Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

Projekt zaoe projektu ustawy o zmianie ustawy o informatyzacji dziaalnoci podmiotw realizujcych zadania publiczne oraz niektrych innych ustaw

I. Potrzeba i cel uchwalenia projektowanej ustawy.

Podstawowym celem nowelizacji ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dziaalnoci podmiotw realizujcych zadania publiczne (Dz. U. Nr 64, poz. 565, z pn. zm.) oraz niektrych innych ustaw (tj. Kodeksu postpowania administracyjnego, ustawy Prawo o postpowaniu przed sdami administracyjnymi oraz Ordynacji podatkowej) jest moliwie najwiksze uatwienie stronom kontaktw z administracj publiczn i sdami kontrolujcymi jej dziaalno. Cel ten moe by osignity poprzez wprowadzenie nowych rozwiza prawnych regulujcych zagadnienia zwizane ze wiadczeniem usug elektronicznych przez podmioty realizujce zadania publiczne. Planowane zmiany determinowane s duym oczekiwaniem spoecznym dotyczcym wprowadzenia usprawnie w zakresie funkcjonowania e-administracji, a take wskazanymi w wydanym przez Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji dokumencie Pastwo 2.0. Nowy start dla e-administarcji dziaaniami naprawczymi, ktrych wdroenie wymaga podjcia szybkich prac legislacyjnych. Przyjte na gruncie obecnie obowizujcych przepisw prawa mechanizmy udostpniania usug przez podmioty publiczne, a take istniejce bariery prawne uniemoliwiaj inicjowanie przez uprawnione podmioty spraw urzdowych w drodze elektronicznej. W zwizku z tym istnieje potrzeba wprowadzenia nowych rozwiza prawnych, ktre uatwi wiadczenie usug drog elektroniczn oraz kontakty uprawnionych podmiotw z administracj publiczn i pozwol na wykorzystanie rozwiza, ktre ju u samych podstaw zostay zaprojektowane i stworzone w tym celu. Jednoczenie naley wskaza, i wystawianie usug na platformie ePUAP w obowizujcym stanie prawnym jest fakultatywne, w zwizku z czym obowizek aktualizacji naley traktowa jako powinno organw zamieszczajcych usugi, a nie obowizek obwarowany sankcjami. Nowelizacja ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji dziaalnoci podmiotw realizujcych zadania publiczne (dalej: ustawa o informatyzacji) zakada, m. in. dalsze zmiany w zakresie informatyzacji czynnoci w postpowaniu administracyjnym, dla ktrych w obecnym stanie prawnym zastrzeona jest forma pisemna, a take stworzenie mechanizmw oraz 1

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

instrumentw umoliwiajcych wykorzystanie, rozwj i usprawnienie funkcjonowania elektronicznej platformy usug administracji publicznej, ktrej funkcjonowanie zapewnia minister waciwy do spraw informatyzacji. Zmiany zaplanowane do wprowadzenia w drodze przedmiotowej nowelizacji przyczyni si do zwikszenia liczby usug wiadczonych drog elektroniczn i wykorzystania stworzonej w tym celu platformy.

II. Zakres przewidywanej regulacji i zasadnicze kwestie wymagajce uregulowania.

1. Propozycje zmian i ich uzasadnienie. Projektowane rozwizania obejm zmiany przepisw ustawy o informatyzacji, ustawy Kodeks postpowania administracyjnego, ustawy - Prawo o postpowaniu przed sdami administracyjnymi oraz ustawy - Ordynacja podatkowa.

a) przepisy zmieniajce ustaw o informatyzacji dziaalnoci podmiotw realizujcych zadania publiczne W obecnie obowizujcym stanie prawnym podmioty publiczne nie maj obowizku udostpniania elektronicznych skrzynek podawczych zapewniajcych moliwo wnoszenia pism drog elektroniczn oraz wydawania i przesyania urzdowego powiadczenia odbioru. W celu umoliwienia uprawnionym podmiotom skadania pism w postaci elektronicznej do wszystkich podmiotw waciwych do rozpatrzenia spraw danego rodzaju przewiduje si naoenie na ww. podmioty na gruncie projektowanej ustawy obowizku posiadania elektronicznych skrzynek podawczych, ktre bd speniay standardy publikowane w repozytorium interoperacyjnoci, o ktrym mowa w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie art. 18 ustawy o informatyzacji. Ponadto, na podmioty publiczne zobowizane na podstawie przepisw odrbnych do ustalenia wzorw pism naoony zostanie obowizek sporzdzania wzorw tych pism w postaci elektronicznej oraz formularzy elektronicznych, jeeli przy ich wykorzystaniu moliwa jest realizacja usugi drog elektroniczn. Formularze elektroniczne bd musiay spenia standardy okrelone przez ministra waciwego do spraw informatyzacji w repozytorium interoperacyjnoci. W sytuacji, gdy formularz elektroniczny nie bdzie spenia takich standardw, minister waciwy do spraw informatyzacji bdzie mg wezwa podmiot publiczny do jego dostosowania. W przypadku, gdy formularz zostanie

