You are on page 1of 8

g]kfndf

;dfhjfb
;Dej 5 M
ljKnj ;L
jif{ !^, c+s !&, @)&( ;fn df3 @@ ut] cfOtaf/ (Feb. 5, 2023) d"No ?= !).– lj:t[t ljj/0f k]h # df

‘b]znfO{ ljb]zLsf] v]n d}bfg agfpg lbg x'“b}g’


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf
dxf;lrj ljKnjn] b]znfO{ ljb]zLsf]
w]/} tn kl//x]sf 5g\ . tkfO{x+ ?n] ev{/}
;'Gg' eof] xf]nf– ljZjn] Pp6f tYofª\s
kmfF;L nufO/x]sf 5g\ . xfdLn] kmf;L
nufpg' x'bF g} , xfdL cfuf] nufP/ cfkm}F
glhs} 5, ToxfF uP/ a;] klg x'G5 .
tkfO{x+ ?nfO{ d :jfut ug{ rfxG5' .
xf] / lhTg' xf] .
km]l/ xfl/P5 eg] klg csf]{ k6s
k6ssf] lah]tf xf], csf]{ k6s lhTg]
u/L tof/L ug{k' 5{ . tkfO{x+ ¿ sf]xL klg
v]n d}bfg agfpg lbg gx'g] atfPsf lgsfn]sf] 5 h;df xfd|f] b]z ;a}eGbf dg{' x'bF g} , xfdLn] cfTdbfx klg ug{' v]nf8L ;fyLx¿ Ps rf]6L dxdb cnLn] lhTg' xf] . To;sf/0f of] s'/f 7"nf] xf]Og oxfFaf6 lg/fz eP/ kms{g' kb}{g,
5g\ . lzju9L o'jf ;+hfnåf/f a'waf/ e|i6x¿ x'g] b]zdf kl//x]sf] 5 . s;n] x'bF g} , xfdL ljb]zdf uP/ klg kmflng' eg]sf lyP v]n eg]sf] s:tf]eGbf oxL xfdL oxfF 8]9 ;ohgf v]nf8L cfPsf k|lzIfsx?n] klg of] s'/f ;'gfO;Sg'
cfof]lht n'lDagL k|bz ] :t/Lo s/fFt] e|i6frf/ u¥of] < s] tkfO{+ xfdLn] u/]sf x'bF g} , xfdLn] /fd|f] ug{ ;S5f},F /fd|f] ug]{ x'G5 eg]/ Uof/]G6L x'bF g} . v]nf8Ln] klxn] 5f},F tkfO{x+ ?dWo] hfg] @@ hgf xf] . @@ ePsf] xf]nf . tkfO{+ /fd|f] ug{;
' ,\ lht]/
v]nf8L 5gf}6 k|ltof]lutf sfo{qmdsf] 5f}F < s] tkfO{+ xfdL v]nf8L ufpFdf a:g] ;kgf b]Vg'k5{ . ;+;f/el/sf /fd|f b]z xf5{' ls lhT5' eg]/ ;f]Rg' x'bF g} , v]nf8Lsf] hgfdf c? tkfO{x+ ¿ y'k} oxfFaf6 kmls{g' hfg] afO{;hgf hf] x'gx' G' 5 tkfO{+ oxfF
cfˆgf] l8p6L eg]sf] v]Ng' xf] /fd|f] ug{' x'G5 . kmls{gx] ?sf] s] x'G5eGbf csf]{ -af“ s L clGtd k] h df_

‘;fd|fHojfbn] sDo'lg:6nfO{ l;Wofpg] gLlt lnPsf] 5’


sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf dxf;lrj g} 5g\ / b]zsf nflu Hofg lbg] kf6L{ klg xfd|f] 5 . To;}n]
ljKnjn] ;fd|fHojfbn] sDo'lg:6nfO{ l;Wofpg] gLlt lnPsf] hgcfwfl/t kf6L{ hgcfwfl/t g]tf–sfo{stf{ agfpg] hgtfn] cfˆgf
7f]sj' f u/]sf 5g\ . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ klZrd n'lDagL ;'v b'Mvdf e]6g\ kfpg] kf6L{n] sfo{of]hgf lnPsf] 5 .Ú
Ao'/f]sf] k|lzIf0f sfo{qmddf ;Daf]wg ub}{ dxf;lrj g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ klZrd n'lDagL Ao'/f]sf] k|yd a}7sn] u/]sf]
ljKnjn] ;fd|fHojfbn] ;+;bLo sDo'lg:6nfO{ ef]6n] lg0f{o adf]lhd Ao"/f]sf ;a} lhNnfsf lhNnf ;b:o tyf lhNnf
l;Wofpg] / qmflGtsf/L sDo'lg:6nfO{ bdg u/]/ l;Wofpg] ;Nnfxsf/ ;ldltsf ;b:ox?sf] pkl:yltdf k|lzIf0f sfo{qmd ul/Psf]
gLlt lnPsf] atfPsf x'g\ . dxf;lrj ljKnjn] s'ndfg 5 . g]skf dxf;lrj ljKnjsf] k|dv ' cfltYotfdf ePsf] k|lzIf0f

pb\3f6g ub}{ dxf;lrj ljKnjn] ;f] hgtfn] e|i6frf/ u/]sf 5f}F xf]Og lg Û ToxfFsf o'jf / hgtfn] agfPsf] xf],
s'/f atfPsf x'g\ . dxf;lrj ljKnjn] of] b] z sf] lhDdf lnP/ a;] s f cfkm}F ag]sf] xf]Og . xfd|f v]nf8Ln] klg
ljb]zL cfP/ xfd|f] dflns x'g] xfdL zf;sx?n] e|i6frf/ u/]sf 5g\ . of] ;kgf b]Vg' k5{ oxL b]zdf /fd|f] ug{
u'nfd x'g] Tof] sbflk lbg' x'bF g} eGb} b]zdf zf;g ug]{ dfG5]x?n] ;Dk"0f{ ;lsG5, /fd|f] agfpg ;Sg'k5{, xfdL
b]znfO{ cfˆgf] hgtfsf] b]z agfpg' b]znfO{ n'l6/x]sf 5g\ r'l;/x]sf 5g\ To;sf] nflu ;xsfo{ u/f}F . of] kf6L{ Tof]
kg]{ atfP . pgn] gofF k':tf ljb]z Tof] t k|:6 b]lvG5 lg Û s;}n] c/af}F kf6L{ xf]Og, xfd|f] b]znfO{ ;a}n] ;f]r/]
hfg' gk/f];\ eGb} g]skfsf] rfxgf ?k}ofF lnP/ a}s + df n'sfO/x]sf 5g\ . Ps rf]6L /fd|f] b]z agfpg' k5{ .Ú
g]kfndf c? b]zsf dfG5]x¿ lnP/ s;}n] Ps 5fs vfg klg kfO/x]sf lzju9L o'jf ;+hfnåf/f a'waf/
sfd u/fpg kfOof];\ eGg] /x]sf] atfP . 5}gg\ . v]nf8Ln] /fd|f;] uF 8fO6 vfgf, cfof]lht n'lDagL k|bz ] :t/Lo s/fFt]
pgn] c? b]zsf dfG5]nfO{ g]kfndf /fd|f] Pp6f /fd|f] hflu/ kfPsf 5}gg\ lg Û v]nf8L 5gf}6 k|ltof]lutf pb\3f6g ub}{
sfd kfOG5 eGg] u/fpg ;Sg], Tof] To;}n] of] b]znfO{ abNg cem} afFsL g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf dxf;lrj
cfˆgf] / g]skfsf] rfxgf ePsf] atfP . 5 . xfdL Tof] eGg 8/fpg' x'bF g} xfdLn] ljKnjn] JoQm u/]sf] wf/0ffsf] ;Dkflbt
dxf;lrj ljKnjn] eg]– …of] b]znfO{ ug{' k5{ of] b]znfO{ /fd|f] agfpg'k5{ / c+z o; k|sf/ /x]sf] 5– …;a}eGbf
abNg' k5{ ab\lnPsf] 5}g . c/jf}s + f] agfpg ;lsG5 .Ú klxn] o; dxTjk"0f{ sfo{qmddf vf;u/L
e|i6frf/sf] ;dfrf/ cfO/x]sf] 5, Pp6f dxf;lrj ljKnjn] v]nf8L;Fu !@ j6f lhNnfaf6 oxfF cfpg' x'g] u'?, l3l;ªnfO{ k|of]u u/]/ nlK;km]bLdf Pd;L;L cfO/x]sf] sfo{qmdsf] cWoIftf Ao'/f] OGrfh{ ;lGhjn] u/]sf lyP . ;fy} sfo{qmddf
v]nf8Ln] vfg kfPsf] 5}g, hflu/ kfpg 5nkmn ug{ tof/ ePsf] atfpFb} k|lzIfs / v]nf8L ;fyLx¿ of] eGb} ;fF7ufF7n] geP/ g]kfnnfO{ clxn]sf] ;+s6af6 kf/ kf]ln6Ao'/f] ;b:oåo e]if/fh / ljhosf] / kf6L{ s]Gb|Lo ;b:o tyf
;s]sf] 5}g, Joj;fo /fd|f;] uF ug{ kfPsf] v]nf8Lsf lglDt g]skfn] v]nf8Lsf] k|ltof]lutf eAo / zfgwf/ 9+un] ;kmn nfpg ;a}n] qmflGtsf] nflu ;f]Rg' kg]{ atfP . pgn] gjnk'/ lhNnf OGrfh{ sdnsf] klg cfltYotf /x]sf] lyof] .
5}g . o'jfx¿ b]zdf ;Gt'i6 5}gg\ t/ Joj:yfkg ug{ s]–s] k5{ Tof] ug{ tof/ x'g5] eGg] z'esfgf /fVg rfxG5' . g]kfn eg], …oxL Joj:yf l7s eGg] xf] / dfGg] xf] eg] Pstf sfo{qmddf :jfut dGtJo kf6L{ s]lGb|o ;b:o tyf Ko'7fg
c/af}F ?k}ofFsf] s/K;g 5, b]zdf s'g–} ePsf] atfP . pgn] b]znfO{ ;'Gb/ sDo'lgi6 kf6L{ hgtfsf] kf6L{ xf] . d x'Gg t/ ;dfhjfbsf] nflu hfg] xf] eg] ;+;bLo Joj:yfsf] lhNnf OGrfh{ hfu[tLn] /fv]sf lyP . sfo{qmddf kf6L{ s]Gb|sf]
s'g} dfG5]n] k};f /fVg] 7fpF klg kfPsf agfpg] ;kgf b]Vg' k5{ eGb} v]nf8LnfO{ v]nf8L, u'?x?nfO{, kmnk"mnsf] nflu @) ljsNk j}1flgs ;dfhjfbdf hfg] / ;+;bLo kf6L{sf] ;s{n ' /, gjf}F s]lGb|o ;ldltsf] t];f| ] a}7sn] kfl/t u/]sf] b:tfj]h
5}gg\, k};f n'sfpg] 7fpF kfPsf 5}gg\, lg/fz gx'g cfu|x u/] . pgn] eg]– xhf/ xfd|f] kf6L{sf] tkm{af6 ;xof]u ug]{ ljsNk g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ x'g] xf] eg] x'g ;S5 .Ú / Ao'/f]n] kfl/t u/]sf] …s]lGb|o k|:tfj / klZrd n'lDagL n'lDagL
ljb]zsf a}s + x?df Aofh lt/]/ k};f …lg/fz cfpg ;S5 . clxn] dfG5] hfgsf/L u/fpF5' . tkfO{x+ ?nfO{ vfg– dxf;lrj ljKnjn] cufl8 yKb} eg], …ck/ s0ff{nLlj?4 Ao"/f]sf cleef/fx?Ú jfrg s]lGb|o j}slNks ;b:o tyf k"jL{
n'sfO/x]sf 5g\ t/ b]zsf hgtf cfh ;8sdf dl//x]sf 5g\, hln/x]sf 5g\, a:g ufx|f] eof] eg] xfd|f] sfo{no oxLF n8\g] kf6L{ xfd|f] xf], kf6L{sf nflu Hofg lbg] sfo{stf{ xfd|f slknj:t' lhNnf OGrfh{ ;'lgnn] u/]sf lyP .

‘hgtfn] k'/fgf] bnfn k'“hLjfbL ;Qfsf] vf/]hL rfx]sf 5g\’ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{, hgtfsf] ;fyL Û
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf hgtf;Fu} /xg]5f}F .Ú
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf /fHo;Qf rfx]sf] eGb} To;}n] hgtfn] l6Kk0fL ub}{ eg]– …xfd|f] b]zdf ax'/fli6«o pgn] eg]– …g]kfndf qmflGtsf nflu :yfoL sld6L ;b:o e/t ;Ln] kf6L{n] kf6L{n] &–* jif{;Dd ljleGg ptf/–
:yfoL sld6L ;b:o ljifd ;Ln] ;+;bLo r'gfj c:jLsf/ u/]sf] atfP . sDkgLx?sf] ahf/ dfq} 5 . oxfF xfd|f] j:t'ut cj:yf lxhf]eGbf emg\ cg'sn " …g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ ;'vb'vdf r9fjdf latfPsf] g]tf /0flj/n]
hgtfn] k'/fgf] bnfn k'h F LjfbL ;Qfsf] pgn] eg]– …;+;bLo Joj:yf k"0f{?kn] cfˆgf] pTkfbg g} 5}g . k|To]s /x]sf] 5, ca hgcfwfl/t kf6L{ / hgtfsf] ;fyLÚ cleofg rnfpg] atfPsf lyP . pgn] eg], …xfdLn]
vf/]hL rfx]sf] 7f]sj' f u/]sf 5g\ . g]skf km]n ePsf] 5 . hgtf of] Joj:yfaf6 lhNnfdf s[lif / pBf]unfO{ lj:tf/ hgcfwfl/t–hgcg' d f] l bt g] t f– atfPsf 5g\ . lalxjf/ hgkqsf/ ljutsf jif{df k|ltaGwdf latfof}F .
wf}nflul/ Ao'/f]åf/f laxLaf/ afun'ª cflht ePsf 5g\ / hgtfn] cfˆgf] ug]{ gLlt;lxt j}1flgs ;dfhjfbL sfo{stf{ agfpg] kf6L{sf] of]hgf xf] . ;+u7g g]kfn, bfªåf/f cfof]lht /fHosf] u}/Goflos k|ltaGw, h]n–
ahf/df cfof]lht /fhg}lts tyf efUo / eljiosf] km};nf cfkm}F ug{ pTkfbgsf] cEof; ug{' k5{ .Ú xfdL qmflGt gfos x'g5 ] f}+ . PsLs[t kqsf/ e]63f6 sfo{qmddf af]Nb} g]tf lx/f;t df]rf{ ;DxfNb} xfdL oxfF;Dd
of] h gfut k| l zIf0f sfo{ q mddf kfpg] j}1flgs ;dfhjfb rfx]sf] ca Ps csf]{ k|;u+ df g]tf ljifdn] hgqmflGt ljhoL eO5f8\g] 5 .Ú e/t ;Ln] pQm s'/f atfPsf x'g\ . cfOk'u]sf 5f}F . bnfn k'FhLjfbL
pQm sfo{qmddf g]skfsf s]lGb|o
;b:o tyf afun'ª, DofbL, d':tfªsf]
k"j{OGrfh{ /fhg ;LnfO{ labfO{ /
gjlgo'Qm OGrfh{ s]lGb|o ;b:o
ljsL/0fnfO{ :jfut;d]t ul/Psf] lyof]
eg] sfo{qmddf g]skfsf] s]lGb|o
;b:ox? /fhg ;L, ljsL/0f ;L,
afun'ªsf] OGrfh{ cfsfz ;L, DofUbLsf
OGrfh{ piff ;L, d':tfªsf] OGrfh{
;'zLnf ;L, afun'ª ;]qm]6/L qmflGt
;Lsf] ;d]t ;xeflutf /x]sf] lyof] .
sfo{qmddf kf6L{sf] gjf}F s]Gb|Lo g]kfn kqsf/ dxf;+3sf] ;efxndf /fHo;Qfn] cfˆgf] c;kmntf 9fs5f]k
;ldltsf] t];f| ] k"0f{ a}7ssf] k|ltj]bg cfof]lht kqsf/ e]63f6df af]Nb} g]tf ug{ cg]sf}+ xs{t ug]{ u/]sf] 5 . xfdL
/ s]lGb|o ;ldltsf] ;s{n ' / jfrg e/t ;Ln] eg]– …xfd|f] kf6L{sf] gjf}F hgtfsf b}lgs hghLljsf, /fli6«o
ul/Psf] lyof] . s]Gb|Lo ;ldltsf] P]ltxfl;s t];f| ] k"0f{ :jfwLgtf, hgtfsf] clwsf/ / Gofosf
g]skf s]Gb|Lo ;ldlt ;b:o tyf a}7s ;DkGg ePsf] 5 . xfdLn] 5 nflu ;+3if{ ul//x]sf 5f}F .Ú
afUn'ªsf] OGrfh{ cfsfz ;Lsf] :jfut dlxg] cfjlws of]hgf;lxt hgtfsf] Ps csf]{ k|;u+ df af]Nb} g]tf e/t
dGtJoaf6 ;'? ePsf] sfo{qmdsf] aLrdf hfFb5} f} . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ ;Ln] o'jf Joj;foL k|d] k|;fb cfrfo{sf]
cWoIftf g]skf wf}nflul/ OGrfh{ ;'vb'vdf hgtfsf] ;fyL cleofg cfTdbfx Ps k|sf/sf] ljb|fx] ePsf]
k|lzIf0ffTds dGtJo /fVb} g]tf ljifdn] :ki6 ePsf] 5 .Ú k'FhLjfbn] k|To]s lbg cfk"mnfO{ ljsL/0f ;Ln] u/]sf u/]sf lyP eg] rnfpFb}5f} . hgtfn] kf6L{ cfˆgf] ;d]t atfP . pgn] yk]– …of] b]zdf
;f] 7f]sj' f u/]sf x'g\ . g]tf ljifdn] pgn] g]kfndf ca ax'/fli6«o gjLs/0f u/]/ afFlr/x]sf] atfP . pgn] k|lzIf0f sfo{qmdsf] ;+rfng g]skf ;'vb'vdf xd];f ;w}F ;Fu} /xf];\ eGg] s]xL u5{' eGg] o'jf pBdLx? lsg
hgtfn] k'/fgf] bnfn k'h F LjfbL ;Qfsf] sDkgLsf] pTkfbg dfq} xfaL x'bF } uPsf] sDo'lg:6x?n] klg ca cfk"mnfO{ s]lGb|o ;ldlt ;b:o tyf d':tfª rfxgf JoQm u/]sf 5g\ . xfdL hgtfsf] lbgbfxf8} cfTdbfx ul//x]sf 5g\ < of]
efjgfcg' ; f/ x/] s ;' v b' v df -af“ s L clGtd k] h df_
ljsNkdf j} 1 flgs ;dfhjfbL / cfˆgf] pTkfbg ;dfKt x'bF } uPsf] gjLs/0f ug{k' g]{ a]nf cfPsf] atfP . OGrfh{ ;'zLnf ;Ln] u/]sL lyOg\ .
2 @)&( ;fn df3 @@ ut] cfOtaf/

ef“
l 8b} uPsf] dfcf]
j fbL s]
G b|
s f] kf6L{ Pstf cleofg
ltdL ltd|f] tl/sfn] n8, xfdL xfd|f] tl/sfn] n8\5f}
– s= dfcf]T;] t'ª
✍ ;DkfbsLo ;/sf/sf] g]tT[ j ul//x]sf] dfcf]jfbL k5fl8sf] …pkgfdÚ dfq kl/jt{g ug{ 5g\ . k'; !) kl5 w]/n } ] ca km]l/ s;/L cfk"m km]l/ ;/sf/sf] g]tT[ jdf

