BİRİNCİ KISIM

1.) BİLGİ TOPLUMU KAVRAMI

1.1. TANIMI
1.2 ÖZELLİKLERİ
1.3. GELİŞİM SÜRECİ
2.)KÜLTÜR KAVRAMI
2.1. KÜLTÜRÜN TANIMI
2.2. KÜLTÜRÜN ÖZELLİKLERİ, KÜLTÜREL FARKLILIKLAR VE KÜLTÜREL BİRLEŞME
2.3. KÜLTÜRE İLİŞKİN ANAHTAR KAVRAMLAR
2.4. KÜLTÜRÜN KENDİ İÇİNDEKİ FARKLILIKLARI
2.4.1. POPÜLER KÜLTÜR VE FAKİRLİK KÜLTÜRÜ
2.4.2. İDEAL KÜLTÜR VE GERÇEK KÜLTÜR
2.4.3. YÜKSEK KÜLTÜR VE YAYGIN KÜLTÜR
2.4.4. ALT KÜLTÜR VE KARŞIT KÜLTÜR
3.) ETNOSENTRİZM VE KÜLTÜREL GÖRECECİLİK
4.) KÜLTÜREL DEĞİŞME VE KÜLTÜREL TÜRDEŞLEŞME

İKİNCİ KISIM
1.) BİLGİ TOPLUMUNDA KÜLTÜREL YAPI
2.)BİLGİ TOPLUMUNDA KÜLTÜREL TOPLUMSALLAŞMA
2.1. ÇOCUKLUK
2.2. ERİŞKİNLİK
2.3. YETİŞKİNLİK
2.4. YAŞLILIK
3.) BİLGİ TOPLUMUNDA KÜLTÜR YAYILMASI (DİFÜZYON) VE DEĞİŞİMİ
4.) BİLGİ TOPLUMUNDA KÜLTÜRÜN GEÇİRDİĞİ DEĞİŞİMİN OLUMLU VE
OLUMSUZ ETKİLERİ
1
1.) BİLGİ TOPLUMU KAVRAMI
1.1. TANIMI
 Bilginin, bilgi teknolojisinin, üretim ve ekonominin
merkezinde olduğu, sanayi toplumu sonrası toplum
biçimi.

 Bilgiyi araştırmaya ve incelemeye önem veren,

bilgi teknolojilerini kullanmayı öne çıkaran toplum.

 Fritz Machlup “Bilgi Ekonomisi”, Ralph Dahrendorf

“Postkapitalizm”, Amitai Etzioni, “Postmodern”,
Daniel Bell “Post Endüstriyel, Peter F. Drucker
“Post Businesss Society” , Masuda ve Porat
“Information Society” (Bilgi Toplumu)
biçiminde adlandırmıştır.

2
 1.2. Bilgi Toplumu Özellikleri
 ‘Üretim Faktörleri’ arasında önemli bir yeri olan
hammadde ve ucuz işgücü eski önemini yitirmekte,
makine teknolojisinin yerini ise entelektüel
teknolojiler almaktadır.
 Endüstri toplumunda ‘sermaye’nin stratejik kaynağı
oluşturmasına karşılık, enformasyon toplumunda bilgi
stratejik kaynak haline gelmekte, kas gücü ile
yapılan işlerin yardımcısı olmaktan çıkmakta; işin
özünü oluşturur hale gelmektedir.
 Tarıma dayalı geleneksel toplum yapısından sanayi
toplumuna dönüşüm uzun yıllar almıştır. Buna
rağmen bilgi toplumu, ilk 10 yılda köklü değişimler
meydana getirmiştir. Sanayi toplumundan bilgi
toplumuna dönüşümün, çok daha hızlı
gerçekleşmesinin nedeni, yeni teknolojilerin
gelişme hızı ve insanların bu teknolojilere uyum
esnekliğinin yüksekliğinden kaynaklanmaktadır.
3
 Bilgi toplumunda, bilgi ve iletişim
teknolojisinin yarattığı ortam içinde
ekonomik faaliyet küreselleşme eğilimine
girmiş, iletişim sistemlerinin ülke sınırlarını
küçültmesi, bölgesel gruplaşmalara dayalı
bütünleşme eğilimlerini beraberinde
getirmiştir.
 Bilgi toplumunda tarım, sanayi, hizmetler
gibi üç sektörün yanında bir dördüncü sektör
olarak bilgi işçilerinin oluşturduğu
‘enformasyon sektörü’ giderek artan bir
öneme sahip olacaktır.
4
 1.3. Gelişim Süreci
Toplumların kültürel çeşitliliğini
anlayabilmek için günümüze kadarki tüm
toplumlar incelenmeli ve toplumun
etkilendiği değişimleri göz önünde
bulundurmalıyız. İnsanlık tarihi geçmişten
günümüze kadar üç önemli aşamadan
geçmiştir;