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

zamieszczony na ePUAP i pomimo wezwania nie zostanie dostosowany do standardw, okrelonych przez ministra waciwego do spraw informatyzacji, minister bdzie mg usun taki formularz elektroniczny z platformy. Przewiduje si rwnie wprowadzenie moliwoci wystawiania na ePUAP usug przez podmioty inne ni podmioty publiczne w rozumieniu ustawy o informatyzacji, o ile realizuj w zakresie swojej dziaalnoci, zadania publiczne. Podmioty te uzyskiwayby moliwo wystawienia danej usugi na ePUAP za zgod ministra waciwego do spraw informatyzacji. Minister udzielaby zgody wskazujc jednoczenie sposb i zakres wystawiania usug na ePUAP przez te podmioty. Dziaanie takie pozwala przypuszcza, e zwikszeniu ulegnie liczba dostpnych usug na ePUAP, ktre bd w wikszym stopniu ni obecnie wykorzystywane przez uprawnione podmioty. Ich udostpnienie na ePUAP wydatnie przyczyni si do realizacji procesw zmierzajcych do usprawnienia e-administarcji oraz poszerzenia zakresu dziaa moliwych do realizacji drog elektroniczn. Planuje si rwnie uregulowanie kwestii zwizanych z wystawianiem usug na ePUAP przez podmioty publiczne. Podmioty udostpniajce usugi na ePUAP bd zobowizane zapewnia zgodno usug z przepisami odrbnymi stanowicymi podstaw sporzdzenia wzoru pisma w postaci elektronicznej oraz dokonywa aktualizacji w katalogu usug, o ktrym mowa w rozporzdzeniu Ministra Spraw Wewntrznych i Administracji z dnia 27 kwietnia 2011 r. w sprawie zakresu i warunkw korzystania z elektronicznej platformy usug administracji publicznej (Dz. U. Nr 93, poz. 546). Pozwoli to uzyska list usug wystawianych na ePUAP, zgodn ze stanem prawnym stanowicym podstaw funkcjonowania przedmiotowych usug. Rozwizanie takie ma na celu przeciwdziaanie sytuacji, w ktrej raz wystawiona usuga nie podlega aktualizacji pomimo zmiany np. podstawy prawnej do jej wydania. Takie sytuacje natomiast czstokro prowadz do teoretycznego funkcjonowania usugi, ktra w swej treci jako podstaw prawn okrelonego pisma powouje artyku, ktry uleg zmianie lub te w skrajnych przypadkach zosta uchylony. Uchylony zostanie rozdzia 4 ustawy, ktry dotyczy przepisw regulujcych kwestie badania zgodnoci oprogramowania interfejsowego z rozwizaniami okrelonymi przez podmioty publiczne oraz kontrol przestrzegania przepisw ustawy. Na mocy pierwotnie uchwalonych przepisw ustawy o informatyzacji dziaalnoci podmiotw realizujcych zadania publiczne kontrola systemw teleinformatycznych tych jednostek nie bya faktycznie

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

przeprowadzana. Wpyw na powyej wskazany fakt mia wymg postawiony kontrolerom, polegajcy na posiadaniu wanego wiadectwa kwalifikacji wydanego przez ministra waciwego do spraw informatyzacji. Naley zauway, e mechanizm kontroli opiera si na ustanowieniu specjalnej kategorii uprawnionych kontrolerw wykonujcych takie czynnoci. Ze wzgldu na warunek zoenia egzaminu przed komisj dziaajc przy ministrze liczba uprawnionych kontrolerw bya znikoma. Wprowadzone w nowelizacji ustawy

o informatyzacji dziaalnoci podmiotw realizujcych zadania publiczne z dnia 12 lutego 2010 r. (Dz. U. nr 40, poz. 230) zmiany warunkw uzyskania uprawnie kontrolerskich nie przeoyy si na zmian stanu faktycznego zwizanego z przeprowadzaniem kontroli. W szczeglnoci zastpienie egzaminu pastwowego uznanymi midzynarodowymi

certyfikatami kontrolerw nie wpyno na zwikszenie liczby przeprowadzonych kontroli. Natomiast zakres kontroli zosta ograniczony do dwch obszarw jakimi s: badanie zgodnoci oprogramowania interfejsowego z rozwizaniami okrelonymi przez podmioty publiczne, kontrola: dziaania systemw teleinformatycznych pod wzgldem zgodnoci z minimalnymi wymaganiami dla systemw teleinformatycznych lub minimalnymi wymaganiami dla rejestrw publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej, projektw w zakresie prawidowoci wydatkowania przekazanych rodkw finansowych. Przepisy te nie wpyny na popraw realizacji zada we wskazanym powyej zakresie. W cyklu realizacji systemw informatycznych badanie poprawnoci wymaganych rozwiza w oprogramowaniu interfejsowym systemu teleinformatycznego dokonywane jest przez jego twrc albo inny podmiot, ktremu przysuguj autorskie prawa majtkowe do tego oprogramowania. W praktyce zatem nie korzystano z tej moliwoci ze wzgldu na wtpliwoci co do obiektywizmu podmiotw wykonujcych badanie ustawowe oderwane od cyklu wytwrczego oprogramowania. Jednoczenie naley wskaza zastrzeenia o charakterze prawnym w stosunku do przyjtego modelu kontroli, ktre sprowadzaj si do: niejasno okrelonego przedmiotu kontroli, ktry moe nie zapewnia kompleksowego zakresu (aden z przepisw ustawy nie potwierdza, e kontrola pozwala na