c;kmn /fi6« agfpg] k|k~r aGb u/ s]Gb|sf] kf6L{ Pstf cleofg k|foM
c;kmn ePsf] 5 . oBlk sltkon]
/fi6«kltsf] lgjf{rgkl5 km]l/ cufl8
elgPsf] lyof] . Tolta]nf Pdfn] /
dfcf]jfbL s]Gb|sf] tTsfn a}7s a;]/
sf]i7 leqsf] …g]skfÚ dfq x6fP/ gofF
Pdfn] / dfcf]jfbL s]Gb| Ps x'g]
cfFsngx? ug{ yfn]sf lyP . Pdfn]sf]
k|dv' ;xof]u / ;dy{gdf ;/sf/sf]
k'Ug]eGg]df s]lGb|t x'bF } uPsf] b]lvG5 .
Pdfn]sf] ;dy{gdf ;/sf/df uPsf]
dfcf]jfbL s]Gb|sf] g]tT[ jn] tTsfn} Pdfn]
olta]nf b]zsf] /fhgLlt lgs} t/n ag]sf] 5 . ;Qf u7aGwgleq
a9\g ;S5 eg]sf 5g\ . ;f] cleofg pkgfd ylkPsf] eP olta]nf;Dddf g]tT[ jdf k'us] f] dfcf]jfbL s]Gb|sf] g]tT[ j lj/f]wL PsLs[t ;dfhjfbLsf] ;dy{g
/8fsf] dlRr/x]sf] 5, h;sf] sf/0f ;/sf/n] cfˆgf] cl:tTj /Iffs} c;kmn ePs} sf/0f xfn}sf] Ps a}7sdf Pdfn] / dfcf]jfbL s]Gb| Pstfsf] ;+oQ' m km]l/ k'; @^ ut] k'Ubf gk'Ub} g]kfnL h'6fpg] / ;s] kf6L{ Pstfg} ug]{ k|of;
lglDt ;Dk"0f{ zlQm vlr{/x]sf] b]lvG5 . klxnf] ;+ljwfg;efsf] x7ft ca tLg dlxg] kf6L{ ;+u7g ;'b9[ Ls/0f dxflwj]zg u/]/ Pp6} kf6L{ e};s]sf sf+u;] | ;Fu ;dy{g h'6fpg k'Uof] . ;a}sf] u/]sf] lyof] . h'g sfo{n] dfcf]jfbL
lj36g u/]/ ;+;bLo v]naf6 lgdf{0f ul/Psf] @)&@ sf] ;+ljwfg nfu" cleofg ;~rfng ug]{ k|:tfj cfPsf]
gx'bF } ljjflbt aGg k'us
] f] lyof] . !) jif]{ hgo'4 / !( lbg] hgcfGbf]ngsf]
dd{ljk/Lt ag]sf] ;+ljwfgk|lt Tolta]n} cfd;r]t gful/sn] c;Gt'li6
lyof] . t/, ;f] k|:tfjsfaf/]df klg s'g}
7f]; lg0f{o x'g ;ls/x]sf] 5}g . lsgls
8f= s]zj b]jsf]6f
hgfO;s]sf lyP . jt{dfg ;+ljwfgn] b]zsf] ;+s6 / hgck]Iff k"/f ug{ dfcf]jfbL s]Gb|leq} kbflwsf/Lx?s} Pdfn]sf] ;dy{gdf ;/sf/df uPsf] dfcf]jfbL s]Gb|sf] g]tT[ jn]
;Sb}g eGb} Tolta]nf p7]sf :j/ / rn]sf] ;+3if{nfO{ aGb'ssf] andf aLrdf ljjfb 5 . kf6L{sf cWoIfb]lv tTsfn} Pdfn] lj/f]wL PsLs[t ;dfhjfbLsf] ;dy{g h'6fpg] /
bafP/ hah{:t?kdf ;+ljwfg nfu" ul/of] . t/, of] ;+ljwfgn] g t b]zsf] lhNnf / :yfgLo txx?sf] g]tT[ jdf /x]sf
k|foMsf] Wofg ;Qfsf] ;'v ;'ljwfdf
;s] kf6L{ Pstfg} ug]{ k|of; u/]sf] lyof] . h'g sfo{n]
;+s6 6fg{ ;Sof] g hgtfsf] Go"gtd ck]Iff g} k"/f ug{ ;Sof] . ;+ljwfg dfcf]jfbL s]Gb|kl| t Psflt/ Pdfn] ;z+lst eof] eg] csf{lt/
hf/L ePsf] ;ft jif{df ;+;bLo Joj:yf / ;+;bLo bnx?n] lgjf{rg ug{ s]lGb|t /x]sf sf/0fn] kf6L{sf] ;+u7g
;kmn eP t/ oL lgjf{rg / lgjf{lrt slyt hgk|ltlglwdfly
;'b9[ Ls/0f cleofgdf sf] cu|;/ x'g] < PsLs[t ;dfhjfbL klg kf6L{ Pstf ug{af6 xlRsof] . xfn
eGg] 7"nf] ;d:ofsf] cj:yf l;h{gf PsLs[t ;dfhjfbLn] 8f= afa'/fd e§/fO{ g]tT[ jsf] g]kfn
cfd:jfledfgL hgtfn] ljZjf; ug{ ;Sg] jftfj/0f ag]sf] 5}g . ;+ljwfg ePsf] b]lvG5 . dfcf]jfbL s]Gb|df d'Vo
hf/L ePsf] of] ;ft jif{df b]zdf Oltxf;d} gePsf e|i6frf/ ePsf 5g\ . ;d:of g]tT[ jd} /x]sf] 5 . ;f] kf6L{sf] ;dfhjfbL kf6L{ / rGb|bj] hf]zL g]tT[ jsf] g]skf ;+oQ' m;Fu
hxflgofF /f0ff zf;gsfn, lg/+sz ' /fhtGq / k~rfotnfO{ g} la;f{pg] tTsfnLg g]tT[ jn] )^@ ;fndf ef/tsf] kf6L{ Pstfsf] kxn ul//x]sf] b]lvG5 eg] h;kf;Fu sfo{ut
u/L /fi6«3ft / hg3ft ePsf 5g\ . b]zsf] cfwfpbL ah]6 e|i6frf/d} gofF lbNnLdf !) jif{ rn]sf] hgo'4sf] Pstfsf] kxn ul//x]sf] b]lvPsf] 5': . To;sf nflu
;lsg] u/]sf] 5 . gftfjfb / s[kfjfb lbg b'u0' ff /ft rf}u0' ff eP/ al9/x]sf] cGTo ub}{ cfk"mx?nfO{ g]kfnsf ;ft
h;kf;Fu k6s–k6s jftf{ klg ul//x]sf] b]lvG5 . d+l;/ $
5 . ;du|df eGg'kbf{ of] ;+ljwfg hf/L ePkl5 b]z / hgtfsf] d'xf/df bn;Fusf] !@ a'Fb] ;xdltdfkm{t\
v';L xf]Og, kL8f dfq ylkPsf] 5 . ;+;bjfbL /fhgLltdf ?kfGt/0f u/]sf] sf] lgjf{rgkl5 PsLs[t ;dfhjfbLn] kf6L{sf dxf;lrjsf] gfdaf6 cf}krfl/s aStAo g} k|sflzt
olta]nf hgtfsf] df}lns xs / clwsf/ aGbs ag]sf] 5 . lyof] . To;kl5 kf6L{sf qmflGtsf/L u/]/ dfcf]jfbL s]Gb|;uF kf6L{ Pstf gug]{ eg]sf] lyof] . dfcf]jfbL s]Gb|sf] g]tT[ jsf] Pdfn];uF sfo{ut
;+ljwfgnfO{ sfuhsf] vf]:6f]df kl/0ft ub}{ ;+;b\jfbL bn / g]tfx? zlQmnfO{ lsgf/f nufpg] / aflx/af6 Pstfdf /xFbf sf+u;]| ;Fu glhlsg vf]Hg] / sf+u;]| ;Fu sfo{ut Pstfdf /x]sf a]nf Pdfn];uF glhlsg
blIf0fkGyLx?nfO{ leq\ofpg] Ps k|sf/sf]
/fli6«o 9's6' Ldf a|Xdn'6 dRrfO/x]sf 5g\ . ;/sf/sf] sfo{zn } Lsf sf/0f cleofgg} rNof] eg] x'G5 . kmn:j?k vf]Hg] bf]wf/] k|al[ tn] ubf{ kl5Nnf] kf6L{ Pstfsf] cleofg klg efFl8Psf] xf] . ca o:t} cj:yf xf]
b]z / hgtf cfqmfGt ag]sf 5g\ . b]zsf] cy{Joj:yf rf}k6 ePsf] 5, hgo'4 n8]/ cfPsf] dfcf]jfbL kf6L{df eg] kf6L{ ;'b9[ Ls/0f cleofg klg /fd|f;] uF cufl8 a9\g] ;+efjgf b]lvPsf] 5}g . vf;df dfcf]jfbL
hghLljsf lbgk|ltlbg si6s/ aGb} uPsf] 5 . t/, ;Qfwf/L kf6L{ / u} / sDo' l gi6 ;d" x sf g] t f tyf s]Gb|sf nflu rflxPsf] kf6L{ k'gu{7g / g]tT[ jdf Aofks kl/jt{g xf] . olta]nfsf] cj:yfdf ;f]
;/sf/ sfgdf t]n xfn]/ a;]sf] 5 . ;Qfdf /x]sf / bndf k|eT' j sfo{stf{x? ;d]tsf] k|az ] eof] . cfh
hdfPsf g]tfx? g} ljsf;sf] gf/f lbFb} s/f]8f}s F f] e|i6frf/ ug{ 6'KkL s;]/ kf6L{df hgo'4df ;l/s ePsfeGbf ;d"xsf nflu kf6L{ / /fhgLlt cufl8 a9fpg] csf]{ ljsNk b]lvPsf] 5}g .
nfu]sf 5g . ;/sf/n] 7f]; gLlt Nofpg ;s]sf] 5}g . o:tf bh{gf}F gePsf / cGo kf6L{af6 cfPsfx?sf] x'g] lyP . Tolta]nf dfcf]jfbL s]Gb| cfk"m ;dy{g h'6fpg' /fd|f] xf] . t/, To;sf] s]Gb|kl| t Psflt/ Pdfn] ;z+lst eof]
ljifon] ;+;b\jfbL bn, ;Qfwf/L kf6L{ / ;/sf/ b]z / hgtfk|lt pQ/bfoL afx'Notf /x]sf] 5 . )^# sf] /fhgLlts dfq Pdfn]af6 cnu geP/ cys cfaZostf lyPg / cf}lrTo klg eg] csf{lt/ PsLs[t ;dfhjfbL klg
5}gg\ eGg] k|:6 x'G5 of] ;a} x'gd' f ;+;b\jfbL /fhgLlts bn / g]tfsf] dfq kl/jt{ g kl5 ;+ o ' Q m /fi6« ; + 3 sf k|of;u/L dfwj g]kfnx?nfO{ klg cnu 5}g÷ePg . k'; @^ df dfcf]jfbL kf6L{ Pstf ug{af6 xlRsof] . xfn
bf]if geP/ o;sf] d'Vo bf]ifL eg]sf] ;+;bLo Joj:yf g} xf] . cgldgnufotsf laleGg lgsfox?;Fu u/fpg ;kmn ePsf] lyof] . t/, cfh s]Gb|sf cWoIfnfO{ k|wfgdGqL kbsf] PsLs[t ;dfhjfbLn] 8f= afa'/fd
olta]nf !) jif]{ hgo'4 / !( lbg] hgcfGbf]ngaf6 k|fKt u0ftGqsf] ldn]/ sfd ug]{ k|of;x? eP . Pdfn]af6 cnu eP/ ag]sf] PsLs[t ;dy{g ug{ k'us ] f] g]kfnL sfFu;
]| g ;Qf e§/fO{ g]tT[ jsf] g]kfn ;dfhjfbL kf6L{
;f]xLcg';f/ b]znfO{ ;+3Lo zf;gdf nfg], ;dfhjfbL dfcf]jfbL s]Gb|;uF kf6L{ kIf g k|ltkIf ePkl5 p;n] ;+;b / rGb|b]j hf]zL g]t[Tjsf] g]skf
pkxf; ePsf] 5 . ;/sf/ / ;Qfwf/L kf6L{aLrsf n8fOFn] g]kfndf gfd dfqsf] u0ftGq 3f]if0ff ug],{ ldl>t Pstf geP/ sfo{ut Pstf ug{;d]t ;lrjfnodf lgj]bg xfn]/ k|d'v ;+oQ' m;Fu kf6L{ Pstfsf] kxn ul//x]sf]
;+;bLo Joj:yf 7Ls 5}g eGg] s'/fsf] k'li6 u5{ . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] lgjf{rg k|0ffnL nfu" u/]/ s'g} klg tof/ e}/x]sf] 5}g . ;f] kf6L{ cGo k|ltkIfsf] dfGotf sfod ug'u{ /]sf] b]lvG5 eg] h;kf;Fu sfo{ut Pstfsf]
jt{dfg ;+;bjfbL Joj:yfaf6 b]z / hgtfsf] d'lQm ;Dej 5}g eGb} kf6L{x?nfO{ ;+;bdf ax'dt Nofpg glbg], kf6L{x?;Fu Pstf ub}{ dfcf]jfbL s]Gb|;uF lyof] . o:tf] lgj]bg xfn]/ k|ltkIfL bn kxn ul//x]sf] b]lvPsf] 5': . To;sf
;'?b]lv ;+3if{ ub}{ cfO/x]sf] 5, h'g s'/fsf] clxn] cfP/ k'li6 x'g uPsf] hflto ;dfa]zLsf gfddf b]zsf] /fli6«o k|lt:kwf{ ug]{ zlQmsf?kdf cufl8 a9\g] ag]sf] 36gf g]kfndf ax'bnLo ;+;bLo nflu h;kf;Fu k6s–k6s jftf{ klg
5 . t;y{, b]znfO{ jt{dfg ;+s6af6 d'Qm kfg{ PsLs[t hgqmflGtdfkm{t\ /fhgLltnfO{ sdhf]/ agfpg], hflto, k|of;df nfu]sf] 5 . )&* c;f/df Joj:yf k'g:yf{kgf ePkl5sf] ## jif{sf] ul//x]sf] b]lvG5 . d+l;/ $ sf]
j}1flgs ;dfhjfbdf k'Ug] nIosf ;fy ;+3if{/t g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] If] q Lo / lnlËo ljefhg s]jn ;/sf/ u7gsf nflu agfOPsf] cjwLdf o;cl3 slxNo} klg ePsf] lgjf{rgkl5 PsLs[t ;dfhjfbLn]
Ph]08f olta]nf lglj{sNk aGg uPsf] 5, h'g s'/fsf] k'li6 ;+;b\jfbL Nofpg]nufotsf sfdx? x'bF f olta]nf ;Qf u7aGwgnfO{ kl5 Pd;L;L kfl/t lyPg . g]sf+sf] k|ltkIfL bnsf la?4 kf6L{sf dxf;lrjsf] gfdaf6 cf}krfl/s
bnx?n] ul/;s]sf 5g\ . To;sf] gsf/fTds c;/ cGo sDo'lgi6 u/fpg] / :yfgLo tyf cfd lgjf{rgdf ;jf]R{ rdf oxL df3 !( ut] l/6 k'us ] f] aStAo g} k|sflzt u/]/ dfcf]jfbL
xfn b]zdf b]lvPsf] ;+s6 s'g} /fhgLlts bn / JolQm ljz]if xf]Og, kf6L{x?df ;d]t k/]sf] 5 . kf6L{df r'gfjL tfnd]n ug]{ zlQmdf ?kfGt/ 5 . dfcf]jfbL s]Gb|sf g]tfsf] e/ kbf{ s]Gb|;uF kf6L{ Pstf gug]{ eg]sf] lyof] .
of] t ;+;bLo Joj:yfsf] ljz]iftf g} xf] . ha;Dd ;+;bLo Joj:yf /xG5, dhb"/, ls;fg, a'l4hLljnufotsf u/fpg] sfd eof] . ef/t / cd]l/sf g]kfnL sf+u; ]| n] k|wfgdGqL kb u'dfof], dfcf]jfbL s]Gb|sf] g]tT[ jsf] Pdfn];uF
k]zfut ;+u7gx? sdhf]/ ePsf 5g\ lgs6sf zlQmx?nfO{ ldnfP/ agfOPsf] ;efd'v / pk;efd'v kb klg u'dfof] . sfo{ut Pstfdf /xFbf sf+u;] | ;Fu glhlsg
ta;Dd o:t} kmf]xf]/L /fhgLlts v]n rln/xG5 . To;sf/0f b]z / eg] hflto, If] q Lo / lnlËo ;f] u7aGwgdf vf;u/L :yfgLo ca /fi6«klt kbdf klg p:t} vf]Hg] / sf+u;] | ;Fu sfo{ut Pstfdf /x]sf
hgtfnfO{ jt{dfg ;+s6af6 d'Qm kfg{ ;+;bLo Joj:yfsf] ljsNk vf]Hg' ;+u7gx?dfq afFsL /xg] cj:yf l;h{gf lgjf{rgkl5 cem dfcf]jfbL s]Gb|sf x'gj] fnf b]lvG5 . olb g]sf+n] /fi6«klt a]nf Pdfn];uF glhlsg vf]Hg] bf]wf/]
clgjfo{ aGg uPsf] 5 . o:tf] cj:yf b]zdf j}1flgs ;dfh :yfkgfy{ ePsf] 5 . )^# sf] /fhgLlts cWoIf bfxfnsf] ck|Toflzt lbNnL kbdf ljho k|fKt u/] klg To;sf] s'g} k|al[ tn] ubf{ kl5Nnf] kf6L{ Pstfsf]
;+3if{ ul//x]sf] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{nfO{ ;fy / ;xof]u ug{s ' f] ljsNk kl/jt{gkl5 )&@ df NofOPsf] ;+ljwfg e|d0fkl5 kmf6f]sf] cj:yf cfPsf] lyof] . cy{ / dxTj /xg]jfnf 5}g . lsgls cleofg klg efFl8Psf] xf] . ca o:t}
5}g . To;}n] cfd;r]t gful/sn] b]z / hgtfsf] :jfledfgsf] /Iffy{ Tolta]nf g} klZrdf k|efljt /x]sf] rrf{ ef/tsf] ;Qf?9 bn ef/tLo hgtf ;+;b / ;/sf/df c?g} ePsf] cj:yfdf cj:yf xf] eg] kf6L{ ;'b9[ Ls/0f cleofg
PsLs[t hgqmflGtdf uf]na4 eO{ jt{dfg ;+;bLo Joj:yf vf/]hsf] ul/Psf] lyof], geGb} To;sf pknlAw kf6L{;uF kf6L{ut:t/df ;xsfo{ ug]{ /fi6«kltaf6 dfq x'g ;Sg] s]xL klg klg /fd|f; ] uF cufl8 a9\g] ;+efjgf
lbzfdf cl3 a9\gk} 5{ . cGoyf b]z / hgtfsf] cl:tTj vt/fdf kg]{ elgPsf k|fjwfgx?dfkm{t\ g]kfndf lnlvt ;xdlt ePsf] lyof] eg] otf 5}g . olta]nf g]kfnL sf+u; ]| ef]/ b]lvPsf] 5}g . vf;df dfcf]jfbL s]Gb|sf
lglZrt 5, r]tgf eof . OG8f]klZrdf zlQmsf] babaf cTolws g]kfnL sf+u; ]| nfO{ PSNofP/ kfFr bnLo lgGb|faf6 aNn Ao'eF mg] k|of;df 5 . nflu rflxPsf] kf6L{ k'gu{7g / g]tT[ jdf
a9\g k'us ] f] 5 . )^# kl5 tTsfnLg u7aGwgleq tLg bnLo pk u7aGwg p;sf] k|of; cfk"mn] ;dy{g u/]/ Aofks kl/jt{g xf] . olta]nfsf] cj:yfdf
Pdfcf]jfbL / xfnsf] dfcf]jfbL s]Gb| agfpg] k|of;x? klg ePsf lyP . dfcf]jfbL s]Gb|sf g]tfnfO{ s;/L ;f] ;d"xsf nflu kf6L{ / /fhgLlt cufl8
g]skf ax'dt lgs6 clvn qmflGtsf/L slxn] Pdfn] / slxn] sf+u|];;Fu Tolta]nf klg ef/t lgs6x?sf] dfq} k|wfgdGqLdf l6sfpg] eGg]df xf]Og, a9fpg] csf]{ ljsNk b]lvPsf] 5}g .
dsjfgk'/sf ;+of]hs ch{'g g]skfdf ;dflxt ;xsfo{ ub}{ xfnsf] cj:yfdf cfPsf]
5 . kf6L{sf] cg'zf;g / 3f]lift l;4fGt
;dfhjfbL s]Gb| agfpg] of]hgf
;fa{hlgs ePsf] lyof] . h'g ;kmn clvn g] k fn qmflGtsf/L 6« ] 8 o' l gog
sf7df8f}F . g]skf ax'dtlgs6
clvn qmflGtsf/L dsjfgk' / sf
tTsfnLg ;dodf o'jfx¿nfO{ cfslif{t
ug]{ w]/y} l/sf s'/f u/] tfklg xfn;Dd
lakl/t s]xL g]tfx?sf] Ifl0fs :jfy{
k"lt{sf nflu hf];uF klg kf6L{ Pstf
x'g ;s]g, Tof] cs}{ s'/f xf] . d+l;/ $
sf] lgjf{rgdf dfcf]jfbL s]Gb|sf] g]tT[ jn] dxf;+ 3 sf:sLsf] cWoIfdf ldng
;+of]hs ch{g' nf]Krgn] ;f] kf6L{, cfpFbf ax'dt kf6L{sf] ljrf/, l;4fGt / sfo{ut Pstf ubf{ub}{ dfcf]jfbL tTsfnLg hgo'4 k|efljt If]qx?df uP/ sf7df8f}F . clvn g]kfn qmflGtsf/L 6«]8 o'lgog dxf;‹ sf:sLsf] cf7f}+
;+u7g / lhDd]jf/L kl/Tofu u/L / sfo{lbzf c:ki6 ePsf] / qmflGt s]Gb| xfnsf] cj:yfdf k'us ] f] xf] . g]kfnL sf+u; ]| / dfcf]jfbL s]Gb| p:t} ;Dd]ngn] ldng ;L cWoIf, /fdaxfb'/ ;L ;lrj / /fh' ;LnfO{ sf]iffWoIf
)&% h]7 # ut] kf6L{ k+lQmdf kof{Kt kf6L{ x'g\ eGb} ?v lrGxdf dt dfu]sf lgjf{rt u/]sf] 5 eg] kl5 b'O{ ;b:o yk ug]{ u/L @# ;b:oLo lhNnf ;ldlt
5nkmnlagf g} Pdfn];uF kf6L{ Pstf sf/0f g]kfnL sf+u; ]| *( l;6 Nofpg lgdf{0f u/]sf] 5 .
ul/Psf] lyof] . kf6L{ Pstf ul/;s]kl5 ;kmn eof] eg] dfcf]jfbL s]Gb| #@ To:t} sfo{qmdsf] k|dv
' cltly kf6L{ s]Gb|Lo ;b:o tyf lhNnf OGrfh{
kf6L{ Pstfdf ;xefuL csf]{ kf6L{;uF l;6df v'Drg' k¥of] . dfcf]jfbL s]Gb|sf] pef/ ;Ln] t];|f] s]Gb|Lo ;ldlt a}7ssf] efj ;Dk|]if0f ub}{ k|lzIf0fd"ns
ldqjt Aojxf/ ug'k{ g]d{ f Pdfn]sf kl5nfu]sf] PsLs[t ;dfhjfbL klg !) dGtJo /fv]sf lyP . sfo{qmddf lhNnf ;]qm]6/L sfhL, ;'s'Daf;L lhNnf
g]tfx?sf aLrdf kmf6f] NofP/ cfk"m l;6df v'Drg k'Uof] . ;+of]hs sdn / dhb'/ ;Ë7gsf s]Gb|Lo ;lrjfno ;b:o lzj ;Ln] z'esfdgf
g]tT[ jdf k'Ug] / ;f] kf6L{nfO{ sAhfdf 8f= afa'/fd e§/fO{sf] g];kf Ps dGtJo /fv]sf lyP eg] td' d'lQm df]rf{sf lhNnf ;+of]hs x]dGt ;L, o'jf
lng] k|of; ul/of] . kf6L{sf] g]tT[ jdf l;6df ;Lldt eof] . Tolta]nf dfcf]jfbL ;+u7gsf lhNnf ;lrj dx]Gb| ;L / >lds ;d'bfo df]rf{sf s]Gb|Lo ;rLj
/x]sf cWoIfåosf aLrdf kmf6f]sf] s]Gb| PSn} r'gfj n8]sf] eP cyjf pd]z ;Ln] awfO{ dGtJo /fv]sf lyP .
cj:yf l;h{gf u/]/ kf6L{df :ki6?kn] PsLs[t ;dfhjfbLnufotsf jfd ;Dd]ngsf] Kofgn k|:tfj kf]v/f gu/ ;]qm]6/L ;f]ddfof ;Ln] u/]sf
b'Oj{ 6f w'/L v8f ul/of] . g]tT[ jdf kf6L{;uF sf] Pstfdf r'gfj n8]sf] eP lyP . ;a} hj;sf g]tfx?;lxt ;DkGg sfo{qmdsf] ;~rfng /fdaxfb'/ ;Ln]
/x]sfx?n] g} kf6L{ ;+u7g aflx/ u'6 xfnsf]eGbf bf]Aa/ l;6 k|fKt ug{ ;Sg] u/]sf lyP eg] cWoIftf ldng ;Ln] u/]sf lyP . gjlgjf{lrt cWoIf ldngn]
g]skfdf ;dflxt ePsf 5g\ . afudtL ;DkGg ug]{ vfn] s'g} klg of]hgf v8f u/]/ sfd ug{ yfn]kl5 ;f] kf6L{ cj:yf lyof] . g]kfnL sf+u;] | ;Fu ;xsfo{ k|lta4tf dGtJo /fVb} kf6L{ / ;Ë7gk|lt k"0f{ akmfbf/ /xFb} dhb'/ clwsf/sf]
ufpFkflnsf–( a]ltgLdf a;f]af; ug]{ gePsf]n] pQm kf6L{ ;+u7gsf] lhDd]jf/L Ps x'g] cj:yfg} lyPg / /x]g klg . e}/x]s} a]nf k'; !) ut] dfcf]jfbL nflu clGtd;Dd n8\g'kg]{ atfP .
ch{g' klxnf g]skf lgs6 clvn - kl/Tofu u/]sf] lj1lKtdf n]lvPsf] 5 . tTsfnLg g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ -g]skf_ s]Gb|sf] g]tT[ j PsfP/ km]l/ Pdfn];uF
qmflGtsf/L_ df /x]/ sfd ul//x]sf ;fy} x/]s kl/l:yltsf] ;fdgf ub}{ df g]tf tyf sfo{stf{x?sf aLrdf vf;} ldn]/ ;/sf/ agfpg k'Uof] . d+l;/ $
lyP . :yfgLo txsf] r'gfj pkof]u PsLs[t hgqmflGtsf] af6f]df cl3 ljjfb geP klg g]t[Tjsf] lghL sf] lgjf{rgn] k|ltkIfdf /x]/ kf6L{
u/]/ hfg] eGg] ljifon] kf6L{ sld6L al9/x]sf] ljKnj g]tT[ jsf] g]skf dfq} ljjfbsf sf/0f )&& kmfu'g @# ut]sf] ;+u7gnfO{ cufl8 a9fpg hgfb]z
leq kmf6f] cfP kl5 cndNndf k/]sf pTs[i6 ljsNk ePsf]n] k'gM pQm kf6L{ ;af]R{ r cbfntsf] Ps km};nfnfO{ axfgf lbPsf] ;+;bsf] t]>f] kf6L{ dfcf]jfbL
ch{g' nfO{ g]skf ax'dtn] ljBfyL{sf] ;+u7gdf ;dflxt ePsf] s'/f pNn]v agfP/ Pdfn] / dfcf]jfbL s]Gb| cnu s]Gb| ;/sf/sf] g]tT[ jdf k'u] klg km]l/
lhNnf ;+of]hs agfPsf] lyof] . u/]sf 5g\ . eP . h'g km};nfdf kf6L{sf] gfd ;+s6df k/]sf l6sfl6Kk0fL x'g yfn]sf
@)&( ;fn df3 @@ ut] cfOtaf/ 3

g]kfndf ;dfhjfb ;Dej 5


dxflwj]zgsf] kl/j]zsf] kl/l:ylt lgs} g} pynk'ynk"0f{ lyof] . rfx] ljZjsf] /fhgLlts x]g;'{ ,\ rfx] g]kfnsf] . htfaf6 x]/]
klg /fhgLltdf 7"N7"nf ;+s6, ;+3if{, w'j| Ls/0fx? b]vfk/]sf 5g\ . o;qmddf xfdLn] dfS;{jfbsf dfGotfx?b]lv lnP/
clxn]sf] ljZj /fhgLltsf rl/qx? tyf g]kfnL sDo'lg:6 cfGbf]ngsf dxTjk"0f{ ljifodf ;+Zn]if0f u/]sf 5f}F . of] s'/f lgs}
P]ltxfl;s / dxTjk"0f{ klg 5 .
)))
;fDojfb eg]sf] klg cflv/ lghL hLjgsf] pTsif{ xf] . hxfF x/]s dfG5]n] ha :jftGqtf cg'e"lt u5{, Tof] ;fDojfb xf] . s'g} lgodn]
csf]{nfO{ nfb'Gh]n Tof] ;fDojfb x'g ;Qm}g . ha tkfO{+nfO{ of] ug{;' \, Tof] ug{;' \ elgG5 Tolta]nf;Dd Tof] ;fDojfb xf]Og, ha tkfO{+
xfdL a;]/ of] u/f}F, Tof] u/f}F eG5f}F, of] ug{ ;S5f}F eg]/ ;f]R5f}F Tof] ;fDojfb xf] . ha;Dd Pp6fn] csf]{nfO{ lgb]{zg u5{ Tof]rfx]
sDo'lg:6 xf];\ of s'g} k'FhLjfb xf];\, Tolta]nf;Dd ;fDojfbsf] k|of]u ePsf] x'Fb}g .
)))
pTkLl8t b]zx?sf] ;/sf/ sAhf ug],{ /fhgLlts sAhf u/]/ ;fd|fHojfb cfO/x]sf] 5 . lxhf] p ysf{P/, wDsfP/
n8\Yof], cfh kmsfP/, lsg]/, bnfnx¿ v8f u/]/ cfO/x]sf] 5 .
))))
xfdLn] cfh}af6 gofF hflt lgdf{0fsf] k|lqmof ;'? u/]sf 5f}F . olb ef]ln agfpg' g} 5 eg] cfh}af6 lsg agfpg g;Sg] <
))))
Pdfn], dfcf]jfbL k'Ug] eg]sf] klZrd aËfnlt/ xf] eg] xfdLnfO{ k]?, OG8f]gl] ;oflt/ k'¥ofpg] if8\oGq ul/Fb5 } .

