Professional Documents
Culture Documents
‘g]kfnsf] sDo'lg:6 cfGbf]ngdf lj36gsf] k|lqmof cGTo eP/ ;+u7gsf] k|lqmof ;'? eof]’
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6
kf6L{ s f dxf;lrj ljKnj ;Ln]
ug{k' g]{ atfpFb} eg]– æ@)^@–^#;fn
jl/kl/af6 g] k fnsf] sDo' l g:6
g]kfnsf bnfnx? clt sd ljsl;t
b]zsf] cWoIf x'gsf nflu n8fOF
sDo'lg:6nfO{{ l;Wofpg b]zL–ljb]zL
bnfn ;lqmo /x]sf] 7f]s'jf ub}{
5g\ . pgn] eg]– æxfdL pxfFsf]
;fydf 5f},F of] s]kL cf]nL / k|r08sf]
zlQmsf] vfFrf] 5 .Æ
cWoIf z';Lnn] cuf8L eg]– æha
g] k fnsf] sDo' l g:6 cfGbf] n gdf cfGbf] n gdf lj36g, ljrng, ub}{5g\\ . of] l:yltaf6 b]znfO{{ d'Qm To;nfO{{ lrg{ / To;lj?4 ;+3if{ ug{' h:tf] Pstf xf] O g, xfd| f ] ju{ , /fi6«df ;+s6 k5{ ta /fi6«Lo Pstfsf]
lj36gsf] k| l qmof cGTo eP/ /fi6«3ft / k'm6sf] pTsif{df uPsf] ug{ sDo'lg:6 kf6L{ / cfGbf]ngnfO{{ g]kfnsf qmflGtsf/L sDo'lg:6sf nflu cfGbf]ng / b]zsf] cfjZostf k'/f cfjZostf k5{, ha juL{o ;+s6 k}bf
;+u7gsf] k|lqmof ;'? ePsf] 7f]s'jf lyof] . ca sDo'lg:6 cfGbf]ngnfO{{ Pstfj4 ug{ h?/L /x]sf] 5 .Ú cxd\ ljifo ePsf] atfP . pgn] ug{ Pstfsf] 3f]if0ff u/]sf xf},+ xfdL x'G5 ta juL{o Pstfsf] cfjZostf
u/]sf 5g\\ . dxf;lrj ljKnj ;Ln] w|j" Ls/0f / Pstfsf] lbzfdf ;+ul7t dxf;lrj ljKnj ;L n] cuf8L hgtfsf] kf6L{ / hgtfsf] g]tfn]
a'waf/ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ / g]skf
dfcf] j fbL ;dfhjfbLaLr kf6L{
ug]{ k|of; / yfngL u/]sf 5f}F . of]
Pstf eg] s f] bnfn k' F h Ljfb,
eg]– …g]kfnsf sDo'lg:6 kf6L{x?sf]
bnfnLs/0fsf] l:yt / To;sf]
cfk"mnfO{{ 7Ls 9+un] g;f]Rbf b]z /
hgtfnfO{{ 7"nf] df/ k/]sf] atfP .
;dfhjfbL b]zeQm df]rf{åf/f ;+3if{sf] pb\3f]if
Pstf;DaGwL ;+ o ' Q m kqsf/ e'd08nLs[t ;fd|fHojfb, ef/tLo ;dfwfgsf] ;Gbe{ d f–dfcf] j fbL k|jQmf k|sf08 ;Ln] dxfg / sf7df8f}F . g]kfn sDo'lgi6 kf6L{;lxt $ sDo'lgi6 kf6L{sf] ;dfhjfbL b]zeQm
;Dd]ngnfO{{ ;Daf]wg ub}{ ;f] s'/f ;fd|fHojfb / ;+;bLo uf]nrSs/af6 ;/sf/df x'bF f Pdfn]n] dfcf]jfbLnfO{{ Oltxf;sf lgdf{tf hgtf g} ePsf] df]rf{n] n3'ljQ, ld6/ Jofh, /fli6«o :jfwLgtf, dxËLsf lj?4 r}q !%ut] sf]0f
atfPsf x'g\ . b]znfO{{ d'Qm ug{ tyf g]kfnsf ljb]zLsf] uf]6L aGof] eG5, Pdfn] pNn]v ub}{ b]z / hgtfsf] kf6L{ / ;ef / r}q @$ ut] hgk|bz{g b]zJofkL?kdf cfof]hgf ug]{ hgfPsf] 5 . g]kfn
dxf;lrj ljKnj ;Ln] sDo'lg:6 b]zk|]dLx?nfO{{ uf]naGb ;/sf/df x'bF f dfcf]jfbLn] Pdfn]nfO{{ g]tf aGg g;Sbf 7"n–7"nf cfGbf]ng sDo'lgi6 kf6L{sf] s]GbLo sfof{no a'4gu/df df]rf{sf] cWoIf d08nsf cWoIf
kl/jt{gsf/L cu|ufdL sDo'lgi6 ug{sf nflu ul/Psf] Pstf xf] . of] ljb] z Lsf] uf] 6 L eof] eG5, of] / hg;+3if{ x'Fbf ;d]t k"0f{pklNw Pad\ g]kfn sDo'lgi6 kf6L{sf dxf;lrj ljKnj ;Lsf] cWoIftfdf r}t @ u/]a;]sf]
kf6L{ x ?aLrsf] Pstf k| l qmofsf] Pstf cf}krfl/s ¿kdf cfhsf] pgLx?sf] /x/ xf]Og bnfn pTkfbg xfl;n x'g\ g;s]sf] eGb} hgtf k'g M
a}7sn] pQm lg0f{o u/]sf] xf] . pQm a}7s kl5 df]rf{sf cWoIf d08nsf cWoIf
ljKnj ;Ln] hf/L u/]sf] la1lKt o; k|sf/ /x]sf] 5– …@)&( r}t /ut] ;dfhjfbL–
b]zeQm df]rf{ s]Gb|Lo ;ldltsf] k|yd j}7s df]rf{sf] cWoIfd08nsf cWoIf sd/]8
ljKnj ;Lsf] cWoIftfdf j:of] . j}7sn] lnPsf dxTjk"0f{ lg0f{ox? hfgsf/Lsf
nflu of] k|]; jQmJo hf/L ul/Psf] 5 .
!= a}7sdf dxfg\ ;lxbx?k|lt ! ldg]6 df}gwf/0f / j]kQf of]4fx?sf] :d/0f ul/of] .
@_ s_ ;dfhjfbL–b]zeQm df]rf{sf] k|bz ] ;ldlt r}qleq lgdf{0f ug]{ lg0f{o lnOof] .
v_ df]rf{sf] sfo{no ;lrjdf sd/]8 lr/0f ;LnfO{ lgo'Qm ul/of] .
#_ a}zfvleq ljleGg hg;/f]sf/sf ljifox?df k|b]z :t/df cGt/lqmo sfo{qmd
cfof]hgf ug]{, sf7df08f}+df dlxnf / dw]z k|b]zdf >ldsM blnt ;d'bfosf]
yfngL ePsf] atfpFb} eg], …of ;'vb sfo{qmdaf6 ePsf] h:tf] ePsf] b]lvP ;DaGwn] k}bf u/]sf] pgLx?sf] lgolt ;+3if{df pqg afWo ePsf] atfP . ljifodf cGt/lqmof ug]{ lg0f{o lnOPsf] 5 .
;'?jft xf] . xfdLn] oxfFaf6 ;'? u/]sf klg o;sf k5fl8 ;femf lhDd]jf/L, xf] . o:tf] jiff}{ b]lv lsg eof] < pgn] g] k fnsf qmflGtsf/L $_ n3'ljQ, ld6/ Jofh, /fli6«o :jfwLgtf, dxËLsf lj?4 r}q !%ut] sf]0f ;ef
5f}+ . of] g} k"/f xf]Og . xfdLn] cfh ;'emfj, cfjZostf / p2]Zon] k|l] /t d"Nof+sg u/f}F, dfcf]jfbL / Pdfn] sDo'lg:6nufot tdfd k|ultzLn / / r}q @$ ut] hgk|bz{g b]zJofkL?kdf cfof]hgf ug]{ lg0f{o ul/Psf] 5 .
;'? u/]sf 5f}+ . x/]s If]qdf Pp6f u/]sf] 5 .Æ leqsf gofF k':tfn] ca o;sf] nf]stGqjfbLx?nfO{{ ;d]t ;d]6]/ %_ df]rf{sf lgoldt sfo{ ;+rfngsf nflu s]Gb|Lo sf]if v8f ul/Psf] 5 .