İlki tarım toplumuna geçiştir,

Endüstri (sanayi) devrimi,
Üçüncü dönüşüm aşaması ise İletişim-
Bilişim Devrimi’dir.

5
2.) Kültür Kavramı
2.1 Kültürün Tanımı
 Şimdiye kadar kültür konusunda yapılan
tanımların en tanınmışı ünlü antropolog
Edward B. Taylor’a ait. O’na göre kültür
‘insanın bir toplumun üyesi olarak
elde ettiği, bilgi, inanç, sanat, ahlak,
adetle ve diğer yetenekler ile
alışkanlıklardan oluşan karmaşık bir
bütündür’.

 Kültürü insan davranışlarını koordine eden

ortak anlayış veya yaşam tasarımı olarak
ifade etmek mümkündür.

6
 Kültürün aktarılması insani etkileşim
süreci ile olanaklıdır. Bu doğrultuda
toplumsallaşmanın önemi ortaya çıkar.

 Kültür, bilinç, inanç, sanat, hukuk, ahlak

ve din, gelenek ve görenekleri ve insanın
toplumun bir üyesi olarak yapabileceği
tüm yetenek ve bilgileri kapsamaktadır.

7
2.2. KÜLTÜRÜN ÖZELLİKLERİ, KÜLTÜREL
FARKLILIKLAR VE KÜLTÜREL BİRLEŞME

 Kültürün özellikleri üç grupta

incelenebilir :
1. Dili kullanabilme yeteneği kültürün
ilk öğesidir.
2. Kültür kalıtsal olarak
edinilmediğinden genetik bir faktör
değildir.
3. Toplumlar arasında ortak bir
kültürel anlayış yoktur.

8
  Kültürün bütün parçalarının
herhangi bir biçimde birleşmesine
kültürel birleşme (kültürel
entegrasyon) adı verilir.
 Kültürün ilk bakışta anlamsız gelen
bazı unsurları aslında anlamlı bir
bütünün parçalarıdır.

9
2.3. KÜLTÜRE İLİŞKİN ANAHTAR
KAVRAMLAR
 Değerler amaçları belirlemede kişilere neyin
doğru neyin yanlış olduğunu gösteren
standartlardır. Toplumsal açıdan doğru yanlış
ayrımını yapma konusunda da belirleyici olan
değerler toplum içindeki bireylere iyi, kötü, doğru,
yanlış, güzel çirkin, ahlaki, gayri ahlaki, arzu
edilen, edilmeyen biçimde ifade edilen olay ve
durumlar karşısında ölçütler sunar.
 İnançlar gerçekliğin doğası hakkında ileri sürülen
iddialar; yani dünya hakkında paylaşılan
fikirlerdir. İnançlar belli alanlarda ya da
durumlarda ne olması gerektiğini ifade eder. Buna
göre dini doktrinler din alanında ne olması
gerektiğine, siyasal ideolojiler ise siyasi arenada
ne olması gerektiğine ilişkindir.