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

weryfikacj systemw teleinformatycznych z punktu widzenia wszystkich wymogw ustawy), rozproszenia kompetencji kontrolnych midzy wiele organw, utrudniajce

zapewnienie jednolitoci zajmowanych stanowisk pokontrolnych, braku ustalenia relacji ustrojowych midzy organem uprawnionym do kontroli oraz kontrolerem przeprowadzajcym kontrol. Przyczyn niejasnoci by rwnie sam podzia na kontrol oraz badanie zgodnoci oprogramowania interfejsowego, ktry de facto wprowadza dwie rne instytucje w tym samym rozdziale ustawy. Majc na uwadze powysze, naley rwnie podkreli, i zasady i tryb przeprowadzania kontroli dziaalnoci organw administracji rzdowej, urzdw je obsugujcych lub stanowicych ich aparat pomocniczy oraz jednostek organizacyjnych podlegych tym organom lub przez nie nadzorowanych, jak rwnie organy waciwe w sprawach kontroli okrela ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o kontroli w administracji rzdowej (Dz. U. Nr 185, poz. 1092). Przepisy ww. ustawy stosuje si rwnie do kontroli dziaalnoci organw samorzdu terytorialnego w sprawach dotyczcych wykonywania zada z zakresu administracji rzdowej oraz wykonywania przez inne podmioty zada z zakresu administracji rzdowej w zakresie, w jakim zadania te s finansowane z budetu pastwa. Zgodnie z treci wskazanej powyej ustawy przeprowadzenie kontroli ma na celu ocen dziaalnoci jednostki kontrolowanej, dokonan na podstawie ustalonego stanu faktycznego przy zastosowaniu przyjtych kryteriw kontroli. W przypadku stwierdzenia nieprawidowoci celem kontroli jest rwnie ustalenie ich zakresu, przyczyn i skutkw oraz osb za nie odpowiedzialnych, a take sformuowanie zalece zmierzajcych do usunicia nieprawidowoci. Nie bez znaczenia pozostaje rwnie fakt, i metodyki projektowe przesuwaj

akcenty z kontroli doranych na merytoryczn ewaluacj (ex-ante i ex-post) projektu i na biece audyty proceduralne. Praktyka pokazuje, e audyt peni zdecydowanie skuteczniejsz wiarygodn rol diagnostyczn, a take usprawniajc i doradcz dla kontrolowanej jednostki, ni kontrola dorana. Taki audyt zamawia si bowiem jako usug cig u profesjonalnego audytora IT posiadajcego dowiadczenie zawodowe poparte certyfikatami (CISA, CISM, CGEIT, CRISC) oraz znajcego dobrze metodyki zarzdzania projektami ze

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

szczeglnym podkreleniem PRINCE2 ze wzgldu na jej rozpowszechnienie w sektorze publicznym krajw UE. W tym kontekcie utrzymywanie obecnych przepisw ustawy dotyczcych kontroli systemw teleinformatycznych naley uzna za niezasadne. Zmianie ulegnie rwnie tryb dofinansowywania przez ministra waciwego do spraw informatyzacji przedsiwzi informatycznych, uregulowany w art. 12 obecnie obowizujcej ustawy o informatyzacji. W myl proponowanej zmiany minister waciwy do spraw

informatyzacji bdzie ogasza konkurs rozstrzygajcy o dofinansowaniu okrelonych projektw lub przedsiwzi. Ogaszajc konkurs, minister okreli przedmiot dofinansowania, podmioty uprawnione do udziau w konkursie, czas realizacji oraz kwot ogln przeznaczon na dofinansowanie. Taka regulacja pozwoli na dofinansowanie projektw umoliwiajcych rozwizywanie biecych problemw zwizanych z informatyzacj i rozwojem spoeczestwa informacyjnego takich jak np. brak elektronicznych systemw obiegu dokumentw, brak dostpu do szerokopasmowego Internetu czy niedostosowanie stron internetowych urzdw do potrzeb osb niepenosprawnych. Obszary, ktre w szczeglnoci wymagaj wsparcia dotycz midzy innymi zagadnie zwizanych z: 1. niewystarczajc dostpnoci stron internetowych, zasobw cyfrowych, usug i systemw ICT ; 2. integracj cyfrow (rozwizania adresowane do osb niepenosprawnych i seniorw); 3. wymian danych midzy urzdami, interoperacyjnoci systemw; 4. przechodzeniem na elektroniczne zarzdzanie dokumentacj i wiedz; 5. podnoszeniem umiejtnoci cyfrowych; 6. udostpnianiem publicznych zasobw wiedzy; 7. wsparciem komunikacji i konsultacji z obywatelami. Ponadto, w obecnym stanie prawnym powoany w drodze zarzdzenia ministra waciwego do spraw informatyzacji Zesp do Spraw Oceny Wnioskw o Dofinansowanie Przedsiwzi Informacyjnych powinien zosta zastpiony Komisj Konkursow

powoywan przez ministra waciwego do spraw informatyzacji oddzielnie do kadego konkursu. W skad komisji wchodziyby osoby bdce ekspertami w okrelonym obszarze (przedstawiciel komrek organizacyjnych MAC innych ni Departament Informatyzacji) oraz przedstawiciele Departamentu Informatyzacji MAC. Zadaniem Komisji byoby

