεζξ
θαίκεηαζ κα δέπεηαζ ημκ Ώπζθθέα ςξ ιαεδηή ημο ή κα παίνκεζ ημκ Ώπζθθέα ζακ παζδί
απυ ηα πένζα ημο Πδθέα, ημο παηένα ημο. Ο νυθμξ ημο Υείνςκα είκαζ ζοκδοαζιυξ
εεημφ παηένα ηαζ δζδάζηαθμο. Ώοηή είκαζ άθθςζηε ηαζ δ ανπαζυηενδ πανάδμζδ. Ο
Πδθέαξ, δ Θέηζξ ή ηαζ μζ δφμ ιαγί απμδίδμοκ ημ παζδί ζηδκ πνμζηαζία ημο
δζδάζηαθμο βζα ηαεμδήβδζδ, ιζα ηαζκμημιία πμο χεδζε ηδκ ηαθθζηεπκζηή θακηαζία
ζε ζοβηεηνζιέκεξ απεζημκίζεζξ ηαηά ηα ηέθδ ημο 6μο αζ. Π.Κ.Β.».

Ηχώ

Δ Ζτώ (αξρ. ᾿Ηχώ) ήηακ μνεζίαζα Νφιθδ ζηδκ εθθδκζηή
ιοεμθμβία, πμο μζ Μμφζεξ ηδκ δίδαλακ άζια, αοθυ ηαζ ζφνζβια. Έηζζ έιεζκε βκςζηή
βζα ηδ ιεθςδζηή θςκή ηδξ. Χξ ιμοζζηυξ, ηαηά ιία πανάδμζδ, ζοκαβςκίγμκηακ ημκ
Πάκα πμο, είηε αοηυξ απυ ηαθθζηεπκζηή ακηζγδθία, είηε δζυηζ δ Δπχ πενζθνυκδζε ημκ
ένςηά ημο πνμηζιχκηαξ ακη΄ αοημφ έκα ζάηονμ (ακ ηαζ ακαθένεηαζ ςξ ηυνδ ηδξ
Δπμφξ ηαζ ημο Πάκα δ μιδνζηή Ίαιαδ ή δ ΐαοαχ ηςκ Ονθζηχκ), εκέααθε ιακία
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
209 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ζημοξ πμζιέκεξ μζ μπμίμζ ηδκ ηαηαηενιάηζζακ ηαζ ζηυνπζζακ ηα θείρακά ηδξ. ΋ιςξ δ
ζημνβζηή Γδ ζοκέθελε ηα ηειάπζα ηδξ Δπμφξ ηαζ ηα έεααε υπμο ηα έανζζηε. Ώοηά
υιςξ πανέιεζκακ ακαθθμίςηα δζαηδνχκηαξ ηζξ ιμοζζηέξ ζηακυηδηεξ ηδξ Δπμφξ χζηε
κα επακαθαιαάκμοκ, αζεεκέζηενα, υ,ηζ ήπμοξ αημφζμοκ (Μυζπμο Βζδοθ. Λυββμξ ΕΕΕ,
23).
Καη΄ άθθδ πανάδμζδ δ Δπχ, ζε ιζα πενζπθάκδζή ηδξ ζηα δάζδ, είδε ηαζ ενςηεφηδηε
ημ Νάνηζζζμ. Πνμζπάεδζε κα ημκ ζαβδκέρεζ ιε ηδκ μιμνθζά ηδξ, αθθά εηείκμξ ήηακ
απμννμθδιέκμξ απυ ηδ δζηή ημο μιμνθζά. Υνδζζιμπμίδζε ηυηε ηδ θςκή ηδξ, πςνίξ
υιςξ ηακέκα απμηέθεζια. Ώοηή δ απυννζρδ είπε ζακ απμηέθεζια δ κφιθδ κα πέζεζ
ζε ααεζά εθίρδ, κα ηνφαεηαζ ζηα δάζδ ηαζ δ θοζζηή ηδξ οπυζηαζδ κα ελαθακζζηεί
ζζβά ζζβά έηζζ χζηε κα ιείκεζ ιυκμ δ θςκή ηδξ, πμο ηζ αοηή αηυια αημφβεηαζ ζακ
επακάθδρδ θέλεςκ άθθςκ. Έηζζ υηακ μζ εεμί απυ μίηημ ηδ ιεηαιυνθςζακ ζε ανάπμ,
δζαηήνδζε ηδκ ζδζυηδηα ηδξ επακάθδρδξ ηςκ ηεθεοηαίςκ ζοθθααχκ ηδξ υπμζαξ θςκήξ
έθεακε ζ΄ αοηυκ.
Καηά ημκ Οαίδζμ δ Δπχ είπε ακαθάαεζ κα αμδεάεζ ημκ Αία ηαηά ηζξ ενςημηνμπίεξ ημο
ιε ηζξ Νφιθεξ απαζπμθχκηαξ ηδκ Ήνα ιε ηδκ αηαηάζπεηδ αθθ΄ εοπάνζζηδ θθοανία
ηδξ. ΋ηακ υιςξ δ Ήνα ακηεθήθεδ ημ ζηναηήβδια ηδξ Δπμφξ, ηδξ αθαίνεζε ηδ θαθζά
αθήκμκηαξ ηυζμ θίβδ πμο κα ιπμνεί ιυκμ κα επακαθαιαάκεζ ηζξ ηεθεοηαίεξ ζοθθααέξ
ηςκ υζςκ αημφεζ.
Καζ μζ ηνεζξ παναπάκς ιφεμζ επζαεααζχκμοκ ηδκ πνχζιδ επζζηδιμκζηή παναηήνδζδ
ηςκ ακενχπςκ επί ηςκ θοζζηχκ θαζκμιέκςκ, πμο ηα πενζέααθακ ιε αβάπδ ηαζ
ζεααζιυ απμδίδμκηάξ ημοξ αθθδβμνζηέξ ακενςπυιμνθεξ ζδζυηδηεξ ακάβμκηαξ έηζζ
μθυηθδνδ ηδκ Βθθδκζηή Μοεμθμβία ζε εαοιαζηυ ζφκμθμ πνχζιςκ επζζηδιχκ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
210 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Γανυμόδησ

Ο Γαλπκήδεο ήηακ εεμπμζδιέκμξ ιοεζηυξ κέμξ,
πενίθδιμξ βζα ηδκ μιμνθζά ημο, απυ ηδκ Σνςάδα. Ήηακ πνίβηδπαξ ηδξ Σνμίαξ, βζμξ
ημο ααζζθζά ηδξ Σνχα απυ ηδ Αανδακία ηαζ ηδξ Καθθζννυδξ, ηυνδξ ημο εεμφ πμηαιμφ ΢ηάιακδνμο. Γμδηεοιέκμξ απυ ηδκ ηαηαπθδηηζηή μιμνθζά ημο κέμο, μ Αίαξ
ιεηαιμνθχεδηε ζε αεηυ ηαζ ανπάγμκηάξ ημκ, ημκ ιεηέθενε ζημκ ΋θοιπμ, υπμο ημο
έδςζε αεακαζία ηαζ έγδζε αζχκζα εηεί ςξ μζκμπυμξ ηςκ εεχκ. Χξ απμγδιίςζδ μ Αίαξ
πνυζθενε ζημκ Σνχα, παηένα ημο Γακοιήδδ, έκα γεοβάνζ άθμβα βμνβμπυδανα ζακ
ημκ άκειμ. Σμ Γακοιήδδ μζ ανπαίμζ ημκ ηαφηζζακ ιε ημ εευ ηςκ πδβχκ ημο Νείθμο
ηαζ ημκ έηακακ αζηενζζιυ. Βίκαζ μ Τδνμπυμξ ημο γςδζαημφ ηφηθμο ηαζ πνμζςπμπμζεί
ημ ακελάκηθδημ κενυ ηςκ ζφκκεθςκ πμο βμκζιμπμζεί ηδ βδ. Δ βθοπηζηή ηέπκδ, δ
πμίδζδ, δ γςβναθζηή ηαζ δ ηςιςδία αζπμθήεδηακ ιε ημ ιφεμ ημο Γακοιήδδ.
΢ήιενα ζχγμκηαζ ζε δζάθμνα ιμοζεία ζοιπθέβιαηα ιε ηφνζμ ήνςα ημ Γακοιήδδ
ηαεχξ ηαζ ημζπμβναθίεξ πμο ακαηαθφθεδηακ ζηδκ Πμιπδία ιε αοηυ ημ εέια. Καζ
κευηενμζ ηαθθζηέπκεξ υπςξ μ Σζηζζάκμ, μ Μζπαήθ Άββεθμξ ηαζ μ Κμννέηγζμ
αζπμθήεδηακ ιε ημ βμδηεοηζηυ ιφεμ ηδξ ανπαβήξ ημο πακχνζμο κέμο.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
211 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ήβη

Δ Ήβε ζηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία πανμοζζάγεηαζ ςξ (δεοηενεφμοζα) εεά ηδξ
κευηδηαξ ηαζ ηδξ γςκηάκζαξ. Ήηακ ηυνδ ημο Αία ηαζ ηδξ Ήναξ. ΢φιθςκα ιε έκακ
ιφεμ δ Ήνα έιεζκε έβηομξ ζηδκ Ήαδ, υηακ ηδκ είπε ηαθέζεζ μ Ώπυθθςκαξ ζε βεφια
ηαζ είπε θάεζ άβνζα ιανμφθζα.
Δ Ήαδ είπε ακαθάαεζ κα πνμιδεεφεζ ημοξ Θεμφξ ιε κέηηαν ηαζ αιανμζία. Δ
αιανμζία ήηακ δ ηνμθή πμο ημοξ δζαηδνμφζε πάκηα κέμοξ. Δ Ήαδ πακηνεοηδηε ημκ
Δναηθή υηακ μ ηεθεοηαίμξ ακέαδηε ζημκ ΋θοιπμ ςξ διίεεμξ. Έηζζ μ Δναηθήξ έιεζκε
βζα πάκηα κέμξ. Μαγί απέηηδζακ δφμ παζδζά: ημκ Ώθελζάνδ ηαζ ημκ Ώκίηδημ. Βπίζδξ
θέβεηαζ υηζ μ ακδρζυξ ημο Δναηθή Ευθαμξ λακάβζκε κέμξ ιε ηδ αμήεεζα ηδξ Ήαδξ,
αθμφ ηδκ παναηάθεζε μ ίδζμξ μ Δναηθήξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
212 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Νύκη

Πνμζςπμζμφζε ηδ δυλα ημο εθθδκζημφ πμθζηζζιμφ. Ήηακ
ηυνδ ηδξ ΢ηφβαξ ηαζ ημο Πάθθακηα, εκχ είπε αδένθζα ηδξ ημ Κνάημξ, ημ Γήθμ ηαζ ηδ
ΐία. ΢φιθςκα ιε ηδ ιοεμθμβία, υηακ επζηνάηδζε δ θαηνεία ημο Αία ςξ ανπδβμφ ηςκ
εεχκ, δ Νίηδ ηαζ ηα αδένθζα ηδξ έβζκακ αηυθμοεμί ημο. ΢φιθςκα ιε άθθμ ιφεμ, δ
΢ηφβα πνυζθενε ηα παζδζά ηδξ ςξ ζοιιάπμοξ ημο Αία ηαηά ηδκ Σζηακμιαπία. Ήηακ μ
δκίμπμξ ηςκ εεχκ, υπςξ ζοπκά απεζημκίγεηαζ. ΢οπκά επίζδξ ειθακίγεηαζ ιε θηενά, ζε
ακηίεεζδ ιε άθθεξ βοκαζηείεξ εευηδηεξ, μζ μπμίεξ ήδδ ηαηά ηδκ ηθαζζζηή πενίμδμ
ειθακίγμκηακ πςνίξ θηενά. ΢ηα νςιασηά πνυκζα μκμιαγυηακ Βηθηφξηα.

Δ θαηνεία ηδξ εεάξ Νίηδξ πενζεθάιαακε πμιπέξ, ζπμκδέξ ηαζ εοζίεξ βζα ηδκ εοιέκεζά
ηδξ εκχ βίκμκηακ ηαζ ζηεζίεξ πνμξ ηδ Νίηδ απυ ηζξ ζένεζεξ ηςκ ιακηείςκ. Ώκ δ εεά
απακημφζε ζηζξ παναηθήζεζξ ηςκ ζενεζχκ ηυηε δζκυηακ ηαζ δ απάκηδζδ πνμξ ημκ
αζημφιεκμ ημο ιακηείμο.
΢ημκ Πανεεκχκα οπήνπε μθυπνοζμ άβαθια ηδξ Νίηδξ, εκχ οπήνπε ηαζ καυξ
αθζενςιέκμξ ζε αοηήκ, μ μπμίμξ πηίζηδηε βφνς ζημ 410 π.Υ. Ώθζενχια ηςκ
Ώεδκαίςκ πνμξ ηδ εεά οπήνπε επίζδξ ηαζ ζημοξ Αεθθμφξ. ΢ημ πνοζεθεθάκηζκμ
άβαθια ημο Αία ζηδκ Οθοιπία, ακαπανίζηαημ ηαζ δ Νίηδ. ΢φιθςκα ιε ημκ
Παοζακία, ημ άβαθια ηδξ Ώεδκάξ Νίηδξ ακαπανζζημφζε ηδ Νίηδ πςνίξ θηενά
(Άπηεξνο Νίθε), πμο ζήιαζκε υηζ ημ άβαθια δε εα έθεοβε πμηέ απυ ηδκ Ώεήκα.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
213 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Στυμφαλύδεσ Όρνιθεσ

Οζ ΢ηπκθαιίδεο όξληζεο, δδθαδή ηα «πμοθζά ηδξ
΢ηοιθαθίαξ», ήηακ ακενςπμθάβα πμοθζά ιε πάθηζκα νάιθδ, κφπζα ηαζ θηενά, ηςκ
μπμίςκ δ ελυκηςζδ ήηακ μ έηημξ άεθμξ ημο Δναηθή.
Οζ ΢ηοιθαθίδεξ υνκζεεξ δζχπεδηακ απυ ημοξ θφημοξ απυ ιζα πανάδνα ημκηά ζημκ
Ονπμιεκυ ηδξ Ώνηαδίαξ ηαζ είπακ ηαηαθφβεζ ζηδ θίικδ ΢ηοιθαθία ηδξ μνεζκήξ
Κμνζκείαξ, ζοκζζηχκηαξ απεζθή βζα ημοξ ακενχπμοξ, ηα ημπάδζα ηαζ ηζξ ζμδεζέξ. Ο
Δναηθήξ δεκ βκχνζγε πχξ κα ηζξ ηάκεζ κα αβμοκ απυ ηδκ ποηκή αθάζηδζδ ηδξ θίικδξ,
αθθά δ εεά Ώεδκά ημο έδςζε ηνυηαθα απυ παθηυ ζθονδθαηδιέκα ζημ ενβαζηήνζ ημο
Δθαίζημο, ηα μπμία ηνμηάθζζε μ ήνςαξ απυ έκα φρςια δίπθα ζηδ θίικδ. Με ημκ
ηνυπμ αοηυ ηα πμοθζά λεζδηχεδηακ ηνμιαβιέκα ηαζ μ Δναηθήξ ηα ελμθυενεοζε ιε
ηα αέθδ ημο.

Βύα
Δ ΐία ήηακ εευηδηα, δ πνμζςπμπμίδζδ ηδξ αίαξ. Δ ΐία, ημ Κνάημξ, μ Γήθμξ ηαζ δ
Νίηδ ακαθένμκηαζ απυ ημκ Δζίμδμ ζηδ Θενγνλία ημο ςξ αδέθθζα, ηέηκα ηδξ ΢ηοβυξ
ηαζ ημο Πάθθακηα.
Δ ΐία ηαζ ηα αδέθθζα ηδξ ήηακ ιυκζιμζ ζοκμδμί ημο Αία: είπακ αοηή ηδκ ηζιή αθυημο
είπακ πμθειήζεζ ζημ πθεονυ ημο ηαηά ηδκ Σζηακμιαπία ιαγί ιε ηδ ιδηένα ημοξ. Ο
Ώζζπφθμξ ζηδκ ηναβςδία ημο Πξνκεζεχο Γεζκψηεο πανμοζζάγεζ ηδ ΐία ηαζ ημ
Κνάημξ ςξ οπδνέηεξ / πζζημφξ εηηεθεζηέξ ημο Αία κα αμδεμφκ ημκ Ήθαζζημ κα δέζεζ
ημκ Πνμιδεέα ζηα ανάπζα ημο Καοηάζμο.

Κρϊτοσ
Σμ Κξάηνο ήηακ δ πνμζςπμπμίδζδ ηδξ ςιήξ ελμοζίαξ ηάεε ιμνθήξ (υπζ ιυκμ ηδξ
ηναηζηήξ). Σμ Κνάημξ, δ ΐία, μ Γήθμξ ηαζ δ Νίηδ ακαθένμκηαζ απυ ημκ Δζίμδμ ζηδ
Θενγνλία ημο ςξ αδέθθζα, ηέηκα ηδξ ΢ηοβυξ ηαζ ημο Πάθθακηα.
΢ε άθθεξ εηδμπέξ, ημ Κνάημξ είκαζ κυεμ παζδί ημο Αία ηαζ ιζαξ ακχκοιδξ εκδηήξ
βοκαίηαξ, ή έκαξ Σζηάκαξ πμο δέκεζ ημκ Πνμιδεέα ζημ ανάπμ.
Ο Ώζζπφθμξ ζηδκ ηναβςδία ημο Πξνκεζεχο Γεζκψηεο πανμοζζάγεζ ημ Κνάημξ ηαζ ηδ
ΐία ςξ οπδνέηεξ / πζζημφξ εηηεθεζηέξ ημο Αία κα αμδεμφκ ημκ Ήθαζζημ κα δέζεζ ημκ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
214 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πνμιδεέα ζηα ανάπζα ημο Καοηάζμο. Ώπυ ηα θυβζα ημο Κνάημοξ είκαζ πμο μ εεαηήξ
πθδνμθμνείηαζ υηζ μ Πνμιδεέαξ ηζιςνείηαζ επεζδή έηθερε ηδ θςηζά ηαζ ηδκ έδςζε
ζημοξ ακενχπμοξ. Σμ Κνάημξ ζοιπθδνχκεζ υηζ «ειεχζεξνο θαλείο, κνλάρα ν Γίαο» (μ
Θευξ εα θέβαιε ζήιενα). Ώθθά δεκ ημο πθέηεζ ημ εβηχιζμ, αθμφ θέεζ επίζδξ υηζ μ
Αίαξ είκαζ ηαζ πζμ «πακμφνβμξ» απυ ημκ Πνμιδεέα ηαζ υηζ «είλαη ζθιεξφςπρνο ν θάζε
λένο αθέληεο» (ζη. 35). Γεκζηά πάκηςξ ημ Κνάημξ απθά απμδέπεηαζ ηζξ δζαηαβέξ ημο
Αία πςνίξ ακηίεεηδ ζηέρδ. Δ δζηαζμζφκδ ημο Αία είκαζ βζα ημ Κνάημξ δ ιυκδ δοκαηή
δζηαζμζφκδ. Σμ Κνάημξ είκαζ ακίηακμ κα αζζεακεεί θζθία ή μίηημ, επεζδή δεκ έπεζ
δζηυ ημο ζφζηδια αλζχκ πανεηηυξ αοηυ πμο ημο έπεζ επζαθδεεί απυ ημκ Αία.