10
 Semboller belirli bir olay ya da durumu
anlamlandıran simgelerdir. Semboller toplumu
oluşturan bireyler bir anlam ifade etmekten çok
onların bir anlam yaratmasına ilişkin ortam
sağlar. Farklı toplumlar aynı sembollere farklı
anlamlar yükleyebilir.
 Dil, toplumdaki sembollerin en önemlisi olarak
değerlendirilir. Buna göre gerek toplumsallaşma
sürecinde kültürün öğrenme ile edinilmesi,
gerekse diğer kuşaklara aktarımı bakımından en
temel araç sembollerin bir ürünü olan dildir.

11
 Normlar belli durumlar karşısında
kişiden sergilenmesi beklenen
davranışlardır. Bu bakımdan
değerler ve sembollerle yakından
ilgilidir. Yurtseverlik bir değer iken,
bayrak bir sembol, bayrağa saygı
ise bir normdur.

12
2.4. KÜLTÜRÜN KENDİ İÇİNDEKİ
FARKLILIKLARI

2.4.1. POPÜLER KÜLTÜR VE

FAKİRLİK KÜLTÜRÜ
2.4.2. İDEAL KÜLTÜR VE GERÇEK
KÜLTÜR
2.4.3. YÜKSEK KÜLTÜR VE YAYGIN
KÜLTÜR
2.4.4. ALT KÜLTÜR VE KARŞIT
KÜLTÜR

13
3.) ETNOSENTRİZM VE KÜLTÜREL
GÖRECECİLİK
 Bir grubun kendi kültürünün görenek ve
geleneklerini esas alarak, başka grupların
göreneklerini kendi kültürünün ölçütlerine
göre değerlendirmede, kendininkini üstün
görme eğilimine ‘kültür bencilliği’ ya da
‘etnosentrizm’ denir.
 Kültürel bencillik kavramının karşıtı olarak
‘kültürel görececilik’ kavramı
kullanılmaktadır. İnsanların davranışlarını
bulunulan ortama göre değerlendirmek ya
da yargılamak kültürel görececilik olarak
adlandırılmaktadır.

14
4.) KÜLTÜREL DEĞİŞME VE
KÜLTÜREL TÜRDEŞLEŞME

 Büyük ölçekli kültürel değişimlerin

üç temel kaynağı vardır:

1. Doğal çevrede yaşanan değişim

2. Kültürel temas
3. Keşif ve icatlar

15
 Gelecekteki gelişmeler iki değişmez faktör
tarafından şekillendiriliyor:
küreselleşmenin ilerlemesi ve bilgi ve iletişim
teknolojilerinin yoğun gelişimi. Avrupalılar
bir yandan dünya üzerindeki diğer
kültürlere yakınlaşırken, küreselleşme
vatandaşları kendi kültürel kimliklerinin
farkına vardırdı. Aynı zamanda, bilginin
artması, dijital ağlar, bizi kültür, kültürel
değişim ve sanatsal ifadelerin yeni
yollardan ifade edilmesi konusunda
düşünmeye itiyor.

16
17
 Kültürel türdeşleşme ise küreselleşmenin
meydana getirdiği sermayenin devingenliği,
teknolojinin devingenliği, insanların devingenliği,
fikir imge ve simgelerin devingenliği olmak üzere
dört tür devingenlik etkisiyle ortaya çıkmış bir
kavramdır.

 Artık dünyadan söz ederken, hiçbir bireyin

diğerinden bağımsız olmadığı, hiçbir sorunun yerel
düzlemle sınırlı kalamayacağı, tüm toplumların
birbiriye bağıntılı hale geldiği bir “küresel
köy”den söz edilmektedir.

18
 KÜLTÜR BAĞLAMINDA BİLGİ TOPLUMU
İÇERİSİNDE DEĞİŞEN BİREYLER
1.)BİLGİ TOPLUMUNDA KÜLTÜREL YAPI

Yeni teknolojileri kullanarak bilgiyi yaratan

ve üreten Bilgi Toplumlarının yükselen
değerleri;
 Bireyin yükselişi
 Çalışma ortamının İnsanileştirilmesi
 Bilginin mekansız toplumu mümkün
kılması
 Bilginin önem kazanması
 Kadının yükselişi
 İleri teknoloji

19
 Sosyologlar, sosyal değişimi; belli bir süreç içinde
kültürün ve yapısal parçaların aynı zamanda
inançların değişimi olarak tanımlıyor.

