Pengajian am

bab 3 : Tadbir Urus Negara

sub tajuk : jabatan pembangunan
kerajaan negeri dan
kerajaan tempatan
DISEDIAKAN OLEH : MUHD. RAZALI BIN SARIFUDDIN
NOR INA BINTI MANABASAL
NUR AZIANNA BINTI JAIVI
 JABATAN PEMBANGUNAN KERAJAAN
NEGERI
Jabatan-jabatan negeri:-
Jabatan-jabatan negeri diberi tugas untuk
melaksanakan pengurusan dan pentadbiran
kerajaan dalam bidang masing-masing.
Jabatan-jabatan negeri hanya melaksanakan
tugas yang diperuntukkan dalam Senarai Negeri
sahaja.
 Jabatan di bawah kawalan Kerajaan
Negeri
Pihak Berkuasa Air(PBA)
Jabatan Kerja Raya
Jabatan Pertanian Negeri
Perpustakaan Negeri
Jabatan Agama Islam Negeri
Jabatan Hutan Negeri
Jabatan Tanah Negeri
 Pejabat Kewangan Negeri diketuai Pegawai
Kewangan Negeri

Menguruskan peruntukan wang kepada

agensi-agensi negeri.
 Hampir sama fungsinya dengan Jabatan
Peguam Negara di peringkat pusat

Membantu mendrafkan rang undang-undang

untuk Majlis Mesyuarat Kerajaan Negeri
sebelum membentangkannya dalam Dewan
Undangan Negeri
Jabatan Kemajuan Negeri dan Unit
Perancangan Ekonomi Negeri
 Pejabat Perjawatan Negeri
Hanya wujud di Sabah dan Sarawak
Merancang dan mewujudkan jawatan
perkhidmatan negeri
Perbadanan awam negeri
 Perbadanan Kerajaan Ekonomi Negeri (PKEN)
yg wujud disemua negeri
Contohnya: Yayasan Sabah, Perbadanan
Kredit Sabah dan sebagainya
Badan-badan ini ditubuhkan melalui
enakmen negeri
 Badan Tidak Berkanun
Contohnya: Amanah Saham Pahang Berhad, Labuan
Wood Product Sdn Bhd, Perusahaan Pahang Sdn Bhd,
Syarikat Gula Perak, dan sebagainya
Semua syarikat ini didaftarkan dibawah Akta Syarikat
dan kakitangannya merupakan kakitangan swasta
Badan tidak berkanun boleh memiliki anak syarikat
Lembaga Pengurus Syarikat dilantik oleh Kerajaan
Negeri kerana saham badan-badan ini dimiliki Kerajaan
Negeri
 Pejabat Kerajaan Pusat di Peringkat
Negeri
Terdapat cawangan jabatan-jabatan Kerajaan Pusat yg
dibuka disetiap negeri untuk memberikan
perkhidmatan dan kemudahan kepada orang ramai
contohnya: Jabatan Pengangkutan Jalan, Jabatan
Imigresen, Jabatan Pelajaran dan Jabatan Pendaftaran
Sungguhpun jabatan-jabatan ini wujud di peringkat
negeri, namun mengikut arahan dan perintah daripada
Kerajaan Persekutuan
Jabatan-jabatan ini langsung tidak dikawal oleh
Kerajaan Negeri
 Pejabat Setiausaha Persekutuan di
Sabah dan Sarawak
Fungsinya menyelaras dan mentadbir dasar
Jabatan Persekutuan di negeri masing-masing
Mengeratkan hubungan Kerajaan Persekutuan
dan Kerajaan Negeri
Menguruskan hal-hal kakitangan Kerajaan
Pusat di negeri masing-masing
Membuat keputusan tanpa merujuk kepada
Kerajaan Pusat di Kuala Lumpur
 Memeriksa anggaran belanjawan agensi-
agensi persekutuan
Mengendalikan perbelanjaan agensi-agensi
persekutuan di negeri-negeri berkenaan
SEMENANJUNG SARAWAK
MALAYSIA SABAH

Daerah
( Pegawai Daerah ) Bahagian (Residen) Daerah
Jajahan (Pegawai Daerah)
( Kelantan )

Daerah
Mukim ( Penghulu ) (Pegawai Daerah) Kampung
(pegawai Kelantan ) (Ketua Kampung)

Daerah Kecil (Pegawai

Kampung Perkhidmatan Tadbir
Sarawak)
( Ketua Kampung )
(Penghulu -kelantan)

Kampung (penghulu)
 Peringkat pentadbiran negeri di semenanjung

Pentadbiran Peringkat Daerah

Setiap daerah mesti ada Pejabat Tanah dan Daerah yang diketuai
oleh Pegawai Daerah
Pegawai Daerah ialah kakitangan awam utama
Fungsi-fungsinya;
Merancang, menyelaras, dan melaksanakan pembangunan
daerah dan tanah
Memastikan agensi negeri dan penghulu melaksanakan projek

pembangunan
Mendapat bantuan dari agensi-agensi negeri dan pusat

Bertanggungjawab kepada Setiausaha Kerajaan Negeri

tentang pembangunan perinkat daerah

Peringkat ini terdapat Jawatankuasa Pembangunan dan

Tindakan Daerah dan Jawatankuasa Keselamatan Daerah

 Pentadbiran Peringkat Mukim.