;+u7g / lj36g cfpF5 . g]kfnsf] dxf;lrj ljKnj ;L n] n]vfhf]vf ug{k' 5{ To;sf nflu xfdL qmflGt ;DkGg ug]{ 7f]sj' f;d]t u/] . ^_ a}zfvleq df]rf{sf] s]Gb|Lo d'vkq k|sflzt ug]{, d'vkq k|sfzgsf nflu
sDo' l gi6 cfGbf] n g lj36gsf] cfk" m x?n] g] k fnsf ;a} b'O{ kf6L{ aLrsf] Pstf k|lqmof Pp6f o;}u/L, pQm kqsf/ ;Dd]ngdf sd/]8 cfx'lt, l;n'nufot /x]sf] ;Dkfbs d08n u7g ul/of] .Ú
pTsif{df k'Yof] . cfhaf6 xfdLn] sDo'lg:6x?nfO{{ Pstfj4 ug{ vf]hs ] f] yfngL x'g5 ] .Ú af]Nb} sDo'lg:6 kf6L{ dfcf]jfbL qmflGtsf/L cfGbf]ngsf cGo zlQm, k5{, ha dfcf]jfbL cfGbf]ngdf ;+s6
;+u7gsf] k|lqmof ;'? ub}{5f}F .Ú / To;sf] j:t'ut cfjZostf /x]sf] o;}u/L, pQm kqsf/ ;Dd]ngdf ;dfhjfbLsf cWoIf ;'zLnn] g]kfnL JolQm / kfqx?nfO{{ Pstf u/]/ k5{ ta xfdL dfcf]jfbLnfO{{ Pstf
dxf;lrj ljKnj ;L n] hgtfsf] k|;Ë sf]6o\ fpFb} eg]– …ljZj ljsf;sf] af]Nb} g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf k|jQmf qmflGtsf] g]t[Tj ug]{ lhDdf ca Psk6s bnfn k' F h Ljfb lj?4 ug{ rfxG5f}+ .Æ
g]tT[ j ug]{ c;n sDo'lgi6 kf6L{ lgdf{0f gofF o'u / r/0fdf k|j]z u/]sf] a]nf k|sf08 ;Ln] g]kfnsf qmflGtsf/L ljKnjsf] sfFwdf cfPsf] atfPsf clGtd n8fOF n8\g xfdLnfO{{ PsLs[t -af“ s L clGtd k] h df_
sDo'lgi6 Pstf cfhsf] cfjZostf klg 5g\,\ hf] h] eG5g\,\ Tof] ub}g{ g\ .
h] u5{ g \ Tof] eGb} g g\ . o:tf]
cj:yfdf g]sf+;lxtsf !) bnLo
/ cd]l/sf x'g\ . k|sf/fGt/n] g]kfnsf
;Gbe{df g]kfnL sf+u|];sf] u7hf]8
Pstfsf] cefj 5 . qmflGtsf/L
dfcf]jfbLn] b]zeQm hgu0ftflGqs
dfGb5 . t/, p;sf] lgs6tf cGo
sDo' l gi6 kf6L{ x ?;F u sd} 5 .
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ / g]skf dfcf]jfbL ;dfhjfbLn] ut r}t ! ut]
sf7df8f}Fdf ;+oQ' m kqsf/ ;Dd]ng u/]/ cfufdL a}zfv ( ut] cyf{t g]kfn
sDo'lg:6 kf6L{ :yfkgf lbj;sf] cj;/ kf/]/ kf6L{ Pstf ug]{ 3f]if0ff u/]sf
blIf0fkGyL kf6L{ x ?sf] df] r f{ d f
/xg'ePsf dfcf]jfbL s]Gb|sf cWoIf
8f= s]zj b]jsf]6f
tyf k|wfgdGqL k'iksdn bfxfnn] g]kfndf a[xt\ sDo'lgi6 Pstf / zlQmzfnL sDo'lgi6
5g\ . kl5Nnf] ;do bz aif]{ hgo'4sf] pknlAwnfO{ gfd]6 kfg]{ b]zLljb]zL …zlQmzfnL sDo'lgi6 kf6L{ lgdf{0fsf]
k|ltlqmofjfbL zlQmx?sf] if8\oGqnfO{ lg:t]h kfg{ / b]zdf j}1flgs ;dfhjfb kxn ug] { Ú atfpF b f sDo' l gi6 kf6L{sf] s'/f ubf{ sltko cfwf/e"t s'/fx?df Wofg
:yfkgf ug{ lautb]lv g} ;+3if{ ub}{ cfPsf] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] kxndf /fhgLltsf ;dy{ s x? ;d] t sf]
g] k fnsf tdfd qmflGtsf/L sDo' l g:6, k| u ltzLn / ;Rrf lbg'kg]{ x'G5 . Tof] eg]sf] s] eg] b]zLo?kdf
lbdfªdf Ps k|sf/sf] em6\sf lbof] .
nf]stGqjfbLx?nfO{ ;d6\g] h'gsfo{sf] ;'?jft ePsf] 5 . of] cfkm}Fdf ;f]xL ;do kf/]/ bfxfn;Fu kf6L{ ;fdGtjfbsf] k|ltlglw ;+:yf g]kfnL sf+u;]| xf] eg]
:jfutof]Uo / k|z+;lgo sfo{ xf] . Pstfsf] rrf{ rn]sf csf{ Pshgf cGt/f{li6«o?kdf g]kfndf cfjZostfeGbf a9L r;f]
olta]nf ;+;bLo Joj:yfsf sf/0f /fli6«o :jflwgtfdfly ;+s6 u} / sDo' l gi6 g] t f 8f= afa' / fd
cfOk/]sf] 5, hghLljsf lbgk|ltlbg rf}k6 x'bF } uPsf] 5 . b]zsf] /fhgLlts, e§/fO{ s f] …casf] 8] 9 bzsdf /fVg] ef/t / cd]l/sf x'g\ . k|sf/fGt/n] g]kfnsf
cfly{s, ;fdflhs / ;f+:s[ltsnufot ;a} If]qdf bnfnx?sf] xflnd'xfnL sDo'lgi6 kf6L{g} g/xg]Ú elaioaf0fL ;Gbe{df g]kfnL sf+u;]| sf] u7hf]8 ef/t / cd]l/sf;Fu}
5 . ;/sf/sf tLgj6} c+u Joj:yflksf, sfo{kflnsf / Gofokflnsf klg ;fj{hlgs ePsf] lyof] . pQm
c:tJo:t / a]nufd ePsf 5g\ . htftt} eb|uf]nsf] l:ylt 5 . of] ;a} b'O{y/L egfO{ Ps;fy cfpg' ;+of]u /x]sf] 5 . )^@ d+l;/ ;ftut] lbNnLdf ePsf] !@ a'bF ]
x'gs' f] sf/s eg]sf] ;;bLo Jojyf g} xf] eGg] cfd ;j{;fwf/0f gful/sn] xf] jf ;'lgof]lht of]hgf To;af/] ;xdltdfkm{t\ g]skf -dfcf]jfbL_ sf] tTsfnLg g]tT[ jn]
a'‰g] u/L k'li6 ePsf] 5 . b]zsf] o:tf] lau|bf] l:yltnfO{ ;xL dfu{df Nofpg ;don] atfpnf . cWoIf bfxfnn]
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{n] ;'? u/]sf] Pstf cleofgnfO{ b]zsf tdfd kmfu' g @& df s] x L lbgleq} lnlvt?kd} hgo'4 kl/Tofu u/]/ ;+;bLo /fhgLlt ckgfpg] k|lta4tf hgfPkl5 pQm
qmflGtsf/L, k|ultzLn / ;Rrf nf]stGqjfbL /fhgLlts bn, g]tf / cfd ;dfhjfbL df]rf{ / To;}sf] hudf tLgyl/ zlQmsf aLrdf c3f]lift?kdf sfo{ut Pstf x'g k'us ] f] 5 . cfh !& jif{kl5
:jfledfgL hgtfn] ;fy / ;xof]u ub}{ ;kmn kfg]{ kf5{ . cGoyf b]z b]zL– zlQmzfnL sDo'lgi6 kf6L{ agfpg
kxn ug]{ atfpg' ePsf] lyof] . klg Tof] sfo{ut Pstf sfod} /x]sf] b]lvG5 . Tof] sfo{ut Pstfn] of] !& jif{sf]
lab]zL bnfnx?sf] v]n d}bfg aGg] lglZrt 5 . t;y{, b]z hgtfsf] nflu
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] kxndf ;'? ePsf] Pstf cleofgnfO{ k"0f{tf lbFb} pxfFn] ;f] cleAolQm lbg'kgf{sf] vf; cjwLdf Psflt/ g]kfnnfO{{ cfly{s, ;fdflhs / /fhgLlts?kdf cnu–cnu agfpg] sfd
sf/0f cfk"m lj?4 ;af{R] r cbfntdf
:jfwLg /fi6« / ;fj{ef}d g]kfnL aGgaf6 gr'sf}F . cfhsf] cfjZostf,
bo/ ePsf] l/6 / ;f] l/6sfaf/]df
u/]sf] 5 eg] csf{lt/ sDo'lgi6 kf6L{x?nfO{{ j}rfl/s / ;f+u7flgs b'a} ?kdf l5GgleGg
;dosf] dfu / cfdg]kfnLsf] rfxgf klg oxL 5 .
laleGg If]q / kIfaf6 AoQm ljljw agfpg] sfd u/]sf] 5 . g]kfnsf xfn lqmofzLn ;a} sDo'lgi6 gfdwf/L kf6L{x?sf]
clvn -qmflGtsf/L_åf/f dlxnf lx+;flj?4 ;+3if{ ug{ cfx\jfg
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l gi6 tf/f ;~Hofnn] hf/L u/]sf] lj1lKt
ts{x? lyP . )^# sf] zflGt k|lqmof
/ ;+qmd0fsfnLg Gofosf] l;4fGtsf
;fdfGo tj/n] n]vfhf]vf ug]{ xf] eg] klg pk/f]Qm s'/fsf] k'li6 x'G5 .
