HC VIN CNG NGH BU CHNH VIN THNG

KHOA CNG NGH THNG TIN I *****

CNG MN HC (Phng php o to theo tn ch)

PHNG PHP S
M mn hc: INT 1264 (02 tn ch)

Bin son ThS. Phan Th H

H Ni - 2012
1

 CNG BI GING: TON RI RC 2 Khoa: Cng ngh thng tin 1 B mn: Cng ngh phn mm

1.Thng tin v ging vin 1.1. Ging vin 1: H v tn : Phan Th H Chc danh, hc hm, hc v : Ging vin- Thc s a im lm vic : Khoa CNTT1 in thoi : 0438545604 Email : hathiphan@yahoo.com Cc hng nghin cu chnh: Thut ton, Tr tu nhn to, X l ngn ng t nhin. 1.2. Ging vin 2: H v tn: V Vn Tha Chc danh, hc hm, hc v: Nghin cu vin chnh Tin s a im lm vic: Vin KHKT bu in - 122 Hong Quc Vit, H Ni in thoi: 0913321674 Email: thoa236@gmail.com Cc hng nghin cu chnh: Cc phng php xp x bi ton bin, Quy hoch mng, m bo ton hc cho cc h thng thng tin 2. Thng tin v mn hc Tn mn hc : Phng php s Tn ting Anh : NUMERICAL ANALYSIS M mn hc : INT1264 S tn ch: :2 Loi mn hc : Bt buc Mn hc tin quyt : i s. Mn hc trc : Gii tch 1, Gii tch 2, Tin hc c s 1. Mn hc song hnh : Tin hc c s 2, Lp trnh C++. Cc yu cu i vi mn hc: - Phng hc l thuyt: Projector - Phngthc hnh: Phng my tnh Gi tn ch i vi cc hot ng: - Nghe ging l thuyt : 24h - Cha bi tp trn lp : 06h - Tho lun v Hot ng nhm : 0h - Th nghim, Thc hnh : 0h - T hc : 30h a ch Khoa/B mn ph trch mn hc: - a ch :Khoa Cng ngh thng tin 1 - Hc vin Cng ngh Bu chnh Vin thng Km10, Nguyn Tri, H ng, H Ni - in thoi : 04 38 54 56 04 3. Mc tiu mn hc Kin thc: 2

Mn hc cung cp cho sinh vin nhng kin thc c bn v phng php s nh: sai s, cc phng php s trong i s tuyn tnh, ni suy, gii gn ng nghim phng trnh phi tuyn, tnh gn ng tch phn v o hm, gii gn ng phng trnh vi phn; ng thi cung cp cc chng trnh mu sinh vin c th th li cc thut ton trn my tnh v t mnh vit chng trnh kim nghim li thut ton. K nng: - Trang b cho sinh vin k nng tnh ton nghim s ca cc bi ton thng gp trong thc t v nh gi sai s - Rn luyn cho sinh vin cc k nng ci t cc thut ton v phng php s. Thi , Chuyn cn: - i hc y , tch cc tham gia thao lun, chm ch c ti liu tham kho nm bt c nhng kin thc quan trng ca phng php s v p dng trong cc bi ton thc t. Mc tiu chi tit cho tng ni dung ca mn hc

Ni dung

Mc tiu

Bc 1

Bc 2

Bc 3 - Vn dng cc cng thc tnh sai s trong cc bi ton c th - Hiu v c kh nng ci t cc thut ton tng ng trn my tnh

Chng 1: Sai s v s xp x

- Hiu cc khi - Nm vng cc nim v sai s vn lin quan v cc cng thc n sai s tnh sai s - Nm c ni dung cc phng php gii h phng trnh i s tuyn tnh, tnh nh thc v ma trn nghch o - Bit phng php tnh gn ng gi tr ring v vector ring - Nm c cc cng thc nh gi sai s - Nm c cc phng php ni suy a thc v nh gi sai s - Nm c ni dung phng php bnh phng cc tiu - Vn dng cc phng php gii h phng trnh i s tuyn tnh, tnh gn ng gi tr ring v vector ring v nh gi sai s - Nm c cc chng trnh my tnh gii h phng trnh i s tuyn tnh

