You are on page 1of 408

Tiu B Kinh - Tp I

Page 1 of 408

KINH TIU B
Ha Thng Thch Minh Chu Dch Vit

Khuddaka Nikaya The Short Passages

MC LC TIU B KINH - TP I GII THIU TIU B KINH (Khuddaka Nikya) Gs. Trn Phng Lan 1.1 KINH TIU TNG (Khuddakaptha) GII THIU I. Tam Quy (Saranattaya) II. Thp Gii (Dasasikkhpada) III. Ba Mi Hai Phn (Dvattimskra) IV. Nam T Hi o (Kumrapanha) V. Kinh im Lnh (Mangala Sutta) VI. Kinh Chu Bu (Ratana Sutta) VII. Kinh Ngoi Bc Tng (Tirokudda Sutta) VIII. Kinh Bo Tng (Nidhikanda Sutta) IX. Kinh Lng T (Mett Sutta) 1.2 KINH PHP C GII THIU I. Phm Song Yu II. Phm Khng Phng Dt III. Phm Tm IV. Phm Hoa V. Phm Ngu VI. Phm Hin Tr VII. Phm A-La-Hn VIII. Phm Ngn IX. Phm c X. Phm Hnh Pht XI. Phm Gi XII. Phm T Ng XIII. Phm Th Gian XIV. Phm Pht XV. Phm An Lc XVI. Phm H i XVII. Phm Phn N XVIII. Phm Cu U XIX. Phm Php Tr XX. Phm o XXI. Phm Tp Lc XXII. Phm a Ngc XXIII. Phm Voi XXIV. Phm Tham i XXV. Phm T Kheo XXVI. Phm B-La-Mn 1.3 KINH PHT T THUYT (Udna: Cm Hng Ng) GII THIU KINH PHT T THUYT (Udna) Ho Thng Thch Minh Chu CHNG MT PHM B (I) (Ud 1) (II) (Ud 2)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 2 of 408

(III) (Ud 2) (IV) (Ud 3) (V) (Ud 3) (VI) (Ud 4) (VII) (Ud 4) (VIII) (Ud 5) (IX) (Ud 6) (X) (Ud 6) CHNG II PHM MUCALINDA (I) (Ud 10) (II) (Ud 10) (III) (Ud 11) (IV) (Ud 13) (V) (Ud 13) (VI) (Ud 13) (VIII) (Ud 14) (VIII) (Ud 15) (IX) (Ud 18) (X) (Ud 18) CHNG III PHM NANDA (I) (Ud 21) (II) (Ud 21) (III) (Ud 24) (IV) (Ud 27) (VI) (Ud 28) (VII) (Ud 29) (VIII) (Ud 30) (IX) (Ud 31) (X) (Ud 32) CHNG IV PHM MEGHIYA (I) (Ud 34) (II) (Ud 37) (III) (Ud 38) (VI) (Ud 39) (V) (Ud 41) (VI) (Ud 42) (VII) (Ud 43) (VIII) (Ud 44) (IX) (Ud 45) (X) (Ud 46) CHNG V PHM TRNG LO SONA (I) (Ud 47) (II) (Ud 48) (III) (Ud 49) (IV) (Ud 50) (V) (Ud 51) (VI) (Ud 57) (VII) (Ud 58) (VIII) (Ud 59) (IX) (Ud 60) (X) (Ud 61) CHNG VI PHM CHA SANH M (I) (Ud 62)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 3 of 408

(II) (Ud 64) (III) (Ud 65) (IV) (Ud 66) (V) (Ud 69) (VI) (Ud 70) (VII) (Ud 71) (VIII) (Ud 71) (IX) (Ud 72) (X) (Ud 73) CHNG VII PHM NH (I) (Ud 74) (II) (Ud 74) (III) (Ud 75) (IV) (Ud 75) (V) (Ud 76) (VI) (Ud 77) (VII) (Ud 77) (VIII) (Ud 77) (IX) (Ud 78) (X) (Ud 79) CHNG VIII PHM PTALIGMIYA (I) (Ud 80) (II) (Ud 81) (III) (Ud 82) (IV) (Ud 83) (V) (Ud 84) (VI) (Ud 85) (VII) (Ud 90) (VIII) (Ud 91) (IX) (Ud 92) (X) (Ud 93) 1.4 KINH PHT THUYT NH VY (Itivuttaka) GII THIU TP KINH PHT THUYT NH VY (Itivuttaka) T Kheo Thanissaro GII THIU KINH PHT THUYT NH VY (Itivuttaka) Ha Thng Thch Minh Chu CHNG I - MT PHP PHM I (I) (Ek I, 1) (It. 1) (II) (Ek I, 2) (It. 1) (III) (Ek I, 3) (It. 2) (IV) (Ek I, 4) (It. 2) (V) (Ek 1,5) (It. 3) (VI) (Ek1,6) (It.3) (VII) (Ek I, 7) (It. 3) (VIII) (Ek I, 8) (It. 4) (IX) (Ek I, 9) (It. 5) (X) (Ek I, 10) (It. 5) PHM II (XI) (Ek II, 1) (It. 6) (XII) Ek II, 2) (It. 7) (XIII) (Ek II, 3) (It. 7) (XIV) (Ek II, 4) (It. 7) (XV) (Ek II, 5) (It. 8) (XVI) (Ek II. 6) (It. 9) (XVII) (Ek II. 7) (It. 10) (XVIII) (Ek II, 8) (It. 10)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 4 of 408

(XIX) (Ek II, 9) (It. 11) (XX) (Ek II, 11) (It. 12) PHM III (XXI) (Ek III, 1) (It. 13) (XXII) (Ek III, 2) (It. 14) (XXIII) (Ek III,3) (It. 16) (XXIV) (Ek III, 4) (It. 17) (XXV) (Ek III, 5) (It. 18) (XXVI) (Ek III, 6) (It. 18) (XXVII) (Ek III, 7) (It. 19) CHNG II - HAI PHP PHM I (XXVIII) (Duk. I, 1) (It. 22) (XXIX) (Duk. I, 2) (It. 23) (XXX) (Duk. I, 3) (It. 24) (XXXI) (Duk. I,4) (It. 25) (XXXII) (Duk. I,5) (It. 26) (XXXIII) (Duk. I,6) (It. 26) (XXXIV) (Duk. I,7) (It. 27) (XXXV) (Duk. I,8) (It. 28) (XXXVI) (Duk. I,9) (It. 26) (XXXVII) (Duk. I,10) (It. 27) PHM II (XXXVIII) (Duk. II, 1) (It. 31) (XXXIX) (Duk. II, 2) (It. 33) (XL) (Duk. II, 3) (It. 34) (XLI) (Duk. II, 4) (It. 35) (XLLII) (Duk. II, 5) (It. 36) (XLIII) (Duk. II, 6) (It. 37) (XLIV) (Duk. III, 7) (It. 38) (XLV) (Duk. II, 8) (It 39) (XLVI) (Duk. II, 9) (It. 40). (LVIII) (Duk. II, 10) (It. 41) (XLVIII) (Duk. II, 11) (It. 42) (XLIX) (Duk. II, 12) (It. 43) CHNG III - BA PHP PHM I (L) (Tik. I, 1) (It. 45) (LI) (Tik. I, 2) (It. 45) (LII) (Tik. I, 3) (It. 46) (LIII) (Tik. I, 4) (It. 47) (LIV) (Tik. I, 5) (It. 48) (LV) (Tik. I, 6) (It. 48) (LVI) (Tik. I, 7) (It. 49) (LVII) (Tik. I,8) (It. 49) (LVIII) (Tik. I, 9) (It. 50) (LIX) (Tik. I, 10) (It. 50). PHM II (LX) (Tik. II, 1) (It. 51) (LXI) (Tik. II, 2) (It. 52) (LXII) (Tik. II, 3) (It. 53) (LXIII) (Tip. II, 4) (It. 53) (LXIV) (Tik. II, 5) (It. 54) (LXV) (Tik. II, 6) (It. 55) (LXVI) (Tik. II, 7) (It. 55)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 5 of 408

(LXVII) (Tik. II, 8) (It. 56) (LXVIII) (Tik. II, 9) (It. 56) (LXIX) (Tik. II, 10) (It. 57) PHM III (LXX) (Tik. III, 1) (It. 58) (LXXI) (Tik, III, 2) (It. 59) (LXXII) (Tik, III, 3) (It. 60) (LXXIII) (Tik. III, 4) (It. 61) (LXXIV) (Tik. III, 5) (It. 62) (LXXV) (Tik. III, 6) (It. 64) (LXXVI) (Tik, III, 7) (It. 67) (LXXVII) (Tik. III, 8) (It. 69) (LXXVIII) (Tik. III, 9) (It. 69) (LXXIX) (Tik. III, 10) (It. 71) PHM IV (LXXX) (Tik. IV, 1) (It. 72) (LXXXI) (Tik. IV, 2) (It. 73) (LXXXII) (Tik. IV, 3) (It. 75) (LXXXIII) (Tik. IV, 4) (It. 76) (LXXXIV) (Tik. IV, 5) (It. 78) (LXXXV) (Tik. IV, 6) (It. 80) (LXXXVI) (Tik. IV, 7) (It, 81) (LXXXVII) (Tik. IV, 8) (It. 82) (LXXXVIII) (Tik. IV, 9) (It. 83) (LXXXIX) (Tik. IV, 10) (It. 85) PHM V (XC) (Tik. V, 1) (It. 87) (XCI) (Tik. V, 2) (It. 89) (XCII) (Tik. V, 3) (It. 90) (XCIII) (Tik. V, 4) (It. 92) (XCIV) (Tik. V, 5) (It. 93) (XCV) (Tik. V, 6) (It. 94) (XCVI) (Tik. V, 7) (It. 95) (XCVII) (Tik. V,8) (It. 96) (XCVIII) (Tik. V, 9) (It. 98) (XCIX) (Tik. V,10) (It. 98) CHNG IV - BN PHP PHM I (C) (Cat. I) (It. 101) (CI) (Cat. 2) (It. 102) (CII) (Cat. 3) (It. 103) (CIII) (Cat. 4) (It. 104) (CIV) (Cat. 5) (It. 106) (CV) (Cat. 6) (It. 109) (CVI) (Cat. 7) (It. 109) (CVII) (Cat. 8) (It. 111) (CVIII) (Cat. 9) It. 112) (CIX) (Cat. 10) (It. 113) (CX) (Cat. 11) (It. 115) (CXI) (Cat. 12) (5 It. 118) (CXII) (Cat. 13) (It. 121) 1.5 KINH TP (Sutta Nipata) GII THIU KINH TP (Sutta Nipata) Ho Thng Thch Minh Chu CHNG I PHM RN (Uragavagga)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 6 of 408

(I) Kinh Rn (Sn 1) (II) Kinh Dhaniya (Sn 3) (III) Kinh Con T Ngu Mt Sng (Sn 6) (IV) Kinh Bhradvja, Ngi Cy Rung (Sn 12) (V) Kinh Cunda (Sn 16) (VI) Kinh Bi Vong (Parbhava) (Sn 18) (VII) Kinh K Bn Tin (Vasalasuttam) (Sn 21) (VIII) Kinh T Bi (Metta Sutta) (Sn 25) (IX) Kinh Hemavata (Sn 27) (X) Kinh Alavaka (Sn 31) (XI) Kinh Thng Trn (Sn 34) (XII) Kinh V n S (Sn 35) CHNG II TIU PHM (I) Kinh Chu Bu (Ratana Sutta) (Sn 39) (II) Kinh Hi Thi (Amagandha) (Sn 42) (III) Kinh Xu H (Sn 45) (IV) Kinh im Lnh Ln (Kinh i Hnh Phc - Mahamangala Sutta) (Sn 46) (V) Kinh Sciloma (Sn 47) (VI) Kinh Hnh Chnh Php (Sn 49) (VII) Kinh Php B-la-mn (Sn 50) (VIII) Kinh Chic Thuyn (Sn 55) (IX) Kinh Th No l Gii (Sn 56) (X) Kinh ng Dy (Sn 57) (XI) Kinh Rhula (Sn 58) (XII) Kinh Vangsa (Sn 59) (XIII) Kinh Chnh Xut Gia (Sn 63) (XIV) Kinh Dhammika (Sn 66) CHNG III I PHM (I) Kinh Xut Gia (Sn 72) (II) Kinh Tinh Cn (Sn 74) (III) Kinh Kho Thuyt (Sn 78) (IV) Kinh Sundarika Bhradvja (Sn 80) (V) Kinh Mgha (Sn 86) (VI) Kinh Sabhiya (Sn 91) (VII) Kinh Sela (Sn 102-112) (VIII) Kinh Mi Tn (Sn 112) (IX) Kinh Vsettha (Sn 115) (X) Kinh Kokliya (Sn 123) (XI) Kinh Nlaka (Sn 131) (XII) Kinh Hai Php Tu Qun (Sn 139) CHNG IV PHM TM (I) Kinh V Dc (Sn 151) (II) Kinh Hang ng tm k (Sn 151) (III) Kinh Sn Hn tm k (Sn 153) (IV) Kinh Thanh Tnh Tm K (Sn 154) (V) Kinh Ti Thng Tm K (Sn 156) (VI) Kinh Gi (Sn 158) (VII) Kinh Tissametteyya (Sn 160) (VIII) Kinh Pasra (Sn 161) (IX) Kinh Mgandiya (SN 163) (X) Kinh Trc Khi B Hy Hoi (Sn 166) (XI) Kinh Tranh lun (Sn 168) (XII) Nhng vn nh b (Sn 171) (XIII) Nhng vn to ln (Sn 174) (XIV) Kinh Tuvataka (Con ng Mau Chng) (Sn 179) (XV) Kinh Chp Trng (Sn 182) (XVI) Kinh Sriputta (X-Li-Pht) (Sn 185)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 7 of 408

CHNG V PHM CON NG N B BN KIA (I) Bi K M u (Sn 190) (II) Cu Hi Ca Thanh Nin A-ji-ta (Sn 197) (III) Cc Cu Hi Ca Thanh Nin Tissametmeyya (Sn 199) (IV) Cu Hi Ca Thanh Nin Punnaka (Sn 199) (V) Cu Hi Ca Thanh Nin Mettagu (Sn 201) (VI) Cu Hi Ca Thanh Nin Dhotaka (Sn 204) (VII) Cu Hi Ca Thanh Nin Upasiva (Sn 205) (VIII) Cu Hi Ca Thanh Nin Nanda (Sn 207) (IX) Cu Hi Ca Thanh Nin Hemaka (Sn 209) (X) Cu Hi Ca Thanh Nin Todeyya (Sn 210) (XI) Cu Hi Ca Thanh Nin Kappa (Sn 211) (XII) Cu Hi Ca Thanh Nin Jatukanni (Sn 212) (XIII) Cu Hi Ca Thanh Nin Bhadrvudha (Sn 213) (XIV) Cu Hi Ca Thanh Nin Udaya (Sn 214) (XV) Cu Hi Ca Thanh Nin Posla (Sn 215) (XVI) Cu Hi Ca Thanh Nin Mogharja (Sn 216) (XVII) Cu Hi Ca Thanh Nin Pingiya (Sn 217) (XVIII) Kt Lun HT TP I - TIU B KINH

Tiu B Kinh - Tp I

Page 8 of 408

GII THIU TIU B KINH


(Khuddaka Nikya) Gs. Trn Phng Lan

Tiu B kinh c nhan Tiu B, nhng li cha ng s lng kinh ln nht trong nm b Nikya

l 15 tp, so vi Trng B (3 tp), Trung B (3 tp), Tng ng B (5 tp) v Tng Chi B (3 tp). Ch Tiu y, theo cc v lun s, mun ch tnh cch hn hp nhiu ti c din t bng nhiu th vn khc nhau, t cc kinh k ngn gn do c Pht thuyt ging, cc tin thn c Pht vi hng ngn bi k do cc v T kheo cm tc, tiu s cc c Pht, cc v A-la-hn, s tch Thin cung, Ng qu do ch v kt tp kinh in bin son..., n cc lun th phn tch gio l m u cho vn hc A T m (Abhidhamma) ca Lun tng v sau. Tm li Tiu B kinh l mt hp tuyn a din gm 15 tp theo th t nh sau:

1) Khuddaka Ptha (Tiu tng): gm 9 kinh v k ngn gn do c Pht thuyt v Tam quy, Thp gii, Cc im lnh, Pht bo, Lng t v.v. cho cc t mi hc o. 2) Dhammapada (Php c): gm 423 bi k do c Pht thuyt c sp theo cc ch trong 26 phm, l tp kinh ph bin nht trong cc nc theo o Pht Nam truyn v tnh cch c ng phn ct ty ca gio l qua cc bi k ngn gn lm nn tng ca np sng o, t nhiu b kinh ln c pht trin v sau. 3) Udna (Cm hng ng, Pht t thuyt): gm 80 chuyn gi nim cm hng c Pht pht biu nhng vn hoan h c tnh cch gio dc v khch l hi chng, c chia lm 8 phm. 4) Itivuttaka (Pht thuyt nh vy): gm 112 kinh chia ra 4 chng theo li vn xui pha ln th k. Tp ny cng trch dn nhng cm hng ng trang nghim ca c Pht nhng bt u bng cu y l iu c c Th Tn thuyt v ti nghe nh vy. 5) Suttanipta (Kinh tp): gm 71 kinh trong 5 chng vit theo th k, miu t hon cnh x hi c n v bn lun nhng li dy y tnh cch trit hc v o c ca c Pht, cng l tng trong np sng thanh tnh ca cc T kheo. 6) Vimanavatthu (Chuyn Thin cung): gm 85 chuyn chia ra 7 chng, miu t mi cnh huy hong ca cc lu i Thin gii i sau dnh cho nhng ngi sng theo chnh o v lm thin s i ny. 7) Petavatthu (Chuyn Ng qu): gm 51 chuyn trong 4 chng miu t cnh gii kh au ca cc loi qu do c nghip ca chng to ra i ny. C hai tp chuyn Thin cung v Ng qu ny nhm ni ln tng quan gia Nghip v Qu, cng khch l s tu tp ca gii ti gia. 8) Theragth (Trng lo Tng k): gm 1,360 bi th k do 264 v T kheo cm tc t i sng tu tp ca ch v. 9) Therigth (Trng lo Ni k): gm 524 bi k do 73 T kheo ni cm tc. C hai tp thi k Theragth v Therigth c nh gi l nhng tc phm p nht trong vn hc n v tnh cch mang nng tnh ngi ha ln thin v ca cc t Pht. y l nhng khc hoan ca phn nh i sng thanh tnh ca nhng ngi tm cu gii thot gic ng, chn hnh phc. 10) Jtaka (Bn sanh hay Chuyn tin thn c Pht): gm 547 chuyn ngn v di theo th vn xui xen l thi k trong 22 chng, theo th t cc bi k tng dn t chng mt vi mt bi k cho

Tiu B Kinh - Tp I

Page 9 of 408

n chng 22, chm dt vi tin thn Vessantara ni ting qua c ngn bi k. Cc chuyn tin thn c mc ch to nim tin vo o php trong mi tng lp x hi t vua cha, B la mn cho n cc gii bnh dn cng kh. i vi cc hc gi, cc chuyn tin thn c tm quan trng lch s v chng c xy dng trong khung cnh n c i. 11) Nidesa (Ngha tch): l mt lun th trnh by s phn tch bnh gii cc vn gio l ca tp kinh Sutta Nipata. Sch ny gm hai phn: i ngha tch v Tiu ngha tch. 12) Patisambhidmagga (V ngi gii o): mt lun th trnh by cc vn phn tch gio l theo hnh thc hi p nh trong b A T m. Hai tp kinh ny c nh gi l cc tc phm tin phong ca vn hc A T m v c xem l do Tn gi Sariputta (X Li Pht) thuyt ging v bnh lun 32 vn gio l trong 3 phm. 13) Apadana (S nghip anh hng): k theo th th k cuc i c Pht v cc Thnh t ca Ngi. Tp kinh gm 4 phn: cuc i c Pht Gotama (Thch Ca), 41 v c gic Pht, v 559 v T kheo v T kheo ni tri qua nhng cuc chin u anh hng cao thng t cu cnh gii thot gic ng. 14) Buddhavamsa (Pht s): tp kinh theo th th k ni v s tch 24 v c Pht t c Pht Dipankara (Nhin ng) n c Pht Kassapa (Ca Dip) v phng cch cc c Pht chuyn Php lun. Tt c u do c Pht Gotama k li t khi Ngi cn l B tt c c Pht Dipankara th k cho n khi Ngi dit trong Nit bn V d y. 15) Cariy Pitaka (S hnh tng): gm 35 chuyn tin thn c Pht c k theo li thnh cu ca Tn gi Sariputta, vi mc ch nu r ch tm cu gii thot vi n lc cao v s hy sinh v thng m B tt thc hin qua mi cng hnh Ba la mt (vin mn) ca Ngi.
(Trch Nguyt San Gic Ng, 01-1999)
-ooOoo-

Tiu B Kinh - Tp I

Page 10 of 408

1.1 KINH TIU TNG


(Khuddakaptha)

GII THIU

quyn cm nang cho cc Sa-di v Sa-di-ni. Quyn ny gm 9 bi kinh, bao gm cc ti c bn cho nhng v xut gia bt u i sng tu hnh ti cc tu vin. Tuy nhin, nhiu on kinh cng c dng gii thiu cc cn bn Pht Php cho cc c s. Bi kinh th nht v th hai dng trong cc bui l xut gia ca Sa-di v Sa-di-ni. Bi kinh th ba l cc hng dn tin khi qun thn th, mt bi tp vt thng lng tham dc. Bi kinh th t gii thiu cc phn loi c bn phn tch, pht trin tu tri, bt u l nguyn l duyn sinh, trng tm ca o Pht. Bi kinh th nm a ra mt tng quan v s tu tp - bt u t nhu cu gn gi cc bc thin tri thc, v chm dt khi c Nit-bn. Bi kinh cp n cc phc hnh nh l mt s phng h thin lnh, khng phi t cc nghi l rm r m t cc hnh ng b th, gii c v tr tu. Bi kinh th su khai trin t bi kinh th nht v th nm, cp chi tit v Tam Bo Pht-Php-Tng, v ng thi trnh by cch thc tu thin c qu D lu, qu u tin a n Nit-bn. Bi kinh th by c ch v lng b th qung i, cng c t s cng dng ch Tng c hi hng n cc thn nhn qua i. Bi kinh th tm ging v cc hnh ng t thin, b th s a n li lc lu bn, tt hn l cc u t v vt cht. Cui cng, bi kinh th chn tr v ti hnh thin, ch trng n vic pht trin lng t mn, thin , yu thng mi ngi, mi loi. Tt c 9 bi kinh ny, trong nhng ngha khc nhau, thng c tng c v suy nim trong cc cng ng Pht gio Nguyn thy t xa cho n hin nay. Hng ngy, c s ln tu s u tng c bi kinh u tin v quy y Tam Bo t nhc nh. Cc tu s thng tng cc on kinh trch trong cc bi kinh th nm cho n th chn khi nhn lnh s cng dng ca c s, v thng dng bi kinh th nm (Kinh Phc c) lm ti trong cc bui thuyt php. Tm li, quyn Tiu Tng ny c dng nh mt quyn kinh dn nhp hu ch trong bc u ca i sng tu s v trong i sng ca mi Pht t hin thi.
T Kheo Thanissaro (Bnh Anson Lc Dch, Thng 01-2001)

y l quyn kinh th nht ca Tiu B Kinh (Khuddhaka Nikaya), c l c tng hp thnh mt

I. Tam Quy (Saranattaya)

t quy y Pht, t quy y Php, t quy y Tng. Ln th hai t quy y Pht, Ln th hai t quy y Php, Ln th hai t quy y Tng. Ln th ba t quy y Pht Ln th ba t quy y Php. Ln th ba t quy y Tng.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 11 of 408

II. Thp Gii (Dasasikkhpada)

1. t thc hnh gii trnh st sanh. 2. t thc hnh gii trnh ly ca khng cho. 3. t thc hnh gii trnh t hnh trong cc dc. 4. t thc hnh gii trnh ni lo. 5. t thc hnh gii trnh mi c hi bung lung phng dt do ung ru hoc cc th men say. 6. t thc hnh gii trnh n phi thi. 7. t thc hnh gii trnh ma, ht, nhc, kch. 8. t thc hnh gii trnh c hi eo vng hoa v trang im vi hng liu, du xoa. 9. t thc hnh gii trnh dng ging cao v rng. 10. t thc hnh gii trnh nhn vng bc.
III. Ba Mi Hai Phn (Dvattimskra)

Trong thn ny c: tc, lng, mng, rng, da, tht, gn, xng, ty, thn, tim, gan, honh cch m, l lch, phi, rut, mng rut, bng, phn, mt, m, m, mu, m hi, m, nc mt, m da, nc ming, nc m, cht nhn khp, nc tiu v no trong u.
IV. Nam T Hi o (Kumrapanha)

Th no l mt? - Mi loi hu tnh u tn ti nh thc n. Th no l hai? - Danh v sc. Th no l ba? - Ba loi cm th. Th no l bn? - Bn Thnh . Th no l nm? - Nm th un. Th no l su? - Su ni x. Th no l by? - By gic chi. Th no l tm? - Thnh o tm ngnh. Th no l chn? - Chn ni c tr ca cc loi hu tnh. Th no l mi? - V no c mi c tnh c gi l v A-la-hn.
V. Kinh im Lnh (Mangala Sutta)

Nh vy ti nghe:
Mt thi Th Tn tr ti Svatthi, Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Ri mt Thin t, khi m gn mn, vi dung sc th thng chi sng ton vng Jetavana, i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ng mt bn. ng mt bn, v Thin t y bch Th Tn vi bi k: Thin t: 1. Nhiu Thin t v ngi, Suy ngh n im lnh, Mong c v i ch, Mt np sng an ton, Xin Ngi hy ni ln, V im lnh ti thng.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 12 of 408

(c Pht ging:) 2. Khng thn cn k ngu, Nhng gn gi bc Tr, nh l ngi ng l, L im lnh ti thng. 3. tr x thch hp, Cng c trc lm, Chn chnh hng t tm, L im lnh ti thng. 4. Hc nhiu, ngh nghip gii, Kho hun luyn hc tp, Ni nhng li kho ni, L im lnh ti thng. 5. Hiu dng m v cha, Nui nng v v con. Lm ngh khng rc ri, L im lnh ti thng. 6. B th, hnh, ng php, Sn sc cc b con, Lm nghip khng li lm, L im lnh ti thng. 7. Chm dt, t b c, Ch ng am m ru, Trong Php, khng phng dt, L im lnh ti thng. 8. Knh l v h mnh, Bit v bit n, ng thi, nghe Chnh Php, L im lnh ti thng. 9. Nhn nhc, li ha nh, Yt kin cc Sa-mn, ng thi, m lun Php, L im lnh ti thng. 10. Khc kh v Phm hnh, Thy c l Thnh . Gic ng qu: "Nit Bn" L im lnh ti thng. 11. Khi xc chm vic i Tm khng ng, khng su, Khng u nhim, an n,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 13 of 408

L im lnh ti thng. 12. Lm s vic nh vy, Khng ch no tht bi, Khp ni c an ton, L im lnh ti thng.
VI. Kinh Chu Bu (Ratana Sutta)

1. Phm ti i ny, C sanh linh t hi, Hoc trn ci t ny, Hoc chnh gia h khng, Mong rng mi sanh linh, c p vui lng, Vy, hy nn cn thn, Lng nghe li dy ny. 2. Do vy cc sanh linh, Tt c hy ch tm, Khi ln lng t mn, i vi thy mi loi, Ban ngy v ban m, H em vt cng dng, Do vy khng phng dt, Hy gip h tr h. 3. Phm c ti sn g, i ny hay i sau, Hay ti thin gii, C chu bu th thng, Khng g snh bng c, Vi Nh Lai Thin Th, Nh vy, ni c Pht, L chu bu th diu, Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 4. on dit v ly tham, Bt t v th diu. Pht Thch-ca Mu-ni, Chng Php y trong thin, Khng g snh bng c, Vi Php th diu y. Nh vy, ni Chnh Php, L chu bu th diu, Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 5. Pht, Th Tn th thng, Ni ln li tn thn,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 14 of 408

Php th diu trong sch, Lin tc khng gin on, Khng g snh bng c, Php thin vi diu y. Nh vy, ni Chnh Php, L chu bu th diu, Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 6. Tm v bn i ny, c bc thin tn thn. Chng t Thin Th, Xng ng c cng dng. B th cc v y, c kt qu to ln. Nh vy, ni tng chng, L chu bu th diu Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 7. Cc v lng t dc, Vi tht kin tr, Kho lin h mt thit, Li dy G-ta-ma! H t c qu v, H th nhp bt t, H chng c d dng, Hng th s tch tnh, Nh vy, ni Tng chng, L chu bu th diu, Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 8. Nh cy tr ct , Kho y ta lng t. Du c gi bn phng, Cng khng th dao ng. Ta ni bc Chn nhn, Ging nh th d ny, V th nhp vi tu, Thy c nhng Thnh , Nh vy, ni Tng chng, L chu bu th diu, Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 9. Nhng v kho gii thch, Nhng s tht Thnh , Nhng v kho thuyt ging, Vi tr tu thm su. Du h c ht sc,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 15 of 408

Phng dt khng ch ng, H cng khng n ni, Sanh hu ln th tm, Nh vy, ni Tng chng, L chu bu th diu, Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 10. V y nh y , Vi chnh kin sng sut, Do vy c ba php, c hon ton t b, Thn kin v nghi hoc, Gii cm th cng khng, i vi bn a x, Hon ton c gii thot. V y khng th lm, Su iu c cn bn, Nh vy, ni Tng chng, L chu bu th diu. Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 11. Du v y c lm, iu g c i na, Vi thn hay vi li, K c vi tm , V y khng c th, Che y vic lm y, Vic y c ni rng, Khng th thy c o. Nh vy, ni Tng chng, L chu bu th diu. Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 12. p l nhng cy rng, C bng hoa u ngn, Trong thng h nng bc, Nhng ngy h u tin, Php th thng thuyt ging, c v d nh vy. Php a n Nit Bn, Php hnh phc ti thng, Nh vy, ni c Pht, L chu bu th diu, Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 13. Cao thng bit cao thng, Cho em li cao thng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 16 of 408

Bc V thng thuyt ging, Php cao thng th thng, Nh vy ni c Pht, L chu bu th diu, Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 14. Nghip c on tn, Nghip mi khng to nn, Vi tm t t b, Trong sanh hu tng lai, Cc ht ging on tn, c mun khng tng trng Bc tr chng Nit Bn, V nh ngn n ny, Nh vy, ni Tng chng, L chu bu th diu. Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 15. Phm ti i ny, C sanh linh t hi, Hoc trn ci t ny, Hoc chnh gia h khng, Hy nh l c Pht, nh thc n y, c loi Tri, loi Ngi, nh l v cng dng, Mong rng, vi hnh ny, Mi loi c hnh phc. 16. Phm ti ni ny, C sanh linh t hi, Hoc trn ci t ny, Hoc chnh gia h khng, Hy nh l Chnh php, nh thc n y, c loi Tri, loi Ngi,; nh l v cng dng, Mong rng vi hnh ny, Mi loi c hnh phc. 17. Phm ti i ny, C sanh linh t hi Hoc trn ci t ny, Hoc chnh gia h khng, Hy nh l chng Tng, nh l v cng dng, Mong rng vi hnh ny, Mi loi c hnh phc.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 17 of 408

VII. Kinh Ngoi Bc Tng (Tirokudda Sutta)

1. bn ngoi bc tng, Bn h ng ch i, Giao l, ng ba ng, Tr v mi nh xa, i ch bn cnh cng. 2. Nhng khi tic thnh son, c by bin sn sng, mi thc ung n, Khng mt ai nh h. S kin ny pht sinh T nghip xa ca h. 3. Vy ai c t tm, Nh cho cc thn nhn, Thc ung n thanh tnh, Tt p v ng thi. 4. Mn ny cho b con, Mong b con an lc, m ng qu thn bng, t tu ch . 5. S mong mun chc lnh, V thc phm y , Mong quyn thuc sng lu, Nh ngi, ta hng li,. 6. V knh l ta, Th ch khng thiu qu Ti khng cy cy, Cng khng nui sc vt. 7. Cng khng c bun bn, Khng trao i tin vng, Cc ng qu h hng, Ch sng nh b th. 8. Nh nc xung i, Chy xung tn vc su, B th ti ch ny, Cung cp loi ng qu. 9. Nh lng sng trn y, a nc xung bin, B th ti ch ny, Cung cp loi ng qu.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 18 of 408

10. Ngi y cho ta, lm vic v ta, Ngi y l quyn thuc, Ngi y chnh thn bng. Hy b th ng qu, Nh vic xa chng lm. 11. Khng khc than, su mun, Khng thng tic cch g, Gip ch loi ng qu, Quyn thuc lm nh vy, Khng li cho ng qu. 12. Nhng khi vt cng dng, Kho t vo ch Tng ch li chng lu di, By gi, v sau na. 13 Chnh php c ging by, Nh vy cho quyn thuc, Knh trng bit chng no, i vi ngi khut, Ch Tng c cng dng, Cng tng thm dng mnh, Ngi tch t cng c, Tht to ln bit bao.
VIII. Kinh Bo Tng (Nidhikanda Sutta)

1. Mt ngi ct kho bu, tn di ging su, Ngh: "Nu cn gip , N ch li cho ta". 2. Nu b vua kt n, Hoc tr cc n nn, Hoc b cp giam cm, V i tin chuc mng, Khi mt ma, tai nn, Vi mc ch nh vy, trn ci i ny, S n ginh kho bu. 3. Du n khng bao gi, c ct k nh vy, tn di ging su, Vn khng hon ton, Gip ch ngi mi lc. 4. Kho bu b di ch,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 19 of 408

Hoc ngi qun du vt, Hoc rn thn ly i, Hoc thn linh tu tn, 5. Hoc m ngi tha k, K y khng chp nhn, Di chuyn kho bu i, Khi k y khng thy. V khi phc c tn, Tt c u tiu tan. 6. Nhng khi ngi nam, n, C b th, tr gii Hoc thin nh, tr tu, Kho bu kho dnh. 7. Trong cha, thp, Tng on, Mt c nhn, l khch, Hoc ngi m, ngi cha, Hoc l ngi anh na. 8. Kho ny kho dnh, i theo ngi, khng mt, Gia mi vt phi ri, Ngi cng i vi n. 9. Khng ai khc chia phn, Khng cp no ly c. Vy nhng k tinh cn, Hy lm vic phc c, Kho bu y theo ngi, S khng bao gi mt. 10. y l mt kho bu, C th lm tha mn, Mi c vng thin, nhn, D h mong mun g, u t c tt c, Nh cng c phc nghip. 11. V p ca mu da, V p ca m thanh, V p ca dng hnh, V p ca ton thn, a v tht cao sang, Cng vi on hu cn, Tt c u t c, Nh phc nghip cng c. 12. Ngi vng mt ci,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 20 of 408