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

przygotowanie podmiotw

ogoszenia

konkursowego wskazanie

(uszczegowienie

przedmiotu

konkursu, ocena

uprawnionych,

wydatkw

podlegajcych

refundacji),

merytoryczna projektw oraz rozliczenie merytoryczne dofinansowanych przedsiwzi. Planowany jest podzia przedsiwzi informatycznych na dwa kluczowe filary, tj. projekty informatyczne oraz przedsiwzicia wspierajce rozwj spoeczestwa informacyjnego. W zwizku z tym, z art. 12 w aktualnym brzmieniu przewiduje si usunicie przepisu dotyczcego moliwoci dofinansowania przez ministra waciwego do spraw informatyzacji przykadowego oprogramowania, a take kodw rdowych tego

oprogramowania. Przedsiwzicia tego typu klasyfikowane bd jako projekty informatyczne i - w zalenoci od pojawiajcych si potrzeb - bd mogy zosta sfinansowane w drodze konkursu. Zastosowanie proponowanego rozwizania umoliwi ministrowi waciwemu do spraw informatyzacji interweniowanie w obszarach niedostatecznie zinformatyzowanych, a take wpyw na wypenianie luk informatyzacyjnych poprzez wskazywanie kryteriw, typw przedsiwzi do dofinansowania, oczekiwane korzyci oraz spoeczny efekt oddziaywania. Przewiduje si rwnie uchylenie przepisw dotyczcych Planu Informatyzacji Pastwa, ktry zostanie zastpiony Programem Zintegrowanej Informatyzacji Pastwa, stanowicym program rozwoju w rozumieniu art. 15 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 6 grudnia 2006 r. o zasadach prowadzenia polityki rozwoju (Dz. U. Nr 84, poz. 712 z pn. zm.). PZIP zostanie ustanowiony w drodze uchway Rady Ministrw na wniosek ministra waciwego do spraw informatyzacji. Powysze upowanienie jest efektem zmiany instrumentu planowania i koordynacji informatyzacji dziaalnoci podmiotw publicznych, ktrym dotychczas by Plan Informatyzacji Pastwa ustanawiany w drodze rozporzdzenia Rady Ministrw. Programy rozwoju tworzy si jako dokumenty wykonawcze do strategii rozwoju. PZIP bdzie stanowi dokument wykonawczy do Strategii Sprawne Pastwo, ktra okrela podstawowe uwarunkowania, cele i kierunki w przedmiotowym zakresie. Program rozwoju, opracowany przez waciwego ministra, ustanawiany jest w drodze uchway Rady Ministrw i okrela w szczeglnoci: 1) diagnoz sytuacji spoeczno-gospodarczej w odniesieniu do zakresu objtego programowaniem strategicznym oraz wyniki raportu ewaluacyjnego;

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

2) cel gwny i cele szczegowe w nawizaniu do redniookresowej strategii rozwoju kraju, narodowej strategii spjnoci lub strategii rozwoju, wraz z okrelonymi wskanikami; 3) priorytety oraz kierunki interwencji w zakresie terytorialnym, w tym w ujciu wojewdzkim; 4) sposb monitorowania i oceny stopnia osigania celu gwnego i celw szczegowych; 5) plan finansowy, w tym: a) rda finansowania realizacji programu, b) kwot rodkw przeznaczonych na finansowanie realizacji programu i jej podzia midzy poszczeglne priorytety, c) informacj o wysokoci wspfinansowania na poziomie programu i priorytetw; 6) podstawowe zaoenia systemu realizacji. Dla uchwalenia programu rozwoju obowizuje szeroka procedura konsultacyjna w obrbie partnerw spoecznych i gospodarczych, jednostek samorzdu terytorialnego, innych czonkw Rady Ministrw co umoliwi wypracowanie spjnego dokumentu prezentujcego zagadnienie informatyzacji dziaalnoci podmiotw realizujcych zadania publiczne z perspektywy wszystkich zainteresowanych podmiotw. Dokument zostanie rwnie zweryfikowany pod wzgldem przepisw rodowiskowych.

b) przepisy zmieniajce Kodeks postpowania administracyjnego Zmiany Kodeksu postpowania administracyjnego naley podzieli na dwie grupy. Pierwsza z nich to nowe rozwizania, ktre maj na celu istotnie poszerzenie wykorzystania rodkw komunikacji elektronicznej w postpowaniu administracyjnym przez jego uczestnikw (w tym przede wszystkim przez stron). W drugiej grupie dokonana zostanie korekta obecnie obowizujcych przepisw, ktre ograniczaj okrelone czynnoci w postpowania tylko do formy pisemnej. Ze wzgldu na wystpujcy w K.p.a. podzia na form pisemn i form dokumentu elektronicznego tre tych przepisw umoliwiaa interpretacj dopuszczajc uywanie w czynnociach jedynie dokumentw w postaci papierowej. Proponowane zmiany dopuszcz w zakresie formy take zastosowanie dokumentw elektronicznych.

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

Pierwsza grupa zmian dotyczy rozszerzenia przedmiotu zgody strony lub innego uczestnika postpowania na stosowanie w komunikacji z ni drogi elektronicznej. Obecnie przyjmuje si, e taka zgoda musi by wyraana odrbnie w kadym toczonym postpowaniu administracyjnym. Proponowana zmiana dotyczy bdzie wprowadzenia do przepisw ustawy nowego rodzaju zgody, ktra dotyczy bdzie staego komunikowania si z okrelon osob za porednictwem rodkw komunikacji elektronicznej w okrelonej przez organ kategorii sprawach, ktre s prowadzone na podstawie przepisw K.p.a. Po udzieleniu takiej zgody nie bdzie konieczne jej ponowne wyraanie w ramach kadej nastpnej zaatwianej sprawy. Oprcz tego organ bdzie mg drog elektroniczn zwraca si o wyraanie przedmiotowej zgody korzystajc ze znanego mu adresu elektronicznego strony. W obecnym stanie prawnym mamy do czynienia z pewnym paradoksem, poniewa, aby elektronicznie zwrci si do uczestnika ze wspomnianym zapytaniem organ musi posiada ju zgod na komunikacj elektroniczn. Projektowana ustawa rozszerzy take zakres prawa strony do elektronicznego wgldu w akta sprawy. W obecnym stanie prawnym dostp on-line do akt sprawy zawony pozostaje jedynie do pism w formie dokumentu elektronicznego wnoszonych do organu administracji publicznej lub przez niego dorczanych. Wycza to moliwo zapewnienia dostpu w pozostaym zakresie do akt sprawy. Projekt nowelizacji dopuci elektroniczny wgld w akta sprawy w penym zakresie, co odciy stron od koniecznoci stawiania si w siedzibie organu w celu realizacji tego uprawnienia. W organach, ktre wdroyy system elektronicznego zarzdzania dokumentami nowe rozwizanie umoliwi, dziki