Chng 2: Cc phng php s trong i s tuyn tnh

Chng 3: Php ni suy v hi quy

-Vn dng cc phng php tm a thc ni suy, cng thc hi quy v nh gi sai s trong cc bi ton c th - Nm c cc

- Hiu v c kh nng ci t cc thut ton tng ng trn my tnh

trong cc bi ton hi quy a thc v hi quy phi tuyn Chng 4: Tnh gn ng nghim ca phng trnh phi tuyn - Nm c khi nim v khong phn ly nghim - Nm c ni dung mt s phng php lp gii cc phng trnh phi tuyn v nh gi sai s

chng trnh my tnh tm a thc ni suy v cc cng thc hi quy - Vn dng cc phng php tm khong phn ly nghim, tnh gn ng nghim ca phng trnh phi tuyn v nh gi sai s trong cc bi ton c th - Nm c cc chng trnh my tnh tnh gn ng nghim ca phng trnh phi tuyn - Vn dng cc phng php tnh o hm, tch phn xc nh v nh gi sai s trong cc bi ton c th - Nm c cc chng trnh my tnh tnh gn ng o hm v tch phn xc nh - Vn dng cc phng php tnh nghim s ca cc phng trnh vi phn v nh gi sai s - Nm c cc chng trnh my tnh tnh nghim s ca phng trnh vi - Hiu v c kh nng ci t cc thut ton tng ng trn my tnh

Chng 5: Tnh gn ng o hm v tch phn xc nh

- Nm c cc phng php tnh o hm, tch phn xc nh v nh gi sai s

- Hiu v c kh nng ci t cc thut ton tng ng trn my tnh

Chng 6: Gii gn ng phng trnh vi phn

- Nm c cc phng php gii gn ng phng trnh vi phn v nh gi sai s

- Hiu v c kh nng ci t cc thut ton tng ng trn my tnh

phn

4. Tm tt ni dung mn hc Mn hc cung cp cho sinh vin nhng kin thc c bn v phng php s nh: sai s, cc phng php s trong i s tuyn tnh, ni suy, gii gn ng nghim phng trnh phi tuyn, tnh gn ng tch phn v o hm, gii gn ng phng trnh vi phn; ng thi cung cp cc chng trnh mu sinh vin c th th li cc thut ton trn my tnh v t mnh vit chng trnh kim nghim li thut ton 5. Ni dung chi tit mn hc Chng 1: Sai s v s xp x 1.1. Tng quan v phng php s 1.1.1. Phng php s l g? 1.1.2. Nhng dng sai s thng gp 1.2. Sai s tuyt i v sai s tng i 1.2.1. Sai s tuyt i 1.2.2. Sai s tng i 1.3. Cch vit s xp x 1.3.1. Ch s c ngha 1.3.2. Ch s ng tin 1.3.3. Cch vit s xp x 1.3.4. Sai s quy trn 1.4. Cc quy tc tnh sai s 1.4.1. M u 1.4.2. Sai s ca tng 1.4.3. Sai s ca tch 1.4.4. Sai s ca thng 1.4.5. Sai s ca hm bt k 1.5. CASE STUDY 1.5.1. Tm hiu ngha, ngun gc ca sai s khi gii quyt cc bi ton thc tin 1.5.2. Tm hiu cc phng php gim sai s 1.5.3. Tm hiu phng php lp trnh gii bi ton trn my tnh Chng 2: Cc phng php s trong i s tuyn tnh 2.1. Ma trn v nh thc 2.1.1. Ma trn 2.1.2. nh thc ca ma trn 2.1.3. Tnh cht ca nh thc 2.1.4. Cc phng php tnh nh thc 2.1.5. Ma trn nghch o 2.2. H phng trnh i s tuyn tnh 5