Cc lc Chuyn lun vng, V ng trn Thin ng, Tt c u t c, Nh phc nghip cng c. 13. V ti thng ca ngi, Mi hoan lc ci tri, Hay tch dit ti thng, Tt c u t c Nh phc nghip cng c. 14. t ti thng bng hu, Chuyn tu tp chnh chn, t minh tr gii thot, Tt c u t c. Nh phc nghip cng c. 15. T v ngi gii o, Tm cp gii thot, Vin mn tr Thanh vn, C hai cch gic ng: c gic, Chnh ng gic, Tt c u t c, Nh phc nghip cng c. 16. Phc bo tht ln lao, Do cng c th thng, V th k tinh cn, V nhng ngi c tr, to nn kho tng. Cng c nh phc nghip.
IX. Kinh Lng T (Mett Sutta)

1. V thin xo mc ch, Cn phi lm nh sau: Sau khi hiu thng sut, Con ng an tnh y, C kh nng trc tnh, Tht s, kho chn trc, D ni v nhu ha, Khng c g cao mn. 2. Sng cm thy va , Nui sng tht d dng, t c s rn rng, Sng m bc, gin d. Cc cn c tnh lc, Khn ngoan v thn trng, Khng xng xo gia nh, Khng tham i, tham vng.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 21 of 408

3. Cc hnh s ca mnh, Khng nh nhen, vn vt, Khin ngi khc c tr, C th sanh ch trch, Mong mi loi chng sanh, c an lc, an n, Mong chng chng t c, Hnh phc v an lc. 4. Mong tt c nhng ai, Hu tnh c mng sng, K yu hay k mnh, Khng b st mt ai, K di hay k ln, Trung thp, loi ln, nh. 5. Loi c thy, khng thy, Loi sng xa, khng xa, Cc loi hin ang sng, Cc loi s c sanh, Mong mi loi chng sanh, Sng hnh phc an lc. 6. Mong rng khng c ai, Lng gt, la di ai, Khng c ai khinh mn, Ti bt c ch no, Khng v gin hn nhau,, Khng v tng chng i. Li c ngi mong mun, Lm au kh cho nhau. 7. Nh tm lng ngi m, i vi con ca mnh, Trn i lo che ch, Con c nht mnh sanh. Cng vy, i tt c Cc hu tnh chng sanh, Hy tu tp tm , Khng hn lng, rng ln. 8. Hy tu tp t tm, Trong tt c th gii, Hy tu tp tm , Khng hn lng, rng ln, Pha trn v pha di, Cng vy c b ngang, Khng hn ch, tri buc, Khng hn, khng th ch. 9. Khi ng hay khi ngi,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 22 of 408

Khi ngi hay khi nm, Lu cho n khi no, Khi ang cn tnh thc, Hy an tr nim ny, Np sng ny nh vy. c i cp n, L np sng ti thng. 10. Ai t b t kin, Gi gii, chnh kin, Nhip phc c tham i, i vi cc dc vng, Khng cn phi ti sanh, i n thai tng na.
-ooOoo-

Tiu B Kinh - Tp I

Page 23 of 408

1.2 KINH PHP C GII THIU

trong Kinh tng Pali (Suttanta Pitaka). y l mt quyn kinh Pht gio ph thng nht v c dch ra rt nhiu th ting trn th gii. Php (Dhamma) c ngha l o l, chn l, li dy ca c Pht; C (Pada) l li ni, cu k. Ngoi ra, trong ng vn Pali, "Pada" cn c ngha l con ng. Do , Dhammapada thng c dch l Con ng Chn l (Path of Truth), Con ng Pht Php (Path of the Buddha's Teaching). Dhammapada l tp hp 423 bi k do c Pht ni ra trong nhiu dp khc nhau, trong sut 45 nm hong dng Chnh Php ca Ngi. Cc bi k ny c sp xp trong 26 phm, do cc v i t thu xp v tng c trong i hi Kt tp Kinh in ln u tin sau khi c Pht nhp dit. Mi bi k cha ng mt ni dung tu hc rt su sc v phong ph, khng th no ch c mt ln m hiu ht c. Cn phi c i c li nhiu ln, tra cu cc bn ch gii, v suy nghim t cc tu chng t thn th mi mong thng ng v thu t ngha ca cc li dy cao qu . Mi bi k l mt ngun cm hng cao p, mt li i mi l, mt sc mnh k diu gip chng ta c mt nim tin vng chc hn trn con ng tu hc tin n gic ng, gii thot. (...)
Bnh Anson, Thng 6 - 1998, Perth, Western Australia

Kinh Php C (Dhammapada) l mt trong 15 quyn kinh thuc Tiu B Kinh (Khuddaka Nikaya)

I - Phm Song Yu

1. " dn u cc php, lm ch, to; Nu vi nhim, Ni ln hay hnh ng, Kh no bc theo sau, Nh xe, chn vt ko ". 3. "N mng ti, nh ti, N thng ti, cp ti " Ai m him hn y, Hn th khng th ngui. 5. "Vi hn dit hn th, i ny khng c c. Khng hn dit hn th, L nh lut ngn thu ". 7. "Ai sng nhn tnh tng, khng h tr cc cn, n ung thiu tit , bing nhc, chng tinh cn. Ma uy hip k y, nh cy yu trc gi ". 9. "Ai mc o c sa, tm cha ri u trc,

2. " dn u cc php, lm ch, to, Nu vi thanh tnh, Ni ln hay hnh ng, An lc bc theo sau, Nh bng, khng ri hnh ". 4. "N mng ti, nh ti, N thng ti, cp ti, " Khng m him hn y, Hn th c t ngui. 6. "Ngi khc khng hiu bit, Chng ta y b hi. Ch y, ai bit c Tranh lun c lng m." 8. "Ai sng qun bt tnh, Kho h tr cc cn, n ung c tit , c lng tin, tinh cn, Ma khng uy hip c, Nh ni , trc gi" 10. "Ai ri b u trc, gii lut kho nghim tr,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 24 of 408

khng t ch, khng thc, khng xng o c sa ". 11. "Khng chn, tng chn tht, Chn tht, thy khng chn H khng t chn tht Do t t t hnh 13 "Nh ngi nh vng lp, Ma lin xm nhp vo. Cng vy tm khng tu, Tham dc lin xm nhp." 15 "Nay su, i sau su, K c, hai i su; N su, n u no, Thy nghip u mnh lm." 17 "Nay than, i sau than, K c, hai i than, than rng: "Ta lm c " a ci d, than hn." 19- "Nu ngi ni nhiu kinh, Khng hnh tr, phng dt; Nh k chn b ngi, Khng phn Sa mn hnh."

t ch, sng chn thc, tht xng o c sa." 12 "Chn tht, bit chn tht, Khng chn, bit khng chn. Chng t c chn tht, do chnh t, chnh hnh." 14 "Nh ngi nh kho lp, Ma khng xm nhp vo. Cng vy tm kho tu, Tham dc khng xm nhp." 16 "Nay vui, i sau vui, Lm phc, hai i vui. Ngi vui, an vui, Thy nghip tnh mnh lm." 18. "Nay sng, i sau sng, Lm phc, hai i sng. Mng rng: "Ta lm thin ", Sanh ci lnh, sng hn." 20- "Du ni t kinh in, Nhng hnh php, ty php, T b tham, sn, si, Tnh gic, tm gii thot, Khng chp th hai i, D phn Sa mn hnh."

II. Phm Khng Phng Dt

21. "Khng phng dt, ng sng, Phng dt l ng cht. Khng phng dt, khng cht, Phng dt nh cht ri." 23. "Ngi hng tu thin nh, Thng kin tr tinh tn. Bc tr hng Nit Bn, ch an tnh v thng." 25. "N lc, khng phng dt, T iu, kho ch ng. Bc tr xy hn o, Nc lt kh ngp trn." 27. "Ch sng i phng dt, Ch m say dc lc. Khng phng dt, thin nh,

22. "Bit r sai bit y, Ngi tr khng phng dt, Hoan h, khng phng dt, An vui hnh bc Thnh." 24. "N lc, gi chnh nim, Tnh hnh, hnh thn trng T iu, sng theo php, Ai sng khng phng dt, Ting lnh ngy tng trng." 26. "H ngu si thiu tr, Chuyn sng i phng dt. Ngi tr, khng phng dt, Nh gi ti sn qu." 28. "Ngi tr dp phng dt, Vi hnh khng phng dt, Leo lu cao tr tu,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 25 of 408

t c an lc ln."

Khng su, nhn kh su, Bc tr ng ni cao, Nhn k ngu, t bng." 30. " Thch khng phng dt, t ngi v Thin ch. Khng phng dt, c khen; Phng dt, thng b trch." 32. "Vui thch khng phng dt, T kheo s phng dt, Khng th b thi a, Nht nh gn Nit Bn."

29. "Tinh cn gia phng dt, Tnh thc gia qun m. Ngi tr nh nga phi, B sau con nga hn." 31. "Vui thch khng phng dt, T kheo s phng dt, Bc ti nh la hng, Thiu kit s ln nh."

III. Phm Tm

33. "Tm hong ht giao ng, Kh h tr, kh nhip, Ngi tr lm tm thng, Nh th tn, lm tn." 35. "Kh nm gi, khinh ng, Theo cc dc quay cung. Lnh thay, iu phc tm; Tm iu, an lc n." 37. "Chy xa, sng mt mnh, Khng thn, n hang su Ai iu phc c tm, Thot khi Ma tri buc" 39. "Tm khng y trn dc, Tm khng (hn) cng ph, on tuyt mi thin c, K tnh khng s hi," 41 "Khng bao lu thn ny, S nm di trn t, B vt b, v thc, Nh khc cy v dng." 43. "iu m cha b con, Khng c th lm c Tm hng chnh lm c Lm c tt p hn."

34. "Nh c qung trn b, Vt ra ngoi thy gii; Tm ny vng vy mnh, Hy on th lc Ma." 36. "Tm kh thy, t nh, Theo cc dc quay cung. Ngi tr phng h tm, Tm h, an lc n." 38. "Ai tm khng an tr, Khng bit chn diu php, Tnh tn b rng ng, Tr tu khng vin thnh." 40. "Bit thn nh gm, Tr tm nh thnh tr, Chng ma vi gm tr; Gi chin thng khng tham" 42. "K th hi k th, Oan gia hi oan gia, Khng bng tm hng t, Gy c cho t thn."

IV. Phm Hoa

44. "Ai chinh phc t ny D ma, Thin gii ny?

45. "Hu hc chinh phc t, D ma, Thin gii ny.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 26 of 408

Ai kho ging Php c, Nh ngi kho hi hoa?" 46. "Bit thn nh bt nc, Ng thn l nh huyn, B tn hoa ca ma, Vt tm mt thn cht." 48.Ngi nht cc loi hoa, m say tham nhim, Cc dc cha tha mn, b cht chinh phc." 50. "Khng nn nhn li ngi, Ngi lm hay khng lm. Nn nhn t chnh mnh. C lm hay khng lm." 52. "Nh bng hoa ti p, C sc li thm hng; Cng vy, li kho ni, C lm, c kt qu." 54. "Hng cc loi hoa thm Khng ngc bay chiu gi Nhng hng ngi c hnh Ngc gi khp tung bay Ch c bc chn nhn Ta khp mi phng tri." 56. "t gi tr hng ny, Hng gi la, chin n; Ch hng ngi c hnh, Ti thng ta Thin gii." 58. "Nh gia ng rc nhp, Qung b trn ng ln, Ch y hoa sen n, Thm sch, p ngi."

Hu hc ging Php c, Nh ngi kho hi hoa." 47. "Ngi nht cc loi hoa, m say, tham nhim, B thn cht mang i, Nh lt tri lng ng." 49. "Nh ong n vi hoa, Khng hi sc v hng, Che ch hoa, ly nhy. Bc Thnh i vo lng ". 51. "Nh bng hoa ti p, C sc nhng khng hng. Cng vy, li kho ni, Khng lm, khng kt qu." 53. "Nh t mt ng hoa, Nhiu trng hoa c lm. Cng vy, thn sanh t, Phi lm nhiu vic lnh." 55. "Hoa chin n, gi la, Hoa sen, hoa v qu, Gia nhng hng hoa y, Gii hng l v thng."

57. "Nhng ai c gii hnh, An tr khng phng dt, Chnh tr, chn gii thot, c ma khng thy ng." 59. "Cng vy gia qun sanh, U nhim, m, phm tc, t bc Chnh Gic, Sng ngi vi Tu Tr."
V. Phm Ngu

60. "m di cho k thc, ng di cho k mt, Lun hi di, k ngu, Khng bit chn diu php." 62. "Con ti, ti sn ti, Ngi ngu sanh u no, T ta, ta khng c, Con u, ti sn u."

61. "Tm khng c bn ng, Hn mnh hay bng mnh, Th quyt sng mt mnh, Khng b bn k ngu." 63. "Ngi ngu ngh mnh ngu, Nh vy thnh c tr. Ngi ngu tng c tr, Tht xng gi ch ngu."

Tiu B Kinh - Tp I

Page 27 of 408

64. "Ngi ngu, du trn i, Thn cn ngi c tr, Khng bit c Chnh php, Nh mung vi v canh." 66. "Ngi ngu si thiu tr, T ng thnh k th. Lm cc nghip khng thin, Phi chu qu ng cay." 68. "V nghip lm chnh thin, Lm ri khng n nn, Hoan h, p lng, Hng th qu d thc." 70. "Thng thng vi ngn c, Ngi ngu c n ung Khng bng phn mi su Ngi hiu php hu vi." 72. "T n chu bt hnh, Khi danh n k ngu. Vn may b tn hi, u n b nt tan." 74. "Mong c hai tng, tc, Ngh rng (chnh ta lm). Trong mi vic ln nh, Phi theo mnh lnh ta " Ngi ngu ngh nh vy Dc v mn tng trng.

65. "Ngi tr, du mt khc, Thn cn ngi c tr, Bit ngay chn diu php, Nh li vi v canh." 67. "Nghip lm khng chnh thin, Lm ri sanh n nn, Mt nhum l, khc than, Lnh chu qu d thc." 69. "Ngi ngu ngh l ngt, Khi c cha chn mui; c nghip chn mui ri, Ngi ngu chu kh au." 71. "Nghip c c lm, Nh sa, khng ng ngay, Chy ngm theo k ngu, Nh la tro che y." 73. "a danh khng tng xng, Mun ngi trc t kheo, a quyn ti tnh x, Mun mi ngi l knh." 75. "Khc thay duyn th li, Khc thay ng Nit Bn. T kheo, t Pht, Hy nh vy thng tri. Ch a thch cung knh, Hy tu hnh vin ly."

VI. Phm Hin Tr

76. "Nu thy bc hin tr, Ch li v khin trch, Nh ch ch chn vng Hy thn cn ngi tr! Thn cn ngi nh vy, Ch tt hn, khng xu." 78. "Ch thn vi bn c, Ch thn k tiu nhn. Hy thn ngi bn lnh, Hy thn bc thng nhn." 80. "Ngi tr thy dn nc, K lm tn nn tn, Ngi th mc un g, Bc tr nhip t thn."

77. "Nhng ngi hay khuyn dy, Ngn ngi khc lm c, c ngi hin knh yu, B ngi c khng thch."

79. "Php h em an lc, Vi tm t thun tnh; Ngi tr thng hoan h, Vi php bc Thnh thuyt." 81. "Nh tng kin c, Khng gi no giao ng, Cng vy, gia khen ch, Ngi tr khng giao ng."

Tiu B Kinh - Tp I

Page 28 of 408

82. "Nh h nc su thm, Trong sng, khng khuy c, Cng vy, nghe chnh php, Ngi tr hng tnh lc." 84. "Khng v mnh, v ngi. Khng cu c con ci, Khng ti sn quc , Khng cu mnh thnh tu, Vi vic lm phi php. V y tht tr gii, C tr tu, ng php." 86. "Nhng ai hnh tr php, Theo chnh php kho dy, S n b bn kia, Vt ma lc kh thot." 88. "Hy cu vui Nit Bn, B dc, khng s hu, K tr t ra sch, Cu u t ni tm."

83. "Ngi hin b tt c, Ngi lnh khng bn dc, Du cm th lc kh, Bc tr khng vui bun." 85. "t ngi gia nhn loi, n c b bn kia Cn s ngi cn li, Xui ngc chy b ny."

87.K tr b php en, Tu tp theo php trng. B nh, sng khng nh, Sng vin ly kh lc." 89. "Nhng ai vi chnh tm, Kho tu tp gic chi, T b mi i nhim, Hoan h khng chp th. Khng lu hoc, sng chi, Sng tch tnh i."

