Prawidłowe odpowiedzi zaznaczone zostały w tekście przez podkreślenie.

Zadania testowe
 
Dział I. Podstawowe umiejętności obywatelskie
 
Zaznacz jedną prawidłową odpowiedź.

1. Skuteczne komunikowanie zachodzi wówczas, gdy:

a) odbiorca przekazuje informacje nadawcy

b) nadawca i odbiorca spotykają się razem
c) odbiorca rozumie informacje zgodnie z intencją nadawcy
d) odbiorca stara się słuchać, ale nie rozumie informacji zgodnie z intencją nadawcy

2. Grupę społeczną tworzą ludzie, którzy:

a) są do siebie pod jakimś względem podobni, np. łączy ich wyznawanie jednej religii
b) nie mają ze sobą nic wspólnego
c) spotkali się tylko na chwilę
d) mieszkają na świecie.

3. Grupą formalną nie jest:

a) drużyna harcerska
b) partia polityczna
c) związek zawodowy
d) grupa przyjaciół.

4. Do podstawowych umiejętności komunikowania się zaliczamy:

a) umiejętność obsługi internetu

b) precyzyjne wysławianie się
c) biegłe pisanie na komputerze
d) umiejętność pisania SMS -ów.

5. Mówimy o osobie, że wyraża lub głosi pogląd, gdy:

a) odczyta hasło reklamowe

b) wypowie własne zdanie na dany temat
c) przekaże informacje przeczytane w gazecie
d) przeczyta ogłoszenie w internecie.

6. Zdanie: „Wiedza o społeczeństwie to najbardziej przyjazny uczniom przedmiot w szkole” jest :

a) faktem
b) opinią
c) normą uniwersalną
d) normą prawną

7. Podczas realizacji wspólnego projektu przez grupę najważniejszą rolę odgrywa:

a) współpraca
b) współzawodnictwo
c) ustępstwo na rzecz innych
d) krytyka innych.

8. Sposób rozwiązania konfliktu, w którym w dojściu do ugody pomaga stronom bezstronna osoba, to:

a) lobbing
b) kompromis
c) mediacja
d) koalicja.

9. Zespół społecznych oczekiwań wobec jednostki, a także przypisywanych jej obowiązków i przywilejów
wynikających z zajmowanej pozycji w grupie lub społeczeństwie to:

a) status społeczny
b) rola społeczna
c) przywilej
d) odpowiedzialność.

10. W dyskusji nie powinniśmy:

a) mówić spokojnie i używać zrozumiałego języka

b) mówić krótko i na temat
c) przerywać wypowiedzi innych
d) jasno formułować swojego zdania.

11. Sposób podejmowania decyzji w grupie, gdzie liczy się głos każdej osoby, to:

a) decyzja lidera
b) głosowanie
c) decyzja jednoosobowa
d) konsensus.

12. Termin „negocjacje „ oznacza”:

a) pośrednictwo w sporze
b) rywalizacje
c) nieustępliwe przedstawianie swoich racji
d) wspólną dyskusje w celu uzyskania porozumienia

13. Mediacja polega na :

a) pośredniczeniu w sporze osoby trzeciej, której zadaniem jest ułatwienie poróżnionym stronom zawarcia porozumienia
b) wezwaniu skonfliktowanych stron do zaprzestania sporu
c) zatwierdzeniu przyjętych ustaleń
d) wybraniu osoby, która będzie czuwać ,by zawarte porozumienie było realizowane

14. Konsensus polega na tym, że:

a) wspólnie poszukuje się możliwych rozwiązań ,ale nie udaje się osiągnąć porozumienia
b ) gdy nie ma zgody, decyzję podejmuje lider grupy
c) o podjęciu decyzji decyduje głosowanie
d) aby decyzja mogła być podjęta , wszyscy musza zgodzić się na przyjęte rozwiązanie

 
Dział II. Człowiek w społeczeństwie
 
Zaznacz jedną prawidłową odpowiedź.

1. Przykładem zbiorowości są:

a) członkowie partii politycznej

b) uczniowie w klasie
c) przyjaciele na wspólnej wycieczce
d) pasażerowie w autobusie.

2. Grupa społeczna, której członków łączą silne i trwałe więzi emocjonalne, to:

a) wspólnota
b) zbiorowość
c) kategoria społeczna
d) społeczeństwo.

3. W tradycyjnym modelu rodziny materialne podstawy jej bytu były zapewniane przez:

a) ojca
b) dzieci
c) matkę
d) rodziców.

4. Zależności łączące członków grupy społecznej są określane przede wszystkim jako:

a) norma
b) więź społeczna
c) zasada
d) reguła.

5. Dla funkcjonowania państwa najważniejsze znaczenie mają normy:

a) prawne
b) moralne
c) obyczajowe
d) religijne.

6. Poszanowanie prawa innych ludzi do odmiennych poglądów, wierzeń, upodobań oraz stylu życia to:

a) konformizm
b) lojalność
c) tolerancja
d) dominacja.

