ΤΖΕΡΟΝΙΜΟ 

Ο Τζερόνιµο υπήρξε ένας ξεχωριστός ηγέτης της φυλής των Απάτσι που πολέµησε κατά
των Μεξικανών και των Αµερικανών αντιστεκόµενος στην καταπάτηση των εδαφών
που αιώνες ολόκληρους ανήκαν στους αυτόχθονες κατοίκους. Η ζωή του «Μεγάλου
Ανθρώπου» που ξεκίνησε στις 16 Ιουνίου 1829 και τελείωσε στις 17 Φεβρουαρίου
1909 χαρακτηρίζεται σε όλη τη διάρκειά της από το περιεχόµενο της φράσης:
«Γεννήθηκα στα λιβάδια όπου ο άνεµος φυσούσε ελεύθερος και δεν υπήρχε τίποτα να
σπάσει το φως του ήλιου. Γεννήθηκα εκεί όπου δεν υπήρχαν περιφράξεις».

[1]
Ο Τζερόνιµο γεννήθηκε στο Bedonkohe του Μεξικό και βαπτίστηκε Goyathlay ή Goyaałé που
σηµαίνει «αυτός που χασµουριέται». Αυτός και τα επτά αδέλφια του, τρία αγόρια και τέσσερα
κορίτσια, µορφώθηκαν από τους γονείς τους κατά την παράδοση της φυλής. Παντρεύτηκε σε νεαρή
ηλικία µε µία κοπέλα, επίσης από την ίδια φυλή, και απέκτησαν τρία παιδιά. Στις 5 Μαρτίου 1851
κι ενώ οι άνδρες βρίσκονταν στην πόλη για διαπραγµατεύσεις ένα µεξικανικό απόσπασµα 400
ανδρών επιτέθηκε στην περιοχή των Απάτσι σκοτώνοντας τις γυναίκες και τα παιδιά, µεταξύ των
οποίων τη µητέρα, τη σύζυγο και τα παιδιά του Τζερόνιµο.

Όπως αναµενόταν ο αρχηγός της φυλής και σπουδαίος ηγέτης των Απάτσι, ο Μάνγκας
Κολοράντας, έστειλε απόσπασµα για αντίποινα. Ήταν τότε που οι Μεξικανοί ονόµασαν τον
Goyathlay «Τζερόνιµο» επειδή επιτιθόταν µε το µαχαίρι του κατά των στρατιωτών αψηφώντας το
χαλάζι από τις σφαίρες που του έριχναν σε συνδυασµό µε την επίκλησή τους στον Άγιο Τζερόµ.
Μετά τη σφαγή της οικογένειάς του, ο Τζερόνιµο παντρεύτηκε ξανά και απέκτησε ένα παιδί ενώ
ακολούθησαν και δύο ακόµη σύζυγοι. Ορισµένες από αυτές, όπως η δεύτερη, είχαν αιχµαλωτισθεί
µε σκοπό την παράδοση της οµάδας του και του ίδιου. Η τελευταία πάντως σύζυγός του λεγόταν
Azul.

Οι πρώτες αντιδράσεις των Απάτσι στην καταπάτηση των εδαφών τους από τους Μεξικανούς που
εκδηλώθηκαν µε επιδροµές διαπιστώνονται στα τέλη του 17ου αιώνα. Αποτέλεσµα αυτών ήταν το
1835 να καθιερωθεί και αµοιβή για όσους επιδείκνυαν σκαλπ Απάτσι γεγονός που προκάλεσε νέο
κύκλο αντίποινων από τους αυτόχθονες. Έτσι και όσο πύκνωναν οι επιθέσεις των Απάτσι τόσο πιο
ανασφαλής γινόταν η περιοχή.