cfwf/df /fhgLlts lgsf; lbg] ef/t / cd]l/sf;Fu} /x]sf] 5 . )^@ df] r f{ agfPsf] 5 eg] g] s kfn] sltko vf;–vf; ljifodf
kf6L{lgs6 clvn -qmflGtsf/L_ n] o; k|sf/ /x]sf] 5– …Tofu alnbfg / elgP klg ;Qf / zlQmdf k'us ] f d+l;/ ;ftut] lbNnLdf ePsf] !@ a'bF ] ;dfhjfbL b]zeQm df]rf{ agfPsf] 5 . k"j{dfcf]jfbLsf 36sx?;Fu sfo{ut
dlxnf lx+;flj?4 ;+3if{ ug{ cfXjfg ;+3if{af6 :yflkt xfd|f] ;+u7g clvn sltkon] ;dod} To;sf] lhDd]jf/L ;xdltdfkm{t\ g]skf -dfcf]jfbL_ sf] qmflGtsf/L dfcf]jfbLn] dfcf]jfbL Pstf x'g] u/]sf] b]lvPsf] 5 . csf]{
u/]sf] 5 . ;f] ;+u7gsf] 5fqf ljefu -qmflGtsf/L_ :yfkgf sfnb]lv g} glnOlb+bf …l/6Ú laikmf]6 ePsf] xf] . tTsfnLg g]tT[ jn] lnlvt?kd} hgo'4 s]Gb|nfO{{ blIf0fkGyL kf6L{ / ;f] kf6L{sf g]skf -dfn]_ 5, p;sf] e"ldsf klg
k|d'v tf/f ;+Hofnn] la1lKtdfkm{t z}lIfs las[lt, la;+ult, sfnf]ahf/L, kl5Nnf] ;dodf ;dfhjfbL kl/Tofu u/] / ;+ ; bLo /fhgLlt g]tfx?nfO{{ k|ltlqmofjfbL eg]sf] 5 . g] k fnsf] sDo' l gi6 /fhgLltdf
dlxnfdfly ul/g] 3[l0ft / cdfgjLo dx+uL, ei6frf/, dlxnf lx+;fnufotsf zlQmx?sf] ;xsfo{ / Pstf h?/L ckgfpg] k|lta4tf hgfPkl5 pQm t/, a]nfavt lgs6 x'g] k|of; u/]sf] k|efjsf/L x'g ;s]sf] 5}g . csf]{
sfo{sf] 3f]/ lj/f]w tyf eT;gf{ ub}{ lj?4df ;+ 3 if{ ub} { cfPsf] s' / f /x] s f] klg elgof] . t/, sf] tLgyl/ zlQmsf aLrdf c3f]lift?kdf klg b]lvPsf] 5 . To;}n] pgLx?n] Pdfn] 5, hf] cfk"mnfO{{ j}rfl/s
ck/fwLx?nfO{ s8feGbf s8f ;j{ljlbt} 5 . ;dfhjfbL / s:tf] ;dfhjfb eGg] sfo{ut Pstf x'g k'u]sf] 5 . cfh g]kfnsf] ;Qf /fhgLltdf efu klg sDo'lgi6 geP/ kk'lni6 sDo'lgi6
sf/jfxLsf] hf]8bf/ dfu u/]ls 5g\ . o;} ;Gbe{df s]xL lbg cufl8 s'/fsf] xfn;Dd klg s'g} AofVof / !& jif{kl5 klg Tof] sfo{ut Pstf lng ;s]sf 5}gg\ / qmflGtnfO{{ cufl8 dfGb5 . vf;df Pdfn] g]kfnL sf+u; ]|
;+Hofnn] lj1lKt hf/L u/L s]xL lbg ?kGb]xLsf] ;}gfd}gf – !), km'njf/Ldf laZn]if0f ePg . )&& kmfu'g @# sfod} /x]sf] b]lvG5 . Tof] sfo{ut a9fpg klg ;s]sf 5}gg\ . csf]y{ /L / dfcf]jfbL s]Gb|h:t} ;+;bjfbL kf6L{
cufl8 ?kGb]xLsf] ;}gfd}gf – !), !$ aifL{o ;Ltf 1jfnLnfO{ emf/km's ut] ;jf] { R r cbfntsf] Ps Pstfn] of] !& jif{sf] cjwLdf Psflt/ g]skf -d;fn_ pkm{ /fli6«o hgdf]rf{ xf] . pQm tLg kf6L{sfaLrdf a]nf
km'njf/Ldf !$ aifL{o ;Ltf 1jfnLnfO{ tyf pkrf/ ug]{ gfddf 3fF6L RofkL km};nfnfO{{ axfgf agfP/ g]kfn g] k fnnfO{ { cfly{ s , ;fdflhs / /x]sf] 5 . hf] OG8f] klZrdf u7aGwgdf a]nfdf Pstf x'G5 eg] a]nf a]nfdf
emf/km's tyf pkrf/ ug]{ gfddf s'6lk6 u/L lgd{dtfk"js { xTof u/]sf] sDo'lgi6 kf6L{ -g]skf_ af6 Pdfn] /fhgLlts?kdf cnu–cnu agfpg] klg 5 / aStAodfkm{t\ ef/t tyf laefhg klg x'G5 . kl5Nnf] ;dodf
3fF6L RofkL s'6lk6 u/L lgd{dtfk"js { ;dfrf/ aflxl/of] / nuQ} km]l/ / dfcf] j fbL cnu x' F b f klg sfd u/]sf] 5 eg] csf{lt/ sDo'lgi6 cd]l/sfsf] lj/f]w klg ul//x]sf] 5 . cfP/ Pdfn]sf sltko g]tfx?n]
xTof u/]sf] 36gf / lrtjgdf s[lif lrtjgdf s[lif tyf jg lj1fg dfcf]jfbL s]Gb|sf cWoIf bfxfnnfO{{ kf6L{x?nfO{{ j}rfl/s / ;f+u7flgs b'a} )&@ sf] ;+ljwfgsf] /Iff ug]{ klg eG5, g]kfnsf] sDo'lgi6 kf6L{sf] cfk"mg}
tyf jg lj1fg ljZjljBfno lj1fg ljZjljBfno lj1fg ;+sfosf l8g k|f= ;dfhjfbL df]rf{sf] cfjZostf ?kdf l5GgleGg agfpg] sfd u/]sf] ;+3Lo zf;gsf] lj/f]w klg u5{ . d"nwf/ ePsf] bfaL klg ug]{ u/]sf
;+sfosf l8g k|f= hok|sfz bQn] hok|sfz bQn] dlxnf sd{rf/LnfO{ dx;' ; ePsf] lyof] . To;kl5 5 . g]kfnsf xfn lqmofzLn ;a} csf{lt/ k|bz ] x?sf] /fhgLltdf efu 5g\\ . xfn} dfq s}nfnL k'Ug'ePsf
dlxnf sd{ r f/LnfO{ of} g of}g b'j{jxf/÷cZnLn xs{t u/]sf] Pdfn]af6 cnu x'g k|of; ul//x]sf sDo'lgi6 gfdwf/L kf6L{x?sf] ;fdfGo klg lnG5 . ;/sf/ lu/fpg / l6sfpg Pdfn] s f s] G b| L o ;lrj tyf
b' J o{ j xf/÷cZnLn xs{ t u/] s f] lel8of] klg ;fa{hlgs ePsf] 5 . dfwj g]kfn, h;kfaf6 cnu x'g tj/n] n]vfhf]vf ug]{ xf] eg] klg cu|;/ klg x'G5 . wd{lg/k]Iftfsf] ;'b"/klZrd OGrfh{ n]v/fh e§n]
36gfk|lt uDeL/ Wofgfsif{0f ePsf] o:tf lsl;dsf 3[l0ft / cdfgjLo k|of; ul//x]sf 8f= e§/fO{ / :jo+ pk/f]Qm s'/fsf] k'li6 x'G5 . ;dy{g klg u5{ / wd{ ;fk]IftfjfbL ;a} jfdkGyL 36sx?nfO{{ Pdfn]leq
hgfpFb} o:tf lsl;dsf 3[l0ft / sfo{sf] 3f]/ la/f]w tyf eT;{gf ub}{ h;kfsf cWoIf pk] G b| xfn ;/sf/sf] g]t[Tjdf /x]sf] cyf{t lxGb" wdf{anDaLx?nfO{{ dt klg uf]na4 x'g clkn ug{'ePsf] lyof] .
cdfgjLo sfo{sf] 3f]/ la/f]w tyf ck/fwLx?nfO{ s8feGbf s8f ofbjnufotsf aLrdf ;dfhjfbL dfcf]jfbL s]Gb| vf;df …dfcf]jfbÚ dfGg] xfN5 . /fi6«kltsf] lgjf{rgdf d;fnn] d+l;/ $ sf] nf]slk|o dtnfO{{ x]bf{
eT;{gf ub}{ ck/fwLx?nfO{ s8feGbf sf/jfxLsf] hf]8bf/ dfu ub{5f}F . l8g df]rf{ agfpg] s'/f s]xL lbgsf nflu kf6L{g} xf]Og . h;n] dfcf]jfbsf] v]ns ] f] e"ldsf o;sf] tfhf pbfxf/0f Pdfn] ;a}eGbf cufl8 /x]sf] b]lvPsf]
s8f sf/jfxLsf] hf]8bf/ dfu u/]sL hok|sfz bQnfO{ ljZjlaBfnoaf6 ukmsf] ljifo ag]sf] lyof] . t/, g]tf l;4fGtnfO{{ cf}krfl/s?kd} )&% h]7 xf] . h;sf] ;f+u7flgs cj:yf gfh's lyof] . o:tf] cj:yfdf dfcf]jfbL
x'g\ . ;fy} pgn] l8g hok|sfz lgisf;g ug{ ;d]t oxL lj1lKtdfkm{t\ g]kfn / 8f= e§/fO{n] cf–cfkm\gf] # ut] Pdfn];Fu kf6L{ Pstf ubf{ aGb} uP klg ;Qfsf] ;dy{g ug{ s]Gb|sf] …zlQmzfnL sDo'lgi6 kf6L{Ú
bQnfO{ ljZjljBfnoaf6 lgisf;g va/bf/L u/fpg rfxG5f}F . 9+un] kf6L{sf] ;+of]hg u/]sf] b]lvof] . kl/Tofu u/]sf] lyof] . p;sf] sfo{ut 5f8]sf] 5}g . csf]y{ /L g]dlskf 5 . agfpg] / …;dfhjfbL df]rf{Úagfpg]
ug{ ;d]t va/bf/L u/]sL l5g\ . o:tf lsl;dsf ck/fwLx?nfO{ @)&( j}zfv #) sf] :yfgLo Pstf olta]nf g]kfnsf] ;fdGtjfbL - hf] dfS;{jfb, n]lggjfb / dfcf] s'/f cfkm}d F f xf:of:kb /x]sf] 5 .