i) pentadbiran peringkat mukin diurus oleh Pejabat

Penhulu yang diketuai kakitangan awam yang digelar
Penghulu.
ii) penghulu dilantik oleh Ketua Negeri dan merupakan
personel awan yang bergaji dan berpencen.
iii) peringkat ini terdapat Jawatankuasa kemajuan dan
keselamatan mukim yang berfungsi menyeleraskan
kegiatan-kegiatan kampung dibawah selamanya.
 Pentadbiran Peringkat Kampung.
i) diketuai oleh ketua kampung di kelantan

ii) ketua kampung bukan kakitangan perkhidmatan awam

tetapi dibayar elaun.

iii) membantu agensi kerajaan membangunkan kampung-

kampung melalui Jawatankuasa Kemajuan dan Keselematan
Kampung. (JKKK)

iv) JKKK memberi peluang kepda penduduk kampung

melibatkan diri dalam perancangan dan pembangunan
kampung.
 PERINGKAT PENTADBIRAN NEGERI DI
SARAWAK
PENTADBIRAN PERINGKAT BAHAGIAN

i. Pentadbiran peringkat bahagian diketuai Residen.

ii. Residen sebagai pentadbir utama , dibantu oleh
Temenggung yang bertindak sebagai Ketua
Masyarakat bagi keturunannya.
 PENTADBIRAN PERINGKAT DAERAH

i. Pentadbiran peringkat daerah ditadbir oleh

Pegawai Daerah yang dibantu oleh Ketua
Masyarakat yang dipanggil Pemanca.
ii. Dua buah jawatankuasa yang penting ialah
Jawatankuasa Pembangunan dan Tindakan Daerah
dan Jawatankuasa Keselamatan Daerah
 PENTADBIRAN PERINGKAT DAERAH KECIL
i. Pentadbiran peringkat daerah kecil diketuai
Pegawai Perkhidmatan Tadbir
ii. Dua buah jawatankuasa yang penting ialah
Jawatankuasa Pembangunan dan Tindakan
Daerah Kecil dan Jawatankuasa Keselamatan
Daerah Kecil.
 PENTADBIRAN PERINGKAT
KAMPUNG/TAMAN

i. Peringkat Kampung diketuai Penghulu yang

dilantik oleh Kerajaan Negeri.
ii. Peringkat taman pula diketuai Pengerusi
Persatuan Penduduk Taman.
iii. Dikawasan pedalaman, Penghulu digelar Tuai
Rumah.
 PERINGKAT PENTADBIRAN DI SABAH
PENTADBIRAN PERINGKAT DAERAH
i. Pentadbiran peringkat daerah ditadbir oleh
Pewagai Daerah dan dibantu oleh Ketua Daerah
(suku kaum)
ii. Suku kaum daerah pula diketuai Ketua Anak
Negeri atau Ketua Bumiputera yang juga
merupakan personel awam
iii. Dua buah jawatankuasa penting ialah
Jawatankuasa Pembangunan dan Tindakan
Daerah dan Jawatankuasa Keselamatan Daerah.
 PENTADBIRAN PERINGKAT
KAMPUNG/TAMAN
i. Pentadbiran peringkat kampung diketuai oleh Ketua
Kampung yang bukan personel awam.
ii. Pentadbiran peringkat taman diketuai Pengerusi
Persatuan Penduduk Taman.
iii. Ketua kampung memantu agensi-agensi kerajaan
membangunkan kampungnya melalui JKKK.
iv. Pengerusi Persatuan Penduduk Taman membantu
agensi-agensi kerajaan membangunkan tamannya
melalui Persatuan Penduduk Taman.
KERAJAAN TEMPATAN
 PENGENALAN

Kerajaan Tempatan atau Pihak Berkuasa Tempatan

di wilayah-wilayah Persekutuan Kuala Lumpur,
Labuan, dan Putrajaya terletak di bawah kuasa
Kerajaan Persekutuan.
Kerajaan Tempatan yang lain terletak di bawah
kuasa Kerajaan Negeri.
Kerajaan Tempatan berkuasa dalam:
(a) membuat undang2 kecil (subsidiari)
(b) mengutip cukai dan sewa
(c) menubuhkan Kumpulan Wang Pihak Berkuasa
Tempatan yg berada di bawah kawalannya
 TUJUAN PENUBUHAN
Bantu Kerajaan Negeri dlm pentadbiran dan
penggubalan undang2 kecil
Menyediakan kemudahan rekreasi dan
perkhidmatan utk penduduk setempat
Berikan peluang kpd penduduk setempat utk
mengambil bahagian dlm pengurusan kawasan yg
didiami
Memastikan keputusan dibuat dgn cepat dan
selaras dgn keperluan penduduk setempat
 ORGANISASI
KERAJAAN TEMPATAN

