rf/ sDo'lgi6 kf6Lå{ f/f ;+oQ' m dfr] fs{ f] 3fi] f0f -cjwf/0ff kq;lxt_
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{;lxt rf/ sDo'lgi6 xltof/ ePsf] atfPsf 5g\ .
kf6L{n] ;+o'Qm df]rf{sf] 3f]if0ff u/]sf 5g\ . z'qmaf/ pQm kqsf/ ;Dd]ngdf g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf dxf;lrj ljKnj
sf7df8f}Fdf kqsf/ ;Dd]ng u/L g]kfn sDo'lgi6 kf6L{, ;L, j}1flgs ;dfhjfbL sDo'lgi6 kf6L{ g]kfnsf dxf;lrj cfx'lt,
j}1flgs ;dfhjfbL sDo'lgi6 kf6L{ g]kfn, g]skf / g]skf g]skfsf cWoIf Clif s§]n / g]skf dfcf]jfbL ;dfhjfbLsf cWoIf
gePsf] 7f]sj' f ub}{ jt{dfg /fhgLlts g]kfndf ;':ki6 dfu{df Pp6f qmflGt, xftdf xflNbg] if8\oGq / h;n]
;+s6nfO{ qmflGtdf abNg] atfPsf kl/jt{g / cu|udgsf] dfu{df lnP/ ljZjdf / g] k fndf Pp6f
5g\ . z'qmaf/ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{, hfg]5 . xfd|f] k|oTg Tof] lbzfdf kl/jt{gsf/L cfGbf]ngsf] g]tT[ j u/]sf]
j}1flgs ;dfhjfbL sDo'lgi6 kf6L{, /xg]5 . To;}n] Pstf, cu|udg, lyof] Tof] ;Dej 5}g, ca s;}n] klg
g]skf / g]skf dfcf]jfbL ;dfhjfbLn] qmflGt, lgsf;, :jflwgtfsf] Pp6f To;nfO{ ;f]Rg' x'Fb}g eg]/ Psbd}
;+oQ' m df]rf{sf] 3f]if0ff ug{ cfof]lht s]lGb|s[t cleJolQmsf] ?kdf ;+o'Qm k|ltqmflGtsf/L ;Gb]z lbg] p2]Zosf
kqsf/ ;Dd]ngnfO{ ;Daf]wg ub}{ df]rf{ cufl8 cfPsf] 5 .Ú ;fy of] d'2f xflnPsf] 5 . k|Zg p7\5
dxf;lrj ljKnjn] ;f] s'/f atfPsf x'g\ . o;} u /L, dxf;lrj ljKnjn] lsg < lsgls qmflGt eg]sf] k'/fgf]
dxf;lrj ljKnjn] ;+oQ' m df]rf{n] hgo' 4 nfO{ ck/flws/0f u/] / ;Qfn] v8f u/]sf cGt/lj/f]wx?,
;fd|fHojfbL cltqmd0f / x:tIf]ksf] pknlAwx?nfO{ lagfz ug{sf nflu ;d:ofx?, ;+ s 6x?, bdg,
lj?4df :jfwLgtfsf] g]t[Tj ug]{ k|wfgdGqL k'iksdn bfxfnnfO{ d'2f pTkL8gx?sf] lj?4df x'g] lrh xf] .
atfpFb} b]z uf]nrSs/df kml;/x]sf] nufOPsf] pNn]v ub}{ k|wfdGqL tyf Tof] hgtf;Fu ;DalGwt s'/f xf] .
/ o;nfO{ cu|dgsf] dfu{df nfg] dfcf]jfbL s]Gb|sf cWoIf k'iksdn kf6L{ jf g]tfn] To;sf] g]tT[ j ug]{
k|oTg ul/g] atfP . pgn] eg]– bfxfnlj?4 d'2f nufP/ u0ftGqnfO{ xf] . Tof] s'/fnfO{ Pp6f JolQmdf nu]/
…xfdLn] cfF6 u/]sf 5f}F . xfdL ;xdt kZrufdL / bnfn k'h F Lkltsf] xftdf hf]8]/ h;/L xdnf ug{ vf]lhG5,
ePsf 5f}F . Ps?ktfdf uPsf 5f}F xflNbg] if8\oGq ul/Psf] atfP . pgn] Tof]rflxF qmflGtnfO{ g} c:jLsf/ ug],{
ls of] ;+o'Qm df]rf{df ;dfhjfbL k|ltqmflGtsf/L ;Gb]z lbg] p2]Zosf Wj+; ug]{ k|jl[ Q;Fu ;DalGwt 5 .
b]zeQm ;+o'Qm df]rf{ h'g ag]sf] 5 ;fy d'2f xflnPsf] eGb} To;sf] hjfkm To;}n] xfdLn] c:jLsf/ u/]sf
xfd|f] of] df]rf{n] b]zsf] ljs]lGb|t lbgsf nflu cfk"mx? tof/ /x]sf] 5f}F . o;sf] hjfkm xfdLn] s] eg]sf
l:yltnfO{ Pstfj4 ug]{ kxn ug]5 { . atfP . pgn] qmflGtsf] g]tT[ j ug]{ 5f}F eg] k|r08hLx?n] pxfFsf] kf6L{df dfcf]jfbL ;dfhjfbLn] ;+oQ' m df]rf{sf] 3f]if0ff u/]sf x'g\ . ;'zLnsf] ;+oQ' m x:tfIf/df ;fj{hlgs ul/Psf] ;+oQ' m df]rf{sf] :j?k
;+s6nfO{ lgsf;df n}hfg] g]t[Tj g]tfnfO{ JolQmut ?kdf d'2f nufpg' s] ug{'x'G5 pxfFx?sf] s'/f xf] . t/, pgLx?n] ;+o'Qm df]rf{nfO{ …;dfhjfbL b]zeQm df]rf{Ú sf] / sfo{qmd;DaGwL cjwf/0ff @)&( g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf k|jQmf
ug]5 { . oyfl:yltnfO{ qmflGtdf abNg] qmflGtnfO{ c:jLsf/ ug]{ k|jl[ Q;Fu hgo' 4 nfO{ ck/flws/0f ug] { / gfd lbPsf 5g\ . rf/ qmflGtsf/L sDo'lgi6 kf6L{n] pQm k|sf08n] jfrg u/]sf lyP . h'g o; k|sf/ /x]sf] 5 –
g]tT[ j lng]5 .Ú ;DalGwt /x]sf] pNn]v u/] . hgo'4sf pknlAwx?nfO{ ljgfz ug{ ;+oQ' m df]rf{ ;fd|fHojfbL x:tIf]k / cltqmd0faf6 b]znfO{ ;+ o ' Q m df] r f{ s f] :j?k / sfo{ q md;DaGwL cjwf/0ff
dxf;lrj ljKnjn] ;+oQ ' m df]rf{ dxf;lrj ljKnjn] ;f] d'2fnfO{ vf]Hg] k|jl[ Q;Fu of] df]rf{ klg n8\5 . d'Qm kfg]{ / g]kfndf bnfn k'FhLjfbL ;Qf Pjd\ bnfn @)&(
hgtfsf] clwsf/x?nfO{ :yflkt cfk"mx?n] c:jLsf/ ug]{ atfP . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{ n8\5 . / ;+;bLo Joj:yfsf] ;d'n gi6 u/L g]kfnL zf]lift ju{ / …;+oQ' m df]rf{df Pstf / :jtGqtfsf] aLrdf tyf /fli6«o ;+3if{ /
ug{nfO{ g]tT[ j lng] atfpFb} eg]– …o;n] pgn] eg]– …of] d'2f eg]sf] u0ftGqnfO{ To;sf] s'g} klg hjfkm lbg xfdL pTkLl8t ;d'bfosf] /fHoJoj:yf :yfkgf ug]{ hgqmflGtsf] -af“ s L & k] h df_
;+oQ
' m df]rf{ ;fy{s agf];\ kl5Nnf bzsx¿df ljZjJofkL¿kdf
cfqmd0f eO/x] s f 5g\ . emg
g] k fndf t sltko sDo' l gi6
ul/;s]sf] cj:yf 5 eg] xfn g]kfn
;dfhjfbL kf6L{ u7g ug'{ePsf] 5 .
h;sf] ;~rfngeg] dfcf]jfbL s]Gb|n]
/lx/xg] 5 . ef]nL hgu0ftGq :yfkgf
eP/ b]z cufl8 a9\g] ck]Iffx¿ klg
sfod g} /x]sf 5g\ . ;a}sf] e/f]iff
/ sdhf] / kfb} { nu] / l;Wofpg]
cleofgdf /x]sf] ;xh} b]Vg;lsG5 .