funkcjonalnociom tego systemu, dostpno informacji zwizanych z prowadzonym postpowaniem nie tylko dla urzdnika, ale take dla strony, bdcej adresatem dziaa organu. Projektowana jest rwnie zmiana, ktra ma na celu dopuszczenie w postpowaniach przed podmiotami publicznymi posugiwania si przez strony elektronicznymi kopiami dokumentw papierowych wymaganych w sprawie, po uwierzytelnieniu jej przez wnoszcego przy uyciu mechanizmw okrelonych w ustawie o informatyzacji (przez

zastosowanie kwalifikowanego certyfikatu lub profilu zaufanego ePUAP), o ile strona lub inny uczestnik postpowania nie ma moliwoci uzyskania w formie dokumentu elektronicznego wymaganego zawiadczenia lub innego dokumentu na potwierdzenie faktw lub stanu prawnego. Ma to zapobiega sytuacji, gdy obowizek zaczenia do podania

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

oryginau dokumentu de facto uniemoliwia wniesienie podania drog elektroniczn. Dzieje si tak, gdy dokument ten istnieje jedynie w postaci papierowej i nie ma moliwoci jego wydania w formie dokumentu elektronicznego. Taka sytuacja wystpuje bardzo czsto i niweczy cele elektronicznej administracji, poniewa podmiot i tak pozostaje zobligowany do dostarczania dokumentw w postaci papierowej. W takich sytuacjach mamy do czynienia z pozorn informatyzacj usug administracji, poniewa nie zastpuje ona w peni dotychczasowego tradycyjnego papierowego obiegu dokumentw. Dodatkowo

nieefektywno administracji, ktra nie wydaje jeszcze e-dokumentw (a jedynie dokumenty papierowe), obcia stron, ktra w stosunkach ze zinformatyzowanymi organami musi i tak korzysta z jedynie dostpnych w oryginale dokumentw utrwalonych tradycyjnie. Planowana zmiana zapobiegnie takim sytuacjom, poniewa dopuci zaczanie, take w ramach usug e-PUAP, elektronicznych kopii dokumentw papierowych uwierzytelnionych przez wnoszcego pismo, jeeli wnoszcy nie bdzie mg otrzyma oryginaw tych dokumentw w postaci elektronicznej. W razie uzasadnionych wtpliwoci co do kopii dokumentu organowi pozostawiona zostanie moliwo zadania papierowego oryginau dokumentu, co zabezpieczy potrzeby wymogu prawidowego prowadzenia postpowania dowodowego. Jednoczenie dokonane zostan zmiany w nastpujcych przepisach, w ktrych dopuszczono - oprcz dotychczasowej formy pisemnej form dokumentu elektronicznego dla okrelonych rodzajw czynnoci w postpowaniu administracyjnym: a) udzielanie penomocnictwa procesowego, b) zoenie zezna lub wyjanie, c) elementy wezwania organu obejmujce komunikacj elektroniczn, d) sporzdzenie przez urzdnika adnotacji; e) wezwanie na rozpraw.

c) przepisy zmieniajce ustaw z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja Podatkowa

Propozycje w zakresie zmieniajcym Ordynacj Podatkow dotycz zmian analogicznych do rozwiza proponowanych do wprowadzenia do Kodeksu postpowania administracyjnego, tj.:

10

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

rozszerzenia przedmiotu zgody strony lub innego uczestnika postpowania na komunikowanie si za pomoc rodkw komunikacji elektronicznej; wprowadzenie moliwoci elektronicznego wgldu w akta sprawy; dopuszczenie stosowania elektronicznych kopii dokumentw papierowych

uwierzytelnionych przez wnoszcego pismo jako jego zacznikw; dopuszczenie formy elektronicznej m. in. dla wezwania na rozpraw, sporzdzenia przez urzdnika adnotacji czy te zoenia wyjanie lub zezna. Rnice pomidzy projektowanymi rozwizaniami wynika bd jedynie z rnic systemowych istniejcych pomidzy ww. aktami prawnymi.

d) przepisy zmieniajce ustaw z dnia 30 sierpnia 2002 r. - Prawo o postpowaniu przed sdami administracyjnym W projektowanej ustawie dokonana zostanie zmiana przepisw ustawy - Prawo o postpowaniu kompleksow przed sdami administracyjnymi postpowania (dalej: p.p.s.a.) zapewniajca Problem

informatyzacj

sdowoadministracyjnego.

