You are on page 1of 181

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

AdkvfcsKyfatmifqef;udk b,f o l o wf o vJ

wwd , t}ud r f
yjyifwnf;jzwfxwa0jcif; k f
1
1

2
2

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

rlyif= OD;cifatmif ALL RIGHTS RESERVED dk rsufESmzHk; tjyiftqif cifOD;atmifESihf xGef;vSatmif

AdkvfcsKyfatmifqef;udk b,f o l o wf o vJ
pma&;ol

f uGeysLwm &efEkdifpkd;

jrefrmbmom (wwd,t}udrf) 2004 jynfhESpf/ atmufwkdbmv xkwfa0ol a':cifrsKd;at;/ acwfydif *sme,f?


The New Era Journal P.O Box (115) Raminthra P.O Bangkhen, Bangkok 10220 E-mail : newera@ksc.th.com Printed in Thailand

OD;cifatmif
jref r mbmomjyef o l a'guf w mwif h a 0 a'guf w mat;ausmf

pmwnf;jzwfol jr0wD&Jacgif
ISBN 974-87617-4-6

*sme,fwurS xkwa0onf? kd f f
3
3

4
4

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

19/ 7/ 47 jynfjrefrm a&$tdrfwGif;rSmjzihf rowDp&m ayGvdrfwJh tcif;&,fa-umifh (AdvcsKyfa&) k f a&wdrftwGif;rSmrS epf&onf? ? a=omftcif;ppfvkdufjyefawmh twGi;wESprm avsmuefwenf;awGeJ f f S f hJ awmfvet+yD;rSm jrefjynfvw&efzkd Sf G f }uHpnfrc|wfoaemf tm;tifoHk;vdk&,f ykef;vsufppfcsD? ? kdif;vdkufav rsKd;rppfwJh tcif;ayxifh *dk%f;rdkufawG qdk;npfwJh tcsif;&,feJ rsKd;cspfwoif;udkawmh owfcJh+yD? wyfzJG ZmenfawGrmawmh S ajcmufewf&Gmodk jref;uG+yDwum;? jrwfwhJ omuDawG[mrdk aemufxyfvmzdk wrf;wonftrsm;? ? jzpfa=umif;i,f!ef ESpa[mif;uG,veayr,fh f f Gf q,fu;cGeav;cGe-ESpuawmh h kd f f f kd zefcgcg jyefumppfygv#ijf zifh t+rJwdkif oJqdkifepfvdk&,f arhypfroGm;? ?
jr0wD&Jacgif (vGwfvyfa&;armfuGef;0if yxrqifh) 1959=ckESpf/ Zlvdkifv 5
5

6
6

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

7
7

aumvm[vaygif;ac|;cH tjrifxufykdxl; okcZmwfa-umif;jyef pyfpHxGef;.om; OD;b0if;.om; a-u;rHkOD;aomif;xkwfazmfajymqdk_yD wuUokdvfae0if; pufqkyfzG,fvlrsKd;a&;vlowfr+avm


8
8

tcef; (1) AkvcsKyfvy}f uHc&jcif; d f k H tcef; (2) t"duacgif;aqmifrsm; tcef; (3) w&m;qdijf cif; k tcef; (4) v#Kd0Suqef;-u,fjcif; f tcef; (5) tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm; + tcef; (6) t-urf;zufrtarG tcef; (7) &v'f

Zmwfvrf;0ifyk*~dKvfrsm; vlowform;rsm;ESifhOya'qkdif&myk*~dKvfrsm; tcef; (1) AdkvfcsKyfvkyf}uHcH&jcif; tcef; (2) t"duacgif;aqmifrsm; tcef; (3) w&m;qkdifjcif; tcef; (4) v#Kd0Sufqef;-u,fjcif; tcef; (5) tajzr&ao;aomar;cGef;rsm; tcef; (6) t-urf;zufr+tarG tcef; (7) &v'f pmwGJ (vkyf}uHr+ESihf ywfoufaom a-u;eef;pmtcsKd)

rSwfcsufrsm;

tmZmenfrsm; vlowform;rsm; Oya'qkdif&myk*~dKvfrsm; EkdifiHa&;orm;rsm; ukdvdkeDtm%mydkifrsm; olwdkb,folawGvJ jrefrmtrnfrsm;ESihf ywfoufaom rSwfcsuf


vkyf}uHr+ESihf Hk;wifw&m;pGJqdkr+wdkESifhywfoufaom a-u;eef;pmtcsKd &nf!ef;csufrsm; jrefrmpmtkyfpmwrf;rsm; t*Fvdyfpmtkyfpmwrf;rsm; t*Fvdyfbmomjzifh tpdk;&xkwfjyefjcif;


pmwGJ

Oa,smZOf pma&;ol.ed'gef; bmomjyefo. trSm l Zmwfvrf;0ify*Kd~ vfrsm; k


11 17 21 25 25 26 28 30 34 36 37 41 63 107 131 153 181 205 206 214 222 227 229 234 240 246

rmwdum

tu,fI ,cktcsdeftxd OD;atmifqef;omtoufraobJ&SifaecJhaomf ed*kH;csKyf

255 263 273 273 303 303 304 306 307 307 307 307 311 322 325 332 337 351 358

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

&efukefrdawmf= 1947 -opa-w;vsjynf/ uifbm&mrd/ trsKd;om;wuUodkvf/ ajryHkqGJynm okawoe,lepf/ ypdzdwf=tm&S avhvmr+qdkif&mXmerS a&;qGJay;onf? 9
9

10 10
10

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

Oa,smZOf
1951 ckESpftwGif;wGif yxrOD;qHk; -opa-w;vsoHwref udk,fpm;vS,ftzGJ Hk;zGifhvSpfay;&ef u|efawmf &efukefrdodk qdkufa&mufcJhygonf? xdktcsdefonf wdkif; jynfudk *syefvufatmufrS jyefvnfu,fwifcJh_yD; _Adwdo#wdxHrS udk,fydkiftkyfcsKyf k a&; &,laqmif&uay;Ediconfh acgif;aqmif}uD;rsm; vky}f uHc&_yD;p wwdi;jynf G f k f hJ H kf vH; wxdwwvefEihf ,luH;r&cHpm;ae&onfh tcsevnf;jzpfayonf? 1947 ckEp/f k f S d f S Zlvdkifv (19) &ufae tpdk;&tzGJ tpnf;ta0;wGif OD;atmifqef;ESifhtwl ol. vkyfazmfudkifzuf tukefeD;yg;r# pufaoewfajymif;0wGif toufpaw;cHcJh&onf? odk jzifh &Jabmfo;usdyppfacgif;aqmifEihf jynforsm;tay: qGaqmifr+ xufjrufvS kH f S l J onfh EdkifiHa&;acgif;aqmif}uD;wOD; qHk;+H;cJh&onf? xdtjyif _Adwdo# udkvdkeD u|ef k oayguf vufatmufcHb0rS vGwfvyfaom EdkifiHawmfb0odk ul;ajymif;aeonfh pyful;rwful;umvwGif a&Swef;tcef;urS yg0ifacgif;aqmifr+ ay;Edkifonfh tjcm;^m%fynm t&Sdeft0g xufjrufvSonfh acgif;aqmifajcmufOD;yg qHk;+H;cJh& ayonf? OD;apmESifh taygif;tyg ig;OD;wdktm; acgif;aqmif}uD;rsm; vkyf}uHr+twGuf aemufydkif;wGif w&m;pD&ifonfhtcg tjypfxif&Sm;awG&Sdr+a-umifh tjypf'%fcsrSwf ay;tyfcjhJ im;vnf; tqdygvky}f uHr}+ uD;onf v#Kd0uqef;-u,frtwdjzifh yGr;wD; k S f + f vsuf &Saeygao;onf? OD;cifatmif. pmtkyonf vky}f uHrZmwfvrf;tjynftpHk d f + h udk azmfxway;&ef ESpaygif;rsm;pGm pdw&n&njf zifh ud;yrf;cJjh cif;jzpfI rsm;pGm pdwf k f f f S f S 0ifpm;zG,f&m aumif;vSygonf? _Adwdo#tpdk;&. tkyfcsKyfa&; aemufqHk;aersm; ta-umif; OD;cifatmifrS xifxif&Sm;&Sm; rD;armif;xdk;jyonfhtvm; r_idrfrouf &Sd vSonfh tqdkygae&ufrsm;twGif; v+yf&Sm;cJh-uaom t"duZmwfaumifrsm;. yif udk,fpdkufESifh pdwf&if;&nf&G,fcsufrsm;udk twGif;usus *Ce% azmfxkwfwifjy xm;onf? tu,fIom OD;atmifqef;ESihf a&mif;&if;ajcmufO;wdk rusq;cJygv#if aemuf D kH h ydi;jzpfay:vmrnfh jrefrmhordi;onf rsm;pGm jcm;em;uGjJ ym;oGm;ayvdrrnf? ppf_yD; kf kf hf
11
11

p tcsdeuqdygv#if vGwvyfonfEiiawmf ay:aygufvm&ef taetxm;rsm;pGm f k f h kd f H aumif;rGeconf? xdtcsdeu tjcm;tm&SEiirsm;ESihf Edi;,SO-f unfygu jrefrmEdif f hJ k f kd f H +f h k iH. vlaer+tqiftwef;rSm jrifrm;vSonf? {&m0wDjrpfa-umif;wav#muf jrpf0 h h u|e;ay:w0S r; qefa&pyg; oD;ESrsm; wd;wufpnfyif0ajymvSonf? xdrwyg; ayg f f H k k S rsm;onfrqdkEdkifaomfjim;vnf; a&eHESifh ajratmufo,HZmwwdrSmvnf; tawmf k toif&yg.? jrefrmjynfow. ynma&;tqiftwef;onfvnf; usef tm&Swuf h dS l kd h kd 0ef;usifwcdkwGif pmaywwfu|rf;r+E+ef;xm; tjrifhrm;qHk;pHcsdefrsm;wGif yg0ifyg.? 'kw,urBmppfwif if;.tusKd;quftjzpf vlom;taygif; 'kuouQ awmf d G Q k awmfcpm;cJ-h u&onftavsmuf jrefrmjynfonfvnf; _Adwo#/ wkwEihf *syefppf H h d f S wyfrsm; ppfwvif;cif;usif;&mwGif ajrpmyifjzpfc&onf? udvee,fcsJacwfrS tp hJ k kd D ysKd;cJaom aoG;cGtycsKyfa&;pepfa-umifh 'kw,urBmppf}uD;t_yD; vGwvyfa&;&p h J k f d f tcsdef jynfwGif;ppfjzpfvmum rD;[kef;[kef;awmufygavawmhonf?odk jzpf&onf rSm tjcm;tjcm;aom t&if;&Sie,fcsJpepfrsm;uJoyif _Adwo#wdonfvnf; aoG;cJG f h kd d k tkyfcsKyfa&; rl0g'udk usifhoHk;cJhjcif;a-umifh jzpfonf? vufeufudkifppfwyfrsm;wGif Armr[kwaom wki;&if;om;tkyprsm;udom t"duxm; ppfoifwef;ay;_yD; yg0if f df f k k apcJru if;ppfom;rsm;jzifh wki;jynfukd xde;xm;cJonf? Armrsm;u rausreyf h kH df f h jzpfonfrmvnf; rqef;-u,fvyg? jrefrmjynfrS _Awo#wyfwkd qkwcmcgeD;pJpwif S S d d fG J G ArmESifh &S rf;/ u&if/ ucsifwdk oabmuGJvGJr+ jyif;xefvmygawmhonf? topfjyefvnfwnfaqmufonfh jrefrmEdiitaejzifh trsK;om;acgif;aqmif kfH d }uD;rsm;udk qHk;+H;cJh&aomfvnf; 1950 ckESpfwGif 'Drdkua&pDjzifh a&G;cs,fwifajrmuf aom tpdk;&tm; wnfaxmifEdkifcJhygonf? rajyrvnf&SdcJhonfh vlrsKd;pkrsm;twGif; wGivnf; twwfEiq; jyefvnfaygif;pnf;a&;udk tm;xkwEicygonf? &Sr;vlrsK; f dk f kH f kd f hJ f d pkrsm;ESihf txl;ojzifh yl;aygif;Edic_hJ yD; &S r;ud,pm;vS,f awmfawmfrsm;rsm;rSmvnf; kf f k f jynfaxmifptpd;&twGi; ta&;ygaom tcef;uwGif yg0ifc-hJ uonf? wki;jynf k k f df pD;yGm;a&;udk jyefvnfjrifhwifum tbufbufrS jyefvnfxlaxmifI tm&Swdkuf w0S r; pHcsdetjrifrm;qH; qefpyg;udk a&mif;csjzef jzL;Ediconf? wdi;jynfuvnf; f f h k k f hJ kf kd urBmvSnfhc&D;onfrsm;twGuf jyefvnfvrf;zGifhay;cJhonf? omarmzG,f&m awm vufaus;&Gma'orsm;/ jrefrmh,Ofaus;r+ tcsutcsmXmersm;/ yk*H rda[mif;&Sd ordi; f kf
12
12

Oa,smZOf

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

0ifxif&Sm;onfh bk&m;ykxdk; taqmufttHkponfrsm;tm; urBmvSnfhc&D;onf rsm; avhvmEdkif&ef tpDtpOfrsm;udkvnf; aqmif&GufEdkifcJhygonf? odaomf 1962 ckEpwif AdvcsKyf}uD;ae0if;onf jynfowkd a&G;cs,wifajrmuf k Sf G k f l f cJonfh 'Drua&pDtpd;&udk zwfcs_yD; Ediiawmftm; ppftm%m&Sipepfjzifh jyefvnf h kd k kfH f wnfaqmufvdkufonfhtcgwGifrl tqdkygpGrf;aqmifcsufwdrSm &p&mr&Sdatmif t k bufbufY ysujf y,fc&onf? xda-umifh 1947 ckEpf vky}f uHrtwGi; Ediia&;acgif; hJ k S + f kfH aqmif}uD;rsm; usqH;cJ&jcif;onf tem*wfumvY ppfwyf. t"rR t-urf;zufr+ k h atmifjrifa&;twGuf vrf;cif;ay;ouJhodk ta&;ygaom tcsufwcsuf jzpfvm onfrSm ,HkrSm;oHo,jzpf&ef rvdkawmhacs? tjcm;tcsufwcsufrSmrl jynfwGif;ppf udk trSDo[JyI jrefrmEdkifiHY ppftm%m&Sif vlwef;pm;w&yf aygufzGm;vmcJhjcif; jzpfygonf? ppfAvcsKyf}uD;wdk tm%m,pfr;rd_yDqv#if xktm%mudk tvG,wul kd f l kd d f vufv$wfay;dk; xHk;pHr&Sdyg? ppfAdkvfcsKyfrsm;onf tcsdef-umjrifhvmonfESifhtr# tcGifhxl;cHvlwef;pm;rsm; jzpfoGm;vsuf rdrdwdk udk,fudkvnf; txufwef;v$m vl wef;pm;w&yftjzpf ,HkrSwfvm-uaomfvnf; ppfAdkvfcsKyf awmfawmfrsm;rsm;rSmrl ynmt&nftcsif;tm;jzifh !Hzsif;olrsm; jzpfjcif;a-umihf acwfopfurBm}uD;wGif 0if h qHhEdkifonfh tpdk;&tkyfcsKyfr+qdkif&m +yfaxG;eufeJ cufcJr+rsm;. twdrfteufudk udwifodjrif qifjcifem;vnfEdkifpGrf;&Sdolrsm; r[kwfacs/ odkESifhyif ppfAdkvfcsKyfwdk onf vG,&mvrf;udk vdu-f uawmhonf? if;rSm wki;jynfukd jyifyurBmESihf tquf f k df toG,jf zwfawmufvujf cif;yif jzpfygonf? if;tjyif jynfow. 'Drua&pDpepf kd l kd kd wnfaqmufa&;qENwudkvnf; acszsufvdkufavawmhonf? kd odaomfjim;vnf; jrefrmjynfow. arG;&myg &ydicirsm;jzpfaom vltcGihf k l kd k f G hf ta&;wdonf xm0& jiif;y,fc&rnfum; r[kwygacs? OD;atmifqef;.orD; a': k H f atmifqef;pk-unfonf jynfwGif;'Drdkua&pDawmif;qdka&; v+yf&Sm;r+}uD;udk acgif; aqmifr+ay;aeygonf?pma&;aecsdefwGif olronf ppftm%m&Sifwkd. tdrfwGif; tcsKyf yvkyfjcif;udk cHae&jim;vnf; pdwf"mwfrus/ vlxkw&yfvHk; awmifhwae onfh taESmiftzGrS vGwfajrmufa&; ar#mfrSef;csufudk wdkufyGJ0ifum &yfwnfvsuf J yif &Sdygonf? jynfya&muf jrefrmrsKd;cspfrsm;tjyif urBmw0S rf;vHk;&Sd ppftm%m &Sipepfukd pufqyI vltcGita&; csKd;azmufonfh rormr+rsm;udk &Gre;aom Edif f k f hf H k f k
13
13

iHwumrS vlrsK;pHy*Kd~ vfrsm;uyg a':atmifqef;pk-unftm; axmufctm;ay;vsuf d k k H &Sygonf?pmtkya&;ol OD;cifatmifonf jrefrmjynfow. vlrtcGita&;twGuf d f l kd + hf -opa-w;vsjynfwGif;rS wufwufuGuG wdkufyGJ0ifaeolrsm;wGif twufuGqHk; yk*~dKvfwOD;jzpfygonf? if;onf jrefrmEdkifiH 'Drdkua&pDjyefvnfwnfaqmufa&; aumfrwD/ -opa-w;vstzGJwGif 1988 rS 1992 ckESpftxd OuU@wm0efESifh EdkifiH wumqdi&m aumfrwD. 'k=OuU@wm0efukd xrf;aqmifcygonf? 1991 ckEpwif kf hJ S f G vnf; jynfya&muf jrefrmtpdk;&tzGJ jzpfaom trsKd;om;!Gefaygif;tpdk;&. -op a-w;vsEdkifiHqdkif&m udk,fpm;vS,fvnf; jzpfcJhygonf? OD;cifatmifEihf ZeD; yufx&pf&mwdonf jrefrmhordi;wGif xif&m;cJonfh rsKd; S S k kf S h dk;pOfqufrS aygufzGm;vm-uolrsm;jzpf-uI OD;cifatmif.zcifrSm uG,fvGefol &J AdvcsKyf OD;xGe;vSatmifjzpfvsuf olZeD;. zcifrm vGwvyfa&;&_yD;acwf/ w&m; k f f S f H;csKyf w&m;ol}uD;vnf;jzpfum tdE,rdj ytkycsKyfa&; ydnmOfc0efxrf; ICS t k Nd f H zGJ 0ifwOD;vnf; jzpfconfh OD;aomif;pdejf zpfygonf? OD;cifatmifonf Armhvwvyf hJ G f a&;wyfrawmfEihf Armha&wyfrawmfwwif wm0efxrf;aqmifc_hJ yD; ppf_yD;acwfwif S kd G G yifv,fu;oabFmukr%wckY xl;c|efatmifjrifpm tr+xrf;cJonf? olEihf olZeD; l ` D G h S wdkonf tar&duefEdkifiHwGif (12) ESpf-um aexdkifcJh-u_yD; -opa-w;vsEdkifiH/ uif bm&mrdY 1983 ckEprpI tajccs aexdivmcJ-h uolrsm; jzpfygonf? S f S kf pma&;olOD;cifatmifrSm OD;atmifqef;vkyf}uHr+}uD;wGif yg0ifcJholtcsKdESifh ywfoufIvnf;aumif;/ xdktcsdefu tjzpftysuf tajctaet&yf&yfwESifh ywf dk oufIvnf;aumif; udk,fwdkif tawGtuH&SdcJhHkru a&S;a[mif;ordkif; taxmuf txm; pmtkypmwrf;rsm;udvnf; _Adwo#armfue;wdurS ud,wif okawoey f k d G f k f k f kd cJhojzifh acwfopfjrefrmhordkif;Y ta&;ygvSaom jzpfysufr+tpOfudk jyefajymif; ajym&ef toifhawmfqHk;yk*~dKvfwOD; jzpfcJhygonf? od&mwGif vlrodao;bJ usef&pf k aeonfh tcsKdtcsKdaom v#Kd0uqef;-u,fr+ uGi;qufrsm;um; use&aumif; usef S f f f dS &SaeygOD;rnf? Oyrm Tr#-urf;uwfvaom vlowfr}+ uD;udk OD;apmusL;vGe&mY d S f rnfonfhta-umif;tcsufwu v+aqmftm;ay;wkdufwGef;cJh-uoenf; qdkonfudk dk H ,ckwdkif em;vnf&efcufcJvSonfhtajc &SdaeqJyif jzpfygonf? odk&mwGif Tpm tkyfonf ppf_yD;acwfaemufydkif; jrefrmEdkifiHordkif;udk twGif;usus avhvmvdkuf
14
14

Oa,smZOf

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

pm;vdkol okawoDynm&SifwdktwGuf wefzdk;rjzwfEdkifatmif taxmuftulyyg vdrrnf? hf *syefacwf t"dywd a'gufwmbarmfa&;om;_y; ppf_y;acwfwif xkwa0onfh D D G f jrefrmjynfwi;atmifjrifr}+ uD; trnf&pmtkywif pma&;olu jrefrmjynfEiywf Gf dS f G S hf oufaom ordkif;qdkif&mtrSefw&m;rsm;onf jrefrmvlrsKd;wdk udk,fwdkif jyefrajym jyor# umvywfvHk; rnfonhftcgr# kyfvHk;yDjyifpGm ay:vGifvmrnfr[kwfacs[k a&;om;cJhygonf? if;uyif qufvufI 'kwd,urBmppfESifh ppfudacwf jrefrmh ordkif;udk xdkacwfwGifyg0ifaom jrefrmwdudk,fwdkif ra&;om;&ao;a-umif; 0efcH k cJh_yD; ta-umif;t&m cdkifcdkifvHkvHkudk twGif;ususodxm;aom yk*d~Kvfwdku ra&; om;ao;or# jrefrmjynfwijf zpfym;cJaom ta-umif;&if;rsm;. trSew&m;udk od G G h f &Sem;vnfEirnfr[kwacs[k a&;om;cJygonf? acwfwacwf. ta&;ygvSonfh d kd f f h tjzpftysufrsm;udk euf+dif;pGm od&Sdem;vnfap&ef a'gufwmbarmf a&;om;azmf jyouJhodk OD;cifatmif. pmtkyfrSmvnf; tzdk;rjzwfEdkifaom taxmuftulwck jzpfayawmhonf?
rmvfuGef bGwfum; uif b m&mrawmf / =opa=w;vs Ed k 0 if b mv/ 1992 ck E S p f ?

(35) ESpfwkdifwkdif xrf;aqmifcJh_yD; t_idrf;pm;,lcJh&m (ruG,fvGefrD) tESpf (20) umvtwGif; uifbm&mwkdif;pf owif;pmwGif tywfpOf -oZmanmif;aom aqmif;yg;rsm; a&;cJhonfhtjyif aemufqkH;uufzJcsyf ac: pmtkyfvnf; a&;om; cJhonf? rmvfuGefESifh a&mufZmemwktm; EkdifiHjcm;a&muf jrefrmrdwfaqGrsm;pGmwkd d u t_rcspcifpm owd&-uvsu&rnf? txl;tm;jzihf 'Drua&pD jyefvnfxaxmif J f G f dS dk l &ef ud;yrf;vsu&orsm;onf olwEpO; ckirmpGm tqufrjywf axmufctm;ay;cJh f dS l dk S f D d f H -ujcif;ukd aus;Zl;wifowd&-urnfjzpfygonf?

rpPwmrmvfuef bGwum; (Mr. Malcolm Booker) onf 1998 ckEp/f Zlvif G f S dk


v (15) &ufae/ touf (82) ESpfwGif rdrdaetdrf uifbm&m-rdY uG,fvGefcJhonf? olZeD; a&mufZmem (Roxana) rSmvnf; xkdaewGifyif aq;kHY a&m*ga0'em -um &SnpmcHpm;&_yD; em&Dom apmIaoqk;oGm;&Smonf? f G H olwEpO;pvk;rSm oHwref0efxrf;rsm;jzpf-uonf? rmvfuef bGwum;onf dk S f D H G f 1951 ckrS 1953 cktxd jrefrmjynfqi&m oHtrwftjzpf ceftyfjcif;cH&I yxrOD;qk; dk f H -opa-w;vsoH;ukd (88) urf;em;vrf; (Strand Hotel Annex) wGif zGivpcaom Hk hf S f hJ a-umifh xkdtaqmufttkHY ,aewkdif wnf&Sdvsuf&Sdonf? xkdaemuf tDwvD/ ,l*pvm;AD;,m;/ kar;eD;,m;ESihf blva*;&D;,m;jynfrsm;wGif oHtrwf}uD;wm0ef dk d f aqmif&uconf? 1976 ckEpwif uifbm&m-rdodk jyefvm-u_y; EkiijH cm;a&;oHwref G f hJ Sf G D df
15
15

16
16

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

pma&;ol. ed'gef;
u|efawmfhZeD;. uG,fvGefav_yD;aomzcif}uD; w&m;ol}uD;a[mif; OD; aomif;pdefonf if;aexdkif&m rJvfbkef;rdrS uGsefawmfwrdom;pk. uifbm&mtdrf dk odk 1989 ck/ Zlvdkifv oluG,fvGefcsdeftxd wESpfwacgufcef vma&mufvnfywf avh&ygonf? touf&pq,fausm_f yD qdaomfjim;vnf; zswvwf-unfvif trSwf dS S f k f onmaumif;onfh OD;aomif;pdeonf olb0oufwrf;wav#muf tr+xrf;cJonfh f h tawGtuH taxGaxGukd jyefajymif; pm;rHj yefwwfonf? xdtxJY acwfopf jref k rmhordkif;wGif ta&;ygonfh tjzpftysufrsm;udk a&mifjyef[yfaponfh ta-umif; t&mrsm;pGmwdkvnf; ygwwfonf? OD;aomif;pdefonf ,cifwcsdefu vlwef;pm; tv$mwckjzpfaom tdENd, rdjytkyfcsKyfa&; ydnmOfcH0efxrf;tzGJ0if (I.C.S) wOD; jzpfonftjyif w&m;a&;Xme twGi;0eftjzpfvnf;aumif;/ tusOf;axmifrsm; OD; h f pD;csKyf (axmifrif;}uD;) tjzpfvnf;aumif;/ 1947 ckESpfwGif wydifwnf; wm0ef xrf;aqmifcJh&ygonf? _Adwdo#wdkxHrS 1948 ckESpf jrefrmEdkifiH vGwfvyfa&;&_yD; csdewif w&m;H;csKyf w&m;ol}uD;tjzpfvnf;aumif;/ aemufyi;wGif Ediiyif odr; f G k kd f k f H kd f ydkufa&;aumfr&SifESifh a&G;aumufyGJ t,lcHaumfr&SiftzGJwdk. OuU@tjzpfvnf; aumif; EdkifiHawmftpdk;&tzGJu txl;a&G;cs,fI wm0efay;tyfjcif; cHcJh&onf? OD;aomif;pde. trSww&tawGtuHrsm;xJrS ol ESpEpf cduf cduf ajymjyavh f f f S &Sdaom tjzpftysufwckrSmrl uG,fvGefol u|efawmhfzcif AdkvfcsKyf (&Jwyf) OD;xGef; vSatmifEihf wduuywfoufaeygonf? xdtcseu u|eawmhzcifrm &mZ0wfr+ S k f kd f k d f f f S h d f pHprf;ppfaq;a&;Xme t}uD;tuJ ( Dy. Inspector General ) jzpfonftjyif t&Set k 0g}uD;vSonfh t*Fvef bk&ifh&Jwyfrawmf}uD;. tzGJ0ifwOD;tjzpfvnf; 1940 ck aESmif;ydkif;wGif wm0efxrf;cJh&oljzpfygonf? AdkvfcsKyfatmifqef;ESifh if;.0ef}uD; tzGJ0ifrsm;tm; 1947 ck/ Zlvdkifv (19) &ufaewGif vkyf}uHowfjzwfcJhr+a-umifh OD;apmtm; tif;pdetusO;axmifwif xde;odr;xm;cseY 'k=&JcsKyf OD;xGe;vSatmif f f G f f d f f ESifh w&m;ol}uD; OD;aomif;pdefwdktm; OD;apm. vHkcHa&;twGuf yl;wGJwm0ef ay;cJhygonf? xdka-umifhvnf; if;wdkESpfOD;onf aepOfvdkvdk &efukefrS tif;pdef axmifodk um;jzifh twloGm;avh&Sd-u&m c&D;wav#mufwGifvnf; ,m,D jynfol
17
17

ppfwyf yHkpHjzifh zGJpnf;xm;aom jynfol&JabmftzGJ0iftcsKdwdk apmifh-uyfaeonfh ppfaq;a&;pcef;rsm;pGmwdkudk jzwfoef;&avh&Sdonf? xdktcsdefu jynfol&Jabmf tzGJrmvnf; OD;atmifqef;r&Sonfaemuf (tjzL/ t0g) ESpzJGuae_y; rnfonftzGJ S d h f JG D h u rnfolvufatmufY opPmcHxm;onfudk twdtusrod&ao;acs? odkESifhyif 1947 ckESpfaemufydkif;/ wnaewGif if;wdum;udk &yfwefap&ef ppfaq;a&;pcef; k wckrS cyfxefxef trdeay;wm;qD;vduum a&mifpajymufusm;ppf0wfpkH 0wfqif f k f kH xm;onfh &JabmftcsKd/ diz,faoewfajymif;rsm;jzifh csexm;vsuf olwxajy;vm kf d f kd H -uonf? xdtcg u|eawmfzcif OD;xGe;vSatmifonf um;armif;ae&mrS &yfI qif; k f h f oufvdkuf_yD; if;wdrnfolrnf0gjzpfa-umif; ajymjyvsuf ,if;aoewfudkifvlwpk k . acgif;aqmifvufxJrS aoewfudk ykwfcsvdkufonf? if;aemuf olwdk a-umif trf;trf;-unfaeqJrmyif um;ay:jyefwufI armif;xGuvmcJonf? h S f h tqdkygtjzpftysufrsm;ta-umif; jyefajymif;ajymqdkor#udk u|efawmf-um; od&_yD;aemuf xdtcsursm;. v+aqmfra-umifh xdtcseu tuif;raoao;aom k f H + k d f jrefrmhEdkifiHa&;Zmwfvrf;tzHkzHkudk u|efawmf pwif pdwf0ifpm;rdawmhonf? wEdkifiH vHk; vdkufemusifhoHk;-u&rnfh _Adwdo#bk&ifhOya'ESifh acwfay:vufeufudkif a'o cHrsm;. Oya'rJhjzpfaer+rsm; a&maxG;,Sufwif v+yf&Sm;aer+udk u|efawmf txl; owdy avhvmrSwom;&awmhonf? xdtcgu tajctaet& jynfwi;Ediia&; f k Gf kfH orm;rsm;. ud,yippfwyfrsm;twGi; tm%mudta-umif;yI xGuay:vmaom k f kd f f k f tusKd;pD;yGm; ydyuQrsm; r-umc%ay:aygufvmavh&Sdonf? tqdkyg ta-umif; t&mrsm;xJwif *VKefwyftjzpf (0g;&if;wkwuAef;jyvsuf) v#Kd0uvufeufuif G f kd S f kd wyfzGJxm;aom emrnfqdk;jzifhausmf-um;vSonfh *VKefOD;apmudkrl u|efawmf pdwf t0ifpm;qH; jzpf&ygonf? k u|eawmfEitwl u|eawmf. om;i,fEpO;jzpfaom cifO;atmifEihf xGe;vS f S hf f SfD D S f atmifav; (*sLeD,m) wduvnf; tbd;jzpfotm; tqdygZmwfvrf;rsm; jyefajymif; k k l k qufvufajymqdk&ef r-umc% wdkufwGef;-uavh&Sdonf? trsKd;om; acgif;aqmif }uD;rsm; vky}f uHc&r+Eihf ywfoufI OD;apmESihf if;.taygif;ygwdtwGi; pum;0Suf H S k f ESihf a&;aompmrsm;udk ae&mowfrwI v#Kd0upm vJv,cjhJ cif;rsm;ta-umif; ajym S f S fG S f jyonftcg u|efawmfwtm;vH; rde;armawGa0oGm;rdawmhonf? xdta-umif;t h kd k f k &mrsm;udk wpGef;wp azmfjy&aomf ajcqGHaeonfh raumif;qdk;0g;}uD;/ iSufaysm oD;pdrf;jzifh {nfhcH/ oHyk&m&nfudkudufw,f/ a&uefxJrSm ig;r&Sd/ t&yfjrifhjrihf
18
18

ed'gef;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

vl}uD;ponfponfjzif? (t&yfjrihjf rihvonf rnfoenf;qdonfrm ya[Vd) h f l l k S odEihf OD;atmifqef;wdtm; vky}f uHr}+ uD;onf OD;apmESihf if;. taygif;ygrsm; vuf k S k csufomru w&m;Oya'a&SarSmufodk rnfonfhtcgur# ra&mufvdkuf&bJ vGwf ajrmufqJ/ vGwfajrmufoGm;-uaom tjcm;tr+tcif;rsm;qdkif&m tcsKd yk*~dKvfrsm; vnf; &Sdaumif;&SdavOD;rnf[k u|efawmf oHo,ruif; jzpfvmrdawmhonf? xdk a-umifh u|efawmfha,muQr}uD;. ajymjycsufrsm;udk aemifvmaemufom;rsm;t wGuf pmjzifhrSwfwrf;wifxm;oifhonf[k u|efawmfcHpm;rdcJhonf? odk jzpfonfht avsmuf u|eawmf. pmwdpmprSwwrf;rsm;udk pkpnf;I t-urf;tm;jzifh pmwapmif f k f wzGJ tjzpf a&;om;vduaomtcg OD;aomif;pdeu aocsmpGmzwf-unh_f yD; oabm k f f wlconf? TwGif u|eawmfwEpO;. jyefajymif;owd&r+rsm;udk u|eawmf. xyf hJ f kd S f D f qif&mazG avhvmrSwom;r+rsm;ESihf aygif;pyfI jznf;jznf;csi; wd;csJa&;om;cJonf? h S f f k h u|efawmfu,wivnf; xdokd tke;tke;u|ufu|uf ke;&if;qefcwf jzpfym;aecsdef kd f kd f k f f f G tcgu xdkvkyf}uHr+}uD; jzpfyGm;cJh&m twGif;0efHk;ESifh rsufESmcsif;qdkif wbufjcrf; &Sd a&wyf (urf;em;XmecsKyf) yvkyxm;aom pdeaygvfausmif;0if;twGi;Y vli,f f f f a&wyft&m&SwOD;tjzpf wm0efusaeqJjzpfonf? d xdk jyif u|efawmhtm; ta-umif;t&mrsm;udk a&;om;&ef v+aqmfay;cJonfh f H h tjcm;ta-umif;w&yfrSmrl u|efawmf. OD;av;awmfol OD;a&$abmfjzpfonf? if; rSm tdENd,rdj ytkyfcsKyfa&; ydnmOfcH0efxrf; tzGJ0if (I.C.S) wOD;jzpfvsuf vGwf vyfa&;r&ao;rD ,m,Dtpd;&tzGJ . twGi;0efwOD;jzpf_yD; vky}f uHrj+ zpfym;pOfu k f G OD;atmifqef;. vuf0bufwif uyfvsufxiaecJ&mrS th-H ozG,aumif;avmuf J G kd f h f atmif usnfqefu a&Smifxuom;jcif;a-umifh ab;roD&efrcbJ vGwajrmufc& G f G f hJ olwOD;jzpfygonf? OD;a&$abmfudk,fwdkif xdka-uuGJbG,f&m tjzpftysuf/ ol rsuf jrifu,awGZmwfa-umif;udk u|efawmftm; jyefvnfajymjycJygonf? kd f h h xda-umifh Tpmtkyonf vky}f uHr}+ uD;ESiywfoufI tajzwpHw&may;&ef k f hf k xuf OD;apmaemufrm b,foawG&ygvdr[aom tawG;ESitwl odavmodavm S l dS hf l hf k k ar;cGef;rsm;om xyfrH ay:aygufaumif; ay:aygufvmapygvdrfhrnf? u|efawmf. &nf&G,fcsufrSmrl OD;atmifqef;vkyf}uHr+ESifhywfoufI v#Kd0Sufr+tcsKdudk ud;pm; ajz&Sif;vsuf u|efawmfwdkEdkifiH. uH-urRmudk 0rf;enf;zG,f&m ajymif;vJoGm;apcJh onfh jzpf&yfqdk;}uD;udk topfwzefjyefvnfI tao;pdwfavhvm&efjzpfygonf? u|efawmfESifhtwl jrefrmjynfoltrsm;pktaejzifh ,cktcsdefom OD;atmifqef;
19
19

touf&iaecJygv#if u|efawmfwkd ,ckcpm;ae-u&onfh uH-urRmqd;wdukd a&Smif Sf h H k k &Sm;Edkifayvdrfhrnf[k cdkif_rJpGm,Hk-unf-uyg.? Tta-umif;w&yfwnf;ESifhyif t qdyg vky}f uHrZmwfa-umif;udk cGjJ crf;pdwjf zm avhvmoifayawmhonf? xdtwl vGef k + h k cJaom (45) ESpwmumvu EkiiAoum}uD; usqH;oGm;_yD;aemufyi;/ xdwacwf h f d f hH d k k kd f k . tarGtESptjzpf usef&pfconfh Ekiia&; a&pD;a-umif;wav#muf }uD;pk;cJonfh f hJ dfH d h avmb/ a'gowdk jzifh yGef;wD;aom t-urf;zufr+rsm;. tajccH t&if;tjrpfwdk udvnf; avhvmoifvayonf? k h S ,if;tarGukd tomw-unfvufc&ef jiif;y,fwe;vSecaom yk*Kd~ vfrsm;ESihf H G f f hJ r_yD;qHk;ao;aom jrefrmEkdifiH. vGwfvyfa&;/ 'Drkdua&pDta&;ESifh o[Zmwjzpf a&;wdtwGuf owW&pm wduy0ifaeolrsm;twGuf Tpmtkyukd &nf&,a&;om; k d dS G k f JG f G f &jcif;jzpfygonf?
armif c if a tmif uif b m&mrawmf / =opa=w;vs Ek d 0 if b mv/ 1992 ck E S p f ?

20
20

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

bmomjyefo. trSm l
"Who Killed Aung San ?" (atmifqef;udk b,folowfovJ) pmtkyfa&; om;ypkol OD;cifatmiftm; vGefcJhaom (13) ESpf/ 1986 ck/ pufwifbmvwGif rdwaqGwOD;u rdwzJGay;pOf uifbm&mrdawmf/ jrefrmtdrwckY yxrOD;qH;t}udrf f f f k awGqHkcGihf&cJhygonf? aqmif;tukef/ aEGtul;rdk &moDomarmonfh TvwGif uifbm&m Y yef;yGawmf usi;y_rjJ zpfojzihf t&yf&yfrS vma&mufvnfywf-uaom J f {nfonfrsm;jzihf pnfum;avh&onf? u|efawmfrwaqGu OD;cifatmiftm; jrefrm h dS h d f ppftm%m&Sif Akvae0if;tpd;&udk ESpaygif;rsm;pGm awmfveaeolwOD;tjzpfvnf; d f k f S f df D aumif;/ The Canberra Times (uifbm&mwki;pfowif;pm}uD;) . t,f'wmxH ay;pmrsm; tcef;uwGif jrefrmppftpkd;&. vSnfhuGufjykyfrsm;udk azmfxkwf_yD; ppftm%m&Sifpepfqdk;}uD;udk uavmifjzifh rSefrSefxdk;ESufwHk jyefaeolwOD;tjzpf vnf;aumif; rdwqufay;cJygonf? OD;cifatmif. t*Fvypmay Edieif;u|r;usif f h d f kf f r+/ [mo^m%fuG,0r+/ tm0Ze;&$irwonf ol. xufjrufaom ^m%fynmudk f f f + kd a&mifjyef[yfaeonf[k u|efawmfrwcsufcsrdonf? aemufaemif olEifh &if;ES;vm S f S D aomtcg AkdvfcsKyfae0if; wdkif;jynf. tcsKyftjcmtm%mudk twif;t"rR odrf; yducaom 1962=ckEpO;umvtcsderpI ,aexufwif worwfwnf; ppftm k f hJ S f D f S kd %m&Sipepfukd awmfveaeol rsKd;cspfwOD;tjzpf ydI av;pm;vmcJygonf? f S f k h xdaemuf 1988=ckESpf/ jrefrmjynfwGif; vlxktHkuGr+}uD;ay:aygufvmaom k tcg ppftpk;&. &ufpufpm ESyuyowfjzwfra-umifh jrefrmjynfol toufaygif; d G d f G f + axmifEicsDI qH;+;cJ&onf? S fh k H h jrefrmhvwvyfa&; Adoum}uD; AdvcsKyfatmifqef;. orD; a':atmifqef; G f k k f pk-unf. wnf-unfajzmifhrwfaom acgif;aqmifr+atmufwGif jynfolwdk wnD w!Gwfwnf; pkpnf;I jrefrmjynf. 'kwd,vGwfvyfa&;udk awmif;qdkcJh-uonf? ppftpkd;&onf a':atmifqef;pk-unftm; (6) ESpfwdkifwdkif tdrfwGif;tusOf;csxm; cJh_yD;/ trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJcsKyf tzGJ0ifrsm;ESihf ppftpkd;&udk qefusifolrsm;tm; pepfwus acsr+ef;cJhygonf? TonfhumvwGif jynfya&muf jrefrmrsKd;cspfrsm;u vnf; EkdifiHt&yf&yfwGif ppftpkd;&qefusifa&; qENjyyGJrsm; usif;ycJh-uonf? 'Drkd

ua&pDusihfoHk;aom tpdk;&toD;oD;tm; csOf;uyfvsuf jrefrmppftpkd;&udk,fwdkif OD;pD;usif;yay;cJhaom 1990=ck/ taxGaxGa&G;aumufyGJwGif tEkdif&&SdcJhonfh trsKd;om;'Drua&pDtzGJ csKyftm; olwuwdtwki; tm%mv$ajymif;ay;&ef zdtm; dk kd df J ay;a&;twGuf ud;yrf;cJ-h uonfrm ordi;rSwwiwck jzpfvmonf? -opa-w;vs S k f f kd f &Sd jynfwGif;v+yf&Sm;cJh-uonfh jrefrmrsKd;cspfrsm;twGif; OD;cifatmifrSm a&Swef;rS yg0ifcygonf? hJ OD;cifatmif. atmifqef;udk b,foowfovJ t*Fvybmomjzifh pmtkyf l d f ypkaecsdefwGif -opa-w;vsjynfwGif twlwuG EkdifiHa&;v+yf&Sm;ae-uonfjzpfI u|eawmfEifh r-umc% pmtkyyg ta-umif;t&mrsm;udk aqG;aEG;wdiyifc-hJ uonf? f S f kf AkvcsKyfatmifqef;ESifh acgif;aqmifrsm; usq;onftcseu OD;cifatmif. zcifrm d f kH h d f S jrefrmjynf. 'k=&JcsKyfjzpfaeIvnf;aumif;/ OD;cifatmifZeD;. zcifrmvnf; w&m; S a&;Xme. twGif;0efwOD;taejzifh vnf;aumif;/ axmifrsm;udk }uD;-uyftkyfcsKyf &onfh OD;pD;csKyftaejzifvnf;aumif; aqmif&uae-u&aoma-umihf OD;cifatmif h G f onf xdy*Kd~ vf}uD;ESpO;xHrS OD;apmESifh taygif;tygrsm;ESifh ywfoufaom ta-umif; kk fD t&mrsm;tm; twGif;usus owif;tcsuftvufrsm; wkdufdkufod&SdcGifh&cJhonf? xkda-umihf OD;cifatmif. xdktcsdefu udk,fawGrsufjriftjzpftysufrsm;udk ESpf aygif;rsm;pGm pepfwus okawoeypkxm;onfrsm;ESifh aygif;pyfvuaomtcg ckif kd f d vHkaom orkdif;taxmuftxm;wcktaejzihf ydkrdkwdusjywfom;vmygawmhonf? Tae&mwGif OD;cifatmifonf ta-umif;jcif;&m trSeuom wifjy_yD;/ ta-umif; f kd tusKd; qufEG,fr+rsm;udk pmzwfy&dowfrsm;uom qufvufI pl;prf; qifjcif awG;ac:Ekdif&ef csefvSyfxm;cJhonf? ta-umif;jcif;&m trSeftuef wifjyr+Y OD;cifatmifonf twGif;pnf;rS teD;uyfavhvmcJholjzpfI ol. tcsuftvuf rsm;onf w&m;Oya'tjrifwGif yDjyifwdusvSygonf? orkdif;okawoDrsm; quf vufavhvm&ef tajccHtwjf rpfcsay;cJonfEivnf; wlygonf? k h S fh OD;cifatmif. pmtkyft*Fvdyfrl&if;onf tqifhtwef;jrihfvSonf? odaomf k jrefrmjynfotrsm;twGuf &nfp;I jrefrmbmomjyef&ef vH;yef;aomtcg tcuf l l k tcJrsm;awG I aESmifaES;cJ&onf? u|eawmfonfvnf; jrefrmpmayESifh uif;a0;ae h h f onfrSm ESpftwef-umcJh_yDjzpfonfhtjyif ,cifu bmomjyefqdkonfh tawGtuH vnf; r&SdcJhygacs? OD;cifatmifudk (pDtm'DbD) jrefrmjynf'Drdkua&pD jyefvnfwnf aqmufa&; OD;pD;aumfrwD (tjynfjynfqkdif&mESifh -opa-w;vs) . em,u}uD; tjzpf av;pm;vsuf/ ol. ta&;ygvSaom Tpmtkyfudk jrefjrefqefqef jrefrm
22
22

21
21

trSm

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

bmomjzifh xkwa0vdaoma-umihf bmomjyeftjzpf wm0ef,rygonf? uHaumif; f k l d onfrSm jr0wDOD;&Jacgif -opa-w;vsodk a&muf&Sdvmojzifh pmwnf;jzwfay;&ef OD;&JacgifrS wm0ef,_l y;/ tcef;vduf txl;ud;pm;wnf;jzwfay;jcif;twGuf aus;Zl; D k wifz,&mjzpfygonf? G f txl;ojzifh rar#mvifbJ u|eawmf. vkyief;qki&mtyki;wGif wm0efyvm f h f f df df d onfhtcgrsm;Yvnf; u|efawmfhnD a'gufwmat;ausmf (atmifoefausmf) tm; tultnDawmif;_yD; olESihftwl tcsKdtcef;rsm;udk bmomjyefygonf? tcsKdtcef; rsm;rSm a'gufwm at;ausmfbmomjyefqkd_yD;/ u|efawmfu wcsKdae&mY jyifqif jznfpuvsuf OD;&JacgifrS xyfrwnf;jzwfygonf? h G f H bmomjyefq&mYvnf; t*FvypmrS wduubmomjyefqrukd ta&;xm; kd d f k f dk f kd + I trsm;qk; tok;yaomfvnf; tcsKdtcsuftvufrsm;wGif jrefrmpmzwfy&dowf H H ESifh ydkrdkqDavsmfap&ef jr0wDOD;&Jacgif. t}uHycsuft& pma&;ol OD;cifatmif. oabmwlnrj+ zifh tenf;tusOf; yjyifa&;om;cJonfrsm; &Sconf? D h d hJ odk jzpfI yl;wGJbmomjyefol a'gufwmat;ausmfESifh u|rf;usifpGm pmwnf; jzwfol jr0wDO;&Jacgifwtm; txl;aus;Zl;wif&ygonf? bmomjyefq&mY trSm; D kd dS kd t,Gi;&Scygv#if u|efawmfwiom wm0ef&ygonf? f d hJ h Gf dS

a'guf w mwif h a 0 qpf ' eD r/ =opa=w;vs (9/ 9/ 99) yl ; wG J b momjyef o l a'guf w mat;ausmf qpf ' eD r/ =opa=w;vs

23
23

24
24

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

Zmwfvrf;0if yk*Kd~ vfrsm;


tmZmenf r sm;

pyfpxe;f (40) ESp/f &S r;jynfe,frS rdi;yGeapmfbm;}uD;/ e,fjcm;a'oqdi&m twdif H G f kf f G kf k yifcH0ef}uD;/ OD;acgif;wGif '%f&m (2) csuf&&Sd_yD; (20) &ufae rGef;wnfhcsdefwGif &efuef rd/ jynfoaq;H}k uD;Y aoqH;oGm;onf? k l k OD;tke;f armif (34) ESpf/ o,f,lyaqmifa&;ESifh vrf;yef;qufoG,fa&;Xme/ 'kwd, dk H Gf twGi;0ef (I.C.S)/ tpD&ifcpmwckukd vma&mufwifoi;aepOf vlowform;rsm;. f usnfqefrsm; xdreom;jcif;cH&onf? ae&mwGiyif yGcsif;_yD;aoqH;onf? S f G f J k udaxG; (18) ESpf/ OD;&mZwf.oufawmfapmifh/ rEav;teD;&Sd awmifjyif ody`H&yfrS k rlqvifvi,fwOD;jzpfonf? tpnf;ta0;cef;rwGi;rS aoewforsm;-um;&ojzifh l f H teD;&SdHk;cef;rS ajy;xGufvmpOf qkwfcGmajy;oGm;aeaom vlowform;rsm;. ypfcwfjcif;udkcH&onf? '%f&m (4) csuf&&Sd_yD; aq;HkwGif aoqHk;onf?

AdvcsKyfatmifqef; (c) AdvawZ (32) ESp/f jrefrmhtrsKd;om;a&;v+y&m;r+. acgif; k f k f f S aqmif}uD;/ bk&ifcHtr+aqmifaumifpD. 'k=OuU@ (odk ) wu,fhvufawGtm;jzihf vGwfvyfa&;r&rD 0ef}uD;tzGJ. 0ef}uD;csKyf/ if;tjyif xdktpdk;&tzGJ. umuG,f a&;ESifh EdkifiHjcm;a&;0ef}uD;/ usnfqef (13) csufoifhaom '%f&mjzifh ae&mwGif yif yGcsif;_yD;aoqH;cJ&onf? J k h 'D;'kwO;D bcsKd (54) ESp/f pma&;q&m/ owif;pmq&mESihf 'D;'kw*sme,f. t,f'wm/ f f D jyef-um;a&;0ef}uD;/ oltouft&G,fESifh OD;aESmufxJ0ifoGm;aom usnfqef tyg t0if usnqef (5) csu&&Sonfwif aev,fyi;txd &efuejf ynfoaq;H}k uD;wGif f f d h kd kd f k l touf&ivsuf &Saeao;onf? Sf d ocifjr (49) ESp/f vli,facgif;aqmifrsm;-um;wGif touft&G,}f uD;&ifaom EdiiH h kf acgif;aqmif/ bma&;0ef}uD;/ tqkwfudk xGif;azmufoGm;aom aoewf'%f &mjzifh ae&mwGif yGcsif;_yD;aoqH;onf? J k OD;tA'&mZwf (49) ESpf/ rEav;rd rlqvifacgif;aqmif/ ynma&;ESifh trsKd;om; l pDrHudef;0ef}uD;/ '%f&m (6) csuf&&Sd_yD; ae&mwGifyif yGJcsif;_yD;aoqHk;onf? OD;b0if; (46) ESpf/ OD;atmifqef;.tudk/ ul;oef;a&mif;0,fa&;ESifh axmufyHha&; 0ef}uD;/ usnfqef'%f&m (8) csuf&&Sd_yD; ae&mwGifyif yGJcsif;_yD;aoqHk;onf? ref;bcdif (43) ESpf/ [oFmwrS u&ifvlrsKd;wOD;jzpf_yD; *syefodrf;ydkufxm;pOfu k jyefvnfccawmfve&mY yg0ifconf? pufrvufrXmeESihf tvkyorm;Xme0ef}uD;/ kH S f hJ + + f usnfqef (15) csufxreconf? ae&mwGiyif yGcsif;_yD;aoqH;onf? d S f hJ f J k
25
25

vl o wf o rm;rsm;
OD;apm/ 1900=jynfEpwif om,m0wDrdY arG;zGm;onf? vlowform;rsm;. acgif; h S f G aqmif[k tpGyfpGJcH&ol/ orBm&ifh vufsmEdkifiHa&;orm;jzpf_yD; OD;atmifqef;. t"duydifbufjzpfonf? ol&d,owif;pmudk pwifxlaxmifolESifh rsKd;cspfygwD acgif;aqmifjzpfonf? 1940=ckESpf/ pufwifbmvrS 1942=ckESpf/ Zefe0g&Dvtxd eef;&if;0ef/ 1942=rS 1946=txd ,l*E<mjynfwif txde;odr;cHc&onf? 1947=ck G f f hJ ESp/f Zefe0g&DvwGicsKyfqaom atmifqef;=tufwvD pmcsKyfukd todtrSwf y&ef f kd jiif;qefcojl zpfI OD;atmifqef;ESihf oltr+aqmifaumifpD vkyazmfuizufrsm;tm; hJ f kd f owfjzwfr+jzifh 1947=ckESpf/ Zlvdkifv (19) &ufwGif tzrf;cH&vsuf/ pGJqdkxm;onfh twdkif; tjypfay;cH&_yD;/ 1948=ckESpf/ arv (8) &ufaewGif tif;pdefaxmifY ud;ay;cH&onf? armifp;/ aoewform;/ rif;vS-rdrS *VKefwyfzGJ0ifwOD;jzpf_yD; OD;apm. teD;uyf dk aemufvkdufjzpfI ol _cHtwGif;Y apmpD;pGmuyif aexkdifcJholjzpfonf? ao'%fay; cH&onf? 1948 ckESpf/ arv (8) &ufaewGifyif tif;pdefaxmifY ao'%ftpD &ifc&onf? H
26
26

Zmwfvrf;0ify*Kd~ vfrsm; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

oufESif;/ aoewform;/ usKdufvwf-rdrS *VKefwyfzGJ0ifa[mif;jzpf_yD; ,if;-rd rsKd;cspfygwD. twGif;a&;r;jzpfonf? OD;apmukd txl;-unfndK_yD; vkH;0O\kH,kH -unfukd;pm;oljzpfonf? ao'%fay;cH&onf? 1948 ckESpf arv (8) &ufaewGif yif tif;pdeaxmifY ao'%ftpD&ifc&onf? f H armifpe/f aoewform;/ udyifaumuf-rdrjS zpfI ppftwGi;u AkvcsKyfatmifqef;. d f d f Armhwyfrawmfom;jzpfc_hJ y;aemuf jynfo&abmftzGJodk 0ifa&mufconf? olrbrsm; D l J hJ d rSm rsKd;cspfygwDukd vkdvm;ESpfoufolrsm;jzpfI olukd OD;apm. aemufvkdufjzpf&ef odr;oGi;qGaqmifc-hJ uonf? ao'%fay;cH&onf? 1948 ckEp/f arv (8) &ufae f f J S wGif &efuetusOf;axmifY ao'%ftpD&ifc&onf? k f H &ef}u;D atmif/ touf (18) ESpom&S.? toufti,fq; aoewform;jzpfonf? f d Hk OD;apm w0rf;uGn.om;jzpfonf? pwkwajrmufaoewform;? vktyfvmonfh J D d aemufqkH;tcsdefusrS olukd a&G;cs,fcJhjcif;jzpfonf? ol. waZmufuef;tusifh a-umifh aoewform;tjzpf tH0ifciusjzpfconf? ao'%fay;cH&onf? 1948 ckEp/f Gf hJ S arv (8) &ufaewGif &efukeftusOf;axmifY ao'%ftpD&ifcH&onf? okc/ vlowform;rsm;tm; twGif;0efkH;okd *spfum;jzifh armif;ykday;cJholjzpfonf? &efukef-rd&Sd tpkd;&txufwef;ausmif;rS (9) wef;atmifjrifcJhonf? ppf_yD;aemuf usKdufvwf-rd zqyvtzGJ. aiGxdef;jzpf_yD; ukefonfwOD;jzpfonf? oufESif;u olukd OD;apmESifh rdwfqufay;cJhonfhtjyif rsKd;cspfygwDwGJzuftwGif;a&;r;tjzpf pm&if;wifay;cJhonf? OD;apm. _cH0if;okd vkyf}uHr+rwkdifrD aemufqkH;a&muf&Sdvm oljzpfonf? ao'%fay;cH&aomfvnf; ud;ay;rnfhae rwkdifrDae naeykdif;wGifrS tvkyf-urf;ESifhaxmif'%f tESpf (20) okd av#mhcsjcif;cH&onf? cifarmif&if/ }uH&mygwOD;jzpfI a&Sajy;tzGJpD;aom zkd'fqefx&yfum;ukd armif;ol jzpfonf? OD;apmZeD;onf. wlawmfonf? 0ef}uD;tzGJ tpnf;ta0;xkiaea-umif; df v#Kd0SufoauFwjzifh owif;ay;_yD; vlowform;rsm; xGufcGmvm&ef tcsufjycJh onf? ao'%ftay;cH&aomfvnf; aemufykdif;wGif tvkyf-urf;ESifhaxmif'%f tESpf (20) okd av#mhcsjcif;cH&onf? armife/D }uH&mygwOD;jzpfI a&Sajy;tzGJESifh vkdufygoGm;cJhonf? vlowform;rsm;
27
27

xGuftajy;wGif vGwfajrmufEkdif&ef tultnDay;a&;twGuf ajcmufvkH;jyL;ao ewfwvufjzifh twGif;0efrsm;kH; txGuf*dwfaygufrS apmifhaecJh&onf? ao'%f tay;cH&aomfvnf; tvkyf-urf;ESifhaxmif'%f tESpf (20) okd av#mhcsjcif;cH&_yD; ,if;owif;ukd okcESiw-ydieufwnf; today;cHc&onf? hf f hJ r_e}f u;D / }uH&mygwOD;jzpfI a&Sajy;tzGJ Eihf vkuygoGm;cJonf? tkwz-dk rdteD;rS aus; S d f h f &Gmom;jzpf_yD; tvkyf-urf;orm;wOD;jzpfonf? OD;apmu olukd tapcHwOD;uJhokd ckdif;cJhonf? 0ef}uD;tzGJpnf;a0;aea-umif; vlowform;rsm;ukd olu tcsufjycJh &onf? ao'%fay;cH&onf? 1948 ckESpf/ arv (8) &ufaewGif tif;pdefaxmifY ao'%ftpD&ifc&onf? H b!Gef / }uH&mygwOD;jzpfI a&Sajy;tzGJ wif yg0ifonf? OD;apm.vl,awmf t"du G Hk aemufvuacgif;aqmifjzpf_yD; olwOD;om OD;apm.tdrtwGi; aexkici&onf? dk f f f d f G hf tod^m%f&SdI tkd;onfukef;w&m;kH;wGif pma&;jzpfcJhonf? ocifEktm;owf&ef wm0eftay;cH&onf? bk&ifhoufao (azmfaumif) tjzpf bufajymif;xGufqkd&ef oabmwlcojl zpfonf? xka-umifh tajctaet& oltm; tjypfrcivwr+ tay; hJ d S G hf $ f cH&vsuf tvkyf-urf;ESifh jyif;xefaomaxmif'%f (10) ESpfESifh (6) v csrSwfcH cJ&onf? h

Oya'qd k i f & myk * ~ d K vf r sm;


w&m;ol}uD;rif; OD;ausmjf rif/h 1898 ckESpfwGif arG;zGm;onf? 0wfvkHawmf&rif;ESifh w&m;v$wfawmf w&m;ol}uD;rif; (1946 ckESpfrSpI)? OD;apmukd ppfaq;pD&ifcsuf csaom txl;ckHkH;awmf.OuU@/ vGwfvyfa&;&_yD;aemuf w&m;v$wfawmfcsKyf. w&m;ol}uD;rif;jzpfvmonf? xif&Sm;ausmf-um;aom nDtukdav;OD;jzpfonfh Adkvfr;csKyfwifxGf (t}uD;qkH;)/ w&m;ol}uD;rif; OD;jrifhodef;/ a'gufwmxifatmif wkwif 'kw,ajrmufjzpfonf? 1988 ckEpf arvwGif uG,veconf? d G d S f G f hJ OD;atmifomausm/f tqifhjrifh puf&Sifw&m;ol}uD;rif;/ OD;apmudk ppfaq;aom txl;cHkHk;awmf. tzGJ0ifwOD;jzpfI/ vGwfvyfa&;&_yD;aemuf w&m;v$wfawmf
28
28

Zmwfvrf;0ify*Kd~ vfrsm; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

w&m;ol}uD;rif;jzpfvsuf/ xdkaemuf w&m;v$wfawmfcsKyf w&m;ol}uD;rif; jzpf vmonf? OD;pDb;l / tqifhjrifh puf&Sifw&m;ol}uD;rif;jzpfI/ OD;apmudk ppfaq;aom txl;cHkHk; awmf. tzGJ0ifwOD;jzpfI/ vGwfvyfa&;&_yD;aemuf w&m;v$wfawmf. w&m;ol }uD;rif;wOD; jzpfvmonf? w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pde/f 1906=ckESpfwGif oHvsifY arG;zGm;onf? tdENd, f S ydnmOfc0efxrf; (ICS)/ w&m;a&;0ef}uD;Xme. twGi;0efEihf tusOf;axmifrsm; H OD;pD;csKyf wm0efrsm;udk 1947=ckEpwif wydiwnf; xrf;aqmifc&onf? 1948=ck S f G f hJ ESpf vGwfvyfa&;&&SdcsdefrS 1962=ckESpfwGif tem;,lcsdeftxd w&m;v$wfawmf. w&m;ol}uD;rif;wOD;jzpfI/ 1975=ckEpwif -opa-w;vsEdiiokd ul;ajymif;aexdif S f G kfH k S f f G f G h cJonf? rJvbe;rd (Melbourne) wGif 1989=ckEpY uG,veom;cJonf? h f k f AdvcsKyfxe;vSatmif/ 1902=ckESpfwGif &efukefrdYarG;zGm;cJhonf? t*Fvdyftpdk;& k f G f vufxuf bk&ifh&JwyfzGJ0ifESifh r+cif;pHkprf;ppfaq;a&;Xme. 'k=&JcsKyf/ OD;apmESifh olvlrsm;udk vsifjrefpGm zrf;qD;EdkifcJhonfhftwGuf EdkifiHawmf. av;pm;r+udk cHcJh& onf? w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pdeEihf twlwI OD;apm. vkH cHa&;wm0efukd ,lchJ f S JG &onf? vGwvyfa&;&_yD;aemuf &JcsKyfjzpfvmcJ_h yD;/ 1948=ckEpf vGwvyfa&;&_yD; f S f aemuf -o*kwvwGif AdvcsKyf&mxl;jzifh 'k=OD;pD;csKyftqifokd wd;jrijhf cif;cHc&onf? f k f h k hJ 1960=ckEpwif &efuef rdY uG,veom;cJonf? S f G k f G f G h umwpf/ bifepf qm z&uf'&pf [ife&D ('J&uf) aupD (Curtis- Bennett, Sir Frederick Sf G h h d~ Henry (Derek) KC./ 1904 ckEpwif arG;zGm;cJonf? bk&ifOya't}uHay;yk*KvfjzpfI &mZ0wfr+cif;rsm;wGif atmifjrifausmf-um;aom _AdwdefEkdifiHom; a&SaewOD;jzpf onf? txl;ckHkH;awmfwGif w&m;-ydif&mY olukdumuG,fckcH&ef t}uD;wef;t}uH ay;tjzpf OD;apmu iSm;&rf;ceftyfcJhonf? 1956 ckESpf Zlvkdifv (23) &ufaewGif olaexkdif&m vef'efwkdufcef;xJwGif aoqkH;vsuf&Sdonfukd awG&onf? &ifcGJppf aq;olq&m0efu vGefcJhonfh (4=5) &ufuyif oltaejzifh aoqkH;_yD;jzpfonf[k xifjrifcsuay;onf? okdjzpfv#if olaoqk;&ufonf emrnfq;jzifh ausm-f um;vsuf f H dk ao'%fuscHcJh&aom ol.tr+onf usL;vGefcJhaom Zlvkdifv (19) &uf tr+ (9) ESpjf ynfajrmufonfh ae&ufcefwif jzpfaeayawmhonf? h G
29
29

Amwefe (pf) bif*srif&maz;&,f (Vertannes,Benjamin Raphael)/ ,cifu ppfwyfrS Adkvf}uD;wOD;jzpfI/ xdkaemuf &efukefrd&Sd w&m;v$wfawmfwGif a&Saejzpf vm_yD;/ OD;apmtwGuf ckcHumuG,fay;cJhonfh ti,fwef; Oya't}uHay;jzpfcJhonf? rlvZmwdtm;jzifh jrefrmEdiirjS zpfaomfvnf; vGwvyfa&;&_yD;onftcg t_idr;pm; kfH f h f ,lI _AdweEiiokd a&$ajymif;oGm;cJonf? d f kd f H h bwfpf (cf) / rduu,f tD; (Busk, Michael E.)/ 'kwd,urBmppfwGif csif;'pf (exk f S f kd f k Chindit) rS ppfjyefwOD;jzpfI/ 1940=ckEprsm;. aemufyi;wGif &efuef rd&dS &JwyfzJG wGif vufaxmufaumfr&Sifemrif;}uD; jzpfvmum/ vufeufudkifykvdyfwyfzGJ (Armed Police) twGuf jrpf}uD;em;wGif ucsifwi;&if;om;rsm;jzifh wyf&if;w&if; kd f zGJcJhonf? uy`wdef a';ApfADAD,ef; (Capt, David Vivian) ukd olu zrf;cJhonf? (atmufwGif+)? S f G h S f wGwcf aumvif; ( Tooke, Colin)/ 1913=ckEpwif arG;zGm;cJonf? 1933= ckEprS f pI jrefrmhyvywyfzJGwif wm0efxrf;aqmifconf? 194546=ckEpwkdY om,m k d f G hJ S f 0wDcdkif &J0efaxmufjzpfI/ OD;apmtr+udk v#Kd0SufpHkprf;axmufvS rf;aecJhol[k ,H-k unf&_y;/ OD;apmESiywfoufaom olziwrsm; tcd;cHc&onf? 1948=ckEpwif D hf kd f JG k hJ S f G kww&uf aoqH;oGm;cJonf? f k h cef; tdyf (cs) (Khan,H)/ pD;yGm;a&;orm;wjzpfvJ t_idrf;pm;-unf;wyfAkdvf}uD;? f &efuef at'Dvrf;&Sd OD;apmaetdrEihf rsufEmcsif;qkiwif aexkio/l r+cif;pkprf;ppf k f S S df G df H aq;a&;Xme 'k=&JcsKyf. arwWm&yfccsuft& OD;apm. _cH0if;tm; rsufjcnfrjywf H apmif-h unfunconf? w&m;vkjd youfaotrSwf (39)? h l D hJ

Ed k i f i H a &;orm;rsm;
Advatmif}u;D / aygif;wnfrdY 1919=ckEpwiarG;zGm;onf? 1945=ckEpwif *syef k f S f Gf S f G qefusifa&;v+yf&Sm;r+Y jrpf0u|ef;ay:ESifh zsmyHkcdkiftwGif; Adkvfae0if;. vufHk; t&m&SwOD;tjzpf yg0ifvyuivmcJonf? d k f kd f h xdkaemuf vGwfvyfa&;&tHhqJqJ wyfrawmfudk jyefvnfzGJpnf;vdkufaom
30
30

Zmwfvrf;0ify*Kd~ vfrsm; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tcg trSwf(4) Armhaoewfudkifwyf&if;wGif Adkvfae0if;vufatmufY tr+xrf; cJonf? qd&,vpfvrf;pOfygwD. pnf;H;a&;r;wOD;jzpfonf? 1962=ckEpY Advf h k S f k S f k csKyfae0if; tm%modr;onftcg awmfvea&;aumifp0ifwOD;jzpfvmonf? 1963 f h S f D =ckESpfwGif xkwfy,fcH&_yD; 1988=ckESpf 'Drdkua&pDta&;awmfyHkwGif EdkifiHa&;avm uodk jyef0ifvmcJonf? h a'guwmbarmf/ c&pf,mefrom;pkrS 1897=ckEpwif arG;zGm;cJonf?tmareD,efaoG; f d Sf G h wpdwwydi;ygonf[qonf? ude;b&pfwuUovwif ynmoif-um;cJ_h y;/ abmf f kf k kd f kd f G D kd f d f f h 'l;cf( Bordeaux) wuUovrS yDtycs'D (Ph.D) bGJ&cJonf? a&S;OD;tp ausmif;q&m b0ESifh xdkaemuf 0wfvHkawmf&jzpfvmonf? qif;&Jom; 0HomEkygwDudk zGJpnf;cJh onf? 1936=ckEprS 1939=ckEptxd eef;&if;0efjzpfonf? xdaemuf 'kw,urBmppf Sf Sf k d twGi;*syefppfwyfuzGJay;aomtpd;&tzGJ.t"dywdjzpfc_hJ y;/1947=ckEpf vGwvyf f k D S f a&;r&rDtcsewif txde;odr;cH&onf?1977=ckEpf arvwGif uG,veom;cJonf? df G f f S f Gf G h ocifApde/f 1910=ckESpfwGif arG;zGm;onf? &efukefwuUodkvfwGif ynmoif-um;cJh onf? ocifAaomif;wdEitwl uGejf rLepf0g'udk OD;pGm avhvmcJaom ausmif;om; k S hf h acgif;aqmifwOD;jzpfonf/ xdkaemuf 1930=ckESpf wdkArmtpnf;tHk;udk a&S;OD;xl axmifcJholrsm;xJwGif wOD;tygt0ifjzpfonf? 'kwd,urBmppftwGif; 0ifdk;wef; tiftm;pkrsm;tay: vdvm;cJojl zpfonf? xda-umifh *syefacwfY oltm; refcsL;ud; k h k k odk jrefrmEdkifiH. oHtrwf}uD;tjzpf ceftyfjcif;udk cH&onf? 1947=ckESpfwGif vef 'efokd OD;atmifqef;ESitwl vduygoGm;cJonf? vufsmEdiia&;orm;jzpfonf? hf k f h kfH OD;AaqG/ xm;0,frdY 1915=ckEpwiarG;zGm;onf? &efuewuUovwif ynmoif S f Gf k f kd f G -um;cJonf? 1930=ckEprsm;wGif ausmif;om;acgif;aqmifjzpfconf? 1945=ckEpf h S f hJ S wGif qd&,vpfygwD. OuU@tjzpf wifajrmufjcif;cH&aomfvnf; ocifjrudk OD;pm; k S f ay;onftaejzifh Ekwxuconf? xda-umifh ocifjr vky}f uHc&_y;aemufrS qd&,f h f G f hJ k H D k S vpfacgif;aqmif jzpfvmjyefonf? (195657) ckESpfwGif c%wm 0ef}uD;csKyfjzpf cJao;onf? od&mwGif 1962=ckEpf Advae0if; tm%modr;vduonftcg tzrf;cH h k S k f f k f h &_y;/ 1966=ckEpwif jyefvwvmonf? 1987=ckEp/f 'DZifbmvwGif uG,veonf? D Sf G G f S f Gf Advcifarmifuav;/ awmifilrdY 1912=ckESpfwGifarG;zGm;onf/&efukefwuUodkvfY k f ynmoif-um;cJhonf? a&S;OD;tp ausmif;q&mvkyfcJh_yD;/ wyfrawmfwGif t&m&Sd
31
31

wOD;jzpfI/ xdaemuf *syefawmfvea&;t_y;/ vGwvyfa&;r&rD qd&,vpfygwDukd k S f D f k S f pwifxlaxmifcJhol tzGJ0ifwOD;jzpfum/ 1950=ckESpfrsm;wGif OD;Ek. tpdk;&tzGJ twGif; wm0eftrsm;tjym;,lcJhonf? xdka-umifh 1962=ckESpf AdkvfcsKyfae0if; tm%modr;onftcg tzrf;cH&vsuf/ 1966=ckEpwif jyefvwvmonf/ 1985= f h S f G G f ckEp/f pufwifbmvwGif uG,veonf? S f G f OD;ausm+f ir;f / ysO;rem;rdY 1915=ckEpwif arG;zGm;onf?&efuewuUovwif ynm d f S f G k f kd f G oif-um;cJh_yD;/1930=ckESpfrsm;wGifausmif;om;acgif;aqmifwOD;jzpfcJhI/1946=ck ESpfwGif AdkvfcsKyfatmifqef; ruG,fvGefao;rD (zqyv) tzGJcsKyf. taxGaxG twGif;a&;r;csKyftjzpfrS xkwfy,fjcif;cHvdkuf&onfh uGefjrLepfygwDrS ocifoef; xGe;. ae&mudk qufcc&onf? xdaemuf OD;Ek 0ef}uD;csKyfjzpfcsdewif jynfxa&; f H hJ k f G J ESifh w&m;a&;Xme 0ef}uD;tjzpfvnf;aumif;/ qdk&S,fvpfygwD. 'kwd,t}uD;qHk; acgif;aqmiftjzpfvnf;aumif; aqmif&GufcJh&I/ 1962=ckESpf AdkvfcsKyfae0if; tm %modr;onftcgYtzrf;cHc&_yD;1966=ckEpwif jyefvwvmonf? 1986=ckEp/f f h hJ S f G G f S ZGevwGif &efuef rdY uG,veom;cJonf? f k f G f G h OD;Ek (c) ocifE/k 0g;c,frrdY 1907=ckESpfwGif arG;zGm;onf/ 1930=ckESpfrsm;wGif wdArmtpnf;tH;udk pwifxaxmifcorsm;xJwif wOD;tygt0ifjzpfonf? 1947= k k l hJ l G ckESpf/ ZlvdkifvwGif 0ef}uD;csKyftjzpf trsm;oabmwl wifajrmufjcif;cH&vsuf jref rmEdii. 'Drua&pDumvrsm;twGi; qlyaomif;use;r+rsm; jzpfym;aeonf-h um;rS kfH kd f l f G zGJpnf;cJaom tpd;&tzGJrsm;wGif olomv#if 0ef}uD;csKyftjzpf t-umqk;aqmif&uchJ h k H G f &oljzpfonf? odaomf 1962=ckEpwif AdvcsKyfae0if;u oltm; &mxl;rSz,f&m;cJ_h y; k Sf G k f S D zrf;qD;axmifcsconf? 1966=ckEpwif jyefvnfvwvm_yD; AdvcsKyfae0if; ppft hJ S f G G f k f pd;&udk qefusiawmfvea&;twGuf pnf;H;&ef jynfyodxucmcJonf? 1980=ckEpf k f Sf k k G f G h S vGw_f ir;csr;omcGiay;&mwGif jrefrmEdiiokd jyefa&mufvm_y; ol 0ef}uD;csKyfb0u d f f hf kfH D vkyvufp yduwf bmomjyefvyief;udk jyefvyaeqJwif 1988=ckEpf 'Drua&pD f k f k f G S kd ta&;awmfywif yg0ifum pufwifbmv (9) &ufaewif olu,wif 0ef}uD;csKyf kH G G kd f kd tjzpfESifh -um;jzwftpdk;&tzGJudk a-unmcJhonf? xdka-umifh tpdk;&u oltm; 1989=ckEpf 'DZifbmvrS 1992=ckEpf {_yDvtxd tdrwi; tus,fcsKyfcsxm;jcif; S S f Gf cHc&onf? xdaemuf 1995=ckEpf azazmf0g&DvwGif &efuef rdY uG,veom;onf? hJ k S k f G f G ocif_armif/ (c) Adkvfae0if;/ jynfrdteD;&Sd aygif;wvnfrdY 1910=ckESpfwGif
32
32

Zmwfvrf;0ify*Kd~ vfrsm; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

arG;zGm;onf? &efuef rd/ *syqifaumvdyY ynmoif-um;cJaomfvnf; 1931=ckEpf k f f h S wGif bGJr&bJ ausmif;rSxGufcGmcJh&onf? pmwdkufpma&;rS &JabmfoHk;usdyf0if jzpfvm_yD;aemuf 1943=ckESpfrS 1945=ckESpftxd jrefrmhtrsKd;om;wyfrawmf. ppfOD;pD;r;jzpfonf? wzef 1949=ckESpfrS 1972=ckESpftxd wyfrawmf. umuG,fa&;OD;pD;csKyftjzpf aqmif&Gufum/ 1962=ckESpfwGif ppfwyfjzifh EdkifiH awmftm%mudk odrf;,lcJhonf? xdka-umifh 1962=ckESpfrS 1974=ckESpftxd awmfvea&;aumifp. OuU@tjzpfvnf;aumif;/ 1974=ckEprS 1981=ckEptxd S f D S f S f qdk&S,fvpfEdkifiHorRwtjzpfvnf;aumif;/ 1962=ckESpfrS 1988=ckESpftxd jrefrmhq&,vpfvrf;pOfygwD. OuU@tjzpfvnf;aumif;/ ydi0or&Sd aqmif&ucI/ kd S f f hH l G f hJ ,cktcsdefwGif (rqv) ygwDudk zsufodrf;vdkufaomfjim;vnf;/ ,aetxd ol. -oZmESifhtm%mrSm ppfwyfxJwGif euf+dif;pGm pl;0ifaeqJ[k ,lqaecJhaomfvnf; ol.wefckd;tm%m !SdK;rSdefvmonf? 2002 ckESpf/ rwfvwGif ajr; (3) a,mufESifh orufwkd EkdifiHawmfopPmazmufr+jzifh zrf;qD;jcif;cH-u&_yD;aemuf olukd,fwkdifyif tus,fcsKyfcHae&pOf 'DZifbmv (5) &ufaewGif &efukef-rd aetdrfY uG,fvGef oGm;onf? ocifoef;xGe;/ ysOf;rem;rdY 1915=ckESpfwGif arG;zGm;cJhonf? ausmif;q&mtjzpf f vkyfudkifcJhI *syefacwf a'gufwmbarmf tpdk;&tzGJ Y 0ef}uD;&mxl;vufcHcJh_yD;/ AdkvfcsKyfatmifqef;. ZeD;a':cif-unf. tpfrjzpfol a':cifcif}uD;udk vufxyf ,lcJhonf? 1949=ckESpftxd (zqyv)tzGJcsKyf. taxGaxGtwGif;a&;r;tjzpf vnf;aumif;/ uGefjrLepfygwD ESpfjcrf; uGJoGm;_yD;aemuf ArmjynfuGefjrLepfygwD (BCP) . acgif;aqmif jzpfvmygonf? ,if;ygwDonf 1948=ckESpf rwfv wGif ajratmufygwDtjzpfjzifh A[dktpdk;&udk v+yf&Sm;wufuGpGm ykefuefcJhonf? aemufq; 1968 ckEpwif yJc;d;rawmxJY olv,awmf &JabmfjroD;. vky}f uHjcif; kH Sf G l k l kH cHc&onf? hJ OD;wifx/f 1895=ckEpwif arG;zGm;onf? 'g;vf0pfcsf aumvdyf (Dulwich College) G S f G ESifh udef;b&pfwuUodkvf ( Cambridge University) wdwGif ynmoif-um;cJhonf? k D k f kd f tdE,ydnmOfc0efxrf; (ICS) wOD;jzpf_y;/ &efuewuUov. 'k=t"dywd (VicedN H hJ kf S Chancellor) jzpfconf? 'ditmcDacwfEihf (91) Xmeacwfrsm;Y 0ef}uD;tzGJ tawmf rsm;rsm;wGif twGi;0efcsKyftjzpf aqmif&uc&_yD;/ 1948=ckEpf vGwvyfa&;&csdef f G f hJ S f
33
33

wGif EdiijH cm;a&;0ef}uD;wm0efxrf;aqmifconf? 1948=ckEpf -o*kwvwGif Advf kf hJ S f k r;csKyf&mxl;jzifh t&efwyfzJGrsm; OD;pD;&ef 0ef}uD;tzGJrEwxu_f yD; ol tkycsKyfwnf; S k f G f k f G jzwfvsu&aom (The New Burma Times) owif;pmwdua&Swif pufwifbmv f dS twGi; vky}f uHowfjzwfjcif;cH&onf? ol.tpfurm w&m;v$wawmfcsKyf/ w&m; f kd S f 0ef}uD;csKyf OD;ausmfjrifjh zpfonf? ocifxe;tky/f 1907=ckESpfwGif arG;zGm;onf/ &efukefESifh udkvHbdkrdwdkwGif ynm G f oif-um;cJhI wdkArmtpnf;tHk;. tjcm;ppftkyfpk. acgif;aqmif (ocif ApdefESifh twl/ Adkvfae0if;vnf; xdktkyfpkwGifyg0ifonf) olonf [pfwvm (Hitlers) . rdkifuef (Mein Kampf) vrf;a-umif;twdkif; a&;om;xm;aom u|Ekfyfwdk pGef pm;cef; (Our Exploits) udk a&;om;oljzpf_yD;/ 1940=ckESpfwGif *syefodk vdkufyg oGm;cJonf? h 1940=ckESpfrsm;ESifh 1950=ckESpfrsm;wGif twdkuftcH vufsmEdkifiHa&;orm; b0Y &yfwnf&if; 1970=ckEpf Zefe0g&DvwGif uG,veom;cJonf? S f G f G h

udkvdkeDtm%mydkifrsm;
tufwvD/ tm;vfuvDrif/h tm/ (Atlee, Earl Clement R.) 1883 ckEpwif arG;zGm;cJonf? 1945=55 ckEpwif avbmygwD. 0ef}uD;csKyf/ Sf G h Sf G AdkvfcsKyfatmifqef;ESifh ukd,fpm;vS,ftzGJukd vef'efokdzdwfac:I 1947 ckESpf Zefe0g&Dv (13) &ufaerpI awGqaqG;aEG;cJonf? Zefe0g&Dv (27) &ufaewif S Hk h G atmifqef;=tufwvDpmcsKyf csKyfqkdtqkH;owfEkdifcJhonf? OD;apmtay: _Adwdo# 0ef}uD;csKyf. tptOD;tjrifrsm;rSm *k%,z,r&Syg? jrefrmhvwvyfa&;ESihf ,if;ESihf f lG f d G f qufE,aeaom udp&yfrsm;ESiywfoufI aemufyi;wGif Ek=tufwvDpmcsKyfudk G f P hf dk f vef'efwGif 1947 ckESpf atmufwkdbmvwGif vufrSwfa&;xkd;csKyfqkdEkdifcJhonf? tufwvDonf 1967 ckEpwif uG,veconf? S f G f G f hJ a':refprpf/ qm&D*sie,f [sL; ( Dorman-Smith, Sir Reginald Hugh) f 1899=ckEpwif arG;zGm;cJ_h y; (193541) ckEprsm;wGif uGeqmaA;wpf (ConSf G D Sf f hJ d servative MP) trwfjzpfcI/ _Adwo#0ef}uD;tzGJ tawmfrsm;rsm;wGif 0ef}uD;tzGJ 0if
34
34

Zmwfvrf;0ify*Kd~ vfrsm; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tjzpfvnf;aumif;/ (194146) ckEprsm;twGi; jrefrmEdii. bk&ifcwOD;jzpfum S f f kfH H OD;apmESivnf; rsm;pGm tu|r;0ifowOD;jzpfonf? xdaemuf _Awo# trsK;om;a&; hf f l k d d d jynfo0efxrf;odk jyefr0ifaomfvnf; [efi;,m;e,f wm0ef,&aom tqifjh rif&r; l d+ f l h J (High Sheriff of Hampshire) ESifh ajy_idrf;a&; wm0efcH (JP) tvkyfrsm; vkyfudkif ygonf? 1977=ckEpwif uG,veom;cJonf? S f G f G f G h vdw0w/f qm*|e*;D vfbwf/ ( Laithwaite, Sir John Gilbert) fd f 1894=ckESpfwGif arG;zGm;onf? 1919=ckESpfwGif tdENd,EdkifiHqdkif&m EdkifiHjcm; a&;Xmeodk 0ifa&muftr+xrf;cJhI (193943) wGif bk&ifcH. udk,fa&;twGif; 0eftjzpf tr+xrf;aqmifcJhonf? (194548) ckESpfrsm;wGif EdkifiHjcm;a&;XmeY jrefrmEdkifiHqdkif&m vufaxmuftwGif;0ef ( Deputy Under Secretary of State) tjzpf wm0ef,conf? l hJ vpfw0v/f (5) qufajrmuf tm;vfatmhzf (0Dv,H z&efppf[,m;) kd J D J
( Listowel, the 5 . Earl of (William Francis Hare)
th

&ef/ AdvcsKyf qm/ [sL;bwf (Rance, Major-General Sir Hubert) k f 1898=ckEpwif arG;zGm;onf? (1943=45) ESprsm;wGif ,lau taemufyi; S f G f kd f ppfOD;pD;XmeY wm0efxrf;aqmifcJh_yD; (1945=46) ESpfrsm;wGif jrefrmEdkifiHqdkif&m rdj ya&;&m!e-f um;a&;r;tjzpfvnf;aumif;/ wzef 1946=ck/-o*kwvrS1948=ck/ f Zefe0g&Dvtxd jrefrmEdii. aemufq; bk&ifctjzpfvnf;aumif;/ jrefrmEdii. kfH Hk H kfH txl;xl;taxGaxG vlrsKd;a&;a&m 0g'a&;yg uJGjym;ae-uonfh EdkifiHa&;tkyfpkrsm; t-um;wGif bufrvdkufbJ ajzmifhrwfpGm wm0efxrf;aqmifcJholwOD;jzpfonf? (1950=54) wGif x&ifheif'ufESifh wdkbmudk;EdkifiH. bk&ifcHESifh ppfaoemywdcsKyf wm0efxrf;aqmifconf? 1974=ckEpwif uG,veom;cJonf? hJ S f G f G f G h

olwdkb,folawGvJ
bif*av/ *|epwsL;0yf ( Bingley, John Stewart ) f 1899=ckEpwif arG;zGm;cJonf? (1946=47) ckEprsm;twGi; jrefrmEkiiwif S f G h S f f dfH G _Adwdo#aumifpD ( British Council) . udk,fpm;vS,ftjzpf &efukef-rdY aexkdifcJh onf? OD;apmu tif;pdefaxmifxJrS pmtcsKd olxHa&;om;_yD; aiGawmif;cHcJhonf? axmufvSr;a&;vkyief;rsm;wGif ol yg0ifywfoufaeonf[k ocifE/k OD;ausm_f ir;ESihf f f df tcsKdyk*~dKvfrsm;u t}uD;tus,foHo,jzpf-uonf? 1947=ckESpf/ pufwifbmv (4) &ufaewif jrefrmEdiirS tavmok;q,f xGucmoGm;cJonf? 1979=ckEpwif G kfH H f G h S f G _AdwdefEdkifiH/ qa&; (Surrey) e,fwGif uG,fvGefoGm;onf? 'de;/ Advr; yDwmtm;euf vefpfavmh ( Daine, Major Peter Ernest Lancelot) f k f 1923=ckEpwif arG;zGm;cJonf? tdE, tcsujf yqufo,a&;wyfY 1944=rS S f G h dN G f pwifI t&m&Sdtqifhudk &&SdcJhonf? 1947=ckESpfwGif ArmhppfOD;pD;XmecsKyf axmuf vS rf;a&;wyfY wm0efxrf;aqmifvsuf/ r*Fvm'kH ajrmufbuf&Sd yifr cJ,rf;rD; ausmufwdkuf. wyfr;vnf;jzpfonf? OD;apmwynfhrsm; xkwf,loGm;aom vuf eufrsm;ESifh ywfoufI oltm; zrf;qD;jcif;r&Sd? rd;/ Advr; a*s/ at (Moore, Major J.A) k k f 1908=ckEpwif arG;zGm;onf? tdE,wyfrawmf. vufeuf}uD;wyfrS t&m S f G dN &SwOD;jzpf_y;/ Advwaxmif&dS yifrcJ,rf;rD;ausmufwu. wyfr;jzpfygvsuf OD;apm d D k f kd f
36
36

1907=ckESpfwGif arG;zGm;onf/ 1947=ckESpf {_yDvrSpI EdkifiHjcm;a&;XmeY tdENd,EdkifiHESifh jrefrmEdkifiHqdkif&m twGif;0eftjzpfvnf;aumif;/ (1947=ck/ -o*kwf vrS 1948=ck/ Zefe0g&Dvtxd) jrefrmEdkifiHqdkif&m twGif;0eftjzpfvnf;aumif; aqmif&uconf? 1997=ckEpwif uG,veom;cJonf? G f hJ S f G f G f G h armifbufwef/ Apfaumifh armifbufwef atmhzf bm;rm; h h (a&wyfAvcsKyf avmh-vl0pf-z&efppf-tJvbwf-Apfwm-eDuvufp) kd f J kd f
(Mountbatten, Viscount Mountbatten of Burma (Rear-Admiral Lord Louis Francis Albert Victor Nicholas)

1900=jynfEpwif arG;zGm;onf? (1943=46) ESprsm;wGif tm&S. r[mrdwf h S f G f wyfaygif;pk ppfaoemywdcsKyftjzpf wm0ef,lcJh&oljzpfonf? xdkaemuf (1947/ rwfvrS -o*kwfvtxd) tdENd,EdkifiH. bk&ifhtkyfcsKyfa&;tm%mykdif (Viceroy) tjzpfvnf;aumif;/ bk&ifcHcsKyf (Governor-General) tjzpfvnf;aumif; wm0ef xrf;aqmifcJhjyefonf? txl;ojzifh AdkvfcsKyfatmifqef;tm; av;pm;vsuf vGwf vyfaom jrefrmjynf.acgif;aqmiftjzpf rsm;pGm ta&;ay;cJojl zpfonf? 1979=ck/ h -o*kwvwGif owfjzwfjcif;cH&onf? f
35
35

Zmwfvrf;0ify*Kd~ vfrsm; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f (Twentieth Century Impressions of Burma) if;. orki;/ jynfo/ ukeo,r/ df l f G f +

wynfrsm; xkw,om;onfh vufeufrsm;ESiywfoufI olukd zrf;qD;cJaomfvnf; h f l G hf h jypf'%fusc&jcif;r&S? H d ADA,ef;/ uy`wef a';Apf (Vivian, Captain David) D d 1932 ckESpfwGif pwif t&m&Sdjzpfvmonf? tdENd,wyfrawmfrS jrefrmvuf eufuiyvywyfzJGokd vufeuft}uHay;yk*Kd~ vftjzpf aqmif&u&ef v$ajymif;jcif; kd f k d f G f J cH&vsuf/ Zlvdkifv (20) &ufwGif tzrf;cH&_yD; vufeufrsm; a&mif;csr+jzifh pJGcsuf wifc&onf? axmif'%f (5) ESpEihf ly;ig;axmif aiG'%f (2) ck yl;wGJ tjypfay;cH& H f S D onf? odaomf 1949=ckEpf tif;pdeukd u&ifvufeufuioyewyfrsm; odr;ydu&m k S f kd f l k f f k f wGif vGwajrmufcojzifh u&ifawmfvea&;orm;rsm;ESihf yl;aygif;cJonf? xdaemuf f hJ h S f h k tv,f;rrSwqifh ta&S;rawmwGi; vufeufuif u&ifpcef;rsm;odk a&mufom; dk dk f kd G &mrS 1950=ckESpf/ -o*kwfvwGif xdkif;e,fpyfteD;&Sd aumhu&dwfe,fajrtwGif; v,fwJwckY u&ifhawmfvSefa&;acgif;aqmif apmbOD;}uD;ESifhtwl acwWpcef;cs aecduf ArmhwyfrawmfEihf wduyjGJ zpfum towfc&onf[k jrefrmtm%mydirsm;u k S k f H kf ,lqcJaomfjim;vnf; trSepifppf xdaeu xkae&mwGif olr&Scyg? 1950=ESpv,f h f k d d hJ f cefY xdi;Ediirwqifh _AweEiiokd jyefom;onftcsetxd olonf ESpaygif;rsm;pGm kf kfHS d d f kd f H G h df f u&ifawmfvSefa&;orm;rsm;ESifh vGwfajrmufe,fajrrsm;twGif; aexdkifcJhonf? xdaemuf (1980) ckESpftwGif; a0ve,f/ qGrfpD;rdwGif uG,fvGefoGm;cJhonf? k &ef;/ Advr; pD[ife&D ( Young, Major C. Henry) k f tdE,wyfrawmf v#yppfEihf pufrtif*sie,m tvkywyfc. wyfr;wOD; dN f S + f D f Hk GJ jzpfI OD;apmudk vufeufay;urf;cJhr+jzifh 1947=ck/ -o*kwfv (24) &ufaewGif tzrf;cH&_yD; axmif'%f (2) ESpf tjypfay;cH&aomfvnf; toem;cHpmwifojzifh v$way;cJonf? jrefrmEdiirS csufcsif; xGucmoGm;cJygonf? f h kfH f G h

jrefrmtrnfrsm;ESifh ywfoufaom rSwfcsuf


OD;aratmif u|efawmhfbcifbufrS tzkd; OD;aratmif a&;om;cJhonhf enf;[efESifh "avhxkH;pH (Manners & Customs) aqmif;yg;rS aumufEkwfcsufrsm;ukd atmuf ygtwki; azmfjyygrnf? Taqmif;yg;onf v+u*&dwwm _Awepmtkyf xkwa0a&; df d f f d df f ukr%vrwufrS 1910 ckEpwif xkwa0cJonfh jrefrmEkii. 20 &mpktjrifrsm; ` D d d S f G f h dfH
37
37

pufrvufrvyief;rsm;ESihf o,HZmwt&if;tjrpfrsm; *sme,fwif xnfoi;xm; + + k f G h Gf jcif;jzpfonf? (pmrsufEm=77 ESihf 88)? S arG;zGm;jcif;ESifhuav;b0? tjcm;wkdif;jynfrsm;rS uav;i,frsm;uJhokdyif jrefrmuav;i,frsm;rSm vlavmutwGif;okd aysmf&$ifjrL;wl;jcif;rsm;pGmjzifh auG; a-umf0ifa&mufvmcJonf? h uav;arG;zGm;_yD; (7) &ufajrmufonfhwkdif vma&mufowif;ar;jref;ol {nfhonfrsm;tm; waeywfvnfvkH; {nfhcHavh&Sdonf?t"duajymqkdonfh ta-umif;t&mrSm uav;i,fta-umif;jzpfonf? olarG;zGm;vmonfh &ufESifh vwkdESifh ywfoufI aqG;aEG;-uonf? oltem*wfESifhywfoufI aysmf&$ifzG,f aumif;aom edrdwfzwfr+rsm;ukd yvkyf-uonf? 0gqkdv (ZGef/ Zlvkdif) wGifarG;aom a,musfm;av;ESifh jymokdv (Zefe0g&D/ azazmf0g&D) wGifarG;aom rdef;uav;wkrSm d vlavmu. aumif;cs;axmyemt00ukd cHpm;&rSmuse;aoonf? Ak'[;om;onf D d f < l csrf;omrnf/ aom-umom; pum;rsm;rnf ponfponfwtjyif tjcm;ta-umif; kd t&mrsKd;pkHukd uav;i,fwa,muf arG;zGm;csdefwGif rvGJraoGajym-uqkd-uonf? ykm;uJoaom q&mwyg;yg; (ausmif;q&m okr[kwf ynm&SwOD;OD;)ukd yifzw_f y; h dk d d hd D uav;arG;zGm;vmonfh euQwtcsdeudk rSwom;apum uav;i,f. trnfemr f f f a&G;cs,&mY uln!ejf yaponf? jrefrmvlrsK;wkwif (&ckivrsK;wkrvI)rdbrsK;k; f D d d G d f l d d S JG d d emrnftpOfudk ,l;r&Sacs? rnfonft&yfwumwGirqkd emrnfwrmwykpwnf; dk d h f dk S H H jzpf_yD;rdbrsKd;k;pOfqufudk jyok;r&Sacs? trsm;pkrm emrnf (2) rsKd;&S_d yD; wrsKd;rSm d d d S euQwtvkt& ZmwmwGif xnfoi;aomtrnfemrjzpfI tjcm;wrsK;rSm oifovkd f d h Gf d h a&G;vkujf cif;aomfvnf;aumif;/ rdbrsm; pdwu;rdovkvnf;aumif;/ ajymifavSmif d f l d ac:&if;rS rGr;rHjyifqifIaomfvnf;aumif; rSnac:vkuonfh trnfemrjzpfonf? f hf d f yxremrnfrsK;rSm a&S;k;pOfvmtok;yvmonfh emrnfrsm;jzpfI ,if;uk-d unfjh cif; d d H jzifh uav;i,farG;zGm;vmonfh &ufowWywftwGif;rS ae&ufukd rSefuefpGmajym qkEionf? jrefrmtuQ&mrsm;rS pum;vk;rsm;ukd &ufowWywf (7) &ufrS (1) &uf d dk f H pDtm; tcsKd;csay;xm;onf? u/ c/ */ C/ i wkonf wevFmaetwGu? p/ q/ Z/ d f ps/ n wkdonf t*FgaetwGuf/ y/ z/ A/ b/ r wkdonf -umoyaw;aetwGuf pojzif? okdjzpfI t*Fgaeom;onf armifpef (okr[kw) armifaZmf/ -umoyaw;ae h d d f orD;onf rjzL (okdr[kwf) rjr pojzifh jzpfvmonf? armifESifhr pum;vkH;wkdrSm (Master or Mister and Miss) wkdESifh wlnD_yD; a,musfm;/ rdef;rvdifukd !efjyonfh
38
38

Zmwfvrf;0ify*Kd~ vfrsm; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

,Ofaus;odrarGpm tok;yaom emrnfa&Spnf;rsm;jzpf-uonf? emrnfa&Spnf;ukd f G H xnfrwGuv#if ESpv;kH wGtrnfrsm;jzpfonfh armifomcif/ armifz;kd wuf/ armifb&Si/f h f f J rpef;ar/ raiGbi/hf rzGm;jrpfwrm tok;rsm;_yD; ok;vk;wG/J av;vk;wGJ emrnfrsm;rSm G dk S H H H H &ckivrsKd;wkrvI tok;enf;onf? jrefrmpmrSm Asnf;wvk;pDtoHxu_f yD; emrnf df l d S JG H H G . pum;vkH;wkdif;wGif t"dy`m,f&Sdonf? okaomfvnf; emrnfqkdonfrSm t"dy`m,f d oufa&mufapcsifovkd a,bk,s okr[kwf vktyfovkd &nf!e;rSnac:xm;jcif; d d f hf jzpfonf[k tcsKdpma&;olrsm; a&;ouJodk ,lqrnfqv#ifvnf; rSm;,Gi;ygonf? h dk f okaomfvnf; tcsKdae&mrsm;wGif xkuodk rSnac:avh&-dS ujyefonf? Oyrmtm;jzifh d d hJ hf armifbcspf (zcif.tcspf) okdr[kwf rzGm;ouf (tzGm;.touf) pojzifh/ ,ckacwfwGifrl uav;i,fwOD;.emrnfukd oihfovkd uHovkdvnf;aumif; okdr[kwf vlwOD;wa,muf pdwful;rdovkdvnf;aumif; okdr[kwf xif&Sm;ausmf -um;aom yk*Kd~ vfwOD;OD;. trnfemrukd ,ljcif;jzifaomfvnf;aumif; rSnac: -u h hf onf? vlwOD;wa,muf. b0aemufykdif;wGif armif (okdr[kwf) r [lonfh emrnfa&Spnf;onf ajymif;oGm;onfudk Tae&mwGif azmfjy&efvayonf? t-urf; dk zsif;tm;jzifh touf (20) ESifh (35) ESpft-um; a,musfm;wOD;ukd emrnfa&Spnf; ukd (tukd) [k okH;E+ef;_yD; touf (30) ESpftxuf vlwOD;ukd OD; (OD;av;/ OD;}uD;) Oyrmtm;jzifh ukdbckdif/ OD;omvl pojzifh ac:a0:ayvdrfhrnf? tvm;wlyif vlvwfykdif;trsKd; orD;wOD;ukd a': (ta': ) wyfac:ayvdrfhrnf? Oyrmtm;jzifh a':apm? ,if;wkrm ,Ofaus;odrarG pGmok;aom emrnfa&Spnf;rsm;jzpf_yD; touf d S f H t&G,f}uD;rm;olESifh vlaer+tqifhjrifhrm;olrsm;. trnfemrukd &nf!ef;&mY ok;pG&ef vk;0O\kvtyfygonf? tvm;wl a&Spnf;rsm;jzpfonfh zk; (tzk;) ESihf zGm; H J H H dk d d (tzGm;) wkurl ,cktcg jrif&cJygonf? jrefrmtrsKd;orD;wOD;onf vufxyfxr; d dk d f jrm;_yD;aemuf olremrnfukd ajymif;vJjcif;r&SdbJ b0wav#mufvkH; ukd,fykdifem rnftjzpf xdef;odrf;xm;jcif;ESifh t*FvdyftokH;jzpfonfh rpPpf (Mrs) ESifh tvm;wl jrefrmpum;vk;r&Sjd cif;onf xl;jcm;csufw&yfjzpfonf? H jrefrmemrnfa&Spnf;rsm;tok;ukd ykrjkd ynfpap&ef atmufygwkudk xyfrjH znfh H d h Hk d pGuygonf? f _Adwdo#ukdvkdeDe,fcsJtkyfcsKyfolrsm; okH;pGJonfhtac:ykHpH (Master, Mistress) (ppftwGif; jrefrmEkdifiHukd 0ifa&mufodrf;ykdufxm;pOfu *syefrsm;yifv#if rmpwm Master [k olwudk ac:a0:apcJonf) ukd tefwonftaejzifh wkArmtpnf;tk;0if dk h k h d H trsKd;om; trsKd;orD;rsm;taejzifh ocifESifh ocifr (Master and Mistress) [lI
39
39

1930 ckESpfrsm;twGif; ukd,fhukd,fukd ac:a0:okH;pGJvm-uonf? tpnf;tkH;. em,u}uD;jzpfol ocifukd,fawmfr+dif;u ociftjyif ukd,fawmf[lonfhtokH;ukd r;rwf (a lord) jzpfonfhtaejzifh xyfwkd;um txl;yokH;pGJcJhonf? Akdvf[lonfhtokH;ukd ppfwyft&m&Sdrsm;rSmuJhokdyif ArmhvGwfvyfa&; wyfrawmf pwifzJGpnf;pOfupI t&m&Sceftyfc&olrsm; okr[kwf ceftyfc&onf[k d H d H ,lqolrsm;u if;wk. emrnfa&Spnf;tjzpf xifxifay:ay: okH;pGJvmcJh-uonf? d 'k=Akdvf/ Adkvf}uD;/ Adkvfr;ESifh AdkvfcsKyf &mxl;tpOftwkdif;wkdrSm t_rJwrf; vufeuf ukdifwyfzGJ OD;pD;Xme (2nd Lieutenant rS General) txd tpOfvkduf tac:ta0: jzpfonf? b&Da*h',m (Brigadier) rSm tu,fpifppftm;jzifh wyfrif;}uD; (wyfrr;) D ukd owfrSwfxm;jcif;jzpfonf? okdaomfvnf; AdkvfcsKyf}uD;rsm; (Generals) tjzpf tac:cHvkdaom ppfwyft&m&Sd tqifhqifhf taejzifh _Adwdo#pepfrS tar&duefpepf h H l okd ajymif;vJ_yD; Advr;csKyf (Brigadier General) &mxl;tqifudk ajymif;vJc,c-hJ u k f jcif;jzpfonf? vlxk. -unfndKav;pm;cH&aom OD;atmifqef;twGufom AdkvfcsKyf}uD; (Great Supremo) qkonfh trnfacgif;pOfonf wcseaomtcgu oD;jcm;jzpfconf? d df hJ okaomfvnf; ol.orD;jzpfol 'Drua&pDcsey,tm; qefusi&mY rnfor# xdcuf d dk f D H f dk dk I r&onfh OD;atmifqef;ESifh AdkvfcsKyf}uD;[lonfh trnfemrwkdtm; AdkvfcsKyf}uD; rsm; trsm;tjym;ukd ckefysHausmfv$m;zefwD;vkduf_yD; omreftrnfemrw&yftjzpf e0w u txiftjrifa&mufapcJhonf? ukd,fhvlrsKd;ukdomowfjzwf_yD; rnfonfh ppfyGJrS rqifE$Jzl;onfh qkwHqdyf zJud;rsm; &iftjynfhxkd;vsuf ppfAdkvftm%m&Sif rsm;taejzifh xl;jcm;_yD; tjrifhqkH;jzpfonfh AdkvfcsKyfr;}uD; (Senior General) &mxl;}uD;ukd zefwD;vkduf-ujyefonf? &S rf;rif;om; tEG,ft0ifrsm;url olwkd trnfa&SwGif pyf (Oyrmtm;jzifh pyfa&$ou) [k ok;pG-J uvsuf yk;u&ifrsm;u ref; (Oyrm=ref;0if;armif) [ko;pGum dk f H d Hk J paumu&ifrsm;u apm (Oyrm=apm[efwmomar$;) [k okH;E+ef;-uygonf? (*VKefOD;apmuJhoaom jrefrmemrnf apmESifh rvGJrSm;&ef vkdygonf?) ucsift}uD; kd tuJrsm;url 'l;0g;[laom acgif;pnf;ukd ok; -uonf? (Oyrmtm;jzifh qrm;a'o&Sd H ucsift}uD;tuJ qrm;'l;0g; qif0g;aemif)?

40
40

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tcef; (1) AdvcsKyfvy}f uc&jcif; k f k HH


&efukefrd/ 1947 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &uf/ paeae

,aeonf jrefrmjyuQ'etvkt& 0gacgifv.aewae jzpfonf?Tvonf d f d Ak'<bmom0iftaygif;wdk 0gqdkouFef;uyfv_ rJjzpfonfh 0gwGif;oHk;vywf. vw vjzpfay.? jrefrmjynfwi; qefa&pyg;/ aumufyo;ESH jynfv#Hw;atmif rkwoHk Gf J D h kd f rdk;wdk onf;}uD;rnf;}uD; &Gmavh&Sdaom v wvvnf; jzpfygonf? Zlvdkifv (19) &uf/ eHeuf a0vDa0vif;tcsdewif rkwor;qifI avjyif;rkewi;usa&mufawmh f G f Hk kd f kd f rnfh t&dyfta&mifwdk ay:pyaeay_yD? xdktcsdefwGif EdkifiHa&;acgif;aqmif}uD;wOD; jzpfol OD;apm. trSwf (4)/ at'Dvrf;&dyfomjyifyY vli,fwodkuf pkHk;vsuf&Sd aeonf? OD;apm. oyf&yfaom_cH0if;onf &efuef rdawmfajrmufyi;/ qifajczk; t k kd f H xufwef;pm; &yfuGufwcktwGif; at;csrf;qdwf_idrfvSonfh tif;,m;uefu|ef; qG,wck txufem;wGif wnf&aeonf? OD;apmud,wivnf; apmapmpD;pD; tdyf f dS k f kd f &mrSxvsuf wynfi,fom;rsm;udk aemufq;rSm-um;csufrsm; rSm-um;aeygonf? h kH r-umrD OD;apm apv$wf&mokd oGm;-uawmhrnfh olwdktzGJonf jrefrmjynf}uD;. uH-urRmudk xm0&ajymif;vJom;apawmhrnf? OD;apm.wynfwyef;xJwif olZeD; G h G . wlawmfarmift&G,f cyfi,fi,f cifarmif&ifvnf;ygonf? cifarmif&ifonf ppf tpdr;a&mif zd'qefx&yfum;ay:odk wuf_yD; um;armif;&ef jyifvuaomtcgwGif f k f kd f OD;apm. tjcm; wynfo;OD;wdvnf; um;ay:odk ckewufvu-f uonf? olwkd xGuf h kH k f kd cGmoGm;csdefrSm eHeuf (8) em&D (30) rdepf &Sdacs_yD? if;wd.um; &efuef rdv,facgifokd OD;wnfarmif;ESivmonfurl rnfor# k k f kd l *krpdkufrdvdkuf-uacs? 'kwd,urBmppf}uD; _yD;pjzpfI rdawmf}uD;twGif; ppfyHkyef; omef um;}uD;um;i,f toG,o,wkd armif;ESiae-uonfrm rqef;-u,fv? f G f f S S em&D0ufceft-umwGif zdk'fqefx&yfum;onf &efukefrdv,faumif&Sd teDa&mif tkwwkd jzifh aqmufvypjD c,fxm;_yD; cefxnfvaom 0dw&,acwf ESpxyfwuf f k f S kd d f kd taqmufttHk}uD;jzpfonfh twGif;0efrsm;Hk;}uD;teD; 'gv[dkZDvrf;ESifh (42) vrf;
41
41

axmifhwGif &yfwefvdkufonf? um;xJwGif if;wdktzGJxJrS armifeDwOD;om um; apmifhtjzpfaecJhvsuf cifarmif&ifESifh taygif;ygESpfOD; (b!GefESifhr+ef}uD;) wdkonf twGif;0efrsm;Hk; taqmufttHktwGif;odk uif;axmuf&ef av#mufoGm;-uonf? tqdkygae eHeufaESmif;ydkif;wGif bk&ifcH. tr+aqmifaumifpD tpnf;ta0; vkyf jzpfrnf/ rvkyjf zpfrnfukd olwkd odv-kd uonf? tpnf;ta0;vkyjf zpfonf[k odv#if odcsif; cifarmif&ifonf ol&d, owif;pmykHESdyfwkdufrS w,fvDzkef;wckudk toHk; yvsuf olq&mocifxHodk pum;0Suf owif;ydkcsufwckudk wdkwdkawmif;awmif; ydvuawmhonf? ypPwifui;rsm; &&S_d yD;yg_yD? k kd f Gf pum;0Sufjzifh twnfycsuf&&Sd_yD;v#if_yD;csif; at'Dvrf;&Sd OD;apm.aetdrf rS *spfum;wpif; t&Sdefjyif;pGmarmif;ESifI xGufvmcJhonf? tcsdefrSm eHeuf (10) em&D? um;armif;ol okc.eHab;wGif touf (30) twGif;&Sd t&yf&Snf&Snf armif pdk;qdkolvnf; vkdufygvmonf? um;aemufydkif; uif;bwfpf tzHk;}uD;atmufwGif ykef;vsuf/ auG;vsuf vdkufygvmol (3) OD;rSm aoewfudkifxm;olrsm;jzpf-uaom armifpe/f oufEi;ESihf &ef}uD;atmifwkd jzpf-uonf? armifp;/ armifpeEihf oufEi; d Sf kd d f S Sf wdk wOD;csif;wGif awmfrD*ef;aoewf wvufpD&Sd-uonf? vlysKdt&G,f i,f&G,fol &ef}uD;atmifwirl wcsucsi; armif;jyef (Semi-automatic) pwif;*ef; aoewfw Gf f f vuf udiaqmifxm;onf? *spfum;ajceif;jyifay:wGif twGi;0ef;Y udwifapmifh kf f Hk qdi;aeaom b!GetwGuf awmfr*ef;aoewfwvuf yg&Svmonf? if;wdtm;vH; kf f D d k k onf awmwGif;ppfpdrf;a&mif ppf0wfppfpm;rsm; 0wfqifxm;-uvsuf aysmhaysmif; onfh awmwGif;aqmif; ppfOD;xkyfrsm; aqmif;xm;-uonf? 1 if;wdk. ppf0wfpHk ycHk;ay:wGif jrefrmEdkifiHY ppftwGif;u &Sd&if;pGJjzpfaom t*Fvdyfacwf rdapmifhwyf trSwf (12) aoewfudkifwyf&if;. trSwfwHqdyfudk wyfqifxm;-uonf? teD a&mifESifh tjzLa&mif tvHi,fESpfckwdkonf um;ta&SrSef. b,fbufaxmifhpGef; 0,f avwdkufwdkif; wzsyfzsyfdkufcwfI ygvm_yD; if;wdkpD;eif;vmonfh *spfum; onf &efuef rdv,faumifwokd tjyif;armif;ESivmawmhonf? k l l f tqdkygtcsdefESifh ra&S;raESmif;wGifyif AdkvfcsKyfb0rS EkwfxGufxm;cgpjzpf aom OD;atmifqef;onfvnf; &efuef uefawmf}uD;apmif;&Sd olaexdi&m pdr;vef; k kf f pdkjynfvSonfh wm0gvdef;vrf;aetdrfrS um;armif;ol tr+xrf;wOD; armif;ESifay; onfhum;udk pD;eif;vkdufygvsuf xGufcGmvmcJhonf? AdkvfcsKyfrSm touf (32) ESpf t&G,f&Sd jrefrmhtrsKd;om;v+yf&Sm;r+}uD;. acgif;aqmifESifh bk&ifcH. tvkyftr+ aqmifaumifpD 'k=OuU@jzpf_yD; trSeqygv#if vGwvyfa&; tudacwf tpd;&tzGJ f kd f k
42
42

AdvcsKyfvy}f uc&jcif; k f k HH

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

. 0ef}uD;csKyfwOD;vnf; jzpfygonf? OD;atmifqef;onf AdvcsKyftaqmifta,mif k f ppf0wfwefqmwdukd pGey,fc_hJ yD;jzpfvsuf xdaeu vnfuwH; tjzLa&mif&ytus/ k f k k S f awmufajymifawmifhwif; tcsKd;usonfh ydk;wdkufyHktusESifh a&$0ga&mif ydk;vHkcsnf ponfjzifh t&yf0wft&yfpm;rsm; 0wfqifxm;ygonf? OD;atmifqef;. aetdrf rSm OD;apmaexdionfh at'Dvrf;tdrEipmv#if twGi;0efrsm;H;ESihf ra0;vHvaom kf f S hf f k S t&yfwGif &Sdaeonfhtavsmuf vlowform;rsm; ra&mufvmrDtcsdefuyif olu udwifI twGif;0efHk;odk a&muf&SdoGm;cJhygonf? tjcm;aumifpD0ifrsm;onfvnf; vGwvyfa&;tudacwf jrefrmtpd;&tzGJ vky;vkypOf tpnf;ta0;yGwckukd wuf f k f kd f J a&muf&ef &nfre;vsuf twGi;0efrsm;H;odk ra&S;raESmif; a&muf&vm-uygonf? S f f k dS jrefrmEdkifiH tcsKyftjcmtm%mydkif vGwfvyfcGifh&&Sda&;twGuf _Adwdo#tpdk;&ESifh aphpyfaqG;aEG;cJ_h yD; jzpfonftavsmuf udvetycsKyfa&;pepfatmufrS t_yD;tydif h k kd D k f k vGwajrmuf&efrm ajcmufvr#yif ra0;awmhaom tcsdetcgvnf; jzpfayonf? f S f xdktcsdefwGifyif b!Gefonf vufeufudkifaqmifxm;jcif; r&Sdjim;vnf; ol vky}f uH&rnfh om;aumifukd twGi;0efrsm;H;/ y&d0%twGi;Y vduv&mazGvsuf f k k f f k f H S &S.? xdorm tjcm;olr[kwacs/ OD;atmifqef;. a&mif;&if;wOD;jzpfol vGwvyf d k l S f f a&;r&ao;rD wdkif;yjynfyv$wfawmf (Constituent Assembly) . OuU@jzpfol ocifEkjzpfygonf? b!Gefonf A[dktaqmufttHk}uD;twGif; tv,faumifwGif wnf&Sdonfh jrifhrm;vSaom ukef;omef trdk;rsm;atmufrS aygif;ul;vrf;rw av#muf (high-arched through way) jzwfav#mufvsuf&Sdonf? ocifEk. Hk; cef;onf v$wawmftopf taqmufttH. taemufbuftaqmiftwGi; yxr f k f OD;qHk;tcef;jzpfonf? twGif;0efrsm;Hk;twGif; av;ajrmifhomef taqmufttHk rsm;twGif;rS tcef;wcef;jzpfacsonf? if;tcef;twGif;odk b!Gef waphwapmif; tuJcwf-unfh+vdkuf&mwGif tcef;wGif;Y xdkifaeolwOD;ukd awGvkdufI olowf& rnfo[k olxifvuonf? oljzwfav#mufom;_yD; jyefvnvmum twGi;okuyf h l dk f G S hf f d vsuf -unfvujf yefonf? tqdygyk*Kd~ vfrm ocifEk r[kwygacs? odEihf b!Gevnf; h dk k S f k S f if;taqmufttHkrS xGufcGmIvmcJh.? x&yfum;&Sd&modk taomhESifI av#muf vm_yD;v#if teD;tem;&Sd vufzuf&nfqdkifwckxJokd 0ifxdkifvdkuf.? xdkpOfwGif teD;tem;Y vrf;ovsm;vsuf&Sdol cifarmif&ifonf vufzuf&nfaomufvsuf &Sdonfh b!Gefudkjrif_yD; teD;odkcsOf;uyfvmum olwdkq&mocifxHodk ay;ydk _yD;jzpf aom pum;0Sufudk ajymjyvdkufonf? tm;vHk;tqifacsmarm_yD; t}uHtpnft wdi; yDyjD yifjyif jzpfvsuf&aeyg_yD? kf dS
43
43

if;aemuf cifarmif&ifonf teD;tem; rvS rf;rurf; tcsuftcsmusaom ae&mY &yfxm;onfh zdk'fqefx&yfum;&Sd&modk qufvufav#mufvmonf? xdk tcsdefwGif kwfw&ufqdkovdkyif vufeufudkifaqmifxm;onfh ol&Jabmf&Jbuf rsm;udk wifaqmifvmaom *spfum;udk vS r;jrifvuawmh.? olwa&mufvmukef f kd f kd -u_yD[k b!Gefodk vS rf;Itcsufjyvdkufaomtcg b!Gefonf vufzuf&nfyef; uefudk tomt,mEdS rfhcsvdkufI ol.0ef;usifodk pdk;&drfw}uD; vdkufvH-unfh+aerd .? tqdyg*spum; twGi;0efrsm;H;. A[drcO;0odk csO;uyfvmcsewif tcuft k f f k k k f D f d f G cJwcktjzpf uHawG&onfrm if;wdum;a&SwnfwnfrS tjcm;x&yfum;wpD; armif; S k h h ESiIoGm;aejcif;yifjzpfygonf? if;wd*spfum;onf t&Seowfvuvsuf xdx&yf f k d f kd f k um;}uD; ta&Srarmif;ESixuom;onftxd apmifaecJ-h uonf? r-umrD vrf;&Si; S f G f G h f oGm;acs_yD? rnfolwOD;wa,mufur# if;wd*spfum;udkvnf;aumif;/ twGif;wGif k vduygvmolrsm;tm;vnf;aumif; &yfwef&mazGppfaq;&ef rud;pm;cJ-h uygacs/ k f S TtcseYyif if;taqmufttH}k uD;. taemufaqmif tay:xyfwif wnf d f G &Sdonfh OD;atmifqef;. cef;raqmif}uD;twGif;odk bk&ifcH. tvkyftr+aqmift zGJ aumifp0ifrsm; 0ifa&mufae&m,l xdivu-f uyg_yD? tcef;us,f}uD;twGi;wGif D k f kd f pma&;cHkwef;&Snf}uD;rsm;tm; U pmvHk;. ajymif;jyeftoGifomefjzifh cif;usif; xm;_yD; tcef;. awmifbuftydkif;wGif aumifpD0ifwdktwGuf ae&moD;oefcif; usif;xm;ygonf? r-umrD tqdygcHwef;}uD;. OD;ydi;A[dae&mwGif OD;atmifqef; k k kf k xdkifvdkuf_yD; if;.vkyfazmfudkifbuf 0ef}uD;rsm;tm; E+wfqufvdkufygonf? xdkt csdefu atmifqef;. b,fbufwGif uyfvsufxdkifaeolrSm u|efawmf. OD;av; awmfol OD;a&$abmfyif jzpfygonf? OD;a&$abmfrm tvkytr+aqmifaumifp. twGi; S f D f a&;r;jzpf_yD; OD;atmifqef;.nmbufwGif xdkifaeolrSm 0ef}uD;tzGJ. 'k=twGif; 0efjzpfol OD;tke;armif (I.C.S) jzpfygonf? f if;wdkESifh uyfvsuf&Sdaom cHkwef;vsm;}uD;. nmbufjcrf;wGif xdkifaeol rsm;rSm bma&;Xme aumifpD0ifjzpfol qdk&S,fvpfacgif;aqmif ocifjr/ rlpvif bmom0if ausmif;tkyf}uD;/ EdkifiHa&;acgif;aqmif/ ynma&;ESifh trsKd;om;pDrHudef; Xmersm;. aumifpD0ifjzpfol OD;tA'l&mZmwf/ OD;atmifqef;. tpfudkawmfol pD;yGm;a&;ESifh axmufyHha&;Xme aumifpD0if OD;b0if;/ owif;pmq&mESifh 'D;'kwf r*~Zif;t,f'wm/ jyef-um;a&;Xme aumifp0if OD;bcsKd/ u&ifvrsKd;pkacgif;aqmif D D l wOD;jzpfI tvkyorm;a&;&mXmeaumifp0if ref;bcdiwkd jzpf-uygonf? f D kf OD;atmifqef;. b,fbufjcrf;wGif xdkifaeolrsm;rSm jynfovkyfief;aumif l
44
44

AdvcsKyfvy}f uc&jcif; k f k HH

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

pD0if vli,ftpnf;tH;OuU@ OD;A*srf;/ vlra&;vkyief;rsm; aumifp0if OD;atmifZH k + f D a0/ aumufyJoD;ESHXme aumifpD0if ([oFmw) OD;jrESifh e,fjcm;a'orsm;qdkif&m aumifpD0ifjzpfol &S rf;jynfe,frS rdkif;yGefapmfbGm;}uD; apmpHxGef;wdk jzpf-uygonf? rdi;yGeapmfbm;}uD;onf wdi;&if;om;vlenf;pkrsm;aexdi&m e,fjcm;a'orsm;ESihf kf f G kf kf jynfr}uD;wdk aygif;pyfEdkifa&; ud;yrf;r+wGif ta&;ygt&ma&mufaom tcef;u rS yg0ifcygonf? hJ tpnf;ta0;udk eHeuf (10;30) tcsdefwGif pwifzGifhvSpfvdkuf&m tvkyftr+ aqmiftzGJ0if tm;vHk;wdkonf OD;atmifqef;&Sd&m a&SwllwGif tcef;twGif;buf odk rsufESmrlvsuf xdkifae-uygonf? odk&mwGif xdktcsdefY o,f,lydkaqmifa&;ESifh vrf;yef;qufo,a&;Xme 'k=twGi;0efjzpfol OD;tke;armifonf tcef;twGi;odk G f f f f 0ifa&mufvmojzihf tpnf;ta0;}uD;rSm tcdkuftwef &yfem;oGm;&onf? if;0ifa&mufvm&onfh udp&yfrm xdaeeeufu txufjrefrmEkiiokd c&D; P S k H dfH vGeaeol 0ef}uD;apmpHz;oif.ud,pm; ta&;ay:udpw&yfukd &Si;vif;wifjy&ef f kd k f P f vdonftwGuf wufa&mufvm&jcif;jzpfygonf? c&D;a&mufrqduyif OD;tke;armif k h k f f onf if;wifjyaqG;aEG;&rnfh udp&yftm; OD;pGm wifjyaqG;aEG;cGihf yyg&ef yef-um; P vkuonf? xkaewif OD;tke;armifonf trSewu,f wm0efusaeol r[kwonfh d f d G f f f tjyif ol Y tjcm;ta&;}uD;onfh vkyfief;rsm; aqmif&Guf&ef&SdonfhtwGuf ,ck uJokd cGiawmif;&jcif;jzpfygonf[k wifjyvkuygonf? h fh d f tcef;}uD;twGi; &Sor#aom wHcg;rsm;udvnf; tcef;. ajrmufbuf&dS jynf f d k olvkyfief;Xme aumifpD0if. Hk;cef;ESihfuyfvsuf rsufESmcsif;qkdif&Sd wHcg;aygufw ckrSvGJI tm;vHk;ydwfvkduf-u_yD; twGif;rS csufrsm;xdk;xm;-uonf? if;tcef; wHcg;0Y rif;apaomif;pdef apmihf-uyfvsuf&Sdonf? aomif;pdefrSm vufeuf udkif aqmifrxm;yg? ol0wfqifxm;aom ppfpdrf;a&mifabmif;bDrSvGJI xdkvli,fav; wGif -oZmtm%m. t&dyfta,mif[lI tjcm; bmr#r&Sdygacs? jyify avomaqmif vloGm;vrf; (corridor) wGifrl tr+aqmifaumifpD. vufaxmuf twGif;0efjzpfol OD;wiftHk;onf rdwfaqGwOD;ESihf &yfwefpum;ajym vsuf&Sd.? kwfw&ufqdkovdkyif OD;wiftHk;onf aoewfajymif;0csif;dkufcwfoH/ !d;!d;nHntoHrsm;ESihf ajcoHjyif;jyif; eif;wufvmoHrsm; -um;vdu&ojzihf vSnhf k k H k f -unfr&mwGif avSum;ay:okd tajy;wufvm-uonfh vufeufuif vl (4) a,muf hd kd udk jrifvu&awmh.? OD;atmifqef;&S&m tpnf;ta0;cef;r}uD;odk if;wdk taomh kd f d ESi_f yD; ajy;av#mufom;-uonfukd twGi;0efrsm;H;okd rdwaqGwa,mufEihf vkuf G f k f S d
45
45

ygvmol ukeonfwOD;jzpfonfh OD;xifabmfonfvnf; awG jrifvuonf? a&Sq;rS f kd f kH OD;aqmifom;olrm armifp;jzpfonf? olu t&yfjrifjh rihEifh rsufEm&Sn&nrkd olukd G S kd f S S f S f vG,v,uul rSwrEiygonf? vlysKdv&,av;jzpfonfh &ef}uD;atmifrmvnf; f G f l f d kd f l G f S ol. ysKrspEe,faom kyoia-umihf ay:vGiaeonf? twGi;0efrsm;H; tpnf;a0; d f k f Gf f f k cef;rteD;Y eHeuftapmydi;uyif vma&mufapmihqi;aeol r+e}f uD;onf aoewf kf f dk f udiaqmifxm;aom olwvl vlowform;rsm;tm; tpnf;a0;}uD; pwifae_yDjzpf kf kd a-umif; acgif;ndwtcsufjyvduonf? wckwnf;aom zGixm;onfh wHcg;teD;odk f k f fh armifp; csO;uyf oGm;onftcgwGirl rif;apav;armifaomif;pderm -uuftwao kd f h f f S hH jzpfaerdawmh.? xkdaemuf olonf owd&_yD; tcef;t0if0udk ydwfqdkwm;qD;&ef ud;pm;vdkufygao;.? 2 odkaomf armifpdk;ESihf oufESif;wdku olwdk. awmfrD*ef; aoewfrsm;udk oltm; csdef&G,fvdkuf.? xdkaemuf oludk ab;odkwGef;vdkuf&m ol vnf; ',dr;',dijf zpfom;pOfYyif aoewform;rsm; tcef;wGi;odk wd;0ifom;ojzihf f k G f k G armifaomif;pdevnf; taemufrS &J0pm ajy;vduom;ygao;onf? odaomf olbmr# f hH G k f G k rwwfEiawmh? xktcsewiyif aoewform;rsm;onf olwaoewfrsm;udk tpnf; kd f d df Gf kd ta0;cef;twGif;&Sd 0ef}uD;rsm;bufodk csdef&G,f_yD; vS rf;atmfvkdufonf? rajy;eJ/ rxeJ xktwGi; tH-h ooifaeaom OD;atmifqef;u rwfwyf&yfvuonftcg d f h kd f h armifp;u trdeay;vduawmhonf? kd f k f ypfypf ypf [laom trdefay;oHESihftwl aoewfoHrsm; qlnHoGm;_yD; AdkvfcsKyf}uD;vnf; -urf;ay:odk yHkvJoGm;vsuf aoewf'%f&m (13) csufjzifh aoG; tdkifxJwGif vJavsmif; _idrfoufoGm;&Smawmhonf? xkdtcsdefY armifpdk;/ armifpdefESifh oufESif;wdkonfvnf; 0ef}uD;rsm;&Sd&modk awmfr*ef;aoewfrsm;jzifh w&pyfypfcwfaecduf &ef}uD;atmifonfvnf; 'l;axmuf D k csvkdufvsuf ol. pwif;*ef;aoewfjzifh vJavsmif;usoGm;_yD;aom yk*~dKvfrsm;ESihf cHkatmufwGif0yfI ykef;v#Kd;uG,fv#Kd; tumtuG,f,laeonfh yk*~dKvfrsm;xHodk w &pyf pwif;*ef;jzifh ypfaeonf? Todk rem;wrf;puUef (30) cef ypf_yD;aomtcg wGif armifp;u olvrsm;tm; typf&yfI qkwcm&ef xyfrtrdeay;vduawmh.? kd l f G H f k f xkdtcsdefonf eHeuf (10) em&D (37) rdepfjzpfI OD;atmifqef;. udk,fa&; vufaxmufjzpfol Advxe;vSonf 0ef}uD;tzGJ tpnf;ta0;cef;rxJwif tqkyg k f G f G d jrifuGif;okd yxrOD;qkH; a&mufvmonfhyk*~dKvfjzpfonf? twGif;0efrsm;Hk;twGif;&Sd tjcm;jcm;aom yk*~dKvfrsm;onfvnf; r-umrD zGihfxm;aom wHcg;ayguftwGif;odk tajy;tv$m;0ifvm-u.? eHapmfvonfh aoewf,rf;cd;,rf;aiG tcd;tv#wonf S k k H kd
46
46

AdvcsKyfvy}f uc&jcif; k f k HH

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

cef;r}uD;tjynfh &Sdaeaomfvnf; tqdkyg tcdk;tv#Hrsm;twGif;rS tpaw;cHyk*~dKvf rsm;. cE<mudk,frsm;udk xifxif&Sm;&Sm;jrifae&ygonf? pm;yGJukvm;xkdif tawmf rsm;rsm;rSm arSmufcHkaZmufxkd;jzpfaevsuf U pmvHk; ajymif;jyefyHk pm;yGJab;ywf vnfwGif aoG;tkdifrsm;jzihf npfayvsuf&Sdacs.? u|efawmfwdk. trsKd;om;acgif; aqmif/ zufqpfawmfvea&; ol&aumif; AdvcsKyf}uD;atmifqef;rSmrl toufq; S f J k f kH yg;vsuf -urf;jyifay:wGif vJavsmif;vsuf&acs_yD? olaoqH;csdewif touf (32) dS k f G ESpfom &Sdao;onf? ocifjr. tqkwfrSm aoewfusnfqHrsm; azmufxGif;oGm; cJonfh '%fa-umifh ausrGvsuf&_dS yD; olonfvnf; pm;yGc}kH uD;wckatmuf aoG;tdif h J k xJwGif vJavsmif;aoqHk;ae&Smonf? OD;&mZwfwGif aoewf'%f&m (6) csuf&&Sd vsu/f OD;b0if;wGif aoewf'%f&m (8) csu&&Sc_hJ yD;/ ref;bcdiwif aoewf'%f&m f d kf G (15) csufr#yif &&SdcJhonf? olwdtm;vHk; toufr&Sd-uawmhyg? olwd. toufrJh k k aom cE<mud,}f uD;rsm;onfvnf; xkicrsm;ta&Sokd idupuusvsu&ae-uonf? k d f kH k f kd f f dS wckxif&Sm;onfrSm OD;atmifqef;onf vlowform;rsm;. t"duypfrSwf jzpfcJhjcif;jzpfyg.? if;udk ypfcwf_yD;onfhtcgY vlowform;rsm;onf if;. nm buftjcrf;odk aoewfajymif;0udk a0S&rf;vsuf aumifp0ifwOD;csi;udk ypfcwfc&m D f hJ aumifpD0iftawmfrsm;rsm;onf if;wdkaexdkif&m cHkrsm;ay: Yyif kyfao;ud;jywf usqHk;oGm;cJh-u&&Smonf? b,fbuftjcrf;wGif aoewf'%f&m&&Sdol wOD;wnf; aomyk*Kd~ vfrmrl aoewform;rsm; ypfcwfaeaomae&mESihf teD;qH;wGif xkiaeol S k df apmpHxe;yif jzpfyg.? olonf oluvm;xkiay:Y xkivsutaetxm;ESiyif &Sd G f k df df f fh aeao;onf?olEihf wpm;yGwnf;xkiaeoltrsm;xJrS OD;a&$abmfEifh OD;jr([oFmw) S J df S wdkrSm uHtm;axmufrpGmjzihf tpnf;ta0;cef;r}uD;. eHab;buf/ wHcg;0 wckqDodk ajy;oGm;Edkif-u_yD; toufcsrf;om&m&&SdoGm;cJh-uonf? OD;a&$abmfu wHcg;udk zGihfEdkifcJhaomfvnf; -urf;jyifay:okd rl;arhI vJusoGm;cJhonf? OD;atmifZH a0ESifh OD;A*srf;wdrmrl aoewfypfcwfptcsdeu ukvm;xkiay:rS yufvufvefus k S f df I -urf;ay: Y _idrfoufpGmvJavsmif;ae&mrS '%f&mt}uD;tus,fr&&SdbJ vGwf ajrmufxGufajy;oGm;EdkifcJhonf? xdka-umifh OD;A*srf;. nbufvufoluG,fav; wGif aoewf'%f&mwckom &&Scygonf? d hJ q&m}uD; OD;&mZwfonf aemufq;toufj cif;tjzpf toufaiGaiGuav; kH udk jznf;jznf; nifnifomom om;Ediconf? q&m}uD; OD;bcsKdwif aoewf'%f G k f hJ G &m (5) csuf&&SdcJh&m wcsufrSm OD;aESmufwGif 0ifa&mufoGm;cJhonf? olESihf apmpH xGe;wdEpO; touf&ivsuf&ao;onfjzpfI aq;Hokd tjrefyvu&onf? apm f k S f D Sf dS k kd dk f
47
47

pHxGef;wGif OD;acgif;Y '%f&m (2) csuf&&Sdvsuf -urf;ay:wGif ikwfwkwfxdkifae_yD; yg;pyftwGif;rS aoG;rsm; pD;usaeum a&iwf&SmvGef;I oem;pzG,f a&awmif;ae &Smonf? tpnf;ta0;}uD;odk tpD&ifcHpmwck tvsifpvdkay;yd&ef a&muf&SdcJhonfh k twGi;0ef OD;tke;armifcrsmrSmvnf; wud,v;wGif aoewf'%f&m A&yGjzifh -urf; f f k f kH ay:Y vJusom;cJonf? olonfvnf; wcsewnf;wGiyif toufaysmufae&Smyg_y? G h d f f D owif;pm owif;axmufwOD;jzpfol armifoef;onf owif;XmeHk;cef; twGi;rS qlqnntoHrsm; -um;v#if-um;csif; tajy;xGuvmcJ&m tpnf;ta0; f l H H f h cef;r}uD;rS qkwcmvmcJ-h uaom aoewfuivowform;rsm;onf olukd awG jrif f G kd f l 3 aomtcg &yfwef&ef trdefay;vdkufojzihf armifoef;onfvnf; ajrjyifay:odk olu,ukd uref;uwef;vJcsvuvsuf armh-unhvuaomtcgaoewform;rsm; kd f S kd f f kd f xGuajy;aeonfukd wm;qD;&ef tcef;wcef;twGi;rS ajy;xGuvmonfh OD;&mZwf f f f . ud,&awmf udaxG;udk vS r;jrifvu&onf? xdtcsewif &ef}uD;atmifrm a&SrS k f H k f kd f k d f G S OD;aqmifaeonf? &ef}uD;atmifonf owday;vHaqmfjcif; tvsO;ryawmhbJ ol. + f pwif;*ef;aoewfjzihf qufwuypfxnfvuonf? ud,&awmfav;rSm aoewf kd f h kd f k f H hJ kd '%f&m (4) csu&&Sum -urf;jyifay:odk yHvom;awmhonf? 4 &ef}uD;atmifuoyif f d k J G udkaxG;rSmvnf; vlysKdvl&G,fav;wOD;yif jzpfygonf? xdktcsdefYyif atmif_yD/ atmif_yD [k [pfauG;vsuf aoewform;rsm; twGif;0efrsm;Hk; taqmufttHk}uD;twGif;rS ajy;xGufvm-uonf? xdkESihf wcsdef wnf; okconf *spfum;udk twGi;0efrsm;H; twGi;avSum;ajc&if;teD;xd armif; f k f csvmcJh_yD; um;pufudk E+d;xm;um tqifoifhapmihfqdkif;aeonf? odkESifh vlowfo rm;rsm;tm;vH; um;ay:odk ckewufvu-f uonf? xdtcgrS okconfvnf; um;udk k f kd k pufukefarmif;ESifI xGufcGmoGm;&ef jyifqifvdkufonf? odk&mwGif taqmwvsif pdwvurmefyg ;;'ki;'ki;vkyvuonftavsmuf ta&;xJ um;tif*sifpufu f dk f d f d f f kd f h kwfw&uf &yfqdkif;oGm;onf? armifpdefonf okcudk ab;odwGef;xkwfvsuf um; k pufukd ud;pm;IE+d;aeqJ okcu 0dkif;0ef;I *D,mudkxdk;ay;vdkuf&m jyif;xefaom puftm;t&Sdeft[kefjzifh aqmifhxGufoGm;awmhonf? twGi;0ef;rS pywfvrf;odtxGuf *dw0wGif armifeu apmihqi;aeonf? f kH k f D f dk f ol.wm0efrSm tu,fI vlowf*dk%f;0ifwdk xGufajy;&mwGif taESmifht,Suf t[eftwm;&Sygu if;. ajcmufv;jyL;aoewfjzifh 0ifa&mufu,fwifay;&efjzpf d kH onf? od&mwGif rnfonftE&m,frS rusa&mufcygacs? odk jzpfI armifeomv#if k h hJ D trdefudk aoGznfvsuf *spfum;ay:odk ckefwuf&ef ud;pm;cJh&m tqdkyg *spfum;rSm
48
48

AdvcsKyfvy}f uc&jcif; k f k HH

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

wem&Dv#if uDvkdrDwm (50) jzifh armif;ESifoGm;jcif;a-umihf ratmifjrifvdkufyg? tqdyg tcsif;t&mrsm;udk orm"dyEywurS 0D&,aumif;onfh tvkyorm;wOD; k kH dS f kd f d f jzpfol OD;pdefarmifu teD;tem;rS uHawGvdkuf&onfhtwdkif; olvnf; csufcsif;yif *spfum;eHygwfudk oltustdwfxJwGif tcefoifh&Sdaeonfh b%faiGoGif;vufrSwf pm&Gutay:Y a&;rSwxm;vduonf? f f k f vlowform;rsm; pD;eif;vduygvmaom *spum;onf 'gv[dpvrf;twGi; k f f k D f odk t&Sdefjyif;pGm csKd;0ifvkduf_yD; ta&Sbufodk qufvufarmif;ESifoGm;&mrS wzef pawmh*wvrf;wav#muf ajrmufbufwokd armif;ESiom;jyef&m armifpeonf d f l + f G d f okcarmif;aeonfukd aES;auG;vGe;onf[k pdwr&SnEiawmhojzihf um;armif;wm f f f dk f 0efudk v$Jajymif;,lvdkufum t&Sdeft[kefjyif;pGmjzifh ajrmufbuft&yfrsm;odk w& -urf;armif;ESifvm_yD; usOf;ajrmif;aumufauGvSonfh at'Dvrf;uav;xJodk csKd; 0ifvuonf? kd f OD;apm. tdrfeD;csif;jzpfol uy`wdefcef;onf ol _cHtwGif;rS um;armif;xGuf vmpOf t&Sdefjyif;pGm armif;ESifvmaom xkd*spfum;ESihf acgif;csif;qkdifwdkufvkeD;yg; jzpfom;I um;b&dwukd twif;tkyvu&onf? uy`wecef;onf a'gow}uD;jzifh G f f kd f d f olukd wduve;yg;jzpfom;aom um;aemufovu-f unf&m if;um;onf vrf;w k f k D G kd kd h av#mufqif;oGm;_yD; tif;,m;uefu|ef;qG,fxdyf&Sd OD;apmtdrfwGif;odk auG0ifoGm; onfukd awG jrifvu&onf? kd f olonf jynfvrf;ay:wGif olum;udk &yfxm;vkduf_yD; uefudkjzwfvsuf OD; apm. yef;_cHtwGif;odk vS rf;-unfhaerdonf? OD;apm[k olrSwfrdaeaom abmif; bDwjkd zihf vlwa,muftem; vlawG pk;0di;&Haeonfukd olawGvu&onf? xdt kH k f kd f k csdeonf eHeuf (11) em&D jzpfonf? f xkdtcsdefu tjzLa&mif &Syftus/ rdk;jyma&mif abmif;bDwdk0wfxm;aom OD; apmonf ig}uHv#if cHEdkifkd;vm; [efjzifh tljrL;aeyHk&onf? olvlrsm;udk vkduf zuf_yD; tvkyfaumif;pGm atmifjrifacsmarmcJhonfhtwGuf csD;usL;pum;ajymae onf? aoewform;rsm;onf vufoD;qkyfrsm;udk avxJa0S&rf;vsuf atmif_yD/ atmif_yD [k xyfrauG;a-umf-ujyefonf? olwtm;vH; tpm;taomuf ,rum H kd k rsm;ESifh aysmyc-H uonf? ,if;odk olwkd aysmyygwDt&Set[keaumif;aepOf b!Ge/f f JG f JG d f f cifarmif&ifESihf armifeDwdkwokduf olwdk. zdk'fqefx&yfum;jzifh jyefa&mufvm-u onf? OD;apmESifh yxr jyefa&mufvm-uolrsm;onf tdrf0&efwmokd xGufvm-u _yD; atmifjrifr+twGuf aysmf&$ifpGm olwkdtm; E+wfqufauGa-umfae-ujcif;ukd
49
49

b!Geu cyf0if0if0g0g t*Fvyvdk New Calendar (jyuQ'eopf) [lI tmardwf f h h d f d f oH[pfauG;vkdufonf? (w&m;kH;a&mufrS olu ajz&Sif;jyonfrSm acwfopf ay: _yD vkd a-unmonfhoabmjzpfa-umif;?) okdaomf olacgif;aqmif}uD;u wzef t*FvybmomESiyif typfc&wJtxJrm ocifEyg&Jvm; vkd ar;vku&m d f hf H h S k d f tajzukd rpOf;pm;wwfatmifjzpfoGm;um jrefrmvkdyif ocifEktm; b,frSmr# &Smr awGojzifh ryga-umif; b!Gefu 0efcHvdkuf_yD; tajctaeudk qufpyf&Sif;jyonf? OD;apmu acgif;ndw_f y; &Si;jyr+ukd vufcvuonf? olonf ocifEEiywfouf_y; D f H kd f k S fh D pdk;&drfw}uD;jzpfyHkr&? atmifqef;udkz,f&Sm;a&; t"duvkyf&yfrSm atmifjrif_yD;pD; cJh_yDjzpfI olpdwfrylawmhyg? jrefrmrsKd;cspf0g'Drsm;. t"duacgif;aqmif vrf;&Sif; oGm;_yDjzpfojzifh _Adwdo#bk&ifcHcsKyf qm[l;bwf&ef (pf) onf oltm; tcsdefra&G; ac:Edionf? zke;ac:oHukd olapmihar#mf&ayawmhrnf? olukd tpd;&opf tjrefzJG yg kf f f k awmh [k awmif;qdvmvdrrnf[k ,H-k unfxm;onf? OD;apmonf OD;atmifqef;. k hf t"duEdiia&;ydibufEifh tm%mvkbufjzpfonf? olonf txufokd aumif;pGm kfH f S aygufa&muf_yD; tpdk;&0efxrf;rsm;twGif;Yomru _Adwdo#ppfwyftwGif;Yyif olvlawG&Sdaeonf? xdktcsdefu tjcm;EdkifiHa&;orm;rsm;rSm touftm;jzifh i,f&G,fvGef;_yD; tawGtuHenf;yg;vSao;onf[k qdkEdkifonf? touf (47) ESpf t&G,&dS OD;apmonf TyGwif 0g&ihvufa[mif;wOD;r[kwygavm? olonf ol&, f J G f f d The Sun owif;pm. ydkif&SifESifh t,f'Dwmvnf;jzpfygonf? rsKd;cspfygwD. acgif; aqmifvnf;jzpfHkomru *syefacwfrwdkifrD 1940 rS 1942 ckESpftxd 0ef}uD;csKyf tjzpfvnf; wm0efxrf;aqmifcygao;onf? hJ OD;apmtaejzifh wu,fwrf;tm;jzifh olwudk csufcsif;xGuI c&D;OD;udEwf dk f + qufjcif; r&SdcJhacs? if;tjyif olxGufvmaomtcgYvnf; tvGeft-uL; 0rf;om aysmf&iaeykr&acs[k okcu aemufyi;wGif jyefvnfajymqkconf? trSetm;jzifh $f H dk f d hJ f olonf vky}f uHowfjzwfrowif;ukd csucsi;yif od&_dS y;jzpfonf[k ,lq&ayrnf? + f f D okaomfvnf; ,cktcgwGirl ,if;udpudk _y;_y;om;udp[k owfrwvuy&ygonf? d f P D D P S f dk f Hk xdktcsdefwGif oltaejzifh wkdif;jynfukd tkyfcsKyf&ef tpkd;&opfzGJpnf;a&;twGuf tao;pdwtpDtpOfrsm;ukd pdwu;a&;qGaeaumif;aeayvdrrnf? ol. oufqif f f l J hf dk &mtcrf;tem;ESihf oufqiaom 0wfpudk qm[l;bwf&efEihf awGq&mY 0wfqif dk f Hk S Hk &eftwGuf tdyfcef;xJwGif jzefxm;vsuf&Sdonf? od&mwGif xdkaeu tpdk;&tzGJopf zGJpnf;&ef qifhac:cH&olrSm OD;apmr[kwf k ygacs? (19/ 7/ 47) aeu olom;aumiftjzpf owfrSwfxm;cJhaom om;aumif
50
50

AdvcsKyfvy}f uc&jcif; k f k HH

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

rsm;xJrS wOD;jzpf_yD; vkyf}uHr+jzpfyGm;pOfu twGif;Hk;twGif;r&SdvdkufbJ uHaumif; axmufrI vGwxuom;cJaom ocifEjk zpfonf? xkaeu OD;Ekxokd jrefrmhtvif; f G f G h d H 5 owif;pm t,f'Dwm OD;wifu ta&;w}uD; xdwfvefw-um; eHeuf (11) em&D wGif vS rf;Izkef;qufonf? xkdtcgrS xdkvkyf}uHr+}uD;ta-umif; od&Sd&_yD; twGif; 0efrsm;Hk;odk oltajy;tv$m;oGm;&onf? xdktcsdefwGif tavmif;rsm;udk &efukef jynfolaq;Hk}uD;odk a&$ _yD;ae_yD? ocifEkonf &efukefaq;Hk}uD;okd vdkufoGm;_yD; ,refaeuyif olawGcJhaom OD;atmifqef;.tavmif;udk -unfhae&if; &ifxJY wpfqdkvmvsuf rsuf&nfrsm; vnfvmonf? vl;0pf (pf) vrf;&Sd olaetdrfodk jyef a&mufonfhtcg aev,f (1) em&Dcef &Sdae_yD? xdktcsdefu jrefrmEdkifiH. t"du EdkifiHa&;ygwDjzpfonfh zqyvtzGJcsKyf. acgif;aqmifrsm;onf olwHk;ESihf eD;uyf dk pGm wnf&Sdaeaom jynfol&JabmftzGJ XmecsKyfwGif oludk apmihfae-ua-umif; ol od&Sd&onf? jynfol&JabmftzGJonf ppfjyefppfr+xrf;a[mif;rsm;. toif;jzpf_yD; OD;atmifqef;udk opPm&Saom jynfoppftzGJ jzpfonf? d l ocifEk jynfo&abmftzGJ H;odk a&mufaomtcg ocifwifu a&S;OD;pGm ajym l J k qdkonf? AkdvfcsKyfatmifqef;ae&mrSm OD;apmudkom cefvdkuf&ifawmh wjynfvHk; 'kuQa&mufukefr,f? AkdvfcsKyfae&mrSm cifAsm;0ifEkdifatmif bk&ifcHudk cifAsm;oGm; awG&r,f? 'gudk usaemfwdk aqG;aEG;_yD;-uyg_yD [k qD;udE+wfquf ajymqdkvkduf onf? ,cifu bk&ifcH. tr+aqmifaumifpD0if (11) OD;&Sdonfhteuf ,cktcg (5) OD;om usefawmhonf? xkaeeeuf ypfcwfrrS &Siusef&pfol 0ef}uD; (3) OD; jzpf d H + f onfh OD;b*srf;/ OD;atmifZHa0ESihf OD;jrtjyif (ydkaqmifa&;ESifh qufoG,fa&;&m 0ef }uD;) aumifpD0if apmpHzdk;oifESihf (jynfxJa&;ESihf w&m;a&;&m0ef}uD;) aumifpD 0if OD;ausmf_idr;wdk jzpf-uonf? f ocifEkonf wkHqkdif;raeacs? OD;atmifqef;ae&mY oltm; tpm;xdk;&ef twGuf tr+aqmifaumifp. 'k=OuU@ae&mtwGuf ocifEtm; axmufca-umif; D k H zqyvtzGJcsKyftvkytr+aqmifaumfrwDuuefuuor&Sd qH;jzwftwnfyay; f G f l k vduonf? Twm0efukd ol,&ygv#if vGwvyfa&;&_yD;aemuf (6) vt-umwGif k f l f olukd Ekwxuciay;&rnf[aom cGi;csufjzihf ocifEu oabmwlvuonf? f G f G hf l f k kd f ocifEktdrfjyefa&muf_yD;r-umrD bk&ifcHxHodk roGm;&ao;rD tcsdeftwGif; bk&ifcu olxze;qufavonf? ocifEtm; bk&ifcu 0ef}uD;csKyf&mxl;udk vuf H H k f k H cH&efEihf tpd;&opfzJGpnf;&ef w&m;0if zdw-f um;wm0efay;jcif;udk cH&avawmhonf? S k xkdrSwyg; usqHk;oGm;aom tmZmenf}uD;rsm;. ZeD;/ rkqdk;rwOD;v#if lyD;aiG
51
51

(100000) pDudkvnf; uk%ma-u;tjzpf axmufyHh&efvnf; bk&ifcHu t}uHy onf? OD;atmifqef;onf olZeD;onf a':cif-unfukd vlrr,f uav; (3) a,muf fD fSf ESifh xm;&pfconf? atmifqef;OD; 6 ESifh atmifqef;vif; 7 om;ESpO;tjyif ESpEpt&G,f hJ orD;i,f atmifqef;pk-unfwdk jzpf-uonf? aev,fyi; tdyruf aemufwuGurmrl eHeufu yifyef;cJrtpkpwa-umihf kd f f f S h + k dk olwdkaomufvkduf-uaom ,rumwdku OD;apm_cH0if;twGif;&Sd vufoyfarG;xm; aom olvlrsm;tm; rdwGif;Y bmawGjzpfysufaeonfrsm;udk rodEkdifavmufatmif aecif;ydkif; Z&ufrif;pnf;pdrfESihf tol&mewfrsm;b0 wc%a&mufoGm;apygawmh onf? odkaomf nae (3) em&D rxdk;rDuav;wGif tjyifvrf;rrS qlqlnHnH armf awmfum; tif*sifpufoHrsm;u olwudk tol&mtdyfrufrS vefEdk;apcJhonf? ykvdyf dk ESifh ppfwyft&efwyfzGJrsm;u olwdrar#mfvifhbJ kwfw&ufOD;apmtdrfudk 0dkif;xm; k vdkuf-uonf? 8 xkdtcg armifpdk;onf csufcsif;yif olaoewfudk aumufqGJvdkuf aomfvnf; oltem;&Sd olvlrsm;u oltm; aoewfroHk;&ef wm;qD;xm;-uonf? wzef r+e}f uD;uvnf; xdtwl olawmfraoewfukd ajrmufvuonftcsdewif ol k D kd f h f G 9 vufudk ykvdyfwOD;u aoewfjzifh ypfcsvdkufonf? wjcm;aemufvdkufrsm;rSmrl xkaeeeufu twGi;0efrsm;H;wGif olwo;cJaom aoewfrsm;udk tdraemufbuf&dS d H f k dk kH h f tif;,m;uefxJodk tvsifpvdk ypfcsazsmufzsuf&ef ud;yrf;vsuf&Sdae-uonf? xdk ae&mrSm OD;apmu olwdkrdom;pktwGuf a&ueftpyfwGif aqmufwnfay;xm; aom bk&m;ausmif;aqmifav;teD;Y jzpfonf? atmifjrifr+onf waeyifrcHvdkufbJ vlowfr+jzifh olwdktm;vHk; vufqkyf vufudkif tzrf;cHvdkuf&aomtcg tjrihfqHk;ae&mrS ywfusvmaom olrsm;uJhodk OD;apmvlrsm;pkonf pdwfua,mifacsmufcsm; ysufjym;ae-u_yD? odkaomfvnf; OD; f apmrSmrl &SmrS &Sm;aomol[k qd&avmufatmif wnf_idrvygonf? 10 xdwvefthH k f S -o0rf;enf;aom trlt&m[lI bmr#r&Sd? ol. tdrfudk ykvdyfwyfrsm; pD;eif;xm; onfhtcsdefumvwav#mufvHk; OD;apm. [efyeftrlt&monf vHk;0rysufjym;/ oltm; apmihfa&Smuf&efvmaom olvufatmufcH wynfhi,fom;rsm;ESihf awG& onfh yHkpHrsKd;/ bmyJjzpfjzpf udpPtm;vHk; qdkif&m=Edkif&m oltquftoG,frsm;t& uGif;qufrdrd xdxda&mufa&muf _yD;pD;oGm;onfhtcg olbufu tav;omvdrfh rnf[k ,Hk-unfr+tjynfh ol Y &SdaeyHk&onf? odkaomfvnf; vufxJwGif udkifxm; aom 0DpuDcGufxJrS vufusef,rumudk jznf;nif;pGm pkyfaomuf&if; olta&SrS ykvdyft&m&Sd (Police Superintendent) udk ta&;rpdkufovdk trl&mjzihf &SmazGzrf;
52
52

AdvcsKyfvy}f uc&jcif; k f k HH

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

qD;ydicifh 0&rf;pm&Sr&Sd ar;vduonf? TwGif jy\emwck0ifvmonfrm 0&rf;pm kf G d k f S rygjcif;yifjzpf.? odk jzpfI w&m;Oya'ESifh tHacsm_f yD; [efyray:ojzifh odoomom kH d pdwvy&m;aeaom t&m&Sonf oltxuft&m&SxH csufcsif;w,fvze;quf_yD; f + f S d d D k f ola&SqufvkyfudkifoGm;&rnfh wm0efydkif;qkdif&m E+wfrdefudk aocsmpGm &&Sd_yD;aom tcgwGirS OD;apmu olwtm;vH;udk oltrwif &SmazGcihf yvduonf? ,if;odk &SmazG f kd k d f G G k f pOftcseumvwav#mufv; OD;apmonf 0DpuDukd taomufrysuf jznf;jznf;csi; d f kH f qufvufpkyfaomufaecJhonf? jrefrmvlrsKd;zcifwOD;u oluav;i,frsm;tay: qufqonfenf;wl olvrsm; a-umuf&HGroufomoGm;ap&ef t&$wtaemufrsm; H h l + f jzifh ajrmufyihfacsmharmhr+rsm; yvkyf_yD; ykvdyfrsm;ay:wGifvnf; jrefrmjynf eef;&if; 0efb0u qufqHcJhonfh avoHtwdkif; txufpD;udk tydkif,lxm;avonf? r-umrD eHygwf (9) rr qyfr&Sif;*ef;wvuf/ pwif;*ef;wvufESifh usnfqH rsm;udk oltdrftwGif;rS ykvdyfu &SmazGawG&Sdonfhwdkif OD;apmonf vHk;0[efrysuf ao;bJ olwynfhrsm;ESifh jyufvHk;xkwfaeqJyifjzpfyg.? xkdvufeufESpfckvHk;onf OD;apmydivipifEifh aoewfrsm; jzpfaomfjim;vnf; xdvufeufEifh usnfqrsm;udk k f kd f S k S H oufaocHypPn;tjzpf odr;vdu-f uavonf? xktcsetxd OD;apmu tyH;rysu/f f f k d d f uJ bmqufvkyfOD;rvJ [k ar;vdkufonf? xka-umifh rsufESmxm;wif;wif;ESihf d t&m&Sdonf aemufxyfw,fvDzkef;pum; tar;tajzrsm; yvkyf_yD; OD;apmqDvm um 'Dtcsdeup_yD; cifAsm;udk zrf;vduyg_yD? cifAsm;udk usaemfwkd vHk cHwae&mrSm f k f hJ xdef;odrf;xm;zdk tck csufcsif;ac:oGm;&ygr,f [k ajymvdkufonf? odkwdkifatmif rSm;,Gif;onfhbufY ,Hk-unfcsufjyif;xefvGef;ol OD;apmonf wkefv+yfacsmufcsm; r+vHk;0r&Sdao;bJ olaemufvdkufrsm;bufvSnfhum OD;apmu a[h= rif;wdtdyf&m k vdyfawG xkwf-ua[h? apmifvHkvHkavmufavmuf ,lvmzdkvnf; rarh-ueJ? igwdk oGm;r,fhae&mu tm%mydkifawGu igwdkudk vdkoavmufay;EkdifcsifrS ay;EdkifrSm [k ajymae&mu wpHkwckudk pOf;pm;[efjzifh at;av(3) &uf 'grS r[kwf (4) &ufavmuf ta0;rSm igwdtm;vH; oGm;ae-u&rSmyg? bmrS rpd;&dr-f ueJ [k olu k k k bmrS rjzpfovdk xyfajymvdujf yefonf? k OD;apm. ZeD;onf a':oef;cifonf xdaeu tdrwir&Sacs? &efueajrmuf k f Gf d k f ydi;/ tif;pde&dS yxrtdraxmifonf. OD;av;awmfol aetdrokd olra&mufaeonf? kf f f f Zlvdkifv (19) &ufae Y &JwyfzGJ0ifrsm; a&mufoGm;aomtcgu OD;apm. tdrfwGif cifarmif&if.ZeD;ESihf armifeD.ZeD; trsKd;orD;ESpfOD;tygt0if tdrfapa,musfm; av;wa,mufEihf rde;rav;wa,mufwom usefaecJonf? S f kd h
53
53

u|Eky. zcifjzpfol OD;xGe;vSatmifonf r+cif;axmufvS r;a&;Xme=ykvyf f f f f d wyfzGJ }uD; (CID) . 'k=ykvdyfrif;}uD;jzpf_yD; (ykvdyfwyfzGJ }uD;udk &JwyfzGJ[k trnf rajymif;&ao;rD) xkdtcsdefu jrefrmjynfwGif 'kwd,tqihftjrihfqHk; ykvdyft&m&Sd }uD;jzpfonf? ,if;odkv#if zrf;qD;xm;olrsm;udk ykvdyfum;rsm;odk ac:aqmifvm S df csewirS OD;xGe;vSatmif xdae&moda&muf&vmonf? 11 vsijf refvaom ykvywyf df Gf f k k dS zGJ }uD;. ta&;,laqmif&urukd oltrdeay;EkicjhJ cif;onf uydwefcef;. owif; G f + f d f ` 12 k l ay;r+t&jzpfonf? aoewform;wd. *spfum;ESifhoum; wkdufvkeD;yg;jzpfcJh_yD; onfhaemufydkif;wGif 0if'grD,mygh(cf) &Sd OD;xGef;vSatmiftdrfodk uy`wdefcef;u awmufav#mufom;cJonf? OD;xGe;vSatmifukd tdrwif rawGvuonftcg cef; G h f f G kd f h f d f k onf (CID) r+cif;axmufvS r;a&;Xme ykvyrif;}uD;H;cef;odk aev,f (1) em&Dcef wGif vS r;zke;qufvuonf? OD;xGe;vSatmifonf odr;qnf;xm;aom vufeuf f f kd f f f rsm;udk 0rf;enf;a-uuGJaom tawG;rsm;jzihf ppfaq;-unfhcJhonf? OD;apmtdrfwGif tjcm; udk,fydkifud&d,m wefqmyvmrsm;udkvnf; awG&onf? txl;ojzifh r-um ao;rDurS kdufESdyfxm;[efwlaom pma&;puULu'frsm;tjyif 0ef}uD;csKyf[laom acgif;pOfESifh OD;apm[laom vufa&;quf wHqdyfwHk; ponfrsm;udkvnf; zrf;qD; &rdcJhonf? (CID) t}uD;tuJonf _cH0if;twGif;&Sd um;rsm;udkvnf; pdwf0ifwpm; -unhrjd yefonf? *spfum;ESpp;&S_d yD; olonf tif*sifpufrsm;udk E+;-unfonf? um; f f D d h wpD;omv#if trk;yg_yD; ,if;um;. eHygwfjym;rSm vwfvwfqwfqwf aq;okwf d xm;rSe; -unhEioEionf? ,if;um;onf vG,v,uuEifh pufE;aomfvnf; f f kH S fh d dk f f G f l l S d+ tjcm;um;rSm kwfw&ufpufrEd+;ay? xdk jyif zdk'fqefx&yfum;udk um;HkxJwGif &yfxm;onf? &efolydifbufrsm;udk z,f&Sm;_yD; rudkfudk t&,lum eef;wufonfh tpOf tvmudk jrefrmpum;wGif okwoifa&; [k oH;onf? OD;apmonf xdowoifa&; f k k k f ud;yrf;csuf}uD;udk tm;wufoa&m tuGufaphaph pDpOfvkyfaqmifcJhjim;aomf vnf; tm;vH; kww&uf tqH;owfom;onf? bk&ifcxrS oltrawmfokd tapmifh k f k G H H d f ta&Smufrsm;ESihfwuG w&m;0ifvdkufygvm&ef apv$wfvdkufaom wreftzGJudk vufcH&rnfhtpm; OD;apmESihf oltaygif;tygrsm;onf bvuf rm&D,m (Black Maria) jzifh axmifodk ac:aqmifoGm;jcif;udk cH&avawmhonf? TEdkifiHawmf vkyf}uHr+}uD;wGif yl;aygif;}uHpnfolrsm;udk xdkaeaemufydkif; axmifxJxnfh_yD; axmifwcg;ydwcsderm nae ae0ifcsdef jzpfaeav_yD? H f f S twGi;0efrsm;H;}uD;twGi; &ufpuf-urf;-uKwfpmvky}f uHr+ owif;qd;}uD; f k f G k
54
54

AdvcsKyfvy}f uc&jcif; k f k HH

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

rSm rdawmftwGif; ysHESHoGm;_yD; wwdkif;wjynfvHk; ylaqG;aomu a&muf-u&av onf? twGif;0efrsm;Hk;Y (6) a,muf yGJcsif;_yD; aoqHk;I aemufxyf (3) OD; xyfrH aoqHk;cJhonf? OD;bcsKdonf '%f&ma-umihf xdkae aev,fydkif;wGif aoqHk;cJh&_yD; apmpHxe;onf aemufwaewif uG,veom;&Smonf? i,f&,aom ud,&awmf G f G f G f G G f k f H &JabmfudkaxG;rSmrl aemuf&uftenf;i,ft-umwGifrS uG,fvGefoGm;&Smonf? Ekdif iHa&;orm; wOD;wa,mufwnf;. tm%mavmb&rufudk auseyfr+ay;apEdkif &eftwGuf yk*Kd~ vf (9) OD; toufay;cJ&avonf? _Adwo#wxrS tm%mv$ajymif; h d kd H J ,la&; ud;yrf;aeqJumvY jrefrmEdkifiH. t&nftcsif;tjrihfrm;qHk; acgif;aqmif rsm;rSm EdkifiHawmf tcsKyftjcmtm%m&&Sd_yD; vGwfvyfa&;ra-unmEdkifrDyif usqHk; oGm;cJ&&Smawmhonf? h

55
55

56
56

57

AdkvfcsKyfatmifqef;/ ppfaoemywd ArmhumuG,fa&;wyfrawmf? (1943/ *syefjynf [Dkd[Dwdk {u&mZf udk,fwdkif wufae bGJtyfESif;cJhonf)

57 58
58

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

1946 ckESpf/ pufwifbmv (27) &ufaewGif ceftyfvdkufonfh bk&ifcH. 0ef}uD;tzGJ a&Swef; 0JrS,m? ocifbpdef/ AdkvfcsKyf}uD;atmifqef;/ bk&ifcH AkdvfcsKyf qm[sL;bwf&ef(pf)/ OD;baz/ OD;wifxGf? aemufwef; 0JrS,m? ocifjr/ OD;atmifZHa0ESihf ocifodef;az?