sDo'lgi6 /fhgLltn] ;fd'lxs g]tT[ j
!) jif]{ hgo'4sf] pknlAwnfO{ gfd]6 kfg{ b]zL– lab]zL gfdwf/L kf6L{x¿g} blIfkGyL kf6L{ g} ;fy ;xof]u lbP/ ul//x]sf] 5 . emg emg g]kfnsf] sDo'lgi6 zlQm / JolQmut lhDd]jf/Lsf] gLltnfO{
k|ltlqmofjfbL zlQmx? ;nanfO/x]sf] ;dodf g]kfn sDo'lg:6 / zlQmx¿;Fu ldn]/ sDo'lgi6 8f= e§/fO{ )#&–)#* sf] xf/fxf/Ldf k| l t a9\ b } uPsf] b] l vPsf] 5 . dfGb5 . t/ g]kfnsf cfk"mnfO{
kf6L{, j}1flgs ;dfhjfbL sDo'lg:6 kf6L{, g]skf / g]skf - /fhgLlt lj?4 kl/rflnt ePsf] g]kfnL sf+u;]| af6 sDo'lgi6 kf6L{df sltkon] of] b]zdf cfufdL kfFr jif{ sDo' l gi6 eGg] sltko g] t fx¿
b]lvPsf] 5 . pgLx¿n] v'n]/ geO{ k|jz
] ug'e{ Psf] lyof] eg] )&# kl5 cl:y/ ;/sf/ agfpg ;s] s f] JolQmut lg0f{ o / ;fd' l xs
dfcf]jfbL ;dfhjfbL_ n] ;+oQ' m df]rf{ lgdf{0f u/]sf 5g\ . pgLx?n] ghflg+bf]u/L sDo'lgi6 /fhgLltsf sDo'lgi6 /fhgLltaf6 aflx/ eO;Sg' v08df g]kfn uDeL/ ;+s6lt/ hfg] lhDd]jf/Lsf] gLltnfO{ :yflkt u/fpg]
z'qmaf/ sf7df8f}Fdf kqsf/ ;Dd]ngdfkm{t\ ;+;bLo Joj:yf, ljZjJofkL d" N o, dfGotf / ePsf] 5 . To;}n] pxfFsf nflu cf+sng u/]sf 5g\ . To;}sf nflu k|of; ul//x]sf 5g\ . pgLx¿sf]
;xsfo{ klg hGdhft g]tfk|wfg
;+;b\jfbL bn / g]tfsf sf/0f /fi6« / /fli6«otf g} ;+s6df kb}{
uO/x]sf] ;dodf ;+o'Qm df]rf{dfkm{t\ /fli6«o :jfwLgtf Pj+ 8f= s]zj b]jsf]6f dflgPsf] g]kfnL sf+u; ]| ;Fu /xFbc
5 . sDo' l gi6x¿ /fhgLltnfO{
} fPsf]
hgclwsf/ /Iffsf] ;+oQ' m hg;+3if{ cl3 a9fpg] lg0f{o ;fj{hlgs larf/sf] v]n dfGg] ub{5g\ . t/
)%@ ;fndf g]skf -dfcf]jfbL_ n] sltko cfk"mnfO{ sDo'lgi6 eg] klg
u/]sf 5g\, h'g b]z / hgtfsf] nflu Hofb} v'zLsf] ljifo xf] . u}x|sDo'lgi6 /fhgLltsf] cEof;df
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{nufot rf/ sDo'lgi6 kf6L{n] ljutdf tTsfnLg ;/sf/ ;dIf k] z u/] s f /x]sf g]tfx¿ /fhgLltnfO{ ;+efjgfsf]
sfo{ut Pstf / ;+oQ' m df]rf{sf] cEof;df b]vfk/]sf] eF8j' f lrGtg dfux¿ cfh @& jif{ x'Fbf klg k"/f v]n eGg / dfGgyfn]sf 5g\ . ;Qf
/fhgLltaf6 cnu ePsf] axfgf
/ if8\oGqsf/L z}nLlj?4 ;+oQ' m ;+3if{ ub}{ qmflGtsf/L sDo'lg:6, ePsf 5} g g\ . a? Tolta] n f dfu ub{5g\ . t/ h'g;'s} xf]; ;Qfs}
jfdkGyL, b]zeQm / ;Rrf nf]stGqjfbL zlQm Pj+ ;d"xnfO{ o; jl/k/L 3'ld/x]sf b]lvG5g\ . )&@
/fVg] x ¿n] ltg} s' / fnfO{ cfkm} F df ;+ljwfg agfpFbfg} ldl>t lgjf{rg
sfo{ut Pstf k|lqmofdf ;fd]n x'g / /fli6«o :jfwLgtf Pj+
hgclwsf/ /Iffsf] ;+oQ' m hg;+3if{df ;fd]n x'g ljz]if clkn;d]t
ckgfO/x] s f 5g\ . h;df b] z Lo k|0ffnLsf] Joj:yf u/]/ g]kfndf slxNo}
klg /fhgLlts :yfloTj cfpg glbg]
u/]sf 5g\ . tL kf6L{n] ;+oQ' m df]rf{sf] p2]Zo bnfn tyf k|ltlqmofjfbL ;fdGtjfb / To;sf] k|ltlglw ;+:yf ;flh; ul/Psf] s' / f qmdzM
v' N b} u Psf] 5 . h' g lgjf{ r g
;+;bLo Joj:yf / /fHo;Qfsf] cGTo u/L j}1flgs ;dfhjfbL g] k fnL sf+ u | ] ; / cGt/f{ l i6« o ¿kdf k|0ffnLdfkm{t\ wgf9\o / ;Qf / zlQmdf
Joj:yf :yfkgf ug{' /x]sf] hgfPsf 5g\ eg] df]rf{n] p2]Zo k|fKt ef/tLo lj:tf/jfb / cd]l/sL ;fd|fHojfbsf] lj/f]w ul/Psf] /x]sf JolQmsf cfkmGt afx]s c?
lgjf{lrt x'g} g;Sg] cj:yf l;h{gf
ug]{ Wo]o k"/f ug{ tTsfnsf nflu b]z Pj+ hgtfsf ;d:ofx? lyof] . cfh ltg}sf] ;]jf ;'>';f eO/x]sf] b]lvPsf] 5 . ul/Psf] 5 . eGbf nf] s tflGqs
;dfwfg ug{ /fli6«otf, hgtGq / hghLljsfsf d'2fx?df lg/Gt/ u0ftGq eg]klg g]kfndf :yfkgf
hgkl/rfng / ;+3if{ ug{k' g]{ atfpFb} sfo{ut Pstfdf cfwfl/t g]kfndf /fhgLlts ;+qmd0fsfn nDAofpg] sfo{ klg ltg} u/fOPsf] u0ftGqsf] rl/q
u7aGwgx?, ljleGg hgju{sf Gofok"0f{ ;+3if{ Pj+ ;Gbe{x?nfO{ zlQmx¿af6 eO/x] s f] 5 . h;n] )&@ ;fndf ;+ l jwfg nf]stflGqs 5}g eg] zf;g Joj:yf
hxflgofF aGb}uPsf] 5 .
;d]t gLltut tyf Jojxfl/s g]tT[ j lbg lg/Gt/ nflukg]{ hgfPsf] agfpg] axfgfdf b]zdf cl:y/tfsf] lap /f]Kg] sfd u/]sf To;}n] ;dfhdf Pp6f /fhf
wkfPklg bh{gf} /fhf hlGdPsf]
5 . h'g Hofb} dxTjk"0f{ ljifo xf] . o;y{, b]z / hgtfnfO{ ;+;bLo lyP . cem} k lg sltko k| o f] u jfbL g] t fx¿ g] k fnnfO{ rrf{ x'gyfn]sf] 5 . d+l;/ rf/sf]
Joj:yfsf] r+u'naf6 d'Qm kfg{ ;+o'Qm df]rf{n] pb\3f]if u/]sf] lgjf{ r gn] s;} n fO{ klg ax' d t
cfGbf]ngnfO{ cfdqmflGtsf/L bn, g]tf, zlQm / ;r]t gful/sx?n]
cgGtsfn;Dd s;/L czfGt, cl:y/ / ul/j agfpg] eGg] lbPsf] lyPg . h;sf] d'Vo ;+s]t
;fy / ;xof]u ug{' ckl/xfo{ ePsf] 5 . cGoyf ;+;b\jfbL bnx?n] s'/fsf] lrGtg\ dgg\ / vf]hLdf nfu]s ] f] b]lvPsf] 5 . To;}n] km] / L lgjf{ r gdf hfg] e Gg] xf] .