7. „Być odpowiedzialnym” oznacza „odpowiadać za powierzone nam zadania i...”:

a) ponosić konsekwencje za swoje czyny

b) nie ponosić konsekwencji za swoje czyny
c) zrealizować chociaż ich część
d) jak najszybciej zrzucić odpowiedzialność na innych.

8. Określenia „swoi” używamy najczęściej w przypadku:

a) ludzi, którzy nie należą do naszej grupy

b) ludzi, którzy nigdy się nie mylą
c) ludzi, do których czujemy się podobni
d) ludzi, z którymi łatwo się porozumieć.

9. Prawa ucznia są regulowane przede wszystkim w:

a) Kodeksie karnym
b) Kodeksie cywilnym
c) Kodeksie pracy
d) Konwencji o prawach dziecka oraz ustawie o systemie oświaty.
 10. Lekarski obowiązek ratowania zdrowia i życia pacjenta wynika przede wszystkim z:

a) norm religijnych
b) norm obyczajowych
c) wykonywanego zawodu
d) pełnionej funkcji

11. Społeczność szkolną tworzą:

a) nauczyciele i uczniowie
b) nauczyciele
c) uczniowie
d) uczniowie, nauczyciele i rodzice.

12. Zadaniem samorządu uczniowskiego nie jest:

a) współorganizowanie życia kulturalnego szkoły

b) obrona praw pojedynczych uczniów
c) wybór swojego opiekuna
d) dokonanie zatwierdzenia klasyfikacji uczniów szkoły na koniec roku szkolnego.

13. Biorąc pod uwagę wykonywany zawód oraz styl życia, współcześnie mówimy o:

a ) robotnikach, chłopach i szlachcie

b) inteligencji, prywatnych przedsiębiorcach, robotnikach i chłopach (rolnikach)
c) inteligencji, chłopach i robotnikach
d) rzemieślnikach, szlachcie i chłopach.
 
Dział III. Samorząd lokalny
 
Zaznacz jedną prawidłową odpowiedź.

1. Wspólnotę samorządową tworzą:

a) pełnoletni mieszkańcy gminy

b) mieszkańcy gminy, nawet dzieci
c) tylko mężczyźni mieszkający w danej gminie
d) osoby zatrudnione w danej gminie na umowę o pracę.
 

2. Zasada określająca, że decyzje władcze powinny być podejmowane na szczeblu najniższym, a władze wyższe
powinny podejmować decyzje tylko wówczas, gdy sprawy wykraczają poza możliwości szczebli niższych oraz gdy
jest to bardziej efektywne, to zasada:

a) pomocniczości państwa
b) decentralizacji
c) prymatu władzy państwowej
d) centralizacji władzy państwowej.

3. Organami powiatu są:

a) rada powiatu i wybierany przez nią wojewoda

b) rada gminy i starosta
c) rada powiatu i wybierany przez nią zarząd ze starostą na czele
d) sejmik i wybierany przez niego zarząd ze starostą na czele.

4. Od 1999 r. Polska dzieli się na:

a) 15 województw
b) 16 województw
c) 17 województw
d) 18 województw.

5. W województwie wojewoda jest przedstawicielem:

a) samorządu
b) prezydenta RP
c) rządu
d) ministra spraw wewnętrznych i administracji.

6. Do zadań samorządu wojewódzkiego nie należy:

a) prowadzenie szkolnictwa wyższego zawodowego

b) utrzymywanie bibliotek wojewódzkich
c) prowadzenie specjalistycznych placówek służby zdrowia
d) utrzymywanie miejskich i gminnych domów kultury.

7. Budżet gminy jest uchwalany przez:

a) wójta
b) burmistrza
c) ministra finansów
d) radę gminy.

8. Spośród wymienionych poniżej osób wskaż tę, która nie jest wybierana w wyborach bezpośrednich:

a) radny rady gminy

b) prezydent miasta
c) radny rady powiatu
d) starosta.

9. W urzędzie gminy można m.in.:

a) uzyskać prawo jazdy

b) zawrzeć związek małżeński
c) otrzymać kredyt
d) uzyskać koncesję na prowadzenie apteki.

10. Kadencja wójta, burmistrza i prezydenta miasta wynosi:

a) 2 lata
b) 3 lata
c) 4 lata
d) 5 lat.

11. Przykładem samorządu gospodarczego jest:

a) samorząd szkolny
b) izba przemysłowo-handlowa
c) parafia
d) izba lekarska.

12. Plan dochodów i wydatków gminy na dany rok to:

a) plan zagospodarowania przestrzennego

b) rezerwa budżetowa
c) budżet gminy
d) deficyt budżetowy.

13. Gmina jest to:

a) najmniejsza jednostka terytorialnego podziału kraju
b) wspólnota mieszkańców jednej ulicy
c) podstawowa jednostka geograficzna
d) wspólnota wielu regionów

14. Burmistrz w mieście jest:

a) przewodniczącym rady miasta
b) organem wykonawczym miasta do 100 tys. mieszkańców
c) przewodniczącym zarządu miasta
d) organem stanowiącym samorządu miasta

15. Obywatele mogą wpływać na decyzje władz samorządowych poprzez:

a ) wysyłanie petycji
b) organizowanie pikiet i demonstracji
c) odwołanie rady w drodze referendum
d) na wszystkie wymienione wyżej sposoby

16. Radny jest osobą:

a) mianowaną przez burmistrza gminy
b) reprezentująca wyborców w instytucjach samorządowych
c) odpowiedzialną za realizowanie w gminie ustaw sejmowych
d) wszystkie powyższe odpowiedzi są poprawne
 
Dział IV. Zasady demokracji
 
Zaznacz jedną prawidłową odpowiedź.

