Biologi

Tingkatan
4
Bab 2: Struktur dan Organisasi Sel

2.1
Memahami
struktur dan
fungsi sel

Apa itu sel?

Unit binaan asas bagi
semua benda hidup.
Mempunyai organel iaitu
struktur khusus yang
menjalankan fungsi tertentu.

Sel Haiwan

C
D

F
H

Organel Sel
Haiwan
(A)Sitoplasma

Fungsi
Struktur berbentuk jeli yang bertindak
sebagai medium bagi tindak balas
metabolik sel

(E) Nukleus
Membawa maklumat genetik dan
(membran
mengawal atur fungsi sel
nukleus, nukleolus,
kromosom)
(F) Jasad Golgi

Menerima protein daripada JE kasar,

mengubah suai dan mengabungkannya
dengan karbohidrat untuk membentuk
glikoprotein
Mengangkut dan menyimpan lipid,
membentuk lisosom dan menghasilkan
enzim pencernaan

(G) Membran
plasma

Menghasilkan kandungan sel dengan

persekitaran luar
Mengawal atur pergerakan bahan yang
masuk dan keluar daripada sel

Organel Sel
Haiwan

Fungsi

(H) Mitokondrion

Tempat respirasi aerobik dan menjana

tenaga
Dijumpai dengan banyak dalam sel otot
dan sperma

(I) Sentriol

Membentuk gentian gelendung semasa

pembahagian sel haiwan

(J) Jalinan
endoplasma (JE)
licin

Mensintesis dan mengangkut lipid

(K) Jalinan
endoplasma (JE)
kasar

Mensintesis dan mengangkut protein

yang dihasilkan oleh ribosom
Terdapat ribosom pada permukaan

(L) Ribosom

Mensintesis protein
Dijumpai bebas di dalam sitoplasma atau
melekat pada JE kasar

Sel Tumbuhan

A
B

M K

C
D
E

J
I

F
G
H

Organel Sel
Tumbuhan

Fungsi

(A) Dinding sel

Dibina daripada selulosa

Lapisan paling luar yang mengekalkan
bentuk dan melindungi sel daripada
kerosakan mekanikal.

(B) Kloroplas

Menjalankan proses fotosentesis

(G) Vakuol

Mengandungi sap sel (yang terdiri

daripada air, gula, mineral dan pigmen)
dan dikelilingi oleh tonoplas
Mengawal kesegahan sel

(F) Tonoplas

Membran separa telap yang mengelilingi

vakuol

Sel Haiwan VS Sel Tumbuhan

Sel Haiwan

Sel Tumbuhan
Persamaan

Kedua-dua jenis sel mempunyai nukleus, kromosom, mitokondria,

sitoplasma, membran plasma dan jasad Golgi.
Perbezaan
Tiada dinding sel

Ada dinding sel

Bentuk sel tidak tetap

Bentuk sel tetap

Tiada vakuol atau bersaiz kecil

Vakuol bersaiz besar

Ada sentriol

Tiada sentriol

Tiada kloroplas

Ada kloroplas

Granul glikogen dalam sitoplasma

Granul kanji dalam sitoplasma

2.2
Memahami
Organisasi
Sel

Proses Hidup Organisma

Unisel

Organisma yang terdiri daripada

satu sel sahaja

Contoh: Amoeba sp., dan

Paramecium sp.

Menjalankan semua proses hidup di

dalam sel tunggalnya.

Pengkhususan Sel dalam

Organisma Multisel
(Haiwan)

Organisma yang mempunyai lebih

daripada satu sel

Sel
Umum

Sel
Khusus

Organ

Sistem

Tisu

Sila buat nota sendiri. Contoh:

Sel Umum
Sel haiwan

Sel darah merah

Sel Khusus

Sel saraf

Sel darah putih

Sel sperma

Tisu penghubung

Tisu saraf

Tisu
Tisu epitelium

Tisu otot

Melapisi permukaan
kulit dan ruang mulut
Sesetengah
membentuk kelenjar
endokrin dan kelenjar
eksokrin

Terdiri daripada sel

gentian otot
Terdiri daripada tiga
otot licin, otot rangka,
otot kardium
Otot liciin usus, salur
darah, salur kencing
dan pembiakan

Jantung

Kulit

Organ

Peparu

Ginjal

Mata

Telinga

Sistem

Sistem integumen

Sistem peredaran
darah

Sistem endokrin

Rajin membaca, ilmu bertambah.

Teruskan usaha!

Pengkhususan Sel dalam

Organisma Multisel
(Tumbuhan)

Sekian dan
terima
kasih.