xf]Ogeg] klg b'O{ 7"nf kf6L{x¿
b]z / hgtfnfO{ e8\vfnf]df xfNg] lglZrt 5 . pgLx¿sf] dgl:yltg} sDo'lgi6 lj/f]wL / eF8'jf aGb}uPsf] ldn] / ;/sf/ u7g u/] s f] eP
;/sf/sf] :yfloTj cfufdL
t;y{, cfd;r]t gful/s g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] kxndf ag]sf] b]lvG5 . sf]xL ;Qfdf a;]/ sDo'lgi6x¿nfO{ s;/L abgfd kfFrjif{sf nflu x'g;SYof] . t/ ca
;+oQ' m df]rf{nfO{ ;fy{s agfpg sl6a4 / k|lta4 x'gs ' f] ljsNk u/fpg ;lsG5 eg]/ nu]sf 5g\eg] sf]xL ;Qf aflx/ /x]/ lg/Gt/ ;/sf/ kl/jt{g eO/xg]
5}g . lsgls ;+;bLo Joj:yf lj36g u/]/ j}1flgs ;dfhjfb kl/l:yltsf] lgdf{0f ub}{ nluPsf]
:yfkgf gu/];Dd b]z / hgtfsf] d'lQm ;Dej 5}g . km]l/ klg b]z / ljZjaf6} sDo'lgi6 kf6L{ 8fOgf];/ nf]k ePem} nf]k x'g] k|rf/ 5 . of] eg]sf] g]kfnh:tf] ul/j
d'n' snfO{ cem ul/j agfpFb} nfg]
hglxtsf] kIfdf l;Gsf];d]t efFRg g;Sg] ;+;bLo Joj:yfsf] ug{yfn]sf 5g\o: . of] cj:yf vf;u/L g]kfnsf ;xL sDo'lgi6 / b] z df /fhgLlts cl:y/tf
uf]nrSs/df km:g] xf] eg] b]z / hgtfsf] eljio rf}k6 x'g] lglZrt /fhgLlt ug{ cu|;/x¿sf nflu r'gf}tL xf] . ;don] v8fu/]sf] a9fpFb} nfg] ;flh; xf] . b]zdf
/fhgLlts cl:y/tf a9fpg' s f]
5 . t;y{, cfdqmflGtsf/L bn, g]tf, zlQm / ;r]t gful/sx? of] r'gf}tLnfO{ pgLx¿n] :jLsf/ ug'{ kb{5 . vf; sf/0f klg ljb]zLx¿nfO{ v]Ng
;+oQ' m df]rf{df ;fd]n x'gk} 5{ . ToxL df]rf{sf] anaf6 dfq ;+;bLo ;lhnf] kfg'{ xf] . )%@ ;fndf g]skf
cfbz{dfly rsf]{ k|xf/ ul//x]sf] sDo' l gi6 kf6L{ clxn] g } lj36g pgLx¿ k|of;/t /x]sf] b]lvPsf] 5 . -dfcf]jfbL_ n] tTsfnLg ;/sf/
Joj:yfsf] h/f] pv]n/] b]zdf j}1flgs ;dfhjfb :yfkgf ug{ b]lvPsf] 5 . o;}qmddf s'g} a]nfsf eO;Sof] . pd]/sf lx;fjn] pxfF em08} oyfy{df Tof] larf/ klg ;xL xf]Og . ;dIf k]zu/]sf dfux¿ cfh @&
;Dej 5 . cGoyf, b]z / hgtfsf] eljio cGwsf/ x'g5] . dfcf]jfbL tyf xfnsf u}x|sDo'lgi6 ^( sf] xf/fxf/Ldf /xg' ePsf] 5 . lsgeg] g]kfn / g]kfnLn] o:tf ;+s6 jif{ x'Fbf klg k"/f ePsf 5}gg\ .
tyf k|of]ujfbL g]tf 8f= afa'/fd To;}n] casf] 8]8 bzskl5 pxfFn] k6s–k6s Joxf]b}{ cfPsf 5g\ . k'; a? Tolta]nf dfu /fVg]x¿n] ltg}
j}1flgs ;dfhjfbL qmflGtsf] af6f]df cl3 a9f}+ ‘dlxnfsf] clwsf/ cem} k"/f ePsf] 5}g’
gofF ;Qf vf]Hg]x¿ ;a} b'i6 logLx¿sf] hLjg e/ rln/xg] k|lqmof ;dfg ca;/ kfpg' kb{5 . hftLo
sf7df8fF } . g] k fn sDo' l g:6 abn]/ cfly{s pTkfbgsf], cfly{s x'g'kg]{ s'/fdf hf]8 lbPsf lyP .
dfG5]x¿ x'g\ / ;Qfwf/Lhlt ;a} xf] . ca logLx¿ oGq dfgj alg;s] lae]baf6 kl5 kfl/Psfn] Ifltk"tL{sf
c;n dfG5]x¿ x'g\ eGg] dfGotf ;fd|fHojfbLx¿n] h;/L rnfpF5g\ ¿kdf s]xL ;do lzIff / /f]huf/Ldf kf6L{ s f s] G b| L o ;b:o /fKtLAo" / f] :jfldTj dlxnfx¿sf] xftdf k/]kl5 >lds dlxnfsf] clwsf/sf]
;f] x L cg' ; f/ rNg' kg] { x' G 5 . cu|flwsf/ kfpg' kb{5 . ;dfhjfb OGrfh{ ;ljg ;Ln] g] k fndf dlxnfsf] clwsf/n] k"0f{tf kfpg] k| f lKtsf nflu dlxnfx¿n] ljb| f ] x
logLx¿sf g sf]xL ldq zlQm 5g\ g eg]sf] ;dfgtfsf] /fHo Aoj:yf xf] . dlxnfsf] clwsf/ cem} k" / f eGb} To;sf] nflu dlxnfx¿n] Pp6f ;' ? u/] s f] lbgnfO{ :d/0f ub} {
s'g} b'Zdg zlQm 5g\ . :jfy{ ;d'xx¿ /fHosf] :j¿k qmflGt sfndf g} gePsf] atfPsf 5g\ . clvn qmflGt ug{'kg]{, ;+3if{ ug{'kg]{ / dlxnf aRrf hGdfpg] d]l;g dfq
aGg] eTsg] eO/xG5g\ . zq' klg lgdf{0f u/]sf] x'g' kb{5 . /fHo ;Qf g]kfn dlxnf ;+3 qmflGtsf/L bfªn] cfGbf] n g ug{ ' k g] { h?/L ePsf] gePsf] eGb} dlxnf eg] s f] of]
cfkmF} leq dLq klg cfkmF} leq, sAhf u/] kl5 /fHosf] :j¿k vf]Hg] !!# cf}+ cGt/f{li6«o >lds dlxnf pb\3f]if u/] . ;dfhdf cem} klg wtL{nfO{ sfofkn6 ug{ ;Sg] ;Ifd
cfˆg}nfO{ vtd kfg{ ljb]zL k|e"sf] xf]Og . dfcf]jfbL hgo'4 la;h{gdf lbj;sf] a' w af/ 3f] / fxLsf] /fKtL dlxnfdfly lje] b , cGofo / Ifdtf / zlQm dlxnfx¿df ePsf]
cfzLjf{b lng tF5f8 d5f8d} ca k'u]sf] sf/0f klxnf hftLo /fHosf] OlGhlgol/ª sn] h df cfof] l ht cTofrf/ cyfjt g} ePsf] eGb} pgLx¿sf] egfO lyof] .
logLx¿sf] hLjg ;dfKt x'g5 ] . h'g cEo; ug{' / zflGt k|lqmofdf cfP sfo{ q mddf af] N b} pgn] ;f] s' / f OGrfh{ ;ljgn] dlxnfx¿ n3'ljQ sfo{qmdnfO{ yk ;Eo
UoËsf] ;/sf/ ag] klg hgtfsf nflu kl5 k'/fgf] /fHo Aoj:yfdf nfUg' xf] .