VII. Phm A-La-Hn

90. "ch n, khng su, Gii thot ngoi tt c, on tr mi buc rng, V y khng nhit no." 92. "Ti sn khng cht cha, n ung bit liu tri, T ti trong hnh x, "Khng v tng, gii thot, " Nh chim gia h khng, Hng chng i kh tm." 94. "Ai nhip phc cc cn, Nh nh xe iu ng, Mn tr, lu hoc dt, Ngi vy, Ch Thin mn." 96. "Ngi tm an tnh, Li an, nghip cng an, Chnh tr, chn gii thot, Tnh lc l v y." 98. "Lng mc hay rng ni Thung lng hay i cao,

91. "T sch tn, chnh nim, Khng thch c x no, Nh ngng tri ri ao, B sau mi tr n." 93. "Ai lu hoc on sch, n ung khng tham m, T ti trong hnh x, "Khng, v tng gii thot. " Nh chim gia h khng, Du chn tht kh tm. " 95. "Nh t, khng him hn, Nh ct tr, kin tr, Nh h, khng bn nh, Khng lun hi, v y." 97. "Khng tin, hiu v vi. Ngi ct mi h ly C hi tn, x ly V y tht ti thng." 99. "Kh i thay ni rng, Ch ngi phm khng a,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 29 of 408

La Hn tr ch no, t y tht kh i ".

V ly tham a thch, V khng tm dc lc."


VIII. Phm Ngn

100. "Du ni ngn ngn li, Nhng khng g li ch, Tt hn mt cu ngha, Nghe xong, c tnh lc." 102 "Du ni trm cu k Nhng khng g li ch, Tt hn mt cu php, Nghe xong, c tnh lc." 104. "T thng, tt p hn, Hn chin thng ngi khc. Ngi kho iu phc mnh, Thng sng t ch ng." 106. "Thng thng b ngn vng, T t c trm nm, Chng bng trong giy lt, Cng dng bc t tu. Cng dng vy tt hn, Hn trm nm t t." 108. "Sut nm cng t vt, cu phc i. Khng bng mt phn t Knh l bc chnh trc." 110.Du sng mt trm nm c gii, khng thin nh, Tt hn sng mt ngy, Tr gii, tu thin nh." 112 "Ai sng mt trm nm, Li nhc khng tinh tn, Tt hn sng mt ngy Tinh tn tn sc mnh." 114. "Ai sng mt trm nm, Khng thy cu bt t, Tt hn sng mt ngy, Thy c cu bt t."

101. "Du ni ngn cu k Nhng khng g li ch, Tt hn ni mt cu, Nghe xong, c tnh lc." 103. "Du ti bi chin trng Thng ngn ngn qun ch, T thng mnh tt hn, Tht chin thng ti thng." 105. "Du Thin Thn, Tht B, Du Ma vng, Phm Thin Khng ai chin thng ni, Ngi t thng nh vy." 107. "Du tri mt trm nm, Th la ti rng su, Chng bng trong giy lt, Cng dng bc t tu. Cng dng vy tt hn, Hn trm nm t t." 109. "Thng tn trng, knh l Bc k lo trng thng, Bn php c tng trng: Th, sc, lc, sc mnh." 111. "Ai sng mt trm nm, c tu, khng thin nh. Tt hn sng mt ngy, C tu, tu thin nh." 113. "Ai sng mt trm nm, Khng thy php sinh dit, Tt hn sng mt ngy, Thy c php sinh dit." 115. "Ai sng mt trm nm, Khng thy php ti thng, Tt hn sng mt ngy, Thy c php ti thng."
IX. Phm c

116. "Hy gp lm iu lnh,

117. "Nu ngi lm iu c,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 30 of 408

Ngn tm lm iu c. Ai chm lm vic lnh, a thch vic c." 118. "Nu ngi lm iu thin, Nn tip tc lm thm. Hy c mun iu thin, Cha thin, c an lc." 120. "Ngi hin thy l c, Khi thin cha chn mui. Khi thin c chn mui, Ngi hin thy l thin."

Ch tip tc lm thm. Ch c mun iu c, Cha c, tt chu kh." 119. "Ngi c thy l hin. Khi c cha chn mui, Khi c nghip chn mui, Ngi c mi thy c." 121. "Ch ch khinh iu c, Cho rng "cha n mnh ", Nh nc nh tng git, Ri bnh cng y trn. Ngi ngu cha y c Do cht cha dn dn." 123. "t bn ng, nhiu tin, Ngi bun trnh ng him. Mun sng, trnh thuc c, Hy trnh c nh vy."

122. "Ch ch khinh iu thin Cho rng "Cha n mnh, " Nh nc nh tng git, Ri bnh cng y trn. Ngi tr cha y thin, Do cht cha dn dn." 124. "Bn tay khng thng tch, C th cm thuc c. Khng thng tch, trnh c, Khng lm, khng c c." 126. "Mt s sinh bo thai, K c sinh a ngc, Ngi thin ln ci tri, V lu chng Nit Bn." 128. "Khng trn tri, gia bin, Khng lnh vo ng ni, Khng ch no trn i, Trn khi tay thn cht."

125. "Hi ngi khng c tm, Ngi thanh tnh, khng u, Ti c n k ngu, Nh ngc gi tung bi." 127. "Khng trn tri, gia bin, Khng lnh vo ng ni, Khng ch no trn i, Trn c qu c nghip."

X. Phm Hnh Pht

129. "Mi ngi s hnh pht, Mi ngi s t vong. Ly mnh lm v d Khng git, khng bo git." 131. "Chng sanh cu an lc, Ai dng trng hi ngi, tm lc cho mnh, i sau khng c lc." 133. "Ch ni li c c,

130. "Mi ngi s hnh pht, Mi ngi thch sng cn; Ly mnh lm v d, Khng git, khng bo git." 132. "Chng sanh cu an lc, Khng dng trng hi ngi, tm lc cho mnh, i sau c hng lc." 134. "Nu t mnh yn lng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 31 of 408

Ni c, b ni li, Kh thay li phn n, ao trng phn chm mnh." 135. "Vi gy ngi chn b, La b ra bi c; Cng vy, gi v cht, La ngi n mng chung." 137. "Dng trng pht khng trng, Lm c ngi khng c. Trong mi loi kh au, Chu gp mt loi kh." 139. "Hoc tai ha t vua, Hay b vu trng ti; B con phi ly tn, Ti sn b nt tan." 141. "Khng phi sng la th Bn tc, tro trt mnh, Tuyt thc, ln trn t, Sng nhp, sing ngi xm, Lm con ngi c sch, Nu khng tr nghi hoc." 143. "Tht kh tm i, Ngi bit thn, t ch, Bit trnh n ch trch Nh nga hin trnh roi."

Nh chic chung b b. Ngi chng Nit Bn Ngi khng cn phn n." 136. "Ngi ngu lm iu c, Khng thc vic lm. Do t nghip, ngi ngu B nung nu, nh la." 138. "Hoc kh th khc lit, Thn th b thng vong, Hoc th bnh kch lit, Hay lon tn tm." 140. "Hoc phng c nh ca B ha tai thiu t. Khi thn hoi mng chung, c tu sanh a ngc." 142 "Ai sng t trang sc, Nhng an tnh, nhip phc, Sng kin tr, phm hnh, Khng hi mi sinh linh, V y l phm ch, Hay sa mn, kht s." 144. "Nh nga hin chm roi, Hy nhit tm, hng hi, Vi tn, gii, tinh tn, Thin nh cng trch php. Minh hnh , chnh nim, on kh ny v lng."

145. "Ngi tr thy dn nc, K lm tn nn tn, Ngi th mc un vn, Bc t iu, iu thn."


XI. Phm Gi

146. "Ci g, hn hoan g, Khi i mi b thiu? B ti tm bao trm, Sao khng tm ngn n?" 148. "Sc ny b suy gi, tt bnh, mng manh, Nhm bt tnh, v, Cht chm dt mng sng."

147. "Hy xem bong bng p, Ch cht cha vt thng, Bnh hon nhiu suy t, Tht khng g trng cu." 149. "Nh tri bu ma thu, B vt b qung i, Nhm xng trng b cu, Thy chng cn vui g?"

Tiu B Kinh - Tp I

Page 32 of 408

150. "Thnh ny lm bng xng, Qut t bng tht mu, y gi v cht, Mn, la o cht cha." 152. "Ngi t nghe km hc, Ln gi nh tru c. Tht n tuy ln ln, Nhng tu khng tng trng." 154. "i! Ngi lm nh kia Nay ta thy ngi! Ngi khng lm nh na. n tay ngi b gy, Ko ct ngi b tan Tm ta t tch dit, Tham i thy tiu vong." 156. "Lc tr khng phm hnh, Khng tm kim bc tin; Nh cy cung b gy, Th than nhng ngy qua."

151. "Xe vua p cng gi. Thn ny ri s gi, Php bc thin, khng gi. Nh vy bc ch thin Ni ln cho bc thin." 153. "Lang thang bao kip sng Ta tm nhng chng gp, Ngi xy dng nh ny, Kh thay, phi ti sanh." 155. "Lc tr, khng phm hnh, Khng tm kim bc tin. Nh c gi bn ao, r, khng tm c."

XII. Phm T Ng

157. "Nu bit yu t ng, Phi kho bo v mnh, Ngi tr trong ba canh, Phi lun lun tnh thc." 159. "Hy t lm cho mnh, Nh iu mnh dy ngi. Kho t iu, iu ngi, Kh thay, t iu phc!" 161. "iu c t mnh lm, T mnh sanh, mnh to. Nghin nt k ngu si, Nh kim cng, ngc bu." 163. "D lm cc iu c, D lm t hi mnh. Cn vic lnh, vic tt, Tht ti thng kh lm."

158. "Trc ht t t mnh, Vo nhng g thch ng. Sau mi gio ha ngi, Ngi tr khi b nhim." 160. "T mnh y ch mnh, No c y ch khc. Nh kho iu phc mnh, c y ch kh c." 162. "Ph gii qu trm trng, Nh dy leo bm cy Gieo hi cho t thn, Nh k th mong c." 164. "K ngu si mit th, Gio php bc La Hn, Bc Thnh, bc chnh mng. Chnh do c kin ny, Nh qu loi cy lau Mang qu t hoi dit." 166. "Ch theo php h lit. Ch sng mc, bung lung; Ch tin theo t kin,

165. "T mnh, lm iu c, T mnh lm nhim , T mnh khng lm c,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 33 of 408

T mnh lm thanh tnh. Tnh, khng tnh t mnh, Khng ai thanh tnh ai!"

Ch tng trng tc trn."

XIII. Phm Th Gian

167. "Du li ngi bao nhiu, Ch qun phn t li, Nh thng tr t li. Hy chuyn tm li mnh." 169. "Hy kho sng chnh hnh, Ch sng theo t hnh! Ngi chnh hnh hng lc, C i ny, i sau." 171. "Hy n nhn i ny, Nh xe vua lng ly, Ngi ngu mi tham m, K tr no m say." 173. "Ai dng cc hnh lnh, Lm xa m nghip c, Chi sng rc i ny, Nh trng thot my che." 175. "Nh chim thin nga bay, Thn thng ling gia tri; Chin thng ma, ma qun, K tr thot i ny." 177. "Keo kit khng sanh thin, K ngu ght b th, Ngi tr thch b th, i sau, c hng lc."

168. "N lc, ch phng dt! Hy sng theo chnh hnh; Ngi chnh hnh hng lc, C i ny, i sau." 170. "Hy nhn nh bt nc, Hy nhn nh cnh huyn! Qun nhn i nh vy, Thn cht khng bt gp." 172. "Ai sng trc bung lung, Sau sng khng phng dt, Chi sng rc i ny. Nh trng thot my che." 174. "i ny tht m qung, t k thy r rng. Nh chim thot khi li, Rt t i thin gii." 176. "Ai vi phm mt php, Ai ni li vng ng, Ai bc b i sau, Khng c no khng lm." 178. "Hn thng lnh ci t, Hn c sanh ci tri, Hn ch tr v tr, Qu D Lu ti thng."

XIV. Phm Pht

179. "V chin thng khng bi, V bc i trn i, Khng du tch chin thng, Pht gii rng mnh mng, Ai dng chn theo di Bc khng du tch?" 181. "Ngi tr chuyn thin nh, Thch an tnh vin ly, Ch thin u i knh, Bc chnh gic, chnh nim."

180. "Ai gii ta li tham, i phc ht dt dn, Pht gii rng mnh mng, Ai dng chn theo di, Bc khng du tch?" 182. "Kh thay, c lm ngi, Kh thay, c sng cn, Kh thay, nghe diu php, Kh thay, Pht ra i!"

Tiu B Kinh - Tp I

Page 34 of 408

183. "Khng lm mi iu c. Thnh tu cc hnh lnh, Tm gi trong sch, Chnh li ch Pht dy." 185. "Khng ph bng, ph hoi, H tr gii cn bn, n ung c tit , Sng ta ch nhn tnh Chuyn ch tng thng tm, Chnh li ch Pht dy." 187. " t bc chnh gic, Khng tm cu dc lc, Du l dc ch thin, Ch a thch i dit." 189. "Quy y y khng n, Khng quy y ti thng. Quy y cc ch y, Khng thot mi kh au?" 191. "Thy kh v kh tp, Thy s kh vt qua, Thy ng Thnh tm ngnh, a n kh no tn." 193. "Kh gp bc thnh nhn, Khng phi u cng c. Ch no bc tr sanh, Gia nh tt an lc." 195. "Cng dng bc ng cng, Ch Pht hoc t, Cc bc vt h lun, on dit mi su bi."

184. "Ch Pht thng ging dy; Nhn, kh hnh ti thng, Nit bn, qu ti thng; Xut gia khng ph ngi; Sa mn khng hi ngi." 186. "Du ma bng tin vng, Cc dc kh tha mn. Dc ng nhiu ngt t, Bit vy l bc tr."

188. "Loi ngi s hong ht, Tm nhiu ch quy y, Hoc rng rm, ni non, Hoc vn cy, n thp." 190. "Ai quy y c Pht, Chnh php v ch tng, Ai dng chnh tri kin, Thy c bn Thnh ." 192. "Tht quy y an n, Tht quy y ti thng, C quy y nh vy, Mi thot mi kh au." 194. "Vui thay, Pht ra i! Vui thay, Php c ging! Vui thay, Tng ha hp! Ha hp tu, vui thay!" 196. "Cng dng bc nh vy, Tch tnh, khng s hi, Cc cng c nh vy, Khng ai c lng c."

XV. Phm An Lc

197. "Vui thay, chng ta sng, Khng hn, gia hn th! Gia nhng ngi th hn, Ta sng, khng hn th!" 199. "Vui thay, chng ta sng, Khng rn gia rn rng; Gia nhng ngi rn rng, Ta sng, khng rn rng." 201. "Chin thng sinh th on,

198. "Vui thay, chng ta sng, Khng bnh, gia m au! Gia nhng ngi bnh hon, Ta sng, khng m au." 200. "Vui thay chng ta sng, Khng g, gi ca ta. Ta s hng h lc, Nh ch thin Quang m." 202. "La no snh la tham?

Tiu B Kinh - Tp I

Page 35 of 408

Tht bi chu kh au, Sng tch tnh an lc. B sau mi thng bi." 203. "i n, bnh ti thng, Cc hnh, kh ti thng, Hiu nh thc l vy, Nit Bn, lc ti thng." 205. " nm v c c, c hng v nhn tnh, Khng s hi, khng c, Nm c v php h." 207. "Sng chung vi ngi ngu, Lu di b lo bun. Kh thay gn ngi ngu, Nh thng sng k th. Vui thay, gn ngi tr, Nh chung sng b con."

c no bng sn hn? Kh no snh kh un, Lc no bng tnh lc." 204 "Khng bnh, li ti thng, Bit , tin ti thng, Thnh tn i vi nhau, L b con ti thng. Nit Bn, lc ti thng." 206. "Lnh thay, thy thnh nhn, Sng chung thng hng lc. Khng thy nhng ngi ngu, Thng thng c an lc." 208. "Bc hin s, tr tu Bc nghe nhiu, tr gii, Bc t ch, Thnh nhn; Hy gn gi, thn cn Thin nhn, tr gi y, Nh trng theo ng sao."

XVI. Phm H i

209. "T chuyn, khng ng chuyn Khng chuyn, vic ng chuyn. B ch, theo h i, Ganh t bc t chuyn." 211. "Do vy ch yu ai, i bit ly l c; Nhng ai khng yu ght, Khng th c buc rng." 213. "i luyn sinh su u, i luyn sinh s hi. Ai gii thot i luyn Khng su, u s hi?" 215. "Dc i sinh su u, Dc i sinh s hi, Ai thot khi dc i, Khng su, u s hi?" 217. " gii c, chnh kin; Tr php, chng chn l, T lm cng vic mnh, c qun chng i knh." 219. "Khch lu ngy ly hng,

210. "Ch gn gi ngi yu, Trn i xa k ght. Yu khng gp l kh, On phi gp cng au." 212. "Do i sinh su u, Do i sinh s hi, Ai thot khi tham i, Khng su, u s hi?" 214. "H i sinh su u, H i sinh s hi. Ai gii thot h i, Khng su, u s hi? 216. "Tham i sinh su u, Tham i sinh s hi. Ai thot khi tham i, Khng su, u s hi." 218. "c vng php ly ngn cm xc thng qu Tm thot ly c dc, Xng gi bc Thng Lu." 220. "Cng vy cc phc nghip,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 36 of 408

An ton t xa v, B con cng thn hu, Hn hoan n cho mng."

n cho ngi lm lnh, i ny n i kia. Nh thn nhn, n cho."

