2011

!"#$%&$'(((
14
Me d i a Ge s c h i e d e n i s : H C 1 8 1 9 7 0 - 1 8 0 ( 2 )
Onderdeel studie Media & Cultuur aan de UvA
Copyright Dropbox Media&Cultuur
Made by Asefeh @ www.doublemindsproductions.com


MG - HC 18 - 1970-1980 (2)
1
Mediageschiedenis
Hoorcollege 18
1970-80
Deel 2: Televisie en Nieuwe Media
14-11-2011
Markus Stauff

1
lnLroducue
ob[ecLen
!"#"$%&%"'"(')*+,-!".'
$%/"*0'&1!"##%"!0'213"#'
+"/%1'"$"(!'
,*#%4"2"'$".&#155"$%(5'
+1516%("'7*.+11!'
+11(#1(/%(50'8%"!(1+0'9:-+3#"'%('!;"'<-(5#"90'
=>?@'A'
2
lnLroducue
Het Parool 31-10-2011
3
lnLroducue
kenmerken
!;"'B;*#"'B*.#/'%&'B1!);%(5'
groelende dlverslLelL van culLuur en medla
spannlng Lussen homogenlLelL en dlverslLelL '
4
lnLroducue
sLrucLuur van heL hoorcollege
Sesam SLraaL
- magazlne formaaL
Maanlandlng
- SaLellleL
ollueke verslaggevlng
- vldeo
SporL LvenemenL
- kabel
Mary 1yler Moore / uallas
- Amerlkanlserlng
CompuLer
- CnC / Mlcroprocessor
3
Sesame SLreeL: Magazlne lormaaL
ln 1969 door educaueve omroepen ulLgezonden,
vanaf 1970 publleke omroep 8S (=-3#%)'
C.*1/)1&4(5'D".$%)"E
doelgroep: klnderen
dldacusche lnvalshoek: Lelevlsle als medlum van
opvoedlng
wereldwl[d succes
gesegmenLeerd
magazlne formaaL
verschlllende delen
modulalre sLrucLuur
6
Medla Ceschledenls 2011 - PC 18: 1970 -1980 (2)
1

DIA 2
Waar dit college over gaat..


DIA 3
In de jaren 60 waren er kenmerkende gebeurtenissen voor de ontwikkelingen van televisie
Bv : Maanlanding & Sesamstraat & Dallas warden over de hele wereld bekeken..


DIA 4
In Syri gaan mensen de straten op tegenwoordig met spandoeken met Engelse leuzen, ze richten hun
boodschap dus niet alleen aan hun eigen volk, maar aan de wereld, want ze weten dat het op tv komt..
dit kwam op in de jaren 70 en gebeurt nu dus steeds meer..


DIA 6
Het was gemaakt door een publieke omroep en toch een groot success, heel bijzonder..

Het is geproduceerd voor een specifieke doelgroep, geproduceerd om een kleine in plaats van een
grote doelgroep te bereiken.
Didactische invalshoek: televisie als medium van opvoeding
Wereldwijd succes; format door verschillende landen overgenomen
De didactische invalshoek en het wereldwijde succes komen beide door het format van het programma
>> Gesegmenteerd magazine format
1. Verschillende delen >> heeft een beetje de structuur van reclameblokjes
maakt het makkelijk om door andere landen overgenomen te worden >> bepaalde fragmentjes kunnen
vervangen worden door andere fragmentjes die meer passen bij de cultuur van een ander land
2. Modulaire stuctuur >>
Makkelijk om het programma te verkopen aan andere landen, omdat je gewoonweg dingen kunt
weghalen. Daardoor kon het een mondiaal succes worden.






MG - HC 18 - 1970-1980 (2)
2
Sesame SLreeL: Magazlne lormaaL
magazlne formaaL ln de [aren 1970
pollueke programma's en enLerLalnmenL
programma's
dlverslLelL aan onderwerpen
en menlngen
'1onlghL Show wlLh !ohnny Carson'

1he MonLy yLhons llylng
Clrcus':
"And now for someLhlng
compleLely dlerenL".