;ftfsf] s'/fsfgL ljKnj ;L, dxf;lrj, g]kfn sDo'lg:6 kf6L{


) g] k fn sDo' l g:6 kf6L{ n ] c;kmntf, ljho–k/fho, ;+u7g– / ;+3if{sf] lgodafx]ssf c? b'O{ lghL k|eT' j /f]Sg ;s]g, To;n] lghL a9L k|of]u ug{ kfpF5 . To:tf] vfnsf] sf] bzs jl/kl/ g}
cfˆgf] gjf}F dxflwj]zg s]xL lj37gx?nfO{ s]jn Pp6f /fhgLlts lgod o; leq} k5{g\ To;}n] xfdL k|j[lQnfO{ /f]Sg ;s]g, To;n] clt :jfldTj k|0ffnL g} PsLs[t :jfldTj e" d 08nLs[t ;fd| f Hojfb
;docl3 slknj:t' l :yt 36gfsf] ?kdf dfq} x]/]sf 5}gf}F . tLg lgod dfGb}gf}+ klg eGg' eof] . s] l Gb| o tfnfO{ /f] S g ;s] g , yf] / } k|0ffnL eg]sf 5f}F / o;af/] xfdLn] elgPsf] lyof] . c? /
kf6L{ s f] s] l Gb| o sfof{ n odf ljutdf sDo'lg:6x?n] cfˆgf] h'g lgodx¿ åGåjfbdf ;+Zn]if0f dfG5]sf] xftdf 7"nf] k'h F Lsf] s]lGb|s/0f 7"n} ax; klg u/]sf 5f}F . tkfO{ + x ?sf] ljZn] i f0fdf s]
;DkGg u/]sf] 5 . To;qmddf ljrf/sf] >]i7tf h;/L sfod u/] u/]sf 5g\ otfkl§ x]bf{ xfdL @)cf}+ x'g uof], To;nfO{ of] k|0ffnLn] /f]Sg ) oxfF n ] ljutsf k' F h LjfbL / km/s 5 <
s] x L afXo ca/f] w / To;nfO{ cem} prfOdf p7fpg' k5{, ztfAbLdf ljho;Dd t k'luof] t/ ;s]g . dfG5]sf] 7"nf] lx:;f k'FhLsf] ;dfhjfbL b' j } cy{ tkfO{n+ ] eGg' ePsf] Psbd} ;xL
r' g f} t L;lxt dxflwj] z g ug{ ' h;sf] ck"0f{tfn] ;dfhjfbL ;Qf / ;dfhjfbdf h'g ;d:ofx? b]lvg :jfldTjaf6 al~rt eof], Tof] /f]Sg k|0ffnLeGbf ljsl;t / b'j}sf s'/f xf] . dfcf] x'Fbf g} e"d08nLs/0f
eof] , Tof] ;Gbe{ n fO{ s;/L cfGbf]ngdf h'g k|sf/sf c;kmntfx? yfn] To;df xfd|f] egfO{ s] 5eGbf h?/L 5 . t/, xfdLn] csf]{lt/ of] v/faLx?eGbf dfly PsLs[ t zAb k| o f] u eO;s] s f] lyof] .
l6Kk0fL ug{ ' x ' G 5 < eP, To;df ljrf/sf] ljsf;sf] If]qdf åGåjfb / ef}ltsjfbsf] lgod dfq} x]/s] f 5f}F ls sDo'lg:6x?n] ;fd'lxs cy{ k| 0 ffnL x' G 5 eGg' e of] , e" d 08nLs/0f zAb k| o f] u ub} {
xfdLn] cf7f}+ dxflwj]zg ubf{ ck"0f{tfsf ;d:of 5g\ eGg] eP kl5 k|of]u ubf{ ;dfhjfbsf] /Iff;lxt :jfldTj cl3 ;f/]sf lyP, o;n] klg of] eg]sf] gf}nf] hgjfbeGbf afa'/fdhLn] klg cfhsf] ;fd|fHojfb
Pp6f gLlt cl3 ;f/]sf lyof},F Tof] s] g} xfdLn] To;sf] ljrf/wf/fTds ?kfGt/0fsf] ljsf; ug{ ;s]gf}F . dfG5]sf] hLjgdf x/fe/f x'g ;s]g, slt 6f9f xf] < k| : 6 n]Vg' eof], cfhsf] k'FhLjfb klg
lyof] eg] kf6L{n] s'g} klg sfdsf] ljifosf] /Iff, cg';Gwfg tyf To;nfO{ To;}n] xfdLn] s] eg]sf 5f} eg] olb c;kmn eof] of] l6Sg ;s] g . kfl/lbg' x f] ; \ g Û n] V g' e of] . k| r 08 afa' / fdx?n]
lgwf{l/t ;doleq / gLltleq k"/f bz{ g , /fhgLlts, cy{ z f:q / lht]sf] rLhsf] /Iff ug]{ xf] eg], l;4fGtsf] lx;fan] /fd|f] x'Fbfx'Fb} gf}nf] hgjfbsf] Sof/]S6/ g} s] e"d08nLs[t ;fd|fHojfb t eGg' eof]
ug{' k5{ eg]sf lyof}F / To;df xfdLn] j}1flgs ;dfhjfbaf/] ;+Zn]if0fdf ljsf; u/]sf] rLhsf] /Iff ug]{ xf] k|of]udf hfFbf cfˆgf k|lqmofx? kf/ x'G5eGbf To;n] k'FhLsf] pTkfbgdf t/ To;nfO{ pxfFx?n] e"d08nLs/0f
kfFr jif{leq dxflwj]zg ug]{ eg]sf hf]8 ul//x]sf 5f}F / s]xL xb;Dd eg] lg/Gt/ ?kdf ?kfGt/0f x'g ug{ ;s]g . h;n] ubf{ cGttM gfd a9L hf]8 lbG5 / ;dfhjfblt/ hfg] e};s]sf]n] qmflGt x'Fb}g eg] 9Ën] of]
lyof}F . s]xL ;do sf]le8 !( / xfd|f xfdL ;kmn ePsf 5f}F . cfjZos 5 . ljsf; / /Iffsf] ;fd'lxstf t/ ToxfFleq ca gofF ju{ s'/f u5{ . gf}nf] hgjfbn] hgtfnfO{ zAb k|of]u ug{' eof] . n]lggn] k'h
F Ljfb
g] t f–sfo{ s tf{ x ¿lj?4sf d' 2 f, ) g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] gjf}F cfjZostf 5 . xfd|f] ;f]r clxn] of] hlGdg yfn]kl5 ;Qfdf a;]sf] ju{ sfdcg';f/sf] bfd x'gk5{ eG5 . ;fd|fHojfbdf ljsf; eof] jf of]
lu/ˆtf/Lnufotsf /fhgLlts dxflwj] z gdfkm{ t \ dfn] d fjfbL agfPsf 5f}F, To;sf] nflu åGåjfbL / ;Qf aflx/ a;]sf] ju{ km/s eof] . j}1flgs ;dfhjfbdf Tof] klg x'G5 k'FhLjfbsf] d/0ff;Gg r/0f eg]/
k| l ts' n tfsf] sf/0fn] clnslt bz{g ljz]iftM åGåfTds tyf ef}ltsjfbsf] yk ljsf; xfdLn] ;Qfdf a;]sf] ju{n] hf] ;fd'lxstf t/ j} 1 flgs ;dfhjfbn] eGg'ePsf] 5 jf d[To'lt/ uO/x]sf]
otfptf eP tfklg xfdLn] lgwf{l/t P]ltxfl;s ef}ltsjfbL ug{'k5{ . åGåfTds ef}ltsjfbsf] agfof] Tof] ;flRrs} ;fd'lxstf ju{ l jnf] k Ls/0flt/ lnG5 . r/0fsf] bz{g xf] eGg' ePsf] lyof] .
;dod} gjf}F dxflwj]zg ug{ kfPsf b[ l i6sf] 0 fdf yk ljsf; ub} { cg';Gwfg ubf{;Dd Pp6f ef}lts lyPg . Tof] cfˆgf] ;'vef]usf] lglDt ;dfhjfbdf dfG5]x?sf lalzi7 u'0f dfS;{sf] sDo'lg:6 3f]if0ffkq;Dd
5f} F / u/] s f 5f} F . To;df l;Ë} clgZro – /Iff / lj1fg cyjf Pp6f lgZrosf] l;4fGt lbPsf] ?kjfbL ;dfgtf lyof] . / rfxgfx? sfod} x'G5g\ t/ To;n] dhb'/ hLjg jLeT; / Psbd} cgf}7f]
kf6L{kl+ tn] pT;fxsf ;fy efu lnPsf] ?kfGt/0fsf] lgod eg] / a9L nfu" ePsf] lyof] . o;cg';f/ o;nfO{ xfdLn] s] eg]sf 5f}F eg] ;dfh / ;fd'lxs lxtnfO{ pNn+3g lyof] . t/, ;fd| f Hojfb gofF
5 / To;nfO{ ;kmn agfPsf 5f}F . ;+Zn]if0f u/]sf] elgPsf] 5 . s]xL lglZrt lgodleq ;dfhsf] dfG5]n] ;f]Rg'kg]{ h'g ;fd'lxstf lyof], ug{' x'Fb}g . ;fDojfb eg]sf] klg tl/sfaf6 cfPsf] 5 . h;nfO{ a'‰g
bf] ; | f ] s' / f, dxflwj] z gsf] o;sf] cfjZostf / ljsf; x'G5, s]xL lglZrt lgodleq k|s[ltn] ;dfhsf nflu h] rLh cflv/ lghL hLjgsf] pTsif{ xf] . cln leGg 9Ën] x]g{ h?/L 5 . lxhf]
kl/j] z sf] kl/l:ylt lgs} g} prfOaf/] yk ;/n / :ki6 kbfy{x? rln/xg] s'/f k|dfl0ft eof] . pknAw u/]sf] 5, To;sf] pkef]uaf6 hxfF x/]s dfG5]n] ha :jftGqtf dhb'/nfO{ !* 3G6f sfd u/fOGYof]
pynk'ynk"0f{ lyof] . rfx] ljZjsf] ?kdf s;/L a'emfpg' x'G5 < s]xL lglZrt lgodleq u|x, pku|x sf]xL klg dfgj hflt alGrt x'g cg'e"lt u5{, Tof] ;fDojfb xf] . s'g} t/ clxn] @ 3G6f sfd u5{' eGg
/fhgLlts x]g{';\, rfx] g]kfnsf] . ljifo hl6n h:tf] klg 5 t/ rln/xG5g\ eGg] ;+Zn]if0f lyof] t/ gk/f];\ of] rflxF ;xL g} xf] t/ To;f] lgodn] csf] { n fO{ nfb' G h] n Tof] klg kfOg] ePsf] 5 . t/, dfG5]nfO{
htfaf6 x]/] klg /fhgLltdf 7"N7"nf o;nfO{ ;/n agfpg klg ;lsG5 . j} 1 flgsx?sf tL dfGotfx?df ubf{ Ps}gf;n] oflGqs tl/sfn] hfg ;fDojfb x'g ;Qm}g . ha tkfO{+nfO{ 3'dfP/ zf]if0f ul//x]sf] 5 . csf]l{ t/
;+s6, ;+3if{, w'|jLs/0fx? b]vfk/]sf s] elgG5 eg] lj1fg ga'lemFbf;Dd km]/abn cfPsf 5g\ . o;n] xfdLnfO{ ldNb}g . cf–cfˆgf Ifdtf;lxt, of] ug{ ' ; \ , Tof] ug{ ' ; \ elgG5 dfS;{n] sDo'lg:6 3f]if0ffkqdf n]vs ] f
5g\ . o;qmddf xfdLn] dfS;{jfbsf dfq} cln hl6n xf], a'em]kl5 lgs} dfgj ;dfhsf] ljz]iftf / vf;u/L cfˆgf cfsf+ I ff;lxt, cfˆgf Tolta]nf;Dd Tof] ;fDojfb xf]Og, ha clwsf+ z d' 2 fx? t clxn]
dfGotfx?b]lv lnP/ clxn]sf] ljZj ;/n klg xf], eGg] h:t} s'/f xf] of] . dfG5]sf] ljz]iftf, dfG5]sf] ;f]r, ljz]iftfx?;lxt hfg lbg'k5{ . clxn] tkfO{+ xfdL a;]/ of] u/f}F, Tof] u/f}F k'h
F LjfbLx?n] g} nfu" ul/;s]sf 5g\ .
/fhgLltsf rl/qx? tyf g]kfnL Pp6f 7"nf] 9'ª\ufnfO{ ;fgf] ann] hLjgsf] k4lt dfly cWoog ug{sf] xfdLn] ;dfhjfbsf] c;kmntfnfO{ eG5f},F of] ug{ ;S5f}F eg]/ ;f]R5f}F Tof] !* cf}F ztfAbL of @) cf}+ ztfAbLsf]
sDo'lg:6 cfGbf]ngsf dxTjk"0f{ x/fpg] s'/f dfG5]n] l;s]kl5 hlt nflu xfdLnfO{ k|l] /t u/]sf] 5 . To;n] hf]8]/ dl;gf] u/L x]bf{ s] b]V5f}F eg] ;fDojfb xf] . ha;Dd Pp6fn] ;dfhjfb Ps k| s f/n] eGbf
ljifodf ;+Zn]if0f u/]sf 5f}F . of] s'/f ;/n eof] lg, of] ;dfhsf] lgod cfˆgf] 7fpFdf dfG5]sf] klg ;f]Rg] / dfG5] eg]sf] lghL / ;fd'lxstfsf] csf] { n fO{ lgb] { z g u5{ Tof] r fx] ;dfhjfbsf] k|f/lDes cEof; lyof] .
lgs} P]ltxfl;s / dxTjk"0f{ klg 5 . eGg] s'/f klg To:t} g} dflgG5 . p;n] sfd ug]{ s'/fnfO{ Ps}rf]6L gfKg of] u xf] . o;af/] xfd| f ] gjf} F sDo'lg:6 xf];\ of s'g} k'h F Ljfb xf];,\ To;df s]xL ;}4flGts dfGotfx¿
) oxfF x ?n] g] k fnsf] PsLs[ t ;dfhsf] ljsf; cyjf dfga hfltsf] ;lsFb}g eGg] b]lvG5 . h:t} dfG5]n] dxflwj]zgn] j:t'lgi7 9Ën] ;+Zn]if0f Tolta]nf;Dd ;fDojfbsf] k|of]u cfˆgf] 7fpFdf ;xL g} 5g\ t/ To;sf
qmflGtsf] k| l qmofdf ljsf; a' ‰ gsf nflu k| s [ l tsf] ;f]Rg] s'/f k|sf;sf] ulteGbf klg u/]sf] 5 . x/]s dfG5]df cfˆgf]kg ePsf] x'Fb}g . sltko cfly{ s /fhgLlts
dfS;{ j fb– n] l ggjfb / ljsf;qmddf 3l6/xg] 36gfx?sf] l56f] x'G5 eGg] 5 . 5, cfˆgf] df}lnstf 5, hf] s'/f k'FhLjfbn] lghL hLjgaf/] e|d sfo{qmdx¿ k'FhLjfbLx?n] g} k'/f
dfcf] j fb jf ljrf/wf/fTds ljz]iftfx?nfO{ a'‰g] s'/f;Fu ;DaGw åGåfTds ef} l tsjfbsf tLg csf]{;Fu 7\ofs} cyf{t\ d]l;g h:tf] xfN5 . k'FhLjfbn] dfG5]nfO{ d]l;g ul/;s] s f 5g\ . t/, lxhf] s f]
If]qdf s]xL gofF ;+Zn]if0fx? 5 . h:tf] ls klxn] t ;+;f/ s;n] lgoddf ef}lts lj1fgsf] ljsf; u/L ldNb}g . t/, csf]{lt/ dfG5]n] h:t} sfd u/fPsf] 5 . t/, p;nfO{ k'hF Ljfbn] If]qLo:t/df afF8Y\ of], ToxfF
u/] s f] eGg' e of] . vf;df agfof] < To;sf] cGTo s;/L, s;n] h;/L ePsf] 5 cyjf clgZrosf] cfˆgf] hLjg ;dfh / ;fd'lxs pTkfbgdf s]xL klg lbFbg} . s;}nfO{ k|ToIf ;]gf ptf/]/ n8\Yof], cfˆgf]
tkfO{ + x ?n] j} r fl/s sfddf u5{ < eGg] s'/fx¿df eujfg\n] l;4fGt hf] 5 Tof] s'/f ;dfh lj1fgdf k|oTgdf nufpg' k5{, o;nfO{ ldnfpg k"/} lx;f nufOlbPsf] 5, o;sf] cGTo cy{ t Gqsf] nflu sAhf uYof] { .
ljz]if hf]8 lbg'sf k5fl8 s] agfPsf] / eujfg\n] g} To;sf] cGTo klg hf] 8 \ g cfjZos 5 . ;Sg'k5{ . dfG5]sf] lghL hLjgk4ltn] g} ;fDojfb xf] . dfG5]n] x/]s rLhsf] /fhgLlts ?kdf klg cfˆgf] dfq
s'/fn] k|]l/t ul//x]sf] 5 < u5{ eg]/ dfG5]n] ljZjf; uYof]{ . kl5 lkmnf];f]kmLdf klg hf]8\g h?/L 5 . dfq} ;'vk"0f{, pT;fxk"0f{, ;d[4 gx'g pTkfbgdf >ddf efu lnG5, x/]sn] k|eT' jdf sfod uYof]{ . cfh l:yt km/s
@)cf} + ztfAbL sDo' l g:6 o;sf] pTklQ / o;sf] cGTosf] klg dfG5]sf] ljz]iftfdf klg hf]8g\ h?/L ;S5 . lghL hLjg ;fd'lxstf;Fu cfjZostfcg';f/ pkef]u ug{ kfpF5 5 . lxhf] ;]gfnfO{ ptf/]/ klxnf sAhf
cfGbf]ngsf nflu lgs} dxTjk"0f{ ;do j}1flgs sf/0f 5 eg]/ h;/L lgisif{ 5 . o;nfO{ xfdLn] clgZro, /Iff / klg hf]l8of];\, ;dfh;Fu hf]l8of];\, / lghL :jtGqtfsf] :jfldTj klg uYof],{ clxn] klxnf sfg'g sAhf u5{ .
/Xof] . /, of] htftt} ljhosf] lgsflnof], o;n] t s] dfS;{jfbsf] ?kfGt/0fsf] lgod eg]sf 5f}F . Tof] x/]s ljzfn dfgj hflt;Fu ;'lglZrt x'G5, Tof] eg]sf] ;fDojfb pTkLl8t b]zx?sf] ;/sf/ sAhf
ztfAbL klg /Xof] . t/, To;sf] hGd / ljsf;df of]ubfg ug{ d2t ) gjf} F dxflwj] z gn] j} 1 flgs hf] l 8of] ; \ , cGt/f{ l i6« o zlQm;F u xf] . lghL eGg] rLhnfO{ k'h F Ljfb;Fu ug] { , /fhgLlts sAhf u/] /
cfgGb dfgj hfltn] k'/} lng gkfpFb} k' ¥ ofof] . lj1fgsf] ljsf;n] g} ;dfhjfbdf /fHosf] PsLs[t hf]l8of];\ dfgj zlQm;Fu hf]l8of];\ . dfq} bfFh]/ x'Fb}g . k'FhLjfbn] lghL ;fd|fHojfb cfO/x]sf] 5 . lxhf] p
sDo'lg:6 – ;dfhjfbL Joj:yfx? dfS;{ j fbL bz{ g df åGåfTds cfly{s k|0ffnLsf] k|:tfj cl3 AolQmsf] cfwf/e"t cfjZostfnfO{ :jfldTjsf] t cGTo ub}–{ ub}g{ , h'g ysf{ P /, wDsfP/ n8\ Y of] , cfh
b'36{ gfdf kg],{ lj36g x'g] / k/flht ef}ltsjfbsf] hGd x'g ;Dej eof] . ;f/]sf] rrf{ 5, of] eg]sf] s] ;dfhjfbn] xn ub}{ ;dfhjfblt/ lghL ;dfh;F u hf] l 8Psf] 5 . kmsfP/, lsg]/, bnfnx¿ v8f u/]/
x'g] b'vb\ kl/l:ylt klg cfof], To;df t/, åGåfTds ef}ltsjfbn] dfgj xf] / o;df c? cfly{ s hfg] gLlt x'g'k5{ . To;nfO{ xfdLn] ;dfhsf x/]s ;b:on] :jtGq eP/ cfO/x]sf] 5 . e"dG8nLs/0fsf] rl/q
xfdLn] dl;gf] 9Ën] 5nkmn / ax; hfltsf] ljsf;nfO a'‰g d2t u¥of], k| 0 ffnLeGbf km/s s] 5 < AolQmsf] cfwf/e" t cfjZstf sfd ug{ kfpg' k5{ clg ;dfhsf] o;/L b]vfkl//x]sf] 5 . To;}n] xfdLn]
klg u/]sf 5f}F . @)cf}+ ztfAbLsf ;+3if{nfO{ a'‰g d2t u¥of], qmflGt / xf], tkfO{+n] Psbd} ;xL s'/f kl/k"lt{;lxtsf] /fHosf] clwstd k"0f{ ljsf; x'G5 . o;nfO{ d"t{ 9Ën] ;+Zn]if0f ub}{ cfhsf]
qmflGtsf/L cfGbf]ngsf ;kmntf / gofF ;Eotfx?nfO{ a'‰g / vf]Hgsf] p7fpg' eof] . clxn] :jfldTj af/]df ;Dj[l4 eg]sf 5f}F . o;nfO{ xfdLn] ) tkfO{ + + x ?n] cfhsf] ;fd| f HojfbnfO{ e" d 08nLs[ t
ljkmntf, To;n] xfl;n u/] s f nflu d2t u¥of] t/ åGåfTds b'O6{ f ljifo 5g\ Pp6f k'h F LjfbL jf PsLs[t :jfldTj eg]sf 5f}F . hxfF ;fd| f HojfbnfO{ e" d 08nLs[ t ;fd|fHojfb eg]sf xf}F .
pknlAwx?n] xfdLnfO{ lgs} ef} l tsjfbnfO{ lgodsf] ?kdf lghL :jfldTjdf cfwfl/t cy{ k|0ffnL dfG5]n] cfˆgf] ;Dk"0f{ Ifdtf k|of]u eGg' eof] . ;fd| f Hojfbaf/] ) km/s k| ; Ëdf k| j ] z u/f} + ,
3R3rfO/x]sf] 5 . To;nfO{ xfdLn] ;+Zn]if0f ul/of], hf] a9L rrf{df klg 5, pgLx?n] ;xsf/Lsf] AofVof u5{g,\ ug{ kfpF5 . k'h F Lsf] pTkfbg klg ug{ afa'/fd–k|r08x?n] klg oxL ;dfhdf ljBdfg hftdf
dl;gf] u/]/ x]l//fv]sf 5f} . h;sf] 5g\ . kl5 dfcf]n] åGåjfbsf tLg lgudsf] AofVof u5{g\ To;df ;kmn kfpF5 . p;n] cfˆgf] cfjZostf / zAb k| o f] u ul/;s] s f lyP, cfwfl/t Joj:yf, c;dfgtf
kl/0ffd oL 36gfx?nfO{ ;kmntf, lgoddWo] ljkl/tx? aLrsf] Pstf klg b]lvG5g\ . t/, ;f/df To;n] IfdtfnfO{ ToxfF /fVb} ;dfhsf] nflu cem Tof] e Gbf cl3 t *) -af“ s L $ k] h df_
4 @)&( ;fn df3 @@ ut] cfOtaf/