o;}u/L, dlxnf ljefun] dlxnf ;fdflhs alxisf/ ug{sf] lglDt ;Dk"0f{ lgjf{rg / d+l;/ $ sf] k|ltlglw;ef JolQmjfbdf cfwfl/t_ /fhgLltsf] ljrf/wf/fnfO{ { dfG5 . ;+ ; bLo g]kfndf olta]nfsf] d'Vo ;d:of eg]sf]
lx+;fsf lj?4 Psh'6 eP/ ;+3if{ ug{ cfd;j{;fwf/0fx?df xflb{s cg'/f]w / k| b ] z ;efsf] lgjf{ r gsf] k| l tlglw kf6L{ g] k fnL sf+ u | ] ; / lgjf{rgdf efu lnG5 t/ s]Gb| / ljb]zL x:tIf]k xf] . h'g ;d:ofn]
klg cfXjfg u/]sf] 5 . ;~Hofnåf/f klg ub{ 5 f} F . cGTodf b] z el/ k"j;{ GWofdf klg ;dfhjfbL df]rf{ cGt/f{li6«o?kdf ef/t / cd]l/sf;Fu k|b]z ;/sf/df hfFb}g . :yfgLo g]kfnnfO{{ rf}tkmL{?kdf sdhf]/ agfPsf]
lj1lKtdf elgPsf] 5, …n}lËs lx+;f 5fqfx¿df x'g] ;a}vfn] lx+;fsf lj?4 agfpg] s'/f bf]xf]l/Psf] lyof] . /x]sf] b]lvG5 . To;}n] OG8f] klZrdf ;/sf/dfeg] ;xefuL x'G5 . ;f] 5 . sDo'lgi6x?nfO{{ l5GgleGg kf/]sf]
jf h'gs'g} ;d:ofdf xfd|f] ;+u7g Psh'6 eP/ ;+3if{ ug{ cfXjfg klg Pdfn]sf] ;fy ;xof]udf b]zsf] zlQmx?sf] df]rf{sf?kdf slxn] kfFr kf6L{sf] cGo sDo'lgi6 kf6L{x?;Fu 5 / g]kfnsf] /fli6«o cv08tfnfO{{ g}
clvn -qmflGtsf/L_ 5fqf ljefunfO{ ub{5f}F . n}lËs lx+;f jf h'g's'g} sfo{sf/L k|dv ' eP/ ;f] kf6L{nfO{{ g} bnLo / slxn] cf7–gf} bnLo df]rf{ s' g } klg lsl;dsf] Pstf / w/fkdf kf/]sf] 5 . To;}n] ljb]zL
tTsfn hfgsf/L u/fpg x'g klg ;d:ofdf xfd|f] ;+u7g clvn - wf] v fw8L u/] k l5 km] l / klg aGg] u/] s f 5g\ \ . hxfF ef/t ;xsfo{;d]t 5}g . cGt/f{li6«o?kdf x:tIf] k sf lj?4 h' e m] / /fli6« o
xflb{s cg'/f]w ub{5f}F .Ú o; ljifodf qmflGtsf/L_ 5fqf laefunfO{ tTsfn ;dfhjfbL df]rf{sf] k|:tfj cufl8 lgs6sfx?sf] 5'§} pku7aGwg klg rLg / pQ/ sf]l/of;Fu lgs6 /x]sf] cl:dtfnfO{{ hf]ufpg] e"ldsf h;n]
g]kfn sDo'lgi6 kf6L{lgs6 clvn - hfgsf/L u/fpg x'g klg xflb{s cfof] . oL ;a} 36gf kl/36gfn] 5 . hf] vf;u/L ;dfhjfbL df]rf{sf b]lvPsf] 5 . csf]{y/L nf]sgf/fo0f lgjf{x ug{ ;Qm5, pxLg} g]kfnsf]
qmflGtsf/L_ sf 5fqf ljefu k|d'v cg'/f]w ub{5f}F .Ú zlQmzfnL sDo' l gi6 kf6L{ / gfdn] a]nfavt k|s6 x'g] u/]sf] 5 . ;'j]bL g]t[Tjsf] g]skf /x]sf] 5 . ;f] zlQmzfnL sDo'lgi6 kf6L{ x'G5 .
o'jf ;+u7g g]kfn ;'v]{tsf] ;dfhjfbL df]rf{sf k|z+u lsg
cfpFbf /x]5g\\ eGg] s'/fsf] ;+s]t
dfcf]jfbL s]Gb|leq klg qmflGtsf/L g]tf
tyf sfo{stf{x? g/x]sf xf]Ogg\ . t/, hgo'4sf ;lxbx¿sf] gfd /fhkqdf k|sflzt
u/]sf] 5 . ljleGg 36gfqmdx?n] pgLx? 3f]/ cNkdtdf k/]sf 5g\\ .
;Dd]ng j}zfv klxnf] ;ftf g]kfndf sDo'lgi6x?nfO{{ l5GgleGg
agfpg] / ;dfhjfbsf cfwf/x?
csf]{ zAbdf eGg] xf] eg] pgLx?
bnbndf km;]sf 5g\\ . dfcf]jfbL s]Gb|
sf7df8f}F . hgo'4sf qmddf ;xfbt
k|fKt ug]{ ;lxbx¿sf] gfdfjnL g]kfn
/fhkqdf k| s flzt ePsf] 5 .
lhNnfaf6 k|fKt ;f]xL clen]vsf
cfwf/df * xhf/ #&! hgfsf] gfdfjnL
/fhkqdf k|sflzt ePsf] 5 .
sf7df8f} F . g] k fn sDo' l g:6 ;L k|dv' cfltYotf / g]kfn sDo'lg:6
kf6L{lgs6 o'jf ;+u7g g]kfn ;'vt{] n] kf6L{sf s]Gb|Lo ;b:o w'j| ;L, lhNnf eTsfpg] sfd tLa|tfsf ;fy e}/x]sf] ;fFRr} sDo'lgi6 kf6L{ aGg] xf], zlQmzfnL dlGqkl/ifb\ a}7sn] lg0f{o u/]cg';f/ ;"rLcg';f/ ;a}eGbf a9L /f]Nkfsf
j}zfv dlxgfsf] klxnf] ;ftf lhNnf ;lrj hLt ;L, o'jf ;+u7g g]kfn ;+s]t u/]sf 5g\\ . )&^ df3 Ps sDo'lgi6 kf6L{ agfpg] xf] / j}1flgs g]kfndf ePsf] !) jif]{ hgo'4 / &%# hgf ;lxb /x]sf 5g\ eg]
;Dd]ng ug]{ atfPsf] 5 . ;f] ;+u7gsf] dWos0ff{nL Ao"/f] OGrfh{ = ldg]; ;Lsf] ut]sf] sfo{qmddf cWoIf bfxfnn] ;dfhjfbsf] af6f]df cufl8 hfg] xf] @)^@÷^# ;fnsf] hgcfGbf]ngdf To;kl5 qmdzM bf];|f]df ?s'dsf
d+unaf/ a;]sf] a}7sn] pQm lg0f{o pkl:ytL / xl/ ;Lsf] cWoIftfdf a;]sf] h] s'/f af]Ng' eof] / To;nfO{{ cfwf/ eg] OG8f]klZrdf zlQmsf] 3]/faf6 aflx/ zxfbt k|fKt u/]sf ;lxbsf] ljj/0f %*$ hgf, t];f| d ] f sflnsf]6sf $##
agfP/ ;jf]R{ r cbfntsf l/6 bfo/ cfpg' k b{ 5 . sDo' l gi6 kf6L{ s f /fhkqdf k|sflzt ePsf] xf] . ut hgf /x]sf 5g\ . ;a}eGbf sd ;lxb
eof], Tof] cnUu} k|z+u xf] . h;sf] ljZjAofkL d"No, dfGotf / cfbz{sf] kmfu'g !% ut] k|wfgdGqL k'iksdn /x]sf] lhNnfdf eQmk'/sf ^ hgf,
a[ x t\ sDo' l gi6 Pstf / kfngf ub}{ cGo qmflGtsf/L zlQmsf] bfxfn k|r08sf] cWoIftfdf a;]sf] sf7df8f}sF f & / nlntk'/sf !$ hgf
;dfhjfb;Fu 6f9fsf] klg ;fOgf] lgs6 aGg'kb{5 . csf]y{ l/ sDo'lgi6x? dlGqkl/ifb\ a}7sn] hgo'4b]lv lj:t[t /x]sf 5g\ . o;;Fu} hgo'4sfndf
5}g . g]kfndf a[xt\ sDo'lgi6 Pstf ;Qf / zlQmdf gk'us ] f k"jd{ fcf]jfbLx? zflGt ;Demf}tfsf] cjlw;Dd ePsf /fHo / ljb|fx] L kIfaf6 Hofg u'dfPsf
/ zlQmzfnL sDo'lgi6 kf6L{sf] s'/f /x]sf 5g\\ . hf] hgu0ftGqsf] kIfdf ;lxbx¿sf] gfdfjnL /fhkqdf gful/sx¿n] /fli6«o ;lxbsf] dfGotf
ubf{ sltko cfwf/e"t s'/fx?df 5g\\ . t/, )^@ sf] !@ a'bF ] ;xdlt / k|sflzt u/L /fli6«o ;lxbsf] dfGotf kfPsf 5g\ . /fli6« o ;lxbsf
Wofg lbg'kg]{ x'G5 . Tof] eg]sf] s] )^# sf] a[xt\ zflGt ;Demf}tfsfaf/]df lbg] lg0f{o u/]sf] lyof] . dlGqkl/ifb\sf] kl/jf/x¿n] o;cl3 ;lxb 3f]if0ff
eg] b] z Lo?kdf ;fdGtjfbsf] :ki6 x'g ;ls/x]sf 5}gg\ . pgLx? leq lg0f{okl5 u[x dGqfnon] && j6} lhNnf eO{ /fHoaf6 kl/k"/0f / ;Ddfg:j¿k
u/]sf] atfOPsf] 5 . g]kfn sDo'lg:6 a}7sn] j}zfv dlxgfsf] klxnf];ftf k|ltlglw ;+:yf g]kfnL sf+u; ]| xf] eg] klg df]xg a}B g]tT[ jsf] qmflGtsf/L k|zf;g sfof{nodf kq k7fO{ ;lxbx¿sf] k|fKt u/]sf] ;'ljwfcg'¿k g} Ifltk"lt{,
kf6L{sf dWo s0ff{nL Ao"/f] O~rfh{ ljj]s lhNnf ;Dd]ng ug]{ lg0f{o u/]sf] xf] . cGt/f{ l i6« o ?kdf g] k fndf dfcf]jfbL / g]qlaqmd rGb g]tT[ jsf] clen]v dfu u/]sf] lyof] . && kl/k"/0f / ;Ddfg kfpg]5g\ .