informatyzacji tego postpowania by pomijany w dotychczasowych przepisach dotyczcych stosowania nowych technologii przez podmioty publiczne, co sprawia, e dalej zawansowane wdroenia w tym zakresie wystpuj w innych postpowaniach sdowych (cywilnym, karnym). Przepisy ustawy Prawo o postpowaniu przed sdami administracyjnymi nie stwarzaj na chwil obecn podstaw prawnych do komunikacji elektronicznej

w postpowaniu sdowoadministracyjnym. Zawarta w ustawie procesowej szcztkowa regulacja w tym zakresie, nie zapewnia wykorzystania rodkw komunikacji elektronicznej, a niekiedy moe nawet zosta oceniona jako zawajca uywanie tych rodkw i blokujca uycie wspomnianych rodkw komunikacji w postpowaniu przed sdem administracyjnym. Wspomniana ustawa zostaa uchwalona w 2002 r., czyli przed ustawami regulujcymi wykorzystanie nowych technologii w szczeglnoci za przed ustaw o informatyzacji. Z uwagi na powysze p.p.s.a. nie przystaje do prawodawstwa regulujcego kwestie zwizane z e-administracj. Brak zgodnoci p.p.s.a z ustaw o informatyzacji odnosi si rwnie do zagadnie terminologicznych. Brak informatyzacji procedury sdowoadministracyjnej negatywnie wpywa nie tylko na funkcjonowanie sdw administracyjnych, ale take na dziaalno administracji

11

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

publicznej podlegajcej kontroli tyche sdw. Nawet jeeli organ administracji publicznej zastosuje rodki komunikacji elektronicznej w postpowaniu administracyjnym, to na potrzeby sprawy sdowoadministracyjnej jest zmuszony do przenoszenia dokumentw wytworzonych w postaci elektronicznych na posta papierow. Obecnie w myl przepisw p.p.s.a akta sprawy prowadzone s przez sdy w formie pisemnej w postaci papierowej. Przy czym dopuszcza si moliwo ich tworzenia i przetwarzania rwnie z wykorzystaniem technik informatycznych. Niemniej jednak tworzenie i przetwarzanie akt sprawy w tej postaci jest jedynie fakultatywnym i dodatkowym sposobem prowadzenia akt w stosunku do obowizku prowadzenia akt w postaci papierowej. Ponadto, aktualnie obowizujce przepisy p.p.s.a nie stwarzaj podstaw prawnych do skadania pism procesowych w postpowaniu sdowoadministracyjnym w postaci elektronicznej. Wynika to z treci art. 46 ust. 1, ktry wskazuje, i kade pismo strony powinno zawiera: oznaczenie sdu, do ktrego jest skierowane, imi i nazwisko lub nazw stron, ich przedstawicieli ustawowych i penomocnikw, oznaczenie rodzaju pisma, osnow wniosku lub owiadczenia, jak rwnie podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub penomocnika oraz wymienienie zacznikw. Ponadto, sd dokonuje dorcze przez poczt, swoich pracownikw lub przez inne upowanione przez sd osoby lub organy. Pismo moe by take dorczone za porednictwem telefaksu lub poczty elektronicznej. Dorczenie adresatowi moe nastpi take przez wrczenie mu pisma bezporednio w sekretariacie sdu. Nie przewiduje si jednak moliwoci staego dorczenia pisma przez sd za pomoc rodkw komunikacji elektronicznej w przypadku, gdy strona wyrazi zgod na dorczenie pisma t drog i przekae sdowi adres elektroniczny do dorcze. Informatyzacja postpowania sdowoadministracyjnego powinna umoliwi

kompleksowe zastosowanie nowych technologii w tyme postpowaniu, w zakresie obejmujcym nastpujce czynnoci: 1. utrwalenie pism stron w postaci elektronicznej oraz ich skadanie do sdu albo do organu administracji publicznej, w przypadku przekazywanych za jego porednictwem skarg do wojewdzkiego sdu administracyjnego; 2. elektroniczny wgld w akta sprawy; 3. utrwalenie pism sdu w postaci elektronicznej oraz ich dorczanie uczestnikom postpowania;

12

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

4. wewntrzne zarzdzanie w sdzie elektronicznymi dokumentami. W celu realizacji w/w postulatw zmiany w p.p.s.a. powinny obj takie zagadnienia jak kwestie regulujce: 1. sporzdzanie i wnoszenie pism w postpowaniu (pisma strony); 2. dorczanie pism przez sd; 3. obliczanie terminw; 4. prowadzenie akta sprawy, w tym: sposb ich prowadzenia i przekazywania akt innemu podmiotowi; dostp strony do akt sprawy. W celu uniknicia dualizmu postaci dokumentw w aktach sprawy (posta papierowa i elektroniczna) podstaw prowadzenia przez sd akt powinny by mechanizmy

elektronicznego zarzdzania dokumentacj (EZD). W zwizku z tym zmianie ulegnie przepis ktry wprowadzi zasad prowadzenia akt w systemie EZD. Taka modyfikacja wymusza zmian rozporzdzenia Prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej dnia 18 kwietnia 2011 r. w sprawie sposobu postpowania z aktami spraw sdowoadministracyjnych w wojewdzkich sdach administracyjnych i Naczelnym Sdzie Administracyjnym, (Dz. U. Nr 89, poz. 505), ktre powinno uwzgldnia warunki elektronicznego zarzdzania dokumentacj. Majc na uwadze projektowane zmiany dotychczasowe rozporzdzenie powinno obowizywa do czasu wejcia w ycie nowego aktu, jednak nie duej ni przez okres 3 lat od dnia wejcia w ycie ustawy. Dla wskazanej powyej zmiany przewiduje si trzyletni okres przejciowy, w trakcie ktrego sdy administracyjne bd mogy podj i przeprowadzi w caoci dziaania majce na celu zaopatrzenie podmiotu w system Elektronicznego Zarzdzania Dokumentacj. Dugo wspomnianego powyej okresu uwzgldnia czas niezbdny do uzyskania systemu EZD zgodnie z przepisami prawa zamwie publicznych, jak rwnie czas potrzebny do jego wdroenia w podmiocie oraz przeszkolenia kadry w zakresie korzystania z nowego narzdzia. W zwizku z planowanymi zmianami zmierzajcymi do ustanowienia prowadzenia akt sprawy w systemie EZD jako podstawowego sposobu zarzdzania dokumentacj planowanym jest zapewnienie stronie dostpu on-line do akt sprawy w sytuacji wykorzystywania prze sd EZD. Projektowany mechanizm ma by alternatyw dla ju istniejcego rozwizania, w myl ktrego z aktami sprawy mona zapozna si w siedzibie sdu. Do kwestii dotyczcych bezpieczestwa gromadzonych danych oraz wymiany informacji w postaci elektronicznej