Δεύμοσ
Ο Αείκνο είκαζ δ πνμζςπμπμίδζδ ημο ηνυιμο. Οζ Ώνπαίμζ Έθθδκεξ ημκ εεςνμφζακ
βζμ ημο Άνδ ηαζ ηδξ Ώθνμδίηδξ ή ηδξ Κοεένεζαξ. (΢φιθςκα ιε ιία άθθδ εηδμπή ήηακ
βίυξ ημο Πμθέιμο ηαζ αδεθθυξ ημο Κοδμίιμο). Μαγί ιε ημκ αδεθθυ ημο Φυαμ, πμο
ήηακ δ πνμζςπμπμίδζδ ημο θυαμο, ζοκυδεοε ημκ παηένα ημο ζηα πεδία ηςκ ιαπχκ.
Οζ ιμνθέξ ημο ζηυθζγακ ηζξ πενίθδιεξ αζπίδεξ ηςκ Ώβαιέικμκα ηαζ Ώπζθθέα. Ο
δμνοθυνμξ Αείιμξ ημο πθακήηδ Άνδ, πμο ακαηαθφθεδηε ημ 1877, πήνε ημ υκμιά ημο
απυ ημκ ιοεζηυ αοηυ ζοκμδυ ηαζ βζυ ημο εεμφ ημο πμθέιμο.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
215 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Φϐβοσ

Ο Φόβνο είκαζ δ πνμζςπμπμίδζδ ημο θυαμο. Οζ Ώνπαίμζ
Έθθδκεξ ημκ εεςνμφζακ βζμ ημο Άνδ ηαζ ηδξ Ώθνμδίηδ. Μαγί ιε ημκ αδεθθυ ημο
Αείιμ, πμο ήηακ δ πνμζςπμπμίδζδ ημο ηνυιμο, ζοκυδεοε ημκ παηένα ημο ζημοξ
πμθέιμοξ. Γζα ημκ θυβμ αοηυ ημο πνμζθένμκηακ εοζίεξ ζηα πεδία ηςκ ιαπχκ. Δ
Λάνκαηα ημο Κορέθμο ακαπανζζηά ζε δφμ δζαθμνεηζηέξ ιμνθέξ ημκ Φυαμ: ιε
ηεθάθζ θζμκηανζμφ ηαζ υιμζμ ιε ημκ εευ Πάκα. Γζα ημοξ ΢πανηζάηεξ ημ ζενυ ημο
Φυαμο ζοκζζημφζε ζφιαμθμ πεζεανπίαξ ηαζ ζοκμπήξ ηςκ ζηναηζςηζηχκ δοκάιεςκ.
΢ηδκ Ηιηάδα μ Φυαμξ ςξ πνυζςπμ ακαθένεηαζ ζημοξ ζηίπμοξ Α 440, Ν 299 ηαζ Ο 119.
΢ημκ ηεθεοηαίμ πνμζηάγεηαζ ιαγί ιε ημκ Αείιμ κα γέρεζ ηα άθμβα ημο `Ώνδ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
216 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Λαπύθεσ

Οζ Λαπίζεο ακαθένμκηαζ ςξ ιοεμθμβζηά υκηα ίδζαξ
ηαηαβςβήξ ιε ημοξ Κεκηαφνμοξ απυ ημοξ μπμίμοξ ηαζ πςνίζεδηακ ιεηαβεκέζηενα
απυ ημοξ πμζδηέξ απμδίδμκηάξ ημοξ ακενχπζκδ ιμνθή ηαζ πανμοζία ςξ ανπαίμο
πναβιαηζημφ θαμφ, πμθειζημφ ηαζ ακδνεζςιέκμο πμο αθμφ ελεδίςλακ ημοξ
Πενναζαμφξ απυ ηδ Θεζζαθία εβηαηαζηάεδηακ ζηδκ πανά ηζξ υπεεξ ημο Πδκεζμφ
πεδζάδα. Μπμνεί υιςξ κα πνυηεζηαζ ηαζ βζα ανπαζυηαημο θαμφ εβηαηεζηδιέκμο απυ
ηδκ ανπή εηεί πμο πμθειχκηαξ ηαηά ηςκ δζαθυνςκ ηάεε θμνά εζζαμθέςκ ηεθζηά
ελμκηχεδηε απυ ημοξ Αςνζείξ.
Οζ απμδεπυιεκμζ ημοξ Λαπίεεξ ςξ ιοεζηά υκηα πανάβμοκ ημ υκμιά ημοξ απυ ημ
ιαπηζηήο (= αθαγχκ) ηαζ ημ νήια ιαπίδσ (= ζονίγς), απυ ηδκ ίδζα νίγα ιαπ επίζδξ ηαζ
ημ νήια αιαπάδσ (=ηαηαζηνέθς, δζανπάγς) αθθά ηαζ ημ μοζζαζηζηυ θαίθαπα
(θαίθαρ). Βπεζδή υιςξ ηαζ δ νίγα θαπ είκαζ ζπεηζηή ιε ηδ ξαπ = ανπ πμθθμί
ζπεηίγμοκ ημ υκμια ιε ηζξ Άνποζεξ, δδθαδή ημοξ αίαζμοξ ακέιμοξ, ηαζ ηάεε αίαζα
ιεηεςνμθμβζηά θαζκυιεκα, δαίιμκεξ ηςκ ηαηαζβίδςκ, πμο δ πμζδηζηή θακηαζία ημοξ
ιεηέααθε ααειδδυκ ζε βεκκαίμοξ πμθειζζηέξ, εκάνεημοξ ηαζ θζθυλεκμοξ ζε ακηίεεζδ
ιε ημοξ Κεκηαφνμοξ. ΢ημοξ ακαθενυιεκμοξ ιφεμοξ ηαηά ημκ Αζυδςνμ ημκ ΢ζηεθζχηδ,
βεκάνπδξ ηςκ Λαπίεςκ θένεηαζ μ Λαπίεδξ, βζμξ ημο Ώπυθθςκα ηαζ ηδξ κφιθδξ
΢ηίθαδξ, μ δε βζμξ αοημφ Φυνααξ ααζίθεοζε ζηδκ Δθεία υπςξ ηαζ μζ βζμί αοημφ
Ώζβεφξ ηαζ Άηηςν. Δ εηηίιδζδ ηςκ ανπαίςκ πνμξ ημοξ Λαπίεεξ θαίκεηαζ ιάθθμκ
ιεβάθδ αθμφ επζθακείξ ήνςεξ ζοκδέεδηακ ιε ημοξ δζαζδιυηενμοξ ελ αοηχκ, υπςξ
βζα πανάδεζβια μ Θδζέαξ πμο ημοξ αμήεδζε ζηδ ιάπδ ημοξ ηαηά ηςκ Κεκηαφνςκ,
επεζδή ζημ βάιμ ημο Πεζνίεμο ιε ηδκ Εππμδάιεζα μζ Κέκηαονμζ πνυζααθακ ηζξ
βοκαίηεξ ηςκ Λαπζεχκ. ΢διακηζηυηενμζ ηςκ Λαπζεχκ ακαθένμκηαζ μ Κυνςκμξ ηαζ μ
βζμξ ημο Λεμκηεφξ, μ βζμξ ημο Πεζνίεμο Πμθοπμίηδξ μζ μπμίμζ ςξ δβήημνεξ 40 πθμίςκ
ζοιιεηείπακ ζημκ πυθειμ ηδξ Σνμίαξ μζ απυ ηδκ Άνβζζζα, ηδ Γονηχκδ, ηδκ ΋νεδ,
ηδκ Δθχκδ ηαζ Οοθμοζχκα ηαηαβυιεκμζ Λαπίεεξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
217 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

ΚΒΦΏΛΏΕΟ 6
ΔΡΩΒ΢ ΚΏΕ ΠΡΟ΢ΩΠΏ ΣΔ΢ ΒΛΛΔΝΕΚΔ΢
ΜΤΘΟΛΟΓΕΏ΢

Κάδκνο

Ο Κάδκνο είκαζ βζμξ ημο Ώβήκμνα ηαζ ηδξ Σδθέθαζζαξ, αδεθθυξ ημο Φμίκζηα, ημο
Κίθζηα ηαζ ηδξ Βονχπδξ.
Ίδξπζε ηεο Θήβαο

΋ηακ μ Αίαξ απήβαβε ηδκ Βονχπδ, μ Κάδιμξ έραλε βζα ηδκ αδενθή ημο, αθθά ημ
Μακηείμ ηςκ Αεθθχκ ημο έδςζε δζαηαβή κα ζηαιαηήζεζ ημ ράλζιμ ηαζ κα
αημθμοεήζεζ ιζα αβεθάδα ηζ υπμο εηείκδ ζηαιαημφζε, εηείκμξ κα ίδνοε ιζα κέα πυθδ.
Έηζζ ζδνφεδηε απυ ημκ Κάδιμ δ πυθδ ηςκ Θδαχκ.
Σα δόληηα ηνπ δξάθνληα

Ο Κάδιμξ ζηυηςζε έκα δνάημκηα πμο θοθμφζε ιζα πδβή βεζημκζηά ηδξ Θήααξ. Ο
δνάημκηαξ υιςξ ήηακ βζμξ ημο Άνδ ηαζ ηδξ Νφιθδξ Σέθθμοζαξ ηζ έηζζ μ Κάδιμξ
οπμπνεχεδηε κα οπδνεηήζεζ ςξ δμφθμξ ημκ Άνδ βζα έκα πνυκμ. Με εκημθή ημο εεμφ
ή ιε ζοιαμοθή ηδξ Ώεδκάξ, ζφιθςκα ιε άθθμοξ ιφεμοξ, μ Κάδιμξ έζπεζνε ηα ιζζά
δυκηζα ημο δνάημο ζε μνβςιέκμ πςνάθζ ηαζ απυ ηδ βδ θφηνςζακ άβνζμζ πμθειζζηέξ
πμο μκμιάζηδηακ Σπαξηνί. Με έκα έλοπκμ ζπέδζμ ημο Κάδιμο αοημί
αθθδθμελμκηχεδηακ ηαζ επέγδζακ ιυκμ πέκηε, πμο απμηέθεζακ ημοξ πνχημοξ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
218 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
πμθίηεξ ηδξ Θήααξ. ΢ακ ακηαιμζαή μ εευξ ημο έδςζε βζα ζφγοβυ ημο ηδκ ηυνδ ημο,
Ώνιμκία. Ο Κάδιμξ δχνζζε ζηδ βοκαίηα ημο έκα πέπθμ θηζαβιέκμ απυ ηδκ Ώεδκά ηζ
έκα πενίθδιμ πενζδέναζμ, βκςζηυ ζακ ημ πεξηδέξαην ηεο Ώξκνλίαο, ένβμ ημο
Δθαίζημο.

Ώξκνλία

Δ Ώξκνλία ήηακ ηυνδ δφμ εεχκ, ηαηά ηδ Θενγνλία ημο Δζζυδμο: ημο Άνεςξ ηαζ ηδξ
Ώθνμδίηδξ ηαζ αδεθθή ημο Φυαμο ηαζ ημο Αείιμο. Πακηνεφηδηε ημκ ααζζθζά ηςκ
Θδαχκ Κάδιμ (Ώζζπφθμο Δπηά επί Θήβαο, ζη. 105, 140, ηαζ Βηβιηνζήθε
Απνιινδψξνπ Γ 4, 2). Οζ πενζζζυηενεξ απυ ηζξ εδαασηέξ βεκεαθμβίεξ ζπεηίγμκηαζ ιε
αοηυ ημ ααζζθζηυ γεφβμξ, ηαζ υθεξ μζ ιεβάθεξ μζημβέκεζεξ ηςκ Θδαχκ ζζπονίγμκηακ
υηζ ηαηάβμκηακ απυ αοημφξ. Ώηυια ηαζ μζ Ώιαγυκεξ ζφιθςκα ιε ιία πανάδμζδ ήηακ
ηυνεξ ηδξ Ώνιμκίαξ. Χζηυζμ, ηαηά ιία άθθδ εηδμπή, δ Ώνιμκία ήηακ ηυνδ ημο Αία
ηαζ ηδξ Δθέηηναξ, ηαζ ηαηαβυηακ απυ ηδ ΢αιμενάηδ, απυ υπμο είπε απαπεεί απυ ημκ
Κάδιμ. Ώοηή ηδκ εηδμπή αζπάγεηαζ μ Βονζπίδδξ ζηδκ ηναβςδία ημο Φνίληζζαη (7)
ηαζ μ Ώπμθθχκζμξ μ Ρυδζμξ (Ώ 916).
΢ημοξ βάιμοξ ηδξ Ώνιμκίαξ ήηακ πανυκηεξ υθμζ μζ εεμί ηαζ μζ εεέξ, πμο ηαηέαδηακ
απυ ηδκ ημνοθή ημο Οθφιπμο, ιε πθμφζζα ηαζ εαοιαζηά δχνα, εκχ μζ Μμφζεξ
ηναβμφδδζακ ημκ φικμ ημο οιεκαίμο. Παζδζά ημο Κάδιμο ηαζ ηδξ Ώνιμκίαξ ήηακ δ
΢ειέθδ (ιδηένα ημο εεμφ Αζμκφζμο), δ Εκχ (ιδηένα ημο Μεθζηένηδ), δ Ώοημκυδ
(ιδηένα ημο Ώηηαίςκα), δ Ώβαφδ (ιδηένα ημο Πεκεέα ηαζ μ Πμθφδςνμξ, παηέναξ ημο
Λααδάημο, πμο έβζκε πνυβμκμξ ημο Οζδίπμδα.
Κάπμηε, μ Κάδιμξ ηαζ δ Ώνιμκία εβηαηέθεζρακ ηδ ΐμζςηία, αθήκμκηαξ ζημκ ενυκμ
ημκ εββμκυ ημοξ Πεκεέα, ηαζ πήβακ κα πενάζμοκ ηα φζηενά ημοξ ημκηά ζημοξ
Εθθονζμφξ. ΢ημ ηέθμξ ηδξ γςήξ ημοξ ηαζ μζ δομ ημοξ ιεηαιμνθχεδηακ ζε δνάημκηεξ
ηαζ ιεηαθένεδηακ απυ ημκ Αία ζηα Δθφζζα Πεδία (Πίκδανμξ, Οιπκπηφληθνη ΐ 78).
Κμζκυ βκχνζζια ηδξ εδαασηήξ ηαζ ηδξ ζαιμεναηζηήξ παναθθαβήξ ημο ιφεμο ηδξ
Ώνιμκίαξ είκαζ ημ υηζ δ Ώνιμκία θένεηαζ ςξ ζφγοβμξ ημο Κάδιμο.
Εδζαίηενδ ζδιαζία έπμοκ ηα βαιήθζα δχνα ηςκ εεχκ πνμξ ηδκ Ώνιμκία: ηα
ζπμοδαζυηενα δφμ ήηακ δ εζεήηα ηαζ ημ πενζδέναζμ. Δ εζεήηα πζζηεουηακ υηζ ήηακ
δχνμ ηδξ Ώθνμδίηδξ ή ηδξ Ώεδκάξ, οθαζιέκμ απυ ηζξ Υάνζηεξ. Σμ πενζδέναζμ ήηακ
δχνμ ημο εεμφ Δθαίζημο. Ώθθά ηαζ ηα δφμ δχνα ζηάεδηακ ιμζναία ανβυηενα, βζα
ηάπμζμοξ απυ ημοξ απμβυκμοξ ηδξ Ώνιμκίαξ (αθ. Ώθηιαίςκ, Ώιθζάναμξ).
΢φιθςκα ιε άθθδ πανάδμζδ, αιθυηενα ήηακ δχνα ημο ίδζμο ημο Κάδιμο πνμξ ηδ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
219 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ζφγοβυ ημο, εεσηήξ πνμεθεφζεςξ αέααζα: μ Κάδιμξ ηα δζαηδνμφζε απυ ηδκ Βονχπδ,
ζηδκ μπμία ηα είπε πανίζεζ μ Αίαξ. ΢ε ιζα ηνίηδ πανάδμζδ, δ εζεήηα ηδξ Ώνιμκίαξ
ήηακ δδιζμφνβδια ηδξ Ώεδκάξ ηαζ ημο Δθαίζημο πμηζζιέκμ ιε δδθδηήνζμ. Ο θυβμξ
ήηακ υηζ μζ δφμ εεμί ιζζμφζακ ηδκ Ώνιμκία ςξ ηανπυ ηδξ ιμζπείαξ ηδξ Ώθνμδίηδξ ιε
ημκ Άνδ (δ Ώθνμδίηδ ήηακ ζφγοβμξ ημο Δθαίζημο).

Αηόζθνπξνη

Οζ Αηόζθνπξνη, μ Κάζησξ ηαζ μ Πνιπδεύθεο, ήηακ παζδζά (δίδοια) ημο Αία ηαζ ηδξ Λήδαξ
ηαζ αδένθζα ηδξ ςναίαξ Βθέκδξ. Ήηακ εεμί ημο θςηυξ ηαζ πνμζςπμπμζμφζακ βζα ημοξ
Έθθδκεξ ηδκ εκηζιυηδηα, ηδ βεκκαζμροπία, ηδκ ηυθιδ, ηδκ εοβέκεζα ηαζ ηδκ ανεηή. Ήηακ
πνμζηάηεξ ηςκ ηανααζχκ ηαζ ηςκ καοηζηχκ. Οζ Έθθδκεξ ημοξ θάηνεοακ ηαζ ημοξ ηζιμφζακ
ζακ εεμφξ, εκχ ζοπκά γδημφζακ απυ αοημφξ ζοιπανάζηαζδ ηαζ αμήεεζα ζηζξ δφζημθεξ χνεξ.
Ήηακ μζ πνμζηάηεξ ηαζ ζςηήνεξ ηςκ εκδηχκ.

΢φιθςκα ιε ημ ιφεμ, δ Λήδα, απυ ηδκ έκςζή ηδξ ιε ημκ Αία, βέκκδζε δομ ααβά. Ώπυ
ημ πνχημ βεκκήεδηε δ Βθέκδ, εκχ απυ ημ δεφηενμ δφμ δίδοια αβυνζα, μζ Αζυζημονμζ,
μ Κάζημναξ ηαζ μ Πμθοδεφηδξ. Οζ ΢πανηζάηεξ ημοξ είπακ ζε πενίμπηδ εέζδ υζμκ
αθμνά ηδ θαηνεία. Βπίζδξ, υηακ ααδίγακε κα ζοκακηήζμοκ ημκ επενυ ηναβμοδμφζακ
έκακ παζάκα πνμξ ηζιή ηςκ Αζμζημφνςκ.
΋ηακ μ Θδζέαξ, ιε ηδκ αμήεεζα ημο Πεζνίεμο, απήβαβε ηδκ αδεθθή ημοξ Βθέκδ ιε
ζημπυ κα ηδκ πακηνεοηεί υηακ εηείκδ ιεβαθχζεζ, μζ Αζυζημονμζ εζζέααθακ ζηδκ
Ώηηζηή. Βηεί, αθμφ εθεοεένςζακ ηδκ αδεθθή ημοξ, απήβαβακ ηδκ ιδηένα ημο ααζζθζά
ηδξ Ώεήκαξ, ηδκ Ώίενα, ηαζ αμήεδζακ κα ακέαεζ ζημκ ενυκμ ηδξ Ώεήκαξ μ
Μεκεζεέαξ, εηιεηαθθεουιεκμζ ηαζ ηδκ απμοζία ημο Θδζέα μ μπμίμξ ήηακ
θοθαηζζιέκμξ ζημκ Άδδ.
Σα δφμ αδέθθζα έηνεθακ ιεβάθδ αβάπδ μ έκαξ βζα ημκ άθθμκ. Ο Κάζηςν ζε ιία
ζφβηνμοζδ έπαζε ηδ γςή ημο ηαζ ηυηε μ Αίαξ πνυζθενε ζημ Πμθοδεφηδ ηδκ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
220 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
αεακαζία. Έηζζ θμζπυκ,υηακ αοηυξ δέπεδηε, γήηδζε απυ ημ Αία κα ιμζναζηεί αοηήκ
ηδκ αεακαζία ιε ημκ αδεθθυ ημο. Αεπυιεκμξ μ Αίαξ υνζζε ηυηε ηδ ιία διένα μ έκαξ
κα είκαζ ζημκ Κάης Κυζιμ ημο Άδδ ηαζ μ άθθμξ ζημκ ΋θοιπμ ηαζ ηδκ άθθδ
ακηίζηνμθα.
Γζα ημκ εάκαημ ημο Κάζημνα οπάνπμοκ δφμ εηδμπέξ, αθθά ηαζ μζ δφμ ααζίγμκηαζ
ζηδκ ζφβηνμοζή ημοξ ιε ηα λαδέθθζα ημοξ Ίδα ηαζ Λοβηέα, βζμφξ ημο Ώθανέςξ. Δ
ιζα εηδμπή έπεζ κα ηάκεζ ιε ιζα γςμηθμπή, πμο μνβάκςζακ ηα ηέζζενα λαδέθθζα,
αθθά μ Ίδαξ ηαζ μ Λοβηέαξ ηαηάθενακ κα λεβεθάζμοκ ημοξ Αζυζημονμοξ ηαζ κα
πάνμοκ υθδ ηδκ θεία. Ώνβυηενα ζε ζφβηνμοζδ ιεηαλφ ηςκ δφμ πθεονχκ μ Ίδαξ
ζηυηςζε ημκ Κάζημνα ηαζ μ Πμθοδεφηδξ ημκ Λοβηέα.
Με αάζδ ηδκ δεφηενδ εηδμπή ημο ιφεμο, μζ Αζυζημονμζ επζπείνδζακ κα πάνμοκ βζα
ζογφβμοξ ημοξ ηζξ ηυνεξ ημο Λεφηζππμο, ηζξ λαδέθθεξ ημοξ Φμίαδ ηαζ Εθάεζνα. Σα δφμ
αδέθθζα απήβαβακ ηζξ Λεοηζππίδεξ, μζ μπμίεξ υιςξ πνμμνίγμκηακ βζα ζφγοβμζ ηςκ δφμ
βζχκ ημο Ώθανέςξ (μ μπμίμξ ήηακ αδεθθυξ ημο παηένα ημοξ Λεφηζππμο). Ο Ίδαξ ηαζ
μ Λοβηέαξ επζηέεδηακ ζημοξ Αζυζημονμοξ ηαζ ηαηά ηδκ δζάνηεζα ηδξ ζφβηνμοζδξ
έπαζακ ηδκ γςή ημοξ, ηαζ εδχ, μ Κάζημναξ ηαζ μ Λοβηέαξ.
Οζ θαηνεία ηςκ Αζυζημονςκ ιεηαθένεδηε ζηδκ Εηαθία. Οζ Ρςιαίμζ πίζηεοακ πςξ ηα
δφμ αδέθθζα πνμζηάηεοακ ημκ ζηναηυ ημοξ ηαηά ηδκ δζάνηεζα ηδξ ιάπδξ, εκχ είπε
ηαηαζηεοαζηεί ηαζ καυξ πνμξ ηζιήκ ημοξ (Tempio dei Dioscuri) ζηδκ πενμπή ηδξ
Ρςιασηήξ Ώβμνάξ, ζηδκ Ρχιδ, ιεηά ηδκ κίηδ ηςκ Ρςιαίςκ ζηδκ Μάπδ ηδξ Λίικδξ
Ρδβίθθδξ ηαηά ηςκ Βηνμφζηςκ, ημ 498 π.Υ..