1. Zdolność świadomego wpływania na ludzi, aby zachowywali się w sposób pożądany niezależnie od ich woli, to:

a) przywilej
b) wartość
c) władza
d) norma społeczna.

2. Polityczna organizacja posiadająca suwerenną władzę i dysponująca aparatem przymusu wobec ludzi
zamieszkujących określone terytorium to:

a) społeczeństwo
b) państwo
c) wspólnota
d) naród.

3. Demokracja to ustrój, w którym źródłem władzy są:

a) osoby wchodzące w skład rodziny królewskiej

b) najbardziej zaangażowani politycy
c) wodzowie i królowie
d) wszyscy obywatele

4. System, w którym obywatele biorą bezpośredni udział w podejmowaniu decyzji politycznych, nazywa się:

a) demokracją przedstawicielską
b) demokracją bezpośrednią
c) dyktaturą
d) anarchią.

5. Przykładem funkcji zewnętrznej państwa jest:

a) zapewnienie bezpieczeństwa i niezależności w stosunkach z innymi państwami
b) gromadzenie zasobów niezbędnych do realizacji celów politycznych państwa
c) regulowanie zachowań jednostek i stanowienie norm prawnych
d) zaspokajanie potrzeb zbiorowych obywateli.

6. W systemach autorytarnych władza jest sprawowana przez:

a) naród
b) jednostkę lub grupę, najczęściej przy pomocy armii
c) demokratycznie wybranego prezydenta i parlament
d) przedstawicieli samorządów terytorialnych.

7. W systemach totalitarnych władza:

a) jest podporządkowana woli większości

b) kontroluje zarówno życie publiczne, jak i prywatne obywateli
c) kieruje się dobrem obywateli
d) chroni wolność i bezpieczeństwo obywateli.

8. Zasada demokracji konstytucyjnej (liberalnej), według której różne opinie mogą być swobodnie wyrażane przez
obywateli, partie polityczne czy stowarzyszenia, to:

a) pluralizm
b) wola większości
c) ochrona praw mniejszości
d) wolność słowa.

9. Demokracja, w której decyzje są podejmowane zgodnie z wolą większości przy poszanowaniu praw mniejszości,
to:

a) demokracja bezpośrednia
b) demokracja przedstawicielska
c) demokracja konstytucyjna (liberalna)
d) demokracja większościowa.

10. Podstawą demokracji szlacheckiej w dawnej Rzeczypospolitej była:

a) wola większości posłów

b) zgoda wszystkich trzech sejmujących stanów: króla, senatu, izby poselskiej
c) wola ludu
d) zgoda króla

11. Trzy zasadnicze cechy państwa to:

a) osiadła ludność
b) terytorium
c) samorząd
d) władza

12. Państwo jest organizacją:

a) terytorialną
b) przymusową
c) dobrowolną
d) suwerenną

 
Dział V. Aktywność obywatelska

1. Szczególny stosunek prawny łączący jednostkę z państwem to:

a) narodowość
b) pokrewieństwo
c) powinowactwo
d) obywatelstwo.

2. Sposób nabycia obywatelstwa, w którym dziecko urodzone na terytorium danego państwa automatycznie nabywa
obywatelstwo tego państwa, jest regulowany przez :

a) prawo ziemi
b) prawo dziedziczenia
c) prawo krwi
d) prawo zasiedzenia.

3. Młodzi obywatele, którzy nie ukończyli 18. roku życia, mogą:

a) wyrażać swoje poglądy

b) brać udział w wyborach parlamentarnych
c) należeć do partii politycznych
d) zajmować stanowiska państwowe.

3. Cnotą obywatelską nie jest:

a) uczciwość
b) solidarność
c) tolerancja
d) egoizm.

4. Tradycyjne organizacje pracowników, stawiające sobie za cel reprezentowanie i ochronę ich interesów, to:

a) stowarzyszenia
b) związki zawodowe
c) fundacje
d) partie polityczne.

5. Przykładem fundacji jest:

a) Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ)

b) Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy
c) Związek Harcerstwa Polskiego (ZHP)
d) Niezależny Samorządny Związek Zawodowy „Solidarność” (NSZZ „Solidarność”).

6. Obowiązkiem obywatela jest:

a) przynależność do przynajmniej jednego stowarzyszenia

b) płacenie podatków
c) uczestniczenie w obradach rady gminy
d) bycie posłem.
 

7. Ogół poglądów wyrażanych przez obywateli, dotyczących istotnych problemów społecznych i politycznych, to:

a) ideologia
b) opinia publiczna
c) media
d) społeczeństwo.