7
Medla LvenL: Maanlandlng
1elevlsle veranderL onze belevlng en ons besef
van de wereld
medla evenLs
rechLsLreekse reporLage
perfecL gepland
verwachL door de kl[kers
aandachL voor heL medlum zelf
mondlaal publlek
8
nCS
hup://vldeoacuve.eu/vldeoAcuve/vldeoueLalls.do?
ld=vA_Sv20001___1106367361171&sw=&curlLem=1&curpage=63
NOS 1-7-1969
9
Medla LvenL: Maanlandlng
'Space 8ace'
1937: SpoeLnlk
nASA / A8A
Apollo Mlssles
1969: Apollo 11
"That's one small step for a man, one giant leap for mankind."
10
Medla LvenL: Maanlandlng
Space race / maanlandlng ln de populalre culLuur
11
Medla LvenL: Maanlandlng
Space race / maanlandlng ln
de populalre culLuur
12
Medla Ceschledenls 2011 - PC 18: 1970 -1980 (2)
2





DIA 7
Magazine formaat is typerend voor de jaren 70
Politieke programmas en entertainment programmas kregen dit formaat want er was een grote diversiteit
aan onderwerpen en meningen (denk hierbij aan Johnny Carson). Elke zoveel minuten begint een ander
onderwerp. ( nu bijvoorbeeld de format die gebruikt wordt bij dwdd )


DIA 8
1969 >> Media Event >> Maanlanding
Media events vragen aandacht voor het medium zelf en tonen waar het medium toe in staat is
>> nieuwe technieken worden vaak met behulp van media events gentroduceerd

Media events vragen aandacht voor het medium zelf, maar ook de aandacht van een heel groot en
mondiaal publiek.


DIA 9
Fragment van de NOS; over de maanlanding
Maanlanding maakte de hele wereldbol zichtbaar aan de mens, TV kon alles laten zien.


DIA 10
Space-race tussen VS en SU.. Su eerste ruimteschip onbemand, creerde een Spoetnik-schok in Amerika ..
maar VS eerste met dude erin, en daarom volgens hun eerste en dus winnaar van de race.. miaauww..


DIA 11 & 12
De maanlanding was ook een landing in de populaire cultuur. Alles gaat er futuristisch uitzien en artiesten
maken films/schrijven liedjes over de gebeurtenis.






MG - HC 18 - 1970-1980 (2)
3
Medla LvenL: Maanlandlng
serlele sLrucLuur
onvoorspelbare gebeurLenlssen: llveness
les over weLenschap en Lechnologle
Lelevlsle was onmlsbaar Lechnlsch onderdeel
van de hele mlssle
13
Medla LvenL: Maanlandlng
beelden van de aarde als
geheel
lcoonL[e van de blauwe
planeeL
Club of Rome, 1972
14
Medla LvenL: Maanlandlng
beelden van een mondlaal
publlek
de hele wereld kl[kL
Pictures from http://www.squareamerica.com/is.htm
Central Part, NY
13
verhaal over 1echnlek 1 - SaLellleL
1962: eersLe communlcauesaLellleL, 1elsLar
1964: Cymplsche Spelen ln 1okyo - eersLe keer
Lelevlsleslgnalen vla SaLellleL over de CroLe Cceaan
1963: commerclele communlcauesaLellleL, Larly 8lrd
geosLauonalre saLellleL
Early Bird
16
verhaal over 1echnlek 1 - SaLellleL
ln heL begln: gebrulkL door
omroepen om bl[dragen van
een verre plaaLs naar de
zender de kunnen sLuren