cfOPdPkmåf/f ;g\ @)@# df ljZje/ cfly{s dGbL /xg] k|If]k0f


e'QmfgL k|0ffnL;DaGwL PsLs[t lgb]l{ zsf @)&( hf/L
sf7df8f}F . g]kfn /fi6« a}+sn] hf/L ePsf So'cf/df cGt/cfj4tf b}lgs ;Ldf klg a9fOPsf] 5 . Joj:yf NofOPsf] 5 . To:t}, jfn]6af6
sf7df8f}+F . cGt/f{li6«o d'bf| sf]if -cfOPdPkm_ n] ;g\ @)@# df ljZje/
cfly{s dGbL /xg] k|If]k0f u/]sf] 5 . cfOPdPkmn] ljsl;t d'ns ' x?dWo]
a]nfotsf] cy{tGq dfq} )=^ k|ltztn] ;fF3l' /g] k|If]k0f u/]sf] 5 . afFsL pGgt
e' Q mfgL k| 0 ffnL;DaGwL PsLs[ t sfod ug{k' g]5
{ . ;f]sf] nflu e'QmfgL xfn;Dd Pp6f a}+sn] hf/L u/]sf] cGo a}+ssf] vftfdf klg k|ltlbg @ cy{tGq ePsf b]zx?sf] t'ngfdf a]nfotn] ;g\ @)@# df v/fa k|bz{g ug]{
lgb]{lzsf @)&( hf/L u/]sf] 5 . k| 0 ffnL ;~rfnsx¿n] cfˆgf] P6LPd sf8{ csf]{ a}s + tyf ljQLo nfv ?k}ofF;Dd k7fpg ;lsg]5 . cfOPdPkmsf] cg' d fg 5 .
o;cl3 ePsf kl/kq / e'QmfgL cSjfOl/ª, / O:o' PkLcfO{ jf ;+:yfsf] P6LPd k|of]u ubf{ a}s
+ x?n] o;cl3 k|ltlbg %) xhf/ ?k}ofF dfq} rls{ P sf] dxF u Ln] ljZje/
k|0ffnL;DaGwL PsLs[t lgb]{lzsf OG6/km]; cfˆgf ;b:ox¿nfO{ pknAw o:tf] sf/f]af/sf] z'Ns @) ?k}ofF;Dd k7fpg ;lsg] Joj:yf lyof] . Ps hLjgofkgsf] nfut XjfQ}
@)&* vf/]h ub}{ a}s + n] gofF lgb]l{ zsf u/fpg' kg]{5 . lnFb} cfPsf lyP . o;;Fu}, cab]lv jfn]6af6 csf]{ jfn]6df k};f k7fpFbf a9]/ ;j{;fwf/0fnfO{ c;/
hf/L u/] s f] xf] . gofF o;cl3 Pslbgdf @% xhf/ ug{ ;'? u/]sf] cfOPdPkmn]
lgb]l{ zsfdf ;fOa/ ;'/Iff / ?k}ofF;Dd dfq} k7fpg ;lsg] Joj:yf l6Kk0fL u/] s f] 5 .
pkef]Qmf ;+/If0fdf a9L hf]8 /x]sf]df To;nfO{ a9fP/ k|ltlbg %) cfOPdPkmn] ;g\ @)@@
lbPsf] /fi6« a}s
+ sf] e'QmfgL k|0ffnL xhf/ ?k}ofF;Dd k7fpg] ;lsg] df a]nfotsf] cfly{s
ljefusf sfo{sf/L lgb]{zs Joj:yf NofOPsf] 5 . oBlk j[l4b/ $=! k|ltzt
u'¿k|;fb kf}8n] n] atfP . /fi6« k|ltdlxgf ug{ ;lsg] sf/f]af/sf] /xg] cg' d fg u/] s f]
a}s
+ n] x/]s jif{ PsLs[t lgb]l{ zsf ;Ldf eg] oyfjt\ /flvPsf] 5 . lyof] . ;g\ @)@# sf] h'g
ck8]6 ub}{ cfPsf] 5 . e'QmfgL df]afOn a}l+ sª tyf OG6/g]6 a}l+ sªsf] dlxgfdf of] a[l4b/ )=^
k|0ffnL;DaGwL PsLs[t lgb]l{ zsf dfWodaf6 ul/g] e'QmfgL sf/f]af/sf] k|ltztn] 36\g] cfOPdPkmsf]
@)&* vf/]h ub}{ a}s + n] PsLs[t ;Ldf klg a9fOPsf] 5 . df]afOn k|If]k0f 5 .
lgb]l{ zsf @)&( NofPsf] xf] . a}+lsª -So'cf/ sf]8 ;d]t_ af6 kl5Nnf] ;do nodf kmls{Psf]
/fi6« a} + s n] ljB' t Lo o;cl3 k|ltlbg @ nfv ?k}ofF;Dd cy{tGqsf afah'b a]nfotsf] s'n u|fx:y pTkfbg )=# k|ltztn] ;fF3l' /g]
e'QmfgLnfO{ k|j4{g ug{ ljB'tLo sf/f]af/ ug{ ;lsg] Joj:yf /x]sf]df cfOPdPkmn] hgfPsf] 5 . cfOPdPkmsf cg';f/ ljsl;t cy{tGqx¿dWo]
e'QmfgLsf] ;Ldf klg k9fPsf] To;nfO{ a9fP/ k|ltlbg # nfv a]nfot Ps dfq o:tf] d'ns ' xf] h;sf] lhl8kL 36\bf] 5 . OGwgdf eO/x]sf]
5 . …ljB'tLo e'QmfgLnfO{ k|j4{g ?k} o fF ; Dd sf/f] a f/ ug{ ;lsg] pRr d"Noj[l4;Fu} rls{Psf] d'bf| l:kmtLn] cy{tGqdf k|lts'n cj:yf lgdf{0f
ug{ ;Ld a9fPsf 5f},+ Ú kf}8n ] n] agfOPsf] 5 . u/]sf] xf] . ;g\ @)@@ l8;]Da/;Dd a]nfotsf] d'bf| :kmLlt b/ !)=% k|ltzt
eg], …df]afOn a}l+ sªaf6 x'g] ;/sf/sf] /fh:j Joj:yfkg 5 . cS6f]a/ dlxgfdf dxFuL b/ !!=! k|ltzt;Dd plSn;s]sf] lyof] h'g ;g\
sf/f] a f/sf] ;Ldf # nfv ;"rgf k|0ffnL -cf/PdcfOP;_ df !(*! otf s} ;jf{lws ;d]t xf] .
k'¥ofPsf 5f}+ . To:t} jfn]6af6 k|ltlbg cGt/cfj4tf sfod ePdf Pp6} a}+s tyf ljQLo ;+:yfn] hf/L u/]sf cfj4 ePsf e'QmfgL ;]jf k|bfosn] cfOPdPkmsf k|dv ' cy{zf:qL lko/] cf]lnleo/ uf}l/Gr;n] eg], …@)@@ sf]
@ nfv;Dd sf/f]af/ ug{ kfOg] Joj:yf Pkaf6 cGo g]6js{sf So'cf/ sf]8 e'QmfgL sf8{ :jb]zleq} csf]{ a}+s ;~rfng u/]sf] jfn]6dfkm{t\ ;~rfng nflu, a]nfotn] $=!Ü df cToGt alnof] cfly{s j[l4 lnPsf] lyof] .Ú pgn]
u/]sf 5f}+ .Ú klg :Sofg ug{ ;lsg] 5 . g]kfn tyf ljQLo ;+:yfsf] P6LPd k|of]u ul/g] /fh:j e' Q mfgL;DaGwL kf]xf]/ o'/f]kdf ;a}eGbf alnof] j[l4b/dWo] a]nfot klg /x]sf] atfPsf x'g\ . t/
o;}u/L, /fi6« a}s+ n] Ps jfn]6af6 ;/sf/sf] s/, hl/jfgf, b:t'/, ubf{ k|ltsf/f]af/ a9Ldf !% ?k}ofF sf/f]af/df nfUg] z'Ns;DaGwL Joj:yf ;g\ @)@# df cfOPdPkmn] a]nfot tLj| dGbLdf hfg] k"jf{gd' fg ul//x]sf] 5 .
csf]{ jfn]6df /sd 6«fG;km/ ug{;Sg] /lhi6«];g tyf ;]jf z'Nsnufotsf ;Dd z'Ns nfUg]5 . o;cl3;Dd klg ;+zf]wg ePsf] 5 . o;cl3 # h; sf/0f cfly{s j[l4b/ gsf/fTds x'g5 ] . pRr d'bf| :kmLltlj?4 a}s+ ckm
u/L ljB'tLo jfn]6df cGt/cfj4tf e'QmfgL ug]{ u/L lglZrt ;+:yf dfl;s @ j6f cGt/a}+s P6LPd xhf/ ?k}ofF;Ddsf] sf/f]af/df % O+Nof08n] df}lb|s gLltnfO{ s8fO k"js { nfu" u/]sf] 5 .
sfod ug{ lgb] { z g lbPsf] 5 . tf]lsPsf] cj:yfdf ;d]t To:tf] sf/f]af/ lgMz'Ns x'g] Joj:yf lyof] . ?k}ofF z'Ns nfUg] u/]sfdf ca ;f]xL a}s
+ ckm O+Nof08n] l8;]Da/ @)@@ df Aofhb/ )=% k|ltztn] a9fP/ #=%
df] a fOn a} + l sË tyf OG6/g] 6 ;+ : yfn] cfˆgf] k| 0 ffnLdf cGo ;+ z f] w gkl5 dfl;s @ j6f;Dd z'Nsdf % xhf/ ?k}ofF;Ddsf] sf/f]af/ k|ltzt k'¥ofPsf] 5 . gf]eD] a/df Aofhb/ )=&% k|ltztn] a9fPsf] lyof] .
a}+lsËdfkm{t\ s'g} a}+s tyf ljQLo ;+:yfx¿nfO{ lgjf{w kx'r F lbg' kg]{ sf/f]af/ lgMz'Ns kfpg] Joj:yf eg] ug{ ;lsg]5 . To:t} ¿= kfFr xhf/ nuftf/ bzf}k+ 6s Aofhb/ j[l4 u/]sf] xf] . Aofhb/ !(*( otf s} pRr ljGb'df
;+:yfdf /x]sf] vftfaf6 cGo a}+s /fi6« a}+sn] atfPsf] 5 . x6fOPsf] 5 . ! ?k}ofFb]lv !) xhf/ ?k}ofF;Ddsf] k'us] f] 5 . shf{sf] Aofhb/ klg ;g\ @))* otfs} a9L xf] . csf]k{ l§ @)@# df
ljQLo ;+:yfdf /x]sf] vftfdf /sd o;}u/L, /fi6« a}+sn] cGt/ a}s o;}u/L, /fi6« a}+sn] ljB'tLo sf/f]af/df * ?k}ofF z'Ns nfUg]5 . ljsl;t cy{tGqx?sf] j[l4b/ g} v'lDrg] k|If]k0f 5 . kf]xf]/ ljsl;t d'ns ' x?sf]
6« f G;km/ x' g ;Sg] u/L pQm P6LPd ;]jfdf nfUg] 36fPsf] 5 . jfn]6sf] dfWodaf6 ul/g] /sdfGt/ o;cl3 # xhf/ ! ?k}ofFb]lv !) cy{tGq @=& k|ltztn] a9\g] cg'dfg cfOPdPkmsf] lyof] . h'g rfn' jif{sf
pks/0fx¿df cGt/cfj4tf sfod Pp6f a}s + sf] P6LPd sf8{ csf]{ a}s
+ sf] tyf e'QmfgLsf] ;Ldfdf klg ;+zf]wg xhf/ ?k}ofF;Ddsf] sf/f]af/df * nflu !=@ k|ltzt dfq /xg] cfOPdPkmsf] k|If]k0f xf] .
ug{'kg]{ /fi6« a}+ssf] egfO 5 . of] P6LPddf k|of]u u/L k};f lemSbf nfUg] u/]sf] 5 . o;cl3 a}+s vftfaf6 ?k}ofF z'Ns nfUg] u/]sf] lyof] . !) ;g\ @)@@ df #=$ k|ltzt /x]sf] ljZjJofkL j[l4b/ @)@# df @=(
;'ljwf ePkl5 Pp6f jfn]6af6 c¿ z'Ns ca clwstd\ !% ¿k}ofF nfUg] jfn]6df k|ltlbg %) xhf/ ?k}ofF;Dd xhf/ ! ?k}ofFeGbf dflysf] ;a} k|ltzt em/]sf] 5 . h'g ;g\ @)@$ df k'gM #=! k|ltztdf k'Ug] cfOPdPkmsf]
jfn]6df /sd k7fpg ;lsg] 5 . Joj:yf u/]sf] 5 . So'cf/ :Sofg;lxt /sdfGt/ ug{ ;lsg] Joj:yf /x]sf]df sf/f]af/df @) ?k}ofF z'Ns nfUg] k|If]k0f xf] . cfOPdPkmn] ljZjJofkL d'bf| :kmLltsf] cg'dfg cg';f/ @)@# df
To:t} g]kfn So'cf/ :6\of08/f{Oh];g df]afOn a}+lsªsf dfWodaf6 x'g] To;nfO{ a9fP/ k|ltlbg @ nfv nfv u/]sf]df To:tf] z'Ns 36fP/ !) ^=^ k|ltzt k'Ug] / @)@$ df $=# k|ltztdf emg]5 { . @)@@ df ljZjJofkL
k|m]djs{ P08 ufo8nfOG;adf]lhd l8lh6n sf/f]af/df /x]sf] /sdsf] ?k} o fF ; Dd /sd k7fpg ;lsg] ?k}ofF agfOPsf] 5 . d'bf| :kmLlt *=* k|ltzt;Dd plSng] cg'dfg cfOPdPkmsf] lyof] .
g]kfndf===== pkxf/ xf], To;df xfdL 6fl;g x'bF g} . qmflGtdf a9]sf] xfd|f] ;f]r klg eGg dxTjk"0f{ 5 . ;+u7gfTds If]qdf sDo'lg:6 hgdtnfO{ IfoLs/0f ug{ ;dLIff ug]{ xf] eg] clxn]sf] l:yt
/ cGt/dfgjLo lje]bsf] gofF ha d]/f] kl/jf/nfO{ gofF hfltåf/f ;S5f}F . xfdLn] b]Vof}F ljrf/n] qmflGt o;sf] s]xL k|of]u t xfdLn] klxn]bl] v rfxG5g\ , o;nfO{ vl08t ug{ tyf kl/0ffdx?, ;a} sDo' l g:6
lgsf;sf] ?kdf gofF hft k'/fgf]af6 pGd'lQm ub}g{ , ha j}1flgs ug{; ' \ rfx] ;Qf rnfpg';,\ rfx] tkfO{n
+ ] u/]sf klg 5f}F, To;sf] cem} klg rfxG5g\ . cGtdf sDo' l g:6 kf6L{leq b]vfkl//x]sf ptf/r9fj,
jf …l;Ú hflt lgdf{0f ug]{ lg0f{o / /fhgLlts 9Ën] To;nfO{ d'lQm u5f}+{ gofF hflt agfpg'xf];\ jf h] ug{';\ Pp6f prfOdf ljsf; ug{k' 5{ . cfGbf]gngnfO{ lg:tfgfa't ug{ lj36gx¿ x]bf{ xfdLn] g]kfnsf ;a}
ug{'ePsf] 5, of] lsg / s;/L Tof] gofF hflt x'g]5 . olb o;/L cGttM ;dfh;Fu g} a:g'k5{ . xfdLn] ) ca cGTodf, s]xL ;do cl3 rfxG5g\ . of] s' / f xfdL ;a} sDo'lg:6x¿nfO{ s]Gb|Ls[t ug{ vf]hs ] f
x' G 5 < g;f]Rg] xf] eg] dfgf} d}n] t sDo'lg:6 h:tf] vfnsf o'4sflng ;+/rgf tkfO{ + n ] emfkfnL cfGbf] n g sDo'lg:6x?n] a'‰g' h?/L 5 . Pp6f 5f}F . Pdfn]leq klg of] ax; xf];\,
dnfO{ s] nfU5 eg] ;dj]bgf, eP/ h]gt]g u?Fnf t/ d]/f] kl/jf/ agfof}F cyjf v'Nnfvfnsf ;+;bLo x' F b } hgo' 4 / PsLs[t sDo'lg:6 wf/f ;+;baf6 s]xL x'G5 dfcf]jfbL s]Gb|leq klg of] ax; xf];,\
cg'el" t / r]tgfsf] Pp6f PsLs[t t kms]/{ ToxLF 7fpFdf hfG5 lg Û k'/fg} ;+/rgf agfof}F To;sf] kL8f ;Dk"0f{ qmflGt;Ddsf sDo' l g:6x? ls eg]/ nflu/x]sf] 5 eg] csf]{ xfdL klg ax; ug{ tof/ 5f}F . xfdL
/ Psbd} ;+s]lGb|t cleAoflQm xf] . ;dfh xfdLn] tof/ kf/]sf 5f}F eg] kf6L{ / hgtfn] klg ef]Ug' k/]sf] 5 . Ps x'g] a]nf cfof] eGg'ePsf] hgtfsf] tfutåf/f ?kfGt/0f ug{k' 5{ ;a} ljifodf ax; / 5nkmn ug{
cyjf @)cf}F ztfAbLsf] ;dfhjfbdf xfdLn] gofF hflt slxn] agfpg] < o;sf] ;dfwfg;lxtsf] kf6L{ ;Ë7g lyof] . o;sf] cy{ Pdfn] , eg]/ nflu/x]sf 5f}F . t/, ;a}n] s] v'Nnf 5f}F . ;dfhjfb s] ;+;b\jfbaf6
l;ª\u} dfgj hflt Pp6} / gofF x'G5 To;sf/0f xfdLn] s] eg]sf 5f}F / To;sf] cy{tGq;lxtsf] cfwf/ dfcf] j fbL s] G b| n ufot;F u a'‰g'k5{ eg] hgtfsf] cfGbf]ngfsf] ;Dej 5 < o;df klg xfdL 5nkmn
elgGYof] t/ Tof] x'g ;s]g . ;f]leot eg] of] xn ug{' k5{, gofF hflt agfpg' lgdf{0f gu/L xfdL cufl8 a9\g Pstfsf] s'/f ug{' ePsf] xf] < andf h;/L xfdLn] kl/jt{g ub}{ ug{ tof/ 5f}F . s] an k|of]u eg]sf]
;+3df ;dfhjfbn] h] rLh agfpg' k5{ . xfdLn] ;Dk"0f{ pTkLl8tx?nfO{ ;Sb}gf}F . Ps k6s dfcf]n] hggLltsf] o;sf b'O{j6f ljifox? 5g\, d cfPsf xf} F , To;sf] g] t [ T jrflxF lxhf]sf] dfcf]n] u/] h:t} dfq} xf],
lyof], Tof] ag]g, Tof] wfld{stflt/ v'Nnf?kdf clkn ug{k' 5{ ls g]kfnsf s'/f ug{' ePsf] lyof], To;}nfO{ csf]{ o;nfO{ cem} cufl8 Nofpg rfxG5' . hgtfsf] xftdf hf]ufpg ;s]gf}F . To;df klg ax; ug{ tof/ 5f}F .
kmSof] { , hfltjfblt/ kmSof] { , hlt klg pTkLl8t hflt 5g\ , ljifodf xfdLn] hgcfwfl/t g]tf– of] k|Zg Psbd} dxTjk"0f{ 5 . Psbd} kms]{/ ;'wf/jfbLx? s} xftdf uof], hgtfsf] rfxgfsf] /Iff ug]{ xf] eg]
If]]qLotfjfblt/ kmSof]{ . ;f]leot cfpg';\ ca Ps hflt agfpg'k5{ . sfo{ s tf{ , hgcfwfl/t kf6L{ / ;frf] s'/f s] xf] eg] g]kfndf ;+;bjfbLx?s} xftdf uof] . To;}n] g]kfnnfO{ ;fFlRrs} ;dfhjfblt/
;+3;Dd ToxL eof], cfh So'jfdf ToxL xfdL If]qL, afx'g, hghflt, dw]zL hgcfwfl/t sfd agfpg'k5{ eg]sf hgtfsf] b'O{ ltxfO{ hgdt sDo'lg:6 emfkf cfGbf] n g, cem ledbQ n}hfg] xf] eg] To;sf ;Defjgfx?nfO{
5 . To;}n] xfdLn] cfh}af6 gofF hflt eg]/ afFlwg kb}{g . xfdL t dfgj xf} + . xfd| f sfdx?df hgtfnfO{ dg k/fpg] x ?sf] 5, Psrf] 6 L kGtb] l v hgo' 4 / PsLs[ t x]g{'k5{ . ca To;af/] ax; ug]{ a]nf
lgdf{0fsf] k|lqmof ;'? u/]sf 5f}F . olb hflt xf}F . To;df xfdL ;a} pTkLl8t ckgTj ePsf] dx;'; u/fpg'k5{ . ;dfhjfb x]g{] rfxgf /fVg]x?sf] 5 . hgo'4;Ddsf hf]–hf] o'jfx? 5g\, ePsf] 5, of] s'/f ;a}n] a'‰g'k5{ .
ef]ln agfpg' g} 5 eg] cfh}af6 lsg ePsfx?sf] dfq} xf]Og, o;sf] 5'6} ha;Dd Tof] x'bF g} ta;Dd s'g} rLh t/, To;cg';f/ oxfFsf] g]t[Tjn] ug{ h;n] kl/jt{g vf]lh/fv]sf 5g\, Tof] ;a}n] ;dLIff ug]{ xf] eg] g]kfnnfO{
agfpg g;Sg] < ljZj sDo'lg:6 ;f/tTj 5 . g]kfndf dfq} xf]Og ljZj ;kmn x'bF g} , To;nfO{ xfdLn] k"/f ug{ ;s]sf] 5}g . sDo'lg:6x? hgtfsf] zlQmnfO{ Ps 7fpFdf Nofpg] a]nf ;dfhjfblt/ lng ;Dej 5 .
cfGbf]ngdf lglZrt¿kdf o;af/] sDo'lg:6 cfGbf]gng s} nflu of] lgs} hgtfdf hfg'k5{ . hgcfwfl/t kf6L{ rfxgfcg';f/ ToxfF k'Ug c;kmn eP . eof] . Pdfn]–dfcf]jfbLnufot hlt To;sf/0f xfdLn] of] b[li6sf]0f /fv]sf
ax; klg 5 . ha dfG5]x¿ clxn] cy{k"0f{ x'g]5 eGg] xfd|f] ljZjf; 5 . / ;+u7g agfpg] eg]sf] ;+;bLo xfdLn] s] eg]sf 5f}F eg] ca of] klg ;+;baf6 ;dfhjfbdf hfg xf}F / ;a}n] 5nkmn klg ub}{5f}F, ;a}n]
klg ljleGg gfddf cf–cfˆgf k'/fgf ) oxfF n ] cfˆg} pTkfbg, /fhgLlt h:tf] xf]Og, of] hgtfdf hgdtsf] cfwf/df ;dfhjfbdf hfg ;lsG5 eGg] s'/f 5 Tof] c;Dej ;s/fTds ;'emfj klg lbPsf 5g\ .
;f]r, hft / ;dfhdf 6fFl:;P/ ;+ / rgf;lxtsf] hgcfwfl/t uP/ k};f afF8]/ vfg–kfg cfof]hgf rfxg] g]kfnL hgtfsf] rfxgfnfO{ 5 . a? Pdfn], dfcf]jfbL k'Ug] eg]sf] c? kf6L{ leq klg ;s/fTds ?kdf
a;]sf 5g\ eg] tkfO{n + ] gofF slxn] / kf6L{ / ;+ u 7g lgdf{ 0 f ug] { ug]{ s'/f klg xf]Og . of] ;fFRr} g} cd]l/sL e"dG8nLs/0fdf cfwfl/t klZrd aËfnlt/ xf] eg] xfdLnfO{ 5nkmn ePsf] 5, of]rflxF ;To xf] .
s;/L agfpg ;Sg' x'G5 < of] xfd|f] eGg'eof], of] eg]sf] s] xf] < ljrf/, z}nL, r]tgf, gofF ;+:s[lt, ;fd|fHojfbL if8\oGq ldl;;s]sf] 5 k]?, OG8f]gl] ;oflt/ k'¥ofpg] if8\oGq -kqsf/ dgaxfb'/ ;xsf/Lsf]
kf6L{leq ax;sf] ljifo 5 . lxhf]sf] o;nfO{ gofF ;f+:s[lts qmflGt klg cfly{s ;f]r;lxt hgtfdf hf]l8g' / o;nfO{ k'/} k'FhLjfbLx?n] klg ul/F b } 5 . t/, g] k fnL hgtfsf] ;xof]udf z]/axfb'/ ljZjsdf{n] u/]sf]
;dfhn] lbPsf] cjz]if xf] Tof], To;sf] eGg ;lsG5 cyjf ;f+ : s[ l ts k5{ eGg] s'/f xf] . of] ljifo Psbd} a'lem;s]sf 5g\ . pgLx? g]kfnsf] rfxgfsf] ;Ddfg / ljutsf] ;a}n] s'/fsfgLsf] ;Dkflbt c+z_
@)&( ;fn df3 @@ ut] cfOtaf/ 5