59 pyfpxe; H Gf 'D;'kwfOD;bcsKd OD;&mZwf twGi;0efO;tke;armif f D f OD;atmifqef;

59
ocifjr OD;b0if; ref;bckdif &Jabmf ukaxG; d

vkyf}uHcH&olrsm;? 0ef}uD;tzGJ0if (7) OD;ESihf t&m&Sd (2) OD;rSm 1947/ Zlvdkifv (19) &ufaewGif ypfcwfowfjzwfjcif; cHcJh-u&&Smonf? 60
AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

vkyf}uHr+t_yD; bk&ifcH. 0ef}uD;tzGJESihf {nfhonfrsm; xkdifvsuf=0JrS,m? OD;ausmfndrf;/ qmbOD;/ av'D&ef(p)/ ocifEk/ qm[sL;bwf&ef(pf)/ The Earl of Listowel (jrefrmjynfqdkif&m twGif;0ef)/ Adkvfvusfm/ qm*vfbwfvdwf0dwf/ OD;wifxGf? ta&Swef;rwfwyf&yf= 0JrS,m? tmtDr*Gm&m;/ ref;0if;armif/ Adkvfzdk;uGef;/ udk,f&Hawmf (4) OD;/ ocifwif/ [oFmw OD;jr/ Aef;udka[mf/ rpP0dwfzdvf? taemufwef;= 0JrS,m? a*stvfav'if/ aysmfbG,fOD;jr/ qm&vfpwHk;[ef/ OD;b*srf;/ pDtuf (z) oD yD&wf(p) ESihf [,f&pf(p)

60

61

yifvkHrdY/ 0JrS,m? AdkvfcsKyf/ anmifa&$apmbGm;}uD; pyfa&$okduf/ a':cif-unfESifh AkdvfxGef;vS/ azazmf0g&Dv/ 1947? 61 AdvcsKyfwdk k f ZeD;armifESHESifh &ifcGifykduforD;av; atmifqef;pk-unf 1945? 62
AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

atmuf(p) zdk'FrdY emwmvl;yGJcsdef? 1983/ a':atmifqef;pk-unfaetdrfwGif rdom;pkrsm;ESihf rdwfaqGrsm;yg pkHk;vsuf? (a':atmifqef;pk-unf ab;wGif xkdifvsuf vufzuf&nfcGufudk vSrf;,laeol a'gufwmausmf0if;. arwWmvufaqmifyHkjzpfygonf?)

62

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tcef; (2) t"duacgif;aqmifrsm;


1947 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &ufaewGif twGif;0efHk;Y oem;!Smwmr+uif;rJh pGm aoewfjzihf ypfcwfowfjzwfjcif;cHvdkuf-u&ol yk*~dKvfrsm;rSm acwfopf jrefrm Ekii. txl;c|eq; Ediiacgif;aqmifrsm; jzpf-uayonf? _Awo#typ;r+. aemuf dfH f kH k f hH d d k f kd qHk;ESpfrsm;twGif;odk jrefrmEdkifiHudk acgif;aqmifr+ay;&ef olwdktaejzihf owfrSwf jy@mef;jcif;cHcJh-u&aomfvnf; vGwfvyfa&;&&Sdonftxd tqHk;wdkifaqmif&GufcGifh r&&Som;cJ-h u&Smacs? _Adwo#wonf 1885 ckEpwif rEav;-rdawmfokd cswufvm d G d kd S f G D -u_y; jrefrmEdii. aemufq;Hk rif;qufukd tqH;owfc-hJ uonf? Todkjzifh 1824=26 D kfH k yxr t*Fvy=jrefrmppfyrS pwifcaomolw.usL;ausmor;ydurukd tqH;owf df JG hJ kd f df k f+ k Ekic-hJ uonf? xdtcserpwifcaom _Awo#ukd qefusiwe;vSe&ef ud;yrf;cJonfh df k d f S hJ d d f G f f h om;pOfajr;quf ke;uefvy&m;r+wuyukd ,ckacwfopf jrefrmEdiiacgif;aqmif f + f S kd f JG kfH rsm;u qufvufO;aqmifray;cJ-h ujcif;jzpfonf? jrefrmEdii. bk&ifoaygrif;udk D + kfH D zrf;qD;ac:aqmifoGm;_yD; tdENd,EkdifiH/ &wem*D&dodk ydkxm;cJhonf? odkaomfvnf; bk&ifwyfrawmf/ touf&iuse&pfaecJaom rif;nDrif;om;tcsKd/ eef;awmft&m&Sd h Sf f h rsm;/ aus;&Gmol}uD;rsm;ESifh Ak'bmom bke;awmf}uD;rsm;yifv#if _Adwo#ydif tdE, < f d k dN Ekii. jynfe,fwckb0 a&mufom;cJ_h y;jzpfaom wcseu jrefrmbk&ifEiiawmf. dfH G D d f kd f H ae&mtESHtjym;wGif "m;udk qGJudkif/ aoewfjzihf ,SOfydifI tEkdifrcHawmfvSefcJh-u onf? Tta-umif;udk *|eftuf (zf) au'D (John. F. Cady) u ol. acwfopf jrefrmEkiiordi; wGif Todk a&;om;cJonf? dfH kf h 1886 ckESpfESihf 1887 ckESpfrsm;u wav#mufvkH; jrefrmEkdifiH txufjrefrm jynf. ckia'owki;wGif awmfvexuGrj+ zihf qlyuvsuf&conf? ppfpcef;rsm; df df S f G f dS hJ ESifh ppf,mOfwef;rsm;onf twdkuftckdufcHcJh-u&_yD; aus;&Gmrsm;rS a,musfm;wdkif; vdkvdku wkdufcdkuf&ef tqifoifh&SdaecJh-uonf? EkdifiHolEdkifiHom;tm;vHk;u ppf twGif; cufcJusyfwnf;r+rsm;udk vufcHcJh-u_yD; ykefuefv+yf&Sm;r+rsm;udk a&iHkE+wf
63
63

ydwvsuf yl;aygif;uln0ef;&Hay;cJ-h uonf? f D jrefrmwdktjrifwGifum; ,if;yk*~dKvfrsm;rSm &JpGrf;owWd&Sdaom rsKd;cspfol&J aumif;rsm; jzpf-uonf? _Adwdo#wdurl ,if;awmfvSefa&;orm;rsm;udk "m;jyrsm;/ k vlqdk;olcdk;rsm;tjzpf owfrSwf_yD; tusOf;csKH;w&m;pD&ifum tjypfay;cJhonf? _Awo#wor;ydu_f y; wESpt-umwGif tvGetrif;-urf;wrf;pGm tkycsKyfwwfaom d d kd d f k D f f f kfH S qmcsm;vfua&mh (pfo) 0dwf (Sir Charles Crosthwaite) onf jrefrmEdii. 0ef&if f awmfrif;}uD; jzpfvmcJonftavsmuf olonf ykeuefxuGrrsm;udk t!Smwmuif; h h f + rJpm ESreif;ypfconf? xkodk "m;jy[k owfrwjf cif;cH&olrsm;ukd tpkvutyHvuf h G d f hJ d S kd f kd uGyrsufconf? vGwajrmufa&;wduy0iforsm;tay: uk%moufraom aus; f hJ f k f JG l d &Gmwki;udk csucsi;vufiif; rD;avmifwuoi;ypfvuonf? rde;rrsm;ESifh uav; df f f kd f G f kd f f i,frsm;udkyif csrf;omcGihfray;cJhacs? ppfyGJwGif towfcH&olrsm;ESihf zrf;qD;&rdI ud;ay;jcif;jzifhaomfvnf;aumif;/ acgif;jzwfjcif;jzihfaomfvnf;aumif; uGyfrsuf cH&olrsm;udk tm;vH;aygif;v#if axmifaygif;rsm;pGm &Sayvdrrnf? OD;atmifqef;. k d fh rdcifbufrS tbdk;awmfol Akdvfrif;a&mifonf a'ocHawmfvSefa&;wyfrsm;udk acgif;aqmifcojl zpfonf? olonf _Adwo#. tzrf;tqD;cH&_yD; acgif;jzwfuyrsuf hJ d G f jcif; cHc&avonf? hJ xdktcgu _Adwdo#wdktaejzifh jrefrmEdkifiHY t_rJwrf;wyfrsm;ESihf ppfykvdyf pkpaygif; (60000) udk wyfpxm;apcJ_h yD; ajrmufyi;a'o&Sd ykeuefxuGrukd (5) k JG kd f f + ESpfwdkifwdkif ESdrfeif;cJh&avonf? vltiftm; (500) jzihf rEav;odk yxrqHk; pwif csDwufvmpOfu jrefrmjynfovxukd ESyuyor;oGi;&ef Todaom cufcufccJ l l k d f G f d f f k J ta&;,laqmif&u&r+ yvky&vdrrnf[k _Adwo#wtaejzifh vH;0 rawG;rxifrchJ G f f fh d dk k d -uacs? zrf;qD;&rdor# awmfvea&;orm; acgif;aqmifrsm;tm;vH;udk okwoifz,f S f k f &Sm;cJhonfhtwGuf jrefrmwdk. rsKd;cspfpdwf"mwfonf tESpf (20) cef acwW _idrf0yf oGm;cJonf? udvee,fcsJw. toH;tE+e;t& jrefrmEdiionf _idr;csrf;oGm;_yD[k h k kd D kd k f kfH f qdk&vifhupm; csif;wGif;ESihf rHk&Gmcdkifrsm;wGif a'owGif;xuGr+rsm; &SdaecJh_yD; tif tm;ao;i,faom ajymufusm;wyfzGJuav;rsm;. csKHcdkwdkufcdkufr+rsm;um; ESpf aygif;rsm;pGm &yfpom;jcif; r&Scacs[l.? J G d hJ xdkaemuf 1904 ckESpfwGif acwfynmwwf &efukefaumvdyf ausmif;om; vli,frsm;xJrS trsKd;om;acgif;aqmifrsm; pwifay:aygufvmavonf? ,if; ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf 1897 ckESpfrS pwif_yD; EdkifiHa&;t& Edk;-um;r+&Sd
64
64

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

aom Ak'bmom toif;tzGJ rsm; xlaxmifc-hJ uolrsm;ESitwl vufwaqmif&uf < hf JG G rd-uonf? 1906 ckESpfwGif Ak'<bmomuvsm%,k0 toif; (0dkiftrfbDat) 1 udk aumvdyfausmif;om; (26) OD;jzifh zGJpnf;cJh_yD; if;aumvdyfausmif;om;rsm;xJwGif OD;baz/ OD;vSaz/ OD;b'Gef;ESihf trfatbGJydkif&Sif OD;armifarmif}uD;wdk yg0ifcJhonf? 1908 ckESpfwGif a':jrar. 2 0dwdk&d,bk&ifr}uD; trSwfw& trsKd;orD; txuf wef;ausmif; wGif usif;yaom 0kdiftrfbDat tpnf;ta0;wckY t*Fvdyf acwfynmwwf vli,f0wfvHkawmf&rsm;jzpf-uaom OD;armifcif 3 (aemifwGif qm k bGJ&&Sdol) / OD;aratmif 4 (if;wdonf usaemf. rdcifESihfzcifbufrS tbdk;rsm; jzpf -uonf) OD;odrf;armifESihf tjcm;yk*~dKvfrsm;onf yGJOD;xGuf Eke,fao;aom trsKd; om;a&;v+yf&Sm;r+twGuf twlvufwGJrd-uawmhonf? xdkaemufydkif; r-umrDwGif tpdk;&. t}uD;wef;0efxrf;rsm;ESihf aemufxyf w&m;Oya'orm; 0wfvHkawmf& trsm;tjym;onf tzGJ0ifrsm; jzpfvmcJh-uonf? xkda-umihf q,fpkESpfwcktwGif; rSmyif 0dkiftrfbDatonf EdkifiHvHk;qdkif&m tzGJtpnf;tjzpf tajcwusjzpfvmcJh_yD; ydkrdkcdkifrmawmifhwif;aom pepfusonfh Oya'wGif;v+yf&Sm;r+w&yfjzpfvm&ef rlv &nf&G,f&if;pGJ&Sdonfhtwdkif; jrefrmtoif;rsm; taxGaxGaumifpD (*sDpDbDat) tjzpfokd 1917 ckEpwif ajymif;vJjzpfay:oGm;cJavonf? S f G h xkdaemuf 1920 ckESpf/ 'DZifbmvwGif &efukef&Sd ausmif;om;rsm;u udkvdkeD tm%mydkifrsm;udk yxrqHk;t}udrf ajAmifpdefac:vdkuf-uawmhonf? ,if;odk jzpf &onfrm tdE,Edii/H umvuwWm; ,lebmpDwD vufatmufcjH zpfcaom aumvdyf S dN k f D hJ ausmif;ESpfausmif;udk tpm;xdk;_yD; yxrqHk; XmaewuUodkvfwck jrefrmEdkifiHwGif zGifhvSpfrnfh Oya' tqdkycsufw&yfudk ygvDrefY wifoGif;jcif;a-umihfjzpfonf? wuUodkvf0ifcGihfpmar;yJGESifh ywfoufaom vdktyfcsufrsm;/ pmoif-um;a&;p&dwf rsm;/ ausmif;oH;pmtkyjf y@mef;csursm;tp&Sojzifh if;Oya'yg tqdk ycsuf tao; k f d pdwftcsuftvufwcsKdudk ausmif;om;rsm;ESifh tjcm;trsKd;om;a&;0g'Drsm;u vufrcHEkdif-uacs? odkaomfvnf; _Adwdo#. tpkd;&vufatmufcHESihf tdENd, bk&ifccsKyf. vufaxmufb&ifcjH zpfol qm&,f*se,f u&ufa'guf (Sir Reginald H k D Craddock) u ,if;awmif;qdkcsufrsm;udk vspfvsL+cJh_yD; ,if;Oya'tqdkycsufudk rl&if;twkdif;yif &efukef,leDAmpDwDtufOya'tjzpf 'DZifbmv (1) &ufaewGif twnfyjy@mef;vdkufavonf? xdka-umihf (4) &uft-umwGif &efukef&Sd ausmif; om; (600) teuf (500) u oydwfwkdufyGJ qifE$Jvkdufonf? xdkoydwfaemufodk &efukefrdawmf tjyif rEav;ESifh tjcm;rdrsm;&Sd txufwef;ausmif;om;rsm;u
65
65

vnf; xdkoydwfudk qifE$Jvdkufygvm-uonf? xdktcsdefu vufaxmufbk&ifcH. _cr;ajcmufrrsm; &Saevifupm; jynfovxw&yfv;u oydwarSmufausmif;om; d f + d h l l k kH f rsm;ukd tm;wufoa&m tultnDay;cJh-uonf? olw. awmif;qkdcsufrsm; tm; dk vHk;um; r&&SdcJhacs? odkaomfvnf; if;oydwfonf tqufjzwfI _idrf;owfr&Edkif awmhaom tem*wftwGuf tm;aumif;vSonfh trsK;om;a&;pdw"mwf rD;awmuf d f udk pwifawmufavmifom;apcJavonf? G h topfwzef jyefvnfarG;zGm;vmcJh_yDjzpfaom jrefrmhtrsKd;om;a&;v+yf&Sm;r+ . tke;tke;u|uu|uf yxrESprsm;twGi;wGiyif &[ef;awmfrsm;xJrS trsK;om; f f f f f f d acgif;aqmiftjzpf pwifay:xGufvmcJholum; q&mawmf OD;OwWryifjzpfonf? ol onf &cdkiftrsKd;om; ax&0g' Ak'<bmom oHCmawmfwyg; jzpfHkr#ru tdENd, EdkifiHESihf wdkusKdwGif tcsdeftwef-umaexdkifcJhzl;aom t*Fvdyfpmwwf&[ef;wyg; jzpf_yD; jrefrmEdkifiHodk 1919 ckESpfwGif jyefa&mufvmcJhonf? us,fus,fjyef jyef c&D;pwifxGufcGmcJh_yD; 0HomEk&udQw= trsKd;*k%fapmihfxdef;a&; wdkif;jynfcspfpdwf ta-umif; ajyma[mum 0HomEk toif;rsm; wwdkif;jynfvHk;tESH OD;aqmif pnf;H;zGJpnf;cJ&m t*Fvyb&iftpd;&u ppfyvyrsm; toH;csI if;tpktzGJrsm;udk k h d f k h k k d f k vduvH zdcjJG cif;jzihf a'gow}uD; wHk jyefconf? k f hJ xdktcgu ol. &J&JawmufrdecGef;rsm;a-umifh OD;OwWronf 1921 ckESpfwGif f tzrf;cH&avawmhonf? wdkif;jynfqlylatmif v+Haqmfr+jzifh Hk;wifw&m;pGJjcif;cH& um q&mawmf &[ef;awmfrsm;xJrS yxrqHk;axmif'%f (18) v tjypfay;jcif; cHcJh&avonf? Ttjypf'%fcsrSwfr+. EdkifiHa&;ESihf bmoma&;vd+if;*,uf kduf cwfrukd wwdi;wjynfv; cHpm;-u&avonf? t*FvyvufatmufcH jrefrmEdiiH + kf kH d f kf Y wdkif;jynfqlylatmifvH+aqmfr+jzifh trsKd;om;a&;0g'DwOD; vlodewf-um; w&m; pGqc&jcif;rSm Tt}udronf yxrqH;t}udrjf zpfonftjyif xif&m;onfh Ak'bm J kd H f k h S < om oHCmq&mawmfwyg;jzpfaejcif;u jrefrmjynfolrsm;twGuf temay: wkwf usovdk cHpm;apawmhonf? TtjzpftysufrSm EkdifiHwEkdifiHvHk;. trsKd;om;a&; *k%oumudk pdeac:vdujf cif;yifjzpfavonf? Todv#if q&mawmf OD;OwWronf f d Q f k k vGwfvyfa&;r&rD t*FvdyfvufatmufcH u|efb0wav#muf pufwifbmv (9) &ufaewGif ysHvGefawmfrlonfhwdkifatmif axmifoGif;tusOf;csjcif;udk t}udrfrsm; pGm xyfzefwvJvJ cHc&avonf? hJ xda-umihfvnf; tjcm;xif&Sm;aom Ak'<bmom &[ef;oHCmawmfrsm;onf k q&mawmf OD;OwWrudk tm;usum yg&mZduvnf; rus/ oHCab'uuHvnf;
66
66

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

rxduaom Tv+y&m;r+rsm;wGif yg0ifaqmif&uvmavonf? xdtxJwif q&m k f f S G f k G awmf OD;0dpm&rSmvnf; wyg;tygt0ifjzpfonf? q&mawmfonf 1888 ckESpfwGif rHk&GmrdY arG;zGm;cJh_yD;/ touf (20) t&G,fwGif &[ef;abmifodk 0ifa&mufcJh_yD; oH Cor*~DtzGJ zGJpnf;a&;twGuf pnf;Hk;aqmif&GufcJhonf? xdkaemuf q&mawmf OD;OwWr. tultnDjzifh t*Fvdyfpmudk oif,lvsuf bmoma&;ESihf EkdifiHa&;rsm; udk tdENd,EdkifiHodk oGm;a&mufavhvmqnf;yl;cJhonf? xdkaemuf jrefrmEdkifiHodk jyef uGvmaomtcg rdpGef awm&Gm aus;vufrsm;wGif EdkifiHa&;w&m;yGJrsm;udk tcGihf oifwi; usif;ya[majymcJonf? xka-umihf q&mawmf OD;0dpm&onfvnf; tzrf; h kd f h d cH&vdkuf/ jyefvGwfvmvdkuf/ jyefvnftzrf;cH&vdkufESifh tusOf;axmifoHo&mxJ Yom w0JvnfvnfjzpfaecJonf? xdtwGi; w&m;qdi&m apmihqi;aepOf q&m h k f kf f dk f awmfonf &ufaygif; (40) -um tpmiwfcHqENjycJhonfhtavsmuf pdwfydkif;qdkif &mt&r[kwfbJ kyfykdif;qkdif&mt& tm;enf;ae_yDjzpfaom q&mawmfonf wESpf ESihfudk;v tvkyf-urf;ESihf axmif'%f csrSwfjcif;udk cH&avonf? xka-umihf axmift&m&Sdrsm;onf q&mawmftm; ouFef;udk twif;c|wfap d _yD; omrefaxmifuswOD;. t0wftpm;udk 0wfcdkif;&m q&mawmfu wif;rmpGm jiif;qefcJh&m q&mawmftm; 0wfvpfpvpfjzifh wOD;wnf; wdkufydwfxm;cJhonf? odk jzifh q&mawmf. tpmiwfcHqENjyjcif;/ wOD;wnf;wkdufydwfxm;jcif;/ twif; t"rR ESmacgif;xJodk ydkufoGif;_yD; Ek&nfxnfhjcif;pojzifh &ufpufr+ oHo&mvnf d vsu&onf? xdr#omru tm%mydiwkd taejzihf q&mawmftm; tl;pm&if; oGwf f dS k kf oGif;um emrnfqdk;vSaom &efukefwHwm;uav;tl;axmifwGif xyfrHcsKyfaESmif xm;onftxd aqmif&GufcJh-uonf? xdkaemuf xdkae&mwGif (7) v aecJh&_yD; &ef ukefA[kdaxmif}uD;okd jyefvnfydk jcif;cH&jyefonf? q&mawmfuvnf; vkyfcsif&m vkyf aemufrqkwf[laom cH,lcsufjzifh acgif;rmpGm qufvufwdkufyGJ0ifcJhonf? aemufxyfwzef tpmtiwfcH qENjy_yD;aemuf q&mawmftm; tvkyf-urf;ESihf axmif'%f (6) ESpf csrSwftjypfay;vdkufjyefonf? OD;0dpm&uvnf; xyfrH tpm iwfcqENjyjyefonf? xktcg 'um/ 'umrrsm;u r-unf&ufawmhojzifh vGw_f idr; H d h f cGifh toem;cHpmwifygaomfvnf; xdtcseu jrefrmvlrsK; jynfxa&;0ef}uD; *sK;Zuf k df d J d -o*wfpwyf(pf) armif}uD;u y,fcscJonf? h xdka-umihf 1929 ckESpf/ pufwifbmv (19) &uf ol. tpmiwfcH qENjyr+ (166) &uf jynfhajrmufonfhaewGif aemufqHk;Y q&mawmf ysHvGefawmfrlcJh&av onf? ,aewirl &efuef uefawmfrifyef;_cHEifh a&$w*b&m;teD; tvHvrf;xdy&dS Gf k S d kH k k f
67
67

xif&Sm;onfht0kdif;}uD;wckay:wGif xkdacwf ('dkArm tpnf;tHk;0if) jrLvl}uD; rsm;jzpf-uaom OD;csefxGef;ESihf OD;baqGwdkvufxufY txdrf;trSwf ausmuf wdi}f uD;xdy0,f q&mawmf. &yfawmfra-u;ky}f uD;udk trSww& yvkyc-hJ uav k f l f f onf? xdkae&modk OD;cdkuf&mvrf;onf ,cifu Tiger Alley [k ac:wGifcJhaomf vnf; ,cktcg ,if;vrf;udk OD;0dpm&vrf;[k trnfajymif;vJowfrwcavonf? S f hJ odk jzpfav&m q&mawmfOD;OwWrESihf OD;0dpm&udk,fawmfwdkonf udkvdkeDtpkd;&udk qefusifwdkufyGJ0ifcJhonfh txift&Sm;qHk; q&mawmfrsm;jzpfa-umif; ordkif;u oufaocHaeygonf? if;wdkonf trsKd;om;a&;v+yf&Sm;r+wGif Ak'<bmom &[ef; awmfrsm; 'um/ 'umrrsm;ESihftwl yg0ifvmr+udk vrf;xGifay;cJh-u_yD; Tt csufonfyif trsKd;om;a&;v+yf&Sm;r+ aemufqHk;atmifyGJqifEdkifjcif;. ta&;yg vmonfh tcsufwcsufjzpfvmayonf? q&mawmf OD;0dpm& ysHvGefawmfrlaom ESpfwGifyif *sDpDbDat. tzGJ0if wOD;jzpfol bkef;}uD;vlxGuf OD;&mausmfqdkolonf *VKeftoif;[k ac:aom v#Kd 0Suftoif;. toif;cGJrsm;udk e,frsm;wGif vdkufvHwnfaxmifvsuf&Sdonf? ,if; toif;rsm;rSm OD;OwWr. 0HomEktoif;rsm;ESihf qifwaomfvnf; olw. zGJ pnf;yHk l kd ESihf vkyfudkifaqmif&GufyHkrsm;rSm if;toif;tzGJrsm;uJhodk ajymifajymiffwif;wif;r [kwbJ v#Kd0ur&vonf? *VKefonf [dEL'm&Drsm;wGif tvGetm;aumif;aom f S f + dS S N f iSufwrsKd;jzpf_yD; ooFukduf (ouUw) bmomwGif *kV[k ac:onf? xdktcsdefu t&if;&Siw. avmbaZma-umihf waewjcm; jriwufvmonfh ukeaps;E+e;rsm; f kd hf f f ESihf }uD;us,fcrf;em;aom udkvdkeDpD;yGm;a&;u rnfonfhtcgr# rsufESmomray; aom qif;&JEGrf;yg;onfh awmvufaus;&Gmrsm;ESifh e,fpGefe,fzsm;wdrS vli,frsm; k ESihf aus;&Gmol/ aus;&Gmom; trsm;tjym;udk Ttoif;rsm;u qGJaqmifpnf;Hk;Edkif avonf? jynfovxrm pyg;udk ud,wixwvyae&ygvsuf pm;p&m qefr&Sd l l k S k f dk f k f k f atmif qif;&Jwi;eufae_yD; xGuayguf&m&ef tvkywckcudk vky&ayawmhrnf? Gf f S f k f xkdtcsdefwGif *sKd;Zuf-o*wfpwyf (pf) armif}uD;rSm qmbGJ jzifh olaumif; tycH&_yD; rusef;rmI _Adwdefodk cGifhjzifh tdrfjyefoGm;aom qmcsm; (vf) (pf) tif; k f k H G f G fh euf (pf) (Sir Charles Innes) .ud,pm; ,m,Db&ifctjzpf aqmif&uci&aom yxrqHk; jrefrmvlrsKd;jzpfvmonf? qm*sKd;Zufonf trsm;qHk; qkd;qdk;&Gm;&Gm; xd cdkufonfh a'ojzpfaom &efukefajrmufydkif;&Sd om,m0wDckdifodoGm;_yD; tjcm;ae k &mrsm;wGif yvkyfcJhouJhodk 'gbm yGJawmfudk usif;yavonf? 1930 ckESpf/ 'DZif bmv (21) &ufae vlxkESihfawGqHkyGJwGif v,form;udk,fpm;vS,frsm;u aus;
68
68

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

vufa'orsm;wGif tcGefaumufcHjcif;udk zsufodrf;ay;&ef (odkr[kwf) wESpfqdkif; iHhay;&ef ,m,Dbk&ifcHtm; toem;cH-uonf? odaomfvnf; qm*sKd;Zufu ,if; k awmif;yefcsufukd csufcsif;yif jiif;y,fvuavonf? xda-umihf aemufwaewif kd f k G om,m0wD v,form;olyexr+ jzpfay:vmavawmhonf? olw. acgif;aqmif k f kd rSm ,cktcg q&mpH[k trsm;uac:wGifvmaom jrefrmorm;awmf OD;&mausmf jzpfavonf? olonf okyu *VKef&mZm (xif&Sm;ausmf-um;aom *VKefrif;) [laom bGJtrnfukd cH,I olu,ol bk&iftjzpf a-unmvduavonf? xdaemuf l kd f k f k aorxl;aerxl;b0Y rausreyfjzpfae-uaom v,form;rsm;jzifh ppfwyfwwyf udk xlaxmifvuonf? _Adwo#udvewyfrawmf. acwfrvufeufrsm;udk vuf kd f d k kd D D csn;oufoufr#jzihf &ifqi&ef olwq;jzwfc-hJ uonf? olyew. vufeufwuf f dk f kd kH k f kd dk wGif&Sdaom vufeufrSm rD;aygufaoewf tvuf (30) xufrydkbJ oHydkufacsmif; rsm;ESihf bdkifpu,favxdk;wHrsm;jzifh yvkyfxm;aom vufvkyfaoewfrsm; tm; jznfxm;avonf? if;tjyif olwwif ta0;ypfvufeuf[I jrm;/ 'l;av;/ vif; h kd G l av;/ *GESihf vSHrsm;om &Sdavonf? xdka-umihf tar&duefygarmuQ vlpDtif; 'b k k vsLydi; (Professor Lucien W. Pye) u xdta-umif;ESifh ywfoufI Toda&;om; kf xm;cJavonf? h 1930 ckEpwif ay:aygufcaom q&mpHoyexuGronf vlrsK;jcm; t*Fvyf Sf G hJ lkf + d d rif;ae&mY jrefrmvlrsKd;wOD;udk rif;tjzpfwif&ef ud;pm;aom awmfvSefykefuef r+rsm;. jrefrmhkd;&mpOfvm tawG;tac:ESihf vkyfenf;vkyf[ef EdkifiHa&;/ bmom a&;yHpEifh udunvsuf&onf? wyGw; yvuf twwfynm&Sirsm;/ tif;ESifh pr k H S k f D dS J kd f aq;rifa-umifxdk;olrsm;/ "m;_yD;/ wkwf_yD;/ aoewf_yD; wyGJjyefESmESihf aq;a&mif; olrsm;/ taqmifrsm;/ vufzGJrsm; taxmuftyHhtultnDjzifh "mwfdkuf"mwfqif aA'ifudef;cef;tvdkt& q&mpHudk,fwdkif wGufcsufzGJpnf;vdkufaom *VKefwyfu acwfa[mif;jrefrmEdii. rif;crf;rif;em; taqmifta,mifjzpfaom xD;jzL ueuU kfH '%fatmuf&Sd &mZyvifay:odk q&mpHudk wifajrmufay;vdkufavonf? xdktcsdef u q&mpHonf rnfoaom orm;*k%jf yenf;rsm;jzihf vlxtm; pnf;H;xm;onfr kd k k od? _Awo#w. acwfraoewfvufeufrsm; tm;vH;onf olwukd rxdre/f razmuf d d kd D k kd S xGif;Edkif[k olwdkudk,folwdk xifaecJh-uavonf? ,if;v+yf&Sm;r+onf rodem;r vnfr+/ t,lonf;r+/ p}uFm0Vm. xl;jcm;qef;-u,faom y&avmuESihf yvuf twwfynm enf;emed\,rsm;udk vufcH&ef tqifoihfjzpfaer+wdktay:wGif tajcpdkuf}uD;xGm;vmjcif;jzpf_yD; EkdifiHa&;&m atmifjrifr+twGuf tajctjrpfr&Sd
69
69

aom pdwfv+yf&Sm;r+qkdif&m tjrifusOf;ajrmif;onfh ar#mfrSef;csufwdktay:wGif tajcwnfvsuf&Sdonf [k azmfjyxm;.? 1930 ckESpfrsm; tapmydkif;u jzpfyGm;cJhaom zdESdyfr+rsm;umvtwGif; jrefrmh aus;vufawm&Gmrsm;rS us,fajymvSaom v,f,majrrsm;udk aiGwdk;acs;pm;ol cspfwD;rsm;ESihf v,fydkif&Sif}uD;rsm;u odrf;,lcJh&m ,if;wdkvufrS if;wdkydkif v,f ,majrrsm;udk jyefvnf&,l&ef q&mpH. *VKefwyftwGi;&Sd wducuotrsm;pku f k f kd f l xuGc-hJ ujcif;jzpfonf? olwonf acwfynmrwwfaom d;k;ttrsm; jzpfaumif; kd k d jzpfayrnf? odkaomfvnf; olwdk. em-unf;cHpm;&r+rsm;um; tppftrSefjzpfav onf? odk jzpfI jrefrmhorkdif;ynm&Sif a'gufwmxifatmifu TodkaxmufjycJh onf? om,m0wDe,fu vlxktaejzifh Tpdwfrcsrf;ajrhzG,f&m tjzpfqdk;rS vGwf ajrmuf&ef wckwnf;aomenf;vrf;rSm _Adwdo# vlrsKd;jcm;tpdk;&udk ykefuefxuG &efom &Savonf? xdtjyif e,fcsJorm;pk;rd;olrsm;atmufwif qif;&Jwi;eufae d k d k G Gf onfh tjzpfqdk;Y tiwfiwftjywfjywf touf&Sifae&onfxuf apmapmao& jcif;u jrwfonfr[kwfygvm;? &efukefajrmufbufrS yJcl;kd;rawmifa-um&Sd tvHv$ihfxl&mawmif[k t"dy`m,f&aom tvHawmifwGif q&mpHonf ol. pHcsdefukd yxrqHk;t}udrf jriwifconf? *VKefrsm;udk wducu&ef _Adwo# wyf&if;w&yfv;udk apv$wc&m hf hJ k f kd f d kH f hJ q&mpH. XmecsKyfusoGm;cJh_yD; taotaysmufrSm tvGeftrif;rsm;jym;vSonf? xdaemuf ykeuefxuGronf xdacwfjrefrmEdiiwif ckif (40) &Sonfteuf (12) k f + k kfH G d d h ckiokd ysH Eom;cJonf? df HS G h om,m0wD A[dkcsufrrSaeI [Hom0wDcdkifESihf {&m0wDjrpf0u|ef;ay: wav#muf/ ajrmufbufwGif txufjrefrmjynfESihf &S rf;jynfe,ftcsKdae&mrsm;odk yif ysHEom;cJonf? tpd;&wyfrsm;uvnf; &uf&ufpufpuf ESyuyacsre;cJonf? HS G h k d f G f + f h &Gmrsm;udk &GmvHk;u|wfjymusatmif rD;+d I pdkufysKd;cif;rsm;udk zsufqD;um a&wGif; rsm;udk zdypfonf? oHo,&Sdaom olykefrsm;udk acgif;jzwfowf_yD; vltrsm;jrifom k &ef vljrifuGif;wGif jyoxm;onf? ESvHk;emzG,ftjzpftysufwckrSm jynfrd&Sd vuf axmufaumfr&Sifemrif;}uD;Hk;a&SwGif tjzwfcHxm;&aom acgif; (15) vHk;udk jyoxm;jcif;jzpfonf? TaoG;pGe;aom jyyGrsm;. "mwfyrsm;udk (om,m0wD olyef f J kH k awmrS tmZmenf *VKefapm) trnfcH OD;apmydiqiwnf;jzwfaom ol&, The k f kd f d Sun owif;pmwGif azmfjycJh_yD; rdwWLrsm;udk _Adwdo#v$wfawmfodk ay;ydkcJhonf? 5 ,if; ykeuefxuGrukd t_yD;wdif acsr+e;_yD;aomtcg olyef (10000) ausmf f + k f k
70
70

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

aoqHk;cJh_yD;/ (9000) rSm tzrf;qD;cH&um axmifoGif;tusOf;cscHcJh-u&onf? q&mpHudk,fwdkifESihf ol.t&if;ESD;qHk; vkyfazmfudkifbufESpfOD;jzpfonfh q&m^m%f ESihf AE<uac: &aohwOD;wdk tygt0if (128) OD;rSm ud;ay;owfjzwfjcif;cHcJh-u& onf? 1931 ckEpf Zefe0g&DvwGif bk&ifcwm0efudk jyefvnfxrf;aqmifcol qmcsm; S H hJ (vf) tif;euf(p) (Sir Charles Innes) u olykefrsm;ukd kH;wifppfaq;&ef zGJpnf; ay;cJhaom txl;ckHkH;u ao'%frsm;ukd csrSwfcJhjcif;jzpfonf? w&m;ol}uD;rif; uef;vpf(zf) (Justice Cunliffe) rSm ckHkH;obmywdjzpf_yD; w&m;v$wfawmf w&m; ol}uD;rsm;tjzpf aqmif&Gufae-uaom rpPwm 'g0k('f) (Dawood) ESifh OD;bOD; (aemifwGifqmbGJ&vsuf jrefrmEkdifiH vGwfvyfa&;&_yD;aemuf orRwjzpfol) wkrSm d tzGJ0ifrsm;jzpf-uonf? ao'%ftjypfay;cH&aom q&mpHudk 1931 ckEpf -o*kwv S f (28) &ufaewGif ud;ay;owfcJhonf? olu t,lcHcJhaomfvnf; y,fcscHcJh&onf? q&mpHonf ud;pifay:okd OD;acgif;ukarmhvsuf wufom;cJonf? xktcseY olonf d G h d d f om,m0wDaxmiftwGif; (3) v&SdcJh_yDjzpfonf? tpkd;&bufwGifrl -rdj y&JESifh t&m &Sdrsm;tygt0if aoqkH;olrSm vl (50) xuf rykdcJhacs? qlylaomif;usef;r+jzpfyGm;cJhaom ckdifrsm;wGif tr+zGifhI w&m;qkdifjcif;rsm; yvkyfcJhonf? w&m;cHtrsm;pkrSm acwfynmrwwfaom omrefaus;awmol aus;awmom;rsm;jzpf-uonftavsmuf olwtm; xkacsumuG,&ef rsKd;cspfpwf h dk f d &Sonfh a&Saetrsm;tjym;u tca-u;aiGr,lbJ pdwtm;xufoefpm vkuygaqmif d f G d f &Guay;cJ-h uonf? om,m0wDO;yk/ a'gufwmbarmf/ ocifjrwkrm vloxif&m;pGm f D d S d S aqmif&GufcJh-uolrsm;jzpf_yD; armifapmrSmvnf; xkdtwljzpfcJhonf? armifapmrSm xktcsdeu vli,fa&Saeav;wOD;omjzpfonf? olonf om,m0wDe,fom;wOD; d f jzpfomru q&mpHudk tvGetrif;csD;usL;av;pm;oljzpfavonf? w&m;qki&m Hk f df wGif yg0ifc&aom ol.tcef;uESifh _Adwo#EkiijH cm;a&;twGi;0efxay;ydaom hJ d df f H k tdwziay;pmyHpjH zifh xkwa0aom vufurf;pmapmifrsm;a-umifh olonf vsifjref f G fh k f pGmemrnfausmI xifay:olwOD; jzpfvmavonf? q&mpH*VKefrsm;. xGe;ajymifr+ f f udk qufvufjriwifxm;Edi&eftwGuf touf}uD;vm_yDjzpfI OD;apmjzpfvmaom hf kf armifapmonf q&mpH. edrusom;aom v,form;olyetzGJ. emrnfukd cH,_l y; hf G k f D 1938 ckESpfwGif oludk,fydkifwyfzGJ udk w&m;Oya'abmif0ifatmif xlaxmifcJhav onf? ,if;wyfzGJ0ifrsm;onf tpdrf;a&mif,leDazmif;udk 0wfqif-u_yD; OD;atmif aZ,sacwf xputwkdif; 0g;&if;wkwfrsm;udk udkifaqmif-uonf? Todk jzifh *VKefwyf topfonf arG;zGm;vmcJavonf? h
71
71

xkdaemufykdif;wGif txrajrmufcJhaom v,form;ykefuefxuGr+a-umifh ppfEkdifol udkvdkeD tkyfpdk;olrsm;onf jrefrmjynftESH olwdk. uvyfrsm;wGif aysmf &$ifjrL;wl;ae-uavonf? olwonf t,lonf;aom olykefrsm;. kd;tr+ESihf odyH` dk enf;jzifh ppfaq;I r&aom olyew. yvufenf;rsm;pGmudk &,for;aoG;-u_yD; k f kd G f olykefrsm;tm; vG,fulpGm ESdrfeif;EdkifcJhjcif;tay: yDwdaomre\jzpfae-uav onf? odaomfvnf; &efueEifh tjcm;ae&mrsm;&Sd ynmwwfvi,frsm;twGuum; k k f S l f q&mpHoyexr+onf ajymufusm;ppfqifrtwwfynm. tzk;rjzwfEiaom enf; l k f + d kd f y&d,m,frsm;xkwf,l&m oifcef;pmw&yfjzpfcJhavonf? &efvdkr+rsm; tqHk;owf oGm;&efum; a0;avpG? aemuf (10) ESpfr#-um_yD;onfhaemuf olwdktm; om,mr+ udk ay;cJhaom urBmhtajctaeonf vHk;0ajymif;jyefjzpfoGm;vdrfhrnfudkum; olwdk ud,owkd ,H-k unfcsuftjynf&ae-uaom udvetm%mydirsm;taejzifh udwif k f l h dS k kd D kf odjrifEipr; r&Sc-hJ uacs? dk f G f d v,form; olyersm; towfc&_yD;onfwif av;av;eufeuf pOf;pm;awG; k f H h kd ac: -uaom vli,frsm;onf _Adwo#wukd vufeufuiawmfve&ef rnfopnf;H; d kd kd f S f kd k aqmif&Guf&rnfudk pwifaqG;aEG;vm-uavonf? ,if;vli,frsm;onf 1920 ck ESpf ausmif;om;oydwjf zpfay:_yD;aemuf wnfaxmifcaom trsK;om;ausmif;rsm;rS hJ d aomfvnf;aumif;/ jrefrmpum;udk oif-um;a&; bmompum;tjzpf vufctoH; H k yaom t*Fvdyf=jrefrm ESpfbmom oifausmif;[k ac:onfh tpdk;&ausmif;rsm;rS aomfvnf;aumif; vm-uolrsm; jzpf-uonf? Oa&mypnf;rsOf;rsm;twkdif; waoG rwdrf; AdkvfqefpGm oif-um;vmcJh-u&aom ausmif;rsm;rS ynmqnf;yl;vmcJh& onfholrsm;ESihfpmv#ifum; ,if;vli,ftrsm;pkonf jrefrmhorkdif;/ jrefrmpmayESihf Ak'bmomwdukd ydiyiEiEif ausnufpm od&-dS uavonf? < k k f kd f kd f dk G xkdodk xif&Sm;vmaom ausmif;om;wOD;um; udk}uD; [k tac:cH&onfh udkEkjzpfavonf? olonf &efukefwuUodkvfrS 1929 ckESpfwGif 0dZmbGJ&&SdcJhonf? xkdpOfu olESihf rsm;pGm&if;ESD;aom ol. vkyfazmfudkifbufwOD;rSm aemifwGif urBmh ukvor*~}uD;. taxGaxGtwGif;a&;r;csKyfjzpfvmrnfh OD;oef jzpfavonf? ol . ynmoifESpf (1934=35) ckESpfrsm;twGif;wGif olxuf (8) ESpfi,f_yD; olvkdyif rsKd;cspfpdwfjyif;xefaom udkatmifqef;tm; udkEk awGqHkcJh&avonf? aemufxyf jrefrmEdiiY 'ditmcDESifh 91 Xme tkycsKyfa&;pepf acwfajymif; kfH kf f tcsdefumvrsm;twGif; ausmif;om;rsm; ydkrdkrsm;jym;pGm EkdifiHa&;udk yHkrSefaqG;aEG; &ef awGqHkjzpf-uavawmhonf? r-umrDrSmyif &efukefwuUodkvfwGif uHhaumfyif
72
72

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

&dyfrsm;atmufY tvGwfoabm EkdifiHa&;aqG;aEG;avh&Sdonfh tkyfpkav;wpk ay: aygufvmcJhavonf? xkdtkyfpkav;wGif udkEk/ udkatmifqef;wdtjyif jrefrmjynft k v,fyi;/ ysO;rem;rdrS vli,fwOD;jzpfonfh udausm_f ir;/ rmhupf pmayrsm;udk us,f kd f f k d f f us,fjyef jyefavhvmzwf+xm;aom ^m%f&nf^m%faoG;xufjrufonfh (aemif aomtcg uGefjrLepfjzpfvmrnfh) udkodef;azESihf tdENd,EG,fzGm; rlqvifbmom0if uk&m&Spwvnf; yg0ifavonf? ,if;ig;a,mufpvH;yif 1935=36 ckEpf ynmoif d f kd k S ESpftwGuf &efukefwuUodkvf ausmif;om;or*~. tvkyftr+taqmifaumfrwD 0ifrsm;tjzpf ta&G;cs,fcH&avonf? xkdtcsdefY udkEku OuU@ESihf udk&m&Spfu 'k=OuU@jzpfvmonf? udkatmifqef;onf jrefrmEdkifiH. trsKd;om;txdrf;trSwf wHqywckjzpfaom a'gif;iSu. wGeusL;oHukd ,lxm;aom td;a0trnf& or*~ d f f f k r*~Zif;. t,f'wmtjzpf ceftyfjcif;cH&avonf? D 1936 ckEp/f azazmf0g&DvwGif ay:aygufcaom jrefrmEdii. 'kw,ausmif; S hJ kfH d om;oydwfudk Tvli,f (5) OD;tzGJu OD;aqmifr+ay;cJh&avonf? TwGif udkEk onf tpd;&udk a0zefaom rdece;rsm;ajyma[mr+jzifh ausmif;rS ,m,Dxwy,fjcif; k f G f k f cHc&avonf? xkaemufrsm;r-umrDyif udatmifqef;onfvnf; tk;a0r*~Zif;wGif hJ d k d yg&Sdaom aqmif;yg;wyk'ftm; a&;om;ol aqmif;yg;&Sif. trnfudk (t,f'Dwm yDyD) xkwfazmf&ef jiif;qefojzihf ausmif;rS txkwfcH&jyefavonf? i&JacG;}uD; d d f vGwaeonf (Hellhound at Large) 6 [k acgif;pOfwyfxm;aom xkt*Fvyaqmif; f yg;u wuUodkvftm%mydkifrsm;udk vufoHajymifpGm jyuf&,fyxm;avonf? xkd tcg &efuewuUovrS ausmif;om; (700) ausmfEihf ,k'\efaumvdyf (Judson k f kd f S k College) rS &m*%ef;ausmfaom ausmif;om;rsm;onf xdokd &mZ0wfom;qefqef ausmif;xkwc&olrsm;tm; jyefvnfvufc&ef awmif;qd_k yD; ausmif;om;oydwukd f H H f pwifvu&m xkausmif;om;oydwonf rEav;aumvdyEifh wEdiiv;&Sd txuf kd f d f f S k f H kH wef;ausmif;rsm;odk r-umrDyif ul;pufysHEom;avawmhonf? Oa&mypnf;rsOf;nD HS G omoemyausmif;rsm;&Sd ausmif;om;rsm;rSm a,bk,stm;jzifh _Adwdo#udk axmuf cH-uolrsm;jzpfonfhtm;avsmfpGm if;ausmif;rsm;omv#if jrefrmEdkifiHwGif xkdtcsdef u qlyuae_yDjzpfaom vlxvy&m;r+rsm;Y ryg0ifc-hJ uacs? G f k + f S aemufqHk;wGif udkEkESihf udkatmifqef;wdkudk wuUodkvftm%mydkifrsm;u jyef vnfvufcc&aomfvnf; xdywu&ifqiawGrum; _yD;qH;roGm;cJay? wEkiiv; H hJ f kd f kd f + k h d f H Hk tESH jzpfym;cJaom Toydw. tusK;&v'ftjzpf ArmEdiiv;qdi&m ausmif;om; G h f d k f H kH k f rsm; or*~ (Auo) (All Burma Students' Union) udk zGJpnf;EdkifcJh_yD; udk&m&Spfu
73
73

yxrqH;OuU@ESifh udatmifqef;u 'k=OuU@jzpfvmcJonf? xkaemuf wuUovy&d k k h d kd f 0%ftwGif;Yom usifvnfae-u&aom ausmif;om;rsm;onf wuUodkvfjyify&Sd toif;tzGJ tpdwtydi;rsm;odk ajcqefr-d uawmhonf? wdArmtpnf;tH; (Our f kf k k Burmese Association) udk &efukefwuUodkvfrS enf;jyq&mwOD;jzpf_yD; t*Fvdyf bmomudk vGefpGm xl;c|efvsuf/ rdrdemrnfa&SwGif ocifwyfxm;aom rsKd;cspfwOD; jzpfonfhtjyif pma&;q&mwOD;vnf; jzpfaom ocifAaomif;. OD;aqmifr+jzifh pwifzGJpnf;cJhavonf? [if'DbmomwGif&Sdaom q[pf (Sahib) uJhodkyif jrefrm pum;wGif ocif [lonfrSm t&Sifocif (Master) [k t"dy`m,f&&Sd_yD; t*Fvdyfvl rsKd;wOD;ESifh pmay/ pum;/ a&;om;ajymqkd&mwGif jrefrmwdktaejzihf rdrdukd,fudk ocif [k oHk;E+ef;&efjzpfavonf? oludk,fwdkifESihf tpnf;tHk;tzGJ0ifwdkif;udk ocif [k ac:qda&;om;apjcif;tm;jzifh ocifAaomif;u jrefrmEdii. t&Siocif k kfH f wdrm _Adwo#wdr[kwbJ olEifh usefwi;&if;om; jrefrmvlrsKd;rsm;om jzpfa-umif; k S d k f S kd f jyovd&if;jzpfavonf? k rsm;r-umrD jrefrmjynftv,fydkif; a&eHacsmif;/ acsmufpaom a&eHajr rsm;wGif 1937 ckESpfY tvkyform; ta&;tcif; jzpfyGm;cJh&m TEdkifiHvHk;qdkif&m us,fjyefvSonfh v+yf&Sm;r+twGuf wdArmtpnf;tHk;onf rdrdtiftm;ESihf pnf;Hk; k v+yf&Sm;r+udk jyo&ef yxrqHk; prf;oyfonfhyGJjzpfvmcJhonf? wdkArmtpnf;tHk; onf xkta&;tcif;Y yg0ifywfoufc_hJ yD; vli,fociftrsm;tjym;onf xdoydwf d k orm;rsm;udk tultnDay;&eftwGuf &efuef rdrS txufjrefrmjynfokd c&D;xGucm k f G cJh-uonf? tvkyform;rsm;uvnf; olwdk. awmif;qdkcsufrsm;udk ydkrdk zdtm;ay; awmif;qda&;twGuf &efuef rdtxd ajcvsifcsDwuf&ef qH;jzwfc-hJ uonf? &efuef k k k k rdawmfokd vlxcswufronf 1938 ckEp/f Ek0ifbmvwGif pwifc_hJ yD; e,frsm;ukd ajc k D + S d vsifjzwfoef;vmcJh&m v,form;rsm;u uk%mw&m;a&Sxm;I tvkyform; rsm;ukd tpm;taomufESihf em;aep&mrsm; ay;cJh-ujcif;tm;jzihf EkdifiHwck. t}uD; rm;qHk; vlwef;pm; (2) &yfjzpfaom tvkyform;tiftm;pkESihf v,form;tiftm; wdkrSm uGif;qufrdoGm;-uonf? odk jzpfonfhtavsmuf 'DZifbmv/ yxrtywf twGif; jrefrmjynftv,fydkif;&Sd rauG;rdY a&eHajrrS csDwufvrf;av#mufvmol rsm;tm; ykvdyfrsm;u wm;qD;vsuf acgif;aqmifrsm;udk zrf;qD;um usefaom ol rsm;rSm vrf;ab;&Sd ,m,Dpcef;wckwif xde;odr;cHvu-f u&onf? xktcg tvkyf G f f kd d orm;rsm;u tpmiwfcHqENjy-uvsuf tvkyform;acgif;aqmifrsm;udk zrf;qD; xm;onftwGuf &efuef rdrS ausmif;om;acgif;aqmifrsm;onf tvkyorm;rsm;udk h k f
74
74

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tiftm;jznfhwif;&ef 7 tvsiftjref rauG;odk wufoGm;-uonf? if;ausmif;om; acgif;aqmifrsm;vnf; tzrf;cH-u&jyefonf? ykvyrsm;. eHygwfwwrsm;jzihf duf d f k f k ESurukd owW&pm &ifqiausmfvm;_yD; tu,fI qufvufom;ygu aoewfjzifh f + d dS G kd f $ G ypfcwfrnf[laom _cdrf;ajcmufr+rsm;ukdyif tefwkI tvkyform;rsm;onf quf vufcswufEic-hJ uonf? &efuef rdawmfwirl twGi;0efrsm;H;udk oGm;a&mufqEN D kd f k Gf f k 8 jy-uonf? xdktcg tpdk;&tm; wpxufwp tefwkvmaom qENjyr+rsm;udk acs r+e;ypf&ef ykvyrsm;udk wae&mrS wae&modk ajymif;a&$toH;cscJ&onf? f d f k h twGif;0efrsm;Hk;udk ydwfq0dkif;&Hxm;aom ausmif;om;rsm;onf 'DZifbmv dk (20) &ufae rGef;vGJcsdefavmufwGif twGif;0efrsm;Hk;rS xGufcGmvmcJh-u_yD; olwdk acgif;aqmifrsm; a[majymonfukd em;axmif&eftwGuf pywfvrf;ESifh za&Zmvrf; wdkqHk&mY pka0;ae-uonfh xkdvltkyfudk jrif;pD;ykvdyfrsm;u eHygwfwkwfrsm;jzihf 9 0ifa&mufwucu-f u_yD; ajrjyif&dS ykvyrsm;uvnf; vufo;jzifh xd;olx;/ 0g;&if; kd f dk d f D k kd wkwjf zifh duoukuf jzpfue-f uonf? yxrqH; tdutESuc-H u&olrsm;rSm vl k f l d k k k f f trsm;. a&SqHk;rScsDwufvm-uol trsKd;orD;uav;rsm;ESihf txufwef;ausmif; olausmif;om;uav;rsm; jzpf-uonf? ,k'\efaumvdyfrS ausmif;om;vli,f wOD;jzpfol udkatmifausmfrSm owdarhatmif tdkufcHvdkuf&_yD;aemuf rsm;r-umrD wGifyif aq;HkY aoqHk;oGm;cJhavonf? Ttiftm;oHk; wdkufcdkufr+onf OD;apm &S,f,mtrsm;qHk;ydkifqdkifxm;onfh ol&d, (The Sun) owif;pmwdkuf ta&SwnfhwnfhavmufwGif jzpfyGm;cJhjcif;jzpf onftwki; olowif;axmufrsm;ESihf tjcm;owif;pmrsm;rS owif;axmufrsm;u h df vnf; ausmif;om;rsm;. qENjyr+ESifh ykvdyftzGJ. &uf&ufpufpufvkyf&yfrsm;udk "mwfyHkrsm; dkuf,lxm;cJh-uonf? xkdnwGifyif owif;pmwkdufonf ykvdyftzGJ. 0ifa&mufp;eif;jcif;udk cH-u&_y; zvifrsm;ESihf tjcm;rSwwrf;wifypPn;rsm; todr; D D f f f qnf;cHcJh-uonf? odkaomfvnf; aemufydkif;wGif Ttjzpftysufudk ppfaq;&ef zGJpnf;vdkufaom txl;pHkprf;a&;aumfrwD . a&SarSmufwGif ,if;"mwfyHkrsm;udk oufaocHypPn;tjzpf toH;ycJonf? f k h xkdaemuf 'DZifbmv (27) &ufaewGif yvkyfcJhaom udkatmifausmf. psmyerSm ol&Jaumif;wOD;. psmyetjzpf *k%fycHcJh&_yD; jynfol (3) odef;ausmf (0rf;enf;yef;enf;) wufa&mufc-hJ uonf? xdtcrf;tem;Y olukd aersK;oD[ Akvf k d d atmifausmf [k Adkvf (t&m&Sd odkr[kwf acgif;aqmif) bGJtyfESif;vdkuf_yD; olao vkarsmyg; '%f&m&cJhaom pywfvrf;udk ESpfaygif;rsm;pGm -umaomtcgwGif olem
75
75

rnfwyfI Adkvfatmifausmfvrf; tjzpf ,aewdkif ajymif;vJac:a0:cJh-uonf? 1939 ck/ Zefe0g&Dv (8) &ufaewif &efuef rdawmfokd aemufq;Y a&muf&vmaom G k kH dS a&eHajrtvkyorm;ESifh v,form;wyfzJG }uD; ESpcrS acgif;aqmifrsm;onf }uHawm f fk ok\ef&Sd Akdvfatmifausmf*lodk yxrqHk; oGm;a&muf*g&0ycJh-uonf? xdkaemuf csDwufvmolrsm;onf ppfa-umif;tvkduf &efukefrdwGif;odk 0ifa&mufvm-uI olwdktm;vHk;aygif;qHk&m qHk&yf onfum; &efukefrdawmf. ajrmufbuf t0if *dwfjzpf_yD;/ ,aewGifrl urm&Gwf&Jpcef;wnf&Sd&m tif;pdefESihf jynfvrf;wdkqHk&m vrf;qHjk zpfavonf? oydworm;rsm;ESifh qENjyolrsm;. yxrqH;tiftm;pkrm vl (4000) ausmf f k S &SdcJh_yD; olwdkudk udqdk&ef &efukefrdwGif;rS vl (2000) ausmfxGufvm-uum olwdk ESihf yl;aygif;cJh-uonf? vl (6000) tiftm;&Sdaom xdkvlxk}uD;onf 10 ppfa&;jy bifc&mwyfzGJu a&SqHk;rSaevsuf &efukefrdawmftwGif;odk 0ifa&mufvmcJhav onf? olwdkonf vGefcJhonfh (12) &ufurS usqHk;oGm;cJhaom Adkvfatmifausmfudk *g&0y-u_yD;aemuf &efukefrdwGif;odk qufvufcsDwufoGm;-u_yD; a&$wd*Hkbk&m; taemufbufapmif;wef;ESihf awmifbufapmif;wef;t-um;/ atmufypP,H qif ajcavsmrsm;wGif qufvufcsDwufoGm;-u_yD;aemuf tpnf;ta0;rsm; usif;ycJh -uonf? xkdtcsdefwGif wdkArmtpnf;tHk;ESihf OD;apm. *VKefwyfwdkrS udk,fpm; vS,frsm;u rdecGef;rsm; ajym-um;-uonf? f &efukefodk tvkyform;ESihfv,form; tiftm;pk}uD;rsm; csDwufvmr+. aemufyi;&v'ftjzpf vlaygif;ajrmufjrm;pGm tzrf;cH-u&avonf? rnfr#avmuf kd f zrf;qD;cJh-uoenf;udkrl tzrf;cHqENjyolrsm;tm; ae&may;Edkifa&;twGuf &efukef ESihf tif;pdefaxmif&Sd tusOf;us &mZ0wfom;rsm;tm; axmifajymif;I z,f&Sm;ypf cJh&avonf? odaomf Tv+yf&Sm;r+}uD;. wdkufkduftusKd;quftjzpf rsm;r-umrD k ArmEdkifiHvHk;qdkif&m v,form;tpnf;tHk;ESihf ArmEdkifiHvHk;qkdif&m tvkyform; or*~ uGef*&ufwdkudk zGJpnf;EdkifcJhavonf? tar&duefEdkifiHom; ordkif;ynm&Sif z&ifh xa&*g (Frank Trager) u Tv+yf&Sm;r+. aemufqHk;&v'fudk atmufyg twdi; tusOf;csKyfazmfjycJonf? kf h tusOf;csKH;qd&v#if ,cif (YMBA) ESihf (GCBA) trsKd;om;acgif;aqmifrsm; k rsKd;qufu rpGrf;aqmifEdkifcJhonfrsm;udk ocifrsm;u atmifjrifpGm taumift xnfazmfEkdifcJhonf? tvkyform;ESihfv,form; tajccHvlxk}uD;ESpf&yfudk wck wnf;aom OD;wnfcsut& twlwuG vufwrap_yD; pnf;H;nD!wom;aponfh f JG d k G f G
76
76

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tjyif acgif;aqmifruyg olwu ay;Ekiconf? olwonf Ttiftm;pk}uD;ESp&yf + kd kd d f hJ kd f . _y;jynfprtwGuf vdtyfaom tpdwtydi;w&yftjzpf olwu,owkd cHpm;rdchJ D h kH + k f kf kd kd f l -u_yD; ,if;tiftm;pk}uD;ESpf&yftwGuf oGufvufcsufcsmaom ajyma&;qdkcGifh&Sdol rsm; jzpfvmcJonf? h &efukefrdY avmavmq,f tcdkuftweftm;jzihf Tv+yf&Sm;r+onf t&Sdef aooGm;vifhupm; if;. A[kdqGJiiftm; "mwfa-umrsm;onf bk&ifheef;rda[mif; jzpfaom rEav;odk a&$ajymif;oGm;cJonf? odk jzpfonftavsmuf pmoifwutoD; h h dk f oD;Y tpkta0;jzifh &Sdae-uaom Ak'<bmom &[ef;awmf tajrmuftjrm;onf qENjyr+rsm;wGif yl;aygif;yg0ifvmcJ-h uonf? tcsKd qENjyr+rsm;wGif vl (40000) cef tiftm;&Sd_yD; ,if;onf }uD;rm;aom tiftm;w&yfjzpfcJhonf? Todk q&mawmf OD;OwWrESihf OD;0dpm&wdk aus;Zl;a-umifh &[ef;oHCmawmfrsm; yg0ifv+yf&Sm;vm r+rsm;wGif us,fjyefaom tawG;tac:rsm;ESihf xda&mufaom enf;vrf;rsm;u wdi;&if;om;aygif;pHk yg0ifvmatmif qGaqmifonfvuQ%mudk tm;jznf&ma&muf kf J h h oGm;ayonf? xkda-umifh azazmf0g&Dv (10) &ufaewGif oduQmjrihfrm;aom oHCmawmf trsm;tjym;ESihf a'oqkdif&m ausmif;om;acgif;aqmifrsm; zrf;qD;xm;r+udk uef uGuqENjyonftaejzifh rEav;rdY vlxpnf;a0;yGrsm; usif;ycJonf? tdrawmf f h k J h f &mbk&m;tjyifbufY vl (50000) &Saom vlx}k uD;onf rsK;cspy*Kd~ vfw. arwWm d d fk kd &yfccsufukd pka0;em;axmifc-hJ uonf? aev,f (1) em&Dwif a&Sq;rS oHCmawmf H G kH rsm;u tvHrsm;udk a0S&rf;vsuf vlx}k uD;onf rdv,faumifokd pwifa&$vsm;vm cJ-h uonf? xdtcduf kwjf cnf;qdovdyif _Adwo#'kw,aumfr&Siemrif;}uD;uk,f k k k k d d f d wdif }uD;-uyfvsuf&aom vufeufuiyvyrsm;u olwom;&mvrf;tm; ydwqkd k dS kd f k d f kd G f xm;onfukd awG jrif-u&onf? a&Sq;rS acgif;aqmifvmaom oHCmawmfrsm;u kH 'kwd,aumfr&Sifemrif;}uD;udk olwdktm; OD;aqmif!ef-um;ol y"meq&mawmf ESifh aqG;aEG;yg&ef arwWm&yfc-H uonf? xdtcseY y"meq&mawmfonf cswuf&ef k d f D pwifonfae&mYyif vltrsm;tjym;ydryg0ifvm&ef pnf;H;cefctvkyrsm;vsuf&dS h k dk k JG f onf? 'kw,aumfr&Siemrif;}uD;onf ,if;arwWm&yfccsufukd tav;wrl ta&; d f H ,l&ef jiif;qefvuum ykvyrsm;. ae&mwGif t_rwrf;ppfwyfzJG0ifrsm;tm; tpm; kd f d f J xk;vsuf 0ifa&mufae&m,lxm;aponf? d rsm;r-umrD Armhkdifz,fwyfrS ucsifwkdif;&if;om; ppfom; (8) OD;teuf (4) OD;onf rwfwyf&yfvsuf/ (4) OD;onf ajrjyifwGif 'l;axmufxkdifum tqifoihf
77
77

ypfrnfh taetxm;jzifh toihjf yifxm;vdu-f u_yD; olwonf wu,fusnfqefrsm; k kd h tjynfxnfxm;aom diz,faoewfrsm;tm; qENjyolrsm;. wyfO;odk wnfwnfh h h kf D h csdef&G,fvdkuf-uonf? ra&S;raESmif;Yyif t&m&SdwOD;u a&Swdk;vm_yD; auG;a-umf oHrsm; atmf[pfae-uaom vlx}k uD;udk owday;vduonf? xkaemuf ppfc&moH k f d -um;vkduf&_yD; ppfom;rsm;u pwifypfcwfavawmhonf? av;csufypfcwf_yD; aemuf vlwef;}uD;. a&SqHk;rS tcsKdoHCmawmfrsm; ajrjyifay:odk vJusoGm;-u onf? aemufxyfppfom;rsm;u aoewfrsm;udk xyfrHcsdef&G,f-uaomtcg vlxk }uD;onf tESHtjym; tkyfpkuGJoGm;vsuf toufvkajy;-uawmhonf? Todk xdef; rEdkifodrf;r& y&rf;ywm qkwfcGmxGufajy;ae-uaom qENjyolrsm;t-um; usnf qefrsm;uvnf; qufwkduf xdk;azmuf0ifa&mufoGm;cJhonf? &ufpuf-urf;uwf vSaom xdvowfy}JG uD;_yD;oGm;onftcgYum; zketvdr;vdr;xaeaom vrf;ay: k l h f f f wGif aoG;rsm;tdkifxGef;vsuf aoaeolrsm;/ '%f&m&olrsm; wHk;vHk;yufvuf vJvsuf &Sdae-uayawmhonf? oHCmawmf (7) yg; tygt0if (17) OD;aoqHk;_yD; (13) OD;rSm jyif;xefpGm '%f&m&cJh-uonf? rEav;rd. awmifbuf (5) rdkiftuGm tr&yl&vrf;ay:wGif&Sdaom tmZm enfAdrmefwGif e,fcsJ. om;aumif (17) OD;wdktm; aemufwywft-um azazmf 0g&Dv (17) &ufae Y trSwfw& jrKyfESHo*[fvdkuf-uaoma-umihf ,if;tokb tcrf;tem;odk rEav;ESihf ywfywfvnf&Sd e,frsm;rS xdwfvefwkefv+yfvsuf 0rf; enf;ylaqG;r+rsm; cHpm;ae-u&aom jynfolvlxkaxmifaygif;rsm;pGm wufa&muf vmcJ-h uavonf? rEav;Y psmyerusi;yrD w&uftvdwiyif &efue&dS a'gufwmbarmf}uD; f k Gf k f r;aom !Geaygif;tpd;&tzGJ onf atmufvwawmf (House of Representatives) f k $ f Y OD;ykESihfOD;apmwd. t,Hkt-unfr&Sdtqdkudk +H;edrfhoGm;cJhonf? k qif;&Jom;0HomEk (Nationalist Proletarian) ygwD.acgif;aqmifESihf q&m pH*VKefoyersm;udk yxrqH; xif&m;pGm tumtuG,ay;cJol a'gufwmbarmfonf lkf k S f h jrefrmEdkifiH. (91) XmetkyfcsKyfa&;acwfY yxrqHk; eef;&if;0eftjzpf 1937 ckESpf/ {_yDv (1) &ufaewGif usrf;opPmusdefqdkcJh&avonf? odkaomf aemuf (2) ESpft -umwGif olvnf; ausmif;om;ta&;awmfyHka-umihf EkwfxGufay;cJh&avonf? xkd tcg om,m0wDrS 0g&ihf (*sDpDbDat) tzGJ0ifa[mif;wOD;jzpfol OD;yku a'gufwm barmfae&mudk qufcHcJhonf? OD;yk&mxl;vufcHcsdefwGif jrefrmEdkifiHtygt0if wurBmvH;Y 'kuouwkdjzihf yifv,fa0ae_y; taemufbufwiomru ta&Sbuf k Q k Q D Gf
78
78

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

wGifyg zufqpfESihf emZDrsm; wefcdk;tm%m }uD;xGm;pyvmcsdefjzpfonf? 'kw,urBmppf jyuQ'ersm;t&pufwifbmv (1) &ufaewif [pfwvm d d f G u ydkvefudk usL;ausmf0ifa&mufonf? xdkaemuf ESpf&uf-um_yD;aemuf _AdwdefESihf jyifopfwu *smreDtay: ppfa-unmvduonf? 'kw,urBmppfum; jzpfym;cJav kd k f d G h _yD? ,if;odk jzpfyGm;vdkufjcif;onf vGwfvyfa&;udk qmavmifrGwfodyfaeaom jref rmjynftwGufum; }uD;rm;aom tcsKd;tauG/ tvSnfhtajymif;}uD;jzpfavonf? xkdtcsdefwGif OD;ykonf &efukefrd&Sd atmufv$wfawmfY _AdwdefEkdifiHtm; jrefrmEdkifiH u axmufcHtm;ay;oihfa-umif; xI axmufcHtqdkyavonf? ajcmufv-um _yD;aemuf atmufv$wfawmfu qHk;jzwfcsufw&yfudk csrSwfcJhonf? ,if;qHk;jzwf csufrSm _Adwdef. ppfr+a&;&mrsm;udk tultnDtaxmuftyHhay;a&;onf udkvdkeD tkyfpdk;olrsm;u jrefrmEkdifiHtm; "eo[m, twGif; 'dkrDeD,ef tqihftwef;ay; rnfh uwday:wGif rlwnfaeonf[k awmif;qdvuonf? od&mwGif OD;yku vluduf k dk f k rsm;aom awmif;qdkcsufudk at;wdat;pufwHk jyefcJhjcif;onf 1940 ckESpf/ puf wifbmvwGif olukd usqHk;cef;odk a&mufoGm;apayawmhonf? xdkppfudacwfumv vydkif;r#twGif; wdArmtpnf;tHk;ESihf ausmif;om; k or*~rsm;onf awmif;qdkr+rsm; ydkrdkyvkyfvm-uonf? olwdku udkvdkeDtm%m ydkifrsm;. zdESdyfr+enf;vrf;tm;vHk;udk &yfwef&ef awmif;qdkvdkufonf? if;tjyif ,ckwnf&aeqJjzpfaom v$wawmftrwf wpdwwydi;tm; jynfou a&G;cs,_f y;/ dS f f kf l D usefv$wfawmftrwfwpdwfwydkif;tm; bk&ifcHESihf tpdk;&u wkdufkdufceftyfonfh Oya'yzGJpnf;yHktpm; tm;vHk;wajy;nDrJay;a&G;cs,f-u&onfh wkdif;jynfy v$wf awmfudk pwifjcif;jzifh 'Drdkua&pDudk jynfhjynfh00 csufcsif;taumiftxnfazmfay; &efvnf; olwdku awmif;qdkvdkuf-uonf? xdktcsdefY OD;yk. tpdk;&tzGJwGif opf awma&;&m0ef}uD;tjzpf aqmif&ucaom OD;apmonf olu,wif eef;&if;0ef t G f hJ kd f kd opfjzpfvmaomtcg tkyfpktrsKd;rsKd;-um;wGif&Sdaeaom 0da&m"donf ydkrdkqdk;qdk; &Gm;&Gm;jzpfvmavonf? OD;apm. tm%mt&Sejf rihwufvmjcif;onf ol.&nfre; d f S f csu}f uD;rm;_yD; vGepm^m%frsm;aom ud,yiokyouefukd xyf[yfvsu&onf? f G k f dk f f f dS olonf 1936 ckESpf taxGaxGa&G;aumufyGJtwGif;u tm%mrJh EdkifiHa&; tzGJ tpnf;rsm;tm; r[mrdwfzGJ jcif;jzifh olae&mol tEdkif&cJhjcif;jzpfonf? odkaomf vnf; (3) ESpf-um_yD;aemuf OD;yktpdk;&tzGJwGif 0ifa&mufyl;aygif;_yD; wzef OD;yk0ef }uD;csKyfjzpfvmcsdefwGifvnf; olaysmhnHhr+rsm;a-umifh OD;yktm; vludufenf;vm_yD qdonfukd OD;apmoabmaygufvmavonf? xda-umihf 1940 ckEp/f -o*kwvwGif k k S f
79
79

OD;yktm; t,Hkt-unfr&Sdtqdkudk wifoGif;cgeD;wGif OD;apmonf tpdk;&tzGJrS Ekwxu_f yD; OD;ykukd qefusifqENray;cJonf? Todk jzifh tpd;&tm%mcsdeci!mudk f G J h k f Gf S apmif;oGm;ap_yD; OD;yktpd;&tm; ywfusoGm;apawmhonf? k od&mwGif eef;&if;0efjzpfvmaom OD;apmonf aemufvmwJh armifyvJ 'ki; k k df 0efxufu qdouJokd twdutcHrsm;udk pepfwuszEyonfh tm%m&Siqefaom J k h k f d dS f f rl0g'rsm;udk usiho;cJonf? Todk olyvkyyici&oGm;jcif;rSm xdtcsdeu _Adwo# f kH h f dk f G fh k f d tm%mykdifrsm;onf olwdk. udkvdkeDtpdk;&rsm;tm; (waoG;woHwrdef ) tm%m tm;vH;eD;yg;r# ay;tyfxm;onfh topfjy@mef;xm;vduaom ppftwGi; Oya'w k k f f &yfjzpfonfh Defence of Burma Rules (jrefrmhpnf;rsOf;Oya'orsm;udk umuG,f onfOya') udk olu tcGiaumif;,lcjhJ cif;jzpfonf? odk jzpfonftavsmuf OD;apm h hf h onf wdkArmtpnf;tHk;. v+yf&Sm;r+rSefor# w&m;r0ifa-umif; a-unmvdkuf_yD; xif&Sm;aom ociftrsm;tjym;tygt0if ol. EkdifiHa&;ydifbuftm;vHk;eD;yg;udk zrf;qD;_yD; wdkif;jynfqlylatmif v+Haqmfr+jzifh w&m;pGJqdkcJhonf? ,if;wdkxJwGif *syefESihf tquftoG,f&Sdonf[k oHo,t0ifcH&aom a'gufwmbarmfESihf a'gufwm odr;armifwtjyif ocifE/k ocifp;ESifh ocifApdewvnf; yg0ifavonf? f kd kd f kd xkd jyif atmufajctqifhrsm;wGif oludk vludufrsm;aprnfh tajccHvkyfief;&yfrsm; csrSwf&ef &nf&G,f_yD; wcsdefwnf;wGif jrefrmjynftESodk OD;apmonf c&D;xGufcJh_yD; H oltm; axmufca-umif; jyoolreor#tm; pD;yGm;a&;/ Ekiia&;wdEifh ywfoufaom H Sf dfH k S tcGihfta&;t&yf&yftjyif tpdk;&tr+xrf;jzpfygv#ifvnf; &mxl;rsm;jzifh &uf&uf a&ma&m qkcsvdkufavonf? bk&ifcH qmtmcsDabm aumhcf&def; (Sir Archibald Cochrane) 1941 ckESpf wGif jyefom;_y; olae&mudk qm&Jv*se,fa':refprpf (Sir Reginal Dorman-Smith) G D f D u qufcHaomtcg OD;apmESihf tqihfjrihf _Adwdo#tm%mydkifwdk qufEG,fr+rSm ydkrdk cdkifrmoGm;avonf? qm&Jvf*sDe,frSm touf (42) ESpfom &Sdao;_yD; OD;apmxuf wESpfcefom }uD;avonf? r-umjrihfrD olwdkESpfOD;onf wu,fh rdwf&if;aqG&if; d S f G rsm;jzpfom;-uavonf? 11 xka-umifh 1941 ckEpwif usif;y&rnfjzpfaom taxG G axGa&G;aumufyGJudk a&$qdkif;vdkufjcif;jzihf qm&Jvf*sDe,fu ol. vkyfydkifcGihft& OD;apm. oufwrf;udk aemufxyf (5) ESpf oufwrf;wckokd wd;ay;vduavonf? k k f xkdaemuf OD;apmudk qm0ifpwefcsmcsD (Sir Winston Churchill) tjyif tjcm; _Adwo#acgif;aqmifrsm;ESifh awGqaqG;aEG;&eftwGuf vef'efokd zdwac:vduav d kH f k f onf? OD;apm. &nf&,csufrm 'kw,urBmppfwif _Adwo#wdk atmifyc_H yD;aemuf G f S d G d JG
80
80

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

jrefrmEdiiukd vH;0vGwvyfonfh Ediitjzpf a-unmay;&eftwGuf _Adwo#tpd;& kfH k f kfH d k tm; qGaqmifor;oGi;&efjzpfonf? olonftm%mESifh ywfoufI tl;trl;jzpfae J d f f _y; ordi;wGif olyg0ifconfh tcef;utm; jrefrmEdiiukd vGwajrmufapcJotjzpf D kf hJ kfH f h l wGi&pfap&ef vdvm;cJayonf? f k h taemufokd c&D;pwifrxGucmrD rdru,ukd Ak'bmom0ifwOD;[k a-unm f G d kd f < xm;aom OD;apmonf olrsm;ESirwl wrlx;jcm;onfh oljzpfonftwki; wdu*g;armh hf l h df k f (of) av,mOfysH (Tiger Moth aeroplane) udk pD;oGm;&if; (326) ay ^m%fawmf tjrif&onfh a&$w*apwDawmf}uD;udk av,mOfysHtm; 0JysHywfapI olonf ylaZmf h dS d kH uefawmhom;ao;onf? *VKefeef;&if;0ef. xl;qef;aom tytrlEifh ywfoufI G S xdktcsdefu Ak'<bmom0iftrsm;pk. tjrifwGif pdwf}uD;0ifr+ESihf a&$wd*HkapwDawmf tm; rkdrao rav;rpm; AdkvfqefpGm yvkyfoGm;onfh vuQ%mtjzpf xifjrif-u ayvdrfhrnf? tb,fa-umihfqdkaomf apwDawmfonf Ak'<. qHawmf&SpfqlESihf tjcm;"mwfawmfarGawmfrsm; udef;0yf&mjzpfI tjcm;tedpPoabmaqmif yk*~dKvf rsm;xuf jrihrm;pGm wnf&ae&rnfjzpfaoma-umihaywnf;? f dS f rnfokdqkdap OD;apmonf 1941 ckESpf/ atmufwkdbmv apmapmykdif;wGif vef'efokd xGufcGmoGm;cJhavonf? olESifhtwl umuG,fa&;aumifpDtwGif;0ef OD;wifxGfu olt}uHay;tjzpf vkdufygoGm;cJhonf? OD;wifxonf udr;A&pfwuUovY ynmqnf;yl;cJ_h y; &efuewuUov. G f f dk f D k f dk f 'k=t"dywdEihf *k%oa&jrifrm;vSaom tdE,ydnmOfcH 0efxrf;wOD;vnf; jzpfay S f h dN onf? eef;&if;0eftaejzifh ,cifu Oa&myokd ra&mufz;acs? Oa&mywwkuv;kH um; l d f ppfrD;awmufavmifvsuf&Sdonf? olwkdESpfOD;vkH; atmufwkdbmv (10) &ufwGif t*Fvefokd acsmacsmarmarmqkdufa&mufoGm;-uonf? (18) &ufaewGif qm0if pwefcsmcsu 0ef}uD;csKyftrawmfwif aev,fpmpm;yGjJ zifh wnfcif;{nfc&ef OD;apm D d f G hH ukd zdwf-um;cJhonf? jrefrmeef;&if;0eftaejzifh Tyk*~dKvf}uD;tm; rdrdvkdvm;csuf buf ,dr;,kivmap&ef pnf;k;odr;oGi;Ekipr; r&Scacs? 'kw,urBmppftwGi;u f df H f f d f G f d hJ d f ppf;+H vkqqtajctaerS aemufq;kH atmifyqifonftxd _Awo#vrsK;rsm;omru J J JG d d l d taemufwkdif; 'Drkdua&pDacgif;aqmifrsm;ESifh zGJxm;aom r[mrdwftiftm;pk}uD; twGi;wGiyg r,dr;r,diausmufpmwkiuodk acgif;aqmifray;EkiconftwGuf f f f kf d f hJ + d f hJ h csD;usL;axmyemyjcif;cH&aom 0ef}uD;csKyftaejzifh ppfyGJqifE$Ja&;vkyfief;rsm;u om oludk ywfvnf0i;vsu&onf? _Awo#tifyi,m ukvee,frsm;ukd vGwvyf dk f f dS d d dk f d dk D f a&;ay;&ef qefusiaom ol&yfwnfcsuuvnf; trsm;uod_yD;jzpfonf? okd jzpfI f f dk
81
81

csmcsDEihf OD;apmwkt-um; ESpem&Dausmf-um ajymqkaqG;aEG;r+onf ,cifutwki; S d f d df jrefrmhEiia&;tem*wfonf _Adwo#w. ppfyatmifEir+ &v'ftay:Y wnfrae dk f H d dk JG dk f DS _y; xktcseusrom jrefrmhta&;ukd tav;ay;ajz&Si;Ekirnf[aom wHk jyefcsuodk D d d f S f df l f om tESpcsKyfa&muf&om;cJonf? csmcs. wif;rmaom oabmxm;ESitwl olawG f dS G h D hf cJ&or# tjcm;_Awo#acgif;aqmifrsm;. oabmxm;rsm;uvnf; OD;apmukd xyfwl h d d xyfr# pdwtaESmift,Sujf zpfapcJonf? f h h Ekd0ifbmvukefykdif;wGif olonf t*FvefrS jyefvnfxGufcGmoGm;onf[kqkd onf? ar#mfvifcsufuif;rJvsuf pdwpEk;paemifh jzpfaeaom OD;apmonf tjyefc&D; h h f d ukd tar&duefEkdifiHbufrS jzwfjyef_yD; orRw z&efuvif/ 'D/ l;pAJh (vf) (Franklin d d dk D D. Roosevelt) ukd 0ifawGonf? tar&dueforRwtaejzihf _Adwo#ukvee,fwck . ta&;t&mrsm;wGif 0ifa&mufpGufzuf&ef vufwGefaeonfukd awGcJh&onf? aemufq;c&D;pOftjzpf olwEpO; ypdzwujdk zwfI ava-umif;jzifh jrefrmEkiibuf Hk dk S f D d f dfH OD;wnfjyefvmcJonf? tar&duefEiirS rxGucmrD OD;apmonf *syef&dS jrefrmynm h dk f H f G awmfoifrsm;. tajctaersm;ukd pkprf;&ef &nf&,csufjyI *syefaumifppf0efudk H G f d f oGm;a&mufawGqconf? ykvqyurf; (Pearl Harbour) &Sd tar&duef ypdzwa& Hk hJ J d f wyfukd *syefav,mOfwifoabFmrS av,mOfrsm;ESifh a&ikyfoabFmrsm;u vkH;0eD; yg;eD;eD; wkdufckdufzsufqD;_yD;onfh aemufw&uf 'DZifbmv (8) &ufaewGif olwkd pD;vmaom av,mOfu [m0kdif,D&Sd [kdEkdvlvlokd qkdufa&mufoGm;jcif;rSm xl;xl; jcm;jcm;wkuqirw&yfjzpfacsonf? okd jzpfI olwav,mOfonf aemufa-umif; d f dk f + dk jyefvSnfhcJh&onf? tar&duefEkdifiHESifh twWvefwdwfyifv,fukdjzwf_yD; ta&Sbuf ysHoef;vm&if; ay:wl*D vpfpbGef-rdY olwkd -uef -umaecJhjyefonf? OD;apmu tcGifh aumif;,l_yD; xkdae&mY *syefaumifppf0efukd awG jyefonf? olzmom wOD;wnf; oGm;a&mufcjhJ cif;jzpfaomfvnf; olwajymqkor#udk wkusKodk pum;0Sujf zifh owif; dk d d d ay;ykd jcif;cH&onf? _Adwo#axmufvS r;a&;u ,if;owif;ay;ykcsufudk -um;jzwf d f d zrf;,l_yD; pum;0Sufrsm;ukd azmfxkwfcJhonf? owif;ay;ykdcsuf. tusOf;csKyfrSm *syefu jrefrmEkiiudk usL;ausm0ifa&mufv#if jrefrmwku _Awo#udk xuGyeuef dfH f d d d k f aumif;ykefuefvdrhfrnf? xkdtcsdefwGif oltaejzifh *syefukd wwfEkdifor# tultnD ay;rnf[lIjzpfonf? _Adwdo# EkdifiHjcm;a&;0ef}uD;u olwkdESpfOD;ukd zrf;&efqkH; jzwfvu_f y; [kizm-rdodk av,mOfqif;onfEihf zrf;qD;xde;odr;vkuonf? OD;apm dk D d f S f f d f ESifh OD;wifxGfukd ,l*ef'gjynfokdykdvkduf_yD; OD;apmtaejzifh ppftwGif;umv wav#mufvkH; txdef;todrf;cHxm;&onf?
82
82

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

OD;wifxurl jyefvway;cJ_h y; 1945 ck arvwGif jrefrmEkiirS qkwcmvsuf G f dk $ f D dfH fG tdENd,EkdifiH qif;rvm;-rdY zGJpnf;aom qma':refprpf. ppfajy;tpkd;&tzGJukd oGm;a&mufy;aygif;aponf? l ODapmonf 'dre,eftqifukd awmif;qd&ef vef'efokd wcrf;wem; xGucm k D D h k f G roGm;rD vtenf;i,fcefuyifv#if eef;&if;0ef OD;apm rod&&ao;aom ocifatmif dS qef;onf olEifh pdwoabmxm;wlnonfh ppfaoG;ppfrmef pdwxufoefonfh rsKd; S f D f cspfvli,fyk*~dKvfrsm;ESihftwl *syefjynfodk oabFmjzifh xGufcGmoGm;cJhavonf? xkd tcsdefu olwdktaejzifh udkvdkeDtm%mydkifrsm;ESihf aphpyfaqG;aEG;jcif;jzifh ar#mfvifh csursm; jynf0oGm;vdrrnf[k r,H-k unf-uawmh? rsK;cspvi,f rsK;qufopftae f h hf d f l d jzihf 'dkrDeD,eftqifh tygt0if _Adwdo#bk&ifhtifyg,mESihf qufoG,fv+yf&Sm;/ EkdifiH udk xlaxmifom;&rnftvkyrsK;udk rvdvm;awmhbJ vH;0vGwvyfa&;udk wducuf G h f d k k f k f kd &,l&ef qH;jzwfc-hJ uonf? vufeufuixuGa&;enf;vrf;jzifomv#if olw&nf k kd f h kd rSe;csuf txajrmufEirnf[k olw,-kH unfc-hJ uonf? f kd f dk xkdtcsdefu udkatmifqef;onf touf (20) ausmfausmfom &Sdao;onf? odkaomfvnf; EkdifiHa&;0gtm;jzifh &ifhusufaeav_yD? wdkArmtpnf;tHk;. taxG axGtwGif;a&;r;tjzpf xrf;aqmifcJh_yD; a'gufwmbarmfOuU@tjzpf aqmif&Guf onfh us,fjyefaom r[mrdwfwyfaygif;pk}uD;jzpfonfh xGuf&yf*kd%f; (Freedom Bloc) udk pwifwnfaxmifcJholwOD;vnf;jzpfayonf? olwdkonf tultnD&,l a&;twGuf taemufxuf ta&Sudk ar#mf-unfh-uonf? 1940 ckESpfqef;wGif wkArmtpnf;tk;okd tdE,trsK;om;uGe*&ufygwD &rf;*g(&f) (Ramgarh) nDvm d H dN d f cHodk uk,pm;vS,tzGJ vma&mufavhvm&ef zdw-f um;pm vufc&&Sygonf? xkuhJ d f f H d d okd zdw-f um;jcif;ukd 0rf;omtm;&pGmvufc_H yD; taxGaxGtwGi;a&;r; ocifatmif f qef; acgif;aqmifvsuf ocifoef;xGef;/ ocifA[def;ESifh tjcm;toif;0ifrsm; yg0ifonfh uk,pm;vS,tzGJ onf rwfvwGif tdE,jynfodk if;tpnf;ta0;wuf d f f dN a&muf&ef oGm;-uygonf? xkduGef*&ufnDvmcHwGif -unf!kdav;pm;tyfaom r[wWr*E<DESifh wjcm;ausmf-um;aom uGef*&ufacgif;aqmif}uD;rsm;jzpfonfh ypf*s0g[mvm(vf) ael;/ qlb(pf)cse'&m bk(pf) pojzifh awG uHpum;ajymcGi& f d hf -uygonf? ypfael;qkv#if ocifatmifqef;onf ausmif;om;b0upI cs;rGr; d D f ESpfoufcJholjzpf_yD; xkdyk*~dKvf}uD; t*Fvdyfbmomjzifh a&;om;cJhor# pmayrsm;ukd pdwtm;xufoefpm zwf-um;avhvmrSwom;cJonf? 1936 ckEpwif ukatmifqef; f G f h Sf G d onf ArmEkdifiHvkH;qkdif&m ausmif;om;rsm;or*~OuU@ wifajrmufjcif;cH&csdefwGif
83
83

pdwyi;jzwfum tquftoG,yifr&Scaom rpPwmael;tm; jynfv;kH u|wf rEav; f dk f f d hJ ausmif;om;nDvmcHudk 1937 ckEpwif pDpOf&mwGif wufa&mufcs;jri&ef owW&pm S f G D hf d dS G zdwf-um;vkdufonf? ypfael;uvnf; jrefrmausmif;om;acgif;aqmif atmif qef;qkdol. *k%foduQmta-umif;rsm;ukd -um;od_yD;jzpfojzifh zdwf-um;jcif;ukd vufcH_yD; olukd,fwkdif nDvmcHwufcJhonf? ael;vma&mufjcif;jzifh trsKd;om; ta&;tm; txl;jrifhwufapcJhonf? acgif;aqmif csef'&m bkd(pf) 0g't& wjcm; wbufrS t-urf;zufru,-Hk unfojl zpf_y; jrefrmjynftm; vlpr;wa,mufr[kwf l dk D d f awmhyg? jypfr+Oya' yl;aygif;}uHpnfr+jzifh w&m;pGJqkdcH&vsuf olESifh awmfvSefa&; acgif;aqmif (16) a,mufwkdtm; rEav;axmifwGif 1924 ckrS 1927 ckESpftxd tusOf;csjcif;cH-u&onf? ypfael;onf jrefrmvli,fukd,fpm;vS,frsm;tm; txl;{nfh0wfausyGef pGm -unfh+xm;um nDvmcHt_yD;wGif olwkoabmt& wjcm;ae&mrsm;ukdyg oGm; d a&muf-unfh+avhvmcsifonfhqEN &Sd-uygovm;[k ar;jref;&mwGif ocifatmif qef;uyif taemufajrmufa'oac: tuf(zf)*ef e,fpyfodk oGm;a&mufva-umif; dk ukd arwWm&yfcHonf? xkdtcg c&D;pOfvkyfay;cJhonfrSm Ak'<*g,mrS t-rd-rdrsm;okd 0ifa&muf-u_y; a'vD-rdawmfrwqifh tdE,wkui,fujdk zwfausmum ywfv#m;0g; D S dN d f f -rd/ ukibmawmif-um;uae bkab-rdrS umvuwWm;-rdodkjyef-u&ef pDpOfay;ygonf? df H taemufajrmufa'owGif ocifatmifqef;qENtwki; xl;uJpm e,fpyf*E< bGJ& df G D yxef=rlqvifacgif;aqmif}uD; cef/ tuf'l *gzm/ cef ESihf awGqaqG;aEG;cJ-h uonf? Hk xkacgif;aqmif}uD;onf a'otvkuf _Awo#rsm;ukd awmfvecsionfpwf jyif;xef d d d d S f f h d pGm&Saomfvnf; t-urf;rzufa&;oabmw&m; tjrif0g'ukd cH,xm;oljzpfonf? d l oljrefrmjynfjyefa&mufvmaomtcgwGif udkvdkeDtm%mydkifrsm;u oludk zrf;0&rf;xkwxm;a-umif;udk olo&avonf? xka-umihf olonf wdi;jynftwGi; f d d kf f rS wdwfwqdwfxGufcGmoGm;&ef qHk;jzwfvdkufI olESihf&if;EDS;aom rdwfaqGwOD;jzpf fh f f k onfh ocifvS rdif 12 ESitwl wkwjf ynfokd yxrxGuawmhrnfh wkw=,d;',m; vdkif; [dkifvDoabFm (China-Siam Line, Hai Lee) ay:odk &efukefqdyfurf;rS cdk; wufum vkdufygoGm;avonf? oltdwfuyfxJ&Sd lyD; (200) tjyif olwGif pdwful; ,Oftdyfrufwckom ygoGm;avonf? oltaejzihf wdkif;jynfvGwfvyfa&;twGuf wducuvpw&_dS yD; tjcm;ppfvvm;aom ocifrsm;uvnf; &Se[i; odom;_yD; k f kd f dk d f kd f kd f k G armf uGejf rLepfrsm;ESifh qufo,r&,l&ef olukd wduwe;cJ-h uonf? odaomf ol G f + k f G f k b0rSm tajctaet& tvsifpvdjk zpfvsuf&onf? [oFmwckif &J0efaxmufjzpf dS d
84
84

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

ol aZ;AD;,m;qdou atmifqef;udzrf;rdv#if (5) ly; csD;jrirnf[k vlo&i-f um; k l k D hf d S qkaiGxwxm;onf? odk jzpfI olEihf udvS rdiwu yxrqH;awGonfh wkwjf ynf k f S k f kd k odk oGm;rnfhoabFmjzihf vkdufygoGm;cJh&jcif;jzpfonf? olwdkonf olwdkudk,folwdk oabFmuke;ywfay:rS vduygvmonfh wkwc&D;onf wefvtif&e; ESifh wefqk f k f f l S f awmif wdtjzpf kyzsufc-hJ uonf? k f xdae&ufum; 1940 ckEp/f -o*kwv (8) &ufjzpfonf? oabFm OD;wnfcwf k S f k armif;aeonfum; trGdKifrdodk jzpfonf? trGdKif rdonf wkwfurf;kd;wef;&Sd rdwrdj zpf_yD; *syefwu odr;yduxm;um ,cktcg ZD&mrif; [k ac:ae-uav_yD? kd f k f 1940 ckESpf ESpfv,favmufwGif rDemrDrql,kd 13 emrnfcHvsuf &efukefokda&muf &Sdvmaom Adkvfr;}uD; uif*sDqlZluD;ukd ArmhxGuf&yf*kd%f;rS a'gufwmbarmf. a&mif;&if;wOD;jzpfol a'gufwmodrf;armifu (6) ywfceft-umwGif oGm;a&muf awGqconf? trGKd ifwif aomifwifaeaom jrefrmrsKd;cspfvi,f (2) OD;ukd *syefodk Hk hJ G l oGm;Ekdifa&;twGuf pDpOfay;yg&ef olu qlZluD;ukd tqkdycJhonf? Adkvfr;}uD;u csucsi;yifoabmwlvu_f y; a'gufwmodr;armifu vli,f (2) OD;. "mwfyrsm;ESihf f f dk D f Hk rdwfqufpmwapmifukd olukday;vkdufonf? qlZluD;onf ol.vufaxmufwOD; jzpfol ql*sDtDrufql,lESifhtwl *syefokd r-umrDyif jyefoGm;cJhonf? tjcm;vuf axmufwOD;jzpfol rpfZwmeDtemtkurl &efuewixm;&pfconf? l D d dk k f Gf hJ wkiaywGif c&D;waxmufem;pOf azmfrqm (wki0rf) &Sd *syefb&ifwyfrawmf df dk df k h rS tkyfcsKyfa&;t&m&SdwOD;ukd Adkvfr;}uD;u jrefrmESpfa,muf pwif&SmazG&efESifh wkdusKdwGif olxHokd apmifh-uyfac:aqmifvm&ef rSm-um;cJhonf? trGKd ifwif ocifatmifqef;ESihf ocifv-S rdiwdk ta&Sajrmuf{&d,m&Sd uGejf rL G f epfykdife,fajr ukef;wGif;ykdif;okd c&D;oGm;vmEkdif&ef tultnDay;Ekdifrnfh wOD; wa,mufudk tquftoG,&a&;twGuf (3) veD;yg;cef &SmazGaomfvnf; tcsn; f f tESD;omjzpfaeonf? olwkdrSm aiGa-u;vnf;ukef ar#mfvifhcsufvnf; cef;ajcmuf vsu&onf? xktcsewif uifaywkirS Advr;uef'gu ulvefqu|e;rS Ekiiwum f dS d d f G df k f l f dfH d ykdifpcef;wGif;&Sd wnf;ckdcef;av; (Inn) wckwGif olwkukd ajc&mcHrdoGm;onf? olwkd rSm tHtm;woifh jzpfonfEitr# a'gufwmodr;armif.pmukd zwf&onfEihf pdwf h S hf f S vufayghyg;oGm;-uonf? *syefokd qufvufoGm;&efom taumif;qkH;[lIvnf; awG;awmrdcJh-uonf? olwkdonf *syef=zdvpfykdif ujym;rsm;tjzpf tkdrkd'grGef*sD f d ESihf tDw'gwDtcsD 14 [laom emrnfrsm;jzifh taxmuftxm;pm&Gupmwrf;rsm;ukif dk D aqmifum Ekd0ifbmv (8) &ufaewGif zlultkdtmavqdyfokd qif;oufcJh-uonf?
85
85

wkusKda&mufonfEihf Advr;}uD; qlZu;u olwudk avqdywif vma&muf d S k f l D dk f G udqconf? jrefrmhta&;twGuf bk&ifwyfrawmfO;pD;XmecsKyfrsm;u pdwrygw dk hJ h D f yg jzpfaeonfhtwGuf qlZluD;u oltdwfrS aiGpkdufxkwfI olwkdukd -unfh+xm;& onf? rsm;r-umrD Armvrf;r}uD; 15 (Burma Road) jyefvnfzGifhvSpfvkdufjcif;u olwkd. pdwfyg0ifpm;r+ukd jyefvnfEkd;xapcJhonf? -unf;wyfESifh a&wyfXmecsKyf ppfOD;pD;r;rsm;u v#Kd0SuftzGJwzGJ zGJpnf;a&;tpDtpOfukd yl;aygif;vkyfaqmifvm _yD; aemufq;Y 1941 ckEpf azazmf0g&Dv (1) &ufaewif rDemrDuueftzGJ jzpfay: Hk S G D vmcJonf? h rDemrDuDuefukd Adkvfr;}uD; uif*sDqlZluD;u OD;aqmif_yD; *syef-unf;wyf a&wyft&m&Srsm;tjyif t&yfom;rsm;jzifh k;zGJ pnf;xm;onf? jrefrmok;OD;jzpfonfh d H H 16 atmifqef;/ vS-rdifESifh ukdaqmif; (uD&D,l pufr+txufwef;ausmif;wGif wufa&mufynmoif-um;aeol) wkudk *syefb&ifwyfrawmf. ppfO;pD;XmecsKyfrsm; d k h D . wkuuuyuratmufwif xm;&Svuonf? uDueftaejzifh tqifh (3) qifh d f dk f G f J + G d dk f yg0ifaom azazmf0g&Dv pDrHudef;jzifh olppfqifa&;vkyfief;&yfrsm;ukd csufcsif;yif pwifcJhonf? yxrqkH;tm;jzifh jrefrmrsKd;cspf (30) OD;ukd [kdifeef (okr[kwf) azmfrkd d qmwGif ppfoifwef;ay;&eftwGuf ac:xkw&ef/ 'kw,taejzifh oifwef;_yD;onf f d ESifh jrefrmjynfwGif;jyef0if_yD; _Adwdo#wkdukd qefusifaom vufeufukdifxuGr+ twGuf pnf;kH;v+yf&Sm;um _Adwdo#wkdukd armif;xkwf_yD; vGwfvyfa&;&,lEkdifa&; twGuf vufeufEiaiGa-u; taxmuftyHay;&ef/ wwd,taejzifh jrefrmrsKd;cspf S hf h rsm;ukd vufcEia&;/ jynfwi;jyef0ifEia&;ESihf befaumufrae_yD; e,fpyfujdk zwf H dk f Gf dk f S ausmfum vufeufrsm; o,faqmif_yD; _Adwo#qefusifa&;wyfzJG rsm;ukd axmufyhH d Ekdifa&;twGuf ,kd;',m;=jrefrme,fpyf tcsuftcsmusaom ae&mrsm;wGif v#Kd0utajccHpcef;rsm; wnfaqmufxm;&efwdk jzpfonf? S f yxrOD;qkH;aom ppfqifa&;trdefukd vufcH&&Sdolrsm;rSm atmifqef;ESifh f ql*sDtDrpfql,l (Sugii Mitsuru) wkd jzpfonf? ,if;trdeudk azazmf0g&Dv (14) &uf aepwyfxm;_yD; u0gqmuDqyurf;rS aemufaexurnfh 'gtDwoabFmykaqmif JG d f G f dk d d f d k f dk G a&;ukr%yif &Sewif rml; (Shunten Maru) jzifh vkuygI ykor/f &efueoom; ` D dk f &efjzpfonf? olwvyaqmif&rnfwm0efrm topfppnf;xm;olrsm;ukd oabFmjzifh dk k f h S k ckd;xkwf_yD; oifwef;&Sd&mae&mokd ykday;&eftjyif axmufvS rf;a&;owif;opfrsm; pkaqmif; &efjzpfonf? olwkdukd oabFmom; vufrSwfwkrsm; xkwfay;_yD; ql*sDrSm oabFm aiGpm&if;ukdifESifh tkdrkd'grGef*sDrSm pma&;jzpfoGm;onf? tkdrkd'gtaejzifh
86
86

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

kyfzsuf0wfqifxm;&_yD; oGm;wkyg wyfqifxm;&onf? atmifqef;onf &Sefwifrml; ykodrfuyfonfESifh ukef;ay:okd vGwfvGwf uif;uif; ta&mufwufoGm;EkdifcJhonf? trdajray: jyefeif;&onfhtwGuf olrSm 0rf;omvsuf&Sd_yD; &efukef&Sd ocifjrxH owif;ay;ykd&ef qufvufxGufcGmcJhonf? &Sefwifrml;u olukefrsm;jzpfonfhqefukd xyfrHjznfhqnf;Iwif&ef &efukefokd a&mufonftcsdewif &Jabmf (4) OD;ukd a&G;cs,f_yD;jzpfonf? okaomfvnf; atmif h f G d qef;ESifhtwl olwkdoabFmay:wufrnfhnwGif oabFmtv,f twuftqif; avSum;wGif ykvdyftapmifht-uyfrsm; wif;usyfpGmcsxm;onfhtwGuf ,if;rS wuf&ef rjzpfEkdifonfhtwGuf oabFmaemufykdif;wGif tcsufjya&ay:abmESifh csnxm;aom oHud;rS pGepepm;pm;wufc-hJ u&onf? Tyxr rsK;csptokwwif f f G f d f f G 17 yg0ifolrsm;rSm ocifvSaz/ at;armif/ b*srf;ESifh ukdxGef;&Sdef wkd jzpf-uonf? atmifqef;/ vS-rdifwkdESifhtwl olwkdukd wkdusKdrS azmfrkdqmpcef;okd av,mOfjzifh ykday;cJh_yD; olwkd jrefrm (6) OD;jzifh ppfoifwef;ukd pwifcJhonf? *syefoifwef;om; topftcsKdvnf; aemufykdif;wGif wufa&mufvmcJhonf? tvm;wl wm0efay;cH&olrSm tDemtkdrDZlwmeD (Inao Mitzutani) jzpf_yD; ol onf tkqmumrS rwfv (25) &ufaewif &efueodk xGucmaom qefwifoabFm d G k f f G 'gtDwkdykdaqmifa&;ukr`%Duyif ukdifl;rml; (Kairu Maru) oabFmjzifh vkdufyg oGm;cJh&onf? olonf &Sifrifemrnfjzifh oabFmaiGpm&if;ukdiftjzpf [efaqmif oGm;&onf? olonf vli,f (7) OD;ukd (3) OD;w}udrf/ (2) OD; ESpf}udrfwkdifwkdif tvnfxGufcGifh&_yD; jyefvmaom oabFmom;rsm;ESifh a&maESm_yD; oabFmay: ta&muf wifay;Ekiconf? wv-um_yD;aemuf oabFmaiGpm&if;ukif ql*stonf d f hJ d D D olwa,mufwnf; aemufxyf (3)OD;ukd ukaq;tDrml; (Kosai Maru) oabFmjzifh d o,faqmifvmEkicjhJ yefonf? ZGevwGif aemufq;kH wacgufY &Sirifu xyfr_H y; (11) df f f D OD;ukd ukdlrml; (Koreyu Maru) oabFmjzifh xkwfvmEkdifcJhjyefonf? if; (11) OD;wGif aemufqkH; (6) OD;rSm ocifApdef/ ocifxGef;tkyf tkyfpkrSjzpf_yD; ocifxGef; tkyfukd,fwkdif acgif;aqmifxm;onf? ocifxGef;tkyfESifhtwl ygvmolrSm tjcm;ol r[kwf aemufykdif; Adkvfae0if;jzpfvmrnfh ocif+armifjzpfonf? rpfqlwmeD (c) oabFmaiGpm&if;ukif &Sirifonf rsKd;cspf&abmf (27) OD;teuf (18) OD;ukd yifv,f d f J jzwfI o,faqmifvmEkdifcJholjzpfonf? ,dk;',m;=jrefrme,fpyfrS jzwfausmfvm ol ocifatmifoef;ESifh ocifoef;wifwkdtjyif ukdaqmif;ukdyg xyfaqmif;vkduf aomtcg emrnfausmf &Jabmfo;usdy t_yD;owfjzpfay:vmcJonf? Hk f h
87
87

ociftkyfpk (2) ckt-um; r-umrDyif rausvnfr+rsm; jzpfay:vmcJhonf? 18 ukdlrml; oabFmjzifh &efukefrStxGuf pifumyloGm;onfh c&D;pOfwGifyif ocif xGe;tky. oabmxm;a-umifh jzpfym;onfh rausvnfrrm tapmqk;jzpfonf? f f G + S H tjcm;xif&m;onfwckrm AdvausmaZmajymjycsujf zpf_y; bmwD;vfvifem. S h S k f f D a'grmef[ewif uk;um;xm;csufjzpfonf? k f G d udkatmifqef;ESifh udkae0if;wdk [kdifeefwGif r-umc% tcsif;rsm;-uonf? udkatmifqef;onf vldk;vlajzmifh ajAmiform;jzpfI udkae0if;u tvGef^m%frsm; vsuf wGufcsuf_yD;rS vkyfwwfonf? odkaomfvnf; udkatmifqef; t"du ruduf onfu udae0if;. tusipduf raumif;r+jzpfonf? olonf avmif;upm;orm; k hf k jzpfonfhtjyif rdef;rvnf; tvGef+yfayGonf? xka-umihf tusifhpm&dwW aumif;rGef d r+udk txl;tav;xm;aom udkatmifqef;ESihf usefaom u|efawmfwdk &Jabmfrsm; uvnf; ,if;tcsufudk rESpfrd- ujcif;jzpfonf? odkaomf tem*wfudk ar#mfawG;I pnf;vHk;nD!Gwfa&;twGuf u|efawmfwdk wwfEdkifoavmuf tnDt!GwfaecJh-u ygonf? xdkrSwyg; atmufyg bmwD;vfvihfwfem a&;om;csufudkvnf; owdrloihf ayonf? &efukefwGif udkatmifqef;onf oabFmrSm;pD;rdcJhjcif;oufoufa-umihf *syefESihf qufoG,fvdkuf&jcif;um; r[kwfacs? *syefwdk. v#Kd0Sufvkyfief;rsm;udk olwdk. olv#Kdrsm;u &efukefESihf tjcm;ae&mrsm;wGif vkyfaqmifvsuf&SdcJhonf? 1930 ckESpfrsm;avmufuyif +dZdk=udkulbl (Shozo Kokubu) [k ac:aom *syef a&wyft&m&Sdwa,mufonf ocifApdefocifxGef;tkyf tkyfpkESifh qufoG,fr+& cJhonf? xkd jyif &efukef&Sd *syefolv#KdwOD;jzpfaom a'gufwm qlumpm qlZluD; pDpOfay;cJonftwGuf tjcm;rsKd;cspfy*Kd~ vfwOD;jzpfonfh a'gufwmodr;armifonf h h k f vnf; 1940 ckEpwif wdusKdokd tvnfc&D;oGm;cJz;onf? udatmifqef;tygt0if S f G k h l k ocifudk,fawmfrd+if;. aemufvdkufrsm;rSm *syefrsm;tay:Y ta-umif;a-umif;udk axmufqI oHo,&S-d uonf? wenf;tm;jzifvnf; ratmifjrifaom wkwjf ynf h c&D;pOfonf jrefrmEdkifiH vGwfvyfa&;ud;yrf;v+yf&Sm;r+twGuf tultnD&rnfh ae&mudk ud;pm;&Sm}uHjcif;w&yf[k jrif&ayrnf? odkaomf ,if;ud;yrf;r+ ratmif rjrifjzpfom;onftcg jrefrmvli,frsKd;cspfrsm;twGuf (olwvcsifonfh vGwvyf G h kd kd f a&;udk E+wuwday;aeonf) *syefomv#if a&G;cs,fp&m &Som;ayawmhonf? f h d G *syefwtaejzihf Ttcsufukd aumif;pGmoabmaygufxm;-uonf? odk jzpf kd
88
88

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

I olwdkonf olwdk. ppfoifwef;tpDtpOfwGif 0ifkd;wef; vdkvm;aom vusfm tpGe;a&muf0g'D ocifApdeocifxe;tkyf tkypukd xnfoi;I vuf0orm;rsm; f f G f f k h Gf J tm; xdef;xm;&ef qHk;jzwfcJh-ujcif;jzpfonf? xkda-umihfvnf; wdkArmtpnf;tHk; udk pwifwnfaxmifcJh&mY yg0ifcJhol wOD;jzpfaom ocifApdefonf ocifxGef;tkyf S f S G f hJ h dk f H ESitwl 1938 19 ckEpcefrpI *syefukd pwifqufo,conf? 0g&ifEiia&;orm; fh rsm;xJrS EkiijH cm;om;rdwaqGrsm;csOf;uyfrwzJG orsm;rSm ocifApdeEihf ocifxe; df f d f l f S G f tkyfwkdupcJh-uonfr[kwf? OD;apmomv#if yxrjzpfygonf? olonf owif;pm q&mwOD;taejzifh uk,pm;yum *syefEiiodk 1935 ckEpwif tvnfom;cJonf? d f dk f H S f G G h olonf xkc&D;rStjyefwif &efue-f rdwif owif;pm}uD;wapmifjzpfaom ol&, d G k G d owif;pm. t"du tpkydkif&Sifjzpfvmjcif;rSm wkdufqkdifr+w&yfjzpfykH&onf? olu vlraygif;oif;qufqa&;taejzifh *syefot&m&Srsm;ESihf tvnftywfvmolrsm;ukd + H H d azsmajz{nfcconf? ,if;okaom {nfcyrsm;ukd *syefEiita-umif; aqmif;yg;rsm; f h H hJ d h H JG dk f H tm; rSereyEyazmfjyavh&aom olowif;pmwGif tjynftpkowif;tjzpf a&;om; f S f Hk dS f dS h H azmfjycJonf? h aemufrS ay:aygufvmaom b0. oa&mfuuw&yfrm *syefwEihf txufyg G f S dk S twki; qufo,confh ocifApdetm; *syefwuyif t}uHay;r+a-umifh 1942 ckEpf df G f hJ f dk S atmufwbmvwGif e,fpyfuae_yD; ,k;',m;Ekiibufodk jzwfu;&ef ud;pm;&m dk d dfH l zrf;qD;cH&_yD; tusOf;cscH&jcif; jzpfayonf? rnfodkyifjzpfap ocifxGef;tkyfwdk aemufqHk;tokwf a&muf&Sdvm_yD;onfh aemufwGifum; udkatmifqef;wdk t&if *syefodka&mufESihfaeaom udkaqmif;tyg t0if pkpkaygif; rsKd;cspfvli,f (30) OD;&SdoGm;av_yD? odk jzpfI olwdkudk jrefrmhordkif; wGif &Jabmfo;usy [k ac:a0:cJavonf? olw. *syefwyfr;rSm Akvr;}uD; au kH d f h kd d f tD*sD=qlZluD; jzpfonf? olonf udkatmifqef;ESihf udkvSrdifudk trGdKif wGif zrf; qD;cJhol t&m&Sdjzpfavonf? &JabmfoHk;usdyf0if ocifudk,fawmfrd+if;tkyfpk. wck wnf;aom &nfre;csufyef;wkirm jrefrmEdiiH vGwvyfa&;jzpfaomfvnf; Advr; S f df S kf f k f }uD; qlZluD;ESihf *syefaxmufvS rf;a&;wdk tzd&mYum; tjcm;&nfrSef;csufrsm; &Sif; k &Sif;vif;vif;&Sdaeav_yD? 1938 ckEpwif *syefwonf wkwjf ynf ajrmufyi;ESihf ta&Syi;wdukd usL; S f G kd kd f kd f k ausmf0ifa&mufcJhonf? od&mwGif *syefbk&ifhwyfrawmf. wkwfjynftwGif;ydkif; k ESihf aemufqHk;wGif tdENd,jynftxd xdk;azmufrnfh taemufbufcsD ppfqifa&; r[mAsL[mudk csefau&SdwfOD;aqmifaom (wkwfjzL) ulrifweftpdk;&u tpGrf;
89
89

ukefqefusifwGef;vSefae&m ,if;udk r[mrdwfu ulnDyHhydk;vsuf&Sdonf? xdktcsdef Y armfpDwkef;wdk. wkwfeDuGefjrLepfrsm;vnf; tjyif;txef awmfvSefaejcif; a-umifh csefau&Sdwf ulrifwefwyfrsm; ajcukyfpcef;wckjzpfaom wkwfjynf taemufawmifbufjynfe,fwckjzpfonfh ,leef odk r[mrdww. ppfypPn;wef f kd f aygif;rsm;pGmudk tusOf;tusyfrsm;-um;rS ay;ydkae&onf? &efukefqdyfurf;rS jrefrmjynftv,fyi; tylyi;uEm&udk jzwfausmfvsuf &S r;awmifwef;rsm;txd/ kd f kd f f xkrqufvufI ,leefjynfe,fokd 0ifa&mufaom jrefrmvrf;r}uD; (Burma Road) d S onf xdktcsdefu vGefpGm ta&;}uD;_yD; *syefppfOD;udk wm;qD;Ekdifa&;twGuf wck wnf;aom axmufya&;vrf;a-umif;jzpfonf? xka-umifh *syefwtaejzihf jrefrm hH d kd jynfudk 0ifa&mufodrf;ydkuf_yD; ,if;qufoG,fa&;vrf;a-umif;udk jzwfawmufvdk onf? xdkodk yvkyfEkdif&eftwGuf olwdk ppfqifa&; atmifjrifacsmarmapjcif; tvdk iSm kyjf yaumif;aom jrefrmwdi;&if;om; wducua&;wyfwwyf tckitrm&S&ef kf k f kd f df d *syefwdku vdktyfaecJhonf? TaxmufvS rf;a&;tpDtpOfudk rDemrDuDuef (Minami Kikan) [k v#Kd0Sufemrnfay;xm;cJhonf? odk jzihf *syefa&muf jrefrm vli,frsm;rSm TtpDtpOf. t"dutoufaoG;a-um}uD;jzpfvmcJhonf? odk jzpfonfhtwdkif; 'DZifbmvwGif &JabmfoHk;usdyfrS (28) a,mufudk bef aumufodk a&$ajymif;vdkufonf? ukdaqmif; (okdr[kwf) Adkvfxdef0if;ukd ,kd;',m; Ekii&dS *syefb&ifwyfrawmf. 0g'jzefcsda&;Xmeokd wm0efcsxm;cJonf? [kieef dfH k h h df wGif tpysKd; ppfa&;avhusifrrsm; yvky_f yD;aemuf ppfoifwef;udk azmfrqmu|ef; + kd odk a&$ajymif;cJ&m jrefrmvli,fwOD;jzpfonfh ocifoef;wifonf ,if;ae&mY iSuf h zsm;a&m*gjzifh uG,fvGefoGm;cJhonf? xkdaemuf 'DZifbmv (26) &ufaewGif bef aumufY ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmf (Burma Independence Army) udk w&m; 0ifzJG pnf;vduavonf? Tta-umif;ESiywfoufI ocifvaz (Advvusfm) u k f fh S k f aemufyi;wGif Todk jyefvnfajymjycJonf? kd f h tJ'aeu orm;awmf}uD; OD;vGe;aztdrrm vlawGtm;vH;[m wtm; pdwf D f f S k xufoefae-uw,f? vlwdkif;qDu vufarmif;aoG;udk azmuf,l_yD; aoG;aomuf opPmqdk-uw,f? tJ'DnrSm *syefppfoifwef;pcef;u jyefvm-uwJh olawGtm;vHk; pk_yD; pnf;a0;-uw,f? udkatmifqef;u u|efawmfwdkpdwfuduf twdwfedrdwf aumif;r,fh emrnfwckpD a&G;oifhw,fvdk t}uHyw,f? 'Demrnfu u|efawmfwdk udk *k%v&apr,f? ,H-k unfrvJ ay;Ekir,f? vkyief;_yD;pD;atmif aqmif&u&r,fh f J dS + df f G f todpdwf"mwfvJ 0ifapr,f? aemuf u|efawmfwdk csDwufr+udk qufvufo,f
90
90

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

aqmifay;r,fh emrnfrsK;jzpf&r,fvkd olu ajymw,f? 'Dt}uHtpnf[m u|eawmf d f wdk pkaygif;pOf;pm;xm;-uwmvJ r[kwfbl;? t&ifxJu t-um}uD; pOf;pm;xm;cJh -uwmvJ r[kwfbl;? 'g[m udkatmifqef;&J t}uHtpnfyJ jzpfw,f? u|efawmf wdkudk tJ'Dvdk csjyawmh u|efawmfwdktm;vHk; tJ'Dt}uHtpnfudk oabmusoGm; -uw,f? tJ'DrSmyJ u|efawmfwdk emrnfawG a&G;-uw,f? prf;ac: -unfh-uw,f? oabmus-uw,f? emrnftopfeJ ud,u,ukd eJeawmif t&yfjrihom;w,fvkd k hf kd f J f G cHpm;-u&w,f xdkaewGifyif olwdktm;vHk;. emrnfa&S Y Akdvfwyfvdkuf-uonf? Akdvf[l onfrSm vltaygif;/ av;pm;cH&r+ESihf -oZmtm%m&Sdr+udk jyqdk_yD; t&m&Sdtqifh&Sd olwdkif;. emrnfa&SY (OD;/ armif/ udk) tpm; wGJoHk;oGm;&onfh a0g[m&wckjzpf ayonf? Todkjzifh udatmifqef;u (AdvawZ) jzpfvmonf? udvazu (Advvusm) k k f k S k f f emrnfcH,lonf? ocifatmifoef;u (Adkvfp}ufm) ESihf udk+armifu (Adkvfae0if;) pojzihf jzpfvm-uonf? wckwnf;aom cGif;csufrSm ocifxGef;tkyfjzpfonf? ol u *syefemrnfudk cH,lvdkufonf? Ttkyfpk. wyfr;jzpfol Adkvfr;}uD; qlZluD;udk Advr;ud; [k emrnfay;vdu-f uonf? *syeft&m&S}d uD;rsm;uvnf; jrefrmemrnf k f kd k &,lcsifonf? odk jzifh TAdkvfrdk;ud;[laomemrnfudk udkatmifqef;udk,fwdkif a&G; cs,ay;cJjh cif;jzpfonf? odaomf rd;ud;wGi&aom pmt"dym,foufouftjyif Advf f k k f dS ` k r;}uD;qlZluD;udk ,if;jrefrmemrnfay;&mY vdrRmyg;eyfI av;eufaom t"dy`m,f udkvnf; aqmifayonf? tb,fa-umihfqdkaomf _Adwdo#wdk tkyfpkd;pOfuyif xD;k;ukd rd;ud;ypfr,f [laom wabmifpum;onf ysHExuay:vsuf&onf? d k HS G f dS Twabmif. t"dy`m,frSm bk&ifheef;pOf ueuU'%f xD; wnf;[laom (_Adwdo# tcsKyftjcmtm%m) onf rdk;ud; wnf;[laom aumif;uifrS usvm onfh vufeufa-umifh usKd;ysufaom tajcodk {uefqua&mufom;vdrrnf[k kd f G fh qdkvdkonf? TwGif Akdvfrdk;ud;u AdkvfcsKyf}uD; rDemrD (Adkvfr;}uD; qlZluD;) [l aom &mxl;tqihfESihf emrnfcH,lum bDtkdifat ppfXmecsKyfudk uGyfuJvdkufum AkdvfcsKyf rl&mumrd (uy`wdef Ekd'g) u ppfOD;pD;csKyf tjzpfvnf;aumif;/ AkdvfcsKyf tdkrdk'g (udkatmifqef;) u tqihfjrihfppfOD;pD;t&m&Sd (jrefrmrsm;xJwGif &mxl;t }uD;qHk; tqifhtjrihfqHk;) tjzpfvnf;aumif; ceftyfjcif;cH&onf? tjcm; jrefrmt &m&Sd (8) OD;rSm 'k=Advr;}uD; &mxl;rS Adv}f uD;tqiftxd &mxl;rsm;jzifh ppfO;pD;Xme k f k h D csKyfESihf tjcm;oD;jcm;wm0efrsm;wGif ceftyfcH-u&onf? Akdvfae0if;tm; ceftyfr+
91
91

rSm pm&if;. atmufajcwGifrS yg&Sdvmonf? jrefrmjynfwGif;&Sd &efolwyfzGJrsm;udk 'kuQa&mufap&ef pDpOf!ef-um; vkyfudkifoGm;&rnfhwyfrSm 'k=Adkvfr;}uD;+armif &mxl;emrnfjzifh OD;pD;uGyfuJ&ef wm0efay;jcif;cH&onf? *syeft&m&Sd}uD;rsm;. vlucwfrum; rqd;vSyg? olwif &Saom yifu,t&nftaoG;ESifh xdwm0efonf J + k G d dk f k 20 ododomomyif oihfavsmfvSayonf[k qdk&ayvdrfhrnf? 1942 ckEpf apmapmyki;wGif bDtiatonf *syefwyfrawmfEitwl jrefrm S df kd f S fh jynfwGif;odk 0ifa&mufcJhonf? tpueOD; (28) OD;rSvGJ_yD;v#if jrefrmtrsm;tjym; onf xkdif;EdkifiHwGifvnf;aumif;/ wu,fhe,fpyfwav#mufwGifvnf;aumif; bD tdkifatwyfxJodk 0ifa&mufvmcJh-uonf? 21 arG;&yfajray:wGif a&SodkcsDwuf&if; olwdk *k%f,l0ifhuGm;pGmjzifh jrihfjrifhrm;rm; v$ihfxlcJhonfhatmifvHrSm t0g/ tpdrf;/ teD oHk;a&mifjc,f/ tv,frS ua'gif;jzpfonf? 22 xdyfqHk;rS t0ga&mifvdkif;onf bmoma&;,H-k unfrukd azmfjyonf? tv,frS tpdr;a&mifrm aygrsm;uG,0aom + f S f ajr,mESifh aumufyo;EStxGuukd jyqdonf? atmufajcrS teDa&mifrmrl a-umuf J D H f k S &GHr+uif;aom &JpGrf;owWdudk azmf!ef;vsuf&Sdonf? tv,fA[dkwGif tjzLa&mif aemufcHjzifh puf0kdif;twGif;rS rmefrmetjynfht0jzifh ab;taygif;rS vGwfajrmuf apaom (arm& y&dwawmf) udk ud,pm;yonfh jrefrmh ua'gif;udk jyoxm;onf? f k f ,if;onf EkdifiH. *k%fusufoa&wihfw,fr+ESihf xGef;ajymifr+wdkudk trSwftom; yxm;jcif;jzpf_yD; jrefrmbk&ifrsm; vufxufrSpI wdkArmtpnf;tHk;ESihf (BIA) acwftxd oH;pGvmcJaom tvHjzpf.? bDtiat. tiftm;rSm tpwGif (2300) k J h dk f om&Saomfvnf;r-umrDjrefrmjynftv,fyi;odk a&muf&om;onftcseYtiftm; d kd f dS G h d f (30000) odk wdk;wufoGm;avonf? 1942 ckESpf/ rwfv (7) &ufaewGif *syefwdk u bDtiattultnDjzifh &efuef rdukd acsmarmpGm odr;yduEiconf? xdaemuf dk f k f k f dk f hJ k _Adwo#wonf a&$awmifY jyif;xefpm ckcI taemufbuf&dS tdE,odk wrl;vrf; d kd G H dN rS pnf;urf;wus qkwcmoGm;cJonf? TtcseY urBmh 6 yH/k 1 yHukd pd;ydixm;aom f G h d f k k kf _Adwdo# t&Sifocifrsm;tm; rnfolr# rvSefEdkif[laom tawG;txifonf vGihfpif k d aysmufu,om;cJonf? odaomfvnf; wrif;ajymif;rS wrif;ta-umif;od qkouJh G f G h odk jrefrmEdiitm; *syefrsm; odr;ydu&mwGif &ufpufrEihf ywfoufI pHwifavmuf kfH f k f + S aom tppftrSefokyfouefrsm;udk r-umrD jrefrmrsKd;cspfwdk pdwfysufzG,f&m awG &Sdvm&awmhonf? 23 -rdawmfokd jyef0ifonfh tcsdefykdif;avmufuyif oltaejzifh *syefawmfvSefa&;twGuf pnf;kH;&ef ud;pm;cJha-umif;/ ppf_yD;aemuf AkdvfcsKyf atmifqef;u xkwfazmfajymqkdcJhonf? tcsdefapmvGef;ao;onfhtwGuf if;tpD
92
92

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tpOfukd olkyfodrf;vkduf&onf? *syefbk&ifhwyfrawmfu ArmhvGwfvyfa&; wyfrawmf (BIA) ukd zsufodrf;&ef qkH;jzwfcJh_yD; ysOf;rem;wGif tajccsxm;aom wyf&if; (3) &if;r#jzifh 1942 ckEpf ZlvivrSpI ArmhumuG,a&;wyfrawmf (BDA) S dk f f ukd zGJpnf;cGifhycJhonf? bD'Datukd Adkvfr;}uD; &mxl;jzifh Adkvfatmifqef;u uGyfuJcJhonf? 1943 ckESpf rwfvwGif a'gufwmbarmf/ ocifjrESifh AdkvfcsKyfwkdukd wkusKodk zdw-f um;cJonf? xkaemuf a'gufwmbarmfu 0ef}uD;csKyf a['Duw*sKEihf d d h d D dk d S aqG;aEG;cJ_h yD; wk*sKdu jrefrmEkiiH vGwvyfa&;twGuf vrf;!epnf;rsOf;rsm; [k d df f f ac:onfh taxmuftxm;pmwrf;ukd a'gufwmbarmfokd ay;tyfcJhonf? ukd,f pm;vS,ftzGJacgif;aqmifrsm;ukd *syef{u&mZfbk&ifukd,fwkdif taqmifta,mif bGJwHqdyfrsm; qifjref;ay;tyfcJh_yD; OD;atmifqef;rSm AdkvfcsKyf (ar*sm*sife&,f) &mxl;okd wkd;jrifhjcif;cH&um wwd,wef; wufaetxdrf;trSwfbGJwHqdyf tyfESif; jcif;cH&onf? a'gufwmbarmfonf jyefa&mufa&mufcsif; jrefrmEkdifiH vGwfvyf a&;jyifqifr+aumfrwD ukd zGJpnf;vkdufonf? aemufqkH;Y 1943 ckESpf -o*kwfv (1) &ufaewGif jrefrmEkdifiHukd vGwfvyfaomEkdifiHtjzpfvnf;aumif;/ a'gufwm barmfuvnf; Ekiiawmft"dywdtjzpfvnf;aumif; a-unmvkuonf? bD'at dk dfH d f D ukd ArmhtrsKd;om;wyfrawmf (BNA) tjzpf emrnfajymif;vkduf_yD; umuG,fa&;0ef }uD;&mxl; ,lxm;aom AdkvfcsKyfatmifqef;u Adkvfr;ae0if; (Adkvfr;}uD;&mxl;okd vsifjrefpGm wkd;jrifhcH&onf) ukd bDtifat. umuG,fa&;OD;pD;csKyftjzpf a&G;cs,f cJonf? okaomfvnf; umuG,a&;0ef}uD;Xmeukd _Adwo#pepftwki; jyefvnfjyif h d f d df qifzJG pnf;cJ&m aemufwESptapmyki;wGif _yD;pD;oGm;onftcg AdvcsKyfatmifqef; h f df h k f u OD;pD;aoemywd &mxl;ukd jyefvnf&,lvkduf_yD; Adkvfr;}uD;ae0if;ukd ppfkH;okd ppfO;pD;csKyftjzpf ajymif;a&$vuonf? vGwvyfa&; ESpywfvnfaewif AdvcsKyf D dk f f f G k f atmifqef;tm; *syef {u&mZfbk&ifu yxrwef; jrifhjrwfaom &wembGJwHqdyf (First Class Order of the Sacred Treasure) jzifh tyfESif;csD;jrifhvkdufjyefonf? xktcsewif pdw}f uD;0ifaeaom *syefb&ifwyfrawmfEihf olw. a-umufrufz,f d d f G k h S dk G uifaywkdif axmufvS rf;a&;,E&m;wkdtay: rauseyfr+rsm; qlyGufvsuf&Sdae av_yD? tjzpftysufrsm;aygif;pkHaeonfh Ttcsdefukd u|efawmf a&;om;ae&mwGif rdrtcsKyftjcmtm%mukd vk;0O\kjH yefvnf&,lvonfh zufqpfqefusia&; jrefrm d H dk f rsK;csprsm;u usL;ausmor;ykuxm;onfh *syefwyfrsm;ukd jyefvnfawmfveonfh d f f d f d f S f v+y&m;r+udk pdw0ifpm;zG,f tusOf;csKyfjyefvnfwifjyvkayonf? f S f d
93
93

ta&;}uD;aom trsKd;om;EkdifiHa&;ygwD}uD; (3) ck yl;aygif;_yD; ArmhxGuf &yf*kd%f; tjzpf 1939 ckESpf atmufwkdbmv (1) &ufaewGif jzpfay:vmcJhonf? ol. OD;wnf&nfrSef;csufw&yfrSm jrefrmEkdifiH. ukd,fykdifqkH;jzwfEkdifonfh tcGihft a&;ukd _Awo#tpk;&u todtrSwf y_y;v#if vGwvyfa&;ay;&eftwGuf awmif;qkd d d d D f &efjzpfavonf? tvm;wl &nfrSef;csufrsm;xm;&Sdaom Armhta&;awmfykHygwD [k ac:aom ajratmuftzGJwzGJukd ,if;u arG;xkwfay;cJhonf? tzGJ0ifrsm;ukd ocifrsm;/ qkd&S,fvpfrsm;/ uGefjrLepfrsm;-um;rS a&G;xkwfcJh _yD; if;tzGJ. xif&Sm;aom acgif;aqmifrsm;tjzpf OD;ausmf_idrf;/ OD;AaqG/ ocif atmifqef;ESihf ocifoe;azwkd jzpfvmcJonf? tcsKaomEkiia&;orm;rsm;u *syef d f h d dfH ta-umif; tom;ay;ajymjyaomfvnf; uGefjrLepfwkwfukdrl trsm;u ykdrkdvkdvm; -uonf? odef;azurl zufqpf*syefESifh yl;aygif;a&;ukd tjyif;txefuefuGuf oljzpfonf? 1942 ckEpf tapmyki;wGif AdvcsKyfatmifqef;u *syefb&ifwyfrsm;ESitwl S df k f k h hf Armhvwvyfa&;wyfrawmfudk OD;aqmifum trdajray:okd atmifjrifpm 0ifa&muf G f G vmcsdefwGif odef;azu ajratmufqufoG,fa&;uGef&ufuwqifh *syefqefusif a&;pm&Gursm;ukd jzefa0tvkyrsm;aecJonf? TwGif orki;wGirnfh uH-urRmw&yf f f h df f jzpfvmcJhonf? Armhta&;awmfykHygwDu odef;azukd tdENd,okdv$wf&ef tm;vkH; oabmwlvu-f uonf? olwor;oGi;xm;ol rmhup0g'Drsm;. aoG;aqmifpnf; dk dk d f f f f kH;r+ pGrf;&nfay:wGif ar#mfvifhcsufxm;&SdonfESifhtnD wzufuvnf; r[mrdwf wkxrS tultnDudk ,cifu rdwaqGwOD;taejzifh &SmazG&ef qk;jzwfvu-f ujcif; d H f H dk jzpfonf? ulrifwefwyfrsm;. tultnDu&,lum ode;azu wifa&$Eitwl uom dk f S hf ukjd zwfI taemufajrmufvrf;a-umif;twki;oGm;&ef ud;pm;cJaomfvnf; xka'o df h d wGif *syefwkd&SdaeonfhtwGuf jyefvSnfhvmcJh&onf? xkdtcsdefwGif AdkvfcsKyfatmif qef;ESifh Adkvfvusfmwkdu jrefrmjynftv,fykdif;&Sd a&$bkdwGif &Sdae-u_yD; olwkdESifh tHh-op&maumif;avmufatmif rar#mfvifhbJ awGqkHrdcJh-uonf? tHhtm;woifh jzpfae-uaom ,cifa&mif;&if;ESpO;rSm xktcsdewif Armhvwvyfa&;wyfrawmf f D d f G G f . tqifhjrifht&m&Sdrsm; jzpfae-u_yD; *syeft}uHay;rsm;teD;wGif vkdufyg&Sdaevifh upm; aESmifhaES;jcif;r&SdbJ olwkdESpfOD;ukd tumtuG,fay;vsuf olwkdc&D;ukd jzpf ajrmufatmif aqmif&Gufay;cJhonf? odef;azESifh wifa&$onf ajcvsifjzifhwoG,f avSjzifhwwef &ckdifukdjzwfI 1942 ckESpf ZlvkdifvwGif b*FgvDokd a&mufoGm;cJh-u
94
94

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

onf? olw.v+y&m;r+udk t}uD;tus,oo,0ifvsu&aom _Awo#tm%mykif dk f S f H f dS d d d rsm;u olwkukd csufcsif;yifzrf;qD;vkduf-uonf? d qif;rvm;wGif ckdv+Hae&aom ta0;a&muf_Adwdo# jrefrmtpkd;&taejzifh jrefrmhawmfvSefa&;v+yf&Sm;r+. kd;om;r+ukd tcsdefwkdtwGif; em;vnfvmonfh tavsmuf odef;aztaeESifh ta0;a&muftpkd;&tzGJ0ifrsm;ESifh awGcGifh&vmonf? 1943 ckESpf tapmykdif;wGif olwkdukd wkwfjynfokd oGm;cGifhyvkdufaomfvnf; (7) vcef -um_y;aemuf olwonf a'vDodk vufcsn;oufoufjzifh jyefvmcJ-h u&onf? D dk f ulrifwefa&m/ uGejf rLepfrsm;uyg ky0wKypPn; tultnD wpkw&mrygbJ oem; f f H -uifemr+ oufoufuom ay;cJ-h uonf? dk _Adwdo#wkdtaejzifh oabmxm;ajymif;_yD; olwkdbufygvmum v#Kd0Suf,l epfwckjzpfonfh trSwf (136) wyfzGJtopf zGJpnf;ay;vkdufonfhtwGuf olwkd t}uD;tus,f 0rf;omyDwdjzpfae-uonf? xkdwyfzGJtaejzifh ta&Sawmiftm&S&Sd &efole,fajrrsm;ukd xkd;azmuf0ifa&muf/ vJAD;wyfrsm;ukd xlaxmifoifwef;ay;/ ajymufusm;ppfukd pnf;kH;_yD;/ &Sd_yD;jzpfaom zufqpfqefusifa&; awmfvSefa&; v+y&m;r+rsm;ESihf yl;aygif;aqmif&u&efjzpfonf? okd jzpfI wifa&$udk a&ikyoabFm f S G f f ESifh ac:aqmifoGm;_yD; &ckdifurf;ajcwGif 1943 ckESpf Ekd0ifbmvwGif csxm;ay;cJh onf? aemufwESpf azazmf0g&DvusrS tzkd;rjzwfEkdifaom owif;rsm;ESifhtwl olukd oGm;a&mufac:,lEkdifcJhonf? odef;azu tdENd,wGif qufaecJhonf? olu r[mrdwfXmecsKyfESifh jrefrmhvGwfajrmufa&;v+yf&Sm;olrsm;t-um; qufoG,fa&; t&m&StaersKd;aqmif&u_f yD; wcsdewnf;rSmyif jyef-um;a&;0ef}uD;Xme. 0g'jzef d G f csda&;vkyief;rsm;ukd aqmif&uay;aecJonf? f G f h xkdtcsdefY 1943 ckESpf -o*kwfv (1) &ufae Y jrefrmEkdifiHukd vGwfvyfa&; &&Sd_yDjzpfa-umif; a-unmvkdufonf? t"dywd a'gufwmbarmfu ocifacgif; aqmif (4) OD;ukd tpkd;&tzGJ0if0ef}uD;rsm;tjzpf ceftyfvkdufonf? ocifjrukd 'k=0ef}uD;csKyf/ ocifEk=EkdifiHjcm;a&;/ ocifatmifqef;=umuG,fa&;ESifh ocif oef;xGef;=qufoG,fa&;wkd jzpfonf? Tceftyfr+rsm;rSm *syefwkdu aemufqkH; twnfy&rnfjzpfaomfvnf; TuJhokd -oZmwduUr&Sdaom yk*~dKvfrsm; ukd,fpm;y yg0ifjcif;ukd vG,fvifhwul oabmwl_yD;jzpfayonf? olwkdtm; jyefvnfqef usifawmfvSef&mwGif if;wkd (4) OD;pvkH; acgif;aqmifyg0ifrnfqkdonfukdum; ol wkd rod&Sm-uacs? ocifoef;xGef;rSm xkdv+yf&Sm;r+. acgif;aqmifjzpfcJhonf? atmifqef;. &mxl;wm0efESifh ywfouf_yD; Ttajctaeukd Akdvfr; tdyf(csf)/ yD/
95
95

qD;*&if; (Major H.P. Seagrim) u trSwf (136) wyfzGJokd (3) vt-umwGif owif;ay;ykd _y;jzpfonf? D yxrqkH;vGwfvyfa&; ESpfywfvnfaewGif qefusifawmfvSefa&;acgif; aqmifrsm; pkHnDpnf;a0;rd-uonf? zufqpf*syefrsm;ukd rvkdvm;a-umif;ESifh tcGi&onfEihf olvufatmuf&dS vufeufuiwyfzJGrsm;u olwudk xuGqefusif hf S dk f dk rnfjzpfa-umif; twdtvif; atmifqef;. ajym-um;csufu xkaeudk rSwrw&& d f S f jzpfapcJhonf? EkdifiHa&;ygwDtm;vkH;taejzifh pkpnf;nD!GwfpGm &yfwnf-u_yD; zufqpfqefusifa&; jynfolvGwfajrmufa&;tzGJcsKyf (AFPFL) wnf;[laom emrnfukd vkdufavsmnDaxGpGm a&G;cs,fcJh-uonf? ygwDrsm;taejzifh zufqpf pepfudk acsr+e;&efEihf jynfotpk;&w&yf xlaxmif&eftwGuf tzGJ csKyfY yg0ifjcif; f S l d jzpfa-umif; tpnf;ta0;rS xkwfjyefvkdufaom a-unmcsufwGif yg0ifvmcJhonf? AdkvfcsKyfatmifqef;. t_rJwrf;vufeufukdifwyfzGJrsm;ukd tiftm;&Sdaom r[mrdwrsm;tjzpf wGuxm;aomfvnf; *syefwra&mufEionfh jrefrmjynfajrmuf f f dk dk f yki; awmifwef;rsm;&Sd ucsi/f csi;/ em*ESihf vl&; vlrsK;rsm;rSvnf; vJA;wyfzJGrsm;ukd df f DS d D _Adwdo#u xlaxmifcJhonf? u&ifvlrsKd;wkdrSm vlrsKd;pkajymufusm;rsm;wGif t"du tiftm;pkjzpfonf? ,dk;',m;EkdifiHe,fpyf oHvGifckdif u&ifawmifwef;rsm;ukd toufaoG;a-ume,fajrtjzpf owfrSwfxm;onf? tb,fa-umifhqkdaomf ,if; e,fajrwGif _Adwdo#ukdvkdvm;_yD; trsm;pkrSm c&pf,mefrsm;jzpf-uaom u&ifrsm; aexkdif-uaoma-umifhjzpfonf? Adkvfr; qD;*&if; taejzifh xkda'oY aemufcsef usef&pfaecJh_yD; vJAD;rsm; pkaqmif;jcif;ESifh avhusihfoifwef;ay;jcif;[lonfh txl;vkyief;&yfrsm;ukd pnf;k;aqmif&u&ef rdrpwqENt& oabmwlnconf? f H G f d d f D hJ _Adwdo#vlrsKd; (2) OD;/ u&ift&m&SdwOD;ESifh tjcm;opPmapmifhodaom _Adwdo# tpk;&0efxrf;rsm;ESihf vJA;rsm; yg0ifonfh tkypwpkudk olu OD;aqmifray;_y; 1943 d D f k + D ckESpf azazmf0g&DvrS 1944 ckESpf azazmf0g&Dvtxd ,if;awmifwef;rsm;wGif aqmif&GufvkyfukdifaecJhonf? *syefuvnf; olwkukd trdt& &SmazGzsufqD;&rnfh d ppfqifa&;ukqifE_J$ yD; aemufq;wGif qD;*&if;tkypudk z,f&m;Ekiconf? qD;*&if; d Hk f k S d f hJ ESifhtwl&Sdaeaom _Adwdo#t&m&Sdrsm; owfjzwfcHcJh&_yD; vlxktay:ESdyfuGyfr+rsm; &yfwefoGm;ap&ef olukd,fwkdif vufeufcscJhonf? qD;*&if;ESifh olvl (8) OD;rSm &efukefwGif aemufykdif;Y uGyfrsufjcif;cH&onf? 'k=Adkvfr;}uD; a*s/ ckdrmwD= wl;avmh(cf) (Lt. Col. J. Cromarty-Tulloch) tygt0if trSwf (136) wyfzJG0ifrsm; ukd u&ifawmifwef;rsm;ay:okd avxD;jzifcsay;cJ_h yD; aemufq; xk;ppfajymufusm; h Hk d
96
96

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

v+y&m;r+rsm;ukd jyefvnftouf0ifapcJonf? f S h AdkvfcsKyfatmifqef;. taetxm;ukd qD;*&if;u owif;ay;ykdcJh&mwGif taxmuftxm;tcsufwcsufrSm xl;xl;jcm;jcm;ay:xGufvmcJh_yD; bufwmpAD. d h pm&Gupmwrf;rsm; (Battersby Papers) wGif yg&SvmcJonf? ,if;tcsufudk arm&pf f aumvpf (Maurice Collis) u ol. jrefrmjynfY aemufqkH;ESifh yxrqkH; 1941=1948 [laom pmtkypmrsufEm (205) wGif uk;um;azmfjycJonf? f S d h 1943 ckESpf Ekd0ifbmvwGif Adkvfr;qD;*&if;ESifh ud;rJha-u;eef;tquf toG,fyvkyfEkdifcJhonf? ArmhumuG,fa&;wyfrawmfrS atmifqef;u tajctae ay:aygufonfESifh *syefukd olwyfjzifh jyefvnfwGef;vSef&ef pDpOfaea-umif; azmfjy onfh ol. tapmqk; owif;ay;ykcsufw&yfrm rSwom;p&maumif;vSonf? H d S f 1945 ckESpfwGif _Adwdo#wkd jrefrmjynfxJ jyefvnf0ifa&muf_yD; *syefukd tEkdifwkduf_yD;rS atmifqef;u xkdokdvkyfaqmif&ef qkH;jzwfcJhjcif;jzpfa-umif; t*FvdyfvlrsKd;trsm;tjym;u rSm;,Gif;pGm,kH-unfaecJh-uonf[k bufwmpAD (trSwf 136 wyfzJG/ txl;ppfqifa&;tr+aqmif) u jznfpuxm;jyefonf? u|Eyf h G f fk ukd,fwkdif jrifawGcJh&aom Adkvfr;qD;*&if; owif;ay;ykdcsuf. ckdifrmr+ukd u|Ekfyf tmrcH&Jonf? xkdxufrapm&ifawmif tenf;qkH; 1943 ckESpfwGif atmifqef; taejzifh *syefwudk u,fwif&irsm;tjzpf xifrwcjhJ cif;ukd aemifw&cJ_h y; awmfvef dk Sf S f D S a&;tzGJ0ifwOD;jzpfcJh_yD; jzpfonfqkdonfukd ocifEk.pmtkyf *syefvufatmuf jrefrmjynf wGif taxmuftxm;trsm;}uD; wifjycJhonf? 1944 ck ESpfukefcgeD;wGif atmifqef;u r[mrdwfwyfzGJrsm;ESifh qufoG,fr+ &&S_d yD;jzpfonf? ,cktcg rsKd;cspfArmhwyfrawmf (Patriotic Burmese Forces-PBF) jzpfvmaom ArmhtrsKd;om;wyfrawmfu 1945 ckESpf rwfv (27) &ufaewGif *syefwbufodk olw. aoewfajymif;ukd jyefvnfvncawmhonf? ,if;pwif dk dk S hf hJ aygufurY AdvcsKyf}uD; (2) OD;tygt0if *syef (700) cefudk olwowfjzwfconf? JG + k f dk hJ aemufykdif; ppfqifa&;rsm;wGif &efukefokd OD;wnfcsDwufvmaom _Adwdo#wyfukd ydwqwm;qD;rnfh wyfzJG tawmfrsm;rsm;ukd olwu rv+yEiatmif yvkyEic-hJ u f dk dk f dk f f dk f onf [laom armifhbufwefrSwfpkrsm;ukd arm&pfaumvpfu jrefrmjynfY aemufq;ESihf yxrqk; pmtkyf pmrsufEm (236) wGif xyfru;um;xm;jyefonf? Hk H S H dk tdENd,&Sd r[mrdwfwyfzGJrsm;u ta&Sbufokd zdqif;vm_yD; arvtpykdif;wGif *syefwtaejzifh &efuerS qkwcmay;vku&awmhonf? dk k f f G d f *syefrsm; qkwcmoGm;aomtcg _Adwo#wdk jyefa&mufvmavonf? xktwl f G d d
97
97

jrefrmhtrsKd;om;a&;v+yf&Sm;r+rsm;uvnf; (AdkvfcsKyf&mxl;udk &aeygvsuf) wyfrS xGuvuaom OD;atmifqef;acgif;aqmifrj+ zifh jyefvnftpyvmonf? vH;0vGwf f kd f k vyfa&;udk wESpftwGif;[laom uefoefcsuft& jywfjywfom;om; zdtm;ay; awmif;qdkvmaom vlxkpnf;a0;yGJrsm; &efukefrdwGif topfwzefusif;y-ujyef onf? tdENd,EkdifiH/ qif;rvm;rdwGif ppftwGif; ESpfrsm;Y ta0;a&muftpdk;& (0g) jynfajy;tpd;&tjzpf oGm;a&mufaexkic&aom _Adwo#bk&ifcH qm&,f*sDe,f a': k d f hJ d refprpfonf 1945 ckESpf/ atmufwdkbmv (16) &ufaewGif &efukefodk jyefvnf a&muf&Sdvmonf? odkaomf xdkrwdkifrD -o*kwfv (19) &ufaewGif *syefacwfu ajratmuftzGJtpnf;b0rS ajray:tzGJtpnf;tjzpfodk OD;atmifqef;OD;aqmif_yD; jyefvnfpnf;H;v+y&m;cJaom zufqpfqefusia&; jynfolvwajrmufa&;tzGJcsKyf k f S h f G f (zqyv) . rsKd;cspfacgif;aqmifrsm;u &efukefrd&Sd aeol&defkyf&SifHkcef;r}uD;wGif vlxpnf;a0;yG}J uD;w&yf usi;y_yD;v#if "eo[m,jyify&Sd vH;0vGwvyfaom jref k f k f rmEdkifiHtjzpfudk awmif;qdkvdkuf-uonf? odk&mwGif ppftwGif;umvu awmfvSefa&;qifE$JcJhaom ,cifwyfrsm;rSm xkdtcsdefwGif vufeufrsm;kyfodrf;jcif;udk cHcJh-u&onf? 1945 ckESpf/ pufwifbm vwGif oD[V(,cko&vuFm) Edii/H uef'D rdY _Adwo#tpd;&ESihf jrefrmhrsKd;cspfacgif; kd f D d kf d k aqmifrsm;t-um; &&Scaom oabmwlncsut& tcsKdwyf&if;tenf;i,fom ppf d hJ D f yGt_y;jyefvnfzJGpnf;cJaom jrefrmhwyfrawmfwif jyefvnfyg0ifci&&Sconf? vuf J D h G G hf d hJ eufrsm;jyeftyf&ef jiif;qefcJholrsm;u 'DZifbmv (1) &ufaewGif jynfol&Jabmf tzGJ (People's Volunteer Organisation) udk zGJpnf;cJh-uonf? ,if;tzGJonf wu,fwrf;tm;jzifh AkdvfcsKyfatmifqef;tm; opPmapmihfodaom jynfolppftzGJ jzpfonf? xdaemufyi;rSpI tjzpftysufrsm;onf vsifjrefpm jzpfysufconf? OD;apm k kd f G hJ onf qm&,f*sDe,f u oludk 0ef}uD;csKyftjzpf ig;ESpfoufwrf; tydkay;cJhaomf jim;vnf; oufwrf;jynfh rxrf;aqmifcJh&acs? *syefu jrefrmjynfudk pwifxkd; azmuf0ifa&mufvmcsdefwGif olonf t*FvefEdkifiHodk oGm;a&mufvnfywfae_yD; ta0;a&mufeef;&if;0eftjzpf aecJhonf? ta&Stm&SwGif *syefw. t[kefjyif;pGm dk a&Sw;csDwufaer+ukd -um;-um;csif; olonf (tvGe^m%frsm;olyy) ay:wl*Eii/H kd f D D D kd f vpPbGef; &Sd *syefoHtrwfESihf qufoG,f&ef ud;pm;cJhonf? xkda-umifh _Adwdo# wdku oludk r,Hk-unfawmhbJ zrf;qD;vdkuf_yD; 1942 ckrS ppf_yD;onftxd udkvdkeD tm%mydkifrsm;u csKyfxm;cJhonf? odkaomf ppf_yD;acwf oljrefrmjynfjyefa&muf
98
98

t"duacgi;f aqmifrsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

onfESifh 24 olrsKd;cspfygwDudk jyefvnfzGJpnf;cJhonf? ol *VKefwyfudkvnf; ol. udk,faysmufrdwfaqGrsm; tultnDjzifh aqmvsifpGm jyefvnfwnfaxmifEdkifcJh_yD; ,if;wdkonf &efukefwGif tm%m&&Sda&;twGuf taqmwvsif pwifvkyfaqmif &ef tqifoihfjzpfae-uavonf?25 ode;azjrif/h olwacwf/ olwtwdw/f olwt&dy/ wki;vif;pmay/ &efuef f dk dk dk f d f k 2000 ckESpf/ pmrsufESm 206=208? (Adkvfwaxmifowif;pm/ Zlvkdifv 19/ 1966? rsKd;cspfa,mifaqmif *VKeftwk OD;apm aqmif;yg;wGif azmfjyxm;onfh tcsuf tvufrsm;rSm pdwf0ifpm;zG,f&mjzpfvsuf avsmfuefonf?) ppf}uD;t_yD; _Adwdo#tusOf;axmifrS jrefrmjynfokd jyefa&mufaomtcg zqyvukdyif axmufcHawmhra,mif/ AdkvfcsKyfatmifqef;ESifhyif yl;aygif;awmh ra,mif avoHypfao;onf? OD;apmu oltdrfokd owif;pmq&mrsm;ukdzdwf-um;_yD; owif;pmuGefz&ifh ay;I olukd,f&nfaoG; ppftwGif;twKy`wWdukd Zmwf[eftjynfhESifh ajymjyykHukd jynfotm%m*sme,f. t,f'wmwOD;taejzifh wufa&mufaom ocifoef;-rdiu l D f atmufygtwkdif; a&;om;azmfjyxm;onf? ocifoef;-rdiu OD;apmtm; 'kre,udk vufcoihovm; [k ar;vkuaom f dDD H H f d f tcg OD;apmu usKyf0g'[m Armjynf jyef&a&;0g'yJ/ 'kre,uvufc_H y; vufeuf d D D H dk D tjzpf Armjynfudk jyef&atmifvy&r,f? tki,mvefvaygh [k ajzvkuavonf? kf df dk d f xkdtcsdefY 1946 ckESpf/ 'DZifbmvwGif _Adwdef/ avbm0ef}uD;csKyftopf uvD;rifhtufwvD onf jrefrmEdkifiH. a&Sa&;udk aqG;aEG;&eftwGuf vef'efodk uGa&mufpum;ajymyg&ef OD;atmifqef;ESihf zqyvacgif;aqmifrsm;udk zdwf-um; vduonf? 1947 ckEp/f Zefe0g&DvwGif vef'efotoGm; e,l;a'vD 26 wGif OD;atmif k f S kd qef;u u|efawmfwu vHk;0vGwfvyfa&;udkyJ vdkcsifygw,f? jrefrmEdkifiHtwGuf dk 'dkrDeD,eftqifheJ ywfouf_yD; ajymp&mr&Sdygbl; [k ajymqdkcJhonf? odk&mwGif trsKd;om;pnf;vHk;nD!Gwfa&;udk wnfaqmuf&ef ud;yrf;onfhtaejzifh OD;atmif qef;onf vef'efu,pm;vS,tzGJwif oltm; qefusiaom tjcm; jrefrmhEiia&; kd f f G f kd f H acgif;aqmifrsm;udkvnf; oabmxm;}uD;pGm xnfhoGif;yg0ifapcJhonf? xkdtcg ppftwGif;umvu jrefrmEdkifiHESihf uif;uGmI OD;atmifqef;udk +H;edrfhoGm;cJhonfh oduQmrJhae_yDjzpfaom OD;apmESihf tjcm; OD;atmifqef;. qefusifbufwOD;jzpfol ocifApdewonf ykvif;ESihf bl;qduokd r[mrdwrsm;jzpfom;um twdutcH tif f kd k hJ f G k f tm;pkjzpfvmonf? Zefe0g&Dv (27) &ufaewGif _Adwdo#tpdk;&u jrefrmEdkifiHudk
99
99

vkH;0vGwfvyfa&;ay;&ef oabmwlnDr+ &&Sdonfhtcg OD;apmESihf ocifApdefwdk ESpf a,mufv;u vufrwa&;xk;&ef jiif;qefc-hJ uonf? odaomf oabmwlnrum; kH S f d k D + 27 kfH f kf &cJav_y? jrefrmEdiionf "eo[m,jyifywGif vGwvyfaom orRwEdiijH zpfvm h D ayawmhrnf? ol. vef'efc&D;pOftwGif; OD;atmifqef;. _Adwdo#wdktay: xm; &Sdaom oabmxm;rSm aysmhaysmif;oGm;cJha-umif; uvD;rifhtufwvD udk,fwdkif u aemufydkif;wGif xkwfazmfajymqdkcJhonf? 28 olwdk (jrefrmudk,fpm;vS,ftzGJ ) [m vHk;0vGwfvyfa&;eJ orRwEdkifiHjzpf a&;twGuf olwkd &J pum;vGera-umihf olwaemufvuawG&J oabmxm;tay: f + kd kd f uHraumif;vSpGm vdkufemtav;ay;cJh-u&w,f? 'gayr,fh ajymqdkaqG;aEG;r+awG qufvufyvkyaewmeJtr# u|eawmfwtay: olw&Jr,HouFmjzpfrawG aysmuf f f kd kd k + uG,fukefw,f? u|efawmfxifw,fav wcsKdawG txl;ojzihf cdkifrmjywfom; wJh vlwa,mufjzpfwJh olwdk&J acgif;aqmif OD;atmifqef;[m "eo[m,xJrSm qufvuf&aeoihw,fqwmudk oabmaygufpyvmygw,f dS f kd vef'efokd oGm;a&mufconfh Eke,fi,f&,aom jrefrmud,pm;vS,tzGJ . hJ G f k f f tzGJ0ifwOD;u aqG;aEG;aepOfwGifyif ododomom Todk xkwfazmfajymqdkcJhonf? trSeajym&&if u|eawmfwwawG[m tawGtuHr&ihusuao;wJh vli,fav; f f kd f f wpkom jzpfygw,f rSwom;p&mtaumif;qH;onfum; uvD;riftufwvD (Clement Atlee) f k h . OD;apmtay: oH;oyfcsufjzpfonf? urBmausmf pma&;q&mESifh jyZmwfq&m}uD; k 0DvsH&SdwfpyD;,m; (William Shakespeare) . pum;&yfudk jyefvnftoHk;cs&if; uvD;rifhtufwvDu Todk ed*Hk;ur`wf tqHk;owfcJhonf? vlenf;pkygwD&J ud,pm;vS,wOD;jzpfwhJ OD;apmu vGvkd olwtm;vH;[m k f f J kd k ESpfvdkzG,f&m aumif;vSygw,f? ppf}uD;r_yD;cifu u|efawmf OD;apmudk awGcJhzl;yg w,f? ol[m yH;yH;uav;ESihf rdkufwJhol qdkwJh vlpm;rsKd;vdk u|efawmfoludk tuJcwf_yD; todtrSwf ycJygw,f h

100
100

101

AdkvfcsKyfxGef;vSatmif/ &JcsKyfESifh 'k=aoemywdcsKyf/ -o*kwfv=1948

101 102
102

w&m;qdijf cif; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

twGif;0efHk;/ 'kwd,urBmppfrjzpfrD kdufxm;aom yHkjzpfonf? pwk&ef;yHkpH taqmufttHk}uD;wGif tpkd;&Hk;rsm;rSm ta&Staemuf/ awmifydkif;rsm;wGif xm;&Sdonf? tm;vyfaeaom A[dkae&mrStp _cH0if; ywfywfvnfwGif kd;pifyHkpHOD;,smOfrsm; vSypGm pdkufxm;onf? AdkvfcsKyfatmifqef; Hk;cef;rSm (taemufbuf tay:xyf) rS wnf&Sd_yD; bk&ifcH. 0ef}uD;tzGJtpnf;ta0;ae&myg yg0ifygonf? puf0dkif;jzifh jyxm;onf? ykvdyfHk;rSm tjcm;wbufjzpfaom ta&Swef;rSm&Sd_yD; axmufvSrf;a&;XmerSm ta&SawmifaxmifhY &Sdygonf? 1946=ckESpfwGif A[dkae&mvyfwGif ,m,DtaqmufttHkrsm; aqmufvkyfI wkdif;yjynfyv$wfawmftwGuf pwiftoHk;ycJhonf?

w&m;qdijf cif; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

TAdkvfcsKyfatmifqef;Hk;cef;ESihf 0ef}uD;tzGJ0ifrsm;. 1947/ Zlvdkif (19) &ufaewGif xkdifyHktpDtpOfrSm txl;cHkHk;wGif tpdk;& yef;csDq&mwifjyonfhyHkudk xyfrHyHk-urf;qGJxm;jcif;jzpfygonf?

tif;pdefaxmiftwGif; txl;cHkHk;wGif Hk;wif ppfaq;&mwGif *VKef OD;apm/ 0ef}uD;csKyfa[mif;ESifh aomif;usef;aom tzGJ. acgifol}uD;[k pGyfpGJcH&ol/ oufaocHae&mwGif awG&yHk?

vkyf}uHr+wGif vlowform;[k pGyfpGJcH&olrsm;= armifpdk;/ oufESif;/ pdef}uD;ESihf &ef}uD;atmifESihf }uH&myg pGyfpGJcH&ol (txufykH) okc/ cifarmif&if/ armifeDESihf r+ef}uD;wdktm; cHkHk;0uf_cHtwGif; awG&yHk?