LaLer: ulrecL 8roadcasL
SaLelllLe (dlrecLe
omroepsaLellleL) door
saLellleL worden slgnalen
dlrecL naar hulshoudens
gesLuurd
17
Medla LvenL: ollueke CeLulgen
'1he Whole World ls WaLchlng
1968: uemocrauc Convenuon ln Chlcago
1960s: clvll rlghLs movemenL (Marun LuLher klng)
ollucl
klezers/kl[kers dlrecL en op een persoonll[ke
manler benaderen
mlnder conLrole over beLekenls van een
gebeurLenls
18
Medla Ceschledenls 2011 - PC 18: 1970 -1980 (2)
3



DIA 13
Serile structuur >> telkens updates van voortgang ontwikkeling raket
Onvoorspelbare gebeurtenis: liveness >> er kon van alles misgaan
De uitzending was opgezet als een les over wetenschap en technologie
Televisie was een onmisbaar technisch onderdeel van de hele missie
>> de maanlanding droeg bij aan de ontwikkeling van televisietechnologie.
Maanlanding soort Sesamstraat voor volwassenen


DIA 14
Gevolg maanlanding
>> Het leverde beelden op van de aarde als geheel (geboorte icoontje van de blauwe planeet)
>> heeft ons beeld van de aarde veranderd / bewijs dat het alles zichtbaar kon maken..


DIA 15
Gevolg maanlanding
>> Leverde ook beelden op van een mondiaal publiek (het moment van de maanlanding vastleggen
door een foto te maken van de reacties van de kijkers) >> de hele wereld kijkt. Meer dan 5 miljoen hebben
het live gevolgd..


DIA 16 & 17
Spoetnik was als eerst in de ruimte, maar die kon nog niet zo heel veel. In het begin gebruikten de
omroepen de satelliet vooral om bijdragen van een verre plaats naar de zender te kunnen sturen. Later
kwam de Direct Broadcast Satellite (directe omroepsatelliet) door satelliet worden signalen direct naar
huishoudens gestuurd.


DIA 18
1968: Democratic Convention in Chicago, King en Robert Kennedy waren vermoord, en heel veel
demonstranten werden hardhandig aangevallen door de politieagenten. Die demonstranten riepen toen
dat van de hele wereld kon meekijken.. the whole world is watching..

1960: Civil Rights Movement (Martin Luther King)
>> de beelden van onrecht tegen mensen waren te zien voor de hele wereld


MG - HC 18 - 1970-1980 (2)
4
Medla LvenL: ollueke CeLulgen
Corlog ln vleLnam 1939 - 1973
"llvlng-room war
1968: Vietcong gets killed in front of a camera
19
Medla LvenL: ollueke CeLulgen
WaLergaLe schandaal 1973/1974
llve verslaggevlng van de hoorzlmngen
- 'All Lhe resldenL's Men' Alan !. akula 1976
- 'nlxon' Cllver SLone 1993
1979: revoluue ln lran, lnvasle
van AfghanlsLan
Lerrorlsusche groeperlngen ln
Luropa (l8A, 8Al ...)
.
pollueke acues om aandachL van Lv Le Lrekken

20
verhaal over 1echnlek 2 - vldeo
LnC = "elecLronlc newsgaLherlng"
(Lweede hel van de [aren 1970)
1936: AMLx - vldeorecorder meL roLerende
koppen

21
verhaal over 1echnlek 2 - vldeo
luncues van vldeo
overbruggen van u[dzones
ume delay / ume shllng
conLrole over
(llve-) ulLzendlngen
22
verhaal over 1echnlek 2 - vldeo
1970: vldeocasseue (Sonys u-Mauc)

1974: draagbare camera, C8S news begeleldL
8lchard nlxon op zl[n rels naar Moskou.
- "elecLronlc newsgaLherlng
grassrooLs movemenLs gebrulken vldeo



23
lnLroducue
Het Parool 31-10-2011
24
Medla Ceschledenls 2011 - PC 18: 1970 -1980 (2)
4




DIA 19 & 20
@ Oorlog in Vietnam 1959-1975 ('Living room war')
Kijkers konden voor het eerst een oorlog meemaken vanuit hun luie stoel. Televisie reageerde op politieke
veranderingen maar de politiek ook op veranderingen in de televisie.

