KiÓm tra bµi cò:

T×m c«ng dông cña dÊu ngoÆc ®¬n vµ dÊu hai

chÊm trong c¸c c©u sau:
a. Hµ T©y (Hµ Néi) lµ vïng næi tiÕng víi nghÒ lµm
nãn. §¸nh dÊu phÇn chó thÝch (bæ sung thªm)
b. Tr­êng em tæ chøc rÊt nhiÒu ho¹t ®éng chµo
mõng ngµy 20/11 nh­: v¨n nghÖ, b¸o t­êng, c¸c m«n
thÓ dôc thÓ thao…
§¸nh dÊu phÇn gi¶i thÝch
 Ng« TÊt Tè (1893-1954) quª ë lµng Léc
Hµ, huyÖn Tõ S¬n, tØnh B¾c Ninh. ¤ng lµ
mét nhµ v¨n hiÖn thùc xuÊt s¾c chuyªn viÕt
vÒ n«ng th«n tr­íc c¸ch m¹ng. C¸c t¸c phÈm
chÝnh cña «ng lµ: tiÓu thuyÕt “T¾t ®Ìn”,
“LÒu châng”, phãng sù “ViÖc lµng”,…
TiÕt 53- TiÕng ViÖt:

DÊu ngoÆc kÐp

 DÊu ngoÆc kÐp trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau dïng ®Ó lµm
g×?
a. Th¸nh G¨ng-®i cã mét ph­¬ng ch©m: “Chinh phôc ®­îc mäi ng­êi ai
còng cho lµ khã, nh­ng t¹o ®­îc t×nh th­¬ng, lßng nh©n ®¹o, sù c¶m
th«ng gi÷a con ng­êi víi con ng­êi l¹i cµng khã h¬n”.
(Theo L©m Hoa §­êng, Tinh hoa xö thÕ)
b. Nh×n tõ xa, cÇu Long Biªn nh­mét d¶i lôa uèn l­în v¾t ngang s«ng
Hång, nh­ng thùc ra “d¶i lôa” Êy nÆng tíi 17 ngh×n tÊn.
(Thuý Lan, CÇu Long Biªn – chøng nh©n lÞch
sö)
c. Tre víi ng­êi nh­thÕ ®· mÊy ngh×n n¨m. Mét thÕ kØ “v¨n minh”,
“khai ho¸” cña thùc d©n còng kh«ng lµm ra mét tÊc s¾t. Tre vÉn cßn
ph¶i vÊt v¶ m·i víi ng­êi. (ThÐp Míi, C©y tre
ViÖt Nam)
d. Hµng lo¹t vë kÞch nh­“Tay ng­êi ®µn bµ”, “Gi¸c ngé”, “Bªn kia s«ng
* NhËn xÐt: DÊu ngoÆc kÐp dïng
®Ó:
a. §¸nh dÊu lêi dÉn trùc tiÕp (mét c©u nãi cña
G¨ng-®i).
b. §¸nh dÊu tõ ng÷ ®­îc hiÓu theo mét nghÜa ®Æc
biÖt, nghÜa ®­îc h×nh thµnh trªn c¬ së ph­¬ng thøc
Èn dô: dïng tõ ng÷ “d¶i lôa” ®Ó chØ chiÕc cÇu.
c. §¸nh dÊu tõ ng÷ cã hµm ý mØa mai (mØa mai
luËn ®iÖu lõa bÞp cña thùc d©n Ph¸p: khai ho¸ v¨n
minh cho mét d©n téc l¹c hËu).
d. §¸nh dÊu tªn cña c¸c vë kÞch.
 Ghi nhí
DÊu ngoÆc kÐp dïng ®Ó:

- §¸nh dÊu tõ ng÷, c©u, ®o¹n dÉn trùc tiÕp;