s'/f Pp6} xf] . hftLotfdf uj{ ug{' kg]{ s]xL
ca qmflGtsf] af6f] s'g xf] < 5}g . xfdLn] Ps g]kfnL hfltsf]
bL3{k;| fb kf08] bzf} xhf/sf] alnbfgLaf6 k|fKt of] dfGotf :yflkt gu/] ;Dd d'lQmsf]
Joj:yfsf] t of] xfn eof] eg] ca s'/f c;Dej 5 . Oltxf;df cfo{
/f0ffsfnb]lv clxn];Dd oyfjt 5 . s] xf]nf < o:tf k|Zgx¿ hgtfdf lxGb'x¿n] l;Gw'3f6Lsf] ;Eotfsf]
;a} dfG5]x¿ r/f h:t} :jtGq xf]pg\, x'g] u/]sf] ;'lgG5 . qmflGtsf] sfd WjDif u/]sf] sfnf] Oltxf; 5 eg]
df}/L h:tf] uf]nf] ag]/ sfd u¿g\, ;dfhsf cGt/ la/f]wx¿sf] ;dfwfg dËf]nx¿n] rLgsf] ;Eotfsf] gf;
sldnf h:tf nfOg ldnfP/ lx8'g\ ug{' xf] . ;dfhsf cGt/ la/f]wx¿ u/]sf] sfnf] Oltxf; 5 . wd{sf]
eGg] p2]:o sDo'lgi6 l;4fGtsf] xf] . u' l hlN6osf] wfuf] h:tf 5g\ . gfddf rf/ hftdf ;dfhnfO{ auL{o
;fd" l xsLs/0f cf} l wlusLs/0f u'lhlN6osf] wfuf] k'msfpg ;'¿sf] s/0f u/]/ dfG5]nfO{ c5't agfpg]
sDo'lgi6sf ;f:s[lt k|tLs x'g\ . 6'Kkf]af6 xf]lzof/L k"j{s k'msfpFb} lxGb' wd{ arfP/ ;dfhjfb cfpb}g .
sDo'lgi6x¿n] au{ ;‹if{ ug{ l;s]sf] uPdf k'mSg ;S5 t/ aLr aLraf6 hgtfnfO{ wfld{s cf:yfdf afwf
cS6f]j/ qmflGt / lrgLofF hgjfbL k'msfpg vf]h]df emg u'lhlN6b} gk'/fotf klg sDo'lgi6 g]tf sfo{stf{
qmflGtaf6 xf] . P]ltxfl;s cg'ejn] hfG5 . g] k fnL ;dfh s;/L wd{af6 d'Qm x'g' kb{5 . dflg;n]
l;4 ul/;s] s f] 5 ls klxn] u'lhN6Losf] 5 ;aeGbf klxnf Tof] dflg; dfly hft wd{ pr lgr atfPsf x' g \ . C[0f hfnf] nufot ljljw agfpgsf nflu ljleGg uLt /
qmflGtsf/L hgdt l;h{gf u/]/ kQf nufpg' k5{ . nufot cfly{s ¿kdf h'g pTkL8g sfo{qmdsf k|d'v cltly ;d]t ;d:ofx¿af6 ;d] t aGg' k g] { / g[Tox¿sf] k|:t'lt ul/Psf] lyof] .
/fHo;Qfdf sAhf hdfP/ pTkfbg clxn]sf] ;dfhsf] cGt/ la/f]w u/]sf] 5 To;af6 d'Qm gu/];Dd /x] s f OGrfh{ ;ljg ;Ln] g] k fn clxn];Dd klg ;fdflhs ;b\efjn] clvn g]kfn dlxnf qmflGtsf/L
;DaGwdf kl/jt{g NofPkl5 dfq aGg xhf/f} aif{ nfu]sf] 5 . ;dfhsf] ;dfhjfb sNkgf dfq x'g5 ] . To;}n] y' k | } cfGbf] n g / ;+ 3 if{ n ] w] / } dlxnfnfO{ lje]b d} /fv]sf] x'Fbf ;+3 klZrd bfªsL cWoIf /]vf
pTkfbg zlQmsf] a[xt\ ¿kdf lasf; cGt/ la/f]w uf]q, s'n, hft, wd{ ;Dk"0f{ pTkL8gdf k/]sfx¿åf/f ul/g] dlxnfx¿n] clwsf/ klg k| f Kt ;dfh ¿kfGt/0fsf/L cfGbf]ngdf ;Lsf] cWoIftf Pj+ g]kfn sDo'lg:6
ug{ ;Dej x'G5 . dfS;{ n]lgg / x'Fb} au{df kl/0ft ePsf] xf] . clxn] qmflGt j}1flgs ;dfhjfbL qmflGt xf] . u/] s f 5g\ t/ dlxnfx¿n] hlt dlxnfx¿n] efu lng'kg]{ s'/fdf kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o /fKtLAo"/f]
dfcf]n] l;sfPsf] oxL xf] . clxn] k|ToIf cGt/ ;‹if{df au{ ;‹if{ ;a} e|daf6 d'Qm xf]cf} PsLs[tqmflGtsf clwsf/ k|fKt ug{' kYof{], Tof] cem} hf]8 lbP . dlxnfx¿ /fhgLlt, OGrfh{ ;ljg ;Lsf] k|d'v
bnfnk'FhLjfbsf Ph]G6df kl/0ft b]vfk/] klg o;sf cfwf/df hft s'n dfWodn] j}1flgs ;dfhjfbL qmflGtsf] k| f Kt gePsf] atfP . …g] k fnsf] ;fF:s[lts / cfly{s cfTdlge{/ cfltYotfdf ePsf] sfo{ q mddf
ePsfx¿n] of] s'/f ga'em]sf] eGg" wd{sf] 7"nf] e"ldsf 5 . bf; ;dfhdf af6f]df cl3 a9f+} . /fhgLlts Joj:yf Ps k| s f/n] x'gk' g]{ / Tof] ePdfq dlxnfn] cfˆgf] kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o tyf k"jL{ bfª
abn] s f 5f} + , t/ xfdLn] cfly{ s clwsf/ alnof] agfpFb} lhNnfsL OGrfh{ ;Demgf ;L,
unt xf] . s'/f a'lem a'lem aflx/
Pp6f s'/f u/]/ lxF8\g kg]{ leq
bf;sf] hft x'Fb}GYof] lsgsL oL
dflnssf ;DklQ lyP . lsga]r ;fj{hlgs Joj:yf cem} abNg ;s] s f 5} g f} + Ú clwsf/nfO{ ;+:yfut ug{ ;Sg] kf6L{sf k"jL{ bfª lhNnf ;]qm]6/L
lbdfudf l;4fGtsf s'/fx¿ klg v]Ng] x'GYof] . To:t} clxn] klg ;Gof;L pgn] eg] , …cfly{ s Joj:yf pgsf] egfO 5 . hgs ;L, /fKtL OlGhlgol/ª
/ sf]/f ;d[l4sf s'/fx¿ u/]/ lxF8\g, a} / fuLx¿sf] hft x' F b } g . :yfgdf abn]kl5 dfq} dlxnfx¿sf] hLjg
abNg] l:ylt b] v fkb{ 5 . To;sf]
To:t} sfo{qmd af]Ng] jQmfx¿n]
cfhs} lbg >lds d'lQmsf] nflu
sn]hsf Pd8L 8f= led;]g lu/L,
clvn g]kfn dlxnf ;+3 qmflGtsf/L
o:tf] cGt/ åGådf a:g' kbf{ pgLx¿ sDo'lgi6x¿n] hlxn];Dd hftsf
klg ;s;df 5g\ . cfTd;dk{0f eGbf
7"nf] si6 ;fob c¿ x'Gg . kf6L{df
s'/f / hftLo d'lQmsf s'/fx¿ ub{5g\
of] hftLo c;dfgtf oyfjt /xG5
w"d|kfg u/]df nflu xfdLn] Ps k6s g] k fnsf]
/fhgLlts Joj:yf klg clnslt
;+ 3 if{ / t cfGbf] n gsf] ;+ v 3f] i f
ul/Psf] atfP . pgLx¿n] bzjif]{
/fKtL Ao"/f] ;+of]hs czf]sf ;L,
o' j f ;+ u 7g g] k fn /fKtL Ao" / f]
abNg afF s L 5, To;nfO{ klg hgo' 4 n] s] x L kl/jt{ g ePsf] ;+of]hs hLjgLn] z'esfdgf dGtJo
Pp6f s'/f hgtfdf csf]{ s'/f cem
;fd|fHojfbL lj:tf/jfbLx¿;Fu cs}{
/ hftLo zf]if0f klg oyfjt g}
/xG5 . csf]{ wd{sf cfwf/df ljefhg
sfg'gL abNg' kb{ 5 / To; k5fl8 d" n tM b]lvtfklg dlxnfdly x'g] lx+;f, JoQm u/]sf lyP . ;+u7gsf lhNnf
Tof] /fhgLlts Joj:yfn] ;+ / If0f lje]b, cGo o / cTofrf/ cem} sld6L ;b:o c?gfsf] :jfut
s'/f o:tf] hLGbuL klg s'g} hLGbuL
xf] h'g clxn] bnfnk"FhLjfbLsf
ePsf] ;dfh klg ;dfhjfbL aGg
;Sb}g . hftLo pTyfgsf gfddf sf/jfxLdf u/] / /fv] s f] cfly{ s Joj:yf klg x'g] u/]sf] eGb} ;dfhdf x'g] To:tf dGtJoaf6 ;' ? ePsf] sfo{ q md
Ph]G6x¿n] afFlr/x]sf 5g\ . clxn]sf] ;dfa]zL gf/fn] hflt leq zf]ifs abNg' kb{ 5 .Ú vfnsf lje] b sf/L cGofo / ;xhLs/0f ;+u7g k"jL{ bfª lhNnf
pgLx¿ aLrsf] h'g slrª\nu 5 of] au{sf] l;h{gf ug{' xf] . /fHodf ;a}n] kl/G5 . g]tf ;ljgn] cfly{s Joj:yf cTofrf/sf] lj?4 dlxnfx¿ Psh'6 ;+of]hs ;fwgf ;Ln] u/]sL lyOg\ .