103
103

104
104

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tif;pdefaxmif= pDrHa&;qGJxm;onfh yHk-urf; (wdkif;wmtrSwft& r[kwf)? 1947= 48 ckESpf/ Tae&mwGifOD;apmtm; tusOf;csxm;jcif;/ Hk;wifppfaq;jcif;ESihf ud;'%fay;jcif; yvkyfcJh_yD; ol. cefrSef;&aom ocsKif;ae&mjzpfonf? (OD;bapmcif/ wlaqmifrd t&DZkdeme,f/ USA . arwWmvufaqmif) 105
105

106
106

axmifr; OD;pHwifhxH OD;apmvufa&;jzifh a&;ydkvdkufaom pmwdkESpfapmif? (w&m;0ef}uD; OD;aomif;pdefpkaqmif;cJhaom ypPnf;rsm;rS)?

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tcef; (3) w&m;qkijf cif; d


vky}f uHowfjzwfrj+ zpfym;_yD; vtenf;i,ft-umwGif OD;apmESihf }uH&mygrsm; G w&m;rqdkif-u&ao;rD xdkpOfu bk&ifcHjzpfol (vGwfvyfa&;&csdefwGif aemufqHk; bk&ifcHjzpfrnfh) qm[l;bwf&ef(pf) (Sir Hubert Rance) taejzifh OD;apmwdktm; w&m;pD&ifrnfh txl;cHkHk;zGJ&mY rar#mfvifhbJ tcuftcJtcsKd uHawGcJh&onf? w&m;v$wawmf w&m;ol}uD; OD;ausmjf riftm; cH;obmywdtjzpf a&G;cs,&mwGif f h k kH f acsmacsmarmarm jzpfcJhonfqdkaomfvnf; orBm&ifhOya'ynm&Sifrsm;xJrS tzGJ0if tjzpf oifhawmfrnfhol (2) OD;tm; jznfhpGufceftyf&mwGifrl kwfw&ufqdkovdkyif tcuftcJrsm; jzpfay:vmcJhonf? vsmxm;ol tawmfrsm;rsm;onf if;wm0efudk r,lv-kd uacs? tcsKdu olwrm ESv;a&m*g&Sonf ponfjzifh qifajcay; a&Smifwr; kd S kH d d f -uonf? tcsKdurl cH;wGif wm0efr,lEia-umif; ajAmifjiif;qd-k uonf? aemufq; k kH kd f kH usrS orBm&ifh puf&Sifw&m;ol}uD;rsm;jzpf-uaom OD;atmifomausmfESifh OD;pDbl; (U Si Bu) wdk ESpfa,mufu vufcHvdkuf-uonf? odk jzifh qm[l;bwf&ef(pf) onf 1947 ckESpf/ pufwifbmv (20) &ufaewGifrS (3) OD;tzGJ txl;cHkHk;udk w&m;0if ceftyf wm0efay;Edicavonf? k f hJ aemufav;&uft-umwGif yxrqHk; ppfaq;r+udk pwifyvkyfEdkif_yD; w&m; vdkbufrS pGyfpGJav#mufvJcsufudk a&S;OD;pGm -um;emcJhonf? wzef bk&ifhoufao rsm;udk pwifppfaq;cJhonf? xdaemuf ,cifu &efukefw&m;v$wfawmf. a&Sae k wOD;jzpfcJh_yD; t*FvefwGif aexdkifaom rpPwm bif*srif&maz;&,fAmwefepf (Mr. Benjamin Raphael Vertannes) udk iSm;&rf;Edkifa&;twGuf 1 OD;apmtm; cGifhy cJh&onfhtwGuf w&m;qdkifjcif;onf atmufwdkbmv (15) &ufaetxd qdkif;iHh oGm;cJonf? h
107
107

w&m;qdkifjcif;udk tif;pdef&Sd txl;cHkHk;awmfwGif aemufqHk; pwifyvkyfEdkif aomtcg if;w&m;qdkifjcif;onf _Adwdo#bk&ifESifh OD;apm (tzGJacgif;aqmiftjzpf pGyfpGJcH&ol)/ armifpdk; (vlowform;tjzpf pGyfpGJcH&ol)/ oufESif; (vlowfform;t jzpf pGyfpGJcH&ol)/ armifpdef (ac: ) pdef}uD; (ac: ) vSatmif (vlowform;tjzpf pGyf pGJcH&ol)/ &ef}uD;atmif (ac: ) vSxGef; (vlowform;tjzpf pGyfpGJcH&ol)/ okc (twGif;0efHk;odk vlowform;rsm;tm; um;jzifh ydkaqmifay;cJh&ol um;'dkifbm tjzpf pGyfpGJcH&ol)/ cifarmif&if (}uH&myg ulnDoltjzpf pGyfpGJcH&ol)/ r+ef}uD; (ac: ) armifref (}uH&myg ulnotjzpf pGypc&ol) wd. tr+jzpfvmcJonf? + D l f JG H k h tmZmenf (9) OD; &SdvmcJh_yD; if;wdktm; owfr+jzihf tpGyfpGJcH&ol w&m;cHrSm vnf; (9) OD; xGufay:vmcJhonf? w&m;cGifwGif rawG&bJ ododomom aysmuf uG,aeolrm wOD;wnf;omjzpf_y; if;rSm b!Gefjzpfonf? aoewform;rsm; a&muf f S D rvmrD twGif;0efHk;odk zdk'fqefum;jzifh uif;axmuftjzpf a&Sajy;oGm;ESifh_yD; tajctaeavhvmolrsm;xJwGif olvnf;wa,muftygt0ifjzpfonf? odkaomf vkyf}uHr+tzGJ0iftm;vHk;udk qefusif_yD; b!Geu tpdk;&oufaotjzpf aqmif&Guf f &ef oabmwlvkdufaomtcg olvltrsm;tjym;rSm xdwfveftHh-ojzpfoGm;-u_yD; OD;apmrSm oludk rsm;pGmem-unf;rkef;wD;oGm;onf? olonf t*Fvdyf=jrefrm ESpfbm omoif txufwef;ausmif;wGif ynmoifvmoljzpfI OD;apm. aoewform; h rsm;xJY ynmtwwfq;jzpfavonf? 2 odk jzpfonftavsmuf OD;apm. *VKefwyfrS kH aoewf cvkwEy&v#if aysmfae-uaom tjcm;vl&rf;um;rsm;xuf T&mZ0wfr+ f dS f . trsKd;om;a&;ESifh orkdif;a&;+yfaxG;r+rsm;udk olu ydkrdkem;vnfoabmayguf onf[k qd&ayvdrrnf? xdtjyif oltwGuf qkvmbfuvnf; &Sao;onf? bk&ifh k hf k d oufao jzpfoGm;onfhtwGuf olonf tjypfrS vGwf_idrf;csrf;omcGifh&oGm;onf r[kwygavm? f Ttr+udk w&m;qdkifap&mY jynfolvlxka&SarSmufYjzpf_yD; tif;pdeftusOf; axmiftwGif;&Sd tcef;wcef;Y yvkyfcJhjcif;jzpfonf? owfrSwfxm;aom xdkifcHk ta&twGufrSm tueftowfESifh 3 jzpfonfhtjyif ESpfbufav#mufvJcsufrsm;udk vnf; udk,fawGrsufjrif -unfh+em;axmifcsifolrsm;uvnf; rsm;jym;vSonfh twGuf w&m;cGiftwGif; 0ifa&muf&ef cGifhyvufrSwfrsm;jzifh xdef;csKyfcJh&onf? cGifhyvufrSwf&&ef jynfolvlxkrSm tvkt,uf wef;pD&,l-u&onf? a&S;dk; pOfvm _Adwdo# w&m;pD&ifa&;xHk;pHESifh jrefrmhdk;&mjyZmwfwckrS taumif;qHk; okyaqmifuursm; axG;a&m,Suwifjzpfaeonfh jrifui;udk &ifoyfarmcHpm; f G f f Gf +
108
108

w&m;qdijf cif; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

-u&rnf r[kwygavm? f OD;apmonf w&m;cGiukd aepOfvm&_yD; at;aq;wnf_idrvsuf kyrysufbJ f f f ud,u,ukd xde;odr;xm;Edionf? olonf ,ciftcgu eef;&if;0efa[mif; jzpf k hf kd f f f kf cJhzl;onfESifhtnD vdkufavsmnDaxG tqifajyvSonfh jrefrmhdk;&m ydk;xnfrsm;udk aumif;pGm 0wfpm;qif,ifxm;onf? 4 oltm; acsmarmonf[kum; qdkIr&acs? odkaomfvnf; txl;ojzifh cef;rtwGif; ae&mawmfawmfrsm;rsm;,lxm;-uaom trsK;orD;rsm;twGuum; rsupjd zifrjrifEiaom olxrS qef;-u,fonfh qGaqmif d f f h kd f H J r+ taiGtoufwpHkw&mum; xGufay:vsuf&Sdonf? xdktcgu ol. 0wfpm;qif ,ifr+rSm vHk;0_yD;jynfhpHkonfum; r[kwfacs? tb,hfa-umifhqdkaomf rif;crf;rif; em;rsm;wGif trsKd;om;rsm; qif,ifavh&Sdaom acgif;aygif;udk 0wfqifxm;jcif;r&Sd I jzpfonf? wu,fwrf;tm;jzifh wdkeHeH !Syfxm;aom olqHyifonf olZmwdjzpf aom atmufjrefrmEdiiH om,m0wDcdif aus;vufawm&GmrS v,form;wOD;ESihf kf k om olukd wlaeapavonf? OD;apmonf olESifh tvdkwltvdkyg }uHazmf}uHzufrsm;udk zcifwOD;yHkpHjzifh r-umc% vS rf;-unfhwwfonf? olwdkonf ol. opPmawmfcH aemufvdkufrsm; ESpaygif;rsm;pGm jzpfc-hJ uonf r[kwygavm? vky}f uHowfjzwfr}+ uD;udk rusL;vGef f f &ao;cif olwdkonf tcsif;csif; opPmrazmufyg[k opPmqdk-u&onf? xdkaemuf wdi;jynftay: opPmazmufzsufrconftwGuf rdrwxuf rdrwujH zifh ao-u& kf d hJ h d kd kd d kd jcif;jzpfonf[k aowrf;pma&;_y; vufrwa&;xd;-u&onf? b!Geonf tpk;&. D S f k f d zdtm;ay;r+a-umifh yxrqH; tav#mhay;cJojl zpfonf? k h xdka-umifh olonf tvGef&ufa&maom qk}uD;udk &cJhayonf? olodor# cH;awmftm; ajymjy&ef oabmwlncv#if oltouftm; csr;omcGiay;rnfjzpfI k kH D hJ f hf oluvnf; oabmwlncayonf? D hJ vkyf}uHowfjzwfr+}uD; ryvkyfrD Zlvdkifv (18) &ufnwGif OD;apm. at'D f k f vrf;tdrwif tpnf;ta0;wck yvkyca-umif; 5 b!Geu yxrqH; xkwazmfajym f G f hJ qdconf? twdcsKyf&i;jyonfh xdtcsdetxd vky}f uHowfjzwfr+ tpDtpOfEihf ywf k hJ k Sf k f S oufI olbmrS roda-umif; ajymqdom;onf? olc&D;&Snwcku jyefvm_y; tdyarm k G f D f usaecsdef kwfw&uf tEd+;cH&_yD; olq&m OD;apmu csufcsif;awGvdka-umif; qifh ac:cH&jcif;jzpfonf? xdka-umifh n (9) em&DavmufwGif ola&mufoGm;onfhtcgY um; *VKefwyf. aoemywdt}uD;tuJa&S Y armifp;/ oufEi;/ armifpeEihf okcwdk kd Sf d f S xdiEiae-u_yD;jzpfonf? k f S hf
109
109

olxdkif_yD;r-umrD OD;apmu xkdav;a,mufvHk;udk txl;ojzifh OD;atmifqef; tm; t"duypfrwxm;I bk&ifc. tr+aqmifwzGJ v;udk okwoif&i;vif;ypf&ef S f H kH f Sf wm0efay;xm;a-umif; at;aq;pGmjzifh olukd ajymjyonf? xdtcg b!Geonf r,Hk k f -unfEdkifavmufatmif -uufaoaooGm;onf? xdk jyif v$wfawmfOuU@jzpfol OD;Ekukd olu,wiowf&ef wm0eftay;cH&onftcgYum; olonf ydrttm;oifh kd f kd f h k kd hH oGm;cJonf? yufpufvaom TpDrcsufukd oabmwlvu&onfxuf olq&mudk h S H kd f ykdrdkav;pm;onfh taejzifhom olonf acgif;ndwfcJh&avonf? wu,fwrf;wGif vnf; olq&m.trdefudk jyeffvnftwGefwuf&efaomfvnf;aumif;/ oludk ay; tyfonfwm0efukd jiif;qef&efaomfvnf;aumif; olwif enf;vrf;r&Sacs? h G d OD;apm.tdrfwGif yvkyfcJhaom TtHh-op&maumif;vSonfh awGqHkyGJrwdkif rDuyif b!GefESifh oltzGJonf ae&mtESHtjym;rS vufeufESifh usnfqefrsm;udk pkaqmif;vmcJh-uonf? olwdkonf xdkvufeufrsm;ESifh usnfqefrsm;udk tvHkydwf aowWm}uD;rsm;xJwGif xnfhodk_yD; OD;apmtdrfaemufbuf tif;vsm;uefxJwGif wcsKdukd od0u_f yD; wcsKdukd OD;apm. Zmwdrd om,m0wDokd o,fyxm;cJ-h uonf? k S kd tif;vsm;uef. uAifu|e;ay:wGivnf; q&mrsm;u aoewfypf oifcef;pmrsm; f f ydkcsay;cJhonf[k b!Gefu xkwfazmfoGm;onf? OD;apm. at'Dvrf;aetdrf _cH0if; twGi;wGivnf; opfyifrsm;wGif ypfrwrsm;yvkyI aoewfypfavhusic-hJ uonf? f f S f f hf 'g[m b%fudk tEk-urf;pD;zdkyJvdk usaemfwdkxifcJh-uw,f? vkyf}uHr+}uD;rwdkifrD ntxd tpdk;&wzGJvHk;udk okwfoif&Sif;vif;r,fh tpDtpOfudk usaemfwdk vHk;0rodcJh &ygbl;[k b!Geu ajymqdcavonf? f k hJ TuJodk b!Geu olwtaejzifh 0ef}uD;tzGJ 0iftm;vk;ukd owfjzwf&ef qk; h f dk H d ,kwfaomtpDtrHukd bmr#rodem;rvnfcJh-ua-umif; ajymqkdjcif;onf vSnfhjzm; a,mifaqmifaompum;jzpfonf? olwkdvlwpkonf ysm,mcwfpGm v+yf&Sm;wuf uGvyuiae-ujcif;ukyif tenf;qk; t&dytrGuoo,&Svm-u_yD; b%fwuf k f dk f d H f f H d dk ukd0ifpD;rnfhudpPxuf ykdrdk&efvkdaomta-umif;a-umifh jzpf&rnf[k xifvm-u& vdrfhrnf? azmfaumifb!Gefu ol. oufaocHxGufcsufwGif trSefpifppf jzpfay: cJonfqonfh tawGtuHrsm; wifjy&mwGif ta-umif;wckrm olEihf armifp;kd wkonf h dk S S d OD;apm. t}uHtpnfxifjrifcsursm; twGi;usus odc&onf? Zlviv (15) &uf f f hJ dk f aewGif acgif;aqmifu xkwfazmfajymjyonfrSm jrefrmjynfwGif EkdifiHa&; quf vufaqmif&GufEkdif&ef twkduftcHEkdifiHa&;tzGJrsm;. acgif;aqmifrsm;ukd owf jzwfypf&rnfjzpf.? xkd jyif trsm;qkH; vufeufukdif aemufvkdufrsm;&Sdaom
110
110

w&m;qdijf cif; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

Ekiia&;tzGJ onf Ekiiudk tkyp;rnfjzpfonf? dfH dfH f dk olwkd. vltkyftxJwGif 0g}uD;olwa,mufjzpfonfh cifarmif&ifuvnf; a&Saqmifv}l uD;. t}uHtpnfrsm;udk em;vnfr&owOD;jzpfvrrnf? ol. ajzmifh + dS l d hf csuwif twdwumvujzpf&yfrsm;ukd wifjy&mwGif OD;apm.toufudk 1946 ckEpf f G f S pufwifbmvwGif &ef&SmcJhonfhta-umif;rS qufI tHh-ozG,faumif;aom jzpfykH wpkH xkwfazmfajymjycJhonfrSm OD;apmu trdefay;_yD; vkyfckdif;onfh wm0eft& ppfO;pD;AdvcsKyf. jynfvrf;aetdrf nyki;{nfcywif OD;atmifqef;tm; ypfcwf&ef D k f d f h H JG G apv$wc&m OD;atmifqef; um;jzifa&mufvmonfudk jrifaomfvnf; oljyefvmum f hJ h OD;apmtm; OD;atmifqef; xkyodk wufa&mufjcif;r&S[I vdrajymvkua-umif;? d JG d l f d f olajymwm rSew,fvdk ,k-H unf&v#if OD;apm vef'ef-rdrS 1946 ck/ azazmf0g&DvwGif f jyefa&mufvm_yD; r-umrDavmufujzpfvdrhfrnf? OD;apmonf ocifApdefESifhtwl atmifqef;=tufwvDpmcsKyfukd jiif;y,fcJh-u_yD; olwkdESpfOD;u a'gufwmbarmf tygt0if wjcm;acgif;aqmifrsm;ygpkaygif;I zqyvtm; twkduftcHr[mrdwf wyfOD;jzpfrnfh vGwfvyfa&; yxr r[mtzGJ ac: toif;zGJ&ef &nf&G,fud;pm;cJh -uaomfvnf; atmifjrifjcif;r&Sdonfhtcsdefvnf; jzpfcJhonf? xkdumv0,f *VKef ppfo}l uD;.pdwae b,fv&ovJqwm pOf;pm;om-unf-h uygpk? f dk dS dk d b!Geonf cH;awmfa&S Y xGuay:vmcJaom ta&;}uD;qH; oufaojzpfchJ f k kH f h k Hkr#ru olonf OD;apmudk qefusifI oufaocHcJhonfh wOD;wnf;aom yk*~dKvf vnf; jzpfcJhavonf? (19) &ufaewGif twGif;0efHk;Y &ufpuf,kwfrmaom vl owfr}+ uD;jzpfym;_yD;aemuf &efuef rdwif vl (800) ausmfukd zrf;qD;cJonf? pDtif G k G h kd 'D (r+cif;pHkprf;axmufvS rf;a&;Xme)/ tif;pdefykvdyfwyfzGJESifh &efukefrdawmf ykvdyf 6 $ f h kH wyfzJG wu ppfaq;ar;jref;_yD; vltrsm;pkukd jyefvnfvway;cJonf? aemufq; kd wGifum; w&m;vdkjy oufao (131) a,mufteuf (87) a,mufonf _Adwdo# bk&ifbufrS xGufqdkay;cJhonf? olwdkxJrS trsm;tjym;rSm twGif;0efHk;twGif; wu,f 0ifa&mufwdkufcdkufr+udk oufaoxGufqdkcJh-uonf? ,if;wdkrSm pma&; xifay:/ wHcg;udk apmifh-uyfay;cJh&aom rif;apvkvif aomif;pdef ponfwdk jzpf onf? if;tjyif owif;pmq&marmifoef;onfvnf; udaxG;owfrtwGuf ouf k + aojzpfc_hJ y; owd0&,&Saom owif;axmuf udpearmifuvnf; vlowform;rsm; D D d d kdf xGufajy;vGwfajrmuf&mwGif pD;eif;oGm;onfh *spfum;.eHygwfudk a&;rSwfxm;Edkif cJhonf? if;wdktm;vHk;u cHkHk;awmfa&SwGif oufaoxGufqdkcJh-uonf? 7 OD;xGe;vSatmifuvnf; OD;apm. at'Dvrf;aetdrukd tao;pdw&mazG&ef f f f S
111
111

trdeay;cJhonf? tdrfaemufaz;wGif OD;apmu olwrdom;pkudk;uG,f&ef wnfxm; f dk aom apwDawmf&Sdonfh a&uefxJrS '\r (303) usnfqefrsm; xnfhxm;aom aowWm&Spv;/ awmfr*ef; (4) vuf/ pwif;*ef; (1) vufwukd &SmazGawG&conf? f kH D kd dS hJ vufeufu|r;usiol ynm&SiwOD;u xdoor;qnf;&rdaom vufeufusnqef f f f k kd d f f rsm;ESihf vky}f uHowfjzwfc&olrsm;. ud,cE<mxJrS &&Saom usnqefrsm;udk ppfaq; H k f d f -unfc&m a&uefxrS &&Saom aoewf (50) vuf teuf (4) vufrm Zlviv h + hJ J d S kd f (19) &ufaeu twGif;0efHk;Y vlowform;rsm; vkyf}uHowfjzwf&mwGif toHk; ycJaom aoewfrsm;jzpfonf[k aumufcsucsconf? h f hJ xdkaeu owWKjzifh yvkyfxm;aom armfawmfum;eHygwfjym;twk (2) ckudk vnf; awG&conf? wckay:wGif (RC 1814) [k a&;om;xm;_yD; vlowform;rsm; dS hJ pD;eif;aom *spum;aemufrS rSwom;rdvuonfh eHygwfjzpfaeonf? tjcm;wckrm f f kd f S (RA 3123) jzpf_yD; ,if;udk zd'qefx&yfum;wGif toH;ycJonf[k ,lq&ayonf? k f k h yxrqHk;eHygwfjym;. aemufausmbufwGif t0ga&mifaq;okwfxm;_yD; eHygwf (RB 4140) udk a&;om;xm;onf? u|Efy.zcifonf Zlviv (19) &uf/ aev,f k f kd f wGifyif OD;apmaetdrfodk a&muf&SdoGm;_yD; zdk'fqefum;ESifh tjcm;*spfum;ESpfpD;udk awG&SdcJhonf? zdk'fqefum;wGif (MTLA 183) eHygwfjym;udk wyfqifxm;_yD; aq; yif rajcmufao;aom trdk;ESifh *spfum;wpD;rSmrl (GEN 167) eHygwfjym; &Sdaeay S f f onf? (RB 9831) eHygwfrm trSewu,ftm;jzifh prf;acsmif;ZvGevrf;rS OD;bat; qdo. *spfum;eHygwfjzpfa-umif; ykvyrsm;u ajc&mcHazmfxwEiconf? OD;apm k l d f k f kd f hJ .ZeD;jzpfol a':oef;cif. wlawmfoljzpf_yD; olESifhtwl zdk'fqefum;wGif twl vdkufygcJhol cifarmif&iftm; ,if;eHygwfjym;rsm;udk aq;okwf&ef wm0efay;cJh a-umif; b!Geu xkwazmfajymqdconf? f f k hJ OD;apm. tdrfaemufbuf a&uefxJwGif xyfrH&SmazG-u&mrS ydkrdkpdwf0ifpm; zG,faumif;aom &SmazGawG&Sdr+}uD;w&yfudk xyfrHazmfxkwfEdkifcJhjyefonf? a&uef tpyfrS q,frDwmceftuGmY avtvHkydwf oHjzLyHk;rsm;xJwGif xnfhoGif;xm;_yD; ajcmufaoGaeaom vufeufrsm;udk awG&jyefonf? ,if;vufeufrsm;rSm b&if; *ef; (37) vuf/ aoewfajymif;tydk (59) ck/ usnfqeftjynfhjznfh '\r (38) ajcmufv;jyL; (8) vuf/ udvwf ypPwwvuf/ tar&duefvyf umbdif (3)vuf/ kH k f kd k k awmfrD*ef; (5) vufESifh r*~Zif;awmifh (6) ck/ pwif;*ef; (3) vuf/ pwif;*ef; usnfqeftawmifh (7000) cef xnfxm;aom *s,f&uef "mwfqy; (2) yH;/ '\ h D D kH k r (303) dkifz,f (3) vufESifh usnfqeftwGJtvdkuf tawmifh (7000)/ '\r
112
112

w&m;qdijf cif; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

(303) usnqefrsm;xnfxm;aom usnqefb; (15) bl;/ '\r (303) usnqef f h f l f (500) awmifhpDyg&Sdaom ycHk;odkif;usnfqefpvG,f (30) ckESifh rwfcf (36) _Adwdo# rD;vfvufypfA; (75) ckwkd jzpfonf? kH OD;apm. *VKefwyfESifh qufEG,fr+&SdolwOD;ydkif &efukef&Sd tjcm;tdrfwtdrf wGifvnf; vufypfAHk; (44) vHk;/ azmufcGJrdkif; (49) ck/ '\r (303) usnfqef tawmifh (730)/ pwif;*ef;usnfqeftawmifh (3000)/ usnfumtusudk azmufEdkifaom usnfqefawmifhrsm;ESifh tcsdefxdef;cvkyfrsm;yg&Sdaom aowWm (7) aowWm/ vufypfAHk;rsm;tjyif b&if;*ef;/ awmfrD*ef;ESifh umbkdifaoewfusnfqef r*~Zif;awmifrsm; yg&Saom aowWm (7) aowWmwdukd ykvyrsm;u &SmazGawGcjhJ yef h d k d f onf? OD;apmESifh olaemufvdkufrsm;wGif &efukefrdwGif;Y awmfvSefa&;w&yf qifE$J &ef ppfvufeufypPn; tvHtavmuf&aecJavonf? ,if;awmfvea&;rSmvnf; f k dS h S f OD;apm. pDrHcsufw&yf jzpfaumif;jzpfayvdrfhrnf? OD;apmESifh olvlrsm;onf rnf onfudk OD;wnf&nf&G,fcJhygoenf;? TtcsufESifhywfoufI rnfolr# rodEdkifcJh ay? b!Geonfyifv#if xdtwGuf oJveprsm; xyfray;EdicjhJ cif; r&Sacs? f k G f H kf d w&m;Hk;awmf. -um;emr+rsm;udk &ufowWywfaygif;rsm;pGm qufvufy vkyfaecJhaomfvnf; waewm w&m;pD&ifr+udk -unfh+avhvmEdkifa&;twGuf cGihf yvufrw&&S&ef jynfovxrm eHeufwi;wef;pDae-uqJjzpfonf? OD;apmudk S f d l l k S kd f qefusiaom oufaorsm;rSm ydrrsm;onfxuf rsm;vmaecJonf? ta&;}uD;aom f k kd h oufaotrsm;tjym;udk ppfaq;_yD;onfhtcgYum; vlowf&ef yl;aygif;}uHpnfr+/ vlowf&ef tm;ay;ulnDr+ESifh OD;apmudk,fwdkif yg0ifywfoufr+rsm;udk qufpyf azmfjyaom Oya'pum;&yf tjynftpHt&qdv#if wlnaom&nf&,csuf tusK; h k k D G f d pD;yGm;tvdkiSm vlowf&ef wm0efay;apcdkif;r+ ponfh pGJcsufrsm;jzifh olwdk (9) a,mufvHk;udk w&m;pGJqdkEdkifcJhavonf? rnfoqap wcsdeu olaemufvujf zpfcaom b!Ge. oufaocHcsufEihf kd kd f kd hJ f S ajymif;vJom;aom oabmxm;rsm;onf xl;qef;vSpmyif OD;apmtm; [efwm;&ef G G pGrf;EdkifcJhyHkr&acs? tjcm;aom olvlrsm;. ajzmifhcsufrsm;a-umifhvnf; OD;apmt aejzifh pdwEv;wkevycyr&acs? xdtpm; olonf Oya'tultnDukd xyfr&,l f S kH f + f hJ kH k H &ef Edk0ifbmvv,fwGif qHk;jzwfcJhavonf? xdka-umifh t*FvefwGifaeaom olt udkjzpfol OD;armifarmif}uD;. tultnDjzifh emrnfausmf-um;aom bk&ifhtwdkif tyifcHwOD;jzpfol z&uf'&pf [ife&Dum;wpfbif;epf (Frederick Henry Curtisk f f f d Bennett) udk iSm;&rf;vduonf? OD;apmonf csr;omuG,0olwOD;tjzpf vlorsm;
113
113

cJaomfvnf; ,ck Ttr+EiywfoufI tydueusp&dwrsm; umrdom;ap&ef b%f h S hf k k f f G rS acs;aiGtjref&&Sda&;twGuf olrdom;pkydkif a&$aiG&wemrsm;udk taygifypPnf; tjzpf tyfEc&avonf? HS hJ 'DZifbmv (8) &ufaewif um;wpfbifepfonf OD;apmESihf yxrqH;t}udrf G k awGqHk&ef tif;pdefaxmif*dwf0 usm;yg;pyfa&Sodk a&muf&Sdvmaomtcg u|efawmfh a,muQrjzpfol w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pdefu xkdae&mY oltm; qD;udE+wf qufcJhonf? _Adwdo# 0wfvHkawmf&rif;tm; vkyfdk;vkyfpOft& oludk&SmazG&ygrnf [k today;ajymqdkcJhonf? um;wpfbifepfuvnf; oabmwlnDcJhonf? odk jzifh tjyeftvSeftjzpf oltr+onf OD;apmESifh vGwfvGwfvyfvyfawGqHkcGifhay;cJhonf? odkaomfvnf; olydkufqHtdwfudkrl axmif0efxrf;tm; ay;tyfxm;cJh&onf? if; ydkufqHtdwftm; taotcsmcsdyfydwfI axmif. rD;cHaowWmxJY odrf;qnf;xm; vdu&onf? Todk jzpfysuaepOf ol _Adwo# 0wfvawmf&rif;tm; rzG,r&mquf k f f d kH f qHonf[k OD;apmu -um;od_yD;v#if jyif;jyif;xefxef uefuGufcJhonf? um;wpf bifepfu w&m;cGifodk0ifa&mufvm_yD; jzpfysufcJhonfrsm;udk &Sif;vif;jyonfhtcg usrSomv#if olpwauseyfom;avawmhonf? d f G _Adwdo#twdkifyifcH. Oya'a-umif;t& r[mAsL[mrSm r-umrDyif xif&Sm; vmonf? oltr+onfwGif tjypfr&Sda-umif; oufaojy&ef olonf vlowfr+t wGuf yl;aygif;}uHpnfr+/ tm;ay;ulnDr+ ponfhtjypfqdk&ef pGJcsufrSefor#udk azmf aumifb!Geftay:odk ajymif;vGJyHkcsvdkufavonf? b!Gefonfomv#if OD;atmif qef;tm; vky}f uHonfh tpDtpOfwckv;. t"dupnf;H;vkyaqmifol jzpfonf[k kH k f olu pGyfpGJvdkufonf? OD;apmonf b!GeftpDtpOfrsm;udk vHk;0rod&SdbJ vkyf}uHr+ }uD; jzpfyGm;onfhwdkifatmif ,if;udpPESifh ywfoufI wvHk;wyg'r# rodyg[k um; wpfbif;epfu qufvufav#mufvJonf? _Adwdo# 0wfvHkawmf&rif;u 1170 ck ESpwif uifwmbm&D*%;csKyf bke;awmf}uD; aomrufpf bufuuf (Archbishop f G kd f f Thomas Becket) tay: Y usa&mufcJhaom uH-urRmESifh Ed+if;,SOfcdkif;Ed+if;jyonf? xdkpOfu [ife&Dbk&if. aemufvdkufrsm;u uHqdk;vSaom bkef;awmf}uD;tm; olbk&m; ausmif;awmf}uD;xJwGifyif olwbmom owfjzwfcJh-uonf? bkef;awmf dk }uD; bufuuftay:Y bk&ifu a'gotrsuajcmif;ajcmif;xGujf yvduonftwGuf f k f h rif;vdvuf rif;uduaqmifonftaejzifh rif;ajrmifrsm;u bke;awmf}uD;udk owfypf k kd f h f vdu-f ujcif;jzpfonf? k 0wfvHkawmf&rif;u vlwdkif;tm; arwWm&yfcHr+ wcktm; xyfrH wifjyaqG;
114
114

w&m;qdijf cif; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

aEG;jyefonf? EdkifiHa&;orm;wa,muftaejzifh rdrdtm; axmufcHolwdkif;udk vGwf vGwvyfvyf/ vG,v,uul rdrEiawGqcihf ay;xm;&onftwGuf ,if;odvm f f G f l d S hf kH G h k a&mufawGqol vlty}f uD;xJrS wOD;wa,mufu usL;vGevuonfh vkyaqmif kH k f kd f f r+rsm;ESihf ywfoufIrl oltaejzifh wm0ef,Eirr&Sacs? odaomf ol. jiif;qdcsuf l kd f + d k k rsm;udk taxmuftyHhjzpfap&eftwGuf 0g&ifhEdkifiHa&;orm;jzpf-uaom a'gufwm barmfESifh ocifApdef ponfwudk w&m;cHjy oufaorsm;tjzpf ac:,lvdkuf_yD; jyef dk vSefar;cGef;rsm; ar;cJhonf? vkyf}uHowfjzwfr+}uD; jzpfyGm;_yD; (2) &uft-umwGif ocifApdefudk umuG,fxdef;odrf;r+ yvkyfonf? tb,fa-umifhqdkaomf xdktcgu olESifh a'gufwmbarmfwdk ESpfa,mufvHk;onf zqyvtzGJcsKyfudk qefusif&ef twGuf r[mrdwfzGJ&ef pnf;Hk;v+Haqmfae-uonfhtavsmuf Tvkyf}uHr+}uD;Y olwdk yg0ifywfoufEdkifjcif;a-umifhjzpfonf? OD;apmESifh olwdk. cifrif&if;ESD;r+rSm vlwi;todjzpfonf? olwqufqa&;ar;cGe;rsm;ESihf ywfoufI ajz-um;&mwGif kd f kd H f OD;apmajzouJoyif Ediia&;orm;rsm;taejzifh olwonf olwukd axmufctm; h kd k f H kd kd H ay;olrsm;/ olwdkaemufvdkufrsm;ESifh vkyfazmfudkifbufEdkifiHa&;orm;rsm;udk yHkrSef tm;jzifh awGqHkae-u&onf[k wHk jyefajz-um;cJh-uonf? 8 odk&mwGif OD;apmESifh tjcm; acgif;aqmifEdkifiHa&;orm;rsm;t-um; cdkifrmaom tquftpyf&Sd-uonfh vuQ%mudrl rawG jrif&ygacs? k w&m;vdbufrS uifwmbm&D*%;csKyf bke;awmf}uD; towfc&r+Eihf jrefrm k kd f f H S tpd;&wzGJ v;udk tpkvutyHvuf owfjzwfrwtm; um;wpfbif;epfu xl;xl; k kH kd f kd + kd qef;qef; Ed+if;,SOfjyr+udk dk;dk;av;ESifh jiif;csufxkwfEdkifcJhygonf? OD;apmonf bk&ifwyg;r[kwfonfhtjyif oltpGyfpGJcHae&onfh &mZ0wfr+udk olonf aemuf uG,frS }uHpnfud;udkifaeonfh t&nftcsif;ESifh tjynhfpHkqHk; yk*~dKvfvnf; jzpfae onf[k w&m;vkbufu wifjyEdicavonf? bke;awmf}uD; aomrufpbufuuf d k f hJ f f udk owfjzwfr+ESifh Ed+if;,SOf&mY oa&mfuGufjzpfoGm;jcif;rSm xdktr+a-umifh bk&if [ife&Dtaejzifh t&SufwuGJtusKd;enf;jzpf&_yD; towfcH&ol bkef;awmf}uD;rSm olawmfpif pm&if;0ifoGm;jcif;yifjzpfonf? um;wpfbifepftaejzifh Ttcsufudk *krrcyr&acs? l d hJ kH if;tjyif um;wpfbifepftaejzifh b!Gef. ta&;ygvSaom oufaocH csuudk wu,fwrf;acszsu&mwGif rwwfEioavmufjzpfc&onf? w&m;vdbuf f f kd f hJ k u OD;apm.tdrfeD;csif; (39) a,mufajrmuf oufao uy`wdefcef;udk wifjyonfh tcgwGifum; OD;apmtm; pGyfpGJxm;aom tr+onf ydkrdkuspfvpfcdkifrmoGm;cJhonf?
115
115

uy`wdefcef;onf Zlvdkif (19) &ufaeu vlowform;rsm;pD;vmaom *spfum;ESifh wdkufrdvkeD;yg; jzpfcJhonfjzpfonf? (17) &ufaewGif OD;xGef;vSatmifu OD;apm tdrukd t_rJrjywf apmif-h unfae&ef trdeay;cJ_h yD;jzpfa-umif; xGuay:vmcJonf? f h f f h OD;apm. b0ifyrjkd rifwufvmr+Eihf ol. _cH0if;xJY vufeufye;rsm; v#Kd0uor; kd h S k f S f d f qnf;xm;onf[laom oHo,jzpfr+rsm;u pDtkdif'D. tmHkudk qGJaqmifcJhonf? OD;apm. aetdrukd apmif-h unh&ef yxrqH; wm0efay;cH&olrm &Jwyf-uyf atmif f f k S ausmfpejf zpf_yD; (18) &ufaewif uy`wecef;u qufvufwm0ef,conf? odk jzifh d G d f l hJ uy`wecef;u ol. pdwcst,H-k unf&qH;ol ESpO;jzpfonfh olpma&;jzpfol vSwif d f f k f D ESifh aemufwa,mufjzpfaom pdk;jrifhwdkudk tif;vsm;uef u|ef;qG,fay:&Sd oHo, &Sdp&maumif;vSonfh &JwdkufESifhwlaom at'Dvrf;_cH0if;}uD;udk (24) em&D tcsdef jynfhapmifh-uyf-unfh+&ef trdefay;cJhonf? uy`wdefcef;. vlwa,mufonf ig;r#m;orm; a,mifaqmifaeonfhtwGuf uefpyfwGif em&Daygif;pGm xdkifaeEdkif onfh taumif;qHk;tcGifhta&;udk &&SdcJhonf? (19) &ufae eHeufwirl uy`wecef;ESihf olvEpa,mufonf xd_k cH0if;tm; Gf d f l S f taumif;qH;taetxm;rsKd;pHrS apmif-h uyf-unfvsuf&-dS uonf? eHeuf (10) em k k h + &DwGif vSwifu yvkyfaeus 0wW&m;twdkif; OD;apmtdrf0if;twGif;rS *spfum;wpD; xGuom;a-umif; uy`wecef;xH owif;ydvuonf? vSwifonf ol. rSeajymif; f G d f k kd f f xJrS rdk;umtusuJhodkaom tay:Hk0wfqifxm;onfh vl (4) a,muf odkr[kwf (5) a,mufudk um;xJwGif jrifvdkuf&onf? *spfum;. eHygwfudk (RC 1814) [k rSwom;rdvu&onf? vSwifonf OD;apmud,wif *dwaygufoxuvm_yD; um; f kd f k f kd f kd G f xGuom;onfukd -unfvsu&onfuvnf; jrifvu&onf? xdaemuf tdrbuf f G h + f dS kd kd f k f jyefroGm;rD t0ifaygufudk apmifhaeoltm; wpHkw&m wD;wdk;uyfajymoGm;onfudk vnf; awGvu&onf? wem&D-um_yD;aemuf uy`wecef;onf olwvyief;_yD;pD; kd f d f kd k f I jyefvmaom *spfum;ESiyif wdurrvdjk zpfcjhJ cif;jzpfonf? hf k f d w&m;qdiaeonfh tcseumvtwGi;wGif ydrya[Vdqefaom tjcm;tao; kf d f f k kd pdwtcsuftvufrsm; xGuay:vmchonf? vlowform;wd. *spfum;a&Srewif f f J k S f G wyfqifxm;aom tjzLESifh teDa&mif v#yfyef;xnf ydwfpwdk. xl;jcm;r+ESifh ywfoufI (pDtdkif'D) t}uD;tuJ OD;xGef;vSatmifrSm tar;cH&onf? xdktcg u|ef awmf. zcifu tE&m,f&SdwJh vkyfief;wck vkyfcgeD;/ 'grS r[kwf c&D;oGm;cgeD;qdk &if vlawG[m olwdeJ olwd&J rdom;pkawGtay: txdtcdkufysuftpD; rusa&muf k k apzdk ewfawGukd auseyfatmif ylaZmfyo&ygw,f [k jyefajzcJonf? odk jzpfonfh h
116
116

w&m;qdijf cif; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

twdkif; vrf;ab;Y &Sdaeolrsm;taejzifh ZlvdkifvtwGif; xdkaeu &efukefrdxJ wGif t&Sdefjyif;pGmjzifh armif;ESifoGm;vmaeaom if;*spfum;onf tvGeftvGef ta&;}uD;aom vkyfief;wm0efwckjzifh oGm;aerSef; owdxm; oabmaygufrd -uayvdrrnf? hf ol0wfvHkawmf&rif; aemufem;rS uyfvsufvdkufygvm_yD; 'DZifbmv (11) &ufaewGif OD;apmu a&SodkxGufI usrf;opPmqdkum oufaoxGufqdk&mwGifrl oem;!Smwmr+&Sdaom ewfrsm;taejzifh olbufY &SdaeyHkr&acs? ol. EdkifiH a&;oufwrf; tESpf (30) twGif; olonf t-urf;rzufr+udk tpOfojzifh tcdkift rm ,Hk-unfoljzpfcJhonfhtwGuf b!GefESifh oltaygif;toif;rsm; TuJhodk rdkuf rdkufuef;uef; qifuef;awmwdk;ouJhodk aumufuspf,kwfrmvGef;pGm yl;aygif;}uH pnf usL;vGefcJhonfh jypfr+rsKd;udk oltaejzifh axmufcHcGifhyay;p&mta-umif;r&Sd [k olu xGuqom;ojzifh em;axmifaeol y&dowf}uD; r,HouFm thtm;woifh f kd G k H jzpfoGm;cJhonf? ta-umif;aomfum; OD;apmwGif *VKefwyfac: oludk,fydkif jynf olppftzGJ }uD; &SdaecJhonfr[kwfygavm? odk jzpfI rnfolr# oltay: jrefrmEdkifiH . r[wWr*E<DuJhodk ,Hk-unfav;pm;xifrSwfroGm;rnfrSmvnf; tvGefusdef;ao ygonf? odkaomf olu Zlvdkifv (18) &uf aecif;ydkif;wGif olonf AdkufemI aer aumif;jzpfaecJhum aemufwaevHk;vdkvdk tdyf&mxJ vSJaecJh&onf[k qufvuf xGuqonf? (19) &ufae rGe;wnfyi;avmufwirS wpHwa,mufu olukd T f kd f h kd f Gf k vkyf}uHowfjzwfr+owif;tm; ajymjycJh_yD; xdktcsdefusrS Ta-uuGJzG,f&m jzpf&yf qdk;}uD;ESifh ywfoufI yxrqHk;t}udrf -um;zl;cJhjcif;jzpfonf [k olu ajymqdk vduonf? k f ol. t&if;tESD;qHk; aemufvdkufrsm;vnf;jzpf_yD; olESifhtwl ckcHxkacsaeol tjcm; (8) a,mufrSm if;wdktay: Hk;awmfu pGJqdkonfh pGJcsufrsm;tay: pdwfryg wygjzifh jyefvnfwHk jyefcJh-uonf? armifeDwOD;omv#if usrf;usdefum a&SxGuf oufaocHcJhonf? olwGif tjypfr&Sda-umif; av#mufvJ_yD; Tv#Kd0Suf}uHpnfr+ESifh ywfoufI olbmr#rodcJh&a-umif;/ Zlvdkifv xdkaeu zdk'fqefx&yfum;ay:wGif oltaejzifh c&D;onfwa,mufyrm vdkufygoGm;jcif;jzpfa-umif; ajymqdkcJhonf? zd'qefx&yfum;ay:wGif vduygcJol aemufwOD;jzpfonfh r+e}f uD;uvnf; wu,fh k f k f h aoewform; oHk;OD;jzpfonfh armifpdk;/ oufESif;ESifh &ef}uD;atmifwdkuJhodkyif dk;dk; av; awmif;yefjiif;qdkoGm;cJhonf? odaomfvnf; ,cktcsetxd OD;apmtay: opPmapmifoc-hJ uaom olaemuf k d f h d
117
117

vdursm;onf r-umrDrmyif av#mhay;pyvmonf? olw. jypf'%frsm; av#mhaygh k f S kd oGm;ap&ef ar#mfvifhcsufjzifh jzpfaumif;jzpfayvdrfhrnf? yxr x&yfum;ay:wGif ygoGm;ol OD;apmZeD;onf. wlawmfol cifarmif&ifu olonf OD;apm.tdrfwGif 1942 ck/ ZGevrSpI aexdica-umif;ESihf touft&G,umjcm;r+t& olonf OD;apm f k f hJ f G . pum;udk em;axmif&rSmjzpfa-umif; oufaocHxGufqdkcJhonf? cH;awmf. ar;jref;r+rsm;-um;wGif cifarmif&ifonf pdw"mwfysufjym;oGm; k kH f cJ_h yD; aemufyi;wGif H;awmfokd oufaocHypPn;tjzpf wifjycJaom OD;apm_cH0if;t dk f k f h wGif;rS odrf;qnf;&rdonfh vufeufrsm;udk oltaejzifh aumif;aumif;od&SdcJhyg a-umif; 0efcHavawmhonf? vlowform;rsm; pD;eif;aom *spfum;armif;ol okc ESihf aoewform;rsm;jzpf-uaom armifpe/f armifeEihf r+e}f uD;wduvnf; tvm;wl d D S k 0efcHr+rsm;y-u_yD; olwtaejzifh OD;apmtrdeay;or#udk aqmif&Gufae-ujcif;om dk f jzpfI av#mhayghI jypf'%fcsrSwyg&ef awmif;yefav#mufxm;-uonf? b!Gef 0ef f cHouJhodk vdkufvH0efcH-uolrsm;teuf q,fausmfouft&G,f &ef}uD;atmifom v#if oltm; &Jrsm;u t-uyfukdifzdtm;ay;r+a-umifh[k ta-umif;jyI olxGufqdk csufukd jyefvnfyor;oGm;cJonf? azmfaumifb!Geurl Todk v#Kd0u}f uHpnfr+ k f d f h f S wGif tpGyfpGJcH&ol (9) a,mufvHk; yg0ifywfoufcJha-umif; jyoEdkifcJhonf? T&mZ0wfrrsm;udk tb,fa-umifh usL;vGe&oenf;[k &SmazGar;jref;-unfh + h f aomtcg OD;apmrSm OD;atmifqef;. EdkifiHa&;ydifbufoufoufomrua-umif; ydkrdkxif&Sm;vmonf? twGif;0efHk;Y jzpfyGm;cJhaom owfjzwfr+rwdkifrD (10) vcef tvdk 1946 ckESpf/ pufwifbmv (21) &ufaewGif OD;apmrSm touf&ef&SmcHcJh& onf? olonf xdkaeu tpdk;&tdrfawmfodk oGm;cJhonf? um;aemufbufwGif ol vlESpfa,mufvkdufygvsuf olonf tpdk;&tdrfawmf taqmufttHkrS aev,fydkif; wGif tdrfjyef&ef jyefvnfxGufcGmvmcJhonf? at'Dvrf;tdrfodktjyef jynfvrf;ay: &Sd ajreDukef;t0dkif;odkta&muf olonf aemufbufodk vSnfh-unfhvdkufaomtcg olwdkum;aemufrS *spfum;wpD; uyfygvmonfudk owdxm;rdcJhonf? t0dkif; wbufxyf uke;udwuf&if; vrf;tauG jzpfonftwGuf OD;apm. um;armif;ol d f k h u um;t&Seav#mhcsvduonf? *spfum;onf olwurvm_yD; jynfo&abmf ,l d f k f kd kd SD l J eDazmif;0wf vlav;OD;ESihf aoewfajymif;wck olwbufcsdexm;onfukd OD;apmu kd f vS r;awGvu&onf? aoewfjzifh wcsufvS r;ypfvu_f yD; if;um;onf t&Sejf zifh f kd f f kd d armif;ajy;oGm;avonf? aoewfusnfqefonf OD;apm. um;jywif;rSef (2) ESpf bufpvH;udk azmufxuom;onf? usnqefu olukd rrSeaomfvnf; rSeuprsm; k G f G f f f JG
118
118

w&m;qdijf cif; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

u olrsufvHk;rsm;udk qdk;qdk;0g;0g; pl;&SoGm;cJhavonf? rsufvHk;wbufrSm tajc taetawmfqdk;ojzifh xdktcsif;jzpfyGm;_yD; OD;apmrSm aq;HkwGif 9 &uftawmf-um wufa&mufuor+caecJ&onf? xdaemuf tdE,odk acwWom;um txl;ukq&m k H h k Nd G 0efwOD;jzifh rsufpdudk ppfaq;prf;oyfr+ cH,lcJh&ao;onf? odkaomf oltm; wdkuf cdkufolrsm;rSm rnfolrnf0gjzpfrSef; rodcJh&vifhupm; xdkaeu oltouf&ef&Smr+ 10 aemufuG,fwGif OD;atmifqef;&Sdaeonf [k OD;apmu oHo,}uD;pGm 0ifcJhonf? *spfum;xJrS vlrsm;rSm jynfo&Jabmf,leDazmif; 0wfxm;-uonfukd olu &Sif;&Sif; l vif;vif; owdxm;rdconf r[kwygvm;? TuJokd jzpfysufcaomfvnf; 1947 ck hJ f h hJ ESpf/ Zefe0g&DvwGif _Adwdo#0ef}uD;csKyf uvD;rifhtufwvDESifh jrefrmhvGwfvyf a&;twGuf awGqHkaqG;aEG;&ef OD;atmifqef; vef'efodk oGm;&mwGifrl olu vdkuf ygoGm;cJonf? odaomfvnf; pdwxm;aumufuspvaom TjrefrmEdiia&;orm; h k f f S kfH }uD;onf (27) &ufaewGif _Adwdo#wdESifh oabmwlpmcsKyfudk vufrSwfxdk;&ef jiif; k qefcJhjcif;jzifh OD;atmifqef;tay: xm;&Sdaom ol. tmCmww&m;udk jyocJh avonf? w&m;&ifqiae&onfh umvwav#mufv; jynfxa&;0ef}uD; OD;ausmf_idr; kd f kH J f onf w&m;vdkbufrS oufaoxif&Sm;aer+udk wifjy&ef aESmifhaES;aejcif;ESifh ywf oufI pdk;&drfylyefaeyHk&avonf? xdkudpPESifh ywfoufI olonf }udrfzefrsm;pGm rSwfcsufycJhonf? odkaomfvnf; w&m;a&;u|rf;usifolrsm;taejzifh Tordkif; 0ifw&m;qdirtay: vH;0w&m;r#wap&ef/ Oya'a&;&mt& jynfpuvr&ap&ef kf + k h kH kH kH + dS ydkrdkI *k"rRxm;aecJh-uonf? (pDtdkif'D) t}uD;tuJjzpfol u|Efkyf.zcif OD;xGef; vSatmifonfvnf; y*HyHk&Sdaom tif;pdeftusOf;axmif}uD;tm; (24) em&D tcsdef jynfh vufeufudkiftapmifhrsm;jzifh vHk;00dkif;&Hxm;vdkufavonf? vufeufjynfh wyfqifxm;aom axmufvS rf;a&;wyfu *dwfayguf0rsm;udk vludk,fwdkif apmifh -uyfvsuf&_dS yD; OD;apm. v+y&m;r+wi;udk t_rJ-unfvsuf&onf? olZeD;onfEihf f S kd f h + dS S aepOfawGcGifh&a&;twGuf ol. awmif;qdkcsufudk y,fcscJhonf? odkaomfvnf; oltm; tpm;taomufcsufywfau|;&ef (5) ESpfoufwrf; uscHae&aom axmif uswa,mufudk olESifh wcef;wnf; aeapcJhonf? w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pdef u u|efawmfwdktaeeJ tjcm;axmifusawG&J wdkufcdkufjcif;udk cH&r,fhab;u OD;apmudk vHkcHr+&Sdapzdtjyif OD;apm&JvlawGu axmifwGif;xdk;azmuf0ifa&muf_yD; k vGwfajrmufatmif yvkyfoGm;rSm/ olwdku,fwifzdk ud;yrf;oGm;rSmudkvJ pdk;&drfae &ygw,f [k ajymqdconf? k hJ
119
119

Todk pd;&dra-umufvefae-u&onfukd rrSeruef[qI r&acs? OD;apmudk k f f k kd csKyfaESmifxm;_yD; yxrtywftwGi;rSmyif vGwajrmuf&ef ud;yrf;r+w&yfukd azmf f f xkwfEdkifcJhonf? xdtjyif tif;pdefaxmifudk ywfvsuf vHkcHa&; wif;wif;usyfusyf k csxm;cJhaomfvnf; axmiftwGif;Yrl tv#Hy,f aygaygrsm;rsm; &&Sdpm;aomufae xdkif&onfh OD;apm. b0yHkpHudk tjcm;olrsm;u *kpdkufrdcJh-uonf? ,cifu eef; &if;0efjzpfcz;onfh tqiftwef;udk jyefveav;pm;aomtm;jzifh wcef;ESiwcef; hJ l h S f hf *H;0ifaygufrsm;jzifh ul;vl;oGm;vmaeEdiaom tcef;av;cef;yg&Sonfh tusOf;cef; k kf d us,f}uD;xJwGif OD;apmudk xm;&SdcJhonf? oltm; csufywfay;&efESifh cdkif;apor# udk yvkyay;&ef tusO;om;wOD; ay;xm;&m xdotm; olu bwfwvm (Butler) f f k l [k ac:_yD; xdoEitwl olonf xdtcef;us,f}uD;xJwif aexdic&onf? axmif k l S hf k G k f hJ twGif;&Sd tr+xrf;rsm;tm; acgufqGJa-umfau|;jcif;jzifh ol. ay;urf;&ufa&mr+ udk yxrqHk;t}udrftjzpf olu jyocJhonf? xdkr#ru ol. usef;rma&;twGuf eHeuf 0DpuDwyuf/ n 0DpuDwyuf aomufciay;&ef awmif;qdc_hJ y; ESp&ufo;&uf G hf k D f kH udk 0DpuDwykvif;ukefatmif olu oHk;aqmifcJhonf? paumh0DpuDrsm;udk tvG,fwul tqifoifh&&SdoHk;aqmifEdkifapjcif;/ txl; tcGifhta&;ESifh vGefpGmta&;}uD;aom TtcsKyfom;tm; apmifh-uyfxdef;odrf;&m Y tbufbufu avsmh&aejcif;wdu 0ef}uD;OD;ausmf_idr;udk xdwvefw-um; jzpf J k f f 11 oGm;apcJhonf? odk jzifh OD;ausmf_idrf;u wm0ef&Sdol tusOf;OD;pD;Xmerif;}uD; Adkvf r;}uD;baomftm; xdkae&mrS z,f&Sm;vdkuf_yD; w&m;a&;0ef}uD;Xme twGif;0eft jzpf wm0efxrf;aqmifaeqJjzpfaom w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pdefudk xdk&mxl; tm; v$ajymif;,lapavonf? tif;pdetusOf;axmif t0ef;t0di;jyify&Sd wdi;jynf J f kf kf . aygufuvvtajctaerSm ydrq;0g;vmonftwGuf pd;&dryyefrrsm;u axmif JG k k k kd kd h k f l + wGi;vHk cHa&;udk ydrwif;-uyfapavawmhonf? f k kd odkaomfvnf; w&m;qdkifjcif;udkrl aemufqHk; 'DZifbmv (30) &ufaetxd qufvufyvkyfcJhonf? pkpnf;&&Sdxm;aom xif&Sm;oufao tpkvdkuftyHvdkuf udk qef;ppfoHk;oyf_yD;aemuf txl;cHkHk;awmftaejzifh pum;vHk;a& (52000) jzifh a&;om;xm;aom pD&ifcsufukd csrSwEicawmhonf? xdaeu w&m;cGiukd zGiay; f kd f hJ k f hf cJhojzifh Oya'ynm&Sifrsm;/ owif;pmq&mrsm;pojzifh pkHk;a&muf&Sdvmvsuf ,if;vltyxwif jrefrm0wfvawmf&rif;vnf;jzpf_yD; pma&;q&mvnf;jzpfaom k f J G kH a'gufwmarmifarmifvnf; yg&Scygonf? a'gufwmarmifarmifu Todk rSwwrf; d hJ f wifconf? hJ
120
120

w&m;qdijf cif; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

pD&ifcsufuzwfcsderm wem&Dausmf-umavonf? yxrqH;w&m;qdionfh kd f S k kf aeuuJoyif w&m;cGicef;rrSm vlrsm;jzifh jynfusyvsu&aejyefonf? w&m;cHrsm; h kd f h f f dS tm;vH; a&muf&ae-uonf? (8) a,mufrm w&m;cHrsm;tm; xm;aom _ctwGi;&Sd k dS S H f -u_yD; OD;apmrSmrl ol. Oya't}uHay; 0wfvHkawmf&rif;ab;&Sd ukvm;xdkifwGif xdkifvsuf&Sdonf? pD&ifcsufudk qufvufzwfvsuf&Sd_yD; rqHk;EdkifonfESifhtr# owif;axmufrsm;rSm *emr_idrjf zpfum pdwr&SnEiatmif jzpfae-uonf? tr+wJG f f kd f wckvHk;udk jyefvnftusOf;csKyfjyaeonfudk em;axmifae&onfrSm u|efawmfh twGuf pdwf0ifpm;zG,f&mjzpfawmhonf? zwfaeaom toHrSm aysmhaysmif;onf? trSm;t,Gif;r&Sd? yk*~v"d@mefrS vGwfuif;onf? toHrSm teD;rSvmaomfvnf; ta0;rSvmaeouJhodkyif? w&m;cHrsm;onf xdkifvsufem;axmifae-uonf? rnfokdaom cHpm;rsKd;udkrS rjyo-u? t*Fvdyfbmomjzifh ajymqdkaeojzifh olwdk trsm;pkrSm em;rvnf-uacs? tr+rSm aemufqHk;_yD;pD;oGm;_yDjzpfojzifh olwtm;vHk; dk pdwoufom&m &aumif;&oGm;-uayvdrrnf? f hf aoewform; (4) OD;jzpfaom armifpdk;/ oufESif;/ &ef}uD;atmifESifh armif pdefwtm; vlowfr+jzifhvnf;aumif;/ OD;apm/ okc/ armifeD/ r+ef}uD;ESifh cifarmif&if dk wdkrSm vlowfr+udk tm;ay;ulnDr+jzifhvnf;aumif; tjypf&Sda-umif; awG&SdcJhonf? xda-umifh olwtm;vHk;udk ao'%ftjypfay;vdkufavonf? k dk pD&ifcsufwckvHk;rSm t*FvdyfvdkjzpfonfhtwGuf ajymor#tm;vHk; OD;apmem; vnfygvdrfhrnfqdkjcif;rSm oHo,&Sdp&myifjzpfonf? olynma&;rSm a&S;acwf tajccHynma&;tqihfr#om &SdI olaemufvdkufrsm;rSm ydkI edrfhusao;onf? odkaomfvnf; olwdktay: csrSwfvdkufaom jypf'%f. }uD;rm;av;yifr+udk w&m; ol}uD;rif; OD;ausmfjrifh. toHaetoHxm;t&vnf;aumif;/ w&m;cGifcef;r twGif;&Sd vltkyf}uD;. wHk jyefr+t&vnf;aumif; olwdkcHpm;rdEdkif-uayvdrfhrnf? rdepftenf;i,f-um_yD;rS OD;apmu x&yfvkdufonf? w&m;ol}uD;u Hk;awmf. tqHk;tjzwfudk olem;vnf/ rvnf ar;jref;vdkuf&m olu olem;vnfyga-umif; avoHwdk;aomfvnf; cdkifrmonfh avoHjzifh jyefvnfajz-um;cJhonf? 12 olu toem;cH&ef ud;pm;av#mufvaomtcgwGirl oltoHrsm;rSm wkeae J f f avonf? tcsKdaom cdkifrmonfh oufaotaxmuftxm;rsm;udk olwifjycJh_yD; ,if;wdkudk vufcHoifhaomfvnf; w&m;vdkbufrSwifjyaom oufaotaxmuf txm;rsm;udkom Hk;awmfu vG,fvG,fulul ,Hk-unfcJha-umif; olu ajymqdk vduonf? k f
121
121

xdkaemuf Oya't}uHay;. eHab;&Sd ukvm;xdkifwGif;odk olonf xdkifcs epf0ifoGm;onf? oludk w&m;cGifrS ac:aqmifoGm;cgeD; &Jt&m&SdwOD;u vufxdwf cwfrnfyaomtcg olu ighukd bmvdvufxwcwf&rSmvJ [k pdwwpm aiguf k d f f kd G ief;vdkufonf? odk&mwGif olu eHab;&Sd w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pdefudk tult nDawmif;onfht-unfhjzifh vS rf;-unfhvdkufaomtcgwGifum; olonf rmeaxmif v$m;onfyxuf pdwyaxG;um a0cGr&onfyay:aeavonf? TwGif ol. ,Hk h kH f + f J h kH -unfr+ay;tyfjcif;cH&aom w&m;ol}uD;rif;uvnf; -um;0ifvdkuf_yD; w&m;cGif cef;rtwGif;rS vufxdwfrcwfbJ apmifh-uyfac:,loGm;&ef OD;apmudk cGifhyvdkuf avonf? odaomf Zlviv (19) &ufae oltm; zrf;qD;pOfuwnf;u xm;cJaom k kd f h tcef;us,f}uD;twGif;odk r[kwfawmhbJ ao'%fuscH&olrsm;udkom oD;oefxm; &Sdaom ud;wdkuftusOf;cef;uav;odk oltm; ac:aqmifoGm;avawmhonf? ao'%fEihf ywfoufI t,lcvmwifoi;vdygu ,ck pD&ifcsucsrwt_y; S H $ Gf k f S f D (7) &uftwGif; av#mufxm;-u&rnf [k txl;cHkHk;awmfu jypf'%fuscH&ol rsm;tm; owday;cJhonf? xdkoDwif;ywfonf jrefrmEdkifiH. w&m;pD&ifa&; acwf opfqDodk olwdudk ac:aqmifoGm;ayawmhrnf? tb,fa-umifhqdkaomf jrefrmEdkifiH k taejzifh 1948 ckESpf/ Zefe0g&Dv (4) &ufae Y "eo[m,tzGJrS uif;vGwfonfh vH;0vGwvyfaom orRwEdiiawmf jzpfvmrnfjzpfaoma-umifaywnf;? xdtcsef k f kfH h k d rSpI jrefrmEdiionf (vef'ef&dS y&DAaumifpu r[kwawmhb) &efue&dS w&m; kfH D D f J k f v$wfawmfcsKyfuomv#if t,lcHv$mwifoGif;r+udk aemufqHk; tqHk;tjzwfay;rnfh w&m;H;awmf}uD; jzpfvmayawmhrnf? _Adwo# bk&ifrif;jrwfae&mudk jynfaxmif k d pkjrefrmEdkifiHawmftpdk;&u 0ifa&muftpm;xdk; aqmif&Gufayawmhrnf? tjcm; wenf;qd&v#if EdiiawmfEihf OD;apmolvrsm; jzpfvmayawmhrnf? k kfH S l odk jzpfonftm;avsmfpm OD;apmESihf tjcm;jypf'%fuscH&olrsm;. t,lcvm h G H $ 13 udk w&m;v$wawmfokd owfrwcsuEitnDwifoi;cJaomfjim;vnf; ,if;t,l f S f f S hf Gf h cHvmwifoi;r+rsm;rSmy,fcsjcif;cHc&onf? w&m;cHwOD;pDonf Tv#Kd0uy;aygif; $ Gf hJ S f l }uHpnfr}+ uD;wGif toufaoG;a-umyrm ta&;}uD;aom tpdwtydi;w&yfptjzpf f kf D yg0ifc-hJ uonf [k w&m;v$wawmfu xkwjf yefa-unmcJonf? TpD&ifcsucsrwf f h f S r+ukd 0ifa&mufwm;qD;pGuzuf&ef w&m;Oya'ta-umif;t& rnfoaomta-umif; f kd tcsufur# rawG&c&acs? xda-umifh jypf'%fcscH&olrsm;u w&m;v$wawmfcsKyf kd dS hJ k f odk qufvuftoem;cHvm wifoi;cJ-h ujyefonf? vef'ef&dS y&DAaumifpu jy@mef; $ Gf D D xm;cJhaom ,cifpnf;rsOf;Oya'rsm;rS vrf;!efr+rsm;udk&,lum w&m;v$wfawmf
122
122

w&m;qdijf cif; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

csKyfu ,if;toem;cHv$mrsm;udk aocsmpGm pOf;pm;vsuf aemufqHk;wGif y,fcs vduavonf? k f odkjzpfav&m jypf'%fcsc&ol (9) OD;twGuf vrf;wvrf;om useawmhonf? H f if;aemufq;ar#mfvifcsufrm EdiiawmforRwxHrS ouf!maxmufxm; uk%m kH h S kfH S yGm;r+ukd awmif;cH&efom jzpfavonf? orRwEdiiawmfopf. *k%usuoa& jrifh kfH f f rm;vSaom orRw}uD;rSm &S r;jynfe,frS anmifa&$apmfbm; pyfa&$ou jzpfonf? f G kd f xdaemufq;csewiusrS (3) OD;omv#if woufwu|e;axmif'%f/ wenf;tm;jzifh k kH d f G f f tESpf (20) axmif'%fodk tjypf'%fav#mhayghjcif; cH-u&onf? if;wdkrSm *spfum; armif;ol okc/ vlowform;rsm; twGif;0efHk;odk a&mufrvmrD udwifaxmuf vS r;&ol cifarmif&ifEihf vlowform;rsm; xGuajy;vGwajrmuf&mvrf;udk ajcmuf f S f f vH;jyL;wvufjzifh apmif-uyfc&ol armifewkd jzpf-uonf? usefaomoltm;vH;rSm k hJ D k ud;ay;cH&ayawmhrnf? TwGif &ef}uD;atmif. zcifjzpfolu olom;i,f. toufudk csrf;omay;ap&ef aemufqHk;enf;vrf;tjzpf olom;onf touf (16) ESpfom&Sdao;a-umif; oufaojy&ef ud;pm;cJh_yD; Hk;awmftzGJ0ifrsm;xHodk &ef}uD; atmif. Zmwmudk wifjycJonf? w&m;0ifarG;pm&if;um; r&Scacs? aq;bufqif h d hJ kd &m ppfaq;ol q&m0efwOD;u &ef}uD;atmif.toufrSm tenf;qHk; (17) ESpf &Sc_hJ yD[k qH;jzwfconf? d k hJ Todk jzifh cHkHk;awmfu &ef}uD;atmif. arG;zGm;onfh &ufpGJudk 1930 ckESpf/ Zefe0g&Dv (1) &ufaetjzpf twnfyowfrSwfvdkufawmhonf? odk jzpfI oludk 1948 ckESpfaemufydkif; ud;ay;pD&ifonfh tcsdefwGifrl olonf touf (18) ESpf jynf_h yD;jzpfcav_yD? hJ 1947 ckESpf/ 'DZifbmv (30) &ufae txl;cHkHk;awmfu pD&ifcsufudk zwf -um;onfhtcsdefwGif &efukefrd a&$wd*Hkbk&m;vrf;ay:&Sd *sLAvDcef;rY EdkifiHawmf psmyetjzpf AdkvfcsKyfatmifqef;ESifh tjcm;vkyf}uHjcif;cH&olrsm;. kyftavmif; rsm;rSm vJavsmif;vsuf&SdaeqJyif? *sLAvDcef;ronf tcdkiftcHh tkwfwdkufjzpf_yD; tdkifAD wdkifuyfyifwdk jzifh pdrf;vef;pGm v$rf;cHxm;um twifhtw,f pDjc,fxm; ojzifh yHkomefrSm t*FvdyfqefvSonf? ,if;udk rlvu Zmwfcef;rtjzpf wnf aqmufcJhjcif;jzpf_yD; wbufxdyfwGif uZmwfpifjrifh&SdI rsufESmcsif;qdkif tjcm; wbufxdyfwGif ab;wbufwcsufrS avSum;jzifh wuf&aom tay:xyf-unfh pif&Sdonf? yGJ-unfhpifcef;rrSm us,f0ef;_yD; u|ef;cif;-urf;jyifrSm ta&mifzdwf zdwfawmufvsuf&Sdonf? ywfywfvnf&Sd yef;_cHrsm;rSm jyyGJrsm;ESifh vlxkpnf;a0;yGJ
123
123

rsm; yvkyonftcgrsm;wGif ae&mawmfawmfrsm;udk zefw;ulnay;xm;cJonf? f h D D h obm0w&m;. jyuf&,fyr+w&yfayyJvm;rod? OD;atmifqef;ESifh olvkyf azmfuibufrsm; vky}f uHowfjzwfjcif; rcH&rD ESpvtvdwiyif zqyv tzGJ csKyf kd f f k Gf }uD;u wdkif;jynfyv$wfawmfac:,la&; tudtjzpf Tcef;rYyifv#if taxGaxG nDvmcHw&yf usif;ycJhao;onf? ,if;wdkif;jynfyv$wfawmftaejzifh vGwfvyf aom jrefrmEdiiawmf. yxrOD;qH;aom zGJ pnf;tkycsKyfykH tajccHOya' rl-urf;udk kfH k f a&;qGJayawmhrnf? xdka-umifh arv (19) &ufaewGif OD;atmifqef;udk,fwdkif yifv#if xdnvmcHzivpay;cJonf r[kwygvm;? k D G hf S f h f OD;atmifqef;. kyftavmif;udk oltowfcH&_yD; aemufw&ufwGif ol. wm0gvde;aetdrrS *sLAvDcef;rodk o,faqmifvmcJonf? olEihf tjcm;tmZmenf f f h S acgif;aqmif}uD; (5) OD;wdkonf *sLAvDcef;r. uZmwfpifjrifhay: Y rSefacgif; rsm;twGif;wGif vJavsmif;vsuf&Sdae-uonf? rdkif;yGefapmfbGm;}uD; pyfpHxGef;. kytavmif;udrl apmapmuyif um;jzifwwef/ &xm;jzifwoG,f &S r;awmifwef; f k h h f rsm;-um;&Sd olae&yfZmwdrdodk o,faqmifoGm;cJhay_yD? OD;tA'l&mZwfESifh udkaxG; wduvnf; rlqvifx;wrf;pOfvmt& ajrjrKyfo*[_f yD;av_yD? k kd kH usqHk;av_yD;aom acgif;aqmif}uD;rsm;tm; axmifaygif;rsm;pGmaom jynf olvlxku aemufqHk;taejzifh vma&muf*g0&y-uvsuf&Sd&m ppf&JESifh rdj y&Jrsm;/ (-unf;a&av) wyfrawmfrS ppfom;rsm;/ jynfol&JabmfwyfzGJrS jynfolppf tzGJ0ifrsm;u tvSnhfuswm0ef,l apmifh-uyfay;vsuf&Sdonf? tmZmenf}uD;rsm; . OD;acgif;udk vltrsm;jrifomatmif jyoxm;&m olwdtom;ta&. aoG;qkwf k jzLa&mfaer+u olwdk&&SdcJhaom '%f&mrsm;. trSwfvuQ%mrsm;udk jyovsuf &Sdaeayonf? vma&muf-unfh+oltrsm;pkrSm rsuf&nfrqnfEdkifavmufatmif jzpfc&onf? hJ vHk cHa&;udrl txl;wif;-uyfxm;&qJjzpfonf? vma&muf*g0&yol wokwf k u cef;rtwGif; wywfywf_yD;onfESifh olwdkudk acgif;rsm;a&S Y pDwef;&yfapum trdeay;vsuf OD;!Gwtav;yaponf? xdwokwxuom;_yD;rS aemuf wokwf f f k f G f G udk 0ifcihf yonf? G tmZmenfwdk. kyftavmif;rsm;tm; jynfolvlxkw&yfvHk; *g&0y&ef *sL AvDa[mwGif (9) v-um xm;cJh_yD;aemuf 1948 ckESpf/ {_yDv (11) &ufaewGif kyftavmif;rsm; yg&Sdonfhacgif;rsm;udk *sLAvDcef;rrS a&$wd*HkapwDawmf. ajrmufbuf topfaqmufvyvuaom tmZmenfArmefokd aemufq;c&D;tjzpf k f kd f d kH
124
124

w&m;qdijf cif; k

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

o,faqmifoGm;cJhonf? t_rJwrf; wyfrawmfom;rsm;u c&D;pOfwav#muf xdef; odrf;apmifha&Smufvsuf vdkufygvmaom psmye,mOfwef;onf a&$wd*Hkbk&m;vrf; twdkif; wufa&mufvmcJhonf? tmZmenf}uD;rsm;. rSefabmifoGif;"mwfyHk}uD; rsm;udk csdwfqGJ/ zHk;tkyfxm;aom acgif;rsm;udk trdk;zGifhx&yfum;rsm;/ *spfum;rsm; jzifh o,faqmifvmcJ-h uonf? jynfovxk (5) ode;ausmf vduygvmcJaom ,mOf l l f k f h wef;onf a&$wd*HkapwDawmf. awmifbufapmif;wef;bufqDodk jznf;nif;pGm a&$vsm;vmcJhonf? OD;atmifqef;tm; olwdk. AdkvfcsKyf}uD;tjzpfvnf;aumif;/ tppftrSeacgif;aqmiftjzpfvnf;aumif; cspfjrwfE;-uaom jynfo&abmfwyfzJG f kd l J 0ifrsm;onf eHab;0J,mrS c&D;pOfwav#mufv; csDwufvuygvmcJ-h uonf? kH kd f a&$wd*HkapwDawmfjrwf}uD;udk vuf0J&pfw0ufywf_yD;aemuf psmye,mOf wef;onf tmZmenfAdrmefopfqDodk qdkufa&mufvmcJhonf? -unf;wyfrawmf om;rsm;ESifh a&wyfrawmfom;rsm;u acgif;aqmifrsm;udk yckH;rsm;ay:wGif xrf; aqmifvsuf AdrmefopftwGif;odk o,faqmifoGm;cJhonf? jynfol&JabmfwyfzGJ0if rsm;taejzifh olwdkacgif;aqmif}uD;rsm;.tr+udk aemufqHk;xrf;aqmifjcif;tjzpf cHpm;rdvu-f uayvdrrnf? acgif;rsm;udk olwvufajymif;,liifom;-uvsuf owf kd hf kd G rSwxm;aom *lrsm;twGi;odk oufqi&macgif;rsm;udk jznf;nif;pGm oGi;ay;vduf f f kd f f k -u_yD; olwonf *lrsm;. xdyfeH&Hrsm;Y oGm;a&mufae&m,l &yfae-uonf? olwdk dk . bGwfzdeyfrsm;rS tkwfeDcJESifh vwfvwfqwfqwf uGefu&pftptersm; yvuf azmif;ay:odk ususef&pfcJh-uonf? aemufqHk;wGifum; tmZmenfacgif;aqmif}uD; rsm;. kyftavmif;rsm;rSm xdkae&mY em;aeEdkif-uav_yD? vltkyf}uD;rsm;rSm wpwp aysmufuG,foGm;cJh-uonf? *lrsm;udk t_yD;owf ydwf_yD;aemuf yef;&Hq&mrsm;vnf; &Sif;vif;odrf;qnf;vsuf&Sd_yD? ntarSmifus vmonfEitr# wtmtmatmfjrnfwwfaom us;rsm;onfyifv#if olw.E+wukd S hf D kd f ydwfvsuf wdwfqdwf_idrfoufoGm;-uav_yDwum;?

125
125

126
126

v#Kd0Suqef;-u,fjcif; f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

txufygyH? AdvcsKyfxe;f vSatmifEifh k k f G S ZeD; a':cifcif{/ (1933)?

nmbufyHk? r[moD&dok"rR w&m;0ef}uD;OD;aomif;pdefESihf ZeD;a':aiG!Gef/ (1953)? 127


127

128
128

1963/ &efukefrd? _Adwdo#oHtrwf tm;vfarmifhbufwef twGuf {nfhcHyGJwGif armifhbufwefu a':cifcif{tm; olorD;ESifh rdwfqufay;aeykH?

129

129
OD;cifatmif=ZeD;a':cifcifpdefESifhom;rsm; cifOD;atmifESifh xGef;vSatmif/ (1996)?

130
AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f 130

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tcef; (4) v#Kd0uqef;-u,fjcif; S f


OD;atmifqef;wdk vkyf}uHcH&pOftcsdefu _Adwdo# vli,fwOD;jzpfol tefwdkeD pwdkem (Anthony Stonor) onf uavmrdwGif wyfpGJxm;aom 0Jvfcsf (Welch) &D *si;rJiwyf. wyf&if; trSwf (2) wGif wm0efxrf;aqmifaecJonf? olonf 1947 f hf h ckEp/f pufwifbmv (14) &ufaewirl &efuef rdawmfY wm0efuscJonf? ql;av S Gf k h bk&m;vrf;ay:&Sd taqmufttHwck. yxrxyfwif wnf&_dS yD; ta&Stm&Swv$m; k G wGif tvsm;t&SnfqHk; t&ufbm; &Sdonf[k *k%f,l0ifhuGm;jcif;cH&aom t&m &Sdrsm;. uvyftwGif;odk ol0ifa&mufvmcJhonf? ,if;uvyfonf &efukefrdae emrnf}uD; tdE,vlrsKd; *DwmtwD;orm; qD;'&pf0uf (pf) (Cedric West) acgif; dN aqmifonfh tuwD;0di;&SonftwGuvnf; ydI pGaqmifr&conf? kf d h f k J + dS hJ pwdkemESihf olwyf&if;rS t&m&Sdi,fwcsKdonf uvyftwGif; ae&m,lxkdifcJh -u_yD; t&ufrSmvdkuf-uonf? olwdkt&ufbm;wGif; a&muf_yD; r-umvS rD jrefrm (2) OD; t0ifwHcg;udk 0kef;ueJ aqmihfwGef;0ifvmcJh-uonf? xkdESpfa,mufteufrS touf (30) 0ef;usif&Sd udk,fcE<mwkwfwkwfcdkifcdkifESifh wa,mufu OD;apmu atmifqef;udk owfwmr[kwfbl;? 'gudk igvJodw,f? rif;wdk _Adwdo#awGvJod w,f? bmjzpfvvqawmh rif;wdu tJ'vy}f uHr&J aemufu,rm &Saevdy [k kd J kd k D k + G f S d k J pwifatmf[pfajymqdk_yD; olESihf oltazmfwdkonf bm;aemufbuf&Sd zefcGufrsm;/ t&ufykvif;rsm;udk kdufcGJzsufqD;-uawmhonf? xdkae&mwGif&Sdaeaom tqihftjrihfqHk;t&m&SdrSm a*:&cg;wyfrS Akdvfr;}uD; wOD;jzpf_yD;/ if;u bmrS rvky-f ueJ/ olwukd v$wxm;vdu/f igwyfxe;awGukd kd f k d f vS rf;ac:vdkufr,f [k tHhtm;woihfjzpfae-uaom usef_Adwdo#t&m&Sdrsm;udk
131
131

atmfajymvdkufonf? jrefrmESpfOD; zsufqD;a&;vkyfief; qufvufvkyfudkifaeqJrSm yif pwdemESifh oloi,fcsi;rsm;u _iroufpmxdiaecJ-h uonf? a*:&cg;wyfrS 'k=Advf k l f df G kf k tqifh&Sdol cyfydefydefvli,fwOD;onf pm;yGJtao;wvHk;wGif olbmomxdkifae_yD; bD,mwcGufudk pkyfaomufaeonf? wkwfwkwfcdkifcdkif jrefrmvli,fonf olqD av#mufom;_yD; xdovufxrS bD,mcGuukd kucsvduonf? vli,ft&m&Sonf G k l J f d f k f d ckef&yfvdkuf_yD; pm;yGJay:rdk;aeaom jrefrmtm; rsufESmudk xkd;csvdkuf&m jrefrmvl i,fonf -urf;jyifay: yufvufvefusoGm;onf? pwkdemonf ololi,fcsif;rsm; bufvSnfhvdkuf_yD; pdwf+yfaxG;pGmjzifh tJ'Dvl b,folvJ [k ar;vdkufonf? t&m&Sdwa,mufu tJ'g ocifoef;xGef;aygh? atmifqef;&J a,mufzav [k jyefajzvkuonf? d f xdtcsermyif wyfxe;wOD;a&muf&vm_yD; owdr&wcsu/f &wcsuf rl;a0 k d f S d f dS aeaom ocifoef;xGe;udk qGx_l yD; oloi,fcsif;udyg qGxwom;cJonf? t&uf f J l k J k f G h a&mif;olu zefcGuftuGJtprsm;udk odrf;qnf;aepOf qD'&pf0uf (pf) ESihf olwD; 0dkif;u aemufqHk;ay:wD;vHk;rsm;udk pwifwD;cwf-uawmhonf? odk&mwGif pwkdem ESihf ololi,fcsif;rsm;twGufum; omarmzG,f&m naecif;av;rSm ysufpD;oGm;cJh av_y? xdaemuf olwonf qef;uaz;odk trJom;uifpm;&ef uvyfrS xGucmvm D k kd fG cJ-h uavawmhonf? xkdtcsdefumvwGif OD;atmifqef;tm; vkyf}uHowfjzwfr+ESihfywfoufI _Adwdo#wdk yg0ifywfoufaeonf 1 qdkaom aumvm[vowif;onf ysHESHvsuf &Sdonf? odk jzpfI a-uuGJzG,ftjzpfqdk;}uD;jzpfyGm;_yD; wywfrjynfhrD/ Zlvdkifv (25) &ufaewGifyif ocifEktpdk;&u ,if;aumv[vudk jywfjywfom;om; jiif;qef vdkufonfh a-unmcsufudk atmufygtwdkif;xkwfjyefcJh&avonf? *k%foa&jrihfrm;vSaom OD;atmifqef;ESihf tjcm;tr+aqmifaumfrwDtzGJ 0ifrsm;tm; r-umao;rDu ol&abmenf;pGm owfjzwfcrwif _Adwo#bk&iftpd;& J hJ + G d h k tzGJESihf jrefrmEkdifiH. bk&ifcHwdkqufpyfaeonf[laom aumv[vrsm; jynfol vlxtwGi; wcsKae&mXmersm;Y ysH EHS jzpfay:vsu&ygonf? Taumvm[vrsm; k f d f dS onf vH;0tajctjrpfr&Syga-umif;ESifh _Adwo#b&ihtpd;&/ bk&ifcEifh jrefrmtpd;& k d d k f k H S k wdt-um; eD;pyfaom em;vnfr+rsm; &Sdaea-umif; jrefrmtpdk;&taejzifh odaptyf k ygonf? aESmihaES;-uef-umr+tenf;qH;jzifh w&m;cHrsm;tm; ta&;,lEi&ef _Awo# f k dk f d d bk&ihftpdk;&/ bk&ifcHESihf jrefrmtpdk;&wdonf wufuGpGm yl;aygif;aqmif&Gufvsuf k &Sdaeyga-umif; [lI yg&Sd.?
132
132

v#Kd0Suqef;-u,fjcif; f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

odkaomfvnf; jynfolvlxkrSm pdwfv+yf&Sm;ae-uonf? EkdifiHa&;tajctae rSmvnf; wif;rmaeonf? TonfrSm tif;pdeftusOf;axmifudk vHkcHa&; ydkrdkwif; -uyfpm csxm;&jcif;. tcsuwcsujf zpfonf? vGr;wylaqG;aewJEii[m acgif; G f f h dk f H jzwfcHxm;&wJh -uufvdkygyJ [k w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pdefu jyefvnfajymjy onf? jynfovxukd pdwvy&m;atmif a&;wwfaom tcsKd owif;pmrsm;uvnf; l l k f +f S tajctjrpfr&Saom pGypcsufrsm; wifjya&;om;xkwa0jcif;jzifh tajctaetay: d f JG f tjrwfxwae-uonf? tpd;&u aumvm[vowif;rsm;udk y,fazsmuf&ef ud; k f k yrf;_yD; oHk;&uft-um/ Zlvdkifv (28) &ufaewGif The Rangoon Guide Daily owif;pmwGif owif;wyk'fygvmcJhonf? ,if;owif;a-umihfyif bk&ifcH qm[l; bwf&efpf (Sir Hubert Rance) u vef'ef EdkifiHjcm;a&;Hk;&Sd jrefrmEdkifiHqdkif&m twGif;0ef vpfwdk0J (vf) (r;rwf}uD;) (the Earl of Listowel) 2 xH ta&;w}uD; a-u;eef;ay;ydc&onf? ,if;owif;rSm Todk jzpfonf? k hJ _yD;cJhonfh Zefe0g&Dv 1947 ckESpfwGif OD;atmifqef; OD;aqmifaom jrefrm udk,fpm;vS,ftzGJ atmifqef;=tufwvDpmcsKyfvufrSwfa&;xkd;cJhpOfu OD;apm ESihf ocifApdefwdkonf vufrSwfa&;xkd;&ef jiif;qefcJh-uonf? tm;vHk;jyefoGm;-u aomtcgYvnf; OD;apmonf aemufwif useae&pfconf? u|Eywkd (The Rangoon G f hJ fk f 3 Guide Daily) taejzifh OD;apmudk aiG (5) odef; xdktcsdefuay;cJhol rsufESmjzL wa,muf. tultnDjzihf zqyvtzGJcsKyfudk zsufqD;&ef tpDtpOf&Sdjcif;a-umifh xdk&nf&G,fcsuft& OD;apm aemufcsefaecJhjcif;jzpfa-umif; wdkif;jynfudk today;cJh _yD;jzpfonf? OD;apm t*FvefwGif &SdaepOf tcsKd t*Fvdyft&if;&Sifrsm;u 4 oludk aiG a-u;tajrmuftjrm; axmufyca-umif; u|Eywkd xyfro&&onf?cH;pwif-um; hH hJ fk f H d dS k kH emonfESifh Tv#Kd0Sufcsufrsm; ay:xGufvmawmhrnfjzpfI tvGefpdwf0ifpm;p&m aumif;vSonf? od&mwGif ,if;v#Kd0Sufcsufrsm;um; ay:xGufvmjcif;r&Sdacs? xkdotajct k dk ae +yfaxG;aepOf OD;apmu xdktajctaetay: tjrwfxkwf&ef ud;pm;onfrSm xif&Sm;vmonf? axmifwGif;a&muf_yD; wywftwGif;rSm tr+rppf&ao;rD tcsKyf om;b0Y olonf axmifr;}uD; OD;pHwifhESifh rdwfaqGzGJEdkifcJhonf? cifAsm;om u|efawmhfudk ulnDcJh&if cifAsm;udk qk}uD;vmbf}uD;&atmif usdef;aoayguf u|ef awmfvyay;Ediygw,f [k olu OD;pHwifukd yGiyivif;vif; ajymqdconf? od&m k f kf h hf G hf k hJ k wGif olonf vla&G;rSm;_yD; csOf;uyfrre;udk olrodcacs? OD;pHwifonf rlqvifbm d S f hJ h om0ifwOD;jzpf_yD; Zlvdkifv (19) &ufaewGif OD;atmifqef;ESihftwl vkyf}uHjcif;cHcJh
133
133

&aom OD;tA'&mZwf. wljzpfaeavonf? l OD;pHwifhonf csufcsif;yif xkdudpPudk pDtkdif'Dt}uD;tuJ OD;xGef;vSatmifxH tpD&ifcHcJhonf? aemufwaewGif OD;pHwifhu OD;apmESihf oGm;a&mufawGqHk&m OD;apmu olvGwfajrmuf&ef tultnDay;rnfh uwdudk&v#if tvJtvS,ftjzpf ly;aiG (50000) ay;rnfjzpfa-umif; jzm;a,mif;aoG;aqmifvmonf? xdtcg OD;pH D k wifhonf !ef-um;csufrsm;t& aiGwefzdk;udk wdk;jrifhawmif;qdkvkdufonf? axmif ydkif}uD; OD;wifarmiftwGuf aemufxyf lyD; (50000) ESihf w&m;a&;0ef}uD;Xme twGif;0efjzpfol w&m;ol}uD; OD;aomif;pdeftwGufyg lyD; (100000)udk xyfrH awmif;qdkvdkufjyefonf? xkdtcgwGifrS TudpPY _Adwdo#vlrsKd;rsm; yg0ifywfouf aeaom v#Kd0Sufqef;-u,fonfh tquftoG,frsm; xGufay:vmjcif;jzpfonf? aemufw}udrf OD;apmESifh awGaomtcg axmifr;}uD;u xkaiGukd xyfrawmif; d H qdvuonf? xktcg OD;apmu oltaejzifh uy`weAA,ef; (Capt. David Vivian) k kd f d d f D D qdkoludk qufoG,f&OD;rnfjzpfa-umif; ESpfudk,f-um;wD;wdk;uyfI ajym-um;av onf? OD;apmrodonfrSm xkdtcsdefY jrefrmhykvdyfwyfzGJ. vufeufqdkif&m t}uH ay;yk*~dKvfjzpfol if;_Adwdo#t&m&SdrSm tif;pdefaxmiftwGif; tjcm;tcef;wckxJY a&mufaeonfhtcsufjzpfonf? OD;atmifqef;wdk vkyf}uHcH&_yD; aemufw&ufwGif OD;apmtm; vufeufrsm; xkwfay;r+jzifh if;tm; zrf;qD;xm;jcif;jzpfonf? ZGefvtwGif;wGif b&if;*ef;tvuf (60) aysmufoGm;_yD;aemuf &efukef&Sd ykvywyfzJG vufaxmuf aumfr&Siemrif;}uD; rduu,fbwfpcf (Michael Busk) d f f k f f u 0ef}uD;tzGJ tpnf;ta0;t_rJusif;yaeus twGi;0ef;udk udwifumuG,onfh f kH f taejzifh ydrcsxm;&ef t}uHycJonf? xdtcsdeu acwfopfjrefrmhorki;wGif Tr# k kd h k f df avmuf aygufuGJvkeD;eD;jzpfaeonfhtqifhY EdkifiHa&;ydifbuftcsif;csif; ypfcwfr+ tvG,fwuljzpfyGm;Ekdifavonf? odk&mwGif jynfolvlxkarwWmjzifh olrSm vkHcHae onf[k ajym-um;_yD; OD;atmifqef;udk,fwdkif ,if;t}uHycsufudk y,fcscJhonf? f k h f bwfpcf (Busk) u OD;apmtdrukd &Sm&ef 0&rf;awmif;qdonftcgwGivnf; f EkdifiHa&;ta-umif;jycsufrsm;jzifh y,fcscHcJh&jyefavonf? xkdtcsdefu OD;apmrSm t"du oHo,&SdcH&oljzpfonf? odk jzpfIvnf; oltdrfrSm awmufav#mufapmihf -unfhcHae&jcif;jzpfonf? odkaomfvnf; Zlvdkif (19) &uf vkyf}uHowfjzwfr+ jzpf yGm;_y;rS OD;apm. tdr0if;rSm aemufq;t&SmcH&_y; 5 tcsKdvufeufrsm;udk jyefvnf D f kH D &SmazGawG&cjhJ cif;jzpfonf? qufvufpprf;ppfaq;r+rsm;rSm zduf (cs) &dyom (Fytche dS kH k f f Flats) udk (20) &ufae/ aev,fydkif;wGif 0ifa&mufpD;eif; &SmazGcJhjcif;jzpfonf?
134
134

v#Kd0Suqef;-u,fjcif; f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

if;a';ApfADAD,ef;qdkolonf xkdae&mwGif aexkdifvsuf&Sd_yD; yxrY &Jrsm; tm; 0ifa&mufcGihfray;cJhacs? olu &SmazG0&rf;-unfh+vdkonf[k awmif;qdkvm onf? ,if;awmif;qdkr+udk vufaxmufaumfr&Sifemrif;}uD;bwfpfcfESifh vuf axmuf &J0efaxmufOD;odef;tkef;wdku jiif;qef_yD; wdkufcef;twGif; twif;0if a&muf-u&m pdefa&$aiG&wemrsm; pkyHkxm;onfhtay: cvkwfwdkufvJrvdk jzpfcJh-u onf? yxrqHk;awG&Sdonfh vufeufrSm ajcmufvHk;jyL;wvufjzpf_yD; ADAD,ef;. ZeD;vufqGJ t0wfaowWmav;xJwGif 0Sufxm;jcif;jzpfonf? em&D0ufceft-um wGif ol*spfum;wpD;wdkufpm vufeufrsm;udk &SmazGawG&Sd-uawmhonf? kdifz,f aoewf (3) vuf/ ypPwkd (3) vuf/ pwif;*ef;wvuf/ vufypfA;rsm;/ aemufxyf kH kiz,faoewfrsm;ESihf usnfqeftajrmuftjrm;wdk jzpfonf? tcsKdusnfqefrsm;udk df wducef;-urf;jyifay:wGif awG&aom bGwzeyft&Snt}uD;}uD;rsm;xJwif aocsm k f f d f G pGm odk0Sufxm;jcif;jzpfonf? xkda-umifh uy`wdefADAD,ef;udk csufcsif;yif xdef;odrf; vdkuf-uawmhonf? T _Adwdo#uy`wdef. vufeufarSmifcdkr+wGif xifxif&Sm;&Sm; yg0ifywfoufaejcif;rSm trSewirl tH-h op&mraumif;vSacs? ppf_y;acwf xdtcsef f Gf D k d u jrefrmhvufeufuiwyfzJGrsm;&Sd t&m&Stawmfrsm;rsm;rSm vufeuf0,fvol rnf kd f d kd oludkrqdk arSmifcdkaps;uGuf&Sm}uHI a&mif;csjcif;jzifh jyifywGif tydk0ifaiG&SmaecJh-u onf? jrefrmEkdifiH. EkdifiHa&;tajctaeudk rajz&Sif;Ekdifao;jcif;ESifh udk,fydkifcg; ydkufaqmif v#Kd0SufwyfzGJtrsm;tjym; &Sdaejcif;a-umifh vufeufazmufonfrsm; rSm vH;0jywfvyfrr&ScjhJ cif;jzpfonf? aiGa-u;xkxnfyrm% rsm;rsm;pm;pm; &SmazG k + d ay;&ef tultnDawmif;cHcjhJ cif;jzifh Tuy`wet&m&Si,f ADA,ef;udk OD;apmtae d f d D jzifh aumif;aumif;odcy&avonf? hJ kH OD;apmu T_Adwo# uy`wetm; qufo,vonfh tHtm;oifp&m owif; d d f G f kd h h tpteudk OD;pHwifhu qufpyfajymqdk&mwGif pDtkdif'Dt}uD;tuJ OD;xGef;vSatmif taejzifh ,if;udpPudk axmufvS rf;vdkpdwf jyif;jyvmavonf? axmifr;}uD;tm; owif;ydrEuxwci;vdu_f y; owif;o,fyotjzpf aqmif&uaponf? OD;pHwifh k kd +d f k f kd f k D kd l G f onf OD;apmqDjyefoGm;_yD; uy`wdefADAD,ef; b,frSmaeonfudk oloda-umif; ajym vdkufonf? OD;apmu oludk olvufa&;jzifh a&;xm;aom pmwapmifay;&mwGif olu uy`weAA,ef;xH ta&mufyay;rnfjzpfa-umif; uwday;vduonf? OD;apm d f D D kd k f u uy`weAA,ef;xHay;aom yxrqH;pmrSm v#Kd 0uoauFwjzihf a&;xm;onf? d f D D k S f ajcqGHaewJh raumif;qd;0g;}uD;/ iSuaysmoD;pdr;eJ {nfc/H oHy&m&nfrm a'; k f f h k S Apf. tcspfqHk;
135
135

OD;pHwifhu if;pmudk OD;xGef;vSatmifxH ay;vdkuf_yD; OD;xGef;vSatmifu w&m;ol}uD;rif; OD;aomif;pdefudk qufvufjyonf? u|efawmfwtm;vH; 'Dpm[m ta&;}uD;w,fvkd ,lq_yD; 0ef}uD;csKyf ocif kd k Ektrukd tjrefom;cJ-h uw,f? u|eawmfwkd jzpfovdk ocifEvJ Za0Z0gjzpfaew,f? d f G f k jynfxJa&;0ef}uD; OD;ausmf_idrf;vJ 'DvdkygyJ? 'Dvdk pmtay;t,lvkyfwmudk tm;ay; zdk u|efawmfwdktm;vHk; qHk;jzwfvdkuf-uw,f [k OD;aomif;pdefu jyefajymif;ajym qdconf? k hJ xdkpum;0Sufpmwdkav;udk OD;pHwifhu aemufydkif;wGif ADAD,ef;&Sd&m axmif wGi; tusOf;cef;av;qDokd oGm;a&mufay;ydconf? oltaejzifh OD;apm. v#Kd0uf f k hJ S owif;o,fyol vl,awmfv;0r[kwaomfvnf; OD;pHwifu xduokd jzpfoa,mif kd kH kH f h k hJ ta,mifaqmifaevduonf? u|efawmf 'Dv}l uD;vlaumif;udk rSwrw,f [lI k f f d uy`wdefADAD,ef;u OD;apmxH pmjyefvdkufonfhtcgwGifrl if;pmrSm ydkrdk ya[Vdqef vmavonf? OD;apmu u|efawmfuawmh yefcsmyD [k jyefa&;onf? xdkpum;0Suf pmwkdav;rsm;udk zwf&if;zwf&if; pHkprf;axmufvS rf;olrsm; oabmaygufpyvmonf? OD;apmonf olwdkESpfa,mufvHk;wufa&mufcJhonfh qef;jym;aom0wfpkH {nfcywckukd &nf!e;ajymqdaejcif;jzpf_yD; oltquftoG,f h H JG f k yvkyfaeolrSm ADAD,ef;jzpfa-umif; vHk;0aocsmatmif yvkyfaejcif;jzpfonf? T odk yxrt}udrf pmrsm; tvJtvS,f yvky_f yD;aemuf ADA,ef;onf u|efawmftpm; D u|efawmfwkd [lI olu,ol kww&uf csufcsif;&nf!e;ajymqdvmonf? -oZm kd f f f k wduUr&SdolwOD;jzpf[ef&Sdoludkvnf; pwifazmfjyvmonf? u|efawmfwdk 'gawG tm;vH;udk pDpOfEiygw,f? cifAsm;u t&yfjrihjf riheJ vl}uD;vlaumif;udk bma-umifh k dk f f rcsO;uyfwmvJ? OD;apmESifh ADA,ef;wdpmrsm;wGif t&yfjrihjf riheJ vl}uD;vlaumif; f D k f udk azmfjycJh-uonf? t&yfjrihfjrihfevl}uD;vlaumif;udk wdkufkdufqufoG,f&ef ADAD J ,ef;u jyef-um;av[ef jyefpmtwkukd OD;apmxH &Jrsm;u ay;ydc-hJ uonf? xkpm && k d csif; em&Dydkif;twGif;rSmyif &efukef_Adwdo#aumifpDrS rpPwm *|efpwsL;0yfbif*av (John Stewart Bingley) qdkolxHodk OD;apmu pmESpfapmifa&;om;ay;ydkvdkuf avonf? if;aemuf odyfr-umrDyif OD;xGef;vSatmifonf aemufxyf _Adwdo#t&m&Sd (2) OD;udk vdrRmyg;eyfpGm ydyd&d&d vlrodatmif zrf;qD;vdkufjyefonf? Adkvfwaxmif vufeufwdkufrS b&if;*ef;tvuf (200) ESihf jynfvrf;ay:&Sd tjcm;ppfvufeuf ypPn;odavSmifrS '\r (303) usnfqef tawmifwode; apmapmydi;u ck;,l f k kH h f kf d
136
136

v#Kd0Suqef;-u,fjcif; f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

r+wGif xdkt&m&Sd (2) OD; qufEG,fr+&SdaecJhonf? pDtkdif'D taejzifh Zlvdkifvv,f rSpI ,if;vufeufcdk;,lr+rsm;udk pHkprf;axmufvS rf;&mwGif yg0ifcJhaomfvnf; txufygzrf;qD;r+y&mwGif olqifxm;aom axmifacsmuftwGif;odk 0ifrdolrsm; udk,fwdkif TaxmifacsmufrSm rnfolvufcsufjzpfonfudk rnfolur# rodcJh-u acs? xkt&m&Srsm;xJrS wa,mufjzpfol tdE,-unf;wyf. ar*sm a*satrd; (Mad d dN k jor J.A Moore) onf trSefpifppftm;jzifh Adkvfwaxmif&Sd yifrvufeufypPnf; wdkufudk pDrHuGyfuJaeol t&m&SdwOD;jzpfonf? aemufwa,mufrSm ar*sm pD[if e&D,ef; (Major C. Henry Young) jzpfonf? olonf &efukef&Sd tdENd,-unf;wyf . v#yfppfESihf pufr+tif*sifeD,m tvkyfHkwyfcGJ. wyfr;tjzpf xrf;aqmifae oljzpfonf? AdkvfcsKyfwdk vkyf}uHowfjzwfjcif;rcH&rD (4) &uftvdk Zlvdkifv (15) &uf aewGif OD;atmifqef;onf vufeufrsm; aysmufqHk;aer+udk bk&ifcHxHodk oludk,f wdif owif;ay;ydconf? vufeufrsm; aysmufq;csdeEifh jyefvnfawG&csdet-um; k k hJ kH f S dS f tvGeftrif; tcsdefuGm[r+}uD;rm;aer+ESihf ywfoufI ol. pdk;&drfylyefr+udk txl; ojzifh xkwfazmfajymqdkcJhonf? ZGefv (24) &ufaewGif &Jrsm;[k ,lq&aom tzGJ wzGJonf vufeufoavSmifokd a&muf&vm-uonf? yHpwus vufrwrsm; a&; kd kH dS k H S f xkd;xm;vsuf trSeftuefjzpfyHk&aom pm&Gufpmwrf;rsm;jzihf xdktzGJu vufeuf rsm;udk xkwf,loGm;cJhonf? 6 xdktwkta,mif&JtzGJonf &JwyfzGJ. ,mOfudk roHk; bJ trSwwqyryg&Saom x&yfum;wpD;udk toH;yoGm;onftwGuf oHo,jzpf f H d f d k h ay:apcJhonf? odaomfvnf; Zlvdkifv (14) &ufaeusrSom xdkudpPudk xdyfydkif;tm k %mydirsm; odc&onf? vufeufrsm;um; aysmufom;cJav_yD? odaomf ,if;vuf kf hJ G h k eufrsm; rnfovuf0,f&aeonfurl &Si;&Si;vif;vif;rod&acs? l dS kd f f olwukd ppfaq;ar;jref;&mwGif olEihf OD;apm qufE,r&aeonfukd ar*sm kd S G f + dS ,ef;u tvG,fwulyif 0efcHcJhonf? *VKefwyf. t}uD;tuJjzpfaom OD;apmESihf tif;vsm;uefjcm;vsuf olaexkiconf? OD;apmonf ar*sm,ef;ESifh tcsdetawmf d f hJ f -um-um}uD; eD;eD;uyfuyf qufo,r&conf? wcsewif at'Dvrf;&Sd ol aetdrY G f + dS hJ d f G f usif;yaom ygwDyGJodk ,if;_Adwdo#t&m&Sd wufa&mufcJhzl;onf? xkdygwDyGJodk ADAD ,ef;vnf; a&muf&conf? xdygwDyY OD;apmESifh _Adwo#aumifprS bif*av qdk dS hJ k JG d D oludk ar*sm,ef;u rdwfqufay;cJhjcif;jzpfonf? xkdodkawGqHk&mwGif bif*avu OD;apmudk u|efawmfwdk cifAsm;udk tjynfht0ulnDzdk jyifqifxm;_yD;yg_yD [k toH us,f}uD;jzifh tmrcHcsufay;cJha-umif; ,ef;u ajymqdkcJhonf?
137
137

OD;xGef;vSatmifonf ADAD,ef;xH OD;apmu ay;ydaom v#Kd0SufoauFwjzifh k a&;xm;onfh rdwWLrsm;udk _Adwdo#ar*smtm; jyvdkufonf? ar*sm,ef;onf tHh-o avmufatmifyif Tv#Kd0Sufqef;-u,fr+udk ajz&Sif;jyawmhonf? wap>u nwdkif; axmheif;axmheif;jzpfaeonf = ar*sm,ef;u oltdrf rSm axmheif;axmheif;jzpfaeaom wap>tajcmufc&onf[k emrnf}uD;aea-umif; H &Si;jyonf? f iSufaysmoD;tpdrf;eJ {nfhcH = OD;apm. ygwDyGJwGif wnfcif;{nfhcHaom iSuaysmoD; trsKd;tpm;jzpfonfh tpdr;a&mif oD;ar$;iSuaysmoD; t&Snrsm;udk qdk f f f f vkjd cif;jzpfonf? oHy&m&nfrm a';Apf. tcspfq; = onf a';Apfrm tjcm;olr[kwbJ k S kH S f _Adwo#ar*sm. om;ti,fjzpfonf? olonf oHy&m&nfukd uduEpouf_yD; ygwD d k f S f yGrsm;wGif ,if;udom ESpEpf cduf cduf aomufo;oljzpfonf? J k f S kH ppfaq;ar;jref;r+um; _yD;pD;oGm;aomtcg OD;xGe;vSatmifonf ol;cef;odk f kH jyef_y; tH-h op&maumif;vSaom xkwazmfawG&rrsm;tay: jyefvnf pOf;pm;oH;oyf D f dS + k onf? pGypxuaom vufnKd ;onf bif*av qDokd xd;vsu&aeav_y? olonf f JG dk f k f dS D jrefrmtrsm;pkxuf udk,fcE<mjrihfrm;onfrSm aocsmonf? uy`wdefADAD,ef;. pmwapmifxwif yg&Saom t&yfcyfjrihjf riheJ vl}uD;vlaumif; qdonfrm olukd J G d f k S &nf!e;ajymqdjk cif;jzpfygovm;? tjcm;t&yfjrihorsm;vnf; trsm;tjym;&Sae&m f f l d OD;xGe;vSatmifonf Ttqifwif wdwusus twyfaumufcsurcsEiao;acs? f h G d d f kd f xdtcsdewif tif;pde&dS txl;cH;wGivnf; -um;emppfaq;r+rsm; qufvuf k f G f k kH f yvkyfvsuf&Sdonf? b!Gefu bk&ifhoufao azmfaumiftjzpf tcsKdxl;jcm;aom 0efccsufrsm;udk azmfxwvsuf&onf? olonf OD;apm. rsKd;cspfygwD0ifjzpfvm_yD; H k f dS aemuf vufeufrsm;/ cJ,rf;rD;ausmufrsm; pkaqmif;&efESihf &efyHkaiG&Sm&ef wm0ef oHk;&yf oludk tay;cHcJh&onf? ZGefv (24) &ufaewGif Adkvfwaxmifyifr ppfvuf eufypPnf;wdkufrS b&if;*ef; tvuf (200) xkwf,loGm;olrSm oljzpfa-umif; b!Gefu xkwfazmfvdkufonf? xkdvufeufrsm;udk oHk;wefwif avmf&Dum;jzifh w}udrwnf;wif_yD; OD;apm. at'Dvrf;aetdrokd olarmif;ydca-umif; olu ajym f f k hJ qdvuonf? aemufw}udrwivnf; jynfvrf;ay:&Sd tjcm; vufeufoavSmifkH k dk f f Gf kd wckrS '\r (303) usnfqHtawmifh wodef;wdwdudk oloGm;a&muf,laqmifcJh& a-umif; 0efcHonf? Zlvdkifv (20) &ufaewGif OD;apm. tdrfaemufbufuefxJrS awG&&aom tvHywaowWmrsm;xJ&dS usnqefrsm;rSm Txkw,vmr+ taxmuf dS k d f f f l
138
138

v#Kd0Suqef;-u,fjcif; f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

txm;rsm; jzpfayonf? 0efccsufEifh awG&rwrm tH0ifciusjzpfaeygonf? H S dS + kd S Gf OD;apmZeD;onf. wlawmfol cifarmif&ifuvnf; qyfr&Sif;*ef;wvuf/ tar&duef umbdio;vuf/ pwif;*ef;wvuf/ awmfr*ef; (2) vuf/ vsL*gypPwkd k f kH D wvuf/ ajcmufvHk;jyL; (2) vufESihf usnfqefrsm; 0,f,l&ef ar*sm,ef;qdkol ESihf qufoG,fr+ yvkyfcJha-umif; aemufqHk;wGif 0efcHcsufay;avonf? ar*smrdk;/ uy`wdef ADAD,ef;wdESihf OD;apm qufoG,fr+&SdyHk vufeufESifh cJ,rf;rD;ausmufwdkuf k rsm;rS b&if;*ef;ESifh usnqefrsm; rnfornfyc;,lcy/kH ,if;wdukd *VKefwyfzJG0ifrsm; f kd kH kd hJ k &Sdaom ckdiftwGif; jzefa0xm;yHkESihf OD;apmtdrfab;&Sd a&uefxJwGif 0Sufxm;yHkwdk udk cifarmif&ifu ajymjyavonf? ukuUdKif;vrf;ay:&Sd ol (OD;apm) ydkif ajruGufay:wGif wnf&Sdaom ppfwyf o,f,lydkaqmifa&;pcef;. wm0efcHrSmvnf; ar*sm,ef;jzpfa-umif; cifarmif&if k l H u xyfrxwazmfjyefonf? 7 xdk jyif ar*smvefpf (Major Lance) qdoxrS py&if; H k f D S df zD;vf kiz,f (Springfield Rifle) wvuf/ awmfr*ef; (2) vufEihf umbkiwvuf df wdukd OD;apm&&Sca-umif;vnf; olu qufvufxwazmfonf? xkt&m&S. trnf k d hJ k f d d tjynftpHrm ar*smyDwm tm;eufpf vefpavmh'e; (Major Peter Ernest Lancelot h k S f d f Daine) jzpf_yD;/ olonf urm&Gwf a&mfbmpufHkab;&Sd bef*vdk ESpfxyftdrfwGif aexkiconf? d f hJ OD;apmonf xdkbef*vdktdrfodk r-umc% tvnfoGm;cJhzl;onf? ar*sm'def; onf jrefrmhppfOD;pD;XmecsKyf/ axmufvS rf;a&;wyfwGif wm0efxrf;aqmifae_yD; &efukefajrmufbuf&Sd r*Fvm'Hk yifrppfvufeufypPnf;odkavSmifHk. wyfr;vnf; jzpfonf? Todk jzihf ar*sm,ef;ESifh ar*sm'def;wdonf OD;atmifqef;wdtm; vkyf}uH k k owfjzwfrwif ypfcwftoH;ycJaom vufeufrsm;udk OD;apmtm; ay;tyfca-umif; + G k h hJ ,H-k unfavmufonfh ckirmaom ta-umif;tcsufwukd &&Sconf[k cH;awmfu df kd d hJ k kH azmfjyEkdifcJhonf? AdkvfwaxmifESihf tjcm;vufeufodkavSmifHkwdkrS vufeufrsm; &,lEia&;twGuf uy`weAA,ef;u &JtzGJ . pm&Gupmwrf;twkrsm; yvkyay; kd f d f D D f f cJhonf? ADAD,ef;onf &efukef zdkufcsf&dyfom (Fytche Flats) wGif aexdkifvsuf&Sd&m ,if;wdkufcef;rsm;wGif tjcm; _Adwdo#t&m&Sdi,frsm;ESihf a'ocHpD;yGm;a&;orm; tcsKdvnf; aexkdifvsuf&Sd-uonf? ,if;pD;yGm;a&;orm;rsm;txJrS rmvf[dkx&m (Malhotra) qdkolonf ,if;t&m&Sdrsm;ESihfvnf;aumif;/ OD;apmESifhvnf;aumif; txl;tu|rf;w0if &Sy&avonf? tdE,tEG,jf zpfol rmvf[x&monf _Adwo# d kH dN kd d ukr`%Dwckjzpfonfh vDvf tif ukr`%D (Leele & Co) wGif tvkyfvkyfvsuf&Sd_yD;
139
139

ar*sm'def;ESihf txl;ojzifh eD;pyfr+&Sdonf? _Adwdo#aiGa&;a-u;a&; tusKd;pD;yGm;udk vdvm;aom _Awo#t&m&Si,frsm;onf OD;apmudk axmufc-H u_y; &efueueonf k d d d D k f k f todkif;t0kdif;tcsKdae&mrsm;wGif OD;atmifqef;. vuf0J,drf;aom tawG;tac: rsm;a-umihf pdwfuoduatmufjzpfvsuf&Sd-u&m OD;atmifqef;tm; qefusify vkyf&ef OD;apmudk aoG;xdk;ay;cJhyHk&onf[laom t,ltqtm; Ttcsuftvuf rsm;u twnfyay;ovdk jzpfaeavonf? OD;atmifqef;tm; qefusifaom r[mrdwftpdwftydkif;w&yftjzpf zGJpnf; xm;aom tjcm; vusfmEdkifiHa&;orm;rsm;vnf; &Sdao;onf? jrefrmjynfudk *syef odrf;,lxm;pOfu *syefkyfao;tpdk;&. EdkifiHt"dywdjzpfcJhol a'gufwmbarmfrSm vnf; xdorsm;xJwif wa,muftygt0ifjzpfonf? vky}f uHowfjzwfr+ jzpfym;_yD; k l G G v#if_yD;csif; OD;xGe;vSatmif vkuvzrf;qD;xm;aom oHo,t&Sc&ol vl (800) f d f H d H xJwGif olvnf; ygavonf? xdktwl tjcm;EdkifiHa&;orm;a[mif;wOD;rSm ocif Apdejf zpf_y; olonf ocifxe;tkyEitwl &Jabmfo;usy. e,fcsJt*Fvytm; qef D G f f S fh kH d f d f usifaom (*smr%D/ tDwvD/ *syef) 0ifkd;wef; vdkvm;ol (pro-Axis faction) udk acgif;aqmifr+ay;cJhonf? if;wdktkyfpkonf OD;atmifqef;ESihf Akdvfvusfmwdk acgif; aqmifaom ocifu,awmfri;tkyp ESifh qefusifbufjzpfonf? ocifxe;tkyf kd f d+ f f k G f onf olESihftwlvkdufygrnfh ol -oZmcH jrefrmrsKd;cspfvli,f (11) a,mufudk OD;aqmifI aemufq;tokwtjzpf *syefokd a&muf&om;cJonf? ,if;tokwwif kH f dS G h f G ocifarmifac: Advae0if;onfvnf; ygvmcJonf? + k f h txufyg vusmEdiia&;orm;rsm;onf twlwuGpaygif;um vusmtpGe; f kfH k f f a&muftkyfpktjzpf zGJpnf;vdkuf_yD; ,if;tkyfpkonf OD;apmESihfvnf;aumif;/ EdkifiH jcm; pD;yGm;a&;vkyfief;&Sifrsm;ESihfvnf;aumif; eD;uyfpGm qufoG,fr+&SdcJhonf? xkd a-umifh olwonf OD;atmifqef;. ydibufrsm;jzpfonfrm oHo,&Sp&mrvday? kd f S d k ,if;Ekiia&;orm;wOD;pDonf EkiijH cm;pd;rd;r+rS vGwajrmufa&;&&S&efEihf _Adwo# dfH df k k f d S d tkyfpdk;r+ae&mY olwudk,fwdkif tpm;xkd;0ifa&muf&ef wdkif;jynfudk acgif;aqmifvdk dk -uolrsm;jzpf-uonf? od&mwGif olwukd ppfaq;ar;jref;&mYvnf; OD;atmifqef; k kd tm; vkyf}uHowfjzwfr+wGif olwdk tquftpyf&Sdaeonfh oufaocH tckdiftrm rxGuay:cJacs? odk jzpfI olwukd jyefvway;cJ&onf? f h kd $ f h OD;xGef;vSatmifu apv$wfxm;aom Zlvdkifv (19) &ufaeu vlowfo rm;rsm;. um;ESihf um;wkdufr+jzpfvkeD;yg;jzpfcJhaom OD;apm. tdrfeD;csif; uy`wdef cef; }uD;-uyfonfh t&yf0wf&axmufvSr;a&;orm;rsm;u oHo,&Saom _Awo# J f d d d
140
140

v#Kd0Suqef;-u,fjcif; f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

t&m&Sdrsm;. v+yf&Sm;r+rsm;udk tcsdeftwef-um teD;uyfapmihf-uyf-unfh+aecJh onf? OD;apmaetdrf. tjcm;wbufESihf tif;vsm;uef. u|ef;qG,furf;pyfrsm; ay:wGif ig;r#m;orm;toGif yHzsuxm;-uaom uy`wecef;. vlrsm;onf vky}f uH k f d f owfjzwfrrjzpfym;rDu OD;apm_cHtwGi; vlt0iftxGuf v+y&m;r+rsm;udk teD;uyf + G f f S apmih-f uyf-unfaecJ-h uonf? olwonf x&yfum;rsm; t0iftxGuEifh av;vH h + kd f S aom ypPnf;rsm; _cHtwGif; cscJhonfrsm;udk owdxm;rdcJh-uonf? odkaomfvnf; xdtcsdeu rnfuoaom ypPn;rsm; o,fy;aeonfukd rnfor# twdtusrod&dS k f hJ kd f kd l cJ-h uacs? u|efawmf. a,muQrjzpfol w&m;ol}uD; OD;aomif;pdefu aemufydkif;wGif u|efawmhukd Todk jyefajymjycJonf? jrefrmpum;rSm pdeukd pdeuyJ jzwfEiw,f f h f f dk f vdk qdxm;w,f? OD;xGe;vSatmif[m wcsdeu *VKefwyf&J wyfr;}uD;wOD;jzpfcwhJ k f f hJ OD;apmtwGufawmh w&m;Oya'udk qefusif_yD; oloGm;r,fhvrf;rSm tkwfwHwkdif; }uD;wckygyJ [kyifjzpfonf? OD;apmESihf olaemufvursm; rnfr#^m%frsm;I rnfuokd pDpOfonfjzpfap kd f hJ olwdkaoaocsmcsmrodonfrSm olwdktwGuf qefusifbuf (w&m;Oya' buf awmfom;) &efo}l uD;wa,muf &Saeonftcsufyifjzpfavonf? d h d bk&ifcH qm[l;bwf&efpf (Sir Hubert Rance) onf vef'efokd a-u;eef;kuf vdkufonf? tcsKdaom twdkuftcH EkdifiHa&;orm;awGu vufeufrsm;udk cdk;,l pkaqmif;_yD;/ wpwp vufeufudkifxuGr+vrf;a-umif;twGuf jyifqifoGm;_yD;/ tm%mudk wdkufcdkuf&,loGm;vdrfhr,fvdk u|efawmfjrifrdygw,f [k jzpf.? OD;apmtaejzifh uy`wdefADAD,ef;/ ar*sm,ef;/ ar*sm'def;ESihf tjcm;pdwfwl oabmwl _Adwo#t&m&Srsm;. tultnDrsm;udk &,lEiajcvnf;&Saeav_yD? jynf d d kd f d wGif;ppfudk zefwD;Edkifonfh vufeuftvHktavmufvnf; OD;apmESihf ol*dk%f;wGif &Sdaeav_yD? OD;apm_cH0if;twGif; tcsdefESihftr# yvkyfaeaom wdwfwqdwfv+yf &Sm;r+rsm;udkvnf; aoewform; ciffarmif&ifu w&m;Hk;awmfwGif Zmwfa-umif; jyefjycJhonf? ar*sm,ef;.tdrfrSm ajrjyifvrf;rS oGm;v#if (4) rdkifr#a0;aomfvnf; avSjzifh avSmom;v#if em&D0ufc&D;omjzpfonf? olEifh ol&abmfrsm;onf avSjzifh f G S J (7) acguf/ (8) acgufcefoGm;cJh_yD; uefudkjzwfI vufeufrsm; o,fycJha-umif; cif dk armif&ifu xGuqconf? uef.w0ufcefavmufwif &Saom uAifu|e; (Cabin f kd hJ G d f hf f hJ Island) rSmvnf; urf;ESia0;I olwkd aoewfypfavhusih&m pcef;wckjzpfconf? pdwful;,Ofvsuf rnfonfhtpDtpOfudk olwdk udwifa&;qGJcJhonfjzpfap/
141
141

OD;atmifqef;vkyf}uHowfjzwfcH&_yD; aemufqufwGJ tusKd;quftjzpf ,if;tpD tpOfrsm; ysuoO;cJ&avawmhonf? OD;apmonfvnf; Ekiiacgif;aqmifjzpfrvm? f k f h d f hH olonf w&m;H;p&dwrsm;ay;&efEifh tu,fI ar#mvifcsu&cv#if olvwajrmuf k f S f h f dS hJ G f a&;udk aiGjzif0,f,&ef csufcsif;vufiif; aiGvtyfaeaom pdwysufz,f tusOf; h l kd f G om;wOD;omjzpfvmcJonf? odk jzpfonftavsmuf rEav;&Sd csrf;omuG,0aom h h f rdwaqGwOD;xH pmwapmifa&;om;cJonf? OD;xGe;vSatmifonf xkoukd csucsi; f h f d l f f zrf;qD;xm;vdkufonf? OD;apmonf tvm;wlarwWm&yfcHr+rsm;udk wjynfvHk;&Sd olaemufvdkufrsm;xH ay;ydkcJhonf? xdkolrsm;udkvnf; tvm;wl xdef;odrf;xm; vkuonf? d f rwwfomonfhtqHk; OD;apmonf owdxm;a&Smif-uOf&rnfrsm;udkyif *k rpduEiawmhbJ bif*av xHokd ajymifajymifwif;wif;yif pma&;vkuawmhonf? k f kd f d f xkdpmY olwdk. tcsdef;tcsufae&mrsm;ESihf em;vnfxm;r+rsm;udk tusOf;csKH;azmf jyxm;_yD; olonf aiGa&;a-u;a&;tusyftwnf; jzpfaea-umif;ESihf aiGtjrefvdk a-umif; a&;om;xm;onf? jrefrmhxHk;pHtwkdif;yif wbufom;udk pdwftaESmihf t,Sufray;vdka-umif;vnf; jznfhpGufa&;om;xm;onf? odk&mwGif tjref ta-umif;jyef&efum; olu awmif;qdkxm;avonf? axmifrS vGwfvmcgp axmifxGufwOD;yHkpH yHkzsufxm;aom ykvdyfwOD;udk &efukef&Sd bif*av aexdkif&m tdrfodk udk,fwdkifudk,fus ,if;pmukd oGm;ay;cdkif; vduonf? bif*av u pmtdwukd ,lvu_f y; zGiazmufvuum pmo,faqmif k f f kd D fh kd f vmoltm; ,H-k unfrtjynfh xm;&SonfyprsKd;jzifh bif*avonf ola&Swiyif pm + d h kH H Gf udk us,fus,favmifavmif toHxGufzwfvdkufonf? bif*avhrsufESmrSm pmudk zwf&if; toHwdk;oGm;vsuf aoG;rsm; csufcsif;qkwf,kwfoGm;onf? olonf pmudk tydkif;ydkif; tppjzpfatmif csufcsif;qkwf_zJvdkuf_yD; xdkpm&Guftptersm;udk vuf xJuixm;&if; twGi;cef;odk tjref0ifom;onf? xdtcduf axmifxu[efaqmif kd f f G k k G f xm;ol &Jom;onf tdrom a&qGcsvuo-H um;vdu&onf? bif*avonf wHcg; f J kd f k f rS jyefxuvm_yD; rif;'Dae&mu xGuom;/ csufcsif;xGuom; [k olukd atmf G f f G f G [pf&if; armif;xkwfvdkufonf? ueOD;od&&aom taxmuftxm;rsm;u bif*avESifh OD;apmonf qufqH dS a&; tvGefaumif;cJha-umif; jyqdkaeonf? OD;apmonf -o*kwfv (22) ESihf (23) &ufaetxd aepGJrsm; wyfxm;aom pmESpfapmif bif*avxH a&;cJhonf? olonf aiGxyfrHawmif;qdkvdkuf_yD; uy`wdefADAD,ef;[k ,lqolwOD;udkvnf; VV [k pm
142
142

v#Kd0Suqef;-u,fjcif; f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

xJwGif &nf!ef;azmfjycJhonf? xdkpmrsm;u olvGwfajrmufa&;ar#mfvifhcsufudk ajymqdkcJhHkomru jynfwGif;ESifhjynfy EdkifiHwum&Sd kdufcwfr+rsm;jzpfoGm;apEkdif aom xkwazmfrrsm; yvkyrnfh _cdr;ajcmufrrsm;yifv#if yg&SvmcJonf? OD;apmu f + f f + d h pmo,faqmifvmolukd ,H-k unfpwcs&a-umif;vnf; bif*avudk tmrcHcsuay; d f f xm;onf? xkaemufyi; bif*avonf pmrsm;udk rnfonftcgr# &&Sjd cif;r&Sawmhacs? d kd f h d ykvywyfzJGu aemufxyfpmwapmifukd bif*avxHom;ay;zd&ef pmo,faqmifol d f G k tm; trdefay;cJhpOfu xdkolonf bif*avtdrfodkta&mufwGif oludk pdwfwdk[ef wlaeaom t*FvdyfvlrsKd;wOD;u ab;odkwGef;xkwfypfcJhonf? bif*avonf ol ypPnf;rsm;udk odrf;qnf;_yD; olaetdrfrS urf;em;vrf;[dkw,fodk csufcsif;ajymif; a&$oGm;um urf;em;[kdw,fwGif wnwmae_yD;aemuf tapmqHk;&Edkifrnfh (bDtdk fG atpD) a&jyifqif;av,mOfysH (Flying Boat) jzihf jrefrmjynfrS xGucmrnfjzpfonf? xdav,mOfysonf aemufaeeeufwif xGucmayawmhrnf? OD;xGe;vSatmifonf k H H G fG f jynfxa&;0ef}uD; OD;ausmf_idr;tm; ,if;udptm; tvsiftjref tpD&ifcvuonf? J f P H dk f OD;ausmf_idrf;u csufcsif;yif bk&ifcH qm[l;bwf&efpfESihf oGm;a&mufawGqHkonf? OD;ausmf_idrf;u bif*av udk ykvdyfrsm;u pHkprf;ppfaq;Ekdifa&;twGuf csufcsif; zrf;qD;&ef awmif;qdkvdkufonf? odkaomfvnf; bk&ifcHu oabmrwlacs? jrefrm Edii. tvGecspfjrwfE;jcif;cH&aom acgif;aqmifrsm; vky}f uHowfjzwfrwif _Adwd kfH f kd + G o#wdk yg0ifaeonf[laom jzpfEkdifajc&Sdonfh owif;tpte xGufay:oGm;ygu jrefrmEdiiwi&aeaom Oa&myvlrsK;pkrsm;tay: t-urf;zuf pD;eif;wducurrsm;/ k f H G f dS d k f kd f + vufpm;acsrrsm; jzpfay:vmEdionfta&;udk bk&ifcu awG;awmpd;&draeyH&onf? + kf h H k f k olu OD;ausmf_idrf;udk oHo,&Sdaeaom xkdt&m&Sd}uD;tm; tenf;qHk; avmavm q,ftm;jzifh ta&;r,l&ef ajymqdkcJhonf? xkuokd jzpfcaomfvnf; OD;xGe;vSatmiftaejzifh bif*av udk olaetdrf d hJ hJ f rS ra&$ajymif;rD oGm;a&mufawGqHkcGihf&cJhonf? awGqHkr+onf (5) em&Dcef -umjrihf cJonf? pdwvy&m;aeaom bif*avonf rnfonft&mudr# xkwazmfcjhJ cif; r&Sd h f + f S h k f cJacs? bif*avtaejzifh OD;apm pmrsm;ukd wkH jyef&ef ud;pm;cJyvnf;r&[k OD;xGe; h h kH f vSatmifu aumufcsufcscJhonf? &uftwef-umaomtcg urf;em;&Sd a&jyifqif;av,mOfysH qduuyfxm;&m k f qdycwwm;ay:odk vufqt0wfaowWmrsm;qGvsuf bif*av wufvmaomt fH H JG J cg OD;xGef;vSatmifonf olqDokd at;aq;_idrfoufpGm av#mufoGm;vkdufonf?
143
143

oltustdwfxJwGif OD;apmu bif*avxH aemufqHk;a&;om;xm;_yD; ray;&ao; onfh pmrdwWLwapmifygvmcJhonf? OD;xGef;vSatmifudk rar#mfvifhbJ awGvkduf& pOfuyif wkefv+yfacsmufcsm;aeaom bif*avonf &Jt&m&Sd}uD;u cifAsm; 'Dvufa&;udk rSwrygovm;cifAsm [lI ar;_y; pmudjk yvkuaomtcg rsuEmwGif f d D d f f S aoG;r&SawmhbJ jzLqGwom;avonf? d f G OD;xGef;vSatmifu olvdkvm;onfhtwdkif; zrf;qD;EdkifcGihftm%m ,ck olrSm &S_d yjD zpfa-umif; ajymjyvkuonf? bif*av onf a-umufvefwevyom;onf? d f k f + f G u|efawmhfrSm oHwrefqdkif&m tumtuG,f&Sdw,f? cifAsm;= u|efawmfhudk zrf;&ifvJ u|efawmf bk&ifcHqD toem;cHEkdifao;wmyJ [k olu jyefajymonf? xktcg OD;xGe;vSatmifubk&ifcu 'Duprm odyta&;}uD;w,fvkd xif d f H d P S f &if udufovdk ta&;,lEdkifwJh tcGifhta&; OD;Ek&J ,m,Dtpdk;&udk ay;xm;_yD; jzpf ygw,f [k at;aq;odrarGpm jyefajymvkuonf? f G d f Todk bif*av udk xdywu&ifqiawGonfh OD;xGe;vSatmif. &nf&,f f kd f kd f f G csufrSm &efukef&Sd _Adwdo#aumifpD. t}uD;tuJESihf (OD;atmifqef;ESihf trsKd;om; acgif;aqmif}uD;rsm;tm;) vufawGtaumiftxnfazmf vkyf}uHowfjzwfcJhol rsm;t-um;&Sdaeaom uGif;qufudk oHo,uif;pGm qufpyfjy&ef ud;pm;jcif;om jzpfavonf? aemufq;Y OD;xGe;vSatmifu bif*avudk jrefrmEkiiajray:odk rnf kH f dfH onfhtcgr# ajcrcsawmh&ef &nfrGefkd;om;pGm owday;vdkufonf? bif*avonf bDtdkatpD a&jyifqif;av,mOfysHay:odk tvsiftjrefwufoGm;_yD;aemuf ,aet xd rnfonftcgr# olta-umif;r-um;&awmhacs? bif*av jrefrmjynfrS xGucm h f G oGm;cJonfh &ufrm 1947 ckEp/f pufwifbmv (4) &ufae jzpfonf? xdaemufyi; h S S k kd f olu-H urRmESiol rnfonft&yfa'oodk a&mufom;_yD; rnfornfykH jzpfysuconf fh h G kd f hJ rsm;rSmrl rnfor#rodEiawmhaom v#Kd0uqef;-u,fryifjzpfaeayawmhonf? 8 l kd f S f + xdktcsdefY OD;apmonf jyifywGif jzpfysufaeonfrsm;udk vHk;0rod&SdcJhacs? tif;pdeaxmiftwGi;&Sd oltcef;av;ESifh teD;&Sd w&m;H;tcef;wdonfom olurBm f f k k av;jzpfaeawmhonf? zrf;qD;cHae&pOfumvrSmyif OD;apm. wufuGaom tif tm;wdkrSm ododomomqkwf,kwfvsuf&Sdaeonf? vGwfajrmuf&ef ar#mfvihfcsuf rSefor#rSmvnf; vsifjrefpGm usqif;vsuf&Sdonf? oludk 'kuQay;onfrSm axmif usaeonfh tcsufoufoufwckwnf;awmhr[kwfacs? olonf ,cifu axmif uscJz;onf? jrefrmEkiiukd *syef0ifa&mufor;yduxm;pOfumvwckv; (t*Fvef h l dfH d f k f kH rS jrefrmEkdifiHodktjyef) ,l*ef'gwGif olonf (4) ESpfwm tusOf;uscHaecJh&onf?
144
144

v#Kd0Suqef;-u,fjcif; f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

urBmppf}uD;_yD;oGm;_yD;onfhaemufwGifvnf; wkdif;jynfqlylxuGatmif v+Haqmfr+ jzifh axmiftwGi; acwWtem;,lc&ao;onf? vlowfrj+ zihf wOD;csi;pDY tjypf&ae f hJ f dS aom olrdcif.armif (9) a,mufvHk;udk w&m;v$wfawmfw&m;Hk;Y t,lcH0if_yD; tm;vHk;vGwfajrmufcJhonfudkvnf; ol. EdkifiHa&;w&m;yGJrsm;wGif olu t_rJ 0guGm;ajymqdavh&onf? Todaom ol&owWjd yoEdirrsm;rSm ,cktcg twdwwif k dS k kf+ f G usef&pfcJhav_yD? Tw}udrfwGifrl OD;apmtaejzifh tjypfrSausat;cGihfv$wf&ef aomfvnf;aumif;/ oem;-uifempGm tjypfukd av#mayghpOf;pm;&efaomf vnf;aumif; h ar#mvifEiawmhrnfr[kwawmhacs? f h kd f f OD;apmonf uy`wdefADAD,ef;xH pmxyfrHa&;jyefonf? Tw}udrfwGifrl yGifhyGihfvif;vif;yifa&;onf? Todka&;om;vmjcif;rSm aemufqHk; rvkyfrjzpfonfh tajctae/ odr[kwf ar#mfvifhcsufqHk;+H;aeonfhtajctae/ odr[kwf ESpf&yfvHk; k k a-umifhvnf; jzpfEkdifajc&Sdayonf? pmwapmifwGif OD;apmu ADAD,ef;udk oltae jzihf jrefrmEdkifiHjyifywGif rnfonfhae&mwGif cdkv+HEdkifrnfenf;[k ar;jref;xm;onf? ADAD,ef;u tdENd,urf;kd;wef;&Sd ay:wl*Dydkife,fajrjzpfonfh *dktm tdENd,jynf e,fwGif jzpfEkdifa-umif; raorcsm ra&&mvSpGm jyefvnft}uH^m%fay;ajz-um; cJhonf? ,if;ae&monf olESihf yl;aygif;}uHpnfolrsm;twGuf cdkv+H&ef oufqdkifol rsm;u a&G;cs,fxm;onfae&mjzpfygovm;? rnfor# twwfrodEiacs? ADA,ef; h l dk f D onf rnfodkaomtaetxm;wGifrqdk tdENd,wdkufqG,f. xdktpdwftykdif;udk aumif;pGm od&xm;avonf? dS Ttcsdeftxd bif*av jrefrmEkdifiHrS xGufcGmoGm;onfudk OD;apmu rod acs? xktwGuf bif*avxHrS rnfonfjh yefpmr# r&&Saomtcg OD;apmonf axmif d d jyify&Sd tjcm;qufo,&rnforsm;udk &Sm}uHavonf? OD;apmonf v#Kd0uoauFw G f h l S f jzihf aemufxyfpmwapmifa&;jyefonf? tif;vsm;uefxJ ig;r&Sd axmifr;}uD; OD;pHwifhonf if;pmudk &efukefjrpfwbufurf;&Sd 'vrdav;rS vufzuf&nfqdkifydkif&Sif jrefrmukvm;ujym;wOD;xH udk,fxdvufa&mufay;&ef vufcH&&SdcJhonf? pmygowif;pum;rSm xl;qef;vSonf? OD;apm. at'Dvrf; ae tdrfESihfuyfvsuf&Sdaom tif;vsm;uefrSm ig;rsm;ESihf wif;-urf;jynfhvsuf&Sdonf? ig;rr#m;& [laom qki;bkwuav;rsm;rSm ae&mtES&aeaomfvnf; OD;apmtdrf df f H dS udk apmihf-uyf-unfh+aeaom uy`wdefcef;. vlrsm;utp rnfolur# ,if;udk t av;wrl rvkdufem-uacs? odk jzpfv#if pmygowif;pum;rSm rnfonfudk qdkvkd
145
145

ygoenf;? yHkzsufxm;aom &Jt&m&SdwOD;udk ,cktxd rod&Sd&zl;ao;onfh OD;apm. taygif;ygxH ,if;pmwkdav;udk ay;yd&ef wm0efay;tyfvkdufonf? xkdolonf pm k udk zwfvu_f yD; OD;apmvdaom ajcmufv;jyL;aoewfudk oltaejzifh &&Satmif &Sm kd k kH d azGay;Ekivrrnfrxifa-umif; tEl;t!Gwawmif;yefajym-um;&Smonf? 'vrdrS d f d hf f ,if;vufzuf&nfqkdifydkif&Sifudk ppfaq;ar;jref;&ef zrf;qD;vdkufonf? aemufqHk; wGif pmyg v#Kd0upum;rSm t"dym,fay:vmonf? OD;apmonf Oya'jyifyrS &SmazG S f ` xm;aom vufeufrsm;udk tvHkydwfaowWm}uD;rsm;wGif xnfh_yD; tif;vsm;uefxJ Y 0Sufxm;cJhonf? if;wdkudk tm%mydkifrsm;u &SmazGawG&Sd_yD; odrf;qnf;xm;cJh _yjD zpfonf? OD;apmtaejzihf t0Su&vG,uaom ajcmufv;jyL; (odk) ypPwaoewf f f l kH kd wvufudk wae&m&mrS &&Sd&ef ta&;w}uD;vdktyfaeonf? v#Kd0uoauFwpmrsm;udk t"dym,fziqEiaomfvnf; 'vrS vufzuf&nf S f ` G fh dk kd f qdiyi&iEihf wcsdewnf;wGif zrf;qD;xm;olrsm;xJrS tenf;tusOf;om azmfxwf k f kd f S f S f k EdkifcJhonf? rnfodkqdkap OD;apm. tquftoG,f uGef&ufrSm vsifjrefpGm usOf; ajrmif;vmvsuf&onf? dS uy`wdefADAD,ef;onfyifv#if uH-urRmudk t+H;ay;pyvmav_yD? waewGif olonf w&m;ol}uD; OD;aomif;pdeukd csOf;uyf_yD; oltaejzifh ajzmifcsufwckay;vdk f h a-umif; ajymqdconf? OD;aomif;pdeuoltaejzifh olajymor#udk pmjzifh a&;om; k hJ f ,lxm;Edkifaomfvnf; xdkoaom pm&Gufpmwrf;rSm twdtusqdk&v#if w&m;r0if dk a-umif; t}uH^m%fay;ajymqdkcJhonf? rnfodkqdkap ADAD,ef;u olTodk jzpf&jcif; rSm olwdku uavmrdwyfpcef;teD; ppfom;rsm; pD;eif;vmaom &xm;wpif;udk 1947 ckESpf/ {_yDvtwGif; rdkif;AHk;jzifh azmufcGJcH&ojzifh ol&Jabmftawmfrsm;rsm; toufqHk;+H;&onfhta-umif;udk w&m;ol}uD; OD;aomif;pdeftm; aemufa-umif; vSeI qufvufajymqdjk ycJonf? Todaom taumuf}uHzsuq;r+Eifh ywfoufI f h k f D S oHo,&Sc&olrsm;rSm jynfo&abmf wyfzJG 0ifrsm;jzpf-u_yD; xdjk ynfo&abmfwyf d H l J l J zGJrSm wu,fwrf;tm;jzifh OD;atmifqef;. udk,fykdifjynfolppftzGJ jzpfavonf? aoqHk;ol/ '%f&m&ol ppfom;rsm;rSm a0v &J*sD;rJifh. wyf&if; (2) wyfcGJ (u) rS jzpf-u_yD; a0ve,fom;jzpfol ADA,ef;taejzihf ,if;tjzpftysuftwGuf AkvcsKyf D d f atmifqef;tay:Y cg;cg;oD;oD; em-unf;cHpm;rdonfjzpf&m aemufq; tusK;quf kH d tm;jzifh olonf OD;atmifqef;. t"duydifbuf}uD;jzpfaom OD;apmESifh r[mrdwf zGJ rjd cif; jzpfavawmhonf?
146
146

v#Kd0Suqef;-u,fjcif; f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

ADAD,ef;. pdwfv+yf&Sm;zG,f&m jyefajymif;ajymqdkcsufrsm;wGif OD;apmxHrS ,cifu ol&&SdcJhaom rsm;jym;vSonfh tcGihfta&;ay;r+rsm;ESihf aemiftem*wfwGif pD;yGm;a&;vkyfydkifcGihf/ cHpm;cGihfrsm;udkyg ay;vmrnfh uwdcH0efcsufrsm;udk zHk;uG,f xm;avonf? ADA,ef;onf OD;apm. vkyazmfuibufwOD;jzpfol xdywifarmif D f kd f f uav;ESihf avmf&Dum;o,fylyaqmifa&;vkyfief;wGif tpkpyftzGJ0ifwOD;jzpfonfh dk tavsmuf ,ckupY olyg0ifaejcif;rSm a0vtrsK;om;rsK;csppwxufoefrxuf d P d d f d f + TpD;yGm;bufvkyfief;uom OD;apmESifh ADAD,ef;wdk qufEG,fr+. t"du aESmifud; ta-umif;tcsufjzpfayvdrrnf? hf _Adwo#t&m&Srsm;udk ppfaq;ar;jref;r+rsm;u OD;atmifqef;wdk vky}f uHc&r+ d d H ESifh ywfoufI rnfonfh oufaotcditrmudr# xkwazmfEijf cif;r&Scacs? ar*sm kf k f dk d hJ rdk; (Major Moore) onf w&m;kH;wGif w&m;pGJqdkjcif; vHk;0rcHcJh&bJ ar*sm,ef; (Major Young) rSmrl axmif'%f (2) ESpf tjypfay;jcif;cHcJh&aomfvnf; t,lcHwif &mwGif jyefvwom;_yD; jrefrmjynfrS csufcsif;xGucmoGm;cJavonf? uy`wef ADAD G f G f G h d ,ef;onfum; axmif'%f (5) ESpEifh '%faiGw&yfv#if ly; (5000) pD '%faiGEpf f S D S &yf csrSwfjcif;cHcJh&onf? odkaomf 1949 ckESpf/ azazmf0g&DvwGif u&ifolykefxr+ ay:aygufcJh_yD; tif;pdefrdudk u&ifolykefrsm;u pD;eif;cJhpOfu &efukefajrmufbuf&Sd emrnfqdk;vSonfh tif;pdeftusOf;axmifrS tjcm;axmifusrsm;ESihftwl ADAD,ef; vnf; vGwajrmufom;cJonf? xdaemufoonf axmifajy;b0jzifh tjcm;oGm;&rnfh f G h k l ae&mr&SonftwGuf aemufq;Hk Y ADA,ef;onf u&ifoyersm;ESifh aygif;rdom;onf? d h D lkf G 1950 ckESpf/ -o*kwfvwGif xkdif;e,fpyf&Sd aumhu&dwfY u&ifolykef acgif; aqmif apmbOD;}uD;ESihftwl ADAD,ef;vnf; towfcHvdkuf&onf[k &efukefrS ppf wyftm%mydirsm;u ,lqae-uqJjzpfonf? olonf u&ifaomif;usef;olrsm;ESifh kf ESpftawmf-umaexkdifcJh_yD; 1950 ckESpfrsm;tv,fwGif ,dk;',m;rSwqihf _Adwdefodk jyefvnfa&muf&om;cJonf? ajratmufwif aexkipOfumvY Txl;qef;vSaom dS G h G df _Adwdo#uy`wdefESihf eD;eD;uyfuyf&SdcJh-uaom u&ifolykefrsm;taejzifh oltm; t_rJ ai;idium rdwaqGzJG&efcufcaom vlwa,muftjzpfvnf;aumif;/ OD;atmifqef; kf f J wdukd vky}f uHowfjzwfrEifh ywfoufaomrnfonfta-umif;t&mudr#ajymqdvkd k + S h k k 9 pdwf tv#if;r&SdolwOD;tjzpfvnf;aumif; rSwfrdae-uonf? odk jzpfv#if TudpPY _Adwdo#wdk rnfr#avmuf eufeufeJeJ yg0ifywfouf d f d h cJygoenf;? 10/ 11/ 12xktcsdeu jrefrmawmfawmfrsm;rsm; tk;cH,-kH unf-uouJokd h OD;atmifqef;tm; z,f&m;I olwvufa0udc_H yD; olwtm; rvSernfowOD;tm; S kd k kd f h l
147
147

tpm;xk;Eki&ef vef'ef &Sd tm%mydi&yfuursm;rS 13 pDronfh yl;aygif;}uHpnfrw&yf d df kf G f H + jzpfygovm;? odr[kwfygu ADAD,ef;/ 'def;/ ,ef;ESihf rdk;wdvdk vlrsKd;rsm;onf yk*~vd k k u vufeufarSmifcdkorm;rsm;ESihf rdrdwbmom pGepGepm;pm;vkyfvdkolrsm;om jzpf dk f f -uygovm;? xdtjyif bif*av qdorm twdtus rnfornf0gjzpfygoenf;? k k l S l OD;apmESihf ol. vufyg;aprsm;udk zrf;qD;jcif;/ Hk;wifppfaq;jcif;rsm;onf rnf r#avmuf aoaooyfoyf/ pepfwusESihf u|rf;usifvdrRmpGm aqmif&GufcJhonf jzpfapumrl ,if;tr+}uD;wckvHk;onf rsufpdwqHk; jrifEdkifavmufHkxuf tq aygif;rsm;pGm ydryaxG;ywfoufrrsm; &SEicayvdrrnf? k kd + f + d kd f hJ hf

148
148

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

a&wyfAvav;cifatmif/ _Adwo# kd f d t&efa&wyf (1945)? (1945 rS 1952/ _Adwdo# t&efa&wyfESifh Armh a &wyf r awmf (t_rJ w rf ; ) t&m&Sd tr+xrf;cJhonf?)

1991/ -opa-w;vsjynf/ uifbm&mrdawmf 8=av;vHk; vlowfyGJ ta&;awmfyHk qENjy&mwGif OD;cifatmifESihftwl apmvGifOD;wdktm; SLORC oHHk;a&SwGif awG&yHk? 149
149

150
150

uifbm&mrdawmfY 'Drdkua&pDvdkvm;olrsm; qENjy&mwGif cifOD;atmifESihf xGef;vSatmifwdk wyfOD;rS yg0ifcsDwuf-upOf (1996)?

151

151
tmZmenfacgif;aqmifrsm; usqHk;_yD; &ufvnfaomaewGif Armha&wyfrawmf &wemyHk urf;em;pcef; XmecsKyfY oHCmawmf (9) yg;tm; qGrf;uyfv'gef;_yD; tr#twef; ay;a0cJh-uonf? (0wfyaeolrsm;twGif; Adkvfcifatmifudk a&Swef; vuf0JbufwGif awG&onf)

152
AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

1948 ckESpf/ {_yDv (11) &ufaewGif usqHk;oGm;cJhaom jynfol acgif;aqmif}uD;rsm;. tokbydkaqmifonfh tcrf;tem;Y Armha&wyfrawmf *k%fywyfzGJtm; pnfol Akdvf}uD; ausmfodef;vGif OD;aqmifvsuf *sLAvD cef;raqmifrS tmZmenfAdrmefodk wyfOD;rS taES;csDwufvmyHk?