2.2.1. Phng php trc tip gii h phng trnh i s tuyn tnh 2.2.2. Phng php kh Gauss-Jordan tnh ma trn nghch o 2.2.3. S khng n nh ca h phng trnh i s tuyn tnh 2.2.4. Phng php lp gii h phng trnh tuyn tnh 2.3. Tnh gi tr ring v vec t ring ca ma trn 2.3.1 Phng php ly tha tm mt tr ring v vec t ring gn ng 2.3.2 Phng php xung thang tm tr ring ni tip theo 2.3.3 Trng hp ma trn A i xng v xc nh dng 2.4. CASE STUDY 2.4.1. So snh hai phng php gii trc tip v phng php lp gii h phng trnh i s tuyn tnh 2.4.2. Tm hiu ngha cc thut ton trong trng hp ma trn c cc tnh cht c bit 2.4..3. Xy dng h thng phn mm m t cc thut ton trong chng Chng 3: Php ni suy v hi quy 3.1. M u 3.2. Ni suy a thc 3.2.1. S duy nht ca a thc ni suy 3.2.2. Tnh gi tr a thc bng phng php Horner 3.2.3. Sai s ca a thc ni suy 3.2.4. Phng php ni suy Lagrange 3.2.5. Sai phn 3.2.6. Phng php ni suy Newton 3.2.7. Php ni suy ngc 3.3. Phng php bnh phng cc tiu 3.3.1. Hi quy a thc 3.3.2. Hi quy phi tuyn 3.4. CASE STUDY 3.4.1. So snh cc phng php ni suy Lagrange v ni suy Newton 3.4.2. Tm hiu ngha v ng dng ca phng php bnh phng cc tiu trong cng ngh thng tin 3.4..3. Xy dng h thng phn mm m t cc thut ton trong chng Chng 4: Tnh gn ng nghim ca phng trnh phi tuyn 4.1. Nghim v khong phn ly nghim 4.1.1. Nghim ca phng trnh mt n 4.1.2. S tn ti nghim ca phng trnh 4.1.3. Khong phn ly nghim 4.1.4. V vn nh gi sai s nghim xp x 4.2. Mt s phng php lp gii phng trnh 4.2.1. M u 4.2.2. Phng php chia i 4.2.3. Phng php dy cung 6

4.2.4. Phng php lp n 4.2.5. Phng php tip tuyn 4.3. CASE STUDY 4.3.1. So snh cc phng php lp gii phng trnh 4.3.2. Vn dng cc phng php lp gii h phng trnh 4.3..3. Xy dng h thng phn mm m t cc thut ton trong chng Chng 5: Tnh gn ng o hm v tch phn xc nh 5.1. Tnh o hm 5.1.1. p dng a thc ni suy 5.1.2. p dng cng thc Taylor 5.2. Tnh gn ng tch phn xc nh 5.2.1. M t bi ton 5.2.2. Cng thc hnh thang 5.2.3. Cng thc Simson 5.3. CASE STUDY 5.3.1. So snh cc phng php tnh gn ng o hm v tch phn xc nh 5.3.2. Tm hiu cc iu kin dng chng trnh khi kt qu t sai s mong mun 5.3..3. Xy dng h thng phn mm m t cc thut ton trong chng Chng 6: Gii gn ng phng trnh vi phn 6.1. M u 6.2. Phng php Euler 6.3. Phng php Euler ci tin 6.4. Phng php Runge - Kutta 6.5. CASE STUDY 6.5.1. So snh cc phng php gii gn ng phng trnh vi phn 6.5.2. Tm hiu cc iu kin dng chng trnh khi kt qu t sai s mong mun 6.5.3. Xy dng h thng phn mm m t cc thut ton trong chng 6. Hc liu 6.1. Hc liu bt buc [1]. Phan ng Cu, Phan Th H, Phng phps, Nh xut bn Bu in, 2005 6.2. Hc liu tham kho [2]. Dng Thy V, Phng php tnh, Nh xut bn Khoa hc v K thut, 2001 [3]. inh Vn Phong, Phng php s trong c hc, Nh xut bn Khoa hc v K thut, 1999 [4]. L Trng Vinh, Gii tch s, Nh xut bn Khoa hc v K thut, 2000 [5]. Phm K Anh , Gii tch s, Nh xut bn i hc Quc gia H Ni, 1966 [6]. Phm Ph Trim - Nguyn Bng, Gii tch s, thut ton, chng trnh Pascal, Nh xut bn i hc Quc gia H Ni, 2000 [7]. T Vn nh, Phng php tnh, Nh xut bn Gio dc 1995 7

7. Hnh thc t chc dy hc 7.1 Lch trnh chung: Ni dung Ni dung 1. Sai s v s xp x Ni dung 2. Cc phng php trc
tip tnh nh thc, ma trn nghch o v gii h phng trnh i s tuyn tnh Ni dung 3. Cc phng php lp gii h phng trnh i s tuyn tnh v nh gi sai s.