UNIT PENTADBIRAN

UNIT PERANCANGAN UNIT

UNIT PENYELIDIKAN TEKNIKAL
PEMBANGUNAN DAN
DAN NASIHAT
PENYELARASAN

BANGUNAN TAKSIRAN KESIHATAN JURUTERA

SALURAN NAJIS DAN BAHAN

UNDANG - UNDANG
PERPARITAN BUANGAN
PEPEJAL
KAKITANGAN KERAJAAN TEMPATAN
 JENIS KERAJAAN TEMPATAN
Dewan Bandaraya dan Majlis Bandaraya
Ditubuhkan melalui undang2 khas.
Diluluskan oleh Majlis Negara bg Kerajaan
Tempatan.
Mesti pusat pentadbiran dan perniagaan.
Diketuai oleh Datuk Bandar dan dibantu oleh Majlis
Bandaraya(24 org anggota)
Tempoh perkhidmatan anggota:2 tahun.
Bilangan penduduk lebih drpd 300,000 org
Sumber kewangan lebih RM80 juta setahun.
Contoh:DBKL,MBJB,Majlis Bandaraya
Ipoh,Kuching Utara,Kuching Selatan,Kota
Kinabalu,Putrajaya.
Majlis Perbandaran:
Ditubuhkan melalui undang2 biasa.
Diketuai Yang Dipertua dan dibantu oleh
Majlis Perbandaran (8-24 org anggota)
Tempoh perkhidmatan 1 tahun.
Bilangan penduduk lebih 100,000 org.
Sumber kewangan lebih RM 10 juta
setahun.
Contoh: Majlis-majlis Perbandaran Petaling
Jaya,Pulau Pinang,Kulim, Batu pahat ,Kuala
Terengganu.
Majlis Daerah
Ditubuhkan melalui undang2 biasa.
Diketuai oleh Yang Dipertua dan dibantu
oleh Majlis Daerah (8-12 org anggota)
Tempoh perkhidmatan 1 tahun.
Bilangan penduduk kurang 100,000 org.
Sumber kewangan kurang drpd RM 10 juta
setahun.
Contoh:Majlis-majlis Daerah
Raub,Kampar,Sik,Segamat,Kuala Langat.
KEANGGOTAAN KERAJAAN TEMPATAN
Keanggotaan Dewan Bandaraya dan Majlis
Bandaraya
Terdiri drpd Datuk Bandar dan anggota2 lain yg dilantik
oleh Kerajaan Negeri.
Di Kuala Lumpur,dilantik oleh Kerajaan Persekutuan.
Pegawai2 pentadbir yg lain adalah kakitangan
kerajaan.

Keanggotaan Majlis Perbandaran

Terdiri drpd Yang Dipertua Majlis dan anggota2 Majlis
Perbandaran yg dilantik oleh Kerajaan Negeri.
Dibantu oleh kakitangan awam yg dilantik oleh Majlis
perbandaran dgn kelulusan Kerajaan Negeri.
 Keanggotaan Majlis Daerah
Diketuai oleh Yang Dipertuan yang
mesti menanggung jawatan sbgai
Pegawai Daerah.
Anggota2 Majlis Daerah dilantik oleh
Kerajaan Negeri.
TUGAS2 UTAMA KERAJAAN TEMPATAN
1. Perkhidmatan pembersihan longkang dan sampah.
2. Kenakan kompaun terhadap penjaja yg tidak
menjaga kebersihan premisnya.
3. Kawal,sewa, dan urus gerai makanan dan pasar.
4. Jaga keindahan kawasan dan menyediakan serta
menyelenggara kemudahan rekreasi seperti kolam
renang,gimnasium dan taman awam.
5. Sediakan tanah perkuburan.
6. Menamakan jalan dan lorong di taman perumahan.
7. Membina kemudahan awam.
8. Kutip cukai .
9. Keluarkan lesen perniagaan.
 SUMBER KEWANGAN KERAJAAN
TEMPATAN
Cukai taksiran harta.
Bayaran perkhidmatan dan lesen kedai
kopi,lesen penjaja,lesen anjing,dan lesen
pusat hiburan.
Bayaran permit pertunjukan hiburan.
Pinjaman dan pemberian drpd Kerajaan
Negeri dan Kementerian Perumahan dan
Kerajaan Tempatan.
 KUASA KERAJAAN NEGERI TERHADAP
KERAJAAN TEMPATAN
Mengisytiharkan sesuatu kawasan dlm negeri
menjadi kawasan Kerajaan Tempatan.
Menetapkan taraf,status, dan sempadan Kerajaan
Tempatan.
Memberikan arahan am tentang dasar2 kpd
Kerajaan Tempatan.
Meluluskan anggaran belanjawan tahunan Kerajaan
Tempatan.
Mengesahkan setiap undang2 kecil yg dibuat oleh
Kerajaan Tempatan sebelum dikuatkuasakan.
Meluluskan jawatan baharu yang hendak
diwujudkan oleh Kerajaan Tempatan.
Melantik anggota majlis,Datuk Bandar, atau Yang
Dipertua Kerajaan Tempatan.
SEKIAN...

TERIMA KASIH