Ααλαόο

Ο Ααλαόο ήηακ βζμξ ημο ααζζθζά ηδξ Ώζβφπημο («πχναξ ηςκ Μεθαιπυδςκ» υπςξ ηδκ
απμηαθμφζακ ηυηε) ΐήθμο, απμβυκμο ηδξ Εμφξ, ηαζ ηδξ Ώνπζκυδξ ή Ώνπζννυδξ, ηυνδξ
ημο Νείθμο, ηαζ δίδοιμξ αδεθθυξ ημο Ώίβοπημο. Ο Βονζπίδδξ ακαθένεζ υηζ είπε
αδέθθζα ηαζ ημοξ Κδθέα ηαζ Φζκέα ηαζ ηαηά άθθμ ιφεμ ηαζ ημοξ Φμίκζηα ηαζ
Ώβήκμνα.
Ο ΐήθμξ πνζκ πεεάκεζ υνζζε ημκ Αακαυ ςξ ααζζθζά ηδξ Λζαφδξ, υπμο ηαζ ίδνοζε ημ
ζενυ ημο Άιιςκμξ, ηαζ ημκ Ώίβοπημ ααζζθζά ηδξ Ώνααίαξ, ηδκ μπμία ηαζ μκυιαζε
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
221 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
«Ώίβοπημ». Ο Ώίβοπημξ απέηηδζε 50 βζμοξ ηαζ μ Αακαυξ 50 ηυνεξ, ηζξ ΑακαΎδεξ, απυ
ηζξ βοκαίηεξ πμο πακηνεφηδηε (Βονχπδ, Ώκηζκυδ, Σεβέα ηαζ Καζζέπεζα). ΋ιςξ μ
Αακαυξ θμαμφιεκμξ ημοξ 50 βζμοξ ημο Ώίβοπημο ηαεμδδβμφιεκμξ απυ ηδκ Θεά
Ώεδκά καοπήβδζε πθμίμ ιε 50 ημοπζά, ηαζ ιε αοηυ έθοβε ιαγί ιε ηζξ ηυνεξ ημο.
Πνχηα πνμζέββζζακ ηδ Λίκδμ ηδξ Ρυδμο (απμζηία ηςκ Ώνβείςκ) υπμο μ Αακαυξ
ίδνοζε ημ ζενυ ηδξ Λζκδίαξ Ώεδκάξ. Σεθζηά απμαζαάζηδηακ ζημ πςνζυ Ώπυααειμζ (ημ
ζδιενζκυ Κζαένζ ημο Νμιμφ Ώνβμθίδαξ) απ‘ υπμο ηαζ μ Αακαυξ ιεηέαδ ζημ Άνβμξ.
ΐαζζθζάξ ημο Άνβμοξ ηυηε ήηακ μ Γεθάκςναξ. ΢ακ έθηαζε εηεί, Ο Αακαυξ γήηδζε κα
ημο παναδχζμοκ ημκ ενυκμ, δζυηζ ημο ακήηε, αθμφ δ πνμβζαβζά ημο Εχ, ήηακ ηυνδ
ημο ααζζθζά Εκάπμο ημο Άνβμοξ. Οζ Ώνβείμζ επζθοθάπεδηακ κα απακηήζμοκ ηαζ
έεεζακ ημ εέια ζε δδιμρήθζζια. Ώθθά εκχ ακαιεκυηακ δ απάκηδζδ ημο θαμφ, έκαξ
θφημξ ιπήηε ζηδκ πυθδ ηαζ επζηέεδηε ζε ηαφνμ πμο γμφζε ιέζα ζε αοηή. Οζ Ώνβείμζ
παναημθμφεδζακ ηδκ πάθδ ηςκ δφμ γχςκ. Σεθζηά μ ηαφνμξ κζηήεδηε ηαζ
ηαηαζπανάπεδηε απυ ημ θφημ. Συηε μζ ηάημζημζ ημο Άνβμοξ, εεχνδζακ ημ
απμηέθεζια μζςκυ εοκμσηυ βζα ημ Αακαυ ηαζ ημο παναπχνδζακ ημ ααζίθεζμ.
Μεηά απυ αοηυ, μ Αακαυξ έπηζζε ημ καυ ημο Λοηείμο Ώπυθθςκα ηαζ αθζένςζε
βθοπηυ πμο πανίζηακε ηδκ πάθδ ηςκ δφμ γχςκ ηαζ ιζα κεανή ημπέθα (πνμθακχξ ηδκ
Ώνηέιζδα) πμο πεημφζε πέηνεξ ζημκ ηαφνμ. Μεηά αθζενχεδηε ζημ κα δζδάλεζ ηα
βνάιιαηα ηαζ ηδκ ηαθθζένβεζα ηςκ αβνχκ ζημοξ Ώνβείμοξ, κα ακμίλεζ πδβάδζα ηαζ κα
πμηίζεζ ηζξ ηαθθζένβεζεξ. ΋ιςξ, εκχ γμφζε εοηοπήξ ιε ηζξ ηυνεξ ημο ηαζ ημοξ
οπδηυμοξ ημο, ηαηέθεαζακ ζημ Άνβμξ μζ βζμζ ημο αδεθθμφ ημο, πμο ήεεθακ κα
πακηνεοημφκ ηζξ ηυνεξ ημο, ηζξ ΑακαΎδεξ. Τπήνλακ ακηζννήζεζξ, αθθά μζ βζμζ ημο
Ώίβοπημο, δε ζήηςκακ ημοαέκηα. Έηζζ αημθμφεδζε μιαδζηυξ βάιμξ, αθθά ηδκ πνχηδ
κφπηα ημο βάιμο μζ ΑακαΎδεξ ηαηάζθαλακ ημοξ ζογφβμοξ ιε ιζηνά λίθδ πμο ηζξ είπε
εθμδζάζεζ μ παηέναξ ημοξ. Ο ιυκμξ βζμξ ημο Ώίβοπημο πμο βθίηςζε ήηακ μ Λοβηεφξ,
δζυηζ ημκ ενςηεφεδηε δ Αακασδα Τπενιήζηνα, πμο ημο έηοπε, ηαζ ημκ θοβάδεοζε.
Ο Αακαυξ ααζίθεοζε ςξ ηα ααεζά βενάιαηά ημο.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
222 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Πεξζέαο

Ο Πεξζέαο ήηακ ήνςαξ ηδξ Ώνπαζυηδηαξ. Γζμξ ημο Αία ηαζ ηδξ Αακάδξ. Παππμφξ ημο ήηακ μ
Ώηνίζζμξ, ααζζθζάξ ημο Άνβμοξ.

Ο ρξεζκόο θαη ε γέλλεζε
Ο Ώηνίζζμξ ήεεθε πάκηα κα απμηηήζεζ έκακ δζάδμπμ βζα ημκ ενυκμ ημο. Μεηά ηδκ
βέκκδζδ ηδξ Αακάδξ, πνμζπάεδζε ηαζ πάθζ κα απμηηήζεζ βζμ αθθά δεκ ηα ηαηάθενε.
Ώπμθαζίγεζ κα πάεζ ζηδκ Ποεία ηαζ κα ιάεεζ ακ εα απμηηήζεζ αβυνζ. Δ Ποεία ημο
ακαημζκχκεζ πςξ εα απμηηήζεζ εββμκυ απυ ηδκ Αακάδ ηαζ πςξ εα ζημηςεεί απυ
αοηυκ. Γονκχκηαξ ζημ Άνβμξ ζηεκαπςνδιέκμξ, ηθείκεζ ηδκ Αακάδ ζε έκα οπυβεζμ
δςιάηζμ, χζηε κα απμθφβεζ ηδκ επαθήεεοζδ ημο πνδζιμφ. Δ Αακάδ επζημζκςκμφζε
ιυκμ ιε ηδκ παναιάκα ηδξ, εκχ απυ έκα παναεφνζ, οπενορςιέκμ, ηαηαθάααζκε ημ
έλς πενζαάθθμκ.
Ο Αίαξ βμδηεοιέκμξ απυ ηδκ μιμνθζά ηδξ Αακάδξ, ηδκ επζζηέπηεηαζ, ιέζς ημο
παναεφνμο, ιε ηδκ ιμνθή ηδξ πνοζήξ ανμπήξ. Ώπυ ηδκ έκςζδ αοηή βεκκζέηαζ μ
Πενζέαξ.
Ο Ώηνίζζμξ ιαεαίκμκηαξ ηδκ βέκκδζδ ημο εββμκμφ ημο, επεζδή δεκ ιπμνμφζε κα ημκ
ζημηχζεζ, απμθαζίγεζ κα ηθείζεζ ζε έκα ημοηί (θάνκαηα), ηδκ Αακάδ ηαζ ημκ βζμ ηδξ.
Έπεζηα δίκεζ εκημθή κα αθήζμοκ ηδκ θάνκαηα ζηδκ εάθαζζα ηαζ κα απμθαζίζμοκ μζ
εεμί βζα ηδκ ηφπδ ηδξ.

Δ Ααλάε θαη ν Πεξζέαο ζηε ΢έξηθν
Δ θάνκαηα λεανάγεηαζ, φζηενα απυ πμθοήιενμ ηαλίδζ, ζηζξ αηηέξ ημο κδζζμφ
΢ένζθμξ, υπμο ηδκ ανίζηεζ μ ρανάξ Αίηηδξ. Καηά άθθδ ιανηονία μ Αίηηδξ ράνερε ημ
ηζαχηζμ πμο θζθμλεκμφζε ηδκ Αακάδ ηαζ ημκ Πενζέα. Ο Αίηηδξ, αδεθθυξ ημο ααζζθζά
ημο κδζζμφ, Πμθοδεφηδ ή Πμθοδέηηδ, θζθμλέκδζε ζημ ζπίηζ ημο ηα δομ
ηαθαζπςνδιέκα πνυζςπα ηαζ ηα έηακε ιέθδ ηδξ μζημβέκεζάξ ημο. Ο Αίηηδξ, ίζςξ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
223 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ηαημζημφζε ζηδκ πενίθδιδ "΢πδθζά ημο Κφηθςπα", αθμφ ζηα πανάθζά ηδξ ανέεδηε δ
θάνκαηα.
Ο Πενζέαξ ιεβάθςζε ζηδ ΢ένζθμ ηαζ έβζκε έκα δοκαηυ παθζηάνζ. Ο Πμθοδεφηδξ, απυ
ηαζνυ ήεεθε βζα βοκαίηα ημο ηδκ Αακάδ. ΢ηδκ ανπή είπε ηδκ ακηίννδζδ ηδξ ίδζαξ ηαζ
ημο αδεθθμφ ημο. Σχνα υιςξ είπε έκα ααζζηυ ειπυδζμ: ημκ βζμ ηδξ, ημκ Πενζέα.
Θέθμκηαξ κα λεθμνηςεεί ημκ Πενζέα ημφ ηάγεζ ηδκ πανμπή ιέζμο πνμξ ηδκ παηνίδα
ημο ημ Άνβμξ, οπυ ηδκ πνμτπυεεζδ κα ηάκεζ έκακ άεθμ, κα ηυρεζ ηαζ κα θένεζ ημ
ηεθάθζ ηδξ Μέδμοζαξ. Μζα άθθδ εηδμπή ημο ιφεμο είκαζ πςξ μ Πμθοδεφηδξ
ακαηονήζζεζ ημ βάιμ ημο ιε ηδκ Εππμδάιεζα ηαζ γδηά απυ ηάεε ηάημζημ ημο κδζζμφ,
βζα βαιήθζμ δχνμ, έκα άθμβμ. Ο Πενζέαξ, ρανάξ υπςξ ηαζ μ Αίηηδξ, δεκ είπε άθμβα.
Μπνμζηά ζημ οπενμπηζηυ φθμξ ημο ααζζθζά λεζημιίγεζ πςξ δεκ εα ημο θένεζ άθμβμ,
αθθά ημ ηεθάθζ ηδξ Μέδμοζαξ. Ο Πμθοδεφηδξ δέπεηαζ αοηήκ ηδ δέζιεοζδ ηαζ
απμθαζίγεζ κα ηναηήζεζ ζημ παθάηζ ηδκ Αακάδ εχξ υημο μ Πενζέαξ εηπθδνχζεζ ηδκ
οπμπνέςζή ημο.
Ο Πενζέαξ θεφβεζ απυ ηδκ ΢ένζθμ ιε έκα ηανάαζ ιε ζημπυ κα ανεζ ηδκ Γμνβυκα
Μέδμοζα. ΢ηδ δζαδνμιή ημο ζοκακηά ηδκ εεά Ώεδκά ή ημκ Βνιή,υπμο
πθδνμθμνείηαζ πςξ βζα κα ζημηχζεζ ηδκ Μέδμοζα εα πνέπεζ κα πνμιδεεοηεί:
1. ) ηδκ πενζηεθαθαία ημο Άδδ, χζηε αυναημξ κα πθδζζάζεζ ημκ ζηυπμ ημο
2. ) ημκ ιαβζηυ ζάημ πμο εα αάθεζ ημ ηνμιενυ ηεθάθζ
3. ) ηα θηενςηά ζακδάθζα, επεζδή δ Γμνβχ - Μέδμοζα, έιεκε ζε ανάπμ, ζηδ ιέζδ ηδξ
εάθαζζαξ.
4. ) ηδκ αζηναθηενή αζπίδα, απ' υπμο εα έαθεπε ημ ηεθάθζ ηδξ Μέδμοζαξ. Γζαηί υπμζμξ
έαθεπε ηδκ Μέδμοζα ηαηάιαηα πέηνςκε. Καζ ηέθμξ
5. ) ημ ημθηενυ ζπαεί ή δνεπάκζ, ιε ημ μπμίμ εα έημαε ημκ ζηθδνυ θαζιυ ηδξ Γμνβμφξ.