@)&( ;fn r}t % ut] cfOtaf/ 3
kf6L{lgs6 o'jf ;+u7g g]kfnsf] pQ/ s]Gb|Lo ;b:o tyf pQ/ s0ff{nL Ao'/f] ug{ g;Sg] eGb} To;sf nflu o'jfx?n]
s0ff{nL Ao'/f]n] e|i6rf/, sldzg, OGrfh{ ;+ud ;Ln] bnfn k'FhLjfbn] PsLs[t hgqmflGtsf] dfWodaf6 sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ aGb gu/] kQf;fkm kf/]/ nv]6\g] dflkmofx?sf] /Ifs ;/sf/ ePsf]
dxËL, sfnf]ahf/L / n3'ljQsf] rsf{] o' j fx?nfO{ { ljleGg s' n t / j}1flgs ;dfhjfb :yfkgfsf nflu Onfdsf OGrfh{ df} ; dn] ;Ln] atfP . lg/Gt/ k|bz{g, n3'ljQx?nfO{ atfP . hgtf n3'ljQ cft+ssf] sf/0f
zf]if0f, nfu"cf}ifwnufot ;fdflhs untwGbfx?df km;fpg] u/]sf] eGb} ufpF, gu/x?df o'jfx? ;+u7gdf hgtfnfO{{ b'Mv lbg] n3'ljQnfO{{ r]tfjgL sf/afxL / kLl8t hgtf;Fu 3/ 5f8]/ efUg afWo ePsf], cfTdxTof
ljs[ l tsf lj?4 e08fkmf] / / To:tf sfo{af6 o'jfx?nfO{{ arfpg] cfj4 / ;+ul7t ug{' kg]{ atfP . kQf;fkm kfg]{ r]tfjgL lbPsf 5g\ . cGts[of ub}{ cfPsf] g]kfn sDo'lg:6 ug{ afWo ePsf] atfpFb} hgtfsf] of]
hgsf/afxL ug]{ lg0f{o u/]sf] 5 . lhDd]jf/L o'jf ;+u7g g]kfnsf] /x]sf] a}7ssf] cWoIftf pQ/ s0ff{nL Ao'/f] ;f]daf/ Onfdsf] rf]s ahf/df kf6L{ Onfdn] hgtf lj?4 x'bF } cfPsf b'Mvsf] ;dfwfgdf /fHon] e"ldsf v]Ng'sf]
d+unaf/ h'Dnfsf] vnËfdf a;]sf] atfP . pgn] o'jf ;+u7gn] cfufdL OGrfh{ k|/] 0ff ;Lsf] /x]sf] lyof] eg] n3' l jQ kLl8t hgtfx?sf] ultlawL lj?4 lgd{dtf k"js { ;+3if{ ;f6f] pN6f] n3'ljQx?sf] /Iffdf k|x/L
a}7sn] o:tf] lg0f{o u/]sf] xf] . a}7sn] lbgx?df lng] lg0f{ox? o'jfd'vL / h'Dnf lhNnf ;]qm]6/L ;kmn ;L, cg]d ;xeflutfdf g]skf Onfdn] u/]sf] ug]{ atfPsf] 5 . lnP/ lx+8g\ ' v]bhgs ePsf] atfP .
/fli6«otf, hgtGq, hghLljsfsf hg:t/df /x]sf o'jfx?sf] dd{ efjgf ;+3 -qmflGtsf/L_ sf s]Gb|Lo ;b:o ;]qm]6/L gj/fhn] k|x/L lnP/
kIfdf klg ;zQm ;+3if{ ug]{ lg0f{ox? a'‰g] x'g'kg]{df hf]8 lbP . tyf pQ/ s0ff{nL Ao'/f] OGrfh{ ;Eotf lx+8/] , an k|of]u u/]/ hgtf
u/]sf] 5 . a}7sdf pQ/ s0ff{nL a}7sdf af]Nb} o'jf ;+u7g g]kfnsf ;L, clvn -qmflGtsf/L_ sf s]Gb|Lo dfly cft+s dRrfP kf6L{n]
Ao'/f]cGtu{tsf ;a} lhNnfn] cf–cfˆgf] s]Gb|Lo ;lrj ljZn]if0f ;Ln] /fl:6«o ;b:o /d]z ;Lnufotsf cltlysf] k|ltjfb ug]{ r]tfjgL lbP .
sfo{If]qsf] l/kf]l6{ª u/]sf lyP . :jfwLgtfsf] /Iff / o'jfx?sf] j}1flgs ;xeflutf /x]sf] lyof] . Onfd 6'l+ 8v]naf6 ;'?
ePsf] ¥ofnL rf]s ahf/
kl/qmdf ub}{ d'Vo rf]sdf
uP/ sf]0f ;efdf kl/0ft
ePsf] lyof] . sfo{qmddf
Ao'/f] ;b:o clagfzn] klg
af] n ] s f lyP . ;fy}
sfo{qmdsf] ;+rfng o'jf
g]tf dbg lab|fx] Ln] u/]sf
lyP eg] sfo{ q mdsf]
cGTodf kf6L{sf d]rL Ao'/f]
k|bz{gnfO{{ ;Daf]wg ub}{ g]tf df};dn] k|bz{g sfo{qmddf af]Nb} Onfd OGrfh{ ;'dgl;+x ;Låf/f n]lvPsf]
;f] r]tfjgL lbPsf x'g\ . pgn] ufpF– lhNnfsf hgkl/ifb\ k|dv ' uf]kL ;Ln] …Onfdsf qmflGtsf/L xf]– df6f] p7fp
ufpF k;]/ ul/a hgtfnfO{{ C0f cfˆgf] kf6L{n] hgtfsf] ljb|fx] sf] g]tT[ j Onfdsf], /utsf] uGw ;'3+ /] ;kgfsf]
c;'nLsf] gfddf b'Mv lb+b} cfPsf ug]{ atfP . lhNnf ;lrj gj/fh ;Ln] lrxfg vf]hÚ eGg] ev{/} /]s8{ ePsf]
n3'ljQ ;+:yfx?n] hgtfnfO{{ b'Mv lbg of] ;/sf/ hgtfsf] ;/sf/ geP/ bnfn lut k|:t't ul/Psf] lyof] .
