GLOBALIZACJA

WSTĘP DO GLOBALIZACJI

■ Przez wieki społeczeństwa na całym świecie stopniowo nawiązywały coraz bliższe kontakty
■ Działalność gospodarcza w dużej części wyszła poza ramy narodowych granic, świat stał się
bardziej niż kiedykolwiek współzależny
■ Funkcjonujące współcześnie przedsiębiorstwa, to w znacznej części już nie narodowe, a
między-, wielo- czy transnarodowe podmioty
■ Jednocześnie przez granicę przemieszczają się kapitały, technologie i surowce, a razem z
nimi idee i kultury, w wyniku czego gospodarki i ruchy społeczne formują się na poziomie
międzynarodowym
 DEFINICJE GLOBALIZACJI

Jest to ogół procesów prowadzących do coraz większej współzależności i

integracji państw, społeczeństw, gospodarek i kultur.
 DEFINICJA GLOBALIZACJI

■ Termin „globalizacja” w powszechnym użyciu znalazł się w połowie

lat 80. XX w., aby określić głębokie przeobrażenia w gospodarce
światowej będące wynikiem liberalizacji stosunków
gospodarczych, zmniejszenia roli państw w gospodarce, rewolucji
informatycznej i wzrostu znaczenia międzynarodowych korporacji.
 CECHY GLOBALIZACJI

■ wielowymiarowość
■ integrowanie
■ współzależności międzynarodowe
■ związek z postępem nauki, techniki i organizacji
■ kompresja czasu i przestrzeni
■ dialektyczny charakter
 PRZYCZYNY GLOBALIZACJI

■ Postęp naukowo-techniczny
■ Polityka ekonomiczna państwa
■ Konkurencja międzynarodowa
GLOBALIZACJA I JEJ WPŁYW NA
POLITYKĘ ZAGRANICZNĄ
 DZIEDZINY NAJSZYBSZEJ
GLOBALIZACJI

 technologia
 gospodarka
 polityka
 kultura
 ekologia
 ORGANIZACJE PONADNARODOWE

 ONZ (Organizacja Narodów Zjednoczonych), Bank Światowy,

Międzynarodowy Fundusz Walutowy czy Światowa Organizacja
Handlu, Unia Europejska.

 Powstały także inne unie kontynentalne: Unia Afrykańska (UA), Unia

Narodów Południowoamerykańskich.
 ŁAD MIĘDYNARODOWY

 Ład międzynarodowy– są to zasady, na których opierają się stosunki

międzynarodowe czyli normy i ustalenia porządkujące relacje między
państwami w celu utrzymywania pokoju i bezpieczeństwa w skali
regionu, kontynentu, a nawet całego świata.
 KONIECZNOŚĆ INTEGRACJI
PAŃSTWOWEJ

 Integracja ta wymaga od rządów i społeczeństw przekazywania części

suwerenności państwowej, w niektórych dziedzinach organizacjom
ponadpaństwowym.

 Jednocześnie rozwój wiedzy o świecie i możliwość nawiązywania

kontaktów w skali globalnej (m.in. przez Internet) sprzyja aktywizacji
życia społecznego na szczeblu niższym niż państwowy – regionalnym i
lokalnym.
 Centralizacji w globalizacji

■ Gloalizacja rozumiana jako centralizacja (czy koncentracja) władzy

międzynarodowej zmniejsza poziom demokracji czy demokratyczności
życia międzynarodowego. Zmniejsza się mianowicie udział większości
państw w decydowaniu o najważniejszych kwestiach
międzynarodowych, także o sprawach mających żywotne znaczenie
dla tych państw.
 POGŁĘBIANIE SIĘ
NIEDEMOKRATYCZNOŚCI STOSUNKÓW
MIĘDZYNARODOWYCH

Widoczne jest:

 w sferze bezpieczeństwa międzynarodowego

 w sferze finansów międzynarodowych

 w zwiększaniu się procentu ludności świata żyjącej na poziomie absolutnej

nędzy
 PROCESY GLOBALIZACJI

■ Procesy globalizacji są źródłem polaryzacji społeczności

międzynarodowej.

■ Wytwarzana przez globalizację linia podziału różni się od tych, które

jeszcze do niedawna wyznaczały strukturę rzeczywistości
międzynarodowej. Jest to linia podziału na coraz bardziej bogatych i
coraz większy odsetek coraz biedniejszych. Ta linia przebiega nie
tylko pomiędzy krajami i regionami, ale także wewnątrz społeczeństw
w poszczególnych krajach.
 KRYTYKA GLOBALIZACJI

■ To, że żyjemy w coraz bardziej zglobalizowanym świecie nie podlega dyskusji. Taki
stan rzeczy budzi jednak wiele kontrowersji i niepokojów społecznych, zarówno w
środowiskach prawicowych, jak i lewicowych.