4 @)&( ;fn kmfu'g @* ut] cfOtaf/
dlxnf lx+;f cGTosf] nflu ;+3if{ clgjfo{ !) xhf/ jif{ cl3 n}l·s pTkL8g lyPg, ;fDojfbdf klg x'g] 5}g
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf n] ;+3if{ ug{k' g]{ atfP . cfTdlge{/ agfpg Ps dlxnf Ps
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6
kf6L{sf :yfoL ;ldlt ;b:o Pjd\
clwsf/ k|fKt u/]sf 5g\ tL klg
ljutdf ;dfhjfbn] :yflkt u/]sf]
ub}{ zf]if0f ljlxg, pTkL8g lalxg /
lae]bljlxg /fHoJoj:yf lgdf{0f ug{
s]Gb|Lo ;b:o ;d/ ;Ln] ;dfhdf x'g] g]tf ;d/ ;Ln] cfˆgf] kf6L{n] /f]huf/L pknAw u/fpg ;+3if{ ug]{ k|sfzg tyf k|rf/k|;f/ ljefu OGrfh{ :d/0f ub}{ :yfoL ;ldlt ;b:o sDo' l g:6 cfGbf] n g;F u n} l Ës
;a} vfn] dlxnf lx+;fsf] cGTosf] nflu dlxnfnfO{ a/fa/ cj;/ / a/fa/ atfP . pgn] cfhsf] ;dfhdf dlxnfn] clgn zdf{ la/xLn] cfheGbf sl/j clgnn]–;j{ky| d zf]leot ;+3n] klxnf] cfGbf]ngnfO{ hf]8]/ dfq dlxnfx¿n]
qmflGtsf/L dlxnfx¿n] ;+3if{ ug{k' g]{ bhf{ lbPsf] eGb} ;dfh ljsl;t cfˆgf] clwsf/sf] lglDt n8\g' ;Sg' !) xhf/ jif{ cl3 n}lËs pTkL8gsf] k6s dlxnfx¿nfO{ ef]6 xfNg] clwsf/ k'0f{ d'lQm / clwsf/sf] k|of]u ug{
cl:tTj g/x]sf] / ;fDojfbL Joj:yfdf lbPsf] lyof], To;kl5 dfq} dlxnfx¿n] ;Sg] bfaL ul/g\ .
atfPsf 5g\ . a'waf/ s~rgk'/sf] o'udf k|jz ] ubf{ klg ;'b/" klZrdsf k5{ / ljb|fx] L r]t lgdf{0f x'gk' g]{ atfP .
emnfl/df clvn g]kfn dlxnf ;+3 - lhNnfx¿df 5fpk8L k|yf hLljt clvn g] k fn dlxnf ;+ 3 -
qmflGtsf/L_ sf] lhNnf e]nfnfO{ /xg' b'Mvt /x]sf] atfpFb} o:tf vfn] qmflGtsf/L_ sL s]Gb|Lo ;b:o ddtf
;Ln] ljZjs} dlxnfsf] d'lQm ePsf] lbg
cfh dfr{ * cyf{t cGt/f{li6«o dlxnf
lbj; /x]sf] ;lDemb} dlxnfsf] k"0f{ ¿kdf
d'lQm cem} gePsf] atfOg\ . pgn]
ljZjsf x/]s kl/jt{g / qmflGtsf]
cfGbf]ngdf dlxnfsf] 7"nf] e"ldsf /x]sf]
/ dlxnfx¿ Ifdtf geP/ k5fl8
gk/]sf] eGb} of] ;dfhn] ha/h:tL
dlxnfnfO{ clwsf/af6 jl~rt u/fPsf]
lhls/ ul/g . pgn] dlxnfx¿nfO{
dlxnf ePs} sf/0f olb s;} n ]
clwsf/af6 s'l07t ug]{ b';fx;\ u5{
eg] cfˆgf] ;+u7gn] To;sf] lj?4 ;zQm
;Daf]wg ub}{ g]tf ;d/ ;Ln] bnfn 3/]n' lx+;fsf lj?4 klg ;+3if{ ug{ k|ltjfb ug]{ ;d]t pb\3f]if ul/g . klg pTkL8gsf] ;d:of g/xg] pNn]v ;+;f/e/L dtbfgsf] /fhgLlts cf7 306f sfd, cf7 306f cf/fd
;+;bLo Joj:yfaf6 dlxnf lx+;f cfu|x u/] . pgn] k'¿if k|wfg ;dfhn] clvn g] k fn dlxnf ;+ 3 - u/]sf 5g\ . clvn g]kfn dlxnf ;+3 clwsf/ kfpg yfn]sf] atfP . / cf7 306f dgf]/~hgsf] dfu ;lxt
nufot s'gk} lg lx+;fsf] cGTo gx'g] dlxnfnfO{ cj;/ glbP/ ;'lgof]lht qmflGtsf/L_ sf] s~rgk'/sf] k|yd qmflGtsf/L ;]tL Ao'/f]åf/f ! ;o !# cf}+ æg]kfnsf] ;+ljwfg / sfg'gdf cd]l/sfdf ePsf] dhb'/ cfGbf]ngsf]
eGb} o;sf] cGTosf] nflu qmflGtsf/L ¿kdf pTkL8gdf kf/]sf] eGb} ca lhNnf e]nfn] ;dLIff ;Lsf] g]tT[ jdf cGt/f{li6«o >lds dlxnf lbj;sf] dlxnf clwsf/;DaGwL Joj:yf :d/0f / k|lta4tf ub}{ >lds dlxnf
dlxnfn] ;+3if{ ug{k' g]{ atfPsf x'g . ufpF ;dfhdf ;Dk"0f{ dlxnfx¿df @! ;b:oLo lhNnf ;ldlt rog cj;/df s}nfnLsf] nDsLdf cfof]lht ul/Psf] ePklg pgLx¿sf] cfly{s, lbj;sf] ;Gbe{df ePsf] sfo{qmddf
dxfsfnL Ao'/f] OGrfh{ ;d]t /x]sf g]tf /fhgLlts hfu/0f k}bf u/fpg'kg]{ u/] s f] 5 . e] n fdf ;xefuL sfo{qmdnfO{ ;Daf]wg ub}{ g]tf zdf{n] ;fdflhs, ;fF:s[lts :t/ k'?if ;/x g]skf s]Gb|Lo ;b:o tyf ;]tL Ao'/f]
;d/ ;Ln] of] Joj:yfdf hgo'4af6 atfP . g]tf ;d/ ;Ln] kl5Nnf] ;do dlxnfx¿n] cGt/f{ l i6« o dlxnf ;f] s'/f atfPsf x'g\ . 5} g , u0ftGq cfO;s] k l5 klg OGrfh{ eut l;+x, s]Gb|Lo ;b:ox¿
k|fKt clwsf/ klg u'Db} uPsf] / ufpFdf n3'ljQ, a}+sn] dlxnfnfO{ lbj;sf] z'esfdgf cfbfgk|bfg ub}{ æsl/a !) xhf/ jif{ cl3af6 dlxnfx¿ lj?4 ;fdflhs c;'/Iff, k|sfz ;L, lxdlzv/ ;L, bz{g ;L,
pTklQ ePsf] dfgj hfltsf] Oltxf;df anfTsf/ / lx+;fsf 36gfx¿ a9\b} g]skf g]tfx¿ lbn axfb'/ ;L, aL?
dlxnfnfO{ cf/If0f sf]6fdf dfq} l;ldt e'ne'no} fdf kf/]/ n'6 dRrfpg] sfd lbj;nfO{ dgfPsf lyP . dfG5] dfG5] aLrsf] e]befj zf]if0f / uO/x]sf 5\g, o;n] klg k'li6 ub{5 ;L, k|lbk ;L, nf]sz
] ;L nufPtsf
ul/ ToxL k'¿if k|wfg ;dfhnfO{ ul//x]sf] 5, of] unt xf] . To:tf ;dLIff l;sf] cWoIftfdf ;DkGg pTkL8gsf] z'¿jft ePsf] xf] . of] ls k'h F Ljfb / ;+;bLo Joj:yfn] g]tfx¿sf] ;xeflutf /x]sf] lyof] .