dfS;{jfbL bz{gsf] P]ltxfl;s sfo{ef/sf ;Gbe{df


æh;/L bz{gn] ;j{xf/f ju{df
cfˆgf] ef}lts xltof/ e]6fpF5, To;/L
sDo'lg:6 kf6L{sf] 3f]if0ffkq, k|ult
k':ts ;bg, afuahf/, sf7df8f}F+,
/x]sf] 5 . ;fy} lj1fg x'g'sf] gftfn]
dfS;{jfbL bz{gn] k|of]usf] dfu
a] n f;Dd dfS;{ j fbn] cfˆgf]
P]ltxfl;s sfo{ef/ k'/f ug{'kg]{5 .
;[hgf ug]{ sfdnfO{ a9fO{ /x]sf 5g\ .
;Rrf dfS;{jfbLx?n] o; k|sf/sf]
^_ dfS;{jfb l;+uf] ljZjnfO{ a'‰g]
/ abNg] k|Zg;Fu cGt;{DalGwt /x]sf]
g} ;j{xf/f ju{n] bz{gdf cfˆgf] af}4 @(^$ ;fpg . ub{5 . /, dfS;{jfbL bz{g ljZj @_ b'O{ nfOg ;+3if{nfO{ a'‰g] / cWoog ljlwsf] ;zQm ?kdf lj/f]w / 5 . l;+uf] ljZjnfO{ a'‰g] / abNg] k|Zg
xltof/ e]6fpF5 .Æ – sfn{ dfS;{, ctM dfS;{jfb d'VotM ;j{xf/fju{ ;j{xf/fju{sf] j}1flgs bz{g ePsf]n] To;sf] ;dfwfg ug]{ k|Zgdf klg åGåfTds tyf ef}ltsjfbsf] ljlwnfO{ 5, of] k|Zg k|sl[ t hut, dfgj;dfh
dfS;{ / P+u]N;, ;+slnt /rgfx?, / ;Dk"0f{ pTkLl8t hg;d'bfosf] of] bz{g juL{o kIfw/tfdf cfwfl/t dfS;{jfbn] cfˆgf] P]ltxfl;s sfo{ef/ b[9tfsf ;fy cjnDag ug{ cfjZos / lrGtgsf] If] q df ljBdfg
efu #, k[i7 !*& . d'lQmsf] l;4fGt / kyk|bz{s l;4fGt /x]sf] 5 / o; bz{gn] ;j{xf/fju{sf] k'/f ub}{ cfPsf] 5 . vf;u/L of] k|Zg 5 . cGt/f{li6«o sDo'lg:6 cfGbf]ngsf cGtlj{/f]wx?nfO{ l7s;Fu a'‰g] /
sfn{ dfS;{ / k|m8] l/s P+uN] ;åf/f xf] . dfly klg pNn]v ul/Psf] 5, d'lQmsf] kyk|bz{g / ;j{xf/fju{ tyf sDo'lg:6 kf6L{ leqsf] b'O{ nfOg ;+3if{, ;Rrf qmflGtsf/L dfS;{jfbLx?n] of] ltgnfO{ l;+uf] dfgj hfltsf] lxt cg'sn"
;g !*$* km]ac '| /L @! lbg n08gaf6 åGåfTds tyf P]ltxfl;s ef}ltsjfbL cfd hg;d'bfosf] ;]jf ub{5 . kf6L{ leq rNg] ljrf/wf/fTds cGtM sfddf dxTjk"0f{ of]ubfg ub}{ cfPsf k|Zg xf] . of] k|ZgnfO{ qmflGtsf/L
sDo'lg:6 3f]if0ffkq hf/L ul/of] . pQm bz{g o;} l;4fGtsf] Ps k|dv ' c+u dfS;{ j fbL bz{ g ;j{ x f/fju{ / ;+3if{nfO{ l7s;Fu a'‰g] / To;sf] 5g\ dfS;{jfbLx?n] cfTd;ft ug{ h?/L
sDo'lg:6 3f]if0ffkqdf ;d]l6Psf ;Dk"0f{ xf] . To;f] eP/ dfS;{n] cfˆgf] æsfg'g ;dfwfg ug]{ k|Zg k|dv ' k|Zg xf] . of] %_ oxfF Pp6f dxTjk"0f{ k|Zg s] x'G5 . qmflGtsf/L dfS;{jfbLx?n]
j} 1 flgs ljrf/x?nfO{ ;du| d f ;DalGw x]un ] sf] bz{gsf] cfnf]rgfdf k|Zg sDo'lg:6 kf6L{nfO{ gofF 9+usf] xf] eg] åGåfTds tyf P]ltxfl;s åGåfTds tyf P]ltxfl;s ef}ltsjfbsf
dfS;{jfb elgG5 . h:tf] sDo'lg:6 Ps b]gÆ zLif{ssf] n]vsf] k|:yfkgfdf qmflGtsf/L kf6L{ agfpFb} To;sf] ef} l tsjfbn] s' g } klg j:t' / dfly pNn]lvt sfo{ef/x?nfO{ /fd|f; ] uF
3f]if0ffkqdf– n]Vg' ePsf] 5– æh;/L bz{gn] g]t[Tjdf ;fdflhs qmflGtnfO{ ;r]t k|lqmofnfO{ l:y/ jf zfZjt dfGb}g / cfTd;ft u/L l;+uf] ljZj / cfkm}n F fO{
!_ k'FhLhLjL / ;j{xf/f ;j{xf/fju{n] cfˆgf] ef}lts xltof/ tyf k|efjsf/L 9+un] cufl8 a9fpg] ltgnfO{ ult, ljsf; / kl/jt{gsf] abNb} cufl8 a9\g] dxfg\ P]ltxfl;s
@_ ;j{xf/f / sDo'lg:6 e]6fpF5, To;/L g} ;j{xf/fju{n] k|Zg xf] . cj:yfdf x]b{5 . o;n] hLjgzLn / cleofgdf ;+nUg aGg'sf] ljsNk 5}g .
#_ ;dfhjfbL / ;fDojfbL ;flxTo bz{ g df cfˆgf] af} l 4s xltof/ pbfx/0fsf ?kdf ?;df n]lggsf] d/0fzLn, gjLg / k'/ftg tyf qmflGtsf/Lx? ;j{xf/fju{ tyf pTkLl8t
$_ ljleGg lj/f] w L kf6L{ x ?l;t e] 6 fpF 5 .Æ – dfS;{ / P+ u ] N ;, g]t[Tjdf ;~rfng ul/Psf] ;f]leot pTkLl8t / pTkL8s zlQm Pjd\ hg;d'bfo / cGttM l;+uf] dfgjhflts}
sDo'lg:6x¿sf] ;DaGw . ;+slnt, rgfx?, efu #, k[i7 !*& . sDo'lg:6 kf6L{ -af]N;les / dfcf]sf] ju{sf aLrsf] cGtlj{/f]wnfO{ ;hLj ;'Gb/, ;';u+ t, tyf pbfQ k|sf/sf]
– dfS;{ – P+u]N;, sDo'lg:6 dfS;{ s f] bz{ g nfO{ s' g } b] z g]t[Tjdf ;~rfng ePsf] lrlgofF ?kdf k|:t't ub}{ ;dfh ljsf;sf] lgdf{0f ug{ rfxg]x?n] dfS;{jfbsf]
kf6L{sf] 3f]if0ffkq, k|ult k':ts ;bg ljz]ifsf] ;Gbe{df dfq geO{ ;fj{ef}d sDo'lg:6 kf6L{n] kf6L{ leq k}bf ePsf P]ltxfl;s lbzfnfO{ /fd|f;] uF 7Dofpg] P]ltxfl;s sfo{ef/ / bfloTjaf6
afuahf/, sf7df8f},+F @)^$ ;fpg . cy{df u|x0f ug{'kg]{ x'G5 . bz{g j}rfl/s cGtlj{/f]wx?nfO{ l7s;Fu ub{5 / of] k|lqmofdf ;fdGtjfb, cfzfjfbL eO/xg cfjZos 5 . of]
dfS;{jfb ;j{xf/fju{ / ;Dk"0f{ jf:tljs cy{df qmflGtsf] Ps ef}lts x:taxfb'/ s];L klxrfxg u/] / dfS;{ j fbL 9+ u n] k' F h Ljfb Pjd\ ;fd| f Hojfb;lxt j}1flgs tYo xf] ls gofF ;+;f/ ljns'n
pTkLl8t hg;d'bfosf] d'lQmsf] xltof/ g} xf] . oxfF dfS;{n] ;j{xf/fju{ cfdhg;d'bfosf] kIfw/ /x]sf] / ;dfwfg u/]/ ;fdflhs qmflGtsf/Lx? ;a}vfn] k|ltlqmofjfb tyf pTkL8s ;Dej 5 . qmflGtsf/Lx?n] b[9tfsf
l;4fGt xf] . dfS;{jfbL bz{g åGåfTds / qmflGtsf/L bz{gsf aLr åGåfTds ltgs} ;] j f ug] { ePsf] n ] ljZj ;DkGg ul/Psf lyP . afx] s ju{ ljgf; Pj+ k/fho / pTkLl8t ;fy cfzf ug{ clt cfjZos 5 ls
tyf P]ltxfl;s ef}ltsjfbL bz{g xf] . Ps?ktf b]vfpg] sfd ug{e ' Psf] 5 . ;j{xf/fju{ tyf cfd hg;d'bfon] cGt/f{li6«o:t/df sDo'lg:6 cfGbf]ng hg;d' b fo;lxt ;j{ x f/fju{ , gofF ;+;f/ eg]sf] ;fDojfb g} xf] .
o; bz{gsf] l;4fGt ef}ltsjfb xf] . t;y{ bz{gn] ;j{xf/fju{df cfˆgf] dfS;{jfbL bz{gnfO{ u+eL/tfsf;ft leqsf sDo'lg:6 kf6L{x?n] klg oxL ;dfhjfb Pj+ ;fDojfb ljsf; Pj+ ;fDojfb ;Dk"0f{ dfgj ;d'bfosf]
åGåfTds tyf P]ltxfl;s ef}ltsjfb ef}lts xltof/ b]Vb5 . o;sf] cy{ cfTd;ft ug{ h?/L x'G5 . k4lt / ljlwx?nfO{ cKgfP/ kf6L{nfO{ ljhosf] lbzfnfO{ cufl8 a9fO/x]sf jf:tljs gf}nf] ;+;f/ xf] . oxL ;+;f/
;j{xf/fju{sf] ljZjb[li6sf]0f xf] . xf] qmflGtsf/L bz{g qmflGtsf/L ju{;uF oxfF Pp6f s] a'emfO{ 5 eg] gofF 9+un] qmflGtsf/L agfP/ hgjfbL 5g\ eGg] s'/fnfO{ /fd|f;
] uF bzf{p5F . lgdf{0f ug{sf nflu ;}4flGts kyk|bz{g
åGåfTds tyf P] l txfl;s ;DalGwt /x]sf] s'/f dfS;{n] bzf{pg' dfS;{jfbL bz{gsf] cWoog s'g} tyf ;dfhjfbL qmflGtx? ;DkGg dfS;{ j fbL bz{ g qmflGtsf/L / / dfu{bz{gsf] P]ltxfl;s cfjZostf
ef}ltsjfbnfO{ :6flngn] ædfS;{jfbL ePsf] 5 . To;}u/L oxfF dfS;{n] ljåfg\x?, sDo'lg:6 kf6L{sf g]tfx? u/]sf w]/} pbfx/0fx? 5g\ . cfnf]rgfTds x'g'sf] ;fy ;fy} k"lt{ ug]{ p2]Zon] dfn{ dfS;{ / k|m8] /L
– n]lggjfbL kf6L{sf] ljZjb[li6sf]0fÆ ;j{xf/fju{n] bz{gdf af}l4s xltof/sf] / sfo{st{gx?n] dfq ug{'k5{ eGg] #_ bz{gnfO{ hgtfdf k'¥ofpg] / j}1flgs / qmflGtsf/L Pj+ cfzfjfbL P+uN] nn] s7f]/td ldlxg]tsf ;fy
sf] ?kdf kl/eflift ug{'ePsf] 5– bz{g ug]{ s'/f k|:t't ug{e ' Psf] 5 . /x]sf] kfOG5 . of] a'emfO{ unt 5 . hgtfdf ljBdfg l;h{gfTds phf{sf] ;d]t /x]sf] 5 . cfd d'lQmsfdL ljZj dfS;{jfbsf] k|ltkfbg ug{' ePsf] lyof],]
:6flng, åGåfTds tyf P]ltxfl;s o;sf] jf:tljs cy{ xf]– o;k|sf/sf] dfS;{jfbL bz{gsf] cWoog l;+uf] pb\3f6g ug]{ ;jfndf dfS;{jfbn] hg;d' b fosf] d' l Qmsf] cfzf / h'g bz{g cfh ljZj ;j{xf/fju{ /
ef}ltsjfb . åGåfTds tyf P]ltxfl;s qmflGtsf/L bz{ g ;j{ x f/fju{ s f] hg;d'bfo / dfgj ;d'bfosf] ljzfn cfˆgf] P]ltxfl;s sfo{ef/ k"/f ub}{ e/f];fsf] s]Gb| ag]sf] 5 . lsgls ;d:t dfgj ;d'bfosf] xftdf 5 .
ef} l tsjfbn] kbfy{ , k| s [ l t jf d' l Qmsf] k| Z g;F u cleGg ?kdf lx:;fn] ug{ h?/L x'G5 / ug{'k5{ . cfPsf] 5 . of] ;jfn hgtfnfO{ dfgj ;d' b fosf] d' l Qm l;4fGt -s];L jl/i7 dfS;{jfbL n]vs
;fdflhs ;QfnfO{ klxnf] / r]tgf, ufFl;Psf] s'/fnfO{ dfS;{n] bzf{pg' clg dfq l;+uf] bfz{lgs kmfF6df k|lzIf0f t'Nofpg] ;jfn;Fu ;DalGwt dfS;{ j fbeGbf csf] { qmflGtsf/L tyf cGt/f{li6«o n]vs tyf kqsf/
ljrf/ jf ;fdflhs r]tgfnfO{ bf];|f] ePsf] 5 . dfS;{jfbL bz{g cyf{t\ ljBdfg ;a}vfn] unt lrGtg / /x]sf] 5 . o;df d'Vo k|Zg s] xf] l;4fGt 5}g / x'g klg ;Qm}g . s]Gb|sf cWoIf x'g\ ._
:yfgdf /fVb5 . o;n] r]tgfnfO{ åGåfTds tyf P]ltxfl;s ef}ltsjfb k| j [ l Qx?dfly ljho k| f Kt ub} { eg] k|foMh;f] sDo'lg:6 kf6L{ leq
j:t'hutsf] cflTds k|ltlaDag
dfGb5 / ljZjnfO{ af] w uDo
;j{xf/fju{sf] j}rfl/s xltof/ xf] /
o;nfO{ qmflGtsf/L sDo'lg:6x¿n]
qmflGtnfO{ ;xL lbzfdf cufl8 a9fpg
;lsG5 / nIo xfl;n ug{ ;lsG5 .
g]tf tyf sfo{stf{x?n] dfq k9\g],
pgLx¿nfO{ dfq k|lzlIft t'Nofpg]
g]skf blIf0f s0ff{nL Ao'/f]
atfpF5 . o; bz{gsf] k4lt åGåjfb b[9tfsf;fy canDag ug{' k5{ . sd/]8 dfcf]n] hf] dfly eGg'ePsf] eGg] e|d JofKt /x]sf] 5 . of] Hofb} hgcfwfl/t kf6L{ lgdf{0fdf s]lGb|t Û
xf] . bz{ g sf] kmfF 6 df P+ u ] N ;n] bz{gsf] of] af}l4s xltof/nfO{ e'Q] 5, pQm egfOx?sf] c;nL / j}1flgs sdhf]/ kIo xf] . dfly klg pNn]v sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ blIf0f s0ff{nL Ao'/f]n] hgtfdf cfwfl/t kf6L{
åGåjfbsf tLg lgod M cyf{ t \ agfpgsf nflu ;a}vfn] tyf ljleGg ;f/ oxL g} xf] . ul/Psf] 5, bz{ g nfO{ hgtfdf ;+u7g lgdf{0f ug]{ lg0f{o ub}{ ;f]daf/ k|yd a}7s ;DkGg u/]sf] atfOPsf] 5 .
ljk/Ltx?sf] Pstf / ;+3if{sf] lgod, /+ u /f] u gsf ;+ z f] w gjfbL tyf dfS;{ j fbsf] P] l txfl;s k'¥ofpg] ;jfndf sd/]8 dfcf]n] pQm a}7sn] kf6L{ s]lGb|o ;ldltsf] cfjlws of]hgf / Ao'/f]sf] l:yltsf] ljZn]if0f
dfqfsf] u' 0 f, u' 0 fsf] dfqfdf k|ltlqmofjfbLx?af6 lg/Gt/ c;kmn sfo{ e f/sf] ;jfn Jojl:yt ?kdf atfpg' ePsf] 5 . ub}{ cufl8 a9\g ;f] lg0f{o u/]sf] xf] . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] gjf}F dxflwj]zg
?kfGt/0fsf] lgod / lgif]wsf] lgif]wsf] k|of; x'bF } cfPsf] 5 / eljiodf klg dfS;{jfbsf] sfo{ef/ cToGt} pRr ?;, rLg h:tf b] z x¿df l5§}
lgodsf] lgodsfaf/] d f pNn] v x'g] s'/f lglZrt 5 . o; k|lt ;a} /x]sf] 5 . P]ltxfl;s /x]sf] 5 . cfh k| l tqmflGtnfO{ /f] S g g;Sg' d f
ug{'ePsf] 5 . qmflGtsf/Lx? ;ts{ /xg h?/L 5 . dfS;{jfbn] klxnf] r/0fdf dfS;{jfbsf] hgtfnfO{ sDo'lg:6 kf6L{n] ;r]t /
dfS;{n] P]ltxfl;s ef}ltsjfbdf bz{gnfO{ hgtfsf]aLrdf k'¥ofpg] ljsf; u/] s f] 5 . ;fy} cfh k| l zlIft t' N ofpg] sfddf sdL
;fdflhs ;Qf / ;fdflhs r]tgf, k| Z g dfS;{jfbsf] u'0ffTds ljsf;sf] cfpg'nfO{ klg Pp6f sf/0f dflgPsf]
pTkfbg zlQm / pTkfbg ;DaGw, qmflGtsf/L bz{g cyf{t\ dfS;{jfbL r/0fdf n]lggjfbsf] ljsf; ePsf] 5 . qmflGt k"j{ / qmflGtkZrft\ l;+uf]
cfwf/ / pkl/;+/rgf tyf pTkL8s bz{g hgtfsf] bz{g xf] . dfn]dfjfbL 5 . To:t} cfh dfS;{ j fb – hg;d'bfonfO{ ;xeflutf u/fP/
/ pTkLl8t ju{x?sf aLrsf] ;+3if{sf] bz{g hgtfsf] bz{g xf]Og . hgtfsf] n]lggjfbsf] u'0ffTds ljsf;sf] gofF ;fdflhs qmflGt ;DkGg ug]{ /
dfGotf k|:t't ug{e ' Psf] 5 . dfS;{sf] bz{gnfO{ hgtfs} aLrdf k'¥ofpg / t];|f] r/0fdf dfcf]jfbsf] ljsf; ;dfhjfbsf] lgdf{0f / kl/rfngdf
/fhgLlts cy{zf:q >dsf] d"No h?/L x'G5 . o;} ljifonfO{ dxTj lbb} eO;s]sf] 5 / o;sf] ljsf;sf] ult l;+uf] hg;d'bfonfO{ kl/rfng ug]{
l;4fGt / cltl/Qm d"Nosf] l;4fGtdf sd/] 8 dfcf] n ] eGg' e Psf] 5– lg/Gt/ cufl8 a9\g] qmdd} 5 . sfo{df dfS;{jfbn] cfˆgf] P]ltxfl;s
cfwfl/t /x]sf] 5 . dfS;{sf] j}1flgs æbz{gnfO{ k|argsIfaf6 d'Qm u/, ;a}vfn] cj;/jfb / cfbz{jfb tyf sfo{ef/ axg ub}{ cfPsf] 5 / efjL kl5 ef}uf]lns / ;fË7lgs ¿kdf Jofks x]/km]/;lxt xfn} ;DkGg t];f| ] a}7skl5
;dfhjfb ju{ ; + 3 if{ , Oltxf;df bz{gnfO{ hgtfsf] xftdf k'¥ofpm .Æ clwe"tjfbsf lj?4sf] ;+3if{ u/]/ qmflGtx?df klg dfS;{jfbn] o; ePsf] blIf0f s0ff{nL Ao'/f]sf] k|yd a}7sdf Ao'/f] O{Grfh{ ;+ud ;Lsf] cWoIftf /
ank|of]usf] e"ldsf, ;j{xf/fju{sf] dfS;{jfbL bz{gnfO{ hgtfsf] aLrdf dfS;{jfbsf] n]lggjfb / dfS;{jfb – k|sf/sf] P]ltxfl;s sfo{ef/ cbf ug]{ :yfoL sld6L ;b:o ljifd ;Lsf] k|dv ' cfltYotf, s]Gb|Lo ;b:o Pj+ s0ff{nL d'lQm
clwgfosTj / ;fDojfbsf cfwf/e"t k'¥ofpg' kg]{ cfjZostfdfly hf]8 n]lggjfbsf] dfcf]jfbdf ljsf; ePsf] k|Zg cToGt} dxTjk"0f{ k|Zg xf] . df]rf{sf cWoIf la/f6 ;Lsf] cfltYotfdf ;DkGg k|yd a}7sn] Ao'/f]sf g]tfx?sf]
dfGotfx?åf/f lgld{t ePsf] 5 . lbFb} sd/]8 dfcf]n] k'gM cufl8 n]Vg' xf] . ;j{xf/fju{sf] ljZjb[li6sf]0fsf o;sf ;fy} qmflGt ;DkGg ug]{ / sfo{ljefhg ub}{ /fhgLlts÷j}rfl/s If]qdf ;a} lhNnfdf kf6L{ k|lzIf0f ug]{ /
ljZj sDo'lg:6 cfGbf]ngdf ljBdfg x' G 5– ædfS;{ j fbsf] ;} 4 flGts ?kdf /x]sf] åGåfTds tyf P]ltxfl;s hgtfsf ;du| pTkfbgd" n s pTkfbgdf pNn]Vo sfd ug{ kxn ug]{ lg0f{o;d]t u/]sf] 5 . o:t} a}7sn]
cj;/jfb / c/fhstfjfbsf lj?4 cfwf/sf] ?kdf /x]sf åGåfTds / ef}ltsjfbL bz{gsf lglZrt, ljlzi6 ;fdflhs sfo{ tyf lrGtgd"ns ld6/AofhL / n3'ljQsf] zf]if0fsf/L k|jl[ Q la?4 lgd{d ;+3if{ ;+rfng ug],{ Pdl;l;
eLif0f j}rfl/s ;+3if{ u/]/ dfS;{ / P]ltxfl;s ef}ltsjfbsf] cWoog ug]{ / ax'ljw P]ltxfl;s sfo{ef/ /x]sf ultljlwx?nfO{ of] h gfa4 ?kn] la?4 ;+3if{ ug]n
{ ufotsf dxTjk"0f{ lg0f{o ;d]t u/]sf] 5 .
P+ u ] N ;n] dfS;{ j fbsf] k| l tkfbg bzf} nfv dflg;x?sf o:tf 5g\ . h:tf] ls– ;+ul7t t'NofpFb} cufl8 a9\g] k|Zg o;}u/L l5§} ;~rfng x'g] ;fdgf ;f+:s[lts cleofgnfO{ Ao'/f]AofkL k|efjsf/L
ug{ ' e Psf] xf] . dfS;{ – P+ u ] N ;å/f 8ˆkmfx?sf] lgdf{0f ug]{ of]hgf tof/ !_ ju{;3+ if{ ;lxt l;+uf] ;fdflhs Hofb} dxTjk"0f{ k|Zg xf] . of] g} agfpg] lg0f{o ePsf] s'/f g]skf s]Gb|Lo ;b:o Pa+ afFs] lhNnf OGrfh{
dfS;{jfbsf] k|ltkfbg eP kl5 ljZj kfg} { k 5{ / ltgnfO{ ;a} v fnsf qmflGtsf ;d:ofx?sf] cWoog / dfS;{jfbsf] P]ltxfl;s sfo{ef/sf] /0flbk ;Ln] hfgsf/L lbPsf 5g\ .
dfgj hfltsf] aLrsf] bfz{lgs cfbz{jfb / oflGqs ef}ltsjfb lj?4 ;dfwfgsf] ;jfndf dfS;{jfbsf] HjnGt pbfx/0f klg xf] .
kmfF6df qmflGt ePsf] lyof] / ;f/f h'Wgdf tof/ u/fpg' k5{ .Æ – dfcf] P]ltxfl;s sfo{ef/ /x]sf] 5 . oz $_ k|sl[ t lj1fg / ;fdflhs PsLs[ t hgqmflGtdfkm{ t \ j} 1 flgs ;dfhjfb Û
;+;f/e/sf k|ltlqmofjfbLx? cft+lst T;]t'ª, ;+slnt /rgf ;+u|x, efu %, ;jfndf ;dfhdf ljBdfg hg;d'bfo lj1fgsf ljljw If]qx?df ul/g] cWoog sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf kf6L{ kf]ln6Ao"/f] ;b:o /fhg ;Ln]
ePsf lyP . o;} ljifonfO{ lnP/ k[i7 !@#, ljZj g]kfnL k':ts ;bg / b'Zdg ju{aLrsf cGtlj{/f]wx?nfO{ / cg';Gwfgsf sfdx¿df dfS;{jfbL qmflGt k"/f ug{ PsLs[t hgqmflGtdfkm{t\ j}1flgs ;dfhjfbdf k'Ug ;Dk"0f{ kf6L{
sDo'lg:6 3f]if0ffkqsf] z'?d} dfS;{n] afuahf/, sf7df8f}F+, @)^# . l7s;Fu a'‰g] / ltgsf] j}1flgs 9+un] bz{gsf] ljlwnfO{ ;xL 9+un] k|of]u ug]{ kª\lt b[9tfk"js { nfUg'kg]{ atfPsf 5g\ . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ wf}nflu/L
n]Vg'ePsf] 5– æo'/f]kdf Pp6f xfp xf], oxfF sd/]8 dfcf]n] bz{gnfO{ ;dfwfg ug]{ ;jfn g} k|dv ' ;jfn / To;sf cfwf/df lj1fg;Ddt lgisif{ Ao"/f]sf] k|yd k"0f{ a}7snfO{ ;Daf]wg ub}{ pgn] ;f] s'/f atfPsf x'g\ . pQm
3'dlkm/ ul//x]sf] 5Æ ;fDojfbsf] Jojl:yt / of]hgfa4 9+un] hgtfsf] xf] . of] k|Zg hgjfbL, ;dfhjfbL tyf lgod;Fu k|Zg dfS;{jfbsf] P]ltxfl;s a}7sn] cfjlws ^ dlxgfsf] of]hgfleq lhNnf, ufpF, gu/ / ;]n;Dd ;+u7g
xfp . o; xfpnfO{ wkfpg eg]/ kf]k aLrdf k'¥ofpg'kg],{ hgtfs} aLrdf l;Fuf] ;dflhs qmflGt ;DkGg ug]{ sfo{ef/sf] Ps dxTjk"0f{ k|Zg xf] . Pp6f ;'b9[ / lj:t[t ug],{ cfly{s pTkfbgsf] of]hgf agfO l;Ëf] kf6L{ kª\lt cfTdlge{/
/ hf/, d]6lg{v / uLhf], k|mG] r pu|jfbL bz{gnfO{ leHg / km}nfpg' kg]{, sfd;F u ;DalGwt /x] s f] 5 . dxTjk"0f{ ;jfn s] xf] eg] cfh cy{tGqsf] nflu cufl8 a9\g,] /fi6«3ftL Pd;L;Lsf] e08fkmf]/ ug],{ ld6/Aofh,
/ hd{g k'ln; cyf{t\ k'/fgf] o'/f]ksf hgtfs} aLrdf h/f uf8\g nufpg' pbfx/0fsf ?kdf ;g !(@& df ;dfhzf:q, dfgljsL / ;+:s[lt;lxt n3'laQ, rsf]A{ ofh, ;'bvf]/, dxËL, e|i6frf/lj?4 ;+3if{ ug],{ hgo'4 jflif{sf]T;jsf]
;f/f ;Qfwf/Lx? Ps h'6 ePsf 5g\ . kg]{ cfjZostfdfly ljz]if hf]8 lbg' ;DkGg dxfg\ ?;L cS6f] a / 1fg – lj1fgsf ljljw If]qdf åGåfTds cj;/df z'esfdgf cfbfgk|bfg, lbkfjnL, ;lxb kl/jf/nfO{ e]63f6 /
s'g o:tf] lj/f]wL kf6L{ 5 h;nfO{ ePsf] 5 . sd/] 8 dfcf] s f oL ;dfhjfbL qmflGt, ;g !($( df tyf P]ltxfl;s ef}ltsjfbL cWoog clegGbg;lxt /rgfTds sfo{qmd u/L dgfpg] lg0f{o u/]sf] 5 . a}7s kf6L{
;Qfwf/Lx?n] sDo'lg:6 egL ab\gfd egfOnfO{ / n]vfOnfO{ ;a} qmflGtsf/L ;DkGg dxfg\ lrlgofF gofF hgjfbL ljlwnfO{ nTofpFb} clwe"tjfbL tyf s]Gb|Lo ;b:o Pjd\ Ao"/f] OGrfh{ ljls/0f ;Lsf] cWoIftfdf ;DkGg ePsf] xf] .
gu/]sf] xf];\ < s'g o:tf] lj/f]wL kf6L{ sDo'lg:6x¿n] cfTd;ft ug{ h?/L qmflGt nufot leotgfd, sf]l/of, cfbz{ jfbL ljZjb[li6sf]0fsf cfwf/df
5 h;n] cfk"meGbf w]/} k|ultzLn x'G5 . dfS;{jfbL bz{g Ps j}1flgs sDjf] l 8of, So' j f ;d] t sf cWoog ul/ cj}1flgs lgisif{df k'Ug]
lj/f] w L kf6L{ x ?nfO{ / cfˆgf tyf qmflGtsf/L bz{g xf] . dfS;{jfbL hgqmflGtx?nfO{ lng ;lsG5 . ;fy} k|lqmof tLa|?kdf a9\b} uPsf] 5 .
k|ltlqmofjfbL lj/f]wLx?nfO{ ;d]t bz{g ;a}vfn] cfbz{jfb, clwe"tjfb efjL ljZj ;j{xf/f qmflGt ;DkGg gjdfS;jfbL, pQ/ cfw'lgstfjfbL tyf
sDo' l g:6 ePsf] 3[ l 0ft cf/f] k tyf oflGqs ef}ltsjfbsf lj?4 ub} { j} 1 flgs ;dfhjfb x' F b } ljljw ?k / /+usf cj;/jfbLx?n]
gnufOPsf] xf];\ <Æ – dfS;{ – P+uN] ;, j}1flgs ljZjb[li6sf]0fdf cfwfl/t ;fDojfb;Dd dfgj ;d'bfo k'Ug] o;nfO{ a9fpg] / dfgj ;d'bfodf e|d
6 @)&( ;fn df3 @@ ut] cfOtaf/

e'Ng g;lsg] s]xL kL8fbfoL clttx?