■ Krytycy globalizacji utożsamiający się z prawą stronę sceny politycznej wskazują

szczególnie na ryzyko utraty tożsamości narodowej, powszechną laicyzację czy też
zdominowanie rodzimej kultury przez obce pierwiastki. Również w Polsce można
spotkać wiele osób, dla których wymienione aspekty stanowią największe
zagrożenie, jeśli chodzi o procesy globalizacyjne.
SUWERENNOŚĆ PAŃSTWA
A GLOBALIZACJA
 PROBLEM SUWERENNOŚCI PAŃSTW

■ Pod pojęciem suwerenności rozumie się wolność, samodzielność i

niezależność państwa, a w szczególności autonomiczność władzy
państwowej.

■ Samorządność państwa przejawia się szczególnie w utrzymywaniu

kontaktów dyplomatycznych i konsularnych z innymi państwami, zdolnością
do zawierania umów i traktatów międzynarodowych, dobrowolnego
zrzeszania się w politycznych i gospodarczych organizacjach
międzynarodowych oraz tworzenia i egzekwowania prawa na podległym
terytorium.
 PROCESY GLOBALIZACJI

■ rozwój wolnego rynku,

■ rozwój korporacji transnarodowych (KTN) z akcentem położonym na mechanizm
funkcjonowania korporacji transnarodowych,
■ rozwój telekomunikacji, w tym: telewizji satelitarnej, internetu (poczta elektroniczna,
IRC),telefonii komórkowej,
■ rozwój nowoczesnych środków transportu.
 EKSPANSJA KAPITALIZMU W WERSJI
LIBERALNEJ I NEOLIBERANEJ

■ Kapitalizm w dobie globalizacji oparty jest o KTN, które w imię

maksymalizacji zysków wypracowały mechanizm alokacji kapitału
ponad granicami poszczególnych państw i ich rządów. W efekcie
powstaje produkt międzynarodowy, na który składa się produkcja
zagranicznych filii korporacji transnarodowych i innych
przedsiębiorstw.
Przykład globalizacji niszczącej lokalne
dobra

■ współpraca gospodarcza między UE a Chinami

Tania produkcja chińska zalewa całą Europę, prowadząc w pierwszej kolejności do

spadku płac europejskich pracowników, a w dalszej kolejności do bankructwa
licznych przedsiębiorstw niemogących konkurować z bardzo nisko opłacanymi
robotnikami chińskimi.
 KODEKS
GEOPOLITYKI
 KONIEC SYSTEMU
DWUBIEGUNOWEGO

 Kresem dwubiegunowego podziału świata było załamanie się

jednego z dwóch supermocarstw, tj. Związku radzieckiego i jego
imperium pod wpływem jego niewydolności ekonomicznej.
Odpowiedzią na wprowadzenie wojsk radzieckich do Afganistanu
(1979) było ogłoszenie przez prezydenta stanów zjednoczonych R.
Reagana programu zbrojeń antyrakietowych — inicjatywy obrony
strategicznej (SDI), zwanego potocznie gwiezdnymi wojnami.
HAGEMONIA
 Wyróżniają osiem jej głównych
aspektów:

 finansowy — miasta światowe

 techniczny — kurczenie się czasoprzestrzeni
 ekonomiczny — firmy globalne
 kulturowy — produkty globalne
 polityczny — gospodarka otwarta
 ekologiczny — zrównoważony rozwój
 geograficzny — świat bez granic
 socjologiczny — społeczeństwo światowe
 DOMINOWANIE STANÓW
ZJEDNOCZONYCH

■ Załamanie się światowego systemu komunistycznego zaowocowało ukształtowaniem

się unilateralizmu opartego na hegemonii Stanów Zjednoczonych oraz zwycięstwem
globalizacji. Hegemonia Stanów Zjednoczonych przejawia się w fakcie, że ich
wydatki wojskowe są równe wydatkom następnych piętnastu najpotężniejszych
militarnie państw świata razem wziętych.
 KRES EUROPOCENTRYZMU

Europocentryzm – praktyka i postawa, świadome lub nie, stawianie europejskich

(i generalnie zachodnich) rozwiązań, problemów, kultury czy wartości wyżej niż te z
innych kręgów kulturowych.

 więcej podróżujemy
 język angielski jest językiem światowym
 wzrost roli innych regionów
 OGRANICZENIE SUWERENNOŚCI
PAŃSTW

■ Przekształcenie Europejskiej Wspólnoty Gospodarczej we Wspólnotę Europejską

(1987), a następnie w Unię Europejską (1992) oraz jej rozszerzenie o
dotychczasowe państwa neutralne (1995) i socjalistyczne (2004 i 2007), przy
równoległych kolejnych rozszerzeniach NATO, uznaje się za symptom końca okresu
suwerenności państwowej.
 Autorzy prezentacji

■ Weronika Bodner
■ Aleksandra Bielecka
■ Natalia Kwapisz
■ Karolina Manterys
■ Kacper Łyżczarz
■ Piotr Kostecki
■ Daniel Kudeł
■ Michał Pietz
■ Jan Skowroński
 Bibliografia

■ https://pl.m.wikipedia.org/wiki/Globalizacja
■ http://www.wzieu.pl/files/mat_dyd/amarchewka/Globalizacja.pdf
■ http://www.sprawynauki.edu.pl
■ http://mikroekonomia.net
■ http://ozkultura.pl/wpis/3018/4