XVII. Phm Phn N

221. "B phn n, ly mn, Vt qua mi kit s, Khng chp trc danh sc. Kh khng theo v sn." 223. "Ly khng gin thng gin, Ly thin thng khng thin, Ly th thng xan tham, Ly chn thng h ngy." 225. "Bc hin khng hi ai, Thn thng c ch ng, t c cnh bt t, n y, khng u su." 227. "A-tu-la, nn bit, Xa vy, nay cng vy, Ngi im, b ngi ch, Ni nhiu b ngi ch. Ni va phi, b ch. Lm ngi khng b ch, Tht kh tm i." 229. "Sng sng, thm xt k. Bc c tr tn thn. Bc tr khng t vt, y gii nh tu." 231. "Gi thn ng phn n, Phng thn kho bo v, T b thn lm c, Vi thn lm hnh lnh." 233. "Gi ng phn n, Phng , kho bo v, T b ngh c, Vi , ngh hnh lnh.

222. "Ai chn c phn n, Nh dng xe ang ln, Ta gi ngi nh xe, K khc, cm cng h." 224. "Ni tht, khng phn n, Ca t, th ngi xin, Nh ba vic lnh ny, Ngi n gn thin gii." 226. "Nhng ngi thng gic tnh, Ngy m sing tu hc, Chuyn tm hng Nit Bn, Mi lu hoc c tiu." 228. "Xa, v lai, v nay, u c s kin ny, Ngi hon ton b ch, Ngi trn vn c khen."

230. "Hnh sng nh vng rng, Ai dm ch v y? Ch thin phi khen thng, Phm Thin cng tn dng ". 232 "Gi li ng phn n, Phng li, kho bo v, T b li th c, Vi li, ni iu lnh." 234. "Bc tr bo v thn, Bo v lun li ni Bo v c tm t, Ba nghip kho bo v."

XVIII. Phm Cu U

235. "Ngi nay ging l ho, Dim s ang ch ngi, Ngi ng trc ca cht,

236. "Hy t lm hn o, Tinh cn gp, sng sut. Tr cu u, thanh tnh,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 37 of 408

ng trng thiu t lng." 237. "i ngi nay sp tn, Tin gn n Dim Vng. Gia ng khng ni ngh, ng trng thiu t lng." 239. "Bc tr theo tun t. Tng st na tr dn. Nh th vng lc bi Tr cu u ni mnh." 241. "Khng tng lm nhp kinh, Khng ng dy, bn nh, Bing nhc lm nh sc, Phng dt u ngi canh" 243. "Trong hng cu u y, V minh, nh ti thng, on nh y, t kheo, Thnh bc khng u nhim." 245. "Kh thay, sng xu h, Thng thng cu thanh tnh. Sng v t, khim tn, Trong sch v sng sut." 247. "Ung ru men, ru nu, Ngi sng am m vy, Chnh ngay ti i ny, T o bi gc mnh." 249. "Do tn tm, h tm Loi ngi mi b th. y ai bt mn Ngi khc c n ung, Ngi y ngy hoc m, Khng t c tm nh?" 251. "La no bng la tham! Chp no bng sn hn! Li no bng li si! Sng no bng sng i! "

n Thnh a ch Thin." 238. "Hy t lm hn o, Tinh cn gp sng sut. Tr cu u, thanh tnh, Chng tr li sanh gi." 240. "Nh st t st sanh, St sanh li n st, Cng vy, qu li dng T nghip dn ci c." 242. "T hnh nh n b, Xan tham nhp k th, c php l vt nh, i ny v i sau." 244. "D thay, sng khng h Sng l mng nh qu, Sng cng kch hunh hoang, Sng liu lnh, nhim ." 246. "Ai i st sinh, Ni lo khng chn tht, i ly khng cho, Qua li vi v ngi." 248. "Vy ngi, hy nn bit, Khng ch ng l c. Ch tham phi php, Lm ngi au kh di." 250. "Ai ct c, ph c, Tn gc nh tm y. Ngi y ngy hoc m, t c tm thin nh."

252. "D thay thy li ngi, Li mnh thy mi kh. Li ngi ta phanh tm, Nh sng tru trong go, Cn li mnh, che y, Nh k gian du bi." 254. "H khng, khng du chn, Ngoi y, khng sa mn, Chng sanh thch h lun, Nh lai, h lun tr."

253. "Ai thy li ca ngi, Thng sanh lng ch trch, Ngi y lu hoc tng, Rt xa lu hoc dit." 255. "H khng, khng du chn,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 38 of 408

Ngoi y, khng sa mn. Cc hnh khng thng tr, Ch Pht khng giao ng."
XIX. Phm Php Tr

256. "Ngi u phi php tr, X s qu chuyn ch, Bc tr cn phn bit C hai chnh v t!" 258. "Khng phi v ni nhiu, Mi xng danh bc tr. An n, khng on s. Tht ng gi bc tr."

257. "Khng chuyn ch, ng php, Cng bng, dt dn ngi, Bc tr sng ng php, Tht xng danh php tr." 259. Khng phi v ni nhiu, Mi xng danh tr php, Nhng ai tuy nghe t, Nhng thn hnh ng php, Khng phng tng chnh php, Mi xng danh tr php." 261. "Ai chn tht, ng php, Khng hi, bit ch phc, Bc tr khng cu u, Mi xng danh Trng Lo." 263. "Ai ct c, ph c Tn gc nh tm y Ngi tr y dit sn, c gi ngi hin thin." 265. "Ai lng du hon ton, Cc iu c ln nh, V lng du c php, c gi l Sa mn." 267. " Ai vt qua thin c, Chuyn sng i Phm Hnh, Sng thm st i, Mi xng danh t kheo." 269. " T b cc c php, Mi tht l n s. Ai tht hiu hai i Mi c gi n s." 271. "Chng phi ch gii cm Cng khng phi hc nhiu, Chng phi chng thin nh, Sng thanh vng mt mnh."

260. Khng phi l trng lo, Du cho c bc u. Ngi ch tui tc cao, c gi l: "Lo ngu." 262. "Khng phi ni lu lot, Khng phi sc mt p, Thnh c ngi lng thin, Nu ganh, tham, di tr." 264. "u trc, khng sa mn Nu phng tng, ni lo. Ai cn y dc tham, Sao c gi sa mn?" 266. " Ch kht thc nh ngi, u phi l t kheo! Phi theo php ton din, Kht s khng, khng ." 268. "Im lng nhng ngu si, u c gi n s? Nh ngi cm cn cn, Bc tr chn iu lnh." 270. " Cn st hi sinh linh, u c gi Hin thnh. Khng hi mi hu tnh, Mi c gi Hin Thnh." 272. "Ta hng an n lc, Phm phu cha hng c.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 39 of 408

T kheo, ch t tin Khi lu hoc cha dit."


XX. Phm o

273. "Tm chnh, ng th thng, Bn cu, l th thng. Ly tham, php th thng, Gia cc loi hai chn, Php nhn, ngi th thng." 275. "Nu ngi theo ng ny, au kh c on tn. Ta dy ngi con ng. Vi tr, gai chng dit." 277. "Tt c hnh v thng " Vi Tu, qun thy vy au kh c nhm chn; Chnh con ng thanh tnh." 279. "Tt c php v ng, Vi Tu qun thy vy, au kh c nhm chn Chnh con ng thanh tnh." 281. "Li ni c thn trng, Tm t kho h phng, Thn ch lm iu c, Hy gi ba nghip tnh, Chng o thnh nhn dy." 283. "n rng khng n cy T rng, sinh s hi; n rng v i dc, T kheo, hy tch tnh." 285. "T ct giy i dc, Nh tay b sen thu, Hy tu o tch tnh, Nit-Bn, Thin Th dy." 287. "Ngi tm m say Con ci v sc vt, T thn bt ngi y, Nh lt tri lng ng. " 289. "Bit r ngha ny, Bc tr lo tr gii,

274. "ng ny, khng ng khc a n kin thanh tnh. Nu ngi theo ng ny, Ma qun s m lon." 276. "Ngi hy nhit tnh lm, Nh Lai ch thuyt dy. Ngi hnh tr thin nh Thot tri buc c ma." 278. "Tt c hnh kh au Vi Tu qun thy vy, au kh c nhm chn; Chnh con ng thanh tnh." 280. "Khi cn, khng n lc, Tuy tr mnh, nhng li Ch nhu nhc, bing nhc. Vi tr tu th ng, Sao tm c chnh o?" 282. "Tu thin, tr tu sanh, B Thin, tr tu dit. Bit con ng hai ng a n hu, phi hu, Hy t mnh n lc, Khin tr tu tng trng." 284. "Khi no cha ct tit, i dc gia gi trai, Tm vn buc rng, Nh b con v m." 286. "Ma ma ta y ng, h cng y, Ngi ngu tm tng vy, Khng t gic him nguy." 288. "Mt khi t thn n, Khng c con che ch, Khng cha, khng b con, Khng thn thch che ch."

Tiu B Kinh - Tp I

Page 40 of 408

Mau l lm thanh tnh, Con ng n Nit-Bn."


XXI. Phm Tp Lc

290. "Nh t b lc nh, Thy c lc ln hn, Bc tr b lc nh, Thy c lc ln hn." 292. "Vic ng lm, khng lm, Khng ng lm, li lm, Ngi ngo mn, phng dt, Lu hoc t tng trng."

291. "Gieo kh au cho ngi, Mong cu lc cho mnh, B hn th buc rng Khng sao thot hn th." 293. "Ngi sing nng cn mn, Thng thng qun thn nim, Khng lm vic khng ng, Gng lm vic ng lm, Ngi t nim gic tnh, Lu hoc c tiu tr." 295. "Sau khi git m cha, Hai vua B-la-mn, Git h tng th nm V u, phm ch sng." 297. " t Gotama, Lun lun t tnh gic, V lun ngy hay m, Tng Chnh Php thng nim" 299. " t Gotama, Lun lun t tnh gic, V lun ngy hay m, Tng sc thn thng nim." 301. " t Gotama, Lun lun t tnh gic, V lun ngy hay m, vui tu thin qun." 303. "Tn tm, sng gii hnh danh xng ti sn, Ch no ngi y n, Ch y c cung knh."

294. "Sau khi git m cha, Git hai Vua St l, Git vng quc, qun thn V u, phm ch sng." 296. " t Gotama, Lun lun t tnh gic V lun ngy hay m, Tng Pht thng nim." 298. " t Gotama, Lun lun t tnh gic, V lun ngy hay m, Tng Tng Gi thng nim." 300. " t Gotama, Lun lun t tnh gic, V lun ngy hay m, vui nim bt hi." 302. "Vui hnh xut gia kh, Ti gia sinh hot kh, Sng bn khng ng, kh, Tri ln lun hi, kh, Vy ch sng lun hi, Ch chy theo au kh." 304. "Ngi lnh du xa Sng t nh ni tuyt, Ngi c du gn Nh tn bn m en."

305. "Ai ngi nm mt mnh. c hnh khng bun chn, T iu phc mt mnh Sng thoi mi rng su."

XXII. Phm a Ngc

Tiu B Kinh - Tp I

Page 41 of 408

306. "Ni lo a a ngc C lm ni khng lm, C hai cht ng ng, Lm ngi, nghip h lit." 308. "Tt hn nut hn st Chy nh la hng, Hn c gii, bung lung n n quc ." 310 "Mc ha, a c th, B hong s, t vui. Quc vng pht trng hnh. Vy ch theo v ngi." 312. "Sng phng ng bung lung, Theo gii cm nhim, Sng Phm hnh ng nghi Sao chng c qu ln? 314. "c hnh khng nn lm, Lm xong, chu kh ly, Thin hnh, t nn lm, Lm xong, khng n nn."

307. "Nhiu ngi khoc c sa, c hnh khng nhip phc. Ngi c, do c hnh, Phi sanh ci a ngc." 309. "Bn nn ch i ngi, Phng dt theo v ngi; Mc ha, ng khng yn, B ch l th ba, a a ngc, th bn." 311. "Nh c sa vng nm, Tt b ha t tay Hnh Sa mn t vy, Tt b a a ngc." 313. "Cn phi lm, nn lm Lm cng tn kh nng Xut gia sng phng ng, Ch tng lon bi i." 315. "Nh thnh bin thy, Trong ngoi u phng h Cng vy, phng h mnh, St na ch bung lung. Giy pht qua, su mun. Khi ri vo a ngc." 317. "Khng ng s, li s, ng s, li thy khng, Do chp nhn t kin. Chng sanh i c th." 319. "C li, bit c li, Khng li, bit l khng, Do chp nhn chnh kin, Chng sanh i ci lnh."

316. "Khng ng h, li h. Vic ng h, li khng. Do chp nhn t kin, Chng sanh i c th." 318. "Khng li, li thy li, C li, li thy khng, Do chp nhn t kin, Chng sanh i c th."

XXIII. Phm Voi

320. "Ta nh voi gia trn, Hng chu cung tn ri, Chu ng mi ph bng. c gii rt nhiu ngi." 322. "Tt thay, con la thun, Thun chng loi nga Sin. i tng, voi c ng. T iu mi ti thng." 324. "Con voi tn Ti H,

321. "Voi luyn, a d hi, Nga luyn, c vua ci, Ngi luyn, bc ti thng Chu ng mi ph bng." 323 "Chng phi loi ci y, a ngi n Nit-Bn, Ch c ngi t iu, n ch, nh iu phc." 325. "Ngi a ng, n ln

Tiu B Kinh - Tp I

Page 42 of 408

Pht dc, kh iu phc, Tri buc, khng n ung. Voi nh n rng voi." 326. "Trc tm ny bung lung, Chy theo i, dc, lc. Nay Ta chnh ch ng, Nh cm mc iu voi." 328. "Nu c bn hin tr ng sng chung, hnh lnh, Nhip phc mi him nguy Hoan h sng chnh nim." 330. "Tt Hn sng mt mnh, Khng kt bn ngi ngu. c thn, khng c hnh Sng v t v l, Nh voi sng rng voi." 332. "Vui thay, hiu knh m, Vui thay, hiu knh cha, Vui thay, knh Sa mn, Vui thay, knh Hin Thnh."

Nm ln lc qua li, Chng khc heo no bng, K ngu nhp thai mi." 327. "Hy vui khng phng dt, Kho phng h tm . Ko mnh khi c o, Nh voi b sa ly." 329. "Khng gp bn hin tr. ng sng chung, hnh lnh Nh vua b nc bi, Hy sng ring c c, Nh voi sng rng voi." 331. "Vui thay, bn lc cn! Vui thay, sng bit , Vui thay, cht c c! Vui thay, mi kh on." 333. "Vui thay, gi c gii! Vui thay, tn an tr! Vui thay, c tr tu, Vui thay, c khng lm."

XXIV. Phm Tham i

334. "Ngi sng i phng dt, i tng nh giy leo. Nhy i ny i khc, Nh vn tham qu rng." 336. "Ai sng trong i ny i dc c hng phc Su ri khi ngi y Nh git nc l sen."

335. "Ai sng trong i ny, B i dc buc rng Su kh s tng trng, Nh c Bi gp ma." 337. "y iu lnh Ta dy, Cc ngi t hp y. Hy nh tn gc i Nh nh gc c Bi. Ch ma ph hoi, Nh ging nc c lau." 339. "Ba mi su dng i, Tri ngi n kh i. Cc t tng tham i. Cun tri ngi t kin." 341. "Ngi i nh i dc, a thch cc h lc. Tuy mong cu an lc, H vn phi sanh gi." 343. "Ngi b i buc rng,

338. "Nh cy b cht n, Gc cha hi vn bn i ty min cha nh, Kh ny vn sanh hoi." 340. "Dng i dc chy khp, Nh giy leo mc trn, Thy giy leo va sanh, Vi tu, hy on gc." 342 "Ngi b i buc rng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 43 of 408

Vng vy v hong s, Nh th b sa li. H sanh i tri buc, Chu kh au di di." 344. "La rng li hng rng Thot rng chy theo rng. Nn xem ngi nh vy, c thot khi buc rng. Li chy theo rng buc." 346. "Ngi c tr ni rng: "Tri buc ny tht bn. R ko xung, ln xung, Nhng tht s kh thot. Ngi tr ct tr n, B dc lc, khng mng." 348. "B qu, hin, v lai, n b kia cuc i, gii thot tt c, Ch vng li sanh gi." 350. "Ai vui, an tnh , Qun bt tnh, thng nim, Ngi y s dit i, Ct t Ma tri buc." 352. "i la, khng chp th. C php kho bin ti Thu sut t v ngi, Hiu th lp trc sau. Thn ny thn cui cng V nh vy c gi, Bc i tr, i nhn." 354. "Php th, thng mi th! Php v, thng mi v! Php h, thng mi h! i dit, dt mi kh!" 356. "C lm hi rung vn, Tham lm hi ngi i. B th ngi ly tham, Do vy c qu ln." 358. "C lm hi rung vn, Si lm hi ngi i, B th ngi ly si, Do vy c qu ln."