8. Okręgi wyborcze, utworzone na terenie państwa w celu przeprowadzenia wyborów do danego organu
przedstawicielskiego, dzielą się na:
a) dzielnice
b) miasta i wsie
c) obwody
d) wydziały

9. Bierne prawo wyborcze to prawo do:

a) głosowania
b) brania udziału w referendum
c) kandydowania w wyborach
d) zakładania partii politycznych.
 
Dział VI. Naród i patriotyzm
 
Zaznacz jedną prawidłową odpowiedź.

1. Duża, niesformalizowana grupa społeczna związana wspólną tradycją, kulturą i historią, której członkowie
najczęściej posługują się jednym językiem i mają wspólne pochodzenie, to:

a) zbiorowość
b) wspólnota
c) naród
d) sekta.

2. Postawa społeczno-polityczna oparta na miłości do własnego kraju i jego tradycji, połączona z szacunkiem do
innych narodów, jest określana jako:

a) nacjonalizm
b) szowinizm
c) rasizm
d) patriotyzm.

3. Postawa oparta na założeniu, że ojczyzną człowieka jest cały świat, to:

a) nacjonalizm
b) internacjonalizm
c) kosmopolityzm
d) ksenofobia.

4. Największe skupisko Polonii na świecie występuje w:

a) Kanadzie
b) Rosji
c) Brazylii
d) USA.

5. Funkcjonujący w świadomości społecznej utarty, schematyczny obraz rzeczywistości, odnoszący się m.in. do
innych ludzi, to:

a) nacjonalizm
b) ksenofobia
c) stereotyp
d) rasizm.

6. Grupa ludzi, która różni się od pozostałych mieszkańców danego państwa pochodzeniem narodowym, językiem,
kulturą i religią, jest określana jako:

a) naród
b) mniejszość religijna
c) diaspora
d) mniejszość narodowa.

7. Niechęć i wrogość wobec obcych, szczególnie wobec innych narodów, jest określana jako:

a) nacjonalizm
b) ksenofobia
c) internacjonalizm
d) kosmopolityzm.

8. Termin określający wymordowanie europejskich Żydów w latach II wojny światowej to:

a) noc kryształowa
b) dżihad
c) Holokaust
d) Holocen.

9. W 1915 r. w Turcji doszło do niemal całkowitej eksterminacji:

a) Ormian
b) Żydów
c) Gruzinów
d) Ukraińców.

10. Zbrodnie ludobójstwa oraz zbrodnie wojenne osądza:

a) Międzynarodowy Trybunał Praw Człowieka

b) Rada Bezpieczeństwa ONZ
c) Międzynarodowy Trybunał Karny w Hadze
d) Trybunał Sprawiedliwości w Hadze.
 
Dział VII. Ustrój demokratyczny w Polsce
 
Zaznacz jedną prawidłową odpowiedź.

1. Konstytucję określa się mianem ustawy zasadniczej, gdyż:

a) zawiera zasady funkcjonowania organów władzy państwowej

b) zawiera najważniejsze prawa obowiązujące w państwie i inne ustawy muszą z nią być zgodne
c) w jej preambule zawarte są zasadnicze wartości, na których opiera się ustrój danego państwa
d) określa zasady, których muszą przestrzegać obywatele.

2. W Polsce obowiązuje pluralizm polityczny, co oznacza, że:

a) każdy obywatel RP może zostać politykiem

b) aby zdobyć władzę, partia może stosować różne metody walki politycznej
c) środki masowego przekazu muszą informować o wszystkich partiach
d) istnieje możliwość tworzenia i funkcjonowania różnych partii politycznych.

3. Konstytucja RP nie zawiera rozdziału:

a) Rzeczpospolita
b) Wolności prawa i obowiązki człowieka i obywatela
c) Sejm i Senat
d) Wojna i pokój.
 
 4. Sprawowanie władzy, czyli możliwość wydawania innym poleceń, to zajęcie bardzo odpowiedzialne. Czasami
ludzie próbują nadużywać swojej władzy wobec innych, wydając polecenia w sprawach, które nie należą do ich
kompetencji, lub każąc coś robić osobom, wobec których nie mają prawa stosować swojej władzy. Mówimy
wówczas, że ich władza ma charakter nieuprawniony. W której spośród poniżej wymienionych sytuacji użyto
władzy nieuprawnionej?

a) Kontroler okazał legitymację służbową i poprosił pasażerów tramwaju o bilety do sprawdzenia.

b) Dyrektor firmy polecił szefom działów, aby jak co roku przygotowali swoje sprawozdania za zeszły rok do końca stycznia.
c) Policjant aresztował złodzieja i zamknął go w więzieniu na trzy miesiące.
d) Przed lądowaniem samolotu stewardesa poleciła wszystkim pasażerom zapięcie pasów i zgaszenie papierosów.

5. Korupcja to:

a) nadmiernie rozbudowana administracja państwowa

b) przejmowanie władzy przez elity partyjne
c) wykorzystywanie funkcji publicznych do osiągania prywatnych korzyści
d) wręczanie łapówek.

 
Dział VIII. Parlament, prezydent, rząd i sądy
 
Zaznacz jedną prawidłową odpowiedź.