152

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tcef; (5) tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;


OD;apmESifh olaemufvursm;. H;awmfY w&m;qdi&r+onf bufaygif;pHu kd f k kf k -unfhv#if w&m;r#wr+&Sdonf[k qdk&aomfjim;vnf; orm"dw&m;ol}uD;rif; OD; aomif;pdefonfyifv#if tcsKdae&mrsm;wGif oHo,0ifrdcJhygonf? Oyrmjy&ygv#if xHk;wrf;tpOftvmt& pD&ifcsufudk cHkHk;obmywduom a&;om;_yD; zwfjy&_rJ "rRwm&Sconf? 'DZifbmv (30) &ufaeu w&m;ol}uD;rif; OD;ausmfjrihonf cH; d hJ f k kH .pD&ifcsufukd trSewu,fzwfjycJaomfvnf; ,ckO;apmudk ppfaq;onftr+wif f h D h G rl txl;cHkHk;. tzGJ0ifwOD;r#omjzpfonfh OD;atmifomausmfu xkdpD&ifcsuftm; a&;om;wifjycJonfukd olowdxm;rdconf? TpD&ifcsucsronf jrefrmjynfvwf h hJ f + G vyfa&;&&Sd&ef (5) &uftvdkwGif jzpfcJhonfhtwGuf vef'ef&Sd y&DADaumifpD (Privy Council) ac: w&m;v$wfawmfcsKyfodk toem;cHpmwif&ef rjzpfEkdifawmhay? xdk jyif Ttr+Eifh ywfoufI txl;cH;tzGJ 0ifrsm; ceftyf&mwGiyif ueOD;tcuftcJ S k kH f rsm; &SdcJhonf? vmrnfh q,fpkESpfaygif;rsm;pGmtwGif; jrefrmEkdifiHudk ajcmufvSeae f rnfh tjiif;yGm;zG,f&m jy\emrSm TcHkHk;jzpfvmEkdifonfudk vltrsm;tjym;u em; vnfoabmaygufxm;-uonf? tcsKdrSm vHk;0O\Hk a-umufvefae-uonf? tu,fI OD;apmwa,mufwnf;omr[kwfbJ usef&Sdaom tjcm;}uH&mygrsm;u ,cktcsdefxd vGwfajrmufaecJhaomf xkdolrsm;u ,cktr+udpPwckvHk;udk rnfuJhodk wkH jyefrnfqonfrm rodEiacs? kd S kd f kH;awmf. aemufqHk;pD&ifcsufxufausmfvGef_yD; ud;yrf;rdoltcsKdrSm ouf qdk;r&Snf-uay? &efukefteD;&Sd [Hom0wDrS cdkif&J0efaxmufa[mif;wOD;jzpfol
153
153

aumvif;wk (cf) (Colin Tooke) onf TcH;. ppfaq;r+_yD;onfaemuf OD;apm. k kH h tr+ukd v#Kd 0upm pwifpprf;axmufvS r;cJonf? wpHwck rSm;,Gi;ae_yD[k olxif S f G kH f h k f cJonf? wae oltrjf yefa&mufaomtcg olArmtdrazmfu olt,fvaZ;&Si; acG; h d f f f }uD;rSm acG;l;jyefae_y[k ajymcJonf? odkjzifh olacG;udol aoewfjzihf ypfowfvu& D h k kd f _yD;/ olacG;rSm teD;&Sd jrpfurf;ab;wGif vJaoaeav_yD? wk (cf) rSm ,Hk-unfI r& Ediatmif jzpfaeonf? xH;pHtm;jzifh acG;l;jyefa&m*grSm tcsdetwef-um pwifjzpf kf k f yGm;&_rJjzpf_yD; xdkaeeHeufuyif olacG;rSm taumif;yuwd jzpfaeonfr[kwfyg vm;? odk jzpfI wk (cf) onf olacG;. acgif;udk jzwfum &efukefrd&Sd wd&p>mefuk q&m0efxH ,loGm;_yD; ppfaq;-unhf&m wd&p>mefukq&m0efu olacG;wGif acG;l; jyefa&m*gr&Sda-umif; twnfycJhonf? xdkaemuf oltdrfudk azmufxGif;cHcJh&_yD; AdvcsKyf}uD; atmifqef; vky}f uHc&r+Eifh ywfoufaom ol. pm&Gupmwrf; zdiwJG k f H S f kf rsm; aysmufq;oGm;cJ&jyefonf? &ufowWywftenf;i,f-um_y;aemuf tpmtqdyf kH h D oihf_yD; wk (cf) onf aq;HkwGif aoqHk;oGm;cJhavawmhonf? OD;apmtr+ESifh qufEG,fvsuf tqef;w-u,faoqHk;cJh&ol aemufwOD;rSm OD;wifxjf zpfonf? olonf OD;atmifqef;. vH;0,H-k unfrukd cH&aom wOD;wnf; G k + aom AsLku&uft&m&Sjd zpfonf? tdE, ydnmOfcH 0efxrf;t&m&S}d uD;wOD;jzpfc_hJ y;/ d dN D 1940 ckEpwif &efuewuUov. 'k=t"dywdtjzpf aqmif&ucz;onf? 1941 S f G k f kd f G f hJ l ckEpwif OD;apmESitwl _AdweEihf tar&duefEiiwodk vkuygoGm;cJ_h yD; vpfbeEihf S f G hf d f S dk f H dk d f G f S [kizm-rdrsm;ukjd zwfI ava-umif;c&D;jzifh jyefvm&mwGif 1942 ckEpf Zefe0g&DvwGif df S [kdifzmavqdyfY ESpfOD;vkH; tzrf;cH&onf? xkdaemuf rsm;r-umrD OD;wifxGfrSm jyefvnfv$wfay;jcif;cH&_yD; tdENd,EkdifiHokd apv$wfum jrefrmppfajy;tpkd;&tzGJ. jyefvnfxlaxmifa&;qkdif&m t}uHay;t&m&Sdtjzpf ceftyfjcif;cH&onf? 1942 ckESpfrS 1945 ckESpftxd tdENd,EdkifiH/ qif;rvm;rdwGif aexdkifvsuf jynfya&muf aecJhonf? ppf_yD;aemuf bk&ifcH.aumifpDwGif bma&;ESihf taumufcGefqdkif&m aumifptzGJ0ifjzpfvmcJonf? 1947 ckEp/f Zefe0g&DvwGif jrefrmEdiiH vGwvyfa&; D h S kf f twGuf !SdE+dif;aqG;aEG;&ef OD;atmifqef;ESihftwl vef'efrdodk vdkufygoGm;cJhonf? xdc&D;pOfwif _Awo#tpd;&ESifh oabmwlpmcsKyfukd vufrwa&;xk;&ef jiif;qefjcif; k G d d k S f d jzihf OD;apmonf OD;atmifqef;udk twdtvif; qefusifvmcJhonf? jrefrmjynfvwvyfa&;&&S_d yD; yxrqH; tpd;&tzGJ wif OD;wifxonf EkiiH G f k k G G f df jcm;a&;0ef}uD;tjzpf ceftyfjcif;cHcJh&onf? odkaomf 1948 ckESpf/ -o*kwfvwGif kd f D Ekwxuc_hJ yD; Advr;csKyf&mxl; 1 jzihf t&efvufeufuiwyfrsm;. ppfO;pD;csKyfjzpf f G f k f
154
154

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

vmcJonf?Ekiixywef;t}uD;wef;0efxrf;wOD;ESihf tpk;&tzGJ 0if 0ef}uD;wOD;tm; h d f hH d f d ppfwyfrS jrifhrm;vSaom &mxl;wckokd ay;tyfcH&jcif;rSm xl;qef;aumif;xl;qef; aeayvdrrnf? okaomfvnf; ol. toufarG;0rf;ausmif;r+b0onf ppfrxrf;b0 hf d + rS pwifcJhjcif;jzpfonfukd awmfawmfrsm;rsm;rod-uacs? olonf tdENd,&Sd tif'kd ppfwuUovrbJG&cJ_h y; tdE,ydnmOfcH 0efxrf;b0okd 0ifa&muf&eftwGuf ppfwyf dk f S D dN t&m&S&mxl;ukd pGevwcjhJ cif;jzpfonf? orRwEkiiawmfopftaejzifh jynfwi;ppfr; d f $ f dfH Gf D awmufavmif_yD; ysufpD;vkeD;yg;tajctaeokd qkdufa&mufaecsdefwGif ppfr+xrf; a[mif;rsm;ukd &Ekioavmuf jyefvnfppnf;I ckirmonfh t&HwyfrawmfzJGpnf;a&; df k df av;vHvSonfhwm0ef}uD;ukd olzmomurf;vS rf;cJhjcif;jzpfonf? The New Times of Burma owif;pmudk pwifxlaxmifolESihf ,if;. t,f'DwmjzpfvmcJhonf? olonf w&m;ol}uD;OD;ausmfjrihf.tudkvnf; wdkufwdkufqdkifqdkifjzpfaecJhonf? xdtjyif olowif;pmwGif toH;y&eftwGuf OD;apm.tr+ukd xdtcseu OD;wifxf k k k d f G onf pl;prf;avhvmaecJhonf[k trsm;u ,Hk-unfcJh-uonf? 1948 ckESpf pufwifbmvtwGif; wnY OD;wifxGfonf pywfvrf;&Sd olowif;pmwku;cef;rS um;jzifh xGucm&m aygufuapEkiaom ud&,mwcku d f Hk f G JG d f d olum;twGif; aygufuGJoGm;onf? qD'ifum;twGif;&Sd um;armif;olESifh tapmifh a*:&cg;ESpO; (wOD;rSm olab;wGif xkiaeonf) rSm csucsi;yif aoqk;oGm;cJonf? f D df f f H h Adkvfr;csKyftaejzifh aoavmufatmif '%f&m&oGm;onf? obm0w&m;u jyuf &,fyouJoyif vGecaom wESpccefu OD;atmifqef; vky}f uHcc&aom twGi; h dk f hJ f JG H hJ f 0ef;ukd vS r;jrifEionfae&mY T&mZ0wfrj+ zpfym;jcif;jzpfonf? xktcif;jzpfym; Hk f dk f h G d G onfae&mESihf "m;vG,cwf vrf;wzufwi&aom pdeaygvfausmif;twGi;wGif a& h fk G f dS f f wyfpcef; ,lbDtufpf &wemykH (U.B.S. Ratanabon) wnf&Sdonf? xkdnu u|ef awmfu wm0efust&m&SwOD;jzpf_yD; xkaygufurtoHrsm; -um;&jcif;ukd rSwrae d d JG + f d onf? t}uD;tuJ y=t&mcHAdkvfjzpfol au/ 'D=*0kduf(pf) (K.De-Goise) vuf atmuf&Sd a&wyfOD;aqmifv+yf&Sm;wyfzGJu xkdae&mokd tajy;tv$m;a&muf&SdoGm; _yD; a*:&cg; (2) OD; vJaoae_yD; Adkvfr;csKyfrSm touf&SifkHom&Sdonfh owfjzwf r+jrifuGif;ukd awG -u&onf? a&wyfom;rsm;u olukd *spfum;ay:wif_yD; odyfr a0;vSaom &efueaq;k}H uD;okd wufowuydk-uaomfvnf; aq;k}H uD;a&muf_y; k f k f dk f D odyr-umrDrmyif OD;wifxf aoqk;oGm;avonf? [l;wifum (Hugh Tinker) u f S G H ol. *E<0ifajrmufavhvmr+jzpfonfh jynfaxmifpk jrefrmEkiiawmf (The Union of dfH Burma) wGif jynfaxmifpk. rdKif}uD;wckudk aorif;u 'kwd,t}udrf z,f&Sm;
155
155

ypfcJhjyef_yD[lIvnf;aumif;/ OD;wifxGfudk EkdifiHa&; ydifbufwOD;. tiSm;a-u; pm;orm;rsm;u vky}f uHcjhJ cif;jzpfonf[Ivnf;aumif; a&;om;cJonf? odaomf l h k vnf; xkd EdkifiHa&;ydifbuf rnfolrnf0gjzpfonfudkrl rnfolur# azmfxkwfEkdifjcif; r&Scacs? d hJ OD;wifxtowfc&r+onf OD;atmifqef;vky}f uHc&r+}uD;tm; olu okaw G f H H oeyvkyaejcif;ESifh qufE,ywfoufaeoavm/ odr[kwf vufeufuiwyfrsm; f G f k kd f twGif; tm;ydifaejcif;ESihf oufqdkifygoavm? 1948 ckESpf/ Zefe0g&DvwGif jrefrm EkdifiH vGwfvyfa&;&_yD;_yD;csif;yif uGefjrLepfrsm;onf tpdk;&udk vufeufudkif qef usifcJh-uonf? u&ifwdkif;&if;om; olykefrsm;vnf; vufeufudkifxuGcJh-uonf? xdktjyif tiftm;toifhtwifhom&Sd_yD; ao;i,fvSao;aom Armhwyfrawmf wyf &if; trsm;tjym;vnf; ykeuefc-hJ uonf? xktcgu tpd;&udk qufvufopPmapmihf f d k odaom wyf&if;rsm;teuf t"dutusqHk;rSm Adkvfr;csKyfae0if; OD;pD;uGyfuJaom trSwf (4) Armhvufeufuiwyf&if;jzpfonf? Tykeuefrrsm;a-umifh 1948 ckEpf dk f f + S tukeyi;wGif ydrpnf;pepfusaom wyfrsm;udk wd;csJ zJGpnf;cJ&onf? Oyrmtm;jzifh f kd f k kd k h OD;wifxGf uGyfuJaom jynfaxmifpkt&efwyfzGJ (Union Auxiliary Forces) ESihf xdkaemuf ppf0efxrf; [k ac:aom e,fjcm;a'owyfzGJ (The Territorial Forces, sitwundan) wdk jzpf-uonf? xdkwyfzGJrsm;onf ckdife,frsm;wGif a'oqdkif&m wm 0efrsm; ,lxm;-u&onf? ppfa&;wGiomru Ekiia&;wGiyg -oZmwdur}uD;rm;r+ f dfH f U a-umihf OD;wifxtaejzihf ppfa&;&nfre;csuwiom &yfwefraebJ Ekiia&;wGif G f S f f Gf dfH yg tjrihq; tm%m&,lvcsi-f uaom ArmhwyfrawmftwGi;&Sd t&m&Srsm;twGuf f kH kd f d tiftm;aumif;aom ydibufwOD;jzpfaecJavonf? f h 1947 ckESpftwGif;u armfvrdifY jynfaxmifpkppf&JwyfzGJ (Union Military Police) wGif 'k=Adkvftjzpf wm0efxrf;aqmifaeaom wkdif;&if;om;u&ifeDvlrsKd; (u,m;) jzpfonfh apm,dk;; (Saw Yoo Shoo) onf ol. _Adwdo#t&m&Sdjzpfol kd f G Akv}f uD; rduu,fvav; (Captain Michael Lilley) Zlviv (18) &ufaewif ol d k f D xHodk a&mufvm_yD; atmifqef; r-umrD vkyf}uHcH&vdrfhr,f? r_idrfroufjzpfvm cJh&if armfvrdifrdudk xdef;csKyfxm;Ekdifzdk toifhjyifxm;yg [k ajymcJhonfudk ,ae xufwkdif rSwfrdaeao;onf? Adkvf}uD;vDav; rnfr#avmuf ydkrdkodxm;onf qdk onfukd rnfor# rodEiawmhacs? tb,fa-umihqaomf olonf rsm;r-umrD tcsef l dk f f kd d twGi; armfvrdif rdwif kww&ufaoqH;oGm;cJaoma-umihjf zpfonf? f G f k h rSeuefr&onfjzpfap=r&Sonfjzpfap/ TZmwfvrf;tm;vH;ESifh tjcm; tvm; f + dS d k
156
156

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

wl 'm&DqefqefZmwfvrf;rsm;onf OD;atmifqef;ESihf olvkyfazmfudkifbuf t&if;tcsmrsm;tm; vkyf}uHowfjzwfonfh yl;aygif;}uHpnfr+}uD;wGif OD;apmtjyif tjcm;olrsm; ydkrdkyg0ifywfoufaea-umif; vltrsm;tjym;tm; ,Hk-unfr+ jzpfap ayawmhonf? jyif;jyaom remvdk0efwdkr+a-umihfjzpfap/ tm%m&ruf irf;irf; wufaoma-umihfjzpfap/ odr[kwf tcsKdae&mXmersm;rS yk*~dKvfrsm;u u|Efkyfw. k dk i,f&G,fvSaom trsKd;om;ol&Jaumif;udk vGefrif;pGm r,Hk-unfonfhtwGuf a-umihfjzpfap/ rnfodyifjzpfap/ tppftrSefwu,f&Sdaom odr[kwf awG;xifrSef; k k qr+r#omjzpfaom xkxdxdxd yk*Kd~ vfrsm;u OD;atmifqef;udk z,f&m;ypfcsif d k k k S cJh-uayvdrfhrnf? OD;atmifqef;onf avmh'farmifhbufwef. ta&;ay;jcif;udk cHc&oljzpfonf? odaomfvnf; ti,fwef; _Adwo#t&m&Srsm;taejzifh ppfytwGi; hJ k d d JG f OD;atmifqef;u *syefESihf yl;aygif;cJhonfudk rarhEkdif-uacs? ArmhwyfrawmftwGif; &Sd a&S;kd;tpOftvm t&if;&SiftawG;tac:orm;rsm; (conservative elements) ESihf tvGrf;oifhaom &efukef&Sd EkdifiHjcm;om; t&if;&SifpD;yGm;a&; tkyfpkrsm;twGuf um; OD;atmifqef;. vuf0J,drf;aom EdkifiHa&;tawG;tac:rsm;onf pdwfysuf p&mjzpfaeayawmhonf? Ttcsufudk Adkvf}uD;ADAD,ef;/ Adkvfr;,ef;ESihf 'def;wdk. yg0ifywfoufaer+rsm;u &Si;&Si;vif;vif; azmf!e;jyovsuf&ayonf? f f f dS rnfoqap/ jrefrmh&wyfzJG . &mZ0wfrcif; ppfaq;a&;Xme (Criminal Inkd kd J + J l kd vestigation Department) taejzihf OD;apmuvGI rnfowOD;wa,mufur# vuf nKd ;xd; rpGypcacs? Zlviv (19) &ufaeu twGi;0ef;Y jzpfym;cJaom vlowf k f JG hJ kd f f kH G h r+}uD;wGif OD;apmtaejzifh &nf&G,fcsuf/ OD;wnfcsuf &SdHkwifru udwif}uHpnfI yd&daocsmaomtpDtpOfjzifh aemufuG,frS ud;udkif!ef-um;cJhjcif;jzpfonf? ol udk,fwkdif um,uHajrmufaoewfcvkwfudk rqGJcJhonfhtwGuf oltm; vlowf r+ jzifh pGcsurwifEiaomfvnf; tm;ay;r+ jzihum; pGcsuwifcayonf? xkacwf J f kd f f J f hJ d u jrefrmbmomjzihf xkwfa0aom pme,fZif;ESihf pmtkyfpmwrf;rsm;wGif xkdtjzpf tysufEifh ywfoufI yl;aygif;}uHpnfr+ t&dytrGur#udaomfvnf;aumif; w&m; S f f k Hk;awmfY -um;emppfaq;r+rsm; yvkyf&mwGif Oya'ta-umif;t& c|wfacsmfwdrf; yg;r+rsm;tm; &nf!e;Iaomfvnf;aumif; azmfjya&;om;cJjh cif;r&Scacs? f d hJ 1947 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &uf EdkifiHawmf vkyf}uHr+}uD; ESpfywfvnfae wdkif;udk tmZmenfae tjzpf trsKd;om;Hk;ydwf&ufowfrSwfum ,aewdkif ESpfpOf usif;yavh&onf? xdaewaev; usqH;oGm;av_yD;aom acgif;aqmif}uD;rsm;tm; dS k kH k vGrf;qGwfwo owd&vsuf jrefrmwrsKd;om;vHk;u *k%fyr+y-uonf? tpdk;&o
157
157

wif;pmrsm;uvnf; tmZmenf}uD;rsm;ESifhywfoufI t,f'Dwmhtmabmfrsm; wav;wpm; t_rJa&;om;avh&onf? usq;av_yD;aom tmZmenf}uD;rsm;. pGef dS kH v$wfr+rsm;udk vuf&Sdtm%mydkifwd. ud;yrf;tm;xkwfr+rsm;ESifh qufpyfazmf!ef; k &ef ud;pm;-u&if; tmZmenf}uD;rsm;. txkywrsm;udvnf; azmfjyavh&-dS uonf? ` dW k TtpOftvmtwdkif; 1992 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &ufaexkwf ppftpdk;&ydkif ysif; &d_iD;aiGzG,faumif;vSonfh vkyfom;jynfolaepOf owif;pmwGif rsKd;cspfpdwfESihf EdkifiHcspfpdwf ypkysKd;axmifa&; [k a&S;qefqefacgif;pOfjzihf csD;rGrf;cef; zGihfxm; onfh aqmif;yg;wapmifY ,aetcsetcgwGif Ekiiawmf_ir0yfyjd ym;r+wnfaqmuf d f dfH d f a&;tzGJ onf rsKd;cspfpw&ioefaeap&ef rsm;pGm vkyaqmifvsuf&onf? Ekiia&; d f Sf f dS dfH rsufESmpmESihf pD;yGm;a&;rsufESmpmwGifyg enf;rsKd;pHkjzihf EdkifiH.*k%foduQmESihf tcsKyf tcsmtm%mudk zsufvdkzsufqD;yvkyfum taxGaxGrauseyfr+rsm;udk aygufzGm; aponfh trsKd;rsKd;aom tiftm;pkrsm;. &efvdkonfh vkyf&yfrsm;a-umihf ,ckuJhodk rsK;csppwukd a&Swef;wifum xifxif&m;&Sm; jyefvnfazmfxwae&jcif;jzpfonf d f d f S k f [lI a&;om;xm;onf? jrefrmEdkifiH 'Drdkua&pDta&;twGuf ay:aygufvmaom 1988 ckESpf/ vlxk tHkuGr+}uD;udk ESdrfeif;cJh&mwGif _idrf;csrf;pGm qENjyae-uaom vli,fvl&G,f axmif aygif;rsm;pGmudk ppfwyfu aoewfjzifh ypfcwfowfjzwfcrtm; 1947 ckEpu vkyf hJ + S f }uHowfjzwfrEifh qufpyfvsuf tqdygaqmif;yg;Ywki;jynfwif jzpfym;cJaom + S k df G G h raumif;r+ ted@mHrsm;rS u|Ekywtaejzifh oifcef;pmrsm; &&Sc_hJ yD;jzpfonf? 1988 k f f kd d ckESpf/ tzsufvkyf&yfrsm;rS awGuHcHpm;cJh&aom rif;rJhpkdufESifh ted@mHkrsm;udk oifcef;pmtjzpf u|Ekfyfwd&,l_yD; TuJhodk aemufwzef xyfrHrjzpfay:a&;twGuf k wm;qD;&vdrhfrnf [k qufvufa&;om;xm;avonf? tmZmenf}uD;rsm;tm; t_rJwap *k%f yavh&aomfvnf; vlowform;rsm; dS rSm rnfolrsm;jzpf_yD; OD;atmifqef;udk rnfonfhtwGuf owfjzwfonfudkrl wvHk; wyg'r# azmfjydk;xHk;pHr&SdcJhacs? Oyrmtm;jzihf txufazmfjyyg vkyfom;jynfoae l pOf owif;pmyg aqmif;yg;Yyifv#if vufonfw&m;cHrsm;udkom &nf!ef;_yD; tvGefa00g;vsuf qdkvkdcsuf t"dy`m,fESpfcGxGufaeom pum;vHk;rsm;jzihf (19) Zlvdkifonf jynfaxmifpkjrefrmEkdifiHtzdk tarSmifusaomae jzpfonf? tb,fa-umihfqdkaomf e,fcsJ0g'Drsm;u olwdk. a-u;pm;orm;rsm;udk cdkif;ap_yD; wdkufcdkufcJhI jzpfonf? aemufwESpft-umwGif jrefrmEdkifiHonf vGwfvyfa&;udk w&m;0if&&SdcJhaomfjim;vnf; e,fcsJ0g'Drsm; rsKd;aphcscJhaom udk,fhvlrsKd;tcsif;csif;
158
158

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

oabmxm;rnD!wrrsm;onf jy\emw&yftjzpf }uD;rm;pGm aygufzm;vmcJ_h yD; G f + G ,aewdkif &SifoefaeqJjzpfonf? t-urf;zufvufeufudkif a&mifpHkaomif;usef; olykefrsm; wwkdif;wjynfvHk; r+daygufouJhodk aygufvmcJh_yD; 0g;tpnf;ajyouJhodk jzpfum ysup;qH;+;r+rsm;udom jzpfay:apcJojzihf wyfrawmfu _ir0yfyjd ym;atmif f D k H k h d f aqmif&GufcJh&jcif;jzpfonf [k qdkxm;jyefonf? wzef 1990 ckEp/f pufwifbmvxkwf vkyom;jynfoaepOfowif;pmYvnf; S f l vkyf}uHr+}uD;wGif _Adwdo#wdk yg0ifywfoufaeyHkudk rD;armif;xkd;um a&;om;wifjy aom tcef;qufaqmif;yg;rsm; yg&Sdvmjyefonf? TonfrSm _Adwdo#wdkESihf ywf oufI cGi;csufxm;apmihxe;cJaompnf;udk yxrqH; pwifazmufzsufvujf cif; f f d f h k dk yifjzpfonf? xdtcsdeu e,l;a,muf&dS urBmuvor*~}uD;Y _Adwo#tpd;& ud,f k f h k d k k pm;vS,frsm;u jrefrmEkdifiH. vltcGihfta&;csKd;azmufr+rsm;udk wifjyaecdkufjzpfI _Adwo#tpd;&tm; odumusap&ef aqmif&uonfh ud;yrf;r+w&yfom jzpfayvdrhf d k Q G f rnf? odaomfjim;vnf; xkdtcsdefu vDvfESifh ukr`%DrS rmvf[dkx&m (Malhotra of k Leele Co.) uJhodkaom xifxifay:ay:r[kwfonfh pD;yGm;a&;orm;rsKd;ESihf quf EG,fr+&Sdaom &efukefrS ADAD,ef;ESihf ti,fwef;t&m&SdtcsKdrSvGJI _Adwdo#tpdk;&. xdyfydkif;tkyfcsKyfa&;qkdif&m tm%mydkifyk*~dKvfrsm;xJrS Ttr+ESihf ywfoufqufpyf aejcif;udrl xkwazmfEijf cif;r&Sao;acs? k f dk d Tyk*Kd~ vfrsm; yg0ifywfoufaer+rm trsm;todyifjzpfonf? Tt&m&Sd tcsKd S ESihf _Adwdo#pD;yGm;a&;orm;rsm;onf _Adwdo#aumifpDrS v#Kd0Sufqef;-u,fvSonfh a*stufpf bif*av (J.S Bingley) uJhodkaom yk*~dKvfrsm;ESifhtwl yl;aygif;um OD;apmESifh ol. vusm*d%;0ifEiia&;orm;tkypukd wdwwqdwaxmufyconf f k f dk f H f k f f hH hJ [lIom vufwGif;&Sd taxmuftxm;rsm;t& qGJ,loHk;oyfcJh&onf? xdkrSwyg; bk&ifcHudk,fwkdif vef'efodk ta-umif;-um;onfh a-u;eef;pmxJY Tyl;aygif;}uH pnfr+}uD;wGif xdyfydkif; _Adwdo#t&m&Sd}uD;rsm; yg0ifywfoufaea-umif; azmfjy rxm;onftwGuf rdroabmt& pdwvurmefyg aqmif&uae-uaom &efuef h d f kd f G f k rd&Sd _Adwdo#t&m&Sdi,frsm;xJrS tcsKdyg0ifa-umif; oufaojyHkrSvGJI txufazmf jyyg aqmif;yg;taejzihf _Awo#tqihjf rift&m&S}d uD;rsm;udk pGyp&ef rwwfEicacs? d d h f JG dk f hJ OD;atmifqef;ESifh olvlrsm; vkyf}uHowfjzwfcH&pOfu &efukef&Sd tpdk;&tdrfawmf twGi;Yomru t*Fvefjynf/ vef'efrd&dS EdiijH cm;a&;H; tqihjf rihf _Adwo#tm%m f kf k d ydirsm;yg tjcm;olrsm;enf;wl odoomom xdwvefwevyom;cJ-h u&avonf?2 kf d f k f + f G OD;apmtaejzifh vef'efEifh tquftoG,&a-umif; jyoEdiaom wckwnf; S f dS kf
159
159

aom taxmuftxm;rSm OD;apm.tr+ukd ckcumuG,&eftwGuf &efyaiG pkaqmif; H f kH cJhaom OD;apm.tudkt&if; OD;armifarmif}uD;qkdoljzpfonf? OD;apmtaejzihf t*Fvefjynf&dS y&DAaumifp ac: w&m;v$wawmfcsKyf odk toem;cHpm wifyicifh D D f kd f G 3 &&Sdoifha-umif; urBmausmf pmapmif}uD;wckjzpfaom wkdif;rf (The Times) . t,f'DwmxHodk olu ay;pmrsm; a&;om;ay;ydkcJhonf? if;tjyif tr+r_yD;qHk;rDyif jrefrmEdii. zGJpnf;tkycsKyfykH tajccHOya'tajymif;tvJrsm; jzpfay:cJonf? tu,f kfH f h I xkoom rjzpfcv#if OD;apmonf if;ydiciEifh tusLH;0ifr+ &Sayvdrrnf? d kd hJ k f G fh S d hf odaomfvnf; OD;atmifqef;udk &Si;ypf&ef }uHpnfrtm; vef'ef&dS tcsKdaom k f + todkif;t0dkif;rsm;u axmufcHcJhjcif; &Sd=r&Sd[laomtcsufESihf ywfoufI _Adwdef&Sd yk*~dKvfwcsKdyif oHo,0ifcJh-uonf? OD;atmifqef;aov#if olae&mY OD;apmudk 0ef}uD;csKyftopftjzpf jyefvnftpm;xd;Ekicaomfvnf; jrefrmEdiiukd _Adwo#wdk k d f hJ kfH d vufckyfxJwGifyif qufvufxdef;xm;Ekdifayrnf? vkyf}uHr+}uD; jzpfyGm;_yD; (2) &uft-um 1947 ck/ Zlvdkifv (21) &ufaewGif _Adwdo#atmufv$wfawmfY avbmtrwf wGrf'&Dbwf (cf) (Tom Driberg) u OD;atmifqef;ESifh olvkyfazmfudkifbufrsm;udk av;pm;&aumif;rSef;odaom v$wf awmf. Tbufjcrf;&Sd trwfrif;rsm;taejzifh trSefwu,f eufeufeJeJ 0rf;enf; a-uuGJr+udk azmfjyvdkufygonf? opPmazmuf taumuf}uH&ef v+Haqmftm;ay; vlrdkufarG;-uvsuf ,cktcg oufawmihfoufom jzpfae-uukefaom uGefqm aA;wpf vl}uD;vlaumif;rsm;xuf &efueY &uf&ufpufpufycJ-h uaom vlrorm k f rsm;taejzihf Tvkyf}uHr+}uD;. udk,fusihfydkif;qkdif&m tjypf&Sdr+rSm enf;yg;vdrfhrnf r[kwfa-umif; u|Ekfyf pGyfpGJajym-um;vdkufygonf 4 [k wifjyajymqkdvdkuf&m '&D bwf (cf) udk oltwkutcHtcsKdu avSmifajymifatmf[pfc-hJ uonf? avbmtpd; d f k &ESihf uGefqmaA;wpftwdkuftcHwdk yl;wGJvsuf v+dufv+dufvSJvSJ 0rf;enf;a-umif; xkwfazmfajym-um;cJh-u_yD; T&mZ0wfjypfr+}uD;wGif ygwDESpfbufvHk;rS tvdkwl tvdkyg vdkufavsmnDaxGr+ r&SdcJha-umif; jiif;y,fcJh-uonf? 1990 ckESpf/ Ekd0ifbmv (17) &ufrS (22) &uftwGif; vkyfom;jynfoaepOf l owif;pmwGif ydkrdkI +yfaxG;_yD; ykp>mqefaom aqmif;yg;rsm; tcef;qufyg&Sdvm cJhonf? Edk0ifbmv (13) &ufaewGif rdwDvmcsnfr#ifpufHkY ajym-um;aom AdkvfcsKyfr;}uD; apmarmif. rdefcGef;udk txl;tqef;yI udk;um;xm;onf? Adkvf csKyfatmifqef;. tcef;uudk uyfajrmiftoHk;csI vGwfvyfa&;ud;yrf;r+wGif OD;ae0if;. tcef;uudk yH}k uD;csJ &ef &Si;&Si;vif;vif;&nf&,xm;onf? &efuef f f G f k
160
160

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

&Sd udvetm%mydirsm;u vef'efokd ay;ydaom tcsKda-u;eef;pmta[mif;rsm;wGif k kd D kf k yg&Sdonfh OD;ae0if;tm; tom;ay;azmfjyxm;csufrsm;udk owif;pmrsm;wGif jyef vnfazmfjycJ-h uonf? umuG,fa&;0ef}uD; ae&mtwGuf vSaz (Adkvfvusfm) ESifh ae0if;t-um; &Saeaom atmifqef;. axmufccsufukd u|Ekyf tpysKd;aqG;aEG;vkuygonf? ae d H f d f 0if;onf (ArmhvGwfvyfa&;wyfrawmfrS ajymif;vJzGJpnf;cJhaom) ArmhrsKd;cspfwyf rawmf trSwf (4) wyf&if;. wyf&if;r;tjzpfaqmif&GufcJh_yD; tpOftvmaumif; cJholjzpfI ppfwyftjrifrS-unfhv#if olonf tvm;tvm ydkrdkaumif;rGefolwOD; jzpf[ef&onf? odaomfvnf; vSazudk a&G;cs,fv#if ydrvl udursm;ayvdrrnf dS k k kd f fh if;tjyif atmufyg _Adwdo#umuG,fa&; OD;pD;csKyfAdkvfcsKyf}uD; wifyvm (Templer) . ajym-um;csuf taxmuftxm;udkvnf; vkyfom;jynfol aepOf owif;pmwGif yHwu;I azmfjycJonf? k l l h jrefrmvlrsKd;wd. rqHk;Edkifaom oHo,rSm tvGetvGef _iD;aiGp&mjzpfvm k f cJhonf? odkaomfvnf; u|Ekfyfwdktaejzifh AdkvfcsKyf}uD; ae0if;udk tultnDay;&ef twGuf wwfpGrf;or# aqmif&Gufay;&ef tvGefpdwftm;xufoefvsuf&Sdygonf OD;atmifqef;. emrnfonf jrefrmjynfwGif xdktcsddeftxd udk;uG,ftyfol ozG,fjzpfaeonf? vGefpGmav;pm;&aom AdkvfcsKyf}uD;qdkonfrSm wyfrawmf. zcifomru EdkifiHawmf. zcifvnf; jzpfaecJhonf r[kwfygvm;? &JabmfoHk;usdyf 0ifwOD;jzpfcJh_yD; OD;atmifqef;ESifh &Jabmf&Jbufjzpfvmjcif;onf OD;ae0if;tm; tjrihfqHk;acgif;aqmifr+udk ESpfaygif;rsm;pGm awmif;qdkxm;Edkifzdk jzpfvmcJhonf? &JabmfoHk;usdyfwGif OD;atmifqef;ESihf OD;ae0if;wdkonf qefusifbuftkyfpk (2) pkrS jzpf-uvsuf ,if;wdEpa,muf rnfonftcgr# tap;ruyfc-hJ uacs? Ttcsufukd k S f h tpd;&owif;pmrsm;u rnfonftcgr# azmfjycJjh cif;r&Scacs? k h d hJ odaomfvnf; 1988 ckEpf jrefrmjynftESH jzpfym;cJaom 'Drua&pDvy&m;r+ k S G h kd + f S wGif t"duacgif;aqmiftjzpf ay:xGuvmaom AdvcsKyf. orD; a':atmifqef;pk f k f -unfonf OD;atmifqef;. tarGudk olu qufcHcJh&ygonf [laom OD;ae0if; . tqkukd vlo&i-f um; pdeac:vmcJonf? odkjzihf tmZmenfaet_y; aemufw&uf d d S f h D 1989 ckESpf/ Zlvdkifv (20) &ufaewGif OD;ae0if;onf a':atmifqef;pk-unfudk kH tdrwi;Y tus,csKyfcsxm;vduavonf? 5 a':atmifqef;pk-unfu usq;av f Gf f k f _yD;aom zcifjzpfolESihf &Jabmf&Jbufrsm;udk *k%fy&ef tmZmenfAdrmefodk &efukef rdwGif;rSjzwfI vlxkcsDwufyGJudk OD;aqmifoGm;&ef pDpOfcJh_yD; OD;ae0if;ppfwyfu
161
161

vnf; vrf;ay:xGuol rnforqdk aoewfjzihf ypfrnf[k _cdr;ajcmufwkH jyefcojzihf f l f hJ xdkaeu vlxkcsDwufyGJudk zsufodrf;cJh&_yD; vlajrmufjrm;pGm tzrf;cHcJh&onf? xkd aemuf wESpfausmfceft-umwGif tpdk;&ydkif owif;pmrsm;Y 1990 ckESpf/ Edk0ifbm vtwGif; tcef;qufaqmif;yg;rsm; yg&Sdvmonf? ,if;aqmif;yg;rsm;taejzifh OD;atmifqef;. tarGqonfukd cgxkwypfvuum OD;ae0if;tay: vlxu -unf kd f dk f k !kdav;pm;onf[laom tcsufjzihf tpm;xkd;Ekdif&ef ud;pm;-ujcif; jzpfaumif;jzpf ayvdrrnf? xktcsewif tvGetrif; xifay:ausm-f um;vmaom a':atmifqef; hf d d f G f pk-unfu OD;ae0if;. tjrihfqHk; tm%mydkifqdkifr+udk pdefac:vsuf&Sdae_yDr[kwfyg vm;? odaomf xdkr#jzihf r_yD;ao;? 1991 ckESpf/ ZGefv (28) &ufrS Zlvdkifv (2) &uf k txd vkyom;jynfoaepOfowif;pmwGif oufwrf;-umjrihv_S yDjzpfaom OD;apm. f l f ol&d, (The Sun) owif;pmrS OD;atmifqef;tay: wdkufcdkufxm;aom aqmif;yg; tpOfvkdufwckvHk;udk rl&if;twkdif; jyefvnfazmfjycJhonf? u|Ekfyfwdk. trsKd;om; acgif;aqmif}uD;tay: OD;apmu apmfum;wdkufcdkufajymqdkxm;r+rsm;ESifh ,SOfwGJ vsuf OD;atmifqef;udk &,for;aoG;_yD; oa&mfxm;aom umwGe;yHrsm;udyifv#if G f f k k jyefvnfazmfjycJhao;onf? 0efwdkr+ESihf avSmifajymifr+rsm; jynfhESufaeaom yk*~dKvf a&;&m/ rl0g'a&;&mESifh tzGJtpnf;a&;&m wzufapmif;eif; wducurrsm;udk jyo&ef k f kd f + jyefvnfyHkESdyf&oa,mif a0zefcsufa&;om;xm;aomfvnf; tqdkygaqmif;yg;rsm; jyefvnfay:xGuvmonfh tcseurl jrefrmpmzwfy&dowfu owdxm;rdcygonf? f d f kd hJ xkdtcsdefu a':atmifqef;pk-unftaejzifh tdrfwGif;tus,fcsKyf (2) ESpfausmfcef cHcJh&_yD;jzpf_yD; csufukdpvkdAuforRw Am;uvuf(Af) [mA,f(vf) (Vaclav Havel) u olrukd Ekdb,fvf_idrf;csrf;a&;qktwGuf emrnfpm&if; tqkdy_yD;cgpjzpfonf? wydiwnf;vdvyif tpd;&owif;pmY jrefrmhwyfrawmfxaxmif&mwGif OD;ae0if; f k dk k l . ta&;ygaom tcef;uudk xyfrHtxl;y a&;om;xm;aom wyfrawmf. acgif;aqmifr+orkdif;a-umif;udk tcef;qufaqmif;yg;tjzpf azmfjycJhonf? vkyom;jynfol aepOfowif;pmyg ,if;tcef;qufaqmif;yg;rsm;onf ta&; f ygvSaom ar;cGef;rsm;udk jzpfay:apcJhonf? yl;aygif;}uHpnfr+ESihf ywfoufaom ,lqcsuot&trsm;pkonfvnf; if;ar;cGe;rsm;udk A[kcsur yvsu&ayonf? f D kd D f d f f dS olu,wif tjrihq;acgif;aqmifjzpfvm&eftwGuf OD;ae0if;onf OD;atmifqef;udk kd f kd f kH pDrHudef;cs z,f&Sm;cJhoavm? vGefpGmaumufuspf,kwfrmvSaom }uHpnfr+wGif ppfw&if e,fyuav;wckyrm OD;apmonf qifxm;onftuGuxJ 0ifrcavo k k f h f d hJ avm? ydifbufwOD;tjzpf if;tjyif olESihf tjrihfqHk;tm%mt-um; -um;cHydwf
162
162

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

qdkaeol wOD;wnf;aom yk*~dKvftjzpf OD;atmifqef;tay: OD;ae0if;cHpm;rdcJhonf rSm xif&m;vSonf? olw&abmfo;usdy0ifrsm; *syefEii/H wdusKdwi&-dS upOfu ol S kd J kH f kd f k Gf wdk tcsif;rsm;cJh-uonfrsm;udk touft&G,f Eke,fi,f&G,f-uao;aom tzGJxJ rS usetzGJ0iftm;vH; aumif;pGmod&c-hJ u_y; taxmuftxm;rsm;vnf; &Scygonf? f k dS D d hJ twdkcsKyfqdk&v#if tjrifoHk;rsKd; ay:xGufvmonf? if;wdkrSm 1? w&m;qdkifr+onf w&m;r#w_yD;v#if OD;apmtm; t"duvufonfw&m; cHtjzpf azmfxwEiconf? k f dk f hJ 2? OD;apmonf qifuGufxJ 0ifrdcJh_yD; w&m;qdkifr+ w&yfvHk;onf w&m;a&; jy,k*omjzpfonf? f k 3? OD;apmonf tjypfvnf; &Sdonfhtjyif qifuGufxJodvnf; 0ifrdcJhonf? yxrtjrifonf jrefrmtrsm;pk udk,fwdkif ,Hk-unfaomtjrifjzpf_yD; jrefrm &Jtm%mydkifrsm;ESihf pma&;q&mrsm; wifjy-uaom w&m;0iftjrifw&yfvnf; jzpfonf? 'kw,tjrifrm 1940 ckEpf aESmif;ydi;umvu jrefrmEdiiwif tr+xrf; d S S kf kfH G cJhzl;_yD; ,cktcg _AdwdefEkdifiHwGif a&muf&Sdaexdkifae-uaom _Adwdo#t&m&Sd trsm; tjym; pG_J rJaomtjrifjzpfonf? wwd,awG;ac:r+tjrifrmrl tajccHtm;jzihf jynfy S a&muf oabmxm;uGvol jrefrmrsm;t-um; r-umrDtcseurS ay:xGuvmonfh J JG d f f tjrifjzpfonf? txl;ojzihf xdwvefwevyz,aumif;vSaom vky}f uHowfjzwfr}+ uD;jzpf f k f + f G f yGm;_yD; tESpf (40) eD;yg;cef jzpfonfh 1986 ckESpf/ {_yDvtwGif;u u&iftrsKd;om; f G d tpnf;tk; (KNU) rS xkwa0onfh pmapmifwckwif yg&Svmaom aqmif;yg;wyk'f H onf txufazmfjyyg 'kw,tjrifudk axmufcxm;onf? ,if;onf 'kw,tjrifEihf d H d S ywfoufI a&;om;xm;aom trsm;od&onfh wckwnf;aom yHkESdyfrSwfwrf;jzpf onf? aqmif;yg;.acgif;pOfrSm atmifqef;udk wu,f b,folowfovJ [lI yif jzpf_yD;v#if a&;om;oltrnfudk u|Ekfyfwdk. &efukefowif;axmuf [k azmf jyxm;onf? ed'gef;udk atmufyg pmyd'Epy'jf zihf tpyxm;onf? k f S f kd 1947 ckESpf/ ZlvdkifvwGif jrefrmEdkifiH. 0ef}uD;csKyf OD;atmifqef;udk v#Kd 0Sufqef;-u,fpGm vkyf}uHowfjzwfcJhr+onf u&ifvGwfajrmufa&; ud;yrf;r+wGif }uD;rm;aom tcsKd;tauGwckukd jzpfapcJonf? (39) ESp-f umjrihc_hJ yDjzpfaomfvnf; h f xdvowfrtm; tppftrSef }uHpnfzefw;cJorsm;udrl ,aexufwif vlo&i-f um; k l + D h l k dk d S razmfxwEiao;acs? tr+. tcsutvufrsm;udvnf; ,aexufwif rajz&Si; k f dk f f k kd f Ediao;acs kf
163
163

tppftrSef yl;aygif;}uHpnforsm;xHrS tmHvajymif;oGm;ap&ef tuGucs_y; l k JG f D OD;apmudk w&m;Hk;wifum tjypf'%fcscJhjcif;rSm qifuGufwckomjzpfa-umif; cdkif vHkaom oufaotaxmuftxm;rsm;&Sdaeonf? tu,fI OD;apmonf tuGuf qifcc&onf[qv#if jrefrmEdii. vGwvyfa&;acgif;aqmifrsm;udk rnfowu H hJ k kd kfH f l kd wrSefwu,f owfcJh-uygoenf;? AdkvfcsKyf}uD;ae0if;/ 0ef}uD;csKyfOD;EkESifh tjcm; yk*~dKvfrsm; yg0ifywfoufaeonfqdkonfh -um&SnfpGm pGJ_rJaeaom aumvm[v rsm;wGif trSew&m; rnfr#avmuf &Saeygoenf; f d jynfxa&;0ef}uD; OD;ausm_f ir;/ tjcm;qd&,vpf trmcH Advcifarmifuav; J d f k S f k f wdktygt0if OD;Ek/ OD;ae0if;ESihf tjcm;wif;rmaom oabmxm;&Sdol jrefrmrsm;. tvdqENukd qefusifvsuf u&ifEifh tjcm;vlenf;pk wdi;&if;om;rsm;tay:Y }uD; k S kf rm;aom vkuavsmr+rsm; yvky&ef OD;atmifqef;u pDpOfconftcsufukd pOf;pm; d f f hJ h awG;awmp&mtjzpf xkdaqmif;yg;Y qufvufa&;om;xm;onf? xdk jyif Zlvdkifv (19) &uf/ eHeufcif;wGif &efukefajrmufbuf&Sd u&ifvlrsKd; trsm;tjym; aexkdif aom tif;pdefrd. ckdif&J0efaxmufjzpfol wdkif;&if;om; u&ifvlrsKd; apmpdefr+H qdk olonf OD;apmtm; zrf;qD;&ef trdef&&SdcJhojzihf wu,fhvkyf}uHowfjzwfr+}uD; rjzpfyGm;rD eHeuf (9) em&DcefwGif if;u oGm;a&mufzrf;qD;cJh&onf [k a&;om; xm;&m xdazmfjycsufrm tH-op&maumif;vGe;vSaom tqdk ycsufjzpfaeayonf? k S f xdktcsdefu OD;apmonf wpHkw&m xl;xl;jcm;jcm; vkyfaejcif;r&SdbJ olrdom;pk0if rsm;ESihftwl eHeufcif;tcsdefav;udk zef;aejcif;omjzpfonf [k apmpdefr+Hu ajym qda-umif; xdaqmif;yg;wGif a&;om;xm;jyefonf? xdaemuf apmpderonf nwGi; k k k f H+ f csi;yif yJc;odk cki&0efaxmuftjzpf ajymif;a&$ jcif;udcc&onf[k qdxm;jyefonf? f l df J k H hJ k TwGif OD;apmudk u|eawmf. zcifjzpfol OD;xGe;vSatmifu aev,fyi;wGif f f kd f zrf;qD;cJhjcif;tpm; apmpdefr+Hu Zlvdkifv (19) &uf/ eHeufcif;wGif zrf;qD;cJhonf qdjk cif;rSm vH;0rSm;,Gi;vGacsmfaeonf? twGi;0ef;rS jyefvmaom vlowform; k f J f kH rsm;udk OD;apmu eHeuf (11) em&DwGif udqdkvufcHcJhjcif;udk oludk,fwdkif jrifawG cJh&ygonf[k w&m;Hk;awmfwGif xGufqdkcJhaom uy`wdefcef;rSmrl OD;apmudk zrf; onftcsdeEihf ywfoufI rrSm;,Gi;Ekiay? olonf OD;apmESihf OD;apmtdrukd tcsdef h f S f df f G -umjrihpm apmih-f unfaecJovnf;jzpfonf? xdrwyg; KNU pmapmifwif a&;om; f G h h l k S ol/ tqdyg aqmif;yg;&SirvI xdaeu OD;apmtdrokd &Jrsm; eHeufyi;0ifzrf;jcif;ukd k f S JG k f kd f OD;apmudk,fwdkifujzpfap/ tjcm;wOD;wa,mufujzpfap rnfonfhtcgur# a&; om;ajymqdkcJhjcif;r&SdcJhacs? OD;apmtdrfudk &Jrsm; vma&muf0dkif;0ef;xm;onfhtcsdef
164
164

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

rSm aev,f (2) em&D &Sd_yD[k azmfaumfb!Geuvnf; twnfyajymqdkcJhygonf? f odaomfjim;vnf; aqmif;yg;wGif yg&Sonfh tjcm;tajctjrpf&aom a&;om; k d dS csufrsm;tm; avhvm-unfv#if OD;Ek (,cifu ocifE) ESifh AkvcsKyf}uD;ae0if; tp h k d f &Sdonfh oabmxm;wif;rmol jrefrmrsm; yg0ifywfoufaeonf[laom pGyfpJGcsuf udrl owdcsyoihvygonf? (_Adwo# tvdawmf&rsm;) [k pGypcxm;&aom u&if k f f S d k d f JG H vlrsKd;pkrsm; (ppftwGi;Y u&iftajrmuftjrm; r[mrdwbufrS &yfc-hJ uonf) ESifh f f jrefrmjynfrS qkwcmoGm;aom _Adwo#wdaemuf xd;ppfqifvuygvmcJaom Armh f G d k k kd f h vGwvyfa&;wyfrawmfxrS pnf;rJurf;rJh y&rf;ywm jzpfae-uao;aom wyfrsm; f J h t-um; aoG;ajrus cdkuf&efjzpfr+rsm; trSefwu,f jzpfay:cJhavonf? jrefrmEdkifiH k G vGwvyfa&;&_y;onfaemuf u&iftrsK;om;tpnf;tk; (KNU) awmcdom;onfh f D h d H tcsdefYum; xdkvlrsKd;pktcsif;csif;t-um; jzpfyGm;cJhaom roifhrwifh &efrD;yGm;onf jynfwi;ppftjzpfokd t&Sew;jriom;cJawmhonf? 6 Gf d f kd fh G h Todk qdkyifqdk&jim;aomfvnf; OD;Ekonf u&ifvlrsKd;rsm;tay: touf!Sm qH; Armacgif;aqmifwOD;jzpfayvdrrnf? u&ifaomif;usef;r+ ray:aygufrD 1948 k hf ckESpf/ pufwifbmvwGif olonf u&ifrsm;. awmif;qdkcsufrsm;udk avhvm&ef a'oqdkif&m udk,fydkiftkyfcsKyfa&; aumfr&Sifw&yfudk ceftyfcJhonf? rsm;r-umrD 1949 ckESpf/ azazmf0g&DvwGif u&ifrsm;ESihf tpdk;&ppfwyft-um; jynfwGif;ppf jzpfyGm;aepOf OD;Ekonf _idrf;csrf;a&; tqdkycsufw&yfudk urf;vS rf;cJhygao;onf? odk jzpfI u&ifw. ykeuefxuGrukd ppfwyftiftm; oufoufjzifom acsr+e;vdk kd f + h f -uaom oabmxm;wif;rmol jrefrmrsm;u oltm; odumcsonftaejzifh u&if Q h Ek [k emrnfajymif ay;cJ-h uonf? Ttjzpftysufrsm; jzpfyGm;_yD; ESpftwef-umrS autJif,lrsm;u txifvGJ rSm; rkef;wD;r+rsm; jzpfcJh-u[efwlygonf? 1962 ck/ rwfvwGif AdkvfcsKyf}uD;ae0if; tm%modrf;vdkufonfhtcg oludk zrf;qD;xdef;odrf;cJh_yD; 1966 ckESpf/ atmufwdk bmvtxd v$wray;cJacs? ydrI zGJpnf;yHtajccHOya'enf;usaom tpd;&pepfw f h k kd k k &yf jrefrmEdiiwif jyefvnftoufoi;&mY tultnDay;&ef OD;Ektygt0if ,cif kfH G Gf Ekiiacgif;aqmifa[mif; (21) OD;jzifh t}uHay;tzGJ udk ^m%fe^m%feufrsm;aom d f hH D ppftm%m&Sifu zGJpnf;ay;vdkufonf? 1962 ckESpfwGif OD;ae0if; oGwfoGif;cJhaom jrefrmhq&,vpfvrf;pOfygwD wnf;[laom wygwDtm%m&Sipepf tpm; 1962 kd S f f ckEpf rwkiru usio;cJaom ygwDpkH 'Drua&pDpepf ESifh vGwvyfaom aps;uGuf S df D hf kH h dk f pD;yGm;a&; odk jyefvnfOD;wnfvkyfudkifoGm;&ef (21) OD;tzGJ. trsm;pku t}uH
165
165

^m%fay;cJonf? h 1969 ckESpf/ ZGefv (2) &ufaewGif OD;ae0if;u ,if;t}uHycsufudk jiif; y,fvdkufonf? xdkaemuf OD;Ekvnf; pdwfysufum wdkif;jynfrS xGufcGmoGm;cJhav onf? olonf vef'efodk oGm;cJh_yD; xdkae&mYyif OD;ae0if;. ppftm%m&Sifpepfukd vufeufuiawmfve&ef pnf;H;vkyaqmifrnfh oltpDtpOfrsm;udk -o*kwv (29) kd f S f k f f &ufaewGif a-unmcJhonf? aemufqHk;wGif ,if;vGwfajrmufa&;ppfyGJonf xdkif;= jrefrme,fpyfwav#muf&dS jynfwi;rS xGuajy;vm&olrsm; cdv&mpcef;rsm;rS pwif Gf f k +H cJonf? OD;Ek. vGwajrmufa&;v+y&m;r+rS aygufzm;vmaom ppfwyfuvnf; jynf h f f S G kd cspfvGwfajrmufa&;wyfrawmf (Patriotic Liberation Army- P.L.A) [k trnf ay;vdu-f uonf? xkwyfukd ArmhwyfrawmfY xifay:ausm-f um; vlorsm;-uonfh k d d 0g&ifxywef;ppfacgif;aqmifrsm; jzpfc-hJ uaom &Jabmfo;usy0if Advvusm/ Advf h d f kH d f k f f k &efEiEifh Advr;atmifwtjyif vGwvyfa&;&ptcseu Armhwyfrawmf. ppfqif kd f S k f kd f d f a&; OD;pD;csKyf/ u&iftrsK;om; Advr;csKyf [ifqef-um'd; (Brig. Henson Kya Doe)/ d k f k Armhavwyf OD;pD;csKyfa[mif; AdkvfcsKyfawmfrDuvpfzf (Air Commodore Tommy Clift) wdku OD;aqmif-uonf? OD;Ek. v+yf&Sm;r+tzGJonf yl;wGJppfqifa&;twGuf xkdif;=jrefrme,fpyfwav#muf tajcpdkufxm;-uaom autJif,lESihf rGefwdkif;&if; om;olykefwESihf oabmwlnDr+ vufrSwfa&;xdk;-uonf? odaomf r-umvSygacs? dk k jrefrmEkiitaejzihf yxrqH; a&;qGjJ y@mef;cJaom 1947 ckEpf zGJpnf;tkycsKyfykH tajc dfH k h S f cHOya'wGif &S rf;ESihf u,m;jynfe,fwdkudk ay;tyfxm;aom cGJxGufvdku cGJxGuf ydici &Sonfh &ydicitay:Y oabmuGvtjiif;yGm;r+rsm; jzpfay:vmawmhonf? k f G fh d k f G fh J JG tu,fI ppftm%m&Sifwdudk wGef;vSef_yD;onfESifh wydifeuf olwdtm;vnf; if; k k &ydkifcGihfudk ay;ygrnf[laom uwdu0wfudk wdkif;&if;om; vlenf;pkrsm;u ,ck awmif;cHvm-uonf? Todk wdkif;&if;om;rsm;. cGJxGufvdku cGJxGufydkifcGifh udk zGJpnf;yHktajccH Oya't& umuG,fwm;qD;xm;&efom vdkvm;ESpfcdufaom OD;Ekonf 1973 ck/ ZlvivwGif ol. acgif;aqmif&mxl;udk Advvusmtm; v$ajymif;ay;tyfum xki; kd f k f f J df EkdifiHrS 0rf;enf;pdwfysufpGmjzifh xGufcGmoGm;cJhavonf? Adkvfvusfmonf tjrihfrm; qH;pGr;&nfEifh jynfpaomyk*Kd~ vfwOD;jzpf_yD; OD;atmifqef;. yk*Kd~ vfa&;t& cifrif k f S h kH &if;ESD;aom rdwfaqGwOD;vnf;jzpfonf? 1978 ckESpf/ Ekd0ifbmvtwGif;wGif vufeufudkifwyfzGJ (2) zGJt-um; em;vnfr+vGJ&mrS jzpfyGm;yHk&aom autJif,lwdk u olpcef;tm; 0ifa&mufpD;eif;wdkufcdkufr+wGif AkdvfvusfmusqHk;oGm;cJhonf?
166
166

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

yDt,fvat wyfrawmfrmvnf; xdtusKd;quftjzpf tpdwpwtrmrm uGom; f S k f d f J G cJhonf? xdkaemuf (10) ESpfr# -umonftxd Armhvufeufudkifqefusifr+rSm r&Sd cJhawmhacs? xdkaemufwGifrS &efukefESihf te,fe,ft&yf&yfwGif jzpfyGm;cJhaom ppf wyf. vlowfui;rsm;rS xGuajy;wdr;a&Smifvmaom 'Drua&pDwuy0if ausmif; Gf f f kd kd f JG om;axmifaygif;rsm;pGm e,fpyfodk a&muf&Sdcdkv+Hvm-u_yD; yDt,fvfatwyfrsm; tajccsom;onfae&mrsm;Yyif tajccsum &efueppftpk;&udk vufeufuiawmf G h k f d kd f vSewucu&ef topfwzef ud;pm;-ujyefawmhonf? f kd f kd f autJi,pmapmifwif tpGypc&aom jrefrmacgif;aqmifrsm;xJrS wOD;jzpf f l G f JG H ol AdvcsKyf}uD;ae0if;rSmrl OD;EkEifh tajccHupI jcm;em;aom yk*Kd~ vfwOD;jzpfonf? k f S OD;atmifqef;vkyf}uHcH&r+ESihf ywfoufI &efukefbk&ifcHHk;rS vef'efodk yxrqHk; tao;pdwa&;om;ay;ydvuaom a-u;eef;wGif aoewform;rsm;udk Advae0if; f k kd f k f . trSwf (4) ArmhvufeufuiwyfrS wyfzJG 0ifrsm;tjzpf azmfjyxm;onfukd owd kd f k k csyfoihfonf? 7 xdaemufydkif; bk&ifcHHk;rS ay;ydaom a-u;eef;pmrsm;wGifrl ya[Vd qefvSaom ,if;owif;udk csefvSyfxm;cJhawmhonf? ,if;onf rSm;,Gif;azmfjyr+ ayyJvm;? odkr[kwf EdkifiHa&;&m axmufxm;p&m ta-umif;rsm;a-umifh tm%m ydkifrsm;u ueOD;owif;ay;ydkr+udk qufvufpHkprf;ppfaq;jcif;rybJ a&Smif&Sm;cJh jcif;ayyJvm;? u|Ekfyfwdk rnfonfhtcgr# odEdkif-uawmhrnfr[kwfacs? odkaomf vnf; ^m%feD^m%feufrsm;vSaom trSwf (4) Armhvufeufudkifwyf. wyf&if; r;onf xdtcserpI jrefrmhjrifui;wGif ajcmufvevsu&aeayawmhonfwum;? k dfS Gf S f f dS 1911 ckEpwif arG;zGm;cJonfh wkw=jrefrmujym;jzpfol i,femrnf +armif S f G h f ac: OD;ae0if;onf OD;Ekxuf (4) ESpfi,f_yD; OD;atmifqef;xuf (5) ESpf}uD;oljzpf onf? &Jabmfo;usdytzGJ 0if jzpfyifjzpfaomfjim;aomfvnf; OD;ae0if;onf 1946 ck kH f ESp/f aemufyi;usrom ,SOf ydiorsm;udk &uf&ufpufpufz,f&m;_yD; xdyyi;ae&m kd f S f l S f kd f odk r&rae pwifwufvS r;vmEkicjhJ cif;jzpfonf? vGwvyfa&;&_yD;aemuf uGejf rL f df f epfrsm;/ jynfo&Jabmfrsm; awmcdkoGm;_yD; trSwf (1) ESihf trSwf (3) Armhvufeuf l udkifwyfrsm; ykefuefxuGonfh tcsdefwGif Adkvfae0if;. trSwf (4) Armhvufeuf udkifwyfonf tpdk;&twGuf wckwnf;aom rDScdktm;xm;&m t"durdKif}uD;jzpf vmcJhonf? odkaomfvnf; EkdifiHawmfumuG,fa&;udk wjynfvHk; jzefusufxm;Ekdif &eftwGuf OD;wifx. jynfaxmifpt&efwyfzJGrsm;uJoaom wyfzJGtopfrsm;udk G f k h kd xlaxmifc&onf? hJ trsKd;om;nD!Gwfa&; ckdifrmap&ef &nf&G,fI wdkif;&if;om; u&iftrsKd;
167
167

om;wOD;jzpfol 'k=AdkvfcsKyf}uD; prpf'Gef; (Lt. Gen. Smith-Dun) udkyif wyfrawmf . umuG,a&;OD;pD;csKyftjzpf tpd;&u ceftyfconf? olvufatmufwirS 'k=OD; f k hJ Gf pD;csKyf (2) OD;&Sdonf? wOD;rSm AdkvfcsKyfjzpfvm_yDjzpfaom OD;ae0if;ESihf aemufwOD; rSm &JAdkvfcsKyfjzpfol u|Efkyf.zcif AdkvfcsKyfxGef;vSatmif jzpfonf? 8 ppfwyf&mxl; tpOfwif eHygwf (4) ae&mY &Saeaom OD;wifxonf vufonfw&m;cH vlowf G d G f orm;ray:bJ 1948 ckESpf pufwifbmv (8) &ufaewGif towfcHcJh&onf? xdk aemuf vtenf;i,ft-umwGif u&ifyeuefr+ ay:aygufvmcJonf? 'k=AdvcsKyf}uD; kf h k f prpf'Gef;taejzifh tpdk;&tay: qufvufopPmapmihfodaeaomfvnf; olonf &uftueftowfr&Sd cGi&uf&n,ci;jcif;udk cHc&onf? olukd 1949 ckEpf azazmf fh S f l kd f hJ S 0g&Dv (1) &ufaewGif tem;ay;vdkuf_yD; tvkyfrvkyfolrsm; pm&if;wGif xnfh oGif;jcif;cH&um olonf ucsifjynfe,ftwGif;wGif rdrdoabmESifhrdrd ta0;odk oGm;a&mufaexkdifcJhavonf? 9 OD;xGef;vSatmifonf qif; ('f) [wf (pf) (Sandhurst) bk&ifhppfaumvdyf odk 0ifcGifh&cJhol yxrOD;qHk; jrefrmtrsKd;om;jzpf_yD; 1922 ckESpfwGif oifwef;_yD;qHk; I bGJ &onfEifh bk&if. &mxl;cefxm;jcif;udk cHc&oljzpfonf? olonf 1948 ckEpf S hJ S aESmif;ydi;wGif vef'ef&dS jrefrmoH;odk jrefrmppfor;tjzpf apv$wjf cif;cHc&onf? kf kH H hJ xd&mxl;rSm ,cifu oluiw,c&onfh &mxl;xuf tqifrsm;pGmedraom &mxl; k kd f G f hJ h hf jzpfavonf? 1951 ckEpwif _AdweEiiY olwm0efoufwrf;ukeq;cJ_h yD; olonf S f G d f kd f H f kH rdcifwkdif;jynfodk jyefvmcJhonf? odkaomf olpD;vmaomoabFm oD[dkVfu|ef; (,ck oD&vuFm) udvbqyurf; qkuuyfcsdewif olukd jrefrmaxmufvS r;a&; t&m d k H kd d f d f f G f &Sdrsm;u vma&mufawGqHk_yD; oludkifaqmifxm;aom EkdifiHul;vufrSwfudk y,f zsufypfvdkuf-uonf? TonfrSm &Sif;vif;jyI r&Edkifavmufaom xl;qef;r+jzpf onf? Todk jzifh olonf oD[Vwif 1954 ckEptxd aomifwifaecJ&onf? jrefrm kd f G S f h Edii. ArmhwyfrawmfY t&if;cH tqihtjrihq; ppfwyft&m&S}d uD; (4) OD; &Sonfh kfH f f kH d teuf 1949 ckEpta&mufwirl OD;ae0if;wa,mufom usefcayawmhonf? S f Gf hJ OD;ae0if;onf rufcsD,m A,fvD t,ltqorm;/ tm%mtl;trl;orm; jzpfonfrm ,cifuvnf; rSeconf? ,ckvnf; rSeaeao;onf? oHo,jzpfp&m S f hJ f r&S? Ekiia&;avmutwGi;Y jzpfap/ ppfwyftwGi;Y jzpfap/ ol ydibufreor#ukd d dfH f f f S f 1940 ckESpfrS ,aetxd z,f&Sm;ypfcJhonfh olvufoajcrsm;udk jrefrmtrsm;pk jrif l awGae&onfr[kwfygvm;? xdaemuf ydkItvS rf;us,f/ ydkI vufoGufvmonf? k 1947 ckESpfY trsm;jrifuGif;rS OD;atmifqef; aysmufuG,foGm;cJh&onfudk OD;ae0if;
168
168

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

taejzihf pdwfoufom&m&um usdwf_yD; 0rf;tom}uD;omaeayvdrfhrnf[k ,lq v#ifum; ta-umif;usKd;qDavsmfonf[k qdk&ayvdrfhrnf? tb,fa-umifhqdkaomf tjrihfqHk;tm%mtwGuf olt"du ,SOfydifbuf}uD; r&SdawmhIjzpfonf? odkaomf OD;atmifqef;ESifh olvyazmfuibufrsm;tm; OD;apmu owfcsivmatmif oltae k f kd f f jzifh aemufuG,fu ud;udkifI tuGufqifEkdifavmufatmif pGrf;aqmifEdkifygrnf avm? ,if;odkqdkv#if odyfudk vGefoGm;avrnfvm;? odkaomfvnf; ,aetcgwGif jynfya&muf jrefrmtcsKdu xdktwdkif;yif ,Hk-unfvsuf &Sdae-uayonf? 1992 ckESpf/ arvwGif tar&duefjynfaxmifpk zdavmh'f'ga'; (vf) (Fort k Lauderdale) Y kdufESdyfxkwfa0aom pmtkyfi,fwtkyfwGif ,if;wwd,tjrifudk aemufqHk;xkwfazmfxm;onf? zavmf&D'g (Florida) Y tvkyfvkyfaeaom jrefrm q&m0efwOD;jzpfonfh a'gufwm-uif[dk; (ac: ) a'gufwmEdkif0if;u xkdpmtkyfi,f udk a&;om;jcif;jzpfonf? ,if;pmtkyrm Advvusm.nDi,f &Jabmfjrv+iEihf olwdk f S k f f df S pum;ajymqkrta-umif;tcsuwcktay: tajccHI a&;om;xm;jcif;jzpfonf? OD;jr d+ f v+ionf wcsdeu Armhvufeufuiyvyaomif;usef;r+Ereif;a&;wyfzJG (Burma df f dk f k d f dS f Armed Police Striking Force) wGif tr+xrf;aqmifcJh_yD; aemufykdif;wGif ayzl;v$m r*~Zif;ukd t,f'wmcsKyftjzpf wm0ef,xwa0cJonf? olonf 1987 ckEpf Zlvif D l k f h S dk vwGif tar&duefjynfaxmifpodk aq;ukor+c,&ef oGm;a&mufconf? tar&duef k H l hJ jynfaxmifpk awmiftwWvefwwjf ynfe,frsm;. awmifyi;tpGeq; zavmf&'g&Sd d dk f f Hk D olukd,fykdifaq;ukcef;wGif OD;jrv+difESifh pwifawGqkHcJh&r+jzifh a'gufwm-uif[kd;u ol.pdwfv+yf&Sm;zG,f jyefajymif;ajymjycsufukd pwifcJhonf? xkdaemufykdif;wGif olwEpO; ykr&if;ES;vmum r-umc%tjyeftvSef vnfywf-uum twlwuG pm; dk S f D d dk D &if;aomuf&if; axG&mav;yg; aqG;aEG;ajymqkjd zpf-uonf? a'gufwm-uif[;tae dk jzifh 1957 ckESpfu zwfrdcJhaom vlxkOD;vS. pmtkyfwtkyfxJrS a&;om;xm;onfh *VKefOD;apm.touftm; &ef&Sm&ef ud;pm;jcif;ESifh AdkvfcsKyfatmifqef;ESifh tjcm; tmZmenfrsm;tm; vky}f uHowfjzwfjcif; ponfta-umif;jcif;&mwkonf xkpOfryif h d d S q&m0ef.pdwudk +yaxG;apvsuf ykpmwyk'tvm; tawG;yGm;apcJygonf? 1988 f f > f h ckEpf pufwifbmv (10) &uf/ om,mvSarmaom zavmf&'g. naecif;wcsewif S D df G OD;jrv+dif. aetdrfY if;wkdESpfOD; npmpm;aomufaecsdefwGif if;ta-umif;t&m wkdtay: pum;pyfrdoGm;-uonf? q&m0efu ar;cGef;rsKd;pkHukd tm;wufwa&m ar;onf? olrwaqGu Ekiia&;orm;wOD;jzpfonfh &efuebaqG[k vlorsm;aom d f dfH kf d ol.wGJzufwOD;yg/ yg0ifywfoufcJhonfh tHh-o&ifzkdp&m Zmwfvrf;w&yfukd azmf
169
169

xkwajymjyavawmhonf? f olESifh &efukefbaqGwkESpfOD;rSm OD;apm.toufukd &ef&Smoa,mif }uHpnf d Ekdif&eftwGuf (2) v-um oifwef;ay; avhusifhcH&a-umif;/ xkdokd }uHpnfjcif;jzifh OD;atmifqef;ukd aoG;xk;ajrmufyifay;oltjzpf txifrm;tjrifrm;ap&efjzpfa-umif; d h S S olu twdtvif;zGifh[cJhonf? Tokdaom ol&Jabmfa-umifvSonfhvkyf&yftm; pnf;kH;pDrHolrsm;rSm tjcm;olrsm;r[kwf? AdkvfcsKyfae0if;ESifh ol. teD;uyfqkH; vkyfazmfukdifzufjzpfol Adkvfr;csKyfatmif}uD;wkdomjzpfonf[k OD;jrv+difu ajymjy cJygonf? h a'gufwm-uif[; jyefajymif;ajymjyonfh OD;jrvdi. ajymqdcsufrm atmuf kd +f k S ygtwdi;jzpfonf? kf wae u|efawmf ppfHk;rSm tvkyf_yD;vdk tdrfjyefr,ftvkyfrSm u|efawmhf q&m Adkvfatmif}uD;u udkjrv+dif cifAsm;tdrfrjyefeJtHk;/ u|efawmhftdrfvdkufcJh? ta&;}uD;wJupwck aqG;aEG;p&m&Sw,f vdk u|eawmhukd ajymygw,f? u|eawmf h d P d f f f oleJ vkdufoGm;ygw,f? tJ'Daemuf olu u|efawmhfudk ar;w,f? cifAsm;rSm aiG b,favmuf&ovJw? u|eawmfu u|eawmfrm aiGwode;/ ESpoe;avmuf dS hJ f f h S f f d f awmh&Sdw,f vdk jyefajzawmh oluaumif;w,f/ 'gqdk cifAsm;tdrftwGuf vHk avmufw,f? u|efawmfwrm txl;wm0efwck vkyp&m&Sw,f? u|efawmhtrrm kd S f d f d f S cifAsm;ae/ tm;vHk;udpP0dpP_yD;&if cifAsm; tdrfjyefEkdifw,f vdk ajymjyw,f? 'DvdkeJ Akvatmif}uD;tdrrm u|efawmf (2) vavmuf aecJ&w,f? &efuebaqGuawmh d f f S h k f Adkvfae0if;tdrfrSmae_yD; aoewfwvufeJ typfavhusifhae&w,f? vHk;0aocsmzdk u|efawmfwukd ydavhusihay;wmyg? (wu,fwrf;u &efuebaqGu vufwnfh kd k f k f _yD;om;yg)? OD;apm&J v+y&m;r+ukd u|efawmfwkd tao;pdwavhvm&w,f? ol H;udk f S f k oGm;zdk tdrfuae b,ftcsdefxGufw,f? b,ftcsdefjyefa&mufw,fpojzihfaygh? OD;apmtoufudk &ef&SmzdvkyfwJhaeu olu olteufa&mifum;}uD;xJrSm 'kdifbm k ab;u xkdifvkdufvmw,f? u|efawmfwdk olaemufu uyfvdkufoGm;w,f? ae&m aumif;vJ a&mufa&m/ u|efawmfu olum;udk ausmfwufvuw,f? tJ'tcsderm dk f D f S &efuebaqGu aoewfcvkwukd qGJ zwfvuwmyJ? yxrypfcsufu OD;apm ezl; k f f kd f udk &SyfrSefoGm;w,f? 'gta&;}uD;qHk;ypfcsufyJ? &efukefbaqGu aemufwcsuf xyfypfw,f? tJ'gu OD;apmudk rxdbl;? bmjzpfvdkvJqdkawmh OD;apmu olxkdifcHk atmuf av#mcsvdkufvdkyJ? wwd,tcsufuawmh rdk;ay:axmifypfvkdufwmyg? &efuebaqGu a[;/ udjk rv+i/f armif;ajy;ayawmh vdk atmfajymvduw,f? k f d k f
170
170

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

u|efawmf b,favmufjrefjrefarmif;vdkufvJ rodbl;? tdrfudk b,fvdkjyefa&muf vmrSef;awmif rodawmhbl;? aoewfuawmh Adkvfae0if;&J udk,fydkifaoewfyg? &efukefbaqGeJ u|efawmfwdkvkyf}uHwmudk OD;apmvHk;0rodcJhygbl;? 'guawmh u|efawmfwdk (4) a,muf/ Adkvfae0if;/ Adkvfatmif}uD;/ &efukefbaqGeJ u|efawmf wdyJ odwmyg? k Advae0if;onf OD;atmifqef;udk remvdjk zpfaecJ_h yD; t_rJa-umufaecJ&onf k f h [k a'gufwm-uif[;u jznfpuonf? xktcsdeu taysmfusL;I vufvwpy,f kd h G f d f G f toH;tjzKef;}uD;aom Advae0if;udk OD;atmifqef;u qly}l udr;armif;aecJ&onf? k k f f h Advae0if;u OD;apmtouf rqH;+;apbJ &ef&mHoufouf jrif;orm;^m%f 10 ESihf k f k H S k }uHpnfppOfcjhJ cif;jzpfonf? xdaeu um;xJygol aoewform;ESpa,mufuvnf; D k f kd D OD;atmifqef;. udk,fydkifwyfjzpfonfh jynfo&Jabmfwyf (PVO) rS ,leazmif;rsm; l udk 0wfxm;apjcif;jzifh oltoufukd &ef&Smr+aemufuG,fwGif OD;atmifqef;&Sdae onf[k OD;apmxifoGm;ap&efjzpfonf? odkrSom OD;apmu OD;atmifqef;udk &efwHk jyefvufpm;acsayvdrrnf? fh aoewform;rsm; rnfornf0gjzpfonf[aom tcsuEifh olw. &nf&,f l l f S kd G csuf/ OD;wnfcsufrsm;rSvGJI Ttjzpftysuf. tao;pdwfudk 1940 ckESpfrsm; aemufydkif;wGif rSwfwrf;wifxm;EdkifcJh_yD; jzpfavonf? OD;atmifqef;towfrcH& rD (10) vtvdk 1946 ckESpf/ pufwifbmv (21) &ufaewGif OD;apmtoufudk &ef&mjcif;ESihf tcif;jzpfym;&mwGif jynfo&abmfrsm; yg0ifywfoufaeyH&jcif;wdukd S G l J k k vkyf}uHr+twGuf aphaqmfcsuftjzpf w&m;qdkifaepOftwGif;wGifyif udk;um;jcif;cH cJh&avonf? odkaomf OD;jrv+dif. Zmwfa-umif;jyefzGihftefjcif;rsm;onf cdkifvHkr+ rnfr#&Sdonfudkrl rnfolr# odEkdifawmhrnfr[kwfacs? &efukefbaqGonf twef -umuyif OD;aESmufuifqma&m*gjzifh aoqH;oGm;cJ_h yD; OD;jrv+irmvnf; zavmf&'g k df S D odk oGm;a&mufvnfywf_yD; ESpftenf;i,ft-um 1991 ckESpftwGif;wGif &efukef aq;H}k uD;Y uG,veom;cJaoma-umihjf zpfavonf? f G f G h olwruG,verD 1989 ckEp/f Zlviv tmZmenfaetxl;xkwf The Burma kd f Gf S kd f 11 Review pmapmif trSwfpOf (6) wGif armifxl; (0dZm=ody`HwuUodkvf) a&;om; aom 'Drdkua&pDodk aemufqHk;c&D; aqmif;yg;yg&SdvmcJhonf? ,if;aqmif;yg;wGif aqmif;yg;&Sifu OD;atmifqef;tm; vkyf}uHowfjzwf&ef yl;aygif;}uHpnfr+wGif AdvcsKyf}uD; ae0if;taejzifh OD;aqmiftcef;urS yg0ifcyEifh OD;atmifqef;tay: k f hJ kH S xm;&Saom OD;ae0if;. oabmxm;wdEifh ywfoufI pGypa&;om;xm;onf? d k S f JG
171
171

OD;ae0if;onf Adkvfr;csKyfatmif}uD;ESihf wkdifyif_yD;oumv tcGihfta&; orm;wOD;jzpf_yD; AdkvfcsKyfatmifqef;. t"du ydifbuf}uD;jzpfaom OD;apmudk aoewfjzihypf&ef aoewform; (2) OD;udk wm0efay;tyfconf? f hJ OD;atmifqef;tm; vky}f uHowfjzwf&ef }uHpnf&jcif;. &nf&,csuf tao; G f pdwf twdtusudk od&SdcJh-uol AdkvfcsKyf}uD;a[mif;rsm;ESihf ppfwyfacgif;aqmifrsm; tenf;i,fom&Sconf? 1962 ckEpwif ppfwyfu tm%modr;cJ_h yD; Zlviv (19) d hJ S f G f kd f &ufaewGif tmZmenfukef;odk ppf0wfpHkjynfhjzifh csDwuf-u&ef ppfwyfu pDpOfcJh onf? wyfrawmf pwifwnfaxmifcJhol OD;atmifqef;om toufxif&Sm;&SdcJhygrl ,if;tm%modr;r+ukd oabmwlnayvdrrnf[k jynfovxukd jyo&efjzpfonf? f D hf l l k awmfvSefa&;aumifpD0if (17) OD;om &Sdonfhteuf (14) OD;onf xdkcsDwufr+ pDpOf a&;ESiywfoufonfh tpnf;ta0;odk wufa&mufc-hJ uonf? Advr;csKyfwifazu fh k f AdvcsKyfatmifqef;aoqH;cJ&r+ukd 0rf;enf;woajymqdconf? AkvcsKyfae0if;u k f k h k hJ d f x&yfvdkuf_yD; bmvdk 0rf;enf;ae&rSmvJ? AdkvfcsKyfatmifqef;[m vlaysmhw a,mufyJ? 'ghtjyif wkdif;jynf&J jy\emawGtay: olxufpm&if b,fvdkudkifwG,f &r,fqdkwm ig trsm;}uD; ydkodw,f [k cyfjywfjywfajymqdkvdkufonf? AdvcsKyfatmifqef;. tmZmenfArmefokd oGm;a&mufrnfh r[mpDrue;}uD; k f d H d f rSm csufcsif;yif aysmufu,om;cJawmhonf? G f G h 12 acwfydif*sme,f xkwfa0ol OD;wifarmif0if; 13 onf 1997 ckESpf/ azazmf 0g&Dvxkwf *sme,fwGif 'kwd,t}udrfxkwfa0aom u|Ekfyf. pmtkyftay:wGif cH iHa&;om;&mY k if;tjyif TT xdkxdk tESDodkaom acgif;aqmifwdk. aemufvdkufqdkol tcsKdwonf rdrwq&m. Ediia&;&efo[k xifrworsm;tay: rdrwbmom rdrd kd d kd kfH l S f l d kd wdtpDtpOfjzifh }udrzefrsm;pGm yl;aygif;}uHpnfr+ yvm-uonf? pma&;q&m &efuef k f k baqGudk,fwdkifu olESihf OD;jrv+difwdkonf AdkvfcsKyfatmifqef;. &nf&G,fcsuf/ OD;wnfcsufrsm;tay: txiftjrifrm;ap&ef cyf;l;/ cyf&rf;&rf; tjrwfxwf vkyf S l k aqmifrrsm;wGif yg0ifaqmif&uca-umif;/ 1972 ckEpyi;Y befaumuf&dS rdwaqG + G f hJ S f kd f f t0ef;t0ki;twGi;wGif zGi[0efccz;onf [k azmfjycJonf? df f fh H hJ l h txufygjy\emESiywfoufI u|eawmf. ,k-H unftm;xm;onfh vkyazmf hf f f ukibufwOD;jzpfcol OD;wifarmif0if;. &efuebaqGEiEihf awGqpOfu ajymqkd df hJ k f S hf S Hk csursm;tm; aumufEwrwom;xm;jcif;rsm;rSm OD;jrv+iu trnfazmfxwcaom f k fS f df k f hJ olEihf &efuebaqG twlwI *VKefO;apmESihf AdvcsKyfatmifqef;wktay: Ediia&; S k f JG D k f d kfH
172
172

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

t& vkyf}uHcJh-uykHrsm;ESifh qufpyfaeonftavsmuf *VKefapmtm; vkyf}uHcJh olrsm;rSm olwkdukd,fwkdif zGifh[0efcHcsuft& &efukefbaqGESifh ukdjrv+difwkdESpfOD; jyefvnfxif&Sm;oGm;onfhtwkdif; OD;wifarmif0if;. rSwfom;csufrsm;rSm ta&;yg aom tjrifopfw&yf[k ,lqEkdifygawmhonf? okd&mwGif w&m;Oya'tjrifjzifh qifjcifokH;oyfvkdufaomf (u) &efukefbaqGESifh ukdjrv+difwkdu *VKefapmtm; vkyf}uHjcif;onf olwkd. ukd,fa&;ukd,fwm em-unf;r+ESifh rauseyfcsufwpkHwck a-umifavm? okr[kwf (c) a-u;pm;vlowform;rsm;uJodk olwvvm;aom tc h d h dk dk a-u;aiG wpkHw&m&&Sdjcif;a-umifh ,if;okdvkyfvkduf-ujcif;avm? okdr[kwf (*) wpkHwa,mufaomolu ckdif;apI jzpfap/ rdrdoabmtwkdif;jzpfap EkdifiHa&;t& vkyf}uH-ujcif;avm? okd&mwGif *VKefapmtm; um,uHajrmufvkyf}uHolESpfOD;ESifh *VKefapmrSm aoqkH;oGm;-u_yDjzpfonfhtjyif t"duq&morm;taejzifh !ef-um; ckdif;apolESifh vufeufxkwfay;ol Adkvfae0if;rSmvnf; uG,fvGefoGm;_yDjzpfonf? wa,mufawmh usefao;onf? 'DudpPwGif Adkvfae0if;ESifh teD;uyfqkH; yl;aygif; }uHpnfbufjzpfol Adkvfatmif}uD; (84) toufxif&Sm;&Sdao;onf? oltaejzifh olq&m Adkvfae0if;ESifhtwlwGJI xkd&mZ0wfr+ukd usL;vGefcJh-uygonf[k ajzmifh csufay;v#if w&m;Oya't& ta&;,lppfaq; tjypfay;Ekirnfjzpfonf? okaomf df d rnfoyifjzpfapumrl vGepmya[Vdqefve;aom Tjzpf&yfrm pdw0ifpm;zG,&m dk f G G f S f f aumif;aejcif;a-umifh ,if;uJhokd a&;om;xm;jcif;ukd u|efawmf jrifjrifjcif; OD;wifarmif0if;tm; tjrefqufoG,far;jref;ygawmhonf? OD;wifarmif0if;xHrS od&onfrm xktcsdeu oltaejzifh &efuebaqG.pum;rsm;onf olpwxwif S d f k f d f J G azsmufzsufIr&atmif pGxifusef&pfvsuf&aomfvnf; xktcsdeu ,k;',m;EkiiH J dS d f d df y&mu|y=u&Dcef -rdteD; jrefrme,fpyftwGi;&Sd txl;wyf&if; (1) ewf&iaemif f f Sf pcef;rS tjcm;&Jabmf olwynhausmfrsm;vnf; tem;wGif &Sae-uonfjh yif/ &efuef f d k baqG. ajymqkdcsufrsm;tm; ckdifrmaomtaxmuftxm;jzpfap&ef toHzrf;,l rnf}uHaomfvnf; &efukefbaqGtaejzifh oltm; txifvGJrSm;oGm;rnfukd pkd;&drf jcif;a-umifh ,if;okd rvkyfjzpfcJhyg? xkdrSwyg; xkdtcgu jrefrmEkdifiHa&; avmu wGivnf; k;ajzmifjh cif;r&Saom vufeufuienf;rsm;jzifh tm%m&,l=rmefwcef f d d dk f H G xlae-uonfh,leDazmif;0wf EkdifiHa&;orm; tajrmuftjrm;ESifhvnf; ywfouf ae-uI xkdvkyfaqmifcsufrsm;ukd trSeftwkdif;0efcH-urnfholrsm; r&Sdoavmuf jzpfygvdrfhrnf? xkda-umifh OD;wifarmif0if;ESifh aemufwcg awGonfhtcgwGifrS xyfrar;OD;rnf[k &nf&,xm;cJaomfvnf; u|eawmhrwaqG}uD;onf 1999 ckEp/f H G f h f fd f S
173
173

'DZifbmv (1) &ufaewif kww&ufaoqk;oGm;jcif;a-umifh rar;vku&awmhyg? G f H d f xk&ufrwkirD u|efawmfonf 1993 ckEpwif t*Fvybmomjzifh a&;om;cJh d df S f G d f onfh atmifqef;ukb,foowfovJ trnfyg pmtkyudk ykEyxwa0cJ_h y; wzef d l f H dS f k f D 'kw,t}udrf wk;csJpmwGtjzpf 1996 ckEpwif xkwconfpmtkyudk jrefrm+axmifh d d J S f G f hJ h f rS jyefvnfa&;om;wifjyoGm;Ekdif&ef rdwfaumif;wpkESifh wkdifyif-u_yD; 1998 ck ESpueavmufwif vkyief;p-uygonf? xkwa0oltaejzifh OD;wifarmif0if;uyif f k f G f f wm0ef,lcJhygonf? xkdtwGif; jynfyawmfvSefa&;wGif tcsdef-umjrifhpGm ukdwif armif0if;ESihf vufwaqmif&ucaom &Jabmf&bufwOD;jzpfc_hJ y; acwf-ydi *sme,f JG G f hJ J D f wGif t,f'DwmtzGJ0iftjzpf vkyfukdifvmcJhol jr0wD&JacgifrSmvnf; -opa-w;vs EkdifiH/ qpf'eD-rdokd aexkdif&ef a&mufvmaoma-umifh ol.apwemqENtavsmuf wefzkd;}uD;onfh tultnDukday;cJh&mY pmrlrsm;tm; wnf;jzwfonfhwm0efukd ,l cJhygonf? ,if;okd xkdvkyfief;wGif tvkyfrsm;ae-u_yD; 2000 ckESpf ZlvkdifvusrS pmtkyfxGufvmojzifh xkdtcsdefa&mufrS OD;&JacgifESifh aumif;rGefpGm pum;ajymcGifh &ygawmhonf? u|eawmfpOf;pm;rdonfrm 0ef}uD;csKyfO;Ekonf 1962 ckEpwif tm%mtvk f S D S f G cH&_y;onfaemuf 1969 ckEprS 1978 ckEptxd vufeufuiawmfvea&;enf;t& D h S f S f dk f S f OD;Ek. &Jwcex&m ,d;',m;Ekiiodk jrefrmrsKd;cspfy*Kd~ vfrsm; 0ki;0ef;az;r pnf;k; H G f l k dfH k df H vkyui-f uonfumv0,f &Jabmfo;usdy0if Akvvusfm/ Akv&efEi/f Advr;atmif f dk h Hk f d f d f dk k f wkomru avwyfO;pD;csKyf wDuvpf/ Advr;csKyf apm-um'k;/ 0ef}uD;a[mif; OD;oGif d D k f d ESifh ae;&Sif; owif;pmt,f'DwmcsKyf OD;avmkHtjyif &efukefbaqGvnf; twl d d f dk f d wuGyg0ifca-umif; -um;odc&onf? 14 xktcseyi;wGif ukbaqGonf OD;wifarmif hJ hJ 0if;ukd pum;0kdif;wGif ajymcJhonfhenf;wl ola&mufcJhor# ae&mwkdif;wGif pum;pyf rdonfhtcgwkdif; olESifh&if;ESD;aom &Jabmfrsm;ukdvnf; ta-umif;tm;avsmfpGm ajymjyavh&Sd&m OD;&Jacgifukd ar;jref;&mwGifvnf; atmufygtwkdif; olodor# pkvifpm jyefvnfajymjycJygonf? H G h Adkvfae0if;onf olb0a&Sa&;twGuf jy\emw&yfukd pOf;pm;&mY upm; orm;yDyD trSm;trSefukd t"durxm;bJ tEkdift+H;ukdom t_rJwrf; t"duxm; wwfoljzpfI AdkvfcsKyfatmifqef;wyfrSxGufum EkdifiHa&;e,fxJokd 0ifa&mufoGm; csdewif ol.pOf;pm;cef;0ifconfrm *VKefO;apmonf wcsdeu eef;&if;0efa[mif; f G hJ S D f wOD;jzpfvsu/f oludk txifao;Ir&/ tu,fI olonf rawmfwq AdvcsKyfatmif k f qef;ESifh EkdifiHa&;t& aps;upm;csuftm;-ydif&mY AdkvfcsKyfatmifqef;uJhokd wESpf
174
174

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

twGif; vkH;0vGwfvyfa&; [k auG;a-umfoHray;bJ _Adwdo#tpkd;&tm;'kdrDeD,ef av#mhaps;ay;um 0ef}uD;csKyfjzpfom;cJaomf OD;wifxonf olv&if;jzpfomru G h G f l Hk ynmt&nftcsif;tm;jzifvnf; _Adwo#ydnmOfc0efxrf; (I.C.S) jzpfaoma-umifh h d H rsKd;cspfygwDtpkd;&wGif {uefrkcs umuG,fa&;0ef}uD; jzpfvmvdrfhrnf? xkda-umifh Adkvfae0if;onf a&SqufrawG;awmhbJ &efukefbaqGESifh vGefpGm&if;ESD;aom jrif;_cHom;Adkvf}uD; (,yufvuf) vSa,$tm; oGm;ac:ckdif;vkdufonf? xkdaemuf (jr0wD&Jacgif jyefajymif;ajymjyonfh &efukefbaqG. ajymqdkcsufrSm atmufyg twki;jzpfygonf? vky}f uHrae naeyki;rSpwifIjzpfonf?) df + df *VKefOD;apmtm; a&S;OD;pGm okwfoif&Sif;vif;&eftwGuf olESifh ukdjrv+difwkd onf pywfvrf;wae&mrS *VKefapmtm; ol. ol&d, owif;pmwkdufkH;ay:rS qif;vm_yD; um;ay:wufcsdetxdapmifI olum;ESihf rvS r;rurf;rS uyfvuom; f h f dk f G -uonf? *VKefOD;apm t_rJoGm;avh&Sdaom tdrfjyefvrf;rsm;twkdif; vkdufoGm;&mrS tcgtcGiaumif;rnfh &efueaxmif}uD;ESihf jynfvrf;xdywae&mwGif &efuebaqG hf k f f k f onf xkdtcGifhaumif;ukd vufrv$wfbJ olu ukdjrv+dif.um;ukd t&Sdefav#mhapI ol.vufwi;rSaoewfjzifh um;'kibmESi,Oxi_f yD; vkuygvmaom *VKefapm Gf df hf S f dk d f . aemufaphwnfwnfucsdeum yxrtcsufypfxnfvuonf? okaomf vGepm h h dk f h dk f d f G tuif;yg;I t_rJrjywf owduyfaeaom *VKefapmonf ola&Sum;rSefxJrS jynf ol&abmf ppf0wfp0wfxm;onfh vlEpa,mufteuf acgif;wk;qHawmufEiou J Hk S f H S hf l oltm;aoewfjzifh csdevuonfudk vS r;jrif&aomtcsdeYyifaoewfowcsufEihf f dk f f f H S twlolezl;ylceJjzpfoGm;onf? xkdtcsdefYyif olonf um;zifxkdifckHab; 'kdifbm &Sd&mbufokd olukd,fukdvSJtcs aemufxyfaoewfoH (2) csuf xyfxGufvmonf? 'kdufbmuvnf; um;ukdb&dwftkyfI um;xJiaevkdufonf? um;rSefuGJprsm;rSm kH olwEpO;vk;ukd vGipifxre-f uonf? dk S f D H hf d S ukd&Jacgif&,f/ vlawG&JuHqkdwm rSefyJrSefovm;awmh rajymwwfygbl;? cifAsm;vJ u|efawmhfvufukd todom;yJ/ u|efawmfypfvkdufwmuawmh olaemuf aphwnfwnfudk ypfxnfvuwmygyJAsm? 'gayr,fh olu um;rSexrm u|efawmhf h h h dk f f J S ukjd rifvdk vSnt-unfvurm u|eawmfypfvuwusn[m olaemufaphurrSebJ hf h dk f S f dk f hJ f dk f olezl;ukd &Syreom;wmyJ [k }udwrEkicr& ajymjyygonf? f S f G f df J Tum; vGecaom 1972 ckEpcefu &Jabmfo;usy0if Advr;atmif/ pma&; f hJ S f Hk d f k f q&m &efukefbaqGESifh ajrmif;jrbaqGwkdonf ,dk;',m;EkdifiH uvef'ef-rd -oZm _cH}uD;twGi; v#Kd0uzivpxm;onfh toHviXmeokd OuU@}uD; OD;EkEiawGq&ef f S f G hf S f $ hf S hf Hk
175
175

tvm/ toHv$ifhXmeY(3)&ufr# aexkdifoGm;-upOftwGif;/ u|efawmhftm; &efukef baqGu pum;pyfrdI ajymjycJhzl;aom jzpfa-umif;ukefpOf/ ,kHcsif,kH r,kHcsifae/ twGif;a&;owif;uav;wuGufjzpfownf;? OD;jrv+difESifh &efukefbaqGwkd ajymjyonfhZmwfa-umif;ESpfrsKd;ukd E+dif;,SOf pl;prf;ppfaq;-unh&mwGif Advr;csKyfatmif}uD;. -oZmt&Set0gukd cH&yk&onfh f k f d f H OD;jrv+difonf olwkd.&nfrSef;csufwm0efrSm OD;apmtm; raoatmifyGwf&Syfypf& rnf[k ,kH-unfcJhygonf? &efukefbaqGrSmawmh pifppftm;jzifh Adkvfae0if;. ,kH -unftm;xm;jcif;wnf;[laom tumtuG,fukd&cJh_yD; olaoewfukdyg tyfESif;cH &oljzpfI oltm; Advae0if;u ESpO;csi;awGqI trdeay;vkuonfrm OD;apmtm; k f fD f Hk f d f S aoatmif ypfowf&efyifjzpfonf? xkta-umif;ukd ukjd rv+iyifv#if odrnfr[kwf d df acs? ,if;okdv#if xkdudpPESifhywfoufI aoatmifypfonf/ acsmfypfonf[laom tEkrme t,ltq tqkd-urf; (2) rsKd; ay:xGufoGm;apumrl xkdolESpfOD;onf rkdufrJaomjypfr+}uD;wGif um,uHajrmuf tultnDay;cJh&olrsm;jzpf-u_yD; Advae0if;ESihf Akvatmif}uD;wkonf aoG;xk;ay;cJ-h uol txufq&m}uD;rsm;jzpfchJ k f d f d d -uonfrSm xif&Sm;yg.? olwkd.t}uHt& olwkd.om;aumif *VKefapmrSmum; raorD rsufpwvk; qk;+;&komru toufyif qk;+;&onftajctaeokd a&muf d H H H H H H h cJh&onf? xkdpGyfpGJcsufrsm;ESifh ywfoufI ,cktcsdefwGif Oya'txufrS aeEkdif ao;aomolrsm;u ,if;udpPonf olwkdESifh vkH;0rywfoufa-umif; rD;aoatmif rajz&Si;Ekior#umvywfv; TrSwwrf;rsm;onf aemifaomtcg jynforsujf rif f df Hk f l ky&itjzpfodk a&mufvmOD;rnfrm tvGeaocsmyga-umif;? f Sf S f xdoqv#if OD;atmifqef;udk rnfol trSewu,fowfoenf;? Tar;cGe; k kd kd f f rSm tvGef}uD;us,faom ar;cGef;jzpfayrnf? tb,fa-umihfqdkaomf }uHpnfr+}uD; wck. jzpfEkdifajc&Sdaom ud;udkifpDrHcJhol ^m%f}uD;&SifwOD;wa,muf. aocgeD; ajzmifcsuuvGI rnfonft&mu trSew&m;udk tusK;w&m; xdxrrd azmfxwf h f J h f d d d k Ekdifygvdrfhrnfenf;? xdka-umifhvnf; tjcm; rnfolwOD;wa,mufr#r[kwfbJ OD; apmom tjypf&Sda-umif; Hk;awmf. ed*Hk;ur`wf tqHk;owfaumufcsuf. aemuf ydkif;Y jzpfEkdifajc&Sdaom OD;apmtjyif tjcm; yl;aygif;}uHpnfolrsm;ESihf ywfoufI cdicivvkH &SmazGawG&r+ r&Scacs? k f dk f kH dS d hJ OD;jrv+dif. zGihf[0efcHcsufonf ya[Vdqefqef pdwf0ifpm;zG,f&m aumif; onftjyif trSew&m;tcsKdonfvnf; ygayvdrrnf? vGwvyfaom oufaorsm; h f hf f r&Sbvsuf tvGwoabmpum;0ki;wckwif ava-umoihovdk xkwazmfajymqdk d J f df G f f
176
176

tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

177
177

178
178

1994 ckESpf/ Zefe0g&Dv? uifbm&mrdawmfwGif vGwfvyfa&;ae (46) }udrfajrmuf tcrf;tem; e0w oHkH;a&SwGif ,SOfydifqifE$J-upOf? 0JrS,m apmvGifOD;/ a'gufwmat;ausmf/ yD=awmkd/ rmvfuGefbGwfum;/ OD;cifatmif/ a'gufwmwifha0ESifh a':trmcsKd?

oGm;onfhta-umif;t&m tcsuftvufwpHkwckay:wGif tajcyvsuf orkdif;udk jyefvnfjyifqifI &Ediygoavm? tar&duef orRw *|eftufzuae'D vky}f uHc& kf f H 15 h kf kd f kf S f r+ ESifh urBmordi;wGif ,aewif rajz&Si;Ediao;aom tjcm;v#Kd0uqef;-u,fr+ rsm;uJhodkyif trSefw&m;wckvHk;udk rnfonfhtcgr# odEdkifrnfr[kwfawmhacs? odk &mwGif odxm;_yD; taxmuftxm;rsm;ESifh rdrdwdk vHk;0rod-u&ao;bJ vGwfae onfh tcsuftvuftajrmuftjrm;udk tajccH_yD;v#if OD;apmwa,mufxJr[kwf [k ,lqv#ifvnf; &Ekdifayao;onf? rnfuoyifjzpfap tvGeveus,jf yefaom orki;a-umif; taetxm;t& hJ kd f G f df ydkrdkta&;}uD;onfrSm OD;apm. aoewform;rsm;u &efukefrdv,f&Sd twGif;0ef rsm;H;txJokd twif;0ifa&muf_yD; aoG;at;at;ESihf jrefrmEdii. tav;pm;&qH; k kfH k Ekiia&;acgif;aqmif}uD;rsm;tm; ypfcwfowfjzwfc_hJ yD; AdvcsKyfatmifqef;udk vkyf dfH k f }uHcJhjcif;onf rsKd;quf (2) qufcef (49) ESpfr# -umjrihfcJh_yDjzpfaomfvnf;,aet xd &SifoefaeqJjzpfaom t-urf;zufr+ESifh r,HkouFmjzpfr+ tarGudk csefxm;&pfcJh jcif; jzpfayawmhonfwum;?

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

1992 ckESpf/ rwfv? jynfaxmifpkjrefrmjynf !Gef aygif;tpk;d &0ef}u;D csKyf a'gufwmpdef0if; -opa-w;vsjynfokd c&D;vSnfhvmpOf qpf'eDrdavqdyfY a'gufwmwifha0 udqkdykH?

1971 ckESpf/ aomif;&if;jrpfwae&m? A[kdpdwf"mwfppfqifa&;Xme jynfcspfvli,fwyfaygif;pk toHv$ifhtzGJ0ifrsm;? 0JrS,m jr0wD&Jacgif/ ukdaxG;jrifh/ rcifrsKd;at;/ ukdwifarmif0if;ESifh ukdoka0?

1990 ckESpf/ Ekd0ifbmv? uifbm&mrdawmf e0w oHkH;okd 'k=Akdvfr;}uD; &JxGf v#Kd0SufpGmvm_yD; ppftpkd;&tm; uk%moufol jrefrmrsm;ESifh awGqkH&mwGif uefuGufaeaom 'Drkdua&pDbufawmfom;rsm;ukd vma&mufyl;aygif;tm;ay;onfh ygarmuQ *sKd;ZufqD(vf)yg;pwkdif;
(Prof. Josef Silverstein, Rutgers University, N.J, USA tm;

a'gufwmat;ausmEitwlawG&yk? f S hf H 179
179

1991 ckESpf/ azazmf0g&Dv? tar&duef zavmf&D'grdwGif jrefrmjynfaqG;aEG;yGJusif;ypOf a-u;rkHOD;aomif; (FDB twkdifyifcHtzGJ0if) ESifh OD;wifarmif0if; (CRDB OuU@) wkd wufa&muf-upOf? (OD;wifarmif0if; rdefcGef;wGif NCGUB !Gefaygif;tpkd;&tm; axmufcHulnD&ef wkdufwGef;ygonf?) 180
180

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tcef; (6) t-urf;zufr+ tarG


jrefrmtrsK;om; trSwwqyrS rmef0ifx,fvaom Oa'gif;udk twk,onfh d f H d f h S l tvm; olonf cyfrwfrwfav#mufvmonf? oltem;&Sdvlrsm;udk vufqGJvsuf cGJ cGmumeD; E+wfqufpum;qdkonf? jznf;nif;pGm/ wnf_idrfpGm/ tyH;wpGef;wpjzifh OD;apmonf ud;pifay:odk wufom;avonf? xktcseonf 1948 ckEp/f arv (8) G d d f S &ufae/ tk%fwufcsdefjzpfonf? jrefrmjynfvGwfvyfa&;&_yD;I (4) vESifh (4) &uf&SdcJh_yD? OD;atmifqef;ESihf olvkyfazmfudkifbufrsm; vkyf}uHcH&_yD; (10) vausmf -umjrihfcJhav_yD? owf&J&if ao&J&r,f 1 [laom olvufoHk;pum;twkdif; owWd udjk yonfh aemufq;vuQ%mtjzpf OD;apmonf ol jrifui;udk zH;tkyrnfh acgif;pGyf kH Gf k f udk jywfom;pGm jiif;y,fvdkufonf? olaemufqHk;c&D;udk oufaocH&ef pkHk;vsuf&Sdol vltenf;i,fudk olonf cyf&J&Jyif wcsuf tjrefvS rf;-unhfvdkufonf? ud;ay;olonf olvnfyif;udk ud; uGi;pGyvu_f yD; ud;udk aqmihqvuonf? puUeyi;twGi;wGif vl-urf;rif;om; f f kd f JG dk f f kd f f 2 3 kd Sf k f toufxuom;avonf? armifp;/ oufEi;ESihf r+e}f uD; wdonf tif;pdeaxmif G f G wGiyif olwacgif;aqmifaemuf ud;pifay:vkuom;-uonf? armifpeEifh &ef}uD; f kd d f G d f S atmifwonf &efuewif ud;ay;cHc&onf? kd k f G hJ w&m;pD&ifa&; cHkHk;.wm0efum; _yD;pD;cJh_yD? w&m;Oya'onf wOD;aumif; pGefpm;r+ 0g'tay: tEkdif,lEkdifcJh_yD? odkaomfjim;vnf; ,aexufwdkif wdkif;jynft aejzifh cHpm;ae&qJjzpfaom jrefrmhEkdifiHa&;. t-urf;zufr+tarGudk OD;apmESihf ol vlrsm;u csefxm;cJhavonf? OD;atmifqef; vky}f uHjcif; rcH&rDuyif jrefrmrsKd;cspfrsm;. ppftwGi; acgif; f aqmifjzpfaom a'gufwmbarmfu aoewfu;uG,r[m tpGtvrf;}uD;aewJh kd f + J t&mudk ud;uG,ovdk jzpfvmw,f? *syefawGqu jrefrmawG ESpcsufavhvmcJ& k f D f h
181
181

w,f? vlpkvla0; tpnf;tHk;udk tajccHwJh acgif;aqmifr+ enf;twwfynmeJ vufeufwyfqifxm;olrsm;&J tm%meJ wifhw,fr+jzpfw,f? jrefrmEkdifiH&J tem *wfukd a&G;cs,fwifajrmufyawGu qH;jzwfrmr[kwbJ aoewfu qH;jzwfrmjzpf JG k S f k S w,f? jrefrmhEiia&;rSm cifAsm;wdk vdtyfwmu Ekir,fbufu prdzeJ aoewfawG dk f H k df h kd tajrmuftjrm; &SzyjJ zpfw,f [k rSwcsufcscJz;onf? d kd f h l a'gufwm barmf. taumif;rjrifaom udwiferwzwfronf 4 OD;apmESifh d d f + wu,fvufawG jzpfvmcJhonf? eef;pOfrudkfudk t&,leef;wufEkdifa&;twGuf ydibuf[or#ukd vH;0O\k&i;vif;ypfonfh okwoifa&;udk jrefrmtm%ml;rsm; f l k H Sf f ,aewdkif usihfoHk;vsuf&Sdonf? trSeftm;jzifh Ttcsufudk pwifoabmaygufol rSm OD;atmifqef;udk,fwdkifyifjzpfonf? 1946 ckESpfOD;ydkif;wGif olonf xdktcsdefu bk&ifcjH zpfaom qm&,f*se,fa':refprpfEifh awG _yD; ol. txD;userEihf rdwaqG D S f + S f enf;yg;r+wdkESihf ywfouf_yD; ESpfudk,f-um;ajymcJhonf? xkdtcsdefu OD;atmifqef; onf rsuf&nf0Jvsuf trsKd;om;acgif;aqmif qdkolawG[m b,favmuf-um -umcHovJ/ 'Dwi;jynfrmawmh ody-f um-umrcHygbl;? olwrm &efooyrsm;vGe; dk f S kd S l d f f w,f? touf&iaezdk (3) ESpqwm trsm;qH;ar#mvif&rSmyJ? usaemhtwGuawmh Sf f kd k f h f f 5 aemufxyf (18) vxuf ydkae&zdk wGufrxm;ygbl; [k qdkcJhonf? aemufxyf (18) v -um_yD; oltoufrqHk;+H;rD (6) &uftvdkwGif OD;atmif qef;onf &efukefrdY vlxkpnf;a0;yGJ}uD;wckudk rdefcGef;ajymcJhonf? xkdaeonf Zlvdkifv (13) &ufae jzpf_yD; vwfwavma&G;cs,fjcif;cHxm;&aom wkdif;jynfy v$wfawmf. wdk;wufr+ tajctaeESihf ywfouf_yD; olu ajymqdkcJhonf? xkdpnf; a0;yGJ}uD; wufa&mufolrsm;onf olrdefcGef;udk E+wfqufrdefcGef;tvm; cHpm;-u& onf? cifAsm;wdkudk usaemf uaeajymcJhcsifw,f [laom edrdwfjyaemufqHk;p um;jzifh OD;atmifqef;u olrdecGef;udk tqHk;owfcJhavonf? f 1947 ckESpf/ ZlvdkifvwGif 0ef}uD;tzGJ wzGJvHk;eD;yg;udk &Sif;vif;ypfjcif;onf okwfoifa&; tawG;tac:. yxrqHk;ESihf tkdif;tpdkif;qHk; &v'fjzpfonf? uHwl tusK;ay;jzpfrnfh aemufwzGJ rm wyfrawmfjzpfonf? orki;. ta&;ay: tajct d S df aersm;u ocifwjzpfvJ ppfom;jzpfol OD;ae0if;udk _Adwdo#u avhusifhoif-um;cJh olrsm;jzpf-u_yD;/ ynm&nfjrihrm;vSaom t&m&So;OD;jzpfonfh Akvr;csKyf wifx/f f d kH d f G AdkvfcsKyf xGef;vSatmifESifh 'k=AdkvfcsKyf}uD; prpf'Gef;wdkESifhtwl vkyfazmfudkifbuf tjzpf ae&mcsxm;ay;cJonf? h AdkvfcsKyfae0if;taejzifh ola&muf&Sdae&aom tajctaewGif tawmf rtD
182
182

t-urf;zufrtarG +

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

rvnfcHpm;&ayvdrfhrnf? ol ydifbufrsm;rSm r-umrDyif towfcH&olcH&/ &mxl;rS z,f&m;cH&olc& jzpfue-f uavonf? S H k u|eawmf.zcifjzpfol AvcsKyfxe;vSatmifEifh '=AdvcsKyf}uD;prpf'e;wdom f kd f Gf S k k f G f k ta-umif;jycsuf tcditvHr&SbJ &mxl;rS xkwy,fjcif;cH&onfr[kwacs? u&if kf k d f f wdkif;&if;om;rsm;ESihf tjcm;e,fpyfa'o&Sd vlxkudk pdwfauseyfap&eftwGuf 'k=AdkvfcsKyf}uD; prpf'Gef;udk umuG,fa&;OD;pD;csKyftjzpf a&G;cs,fcJhjcif;jzpf&ef rsm; ygonf? xdk&nf&G,fcsuftwGufyif tjcm;u&ifvlrsKd;ESpfOD;jzpfonfh qif;'f[wfpf ppfausmif;qif; Adkvfr;csKyf apm-um'dk;udk ppfqifa&; OD;pD;csKyftjzpfvnf;aumif;/ Advr;}uD; &S;udk avwyfO;pD;csKyftjzpfvnf;aumif; wyfrawmfxywef; &mxl; k f D d+ D d f rsm;twGuf a&G;cs,fcjhJ cif;jzpfonf? 'k=AdvcsKyf}uD; prpf'e;ESitwl olwEpO;onfvnf; &mxl;rS xkwy,fjcif; k f G f fh kd S f D f cHcJh&onf? 1949 ckESpf/ Zefe0g&DvwGif u&iftrsKd;om;tpnf;tHk; (KNU) u vufeufuiawmfvecsdewif wyfrawmfxrS ,if;xdywef; u&if (3) OD;rSm tpd; kd f S f f G J f k &udk qufvufopPmapmihoqjJ zpfonfrm ,Hrm;oHo,jzpfp&m r&Sygacs? odkjzpfI f d S k S d olwdkxkwfy,fcH&jcif;onf vlrsKd;a&;oufouftay:wGif tajccHIaomfvnf; aumif; odkr[kwf olwdkudk &Sif;vif;ypfEkdifa&;twGuf csufaumif;&&SdoGm;ol ydif bufwOD;a-umihaomfvnf;aumif; jzpfEiayonf? f dk f tm;aumif;aom ydifbufwdkif;udk z,f&Sm;ypf&ef OD;ae0if; pGJpGJ_rJ_rJjzpf&jcif; . tpdwftydkif;w&yfonf ol. tm;i,fpdwfrS trsm;qHk; tajccHjcif; jzpfEkdifacs &Sdayonf? OD;ae0if;. i,femrnfrSm +armifjzpfonf? udk+armifonf *syfqif aumvdyrS 1931 ckEpwif ausmif;xGuc&_yD; ,cifcsmcsvrf; (,ck ud,rif;ud,f f S f G f hJ D k hf k csif;vrf;) &Sd &efukefrd/ qifajczkH;&yfuGuf pmwkdufcGJwckwGif ti,fwef;pma&; av;jzpfcJhonf? ol. txky`wWdudk a&;om;ol a'gufwm armifarmifu jrefrm jynfESihf AdkvfcsKyf}uD;ae0if; (Burma and General Ne Win) pmtkyfwGif xdkpma&; tvkyonf ocifvi,fuav;tm; pmrsm;/ a-u;eef;rsm;udk wdwwqdwppfaq; f l f f zwf+_yD; ykvdyftzGJ. v+yf&Sm;r+udk ol&Jabmf&Jbufrsm;tm; udwiftoday;EkdifcJh onf? olonf axmufvS rf;a&;tvkyfwGif xufoefonf? xkdtvkyfonf owif; &,la&; pcef;aumif;wckjzpfconf [k a&;om;cJonf? hJ h xdktcsdefu ol. &Jabmf&Jbufa[mif;jzpfcJhol wOD;wa,mufur# OD;ae 0if;xHrS wpHkw&m owday;cHcJh&jcif;udk jyefvnfrSwfrdjcif; r&Sd-uacs? OD;ae0if; jrif;ydifuGif; r-umc%oGm;cJhjcif;onfvnf; ol. EkdifiHa&;v+yf&Sm;r+udk tum
183
183

tuG,f ,lxm;r+w&yfjzpfa-umif;jrif;ydifuGif;onf vltrsm;pka0;&m ae&m jzpfonf? olonf jrif;wpfay;r+rsm;udom em;axmifonfr[kw/f tpd;&Xme toD; k k oD;wGif vkyuiae-uaom oltodrwaqGrsm;xH vSnywfom;vm_yD; aemufq; f kd f d f hf G kH owif;rsm;udk ar;jref;pHkprf;cJhonf [k a'gufwmarmifarmifu OD;ae0if;. vli,fb0udk pdwful;pdwfoef;aumif;aumif;jzihf qufvufyHkazmfxm;onf? OD;ae0if;tm; axmufcHtumtuG,fay;olrsm;xJwGif wOD;jzpfaejcif; twGuf olr-umc% xkwy,fypf&mwGif a'gufwmarmifarmif yg&SroGm;bJ &Sioef f d f vGwfajrmufaejcif;jzpfayvdrfhrnf? Tonfudk udwifcefrSef;I &Edkifonf[kqdk Ekiygonf? a'gufwmarmifarmifonf aysm!owOD;jzpfonf? olonf OD;ae0if;t df h hH l ay: rnfonf_h cdr;ajcmufrr# rjzpfapcJ? if;tjyif uyfzm;owW0gjzpf&eftwGuf ol f + h . ,cif ynmwwft&nftcsif;rsm;udk pGefv$wfypf&efvnf; olu 0efrav;acs? 1988 ckEp/f -o*kwvtwGi; xktcseu jrefrmEkiiwif Oya't& &yfwnfEiaom S f f d df dfH G dk f wckwnf;aom EkdifiHa&;ygwD}uD;jzpfonfh jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOfygwD (rqv) . OuU@ESifh jynfaxmifpjk refrmEkii. orRwtjzpfyif rnfrnf&&r[kwaom a'guf dfH f wmarmifarmifuyif wifajrmufapcJayonf? kd h od&mwGif ydrtpGr;tp&Saom tjcm;yk*Kd~ vfrsm;rSmrl okwoifa&;vrf;pOf. k k kd f d f om;aumifrsm; jzpfcJh-u&onf? OD;atmifqef;. ausmif;om;b0u t&if;ESD;qHk; a&mif;&if;wOD; jzpfcJholjzpf_yD; 'k=0ef}uD;csKyf/ umuG,fa&;0ef}uD;wm0efrsm;ukd vGwfvyfa&;_yD;aemuf xrf;aqmifcJhol Adkvfvusfmonf oltaejzifh tpkd;&&mxl; tm;vkH;rSEkwfxGuf_yD; pD;yGm;a&;avmutwGif;okd 0ifa&muf&ef taumif;qkH;jzpf a-umif; qkH;jzwfcJhonf? 6 OD;atmifqef;. tjcm; t&if;ES;qH;a&mif;&if;wOD;rSm AdvausmaZmjzpfonf? D k k f f olonf 1950 ckESpfrsm; tv,ftxd wyfrawmfxJwGif qufvuf&SdaecJhonf? wkwjf ynf}uD;wGif uGejf rLepfwatmifyc_H yD; wqufwnf; ,leefjynfe,frS jrefrm kd JG jynfxxuajy;_yD; usL;ausmvmol ulrifwefwyfrsm;tm; qefusiwe;vSeaom J G f f f G f f wdkufyGJtrsm;tjym;udk olonf atmifjrifpGm aqmif&GufEkdifcJhonf? 1950 ckESpfrsm; apmapmydkif;wGif AkdvfausmfaZmonf tvGefausmf-um;aom wyf&if;r;wOD;jzpfcJhonf? OD;ae0if;udk,fwdkifuvGJI ArmhwyfrawmfxJwGif quf vufwm0efxrf;aqmifaeol &JabmfoHk;usdyf0ifxJrS olwOD;om usefawmhonf? tvGetrif; daoav;pm;jcif;cH&aom &Jabmfo;usyonf acwfopfjrefrmhordi; f k kH d f kf wGif 'm&Dqefqef taetxm;eD;yg;rsKd;okdyif a&muf&SdoGm;cJhonf? olwdkonf
184
184

t-urf;zufrtarG +

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

jrefrmEkii. vGwvyfa&;zcifrsm;ESifh Ekiivufeufuiwyfrsm;udk pwifxaxmif dfH f d f hH kd f l D f cJorsm; r[kwygvm;? xka-umifh bDtiat (BIA)/ bD'at (BDA) ESifh bDtifeat h l f d dk f (BNA) wdk. ti,fwef;t&m&Sdrsm;udk OD;ae0if;taejzifh pdk;&drfylyefp&m r&Sdacs? AdkvfausmfaZmomv#if wyfrawmfwGif tm%mtwGuf wOD;wnf;aom ol. ,SOf ydibufjzpfonf? f bmwD;vfvifhwem (Bertil Lintner) u a'grmef[kef (Outrage) wGif txufjrefrmjynf&dS uGejf rLepfygwD Armjynfukd 1956 ckEpwif atmifrmCtrnf S f G 0Sujf zifh tywfwuppfqifa&;yvky&mwGif odr;yduraom uGejf rLepfpcef;wckrS dk f f f k f d v#Kd0SufpmtcsKdudk &&SdcJhonf? oufaocHtaxmuftxm; (odkr[kwf) wdkufdkuf qufo,rwpHw&mudk jyojcif;r&Sbvsuf AdvausmaZmonf owif;ayguf-um; G f + k d J k f f r+jzihf tpGyfpJGcH&onf? jynfolvlxkonf wkefv+yfacsmufcsm;oGm;_yD; rnfonfudk ,Hk&rnfrod jzpfoGm;cJhonf? odk&mwGif AkdvfausmfaZmudk wyfrawmfrS xkwfy,fcJh _yD; acwW,m,Dxdef;odrf;xm;cJhonf? olpGJcsufcdkifrmaprnfh taxmuftxm; wdwusus ray:aygufvmonftwGuf 1957 ckEpwif AkvausmfaZmudk jyefvnf d h S f G d f v$wfay;cJhonf? odk jzihf olb0wdk;wufr+vrf;a-umif;rSm ysufpD;oGm;cJh_yD; olonf &efukefrd/ prf;acsmif;&yfwGif wyfrawmfrS ay;aom oihfwifhHkr#om&Sdaom yifpif vpmav;jzifh tajccsaexkdifcJhonf 7 [k a&;om;cJhonf? aomif;usef;r+a-umifh wpdwfwydkif;taejzifh ppfwyfonf tiftm;&&Sdvm cJonf? AdvcsKyf}uD;ae0if;onf wyfrawmfwif olqyuir_+ rJ_rHap&ef tvkyrsm; h k f G k f kd f f aecJonf? 1958 ckEp/f atmufwbmvwGif tH-h op&majcvS r;tjzpf olukd 0ef}uD; h S dk f csKyfwm0ef,&ef jynfovwawmfu tqdk yvduonf? OD;Ekacgif;aqmifaom oef l l $ f k f &Sif;zqyvESihf OD;AaqG/ OD;ausmf_idrf; qdk&S,fvpfacgif;aqmifESpfa,muf OD;aqmif aom wnf_rJzqyv[lI OD;aqmif zufqpfqefusifa&; jynfolvGwfajrmufa&; tzGJ csKyf}uD;onf ESpjf crf;uGom;cJ_h yD; tusK;quftjzpf Ekiia&;tusytwnf;}uD; J G d dfH f ay:aygufcJhonf? a&G;aumufyGJopf _yD;pD;onftxd tdrfapmifhtpdk;&udk OD;aqmif &ef AkvcsKyf}uD;ae0if;udk vkyyicitm%m tyfEi;cJavonf? d f f kd f G fh Sf h AdkvfcsKyf}uD;ae0if;. tdrfapmifhtpdk;& pGrf;aqmifr+rsm;onf trSefwu,f tm;jzifh cs;rGr;zG,jf zpfonf? &efuef rdawmfonf oef&i;oGm;onf? Oya'ESifh wnf D f k Sf _idrfr+udk jyefvnftpm;xkd;EkdifcJhonf? ESpfOD;ESpfbufr#waom tajccHrsm;jzifh aomif;usef;oltajrmuftjrm; vufeufcscJhonf? Tatmifjrifr+onf tkyfcsKyfr+ ,E&m;twGif;&Sd t&nftcsif;jynfhrD_yD; oGufvufxufjrufaom t&yfom;0ef
185
185

xrf;rsm;/ tqifhjrihf ppfwyft&m&Sd}uD;tcsKdESifh 'kwd,urBmppfrS ppfjyef}uD;rsm; trsm;pka-umihfjzpfonf? tpdk;&rl0g'onf t&if;&Sif0g'jzpf_yD; vufawGusonfh twGuf rl0g'onf tvkyjf zpfconf? 1960 ckEpwif uwdyxm;aom a&G;aumuf hJ S f G yGJrsm;udk usif;ycJh_yD; AdkvfcsKyf}uD;ae0if;onf OD;AaqGESihf OD;ausmf_idrf;acgif;aqmif aom tkypbuf tav;ay;cJonf? 1958 ckEpwif tusytwnf;jzpfcvifupm; f k h S f G f hJ h OD;Ekonf vlxkaxmufcHr+udk qufvuf&&SdcJh_yD; tjywftowf tEkdif&&SdcJhonf? rJqEN&Sifrsm;taejzifh EkdifiHa&;wGif ppfwyf0ifpGufr+udk rESpfcdufa-umif; OD;AaqG/ OD;ausmf_idrf; tkyfpkudk jiif;y,fvdkufjcif;jzifh jyovdkuf-uonf? odkaomfvnf; 1962 ckESpf/ rwfv (2) &ufaewGif wkdif;jynfonf uHqdk;rdk; arSmifuscJhavonf? vludufrsm;pGmjzifh a&G;cs,fcHxm;&aom 0ef}uD;csKyf/ 0ef}uD; tm;vHk;/ jynfaxmifpk}uD;. wkdif;&if;om; vlenf;pkrsm;. jynfe,facgif;aqmif rsm;ESihf qefusifbuf yvmEkdifolrSefor# tzrf;cHcJh&avonf? 1947 ckESpf/ 'Drkdu a&pD zGJ pnf;tkycsKyfykH tajccHOya'}uD;udk zsufor;vduonf? jrefrmEkii. zuf f d f k f dfH '&,fwnfaqmufyHkonf ppfwyfpdk;rkd;aom A[dktajcyEkdifiHawmf,E&m;udk vrf; z,fay;cJ&avonf? tm%modr;&jcif;tm; tvGetrif; ,d,i;ysufp;vmaom h f f k Gf D jynfaxmifpk}uD;. tajctaersm;a-umifh[lI ta-umif;jycJhonf? &efukef. xdkumvudk rSwfrdol u|efawmftygt0if jynfoljynfom;rsm;taejzihf xdkodaom k ,dk,Gif;ysufpD;aeonfh rnfonfht&dyfvuQ%mudkr# xkdtcsdefu rawGrdcJhygacs? aomif;use;r+ukd aumif;pGmxde;xm;Ekionf? pD;yGm;a&;rSm aumif;rGevsu&onf? f f df f f dS 1960 ckESpf/ a&G;aumufyGJ_yD;aemuf EkdifiHa&;&moDOwkonf ododomomyif wnf _idrvsuf&onf? f dS AkdvfcsKyf}uD;ae0if;. ppftm%modrf;r+onf aoG;ajrusr+r&Sd[k r-umc% a&;om;cJhaomfvnf; trSefpifppfwGif xdkodr[kwfacs/ 1948 ckESpfrS 1952 ckESpft k xd jrefrmEkdifiH. yxrqHk;aom orRw}uD;tjzpf wm0efxrf;aqmifcJhaom pyfa&$ odu. (17) ESpt&G,f om;i,fjzpfol pdi;_rD;onf tm%modr;r+. yxrqH; om; k f f kf f k aumifjzpfcJhonf? pyfa&$odkufonf &S rf;vlrsKd;wd. t"duacgif;aqmifwOD;jzpf_yD; k zuf'&,fjynfaxmifpkpepft& jrefrmEkdifiH. pnf;vHk;nD!Gwfr+udk xdef;odrf;xm; Ekirnf[k tckitrm ,H-k unfaxmufcowOD;jzpfonf? xktcsdeu u|efawmf ae df df H l d f xkiaomtdronf ukuKdU if;ESifh [mrpfwpfvrf;qHwi&onfh pyfa&$ou. &efuef df f k G f dS kd f k tdrEifh udutenf;i,fr#om uGma0;onf? f S k f pyfa&$ouxH u|efawmf t}udrrsm;pGm oGm;vnfz;_yD; tdrr}uD;ESiwvsuf kd f f l f fh JG
186
186

t-urf;zufrtarG +

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

aqmufxm;aom tcef;wGif aexkdifvsuf&Sdaom ol. t}uD;qHk;orD;ESihf cifyGef; onfwxH r-umc%qdouJokd oGm;vnfavh&onf? pdi;_rD;. nDtudrsm;jzpf-u kd k h dS kf k aom apmqdkif;anmifa&$ (,l*sif;odkuf) ESihf apm[efzwdonf ,cktcg uae'gEkdif k iHY aexdkifvsuf&Sd-uonf? tm%modrf;onfhnY jzpfysufcJhonfhrsm;udk apm[efz u u|efawmhftm; atmufygtwkdif; jyefajymif;ajymjycJhygonf? tJ'ae eHeuf (1) em&DeJ (2) em&D-um;rSm &efueuuKdU if;vrf;/ trSwf (74) D k f k rSm &SdwJh (9) {u us,fwJh u|efawmfwdktdrfudk ppfwyfu vm0kdif;ygw,f? _cHxJrSm aeaewJh tdrfapawG/ tvkyform;awG/ rDScdkaeolawG/ tapmifhawGeJ olwdkrdom;pk awG tm;vHk;udk xdef;odrf;xm;vdkufygw,f? 'Daemuf ppfom;awG[m tdrf&Sd&mudk a&Swdk;vm-uygw,f? ay (100) avmufawmif ra0;awmhwJh ae&mvJ a&muf a&m/ atmfwdkrufwpfaoewfawGeJ bufaygif;pHkuae_yD; tdrfudk y&rf;ywm ypf awmhwmygyJ? (45) rdepfavmuf qufwuypfaecJygw,f? bma-umifh olwkd pypf kd f h _yD;/ bma-umifh olwtypf&yfoGm;&ovJqdkwm b,folrS rod-uygbl;? dk aoewfoH-um;-um;csif; u|efawmf&J tudkwa,mufjzpfwJh ,l*sif; (Eugene= 23 ESpf) [m oltdyf&may:u vSdrfhcsvdkuf_yD; oltdyfcef;xJu wGm;oGm;_yD; xGufcJhygw,f? tdrfa&SwHcg;r tus,f}uD; yGifhaewmudk olawGvdkuf&ygw,f? ,l*sif;&Jty&m[m tdratmufxyfrm yGiaewJh jywif;aygufa&Swnfwnfrm &Syg d f f S hf h h S d w,f? tdyf&mxJu vSdrfhrcsbJ xrsm;xdkifcJh&if tckxd ol touf&Sifvsuf &SdrSmr [kwfygbl;? ol&J jcifaxmiftjzLav;[m aoewfusnfqef&mawGeJ rGpm}uJae awmhwmygyJ [k jyefajymif;ajymjycJygawmhonf? h u|efawmf&J aemuftudwa,mufjzpfwhJ pdi;_rD; (17) ESpf aysmufaewmvJ k kf oda&m/ u|efawmfhtaz[m atmufxyfqif;oGm;ygw,f? yGihfaewJh tdrfa&SwHcg; aygufem;rSm ,l*sif;udk olawGawmh olwdkESpfa,muf tdrfa&SwHcg;udk ydwf_yD;aomh cwf csufxkd;xm;vdkuf-uygw,f? reufusawmh tJ'tra&Swcg;[m usnfqef&mawGeJ jynfaewmygyJ? u|ef D d f H h awmhftazeJ ,l*sif;wdk b,fvdk usnfqefrrSefcJhovJ qdkwmuawmh tawmfqef; -u,fygw,f? taqmufttHwckv; ysufp;aewmudk jrif&olwi;u tJ'aoewfypfcwf k kH D kd f D r+a-umifh u|eawmfwkd rdom;pkwckv;aoEkiw,fvkd oabmwl-uygw,f? ppfrjzpf f kH df cifu udveacwfypH taqmufttHtrjf zpfaewmu u|eawmfwtoufukd u,f k kd D kH k d f kd cJhwmyg? ajrnDxyfrSm&SdwJh tkwfeH&HawGu (18) vufravmuf xlygw,f? tay:
187
187

xyfuom opfom;eJaqmufxm;wmyg? ypfcJhwJh aoewfusnfqeftrsm;pk[m eH&Htxl}uD;awGudk razmufEkdifcJhygbl;? ppfom;awGu ajrnDxyfeH&Hxl}uD;awGeJ tawmf eD;eD;uyfypfwmrdk ypfwaxmifh usO;vGe;_yD; odytE&m,frjzpfcwmyg? ol hJ f f f hJ wdk typf&yfwtcgusrS ppfom;awGu u|efawmfwkd 0if;xJaeaewJh vlwa,muf hJ udk tdra&Swcg;aygufukd ac:vm_yD; ppfwyfu tm%modr;vduwta-umif; &Si; f H f k f hJ f jyygw,f? olwdku tdrfwHcg;zGihfay;zdk trdefay;awmh u|efawmhftazu zGihfvJay; vdkufa&m oludk zrf;awmhwmygyJ? u|efawmhftazeJ ,l*sif;udk _cHudkjzwf_yD; tdrf ywfywfvnf _cHpnf;kd;umxm;wJh yef;HkawG wae&mrSm olwdk0ifayguf vkyfxm; wJhae&mudk ac:oGm;ygw,f? tJ'DrSm u|efawmhftazudk um;wpD;eJ ac:oGm;awmh wmygyJ? ,l*sif;udawmh olwkd tapmift-uyfeJ tdrbufjyefac:vmcJ_h yD; usefwol k h f hJ awGtm;vHk; xGufvmcJhzdk ajymygw,f? tdrbuftjyefvrf;rSm t&m&Swa,mufu olwaoewfeypfwm wa,muf f d kd J a,mufxdoGm;w,f/ tJ'g rif;nDjzpfEdkifw,fvdk ajymygw,f? ppfom;awGu 'Daemuf tdrfudk p&SmawmhwmygyJ? uHqdk;csifawmh olwdk ypfvuwhJ aoewfusnqefwcku v#yppfzsLpaowWmudrexm;awmh wtdrv; kd f f f f k S f f kH arSmiftwdusaeygw,f? olwdkukd acsmif;ajrmif;wkdufcdkufrSmudk pdk;&drfawmh tcef; wcef; 0ifwkdif;/ 0ifwdkif; ,l*sif;udk a&Su t&ifqHk;0ifapygw,f? r-umcifubJ u|efawmhftaz EkdifiHawmforRwtaeeJ csufudkpvdkAufuD; ,m; oGm;vnfwkef;u csufudkpvdkAufuD;,m; tpdk;&u vufaqmifay;vdkufwJh atmfwdkrufwpf ypPwdkaoewf (2) vufuvGJvdk olwdkbmrS rawGygbl;? tJ'D aoewf (2) vufvHk;udk u|efawmfhtaz&J bDdkxJrSm vHkvHkcHcH aomhcwfodrf;xm; wmjzpfygw,f? tJ'Dreufaemufydkif;rSm olwdk u|efawmfwdk _cHxJu jyefxGufcgeD;rSm t&m&Sd wa,mufu olvlawGudk olwypfxm;wJh usnfqeftcGHawG jyefaumufcJhzdk trdef dk ay;ygw,f? 'gawmifrS ppfom;awG awGroGm;wJh usnfqef tcGH (100) avmuf tcsKdopfyifawG yef;HawGatmufu u|efawmfwkd &cJygao;w,f? k h ppfom;awG xGuom;_yD; reufvvif;vma&m pdi;_rD;udk u|efawmfwkd vkuf f G J kf d &Sm-uygw,f? tdra&Sqif0ifayguf&J vuf0buf yef;cif;xJrm pdi;_rD;tavmif;udk f J S kf awG -u&ygw,f? olacgif;eJ ajcaxmufrSm aoewfusnfqefrSefxm;ygw,f? taqmifta,mifwcktjzpf toHk;ywJh vSHwHwacsmif;udk olcE<mudk,fab;em;rSm awG -u&ygw,f?
188
188

t-urf;zufrtarG +

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

rwfv (1) &ufae nrSm pdi;_rD;u olAuatmifaew,fvkd nnf;aeygw,f? kf kd f h olaumif;aumif; tdyfraysmfawmh wdwfqdwfaewJhnrSm toHAvH-um;wmeJ ol xGuf-unfhwmvdom u|efawmfwdk xifrdygawmhw,f? k pdwfv+yf&Sm;aewJh ppfom;awGu ta-umufvGefoGm;_yD; oludkvJypf/ aemuf qufwdkuf qufypfwmvJ jzpfEkdifw,f? 'grS r[kwf udwifpDrHxm;wJh tpDtpOft wdkif; ppfom;awGu pypfwmrSm oludk rSefoGm;wmvJ jzpfEkdifygw,f? reufcif;rSm &JawG ppfaq;zdk a&muf&Sdvmygw,f? &Jpcef;rSm 0ifa&mufae&m,lxm;-uwJh ppf om;awGu tJ'Dvdk ppfaq;r+ryvkyfzdk &JawGudk wm;jrpfcJhygao;w,f? vlowfr+ tjzpf tr+zGihfvdkufygw,f? owif;pmq&mrsm; a&mufvmawmh jzpfysufcJhwmudk tjynfhtpHkowif; ay;vdkufygw,f? 'gayr,fh owif;pmq&mawG olwdk owif;pmwkdufawG jyef a&mufawmh 'Dtjzpftysufowif;trSefudk owif;pmxJ rxnfhzdk olwdkydwfyif wm;jrpfc-H u&ygw,f? tJ'Dowif;tpm; awmfvSefa&;aumifpDu ppfom;rsm;taeeJ olwdk wm0ef xrf;aqmif&mrSm ckcHr+eJ &ifqdkifcJh&vdk rdrdudk,fudk umuG,fwJhtaeeJ tajctae t& jyefvnfypfcwf&mrSm pyfa&$odkuf.om;i,f rawmfwq aoqHk;cJh&w,fvdk owif;xkwjf yefa-unmcJygw,f h jrefrmEdkifiH. &S rf;vlrsKd;= jynfya&muf &S rf;wOD;. rSwfwrf;rsm; [laom ol. pmtkyfwGif rw&m;r+ aumufuspf,kwfrmr+wdk }uD;pdk;aecJhonfh xdkn. em-unf;zG,tawGtuHrsm;udk cHpm;r+jyif;jypGmjzifh apmqdi;anmifa&$u a&;om; f kf xm;jyefonf? 1962 ckESpf/ rwfv (2) &ufae/ eHeuf (4) em&DcefwGif aoewfoHrsm; a-umihf u|eawmf kww&ufE;kd vmcJonf? aoewforsm;onf yxrwGif wd;wd;om f f h H k k jzpfaomfvnf; u|eawmf ydrE;kd vmonfEitr# wpwpydus,vmygonf? aoewf f k kd S hf k f ypfcwfr+rSm tdrfa&StjyifbufwnfhwnfhrS jzpfonf? aoewfusnfqefrsm;onf jywif;aygufrersm;/ abmifrsm;udk azmufxi;0ifa&mufvm_y; eH&rsm;udk xdrevifh S f Gf D H S f $ pifusvsuf&Sdygonf? ppfwyfwyfzGJwzGJonf ntarSmiftwGif;wGif u|efawmfwdk tdrfbuf wGm;oGm;wufvm_yD; tdrfudk ab;wbufwcsufpDrS 0kdif;&Hum ypfcwf cJhjcif;jzpfygonf? touf (17) ESpfom&Sdao;aom u|efawmf. nDi,fjzpfol pdkif; _rD;rSm towfcHcJh&ygonf? oufqkdif&m tm%mydkifrsm;. tqdkt&rl wm0efxrf; aqmifaeonfh vufeufuiwyfzJG ukd ckcconftwGu[k qdygonf kd f H hJ h f k
189
189

if;tcef;ESihf wGJbufxm;aom rSwfpkrsm;wGif apmqdkif;anmifa&$u olavh vmawG&Sdr+udk TuJhodk txl;y a&;om;xm;jyefonf? pmrsuEm (28)t&efppf&rsm; xlxyfpm apmih-f uyfaeaom 0ef}uD;csKyfEifh f S J G S 0ef}uD;rsm;. tdrrsm;udrl aoewfwcsufr# rypfcwfcjhJ cif;rSm xl;qef;vSygonf f k tm%m&Sifpepfonf ppfwyf. vlowf,E&m;udk w&pyftoHk;csvsuf ol vrf;a-umif;wGif&Sdaeaom tjypfrJhjynfolrsm;udk &Sif;vif;wdkufpm;oGm;cJhonf? wcseu jynforsm;. cspjf rwfE;r+uc&_y; *k%,0ifh uGm;zG,jf zpfaom wyfrawmf d f l dk kd H D f l onf tm%m&SifwOD;. tm%mwnf_rJa&;twGuf olcg;ydkufaqmif udk,fydkifppf wyftoGiokd ajymif;vJjcif; cHvu&avonf? apmqdi;anmifa&$u ol ntowf f kd f kf D cH&r+ukd ajzrajyEkipm atmufygpum;&yfrsm;jzifh jyefvnfowdw&&ScjhJ yefygonf? df G d u|efawmfnukd u|efawmf ppfaq;-unfawmh '%f&m (2) ck awG&ygw,f? h D h kdifz,fusnfqefwcku olajcusif;0wftwGif; azmuf0ifxm;ygw,f? olacgif; aemufbufrmvnf; ao;i,fwhJ usnqayguf&mwck &Saejyefygw,f? 'g[m aoG; S f H d at;at;eJ owfxm;wm xif&Sm;ygw,f? ppftkyfpku aoG;at;at;eJ wGufcsuf owfjzwfc&wJh vufeufrhJ vli,fv&,f jrefrmEkiiom; axmifaygif;rsm;pGmxJrm H l G dfH S ol[m yxrqH;jzpfvrr,fvkd ajymEkiygw,f k d hf df orRwa[mif; udk,fwkdifyifv#if xdkaeeHeufY zrf;qD;ac:aqmifoGm;jcif;cH& _yD; tif;pdefaxmifxJY Ekd0ifbmvtwGif;wGif uG,fvGefoGm;cJhavonf? ,if;ESifh ywfoufI tao;pdwtcsuftvufrsm; xkwjf yefa-unmjcif; rycJay? &S r;jynf f h f 8 e,fY oDaygapmfbGm; apm-umqkdif udk ppfwyfu ac:aqmifoGm;cJh_yD; olonf olrdom;pkxHodk rnfonfhtcgr# jyefa&mufrvmawmhacs? OD;ae0if; tm%modrf; _yD; r-umrDyif awmif}uD;rd ajrmufbuf&Sd Axl;rd wyfpcef;wGif oludk w&m;pD&if jcif;rybJ uGyrsufypfconf[k ,H-k unf&avonf? f hJ 1958 ckESpfrsm;uJhodk tdrfapmifhtpdk;& oufwrf; c%wmr#om r[kwfbJ tm%mudk a&&SnfudkifpGJ&ef &nf&G,fcsufjzifh ppfwyfu tm%modrf;,lrSef;odom xif&m;vmaomtcg ZlvivtwGi; &efuef rdawmfY ausmif;om;qlyr+ ay:ayguf S kd f f k l vmavonf? jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOf[k ac:wGifaom OD;ae0if;. rl0g'topf udk OD;b_idrf;/ OD;odef;azjrihf (ocifodef;az) tp&Sdonfh tpGef;a&muf0g'a&;&m orm;rsm;udk ac:I axmufcci;cJonf? 'Drua&pDokd jyefom;&ef a0;oGm;yH&onf H kd f h dk G k ESihftr# ausmif;om;rsm;u olwdkobm0t& uefuGufqENjy-uavonf? olwdk . qENjyr+rsm;onf t-urf;zuf&ufpufrrsm;ESiom &ifqif uHawG&avonf? + hf dk
190
190

t-urf;zufrtarG +

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tm%modrf;_yD; (4) vt-um Zlvdkifv (7) &ufaewGif &efukefwuUodkvf 0if;udk ppfwyfu 0dkif;&Hvdkuf_yD; atmfwdkrufwpfaoewfrsm;/ pufaoewfrsm;jzifh ypfcwfcJhavonf? (15) a,mufom aoa-ucJhonf[k w&m;0ifa-unmcJh&m ,if;ta&twGufrSm t"dy`m,fuif;rJhvS_yD; enf;vGef;vSonf? rsufjrifoufao rsm;u ppfwyf. om;aumifrsm;rSm &mausmfonf[k qdc-hJ uonf? aemifaomtcg k EkdifiHhacgif;aqmifrsm; jzpfvmrnfh udkatmifqef;/ udkausmf_idrf;/ udkEk/ udkAaqGESihf tjcm;vli,frsm; 1930 ckESpfrsm; ywf0ef;usifwGif pwifawGqHkcJh&m ae&mjzpf_yD; acwfopf jrefrmhrsK;csppw"mwfaygufzm;cJ&m orki;0if wuUovor*~taqmuf d f d f G h df kd f ttHuyif ppfwyfu aemufwaewif 'di;erdujf zifh azmufcypfvuavonf? k kd G kf k JG dk f OD;ae0if;onf rnfoaom qefusirrsK;udr# onf;rcHcacs? 1960 ckEpf a&G; kd f + d k hJ S aumufyGJwGif oltav;ay;cJhaom OD;AaqGESihf OdD;ausmf_idrf;wdkudkyif OD;ae0if;u zrf;qD;_yD;av_yD? ,cifu olq&ma[mif;rsm; jzpfcJh-uaom ocifxGef;tkyfESifh ocifApdefwdkonfvnf; vljrifuGif;rS aysmufuG,foGm;-u&onf? ,if;wdkonf OD;ae0if;xuf tqihjf rihc-hJ uolrsm;jzpfI ab;z,fjcif; cHc&avonf? f hJ wyfrawmftaejzifh if;. jrefrmhenf;jrefrmh[efjzifh jrefrmhq&,vpf vrf; kd S f pOfudk vufawGtaumiftxnfazmf_yD; wESpfceft-umwGif tkyfcsKyfaeaom ppf tkyptwGi;wGiyif &mxl;rS xkwy,fjcif;rsm; pwifjzpfay:vmavonf? ,cifu f k f f f vGwvyfcaom owif;pmrsm;rSm csKyfuijf cif; cHvm&onf? pD;yGm;a&;vkyief;rsm; f hJ kd f udk jynfolydkifodrf;_yD; ppfwyfu ajymif;vGJudkifwG,fvmonf? OD;ae0if;. udk,f ydkifjrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOfygwDrSvGJI usefygwDtm;vHk;onf w&m;r0ifa-umif; a-unmjcif;cH&onf? ,if;vkyuiaqmif&ucsursm;udk olvrsm;xJuyif vlwi; f kd f G f f l kd f oabmwlnDcJh-uonfawmh r[kwfacs? oltkduft&m qufcHrnfhol[k ,lqjcif; cH&aom a&mif;&if;a[mif;jzpfol Akvr;csKyfa[mif; atmif}uD;onf 1963 ckEpwif d f S f G awmfvSefa&;aumifpDrS xkwfy,fjcif;cH&_yD; axmifoGif;tusOf;cscH&avonf? ppfwyfu wnfaqmufaeaom acwfopfjrefrmEkdifiHawmfwGif vHk;0tav#mhay;/ t+H;ay;rSomv#if touf&Sif&yfwnfEkdifayrnf? jrefrmEkdifiHawmfudk ,Hk-unfr+ESihf tm;vH;oabmwlnrtay:wGif wnfaqmufjcif;r[kwbJ wOD;wnf;. tm%m k D + f &Sif tkycsKyfratmufwiom wnfaqmufjcif;jzpfavonf? f + Gf 1970 . q,fpkESpf tv,fydkif;ESpfrsm;wGif ausmif;om;qlylr+rsm;u jrefrm EkdifiHudk udkifv+yfaecJhonf? 1974 ckESpf/ Ekd0ifbmv (25) &ufaewGif urBmausmf jrefrmEkdifiHom; urBmhukvor*~}uD;. twGif;a&;r;csKyfa[mif; OD;oefonf e,l;
191
191

a,mufrdwGif uG,fvGefoGm;cJhonf? oltavmif;udk ajrryfo*[f&eftwGuf jref rmEkiiokd av,mOfysjH zifh o,faqmifom;cJonf? wurBmvH;u av;pm;-unf!_kd y; dfH G h k D f urBmausmy*Kd~ vfwOD;jzpfonfh OD;oef 9 tay: OD;ae0if;onf tvGetrif; remvdk f k 0efwrj+ zpf_y; oltavmif;udk &efuef rdpe&dS omrefocsKi;wckwiom ryEvonf? kd D k G f f Gf f HS kd odkaomfvnf; ausmif;om;rsm;u trsKd;om;ol&Jaumif;wOD;ESihf xkdufwefaom EkdifiHawmfpsmye jzpfapcsif-uonf? ausmif;om;rsm;onf OD;oeftavmif; xnfh xm;onfh acgif;udk vk,l-u_yD; &efukefwuUodkvf0if;twGif;odk o,faqmifoGm;cJh -uonf? Ak'<bmom &[ef;awmfrsm;uvnf; xdkv+yf&Sm;r+wGif yl;aygif;yg0if-u onf? ,if;v+yf&Sm;r+onf udwifwGufqxm;ouJhodkyif aoG;at;at;jzifh acs r+ef;jcif;cH&avonf? ppfom;rsm;u ausmif;om;rsm;udk aoewfrsm;jzifh ypfcwfcJh _y; ausmif;om;&maygif;rsm;pGmrSm tpkvutyHvuf towfcc&avonf? w&m; D kd f kd H hJ 0ifxkwfjyefa-unmr+rSm aoqHk;ol (9) OD;/ '%f&m&ol (74) OD;ESihf zrf;qD;cH&ol (1800) OD;jzpfonf? OD;oefta&;tcif;jzpfyGm;_yD; (2) ESpft-umwGif wyfrawmftwGif;wGif }uD; rm;aom xkwfy,fr+wck xyfrHjzpfjyefonf? arrdppfwuUodkvf ausmif;qif;t&m &Sdi,ftcsKdu OD;ae0if;udk &Sif;vif;ypf&ef }uHpnfud;pm;cJh-uonf? -unf;wyfrS Adkvf}uD;tkef;ausmfjrihf OD;aqmifaom t&m&Sdi,frsm;onf ydkrdkvGwfvyfI ydkrdk 'Drdk ua&pDusaom jrefrmEkiiawmfukd wnfaqmuf&ef pdwu;,Ofc-hJ uonf? odaomf dfH f l k olwdk.t}uHtpnfrSm ay:aygufoGm;cJh_yD; acgif;aqmifrsm; tzrf;cHcJh-u&onf? Adkvf}uD;tkef;ausmfjrihf 10 onf ao'%fuscH&_yD; uGyfrsufjcif;cHcJh&onf? ratmifrjrifjzpfom;onfh tm%modr;&ef ud;yrf;r+wif yg0ifywfoufjcif; G f G r&Saomfjim;vnf; wyfrawmf. OD;pD;csKyfa[mif; AdvcsKyf}uD;ol&wifO; 11 taejzifh d k f D ,if;tr+ESihf qufEG,fr+&SdaecJhonf? olonf ESpf&Snfaxmif'%ftjypfay;jcif;cHcJh& avonf? OD;wifO;tay: opPmapmihoonf[k txifc&ol wyfrawmft&m&Sd (200) D f d H cef ppfaq;ar;jref;jcif;cH&_yD; 1976 ckESpf/ Ekd0ifbmvwGif jrefrmhqdk&S,fvpfvrf; pOfygwD0ifESihf au'g (50000) ausmftm; vuf&Sd tkyfcsKyfaeaom ygwDrS xkwf D dfH y,fa-umif; OD;ae0if;ud,wif a-unmcJavonf? 12 OD;wifO;onf jrefrmEkii. k f kd h ppfO;pD;csKyfrsm;xJwif vlcspvciftrsm;qH; OD;pD;csKyfwOD;jzpfonftwGuf tiftm; D G f l k h aumif;aom ydibufwOD;tjzpf owfrwc&_yD; olaemufvu[k ,lqcH&olrsm; f S f H kd f ESitwl z,f&m;cH&jcif;jzpfavonf? fh S 1980 ckESpf apmapmydkif;umvwGif okwfoifa&; onf vufawGtoHk;cs
192
192

t-urf;zufrtarG +

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

cH&jyefavonf? Tw}udrfwGif ypfrSwfonf EkdifiHa&;orm;rsm;vnf;r[kwf/ 'Drdk ua&pDa&;wdkufyGJ0if ausmif;om;rsm;vnf;r[kwf/ oabmuGJvGJaom ppfwyf t&m&Sdrsm;vnf;r[kwf/ OD;ae0if;tpdk;&twGuf t"du taxmuftyHh a'gufwkdif }uD;jzpfaom jrefrmEkdifiH. tiftm;aumif;vSonfh ppfaxmufvS rf;a&;wyfzGJ jzpf avonf? &Jabmfo;usyEitwl *syefwif &SaepOfumvY OD;ae0if;onf a-umufp&m kH d f S fh G d aumif;vSaom *syef ppfykvdyf uifaywkdif. axmufvS rf;a&;oifwef;twGuf txl;a&G;cs,fjcif;cHcJh&onf? *syefacwfwGif uifaywdkifwdkvufcsuf cHcJh&olrsm; onf olwdkvkyf&yfrsm;udk ,aewdkif rSwfrdaeqJjzpfonf? vlwa,mufudk olv#Kd (spy) [k pGyfpGJvdkufjcif;rSm uifaywdkif. vufpGJpum;vHk;jzpfonf? Tpum;vHk; onf olwdktenf;tusOf;omwwfaom t*FvdyfpmrS ,loHk;vdkufaom a0g[m& jzpfonf? olv#Kd[wonfjzpfap/ r[kwonfjzpfap/ vufonf;cGcmjcif;/ oGm;ESifh k f f H G qHyifwudk qGJE+wfjcif;jzifh vlwa,mufonf trsm;tm;jzifh olv#Kd[k 0efcHr+yav dk awmhonf? oHo,&Sdolrsm;udkom Todk &ufpuf-urf;uwfonfr[kwf? jrefrmAdkvf avmif; ausmif;om;rsm; ppfa&;jyavhusihf&mwGifyif xdkodk &ufpuf-urf;uwf wwfonf? Tenf;vrf;rsm;onf tusKd;xda&mufr+&SdrSef; tcsKdu oabmayguf yif aygufjim;aomfvnf; ppfa&;jyavhusihfuGif;twGif; rw&m;_cdrf;ajcmufyr+ cH&_yD; jynfovxw&yfv;tay: zufqpft-urf;zuf0g' usio;r+wukd jyefvnf l l k kH fh kH kd -um;odvm&aomtcg jrefrmAdvavmif; ausmif;om;trsm;pktaejzifh aemufq; k f kH wGif *syeftm; jyefvnfqefusifavawmhonf? ppf}uD;_yD;onfESihf jrefrmhwyfrawmfonf *syefudk tajccHcJh&r+ trsm;tjym; tm; ajrryo*[ypfvuawmhonf? 1947 ckEp/f -o*kwv (29) &ufaewif um f f kd f S f G uG,fa&;0ef}uD; Adkvfvusfmonf _Adwdo#udk,fpm;vS,f a*s 'AvsL z&D;rif; (J.W S f k k f Freeman) ESifh oabmwlpmcsKyfw&yf vufrwa&;xd;vduonf? TpmcsKyf oabm wlnDr+t& ppftoHk;taqmifypPnf;ud&d,mrsm;ESifh ppfa&,mOfwpD;udk _Adwdo#wdk u jrefrmEkiitm; ay;&rnfjzpf_y; _Awo# -unf;wyf/ a&wyf/ avwyfwu jrefrm dfH D d d kd EkdifiHwGif tajcpkduftzGJwzGJudk xlaxmifum jrefrmhumuG,fa&;wyfzGJ topfjyef vnfzGJpnf;&mwGif ulnDoifwef;ay;&rnfjzpfonf? xdkoabmwlnDr+udk 1954 ck ESpfwGif aemufqHk;Y zsufodrf;cJhaomfvnf; _AdwdefEkdifiHwGif oifwef;ay;r+rsm;udkrl xkdaemufydkif;wGif tvGwfoabmtm;jzifh qufvufaqmif&GufcJhonf?
193
193

xkoifwef;ay;r+rsm;wGif axmufvS r;a&;wyfzJG0ifrsm;udk oifwef;ay;r+rsm; d f vnf; aemufyi;wGif wd;csJyg0ifvmcJonf? jrefrmEkiitaejzifh t&nftcsi;&Sonfh kd f k h dfH f d vli,fvl&G,frsm;udk _AdwdefEdkifiHodk apv$wfI vef'efrdawmf &JwyfzGJ r+cif;ppfaq; a&;Xme (paumhwvef,'f) rS omru _Adwdo#axmufvS rf;a&;XmerS (MI. 6) u yg oGefoif!ef-um;r+rsm; &,lapcJhonf? oifwef;trsm;pkrSm &SufzD;vf &Jody`H (Sheffield Police Academy) wGif yvkyfjcif;jzpf_yD; vufa&G;piftcsKdomv#if ydkrdk tqifjrihfonfh v#Kd0SufaxmufvS rf;a&; oifwef;ausmif;jzpfonhf &Sufrd'f (Shetmead) odk oGm;a&mufwufcGihf&&Sd-uonf? TuJhodk axmufvS rf;a&;tpOftvmjzifh jynfhpHkolwOD;rSm pufbD;vufudkif yHpH E+wcrf;ar$;ydi&ijf zpfI E+wcrf;ar$;vGi[k emrnfay;jcif;cH&aom Advr;}uD;vGif k f kf S f f k f jzpfonf? 1930 jynfveEprsm;wGif olonf ocifwOD;jzpfcum rsK;cspygwD acgif; h G f S f hJ d f aqmifjzpfol OD;apmESihf tcsif;rsm;cJhzl;onf? 1962 ckESpfY OD;ae0if; tm%modrf; ,lcsdewif E+wcrf;ar$;OD;vGionf ppfaxmufvS r;a&;wyfzJG . t}uD;tuJ jzpfae f G f f f qJyif? xkdaemuf rsm;pGmr-umrD oludk tem;,lcGihfycJhonf? tem;,lcGihfyjcif; qdonfrm xkwy,fvujf cif;udk w&m;0ifo;E+e;onfh toH;tE+e;jzpfonf? olukd k S f kd kH f k f qufcHolrSm Akdvfr;csKyfwifOD; jzpfonf? vkyfief;cGifoHk; rsufvHk;jyL;rsufqefjyL; rsurersK; wyfavh&onftwGuf Akvr;csKyfwifO;ukd rsurewifO;[k ac: -uonf? fSf d dS h d f D fSf D 1950 jynfhvGefESpfrsm;wGif qdkifyef ypPzdwfu|ef;Y olonf tar&duef A[kd axmufvS rf;a&;Xme (CIA) . oifwef;udk wufa&mufcJhonf? olonf trSef wu,ftm;jzifh OD;ae0if;. arG;pm;om;jzpfonf? OD;ae0if;onf oludk 1972 ck ESpfwGif ppfaxmufvS rf;a&;wyfzGJ. t}uD;tuJtjzpf ceftyfvdkufonf? olwm 0efonf _Adwdo#tpOftvmudk azmufxGuf_yD; ppf}uD;_yD;onfhaemuf zsufodrf;cH cJ&aom uifaywkif (odr[kw) *smr%D. oGuvufxufjrufvonfh *wfpwm h d k f f S ydkwdk. vrf;a-umif;twdkif; axmufvS rf;a&;wyfudk v#Kd0Suf&Jwyf toGifajymif; vJypf&efjzpfonf? Todkvkyfaqmifjcif;onf Adkvfr;}uD;vGif t"duxm; vkyf aqmifcJhouJhodk vdktyfonfh ppfaxmufvS rf;a&;owif;rsm;om pkaqmif;&efr [kwfbJ jynfolvlxkw&yfvHk;udk xdef;csKyfxm;Ekdifrnfh v#Kd0Suf&Jwyf zefwD;xl axmif&ef &nf&G,favonf? ydkrdkta&;}uD;onfhtcsufrSm ppfwyftwGif; tqihf wkdif;wGif &SdaeEkdifaom oabmxm;uGJvGJolwdkif;udk &SmazGazmfxkwfI z,f&Sm;jcif; jzifh ppfwyfukd teD;uyfapmih-f uyf-unfxm;&efjzpfonf? ppfwyfu olukd qefusif h + umjyefonfEifh olZmwfor;_yDjzpfa-umif; OD;ae0if;u odavonf? S d f
194
194

t-urf;zufrtarG +

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

ta-umif;w&m; wdkufqdkifr+wdka-umifhr[kwfbJ olwdkavhusihfay;vdkufol u zefwD;v+HaqmfonfhtwGufa-umihf uifaywdkif tpOftvmonf Todk TES,f wzef jyefvnfarG;zGm;vmcJhavonf? Todk jzihf ppfaxmufvS rf;a&;wyfzGJonf jrefrmEkdifiHwGif a-umufvefr+ rif;rlaeaprnfh EdkifiHa&; &JtzGJtpnf;wck jzpfvm avonf? AdvcsKyfwifO;onf ppfa-uma&;pcef; tajrmuftjrm;udk tif;pdeaxmif k f D f wGif }uD;-uyfwnfaqmufc_hJ yD; A[daxmufvS r;a&;H;udk tif;pdeaxmifokd ajymif; k f k f a$vuonf? xkppfa-uma&;pcef;rsm;xJwif emrnfysufjzifh tausmf-um;qH;rSm kd f d G k r*Fvm'HkavqdyfteD;&Sd a&-unftkdifpcef;jzpfonf? txdef;odrf;cH EdkifiHa&;orm; rsm;tm; !SOf;yef;EdSyfpufI ppfaq;ar;jref;&mwGif Akdvfr;csKyfwifOD;udk,fwdkif tm;wufoa&m yg0ifavh&onf[k owif;jzpfay:cJonf? dS h oabmxm;uGvo[k oHo,&Sc&olrsm;onf eHeufr;rvif;rD olwaetdrf J JG l d H kd kd rS zrf;qD;cH&avh&Sd_yD; rsufpdrsm; pnf;aESmifcH&um a&-unftdkif odkr[kwf tvm; wl pcef;rsm;odk ac:aqmifoGm;cH&avh&Sdonf? rsufpdusdef;avmufatmif xkd;xm; onfh rD;a&mifatmufwGif ppfaq;ar;jref;r+ yvkyfonf? pD;u&ufaq;vdyfrD;jzifh tom;udk xkd;onf? *syefwdkvufpGJ a&pufcs ESdyfpufenf;tjyif taemufwdkif;yHkpH jzpfaom v#yfppfusifpuf (electric shock) udkvnf; toHk;rsm;onf? OD;ae0if;.tkduft&mqufcHrnfhol 'kwd,tqihfyk*~dKvf[k ,lqcH&aom Akvr;csKyfwifO;onfvnf; ola&Su oGm;ESi_fh y;ol Advr;csKyfatmif}uD;. uH-urRm d f D D k f rsKd;udk ta-umif;jycsuf vHk;0 uGJjym;jcm;em;pGmjzifh uHawG&avonf? 1960 ckESpf rsm; apmapmydkif;umvu xm;&SdcJhaom jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOfygwD. wif;rm aom rl0g'rsm;jzihf -unfrnfqv#if Akvr;csKyf atmif}uD;onf yjyifajymif;vJa&; h kd d f orm; vpfb&,f0g'Djzpfonf? rdbrJh Advr;csKyfwifO;onf olarG;pm;zcif OD;ae0if; k f D . ,Hk-unfpdwfcs&aom aemufvdkufwa,mufjzpfaomfvnf; ppfaxmufvS rf; a&;wyfzGJudk wnfaqmuf&if; olonf tm%m tqrwef}uD;xGm;vmonf? ol vlrsm;omv#if EkdifiHjcm;odk oGm;csifovdk oGm;vmEkdifonf? EkdifiHjcm;xkwf pmapmif rsm;udkvnf; axmufvS rf;a&;udpPtvdiSm zwfcGihf&&Sd-uonf? k Todk E+dif;,SOftaetxm;jzifh xGef;awmufvmaom EkdifiHtwGif;rS EkdifiH udk ol. wOD;wnf; ydibufr&Sd tjrifq; tkyp;oltaetxm;tay: tm;aumif; f h kH f kd aom _cdrf;ajcmufr+w&yftjzpf OD;ae0if; cHpm;rdvmonf? 1983 ckESpf/ arvwGifrl Akvr;csKyfwifO; tz,f&m;cH&avawmhonf? axmufvS r;a&;t}uD;tuJ aemuf d f D S f wOD;jzpfol Advr;}uD;bdeEitwl olonf xkwy,fjcif;cH&_yD; olu,wif zefw; k f k D S fh f kd f kd D
195
195

cJaom emrnfq;vSonfh a&-unftif xde;odr;a&;pcef;odk apv$wjf cif; cHc&av h kd kd f f hJ onf? Adkvfr;csKyfwifOD;. tawmfqHk; axmufvS rf;a&;olv#Kd &maygif;rsm;pGm vnf; txkwy,fc-H u&onf? jrefrmEkii. oGuvufxufjrufvaom axmuf f dfH f S vS r;a&; vkyief;&yfrsm; ,m,D&yfom;avmufatmifyif ppfaxmufvS r;a&; wyf f f G f zGJwckvHk; tiftm;csdeoGm;cJhonf? J Ttajctaeay:wGif yxrqHk; tcGihfta&;,loGm;olrsm;rSm ajrmufudk;&D; ,m;rsm;jzpf-uonf? rsufrSefwifOD;udk xkwfy,f_yD; (5) vt-um/ 1983 ckESpf/ atmufwdkbmvwGif awmifudk;&D;,m;rS tm%mtqihfjrihfudk,fpm;vS,ftzGJ jref rmEkdifiHodk tvnfa&muf&SdvmcJhonf? (9) &ufae Y xkdudk,fpm;vS,ftzGJonf &efukefrdawmf&Sd tmZmenfAdrmefodk oGm;a&mufI usqHk;av_yD;aom jrefrmhol&J aumif;rsm;tm; *g&0y-uonf? xdawmifu;&D;,m;ud,pm;vS,rsm;onf olwkd k kd k f f . orRw c|rf'l;0S rf (Chun Doo Hwan) ESifh ZeD;onfwdk qdkufta&muftvmudk apmihfar#mfae-upOf eHeuf (10) em&D/ (55) rdepfwGif jyif;xefaom AHk;wvHk; aygufuGJcJhavonf? tmZmenfAdrmef. acgif;rkd;tv,fydkif;aygufxGufoGm;_yD; r+d yGihfyHk rD;cdk;vHk;}uD; tlxGufvmcJhonf? ,if;aygufuGJr+toHudk &efukefwrdvHk;vdkvdk -um;cJ&_yD; awmifu;&D;,m; vHk cHa&;tapmifh w&mausmfcefrm aoG;rsm;pd&vsuf h kd S k J$ ajy;v$m;aeonfukd jrifawG -u&onf? (15) OD; yGcsi;_y;aoqH;cJ_h y; xdtxJwif 0ef}uD;tzGJ0if (4) OD; yg&Som;cJonf? J f D k D k G d G h ,if;0ef}uD; (4) OD;rSm pD;yGm;a&;&m pDrHudef;0ef}uD;ESihf 'k=0ef}uD;csKyfjzpfol +qyf *|ef; (Shu Suk-Joon) / EkdifiHjcm;a&;0ef}uD; vDbrfqyf (Lee Bum-Suk) / ul;oef; a&mif;0,fa&;ESifh pufr+0ef}uD; uifa'gif0SD; (Kim Dong-Whie) ESihf pGrf;tifESihf obm0t&if;tjrpfqdkif&m 0ef}uD; qlqefcsL; (Suh Sang-Chui) wdk jzpf-uonf? orRw. pD;yGm;a&;&m twGif;0efcsKyfvnf; aoqHk;cJh&onf? '%f&m&ol (12) OD; wGif yl;wGppfO;pD;csKyfrsm;. OuU@jzpfol AdvcsKyf}uD; vDuAufEifh awmifu;&D;,m; J D k f D S kd owif;axmuf (5) OD; yg0ifonf? orRwESihf olZeD;twGuf &nf&G,fI AHk;axmifcJh jcif;jzpfaomfvnf; rdepftenf;i,faemufus_yD;rS olwdk a&muf&SdvmonfhtwGuf tysuftpD;rsm;vSaom TAH;aygufur'%frS olwvwajrmufom;cJ-h uonf? k JG + kd G f G jrefrmppfwyfEifh &JwyfzJGrsm;u AH;azmufcorsm;tm; csufcsif;vduv&mazG S k JG l k f H S -uonf? wywftwGif;wGifyif ajrmufudk;&D;,m;olv#KdESpfOD;udk t&Sifzrf;rdaomf vnf; wOD;rSm ypfcwfzrf;qD;pOfwif aoqH;oGm;cJonf? trSew&m;ay:aygufc_hJ yD; G k h f jrefrmtpkd;&udk EkdifiHwumu csD;usL;cJh-uonf? odk&mwGif avhvmoltrsm;pk
196
196

t-urf;zufrtarG +

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

owdrrlronfh t"dutcsufw&yf&avonf? ,if;tcsufrm wcsdeu oGuvuf d dS S f f xufjrufvSaom ppfaxmufvS rf;a&;tzGJtaejzihf vGefcJhonfh (5) vcefuom qdk;qdk;&Gm;&Gm; tiftm;csdeJ roGm;cJhv#if ,ckAHk;aygufuGJr+ ay:aygufvmEkdifp&mt a-umif;r&Sonfh tcsufjzpfayonf? d ,cktcg axmifoGif;tusOf;uscHae&_yDjzpfaom Adkvfr;csKyfwifOD;uJhodk cdkif rmI tvkyf ud;pm;aom axmufvSr;a&;r;csKyftopfwOD; xyfrceftyf&ef vdtyf f H k a-umif; OD;ae0if;taejzifh &Si;&Si;vif;vif; oabmaygufronf? ola&G;cs,vuf f f d f fkd olrm Advr;}uD; cif!ef jzpfonf? Akvr;}uD;cif!eonf jrefrmEkiiH ta&Sbufjcrf; S k f G d f G f df &Sd u&ifppfrsufESmpmwGif wyfpGJxm;aom trSwf (44) ajcjrefwyfr. wyfrr; jzpfonf? ol. ppfoufwrf;wav#mufvHk; olonf Hk;vkyfief;t&m&Sdom jzpfcJh onf? Adkvfr;}uD;cif!Geftm; a&G;cs,fr+onf toifhawmfqHk; a&G;cs,fr+jzpfonf? tb,fa-umihenf;? olonf Armhwyfrawmfwif ppfom;yDyoo jzpfcor[kwacs? f G D hJ l f wduyrsm;jzifh jynfEuaeaom wyfrawmfwif olonfwuywyGr# rE$cz;acs? ol k f JG h S f G kd f JG J J hJ l vdvrsK; wyfrawmfwif &Sm;yg;vSonf? TuJokd &mxl;opfwif ceftyfjcif;a-umihf k l d G h G olonf tvGeftusL; aus;Zl;wifayvdrfhrnf? odk jzpfI oltaejzifh opPmapmifhod daoawmhrnfqonfrm ar;p&m rvdawmhygacs? k kd S k Advr;}uD; cif!e. yxrqH; ppfajrjyifrm 1988 ckEpwif jrefrmEkiiH wrsK; k f G f k S S f G df d om;vH;u ppftm%m&Sipepfukd qefusiawmfveconftcseurSjzpfonf? rwfv k f f S f hJ h d f twGif; ausmif;om;rsm; qENjyr+rsm;u ZGefvwGif r_idrfoufr+rsm; ydkrkdjzpfyGm;ap_yD; ZlvivwGirl jrefrmhq&,vpfvrf;pOfygwDtaejzifh ta&;ay: ygwDnvmcH usif; dk f f kd S f D y&avawmhonf? pdw0ifpm;p&maumif;onfrm OD;ae0if;u ol. aemufq;Hk w&m; f S 0if&mxl;jzpfonfh rqvygwD OuU@&mxl;rS EkwfxGufa-umif; a-unmvdkufjcif; jzpfonf? rqvygwDOuU@ESifh jynfaxmifp}k uD;. orRwtjzpf acgif;aqmiftopf jzpfvmolrm OD;pdevijf zpfonf? S f G trSwf (4) Armhkdifz,fwyfwGif ESpfOD;twl&SdaepOfumvuyif OD;pdefvGifrSm OD;ae0if;. ,H-k unfpwcs&aom opPmcHwOD;jzpfconftwGuf ,if;odk acgif;aqmif d f hJ h ajymif;vJvdkufjcif;udk jrefrmvlxk}uD;u cyf!Hh!Hh jyufvHk;wckuJhodk oabmxm; -uonf? 1950 ckESpf/ -o*kwfvwGif u&ifaomif;usef;r+acgif;aqmif apmbOD; }uD;udk ajc&mcH&mazGEic_hJ y; owfjzwfEicaom jrefrmppfwyfwyfzJGukd acgif;aqmif S kd f D dk f hJ cJholrSm Akdvfr;pdefvGifjzpfI olonf xkdtwGuf emrnf}uD;oGm;cJhonf? Adkvfr;}uD; pdeviO;aqmifaom wyfzJG rsm;onf 1962 ckEp/f ZlvivwGivnf;aumif;/ 1970 f Gf D S kd f f
197
197

ckESifh 1980 ckt-um; tv,fydkif;ESpfrsm;wGifvnf;aumif; &efukefY ausmif;om; rsm;udk tpkvdkuf tyHvdkuf owfjzwfcJh-uao;onf? om;owform; [k emrnf&aom OD;pdefvGifrSm 1988 ckESpf/ vlxkqENjyr+ rsm;udk OD;pD;ESdyfuGyf&ef w&m;0ifwm0efay;jcif;cHcJh&onf? Twm0efwGifrl odom jrifompGm ol ta&;edrfhoGm;cJhonf? -o*kwfv (8) &ufaewGif wwdkif;wjynfvHk; tESH jynfoloef;aygif;rsm;pGmonf vrf;rrsm;ay:odk xGufI ppftkyfpkd;r+&yfpJ&ef awmif;qdc-hJ uonf? jynfovxtwGuf (26) ESp-f um zdEycc&r+onf vHavmuf k l l k dS f H hJ k cJh_yD? pxGufonfESihf ppfwyfonf -urf;-urf;wrf;wrf; wHk jyefcJhonf? qENjyr+rsm; tm; aoewfjzihf ypfcwfvlpkcGJ&ef ajcjrefwyfr (22) rS ppfom;rsm;udk apv$wfcJh onf? qENjyaeol vlty}f uD;rsm;xJokd ppfwyfu vufvwpy,fypfcwfcra-umifh k G f hJ + tenf;qHk; vl (3000) cef aoa-ucJh&onf? TonfrSm rqvorkdif;wGifyif r&SdcJhaom aoG;ajrusr+jzpfonf? ,if;ypf cwfr+rSm rawmfwq jzpfysufcJhr+r[kwfonfhtjyif vufeuf[lI tyfwacsmif;r# r&Sdaom qENjyolrsm;. aoG;xkd;v+Haqmfr+a-umifhvnf; r[kwfygacs? OD;pdefvGif taejzifh olq&morm;.trdefudk vG,fvifhwul taumiftxnfazmf aqmif &GufcJhjcif;r#om jzpfygonf? OD;ae0if;onf ZlvkdifvwGif &mxl;rS EkwfxGuf&mY wEkiiv;u vlxawGuajymr,f? qlqyyvyvkd &S&ifawmh ppfwyfqwm ypf&if d f H kH k kd l l l k f d kd rSefatmifypfw,f [k wjynfvHk;&Sd vlxk}uD;tm; aemufqHk;ydwf E+wfquftrSm pum;ajym-um;oGm;cJonf r[kwygavm? h f xdkokdajymcJhonfhtwdkif; ppfwyfonf ypfcJhavonf? odk&mwGif ,ckw}udrf ypfcwfronf rnfor# rpGr;aqmifEicacs? vlx}k uD;tm; tpkvutyHvuf owf + kd f dk f hJ kd f kd jzwfcJhaomfjim;vnf; &efukef/ rEav;ESihf jrefrmEkdifiHajrmufydkif; ucsifawmifwef; &Sd jrpf}uD;em;rS awmifydkif;tpGef&Sd aumhaomifrdtxd wjynfvHk;tESH rde,fwdkif;/ aus;&Gmwdkif;u twef;tpm; tv$mrsKd;pHkrS EkdifiHol EkdifiHom;tm;vHk;onf vrf;r rsm;ay:wGif qufvufcsDwuf qENjyqJyifjzpfonf? OD;ae0if;. kyjf yorRwtjzpf (18) &uf-um oufwrf;om wnf_rJc_hJ yD; -o*kwv (12) &ufaewif OD;pdevif &m f G f G xl;rS EkwfxGufay;vdkuf&avonf? zJxkyfxJrS aemufxyf *sKdumwaumifudk a&G;&jyefavonf? ,ckw}udrf ta&G;cH&olrm Oya'ynm&Sif wydi;/ pma&;q&m wydi;jzpfaom a'gufwmarmif S kf kf armifjzpfonf? -urf;-urf;wrf;wrf; udkifwG,fr+rSm t+H;ESihf&ifqdkifcJh&_yDjzpfI ydkrdkaysmhaysmif;aom vrf;a-umif;udk toHk;cs-unfhjcif;jzpfonf? od&mwGif jynfol k
198
198

t-urf;zufrtarG +

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

vlxkudk Todktl;vkyfI r&awmhacs? jynfolvlxktaejzifh rqvtm%mydkifwdk . ta-umudk aemausaeav_yD? ausmif;om;rsm;/ Ak'<bmom&[ef;awmfrsm;/ a&Saersm;/ ausmif;q&mrsm;/ q&m0efrsm;/ v,form;}uD;rsm;/ pufHktvkyfHk tvkyform;rsm;ESihf qdkufum;orm;tp olawmif;pm;tqHk; jynfolrsm;onf ydkrdk rsm;jym;pGm qENjyr+rsm;wGif yg0ifvm-uonf? Tr# xkEixnfEifh tkwatmfaomif; S fh S f eif; qENjyr+rsKd; uHawG&v#if urBmhrnfonfhae&m&Sd rnfonfhtpdk;&rsKd;rqdk yduGJ ysufp;oGm;_yD; ydyuQ ajz&Si;I&Ekiaom vduavsmr+rsKd; yvky&ayvdrrnf? odk D f df k f f hf aomfvnf; okwfoifa&; tawG;tac:udk tppftrSef udkifwG,fxm;aom jrefrm ppfwyfonf wvufrr# qkwfray;cJhacs? vkdufavsmr+rsm; yvkyfrnfhtpm; ,if; wdk. vHk;0O\Hk tm%mqkyfudkifxm;r+tm; apm'uwufrdaom jynfolvlxkudk wyfrawmfu tjypfay;'%fcwfavawmhonf? pufwifbmv(18)&ufaewif jrefrmhwyfrawmf.t}uD;tuJ AdvcsKyf}uD; G k f apmarmif. tcef;u a&mufvmonf? [efjytm%modr;yGjJ zifh a'gufwm armif f armifudk z,f&m;ypfvuonf? ppfwyfrsm;udk xyfrapv$wjf yefonf? taumif;qH; S kd f H k zGJpnf;yHkjzifh v+yf&Sm;&if; ppfwyfonf jynfolwtkyfpk_yD;wtkyfpkudk jruf&dwfonfh yrm &Sif;csoGm;avonf? jynfolvlxktajrmuftjrm; xyfrHaoaus&jyefonf? vwfvwfqwfqwftowfcxm;&aom vufeufrhJ jrefrmt&yfom; axmifaygif; H rsm;pGm. tavmif;rsm;tay:wGif EkdifiHawmf_idrf0yfydjym;r+wnfaqmufa&;tzGJ [laom ppftpkd;&w&yfudk xlaxmifvdkufavonf? (9) vcef _idrfoufoGm;aomf vnf; omom,m,mum; r[kwfacs? uefuuqENjyr+rsm;. xkxnfyrm%omru tpkvutyHvuf owfjzwf G f kd f kd r+twdkif;twmonfvnf; 1988 ckESpf ta&;awmfyHkudk 1962 ckESpfESihf 1974 ckESpf ta&;tcif;rsm;rS uGJjym;jcm;em;apayonf? ,cifu uefuGufqENjyr+rsm;udk tenf;ESitrsm; ausmif;om;rsm;uom yvkyc-hJ uonf? ,ckw}udrf v+y&m;r+wif fh f f S G rl jynfolvlxku av;pm;-unf!kdonfh xif&Sm;aom acgif;aqmifwcsKd yg0ifvm avonf? ,if;yk*~dKvfrsm;onf OD;ae0if;. tjrifhqHk; tm%mydkifqdkifr+udk twdt vif; pdefac:cJh-uonf? OD;ae0if;ae&mwGif olkyfao;kyfrsm; jzpfonfh OD;pdefvGif/ a'gufwm armifarmifESihf ,ckAdkvfcsKyf}uD;apmarmifwkdu tajymif;tvJ jrefqef pGm tqihfqifh qufcHcJh-u&onf? -o*kwfv uefuGufqENjyr+wGif yxrqHk; vlod &Sif-um; xkwfazmfajym-um;vmol jrefrmEkdifiH. EkdifiHhacgif;aqmifa[mif;}uD;rSm vGefcJhonfh (8) ESpfu EkdifiH&yfjcm;wGif cdkv+H&mrS jrefrmEdkifiHodk jyefvmcJhol OD;Ekjzpf
199
199

onf? touf (80) ausm_f yjD zpfaom ,cif0ef}uD;csKyfa[mif;u 1962 ckEpf tm%m S odrf;r+onf w&m;r0ifbJ ,if;. tpdk;&onfomv#if w&m;0ifwckwnf;aom tpd;&jzpfonf[k a-unmvduavonf? k k f od&mwGif 'Drkdua&pDv+yf&Sm;r+}uD;rSaeI vluduftrsm;qHk; acgif;aqmift k jzpf AkvcsKyfatmifqef;. orD;jzpfol a':atmifqef;pk-unfay:xGuvmjcif;onf d f f 13 f G d kH k ydrkd ta&;}uD;aumif; }uD;ayvdrrnf -o*kwv (26) &ufaewif a&$w*b&m; k hf . taemufbufapmif;wef;rkcfOD;wGif yvkyfaom vlxkpnf;a0;yGJ}uD;Y olr yx rqHk;t}udrf ay:xGufvmonfhtcg jynfolvlxk axmifaomif;csDI wufa&muf vmcJ-h uonf? trsm;pkrm ausm-f um;vSaom olr. zcifjzpfoa-umifh olrudk vm S l a&muf-unfh+vdk-ujcif;jzpfonf? odaomfvnf; ra-umufr&GH&Sdr+/ OD;ae0if;. vl k owf&ef 0efrav;aom ppfom;rsm;. _cdrf;ajcmufr+rS rwGefr&GHr+ ponfh olr. ud,yit&nftcsif; oufoufrsm;uom olrudk r-umrDyif xifay:ausmfapmap k f kd f cJavonf? h olr &Saejcif;uyif OD;ae0if;twGuf _cr;ajcmufrw&yfjzpfaecJonf? usq; d d f + h kH 14 oGm;&Smaom wyfrawmf. zcifxrS t,H-k unf&qH; &Jabmf&bufwOD; taejzihf H k J wyfrawmfukd vufajymif;tarGqufc&,lc&[ef Zmwfvrf;/ vl-um;xJ ysHEaeap H hJ HS &ef 1962 ckEpupI OD;ae0if;u ud;pm;cJonf? ,cktcgwGirl AdvcsKyfatmifqef; S f h f k f . orD;jzpfou,wiu OD;ae0if;ESihf ol. wygwDtm%m&Sipepfukd twdtvif; l kd f kd f f pdeac:vsu&aeav_yD? f f dS ppfaxmufvS r;a&; t}uD;tuJjzpfvmol Advr;}uD;cif!etaejzifh olrudk f k f G f wefjyefacszsuf&efESihf wwdkif;wjynfvHk; ay:aygufvsuf&Sdaom v+yf&Sm;r+}uD;udk z,f&Sm;&Sif;vif;ypf&ef wm0ef&Sdvmavonf? a':atmifqef;pk-unf. t&if;ESD; qH; aemufvuwOD;rSm ,cifa&wyfrawmfrS Advr;a[mif;wOD;jzpf_y; u|eawmf. k kd f k f D f rdwfaqGa[mif;ESihf &Jabmfa[mif;wOD;jzpfol OD;baomf (odr[kwf) armifaomfu k jzpfonf? -o*kwv (31) &ufaewif armifaomfuonf ol. rdwaqGjzpfol {&m f G f 0wDa&wyfpcef; wyfr;Adkvfr;}uD; oef;!GefxH yk*~dKvfa&;pmwapmif atmufyg twkdif; a&;cJhonf? wyfrawmftaeeJ a':atmifqef;pk-unfukd &efovoabmxm;_y; vky}f uH l kd D owfjzwfzdk tpDtpOfawG vkyfaew,f? tJ'DtxJrSm udk,fvJ vlowform;wdk&J ypfrwwck jzpfaew,f S f armifaomfuonf aemufwESpft-umwGif tzrf;cHcJh_yD; tvkyf-urf;ESihf
200
200

t-urf;zufrtarG +

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tESpf (20) axmif'%fcsrSwfcHcJh&onf? 1991 ckESpfwGif olonf tif;pdefaxmif twGif;wGif aoqHk;cJhavonf 15 1988 ckESpf/ pufwifbmvwGif ta,mifaqmif tm%modrf;r+jzpfyGm; _yD;aemuf a':atmifqef;pk-unfonf wEkiiv;tESH c&D;oGm;_yD; vlxtm; awGqkH d f H kH k cJonf? olroGm;av&mwki;wGif olrtm; ol&aumif;wOD;tjzpf udqc-hJ uonf? h df J kd 1989 ckESpf/ {_yDv (5) &ufaewGif &efukeftaemufawmifydkif;wGif&Sdaom {&m 0wDjrpf0u|e;ay:a'orS "EkjzLrduav;odk olra&muf&om;cJonf? olrESifh vlw f dS G h pk vrf;wcktwdkif; av#mufvmcJh&mwGif ppfwyfrS Adkvf}uD;jrifhOD;onf olwyfESihft wl olrudk xdyfwdkuf&ifqdkifvmcJhonf? if;t&m&Sdu olppfom;rsm;tm; aoewf udk usnx;I olrudcse&,&ef trdeay;vduonf? odaomfvnf; a':atmifqef; f kd k d f G f f k f k pk-unfu olrdwfaqGa&mif;&if;rsm;tm; vrf;ab;odqif;&ef ajymvdkuf_yD; olrw k OD;wnf; owWd&SdpGm a&Squfwdk;oGm;cJhonf? uHaumif;axmufrpGmyif Adkvfr;wOD; xdktcsif;jzpfyGm;&modk a&muf&Sdvm_yD; Akdvf}uD;jrihfOD; qufvufrvkyfaqmifEkdif&ef wm;jrpfcJhonf? rnfodkyifqdkap e0w. oabmwlnDr+t&om Akdvf}uD;jrihfOD;u ,if;odk aqmif&ucjhJ cif;jzpfayonf? olonf &mxl;wd;jricc&onf? Akvr;. uH G f k hf H hJ d f -urRmudrl rod&awmhacs? k tajctaeonf wif;rmvmcJonf? {_yDvapmapmydi;wGif &efuef rdY usif; h kf k yaom e0w. owif;pm &Sif;vif;yGJwGif (7) &ufaexkwf vkyfom;jynfolaepOf owif;pmtwdkif;qdk&v#if tajctjrpf r&Sdolrsm;. rdk;vHk;jynfh rkom0g'rsm; ESihf ywfoufI AkvcsKyf}uD;apmarmifu &Si;vif;jycJonf? ,if;odaom aumvm[v d f f h k wckrm {_yv (2) &ufaexwf befaumufaepOfxwf The Nation owif;pmwGif S D k k yg&Sdaom owif;wyk'fjzpfonf? ,if;owif;u aemufqHk; aumv[vwckrSm weoFm&Dwdkif;twGif;wGif tpdk;&. OD;aqmifr+jzifh vl (30) yg0ifaom wyfzGJwzGJ udk zGJpnf;cJha-umif;/ ,if;wyfzGJudk 'kwd, *VKefOD;apmtkyfpk[k emrnfay;xm;_yD; vufeuftjynfwyfqifxm;a-umif;ESifh ,if;wyfzJG. vkyief;wm0efrm a':atmif h f S qef;pk-unfudk vkyf}uHowfjzwf&ef jzpfa-umif; [lIjzpfonf [k a&;om;xm; onf? olw.&nf&G,fcsuf txajrmufatmifjrif_yD;ygu if;tkyfpkonf tcsdeft dk wef-um ajratmuf0ifom;&efjzpfonf? G rnfoyifjzpfap/ a':atmifqef;pk-unfrSmrl ypfcwfjcif; rcHcJh&ay? odaomf dk k vnf; 1989 ckEp/f Zlviv (20) &ufaewif &efuewuUov&yomvrf;&Sd olr S kd f G k f kd f d f aetdrfudk ppfwyfu 0dkif;vdkuf_yD; olrudk tus,fcsKyfcsxm;vkdufawmhonf? 16
201
201