Μέσα σε αυτό το πολεµικό κλίµα ο Τζερόνιµο ενώ δεν υπήρξε ποτέ αρχηγός της φυλής στην
πραγµατικότητα έπαιξε το ρόλο του στρατιωτικού ηγέτη. Ήταν ένας γνήσιος Απάτσι «Τσιρικάουα»
πράγµα που σήµαινε ότι είχε εξαιρετικές ικανότητες όπως να µην αφήνει ίχνη, να είναι άτρωτος σε
πυροβολισµούς έως και να επικοινωνεί τηλεπαθητικά. Πράγµατι ο Τζερόνιµο είχε επιζήσει πολλές
φορές µετά από βαριά τραύµατα ενώ οι µαρτυρίες όσων συνιστούσαν την οµάδα του συνηγορούν
σε ένα άτοµο µε εξαιρετικές πνευµατικές και σωµατικές ικανότητες. Άλλωστε αυτός ήταν ο λόγος
που τον ακολούθησαν. Σηµειώνεται ότι η οµάδα του Τζερόνιµο οργανώθηκε µε τη θέληση των
ίδιων των µελών και όχι υποχρεωτικά στο όνοµα της φυλής. Και ήταν τόσος ο σεβασµός και η
εκτίµηση που είχαν στο πρόσωπό του, ώστε σύντοµα τον εξύψωσαν στο επίπεδο ενός µικρού θεού.

Κατά τη διάρκεια της πολεµικής του καριέρας ο Τζερόνιµο χτυπούσε σταθερά σε διάφορες
επαρχιακές πόλεις του Μεξικό αλλά και των ΗΠΑ (Ν. Μεξικό, ∆. Τέξας, Αριζόνα). Αν και
αριθµητικά λιγότεροι οι Απάτσι, και ειδικότερα η οµάδα του Τζερόνιµο, έγιναν διάσηµοι για τη
δράση τους και την τόλµη τους. Αναφέρονται πολλές µάχες και αποδράσεις µεταξύ των ετών 1858
και 1886 αλλά εκείνη που έλαβε διαστάσεις µύθου έλαβε χώρα στο βουνό Ροµπλέντο νοτιοδυτικά
του Νέου Μεξικό. Ο µύθος αναφέρει ότι ο Τζερόνιµο και η οµάδα του είχαν κρυφτεί σε µια σπηλιά
έξω από το µοναδικό άνοιγµα της οποίας είχαν στήσει καρτέρι οι αµερικανοί στρατιώτες αλλά οι
Απάτσι ποτέ δεν βγήκαν ούτε συνελήφθηκαν. Λίγο αργότερα ο Τζερόνιµο µε τους άνδρες του
θεάθηκαν σε κοντινή περιοχή ενώ το δεύτερο άνοιγµα της σπηλιάς Τζερόνιµο, όπως ονοµάστηκε,
δεν έχει ακόµη βρεθεί.

Αναφέρεται επίσης, ότι στο τέλος της στρατιωτικής του σταδιοδροµίας ηγήθηκε ενός
αποσπάσµατος από 36 άνδρες, γυναίκες και παιδιά οι οποίοι καταδιώκονταν από 5.000
αµερικανούς στρατιώτες και πολλές µονάδες του µεξικανικού στρατού καταφέρνοντας να ξεφύγει.
Αυτό αποτέλεσε µια από τις τελευταίες δράσεις των Απάτσι για την ανεξαρτησία τους. Οι ιστορίες
σχετικά µε την παράδοση ή τη σύλληψη του Τζερόνιµο, τον Σεπτέµβριο του 1886, ο οποίος
καταζητείτο από τους Αµερικανούς ζωντανός ή νεκρός, ποικίλλουν.

[2]
Το 1905 διαµένοντας πια στο Φορτ Στιλ της Οκλαχόµα, έχοντας του απαγορεύσει την επιστροφή
στα πάτρια εδάφη, η φήµη του Τζερόνιµο είχε πάρει παγκόσµιες διαστάσεις. Οι ετήσιες εκθέσεις
προσωπικοτήτων περιλάµβαναν και τον πολεµιστή των Απάτσι ενώ είχε προσκληθεί και από τον
πρόεδρο Θεόδωρο Ρούσβελτ στην τελετή ορκωµοσίας του. Λίγο αργότερα ο Τζερόνιµο αιτήθηκε
την άδεια για την έκδοση του βιβλίου του το οποίο επιµελήθηκε το Μπάρετ. Όταν κλήθηκε σε
συνέντευξη για να διαπιστωθεί τι ακριβώς θα εξέδιδε αρνήθηκε να τροποποιήσει το περιεχόµενο
αλλά και να απαντήσει στις ερωτήσεις.

