Mlada Bosna je politiko-revolucionarna omladinska organizacija, nastala oko 1904.

godine, koja se borila protiv okupacije (i potom pripajanja) provincije Bosne i Hercegovine od strane Austro-Ugarske, a za njeno pripajanje Srbiji i drugim junoslovenskim zemljama. Pojedini lanovi ove organizacije su saraivali sa pojedinim lanovima organizacije Crna ruka1. Njen lan Gavrilo Princip je 28. juna 1914. godine u Sarajevu izvrio atentat na austro-ugarskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda. Ovaj dogaaj, takoe poznat i kao Sarajevski atentat, Austro-Ugarskoj je posluio kao povod za rat protiv Srbije, koji je prerastao u Prvi svetski rat.

Istorija
"Mlada Bosna"2 je predstavljala, poetkom XX veka, (ne sasvim konstituisanu) organizaciju srpske i druge omladine u austro-ugarskoj provinciji Bosni i Hercegovini, koja je svoj osnovni cilj videla u borbi protiv okupatorske austrougarske vlasti i ujedinjenju Bosne sa Srbijom, odnosno ujedinjenju i osloboenju srpskog naroda na prostorima na kojim je srpski narod inio veinu. "Mlada Bosna" se zalagala za nacionalno, politiko, socijalno i kulturno osloboenje Srba koji su na ovim srpskim etnikim prostorima predstavljali veinski narod i koji su iveli u ropstvu od dolaska Turaka na ove srpske, etnike prostore. Posebnu aktivnost ispoljila je posle aneksije provincije Bosne i Hercegovine 1908. godine, kada su u Sarajevu, Mostaru, Tuzli, Banjaluci, Trebinju i drugim gradovima grupe mladih svoj otpor okupatoru izraavale demonstracijama, spaljivanjem austrijskih i maarskih zastava, rasturanjem letaka i broura. U svojoj revolucionarnosti, lanovi "Mlade Bosne" esto su dolazili u sukob i sa srpskom arijom u veim srpskim gradovima ove provincije i, naroito, s hrvatskim ovinistima. Mlada Bosna je preko svojih lanova koji su uili i studirali u Beogradu odravala veze i sa drugim srpskim nacionalnim organizacijama u osloboenoj Srbiji, a

1 2

www.camo.ch/crna_ruka.htm Forum.burek.com/mlada-bosna-t423737.wap2.html

posebno za vreme balkanskih ratova sa etnikim vojvodama Tankosiem i Vukom. Mnogi mladobosanci bili su dobrovoljci u srpskoj vojsci Srbije. Mlada Bosna ili njeni lanovi su organizovali vie atentata na visoke austrijske linosti u provinciji Bosni i Hercegovini i Hrvatskoj, a u istoriju je ula pre svega atentatom na austrijskog prestolonaslednika Franca Ferdinanda, koga je u Sarajevu Gavrilo Princip ubio na Vidovdan 1914. u znak protesta protiv austro-ugarske osvajake politike i tenje veinskog srpskog naroda za osloboenje i ujedinjenje. Desetine lanova "Mlade Bosne" osueno je tada na smrt i dugogodinje tamnovanje. Meu lanovima "Mlade Bosne" moraju se, osim Gavrila Principa, pomenuti i Bogdan eraji, Nedeljko abrinovi, Danilo Ili, Borivoje Jevti, Trifko Grabe, Jezdimir Dangi, Veljko ubrilovi i Vaso ubrilovi, Muhamed Mehmedbai, Ivo Kranjevi, nobelovac Ivo Andri, Dobrosav Jevevi i, posebno, ideolog organizacije Vladimir Gainovi.

Muzej Mlade Bosne

Muzej "Mlade Bosne" je osnovan za vreme SFRJ u Sarajevu, na mestu sarajevskog atentata kao spomen na rtve koje su za slobodu poloili "Vidovdanski heroji". Ispred muzeja se nalazila spomen ploa na kojoj se nalazio sledei natpis: "Sa ovoga mesta 28. juna 1914. godine Gavrilo Princip svojim pucnjem izrazi narodni protest protiv tiranije i vjekovnu tenju naih naroda za slobodom".

Spomen plou Gavrilu Principu (autor vajar Vojo Dimitrijevi) su 1992. godine maljem unitili pripadnici muslimanske vojske BiH, tada su unitili i Principove otiske stopa na mestu atentata koje se nalazilo ispred muzeja. Spomen ploa koju su vlasti Kraljevine Jugoslavije (SHS) na istom mestu podigle je zavrila na slian nain. Po dolasku nemakih trupa u Sarajevo 1941. godine, okupatorske nemake i ustake snage su zajedno skinule spomen plou Gavrilu Principu o emu postoji i dokumentarni filmski snimak. Muzeju "Mlada Bosna" kao prostorno kulturnoistorijskoj celini pripadaju: Kapela vidovdanskih heroja, Principov most, stara srpska trgovaka kua (Despia kua), stara srpska crkva (Muzej, kola), Saborna crkva (Mitropolija, Bogoslovija), Crkva sv. Arhanela Mihaila i Gavrila, Hotel "Evropa" Gligorija Jeftanovia i zgrade srpskih drutava Napretka i Prosvete.