sDo'lg:6 kf6L{sf] ;b:o x'ge' g]sf] d]/L >LdtL ;'Ts]/L x'gj] fnf lyOg\ . ToxL xf] lrQ ga'em]sf] s'/f KofRr sf7df8f}F dfq xf]Og b]ze/ Pp6f t/+u ck|z ] g ug]{ s'/f c:ktfnn] cl3Nnf] kms]/{ c:ktfn k'Ug] OR5f lyof] .
lg/Gt/ qmflGtdf ;xefuL x'g' xf] . ToxLcg';f/sf] ;do Joj:yfkg u/L gaf]Ng], Aoaxf/af6 af]w u/fpg] . d}n] k}bf u¥of] . sfsfsf] kl/jf/;Fu e]63f6 ;fFem hfgfsf/L u¥of] . /flt s] u/f}F < kms{gq] mddf aLr af6f]df dxf;lrj
Pp6f qmflGtsf/Lsf] lglDt qmflGtsf] d sf7df8f}F lxF8s
] f] lyPF . c:ktfnsf] a'emL xfn],+ o; k6s labf lnof] eg] x'bF f lxhf]cfh ;w} dnfO{ Tof] 36gfsf] s] gu/f}F s} aLr d lgbfPF Û laxfg sd/]8 ls/0fsf] uf8L lau|5 ] , xfdL
:jfy{eGbf dfly c? s'g} klg :jfy{ Joj:yf x'g g;s]sf] xfd|f] ufpF3/df d]/f] lglDt /fd|f] x'bF g} . tyflk dnfO{ ;Demgfn] lk/f]ln/xG5 ;fy} cToGt} ;j]/} lhNnf OGrfh{n] kmf]g u/]/ d]/f] w]/} cl3 lyof}F dnfO{ kmf]g cfof] . d
x'bF g} . t;y{ lg/Gt/ qmflGtdf ;xefuL Tolta]nf dlxnfn] cfˆg} 3/df ;'Ts]/L d+rsf] sfd ug'{ g} kb{Yof] To;sf] lglDt nHhfaf]w klg Û s'/f eGg gkfpFb} pxfFn] eGg'eof] d ;fyLsf] sf/df lyP, sf/ kmsf{P/
x'g' eg]sf] JolQmut v';L, OR5f / d labf a:g'g} kb{Yof] . d labf a;],+ sl/j rf/ jif{ cl3 kf6L{n] d]/f] 5f]/LnfO{ k9fpg' kg]{ ePsf]n] dxf;lrjsf] uf8L ePsf] 7fpFdf k'Uof}F .
rfxgfx?nfO{ ltnfGhnL lbg' klg xf] . d+rsf] sfdsf] lglDt uGtAolt/ nfu]+ . ;f+:s[lts k|lt/f]w lbj; cg]sf]6 hxfF cg]sf]6 hfg ;lsg, ;]qm]6/Ln] klg ;fyLx?n] lgSs} d]xgt u/]/ uf8L aGof]
Pp6f qmflGtsf/Ln] oL ;a} a'em]sf] Ps xKtfkl5 sDkgL kms]/{ ;fx"nfO{ hgo' 4 sfndf /fHoåf/f hfg gEofpg]/] n tkfO{n + g] } sf7df8f}s
F f] / dxf;lrjnfO{ lnP/ sf7df8f}F
x'G5 . tyflk dfgjLo ;+jb] gfsf] sf/0f e]6g\ vf]Hbf p;n] d;Fu e]6g\ rfx]g . hgsnfsf/x?sf] lgd{d xTof ul/Psf] l6dsf] g]tT[ j u/]/ hfg'kg]{ eof] . d}n] kmls{of}F . sf7df8f}F cfOk'Ubf /fltsf]
cfˆgf v';L, OR5f / rfxgfx?nfO{ sDkgLsf] Dofg]h/n] Pp6f aGb vfd lyof] df g} dgfpg] lg0f{o u¥of] . cfˆgf] s'/f g/flvsg cf]s] eg]+ . afx| ah]sf] lyof] . h;/L klg ToxL
qmflGtsf] lxtdf hjh{:t bjfpg' kbf{ lbof], To;df sfd u/]/ kfpg'kg]{ afFsL Toltj]nf d sf7df8f}F b]hdf]sf] cWoIf To;kl5 dfq d}n] cg]sf]6 hfg] lg0f{o lbg ;;' / fsf] ck| ] z g ePsf]
slxn]sfxLF p;nfO{ c+zt kL8faf]w x'g' /sd / ;/L tkfO{s + f] 7fpFdf csf]{ lyPF . sf7df8f}aF f6 xfdLn] b'O{ uf8L u/],+ dg cldnf] x'bF } uPF . hfg] qmddf c:ktfndf k'Ug] d]/f] rfxgf k'/f ePg .
cgf}7f] s'/f xf]Og . qmflGtdf nfda4 dfG5] cfO;Sof] n]vs ] f] sfuh lyof] . ;fyLx?sf] g]tT[ j u/]/ hfg'kg]{ lyof] . af6f]df yfxf eof] lhNnf ;]qm]6/L klg slxn]sfxL+ ;Dembf of] 36gfn] klg
x'bF f qmflGtn] dfu]sf] sf]6f r'Qmf ug]{ hfkfgdf Tolta]nf k|foM a:g] sf]7fsf] 7Ls sfo{qmd s} lbg d]/f] ;;'/fsf] cfpg' ePsf] /x]5 . ;s];Dd a]nd} f g/fd|f;] uF Åbo lrdf]6L /xG5 .
qmddf xhf/f},F nfvf}F qmflGtsf/Lx?n] Joj:yf klg sDkgLn] g} ug]{ ePsf]
eoÍ/ 8/nfUbf kL8f em]Ng' k/]sf] s}ofF}
pbfx/0fx? xfd|f ;fd' 5g\ . tL ;asf]
t'ngfdf d}n] ef]us ] f, Joxf]/s
u/]sf kL8fx? cToGt} guGo 5g\ Û
] f / af]w
vu]Gb| 5GTofn
sf/0f sfd u'Dg] lalQs} ;]N6/ klg
:jtM u'DYof] . sDkgLaf6 lgsflnPsf]
of cfkm}F lgSn]sf] cj:yfdf Ps ldg]6
klg sDkgLsf] sf]7fdf a:g] cg'dlt
dWoklZrd ljZjljBfno
km]l/ klg æufO{nfO{ ufO{s} l;ª efl/,
e}; F LnfO{ e}; F Ls} l;ª ef/LÆ eg]em}F
cfk"mn] u/]sf] b'Mv, Tofu / Aoxf]/s
kL8f ;fg} eP klg cfˆgf] lglDt ef/L
] f]
a]yf ;xg' x'gk' b{Yof] . ;fx|f–] ufx|f] k/]df
;'Ts]/L x'bF f dlxnfn] csfndf Hofg
u'dfpg' kb{Yof] . of] ;Dem]/ d l5§}
3/ kms{g rfxGy]+ . t/, cfGbf]ngsf]
x'bF g} Yof] . lr¶L a'em]/ ;/f;/ sf]7fdf
cfO{ ;fdfg kf]sf] kf/L aflx/ lglSnjl/
sf]7fdf rfjL nufO{ k'gM sDkgL uP/
Dofg]h/nfO{ rfjL a'emfO{ d ;fyLsf]
8Lgsf] sfof{no
g} x'bF f]/x]5 . /, To;nfO{ hLjge/ e'Ng /fk / tfkdf cfs{ sdf08/n] dnfO{ sf]7flt/ nfu]+ . h+undf x/fPsf] l;of] jL/]Gb|gu/, ;'vt{]
g;lsg] /x]5 .
)$% ;fndf tTsflng clvn
g]kfn o'js ;+3sf] afUn'Ë lhNnf
;b:o lyP d . lhNnf kf6L{n] afUn'Ë
;s];Dd 3/ ghfg';\ eg] . d ;+s6df
k/],+ otf kf6L{ / cfGbf]ngsf] lhDd]jf/L
ptf kfl/jfl/s lhDd]jf/L / >LdtL
dfly >Ldfg\sf] st{Ao .
vf]h]em}F u/L hfkfgdf sfd vf]Hg'kg]{
kl/l:yltdf d}n] ;xh} sfd kfpg]
s'/} ePg . Tolta]nf sl/a # dlxgf
d k"0f{ a]/f]huf/ ePF . slxn]sfxL+
:gftsf]Q/ txdf ljBfyL{ egf{;DaGwL ;"rgf
dWoklZrd ljZjljBfno Uo|fh'P6 :s'n ckm Xo'dflgl6h P08 ;f];n ;fOG;];, Uo|fh'P6
s} dWo If]qdf lhNnf :t/Lo Ps xKt] ufpF3/sf] l:ylt To;}df d]/L Tof] 36gfsf] ;Demgfn] klg dnfO{
zf/Ll/s aGb k|lzIf0f cfof]hgf >LdtLsf] klxnf] k6ssf] ;'Ts]/L a]yf . em;Ë agfpF5 .
:s'n ckm Ph'sz ] g / Uo|fh'P6 :s'n ckm Dofg]hd]G6 cGtu{tsf s]Gb|Lo ljefu, cf+lus SofDk;
u¥of] . k|lzIffyL{sf] 5gf}6 lhNnf dgdf lrGtf / kL8f lgSs} lyof] t/ )&$ ;fnsf] :yfgLo r'gfj / ;DaGwg k|fKt SofDk;x?df ;~rflnt :gftsf]Q/ txsf] k|yd ;]d:] 6/sf nflu ljZjljBfnoaf6
kf6L{n] u¥of], d klg k|lzIffyL{sf] ?kdf klg d}n] cfk"mnfO{ ;DxfNb} cfGbf]ngd} b]hdf]sf] tkm{af6 pkof]u ug]{ lg0f{o cg'dlt k|fKt ljleGg sfo{qmdx?df z}lIfs ;q @)&(÷)*) sf] nflu gofF ljBfyL{ egf{ v'nf
pQm aGb k|lzIf0fdf ;xefuL x'gk' g]{ v6\g] t'?Gt} 3/ gkms{g] lg0f{o u/]+ . kf6L{n] u/]sf] lyof] . Tof] ;do d k"jL{ ul/Psf] Joxf]/f ;DalGwt ;a}df hfgsf/L u/fO{G5 .
eof] . d}n] pQm k|lzIf0fsf] lglDt !) 3/lt/ afaf, cfdf / >LdtLnfO{ sfd sf7df8f}s F f] sdf08 O{Grfh{ lyPF . k"jL{ cfj]bg kmf/fd, k|j]z k/LIff / egf{ ;DaGwL lj:t[t ljj/0f
lbg 3/ 5f]8g\ ' kb{Yof] . o'js ;+3sf] g;lsPsf]n] cem} @–# xKtf 3/ kms{g sf7df8f}dF f kfFr gu/kflnsf kb{y] .
;b:otf k|fKt u/]sf] @ jif{ k'u] tfklg g;Sg] Joxf]/fsf] kq n]vL x'nfsaf6 tL kfFrj6} gu/kflnsfx?sf] lgjf{rg
ToltGh]n;Dd kf6L{ ;b:otf k|fKt /lh:6«L u/]+ . d}n] cg'dfg u/]h:t} kl/rfngsf] g]tT[ j klg d}n] g} ug{'
u/]sf] lyOg\ d}n] . hj;sf] ;fdfGo 3/lt/ kq n]vs ] f] sl/j # xKtfdf kb{Yof] . xfdLn] 6f]vfdf b]hdf]sf] gu/
lhNnf ;b:on] k"0f{sfnLg ag]/ cfGbf]ng jf/kf/sf] cj:yfdf k'Uof] . sfof{no pb\3f6g tyf gu/kflnsfsf]
lxF l 8xfNg] l:ylt klg lyPg sf+u; ]| / jfd df]rf{sf] ;+oQ ' m ;+3if{ pDd]bjf/ 3f]if0ff sfo{qmd /fVof}F . kf6L{
Toltaj]nf . !) lbg kf6L{ sfdsf] ;ldlt / xfd|f] kf6L{ ;lDdlnt ;+oQ ' m dxf;lrjaf6 g} pb\3f6g u/fpg] eGg]
lglDt 3/ 5f]8/] lxF8g\ ' Tolta]nf d]/f] /fli6«o hgfGbf]ngsf] 36s cfGbf]ngdf hf]8 :yfgLo ;fyLx?sf] /Xof] . lhNnf
lglDt 7"nf] s'/f t lyPg . t/, 7Ls lyP . r}q @$ ut] ;+oQ ' m /fli6«o sfof{no;Fu ;dGjo u/]/ ;a} rfFhf]kfFhf]
ToxL !) lbg leq} ufpFdf cfpg] 3'D6] hgfGbf]ngn] cfdx8\tfnsf] 3f]if0ff ldnfOof] . dxf;lrj sd/]8 ls/0fsf]
cfFvf lzlj/df d]/f] afafsf] cfFvfsf] u¥of], nfvf}F dfG5] ;8sdf cfP . pkl:yltdf x' g ] tyf :yfgLo
ck|z ] g lglZrt ul/Psf] lyof] . dnfO{ jf:tjdf ToxL sfo{qmd g} k+rfotnfO{ r'gfj;DaGwL b]ze/s} klxnf] sfo{qmd
ufx|f] eof], s] ug]{ < s] gug]{ < hfpF k/f:t ug{sf] lglDt cfGbf]ngsf/Lx?sf] ePsf] sf/0f To;nfO{ zfgbf/ 9+un]
otf afafsf] ck|z ] g, ghfpF kf6L{sf] clGtd d'Ssf aGof], k+rfot 9Nof] . ;DkGg ug{' xf]df| ] st{Ao lyof] . Ps xKtfsf]
lgb]z { g . Psf3/sf] afafsf] ck|z ] g yk !–@ lbg sf7df8f} F s f] hf]8bf/ kxndf /fd|} tofl/ eof] .
5f8]/ lxF8g\ ' ;fdfGo s'/f ePg . To:t} ljhof]T;jx?df ;xefuL eP/ d l5d]sdf d]/f] cfˆg} sfsf -afafsf]
Tolta]nf kf6L{sf] lgb]z { gnfO{ lxhf]cfh 3/lt/ nfu]+ . 3/lt/ kms{b} ubf{ efO_ l;ls:t la/fdL x' g ' x ' G Yof]
h:tf] xNsf 9+un] lng] l:ylt klg af6f]df 5f]/f] hlGdPsf] / cfdf / aRrf sfo{qmdsf] rfkn] Totflt/ Wofg hfg
lyPg . 3/df afaf, cfdf / d tLghgf b'j} ;s'zn /x]sf] va/ ;'g+] . cfˆgf] ;s]sf] lyPg . sfo{qmdsf] lbg laxfg
dfq lyof},F xfd|f] k;n lyof] . cfdf / st{Ao k"/f ug{ g;s]sf]df 3/kl/jf/ ;j]/b} l] v d sfo{qmd :yndf ;lqmo
ddWo] Pshgfn] afafsf] /]vb]v / 5/l5d]sb]lv nlHht ePF d Û Tof] /x]F . sfo{qmddf pkTosfleq /x]sf
ug{k' g]{ / csf]{ Pshgfn] k;n x]gk'{ g]{ lbg ;DeFmbf cfh klg dnfO{ cToGt} :yfoL ;ldlt, kf]ln6Ao'/f] / s]lGb|o
l7Ss x'GYof] . @) jif]{ nSsf hjfg g/dfOnf] cg'el" t x'G5 . ;ldltsf ;a} g]tfx?sf] pkl:ylt x'g]
daf6 kf6L{n] y'k}| cfzf u/]sf] lyof] . g]kfndf v'nf jftf/0f ag]kl5 eof] . xfdLn] sfo{qmdsf] :j¿k tof/
k|lzlIft ag]/ d}n] d]/f] Pl/ofdf hfkfgdf klg xfdLn] v'nf 9+un] kf6L{sf u¥of},F sfo{qmd ;+rfng d}ng] } ug{k' g]{
k|lzIf0f rnfpg' kg]{ lyof] . cGttM ultlalw ug{ yfNof} . hfkfgdf eof] . To;aLr 3/af6 kmf]g cfof]
d}n] k|lzIf0fdf hfg] lg0f{o u/]+ . afaf, tTsflng g]skf -dfcf]jfbL_ glhssf] sfsf /xg'ePg . ;fx|} g/dfOnf] eof]
cfdf;Fu ;Nnfx ubf{ afafn] v'zL/lxt b'O{ j6f km/s km/s v'nf ;+u7g s] u/f}F < s] gu/f}F < sfo{qmd 5f]8/]
;xdlt hgfpg'eof] t/ cfdfn] aGof] . Pp6f ;a} u0ftGqjfbLx? hfp t s;/L < ghfp t s;/L < b|i6Ao M cfj]bg kmf/dx? ;DalGwt s]Gb|Lo ljefu tyf cf+lus SofDk; / ;DaGwg k|fKt
c;xdlt JoQm ug{e' of] . d}n] cfˆgf] ;lDdlnt df]rf{ / csf]{ dfcf]jfbL cGttM d}n] sfo{qmd 5f]8/] ghfg] lg0f{o SofDk;x?df jf ljZjljBfnosf] j]a;fO{6 www.mu.edu.np af6 k|fKt ug{ ;lsg]
lg0f{o kl/jt{g ul/g lgwf{l/t ;dod} ;dy{sx?sf] d+r . k|ultzLn g]kfnL u/]+ . sfo{qmd:yndf s;}nfO{ s]xL 5 . egf{ ;DaGwL cGo cfjZos s'/fx? a'‰g' k/]df ;DalGwt s]Gb|Lo ljefu, cf+lus
cfdfsf] rfxgf lakl/t cldnf] dg d+r, hfkfgsf] nueu ;j} sfd d}ng] } elgg\, ptf efO -sfsfsf] 5f]/f_ nfO{ SofDk; / ;DaGwg k|fKt SofDk;x?sf] k|zf;gdf ;Dks{ /fVg ;d]t hfgsf/L u/fO{G5 .
lnP/ d k|lzIf0f :ynlt/ uPF . c;xh ug{' kb{Yof] . e]63f6, 5nkmn, k|lzIf0f, d]/f] afWotf ;'gfPF . efOn] d]/f] afWotf
dx;'; ub}{ !) lbg kl5 3/ kmls{PF . ;+u7g, lgdf{0f, la:tf/b]lv lalaw a'‰of] / p;n] otfsf] kL/ gug{; ' \ 8Lg
afafn] g/fd|f] efj k|s6 ug{' ePg t/ af}l4s tyf g]kfnlt/ ;Dks{ / ;dGjo Totfsf] sfd ug{; ' \ eGof] d}n] ToxL Uo|fh'P6 :s'n ckm Dofg]hd]G6
cfdfn] ;fx|} lrQ b'vfpg'eof] . nfdf] ug]{ sfd d}ng] } ub{y] . oxL qmddf u/]+ . dg leqsf] kL8f / hngnfO{ Uo|fh'P6 :s'n ckm x\o'dflgl6h P08 ;f];n ;fOG;];
;do;Dd cfdfn] of] ljifodf u'gf;f] d+rs} sfdsf] lglDt d}n] Ps xKtf n'sfP/ d}n] sfo{qmd ;+rfng u/]+ . Uo|fh'P6 :s'n ckm Ph's]zg
u/L /xg'eof], b'v; ] f] kf]lv/xg'eof] . cfk"mn] sfd ug]{ sDkgLaf6 5'§L sfo{qmd ;Eo / eAo eof] To;n]
cfh d;Fu afaf–cfdf x'gx' G' g t/ hj lng'kg]{ eof] . oBlk hfkfgdf labf

t]nsf] yf]kfyf]kf hf]ufcf}+


afaf–cfdfsf] ofb cfpF5 Tof] 36gfn] lng] k|rng /fd|f] dflgFbg} . t/, o;
dnfO{ lgSs} lk/f]Ng] ub{5 . k|sf/sf] 5'§L d}n] To; cl3 klg k6s–
)$^ ;fnsf] hgfGbf] n gsf] k6s lnPsf] lyPF . hfkfgdf k|foM
pef/sf] a]nf d d]/f] JolQmut sfdsf] sfdsf] tnj 3G6fsf] lx;fjn] kfpg]
lglDt sf7df8f}F hfg'kg]{ eof] . kf6L{df ePsf] sf/0f dlxgfel/ s'n slt 306f
s'/f /fVbf sf7df8f}dF f kf6L{sf] ;Dks{df
/x]/ cfGbf]ngdf ;lqmo x'gk' g]{ lgb]z
eof] . sf7df8f}F k'u/] cfˆgf] sfdsf]
;Dks{df hfg' cl3 d kf6L{sf] ;Dks{df
k'u+] . cfGbf]ngdf ;xefuL x'bF } cfs{
{ g
sfd ul/G5, ToxL cfwf/df tnj k|fKt
x'g] ub{5 . To;sf/0f sfdaf6 labf
lng'kbf{ Ps sfd u'dfpg'kg]{ ;Defjgf
Psbd} a9L x'G5 eg] csf]{ cfˆg} tnj
s6f}tL x'G5 . km]l/ klg d+rsf] sfdsf]
OGwg vr{ 36fcf}+
sdfG8/sf] cg'dltdf cfˆgf] sfd klg
ub}{ ubf{ sl/j *–!) lbgdf d]/f]
lglDt d}n] labf lng'g} kb{Yof] .
d}n] sDkgLsf] ;fx';uF s'/f u/],+
g]kfn cfon lgud lnld6]8
JolQmut sfd ;lsof] . ca d 3/ p;n] ufx|f] 5 dfq elg/Xof] a9L kmf]g g+=+ $@^@(&), km\ofS; M $@^#$&!
kms{g' kb{Yof] lsgls l7s ToxL ;dodf af]ng] . cS;/ hfkfgL :jefj eg]sf]
@)&( ;fn df3 @@ ut] cfOtaf/ 7