Vng vy v hong s, Nh th b sa li. Do vy v t kheo, Mong cu mnh ly tham Nn nhip phc i dc." 345. "St, cy, gai tri buc Ngi tr xem cha bn. Tham chu bu, trang sc Tham vng v v con." 347. "Ngi m say i dc T lao mnh xung dng Nh nhn sa li dt. Ngi tr ct tr n, B mi kh, khng mng." 349. "Ngi t nhip phc, Tham sc bn nhn tnh, Ngi y i tng trng, Lm giy tri mnh cht." 351. "Ai ti ch, khng s, Ly i, khng nhim Nh mi tn sanh t, Thn ny thn cui cng." 353. "Ta hng phc tt c, Ta r bit tt c, Khng b nhim php no. Ta t b tt c i dit, t gii thot. t mnh thng tr, Ta gi ai thy ta?" 355. "Ti sn hi ngi ngu. Khng ngi tm b kia K ngu v tham giu, Hi mnh v hi ngi." 357. "C lm hi rung vn, Sn lm hi ngi i. B th ngi ly sn, Do vy c qu ln." 359. "C lm hi rung vn, Dc lm hi ngi i. B th ngi ly dc, Do vy c qu ln."

Tiu B Kinh - Tp I

Page 44 of 408

XXV. Phm T Kheo

360. "Lnh thay, phng h mt! Lnh thay, phng h tai. Lnh thay, phng h mi, Lnh thay, phng h li."

361. "Lnh thay,phng h thn! Lnh thay, phng h li, Lnh thay, phng h . Lnh thay, phng tt c. T kheo phng tt c. Thot c mi kh au." 363. "T kheo ch ng ming, Va li, khng cng cao, Khi trnh by php ngha, Li l du ngt ngo." 365. "Khng khinh iu mnh c, Khng ganh ngi khc c T kheo ganh t ngi, Khng sao chng Thin nh." 367. "Hon ton, i danh sc, Khng chp Ta, ca Ta. Khng chp, khng su no. Tht xng danh T kheo." 369. "Tkheo, tt thuyn ny, Thuyn khng, nh i mau. Tr tham, dit sn hn, Tt chng t Nit-Bn." 371. "T kheo, hy tu thin, Ch bung lung phng dt, Tm ch m say dc, Phng dt, nut st nng B t, ch than kh!" 373. "Bc vo ngi nh trng, T kheo tm an tnh, Th hng vui siu nhn Tnh qun theo chnh php." 375. "y T kheo c tr, T tp php cn bn H cn, bit va , Gi gn cn bn gii, Thng gn gi bn lnh, Sng thanh tnh tinh cn." 377. "Nh hoa Vassik, Qung b cnh a tn, Cng vy v T kheo, Hy gii thot tham sn."

362. "Ngi ch ng tay chn, Ch ng li v u, Vui thch ni thin nh. c thn, bit va , Tht xng gi t kheo." 364. "V t kheo thch php, Mn php, suy t Php. Tm t nim chnh Php, Khng ri b chnh Php." 366. "T kheo du c t, Khng khinh iu mnh c, Sng thanh tnh khng nhc, Ch thin khen v ny." 368. "T kheo tr t bi, Tn thnh gio Php Pht, Chng cnh gii tch tnh. Cc hnh an tnh lc." 370. "on nm, t b nm T tp nm ti thng T kheo vt nm i Xng danh "Vt bc lu" 372. "Khng tr tu, khng thin, Khng thin, khng tr tu. Ngi c thin c tu, Nht nh gn Nit-Bn." 374. "Ngi lun lun chnh nim, S sanh dit cc un, c hoan h, hn hoan, Ch bc bt t bit."

376. "Giao thip kho thn thin, C ch mc oan trang. Do vy hng vui nhiu, S dt mi kh au."

Tiu B Kinh - Tp I

Page 45 of 408

378. "Thn tnh, li an tnh, An tnh, kho thin tnh. T kheo b th vt, Xng danh "bc tch tnh ". 380. "T mnh y ch mnh, T mnh i n mnh, Vy hy t iu phc, Nh khch bun nga hin." 382. "T kheo tuy tui nh Sing tu gio php Pht, Soi sng th gian ny, Nh trng thot khi my."

379. "T mnh ch trch mnh, T mnh d xt mnh, T kheo t phng h Chnh nim, tr an lc." 381. "T kheo nhiu hn hoan, Tnh tn gio php Pht, Chng cnh gii tch tnh, Cc hnh an tnh lc."

XXVI. Phm B-La-Mn

383. "Hi ny B l mn, Hy tinh tn on dng, T b cc dc lc, Bit c hnh on dit, Ngi l bc v vi." 385. "Khng b ny, b kia C hai b khng c, La kh, khng tri buc Ta gi B-la-mn." 387. "Mt tri sng ban ngy, Mt trng sng ban m. Kh gii sng St l, Thin nh sng Phm ch. Cn ho quang c Pht, Chi sng c ngy m." 389. "Ch c p Phm ch! Phm ch ch p li! Xu thay p Phm ch p tr li xu hn!" 391. "Vi ngi thn ming , Khng lm cc c hnh Ba nghip c phng h, Ta gi B-la-mn." 393. "c gi B-la-mn, Khng v u bn tc, Khng chng tc, th sanh, Ai tht chn, chnh, tnh, Mi gi B-la-mn."

384. "Nh thng tr hai php n c b bn kia. B-la-mn c tr, Mi kit s dt sch." 386. "Tu thin, tr ly trn Phn s xong, v lu, t c ch ti thng, Ta gi B-la-mn." 388. "Dt c gi Phm ch, Tnh hnh gi Sa mn, T mnh xut cu u, Nn gi bc xut gia."

390. "i v B-la-mn, y khng li ch nh. Khi khng i luyn, Tm hi c chn ng, Ch khi y kh dit," 392. "T ai, bit chnh php Bc Chnh Gic thuyt ging, Hy knh l v y, Nh phm ch ch la." 394. "K ngu, c ch g Bn tc vi da d, Ni tm ton phin no, Ngoi mt nh bng sung."

Tiu B Kinh - Tp I

Page 46 of 408

395. "Ngi mc o ng rc, Gy m, l mch gn, c thn thin trong rng. Ta gi B-la-mn."

396 "Ta khng gi Phm Ch, V ch sanh, m sanh. Ch c gi tn sung Nu tm cn phin no. Khng phin no, chp trc Ta gi B-la-mn." 398. "B ai da, b cng B dy, s thuc, B then cht, sng sut, Ta gi B-la-mn." 400. "Khng hn, ht bn phn, Tr gii, khng tham i, Nhip phc, thn cui cng, Ta gi B-la-mn." 402. "Ai t trn i ny, Gic kh, dit tr kh, B gnh nng, gii thot, Ta gi B-la-mn." 404. "Khng lin h c hai, Xut gia v th tc, Sng c thn, t dc, Ta gi B-la-mn." 406. "Thn thin gia th ch n ha gia hung hng. Khng nhim, gia nhim trc, Ta gi B-la-mn." 408. "Ni ln li n ha, Li ch v chn tht, Khng mt lng mt ai, Ta gi B-la-mn." 410. "Ngi khng c hy cu, i ny v i sau, Khng hy cu, gii thot, Ta gi B-la-mn." 412. "Ngi sng i ny Khng nhim c thin c, Khng su, sch khng bi Ta gi B-la-mn." 414. "Vt ng nguy him ny, Nhip phc lun hi, si, n b kia thin nh Khng dc i, khng nghi, Khng chp trc, tch tnh,

397. "on ht cc kit s, Khng cn g lo s Khng m trc buc rng Ta gi B-la-mn 399. "Khng c , nhn chu, Ph bng, nh, pht hnh, Ly nhn lm qun lc, Ta gi B-la-mn." 401. "Nh nc trn l sen, Nh ht ci u kim, Ngi khng nhim i dc, Ta gi B-la-mn." 403. "Ngi tr tu su xa, Kho bit o, phi o Chng t ch v thng, Ta gi B-la-mn." 405. "B trng, i chng sanh, Yu km hay kin cng, Khng git, khng bo git, Ta gi B-la-mn." 407. "Ngi b ri tham sn, Khng mn khng ganh t, Nh ht ci u kim, Ta gi B-la-mn." 409. " i, vt di, ngn, Nh, ln, p hay xu Phm khng cho khng ly, Ta gi B-la-mn." 411. "Ngi khng cn tham i, C tr, khng nghi hoc, Th nhp vo bt t, Ta gi B-la-mn." 413 "Nh trng, sch khng u Sng trong v tnh lng, Hu i, c on tn, Ta gi B l mn."

Tiu B Kinh - Tp I

Page 47 of 408

Ta gi B-la-mn." 415. "Ai i, on dc, B nh, sng xut gia, Dc hu c on tn, Ta gi B-la-mn." 417. "B tri buc loi ngi, Vt tri buc ci tri. Gii thot mi buc rng, Ta gi B-la-mn." 419. "Ai hiu r hon ton Sanh t cc chng sanh, Khng nhim, kho vt qua, Sng sut chn gic ng, Ta gi B-la-mn." 421 "Ai qu, hin, v lai Khng mt s hu g, Khng s hu khng nm, Ta gi B-la-mn." 423. "Ai bit c i trc, Thy thin gii, a x, t c sanh dit tn Thng tr, t vin thnh Bc mu ni o s. Vin mn mi thnh tu Ta gi B-la-mn."
-ooOoo-

416. "Ai i on i B nh, sng xut gia, i hu c on tn, Ta gi B-la-mn." 418. "B iu a, iu ght, Mt lnh, dit sanh y Bc anh hng chin thng, Nhip phc mi th gii, Ta gi B-la-mn." 420. "Vi ai, loi tri, ngi Cng vi Cn tht b, Khng bit ch th sanh Lu tn bc La hn. Ta gi B-la-mn." 422. "Bc tru cha, th thng Bc anh hng, i s, Bc chin thng, khng nhim, Bc ty sch, gic ng, Ta gi B-la-mn."

Tiu B Kinh - Tp I

Page 48 of 408

1.3 KINH PHT T THUYT


(Udna: Cm Hng Ng)

GII THIU KINH PHT T THUYT


(Udna) Ho Thng Thch Minh Chu

Kinh Udna, c dch l Pht t thuyt kinh, ngha l nhng kinh ny c Pht t ni, do cm xc mnh t khi, khng ai thnh Pht thuyt. Cng c khi dch l "V vn t thuyt", ngha l khng c ngi hi c Pht t ni. C khi c dch l "Nhng li cm hng", ngha l li ni t khi, do cm xc mnh thc y, khi c Pht t mnh chng kin nhng s vic xy ra xung quanh. Theo tp Upanishads, ch Udna c ngha l cc hi th sinh mnh (prna, apna, sumna, vyna, udna), trung tm c hng c pht ra.
Tp ny gm tm chng. Mi chng c 10 kinh. Nh vy c tm mi kinh tt c. tin tm kim, khi vit "I, 2" thi hiu l chng I, kinh s 2; khi ghi "IV, 7", thi hiu l chng IV kinh 7 v.v... Mi kinh gm hai phn, phn u vn xui, ghi nhn mt cu chuyn do c Pht chng kin hay do cc t kheo k li, v phn th hai l li cm hng ca c Pht, phn ln l bng nhng bi k (gth), ch c 1, 2 bi kinh Udna c chp bng vn xui. Trc ht l mt s kinh do lin h n i sng ca c Pht, nh ba kinh u, Phm B din t c Pht khi mi thnh o, ngi nhp nh di gc cy B , suy tng n l 12 nhn duyn, thun chiu v nghch chiu ri ni ln cm hng. (xem I. 1, 2, 3). Kinh II, 1 ni n tch c Pht ngi nhp nh gp ma to gi ln, c con rn Mucalinda qun thn mnh chung quanh c Pht che ch cho Ngi. Kinh IV, 5 cp n tch c Pht b cc v xut gia, ti gia, vua cha n lm phin nhiu nn Ngi b i vo ni mt mnh v sng vi mt con voi, con voi ny cng b n voi quy ry nn n sng mt mnh vi c Pht. S tch khi c Pht t b th hnh v tuyn b sau ba thng s nhp Nit bn c kinh VI, 1 din t. V cng c din t l ba cm cui cng do th rn Cunda cng dng c Pht. Sau ba cm y, c Pht nhum bnh v khng bao lu c Pht nhp Nit bn. Nhng s tch trn gip chng ta c thm mt s ti liu v lch s c Pht. Song song vi cc s tch v i sng c Pht, tp Udna ni n kh nhiu v cc t ca c Pht, nh Sriputta, Moggallna, Kaccna, Subbti, Mahakassapa, Nanda... Mahakassapa b bnh tu nh lun 7 ngy tr bnh (Kinh III, 7); Nanda ban u m cc tin n nn tu hnh, sau b cc ng Phm hnh ch trch nn tinh tn tu hnh chng c qu A la hn (III, 2); Sriputta ngi nhp nh b qu D xoa nh trn u (IV. 4, 7); 500 t kheo do Yasoja cm u lm n b c Pht ui i, sau tinh tn tu hnh, chng c qu A la hn (III, 3). c Pht khen tn gi Lakunlaka Bhaddiya trong dung sc xu x nhng chng qu gii thot (VII, 5) Tn gi Dabba Mallaputta nhp nh ha gii t thiu trc chng Tng, khng li tro tn g (VIII, 9, 10). Tip n l cc t ti gia, nh n c s Viskh hai ln n yt kin c Pht, mt ln v c s vic cn phi gii quyt vi Vua Pasenadi (II, 9), mt ln c a chu trai cht nn n bo co c Pht (VIII, 8). S tch 500 cung n ca Vua Udena, trong y c Smavati b cht thiu cng c cp. Vua Pasenadi nc Kosala c ni n nhiu ln v mt ln vua hi c Pht c th bit c cc ngi tu hnh c chng qu hay khng, thi c Pht tr li vi nhng ngi nh Vua Pasenadi sng trong dc lc, kh lng bit c qu chng ca cc nh tu hnh (VI, 2). Bao gi cng vy, gia c Pht v cc ngoi o cng c nhng va chm, nhng xung khc, v cc tch ny c nghe nhn kh nhiu trong tp Udna. Trc ht l s kin khi Nh Lai cha xut hin thi cc ngoi o c qun chng cung knh cng dng, nhng khi Nh Lai xut hin, thi s cung knh cng dng b chm dt (Vi, 9; II, 9). Cng v vy, ngoi o th hn c Pht v chng Tng, git k n tn Sundar em chn Jetavana vu oan cho chng Tng (IV, 8). V dn chng Thma do

Tiu B Kinh - Tp I

Page 49 of 408

ngoi o xi dc c v rc xung ging ngn c Pht khng c ung nc (VII, 9). Thng thng c Pht dng mt vi hnh nh chm bim ni n cc ngoi o. Chng ta nh cu chuyn cc ngi m r voi, din t cc ngoi o mi ngi chp cht ch thuyt ca mnh (VI, 4). Cng ma mai l cu chuyn mt du s ngoi o, tm du cho v mnh sp sinh , vo kho vua ung qu nhiu du em v cho v, nhng v ung qu nhiu du nn b au n, ln ln, khn kh (II, 6). Ngoi ra nhiu vn x hi, rt bnh thng cng c ni n. Nh c Pht thy a con nt hnh h con rn (II, 3), cc dn chng Vng x tranh nhau ngi k n (VI, 8), dn Svatthi qu m say v dc (VII, 3, 4) cng c c Pht cp v ni ln li cm hng. Trong 80 kinh ca tp Udna, 80 trng hp c ghi nhn l c Pht tht ln nhng li cm hng, sau khi cm thy xc ng trc mt s s kin, v chnh nhng li cm hng mi tht l quan trng trong tp Udna ny. V y l dp c Pht ni ln quan im ca mnh i vi nhng s vic xy ra xung quanh; v chnh nhng quan im y tr thnh nhng gio l chnh c Pht ging dy v trnh by. Chng ta tm c nhng php v ty php c Pht thuyt ging ngay qua cc li cm hng y. Trc ht l l 12 nhn duyn hay l duyn khi c trnh by ba ln, trong ba kinh u I. 1, 2, 3, thun chiu, nghch chiu, thun chiu v nghch chiu, t v minh duyn hnh, hnh duyn thc, thc duyn danh sc cho n duyn sanh, lo t, su bi kh u no. Qu trnh sanh t ca con ngi, t qu kh n hin ti, t hin ti n tng lai c kho c ng trong thuyt duyn khi. Bao gi cng vy, c Pht nhm trong dy chuyn sanh t, hai php "dc" v "i" rt l quan trng. V do vy nhiu li cm hng cp n dc v i. Trong kinh VII, 4, dn chng Svatthi qu m say v dc nn c Pht than : "B m bi cc dc, B li dc bao ph, B i dc bao trm, Li cn b tri buc, Bi tri buc phng dt, Nh c mc ming li, Chng i n gi cht, Nh con b b sa, i n vi m n." Vi i, c thn yu l c au kh. Khi Visakh n than vi c Pht c a chu trai mi cht, c Pht ni : "Nhng ai c 100 qu thn yu l c 100 au kh; 90 ngi thn yu l 90 ngi au kh... cho n 1 ngi thn yu l 1 ngi au kh." (VIII, 8) "Su than v au kh, Sai bit c i, Duyn thn i chng c, Khng thn i chng khng. Do vy, ngi an lc, Ngi khng c su mun L nhng ai i, Khng c ngi thn i, Do vy ai tha thit, c khng su, khng tham, Ch lm thn, lm i, Vi mt ai i".