Hnh thc t chc dy mn hc Ln lp Thc T L Bi Tho hnh hc thuyt tp lun 2 2

Tng cng 2 2

2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 24 6

2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 30

Ni dung 4. Tnh gi tr ring v vec t ring ca ma trn Ni dung 5. Cha bi tp Ni dung 6. Ni suy a thc Ni dung 7. Phng php bnh phng cc tiu Ni dung 8. Cha bi tp Ni dung 9. Tnh gn ng nghim ca phng trnh phi tuyn bng phng php chia i Ni dung 10. Kim tra gia k Ni dung 11. Tnh gn ng nghim ca phng trnh phi tuyn bng cc phng php dy cung, phng php Newton, phng php lp n Ni dung 12. .Tnh gn ng o hm v tch phn xc nh Ni dung 13. Gii gn ng phng trnh vi phn Ni dung 14. Cha bi tp Ni dung 15. n tp Tng cng 7.2. Lch trnh t chc dy hc c th Ni dung 1, tun 1: . Sai s v s xp x Hnh thc t chc dy hc L thuyt Thi gian
(gi)

Ni dung chnh - Gii thiu mn hc - nh ngha s xp x v cc loi sai s - Quy tc tnh sai s

Yu cu SV chun b c chng 1, ti liu [1].

Ghi ch

Ni dung 2, tun 2: Cc phng php trc tip tnh nh thc, ma trn nghch o v gii h phng trnh i s tuyn tnh 8

Hnh thc t chc dy hc L thuyt

Thi gian
(gi)

Ni dung chnh

Yu cu SV chun b

Ghi ch

- Ma trn, nh thc, ma trn nghch o . c chng - Tnh nh thc, ma trn nghch o. 2, phn 1, 2 - Cc phng php trc tip gii h phng trnh ti liu [1]. i s tuyn tnh.

Ni dung 3, tun 3: Cc phng php lp gii h phng trnh i s tuyn tnh v nh gi sai s. Hnh thc t chc dy hc L thuyt Thi gian
(gi)

Ni dung chnh

Yu cu SV chun b

Ghi ch

- Chun ca ma trn v vector. c chng - Cc phng php lp gii h phng trnh i s 2, phn 3 ti tuyn tnh. liu [1]. - nh gi sai s

Ni dung 4, tun 4: Tnh gi tr ring v vec t ring ca ma trn Hnh thc t chc dy hc Bi tp Thi gian
(gi)

Ni dung chnh

Yu cu SV chun b

Ghi ch

- Phng php ly tha tm mt tr ring v vec .c chng 2, phn 4 ti t ring gn ng - Phng php xung thang tm tr ring ni tip liu [1]. theo - Trng hp ma trn A i xng v xc nh dng

Ni dung 5, tun 5: Cha bi tp Hnh thc t chc dy hc Bi tp Thi gian

(gi)

Ni dung chnh - Tnh nh thc v ma trn nghch o. - Phng php trc tip gii h phng trnh i s tuyn tnh - Phng php lp tip gii h phng trnh i s tuyn tnh.

Yu cu SV chun b Hon thnh bi tp theo yu cu ca ging vin.

Ghi ch

Tun 6, Ni dung 6: Ni suy a thc Hnh thc t chc dy hc L thuyt Thi gian
(gi)

Ni dung chnh - S duy nht v sai s ca a thc ni suy

Yu cu SV chun b c chng

Ghi ch

- Phng php ni suy Lagrange - Phng php ni suy Newton Ni dung 7, tun 7: Phng php bnh phng cc tiu Hnh thc t chc dy hc L thuyt Thi gian
(gi)

3, phn 1, 2 ca ti liu [1].

Ni dung chnh - Hi quy a thc - Hi quy phi tuyn

Yu cu SV chun b c chng 3, phn 4 ti liu [1].

Ghi ch

Ni dung 8, tun 8: .Cha bi tp Hnh thc t chc dy hc Bi tp Thi gian

(gi)

Ni dung chnh - Bi tp v ni suy a thc - Bi tp v hi quy

Yu cu SV chun b Hon thnh bi tp theo yu cu ca ging vin.