Sosyal Değişimin kaynakları;

 Fiziksel çevre
 Nüfus
 Kaynaklar ve Değerler arasındaki çatışma
 Değerler ve Normlar
 İnovasyonlar
 Difüzyon (Yayılma)
 Medya gücü

Bir zincirin halkaları gibi devem eden bu süreçte

etkileşimler sonucu bireylerde de “Sosyal Benlik”
ile “Sosyalleşme” kavramları söz konusu olur.
20
2.) BİLGİ TOPLUMUNDA KÜLTÜREL
TOPLUMSALLAŞMA

Kültür, bir toplumun maddi manevi anlamda

sahip olduklarının tümünü ifade ederken;
toplumsallaşma süreci içinde de bu kültür
akışkanlık kazanarak bireyler arası
toplumlar arası örgütler arası hatta
toplumdan bireylere örgütlere ulaşır.

Bu aşama da egemen kültür, alt kültür

kavramları doğuyor. En güzel örneğini
toplumumuzda görebileceğimiz KÜLTÜR
MOZAİĞİ kavramı da bu nokta da önem
kazanıyor.
21
BİLGİ TOPLUMUNDA KÜLTÜREL
TOPLUMSALLAŞMA AŞAMALARI;

2.1.) ÇOCUKLUK
2.2.) ERİŞKİNLİK
2.3.) YETİŞKİNLİK
2.4.) YAŞLILIK

22
Örgüt kültürüne kısaca değinmek
gerekirse;
Örgüt Kültürünü oluşturan unsurların,
yönetimce belirlenen politika, amaç
ve uygulama yöntemleri ile tutarlı
olanları onaylaması, istenen
davranışları şekillendirmesi söz
konusudur.

Bu nedenle;son yıllarda yönetimde

etkinliğin, örgütsel performans ve
verimliliğin artırılmasında örgüt
kültürünün önemli bir yeri olduğu
ortaya koyulmuştur. 23
Örgütsel Kültür Tanımları;
 “Organizasyonun çalışanlarına
verdiği değer ve inançlarla ilişkili
semboller, törenler ve mitler
bütünü” (Quchi)

 “İşler burada böyle yürür” biçiminde

ifade edilen yargılar (Kennedy)

24
 3.)BİLGİ TOPLUMUNDA KÜLTÜR
YAYILMASI ( DİFÜZYON ) VE DEĞİŞİM

Kültürel ilişkiler yoluyla toplumların,

örgütlerin, bireylerin birbirlerinden
karşılıklı olarak gelenek
göreneklerini, fikirlerini,
düşüncelerini paylaşarak
birbirlerinden etkileşim halini ifade
eder.

25
3.) BİLGİ TOPLUMUNDA KÜLTÜRÜN
OLUMLU VE OLUMSUZ ETKİLERİ

 Yeni sosyal ve kültürel değişimlerle

sonuçlanan teknolojik ve bilimsel
gelişmeler sayesinde değişimlere ayak
uydurmak zorunda olan insanoğlunun
içinde bulunduğu Teknolojik Determinizm,
 Geçmiş, şimdi ve gelecek kavramlarının
yıkılışı, “zamansız zaman” veya “sanal
zaman” kavramlarının ortaya çıkması,
 Hem maddi hem manevi bir güvencesizlik
 Egemen kültürün altında kalan kültürlere
yaşam alanı bakımından sınırlanma
26
TEŞEKKÜRLER…
 2006470047 N. EZGİ MORALIOĞLU
 2006470020 CANAN ERKAN
 2004470072 H.BETÜL ÖZYILMAZ
 2006470036 TUĞÇE KARABULUT
 2005470080 BESTE SELAY ÖZÖLKE

27