@ Watergate Schandaal 1973/1974: live verslaggeving van de hoorzittingen
@ 1979 Revolutie in Iran, Invasie van Afghanistan
@ Terroristische groeperingen in Europa (IRA, RAF)


DIA 21 & 22
Dankzij satelliet konden nieuws items veel sneller verzonden worden, wat bevorderlijk was voor de politieke
verslaggeving. Eerder duurde dat een week, nu kon het nog op dezelfde dag besproken worden in het
late journaal. Niet alleen satellieten, maar ook video droeg hierbij aan..
ENG (electronic newsgathering), 2e heft van de jaren 70. Het was gebaseerd op analoog en magnetisch
videoband waarop iets opgenomen kon worden. Maar we gaan eerst even terug:
1956: AMPEX, dit was een videorecorder met roterende koppen, die was wel nog heel erg groot.
Die rollende koppen maakten het mogelijk om heel veel data op te slaan.
Functies van video:
Overbruggen van tijdzones
(West Coast Delay: programma's konden overal op hetzelfde tijdstip uitgezonden worden ongeacht
de tijdzone) nu kon tijd gemanipuleerd worden, zeker in de VS was dat handig omdat je tussen LA en
NY een groot tijdsverschil hebt
Het is ook een erg flexibele manier van produceren
Sitcoms konden erg makkelijk opgenomen worden met video, je hebt controle over (live-)
uitzendingen. Je kunt de tijd heel makkelijker manipuleren
7 minutes Delay
Controle over (live-)uitzendingen (als iets fout gaat in een uitzending heb je 7 seconden delay zo dat je
er wat aan kan doen)


DIA 23 & 24
In 1970 komt Sony U-Matic met de videocassette, een makkelijke manier om op te nemen.
- 1974: draagbare camera: CBS begeleidt Nixon op naar zijn reis naar Moskou, electronic newsgathering
- Grassroots movement gebruiken video. Wat er in de jaren 70 gebeurde hebben we tegenwoordig ook
met bijvoorbeeld Syri. Satteliet toen was het Twitter en Facebook van nu.. een medium wat een bijdrage
levert aan hoe een item(politieke gebeurtenis) vorm krijgt
MG - HC 18 - 1970-1980 (2)
5
Medla LvenL: SporL
llve sporLs
belangrl[k onderdeel van heL Lelevlsle programma
mondlaal publlek / mondlale gebeurLenlssen
Loepasslng van meesL recenLe Lechnologlsche
onLwlkkellngen

23
Medla LvenL: SporL
geschledenls van sporL op Lelevlsle
aanvankell[k vaak spraakmakende programma's
geen 'prlme ume' programma ln de [aren 1930/60
grooL success vanaf [aren 1970
- A8C
- zoom lens, moblele camera's .

26
Medla LvenL: SporL
1960s: "Wlde World of SporLs" (A8C)
hup://www.youLube.com/waLch?v=2AZP4leCsc
hup://www.youLube.com/waLch?v=ll69uLdvucA&feaLure=relaLed
1970: "Monday nlghL looLball" (A8C)
breder publlek berelken
nauonaal besef
27
Medla LvenL: SporL
Clymplsche Spelen
Lelevlsleslgnalen vla SaLellleL
vldeo: "recorded llve / "llve on Lape"
1972: Munchen
beeld van uulLsland creeren
gl[zellng
sporL verslaggevlng werd pollueke verslaggevlng
Mexico 1968 Munich1972
28
Medla LvenL: SporL
1974 Zalre: Ceorge lorman vs. Muhammad All
- "1he 8umble ln Lhe !ungle"
- Amerlkaanse rlme 1lme
- mondlaal publlek
1973 "1hrllla ln Manlla
P8C (pay cable Lv)
ulverslLelL / PomogenlLelL:
de hele wereld vs. doelgroepen
29
verhaal over 1echnlek 3 - kabel
aanvankell[k:
kabel vergrooL berelk van de Lradluonele Lelevlsle
1970s:
alLernauef LelevlslebesLel
kenmerken:
hogere Lechnlsche capaclLelL:
geen frequenueschaarsLe meer / commerclele 1v
reLourpad / reLurn paLh: lnLeracuve 1v
lndlvlduele anslulung: ay Lv / pay per vlew eLc.
30
Medla Ceschledenls 2011 - PC 18: 1970 -1980 (2)
5