Ghi ch

Ni dung 9, tun 9: Tnh gn ng nghim ca phng trnh phi tuyn bng phng php chia i Hnh thc t chc dy hc L thuyt Thi gian
(gi)

Ni dung chnh

Yu cu SV chun b

Ghi ch

- Nghim v khong phn ly nghim c chng - Tnh gn ng nghim ca phng 4, phn 1, 2 trnh phi tuyn bng phng php chia i ti liu [1]

Ni dung 10, Tun 10: Kim tra gia k Hnh thc t chc dy hc Kim tra trn lp Thi gian
(gi)

Ni dung chnh - Kim tra gia k.

Yu cu SV chun b Lm bi tp kim tra theo yu cu ca ging vin

Ghi ch

Ni dung 11, Tun 11: .Tnh gn ng nghim ca phng trnh phi tuyn bng cc phng php dy cung, phng php Newton, phng php lp n Hnh thc t chc dy hc Thi gian
(gi)

Ni dung chnh

Yu cu SV chun b

Ghi ch 10

L thuyt

- Phng php dy cung - Phng php Newton - Phng php lp n

c chng 4, phn 2 ti liu [1]

Ni dung 12, tun 12: Tnh gn ng o hm v tch phn xc nh Hnh thc t chc dy hc L thuyt Thi gian
(gi)

Ni dung chnh - Tnh gn ng o hm - Tnh gn ng tch phn xc nh

Yu cu SV chun b c chng 5 ti liu [1]

Ghi ch

Ni dung 13, Tun 13: Gii gn ng phng trnh vi phn Hnh thc t chc dy hc L thuyt Thi gian
(gi)

Ni dung chnh

Yu cu SV chun b c chng 6 ti liu [1]

Ghi ch

- Phng php Euler v Euler ci tin - Phng php Runge Kutta

Ni dung 14, Tun 14: Cha bi tp Hnh thc t chc dy hc Bi tp Thi gian
(gi)

Ni dung chnh - Cha bi tp v cc phng php lp tnh gn ng nghim ca phng trnh phi tuyn - Cha bi tp tnh gn ng tch phn xc nh - Cha bi tp gii gn ng phng trnh vi phn

Yu cu SV chun b Hon thnh bi tp theo yu cu ca ging vin

Ghi ch

Ni dung 15, Tun 15: n tp v cha bi tp Hnh thc t chc dy hc L thuyt Thi gian
(gi)

Ni dung chnh - n tp v gii p thc mc cho sinh vin

Yu cu SV chun b - n tp cc kin thc hc t tun 1 n tun 14.

Ghi ch

8. Chnh sch i vi mn hc v cc yu cu khc ca ging vin Mi ni dung cha bi tp trn lp c thc hin chia theo nhm, mi nhm khng vt qu 30 sinh vin. Mi chng c mt b tp ln, chm 1 bi tp ln cho 1 nhm sinh vin (ti a 10 sinh vin) c tnh thm 0,5 gi tn ch. Sinh vin ngh qu 20% s gi ca mn hc khng c thi ht mn. 11

Thiu mt im thnh phn (bi tp, bi kim tra gia k) khng c thi ht mn.

9. Phng php, hnh thc kim tra nh gi kt qu hc tp mn hc 9.1. Kim tra nh gi nh k Hnh thc kim tra
( Tham kho v d di y)

i hc y Hon thnh y bi tp Kim tra gia k Kim tra cui k 9.2. Ni dung v Tiu ch nh gi cc loi bi tp

T l nh gi 10 % 10 % 10% 70%

c im nh gi C nhn C nhn C nhn C nhn

Cc loi bi tp - Bi tp c trong ti liu tham kho.

Tiu ch nh gi - Gii ng phng php. - Li gii cho kt qu chnh xc. - C xut hoc ci tin li gii - Gii ng phng php. - Li gii cho kt qu chnh xc. - C xut hoc ci tin li gii - Vit chng trnh my tnh theo ng thut ton. - Chng trnh c thc hin chnh xc trn cc b d liu test y . - Nm vng kin thc mn hc - Tr li ng cc cu hi v bi tp

- Bi tp ln theo yu cu ca CASE STUDY. - Bi tp yu cu lp trnh trn my tnh.

- Kim tra gia k, cui k Duyt

Ch nhim b mn

Ging vin
(Ch tr bin son cng bi ging)

TS. Nguyn Duy Phng

ThS. Phan Th H

12