13

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

stosowa si bdzie m. in. rozporzdzenie Rady Ministrw z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjnoci, minimalnych wymaga dla rejestrw publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymaga dla systemw teleinformatycznych.

Proponuje si take wprowadzenie dodatkowej zasady oglnej dotyczcej regu komunikacji elektronicznej w postpowaniu przed sdem, w tym zasad zachowania warunku odpowiedniej formy. Wedug tej zasady okrelony w ustawie warunek formy pisemnej uwaa si za zachowany, jeeli dokument elektroniczny zosta uwierzytelniony w sposb okrelony w niniejszej ustawie (odmienny w przypadku sdu i stron postpowania). W postpowaniu dokumenty elektroniczne dorcza si za pomoc rodkw komunikacji elektronicznej Kolejne zmiany dotycz skadania e-pism do sdu administracyjnego. Dodatkowymi elementami pisma w postpowaniu sdowym stan si podpis elektroniczny zapewniajcy uwierzytelnienie wnioskodawcy oraz adres elektroniczny strony, jeeli zada ona elektronicznego dorczania jej pism sdu. Pisma bd skadane na adres elektronicznej skrzynki podawczej sdu. Projektowane zmiany przewiduj, e w przypadku pism i zacznikw przesanych w formie dokumentu elektronicznego zrezygnuje si z obowizku strony dostarczania odpisw dokumentw elektronicznych. Na potrzeby dorczania tych dokumentw innym stronom lub w celu wczania do akt sprawy odpisy utworzy sam sd poprzez skopiowanie plikw. Ustawa zmieniajca ustaw o informatyzacji okreli rwnie sposb przekazywania skarg (w formie dokumentu elektronicznego) do sdu przez organ administracji publicznej, za porednictwem ktrego skarga zostaa zoona. W praktyce bd zachodziy dwie sytuacje przekazywania akt sprawy, do ktrych odnosi si projektowana norma prawna. W pierwszej akta w caoci bd prowadzone elektronicznie, a wwczas organ w takiej postaci przesya bdzie akta sdowi. Druga sytuacja dotyczy akt, na ktre w caoci lub czci skadaj si take dokumenty w postaci papierowej. W drugiej sytuacji organ w takiej postaci przekae dokumenty sdowi, ten za ich otrzymaniu utworzy w systemie EZD jednolite elektroniczne akta sprawy, ktre bd stanowiy podstaw pracy sdu (zarwno wojewdzkiego sdu administracyjnego, jak i NSA) w trakcie caego postpowania.

14

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

Jednoczenie dokonany zostanie podzia na elektroniczne i nieelektroniczne sposoby dorczania pism. W nowym przepisie w sposb kompleksowy unormowane zostan kwestie tworzenia i dorczania e-pism przez sd. Przesank dopuszczalnoci elektronicznego dorczenia bdzie zgoda strony (adresata pisma) wraz z podaniem przez ni adresu elektronicznego do dorcze. Planowane s dwa techniczne sposoby dorczania dokumentu elektronicznego przez sd. Pierwszy sposb bdzie przewidywa dwuetapow procedur. W pierwszym etapie odbiorca pisma otrzyma na swj adres elektroniczny zawiadomienie o moliwoci odebrania pisma w systemie teleinformatycznym wraz z niezbdnym pouczeniami w tym przedmiocie. W drugim etapie odbiorca po wejciu na podany w zawiadomieniu adres znajdzie si w systemie teleinformatycznym sdu i po uwierzytelnieniu si otrzyma dorczane pismo. Zawiadomienie bdzie mogo by tworzone i dorczane automatycznie przez system teleinformatyczny sdu. Do tego zawiadomienia nie znajd zastosowania inne przepisy p.p.s.a. dotyczce pism sdu i ich dorczania. Drugi techniczny sposb polega bdzie na przesaniu dorczanego pisma na adres elektronicznej skrzynki podawczej podmiotu publicznego odbiorcy pisma. Bdzie to nastpowao, gdy adresatem pisma pozostaje podmiot publiczny w rozumieniu ustawy o informatyzacji, ktry posiada elektroniczn skrzynk podawcz, zapewniajc stworzenie i przesanie nadawcy pisma urzdowego powiadczenia odbioru. Wybr technicznego sposobu dorczenia bdzie nalea do sdu. Nie przewiduje si fikcji dorczenia. W przypadku braku otrzymania przez sd urzdowego powiadczenia odbioru pismo bdzie podlegao dorczeniu w tradycyjny sposb okrelony w przepisach p.p.s.a. Pisma sdu sporzdzane i dorczane w postpowaniu sdowoadministracyjnym bd opatrzone bezpiecznym podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomoc wanego kwalifikowanego certyfikatu Gdy chodzi o terminy proponuje si wprowadzenie dodatkowego rozwizania, wedug ktrego w przypadku przesyania pisma w formie dokumentu elektronicznego jego zoenie do elektronicznej skrzynki podawczej sdu, za urzdowym powiadczeniem odbioru, bdzie rwnoznaczne z wniesieniem go do sdu. Dat wniesienia pisma procesowego bdzie data wprowadzenia pisma do systemu teleinformatycznego sdu.