1. Prezydent stoi wraz z rządem na czele władzy wykonawczej w naszym kraju. Z jego urzędem wiąże się szereg
uprawnień zapisanych w konstytucji. Które spośród wymienionych poniżej uprawnień nie należy do kompetencji
prezydenta?

a) inicjatywa ustawodawcza (występowanie z projektami ustaw)

b) nadawanie odznaczeń
c) kierowanie do Trybunału Konstytucyjnego ustawy przyjętej przez Sejm w celu zbadania jej zgodności z konstytucją
d) uchwalanie ustaw.

2. Jakie zasady obowiązują w wyborach do polskiego parlamentu? Wybory są:

a) wolne, jawne, powszechne, pośrednie

b) wolne, tajne, powszechne, bezpośrednie
c) przymusowe, tajne, ograniczone, bezpośrednie
d) wolne, tajne, powszechne, pośrednie.

3. Wśród podanych niżej urzędów wskaż urząd administracji rządowej:

a) urząd wojewódzki
b) urząd powiatowy
c) sejmik wojewódzki
d) urząd gminy.

4. Które spośród wymienionych poniżej zdań jest fałszywe?

a) Sejm może odrzucić poprawki Senatu bezwzględną większością głosów.

b) Prezydent może skierować uchwaloną przez Sejm ustawę do Trybunału Konstytucyjnego.
c) Każda ustawa musi zostać podpisana przez prezesa Trybunału Konstytucyjnego.
d) Sejm może odrzucić sprzeciw prezydenta wobec ustawy większością 3/5 głosów.

5. Która spośród wymienionych poniżej zasad związanych z tworzeniem i egzekwowaniem prawa jest fałszywa?

a) Każdy ma prawo do obrony w sądzie.

b) Prawo może działać wstecz, jeśli tak postanowi Sejm.
c) Dopóki nie zostanie wydany prawomocny wyrok, oskarżonego uważa się za niewinnego.
d) Normy prawne niższego rzędu muszą być zgodne z normami wyższego rzędu (np. rozporządzenie wydane przez ministra
musi być zgodne z ustawą przyjętą przez Sejm).

6. Który z podpunktów właściwie przedstawia podstawowe zadania polskiego rządu? Rząd:

a) prowadzi politykę zagraniczną i wewnętrzną RP, zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne państwa, kieruje
administracją rządową, przygotowuje projekt budżetu państwa i kieruje jego wykonaniem
b) prowadzi politykę zagraniczną i wewnętrzną RP, zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne państwa, uchwala
ustawy, rozpatruje zgodność ustaw z konstytucją
c) zapewnia bezpieczeństwo zewnętrzne i wewnętrzne państwa, kieruje administracją rządową, kieruje pracą samorządu
terytorialnego, przygotowuje projekt budżetu państwa i kieruje jego wykonaniem
d) prowadzi politykę zagraniczną i wewnętrzną R P, kieruje administracją rządową, uchwala projekt budżetu państwa i
kieruje jego wykonaniem, uchwala ustawy.
 
 
Dział IX. Polska w świecie, Polska w Europie
 
Zaznacz jedną prawidłową odpowiedź.

1. Politykę zagraniczną w Polsce prowadzi:

a) prezydent, a w szczególności jego kancelaria

b) parlament, a w szczególności marszałek sejmu
c) rząd, a w szczególności
d) minister obrony narodowej

2. Polscy żołnierze brali między innymi udział w misjach pokojowych w:

a) Kosowie, Iraku, Afganistanie

b) Nikaragui, Egipcie i Afganistanie
c) Czeczenii, Chinach i Afganistanie
d) Gruzji, Białorusi i Afganistanie.

3. Traktaty o Unii Europejskiej nie gwarantują jej obywatelom prawa do:

a) przebywania na obszarze państw członkowskich

b) zgłaszania petycji do Parlamentu Europejskiego
c) głosowania w wyborach lokalnych w państwie, gdzie przebywają
d) otrzymywania pomocy finansowej od obywateli bogatszych państw.

4. Określenie „zimna wojna” odnosi się do:

a) okresu rywalizacji politycznej między państwami zachodnimi a obozem państw komunistycznych

b) wojny toczonej na Syberii przez Związek Radziecki i Japonię
c) okresu rywalizacji ekonomicznej między Stanami Zjednoczonymi, Niemcami i Japonią
d) walki Polaków przeciwko trzem zaborczym mocarstwom w XIX wieku.

5. Polska jest obecnie członkiem trzech spośród wymienionych poniżej organizacji do której nie należy?

a) ONZ
b) Rada Europy
c) Unia Europejska
d) Wspólnota Niepodległych Państw.

6. Wśród poniższych czterech wyjaśnień pojęcia „euroregion” wskaż dwa prawdziwe. Euroregion to:

a) dowolny region znajdujący się w Europie, który ma odrębne władze samo rządowe
b) organizacja ponadgraniczna powołana formalną umową
c) każdy region znajdujący się na terenach państw należących do Unii Europejskiej
d) obszar obejmujący znajdujące się w różnych państwach regiony przygraniczne, które chcą ze sobą współpracować.