Δ Ώεδκά ημο δίκεζ ηδκ αζηναθηενή αζπίδα ηαζ μ Βνιήξ ηα θηενςηά ζακδάθζα. Καηά
άθθδ πδβή ηδκ πενζηεθαθαία ημο Κοκυξ ή ημο Άδδ, ηα θηενςηά ζακδάθζα ηαζ ημκ
ιαβζηυ ζάημ ημο ηα έδςζακ μζ Νφιθεξ, ζηζξ μπμίεξ έθηαζε ηαεμδδβμφιεκμξ απυ ημοξ
εεμφξ - πνμζηάηεξ ημο. Δ Ώεδκά μδήβδζε ημκ Πενζέα ζηδκ πχνα ηςκ Τπεναμνείςκ
(ιανηονία πνμενπυιεκδ απυ ημκ Πίκδανμ), υπμο ιεηά απυ εοζία πμο έηακε πανέθααε
ημ ημθηενυ ζπαεί ηαζ ηδκ πενζηεθαθαία ημο Κοκυξ.
Σμ ιυκμ πμο έιεκε πθέμκ ήηακ κα ιάεεζ ημκ ηυπμ δζαιμκήξ ηδξ εκδηήξ Γμνβυκαξ. Γζ'
άθθδ ιζα θμνά δ Ώεδκά ημκ αμδεά, ημο οπμδεζηκφεζ ημκ δνυιμ βζα ηζξ Γναίεξ.
Οζ Γναίεξ ήηακ ζοββεκείξ ηςκ Γμνβυκςκ ηαζ μζ ιυκεξ πμο ήλενακ ημκ ηυπμ δζαιμκήξ
ημοξ. Ήηακ υκηα ιε απμηνμοζηζηή μρδ. Σνεζξ βνζέξ πμο είπακ έκα ηςιζημηναβζηυ
ζημζπείμ : επεζδή είπακ έκα ιάηζ (ηαζ έκα δυκηζ), ηα ακηάθθαγακ ιεηαλφ ημοξ. Έιεκακ
ημκηά ζημκ Άδδ, ζηα δοηζηά ημο ηυζιμο.
Ο Πενζέαξ ηζξ πθδζίαζε αυναημξ ηαζ εηιεηαθθεουιεκμξ ηδκ ζηζβιή ηδξ ακηαθθαβήξ
άνπαλε ημ ιάηζ ημοξ. Οζ Γναίεξ, βκςνίγμκηαξ ζπεηζηυ πνδζιυ βζα ηδκ Γμνβχ, ιε
δοζημθία ηαζ οπυ ηδκ απεζθή υηζ εα πάζμοκ ημ ιάηζ ημοξ, ιανηονμφκ ζημκ ήνςα ημκ
ηυπμ παναιμκήξ ηδξ Μέδμοζαξ.
΋ηακ μ ήνςαξ πθδζίαζε ηδκ Μέδμοζα, αυναημξ ηαζ ημζηχκηαξ ημ ηαενέθηζζια ηδξ
αζπίδαξ ημο, ιε ηδκ αμήεεζα ηδξ Ώεδκάξ έημρε ημ ηεθάθζ ηδξ ηαζ ημ έααθε ζημ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
224 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ζαηίδζμ. Ώπυ ημ ηυρζιμ βεκκήεδηε μ βίβακηαξ Υνοζάςναξ, ιε ημ πνοζυ ζπαεί, ηαζ,
απυ ημ αίια πμο έπεζε ζημκ Χηεακυ, μ Πήβαζμξ, ημ θηενςηυ άθμβμ. Ώπυ ιζα άθθδ
ιανηονία βεκκήεδηε ηαζ μ Ίππμξ. Γζα κα απμθφβεζ ηδκ ηαηαδίςλδ ηςκ αδεθθχκ ηδξ
Μέδμοζαξ, πέηαλε βμνβά ιε ηα θηενςηά ζακδάθζά ημο ή ηαααθίηερε ημκ Πήβαζμ ηαζ
έθοβε απυ ημκ ηυπμ.
΢ημκ δνυιμ ηδξ επζζηνμθήξ, πενκά απυ ηδκ Ώζεζμπία. Βηεί, ζ΄ έκακ ανάπμ αθέπεζ ιζα
βοκαζηεία θζβμφνα αθοζζμδειέκδ. Πθδζζάγεζ ηαζ εαιπςιέκμξ απυ ηδκ μιμνθζά ηδξ
ζηαιαηά κα ιάεεζ ηζ ζοιααίκεζ. Μαεαίκεζ πςξ δ ηυνδ μκμιάγεηαζ Ώκδνμιέδα. Κυνδ
ημο ααζζθζά Κδθέα ηαζ ηδξ Καζζζυπδξ δ Καζζζυπεζαξ, είπε πνμηαθέζεζ ηδκ μνβή ημο
Πμζεζδχκα, επεζδή πενδθακεφηδηε πςξ είκαζ πζμ υιμνθδ απυ ηζξ Νδνδίδεξ. Ο
Πμζεζδχκαξ έζηεζθε, ςξ ηζιςνία, έκακ Ανάημκηα ηαζ βζα ελζθέςζδ απαίηδζε ηδκ
εοζία ηδξ Ώκδνμιέδαξ. Ο Πενζέαξ, ενςηεοιέκμξ ιε ηδκ ηυνδ ημο Κδθέα,
απμθαζίζεζ κα ζημηχζεζ ημκ Ανάημκηα ηαζ κα πάνεζ ιαγί ημο ηδκ Ώκδνμιέδα.
Πνάβιαηζ, μ ήνςαξ ηενιαηίγεζ ηδκ γςή ημο εαθάζζζμο ηέναημξ ηαζ, ιε ηδκ
ζοβηαηάεεζδ ηςκ βμκέςκ, παίνκεζ ηδκ Ώκδνμιέδα ιαγί ημο ζηδ ΢ένζθμ.
΋ιςξ δ Ώκδνμιέδα είπε αννααςκζαζηεί ημκ Φζκέα. Έηζζ ιεηά ημ ηαηυνεςια ημο
Πενζέα, δζεηδζημφζε λακά ηδκ Ώκδνμιέδα. Γζα ζοιπανάζηαζδ ζημ αίηδιά ημο
ζοβηέκηνςζε ιενζημφξ θίθμοξ ή ζοιιάπμοξ ημο ηαζ άνπζζε κα ηαηαδζχηεζ ημκ
Πενζέα ηαζ ηδκ Ώκδνμιέδα. Ο ήνςαξ ηζιχνδζε οπμδεζβιαηζηά ημκ Φζκέα, μ μπμίμξ
δεκ έθενε ηαιιία ακηίννδζδ υηακ μζ ζοιπαηνζχηεξ ημο έδεκακ ηδκ Ώκδνμιέδα ζημκ
ανάπμ, βζα κα ηδκ ηαηαπζεί μ δνάημκηαξ. Ο Πενζέαξ έαβαθε ημ ηεθάθζ ηδξ Γμνβμφξ
ηαζ ημ οπέδεζλε ζημοξ ηαηαδζχηηεξ ημο. Ώοημί, υηακ ακηίηνζζακ ημ ηεθάθζ ηδξ
Μέδμοζαξ, ιανιάνςζακ!
Όζηενα απυ αοηυ ημ πενζζηαηζηυ ημ κέμ γεοβάνζ πήνε ημ δνυιμ βζα ηδκ ΢ένζθμ.
Καηά ηδκ απμοζία ημο Πενζέα, μ Πμθοδέηηδξ πνμζπάεδζε ιε ηδ αία κα ηάκεζ ηδκ
Αακάδ βοκαίηα ημο. Δ άηαιπηδ ζηάζδ ηδξ ημκ ελυνβζζε ηαζ ηδκ πήβε ιε ηδ αία ζημκ
καυ ηδξ Ώεδκάξ βζα κα ηδκ εοζζάζεζ. Σδκ ζηζβιή εηείκδ ηαηαθηάκεζ μ Πενζέαξ, ιε
ηδκ Ώκδνμιέδα ζηδκ αβηαθζά ημο. Ο Πμθοδέηηδξ, ιδκ απμδεπυιεκμξ ηδκ επζηέθεζδ
ημο άεθμο, πνμηαθεί ημκ ήνςα κα ημο δείλεζ ημ ηεθάθζ. Ο ήνςαξ πνμεζδμπμζεί ημοξ
δζημφξ ημο κα ιδκ ημζηάλμοκ ηαζ αβάγεζ απυ ημκ ζάημ ημ ηεθάθζ ηδξ Μέδμοζαξ. ΋ζμζ
ημ ημίηαλακ, ακάιεζά ημο ηαζ μ Πμθοδέηηδξ, πέηνςζακ ιμκμιζάξ. Έηζζ
επζαεααζχεδηε δ δφκαιδ ημο ηεθαθζμφ, αηυιδ ηαζ κεηνυ, ηαζ βέιζζε δ ΢ένζθμξ απυ
πέηνεξ πμο έιμζαγακ ιε ακενχπμοξ.
Μεηά απυ αοηυ μ Πενζέαξ αθζένςζε ημ ηεθάθζ ζηδκ Ώεδκά, δ μπμία ημ πήνε ηαζ ημ
ηάνθςζε ιπνμζηά ζηδκ αζπίδα ηδξ. Ο Αίηηδξ ακέθααε ηδκ δβεζία ημο κδζζμφ ηαζ μ
Πενζέαξ, ιε ηζξ δομ βοκαίηεξ, εημζιάζηδηε βζα ηδκ επζζηνμθή ζημ Άνβμξ.
Ο Πενζέαξ ήεεθε κα ζοιθζθζςεεί ιε ημκ παπμφ ημο Ώηνίζζμ, υιςξ μ ηεθεοηαίμξ,
έπμκηαξ βκχζδ ημο πνδζιμφ, ήεεθε κα απμθφβεζ ηδκ ζοκάκηδζδ ηαζ βζ' αοηυ
ηαηέθοβε ζηδ Λάνζζα.
Σεθζηά μ εββμκυξ έπεζζε ημκ παππμφ ημο κα βονίζεζ πίζς. ΋ιςξ «υ,ηζ βνάθεηαζ δεκ
λεβνάθεηαζ». ΢' έκακ αβχκα δζζημαμθίαξ (πέκηαεθμ), μ Πενζέαξ νίπκμκηαξ δοκαηά
ημκ δίζημ, πεηοπαίκεζ ημκ παππμφ ημο, πμο ανζζηυηακ πμθφ ιαηνζά απυ ημκ ηυπμ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
225 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
δζελαβςβήξ ηςκ αβχκςκ. Μζα άθθδ εηδμπή ημπμεεηεί ημ βεβμκυξ ζηδκ ίδζα ηδ
Λάνζζα.
Μδκ ιπμνχκηαξ κα δεπηεί ημκ ενυκμ ημο Άνβμοξ ηάης απυ αοηέξ ηζξ ζοκεήηεξ, ημκ
ακηαθθάζζεζ «ημζκή ζοκαζκέζεζ» ιε ημκ ελάδεθθυ ημο Μεβαπέκεδ, βζμ ημο Πνμίημο,
ααζζθζά ηδξ Σίνοκεαξ.
Έηζζ μ Πενζέαξ έβζκε ααζζθζά ηδξ Σίνοκεαξ. Βηεί δδιζμφνβδζε ηδκ πενίθδιδ βζα ηα
«Κοηθχπεζα Σείπδ» ηδξ πυθδ Μοηήκεξ. Οκμιάζηδηε έηζζ απυ ηδκ άηνδ ηδξ
ζπαεμεήηδξ, πμο μκμιαγυηακ «ιφηδξ».
Ο Πενζέαξ απυηηδζε, ιε ηδκ Ώκδνμιέδα, εθηά παζδζά : ημκ Πένζδ, ημκ Ώθηαίμ, ημκ
΢εέκεθμ, ημκ Έθεζμ, ημκ Γμνβμθυκδ ηαζ ημκ Δθεηηνφςκα.(Βπίζδξ,δ εβηοηθμπαίδεζα
ΠΤΡ΢Ο΢, ηυιμξ Α, ζεθ. 643, έηδμζδ 1929, ακαθένεζ ημκ Πένζδ ςξ Πενζέα, μ μπμίμξ
θένεηαζ ηαζ ςξ μ βεκάνπδξ ηςκ Πενζχκ, ημκ Έθεζμ ςξ Έθεκμ ηαζ μ οζυξ Γμνβμθυκδξ
ακαθένεηαζ ςξ εοβαηένα Γμνβμθυκδ. Βπίζδξ ακαβνάθεηαζ αηυιδ έκαξ οζυξ, μ
Μήζηςν.)
Ώπυ ημκ Πενζέα, βζμ ημο Αία, λεηζκά δ πενίθδιδ βεκζά ημο Δναηθή, βζμο ημο Αία.
΋ηακ μ Πενζέαξ πέεακε, μζ εεμί δεκ ημκ έζηεζθακ ζημκ Άδδ, αθθά ζηα άζηνα. Μαγί
ημο ηαηαζηένζζακ ηδκ Ώκδνμιέδα ηαζ ημοξ βμκείξ ηδξ Κδθέα ηαζ Καζζζυπδ. Έηζζ
δδιζμονβήεδηακ μζ αζηενζζιμί ημο Πενζέα, ηδξ Ώκδνμιέδαξ, ηδξ Καζζζυπδξ ηαζ ημο
Κδθέα, απμηοπχκμκηαξ ηδκ ζζημνία ημοξ ζημκ μονάκζμ ευθμ.

Πέινπαο

Ο Πέινπαο. ήηακ ααζζθζάξ ζηδκ Πίζα. (εεςνείηαζ ηαηά πμθθμφξ μ ζδνοηήξ ηαζ
εειεθζςηήξ ηςκ Οθοιπζαηχκ Ώβχκςκ). Δ Πεθμπυκκδζμξ είκαζ δ βδ ημο Πέθμπα.
Ήηακ μ βζμξ ημο Σάκηαθμο ηαζ ηδξ Κθοηίαξ.Φνοβζηήξ ή Λοδζηήξ ηαηαβςβήξ, ήνεε
ζηδκ Βθθάδα ηαζ ηένδζζε ημ ααζίθεζμ ηδξ Πίζαξ απυ ημ ααζζθζά Οζκυιαμ. Σα αδένθζα
ημο ήηακ δ Νζυαδ ηαζ μ ΐνςηέαξ. Νοιθεφηδηε ηδκ Εππμδάιεζα, ηυνδ ημο Οζκυιαμο.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
226 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
΋ηακ ήηακ ιζηνυξ,μ παηέναξ ημο ημκ έημρε ημιιαηάηζα ηαζ ημκ ζεναίνζζε ζημοξ
εεμφξ αάγμκηαξ ηδκ πακημβκςζία ημοξ ζε δμηζιή. Οζ εεμί ακηζθαιαακυιεκμζ ηδκ
απάηδ δεκ δμηίιαζακ ημ θαβδηυ αοηυ. Μυκμκ δ Αήιδηνα αθδνδιέκδ θυβς ημο
πέκεμοξ ηδξ βζα ηδκ ηυνδ ηδξ (Πενζεθυκδ) έθαβε έκα ημιιαηάηζ. Ο Αίαξ είπε ζημκ
Βνιή κα αάθεζ πάθζ υθα ηα ηειάπζα ζημ ηαγάκζ, έηζζ χζηε δ Κθςεχ κα ιπμνέζεζ κα
ηα ακαζοβηνμηήζεζ. Σμκ χιμ πμο έθεζπε ημκ ζοιπθήνςζε αάγμκηαξ εθεθακηυδμκημ,
βζ αοηυ ηαζ μζ απυβμκμζ ημο Πέθμπα, μζ Πεθμπίδεξ, έπμοκ ιζα θεοηή ηδθίδα βζα
ακαβκςνζζηζηυ ζδιάδζ.
Ο Πέθμπαξ ηένδζζε ημοξ αβχκεξ ζηδκ Πίζα ιε άδζημ ηνυπμ, αθμφ είπε αάθεζ ημκ
Μονηίθμ (μζκμπυμ ημο ααζζθζά) κα αβάθεζ ηδ ζθήκα απυ ημ άνια ημο βζα κα πάζεζ
επίηδδεξ ιε ακηάθθαβια ημ ιζζυ ααζίθεζμ. Καηυπζκ, υιςξ δεκ έδςζε ζημκ Μονηίθμ
ημ ιζζυ ααζίθεζμ ηαζ ημκ πέηαλε απυ έκα βηνειυ ζηδ εάθαζζα. Πνζκ πεεάκεζ μ
Μονηίθμξ πνυθααε κα ημκ ηαηαναζηεί, αοηυκ ηαζ ημοξ απμβυκμοξ ημο. Βλαζηίαξ ημο
πμθθέξ ηαηάνεξ ανήηακ ημ θαυ ημο ηαζ ζδίςξ ηα δφμ παζδζά ημο Ώηνέα ηαζ Θοέζηδ.

Εππνδάκεηα ηνπ Οηλνκάνπ

Δ Εππμδάιεζα ημο Οζκμιάμο ζηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία ήηακ δ πακέιμνθδ ηυνδ ημο
Οζκμιάμο ηαζ ηδξ ζογφβμο ημο Βοανέηδξ (ηαη' άθθμοξ ζφγοβυξ ημο ήηακ δ ΢ηενυπδ,
ή δ Βονοευδ, ηυνδ ημο Αακαμφ). Ο Οζκυιαμξ υιςξ ηαηά αάεμξ δεκ επζεοιμφζε κα
πακηνέρεζ ηδκ Εππμδάιεζα, βζαηί ηαηά ιία εηδμπή ηδκ είπε ενςιέκδ ημο ηαζ ηαηά
άθθδ εηδμπή είπε πζζηέρεζ ζε έκα πνδζιυ, ζφιθςκα ιε ημκ μπμίμ μ βαιανυξ ημο εα
ημκ ζηυηςκε. Αζαηήνοζζε θμζπυκ υηζ εα έδζκε ςξ ζφγοβμ ηδκ Εππμδάιεζα ζε υπμζμκ
ημκ κζημφζε ζε ανιαημδνμιία. Βπεζδή υιςξ ηα άθμβα ημο Οζκμιάμο είπακ εεσηή
δφκαιδ ηαζ ακημπή, μ Οζκυιαμξ κζημφζε πάκηα ημκ ακηίπαθυ ημο ηαζ οπμρήθζμ
ικδζηήνα ηδξ Εππμδάιεζαξ. ΢ηδ ζοκέπεζα, ημο έημαε ημ ηεθάθζ. Ώθμφ είπε ηανθχζεζ
ήδδ δχδεηα ηεθάθζα ζε παζζάθμοξ βφνς απυ ημ ακάηημνυ ημο, ειθακίζεδηε
ιπνμζηά ημο μ Πέθμπαξ ηαζ γήηδζε ηδκ Εππμδάιεζα βζα βοκαίηα.
Ο Πέθμπαξ είπε θνμκηίζεζ κα ελαβμνάζεζ πνμδβμοιέκςξ ημκ Μονηίθμ, ημκ δκίμπμ ημο
Οζκμιάμο, οπμζπυιεκμξ υηζ εα ημο έδζκε ημ ιζζυ ααζίθεζμ ή ηδκ Εππμδάιεζα βζα ιζα
κφπηα. Συηε μ Μονηίθμξ ακηζηαηέζηδζε ηα ηανθζά ζημκ άλμκα ημο ειπνυζεζμο
ηνμπμφ ζημ άνια ημο ααζζθζά ιε ηένζκα, ή δεκ έααθε ηαευθμο ηανθζά. Μυθζξ θμζπυκ
λεηίκδζε μ αβχκαξ, ημ ηέενζππμ ημο ααζζθζά ακαπμδμβφνζζε ηαζ μ Οζκυιαμξ
ζημηχεδηε. ΢φιθςκα υιςξ ιε άθθδ εηδμπή ημο ιφεμο, μ Πέθμπαξ κίηδζε ημκ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
227 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Οζκυιαμ πάνδ ζηα άθμβα πμο ημο είπε πανίζεζ μ Πμζεζδχκ ηαζ ιεηά ζηυηςζε μ ίδζμξ
ημκ Οζκυιαμ. Μεηά ηδ κίηδ ημο μ Πέθμπαξ δζέθοβε ζηδκ παηνίδα ημο ιε ηδκ
Εππμδάιεζα ηαζ ημκ Μονηίθμ. ΢ηδκ πμνεία υιςξ μ Πέθμπαξ αεέηδζε ηδκ οπυζπεζή
ημο πνμξ ημκ Μονηίθμ, μπυηε μ ηεθεοηαίμξ πνμζπάεδζε κα απαβάβεζ ηδκ Εππμδάιεζα.
Συηε μ Πέθμπαξ ημκ ένζλε ζηδ εάθαζζα.
Σεθζηχξ, δ Εππμδάιεζα έγδζε ανιμκζηά ιε ημκ Πέθμπα, ηαζ ιαγί ημο έβζκε ιδηένα ηαζ
βζαβζά μκμιαζηχκ ιμνθχκ ηδξ εθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ: ιδηένα ημο Ώηνέα ηαζ ημο
Θοέζηδ, βζαβζά ημο Ώβαιέικμκα, ημο Μεκεθάμο ηαζ ημο Βονοζεέα, η.ά..

΢αικσλέαο

Ο ΢αικσλέαο (Σαλμωνεύς) ήηακ βζμξ ημο Ώζυθμο ηαζ ηδξ Βκανέηδξ, απυβμκμξ ημο
Αεοηαθίςκα ηαζ ηδξ Πφνναξ. Ώδέθθζα ημο ΢αθιςκέα ήηακ μζ Ώεάιαξ ηαζ ΢ίζοθμξ. Ο
΢αθιςκέαξ πέναζε ηδ κεακζηή ημο δθζηία ζηδ Θεζζαθία, απυ υπμο ηαηαβυηακ, ηαζ
ζηδ ζοκέπεζα ιεηακάζηεοζε ζηδκ Ήθζδα, υπμο ίδνοζε ηδκ πυθδ ΢αθιχκδ. Ώνπζηά
πήνε ςξ ζφγοβυ ημο ηδκ Ώθηζδίηδ, εοβαηένα ημο Ώθεμφ. Ώπυ ημκ βάιμ αοηυ
απέηηδζε ιία ηυνδ, ηδκ Σονχ. Μεηά ημκ εάκαημ ηδξ Ώθηζδίηδξ, μ ΢αθιςκέαξ
πακηνεφηδηε ηδ ΢ζδδνχ, πμο απμδείπεδηε ηαηζά ιδηνζά.
Ο ΢αθιςκέαξ ήηακ ηυζμ αθαγυκαξ, χζηε εέθδζε κα ιζιδεεί ημκ ίδζμ ημκ παηένα ηςκ
εεχκ, ημκ Αία. `Βηζζ έζηνςζε έκα δνυιμ ιε πάθηζκα θφθθα ηαζ ιεηά έηνεπε πάκς ζε
αοηυ ημ δνυιμ ιε ζζδενέκζμ ή πάθηζκμ άνια, απυ ημ πίζς ιένμξ ημο μπμίμο
ηνέιμκηακ αθοζίδεξ. Ο ΢αθιςκέαξ πίζηεοε υηζ ιε ημκ ηνυπμ αοηυ πθδζίαγε πμθφ ημ
αμοδηυ ηςκ ηεναοκχκ ημο Αία, εκχ βζα ηδ θάιρδ ημοξ πεημφζε ηαεχξ έηνεπε
ακαιιέκμοξ δαοθμφξ. Ο Αίαξ μνβίζεδηε ιε αοηή ηδ αθαζθδιία ηαζ βζ' αοηυ ημκ
ηαηαηεναφκςζε, ζημηχκμκηαξ ζοβπνυκςξ ηαζ υθμοξ ημοξ οπδηυμοξ ημο ηαημίημοξ
ηδξ ΢αθιχκδξ, εκχ ζηδ ζοκέπεζα ελαθάκζζε ηαζ ηδ ΢αθιχκδ. Πάκηςξ θεβυηακ υηζ μ
΢αθιςκέαξ δεκ ήηακ ηαευθμο αβαπδηυξ ζημκ θαυ ιε αοηά πμο έηακε.

Μειαλίππε
΢ηδκ Βθθδκζηή ιοεμθμβία ημ υκμια Μειαλίππε ακαθένεηαζ ζηα αηυθμοεα
πνυζςπα:

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
228 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
1. Κυνδ ημο Κεκηαφνμο Υείνςκα. Βπίζδξ βκςζηή ηαζ ςξ Ίππδ ή Βοίππδ. Γέκκδζε ιία
ηυνδ ιε ημκ Ώίμθμ, ηδκ Μεθακίππδ ή Άνκδ.
2. Κυνδ ημο Ώζυθμο ηαζ ηδξ Μεθακίππδξ (Ίππδξ). Γκςζηή ηαζ ςξ Άνκδ. Μδηένα, απυ
ημκ Πμζεζδχκα ηςκ δζδφιςκ, Ώίμθμξ ηαζ ΐμζςηυξ.
3. Κυνδ ηδξ Ώθεαίαξ ηαζ ημο Οζκέα, εκυξ απυ ημοξ Μεθεαβνίδεξ. Μεηαιμνθχεδηε ζε
θναβηυημηα απυ ηδκ Άνηειδ ιεηά ημ εάκαημ ημο αδενθμφ ηδξ Μεθεάβνμο.
4. Ώδενθή ηδξ Εππμθφηδξ ηαζ ηυνδ ημο Άνδ. Ο Δναηθήξ ηδκ ζοκέθααε ηαζ απαίηδζε ηδ
Γχκδ ηδξ Εππμθφηδξ ςξ ακηάθθαβια βζα ηδκ απεθεοεένςζή ηδξ. Δ Εππμθφηδ
ζοιιμνθχεδηε ηαζ μ Δναηθήξ ηδκ άθδζε εθεφεενδ.