lqlj lrlsT;f lzIffdf /flvPsf] Jofl/o/ l;:6d cj}1flgs k'“hLjfbL ;Qfsf] ljsNk j}1flgs ;dfhjfb
sf7df8f}+ F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{lgs6 /fVb} cfGbf]ngdf /x]sf] ljBfyL{nfO{ k|x/Ln] pgL . pgLaf6 afnsf]6sf] cfzLjf{bdf sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 pgn] eg]– …xfd|f] cfˆgf] pTkfbg 5 gofF–gofF kfqx? v8f u/]/ l6sfpg
clvn qmflGtsf/Lsf s]Gb|Lo pkfWoIf w/ks8 u/]sf]df pgn] cfklQ hgfP . ljBfyL{sf] ;d:ofnfO{ ;dfwfg gu/]/ kf6L{sf :yfoL sld6L ;b:o e/t Tof] eg]sf] xfd|f] cfˆgf] ljrf/ 5 . rfx]sf] ;d]t :ki6 kf/] . qmflGtsf
g/]Gb| ljsn] lbJofl;+x zfx cfOcf]PdsL To;}u/L, g]lj;+sf :jljo' r'gfj ljBfyL{nfO{ wDSofpg] h'g sd{ ePsf] ;L -/0flj/_ n] g]kfnL hgtfn] PsLs[t hgqmflGtsf] ljrf/ 5 . nflu j:t'ut cj:yf lxhf]eGbf emg\
8Lgdf lgo'Qm x'g] l;:6d cfkm}d+F f unt k|rf/k|;f/ ;+of]hs 8f= ;Gtf]if pkfWofon] 5, To;sf] xfd|f] ljBfyL{ ;+u7g 3f]/ k'h
F LjfbL ;Qfsf] ljsNkdf j}1flgs xfdLn] ;+Zn]if0f u/]sf] PsLs[t cg's'n /x]sf] 5, g]tf /0flj/n] yk]–
/x]sf] 7f]sj' f ub}{ clxn] lqlj lrlsT;f clxn] ljBfyL{x?n] k/LIff lbg kfpg'k5{ eT;{gf ub{5 .Ú ;dfhjfb rfx]sf] 7f]s'jf u//]sf hgqmflGtsf] ljrf/nfO{ ca …qmflGtsf nflu ca hgcfwfl/t kf6L{
lzIffdf /flvPsf] Jofl/o/ l;:6d eg]/ /fv]sf] dfu tTsfn ;Daf]wg x'g pgn] ljBfyL{sf] ;d:of g;'Gg]x? 5g\ . g]skf /fKtL Ao'/f]åf/f a'waf/ Jojxfl/s 9+un] k'li6 ug]{ a]nf cfPsf] / hgcfwfl/t–hgcg'df]lbt g]tf–
cj}1flgs /x]sf] atfPsf 5g\ . lrlsT;f cfjZos /x]sf] atfPsf 5g\ . u'0f:t/sf] ljZjljBfnosf] k|zf;s eP/ s';L{df
lzIff ;'wf/ ;+3if{ ;ldltn] d+unaf/ s'/f p7fP/ rf/j6f k/LIffdf kf; eP a:g g;'xfpg] eGb} 8fS6/nfO{ hgtfn]
eujfg\ 7fg]sf / eujfg\sf pkdf kfPsf
dfG5]sf] ;d:of ;dfwfgdf ;DalGwt
lgsfo lhDd]jf/ gx'bF f eujfg\ eg]sf
dfG5] g} /fIf; aGg] u/]sf] l6Kk0fL u/] .
…8f= bLJof l;+xn] h'g 9+un] ljBfyL{nfO{
kLl8t agfO/x]sL l5g\, h'g 9+un]
ljBfyL{sf] ;d:ofnfO{ gh/cGbfh
ul//x]sL l5g\ . To;sf lj?4df ;+oQ' m
ljBfyL{ ;+u7gsf tkm{af6 xfdL ultnf]
emfk8 xfGg tof/ 5f},+ Ú pgn] eg] . 7"nf
dfG5]sf] cf8df ljBfyL{sf] ;d:of ;'Gg
grfxg]nfO{ cfk"mx?n] 8Lgsf] ?kdf x]g{
grfx]sf] pgsf] egfO{ 5 . lrlsT;f
lzIffsf If]qdf /x]sf ;d:of ;dfwfgsf 3f]/fxLdf cfof]lht /fhg}lts tyf 5 .Ú sfo{stf{ agfpg] kf6L{sf] of]hgf xf] .
nflu pgn] ;/sf/;dIf cfu|x u/] . of] h gfut k| l zIf0f sfo{ q mddf xfdL c;kmn x'g] 5'6 5}g, pgn] xfdL qmflGt gfos x'g]5f}+ . PsLs[t
lrlsT;f lzIff ;'wf/sf] cfjfh p7fP/ k|lzIf0ffTds dGtJo /fVb} g]tf yk]– …k'/fgf] tl/sfn], k'/fgf] ljrf/n] hgqmflGt ljhoL eO 5f8\g]5 .Ú
cfGbf]lnt ePsf ljBfyL{dfly k|x/Lsf] /0flj/n] pQm 7f]s'jf u/]sf x'g\ . qmflGt x'Fb}g . gofF tl/sf / ljrf/n] >daf6 s6\ b } ;dfh
bdg ePsf] eGb} pgn] To;df klg sfo{qmddf af]Nb} g]tf /0flj/n] eg]– dfq} qmflGt ;DkGg x'G5 . g]kfndf ck/flws/0ftkm{ df] l 8Psf] g] t f
cfklQ hgfP . …d ljZjljBfnosf le;L …hgtfn] k'/fgf] bnfn k'FhLjfbL sDo'lg:6 qmflGt ug]{ kf6L{ ;'Jojl:yt /0flj/n] :ki6 ;d]t kf/]sf lyP .
wd{sfGt afF:sf]6fnfO{ klg eGg rfxG5', ;Qfsf] vf/]hL rfx]sf 5g\ / of] kf6L{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ g} xf] . /fhg}lts tyf of]hgfut k|lzIf0f
6'n6' n' ' x]//] a;]/ sLlt{k/' sf] xfjf vfP/ ;Qfsf] ljsNkdf j}1flgs ;dfhjfbL gofF ljrf/, bz{g nfu" ug]{ g]tf– sfo{qmddf g]skfsf kf]ln6Ao'/f]
tkfO{+ a:g kfpg'xG' g . Tof] lr;f] xfjfdf /fHo;Qf rfx]sf 5g\ . hgtfn] of] sfo{stf{ klg gofF aGg'k5{ .Ú ;b:oåo ;'jf; ;L / lztn ;Ln]
ca tftf] ldl;Fb5} . tkfO{n+ ] Vofn ug{x' f]nf,Ú ;Qfsf] ;+;bLo r'gfj klg vf/]h Ps csf]{ k|;+udf k|lzIf0f lbFb} ;d]t k|lzIf0f dGtJo JoQm u/]sf
pgn] eg] . ljBfyL{sf] ;d:of ;dfwfg u/]sf x'g\ . clxn] klg ;+;b ejg g]tf /0flj/n] k'h F Ljfbn] k|To]s lbg lyP . g]skfsf :yfoL sld6L ;b:o
cfof]hgf u/]sf] kqsf/ ;Dd]ngnfO{ dfq} k9\g kfpg] lgod cfkm}+ F cJojxfl/s ug{ aflx/ af]ns ] f] h:tf] ;xh gePsf] cufl8 g]kfnL o'jf Joj;foLx?n] cfk"mnfO{ gjLs/0f u/]/ afFlr/x]sf] /0fjL/ ;Lsf] k|dv ' cfltYodf ;DkGg
;Daf]wg ub}{ pkfWoIf ljsn] ;f] s'/f /x]sf] / clxn]sf] l8gn] ljBfyL{sf] ;d:of eGb} pgn] gjlgo'Qm lzIffdGqL lzlz/ cfTdbfx ul//x]sf 5g\ . of] eg]sf] ;d]t lhls/ u/]] . k'h F Ljfb cdfgjLo k|lzIf0f sfo{qmddf g]skfsf g]skfsf
atfPsf x'g\ . pkfWoIf ljsn] lqlj ga'em]sf] atfP . vgfnnfO{ lrlsT;f lzIffsf] ;'wf/df Wofg s] xf] eg] ;+;bLo Joj:yf k"0f{?kn] lx+;|s 5 t/ klg b'lgofFel/ /fh kf]ln6Ao'/f] ;b:oåo ;'jf; ;L, lztn
lrlsT;f lzIff cWoog ;+:yfgsf] o;}u/L, pQm kqsf/ ;Dd]ngdf lbg cfu|x;d]t u/] . km]n ePsf] 5 . hgtf of] Joj:yfaf6 ul//x] s f] 5 t/ ;j{ x f/f ;L, g]skfsf s]Gb|Lo ;b:ox? kf6g
cj}1flgs gLltsf sf/0f bf];f| ] jif{df cg]/f:jljo' sf7df8f}+F lhNnf sld6Lsf …d lbJof l;+xnfO{ cg'/f]w ug{ cflht ePsf 5g\ / hgtfn] cfˆgf] >dhLljju{ s f] k| l tlglwTj ug] { ;L, dfgj ;L, s]Gb|Lo k|ltlglw ;ldlt
cWoog/t ljBfyL{ x ? k9fO{ a f6 cWoIf P6d ljb|fx] L 8Lg zfxn] ;xdlt rfxG5', tfgfzfxL /fHo Joj:yf x6]sf] efUo / eljiosf] km};nf cfkm}F ug{ sDo'lg:6 kf6L{ lsg xfl//x]sf 5g\ < ;b:o ljZn]if0f ;L, g]skf s]Gb|Lo
aflxl/g'kg]{ cj:yf cfPsf] atfpFb} eg]– sfof{GjonfO{ a]jf:tf u/]/ ;xdltnfO{ plxNo} xf] . tkfO{F+ dxf/fgL aGg] k|oTg kfpg] j}1flgs ;dfhjfb rfx]sf] pgn] k|Zg u/] . sDo'lg:6x?n] klg ;Nnfxsf/ ;ldlt ;b:o ;'Gb/ ;Lsf]
…clxn] ljBfyL{x?nfO{ k9\g /f]Sg] s'/f s'lNrPsf] cf/f]k nufP . ljBfyL{ ;+u7g gug{x' f];\ . 1fg]Gb|sf] cl:tTj cfh gfd]6 ca :ki6 ePsf] 5 .Ú ca cfk"mnfO{ gjLs/0f ug{'kg]{ a]nf cfltYo /x]sf] lyof] .
unt 5 . clxn]sf] Jofl/o/sf] l;:6d Psh'6 eP/ cfPsf] cj:yfdf 8Lg 5 . tkfO{+sf] klg cl:tTj gfd]6 g]tf /0flj/n] hgtfn] cfˆgf] cfPsf] atfP . sfo{qmddf kf6L{sf] gjf}F s]Gb|Lo
/flvPsf] 5– of] cj}1flgs 5 . of] Ps lbg klg s';L{df a:g g;Sg] pgsf] x'g;S5,Ú pgn] eg] . ;fy}, ljBfyL{sf] x/]s ;d:ofdf xd];f cfk"m;Fu} /xg] clxn] xfd|f] kf6L{dfly bf]xf]/f] xdnf ;ldltsf] t];f| ] k"0f{ a}7ssf] k|ltj]bg
vf;u/L ljBfyL{nfO{ k]Ngsf nflu /flvPsf] 7f]sj' f 5 . pgn] clxn]sf] lzIffdGqL eljiodfly v]naf8 gug{ pgn] 8Lg kf6L{ rfx]sf] ;d]t atfP . xfd|f] 5, pgn] yk]– …xfd|f] kf6L{dfly jfrg, s]Gb|Lo ;ldltsf] t];f| ] k"0f{
5 . ljBfyL{ kf; x'g, cufl8 a9"ge\ Gbf lzlz/ vgfnn] ;d]t cfk"mx?sf] dfu zfxnfO{ cfu|x u/] . Jofl/o/ l;:6d cfˆgf] pTkfbg g} 5}g To;}n] xfdL aflx/af6 k|ltlqmofjfbLx?n] xdnf a}7ssf] ;s{'n/ / df3 !& ut]
klg ljBfyL{nfO{ s;/L lgsfNg] eGg] ;'Gg grfx]sf] eGb} ljBfyL{sf] dfu ljBfyL{ d f nfUb} ubf{ k9fpg] ul/a ePsf xf},+ pgn] yk], …xfd|f] ul//x]sf 5g\ eg] leqaf6 wd]{Gb|– 3f]/fxLdf ;DkGg g]skf /fKtL Ao'/f]
lgotn] /flvPsf] 5 . of] l;:6d kl/jt{g ;Daf]wg ug{ g;Sg] eP 8Lg zfx / k|fWofksnfO{ klg Tof] l;:6d nfu" x'gk' g]{ b]zdf ax'/fli6«o sDkgLx?sf] ahf/ ;'bz{gx? h:tf km'6jfjfbLx?n] xdnf a}7ssf] ;s{n ' / ;d]t jfrg ul/Psf]
ug{ h?/L 5 .Ú dGqL vgfnnfO{ kbdf al;/xg s'g} pgsf] dfu 5 . dfq} 5 . oxfF xfd|f] cfˆgf] pTkfbg hf/L /fv]sf 5g\ .Ú lyof]] .
pgn] lrlsT;f lzIff ;'wf/ ;+3if{ g}lts clwsf/ gePsf] / ljBfyL{ ;f] sfo{qmddf k|fOd 6fOD; g} 5}g . pTkfbg g} gePkl5 ;d[l4sf] g]tf /0flj/n] /lj / afn]gx? g]skf s]Gb|Lo ;ldlt ;b:o
;ldltsf] cfGbf]ng ;xL /x]sf] pNn]v ;+u7g ca ;+oQ' m ?kdf cfGbf]ngdf 6]lnlehgsf cWoIf Pj+ l/kf]6;{ { Sna s'/f xfjf s'/f dfq} x'G5 . xfdLn] ;fd|fHojfbL bnfnx?åf/f /f]lkPsf ;Demgf ;Lsf] :jfut dGtJoaf6 ;'?
ub}{ cfk"mx? ;w}+ cfGbf]ng/t ljBfyL{sf] hfg'sf] ljsNk g/x]sf] atfP . g]kfnsf ;efklt Clif wdnfn] lrlsT;f Nofpg] j}1flgs ;dfhjfb pTkfbgdf la?jf ePsf] ;d]t 7f]s'jf u/]sf ePsf] sfo{qmdsf] cWoIftf g]skf
kIfdf /x]sf] klg atfP . pQm kqsf/ sfo{qmdsf csf{ jQmf clvn lzIffsf] ;d:of ;dfwfg ug{sf] nflu l6s]sf] /fHoJoj:yf xf] .Ú lyP . sDo'lg:6 hgdtsf lj?4 l;s] /fKtL Ao'/f] OGrfh{ ;ljg ;Ln] u/]sf
;Dd]ngdf g]kfnL sf+u;]| lgs6 g]kfn qmflGtsf/Lsf s]Gb|Lo cWoIf xl/s[i0f ljBfyL{ ;+u7gx?sf] e"ldsf k|efjsf/L j}1flgs ;dfhjfb k|flKtsf nflu /fpt, /lj / pGd'lQm kf6L{x? PsfPs lyP eg] k|lzIf0f sfo{qmdsf] ;+rfng
ljBfyL{ ;+3sf g]tf u0f]z e08f/Ln] uh'/n ] n] ;xdlt sfof{Gjog gx'g' gePsf] eGb} o;df pgLx? klg r'ss ] f] cfˆgf] kf6L{;uF cfˆg} pTkfbg /x]sf] df}nfPsf] atfpFb} pgn] ;fd|fHojfbn] g]skf s]Gb|Lo ;ldlt ;b:o cl;gf
lrlsT;f lzIff cWoog/t ljBfyL{sf] cfOcf]Pd l8gsf] ab\df;L ePsf] l6Kk0fL u/] . …tkfO{x+ ? lsg ;+oQ' m ¿kdf ;d]t g]tf /0flj/sf] egfO lyof] . s'g} klg xfntdf bnfn k'h F LjfbnfO{ ;Ln] u/]sL lyOg\ .
;d:of ;dfwfg gu/]/ 8Lg zfxn] ljBfyL{
/fhgLlt ug]{ ;+u7gsf] cf}lrTodfly
k|ZglrGx v8f u/]sf] / cfOcf]Pdn]
ljBfyL{sf] /+usf] cfwf/df z'Ns lgwf{/0f
atfPsf 5g\ . lrlsT;f lzIff cWoog
;+:yfx?sf] ;a}sf] Pp6} gLltsf]
cfjZostf /x]sf] pgsf] egfO 5 . /fHon]
d'ns' sf] s;/L ljsf; ug{ ;lsG5 /
ljBfyL{ ptfg{ ;Sg'xG' g < tkfO{x+ ?n]
;xdlt sfof{Gjog u/fpg h;/L kqsf/
;Dd]ng ul//xg'ePsf] 5 . of] kqsf/
;Dd]ng u/]/ dfq x'bF g} , PS;gdf
g]skf emfkfåf/f ld6/AofhLx?nfO{ r]tfjgL Û
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ h:tf];'s} ;+3if{ ug{ tof/ /x]sf] c;'/lIft 5 eGg] ljifonfO{ :k:6 u/]sf]
u/]sf] atfP . …cfOcf]Pdn] ljBfyL{x?sf] s;/L o'jfo'jtLnfO{ /f]huf/ lbg ;lsG5 plqg'xf];,\ l8g sfof{nodf hfg';\ . l8gn] emfkfn] ld6/AofhLx?nfO{ r]tfjgL lbPsf] hgfPsf] 5 . 5 . /, o:t} k|sf/sf ;+of} d'2fx? xfd|f]
/+ u 5' 6 \ o fpg] sfd u/] s f] 5 . eg]/ ;f]Rg'sf] ;§f cfˆgf] efua08fdf dfg]gg\ eg] Pp6f ljsNk vf]Hg';\ g . 5 . kf6L{n] lalxaf/ la1lKt hf/L ub}{ o; ljifodf g]skf emfkfsf OGrfh{ kf6L{sf] Goflos lgsfodf y'kg| ' / hgtf
ljBfyL{x?sf] /+u 5'6\ofpg] eg]/ ?dlnPsf] pgsf] cf/f]k 5 . cfk"mx?n] ljBfyL{sf] dfu 7"nf] xf]Og . xfd|f] /fHo dxfgGb g]kfnsf] 3/ hUuf #) lbgleq k|zfGt / ;lrj ;+hoåf/f hf/L la1lKt cfsf]lzt aGb} hfg'n] emfkfdf dflkmof,
cfOcf]Pdsf] s'g} klg ljwfgdf n]lvPsf] k6s–k6s eL;LnfO{ ljBfyL{sf] ;d:of ;+oGqsf] ;a}eGbf 7"nf] sdhf]/L ;Demf}tf ;'? af]nsaf]ncg';f/ lkmtf{ ug{ o; k|sf/ /x]sf] 5– …ld6/AofhL, lu/f]xla?4 lj:kmf]6s ljb|fx] plDn/x]sf]
5}g . csf]{ s'/f s] 5 eg] ljBfyL{;uF ;'gfP klg pgL ;d:of ;dfwfgsf] nflu ug]{ clg ePsf] ;Demf}tf sfof{Gjog gug],{ ld6/AofhLx?nfO{ r]tfjgL lbPsf] xf] . n3'laQ, a}s + tyf lalQo If]qn] emfkf k|:6 ePsf] 5 .
^) nfv, &) nfvb]lv *) nfv;Dd tof/ gePsf] klg uh'/n] sf] cf/f]k 5 . ;xdlt ug]{ sfof{Gjog gug]{ k/Dk/fn] emfkf lzj;tfIfL !! b'w] lgjf;L g]kfn lhNnfsf hgtfx?nfO{ c:jefljsJofh xfd|f] kf6L{ hgtf dfly lu/f]xx?n]
lnOPsf] 5 . ls t ;DalGwt d]l8sn cfh lzIff / :jf:Yo If]q dflkmofx?sf] tkfO{x+ ? oxfF cfP/ cfqmf]z kf]lv/xg'ePsf] kl/jf/nfO{ tLg nfv lbP/ b[l:6aGws c;'Ng], 3/ hUuf nLnfd ug],{ klqsfdf nfb]sf] o; k|sf/sf lgs[i6 xs{tx?
sn]hnfO{ pxfFn] kqfrf/ u/]/ k};f lkmtf{ sAhfdf /x]sf] pgsf] cf/f]k 5 . lzIff 5,Ú pgn] eg] . lnPsf] 3/hUuf v8\uaxfb'/ sfDjfª, tLg k':t] gfd lgsfn]/ cft+lst kfg],{ x] / ] / r' k rfk ga;L /x] s f] a?,
ug{k' 5{, gq eg] ljBfyL{n] k'/} sf];{ k9\g / :jf:Yodf lghLs/0f x'bF } dflkmofx? tTsfnLg\ dfcf]jfbL / ;/sf/aLr dfcf] j fbL s] G b| s f] g] t f 8Da/ ld6/JofhLx?n] u'08f lelhnfGt]x? glhsaf6 o:tf km6fxfx?nfO{
kfpg'k5{ eGg] xf],Ú pgn] eg] . 8Lg zfxn] xfaL ePsf] pgsf] cf/f]k 5 . cfGbf]ng/t ePsf] !@ a' F b ] ;Demf} t fb] l v k'nfdLnufotn] ljleGg AolQmsf] gfddf k|of]u u/]/ wDsfpg], ysf{pg], ckx/0f rf]srf]sdf lgofnL /x]sf] hfgsf/L
Pdfn]sf u'08f nufP/ lrlsT;f lzIff ljBfyL{x?sf] cfGbf]ngdf ;fy lbg clxn];Ddsf s'g} klg ;Demf}tf gfd;f/L ub}{ x8Kg yfn]kl5 kf6L{n] ;f] ug],{ hj/h:tL c;'nL ub}{ emfkfsf u/fpFb5f}+ . dxfgGb g]kfnsf] 3/hUuf
cWoogsf cfGbf]ng/t ljBfyL{sf] cfk"mx? tof/ /x]sf] pgn] k|i6 kf/] . k"0f{?kdf sfof{Gjog gePsf] pgsf] r]tfjgL lbPsf] xf] . pBdL, Joj;foL / u/] / vfg] ;'? ;xdlt af]nsaf]ncg';f/ #)
cfGbf]ng bafpg vf]hs ] f] cf/f]k nufP . clvn qmflGtsf/Lsf s]Gb|Lo cWoIf ldng bfaL 5 . wdnfn] lrlsT;f lzIff g]skf emfkfsf O{Grfh{ k|zfGt / ;d'bfonfO{ y]Ug} g;Sg] s:6 lbg], knfog lbgleq dxfgGb g]kfn :jod\nfO{ lkmtf{
pQm kqsf/ ;Dd]ngdf lrlsT;f /fO{n] cfGbf]ng/t ljBfyL{x?nfO{ cfˆgf] ;'wf/sf nflu ;xdltkqdf ;x:tfIf/ ;lra ;+hoåf/f hf/L ul/Psf] la1lKtdf x'g afWo kfg],{ cfTdxTof ug{ ;d]t ul/lbg r]tfjgL;lxt ;/f]sf/jfnfnfO{
lzIff ;'wf/ ;+3if{ cleofgsf k|jQmf ;+u7gaf6 ;dy{g /x]sf] atfP . 8Lg u/]sf ;a} ljBfyL{ ;+u7gnfO{ ;+oQ ' m #) lbgleq lkmtf{ gu/] ;8sdf NofP/ ljjz kfg]{ h:tf ck/flws tyf cg'/f]w ub{5f}+ . cGoyf hgtfsf] 3/af;
wgaxfb'/ tdfªn] cfk"mx?n] ;/sf/;Fu zfxn] tfgfzfxL k|jl[ Q nfb]/ dxf/fgL ?kdf l8g sfof{nodf uP/ jftf{ ug{sf] hgsf/afxL ug]{ r]tfjgL lbOPsf] 5 . ;+jb] gzLn 36gfx?k|lt xfd|f] kf6L{ p7fpg] lu/f]xnfO{ l3;f/]/ ;8sdf
7"nf] s'/f gdfu]/ ;xh ?kdf k9\g b]p aGg vf]hs ] f] pgsf] cf/f]k 5 . nflu cfu|x u/]sf 5g\ . jftf{sf] nflu ;fy} la1lKtdf emfkfdf ld6/AofhL, a}s + uDeL/ ag]sf] 5 . NofP/ hgtfsf] aLrdf pEofP/ bl08t
eg] / dfu] s f] atfP . ljleGg o;}u/L, pQm kqsf/ ;Dd]ngdf ;/f]sf/jfnf lgsfo ;xdlt geP tyf lalQo ;+:yfn] pBdL, Aoj;foL / o;} ;Gbe{df Go"h @$ df k|;fl/t ug]{ hfgsf/L u/fpFb5f}+ .
ljZjljBfnoaf6 pTkflbt hgzlQm / dfwj g]kfn g]tT[ jsf] g]skf -PsLs[t cfGbf]ngsf] 3f]if0ff ug{ klg pgsf] u/]/ vfg]nfO{ cft+lst agfPsf], rsf]{ lzj;tf;L !! b'w] lgjfzL dxfgGb ctM emfkf lhNnfdf hgtfnfO{
lqljaf6 pTkflbt u'0f:t/df Vofn ub}{ ;dfhjfbL_ lgs6 ljBfyL{ ;+u7g ;'emfj 5 . lrlsT;f lzIff ;'wf/sf] Aofh c;'ns ] f], tLg k':t] lgsfNg] wDsL g]kfnsf] gfddf /x]sf] xfn s/8f}+ d"No ljleGg gfddf 7uL ul//x]sf ld6/
;xh ¿kdf cWoogsf] jftfj/0f cg]/f:jljo"sf cWoIf ;'bz ] k/fh'nLn] nflu cfk"mn] ;~rfng ub}{ cfPsf] lbPsf], ckx/0f u/]/, ha/h:tL c;'nL kg]{ 3/hUufnfO{ b[li6aGws /fvL JofhL, n3'ljQ, a}s + tyf lalQo If]qn]
ldnfpg klg pgn] ;/sf/;dIf dfu lqlj lrlsT;f lzIff cWoog ;+:yfg - hgtf hfGg rfxG5g\ sfo{qmddf ax; u/]sf] eGb} Ps c+sdf Aofh 36fpg / v8\uaxfb'/ sfDjfªnufotsf] lu/f]xn] hgtfnfO{ cft+lst kfg]{ sfd t'?Gt
u/] . lrlsT;f lzIff ;'wf/sf ;Gbe{df cfOcf]Pd_ sL l8g 8f= bLJof l;+x zfxn] ug{ tof/ /x]sf] wdnfsf] egfO{ 5 . ;xh 9+un] Jojxf/ ldnfpg] jftfj/0f x8Kg], vfg] if8\oGq ub}{ pQm 3/hUuf /f]Sg, Ps c+sdf Jofh 36fpg / ;xh
l8g sfof{no / ;/sf/;Fu ljleGg ljBfyL{x?sf] dfu ;'Gg grfx]sf] atfP . cfk"m lrlsT;f lzIff ;'wf/sf] dfu agfpg ;/f]sf/jfnfnfO{ va/bf/L lkmtf{ gu/L ljleGg gfddf gfd;f/L tj/n] Jojxf/ ldnfpg] aftfj/0f
;dodf ePsf ;xdlt cIf/zM pgn] 8Lg zfxn] afnsf]6sf] cfzLjf{bdf /fVb} cfGbf]ng/t ljBfyL{nfO{ ;fy lbg u/]sf] 5 . ;f] kf6L{n] emfkfdf o:tf ub}{ /fhgLlts cfj/0fsf s]xL dflg;x? agfpg xfd|f] kf6L{ r]tfjgL;lxt
sfof{Gjog x'g cfjZos /x]sf] pgn] ljBfyL{sf] ;d:of ;dfwfg ug{s ' f] ;§f tof/ /x]sf] pgsf] egfO{ 5 . lrlsT;f 7ux?la?4 cfˆgf] kf6L{ ;zQm ?kdf ;d]tnfO{ ;+nUg u/fO{ Hofg dfg]{ va/bf/L ub{5 . ;fy} of] r/d
cf+N} ofPsf 5g\ . lqljn] u'0f:t/sf] s'/f wDSofpg] sfd u/]sf] atfpFb} eg]– lzIff ;'wf/sf nflu 8LgnfO{ e]6/] n8\g] / kLl8tx? z;Qm k|ltsf/ ug{ wDsL;lxt 3/hUuf vfnL u/fpg bjfa cGofosf] lj?4 kLl8tx? Pstfj4
hf]8/] lrlsT;f lzIff cWoogdf ljleGg …ha/h:t 9+un] ljBfyL{sf] dfu ;'Gg cfu|x ug]{ klg pgn] hgfP . 8Lg ;+3if{sf] d}bfgdf cfpg clkn ;d]t lbPsf] 36gfn] emfkf lhNnfdf ;f]emf agL dflkmofx?sf] e|d / if8oGqsf]
ljBfyL{nfO{ aGb]h u/]sf] pgsf] cf/f]k grfxg] l8g hf] dfG5] 5g\, a]nfa]nfdf zfxnfO{ tTsfn ljBfyL{sf] dfu u/]sf] 5 . ;f] kf6L{sf lhNnf ;lrj l;wf u/] / vfg] hgtf, pBdL, hfnf]df gk/L ;zQm k|ltsf/df
5 . ;fy}, lrlsT;f lzIff ;'wf/sf] dfu cfO{ ne o' af eg]/ l6ls/x]sL l5g\ ;Daf]wgsf nflu klg pgn] cfu|x u/] . ;+hon] cfk"mx? o:tf t:s/, lu/f]xlj?4 Aofkf/Lx?sf] l:ylt slt eofjx / pqg;d]t xfd|f] kf6L{ clkn ub{5 .Ú
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)&( ;fn df3 @@ ut] cfOtaf/

