ANESTETICI

Istorijat
Srednji vek bunika, mandragora

Davy 1799. god. azotni oksidul

Faraday 1818. god. etar
Crawford Long 1842. prvi put operisao
u etarskoj narkozi
Horace Wels 1844. ekstrakcija zuba u
anesteziji azotnim oksidulom
 Vrste anestezije
OPTA ANESTEZIJA
Duboko besvesno stanje analgezija ,
arefleksija i atonija skeletne muskulature
Balansirana anestezija kombinacija vie
lekova
LOKALNA ANESTEZIJA
Odsustvo bola i neosetljivost samo u
ogranienoj regiji pri emu je ouvana
svest bolesnika
 OPTA ANESTEZIJA
(analgezija,arefleksija i atonija skeletne
muskulature)

INHALACIONA
(udisanje anestetikih gasova, npr. halotana ili
azotnog oksidula) i

INTRAVENSKA
(ubrizgavanje lekova, npr. tiobarbiturata,
ketamina, midazolama)
NEUROLEPTANALGEZIJA NEUROLEPTANESTEZIJA

(neuroleptik + analgetik) + ( me. az.oksidul i O2)

droperidol fentanil
TOK OPTE ANESTEZIJE
I Stadijum - analgezija - svest i dodir ouvani

II Stadijum ekscitacija i delirijum - gubitak

svesti i gaenje kornealnog refleksa

III Stadijum hirurka anestezija

pravilno i usporeno disanje
ugaen konjuktivalni refleks
smanjen tonus skeletnih miia
gasi se refleks gutanja
poinju kruni pokreti onih jabuica

IV Stadijum neeljeni predoziranje

medularna paraliza
I. Uvoenje u otu anesteziju (pripremna
medikacija i uvoenje u besvesno
stanje)

II. Faza odravanja anestezije (odravanje

optimalne dubine anestezije)

III. Faza oporavka (zavretak operacije i

buenje pacijenta)
 ISPARLJIVI OPTI ANESTETICI
halotan
enfluran
izofluran
desfluran
sevofluran

Ex- etar, ciklopropan, hloroform

ANESTETIKI GASOVI
azotni oksidul(azotni suboksid, N2O, gas
smejavac)
halotan enfluran

izofluran
Farmakokinetika inhalacionih
anestetika:
Hemijski inertne supstance
Krajnji cilj postii odreenu
koncentraciju anestetika u tkivu velikog
mozga
Koncentracija anestetika u tkivu velikog
mozga koncentracije anestetika u krvi
parcijalnog pritiska anestetika u
udahnutoj smei gasova
Koncentracija gasova u tenosti
parcijalnom pritisku gasa (Henrijev zakon)
 Brzina resorpcije zavisi od:

koncentracije anestetika u meavini gasova

koje bolesnik udie

plune ventilacije

brzine prolaska kroz alveolarnu membranu u

pluima

rastvorljivosti anestetikog sredstva u krvi

minutnog volumena srca i plune cirkulacije

Mehanizam delovanja:
Deprimiraju spontanu i evociranu
aktivnost neurona u mnogim delovima
mozga

Hiperpolarizacija aktivacija
kalijumskih kanala

Potenciraju dejstvo GABA-e

Minimalna alveolarna anestetika
koncentracija (MAC)
Koncentracija leka u disajnoj smei (ili
parcijalni pritisak anestetika u disajnoj
smei) pri kojoj postoji nepokretljivost u 50%
bolesnika izloenih bolnoj drai, npr.
hirurkoj inciziji
Azotni oksidul > 100
Izofluran 1.40
Enfluran 1.70
Halotan 0.75
Dejstva inhalacionih anestetika:

Kardiovaskularni sistem:
Hipotenzija, halotan bradikardija,
enfluran ne menja frekvenciju sranog
rada, izofluran tahikardija, halotan i
enfluran depresija miokarda, halotan
aritmije
Respiratorni sistem:
Depresija disanja, poremeena funkcija
mukocilijarnog aparata
Dejstva inhalacionih anestetika:

Mozak:
povean krvotok u mozgu

Bubrezi:
Smanjuju glomeralnu filtraciju i
protok krvi kroz bubrege, poveavaju
renalnu vaskularnu rezistenciju
Dejstva inhalacionih anestetika:

Jetra:
Smanjuju protok krvi kroz jetru

Uterus:
halotan, enfluran i izofluran snano
relaksiraju uterus
Halotan:
Isparljiva tenost (th.konc. 3 Vol.%)

Snano dejstvo, brzo uvoenje u anesteziju

Nije zapaljiv i retko izaziva postoperativnu

nauzeju i povraanje

Nedostaci: este aritmije, depresija disanja i

hipotenzija

N.D. masivna nekroza jetre i maligna

hiperpireksija (u 70% letalna)
Enfluran:
Bistra nezapaljiva tenost (th.konc. 1.5-3
Vol.%)

Snano dejstvo, brzo uvoenje u anesteziju

Dobra relaksacija skeletne muskulature

Nedostaci: snana depresija disanja

N.D. rea u odnosu na halotan

Izofluran:
Bistra nezapaljiva tenost (th.konc. 1.5-2.5
Vol.%)

Manje rastvorljiv u krvi pa bre deluju

Nedostaci: snana depresija disanja i

tahikardija

N.D. rea u odnosu na halotan

 AZOTNI OKSIDUL (gas smejavac)

Sastojak kombinovane anestezije sa

halotanom, jer je slab anestetik (85% N2O i
15% O2 )

Anoksija i cijanoza ako se udie

nerazreen, pa se sme samo kratkotrajno
primeniti dovoljno je samo nekoliko
respiracija
Toksinost inhalacionih anestetika:

Hepatotoksinost halotan
Maligna hiperpireksija
Nefrotoksinost
Mutagenost
Karcinogenost
Efekti na reprodukciju
Hematotoksinost megaloblastne
anemije
INTRAVENSKA ANESTEZIJA
INDIKACIJE
Kao uvodna-bazalna anestezija koja se zatim
produbljuje inhalacionom
ili
Za kratkotrajnu optu a. kod manjih
operativnih zahvata ili dijagnostikih
procedura
Opasnost ne moe se upravljati!
Prednosti Laka za izvoenje, nije
neprijatna, brzo nestaje,nema opasnosti od
eksplozije,nema iritacije disajnih puteva,
nema komplikacije kod buenja.
ketamin

tiopenton natrijum

propofol
 midazolam Flormidal -10-15mg i.m.
etomidat Hypomidate -0,1-0,3
mgkgtt
propofofol Disoprivan-i.v. Inj.1%,
20mL,50mL,100mL
tiopenton natrijum Nesdonal
Tiopental - 2-5mL 5% rastvor
Ketamin Ralatek-1-2mgkg i.v. Ili 5-10
mgkg i.m.
 NEUROLEPTANALGEZIJA-
NEUROLEPTANESTEZIJA

droperidol 2,5mgmL (neuroleptik)

fentanil 0,05mgmL (analgetik)
Thalamonal
 Preanestetika medikacija

10h pre operacije:

hipnotik za smirenje i dobar san

2h pre operacije:
kombinacija neuroleptika (droperidol)
i analgetika (fentanil)
antimuskarinski lek (atropin)