Σπξώ

Δ Σπξώ ήηακ ηυνδ ημο ΢αθιςκέςξ ηαζ ηδξ Ώθηζδίηδξ. Ώκαθένεηαζ απυ ημκ ΋ιδνμ
ςξ ιία απυ ηζξ ελοπκυηενεξ βοκαίηεξ ηςκ Ώπαζχκ. Δ Σονχ ήηακ ζφγοβμξ ημο
Κνδεέςξ, αθθά ενςηεφεδηε ημκ ςναίμ πμηάιζμ εευ Βκζπέα, ηαεχξ έηακε ημ ιπάκζμ
ηδξ ζηα κενά ημο πμηαιμφ αοημφ. Ο Πμζεζδχκ έθααε ηδ ιμνθή ημο Βκζπέςξ ηαζ ηδκ
ελαπάηδζε. Οζ Πμζεζδχκ ηαζ Σονχ έβζκακ έηζζ μζ βμκείξ ημο Πεθία ηαζ ημο Νδθέςξ.
Ώνβυηενα, δ Σονχ ηαζ μ Κνδεέαξ απέηηδζακ ηνεζξ βζμφξ, πμο ήηακ μζ Ώίζμκαξ,
Φένδηαξ ηαζ Ώιοεάμκαξ.
Ο ιφεμξ ηδξ Σονχξ πνδζζιμπμζήεδηε απυ ημκ ΢μθμηθή ζε δφμ μιχκοιεξ ηναβςδίεξ
ημο, απυ ηζξ μπμίεξ ζχεδηακ απμζπάζιαηα.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
229 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ΐειιεξνθόληεο

Ο ΐειιεξνθόληεο, ή Βειιεξνθψλ, είκαζ ήνςαξ ηδξ Βθθδκζηήξ ιοεμθμβίαξ.
Ώκαθένεηαζ ςξ οζυξ ημο ααζζθέα ηδξ Κμνίκεμο (ή Βθφναξ) Γθαφημο (ηαζ επμιέκςξ
έββμκμξ ημο ΢ίζοθμο) ηαζ ηδξ Βονοκυιδξ (εοβαηέναξ ημο Νίζμο, ααζζθέα ηςκ
Μεβάνςκ). Μεηά ημκ θυκμ ημο ΐέθθενμο ελμνίγεηαζ απυ ηδκ Κυνζκεμ ηαζ ηαηαθεφβεζ
ζηδκ βεζημκζηή Σφνζκεα, ζηδκ αοθή ημο ααζζθέα Πνμίημο. Βηεί δ ααζίθζζζα
΢εεκέαμζα (ή Άκηεζα) ημκ ενςηεφεηαζ. Ο ΐεθθενμθυκηδξ ηδκ απμηνμφεζ ηαζ εηείκδ
ημκ ηαηδβμνεί ζημκ ζφγοβυ ηδξ. Θέθμκηαξ κα ημκ απμιαηνφκεζ απυ ηδκ Σίνοκεα, μ
ααζζθέαξ Πνμίημξ ημκ απμζηέθθεζ ζημκ πεεενυ ημο Εμαάηδ, ααζζθέα ηδξ Λοηίαξ ζηδκ
Αοηζηή Μζηνά Ώζία (έπμκηαξ έκα ηθεζζηυ βνάιια απυ ημκ Πνμίημ, ζημ μπμίμ μ
απμζημθέαξ πανάββεζθε ζημκ απμδέηηδ κα θμκεφζεζ ημκ θένμκηα).
Συηε μ ααζζθέαξ Εμαάηδξ ημο ακαεέηεζ ηνείξ επζηίκδοκεξ απμζημθέξ:
1. Να ακηζιεηςπίζεζ ημοξ ΢υθοιμοξ (θδζηνζηυ θαυ, ζηα ακαημθζηά ζφκμνα ημο
ααζζθείμο ηδξ Λοηίαξ). Ώοημί ηαηαηνμπχεδηακ απυ ημκ ήνςα.
2. Να ακηζιεηςπίζεζ ηζξ Ώιαγυκεξ (ημκ ενοθζηυ πμθειμπανή θαυ ηδξ Μζηνάξ Ώζίαξ πμο
ημκ απμηεθμφζακ ιυκμκ βοκαίηεξ). Βπίζδξ ηαζ αοηέξ ζοκεηνίαδζακ.
3. Να ακηζιεηςπίζεζ ηδκ Υίιαζνα (θμαενυ δζπθμεζδέξ ηέναξ πμο ημ ειπνυζεζμ ιένμξ
ημο ήηακ θέμκηαξ ηαζ ημ μπίζεζμ ήηακ δνάημκηαξ). Ο ΐεθθενεθυκηδξ ζππεφμκηαξ ημκ
Πήβαζμ (πηενςηυ ίππμ απυ ηδκ πδβή Πεζνήκδ ηδξ Κμνίκεμο) ηαηάθενε κα ηδκ
θμκεφζεζ.

Σέθμξ αθμφ ελυκηςζε ηαζ επζθακείξ Λφηζμοξ πμο ημο έζηδζακ εκέδνα (ιε δζαηαβή
ημο Εμαάηδ) επέζηνερε ενζαιαεοηήξ ζηδκ Λοηία υπμο μ ααζζθέαξ ακαβηάζηδηε κα
ημο πνμζθένεζ ηδκ εοβαηένα ημο Ώιθίηθεζα (ή Φζθμκυδ) ςξ ζφγοβμ ηαεχξ ηαζ ηδκ
δζαδμπή ημο ααζζθείμο.
Πθήνδξ απυ έπανζδ βζα ηδκ δφκαιή ημο, μ ΐεθθενμθυκηδξ απμθαζίγεζ ιε ημ
θηενςηυ άθμβυ ημο κα ακέαεζ ζημκ μονακυ (ή ζημκ ΋θοιπμ) ηαζ κα ακαηαθφρεζ ηδκ
ηαημζηία ηςκ εεχκ. Συηε μ Αίαξ, ελμνβζζιέκμξ απυ ημ ενάζμξ ημο, ημο ένζλε ηεναοκυ
ιε απμηέθεζια μ ΐεθθενμθυκηδξ κα πέζεζ απυ ημ άθμβυ ημο ηαζ κα ιείκεζ ακάπδνμξ,
πάκμκηαξ ηυζμ ηδκ ααζζθζηή ανπή υζμ ηαζ ημκ Πήβαζμ (πμο ημο «ημκ πήνακ μζ
εεμί»).
Ο ήνςαξ εβηαηαθείπεζ ηδκ Μζηνά Ώζία ηαζ επζζηνέθεζ ζηδκ Βθθάδα υπμο
πενζπθακάηαζ θηςπυξ ηαζ δοζηοπζζιέκμξ. ΢φιθςκα ιε ιία αζαθή ακαθμνά ζηδκ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
230 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Εθζάδα, ηαηαθεφβεζ ζηδκ Καθοδχκα (εκδεπμιέκςξ θίβμ πνίκ ημκ εακαηυ ημο) υπμο
θζθμλεκείηαζ απυ ημκ ααζζθέα Οζκέα. Ώπυ ηδκ ζφγοβυ ημο Ώιθίηθεζα απμηηάεζ δφμ
βζμφξ: ημκ Εππυθμπμ ηαζ ημκ Ίζακδνμ.

Φξίμνο θαη Έιιε

Ο Φξίμνο θαη ε Έιιε ήηακ παζδζά ημο Ώεάιακηα, ααζζθζά ηδξ Κμνχκδξ ηδξ
ΐμζςηίαξ, ηαζ ηδξ Χηεακίδαξ Νεθέθδξ. Ώνβυηενα μ Ώεάιαξ έθααε ζφγοβμ ηδκ Εκχ,
εοβαηένα ημο Κάδιμο, απυ ηδκ μπμία απέηηδζε δφμ αηυιδ παζδζά, ημοξ Λέανπμ ηαζ
Μεθζηένηδ.
Ώπυ γήθζα βζα ηα ηέηκα ηδξ Νεθέθδξ δ Εκχ ηαηέζηνςζε έκα αζοκήεζζημ ζπέδζμ:
έπεζζε ηζξ βοκαίηεξ ηδξ πυθδξ κα ρήζμοκ ημοξ ζπυνμοξ ζζηανζμφ πμο πνμμνίγμκηακ
βζα ζπμνά, χζηε κα ιδκ θοηνχζμοκ. Ο Ώεάιαξ έζηεζθε απεζηαθιέκμοξ ζημ ιακηείμ
ηςκ Αεθθχκ, βζα κα απμηαθοθεεί δ αζηία ηδξ ζζημδείαξ. Δ Εκχ ημοξ έπεζζε ηαηά ηδκ
επζζηνμθή ημοξ ιε δςνμδμηία κα δχζμοκ δζαθμνεηζηή απάκηδζδ απυ ημο ιακηείμο
ζημκ Ώεάιακηα ηαζ κα πμοκ πςξ δ ζζημδεία εα ζηαιαηήζεζ εάκ μ Φνίλμξ εοζζαζηεί
ζημκ αςιυ ημο Αία.
Έηζζ μ Ώεάιαξ ακαβηάζηδηε κα δζαηάλεζ ηδκ ηέθεζδ πνμεημζιαζζχκ βζα ηδ εοζία ηαζ
μ Φνίλμξ (ιαγί ιε ηδκ αδεθθή ημο, ζφιθςκα ιε παναθθαβέξ ημο ιφεμο) μδδβήεδηε
ζημκ αςιυ. Δ Νεθέθδ πμο απυ ιαηνζά έιαεε ηα ζοιαάκηα, έζηεζθε ημ Υνοζυιαθθμ
Κνζυ, δχνμ ημο Βνιή, βζα κα ιεηαθένεζ ηα παζδζά ζηδκ νάπδ ημο, ιαηνζά απυ ηδκ
ΐμζςηία.
Καηά ηδκ πμνεία δζαθοβήξ ημοξ, ηαεχξ πεημφζακ επάκς απυ ηδκ εάθαζζα, δ Έθθδ
δεκ ιπυνεζε κα ηναηδεεί ζηδκ νάπδ ημο Κνζμφ ηζ έπεζε ζημ πέθαβμξ, πμο απυ ηυηε
μκμιάζεδηε Βθθήζπμκημξ. Σδκ Έθθδ πήνε ημκηά ημο μ Πμζεζδχκαξ. Ο Φνίλμξ
ζοκέπζζε ηδκ πμνεία ημο ηαζ μ Κνζυξ ημκ έθενε ζηδκ Κμθπίδα, υπμο μ ααζζθζάξ
Ώζήηδξ ημκ δέπεδηε πνυεοια ηαζ ημο έδςζε ςξ ζφγοβμ ηδ εοβαηένα ημο, Υαθηζυπδ.
Έπεζηα, μ Φνίλμξ εοζίαζε ημ πνοζυιαθθμ ηνζυ ζημκ αςιυ ημο Αία ηαζ δχνζζε ημ
δένια ημο (δέναξ) ζημκ Ώζήηδ. Βηείκμξ ημ αθζένςζε ζημκ Άνδ ηαζ ημ ηνέιαζε απυ
ιζα δνο, ζημ ζενυ δάζμξ ημο εεμφ. Πνμξ θφθαλή ημο ηέεδηε έκαξ ιεβάθμξ δνάημξ, μ
μπμίμξ δεκ ημζιυηακ. Σμ πνοζυιαθθμ δέναξ ήηακ ανβυηενα μ ζηυπμξ ηδξ
Ώνβμκαοηζηήξ Βηζηναηείαξ.
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
231 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ

Οηδίπνδαο

Ο Οηδίπνδαο (ανπ: Οἰδίπμοξ) ήηακ ημ πζμ ηναβζηυ πνυζςπμ ηδξ ανπαίαξ εθθδκζηήξ
ιοεμθμβίαξ. Ήηακ βζμξ ημο ααζζθζά ηδξ Θήααξ Λάζμο ηαζ ηδξ Εμηάζηδξ. Ο ιφεμξ ημο
είκαζ μ ελήξ :
Πνζκ απυ ηδκ βέκκδζδ ημο Οζδίπμδα μ ααζζθζάξ ηδξ Θήααξ Λάζμξ, απμθάζζζε κα
ιάεεζ ημ πεπνςιέκμ ημο ζπεηζηά ιε ηδκ απυηηδζδ δζαδυπμο, επεζδή δ βοκαίηα ημο, δ
Εμηάζηδ ή Βπζηάζηδ, δεκ είπε ηομθμνήζεζ πμηέ, πανά ηζξ πμθφπνμκεξ πνμζπάεεζεξ. Ο
θμλίαξ Ώπυθθςκαξ ημο δζειήκοζε, ιέζς ηδξ Ποείαξ, πςξ εα απμηημφζε βζμ ηαζ πςξ
αοηυξ ιάθζζηα εα ημκ ζηυηςκε.
Πνέπεζ κα εζπςεεί πςξ ήηακ απυ ημοξ ζπάκζμοξ πνδζιμφξ πμο ήηακ ηυζμ λεηάεανμζ
ςξ πνμξ ημ πενζεπυιεκυ ημοξ. Βπίζδξ πνέπεζ κα επζζδιακεεί πςξ μ Λάζμξ είπε
πνμηαθέζεζ ηδκ φανδ ηςκ Θεχκ βζα ηδκ ζπέζδ πμο ζφκαρε ιε άθθμκ άκηνα, ημκ βζμ
ημο Πέθμπα, ααζζθζά ηδξ Δθείαξ, ημκ Υνφζζππμ. Δ αοημηημκία ημο Υνοζίππμο ζηδ
Θήαα, υπμο ημκ είπε απαβάβεζ μ Λάζμξ, πνμηάθεζε ημ ιέκμξ ημο Πέθμπα, μ μπμίμξ
ηαηανάζηδηε ημκ ααζζθζά ηδξ Θήααξ κα ιδκ απμηηήζεζ βζμ ηαζ ακ ηάκεζ κα πεεάκεζ
απυ ημ πένζ ημο. Οζ Θεμί ζοιθχκδζακ, ηαηά άθθμοξ δ Ήνα, αθμφ δ εκένβεζά ημο
απμηέθεζε φανδ πνμξ ημοξ Νυιμοξ.
Ο Λάζμξ, έπμκηαξ βκχζδ ημ πνδζιμδυηδια, ιεηά ηδκ βέκκδζδ ημο πνςηυημημο, έδεζε
ημκ Οζδίπμδα απυ ηα πυδζα (ελ μο ηαζ ημ υκμια Οζδίπμοξ (μίδδια(=πνήλζιμ) +
πμοξ(=πυδζ)) ηαζ ημκ έδςζε ζ΄έκακ δμφθμ, ημκ μπμίμ δζέηαλε κα ημκ αθήζεζ έηεεημ
ζημκ Κζεαζνχκα. Με αοηυκ ημκ ηνυπμ εκαπυεεηε ηδκ ηφπδ ημο ανέθμοξ ζηα πένζα ηςκ
Θεχκ ή ηδξ Σφπδξ, υπςξ ακαθςκεί ζηδκ ηναβςδία «Οζδίπμοξ Σφνακκμξ» ημο
΢μθμηθή, μ ίδζμξ μ ήνςαξ. Έκαξ αμζηυξ υιςξ ανήηε ημ παζδί ηαζ ημ πανέδςζε ζηδκ
βοκαίηα ημο ααζζθζά ηδξ Κμνίκεμο, Πυθοαμο, ηδκ Μενυπδ. Ώοημί ιδκ έπμκηαξ
παζδζά, ημκ δέπηδηακ ζακ «εείμ δχνμ». Έηζζ μ Οζδίπμδαξ γεζ ηαζ ιεβαθχκεζ ζηα
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
232 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
παθάηζα ηδξ Κμνίκεμο, ζηδκ πυθδ Σεκέα, ςξ βκήζζμξ ηαζ κυιζιμξ ηθδνμκυιμξ ημο
ενυκμο.
Μζα ιένα υιςξ ηάπμζμξ ημκ απεηάθεζε «κυεμ». Θέθμκηαξ κα ιάεεζ ημ αθδεέξ ημο
θυβμο, επεζδή επζηνάηδζε «ζζβή ζπεφμξ» ζημ παθάηζ βζα ημ εέια, απμθαζίγεζ κα πάεζ
ζηδκ Ποεία. Βηεί δ ζένεζα ημο Ώπυθθςκα, ιε λεηάεανμ πνδζιυ ημκ δζχπκεζ απυ ημκ
ζενυ πχνμ ηδξ επεζδή εα θακεί μιυηθζκμξ ημο παηνυξ ηαζ παηνμηηυκμξ, αζιμιίηηδξ
ηαζ ζφγοβμξ ηδξ ιδηέναξ ημο, ηαεχξ ηαζ υηζ αοηυξ ηαζ ηα παζδζά ημο εα είκαζ αζηία
πμθθχκ ηαηχκ. Ήηακ ηέημζα δ έκηαζδ ημο βεβμκυημξ, χζηε μ Οζδίπμδαξ, λεπκχκηαξ
ημοξ θυβμοξ πνμζέθεοζήξ ημο ζηδκ Ποεία, απμθαζίγεζ κα ιδκ βονίζεζ ζηδκ
εεςνμφιεκδ ηαη' αοηυκ παηνίδα ημο, ηδκ Κυνζκεμ βζα κα ιδκ πνμηαθέζεζ δεζκά ζημοξ
πναβιαηζηά εεημφξ ημο βμκείξ.
Καηά ηδκ πενζπθάκδζή ημο ζημκ εθθαδζηυ πχνμ,ηαηεοεφκεδηε πνμξ ηδκ Θήαα. ΢΄έκα
ζηαονμδνυιζ ηδξ, ημ ηνίζηναημ ιε ημ υκμια «΢πζζηή μδυξ», ζοκακηά ιζα άιαλα ηαζ
φζηενα απυ ιζα έκημκδ θμβμιαπία ζημηχκεζ ημκ ηάημπμ ηδξ άιαλαξ ηαζ ημοξ
ζοκμδμφξ - δμφθμοξ ημο, εηηυξ απυ έκακ. ΋πςξ απμδεζηκφεηαζ ανβυηενα, ιε ιανηονία
ημο ζςεέκημξ δμφθμο, μ Οζδίπμδαξ ζηυηςζε ημκ παηένα ημο Λάζμ, μ μπμίμξ
ηαηεοεοκυηακ πνμξ ηδκ Ποεία βζα κα ιάεεζ ηζ απέβζκε ημ παζδί ημο.
Ο Οζδίπμδαξ πθδζζάγμκηαξ ζηδκ Θήαα ζοκάκηδζε ηδκ ΢θίββα. Δ ΢θίββα ζηυηςκε
ηάεε δζααάηδ πμο ηδκ ζοκακημφζε, επεζδή δεκ απακημφζε ζημ βνίθμ ηδξ. Ρςηχκηαξ
ημκ Οζδίπμδα «Πμζμ μκ ημ πνςί ζηέηεηαζ ζηα ηέζζενα, ημ ιεζδιένζ ζηα δφμ ηαζ ημ
ανάδο ζηα ηνία», έθααε ςξ απάκηδζδ «Ο Άκενςπμξ είκαζ εηείκμ ημκ μκ, πμο ημ
λδιένςια ηδξ γςήξ ημο ηζκείηαζ ζηα ηέζζενα, ημ ανάδο ηδξ γςήξ ημο ζηα ηνία, ιε
ηδκ αμήεεζα ημο ιπαζημοκζμφ, εκχ ζημ ιεζμδζάζηδια (ιεζδιένζ) ηδξ γςήξ ηζκείηαζ
ιε ζζβμονζά ζηα δομ». Μεηά ηδκ θφζδ ημο βνίθμο δ ΢θίββα έπεζε ζημκ βηνειυ ηαζ
ζημηχεδηε (ή ηαηά άθθμοξ μ Οζδίπμδαξ ηδξ επζηέεδηε υηακ ήηακ λαθκζαζιέκδ απυ ηδ
θφζδ ημο βνίθμο ηαζ ηδ ζηυηςζε). Ο Οζδίπμδαξ ακαβμνεφηδηε ααζζθζάξ ηδξ Θήααξ,
απυ ημκ πνμζςνζκυ ααζζθζά ηδξ πυθδξ Κνέμκηα, ηαζ ζφγοβμξ ηδξ Εμηάζηδξ (αδεθθή
ημο Κνέμκηα), πήναξ ημο Λάζμο ηαζ ιδηέναξ ημο Οζδίπμδα.
Με ηδκ Εμηάζηδ απέηηδζε ηέζζενα παζδζά, ημοξ Πμθοκείηδ ηαζ Βηεμηθή ηαζ ηζξ
Ώκηζβυκδ ηαζ Εζιήκδ, πμο ήηακ πανάθθδθα ηαζ αδέθθζα ημο. Έηζζ μθμηθδνχεδηε ημ
πενζεπυιεκμ ημο πνδζιμφ πμο έδςζε δ Ποεία ζημκ Λάζμ πνχηα ηαζ ζημκ Οζδίπμδα
ανβυηενα. Τπάνπεζ άθθδ ιανηονία, ηαηά ηδκ μπμία δ Εμηάζηδ έιαεε πςξ
πακηνεφηδηε ημκ βζμ ηδξ ηαζ αοημηηυκδζε. Ο Οζδίπμδαξ λακαπακηνεφηδηε ηαζ ιε ηδκ
κέα ζφγοβυ ημο, ηδκ Βονοβακεία, απέηηδζε ηα ηέζζενα παζδζά.
Βλαζηίαξ ημο θζιμφ πμο ιάζηζγε ηδκ Θήαα, βζα εθηά πνυκζα (υζα ηαζ ηα πνυκζα
ελμοζίαξ ημο Οζδίπμδα), πνδζιυξ απυ ημκ ιάκηδ Σεζνεζία, οπέδεζλε πςξ δ αζηία ημο
ηαημφ είκαζ μ θμκζάξ ημο Λάζμο.
΢ηδκ ηναβςδία «Οζδίπμοξ Σφνακκμξ» εηηοθίζζεηαζ δ απμηάθορδ ημο θμκζά, πμο είπε
ςξ απμηέθεζια ηδκ αοημηφθθςζδ ημο Οζδίπμδα ηαζ ηδκ αοημηημκία ηδξ Εμηάζηδξ
(ηνειάζηδηε). ΢ηδκ ηναβςδία ημο ΢μθμηθή, «Οζδίπμοξ επί Κμθςκχ», ιαεαίκμοιε
πςξ μ Οζδίπμδαξ, βζα άθθδ ιζα θμνά, πενζπθακήεδηε ζημκ εθθαδζηυ πχνμ, ιε ζοκμδυ
ηδκ ηυνδ ημο Εζιήκδ ή, ηαηά άθθμοξ, ηδκ Ώκηζβυκδ. Καηέθδλε ζηδκ Ώεήκα, υπμο μ
ααζζθζάξ ηδξ, μ Θδζέαξ, ημκ δέπηδηε ηαζ ιεζμθάαδζε βζα ηδκ ζοιθζθίςζή ημο ιε
ημοξ Θεμφξ ηαζ ημκ θοηνςηζηυ ημο εάκαημ. ΢ηδκ ηναβςδία «Βπηά επί Θήααξ», ημο
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
233 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Ώζζπφθμο, ιαεαίκμοιε βζα ηδκ ηφπδ ημο Πμθοκείηδ, ημο Βηεμηθή ηαζ ημο Κνέμκηα.
Βκχ, ηέθμξ, ζηδκ ηναβςδία «Ώκηζβυκδ», ηδκ ημνςκίδα ηςκ ηναβςδζχκ, ιαεαίκμοιε
βζα ηδκ ηφπδ ηδξ μιχκοιδξ δνςίδαξ.