Tiu B Kinh - Tp I

Page 50 of 408

Dc v i c mt, thi c sanh y, c s tip ni mt i sng, nn c sanh y l c au kh : "Gia lng, ti ni rng, Cm th kh v lc, Ch quy v t mnh, Ch quy v ngi khc. Cc xc c cm th, L do duyn sanh y. Vi v khng sanh y, Do u, xc cm th?!" (II, 4) Khi c Pht t b th hnh (VI, 1) Ngi mun ct t mi hnh ng sanh hu : "Bc n s t b, Cc hnh ng sanh hu, Sanh hu c cn lng, Sanh hu khng c cn lng. a thch hng ni tm, Tht nh tnh an tnh, Ph ng sanh hu, Nh ci thot o gip." Trong nhng kinh, c Pht tn thn cc t tu thin nh v l con ng a n gii thot. Trong kinh III, 5, Ngi Mc Kin Lin ngi thin nh tu thn hnh nim c c Pht ni ln cm hng : "Thn hnh nim an lp, Su xc x ch ng, T kheo thng thin nh, T chng tri Nit bn." Trong kinh III, 4, Ngi X Li Pht ngi thin nh, nim trc mt, khng xa Th Tn bao nhiu v Th Tn ni ln li cm hng : "Nh ngn ni bng , Khng ng kho an tr, Cng vy v t kheo, on dit c ngu si, Nh ngn ni bng , Khng c b giao ng." Ngi Tu B (Sudhti), tu nh khng tm (avitakkam samdhim) v c Th Tn tn thn v ni li cm hng : "Vi ai tm qut sch, Ni tm kho ct t, Khng cn cht d tn, Vt qua i nhim y. t c tng v sc, Vt khi bn ch nn,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 51 of 408

Khng i n th sanh". (Kinh VI, 7) Nhng c Pht y nhn thy i vi chng sanh, kh thy l v ng, kh thy l s tht. Nn c Pht thng dy cho cc t mt ci nhn "v ng": "Trn di, khp tt c c gii thot hon ton, Khng cn c ty qun "Ci ny chnh l ti". Gii thot vy vt ging, Trc cha tng vt qua, Khng cn c ri rt. Vo sanh t th sanh". Mc ch cui cng ca s tu hnh l gii thot Nit bn v trong tp Udna c nhiu kinh v li cm hng cp n trng thi Nit bn, mt trng thi kh ly danh t din t. Bhiya Darucriya tu tp, tng mnh chng qu A la hn nh c Pht dy cho: "Vy ny Bhiya, ngi cn phi hc tp nh sau: "Trong ci thy s ch l ci thy. Trong ci nghe, s ch l ci nghe. Trong ci th tng, s ch l ci th tng. Trong ci thc tri, s ch l ci thc tri... Nh vy, ny Bhiya, nh ngi cn phi hc tp. V rng, ny Bhiya, nh vi ngi, trong thy ch l ci thy, trong ci nghe ch l ci nghe, trong ci th tng s ch l ci th tng, trong ci thc tri s ch l ci thc tri. Do vy, ny Bhiya, ngi khng l ch y. V rng, ny Bhiya ngi khng l ch y. Do vy, ny Bhiya, ngi khng l i ny, khng l i sau, khng l i chng gia. Nh vy l on tn kh au" (Kinh I, 10). on sau y cng l on din t Nit bn trong li cm hng bng vn xui (VIII, 1). "Ny cc t kheo, c x ny (Ayatana), ti y khng c t, khng c nc, khng c la, khng c gi; khng c h khng v bin x; khng c thc v bin x; khng c v s hu x; khng c phi tng phi phi tng x, khng c i ny; khng c i sau, khng c c hai mt trng mt tri. Do vy, ny cc t kheo, Ta tuyn b khng c n, khng c i, khng c tr, khng c dit, khng c sanh, khng c an tr, khng c chuyn vn, khng c s duyn. y l s on tn kh au." on tip cng din t trng thi Nit bn: "Ny cc t kheo, c s khng sanh, khng hin hu, khng b lm, khng hu vi. Ny cc t kheo, nu khng c ci khng sanh, khng hin hu, khng b lm, khng hu vi, thi y khng th trnh by s xut ly khi sanh, hin hu b lm, hu vi. V rng, ny cc t kheo, c ci khng sanh, khng hin hu, khng b lm, khng hu vi, nn c trnh by s xut ly khi s sanh, hin hu, b lm, hu vi". (VIII, 3) y cng l li cm hng ca Pht v trng thi Nit bn gii thot: "Ci g c nng ta, ci y c giao ng, ci g khng nng ta, ci y khng giao ng. Khng c giao ng thi c khinh an. C khinh an thi khng c thin v. Khng c thin v, thi khng c n v i. Khng c n v i, thi khng c dit v sanh. Khng c dit

Tiu B Kinh - Tp I

Page 52 of 408

v sanh, thi khng c i ny, khng c i sau, khng c i gia. y l s on dit kh au". (VIII, 4) Nh vy trong tp Udna ny, ngang qua cc cu cm hng do c Pht thuyt ln mt s gio l cn bn c cp mt s php mn tu hnh c cao v mc ch ti hu trong s mnh hong php ca c Pht cng c din t n.
Ha Thng Thch Minh Chu Thin Vin Vn Hnh Si Gn, 1982 (PL. 2526)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 53 of 408

CHNG MT

PHM B
(I) (Ud 1)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn Uruvel, trn b sng Neranjar, di gc cy B , khi mi chng Chnh ng Gic. Lc by gi, Th Tn trong by ngy ngi trong mt th ngi kit-gi, th hng lc gii thot. Ri Th Tn sau by ngy y, ra khi nh y, trong m canh th nht, kho thun chiu tc l Duyn khi: "Do ci ny c mt, ci kia hin hu. Do ci ny sanh, ci kia sanh. Tc l duyn v minh, c cc hnh; duyn cc hnh, c thc; duyn thc, c danh sc; duyn danh sc, c su x; duyn su x, c xc; duyn xc, c th; duyn th, c i; duyn i, c th; duyn th, c hu; duyn hu, c sanh; duyn sanh, c gi, cht, su bi kh u no. Nh vy l s tp khi ca kh un ny". Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, trong lc y, ni ln li cm hng ny: 1. Tht s, khi cc php, C mt, hin khi ln, i v B-la-mn, Nhit tm hnh thin nh, Khi y, vi v y, Cc nghi hoc tiu tr, V qun tri hon ton, Php cng vi cc nhn.
(II) (Ud 2)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn ti Uruvel, trn b sng Neranjar, di gc cy B-, khi mi chng Chnh ng Gic. Lc by gi Th Tn trong by ngy, ngi trong mt th ngi kit-gi th hng lc gii thot. Ri Th Tn sau by ngy y, ra khi nh y, trong m canh gia, kho nghch chiu tc l Duyn khi: "Do ci ny khng c mt, ci kia khng hin hu. Do ci ny dit, ci kia dit. Tc l, do v minh dit nn hnh dit; do hnh dit, nn thc dit; do thc dit, nn danh sc dit; do danh sc dit nn su x dit; do su x dit nn xc dit, do xc dit nn th dit, do th dit, nn i dit; do i dit, nn th dit; do th dit, nn hu dit; do hu dit, nn sanh dit; do sanh dit, nn gi, cht, su, bi, kh, u no dit. Nh vy l on dit ca kh un ny". Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny. 2. Tht s khi cc php, C mt, hin khi ln, i vi v B-la-mn, Nhit tm, hnh thin nh, Khi y, vi v y, Cc nghi hoc tiu tr, V bit hon ton, S tiu dit cc duyn.
(III) (Ud 2)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 54 of 408

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn Uruvel, trn b sng Neranjar, di gc cy B-, khi mi chng Chnh ng Gic. Lc by gi Th Tn trong by ngy, ngi trong mt th ngi Kit-gi, th hng lc gii thot. Ri Th Tn, sau by ngy, ra khi nh y, trong m canh cui cng, kho thun chiu v nghch chiu tc l duyn khi: "Do ci ny c mt, ci kia hin hu. Do ci ny sanh, ci kia sanh. Do ci ny khng c mt, ci kia khng hin hu. Do ci ny dit, ci kia dit". Tc l duyn v minh c cc hnh. Duyn cc hnh c thc... Duyn sanh, c gi cht, su bi kh u no. Nh vy l tp khi ca kh un ny. Do on dit, ly tham, v minh khng c d tn, nn cc hnh dit. Do cc hnh dit, nn thc dit... Nh vy l on dit ca kh un ny". Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 3. Tht s khi cc php C mt, hin khi ln, i vi v B-la-mn, Nhit tm hnh thin nh, Qut sch cc ma qun, V y ng, an tr, Nh nh sng mt tri, Chi sng khp h khng.
(IV) (Ud 3)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Uruvel, trn b sng Neranjar, di gc cy bng ajapala, khi mi chng Chnh ng Gic. Lc by gi, Th Tn trong by ngy ngi trong mt th ngi kit-gi, th hng lc gii thot. Ri Th Tn sau by ngy y ra khi nh. C mt B-la-mn thuc dng h Huhunka, i n Th Tn, sau khi n, ni ln li cho hi, sau khi ni li cho hi thn hu, ri ng mt bn. ng mt bn, B-la-mn y ni vi Th Tn: - Tn gi Gotama, cho n nh th no l B-la-mn, v nhng php no tc thnh B-la-mn? Th Tn sau khi bit c ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 4. V B-la-mn no, Loi tr cc c php, Khng kiu, khng u nhim, T ng kho ch ng, V- c thng t, Phm hnh c vin thnh, V B-la-mn y, C th ni ln c, Li Phm ng ng php, V y i ny, Khng h c mn tm Bt c ni no.
(V) (Ud 3)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 55 of 408

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi (X-v) ti Jetavana (K--lm), khu vn ng Anthapindika (Cp C c). Lc by gi, Tn gi Sriputta (X-li-pht), Tn gi Mahmoggallna (i Mc-kin-lin) Tn gi Mahkassapa (i Ca-dip), Tn gi Mahkaccayna (i Ca-chin-din), Tn gi Mahkotthita (i Cu-thi-la), Tn gi Mahkappina (i kip-tn-na), Tn gi Mahcunda (iThun-), Tn gi Anuruddha (A-na-lut-), Tn gi Revata (Ly-b-), Tn gi Devadatta (-bt-a), Tn gi Ananda (A-nan) i n Th Tn. Th Tn thy cc Tn gi y t xa i n, thy vy lin ni vi cc T-kheo: - Ny cc T-kheo, cc B-la-mn ny ang i n. Ny cc T-kheo, cc B-la-mn ny ang i n. Khi c ni vy, mt T-kheo, th sanh l B-la-mn, bch Th Tn: - Cho n nh th no, bch Th Tn, l B-la-mn, v c bao nhiu php, tc thnh B-la-mn? Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 5. Sau khi loi c php, Ai thng hnh chnh nim, Kit s on, gic ng, Nhng v y i, Tht l B-la-mn.
(VI) (Ud 4)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Vng X, ti Trc lm, ch nui dng cc con sc. Lc by gi Tn gi Mahakassapa tr hang Pipphali, ang b bnh rt kh au, bnh trm trng. Ri Tn gi Mahkassapa sau mt thi gian, thot khi bnh y. Ri Tn gi Mahkassapa thot khi bnh y, suy ngh nh sau: "Ta hy i vo Vng X kht thc ". Lc by gi, khong nm trm Thin nhn, ang c gng sa son Tn gi Mahkassapa nhn oc n kht thc. Nhng Tn gi Mahkassapa gt b nm trm Thin nhn y, vo bui sng, p y, cm y bt, i vo Vng X kht thc, i ngang nhng con ng nhng con ngi ngho, con ng nhng ngi n xin, con ng nhng ngi th dt. Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 6. Ai sng khng nh ngi, Khng c ngi bit n, Sng t mnh ch ng, An tr trn li cy, Cc lu hoc on, Sn hn c tr dit, V y c Ta gi, L v B-la-mn.
(VII) (Ud 4)

Nh vy ti nghe:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 56 of 408

Mt thi Th Tn tr Ptali ti Ajakalpaka, ch ca D-xoa Ajakalpa. Lc by gi Th Tn ang ngi ngoi tri, trong m ti en, v tri ma tng ht xung. Ri D-xoa Ajakalpaka mun lm cho Th Tn s hi, hong s, lng tc dng ngc, i n Th Tn, sau khi n, ba ln ni ln gn Th Tn ting go tht ca mnh l Akkulopakkulo: "Ny Sa mn, c con qu cho ng ". Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y ni ln li cm hng ny: 7. Khi no B-la-mn i vi php ca mnh, t c b kia, V y vt qua c, c qu yu ma ny.
(VIII) (Ud 5)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi Tn gi Sangamji i n Svatthi yt kin Th Tn. Ngi v trc kia ca Tn gi Sangamji nghe c tin Tn gi Sangamji n Svattthi. Nng lin dt ngi con i n Jetavana. Lc by gi Tn gi Sangamji ang ngi di gc cy ngh ban ngy. Ri ngi v trc y ca Tn gi Sangamji, i n Tng Gi Sangamji, sau khi n, ni ln vi Tn gi Sangamji: - Ny Sa mn, hy nui dng ti v a con nh! Khi nghe ni vy, Tn gi Sangamji, gi im lng. Ln th hai, ngi v trc kia ca Tn gi Sangamji ni vi Tn gi Sangamji: - Ny Sa-mn, hy nui dng ti v a con nh! Ln th hai, Tn gi Sangamji gi im lng. Ln th ba ngi v trc kia ca Tn gi Sangamji ni vi Tn gi Sangamji: - Ny Sa-mn, hy nui dng ti v a con nh! Ln th ba, Tn gi Sangamji vn gi im lng. Ri ngi v trc kia ca Tn gi Sangamji t a nh trc mt Tn gi Sangamji ri b i, ni rng: - Ny Sa-mn, y l a con trai ca Sa-mn. Hy nui dng n! Tn gi Sangamji khng c ng n a nh y, cng khng ni g. Ri ngi v trc kia ca Tn gi Sangamji sau khi i khng xa, ng lui li thy Tn gi Sangamji khng ng a con nh y, cng khng ni; thy vy lin suy ngh: "Sa mn ny khng mun ng n ngi con ". Nng lin tr lui li, bng ly a con ri ra i. Th Tn vi Thin nhn thanh tnh siu nhn, thy c ch th bo nh vy ca ngi v trc kia ca Tn gi Sangamji. Ri Th Tn sau khi hiu bit c ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 8. Khng hoan h, nng n, Khng su mun, nng i, Gii thot khi i phc,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 57 of 408

L Sangamji Ta gi ngi nh vy, L v B-la-mn.


(IX) (Ud 6)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Gay, ti Gayasisa. Lc by gi, nhiu k bn tc, trong nhng m gi lnh ma ng, gia nhng ngy mng tm, trong thi tuyt ri, ang ln xung v ni ln trong nc, lm vic ln xung ni ln, ti nc v t la, ngh rng: "Vi hnh ng ny, c thanh tnh ". Th Tn thy nhiu k bn tc y, trong nhng m gi lnh ma ng, gia nhng ngy mng tm, trong thi tuyt ri, ang lng xung v ni ln trong nc, lm vic ln xung ni ln, ti nc v t la, ngh rng: "Vi hnh ng ny, c thanh tnh ". Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 9. Thanh tnh khng c nc, y nhiu ngi tm, Trong ai c chn tht, Li thm c Chnh php, Ngi y l Thanh tnh, Ngi y l Phm ch.
(X) (Ud 6)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, ngi vn ng Anthapindika. Lc by gi, Bhiya Daruciriya tr Suppraka, trn b bin, c cung knh, tn trng nh l, cng dng v nhn c y, n kht thc, sng ta, dc phm tr bnh. Ri Bhiya Dcuciriya khi ln t tng nh sau: "Vi ai l bc A-la-hn hay ang i trn con ng A-la-hn, ta l mt trong nhng v y ". Ri mt Thin nhn, trc l b con huyt thng vi Bhiya Druciriya, v lng t mn, v mun li ch, vi tm ca mnh bit tm t ca Bhiya Druciriya, i n Bhiya Druciriya v ni nh sau: - Ny Bhiya. ng khng phi l A-la-hn hay ang i trn con ng A-la-hn. ng khng c o l y, vi o l ny ng c th tr thnh A-la-hn hay ang i trn con ng a n A-la-hn. - Nhng ai l nhng v, trong th gii ny, vi th gii ch Thin l nhng v A-la-hn hay ang i trn con ng A-la-hn? - Ny Bhiya, c thnh ph tn l Svatthi trn nhng quc l phng Bc. Ti y c Th Tn hin ang tr, bc A-la-hn. Chnh ng Gic. V y l bc A-la-hn v thuyt php a n qu A-la-hn. Ri Bhiya Druciriya, c Thin nhn y thc dc, i ra khi Sappraka, trong sut ng trng, ch ngh mt m, i n ch Th Tn ang tr Svatthi, ti Jetavana, trong khu vn Anthapindika. Lc by gi nhiu T-kheo ang i kinh hnh gia tri. Bhiya Druciritya i n cc T-kheo y, sau khi n ni nh sau:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 58 of 408