7. Obywatele Unii Europejskiej mają między innymi prawo do:

a) niepłacenia podatków na rzecz swojego państwa

b) udziału w wyborach do Parlamentu Europejskiego
c) służby wojskowej w wybranej przez siebie armii jednego z krajów członkowskich UE
d) podróżowania bez wiz i paszportów po wszystkich państwach świata.
 
Dział X. Jeden świat, wiele problemów
 
Zaznacz jedną prawidłową odpowiedź.

1. Bieżącymi pracami ONZ kieruje:

a) Rada Bezpieczeństwa
b) Rada Powiernicza
c) Międzynarodowy Trybunał Sprawiedliwości
d) Sekretariat.

2. Czy ONZ dysponuje jakimiś siłami zbrojnymi?

a) Tak, z każdego kraju powołuje się 1% mężczyzn i następnie szkoli w obozach wojskowych w Stanach Zjednoczonych.
b) Tak, na określony czas rządy poszczególnych krajów delegują pod komendę ONZ oddziały ze swoich armii.
c) Nie, ONZ może jedynie prosić o przeprowadzenie jakiejś operacji militarnej armię Stanów Zjednoczonych.
d) Nie, ONZ jest organizacją pokojową i wyrzekła się stosowania siły we wszystkich konfiktach międzynarodowych.
 

3. Milenijne cele rozwoju przyjęte przez ONZ dotyczą między innymi. Wskaż trzy prawidłowe odpowiedzi:

a) wyeliminowania głodu i ograniczenia umieralności dzieci

b) powszechnego nauczania na poziomie podstawowym i równości płci
c) ograniczenia HIV/AIDS i chorób zakaźnych oraz opieki zdrowotnej nad matkami
d) ograniczenia zbrojeń i walki z terroryzmem.

4. Uchodźcy to ludzie, którzy przebywają poza granicami swojego państwa, gdyż:

a) obawiają się prześladowań ze względu na rasę, narodowość, religię, przekonania polityczne

b) są w bardzo trudnej sytuacji ekonomicznej
c) szukają ciekawszego miejsca do życia dla siebie i swojej rodziny
d) pochodzą z kraju, w którym w każdej chwili może wybuchnąć konflikt.

5. Do punktów zapalnych we współczesnym świecie można zaliczyć m.in. następujące rejony:

a) Palestyna, Kaszmir, Czeczenia, Irlandia Północna, Demokratyczna Republika Konga

b) Palestyna, Szwajcaria, Czeczenia, Wielka Brytania, Demokratyczna Republika Konga
c) Palestyna, Kaszmir, Czeczenia, Irlandia Północna, Australia
d) Palestyna, Kaszmir, Irlandia, Japonia, Szwecja.
 

6. Globalizacja obejmuje:

a) Europę i Stany Zjednoczone

b) cały współczesny świat
c) kraje globalnego Południa
d) wyłącznie państwa należące do ONZ.
 

8. W Polsce najliczniejsze grupy stanowią imigranci z:

a) Wietnamu i Ukrainy
b) Wietnamu i Niemiec
c) Wietnamu i Litwy
d) Czech i Ukrainy.
 
Dział XI. Człowiek w gospodarce rynkowej
 
Zaznacz jedną prawidłową odpowiedź.

1. Sytuację, w której potrzeby ludzkie są niemal nieograniczone, a możliwości ich zaspokojenia zupełnie ograniczone,
nazywamy:

a) kosztem alternatywnym
b) rzadkością dóbr
c) obiegiem okrężnym
d) rachunkiem ekonomicznym.

2. W państwie X w wyniku zwiększonego importu tanich chińskich rowerów spadła cena wszystkich pojazdów
jednośladowych. Które z poniższych zdań dobrze opisuje to, co najprawdopodobniej wydarzyło się potem na rynku
rowerów, zakładając, że władze nie wprowadziły opłat celnych na ten towar:

a) popyt wzrósł, podaż rowerów produkcji krajowej spadła

b) popyt spadł, podaż rowerów produkcji krajowej spadła
c) popyt wzrósł, podaż rowerów produkcji krajowej wzrosła
d) popyt spadł, podaż rowerów produkcji krajowej wzrosła.
 

3. Do modelu wolnej konkurencji najbardziej zbliża się:

a) gospodarka w PRL -u
b) obrót na giełdzie papierów wartościowych
c) rynek usług kolejowych w Polsce
d) światowy handel bronią.

4. Pożyczasz koledze 50 złotych na rok. Nie chcesz ani zarobić, ani stracić na tej pożyczce. Inflacja roczna wynosi
12%. Ile będzie musiał zwrócić ci kolega?

a) 55 złotych
b) 57 złotych
c) 60 złotych
d) 56 złotych.
 

5. Jak się nazywa bank centralny w Polsce?

a) Polska Kasa Oszczędności Bank Państwowy

b) Polbank
c) Narodowy Bank Polski
d) Bank Gospodarstwa Krajowego.
 