8 sf= lh= k|= sf= b= g+= !^#÷@)^#÷^$ @)&( ;fn r}t % ut] cfOtaf/
‘;a} vfn] pTkL8gsf] cGTo ;dfhjfbL qmflGtaf6 dfq ;Dej’ ljleGg kf6L{ kl/Tofu u/L g]skfdf k|jz] ug]s{ f] cf]O/f]
sf7df8f}F . g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf Jofkf/sf] ljifo agfPsf] / cfˆgf] ;f+:s[lts, ko{6g, z}lIfs If]q, :jf:Yo sf7df8f}F . ljleGg kf6L{ kl/Tofu
u/L g]kfn sDo'lg:6 kf6L{df k|jz ]
s7fot, lxSdt s7fot, t'kmfg
s7fot, lxj]Gb| s7fot, ljsfz
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf :yfoL ;ldlt
;b:o ljifd ;L, pQ/ s0ff{nL Ao'/f]
:yfoL ;ldlt ;b:o ljifd ;Ln] If]qLo :jfy{df pkof]u u/]sf] lhls/ u/] . If]qdf x'g] ul/g] pk]lIft Aoxf/sf
pTkL8g, pk]Iff, c;dfgtf, lje]b, g]tf ljifdn] s0ff{nL g]kfnsf] Ps lj?4 df]rf{n] 3lge"t ;+3if{ ug]{ ug]{sf] nx/ rn]sf] 5 . o;}qmddf s7fot, t' N 5L s7fot, pd] z OGrfh{ ;+ud ;L, sflnsf]6 lhNnf
;fdflhs, ;fF:s[lts, cfly{s / cleGg lx:;f ePsf] eGb} g]kfnsf] atfP . pgn] s0ff{nLsf gfddf x'g] ;f] d af/ h' D nfdf s0ff{ n L d' l Qm s7fot, nf]sz
] s7fot, eQm kl/of/, OGrfh{ anjfg ;L, lhNnf lhNnf
/fhgLlts ;a} vfn] pTkL8gsf] cGTo ;Ldf If]qsf] cltqmd0f / j}bl] zs e|i6rf/, sldzg, dxËL, sfnf]ahf/L OGrfh{ k|eflht ;Ln] :jfut u/]sf
/ k"0f{ d'lQm ;dfhjfbL qmflGtaf6 dfq} x:tIf]ksf lj?4 ;d]t ;+3if{ ug{k' g]{ / n3'ljQsf] rsf{] zf]if0fsf lj?4 lyP . gjk|jz ] LnfO{{ :jfut ub}{ g]skf
x'g] atfPsf 5g\ . d+unaf/ h'Dnfsf] atfP . pgn] ljutsf ;/sf/sf] df]rf{n] h:tf];s' } ;+3if{ ug]{ k|lta4tf :yfoL ;ldlt ;b:o ljifd ;Ln] cfˆgf]
vnËfdf kqsf/ ;Dd]ngdfkm{t\ s0ff{nL tkm{af6 ePsf ;'uf}nL ;lGw tyf ;g\ AoQm u/] . g]tf lj/f6n] g]kfn jf kf6L{ dfq} b]zdf o'jfx?sf] efjgf /
g]kfn aflx/ h'g;'s} :yfgdf a;f]jf; rfxgfnfO{{ ;Daf]wg ug{ ;Sg] j}1flgs
u/]sf] eP klg s0ff{nLsf] ljsf;, kf6L{ ePsf]n] b]z lgdf{0fdf Pstfa4
;d[ l 4 / s0ff{ n Lsf ;fF : s[ l ts eP/ nfUg' kg]{df hf]8 lbP . pgn]
;+/If0fsf nflu n8\g] JolQm, ;d'bfo cfˆgf] kf6L{ ef]6sf] nflu geP/ b]zdf
/ ;+:yfx?nfO{{ ;+ul7t / Pstfj4 df]rf{sf] e]nfdf ljleGg kf6L{ kl/Tofu rGb rbf/f, ;f]g' kl/of/, k'is/ j'9f, ePsf bnfnL, e|i6frf/L, dx+uL,
u/L df]rf{n] ;+3if{ ug]{ atfP . pgn] u/L b'O{ bh{g g]kfn sDo'lg:6 kf6L{df lw/]Gb| las, 6+s kl/of/, b]j kl/of/, sfnf]ahf/L, las[lt, la;+ult /
s0ff{nLsf hgtfdfly x'Fb} cfPsf] k| j ] z u/] s f 5g\ \ . kf6L{ k| j ] z v8\s j'9f / g/ lt¿jf nufotsf /fli6«o :jfwLgtfsf] kIfdf n8\g] kf6L{
pTkL8g, pk] I ff, c;dfgtf / ug] { x ¿df rGb s7fot, lszf] / o'jfx¿ /x]sf 5g\ . ePsfn] o; cleofgdf hf]l8g ;a}
lje]bsf lj?4 x'g] x/]s ;+3if{ / s7fot, ci6dfg s7fot, s'l;Gb| gjk|jz ] LnfO{{ clj/–vfbf nufP/ o'jfx?nfO{{ cfu|x u/] .
cfGbf] n gdf df] r f{ s f] P] S oa4tf b]zsf] ;+s6 / To;sf] cu|ufdL hgtfsf nflu ;j{>i] 7 lbg xf] . ;f]xL hgqmflGtsf !% hgf ;lxbx¿sf]
d'lQm df]rf{sf] e]nfsf] lg0f{o ;fj{hlgs !(%) sf] c;dfg ;Demf}tf, ljKkf, hgfpg] atfP . Pj+ qmflGtsf/L lgsf;sf] ;+efjgfn] lbj;sf] cj;/df xfdL b'O{ kf6L{n] hLjgLk/s :d[lt cÍ;lxt dxTjk"0f{
sfo{qmddf af]Nb} g]tf ljifdn] ;f] s'/f ;'kb{uLnufotsf ;Dk"0f{ c;dfg ;lGw g]tf lj/f6n] g]kfn / g]kfnL klg qmflGtsf/Lx?nfO{{ Pstfdf a9g Pstf ;DkGg ug]{ lg0f{o ug{' Hofb} k|sfzgx? ug],{ hj;, df]rf{, ;Ë7g,
atfPsf x'g\ . pgn] g]kfn sDo'lg:6 ;Demf}tfx? vf/]h x'gk' g]{ atfP . g]tf hgtfdfly x'g] /fhg}lts, cfly{s, k|]l/t ul//x]sf] 5 . oL / o:tf v'zL / pT;fxsf] ljifo ag]sf] 5 . ljefu / /f;folgs dndf ul/Psf]
kf6L{ n ] cl3 ;f/] s f] PsLs[ t ljifdn] Pd;L;L ;Demf}tf g]kfn / ef}uf]lns, wfld{s / ;fF:s[lts j}bl] zs sf/0fn] xfdL Pstfdf k'Ug] lg0f{o xfd|f] ljZjf; 5 ls qmflGtsf/L wf/df cg'bfg s6f}tL nufot ljifodf
hgqmflGtsf] sfo{lbzfdf pTkLl8t g]kfnL hgtfsf] ;fj{ef}ldstf / x:tIf]ksf lj?4 df]rf{n] h'g;'s} d"No lng ;kmn ePsf 5f}+ . /x]sf g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ / j}1flgs dxTjk"0f{ lg0f{o ul/Psf] ;d]t g]tf
;d'bfosf] ;xeflutf clgjfo{ ePsf] :jflwgtf ljk/Lt /fi6«3ftL ;Demf}tf r'sfpg tof/ x'g] ;d]t 7f]sj' f u/] . xfd| f cfF v f ;fd' c;kmn, ;dfhjfbL sDo'lg:6 kf6L{ nufotsf zdf{n] atfP .
eGb} cfGbf]ngnfO{{ gofF lbzf / :j¿k
lbgsf] nflu g]skfn] gofF ;Zn]if0f
ePsf] eGb} o;nfO{{ vf/]h ul/g'kg]{
atfP . pgn] g]kfn ;/sf/ / cd]l/sL
pgn] g]kfn Ps ;fj{ef}d;Qf ;DkGg
d' n ' s ePsfn] o;n] s' g } klg
;+s6u|:t bnfn kF'hLjfbL ;Qf / kf6L{ x ?;F u klg Pstfsf nflu bnfn=====
;+;bLo Joj:yfsf] :j]R5frf/L zf;g 5nkmn hf/L /xg] 5 / ;+ej /x];Dd n3'ljQsf] rsf]{ zf]if0fsf lj?4 klg
;lxt d'lQmsf] nflu gofF gLltx? cl3 ;/sf/aLr ePsf] P;kLkL ;Demf}tf cf}klgj]lzs gLlt :jLsf/ gug]{ / rln/x] s f] 5 . d' ¶ Le/ bnfn Pstfa4 aGb} uOg] 5 . ;+3if{ ug]{ atfP .
;f/]sf] atfP . g]tf ljifdn] s0ff{nL Pd;L;Ls} sfof{Gjogsf] ;}Go sbd :jfwLgtfsf] kIfdf df]rf{ ;b}j nl8/xg] k' F h Lkltju{ afx] s ;f/f g] k fnL cGtdf g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ / s]Gb|Lo ;b:o tyf h'Dnf lhNnf
If]q pTkL8g, pk]Iff, c;dfgtf / ePsf] eGb} o;nfO{{ t'?Gt vf/]h u/L k|lta4tf u/] . g]tf lj/f6n] hgtGq, hgtfsf] hLjg si6s/ 5 . ld6/ g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -dfcf]jfbL OGrfh{ k|eflht ;Ln] s0ff{nL d'lQm
lje]lbt aGg'kg]{ h'g kl/l:ylt 5 oL g]kfnL hgtfsf] ;fj{ef}d clwsf/sf] hglhljsf, /fli6«o :jfwLgtf, :jtGqtf, Jofh, n3"ljQ, w]/} h;f] ljQLo ;dfhjfbL_sf] ;':ki6 ljrf/ 5 ls df]rf{sf k"j{ cWoIf k/g b/fnf;Fu
;a} c;dfgtfsf] cGTo j}1flgs /Iffsf] Uof/]06L ug{k' g]{ atfP . ;dgtf, zflGt / ;d[l4sf] kIfdf ;a};uF ;xsf/L / a}s + sf rsf]{ Aofhn] u/La g]kfndf bnfn k'h F LjfbL ;Qfsf] cGTo b]zsf] d'lQmsf] nflu alnbfg ug]{ !