lg/Gt/tf lbPsf] l6Kk0fL u/] . pgn] bnfnL ug]n{ fO{ qmflGtsf/L dlxnfx¿n] e] n fdf g] s kf s~rgk' / lhNnf pTkL8g Tof] eGbf cl3 lyPgÆ pgn] dlxnf clwsf/ lbg ;Sb}g eGg] s'/f To:t} sfo{qmddf dlxnf g]t[x¿
u} / ;/sf/L ;+ : yf PghLcf] , tx nufpg'kg]{ atfP . ;] q m] 6 /L lbjfs/ ;L, clvn eg] æca bnfn k'h F Ljfbsf] cGTo eP/ /fd|/L k'li6 x'G5Æ pgn] eg] . zflGt, ljg'sf] pkl:ylt /x]sf] lyof]
cfOghLcf]n] ;f]emf;femf dlxnfx¿nfO{ sfo{qmd af]Nb} g]skf s~rgk'/ qmflGtsf/L s]Gb|Lo ;b:o nlnt ;L, cfpg] j}1flgs ;dfhjfbL–;fDojfbL To:t} sfo{qmddf g]skf s]Gb|Lo eg] cg]d ;+3 qmflGtsf/L s]Gb|Lo
clwsf/sf gfddf emg\ 7"nf] lx+;f ug]{ lhNnf OGrfh{ lj/f6 ;Ln] of] /fHosf] >lds ;d'bfo df]rf{sf s]Gb|Lo ;b:o Joj:yfdf oL pTkLl8gsf ;Dk'0f{ ¿kx¿ ;b:o tyf dlxnf g]t[ ;l/tf ;Ln]– ;b:o ;'lgtfsf] cWoIftf /x]sf]
sfd ul//x]sf] eGb} o;nfO{ /f]Sg ;+/rgfn] dlxnfnfO{ cfly{s ¿kdf nf]s]Gb| ;L nufotsf cltlysf] ;dfKt x'g5 ] g\ \ . ljleGg ju{, ;d'bfo nufPt ;Dk'0f{ sfo{qmdnfO{ efjgfn] ;~rfng u/]sL
clvn g]kfn dlxnf ;‹ -qmflGtsf/L_ sdhf]/ agfPsf] / g]skfn] dlxnfnfO{ ;xefuL /x]sf] lyof] . dlxnfx¿n] h] hlt /fhgLlts dfgj hfltnfO{ pTkL8gaf6 d'Qm lyOg\ .
@)&( ;fn kmfu'g @* ut] cfOtaf/ 5
dfcfj] fbL wf/sf cf7 kf6Ln{ ] zflGt ;Demft} f / kl/jt{gsf lj?4 x'g] ultljlwsf] k|ltjfb ug]{ ‘as+} tyf ljQLo ;+:yfsf bnfnx?nfO{ hgtfn] sf/jfxL u5{g’\
sf7df8f}+ . k|wfgdGqL k|r08 cWoIf 8f= afa'/fd e§/fO{, g]skf - ultljlwx¿sf] k|ltjfb ug{ xfdL sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 ul//x]sf 5g\ . d'ns
' cfly{s lx;fan] cf;] k f;] df] 6 fpg] u/] s f] eGb}
lgjf; afn'jf6f/df d+unaf/ laxfg ax'dt_ sf g]tf wd]{Gb| af:tf]nf, Psdt 5f}F . ;fy} ljleGg ;dodf kf6L{sf :yfoL ;ldlt ;b:o ljifd 6f6 klN6Psf] 5 . o;sf] sf/stTj o:tfnfO{ ca hgtfn] rfF8} 7]ufg
a;]sf] cf7 sDo'lgi6 kf6L{sf] a}7sn] j}1flgs ;dfhjfbL kf6L{sf cWoIf /fHo;F u ePsf ;xdlt / ;Ln] ld6/ AofhL, a}+s tyf ljQLo bnfn ;+;bLo k'h F LjfbL /fHoJoj:yf nufpg' kg]{ atfP .
zflGt ;Demf}tf / kl/jt{gsf lj?4 ljZjeQm b'nfn -cfx"tL_, g]skf - ;Demf}tfx¿sf] sfof{Gjog x'g'kb{5
x'g] ultljlwx¿sf] k|ltjfb ug]{ lg0f{o dfcf]jfbL ;dfhjfbL_ sf cWoIf eGg] s'/fdf ;d]t k|ltj4 5f}F .Ú
u/]sf] 5 . a}7sdf k|wfgdGqL;d]t s0f{ l ht a' 9 fyf] s L, dfcf] j fbL o;}aLr, dfcf]jfbL cfGbf]ng
/x] s f dfcf] j fbL s] G b| s f cWoIf sDo'lg:6 kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o ;Da4 * bnx¿sf] z'qmaf/ laxfg
k'iksdn bfxfn …k|r08Ú, g]skfsf gf/fo0fk|;fb lwdfnn] hf/L u/]sf] k|wfgdGqL lgjf; afn'jf6f/df a;]sf]
k|jQmf k|sf08 ;L, g]skf -qmflGtsf/L ;+o'Qm lj1lKt o;k|sf/ /x]sf] 5–Ú a}7sn] zflGt k|lqmoflj?4 if8\oGq
dfcf]jfbL_ sf ;LkL uh'/]n, g];kf ;+qmd0fsfnLg Gofosf ;DaGwdf eO/x]sf] eGb} ljleGg bafad"ns
cWoIf 8f= afa'/fd e§/fO{, g]skf - eO/x] s f] rrf{ a f/] xfd| f ] uDeL/ sfo{qmd cfof]hgf ug]{ lg0f{o u/]sf]
ax'dt_ sf g]tf wd]{Gb| af:tf]nf, Wofgfsif{ 0 f ePsf] 5 . zflGt 5 . Ps ;+o'Qm clkn hf/L ub}{
j}1flgs ;dfhjfbL kf6L{sf cWoIf k|lqmof;Fu hf]l8Psf ljifox¿ lj:t[t ;‹if{sf sfo{qmd ;fj{hlgs ug]{
ljZjeQm b'nfn -cfx"tL_, g]skf - zflGt ;Demf} t fsf] efjgf / tof/L eO/x]sf] g]skf s]Gb|Lo ;b:o
dfcf]jfbL ;dfhjfbL_ sf cWoIf dd{cg'¿k Joj:yfkg cl8u ;Ln] hfgsf/L lbP .