Vidovdanski heroji
Za "Vidovdanske heroje" su nakon Prvog svetskog rata pored Bogdana erajia proglaeni pojedini uesnici Sarajevskog atentata: Gavrilo Princip, Nedeljko abrinovi, Danilo Ili, Trifko Grabe, Nedeljko ubrilovi, Mihajlo-Miko Jovanovi, Mitar Kerovi, Neo Kerovi, Jakov Milovi i Marko Perin. Rodoljubno drutvo "Vidovdanski heroji" je bilo aktivno izmeu Prvog i Drugog svetskog rata u Sarajevu.

Kapela Vidovdanskih heroja

Posmrtni ostataci "Vidovdanskih junaka" su nakon Prvog svetskog rata 7. jula 1920. godine preneseni i sahranjeni u zajednikoj grobnici u Sarajevu da bi tek 1939. godine nakon to je zavrena namenska kapela Svetog Arhanela ("Kapela Vidovdanskih heroja" u Starom srpskom pravoslavnom groblju Sv. Mihajlo u Koevu (Sarajevo)), njihove kosti bile konano poloene tu u kapeli "Vidovdanskih heroja". Posmrtni ostaci Vladimira Gainovia (ideolokog voe "Mlade Bosne") su naknadno iz Lozane (gde je i 3

otrovan 1917. godine) u Sarajevo preneseni 1934. godine i poloeni u zajedniku grobnicu Vidovdanskih heroja. Kapela Vidovdanskih heroja je podignuta po projektu Aleksandra Deroka. Na ploi ugraenoj u kapelu na kojoj se nalazi natpis "Vidovdanski heroji" sa imenima Vidovdanskih heroja stoje i Njegoevi stihovi simbolini za ideoloko-slobodarsku orijentaciju itavog vidovdanskog kulta Srpstva: "Blago tome ko dovijek ivi, imao se rata i roditi". Kapela "Vidovdanskih heroja" koja se i danas nalazi u Sarajevu je oteena u vandalskom napadu 1996. godine.

Gavrilo Princip
Franc Ferdinand je doao u Sarajevo na elu vojnih snaga koje su vrile manevre u okolini grada. Srpsko stanovnitvo grada je njegovo pojavljivanje na elu vojske doivljavalo kao provokativno, budui da se sve to odigravalo na Vidovdan.

Gavrilo Princip

Austro-ugarske vlasti su u toku istrage doli do saznanja da je oruje korieno u atentatu doneeno iz Srbije. Iako sa ovim incidentom nisu bile povezane zvanine vlasti Kraljevine Srbije ve odreeni ljudi na visokim poloajima (pripadnici organizacije "Ujedinjenje ili smrt" ili "Crna ruka" Austro-Ugarske vlasti su iskoristile novonastalu situaciju da upute ultimatum Srbiji. Srpske vlasti su odgovorile pozitivno na sve take ultimatuma, osim na jednu koja je zahtevala upuivanje austro-ugarskih istranih organa unutar teritorija Kraljevine Srbije. Ovo su vlasti Austro-Ugarske iskoristile da objave Srbiji rat, koji je ubrzo eskalirao u Prvi svetski rat. Po prvobitnom planu atentata, izvrilaca je bilo est. Od tih est etiri nije uradilo nita prilikom prvog prolaska carske kolone prilikom koje je Nedeljko abrinovi bombom promaio automobil u kome se nalazio Ferdinand, ali je lake ranio pukovnika Eriha fon Mericija i grofa Boz-Valdeka. Prilikom povratka kolone Gavrilo Princip je uspeno izvrio atentat. Na suenju je ustanovljeno da atentatori nisu imali nameru da ubiju Sofiju Hotek. Oruje koje je Princip koristio bio je belgijski Fabrique Nationale M 1910 poluautomatski pitolj, kalibra 7.65x17mm (.32 ACP)3 i navodno ga je pripadnicima Mlade Bosne uruio sam Dragutin Dimitrijevi Apis.

Presuda i kazna
U vreme kad se dogodio atentat, Gavrilo Princip je bio suvie mlad za smrtnu kaznu, pa je osuen na 20 godina zatvora, gde je bio izloen muenjima. Kaznu je sluio u ekom Terezinu, gde je i umro od tuberkuloze 28. aprila 1918, malo pred kraj Prvog svetskog rata. Pred kraj ivota je zbog loih zatvorskih uslova vrlo oslabio i imao oko 40 kilograma.

Ostavtina
3

hr.wikipedia.org/wiki/Gavrilo-Princip

Grob Gavrila Principa se danas nalazi u kapeli vidovdanskih heroja u Sarajevu. Auto, Gavrilov pitolj i okrvavljena uniforma Franca Ferdinanda nalaze se u vojnoistorijskom muzeju u Beu. Metak koji je ubio Ferdinanda izloen je u ekom gradu Konopite.