DIA 25 & 26
Sport komt op..
- het wordt een belangrijk onderdeel van het televisie programma
- het heeft een mondiaal publiek en het zijn mondiale gebeurtenissen
- toepassing van meest recente technologische ontwikkelingen
ABC - ging zich focusen op specifieke doelgroepen, en begon op zondag sport uit te zenden.
Sportuitzendingen waren vanaf het begin belangrijk voor radio en televisie. Het werd in de jaren 70 ook
pas een belangrijk onderdeel van prime time


DIA 27
Waarom werd sport een succes in de jaren 70?
- ABS ontdekte de mogelijkheid om zich met sport van de andere twee te onderscheiden. Op zondag
gingen ze sport uitzenden om mannen aan te trekken.
- er was ook een verbeterde technologie die de belevenis van een sportwedstrijd veranderde. De zoom
lens, mobiele cameras etc.

In de jaren 1960 begon ABC met Wide World of Sports. In 1970 kwamen ze met Monday Night Football om
een breder publiek te bereiken. Dus niet alleen mannen. Ook verhoogde ABS de culturele waarde van
sport en sociale relevantie. Vooral American Football, Baseball en Basketball zorgden voor een nationaal
besef. Sport is dus een media event die ontstaan is door de televisie.


DIA 28
Olympische spelen, groot mediaspektakel. Er waren nu televisiesignalen via satelliet, maar ook video:
recorded live en live op tape, dus de illusie van het live was. (1972: Mnchen)


DIA 29
1974: Zaire: George Forman vs. Muhammed Ali. Deze wedstrijd werd Rumble in the Jungle genoemd. Het
werd op een bepaalde tijd gehouden zodat het onder de Amerikaanse prime time viel, mensen zetten
hun wekkers om de wedstrijd live te volgen. Er was dus een mondiaal besef. Als vervolg kwam hierop de
Thrilla in Manila in 1975, maar dan via HBO met pay cable tv.
Mensen waren bereid om voor bijvoorbeeld media events te betalen, dit was het begin van pay tv
(een andere inkomst voor tv in VS in plaats van reclame).

MG - HC 18 - 1970-1980 (2)
6
rogramma's van de [aren 1970
Mary 1yler Moore
[eugdculLuur
maaLschappell[ke relevanLe onderwerpen
doelgroepen / nlche audlence / LargeL audlence
(ln plaaLs van 'leasL ob[ecuonable programmlng)
8ooLs (mlnlserle, 1977)
SLar 1rek (vanaf 1966)
31
rogramma's van de
[aren 1970
uallas
lnLernauonaal succes
dlscussle over 'Amerlkanlserlng'



PolocausL (mlnlserles, 1979)
32
CompuLer / ulglLale Medla
compuLerspelleL[es
1972 arcadespelleL[es
(CnC, Space lnvaders)
1973 speelconsoles