Μειέαγξνο

Ο Μειέαγξνο ήηακ βζμξ ημο ααζζθζά ηδξ Καθοδχκαξ Οζκέςξ ηαζ ηδξ Ώθεαίαξ,
αδεθθήξ ηδξ Λήδαξ. Ο Μεθέαβνμξ είκαζ μ ηεκηνζηυξ ήνςαξ ηςκ δζδβήζεςκ βζα ημκ
Καθοδχκζμ Κάπνμ.
Ο ιφεμξ ανπίγεζ υηακ μ Οζκέαξ εοζίαζε ηάπμηε ζε υθμοξ ημοξ άθθμοξ εεμφξ αθθά
λέπαζε ηδκ Άνηειδ. Δ εεά μνβίζεδηε ηαζ έζηεζθε εκακηίμκ ηςκ Καθοδςκίςκ έκα
θμαενυ αβνζμβμφνμοκμ, ημκ Καθοδχκζμ Κάπνμ, πμο πνμηαθμφζε ιεβάθεξ
ηαηαζηνμθέξ. Ο Μεθέαβνμξ ηαηαδίςλε ιαγί ιε ημοξ πζμ μκμιαζημφξ Έθθδκεξ ήνςεξ
ηδξ επμπήξ ημ εδνίμ ηαζ πέηοπε ηεθζηά κα ημ ζημηχζεζ. Δ Άνηειζξ ηυηε πνμηάθεζε
δζπυκμζα ιεηαλφ ηςκ Ώζηςθχκ ηαζ ηςκ Κμονήηςκ πμο είπακ πάνεζ ιένμξ ζημ ηοκήβζ
βζα ημ πμζμξ εα ηναηήζεζ ημ ημιάνζ ηαζ ημ ηεθάθζ ημο γχμο. Βπαημθμφεδζε ιάπδ ηαζ
ζε αοηή μ Μεθέαβνμξ ζηυηςζε ημοξ Σμλέα ηαζ Πθέλζππμ, αδεθθμφξ ηδξ ιδηέναξ ημο,
δ μπμία ηυηε ημκ ηαηανάζηδηε, επζηαθμφιεκδ εκακηίμκ ημο ηδκ μνβή ηςκ «πεμκίςκ
εεχκ» (ημο Κάης Κυζιμο). Ο Μεθέαβνμξ, θμαμφιεκμξ ημ απμηέθεζια ηδξ ιδηνζηήξ
ηαηάναξ, απμζφνεδηε ηυηε απυ ηδ ιάπδ ηζ έηζζ κίηδζακ μζ Κμονήηεξ ηαζ
πμθζυνηδζακ ημοξ Ώζηςθμφξ ζηδκ Καθοδχκα. Μάηαζα ζηέηεοακ ημκ Μεθέαβνμ κα
πμθειήζεζ βζα κα ζχζεζ ηδκ πυθδ ημο: μ ήνςαξ έηθεζκε ηα αοηζά ημο ζηζξ
παναηθήζεζξ ηςκ βενυκηςκ, ηςκ ζενέςκ, ημο παηένα ημο ηαζ ηδξ ιδηέναξ ημο (πμο
είπε ιεηακμήζεζ). Σεθζηχξ μ επενυξ ηονίεοζε ηαζ πονπυθδζε ηδκ Καθοδχκα, ηαζ μζ
Κμονήηεξ εημζιάγμκηακ κα θεδθαηήζμοκ ημ ιέβανμ ημο Μεθεάβνμο. Συηε ιυκμ μ
Μεθέαβνμξ ιεηαπείζεδηε απυ ηζξ ζηεζίεξ ηδξ ζογφβμο ημο Κθεμπάηναξ (ηυνδξ ημο
Ίδα), πήνε ηα υπθα ημο ηαζ έζςζε ηδκ πυθδ, αθθά ζημηχεδηε ηαεχξ θαίκεηαζ ηδκ
χνα ημο ηέθμοξ ηδξ ιάπδξ.
Ώνβυηενα, μ ιφεμξ ελεθίπεδηε ιε ιείςζδ ηδξ έιθαζδξ ζημκ πυθειμ ΚμονήηςκΏζηςθχκ ηαζ ακαβςβή ημο ηοκδβζμφ ημο Καθοδχκζμο Κάπνμο ζημ ηεκηνζηυ
επεζζυδζμ. Καηά ημκ ιεηαβεκέζηενμ ιφεμ, υηακ μ Μεθέαβνμξ ήηακ επηά διενχκ
ανέθμξ μζ Μμίνεξ ειθακίζεδηακ ζηδ ιδηένα ημο ηαζ ηδξ είπακ υηζ μ βζμξ ηδξ εα
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
234 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
πέεαζκε υηακ εα ηαζβυηακ ηεθείςξ ημ λφθμ (δαοθυξ) πμο ήηακ εηείκδ ηδ ζηζβιή ζηδκ
εζηία (ηγάηζ). Δ Ώθεαία, έκηνμιδ, άνπαλε ηαζ έζαδζε ημκ δαοθυ, ημκ μπμίμ θφθαλε
ζηδ ζοκέπεζα ιε ιεβάθδ πνμζμπή. Ώνβυηενα, υηακ μ Μεθέαβνμξ ιεβάθςζε, έθααε
ιένμξ ζημ ηοκήβζ ημο ηάπνμο. ΢ε αοηυ είπε ζοιιεηάζπεζ ηαζ δ Ώηαθάκηδ, ηαζ μ
Μεθέαβνμξ ζηυηςζε ζηδ δζαιάπδ ημοξ εείμοξ ημο (βζμοξ ημο Θεζηίμο) πνμηεζιέκμο
κα πνμζθένεζ ημ ημιάνζ ημο εδνίμο ζηδκ Ώηαθάκηδ, ηαζ δίηαζα, ηαεχξ εηείκδ ημ είπε
πθδβχζεζ πνχηδ. Συηε δ Ώθεαία ελμνβίζεδηε ηυζμ πμθφ βζα ημκ παιυ ηςκ αδεθθχκ
ηδξ, χζηε άνπαλε ημκ ηνοιιέκμ δαοθυ ηαζ ημκ έηαρε, ιε απμηέθεζια κα πεεάκεζ
αιέζςξ μ βζμξ ηδξ. Ώοηή δ ζζημνία πανμοζζάγεζ μιμζυηδηα ιε ημκ ζηακδζκααζηυ ιφεμ
ημο Norna-Gests. Δ Ώθεαία υιςξ ιεηακυδζε ηαζ αοημηηυκδζε. Ώοημηηυκδζε επίζδξ
ηαζ δ ζφγοβμξ ημο ήνςα, δ Κθεμπάηνα. ΢φιθςκα ιε μιδνζηή παναθθαβή, μ
Μεθέαβνμξ, πμο ήηακ ηαηά ηα άθθα άηνςημξ, ζημηχεδηε απυ ημκ ίδζμ ημκ εευ
Ώπυθθςκα, μ μπμίμξ αβςκζγυηακ ιε ημ ιένμξ ηςκ Κμονήηςκ.
΢φιθςκα ιε θζβυηενμ απμδεηηέξ εηδμπέξ, μ Μεθέαβνμξ ζηυηςζε ηαζ άθθμοξ ζημ
ηοκήβζ βζα πάνδ ηδξ Ώηαθάκηδξ: ημοξ Κεκηαφνμοξ Τθαίμ ηαζ Ραίημ επεζδή
πνμζπάεδζακ κα ηδ αζάζμοκ, ηαζ ημοξ Εθζηθή ηαζ Βονφποθμ επεζδή ηδκ είπακ
πνμζαάθεζ.
Ώκαθένεηαζ υηζ μ Μεθέαβνμξ πήνε ιένμξ ζηδκ Ώνβμκαοηζηή Βηζηναηεία, ηαηά ηδκ
μπμία ζηυηςζε ημκ Ώζήηδ ζηδκ Κμθπίδα, εκχ ζοιιεηέζπε ηαζ ζημοξ ηαθζημφξ αβχκεξ
πμο έβζκακ ζηδ ικήιδ ημο Πεθία, ηα «άζια επί Πειία».

Ώηαιάληε

Δ Ώηαιάληε είκαζ ιοεμθμβζηυ πνυζςπμ ιε ζζπονέξ παναδυζεζξ ηυζμ ζηδ Θήαα υζμ
ηαζ ζηδκ Ώνηαδία, πμο ηζ μζ δομ δζεηδζημφκ ηδκ ηαηαβςβή ηδξ.
Κυνδ ημο ΢πμζκέα (βζμο ημο Ώεάιακηα) ηαζ ηδξ Κθοιέκδξ (ηυνδξ ημο Μζκφμο). Δ
Ώηαθάκηδ ήηακ ςναζυηαηδ αθθά ηαζ πενίθδιδ δνμιέαξ. Ώπέθεοβε ηδ ζοκακαζηνμθή
ιε άθθεξ πανεέκεξ ηαζ ηνυιαγε ζηδκ ζδέα ημο βάιμο. Βπεζδή υιςξ πμθθμί γδημφζακ
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
235 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
κα ηδκ πακηνεοημφκ εηείκδ δήθςζε υηζ εα πακηνεουηακ εηείκμκ πμο εα ηαηάθενκε κα
ηδκ πανααβεί ζε αβχκα δνυιμο ηαζ υηζ εα θυκεοε ζηδ ζοκέπεζα ημκ υπμζμκ δηηδιέκμ
απυ αοηήκ. Ώκ ηαζ μζ υνμζ ήηακ αανείξ πμθθμί ήηακ ηαζ μζ ικδζηήνεξ ηαζ ςξ εη
ημφημο πμθθά οπήνλακ ηαζ ηα εφιαηα. Μέπνζ πμο ηδκ κίηδζε μ Εππμιέκδξ ή μ
Μεθακίςκ, πμο ημ ηαηυνεςζε πάνδ ζε ηνία ιήθα ηςκ Βζπενίδςκ πμο είπε θάαεζ ςξ
δχνμ απυ ηδκ εεά Ώθνμδίηδ ιε ηδ νδηή εκημθή κα ηα πνδζζιμπμζήζεζ ιυκμ υηακ
ηζκδφκεοε κα πάζεζ ζημκ αβχκα νίπκμκηαξ έκα έκα πθάβζα. Πνάβιαηζ δ Ώηαθάκηδ
πζζηεφμκηαξ υηζ εα κζηήζεζ θμλμδνμιμφζε ηάεε θμνά βζα κα ηοκδβήζεζ ημ ιήθμ.
Έηζζ ιεηά ηδ κίηδ ημο μ Εππμιέκδξ κοιθεφεδηε ηδκ Ώηαθάκηδ αθθά ημ ενςηζηυ ημοξ
πάεμξ ήηακ ηυζμ έκημκμ πμο πνδζζιμπμίδζακ ςξ ενςηζηή ηθίκδ αοηυ ημ ζενυ δάζμξ
ηδξ εεάξ Ήναξ.
Μυθζξ ημ ακηεθήθεδ δ Ήνα δεκ άνβδζε κα δείλεζ ηδκ αβακάηηδζή ηδξ
ιεηαιμνθχκμκηαξ ημοξ δφμ εναζηέξ ζε γεφβμξ θευκηςκ… ελαζνχκηαξ ημοξ έηζζ απυ
ηδξ ανπαίαξ δεζηήξ ηάλεςξ ηςκ πναβιάηςκ. (Καζ ιέπνζ ζήιενα θέβεηαζ δ ζπεηζηή
έηθναζδ «…ζακ ηα γχα»).
Σδ δζήβδζδ αοημφ ημο ιφεμο ιαξ δζέζςζε μ Δζίμδμξ ζημοξ ηαηαθυβμοξ ημο. Βηηυξ
υιςξ απυ αοηυκ ηαζ άθθμζ ιφεμζ οπήνπακ ιε δζάθμνεξ παναθθαβέξ. ΋πςξ υηζ δ
Ώηαθάκηδ ζοιιεηείπε ζε ηοκήβζ ημο Καθοδχκζμο ηάπνμο υπμο ηαζ πέηοπε κα
θααχζεζ πνχηδ ημ γχμ ηαζ κα θάαεζ ζε ακαβκχνζζδ ημ δένια ημο γχμο απυ ημκ
Μεθέαβνμ.
Ο δεφηενμξ αοηυξ ιφεμξ ιάθθμκ πνυηεζηαζ βζα ζοβπχκεοζδ δφμ ιφεςκ ιε ζοκχκοιεξ
δνςίδεξ δ ιία ηοκδβυξ ηαζ δ άθθδ δνμιέαξ. Δ ηοκδβυξ γμφζε ζηα Ώνηαδζηά υνδ ηαζ
ακήηε ζηδκ αημθμοεία ηδξ Άνηειδξ θενυιεκδ ςξ ηυνδ ημο Μαίκαθμο ή ημο Εάζζμο
(ημο Άνβμοξ) (Οδφζζεζα ΢ 246). Πενί ηδξ δεφηενδξ ιάθζζηα ιοεμθμβείηαζ υηζ μ
παηέναξ ηδξ δζαρεοζεείξ υηζ εα απμηημφζε βζμ, ηδκ άθδζε πμθφ ιζηνή ζημ αμοκυ,
υπμο ηδκ οζμεέηδζε ηαζ ηδ ιεβάθςζε ιζα ανημφδα. Ώνβυηενα ηδκ πήνακ ηάπμζμζ
ηοκδβμί ηζ έγδζε ηαζνυ ιαγί ημοξ, ιαεαίκμκηαξ έηζζ υηζ πνεζάγεηαζ ημ ηοκήβζ. Έηζζ
έιιεζα αθθά ζαθέζηαηα μ ιφεμξ ιαξ δίκεζ ηδκ Ώηαιάληε αοηή ςξ πνμζηαηεουιεκδ
ηδξ Ώνηέιζδαξ, πςνίξ ηακ κα ακαθένεζ ηδ εεά, ηζ υπςξ θοζζηά ηαζ ακαιεκυιεκμ δ
Ώηαθάκηδ ζοκεπίγεζ κα γεζ ςξ πνμζηαηεουιεκή ηδξ, πςνίξ κα εέθεζ κα ηδκ αββίλεζ
άκδναξ (ημ ιυκμ ημζκυ ιε ηδκ ζοκχκοιυ ηδξ, ηδ δνμιέα).
Λέβεηαζ αηυιδ πςξ δ ηοκδβυξ είπε ημλεφζεζ ηαζ ζημηχζεζ ημοξ δφμ Κέκηαονμοξ
Τθαίμ ηαζ Φμίημ υηακ αοημί πνμζπάεδζακ ηάπμηε κα ηδκ αζάζμοκ. Πανά ηαφηα δ
Ώηαθάκηδ αοηή πακηνεφηδηε ημκ Μεθακίςκα μ μπμίμξ ηαζ εηείκμξ δεκ ήεεθε κα
αημφζεζ ηίπμηε βζα βάιμ. ΢ε ζοκάκηδζή ημοξ υιςξ, ημ ημζκυ αοηυ πανάδμλμ, ημοξ
έηακε κα αζζεακεμφκ ιεηαλφ ημοξ έθλδ ηαζ ηεθζηά κα εκςεμφκ. Ώπυ ημκ βάιμ αοηυ
θένεηαζ κα βεκκήεδηε μ Πανεεκμπαίμξ.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
236 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Δξαθιήο

Ο Δξαθιήο (ζηδκ ανπ. εθθ. Ἡξαθιῆο) ήηακ ανπαίμξ ιοεζηυξ ήνςαξ, εεςνμφιεκμξ
ςξ μ ιέβζζημξ ηςκ Βθθήκςκ δνχςκ. Γεκκήεδηε ζηδ Θήαα ηαζ ήηακ βζμξ ημο Αία ηαζ
ηδξ Ώθηιήκδξ, απυβμκμξ ημο Πενζέα.
Δ ιδηένα ημο Ώθηιήκδ ήηακ πακηνειέκδ ιε ημκ Ώιθζηνφςκα, ιε ημκ μπμίμκ
ηαηέθοβακ ζηδ Θήαα, επεζδή μ Ώιθζηνφςκαξ είπε δμθμθμκήζεζ ημκ Δθεηηνφςκα
ηαηά θάεμξ (παηένα ηδξ Ώθηιήκδξ ηαζ βζμ ημο Πενζέα). Ο Αίαξ πήνε ηδ ιμνθή ημο
Ώιθζηνφςκα ηαζ ημζιήεδηε ιε ηδκ Ώθηιήκδ. Πνζκ βεκκδεεί αηυια μ Δναηθήξ, μ
Αίαξ ακήββεζθε ζημοξ Θεμφξ υηζ εα βεκκδεεί απυ ηδκ Ώθηιήκδ απυβμκμξ ημο Πενζέα,
πμο εα ααζζθεφζεζ ζημκ Θνυκμ ηςκ Πενζίδςκ.
΋ηακ βεκκήεδηε μ Δναηθήξ, δ Ήνα, δ βοκαίηα ημο Αία, δ μπμία ημκ γήθεοε βζα ηζξ
απζζηίεξ ημο, έζηεζθε ζηδκ ημφκζα ημο δφμ θίδζα, αθθά ημ ανέθμξ ηα ζηναββάθζζε. Ο
εεηυξ παηέναξ ημο Δναηθή, μ Ώιθζηνφςκαξ, μ μπμίμξ ακέθααε κα ημκ ιεβαθχζεζ, ημκ
δίδαλε ηδκ ηέπκδ ημο δκζυπμο, μ Κάζημναξ ημο δίδαλε ηδκ μπθαζηία, μ Ώίθοημξ ηδκ
πάθδ, μ Βφνοημξ ημ ηυλμ, μ ηέκηαονμξ Υείνςκαξ ηζξ Βπζζηήιεξ ηαζ μ Λίκμξ ηδ
Μμοζζηή.
Ο ιφεμξ πμο ζχεδηε απυ ημκ Ξεκμθχκηα, ιαξ δζδβείηαζ ημ πενζζηαηζηυ εηείκμ, υηακ
μ Δναηθήξ ηαεζζιέκμξ ζε ηάπμζμ ζηαονμδνυιζ, είδε κα πενκμφκ απυ ιπνμζηά ημο
δφμ πακέιμνθεξ ημπέθεξ. Δ ιζα ημο έδεζλε έκακ εφημθμ δνυιμ, θανδφ ηαζ ίζζμ, πμο
ακ ημκ αημθμοεμφζε, εα παζνυηακ ηδ γςή, αθθά εα έηακε έκα ζςνυ ηαηέξ πνάλεζξ
πμο εα ημκ ηαηαδίηαγακ ζηδκ ηνίζδ ηςκ ακενχπςκ. Ώοηή ήηακ δ Καηία. Δ άθθδ
ηυνδ, δ Ώνεηή, ημο έδεζλε έκα δφζημθμ δνυιμ, βειάημ ημθηενέξ πέηνεξ ηαζ αβηάεζα,
ζηεκυ ηαζ δφζααημ, πμο εα ημκ αάδζγε δφζημθα, αθθά εα ηένδζγε ζημ ηέθμξ ημο ηδκ
ακαβκχνζζδ απυ ημοξ ζοκακενχπμοξ ημο. Έηζζ μ Δναηθήξ αημθμφεδζε ηδκ Ώνεηή,