;dfhjfbdf dfq} x'g] 7f]sj' f u/] . pgn] kqsf/ ;Dd]ngdf af]Nb} g]skf ;xsfo{ / df]rf{jGbL u/L ;+3if{ cufl8 ls;fg, ljleGg Jofkf/ Joj;foL, / j}1flgs ;dfhjfbL ;Qfsf] :yfkgf ;o *) hgf h'DnLn] alnbfg lbPsf]
g]kfnsf] jt{dfg bnfn ;+;bLo s]Gb|Lo ;b:o tyf s0ff{nL d'lQm a9fpg] atfP . df]rf{sf] e]nfn] lj/f6 dWodju{ / /fli6« o pBf] u ug{, g]kfnL hgtfsf] ;+d4[ hLjg Pj+ :d/0f ub}{ h'Dnf ;b} kl/jt{gsf] kIfdf
Joj:yfsf] ;+ljwfg / sfg'gdf hlt;'s} df] r f{ s f ;+ o f] h s lj/f6 ;Ln] ;Lsf] ;+of]hsTjdf @% ;b:oLo sld6Ldf Joj;foLx? ;+s6df kb}{ uPsf 5g\\ . :jfwLg g]kfn /fi6« lgdf{0f ug{ afx]s /x]sf] atfP .
;dfj]lztfsf] gf/f lbP klg of] s0ff{ n LnfO{ { If] q Lo pTkL8g, ^ hgf kl5 yKg] u/L !( hgfsf] s]Gb|Lo s}of}+ C0fLx?n] cfTdxTof xfdL;Fu s'g} :jfy{ 5}g . xfdL xfd|f] sfo{qmddf g]skf s]Gb|Lo ;b:o
Joj:yfsf ;~rfnsx?n] Tof] d'2fnfO{{ /fhgLlts, ;fdflhs, cfly{ s , ;ldlt agfPsf] 5 . ul//x]sf 5g\\ eg] s}of}}+ 3/jf; nIo / ljrf/k|lt ;b}j ;dlk{t /xg] tyf sflnsf]6 lhNnf OGrfh{ anjg
5f] 8 ] / lx8\ g ljjz 5g\ \ . ;f/f k|ltj4tf JoQm ub{5f}+ .Ú ;L, d'u' /f/f OGrfh{ ;dfh ;L, x'Dnf
zflGt===== g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -dfcf]jfbL s]Gb|_ bnx¿ Psftkm{ sfg'g kl/dfh{g;lxt
cfof]unfO{{ k"0f{tf lbO{ zflGt k|lqmofsf o'jfk':tf ljb]zLPsf] 5 . dlxnf / g]skfn]===== lhNnf OGrfh{ lgdf{0f ;L, 8f]Nkmf
n7}tx?n] lnP/ uP .Ú sf pkfWoIf s[i0faxfb'/ dx/f, g]kfn >lds ;d'bfodfly ljeGg vfn] lx+;f lhNnf OGrfh{ ;]/fk, sflnsf]6 lhNnf
;ª\qmd0fsfnLg d'2f k|r08sf] sDo' l g:6 kf6L{ -qmflGtsf/L afF s L sfd oyfzL3| k" / f ug] { qmflGtsf Pshgf ;' q wf/ tyf
;6sf/;Fu dfu ub{5f}+ eg] csf{tkm{ hf/L 5g\\ . uf}/jk"0f{ hgo'4nfO{{ dfS;{jfbL l;4fGtsf] k|of]ustf{ dxfg ;]qm]6/L zfxf;L ;L, lhNnf ;]qm]6/L
dfq} geP/ ;Dk"0f{ kl/jt{g kIfw/sf] dfcf]jfbL_sf :yfoL sld6L ;LkL ck/fwLs/0f ul/F b } 5 . lzIff, ;kmn ;L, o'jf ;+u7g g]kfnsf s]Gb|Lo
;d]t ePsf] ljKnjn] atfP . b]zsf] uh'/]n, g]kfn ;dfhjfbL kf6L{sf lj:t[t zflGt ;Demf}tfsf kIfw/ n]lggsf] hGdhoGtLsf] ;Gbe{df
;Dk"0f{ /fhgLlts bn, gful/s ;dfh :jf:Yo, /f]huf/Lsf If]q c:tJo:t g]kfndf k'iknfn >]i7n] g]skfsf] ;lrj ljZn]if0f ;L, hgkqsf/ ;+u7g
;Dk"0f{ :jfldTj g]kfnL hgtfsf] xftdf pkfWoIf lxl;nf odL, g]kfn sDo'lg:6 5g\\ . g]kfnsf s]Gb|Lo ;lrjfno ;b:o s0f{
cfof] ls cfPg eGg] ljifodf ;a}n] kf6Lsf dxf;lrj ljKnj, cfd hgtf Pj+ cfd hg;d' b fonfO{ { :yfkgf u/]sf lyP . ljutdf n]lgg
;+ q md0fsfnLg Gofosf kIfdf e"d08nLs[t cd]l/sL ;fd|fHojfb hoGtLsf] cj;/df dgfOb} cfPsf] ;L, cg]d ;+3 -qmflGtsf/L_ sf s]Gb|Lo
x]Ssf /fVg'kg]{ eGb} dxf;lrj ljKnjn] kf6L{sf cWoIf k|e' ;fx, sDo'lg:6 g]kfnnfO{{ gjpklgj]z agfpg x:tIf]k ;b:o ;Eotf ;L, clvn g]kfn
eg]– …clxn]sf] kl/jt{gnfO{{ pN6\ofP/ kf6L{ -ax'dt_ sf ;+of]hs wd]{Gb| P]Soa4tfsf nflu xflb{s ckLn sfo{qmdnfO{{ ;ftfJofkL ?kdf dgfOg]
ub{5f}F . ;fy} /fHon] utsfndf ul//x] s f] 5 . ck;f] r /fHo / lg0f{o ePsf] :yfoL ;ldlt ;b:o ls;fg dxf;+3sf s]Gb|Lo ;b:o
@)$& ;fnlt/ nUg vf]lhFb} 5 . of] af:tf] n f, j} 1 flgs ;dfhjfbL ;+;bjfbL bnx? eg] ;/sf/, dGqL, lgdf{0f ;L, o'jf ;+u7g g]kfnsf s]Gb|Lo
:jLsf/ x'Fb}g . a? cem cl3 a9]/ sDo'lg:6 kf6L{sf dxf;lrj cfx'lt, ljleGg /fhgLlts bn;Fu u/]sf clgn zdf{ la/xLn] atfP .
;xdlt sfof{Gjogsf nflu klg xfdL s'rL{ / k};fsf nflu lbg/ft n'5frF8' L ;ftfJofkL sfo{qmd cGtu{t cfufdL ;b:o k|]/0ff ;L nufotsf cltly
j} 1 flgs ;dfhjfb lgdf{ 0 fdf g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ -dfcf]jfbL ul//x]sf 5g\\ . ljb]zL dflns;Fu /x]sf lyP .
nfUg'k5{ . ;dfhjfbL_sf cWoIf s0f{ l ht ;/sf/;Fu hf]8bf/ dfu ub{5f}F .Ú a}zfv # ut] leQ] n]vg– k|rf/k|;f/,
g]kfnsf]===== /fi6«3flt ;f7ufF7 ul//x]sf 5g\\ . $ ut] sDo' l g:6 cu| h x¿nfO{ { sfo{ q mddf k| e ft :d[ l t
;f]xL, sfo{qmddf g]skf dfcf]jfbL a'9fyf]sL / dfcf]jfbL sDo'lg:6 kf6L{, xfdL qmflGtsf/Lx?sf] ;femf ljrf/ hg;fF : s[ l ts kl/jfsf] ;fF : s[ l t
s]Gb|sf g]tf s[i0faxfb'/ dx/fn] g]kfnsf dxf;lrj /fdgf/fo0f kfnn] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ dfcf]jfbL clegGbg, % ut] ;f+:s[lts sfo{qmd,
;dfhjfbLsf pkfWoIf /+ u gfy 5 ls oL ;f/f ;d:ofsf] ;dfwfg ^ ut] hgk|bz{g–;ef–e]63f6, & ut] k| : t' l t /x] s f] lyof . ;a} v fn]
cfk"mx¿ zflGt k|lqmofk|lt k|lta4 ;+o'Qm ckLn hf/L u/]sf lyP . h'g ;+;bLo Joj:yfaf6 ;+;bLo Joj:yfdf pTkL8gsf lj?4 wlge"t ;+3if{ u/f},+
ePklg åGåsf s]xL 36gfnfO{{ lnP/ o;k|sf/ /x]sf] 5– …xfdL olta]nf 9sfnn] dGtJoåf/f :jfut u/]sf] cGt/lqmof–uf]i7L, * ut] /Qmbfg
Pstf;DaGwL kqsf/ ;Dd]ngdf 3'dfpg] /fhg}lts rqmaf6 ;+ej sfo{qmd / ( ut] hg;ef, sf7df8f}F cfTdlge{/ s0ff{nLsf nflu bf];f| ] e]nf
k'gM d'ns ' nfO{{ åGådf kmsf{pg] if8\oGq lj:t[t zflGt ;Demf}tfsf] dd{ / efjgf 5}g . o;sf] ;xL ;dfwfg j}1flgs ;kmn kf/f}+ eGg] d"n gf/fsf ;fy
eO/x]sf] atfPsf 5g\\ . ;+oQ' m kqsf/ cg';f/ zflGt k|lqmofsf afFsL sfd g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf k|jQmf tyf lhNnfx?n] cGo /rgfTds
k|sf08 ;L, :yfoL ;ldlt ;b:ox? ;dfhjfbL qmflGt / j}1flgs /fHo sfo{qmd yKg ;Sg] ul/ of]hgf z'¿ ePsf] e]nfdf lj/f6 ;Lsf]
;Dd]ngdf af]Nb} g]tf dx/fn] cfk"mx¿ k"/f ug{ r/0fdf 5f}F . ;+qmd0fsfnLg ;QfJoj:yfaf6 dfq ;+ej 5 . cWoIftf /x]sf] lyof] eg] ltnfu"kmf
zflGt k|lqmofk|lt k|lta4 /x]sfn] Gofosf] l;4fGtåf/f lgb]{lzt eO{ lzn' ;L, e/t ;L s]lGb|o ;Nnfxsf/ agfPsf] 5 .