OD;ae0if;aexki&m tif;vsm;uefeab; tjcm;wbufurf;Y olr aeae&_yD; xdae df H k &monf olr.zcifukd vky}f uHowfjzwf&ef *VKefO;apmtkypu tpDtpOfqJG Zmwf D f k wdkufcJhonfhae&m teD;wGifyif jzpfavonf? olrwnfaxmifcJhaom ygwDjzpfonfh trsKd;om;'Drua&pDtzGJ csKyf. 'k=OuU@onfvnf; zrf;qD;cHc&_yD; axmif'%fEpf dk hJ S &SnusoGm;cJonf? olonf ,cifuvnf; axmif'%fuscHc&zl;onf? ,if;yk*Kd~ vf f h hJ rSm 1988=89 'Drua&pDta&;awmfy. a&Swef;rS ay:xGuvmcJaom wyfrawmf dk kH f h . ppfOD;pD;csKyfa[mif; AdkvfcsKyf}uD;wifOD; jzpfavonf? a':atmifqef;pk-unfrSm xdef;odrf;cHvdkuf&aomfvnf; olr. vludufrsm; a&yef;pm;r+rSm usqif;roGm;cJh ay? olrudk ab;z,fxwvu_f y;aemuf 1988 ckEp/f pufwifbmvu tm%modr; k f kd D S f pOfu uwday;cJonftwdi; taxGaxGa&G;aumufyukd usif;yay;&ef pdwcsoGm; h h kf JG f &_yD[k ppfwyfu awG;xifcJhavonf? odk jzihf 1990 jynfhESpf/ arv (27) &ufae wGif jrefrmjynfolvlxkonf a&G;aumufyGJwGif rJay;cJh-u&onf? trsKd;om;'Drkdu a&pDtzGJcsKyfonf jynfovwawmfu,pm;vS,ae&m (485) ae&mteuf (389) l $ f kd f f ae&mudk tHh-op&m aumif;avmufatmif tEdkif&&SdcJhavonf? rqvwjzpfvJ wpn (wdkif;&if;om; pnf;vHk;nD!Gwfa&;ygwD) onf (11) ae&mr#om tEdkif&&Sd cJhonf? ,if;qENrJonf OD;ae0if;udk qefusifa-umif;ESihf a':atmifqef;pk-unfudk axmufca-umif; jyovduayonf? H k f jynfolvlxku rdrdwdk.toHudk xkwfazmfcJhaomfvnf; ppfwyfu emcH&ef jiif;qefcjhJ yefavonf? jynfovwawmfukd usif;yjcif;rycJay? xktpm; a&G;cs,f l $ f h d cH v$wfawmfudk,fpm;vS,f (60) ausmfudk zrf;qD;cJh_yD; trsm;tjym;rSm tao;tzGJ pGJcsufrsm;jzifh v$wfawmfudk,fpm;vS,ftjzpfrS kyfodrf;cHcJh-u&onf? v$wfawmf ukd,fpm;vS,f (10) OD;cef xkdif;=jrefrme,fpyfodk xGufajy;wdrf;a&SmifoGm;cJh-u onf? if;xGufajy;oGm;olrsm;onf 1990 jynfhESpf/ 'DZifbmv (18) &ufaewGif trsKd;om;!Gefaygif;tpdk;&udk xlaxmifvdkuf-uonf? 1947 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &ufaewGif vkyf}uHowfjzwfcH&ol wOD;jzpf_yD; OD;atmifqef;. tudkawmfol OD; b0if;. om;jzpfol a'gufwm pdef0if;u ,if;tpkd;&tzGJudk OD;aqmifcJhavonf? 'Drua&pDenf;uspGm a&G;cs,fjcif;cH&aom tpd;&w&yfu &efuef rdwif tkycsKyf& dk k k G f rnfhtpm; OD;ae0if;. vufa0cHom; ppfaxmufvS rf;a&;wyfzGJ. t}uD;tuJ Akvr;}uD; cif!ef ESptenf;i,ftwGi; tvsiftjref -oZmtm%mwufvmonf d f G f f udom jynfovxu rsufjrifu,awG jzpfc&avonf? if;. oabmxm;wif; k l l k kd f hJ rmol tkyp0ifrsm;onfvnf; ae&m ydrcicefvmcJ-h uonf? f k k kd dk f
202
202

t-urf;zufrtarG +

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

OD;apm. aoewform;rsm; twGif;0efHk;twGif; 0ifa&muf_yD; OD;atmif qef;ESihf ol. vkyfazmfudkifbufrsm;udk vkyf}uHowfjzwfcJhonfrSm ,cktcg (59) ESpf&SdvmcJhav_yD? OD;apmonf tm%mtwGuf olydifbufrsm;ukd &Sif;vif;ypfcJh onf? odaomfvnf; xdyfqHk;acgif;aqmifum; oludk,fwdkifjzpfrvmEkdifcJhacs? ol. k tarGrSmrl qufvuf&SifoefaeqJyif? OD;atmifqef;udk vkyf}uHowfjzwfr+ jzpfyGm; _yD;onfhaemufydkif; okwfoifa&;enf;udk OD;ae0if;ESihf ol. twGif;pnf;&Sd aemuf vdkufrsm;u atmifatmifjrifjrif usihfoHk;cJhavonf? 1947 ckESpf/ ZlvdkifvtwGif; -urRmiifonfh xdkaewGif trsKd;om;acgif;aqmifwOD; usqHk;cJh&Hkwifru wEkdifiH vHk;. kd;om;jrihfjrwfr+ESihf vufawGtouf0ifv+yf&Sm;aeaom 'Drkdua&pDpepf tay:wGif xm;&Sdonfh EkdifiH. *k%f,l0ihfuGm;r+onfvnf; tpdwfpdwftr$mr$m ysujf ym;use&pfc&avonf? f hJ OD;ae0if;taejzihf vky}f uHowfjzwfrukd rpDrH r}uHpnfcv#iyif olonf OD;apm + hJ f . tpOftvmtwdkif; xJxJ0if0if usihfoHk; rif;vkyftkyfcsKyfolwOD;jzpfavonf? OD;atmifqef;.orD; a':atmifqef;pk-unfurl touf (32) ESpft&G,fwGif owfjzwfjcif;cHvdkuf&I _yD;qHk;atmif rvkyfaqmifoGm;EkdifcJhaom trsKd;om;ol&J aumif;.tvkyfudk qufvufaqmif-uOf;vkyfaqmif&ef ud;pm;jcif;om jzpfav onf? jrefrmEkiitaejzifh ,aetcgor,wGif _ir;csr;aom 'Drua&pDpepfusaom dfH df f dk om,m0ajymaom EkdifiHwEkdifiHtjzpf &yfwnfaeoihf_yD;/ ,if;okyfouef. trSwtom;tjzpf a':atmifqef;pk-unfukd jrefrmtrsm;pku +jrifae-uavonf? f 17 waeaewcsdecsdeY vGwvyfaom 'Drua&pD jrefrmEkiiawmfwif ,if;odaom f f f dk dfH G k pGr;&nfEijfh ynfponfh acgif;aqmifrsm; ay:xGuvmrnfrm aocsmvSygonf? f S h kH f S ydkrdkaysmf&$ifzG,faumif;aom tem*wfaersm;odk ar#mfrSef;&if; xkdtcsdefwGif ,if;acgif;aqmifaumif;rsm;udk xyfrHvufv$wf tqHk;+H;cHI rjzpfawmhay?

eef;&if;0efOD;apmESifh twGif;0efOD;wifxGf ICS wkdukd vef'efrdawmfwGif 1941 ckESpf atmufwkdbmEkd0ifbmvrsm;twGif; awG&ykH? _Adwdo#tpkd;&. zdwf-um;csuft& 0ef}uD;csKyf 0ifpwifcsmcsDESifh wjcm;acgif;aqmifrsm;ESifh pum;vufqkHaqG;aEG;cJh-uonf?

1948/ arv (8) &ufae/ tif;pdefaxmifwGif; tk%fwufcsdefwGif OD;apm uGyfrsufcH&csdefeD; ud;pifay:wGif awG&ykH 203
203

204
204

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

aumvm[vaygif;ac|;cH

tcef; (7) &v'f


AdvcsKyfEitwl tzd;wefacgif;aqmifaumif;rsm; u|Eyw-kd um;rS k f S hf k fk f aysmufu,om;cJav_y? ol&abma-umifvaom &efo. om;aumifjzpf G f G h D J S l cJ-h u&onfh if;wdtm;vH;rSm jrpfa&jyifvmY jzpfay:vmaom a&ryfyrm k k $ (odr[kwf) a&yef;yGm;rsm;rS wzef jzpfwnftyfaom a&ylaygif;rsm;yrm k tvm;omefwv.? u|Ekywkd cHpm;&or#um; Oyrmtm;jzifh E+i;,SOf l S f f df wdi;wmI r&Ekiaumif;wnf? kf df h
(ocifEk toHvirece;f =22 Zlviv/ 1947) $ hf d f G kd f

jrefrmEdii. xdywef;acgif;aqmifrsm;tm; 1947 ckEp/f Zlviv (19) &uf kfH f S kd f ae Y owfjzwfcJhonfh OD;apm. &mZ0wfjypfr+a-umihf xdktwGuf jypf'%fuscH&r+ ESihf ywfoufI The Burma Bulletin 1 pmapmifwGif ESpfaygif;rsm;pGmt-um u|ef awmf aqmif;yg;oHk;yk'fa&;cJhzl;onf? xdkaqmif;yg;rsm;udk yH;r,f/ yH;r,f= vl -urf;jzpfw,f/ wap>/ iSuaysmoD;ESifh oHy&m&nfESifh u|eawmhtm; vufrics f f f d+ f umE+wqufyg[lIacgif;pOfwyfc.? xdaqmif;yg;rsm;u u|efawmftm; tH-h o f hJ k p&m aumif;avmufatmif wkHjyefunrrsm; &&SapcJojzifh u|eawmhtaejzifh pmtkyf l D+ d h f f yHpH a&;om;&mwGif taxmuftuljzpfapcJayonf? pmtkyjf zpfvmaomtcgYvnf; k h pHkprf;ar;jref;r+rsm; a0zefcsufrsm; &&SdcJhjyefygonf? u|Ekfyfwdk trdajr. vGwfvyf a&;r&rD aoG;jzifh ay;qyfcJh&aom acwfopforkdif;udk pdwf0ifpm;olrsm;twGuf tcsKdrSm ya[Vdqefqef pdwf0ifpm;zG,faumif;vSonfhtwGuf u|Ekfyfwdktaejzihf xyfrpaqmif;r+rsm;/ jyefvnf&i;vif;csufrsm; csufcsif;yvkyc&ayonf? H k Sf f hJ
205
205

befaumuf. The Nation owif;pmwGif yg&Sdvmonfh emrnfausmf pm h f k a&;q&m r,f,m'l;AGKd ufpf (Mair Dubois) . u|efawmfpmtkytay: aumufEwf oHk;oyfcsufrSm tao;pdwfus_yD; tawG;tac: eufeJvSayonf? odkaomfvnf; olonf jrefrmEkdifiHom;ESihf EkdifiHjcm;om; pma&;q&mrsm; a&;om;r+tcsKday:wGif om ol.awG;ac:r+udk tajcpdkufxm;ayonf? txl;ojzifh OD;xGef;vSatmif yg0if cJh&onfhtcef;uESihf ywfouffI t_idrf;pm;Akdvfr;csKyfa[mif; OD;armifarmifa&; om;aom jrefrmhtrsK;om;a&;v+y&m;r+rsm; (1940=1948) (Burmese Nationd f S alist Movements (1940-1948) udk tppftrSef t&if;cHtjzpf udk;um;xm;av onf? r,f,m'l;AGKd ufpu ,if;pmtkyyg atmufygpmyd'rsm;udk ud;um;xm;onf? f f k f k pmrsufEm (317) 0ef}uD;tzGJ cef;rrSm OD;atmifqef;. ud,yitcef;jzpf S k f kd f _yD; jrefrmh&JwyfzGJ. &mZ0wfr+cif; pHkprf;axmufvS rf;a&;Xme t}uD;tuJ 'kwd, &JAdkvfcsKyf Hk;cef;.tay:wnfhwnfh txyfwGif&Sdonf? vkyf}uHr+jzpfyGm;csdefu Oa&myppft&m&Sd (2) OD;/ 'kw, &JAvcsKyf (pDti') tcef;wGif &Sae-u_yD; ypfcwf d kd f dk f D d r+rsm; jzpfyGm;_yD;_yD;csif; if;wdkESpfOD; *spfum;wpD;jzihf armif;xGufoGm;cJh-uonf[k aemufw&ufaexkwf owif;pmrsm;u a&;om;cJh-uonf? aemufydkif;wGif if;wdk ESpfOD;rSm jrefrmhppfOD;pD;XmerS awmifydkif;ckdif/ ppfOD;pD;r;=Adkvfr;csKyfeuf&Sf (Brig D f D k f k f Nash) ESifh jrefrmhppfO;pD;XmecsKyfrS axmufvS r;a&;ppfO;pD; Advr;csKyf=Advr;csKyf dS Edkuf (Brig Knight) wdk jzpfa-umif; od&&onf pmrsufESm (321)tH-op&maumif;onfhtcsufrSm pDtkdif'Dt}uD;tuJ taejzifh bmjzpfaeonfukd od&ae_y; tcif;jzpfym;_y;_y;csi; rnfoukd zrf;qD;&rnf dS D G D D f l udk od&Sdaeonfhtcsufjzpfonf? r+cif;pHkprf;axmufvS rf;a&;Xme (pDtkdif'D) t}uD; tuJ/ 'kwd,&JAdkvfcsKyf OD;xGef;vSatmiftaejzifh aoewfypfcwfr+rsm; jzpfyGm;_yD; rdepfydkif;twGif;rSmyif &JAkdvfcsKyf (IGP) udk AdkvfcsKyfatmifqef;tcef;xJodk ac: aqmifoGm;cJh_yD; aerukefrDrSmyif &JwyfzGJwzGJudk OD;aqmifI OD;apm_cH0if;odk oGm;cJh onf? (,if;wyfzGJrSm BAPS ac: jynfol&Jabmf wyfzGJ0ifrsm;ESifh zGJpnf;xm;aom t&efppfwyftzGJ jzpf_yD; ppfrjzpfru _Adwo# &J*s;rifh (wyf) rS _Adwo#t&m&Srsm; OD; D d D d d aqmif_yD; yef*syfESihf e,fpyfa'orsm;rS tdENd, rlqvifrsm;ESifhom zGJpnf;xm;
206
206

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

onfh BMP ac: ArmppfyvytzGJ ukd tpm;xk; zGJ pnf;xm;onftzGJ jzpfonf k d f d h pmrsufESm (339)/ rSwfcsuf (123) vlowform;rsm; twGif;0efHk; taqmufttHwi;rSxGucmoGm;_yD; rdepftenf;i,f-um_yD;aemuf (pDti'D t}uD; k Gf f G dk f tuJ/ 'kw,&JAvcsKyf OD;xGe;vSatmifonf oltcef;rS &JAvcsKyftcef;odk ul;oGm; d kd f f kd f _yD; tay:xyftcef;rS kwwootoH-um;&a-umif;ESifh oGm;-unfoiha-umif; f k f J J h + f ajymqdkI tay:xyfwufoGm;cJh&m tjzpfqdk;}uD;udk awG jrifcJh&jcif;jzpfonf Todk txufwGif qufpyfwifjycJhonfh jzpfpOfrsm;wGif yg&SdcJhaom u|Ekfyf zcif. tcef;uESihf ywfoufI a&;om;ajymqdkr+rsm;udk u|efawmfhtaejzifh tav;wrl jyefvnfrwHkjyefca-umif; r,f,m'l;AGKd uf (pf) u a&;om;azmfjycJonf? hJ h &nf!e;csursm;rSm &efuexwf owif;pmrsm;rS owif;rsm;tay: tajccHxm;yH& f f k f k k avonf? vky}f uHowfjzwfrj+ zpfym;_y; aemufw&ufwif yHEyazmfjycJaom Oa&my G D G k dS f h t&m&Sd (2) OD; owif;udk &nf!e;xm;a-umif; 0efcr+ yxm;avonf? xdokd tkwf f H k atmfaomif;wif;jzpfaeaom tcsewif u|eawmfpaqmif;&&Sxm;aom owif;rsm; d f G f k d rSm tjzpfrSefrsm;ESifh vkyf}uHowif;rsm; a&maxG;aeonf? vkyf}uHowfjzwfr+udk e,fcsJ _Adwdo#wdku }uHpnfcJhjcif;jzpfonf? 2 jrefrmhEkdifiHa&;orm;rsm;rSm e,fcsJ _Adwdo#wdk. xifovdk jc,fvS,ftoHk;csr+udk cHcJh&onf? a'ocH jrefrmtrsKd;om; ydnmOfcH 0efxrf;rsm;rSm olwdk. (txuft&m&Sdq&morm;) _Adwdo#wdktay: ,dr;,kirtwGuf tjypfqz,&mjzpfonfponfwrm vlxt-um; xif&m;onfh f df + kd G f kd S k S ,lqcsufrsm; jzpfaecJhonf? T,lqcsuf oHk;csuftay: a0zefwdkufckduf&mwGif vusfmorm;rsm;xuf vuf0Jorm;rsm;u ydkrdkjyif;xefpGm wdkufcdkufonf? uGefjrL epf aepOfowif;pmrS a&;om;wdkufcdkufr+rSm tjyif;xefqHk;jzpfavonf? ,if;odk v#if tydkiftEkdifa&;om;ajymqdkr+rsm;rSm vkyf}uHowfjzwffr+}uD; _yD;_yD;csif;yif ydkrdk qd;&Gm;vm_yD; xde;rEkior;r& jzpfvmonf? k f df d f 1947 ckESpf/ Zlvkdifv (19) &ufae eHeufcif; tv,fcefwGif *VKefwyfzGJ0if vlowform; (4) a,mufonf 0ef}uD;rsm;aumifpDcef;rtwGif;odk twif;0if a&muf_yD; tcef;wGif;&Sd olrsm;tm; olwudkifaqmifvmaom atmfwkdrufwpf ao dk ewfrsm;jzifh puUef (30) cef -um ypfcwfc-hJ uonf? aoewfypforsm;rSm taqmuf H ttHkwck ydusoGm;ouJhokd vnf;aumif;/ vufypfAHk; 'gZifaygif;rsm;pGm aygufuGJ ouJovnf;aumif;/ ajymif;us,f atmfwrufwpfvufeuf}uD;rsm; ypfcwfouJh h kd kd odk vnf;aumif; tvm;omefwlvSonf? uyfvsutcef;um; AdvcsKyf. uk,a&;vufaxmuf Advxe;vS.tcef; f k f d f k f G f
207
207

jzpf_yD; xktcsewif {nfonfjzpfol ArmhppfO;pD;XmecsKyf OD;pD;AdvcsKyf (General Ofd d f G h D k f ficer Commanding Burma Command) . ukd,f&Hawmf (aide-de-camp) Adkvfoef;0if;ESifh pum;ajymvsuf&Sdonf? aoewfrsm; ypfcwfonfESifh olwkd -urf; jyifwif 0yfaecJ-h uaomfvnf; r-umcif jyefx-u_yD; Advxe;vSonf pnf;a0;cef; G k f G f r}uD;twGi;okd tajy;0ifa&mufconf? olonf yxrqk; a&muf&vmoljzpfonf? f hJ H dS (tcef; 1/ pmrsufESm 46)? vufeufudkif vlowform;rsm; avSum;ay: wufvm onfudk jrifvdkuf&aom tpdk;&tr+aqmiftzGJ. vufaxmuftwGif;a&;r;jzpfol OD;wift;onf xkcef;rodk aemufxyf0ifa&mufvmoljzpfonf? Hk d xkdae/ paeae eHeuf (9) em&DrS pwifI TtaqmufttHktwGif;wGifyif jrefrmEkdifiH &JAdkvfcsKyf OD;barmifonf tqihfjrifh rdj y&Jt&m&Sdrsm; tpnf;ta0;udk }uD;-uyfyvkyvsu&onf? &efuef rdawmf &Jrif;}uD; OD;atmifcseEifh 'kw, &JAvf f f dS k d f S d kd 3 csKyf OD;xGe;vSatmifwvnf; xktpnf;ta0;odk wufa&mufvsuf&onf? olwkd f S kd d dS onfvnf; aygufurrsm;a-umihf xdwvefacsmufcsm;oGm;-uonf? ,if;aygufuJG JG + f r+udk oufaoxGufqdk&mwGif &efukefrd&Jrif;}uD;u tkwfrsm; ydusoHuJhodkvnf; aumif;/ u|Efy. zcifu tH;tH;uGuf uGuqnorsm;tjzpfvnf;aumif; xifjrif k f k k f l H H cJ-h uonf? odk jzifh xdaetpnf;ta0;onf wefom;cJonf? k G h &JwyfzGJ. Hk;cef;rsm;onf ESpfxyftaqmufttHkjzpfaom twGif;0efHk;. ta&SbuftaqmifwGif wnf&Sdonf? tpdk;&Hk;cef;rsm;rSmrl ta&S/ taemufESihf awmifbufwwif qufpyfwnf&aeaom taqmufttHrsm;twGi; ae&m,lxm; kd G dS k f -u_yD;/ ajrmufbufwGif taqmifao;wckom&Sdonf? ,if;ajrmufbuftaqmif onf (xdtcseu a&wyfrS ,m,Dawmif;,lwyfpxm;aom) pdeaygvf (St. Paul's) k d f JG f ausmif;udk rsuEmrlvsu&_dS yD; av;axmify/kH twGi;0ef; taqmufttH. pwkw f S f h f kH k ajrmuf rsufESmpmjzpfvsuf&Sdayonf? ta&Sbuftaqmif ajrnDxyfwGif&Sdaom jrefrmEdiiH &JAvcsKyf;cef;rSmrl AkvcsKyf.tcef;ESifh wnfwnfqefusifbufwi&dS k f kd f kH d f h h Gf onf?taemufbuftaqmifyxrxyfwi&aomAkvcsKyf.tcef;onf zwfIwyf G f dS d f I&aom eH&t&Sirsm;&S_d yD; tpd;&tr+aqmiftzGJ cef;rtjzpf wd;csJtoH;csI&onf? H f k k k txl;cHkHk;u oufaorsm;udk -um;emr+ pwifv#if pwifcsif;yif Ttr+}uD; . w&m;0ifwiwef;oljzpfaom &efuef rdawmf &Jrif;}uD; OD;atmifcseonf w&m; kd f k d f vdbufrS yxrqH; pwifoufaocHojl zpfvmonf? olonf jrefrmEkiiH &JAvcsKyf k k d f kd f Hk;cef;rS taemufbuftaqmifodk vrf;av#mufvmcJh_yD; aumifpDcef;rodk a&muf aomtcg AdkvfxGef;vSESihf OD;wiftkH;wdkudk ,if;ae&mwGif awGcJh&a-umif; olu
208
208

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

oufaocHxuqconf? G f kd hJ OD;xGef;vSatmifonf w&m;vdkjyoufaotrSwf (38) jzpfonf? olonf zswfvwfoGufvufoltjzpf vlodrsm;jym; xifay:ausmf-um;oljzpfonf? olonf taemufawmifbufxGufaygufrS pywfvrf;odk um;armif;xGufcGm_yD; taemuf bufydkif;odkoGm;um awGor#vltaygif;udk ar;jref;awmhonf? ar;jref;I c&D; ra&mufonftcg olonf taemufajrmufbuf*wrS jyefvmcJonf? xdtcsewif h d f h k d f G jrefrmEdiiawmf &JAvcsKyf OD;barmiftaejzihf ypfcwfrrsm;ESifh ywfoufI od&Ei_fh y; kfH kd f + dS S D jzpfaeum OD;xGef;vSatmif jyefa&mufa&mufcsif; olu xkdowif;udk ajymjyvdkuf onf? xdaemuf olwEpa,mufv; owfjzwfr+ tcsi;jzpfym;&mae&modk csucsi; k kd S f kH f G f f oGm;cJh-uonf? xdkaemuf twGif;0efcsKyf (Chief Secretary) OD;umpD. Hk;cef;odk qufvufoGm;-uum a-uuGJzG,f&m tjzpfqdk;udk today;cJh-uonf? OD;xGef;vS atmiftaejzifh OD;umpDESihf pum;ajymaeqJrSmyif uy`wdefcef;xHrS w,fvDzkef; tac:0ifvmonf? uy`wdefcef;tm; twGif;0efrsm;Hk;odkvm&ef ajymvdkufojzifh if;onf em&D0uftwGif; a&muf&Sdvm_yD; pDtkdif'Dt}uD;tuJtm; oludk,fwdkif tpD&ifcavawmhonf? H OD;armifarmifu olpmtkyfxJwGif azmfjycJhaom Oa&mywdkufom; ppfwyft &m&Sd (2) OD;rSm jrefrmhppfOD;pD;Hk;/ jrefrmjynfawmifydkif;ckdifa'o wyfrif;jzpfol Adkvfr;csKyf euf (&Sf) ESifh jrefrmhppfOD;pD;XmecsKyfHk; ppfOD;pD; (axmufvS rf;a&;) Adkvf r;csKyfjzpfol Ekduf wdtjzpf xkwfazmfod&SdcJh&onf? olwonf ypfcwfr+rsm;jzpf_yD; k dk _yD;csif; *spfum;wpD;jzifh armif;xGufoGm;cJh-uonf? tmZmenfae ywf0ef;usif avmufwGif xkwfa0aom ppftm%mydkifwdk. owif;pmrsm;u wdkufwdkufqdkif qdif r-umc%qdovdk pmrsuEm (317) wGif yg&Saom Ttv,fpmyd'ukd ud;um; k k f S d k f k azmfjyavh&Sdonf? 4 pma&;olu Tta-umif;t&mudk &nf!ef;azmfjycJhaom pm rsufESm (339) &Sd rSwfpk trSwf (125) udk udk;um;v#ifvnf; qDavsmfayvdrhfrnf? (Advr;csKyf euf (&S) rSm tpd;&tdrawmftwGi;&Sd bk&ifc. vufatmufcH k f f k f f H dN ud,yitwGi;0eftzGJrS twGi;0efcsKyfjzpfol yD*st;euf (&S) (P.G. E Nash) (tdE, k f kd f f f D D f ydnmOfcH0efxrf;= ICS) . tudkawmfoljzpfonf? Zlvdkifv (28) &ufaepGJjzihf ay;ydkaom a-u;eef;trSwf (313) (Telm.Gvr-SSB, No. 313) pmydk'f (6) wGif Zlvdkifv (18) &ufaewGif u|Ekfyfonf zdvpf (&Sf) wufa&mufaeaom aq;Hkodk tvnfoGm;a&mufcJh&m oltaejzifh vufeuftrsm; aysmufqHk;aer+udk od&Sdae a-umif; awG&SdcJh&onf? olu OD;apm. bef*vdkudk ntcsdefwGif ppfajrjyifoHk; rSef
209
209

ajymif;rsm;jzifh apmihf-unfhaecJh&m OD;apmonf vl (4/ 5) OD;ESihftwl avSwpD;jzifh t}udrftawmfrsm;rsm; rouFmzG,f&m tif;vsm;ueftwGif; oGm;vmaeonfudk awG&c&a-umif; owif;rsm; u|Eytm; xyfrajymjycJonf? OD;apmtaejzihf aumif; dS hJ fk f H h aumif;rGefrGef t_rJ0wfpm;qif,ifxm;wwf&m ol0goemt& rdef;rr+ayyJvm;[k ,lqcJhonf? ppfwyft&m&Sdrsm;taejzihf OD;apmonf vufeuftajrmuftjrm; pkaqmif;aecJa-umif;,H-k unfae-uonftcsuukd euf(&S)u[ef (Lt.Col. Hunt) h h f f udk owday;cJh&ao;onf? [ef qdkonfrSm jrefrmppfOD;pD;XmecsKyf/ umuG,fa&; Xme/ vHkcHa&;t&m&Sd 'k=Adkvfr;}uD;wOD;jzpfonf? TonfrSm vkyf}uHowfjzwfr+ wu,frjzpfym;rDtcsdeujzpfonf? [efonf ppfrjzpfru &efuewif pD;yGm;a&; G f D k f G vkyief;wckY tvkyvyuicz;oljzpf_yD; OD;apm.pdwtxmudk od&cojl zpfonf? f f k f kd f hJ l f dS hJ 'kw,&JAvcsKyf(pDti')uvnf; oltm;uefujkd zwfIOD;apmtdrukd axmufvS r; d kd f dk f D f f apmihf-unfhcdkif;xm;cJhonf? OD;apm.tr+wGif pDtkdif'D&JwyfzGJ. oufaoxGufqdk csufu-kd unfyg?) h owfjzwfr+jzpfyGm;aecsdefwGif tpdk;&tr+aqmiftzGJcef;ratmufwGif &Sdaom Hk;cef;wGif qm[l;bwfpf&ef. vufaxmuftwGif;0efjzpfol qmepfavrdktm (Sir Nick Larmour) 5 onf tvkyvyaecJa-umif; od&onf? Tonfu u|Eywkd f kf h fk f 6 tm; zdvpfeuf (&Sf) . tjcm;xGufqdkcsufwckudk tmHka&mufoGm;apcJhonf? ,if;xGufqdkcsufrSm atmufygtwkdif;jzpfonf? TrESpf rdz,f tjzpftysufowif;. tjcm;+axmifwckrm vky}f uHrrjzpf G h S + yGm;rD wywftvdkavmufY tpdk;&tr+aqmiftzGJwGif tpnf;ta0;&Sdaecdkuf tr+ aqmifcef;rodk wufa&mufoGm;aom avSum;t0ifwHcg;0Y jrefrm&JwyfzGJESifh wGJ zufI wm0efcsay;xm;aom _Adwdo#t&m&SdESpfOD;udk wm0efcsxm;cJhjcif;yif jzpf onf? TonfrSm jrefrmvlrsKd; &JwyfzGJ0ifw. *k%foduQmudk xdcdkufapojzihf if; dk t&m&Srsm;udk jyefvnfyor;ay;cJ&onf? odk jzpfav&m (19) &ufaeu if;t&m d k f d f h &Sdrsm;om wm0efcsxm;onfhae&mwGif &SdaecJhaomf rnfodk jzpfysufEkdifonfudk cef rSe;wGuq-unfI&ayonf? tb,fa-umihqaomf olwonf vufeufrsm; udif f f h f kd kd k aqmifxm;-u_y; rouFmzG,&m vlowform;rsm; 0wfqifxm;-uaom ppfwyf,l D f eDazmif;ta[mif;rsm;a-umihf vG,fvG,fESihf ausmfjzwfcGihfay;vdrfhrnfr[kwfacs? Zlviv (19) &ufae/ nae (4) em&D (25) rdepfwif qm*D;vfbwfvw0w kd f G d fd f (Sir Gilbert Laithwaite) xHokd ,m,Db&ifc. twGi;0ef qm'AvsL'D azmifvm k H f (R.W.D. Fowler) ay;ydaom a-u;eef;pmwGif yg&Sonfh tcsutvufrsm;ESifh zdvpf k d f
210
210

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

euf (&Sf) ajymqdkcsufrsm;rSm uGJvGJqefusifvsuf&Sdonf? (pmrsufESm=268 pmwGJ/ yl;wGJ pmrsuEm =230) ? azmifvm. owif;ay;ydcsuwif rwdus rrSeuefrrsm; f S k f G f + jynfhESufvsuf&Sd_yD; vlowform;rsm; pD;eif;vmaom *spfum;wGif trSwf (12) ppfwyf. trSwtom;rsm; yg&Sonf[k olu ajymqdconf? odaomfvnf; tpd;& f d k hJ k k tr+aqmiftzGJcef;r. wHcg;0tjyifbufwGif wm0ef,lapmihf-uyfae-uaom vufeufudkif jynfo&Jabmfrsm;rSm aoewform;rsm; ypfcwfr+a-umihf jyif;xefpGm l '%f&m&-u_yD; if;vlowform;rsm;udk trSwf (4) ArmhaoewfudkifwyfrS wyfzGJ 0ifrsm;tjzpf olwu rSwom;rdvu-f uonf? xdaeu tpd;&tr+aqmiftzGJ cef;r kd f kd k k . wHcg;aygufY &yfaecJhaom Hk;vkvifaomif;pdefonf awmpdrf;a&mif abmif;bD &Snf 0wfqifxm;cJonf? OD;&mZwf. i,f&,EysKdaom ud,&awmf udaxG;onf h G f k k f H k aoewfypfcwfoHrsm; -um;onfESihf uyfvsuftcef;rS ajy;xGufvmjcif;a-umihf aoewfypfcvu&jcif;jzpfonf? olonf ppfwyfypH ,leazmif;udk 0wfqifxm;_yD; H dk f kH D xkdtcsdefu ypPwkdaoewf udkifxm;cJhyHk&onfhtwGuf jynfol&JabmfwyfzGJ0ifrsm; ESifh txiftrSm;cHvdkuf&jcif;jzpfayvdrfhrnf? trSwf (4) ArmhvufeufudkifwyfrSm Advae0if;. wyf&if;jzpfonf? k f -urRmqdk;0ifonfh xdkaeu vHkcHa&;avsmh&JaeonfrSmawmh jiif;Ir&acs? tjcm;Hk;wuf&ufrsm;ESifhwlaomfvnf; aew0ufHk;ydwf&uf&onf[k u|Ekfyfwdk ajymavh&Sdaom paeaewGif vHkcHa&;rSmvnf; avsmh&Jaejcif;jzpfayvdrfhrnf? odk aomf t&m&mrSm omrefyHkrSeftwdkif;jzpfonf? bk&ifcH. tr+aqmiftzGJtpnf; ta0; usif;yaecsdefwGif tr+aqmifcef;rodk wuf&m avSum;&if;wGif _Adwdo# ppf wyfrS t&m&Srsm;tm; wm0efcsxm;jcif;rSmvnf; t"dutm;jzifh taqmifta,mif d oabmrsKd;om jzpfayvdrfhrnf? AdkvfcsKyf. Hk;cef;okd csOf;uyf&ef tjcm;enf;vrf; rsm; trsm;tjym; &Sao;onf? jrefrmvlrsK;wdk *k%oumudk xdcuaponftwGuf d d f d Q kd f h a-umifh EdkifiHjcm;om; tapmihft-uyfrsm;udk z,f&Sm;apcJhonfqdkonfrSm rSefuef aumif; rSefuefvdrfhrnfjzpfaomfjim;vnf; twGif;0efHk;0if;twGif; vHkcHa&;udk xdef;odrf;apmihfa&Smuf&eftwGuf &JwyfzGJwzGJ wm0eft_rJcsxm;jcif;rSm xHk;wrf; tpOftvm jzpfonf[k ,H-k unf&ayonf? aoewfoHrsm; xGufay:vmonfESifh vlowform;rsm;. *spfum;udk xGuf ajy;&mwGif tqifoihjf zpfaeap&eftwGuf um;armif;olu avSum;ajc&if;em;odk armif;a&$xm;onfukd &JwOD;u xdae&mrS qufvufa&$om;ap&ef um;armif;ol k G udk ajymcJhaomfvnf; um;armif;olu a&$ray;cJh[k od&Sd&onf? tcsKdtr+aqmif
211
211

aumifpD0ifrsm;wGif txl;t&m&Sdrsm; oufawmfapmifhrsm;&Sd-u_yD; AdkvfxGef;vSESifh udkaxG;wdkrSm xdktcsdefu teD;tem;wGif &SdaecJh-uonf? Todkaom udwifowd xm; vkyfaqmifr+tcsKd &Sdyif&Sdjim;aomfvnf; tm;vHk;csKyf-unfhvkdufaomtcg ud wifumuG,fr+rSm tvGeftrif;vdktyfaecJh_yD; xkdtcsdefu twGif;0efHk;rSm wu,f yif wHcg;r&S="m;r&S tajctaejzpfconf? t"du0ifayguf}uD;rsm;rSm [if;vif; d d hJ yGivsuf&_dS yD;H;csdetwGi;wGiyifarmfawmf,mOfrsm;/ vrf;oGm;vrf;vmrsm; O'[dk hf k f f f jzwfoef;oGm;vmvsu&ayonf? OD;apmu udwifaxmufvSr;&ef apv$wconfh f dS f f hJ tzGJEifh vlowform;wdk pD;eif;vkuygoGm;aom *spum;wdk vG,v,uul 0ifxuf S d f f f G f l G oGm;vmEkdifcJhjcif;u T wHcg;r&Sd/ "m;r&Sd tajctaeudk jyoaeayonf? vHkcHa&;twGuf udwifumuG,fr+ vdktyfjcif;. tjcm;odomxif&Sm;onfh tcsufrSm t"duacgif;aqmifjzpfol AdkvfcsKyfatmifqef;udk,fwdkifu &efoludk tav;rxm;bJ oltzdk jynfovx. arwWmjzihf vHk cHaeonf[k vGrm;pGm cHpm;rd l l k J S aejcif;jzpfonf? TonfrSm jynfolvlxktrsm;pk}uD;udk &nf&G,f&if;jzpfonf? ol taejzihf 0if0gyv$m;r+ukd rESpf rdojl zpfonftwGuf tvkyrmjzpfap/ tdrrmjzpfap/ h h f S f S oloGm;av&m rnfonfhae&mYjzpfap oltwGuf txl;umuG,fapmihfa&Smufr+ vdtyfonf[k olu rxifjrifrcacs? k d hJ odaomfvnf; xdtcseu tE&m,fonf xifxif&m;&Sm; eD;uyfvsu&onf? k k d f S f dS _Adwdo#wdk. vufeufwdkufrsm;rS vufeufESihf cJ,rf;rD;ausmuf tajrmuftjrm; tcdk;cHxm;&onfudk olvnf;odonf? Zlvdkifv (15) &ufaeu ,m,DjynfxJa&; 0ef}uD; (aysmfbG,f) OD;jrvdkufygvsuf AkdvfcsKyfudk,fwdkif bk&ifcHxH oGm;a&mufum b&if;*ef;rsm;/ tykypPn;rsm;ESifh ywfoufaom oHo,jzpfz,up&yfrsm;ESihf ywf d f G f d P oufI awG&xm;csuukd owif;ay;ydcao;onf? ,if;udp&yfrm ZGev (24) &uf dS f k hJ P S f aewGif jzpfyGm;cJh_yD; wu,faysmufqHk;oGm;onfhtcsdefESihf aysmufqHk;a-umif; od&Sd csdefwdkt-um; tcsdeftwef-um uGm[-umanmif;oGm;cJhonfESihfywfoufI ol. pd;&draomuudk OD;atmifqef;u qm[l;bwfp&ef udk xdtcsdeu xkwazmfajym k f f k f f jycJygonf? Tr#avmuf tvGetrif;ta&;}uD;aomudp&yfrm ,refaeurS xdyf h f P S ydkif;acgif;aqmifrsm; od&SdcJh&onf? (tcef; 4/ pmrsufESm =137) oHk;&uf-um_yD; aemuf vkyf}uHr+}uD;rjzpfyGm;rD w&uftvdkwGif ocifEkonf qm[l;bwfpf&efxH oGm;a&mufI ppfwyfvufeufwuu rnfornf0grSe;rodaom olrsm;udk cJ,rf; kd f l f rD;ausmuf tajrmuftjrm; xkwfay;cJha-umif; xyfrH owif;ay;ydkcJhao;onf? AdvcsKyfEifh bk&ifcwkd awGq_kH yD;aemuf &efuef rdxwowif;pmrsm;u ,if;owif; k f S H k k f
212
212

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

udk rsufEmzH;owif;jzpf azmfjycJ-h uonf? S k Tvufeufcdk;,lolrsm;tay: jrefjrefqefqef jywfjywfom;om; ta&;,l aqmif&Guf&ef tpDtpOfw&yfudk Zlvdkifv (19) &ufwGif usif;yonfh tr+aqmif aumifpD. aemufqHk;tpnf;ta0; tpDtpOfwGif OD;atmifqef;ESihf oltpdk;&tzGJ u xnfoi;xm;_yD;jzpfonf? tpnf;ta0;_yD;onfEifh (48) em&DtwGi; OD;apm. h Gf S f tdrukd 0ifa&mufp;eif;&SmazG&ef pDpOfxm;onf[vnf; ,H-k unf&avonf? f D k Tvufeufcdk;,lr+udk pHkprf;ppfaq;&mwGif jrefrmh&JwyfzGJ. r+cif;pHkprf;ppf aq;a&;Xme (pDti') onf &efuef rd&rif;}uD;ESifh yl;aygif;qufo,vsuf aqmif kd f D k J G f &Gufvsuf&Sdonf? _Adwdo#wdk. jrefrmhppfOD;pD;Xme ppfaxmufvS rf;a&;uvnf; Ttr+udk udkifwG,fvsuf&Sdonf? odk&mwGif olwdktaejzifh jrefrm&JwyfzGJESihf rnfr#avmuf eD;uyfpGm yl;aygif;aqmif&Gufvsuf&Sdonfudkrl rod&acs? Zlvkdifv (17) &ufaerSpI (pDtkdif'D) u OD;apmtdrfudk apmihf-unfh&ef wm0efcsxm;ay;cJh_yD; OD;apm. tdrfeD;csif;jzpfol uy`wdefcef;onf TteD;uyfapmihf-uyf-unfh+&mwGif yg0ifaqmif&Gufvsuf&Sdonf? OD;xGef;vSatmifxH uy`wdefcef;. ae nrpJ wzGJzGJ owif;ay;ydkr+u *VKefwdk. ppfqifa&;tajccHpcef;udk pD;eif;&ef pDpOfr+udk jzpfap cJonf? *VKefw.XmecsKyfukd olw. AkvcsKyf/ vlowform;tzGJEitwl odr;yduf h kd kd d f S fh f k rd_yD;aemuf a'gufwmbarmfESifh ocifApdeftp&Sdonfh qefusifbuftwkduftcH Ekiia&;acgif;aqmifrsm;. tdrrsm;udvnf; 0ifa&mufp;eif;-u&onf? aemuf&uf dfH f k D owWywfrsm;twGif; cefrSef;ajc vl (800) cef txdef;odrf;cH-u&onf? 'kwd, &JAdkvfcsKyf (pDtkdif'D) OD;xGef;vSatmiftaejzifh oltvkyfudkol vkyfudkif&mwGif u|rf;u|rf;usifusif vkyfudkifEdkifonfrSm xl;qef;vSonf r[kwfyg? ol&&SdcJhaom t_rJwrf;wyfrawmf. avhusifhr+ oifwef;rsm;tjyif ppfwyfESihf rdjy&JwyfzGJwGif ESpfaygif;rsm;pGm wm0efxrf;aqmifcJh&onfh b0tawGtuHrsm;u ol. yifudk,f t&nftaoG;rsm;udk taumif;qH;taetxm;txd xufjrufom;ap&ef aoG;ay; k G cJjh cif;a-umihjf zpfonf? rsKd;kd;pOfqufwnf&SdcJhaom rsKd;cspfpdwfudk qufcH&&Sdaomfvnf; EdkifiHa&; ESihf cyfuif;uif;aecJh_yD;/ olonf w&m;0if tm%mydkifrsm;tay: opPmapmihfodkd aoI ol.wm0efukd xrf;aqmif&mwGirl qEN*wd/ b,m*wd wdrvwuif;atmif f k S G f t_rJowd&conf? jrefrmEdii. rdj ytkycsKyfa&;ESifh Armhwyfrawmfxwif wm0ef dS hJ kfH f J G xrf;aqmif-uol jrefrmrsm;xJwif olvvl tawmftrsm;tjym; &Sygvdrrnf? _Adwd G kd d hf o#tpd;& vufatmufcH rif;r+xrf;wd. obm0/ olw. _Awo#wtay: axmuf k k kd d d kd
213
213

cH,drf;,dkifr+twGuf vli,frsKd;cspfrsm;u olwdktay: yxrwGif oHo,tjrifjzifh -unfae-uaomfvnf; olw. vkyief;qdi&m toH;0ifra-umihf vGwvyfa&;& h + kd f kf k + f _yD; tpdk;&rsm;vufxufY trsm;tjym;rSm vufcHjcif;cHcJh-u&onf? xdka-umihf qdk &S,fvpfacgif;aqmif OD;ausmf_idrf;tygt0if rsKd;cspfacgif;aqmifrsm;. ,Hk-unfr+ udk &&Sc-hJ uol t&m&Srsm;teuf (2) OD;rSm OD;xGe;vSatmifEihf u|eawmf. a,muQr d d f S f jzpfol w&m;0ef}uD; OD;aomif;pdewkd jzpf-uonf? f

tjrifxufyx;l dk
u|efawmf.pmtkyf t*Fvdyfbmomjzifh yxrt}udrfESifh 'kwd,t}udrfxkwf rsm;wGif tusOf;csKH;wifjycJaom yk*Kd~ vftcsKdEihf tjzpftysuftcsKdw. zrf;pm;r+udk h S dk cH-u&aom pmzwfolrsm;&SdcJh-uonf? olwktaejzifh ,if;wkESifhywfoufI ykdrkdod d d &Sv_dk y; olwoor#uvnf; r#a0vk-d uonf? *|ebif*av/ apmpder/H+ apmbOD;}uD; d D dk d dk f f ESihf rmvf[x&muJoaom yk*Kd~ vfrsm;ESihf ywfoufqufE,Ijzpfonf? dk h dk G f _Adwdo#aumifpD. udk,fpm;vS,f *|efpwsL;0yfbif*av udk u|Ekfyfpmtkyf wGif xl;jcm;qef;-u,faom t&yfjrihfjrihfESihf vl}uD;vlaumif;[k azmfjycJhonf? (tcef;=4/ pmrsufESm = 136 ESifh pmrsufESm= 143)? xdkaemuf xdktcef;tqHk;wGif bif*av yg0ifywfoufqufE,aer+ukd pma&;q&mrsm;u jzwfueJom azmfjycJh G f -uaomfvnf; bif*avonf OD;atmifqef;ESihf rdwfaqGrsm;udk qefusifonfh tif tm;pkrsm;ESifh yl;aygif;oGm;rdy&avonf? xda-umihvnf; bif*avESifh olvvrsKd; kH k f kd l rsm;twGuf OD;atmifqef;onf _Adwdo#tifyg,mtusKd;pD;yGm;udk tE&m,fy rnfholrsm; jzpfaecJhonf? OD;apmusif;yyvkyfonfh ygwDyGJwckwGif ar*sm,ef;u bif*avudk OD;apmESihf rdwqufay;cJonf? ,ef;.tqdt& *VKeft}uD;tuJEifh f h k S yxrqHk; awGqHkaomyGJwGifyif olwdktaejzifh OD;apmudk vHk;0tultnDay;rnfh ta-umif; vlwi;-um;Ediavmufatmif us,favmifaomtoHjzifh ajymqdconf kd f kf k hJ 7 k f ` f f [k qdavonf? qmbOD; u ol. ud,a&;txkywjdW zpfaom u|Eky. jrefrm k jynf (My Burma) wGif olta-umif; w}udrfom wdkwdkav; a&;om;xm;onf? odkaomfvnf; ,if;rSm rSwfom;avmufatmif vHkvHkavmufavmuf ywfoufae ayonf? jrefrmwd. trsKd;om;a&;tpDtpOfrsm;udk rnfonfenf;ESirqdk zsufq; k h fh D ypfrnfh _Adwdo#e,fcsJ0g'D pifppfwOD;jzpfonfh tqihfjrihf rdjytkyfcsKyfa&;t&m&Sd
214
214

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

wOD;ESifh bif*av onf taygif;toif;jzpfvsuf&Sdonf? odk jzpfonfhtwdkif; bif*avtaejzifh olw.tpDtrHrsm;bufodk ,drf;,dkif dk vkdufygvmrnf[k ,lq&onfh EdkifiHa&;-oZmwduUr&Sdol jrefrmwOD;ESihf rdwfaqGzGJ vdkyHk ay:cJhygonf? xkdtcsufESihfywfoufI 1947 ckESpftwGif; tjzpftysufwckudk qmbOD;u jyefajymif;a&;om;csufrm atmufygtwki;jzpfonf? S df u|Eywonf zGJpnf;tkycsKyfytajccHOya'udk a&;qGaeqJjzpfonf? rGeEifh fk f kd f kH J f S u&ifwdkxuGr+tay: ,if;onf tawmftwef -oZmoufa&mufr+&SdcJhayonf? waeaomtcg nae (5) em&DcGJwGif trnftm;jzifh a':e,fbm;rif;yuf (csf) (Donald Burman Petch) [k ac:aom tqihfjrifh rdj ytkyfcsKyfa&;t&m&SdwOD;onf a&$awmif-um;&Sd u|Ekfyf.tdrfwGif u|Ekfyftm; tcsdef;tcsufr&SdbJ vma&mufawG qHkavonf? u|Ekfyfonf ,cifu Todk xkdolvma&mufawGqHkvdrfhrnf[k rxif rSwcacs? u|Eyonf xdotm; odaomfvnf; olukd rawGrjrifconfrm ESptawmf f hJ fk f k l hJ S f -umcJav_y? w&Ha&mtcgu olEiu|Eyonf ajrmif;jrwGif twl&aecJ-h u_y; olu h D S fh fk f dS D ta&;ydkifjzpfI u|Ekfyfu puf&Sifw&m;ol}uD;wOD;jzpfonf? 1930 ckESpfwGif u|Ekfyf onf w&m;v$wfawmfodk &mxl;wdk;jrifhjcif;cH&csdefrSpI olESihf u|Ekfyfwdk rawGcJh-u awmhacs? olvmvnfcsdefwGif olonfvnf; weoFm&Dwdkif;. wdkif;rif;}uD; jzpfae ay_yD? olESifh u|Ekfyfonf ydoE<m& pum;rsm; ajymqdk-u_yD;aemuf yuf (csf) u bOD;/ cifAsm;wdk tck vGwfvyfa&;&awmhr,f? cifAsm;wdtaeeJ zuf'&,ftpkd;& k yHpzJGvrr,fvkd u|efawmfem;vnfxm;w,f? weoFm&Dwi;udk jynfe,fwcktjzpf k H d hf dk f u&ifawGudkay;zdk cifAsm;&J vkyfazmfudkifbuf vli,frdwfaqGawGudk cifAsm;bmvdk rqGJaqmifwmvJ? 'Dtwkdif;omqdk&if u&ifeJ ArmawGt-um; tjyif;txef ydif qdkifr+awG jzpfvm-uvdrfhr,f? u&ifawGtaeeJ armfvrdifudk olwdk&J t"du qdyf urf;vkyfEkdifovdk cifAsm;wdk&J &efukefudk cifAsm;wdk&J t"duqdyfurf;vkyfEkdifwmyJ r[kwfvm;? 'Dvdk tydiftqdkif&SdrS wdk;wufrSmaygh[k oluajymonf? xkdodkajymonfhtwGuf u|Ekfyfonf t}uD;tus,f a'golykefxrdonf? xdk a-umihf u|Efkyfu cifAsm;u uav;uvm;pum; ajymaewmyJ? 'grkefa0wm r[kwfbl;? cifAsm;em;vnf&rSmu weoFm&Dwkdif;rSm u&ifawGu vlenf;pkjzpf_yD; ArmawGu vlrsm;pkqwmyJ? ArmawGtjyif rGeawGvJ &Sao;w,f? 'Dawmh vlenf; kd f d pku vlrsm;pkudk tkyfcsKyfzdk cifAsm;rar#mfvifheJav? cifAsm;ajymovdkom vkyfvkduf &if r-umcif jy\emawG jzpfvmvdrr,f? b,fvyjJ zpfjzpf u&ifawGukd wki;wck fh kd df ay;zdk zGJpnf;tkyfcsKyfyHkOya'xJrSm u|efawmfwdk xnfhqGJxm;_yD;_yD? 'ga-umihf 'DudpP
215
215

rSm cifAsm;wdk&ufa&mwmxuf u|efawmfwdku ydk&ufa&mw,fqdkwm cifAsm;em; vnfxm;yg? aemuf_yD; cifAsm;wdk t*FvefrSm paumhcsfeJ 0JvfcsfawG[m ESpfaygif; rsm;pGmuwnf;u udk,fydkiftkyfcsKyfcGihfawmif;aecJhwm cifAsm;wdk ay;zdk jiif;cJhwmyJ r[kwvm;? cifAsm;t}uHywmu u&ifeArmt-um; jy\emjzpfapzdy? 'gudawmh f J k J k u|efawmfwdktaeeJ vufrcHEdkifwJhtwGuf 0rf;enf;ygw,f? cifAsm;vdk t*Fvdyfvl rsKd; enf;enf;yJ&Sdwm u|efawmfodwJhtwGuf 0rf;omrdygw,f? tck= cifAsm; oGm; awmhrvm;? u|efawmfnpmpm;zdk tcsdefausmfaeyg_yD? u|efawmfvJ qmaeyg_yD? cifAsm;twGuf bmrS r&SwtwGuf cifAsm;udk npmpm;zdk qufaezdk u|eawmf rajym d hJ f awmhygbl; [k ajymvduygonf? k f xdktcg olonf xvdkuf_yD; xyfaqG;aEG;zdk u|efawmfvmygOD;r,f [k ajym&if; xGucmoGm;avonf? f G &uftenf;i,f-um_y;aemuf &efue&dS _Awo#aumifp. ud,pm;vS,f a*s D kf d d D k f tufpfbif*av ESihftwl olonf xyfvmjyefonf? odkaomf u|Ekfyfu olwdkudk awGqHk&ef jiif;qdkvdkuf&awmhonf? ESpaygif; (40) eD;yg;cef u|EyEifh qufo,rj+ ywfaecJaom rdwaqGwOD;jzpf f fk f S G f f h f onfh OD;bapmcifu tar&duefjynfaxmifp/k tm&DZ;em;jynfe,f/ wlqif rdrae kd S I 1949=50 ckESpf rsm;twGif;u pdefrH+ (tcef; 5/ pmrsufESm =145) udk olod&SdcJh a-umif; pma&;om; ajym-um;vmcJhonf? 1968 ckESpf. {_yDvtwGif;u u&if trsKd;om;pmapmifwGif atmifqef;udk trSefwu,frnfolowfoenf; [laom aqmif;yg;udk a&;om;cJol u|Ekyw. owif;axmufonf pdera&S Y apmwyfI h f f kd f +H u&ifemrnf ay;cJhjcif;jzpfonf? odkaomfvnf; &efukefrd/ atmuf-unfhjrifwdkif vrf;wGif u|Ekfyf. rdwfaqGESihf tdrfeD;csif;jzpfcJhpOfu olemrnfonf OD;pdefr+Hom jzpfavonf? xdktcsdefu olonf tpdk;&tvkyfvkyfaecJh_yD; &mxl;rS csxm;jcif; cHaecJh&onf? u|EfkyfxH pma&;om;ol rdwfaqGonf OD;pdefr+H &JwyfzGJwGif tr+xrf; aejcif; &Sr&Suvnf;aumif;/ tu,fI tr+xrf;aeqJjzpfygu 1947 ckEp/f Zlviv d d kd S dk f wGif olonf tif;pdefcdkif. wm0efcH [kwfr[kwfudkvnf;aumif; rod&Sd&acs? odaomfvnf; u|Eky.rdwaqGu k f f f u|efawmfonf OD;pdefr+Hudk oduQmorm"d&SdolwOD;/ E+wfapmihfpnf;olwOD; tjzpf txl;rSwfrdygonf? tu,fI ola&;om;csufrsm;onf wu,frjzpfysuf cJhygu OD;atmifqef;ESihf olvkyfazmfudkifbufrsm; towftjzwfrcH&rD oltaejzifh OD;apmudk zrf;qD;cJhav[efa&;om;xm;jcif;rSm vkyf}uHZmwfvrf;xGifjcif;om jzpf
216
216

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

ygvdrrnf? xda-umihf tqdyga&;om;csufrsm; rnfr#rSernfukd oltaeESifh pOf;pm; hf k k f I r&Ekdifyg? xdk jyif u&iftrsKd;om;tpnf;tHk;. &efukefowif;axmufu OD;pdef r+Hudk udk,fwdkifudk,fus vlcsif;awGqHkar;jref;cJhjcif; &Sdr&SdESifh xdkaqmif;yg;udk a&; om;csdef 1968 ckESpfwGif OD;pdefr+Honf toufxif&Sm; &Sdae=raeudk vHk;0rod&yg? odk jzpfonfhtavsmuf &efukefowif;axmuf taejzifh OD;apm.tr+wGif OD;pdefrH+ yg0ifaejcif;ESifh ywfoufI wqih-f um;udk ola&;om;cJjh cif;om jzpfayvdrrnf [k hf a&;om;cJonf? h tjcm;jzpfEdkifajc&Sdaom +axmifhwckrSm uy`wdefcef;u u|Efkyf.zciftm; vlu,wif vma&muftpD&ifc_H yD;onfaemuf Ediiawmf&AvcsKyf/ twGi;0efcsKyf/ kd f kd h kfH J kd f f &efuef rd&rif;}uD;ESihf u|efawmf. zcifwonf OD;apmudk zrf;qD;&ef qH;jzwfcjhJ cif; k J kd k jzpfonf? OD;apmtdrukd 0ifa&mufp;eif;&ef &efuef rd &Jrif;}uD; OD;atmifcsdeukd wm f D k f 0efay;cJaomfvnf; oltaejzifh OD;apmaexki&m at'Dvrf;rSm tif;pdef pD&ifptwGi; h df k f yg&SaeonftwGuf wHqi;aecJonf? odk jzpfI xktcsdeu OD;pderonf tif;pde. d h k kd f h d f f +H f ckircif;0efaxmufjzpfcygu olukd vS r;I today;ta-umif;-um;rdayvdrrnf? df + hJ f hf xkda-umihf 'k=&JcsKyf (pDtdkif'D) jzpfaom u|Ekfyf. zciftaejzifh aESmihfaES;um-uef -umr+rjzpfap&ef t}uHycJh_yD; oludk,fwdkif xdkwm0efudk ,lcJhjcif;jzpfayvdrfhrnf[k u|Efkyfem;vnfrdygonf? 1986 ckESpf {_yDvwGif xkwfa0cJhaom txufazmfjyyg u&iftrsKd;om;pmapmifwGifyg&Sdaom aqmif;yg;ESifhywfouf_yD; pdwf0ifpm;ol u&ifaoG;csif;rsm;&Sd-uonf? 1950 ckESpf -o*kwfvtwGif;wGif om;owform; pdefvGif OD;aqmifaomwyfzGJu xkdif;=jrefrme,fpyf aumhu&dwfteD;wGif apmb OD;}uD;/ oltaygif;ygrsm;ESihf uk,&awmfrsm;ukd ajc&mcHrom;_y; aemufq;Y &Si;vif; d f H d G D Hk f okwoifypf&mY yg0ifom;onf[k rSm;,Gi;owfrwjf cif;cH&onfh Adv}f uD; a';ApfAAD f G f S k D ,ef;. tcef;uESifhywfoufI xkd u&ifaoG;csif;rsm;u tawmfav;aqG;aEG; ajymqkvm-uonf? u|eawmhpmtkytcef;wcef;wGivnf; if;tjzpftysuEihf ywf d f f f f fS oufI a&;om;azmfjycJh_yD; 0&rf;ajy; _Adwdo#Akdvf}uD;taejzifh u&ifacgif;aqmif . tzGJ xwif ryg&SonftwGuf jrefrmppfwyfu oluowfjzwfconf[k ajymqkd J G d h dk hJ csuudk jiif;qkcygonf? okaomfvnf; u|ey. u&ifrwaqGrsm;taejzifh ADA,ef; f d hJ d f f d f D ukd odyfpdwfr0ifpm;bJ ya[Vdqefqef xdktcsdefY apmbOD;}uD; vkyfaqmifaecJh jcif;ukom txl;pdw0ifpm;-uygonf? tb,fa-umifqaomf olonfomv#if 1946 d f h h dk h ckEpf tapmyki;wGif u&iftrsKd;om;tpnf;tk; autJi,l (KNU) ukd zGJ pnf;cJo/l S df H f vGwfvyfa&;&_yD;aemuf wESpft-umwGif u&ifhykefuefxuGr+ukd OD;aqmifcJhol
217
217

olwkd.av;pm;&aom acgif;aqmifr[kwfygvm;? u&iftrsKd;om;umuG,fa&; tzGJ autJif'Dtkd (KNDO) taejzifh autJif,l. vufeufukdifvufwHjzpfcJh_yD; ykeuefxuGr+ jzpfcsderp_yD; txufazmfjyyg u&iftrsKd;om;pmapmifyg aqmif;yg; f f S xGuay:vmonftcsdexqv#if (36) ESpe;yg;cef ausmfjzwfc_hJ yD; ,if;ykeuefrrm f h f d dk f D f + S ,aewkdif t"Ge&Snfvsuf&Sdaeayonf? autJif,l. tqkdygtjzpftysufESifh ywf f oufI ykdrkdtao;pdwfjrifodEkdifap&eftwGuf u|efawmfu olwkdukd zwf+avhvm Ekdif&ef pmtkyfaumif;rsm; !efjycJhygonf? okdaomfvnf; jyefvnfrGrf;rHjyifqifwkd; csJxm;aom u|Ey.pmtkyf 'kw,t}udrf (t*Fvybmom) xkwudk 1996 ckEpwif fk f d df f Sf G kdufESdyfxkwfa0_yD;onfESifh 1996 ckESpf atmufwkdbmvwGif ,lEkdufwufuif;'rf; (United Kingdom) &Sd bDbpD (2) kyjf rifo-H um;rS tmZmenfae ESpf (50) jynftjzpf D h taxmuftxm;rsm;jzifh txl;tpDtpOfw&yfjyo_yD;aemufY ,if;ta-umif;t &monf xyfrHay:aygufvmjyefonf? 1996 ckESpf atmufwkdbmvtwGif;wGif vlawGar;jref;r+yvky&eftwGuf xkwvya&;r;rsm;u u|eawmfudk t*Fvefjynfodk f f kf f h zdwfac:cJhonf? xkwfvkyfa&;r;rsm;taejzifh 0d0g'jzpfaeaom u&iftrsKd;om;pm apmifyg aqmif;yg;acgif;pOftwki; tpDtpOf.acgif;pOfudk tok;yvdrrnfuvnf; df H hf dk aumif;/ tpGypcae&onfh _Awo#wdk yg0ifywfoufrrm t"duausmk;jzpfvrrnf f JG H d d + S d d hf ukvnf;aumif; u|eawmfwtaejzifh xktcseu rod&cacs? if;kyjf rifo-H um;tpD d f dk d d f dS hJ tpOftaejzifh tcsKaom u&ifvrsK;rsm;. apm'uwufruvnf;aumif;/ ,lau d l d + dk &Sd -unfotajrmuftjrm;. +wcsruvnf;aumif; jzpfay:apcJonf? taemuf h + l f + dk h EkdifiHrsm;xHrS cJ,rf;rD;ausmuf taxmuftyHh&&Sda&; ar#mfvifhcsufjzifh apmbOD; }uD;u ,if;c&D;vrf;ukd uHukdykHI tokH;cscJhjcif;/ ,cif0ef}uD;csKyfa[mif; OD;EkESifh AkdvfcsKyf}uD;ae0if; tp&Sdonfh wif;rmaomoabmxm;&Sdol Armrsm; yg0ifywf oufaer+ukd u&iftrsKd;om;pmapmifyg aqmif;yg;u pGyfpGJxm;jcif;/ jrefrmEkdifiH awmifwef;om;rsm;. rdwfaqGrsm; tp&Sdonfh _Adwdo#tzGJtpnf;rsm;rS v#Kd0Suf v+y&m;aeonfh yk*Kd~ vfrsm; yg0ifywfoufaeonf[k bDbpD (2) tpDtpOfu wifjy f S D cJjh cif; ponfwrm wckEiwck qufpyfaeayonf? v#Kd0uvy&m;olrsm;. yxr dk S S hf S f + f S qkH;tpnf;ta0;ukd jrefrmEkdifiH awmifwef;om;rsm;. rdwfaqGrsm;tzGJ 8 (Friends of the Burma Hill Peoples) ukd zGJpnf;onfhtcsdef 1947 ckESpf Zlvkdifv EkdifiHawmf vkyf}uHr+rwkdifrD vef'ef-rdY usif;ycJha-umif; if;kyfjrifoH-um;tpDtpOfu jyocJh aomfjim;vnf; autJi,rS txl;uk,pm;vS,f tkvAm boef; taejzifh _Adwo# f l d f d D d vkvm;aom u&ifrsm;. tajccHvvm;csufudk tultnD&&Sa&;twGuf a&muf&dS d dk d
218
218

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

vm_yD;aemuf tpnf;ta0;ukd 0ufpfrifpwm yef;_cHtwGif;1948ckESpfZGefv (30) &ufwiusif;ycJ_h yD; if;rdwaqGrsm; ay:aygufvmjcif;jzpfonf[k xktcsdetxd ,kH Gf f d f -unfaecJ-h uonf? rnfodkjzpfap/ u&ifaomif;use;olwyfzJGrsm;twGuf aemufq; f Hk taumiftxnfay:vmaom tusKd;jzpfxGef;r+ESifh ywfoufI ar;p&mar;cGef;jzpf vmcJhonf? autJif,lwkd 1949 rS 1960 txd qifE$Jaom ppfqifa&;w&yfvkH;ukd jyefvnf-cHikHokH;oyfI tajzay;cJholum; wjcm;olr[kwf? autJif,lOuU@ tjzpf apmbOD;}uD;ukd qufqHcJhol apm[efwmomar$; (Saw Hunter Tha Hmwe) (c) apm[efwm aumupm (tkyfpkd;ol) jzpfonf? olonf 1963 ckESpf &efukefwGif usif;yaom _idrf;csrf;a&;aqG;aEG;yGJ.&v'ftjzpf A[kdtpkd;&xH vufeufcsoGm; cJonf? rwfv (22) &ufaewif &efuejf refrmhtoHraeI u&ifvrsKd;wktm; olt h G k S l d awGtuHrsm;ukd jyefajymif;ajymjyoGm;cJonf? atmufygwkrm qufpyfaom aumuf h d S Ekwcsursm;jzpfonf? f f autJif'DtkdxJrSm&SdwJh u|efawmfwkdtaeeJ 1949 u 1952 txd ppftul taxmuftyHh&&Sdzkd taemufbufukd ar#mf-unfhcJh-uw,f? tquftoG,f &&SdEkdif r,fvdk ar#mfvifcsufeJ e,fpyfuom;wJh vrf;c&D;rSmyJ apmbOD;}uD;eJ apmpHau;wdk h dk G usq;kH cJ&w,f? 'gayr,fh bmtultnDrSr&cJb;? 1953 cku 1960 txd taemuf h h l ukdausmckdif;_yD; ta&Sbuf (jrefrmjynfwGif;u ulrifwefwyfzGJrsm;/ xkdaemuf wkwfeD ESpfckvkH; ratmifjrifcJh) ukd tultnD&zkd u|efawmfwkd -unhf-ujyefw,f? tJ'oifcef;pmrsm;&&S_d yD; 1960 aemufyi;up_yD; uk,u,utm;uk;zkd uk,vrf; D dk f d hf dk f dk d d hf ukd,foGm;zkd u|efawmfwkd qkH;jzwfcJh-uw,f? 'Drua&pDpepfwif Ekiia&;ygwDrsm; ouf0ifvy&m;Ekia&;twGuf &efyaiG dk G dfH + f S df Hk axmufya&;onf toufaoG;a-umozG,jf zpfonf? okd jzpfI csr;omuG,0aom hH f f wOD;csi;yk*Kd~ vfrsm;xHrvnf;aumif;/ pD;yGm;a&;vkyief;rsm;rSvnf;aumif; tvSLaiG f S f rsm;ukd Ekiia&;orm;rsm;u vG,vifwulvufc-H uonf? vSL'gef;olrsm;uvnf; dfH f h tjyeftvSetm;jzifh OD;pm;ay;r+udk ar#mvif-h uonfrmxif&m;onf? ajryki&irsm;/ f f S S df Sf ukeonf}uD;rsm;tjzpf csrf;omuG,0olrsm; pm&if;0ifEiorsm; jrefrmrsm;xJwif f f dk f l G tvGe&m;yg;onf? okaomfvnf; pD;yGm;a&;vkyief;}uD;trsK;rsK;vkyui_f y; ,if;pepf f S d f d d f dk D twGif;rSyif tusKd;tjrwfaiG ajrmufjrm;pGm pkaqmif;rdaom wkwfrsm;/ tdENd, vlrsKd; tajrmuftjrm;&Sonf? wcsKdtaejzifh olwpwf uduf Ekiia&;orm;rsm;. d dk d dfH aiGtdwfukd ulnDjznfhay;-uonfrSm ,kHrSm;p&mr&Sdacs? Oa&myukr`%D}uD;rsm;wGif trsm;pkrSm _Adwdo#wkd jzpf_yD; olwkd. }uD;rm;us,fjyef aom vuf0g;}uD;tkyfr+ESifh
219
219

&Snfvsm;aomuGef&ufjzifh ukdvkdeDEkdifiHwkd. pD;yGm;a&;ukd tykdifpD;tkyfpkd;xm;-u onf? tpk;&tzGJ twGi;wGivnf; if;wk.tkypu tm%mcseci!mukd xde;xm; d f f d f k d fGf S f -uonf? jyefvnfodrf;ykduf_yD; 'kdrDeD,Htqifhukd vufrcHbJ vkH;0vGwfvyfa&;ukd awmif;qkr+ xif&m;vmonfwif olwtaejzifh a'oqki&m Ekiia&;orm;rsm;ukd d S h dk dk df dfH odrf;oGif;pnf;kH;&ef olwkdukd,folwkd vkdtyfonf[k rxif-uacs? *VKefOD;apm. EkdifiHa&;&nfrSef;csufrsm;um; tqkH;tpr&Sdacs? ol&nfrSef;csuf jynfhajrmufap&ef rnfokdaom pnf;urf;uvem;ukdr# *krpkdufcJhacs? EkdifiHjcm;rS aiGa-u;taxmuf tyHhukd &Sm}uH&,lxdef;odrf;EkdifolrSm olomv#if yxrOD;qkH;ol jzpfayonf? ol. eef;&if;0efb0 xdyfqkH;a&mufcsdefwGif _Adwdo#bk&ifcH qma':refprpf. ta&;ay; jcif;cH&oljzpfonfESifhtnD tpkd;&pdwfuduf &mxl;wck&&ef ay;aomvmbfaiG vufc&,lrEiywfoufI ar;&mwGif olu 0efcomru aiG tajrmuftjrm;jzpf H + S hf H Hk a-umif; wkd;wkd;wdwfwdwfajym_yD; aemufwcgryvkyfawmhyg[k jznfhpGufvsuf bk&ifcHukd tajymiftysufajym-um; ajymqkd&JcJhonf? 9 ppfyGJ'%fjzifh ysufpD;aekHomru EkdifiHa&;/ vlr+a&;t& +yfaxG;ayGvDae aom EkdifiHokd OD;apmtaejzifh jyefvm&jcif;jzpfonfhtjyif ykdIta&;}uD;onfu b,folurS olukd ta&;w,lr&Sd-uawmhonfh EkdifiHjzpfaejcif;yif? olykHpHtwkdif; oloGm;&mvrf;wGif ydwf&yfaeol rnfolukdrqkd z,f&Sm;ypf&ef tpDtrHrsm;csrSwf ae_yD; tvSL&Sifrsm;ESifh aiGa-u;&Ekdifrnfhae&mrsm;ukd toJtrJ&Sm}uHaecJhonf? a'ocH axmufyHhrnfholrsm; enf;yg;ae_yDjzpfI ol&Sm}uHr+e,fukd ykdrkdjzef -uuf& awmhonf? 1947 ckEpf tapmyki;wGif oHo,jzpfz,f v+y&m;r+rsm; jzpfvmcJonf? S df G f S h atmifqef;=tufwvDpmcsKyfcsKyfq_dk yD;aemuf AkvcsKyfEihf uk,pm;vS,rsm; wki; d f S d f f df jynfjyefvmcsdewif olu t*Fvefwif acwW aemufcsefae&pfconf? xktcsdewif f G G hJ d f G OD;aqmifEkdifiHa&;ygwDukd qefusifwkdufckduf&mY tokH;y&eftwGuf aiGa-u; trsm;tjym;ukd trnfrazmfvkdonfh tvSL&SifwOD;u olukday;cJha-umif;ESifh t*Fvyt&if;&Sirsm;xHrvnf; tvm;wl aiGa-u;ta&twGuudk ol&&Sca-umif; d f f S f d hJ d owif;xGuvmcJonf? (+=Rangoon Guide Daily owif;ay;ykr+ pm=50) jrefrm f h t}uD;wef;t&m&Sdtqifhu if;oHo,&SdaeykH&onfomru _Adwdo#umuG,f a&;Xme vk-H cHa&;t&m&Su ArmppfXmecsKyf (Defence Security Office-Burma Comd mand) . 1947 ckESpf -o*kwfv (20) &uf owif;ay;ykdr+wGif u|efawmf.zcif d h G d + G jzpfol 'Dti*s=pDti'D (DIG-CID) ESihf tcse-f umjrifpm pum;ajymqkrwif oltae dk f D dk f jzifh bk&ifhtpkd;&ESifh a,bk,stm;jzifh _Adwdo#wkdtay: ,if;oHo,0ifaer+rsm;rS
220
220

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

yaysmufapEkicaomfvnf; Oa&my pD;yGm;a&;vkyief;wck okr[kwf vly*Kd~ vfwOD; d f hJ f d k wa,mufu zqyvukd qefusif&eftwGuf OD;apmukd wcsdefcsdefwGif aiGa-u; axmufyHh&ef urf;vS rf;cJhonf[laom wdwfwckd;oHo,ukdum; 'Dtkdif*sD=pDtkdif'D taejzifh pG_J rJaeqJjzpfonf[k 'Dtufptrm cHpm;usefae&pfayonf (+= rSwcsuf f dk S f rsm; tcef; 4 trSwfpOf 4)? if;tjyif atmufwGif okcajymjycsuft&qkdv#if vkyf}uHr+}uD;rwkdifrD TESpfaemufykdif;wGif &efukef&Sd ukefoG,fr+b%fukd tEk-urf; pD;&ef oltaejzifh pDpOf_yD;jzpfonf[k qkdavonf? rnfokdaomt}uHtpnfrsKd; eef;&if;0efa[mif;taejzifh yg;eyfvdrRmpGm qGJaeonfjzpfap tcsKdaom _Adwdo# t&m&Sdrsm;xHrS vufeufESifh cJ,rf;rD;ausmuf ta&twGuf ajrmufjrm;pGm 0,f,l aecJ&onfwefz;ukd umrdap&ef olrm aiGa-u;&SaecJ&ayrnf? h h dk S d h okaomfjim;vnf; OD;apmtm; vlorcHbJ Ekiia&;ESiqufE,I vufaqmif d d dfH hf G f ymrsm; tpkvkduft-yHvkduf ay;onfh pGyfpGJcsufESifhywfoufIum; &Sif;vif;wd usaom taxmuftxm;wpkHw&m xGufay:vmjcif;r&Sdacs? _Adwdo#t&m&Sd rsm;ESiwvsuf OD;apm.aetdrY awG jrif&aom ukeo,rvyief;vkyuiaeol hf JG f f G f + k f f dk f wOD;wnf;aom yk*Kd~ vfrm vD (vf) ESihf ukr%rS rmvf[x&m (Malhotra of Leele S ` D dk fS fS d & Co) (tcef; 4/ pmrsuEm 125 ESihf tcef; 5 pmrsuEm 140) qkol wa,mufom&Sd ayonf? olta-umif; tenf;i,fo&or#rSm olonf a';ApfAA,ef; aexkiaom d D D df f df dS dN zku(cs) vrf; (Fytche Road) &Sd aetdrY aexkivsuf&aom tdE,vlrsKd; (trnf d f t& yefcsmyD[EL) pD;yGm;a&;orm;wOD;jzpfonf? rmvf[x&m taejzifh _Adwo# d N kd d ukefoG,fa&;vkyfief;tcsKdudk a&Swef;wifAef;jyolwOD; jzpfyHk&_yD; OD;apmESihf quf oG,fr+y&mY oludk toHk;cscJhjcif;jzpfayvdrfhrnf? rmvf[dkx&m taejzifhvnf; olonf pD;yGm;a&;orm;jzpfonftavsmuf aemifwif ta&;ygt&ma&mufvmrnfh h G EkdifiHa&;orm;rsm;ESihf &if;ESD;r+&Sdap&ef xdktcGihfta&;udk vkdvm;aumif; vdkvm;cJh ayvdrrnf? rmvf[x&m ESifh olZeD;onfwonf &efuef rdwif qufvufaexkif hf kd kd k G d cJh_yD; aemifESpfaygif;rsm;pGm -um&Sdonftxd vlr+a&;yGJrsm;Y olwdkudk awG jrifaecJh &avonf? xda-umihvnf; vGwvyfa&;&_yD;onfaemuf rpPrm[dvx&m tm; k f f h k f jrefrmtrsKd;orD;rsm;. rdcifESihf uav;apmihfa&Smufa&;toif; wGif wufuGpGm yg0ifvy&m;cJonfukd t_rJwap jrifawGae&jcif;jzpfayonf? + f S h

okc. Zmwfa-umif;jyef
OD;apm. aemufvursm;teuf ud;'%fvwci&_yD; axmif'%fom usc& dk f G f G hf H olrsm; rnfornfyHk qufvufjzpfysuonfrsm;ESiywfoufI apm'emr+rsm; yp&m dk f hf &Svmjyefygonf? olwxrS wpkwa,mufu tr+Eiywfouf_y; ykrrwom;avmuf d dk J H S hf D d kd S f zG,f tao;pdwtcsutvufrsm; xyfrzi[r+rsm; &Sconfteuf rEav;rS emrnf f f H G hf d hJ h ausmfxwa0olEihf owif;pmq&mjzpfol vlxO;vSonf 1953 ckrS 1956 ESpuef k f S k D f k txd ok;ESpausmf Ekiia&;r+rsm;jzifh axmifuscpOfu axmifusbufrsm;. jyefvnf H f dfH hJ ajymjycsufrsm;rS pdwf0ifpm;zG,f jzpf&yftr+rsm;ukd jyefvnfa&;om; rSwfwrf;wif xm;onfh pmtkyf (9) tkyf&SdcJh&m (2) tkyfwGif cifarmif&if/ okcESifharmifeDwkd. jyefvnfajymjycsursm; yg&Scayonf? if;wkrm Ekiiawmfvy}f uHra-umifh jypf'%f f d hJ d S d f H k + usc&olrsm;ESihf ywfoufI wckwnf;aom !ejf yp&m pmtkypmwrf;om jzpfygawmh H f onf? wcsdefwGif vlxkOD;vSonf &efukefaxmifY (aemifwGifzsufvkdufonf/ ,ckr&Sawmh) &SpOf cifarmif&if/ okcwkEihf taqmif (5) wGif wcef;wnf;usconf? d d d S hJ armiferm wjcm;tcef;wGijf zpfonf? xkpOfu okcwOD;wnf;om olZmwfa-umif; D S d ukd jyefveajymjycJonf? OD;vSu ol. axmifevom; wGif if;Zmwfa-umif;jyef S f h J l ukd rSwfwrf;wifum xkwfa0cJhygonf? if;Zmwfa-umif;jyefwGif okc.rdbrsm; txufjrefrmjynfrS atmufjrefrmjynfokd a&$ajymif;vmonfrSpwif_yD; tao; pdwfazmfjycJh&m EkdifiHawmfvkyf}uHr+ESifh ywfoufaom tpdwftykdif;ukdom ,ck uk;um;azmfjyoGm;ygrnf? d jrefrmEkiiwif -rdj ytkycsKyfa&; 1945 ckEpf atmufwbmvY jyefvnfpwif dfH G f S dk csdefwGif okconf {&m0wDwkdif;twGif;&Sd usKdufvwf-rdokd ajymif;a&$vmcJhonf? xkpOfu olonf zqyv okd 0ifa&mufc_hJ yD; bma&;r;tjzpf aqmif&uconf? d G f hJ olonf &efueuA[kd y_y; ukeonfvyief;rsK;pkH ud;pm;cJaomfvnf; ajym&avmuf k f dk D f kf d h atmif atmifjrifr+r&cJhacs? xkdokd &efukef-rdawmfooGm;onfh c&D;tcsKdwGif usKduf kd vwfrS todrdwfaqGwOD;jzpfol oufESif;u olESifhvkdufygcJhonf? oufESif;onf OD;apmukd txl;-unf!kdoljzpf_yD; rsKd;cspfygwDESifh *VKefwyfwkd. 0g&ifhtzGJ0ifwOD; vnf;jzpfonf? xkda-umifh olonf ol.acgif;aqmifxH ol&d, owif;pmwkduf k;cef;okvnf;aumif;/ at'Dvrf;aetdrovnf;aumif; oGm;a&mufvnfywfavh H d f dk
222
222

221
221

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

&Sonf? okd jzpfav&m oufEi;u okcukd oletwlvuc&ef ac:oGm;_yD; OD;apmESihf d Sf J dk f hJ rdwfzGJay;cJhonf? aemufqkH;Y oufESif;. axmufcHr+jzifh OD;apmu okcukd ol. vl,kHpm&if;oGif;vkduf_yD; EkdifiHa&;vkyf&mY aiGa-u;onf y%mrvkdtyfcsufjzpf a-umif; &Si;jycJonf? igwktaeeJ em&D0uftwGi; ode; (50) avmuf tom;wif f h d f f usdrf;aoayguf&Ekdifr,fh vkyfief;}uD;rsKd;awG vkyf&vdrfhr,f? ukefoG,fr+b%fukd acwftrDq;enf;eJ ydy&&d igwktEk-urf;pD;&r,f? 'g[m usr;aoaygufy? oHo, Hk d d d d f J vk;0rjzpfe? 'g[m _Adwo#awGudk armif;xkwEir,fh enf;vrf;wcky? 'g[m olwdk H J d f dk f J &J pD;yGm;a&;vkyief;&yf}uD;ukd kucsK;ypfvuwmeJ twlwy ponfponfjzif? f d f d dk f l J h okc usKuvwf-rd jyefom;_y; r-umrDyif OD;apmu oluac:a-umif; oufEi; d f G D dk Sf u owif;ykvmonf? olwEpa,mufv; jyefom;-u_y; olwa&mufonfEihf (ZGev d dk S f Hk G D dk S f 9 &ufcef ) tif;vsm;uefxJ&Sd u|ef;uav;wckay:wGif udwifavhusifhr+[k ajym &rnfh avhusifhcef;wckukd olwkdyg0ifyvkyf-u&onf? avSESpfpD;tjynfh vufeuf tjynftpkwyfqifxm;olrsm; yg0ifqifEc-hJ u_yD; xku|ef;ay:Y OD;apmu tEk-urf; h H J$ d pD;&rnfh tao;pdwftpDtpOfrsm;ukd tcsKdolrsm;tm; oif-um;ykcsaecsdefY tcsKdol d rsm;u opfyifrsm;-um;wGif rnfornfykH csOf;uyf&rnfukd vufawGoif-um;-u& kd onf? OD;apmu ukefoG,fr+b%fwGif aiG (4=5) aomif;jzifh aiGpm&if;zGifhvkduf_yD; aepOf aiGa-u;tenf;i,fukd txkwftoGif;yvkyfonf? olvlrsm;u olESifhtwl tvSnusvuyg_y; b%fEiu|r;0ifrj+ zpfatmif yvky-f u&onf? udwifavhusihf hf dk f D S hf f r+yvky_f yD; aemufwaeeeufwif okcu OD;apmESihf vkuygoGm;cJonf? H G d f h wywf-um_yD;aemuf wckaom aev,fcif;wGif OD;apmu okctygt0if vufa&G;pif (14=15) a,mufcefukd qifhac:vkduf_yD; yef;_cHtwGif;&Sd taqmuf ttkav;xJwif pk;apum rdrwom;a&muf&rnfae&mESihf xrf;aqmif&rnfh wm H G Hk d dk G h 0efwkdukd b%fpD;eif;r+ykHpHtwkdif; v+yf&Sm;r+wckcsif;tay: tao;pdwf&Sif;vif; ajymjyvsuf wOD;csif;ukd wm0efrsm; cGJa0ay;vkdufonf? pD;eif;r+ukd eHeuf (11) em&DEihf aev,f (1) em&Dt-um; yvky&rSmjzpfonf? xktcsetwGi;wGif A[kb%frS S f d df f d xkw,vmcJ_h yD; aepOfjyefy&aom ausmufrsuf&wem tp&Sonfh tzk;wefypPn; f l dk d d f rsm; ukefoG,fr+b%f. rD;cHaowWmrsm;twGif;Y &SdaeqJjzpfonf? refae*smESifh aiGukdifcsKyfukd trdt&zrf;qD;jcif;rS ppfqifr+ukd pwifcJh_yD; cef;r}uD;twGif; pma&; pmcsD (50) cefudk csKyfxm;jcif;/ tay:ESpxyf&orsm; rv+y&m;Ekiatmif uefowf f dS l f S df xm;jcif;/ t0ifayguf0}uD;Y vufeufuitapmifuzrf;I twGi;okoi;_yD; olae dk f h dk f d G f &mwGif ykvdyfqyftifpyufawmf ,leDazmif;0wf tEk-urf;pD;olwOD;ESifh tpm;xkd;
223
223

xm;jcif; ponfponfrsm;tay:wGif ol !ef-um;r+rsm;u -cHikHxm;avonf? vk,ufI&onfrsm;ukd tdwrsm;xJ xnf_h yD;onfEihf 0pDwcsufrwvurnfjzpf_yD; f S + f dk f olwtaejzifh a&SaygufrS tjrefxu_f yD; &yfxm;aom avmf&um;ay:okd tEk-urf; dk G D pD;&onfh ypPnf;rsm;ESifhtwl wuf-u&rSmjzpfonf? wcsdefwnf;rSmyif wcsKdu bm;vrf;ESihf ukeonfvrf;axmif&dS *spum;okd oGm;-u&rSmjzpfonf? avmf&um;u f h f D a&SuxGu_f y;aemufa,mifcvuvmolrsm;&Syguxkorsm;tm;[efwm;ydwq&ef D H dk f d d l f dk *spfum;u aemufrSvkduf&efjzpfonf? tEk-urf;pD;r+w&yfvkH;ukd (15) rdepftwGif; _y;pD;&rnfjzpfonf? xkaewif olwtaejzifh ppfwyf,eazmif;rsm;ukd 0wfqifxm; D d G dk l D -u&rnfjzpf_y; atmfwrufwpfaoewfrsm; ukiaqmifxm;-u&rnfjzpfI xktcseY D dk df d df rk;&GmaernfjzpfonftwGuf rk;umtus rsm; rjzpfrae 0wfqifxm;&ayOD;rnf? d h d tppt&m&m pdwtm;wufuGpm tqifoifjh zpfvsuf&aeay_yD? olwtae f G dS dk jzifh toiftaetxm;jyifxm;-u&_yD; xkaeu rk;&Gmrnf[k ar#mfvifxm;-uaomf h d d h vnf; (6) &ufom ukefoGm;onf? rkd;ur&GmcJhacs? xkdtcgrS pdwfwif;xm;r+rsm; ajzav#mhvkduf_yD; olwkdtm;vkH; em;em;aeae aevkduf-uonf? xkdtwGif; jrefrm {nfonfrsm;a&m EkiijH cm;om; {nfonfrsm;ukyg OD;apmu oltrY {nfcaecJonf h df h d d f h H h ukd olwkowdyrd-uonf? if;tjyif tdrf*dwf0&Sd tapmifhrsm;rSmvnf; kdifz,fao d ewfEihf jzpfaeay_y? S D ZGefv (26) &ufwGif b&if;*ef;tvuf (200)/ ajymif;ykd (200) ESifh r*~Zif; usnfqeftawmifh (800) wifaqmifvmaom avmf&Dum;wpD; tdrfoa&mufvm kd onf? xkdaemufykdif;wGif if;aoewfrsm;ESifh tykdypPnf;rsm;ukd qDxkd;I qDpdrf t0wfrsm;&pfywfvsuf pnftvGwrsm;wGif xnfoi;odr;qnf;um a&ueftwGi; f h Gf f f owfrSwfxm;aom ae&mrsm;wGif jrKyfxm;vkduf-uonf? xif;l;aowWmrsm;wGif xnfhoGif;xm;onfrsm;ukdrl odrf;qnf;ay;rnfh rdwfaqGrsm;&Sd&mae&mrsm;okd ykd aqmifay;cJ-h uonf? aoewfrsm;&_yD; aemufyi;wGif olwacgif;aqmif. rsufEm dk f dk S taetxm;rSm ykr_dk y; ckirmjywfom;onfyHk ay:vmonfudk okc owdxm;rdconf? d D df h hJ xktcseYyif OD;apmu ol. tpDtpOftwki; olwtm; opPmqkci;onf/ xkaemuf d d f df dk d dk f d olu olvrsm;ukd ok;a,mufwwGJ av;a,mufwwGJ ac:vkuonf? olwtaejzifh l H d f dk r-umrD }uD;rm;vSaom &mZ0wfr+cif;ukd usL;vGef&awmhrnf jzpfonfhtwGuf olwkdxJu wa,mufa,muf opPmazmufcJhv#if usefvlrsm;tm;vkH; ,if;tusKd; qufukd cHpm;-u&rnfjzpfa-umif; OD;apmu owday;ajymjycJhonf? okd jzpfonfh twGuf olwkdtaejzifh vkyfief;rprD aowrf;pmukd vufrSwfxkd;xm;zkdvkda-umif;
224
224

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

uwdawmif;onf? xka-umifh olwtm;vkH;u oabmwlvkduf_yD;aemuf olwtm; d kd kd vkH;ukd bk&m;pifa&Sac:oGm;_yD; opPmqkdum opPma&aomuf-u&onf? xkdaemuf aowrf;pma&;-u&um toD;oD;vufrSwfxkd;_yD; ,if;aowrf;pmrsm;ukd olu odr;,lxm;vkuonf? f d f xkdaemufykdif;wGif OD;apmukd nbufykdif; um;jzifh r-umc%xGufxGufoGm; onfukd jrifawG -u&onf? b,foGm;onfrod/ wcsKdc&D;rsm;wGif olvl,kHawmf wa,mufa,mufukd ac:oGm;avh&Sd_yD; wcsKdc&D;rsm;ukdrl olwa,mufwnf;om oGm;wwfonf? ,if;c&D;rsm;rSm r*Fvm'kbufo[I ,lq&onf? xkaemufyi;wGif H dk l d dk f awmfrD/ pwif;/ b&if;ESifh ajcmufvkH;jyL;aoewfrsm;twGuf usnfqefawmifh wodef;okH;aomif;ausmfukd avmf&Dum;}uD; (2) pD;jzifh (Zlvkdif 12 &uf) aewGif ,laqmifa&muf&SdvmcJhonf? ,if;usnfqefawmifhrsm;ukd usyfaiG okH;odef; ig;aomif;omay;&_yD; tvGeaps;oufoufomomESihf 0,f,&&Scwmjzpfa-umif; f l d hJ tjyif r-umrD usyfwodef;cGJay;_yD; aemufxyfusnfqefawmifhwoef; wokwf &&SdEkdifp&m&Sdao;a-umif; olvlrsm;ukd olukd,fwkdif xkwfazmfajymjycJhonf? aemif tcgrSo&onfrm _Adwo#ppfwyftaejzifh ,if;usnfqefawmifrsm;ukd zsufq;ypf d S d h D &efjzpfaomfvnf; wu,frzsufq;bJ tzsufpm&if;jyum eD;pyf&mvlrsm;ESiquf D hf oG,fI ckd;xkwfa&mif;csjcif;jzpfonf? xkda-umifhvnf; OD;apmtaejzifh tvGefcsKd omaom aps;E+e;jzifh ,if;wkudk &&ScjhJ cif;jzpfonf? xkr#ruao; ok;I&ao;aom f d d d H ESpv;jyL;rsm; tygt0if aoewfa[mif; tvuf (1500) &&Satmif pDpOfaeqJjzpf f Hk d a-umif;ukvnf; olu ajymao;onf? okd jzpfI a&mufaeaom ,if;usnfqefrsm; d ukd yef;_cHtwGif;ESifh teD;0ef;usifwGif olwkdwawG tvsiftjref okd0Sufoihfwm ok0u_f yD; tjyifodk jzef jzL;oihwm jzef jzL;vku-f uonf? d S f d &uftenf;i,f-um_y; wnaewGif okconf xk;pHtwki; a&uefxY a&csK; D H df J d _y; t0wftpm;vJum tdra&Sbufodk vrf;av#muf&efxuvm&m OD;apmESihf vlo; D f G f Hk a,muf ukvm;xkdifrsm;wGifxkdif&if; wpkHwck aqG;aEG;ae-uonfukd awGvkduf& onf? xktcg OD;apmu tif;ukoc cifAsm;a&mufvmwmtawmfy [k ajymajym d d k J qkdqkd ukvm;xkdiftvGwfwvkH;ukd !efjyjcif;a-umifh xkdukvm;xkdiftvGwfwvkH; wGif 0ifxivuonf? OD;apmu u|efawmhrm tck ta&;}uD;wJupwck&w,f? dk f dk f f S h d P dS tJ'gu t&if[mxufykd_yD; ta&;}uD;w,f? tJ'DudpPrSm cifAsm;u um;armif;ay; &r,f? cifAsm;b,fvv/J tJ'gukd vkyEirvm; [k qufar;vkuonf? ol trdef dk f dk f d f ay;wm emcH&rnfhtaetxm;rSm &Sdaejcif;ESifh um;armif;EkdifolrSm oltygt0if
225
225

ok;OD;om&SonftwGuf okcu olvyygrnf[k jyefajzvkuonf? xkaemufwirl H d h k f d f d Gf OD;apmonf usevrsm;ESihf qufvufaqG;aEG;ae-uonf? xkvyief;rSm oufqiol f l d kf dk f emrnfwpkHw&mukd xkwfazmfajymqkdjcif; r&Sd-uaomfvnf; wkdufckdufypfcwfr+rsm; ESifh ywfoufonfh em;pGefem;zsm; ol-um;&aom pum;vkH;rsm;t& olwkdtaejzifh rsm;r-umrD wpkHwckaomae&mwGif oufpGef ud;yrf; vkyf}uHowfjzwfr+wckukd pDpOfae-ua-umif; ol &Sif;&Sif;vif;vif; odvkduf&onf? xkdaemufwGifrl olwkd vlpcvu-f uonf? k JG dk azmfaumifb!Gef oufaocHcsufu okcajymjyonfh aemufqkH;tykdif;ESifh ywfoufI oHo,jzpfaponf? txufu twkdif;qkdv#if okcrSm xkdifkHr# 0ifxkdif vku_f yD; odyr-umrD tpnf;ta0;_yD;pD;oGm;ykay:ygonf? b!Geu xGuq&mwGif d f H f f dk olq&mu oluac:csewif olu tdyaysmaecJonf? (+=pmrsuEm 109 ESihf 113)? dk d f G f f h f S n (9) em&Dcef olukd,fwkdif a&muf&SdoGm;csdefwGif armifpkd;/ oufESif;/ armifpdefESifh okcwkdrSm OD;apmESifh twl&SdaecJhonf? okca&mufoGm;csdefwGif yxr (3) OD;onf okcESihf b!Gewdk a&mufrvm-uao;rDuyif olwacgif;aqmifEihf aqG;aEG;ESi-hf u_y; f dk S D aemufxyfem&Dtawmf-um qufvufaqG;aEG;aeqJ yxr okca&mufvm_yD;/ xkaemufwGifrS b!Gef a&mufvm[efwlonf? xkdtcsdeftwGif; okcu em;axmif d aecJhonf? OD;apm. aemufvkdufrsm;xJwGif t,kH-unf&qkH;ESifh tckdifrmqkH; wynfhrsm;jzpfvsuf vlowf&ef wm0eftay;cH&ol (armifpkd;/ oufESif;/ armifpdef) xkd (3) a,mufESifh b!Gefwkdtaejzifh vkyf}uHr+rwkdifrDntxd if;wkdvkyfaqmif& rnfwm0efudk rod&c-hJ ujcif;rSm em;vnf&efcufvonf? h dS S okcu qufvufajymqkd&mwGif xkdr#avmuf ta&;ygvSaomaeu olt aejzifh aoewform;rsm; r+cif;jzpfyGm;&m ae&mokd oGm;&mwGif pD;eif;vkdufygvm onfh armfawmf,mOfukd armif;&onfholomjzpfa-umif; wpkdufrwfrwfajymqkdcJh onf? cifarmif&ifESifhtzGJu zkd'fqef x&yfum;jzifh oloGm;&rnfhae&mukdyif apmpD;pGm xGufcGmoGm;cJhonfukd olrod&SdcJhonfomru armifpdef. vrf;!efr+jzifh twGif;0efkH;okd olu armif;oGm;cJh&jcif;jzpfonf? twGif;0efkH;wGif um;tif*sif pufukd E+d;xm;&ef oltm; armifpdefu trdefay;cJhaomfvnf; aoewfoH-um;& onfhtcsdefwGif um;tif*sifpufu kwfw&uf&yfoGm;cJhonf? um;tif*sifpufukd xyfcgxyfcg olud;pm;E+d;aomfvnf; aoewform;rsm; avSum;rS ajy;qif;vm onfudk oljrif&onfwif um;pufudk E+;Ir&ao;ay? xk*spfum;ukd ykreuiw,f h dk d d H S f dk f G aeolrSm armifpdefjzpfI olE+d;vkdufrS um;uE+d;oGm;onf? okcu tjyefvrf;
226
226

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

w0ufavmufxd armif;vmcJhonf? olukd armif;wmaES;vGef;onf[k tjypfajym cH&_yD; armifpdefu olvufrS ajymif;,lI qufvufarmif;vmcJhonf? olajymjycsufrsm;wGif tjcm;pdwf0ifpm;p&maumif;onfhwcsufrSm w&m; rqki&ao;cif oludk wkuywcxm;&csdeY &ef}uD;atmifu Tudpudk armifp;ESihf df d f d f H f P dk tjcm;olrsm; tpDtpOfqGJaeonfrSm -um_yDjzpfa-umif;/ olukd ESpfukd,f-um; ajym cJhjcif;jzpfonf? xkdaemufykdif;wGif OD;apm.vlrsm; pdwfoabmxm; ajymif;vJpy vm_yD; armifpkd;ESifh oufESif;wkdu olwkdtaejzifh t&nftcsif;&Sd_yD; *k%foa& jrifhrm;aom yk*~dKvf}uD;wOD;ESifh tr+wwGJxJ&Sdaejcif;a-umifh olwbufu tm;om kd ap&ef OD;apmu pGr;aqmifEi&nf&onftwGua-umifh rvktyfbJ pdwyyefrrjzpf f dk f dS h f d f l + -u&ef olwkd.&Jabmfrsm;ukd azsmif;zscJh-uaomfvnf; olwkd &Jabmfrsm;tm; pdwf "mwfrusatmif rvkyfEdkif-uacs? okcrSm 0rf;enf;a-uuGJvsuf&Sd_yD; oltaejzifh OD;apmtdrfokd aemufusrS a&mufvm&oljzpfI *VKefacgif;aqmif}uD;ESifh &uf (40) om twlaecJh&vsuf pufkyfozG,f tapcHvkd tokH;cscH&um "m;pmcHtvkyfcH& jcif;ESihf Tokaom emrnfq;vSonfh &mZ0wfrwif yg0ifywfoufc&jcif;wktwGuf d dk + G hJ d t}uD;tus,f aemifw&rda-umif; OD;vSukd ajymqkdcJhonf? okcrSm vlxkOD;vS. aemufpmtkyfwtkyfwGif xyfrHyg&Sdaomfvnf; 'Dwcg wGifrl cyfwkdwkdav;omygcJhonf? ,if;pmtkyfrSm ppf/ tcspfESifhaxmif (1973 hJ H d f dk H ckEpwif The Victim tjypfrc&oltrnfjzifh t*Fvyvbmomjyefc&onf) trnf S f G &Sd 0wKjzpfonf? ,if;0wKrSm "m;jyr+jzifh axmifwoufus_yD; &efukefaxmif wGifxkdtcsdefu (9) ESpfuscH_yD;jzpfol armifouf (c) xGef;jrifhta-umif;jzpfonf? olu (1957 ckavmufwGif) bDuvyf(pf) tqifhjzifh axmifusoGm;_yD;aemuf tyfcsKyfXmeY pma&;tjzpf wm0eftcscHxm;&ol okcukd awGcJh&onf? xkdtcg xkXmewGiyif tvkyvyae&ol armifoufu okcukd tpk;& tzGJ0if0ef}uD;rsm;tm; d f f k f d vkyf}uHowfjzwfr+jzifh axmifwoufuscHae&oltjzpf od&SdcJhonf? okctaejzifh oltay: t}udrtawmfrsm;rsm; !SmwmpGm qufqconf[k oluajymjycJonf? f H hJ h xkaemufyi;wGif okcrSm ZmwfjrKyfom;cJonf? d dk f G h

pyfpHxGef;.om;
1947 ckESpf/ ZlvkdifvwGif tmZmenftjzpf usqHk;cJh&ol acgif;aqmif}uD;rsm; . rsKd;qufrsm;xJwGif ,cktcgY txif&Sm;qHk;jzpfaeolrSm AdkvfcsKyfudk,fwdkif.
227
227

orD;jzpf_y;xtcseuuav;r#omjzpfcol a':atmifqef;pk-unfjzpfonf?u|eawmf D dk d f hJ f . a&;om;r+udk zwf_yD;aemuf tjcm; uav;i,fwOD;uvnf; olrSwfrdor# u|efawmftm; ajymjycJonf? h olonf pyfpHxGef;.om; pyfaq;[kef jzpfI olzcifjzpfol rdkif;yGefapmf bGm;}uD; Zlvdkifv (19) &ufaeu towfcH&onfh wkefv+yfzG,fowif;udk -um;& csdefu olonf ol. nDi,fwOD;/ nDr (2) OD;wdkESihftwl awmif}uD;rdwGif&Sdaom a,musfm;av;ESifh rde;uav;rsm; a&maESmynmoif-um;&onfh pdetif;(ef)uGef f f Aif ausmif;wGif ynmqnf;yl;vsuf&_dS yD; touftm;jzifh (12) ESpom &Sao;onf? h f d olrdcifESihf tjcm;nDrwOD;rSm uG,fvGefcJh_yDjzpf_yD;/ a,musfm;av;rsm;rSm (avwyf Advr;csKyf) awmfruvpf (zf). rdciftrY aexdivsuf&-dS uonf? pdwyyefvyf k f D d f kf f l + &Sm;vsufae-uaom rdbrJhuav; (4) a,mufonf &efukefrdodk &xm;jzihf pD;eif; vkuygcJ-h uaomfvnf; rkwoe rd;}uD;onf;xefpm&GmoGe;r+a-umihf &xm;vrf; d f f k f k G f rsm; a&v$rf;um ompnfvrf;qHkwGif wywfvHk;vHk; olwdk aomifwifaecJh-uonf? &efuef rdawmfwirl aemifwif vGwvyfaom orRwjrefrmEkiiawmf. yxr k Gf G f dfH qHk; EkdifiHjcm;a&;0ef}uD;jzpfvmonfh rdk;rdwfapmfbGm; pyfcGefcsKdu olwdkudk aumif; pGmapmiha&Smufxm;cJ&onf? *sLAvDa[mwGif Ekiiawmfpsmyetjzpf &SaeqJjzpfaom f h dfH d tmZmenf}uD;rsm;. kyfuvmyf&Sd&modk olwdktm; ac:aqmifoGm;aomtcgwGif pyfaq;[ke onf rSeacgif;xJwif vJavsmif;aeaom olzcif. ud,cE<mudk rif; f f G k f nDrif;om;tqihfESifh vdkufzufaom eef;oHk;tqift,ifrsm;ESihf txl;jyifqifxm; onfukd owdxm;rdconf? hJ pyfpxe;. kycE<mudk ol rdawmfjzpfonfh rdi;yGef rdokd &xm;jzihf o,faqmif H G f f kf &mwGif a&$anmifrdrwqifh usef (44) rdif c&D;pOfukd armfawmf,mOfjzifh t_yD;owf S k o,faqmifc&onf? k;&m"avhx;wrf;rsm;t& tcrf;tem;usi;ycJ-h u_y; aemuf hJ d kH f D qH;ae rD;o*[&modk tjcm;jynfe,frsm;rS apmfbm;rsm;/ *k%oa&&Sd yk*Kd~ vfrsm;ESifh k f G f vlaxmifaygif;rsm;pGm wufa&mufvmcJ-h uonf? pyfaq;[keonf om;t}uD;qH; f k jzpfonfESihftnD psmye eHom xif;pifudk rD;+day;cJh&onf? olzcif. udk,fcE<m onf tvGefvsifjrifpGm rD;avmifjymusoGm;cJhonfudk olrSwfrdcJhonf? jymrsm;udk pkpnf;I *loGif;xm;cJhonf? ESpfaygif;rsm;pGm -um_yD;aemuf xkd-urRmiifonfhaeu aoqHk;oGm;_yD;olrsm;ESihf toufiifaeolrsm;udk aq;Hk}uD;odk ,laqmifoGm;&m &efuetaxGaxG jynfoaq;H}k uD;wGif wm0efusaeol q&m0efwOD;u pyfpxe; k f l H G f onf c%wzwfr# owdjyefvnfvmwdkif;wjcm;vlawGudk *kpdkufyg? olwu dk
228
228

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

u|efawmhfxuf ydkxdcdkufw,f [k nnf;wGm;a-umif; pyfaq;[kefudk jyefajymif; ajymqdconf? rdi;yGeapmfbm;}uD;onf aemufw&ufwif uG,veom;cJavonf? k hJ kf f G G f Gf G h pyfaq;[kefonf ,cktcg ol. ZeD;onfESihfwuG orD;oHk;a,muf/ om; wa,mufEitwl -opa-w;vsEii/H qpf'eDrdwif aexdivsu&onf? 1993 ckEp/f S fh kd f G kf f dS S atmufwkdbmvY uifbm&mrd&Sd -opa-w;vs trsKd;om;wuUodkvf (Australian National University) wGif usif;yaom ta&Sawmiftm&Se,fpyfa'orsm;ESihf ywfoufaom aqG;aEG;yGJwckodk &S rf;vlrsKd;rsm; 1947=67 pmwrf;wapmifudk olwifoi;cJonf? ,if;pmwef;wGif AdvcsKyfatmifqef;onf ay;xm;aom uwd Gf h k f udk wnfavh&Sdonfhacgif;aqmifrsKd;jzpfI &S rf;wdku oltay: ,Hk-unfr+tjynfht0 xm;&SdcJhonf? wdkif;yjynfyv$wfawmfu if;. vkyfief;&yfrsm;udk t_yD;rowfEkdif rDrSmyif AdkvfcsKyfatmifqef;acgif;aqmifaom xdyfydkif; trsKd;om;acgif;aqmif}uD; rsm; 1947 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &ufaewGif uHraumif; ta-umif;rvSpGm vkyf}uH owfjzwfcHcJh&onf? ,if;odk AkdvfcsKyfatmifqef; usqHk;cJh&r+onf aemifESpfaygif; rsm;pGm t-umwGif &S rf;vlrsKd;rsm;tay: Y usa&mufvmrnfh uH-urRm trsKd;rsKd; wdktwGuf t}uD;rm;qHk;ESihf wckwnf;aom tajccHta-umif;tcsuf jzpfayvdrfh rnf [lI olu wifjycJonf? h

OD;b0if;.om;
av;pm;&aom tmZmenfacgif;aqmif}uD;rsm;. om;wOD;jzpf_yD; olzcif jzpfolESihf oludk,fwdkif ywfoufaeaom rSwfwrf;rSwf&mrsm;rSwqihf u|efawmfxH odk tcsKdaom ta-umif;t&mrsm;udk a0r#ay;ydkulnDcJholrSm OD;b0if;.om;/ a':atmifqef;pk-unf. tudw0rf;uGawmfol a'gufwmpde0if;jzpfonf? k J f olu (a':atmifqef;pk-unfajymcJhzl;onfhtwdkif;) olb0tawGtuHudk pwifajymcJhonf? u|efawmfhzcif aoqHk;pOfu u|efawmfonf i,fvGef;vSI rrSwrcyg [k qdonf? rSeygonf? xdq;&Gm;vSaom tjzpftysuf jzpfym;pOfu f d hJ k f k kd G olonf touf wESpEiajcmufvt&G,r#om &Sao;onf? a':atmifqef;pk-unf f S fh f d uvnf; tvm;wlyif atmifqef;[laom yk*~dKvfa&;txky`wWdpmtkyf. tcsD; ed'gef;udk Toem;pzG,pum;vH;rsm;jzihf tpysK;xm;cJonf? -opa-w;vsEii/H uGi; f k d h kd f f (p) vefwuUodkvf (Queensland University) u 1984 ckESpfwGif xkwfa0cJhaom tm&Sacgif;aqmifrsm; pmpOfwGif Ta&;om;r+ yg&SdcJhjcif;jzpfonf? rdwfquf
229
229

tcef;jzpfonfh tpOD;v$rf;rdk;r+rsm; Y olzcifonf touf (13) ESpfwGif t*Fvdyf pmoifcsifvGef;vSI olZmwdewfarmufrdrS if;bmom&yfoif-um;&m jrefrmjynf tv,fyi;&Sd a&eHacsmif;rd trsKd;om;ausmif;odk xGucmoGm;cJa-umif; jyefajymif; kd f f G h a&;om;xm;cJhonf? xkdausmif;Y OD;atmifqef;onf ausmif;q&mwOD;jzpfaom oltudk OD;b0if;. apmifha&Smufr+udk &&Sd_yD; oltudku pnf;urf;wif;-uyfr+ESihf udk,fydkifawG;ac:r+wdudk tnDtr#aygif;pyfum olynma&;ESihf usef;rma&;udk }uD; k -uyfay;cJhonfhtwGuf uHaumif;cJha-umif; olru a&;om;xm;onf? av;ESpft-umwGif nDtpfudk (2) OD; uGJuGmcJh&onf? tudkjzpfolu ol. ausmif;q&mvkyfief;udk qufvufvkyfudkifaepOfrSmyif nDjzpfolu txufwef; ausmif;rS wuUov0ifcifh &&SconftwGuf &efuewuUovY ynmqnf;yl;&ef kd f G d hJ h k f kd f olvrf;ol qufav#mufcavonf? OD;atmifqef;onf trsK;om;a&;v+y&m;r+rsm; hJ d f S ESifh jynfhESufaeaom (15) ESpfwmumvudk ausmfjzwfcJh_yD; trsKd;om;ol&Jaumif; wOD;tqihfudk &&SdcJhavonf? 1946 ckESpf/ pufwifbmv (26) &ufaewGif topfa&muf&Sdvmaom (,m,D) bk&ifcH _Adwdo#AdkvfcsKyf qm[l;bwf&efpfu tzGJ0if (9) OD;yg&Sdaom tr+aqmifaumifpukd zGJ pnf;cJ&m (zqyv) tzGJ csKyfrS OD;atmifqef;tygt0if (6) D h OD;yg0ifum OD;atmifqef;udk 'k=obmywdtjzpf ceftyfcJhonf? aemufwESpf/ {_yD vwGif wdkif;jynfyv$wfawmftwGuf a&G;aumufyGJrsm;usif;ycJh&m olonf ppf_yD; acwf ESpfrsm;wGif wyfrawmfrSxGufI t&yfom;b0jzihf EdkifiHa&;odk 0ifa&mufcJh _yD; (a&eHacsmif;rde,f/ zqyv tzGJcGJ. OuU@tjzpf a&G;cs,fjcif;cHcJh&aom) OD;b0if;rSmvnf; rauG;rde,f/ taemufajrmuf v$wawmftrwfavmif;wae&m f wGif 0ifa&mufta&G;cHc&ayonf? hJ 1947 ckESpf/ Zlvdkif (22) &ufaewGif vGefcJhaom oHk;&ufu vkyf}uHowfjzwf jcif;cH&aom acgif;aqmifrsm;twGuf trSwfw& 0rf;enf;pum;udk toHv$ihfajym -um;&mwGif OD;Eku a'gufwmpde0if;. zcifjzpfotm; bk&ifc. tr+aqmifaumif f l H pDY ceftyfjcif; ta-umif;xkwfazmfajymqdkcJhonf? OD;b0if;onf u|efawmfESihf aumvdyfY twlwl wufa&mufcJholwOD;jzpfygonf? olonf EdkifiHa&;e,fxJodk aemufusrS 0ifa&mufvmcJowOD;jzpfaomfvnf; ol. ud,yiu,&nfu,aoG; h l k f kd f kd f kd f rsm;ESifh tusihfrysufr+u ol,ckxrf;aqmifaeaom ae&mESihf xkdufwefoljzpfjcif; a-umifh tr+aqmifaumifppm&if;wGif oltm;xnfoi;&ef u|efawmfpwu;&cJ_h yD; D h Gf d f l AkvcsKyfEihf arrdYawG -upOfu u|eawmfu,wif t}uHycJjh cif;jzpfonf [k OD;Ek d f S f kd f kd
230
230

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

u xkwazmfajymqdconf? f k hJ xkokdjzifh OD;b0if;onf ul;oef;a&mif;0,fa&;ESifh axmufya&;qdi&m aumif d hH kf pD0ifjzpfvmcJ_h y; olY (ZeD;onfEifh uav; (6) a,muf (a,musm;av; (4)a,muf/ D S f rdef;uav; (2) a,muf) &Sdonfhteuf udkpdef0if;rSm (5) a,mufajrmuf uav; jzpfonf? olwdkonf 1947 ckESpf/ Zlvdkifv vqef;ydkif; OD;b0if; raoqHk;rD (14) &ufrmyif a&eHacsmif;rS &efuef rdawmfokd ajymif;a&$vmcJ-h uonf? xdtcseu ,ck S k k d f a':atmifqef;pk-unfaexki&m eHygwf (54) ESifh rsuEmcsi;qdif vrf;wbufjcrf;&S/d df f S f k wuUodkvf&dyfomvrf; trSwf (51) aetdrf}uD;Y olwdktm; ae&mcsxm;jcif;cHcJh& onf? tdrftopfodk a&muf&Sdvm&mwGif udkpdef0if; rSwfrdor#rSm wpHkwa,mufu olem;vmI 'Dtdrf[m rif;wdae&r,fh tdrfyJ [k oludk ajymqdkjcif;yifjzpfonf? k xdtcseu OD;atmifqef;wdk rdom;pkrm uefawmf}uD;teD;/ wm0gvdr;&Sd tpd; k d f S f k &tdrfwGif aexkdifvsuf&Sd&m wuUodkvf&dyfomvrf;ESifh twefi,fa0;aomfvnf; rdom;pk (2) pkonf r-umc% awGqHk-u_yD; uav;i,farmifES rwpkwdk twlwl upm;-uum aysmf&$ifvmcJh-uonf? odaomf ,if;odk olwdarmifES rwpk aysmf&$ifr+ k k onf a&Svmrnfh (14) &uf (19/ 7/ 47) rwkdifrD ,m,Doabmr# aysmf&$ifae-u& onfh b0tdyruf wckr#om jzpfae&Smonfurl olwrod-uacs? f kd kd xdkaemuf 0rf;enf;zG,ftjzpftysuf jzpfvmcJhonf? Zlvdkifv (19) &ufae u aumifpDcef;rtwGif; tpnf;ta0;Y OD;b0if;onf ol nD. nmbufwef;wGif aumifpD0if OD;tA'l&mZwfESihf 'D;'kwfOD;bcsKdwdkt-um; xkdifaecJh_yD; aoewfusnf qef (8) csufxdrSefum yGJcsif;_yD; aoqHk;oGm;cJh&onf? xkdtcsdefu oltoufrSm (46) ESpr#om jzpfavonf? f xdkaemufwGifrl OD;b0if;. kyftavmif;udk &efukefjynfolaq;Hk}uD;. &ifcGJHkrS *sLAvDa[m odk EkdifiHawmfpsmyetjzpf xm;&Sd&ef o,faqmifoGm;cJh-u onf? OD;b0if;. rdom;pkonfvnf; ol. usef&pfaom kyftavmif;udk &Sdcdk; uefawmh&ef r-umc%qdkouJhodk *sLAvDa[modk oGm;cJh-uonf? odkaomf a'guf wmpdef0if;taejzifh ,if;odk oGm;cJh-ujcif;ukdvnf;aumif;/ EkdifiHawmfpsmyetcrf; tem;rsm;udkvnf;aumif;/ tmZmenfAdrmefY *loGif;ryfESHjcif;udkvnf;aumif; rSwf rdjcif;r&Sawmhacs? oljyefvnfpOf;pm;owd&aeao;onfrm txl;yvkyaom tcrf; d S f tem;rsm;wGif olzcifvJavsmif;&m tmZmenfAdrmefodk olwdrdom;pkoGm;a&mufI k yef;acGcscJh&onfh tcsdefrsm;udkom jzpfavonf? xdkaemuf a'gufwmpdef0if;onf ynm&yfqi&m qnf;yl;avhvmr+rsm; qufvufyvkyc_hJ y; [rf;bwf wuUovrS kd f f D kd f
231
231

ocsFmynm&yfwGif a'gufwmbGJudk &&SdcJhavonf? olonf oD&dvuFmESifh Edkifkd bDwdkwGif&Sdaom udkvHbdkwuUokdvfESihf EdkifkdbDwuUodkvfwdktjyif aemifwGif &efueY oif-um;a&;wm0efrsm; ,lconf? olonf olzcifEitvm;wlpm pdwwnf kf hJ S fh G f _irat;aq;_y; ynmydcsoif-um;a&;Y arGavsmr&&Sum Ediia&;e,fxokd 0if&mY d f D k f + d kfH J vnf; aemufuscJonf? 1988 ckEpwif ES rjzpfol a':atmifqef;pk-unfu taxG h S f G axGtwGi;a&;r;tjzpf aqmif&uum trsK;om;'Drua&pDtzGJcsKyfukd zGJpnf;vduf f G f d dk k aomtcgY olonf rdk;_cdrf;aomtcg rdk;ud;ygwwfouJhodk tzGJ0ifwOD;tjzpf 0if a&mufc&onf? odaomfvnf; ppftm%mydirsm;u trsK;om;'Drua&pDtzGJcsKyfukd hJ k kf d dk zsufodrf;cJhv#if ulnD0kdif;&H taxmuftcHtjzpf &nf&G,fum zGJpnf;cJhaom topf ygwD tzGJwckjzpfonfh trsKd;om;'Drkdua&pDygwD udk OD;aqmif&ef oludk a&G;cs,f cJhonf? odk jzpfonfhtavsmuf 1990 ckESpf/ arva&G;aumufyGJwGif OD;pdef0if;onf yJc;wki; rJqENe,frS vG,v,uul tEki&&Scavonf? xdenf;wlyif wki;jynfukd l df f G f l d f d hJ k df tkyfcsKyf&ef trsKd;om;'Drkdua&pDtzGJcsKyfudkvnf; jynfolvlxku rJqEN tjywf towfay;um a&G;cs,fcJhaomfvnf; ppfwyfu *k%foduQmuif;rJhpGm wdkif;jynfudk w&m;r0if qufvuftycsKyfaecJavonf? olwonf Ekiia&;t& zrf;qD;r+rsm;/ k f h kd dfH xde;odr;r+rsm;/ txl;ojzihf topfa&G;cs,fcxm;&aom v$wawmfu,pm;vS,f f f H f kd f rsm;udk w&m;r0ifjyefvnfyor;r+rsm;tm; trsKd;om;'Drua&pDtzGJ csKyfEifh r[m k f d f dk S rdwygwDrsm;tay: enf;rsK;pHjk zihf (rqvESiwpnwd.ud,pm;) yvkyom;cJonf? f d fh k k f f G h trsKd;om;'Drua&pDtzGJ csKyfrS ta&G;cs,fc&aom v$wawmfu,pm;vS,f dk H f kd f rsm; aemufq;wGif v#Kd 0uawGq-kH u_yD; ta&G;cs,cH v$wawmfu,pm;vS,f tpk kH S f f f kd f wpkukd ,m,Dtpd;&w&yf zGJpnf;&ef !e-f um;cJonf? a'gufwmpde0if;ESifh vkyazmf k h f f udkifbuf (7) OD;onf xkdif;e,fpyfwGif&Sdaom jrefrmEdkifiH 'Drdku&ufwpfr[mrdwf tzGJ. e,fajrjzpfaom vGwfajrmufe,fajr odk xGufajy;vmEkdifcJhonf? jrefrm EdkifiH 'Drdku&ufwpf r[mrdwftzGJ. ulnDr+udkvnf; tjynfht0&&SdcJhjcif;a-umifh 1990 ckESpf/ 'DZifbmv (8) &ufaewGif rme,fyavmY 0ef}uD;csKyftjzpf a&G;cs,f jcif;cH&aom a'gufwmpdef0if;u -um;jzwftpdk;&w&yfudk jynfaxmifpkjrefrm EdkifiH trsKd;om;!Geaygif;tpdk;& tjzpf a-unmcJhavonf? xdaemuf tajctae f k t&yf&yfa-umifh a'gufwmpdef0if;ESifh ol. 0ef}uD;tzGJ0iftcsKdonf xkdif;EkdifiHrS tar&duefjynfaxmifpokd a&$ajymif;oGm;a&mufum olw. XmecsKyfukd 0g&Siwef k kd f 'Dpwif zGihf vSpc&onf? D G f hJ a'gufwmpde0if;onf rv$ra&Smifomvufxyf_y; wESpom&Sao;vsuf om; f J D f d
232
232

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

orD;udk,f0efudk vG,fxm;&_yDjzpfaom ZeD;onf pDpDoG,fudk aemufuG,fwGif csef xm;cJ&onf? a'gufwm pde0if;. tudjk zpfol OD;at;0if;ESifh tjcm;0rf;uGarmifES r h f J rsm;onfvnf; jrefrmEdkifiH vGwfajrmufa&;wkdufyGJwGif a':atmifqef;pk-unftm; 0ef;&Hxm;-uonfhtwGuf udwifcefrSef;xm;onfhtwdkif; ppftm%m&Sifwdk. tjypfay;ta&;,lr+udk cH-u&avonf? OD;at;0if;onf 1996 ckESpfwGif tzrf;cH &pOfu a':atmifqef;pk-unf. teD;uyfvufaxmuftjzpf aqmif&uvsu&_dS yD; G f f xdktcsdefrSpum tif;pdefaxmifwGif ESpf&Snfaxmif'%fcH&&Smonf? olonf ESv;a&m*gcHpm;&onf? oltzrf;cH&onfEifh AdvcsKyf. tudwOD;jzpfol OD;atmif kH S k f k oef;.om;jzpfol OD;csKdatmifoef; uvnf; brsKd;bdk;wl csufcsif;yif olae&modk tpm;xk;0ifa&mufvmcJonf? ppfwyfu 1997 ckEp/f ESpv,fwif olEifh olnri,f d h S f G S D rroef;wdukd zrf;qD;cJjh yef_y; rroef;. cifye; OD;jrihaqGuyg tqpfac:oGm;cJonf? k D Gf f kd h xdaemuf olwukd rw&m; oif; tufOya't& axmif'%f (3) ESppEifh aemufxyf k kd f D S ta&;ay: tufOya't& axmuf'%f (7) ESpfpD csrSwfcJhjyef&m olwdktm;vHk; tif;pdefaxmifwGif ,if;axmif '%frsm;udk cH-u&&Smonf? 0rf;omp&m rSwcsuwckudk jznfpuEiyg_y? a'gufwmpde0if;onf olZeD;ESihf f f h G f dk f D f orD;wkESifh 2000 ckESpf 'DZifbmv (15) &ufaewGif atmfpvkd (Oslo) -rdY jyefvnf d aygif;pnf;EkdifcJhyg_yD? ZeD;ESifh orD;jzpfolwonf ppfwyftkyfpkd;aeaom jrefrmEkdifiHrS kd ,if;ESpqef;wGif aemufq;Y atmifjrifpm xGuajy;vGwajrmufvmcJ_h y; xki;EkiirS f Hk G f f D df dfH wqifh aemfa0EkdifiHokd a&muf&SdvmcJhonf? 1990 ckESpf atmufwkdbmv (25) &ufaewGif &efukef-rdrS pxGufvmuwnf;u a'gufwmpdef0if;taejzifh (10) ESpf ausmfausmf olwEihf awG&jcif;r&Scyg? orD;i,fjzpform (9) ESpcyif &Saeyg_yD? dk S d hJ l S f JG d aemufq;Y olwc&D;pOfrm 2001 ckEpf -o*kwv (4) &ufaewif tar&duef Hk dk S S f G jynfaxmifpk 0g&Sifwef'DpD&Sd olwkdaetdrfwGif jyefvnfa&muf&Sdjcif;jzifh aysmf&$ifpGm t_yD;owfEicygonf? dk f hJ if;tjyif OD;at;0if;/ OD;csKdatmifoef;/ rroef;ESihf olcifye;wkd axmifrS jyef G f vnfvGwfajrmufcJh_yDjzpfa-umif; u|efawmf avhvmod&Sd&yga-umif;?

a-u;rHkOD;aomif; xkwfazmfajymqdk_yD
,cktcg tar&duefjynfaxmifpk zavmf&'gwGif aexkivsu&aom emrnf D df f dS }uD;owif;pmq&mESihf pma&;q&mwOD;jzpfol a-u;rHk (The Mirror) OD;aomif; onf 1998 ckEp/f Zlviv (15) &ufaewif jrefrmbmomjzihf (acwfydir) xkwa0 S dk f G f S f 10 h aom jrefrmhtvif; owif;pmY xl;jcm;vSaom aqmif;yg;wyk'f a&;om;cJonf? ,if;aqmif;yg;onf AdkvfcsKyfESihf olvkyfazmfudkifbufrsm; usqHk;cJh&onfh (51) ESpf ajrmuf tcsdeftcgor,ESihf wdkufqdkifaeavonf? ,if;aqmif;yg;. acgif;pOfrSm OD;atmifqef;tm; vkyf}uHr+}uD;/ ar*smae0if; }uH&mygavm jzpfavonf? arhr&EdkifwJh 1947 ck/ Zlvdkifv (19) &ufaeu touf (20) om&Sdao;_yD; Armhacwf owif;pm. owif;axmufwOD;jzpfol (atmifAv) OD;aomif;onf aoG;acsmufcsm;zG,jf zpf&yftcsKdukd ud,awGrsufjrifjzpfc&onf? xdtcsdeu ol. k f hJ k f o,f,lydkaqmifa&;,mOfrSm pufbD;omjzpf_yD; ,if;pufbD;udk aeylrdk;&Gmra&Smif rdwywfeif;um owif;pkaqmif;&onf? xdkae eHeufapmapmydkif;wGif olonf twGi;0ef;odk a&muf&c_hJ y; AdvcsKyf. twGi;a&;0ef Advxe;vSEihf pum;ajymqdk f kH dS D k f f k f G f S cJhum yef;qdk;wef;&Sd owif;pmq&mrsm;toif; wdkufodk a&mufcgpYyif w,fvD zkef;udkifolwOD;utwGif;0efHk;rSm ypfukef_yDwJha[h [k atmfojzifh owif; axmuftm;vHk; twGif;0efHk;odk ajy;-uonf? ola&mufcsdefwGif yxrqHk; rD;owf um;u OD;atmifqef;udk o,fom;onf? xdaemuf '%f&mjyif;xefpm &&S_d yD; rao G k G ao;aom rki;yGeapmfbm;}uD;udk vlemwifxrf;pifjzifh 'kw,um;ay: wifaeonf? df f G d xkdtcg olonf &if;ESD;pGmaygif;xm;aom rD;owfAdkvf. tulESifh ,if;um;ay: Y vkuygcGi&cJonf? &efuejf ynfoaq;H}k uD;odom;&m wrdir# c&D;wav#mufv; d f fh h k l k G kf kH emusiojzifh nnf;nLvl;vGeaeaom apmfbm;}uD;udk olemyu '%f&m&aom &if f f G bwfukd ESy&if;xde;xm;&mrS OD;aomif;udk tultnDawmif;ojzifh ajcovH;rsm;udk d f f k ESyum ajc&if;u xde;ay;xm;&onf? apmfbm;}uD;. &S r;abmif;bDt0grSmrl eD&J d f f G f ae_yD; olvufwGifyg aoG;wdk jzihf pdk&$Jaeawmhonf? aq;Hkodk a&mufaomtcg cGJ pdwcef;Y Od;atmifqef;.toufukd u,fEiE;ESifh q&m0ef}uD; OD;boef;u csuf f D dk f dk csif;cGJpdwfaea-umif; olod&onf? xdkaemuf twefi,f-umaomtcg olonf OD; atmifqef; aoewfusnfqef (13) csufjzifh csufcsif;aoqHk;cJha-umif; a'gufwm boef;ud,wif rSwcsufa&;om;xm;onfukd zwfvu&onf? k f kd f kd f
234
234

233
233

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

vkyf}uHr+}uD;. +yfaxG;r+twGif;Y OD;aomif;onf pGJpGJ_rJ_rJ okawoeycJh onf? Ttr+wif OD;apmtjyif tjcm;}uH&mygrsm; &S&OD;rnf[k olcirmpGm ,H-k unf G d kd f cJonf? od&mwGif olp;prf;&SmazG&m vrf;a-umif;wdi;onf w&m;Oya'tjrifwif h k l kf G ryDjyifaom quf&efr&Sawmhonfh vrf;ydwEifh tqH;owfcojzifh tajzr&&Scacs? d f S k hJ d hJ OD;aomif;onf xkdtcsdefu oltawG;tac:ESihf oltawGtuHrsm;t& Adkvf ae0if;taejzifh }uH&mygwOD;jzpf&rnf[k pGJ_rJpGm ,Hk-unfcJhaomfvnf; urBmausmf w&m;0ifpaxmuf}uD;rsm;uJokd oltaejzifh pdwvurmefyg owW&&dS pHprf;axmuf kH h f kd f d dS k vS rf;r+rsm; ryvkyfEkdifcJhacs? tb,fa-umihfqdkaomf OD;ae0if;onf uGufawmxJ rS a-umifwaumifuJhodk -oZmwduUr&Sdaom yk*~dKvfwOD;jzpfae_yD;/ jynfwGif;ppfudk ta-umif;yI wdkawmif;vSaom vtenf;i,ftwGif; xdyfydkif;&mxl;rsm;odk vsifjrefpGm wdk;wufoGm;cJhaoma-umihfjzpfonf? xdka-umihf OD;aomif;u ol. +axmifraeI ol-um;odor# ol.,k;pGycsufrsm;udk atmufygtwdi; qufvuf h S d f kf a&;om;cJonf? h G f f &mZ0wfr+ rSeor# (motive) &nf&,csu/f OD;wnfcsuonf t"dujzpfyg.? f odk jzpfav&m OD;atmifqef;udk z,f&m;vdaom ol. &eforsm;pm&if;udk -unf&yg S k l h rnf? olraorD wvcefu wnaewGif bk&ifcH a':refprpfxHodk OD;atmifqef; aygufvm_yD;usaemfrm &eforsm;vSw,f [k nnf;onf? rif;u vlxcspfwhJ h S l k [D;kd;yguGm [k bk&ifcHu ESpfodrfhaomtcg orkdif;rSm ol&Jaumif;awG[m oHk; av;ESpfyJ ae-u&ygw,f? usaemfhtzdk aemuf (18) vavmufae&&if uHaumif; yJ [k rsuf&nfvnf&GJjzifh ajymoGm;onf[k bk&ifcHu ol. pmtkyfwGif rSwfwrf; wifconf? xktcseu rnfoawGonf OD;atmifqef;udk rvdvm;-uoenf;? ocif hJ d d f l k pdk;/ ocifoef;xGef; uGefjrLepfrsm;u ruduf-uyg? xdktcsdefwGif epfwdu olykefx k &ef jyifqifae-uapumrl (acsmif;ajrmif;owfjzwfr+) vlowf0g'udk cdkifrmpGm y,f xm;olrsm;jzpfojzifh epftypukd rnfourS oHo,r&Syg? k f k l d odaomf twdutcH OD;apmESifh ocifApdewu OD;atmifqef;tay: rvdvm; k k f f kd k -uonfrm xif&m;onf? bdvyfoom;um vGwvyfa&;awmif;pOfu atmifqef;= S S kd G f tufwvDpmcsKyfukd olwvufrwrxd;bJ oydwarSmufc-hJ uonf? kd S f k f txl;ojzihf OD;atmifqef;udk rvdkvm;qHk;olwrSm jrefrmEdkifiHESihf pD;yGm;jzpfcJh dk zl;-uaom t*Fvdyft&if;&Sifwpkjzpfonf? olwwGif txl;pdwf0ifpm;olrsm;tzGJ dk [k v#Kd0utzGJwck &Sonf? xktzGJukd oDaygacwfu pwifzJGpnf;xm;onf? txuf S f d d
235
235

jrefrmjynfukd odr;ydu&ef vnfq,f0g'jzefvsuf vufyg;ap ppfAv}f uD;rsm;udk v+H f k f kd aqmfum wducuapcJorsm;jzpfonf? odk jzpfav&m vGwvyfa&;&vkvcsdewif k f kd f h l f k f G OD;atmifqef;u qdk&S,fvpfqefaom rdefcGef;rsm;udk ay;cJhHkr#ru vGwfvyfa&;& _yD;v#if pD;yGm;a&;vkyfief;}uD;rsm;udk EkdifiHydkif yrnf[k qdk&efwdkADvm pD;yGm;a&; pDrHudef;udk a&;onf? xdka-umifh txufazmfjyyg t*Fvdyf v#Kd0SuftzGJu olwdk. &efoludk z,f&Sm;&ef pepfwus tuGufcsvsuf vkyf}uH-ujcif;jzpfayonf? odk jzpfav&m ,if;tzGJu tqihfjrihfaom t*Fvdyf ppfAdkvf}uD;rsm;udkvnf; 0,f,lxm;onf? ppfAdkvf}uD;tcsKdonf t*Fvdyfukefonfb0rS ppf0wfpHk 0wfvm olrsm; jzpfonf? olwdkwGif tm%mvnf; &Sdonf? aiGudkvnf; vdkoavmuf&Edkif onf? xdka-umihf olwdku tm%ml; OD;apmudk qufoG,fum vufeufESihf aiGay; _yD; vky}f uH&ef wduwe;onf? OD;atmifqef;r&SonfEifh oiftm; bk&ifcu zdwf k f G f d S h H ac:I eef;&if;0ef&mxl;udk ay;&aprnf [k rpm;&0cref; uwdy-u&onf? xda-umihvnf; vky}f uHrj+ zpfpOfu t*FvyppfAvcsKyfwOD;ESifh vHk cHa&; xdyf k f d f kd f oD; t&m&S}d uD;rsm; twGi;0ef;wGif &S-d ujcif;jzpfonf? Ttcsufukd t*Fvyt&m f kH d f &S}d uD;wcsKd wifudo-d uonf? odkjzpfonftavsmuf OD;apmudk zrf;onfEifh t*Fvyf h S d t&m&Sd}uD;rsm; tdENd,odk xGufajy;-uonf? cufonfrSm bdvyfrS t*Fvdyftpdk;&u jrefrmEkdifiHwGif qlylr+udk rvdkvm;? bk&ifcuvnf; OD;atmifqef;ESifh zqyvtzGJ ukd auseyfonfrm trSejf zpfonf? H S TwGif txl;pdwf0ifpm;olrsm;tzGJ . OD;wnfcsufjzpfaom atmifqef; z,f&Sm;a&; pDrHudef;rSm vla&G;rSefjcif;a-umihf atmifjrifoGm;aomfvnf; OD;apmudk tm%mtyfa&;udpPrSm atmifjrifr+r&? bdvyftpdk;&ESihf bk&ifcHu 'Drkdua&pD ,Hk -unfolrsm;yDopGm zqyvtzGJ }uD;udk qufvuftm%mtyfrnf[k OD;Ekudk eef; wif-uonf? vkyf}uH_yD;aemuf a&Smif&Sm;jcif;rybJ aetdrfYyif pdwfcsvufcs wpkwa0; 0rf;ajrmuf0rf;om atmifycaeaom OD;apmonf bk&ifc. zdwpmudk apmihaepOf JG H H f f jrefrmykvyrsm;. zrf;qD;jcif;udk cH&onf? d f bma-umihf OD;ae0if;tm; }uH&myg wOD;jzpfEkdifonf[k ,lq&jcif;rSm OD;ae 0if;. OD;wnfcsuft& ,d;pGyvu&jcif;jzpfI xdtcsdeu Advae0if;onf rsm;pGm k f kd f k f k f pdwfqif;&Jaeonf? tm%m&mxl;&ruf}uD;rm;vSaom 'k=Adkvfr;}uD;ae0if;onf rdrd. ppf0wfpHkudk 0wf&wkdif; pdwfrcsrf;rom t_rJjzpfum qJa&;avh&Sdonf? zuf
236
236

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

qpfawmfvea&;umv wyfrawmfaoemywd&mxl;rS qif;ay;&um topfzJGvuf S f dk aom wyfrawmfwif Advr;&mxl;jzifh tqihav#musvkyuiae&jcif;udk olraus G k f f f kd f reyfjzpfaeonf? ppfOD;pD;csKyf AdkvfcsKyfaomrwfpf/ 'k=OD;pD;csKyf Akdvfr;}uD; prpf'Gef;wdkvuf atmufwGif ajrmufydkif;wdkif;r;tjzpf Adkvfr;&mxl;ESihf ae&onf? zufqpfawmf vSefa&;umvY olatmuf&mxl;i,faom awmifydkif;wdkif;r; apm-um'dk;u ,ck Advr;csKyfjzpfojzihf olxuf tqifjh rihaejyefonf? k f f vGwvyfa&; jyifqifcseu u&ift&m&Srsm;onf olw. vkyoufEifh ynm f d f d kd f S t&nftaoG;t& xkdufwefaom &mxl;rsm;udk &cJhonf[k prpf'Gef;u ol. rSwf wrf;wGif a&;om;azmfjycJonftwdi; vGwvyfa&;&pu ppfrxrf;ouf (15) ESprS h h kf f + f (20) txd &Sd-uaom u&ifppfAdkvftrsm;pkonf wyfrawmfwGif v$rf;rdk;aeonf? Adkvfr;}uD; apm'dkeDtjyif u&iftrsKd;om; 'k=Adkvfr;}uD; (8) OD;&Sdaeao;onf? xdk a-umihf ar*sm&mxl;om &&Saom Advae0if;tzdk &mxl;wuf&ef a0;vSojzihf qwf d k f qwfcgemaeonf? xdk jyif ar*sm&mxl;rSm odrfi,fvSHkru ol.txufwGif olxufppf0g&ifh aomolrsm; cHaeojzihf ppfwyfrSxGufum ocifApdef. wdkArmtpnf;tHk; wGif 0ifvsuf Ekiia&;vky&ef wduwe;-ua-umif;ESifh rqvacwf orRw q&marmif dfH f k f G f armifa&;aom Adkvfae0if;ta-umif; pmtkyfwGif yg&Sdonf? OD;atmifqef;onf &JabmfoHk;usdyf0ifb0jzifh *syefacwfY twlaecJhpOf um vuyif Adkvfae0if;. pkdufudk aumif;pGmodonf? odk jzpfav&m OD;atmifqef; tpdk;&wnf&Sdaeor# umvywfvHk; ar*smae0if;tzdk &mxl;wdk;wuf&ef/ xdyfoD; &mxl;&&S&ef rjzpfEiawmh_yD[k olawG;xm;[efwonf? odk jzpfonftwdi; Advf d dk f l h kf k ae0if;uvnf; olb0wufvrf;Y cvkwwoif; vrf;r&Si;bJ wm;qD;aeaom OD; f H f atmifqef;udk z,f&m;vdonfrm rkcsjzpfonf? xda-umifh OD;apmu wduuquf S k S k k f dk f onfjzpfap/ ocifApdefrSwqihf qufonfjzpfap/ t*Fvdyft&m&Sd}uD;rsm;u wdkuf kdufqufonfjzpfap/ Adkvfae0if;tm; OD;apm. tpdk;&opfwGif xdyfydkif;&mxl; &aprnf[k uwday;ojzifh xdkaeu vkyf}uHtkyfpkrsm;ESifh yl;aygif;ulnDcJhav oavm[k awG;awmp&mjzpfvmygonf? oufaoxkwfygOD;tHh? xdkaerwkdifrD OD;atmifqef;udk vkyf}uHvdrfhrnf[l aom owif;t& txl;tapmihft-uyfrsm; wifudcsxm;ygonf? vkyf}uHr+rjzpfrD oHk;ywfcefrS pwifum vufeufudk v#Kd0Sufudkifaqmifxm;aom t&yf0wf t&yf
237
237

pm;ESihf ppfom;rsm;udk OD;atmifqef;. Hk;cef;wcdkESihf twGif;0efHk;wGif owif; axmufrsm; awG -u&ygonf? xk&abmfrsm;rSm wyf&if; (4) rS &Jabmfrsm;jzpfonf? d J AdkvfvGifu vHkcHa&;udk wm0ef,lonf[k odcJh-uyg.? vkyf}uHr+}uD;jzpfaomaeu xdk&Jabmfrsm;udk rawG&yg? xda-umihf TudpPY k twGif;vlu wHcg;zGihfay;aom vkyf}uHr+}uD;jzpfonfrSm aocsmyga-umif; [l.? if;tjyif &Sygao;onf? d u|efawmfwkd EkdifiH&yfjcm;Y &&SdcHpm;ae&onfh vGwfvyfaom ywf0ef;usif twGif;Y a-u;rkHOD;aomif;u ol.uG,f0aom ajymqkdr+ a&;om;r+tokH;tE+ef; rsm;jzifh AdvcsKyfae0if;ESihf oli,fom;rsm;. &rf;um;r+a-umifh trdajray: usa&muf k f cJonfh 0rf;enf;zG,tjzpfq;rsm;ukd r-umc%nnf;wGm;cJygonf? h f dk h olu u|efyfwkd. (20) &mpk trsKd;om;acgif;aqmiftaejzifh trsKd;om;a&; vkyief;&yfrsm; tm;oGecepuvyaqmifaepOf qifjcifwrhJ &nfre;csu}f uD;vGe;_y; f f G f dk f k f Hk Sf f D vufpm;acswwfaom eef;&if;0efa[mif;. ,E&m;qifvy&yfrsm;a-umifh vrf;ck k f vyfwif a-uuGz,usq;cJ&onfta-umif;vnf; r-umc%ajymqkavh&ygonf? G J G f Hk h h d dS xkdokaom pufud;,E&m;wyfqifr+wGif taygif;yg tvkdwltvkdygrsm;vnf; yg&Sd d rSmaocsmvS_yD; xkdtxJwGif ae0if;vnf; xGufay:vmcJhonf? OD;apm.}uHpnfr+ wGif ae0if; yg0ifywfoufrudk OD;aomif;u wdwvif;vif; vlo&i-f um;azmfxwf + d d S k cJhonf? Ak'<[l;aewkdif; 0g&Sifwef'DpDrS xkwfv$ifhaom vGwfvyfaomtm&StoH jrefrmyki;tpDtpOf. 2000 ckEpf atmufwbmvESihf pufwifbmvxkwvicsuf df S dk f $ hf (trSwf 112 ESifh 113) wkwGif ol. ajym-um;csufrsm;wGif ae0if;yg0ifywfoufr+ d tcsKdtpdwftykdif;rsm;ukd xkwfazmfcJhonf? ,if;wkrS oufqkdifonfrsm;ukd atmuf d wGif aumufEwazmfjyygrnf? k f OD;atmifqef;. vk-H cHa&;ukumuG,&ef wm0efay;xm;aom txl;tapmifh d f ESpO;onf t_rwap OD;atmifqef;. vufwurf;wGi&ygvsuf tcif;jzpfym;aom f D J f dS G Zlvkdifv (19) &ufae eHeufu r&Sd-ubJ aysmufuG,fae-uonfrSm Adkvfr;ae0if; .tpDtpOf[k rkcs,k-H unf&avonf? xkdtapmifhwkdrSm Adkvfae0if;. vlrsm;jzpf-uonf? AdkvfcsKyfatmifqef;ukd v#Kd0Sufoufawmfapmifhrsm;tjzpf wm0efay;vkdygonf? pdwfcs&aom &Jabmfrsm; ay;yg[k OD;ausmf_idr;u Advae0if;xHrS awmif;&mrS&&Sconf? f k f d hJ Advr;ae0if;ay;aom oufawmfapmifh (2) OD;jzpfol &Jabmf bwkyEihf &Jabmf k f f S &Jjrifhwkdonf aoewfypfvufajzmifh-uonf? ajcmufvkH;jyL;ESifh ypPwkd (vf) (10)
238
238

