managementenliteratuur.

nl

|19 JUNI 2009|

Thierry Debels: Het is duidelijk dat de Tweede Kamer is belogen

n De ondergang van Fortis analyseert Thierry Debels hoe de Vlaams-Nederlandse bankverzekeraar zich verslikte in de overname van ABN Amro en de kredietcrisis. Debels, een econoom die actief is als freelance publicist en onderzoeker voor de Vlaamse politieke partij LDD, spaart geen van de betrokken partijen: noch de banken, noch de kredietbeoordelaars, analisten, beleggers of politici. Management & Literatuur sprak met de auteur. Denk niet dat Debels als een wilde om zich heen slaat. Als hij het nodig acht, neemt hij betrokkenen ook in bescherming. Er zijn fouten gemaakt, maar er zijn slechts weinigen die schone handen hebben, schrijft hij in zijn analyse. Voor zijn boek baseerde hij zich op de vele artikelen die in 2007 en 2008 in de Belgische en Nederlandse kranten hebben gestaan en op gesprekken met betrokkenen. Hij heeft het boek thematisch ingedeeld en analyseert de fusieperikelen en de daaropvolgende ontmanteling van het financile concern aan de hand van de rol die de verschillende betrokken partijen hebben gespeeld. Zijn conclusie: de waarschuwingslichten bij Fortis sprongen n voor n op rood, maar ze werden stelselmatig genegeerd.

ben voor alle partijen: analisten, toezichthouders, de managers van Fortis zelf. Ik zie om mij heen dat veel mensen gedupeerd zijn, er is veel woede. U neemt inderdaad geen blad voor de mond als u het Fortis-debacle analyseert. Even dacht ik: arme Ivan Lathouders, de analist van Bank Degroof die u op de korrel neemt. Waarom juist hij? Ik begrijp uw vraag, maar die man moet toch zijn verantwoordelijkheid nemen? Hij heeft tot op het allerlaatste moment, kort voordat de bank werd opgedeeld, vastgehouden aan zijn advies aandelen te kopen. Ik krijg meer en meer twijfels over Bank Degroof. Er zijn mensen die de bank verdenken van een dubbele agenda. Voor Petercam, dat ook lange tijd volhield dat het verstandig was aandelen te kopen, geldt dat ook. Het is bekend dat zij nauwe banden onderhouden met het Koningshuis. Het echte onafhankelijk advies is in Belgi ver te zoeken. Zelfs de CBFA, de Belgische AFM, is in hoge mate gepolitiseerd. In Nederland is dat veel minder het geval. Er is niet lang geleden een rapport uitgekomen waarin het advies is opgenomen om de CBFA te depolitiseren, maar dat zal nog een moeilijke klus worden.

U bent niet mals in uw oordeel, geen van de betrokkenen ontsnapt aan uw kritische blik.
Ik heb geprobeerd een zo groot mogelijke objectiviteit na te streven. Op dat punt zijn de Belgische en de Vlaamse pers nogal tekort geschoten. Ik vind het ook opmerkelijk dat ik vanuit Belgi nog nauwelijks reacties op mijn boek heb gekregen en vanuit Nederland wel. De verkoop in Nederland gaat ook heel behoorlijk. Dat ik in Belgi nauwelijks respons krijg, kan te maken hebben met dat ik nogal scherp

Heeft u De ondergang van Fortis vanaf het begin van nabij gevolgd?
Eigenlijk niet. Ik heb een tijdje als adviseur bij ING gewerkt. Mijn aandacht groeide toen de verwikkelingen steeds prominenter in de pers kwamen. Toen de rampspoed echt losbarstte, ben ik het dossier serieus gaan volgen. Zoals u wellicht weet, ben ik zijdelings betrokken bij de politiek (Debels werkt voor de senaatsfractie van Lijst De Decker - red.). Wij zitten in de oppositie, dus wij mogen vrij schieten.