- §¸nh dÊu tõ ng÷ ®­îc hiÓu theo nghÜa ®Æc biÖt
hay cã hµm ý mØa mai;
- §¸nh dÊu tªn t¸c phÈm, tê b¸o, tËp san ,...®­îc
dÉn.
 ThÕ mµ nghe xong c©u chuyÖn
nµy, qua mét tho¸ng liªn t­ëng, t«i bçng
“s¸ng m¾t ra”…
Bµi tËp 1: Gi¶i thÝch c«ng dông cña dÊu ngoÆc
kÐp trong nh÷ng ®o¹n trÝch sau:
a. Nã cø n»m in nh­nã tr¸ch t«i; nã kªu ­ö, nh×n t«i, nh­muèn
b¶o t«i r»ng: “A! L·o giµ tÖ l¾m! T«i ¨n ë víi l·o nh­thÕ
mµ l·o xö víi t«i nh­thÕ nµy µ?”
§¸nh dÊu c©u nãi ®­îc dÉn trùc tiÕp. §©y lµ nh÷ng c©u
nãi mµ l·o H¹c t­ëng nh­lµ con chã muèn nãi víi l·o.
b. KÕt côc, anh chµng “hÇu cËn «ng lÝ ” yÕu h¬n chÞ chµng
con män, h¾n bÞ chÞ nµy tóm tãc l¼ng cho mét c¸i, ng· nhµo
ra thÒm.
§¸nh dÊu tõ ng÷ ®­îc dïng víi hµm ý mØa mai.
c. Hai tiÕng “em bД mµ c« t«i ng©n dµi ra thËt ngät, thËt
râ, qu¶ nhiªn ®· xo¾n chÆt lÊy t©m can t«i nh­ ý c« t«i
muèn.§¸nh dÊu tõ ng÷ ®­îc dÉn trùc tiÕp vµ còng cã hµm ý
mØa mai.
Bµi tËp 2: H·y ®Æt dÊu hai chÊm vµ dÊu ngoÆc
kÐp vµo chç thÝch hîp (cã ®iÒu chØnh ch÷ viÕt
hoa trong tr­êng hîp cÇn thiÕt) trong nh÷ng ®o¹n sau
vµ gi¶i thÝch lÝ do?
a. BiÓn võa treo lªn, cã ng­êi qua ®­êng xem, c­êi b¶o:
- Nhµ nµy x­a quen b¸n c¸ ­¬n hay sao mµ b©y giê
ph¶i ®Ò biÓn lµ c¸ “t­¬i”?
b. Nã nhËp t©m lêi d¹y cña chó TiÕn Lª: “Ch¸u h·y
vÏ c¸i g× th©n thuéc nhÊt víi ch¸u.”
 Bµi 3/143-SGK: Vì sao hai c©u sau ®©y cã ý nghÜa
gièng nhau mµ dïng c¸c dÊu c©u kh¸c nhau?
a. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nãi: b. Chñ tÞch Hå ChÝ Minh nãi
“T«i chØ cã mét sù ham Ng­êi chØ cã mét sù ham
muèn, ham muèn tét bËc, lµ muèn, ham muèn tét bËc, lµ
lµm sao cho n­íc ta ®­îc hoµn lµm sao cho n­íc ta ®­îc hoµn
toµn ®éc lËp, d©n ta ®­îc toµn ®éc lËp, d©n ta ®­îc
hoµn toµn tù do , ®ång bµo hoµn toµn tù do, ®ång bµo
ta ai còng cã c¬m ăn, ¸o ta ai còng cã c¬m ăn, ¸o
mÆc, ai còng ®­îc häc mÆc, ai còng ®­îc häc hµnh.
hµnh.”
Dïng dÊu hai chÊm vµ dÊu Kh«ng dïng dÊu hai chÊm vµ
ngoÆc kÐp ®¸nh dÊu lêi dÊu ngoÆc kÐp v× c©u nãi
dÉn trùc tiÕp, vì dÉn kh«ng ®­îc dÉn nguyªn v¨n (lêi
nguyªn văn lêi Chñ tÞch Hå
ChÝ Minh. dÉn gi¸n tiÕp )
Bµi tËp 4: ViÕt mét ®o¹n v¨n thuyÕt minh ng¾n cã dïng
dÊu ngoÆc ®¬n, dÊu hai chÊm vµ dÊu ngoÆc kÐp.
Gi¶i thÝch c«ng dông cña c¸c lo¹i dÊu c©u nµy trong
®o¹n v¨n ®ã.
-VÒ h×nh thøc: 1 ®o¹n v¨n
-Về nội dung:
+ §óng thÓ lo¹i v¨n thuyÕt minh
+ Cã sö dông 3 lo¹i dÊu: dÊu ngoÆc ®¬n, dÊu hai chÊm,
dÊu ngoÆc kÐp.
+Gi¶i thÝch c«ng dông cña c¸c lo¹i dÊu c©u nµy.