Στην αυτοβιογραφία του, όπως τελικά εκδόθηκε, µεταξύ πολλών άλλων ο Τζερόνιµο αναφέρεται
στο ζήτηµα της µετά θάνατον ζωής και πώς την αντιλαµβανόταν, αποδεχόµενος ότι πίστευε σε
αυτήν, χωρίς ωστόσο κανείς να έχει διαπιστώσει την αλήθεια. Ως εκ τούτου αδυνατούσε να
γνωρίζει αν η αιώνια ζωή θα ήταν καλύτερη από την σύντοµη και επίγεια. Αργότερα ασπάστηκε
τον Χριστιανισµό, δηλώνοντας πως έµαθε για τη διδασκαλία του «λευκού ανθρώπου» ως
κρατούµενος σε διάφορες φυλακές και ασπάστηκε τις αρχές της θεωρώντας ότι µε τον τρόπο αυτό
βελτιώθηκε ο χαρακτήρας του. Ενώ για αρκετά χρόνια δούλεψε για την Χριστιανική Εκκλησία
τελικά απορρίφθηκε από αυτήν επειδή του άρεσε ο.. τζόγος. Λίγο πριν πεθάνει φάνηκε να
επιστρέφει στην θρησκεία της φυλής του.

Ο θρυλικός Απάτσι πέθανε από πνευµονία στις 17 Φεβρουαρίου 1909 στην Οκλαχόµα και τάφηκε
στο νεκροταφείο των Απάτσι Αιχµαλώτων Πολέµου. Το 1918 ο τάφος του συλήθηκε και
αφαιρέθηκαν από εκεί το κρανίο του, ορισµένα οστά όπως και ένα ασηµένιο αντικείµενο. Η
ληστεία καταλογίζεται σε τρία µέλη της µυστικής οργάνωσης του Πανεπιστηµίου Γέιλ µε τίτλο
«Κρανίο και Οστά», οι οποίοι βρέθηκαν στην περιοχή ως εθελοντές του Α΄ Παγκοσµίου Πολέµου.
Ένας εκ των τριών, αν η ιστορία αληθεύει, ήταν ο Πρέσκοτ Μπους πατέρας και παππούς των
επόµενων Προέδρων των ΗΠΑ. Σύµφωνα µε τους σχετικούς ισχυρισµούς τα λείψανα του
Τζερόνιµο χρησιµοποιούνται στις µυστικές τελετές της οργάνωσης οι οποίες ξεκινούν φιλώντας το
κρανίο του ενώ πρόσφατες πηγές αναφέρουν ότι τα λείψανα του «Τζερόνιµο του Τροµερού»
βρίσκονται τώρα στον «εσωτερικό» τάφο εννοώντας το Γέιλ. Η κλοπή αυτή παρακίνησε τους
εναποµείναντες Απάτσι να πιέσουν τους Προέδρους Μπους για την επιστροφή των λειψάνων του
ήρωά τους κάτι που δεν έχει γίνει µια και κανείς δεν παραδέχεται την παραπάνω ιστορία.

Τέλος, είναι γνωστό σε όλους µας ότι ο Τζερόνιµο και η δράση του αποτελώντας ένα από τα
αγαπηµένα θέµατα του Χόλιγουντ, όπως και κάθε τι πολεµικό άλλωστε, έχει µεταφερθεί πολλές
φορές στον κινηµατογράφο αγνοώντας µάλιστα κάποιες φορές ότι «ζούσε ειρηνικά όταν οι
άνθρωποι άρχισαν να µιλούν άσχηµα για εκείνον».-

Πηγές
Η βιογραφία του Τζερόνιµο στην Αγγλική, Wikipedia
Από τα αποµνηµονεύµατα του Τζερόνιµο, Indymedia
Σοφά λόγια του Τζερόνιµο, Indians.gr

[3]