s0f{lht a'9fyf]sLnufotsf g]tf ul/gkb]{5 eGg] s'/fdf xfdL b[9 kmfu'g @* ut] ;+o'Qm kqsf/
;xefuL ePsf lyP . 5f}F . ;+qmd0fsfnLg Gofo;Fu ;DalGwt ;Dd]ng ug]{ / kmfu'g #) ut] ;+:yfsf] a]lylt a9\b} uPsf] eGb} ePsf] eGb} o;sf] ;dfwfg j}1flgs hg;ef sfo{qmddf pQ/ s0ff{nL
pQm a}7sn] zflGt k|lqmofsf ljifox¿ ;To lg¿k0f tyf d]nldnfk cGt/lqmof ug] { * sDo' l g:6 o;sf bnfnnfO{ hgtfn] sf/afxL ;dfhjfbL /fHoJoj:yfaf6 dfq Ao'/f] OGrfh{ ;+ud ;L, d'u' lhNnf OGrfh{
afFsL sfdnfO{ 6'u+ f] nufpg cfjZos cfof]udfkm{t\ cufl8 a9fOg'kb{5 . kf6L{ x ¿sf] tof/L 5 . a}7sdf ug]{ r]tfjgL lbPsf 5g\ . g]skf pQ/ ;Dej x'g] 7f]s'jf u/] . ;dfh ;L, x'Dnf lhNnf OGrfh{ lgdf{0f
sfg'gL Pj+ ;+:yfut Joj:yfsf nflu ;+ q md0fsfnLg Gofosf] k| l qmof dfcf]jfbL s]Gb|, g]kfn sDo'lg:6 kf6L{, s0ff{nL Ao'/f]sf] z'qmaf/ d'u'df g]tf ljifdn] b]znfO{ aGws ;L, cg]d ;+3 qmflGtsf/L s]Gb|Lo ;b:o
tTsfn kxn ug{ ;/sf/;Fu hf]8bf/ ljkl/tsf sfd sfjf{xLx¿n] zflGt g];kf, g]skf dfcf]jfbL qmflGtsf/L,, cfof] l ht hg;ef sfo{ q mdnfO{ agfP/ cfˆgf] ;Qf :jfy{sf] /fhgLlt ;Eotf ;Lnufotsf cltlysf]
dfu ub}{ zflGt ;Demf}tf / kl/jt{gsf ;Demf}tfsf] sfof{Gjogdf ;xof]u g]skf ax'dt, j}1flgs ;dfhjfbL ;Daf]wg ub}{ g]tf ljifd ;Ln] a9\bf] ul//x]sf sfFu|];, Pdfn], dfcf]jfbL ;xeflutf /x]sf] lyof] . sfo{qmd
lj?4 x'g] s'g} klg ultljlwx¿sf] k'¥ofpFb}g eGg] s'/fdf ;d]t xfdL sDo'lg:6 kf6L{ / g]skf dfcf]jfbL dxËL, sfnf]ahf/L, a}+s tyf ljQLo s]Gb|n] Pdl;;Lnufotsf /fi6«3ftL afhfufhf;lxt udu9L ahf/ kl/qmdf
k|ltjfb ug{ Psdt x'g] lg0f{o ;d]t :ki6 5f}F . zflGt k|lqmofsf afFsL ;dfhjfbLsf zLif{ g]tfx¿ ;xefuL ;+ : yfsf] rsf] { zf] i f0fsf sf/0f ;Demf}tf u/L ;fd|fHojfbsf] u'nfd u/L dxfsfnL dfljsf] k| f Ë0fdf
u/]sf] 5 . k|wfgdGqL;d]t /x]sf sfdnfO{ 6'u+ f] nufpg cfjZos sfg'gL lyP . k|wfgdGqL k'iksdn bfxfn hgtfnfO{ cfTdxTof ug{ afWo kg]{ ePsf] l6Kk0fL u/] . pgn] h' g hg;efdf kl/0ft ePsf] lyof] . hg;ef
dfcf]jfbL s]Gb|sf cWoIf k'iksdn Pj+ ;+:yfut Joj:yfsf nflu tTsfn k|r08 lj?4 åGåsfnLg ljifonfO{ bnfnnfO{ g]skfn] sf/jfxL ug]{ p2]Zon] hgtfn] ef]6 lbP, To;sf] sfo{qmddf k|eft hg ;fF:s[lts
bfxfn …k|r08Ú, g]skfsf k|jQmf kxn ug{ xfdL ;/sf/;Fu hf]8bf/ lnP/ ;jf]R{ r cbfntdf l/6 k/]kl5 r]tfjgL lbPsf x'g\ . pgn] ufpF3/df ljkl/t pN6} hgtfsf] n'6 dRrfPsf] kl/jf/sf] k|:t'lt;d]t /x]sf] lyof] . d'u'
k| s f08 ;L, g] s kf -qmflGtsf/L dfu ub{5f}F . zflGt ;Demf}tf / dfcf]jfbL wf/sf kf6L{x¿ lg/Gt/ n3'ljQsf sf/0f hgtfx? ufpF g} eGb} To:tf n'6/] fnfO{ hgtfn] nv]6g\ ' lhNnf ;]qm]6/L z+s/ ;Lsf] cWoIftf
dfcf]jfbL_ sf ;LkL uh'/]n, g];kf kl/jt{ g sf lj?4 x' g ] s' g } klg 5nkmndf h'6s ] f 5g\ . 5f8]/ lj:yflkt x'g afWo 5g\ . kg]{ atfP . /x]sf] sfo{qmdsf] x'Dnf lhNnf ;]qm]6/L
/fli6«o k'FhLklt, Joj;foLx? rsf]{ g]tf ljifdn] s0ff{nLsf] ljsf;sf] ljZjlbkn] ;+rfng u/]sf lyP .
;/sf/===== lhls/ ul/g\ . …dfr{ * ;' l t dfcf]jfbLx¿ ;a} Ps 7fpFdf s]lGb|t a}+s Aofhb/sf sf/0f cfTdbfx gfddf e|i6frf/ u/]/ cfk"m / cfˆgf – s0f{ ljZjsdf{
u'dfO;s]sf 5g\ . xhf/f}+ gful/s sf/vfgfdf sfd ug]{ dlxnfx¿n] x'g h?/L 5 . d}n] Tof] clkn ub}{ cfPsf]
;8sdf k' u ] s f 5g\ eg] nfvf} + …;dfg sfdsf] ;dfg HofnfÚ kfpg' 5' eGb} pgn] cuf8L eg]– …zflGt pgn] ;a} dfcf]jfbL 36sx¿aLr % xhf/sf] lhDdf cfk"mn] lng] cleJolQm ;dfhjfb :yfkgfsf nflu sDo'lgi6
cl;ldt kL8fdf 56\k6fO/x]sf 5g\ . kg]{ dfu ub}{ ljb|fx] u/]sf] lbg xf] . k|lqmofkl5 dfcf]jfbL cfGbf]ng ljleGg ;xsfo{ x'g cfjZos /x]sf];d]t atfP . lbPsf lyP . kf6L{x¿ Psh'6 x'gs ' f] ljsNk gePsf]
s'g} pkfo gePkl5 s]xL ;dob]lv clxn] klg o;}sf nflu n8\g' kl//x]sf] e+ufnfx¿lt/ ljeflht h:tf] eof] . pgn] ;a} k"j{ dfcf]jfbLx¿ Ps x'gk' g]{ g]skf -ax'dt_ sf ;+of]hs wd]G{ b| lhls/ u/]sf lyP .
C0f kLl8t gful/sx¿ ;+3if{df 5 .Ú, uf]vf{ h]n a|s ] / g]ts
[ f] kl/ro ;do km]l/ aUb} hfFbf tL ;a} e+ufnfx¿ e§/fO{n] atfP . ca ;a} dfcf]jfbL af:tf]nfn] g]kfndf /fhtGq k'gM:yfkgf sfo{qmddf al/i7 clwjQmf Ps/fh
plqPsf 5g\ . pgLx¿n] cfˆgf] hLjg agfPsL l;n'n] elgg\, …;fdGtjfbsf] Ps 7fpFdf ldl;P/ Pp6f ljzfn Ps eP/ hfg'sf] ljsNk g/x]sf] pgsf] x'g] c;Dej ePsf] atfP . ca g]kfndf e08f/Ln] sfo{kq k|:t't u/]sf lyP
/Iffsf] cfjfh p7fO/x]sf 5g\ . cj;];\ clxn] klg hf/L /x]sfn] ;fu/lt/ hfg] ;do cfof] . afa'/fdhLn] egfO{ 5 . o;cl3 k| w fgdGqL h;n] hlt gf/f nufP klg /fhtGq eg] g]skfsL kf]ln6Ao'/f] ;b:o v'df
lj8+jgf nf]stflGqs elgg] ;+;bLo dlxnfsf] d'lQm x'g g;s]sf] xf] . klxnf xfl;n u/]sf cg'ejx¿, ljKnjhLn] k|r08lj?4 l/6 btf{ ug{ egL ;jf]R{ r gkmls{g] pgsf] egfO{ lyof] . pgn] klg ;'jb] Ln] pkl:yt ;a}nfO{ :jfut u/]sL
Joj:yfn] hgtfsf] cfjfh ;'Gg' / ;fdfGtx¿n] dlxnfnfO{ k|of]u u/] . xfl;n u/]sf cg'ejx¿, wd]G{ b|hLn] cbfntn] cfb]z lbPsf] lyof] . k|r08n] b]zdf cw'/f /x]sf qmflGtx¿ ;DkGg lyOg . sfo{qmdsf] cWoIf ;lxb x]dGt,
pgLx¿sf] /Iffdf GofoLs sbd lyrf]ldrf]df kf/] . clxn] bnfn xfl;n ub}{ x'gx' G' 5 . ls/0fhLn] xfl;n hgo'4df dfl/Psf !& xhf/dWo] !@ ug{sf nflu ;a} sDo'lgi6 zlQmx¿ ljlkg / lgh{nfsL cfdf wgs'df/L
rfNg'sf] ;§f k|zf;g / k|x/LnfO{ k'h
F Ljfbn] dlxnfnfO{ ;fwgsf ¿kdf u/]sf cg'ejx¿ oL ;a}nfO{ xfd|f xhf/ /fHo kIfaf6 dfl/Psf] bfaL ub}{ ldNg'kg]d{ f hf]8 lbP . pgn] j}1flgs l/dfnn] u/]sL lyOg .
n3'ljQ Pj+ rqmAofhLsf] /Iffdf k|of]u ul//x]sf] 5 .Ú cg'ej egf}F . To;df ePsf tLtfdL7f,
hgtfnfO{ bdg ug{ kl/rfng x'g
lgb]z
{ g ug{' xb} hglj/f]wL Pj+ c;}Xo
sfo{ xf]] . xfd|f] kf6L{ ;/sf/sf] of]
sbdsf] 3f]/ lj/f]w ub{5 . ;fy}
pgn] bnfn k'h F Ljfbn] dlxnfnfO{
lj1fkgsf] ;fwg agfPsf]df cfklQ
hgfO{g\ . …dlxnfnfO{ ;fwgsf] ¿kdf
k|of]u u/]sf] 5 . dlxnfnfO{ lj1fkgsf]
/fd|f, g/fd|f ;a} xfd|} x'g\ eg]/ xfdLn]
cfTd;ft\ ug{ ;s]sf] lbg xfdL olt
alnof] x'G5f}F . olt zlQmzfln x'G5f}F ls
xfdLnfO{ s;}n] klg sdhf]/ ;flat
hftLo lje]b] sf] cGTo u/f}+
;/sf/ of] lg0f{oaf6 kl5 kmls{g /
hgtfsf] dfu k'/f ug{ dfu ub{5 .