Nova Mlada Bosna

Mlada Bosna smatra da srpski narod kroz antifaistiku i revolucionarnu partizansku borbu u Drugom svetskom ratu, nije, sa druga dva naroda, stvarao Bosnu i Hercegovinu kao narodnu republiku da bi ona danas, kao finansijska kolonija krupnog bankarskog i korporativnog kapitala, bila razdeljena u interesne zone nacionalnih buroazija. Srpski narod vie ne sme biti naivan i doputati da njime manipuliu navodni zatitnici nacionalnih interesa, lane nacionaldemokrate i tobonje socijaldemokrate, koji su kao realizatori liberalno-kapitalistike ekonomske ideologije upropastili i rasprodali sva javna preduzea, a sada se pripremaju da pod platom preuzimanja dravne imovine, pripreme teren za njenu rasprodaju u sopstvenom interesu. Mlada Bosna podsea da se Gavrilo Princip i Nedeljko abrinovi, u svojoj revolucionarnoj borbi protiv ondanje kolonijalne sile, Austro-Ugarske monarhije, nisu borili protiv drugih naroda u Bosni i Hercegovini, ve protiv njenog podreenog kolonijalnog statusa. Nije to bila samo borba protiv austro-ugarskog imperijalizma u junoslovenskim zemljama, ve i kolaboracije srpske buroazije sa kolonijalnom habzburkom upravom. Malo je poznato da je Gavrilo Princip smatrao da sarajevsku srpsku ariju treba zapaliti kao kutiju ibica, zbog prividnog zalaganja za nacionalnu i jugoslovensku stvar, dok im je primarni interes bio zatita i uveavanje sopstvenog bogatstva u okvirima kolonijalne uprave i interesa austro-ugarske buroazije. Nedeljko abrinovi je kao predsednik organizacije sarajevskih egrta (a tada je imao samo 14 godina) znao upozoriti na one koji znaju samo sluati rijei popova, a ne promiljati da li je istina ono to oni

vele ili ne4, nego se daju zaglupljivati od tih narodnih gulikoa 5. Nikakvo udo da je tako proizvedena pljakaka stvar, otuena od narodnih interesa i demokratskih vrednosti, ponajvie pomogla da kolonijalna uprava beogradske buroazije nad zemljama junih Slovena, svojom pohlepom, upropasti implementaciju napredne jugoslovenske ideje. Svakako, Mlada Bosna posebno skree panju na injenicu da su bonjaki i hrvatski narod u BiH, takoe svedeni na instrumente svojih nacionalnih buroazija, a kroz delovanje nacionaldemokratskih i socijaldemokratskih elitistikih politikih agencija. Pozivanje na Gavrila Principa nipoto se ne sme svesti na obraanje iskljuivo srpskom narodu, niti se tie samo njegovih nacionalnih interesa. Mlada Bosna u potpunosti odbacuje buroaski koncept narodnosti i nacije zasnovan na fetiistikim i okultnim ideolokim konstrukcijama. Nova Mlada Bosna upozorava na klasnu svest koju je sedamnaestogodinji Princip razvio poetkom prolog veka, a danas se smiljeno unitava kako kod srpskog, tako i kod bonjakog i hrvatskog naroda. Za razliku od nekadanje Mlade Bosne, koja nikada nije egzistirala kao politiki pokret, ve se radilo o tako kasnije prozvanoj grupi ljudi razliitih politikih ubeenja, nova Mlada Bosna e profilirati kao organizacija bazirana na slobodarskim marksistikim principima. Mlada Bosna se ograuje i odrie od buroaskih i zastarelih nacionalistikih ideologija, pojedinih lanova ubrojenih u Mladu Bosnu, posebno kada je re o kasnijim nacionalistikim ubeenjima Vase ubrilovia, kojih se nakon Drugog svetskog rata i sam odrekao6. Mlada Bosna smatra da srpski narod u Bosni i Hercegovini, u svome najboljem interesu, mora razotkriti i prezreti manipulacije svojim tradicionalnim simbolima i vrednostima, koje ve dvadeset godina vre buroaski ideolozi sprovodei koncept drutva u kojem dobroj veini po svom nahoenju raspolau privilegovanom manjinom.

Literatura:
4 5

www.e-novine.com/.../44039-Nova-Mlada-Bosna-akciji.html Isto. 6 Isto.

 Mala enciklopedija Prosveta, Beograd, 1978, 577 www.camo.ch/crna_ruka.htm bs.wikipedia.org/wiki/Mlada-Bosna hr.wikipedia.org/wiki/Gavrilo_Princip www.e-novine.com/.../44039-Nova-Mlada-Bosna-akciji.html www.tportal.hr/vijesti/svijet/109123/Nova-Mlada-Bosna-krece-uborbu-protiv-Dodika.html#.UKDuwofmfHs

www.britannica.com/EBchecked/topic/654007/Young-Bosnia

forum.burek.com/mlada-bosna-t423737.wap2.html cetnici.rs/clanci/gavrilo-princip/

www.srpskadijaspora.info/vest.asp?id=8846