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

csuypfv#if (8) csuwonf ypfrww.A[kodk xdreatmif ypfEiorsm;jzpfonf? f f dk S f dk d S f dk f l Adkvfae0if;. &moufyefvl,kHawmf. zsmykHajymufusm;wyfrS ajymufusm;Adkvf. vufprsm;jzpf-uonf? JG xkae a&Smifae-uaom oufawmfapmifh (2) OD;onfvnf; aysmufom;onf? d G &uftenf;i,f-umrS tavmif;awG -u&onf? tvHeDolykefwkdu owfonf[k tr+ywvuonf? d f dk f zqyv acgif;aqmifopfjzpfvmol twGi;0efa[mif; OD;wifxonf Advr; f G f k f csKyf&mxl;ESifh ppfr+xrf;pOfu vkyf}uHr+}uD;wGif OD;apm. taygif;ygrnfolenf;[k oJveprsm; &SmazGcavonf? e,l;wki; t,f'wmcsKyfvnf;jzpfol OD;wifxu G f hJ df D G f OD;apmESifh }uH&mygrsm;ta-umif;ukd ol.owif;pmY zGifhvSpfa&;om;vkdonf[k ta-umif;jyum owif;axmufcsKyftm; owif;tptersm;ukd vkdufvHpkHprf;&ef !e-f um;cJavonf? r-umygay? ,if;okd tr+a[mif;ukd jyefazmf&ef tm;xkwojzifh h f OD;wifxGfyg vkyf}uHcH&um toufay;oGm;&&Smonf? zsmykHrS ajymufusm;Adkvf. vufcsufjzpfonf[k od-uaomfvnf; tr+udk rnforS razmf0? l hH *VKefOD;apmESifh }uH&mygyk*~dKvfrSm Adkvfr;ae0if;jzpfonf[k oJvGefp&Smvkdol wkonf OD;wifxEihf OD;xGe;vSatmifw. uH-urRmukd jrifawG -uojzifh tr+}uD;. d GfS f dk oJvepukd rvku0awmhbJ ,aewif tajzr&onfh ar;cGe;rsm;tjzpf E+wywae G f d f hH dk f f d f -u&avawmhonf? ,aexufwif OD;wifxf owfjzwfr+ }uHpnfud;yrf;olrsm; rnfornf0g[k dk G l rnfolur# vlod&Sif-um;pGyfpJGcJhjcif;r&Sdacs? rSef;qajymqkdr+rsm;ESifh aumvm[v rsm;&Sconfreaomfvnf; txufazmfjyyg tjzpftysufrsm;wGif zsmykH ajymufusm; d hJ S f Adkvfukd vufaxmuftultjzpf ESpf}udrfwkdifazmfjycJhonfrSm xl;qef;aeayonf? AkdvfcsKyfatmifqef;ESifh ol0ef}uD;tzGJukd &Sif;vif;&mY *VKefOD;apmESifh r[mrdwf yvkyfcJholrSm ppftm%m&Sifomjzpfa-umif; OD;aomif;u qufvufI tao;pdwf ajymqkd oufaojycJjh yefonf? OD;atmifqef;ukd owfr#ESihf 0ef}uD;csKyfrjzpfEionfudk OD;apmu aumif; Hk dk f pGm em;vnfod&Sdonf? vGwfvyfa&;&csdefY &Sifbk&ifjzpf&efrSm ppfwyfukd vkdtyf onf[k OD;apmu od&Sdonf? OD;apmtaeESifh OD;atmifqef;ukdvkyf}uH&ef bdvyf tpkd;&xH pum;qkd&efESifh jrefrmjynfY wyfpGJxm;aom t*Fvdyfwyfrsm;.tulukd r&Ekdifapumrl OD;apmtzkd bk&ifcHESifh zqyvtkyfcsKyfr+ vufatmufcH jrefrm
239
239

ppfwyf. oabmwlnDcsuf axmufcHcsuf ckdifrmpGm&&SdavrSom OD;atmifqef;ESifh zqyv0ef}uD;rsm;ukd owfjzwf_yD;csdefY tm%m&Ekdifrnfjzpfonfukd rkcsod&rnf jzpfonf? &Sifbk&ifjzpfcsifol okdr[kwf EkdifiH.tkyfcsKyfr+tm%mukd &&Sdvkdoltzkd ausmaxmufaemufcppfwyf vktyfonfudk aumif;pGmod&&ayrnf? H d dS xkdtcsdefu jynfol&JabmftzGJrsm;wGifvnf;aumif;/ Auy tvHjzLuGefjrL epfw. vufwivnf;aumif; vufeufye; axmifaomif;&Saeonf? olwonf dk Gf k f d dk zqyvtpk;&tm; vufeufpuiI olyex&efjyifqifae-uonf? tvHewurl d GJ dk f k f D dk &ckdifbufwGif vufeufpGJukdifum olykefxae-u_yDjzpfonf? xkdtajctaersKd;wGif b&if;*ef;aoewf okH;av;&m/ usnfqefrsKd;pkH woef;cefom&Sd_yD; wynfhwyef; ok;av;q,fEihf tm%modr;&ef}uHpnfjcif;onf &,fz,&mjzpfaeonf? vufa&G; H S f G f pifwynfhrsm;ukdapv$wf_yD; 0ef}uD;csKyfESifh tpkd;&tzGJ0if 0ef}uD;rsm;ukd vkyf}uHol OD;apmonf }uD;rm;ckdifcefaom ppfwyf. ausmaxmufaemufcH&SdrSom }uD;rm; onfh tpDtpOfukd &Jwif;pGma&;qGJI &Jwif;pGm vkyfaqmif0HhrnfrSmaocsmonf? OD;apmonf ppfwyf. tm;ay;axmufcHr+&,l_yD;rSom ,ckuJhokdaomt}uHukd }uHpnf0rnfjzpfonf? hH
wuUokdvfae0if;

u|efawmfrarhEkdifaom q,fhukd;Zlvkdif

(aqmif;yg;ESifh xifjrifcsufrsm;)

wuUovae0if; onf AdvcsKyfatmifqef;. ,k-H unfpwcsonfh uk,a&; dk f k f d f d f vufaxmufAvxe;vS. uavmiftrnfjzpfygonf? Akvxe;vStaejzifh vuf kd f G f d f G f &Sd ppftpkd;&. pmtkyfpmwrf; pme,fZif;Xme. rsufESmzkH;ygrusef cGifhyjcif;t& 1995 ckESpfwGif ol vpOfa&;cJhonfh EG,feD r*~Zif;rS aqmif;yg;rsm;ukd pkaygif;_yD; trSwfw& AdkvfcsKyfatmifqef; ac: pmtkyfwtkyf xkwfcJhonf? xkdaemuf olu qufvufI pwkiopf r*~Zif;wGif a&;cJaom aqmif;yg;rsm;ukd pkaqmif;um 1997 df h ckESpfwGif jynfaxmifpkAdokum AdkvfcsKyfatmifqef; trnfjzifh 'kwd,pmtkyfukd xkwfcJhjyefygonf? xkdpmtkyfwGif ylaqG;aomujzpfay:&onfh u|efawmfrarhEkdif aom q,fhukd;Zlvkdif qkdonfh aqmif;yg; (pmrsufESm 72) rS atmufygaumufEkwf csufrsm;ukd azmfjyvkduf&ygonf? pma&;ol. trSmpmwGif a&;om;xm;onfht wkdif; TaemufqkH;pmtkyfukd AdkvfcsKyf}uD;. (82) ESpfajrmuf arG;aeESifh yifvkHpm csKyf ESpf (50) jynfh txdr;trSwrsm;tjzpf *k%f yxkwa0vkujf cif;jzpfonf? f f f d
240
240

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

1947 ckESpf Zlvkdifvqef;wGif bD/ tkd/ 'D (BOD) vufeufcJ,rf;okdavSmif a&;wyfrS armif;jyefvufeufrsm;ESihf cJ,rf; usnqeftajrmuftjrm; rormolwpk f xkwf,loGm;-ua-umif;ukd &JXmecsKyfu owif;&ojzifh jynfxJa&;0ef}uD;rSwqifh tpk;&tzGJ xH tpD&ifccygonf? d H hJ xkdtcsdefwGif jynfxJa&;0ef}uD; OD;ausmfndrf;onf EkdifiHjcm;c&D;xGufaeI v,f,mpkdufysKd;a&;0ef}uD; aysmfbG,fOD;jru acwWjynfxJa&;0ef}uD;tjzpf wm0ef,laeonf? okd jzpfI aysmfbG,fOD;jru wm0eft& xkd0ef}uD;Xme wkdufkduf uGyfuJaom aomif;usef;r+ESdrfeif;a&;wyfrS (aemifwGifjynfaxmifpkppf&Jwyf) wyfpwwpdwudk AdvcsKyf. k;cef;jyifbufwif vk-H cHa&;wm0efcsxm;vkuonf? d f f k f H G d f OD;jru TuJodk vk-H cHa&;tpDtpOfudk AdvcsKyftm; todray;cJonftjyif pma&;ol h k f h h tm;vnf; rajym&ef arwWm&yfcconf? H hJ okdaomf waewGif twGif;0efrsm;kH;&Sd AdkvfcsKyfatmifqef;kH;okd AdkvfcsKyfESifh twlvmpOf tapmifhcsxm;onfh &Jabmf okH;av;OD;ukd AdkvfcsKyfvS rf;jrifoGm;&m pma&;oltm; olkH;cef;a&SrSm &Sdaeonfh vufeufukdif&Jabmfrsm; bmvkyfae-u wmvJqkdwm ar;ygawmhonf? jynfxJa&;0ef}uD;u vkdtyfw,f,lqI vkH-cHa&; twGuf tapmifcsxm;a-umif; ajymjyonftcgwGif AdvcsKyfu rvkygbl;uGm/ ighudk h h k f d b,folurSvnf; vkyf}uHrSmr[kwfbl;/ iguvnf; rpkd;&drfbl;? ighkH;cef;a&SrSm vufeufukdif &JabmfawG csxm;wmukd igrjrifcsifbl; qkd_yD; OD;jrtm; csufcsif;jyef kyfodrf;ckdif;&ef trdeay;vkdufygawmhonf? 0ef}uD; OD;jronf tvGefpdwfraumif; f ykH&aomfvnf; trdefukd emcHvkduf&ygonf? xdkae naebuf kH;rStdrfokdtjyefwGif pma&;oltm; ar;jyefygonf? tdrrm&SaewJh &JabmfawGrm vufeuf&ovm;vk? f S d S dS d olwu jynfo&abmfawGjzpfI vufeufr&Sa-umif; jyeftajzay;&mwGif AdvcsKyf dk l J d k f u olukd,fwkdifawmh ao&rSmvnf; ra-umuf/ b,folurSvnf; oludk vkyf}uH r,f rxifaomfvnf; tdrfrSm&SdwJh uav;awGtwGufawmh igpkd;&drfovkdjzpfrd w,f? xkda-umifh tdrfu&JabmfawGukd oifhawmfr,fhvufeuf enf;enf;yg;yg; ay;xm;yg? AdkvfxGef;vSonf trdeft& AdkvfcsKyftdrfwGifaeaom &Jabmfrsm;tm; awmfrD*ef;wvuf/ pwif;*ef;wvuf/ ajcmufvkH;jyL;ESpfvufESifh usnfqefrsm; ygay;&ef tpDtpOfvyconf? k f hJ txufygaumufEwcsursm; azmfjyxm;aom aqmif;yg;wGif pma&;oltae k f f jzifh t"dym,fygonfh aemuftcsufwck a&;om;azmfjyxm;ao;onf? ` trSefawmh ,if;-urRmiifonfh 0ef}uD;tpnf;ta0;onf Zlvkdif (19) &uf
241
241

paeaewGif usif;y&efr[kwfbJ/ Zlvkdifv (16) &uf Ak'<[l;aewGif vkyf&rnfjzpf onf? 1946 ck pufwifbmv (26) &ufaeu AkvcsKyftpk;&tzGJ tm%mukd vufcH d f d &,l_yD;tcsdefrSpI 0ef}uD;tzGJtpnf;ta0;ukd tywfpOf paeae eHeuf (10) em&D usif;yaeusjzpfonf? xkdtcsdefu *VKefOD;apmonf bk&ifcHu wkdufkdufceftyf xm;aom 0ef}uD;wOD;jzpfae&m olvnf; tywfpOf paeaewi;usi;yaom tpnf; dk f f ta0;okd wuf&onf? okaomfvnf; atmifqef;=tufwvDpmcsKyf ukd OD;apmESihf d ocifApdef oabmrwlbJ uefuGufojzifh jrefrmjynfjyefa&mufaomtcg tpkd;& tzGJ0ifrS Ekwxu&onf? f G f _AweEiirS jyefvm_y;aemuf AdvcsKyfonf tywfpOf0ef}uD;tzGJtpnf;ta0; d d f dk f H D k f ukd paeaervkyawmhbJ Ak'[;ae usif;y&ef ajymif;a&$owfrwvuonf? f < l S f dk f ,if;ta-umif;ukd *VKefOD;apmurod? okaomf Zlviv (16) &ufwif wki;jynfyv$wawmf. qyfaumfrwDwckjzpf d dk f G df f aom zGJpnf;tkyfcsKyfykH tajccHOya' a&;qGJa&;aumfrwD tpnf;ta0;usif;y&ef udwifowfrwxm;_y; jzpfaeonf? xktcg AdvcsKyfu 0ef}uD;tzGJudk vmrnfh pae S f D d k f aeodk ajymif;&ef qk;jzwfvujf cif;jzpfygonf? H dk wuUovae0if;. aqmif;yg;yxryki;wGif ygonfta-umif;rsm;ukd txl; dk f df h tm;jzifh jrefrmacgif;aqmif}uD;rsm;twGuf vkH-cHa&;tpDtpOf&Sdr&SdudpPtay: jyef vnfaphaph awG;q-unfygu txiftjrifoabmxm;trsKd;rsKd; ay:aygufvmavh h &Sygonf? jrefrm&JtzGJEihf wGxm;onfh _Awo#t-uyfwyfom; ESpO;tm; tpk;&tzGJ d S J d d f D d tpnf;ta0;usif;ycsdewi;wGif cef;rokd twufavSum;xpfwae&mwGif wm0ef f dk f csxm;avh&orsm;ukd vky}f uHrrjzpfrD wywftvkwif kyor;vkujf cif;onf rvkyf dS l + d G f d f d oifhonfh udpPjzpfonf[lI _Adwdo#wkdu a,bk,stm;jzifh ,lq-uonf? TuJh okd kyfodrf;vkduf&onfrSm jrefrmwkd. arwWm&yfcHjcif;a-umifhjzpfI av;euf aom trSm;jzpfa-umif; xif&m;cJonf[k ,k-H unf-uonf? tb,fa-umifqaomf S h h dk _Adwdo# tapmifhppfom;rsm;onf vlowform;rsm;u trSwf (12) -unf;wyf 0wfpkHa[mif;rsm; 0wfqifxm;jcif;ukd csufcsif;owdxm;rd-urnfjzpfaoma-umifh aESmifaES;r+r&SbJ wkH jyefEic-hJ urnfjzpfonf? xkuodk owdrxm;rdonfwif tavh h d dk f d hJ h dk tusihf pnf;urf;emxm;ol rnforqkd tapmifwm0efae&mrSm &SaecJ-h uv#if xkppf l h d d 0wfpkH rjynfhrpkH t!kda&mifuif;bwfzdeyfrsm;0wfvsuf vufeufpkH ukdifwG,fum avSum;twif;wufvmol vlwpkrSm wpkHw&mrSm;,Gif;aea-umif; tvG,fwul jrifawGEkdif-uvdrfhrnfomjzpf.? tHh-op&maumif;onfrSm xkd_Adwdo#tapmifhppf
242
242

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

om;rsm;ae&mwGif jrefrmrsm;tm; vlpm;xkd;umuG,fapmifha&Smuf&ef w&m;0if pDpOfxm;jcif;r&Sonfh ta-umif;yifjzpfygonf? jynfwi;vk-H cHa&;tygt0if jrefrm d Gf acgif;aqmif}uD;rsm;tm; txl;umuG,apmifa&Smufay;&ef wm0efrm jynfxa&; f h S J 0ef}uD;Xme. 0wW&m;jzpf_yD; if;vufatmuf tkycsKyfvsuf&onfh t&yfom; &JEihf f dS S vufeufukdif&Jwyfrsm;ukd tokH;y&efjzpfonf? 0ef}uD; OD;ausmfndrf;taejzifh pkd;&drfylyefr+&SdykH&ygonf? a-u;rkHOD;aomif;ukd,fwkdif odcJh&onfrSm OD;ausmfndrf;u Adkvfr;ae0if;ukd AdkvfcsKyftm; v#Kd0SufpGm apmifha&Smufay;&ef ,kH-unfpdwfcs&rnfh ppfom;rsm; tvk&I wm0efcsxm;&ef awmif;qkcjhJ cif;jzpfonf? vky}f uHr}+ uD;rjzpfrD d dS d d f S d f df ok;ywfavmufuyif BOD rS vufeufrsm; ck;xkw_f yD;csdeEihf OD;ausmfnr; EkiijH cm; H roGm;rDtcsde[cefre;onf) owif;axmufrsm; owdxm;rd-ucJonfrm AkvcsKyf f k S f h S d f kH; ywf0ef;usifESifh twGif;0efrsm;kH; tjcm;ae&mrsm;wGif t&yfom;t0wftpm; 0wfqifxm;um vufeuf0Sufukdifxm;onfh ppfom;rsm; tapmifhcsxm;jcif;jzpfyg onf? xkwyfq,tm; Advr;}uD;vGif (E+wcrf;ar$;) u uGyuconf? jynfxa&; d G f k f f f J hJ J 0ef}uD;uyif tykdjznfhpGufI Adkvfae0if;tm; aoewfypfvufajzmifhonfh vlESpf a,mufukd AdkvfcsKyftm; tqufrjywftapmifh wm0efay;&efajymI xkdvlrsm; ykd xm;cJygonf? h TuJhokd jzpfapumrl vkyf}uHr+jzpfay:vmonfhtcsdefwGif xkdtapmifhrsm;rSm aysmufjcif;rvS aysmufvsuf&Sd-uav_yD? ! vuf&tcsdeumvusrS Advxe;vSu a&;om;xm;onfrm (Advae0if;ESihf dS f k f G f S k f -unf;wyfyg0ifywfoufaer+ukd csefvSyfxm;cJhjcif;ukd tajctaet& em;vnf oabmaygufEiygonf) OD;ausmfnr; r&Sonftcsdewif ol 0ef}uD;wm0efrsm;ukd dk f d f d h f G acwWxrf;aqmifaeonfh aysmfbG,fOD;jru pkd;&drfruif;bJ vufeufukdif &Jwyf pdwfwpdwfukd AdkvfcsKyfkH;teD;tem;wGif tapmifhwm0efcsxm;ygonf? xkdwyf om;rsm;ukd AdvcsKyfjrifonfEihf csucsi;kyor;vku&ygawmhonf? AdvcsKyftae k f S f f f d f d f k f jzifh wkdif;oljynfom;rsm;. arwWm&dyf-rHatmufwGif vkH-cHvsuf&Sdonf[k pdwfcs,kH -unfonfhtavsmuf TuJhokdaom txl;tumtuG,f tapmifhta&Smufrsm;ukd vufrcHjiif;y,fcJhjcif;jzpfayvdrfhrnf? okaomfvnf; AdkvfcsKyfonf oltdrfom;rsm; d twGuf ab;&efurl pk;&drry&ygonf? tajctaerSm tvGetrif;+yaxG;cJonfh dk d f d Hk f f h twGuf xkdumvukd jzwfausmfvGefum toufxif&Sm;usef&Sdaom ^m%ftajrmf tjrif&Sdol vlenf;pkrSmvnf; tcsdefESifhtr# ykdrdkenf;yg;vmonfhtavsmuf tcsdefr vGefrD yGifhyGifhvif;vif; zGifh[ajymqkd-u&ef tcsdefwefyg_yD?
243
243

jrefrmjynfppfXmecsKyftaejzifh jynfwGif;vkH-cHa&;twGuf wm0ef,l&efrvkd awmhbJ jrefrmtpk;&uom rdrwta&; rdrwwm0ef ,l&efjzpfonf[k _Adwo#wkd d d dk d dk d u wbufwif ,lq&yfwnfvmygonf? rnfoyifqap jrefrmjynfonf olw. G kd dk dk ukdvkdeDvufatmufcH EkdifiHb0wGif &SdqJjzpfao;onf? ppfOD;pD; AdkvfcsKyf}uD; b&pf (General Briggs) onf bk&ifhwyf&if; (5) ESifh oHcsyfum ,mOf (5) pD;ukd &efukef-rd wGi;okd bk&ifcEihf _Awo#rom;pkrsm;tjyif wjcm; _Awo#Eiywfoufonfh vk-H cHrudk f HS d d d d d S hf + a&S;+vsuf ajymif;a&$pcef;csconf? hJ -unf;ESi&J tapmifwyfom;rsm;rSm tcif;jzpfym;&mae&mwGif &SraecJ-h uyg? hf h G d xkdtckduftwefwGif wpkHw&m ta&;,l aqmif&GufEkdifol &Sdr&Sd pOf;pm;awG;awm -unfh-uygpkd? p}uvrf;wav#mufwGif t&yfom;t&m&SdwcsKd &SdaecJh-uonf? OD;tke;cifEihf OD;armifarmifwonf vlowform;rsm; wufvmonfuyif jrifvuf f S dk dk dk -u&ygonf? OD;wifte;u ol;cef;rS jrifvuonf? ukeonf OD;xifabmfuawmh k f Hk dk f f k;udpEia&mufaepOf vlq;rsm;ESihf rsufEmcsif;qkiawGvuonf? Advxe;vSEihf H P S fh dk S df dk f k f G f S {nfonfAvoef;0if;wkonf 0ef}uD;tzGJ tpnf;ta0; usif;yvsuf&aom tcef; h kd f d dS wcef;wGi&ae-uonf (Advoef;0if; vma&mufjcif;ta-umif;ESihf ypfc_H yD;csdewif f dS k f f G olbmvkyconfudk rnfor# azmfxwcjhJ cif;rawG&yg?) k;vkvif armifaomif;pdef f hJ l k f H onf (bk&ifcH. acwWtwGif;0ef. 197 naeykdif; vef'ef -rdokdykdvkdufaom a-u;eef;owif;wGif jynfo&Jabmftapmifh[k txifrSm;cHcJh&ol) cef;rwHcg;0wGif l apmifhae_yD; wjcm;vkvifwa,mufESifh pum;ajymvsuf&SdpOf vlowform;rsm; a&mufvm-uum oltm; wGe;z,fvu-f uonf? xkaemuf 0ef}uD; tA'&mZwf. f dk d l tyg;awmf_rJvli,f ukdaxG;onf tjcm;kH;cef;wcef;rS ajy;xGufvm&m ypfcwf_yD; jyefxGufvmaom vlqkd;wokdufESifh rsufESmcsif;qkdifawGqkHI &ef}uD;atmif. ypfowfjcif;ukd cHvu&onf? pD;yGm;a&; aepOfowif;pm owif;axmuf ukoef;u dk f d xkdypfcwfr+ rsufjrifoufaocHjzpfcJhonf? ukdaxG;rSmvnf; jynfol&Jabmftjzpf txifrSm;cHcJh&jcif;jzpfonf? xkdokdaom jynfol&Jabmfwa,mufu xkdvlowf orm;rsm;tm; Advae0if;. Armhaoewfuiwyf&if; (4) rS ppfom;rsm;jzpfonf[k k f dk f ajymjycJhonf? (xkdta-umif;ukd txufyg acwWtwGif;0ef. a-u;eef;wGifvnf; xnfhoGif;xm;onf?) xkdpGyfpGJcsufESifhywfoufI aemufxyfr-um;&awmhyg? twGif;0efkH;wGif ,mOfoGm;,mOfvmtwGuf wOD;wnf; wm0efusaeonfh &Jom; armifaxG;onf ppf0wfpkH0wfol vlig;a,muf *spfum;ESifh 0ifvmonfukd yxr qk;awG&oljzpfonf? rsm;r-umrD um;armif;ol okcu ol,mOfudk xGuajy;&efwif H f G
244
244

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tqifoifhjzpfap&ef avSum;xpfatmufteD;okd jyifqifa&$ajymif;aepOf &Jom; armifaxG;u xkdae&mwGif r&yf&ef trdefay;aeonfhtcsdefwGifyif aoewfoHrsm; ay:xGufvmum aoewform;wa,muf ajy;qif;vmonfhtwGuf &Jom;vnf; tvsitjrefxuom;cJygonf? &Jom;armifaxG;taejzifh ,mOfrsm;&yf&mae&mwGif f G f G h awGcJhonfh tjcm;wa,mufrSm Adkvfr;}uD; ausmf0if;ESifh vkdufygvmol umuG,f a&;XmerS kH;vkvifarmiftkef;qkdoljzpfaeygonf? kH;awmfwGif armifaxG;ESifh armiftkef;ESpfa,mufpvkH;u okcjzpfa-umif; oufaocHcJh-u ygonf? txufyg yk*Kd~ vfrsm;onf ab;rSy-JG unfy&dowfrsm;ozG,omjzpf-u_yD; w&m;ppfaq;&mwGif h f oufaotaxmuftxm;twGuom tok;csEkiorsm;jzpfonf? okaomf xktcsdef f H df l d d u twGif;0efrsm;kH;twGif; typftcwf jzpfay:&mwGif wkdufckdufjcif;ukd wm;qD; [efwm;Ekiol okr[kwf xGuajy;&mwGif wm;qD;Ekiorsm;&Scv#if rqki;rwG ta&; df d f d f l d hJ df ,laqmif&u&ef rnfor#ay:xGuvmjcif;r&Scyg? G f l f d hJ Adkvfae0if;onf wyf&if; (4) t&m&SdtcsKdESifhtwl wyfpkduf&m ysOf;rem;-rdrS x&yfum;ESifh uaomuarsm &efukef-rdokd qif;vm_yD; aemufwae (207) eHeuf wGif a&mufvma-umif;od&onf? tpkd;&tzGJ. aqG;aEG;wkdifyifr+rsm; olwkdyg0if -uaomfjim;vnf; wyfrawmfESifh &Jwyfrsm;tm; txl;wyfvSefowday;csuftrdef ukd olwkdtaejzifh ta&;w,lxkwfjyefcJhjcif; r&dScJhyg? u|efawmfukd,fwkdifu a&wyfwGif &Sdaeonfhtcsdefjzpf_yD; ,aewkdif r&Sif;vif;onfhudpPwckrSm HMS &wemykH [k ac:onfh jrefrmjynf bk&ifha&wyf (qENt& t&efa&wyf) Burma R.N.V.R urf;ajcpcef;XmecsKyfonf twGif;0efrsm;kH; ajrmufbufwGifwnf&Sd_yD; (former St. Paul's English High School) za&pmvrf; (,ck taemf&xmvrf;) wvrf;omjcm;aomfvnf; wyfveowday;jcif;ESihf vrf;rsm;ay:wGif uif;vSnwm S f hf 0efrsm;ukd ray;cJonftcsujf zpfygonf? (aemufrS wyfpcef;a&Swiom ae0ifr;_ir; h h Gf D df nrxGuf&trdefxkwfum xdef;csKyfxm;ygonf)? bDbDpDjrefrmykdif;toHv$ifhXmerS vky}f uHr}+ uD;ESpf (50) jynfh txdr;trSwf toHvi&mwGif Akvr;ausmaZm (a&wyf) f $f d f f ESifh awGqkHar;jref;onfhtcef;wGif ajymjyonfrSm AdkvfausmfaZmonf xkdaeu &wemykH pcef;wGif tqifhjrifhAdkvftaejzifh wm0efusaecJh&m twGif;0efrsm;kH; bufrS aoewfypfoHrsm; -um;-um;jcif; za&Zmvrf; (,ck taemf&xmvrf;) &Sd t"dut0if0okd tjrefom;cJygonf? vrf;ay:wGif vlrsm;rSm pdwvy&m;vsu&um G h f + f S f dS Za0Z0gjzpfae-uonfudk awG jrif&_y; olwcrsmrsm; -um;od&onfrmvnf; tpk;& D dk S d acgif;aqmifrsm;tm; vkyf}uH&ef tm;xkwfcJha-umif;ESifh vkyf}uHolrsm;rSm EkdifiHa&;
245
245

qefusifbufrsm; jzpfaumif;jzpfvrrnfjzpfa-umif; aumvm[vowif;rsm;om d fh jzpfygonf? Adkvfr;ausmfaZmtaejzifh em&D0uf-umrS AdkvfcsKyf toufqkH;+H;oGm; a-umif;ukd od&ygonf? u|eawmfvnf; xka&'D,tar;tajzwGif yg0ifc_hJ yD; xkae f d dk d u tajctaeukd ajymcJygao;onf? h tywfpOf0ef}uD;tzGJ tpnf;ta0;usif;yvsuf&Sdonfhaeukd *VKefOD;apm aumifpDrS xGuf&jcif;a-umifh rodEkdifa-umif; oHo,jzpfonfhtxiftjrifESifh ywfoufI olaumifpDrS xGufoGm;&onfrSm vaygif;-umvm_yDjzpfaomfvnf; aemufqkH;yvkyfonfh tpnf;ta0;onf olwufaeusaewGifyif trSefwu,f usif;yjzpfconf? 0ef}uD;csKyfa[mif; OD;apmonf xkaextcsdewif tpnf;ta0; hJ d dk f G usif;yvsuf&r&Sd aocsmatmif yvkycygao;onf? dS f hJ a&Sajy;uif;axmuftkyfpku tpnf;ta0;usif;yae_yD[k twnfyonfh tcseusrS olu vlowform;rsm;tm; apv$wvujf cif;jzpfygonf? aemuftcsuf d f f dk wckrm xkaewif aumifp. tpnf;ta0;tpDtpOfY OD;apm.aetdrudk 0ifa&muf S d G D f pD;eif;um ywf0ef;usifrSm&Sdonfh a&ueftwGif; aomifwl;&SmazG&ef tqkdycsuf&Sd a-umif;ESihf TuJodk ta&;,l&efrm ESp&uftawmtwGi;rSmyifjzpfa-umif; OD;apm h S f f . axmufvSr;a&;u od&conftwGuf vky}f uHrt&Sejf rifom;jcif;jzpfEiygonf? f dS hJ h + d h G dk f

pufqkyfzG,f vlrsKd;a&; vlowfr+avm


uifbm&m&Sd -opa-w;vs trsK;om;wuUovrS a'gufwma*[ef 0Da*s,0g d kd f D a'ae (Dr. Gehan Wijeyewardene, Ph.D) u 1994 ckESpf/ 'DZifbmvxkwf xkdif;=,leefpDrHcsuf owif;pmpOf trSwf (23)/ pmrsufESm (23=24) wGif u|Efkyf pmtkytay: cHio;oyf&if; atmufygar;cGe;udk ar;xm;onf? f kH kH f u|Efkyfwdkacwf&Sd jrefrmacgif;aqmifr+ESihf ywfoufI ar;cGef;rsm;ar;&ef tcsuftvufwck jzpfay:vm_yD; atmifqef;jy,k*fonf vdktyfcsufwckjzpfae onf? odaomfvnf; olonf trSm;uif;yg&Jvm;? tdENd,EdkifiHtrsKd;om;uGef*&uf k tpnf;ta0;rS tjyefwGif oludk zrf;qD;&ef t*Fvdyfwdku trdefxkwfxm;cJhonfh taxmuftxm;rsm;&Sdonf? ,if;zrf;qD;trdefxkwfvdkufjcif;u oludk trGdKifodk vGwfajrmufatmif xGufcGmoGm;apcJhonf? ,if;trdefrSm EdkifiHa&;jypfr+twGuf r[kwfbJ txl;tm;jzifh pufqkyfzG,f vlrsKd;a&; vlowfr+twGuf jzpfavonf?
246
246

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

ol (AdkvfcsKyfatmifqef;) onf trSm;uif;yg&Jvm;? Ak'<bmom jrefrmvlrsKd;wa,mufudk ,if;ar;cGef;tm; wOD;csif;ar;ygu wkH jyefrnfh tajzrSm rvGJraoGyifusKyfu bk&m;avmif;rS r[kwfwm [k ajz ayvdrfhrnf? OD;atmifqef;udk,fwkdifvnf; xkdodkajzayvdrhfrnf? u|EkfyfwdktwGuf ,if;odk obm0ususazmfjyr+rSm u|Ekfyfwdk wOD;csif;onf tedpPoabmaqmif yk*Kd~ vfrsm;jzpf-u_yD; vH;0tjypfuif;pifI trSm;vH;0r&Saom tqihjf rihy*Kd~ vftae k k d f k txm;&&Sd&efrSm umvteE a0;uGmvGef;vSayonf[k kd;om;pGm ajymqdkvkdyg a-umif;? (olrwaqG tcserwdirD aoqH;&_y;onfaemuf) OD;Eku Ak''\etjrif d f d f kf k D h < rS ta-umif;ESifh tusK;oabmt& TodaxmufjycJonf? AdvcsKyfatmifqef;[m d k h k f tjrihfrm;qHk;*k%fodrfeJ -oZmt&Sdefudk vG,fvG,feJ &cJhwmr[kwfygbl;? ol&J pGef v$wr/+ wnf-unfr/+ k;om;r+/ pG_J rJr/+ rsK;csppweJ &Jpr;owW&rawGukd &if;ES;jrK yfEHS f d d f d f G f d dS + D _yD; &,lc&wmyg? ol&J b0wav#mufv; 'Dvkd olrwlwhJ t&nftcsi;awGukd olu hJ kH f worwfwnf; r,dr;r,kif awmufav#mufjycJvkd jynfovxu olw&J arwWmeJ f d h l l k kd ,H-k unfcsufukd jyefvnfwkH jyefcwmjzpfygw,f? hJ OD;atmifqef;Y oltrSm;rsm; &Sdaumif;&Sdayrnf? odkaomfvnf; jrefrmjynf olvxu oltm; ol. ud,usioumrsm;t& arwWm&Sc/hJ ,H-k unfc_hJ yD; xkarwWm l k k f fh d Q d d ESifh xd,-kH unfronf rusKd;raygufcacs? tdvAm*d;vfprpf u u|Efywonf k + hJ k D k f k f kd vlvlcsif;qufqH-u&mY ol. tm;enf;csufrsm;udk El;El;nHhnHhudkifwG,f&ayrnf? tb,fha-umifhqdkaomf taumif;qHk;t&mrsm;Y tvGefeD;uyfpGm tcsKdcsKdaom trSm;t,Gi;rsm; rDw,vsu&_dS rjJ zpfonf? odkjzpfI ol.aumif;uGursm;tm; odr; f S G f f f f usK;I rxdcuom;apbJ xktrSm;t,Gi; tzsi;todrrsm;udk cGjJ cm;aygif;oifvsuf H kd f G d f f f 11 y,fEkwfypf&ayrnf [k qdkcJhonf r[kwfygvm;? odkaomfvnf; ar;cGef;um; usef&Sdaewkef;yif? atmifqef;. tm;enf;csuf rsm;u olukd txl;tm;jzifh pufqyz,aumif;vSonfh vlrsKd;a&;tajccH vlvcsif; k f G f l owfjzwfrukd usL;vGeapcJz;oavm? + f h l 1939 ckESpf/ pufwifbmv (3) &ufaewGif _AdwdefESihf jyifopfwdku *smreD tay: ppfa-unm_y; (6) &uft-umwGif wduwuqiqiyif *VKefapm arG;&majr D k f kd f kd f kd f jzpfaom om,m0wDwGif usif;y-uonfh wdkArmtpnf;tHk; nDvmcH}uD;u qHk; jzwfcJhaom rl0g' a-unmcsufudk tao;pdwfxkwfjyefcJhonf? ,if;wGif tajccH tcsu}f uD; (9) csuf yg&Sconf? tESpom&tm;jzihf jrefrmwd. yl;aygif;aqmif&uf d hJ f k G r+udk &&Sdvdkv#if tcsKdaom awmif;qdkcsufrsm;udk vkdufavsm&rnfjzpf_yD; jyifqifr+
247
247

rsm; _yD;onfEihf wydieuf vGwvyfa&;uday;&ef awmif;qdxm;avonf? _Adwo# S f f k k d tpdk;&taejzihf ,if;urf;vS rf;csufudk rodusKd;u|efycJhaomfvnf; vGwfvyfa&; &&Sd&ef urBmhtajctaet& tusyftwnf;udk tcGihfta&;,l toHk;cs&ef trsKd; om;a&;Ekd;-um;vmu EkdifiHa&;ESihf tEkynmaygif;pyfI jynfolvlxkudk qGJaqmif oGm;EdkifcJhonf? olwdk. qHk;jzwfcsufrsm;udk vlxkxH o,faqmifoGm;aom EkdifiH a&;acgif;aqmifwdk. v+HaqmfrD;xkd;ay;r+rsm;a-umifh if;.tawG;tac:onf vl xktwGi;Y vsifjrefpm ysHEom;cJonf? xda-umifvnf; 1939 ckEp/f atmufwbm f G HS G h k h S kd vwGif EkdifiHa&;tzGJtpnf;}uD; ESpfzGJ jzpfaom a'gufwmbarmf. qif;&Jom; 0HomEktzGJ ESifh wdArmtpnf;tH;wdonf tjcm;tzGJ tpnf;rsm;udyg pnf;H;vsuf k k k k k trsK;om;nD!wa&;wyfO;jzpfonfh Armhxu&yf*%; udk (xkd tcsewif ygvDrefY d G f D G f kd f df G tm%mrJh twdutcHb0 a&mufae_yjD zpfaom) a'gufwm barmfu OuU@tjzpfEifh k f S (trwfr[kwfaom) ocifatmifqef;u taxGaxGtwGif;a&;r;tjzpf zGJpnf;cJh onf? ocifatmifqef;ESihf ajratmufawmfvea&;orm;rsm;jzifh zGJ pnf;xm;aom S f Armhta&;awmfyHkygwD rS rdwfaqG oli,fcsif; tpktzGJuav;wckonf tvGef wufuGorsm; jzpfae-uonf? l xdaemuf 1940 ckESpf/ rwfvwGif ocifatmifqef;onf tdENd,trsKd;om; k uGef*&uf . &rf*wf tpnf;ta0;odk wufa&mufcJhonf? oljyefvmtcsdefwGif r[mrdwrsm;twGuf Oa&myY qifEaeaomppfonf tajctae vsifjrefpm qkwf f J$ G ,kwfqdk;&Gm;vsuf&Sd_yD; jrefrmEkdifiH. bk&ifcHtaejzifhvnf; _Adwdo#wdk. rdjy tkyfcsKyfa&;qdkif&m trdefrsm;udk rvkdufem&ef pnf;Hk;v+Haqmfr+rsm;ESifh (tu,fI vGwvyfa&;ay;&ef uwdryygu ppfukd wm;qD;aESmif,u&ef) trsKd;om;a&;ESifh f h S f vGwfvyfa&; tkyfpkrsm;. _cdrf;ajcmufr+rsm;udk &ifqdkifae&avonf? xdka-umifh _Adwo#wdtaejzifh jrefrmEdiitm; tkycsKyfxm;aom Oya'rsm;tm; umuG,onfh d k kfH f f taejzifh oabmxm;uGJvGJolrsm;udk zdESdyfr+rsm; yvmonf? txif&Sm;qHk; ocif rsm;ESihf tjcm;EkdifiHa&;orm;rsm;udk vkdufvHzrf;qD;_yD; aoG;xdk;v+aqmfr+jzihf Hk;wif H w&m;pGum axmifrsm;twGi;odk ypfoi;cJonf? Ttcserm ygvDrefwif *VKefapm J f Gf h d f S G eef;&if;0efjzpfaecsdefjzpfonf? trsm;tjym;rSm (12) vxd axmifcscH&aomfvnf; xdkxufydkIyif xdef;odrf;xm;r+udk cH&olrsm; &Sdao;onf? ocifEkESihf a'gufwm barmfwonf Zlvif (4) &ufEihf (10) &ufaewwif toD;oD;tzrf;cHc-hJ u&onf? kd kd S kd G xdktcsdefumvwGif om,m0wDrdrS odyfra0;aom {&m0wDwdkif;twGif;&Sd ZvGefrdwGif vlxktpnf;ta0;wckY ocifatmifqef;u pum;ajymqdkcJhonf? ol
248
248

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

. t"du&efoljzpfoltm; jyefvnfwHk jyefonfhtaejzifh bk&ifcHjzpfol qm=tmcsD abmvfaumhu&def; tm; olajymaeus yGifhyGifhvif;vif; 'Jh'dk;yHkpHjzifh pdefac:cJhjcif; a-umifh [oFmwckif &J0efu oltm; zrf;0&rf;xkwvuonf? xktcseu Oa&my d f kd f d d f ujym; t&m&Sdrsm; yaeustwdkif; oltm; zrf;rdv#if qkaiG (5) usyf ay;rnf[k qkawmfaiGudkyg xnfhoGif;xm;_yD; oltm; oduQmcsxm;avonf? xdktcsdefrSpI ocifatmifqef;onf ajratmufokd yke;v#K;oGm;cJonf? -o*kwv (8) &ufaewif f d h f G tazmfjzpfol ocifvSrdifESihftwl olonf wdkif;jynftwGif;rS wdwfwqdwfxGufcGm oGm;cJh&m olwGif l;yD;aiG (200) ESifh twGuftcsufaumif; wckom ygoGm;cJhonf? aemufqHk;wGif olonf AdkvfawZ (ac: ) Adkvfr;csKyf tdkrdk'g (ac: ) AdkvfcsKyf atmifqef;tjzpf wyfrawmfwckudk OD;aqmifvsuf jyefvnfxGufay:vmcJhonf? 'kw,urBmppf yGO;xGurpIocifatmifqef;xGucmoGm;onftcsetxd d J D f S f G h d f txufu azmfjycJonfh umvwav#mufv;wGif rsKd;cspfvi,focifrsm;/ ausmif; h kH l om;rsm;ESifh tcsKdEiia&;orm;rsm;onf olw. t,ltq/ 0g'a&;&mESihf pdw0rf;uGJ dk f H kd f jym;r+rsm;udk ab;z,fxm;I _Awo#e,fcsJpepfu zdcsEi&ef ke;uefud;pm;-u&m d d kd kd f f wGif nD!wa&;wyfO;w&yfukd cdirmpGm zGJpnf;Edic-hJ uonf? ocifatmifqef;onf G f D kf kf ud,usK;rzuf owW&pmjzifh wki;&if;om;tcsi;csi; vlrsK;a&;cGjJ cm;r+ vH;0uif;&Si; k f d d dS G df f f d k f aom trsK;om;a&;v+y&m;r+rsm;wGif OD;aqmifr+ tcef;uudk ,lconf? OD;atmif d f S hJ qef; tdE,rS jyefvm_y;onfrS wkwjf ynfoxucmoGm;onftxd (4)vcefumv dN D kd G f G udk txl;&nf!e;&aomfvnf;oltaejzihf ta-umif;udpwcka-umifh wpHwa,muf f P k udk owfjzwfconfh taxmuftxm;/ odr[kwf owif;tptevH;0r&Scacs? xdk hJ k k d hJ tcseutpd;&rSwwrf;rsm;uvnf; oltm; Oya'a-umif;t&wki;jynfqyvy&m; df k f df ll +f S r+rsm; jzpfym;atmif aoG;xd;v+aqmfcsujf zpfaom Ekiia&;v+aqmfrrsm;ESifh ppfqef G k H dfH H + usifa&; 0g'jzefr+rsm;a-umihfom oludk zrf;vdkjcif;jzpfa-umif; jyqdkvsuf&Sdonf? ocifatmifqef;onf ppfrjzpfrD w&Ha&mtcgu &ufpufpm &mZ0wfr+ wpHk G wckudk usL;vGefcJhzl;onf[laom pGyfpGJcsufESihf ywfoufI cdkifvHkaom taxmuf txm; vHk;0r&Sdacs? odk jzpfv#if ,if;pGyfpGJcsufonf rnfodkrnfyHk pwif ay:ayguf vmygoenf;? rnfovufcsufenf;? jrefrmEdiiqi&m w&m;H;rS rSwwrf;rsm;udk l k f H dk f k f okawoeyolwOD;wa,muf. vGrm;pGm aumufcsufqjJG cif;rS wqihem;vnfr+ J S f vGJvmjcif; jzpfvdrfhrnf[k ,lq&ayonf? ocifatmifqef;onf Todkaom vl owfr+usL;vGefcJhonf[k pGyfpGJajymqdkcsufrsm;ESihf ywfoufI 1945 ck/ Edk0ifbmv &ufpGJjzifh _Adwdo#wdk. jrefrmtpdk;&u ay;ydkaom a-u;eef;rsm;udk xdkolu awGrd
249
249

aumif; awGrdayvdrfhrnf? ,if;owif;rsm;onf pGyfpGJxm;aom &mZ0wfr+. jzpf yGm;ESpukd rSm;,Gi;pGmjzihf 1932 ckEp[k a&;om;ay;ydxm;cJ_h yD; ,if;&ufpukd aemuf f f S f k JG ydi;wGif jyefvnfjyifqifcjhJ cif;jzpfonf? kf ar;cGef;rsm; xyfrHay:aygufvmjyefonf? vlrsKd;a&;t& vlowfr+wckudk &nf!ef;azmfjyr+onf tcsdefumv vGJrSm;pGm azmfjyrdcJhv#if ,if;onf wu,fjzpf ysufcJhaomfvnf; aemufydkif;umvwGif jzpfysufcJhjcif;avm? xdkoqdkv#if ,if;tr+ dk onf vlrsKd;a&;t&avm/ odkr[kwf xdkjypfr+onf vlowfr+avm? tajzudk &Sm&ef ud;pm;rnfqdkv#if 1946 ckESpf/ tOD;ydkif;umvudk jyefoGm;&ayvdrfhrnf? xkdESpf az azmf0g&Dv (28) &ufaewif usi;yaom Oya'yaumifp. yxrqH;tpnf;ta0; G f D k wGif ocifxGef;tkyfuxI jrefrmhvGwfvyfa&;wyfrawmf (BIA) . t"du wyfzGJ rsm; weoFm&DrS Armjynfajrmufyi;odk cswuf-upOf oxkteD;Y _Adwo#bufawmf kd f D H d om; rlqvif&Gmol}uD;wOD;udk ocifatmifqef;u owfcJha-umif; pGyfpGJavonf? ocifatmifqef;onf xkdtcsdefu Adkvfr;csKyf&mxl;ESihf t}uD;wef; ppfOD;pD;t&m&Sd &mxl;rsm;udk udkifpGJxm;onf? oltxufwGif *syeft&m&Sd (2) OD;om &Sdawmhonf? xdka-umihf ocifatmifqef;udk zrf;I Hk;wifppfaq;oihfonf[k ocifxGef;tkyfu tqdkyonf? vlowfr+tm; olonf rsufjrifoufaojzpfI w&m;qkdif&mwGif ol taejzifh oufaocH&ef vdkvm;vsuf&Sdonf[k qdkonf? tpdk;&taejzihf TtjzpftysufESihf ywfoufI apmpD;pGmuyif &JwdkxHrS twGi;a&;tpD&ifcpmudk &&Sxm;_yD;jzpfonf? odaomfvnf; aumifp0if ocifxe; f H d k D G f tkyf. tqdkycsufrSm yxrqHk; vlod&Sif-um; xkwfjyefajym-um;csufjzpfonf? xdk pOfu bk&ifcHjzpfol qm&J*sDe,fvf a':refprpf onf ,if;pGyfpGJcsufrsm;udk tao udkifum OD;atmifqef;tm; oduQmndK;rdSefap&ef toHk;csvdkojzifh t&trd qGJudkifcJh onf? 12 a':refprpf u vef'ef&Sd jrefrmEkdifiHqkdif&m EkdifiHjcm;a&; twGif;0efxHodk a-u;eef;kdufI OD;atmifqef;udk zrf;&ef cGihfyrdefawmif;cHcJhonf? odkaomfvnf; pHkprf;ppfaq;r+rsm; yvkyfaeqJjzpfI _Adwdo#tpdk;&u csufcsif;zrf;cGihfrycJhacs? odESihf rwfv (27) &ufaewGif &efukef&Sd tpdk;&tdrfawmfY qm&J*sDe,fxH rnfuJh k odk aqmif&uoiha-umif; tpD&ifcpmwifjy&ef tpnf;ta0;w&yf usif;ycJ-h u&m G f f H xdywef;ppfwyfEifh &JwyfzJGt&m&S}d uD;rsm;/ tkycsKyfa&;t&m&Srsm;u OD;atmifqef; f S f d udk xdef;odrf;cJhv#if ykefuefxuGr+ jzpfvdrhfrnf[k udwifcefrSef;-uonf? rdjy t&m&Sdrsm;url ,if;odk ta&;,laqmif&Gufvkdufv#if wu,fhudk vlxkaygufuGJr+ jzpfapvdrfhrnf[k cHpm;rdcJh-uonf? xdkaemuf avmh'farmifhbufwefu xdkudpPudk
250
250

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

-um;jzwfwm;qD;cJhonf? avmh'farmifhbufwef u EkdifiHjcm;a&; twGif;0efxH v#Kd0SufoauFwjzihf pm (273) a&;om;ay;ydcJhonf? if;pmwGif k ppfa&;qkdif&m bk&ifcHcsKyftjzpf xrf;aqmifcJhonfhtwGuf ,cktcg jref rmjynfESihf ywfoufI u|EkfyfwGif wm0efr&Sdaomfvnf; u|Ekfyftaejzifh jrefrmEdkifiH . tem*wfta&;ESifh ywfoufI txl;pdw0ifpm;r+ &SaeqJjzpfygonf? atmifqef; f d udk zrf;&ef tqdkycsufESihf ywfoufI u|Ekfyftaejzihf tvGeftrif; pdwftaESmihf t,Sujf zpfrygonf? xGe;tkyu &nf!e;cJaom tr+onf oifu u|EkyxH azmfjy d f f f h f f cJaom tr+jzpfcv#if ,if;tr+onf vlowfr[w=r[kwf pOf;pm;qH;jzwfay;&rnfh h hJ + k f k udpPjzpfvmygonf? tjiif;yGm;zG,f&m tjzpftysufonf ,cktcg (4) ESpfwm -um cJ_h yDjzpfonf? tu,fI 0da&m"djzpfaeaom tjrifoabmxm;rsm; &Saernfqv#if d kd TuJhodkaomjzpf&yfrsKd;udk arhaysmufypf&efonf u|EkfyfwdktwGuf taumif;qHk; rl0g'jzpfvrrnf[k u|EkyawG;rdygonf? OD;atmifqef;. wcgw&H pdwvurmef d hf f f f kd f yg vkyfaqmifr+rsm;onf pdwftaESmihft,Sufjzpfp&maumif;aomfvnf; olonf u|EkyteD;Y yGivif;pGm ajymqdqufqaejcif;rSm avmif;upm;yGwckY yg0ifupm; f f hf k H J aejcif; r[kw[k xifjrifrygonf? i,f&,EysKaom oltouft&G,t& olonf f d G f k d f aemif ESpfaygif;rsm;pGm acgif;aqmifwOD;jzpfae&ef ta-umif;&Sdygonf? u|Efkyf. oabmxm;tjrifay;&v#if olESihf olrdwfaqGrsm;udk u|Efkyfwdkxifjrifonfh jrefrm EkdifiHtzdk ppfrSefaumif;rGefaom tem*wfwnf&Sdrnfh vrf;a-umif;udk tmHkpdkufI jyoay;jcif;omv#if ydkrdkaumif;rGefvdrfhrnf[k u|Ekfyfxifygonf? ,ckavmavm q,fwGif OD;atmifqef;udk zrf;qD;vdkufjcif;onf _Adwdo#tifyg,mtwGif; jrefrm EkdifiH. tem*wfqufqHa&;udk t}uD;us,fqHk; qkwf,kwfysufjym;r+ jzpfay:ap vdrfhrnf[k ,lqa-umif; u|Ekfyfw&m;0ifajymvdkygonf [l.? toufq;H;oGm;cJaom ol}uD;.ZeD;jzpfol a':trmonf {_yvwGif bk&ifcH kH + h D . ppfa&;qdkif&m twGif;0efxHodk toem;cHpm wifoGif;cJhonf? xdkpmrSm {_yDv (8) &ufaepGJwyfxm;_yD; xdktcsdefu if;pmudk jynfolvlxktm; today;jcif; r&Sd cJhacs? ol}uD;.trnfrSm tA'l&m&Spf jzpf_yD; oxHkckdif/ aygifrde,ftwGif;&Sd oJjzLuke;&Gm. ol}uD;jzpfavonf? olr. wifjycsufrm Todk jzpfonf? f S olr. a,musm;onf oJjzLuke;&Gm. ol}uD;jzpfol zcifO;&m&Spu,vef f f D f G f G _yD;aemuf vGefcJhaom (25) ESpfcefu xdk&Gm. ol}uD;jzpfvmcJhonf? oJjzLukef;&Gm . ol}uD;tjzpf aqmif&GufaepOfumvwGif olonf _Adwdo#tpdk;&tay: tvGef w&m opPmapmihoojl zpfI txuftm%mydirsm;. pdwwi;us olwm0efrsm;udk f d kf f kd f
251
251

xrf;aqmifcJhonfjzpf&m TonfESihfywfoufI armfvrdifrS 'k=ta&;ydkifrif; OD; bpef;u oufaocHEdkifygonf? xdtjyif ocifv+yf&Sm;r+rsm;u _Adwdo#wd. tkyf k k csKyfa&;udk enf;rsKd;pHkjzifh 'kuQay;vmonfhtcgY arwWm&yfcHav#mufxm;ol. cifyGef;onf qlylxuGr+ rSefor#udk olta&;ydkifonfhtwGif;rS aea&mnyg ESdrfeif; xdef;csKyfI rD;aoatmifvkyfcJhygonf? ,if;tcsufudk ,ck AdkvfcsKyfatmifqef;jzpf vmaom ocifatmifqef;onf _Adwo#wukd jyefvnfwucu&ef *syefokd roGm;rD d kd kd f kd f uyif aumif;pGm od&vrrnfxifygonf? dS d fh olru ocifatmifqef;ESihf oltaygif;ygrsm;u olra,musfm;udk 1942 ck ESpwif zrf;qD;cJyrsm;tm; qufvufazmfjycJonf? f G h kH h *syefwkd rkwrbufrS cswufvmonfEifh _Adwo#wvnf; oxHckirS qkwf W D S d kd k df cGmoGm;cJ&m rsm;r-umrDrmyif ,if;odk zrf;qD;r+ jzpfay:cJjh cif;jzpfonf? olra,musm; h S f udk ud;ESifhwkyf_yD; EGm;vSnf;jzifh oxHkrdodk ,laqmifoGm;um tpma&pm ray;bJ &Spf&ufcef csKyfaESmifcJhonf [k olru ajymqdkcJhonf? xdkaemuf oludk abmvHk; upm;uGi;odk ac:aqmifom;um *d;wkiwif um;pifwifI vlaxmifaygif;rsm;pGma&S f G k df G wGif vSHpGyfjzifh xdk;owfcJhjcif;jzpfonf? olru _Adwdo#w&m;Oya'onf qif;&J ESihf csrf;omt-um; cGJjcm;r+ r&SdonfjzpfI ocifatmifqef;udk Oya't& ta&;,l aqmif&Gufay;yg&ef av#mufxm;tyfygonf [k qufvufwdkifwnfxm;onf? toem;cHav#mufxm;ol/ uGef*sDrdk ('f) umum/ aygifrdrSwqihf [k vdyfwyf um rr [lI jrefrmvdk vufrSwfa&;xkd;xm;onf? AdkvfcsKyfatmifqef;uvnf; {_yDv (12) &ufaexkwf owif;pHk*sme,fwGif aqmif;yg;wyk'a&;um ol&yfwnfcsufukd olbmomol &Si;jycJonf? ,if;aqmif; f f h yg;rSm jrefrmvdk a&;xm;jcif;jzpf_yD; t*Fvyvkd bmomjyefcsufrm [Hom0wD wGif d f S yg&SdcJhonf? wzef ocifxGef;tkyfu Oya'yaumifpDtpnf;ta0;wGif oludk pGyf pGcsufrsm;ESifh ywfoufI jyefvnfacsyxm;onfrm atmufygtwdi;jzpfonf? J S kf vlowfr [lI trnfwyfxm;aom tr+wif if;&GmrS &Gmol}uD;udk &Gmol + G &Gmom;rsm;pGqaom jypfrusL;vGerrsm;twGuf ao'%ftjypfay;cJ&jcif;jzpfonf? J kd + f + h u|Ekfyftaejzifh &Gmol}uD;. emrnfudkvnf;aumif;/ &Gmudkvnf;aumif; ol usL; vGeconfqaom jypfrrsm;. oabmobm0 twdtusudvnf;aumif; tjynfh f hJ kd + k tpHk rSwrEijf cif;r&Syg? xd&mol}uD;rSm u|Efywj+ rifo;oyfcsuft& aumufuspf f d kd d k G k f kd kH ,kwrmolwOD;jzpf_yD; &Gmol&mom;rsm;tay: rw&m;qufqco/l vGepmarmufrm f G H hJ f G ki;pdi;oljzpfI oxHckiokd yxrqH;a&muf&vmaom u|Eywkd Armhvwvyfa&; df kf k df k dS fk f G f
252
252

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

wyfrawmfu rv$ra&Smifom xde;odr;xm;cJonfuom u|Ekyrwrygonf? J f f h kd f f S f d xdktcsdefu u|EkfyfESihf aemufwa,muf (u|Efkyftm; ,cktcg pGyfpGJaeol) [ocifxGef;tkyf] wdk ajrmufydkif;rS qif;vmum bDtdkifattwGuf wyfom;opfrsm; pkaqmif;&efEifh -um;jzwftrsKd;om;tpd;&twGuf tkycsKyfa&; 0efxrf;rsm; &&S&ef S k f d xde,fajrwGif a&muf&aecJygonf? oxHk rdwif _ir;csr;r+xe;odr;a&; aumfrwD k dS h G d f f d f f udk u|Ekfyfu zGJpnf;ay;cJh_yD; xkdtcsdefY xdkckdiftwGif; jypfr+rsm; usL;vGefxm;onfh twGuf zrf;qD;cHxm;&ol (4=5) OD;&Sda-umif; od&SdcJh&onf? u|Efkyf xyfrHod&Sd& onfrSm aus;&Gmolom;rsm; pdk;&drfa-umihf-ujzpfae&onfh vGefpGm taxmuf txm; oufaooufuefcivaom tr+wck&aejcif;ESifh ,if;rSm olwoxHtydif kd f kH dS kd k k (oJjzLuke;) &Gm. ol}uD;ud,wijf zpfaejcif; jzpfygonf? olusL;vGeconfh jypfr+ f k f kd f hJ rsm;twGuf tjypfay;rnfqdkv#if ao'%fxuf edrfh_yD;ay;I rjzpfa-umif; u|Efkyf tm; tpD&ifc-H uygonf? 'Dvqv#if olukd owf&awmhrmaygh [k u|Eyajymqd_k y; kd kd S fk f D tpGypc&oltm; u|Ekyp&ifcjhJ cif;jzpfonf [k azmfjyxm;.? f JG H f f D xdkaemuf OD;atmifqef;ESihf a':refprpfwdk awGqHkaqG;aEG;cJh-uonf? qm&J*sDe,fvf u ,if;aqG;aEG;csufrsm;udk 1946 ckESpf/ arv (25) &ufaewGif a-u;eef;jzifh twGif;0efxH tpD&ifcH wifjycJhonf? oufqiaom a-u;eef;trSwf (6) . wpdwwydi;udk atmufwif ud;um; kd f f kf G k azmfjyygonf? ol(atmifqef;)uolonfaus;&Gmw&Gmodta&mufwif aus;&Gmol}uD;onf k G aus;&Gmolom;rsm;tay: rnfornfykH armufrmdi;pki;pGm zdEyqufqvmcJjh cif;ESifh kd kf df dS f H ywfoufaom qd;qk;&Gm;&Gm; owif;rsm;udk -um;odc&onf[k ajymqdcygonf?xdk k d hJ k hJ tcseonf ppfjzpfaeonfh e,fajrobm0w&m;Oya'ESifh tkycsKyf&cufconfh um d f f J vjzpfonf? wwki;wjynfv; vH;0w&m;Oya'rJaeonfh tajctaejzpfaeonf? df kH k h w&m;H;rsm;vnf;r&S/d w&m;ol}uD;rsm;vnf; r&Sacs? tr+om;tr+vmudk aocsmpGm k d G pOf;pm;_yD;aemuf pl;&Sxufjruf tm%mpufESihfwlonfht&mudk jyefvnf tpm;xdk; vsuf csufcsif;ta&;,laqmif&u&ef vdtyfruowdrI xdvtm; ao'%fay; G f k + kd l k l &rnf[k olq;jzwfcsucsconf? Tonfrm olu,yiq;jzwfcsujf zpfI ud,wif kH f hJ S kd f kd f kH k f kd wm0ef,vsuf trdecsrSwf taoowfcjhJ cif;jzpfonf [k azmfjyxm;onf? l f 1945 ckESpf tukefavmuf cyfapmapmydkif;uyif jrefrmhppfOD;pD;Xme ppfOD;pD; csKyfu ta&Sawmiftm&S r[mrdwfwyfaygif;pk AkdvfcsKyf}uD; avmh'fvl;0pfarmifh bufwefxokd ,if;tr+wukd wifjycJ&m armifbufwefu olrwcsufrsm;ESitwl H JG h h S f fh
253
253

jyefvnfay;ydkcJhonf? rSwfcsufwckwGif u|Efkyftxifajym&v#if wu,ftjzpf tysufwnf&Sdaeonfh r_idrfrouftajctaersm;wGif tm%mudkoHk;I tusOf;Hk; w&m;pD&ifr+uom wnf_idrfatmif tkyfcsKyfEkdifrnf[k ar#mfvifh&efom &Sdayonf? xdk jyif vlorsm;aom jypfra[mif;rsm;twGuf tjypf&owu jyefvnfay;qyf-u d + dS l kd 13 &ayvdrfhrnf [l.? xdo}l uD;tm; owfcjhJ cif;. tay:,HO;wnfcsuf/ &nf&,csufEifh ywfouf k D G f S _yD; oHk;rsKd;oHk;axG jzpfvsuf&Sdonf? yxrtaejzifh &Gmol}uD;u if;. aus;&Gm olom;rsm;tay: rawmfrw&m; yrlaqmif&Gufcsufrsm;onf &yf&Gmwnf_idrfr+ aqmif&Guf&mwGif ao'%ftjypfay;r+ESihf xkdufwefcJhonf[laomtcsuf/ 'kwd, taejzifh aus;&GmtydkifwGif ocifv+yf&Sm;r+rsm;udk ESdrfeif;I _Adwdo#wdk. tusKd; pD;yGm;udk pdwa&mud,yg rsuEmvdtm;& aqmif&uconf[aomtcsu/f wwd, f k f f S k G f hJ l taejzihf oludk ao'%fay;cH&jcif;onf ol Y&Sdaom jypfr+a[mif;rsm;twGuf tauG;qyf&jcif;jzpfonf[aom tcsuygwnf;? &&Saom owif;rsm;tay: tajc l f d cHI u|Eytaejzifh aumufcsuq&rnfqv#if ,if;oH;rsK;vH; oltcef;uESiol fk f f JG kd k d k fh yg0ifconf[I jzpfygonf? hJ l xkdrSwyg; rsufjrifoufaowOD;u (ocifxGef;tkyfr[kwf) u|efawmf tm;jyefajymjycJonfrsm;udk u|eawmfu,wif rSwraeygonf? xkoajymjycsurm h f kd f kd fd d l fS Todkjzpfyg.? tA'l&m&Spf. jypfr+ESihf jypf'%fudk oxHkrdaevlxktm; xkdpD&ifr+rwkdifrD aeaygif;rsm;pGmuyif udwiftoday;xm;cJh_yD; pD&ifonfhaewGifvnf; vma&muf -unfh+-u&ef zdwf-um;xm;cJhonf? xdkaeu tusOf;om;udk abmvHk;uGif;*dk;wdkif wGif ud;jzifh wkyfcsnfxm;onfudk rsufjrifoufaou jrifcJhygonf? tusOf;om; a&SwGif (bDtdkifat) &Jabmfrsm; wef;pDae-uygonf? t&m&Sd ,leDazmif; 0wfqif xm;ol vlwa,mufu vHpyjf zifh yxrqH;tcsuukd pxk;ygonf? oH;onfvufeuf SG k f d k h rSm vSHpGyfjzpf_yD; kdifz,faoewf. ajymif;wGifwyfqifxm;vsuf taoxdk;csufrSm aumufdk;tdwfudk avhusihf&mwGif xkd;ouJhodk jzpfonf? xkdt&m&Sdonf teD;qHk;&Sd &Jabmftm; tvm;wlxkd;&ef trdefay;vdkufyHk&ygonf? xdk&Jabmfonf trdeftm; csufcsif;vkdufem_yD; tusOf;om;tm; vHSpGyfjzifh xyfcgxyfcg xkd;ygawmhonf? yljyif;ajcmufaoGvsu&aom ajr}uD;tay:wGif aoG;rsm; tdixe;vsuf &Syg f dS kf G f d onf? vlty}f uD; uGom;_yD;aemuf tavmif;aumifukd xdae&mrS z,f&m;ypfvuf k J G k S dk awmhonf? xdka-umihf opfom;*dk;wdkiftay:wGifom vHSpGyfxdk;xm;csufrsm; usef&Sd
254
254

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

aecJonf? rsm;r-umrD xdui;xJwiyif abmvH;uefupm;vsu&ae-uavonf? h k Gf Gf k f dS

tu,fI ,cktcsdeftxd OD;atmifqef;om toufraobJ &SifaecJhaomf


u|eawmftaejzihf awG;jrif,qcsu[k qd&rnfjzpfaom edrwjf yar;cGe;wck f h l f k d f udk aemufqHk;txd csefxm;&pfcJhygonf? tu,fI OD;atmifqef;om towfrcH&v#if jrefrmEdkifiH. EkdifiHa&;ESihf pD;yGm;a&;vrf;a-umif;onf rnfokd ajymif;vGom;Ekiygoenf;? J G df jrefrmEkiiH vGwvyfa&;&vk&qJumvESifh ywfoufI a&;om;csursm;wGif df f f Tar;cGef;tay: xifjrif,lqcsufrsm;udk wkdif;&if;om;ESifh EdkifiHjcm;om; avhvm oHk;oyfolrsm;u wifjycJh-uygonf? tm;vHk;eD;yg; oabmwl-uonfrSm olonf aumif;rGefaom }uD;us,fjrihfjrwfonfh vlom;wOD;jzpfonf [lIwnf; txl;ojzihf jrefrmEdiiom;rsm;twGurmrl olonf T&mpkEptwGi; olwkd kfH f S S f f . ol&Jaumif;aywnf;? txky`wWda&;olrsm;u jynfolvlxkw&yfvHk;u cspfcifav;pm;onfh Txl; jcm;qef;jym;onfh vlyk*~dKvfxl;wOD;. b0udk olwdk. ynm&yfqdkif&m a&;om;r+ rsm;wGif wifjycJh-uonf? AdkvfcsKyfatmifqef;. cdkif;E+dif;yHkaqmifzG,fjzpfaom rsKd; cspfpdwf"mwf/ ol&owWd/ vHkvO\[/ aemufvdkufvlxktay: qGJaqmifEdkifr+ tp&Sdonfh csD;rGrf;p&m rGefjrwfvSonfh t&nftcsif;rsm;onf jynfolvlxktm; oltay: cspfcifjrwfEkd;ap_yD; usefurBmwckvHk;uyg pHerlemxm;um av;pm;cJh& ayonf? olom qufvuftouf&SifaecJhaomf tcsdefESihft&G,ft& ,if;t&nf tcsi;rsm;onf prf;oyfppfaq;cH&_y;jzpfayvdrrnf? oluwday; ud;yrf;tm;xkwf f D fh cJhonfh (wESpftwGif;) aemufqHk;yef;wdkifudk oltoufjzihf &if;I 1948 ckESpf/ Zefe0g&DvwGif a&muf&SdoGm;apcJhayonf? xdk jyifw0 orRwEdkifiHopf. xGef;opf awmufyaom tem*wfjzpfwnfa&;onfvnf; olom toufrao &SdaecJhygrl olaqmif-uOf;&rnfh }uD;rm;us,fajymvSaom vkyief;wm0ef}uD; jzpfayvdrrnf? f fh AdvcsKyfatmifqef;. trsK;om;a&;ESiywfoufI v+y&m;cJaom wuUovf k f d fh f S h kd ausmif;om;b0ESihf xdkaemuf wdkArmtpnf;tHk;0iftjzpf rmhufcf0g'ESihftpysKd;cJh aom EkdifiHa&;wdkudk xm;bdOD;/ Tar;cGef;twGuf qufpyfr+pwif&mae&monf 1945 ckESpf/ pufwifbmv (6) &ufae Y r[mrdwfwyfaygif;pk aoemywdcsKyf
255
255

avmh'v;0pfarmifbufwef 14 ESifh olppfO;pD;r;rsm;u wbuf/ AdvcsKyfatmifqef; f l h D k f ESihf oludk,fpm;vS,ftzGJu wbuf/ xdk (2) buf-um;wGifjzpfay:vmaom !SdE+dif; wkdifyifr+rsm;onf uef'D rdY yvkyfcJhaom aemufqHk;aqG;aEG;yGJjzpfayvdrfhrnf? xdtcsdeu ArmhrsKd;cspfwyfrawmf [k ac:wGicaom jrefrmhtrsKd;om;wyfrawmf k f f hJ d d J udk tvsitjrefzsuor;&ef oabmwlnc-hJ u_y; 15 _Awo#wyfrawmf. t_rwrf; f f d f D D wyf&if;rsm;wGif yl;aygif;yg0ifvsuf jyefvnfpm&if;oGif; 0ifa&mufcJh-u&jcif;jzpf cJhayonf? awGqHkaqG;aEG;r+rSm aEG;axG;vd+ufvSJr+&Sd_yD; olwdkcGJcGmonfhtcgY csmcsDvdkjzpfcsifovm;/ 0,fvifwefvdk jzpfcsifovm;/ cifAsm;qHk;jzwf&vdrfhr,f? cifAsm;taeeJ wcsdefwnf;/ wydifwnf;rSm ppfom;wa,mufa&m/ EkdifiHa&;acgif; aqmifwa,mufa&m rjzpfEdkifbl; [k armihfbufwefu AkdvfcsKyfatmifqef;udk t}uHay;cJonf? olu AdvcsKyfatmifqef;udk pmwdav;wapmifyg ay;cJao;onf? h k f k h xkv.tukeavmufwif AdvcsKyfu (Tonfrm if;toH;tE+e;udk w&m; d f G k f S k f 0if aemufqHk;oHk;cJhjcif; jzpfayvdrfhrnf) r[mrdwfwyfaygif;pk. aoemywdcsKyf ay;cJonfh pmwdav;udk ta-umif;jyefconf? if;pmxJwif topfjyefvnfzJG pnf; h k hJ G aom wyfrawmfwGif AdkvfcsKyfatmifqef;tm; Adkvfr;csKyf &mxl;udkvnf;aumif;/ jrefrmbufrS 'kw,ppfaq;a&; t&m&ScsKyf &mxl;udvnf;aumif; ceftyf&ef urf; d d k vS rf;xm;cJh&m AdkvfcsKyfatmifqef;u Todk ta-umif;jyefcJhonf? ArmhwyfrawmfopfwGif u|Ekfyftm; ceftyf&ef toif.urf;vS rf;csufudk (zqyv) tzGJcsKyfEihf rsK;cspArmhwyfrawmftwGi;&Sd u|Ey. vkyazmfuibufrsm; S d f f fk f f kd f a&SarSmufwGif u|EkfyfcsjycJhygonf? TudpPESihf ywfouf_yD; qHk;jzwfcsufw&yfudk t_yD;tjywf rSwfwrf;wifEkdifa&;twGuf vkyfaqmifp&mtcsKd usef&Sdaeao;aomf vnf; ,ck tu|EkyajymEdionfrm ppfwyfrS tu|Efyf tem;,lawmhrnfqjkd cif;yif f f kf S k jzpfygonf? ppfwyfY qufvufwm0efxrf;aqmif&ef rjzpfEdkifawmhonfhtwGuf u|EfkyftvGefw&m tm;wHtm;em pdwfraumif;jzpfrdaomfvnf; TonfrSm trsm; k pk qHk;jzwfcsufjzpfI ,if;qHk;jzwfcsufudk u|Efkyfvdkufemvkyfudkif&ayrnf [lI jzpf.? xdaemuf wyfrawmfopfwif jrefrmwdbufrS xdywef;&mxl;ae&mtwGuf k G k f Advvusmudk axmufctrnfay;cJonf? Advae0if;udk r[kwcacs? wcsewnf;Y k f f H h k f f hJ d f yif Advvusm. vkyazmfuibufae&mudk ,l&eftwGuf t_rwrf; Armhwyfrawmf k f f f kd f J rS tqihtjrihq; u&ift&m&Sjd zpfonhf Advr;}uD; -um'd;udk ceftyf&ef pOf;pm;ay; f f kH k f k apvdka-umif; arwWm&yfcHcJhavonf? ,ckvwfwavm _yD;pD;cJhaom ta&Sawmif tm&SppfyGJtwGif; u|EfkyfwtwGuf toifaqmif&Gufay;cJhonfrsm;udkvnf; jrefrm dk
256
256

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

EdkifiHjynfolvlxkudk,fpm; kd;om;pGm aus;Zl;wif0rf;ajrmufa-umif;udk olu azmf jycJonf? xkaemuf ESpEiiH aumif;rGeaom qufqa&;tm; qufvufxe;odr; h d f dk f f H d f f xm;Edi&ef ar#mvifruazmfjyvsuf olu avmh'armifbufwef udk *syef qmrli; kf f h + kd f h dk f "m;ajrmifwvuf vufaqmifay;cJavonf? h k f TtcsderpI OD;atmifqef;onf _Adwo#yHpH great coat AdvcsKyf}uD;ppf0wf f S d k pHkudk t_yD;c|wfypfvdkufonf? onfhrwdkifrDuvnf; *syefAkdvfcsKyf ppf0wfpHkudk c|wf ypfc_hJ yD;av_yD? xdaemufwirl jrefrmtrsKd;om; trsKd;orD;rsm; ,aexufwif *k%f k Gf kd ,l0ifhuGm;pGm 0wfqifavh&Sdaom trsKd;om;0wfpHkjzihf olonf aeom;wus jyef jzpfoGm;onf? pdwfrmeftjynfhjzihf rdrdtrsKd;udkom cspfwwfaom vli,fEdkifiHa&; orm;wOD;tjzpfrS wyfrawmf. AdkvfcsKyf}uD;wOD;tjzpfodkvnf;aumif;/ ,if;rS wqihf vdrmyg;eyfI tajrmftjrif}uD;rm;aom Ekiia&;orm;wOD;tjzpfEifh aemuf R dfH S qHk;wGif EkdifiHhacgif;aqmif yDyDootjzpfodkvnf;aumif; qifhuJqihfuJ ul;oef; ajymif;vJjzpfay:r+onf tpycJhav_yD? od&mwGif xdktcsdefrSpI olb0tqHk;ydkif;odk k a&wGufrnfqdkv#if (662) &ufom usefygawmhonf? tcsdefonf wpwp ukef qHk;vsuf&Sdonf? odkaomfvnf; oltwGuf vkyfaqmifp&m trsm;tjym; usef&Sdae ao;onfwum;? AdkvfcsKyfu olppfwyfrS tem;,lawmhrnf[k avmh'farmifhbufweftm; ta-umif;-um;r+ryrD wvceftvdkwGif *syefacwfu v#Kd0SufzGJpnf;vmcJh&aom zufqpfwdkufzsufa&;tzGJ }uD;udk zufqpfqefusifa&; jynfolvGwfajrmufa&; tzGJcsKyftjzpf OD;atmifqef;. acgif;aqmifr+atmufwGif jyifqifwdk;csJ I w&m; 0ifzJG pnf;cJonf? xdtzGJ csKyfonf jrefrmEdiiwif uGejf rLepfygwDxufyI tiftm; h k kfH G kd taumif;qH; tzGJtpnf;jzpfvmcJonf? xdpOfu (zqyv) tzGJcsKyfwif uGejf rLepf k h k G ygwDEifh vli,ftpnf;tH;tjyif t"du yg0ifzJGpnf;xm;onfrm qd&,vpfygwD S k S k S f jzpf_yD; if;onf AdkvfcsKyfatmifqef;vufxuf uGefjrLepfygwDudk (zqyv) xJrS xkwfy,fvdkuf_yD;onfhaemuf t"dutpdwftykdif;tjzpf rdrdudk,fudk r-umrD wnfaqmufvmEkdifcJhonf? xdkaemuf AdkvfcsKyfatmifqef;r&Sdonfhaemuf qdk&S,f vpf0g'udk tzGJ csKyf. oabmw&m;tjzpf csrSwc-hJ uonf? f EkdifiHa&;tajctaerSm t&Sdeft[kefaumif;vmcJh_yD; 1946 ckESpftaejzifh vlxktpnf;ta0;rsm;/ qENjyyGJrsm;tjyif vGwfvyfa&;udk axmufcHaom ykvdyf oydw/f axmifoydwEifh tvkyorm;oydwf wduyrsm;jzihf jynfEuvsuf&onf? f S f k f JG h S f dS aus;vufawm&Gmrsm;wGif tvHeDuGefjrLepfygwDvufcsufa-umihf Oya'rJhr+rsm;
257
257

ysHESHvsuf&Sdonf? ESpfv,fydkif;wGif bk&ifcH qm&J*sDe,f a':refprpf jyefoGm;&_yD; if;ae&mudk AdkvfcsKyfqm[l;bwf&efpf u qufcHcJhonf? aphpyfaqG;aEG;jcif;tm; jzihf atmif qef;=tufwvD pmcsKyfudk atmifatmifjrifjrif tqHk;owfvkduf_yD; aemuf 1946 ckESpfrS 1947 ckESpfodk ul;ajymif;oGm;cJhonf? wESpftwGif; vGwfvyf a&;&&rnfqdkonfh &nfrSef;csufyef;wdkifudkvnf; ol. jyif;jyif;xefxef ud;pm; tm;xkwfr+t& vS rf;jrifawGae&ay_yD? jrefrmhEdkifiHa&;acgif;aqmifrsm; &Sm}uHae onfum; pD;yGm;a&; wd;wufrrsm; &&Saprnfh vGwvyfa&;jzpfonf? olwtaejzifh k + d f kd udkvdkeDpD;yGm;a&;yHkpH vufa0cHb0udk tqHk;owfapvdk_yD; ,if;udk w&m;Oya't& EkdifiHydkifyvkyfjcif;/ jynfolydkif or0g,r/ yk*~vdu yHkpHrsm;jzifh tydiftqkdif zGHzd;wdk; wufapjcif;wdudk OD;pm;ay;aqmif&Gufvsuf tcsKyftjcmtm%m (3) &yfudkvnf; k ygwDpkH qd&,vpfpepfopfw&yfjzifom tpm;xd;vkyuiv-kd ujcif;jzpfonf? k S f h k f kd f xdka-umihf 1947 ckESpf/ azazmf0g&Dv apmapmydkif;wGif OD;atmifqef;onf &S rf;jynfawmifydkif; yifvHkrdY &S rf;/ ucsif/ csif; (u&ifbufrS avhvmol=4= OD;) wdkESihf usif;yyvkyfaom nDvmcHw&yfodk wufa&mufcJhonf? xkdtcgu olonf (zqyv) tzGJcsKyfudk udk,fpm;yoGm;jcif;jzpf_yD; olESihftwl OD;wifxGf/ Adkvfcif armifuav;wdk vkuygoGm;cJonf? AdvcsKyf. k;om;yGivif;r+/ vlrsKd;}uD;pdwr&Sd d f h k f d fh f r+/ owWd&Sdr+/ pGJ_rJpGm ud;pm;r+/ tajrmftjrif}uD;rm;r+/ udk,fusifhw&m;aumif;rGefr+ ponfh *k%fowif; ausmfapmr+onf olt&if a&Sajy;a&mufESihfvsuf&Sdum oludk xdkae&mY aygif;pnf;nD!Gwfa&;. t"durdKiftjzpf +jrifjcif;udk cHcJh&onf? oHk;&uft-um aqG;aEG;!SdE+dif;-u_yD;aemuf olonf wdkif;&if;om;udk,fpm;vS,f rsm;. ,Hk-unfr+udk &&SdcJhum wdkif;&if;om;udk,fpm;vS,frsm;u trsKd;om;vGwf ajrmufa&;v+yf&Sm;r+wGif yg0ifyl;aygif;aqmif&Guf&ef oabmwlnDcJh-uavonf? xdaemuf yifvHkpmcsKyf}uD;udk t_yD;owf atmifjrifpGm csKyfqdkEkdifcJh-uonf? k xdkrSwyg; &efukefwGif 1947 ckESpf/ azazmf0g&Dv (27) &ufaeusif;yy vkyfcJhaom jrefrmjynf t*Fvdyfukefonf}uD;rsm;toif;. ESpfywfvnf tpnf; ta0;odk AdkvfcsKyfu bk&ifcH. tr+aqmifaumifpD 'k=obmywdtjzpf wuf a&mufc_hJ yD; xdtpnf;ta0;Y obmywdrece;udk wHk jyefajym-um;pOfu vGwvyf k d f G f f a&;&_yD;v#if r-umrDygwDpHk qdk&S,fvpfpD;yGm;a&;pepf wnfaqmuf&ef &nf&G,f xm;a-umif; xkwazmfajymqdom;onfrm pdw0ifpm;zG,jf zpfonf? f k G S f jrefrmjynfY ta&;}uD;aom pufr+vkyfief; t&yf&yfudk jynfolydkifvkyf&ef u|Efkyfwdk }uH&G,fxm;a-umif;/ xdkodkyvkyfrSom jynfolvlxkw&yfvHk; vlb0.
258
258

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

vdktifqEN[lor# jynfhpHk-uI aysmf&$ifpGm aeEdkifaom tqihftwef;udk &&Sdrnf[k u|Efkyfwdk pGJ_rJpGm ,Hk-unf-ua-umif;/ xkdrSwyg; vuf0g;}uD;tkyf t&if;&Sif0g' onf tcgcyfodrf; vdkvm;tyfonf[k u|Ekfyfrxifa-umif;/ tajctaeESihf tcsdef umvtm;avsmfpGm u|EkfyfwdkEdkifiHtaejzifh a&SodkwvS rf;rwufEdkifrD tcsdeftwGif; Yom xdt&if;&Sipepfukd xde;csKyfvsuf 0ifa&mufvyuiom;&rnfjzpfa-umif; k f f k f kd f G ponfjzihf ajymqdom;avonf? k G xdaemuf {_yvtwGi;usi;yaomwki;jynfyv$wawmfodk ygwDpa&G;aumuf k D f f df f kH yGJrsm;Y (zqyv) tzGJcsKyfu vHk;0eD;yg; tEkdif&&SdcJhygonf? xdktcsdefY tzGJcsKyft aejzihf EkiitwGuf vkyp&mwm0efrsm; jynfEuvsu&onf? t"du yd*su vkyf dfH f h S f f dS k f ief;}uD;rsm;tm; qHk;jzwfEdkifa&;twGuf aumfrwDrsm;wGif yg0ifwm0efxrf;aqmif &eftzJG0ifrsm;a&G;cs,-f u&onf? xdEifh wcsewnf; arv/ wwd,ywftwGi;wGif k S d f f tzGJcsKyfu zGJpnf;tkyfcsKyfyHk tajccHOya' (rl-urf;) a&;qGJ&ef aumfrwDw&yfudk ceftyfwm0efay;cJhonf? wdkif;jynfyv$wfawmf taejzihf ZGefv (10) &ufrSpI tpnf;ta0;rsm;pwifusi;yonftcgqufvufu;dk um;toH;csom;Ekia&;twGuf f h k G df ,if;aumfrwDu Oya' (rl-urf;) udk tcsderD t_yD;owfa&;qGay;cJonf?,if;wif f J h jycJaom Oya' (rl-urf;) onf 'Drua&pDEifh qd&,vpf0g'udk r&raewnfaqmuf h dk S k S f rnfh vGwvyfonfh tcsKyftjcmtm%mydif jynfaxmifporRw jrefrmEdiiawmfukd f k k kfH yHazmfxm;avonf? ajcmuf&uf-um_yD;aemuf OD;atmifqef;onf zGJ pnf;yHtajccH k k Oya'opfEifh ywfoufonfh tajccHvrf;!ejf y@mef;csuf (7) &yfukd csrw&ef tqdw S S f k &yfwifoi;cJonf? ,if;tqdukd tacstwifaqG;aEG;-u_y;aemuf OD;atmifqef;. Gf h k D &Si;vif;csufrsm;udk em;vnfom;onftcgY auseyfpm axmufcvu-f uonf?15 f G h G H kd OD;atmifqef;onf ae&mtESa&mufaeonf? olonf tajccHOya' (rl-urf;) H a&;qGJonfh aumfrwDudkvnf; 0ifa&muf}uD;-uyfay;onf? wcsdefwnf;rSmyif EdkifiHawmf jyefvnfwnfaqmufa&; pDrHudef;a&;qJG&mYvnf; yg0ifaqmif&GufcJh d onf? ZGev (6) &ufaewif qd&efwAvm (Sorrento Villa) Y olonf trsK;om; f G k dk D nDvmcHw&yfudkvnf; OD;aqmifusif;yao;onf? tzGihfrdefcGef;Y tdwfoGefzm arSmuf ol ajymcJhonfhtwkdif; ,if;nDvmcHu tajctae. awmif;qdkcsuft& vkyfudkif&mY vG,fulacsmarmI vufawGtusKd;&Sd_yD; yjyifajymif;vJ&mY &nfrSef; csuf r}uD;rm;vGe;aom tpDtpOfrsm;udom pdwu;r,Of/ a&Savmr}uD;bJ a&;qGJ f k f l oGm;&efjzpfonf? xdkY or0g,rvkyfief;rsm;udk tm;ay;xm;_yD; jynfolvlxk. pdwa&mud,yg yl;aygif;yg0ifrukd tav;teufxm;onfh vdtyfcsufrsm;ESifh tqdk f k f + k
259
259

ycsufrsm;udk olu t}uHywifjycJhonf? tcseonf oltzdk rsupwrSwf v#ywjyuftwGi; vsijf refpm ukevevsuf d f f d d f f G f G f &Sd&m xdktcsdefwGif oltwGuf tvkyfvkyfcsdefrSm (6) &ufom usefawmhonf? Zlvdkifv (13) &ufwGif rdawmfcef;rY olb0wav#muf jynfolvlxkESihf aemufqHk;awGqHkcJh&onfh vlxkpnf;a0;yJGY olu wdkif;jynfyv$wfawmf. vkyf ief;&yfrsm; wdk;wufr+tajctaeudk wifjy_yD; wdkif;jynf. tem*wfta&;tay: olawG;ac:,lqxm;csufrsm;udk &Sif;vif;ajym-um;cJh&m ,if;rdecGef;udk aemifaom f tcg jzpfay:vmrnfh twdwerwjf y rdece;[kyif ,lqvufcc-hJ uonf? f d d f G f H vGwvyfa&;udk r-umrD&awmhr,f? odaomfvJ ya'omyif[m ajru ayguf f k vmrSm r[kwygbl;? vGwvyfa&;qdwi; ya'omyifajru raygufEib;qdwmudk f f k dk f kd f l k cifAsm;wdpwxrm vGwvyfa&;&awmhr,fqv&&if [kwvm; pdwu;u b,f k d f J S f kd kd dS f f l vdpwu;-uovJq&if ya'omyif}uD; csucsi; aecsi;/ ncsi; aygufvm-uawmh k d f l kd f f f f r,fq&if[kwvm; u|eawmfwtvkyvyrS jzpfr,fqwm cifAsm;wdk em;vnf kd f f kd f k f kd apcsifw,f? tESpf (20) avmuf u|efawmfwdk pum;cyfkdif;kdif;ajym&&if pum; cyfdkif;kdif;ajym&w,fqdkwm pum;cyfdkif;kdif;ajymrS vlawGu rSwfrdw,f? pum; cyfi;ki;qd&if[kwvm;tawmfukd _yatmifud;pm;Ekir/S vkyEirS tJ'gtawmhf dk f d f k f h J df f dk f udk ukef;vkyfEkdifrS/ kef;vkyfEkdifrS tESpf (20) avmuf &SdwJhtcgrSm awmfumusr,f Zlviv (13) &ufaeu yvkyaom ,if;vlxpnf;a0;yGwif obmywdtjzpf dk f f k J G wdi;jynfyv$wawmf. OuU@jzpfol (OD;atmifqef;ud,wiu ,H-k unftm;xm; kf f k f kd f av;pm;ol)ocifEuaqmif&uconf?ocifEonf_AweEiiokd csp-f unfa&;ud,f k G f hJ k d d f dk f H k pm;vS,ftzGJudk OD;aqmifoGm;cJh_yD; ,if;vlxktpnf;a0;yGJrwkdifrD w&ufuyifjyef a&mufvmcJonf?u}kd uD;EkuO;atmifqef;.tdut&mudk qufc&jcif;rSmoihavsmf h D k f H f onf?raobJuseI tarGcb0a&mufaeolw. oabmwlncsut& OD;atmif f H kd D f qef;. ud;yrf;tm;xkwfr+rsm;ESihf pGrf;aqmifEkdifr+rsm;udk tarGqufcH&&SdcJhonf? vGwvyfa&;rwdiryif trsKd;om;pDrue;0ef}uD;Xmeudk jyefvnfzJG pnf;cJ_h yD; f kf D H d f jzpfav&m 1948 ckEp/f {_yDvwGif qd&ifwAvm nDvmcH. &v'ftjzpf pD;yGm;zGH zd; S k kd D wd;wufa&; (2) ESpprue;. tajccHpnf;rsOf;rsm;udk xkwjf yefa-unmEkiconf? k f D H d f d f hJ ygvDref 'Drdkua&pDpepftwGif;rS qdk&S,f'Drdku&ufwpf vlr+zlvHka&; EdkifiHwEdkifiH wnfaqmuf&mwGif EkdifiHawmfpDrHudef;jzihf pufr+vufr+vkyfief;rsm; zGHzd;wdk;wuf ap&ef +jrifo;oyf-u_y; Ekiiyi yvkyjf cif;rsm; r-umrDjzpfay:vmcJonf? odaomf kH D d f H kd f h k jim;vnf; cHpm;csufjyif;xefjcif;/ a&SaemuftpDtpOfrm;,Gi;jcif;/ avm}uD;jcif;ESifh S f
260
260

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

bufvdkufr+&Sdjcif;wdku EkdifiHydkifyvkyf&jcif;. &nf&G,fcsufudk wdrf;apmif;xdcdkuf apcJhonfomru 1948 ckESpfrSpI (10) ESpfwmumvtwGif; tawG;tac: t,ltq uGJjym;jcm;em;aom jynfe,ftkyfpkrsm;ESifh zGJpnf;xm;onfh jrefrmEkdifiH jynfaxmifptpk;&tay: OD;Eku (olonf ocif[laom a&Spnf;udk 1952 ckEpwif k d S f G zwfypfconf) jynfaxmifporRwEdiiH 0ef}uD;csKyftaejzifh OD;aqmifO;&Guf ycJum/ hJ k kf D h ,if;umvtwGi; olEifh vkyazmfuibufrsm; csrSwvyaqmifcaom pDrue;0if f S f kd f f k f hJ H d f tcsKdvkyf&yfrsm;udk [efwm;aESmihfaES;apcJhonf? OD;Ektaejzifh ol0ef}uD;csKyfjzpfp (uGejf rLepf/ &JabmfjzL/ rGe/f u&ifrsm; olyexvmonfh -um;rS) wki;jynfjyefvnf k f df wnfaqmufa&;wGif pGr;aqmifatmifjrifrtcsKd &&ScouJokd ol. ud,yivpf f + d hJ h k f kd f b&,f0g'/ '\etjrifESihf Ak'<0g'wdk a&maxG;yGef;wD;xm;tyfaom qkd&S,fvpf tawG;tac:wdku rZdrydy'genf;jzihf OD;aqmifvrf;jycsuft& bmoma&;/ EkdifiHjcm;qufqHa&;ESihf trsKd;om;jyefvnfoihfjrwfa&;wdkudk aqmif&Guf&mwGif vnf; pGrf;aqmifatmifjrifr+tcsKd &&SdcJhygonf? ,if;twGuf orkdif;wGif OD;Ekudk todtrSwf yum armfue;wif&ayonf? G f Tae&mY OD;atmifqef;om acgif;aqmifI ol. qd&,vpftawG;tac: k S f oabmw&m;rsm;udk taumiftxnfazmfcGihf&cJhrnfqdkv#if OD;atmifqef;vrf;pOf onf ydraumif;rGeaom &v'frsm;udk &vdrrnf qdjk cif;rSmvnf; cefre;,lqcsuf k kd f hf S f 16 omjzpf_yD; tjiif;yGm;zG,f&m jzpfayonf? tpdk;&qdk&S,fvpfpepf udk taumif txnfazmf&ef pDrue;udk tysufrcHbJ tm%mudk oH;I pGr;tm;ukef ud;yrf;tm; H d f k f xkwfr+u vlr+zlvHka&;EkdifiH wnfaqmuf&mY 'Drkdu&ufwpf tpdk;&w&yf pGrf; Ekionfh twki;tqxuf ausmfveom;um uGejf rLepfqefaeygvdrrnf? df df G f G hf rnfoqap/ tu,fI OD;atmifqef;om toufxif&m;&SI/ oluwdtwdi; kd kd S d kf 1948 ckESpf/ Zefe0g&Dv (4) &ufaewGif &,lEkdifcJhaom vGwfvyfa&;&&Sdonftxd wdi;jynfukd acgif;aqmifEicaomf wdi;jynftaejzihf tpaumif;cJrnfrm oHo, kf kd f hJ kf h S &Sz,r[kwacs? d G f f vGwvyfa&;&&Sonfh tcsderpI awmufavmifc_hJ yD; ,aexufwif avmif f d f S dk rdufqJjzpfaom wkdif;jynf. tem*wfudk arS;rSdefoGm;atmif _cdrf;ajcmufaecJhaom jynfwGif;ppfrD;onfvnf; ol.t&Sdeft0gESihf -oZmrsm;a-umihf _idrf;owf_yD; jzpfay vdrrnf? w&m;aor[kwbJ tajctaet& qd&,vpf0g'udk csdecsdeqq toH; fh f k S f f f k cs&mYyif OD;atmifqef;. (pdwful;,Of qdk&S,fvpf pmtkyf}uD;orm;rsm; jzpf-u onf) tpGe;a&muf0ef}uD;tcsKd. pdwtm;xufoefrukd r#wap_y;/ xkaemuf wzef h f f + D d
261
261

jzpfay:vmjyefaom EdkifiHydkif vkyf&yfrsm;udkvnf; yHkpHopfjzpfapcJhayvdrhfrnf? odk jzpfav&m ygvDref'Drkdua&pD . yxr (14) ESpfwmumv 17 onf OD;atmif qef;. vrf;!efjyor+ uif;rJhcJh_yD; a'oaygif;rsm;pGm r-umc% qlylxuGr+rsm; a-umihf (rD;yHkxJrSm a&vdkuf&SmouJhodk ) &Sd&m ,if;wdku wdkif;wyg;om; 0ifa&muf odr;ydutyp;onfxuf tusKd;w&m;ydrq;&Gm;onfh zufqpfppftm%m&Sipepf f k f k f kd k kd kd f jrefrmEdkifiHwGif ay:aygufvmatmif OD;Ektpdk;& tm%mvkcHvdkuf&onfhtajcokd uHqdk;rdk;arSmifuspGm OD;wnfoGm;apcJhavonf? tu,fI OD;atmifqef;om xdktcsdefY EdkifiHawmftm; yJhudkifoGm;ol jzpfaeOD;rnfqkdv#if ,if;tajctaersm; rnfonftcg r# ay:aygufvmp&m ta-umif;r&Sacs? h d OD;atmifqef;udk tarGqufcHoltjzpf/ wdkif;jynfrysufcif tcsdefrD u,fwif &av[ef vky}f uHvnfq,fpum;vH;uG,caom AdvcsKyf}uD; ae0if;onf 1962 k f hJ k f ckESpfwGif tm%modrf;cJh_yD;aemuf tiftm;csnfheJ I pGrf;&nfrxufjrufawmhaom ygvDref'rua&pDpepf udk zsuor;ypf&ef a-unmcJ_h yD;aemuf nD!wa&;udk wd; D dk f d f G f k jri&efEifh pD;yGm;a&;vsifjrefpmwd;wufap&ef tm%m&Sipepfuom jrefrmEkiitzdk hf S G k f dfH toifavsmfq;jzpfonf[k olu awG;xifconf? ol. jrefrmhq&,vpfvrf;pOf h kH hJ kd S f ygwD wnf;[laom wygwDqdk&S,fvpfpepftm; zefwD;wnfaqmuf&jcif;. rlv blwESifh &nf&,csufukd Todk xkwjf yefa-unmcJonf? G f h jynfaxmifpkjrefrmEdkifiHawmf awmfvSefa&;aumifpDonf wkdif;jynftm; acsmufxusumeD; tajctaerS vufrwifav; u,fwifc_hJ y;aemuf ,cktcg jref J D rmhqdk&S,fvpfvrf;pOfjzihf EdkifiHol EkdifiHom;wdk. vlaer+b0ESihf pD;yGm;a&;b0udk jyefvnfwnfaqmuf&ef ud;yrf;vsuf&onf dS xdkaemuf 1962 ckESpf/ Zlvdkifv (4) &ufaewGif awmfvSefa&;aumifpDu csrSwjf y@mef;cJaom ygwDzJG pnf;yHk pnf;rsOf;tyd'f (18) wGif xl;jcm;aom aemufq; h k kH ay: jrefrmhqdk&S,fvpfvrf;pOfudk taumiftxnfazmfI urBmausmf qdk&S,fvpf pD;yGm;a&;udk wnfaqmufoGm;rnf[k twdtvif;azmfjyxm;onf? TonfrSm ,leDazmif;0wf qdk&S,fvpfrsm;tzdk ed*Hk;. ed'gef;jzpfayawmh onf? Todk jzihf jynfolvlxktm; Tpepf}uD;. 0rf;E+wfaq;cg;}uD;udk twif;rsKd csap_y; wdi;jynfrmvnf; t&SuwuGJ tusK;enf; acsmufxJ xd;usom;cJavonf? D kf S f d k G h 1987 ckESpf/ atmufwdkbmvtwGif;wGif olwdkvufxuf a&$wGif;/ aiGwGif;rsm; awGae_yDqdkonfh-um;rS EdkifiHjcm;t&efaiG vHk;0jywfawmufae_yD; EdkifiHjcm;auG; _rD tar&duefa':vm oef; (44) axmif wifae_yjD zpfaom OD;ae0if;tpd;&rSmvnf; k
262
262

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

rsufESmatmufcs tzwfq,fr&awmhbJ urBmhtqif;&JqHk;EdkifiHb0 av#musoGm; vsuf a'0gvDcH/ olawmif;pm;EdkifiH 18 tqifhtwef;owfrSwfay;yg&ef dkusKd;pGm av#mufxm;r+udk urBmhukvor*~}uD;u axmufxm;!Smwm oem;-uifempGmjzihf atmufwbmv (29) &ufaewif twnfyowfrway;cJonf? kd G S f h odkjzpfav&m yxrOD;pGm ygvDref 'Drua&pDpepf atmufwivnf;aumif;/ kd Gf xdaemuf (zufqpf) ppftm%m&Sipepf atmufwivnf;aumif;/ ESpaygif; (40) k f Gf f eD;yg; qdk&S,fvpfpepfudk prf;oyfcJh_yD;aemuf ,if;prf;oyfr+ESpfckvHk; ratmifjrifcJh onfrm &Si;aeyg_yD? xkEpcteuf OD;ae0if;vufxuf ppftyp. vkyaqmifcsuf S f d S f k k f k f rSwfwrf;rsm;rSmrl oduQmtusqHk;/ &Sufp&mtaumif;qHk;/ oifcef;pmtjzpfqHk; jzpf ayonf? vuf&Sd (etz) acgif;aqmifrsm;rSm w&Ha&mtcgu taz}uD;yor# Ekvm cJh&onfh OD;ae0if;. om;rsm;omjzpfonfhtavsmuf tm%m&Sifenf;vrf;rsm;jzifh qufvufusio;vsu&onf? ppfwyft&if;&Si0g'rSmum; txufvmvlwef;pm; fh kH f dS f $ udk vlxw&yfv;Hk tay: *kwaoG;pkyf tjrwfxw&mY ydrtiftm;}uD;rm; qd;&Gm;oGm; k f k f k kd k apayawmhonf?

ed*;Hk csKyf
tawmfq;olrsm;rSm olwu-H urRmukd _ratmif rwwfEi-f u? olawmfaygif;/ Hk dk J dk 20 EkauGaumif;I ol,kwfrm oufqkd;&Snfonf? u|efawmhfrdcifajr. _yD;cJhonfh axmifpkESpftqkH;owf&mpkESpfrSm nDnDr#r# ESpfykdif;tuefuJhokd jzpfcJhonf? aetvif;a&mifESifh ntarSmif uGJjym;ouJhokd yxryki;rSm awmufy_y; 'kw,yki;rSm trkuarSmifz;kH v$r;cHc&onf? ukvee,fcsJ. df D d df d f f hJ d dk D aoG;pkyjf c,fv,f r+atmufrS rdrzmom vGwajrmufatmif rqkwrepf cswufc&m S d f f D hJ ar#mfvifhcsufa&mifjcnfoef;cJh_yD? usdef;aoayguf vGwfvyfa&;ukd jrifawGae& onfhtcsdefwGifrS vrf;jya&Saqmifvif;a&mifonf kwfw&uf_idrf;owfcHcJh&onf? aetvif;a&mifuaqmifaom aerif; 0ifa&mufu,aysmuf (ae0if) onftvm; dk G f h omefuJhokdyif uH-urRmu AdkvfcsKyfatmifqef; (olawmfaumif;) apmapmpD;pD; ZD0ecsKyfapcJonf? jrefrmvlx}k uD;u oludk &mpkEp. trsK;om;ol&aumif;tjzpf d f h S f d J *k%f yowfrwconf? S f hJ trSefwu,fwGifvnf; olonf tawmfqkH;yk*~dKvfwOD;jzpfonfESifhtnD
263
263

u|Eyw.orki;wGif olonf xktwki; rwdraum raysmufrysuf qufvufwnf fk f dk df d df f &SdoGm;rnfomjzpfonf? wqufwnf;rSmyif r_yD;qkH;Ekdifonfh trkdufarSmifnrsm; twGi;wGif -urRmqk;u 0ifa&mufvmcJonf? &Jabmfo;usytxJwif tzsi;qk;jzpf f d h Hk d f G f H ol rdru,udk Advae0if; (ol,wrm) [k *k%a&mifvr;cHxm;olu &nfre;csuf d dk f k f k f f $ f S f }uD;rm;onfh EkdifiHa&;orm;rsm;ESifh acwW,m,Dr# ypm;ay;r+cH-u&onfh ppfwyf t&m&Sd aemufvkdufwkd. tm;ay;axmufcHr+jzifh ol. okwfoifa&;ajcvS rf;ukd cwfjrefjrefvSr;cJonf? Tonfrm 1962 ck rwfvtpyki; olu tvk;pktm%mukd f h S df H H odr;yku&ef qk;jzwfvuonftcserpwifconf? ppftm%m&Sipepfudk xlaxmif f d f H dk f h d f S hJ f vku_f y; olu,ol eef;yviay:wifvuum t}udraygif;rsm;pGm kyao;q&muJodk d D dk f f dk f f f h yrlc&m 2002 ckEpf 'DZifbmv (5) &ufae touf (92) ESpwif aemufq;ZD0ecsKyf hJ S f G Hk d f oGm;onfwiatmif jzpfavonf? oltaoaemufusonfrm trSe/f oloufwrf; h dk f S wav#muf tESpf (40) r# twGi;pdw,wjf zifh &uf&ufpufpuf jc,fv,tycsKyfr+ f f k S f k f '%fudk vlxu pdwysu0rf;enf;zG,cpm;cJ&onfrm xkxufyr-kd umanmif;onf[k k f f fH h S d dk xifrwc&onf? S f hJ u|efawmfhpmtkyf. ed*kH;csKyfu ,cktykdif;ukd Akdvfae0if; (c) +armif21 . uk,a&;twKy`wdW pmzwfotm;wifjy&ef &nf&,&if;r&Syg? okaomfvnf; ol. d f l G f d d aemufq;ESprsm;twGi; usq;cef;wGif ol. uk,yiqef;jym;r+rsm;ukd tusO;csKyf Hk f f Hk d f dk f f tpOfvuwifjyvk&if;jzpfonf? AdvcsKyfatmifqef;ESihf olEitwl vky}f uHc&aom dk f d k f S hf H a&mif;&if;rsm;wkd. acgif;aqmifr+ukd wkdif;jynfrS z,f&Sm;ypf&mwGif olonf t"dutcef;urS yg0ifcJhonfhtwGuf jzpfysufr+ tpOfjrifuGif;rsm;twGif; oluukd xyfrtxl;y&ef oifawmfonf[k ,lq&ygonf? OD;apmuJor[kwbJ H h dk f olEiotcki;cHwrm olwuscoifonfh ud;pifEihf ,aeacwf Ekiiwum &mZ0wfr+ S hf l d f dk S dk H h S dfH w&m;kH;wkukd vGwfajrmufoGm;cJh-uonf? d jrefrmhq&,vpfvrf;pOfygwDOuU@&mxl;rS aemufq;Ekwxuonfh 1987 dk S f Hk f G f ckESpf Zlvkdifv (23) &ufaewkdifatmif ol. (25) ESpfwm tm%m&Sifpkd;rkd;r+umv twGi; yxrqk;rS aemufq;txd olonf rnfoaom ydiqirEihf qefusifrur# f H Hk dk f dk f + S + dk vufoifh rcHcacs? ol tm%m&,l_y; r-umrDyif &efuewuUovausmif;om;rsm;u hJ D kf dk f tenf;i,fr# qefusifr+y&mwGif ol. trdeftm%mukd olu a-unmjycJhonf? ol. vufr&GHaoewform; Advr;}uD;pdeviu ol.trdef (wyfrawmfuxvm&if k f f Gf dk d "m;"m;csif;/ vSHvSHcsif;&ifqkdifr,f) twkdif; vufeufrJhausmif;om;vli,frsm;ukd &mESifhcsDI owfjzwfypfcJhonf? trSefrSmrl olukdxdvmv#if wkH jyefvufpm;acs&ef
264
264

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

qkv&if;jzpfonf? olEwxucgeD;wkiatmif tm;uk;&mrJh wki;oljynfom;rsm;ukd d dk k f G f df d df wyfqkdwm ypf&if rSefatmifypfw,f[lI }udrf;0g;oGm;cJhao;onf? aemuf (2) vtwGif;wGif owfrawmf (vlrsKd;wkH;atmifowfjzwfaom,E&m;) tjzpf ol ajymif;vJcaom wyfrawmfonf rdrwdk aoG;&if;om;&if; jynforsm;ukd axmifEicsI hJ d l S hf D rnmrwmowfjzwfypf_y; olqvcsuudk csucsi;twnfyay;cJonf? tm%m&Sif D dk dk f f f h u ol. rqvOuU@&mxl;ESihf AdvcsKyf}uD;pef;,k Ekwxuay;xm;aom orRw&m k f f G f xl;wkdukd ol.t&if;ESD;qkH;_cHaygufrsm;jzpfonfh yxrOD;pGm pdefvGif (20 &ufouf wrf;) ESihf xkaemuf a'gufwmarmifarmif (30 &ufoufwrf;) wkxH rod_rJ rodbm d d omjzifh vufvay;cJonf? Ekiiom;rsm;u tkH uGvm&mwGif ae0if;uk,wif wyfr J$ h dfH d f dk awmf. xdyfykdif;AdkvfcsKyfrsm;ESifh t&m&Sdrsm;ukd qifhac:_yD; tjrifhqkH;&mxl;&Sif Adkvf csKyf}uD; apmarmifudk pufwifbm (18) &ufwif tm%modr;cki;_yD; Ekiiawmfat; G f df dfH csrf;om,ma&;ESihf _idr0yfyjd ym;a&;aumifpudk zGJ pnf;apcJonf[k ,k-H unf&onf? f D h xkaemuf 1989 ckEpf rwfv wyfrawmfae npmpm;yGwirS ae0if;u yxr d S J Gf qkH; vla&mifxGufjycJhonf? olu ppf0wfpkHtjynfh0wfxm;cJhonf? *sumwmwGif olrwaqGorRw rk[mrufq[mwkxH acwWtvnfom;awGonfh 1997 ckEpf puf d f d dk d G S 22 d wifbmtxd olukd xyfrHrjrifrawGcJh&acs? xkaemuf ykHrSefaq;ppfaq;r+cH,l&ef ta-umif;jycsujf zifh pifumylodk oGm;a&mufcao;onf? ol.aemufq;kH EkiijH cm;c&D; hJ df jzpfrnfh xkc&D;. owif;"mwfywif olonf tawmftm;enf;csnfeyay:aeonf? d Hk G h J Hk ynm^m%fenf;_yD; avmbouUm,}uD;oljzpfonfEitnD qifjcifww&m; S hf Hk rJpmjzifh ae0if;onf t,lonf;tavhtusirsm;ESihf vk;axG;aecJonf? touf (90) hG hf H h rS (99) ESpftwGif;umvukd 0ifa&mufawmhrnfjzpfI oltaejzifh oloufwrf;ukd tjrifq; (99) ESptxd qGqefcsiy&ayonf? ol. uHaumif;aom*%ef;jzpfonfh h Hk f J f Hk (9) *%ef;ukwnfI *%ef;euQwaA'ifynmjzifh tumtuG,twm;tqD; yvkyf d W f cJhjyefonf? 2001 ckESpf rwfv (21) &ufaewGif crf;em;}uD;us,fvSaom -u,f (5) yGifh tqifhtwef; qD'kd;em;[kdw,f}uD; (Sedona Hotel) wGif ukokdvftzkdbm* &&S&eftwGuf q&mawmf}uD;rsm;ukd Ak'bmomxk;pHt& qGr;au|;uyfvLcJonf? d < H f S h oduQm&ifh q&mawmf}uD; (99) yg;ukd yifhaqmifcJh_yD; aqGrsKd;rsm;ESifh rqvacwf wynfwyef;rsm;tygt0if {nfonfawmf (504) a,mufudk zdwac:cJonf? omref h h f h {nfonfawmfrsm;u oludk vGeveuuJ tav;tjrwfyonfudk AD',rwwrf;wGif h f Gf J D dk S f jrif&onfrSm ESvkH;ematmhtHcsifpzG,faumif;vSonf? olESvkH;a&m*gtwGuf pifumylrS q&m0eftzGJ pufwifbmvwGif vma&mufcJh-u_yD; olukd,fwGif
265
265

ESvkH;taxmuftulypuf wyfqifay;cJhonf[k aumvm[vjzpfcJhaomfvnf; qGr;au|;tcrf;tem;wGif olonf usef;rmaeyk&avonf? f H 2001 ckEpf 'DZifbmv (26) &ufaewif yvkyaom cifpENm0if;. vufxyf S G f r*Fvm (26) ESpajrmuftcrf;tem;wGif oludk wzefawG&jyefonf? xky. tv#y,f f d JG H au|;arG;{nfhcHr+ESifh aysmf&$ifjrL;wl;uckefr+rsm;u jynfolvlxk. cHpm;&r+t00ukd jyuf&,fyouJodk jzpfconf? Tokaom vGeusL;r+rsm;u ESv;emzG,aumif;vS h hJ d f Hk f aom tm%m&Siftkyfpkrsm;ukd usqkH;apcJhouJhokd ae0if;. -umjrifhvSaom wOD; wnf;ppftm%m&Sif tkyfpkd;r+onfvnf; aemufqkH;wGif 2003 ckESpf rwfv (7) &ufaeY ydwqcc&_y; olrom;pkonfvnf; tvm;wlusq;oGm;cJavonf? ol. f dk H hJ D d Hk h tcspfqkH;orD; cifpENm0if;.a,musfm; at;aZmf0if;ESifh olwkd. om;okH;OD;jzpfol at;ae0if;/ ausmae0if;/ ZGae0if;wkrm ratmifjrifaom tm%modr;&ef }uHpnfr+ f J d S f jzifh zrf;qD;cHc-hJ u&onf? xktr+wif cifpENm0if;vnf; twGi;ususyg0ifywfoufchJ d G f onf[k qkaomfvnf; tpGypc&aom a,musfm; (4) OD;ukd axmifxoi;cJ_h yD; pENm d f JG H J Gf ESifh olr.tazrSm tdrfwGif;tus,fcsKyf cscH-u&onf? Ekiiawmftm%mukor;&ef yl;aygif;}uHpnfrj+ zifh w&m;pGc&ol (4) OD;ukd (9) dfH d d f J H v-um EkdifiHawmfykefuefr+jzifh w&m;pD&ifcJh_yD; ao'%ftjypfay;cJhonf? olwkdukd pD&ifrnfh&ufukd rowfrSwfao;aomfvnf; olwkdrSm ao'%fuscH&ef axmifwGif; wae&mwGif &SdaeqJjzpfonf? xkdaemuf tm%m&Siftkd}uD;rSm aoqkH;oGm;cJhonf? xk;pHtwki; wki;jynfudk tkyp;aeaom AkvcsKyftyponf bmr#rvky&ef qk;jzwfchJ H df df f dk d f k f k f H -uonf? tb,fa-umifqaom wOD;csi;aomfvnf;aumif;/ tkypvuaomfvnf; h dk f f k dk f aumif; rnfoaomf ta&;,laqmif&urudk yvky&rnfudk olwrod-uI jzpfav dk G f + f dk onf? wkdif;jynfwckvkH;. usqif;aeaom uH-urRmrSm ppfzdeyfatmufwGif Tokd aom raocsmra&&m+yfaxG;ayGvDaom pDrHaqmif&Gufr+tay: rSDwnfvsuf&Sd_yD; tm%mxufvSaom zcifwOD;ESifh tvm;wlvSonfh aus;Zl;&Sif}uD;ukd,fwkdif. tokbtcrf;tem; tpDtpOftwkdif; tusKd;oufa&mufvsuf&Sdonf? tpk;&u w&m;0ifxwjf yefa-unmr+ryvkyonftjyif tpk;&ykiowif;pm d k f h d df wGif ema&;a-umfjimxnfhcGifh&&ef okH;&uf-uef -umcJhonf? rl&if;a&;om;csufrSm jzwfawmufwnf;jzwfcHcJh&_yD; vkd&if;tcsufrsm; qkH;+H;oGm;cJhonf? acgif;pOfrSm wkH;wd OD;ae0if;[lIjzpfonf? atmufwGif touf (93) ESpf (1911 ck/ arv 24 &ufaezGm;)/ ae&yf trSwf (19) arcvrf; r&rf;ukef;rde,f/ &efukefwkdif; a':cifaroef; (uG,fvGef) .cifyGef;? xkdaemufwGif ol. om;orD;
266
266

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

rsm;jzpfonf[kqkdaom vlyk*~dKvf (9) OD;. trnfrsm; (3 OD;rSm uG,fvGef_yD;) usef tcsuftvufrsm;rSm olonf 2002 ckESpf 'DZifbm (5) &uf/ eHeuf (7) em&D (30) rdepfwGif aoqkH;cJh_yD; uG,fvGefol.qENt& olkyftavmif;ukd a&a0;okomefY aev,f (1) em&D (30) rdepfwif rD;o*[ca-umif;jzpfonf? vkuygykaqmiforsm;/ G f hJ d f d l olruse;rrmpOfEihf aus;Zl;&Sizcif. tokbtpDtpOfwif ulnray;cJ-h uolrsm;ukd f S f G D+ aus;Zl;wifa-umif; azmfjyvsuf tqkH;owfxm;onf? rl&if;a&;om;csurm rdom;pkxrS wOD;OD;u a&;om;cJy&_yD; pENmjzpfy&av f S J h Hk Hk onf? aemufq; ykEyazmfjy&mwGif olr.rdcifudk wOD;wnf;aomZeD;tjzpf txif Hk H dS f f f G f d l t&Sm;yvkyxm;onf?23 om;orD;rsm;wGif OD;ode; (uG,ve) qko. rdcifrnfol f jzpfa-umif; rjyxm;? aiGp;kd ESiat;atmif (uG,ve) wkrm yxr w&m;0ifZeD;jzpfol hf f G f d S a':wifwifESifh &&Sdaomom;rsm;/ 'kwd,ZeD; a':cifaroef;ESifh twlygvmaom yxrtdraxmif a'gufwmawmif}uD;ESi&aom orD;ok;a,muf a'gufwmvJv0if; f hf H h hJ (uG,fvGef)/ oDwm0if;/ a'gufwmaomfwm0if;/ a':cifaroef;u olESifharG;aom a'gufwmpENm/ a'gufwma-u;rk0if;ESihf zd;a00if;/ wu,fwirl olEita-umif;yg H Gf S hf aom ZeD; (5) OD;&Sdonf[k qkdEkdifonf? ae0if; oGwfoGif;cJhaom ppfwyftkyfpkd;r+. trSwvuQ%mjzpfonfh nHzsif; aomvky&yf. tysuftpD; tpdwtyki;w&yfjzpf f h f f df onfh Twckwnf;aom &Sif;vif;&cufonfh ema&;a-umfjimukd ppfaq;twnf yay;olrm ppftypyifjzpfI olwuom tjypfwif&rnfjzpfonf? S k f k dk dk okdESifhyif ol jymrsm;rSm tcrf;tem;uif;rJhvsuf teD;tem;&Sd jrpftwGif;okd ypfcscc&onf[k ,k-H unf&ayonf? okdjzifh oljymrsm;rSm ywf0ef;usinpfnrf;r+jzpf H hJ f apaom tr+uokujf zpfom;awmhonf? d f d G tm%m&SifrSm aemufqkH; usqkH;aysmufuG,foGm;cJh_yD? oef;a&$/ armifat;/ cif!ef ok;OD;tkypk (kyq;rsm;) rSm olw. taz}uD; usq;cef;ukd vif;wrsm;uJodk G H f f dk dk Hk h acsmif;ajrmif;aecJh-u_yD; olwkdrSm tuGif;rJhtm%m&Sifrsm;tjzpf jrifhjrifhrm;rm; &yfwnfvsuf&Sd-uonf? olwkdacgif;aqmif}uD; r[kwfrw&m; l;wl;wl;vkyfor# cHc-hJ u&aom pufyomefppfwyfrm ,ckawmh olvufrS vGwcav_y? jrefrmEkiiH kf S f hJ D df tay: ESpfaygif;rsm;pGm tav;wrlycJh-uolrsm;taejzifh tm%m&SifaoqkH;r+u 'Drua&pDudk toufjyefoi;Ekirnf[k taumif;jrifrj+ zifh pdwr&SnEipm xifjrifchJ dk Gf df f f dk f G -uonf? Ekiitaejzifh pdwrcsr;ajrz,f ESpaygif;&Sn-f umEGepfurBm tdyrufq;kd oHo&m dfH f f hG f H f rS xGufvkqJqJwGif ae0if;ukd rSefrSefuefuef oduQmcs qefusifzkd vkdtyfayonf?
267
267

qkH;+H;cJhor# jyefvnftpm;xkd;Ekdif_yD; trsKd;om;jyefvnfoihfjrwfa&;ESifh qufvuf azmfaqmif&rnfh tcGifhtvrf;um; aemufqkH;a&muf&SdvmcJhyg_yD? _idrf;csrf;a&;ESifh om,m0ajyma&;ukd use;aoayguf tmrcHcsuay;Ekionfh ppfreonfh 'Drua&pDodk df f df Sf dk qufvufcsDwuf&rnfjzpfonf? EkdifiHwumu jrifhjrifhrm;rm; *k%fycHxm;&onfh urBmtqifry*Kd~ vfjzpf_yD; AdvcsKyfatmifqef;.orD;jzpfou pdw"mwfa&;&mt& h h D k k f l f tm;ay;r+yxm;onfh vlxktuduf a&G;cs,fcHxm;&onfh tpkd;&w&yfuvnf; tpOfoif&Ei_hf yD;jzpfonf? aoewfajymif;eJ tm%mukixm;olrsm;u bmvkyc-hJ u h dS S df f ygovJ? vlrepwreorsm;eJ wu,fudk ajymif;jyefygyJ? olw. aoqk;oGm;cJ_h yjD zpf S f d f S f l h dk H wJh acgif;aqmif}uD;&Jajc&mukd qufeif;_yD; olwkdtm%mukd qefusifolrSefor#ukd &Sif;vif;z,f&Sm;paw;ypfzkd olwkd qkH;jzwfcJh-uonf? tcGifhta&;aumif;}uD;um; qkH;+H;cJhav_yD?24 AkvcsKyfr;}uD;oef;a&$uawmh olq&m tm%m&Sif rif;qk;uG,aysmufom; d f d f G onfhtcsdefupI olukd,fol o&zl,laqmif;_yD; bk&ifht&m bdodwfcHvkdufawmh d dk f l $ f dk f onf?25 trsK;om;'Drua&pDtzGJcsKyfrS ta&G;cs,cjH ynfovwawmfu,pm;vS,f tcsKEihf olw. vufaxmuftulrsm;yg0ifaom t"du twkutcHygwDtzGJ0ifrsm; d S dk d f ukd Ekdb,fvfqk&SifESifh taxGaxGtwGif;a&;r;jzpfol a':atmifqef;pk-unfESifh 'k=OuU@ ol&OD;wifO;wku OD;aqmifvsuf txufjrefrmjynfodk pnf;k;a&;c&D;pOf D d H tjzpf armfawmfum;wef;jzifh oGm;-uonf? Tc&D;pOfrSm etz. w&m;0ifcGifh ycsuf tjynfhtpkH&&Sd_yD;jzpfonf? okdaomfvnf; olwkdoGm;av&mae&mwkdif;rS vlwi;u tzGJ csKyfudk arwWmv$r;cHvsuf axmufcrtjynfh awmufav#mufay;cJh dk f f H + -uonftwGuf etzrSm odoomom pdwtaESmiht,Sujf zpfconf? h d f f hJ 2003 ckEpf ar (30) &uf n (8) em&D arSmifpysK;csef aemufwae&ma&muf&ef S d d aemufusaecsewif armfawmfum;wef;rSm us&mESihf 'Dy,if;rdt-um; (2) ae&mwGif df G D G J cHcwucucc-hJ u&onf? wkucucorsm;rSm tiftm; (5000) ausmf (etzu kd dk f dk f H d f dk f hJ l aemifwGif yvkyfaom owif;pm&Sif;vif;yGJwGifay;aom ta&twGufjzpf_yD; olwkdtqkdt& tzGJcsKyfukd uefuGufqENjyolrsm;) &Sd_yD; etzzGJpnf;ay;xm;aom }uHcia&;ESizHG zd;a&;toif;om;rsm;u trmcHyg0if_y; axmifrsm;rS pkpnf;vmaom dk f hf D &mZ0wfom;rsm;/ t_rwrf;ppfom;rsm;ESihf ,leazmif;0wfrxm;aom jynfo&rsm;yg J D l J yg0ifonf? etzu t"dupDrHcsufcs_yD; vufeufukdifppft&m&Sdrsm; uGyfuJaom vkHcHa&;wyfzGJ0ifrsm;/ tcpm;v+Haqmfa&;orm;rsm;u udwif}uHpnf_yD; tao taus cHcwucujf cif;jzpfonfrm oHo,jzpfp&mr&Sacs? qENjyolrsm;qkol trsm; dk dk f dk S d d
268
268

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

pkrm oHacsmif;rsm;/ oHc|efrsm;/ 0g;c|efrsm;/ "m;rsm;ESihf tjcm;aoapEkiavmufaom S df vufeufrsm; ukdifaqmifxm;_yD; t-urf;rzufa&;vrf;pOfukd vkH;0O\kHpGJukdifxm; -u_yD; vkH;0vufeufr&Sdaom jyefvnfckcHjcif;r&Sdaom tzGJcsKyftzGJ0if a,musfm; rdef;r tm;vkH;wkdukd &ufpufkdif;pkdif;pGm wkdufckdufcJhjcif;jzpfonf? trsm;tjym;rSm &uf&ufpufpuf towfc&olc&/ '%f&m&ol&-uonftjyif ,mOfrsm;/ ykiqir+ H H h d f dk f ypPnf;rsm;rSm tzsufpD;cH& tvkt,uf cH-u&onf? uHaumif;axmufrpGmjzifh a':atmifqef;pk-unfESifh OD;wifOD;wkdrSm '%f&mtemw&&cJh_yD; axmifwGif;tykdcH cJh&onf? a':atmifqef;pk-unfukd yxr xdef;odrf;xm;cJh_yD; pufwifbmvwGif &efueodk jyefac:cJum tdrwi;tusO;csxm;cJonf? OD;wifO;ukvnf; axmifwi; k f h f Gf f h D d Gf twef-umxm;cJ_h y; aemifwif tdrwi;tus,csKyfjyefxm;cJonf? &Sup&maumif; D G f Gf f h f vS_yD; tnmtwmuif;rJvonfh Ttcsi;jzpfym;r+onf jrefrmhorki;wGif 'Dy,if; h S f G df J owfjzwfr}+ uD; [k rSwwrf;0ifconftjyif ae0if;vGeacwf ok;OD;tkyp. aoewf f hJ h f H fk wGif yxrqkH; aoG;at;at;jzifh tpkvkduftyHvkduf vlowfr+tjzpf tOD;qkH; trSwftom; &&SdoGm;apcJhonf?26 xkaemuf wESptwGi; -o*kwv (25) &ufaewif 0ef}uD;tzGJ tajymif;tvJ d f f f G vkyf&mwGif etzOuU@/ wyfrawmfumuG,fa&;OD;pD;csKyf/ umuG,fa&;0ef}uD;ESifh }uHzHGOuU@jzpfol AkvcsKyfr;}uD;oef;a&$u trsK;om;axmufvS r;a&;wyfzJG. !ef d f d f -um;a&;r;csKyftopf AdvcsKyf}uD;cif!etm; ol. 0ef}uD;csKyf&mxl;ukd v$ajymif; k f G f J ay;&ef qk;jzwfconf? okaomfvnf; Akvcif!etaejzifh ol. etztwGi;a&;r; H hJ d d f G f f (1) &mxl;ukd pGefv$wfay;vkduf&onf? olukdqufcHol 'k=AdkvfcsKyf}uD;pkd;0if;rSm twGi;a&;r; (2) &mxl;rS jrifwufvmoljzpf_yD; }uHzHGtoif;. tvGewufuGaom f h f tvkyftr+aqmifwOD;jzpfonfhtjyif oufaoouUm,r&Sdaomfvnf; 'DyJ,if;vl owfr}+ uD;ukd pDrco[qonf? pk;0if;/ AdvcsKyf}uD; ol&a&$ref; (yl;wGppfO;pD;csKyf/ H hJ l k dk d k f J D umuG,a&;Xme) ESihf AdvcsKyfausm0if; (ppfaxmufvSr;a&; 'k=t}uD;tuJ) wkrm f k f f f d S AdvcsKyfr;}uD;oef;a&$. bufom;rsm;jzpf-uonf? k f 0ef}uD;csKyf AkvcsKyf}uD;cif!erm 2004 ckEpf atmufwbmv (19) &ufae d f G f S S dk wGif &mxl;rS txkwfty,fcHcJh&onf? w&m;0iftm;jzifh ppftkyfpktrdefremcHr+/ tusifysufvmbfpm;r+Eihf olwm0efrsm;ukd ausyGeatmif rxrf;aqmifEir+ ponfh h S f dk f ykefuefr+pGJcsufrsm;jzifh olukd t_idrf;pm;,lcGifhyvkdufjcif;jzpfonf? tdrfwGif;csKyf xm;cJh_yD; 2005 ckESpf Zlvkdif (22) &ufwGif txl;w&m;kH;jzifhppfaq;um tjypf&Sd onf[k awG&Sdojzifh olonf qkdif;iHhaxmif'%f (44) ESpf&&SdcJhonf? tapmykdif;wGif
269
269

olEiqufo,r&ol axmufvSr;a&;t&m&Sd (38) OD;wkrm axmif'%f tESpf (20) S hf G f + dS f d S rS tESpf (100) ausmftxd uscH_yD;jzpfonf? ae0if;. opPmawmfcrm (tpGr;xuf H S f vSaom oltzGJ tpnf;ausmaxmufaemufcjH zif) a-umufcref;vdvd tm%mwuf h vmonftwGuf olEio. aemufvursm;jzifh zGJ pnf;xm;aom tqdytawmuf h S hf l dk f f taqmufttkHwckvkH;ukd z,f&Sm;ypfcJhjcif;jzpfonf? xkdaemuf (2) a,mufom usefcJhawmhonf?27 u|efawmf.,cifpmtkyfwGif &nf!ef;a&;om;cJhaom twWorm;ae0if;u ol&mxl;wnf_rJa&;twGuf olvrf;a-umif;wav#muf awGor# tppftrSejf zpfap/ olxifjrifonfjzpfap oludk ydioreor# z,f&m;ypfonfh okwoifa&;vrf;pOfonf f lSf S f tpGr;xufvonftwGuf ykr_dk ir;csr;vkH cH&m wki;jynfrsm;okd OD;aESmuf,p;r+jzpf_y; f S h d d f f df dk D D wkdif;jynfwGif wDxGif}uHqEkdifol twwfynm&Sifrsm; uif;rJhoGm;apcJhonf? tqifh edronftjyif r-umc%jywfawmif;jywfawmif;jzpfaeaom ynma&;pepfuvnf; hf h wkdif;jynftwGuf ykdrkdepfemqkwf,kwfapavonf? xktjyif rjynfhpkHaom EkdifiHa&; d prf;oyfrrsm;uvnf; pD;yGm;a&;ukd qufvufzsup;cJ&m Ekii.aiGa-u;rSm wefz;rJh + f D h dfH dk onftxd a&mufom;cJ_h y; w&m;r0ifaomtpk;&rSm a'0gvDc&avonf? ppfwyfwif G D d H G tjrifhqkH;&mxl;rsm;ukd zufwG,fxm;ol rlvblw vufa&G;pifrsm;om ,aetcsdef wGif rxdrckuf qufvuf&yfwnfEi-f uaomfvnf; wki;jynf. trsm;pkvx}k uD;. d dk df l aemifa&;rSm vk;0ar#mvifcsuuif;rJvsu&onf? tenf;i,f[aom taumif;jrif H f h f h f dS l ukd udwifrSef;qEkdifaomfvnf; atmufwGifazmfjyxm;aom t&nftcsif;jynfh q&m0efwa,muf. pdwfykdif;qkdif&m okH;oyfcsufu pdwf0ifpm;p&maumif; oavmuf ausmcsrf;zG,fvnf; aumif;vSonf? u|eawmf. vkyazmfuizufwOD;jzpfol qpf'eD-rd (-opa-w;vs) rS pdwa&m f f dk f f *gtxl;ukq&m0ef a'gufwmwifha0u oufOD;qHykdif tm%m&Sifpepfatmufu vlrb0tajctaersm;/ pdwyi;qki&m +axmiftjrifw&yf acgif;pOfjzifh pdwyi; + f dk f d f h f dk f qkdif&m ykdif;jcm;a0zefqef;ppfr+ pmwrf;wapmifukd a&;om;cJh&m -opa-w;vsESifh e,l;ZDvef pdwyi;qki&m ukor+toif;}uD;u xkwa0onfh 2003 ckEpf ESpywfvnf f dk f d f f S f *sme,f. 'kw,xkwpmapmifwif ykEyazmfjyjcif;cH&onf? d f G H dS f olu ,if;pmwrf;wGif AdkvfcsKyfae0if; 1962 ckESpf tm%m&_yD; EkdifiHtpkd;& yg0ifpDrHonfh t-urf;zufr+ (State Terrorism) ukd jrefrmEkdifiHwGif oGwfoGif;cH&_yD; jzpfay:vmonfh a&&Snui;quf jzpfay:r+rsm;ukd t"duxm; &nf!e;uk;um;_yD; f Gf f d tm%m&SiftkyfpkwpkatmufwGif aexkdif&onfh tusKd;qufrsm;ukd aqG;aEG;wifjy
270
270

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

xm;onf? if;pmwrf;. t"duwifjyr+rsm;ukd atmufwGif ukd;um;azmfjyvkduf ygonf? xktcsderpI urBmuvor*~vtcGita&;aumfr&Sif tygt0if vltcGihf d f S h k l hf ta&;tkyfpkrsm;u jrefrmtpkd;&tm; twkduftcHtiftm;pkrsm;tay: pepfwus ta&;,lzrf;qD;ESyuyrrsm;twGuf pGcsursm;wifvsu&onf? tqkyg pGcsursm; d f G f + J f f dS d J f txJwGif tm%m&Sifpepftm; pGJpGJ_rJ_rJ tefwkaeonfh twkduftcHacgif;aqmif a': atmifqef;pk-unftm; tzefwvJvJ zrf;qD;xde;odr;xm;r+Eihf olr. axmufcol f f S H rsm;tm; Ekiitpk;&uk,wif tm;ay;axmufyrj+ zifh tpkvut-yHvuf owfjzwf d f H d d f dk hH dk f dk aer+rsm; yg0ifygonf? d a'gufwmwifa0u qufvufI a&mfbifEihf ykpf (Robins and Post) wktm; h S d uk;um;um if;wk. 1997 ckEpxwf Ekiia&; ,krm;vGea0'em/rke;wD;em-unf; d d Sf k dfH HS f f r+. tajccH trnf&Sd pmtkyfrS atmufygtcsufrsm;ukd wifjycJhonf? tm%m&Sifrsm;jzpfol ykdaygh (Pol Pot)/ tD'Dtmrif (Idi Amin) ESifh d d *sK;qufpwmvif (Josef Stalin) wkudk avhvmr+wcky&mwGif ykaygh. uarBm'D;,m; d Ekiionf wenf;wzktm;jzifh jrefrmEkii. tajctaeESihf E+i;,SOEionftcsursm; dfH H dfH d f f dk f h f &Sda-umif; a0zefr+ycJhonf? pma&;olrsm;taejzifh tm%m&Sifrsm;tm;vkH;wGif a,bk,s wlnDr+rsm;&Sda-umif; awG&SdcJhonf? ,if;wkdrSm tm%mESifhywfoufI ,krm;vGepwa0'em cHpm;&r+/ vlrsKd;jcm;rsm;tm; em-unf;a&Smif-uOfr/+ wki;&if; H S f d f df om; vlenf;pkrsm;tay: rvkdrkef;wD;r+ESifh rdrdtrsKd;tEG,fukd txl;pif-u,foefpif apvkr+ ponfwdk jzpfonf? tm%m&Siacgif;aqmif. Ekiia&;pDrtrdeay;r+rsm;ukd d f dfH H f ol. vufaxmufrsm;u pdwtm;xufoefpm taumiftxnfazmfwwf-uonf? f G a&mfbifEihf ykpw. avhvmawG&csufrsm;txJwif ,krm;vGea0'em (Paranoid) S d f dk dS G H S f &Sorsm; pkaygif;zGJpnf;xm;onfh acgif;aqmifronfvnf; yg&mEGKd uf acgif;aqmif d l + wOD;wnf;uJoyif &ufpuf-urf;uwfI ysufp;apEkionfomjzpfa-umif; yg0ifchJ h dk D df onf? u|eawmf. wwd,t}udrxwf pmtkye*;csKyftjzpf EkiijH cm;e,fcsJtiftm; f f k f d Hk df }uD; (2) OD;ukd atmifjrifcol u|eawmfw. (20) &mpk trsK;om;ol&aumif; AkvcsKyf hJ f dk d J d f atmifqef;. *k%oumjrifrm;vSonfh orD;jzpfol a':atmifqef;pk-unftwGuf f d Q h om aemufq;tydwpum; ae&moD;oef xm;cJcsiygonf? EkiijH cm;rS usL;ausmol Hk f h f df f rsm;xuf ykdrkdqkd;0g;vSonfh 1962 ckrSpcJhaom rdrdajray:wGifyif aygufzGm;cJhonfh tqufqufaom ppftm%m&Siw. raumif;qk;0g;tiftm;rsm;ukd z,f&m;ypf_yD; f dk d S
271
271

(21) &mpk ,cktcsdeyi;wGif Ekii.vGwvyfa&;ESihf *k%oumukd jyeftpm;xk;Ekif f dk f dfH f f d Q d d &ef olr.acgif;aqmifr+ukd olrtm; ae&mrSef ay;tyfjcif;cH&v#if atmifjrifrnf jzpfonf? wcsewnf;wGif t&Snt-umcHpm;a&aom jrefrmEkiiom;rsm;ESihf vltcGihf df f dfH ta&;ESihf 'Drua&pDqwoe;cH&_y; jyefvnfawmif;wae-uaom tjcm;tjcm;aom dk d f kf D vly*Kd~ vftm;vk; olr. atmufygpum;ajym-um;csufrsm;wGif pdwtm;wufp&m k H f ar#mfvifcsufrsm;ukd awG jrif&ayvdrrnf? h hf Ak'0g'w&m;oabmonf "rRu,usifw&m;aumif;rGertay:wGif tajccH < dk f h f + onf? tumtuG,frJh jynfoltay:wGif rajymif;rvJjyif;xefaom pnf;rsOf;rsm; csrSwEionfh tiftm;tay:Y rwnfacs? pepfwck. rSeuefrudk tiftm;tenf; f dk f f + qkH;olrsm;tm; twdtusumuG,fay;Ekdifonfh yrm%jzifh tppftrSef wkdif;wmEkdif onf? w&m;r#wr+r&Sdaomae&mwGif vkHcHpdwfcs&aom _idrf;csrf;r+ r&SdEkdifacs? tm%m&Sifpkd;rkd;r+ESifh zdESdyfr+ukd qefusifI wGef;vSefr+ukd aemufqkH;tm;ukd;&mtjzpf vlom;taejzifh twGi;tusyf yvkycir&Ekiv#if vltcGita&;rsm;ukd Oya'pk;rk;r+ f f G hf d f hf d d jzifh umuG,&rnf[I EkiiwumvltcGita&;a-unmcsupmwef;u todtrSwf f l dfH hf f yxm;onf? xkdw&m;r#waom Oya'rsm;onf vltcGifhta&;rsm;ukd ukdifpGJxm; onfh _idrf;csrf;a&;twGuf vkdtyfaom tkyfjrpfjzpfonf? twkduftcHtm;vkH;ukd E+wfqdwfapjcif;ukd _idrf;csrf;a&;[l Ivnf;aumif; olwkd.tm%m tmrcHcsuf &Sjd cif;ukd vkH cHa&;[lIvnf;aumif; t"dym,faumuf,xm;onfh tod^m%frorsm; ` l hJ l 29 uom vlom;rsm;. vkHcHpdwfcs&r+ukd jiif;y,f-uonf?

272
272

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

pmwGJ vky}f uHrEifh H;k wifw&m;pGqrwkd ESifh ywfoufaom +S J kd + a-u;eef;pmtcsKd


(Selected telegrams Concerning the Assassination and Trial)

qm[l;bwf&efrS avmhyufopfavm&ihxokd f H a-u;eef;pm/ tkittm= trf42504 d f kd


(Sir Hubert Rance to Lord Pethick-Lawrence. Telegram, IOR: M/4/2504)

csufcsif;tjzpfq;kH ?

&efue/f 1946/ pufwifbmv (21) &uf/ (23;00)em&D k vufc&&S/d pufwifbmv (21) &uf/ (21;50) em&D H

eHygwf (121)/ bk&ifcHxHrS udk,fykdifa-u;eef;? ?