bL3{ ;L nufot g]tfx?sf] ;xeflutf g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf] :yfkgf To:t} g]kfn sDo'lg:6 kf6L{ :yfoL OGrfh{ /d]z ;Ln] sfo{qmdsf] ;+rfng
/fHosf] k' g { ; + / rgfsf] kIfdf utsfndf sfg'g lgdf{0f u/L ;To lbj; xfdL sDo'lg:6 / >lds u/]sf lyP .
nflu/x]sf] atfP . …of] n8fO{ cu|udg lg?k0f tyf d]nldnfk cfof]u tyf /x]sf] lyof] eg] sfo{qmdsf] ;~rfng ;ldltsf] a} 7 sn] PsLs[ t
/ kZrudgaLrsf] n8fOF xf] . s]xL j]kQf gful/s 5fgljg cfof]u ;d]t g]skf :yfoL ;ldlt ;b:o clgn
zflQmx? /fHosf] k'g{;+/rgf xf]Og
k|ltudgsf] lbzfdf d'ns ' nfO{{ n}hfg
u7g eO{ s]xL sfd cufl8 a9]sf]
tYo klg ;j{ljlbt} 5 . åGåaf6
zdf{n] u/]sf lyP .
o;}u/L, pQm kqsf/ ;Dd]ngdf
g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf k|jQmf
Ødlb/f tyf ;'lt{hGo kbfy{ :jf:Yosf nflu
rfxfG5g\Ú, dx/fn] eg], …km]l/ d'ns ' nfO{{ kLl8t gful/s tyf pgLx¿sf
k5fl8 ws]Ng] ls < cu|udgdf n}hfg]
eGg] s'/f k|d'v ljifo xf] .Ú
o;}u/L, g]kfn ;dfhjfbL kf6L{sL
kl/jf/nfO{{ Gofo lbnfpg} ;Gbe{df
;Ddflgt ;jf]R{ r cbfntn] ljBdfg
sfg'gdf ;'wf/ ug{ lbPsf] lgb]z { gdf
k|sf08 ;Ln] g]kfn sDo'lg:6 kf6L{sf
dxf;lrj ljKnj ;L / g] k fn
sDo' l g:6 kf6L{ -dfcf] j fbL
xflgsf/s 5g\ .
;dfhjfbL_sf cWoIf ;' z Lnsf]
g] t [ lxl;nf ofdLn] axfnjfnf
k|wfgdGqLnfO{{ d'2f nufpg' hgtfnfO{{
;d]t d'2f nufpg' ;/x ePsf] l6Kk0fL
klg xfd|f] Wofg uPsf] 5 .
b]zdf tNsfn ljBdfg hftLo,
If]qLo, lnËLo, juL{o nufotsf
x:tfIf/df hf/L ul/Psf] ;+o'Qm
lj1lKt jrg u/]sf lyP . h'g
Øo:tf j:t'sf] pkef]u gu/f}+ ÷ gu/fcf}+ .
o;k|sf/ /x]sf] 5– …xfdL g]kfn
u/]sL 5g\\ . kqsf/ ;Dd]ngdf af]Nb}
ofdLn] åGåsfnLg d'2f cbfntaf6
x]g'{ lj:t[t zflGt ;Demf}tf ljk/Lt
;d:ofx? ;dfwfg u/L /fHosf]
cu|ufdL k'g;+/rgf ug]{ ;+sNkk|lt
xfdL tkl;nsf kf6L{x? ;dxt 5f}F .
sDo'lg:6 kf6L{ / g]kfn sDo'lg:6
kf6L{ -dfcf]jfbL ;dfhjfbL_ cfpFbf] Ødlb/f tyf ;'lt{hGo kbfy{sf] lj1fkg ug{
x' g ] atfOg\ . …axfnjfnf pk/f] Q m ;Gbe{ d f cljnDj kf6L{ :yfkgf lbj;df Pstf ;DkGg
k|wfgdGqLnfO{{ d'2f nufpg' eg]sf]
hgtfdfly d'2f nufpg' ;/x xf] .
cfjZos sfg'g ogfO{ zflGt k|lqmofsf
afFsL sfd k"/f ug{ xfdL ;/sf/;Fu
ug]{ lg0f{odf k'u]sf 5f}+ . pQm ;'vb
Pj+ P]ltxfl;s lg0f{o hfgsf/L lbg
k|]z jQmJo hf/L ub{5f}+ . ;fDojfbL
gkfOg] sfg"gL Joj:yf 5 .
kl/jt{g kIfw/dfly d'2f nufpg' xf] . ljz]if clkn ub{5f}+ . lj:t[t zflGt
of] d'2f ;a} bnsf] d'2f xf]Ú ofdLn]
elgg\ , …hgo' 4 ;a} ;d' b fosf
;Demf}tf / To;nfO{{ cfkmgf] cleGg
c+u dfg]sf] g]kfnsf] ;+ljwfgn]
dfu{ l gb] { z s l;4fGt dfS;{ j fb–
n] l ggjfb–dfcf] j fb, j} 1 flgs
;dfhjfbL qmflGt, j} 1 flgs
Øsfg"gsf] k"0f{?kdf kfngf u/f}+ .
pTkLl8t hflt, If]q / ;d'bfosf] åGåsfnLg 36gfx¿sf] lg?if0f ug]{
k|tLs xf] . o;nfO{{ ;To lg¿k0f tyf lhDd]jf/L ;To lg?k0f tyf d];ldnfk ;dfhjfbL Joj:yf, j} 1 flgs
d] n ldnfk cfof] u dfkm{ t \ 6' + u f] cfof]unfO{{ lbPsf] 5 . of] P]ltxfl;s ;dfhjfb–;fDojfb, cGt/f{ l i6« o
nufpg'k5{ .Ú ;Gbe{ / ;+jw} flgs Joj:yfeGbf aflx/ ;j{xf/fjfb, qmflGtsf/L sDo'lg:6x?
hgo'4s} hudf c¿ /fli6«o / hfg' zflGt ;Demf}tfsf lj¿4 x'g] tJo aLrsf] Pstf h:tf cfwf/e" t
If]qLo kf6L{x¿ ;d]t hlGdPsfn] Tof] klg :ki6 5 . ljifodf xfdL b'O{ kf6L{sf] b[li6sf]0f
pgLx?sf] ;d]t d'2f ePsf] ofdLn] s]xL ;do otf ;+qmd0fsfnLg ;dfg /xFb} cfPsf] lyof] / 5 . xfd|f
aLrdf Pstf x'g' k5{ eGg] ;f]rsf
l6Kk0fL ul/g\ . lj:t[ t zflGt Gofosf ;DjGwdf rln/x]sf rrf{x¿k|lt
;fy ljleGg:t/df 5nkmn ax; g] k fn ;/sf/
lj1fkg af]8{
;Demf}tfsf] sfo{e/ tLg sfo{ dfq} ePsf] xfd|f] uDeL/ Wofgfsif{0f ePsf] 5 .
ofdLn] atfOg\ . klxnf] ;+ljwfg lgdf{0f ;+qmd0fsfnLg Gofo;Fu ;DalGwt cfPsf] klg hfgsf/L g} 5 . kf6L{
/ hgd'lQm ;]gf Joj:yfkg k'/f ePklg åGåsfnsf ;a} d'4fx¿ ;To lg?k0f aflx/af6 xfd| f z' e lrGts /
;+qmd0fsfnLg d'2f Joj:yfkg x'g tyf d]nldnfk cfof]usf] If]qflwsf/leq ;dy{sn] qmflGtsf/Lx? kf6L{x? hlt
g;s]sf] pgn] atfOg\ . kg]{ s'/f klg ;':ki6 /x]sf] 5 . ;Sof] l56f] Pstfa4 x'g' k5{ eg]/
o;}u/L, pQm kqsf/ ;Dd]ngdf ctM xfdL tkl;nsf /fhgLlts ;'emfjx? lbg' ePsf] klg 5 .
If]Kof:q k|sfzg s]Gb|åf/f k|sflzt, ;Dkfbs M /fh]Gb|k|;fb lrdf}l/of, sfof{no M yfkfufpF, sf7df8f}F, df]afOn M (*$!$)#*%!,
E-mail : chhepyastra@gmail.com,website: www.janakhabar.com d'bs
| M lwDn] ckm;]6 k|;
] , b]jLgu/, kmf]gM %!&@^%%