6. Podatek dochodowy to suma, którą wszyscy obywatele odprowadzają do budżetu państwa. Czynią to w
następujący sposób:

a) co miesiąc odprowadzają zaliczki od swojego dochodu i ostatecznie rozliczają się z dochodów do 30 kwietnia każdego
roku
b) odprowadzają każdorazowo podatek dochodowy przy zakupie dóbr i usług
c) co kwartał odprowadzają zaliczki od swojego dochodu i ostatecznie rozliczają się z dochodów do 30 kwietnia każdego
roku
d) rozliczają się z podatku dochodowego do 10. dnia każdego miesiąca.
 

7. W obiegu okrężnym rola gospodarstw domowych polega na tym, że:

a) dostarczają dobra i usługi publiczne, płacą podatki, płacą cła

b) dostarczają zasoby i pracę, płacą podatki, płacą za towary i usługi
c) dostarczają zasoby i pracę, płacą za pracę, płacą cła
d) dostarczają dobra i usługi publiczne, płacą podatki, płacą za towary i usługi.
 

8. Wpływy budżetowe w kraju X wynoszą w bieżącym roku 150 miliardów. Założono, że deficyt budżetowy nie
może przekroczyć 3%. Stopa wzrostu w poprzednim roku wynosiła 7%. Ile maksymalnie może wydać rząd w tym
roku budżetowym?

a) 154,5 miliarda
b) 160,5 miliarda
c) 165 miliardów
d) 170 miliardów.
 
Dział XII. Ekonomia w twoim życiu
 
Zaznacz jedną prawidłową odpowiedź.

1. Do dochodów gospodarstwa domowego nie zalicza się:

a) wynagrodzenia za pracę
b) rat spłacanego kredytu
c) odsetek lokat bankowych
d) zasiłków dla bezrobotnych.
 

2. Osoba, która chce prowadzić jednoosobową działalność gospodarczą, powinna:

a) najpierw rozpocząć działalność, a potem ją zarejestrować w urzędzie gminy

b) najpierw zarejestrować działalność w urzędzie gminy, GUS i urzędzie podatkowym, potem założyć konto bankowe
c) najpierw założyć konto bankowe, a potem zarejestrować działalność w urzędzie gminy, GUS i urzędzie podatkowym
d) najpierw zapłacić podatek, a potem zarejestrować działalność w urzędzie gminy, GUS i urzędzie podatkowym.

3. Zysk netto przedsiębiorstwa to:

a) przychód pomniejszony o koszty oraz podatek dochodowy

b) przychód pomniejszony o koszty jego uzyskania
c) przychód pomniejszony o zysk brutto
d) dokładnie to samo co zysk brutto.
 

4. W pewnym kraju europejskim stopa bezrobocia wynosi 10%. Państwo to ma 40 mln obywateli, w tym 10 mln
dzieci i 8 mln emerytów i rencistów. Oblicz, ilu jest bezrobotnych obywateli w tym kraju:

a) 4 mln
b) 2,8 mln
c) 2,2 mln
d) 1,2 mln.
 

5. Planując swoją karierę zawodową, młody człowiek powinien brać pod uwagę przede wszystkim:
a) własne zdolności i marzenia o przyszłości
b) własne marzenia i obecny popyt na pracowników na lokalnym rynku pracy
c) własne zdolności, pasje oraz przewidywania dotyczące sytuacji na różnych rynkach pracy
d) wyłącznie zapotrzebowanie na lokalnym i regionalnym rynku pracy.
 

6. Działania marketingowe obejmują następujące główne elementy:

a) cena, promocja i konkurencja

b) produkt, cena, dystrybucja, promocja
c) reklama telewizyjna, radiowa, prasowa i internetowa
d) zasoby kapitałowe, ludzkie i naturalne.
 

7. Pracownik każdego przedsiębiorstwa i instytucji powinien się kierować przede wszystkim:

a) zasadami etycznymi i prawem

b) lojalnością wobec pracodawcy
c) własną korzyścią
d) tradycją swojej rodziny i zawodu.
 

8. Wskaż ten rodzaj działań gospodarczych, który nie zalicza się do szarej strefy w gospodarce:

a) przemyt towarów
b) podejmowanie pracy „na czarno” bez płacenia podatków
c) zaniżanie własnych dochodów
d) niedotrzymywanie terminów składania zeznań podatkowych.
 
 

 Zapoznaj się z informacjami na temat partii politycznych w Polsce ( 2011r)

Platforma Obywatelska - ugrupowanie centrowe głoszące idee liberalne. Broni praw i wolności
obywatelskich, chce ograniczenia ingerencji państwa w sferze gospodarczej. PO jest obecnie
ugrupowaniem rządzącym (w koalicji z PSL), a jej lider – Donald Tusk – pełni funkcję
premiera.ugrupowanie centrowe głoszące idee liberalne. Broni praw i wolności obywatelskich, chce
ograniczenia ingerencji państwa w sferze gospodarczej. PO jest obecnie ugrupowaniem rządzącym (w
koalicji z PSL), a jej lider – Donald Tusk – pełni funkcję premiera.