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
237 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
πνμηζιχκηαξ κα οπμθένεζ βζα κα δζααεί ημ δφζααημ δνυιμ ηδξ, αθθά κα βκςνίζεζ ηδ
δυλα ηαζ ηδκ ηζιή ιε ηζξ ηαθέξ ημο πνάλεζξ ηαζ ηδκ ανεηή ημο.
Χξ έθδαμξ πνμηάθεζε ημκ πυθειμ ιεηαλφ ηδξ Θήααξ ιε ημ ααζίθεζμ ημο Ονπμιεκμφ.
Χξ ακηαιμζαή βζα ηδ κίηδ ημο εκακηίμκ ημο Ονπμιεκμφ, πήνε βζα βοκαίηα ημο ηδ
Μεβάνα, ηυνδ ημο ααζζθζά ηδξ Θήααξ, ιε ηδκ μπμία απέηηδζε ηνία (ηαη' άθθμοξ
πενζζζυηενα) παζδζά. Δ Ήνα υιςξ ημκ ηνέθακε, ιε απμηέθεζια κα ζημηχζεζ ηδ
βοκαίηα ημο ηαζ ηα παζδζά ημο. ΋ηακ ζοκεζδδημπμίδζε ηζ έηακε, απμθάζζζε κα πάεζ
ζημ Μακηείμ ηςκ Αεθθχκ βζα κα πάνεζ πνδζιυ, χζηε κα ιάεεζ ιε πμζμκ ηνυπμ εα
ιπμνμφζε κα ελαβκζζεεί. ΢φιθςκα ιε ημκ πνδζιυ, έπνεπε κα οπδνεηήζεζ βζα δχδεηα
πνυκζα ημκ Βονοζεέα, ααζζθζά ηδξ Σίνοκεαξ, ηαζ κα πναβιαημπμζήζεζ ημοξ άεθμοξ
πμο εα ημο πνυζηαγε εηείκμξ.
΢ημ πθαίζζμ ηςκ άεθςκ, μ Δναηθήξ ζηυηςζε ημ θζμκηάνζ ηδξ Νειέαξ, ζηυηςζε ηδ
Λενκαία Όδνα, έπζαζε ημ βμνβυ εθάθζ ηδξ Κενφκεζαξ, ζηυηςζε ημκ Βνοιάκεζμ
Κάπνμ, ηαεάνζζε ημοξ ζηάαθμοξ ημο Ώοβεία, ζηυηςζε ηζξ ΢ηοιθαθίδεξ ΋νκζεεξ,
έπζαζε ημκ άβνζμ ηαφνμ ηδξ Κνήηδξ, έηθερε ηα άβνζα άθμβα ημο Αζμιήδδ, πήνε ηδ
γχκδ ηδξ Εππμθφηδξ, έθενε ηα αυδζα ημο Γδνουκδ ζημκ Βονοζεέα, άνπαλε ηα ιήθα
ηςκ Βζπενίδςκ, ηαζ ηέθμξ έθενε ημκ Κέναενμ απυ ημκ Άδδ.
Βηηυξ απυ ημοξ άεθμοξ, μ Δναηθήξ πναβιαημπμίδζε ηζ άθθα ιοεζηά ηαημνεχιαηα.
Πήνε ιένμξ ζηδκ Ώνβμκαοηζηή εηζηναηεία ηζ εθεοεένςζε ηδκ Δζζυκδ, ηυνδ ημο
Σνχα ααζζθζά Λαμιέδμκηα, απυ έκα εαθάζζζμ ηέναξ. Αεκ ζοκέπζζε υιςξ ιέπνζ
ηέθμοξ ηδκ εηζηναηεία.
΢ηδ Λζαφδ κίηδζε ημκ βίβακηα Ώκηαίμ, βζμ ημο Πμζεζδχκα ηαζ ηδξ Γδξ, μ μπμίμξ ήηακ
πμθφ δοκαηυξ, επεζδή έπαζνκε δφκαιδ παηχκηαξ ζηδ Γδ, ημ ημνιί ηδξ ιδηέναξ ημο. Ο
Δναηθήξ, ηαηαθαααίκμκηαξ ζε ηζ μθεζθυηακ δ δφκαιή ημο, ημκ ζήηςζε ζημκ αένα ιε
ηα δοκαηά ιπνάηζα ημο ηαζ ημκ έπκζλε πςνίξ δοζημθία.
Όζηενα απυ αοηυ ημ ηαηυνεςια, μ Δναηθήξ, ημοναζιέκμξ, έπεζε κα ημζιδεεί. Συηε
μζ Ποβιαίμζ, έκαξ θαυξ κάκςκ, ημκ αθοζυδεζακ ηαζ ημκ ηάνθςζακ ζηδ βδ. ΋ηακ
λφπκδζε μ Δναηθήξ, ηζκάπηδηε επάκς ηζ ανπάγμκηάξ ημοξ ζηδ πμφθηα ημο, ημοξ
ηφθζλε υθμοξ ζημ ημιάνζ ημο θέμκηα ηδξ Νειέαξ πμο θμνμφζε
Ο Δναηθήξ εθεοεένςζε αηυια ηαζ ημκ Πνμιδεέα, πμο ημκ είπε δέζεζ μ Αίαξ ζημκ
Καφηαζμ βζα κα ημκ ηζιςνήζεζ επεζδή είπε πανίζεζ ζημοξ ακενχπμοξ ημ ιοζηζηυ ηδξ
θςηζάξ.
Ώοηυξ έθενε ηδκ Άθηδζηδ απυ ημκ Άδδ, αθμφ πάθερε ιε ημκ Υάνμ ηαζ ηδκ
εθεοεένςζε. Δ Άθηδζηδ ήηακ βοκαίηα ημο ααζζθζά ηςκ Φενχκ Ώδιήημο, δ μπμία,
βζα κα ζχζεζ ημκ άκηνα ηδξ, δέπηδηε κα πεεάκεζ ακηί βζ' αοηυκ. Ο Δναηθήξ έηοπε κα
πενκά εηείκεξ ηζξ ιένεξ απυ ηζξ Φενέξ ηαζ πέναζε κα επζζηεθηεί ημκ θίθμ ημο ημκ
ααζζθζά. Μαεαίκμκηαξ ηδ ιεβάθδ ζοιθμνά πμο είπε ανεζ ημ παθάηζ ημο, έηνελε ηαζ,
πνμθαααίκμκηαξ ημκ Υάνμ, πάθερε ιαγί ημο ηζ έθενε ζηδ γςή λακά ηδκ υιμνθδ
Άθηδζηδ
Ο Δναηθήξ ζηυηςζε, αηυια, βζα κα απαθθάλεζ ημοξ ακενχπμοξ απυ ηδκ ηονακκία,
ημκ αζιμαυνμ ηφνακκμ ηδξ Ώζβφπημο ΐμφζζνζ.
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
238 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Βθεοεένςζε ημκ Θδζέα απυ ηδ θοθαηή ημο ααζζθζά ηςκ Μμθμζζχκ ζηδκ Ήπεζνμ.
Σμ ηεθεοηαίμ ηαηυνεςια ημο Δναηθή ήηακ μ θυκμξ ημο ηεκηαφνμο Νέζζμο, μ μπμίμξ
πνμζπάεδζε κα ηθέρεζ ηδ βοκαίηα ημο ήνςα, ηδκ υιμνθδ Αδζάκεζνα.
Σδ ζηζβιή πμο μ Νέζζμξ πέεαζκε απυ ηα δδθδηδνζαζιέκα αέθδ ημο Δναηθή,
εηιοζηδνεφεδηε ζηδ Αδζάκεζνα υηζ μ ζφγοβυξ ηδξ δεκ ηδκ αβαπμφζε πζα, ηαζ υηζ βζα
κα λακαηενδίζεζ ηδκ αβάπδ ημο, έπνεπε κα ημο δχζεζ κα θμνέζεζ έκακ πζηχκα, αθμφ
ημκ αμοηήλεζ πνχηα ιέζα ζημ αίια ημο κεηνμφ ηεκηαφνμο.
Δ Αδζάκεζνα, δ μπμία δεκ ήλενε υηζ ημ αίια ημο Νέζζμο ήηακ δδθδηδνζαζιέκμ απυ
ηα αέθδ, έδςζε ημκ πζηχκα ζημκ ήνςα. Οζ πυκμζ ημο Δναηθή ήηακ ηυζμ θνζηημί, χζηε
ηνεθάεδηε ηαζ, ακάαμκηαξ θςηζά πάκς ζηδκ ημνοθή ημο αμοκμφ Οίηδ, ηάδηε
γςκηακυξ. Ώηυια ηαζ ζήιενα, δ ορδθυηενδ ημνοθή αοημφ ημο αμοκμφ μκμιάγεηαζ
Πονά.
Μεηά ημ εάκαηυ ημο, μ Δναηθήξ απμεεχεδηε, έβζκε δδθαδή εευξ ηδξ δφκαιδξ ηαζ ηδξ
νχιδξ. Ο Αίαξ ημκ πήνε ζημκ ΋θοιπμ ηαζ ημκ πάκηνερε ιε ηδ εεά ηδξ κζυηδξ, ηδκ
Ήαδ.
Σμκ Δναηθή μζ ανπαίμζ Έθθδκεξ ημκ πανίζηακακ ζοκήεςξ κηοιέκμ ιε ηδ θεμκηή, κα ηναηά
έκα νυπαθμ ζημ πένζ, ιε πανάζηδια βίβακηα ηαζ ζχια δοκαηυ, κεακζηυ ηαζ εφνςζημ.

Άζινη ηνπ Δξαθιή

Χξ Άζινη ηνπ Δξαθιή έπμοκ ηαηαβναθεί ζηδκ εθθδκζηή ιοεμθμβία δχδεηα
ηαημνεχιαηα πμο έηακε μ ιοεζηυξ ήνςαξ Δναηθήξ πνμηεζιέκμο κα ελαβκζζεεί βζα ημ
θυκμ ηδξ βοκαίηαξ ημο ηαζ ηςκ παζδζχκ ημο, πμο είπε δζαπνάλεζ υηακ ημκ ηνέθακε δ
Ήνα. Γζα ημ ζημπυ αοηυ, μ Δναηθήξ πήβε ζημ Μακηείμ ηςκ Αεθθχκ ηαζ πήνε
πνδζιυ, ζφιθςκα ιε ημκ μπμίμ έπνεπε κα οπδνεηήζεζ βζα δχδεηα πνυκζα ημκ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
239 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Βονοζεέα, ααζζθζά ηδξ Σίνοκεαξ, ηαζ κα πναβιαημπμζήζεζ ημοξ άζινπο πμο ημο
πνυζηαγε εηείκμξ. Οζ άεθμζ πμο ηεθζηά πναβιαημπμίδζε ήηακ:
1. Σμ πνχημ ημο ηαηυνεςια ήηακ δ ελυκηςζδ ημο θμαενμφ ιηνληαξηνύ ηεο Νεκέαο,
πμο είπε ενδιχζεζ υθδ ηδκ πμθζηεία.
2. Σμ δεφηενμ ηαηυνεςιά ημο ήηακ δ ελυκηςζδ ηδξ Λεξλαίαο Όδξαο, εκυξ ηέναημξ ιε
εκκζά ηεθάθζα πμο γμφζε ζηδ θίικδ Λένκδ ηαζ ζημνπμφζε ηδ ζοιθμνά ζημοξ
ηαημίημοξ ηδξ πενζμπήξ. ΢ηδ εέζδ ηάεε ηεθαθζμφ πμο έημαε μ Δναηθήξ λεπεηζυκηακ
άθθα δφμ, ηαζ έηζζ ακαβηάζηδηε υηακ έημαε έκα ηεθάθζ κα ηαίεζ ιε θςηζά ημ ηυρζιμ.
Όζηενα, αθμφ ζηυηςζε ημ εδνίμ, αμφηδλε ζημ αίια ημο ηζξ ζαΎηεξ ημο ηαζ ηζξ έηακε
εακαηδθυνεξ.
3. Σνίημ ηαηυνεςια ήηακ εηείκμ, υπμο έπζαζε ημ βμνβυ ειάθη ηεο Κεξύλεηαο ιε ηα
πάθηζκα πυδζα ηαζ ηα πνοζά ηέναηα ηαζ ημ πήβε ζημκ Βονοζεέα γςκηακυ.
4. Σέηανημ ζηυηςζε ημκ Βξπκάλζην Κάπξν, πμο ενήιςκε ηζ έθενκε ημκ πακζηυ ζηδκ
πενζμπή ηδξ Ώνηαδίαξ.
5. Πέιπημ, ηαεάνζζε ημοξ ζηάβινπο ηνπ Ώπγεία, ημο πθμφζζμο ααζζθζά ιε ηα 3.000
αυδζα, απυ ηδκ ημπνζά πμο είπε ιαγεοηεί εηεί απυ ηνζάκηα πνυκζα, πμο είπακ κα
ηαεανζζημφκ μζ ζηάαθμζ. Ο Δναηθήξ ημοξ ηαεάνζζε ζηνέθμκηαξ ηα κενά ημο Πδκεζμφ
ηαζ ημο Ώθθεζμφ πνμξ ημοξ ζηάαθμοξ, ηζ αοηά παναζφνακε ηδκ ημπνζά.
6. Έηημ, ζηυηςζε ιε ηζξ ζαΎηεξ ημο ηζξ ΢ηπκθαιίδεο ΋ξληζεο, πμο ήηακ ακενςπμθάβα
ανπαηηζηά πμοθζά ιε πάθηζκα νάιθδ, κφπζα ηαζ θηενά, ηαζ πεημφζακ ζακ ζαΎηεξ.
7. Έαδμιμ, έπζαζε ημκ άβνζμ ηαύξν ηεο Κξήηεο πμο έηακε ηαηαζηνμθέξ ζε υθδ ηδκ
Κνήηδ, ηαζ ημκ πήβε γςκηακυ ζημκ Βονοζεέα, πμο θμαήεδηε ηαζ ημκ άθδζε
εθεφεενμ.
8. ΋βδμμξ άεθμξ ημο Δναηθή ήηακ δ ανπαβή ηςκ άβνζςκ αιόγσλ ηνπ Αηνκήδε. Ώοηυξ
ήηακ ααζζθζάξ ηςκ ΐζζηυκςκ ζηδ Θνάηδ, βζμξ ημο Άνδ, πμο έηνεθε ηα άβνζα άθμβά
ημο ιε ακενχπζκμ ηνέαξ. Σμ Αζμιήδδ ημκ ζηυηςζε μ Δναηθήξ ηαζ, παίνκμκηαξ ηα
άθμβά ημο, ηα πήβε ζημκ Βονοζεέα αθμφ ηα διένςζε. Ο ααζζθζάξ ηςκ Μοηδκχκ ηα
άθδζε εθεφεενα ζημκ ΋θοιπμ, υπμο ηαηαζπανάπηδηακ απυ άβνζα εδνία.
9. Μεηά απυ ημ ηαηυνεςια αοηυ ημο Δναηθή, δ ηυνδ ημο Βονοζεέα, δ Ώδιήηδ, γήηδζε
κα ηδξ θένεζ ηδ δώλε ηεο Εππνιύηεο, ηδξ ααζίθζζζαξ ηςκ Ώιαγυκςκ, ηζ μ
Βονοζεέαξ δζέηαλε ημκ Δναηθή κα εηηεθέζεζ ηδκ επζεοιία ηδξ ηυνδξ ημο. Ο
Δναηθήξ, ιεηά απυ πμθθέξ πενζπέηεζεξ, ανήηε ημκ πμθειζηυ θαυ ηςκ Ώιαγυκςκ ηαζ
πνμζπάεδζε κα πάνεζ ηδ γςή ηδξ ααζίθζζζάξ ημοξ. Ώοηέξ υιςξ ιε ηυζδ μνιή ημκ
ακηζιεηχπζζακ ηαζ ηυζμ άβνζα ανκήεδηακ κα ημο δχζμοκ αοηυ πμο ήεεθε, χζηε μ
Δναηθήξ ακαβηάζηδηε κα ζημηχζεζ ηδκ Εππμθφηδ ηαζ κα πάνεζ ηδ γχκδ.
10. Όζηενα, μ Βονοζεέαξ ημκ πνυζηαλε κα ημο θένεζ ηα βόδηα ηνπ Γεξπόλε, πμο ηα
θφθαβε μ ΋νενμξ, έκα θμαενυ ζηοθί. Ο Γδνουκδξ ήηακ έκαξ βίβακηαξ ιε ηνία ημνιζά
ηαζ ηνία ηεθάθζα πμο γμφζε ζ' έκα κδζί ζηδ δοηζηή άηνδ ημο Χηεακμφ. Μεηά απυ
πμθθέξ δοζημθίεξ ηζ αθμφ πάθερε ιε ηα ηφιαηα βζα κα θηάζεζ ζημ κδζί, ζηυηςζε ημ
Γδνουκδ ηαζ ημ ζηφθμ ημο ΋νενμ. Ώοηυ ήηακ ημ δέηαημ ηαηυνεςιά ημο.
11. Ο εκδέηαημξ άεθμξ ημο ήηακ δ ανπαβή ηςκ κήισλ ησλ Βζπεξίδσλ. Οζ Βζπενίδεξ
ήηακ κφιθεξ πμο έιεκακ ζημκ ηήπμ ηςκ εεχκ πμο ηζξ είπακ δζαηάλεζ κα θοθάκε ηα
πνοζά ιήθα πμο ανίζημκηακ εηεί ηαζ πμο ηα είπε πανίζεζ δ Γδ ζημοξ βάιμοξ ημο Αία
ηαζ ηδξ Ήναξ. Μαγί ιε αοηέξ ηζξ ηυνεξ ηδξ Νφπηαξ θφθαηαξ ημο ηήπμο ήηακ ηαζ μ
θμαενυξ δνάημξ Λάδςκαξ, ηαεχξ ηαζ μ Άηθακηαξ πμο ζήηςκε ημκ μονακυ. Ο ηήπμξ
ηςκ εεχκ ανζζηυηακ ζηα πζμ δοηζηά ζφκμνα ηδξ βδξ, εηεί υπμο μ μονακυξ ηαζ δ βδ
εκχκμκηαζ ζε ηάπμζμ κδζί πένα απυ ημκ ςηεακυ ή ημκηά ζηδ Λζαφδ, ζ' έκα αμοκυ ηδξ
Ώθνζηήξ. Ο Δναηθήξ πήνε ηα ιήθα ιε ηδ αμήεεζα ημο Άηθακηα, αθμφ ζήηςζε αοηυξ
βζα θίβμ ημ θμνηίμ ημο μονακμφ ζημοξ χιμοξ ημο, ιέπνζ κα ηθέρεζ ηα ιήθα απυ ημκ
ηήπμ ηςκ Βζπενίδςκ μ Άηθακηαξ.
12. Σέθμξ, ημ δςδέηαημ ηαηυνεςια ημο Δναηθή ήηακ κα ηαηεαεί ζημκ Άδδ ηαζ κα
ακεαάζεζ ζηδ βδ ηαζ κα μδδβήζεζ ζημκ Βονοζεέα ημκ ηνζηέθαθμ ζηφθμ Κέξβεξν,

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
240 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
πμο ήηακ βζμξ ημο Σοθχκα ηαζ ηδξ Έπζδκαξ, είπε αδεθθμφξ ημ δζηέθαθμ ΋νενμ ημ
ζηφθμ ημο Γδνουκδ, ηαζ ηδ Λενκαία Όδνα ηαζ θφθαβε ηζξ πφθεξ ημο Κάης Κυζιμο.