15

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

3. Przepisy kocowe. Zakada si, e ustawa wejdzie w ycie w terminie trzech miesicy od daty jej opublikowania w Dzienniku Ustaw. Jednoczenie naley wskaza, i dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 12a 5 ustawy Prawo o postpowaniu przed sadami administracyjnymi zachowaj moc do dnia wejcia w ycie nowych przepisw wykonawczych wydanych na podstawie art. 12a 5 ww. ustawy w brzmieniu nadanym projektowan ustaw zmieniajc. Przepisy te nie bd jednak obowizyway przez 3 lata od dnia wejcia

w ycie ustawy. Przepisy art. 1 pkt 10 i art. 12a ustawy o informatyzacji, dotyczce zagadnie zwizanych ze Strategi Spoeczestwa Informacyjnego zachowaj moc obowizujc do dnia 31 grudnia 2013 r. Przepis ten jest konsekwencj przyjcia przez Rada Ministrw dnia 7 listopada 2009 r. dokumentu pt. Plan uporzdkowania strategii rozwoju1. Stanowi on pierwszy etap prac zwizanych z podjtym przez Rzd dziaaniem, jakim jest uporzdkowanie obowizujcych dokumentw strategicznych. Przedsibrane dziaania maj na celu doprowadzenie do ograniczenia liczby obowizujcych i opracowywanych dokumentw o charakterze strategicznym. W zwizku z tym w dokumencie zaproponowano ograniczenie liczby strategii rozwoju i polityk do 9 zintegrowanych strategii rozwoju, w rd ktrych nie przewidziano Strategii Spoeczestwa Informacyjnego. Planowane przepisy przejciowe bd wskazywa, i podmioty publiczne, ktre udostpniy na ePUAP usugi niemoliwe do zrealizowania drog elektronicznej w okrelonym terminie (do dnia ) dostosuj formularze elektroniczne do standardw okrelonych w repozytorium interoperacyjnoci, o ktrym mowa w rozporzdzeniu Rady Ministrw z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjnoci, minimalnych wymaga dla rejestrw publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymaga dla systemw teleinformatycznych (Dz. U. poz. 526).

http://www.mrr.gov.pl/rozwoj_regionalny/Polityka_rozwoju/System_zarzadzania_rozwojem/Porzadkowanie_dokumentow_strategicznych/D ocuments/Plan_uporzadkowania_strategii_rozwoju_reasumpcja_decyzji_RM_300411.pdf

16

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

4. Upowanienie do wydania aktw wykonawczych. Przepisy ustawy zmieniajcej ustaw o informatyzacji przewiduj dwa upowanienia ustawowe. Upowanienie dla ministra waciwego ds. informatyzacji zamieszczone zostanie w czci przepisw dotyczcych ustawy o informatyzacji. Natomiast upowanienie dla Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej zawarte bdzie w przepisach dotyczcych postpowania przed sadami administracyjnymi. Upowanienie ministra waciwego do spraw informatyzacji wskazuje na konieczno okrelenia, w drodze rozporzdzenia, kryteriw i trybu przeznaczania oraz rozliczania rodkw finansowych przeznaczonych na dofinansowanie przedsiwzi takich jak projekty informatyczne o publicznym zastosowaniu oraz przedsiwzicia wspierajce rozwj spoeczestwa informacyjnego. Natomiast upowanienie przewidziane dla Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej przewiduje, i po zasigniciu opinii ministra waciwego do spraw informatyzacji, w akcie wykonawczym okrelony zostanie sposb tworzenia i przetwarzania akt spraw

sdowoadministarcyjnych, oraz warunki i tryb przechowywania i przekazywania akt wojewdzkich sdw administracyjnych i Naczelnego Sdu Administracyjnego, a take warunki i tryb niszczenia tych akt po upywie okresu ich przechowywania, uwzgldniajc w szczeglnoci warunki elektronicznego zarzdzania dokumentacj, rodzaje spraw oraz waciwe zabezpieczenie przed dostpem osb nieuprawnionych, utrat lub zniszczeniem.

III. Konsultacje spoeczne. Projekt ustawy zostanie poddany konsultacjom spoecznym z nastpujcymi partnerami spoecznymi: - Polskim Towarzystwem Informatycznym (PTI); - Polsk Izb Informatyki i Telekomunikacji (PIIT); - Krajow Izb Gospodarcz Elektroniki i Telekomunikacji (KIGEiT); - Stowarzyszeniem Instytutu Informatyki ledczej; - Polskim Komitetem Normalizacyjnym; - Zwizkiem Pracodawcw Brany Internetowej Interactive Advertising Bureau Polska; - Polsk Konfederacj Pracodawcw Prywatnych Lewiatan; - Fundacj Panoptykon;

17

Projekt z dnia 8 sierpnia 2012 r.

- Polsk Izb Komunikacji Elektronicznej; - Internet Society Poland.

Projekt ustawy zostanie zamieszczony na stronie internetowej Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji zgodnie z ustaw z dnia 7 lipca 2005 r. o dziaalnoci lobbingowej w procesie stanowienia prawa (Dz. U. Nr 169, poz. 1414), w Biuletynie Informacji Publicznej Rzdowego Centrum Legislacji w zakadce Rzdowy proces legislacyjny, a take na portalu mamzdanie.org.pl.

18