Prawo i Sprawiedliwość – ugrupowanie prawicowe kładące nacisk na problemy bezpieczeństwa

publicznego oraz walkę z przestępczością i korupcją. Liderem PiS jest Jarosław Kaczyński. Z tego
ugrupowania wywodził się prezydent i brat lidera PiS Lech Kaczyński, który zginął 10.04.2010 r. w
katastrofie samolotu pod Smoleńskiem.

Sojusz Lewicy Demokratycznej – jest partią lewicową (i postkomunistyczną – jak powiedzieliby ci,
którzy chcą przypomnieć jej PRL-owski rodowód), kładącą nacisk na idee państwa neutralnego
światopoglądowo i sprawiedliwości społecznej. Liderem SLD jest Leszek Miller.

Polskie Stronnictwo Ludowe (PSL) jest ugrupowaniem centrowym, koncentrującym się na obronie
interesów mieszkańców wsi. Program partii jest konserwatywny w sprawach moralnych i
obyczajowych, natomiast w gospodarce raczej lewicowy – partia popiera interwencjonizm państwowy
i jest za utrzymaniem rozbudowanych programów opieki socjalnej. Liderem PSL jest Waldemar
Pawlak.
Ruch Palikota (RP) jest partią zarejestrowaną  1 czerwca 2011 r. Za główny cel uznaje  wspieranie
demokracji przez budowanie nowoczesnego społeczeństwa obywatelskiego. Stowarzyszenie zapisane
ma w statucie m.in. zwalczanie dyskryminacji w życiu społecznym i politycznym oraz „prowadzenie
działalności naukowej, kulturalnej i oświatowej. Wśród postulatów RP znalazły się m.in. hasła
zaprzestania nauczania religii w szkołach, liberalizacji tzw. ustawy aborcyjnej, finansowania z budżetu
państwa metody in vitro, legalizacji homo i heteroseksualnych Związków Partnerskich, dostosowania
płacy do pracy, parytetów płci na listach wyborczych, przekazania 1% PKB na kulturę, wprowadzenia
„zasady milczącej zgody” i inne. Liderem partii jest Janusz Palikot, były poseł Platformy
Obywatelskiej.

Polska Jest Najważniejsza (PJN) deklaruje się jako ugrupowanie centroprawicowe, konserwatywne i
chrześcijańsko-demokratyczne. Założone12 grudnia 2010 ugrupowanie tworzą w większości byli
politycy Prawa i Sprawiedliwości, częściowo również Platformy Obywatelskiej. Przy partii działa
także "Stowarzyszenie Obywatelskie Polska Jest Najważniejsza". W zakresie polityki społecznej
deklaruje dążenie w ramach polityki prorodzinnej do wprowadzenia nowych przepisów podatkowych,
korzystniejszych dla rodzin wielodzietnych. Oprócz tego PJN chce ograniczyć biurokrację
utrudniającą działalność gospodarczą. Nowa partia proponuje także podwyższenie kwoty zwolnionej z
opodatkowania PIT (co byłoby korzystne dla najmniej zarabiających) oraz wprowadzenie możliwości
wspólnego rozliczania się rodziców z dziećmi. Liderem partii jest Paweł Kowal.

Partia Demokratyczna – partia centrowa powstała w wyniku przekształcenia Unii Wolności. PD jest
partią liberalną broniącą swobód obywatelskich. Jej przywódczynią jest obecnie Brygida Kuźniak.

Socjaldemokracja Polska – ugrupowanie lewicowe o umiarkowanych poglądach ekonomicznych,

powstałe w wyniku rozłamu w SLD. Jego liderem jest obecnie Wojciech Filemonowicz.

Unia Pracy – partia lewicowa różniąca się od SLD radykalizmem i stanowczością w głoszeniu idei
równości społecznej. Przywódcą Unii Pracy jest Waldemar Witkowski.

Prawica Rzeczypospolitej – partia prawicowa głosząca ideę państwa opierającego się na wartościach
chrześcijańskich i katolickiej nauce społecznej. Jej liderem jest Marek Jurek.

Partia Kobiet – jej celami są: walka o prawa kobiet ponad podziałami ideologicznymi i zmiana
prawa, m.in. w kwestiach równych płac i ochrony zdrowia. Partia została założona przez Manuelę
Gretkowską, a jej przewodniczącą jest obecnie Anna Kornacka.

Liga Polskich Rodzin – ugrupowanie prawicowe akcentujące konieczność obrony wartości

chrześcijańskich i polskiej tożsamości narodowej. Obowiązki przewodniczącego pełni Sylwester
Chruszcz.

Samoobrona – jest ugrupowaniem populistycznym bardzo krytycznie nastawionym do reform

gospodarczych przeprowadzonych w III Rzeczypospolitej. Zadaniem Samoobrony obecne problemy
kraju są skutkiem zmowy elit rządzących Polską. Jej liderem był Andrzej Lepper.

Zieloni 2004 (Zieloni) - partia o programie proekologicznym, pacyfistycznym i feministycznym

kładąca nacisk na prawa mniejszości. W partii obowiązuje zasada parytetu płci, przewodniczą jej -
Dariusz Szwed i Małgorzata Tkacz-Janik