Ο Δναηθήξ ιε ηα δχδεηα αοηά ηαημνεχιαηά ημο εθεοεενχεδηε απυ ηδκ ηονζανπία
ημο Βονοζεέα ηαζ βφνζζε φζηενα υθμ ημκ ηυζιμ αμδεχκηαξ ημοξ αδφκαημοξ.

Ώκαδόλεο

Οζ Ώκαδόλεο ήηακ ιοεζηυξ θαυξ ηοκδβχκ ηαζ πμθειζζηνζχκ πμο ηαηάβμκηακ απυ ημκ εευ ημο
πμθέιμο Άνδ ηαζ ηδ κφιθδ Ώνιμκία ή ηαηά άθθδ εηδμπή ηδ εεά Ώεδκά. Σμ υκμιά ημοξ
πνμένπεηαζ ηαηά ιία εηδμπή απυ ημ ζηενδηζηυ άθθα ηαζ ηδ θέλδ καδφο πμο ζδιαίκεζ ζηήεμξ,
επεζδή αηνςηδνίαγακ ή ζοκέεθζαακ ημ δελί ζηήεμξ ηςκ ημνζηζζχκ ημοξ βζα κα δζεοημθφκμοκ
ημ πεζνζζιυ ημο ηυλμο. Ώοηυ υιςξ δεκ είκαζ ηαζ ηυζμ ζίβμονμ επεζδή δ ελήβδζδ αοηή
απακηάηαζ ζηδκ φζηενδ ανπαζυηδηα.
Ο ΋ιδνμξ ζηδκ Εθζάδα ηζξ ημπμεεηεί ζηδ Φνοβία ηαζ ζηδ Λοηία. ΋ιςξ, παηνίδα ηςκ
Ώιαγυκςκ ήηακ δ Θειίζηονα ημο Βολείκμο Πυκημο, πμο ανζζηυηακ ημκηά ζημκ πμηαιυ
Θενιχδμκηα. Οζ Ώιαγυκεξ έηακακ πμθθέξ επζδνμιέξ ζηζξ βεζημκζηέξ πχνεξ αθθά ηαζ
ιαηνφηενα, ηηίγμκηαξ ηαοηυπνμκα ηαζ ηαζκμφνζεξ πυθεζξ. Πάκηςξ, ζηα ιεηέπεζηα πνυκζα πμο
Έθθδκεξ πήβακ κα ράλμοκ ημ ααζίθεζυ ημοξ, δεκ ημ ανήηακ ζηδ ζοβηεηνζιέκδ πενζμπή. Ο
Δνυδμημξ ακαθένεζ υηζ ηαηέθοβακ ζε αμνεζυηενεξ πενζμπέξ (ζημ αυνεζμ Καφηαζμ) ιεηά ηδκ
ήηηα ημοξ απυ ημκ Δναηθή, μ μπμίμξ ζε έκακ άεθμ ημο έπνεπε κα πάνεζ ηδ γχκδ ηδξ
ααζίθζζζαξ ηςκ Ώιαγυκςκ Εππμθφηδξ. Γεκζηά πάκηςξ, ααζίθεζα ηςκ Ώιαγυκςκ εεςνμφκηακ
υηζ οπήνπακ ζε πμθθέξ πενζμπέξ αηυια ηαζ κμηζυηενα, π.π. ζηδ Λζαφδ.
Βζδζηά ζηδκ παηνίδα ηςκ Ώιαγυκςκ άκηνεξ δεκ επζηνέπμκηακ ηαευθμο. Γζα ηδ δζαζχκζζδ ημο
είδμοξ δφμ ιήκεξ ηδκ άκμζλδ πήβαζκακ ηαζ έιεκακ ιε έκακ βεζημκζηυ ανζεκζηυ θαυ, ημοξ
Γανβανείξ, πμο ηαημζημφζακ ζημκ Καφηαζμ. Ώπυ ηα παζδζά πμο βεκκζμφκηακ, ηναημφζακ
ιυκμ ηα εδθοηά. Σα ανζεκζηά ή ηα ζηυηςκακ ή ηα αηνςηδνίαγακ ή ηα έζηεθκακ ζημοξ
παηένεξ ημοξ. Γζα ηδκ πνμζηαζία ημο ηνάημοξ ημοξ ήηακ υθεξ ημοξ ελαζηδιέκεξ ζηδ πνήζδ
ηυλμο ηαζ λίθμοξ, ηαζ εεςνμφκηακ ιάθζζηα ζζάλζεξ ιε πμθειζζηέξ άκδνεξ, βζα ηδκ ακδνεία ηαζ

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
241 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
ηδκ ζηακυηδηά ημοξ. ΢ε άθθα ηνάηδ ιπμνεί κα επέηνεπακ ηδκ πανμοζία ακδνχκ, αθθά δεκ
ημοξ επέηνεπακ κα έπμοκ ζδιακηζηέξ εέζεζξ.

Μύζνη θαη Εζηνξία
Οζ Ώιαγυκεξ έπμοκ ζοιιεηάζπεζ ζε πμθθμφξ ιφεμοξ. Δ δδιζμονβία ηέημζςκ ιφεςκ
έπεζ δδιζμονβήζεζ ενςηδιαηζηά ζημοξ ενεοκδηέξ. ΢ηζξ ιένεξ ιαξ, εεςνείηαζ υηζ μζ
Ώιαγυκεξ δεκ ήηακ απθά έκαξ ιοεζηυξ θαυξ, έκα απμηφδια ηδξ θακηαζίαξ ηςκ
Βθθήκςκ, αθθά έκαξ ζζημνζηυξ θαυξ.
Κάπμζμζ απυ ημοξ ιφεμοξ αοημφξ είκαζ μζ παναηάης:
Δξαθιήο θαη Ώκαδόλεο

΢ε έκακ απυ ημοξ άεθμοξ ημο, μ Δναηθήξ, ακέθααε κα ηθέρεζ ηδ γχκδ ηδξ ααζίθζζζαξ
ημοξ, Εππμθφηδξ. Καηά ηδ δζάνηεζα αοηήξ ηδξ εηζηναηείαξ, μ Θδζέαξ, πμο ζοκυδεοε
ημκ Δναηθή, έηθερε ιία Ώιαγυκα, ηδκ Ώκηζυπδ. Γζα κα εηδζηδεμφκ μζ Ώιαγυκεξ
ηαηέθααακ ηδκ Ώηηζηή ηαζ επζηέεδηακ ζηδκ Ώεήκα αθθά δεκ ιπυνεζακ κα ηδκ
ηαηαθάαμοκ. Ώκηζεέηςξ, πάνα πμθθέξ απυ αοηέξ έπεζακ ζηδ ιάπδ ηαζ εάθηδηακ ζηζξ
βφνς πενζμπέξ.
Ώκαδόλεο θαη Σξσηθόο Πόιεκνο

Οζ Ώιαγυκεξ πήνακ επίζδξ ιένμξ ζημκ πυθειμ ηδξ Σνμίαξ. Γζα κα αμδεήζμοκ ημκ
Πνίαιμ, έζηεζθακ ιζα μιάδα ημοξ οπυ ηζξ εκημθέξ ηδξ ααζίθζζζαξ ημοξ Πεκεεζίθεζαξ.
Δ μιάδα αοηή απμδεηαηίζηδηε ιεηά ημκ εάκαημ ηδξ ααζίθζζζαξ απυ ημκ Ώπζθθέα.

Αεηάλεηξα

Μοεζηυ πνυζςπμ, εοβαηένα ημο Οζκέα ηαζ ηδξ Ώθεαίαξ, αδεθθή ημο Μεθέαβνμο ηαζ ζφγοβμξ
ημο Δναηθή. ΢φιθςκα ιε ηδκ πανάδμζδ, μ Δναηθήξ είπε οπμζπεεεί ζημκ αδεθθυ ηδξ
Μεθέαβνμ, πμο ημκ είπε ζοκακηήζεζ ζημκ Κάης Κυζιμ, υηζ εα ηδκ πάνεζ ςξ ζφγοβυ ημο. Γζα
ηδκ πναβιαημπμίδζδ ηδξ οπυζπεζδξ αοηήξ, μ Δναηθήξ πνεζάζηδηε κα παθέρεζ ιε ημκ
αεάκαημ Ώπεθχμ, μ μπμίμξ ιεηαιμνθςκυηακ ζε θίδζ, ηαφνμ ή άκενςπμ ιε ηεθάθζ ηαφνμο.
Μεηά ημκ βάιμ ηδξ ιε ημκ Δναηθή, δ Αδζάκεζνα αημθμφεδζε ημ ζφγοβυ ηδξ ζημοξ αβχκεξ
ημο εκακηίμκ ηςκ Ανουπςκ, ηςκ Λαπίεςκ ηαζ ημο Κφηκμο.

ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
242 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
Δ Αεηάλεηξα θαη ν ζάλαηνο ηνπ Δξαθιή

Μζα θμνά, μ Δναηθήξ ηαζ δ Αδζάκεζνα ήεεθακ κα πενάζμοκ έκα πμηάιζ. Ο
Κέκηαονμξ Νέζζμξ έηακε ημκ πεναιαηάνδ, αθθά ιπμνμφζε κα ιεηαθένεζ ζηδ νάπδ
ημο έκακ άκενςπμ ηάεε θμνά. Πέναζε θμζπυκ πνχηα ημκ Δναηθή, ηαζ ιεηά
επέζηνερε ζηδκ άθθδ υπεδ ηαζ πήνε ζηδ νάπδ ημο ηαζ ηδ Αδζάκεζνα. Συηε υιςξ
πνμζπάεδζε είηε κα ηδκ απαβάβεζ, είηε (ζφιθςκα ιε άθθδ εηδμπή) κα ηδ αζάζεζ. Ο
Δναηθήξ, αθέπμκηάξ ημοξ απυ ηδκ άθθδ υπεδ ημο πμηαιμφ, ζδιάδερε ηαθά ηαζ
ηναοιάηζζε ηαίνζα ημκ Νέζζμ ιε έκα αέθμξ ημο (ηαηά ιζα εηδμπή ημκ ζηυηςζε
πηοπχκηαξ ημκ ιε ημ νυπαθυ ημο). Ο Νέζζμξ, πεεαίκμκηαξ, έδςζε ιζα πμζυηδηα απυ
ημ αίια ημο (ηαη' άθθμοξ ακάιζηημ ηαζ ιε ημ ζπένια ημο) ζηδ Αδζάκεζνα θέβμκηάξ
ηδξ πςξ, υηακ ηδξ απζζηήζεζ ηάπμηε μ Δναηθήξ, εα ημκ λακάθενκε ημκηά ηδξ
αθείθμκηαξ ημκ πζηχκα ημο ιε αοηυ.
Μεηά απυ πνυκζα θμζπυκ, υηακ δ Αδζάκεζνα οπμπηεφεδηε υηζ μ Δναηθήξ ενςηεφεδηε ηδκ
Ευθδ, άθεζρε ιε ημ αίια ημο Κεκηαφνμο ημκ πζηχκα ημο. Ο Δναηθήξ, θμνχκηαξ ημκ,
ηαηαθήθεδηε ιεηά απυ θίβμ απυ ηνμιενμφξ πυκμοξ ηαζ ζηδκ απυβκςζή ημο ζοβηέκηνςζε
λφθα ζηδκ ημνοθή ημο υνμοξ Οίηδ ηαζ παναηάθεζε ημκ Φζθμηηήηδ κα ακάρεζ πονά, πάκς
ζηδκ μπμία ακέαδηε ηαζ ηάδηε. (Μέπνζ ζήιενα, δ ορδθυηενδ ημνοθή ηδξ Οίηδξ μκμιάγεηαζ
«Πονά».) Δ Αδζάκεζνα, ιαεαίκμκηαξ ημ βεβμκυξ αοηυ, αοημηηυκδζε. Ο ηάθμξ ηδξ ανζζηυηακ
ζημοξ πνυπμδεξ ηδξ Οίηδξ, ημκηά ζηδκ Δνάηθεζα ή, ζφιθςκα ιε άθθδ πανάδμζδ, ζημ Άνβμξ.

Βξερζέαο

Ο Βξερζέαο (Δρετθεύς) ήηακ ήνςαξ ηαζ ααζζθζάξ ηςκ Ώεδκχκ.
Γζα ημκ Βνεπεέα, μ μπμίμξ ηαοηίγεηαζ ζε πμθθά ζδιεία ιε ημκ Βνζπευκζμ, οπάνπμοκ
πμθθμί ιφεμζ, πμο ζπεηίγμκηαζ ιε ηζξ απανπέξ ηδξ πυθεςξ ηςκ Ώεδκχκ. Καηά ημκ
΋ιδνμ ήηακ βζμξ ημο Δθαίζημο ηαζ ηδξ Γαίαξ, δ μπμία ημκ πανέδςζε ζηδ εεά Ώεδκά
βζα κα ημκ ακαενέρεζ. Δ Ώεδκά ημπμεέηδζε ημ ανέθμξ ζε έκα ιζηνυ ηζαχηζμ ηαζ ημ
ειπζζηεφεδηε ιε ηδ ζεζνά ηδξ ζηζξ ηυνεξ ημο Κέηνμπα, ηδκ Πάκδνμζμ, ηδκ Άβθαονμ
ηαζ ηδκ Ένζδ, ηζξ μπμίεξ δζέηαλε κα ηναηήζμοκ ηθεζζηυ ημ ηζαχηζμ. Δ Άβθαονμξ ηαζ
δ Ένζδ δεκ ιπυνεζακ κα ακηζζηαεμφκ ζηδκ πενζένβεζά ημοξ ηαζ άκμζλακ ημ ηζαχηζμ.
Συηε είδακ ιέζα έκα θίδζ ή ημ ανέθμξ ηοθζβιέκμ ιε θίδζα. Σμ εέαια αοηυ ηζξ ηνυιαλε
ηυζμ, χζηε ηνεθάεδηακ ηαζ βηνειίζεδηακ απυ ηδκ Ώηνυπμθδ. Μυκδ θμζπυκ ηνμθυξ
ημο Βνεπεέςξ έιεζκε δ Πάκδνμζμξ. Ο Βνεπεεφξ ιεβάθςζε ιέζα ζημκ ηυηε καυ ηδξ
Ώεδκάξ ζηδκ Ώηνυπμθδ, πμο ανβυηενα μκμιάζεδηε Βνεπεείμ. Μεηά ηδκ εκδθζηίςζή
ημο, πήνε ςξ ζφγοβυ ημο ηδκ Πναλζεέα, ηυνδ ή εββμκή ημο Κδθζζμφ.
ΕΛΛΘΝΛΚΘ ΜΤΚΟΛΟΓΛΑ
243 

ΘΕΟΓΟΝΙΑ
΢φιθςκα ιε άθθεξ παναδυζεζξ, μ Βνεπεέαξ ήηακ βζμξ ηδξ ίδζαξ ηδξ Ώεδκάξ, ή ημο
Βνζπεμκίμο ή ηδξ Νειέζεςξ, ή ημο Πακδίμκα Ώ΄ ηαζ ηδξ Γεολίππδξ. Ο Αζυδςνμξ
΢ζηεθζχηδξ βνάθεζ υηζ μ Βνεπεέαξ ηαηαβυηακ απυ ηδκ Ώίβοπημ ηαζ έβζκε ααζζθζάξ ηςκ
Ώεδκαίςκ επεζδή ημοξ αμήεδζε κα βθζηχζμοκ απυ ηδκ έθθεζρδ ζζηανζμφ πμο είπακ
ηάπμηε. Ώδεθθυξ ημο Βνεπεέα ήηακ μ ΐμφηδξ ηαζ αδεθθέξ ημο δ Φζθμιήθα ηαζ δ
Πνυηκδ, πμο ανβυηενα ιεηαιμνθχεδηακ ζε πμοθζά. Με ημκ εάκαημ ημο Πακδίμκα, μ
Βνεπεέαξ ηαζ μ ΐμφηδξ ιμζνάζεδηακ ηδ ααζζθεία: μ πνχημξ ακέθααε ηδκ άζηδζδ ηδξ
ημζιζηήξ ελμοζίαξ, εκχ μ δεφηενμξ ήηακ μ ανπζενέαξ ηςκ δφμ εεμηήηςκ πμο
πνμζηάηεοακ ηδκ πυθδ, ηδξ Ώεδκάξ ηαζ ημο Πμζεζδχκα.
Ώπυ ημκ βάιμ ημο ιε ηδκ Πναλζεέα, μ Βνεπεέαξ απέηηδζε πμθθά παζδζά. Ώκάιεζά
ημοξ ήηακ μ Κέηνςπαξ μ κευηενμξ, μ Άθηςκαξ, μ Ονκέαξ, μ Θέζπζμξ, μ Βοπάθαιμξ, μ
Πάκδςνμξ, μ Μδηίςκαξ, δ Μενυπδ, δ Κνέμοζα, δ Χνείεοζα, δ Πνυηνζξ, δ
Πνςημβέκεζα, δ Πακδχνα ηαζ δ Υεμκία.
Κάπμηε μ Βνεπεέαξ ανέεδηε ζε πυθειμ ιε ημοξ Βθεοζίκζμοξ. ΢φιιαπμξ ηςκ
Βθεοζζκίςκ ήνεε ηυηε μ ααζζθζάξ ηςκ Θναηχκ Βφιμθπμξ, βζμξ ημο Πμζεζδχκα, ιε
πμθφ ζηναηυ. Ο Βνεπεέαξ εοζίαζε ιεηά απυ πνδζιυ ημο ιακηείμο ιζα ηυνδ ημο βζα
κα κζηήζεζ. Τπάνπμοκ πμθθέξ εηδμπέξ πενί ημο μκυιαημξ αοηήξ πμο εοζζάζεδηε:
άθθεξ πδβέξ ακαθένμοκ ηδ Υεμκία, άθθεξ ηδκ Πνςημβέκεζα ηαζ άθθεξ υηζ ιεηά ηδ
εοζία ηδξ ιζαξ ζοιθχκδζακ κα ζημηςεμφκ υθεξ. Βλαζηίαξ αοηήξ ηδξ εοζίαξ, μ
Βνεπεεφξ ιπυνεζε κα ζημηχζεζ ημκ Βφιμθπμ ηαζ κα κζηήζεζ ζημκ πυθειμ. Ο
Πμζεζδχκαξ υιςξ μνβίζεδηε βζα ημκ εάκαημ ημο παζδζμφ ημο ηαζ βζ' αοηυ πηφπδζε ιε
ηδκ ηνίαζκά ημο ημκ Βνεπεέα ηαζ ημκ ζηυηςζε (ή, ηαη' άθθδ εηδμπή, ιεζμθάαδζε
ζημκ Αία ηαζ εηείκμξ ηεναοκμαυθδζε ημκ Βνεπεέα).
Ο Βνεπεέαξ είκαζ εηείκμξ πμο έδςζε ηδκ πμθζμοπία ηςκ Ώεδκχκ ζηδ εεά Ώεδκά ηαζ
ιεημκυιαζε ημοξ ηαημίημοξ ημοξ, πμο ιέπνζ ηυηε θέβμκηακ «Κεηνμπίδεξ», ζε
«Ώεδκαίμοξ». Ώιέζςξ ιεηά, ίδνοζε καυ ηδξ εεάξ, εζζήβαβε ηδ θαηνεία ηδξ ζηδκ
Ώηηζηή ηαζ ηαεζένςζε ηδκ εμνηή Πακαεήκαζα.
Οζ Ώεδκαίμζ ηζιμφζακ ελαζνεηζηά ημκ Βνεπεέα ςξ επχκοιμ ήνςά ημοξ ηαζ ημο
έζηδζακ ακδνζάκηα. Ώθθά ηαζ μζ ηάημζημζ ηδξ Βπζδαφνμο ημο πνμζέθενακ εοζίεξ
ηάεε πνυκμ. Οζ ανπαίμζ πμζδηέξ ηαζ ηαθθζηέπκεξ αζπμθήεδηακ ιε ημκ ιφεμ ημο
Βνεπεέα. Μεηαλφ αοηχκ, μ Βονζπίδδξ ζοκέβναρε μιχκοιμ δνάια, πμο υιςξ δεκ
δζαζχεδηε.