Printed with

joliprint

http://www.managementenliteratuur.nl/1516/thierry_debels_%E2%80%98het_is_duidelijk_dat_de_tweede_kamer_is_

Page 1

managementenliteratuur.nl
Thierry Debels: Het is duidelijk dat de Tweede Kamer is belogen

|19 JUNI 2009|

Bent u nog op verrassende zaken gestuit bij uw onderzoek?

Niet echt, de teneur van het verhaal is in de pers vrij goed gebracht. Voor de Nederlandse politiek heb ik veel gehad aan de stukken van Piet Depuydt, een Vlaamse journalist die voor NRC Handelsblad werkt. Echte ontdekkingen heb ik niet gedaan, al heb ik wel een paar zaken kunnen onderbouwen die een bevestiging vormden van wat men al dacht. Over sommige politieke machinaties zullen we misschien het fijne ook nooit te weten komen. Waar ik me wel over heb verbaasd, is hoe Wouter Bos, minister van Financin, in de Tweede Kamer een beslissing heeft kunnen verdedigen waarvan hij op dat moment al wist dat zij was teruggedraaid. Ik doel op het belang van 49 procent in Fortis Nederland dat voor vier miljard euro werd gekocht. Die maandag wist het ministerie al dat het niet doorging, een dag later heeft de minister het besluit om dat belang te nemen nog verdedigd. Het is duidelijk dat de Tweede Kamer belogen is. Ik hoop dat dit boek aanleiding kan zijn voor de parlementsleden om vragen te stellen. Zij zijn echt voor aap gezet. Ook nu weer lees ik dat Bos niet van zins is eerst toestemming te vragen als hij de zaak wil doorverkopen. Het argument is dat daardoor de prijs lager zal uitvallen. Ik ben echter een groot voorstander van transparantie.

U schrijft dat de seinen voor de overname van ABN Amro n voor n op rood sprongen. Is er een moment aan te wijzen waarop men op de rem had moeten gaan staan? Dat is naar mijn mening het moment van de tweede kapitaalverhoging geweest. Graaf Lippens heeft toen zijn grootste fout gemaakt. Hij dacht dat Fortis niet kon falen. Maar hij was net teruggekomen van de Bilderbergconferentie waar hij had horen spreken over een meltdown in Amerika. Hij had moeten weten dat Fortis daar ook aan bloot zou komen te staan. Op dat moment hadden ze een keuze moeten maken: of de hele boel afblazen, of een veel omvangrijkere kapitaalverhoging doorvoeren. Nu haalde de bank 1,5 miljard euro op, een veel te laag bedrag. Sindsdien is het alleen maar bergafwaarts gegaan. Dat is ook een typische managementfout: hij dacht dat iedereen in de problemen zou komen, behalve Fortis.

Welke lering kunnen wij uit dit debacle halen?

Dat is een lastige vraag. Managers worden gekozen op basis van bepaalde eigenschappen. Zij zijn per definitie niet risicomijdend, anders kom je niet bovendrijven. Toch moeten zij bepaalde risicos beter leren inschatten, is nu gebleken. Dat is een inherente paradox: hoe los je dat op? Het kan interessant zijn op zeker moment te kiezen voor experts, of voor nerds.

In hoeverre was de ondergang van Fortis een echt managementprobleem?

Niet lang geleden heb ik een aardig boekje gelezen over de vijftig meest voorkomende missers in het bedrijfsleven. Dat zou een goede leidraad zijn: alle fouten zie je hier terugkomen. Fortis heeft te veel, te grote overnames gedaan, heeft te lang vastgehouden aan genomen beslissingen, ook als duidelijk was dat die niet goed zouden uitvallen. Ontsnappingsclausules zijn niet gebruikt. Dergelijk gedrag zit kennelijk diep in onze structuur. Als de economie over vijf jaar weer opstaat, zal het gewoon opnieuw gebeuren.

Hoe nu verder met Fortis?

We zullen zien wat de rechtszaken brengen. Ik verwacht er eerlijk gezegd niet veel van.

Printed with

joliprint

http://www.managementenliteratuur.nl/1516/thierry_debels_%E2%80%98het_is_duidelijk_dat_de_tweede_kamer_is_

Page 2