(1) tpd;&tdrawmfrS xGucm_y; r-umrD ,ae aev,fyi;wGif OD;apm (xyfrH k f fG D kd f OD;apm) .toufudk &ef&Smr+jzpfay:cJhygonf? OD;apmu &Jt&m&Sdudk Todajymqdk k onfrSm rdrdtpdk;&tdrfawmfrS jyefoGm;_yD; olonf ol owif;pmwkduf (ol&d,) odk oGm;_yD;aemuf olXmecsKyfoom;I tpnf;ta0; yvkyygonf? (16;30) em&Dwif kd G f G tdrfodk jyef&mY olaemufum;xJrS olvlESpfa,muf vdkufygvm-uygonf? tpdk;& tdrfawmfrS rdkif0ufcefwGif&Sdaom jynfvrf;ay:&Sd ajreDukef;t0dkif;odkta&mufwGif olonf olaemufrS um;vdkufygvmjcif;&Sdr&Sd vSnfh-unfh&m/ xdktcsdefwGif *spfum; wpD;udk owdxm;rd_yD; t0kdif;. wbufodk tauGtwufwGif olum;onf t&Sdef avsmhoGm;&m/ xdktcsdefY jyefvSnfh-unfhjyef&m olum;ESihf,SOfvsuf *spfum;udk awGrdygonf? if;*spfum;xJwGif jynfol&Jabmf (xyfrH=jynfol&Jabmf) ,leD azmif;0wf (4) a,mufEifh aoewfajymif;wck olum;bufcsexm;onfukd awG&_y;/ S df D aoewfwcsuf vS rf;ypfvdkufI/ olum; jywif;aygufESpfckvHk; azmufxGufoGm;yg onf? xdkaemuf if;*spfum;armif;xGufajy;oGm;_yD;/ olum;udk &yfypfvdkuf&m/ OD;apmudk aoewfusnfqefrrSefaomfvnf; olrsufvHk;w0dkuf rSefuGJprsm;jzihf uGJ&SoGm;_yD;/ rsufvHk;wvHk;rSm pdk;&drf&aom tajctaerSm &Sdygonf? xdktcsdefwGif tem;rS jzwfom;aom Oa&myvlrsK; (2) OD;u olukd aq;Hokd vduyvu-f uygonf? G d k k f kd kd OD;apm. twGif;a&;r;u if;tjzpftysufudk a,bk,stm;jzifh rSefuefa-umif; twnfyajymqdygonf? olEifh vduygvmcJaom rsK;cspygwD0ifrsm;tm; ppfaq;ar; k S k f h d f jref;&mwGif &Jt&m&Sdrsm; ar#mfvifhouJhodk ygwDcsif;wdkufyGJ.tp[k xGufqdk-u
273
273

ygonf? vGefcJhonfhESpf&ufu OD;apmu olowif;pmrSaeI zqyvtzGJcsKyfudk jyif;jyif;xefxefpdefac:cJhygonf? qufvufpHkprf;ppfaq;r+rsm; yvkyfvsuf&Sd&m oihxH tqufrjywf owif;ay;ydaeygrnf? f k 2? ,l*ef'gwGif &Saom *smrefvrsK;/ OD;apm. r,m;qdoupEifh ywfoufI d l d k l d P S OD;apm. ZeD;onfu olESihf uGm&Sif;vdkpdwf jyif;jyaea-umif;vnf; pDtkdif'Du tpD&ifcygonf? H 3? OD;atmifqef;/ OD;ay:xGe;/ a'gufwmbarmf/ OD;apmESihf OD;Apdewukd usaemf f f kd ,aeawGqHkcJhygonf? OD;atmifqef;u oltr+aqmiftzGJudk tpD&ifcH&rnfjzpfI reufjzef/ odr[kwf we*FaEGae aev,fcif;/ odr[kwf wevFmae eHeufwif olukd k k G 1 u|efawmfxyfrawGygrnf? H 4? oydwftaetxm;t& tm;&p&mraumif; (xyfrH=raumif;) yg? tpnf;ta0;_y;tpnf;ta0;ESifh ,if;tpnf;ta0;rsm;wGif tpD&ifcpmrsm;om D H waev;Hk -um;emae&ygonf?reufjzefwe*FaEGae/aev,fwif pt,fvat(CLA) G D f aumfrDwD. vuf&Sd tzGJ0ifr[kwfawmhaom tzGJ0if (3) OD;udk u|efawmf awGyg onf? xkorsm;xJwif t&mxrf;/ tr+xrf;aygif;pHtzGJcsKyf. OuU@vnf; yg&Sygrnf? d l G k d qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzvpfw0(vf) (Earl of Listowel) xHokd f kd J a-u;eef;pm/ tkittm= trf42714 d f kd csufcsif; tjzpfq;kH ? &efue/f 1947 ckEp/f Zlviv (19) &uf/ (12;00) em&D k S kd f vufcH&&Sd? Zlvdkifv (19) &uf/ (08;40)em&D eHygwf 281/ bk&ifcxrS ud,yia-u;eef;= H H k f kd f ,aeeHeuf (10) em&DcGJwGif pwif;*ef;aoewfudkif ArmoHk;OD;u tr+aqmif tzGJ ukd tpnf;ta0;xkiaepOf wkucur+ yvky-f u&mwGif xdcuaoqH;olrsm; df d f dk f kd f k aoqHk;= OD;&mZwf/ OD;bcsKd/ ocifjr/ OD;b0if;/ ref;bckdif '%f&m&olrsm;=OD;atmifqef;(&ifbwfaygufxu'%f&m&)/rdi;yGeapmfbm;/ G f kf f G 2 xyfrHI tjynfhtpHk tpDt&ifcHygrnf? tm'AvsL'Dazmifvm (R.W.D. Fowler) (bk&ifc. acwWtwGi;f 0ef) xHrS qm*Dbwfvw0wf H d fd (Sir Gilbert Laithwaite) xHokd a-u;eef;pm= tkittm= trf42714 d f kd csufcsif;tjzpfq;kH ? &efue/f 1947 ckEp/f Zlviv (19) &uf/ (16;25) em&D k S kd f
274
274

pmwGJ

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

vufcH&&Sd? Zlvdkifv (19) &uf/ (15;45) em&D eHygwf=282/ azmifvmrS vdw0wxokd / bk&ifc. ud,yia-u;eef;pm 281/ fd f H H k f kd f 1? tao;pdwtcsutvufrsm;udk u|eawmf,ckay;Ekiyg_y? tr+aqmiftzGJ f f f df D tpnf;ta0;yvkyaepOf/ ,ae eHeuf (10) em&Dcwif trSwf (12) ppfwyftrSwf f JG G tom;rsm;yg&Saom *spum;wpD;onf t0ifwcg;r}uD;Y xk;&yfvmcJonf? *spum; d f H d h f xJwGif vlwa,mufusef&pfcJhonf? pwif;*ef;aoewfrsm;ESifh kdifz,faoewf (2) vufudkifaqmifxm;-uaom vl (5) a,mufonf tr+aqmiftzGJ tpnf;ta0; cef;rodk avSum;rS wufom;-uonf? cef;rwHcg;0tjyifbufY apmif-h uyfaeaom G vufeufudkif jynfol&JabmfwOD;u olwdkudk wm;qD;&ef ud;pm;pOf aoewfjzifh typfcHvdkuf&onf? olu vufeufudkifaqmifvmolrsm;udk trSwf (4) Armhkdif z,fwyfzGJ0ifrsm; jzpfonf[k ajymqdkcJhonf? olonf qkd;qkd;&Gm;&Gm; '%f&m&&SdcJh onfhtwGuf tao;pdwftcsuftvufrsm; ray;EkdifcJhyg? pwif;*ef;aoewfudkif vlo;a,mufonf tr+aqmiftzGJcef;rtwGi;odk 0ifa&muf-u_y; txJ&orsm;tm; kH f D dS l olwaoewfrsm;jzifh w&-urf; ar$&rf;ypfcwfc-hJ uonf? kd 2? atmufygxdcuaoqH;olrsm;tm; twnfyEkiyg_yD? aoqH;ol OD;atmif kd f k df k qef;/ OD;b0if;/ OD;tA'&mZwf/ ref;bcdi/f ocifjrESifh OD;tke;armif (tr+aqmiftzGJ l k f tpnf;ta0;wGif &SaecJaom ydaqmifa&;ESifh qufo,a&;Xme= 'kw,twGi;0ef)/ d h k G f d f '%f&m&ol= 'D;'kwO;bcsKd (pd;&dr&aom tajctaewGif &Sonf)/ rdi;yGeapmfbm; f D k f d kf f G (tajctaeaumif;onf) ESihf udkaxG; (OD;tA'l&mZwf. oufawmfapmihf)? 3? aysmfbG,fOD;jr/ OD;b*srf;/ OD;atmifZHa0ESihf OD;a&$abmf (tr+aqmiftzGJ. twGi;0ef) wdrm xdcurr&S? apmpHz;oifonf c&D;xGuae_y; ocifEonf tpnf; f k S kd f + d kd f D k ta0;wGif &SraecJ? d h 4? xdcdkufaoqHk;olrsm;tm; aESmihfaES;jcif;r&SdbJ aq;Hk}uD;odk ydkcJhonf? &JwyfzJGtaejzifh tajctaeudk oGuvufxufjrufpm udiw,aqmif&uEicy& f G kf G f G f dk f hJ kH ygonf? 5? ,cktjzpftysufonf taxGaxGtHkuGr+}uD;. tpdwftydkif;w&yf jzpfrjzpf jyo onfh t&dyfta,mifwpHkw&m r&Sdao;yg? tvHeDuGefjrLepfrsm;u Twducur+ tpDtpOfukd odaecJonfh t&dyta,mifrsm;&Sonf? vuf&tpd;&u k f kd f h f d dS k olwdktay: jyif;jyif;xefxef ta&;,laqmif&Guf&ef pOf;pm;vdrfhrnfudk tjcm; twdutcHygwDrsm;u a-umufvefaea-umif; ,H-k unf&onf? Tonfu twkuf k f d tcHygwDtm;vHk;u ,ckwdkufcdkufr+tpDtpOfudk xdefcsefv#Kd0Sufxm;cJhyHk&a-umif;
275
275

jyqdkvsuf&Sd aomfvnf; taxmuftxm;r&Sdyg? 6? bk&ifcHtaejzifh AkdvfcsKyf b&pf (*f)/ AkdvfcsKyfaomrwf (pf)/ &JwyfzGJ ppfaq;a&; t&m&ScsKyftjyif jynfwi;vHk cHa&;ESifh ywfoufaom tjcm;yk*Kd~ vfrsm;ESifh d Gf ,aeeeuf awGqaqG;aEG;r+rsm; yvkyconf? ArmhppfXmecsKyftaejzifh aemifjzpf H kH f hJ vmrnfhjy\emrsm;twGuf udwifjyifqifr+rsm; yvkyfvsuf&Sdonf? 7? bk&ifcHtaejzifh avmavmq,fwGif ocifEk/ OD;atmifZHa0/ aysmfbG,f OD;jrwdkESihf wdkifyif!SdE+dif;vsuf&Sdonf? tr+aqmiftzGJopfzGJpnf;a&; tqdkycsuf owif;rsm;ESitwl aemufxyfa-u;eef;pmudk ,if;wkiyif!Ei;r+ _yD;_yD;csif; xyfrH fh df dS d+ f ay;ydygrnf? k qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzvpfw0J (vf)xHokd f kd a-u;eef;pm/ tkittm= trf42714 d f dk csufcsif;tjzpfq;kH ? &efue/f 1947 ckEp/f Zlviv (20) &uf/ (10;15) em&D k S dk f vufcH&&Sd? Zlvdkif (20) &uf/ (08;00) em&D eHygwf 287/ bk&ifc. ud,yia-u;eef;/ H k f kd f u|Ekyay;ydk aom a-u;eef;pm trSwf (281) ESihf ff qufwuay;ydk aom a-u;eef;pmrsm;? kd f OD;apmtay:wGif oHo,jzpfr+ A[dk yvsu&onf? ,refae eHeuf (11) em&D f dS xd;_yD;_yD;csif; pGyus,ftusrsm; 0wfxm;aom vl (5) OD;vkuygvmvsuf *spfum; k f d f wpD; OD;apmaetdrokd a&muf&vmcJonf? ,refae/ aev,fyi;wGif OD;apm.tdrukd f dS h kd f f &Jrsm;u 0ifa&mufp;eif;cJ_h yD; OD;apmESifh vl (10) OD;tm; udwifumuG,onftae D f h jzihf xdef;odrf;cJhonf? kdifz,f (18) vufESihf pwif;*ef;wvuf awG&SdcJhonf? _cH0if;twGi;&Sd *spum;wGif aemufbufY eHygwfjym;r&Syg? eHeufcif;wGif 0ifa&muf f f d pD;eif;wkdufckdufcJholrsm; toHk;yaom *spfum;wGifvnf; aemufbufY eHygwfjym; r&S[k ,H-k unf&ygonf? d qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzvpfw0J (vf) xHokd f kd a-u;eef;pm/ tkittm=trf42715 d f kd csufcsif;tjzpfq;kH ? &efue/f 1947 ckEp/f Zlviv (21) &uf/ (16;25) em&D k S kd f vufcH&&Sd? Zlvdkifv (21) &uf/ (15;00) em&D eHygwf 294/ bk&ifc. ud,yia-u;eef;/ H k f kd f
276
276

pmwGJ

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

1? jrefrmowif;pmtcsKdu _Adwdo#qefusifonfh vrf;a-umif;udk ,ae wGif wdwdususcsrSwfvmcJhonf? jrefrmEkdifiHudk bk&ifhtifydkif,mtwGif;wGif qufvuf xde;odr;xm;&Svaom bk&iftpd;&. rl0g'ESifh vduavsmnDaxGjzpfrnfh f f d kd h k k f tpd;&w&yf zGJ pnf;Ekia&;twGuf _Adwo#wdu twkutcHukd vufeufrsm; xkwf k df d k d f ay;cJh_yD; tr+aqmiftzGJudk wdkufcdkufcJhjcif;jzpfonf[k aumv[vrsm; ysHEHSvsuf &Sonf? u|Eytaejzihf vGeconfh (10) &uftwGi; OD;apmESifh a'gufwmbarmfwukd d fk f f hJ f kd awGqc_hJ yD; tu,fI zqyv usom;cJv#if tpd;&zGJ Eia&;twGuf udwifjyifqif kH G h k dk f xm;&ef ajym-um;cJa-umif; owif;a&;om;ay;ydrrsm;vnf; ysHEHSvsu&onf? u|Eyf h k + f dS kf onf ocifEEifh ,ckyifawGc_hJ y; if;aumvm[vrsm;. vH;0rSm;,Gi;r+Eifh tu,f k S D k f S I ,aevuf&Sd owif;pmwdk.rludk qufvufv$wfay;xm;ygu jzpfay:vmrnfh a-umufrufzG,fqdk;usKd;rsm;ESifh ywfoufI txl;yajymqdkcJhonf? tu,fI jzpf Ekdifv#if ,aeyif owif;pm&Sif;vif;yGJw&yf ac:,lusif;y&efESifh tpdk;&taejzihf a&'D,rS toHvixwa-unmay;&ef OD;Ekukd u|Eyajymqdconf? OD;Eku oabm dk $ fh k f fk f k hJ wlcygonf? hJ 2? b&if;*ef;aoewfrsm;ESifh cJ,rf;rD;ausmuf tajrmuftjrm; aysmufqHk;r+ onf t}uD;tus,fpdwfv+yf&Sm;zG,fjzpfcJhonfrSm oHo,jzpfzG,fr&Sdyg? if;tjyif _Awo#t&m&Srsm;yg0ifywfoufaeyH&aomfvnf; ,ckxwif wdwusustaxmuf d d d k d kd d txm; r&Sdao;yg? Ttr+udk ppfaq;&ef txl;cHkHk;zGJ&ef OD;Ekuvdkvm;_yD; Todk aqmif&ujf cif;jzifh jynfovxk at;aq;_iroufom;vdrrnf[k olu awG;ygonf? G l l df G hf ppfwyf. pdk;&drfr+abmiftwGif;rS u|Ekfyftaejzihf ,if;odkaom cHkHk;. Oya'+ axmifhrsm;ESihf ywfoufI raocsm ra&&mvSyg? odk jzpfI oif.t}uHay;r+udk vdkvm;vsuf&Sdygonf? *sDtkdpDESihf wkdifyifaqG;aEG;&ef ruf*GdKif,mudk u|Ekfyfapv$wf vduygonf? k f twGi;f a&;/ 0ef}uD;csKyf;kH cef;/ &efue/f 1947 ckEp/f Zlviv (25) &uf k S kd f Todq;jzwfvuonf? k kH kd f (u) *k%fusufoa&ESihf jynfhpHkvSaom OD;atmifqef;ESifh ol. vkyfazmfudkif buftcsKdudk ol&Jabmenf;vSpGm owfjzwfcJhr+wGif bk&ifhtpdk;&ESihf jrefrmEkdifiH. bk&ifcwkd wpHw&mta&;,laqmif&u&ef vdtyfonfEifh ywfoufI oHo,rsm; H k G f k S uif;a0;oGm;ap&ef atmufazmfjyyg owif;a-unmcsuukd jrefrm=t*FvyEpbm f d f S f omjzifh csufcsif;xkwjf yefay;&efEifh S
277
277

(c) tpdk;&taejzifh Towif;xkwfjyefa-unmcsufudk toHk;yvsuf&Sd_yD; vlxtwGi; us,jf yefEior# us,jf yefpm od&ap&eftwGuf aqmif&u&ef wdi;rif; k f dk f G dS G f kf }uD;rsm;ESifh ta&;ydkifrif;rsm;tm;vHk;tm; ud;rJha-u;eef;jzifh today;&ef? owif;xkwjf yefa-unmcsuf *k%fusufoa&jrifhrm;vSaom OD;atmifqef;ESifh tjcm; tr+aqmif aumifptzGJ 0ifrsm;tm; r-umao;rDu ol&abmenf;pGm owfjzwfcrwif _Adwo# D J hJ + G d bk&iftpd;&tzGJEifh jrefrmEkii. bk&ifcwkd qufpyfaeonf[aom aumvm[v h k S dfH H l rsm;jynfovxtwGi; tcsKdae&mXmersm;Y ysHESH jzpfay:vsu&ygonf? Taumvm l l k f f dS [vrsm;onf vHk;0tajctjrpfr&Sdyga-umif;ESihf _Adwdo# bk&ifhtpdk;&/ bk&ifcHESihf jrefrmtpd;&wdt-um; eD;pyfaom em;vnfrrsm; &Saea-umif; jrefrmtpd;&taejzifh k k + d k odaptyfygonf? aESmihfaES;-uef -umr+tenf;qHk;jzihf w&m;cHrsm;tm; ta&;,lEkdif &ef _Adwo#bk&ihtpd;&/ bk&ifcEifh jrefrmtpd;&wdonf wufuGpm yl;aygif;aqmif d f k H S k k G &Guvsuf&aeyga-umif; f dS qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzvpfw0J (vf) xHokd f kd a-u;eef;pm/ tkittm=trf42715 d f kd csufcsif;tjzpfq;kH ? &efue/f 1947 ckEp/f Zlviv (28) &uf/ 12;15 em&D k S kd f v#Kd0Suf? vufcH&&Sd/ Zlviv (28) &uf/ (14;30) em&D kd f eHygwf 313/ bk&ifc. ud,yia-u;eef;/ H k f kd f 1? oif. 1689/ Zlviv (26) &uf tjzpftysursm;udk tpOftwki; od&ap dk f f df dS &efESifh tu,fI ta&;w}uD;jy\em jrefrmEkdifiHwGif ay:aygufvmygu ppfwyf taejzifh wm0eftcsK;}uD;}uD;rm;rm;udk rvGraoG vufc&,lvrrnfjzpfa-umif;udk d J H d hf 0rf;enf;pGmjzifh jyoEki&ef atmufygtwdi; u|Efyf ud;pm;wifjyxm;ygonf? df kf k 1? umuG,fa&;Xme/ jrefrmEkdifiHtpdk;&tzGJESihf rdjy&JwyfzGJwdk wufa&muf aom tywfpOfyvkyfonfh jynfwGif;vHkcHa&;&m tpnf;ta0;rsm;Y tcsdeftawmf -umuyif rdjyt&m&Sdrsm;u vufeufodkavSmifHkrsm;rS vufeufrsm; cdk;xkwfr+ jzpfym;cJa-umif; tp&Sojzifh pGyprrsm; yvkyconf? umuG,a&;XmerS wm0ef&ol G h d f JG + f hJ f dS rsm;u pHprf;ppfaq;r+rsm; pwifyvkyrnfjzpfa-umif; tmrcHcsufay;cJ-h uonf? k f 2? Zlviv (15) &ufaewif OD;atmifqef;ESifh ,m,Djynfxa&;0ef}uD;jzpfol kd f G J aysmf bG,fOD;jrwdk u|EkfyfESifhvma&mufawGqHk_yD; yifrvufeufwdkuf (Base Ord278
278

pmwGJ

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

rod&ol wdvufxodk oDwif;ywftawmf-um-umuyif v$ajymif;ay;cJa-umif; avhvmod&dS k J J h &onf[k ajymqdc-hJ uonf? (wu,fjzpfysuconfh &ufptwdtusrm ZGev (24) k f hJ JG S f &ufjzpfonf)? Tvufeufaysmufq;r+/ aysmufq;cseEifh jyefvnfawG&cset-um; kH kH d f S dS d f tcsef tvGetrif;uGm[aeonftwGuf ,if;vufeufrsm; EkiitwGi; ,cktcsef d f h dfH f d wGif jzefa0xm;_yD;avmuf jzpfEkdifajc&SdonfhtwGuf OD;atmifqef; tvGeftrif; pdk;&drfvsuf&SdonfrSm obm0usayonf? jynfxJa&;0ef}uD;u tpdk;&taejzifh jrefjrefqefqef vkyfaqmif&rnfjzpf_yD; us,fus,fjyef jyef zrf;qD;&vdrfhrnf[k u|Efkyftm; ajymcJhonf? pHkprf;ppfaq;r+ryvkyfEkdifrD twdkuftcHacgif;aqmiftm; vHk;ESihf olwdk. vufaxmufrsm;udk udwifumuG,fonfhtaejzifh xdef;odrf;&ef &nf&G,fa-umif; olajym-um;csufrS u|Ekfyf em;vnfvdkufygonf? 3? xdkaerSmyif *sDtdkpD (GOC) udk u|EkfyfawGcJh&m bDtdk'D (BOD) taejzifh ,if;udpukd ,H-k unfpwcspm aqmif&ucjhJ cif;jzpfa-umif; olu u|Eyukd today;yg P d f G G f fk f onf? rdj y&Jrsm;taejzifhom b&if;*ef;tvuf (500) xkwfcGihf&&SdcJh_yD; ,if;xkwf ,lcirS tcsdetwef-um vufeufrsm;udk xkw,aecJygonf? ZGev (24) &ufae G hf f f l h f wGif &Jrsm;[k ,H-k unf&aom tzGJwzGJ bDt'oa&muf&vm_y; vufrwtjynftpHk kd D kd dS D S f h xk;xm;aom trSetuef taxmuftxm; pm&Gupmwrf;tjynftpHjk zifh b&if;*ef; d f f h aoewfusnfqH r*~Zif;rsm;udk xkwf,loGm;cJhonf? pHkprf;a&;cHkHk;. awG&Sdcsufudk u|Efkyftaejzifh rawG&ao;aomfvnf; &Jrsm;udkxkwf,lcGihfycJhaom b&if;*ef; aoewfta&twGufrSm tvuf (500) r[kwfbJ tvuf (100) omjzpfa-umif; ,Hk-unfygonf? vGefcJhonfh (2) &uf/ (3) &ufcefu u|Efkyfa&SwGifyif jynfxJa&; 0ef}uD;u ,cifu b&if;*ef;aoewfrsm;udk xkwfay;cJhonfrSm (10) vufxuf rydkcJh (xyfrH=rydkcJh) a-umif;/ xkwfay;cGihf rSefuefa-umif;udkvnf; w,fvDzkef;jzifh qufoG,fI twnfyavh&Sda-umif;/ odkaomf ,ckw}udrfwGifrl xkdodk ryvkyfcJh (xyfrH=ryvkyfcJh) a-umif;/ &Jum;rsm;. eHygwfrsm;udkvnf; bDtdk'Du t_rJrSwf om;xm;a-umif;/ odaomf ,cktr+wirl xdokd ryvkychJ (xyfr=ryvkyc) a-umif;/ k Gf k f H f hJ &Jum;rsm;rSm tvG,fwulyif odomvG,faomfvnf; &J[efaqmiftzGJtaejzifh rnfonftrSwtom;rS rygaom x&yfum;udk toH;yoGm;cJa-umif; *stpukd ajym h f k h D kd D -um;cJhygonf? pHkprf;a&;cHkHk;ESihf rawG&ao;rD jynfxJa&;0ef}uD;. rSwfcsufrsm; rnfr# rSeuefonfukd u|Efytaejzifh twnfryEkif (xyfr= ryEdi) ao;yg? f k f d H kf 4? yifrcJ,rf;rD;ausmufwu. wm0efct&m&Sjd zpfojl zpf_yD; yifrvufeuf dk f H
279
279

nance Depot) rS b&if;*ef; aoewf tvuf (200) udk rnfolrnf0grSef;

wdkufESihf qufEG,fvsuf&Sdol ar*smrdk; (Major Moore) rSm pHkprf;ppfaq;r+rsm;t& oHo, t&SdcHae&a-umif; *sDtdkpDu Zlvdkifv (15) &ufaewGif pum;ajymaepOf xkwfazmfajymqdkcJhygonf? ar*smrdk;onf ppftwGif;uvnf; tkdifattdkpD (IAOC) . t&mcHAvb0wGiyif tdE,Y vufeufrwif ywfoufcz;a-umif; ,H-k unf& kd f f dN + G hJ l ygonf? if;tjyif ppfrjzpfrD jrefrmEkiiY tdiattdp. tifptkd (NCO) b0Yvnf; dfH kf k D D olonf rdj y&J. oHo,&SdcH&aom pm&if;wGif rSwfom;cHcJh&a-umif; ,Hk-unf&yg onf? OD;apmu t&ufr;rl;jzifh a&uefxwif jrKyfxm;onfh vufeuftawmfrsm; l J G rsm; olwi&a-umif;/ olukd (ar*smrd;ud) ajymcJa-umif; ar*smrd;u xGuqconf G f dS k k h k f kd hJ [k *stpu u|Eyukd ajymjyygonf? vufeufaysmufq;r+ukd pwifpprf;ppfaq;ae D dk D kf f kH kH onfukd ol odonftwGuf oltay: oHo,r0ifap&ef ar*smrd;u ,if;odxuqkd h k k G f cJhjcif;jzpfvdrfhrnf[k olxifa-umif; *sDtdkpDu u|Ekfyfudk ajymjyygao;onf? OD;apm taejzifh xdokd xkwazmfajymqdjk cif;rSm rjzpfEia-umif; *stpu awG;cJygao;onf? k f dk f D kd D h ,ck tcseY u|Eytaejzifh ar*smrd;. xGuqcsutjynftpHuvnf;aumif;/ ,if; df fk f k f kd f h k kd xGuqcsurm pma&;om;xGuqr+ jzpfrjzpfuvnf;aumif; rodao;yg (atmuf&dS f kd f S f kd kd tydk'f 11= udk -unfhyg)? ,if;xGufqdkcsufrSm E+wfjzifh xGufqdkcsufoufoufom jzpfvrrnf[k u|Eyxifygonf? d hf fk f 5? cspf-unfa&; udk,fpm;vS,ftzGJ. xkwfjyefa-unmcsufESihfywfoufI OD;atmifqef;ESihf ocifEukd Zlviv (10) &ufaewif u|EyawGcygonf? b&if;*ef; k dk f G fk f hJ aoewfrsm; aysmufq;r+ta-umif;aqG;aEG;&if; pum;pyfrI OD;apmu aoewfrsm; kH d udk a&uefxwif 0Suxm;a-umif; aumvm[vjzpfae_yD; ,if;a&uefukd ydupyf J G f k f d wkduf &Smoihfa-umif; u|Ekfyfu OD;atmifqef;udk t}uHyajymqdkcJhygonf? 6? aq;Hkwufaeaom zdvpfeuf (&Sf) (Philip Nash) xH Zlvdkifv (18) &ufaewGif u|EkfyfoGm;a&mufcJh&m vufeufrsm;aysmufqHk;r+udk olod&Sdaea-umif; u|EfkyfodcJh&yg onf? _Adwdo#t&m&Sdrsm; (aemifwGif 'Dtufpftdk (DSO) jzpfol [ef (Hunt) jzpfrSef; od&onf) u ntcsdefwGif OD;apm. bef*vdktdrfudk ppfajrjyifoHk; rSefajymif;rsm;jzifh apmihf-unfhaecJh&m/ OD;apmudk vl (4=5) a,mufESihftwl avSwpD;twGif; r-umc%qkdouJhodk rouFmzG,ftajctaersm;wGif awG&SdcJh& a-umif; euf(&Sf) u u|Ekfyfudk xyfrHowif;ay;cJhjyefygonf? OD;apmrSm tpOfojzifh 0wfaumif;pm;vSESihf jzpfojzihf xkdokdapmihf-unhfaeolrsm;u rdef;rr+yifjzpfrnf[k xifc-hJ uygonf? 7? cspf-unfa&; udk,fpm;vS,ftzGJ. xkwfjyefa-unmcsufESihf ywfoufI
280
280

pmwGJ

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

xdkaeaemufydkif;wGif ocifEkudk u|EkfyfxyfrHawGcJhygonf? OD;apm. tdrfab;&Sd a&uefukd ydupywu&m&ef ocifEukd u|Ekywuwe;cJ_h yD;/ nydi;apmih-f unhol k f d f dk f S k f f kd f G f kf f rsm;. owif;ay;ydr+udk oltm; u|EfkyfajymjycJhygonf? bDtdk'DESihf rdkifrsm;pGma0;_yD; k r*Fvm'Hkajrmufbuf&Sd yifrcJ,rf;rD;ausmufwdkuf (AOD) rS cJ,rf;rD;ausmuf tajrmuftjrm; Zlvdkif v (12) &ufu aysmufqHk;cJha-umif; ocifEku u|Ekfyfudk ajymjyygonf? bDtdk'DwGif vkyfaqmifcJhouJhodkyif yvkyfcJhyHk&_yD; ,if;vdrfvnfr+ rSmvnf; atmifjrifoGm;cJhjyefygonf? ,if;cdk;,lr+jzpfyGm;_yD; wem&Dceft-umwGif ,if;odkavSmifHkodk OD;apma&muf&SdvmcJh_yD; vufzuf&nfyif aomufoGm;cJhonf[k ,H-k unf&a-umif; ocifEu pdwvy&m;zG,owif;udk ajymjycJygonf? ,if;cd;,lr+ k f + f S f h k udk Zlviv (18) &ufae/ aev,fyi;wGif Akvr;csKyf euf (&S) u u|Eyukd twnf kd f kd f d f f fk f yay;cJygonf? h 8? Zlviv (19) &ufaerm vky}f uHrj+ zpfym;onfae jzpfonf? -urRmiifonfh kd f S G h xkae u u|Eytaejzifh tpnf;ta0; trsm;tjym;xkic&&m wckaom tpnf;ta0; d kf f d f hJ wGif aemuf&ufjzpfonfh Zlvdkifv (20) &ufwGif udwifumuG,fonfhtaejzihf vl (2000) cefudk xdef;odrf;&ef pDpOfxm;a-umif; tkdif*sDyD (IGP) u u|Ekfyfudk ajymjy cJonf? tr+aqmifaumifpD tpnf;ta0;&Saea-umif; vltrsm;odaeonftwGuf h d h vkyf}uHowfjzwf&ef Zlvdkifv (19) &ufudkyif udwifowfrSwfcJhjcif; jzpfEkdifonfh tjyif/ t}uHyxm;onfh &SmazGzrf;qD;rnfh owif;ayguf-um;oGm;onfhtwGuf vky}f uHorsm;taejzifh csucsi;vufiif;vkyaqmifvu&jcif;vnf; jzpfEiygonf? l f f f dk f dk f 9? vky}f uHowfjzwforsm;. pdwxJ awG;xifxm;-uonfrsm;udrl em;vnf l f k &ef cufcygonf? twkutcHbufrS tcsKdtiftm;pkrsm;u vufeufrsm;udk ck;,lpk J d f d aqmif;_yD; vufeufudkif vlxktHkuGr+udk wpwp jyifqifoGm;jcif;jzifh tm%mudk wkdufcdkuf&,l&ef pDpOfjcif;jzpfvdrfhrnf[k u|Efkyfxifjrifrdygonf? vufeuftenf; i,fukd cd;xkw&mY vdrvnfrukd rppfaq;rdbJ atmifjrifconftwGuf vufeuf k f f + hJ h tajrmuftjrm; (bDt'Eifh bDat'Du odavSmifxm;onfEihf ,SOv#if tenf;i,f kd D S k S f r#om) udk cdk;xkwfv#ifvnf; odkavSmifHk&Sd t&m&Sdrsm;ESifh rdwfaqGzGJEkdifcJhv#if rppf aq;rdbJ vGwajrmufEionf[k twif&vmyH&ygonf? _Adwo# bk&ifwyfrawmf f dk f h J k d h taejzifh jrefrmjynfwif tiftm;tawmftoih&aecJ&m ,cktcsewif twdutcH G f dS h d f G k f taejzifh tm%modrf;&ef ud;pm;vdrfhrnf[k u|Efkyfr,Hk-unfyg? bk&ihfwyfrawmf xGucmoGm;_yD; vtenf;i,f-umonftxd oifawmfonfh tcsdewiatmif apmihf f G h f kd f qdi;jcif;onfom usK;a-umif;qDavsmonfh tpDtpOfjzpfayvdrrnf? zqyvacgif; kf d f hf
281
281

aqmifrsm;udk vkyf}uHjcif;jzifh ppftpkd;&w&yf zGJpnf;&vdrhfrnf[k twkduftcHu ar#mfvifhawmihfwcJhyHk&_yD; acgif;aqmifrsm; qHk;+H;cJhr+u tcsdef-umvmonfESihftr# zqyvtwGif; t}uD;tus,fuGJ_yJvdrhfrnf[k awG;xifcJhyHk&ygonf? &Sif;&Sif;vif; vif; pOf;pm;a&;qGxm;aom tem*wftpDtpOfr&Sbvsuf rif;rJtajctaew&yf J d J h . tuded'gef;tjzpf rdrd.yk*~dKvfa&;&efolrsm;udk yxrOD;qHk; vufonfw&m;cH rsm;u pDpOfvy}f uHowfjzwfr+ jzpfEiacsudk u|Ekywkd owdrrlrjrifI rjzpfyg? k dk f f f 10? tywfpOfyvkyfaeusjzpfaom jynfwGif;vkHcHa&;&m tpnf;ta0;wGif e,fbufqi&mESifh umuG,a&;Xmersm;t-um;wGif pdwcpm;r+ wpHw&m twdi; dk f f f H k kf twmtxd jzpfay:aea-umif; u|Ekfyftm; tpD&ifcH-uonf? vufeufcdk;,lr+ESifh vky}f uHrwa-umihf ppfwyftaejzifh ta&;,laqmif&ucrrsm;udk e,fbufqi&m + kd G f hJ + dk f taejzifh rod&SdcJh&onfhtwGuf e,fbufqkdif&m tm%mydkifrsm;taejzifh apm'u J wufvsu&onf? odk jzpfI u|Eyonf *stp/D bD*stuf (pf) (BGS)/ jynfxa&;0ef f dS fk f D kd D }uD;ESifh umuG,fa&;qdkif&m aumifq,fvmwdkt-um; tpnf;ta0;w&yfudk u|EkfyfHk;cef;wGif aemufw&ufY pDpOfcJh_yD; ppfwyfrS qufoG,fa&;t&m&SdwOD;udk tpk;&xHokd aepOfapv$way;&ef pDpOfconf? d f hJ 11? vkyf}uHr+jzpf_yD;aemuf EkdifiHtEHStjym; a-umufvefr+rsm; rif;rlvsuf&Sd onf? vufeufwdkufrsm;rS vufeufrsm; trsm;tjym;tcdk;cHcJh&r+tay: aumvm [vrsm;ESihf xifa-u;ay;r+rsm; xyfaqmif;I jzpfay:vmonfh todw&m;tay: tajccH_yD; _Adwo#qefusifa&;v+aqmfrrsm; ay:aygufvmonf? ,if;v+aqmfrrm d H + H + S &uftwef-um trSeyif wnf&aecJonf? OD;EkEifh tjcm;yk*Kd~ vfrsm;. pGr;aqmifr+ f dS h S f a-umifh ,if;wif;rmr+rm vGeconfh ESp&ufo;&uftwGi; wdwyy ,kwavsmom; S f hJ f kH f d f h G cJhonf? ZGefv (26) &ufaewGif ppfaq;a&;t&m&SdwOD;tm; ueOD;xGufqdkcJh_yD; Zlvdkifv (5) &ufaewGif pmtm;jzihf 'DyDtrf ArmhppfOD;pD;Xmeodk xyfrHa&;om;ay; cJaom rd;. xGuqcsufrym;wapmifukd *sDtpEifh bD*sDtuf (pf) jzpfol Akvr;csKyf h k f kd l G kd D S d f k *sL (cf) (Duke) wdu Zlvdkifv (25) &ufae/ eHeufcif;wGif u|EkfyfxH vma&muf_yD; jyocJ-h uonf? aemufxyfay;ydaom a-u;eef;pmwGif xyfrI oihxH yvkycaom k H f f hJ if;xGufqdkcsufudk *sL (cf) u trSwfrJharhavsmhum pDtkdif'Dtm; jyocJhjcif;r&Sdyg? (xyfr= r&Syg)? zD;vfrm&S,armif*rm&D. tvnfc&D;pOftwGuf *stpEifh bD*stuf H d f h kd D kd D S D (pf) (*sLc) wdk puFmyloa&muf&aepOf ,if;xGuqcsufukd &&ScjhJ cif;jzpfonf? jyef f kd dS f dk d a&mufvm_yD;aemuf *sL (cf) onf *sDtdkpDtm; jy_yD;aemuf if;xGufqdkcsufpmudk odrf;qnf;xm;vdkufonf? yxr bDtdk'DESihf xdkaemuf bDat'DY jzpfyGm;cJhaom
282
282

pmwGJ

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

vufeufckd;xkwfr+rsm;udk azmfxkwfawG&Sd_yD;onfhwdkif if;xGufqdkcsufpmESihf pm twGi;yg ta-umif;t&mrsm;. tvGetrif; ta&;ygr+ukd *sL(cf) taejzifh trSwf f f &jcif;r&Sacs? vky}f uHr}+ uD;jzpfym;_yD;rSom *sL (cf) onf trSw&rdvm_yD; wif;rmr+ d G f rsm; avsmenf;vmonfEifh ,if;udpukd tpD&ifc&ef qH;jzwfconf? *sL (cf) taejzifh h S P H k hJ udpw&yfv;tay:wGif tvGeyivif;_yD; tjypfwifrreor#udk cH,conf? Zlvif P kH f G fh + S f l hJ kd v (8) &ufaewif rd;. xGuqcsufukd olyxrawG&onfEifh ta&;,lr+ y_yD;jzpf G k f kd dS S _yD; e,fbufqi&m tm%mydirsm;udvnf; today;_yD; jzpfrnf[k oHo,r&Sd pOf; dk f kf k pm;rdcJh_yD; ,if;uJhodk jzpfrjzpfudkrl uHta-umif; raumif;vSpGm twnfycJhjcif;r&Sd [k avsmhayghI qd&ayvdrrnf? k fh 12? pDtdkif'D. ppfaq;r+rS rdk;. xGufqkdcsuf&SdaecJhr+onf usdef;aoeD;yg; ay:aygufayrnf? ,if;owif;om jynfolvlxkod&SdcJhv#if _Adwdo#qefusifa&; twGuf cHpm;csuonf tpk;&dr&qH; tqihokd a&muf&om;ayrnf? ,refae nae f d f k f dS G cif;wGif u|Efyonf ocifE/k aysmfb,O;jr/ *sDtpEifh bD*sDtuf (pf) wkukd u|EkyxH k f G f D kd D S d f f ac:vdkuf_yD; ta-umif;raumif;onfh ,if;udpPudk jyefvnfajymjycJhonf? jrefrm 0ef}uD;rsm;taejzifh ,if;udpPudk wav;wrly-u_yD; ,if;owif; jynfolvlxkod onfESihf jzpfay:vmrnfh tE&m,fESihf owif;Xmersm;uvnf; ,if;odkodcJhv#if vky}f uHr}+ uD;udk ajymif;vJEivrrnf[k us,us,avmifavmif awmif;qda&;om; dk f d fh f f k vmrnfhta&;udkvnf; 0efcHajymqdk-uonf? ,if;owif;rayguf-um;a&;rSm txl;cufca-umif; olwem;vnfoabmayguf-u_y; olwwwfEior# uln&efukd J kd D kd dk f D vnf; uwdy-uonf? 13? txufazmfjyyg tjzpftysufrsm;udk oHk;oyf_yD;v#if 0ef}uD;csKyf. ajz&Sif;csufudk u|Ekfyfxuf ta&;aumif;olwOD;uom ydkrdkwwfEdkifvdrfhrnf[k u|Ekfyf0efcH&ayrnf? tpkd;&taejzihf jypfr+ESihf ywfoufonfh owif;tenf; tusO;udom xkway;vsu&onf? odaomfvnf; vufeufc;xkwrEihf vky}f uHr+ f k f f dS k kd f + S }uD;. t"duvufonfrm wOD;wnf;yifjzpfrnf[k olwoo,uif;pGm tckitrm S kd H df awG&Sd_yD;jzpf_yD[k u|Ekfyfem;vnfrdonf (OD;apm[k ,lq&onf)? oltaejzifh t"duvufonfEihf tjcm;}uH&mygrsm; qufE,rukd awG&azmfxw&efEihf v#Kd0uf S G f + dS k f S S yl;aygif;}uHpnfr+}uD; wckvHk;udk tptqHk;azmfxkwf&ef ud;pm;vsuf&Sd-uonf? 0ef}uD;csKyftaejzifh vltrsm; od_yD;jzpfonfhtwGuf vufeufcdk;xkwfr+udk udk;um; Ekionf?odaomfvnf; twdtusta&twGuxuf vufeufEifh cJ,rf;rD;ausmuf df k f S tajrmuftjrm;[kom ajymoihfonf[k t}uHyxm;ygonf? rdk;ESihfywfoufI
283
283

xyfrHajymqdkr+/ xyfrHukd;um;r+ ryoihfyg? ppfwyftaejzifh pHkprf;ppfaq;a&; cHkHk; rsm;udk csufcsif;pwifcaomfvnf; tcsKdoufaorsm;udk tvG,wul r&&SEiao; hJ f d kd f onfhtwGuf tcsdef,l&ayvdrhfrnf? TonfrSm wEkdifiHvHk;udk csufcsif;aomfvnf; aumif;/ r-umrjrihfrDwGifvnf;aumif; rif;rJhtaetxm;a&muf&SdoGm;ap&ef v#Kd0uy;aygif;}uHpnfrj+ zpfonfrm ,Hrm; oHo,jzpfp&mr&Sygacs? S f l S k S d 14? qufvufjzpfay:wd;wufrrsm;udk qufvufI u|EytpD&ifcaeygrnf? k + fk f H 3 -urRmqkd;onf wOD;wnf; vmcJonf [laom 'kdif'if (Dryden) . tqdkudk u|Eyoabmwlrygonf? fk f d Ta-u;eef;pm_yD;aemuf aemufxyf a-u;eef;pmwapmifudk (17;25) em&Dwif ay;ydconf? G k hJ eHygwf= 319/ bk&ifcxrS ud,yia-u;eef;/ Zlvif (28)/ u|Eky. a-u;eef;pmtrSwf (313) rS H H k f kd f kd ff pmydk'f (3)/ bDtdk'DrS xkwfoGm;cJhaom vufeufta&twGuf twdtusudk twnfyI &&S_d yD;jzpfI ,if;wdrm atmufygtwki;jzpfonf? k S df (u) tvufwkdif;wGif ajymif;tydkwckpD yg&Sdaom b&if;*ef;tvuf (200) (c) ajymif;tydk (200) (*) b&if;*ef; r*~Zif; usnfuyf (800) ,if;vufeufrsm;udk ZGefv (24) &ufaewGif xkwfoGm;cJhaonf? Zlvdkifv (12) &ufaewGif attm'D (ARD) rS cJ,rf;rD;ausmufrsm; xkwfoGm;cJhonf? qm[l;bwf&ef xHrS tm;vfatmhzvpfw0J (vf) xHokd f kd a-u;eef;pm/ tkittm= trf42715 d f kd csufcsif;tjzpfq;Hk ? &efue/f 1947 ckEp/f Zlviv (28) &uf/ (1255) em&D k S kd f vufcH&&Sd? Zlvdkifv (28) &uf? eHygwf 314/ bk&ifc. ud,yia-u;eef;/ H k f kd f a&Sucsucsi;f ay;ydk cJaom a-u;eef;pm/ f h 1? ArmhppfOD;pD;XmeY xGufqdkcJhaom rdk; (Moore) xGufqdkcsuf. ta-umif; t&mrSm Todk jzpfonf? tpy/ 2? &nf!ef;csuf trSwf trf47/ cJ,rf;rD;ausmuf odkavSmifHk (jrefrm)
284
284

pmwGJ

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

r*Fvm'Hk yDtkd 5747 rS 'Dytrf/ ppfO;pD; (XmecsKyf) od/k ta-umif;t&m=vHk cHa&;/ D D d f k k &nf!e;csuf='k=Akvr;}uD; a'ghqef (Dobson) ESifh Akvr;rd; (Moore) wdk ajymqdr+ f d f 3? ,ckEpf ZGevapmapmydi;wGif u|efawmfonf ArmhppfO;pD; (XmecsKyf) X S f kf D f hJ d kd S f D k XmecGJ rS Adv}f uD; (,ck Advr;) 'de; (Daine) ESifh rdwaqGjzpfconf? rdrwEpO;vH; k k f f pdwf0ifpm;onfh 'Hk;usnfvufeufrsm;ta-umif; aqG;aEG;&ef u|efawmfu oludk aev,f vufzuf&nfaomuf zdwac:cJonf? f h 4? aev,fpmpm;_yD; u|efawmfwd. pum;vrf;a-umif;onf jrefrmEkdifiH. k t"du& yk*~dKvfrsm;ta-umif;odk a&muf&SdoGm;_yD; 'def;u u|efawmhfudk OD;apmESifh awGcsipwf &Sr&Sd ar;cJonf? u|eawmfu awGcsia-umif; jyefajymcJonf? r-umrD f d d h f f h wckaom naecif;wGif 'de;ESifh OD;apmwdu cse;qdrukd vufcc_hJ y; cJ,rf;rD;ausmuf f k d f k + H D odkavSmifHkrS Adkvf}uD; &SDEGdKif; (Shenoi) ESihf Adkvf[wfcsfaq; (Hujsey) wdkESihfvnf; aumif;/ tmattufzf (RAF) azmufcGJa&;ypPnf;XmerS av,mOfAkdvf}uD;rsm;jzpf -uaom tuf'f0yf (Edwards) ESifh b&dwef (Britten) wdkESihfvnf;aumif; olwdkudk rdwqufay;cJonf? f h 5? wem&Dcef-um_y;aemuf 'de;ESihf OD;apmwdk jyefom;-uonf? rjyefrD OD;apmu D f G oltrokd tcsdera&G;vma&mufI t&ufaomufEia-umif; t&m&Stm;vH;udk zdwf d f f dk f d k -um;cJonf? if;tjyif vmrnfpaeaewif olZeD;onfEiawGq&if; aev,f vuf h h G S fh kH zuf&nfaomufuGyg&ef u|efawmfEifh u|efawmhZeD;onftm; xyfrzw-f um;oGm; S f H d cJonf? h 6? u|efawmhfZeD;onf twefi,faeraumif;onfhtwGuf (11) ESpft&G,f orD;i,fudkac:I vufzuf&nfyGJ csdef;qdkxm;onfhtwdkif; u|efawmfoGm;cJhonf? aev,f vufzuf&nfy_JG y;onfEifh &efuef rdwif abmvH;yGwyGokd oGm;&ef&onfEihf D S k G k J J dS S u|eawmfxuvmcJonf? ,if;abmvH;yG_J y;v#if olxjH yefvm_y; t&ufaomuf&ef f G f h k D D olu xyfrzwjf yefonf? H d 7? ae0ifcsdefavmufwGif u|efawmfjyefoGm;cJhonf? (u) _cH*dwf0ESihf bef*vdw0duf csxm;aom vufeufuitapmifrsm;/ (c) OD;apm. tdycef;twGi;&Sd k k kd f h f f vufeufi,frsm;twGuf usnfqefrsm;/ vufypfAHk;rsm;ESihf ywfoufI usaemf. ar;jref;r+tay: pum;ajymqdae&if; OD;apmu Todk jyefvnfajymqdconf? k k hJ (u) vufeufuitapmihrsm;ESifh vufeufrsm; (oltcef;twGi; tp&Sojzif) kd f f f d h onf olvHkcHa&;twGuf r&Sdrjzpf vdktyfonf? (c) &efukefrdtajcpdkufwyfrsm;u t&nftwGuf tenf;i,fudk tcsdefra&G; oludk axmufyHhaecJhonf? (*) t&m&Sd[k
285
285

,lq& ol vlwOD;xHrS avmf&um; (5) pD;pm vufeufrsm; r-umcifwiyif oltm; D Gf vma&mufay;ydkvdrhfrnf[k olar#mfvifhaeonf? xdkol. Adkvfr;jzpfol aq;Hk (odkr[kwf) aq;cGihfrS jyefvmonfhtcg if;vufeufrsm;udk vma&mufay;ydkrnf jzpfonf? (C) tif;pdewif aexkiaeaom t*Fvy=jrefrmujym; tjrwfcef t&m f G df d f G &SdwOD;xHrS ajcmufvHk;jyL;aoewf tajrmuftjrm;udkvnf; olapmihfar#mfvsuf&Sd onf? (i) vufeufrsm;ESifh usnfqrsm; olyrvtyfvsuf&onf? ,cifu vkyae H kd kd dk dS f ustwdkif; ,if;wdkudk avvHkaowWm}uD;rsm;wGifxnfh_yD; olbef*vdkrS ESpfzmvHkcef a0;aom 0dwdk&d, a&uefxJwGif ae&mcGJI jrKyfxm;rnfjzpfonf? jrifomonfh t&m0wKESpcukd jrK yfxm;onfae&mrsm; od&Ei&ef trSwtom;tjzpf yvkyxm; fk h dS dk f f f rnfjzpfonf? 8? zkdufcsf (Fytche) vrf;wGif aexkdifaom vDvfESihf ukr`%D (Leele &Co.) rS rpPwm rmvf[dkx&m (Malhotra) a&muf&SdvmonfhtwGuf pum;ajymqdkaer+ jywfom;cJ_h yD;aemuf u|efawmftrjf yefvmcJonf? u|efawmfrxGucmcif OD;apmESifh G d h f G olZeD;tm; aemuf (2) &uf/ (3) &ufavmufwGif vufzuf&nfaomufuG&ef u|efawmfu zdwfcJhonf? u|efawmfzdwfac:onfhtwdkif; olwdkvmcJh-uaomfvnf; axGaxG&m&mom pum;ajymjzpfc-hJ uonf? 9? ZGefv/ 'kwd,tywftwGif; wckaom naecif;wGif Akdvftuf'f0yf/ Advb&dwefwEitwl &efuef rdrS jyefvm&if;/ u|efawmfwonf OD;apm. t&uf k f kd S fh k kd aomuf0if&ef zdwfrEu yxm;onfhtwdkif; oltdrfodk 0ifcJh-uonf? _cH*dwf0rS tapmifhrsm;. taotcsm ppfaq;r+rsm;tay: tuf'0yfu rSwfcsufcs&if;/ vufeufrsm;ESihf usnfqefrsm;ta-umif; xyfrHI pum;vrf;a-umif; yGifhcJhonf? t&ufawmfawmfrsm;rsm;aomufjzpf-u_y; pum;tawmf-umajymjzpfc&m/ ar;onf D hJ rsm;udk jyefajz&if;aomfvnf;aumif;/ olbmomolajym&if;aomfvnf;aumif; OD;apmu atmufygwdukd ajymjycJonf? k h (u) avmf&Dum; (3) pD;wdkufpm vufeufrsm; uwdyxm;jcif;ESifh tif;pdefrS vufeufrsm; taumiftxnfazmfvmjcif;r&Sdacs? (c) avmf&Dum; (3) pD;wdkufpm vufeufrsm; uwdycJhol yk*~dKvfrsm;ESihf vtwef-um aiGtenf;i,fr#jzifh qufqcjhJ cif;jzpf_yD;/ xky*Kd~ vfrm bDt'rS t&m&Sd H d k S kd D wOD;jzpfonf[k olxifconf? hJ (8) olor;qnf;xm;aom usnfqefawmifrsm;/ tufpatabm (SA ball) d f h f ESifh u|eawmfwtm; erlemjycJaom '\r (455) vufrajcmufv;jyL;. trfau f kd h kH
286
286

pmwGJ

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

(6) usnfqef (Mk jacketed) rsm;rSm bDtdk'DrS &&SdcJhjcif;jzpfonf? (jrefrmEkdifiHudk jyefvnfor;ydu_f yD;aemufyi; if;cJ,rf;rD;ausmufrsm;rSm jrefrmEdiiwif r&Sawmh d f k kd f kfH G d bJ tdktm'D (ORD) uvnf; xdef;odrf;xm;jcif;r&Sdawmha-umif; OD;apmudkaxmuf jycJaomfvnf; OD;apmu oltaejzifh if;Xmeuom &&Sca-umif; olajymqkcsufukd h d hJ d xyfrH twnfyajymqdconf)? k hJ (C) ol*spum;jzifom;_y; cse;qdxm;onfae&mrS ,l_rjJ zpfaomfvnf; wpfcg f h G D d f k h ESpfcg wGifrl "mwfqDyHk;xJwGifxnfhI ,if;cJ,rf;rD;ausmufrsm;udk olxH,lvmcJh_yD; ,if;yHk;rsm;udk csufcsif;a&uefxJY xnfhxm;cJhonf? 10? if;wdkpum;ajymqdkr+rSm 'def;a&muf&SdvmI jywfoGm;cJhonf? 'def;onf tjym Eka&mifvHkcsnf/ tjzLa&mif&SyftusESihf a&$a&mifvufxdk;ajceif; csufyvD (chapplie) udk 0wfqifxm;_yD; olESihftwl rmvf[dkx&m ygvmcJhonf? 'def;om tdrx0ifvmcJh _yD; rmvf[x&mrSmrl tjyifbuf*spfum;xJY usefaecJonf? olwkd f J kd h -umjrihpm rae yg? olwkd jyefom;onfEifh OD;apmu zdwac:onfEifh erfqif;aysmfyJG f G G S f S pm;Hk (Nam Sing restaurant) odk ol{nfhonfawmfrsm;tjzpf vdkufygoGm;cJh_yD; npmtjzpf wkwftpm;tpm pm;aomuf-uum udk,fhtdrfudk,fjyefcJh-uygonf? 11? TxGuqcsursm;udk u|EywOD;wnf;udom yxrqH;ajymqdcjhJ cif;jzpfI f kd f fk f k k k oufaor&Syg? aemufw}udrxuq&mwGirl tcef;xJwif tuf'0yfEifh b&dwef d f G f kd f G S wdEpO; &Sae-uaomfvnf; u|efawmfwkd ajymqdaer+ukd olwkd rnfr#-um;onfurl k S f D d k kd u|eawmf twdtus rajymEkiyg? tuf'0yfxrS xGuqcsuukd zdwac:xm;ygonf? f df H f kd f f b&dwefrmrl jrefrmjynfrS jyefxuom;cJyg_yD? S G f G h 12? vHkcHa&;ESihf wdkufdkufoufqdkifae_yD; oufaorjyEkdifaom owif;rsm; rdrvuf0,f&aer+ukd owdyrdonftav#muf wyfraxmufvSr;a&;t&m&Sd Adv}f uD; d dS h f k prwf (Smart) udk ,if;owif;rsm;tm; rdrdbmomay;tyfcJhygonf? rdrdtaejzihf oufaoaomfvnf; rjyEki/f ,if;owif;rsm;udk usrf;usdeIvnf; ray;Ekia-umif; d f df k f txl;y ajymqdcygonf? (vufrw/f Akvr;a*s at rd;) tdiattdpD (IAOC) Advr;/ k hJ S d f k kf k 4 tdkpDcJ,rf;rD;ausmuf odkavSmifHk (jrefrm) qHk;? qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzvpfw0J (vf) xHokd f kd a-u;eef;pm/ tkittm trf42714 d f dk ta&;}uD;? &efukef1947 ckESpf/ Zlvdkifv (28) &uf/ (17;25) em&D? vufcH&&Sd? Zlvdkifv (28) &uf/ (21;00) em&D?
287
287

eHygwf 318/ bk&ifcxrS ud,yia-u;eef;? H H k f kd f 1? ,aeeHeufwGif OD;wifxGfESihf OD;ausmf_idrf;wdkudk u|efawmfawGygonf? OD;ausmf_idrf;rSm ,l*dkpvm;AD;,m;EkdifiHodk tvnfc&D;oGm;cJhonfjhzpfI if;wdkif;jynf onf teD;uyfxe;csKyfcxm;&aom uGejf rLepfEiiH wEkiijH zpfonf[k olem;vnf d f H dk f df cJonf? urBm'rua&pDtay: trsm;vufcxm;onfh pdw"mwft&qdv#if if;EkiiH h h D kd H f k df onf 'Drua&pDEiiH yHpjH zpfrjzpf ar;p&myifrvdyg[k olxifygonf? kd dk f k k 2? pum;ajymqk&if; jrefrmEkiiwif jzpfysucaom a-uuGz,tjzpfq;qDokd d dfH G f hJ J G f kd tvdktavsmuf a&muf&SdoGm;cJhonf? OD;apmtaejzifh aiGa-u;taxmuftyHh &&Sconf? oltjrift& Oa&mypD;yGm;a&;vkyief;rsm;u tultnDay;cJy&onf[k d hJ f h kH OD;ausmf _ir;u ajymvduaomtcg u|eawmftaejzihf a-umufvefwevyronf? d f k f f h k f + f d jynfxJa&;0ef}uD;uJhodkaom wm0ef&Sd &mxl;,lxm;olwOD;taejzihf ,if;uJhodk pGypr+ yjcif;twGuf tH-h ordonftjyif pdwvnf;ysuronf[k u|eawmfu OD;ausmf f JG h f fd f _idrf;udk ajymvdkufygonf? vkyf}uHr+twGuf u|efawmfonf xdwfvefwkefv+yfrdcJh onf? odkaomfvnf; ,ckpGyfpGJr+rsKd;udk oufaojyEkdifcJhrnfqdkv#if ydkrdkxdwfvef wkefv+yfrdrnfjzpfa-umif; u|efawmfu jznfhpGufajymcJhonf? ,if;ESihfqufpyfI k f Zlvdkifv (28) &ufxkwf Guide Daily owif;pmrS aumufEwcsufukd u|efawmf ud;um;vduygonf? k k f OD;atmifqef; OD;aqmifaom ud,pm;vS,tzGJu _y;cJonfh Zefe0g&DvwGif k f f D h atmifqef;=tufwvDpmcsKyf vufrSwfa&;xkd;&mwGif OD;apmESihf ocifApdefwdk u vufrSwfa&;xkd;&ef jiif;qefcJh-uonf? tjcm;olrsm; jyefoGm;-uaomfvnf; OD;apmonf aeusef&pfcJhonf? u|Efkyfwdk (The Guide Daily) taejzifh OD;apmonf vljzLwd. tultnDjzifh zqyvudk zsufq;&ef pDpOfvI wrifaemufcsefae&pfchJ k D kd a-umif; wkdif;jynfudk today;cJh_yD;jzpfonf? vljzLwdu ,ckw}udrfwGif OD;apmudk k aiG (5) odef;ay;cJhonf? 3? OD;apmt*Fvefwi&aepOf olukd aiGa-u;tajrmuftjrm; axmufyay;cJh G f dS hH olrsm;rSm t*Fvyt&if;&Si}f uD;wcsKd jzpfa-umif; u|Ekywkd xyfro&&onf? H;wif d f f f H d dS k w&m;pGqrpwifonfEifh if;v#Kd0ucsursm; ay:aygufvmrnfjzpfI pdw0ifpm;zG,f J kd + S S f f f aumif;vSonf 4? ,aeaepGJESihf u|Ekfyf. a-u;eef; (313) onfvnf; qufpyfvsuf&Sdyg onf? &mZ0wfr. w&m;cHEifh ywfoufI u|efawmfwkd ,ckwif &Si;&Si;vif;vif; + S kd f f rjzpfao;yg? (xyfr= rjzpfao;yg)? H
288
288

pmwGJ

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

qm[l;bwfp&efxHrS tm;vfatmhzvpfw0J (vf) xHokd f f kd a-u;eef;pm/ tkittm=trf42714 d f dk ta&;}uD;v#Kd0Suf? &efuef rd/ Zlviv (28) &uf/ (18;35) em&D k kd f vufcH&&Sd? Zlvdkifv (28) &uf/ (21;00) em&D eHygwf= 320/ bk&ifc. ud,yia-u;eef;/ H k f kd f atmufazmfjyyg a-u;eef;udk 132 Portland Street, London W 1armif}uD;xHrS u|efawmfvufc&&Sconf? H d hJ p? u|Ekfyfay;ydkaom a-u;eef;rsm;onf rnfonfhta-umif;a-umihfrod&bJ OD;apm. rdom;pkxovnf;aumif;/ olrwaqGrsm;xHovnf;aumif; a&muf&jdS cif; H kd d f kd r&Sdyg? ,ckowif;pum;udk bk&ifcHrif;taejzihf olxHyaqmifay;ygu tudkjzpfol dk u|Ekfyfonf tvGeftxl;0rf;ajrmuf0rf;omjzpfygrnf? owif;pum;rSm Todk jzpf onf? vuf&SdtajctaerSaeI tjyif;txef jyefvnfwHk jyefr+rsm; jzpfEkdifajc&Sd onfhtwGuf ygvDrefrS rihfrdwfaqGrsm;u ighudk 'DbufrSaeI rif;twGuf tum tuG,fay;&ef jyifqifr+rsm; yvkyf&ef t}uHay;-uonf? Todk jrifonfhtwkdif; rif;. vHk cHa&;udk tvGep;&dryyefronftwGuf bk&iha&Sae&&Sa&;ESifh riftwGuf f kd f l d h f d h ckcumuG,a&;twGuf vktyfaomjyifqifrrsm; yvkya&;twGuf csucsi;vdtyf H f d + f f f k onfh aygif (300) udk b%ftm; a-u;eef;jzifh v$ay;&eftwGuf rif;u !e-f um;ay; J yg&ef ig tEl;t!Gwfawmif;yefvkdufygonf? b%fodk !ef-um;csufydkvdkuf&efESihf bk&ifcHrif;rSwqihf ighxH ta-umif;jyefyg&ef/ owif;pum;tqHk;? bk&ifcrif;tm; Ta-u;eef;udk jrefrmtpd;&tzGJ 0ifrsm;xH v$ajymif;ray;&ef H k J awmif;yeftyfygonf? qH;? k Towif;pum;pmudk OD;apmxH oihfavsmfaom vrf;a-umif;jzifh ay;ydkEdkif a&;twGuf jynfxJa&;0ef}uD; wOD;wnf;xH (wOD;wnf;xH) u|efawmf ydkvdkufyg onf? armif}uD;. aemufq;pmyd'yg awmif;yefcsufukd txift&Sm;yif u|efawmf kH k f vufrcHEiyg? dk f Tarmif}uD;yif [efwifxHvdyfrlI ay;ydkaom a-u;eef;pmwGif [efwif taejzihf OD;apm.ZeD;xHrS aygif (300) r&&Sdygu ol&d,owif;pm. tkyfcsKyf a&;r;rsm;xH csOf;uyf&ef t}uHya&;om;xm;a-umif; jrefrmjynfawmifyi; ae&m kd f k + G f rS vwfwavm&&Saom tkitufptufpf (ISS) owif;ay;ydrwif u|eawmf owd d df f xm;rdconf? OD;apmtaejzihf ckcumuG,a&;twGuf y%mrjyifqifrrsm;yvky&ef hJ H f + f if;aiGvkdtyfa-umif; olu ajymcJhonf?
289
289

1946ckEp/f Zlviv(17)&ufaewif armif}uD;uOD;apmxHa&;om;cJaom S kd f G h pdw0ifpm;p&maumif;vSonfh pmrdwLudk pmwkurS u|efawmf ay;ydvuygonf? f W d f k kd f eHygwf 321/ bk&ifc. ud,yia-u;eef; H k f kd f Zlviv (29) &uf/ (12;50) em&D kd f ,aetxd jyefvnfor;qnf;&rdaom b&if;*ef;ta&twGurm pkpaygif; d f f S k (149) vufjzpfonf? OD;apmtdrfESihf &efukef{&d,mrS tvuf (80)/ jynfrS (12) vufEifh om,m0wDrS (57) vufjzpfonf? Tta&twGuf pm&if;Z,m;udk vlxukd S k xkwfjyefjcif;r&Sdyg? odkaomfvnf; &efukefrd&Sd ppfwyfodkavSmifHkrS vdrRmyg;eyfpGm ta,mifaqmifxkwfoGm;cJhaom vufeufrsm;rSm r-umrDu &&Sdaom owif;rsm; t& trsm;pkukd jyefvnfor;qnf;&rd_yjD zpfa-umif; 0ef}uD;csKyftaejzifh ajymI&_y[k df D u|efawmft}uHyxm;onf? ppfwyftm%mydirsm;. yl;aygif;ulnrj+ zihf &JwyfzJGu kf D pHkprf;ppfaq;r+rsm;udk Tcdk;,lr+ESihfywfouf_yD; avmavmq,f tjyif;txef aqmif&uvsuf&ygonf? G f dS tajctaerSm _idrfoufvsuf&Sdygonf? wpHkw&mxl;jcm;csuf owif;ay;ydk r+r&Sdyg? vkyf}uHowfjzwfr+ESihf ywfoufI pHkprf;ppfaq;r+rsm;rS &&Sdaom ydkrdkjynfhpHk onfh awG&csu&v'frsm;udk !ejf yonfh aemufxyfa-unmcsursm;udk tao;pdwf dS f f azmfjyoihroihf tpk;&taejzifh pOf;pm;vsuf&ygonf? u|Eky. a-u;eef;pm 315/ f d dS f f 287 udk &nf!ef;ygonf? 0ef}uD;csKyf. a-unmcsuftwGuf oifhxH u|Ekfyf tcsdefrDydkEdkifonf[k ajymEkdif&eftwGuf tvsiftjrefaqmif&GufI &r& ocifEkudk u|efawmf ar;xm;ygonf? OD;apmxHrS qm[l;bwf&efxHokd tkittm= trf42721 d f kd tif;pdef A[dtusOf;axmif 1947=ckEp/f Zlviv (29) &uf k S kd f jrefrmtpk;&. &JXmerS t&m&Srsm;onf tm%m&ygwD. jyif;xefpm zdtm; d d G ay;r+a-umihf &efuef rd&dS twGi;0efrsm;H;twGi; r-umcifu jzpfym;cJaom aoewf k f k f G h ypfcwfrEif qufE,I u|efawmfwkd twdutcHtzGJ 0ifrsm;udk enf;vrf;&Sor#jzifh + S G f k f d cH;wifppfaq;&ef olw. &Sor# tcsdeEihf pGr;tm;wdukd tmHpuf vkyaqmifae k kH kd d f S f k k kd f -uonf[k u|efawmfxifygonf? tzrf;cHtcsKdyk*~dKvfrsm;udk olwdk xGufqdkapcsif ovdk xGuap&eftwGuf yvkyaeus enf;vrf;rsm;twdi; enf;rsKd;pHo;ESypufI f f kf k kH d f &Jrsm;u twif;zdtm;ay;vkyfaqmifaeonf[k u|efawmfem;vnfygonf? Todk u|efawmfem;vnfjcif;rSm ta-umif;rJhr[kwfyg[k u|efawmfqdk&ygrnf? tb,f
290
290

pmwGJ

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

a-umihqaomf u|eawmfwukd axmifxac:vm_yD; &ufrsm;r-umrDyif tcsKd &t&m f kd f kd J J &Sdrsm; a&muf&Sdvm_yD; tzrf;cHyk*~dKvftcsKdudk pwifppfaq;ygonf? xdkodk tcsKdudk ppfaq;_y;aemuf usey*Kd~ vfrsm;udk qufvufppfaq;jcif;ryawmhyg? xdy*Kd~ vfrsm; D f k k k udk axmifrxwom;_yD; &Jrsm;tvd&ouJokd twif;t-uyfxuqaprnfukd u|ef S k f G k dS h G f kd awmf pdk;&drfylyefa-umufvefaerdygonf? tr+wr+udk bufrvdkufaom w&m;Hk; (odkr[kwf) cHkHk;wcku ppfaq;rnfqdkonfrSm tvGefaumif;vSaomfvnf; wcsdef wnf;rSmyif if;w&m;Hk; (odkr[kwf) cHkHk;onf &Jrsm;uwifjyaom oufaorsm; twdi;om ppfaq;oGm;rnfomjzpfonf? w&m;ol}uD;wOD;wa,muf (odr[kw) kf k f w&m;ol}uD;rsm;u &Jrsm;u zefw;xm;wifjyvmaom oufaotrSm;rsm;udk tao D tcsmodvsufESihfyif Hk;awmftaejzifh wjcm;enf;vrf;r&SdI ,if;oufaorsm;udk vufcc&onfh om"utr+rsm; trsm;tjym; twdwu &Scz;ygonf? u|eawmfwkd H hJ f d hJ l f udk enf;vrf;pHkoHk;I acsr+ef;&ef tm%m&ygwDtzGJ0ifwOD; (odr[kwf) tzGJ0ifrsm; k u wdkufkdufzdtm;ay;r+atmufwGif &Jt&m&Sdrsm; txift&Sm; a&muf&Sdaeonfh ,cktqifonf apmao;aomfvnf; tvGeta&;}uD;aom tqihjf zpfa-umif; bk&if h f cHrif;xH u|efawmf axmufjywifjyvd&if;jzpfygonf? k Ttr+wGif;odk ppfaq;&ef &nf&G,fcsufjzifh txl;&Jt&m&Sdrsm;tm; T wdkif;jynfodk apv$wfay;&ef bk&ifhtpdk;&tm; csOf;uyfay;yg&ef bk&ifcHrif;tm; u|efawmf kd;om;pGm awmif;yefvdkygonf? w&m;enf;vrf;twkdif; r#r#ww jzpfap&eftwGuf jzpfEiygu toif. axmufccsuEitwl u|eawmf. k;om;pGm dk f H f S fh f d awmif;qdkr+udk bk&ifhtpdk;&xHarSmuf odk bk&ifcHrif;u qufvufwifjyvdrfhrnf[k u|efawmf ar#mfvifh,Hk-unfvsuf&Sdygonf? 5 0ef}uD;rsm;aumifp/D yxrtxl;tpnf;ta0;/ rSwwrf;/ tdittm=trf42555 f k f kd wufa&muforsm;/ ocifEk (obmywd)/ OD;jr (aysmb,)/ OD;atmifZa0/ OD;b*sr;f / ocifve;f abmf/ l f G f H G OD;jr ([oFmw)/ ocifwif/ Akdvfvusfm/ OD;0if;/ Akdvfzdk;uGef;/ OD;azcif/ eHygwf 337/ qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzvpfw0J (vf) xHokd f kd &efuef rd/ 1947 ckEp/f -o*kwv (2) &uf/ (11;45) em&D k S f 2 (c) zqyvtzGJcsKyfacgif;aqmifrsm;udk z,f&Sm;_yD;onfESihf bk&ifcHu olukd tac:v$wI tpk;&zGJ ci;vdrrnfrm usde;aoa-umif; OD;apmu olvrsm;udk f d dk f hf S f l ajymcJonf? Todajymjcif;rSm r,HEip&mjzpfonf? Towif;om rSecygu OD;apm h k k dk f f hJ
291
291

taejzihf T&mZ0wfr+twGuf uGefjrLepfygwDrsm;rS wa,mufr[kwf/ wa,muf a,muftay: oHo,0ifvdrfhrnf[k OD;apmu awG;qcJhonf[k u|efawmfajym& rnfjzpfygonf? ta&Sawmiftm&Sajrjyifwyfrsm; (South East Asia Land Forces) rS ppf;kH odk ? a-u;eef;pm? tkittm= t,fv'AvsLtufp1/ 669 d f kd f f csufcsif;? puFmyl/ 1947 ckEp/f -o*kwv (6) &uf/ (12;30) em&D S f 12804axmufvSrf;a&;=-o*kwfv(3)&uftxd jrefrmjynf jyefvnftpy? 1? aphpyfr+rsm; tajcwnfvm_yD; tajctae_idrfouf/ atmufazmfjyyg jzpfEiajc rsm;udrl pOf;pm;&ef? dk f k (u) _Adwdo#qefusifa&; tHkuGaygufuGJr+? (c) tpdk;&tm; tiftm;csnfhe&ef ArmjynfuGefjrLepfygwD (BCP) rS ud;yrf; J tm;xkwfr+rsm;? (*) tpdk;&udk zwfcs&ef twdkuftcHygwDrsm;rS ud;yrf;tm;xkwfr+rsm;? (C) Armjynfuejf rLepfygwDEifh zqyvtzGJ csKyfwkd !Geaygif;zGJ r? G S f + (u) . tE&m,f avsmhenf;oGm;aomfvnf; _Adwdo# qefusifa&; 0g'jzefr+ quf vufjzpfay:vsuf&Sdonf? qdk;qdk;0g;0g;wckck jzpfysufygu tvGeftrif; wif;rmr+ESihf tE&m,fjzpfay:vmEkdifonf? Tvkyf}uHowfjzwfr+wGif _Adwdo#wdk yg0ifywfoufaeonf[k trsm;xifjrif,Hk-unfaer+ (odkr[kwf) _Adwdo#wdk. aumif;pGGm ,Hk-unfouf0ifr+tay: us,fus,fjyef jyef oHo,&Sdaer+ (odkr[kwf) vlrsK;a&;jy\em tjzpftysuwrm erlemrsm;jzpfonf? (c)onf jzpfEiajc&Sonf? d f kd S dk f d (*) udk avmavmq,f av#mhwGufI&aomfvnf; vHk;0z,fxm;I r&? Armjynf uGefjrLepfygwDtaejzifh tmacsmifvGef;onfhtwGuf (C) onf jzpfEkdifajcr&Sdyg? zqyvtaejzifom vGwvyfa&;&&Sonftxd tpd;&udk pkpnf;xde;odr;xm;&ef h f d k f f use&aevdrrnfjzpf _y; twdutcHrsm; wd;wufvm&efom trsm;qH;jzpfEiygonf? f dS fh D k f k k dk f 2? Armhwyfrawmf? a*:&cg;wyfzGJ0iftenf;i,frSvGJI wyfrawmftaejzifh jrefrm tpk;&tay: qufvufopPmapmiho_d y; axmufc&ef jzpfEionf? Ekiia&;t& d f D H dk f dfH tusKd;pD;yGm;rwlaom tjrift& csif;/ ucsifEifh u&ifwrmrl arGrao/ wkwrusKd; S kd S f taetxm;jzpfaeonf? Armhwyfrawmftaejzihf _Adwo#tusKd;pD;yGm; (odr[kw) d k f if;tusKd;pD;yGm;wkdudk axmufcH&ef wm0ef,lr+twGuf opPmapmihfodvdkpdwfr&Sd[k
292
292

pmwGJ

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

,lq&rnfjzpfonf? Armhwyfrawmfu xm;&SdEkdifajc&Sdaom oabmxm;tay: us,fus,fjyef jyef a,bk,s-unfjh cif;u (c) (*) (C) wdwif oltaejzihf wnf_idrf k G atmif xde;odr;&rnfojl zpfEiajc&Sa-umif; !ejf yvsuf&onf? (u) wGirl ol. f f h dk f d dS f wnf_idrfatmif xdef;odrf;rnfh wefzdk;onf vuf&Sdtpdk;&taejzifh _Adwdo#qefusif a&; pdwcpm;r+tay: rnfr# twdi;twmtxd r#a0cH,rnf (odr[kw) qefusif f H kf l k f rnf (odr[kw) xde;odr;uefowfvpw&rnftay: rlwnfaeonf? k f f f kd d f dS (3) ed*;? ocifEtaejzihf Ekiiacgif;aqmiftjzpf OD;atmifqef;xufomaomf kH k dfH vnf; ol Y vlxkudk qGJaqmifEkdifr+r&Sdacs? topfa&G;cs,fvdkufaom 0ef}uD;Xme tay:Y jynfovxu rwkerv+yjf zpfaer+ xyfaqmif;vduaomtcg &v'ftm;jzifh l l k f k f tpd;&onf bufaygif;pHrS twkutcHrsm; &Saeavonf? k k d f d 4? txufazmfjyyg qufoG,fr+udk rydkv$wfrD Zlvdkifv (30) &uf aepGJjzihf qm[l; bwfu tm;vfatmhzvpfw0vxH t}uHyay;ydcaom twGi;a&;owif; f kd J f k hJ f pum;udk owdxm;-unfv#if pdw0ifpm;zG,jf zpfonf? if;owif;rSm qm[l;bwf h f k H kf onf &mhzpwH;[rf (Ralph Stoneham) ESifh xdaeeeufu pum;ajymrd&m Twdi; f k jynfwif vlcspvciftrsm;qH; Oa&mywduom;[k olu trnfwyfxm;aom pwH; G f l k k f k [rfu vkyf}uHr+jzpf_yD;aemuf ol jrefrmrdwfaqGrsm;u oltay: pdwfcHpm;r+ odod omom ajymif;oGm;cJa-umif; qm[l;bwfukd jyefajymjycJonf[I jzpfonf? h h l f h kd AdvcsKyf}uD; qmeD;vf&pfcsD (General Sir Neil Ritchie) u zD;vfrm&S,armif*rm&D (Field k f Marshall Montgomery) xHokd a-u;eef;pm/ tkittm= trf42715 d f kd csufcsif;tjzpfq;kH ? puFmyl/ -o*kwv (7) &uf/ (21;47) em&D f H dk f xdyfwef;v#Kd0Suf? 1011trfat*suif (Jakin)/ &pfcsDxrS pDti*sD (CIGS) twGuf ud,yia-u;eef; ta-umif;t&mrSm jrefrmjynfEioufqiaom xyfrH k f kd f S hf kd f tao;pdwrsm; (pmyd'f 3/ 4/ ESifh 5 udom atmufwif ud;k um;xm;onf) f k k G 3? bk&ifcHESifh pum;ajym/ ,if;Zlvdkifv (15) &ufaewGif rdk; (Moore) u TxGuf qdcsuukd yvkyca-umif; today;cJ_h y; e,fbufqi&mESifh ppfbufqi&m k f f hJ D dk f dk f vrf; a-umif;rsm;twkdif; pHkprf;ppfaq;r+rsm; yvkyfaecJh_yD[k ,lqonfhtwGuf ,if;xGuf qdkcsuftusOf;udk bk&ifcHtm; u|Ekfyfu ay;cJhonf? bk&ifcHu OD;atmifqef;ESihf ocifEwukd OD;apmonf vufeufrsm;udk oltrab;&Sd uefxwif k kd d f J G 0Suxm;a-umif; ajymjycJonf? f h
293
293

4? Zlvdkifv (20) &ufaewGif 0ef}uD;rsm;tay: v#Kd0Suf}uHpnfrnfhudpPtm; pDtkdif'Du OD;atmifqef;udk today;cJhonf[k em;vnfygonf? odk jzpfI vkyf}uHr+ cH&csdefwGif OD;apmtygt0if trsm;tjym;zrf;qD;&ef OD;atmifqef;onf ol0ef}uD; rsm;ESihf wdiyifaejcif;jzpfonf? vky}f uH&mwGif toH;yaom vufeufrsm;rSm attdk kf k ,l (AOU) rS &&Sdaom vufeufrsm;ESihf trsKd;tpm;uGJvGJaejcif;udk rSwfom;&ef ta&;}uD;ygonf? (trSm;= attdk'D) 5? vkyf}uHowfjzwfr+jzpfonfh &ufpGJtrSefrSm Zlvdkifv (19) &ufjzpfonf? *&if;0k'f (Greenwood) xJrS if;trSm;&ufpGJudk u|efawmf&cJhjcif;jzpfonf[k u|efawmfxifygonf? odkaomfvnf; u|efawmf (&pfcsD) (Ritchie) onf c&D;oGm; aepOfjzpf_yD; oihfxHrS oif. tcsufjyrdwWL u|efawmhfwGif r&SdonfhtwGuf trSm; trSef rppfaq;Ekicyg? d f hJ qm&J*sDe,f a':refprpfxrS tm;vfatmhzvpfw0(vf) xHokd H f kd J tkittm= t,fvyDt97 d f kd f kd yk*Kd~ vfa&;ESitwGi;f a&;v#Kd0Su? pwd'rfywfvpf[rfi;f ,m;? 1947 ckEp/f -o*kwv (10) &uf hf f k d+ S f OD;atmifqef;ESihf olvkyfazmfudkifbufrsm;udk vkyf}uHowfjzwfr+twGuf H;wifppfaq;r+ukd OD;apmtaejzihf &ifqi&rnfukd u|eawmfjrifrygonf? OD;apmudk k kd f f d pGJEkdifonfh rnfuJhodkaom oufao&Sdaeonfudkvnf;aumif;/ T,kwfrmvSonfh &mZ0wfjypfrwif olonf tjypfrovm;/ tjypf&ovm;udvnf;aumif; u|eawmf + G hJ dS k f trSefwu,frodyg? oltouf&Sifa&;twGuf ud;pm;&mwGif olonf tpOfojzifh aumif;rGeaom rsK;cspwOD;tjzpfuvnf;aumif;/ OD;atmifqef;/ zqyvwdEirwl f d f kd k S fh uGJjym;pGm 'Drkdu&ufaumif;wOD;tjzpfudkvnf;aumif; jyoEkdif&eftwGuf OD;apm taejzifh twdworki;tawmfrsm;rsm;udk azmfjyvdpw&Eiajcudk u|efawmfre;q f df k d f dS dk f S f jrifrdygonf? u|efawmhfukd oloufaowOD;tjzpf qifhac:vdkpdwf&Sdrnfudkvnf; u|eawmfpOf;pm;I &ygonf? f u|efawmftaejzifh TH;wifw&m;pGrwif wae&mu yg0if&rnfqv#if h k J + G kd u|eawmfwOD;wnf;twGuomru bk&iftpd;&twGuyg pdwtaESmiht,Sujf zpf f f h k f f f &r+xuf tenf;i,f ydygvdrrnf? odaomfvnf; Todkjzpf&vifupm; u|eawmfukd k hf k h f h qihac:rnfqygu u|eawmftaejzifh uln&ef ud;pm;oihonf[cpm;rdygonf? 6 f kd f h D f k H OD;apmukd u|efawmfaumif;pGm odonfhtwGuf oltay: Y u|efawmfjrifcsif&m jrif
294
294

pmwGJ

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

jcif; r[kwyg? olonf yk*Kd~ vfa&;t& rdwaqGaumif;wOD;omru aumif;rGeaom f f f t}uH^m%frsm; ay;EkdifolwOD;tjzpfvnf; u|efawmft_rJwapawGuHrdygonf? 1941 ckEpwif jrefrmEkiirS xGucmoGm;_y;aemuf oltaejzihf qd;qd;0g;0g; ajcvS r; S f G dfH fG D k k f rSm;rsm; yvkyfcJhrdaomfvnf; usL;ausmfr+udk &ifqkdif&eftwGuf jrefrmEkdifiHtm; yHkpHwpHkw&m&&Sdatmif yvkyfonfh u|efawmfhud;yrf;r+rsm;wGif olonf tultnD t}uD;tus,fay;cJygonf? oltwGuf t}uD;tus,fvtyfaeaom ,ckvkd tcsdef h kd rsdK;wGif oltwGuf pum;ajymqday;&ef pdwqENr&SztwGuf pOf;pm;&ef u|efawmhf k f d kd 6 rSm wGeqwaerdygonf ? f k f OD;atmifqef;tm; vkyf}uHowfjzwfr+onf u|efawmfhtwGuf ya[Vdo zG,jf zpfaeygonf? OD;apmESifh OD;b&ifukd u|eawmfaemufq;awG&cseu olwonf f kH dS d f kd zqyv. zufqpfqefqefyvkyrrsm;ESifh jrefrmEdiitwGuf rSeuefonfh 'Drua&pD f+ kfH f kd yHomefay:xGe;a&;twGuf vdtyfrta-umif; tawmfajymqdc-hJ uonf? olarmf k f k + k awmfum;xJwif oltm; owfjzwf&ef ud;pm;olrsm;rSm zqyvjzpfonf[k OD;apmu G ,Hk-unf_yD; a-umufvefaeolwOD;jzpfonf? odkaomfvnf; zqyvurl EkdifiHa&; tjrwf&&eftwGuf vkyf}uHowfjzwfr+udk enf;vrf;wcktjzpf oHk;vdrhfrnfr[kwf a-umif;/ jyif;jyif;xefxefajymqdkcJh-uygonf? OD;apmonf &nfrSef;csuf}uD;oljzpf onf? ppfrjzpfrDumvu OD;apm. ydifbufwOD;ESpfOD; kwfw&uf qdkouJhodk aooGm;-u&onf[k aumvm[v jzpfay:cJre;odygonf? odaomfvnf; vlrsm;udk h S f k tpkvdkuftyHvdkuf owfjzwf&eftwGuf pnf;Hk;pD&ifvkyfaqmifjcif;rSm OD;apm. tusihpduEifh rudun[k u|efawmfxifygonf? f k f S k f D tu,fI w&m;Hk;u qihfac:ygu oGm;a&mufI oufaocH&efrSm u|ef awmfwm0efjzpfonf[k u|efawmfEifh oabmwlnr+ &Sr&Sd oifxrS od&vygonf? h S D d h H dS kd qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzvpfw0J (vf) xHokd f kd a-u;eef;pm/ tdittm= trf42714 k f kd csufcsif;tjzpfq;kH ? &efuef rd 1947 ckEp/f -o*kwv (25) &uf/ 10; 15 em&D? k S f v#Kd0Suf? vufcH&&Sd/ -o*kwv (25) &uf/ 10; 50 em&D? f eHygwf 408/ bk&ifc. ud,yia-u;eef;/ H k f kd f -o*kwv (23) &uf/ paeae n (9) em&Dwif jynfxa&;0ef}uD; OD;ausmf f G J _idrf;onf u|efawmhftm; ta&;w}uD;vma&mufawGqHk_yD; OD;apmu vmbfay;I oltwGuf pmay;pm,lyvkyfcdkif;xm;aom axmift&m&SdwOD;u if;pmrsm;udk
295
295

tm%mydirsm;tm; jyovsuf&&m (OD;apmrod[k ,lq&ygonf) tm%mydirsm;xH kf dS kf v$JtyfcJhaom tif;pdefaxmifxJwGif OD;apma&;om;cJhonfh pmESpfapmif. rdwWLrsm; udk u|efawmfhtm; ay;ygonf? 2? if;pmrsm;wGif (22) ESifh (23) &ufaepGJrsm; wyfxm;_yD; _Adwdo#aumifpDrS f l bif*av (Bingley) xH vdyrxm;ygonf? if;pmrsm;wGif bif*av. tultnDukd awmif;cHxm;_yD; v#Kd0uoauFwrsm;[k ,lq&aom xl;qef;onfh pum;pkrsm;udk S f f D vnf; toH;yxm;onf? if;pmrsm;wGif (VV) [k vlwOD;udk &nf!e;xm;_y; if; k G f h rSm ADA,ef; (Vivian) jzpfygonf? pmxJwif vGwajrmufa&;twGuf ar#mfvifcsuf D rsm;udkomru jynfwGif;omru EkdifiHwumqkdif&m kdufcwfwkefcgr+rsm; jzpfapEkdif onfh xkwazmfrrsm; yvky&efuvnf; _cdr;ajcmufa&;om;xm;onf? pmay;pm,l f + f kd f yvkyfoludkvnf; ,Hk-unfpdwfcs&a-umif; bif*avudk tmrcHa&;om;xm;onf? 3? bif*avtaejzifh ,if;pmrsm;udk vufcH&&Sdjcif;r&Sdyg? pmay;pm,ly vkyoukd ,if;pmrsm;rS pmwapmifukd ,lom;cGifh yvkuaomfvnf; olbif*avtdrf f l G d f fG kd a&muf&csewif aemufwae ,lau (UK) odk rxGucmrD bDtatpD (BOAC) wnf; dS d f G cdcef;Y wnwm aexki&efom;awmhrnfh bif*avu wGe;xd;ab;z,fypfconf? k df G f k hJ &Jrsm;. tjrifwGif ,if;pmrsm;u bif*avudk t&yfjrihfjrihfeJ vl}uD; ESihf qufpyfay;xm;onf[k ,lq-uonf? ADAD,ef;xHa&;aom pmwapmiftyg t0if tjcm;pmrsm;wGivnf; OD;apmu axmifxrS ,if;&nf!e;csufukd a&;om;cJh f J f onf? Tt&mtm;vH;rSm pdwtaESmiht,Suf t}uD;tus,jf zpfp&mrsm;jzpfonf[k k f f oif awG;xif-unhEiygonf? bif*avudk v#Kdv#K0u0uvyrnfo[k u|eawmf f dk f d S f S f k f h l f rxifEiyg? OD;apmESifh qufqc&mwGif olbufrS k;om;tjypfuif;rnfreaomfvnf; dk f H hJ d Sf axmifxJrS OD;apma&;om;cJhaom ,ckpmrsm;u ,if;qufqHr+rsm;udk tqdk;0g;qHk; vGrm;pGm t"dym,fjyefqp&mjzpfvrrnfrm xif&m;aeayonf? J S ` kd d fh S S 6? u|efawmfhtwGuf aqmif&Guf&ef wckom&Sdygonf? if;rSm bif*avudk rxGufcGm&ef wm;qD;xm;_yD; ppfaq;ar;jref;&ef jzpfygonf? odk jzpfI rdk;tawmf csKyfrS bDtdkatpDwnf;cdkcef;wGif bif*avudk u|efawmf qufoG,fI&ygonf? oltm; rxGucmao;&ef u|eawmfuajymvdu_f yD; bDtatpDuvnf; olav,mOf f G f k kd kd vufrwtm; c%&yfqi;xm;&ef arwWm&yfcxm;ygonf? S f dk f H kd f dk f 7? ,refae/ we*FaEGaeu ruf*KdG if;,m; (McGuire) u 'Dti*sD pDti'D (DIGf f D CID) OD;xGe;vSatmifukd bif*avtdrokd ac:oGm;cJ_h y; olukd bif*avtm; ar;jref; &ef xm;ypfconf? hJ
296
296

pmwGJ

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

8? ,refae naeu ruf*GdKif;,m;u OD;xGef;vSatmifESifh awG&ef oGm;cJh&m OD;xGef;vSatmifESihf OD;ausmf_idrf;wdktr+udpPaqG;aEG;ae-uonfudk awGcJha-umif;/ ruf*KdG if;,m;u u|eawmfukd today;ygonf? bif*avudk (5) em&D-um ar;jref;cJh f h aomfvnf; &v'frSm pdwfauseyfp&mraumif;a-umif; (xyfrH=raumif;a-umif;)/ oufaojy&ef cufcJaomfvnf; bif*avtaejzifh OD;apmxH pma&;om;&ef ud;pm;rnf[k OD;xGef;vSatmifu rxifa-umif; ruf*GdKif;,m;udk ajymjycJhygonf? 9? OD;ausmf_idrf;u oltaejzifh ,ckudpPwckvHk;udk 0ef}uD;tzGJa&SarSmufodk olwif jy&awmhrnfjzpfa-umif; ruf*KdG if;,m;udk ajymjycJonf? ,aeyif ,if;udpukd h P OD;ausm_f idr;u yvkyrnfjzpf_yD; ocifEEitwl u|eawmhtm; ,ae naewGif oGm; f f k S hf f f a&mufawGq&ef ud;pm;rnfjzpfa-umif; ruf*KdG if;,m;udk xyfrajymqdcygonf? kH H k hJ 10?,ckavmavmq,fwif Tudptm;vH;udk twwfEiq;Hk vltenf;qH;om G P k dk f k today;xm;ygonf? odkaomfvnf; xHk;pHtwdkif; rnfonfhowif;ayguf-um;_yD;/ rnfovrm;pGmt"dym,fjyefq-kd urnfukd u|eawmftvGetrif;pd;&drvsu&ygonf? kd JG S ` f f k f f dS 11? bif*avudk ,aeeeuf u|eawmfawGygrnf? ,cknaewGif OD;ausm_f ir;/ H f df ocifEkwdkESifh pum;ajymqdk_yD;aemuf ,ckudpP&yfudk ydkrdk&Sif;vif;pGm oHk;oyfEkdif&ef twGuf tao;pdwtcsutvufrsm; ydr&&Svrrnf[k u|eawmfar#mvifygonf? f f k kd d d fh f f h d D 12? bif*avae&mqufcol *sifuif (Jenkins) u _Adwo#aumifpokd owd H xm; a&;om;xm;aom a-u;eef;pmwapmif ay;ydcJhygonf? k qm[l;bwf&efxHrS tm;vfatmhzvpfw0J (vf) xHokd f kd a-u;eef;pm/ tkittm= trf42714 d f kd csufcsif;tjzpfq;kH ? &efuef rd/ 1947 ckEp/f -o*kwv (27) &uf/ (09;30) em&D k S f v#Kd0Suf ? vufc&&S/d -o*kwv (27) &uf/ (00;45) em&Deygwf 419/ bk&ifc. H f H H ud,yia-u;eef;/ u|Eky. a-u;eef;pmrsm; 408/ 410ESihf 412/ bif*av k f kd f ff u|eawmf ,aeeeufcif;wGif ocifEEihf OD;ausm_f ir;udk awGygonf? tjcm; f H kS df udpP&yfrsm;-um;wGif bif*avudpPudk u|efawmfwdk aqG;aEG;-uygonf? 2? 0ef}uD;rsm;taejzifh bif*avudk tvGetrif; ouFmruif;jzpfaeonfrm f S oHo,jzpfp&mr&Syg? ,if;ouFmruif;jzpfaer+rsm; &Si;vif;oGm;onfwif bif*av d f h kd taejzifh Tae&mwGif qufvufae&ef vdktyfyHk&ygonf? ,ae OD;ausmf_idrf; xkwfazmfajymjyaom tcsufrsm;ESifh ,cka-u;eef;rwdkifrD a-u;eef;pmrsm;wGif u|efawmf tpD &if rcHcJhaom tcsufrsm;rSm atmufygtwdkif;jzpfygonf?
297
297

3? OD;apmu t}uD;tus,fvmbfxdk;xm;aom olaxmif. axmifydkif}uD; onf tjyifbuf&dS rdwaqGrsm;ud/k bk&ifcukd (axmif.) &&Sor# owif;rsm; tpD&if f H d cHvsuf&_dS yD; OD;apma&;or# owif;pum;/ pmrSeor#udk ay;tyfvsuf&ygonf? f dS 4? axmifxa&mufcgp apmapmydi;&ufrsm;wGif olEifh waxmifx&aeaom J kf S J dS twl pGypc&olrsm;tm; qufo,I olbufwif bk&ifca[mif;oH;OD;ESifh t*Fvef&dS f JG H G f G H k 0ef}uD;a[mif; trsm;tjym;&SaeonftwGuf pd;&drp&mr&Sa-umif; ajymqdconf? d h k f d k hJ aemufyi;wGif -oZmwdur tvGe&_dS yD; olwtay: 'kura&mufatmif -unfrnfh kd f U f kd Q h + jrefrmjynf&Sd t&yfjrifhjrifhESihf rdwfaqGta-umif; OD;apmu azmfjyvmcJhonf? ol. pmwapmifwGif ADAD,ef;tm; if;t&yfjrifhjrihfrdwfaqGta-umif; azmfjycJhonf? ADAD ,ef;u if;.jyefpmwGif avmavmq,fY ,if;t&yfjrifhjrihfESihf rdwfaqGtm; tr+ xJ qGJroGif;&ef (xyfrH= roGif;&ef) t}uHay;cJhonf[k qkdygonf? 5? &ufrsm;ukevevmonfEitr# OD;apmonf pdwyyefvm_y; t&yfjrifjh rifh f G f S fh f l D ESifh rdwaqGEiywfoufI axmiftjyifbuf&dS rdwaqGwOD;tm; t}uH^m%fay;&ef f S fh f awmif;cHconf? t&yfjrifjh rihEifh rdwaqG rnfornf0gjzpfonfEifh ywfoufI +yf hJ f S f l S axG;r+jzpfvmaom tpdk;&taejzifh yg0ifywfoufvm&awmhonf? OD;apm. rdwf aqGu a&;om;yH&_yD; t&yfcyfjrifjh rihEihf rdwaqGtm; csufcsif;qufo,&ef t}uH k f S f G f yxm;aom pmwapmifudk OD;apmvuf0,fodk ydkcJhonf? xdkvSnfhpm;r+onf atmif jrifconf? -o*kwv (25) &uf/ u|Eky. a-u;eef;pm (408) wGif &nf!e;cJaom hJ f f f f h bif*avxHay;ydcaom pmESpapmifukd OD;apmu a&;om;cJawmhonf? k hJ f h 6? bif*avxH a&;om;cJaom 'kw,pmwGif yg&Sc_hJ y; 0ef}uD;rsm; pdwxwif h d d D f J G tvGeftrif; ouFmruif;jzpfapcJhaom pmwydk'frSm t}uHay;onfhtwdkif; tvGef pd;&drp&maumif;aom pGepm;r+w&yf u|Ekyf yvkyconf [lI jzpfonf? k f f f f hJ 7?0ef}uD;ESpO;ESifh u|eawmfajymqdrrS xuay:vmaomtjcm;tcsursm;rSm fD f k+ G f f (u) _Adwdo#aumifpD (British Council) onf tcsKdaxmufvS rf;a&; tzGJtpnf;rsm; twGuf ta&cHxm;jcif;jzpfonf[k ocifEku ,Hk-unfaeonf? TtawG;tac: udk z,f&m;&ef u|eawmftpGr;ukef yvkycaomfvnf; bif*avudpP S f f f hJ r&Si;vif;rjcif; ,if;ouFmruif;jzpfr+ qufvuf&aernf[k u|eawmfxifygonf? f dS f (c) bif*av jrefrmEkdifiHrS ododomom kwfw&ufxGufcGmoGm;r+twGuf ocifEku ouFmruif;jzpfcJhonf? Tae&mwGif ZlvdkifvtwGif;u vdwf0dwfu u|efawmhfxH ay;ydkcJhaom pmwapmifudk wifjyEkdifygonf? _Adwdo#aumifpD tpnf;ta0;wck wuf&eftwGuf bif*avtaejzifh pufwbFmvwGif t*FvefY
298
298

pmwGJ

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

&Sdae&ef vdktyfa-umif; ,if;pmu azmfjyxm;ygonf? (*)OD;apmuolt&yfjrihjf rifEifh rdwaqGta-umif;azmfjycJ&mwGif axmifyi}f uD; h S f h kd u ol[m bk&ifcHr[kwfbl;vdk u|efawmfar#mfvifhygw,f [k jyefajymcJha-umif; OD;ausmf_idr;u ajymjyygonf? xdtcg OD;apmu bk&ifcu toH;rusygbl;? olukd f k H k OD;atmifqef;eJocifEkwdku aiG (12) odef;eJ 0,fxm;_yD;om; jzpfae_yD [k jyefajz cJonf? h 8? bif*avonf tajctaet&yf&yf. om;aumifwaumifjzpfaomfvnf; tcsdef uom ,if;udk jyoygvdrfhrnf[k u|efawmfxifygonf? AkvcsKyf}uD; qmeD;vf&pfcsDxrS qm[ife&D ruf*;D (Sir Henry MacGeagh) xHokd d f H a-u;eef;pm/ tkittm = trf42715 d f dk csufcsif;tjzpfq;kH ? puFmyl/ 1947 ckEp/f -o*kwv (29) &uf/ (19;20)em&D S f xdywef;v#Kd0Suf eHygwf 18927at*sD=3/ f k f kd f &pfcsDxrS a*sat*sD (JAG) xHokd ud,yia-u;eef;? H u|Ekfyf.-o*kwfv(25) &uf/a-u;eef;trSwf 18778 at*sD=3 ESihf -o*kwf v (29) &uf/ a-u;eef;trSwf 18927 at*sD=3 wdkudk qufvufvsuf oifhtm; k tajctaewckv;od&aeap&ef 226 (AOD)jrefrmESihf (AAD) 7 jrefrmwdrS vufeuf kH dS rsm;cd;,lrEihf r-umcifujzpfym;cJaom vky}f uHowfjzwfrukd e,fbufqi&m pHprf; k + S G h + dk f k ppfaq;r+rsm;ESiywfoufI u|Efyoor# tajctaeudk tusOf;H;wifjyygonf? fh k f d k 1? _Awo# pHprf;a&;ppfc;u vufeufrsm;ESifh cJ,rf;rD;ausmufrsm; cd;,lrukd d d k kH kH k + ppf aq;I _y;pD;oGm;_y; ,if;udk oifxH t&m&SwOD;u vufxvufa&muf ay;tyfchJ D D h d d D onf? (-o*kwv (26) &uf/ *stycsusL. tcsujf y (GHQ Signal) 18802 at*s= f D df f 3 udk-unfh)? ,if;pHkprf;ppfaq;r+rsm;. &v'frsm;udk a&;om;_yD; u|Ekfyf. -o*kwf v (25) &ufa-u;eef;trSwf 10511 at*sD= 3 wGif ay;_yD;jzpfonf? 2? vky}f uHowfjzwfrukd e,fbufpprf;ppfaq;r+rsm;ESifh ywfoufI atmufyg + kH t&m &Srsm; yg0ifywfoufaeyH&ygonf? d k (u) &efukef&Jodk v$Jajymif;ay;cJhaom tdENd,ppfwyfrS Adkvf}uD;ADAD,ef;udk e,fbuf &Jrsm;u zrf;qD;cJhonf? olonf usdef;aoeD;yg; OD;apmESihf ywfoufcJh_yD; vufeufrsm;ESihf cJ,rf;rD;ausmufrsm; ckd;,l&ef tay;t,lvkyfcJhyHk&onf? (c) tkdiftD;trftD; (IEME) rS Adkvfr;,ef; (Young) udk e,fbuf&JrS zrf;qD;cJonf (-o*kwv 24 &ufaewi)? OD;apmudk vufeufrsm; a&mif;csonf[k h f Gf
299
299

oHo, &SdcH&onf? tao;pdwftcsuftvufyg&Sdaom u|Ekfyf. -o*kwfv (29) &ufay;ydaom 18926 at*sD=3 ud-k unf? k h (*) cJ,rf;rD;ausmufrsm; ckd;xkwfcsdefu aq;HkY&Sdaeaom Akdvfr;rdk;/ tdkpD/ atat'Donf OD;apmESihf cifrifolwOD;jzpfonf[k od&onf? olonf OD;apmudk oltdrfwGif tenf;qHk; w}udrf vufcHawGcJhonf? e,fbuf&Jrsm;u oltr+udk pHkprf;ppfaq;aewkef;jzpf_yD; ,cktcsdeftxd oludk zrf;qD;onfh owif;ay;ydkr+ u|efawmfxH ra&muf&ao;yg? h dS (C) Adkvfr;'def; (Daine)/ v#Kd0SufoauFw (Cipher) t&m&Sd/ ArmhppfOD;pD; XmecsKyf/ olonf taysmfxrf; vufeufpkaqmif;olwOD;jzpf_yD; olvuf0,fYom omref r[kwaom vufeufta&twGuf &SaeonfjzpfI oluvnf; oHo,t0if f d kd cHae&onf? OD;apmESihf rdk;wdkt-um; jzpfEkdifajc&Sdaom tquftpyfjzpfaejcif; twGuvnf; oHo,tjzpfcae&onf? oltm;zrf;rxm;yg? f H 3? txufygtr+rsm;udk e,fbuf&Jrsm;u ppfaq;vsuf&Sdonf? ,ckxd owif;rsm;rSm enf;yg;ao;onf? ppfbufokd &JbufrS ay;ydaom aemufxyfowif; k rsm;udk oifhtm; qufvufay;ydk today;aeygrnf? E+wqufjcif; f jrefrmjynfrSxGufcGm&ef (2) &uftvkdwGif &efukefrd&Sd a&$wd*kHapwDawmfokd oGm;a&mufzl;ar#mfcJhonfh aemufqkH;_Adwdo#. bk&ifcHqm[l;bwf&ef (Sir Hubert Rance) u atmufwGifazmfjyxm;onfhtwkdif; {nfhonfrSwfwrf;pmtkyfwGif E+wqufrmwrf; a&;oGm;cJonf? f S h a&$w*b&m;/ &efuef rd 1948 ckEpf Zefe0g&Dv (2) &uf? d Hk k k S apwDawmf. vSywifw,frrm puQKyom' jrwfE;p&maywnf;? T_idr; h + S dk f csrf;onf0ef;usifudk t"Ge&natmif xde;odr;Ekiygap[k u|Ekyar#mfvifcsifyg.? h f S f f f df f f h ,aetrSwfonmonf u|EkfyfpdwftmkHwGif t_rJwnfaeayvdrfhrnf? u|Ekfyftm; txl;tcGifhta&;tjzpf txufypP,HwGif vrf;av#mufcGifh a*gyuvl}uD;rsm;u -uifemr+jzifh ay;cJhonfhtwGuf aus;Zl;wif&Sdygonf? TonfrSm jrefrmEkdifiHokd aemufq; u|Eky.rSm-um;csufjzpfygonf? Hk f f jrefrmEkdifiHESifh *&duf_AdwdefEkdifiHwkdt-um; _idrf;csrf;r+ESifh cspf-unf&if;ESD;r+ tpOft_rxe;odr;Ekiygap? vmrnfEprsm;twGi; u|Ey. tultnDvtyfcygv#if J df f df hSf f fk f kd hJ TEkii&dS rdwaqGrsm;u u|Eytm; rysuruGuf today;-uvdrrnf[k u|Eyar#mf dfH f fk f f hf fk f
300
300

pmwGJ

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

vifryg.?8 h d _Adwo#oHtrwfrS trft;D 'efeif (M.E.DENNING Esq.) EkdifiHjcm;a&;Xme vef'ef ay;pm d 11691248 _Adwo#oH;Hk / &efuef 1948 ckEpf arv (8) &uf d k S twGi;f a&; u|Eky. cspfvpmaom 'efeif ff SG OD;apm.tr+wGif xl;jcm;aom jzpfay:r+ raeu jzpfcJhonf? twGifa&;ajym qk&mwGif kww&uf ajymcsvuonf? 'Dvy}f uHr}+ uD;rSm _Adwo#awG&J yl;aygif;}uH d f dk f k d pnfr&w,fvdk u|eawmfwdk wu,f,-Hk unfaew,f? qm&,f*se,fa':refprpfu + dS f D jynfaxmifpjk refrmEkii. orRw}uD;xH OD;apmtm; oem;nmwmr+ay;&ef avmavm dfH q,farwWm&yfcru _Awo#wdk wenf;r[kwwenf; yg0ifywfoufaew,fqonfh H+ d d f dk oHo,ukd tawmf}uD; tm;aumif;apcJhonf? bif*avESifh OD;apm tquftqef &Sjd cif;/ OD;apm. ZeD;onfu bk&ifc. twGi;0efEihf xdpyfr&&ef ud;yrf;r+ ponfh H f S + om"ursm;. E+d;qGr+uvnf; tOD;tp &SdaecJhonf? 2? ,cktr+rSm _Adwdo#wkdtay: oHo,&SdaewJh tajccHtcsufawGu tm;r aumif;vSwJhtwGuf a':refprpf&J arwWm&yfcHr+u t}uD;tus,f xdckdufaprSm r[kwfyg? _Adwdo#awG yg0ifywfoufr+ oufaoouUm, u|efawmf&cJh&ifawmh u|efawmhf&mxl;ukd tokH;y_yD; w&m;0ifvlxkukd today;zkd u|efawmf 0efav;rSm r[kwfygbl; vkd olajymayr,fh 'DvkdeJ vlwa,mufu tHh-op&maumif;vSwJh pGypcsuawGudk wu,f,-Hk unfvrr,fvkd u|eawmf r,k-H unfygbl;? olwu,fudk f JG f d hf f qkdvkd&if;r&Sdbl;qkd&if olbma-umifh 'Dvkdajym&w,fqkdwm em;vnfzcufygw,f? kd jzpfEiacsawGuawmh &mxl;wk;ay;wJuprm qma':refprpftay:rSm ol&J yk*Kd~ vfa&; dk f d h dPS tmCmw&Sdr+/ jrefrmEkdifiH&J ta&;udpPrSm bk&ifcHa[mif;wa,mufu 0ifa&muf pGufzufykH&r+tay:rSm ol&J ESvkH;rom r+ (qm[l;bwf&ef&J xkwfjyefa-unmcsuf tay:rSm ol pdwtaESmiht,Sujf zpf&r+udk olu azmfjycJao;onf) ESihf ,aereufu f f h OD;apmtay: csrwcaom ao'%fjypfcsutay: rSeuefa-umif; pdwroufromeJ S f hJ f f f jyocsirwdk jzpfygvdrrnf? 'D[mu trsm;}uD; jzpfEiy&wmuawmh? ppfrjzpfcifu f+ hf dk f Hk olu OD;apm&J aemufvuwa,mufvdk em;vnfayr,fh OD;apmukd ud;pifta&muf dk f ykay;wmrSm t"dutcef;u olyg0ifcwm oHo,&Sp&mrvkygbl;? 'gvJ vkyx;vkyf d hJ d d f Hk enf;rsm;t& uGi;pbm&Dpnf;rsOf;awGeJ vk;0vkuavsmnDaxGr+ r&Scygbl;? f H d f d hJ
301
301

3? 'DudpPukd taotcsm pOf;pm;_yD;wJhtcg 'Dtjzpftysufukd vspfvsL+zkdeJ 0ef}uD;csKyfeJ EkdifiHjcm;a&;0ef}uD;XmeawGukd razmf jyzkdu taumif;qkH;jzpfr,fvkd u|efawmfqkH;jzwfvkdufygw,f? 'DtqifhrSm u|efawmfwkdbufu rvkdtyfwJh xdckdufvG,fr+eJ pdwf0if pm;r+awGu tajctaeawGukd ykdqkd;0g;oGm;apygvdrfhr,f? bma-umifhvJqkdawmh yl;aygif;aqmif&GufvkdqJ&SdykH&wJhtaeeJ 0ef}uD;tzGJu olxwazmfajymcJwmod&if 'kua&mufrmjzpfygw,f? k f h Q S 4? 'Dvkyf}uHowfjzwfr+awG&J aemufuG,frSm _Adwdo#awG&Sdaew,fqkdwJh ajymqkcsuawGu wu,fawmh uGejf rLepfawGvyaeus 0g'jzefrwckygyJ? vky}f uH d f k f + owfjzwfrawG _y;_y;csi; oluac:_y; 0ef}uD;tzGJ zGJci;wmukd -unf_h y; ocifEtaeeJ + D D f dk D dk f D k 'Doo, awGudk axmufcEiw,fvdk u|efawmfrxifygbl;? OD;Ek&J vuf&Eiia&; H H dk f dS dk f H twGi;0ef OD;tketaeeJ _y;cJwhJ ZlvivtwGi;u v$wawmfcef;rtwGi; &Saecserm f f D h dk f f f f d dfS d f dk v$wawmftwGi;rSm rpPwm wGe'&Db*f (Mr. Tom Driberg) qk;0g;vSwhJ oG,0uf f f f ajymqkcsuawGu zqyvtzGJcsKyf t0ef;t0ki;twGi;rSm &SaeEkiwhJ oHo,awGudk d f df f d df ykrtm;aumif;oGm;apcJygw,f? 'Dtjzpftysuudk r-umcifu jrefrmhtvif;owif; d dk h f pmrSm qma':refprpf&J oem;nmwmr+ay;ykd arwWm&yfccsuudk &nf!e;_y; jyefvnf H f f D azmfjyoGm;cJygw,f? owif;pmyg tusO;csKyf&J oufqiwhJ aumufEwcsuawGudk h f dk f k f f 9 xnfhay;vkdufygw,f? trft;D 'efeif;tD;tufpusL/ pDtrf*sD/ tkbt;D EkiijH cm;a&;k;H / vef'ef/ f d D df tufpf'AvsL=wpf

302
302

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

&nf!e;f csursm; f
jrefrmpmtkypmwrf;rsm; f
trsKd;om;vGwfajrmufa&;wkdufyGJrsm; vif;xifjzefcsda&; &efukefrd1961? Adkvfr; baomif; (armifokw)ArmawmfvSefa&;orkdif; &efukef/ 1972? cifarmif!dk tn-wppfonfwOD;. rSwfwrf; &efukef/ 1969? a=u;rkH OD;aomif; OD;ae0if;ESifhvufrGHtm%mom;rsm;/ Rego Park,NY USA 1990? Adkvfae0if;. ppf"m;jyvrf;pOf vGwfajrmufe,fajr rme,fy avm/ 1964? Akdvfae0if; Zmwfvrf;+yfor# (ukd,fwkdifxkwf) Tamarac, Florida,USA 2001? OD;ae0if;. jymwqkyf/ (ukd,fwkdifxkwf) Tamarac, Florida, USA 2004? =uif[dk;Ekdif0if; (a'gufwm) AdkvfcsKyfatmifqef;ESifhjrefrmhtmZmenfrsm;vkyf}uHr+}uD; twGif;a&;rsm; udk,fwdkifxkwf Fort Lauderdale, Florida 1992? armifjynfol pDtm'DbD (odkr[kwf) jynfajy;wausmhjyef jyef-um;a&; 0ef}uD;Xme/ &efukef/ 1990? jra'gif;!dk &JabmfokH;usdyf &efukef/ 1994? a&$uavmif acwftvdkufowif;pmrsm; avhvmokH;oyf-unfh&m0,f yxrwGJ/ jyef-um;a&;0ef}uD;@me/ &efukef/ 1992? vlxkOD;vS axmifeJvlom;vlxkykHESdyfwkduf(ukd,fwkdifxkwf)rEav;/ 1957 ckESpf? ppf/ tcspfeJaxmif OD;wifarmif0if; EkdifiHa&;orm;ESifhEkdifiHa&;pDpOfxkwfa0ola':cifrsKd;at; acwf-ydif *sme,f/ befaumuf/ 2000 ckESpf? atmifoef; atmifoef;.atmifqef; yk*HykHESdyfwkduf/ &efukef 1965? odef;azjrifh olwkdacwf/ olwkdtwdwf/ olwkdt&dyf wkdif;vif;pmay/ &efukef/ 2000 ckESpf? pmrsufESm 206=208? rsKd;cspfa,mifaqmif *VKeftwk OD;apm aqmif;yg;/ Adkvf waxmifowif;pm/ 1966 ckESpf Zlvkdifv 19 &uf? wuUokdvfae0if; (AkdvfxGef;vS) atmifqef;OD;wkd taz ca&zl;pmpOf/ &efukef/ 1967 ckESpf? jynfaxmifpkAdokumAdkvfcsKyfatmifqef;pDpOfolwif&Sdef? OD;jroef;tokdif;t0kdif;pmay/&efukef-rdrSxkwfa0/1997ckESpf arv? wyfrawmfordkif; (1945=48)/wwd,wJG/ppfordkif;jywdkufESifhwyfrawmfarmf uGef; wdkufr;kH;/ &efukef/ 1995? wyfrawmfa&$&wk jyef-um;a&;0ef}uD;@me/ &efukef/ 1995? 303
303

t*Fvypmtkypmwrf;rsm; df f
Aung San. Burma's Challenge, Rangoon: Tathetta Sarpay Taik, 1968.

Akdvfr;csKyfausmfaZm

Aung San Suu Kyi. Burma and India: Some Aspects of Intellectual life under Colonialism. New Delhi Indian Institute of Advanced Study & Allied Publishers, 1990. Aung San of Burma. Edingburgh: Kiscadale, 1991. Freedom from Fear. London: Penguin Books, 1991. Letters from Burma.First published by Mainichi Shinbunsha asBiruma kara no tegami, 1996. Published in English in Penguin Books,1997. Aung Moe Htet To Stand and be Counted-The Suppression of Burma's Members of Parliament. The All Burma Student's Democratic Front, Bangkok, (Editor) 1998. Edited by Aung Moe Htet. Aung Saw Oo. Reflections on Aung San Suu Kyi. Chiang Mai, Thailand, 1991. Allen, Louis Burma: the Longest War 1941-45. First published in Great Britain by G.M. Dent, 1984. Phoenix Press, 2000. History of Modern Burma. Ithaca and London: Cornell University Cady John F.A. Press, fifth printing 1978. Collis, Maurice. Last and first in Burma (1941-1948). London: Faber & Faber,1956. Dun, Gen Smith. Memoirs of the Four-Foot Colonel. Ithaca, New York, Cornell University Southeast Asia Programme, Data Paper no. 113,1980. Feaver, George. The Webbs in Asia-1911-12 Diary. (Macmillan, 1992) Introduced and edited by Prof. George Feaver, Professor of Political Science, University of British Columbia, Canada. Furnivall, John S. The Fashioning of the Leviathan - The Beginnings of British Rule in Burma. The Australian National University, Canberra, Australia 1991. From The Journal of the Burma Research Society vol.29, no. 1, April 1939, pp. 3-137. Edited by. Prof. Gehan Wijeyewardene. Gravers, Mikael. Nationalism as Political Paranoia in Burma: An Essay on the Historical Practice of Power. Nordic Institute of Asian Studies Reports no. 11, Denmark, 1993. Burma. Hutchison House, London, 1950. Editor Sir Reginald Hall, D.G.E. Coupland. Herbert, Patricia Burma. (World Biographical Service # 320) Clio Press Ltd., M. (Compiler) Oxford England & ABC-CLIO Santa Barbara USA, 1991. The Victim. Kyipwayay Press, Mandalay, 1976. Translated by Than Hla, Ludu U. Tun & Kathleen Forbes. Original title War, Love & Prison in Burmese self-published. History of Burma from the earliest times to March Htin Aung. 1824, the beginning of the English conquest. London: Longmans Green, 1925.

304
304

&nf!e;f csursm; f
Izumiya, Tatsuro. The Minami Organ. Translated by Prof. Tun Aung Chain, Rangoon Arts and Science University, 1985. First Published in Japan as Sono na wa Minami Kikan, Tokyo 1967. Kyaw Min. The Burma We Love. Calcutta. India Book House, 1945. Outrage: Burma's Struggle for Democracy. London: White Lotus, Lintner, Bertil. 1990. Aung San Suu Kyi and Burma's Unfinished Renaissance. Bangkok. White Lotus, 1991. Burma in Revolt-Opium Insurgency since 1948. Bangkok. White Lotus1994. From Sangha to Laity: Nationalist Movements of Maung Maung, Burma 1920-1940. New Delhi. Manohar (for the Australian (ex- Brig) National University), 1980. Burmese Nationalist Movements1940-1948. Edinburgh: Kiscadale, 1989. Maung Maung,Dr. A Trial in Burma; The Assassination of Aung San. The Hague: Martinus Nijhoff, 1962. Burma's Constitution. The Hague: Martinus Nijhoff, 1959 (ed). Aung San of Burma. The Hague: Martinus Nifhoff (for Yale University Southeast Asia Studies), 1962. Burma and General Ne Win. Bombay. Asia Publishing House, 1969. Maung Maung Gyi. Burmese Political Value: the Socio-Political Roots of Authoritarianism. New York. Praeger,1983. Maung Maung Pye. Burma in Crucible. Rangoon. Khittaya Publishing House, 1952. McEnery, John. Epilogue in Burma: 1945-48: The Military Dimensions of British Withdrawal. Bangkok. White Lotus (reprint) 2000. Mitzutani, Inao. A Bunch of Bananas-with memoirs of Col. Kodomatsu Masakazu. Edited & published by The Historical Section (Shigakka), College of Liberal Arts, Kagoshima University, Kagoshima, Japan, 1984. Grandfather Longlegs - The Life and Gallant Death of Major Morrison, Ian. H.P. Seagrim, GC, DSO, MBE. Faber & Faber Ltd, London 1946. Mya Sein,Daw. The Administration of Burma. Kuala Lumpur, Singapore, London: Oxford University Press, 1973. Nu, U. U Nu-Saturday's Son. New Haven & London, Yale University Press, 1975. Translated by U Law Yone. Edited by Dr. Kyaw Win. Politics, Personality and Nation Building: Burma's Search for Identity. New Haven, Connecticut: Yale University Press1962. Twilight over Burma - My Life as a Shan Princess.University of Sargent, Inge. Hawaii Press 1994. Death of a Hero: The U Thant Disturbances in Burma. December Selth, Andrew. 1974, Australia-Asia Paper #49 (Centre for the Study of AustraliaAsia Relations, Griffith University, Brisbane,1989). Burma's Armed Forces: Power without Glory. East Bridge, Norwalk, CT 06850 USA, 2002. Silverstein, Josef. The Political Legacy of Aung San. Ithaca: New York. Southeast Asia Programme Data Paper no. 86, 1982. Burma: Military Rule and the Politics of Stagnation. Ithaca/London. Cornell University Press, 1977. Pye, Lucian W.

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f
Thaung, Kyemon U. A.Journalist, A General and an Army in Burma. Bangkok. White Lotus, 1995. Thein Pe Myint. Selected Short Stories of Thein Pe Myint. Cornell University, Ithaca, New York, 1973. Translated by Patricia M. Milne, with introduction and commentaries. The Union of Burma: A Study of the First Years of Independence. Tinker, Hugh. London. Oxford University Press,1957. Burma: The Struggle for Independence 1944-48 (in two Volumes), London: Her Majesty's Stationery Office, 1984. Tint Way, Dr. Trauma and the Cross-Cultural Self: A Burmese Case Study. A psychoanalytic paper published in The Self in Conversation Volume II Journal of the Australian & New Zealand Association of Psychotherapy, 2003. Trager, Frank N. Burma: From Kingdom to Republic. London: Pall Mall, 1966.

Tucker, Shelby.

Burma: The Curse of Independence. Pluto Press, London Sterling VA, USA., 2001. Tzang Yawnghwe, The Shan of Burma: Memoirs of a Shan Exile. Singapore. Institute of Southeast Asian Studies, 1987. Chao. Cries from Burma - A Report on Conditions for Political Prisoners Win Naing Oo. in Burma's Infamous Insein Prison. Bangkok. All Burma Student's Democratic Front, 1996. Ziegler, Phillip. Mountbatten. Originally published: New York: Knof 1985.

t*Fvybmomjzifh tpk;d & xkwjf yefjcif; df


Is Trust Vindicated, The Chronicle of a Trust, Striving and Triumph, Director of Information, Government of the Union Of Burma, 1960. The Conspiracy of Treasonous Minions within the Myanmar Naing-gan and Traitorous Cohorts Abroad, Ministry of Information, Government of Myanmar, Rangoon, 1989. Political Situation of Myanmar & it's Role in the Region by Lt. Col Hla Min, Office of Strateqic Studies, Ministry of Defence, 21st Edn.Nov. 1999.

305
305

306
306

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

rSwcsursm; f f
Zmwfvrf;0ify*Kd~ vfrsm;? k vlowform;rsm;ESihf Oya'qdkif&myk*~dKvfrsm;?
1? tmZmenfyk*d~Kvfrsm;/ vlowform;rsm;ESifh Oya'qdkif&myk*~dKvfrsm; pm&if;wGiyg&Saom trnfemrrsm;onf jrefrmhenf;vrf;t& &mxl; tqiftwef; f d h 0gpOftvduEihf ta&;ygr+rsm;tay:wGif rlwnf_yD; pDpOfxm;jcif;jzpfonf? k f S

tcef; (1) AkvcsKyfvy}f uHc&jcif; d f k H


vlxkOD;vS= axmifeJvlom; =vlxkpmykHESdyfwkduf/ rEav; 1957? if;pma&;olrm emrnfausmxwa0olEihf owif;pmq&mwOD;jzpf_yD; 1953 ckEprS S f k f S S f 1956 ESpfukeftxd EkdifiHa&;r+rsm;jzifh &efukefaxmifwGif; axmifuscJhonf? axmif wGif;okH;ESpfausmfumvtwGif; axmifusbufrsm;ukd ar;jref;_yD; pdwf0ifpm;zG,f tr+rsm;ukd a&;rSwfxm;cJhonf? xkdaemuf if;wkdukd pmtkyf (9) tkyfjzifh xkwfa0cJh onf? wcsdefwGif vlxkOD;vSonf taqmif (5) wGif cifarmif&if/ okcwkESifh wcef; d xJuscJhonf? armifeDrSm wjcm;cef;wGifjzpfonf? if;wkrSm EkdifiHawmfvkyf}uHr+wGif d yg0ifywfoufcJholrsm;jzpf-uonf? okcZmwfa-umif;jyefcJhonfrsm;rS oufqkdif&m aumufEwcsufrsm;ukd TrSwcsufrsm;wGif azmfjyygrnf? k f f pmrsufESm 100=102? -urRmiifonfhae 1947 ckESpf/ Zlvkdifv (19) &uf eHeufapmapmyki;wGif OD;apmu olpwf uduf a&G;cs,fxm;olrsm;ukd owfrwxm; df d S f onfhvkyfief; taumiftxnfazmf&eftwGuf xGufcGm&ef tqifoifhjyifzkd qifhac: vkuonf? b%ftEk-urf;pD;&ef avhusifxm;olrsm;twGuf ppfwyf,eazmif;rsm; d f h l D ukd ukd,fESifhwkdif;_yD; jyifxm;_yD;jzpfonfhtwGuf tjcm;olrsm;u ,if;wkdukd OD;apm tcef;wGi;rS t0wfy}Hk uD;rSvnf;aumif;/ OD;xkyrsm;ukd um;*ka'gifxrvnf;aumif; f f d J S oGm;a&muf,lay;&onf? okaomf olwtwGuf ppfwyfokH; bGwfzdeyfrsm;r&Sdonfh d kd twGuf olwtaejzifh olwukd,fykdif &mbmatmufcH t!kda&mifuif;bwfSL;rsm; kd kd
307
307
1

ukom 0wfc-hJ u&onf? rk;zGz&maeonftwGuf okcavSum;rStqif; ajcacsmfus d d J JG G h oGm;onf? olwifyg;emoGm;rnfhtpm; olvufusKd;oGm;&if aumif;rSm[k olqkawmif;rdonf? 'grS oltaejzifh *spfum;ukd armif;&rSmr[kwfawmh[k olu OD;vSudk ajymjycJonf? h 2 The Burman - (1947=ckESpf/ atmufwdkbmv 22 &uf) txl;r+cif; w&m;kH;/ w&m;vdkjyoufaorsm;udk ppfaq;jcif;= Hk;vkvifaomif;pdefu 1947=ckEp/f Zlviv(19) &ufwif tr+aqmifaumifpcef;rwHcg;0Y olonf wm0ef S kd f G D uscJh_yD; eHeuf(10)em&DrSpI olacG;ajcxdkifcHkay:wGif xdkifaecJha-umif;/ p}uFefvrf; wGif vrf;ovm;aeaom a[mif;EGrf;aeonfh t0wftpm; 0wfxm;aom vlw a,muf (r+ef}uD;) udk olowdxm;rda-umif;/ ,leDazmif;0wfvl (4) OD;a&mufvm _yD;/ wHcg;&Sd&modk OD;wnfoGm;&mwGif tcGifhr&SdbJ twif;0ifcGifhr&Sda-umif;udk xdkol rsm;udk oluajymcJha-umif;/ OD;&mZwf. tdENd,vlrsKd; Hk;vkvifuvnf;xdktcsdef u tem;wGif&SdaeI txJr0if&ef xdkolrsm;udk ajymcJha-umif; xGufqdkcJhonf? 3 The Burman (txufygowif;pm) w&m;vdkjyoufao udkoef;u OD;&mZwf. ud,a&;vufaxmuftcef;wGi;rS ud,&awmf udaxG; ajy;xGuvm k f f k f H k f onfukd oljrifawGca-umif;ESifh &ef}uD;atmifu olukd aoewfjzifh ypfcscJa-umif;/ hJ h oufaoxGuqconf? xdaemuf &ef}uD;atmifu udoef;udk aoewfjzifh csevuf f kd hJ k k d f kd &m olu owif;axmufwOD;jzpfa-umif; atmfajymvduojzihf olukd rypfca-umif; k f hJ xGuqconf? f kd hJ 4 The Burman (txufygowif;pm) w&m;vdjk youfao OD;zd;pdef (pDti'r) k kd f D S CID u tkwe&rsm; yduso-H um;&onftcsewif olonf twGi;0efrsm;H;twGi; f H H h d f G f k f &Sd olHk;cef;wGif&Sdaea-umif; oufaoxGufqdkcJhonf? pHkprf;&ef taemufbuf taqmifokd olxuvmcJonf/ vufaxmuf&rif;}uD; ACP rpPwm bwfpf (Busk) G f h J xdkae&modk a&mufESihfae_yD; OD;zdk;pdefu vufaxmuf&Jrif;}uD;. ud;rJha-u;eef; um;rSwqifh &efukefrdtwGif;&Sd &Jpcef;tm;vHk;odk a&'D,dkpufjzihf owif;ay;ydkcJh onf? olonf tcif;jzpfyGm;&modk qufvufxGufoGm;cJh&m udkaxG;udk '%f&m jyif;xefpGm&&Sdvsuf -urf;jyifay:wGifvJaeonfudk awG&onf? udkaxG;rSm pum; tenf;i,fajymEdkifao;&m u|efawmfhudk bmta-umif;rS r&SdbJ ypfcwfoGm;cJh-u w,f [k oluajymcJonf? OD;zd;pdeonf AdvcsKyf.tcef;okd xyfrom;cJ&m p}uFef kd h k f k f H G h vrf;xdwdkifatmif aoG;rsm;pD;qif;aeonfudk awGcJh&onf? 5 OD;Ek. OD;Ek=wmawpaeom; (Saturdays Son) = (a,;wuUodkvf
308
308

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

yHkESdyfwdkuf/ e,l;a[AifESihf vef'ef 1975) pmrsufESm 133/ ocifEk[m bdvyf&J tat;'%furcHEib;/ bdvyfrm w}udrzsm;w,f/ Zlvivv,favmuf &efuef kd kd f l S f kd f k jyefa&mufwJhtcgrSmvnf; xyfzsm;aeao;w,f/ tJ'ga-umifh Zlvdkifv (18) &uf nbufrm AdvcsKyfatmifqef;[m ocifEtrukd a&mufvmw,f? AdvcsKyfatmif S k f k d f k f qef;udk tvkytr+aqmiftzGJ &J 'kw,em,utjzpfu 0ef}uD;csKyftjzpfokd ajymif; f d zdtwGuf _Adwo#tpd;&wdu pDpOfaewJta-umi;f/ 0ef}uD;csKyf tufwvD rSmvduf k d k k h k wJtwdi; ocifEu AdvcsKyfatmifqef;ud ajymjyw,f? wem&Davmuf-umwJtcg h kf k k f k h AdvcsKyfatmifqef; xjyefom;w,f? Ak'w&m;awmftvdt&ajymr,fq&if olwkd k f G < k kd ESpfa,muf&Ja&puf[m 'Db0rSm 'Dr#yJygw,f? aemufwaereuf (11) em&D avmuf&SdwJhtcg AdkvfcsKyfatmifqef;eJ 0ef}uD;wcsKd usqHk;oGm;wJhta-umif;udk jrefrmhtvif; OD;wifu w,fvDzkef;eJ vS rf;_yD;ajymwm ocifEk-um;vdkuf&w,f? ocifEvJ twGi;0efrsm;H;udk csucsi;vduom;w,f? aq;H}k uD;udk tavmif;awG k f k f f k f G ,loGm;_yDqdkwmeJ aq;Hk}uD;udk ocifEkvdkufjyefw,f? AdkvfcsKyftavmif;udk-unfh &if; rae nuyJ pum;ajymae-uao;wmudk ajy;jrif_yD; ocifEk[m d+uf}uD;wiif idaew,f k 6 r[moD&dok"rR a':cif-unf (16412=271288)? AdkvfcsKyfatmifqef;. ZeD;/ ajrmif;jrwGif arG;zGm;/ OD;zkd;nif; a':zGm;pkwkd. om;orD; (10) OD;teuf (8) a,mufajrmuf? ausmif;_yD;aemuf q&mjzpfoifESifh olemyq&mroifwef;rsm; atmifjrif_yD; ausmif;q&mtjzpf acwWr#vyui_f yD; olemyq&mrtjzpf qufvuf k f dk vkyfukdifcJhonf? *syef0ifodrf;ykduf_yD; tapmykdif;umvwGif rdawmfwGif yxrqkH; aq;kHxlaxmif&mY yg0ifcJhonf? AdkvfcsKyfatmifqef; vlemtjzpfwufa&mufpOf olemyt}uD;tuJjzpfol a':cif-unfukd AkdvfcsKyftm; -unfh+apmifha&Smuf&ef uHw&m;. wkuqir[q&rnfvm;rod wm0efay;tyfjcif;cH&onf? odyr-umrD d f dk f + k dk f 1942 ckESpf pufwifbmv (6) &ufaewGif olwkd vufxyfcJh-uonf? (5) ESpf-um aysmfaysmf&$if&$ifaygif;oif;cJh_yD; olrtaejzifh cifyGef;onfukd qkH;+H;cJh&avonf? AdvcsKyf. rJqENe,f &efuef rd vrf;rawmf. trwfae&mukd olrtm; qGaqmif,l k f k J apcJhonf? olronf vlr+zlvkHa&;Xme !ef-um;a&;r;wm0ef,l&eftwGuf trwf tjzpfrS Ekwxuconf? aemufwif jynfaxmifpk vlrzva&;aumifpudk OD;aqmif f G f hJ G + l Hk D cJhonf? 1960 ckESpf ZlvkdifvwGif tdENd,EkdifiHESifh eDaygEkdifiHwkdokd oHtrwftjzpf ceftyfcHcJh&_yD; (7) ESpfr# wm0efxrf;aqmifcJh_yD; jrefrmEkdifiHokd jyefvm_yD; tem;,lcJhonf? tif;,m;uefabmifab;wuUodkvf&dyfomvrf; olraetdrfwGif
309
309

olr.b0rSm aysmf&$ifat;_idrf;vSonf? 1988 ckESpf 'DZifbmv (27) &ufaewGif olr.touf (77) ESpftwGif; olruG,fvGefcJhonf? 7 at;&Sm;0d(cf) (Asia Week)/ 1993 ckESpf/ rwfv (3) &uf/ aqmif;yg;. tqk;yki;/ urBmay:&Sd t}uD;qk;tmCmw/ ol (ae0if;) . AkvcsKyfatmifqef;ay: H df H d f xm;&Sdaom rkef;wD;r+onf jrefrmhvGwfvyfa&;ol&Jaumif;. (ouf&Sdxif&Sm; &Sdaeaom) om;orD; (2) OD;wkdtay:xd qufvuf&Sdaeao;ygovm;/ a':atmif qef;pk-unf b,frm&Saeonfudk u|eawmfwtm;vk; od-uygonf? AdvcsKyfatmif S d f dk H k f qef;wGif atmifqef;OD;[kac:aom om;wOD;&Sdygao;onf? olonf ava-umif; qkdif&m tif*sifeD,mwOD;jzpf_yD; tar&duefjynfaxmifpkY aexkdifvsuf&Sdonf? atmufygtjzpftysufrSm t*FvefwGif vGefcJhaom tESpfESpfq,fcefu ausmif; om;av;wOD;r#omjzpfaom atmifqef;OD;okd jzpfysucjhJ cif;jzpfonf? xktcseonf f d d f d S f l Hk 0k'pawmh (Woodstock) wkacwfjzpfonf? qH&nvi,fonf vef'ef&dS jrefrmoH; f Y &SdaepOf OD;ae0if;u xkdae&mokd a&mufoGm;cJhonf? ppfoHr;u xkdvli,fonf rnfoljzpfa-umif; OD;ae0if;ukd today;vkdufonf? OD;ae0if;onf a'gotkd; aygufuxu_f yD; 'DacG;rom; ukd oH;0if;xJu tckcsufcsif; uefxwypfvu[k JG G Hk k f dk f trdefay;cJhonf? ppfoHr; &JxGef;tm; teD;uyfqkH;av,mOfysHjzifh &efukefjyefykd vkuonf? d f 8 touf (7) ESpfom&Sdao;aom atmifqef;vif;onf &efukefrd/ wm0g vde;vrf; aetdr_f cH0if;twGi; &$H Eprsm;ygaom a&tdiwif a&epf_yD;aoqH;cJonf? f f S f kf G k h 9 0ifa&mufpD;eif;aomtzGJudk &J0efaxmuf (Police Superintendent) tuf (pf) 'D *syf (S.D.. Jupp) uOD;aqmifconf? 1928 ckEp/f 'DZbFmvwGif rpPwm*syf hJ S udk Armjynf&wyfzJGokd ceftyfconf? J hJ 10 The Burman (1947 ckESpf/ atmufwdkbmv (23) &uf/ w&m;vdkjy oufaojzpfol Armhvufeufudkif wdkufcdkufa&;&JwyfzGJrS acgif;aqmif &Jwyf-uyf (Head Constable) rif;Edkifonf 0ifa&mufpD;eif;onfhtzGJwGif yg0ifcJh_yD; oludk aoewfESihfcsdef&G,f_yD; ypf&ef yrlcJhonfhtwGuf ol. typfcH&olrSm r+ef}uD;jzpf a-umif; Hk;awmfwGif twnfyajymqdkcJhonf? 1947 ckEp/f atmufwbmv (9) &ufaexwf jrefrmhtvif; owif;pmwGif S dk k vkyf}uHr+}uD; pwifppfaq;onfh ,cifaeta-umif; aqmif;yg;Y a&;om;xm; onfrSmr+ vlowform;/ }uH&mygol tpGyfpGJcH&ol w&m;cH (7) OD;tm; vufeuf ukdifykvdyfrsm;u vufxdwfcwfapmifha&Smufxm;um kH;cef;wGif;okd 0ifvmcsdefwGif
310
310

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

r+ef}uD;tm; vusfmbuf vufwykdif;jywfaeol [k azmfjyxm;ygonf? 11 1989 ckESpfwGif u|efawmfonf tdyfcsfatpwkdem (H.A. Stonor) ESifh pma&;om;qufoG,fcJh&m 1997 ckESpf Zlvkdifv (19) &ufwGif bDbDpD (2) kyfjrifoH -um;tpDtpOfu EkdifiHawmfvkyf}uHr+ taxmuftxm;kyf&Sifukd jyo_yD;aemuf _Adwdefjrefrmtoif;. ukd,fykdifuGefysLwm uGef,ufae&mwGif olwifjycJhaom tcsufukdyif olu xyfrHtxl;ya&;ygonf? b,fvkdyJjzpfjzpf tm;vkH;xJrSm ykHrSefr[kwfbJ xl;jcm;aewmu OD;apmukd,fwkdif&J v+yf&Sm;r+awGyJ? eef;&if;0ef a[mif;wa,muftaeeJ OD;apmrSm Ekiia&;&nfre;csuawG &Saeao;wm oHo, dfH S f f d 0ifp&m rvkdygbl;? 'gayr,fh tJ'DtcsdefrSm ol&JtytrlawGuawmh tm%m&zkd r[mpDrHudef;}uD; csufcsif;}uHpnfaewJh vlwa,mufykHrsKd;awmh ray:ygbl;? wu,fwrf;u OD;apmtaeeJ vkH;0bmrS rvkyfcJhbJ tzrf;cH&wJhtxd oltdrfxJ xkiaecJwmyJ? rpPwm tdycsfatpwkemonf vky}f uHrj+ zpfpOfu jrefrmjynftwGi; df h f d f tajcpkdufxm;aom 0Jvfcsf&J*sDrifhrS ti,fwef;t&m&Sdjzpfonf? olonf aemufykdif;wGif vef'ef&Sd jrefrmawmifwef;om;rsm;. rdwfaqGrsm;tzGJ ukd 0ifa&mufconf? hJ 12 vlxkOD;vS/ axmifeJvlom; (okcZmwfa-umif;jyef) pmrsufESm 107? OD;apm. _cH0if;twGif;wGif usef;rm}uHckdifaom a,musfm;OD;a& (30) ausmf aexkdifvsuf&Sd_yD; olwkdtm;vkH;ukd 1947 ckESpf Zlvkdifv (19) &ufaewGif tif;pdeaxmifodk ac:aqmifom;cJonf? f G h 13 txl;ckHkH;. pD&ifqkH;jzwfcsuf (1947 ckESpf w&m;qkdifjcif;trSwf=1) rS w&m;kH;a&;om;csuf? ,cktcg OD;apmESifh tvGefrsm;jym;aom oltdrfom;pk tzGJ0ifrsm;ukd &mZ0wfr+jzpf_yD; em&Dykdif;twGif; zrf;qD;Ekdifjcif;rSm rpPwmcef; (w&m;vkdjyoufao=39) u twGif;0efcsKyfESifh olkH;cef;wGif pnf;a0;aeaom OD;xGef;vSatmif (w&m;vkdjyoufao=38) xH olukd,fwkdif oGm;a&mufay;ykonfh d owif;a-umifjh zpfonf?

tcef; (2) t"duacgif;aqmifrsm;


0uf (b)/ qpfeDESifh bd&ufw&pf(p)= (Webb,Sidney & Beatrice) 1911=12 c&D;oGm;aepOfrSwfwrf; (The 1911-12 Travel Diary) rdwfqufI
311
311
1

wnf;jzwfol ygarmuQ a*smh/ zDbm (Prof. George Feaver), Macmillan, 1922,p.193 Ak'bmomuvsm%,k0toif; (YMBA) tm; pwifzJG pnf;cJonfh t"dut < h a-umif;rsm;rSm tar&duefbufwpf(p) omoemytzGJ (American Baptist Mission) . tm;ud;rmefwufenf;rsm;jzifh c&pf,mefbmomokd oGwoi;aejcif;rsm;ukd f Gf ckHcH&efjzpfonf? EkdifiHtESHtjym;wGif toif;0if (4000) &Sdonfh rsm;jym;aom toif;cGJrsm;&Sd_yD; rSefrSefwkd;wufvsuf&Sdonf? olwkdrSm pm-unfhcef;rsm;zGifhum pm-unfhwkdufrsm; pwifcgpjzpfvsuf jrefrmpmukd tr;xm;onf? vpOf*sme,fukd vnf; xkwa0onf? Ttoif;onf jrefrmhtavhtx "avhx;pHrsm;ukd xde;odr; f Hk f f xm;_yD; jrefrmht,ltqrsm;ukd a,bk,stm;jzifh azmfjy&eftwGufrsm;ukd vkyfukdif vmEkirnfh toif;okd wk;wufEiz,&onf? df d dk f G f dS 2 a':jrar (c) rpPpf trf/ trf vSatmif MBE ( 1853=1943) onf &efuef rd k wGif Apfw;&D;,m;bk&ifrtxdr;trSwf Ak'bmomrde;uav;ausmif;ESihf Ak'bmom kd f < f < a,musfm;av;ausmif;wdudk pwifwnfaxmifcJh&m ,if;wdudk aemifwGif Apfwdk;&D; k k ,m;bk&ifr txdrf;trSwf rdef;uav;ausmif;tjzpf ajymif;vJypfcJhonf? 'vESihf armfvrdifwdkrS ppfuJ}uD; (ppfwyfzGJwzGJ. 'k=wyfr;) armifaxmfav;. ti,f qH;orD;ESihf ppfu}J uD; armifci. wlrjzpfonf? olr.cifye;jzpfol OD;vSatmifrm k dk f G f S tdENd,bmwdkufrsm;udk xdef;csKyfuGyfuJol ( Controller of Indian Treasuries) rif;}uD;jzpfI olwonf umvuwWm; (Calcutta)/ r'&yfp/f bkab/ yef*syf ponfae kd H h &mrsm;wGif ESpaygif;rsm;pGm aexdic-hJ uonf? rdrwi;jynf jyefa&mufvmaomtcg f kf d kd f olronf wufuGI -oZmwduUr&Sdaom ynmjzefa0olESifh vlr+a&;vkyfief;vkyf aqmifol jzpfvmcJhonf? tpdk;&u olr. jynfolvlxktwGuf vkyfaqmifr+rsm; tm; todtrSwfyonfhtaejzifh (_Adwdo#tifydkif,m. tzGJ0if) trfbDtD; (MBE) bGJ jzihf csD;jriconf? u|Eky. tbd;jzpfol OD;aratmifonf OD;vSatmif.wlawmf hf hJ f f k _yD; OD;vSatmifu oltm;ynm oif-um;ay;cJhum }uD;jyif;atmif apmifha&Smufay; cJonf? h 3 w&m;ol}uD; qm/ armifcif (KCIE, FA, LlB., bm;=tuf=avm (1872=1924)? oluG,fvGefcsdefwGif owif;pmxJwGif EdkufbGJ (Knight) jzifh ol aumif;ycH&oltjzpf olyHkudkazmfjycJh_yD; ,if;yHkatmufwGif A[dkw&m;Hk;. yxr qHk; jrefrmw&m;ol}uD;rif;/ bk&ifcHtr+aqmifaumifpDtzGJ0if/ jynfxJa&;0ef}uD; tp&Sdojzihf jzpfonfhtm;avsmfpGm t&m&mwGif yxrpGJol[k tr$ef;wifazmfjy cJonf? ppfu}J uD;armifaxmfav;.ajr;jzpfol a':oef;ar (av'Dcif) udk vufxyf h
312
312

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f (2) TV / bmrif[efrd (Birmingham) &Sd tm&StpDtpOfXmerS xkwfvkyfolrsm;u

cJonf? om;orD;rsm;rSm OD;rsKd;cifEihf cifcif{jzpfonf? h S 4 w&m;ol}uD;OD;aratmif (MA, LlM., bm;=tuf=avm) (1880=1926)/ A[dkw&m;Hk;. w&m;ol}uD;rif;/ bk&ifcHtr+aqmifaumifpD/ jynfxJa&;0ef}uD; qm=armifcifae&mudkqufcHcJhonf? 0dkiftrfbDat (YMBA) . OuU@ (1919) / Oya'ynm&yfqi&mygarmuQEifh &efuewuUov. ynm&SitzGJ 0if/ Ak'bmom kd f S k f kd f f < xH;wrf;Oya'ESiywfoufI xdywef;ynm&Si/f ppfu}J uD; armifaxmfav;. aemuf k fh f xyfajr;wOD;jzpfol a':odef;jrudk vufxyfcJhonf? om;orD;rsm;rSm owdk;atmif/ xGe;vSatmifEifh rjrpdewkd jzpfonf? aemifwif ,m,Db&ifcjH zpfvmol qma*sat f S f G k armif}uD;u if;. jynfxJa&;0ef}uD;tdkuft&mudk qufcHcJhonf? 5 armifarmif (Adkvfr;csKyfa[mif;) oHCmrS omrefvlokd jrefrmEkdifiH. trsK;om;a&;v+y&m;r+rsm; 1920=1940/ 1980 ykEy/f pmrsuEm 258 rSwcsuf (16)? d f S H dS fS f t*Fvdyf=jrefrmujym; ckdif&J0efaxmuf aZAD;,m; (Xavier) taejzifh vlacgif; rsm;ukd w&m;0if"mwfykHkdufEkdifa&;twGufom pm;yGJay:wifcJhjcif;twGuf tjypf ajymp&mjzpfconf? rnfoqap vlty}f uD;pkrvm_yD; owif;pmorm;rsm;uvnf; hJ dk dk k d "mwfykHrsm;kdufEkdifcJh-uonf? (aemufqufwGJjzpfay:vmaom vlxk. tvefw -um;uefuGufatmf[pfr+rsm;a-umifh jynf-rd&Sd ppfwyftaejzifh aemufykdif;wGif xkwfjyefcJh&aom tjzpftysuf ta-umif;t&mrS aumufEkwfcsuf) 6 xdkaqmif;yg;rSm aemifaomtcg tdk;a0 owif;pmydkif&SifESihf t,f'Dwm jzpfvmrnfh OD;ndKjr.vuf&mjzpfygonf? 7 tzrf;tqD;cH&olrsm;wGif aemifwcsdewif 0ef}uD;rsm;jzpfvmrnfh udAaqG f G k ESihf udkA[def; ausmif;om;acgif;aqmifrsm;jzpf-uygonf? 8 wuUodkvfrS udkvSa&$/ *syfqifaumvdyfrS udkatmifausmfESifh (rdr)oef;wdk OD;aqmifaom ausmif;om;trsm;tjym;u eef;&if;0ef a'gufwmbarmfOD;aqmif onfh twGi;0efrsm;H;odk oGm;a&mufqENjy-uygonf? f k 9 rnfoluaygufvdkufonfrod/ ol&d,wdkufa&S Am'HyifatmufrS jrif;pD; ykvdyf a*:&mqm*sifwOD; bdvyf&nfykvif;rSef_yD; jrif;ay:rStus/ jrif;pD;ykvdyfrsm; u pka0;ae-uaom vlrsm;tm; eHygwfwkwfrsm;ESihf dkuf-uygawmhonf? 10 xdktcg yxrurBmppf(1914=1918) jyef ocifbdk;vS}uD; OD;aqmifxm; onfh vl (6000) tiftm;&Sdonfh vlxkcsDwuf-uygonf? 11 atmifqef;udk b,fowu,fowfovJ ordi;taxmuftxm; kyjf rif l kf oH-um; rSwwrf;ky&iEiywfoufI _Awo#toHviaumfya&;&Si; (2) wDADG BBC f f S f S fh d d $ hf kd f
313
313

ywfoufol yk*Kd~ vftawmfrsm;rsm;udk awGqar;jref;cJonf? u|eawmfuyg zdwac:I kH h f kd f 1996 ESpueyi;wGif t*Fvefjynfokd oGm;a&mufcygonf? Ediiawmf vky}f uHr+ ESpf f k f kd f hJ kfH (50) jynfh txdr;trSwtjzpf 1997 ckEp/f Zlviv (19) &ufaewif *&dwf _Adwef f f S kd f G d (Great Britain) . xkwvirY aumufEwcsuftwdrsm;udk a&G;cs,f jyocJonf? f $ hf + k f k h a&G;Ekwxm;aom ud;um;csursm;udk TrSwcsursm;atmufwif azmfjyoGm;ygrnf? f k f f f G vlawGar;jref;cH&ol tJ&pf/ bufwmpbD (bk&ifcH. udk,f&Hawmf=1942/ Eric Battersby, ADC) u ol (a':refprpf/ Dorman- Smith) uawmh oludk azsmfajzwJh vlawGeJ &$ifjrL;apEkdifwJh vl&Sdor#eJ txufpD;qufqHEkdifwJh olwkdif;udk ESpoufw,f? txufuvlawGuawmh olrudub;? olukd {nfcH pojzihf vkyEif f kd f l h f dk wJh atmufcvawGuawmh oabmusw,f? u|eawmfajymcsiwmu wjcm;vlrsm; H l kd f f awGukd b,fvvrsKd;vJqwm cefre;-unfwae&mrSm u|efawmftxift& ol[m kd l kd S f h hJ h t}udrfrsm;pGm vHk;vHk;rSm;,Gif;cJhw,f? OD;apmeef;&if;0efjzpfpOfu bk&ifcu Ekiiukd oluwqihf tkycsKyfcw,f? H dfH f hJ a':refprpf&J owW0gr[kwf&if olvufrcHEkdifbl;? OD;apmu olowW0gjzpf w,f? oloabmuswJvjl zpfcw,f [k ajymqdconf? h hJ k hJ 12 aemifwGif Adkvf&efatmif[k xif&Sm;vmoljzpfonf? 1948 ckuGefjrLepf (CPB) ykeuefrwiyg0ifom;_yD;/ 1997 ckEpwif (CPB) ygwDuyif uGyrsufvuf f + Gf G S f G f kd onf? 13 Advr;}uD; qlZu; (c) rDemrD rql,dk (c) Advr;ud; (bDtiat AdvcsKyf}uD; k f l D k f dk dk f k f rDemrD)? owWd&Sdaom wkwfjynf ppfqifa&; ppfjyef/ ol txl;pdwf0ifpm;onfrSm ta&Sawmiftm&Sjzpf_yD; Armvrf;r}uD; jyefvnfzGifhvSpfonfESifh r[mAsL[m t& ta&;ygvmaom jrefrmEkiitay:ESihf Oa&mywGif ppfyrm ra&Smifrv$omjzpf dfH JG S J vmonftcsdewif *syefb&ifwyfrawmf. r[mpDrue;rsm;wGif tmkp;pkuvm h f G k h H d f H l d f cJhonf? jrefrmEkdifiHtwGif;okd *syefwtaejzifh ykdrkd_yD; vG,fvG,f0ifEkdifzkd vkdouJhokd kd tm&Swkdufom;csif; r[mrdwfyEkdifonfh tajymif;tvJ tcGifhta&;ay;jcif;jzihf wkwuejf rLepfrsm;bufodk olw. vuf0,r;aer+ ukd wefjyefEizdk vktyfonf? f G dk J d f dk f d xkdokd yvkyfEkdif&ef jrefrmrsKd;cspfrsm;t-um;wGif _Adwdo#qefusifa&;tiftm;pkrsm; tm;aumif;aumif;ESihf &SaerSjzpfayrnf? d Tokd jzifh Adkvfr;}uD; qlZluD;onf 1939 ckESpf apmapmuyif ppfOD;pD;XmerS vkyfief;w&yf taumiftxnfazmf&ef wm0eftay;cH&onf? oltaejzifh (6)
314
314

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

vwmumvtwGif; jrefrmEkdifiHtajctaeukd avhvm&efESifh tquftoG,frsm; wnfaqmufEkdifa&;twGuf pl;prf;&SmazG&efjzpfonf? ,kdrD,l&Dowif;pm. owif;axmuf rDemrDrql,tjzpf Advr;}uD;onf 1940 ckEpf arvwGif &efueodk dk k f S k f a&mufvmcJhonf? OD;apmu olESifhawGqkH&ef tpysKd;cJh_yD; *syefu ppftultnD xkESifhxnfESifh ay;Ekdifrnfvm;[kar;cJhonf? qlZluD;u olrSm owif;axmuf wa,mufomjzpfygonf[lI ta-umif;jyum a&SmifxGufcJh&onf? xkdaemuf *syef=jrefrm cspf-unfa&;toif;zGJonfhtcg qlZluD;u twGif;a&;r;jzpfvm_yD; xif&Sm;aom jrefrmvlrsKd;wOD;jzpfonfh a'gufwmodrf;armifu jzpfajrmufa&; tusKd;aqmifjzpfvmonf? Adkvfr;}uD;taejzifh olukd ykdrdkod&Sd&if;ESD;vm_yD; olw. kd vGwvyfa&;ud;yrf;r+wif ulnEionfh olt&nftcsif;ukvnf; jrefrmjzpfotm; f G D dk f d l txifw}uD;jzpfvmapcJonf? qlZu;taejzifh jrefrmEkiitwGi;&Sd v#K0utquf h l D dfH f d S f toG,rsm;ta-umif; avhvmEkivmcJ_h yD; bke;awmf}uD; OD;em*gtdjzifh jrefrmt"du f df f &yk*Kd~ vfrsm;ESihf qufo,rrsm; ykrw;csJEiconf? G f + d kd dk dk f hJ 14 tDZlrd,m wufqlkd= rDemrDatmf*ef pmrsufESm (23)? *syefemrnfrsm;ukd Akvr;}uD; qlZu;u pOf;pm;ay;cJjh cif;jzpfonf? jrefrm[l d f l D aom pum;vk;pktwGuf a&;&aom yxrqk;aom *syefpum;vk;ukd ESpyi;cGvuf H H H f dk f J dk _yD; vlESpfa,muftwGuf rdom;pkemrnfrsm;tjzpf tokH;yvkdufonf? atmifqef; twGuf tkdrkd'gESifh vS-rdiftwGuf tDwkd'gjzpfonf? olwkd. ukd,fykdifemrnfrsm;ukd a'gufwmodrf;armif.trnfrS &,lcJhonf? odrf;rSm awtDcsD/ armifrSm rGef*sD? Tokdjzifh rsK;cspjf refrmESpO;twGuf *syefemrnfrsm;jzpfaom tkr'grGe*sEihf tDw'gaw d fD d dk f D S dk tDcsDwrm arG;zGm;vmcJonf? dk S h 15 tifemtdk rDZlwmeD (Inao Mitzutani) (*syefaxmufvS rf;a&; 1940) u &efueEifh ,leef qufo,xm;aom Armvrf;r}uD;udk jzwfawmuf&efrm rDemrD k f S G f S uDuef (Minami Kikan) . tcef;ujzpfonf? ,if;odkvkyf&efrSm jrefrmhvGwf vyfa&;v+yf&Sm;r+udk axmufcH&efjzpfonf? tdENd,&Sd _Adwdo#udkarmif;xkwf&ef u|Eywkd jrefrmjynfwif &SaecJonf? jrefrmvGwvyfa&;udk ay;&efr[kwyg? jrefrm fk f G d h f f Ediiwif vHk cHaom ajcukypcef;r&SbJ u|Ekywppfwyftaejzifh tdE,oda&muf&dS kfH G f d f f kd dN k &ef rjzpfEiyg [k ajymqdconf? rpPwm rDZwmeDonf ,if;toHvixwrrwdif kd f k hJ l $ hf k f + k rD 1997=ckEpwif uG,veom;cJonf? S f G f G f G h 16 ukaqmif; (c) Akvxe0if;? T&Jabmfo;usdy0ifta-umif; EkiijH cm;om; d d f d f Hk f df pma&;q&mrsm;u Tokd azmfjycJh-uonf? olonf tcGifhaumif;tcgaumif;wGif
315
315

*syefY ausmif;om;wa,muftjzpf a&muf&SdaecJhjcif;omjzpf_yD; ppfoifwef; rqif;&aomfvnf; ta&;}uD;tvkywm0efrsm; aqmif&u&onf? olonf vli,f f G f wOD;taejzifh rsKd;cspfpdwf&Sd_yD; *syefukd jzpfEkdifacs&Sdaom r[mrdwftjzpf tav; xm;cJonf? *syefodk oGm;a&mufynmoif&ef vkvm;cJ_h y; 1938 ckEpwirS a'gufwm h d D Sf Gf odrf;armifu xkdokd yvkyfEkdif&ef pDpOfaqmif&Gufay;cJhonf? olonf -uufaygif ap;vkyfief;wGif t"du pdwf0ifpm;r+&Sdaomfvnf; xl;jcm;vSpGm owif;pmvkyfief;/ ykHESdyfvkyfief;/ owif;pmtwwfynmESifha-umfjimvkyfief;oifwef;rsm;ukd wuf a&mufcJhonf? xkdaemuf olonf wkdusKdpufr+ twwfynmoifausmif;ukd wuf a&mufcJh_yD; ykHESdyfvkyfief;ukd qufvufqnf;yl;cJhonf? 1941 ckESpf Zefe0g&Dv apmapmykdif;wGif olonf Adkvfr;}uD; qlZluD;/ atmifqef;/ vS-rdifwESifh qufoG,frd dk onf? rwfvwGif a&a-umif;rS olukd befaumufokdykdvkduf_yD; csif;rkdifwGif (6) v cef axmufvS rf;a&;vkyfief;rsm; aqmif&Gufaponf? olonf a&a-umif;rSyif *syefokd jyefvmcJhonf? oltjyefc&D;wGif tykdwm0efwck,lcJh&onf? ,if;rSm azmfrqmokd tjcm;&Jabmfrsm;ESihf yl;aygif;Ekia&;twGuf oGm;a&muf&ef uke;vrf; dk df f jzifh befaumufoa&muf&vmaom ocifoef;wifudk twlapmifa&Smufac:aqmif dk dS h vmcJh&jcif;jzpfonf? olonf oef;wifukd azmfrkdqmwGifxm;cJh&m oef;wifonf iSufzsm;a&m*gjzifh ,if;ae&mwGif aoqkH;cJhonf? olu *syefokd EkdifiHa&; wm0ef rsm;jzifh qufvufxGufcGmoGm;cJhonf? olonf azmfrkdqmokd jyefvm_yD; ppfoif wef;wGif yg0ifcJhonf? olwkdtrsm;pkrSm befaumufwGif jyefvnfpkHkH;rd-uaomf vnf; Adkvfxdef0if;taejzifh trdajrtwGif;okd bDtkdifat. xkd;azmuf0ifa&mufr+ wGif yg0ifEijf cif;r&Scacs? tb,fa-umifqaomf ,k;',m;&Sd *syefb&ifwyfrawmf dk d hJ h dk d k h . 0g'jzef jzL;a&;Xmeu olukdvkdtyfaeaoma-umifhjzpfonf? jynfwGif;&Sd vlxk xH olu a&'D,kdtoHv$ifhr+rsm; yvkyfcJh_yD; av,mOfrS }uJcspmrsm;ukdvnf; olu a&;ay;cJh&onf? _Adwdo#wkd rEav;ukd odrf;ykduf_yD;aemuf arvwGifrS olonf jrefrmjynfodk jyefvnfa&muf&conf? dS hJ 17 ukdxGef;&Sdef (1918=1989)? ausmif;om;b0u olukd oHr%dxGef;&Sdef[k vlodrsm;onf? &efukefwuUokdvf ausmif;om;or*~. twGif;a&;r;jzpfcJhonf? _Adwdo#wyfwkdtqkwfwGif bDtkdifat (BIA) ESifh wkdufyGJrsm;jzpf&mY a&$awmif wkuywif &Jabmfo;usdywt-um; emrnf}uD;vm_yD; Adv&efEitjzpf ausmf-um; d f JG G Hk f dk k f dk f vmcJhonf? 'kwd,urBmppftwGif; a'gufwmbarmfonf EkdifiHawmf t"dywd t&Sifrif;}uD;tjzpf jrifhwufoGm;&m Adkvf&efEkdifukd ol. ppfzufvufaxmufESifh
316
316

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tyg;awmf_rJtjzpf a&G;cs,fcJhonf? Akdvf&efEkdifu a'gufwmbarmf.orD;jzpf ol wifZm (Tinza) ESifh aemufqkH;wGif vufxyfcJhonf? 1970 ckESpfwGif olonf xkdif;EkdifiHY zGJpnf;cJhaom OD;Ek. ae0if;qefusifa&;wyfzGJrsm;wGif yl;aygif;yg0ifcJh onf? 1980 ckESpfwGif vGwf_idrf;csrf;omcGifhtrdet& jrefrmEkdifiHokd jyefvmcJhonf? f 1989 ckEpwif uG,veonf? S f G f G f 18 tDemtkrZwmeD=iSuaysmoD;wwG (orki;Xme=&S*wfum=vpfb&,f d D l f J df D tEkynmaumvdyf/ um*kd&SDrmwuUokdvf/ ukd&Drkdwkd/ um*kd&SDrm/ *syef/ 1948 ckESpf) pmrsufEm 36? S eHeufcif;wckrm ocifpviEihf tjcm; (4) a,mufw[m oabFmaiGpm&if; S H d+ f S dk ukdiftcef;ukda&mufvm_yD; ocifxGef;tkyfu EkdifiHa&;orm;b0cH,lxm;oltaeeJ -unfh_yD; olukd acgif;aqmiftjzpf owfrSwf&r,fvkd awmif;qkdaea-umif;ESifh 'Dawmif;qkcsuudk olwvufrcHEia-umif; ajymvmygw,f? 'ga-umifh &JabmfawG d f dk dk f tm;vk;ukd oabFmaiGpm&if;ukitcef;ukd ac:vkuygw,f? oabFmaiGxe; &Sirif H df d f d f f (rpfZlwmeD) u *syefukdra&mufrcsif; b,fvkdtajctaersKd;rSmrS EkdifiHa&;v+yf &Sm;r+ukd oabFmay:rSm cGifhrybl;? 'Dpnf;urf;ukd csKd;azmufwJhol b,foljzpfjzpf 'Dae&muae_yD; uk,Eiiudk a&ul;jyef&r,f vkd olwudk owday;ajymqkvuyg d hf dk f H dk d dk f w,f? ,if;tjzpftysufrSm &efukefrS pifumyltoGm; yifv,fjyifrSm ukdlrml oabFmay:wGif jzpfysufcJhjcif;jzpfonf? T (11) a,muf aemufqkH;tokwf ckd;xkwf&mwGif ocifpHv+difESifh (4) a,mufrSm ocifukd,fawmfr+dif;tkyfpkrSjzpf_yD; ocifxGef;tkyf/ +armif (ae0if;) ESifh (4) a,mufrSm Apdef=xGef;tkyf tkyfpkrSjzpf -uonf? 19 jrefrm=*syefqufoG,fr+rSm jrefrmjynfw0S rf; aexkdifvsuf&Sdaom *syefvlrsKd;tcsKdrSwqifh aqmif&GufcJh&onf? rpfZlwmeDu olpmtkyf (iSufaysm oD;wwG) pmrsuEm (13) wGif if;ta&twGurm (300) cef&onf[k a&;cJonf? J f S f S dS h if;wkdrSm oGm;q&m0efrsm;/ "mwfykHq&mrsm;/ tESdyfonfrsm;/ ukefonfrsm;ESifh pD;yGm;a&;vkyfief;ESifh b%fvkyfief;wkdrS pD;yGm;a&;ukd,fpm;vS,frsm;jzpf-uonf? q&m0efrsm;/ Ak'<bmombkef;awmf}uD;wyg;/ qHoq&mrsm; (wOD;rSm rEav;wGif taumif;qkH; qHoqkdifwqkdifzGifhvSpfxm;_yD; u|efawmhfrdom;pkrS a,musfm;jzpfol rsm; ,if;qkdifwGif qHyif!Syf-uonf) ESifh tjcm;toufarG;0rf;ausmif;vkyfief; vkyfaqmifolrsm;ukdvnf; csefxm;Ir&ay? xif&Sm;aom q&m0efwOD;rSSm a'guf wmbarmfEihf tjcm; Ekiia&;orm;rsm; t_rJwrf;ukor+ cH,aeus q&m0ef jzpfol S dfH l
317
317

a'gufwmqlumqmqlZu;jzpfonf? l D 1938 ckESpfrSpI aexkdifvmcJhol bkef;awmf}uD; OD;em*gtdonf ocifacgif; aqmifyi;ESihf rDemrDuueft-um; ul;oef;qufo,ay;&mY txl;ojzifh tm;oGef dk f D G f cGefpkduf&SdvSonf? t_idrf;pm;a&wyfAdkvf}uD;jzpfcJhol oGm;q&m0ef ukdulbl+dZkdu ocifatmifoef; (Akvp}uFm) . zcifjzpfol OD;jromrSwqifh Apde=xGe;tkyf ocif d f f f rsm;ESifhvnf;aumif;/ tjcm;oGm;q&m0efwa,mufjzpfol umrkd&SDwmu olvlem jzpfol ocifukd,fawmfr+dif;tkyfpkrS 'k=acgif;aqmifjzpfol ocifjrESifhvnf;aumif; teD;uyfqufo,rrsm; &Sc-hJ uonf? oGm;q&m0efwOD;jzpfol tkwmu Aef;armfrS G f + d d a':oDEihf ta-umif;ygcJ_h yD; aemifwif a':oDu *syefraeI toHvi0g'jzefconf? S G S $ hf hJ ukewupwk; pD;yGm;a&;vkyief;&SiEihf y&dabm*ukeonf rpPwm [mwmemumu f dk f d f f S f vnf; OD;jromESifh rdwfaqGjzpfcJhonf? *syefukefoG,fr+A[kd. t}uD;tuJ rpPwm tkdbmtaejzifh t_rJaxmufvS rf;apmifh-uyf-unfh+&onfh vkyfief;wGif yg0if aqmif&GufcJhonf? oHkH;rS aumifppf0efjzpfol rpPwm [GrRm ESifh ppfwyft&m&Sd jzpfolwkdonfvnf; yg0ifywfoufaecJhonf? txufwGif emrnfazmfjycJhol t&yfom;tawmfrsm;rsm;wkdonf bk&ifhwyfrawmfESifh jyefvnfvkdufygvmcJh_yD; *syefppftkyfcsKyfa&;wGif ulnDcJh-uonf? (&if;ESD;qJ tultnDay;qJjzpfaom rEav;rS qHoq&m}uD;yg tygt0ifjzpfonf)? 20 OD;atmifcif=ae0if;/ EkdifiHa&;kyfykHv$m/ tykdif; (1)? {&m0wD pmapmif ygaqmif;yg;/ csif;rki/f -o*kwv 2000 ckEp/f twGJ (8) trSwf (8) pmrsufEm (22)? d f S S ae0if;onf arG;&mygzsufqD;a&;orm;jzpfonf? tvGefi,fvSaom uav; b0uyif t-urf;zufr+ESifh zsufqD;a&;wkdwGif oltpGrf;tpukd jyocJhonf? aygufacgif;&GmwGif olwufaeaom rlvwef;ausmif;ukd rD;+dzsufqD;&ef ud;pm; cJhzl;onf[kqkdonf? tb,fha-umifhqkdaomf olonf qufvufynmroifvkdaom a-umifh[l.? *E0ifajrmuf&abmfo;usdywdk 1941 ckEpwif *syefatmufY ppfynmqnf; J Hk f S f G yl;ae&aom [kdifeefu|ef;ay: Y ol. tzsufobm0u ay:vGifvmjyefonf? ae0if;yvky&aom pGr;&nfppfaq;r+u olwif tzsutarSmifvyief; (Sabotage)/ f f G f h k f zsufvkdzsufqD; taESmifht,Sufay;&ef aoG;aqmifEkdifpGrf; (Subversion) ESifh tcuftcJawGu wywfkdufa&Smifwdrf;Ekdifr+ (Subterfuge) wkdwGif e*kdrlvt&nf tcsif;&Saejcif;ukd jyovsuf&onf? d dS 21 tDemtkrpfZwmeD=iSuaysmoD;wwG pmrsufEm 56=59? d l f J S
318
318

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

u|efawmfhukd bDtkdifat ppfom;pkaqmif;a&;t&m&Sdtjzpf wm0efay;yg w,f? csif;rkdifteD;w0kdufu &GmawGu av#mufwJholtrsm;pku jrefrmtenf;i,f uvGJvkd &S rf;awG/ _rdKawG/ u&ifawGjzpfygw,f? ppfom;topf (230) avmuf pm&if;&_yD;awmh befaumufrSm&SdwJh uDuefXmecsKyfukd &xm;eJ ykdvkdufygw,f? olwkdawGu xkdif;vkd 'grS r[kwf &S rf;vkdajym-uygw,f? jrefrmvkd vkH;0rajym-u bl;? xkdif;ajrmufykdif;buf &uftawmf-um c&D;oGm;_yD; pkaqmif;awmh &S rf;eJ _rdK(300) ausmf pkaqmif;rdw,f? olwkdukd zpfqeLvGwf uwqifh &[if ukd ykvdkuf&w,f? bma-umifhvJqkdawmh Zefe0g&Dv (11) &ufuyJ jrefrmXmecsKyf d u &[ifukd ajymif;oGm;vkdygyJ? tDZlrD,mwwfql,kd/ rDemrDatmf*ef (&efukef wuUokdvf=1981) pmrsufESm 98 ESifh 99? Adkvfr;}uD; qlZluD;u eHygwf (15) wyfrawmf&JcGifhycsufeJ _Adwdo#awGvnfywfaewJh abmfeD,dkukr`%Duae_yD; axmufyHha&;ypPnf;awGawmif;vkduf_yD; 'DZifbmv (17) &ufrSm t_yD;a&$vkduf ygw,f? (befaumufwGif bDtkdifatXmecsKyfwnfaqmuf&ef)? befaumufrSm tajccsaewJh jrefrmawG&Sdayr,fh odyfrrsm;ygbl;/ olwkdxJu bDtkdifatpkaqmif; r+udk wkH jyefr+ tawmftm;aumif;ygw,f? csufcsif;yJ ppfom;opf (200) &ygw,f? bDtkdifatxJ0ifwJh *syefu pkpkaygif; (74) a,muf&Sdygw,f? rlvt&if;cHt&m&Sd awG/ tifpDtkdawG/ rDemrDatmf*ef&J t&yfom;yk*~dKvfawG/ ppfjzpfwmeJ csufcsif; wGJzufcH&wJh t&yfom;yk*~dKvfawG jzpfygw,f? bDtkdifatwyfxJ tvkdtavsmuf 0ifvm-uolrsm;[m ausmufrsuf&wemeJ "mwfowWKwl;azmfa&;vkyfief;/ opf awmvkyfief;/ wd&p>mefarG;jrLa&;vkyfief;/ }uHpkdufa&;vkyfief;eJ a&xGufvkyfief; tp&SdwJh pufr+vkyfief; tvkyform;awGjzpfw,fvkd jrefrmpma&;q&mawGu azmfjya&;om;-uygw,f? 22 1948 ckESpf/ -o*kwfv (1) &ufaewGif vGwfvyfaom jrefrmEdkifiHrSa-u nm&mwGif EdkifiHawmftvHtjzpf yHkpHwrsKd;xGifxm;aom ua'gif;udk tv,f xm;onfh 0g/ pdrf;/ eD/ (3) a&mifjc,ftvHudk todtrSwfycJhygonf? 23 bDbDpD (2) wDAGD/ (txufygtpDtpOf) atmifqef;pk-unf= vltrsm;u xif-uwmu *syefvlrsKd;awG[m tm&Swkdufom;tcsif;csif;jzpf-uwma-umihf vGwfvyfa&;ay;_yD; udk,fhEkdifiHudk,f tkyfcsKyfEkdif-ur,f? 'gayr,fh wu,fjzpfay: vmwmuawmh *syefppftkyfcsKyfr+[m _Adwdo#udkvdkeDtkyfcsKyfr+xuf trsm;}uD; ydkrdkqdk;0g;wmudk awG jrif-u&ygw,f 24 armifarmif (Akdvfr;csKyfa[mif;)/ jrefrmtrsKd;om;a&;v+yf&Sm;r+rsm;
319
319

1940=1948 (upfuma';vf ykEyxwa0r+/ paumh wvef 1989) pmrsuEm 86=87 H dS f k f fS olwkdppfXmewkdif;rsm;rS tusOf;kH;z,f&Sm;cH-u&aom [kdifeeftkyfpk (&JabmfokH; usdyf0ifrsm;) u AdkvfvusfmxH xkdurSwqifh AdkvfcsKyfatmifqef;xH oGm;cJh-u_yD; Adkvfae0if;ESifh olvufa&G;pift&m&Sdrsm; vufxJwGif ppfwyf}uD;wckvkH;xm;I jzpfvmrnfab;tE&m,ftwGuf owday;ajymqkc-hJ uonf? atmifqef;uk,Euf h d d f d+ uvnf; wki;jynf. wckwnf;aom pkpnf;xm;_yD;/ avhusifxm;_yD; yk*Kd~ vfrsm;. df h tpktzGJ (wyfrawmf) ukd a0r#ay;&rnftawG;tac:ukd ESpf cduvonfr[kwacs? h f S f xkda-umifh oltaejzifh ppfqifa&;&mrsm;twGuf umuG,fa&;OD;pD;csKyfukdrxm;bJ ppf0ef}uD;atmufwiom ppfO;pD;csKyfudk wkuucefxm;onfh _Awo#ppf;pepfudk Gf D d f dk f d d Hk csrwconf? ppf0ef}uD;Xmeukd tvGevsijf refpm jyefvnfzJGpnf;cJ_h y; rwfvwGif Advf S f hJ f G D k ae0if;ukd &efukefppfkH;okd ppfOD;pD;csKyftjzpf a&$vkduf_yD; taxGaxGppfOD;pD;Xmeukd }uD;-uyfapcJonf? atmifqef;taejzifh pnf;urf;pepfusapa&;twGuf umuG,f h a&;OD;pD;csKyftjzpf qufvuf&aecJ_h y; trdeay;csKyfuixm;onfh _Awo#enf;vrf; dS D f dk f d d rsm;twki; vk;0csrSwaqmif&uconf? df H f G f hJ 25 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)/ vlawGar;jref;cH&ol tJ&pfbuf H k f H wmpbD (Eric Battersby) bk&ifc. ud,&awmf (at'DpD 1942) u OD;atmifqef; . tpGef;a&muft,ltqrsm; pGefv$wfoGm;ap&ef OD;apmu v$rf;rdk;vkyfaqmif Edkifvdrfhrnf[laom ar#mfvifhcsufESihf (qma':refprpfu) u|Ekfyftm; (OD;apmudk jyefac:vm&ef) apv$wfcJhjcif;jzpfygw,f? 'g[m oufoufrJhl;wmyg/ 'g[m vG,fvG,fav; b,fjzpfEdkifrvJ? OD;apm[m jrefrmEdkifiHrSm -oZmtm%m r&Sd awmhygbl;/ OD;atmifqef;uom csKyfudkifxm;wmyg [k ajz-um;ajymqdkcJhonf? 26 bufwmpbD. ajymqkdcsufrsm;rS txufygta-umif;ukdom BBC rS xkwvyou wifqufxm;ykrm em;vnf&efcufconf? bk&ifc. &nfre;csurm f k f l H S J H S f f S OD;apmu OD;atmifqef;. t,ltqrsm;ukd v$rf;rdk;Ekdif&efr[kwfbJ/ _Adwdo# EkdifiHjcm;a&;0ef oabmwl_yD;aom/ AkdvfcsKyftm; txl;tm;jzifh zqyvukd a,bk,stm;jzifh &nf&,vsuf Ekiia&;qefusibufrsm;. tiftm;jznfqnf;&ef G f dfH f h jzpfygonf? if;&nf&G,fcsufukd &&eftwGuf bufwmpbDukdyif wkdusKd-rdrS a'gufwmbarmfESifh a'gufwm odrf;armifwkdukdvnf; tac:v$wfao;onf? aemufqkH;jzpfay:vmonfrSm OD;apmu a'gufwmbarmfESifh ocifApdefwkdESifh yl;aygif;um zqyvtzGJcsKyftm; 1947 ckESpf {_yDv (9) &uf taxGaxGa&G; aumufyGJwGif twkduftcHtaejzifh qefusif&ef EkdifiHa&;r[mrdwfzGJ -uonf?
320
320