;fwg agfPsf] 5 . dlxnfnfO{
lj1fkgsf] ¿kdf k|of]u u/]/ cfˆgf]
ug{;Sg] 5}g .Ú
k|wfgdGqL k|r08n] cfk"mdfly
Ø hftLo cfwf/df geO{ dflg;sf] 1fg, ;Lk / sd{sf]
;fdfg ljqmL ug]{ dfWod agfPsf] 5 .Ú, hgo'4sf sdf08/sf] x}l;otdf /fli6«o
To;}u/L xfd|f] kf6L{ bnfn k"h
/ ljleGg gfdsf zf]ifs, r';fxf
F Lkltju{
pgn] elgg\, …xfdLn] o;sf] lj?4 ;+3if{ / cGt/f{li6«o ¿kdf ljleGg bafa / sb/ u/f}+ .
;+:yfx¿sf lj?4 kLl8t gful/snfO{ ug'k{ 5{ . o;sf lj?4df n8\g' k5{ 3]/faGbLlj?4 nl8/x]sf] atfP . df]xg
Gofok"0f{ ;+3if{df lg/Gt/ cufl8 a9\g\
clkn ub{5 . kf6L{ ;w}F hgtfsf]
ug{k' 5{ . xfdL ;a} Psh'6 eP/ bnfn
k'hF Ljfbsf lj?4df n8\g' k5{ . /
j}B ls/0f, 8f= afa'/fd e§/fO{, g]qljqmd
rGb / wd]G{ b| af:tf]nfx¿ klg ljleGg
Ødflg;sf] >]i7tf p;sf] cfr/0fn] lgwf{/0f ub{5 .
Gofok" 0 f{ ;+ 3 if{ s f] ;fydf /xg] g]kfndf j}1flgs ;dfhjfb Nofpg' 3]/faGbLlj?4 nl8/x]sf] cfk"mn] b]vs ] f]
k|lta4tf JoQm ub{5f}+ . hgtfsf] k5{ . j}1flgs ;dfhjfbdf dfq
dlxnfsf] jf:tljs d'lQm ;Dej 5 .Ú
eGb} ca ;a} ldn]/ Ps eP/ n8\gk' g]{
pgn] atfP . cfk"mx¿ Ps x'g' g} ;lxb
Øsd{åf/f dflg;sf] >]i7tf sfod u/f}+ .
hfoh cfjfhnfO{ ;xof]u ;dy{g
u/]sf] sf/0f b]ze/L xfd|f g]tf
sfo{stf{nfO{ lu/ˆtf/ ug]{ / e'm§f
g]skfsL g]qL aGw' l; sf] cWoIftf
;'? ePsf] pQm sfo{qmddf k|dv '
/ a]kQf of]4fx¿k|lt OdfGbf/ ePsf]
7xl/g' x'g] pgsf] egfO 5 . …d}n] ØhftLo lje]bn] k}bf u/]sf] cGwljZjf;df gk/f}+ .
d' 2 f nufOg yflnPsf] 5 . cltyL g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ :yfoL hgo'4sf] sdf08/sf] x}l;otn] clxn]
hfh/sf]6df lhNnf O~rfh{ tyf ;b:o lzn' l;, cltyL aGw' l;, v'df
l;, cf:yf l;, /x] s f lyP eg]
klg /fli6«o / cGt/f{li6«o ¿kdf ljleGg
vfn] bafa / 3] / faGbLlj?4 d
5'jf5't / e]befjhGo sfo{ b08gLo xf], ;r]t /xf}+ .
;L;LPd sd/]8 kf}/v ;L, lhNnf
;]qm]6/L sd/]8 lj/fhg ;L nufot sfo{ q mdsf] ;Grfng a} 1 flgs nl8/fv]sf] 5' eGg] 5 dnfO{ . /, d}n]
% hgfnfO{ lu/ˆtf/ u/]/ n'6kf6sf] ;dfhjfbL sDo'lg:6 kf6L{ ls g]t[ s] 7fG5' eg] ljKnj, afa'/fd, wd]G{ nf:b|,
em'§f d'2f nufOb} 5 . kf6L{ b]z}e/L wgs'df/L l/dfnn] u/]ls lyOg . ls/0fhLx¿ klg nl8/fVg' ePs} b]V5',Ú
kf6L{ dfly eO/x]sf] bdg jGb ug{ sfo{qmddf uhn, sljtf, g[To;d]t pgn] eg] …;a} cf–cfˆg} 9+un] xfdL
tyf lu/ˆtf/ sd/]8x¿nfO{ oyflz3| k|:t't ul/Psf] lyof] . nl8/fv]s} 5f}F . xfdL ;a} n8fO{+
d'Qm ug{ dfu ub{5 . cGoyf ;+3if{sf] ;fdGtjfbsf===== nl8/fv]sf zlQmx¿ Ps 7fpFdf s]lGb|t
lhDdf n3'ljQ / /fHon] lng'kg]{ 5 .Ú dfcf]jfbL kf6L{sf ljleGg 36sx¿nfO{ eP/ n8\of] eg] of] cd/ x'g;S5 .
j}1flgs===== Pstfa4 x' g cfu| x ub} { ;a} clg dfq xfdLn] zxLb, a]kQf of]4fsf
;kgfx¿k|lt OdfGbf/ ePsf] 7xl/G5 .Ú
To;sf nflu ;+3if{ ug{k' g]{ atfpFb} dfcf]jfbLx¿ Ps 7fpFdf s]lGb|t x'g]
elgg– …clwsf/ dfu]/ s;}n] lbb}g, ;do cfPsf] atfP . pgn] ljutdf To:t}, k"jk{ w| fgdGqL tyf g]kfn
vf];/] lngk5{, ;+3if{ ug{k5{, cGofosf] ljeflht eP/ ;a}n] cf–cfˆgf] ;dfhjfbL kf6L{sf cWoIf afa'/fd
lj?4df n8\g' k5{ .Ú, pgn] elgg\, cg'ejx¿ ;d]6s ] f] eGb} Pscsf{sf] e§/fO{n] axfnjfnf k|wfgdGqLnfO{ d'2f
nufP/ lgx'F vf]lhPsf] atfPsf 5g\ .
…cl3sf/ k|fKt ubf{ 7"nf] alnbfg lbg cg'ejx¿nfO{ cfˆg} cg'ejsf] ¿kdf g] k fn ;/sf/
lj1fkg af]8{
klg tof/ x'g'k5{ . o;nfO{ 7"nf] lnP/ Pstfj4 x'gk' g]{ atfP . k|wfgdGqL …axfnjfnf k|wfgdGqLnfO{ d'2f nufpg]
cfGbf]ngsf] ¿kdf ljsf; ug{k' 5{ .Ú bfxfnn] cfk"mn] Pstfsf nflu ;a} ;Fu xf] < of] lgx'F vf]Hof xf]Og <,Ú k|Zg ub}{
dlxnfn] dlxnfsf nflu ljb|fx] s'/f ul//x]sf] / g]kfn ;dfhjfbL kf6L{sf e§/fO{n] eg], …tLg jif{ cl3 ;fdfGo
u/]sf] lbgnfO{ cGt/f{li6«o gf/L lbj;sf] cWoIf 8f= afa'/fd e§/fO{;uF eg] lgs} eg]sf] cleJolQmnfO{ lnP/ axfnjfnf
dfGotf lbPsf] eGb} of] lbgnfO{ dlxnf cl3 al9;s]sf] atfP . k|wfgdGqLnfO{ lu/ˆtf/ ug]{ d'2f nufpm
cfGbf]ngsf] ¿kdf ljsf; ug{'kg]{ ;do cfPsf] 5, km]l/ xfdL eGg ldN5 <Ú
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%