CompuLerLechnlek als
vrl[eu[dsbesLedlng
33
CompuLer / ulglLale Medla: Ceschledenls
compuLer als Lechnlek voor deskundlgen en
experLs
2001 A Space Odyssey (Stanley Kubrick 1968) 34
CompuLer / ulglLale Medla: Ceschledenls
mechanlsche rekenmachlnes

reconstruction of Babbages 1837 Analytical Engine
Ponskaart uit 1895
33
CompuLer / ulglLale Medla: Ceschledenls
vroege elekLronlsche compuLers
geen permanenL geheugen:
ponskaarLen en magneeLbanden
Two women programming ENIAC (Electronic Numerical
Integrator And Computer), 1946
36
Medla Ceschledenls 2011 - PC 18: 1970 -1980 (2)
6

DIA 31 & 32
2 series kenmerkend voor de jaren 70 >> MTM & Dallas
MTM
>> vrouw met beroep, geen huisvrouw! (dus niet als I Love Lucy)
>> show met maatschappelijke relevante onderwerpen
Televisie begon doelgroepen te bereiken die ze niche of target audience noemden.
>> Star Trek uit 1966 had een heel specifiek target audience.
Dallas
>> internationaal succes (zo breed mogelijke doelgroep)
>> men werd bang dat Amerikaanse televisie nationale televisie zou overnemen


DIA 33
Televisie was dominant medium; computer was in jaren 70 nog afhankelijk van televisie, dus geen
concurrentie voor tv.
1975 (computer, maar geen toetsenbord dus kon niet gebruikt worden als een computer zoals we het
tegenwoordig kennen)


DIA 34
Films lieten wel zien dat de computer in opkomst was. Het was nog geen medium in hun ogen, maar
gewoon een apparaat. Ook gezien als techniek voor deskundigen en experts.


DIA 35
Charles Babbage al in oudheid mechanische rekenmachine..


DIA 36
Vroege elektronische computers hadden nog geen permanent geheugen: ze hadden ponskaarten en
magneetbanden die telkens opnieuw genstalleerd moesten worden.


MG - HC 18 - 1970-1980 (2)
7
J'29)%,&"G"H434%78,"@,(47O"@4$47%)&46,&4$3"
57$7?"!QNNO"%&7$646%'&6"5,&57$3,$"
,8,1%&'$,$-)4>,$"
.7&,$"!QRUO"241&'*:49"
IBM tube based
calculator, 1952
Intel 4004
microprocessor
(1971) met
2300 transistors 0T"
J'29)%,&"G"H434%78,"@,(47O"<%7$(77&(46,&4$3"
57$7?"!QN!O"*'22,&*4f8,"9&'()*+,"57$"
*'29)%,&6"
q$457*"#"FG(%$".&1#'H-!*+14)'I*+,-!".E""
!QR/O"5,&6*:488,$(,"#V@"*'29)%,&6"X,&1,$"
2,%"(,>,8?(,"6'oX7&,""
!QT!O"276679&'()*+,"57$"24*&'9&'*,66'&6"
W#$%,8";UU;j"
0_"
J'29)%,&"G"H434%78,"@,(47O"B,&,,$5')(434$3"
57$7?"!QTNO"@4*&'*'29)%,&"G"A,&6'$78"
J'29)%,&"
7997&77%"X'&(%"4$(454(),,8"-,6*:41-77&""
0Q"
Medla Ceschledenls 2011 - PC 18: 1970 -1980 (2)
7

DIA 37
Vanaf 1955 werden de transistors vervangen door elektronenbuizen. In de jaren 60 kwam de
microprocessor.


DIA 38 & 39
Vanaf 1951: commercile productie van computers (eerder had je telkens maar n exemplaar van een
computer), voor elke computer ook weer opnieuw leren hoe deze werkt!

- Univac I was de eerste computer die voor de overheid werd geproduceerd, er werden 56 gekocht van
elk een miljoen dollar.

- 1962: verschillende IBM computers werken met dezelfde software (standaardisering)

- 1971: Intell : massaproductie van microprocessors

- Vanaf 1975: microcomputer/personal computer deed zijn intrede.
De computer werd individueel beschikbaar.. echt een technologie die een individu kan gebruiken,
waardoor het in de jaren 80 een massamedium kan worden..