‘hgtfn] ;+;bLo Joj:yfsf] ljsNk vf]lh/x]sf 5g\’ ‘PsLs[t hgqmflGtsf] sfo{ef/ k"/f u/f}+’
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf /fhgLlts ;+s6df ePsf] of] cj:yf cjwf/0ff cl3 ;f/]sf] atfP . pgn] k'/fgf]
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 x'g\ . g]skfsf s]lGb|o ;b:o tyf lbPsf 5g\ . k|lzIf0f sfo{qmddf
:yfoL sld6L ;b:o laifd ;Ln] g]kfnL cGTosf] nflu g]kfndf qmflGtsf] cfjZos ;fdGtjfbL / k'h F LjfbL ;+:sf/–;f+:s[lts
hgtfx¿ of] Joj:yf / g]tfx?af6 ePsf] / o;sf] g]t[Tj PsLs[t dfGotf / cjwf/0ffx? hglj/f]wL / kf6L{sf :yfoL sld6L ;b:o ljifd blIf0f s0ff{nL Ao'/f] OGrfh{ ;+ud ;Lsf] lx/f;taf6 xfn} l/xf x'g' ePsf
;Gt'i6 gePsf] 7f]sj' f u/]sf 5g\ . pgn] hgqmflGtsf] dfWodaf6 g]kfn sDo'lg:6 oyfl:ylt ePsf] eGb} sDo'lg:6x?n] ;Ln] jt{dg bnfn Joj:yfsf] cGTo cWoIftfdf ePsf] pQm k|lzIf0f la/]Gb| / l8NnL ;LnfO{ clegGbg
hgtfn] ;+;bLo Joj:yf / ;+;b\jfbL kf6L{n] ug]{ pNn]v u/]sf 5g . To;}u/L lj/f]w ub}{ k|ultzLn ;+:s[lt / dfGotf / j} 1 flgs ;dfhjfbL Joj:yf sfo{qmddf alb{of lhNnf OGrfh{ ul/Psf] lyof] eg] sfo{qmdsf] ;+rfng
g]tfsf] ljsNk vf]lh/x]sf] / o;sf] k|To]s lhNnfdf s[lif / pBf]unfO{ lj:tf/ x'gk' g]{ eGb} cfPsf] eP klg hGd, d[To'
/ ljjfxaf/] s:tf] ;+:sf/ canDag
ug]{ eGg]af/] j}slNks dfGotf :yflkt
x'g g;ls/x]sf] a]nf g]kfn sDo'lg:6
kf6L{n] o;af/] gofF cjwf/0ff ;fj{hlgs
u/]sf] atfP .
z'qmaf/ ePsf] k|lzIf0f sfo{qmddf
g]skfsf s]lGb|o ;b:o tyf klZrd
u08s Ao"/f] OGrfh{ /fhg ;LnfO{ :jfut
;d]t ul/Psf] lyof] . sfo{qmddf kf6L{sf]
gjf}+ s]Gb|Lo ;ldltsf] t];f| ] k"0f{ a}7ssf]
k|ltj]bg / s]lGb|o ;ldltsf] ;s{n' / jfrg
ul/Psf] lyof] .
ljsNkdf j}1flgs ;dfhjfb x'g] 7f]sj' f ug]{ gLlt;lxt j}1flgs ;dfhjfbL sf:sL lhNnf ;]qm]6/L sfhLsf]
u/]sf 5g\ . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ klZrd pTkfbgsf] cEof; ug{' kg]d{ f hf]8 lbFb} :jfut dGtJoaf6 ;'? ePsf] sfo{qmdsf]
u08s Ao'/f]åf/f z'qmaf/ kf]v/fdf k'h
F Ljfbn] k|To]s lbg cfk"mnfO{ gjLs/0f cWoIftf g]skf klZrd u08s Ao"/f]
cfof]lht /fhg}lts tyf of]hgfut u/]/ afFlr/x]sf] / sDo'lg:6x?n] klg OGrfh{ /fhgn] u/]sf u/]sf lyP .
k|lzIf0f sfo{qmddf k|lzIf0ffTds dGtJo ca cfk"mnfO{ gjLs/0f ug{k' g]{ a]nf cfPsf] k|lzIf0f sfo{qmddf klZrd u08s
/fVb} g]tf laifdn] ;f] 7f]sj' f u/]sf x'g . s'/fdf hf]8 lbPsf 5g . Ao"/f]cGtu{tsf # lhNnf sf:sL, :ofª\hf
sfo{qmddf af]Nb} g]tf ljifdn] eg] dxËL, o;} u /L, g] t f laifd ;Ln] / kj{taf6 em08} ^) hgf lhNnf
e|i6frf/, sfnf]ahf/L, j}bl] zs x:tIf]k qmflGtsf/Lx?sf] sDo'lg:6 ;Eotf lgdf{0f ;b:ox?sf] pkl:ylt /x]sf] lyof] eg]
/ /fhgLlts bnx?k|lt hgtfx¿ ug{ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] gjf}F sfo{qmdsf] ;+rfng g]skf s]lGb|o ;ldtL
cfqmfGt 5g\ . b]z cfly{s, ;fdflhs / dxflwj]zgn] hGd, d[To' / ljjfxaf/] gofF ;b:o pef/n] u/]sf lyP .
lgdf{0fsf nflu kf6L{ g]tf–sfo{stf{n] lxdlzv/ ;L / afFs] ;]qm]6/L sNkgf g]skf s]Gb|Lo ;b:o Pa+ afFs] lhNnf
b]znfO{===== u/fpg kfOof];\ . c? b]zsf dfG5] oxfF g]kfn cfP/ bafa lbPsf] ;d]t g]tf x/bd kxn / d]xgt ug{'kg]{ / ;Ln] lhNnfut l/kf]6{ /fv]sf lyP OGrfh{ /0flbkn] u/]sf] atfOPsf] 5 .
/fd|f] sfd kfOG5 eg]/ cfpg xfdL ug{ e/tn] :ki6 kf/]sf lyP . pgn] bafa hgcfwfl/t kf6L{ lgdf{0f ub}{ PsLs[t eg] sfo{qmddf kf]ln6Ao'/f] ;b:o g]skfsf] gjf}F dxflwj]zg kl5
lht] eg]/ udSs x'g] xf]Og sf7df8f}dF f ;S5f}F . xfd|f] kf6L{sf] rfxgf oxL 5 . of] lbPsL l5g\ , g] t f e/tn] yk]
lhTg'k5{ . km]l/ sf7df8f}dF f k|lt:kwf{ hgqmflGtsf] sfo{ef/ k"/f ug{'kg]{ c;n ;L, s]Gb|Lo ;b:o Pj+ s0ff{nL ePsf] s]lGb|o ;ldltsf] t];f| ] a}7såf/f
b]znfO{ abNg' k5{ ab\lnPsf] 5}g . …;+qmd0fsfnLg d'2f p7fP/ g'Nof08n] atfPsf 5g\ . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ d'lQm df]rf{ ;+of]hs la/f6 ;L, g]skf kfl/t cfjlws of]hgfsf nIo /
x'G5 of b]zdf sxfF x'G5, ToxfF lhTg] clxn] klg tkfO{x+ ?n] ;'gL /fVg' ePsf] bafa lbg] / wDSofpg] sfd u/]sL
xf] . n'lDagLsf] !@ j6} lhNnfaf6 tkfO{n+ ] blIf0f s0ff{nL Ao'/f]n] kf6L{sf cu'jf s]lGb|o k|ltlglw ;ldlt ;b:o la/]Gb| of]hgfsf] efjnfO{ kf6L{sf tNnf
5 lbglbg} c/af}sf] e|i6frf/ eO/x]sf] l5g\ .Ú sfo{ s tf{ k| l zIf0f sfo{ q mdnfO{ ;Lsf] ;d]t pkl:yt /x]sf] s'/f g]skf sld6Lx?df ;Dk|]if0f ug{ k|lzIf0f
/fd|f] ug{; ' \ lht]/ kmls{g; ' \ . xfd|f] t 5 . Pp6f v]nf8Ln] vfg kfPsf] 5}g, /fli6« o tf, hgtGq, hgtfsf]
k|bz ] sf] s'/f xf], ToxfF lhTg ;s]kl5 ;Daf]wg ub}{ pgn] ;f] s'/f atfPsf afFss] f OGrfh{ /0flbk ;Ln] hfgsf/L sfo{qmd cfof]hgf ul/Psf] xf] .
v]Ng kfPsf] 5}g hflu/ kfpg ;s]sf] hghLljsfsf] d'2f kf6L{n] af]ss ] f] g]tf
OG6/g]zgnsf] s'/f x'G5, ToxfF hfg'k5{ .
g]kfn v]nf8Lx?sf] pa{/ 7fpF xf], hlxn]
klg g]kfnsf v]nf8Lx?n] /fd|f] u/]sf
Au:5g\ . t/, oxfF k"jp{ b\3f]ifsn] eg]
5}g . pBf]u Joj;fo /fd|f;] uF ug{ kfPs
5}gg\, o'jfx¿ b]zdf ;Gt'i6 5}gg\ t/
c/af} ?k}ofFsf] s/K;g 5 . b]zdf s'g–}
s'g} dfG5]n] k};f /fVg] 7fpF klg kfPsf
e/tsf] 7f]sj' f lyof] . ;a} bn p:t}
xf]Ogg\, pgn] yk] …xfdL km/s 5f}F .
;+;bLo ;Qfsf] ljsNkdf j}1flgs
;dfhjfb rfx]sf 5f}F . xfdL g]kfndf
g]kfnL hgk|ultzLn df]rf{ o'/f]kåf/f ladnfsf] p2f/
sf7df8f}F . g]kfnL hgk|ultzLn df]rf{ k|fljlws ;d:of em]Ng kg]{ ePsfn] ladnf ;Demf}tfx? ug{ g;Sbf g]kfnL o'jfo'jtLx?n]
h:t} xfd|f] efOx?n] xfd|f] b]zdf ug{ o'/f]ksf] kxndf ;fOk|;af6 ladnfsf] p2f/ / pgsf cfkmGtn] g]kfnL hgk|ultzLn ljb]zdf zf/Ll/s tyf dfgl;s oftgf
5}gg\, k};f n'sfpg] 7fpF kfPsf 5}gg\, qmflGt ug{ rfx]sf 5f}F . PsLs[t ePsf] 5 . ;fOk|;df 3/fo;L sfdbf/sf]
rflxF w]/} afFsL 5 . s]xL lbg klxnf ljb]zsf a}s + x?df dfG5]n] Aofh lt/]/ hgqmflGt ug{ rfxG5f}F . /fhgLlts,
xfdLn] ;'Gb} lyof},F xfd|f km'6an v]nf8L le;fdf cfPsL ladnfnfO{ cfOk'us ] f] tLg
k};f n'sfO/x]sf 5g\ . b]zsf hgtf cfly{s, ;fdflhs, ;f+:s[lts ;+s6sf] dlxgf gk'Ub} ;fx"n] sfd lbg g;Sg] hgfpFb}
pbf; eP/ ljb]zlt/ knfog eP . w]/} tn kl//x]sf 5g\ . ev{/} ;'Gg'eof] d'lQm vf]Hg}k5{ . gofF pbfosf zlQm
s/fFt]sf] y'k|} v]nf8Lx¿ ljb]zdf sfdsf] ;Demf}tf ;lsPsf] sfuhdf ToxfFsf]
xf]nf ljZjn] Pp6f tYofª\s lgsfNof] ;fd|fHojfbn] of] Joj:yf l6sfpg v8f Ph]G6dfkm{t\ ha/h:tL x:tfIf/ ug{
al;/fv]sf 5g\ . d stf/ uPF stf/sf] xfd|f] b]z ;a}eGbf e|i6x¿ x'g] b]z u/]/ gofF cg'xf/sf bnfn x'g\ . gofF
k|lzIfs klg xfd|f] g]kfnsf] efO x'gx' G' 5, nufof] . sfd ;lsPsf] sfuhdf x:tfIf/
kl//x]sf] 5 . s;n] u¥of] e|i6frf/ pbfosf kfqk|lt hgtf ;z+lst ePsf u/]kl5 / csf]{ gofF k|so[ fdf guP;Dd
o'/f]kdf uP o'/f]kdf klg s/fFts ] f] tkfO{,+ xfdLn] u/]sf 5f},F s] v]nf8L, 5g\ .Ú
k|lzIfs g]kfnsf] ;fyLx¿ x'gx' G' 5, k"aL{ pgsf] ;fOk|; a;fO{ g} u}/sfg'gL aGof] .
ufpFdf a:g] hgtfn] u/]sf 5g\ xf]Og kqsf/ e] 6 3f6 sfo{ q mddf g]kfn / ;fOk|;sf Ph]G6 ldn]/ ladnfsf] df]rf{, o'/f]knfO{ ;xof]u u/L g]kfn k7fOlbg ef]Ug kl//x]sf] 5 . pgnfO{ g]kfndf
Pl;ofdf y'k}| b]zdf g]kfnsf] k|lzIfsn] of] b] z sf] lhDdf lnP/ a;] s f kqsf/x?n] sDo'lg:6 Pstfsf] af/]df
tflnd u/fO/fVg' ePsf] 5 . t/, xfd|f] kf;kf]6{ g} hkmt ul/lbPkl5 pgn] ToxfF cg'/f]w u/] / kLl8ts} cfu|xcg';f/ df]rf{n] cfkmGt;lxt g]skfsf sfo{stf{, clvn -
zf;sx?n] u/]sf 5g\ . of] b]zdf zf;g /fv]sf] lh1f;fdf af]Nb} g]tf e/t ;Ln] gofF sfd vf]Hg klg ;d:of k¥of] . gofF ladnfsf] l6s6 Joj:yfkg u/L g]kfn qmflGtsf/L_ sf kbflwsf/L, hgkqsf/
b]zdf w]/} ug{ afFsL 5, xfd|f] rfxgf 5 ug]{ dfG5]x?n] ;Dk"0f{ b]znfO{ n'l6/x]sf kf6L{n] emfkf ljb|fx] b]lv hgo'4 x'bF }
ls xfdL n8\of}F tkfO{x+ ?nfO{ yfxf 5 . sfd / cGo ljsNksf] vf]hL ug{ kf;kf]6{ k7fPsf] 5 . g]kfn ;/sf/n] cGo ;+u7gsf ;b:o / dWok"j{ df]rf{sf
5g\, r'l;/x]sf 5g\ Tof] t k|:6 b]lvG5 clxn] ; Ddsf ;a} qmflGtsf/L, g} hkmt ePkl5 ljljw dfgl;s / b]zx?;Fu j}bl] zs /f]huf/L;DaGwL ;+of]hsn] :jfut u/]sf lyP .
xfdL klxnf dfcf]jfbL, clxn] d Pp6f lg . s;}n] c/af}F ?k}ofF lnP/ a}s + df sDo'lg:6x?;Fu Pstf x'gk' g]{ dfGotf
kf6L{sf] g]tT[ j ul//fv]sf] 5' ;'gL /fVg'
ePsf] xf]nf . clncln cft+s klg 5
of] kf6L{ eg] kl5 Tof] xf]Og xfdLn] of]
b]znfO{ hgtfsf] b]z agfpg rfx]sf
n'sfO/x]sf 5g\, s;}n] Ps 5fs vfg
klg kfO/x]sf 5}gg\ . v]nf8Ln] /fd|f;
8fO{6 vfg\, Pp6f /fd|f] hflu/ kfP/
a:g kfPsf 5}gg\ . To;}n] of] b]znfO{
] uF
/fv]sf] 5 t/ Pstfsf] gfddf Pstf
gx'g] eGb} Pstf nflu ;+;bLo Joj:yfsf]
ljsNkdf j}1flgs ;dfhjfb rfxg]
zlQm;Fu Pstf x'g ;Sg] atfPsf lyP .
;fj{hlgs ;DklQsf] ;+/If0f u/f}+
xf}F . of] b]znfO{ xfdLn] Pp6f ;Ifd
dfG5]x?sf] b]z agfpg], xfd|f] cfˆg}
abNg cem} afFsL 5, xfdL Tof] eGg
8/fpg' x'bF g} . xfdLn] ug{' k5{, of] b]znfO{
dfcf]jfbL s]Gb|;uF tTsfn Pstf ;Dej
gePsf] / Pstf rfxg] xf] eg] dfcf]jfbL
Ø;fj{hlgs ;DklQsf] cltqmd0f gu/f}+ .
b]zdf gful/s pleP/ ;+;f/df n8\g]
o'jfx?sf] b]z afpg] rfxgf 5 . ToxL
eP/ w]/} n8fOF nl8of], cfh klg xfdL
/fd|f] agfpg'k5{ agfpg ;lsG5 . xfd|f]
b]znfO{ ;'Gb/ agfpg] ;kgf xfdLn] b]Vg'
s]Gb| ;+;bLo bnfn k'h F LjfbL Joj:yf
Tofu]/ j}1flgs ;dfhjfb k|flKtsf nflu Ø;fj{hlgs ;DklQ :ofxf/ ;+ef/ u/L ;fj{hlgs sfddf
k5{, xfdL lg/fz x'gx' bF' g} . oxfF cfPsf ;8s ;+3if{df cfpg'kg]{ g]tf e/t ;Lsf]
nl8/x]sf 5f}F Tof] 7"nf] s'/f xf]Og . cfh
klg xfd|f] n8fO hf/L 5, xfd|f
efOalxgLx?nfO{ stf–stf lg/fz cfpg
;S5 . clxn] dfG5] ;8sdf dl//x]sf
wf/0ff /x]sf] lyof] .
Ps csf]{ k|;u+ df g]tf e/t ;Ln]
k|of]u u/f}+ .
v]nf8Lx?nfO{ b]zaf6 knfog x'g
glbgsf] nflu . s] ug]{ xfd|f o'jfn] 7"nf–
7"nf ;kgf b]vs ] f 5g\, Tof] ;kgfsf]
5g\, hln/x]sf 5g\, kmfF;L nufO/x]sf
5g\ . xf]Og xfdLn] kmf;L nufpg' x'bF g} ,
kf6L{sf] gjf}F dxflwj]zgn] bz{g,
/fhgLlts cy{ z f:q, j} 1 flgs Ø;fj{hlgs ;DklQsf] ;+/If0f ug{' ;a}sf] st{Jo xf] .
xfdL cfuf] nufP/ cfkm}F dg{' x'bF g} , xfdLn] ;dfhjfbsf If]qdf y'k}| gofF ;+Zn]if0f
/Iff ug{sf] nflu /fHon] s] ug{k' 5{,
/]l8of] / 6]lnlehgdf cGtjf{tf{ lbP/
cfTdbfx klg ug{' x'bF g} , xfdL ljb]zdf
uP/ klg kmflng' x'bF g} . xfdL /fd|f] ug{
u/]sf] ;d]t atfPsf x'g\ . k'/fgf]
k/Dk/fut hfltsf] ;§f gofF sDo'lg:6
Ø;fj{hlgs ;DklQsf] cltqmd0f / xflggf]S;fgL sfg"gL
dfq} x'G5 < Pp6f v]nf8Lsf] /Iff s;/L
ug{ ;lsG5, xfdL ;'Gb}5f}F pBf]u, Joj;fo
6f6 klN6Fb} uPsf 5g\, o'jfx? lg/fz
;S5f}F / /fd|f] ug]{ ;kgf b]Vg'k5{ .
;+;f/el/sf /fd|f b]z ToxfF o'jf /
– ;fDojfbL hflt ;L hflt lgdf{0f u/]sf]
;d]t g]tf e/tsf] egfO lyof] . ?kdf b08gLo x'G5 .
hgtfn] agfPsf x'g,\ cfkm}F ag]sf g]skfsf :yfoL sld6L ;b:o e/t ;Lsf]
eP/ cfkm}n F ] cfkm}n
F fO{ cfuf] nufpg'kg]{
l:ylt aGb}5 . pBf]u, Jofkf/df /fd|f]
xf]Ogg\ . xfd|f v]nf8Ln] klg ;kgf
b]Vg'k5{, oxL b]zdf /fd|f] ug{ ;lsG5,
k|dv ' cfltYodf ePsf] kqsf/ e]63f6df
g]skfsf kf]ln6Ao'/f] ;b:o ;'jf; ;L,
;fj{hlgs ;DklQsf] cltqmd0f jf xflggf]S;fgL x'bF f
ug{ g;s]sf] sf/0f cfuf] nufP/ dg{k' g]{
l:ylt cfPsf] 5 . r]lna]6Lx¿ c/a
/ stf/df uP/ kmf;L nufP/ dg{'
/fd|f] agfpg ;Sg'k5{ . xfdL To;sf]
nflu ;xsfo{ u/f},F of] kf6L{ Tof] kf6L{
g]skfsf s]Gb|Lo ;b:o tyf /fKtL Ao'/f]
OGrfh{ ;ljg ;L, g]skfsf s]Gb|Lo ;DalGwt lgsfodf hfgsf/L u/fpg' gful/ssf] st{Jo xf] .
xf]Og, xfd|f] b]znfO{ ;f]r/] Psrf]6L /fd|f] ;b:ox? ;Demgf ;L, k|lbk ;L, kf6g
kl//x]sf] 5 . ;f7L nfv xfd|f] bfh'efO, b]z agfpg' k5{ . efOalxgLx? ;L, g]skfsf s]Gb|Lo k|ltlglw ;ldltsf
lbbLalxgL ljb]zdf uP/ larNnLsf] k|ltof]lutfdf ;kmn x'g';\ eGg] ;b:o led ;L, g]skf k"jL{ bfªsf ;]qm]6/L
hLjg latfO/x]sf 5g\ . o;nfO{ s;/L z'esfdgf /fVb} of] v]ndf ;xof]u ug]{ hgs ;L, k|; ] rf}tf/L g]kfnsf bfªsf
cGt ug]{ < xfd|f] rfxgf 5, xfdL ;S5f}F ;a}nfO{ wGojfb lbFb} w]/–} w]/} z'esfdgf .Ú cWoIf OGb| l8l;, g]kfn kqsf/ dxf;+3
/ xfdLn] ;Sg'k5{ . of] b]znfO{ /fd|f] g]kfn===== bfª lhNnf sfo{;ldlt ;b:o lul//fh
agfpg'k5{, of] b]znfO{ g]kfnL hgtfsf] ljifodf /fHo lhDd]jf/ aGg'k5{ ls g]kfnL, g]kfn kqsf/ dxf;+3 n'lDagL
agfpg'k5{, ljb]zLx?sf] v]nd}bfg kb}g{ < of] cfTdbfx Ps k|sf/sf] ljb|fx] k| b ] z kl/ifbsf ;b:o uf] l aGb
agfpg lbg'xbF' g} . ljb]zL cfP/ dflns xf] . of] bnfn k'FhLjfbL ;+;bLo v8\sfnufotsf] cfltYo /x]sf] lyof] .
aGg] oxL b]zdf xfdL p;sf] u'nfd Joj:yflj?4sf] ljb|fx] xf] . of] Joj:yf hgkqsf/ ;+u7g g]kfnsf s]Gb|Lo
aGg'kg]{ < ljb]zL cfP/ xfd|f] dflns c;kmntfsf] HjnGt pbfx/0f ;d]t ;ldltsf ;b:o tyf bfªsf cWoIf g] k fn ;/sf/

lj1fkg af]8{
x'g] xfdL u'nfd x'g] < Tof] sbflk lbg' xf] . ca o'jfx¿ cfTdbfxsf] af6f] /f]Hg] x]dGtk|sfz ;Lsf] cWoIftf Pjd\
x'bF g} . xfd|f] b]znfO{ xfd|f] b]z agfpg'k5{ . xf]Og a? ;+ul7t eP/ n'6v;f]6 :jfut dGtJoaf6 ;' ? ePsf]
gofF k':tf cfpFb} x'gx' G' 5 tkfO{x+ ? ljb]z dRrfO/x]sf] ;+;bLo Joj:yflj?4 sfo{qmdsf] ;+rfng ;+u7gsf s]Gb|Lo
hfg' gk/f];\ xfd|f] rfxgf 5 . xfd|} b]zdf ljb|fx] sf] cfF6 ug{k' g]{ a]nf cfPsf] 5 .Ú ;b:o tyf lhNnf pkfWoIf h+uaxfb'/
a¿ c? b]zsf dfG5]x¿ NofP/ sfd cd]l/sL dGqL leS6f]l/of g'Nof08 ;Ln] u/]sf lyP .
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%

You might also like