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

ok&mwGif zqyvtzGJ csKyfonf ,SO-f ydiowi;udk v$r;rk;_yD; rJta&twGuf &mckif d f l dk f f d d E+ef; (953) &mckdifE+ef;jzifh tjywftowftEkdif&cJhonf? rpPwm bwfwmpbDonf ,if;tpD tpOfxkwfv$ifhr+rwdkifrD 1997 ckESpfwGif uG,fvGefoGm;cJhonf? 27 _Adwo#eef;&if;0efEifh awGqaqG;aEG;&ef ud,pm;vS,tzGJ ukd OD;aqmifI d S Hk k f f toGm;wGif AdvcsKyfatmifqef;onf 1947 ckEp/f Zefe0g&Dv(3) &ufaeY e,l;a'vD k f S (New Delhi) wGif tm&Swuwi;qufqa&; nDvmcHaumfrwDu yvkyonfh {nfh kd f G f H f cHywif rdece;ajym-um;cJonf? xdaemuf yvkyaomowif;pm&Si;vif;yGY if;rdef JG G f G f h k f f J cGef;udk tajccHI ar;cGef;rsm;ar;-uonf? cifAsm;taeeJ t-urf;zufwJhenf;eJ 'grS r[kwf t-urf;rzufwenf;eJ 'grS r[kwf tJ'enf;vrf;ESpcv;eJ wduy0ifom; hJ D f k kH k f JG G zdk pOf;pm;xm;ygovm; [kar;&mwGif u|EkfyfwdktaeeJ b,fenf;vrf;udkrS uefowfrxm;ygbl; [k oluajz-um;oGm;cJonf? ol. ar#mvifcsuEifh ywfouf h f h fS I ar;aomar;cGef;udkrl u|Ekfyfwdk[m taumif;qHk;udk ar#mfvifhxm;_yD; tqdk;qHk; twGufvJ jyifqifxm;ygw,f [k cwfjywfjywfajz-um;oGm;onf? 28 rpPwm bufwmpbDu bDbDpD (2) wDAGDuyvkyfaom (txufygrSwfpk tcsuf (16) wGif azmfjycJhaom) wckwnf;aom awGqHkar;jref;cef;wGifyif ajym -um;cJaom rSwcsursm;udk qufpyfI rSwom;&efrm pdw0ifpm;zG,aumif;ygonf? h f f f S f f bDbDpD.toHv$ifholu OD;atmifqef;taejzihf olwdkudk,fpm;vS,ftzGJ awmif; qdkonfrsm; r&&SdcJhv#if vufeufudkifykefuefxuG&ef jyifqifxm;cJhonfhtwGuf (_Adwdo# bk&ifhtpdk;&taejzifh tomw-unf wESpftwGif; vGwfvyfa&;ay;&ef tmrcHvuonftwGu) tHtm;woifh jzpfom;cJy&ygonf [k ajym-um;cJonf? kd f h f h G h kH h ,if;rSwcsuftay: rpPwm bufwmpbDu u|Eky. jrefrmrdwaqGwOD;u tJ'D f f f f tpDtpOf&J tpuawmh _Adwdo#t&m&SdawGeJ olwdkZeD;awGudk rsm;Edkifoavmuf rsm;rsm; owfypfzdkyJvdk ajymcJhygw,f? tJ'DrdwfaqGu tlv+dufonf;v+duf&,f_yD; fk f kd fk iguawmh rif;eJeefpD (Nancy) udk owf&rSmjzpfw,f [k u|Eyuajymw,f? u|Eyf vJ enf;enf;awmh vefom;w,f? olu tJ'vajymwmudk aemufajymifajymwmvdk G D kd ,lqyHk&awmh u|EkfyfvJ 'g aemufajymifusDp,fr+tjzpf owfrSwfzdk pOf;pm;vdkufyg w,f? 'gayr,fh t&ifuvdk oltay: cHpm;vdkr&awmhygbl; [kqufvuf ajymqdcygonf? k hJ 29 a'gufwm tuf(zf) tif/ xa&*g (Dr. F.N. Trager) . ygarmuQ 'D/ *sD tD;/ a[mf(vf) (Prof.D.G.E. Hall's) pmtkyf ta&Sawmiftm&S&mZ0if tay:wGif a0zefxm;onfhaqmif;yg; Guardian,Rangoon Vol.3,No.6, {_yDv 1956 ck/
321
321

pmrsufESm (27) &nf!ef;I a[m(vf) qufvuf,Hk-unfaeonfrSm atmifqef; ukd,fwkdifu jrefrmjynftm; _Adwdo# "eo[m, EkdifiHrsm;twGif; aeEkdif&ef ud;yrf;vkyuivonfh wdusckirmaom pdw"mwf&a-umif;jzpfonf? atmifqef; f dk f dk df f dS uG,veom;av_y/D Tta-umif;t&mrsm;ESiywfoufI pm&Gupmwrf;rsm;vnf; f G f G hf f r&Sd? u|efawmfwOD;wnf; awG;qrdwmuawmh xl;c|efcJhonfh AdkvfcsKyfatmif qef;uyifv#if TuJhokd wcsdefcsdefu vkyfukdifvkdonf&SdcJhaomfjim;vnf; oltpnf; tk;ESihf Ekiiuyg ol-oZmanmif;atmif aqmif&uom;Ekicrnfr[kwyg? taemuf H d f H dk G f G d f hJ f {u&mZfEiirsm; 0rf;enf;pGm em;vnfrr&Sc-hJ uonftjyif rw&m;qufqc-hJ uonfh dk f H + d h H yusirrsm;rSm jrefrmjynftm; trsK;rsK;t[eftwm;rsm;ukd 1948 ckEpf Zefe0g&Dv hf + d d S (4) &ufaerpwifI ausmfvm;Ekiconfh ta-umif;wckwnf;omr[kwbJ t"du S $ d f hJ f ta-umif;jzpfonfh rsKd;cspfpw"mwfomv#ifjzpfygonf? d f

tcef; (3) w&m;qkijf cif; d


vlxO;vS=axmifevom; (okcZmwfa-umif;jyef) pmrsuEm 190=111? kD J l fS txl;ckHkH;Y w&m;qkdifr+ ponfESifh obmywdw&m;ol}uD;u OD;apmukd ckcHxkacs olrsm;twGuf Oya'ta-umif;t& ukd,fpm;yol trnfpm&if;ukd wifoGif;&ef awmif;qkd&mwGif oltaejzifh bk&ifhtwkdifyifcHwOD;ESifh t*FvefrS 0wfvkHawmf& wOD;ukd iSm;&rf;xm;yga-umif;ESifh tjcm;olrsm;twGuf jrefrmEkdifiHrS a&Saersm;ukd ceftyfom;rnfjzpfyga-umif; olt}uHtpnfudk ajymjyavonf? olw. t&Siocif G dk f ukd twdtvif; opPmapmifhodqJjzpfaom armifpkd;ESifh oufESif;wkdrSvGJI usefvl olaemufvutm;vk;rSm cGjJ cm;r+udk cHpm;rd-u_yD; pdwraumif;jzpfvsuf&-dS uonf? dk f H f Tonfuyif olwkdESifh olwkd. q&morm;a[mif;wkdt-um; qufqHa&;ukd ykdrdk ysufjym;oGm;apavonf? aemufq;Y armifp;/ oufEi;/ &ef}uD;atmifEihf r+e}f uD; Hk dk Sf S wkdukd om,m0wDrS a&SaeOD;pH0if;ESifh udyifaumufrS a&Sae OD;odef;ausmfwkdu uk,pm;y-u_yD; armifpe/f okc/ cifarmif&ifEihf armifewdk url olwuumuG,&ef d f d S D dk dk f a&Saervkda-umif; wifoGif;cJh-uonf? 2 vlxkOD;vS/ (txufygpmtkyf) pmrsufESm 107=108? b!GefrSm azmf aumiftjzpf w&m;0iftodtrSwfycH&aomfvnf; wu,fwrf;tm;jzifh 0efcHcsuf tjynftpkuay;olrm cifarmif&ifjzpfonf? b!Getaejzifh tk;onfue;-rd w&m; h H dk S f d k f kH;rsm;wGif ,cifu pma&;vkyfcJhzl;I w&m;a&;&mudpP&yfrsm;wGif tawGtuH
322
322
1

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tawmftwef&onf? dS 3 jrefrmhtvif; ( 1947 ckESpf/ atmufwdkbmv (9) &uf)/ {nfhonfrsm; twGuf xdkifcHk (100) owfrSwfxm;onf? a':oef;cif (OD;apm.ZeD;)/ orD;jzpfol aroef;apm (abbDapm) ESifh a,muQrjzpfol OD;vluav;wdukd {nfonfrsm; ae&m k h wGif awG&onf? trSwf (12) ppfwyfrS Adkvfr;wOD;udkvnf; xdkae&mwGif rSwfpk vdurwaeonfukd awG&onf? k f S f 4 The Burman (1947 ckESpf/ atmufwdkbmv (16) &ufESihf (17) &uf)/ t"duw&m;cHOD;apmonf tjympif;vHkcsnfESihf ydk;wdkufyHkwdk jzifh oyf&yfpGm 0wf pm;qif,ifxm;_yD; tpdrf;a&mifrsufrSefudk wyfqifxm;um vufwGifvnf; tjym a&mifrsufrSefwvufudk udkifxm;onf? 5 uk;um;csufrsm;rSm txl;ck;awmfp&ifcsuf (1947/ 'DZifbmv (30) &uf) d H Hk D rS b!GefESifh cifarmif&ifwkd. oufaocHxGufcsufrsm;rS aumuf,lazmfjyxm; jcif;jzpfygonf? 6 txl;ckHkH;awmfwGif w&m;vkdbuf oufao 'k=&JcsKyf OD;xGef;vSatmiftm; jyefvnfppfaq;jcif;y&m tajzay;cJh onfrsm;Y Ekiiawmfvy}f uHr+ udpw&yftm; dfH k P &JtzGJ Xme (3) cku ukdifwG,fcJh&m aemufqkH;wGif &efukef-rdawmf &JXmeokd v$Jajymif;vkdufygonf? ajymif;vJjcif;ryrD OD;xGef;vSatmifu xkdtr+ESifh ywfouf onfh &JcsKyf. vlowform;wa,mufpD zrf;qD;jypf'%f pD&ifcH&eftwGuf qkaiG ly; (10000) ay;rnfh a-unmpmrl-urf;ukd jrifca-umif;ukvnf; ajymjycJonf? D hJ d h 7 xif&m;aom orm;awmf a'gufwmboef;onftxl;ck;kH awmfovma&muf S H dk um &Jr+cif;qkdif&mcGJpdwfr+q&m0ef (Police Surgeon) taejzifh &efukefaq;kH}uD;okd ykaqmifvuaom vky}f uHrwif aoaus'%f&m&olrsm;tm; ppfaq;cJ_h y; aoqk;ol d dk f + G D H rsm;tm; jzwfawmufcGJpdwfr+ycJhonfh tao;pdwftcsuftvufrsm; azmfjyxm; aom aq;ynmESihf oufqionfta-umif;t&mrsm;ukd tpD&ifccygonf? dk f h H hJ 'kwd,urBmppf}uD;rjzpfrDumvwGif a'gufwmboef;onf (Adkvfr;}uD; atmifcifESifhtwl) jrefrmvlrsKd;xJwGif FRCS ac: Fellow of Royal College of Surgeons bGJx;ukd &cJojl zpfygonf? 1962 ckEpwif Advae0if;u jynfaxmifptpk;&ukd l h Sf G k f k d odrf;qnf;_yD;tcsdefwGif a'gufwmboef;.orD;t}uD; a':cifaroef; (Katie) ESifh xdr;jrm;vufxyfvuonf? f dk f 8 txl;ckHkH;Y a&SaecsKyfu jyefvSefar;cGef;xkwf&mwGif EkdifiHa&;orm; (2) OD;vkH;u olwkdtaejzifhvnf; {nfhonfrsm; twGuf tdrfwHcg;ukd t_rJzGifhxm;
323
323

ouJhokd taetxm;&Sdonf [k ajym&ygrnf[k jyefajzcJh-uonf? OD;apmtae jzifh EkdifiHa&; -ydifzufrsm;ay:wGif t-urf;zufjcif;/ owfjzwfjcif; yvkyfrnf[k ,kH -unf&avmufonhf ta-umif;tcsufwpkHw&m pOf;pm;I r&cJhacs? ocifApdefu olonf OD;apmxH ok;av;}udrcef tvnfom;zl;_yD; aemufq;w}udrrm vky}f uHr+ H f G Hk f S rjzpfym;rDwywfu jzpfonf[qonf? _c0if;twGi; vltajrmuftjrm; aeaeonf G k dk H f ukd owdxm;rdcJhonf? t0ifwHcg;r}uD;wGif *dwfapmifhwOD;csxm;onfhtwGuf OD;apmtoufukd &ef&Sm_yD;onfhaemuf TuJhokd tapmifhcsxm;jcif;jzpfonf[k em;vnfconf? hJ 9 OD;Ek. wmawpaeom; (Saturdays Son) = (a,;vfwuUodkvf yHkESdyf wdkuf/ e,l;a[AifESihf vef'ef 1975) pmrsufESm 119/ waerSm AdkvfcsKyfatmif qef;&Jtdrf tay:xyfrSm tvkyftr+aqmiftpnf;ta0;wck usif;yw,f? wem&D avmuf-umwJhtcg AdkvfcsKyfatmifqef;&Judk,f&Hawmf AdkvfxGef;vS tpnf;ta0; cef;xJu0ifvm_y; OD;apmaoewfypfc&w,fvkd tr+aqmifv}l uD;awGukd ta-umif; kd D H -um;w,f? ocifEk[m oltem;rSm&SdwJh OD;ausmf_idrf;bufudkvSnfh_yD; a[h=ausmf _ir;/ b,foypfw,fxifovJ vdar;w,f? OD;ausm_f ir;u olrodb;vdajzw,f? d f l k d f l k aemufwae nbufusawmh AdvcsKyfatmifqef;[m OD;apmqDukd owif;oGm;ar; k f &atmif ocifEkudkvmac:w,f/ ocifEk[m t0wftpm;vJ_yD; tjyifxGufcgeD;rSm AdvcsKyfa& OD;apmudk b,foypfw,fxifovJ/ iguawmh uGejf rLepfawGypfw,f k f l xifw,f vdk ajymwJtcg AdvcsKyfatmifqef;u olrodb;vdajymw,f? OD;apm&J h k f l k rsufESmawGudk t0wfeJywfxm;wJhtwGuf AdkvfcsKyfeJocifEkwdk vmw,fqdkwmudk om olo&w,f? AdvcsKyfwukd rjrif&bl;? d k f kd 10 OD;aomif;. owif;pmorm;wOD;/ AdvcsKyf}uD;wOD;ESifh jrefrmjynfwi; k f Gf &Sd wyfrawmfwck (-umjzLyHEywu/f befaumuf=1995) pmrsuEm(11)/ ol;rS k dS f kd f S kH tjyef vrf;wGif um;twGif;pD;vmaeaom OD;apmudk vufajzmifh aoewform; wOD;u vS r;ypfvuonf? od&mwGif usnfqefonf olurrSebJ um;avumrSef f kd f k kd f udk oGm;xdreonf? rSeupwckonf OD;apm.rsupuvmxdconf? The Burma S f f JG f d kd hJ Times . t,f'Dwmudk vlawGar;jref;cGifh OD;apmuay;cJh&m/ u|efawmfhtm; ol kyfyHkudk "mwfyHkdkuf&ef wm0efay;tyfcJhonf? olrsufpdudk ywfwD;pnff;xm;onfh twGuf oltm; "mwfyrdu&ef OD;apmu u|efawmfukd awmif;yefconf? odk jzpfI kH k f h hJ u|eawmfonf t,f'wmu vlawGar;jref;r+ yvky&mwGif rSwpa&;rSw&mY tul f D f f k f tnDay;cJonf? Ak'bmom0ifaumif;wOD;taeeJ u|eawmf&efoawGukd u|eawmf h < f h l f
324
324

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

t_rcivwr+ yygw,f/ 'gayr,fh u|eawmfrsuv;Hk '%f&m&awmh rcHr&yfEiatmif J G hf $ f f h f kd f pl;&Semusiygw,f/ u|eawmf olwukd cGirv$wEiawmhygbl;/ emusive;tm;}uD; f f kd hf f kd f f G f vdk u|efawmf rcHEiawmhygbl;[k OD;apmuajymcJonf? kd f h 11 jynfxJa&;ESifh w&m;a&;0ef}uD;jzpfol OD;ausmfndrf;u ykdrdkwif;usyf aomtpDtrHrsm; yvkyfvkdonf? axmif0efxrf;rsm;. tusifhoduQmukd olu oHo,0ifvsuf&Sdonf? wcsKdtaejzifh OD;apm. vSnfhuGufxJ0ifoGm;Ekdifonf r[kwygvm;? vk-H cHa&;ukd ykrwif;usyf&efEihf txl;ojzifh nzufwif ykrcsxm;&ef f d kd S G d dk olu wGef;tm;ay;cJhonf? ta&;}uD;tusOf;usorm;rsm;. tcef;rsm;ukd apmifh -unfhaeol axmif-uyfta&twGufukd wqwkd;ap&ef zqyvtzGJcsKyfrS olvl,kH (4) a,mufuyg wm0efcsxm;ay;cJonf? xktzGJ xwif xdywef;ygwD0ifwOD;jzpf dk h d J G f _yD; ola,mufzjzpfol ocifyef;-rdiuyg OD;ausmf_idr;u vkuygoGm;apcJonf? f dk f d f h 12 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)/ wifqufolOD;apmESihf olvl (8) a,muf w&m;Hk;wifonfhtcsdefwGif a':refprpfu olrdwfaqGudk w&m;cHbufrS oufaocH&ef urf;vS rf;cJhaomfvnf; _Adwdo#tpdk;&u t[eftwm;vkyfcJhonf OD;apmtm; aopm;aoap tpD&ifay;onfhtcsdefrSmvnf; a':refprpfu xyfrH 0ifpujf cif;yonfrm olrwaqGtwGuf uk%ma&Sxm;&ef jzpfygonf? G S d f 13 0wfvawmf& rpPwm tuf(zf)/ a*s/ pvpfAg&D [aAg(*f) (Mr.F.J. SalisburyHk Havock) u OD;apm. t,lcH0ifjcif;rsm;ukd ukdifwG,faqmif&GufcJhonf?

tcef; (4) v#Kd0Suqef;-u,fjcif; f


1997 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &ufaewGif bDbDpD (2) wDAGD. txl;tpDtpOf tay:wGif vltrsm;u pdwfysufp&maumif;aom &v'ftjzpfjrifcJh-u_yD; bDbDpD. tm%mydkifrsm;okd w&m;0ifuefuGufcJh-uonf? if;wDAGDtpDtpOfonf rSm;,Gif;r+ rsm;/ vdkufavsmnDaxGr+ r&Sdjcif;rsm;ESihf vdk&mqGJ rSwfcsufcsjcif;rsm;wdk pkaygif;pyf aygif;xm;jcif;jzpf_yD; taxmuftcH/ taxmuftxm;r&Sa-umif;wifjyuefuuchJ d G f -uonf? ,if;tpDtpOfudk rjyorD bDbDpD (2) taejzihf Tkyf&Sifu _Adwdo#wd. k tjypf&Sdr+udk azmfxkwfrnfjzpfa-umif; udwifa-unmcJh_yD;/ _Adwdo#taqmufttHk twGi;rS t&dyta,mifomjrif&aom vly*Kd~ vfrsm;yg0ifywfoufaeonf[aom f f k l ,lqcsutay:wGif xkwvya&;r;rsm;u Ttaxmuftxm;ky&iukd tajcwnf f f k f f Sf
325
325
1

xm;aomfvnf; twdtustcditrm oufaorjyEdicacs? jrefrmEdii. trsK;om; kf k f hJ kfH d ol&aumif;udk owfjzwfcorm _Adwo#wdk jzpfonf[aom pGypcsufrm jrefrm ppf J hJ l S d l f JG S tm%mydiwvufxJ a&muf&om;cJ_h yD;/ 'Drua&pDa&;ESifh vltcGita&;wdtwGuf k f kd dS G kd hf k olrwlatmifpGrf;aqmifaeol OD;atmifqef;.orD; a':atmifqef;pk-unftm; _Adwdo#vlrsKd;wOD;tm; vufxyfcJhonfhtay: vufvGwfpy,f wdkufcdkufvsuf&Sd -uonf? _Adwdef=jrefrmtoif;Y xkwfvkyfa&;r;ESihf tacstwifjiif;cHkcJh-u_yD;/ uGefysLwmtifwmeufuGef&ufY tcef;zGifhvSpfum qufvufjzpfay:vsuf&Sdaom tjiif;yGm;r+tay: okawoey&ef tcsutvufrsm; zdwac:awmif;cHc&m trsm;u f f hJ wkH jyefchJ -uygonf? 2 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf) / awGqHkar;jref;cef;Y azmfjycJhaom avmhvpfwdk0J. AdkvfcsKyfatmifqef;tay:tjrif= OD;atmifqef;udk tpm;xdk;I r&yg? jrefrmjynfolvlxkudk udk,fpm;yEdkifwJh acgif;aqmiftjzpfeJ OD;atmifqef;&J ae&mudk uaetxd b,forS r,lEiao;ygbl;? avmhvpfw0onf ,if;tpDtpOf l kd f kd J rxkwvirD 1997 ckEpwif uG,veconf? f $ hf S f G f G f hJ 3 rnfonfh aiGa-u;[k twdtus rqdcyg? owif;pmu qdvonfrm ly; k hJ k kd S D aiG[k ,lq&ygrnf? 4 vef'ef&Sd jynfolvlxkrSwfwrf;XmeY r-umrDu okawoeyvkyfcJh&mwGif kH 1947 ckEp/f -o*kwv (20) &ufpjJG zihf ArmhppfXmecsKyf tpD&ifcpm/ PRO WO (ppf;) S f H zdkiftrSwf= 2084941 wGifyg&Sdaom jrefrmEdkifiH.tajctaetay: -um;jzwff tpD&ifcHpmudk awG&SdcJhonf? ,if;wGifyg&Sdaom pmykd'f (18) Y 'Dtuf (pf) tdk (umuG,a&;Xme vHk cHa&;t&m&S) ESifh tcsde-f umjrifpm pum;ajymqd&mwGif 'Dtif f d h G k kd *sD=pDtdkif'D (OD;xGef;vSatmif) u bk&ifhtpdk;& odr[kwf a,bk,stm;jzihf _Adwdo# k wdktay: oHo,jzpfr+rsm;udk z,f&Sm;ypfcJhaomfvnf;/ 'Dtdkif*sD= pDtdkif'Dtaejzihf Oa&mypD;yGm;a&;vkyief;wck odr[kwf vly*Kd~ vfwOD;wa,mufu zqyvtzGJcsKyf f k k udk qefusiaeaom OD;apmudk wcsdecsewif aiGa-u;axmufy&ef urf;vS r;cJonf f f d f G hH f h [laom oHo,jzpfr+ pG_J rJaeqJjzpfa-umif; 'Dtufptrm cHpm;usefae&pfayonf? f kd S 5 &efukef aepOf owif;pm/ 1947 ckESpf Zlvkdifv (24) &uf? oHr%d trnfcH yifwiaqmif;yg;&Siu vltk;rsm;awG/ tykye& [laom dk f f d f H xdwfvefzG,facgif;pOfjzifh owif;ay;ykr+rsm;ukd ukd;um;a&;om;xm;onf? _Adwdef d rS paumhwvef,'fpkHaxmuftzGJu OD;apm. _cH0if;ukd &SmazG&ef rpPwm *syf(zf) Mr.Juff qkdolukd apv$wftultnDay;vkdufonf? xkdolu owWK&SmazGud&d,mukd
326
326

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tokH;y&SmazGcJh&m vlom;tkd;tykdif;tprsm;ukd awG&Sdwl;azmfEkdifcJhonf? paumh wvef,'frS yk*~dKvftaejzifh qufvuf&SmazGvsuf&Sd&m _cHtwGif;jrKyfESHxm;aom tavmif;aumifrsm;. tkd;rsm;ukd ykdrkdwl;azmfawG&SdEkdifvdrfhrnf[k ,kH-unfvsuf &Sonf? d 6 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)/ toHv$ifholu 1947 ckESpf/ ZGefv (24) &ufaewGif jrefrmEdkifiHY ppfwyf. vufeufcJ,rf;rD;ausmufwdkufrS b&if; *ef; tvuf (200) tcdk;cH&ygw,f? xdktcsdefywf0ef;usifY Adkvfr;[l;wGdKif (Hugh G D Toye) onf OD;apmxH tvnftywfom;a&mufc_hJ y; OD;apmtaejzihf OD;atmifqef;. wefc;tm%mtay: pdwqyuvy&m;vsuf&a-umif; awG&cygw,f [k ajymqdk kd f l G f + f S dS dS hJ cJhonf? awGqHkar;jref;cH&ol Adkvfr;wGdKifrS y&d,m,fr&SdbJ vlr+a&;t& yHkysuf yef;ysujf zifh OD;atmifqef;onf txufa&mufaejcif;jzpfonf[k OD;apmu awG;jrif cJ_h y; olu,wiEihf olu uGjJ ym;jcm;em;xm;vduonf? olonf tm%mudk wu,f D kd f kd f S k f vdkcsifonfrSefaomfvnf; w&m;enf;vrf;wus &EdkifonfhtcgusrSom vdkcsifjcif; jzpfonf[k u|efawmfxifjrifcygonf? f hJ 7 udk;um;csufrsm;rSm &efukefrd txl;w&m;Hk;/ tif;pdefrdwGif Hk;xdkif&m0,f 1947 eHygwf (1) w&m;qdkif&m pD&ifcsufrS aumufE+wfcsufrsm;jzpfonf? 8 (8) bDbDpD (2) wDAGD 1997 ckESpf Zlvkdifv (19) &uf? rpPwmbif*av (Bingley) onf 1979 ckESpfwGif qm&D (Surrey) wGif uG,fvGefcJhonf? jynfolvlxk rSwfwrf;kH;&Sd _Adwdo#aumifpD. zkdifwGJrsm;rS jynfolvlxk-unfh+Ekdifaom rSwf wrf;rsm;wGif Ekiiawmfvy}f uHrEihf qufpyfaom olowif;ay;ykrrsm;r&SbJ jzpfae dfH k + S d + d a-umif; awG&Sd&onf? jrefrmEkdifiHwGif bif*avonf &efukef-rd wuUodkvf&dyfom vrf;wGif aexkdifoGm;cJhonf? xkdtdrfukd aemufykdif;wGif OD;ausmfndrf;u 0,f,lcJh onf[k ,kH-unf&onf? rpPwm bif*av. ukd,fum,rSm xl;xl;jcm;jcm; t&yf &Snjf cif;r&Sacs? okaomfvnf; rsufEm&Sn&nEihf ydeyeyg;yg;jzpfonf? d d S f S f S f d f 9 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)? wifqufol= Adkvf}uD;a';Apf ADAD,ef (Capt.David Vivian) onf u&ifhv+yf&Sm;r+wGifvnf;aumif;/ OD;apm. yl;aygif;}uHpnfrwivnf;aumif; yg0ifywfoufaeol aemufwOD;jzpfonf? 1954 + Gf ckESpfwkdifatmif u&ifrsm;ESifhtwl wkdufcdkufcJhaom ae&uf[laom ol. aepOf rSwfwrf;ESifh *|efarmf*if (John Morgan) [laomemrnfjzifh taxmuftxm;wk rsm;tok;yum 1955 ckEpwif xki;EkiirS _Adweodk oljyefvmcJjh cif;ukd (bDbp) rS H S f G df dfH d f D D okawoeyolrsm;u &SmazGawG&dScJhonf? Adkvf}uD;ADAD,efESifh ywfoufaom
327
327

EkiijH cm;a&;k;rS zkiwrsm;rSm tzsutqD;cH&yk&onf? befaumuf&dS _Awo#o;u df H d f JG f H d d H Hk olonf jrefrmEkiiwif axmifusc&r+rS a&Smifajy;vmcJa-umif;od&conf [laom dfH G H h dS hJ tcsufukd t!ef;Z,m;wcku jyocJhonf? apmapmykdif;u jrefrmEkdifiHwGif axmifuscJhpOfu _Adwdefu wpkHwa,mufu u|efawmfhukd z,f&Sm;csifaew,f? pum;ajymcGifhvJ ray;cJhbl;? tcsuftvufawGukd u|efawmfajymvkduf&&if txl;ojzifh _Adwdo#awGeJ jrefrmawGt-um; t}uD;tus,f qlyGufukefvdrfhr,f [k olu _Adwdo#tm%mykdifrsm;ukd ajymqkdcJhonf? vl;0pft(vf)vif (Louis Allen) u Akdvf}uD;ADAD,ef. xGufajy;vGwfajrmufr+ jrefrmhvGwfvyfa&;twGuf atmufajcrSwfcsufwck ({u&mZfESifh "eo[m, orkdif;*sme,f 1991 ckESpf Zefe0g&Dv) wGif if;tjzpftysufukd ykdrdkwduspGm wifjycJhonf? EkdifiHjcm;a&;ESifh "eo[m,kH;rS jyef-um;csufu ADAD,eftr+wGif&Sdaom zkdifwGJrsm;ukd zsufqD;cJh_yD;jzpfonf? okdaomfvnf; zkdifpm&if;rSwfwrf;rSm usef&Sdae onftwGuf 1956 ckEpf zkipm&if;u= h S df (1) 1956 ckESpf {_yDvtwGif; okdr[kwf rwkdifrD befaumuf&Sd oHkH;tae jzifh ADAD,efukd ,lauokd twif;jyefykd jcif;ESifh ywfoufI pkHprf;ppfaq;r+wck vufc&&Sconf? H d hJ (2) &efukef&Sd oHkH;u ADAD,eftaejzifh jrefrmEkdifiHwGif axmifus&uf oufwrf;usef&Sdao;onf/ okdaomfvnf; jrefrmEkdifiHonf jyefvnfv$Jtyfay;a&; pmcsKyfukd xkdif;EkdifiH (xkdtcsdefu ,kd;',m;EkdifiH) ESifh csKyfqkdxm;jcif;r&Sd [k tpD&ifcconf? H hJ (3) Adkvf}uD;ADAD,eftaejzifh befaumufrS tvS rf;uGmaomae&mwGif &SdaeykH&onf? 1956 ckESpf {_yDvukefwGif olukdjyefykd&rnfh tm%mykdifrsm;u befaumuf&SdoHkH;rSwqifh oltwGuf a&a-umif;c&D;r&EkdifonfhtwGuf av a-umif;c&D;ukd udwifppOfxm;-uonf? olu aemufEpywft-umrS befaumuf D S f okd a&muf&vmcJonf? dS h (4) 1956 ckEpf arv (31) &ufwif vef'efodk Adv}f uD;ADA,ef a&muf&vm S G k D dS onf? trsKd;om;tultnDay;a&;bkwftzGJukd aumifppf0efXmeu oltaejzifh a&mufonfESifh tultnDvkdrnfjzpfa-umif; udwifowday;xm;cJhonf? okaomf d vnf; olu if;bkwftzGJukd csOf;uyfcJhykHr&acs? 10 vef'efrd xdyo;ae&mrsm;rS yl;aygif;}uHpnfr udpEifh pyfvsO;I txufyg f D + PS f (1) tcsufudk &nf!ef;vsuf _Adwdef=jrefrmtoif;Y aqG;aEG;a0zefcJh-uolrsm;ESihf
328
328

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

uGefysLwmuGef&uf tcef;zGihf&m0,f xnfh0ifa&;om;cJholrsm;teuf atmufyg yk*~dKvfrsm;. t,ltqrsm;rSm 1? rpPwm *|efruftife&D (John McEnery) (,cif OD;pD;t&m&Sd jrefrmjynf ppftkyfcsKyfr+XmecsKyf) tJ'DtpDtpOfuawmh rwduswJh tcsufawGeJ qefcg aygufjzpfaew,f? 2? rpPwm &S,fvfbDwyfum; (Shelby Tucker) = tif;pdefaxmiftwGif; wu,fwrf; aoewfypfcwhJ vlEpa,mufajym-uwmuawmh olwukd iSm;&rf;ol hJ S f kd u OD;ausm_f idr;jzpfw,f? OD;apmr[kwb; (zqyv twGi;a&; v#Kd 0u}f uHpnfr+ f f l f S &v'f) ? 3? qmepfvmarm (Sir Nick Larmour, GCMG) = 'Dvrf (rf) uif (Lemkin xkwfvkyfol) kyf&Sif[m usKyfodoavmufawmh tajccHta-umif;&if; vkH;0rckdif vHkbJ taxmuftxm; oufaooHo,r&SdwJh Zmpfjrpfay:rSm rlwnf_yD; tpDtpOf wrsKd;wifjyum atmifqef;vkyf}uHr+rSm r+ef0g;wJh omef&SdwJh _Adwdo#awG yg0if -uw,fqwm jzpfcsijf zpfvrr,fvkd wifjywm bDbp&J yxrt}udrjf zpfw,f ESifh kd d hf D D 4? rpPwm tdwf (csf) atpwHk;em (H.A Stonor) = usaemfu 'DtzGJ (jrefrm jynfawmifwef;om;rsm;. rdwaqG FBHP) &J toif;om;taeeJ ajym&rSmu 1948 f ckESpfusrS wu,fv+yf&Sm;vmwmjzpfw,f? rdwfaqG awG pwifzGJpnf;vmwmu _Adwdo# ppfr+xrf;a[mif;awG pum;vufqHkajym-uzdkom jzpfw,f? 'DtpDtpOf (bDbDpD) u jrefrmjynf bk&ifcHa[mif; qma':refprpf[m FBHP &J ta&;ygqHk; yk*Kd~ vfjzpfcw,fqwm vH;0rrSeb;? t"duv+y&m;oluawmh Advr;}uD; udrwD hJ kd k f l f S k f k k k wvfavmuf (Col. Cromarty-Tulloch) jzpfw,f? aemufol (pwH;em) u ud;um; _y; a&;om;vduwmu qm&J*se,ftaeeJ apmbOD;}uD; (autJi,=acgif;aqmif) D k f D f l aoqH;_yD;aemuf wdi; owif;pm (Times, London) odk a&;pmwGif = jrefrmjynf k kf Y t"dua-uuGz,&m w&yfuawmh acgif;aqmifjzpfEipr;&S-d uwJh vltrsm; tjref J G f dk f G f tqef qHk;+H;cJh&jcif;jzpfw,f? atmifqef;/ OD;apm/ apmbOD;}uD;/ OD;wifxGfwdk tm;vHk;aysmufuG,foGm;ukef-u_yD [k a&;om;vkdufjcif;jzpfonf? 11 bDbDpD (2) wDAGDtaxmuftxm;kyf&Sifukd 1997 ckESpf Zlvkdifv (19) &ufaewGif jyocJh&m ,if;.t"du&nf&G,fcsufrSm Adkvfatmifqef;ukd vkyf}uH &mwGif aemufuG,frS _Adwdo#yk*~dKvftcsKd yg0ifywfoufaeonfukd azmfxkwf&ef jzpfaomfvnf; ,if;rSm jrefrmppftm%m&SifwkdvufwGif wvGJtokH;cscH&um ol.orD;jzpfol a':atmifqef;pk-unfukd y&rf;ywm xkd;ESufwkdufckdufzkd jzpfvm
329
329

onf? _Adwdo#EkdifiHjcm;a&;0ef}uD;. tmqD,H (4) EkdifiH c&D;pOftwGif; olu jrefrmEkdifiH. vuf&Sdjzpfysufaeaom tajctaeESifh ywfoufI a0zefajymqkd&m wGif ppftpkd;&u if;wk. tif'kdeD;&Sm;oHkH;rSwqifh &&Sdonfh tcGifhta&;ukd tokH; d csum if;taxmuftxm;kyf&Sifukd jyefvnfukd;um;cJhonf? *smumwmykdpf owif;pmwGif if;wka&;om;aompmukd azmfjycJhonf? if;wku *g'D;,ef;owif; d d pmwGif tpDtpOfwifqufol zg*,fuif; (Fergal Keane) u wDAGDkyf&Sif.t a-umif; a&;om;aom aqmif;yg;ukd &nf!ef;jy_yD; a':atmifqef;pk-unfukd ajAmifwkdufckdufcJhonf? u|efyfwkd ol&Jaumif;. orD;jzpfolu t*FvdyfvlrsKd;ukd vufxyfcJh&m olr tm%m&&Sda&;twGuf ZGwftwif; yl;aygif;}uHpnfae-uaom tiftm;pkrsm;&SdaeonfrSm aocsmonf[k olwkdu axmufjycJhonf? olrrSm u|EywEihf wlyifwjl im;aomfvnf; olr. tonf;ESv;ESihf pdwxm;rSm wu,fudk fk f dk S Hk f h _Adwdo#jzpfaeay_yD? TonfrSm u|Ekfyfwkd. aemufaz;aygufrSaeI ukdvkdeDpepf oGwoi;&ef ud;yrf;jcif;jzpfonf[k u|Ekyw,-Hk unfonf pojzifh pGypconf? f Gf f f dk f JG hJ aemufwckrSm oHkH;rStjrif [lI atmfw0g uae'gjynfoHkH;rS tvm;wl pmwapmifukd bDbDpD taxmuftxm;kyf&SifESifhomywfoufI tao;pdwfa&; om;cJhonf? EkdifiHukd pkpnf;EkdifpGrf;&Sdaom u|Ekfyfwkd. tppftrSef trsKd;om;acgif; aqmifukd tiftm;okH;z,f&Sm;cJh_yD; vGwfvyfa&;ray;&ao;rD if;wkd. EkdifiHa&; r[mrdwudk csufcsif;tpm;xk;cJ&ef ukvee,fcsJtpd;&u pGuzufud;yrf;cJjh cif;ukd f d h d dk D k f jrefrmEkdifiH vGwfvyfa&;&_yD; orkdif;wav#mufvkH; ynm&Siftrsm;u oHo,0ifcJh -uonf? TonfrSm ykdrkdckdifrmonfh taxmuftxm;rsm; (pm&Gufpmwrf;rsm; .tqifhukd xdckdufvG,fonf[k owfrSwfxm;) ukd _Adwdo#wkd. ,kH-unfpdwf cs&onfhae&mrS yxrqkH;xGufvmjcif;jzpfonf? AdkvfcsKyfatmifqef; aoqkH;jcif; ESifh u&ifepfpwef oabmw&m; (Karenistan concept) ukd axmufcHtm;ay;jzpf ajrmuf&ef ud;pm;ol _Adwdo#aoG;xkd;olrsm; tp&Sdojzifh jrefrmawmifwef;om; rsm;. rdwfaqGrsm; ukd bDbDpDu v#Kd0Sufyk*~dKvfrsm;[k rD;armif;xkd;jycJh_yD; Tokd olwkdta-umif;wifjycJhonf? tu,fIom atmifqef;ukdowf&mY taxmuf txm;rsm;u !efjyouJhokd olwkdom yg0ifywfoufcJhygu jrefrmEkdifiHorkdif;wGif txdckdufqkH;wckwnf;aom vkyfaqmifr+twGuf olwkdrSm wm0ef&Sdayonf? ed*kH;wGifrl ,aeumv _Adwdo#rdwfaqGrsm;ESifh 1947 ckESpfrSpI wkdif;&if;om; vlrsKd;rsm;t-um; r,kHouFmrsKd;aphukd csay;cJhonf[k pGyfpGJcH&aom jrefrmEkdifiH awmifwef;om;rsm;. rdwfaqGrsm;wkdt-um; E+dif;,SOfjycJhonf? txufygtjrif
330
330

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

ukd bapmcifu u&iftrsKd;om;or*~pmapmifwGif jyefvnf wkH jyefa&;om;cJh_yD; if;ukd qefz&efppPukdwGif ykHESdyfxkwfa0cJhonf? jrefrmEkdifiH awmifwef;om;rsm;. rdwaqGrsm;tzGJ &ScjhJ cif;ESihf autif,udk uln&ef ud;pm;cJaomfvnf; autif,l f d l D h taejzifh }uD;}uD;rm;rm; taxmuftyHhr&cJhjcif;rSm jiif;Ir&yg? if;tzGJESifh atmifqef; vkyf}uHcH&jcif;wkdt-um; qufoG,fr+rSmvnf; xkdtwljzpfygonf? if;tzGJtaejzifh 1947 ckESpf jypfr+ESifh tenf;i,fr#om qufEG,fr+ &Sdaumif;&Sday rnf okdr[kwf vkH;0r&Sdvnf; jzpfayvdrhfrnf? tenf;i,fr#aom cGif;csufrsm;rS vGJI avmavmq,ftm;jzifh wjcm;wrsKd;wzkH oufaorjyEkdifygu _Adwdo#wkd taejzifh Tvkyf}uHr+Y yg0ifywfoufr+rSm pGefpm;vkdolrsm;tjzpfom owfrSwfzkd aumif;ygonf? tqifhjrifhtm%mykdifrsm;uvnf; rodusKd;u|efyaumif;y rnfjzpfaomfvnf; trSefwu,f oem;-uifemaom pkd;&drfylyefaom ukdvkdeDrsm; xuf avmb&ruf}uD;rm;olrsm;om jzpfayvdrrnf? atmfw0goH;ukd Nemesis hf Hk emrnfjzifh _Adwdef=jrefrm Website wGif jyefvnfa&;om;r+onfvnf; ouf qkdifr+&Sdonf? if;. rSwfcsuftcsKdukd ukd;um;&v#if u&ifvGwfajrmufa&; v+yf&Sm;r+ukd Tvkyf}uHr+ESifh qufoG,fjy&mY ao;EkyfvSonfh u&ifepfpwef Karenistan tokH;tE+ef;ukd tokH;yjcif;rSm cyfa-umifa-umif pdwful;pdwfoef; tqef;xGifjcif;omjzpfygonf? u|efawmfawGzl;or# _Adwdo#ESifh tar&duef taxmuftxm;rSwfwrf;rsm;wGif rnfokdaom u&ifywfoufr+ wpGef;wpukdrS rawG&acs? 12 OD;atmifoef;=atmifoef;.atmifqef; (yk*HykHESdyfwkduf/ &efukef 1965 ckESpf) pma&;olrSm AdkvfcsKyfatmifqef;. tukdjzpf_yD; _Adwdo#wkd yg0ifywfoufr+ ESifh ywfoufonfh oltjrifrSm &Sif;&Sif;wnfhwnfhjzpfvSonf? pmrsufESm (252)? _Adwdo#ukdvkdeDe,fcsJrsm;taejzifh jrefrmEkdifiHukd vGwfvyfa&;ay;&ef a&Smifv$JI r&rSef;od_yD;onfhaemuf wzufu vGwfvyfa&;ay;&ef oabmwl_yD; wzufu olwdk -oZmv$rf;rkd;Ekdifrnfhtpkd;&rsKd; okdr[kwf olwkdtusKd;jzpfrnfh kyfao;tpkd;& rsKd; tvkd&SdrnfrSm obm0usygonf? awmifwef;a'orsm; csefvSyfxm;Ekdifa&; twGuf enf;rsKd;pko;cJjh cif;ukd txufwiazmfjycJ_h yD;jzpfygonf? H Hk Gf wk;wufaom Ekiia&;tjrif&onfh AdvcsKyfatmifqef;ukd ukvee,fcsJwu d dfH dS k f d dk D dk vkdvm;ESpf-cdufjcif; &SdykHr&yg? tu,fI AdkvfcsKyfom qufvuf&Sdaeygu t&if; &Sie,fcsJ wtaejzifh vGwvyfp jrefrmEkiiwif olw. aoG;pkyonfenf;vrf;rsm; f dk f dfH G dk f h
331
331

ukd qufvufI usio;Ir&rSe; olwaumif;aumif;em;vnfxm;-uonf? okd jzpf hf Hk f dk I t&if;&Sife,fcsJwkd. t"duwm0efrSm AdkvfcsKyfukd z,f&Sm;&efjzpfonf? ukdvkdeDe,fcsJwkdrSm ta,mifaqmifvSnfhpm;&mY vdrRmyg;eyf_yD; aumufuspfvGef; &m olwkdukd,fwkdif AdkvfcsKyfukd rz,f&Sm;bJ jrefrmEkdifiHwGif;rS olwkdtvkdusvkyf rnfh opPmazmufEkdifiHom;wOD;ukd olwkd&SmazGcJh-uonf? okd jzpfonfh tm;avsmf pGm olwonf eef;&if;0efa[mif; OD;apmukd awGom;cJ-h uonf? dk G 13 txufwGifazmfjycJhaom bDbDpD (2) wDAGDrSwfwrf;kyf&Sifu tav; xm;wifjycJhaom ar;cGef;ukd aemufusrS pdwf0ifpm;r+jy_yD; 2000 ckESpf Zlvkdif apmapmykdif;wGif uGefysLwmuGef&ufay:wGif pdefaA'g trnfjzifh AdkvfcsKyf atmifqef;ukd b,folwu,fowfovJ [laom ar;cGef;ukd wifvmcJh onf? ukbefxe;u atmufygtwki; csucsi;tajzay;cJonf? r-umrDurS 'DEiiudk 0if d G f df f f h dk f H vmwJhvl}uD;awGqDu -um;&wmu olwajymwJhtwkdif;qkd&if atmifqef;pk-unf kd eJ +armif (ae0if;) &J orD;wa,muf pum;tcsDtcs ajym-u&if; ae0if;orD; u a'gojzpf_yD; *VKefOD;apmukd r&Sif;*ef;awGay;vkdufwm ightazvkd atmf ajymvkdufw,f? +armifu AdkvfcsKyfatmifqef;ukd &Sif;ypfcsifw,f? bma-umifhvJ qkdawmh ysOf;rem;u rdef;rwa,mufukd +armifu rk'def;usifhwm atmifqef;u odoGm;awmh +armifukd owfypfcsifcJhonf? ae0if;ukd vufonfw&m;cHtjzpf ykHESdyfazmfjy&ef roifhaom pum;vkH;rsm;jzifh pGyfpGJaom tjcm;wkH jyefr+rsm;vnf; &Sygao;onf? d

tcef; (5) tajzr&ao;aom ar;cGe;f rsm;


tdENd,EkdifiH tif;a'gppfwuUokdvf (Indore Military Academy) ausmif; qif;rsm;jzpf-u_yD; t_rJwrf;wyfrawmfwGif 'k=Adkvftjzpf ceftyfjcif;cH&aom tjcm;jrefrmrsm;rSm tmomcifarmif/ bzl;ESihf armifat;wkdjzpf-uonf? urBmppf (2) cktwGi;wGif tjcm;qifrsm;rS &mxl;wk;jrijhf cif;cH&olrsm;wGif 'k= Akvf tD;cifarmif f h d d Adkvfb*srf; (Sappers & Miners) ESifh tjcm;olrsm;yg0if -uonf? 'k=urBmppfwGif Adkvfr;atmifoif;onf tr+xrf;xl;c|efqk (Distinguished Service Order) csD;jrifh jcif;cH&_yD; Adkvfr;csKyftqifhokdyif wkd;jrifhoGm;cJhonf? _Adwdo#vufeufukdif wyfzGJrsm;wGif wufuGpGm tr+xrf;cJh-uaom t&m&Sdtqifhay;tyfjcif;cH&aom wkdif;&if;om; u&if/ ucsif/ &S rf;ESifh csif;vlrsKd;rsm;pGm&Sd-uonf? ,if;t&m&Sd
332
332
1

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

trsm;pkukd wyfrawmforkdif;wGif rSwfwrf;wif todtrSwfy&ef vkdtyfaeao; onf? ,ckavmavmq,fwGif ppftm%m&Siftkyfpku pdwf"mwfusOf;ajrmif;pGm jzifh rSwwrf;yxm;onf? f 2 1948 ckESpf pufwifbmv (17) &ufn (9) em&DcGJcefwGif wyfrif;}uD; wifxtay: vky}f uHzdk ud;pm;wJh 0rf;enf;p&m tjzpftysufonf aemufw&ufY G f jrefrmowif;pmok;apmifwiom tenf;i,fazmfjyjcif;cHc&onf? n (9) em&Dausmf H Gf hJ v#if vltrsm; tjyifrxGu& wm;jrpfxm;onfh ppftycsKyfa&;trdea-umifh t"du f k f f jzpfvrrnf? Armhacwfowif;pmtygt0if tjcm;aepOfxwf owif;pmrsm;taejzifh d hf k xkowif;ukd r&&Sc-hJ uacs? OD;aomif; (a-u;rk) onf Armhacwfowif;axmuftae d d H jzifh wm0eftay;cH&_yD; ol. eHeufapmapmrS rk;csKyfonftxd pl;prf;axmufvS r; d f onfh ud;yrf;r+rsm;u owif;tjynftpHk xkwfvkyfEkdifcJh_yD; pufwifbmv (19) &ufaexwf owif;pmwGif owif;aqmif;yg;taejzifh xifxif&m;&Sm; ay:xGuvm k S f cJonf? if;aqmif;yg;rSm taumif;qk; jzpfc_hJ y; ,cifowif;rsm;ukd tao;pdwxyfrH h H D f azmfxkwfEkdifcJhonfh ,if;aqmif;yg;. aumufEkwfcsufrsm;ukd atmufwGif azmfjy vkuygonf? d f a-u;rkO;aomif;. Armhacwfra-u;rko ('kw,t}udrxwf zavmf&'g H D S H dk d f k D tar&duefjynfaxmifpk 2003 ckEpf jrefrmvk) pmrsufEm 61=68? S d S jzpfym;ykrm wyfrif;}uD; OD;wifxonf e,l;wki;atmhzbm;rm;owif; G H S G f df f pmwkurtjyef pufwifbm (17) &ufae n (9) em&Dctcsewif vlowform;wOD; d fS JG d f G u vufypfAkH;jzifh ypfcwfvkyf}uHoGm;a-umif;? vufypfA;onf um;a&Scef;wGi;okd 0ifxiaeol OD;wifx. ajc&if;wGius Hk f dk f G f f um aygufuGJ&m OD;wifxGf. ezl;/ b,fbufar;/ b,fbufaygif/ b,fbuf'l;/ b,fbufajcrsup/d b,fbufajczsm;/ b,fbufvufzsm;xdy/f aygif;'%f&maygif; f (8) ck&um vJoGm;a-umif;? OD;wifxGfESifh,SOfum nmbufrSxkdifol Armukd,f&Hawmf (xkdpOf trnfukd pkHprf;Ir&cJh?) ESifh um;armif;ol armifatmifazwkwGif '%f&mtenf;i,fom&_yD; d um;aemufrvuol a*:&cg;uk,&awmf oDb[m'l;ESihf yDb[m'l;wkrm '%f&mjyif; S dk f d f H d S xefpGm&-ua-umif;/ aygufuGJ_yD;aemuf e,l;wkdif;atmhzfbm;rm;owif;pm vuf axmuft,f'wmESihf wkuom;rsm;xGuvm_yD; OD;wifxf ukd aq;kodk pDpOfyay;cJh D d f f G H dk -ua-umif;/ a*:&cg;ESpfOD;ukd rD;owfolemyum;jzifh aq;kHokdo,f&a-umif;/ a'gufwmboef;csucsi;vkvdk a&mufvmaomfvnf; OD;wifxonf owdvpfom; f f d Gf G
333
333

_yD; OD;boef;tm; rrSwrawmha-umif;? (18) &ufae eHeufwif 0ef}uD;csKyf ocifE/k f d G EkdifiHjcm;a&;0ef}uD; OD;ausmf_idrf;/ w&m;a&;Xme0ef}uD; OD;b*srf;ESifh tjcm;acgif; aqmifrsm; vm-unf-h ua-umif;? OD;wifx. a0'emukd tdE,rS q&m0ef}uD;wOD; G f dN yifh_yD; ukvkdao;a-umif;ESifh 0ef}uD;csKyf ocifEku qEN&Sdojzifh q&m0efrsm;. cGihf ycsuft& 0ef}uD;csKyfonf tdE,oHtrwf}uD; a'gufwma&mhzf (Dr.Rauf) xH dN tultnDawmif;a-umif;? oHtrwf}uD; aq;kHoa&mufvm_yD; aqG;aEG;-u&m q&m0ef}uD; a'gufwm kd d befoef;/ a'gufwmeef'D (Dr.Nandi) ESihf a'gufwm [&D[m&m (Dr.Hariharan) wku ar#mfvifhcsufr&Sdawmh[k ,lqa-umif;ESifh ajymjy-ua-umif;? OD;aomif;onf aq;kY qufvufaecJ_h y; n (7) em&Dausmcsewif OD;wifxf H D f df G G .orD; rcif!Gef&if csKH;yGJcsikdauG;_yD; tcef;xJrS xGufvmonfukd awGcJh&onf? OD;wifxGfum; n (7) em&D (35) rdepfwGif uG,fvGefoGm;&SmcJhavonf? 3 pmwGJwGif+/ &efukefrd&Sd udkvdkeDtm%mydkifrsm;rS vef'efrdodkydkonfh oD;jcm;a&G;cs,fxm;aom a-u;eef;pmrsm;? 4 OD;apm. nDtukdawmfol armifarmif}uD;u The Times owif;pmukd pma&;om;&mwGif olemrnfukd M.M.Jee [k okH;cJhonf? 1948 ckESpf rwfvwGif a&;aompmY cifAsm; OD;apmukd w&m;kwifppfaq;&mY jrefrmEkii. w&m;a&;tkyf H dfH csKyfrEiywfoufI ta&;}uD;aom ar;cGe; (2) &yf ay:aygufvmygonf? wckrm + S hf f S w&m;kH;wifppfaq;jcif;ESifh ao'%fcsrSwfjcif;rSm Oya'a-umif;t& rSefuefr+ &Sdovm;? aemufwckrSm oltr+r_yD;pD;ao;rD zGJpnf;ykHtajccHOya' tajymif; tvJrjzpfygu oltaejzifh t*Fvef. y&DAaumifpD (rif;wkiyiftzGJ ) okd toem;cH D df av#mufxm;cGifh&Sd&m xkdtcGifhta&;qkH;+H;jcif;rSm rSefuefyg&Jvm; jzpfygonf? OD;apmukd,fwkdifu xGufqkd&mY (u) oludk yxrtusOf;cs_yD; vaygif; tawmf-umrS w&m;pGJqkdcJhonf? (c) olukd txl;ckHkH;u w&m;pD&ifcJh&m w&m; v$wfawmfcsKyf &Sdaevsuf txl;ckHkH;ceftyfjcif;onf t-ydifw&m;kH;jzpfI w&m;r# wjcif;r&Sd? w&m;v$wfawmfcsKyfuomv#if Tokdaomtr+rsKd;ukd pD&ifEkdifonfh tm%m&Sonf? (*) olonf y&DAaumifpodk toem;cHpmwifoi;cGihf qk;+;cJonf/ d D D Gf H H h vdyfpmwyfxm;onf trSwf 132/ *&dwfaygh(of)vef; vrf; (vef'ef) 'AvsL0rf;? 5 bDbDpD (2) wDADG (txufygtpDtpOf)/ vlawGar;jref;cH&ol pwmvdef qD;*a& (zf) (Sterling Seagrave) (owif;pmq&m[lI okyfazmfcJholonf a'gufwm a*:'iftufpfqD;*a& (zf) . om;jzpfonf) = Adkvfp}ufm (ocifatmif
334
334

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

oef;=&Jabmfo;usdy) 1969 ckEpwif befaumufY aoqH;onf) u u|efawmfukd kH f S f G k h ajymjycJhwmu vef'efrdwGif tvGeft&Sdeft0g}uD;wJh vlwpk&Sdw,f? ppftwGif;u tJ'vrsm;u axmufvSr;a&;eJ ywfoufc-hJ u_y; jrefrmjynfeJ oHwrefta&;/ ppfqif D l f D a&;eJ v#Kd0uaxmufvSr;a&; (Secret Service) rsm;wGif yg0ifc-hJ uolrsm;jzpfw,f? S f f xkdtcsdefuwnf;u olwdktcsKd[m txufr;rwfv$wfawmf (House of Lords) odk &mxl;jrihfwufoGm;-uw,f? wcsKduawmh _Adwdo#tpdk;& txufykdif;rsm;wGif tvGef-oZmwduUr&Sdvm-uw,f? 'gayr,fh olwdk[m a&S;kd;pGJrl0g' (Conservative) tpdk;&rS usef&pfcJhwJhvlrsm;omjzpf_yD; ,cktvkyform; (Labour) tpkd;& eJqawmh olwtaeeJ _Adwo#rl0g'tay: -oZmt&Set0g wduuf yvkyjf cif; r&Sd kd kd d d f k f dk Ekdif-uawmhbl;aygh? 'ga-umifhrdk olwdku uG,f&muae oG,f0dkufwJhenf;oHk;-u_yD; atmifqef;tay: vufpm;acscsifwJh pdwftpGJtvrf;}uD;eJ atmifqef;&J jrefrm jynfvGwfvyfa&; atmifyGJcHjcif;udk wm;qD;-uwmjzpfw,f? 6 (6) ESpfeD;yg; aetdrfwGif zrf;qD;cH&jcif;rS 1995 ckESpf/ Zlvdkifv(10) &ufaewGif v$wfvdkufonf? 7 bmwD; (vf) vifh (w) em (Bertil Lintner) . awmfvSefaewJh Armjynf= 1948 ckESpfrS bdef;ykefuefr+ (taemufbufrS jrifuGif; pmyHkESdyfwdkuf USA ESihf -um jzL/ befaumuf/ 1994) pmtkyf/ pmrsufESm (84=88) Y jywfom;aom Zmwfvrf; pHkwGif a&;om;xm;onfhta-umif;rsm;rSm= vGwfvyfa&;&_yD; ESpfvt-umwGif S f H u&if autif,l (Karen National Union) &J v#Kd0uowrefwa,muf (atmfvD Am boef;) udk vef'efodk apv$wfum olwd&Jtr+udk t*Fvdyfvdkvm;wJh u&ifrsm; k axmufcorsm;tm; wifjytoem;cH&ef vma&mufjcif;udk 0di;0ef;az;r&ef pk;cJwhJ H l kf kH h pGefpm;vdkol _Adwdo#vlenf;pkwpk &Sda-umif;/ 1948 ckESpf/ ZGefv (30) &ufaewGif f 'k=Advr;}uD; z&ifh (u)/ td0if (Frank Owen) &J aetdrokd tpnf;ta0;ac:&m vl k f k (40) cef ay:vm-uonf? olwkd jrefrmjynfawmifwef;om;rsm;. rdwaqGtoif; f (FBHP) udk zGJ pnf;cJ-h u_yD; xdowrefrm vufeufrsm;ay;rnfh uwd&um jyefom; k H S G onf? toif;om;jzpfol ausm-f um;r+&aom ppfrxrf;a[mif; Akvr;}uD;*|ef ukr[D dS + d f d wvfavmuf (Col. John Cromarty-Tulloch) Force 136= 136=wyfzGJ ) taejzifh u&ifoyersm;twGuf vufeufEifh usnfrsm;udk oabFmjzihydk &ef ud;pm;onfrsm; l k f S f rSm ratmifjrifcJha-umif;/ apmapmydkif;u t*Fvdyfujym;rsm; tygt0if _Adwdo# ppf r+xrf;a[mif; yk*~dKvftenf;i,fwdkonf u&ifrsm;udk ppfajrjyifwGif tultnD ay;onf[k od&ygonf?
335
335

pmwGJwGif+/ a-u;eef;pm tdkiftdktm= trf42714/ Zlvdkifv (19) &uf/ eHygwf(282)? 9 [l;wifum (Hugh Tinker) jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH/ vGwfvyfa&;&_yD; tpOD;ESpfrsm;udk avhvmjcif;/ (vef'ef atmufpfzdk'fwuUodkvfyHkESdyfwdkuf=1957) pmrsufESm (37) atmufajcrSwfcsufu 1948 ckESpf/ -o*kwfv (14) &ufxkwf/ The Nation owif;pmtm; &nf!ef;csufudk azmfjyonf? 10 AdkvfcsKyf}uD; prpf'Gef;. av;ayAdkvfr;}uD;. rSwfrdor#pmtkyf (tDom um/ e,l;a,muf/ aumfe,fwuUov/f ta&Sawmiftm&StpDtpOf/ tcsutvuf kd f pmwrf;trSwf (13=1980= pmrsufESm (53) cGifh&uf&Snf/ vpmjynfh tp&Sdonfh urf;vS rf;r+&SdcJhonf? odkaomfvnf; 'Gef;taejzihf ,if;urf;vS rf;r+udk r,lcJhbJ Ekwxuconf? xdaemufoonf u&ifEiArmenf;aom ucsifjynfe,f/ jrpf}uD; f G f hJ k l S fh em;odk rdrbmom oGm;a&mufaexdiconf? d k f hJ 11 OD;ae0if;onf avmif;upm;xHkolwOD;jzpf_yD; &efukef jrif;ydifuGif;odk r-umc%oGm;oljzpfonf? 12 tar&duefjynfaxmifpk/ e,l;a,muf ruf[efwef (Manhattan) &Sd jynfya&mufjrefrmrsm;u OD;pGmxkwa0cJaom tywfpOfowif;pmapmif? f h 13 OD;wifarmif0if;/ befaumufrdwGif xkwfa0aom acwfydif (The New Era Journal) *sme,f? ZeD;jzpfol a':cifrsKd;at;u qufvufxkwfa0vsuf&Sdyg onf? t,f'wmcsKyfrm a-u;rHk OD;aomif;jzpfonf? D S 14 jrefrmjynfjyefvnfwnfaqmufa&; OD;pD;aumfrwD (CRDB) udk 1987 ck ESpfu pwifwnfaxmifzGJpnf;cJholjzpf_yD; xdktcsdefrS 1997 ckESpftxd TtzGJ }uD; . tjynfjynfqkdif&m OuU@wm0efudk xrf;aqmifcJhygonf? xdkaemuf xkdif;EkdifiH OuU@ wm0efESifh tjcm;OD;aqmiftoif;tzGJ }uD;rsm;wGif xdyfwef;rS 0wW&m;rsm; tcsdefjynfhvkyfudkifaepOf 1999 ckESpf/ 'DZifbmv (1) &ufaewGif uG,fvGef oGm;ygonf? OD;wifarmif0if;rSm ppftm%m&Siftkyfpkudk qefusifykefuefaeaom xki;Edii&dS OD;EkEifh yl;aygif;&eftwGuf jrefrmEkiirS 1969 ckEpwif xGucmvmpOf df kfH S dfH S f G f G vrf;c&D;wGif uG,fvGefoGm;cJhaom wcsdefu 0ef}uD;ESihf oHtrwf}uD;wOD;jzpfcJhol OD;0if;.om;jzpfonf? 15 trdajrukd zufqpfppftm%m&SifpepfrS vGwfajrmufa&;twGuf vltkyf }uD;rsm;jzifh awmif;qdkr+ukd t&nftcsif;&Sd_yD; owWdESifhjynfhpkHaom yk*~dKvfrsm;u rdrdwkdpdwfqENjzifh tav;wrl*kxm;um ud;yrf;cJh-uonf? xif&Sm;aomyk*~dKvf
336
336

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

rsm;rSm &JabmfokH;usdyf0if AdkvfcsKyfvusfm/ AdkvfcsKyf&efEkdifESifh Adkvfr;atmif/ Akdvfr; csKyf-um'kd;/ OD;oGif/ tuf'0yfavmkH/ &efusifpdef/ (OD;0if;ESifh Adkvfp}uFmwkdrSm tpOD;ykdif;wGifyif uG,fvGefcJhonf) ESifh aemuf touft&G,fykdif;wGif ZmvDarmf/ wifarmif0if;/ &Jausmfol/ armifatmifESifh tjcm;acgif;aqmifrsm;. om;rsm;/ olw.ZeD;rsm; rdom;pktzGJ 0ifrsm;u aumif;pGmtm;ay;ulnc-hJ uonf? ae0if;. dk D tqifhqifhaom ppftpkd;&rsm;onf 1962 ckESpf tm%modrf;_yD;csdefrSpI EkdifiHa&; t&ESifh vlrsKd;a&;t& xuGr+rsKd;pkHwkd. vufeufukdifawmfvSefr+rsm;ukd &ifqkdif cJ&onf? h 16 vD[maA;atmhpf0J (Lee Harvey Oswald) wOD;wnf;om yvkyfcJhjcif; jzpfonf[aom tjrif ( 1964 ckEp/f pufwifbmvwGif w&m;ol}uD;csKyf tm;vf0g l S &if;. aumfr&Sif (Earl Warrens Commission) . awG&Sdcsufrsm;u ,if;tcsuf udk axmufccaomfvnf;) udk odr[kwf 1963 ckEpwif orRw uae'D (President H hJ k S f G + G f kd Kennedy) udk vky}f uHowfjzwfrwif olyg0ifywfoufaeonf [laomtcsuuyif tar&duefjynfovxu t}uD;tus,foo,&Saer+u qGaqmifconftwGuf l l k H d J hJ h tar&dueftpdk;&onf vkyf}uHowfjzwfr+rSwfwrf;rsm; jyefvnfpdppfoHk;oyfa&; tzGJukd ,if;udptm; jyefvnfppfaq;&ef wm0efay;tyfconf? xdtcseu v#K0uf P hJ k d f d S tjzpf a-unmcHxm;&aom taxmuftxm; pm&Guf (6) aomif;tm; jynfovxk l l tm;today;cJ_h y;/ ,if;wdukd taotcsmjyefvnf tao;pdw-f unfconf? a':vm D k h + hJ (8) oef;ukefuscJh_yD; (6) ESpf-um tao;pdwfvkyfaqmifr+rsm;yvkyf_yD;aemuf vkyf }uHowfjzwfrrwwrf;rsm; jyefvnfpppfo;oyfa&;tzGJonf 1998 ckEp/f pufwif + S f d kH S bmv (30) &ufaewGif pmrsufESm (290) yg&Sdaom tpD&ifcHpmwapmif xkwfa0 cJhonf? ed*Hk;csKyf= orRw uae'Dtm; vkyf}uHowfjzwfcJholrSm atmhpf0Jvf wOD; wnf;omjzpfonf? rnfoqap yl;aygif;}uHpnfrtjzpf ,lqolrsm;udrl ,H-k unfvm kd kd + k atmif ryvkyEiao;acs? f kd f

tcef; (6) t-urf;zufrtarG +


OD;apm OD;av; (9) a,muf? EkdifiHa&;aqmif&Gufcsdefrsm;wGif *VKefOD;apm u uGm;0gavh&SdonfrSm olrdcifbufrS OD;av;awmfol (9) a,mufrSm wOD;pD vlowfr+ usL;vGefcJh-ua-umif; w&m;pD&ifjcif;cHcJh-u&aomfvnf; t,lcH0ifvkduf
337
337
1

-uwkdif; vGwfoGm;-ua-umif;/ okdaomf OD;apmu vlowfr+ycJhaom w&m;cH OD;av;rsm;u vlom; b,fEpa,muf owfjzwfconfudk twdtusrajymcJaomf S f hJ h vnf; tenf;qk;wOD;u wa,mufomxm;v#if olw. wlawmfou &ufpufpm H dk l G owfjzwfapcJonfh vl (9) OD;ESihf nDr#rnfomjzpfonf? h 2 aroef;apm? vl,kwfrmrsm;. ckdv+H&mb,frSm&SdovJ qkdonfh tar;ESitajzukd ay;cJorm (18) &mpkwif ausmf-um;cJonfh t*Fvypma&;q&m hf h l S G h d f Samuel Johnson (1709=1784) tqkdt& xkdvlpm;rsm;. ckdv+H&monf rsKd;cspf pdwf&Sdol rSwf,lxm;olrsm;taeESifhjzpf.? xkdvlpm;rsKd;toGifonf *VKefOD;apmuJh okd EkdifiHa&;orm;ESifh wkdufqkdifae.? okdaomf olonf Ak'<bmom=jrefrmjzpfjcif; a-umifh Ak'<w&m;jrwf. tESpft&omjzpfaom avmb/ rkef;wD;r+/ ,kHrSm;vGef jcif;rsm;onf 'kuQt&if;tjrpfjzpfonfqkdaom w&m;awmfukd vspfvsL+xm;ykH &onf? u|efawmhfa,muQrjzpfol OD;aomif;pdef&SdpOfu OD;apmta-umif;rsm; r-um c%vufqkHajym-u&m0,f OD;apmonf raumif;r+rsm;usL;vGef_yD; aopm; aoaptrdefrSvGwf&ef ar#mfvifhcsufr&SdonfhtcsdefrSmyif aemifw&cJhykHr&onfukd pOf;pm;rd-uygonf? u|efawmfu xifa-u;ay;cJhzl;onfrSm ol.,kH-unfcspfcif olwOD;OD;tm; pmjzifh rdrd.pdwful;t,ltqrsm;ukd a&;om;xm;cJhjcif;&SdEkdifI xktwGi;a&;pmrsm;ukd ajc&maumufEi&ef ta-umif;&Srnf? u|efawmha,muQr d f dk f d f }uD;uvJ xkorsm;onf OD;apm.ZeD;ESihf i,f&,owOD;wnf;aom orD;wkd jzpfEif d l G f l dk a-umif;ukd pOf;pm;rdonf? okd jzpfapumrl ESpfaygif;rsm;pGm ausmfvGefcJh_yD;rS pma&; q&m cspf-unfa&; -unf!Gef. 1970 ckESpf 'DZifbmvxkwf orkdif;0ifol&d,/ jrefrmhtvif;ESifh jrefrmhEkdifiHa&; pmtkyfwGif azmfjyxm;onfrSm olod&SdvmcJh onftwki; *VKefO;apmonf olorD;aroef;apm (ac: ) abbDapmxHodk atmufyg h df D aemufq;ay;pmrSwwrf;ukd xm;&pfconf? TaumufEwcsufrsm;r-umrDuyif Hk f hJ k f (56) ESpfajrmufpmqkdawmfaetxdrf;trSwftjzpf -opa-w;vs/ qpf'eD-rd usif;y a&;aumfrwDu xkwfa0onfh orkdif;0ifpmuAsmtvuFm wGif jyefvnfykHESdyf xm;ygonf? a'goESifh tmCmww&m;onf aumif;usKd;ukdray;bJ qkd;usKd;ukdomay; onf? olonf a'gorD;ukd&if0,fykduf_yD; tmCmww&m; }uD;rm;vGef;cJhojzifh ol.b0ukd wkwEiyi;um Zmwfor;qk;cJ&onf? d dk S hf dk f d f d h tu,fI a'gorD;ukd &if0,frykdufbJ _idrf;owfEkdifcJh_yD; tmCmww&m;
338
338

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

udkvnf; azsmufzsufypfEkdifrnfqkdygv#if ,ckvkd toufi,fi,fESifh b0ukd wkdwkd ykdif;&rnfr[kwfacs? oljrwfEkd;aom ZeD;/ olcspfaomorD;wkdESifhvnf; tkdatmif rif;atmif aexkdif&_yD; wkdif;jynftusKd;ukd o,fykd;xrf;aqmifrnfjzpfonf? ,ckrum; vGecav_yD? _yD;cJav_yD? okwapvnf; zcifjzpfo. trSm;rsK;ukd l f hJ h d l d orD;jzpfol ruHawG&avatmif zcif. b0oifcef;pmukd,lI a'gorD; &if0,f rykdufaxG;bJ _idrf;owfypfyg? rnfoltay:rS &ef-id;zGJ&ef-id;rxm;bJ tmCmw w&m;ukd azsmufzsufypfygav=cspforD; [lI azmfjyyg&Sonf[I od&onf? d l b0oufwrf;.vrf;a-umif;twkdif; tcsdeftweft&G,fa&mufonfhtcg wGif aroef;apmonf tdraxmifycJ_h yD; i,f&,pOfrmyif uG,veom;onf? f G f S f G f G 3 wifarmif0if;/ EkdifiHa&;orm;ESifhEkdifiHa&; xkwfa0ol a':cifrsKd;at;/ acwf-ydif*sme,f/ befaumuf 2001 ckESpf pmrsufESm 302? u|efawmhfukdzrf;_yD; ppfaxmufvS rf;a&;u 1965 ckESpf ZGefv (5) &ufu pwifppfaq;_yD;onfhaemuf ykdif; 1965 ckESpf ZGefv (14) &ufu 1968 ckESpf azazmf0g&Dv (27) &uftxd tif;pdeaxmifxrm axmifcsxm;cJonf? f J S h ud;rdeusaom &mZ0wfom;rsm;tm; ud;rderay;rD ,cifu tok;ycJonfh f f H h ud;wkdufxJwGif u|efawmhfukd wa,mufxJ csKyfxm;cJhonf? _Adwdo# axmifOya' rsm;u jypf'%fus tusOf;om;wa,mufukd ud;wkdufxJwGif (21) &ufxuf ausmf_yD; xkduJhokd csKyfcGifhr&Sd[k jy@mef;xm;aomfjim;vnf; vlr+tcGifhta&;rsm;ESifh w&m;Oya'ukd 1962 rwfv (2) &ufaeup_yD; csKd;azmufcsifwi;csKd;azmufvsuf dk f olwkdvkdtyfonfhtcgwkdif; trdefESifhxkwfjyefa-unmcsufrsm;ukd xkwfcsifovkd xkwI vkycsiovkvyae-uonfh vuf&ppftm%mykirsm;u u|eawmhudk tcef; f f f d k f dS df f f eHygwf (15) Y yxrt}udrfrSmyJ (9) vausmf wkdufydwfxm;cJhonf? if;tcef;rSm (10) ay/ (8) aycefomus,f_yD; opfom;-urf;cif;oufoufjzpfygonf? xkd jyif emrnfawG/ &ufpGJawGESifh EkdifiHa&;auG;a-umfoHawGukdvnf; eH&HrSma&;jcpfxm; onfudk awG&ygonf? AdvcsKyfatmifqef;ESihf tmZmenf}uD;rsm;tm; vky}f uHowf k f jzwfcJhonfhtr+a-umifh ao'%ftjypfay;cH&aom OD;apmESifh}uH&mygrsm;tm; ao pm;aoaptrdefukd csrSwfapcJhonf? u|efawmfhukd csKyfxm;&mae&mrSm if;&m Z0wfom;rsm; jypf'%fukd apmifhqkdif;aecJh-u&onfh ud;wkdufjzpfa-umif; aemufrS u|efawmfod&kHru u|efyftcef;eHygwf (15) wGifvnf; w&m;cHr+ef}uD; aeoGm;cJh onftavsmuf owf&&if ao&J&rnf=1947 [lI eH&wif ur`n;xk;xm;cJorm h J H G f d h lS oljzpfa-umif; od&ygonf? Tonfrm *VKefO;apm. aqmify'jf zpfonf? olonf S D k
339
339

ol.acgif;aqmifukd aemufqkH;txd av;pm;oGm;ykH&onf? 4 txufygpmtkyf? pmrsufESm 426=429? 1970 ckESpfwGif Adkvf&efEkdif. J awmifyi;wki;jzpfaom xki;EkiiH pefum&mpcef; (Sangkara Camp) Y jr0wD&acgif dk f d f df df u pma&;ol/ ukdwifarmif0if;ESifh &Jausmfolwkdukd tvGefxl;aom ta-umif;t&m (,cktxd vltrsm; rod&Sdao;) jzpfonfh xkdtcsdef *syefacwfu EkdifiHY eHygwf (1) jzpfaeaom t"dywd a'gufwmbarmfukd vkyf}uHowfjzwf&ef }uHpnfcJhzl;onfht a-umif;t&mrsm;ukd ajymjycJhonf? xkdta-umif;t&mrSm xyfrHazmfjy&efoifhay onf? xkdtcsdefu EkdifiHawmft"dywdt&Sifrif;}uD;.tdrfY wm0efcsxm;aom Adv&efEif OD;pD;onfh t"dywd uk,&awmfuif;wyf. wyfzJG 0if (117) OD;wGif uk&J k f dk d f H d acgifonf wOD;tygt0ifjzpfonf? wyfzGJ0if &Jabmfrsm;taejzifh taxGaxGEkdifiH a&;tajctaeukd tenf;i,fr#om od&Sd-u_yD; ppfwyfxkH;pHtwkdif; AdkvfcsKyfatmif qef; wOD;wnf;ukdom ,kH-unfukd;pm;-uonf? if;tjyif a'gufwmbarmfrSm *syeftvkawmf&wOD;jzpfonf[k xifjrif_y; wyfrawmfom; &Jabmfrsm;u r-unf!dk d d D -ukHru oltm; tacsmiform; EkdifiHa&;pm;zm;opPmazmuf[k awG;q-uonf? xkdtjyif ol.orufjzpfol Adkvf&efEkdifESifhywfoufIvnf; tm;vkH;u ESvkH;rom r,mjzpfae-uonf? t"dywdukd teD;uyfapmifh-unfh&ef Adkvf&efEkdiftm; t"dywd uk,&awmfAvr;tjzpf wm0efcsxm;jcif;jzpfonf[k olwem;vnf-uaomfvnf; d f H kd f dk olorD; wifZmarmftm; vufxyfvkdufjcif;jzifh a'gufwmbarmf bufygoGm;_yD[k tm;vkH;uxifae-uonf? EkdifiHawmft"dywdvkyf}uHr+}uD;ukd xkdae nykdif; r[m rdwfwkdu ava-umif;rS AkH;}uJonfhtcsdefESifh wkdufqkdifaeojzifh arSmifrJaeaom wnY ava-umif;&ef O-orsm; atmfjrnfvmonf? a'gufwmbarmfESifh rdom;pk vnf; yef;_cHtwGif; wkdufaemufbuf&Sd AkH;ckdusif;twGif;okd rdom;pktm;vkH; uokwfu&ufajy;0if-uonf? xdkae&mrSm uif;wyf. e,fedrdwfxJY&Sdonf? xkdtcsdefwGif OD;ausmfjrifhav; (tm&Svli,ftoif; twGif;a&;r;/ aemifaomtcg zqyv0ef}uD;jzpfvmrnfhol) ESifh *syefe*g; euftzGJ0if (2) OD;wkonf uif;wyfzGJ d acgif;aqmif ukd&JacgifESifh vma&mufawGqkHwkdifyifaqG;aEG;-u_yD; e*g;eufwkdu a'gufwmbarmftaejzifh t*Fvdyftvkdawmf&djzpfI olukdpdwfrcs&/ oltm; avSeH ESpzuf eif;xm;ol[k jrif-uonf? xka-umifh oluz,f&m;_y; ol. Ekiiacgif;aqmif f d dk S D dfH ae&mukd jynfow&yfv;ESihf wyfrawmfwckv;u -unf!aom AdvcsKyfatmifqef; l Hk Hk dk k f tm;v$Jtyf&ef olwkdu vkdvm;-uonf? if;tjrifrSm uif;wyfzGJ0ifrsm;twGuf vufcHEkdifzG,f&Sdonf? ,ckn olwkda'gufwmbarmftm; vG,fulpGm zrf;qD;ac:
340
340

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

aqmifoGm;a&;rSm uif;wyfzGJ0ifrsm;. yl;aygif;ulnDr+vkdtyfonf? tcGifhtcg aumif;u qkdufa&mufvmay_yD? ava-umif;&ef tcsufay;O-oqGJxm;csdefY vufeuftjynfhtpkH okdif;-cHwyfqifxm;aom ukd&Jacgif/ OD;ausmfjrifhav;ESifh *syef e*g;euf (2) OD;wkrSm AkH;ckdusif;&Sd&mokd jzwfvrf;rS tvsiftjrefoGm; -uonf? av d a-umif;&eftm;vkH; uif;&Sif;a-umif; tcsufay;oH r-um;&ao;onfhtwGuf a'gufwmbarmfwtm;vk; Ak;ckusi;xJwiyif&Svrrnf[k olwdk awG;xifc-hJ uonf? dk H H d f G f d d hf okaomfvnf; a'gufwmbarmfwkd rdom;pkrSm ava-umif;&ef tcsufay;at;aq; d a-umif; O-orqGJrD AkH;ckdusif;rS tdrfokd jyefoGm;-u_yDjzpfI olwkpdwfysufrd-uonf? d olwku tdrftwGif; twif;0ifa&muf_yD; wkdufckduf&ef ud;pm;aomfvnf; ratmif d jrifcacs? w,fvze;vki;rsm;ukd jzwfawmufxm;onf[k OD;ausmjf rifav;u xifchJ hJ D k f df h aomfvnf; vkdif;rsm;ukdom jzwfvkdufykH&I a'gufwmbarmfu uifaywkdifudk vS r;ac:Ekiconf? r-umrD uifaywkiwdk nwGi;csif; ppfum; (2) pD;jzifh a&muf&dS f d f hJ df f vm_yD; ausmfjrifhav;ESifh e*g;euf (2) OD; ukd zrf;qD;ac:aqmifoGm;vsuf aemuf w&ufwif uk&acgifEihf uif;wyfzJG vlaygif; (15) a,muf OD;0dpm&vrf;/ ppf0ef}uD;k; G d J S H csKyfY zrf;qD;xdef;odrf;xm;jcif;ukd cHcJh-u&onf? a'gufwmbarmf. t*Fvdyfbmomjzihf a&;om;cJhonfh Breakthrough in Burma: Memoirs of a Revolution, 1939-1946 / (e,l;a[bif/ a&(vf) wuUokdvfpmykHESdyfwkduf/ 1968? pmrsufESm 216 ESifh 253) wGif rGuf[cJhonfrSm bDtkdifatppfwyftaejzifh oltm;vkyf}uH&ef }uHpnfjcif;rsm; zGifhvSpfcJhonf[k qkdxm;onf? okdaomfvnf; if;pmtkyfwGif us,fus,fjyef jyef azmfjyjcif;r&Sdyg? Tta-umif;ESiywfoufI *syefacwf jrefrmtpk;& jyef-um;a&;0ef}uD; AE<KvOD;pdef hf d . u|efyfwkd twGif;a&; ('kwd,wGJ) rSmvnf; yga-umif;od&onf? EkdifiHjcm; pma&;q&mrsm;wGirum; Tjzpf&yftay: pkpvifvifa&;cJorm vl0pf (p) t,fvif fl H Hk h lS (Louis Allen) jzpfonf? olpmtkyf Burma: The Longest War 1941-45, Phoenix Press 2000/ pmrsufESm (568) = (573) wGif ukd;um;a&;om;xm;onfhtwdkcsKyf rSm *syefwyfrawmfESifh wGJxm;onfh t&yfom;ygarmuQ tpmtd/ wkduktdcsd (Prof. + l G d f G f Asai Tokuichi) acgif;aqmifonfh vky}f uHrvwpkwif if;.+;0ukeo,a&;tzGJ (Showa Trading Association) rS rdwfaqGwOD;ESifh aemuf *syefwa,muftjyif OD;ausmfjrifhESifh jrefrmwa,mufyg0ifum 1944 ckESpf azazmf0g&Dv (16) &uf nyki;wGif a'gufwmbarmfaetdrodk oGm;cJ-h uonf? wyfrawmfom;tapmifrsm;ESihf df f h awGonfhtcg OD;ausmfjrifhtm; ajymckdif;onfrSm OD;barmfonf _Adwdo#olv#KdjzpfI
341
341

oltm;owf&ef vmcJh-ujcif;jzpfa-umif;? 'Dta-umif;ukd AdkvfcsKyfatmifqef; odaoma-umifh vwfwavmvkdufvmvdrfhrnf? yxrqkH;uawmh olwkdtm; vuf eufrsm;tyf&efjzpfa-umif;? xkdpum;rsm;ukd vufcHykH&onfh tapmifhwyfrsm;u kdifz,f (10) vuf urf;vkdufonf? xkdtcg avab;O-ooHay:vmI OD;barmf xGufvm_yD; AkH;ckdusif;xJ0ifoGm;aomfvnf; tdrfxJokd jyefoGm;cJhonf? wzef d f *syefqufo,a&;t&m&Sd Akvr;}uD; [d&tku (Col. Hiraoka) tm; owday;vkuI G f d f d a&mufvm_yD; ppf&Jwyfrsm;vnf; a&mufvm-uonf? tpmtdESifh vlwpktm; ppfaq;um tif;pdef=*syef ppfwyfaxmifokd zrf;qD;oGm;onf? xkdpma&;q&m a&;cJhonfhpmtkyfwGif azmfjyxm;onfh pdwf0ifpm;p&maumif;onfh tcsufrsm;wGif ygonfrm vky}f uHrrprDnwGiyif tpmtd. +;0rdwaqGonf AdvcsKyfatmifqef;ESihf S + f d f k f awG&efom;cJa-umif;? aemufapmapmyki;u tpmtdtm; pifumylwif ocifApdeEihf G h df G f S xGef;tkyfwkdu a'gufwmbarmfukd rvkdvm;onfhpum;rsm; em;oGif;cJh-uonf[k azmfjycJonf? h 5 OD;atmifqef;u 1946 ckESpf tapmydkif;u a':refprpftay: ,Hk-unfr+ ay;tyfcjhJ cif; (pmrsufEm 182 okd ) onf 0d0g'jzpfcsifp&mjzpfI ,if;udk todw&m; S &S&dS uGujJG ym;jym; rvGrm;atmif &Si;vif;jyo&ef rjzpfEicacs? olonf rdrobm0 d J J S f kd f hJ d u tvdtavsmufajymvduonftwdi; rdrcpm;rdovdk ajymcJjh cif;jzpfy&ygonf? k k f h kf d H kH a,bk,stm;jzihf trsKd;om;acgif;aqmifrsm;. uH-urRmESihf txl;0daootm;jzihf jrefrmhordi;wGif xif&m;olrsm;. uH-urRmudk olo&xm;onftay: tajccHajymcJh kf S d dS h jcif;jzpfayvdrfhrnf? xdkacgif;aqmiftrsm;pkrSm opPmazmufcH&I vkyf}uHowfjzwf r+a-umifh uG,veom;-u&onfr[kwygvm;? (18) v [lI ol &nf!e;ajymqdk f G f G f f oGm;jcif;onf &Sif;vif;jyoI r&Ekdifaom t&mjzpfayawmhonf? odkaomfvnf; olonf 1947 ckEp/f ESpv,fwif vky}f uHowfjzwfjcif;cHc&onfrm obm0w&m;. S f G hJ S jyuf&,fyr+jzpfayawmhonf? tjcm;wbufwGifum; olonf [dwf[efvkyf&ef/ *k%xw&efEifh rdru,ukd tumtuG,f y&ef vdvm;olr[kwbJ jynfovx. f k f S d kd f k f l l k cspjf cif;arwWm&dyf rHwif vHk cHaeonf[k ,H-k unfcpm;aecJol jzpfayonf? G H h 6 bmwD;vif(w)em (Bertil Lintner) . {&m0wDpmapmif (-o*kwv 2000) h f pmtkya0zefcef;wGif a'gufwmarmifarmifa&; 1988 ck jrefrmjynf ykeuefxuGr f f + pmtk y f (yk H p H 49/ a&;(vf ) ta&S a wmif t m&S a vh v ma&;/ e,l ; a[bif / h G f S uGeeufwu,f U.S.A) tay: ajzmifrwfpm okyazmfxm;onfrm= f D rsuarSmufacwfY tm&Swuwif &ufpuf-urf;uwfpm tpkvutyHvuf f dk f G G dk f dk
342
342

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

owfjzwfrt}uD;t-u,f tqk;qk;rsm;wGif yg0ifonfjh zpf&yfudk xk;jzLokway;jcif; + d H H f omjzpfonf?jrefrmjynf. tkdpma&mufaeonfh tm%m&Siftm; rsufpdrSdwfokwd -obmpm &Gwjf cif;?rk;rom;ajrmufyifonfh ynm&Si? d h f tqk;owf&mwGif oltajymu=oltaeeJ tm&St-uifemrJh tm%m&Sirsm; H f ukd auseyf-uap&ef vkyfaqmifqJy&mwGif olukd,fwkdifu txktxnf vlowf orm;rsm;wk. umuG,ccojl zpfvmcJonf? d f k H h ykdrkdtHhtm;oifhzG,faumif;ykHuawmh *k%foduQm&Sdaom tzGJtpnf;jzpfonfh a&;(vf) wuUovta&Sawmiftm&Savhvma&; tpDtpOftaeeJ wnf-unfav; dk f eufpGm rSwfcsufcsjcif; okdr[kwf uefuGufjcif;uif;rJhpGm 'Dpmtkyfukd a&G;cs,fykHESdyf jcif;jzpfonf? 7 pmwkdufpma&;b0/ wyfwGif; tapmykdif;umvrsm;wGif avmif;a-u;aiG vkdufvHacs;iSm;aeonfukd r-umc%awG&onf? olukd xkdokd jyefay;avhr&SdbJ acs;iSm;wwfonfukd owdxm;rd_yD; xkdta-umif; rSwfcsufyolrSm anmifa&$r[m a'o0Djzpfonf? olru olukd wcgw&H aiGpa-u;p ay;avh&Sdonf? oltavmif; tpm; tpGEiywfoufI ajymjyol aemufwOD;rSm olrwaqG Akvp}uFm (&Jabmfo; J S hf d f d f Hk usdyf) jzpfI Akdvfae0if;onf jrif;ydifyGJeD;v#if oltdrfvm_yD; aiGacs;iSm;jcif;jzifh ol pdwfysufcJh&a-umif; ajymjyonf? olqDu wpkHw&mr&rcsif; ae0if;onf jyefavh r&Sacs? xkAvcsKyfu tm%mxufvmonftcgE+uum; jrefrmEkiitwGi; avmif; d d kd f h d f dfH f upm;r+tm;vkH;ukd ydwfyifcJhonfrSmum; oa&mfuGufwuGufjzpfcJhonf? w&m;0if jrif;ydifavmif;upm;onf t"duae&m usKduUqHESifh tjcm;ae&mrsm;ukd usdrf;ao aygufz,f&m;_yD;aemuf oltaeESirl olarG;&mygtpGudk t*FveftufpaumhY quf S hf J f vufvkyfaqmifcJhonf[k ,kH-unf&onf? _Adwdef&Sd olrdwfaqGrsm; tultnDjzifh tufpaumhwif ol jrif;aZmif;rsm; wnfaqmufxm;cJonf? &efuewirl oltpfudk G h k f Gf ocifvxe;/ ol ni,f ode;!GeEihf olZeD; a':wifwifwu avmif;upm;tdr}f uD; S G f D f f S dk (3) ae&mwGif wnfaxmifxm;_yD; Oya'tjyifbufrS tqD;twm;r&Sd qufvuf vkyaqmifaeqJjzpfonf? f 8 Adkvfvufsmtm; &nf!ef;I 1969 ckESpfwGif xdkif;EdkifiHY OD;Ek. ygvDref 'Drdkua&pDygwD (PDP) wGif 'k=OuU@taejzihf 0ifa&muf_yD;/ jynfcspfvGwfajrmuf a&;wyfrawmf. ppfaumifpD obmywd AdvcsKyf}uD;wm0efukd xrf;aqmifcygonf? k f hJ 1978 ckEpwif u&ifoyersm;vufcsufjzifh aoqH;onf? S f G l k f k 9 Akvr;csKyfausmaZm (c) ocifa&$? om,m0wDckif ok;q,frd qki;pk&mwGif d f f d H df G
343
343

1919 ckESpfwGif arG;zGm;? 1941 ckESpf {_yDvwGif &efukefrSxGufcGmaom *syefukef onfoabFmjzifh ac:xkwom;cJaom 'kw,tokwf rsK;cspf (7) OD;wGif olyg0ifonf? f G h d d [kieefu|e; *syefppfoifwef;ukd wufa&mufconfh &Jabmfo;usytzGJ 0ifwOD;jzpf df f hJ Hk d f onf? 1941 ckEpf 'DZifbmwGif zGJpnf;cJaom Armhvwvyfa&;wyfrawmfu trdajr S h G f twGi; atmifjrifpm csDwufvmonftcg twlvuygvmcJonf? t_rJwrf;wyfr f G h dk f h awmfESifh&SdaecJh_yD; 1950 rS tapmykdif;ESpfrsm;twGif; atmifjrifpGmqifE$JcJhaom autef,laomif;usef;olrsm;ESifh wkwfjzLusL;ausmfolrsm;tm; awmfvSefwkduf yGJrsm;wGif Adkvfr;csKyftjzpf xif&Sm;ausmf-um;cJhonf? wyfrawmf. txl;c|efqkH; tqifhjrifh ppfajrjyift&m&Sdjzpf_yD; -um&SnfpGmvufwGJcJhaom a&mif;&if;tay: Y ae0if;u tjrifr-unfrvifjzpfvmcJonf? ol. vufo; okwoifa&;vrf;pOfudk h Hk f tok;cs_y; uGejf rLepfygwD Armjynfodk owif;rsm; ayguf-um;onf[k yxrpGypvsuf H D f JG w&m;0if&mxl;csum 1957 ckEpf ZGevwGif xkwy,fypfconf? AdvausmaZmonf S f f hJ k f f olrdom;pkESifh &efukefrd prf;acsmif;wGif twef-umaexkdifcJhonf? 1976 ckESpf ESpfvnfwGif AdkvfausmfaZmonf Arm=wkwfe,fpyf yefqef;&Sd uGefjrLepfygwD Armjynftajcpkupcef;okd xGuom;cJ_h yD; uGejf rLepfrsm;ESihf yl;aygif;cJonf? 1989 d f f G h ckESpf {_yDvtwGif; tjcm; pDyDbDacgif;aqmifrsm;ESifhtwl olvnf; wkwfjynfokd xGufajy;vGwfajrmufcJhonf? olonf ,cktcg ulrif;wGif aexkdifvsuf&Sdonf? bDbDpD (2) kyfjrifoH-um;u olukd w,fvDzkef;jzifh awGqkHar;jref;&mwGif _Adwdo# tpd;&u tmZmenf}uD;rsm;ukd owfjzwf&ef pDpOfcjhJ cif;jzpfa-umif; olu wnfwnfh k h }uD; xkwazmfajymqkconf? oltajymu atmifqef;ukd trSewu,fowfou f d hJ f l _Adwdo#tpkd;&yJ? 'g[m olwk&J qufuGufyJ? [k jzpfonf? d 10 acsmifZefanmifa&$(Chao Tzang Yawnqhwe) (tjcm;trnf ,l*si;oku)? f d f 1939=2004? Zlvif (24) &ufwif aoqk;? olrwkirD oltar p0f[efcef anmifa&$ dk G H df a'0D (uG,ve_f yD; ol p0fa&$ou/f jynfaxmifpjk refrmEkiiawmf. yxrqk;orRw f G dk dfH H 1948=52 . -uif,mawmf) onf 2003 ckESpf Zefe0g&Dv (17) &ufaewGif uae'gEkdifiH Aeful;Am;rd Y touf (86) ESpfwGif uG,fvGefcJhonf? 1962 ckESpfwGif ae0if;tm%modrf;&mwGif p0fa&$okdufrSm xdef;odrf;csKyfaESmifcH&onf? xkdESpf Ek0ifbmvwGif olaoqk;oGm;_yDjzpfa-umif; olrom;pkudk today;cJonf? d H d h 11 1976 ckESpfv,fwGif wkwf=jrefrme,fpyfwGif&Sdaom yefqdkif;&Sd uGefjrL k f k f f epfygwD (Armjynf) (CPB) tajcpduae&modk Advr;csKyfausmaZmonf oGm;a&muf cJ_h yD; uGejf rLepfrsm;ESifh yl;aygif;cJonf? 1989 ckEp/f {_yDvwGif olonf tjcm; pDybD h S D
344
344

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

acgif;aqmifrsm;ESitwl wkwEiiokd xGuajy;vGwajrmufom;cJonf? olonf fh f kd f H f f G h ,cktcg ulrif;wGif aexdivsu&ygonf? bDbpD (2) wDAu 1996 ckEpwif olukd kf f dS D DG S f G w,fvze;jzihf qufo,ar;jref;cJ&m olu _Adwo#tpd;&u vky}f uHowfjzwfrukd D k f G f h d k + tuGucspDrcjhJ cif;jzpfonf[k wyftyfajymqdconf? f H k hJ 12 atmif}uD; (t_idrf;pm;Akdvfr;csKyf)? ae0if;. nmvufkH;? 1963 ckESpf azazmf0g&DvwGif awmfvea&;aumifprS aemufq;kH Ekwxuc&onf? okaomfvnf; Sf D f G f hJ d olociftay: Y olu qufvufopPm&SdaecJhonf? ESpfrsm;pGm-um_yD;aemuf ,l.,cif vkyfazmfukdufzuf ppfwyft&m&Sdrsm;ESifh aumifpD0ifrsm;xH 1988 ckESpf arv (9) &uf &efukef[k &ufpGJwyfxm;aom pm&Snf}uD;wapmifukd olu a&;cJh onf? xkpmrSm jrefrmvka&;xm;jcif;jzpf_yD; u|efawmfvufxJ a&mufvmaomtcg d d h u|efawmfu t*FvdyfbmomjyefqkdI tar&duefEkdifiH 0g&Sifwef'DpD&Sd pDtm'DbD Ekiiwumqki&m XmecsKyfodk qufvufjzefa0Eki&ef pDpOfay;ykconf? atmif}uD;. dfH df df d hJ pmwae&mwGif 1962 ckEpf ZlvivtwGi;u wuUovausmif;om;rsm;ukd &uf&uf S dk f f dk f pufpufowfjzwfr+ta-umif; olu ajymjyxm;onf? tm%mxdyfacgifcsKyf. vufaxmufjzpfcowOD;u vlowfui;rsm;teD; &SaecJ_h yD; oltazmfjycsufrsm;rSm hJ l Gf d tHp&maumif;avmufatmif xl;jcm;vSonf? ausmif;om;ta&;tcif; ay:ayguf h vmonfhtcg vkHcHa&;aumifpDatmufwGif ta&;tcif;aumfrwDw&yfukd zGJpnf; vkduf_yD; toHv$ifhkH (jrefrmhtoH) wGif tajcpkdufxm;cJhonf? ,if;aumfrwDukd Advr;}uD;ausmfaZm jynfxa&;0ef}uD;u OD;aqmif_yD; tjcm;0ef}uD;rsm; trSwf (4) k f J ArmhvufeufuiwyfrS Advpevif (om;owform;) tygt0if ppfwyfEihf t&yfzuf dk f k fdf G S &Jt&m&Sd trsm;tjym;yg0ifonf? xkaumf rwDwif rnfonfae&mu olyg0ifonfudk d G h atmif}uD;u razmfjyaomfvnf; 1962 ckEpf Zlviv (7) &uf aocif;jzpfym;onfh ae S dk f G vnf ausmif;om;rsm;v+yfaqmfr+rsm; pwifonfhtcg oltaejzifh jrefrmhtoHwGif &Sdraea-umif;ESifh ypfcwfonfhta-umif; -um; odwJhtcgusrS xkdae&mokd oGm;cJh a-umif; olu ajymqkdcJhonf? xdckdufepfematmif &nf&G,fvkyfaqmifcJhaom orki;0ifausmif;om;or*~taqmufttktm; 'ki;rrkujf zifh zdcrwif olu,wif df H df d JG + G dk f dk ypfreay;cJa-umif; ae0if;azmfjycsuudk aemufyi;wGif -um;odc&a-umif;/ ok&mwGif d f h f dk f hJ d or*~taqmufttkHzdcsr+. wm0efonf oltay: usa&mufvmcJha-umif; olu tckdiftrm ajymqkdcJhonf? tu,fI ae0if;trdefray;cJhv#if tjypfajymcH&rnfhol rSm olomv#ifjzpfonf[k ,lqcJhonfukd olu rnfonfhtcgr# rjiif;cJha-umif; atmif}uD;u qkdcJhonf?
345
345

udk;um;= pyf-umqdkif ( Sao Kya Seng) tif*sDqm*sifh (Inge Sargent) . jrefrmjynfay:u qnf;qmtvif;a&mif= u|Ekfyf. &S rf;rif;orD;b0 ([m0dkif,D wuUov=1994) wGi? pmtkyaemufausmzH;wGif pma&;ol (oDayge,f. r[m kd f f + f k a'0D) u uH-urRmqdk;. zsufqD;jcif;cH&aom aysmf&$ifr+}uD;w&yf/ jrefrmEdkifiH. tav;pm;cH&qHk;aom wdkif;&if;om; acgif;aqmifwOD;tm; wGef;vSefzdcsr+ESihf &ufpufvSaom ppfwyf,E&m;tm;qefusifaom trsKd;orD;wOD;. oHr%dpdwf "mwfESihf ol&owWdwdkudk Zmwfa-umif;jyef a&;om;xm;onf[k twdkcsKyfaumuf csufcs azmfjyxm;onf/xdktwdkif;yifjzpfcJhonf?u|Ekfyf.zcifESihfpyf-umqdkifwrSm dk rdwfaqG&if;rsm;jzpf-uonf? 'kwd,urBmppfrjzpfrD ESpftwef-umu rEav;rS rdwDvmodk armfawmfum;jzifh c&D;oGm;&mwGif pyf-umqdkifESifhtwloGm;cJh&mrS oludk od&cjhJ cif;jzpfonf? dS 14 udk;um;= OD;oef/ tif'l;qJh (Andrew Selth) / ol&Jaumif;wOD; aoqHk;jcif;/ jrefrmjynfrS OD;oefta&;tcif; 1974 ckESpf/ 'DZbFm (b&pfbdef;/ *&pfzpfwuUodkvf=-opa-w;vs/ tm&Spmwrf;rsm;trSwf (49) 1989) wGif+? 15 0ef}uD;csKyf ocifEk/ AdkvfcsKyf. vkyfazmfukdifzufESifh olae&mqufcHolu 1947 ckEpf Zlviv (29) &ufaewif wki;y jynfyv$wawmfY tjcm;t&mrsm;tjyif S dk f G df f 0rf;enf;cs;rGr;pum; Tokajymqkconf? D f d d hJ u|eawmfw&J ESpaygif; 2000 orki;rSm tvGexif&m;wJh acgif;aqmif f dk f df f S wOD;&JvufatmufrSm EkdifiHawmf&J pnf;kH;nD!Gwfr+[m (4) }udrfyJ jzpfcJhygw,f? jrefrmEkdifiH[m ppfjzpfaewJh bk&ifhEkdifiHawGeJ &efapmifaewJh aus;&GmawGa-umifh t_rJwrf; tpdwpwf trmrmjzpfaecJwmyg? taemf&xm/ bk&ifaemif/ qifjzL&SieJ f d h h f tavmif;bk&m;wkd[m u|efawmfwkdorkdif;&J tapmykdif;umvawGrSm wkdif;jynfukd jyefvnfpkpnf;EkdifcJhwJh }uD;us,fwJhbk&ifawG/ acgif;aqmifawG jzpf-uygw,f? u|eawmfwtcsermawmh AdvcsKyfatmifqef;u wki;jynfudk jyefvnfppnf;Ekic_hJ y; f dk d f S k f df k df D vGwvyfwjhJ ynfaxmifpjk refrmEkiiawmfudk wnfaqmufEicygw,f? f dfH dk f hJ trsKd;om;pnf;vk;nD!wa&;onf taotcsmowfrwxm;aom e,fjcm; H G f S f ajrjcm;pnf;rsm;twGif; zuf'&,fjynfaxmifpkukd wnfaqmufonfh aemufqkH; tqifrsm;wGif tcsKyftjcmtm%mukd ra-unmrD r&Srjzpfvtyfonf? ,if;taet h d dk xm;ukd (5) OD;ajrmuf xif&Sm;aom orkdif;0ifacgif;aqmif AkdvfcsKyfatmifqef;u &,lEiconf? dk f hJ 16 Adkvf}uD;tkef;ausmfjrifhonf AdkvfcsKyf}uD;ae0if;ESifh tjcm;EkdifiHawmf
346
346

13

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

acgif;aqmifrsm;ukd vky}f uHowfjzwf&ef }uHpnfol t"duw&m;cHtjzpf tpGypc& f JG H onf? 1977 ckESpf Zlvkdifv (27) &ufwGif tif;pdefaxmifY olukd ud;ay;uGyf rsufcJhonf? tkef;ausmfjrifhonf xdktcsdefu umuG,fa&;OD;pD;csKyf (-unf;) jzpfol AkvcsKyf}uD;ausmxif. uk,a&;t&m&Sjd zpfonf? ,if;}uHpnfrwif yg0ifywfouf d f f d f + G onf[k oHo,t0ifcH&aom ppfwyfrS ti,fwef;t&m&Sd w'gZifcefrSm zrf;qD;cH &_yD; axmifcscH&olc&/ t_idr;pm;tay;cH&olc& jzpfom;-uonf? H f H G 17 pdefvGif (t_idrf;pm;Adkvfr;csKyf) om;owform; [k trkef;cH&ol? ol. ocif tm%m&Sifae0if;ESifh eD;pyfoljzpf_yD; b0wav#mufvkH; ,kH-unfpdwfcs&ol wOD;taejzifh *k%fycsD;jrifhcH&aom pG,fpkH&yk*~dKvfwOD;tjzpf opPm&SdpGm tr+awmf xrf;cJhonf? 1943 ckESpfrSpI awmfvSefa&;wGif yg0ifcJh_yD; rsKd;cspfArmhwyfrawmfrS Armhwyfrawmftopfwif t&m&Sjd zpf&ef av#mufxm;cJonf? okaomfvnf; t&m&Sd G h d a&G;cs,fa&;tzGJu olukd ra&G;cs,fcJhacs? pdefvGifu &Jabmftjzpf pm&if;oGif;cJh_yD; trSwf (4) AsL;&pfzf (4th Bur:f) wyf&if;r;jzpfol Akdvfr;ae0if;. ukd,fykdiftr+ xrf;tjzpf xrf;aqmifcJhonf[k ,kH-unf&onf? xkaemuf t&m&SdjzpfvmcJhonf? d 1951 ckEpf -o*kwvwGif yxrqk;emrnf}uD;zkd jzpfvmcJonf? xkpOfu 'k=Advr;}uD; S f H h d k f at;armif. uGyuratmufwif u&ifjynfe,f v+i;bGJ teD; autif'tpcef;ukd f J + G df D dk 0ki;&mwGif olyg0ifc_hJ yD; wkuytwGi; u&ifacgif;aqmif apmbOD;}uD;ukd tao&rd df d f JG f onf? xkaemuf taz}uD;. opPmawmfcH aemufvuEihf vlowform;tjzpf 1962 d dk f S ckESpf ZlvkdifvwGif wuUokdvfausmif;om; &maygif;rsm;pGmukd taoypfcscJhaom wyfprsm;ukd ol uGyuconf? orki;0if ausmif;om;or*~taqmufttkuvnf; k f J hJ df H dk azmufcGJzdcscJhonf? oltaejzifh aoG;v$rf;r+trsKd;rsKd;twGuf wm0ef&SdcJh_yD; OD;oef psmye kyfysufqif;ysufjzpf&r+ESifh &Spfav;vkH; &ufpufr+rsm;u oltwGuf emrnf tysu&qk;rsm;jzpfconf? ae0if;u oludk ol.,kwrm&ufpufaom vkyaqmifr+ f H hJ f f rsm;twGuf aumif;pGmcs;jriconf? 2002 ckEpf rwfvwGif olq&mocif tdrtus,f D hf hJ S f csKyfozG,fcH&_yD;aemuf r-umrDyif olvnf; w&m;r0if&&Sdaeaom cHpm;cGifhrsm;/ -oZmtm%mrsm; qk;+;cJ_h yD; rjzpfpavmufaom ppfwyfyifpifvpmav;jzifh qif;&J H H EGrf;yg;pGm &SifoefaecJh&onf? ol. tpmtdrfa&m*gtwGuf pifumylwGif ukor+cH ,l_yD;tjyef 2003 ckESpf {_yDv (9) &ufaewGif &efukefrd Y aoqkH;cJhonf? 18 'kw,urBmppftwGi; AdvcsKyfatmifqef;vufatmuf&dS bDtiatwyfodk d f k f dk f d hJ AdvcsKyf}uD;a[mif; ol& wifO; ,ck NLD 'kw, OuU@ 0ifa&mufcpOfu touf k f D (16) ESpom&Sao;onfh vli,fwOD;jzpfonf? vGwvyfa&;r&rD Armhwyfrawmfudk f d f
347
347

jyefvnfzJG pnf;onhtcg olonf t&m&Stqifjh zpfvmcJonf? usL;ausmfvmaom f d h d dk f dk f ulrifwefwkwjf zLwyf Kuomintang wkudk jyefvnfwucu&mY olonf emrnf ausmwyf&if;r;wOD;jzpfconf? olonf ol&bGJ ESpxyfur;&&Sconf? wyfrawmf f hJ f G f d hJ OD;pD;csKyfEihf umuG,a&;0ef}uD;tjzpf 1974 ckEpwif wk;jrifom;cJonf? Adv}f uD; S f S f G d h G h k tke;ausmjf rif. AdvcsKyfae0if;ESihf taygif;ygwcsKtm; vky}f uHowfjzwf&ef }uHpnfr+ f h k f d wGif ywfoufonf[aom pGcsujf zifh if;.jrifrm;aom &mxl;}uD;rsm;rS oludk 1976 l J h ckESpfwGif xkwfy,fypfcJhonf? owif;xdrfcsefr+jzifh axmif (7) ESpfuscH&_yD; yifpif vnf;r& vkyfoufqk qka-u; cHpm;cGifhrsm;vnf; ray;awmhacs? okdaomf olonf ol.ud;pm;r+jzifh &efuewuUovrS Oya'bGJ &&Sconf? 1988 ckEpf pufwifbmv kf dk f d hJ S wGif trsKd;om;'Drua&pDtzGJ csKyf zGJ pnf;onftcg rsKd;cspf&abmfa[mif;rsm;tzGJ . dk h J acgif;aqmifykdif;rSaeI yg0ifyl;aygif;cJhonf? atmifqef;pk-unfu taxGaxG twGi;a&;r; yxrwGif olu 'kw,OuU@ jzpfonf? xkaemuf OuU@ jzpfvmonf? f d d 1989 ckESpf ZlvkdifvwGif taxGaxGa&G;aumufyGJtwGuf pnf;kH;aepOf olESifh atmifqef;pk-unfwkd ESpfOD;vkH;ukd tdrfwGif;tus,fcsKyfcsxm;jcif;cHcJh&onf? xkaemuf ppfc;u oludk tvky-f urf;ESihf axmif'%f (3) ESpf csrSwc_hJ yD; 1992 ckEpf d Hk Hk f S azazmf0g&DvwGif aemufxyf (7) ESpf xyfrw;jriconf? H dk hf hJ 19 OD;atmifcif=ae0if;/ EkdifiHa&;kyfykHv$m/ tykdif; (2) {&m0wDpmapmifyg aqmif;yg;/ csif;rkdif twGJ (8) trSwf (9)/ pufwifbmv 2000 ckESpf/ pmrsufESm (28)? ae0if;[m ol&J vkH;0O\kHjzpfwJhtm%mukd b,fvkdwefzkd;ukdyJ ay;&ay;& ay;_yD; vGefcJhwJh tESpf (40) ausmftwGif; tm%mukd vk,lxdef;odrf;cJhw,f? ol&J -ydifzufawGukd xkwfypfcJhw,f? ol&J rdwfaqGawG/ &Jabmf&Jbuf aemufvkdufawG tay:rSmvJ opPmazmufcw,f? hJ 1977 ckESpf azazmf0g&DvrSm usif;ycJhwJh rqv&J wwd,t}udrf nDvmcH usif;ypOfu v#Kd0uray;wJtcg ygwDacgif;aqmiftpOfvurm ol[m eHygwf (4) S f J h dk f S ae&mukd tqifhusoGm;cJhw,f? okdaomfvJ olwkd[m oltay:rSm qkd&S,fvpf'Drkd ua&pDudk k;om;pGm ,k-H unfo&,fvdk em;rvnfrvcwmjzpf_yD; oluav#mhwuf d l + JG hJ dk G cJh-uwmjzpfw,f? tJ'Dtcg ol[m ygwDEkdifiHa&;ukd pdwf0ifpm;ykHrjyayrJh axmuf vS rf;a&;wyf&J tultnDukd&,l_yD; ygwDoefpifa&;ta-umif;jycsufeJ ygwD0if (54000) ukd xkwypfvuw,f? tJ'tcseu tpk;&tvkyrm ygwD0ifjzpfa&;[m f dk f D d f d f S r&Srjzpfvtyfaeygw,f? tJ'aemuf olqENtwki;[m t&m&mukd csKyfuivmyg d dk D df dk f w,f? okdaomfvJ ygwDoefpifa&;[m ae0if;tay: }uD;}uD;rm;rm;wefjyefkduf
348
348

rSwcsursm; f f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

cwfr+jzpfcJhygw,f? 1978 ckESpfrSm ygwDu xkwfy,fcH&wJh ref;aiGatmif acgif; aqmifwJhtzGJ[m ae0if;ukd vkyf}uHowfjzwfzkd ud;pm;cJh-uygw,f? olwkdu oltwGif;pnf;xJu vlawGukdyg z,f&Sm;ypfzkd ud;pm;cJh-uygw,f? 'gayr,fh tJ'D }uHpnfr+[m taumiftxnf razmf&ao;cifrSmbJ ay:aygufoGm;_yD; }uHpnfol rsm;tm;vkH; ao'%ftjypfay;cH-u&w,f? okdaomfvJ olwkdukd rpD&ifrD vGwf_idrf; csrf;omcGifhtrdef (1980 ckESpf) u ref;aiGatmifukd toufcsrf;om&m &apcJhyg w,f? ref;aiGatmif[m axmifuxGufvm_yD; (2) ESpft-um autif,lu &efukefukdwkdufckduf&mrSm OD;aqmifcJhjyefw,f? okdaomfvJ oleJtaygif;ygrsm;ukd vsijf refpm zrf;rdcjhJ yefygw,f? G 20 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)/ a':atmifqef;pk-unf= usr azazudk jrefrmjynf&Jar#mfvifhcsuftjzpf vlawGujyef-unfhaewm[m usr 'Drdk ua&pDv+yf&Sm;r+}uD;xJ yg0ifvm&jcif;&J ta-umif;t&if;jzpfygw,f? tJ'Dawmh usrrSm ulnzwm0ef&aew,fvkd cHpm;rdygw,f? D kd dS 21 at;&Sm;0dcf (Asia Week)/1993ckESpf rwfv (3) &uf/ aqmif;yg;. yxrykdif;= urBmajray:&Sd t}uD;rm;qkH;tmCmw (txufwGif aemufqkH;ykdif;ukd ukd;um;_yD; tcef; (1) eHygwfpOf=6) aemifwGif &JabmfokH;usdyf [k ausmf-um; vmrnfholrsm; *syef.vufatmufY ppfoifwef;oif,laepOfuyif jrefrmEkdifiH. vGwfvyfa&;ol&Jaumif;jzpfvmrnfh AdkvfcsKyfatmifqef;tay: ae0if;u rnfr# rkef;wD;a-umif; jrefrmwkdif;od&Sd-uonf? ol.ajymjyIyifroifaom vlra&;tusiysurrsm;twGuf vltrsm;a&Swif h + hf f + G oludk t&SufuGJapaoma-umifh ae0if;u olxuftouf (3) ESpf i,faomfvnf; ynmtvGefxl;c|ef_yD; rsm;pGmkkd;om;aom vli,facgif;aqmiftm; rkef;wD;cJhonf? OD;ae0if;onf if;tjzpftysufrsm;tjyif AdkvfcsKyfatmifqef;u oltm; tjcm; usL;vGerrsm;twGuf tqifcscjhJ cif;rsm;ukvnf; rnfonftcgr# rarhaysmufcacs? f + h d h hJ wcgaomf AdvcsKyfatmifqef;u ae0if;ukd pdwysuve;onftwGuf 'kw, k f f f G f h d urBmppf. rkewi;qefaomESprsm;twGi; *syefrS trdajroktjyef a&vrf;c&D;wGif f dk f f f d ickH;rwaumifa-umifh wavSvkH;rykyfcif ae0if;ukd z,f&Sm;ypf&efxd olcsdefqawG; awmpdwfY armcJh&a-umif;ukd &JabmfokH;usdyf0if Adkvf&efEkdiftm; ajymjy_yD; wm0ef ay;cJao;onf[k tqk&ygonf? h d dS 22 ukvor*~ pD;yGm;a&;ESihf vlr+a&;aumifpD. vltcGifhta&;aumfr&Sif txl;udk,fpm;vS,f ,dkZdk,dkumwm (Yozo Yokata) u 1993 ckESpf/ azazmf0g&Dv
349
349

(17) &ufwGif (49) }udrfajrmuftpnf;ta0;odk wifoGif;aom tpD&ifcHpm tD;pD tif 4 199337 / pmrsufESm 19 (u)=armifaomfu (c) OD;baomf/ touf (65) ESpf (trsKd;om;'Drdkua&pDtzGJcsKyf A[dkaumfrwD0if) onf 1989 ckESpf/ Zlvdkif v (23) &ufwGif zrf;qD;jcif;cHcJh&onf? ta&;ay:jy@mef;r+ tufOya'. yk'fr 5 (u) ESifh 5 (c) t& 1989 ckESpf/ atmufwdkbmvwGif oludk tvkyf-urf;ESihf axmif '%fEp(20) tjypf'%fcsrSwconf? olonf aemufausm tmHa-umr}uD; a&m*g S f f hJ k wckjzpfonfh vnfyif;cdkifa&m*gudk jyif;jyif;xefxef (severe Spondylitis) cHpm;& vsuf&Sd&m 1990 ckESpf/ pufwbFmvtwGif;wGif tif;pdefaxmifxJY tpmiwfcH qENjyaepOf t}uD;tus,ftducc&onf? xda-umihf ol. nmbufwjcrf; ao k f H hJ k oGm;cJhonf? 1991 ckESpf/ ZGefv (9) &ufwGif uG,fvGefcJhonf? 23 a':atmifqef;pk-unfonf _Adwo#vlrsKd;jzpfol rduu,ft&pf ( Michael d k f J Aris) udk 1972 ckESpfwGif vufxyfcJhonf? a'gufwm rdkufu,f ADvefukwf tJ&pf onf wdAufESihf [dr0Emavhvmr+ESihf ywfoufaom atmufpfzdk'f (Oxford) wuUodkvf. okawoeynm&Sifjzpfonf? atmufpfzdk'fwuUodkvf pdeftefaxmfeD aumvdyf. ausmif;tkyftjzpf 1998 ckESpfwGif xrf;aqmifaepOf uifqma&m*g zdpD;r+cHcJh&onf? &efukefwGif&Sd olZeD;onftm; aemufqHk;E+wfquf&ef jrefrm ppftkyfpktm; jynf0ifcGifhADZmay;yg&ef arwWm&yfcHcJhonf? odkaomfvnf; ppfAdkvf csKyfrsm;u uk%mw&m; acgif;yg;pGmjzihf ADZmay;&ef jiif;qefcJhonf? a'gufwm tJ&pfonf 1999 ckEp/f rwfv (27) &ufae/ ol. (53) ESpajrmufarG;aewif vef'ef S f G &Sd csmcsDaq;HkwGif uG,fvGefcJhonf? ppftpdk;&onf olwdk.om;ESpfOD;jzpfonfh tJvpfZENm; jrifhqef;atmifESihf uif (rf) xdefvif;wdk. EdkifiHul;vufrSwfwdkukd ESptawmf-umuyif zsuor;cJonf? olwukd olrcifxvnfywf&ef wcgw&Hrom f f df h kd d H S cGihf ycJonf? h 24 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)/ rSwfwrf;kyf&Sifonf AdkvfcsKyf. wOD;wnf;aomorD;jzpfo. pl;&Sem-unf;zG,ajymqdrj+ zpfonfh usr azazom l f k toufxif&Sm;&SdaecJhr,fqdk&if 'Drdkua&pD[m touf0if v+yf&Sm;aecJh rSmjzpf_yD; wnfwaecJrmjzpfw,f? olukd qH;+;cJ&wm[m aysm&iz,&m 'Drua&pD jrefrmEdiiH hH h S k H h f $fG f kd kf awmfukd wnfaqmufzkd tcGita&;udk usrwdq;H;cJ&wm jzpfygw,f? 'gayr,fvJ hf k kH + h h 'kwd,tcGifhta&;awG[m t_rJvmwwfp_rJrdk usrwdk wwfEdkifwkH; tJ'DtcGifhta&; awGukd t&trd zrf;udi&rSmjzpfygw,f [laom pum;&yfrsm;jzihf tqH;owfxm; kf k avonf?
350
350

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

tcef; (7) &v'f


wnf;jzwf/ jzefa0ol a'gufwmausmf0if;? atm&ifhudk (pf) aumvdyf (Or D kd ange Coast College)/ u,fvz;eD;,m; (California, USA) ygarmuQwm0efrS tem; ,l_yD; tar&durSmyif aexdkifygonf? 1987 ckESpfwGif pDtm'DbD tjynfjynfqkdif&m (CRDB International) yxr OuU@jzpfcJh_yD; Twm0efudk OD;wifarmif0if;u qufvufxrf;aqmifonf? 1997 ckEprm a'gufwmausm0if;u wzef OuU@jzpfjyef SfS f d um 2003 ckEpqef;wGif OD;bDvmftrf/ &m&Spf (Bilal M. Raschid) u xkwm0efudk S f ,lygonf? (bDvmvf&m&SpfrSm OD;Ek/ AdkvfcsKyfatmifqef; ponfh av;pm;tyfaom rsKd;cspfacgif;aqmif}uD;rsm;wGif yg0ifcJhol OD;trf/at/&m&Spf (M.A.Raschid) . om;jzpfonf? 2 bDbDpD (2) wDAGD 1997 ck/ Zlvdkifv (19) &uf (txufygtpDtpOf)/ toHv$ifholu OD;apmeJcifrif&if;ESD;wJh _Adwdo#t&m&SdawGudk &Ju pwifpHkprf;ppf aq;ygw,f? vky}f uHrj+ zpfym;aepOf _Adwo#axmufvS r;a&;t&m&SwOD;u OD;apm G d f d udk wu,fyJ w,fvze;qufajymcJygw,f [kajym_y;aemufwif atmufygAdvr; D k f h D G k f [l;wGdKif (ppfaxmufvS rf;a&;=1947) ESihf awGqHkar;jref;cef; aumufEkwfcsufudk qufvufvixway;cJonf? w,fvze; a&'D,vi;u wckcc|wacsmom;wm $ hf k f h D k f kd kd f k f f G a-umifh (11) em&Drm pm;&dyomxJa&mufaewJoawGtm;vH; u|eawmfwajymwm S f h l k f kd tm;vHk; a&'D,dkuwqifh -um;ukef-uygw,f? aemuf em&D0ufvJ-uma&m olwdk wawG vkyf}uHr+jzpfwm odukef-uawmh OD;apmudk oHo,0if-uygw,f? oHo, t0ifc&wm aemufwa,muf&ygao;w,f? tJ'g u|eawmfjzpfygw,f? 'gayr,fh H dS f uHaumif;axmufrpGm tJ'D oHo,u aysmufuG,foGm;cJhygw,f? 3 OD;xGef;vSatmif/ w&m;vdkjyoufaotrSwf(38)/ txl;cHkHk;a&SY usrf; usdefxGufqdkjcif;? 4 1995 ckEp/f rwfvwGixwa0aom wyfrawmfordi;/ wwd,wG/J pmrsuf S f k f kf ESm (151=152) u twnfycsufr&Sdaom owif;pm owif;ay:wGif tajccHxm; onfholtjrifudk a&;om;xm;onfh Adkvfr;csKyfarmifarmif.pmtkyf/ pmrsufESm (317) ESihf (339) udkvnf; aumufE+wfudk;um;xm;onf? 5 bDbpD (2) wDADG ky&if (1947 ckEp/f Zlviv 19 &uf) if;wDAy&itwGuf D f S S kd f DG k f S f qm/ eDudkvyf (epf) varm (Sir Nicholas (Nick) Larmour) (jrefrmydnmOf
351
351
1

cH0efxrf;=1947) ESihf awGqHkar;jref;cJh&mrS olESihf olvkyfazmfudkifbufrsm; 1947 ckESpf/ Zlvdkifv (19) &ufaewGif twGif;0efrsm;Hk;Y&Sdaea-umif; ajym-um;csufudk aumufEwazmfjyxm;onf? aumifpcef;reJ tawmfe;wJh H;cef;xJrm u|efawmf k f D D k S wdk wckckpm;aomufae-uwkef;/ atmfwdkrufwpf aoewfoH ESpfcsufoHk;csufudk u|eawmfwkd kww&uf-um;vdu&ygw,f olonf aumifpcef;rodk oGm;a&mufchJ f f k f D &m Todk jrifcJh&onf? ae&mwumrSm aoG;awGcsnfhyJ/ tawmhfudkrsm;w,f/ 'DvdkaoG;rsKd; u|efawmf wcgrS rawGzl;bl;? bmjzpfvdkvJqdkawmh teD;uyf_yD; aoewfawGeJ ypfcwmr[kwvm;? aoewf'%fa-umifh pm;yGwi;u ypPn;awGeJ hJ f J Gf f pm;yGJtpdwftydkif;awGvJ wppDusKd;yJhysufpD;ae-uw,f? aoG;tdkifawGxJrSm uefausmufvGifhxGufoGm;wJh zdeyfawG&Sdae-uygw,f? tqifhjrifh _Adwdo#t&m&Sd trsm;tjym;onf twGif;0efrsm;Hk;twGif;wGif olwHk;cef;rsm;&Sdae-uonf? dk 6 [l;wifum.jrefrmEdii/H vGwvyfa&;ud;yrf;r+1944=48pmrsuEm(872)? kf f fS 7 qm/ bOD;onf xdktcsdefu w&m;v$wfawmf. w&m;ol}uD;ESihf zGJpnf; yHkOya'tzGJwGif ta&;ygaomtzGJ0ifwOD;jzpfonf? 1952=57 wGif EdkifiHawmf orRwjzpfonf? armifarmif (Advr;csKyfa[mif;) oHCmrSomrefvo jrefrmEkii. trsKd; k f l dk dfH H G om;a&;v+y&m;r+rsm; 1980 ykEy/f pmrsuEm (260)/ rSwcsuf (20)? w&m;k;csKyfwif f S H dS fS f acwWw&m;ol}uD;wm0ef,lxm;aom OD;bOD;onf txl;w&m;ckHkH;wGif yg0if_yD; q&mpHukd ppfaq;cJhonf? OD;bOD;tm; pma&;olu okyfazmfxm;onfrSm bcif e,fyi0efaxmufonf OD;OwWrtm; yxrjypf'%f pD&ifcsucscojl zpfonf? dk f f hJ 8 z&ef/ tif/ xa&*g (Frank N.Trager) jrefrmEkiiH bk&ifEiirS orRwEkiiH df h dk f H df ok (Burma: From Kingdom to Republic) (vef'ef ayg(vf) arm(vf) ykHESdyfwkduf d 1966 ckEp) pmrsuEm 105? 'kw,urBmppftwGi;u trSwf (136) _Awo#wyfzJG Sf fS d f d d . wyfzJG0ifa[mif;rsm;yg0ifaom u&ifrsm;ukd taxmuftyHay;a&;}uHpnfrw&yf h + ukd 1948 ckESpf pufwifbmvwGif azmfxkwfcJhonf? [l;wifum (Hugh Tinker) jynfaxmifpjk refrmEkiiH vGwvyfa&;yxrESprsm;ukd avhvmr+(vef'efatmuf(pf) df f f zk'wuUovf pmykEywuf 1957ckEpf pmrsuEm 37)? umvuwWm;&Sd 'k=Akvr;}uD; d f kd H dS f dk S fS d f kf a*s/pD/wl;avmh(cf)(J.C. Tulloch-M.C.) trf/pD/ ESihf &efue&dS a'vDar;(vf)owif;pmrS tvufZENm; uif;bJ(vf) (Alexander Campbell) (ESpfOD;vkH;rSm 136 wyfzGJrS jzpfcJh -uonf) wkd. v+yf&Sm;r+rsm;ukd jrefrmtpkd;&u &SmazGawG&SdcJh_yD; uif;bJ(vf)ukd &efukefrS xkwfypfjcif;cH&onf? aemuftr+wckrSm Seventh-Day Adventist
352
352

&v'f

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

c&pf,mefbkef;}uD;wOD;jzpfol a*s/ 'AvsL/ abmf(vf)'0if (J.W. Baldwin) . tr+ jzpfonf? vGwvyfa&;r&ao;rD _Adwo#wu oludk jrefrmEkiirS jynfEi'%fcwfcH f d dk dfH Sf &onf? olonf vef'efwif jrefrmEkiiH awmifwef;om;rsm;. rdwaqGrsm;tzGJ G df f tpnf;ta0;rsm;ukd oGm;a&mufwufc_hJ y; 1949 ckEpwif autif,odk oGm;a&muf D S f G l yl;aygif;cJonf? 1951 ckEptxd olwEitwlaexkic_hJ y; tzsm;a&m*gjzifh uG,vef h S f dk S hf df D f G cJhonf? olocsKif;tkwf*lay:wGif Tae&mwGif u&ifvlrsKd;rsm;ukd cspfcifjrwf Ekd;olwOD; vJavsmif;ae onf [laom pmwrf;a&;xkd;xm;onf? 9 arm&pf/ aumvpf (Maurice Collis) jrefrmjynfY aemufq;ESihf yxrqk; Hk H (1941=1948) azbmESihf azbmvDrwuf/ vef'ef) pmrsufEm 2526? d S 10 rl&if; jrefrmhtvif;owif;pmudk 1914 ckESpfwGif jrefrmEdkifiHY pwif wnfaxmifcJh_yD; 1969 ckESpf/ Zefe0g&Dv (31) &ufaewGif ppftkyfpku jynfolydkif odrf;cJhonf? 1998 ckESpf/ ZGefv (15) &ufrSpI befaumufwGif acwfydif*sme,f pmyHEywurS jyefvnfuEyxwa0cJonf? k dS f kd f kd f dS f k f h 11 tdvAm *d;vfprpf (Oliver Goldsmith) . oabmaumif;a,mufsm;wOD; k D k 12 bDbDpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)/ wifqufol = atmifqef;udk H zrf;qD;jcif;ryEkirD 0ef}uD;csKyf uvD;rif/h tufwvD (Clement Altee) u bk&ifcukd df jyefac:vdkufonf? vlawGar;jref;cH&ol tJ&pf/ bufwmpbD= qma':refprpf uawmh aemifwr&ao;bJ aemufrS rdwfaqGwOD;pD pma&;vdkufwmu= usKyfwdk u atmifqef;&J olavmufta&;rygwJh vkyazmfuibufawGukd qGJ ud;cs_y;om;yJ? f kd f D 'ga-umihf olu b,fta-umif;a-umihf *sL&Da&Srm tcGitvrf; r,lEiovJqwm S fh dk f kd usKyfem;rvnfEkdifbl;? oludk aopm;aoap pD&ifcsufcs&if usKyfwdku oem;uk %may;zdk aocsmrSmaygh? 'gayr,fh tJ'vkd tajctaeay:rSom ta&;,lEirm? D dk f S 13 [l;wifum (Hugh Tinker) t,f'wm jrefrmEkiiH vGwvyfa&;ud;yrf;r+ D df f vef'ef/ bk&ifr}uD;. pma&;ud&,m k;cef;/ 1983=84 twGJ (1) pmrsufEm 543/ d H S tcsuf 563? 14 bDbpD (2) wDAGD (txufygtpDtpOf)/ atmifqef;pk-unf= armihbufwef D f (Mountbatten) u em;vnfr+&Sdwmu usrzcif[m jrefrmjynfrSm todtrSwf y&r,fh tiftm;jzpfa-umif;eJ olu vufccwmuvJ trSetwdi; r[mrdwawGukd H hJ f kf f Armhwyfrawmfu xl;uJpGm tultnDay;Ekdifa-umif;udk ,Hk-unfw,fqdkwm usr xifygw,f? 15 'k=Adkvfr;}uD;vS rif;/ jrefrmEkdifiH. EkdifiHa&;tajctaeESifh a'otwGif;
353
353

oltcef;u (umuG,fa&;0ef}uD;Xme/ 21 }udrfajrmufxkwfa0jcif;/ 1999) pmrsufEm 36? S AdkvfcsKyfatmifqef;pdwful;cJhonfrSm _Adwdo#wkdxHrS vGwfvyfa&;&_yD; aemuf jrefrmEkii. vktyfcsufrsm;ESitnD zGJ pnf;tkycsKyfyHk tajccHOya' (1947 dfH d hf f ckEp) ukd jyefvnfjyifqif&efjzpfonf? uHta-umif;raumif;vSpm Tonfrm jzpf S f G S ay:rvmcJawmhacs? tb,fa-umifqaomf r-umao;cifuyif _Adwo#owif;Xme h h dk d rsm;okd xkwfjyefay;cJhaom tvGeftxl;ta&;}uD;aom taxmuftxm;rsm;t& _Adwdeftajcpkduf jrefrmEkdifiH awmifwef;om;rsm;. rdwfaqGrsm; tzGJu vGwfvyfa&;r&rD AdkvfcsKyfatmifqef;ESifh 0ef}uD;tzGJukd vkyf}uHowfjzwfr+ESifh 1947=48 ckEpf ywf0ef;usifrsm;wGif u&ifaomif;usef;r+rsm; jzpfym;atmif pDr!ef S G H -um;cJjh cif;jzpf_yD; if;wkonf _Adwe. ukvee,fcsJ uGeqmaA;wpf tpk;&ESihf d d f d dk D f d wdusaom tquft oG,frsm;&SdaecJhonf? 16 a':atmifqef;pk-unf. atmifqef; (uGif;pfvef;wuUodkvf=-opa-w vs/ 1984) pmrsufESm=(33) olyGifhyGifhvif;vif;0efcHcJhouJhodk olonf rrSm;r,Gif; Edkifaomol r[kwfyg? odkaomf ol.pdwfrSm tpOft_rJ us,fjyefvsuf&Sdaom pdwjf zpfum tpOfrjywf zGH zd;wd;wufEiaom pGr;tm;&Saeonf? k dk f f d 17 w&m;Oya' pdk;rdk;r+ESifh vHkcHr+wdkudk tpm;xdk;Edkif&efESifh 'Drdkua&pD a&G;aumufyGJrsm; usif;yEdkifa&;twGuf udwifjyifqifr+rsm; yvkyfEdkif&ef vkyfydkif cGifhtm%m tyfESif;vsuf tpdk;&w&yfudk OD;aqmifEdkif&eftwGuf 1958 ckESpf/ atmufwdkbm vwGif jrefrmEdkifiHawmf jynfolv$wfawmfu AdkvfcsKyf}uD;ae0if;udk emrnfpm&if;wif tqdk ycJonf? ae0if;tm; uefowfxm;aom wm0efoufwrf; h rSm 1958 ckEp/f Ek0ifbmvrS 1960 ckEp/f azazmf0g&Dvtxdjzpfonf? S d S 18 npmpm;yGwckY vl0ifpm;r+ta-umif; ajym-um;r+wckudk wqifcH jyefvnf J h -um;od&_yD; ,if;rSm &$ifjrL;zG,f[k xif&aomfvnf; ta&;}uD;onfh ykHjyifwyk'f jzpfonftwGuf xyfcgxyfcgajymjcif;jzifh ykraumif;rGevmygvdrrnf? ol.tkyp;r+ h d dk f hf f dk apmapmykdif;wGif tm%m&Sifae0if;onf xkdif;rif;orD;wyg;ukd EkdifiHawmfnpm pm;yGJw&yfjzifh wnfcif;{nfhcHonf? rif;orD;u olronf 1767 ckESpfu jrefrmwkd t,k',-rdawmfudk odr;ykupOfu oltukEitwl uGyrsufjcif; cHc-hJ u&aom rif; < f d f d S hf f orD; jyefvnf0ifpm;cJjh cif;jzpfonf[k ae0if;ukd ajymjyonf? tu,fI aemufb0 rsm;wGif tcse-f um&Snpm uGumcJ&aom oltukEihf jyefvnf qkqnf;&ef ar#mvifchJ d f G J G h d S H f h _yD; olwEpO;yl;aygif;I jrefrmEkiiudk zsuq;vufpm;acs &ef olrraorD useqchJ dk S f D dfH f D d f dk
354
354

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

a-umif; olru ajymjyjyefygonf? ae0if;u olrbuf tenf;i,f,drf;vkduf_yD; olrem;em;uyfum wk;wk;av;ajymygonf? igu riftuky? -unfav? ig jrefrm d d h d J h jynfukd bmvkyfxm;ovJ? at;'gtpyJ&Sdao; w,f [l.? 19 a'gufwmwifa0 BA, MBBS (Rgn), MRACMA, MM (Psychotherapy) h (Sydney), FRANZCP onf Westmead aq;kHwGif pdwfa&m*g txl;ukq&m0ef (Staff Specialist Psychiatrist) wa,mufjzpf_yD;/ jyifyukd,fykdifaq;ukcef;wGif pdwa0'em cGjJ crf;pdwjf zmukx;jzifh ukool q&m0ef (Psychotherapist) wa,muf f Hk jzpfonf ? if;pdwfyg0ifpm;onfh bmom&yfrsm;xJwGif tuGif;rJhtm%m&Sifpepf vufatmuf aexki&jcif;. tusK;quf&v'frsm;ESihf tqkyg&v'frsm;. om;pOf df d d ajr;qufwif qk;usK;oufa&mufapr+rsm;/ ppfajy;'kuonfrsm;ESihf nO;yef;ESypufc/H dk d d Q f df "m;pmcHrsm;twGuf pdwa0'em ukx;rsm; ponfwyg0ifonf? f Hk dk 20 Tae&mwGif u|eawmf t*Fvybmomjzifh a&;cJonfpmtkywif ',fe&,f f df h h f G D f (vf)'Dz; (Danicl Defoe:1661-1731) . pmayrS avsmuefonfh atmufyga&;om; dk csufukd ukd;um;jyxm;ygonf?
The best of men cannot suspend their fate: The good die early, the bad die late.

a-u;rkO;aomif;/ xif&m;ausm-f um;aom owif;pmq&mESihf pma&;q&m? H D S tar&duefEiiH zavmf&'ge,fwif ,cktcg aexkivsu&_dS y; +armif (c) ae0if;. dk f D G df f D b0jzpfpOfrsm;ukd taumif;qk; ykazmf Ekiojl zpfonf? olonf pmtkywapmifwzGJ jzpf H H df f atmif atmufygukd,fa&;twKy`wWdrsm;ukd taumif;tqkd; rcGif;rcsefa&;om;cJh onf? (1) Advae0if; ppf"m;jyvrf;pOf/ 1944 ckEpf ZlvivwGif a&'D,bm;rm;/ k f S dk f dk rme,fyavmu ykEyxwa0onf? H dS f k f (2) owif;pmq&mwOD;/ AdvcsKyf}uD;wOD;ESihf jrefrmjynf&dS ppfwyfwwyf/ k f 1995 ckEpwif 0+uv;wyfp/f befaumufEihf csiferm ykEyxwa0cJonf? S f G d f dk S D S H dS f k f h (3) Advae0if;Zmwfvrf;+yor# (Akvae0if;. +yaxG;ayGvD Zmwfvrf; k f f d f f tjynftpk) 2001 ckEpwif uk,wixwa0 _yD; OD;ae0if;. jymwqky/ 2004 h H S f G d f dk f k f f ckEpwif uk,wixwa0? trSwf (2) rSvI usetm;vk; jrefrmbmomjzifjh zpfonf? S f G d f dk f k f JG f H Ekii&yf jcm;a&muf jrefrmpma&;q&mrsm;onf ae0if;ESiywfoufI aqmif;yg;rsm; dfH hf ykHrSefa&;avh&Sd-u&m tcsKdrSm ol.oDva-umifh tusifhysufr+rsm;tajctae/ bufvurrsm;ESihf tawG;tac:vGacsmaer+rsm;tay: txl;yxm;-uonf? tvm; dk f + J f
355
355

21

wl t"dutcsufrsm;tay: tajccHaom u|efawmfwkd. tufaq;rsm;ESifh tawG; tjrifrsm;onf at;&Sm;0dcf r*~Zif;wGif 2003 ckESpf Ekd0ifbmvwGif b0&Sifrif; w&m;ae0if; ESifh 1993 ckESpf ZlvkdifvwGif ol&Jaumif;wOD;.t&dyf tjzpf azmfjycH&_y; befaumufrS xkwa0aom acwfydi *sme,fwif &Spav;vk;ESpywf D f f G f H f vnftxdr;trSwpmapmiftwGuf ae0if;.0Suvuf tp&Sonfh aqmif;yg;rsm; f f f d azmfjycHc&onf? ,if;okaom aqmif;yg;rsm;ukd u|efawmf vkyazmfuizufrsm;ESihf hJ d f dk f u|eawmfu,wif pDtm'DbD owif;rsm;ESihf tjrifrsm; pmapmifwif a&;om;xkwf f dk f dk G a0cJonf? h 22 ae0if;ESifhtwl olorD; cifpENm0if; (owif;rsm;wGif ol.q&m0eftjzpf azmfjy-uonf)/ olr. cifye; at;aZmf0if;ESihf ajr; ausmae0if;wkd vkuygcJ-h uonf? Gf f d f _yD;cJhaom tESpf (20) twGif; tusifhysufqkH; urBmhacgif;aqmif (10) OD;pm&if;wGif ql[m wktaejzifh xdyq;kH tqiftjzpf EkiiwumjrifomxifomtzGJrS xkwa0aom d f h dfH f urBmvk;qki&m tusiysurtpD&ifcpmu 2004 ckEpf rwfvwGif tqifowfrwcH H df fh f + H S h S f &onfrm pdw0ifpm;zG,jf zpfonf? S f 23 +armifonf ti,fwef;pma&;av;tjzpf tvkyfvkyfzuf a':wifwifukd 1930 ckEpvnfwif vufxyfc_hJ yD; om; (2) OD; xGe;um;cJonf? olwu_JG yD;aemuf S f G f h dk AdvcsKyf}uD;ae0if;tjzpf rpPpauwDawmif}uD; (c) auwDboef; (c) cifaroef;ukd k f f 1950 ckEptapmyki;wGif vufxyfconf? olrwGif orD;ok;OD;yg&SvmcJ_h y; ae0if;ESihf Sf df hJ H d D orD; (2) a,muf/ om; (1) a,muf &&Sconf? olronf 1972 ckEpwif uG,vechJ d hJ S f G f G f onf? 1970 ckEpvnfwif a':-umqef[ac:aom &ckitrsK;orD;wOD;ukd ZeD;r,m; Sf G k df d ycJhonf[k aumvm[vjzpfcJhonf? ukef;abmifrif;qufrS bk&ifrif;wkef;rif;. jrpfawmfol *|epf b,fvmrD (June Rose Bellamy) (c) &wemewfr,fudk 197576 f dk ckESpfwGif w&m;0ifvufxyfcJhjyefonf? ,if;tdrfaxmifrSmvnf; acwWr#omcH_yD; tdrwi;&efjzpfrtwGi; aq;vdyjf ymzefcujf zifh ypfaygufrj+ zifh tqk;owfom;cJonf? f Gf + f G H G h rnfou pypfaygufonfEiywfoufI owif;jyefym;r+twGi; 0d0g'uGvrrsm;&SchJ l S hf G f J JG + d onf? aemufqkH;od&Sd&onfh vufxyfxdrf;jrm;r+rSm &efukefwuUokdvforkdif;XmerS okawoe uxdu a':eDejD rifEijhf zpfonf? olrESiu_JG y; jyefvnfvufxyfjyefonft hS hf D h wGuf ,if;ukd ESpf}udrf[kwGufv#if pkpkaygif; (6) }udrf&Sdonf? 24 Tpmyk'EiywfoufI u|eawmf t*Fvybmomjzifh a&;cJonfh pmtkywif d f S hf f d f h f G +dwfpyD;,m; (William Shakespeare: 23.4.1564-23.4.1616: in Julies Caesar) a&;om;csufrsm;rS jrefrmjynf. vuf&SduH-urRmESifh oufqkdif&m pum;rsm;ukd
356
356

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

atmufygtwkdif; ukd;um;cJhonf?
There is a tide in the affairs of men, - Which taken at the flood, leads on to fortune; - Omitted all the voyage of their life - Is bound in shallows, and in miseries.

t,f'wmxHay;pm= {&m0wDpmapmif csif;rki/f xki;EkiiH = 2003 ckEpf D d df df S {_yDvwGif ykHESdyfxkwfa0? pmrsufESm (6)/ acgif;pOf &mZyvifokdtrSm; a&;ol cifatmif/ -opa-w;vs? oif. 2003 ckEpf Zefe0g&D=azazmf0g&Dxwpmapmif (twGJ 11/ trSwf 1) S k f rsufESmzkH;wGif AdkvfcsKyfr;}uD;oef;a&$ukd a&S;kd;pOfvm jrefrmbk&ifrsm;. taqmif ta,mif0wfpjHk zifh azmfjycJjh cif;rSm oltyrufpwu;tjrifjzpfEiaomfvnf; u|eawmf df d f l dk f f wktwGurm ajcmuftyrufozG,jf zpfaeonf? yef;csq&mu bk&ifrif;wke;rif;ukd d f S d f D f ykazmfonfEihf qefusizuf b,fbufodk oludk ,dr;aeatmif yef;csu rSereuefuef H S f f D fSf ykazmfEiygonf? wHqytjynfEihf ppf0wfptwGi;rSmxuf olu yk-d unfaumif;ae H dk f d f h S Hk f h ygonf? 1990 ckESpf Ekd0ifbmvxkwf at;&Sm;0dcfpmapmifyg bk&ifrif;w&m;}uD; ae0if; ykHukd u|efawmhftm; jyefvnfowd&apygonf? ,if;aqmif;yg;wGif rukdf o&zlaqmif;bk&ifjzpfcsiaom ae0if;. b0&nfre;csuudk cefre;wGuq a&;om; f Sf f Sf f cJhonf? ae0if;taejzifh AdkvfcsKyfatmifqef; OD;aqmifcJhaom &JabmfokH;usdyf trsK;om;ol&aumif;rsm;. taiGtoufudk uduonfjzpfap/ ruduonfjzpfap d J f f qifjref;xm;cJonf? ae0if;u AdvcsKyfatmifqef;. txl;av;pm;cH&aom acgif; h k f aqmifr+ukd tarGqufcHcJh&onf[k auG;a-umfcJhonf? okaomfvnf; vkyf}uHowf d jzwfr+ yl;aygif;}uHpnfr+}uD;wGif ol yg0ifywfoufaeonfrSm xifomjrifom &SdvS onf? vGeav_y;aom aemifww&m; &roGm;&Smonfh ae0if;taejzifh aumufuspf f D ,kwrmapumrl wpkw&m pGaqmifr&_dS yD; kyoit& -unfaysmfaysmf aysmf&ao; f H J + f Gf h + dS onf? eef;yvifrS wpufrS ra&$ol vuf&Sd ppftm%m&SifrSmrl csD;rGrf;p&mqkdI wuGufrS r&Sdacs? &ufpuf,kwfoGrf; vl&rf;um; tm%m&Sifrsm;. jycef;aqmif twGi; ^m%fynmESihf ky&nftm;jzifh teD;pyfq;kH wlorm ,l*ef'grS AdvcsKyf bD'trif f f lS k f D jzpfonf? olwEpO;rSm kywrsm;jzpf-u_y; tqifoif&Ei_hf y; kyajymifumwGe;rsm;u dk S f D f l D h dS S D f f oufaojyESi_hf yD;jzpfonf? olwEpO;vk;uk,pwif olw. tao;pm;av;awGEihf dk S f D H d f D G dk S &Hvsuf&Sd_yD;jzpfonf? ,l*ef'gtm%m&Siftaejzifh xkdufwefonfhjypf'%fukd vGwf ajrmufaeapumrl w&m;Oya'ukd pD&if&ef Ekiiwum w&m;k;rsm; tqifoif&ae dfH H h dS av_y? D 26 ta0;a&mufowrefwOD;. = rdawmfjyefx;a[mif;avmif;rif;w&m; H D
357
357

25

acwfydi*sme,f 2006 ckEpf Zefe0g&Dv pmrsuf ESm (5)? &efueajrmufbuf (244) f S k f rkdiftuGm&Sd ysOf;rem;rd -uufajy;&yfokd etzu rdawmfajymif;a&$onfESifh ywfoufaom aqmif;yg;? oHwrefa[mif;wOD;jzpfol pma&;q&mu vuf&Sd tm%m&SiEpO;jzpfonfh AdvcsKyfr;}uD;oef;a&$Eihf 'k=AdvcsKyfr;}uD; armif;at;wkudk fSfD k f S k f d il; ESihf irl; [lI trnfwyfvuonf? trSewu,ftm;jzifh jrefrmtrsm;pkrm dk f f S cefrSef;csufukd em;vnfoabmayguf_yD;jzpfI olwktay: rauseyfr+ukd vGwfvyf d aomurBmwGif tcGifh&wkdif; vGwfvyfpGmajymqkdvsuf&Sd-uonf? 27 atmifqef;pk-unf a-umuf&GH jcif;rS uif;vGwfa&; yif*Gufpmtkyfwkduf t*Fvef 1991/ 'Drkdua&pD&SmykHawmf pmwrf;rsm;/ pmrsuf 177?

pmwGJ vky}f uHrEihf k;H wifw&m;pGqrEihf +S J dk + S ywfoufaom a-u;eef;pmtcsKd


aemufwaewGif &ef (Rance) u yufopfavm&ifh (Pethick-Lawrence) udk ud,yia-u;eef;eHygwf 122/ (20;15) em&Dwif ta-umif;-um;jcif;rSm oltae k f kd f G jzifh atmifqef;tm; xyfrHawGqHkjyD; tr+aqmiftzGJwGifcef&ef trnfrsm; wdkifyif -uygonf? pum;vufqHkjcif;rSm cifrifpGm&Sda-umif;udkyg aygif;xnfhvdkufonf? oydwarSmufacgif;aqmifrsm;ESiawGqI olwu aemufq;Hk wGif aphpyfjcif; jyefvnf f hf kH kd zGivp&ef oabmwl-ua-umif;udvnf;ygonf? OD;apm.toufay:wGif }uHpnf hf S f k jcif;rSm atmifqef;u uG,f&mwGif yg0ifcJhonf[k axmufjyjcif; vHk;0r&Sdyg? 2 xifjrif&onfrSm Ta-u;eef;udk bk&ifcHu vkyf}uHr+ESifhywfoufonfh owif;-um;-um;csif; tvsifpvdk ydkvdkufygonf? AdkvfcsKyfatmifqef;rSm yGJcsif;_yD; aoqH;onf? k 3 *|ef'dkif'if (John Dryden) = rpPwm uGef*&dxH ay;pmrsm; (Epistles to
Mr. Congreve).
4 1

&efuvpfwdk0J (vf) (Listowel) udk a-u;eef;eHygwf 371/ -o*kwfv (14)


358
358

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

&uf/ (15;00) em&D/ aemufxyfta-umif;-um;jcif;rSm rdk;. xGufqdkcsuftm; us,fjyefpm jzefa0jcif;r&Sd (aemufxyf=r&S) I xdywef;v#Kd0utqihf qufvuf G d f S f xm;rnfukd ar#mfvifygonf? h 5 Tpmudk &efu jynfxa&;0ef}uD;vufoay;cJ&m 0ef}uD;u pmjyef&efrvdk J kd h a-umif; rSwcsufcsygonf? f 6 arm&pf/ aumfvpf jrefrmjynfY aemufq;ESihf yxrqk; (1941= 1948) Hk H azbmESihf azbmvDrwuf/ vef'ef pmrsufEm 22=24? d S a':refprpf jrefrmjynfodk a&mufvmonftcse0,f (1941/ arv) OD;apmrSm h df 0ef}uD;csKyfjzpfaeonf? olwESpfOD; awGqkH-uonfhtcgwGif uHaumif;axmufrI kd oifhoifhjrwfjrwf&Sd-uonf? a':refprpfu OD;apm. vlqkd;vlaw pkdufukdyif cifrifEpvz,aumif;aom Oy"dyf wpkw&mwck[k xifjrifconf? 0ef}uD;csKyfu S f dk G f k H hJ olu,ol pdwtmkwif jrefrmvlrsK;tm; vGwajrmufa&; atmifjrifpm vkyaqmif dk f f H G d f G f ay;Ekirnfh acgif;aqmifjzpfa-umif; xifaejcif;rSm b0ifcuaponf? okaomfvnf; df dk f d TuJoaqmif&uaepOfoltwuyfuygtjynfjh znfom;rnfuawmhaocsmonf? h dk G f d f dk h G dk aumufuspvrnmaom pdwEihf t-urf;zufrvyaomfjim;vnf; olrm ESpvz,f f d f f S + k f S f dk G t&nftaoG;&Sdoljzpfonf? olonf [moajrmufI a,musfm;yDooljzpf_yD; v+dufvSJysLiSmpGm vlobm0ESifh jynfhpkHoljzpfonf? a':refprpfu olESifhtqif ajyEkirnf[k ,k-H unfonf? OD;apmbufrqv#if bk&ifconf azmfa&Gaom trlt&m df S dk H jyvsuf e*kobm0aumif;yk&I bk&ifctm; cifrif&efyif&onf? d H H dS 7 azmfjy_yD;pmtkyf? pmrsufESm 25=26? bk&ifcH a':refprpfu pma&;olukd ajymjycJhonfh ajymqkdr+? qm&,f*sDe,fu OD;apmukd aeygOD;? rEav;u tvkywckcefwmrSm cifAsm;u aiGwaomif; awmif;w,fvdk owif;jzpfaew,f? f OD;apmu rcefw&ef rsufESmvkyfvkduf_yD; bk&ifcHrif;/ u|efawmfu tvkyfawG a&mif;pm;w,fvdk qkvwmvm; r[kwygbl;/ 'DtvkywcktwGuf aiGwaomif; d dk f f cifAsm;awmif;w,fvdk u|efawmfowmyg? u|efawmfrvkyygbl; [k OD;apmu d f tyH;av;wpjzifh ajymvkuf onf? 'gqk&if cifAsm; b,favmufawmif;aeovJ d d OD;apmrsuEmrSm tm;&yg;&tyH;okd oufoufomom ajymif;oGm;onf? waomif; fS ig;axmifyg? aemif u|efawmf rvkyfawmhygbl;? 8 attdk'D (AOD) atat'D (AAD) &efukefrdtwGif;&Sd yifrvufeufwdkuf ESihf yifr cJ,rf;rD;ausmufwdkufudk qdkvdkonf? 9 jrefrmEkiiqi&m _AweotrwfrS trft;'efeif;/ tD;tufusL EkiijH cm;a&; d f H dk f d d f H D df
359
359

kH;/ vef'ef? twGif;a&;pm (1169/ 12/ 48) &ufpGJ &efukef 1948 ckESpf arv (8) &uf? txufygpmukd qifqmwnf;jzwf_yD; ykHpHjzifh tufzftkd 37169472 tjzpf 1966 ckEpf atmufwbmv (7) &ufaewif jynforwwrf;k;okd xkway;cJonf? S dk G l S f H f h AdvcsKyfatmifqef;vky}f uHc&onfh tESpf (50) ajrmuftjzpf ,lauwGif xkwvihf k f H f $ jyocJhaom atmifqef;ukd trSefwu,fb,folowfovJ rSwfwrf;kyf&Sifukd kduful;cJhaom bDbDpD (2)/ wDAGD'gkdufwm/ xkwfvkyfolwkd. okawoetzGJu if;pmukd xkwf,lcJhonf? oufaotaxmuftxm;topfrsm;ukd xkwfjyEkdifaom rdepf (50) -um xkwvir. aemufq;tyki;wGif ar;cGe;jzpfaeonfh Tpmukd Zmwfa-umif;jyefol f $ hf + Hk d f f u atmufygtwki;azmfjycJonf? df h 1948 ckEpf arvtwGi; ud;ay;wJaeu &efuerm&SwhJ _Adweotrwfu S f h k f S d d f H 0+ua[mokd v#K0ua-u;eef;pmwapmif a&;cJygw,f? tJ'D a-u;eef;pm[m ESpaygif; d f d S f h f (50) cef rayguf-um;oifonfpmtjzpf xde;odr;xm;cHc&ygw,f? vtenf;i,ft h h f f hJ -umrSm EkdifiHjcm;a&;kH;u 'DtpDtpOf&J okawoer;xH if;pmtm; xkwfay;&ef qk;jzwfcygw,f? ,if;a-u;eef;pmu &Jt}uD;tuJ u oHtrwfudk ajymjycsutm; H hJ f f xkwazmfxm;ygw,f? u|efawmf uk;um;jyygr,f? vky}f uHowfjzwfrrm _Adwo# f d + S d wkd yl;aygif;}uHpnfr+ &Sdw,fqkdwm u|efawmfwkd wu,fhukd ,kH-unfaea-umif;? &Jt}uD;tuJu qm&,f*se,fa':refprpfudk oHo,&Sotjzpf axmufjycJa-umif;? D d l h -um;twGif; v+yf&Sm;olrSm &efukef&Sd _Adwdo#aumifpDrS bif*av (Bingley) [k ac:onfh vljzpfonf[k ol ,kH-unfa-umif;? if;pmukd &efue&dS _Adwo#oHtrwfrS 0+ua[mokd ay;ykconfh xdywef;v#Kd k f d d f d hJ f 0Surwwrf;tjzpf xde;xm;cJonf? oHtrwf rpPwm AdumxH owif;ay;ykco. f S f f h k d hJ l emrnfudk rl&if;pm. (ok;ae&mwGi) zsuxm;cJ_h y;jzpfaomfvnf; u|eawmf.bcif H f f D f u xkdokd bGif;bGif;}uD;ajymcJhjcif;omjzpfa-umif; xkwfjyefcJhonf? (+= yl;wGtoHviZmwfa-umif;jyefo. tcsKyfajymjycsufEihf pmzwforsm; J $ hf l S l E+i;,SOEi&ef tqkyg xdywef;v#K0urwwrf; . yxrpmrsuEmukd jyefvnfazmfjy d f f dk f d f d S f S f fS vkuygonf) d f vef'ef&Sd _Adwdef=jrefrmtoif;u tifwmeuf0ufbfqkd'fzGihf_yD; bDbDpD taxmuftxm;kyf&SifESifhywfoufI a0zefcsufrsm;ay;&ef urf;vS rf;onfhtcg u|eawmfu 1998 ckEpf arv (24) &ufaewif tD;arvfwapmifyvu_f y; oufqif f S G dk dk D dk
360
360

AdvcsKyfatmifqef;udk b,folowfovJ k f

&m pmykd'fwykd'fukd atmufygtwkdif; ukd;um;ay;cJhygonf? bDbpu tus,zijhf yocJaom wckwnf;aom taxmuftxm;topfrm D D f G h S r-umrDurS tjyifodk xkway;cJaom 1948 ckEpf arv (8) &ufae pGwyfxm;onfh f h S J vef'ef&Sd rpPwm trftD;'efeif;xH _Adwdo#oHtrwfu ay;ykdaompmjzpfonf? u|eawmfbcifrm xktcseu tprf;cef &JcsKyfjzpf_y; aumhaw;ygwDpum;0ki;rSmuJodk f S d df D df h oHtrwfukd pdwfaygufovkd t,kHoGif;ajymrnfh jrefrmwOD;r[kwfonfrSm aocsm vSonf? u|efawmf. bcifukd oHtrwfu aumif;pGmodcJh_yD; ppfrjzpfcifu OD;apm. aemufvkdufwOD; [k pmwGif a&;om;cJhouJhokd olu &nf!ef;vdrfhrnf r[kwfacs? qifqmwnf;jzwfxm;onfhpmtjzpf oufqkdif&m tufzftkd &nf!ef; r+wif u|eawmhbcifemrnfudk tok;yxm;vdrrnf[k u|eawmf em;vnfrygw,f? G f f H hf f d &JcsKyfvnf; u|eawmfwdk wu,fudk ,kae_y [laom oD0&D ukipxm;olwOD;jzpf f h H D d f JG onf[k ajymcJrol tjypf&ol ta&;}uD;Ekiia&;orm;wOD;tm; zk;uG,&eftwGuf h d dS dfH H f xkuodk yvkycjhJ cif;jzpfayvdrrnf? rnfoqap/ vky}f uHowfjzwfrae&ufrsm;txd d hJ f hf dk dk + jyefvnfom;cJv#if taxGaxGaom pGypcsufrsm;rSm topftqef;r[kwacs? G h f JG f rSwfcsuf? trft;'efeif;? EkiijH cm;a&;k;ESihf avmh'v;0pfarmifbufwef (r[mrdwwyf D df H f l h f aygif;pk.aoemywd) . Ekiia&;t}uHay;t&m&Sd csKyf? aemifwif qmtufpvm'ef dfH G f eif;/ aupDtrf*sD/ tdyfcsftrf *syefEkdifiHqkdif&moHtrwf}uD;?

361
361

362
362

You might also like