- Tha cc Tn gi, nay Th Tn, bc A-la-hn Chnh ng Gic u? Chng ti mun c yt kin Th Tn, bc A-la-hn, Chnh ng Gic. - Ny Bhiya, Th Tn i vo gia cc nh kht thc. Ri Bhiya Draciriva mau chng ra khi Jetavana, i vo Svatthi, v thy Th Tn ang i kht thc, kh i, khi ln tnh tin, cc cn an tnh, tm an tnh, t c an ch, ch ng ti thng, ging nh mt con voi c iu phc, phng h vi cc cn an tnh. Thy vy, Bhiya Druciriya lin i n Th Tn, sau khi n, ci u xung chn Th Tn v bch Th Tn: - Bch Th Tn, Th Tn hy thuyt php cho con, Thin Th hy thuyt php cho con, nh vy con c th c hnh phc an lc lu di. Khi c ni vy, Th Tn ni vi Bhiya Druciriya: - Khng phi thi, ny Bhiya, Ta ang kht thc. Ln th hai Bhiya Druciriya Bch Th Tn: - Tht kh bit, bch Th Tn, l chng ngi cho mng sng ca Th Tn, hay chng ngi cho mng sng ca con. Bch Th Tn, Th Tn hy thuyt php cho con. Thin Th hy thuyt php cho con, nh vy con c th c hnh phc an lc lu di. Ln th hai, Th Tn ni vi Mhiya Druciriya: - Khng phi thi, ny Bhiya, Ta ang kht thc. Ln th ba, Bhiya Druciriya bch Th Tn: - Tht kh bit... hnh phc lu di. - Vy ny Bhiya, ng cn phi hc tp nh sau: "Trong ci thy, s ch l ci thy. Trong ci nghe, s ch l ci nghe. Trong ci th tng, s ch l ci th tng. Trong ci thc tri, s ch l cc thc tri ". Nh vy, ny Bhiya, ng cn phi hc tp. V rng, ny Bhiya, nu vi ng, trong ci thy, s ch l ci thy; trong ci nghe, s ch l ci nghe; trong ci th tng, s ch l ci th tng; trong ci thc tri, s ch l ci thc tri. Do vy, ny Bhiva, ng khng l ch y. V rng, ny Bhiya, ng khng l i ny, khng l i sau, khng l i chng gia. Nh vy l on tn kh au. Nh li thuyt php tm tt ny ca Th Tn, tm ca Bhiya Druciriya c gii thot khi cc lu hoc, khng c chp th. Th Tn sau khi thuyt cho Bhiya Druciriya li gio gii tm tt ny, lin ra i. Th Tn ra i khng bao lu, mt con b con hc cht Bhiya Druciriya. Th Tn sau khi kht thc Svatthi xong, sau bui n, trn con ng i kht thc tr v, i ra khi thnh vi nhiu T-kheo, thy Bhiya Druciriya b cht, thy vy lin ni vi cc T-kheo: - Ny cc T-kheo, hy ly thn xc Bhiya Druciriya, t ln trn ci chng, em i ha thiu, ri xy thp ln trn. Ny cc T-kheo, mt v ng Phm hnh vi cc Thy qua i! - Tha vng, bch Th Tn. Cc v T-kheo y vng p Th Tn, sau khi t xc thn ca Bhiya Druciriya ln trn ci chng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 59 of 408

em i ha thiu, xy dng ci thp cho v y, ri i n Th Tn, sau khi n, nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, cc T-kheo y bch Th Tn: - Bch Th Tn, thn xc ca Bhiya Druciriya c ha thiu, thp c xy dng xong cho v y. Sanh th cho v y l g? i sau v y l g? - Ny cc T-kheo, Hin tr l Bhiya Druciriya hnh tr ty php, ng php v khng c phin nhiu Ta vi nhng tranh lun v php. Ny cc T-kheo, Bhiya Druciriya nhp Nit Bn. Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 10. Ch no nc v t, La, gi khng chp trc, Ti y sao khng chi, Mt tri khng chiu sng, Ti y trng khng chiu, Ti y u m khng, Khi n s Phm ch, T mnh vi tr tu, Th nhp vo Chnh php, V y c gii thot Khi sc v v sc, Khi an lc, au kh. Li cm hng ny c Th Tn thuyt ging v ti c nghe nh vy.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 60 of 408

CHNG II

PHM MUCALINDA
(I) (Ud 10)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn Uruvela, trn b sng Neranjar, di gc cy Mucalinda, khi Ngi mi chng Chnh ng Gic. Lc by gi Th Tn, trong by ngy ngi mt th ngi kit-gi, th hng lc gii thot. Lc by gi, mt cn ging t ln tri ma khi ln v trong by ngy, tri ma gi lnh, bu tri u m. Ri thn rn Mucalinda ra khi ch ca mnh, vi thn cun vng quanh by vng thn ca Th Tn, v ng thng, vn cao cc mang ln trn u (Th Tn) vi ngh: "Mong Th Tn khi lnh! Mong Th Tn khi nng! Mong Th Tn khi xc chm vi rui, mui, gi, sc nng, cc loi b st ". Ri Th Tn sau by ngy y, ra khi nh y. Ri Mucalinda, vua cc loi rn, sau khi bit tri sng t, my c thot i, ci m thn mnh khi thn Th Tn, bin dng thn sc ca mnh, ha hin thn sc mt thanh nin ng trc mt Th Tn, chp tay nh l Th Tn. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 1. Vin ly l an lc, Vi ngi bit tri tc, Vi ngi c nghe php, Vi ngi c chnh kin Khng sn l an lc, Nhng ai trn i, i hu tnh chng sanh Bit t ch, ngn nga. Ly tham l an lc, Vt cc dc i, Ai nhip phc ng mn, y an lc ti thng.
(II) (Ud 10)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi, nhiu v Tkheo, sau ba n, i kht thc tr v, ngi hp ti hi trong, v cu chuyn ny c khi ln: "Ny ch Hin, gia hai v vua ny, vua Seniya Bimlisra Magdha, v vua Pasenadi x Kosala, ai giu c hn, ai ti sn ln hn, ai kho tng ln hn, ai quc ln hn, ai xe c ln hn, ai sc mnh ln hn, ai thn lc ln hn, ai uy lc ln hn? ". Ri cu chuyn ny gia cc T-kheo y cha c chm dt. Ri Th Tn vo bui chiu, t Thin tnh ng dy, i n hi trng, sau khi n, ngi xung trn ch son sn. Sau khi ngi, Th Tn ni vi cc T-kheo: - Ny cc T-kheo, y, nay cc Thy ngi hi hp vi cu chuyn g? V cu chuyn g gia chng

Tiu B Kinh - Tp I

Page 61 of 408

cha chm dt gia cc Thy? - y, bch Th Tn, chng con sau ba n, i kht thc tr v... cu chuyn ny c khi ln... ai uy lc ln hn " Cu chuyn ny gia chng con, bch Th Tn, cha c chm dt thi Th Tn n. - Ny cc T-kheo, tht khng thch ng cho cc Thy, nhng thin nam t v lng tin xut gia, t b gia nh, sng khng gia nh, li ni cu chuyn nh vy. Ny cc T-kheo, khi cc Thy hi hp vi nhau, c hai vic cn phi lm: m lun v Chnh php hay gi s im lng ca bc Thnh. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 2. Dc lc g i, K c thin lc ny, Khng bng phn mi su, Lc do i on dit.
(III) (Ud 11)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi ti Jetavana khu vn ng Anthapindika. Lc by gi mt s ng a tr ang hnh h con rn vi cy gy, gia Svatthi v Jetavana. Th Tn vo bui sng p y, cm y bt i vo Svatthi kht thc. Th Tn thy gia Svatthi v Jetavana nhiu a tr ang hnh h con rn vi cy gy. Th Tn sau khi hiu ht ngha ny, ngay lc y, ni ln li cm hng ny: 3. Ai lm hi vi trng, K tm lc cho mnh, Ngi y sau khi cht, Khng tm c an lc. Ai khng hi vi trng, K tm lc cho mnh, i sau tm c lc.
(IV) (Ud 13)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi, Th Tn c cung knh, tn trng nh l, cng dng, tn knh, nhn c cc vt dng nh y, n kht thc, sng ta, dc phm tr bnh. Chng Tng cng c cung knh, tn trng, nh l cng dng, tn knh, nhn c cc vt dng nh y, n kht thc, sng ta, dc phm tr bnh. Nhng cc du s ngoi o khng c cung knh, tn trng, nh l, cng dng, tn knh, khng nhn c cc vt dng nh y, n kht thc, sng ta, dc phm tr bnh. Cc du s y khng kham nhn c vic y Th Tn v chng T-kheo c knh trng. Khi no gp cc T-kheo lng v trong rng, h dng nhng li ni khng tt lnh, th c, mng nhic, ph bng, cng kch no hi cc T-kheo. Ri mt s ng Tkheo, i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, cc T-kheo y bch Th Tn:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 62 of 408

- Bch Th Tn, nay Th Tn c cung knh, tn trng... dc phm tr bnh. Chng T-kheo cng c cung knh tn trng... dc phm tr bnh nhng cc du s ngoi o khng c tn knh, tn trng... dc phm tr bnh. Ri bch Th Tn, cc ngoi o du s y khng kham nhn c s vic Th Tn v chng T-kheo c knh trng... no hi chng. Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay lc y, ni ln li cm hng ny. 4. Gia lng, ti ni rng, Cm th kh v lc, Ch quy v t mnh, Ch quy v ngi khc, Cc xc c cm th, L do duyn sanh y, Vi v khng sanh y, Do u, xc cm th.
(V) (Ud 13)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi, mt nam c s tn l Icchnanga-laka i n Svatthi v mt vi cng vic phi lm. Nam c s y, sau khi lm cng vic xong Svatthi, i n Th Tn; sau khi n, nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Th Tn ni vi nam c s y ang ngi mt bn: - lu ri, ny Nam c s, ng to nn c hi ny, tc l n y! - Bch Th Tn, lu ri, con mun yt kin Th Tn. Nhng con b bn bu li bi nhng cng vic phi lm ny nn con khng th i n yt kin Th Tn c. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 5. Ai lo luyn Chnh php, c nghe nhiu Chnh php, Khng xem bt c g L an lc ca mnh. Hy xem, no hi thay, Nhng ai c s hu, Khin cho con ngi ny, B tri buc ngi khc.
(VI) (Ud 13)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi, thanh n tr Bla-mn, v ca mt du s c thai sp sinh. V ca du s y ni vi du s: - Ny B-la-mn, hy i v em du v. Ti cn dng khi sanh con!

Tiu B Kinh - Tp I

Page 63 of 408

Khi c ni vy, du s ngoi o ni vi n du s: - u, ta c th em du v cho nng? Ln th hai, n du s ni vi du s: - Ny B-la-mn, hy i v em du v. Ti cn dng khi sanh con! Ln th hai du s ni vi n du s: - u, ta c th em du v cho nng? Ln th ba, n du s ni vi du s: - Ny B-la-mn, hy i v em du v. Ti cn dng khi sanh con! Lc by gi, ti mt kho ca vua Pasenadi nc Kosala, mt Sa-mn hay B-la-mn c th ung b hay du cho n tha thch, nhng khng c mang i. Ngi du s y suy ngh: "Ti mt kho ca vua Pasenadi nc Kosala... khng c mang i. Vy ta hy i n nh kho ca vua Pasnadi nc Kosala, ung du cho n tha thch, sau khi v n nh, ma du y ra v ta cho n du s dng khi sanh con ". Ri du s y i n nh kho ca vua Pasenadi nc Kosala, ung du cho n tha thch, sau khi v nh khng c th ma ln hay ma xung; c cm th kh au, nhi au, au khc lit thng kh, ln ln qua li. Th Tn vo bui sng p y, cm y bt, i vo Svatthi kht thc. Th Tn thy ngi du s y cm th kh au, nhi au khc lit, thng kh, ln ln qua li. Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y ni ln li cm hng ny: 6. An lc thay l ngi Khng c g s hu, Ngi chnh tri hiu bit, Khng c g s hu. Hy xem no hi thay, Nhng ai c s hu, Khin cho con ngi ny, B tri buc ngi khc.
(VIII) (Ud 14)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthaphindika. Lc by gi, con trai c nht ca mt nam c s, kh i, ng yu b mnh chung. Ri nhiu nam c s, vi o m t, vi tc m t, i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Th Tn ni vi cc c s y ang ngi mt bn. - Ny cc C s, sao cc ng, vi o m t, vi tc m t, li n y, trong lc qu sm nh vy? Khi c ni vy, ngi c s y tha vi Th Tn:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 64 of 408

- Bch Th Tn, ngi con trai c nht ca con kh i, kh mnh chung. Do vy chng con vi o t m, vi tc t m n y trong lc qu sm! Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y ni ln li cm hng ny: 7. B kh i, d thng Tri buc v chi phi, Rt nhiu ch Thin chng, V nhiu hng con ngi au kh v ho mn, B thn cht nhip phc. Ngy m khng phng dt, T b dung sc p, V y o gc kh, Mi nh ca c ma, Tht kh vt qua c.
(VIII) (Ud 15)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Kundiyya, trong rng Kunditthna. Lc by gi, Suppavs, con gi ca vua x Koliya c thai n by nm v nay b au n ngy th by. Du nng cm gic nhng cm th kh au, nhc nhi, khc lit, thng kh, nng vn duy tr ba nim: "Th Tn tht l bc Chnh ng Gic, Ngi thuyt php on tn au kh ny. Chng t ca bc Th Tn y l kho hnh tr. Chng hnh tr on tn au kh ny. Tht s an lc l Nit-bn, ti y kh au ny khng c mt ". Ri Suppavs, con vua Koliya gi ngi chng ca mnh: - Ny Phu qun, hy i n Th Tn, sau khi n nhn danh ti, ci u nh l chn Th Tn, hi thm c t bnh t no, khinh an khe mnh, lc tr v tha: "-Bch Th Tn, Suppavs con gi vua Koliya ci u nh l chn Th Tn, hi thm c t bnh t no, khinh an khe mnh, lc tr ". Ri hy ni nh sau: "Bch Th Tn, Suppavs, con gi vua Koliya, c thai n by nm v nay b au n ngy th by. Du nng cm gic nhng cm th.... ti y kh au ny khng c mt! " - Tht l tt lnh. Koliyaputta p li Suppavs, con gi vua Koliya, i n Th Tn, sau khi n, nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, Koliyaputta bch Th Tn: - Bch Th Tn, Suppavs, con vua Koliya, ci u nh l chn Th Tn,.... lc tr.... ti y kh au ny khng c mt. - Mong rng Suppavs, con gi vua Koliya c an lc, khng bnh, sanh a con khng c bnh hon. Vi li ni ny ca Th Tn, Suppavs, con gi Koliya, c an lc khng bnh, a con trai khng bnh. - Tha vng, bch Th Tn. Koliyaputta hoan h tn th li Th Tn dy, t ch ngi ng dy, nh l Th Tn, thn bn hu hng v Ngi ri tr v nh ca mnh. Koliyaputta thy Suppavs, con gi vua Koliya, c an lc,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 65 of 408

khng bnh, sanh a con trai khng bnh, thy vy lin suy ngh nh sau: "Tht vi diu thay! Tht hy hu thay, thn lc v i uy lc ca Th Tn, khin cho Suppavs con gi vua Koliya ny, vi li ni ca Th Tn c an lc, khng bnh, sanh con trai khng bnh!". Ngh vy, Koliyaputta hoan h, thch th, tm sanh h lc. Ri Suppavs, con gi vua Koliya, bo ngi chng mnh: - Hy i, ny Phu qun, hy i n Th Tn, sau khi nc nhn danh ti, ci u nh l chn Th Tn v tha: " - Bch Th Tn, Suppavs, con vua Koliya, ci u nh l chn Th Tn, c thai n by nm v nay b au n ngy th by. Nng c an lc, khng bnh v sanh a con trai khng bnh. Nay nng mun mi chng T-kheo dng cm trong by ngy. Mong Th Tn hy nhn li th by ba cm ca Suppavs vi chng T-kheo". - Tht l tt lnh. Koliyaputta p li Suppavs, con gi vua Koliya, i n Th Tn, sau khi n, nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, Koliyaputta bch Th Tn: - Bch Th Tn, Suppavs, con gi vua Koliya, ci u nh l chn Th Tn v ni nh sau: Suppavs, c thai n by nm... au n ngy th by. Nay nng c an lc, khng bnh v sanh a con trai khng bnh. Nay nng mun mi chng T-kheo... vi chng T-kheo! Lc by gi mt nam c s khc mi chng T-kheo vi Th Tn l v cm u, ngy mai dng cm ngi c s y l ngi h tr cho Tn gi Moggallna. Ri Th Tn ni vi Tn gi Mah Mogallna: - Ny Moggallna, hy n ngi c s, sau khi n, ni vi ngi c s y nh sau: "Ny Hin gi, Suppavs con ca vua Koliya.. c thai n by nm... n ngy th by. Nay nng c an lc.. Nay nng mun mi chng T-kheo... vi chng T-kheo. Hy cho Suppavs t chc by ngy cm trc. Sau s n lt ngi h tr cho ngi". - Tha vng, bch Th Tn!. Tn gi Mah Moggallna vng p Th Tn ri i n ngi c s y, sau khi n ni vi ngi c s: - Ny Hin gi Suppavs... Hy cho Suppavs con ca Koliya t chc by ngy cm trc, sau s n phin ng. - Tha Tn gi, nu Tn gi bo m cho con ba php v ti sn, v th mng, v lng tin, hy cho Suppavs, con gi ca vua Koliya, t chc trc, ri sau n phin con. - Ny Hin gi, v hai php ta s bo m cho ng, v ti sn v v th mng. Cn v lng tin, thi ng phi t bo m!. - Tha Tn gi, nu Tn gi bo m cho con hai php, v ti sn v v th mng, hy cho Suppavs, con gi vua Koliya, t chc by ngy con trc. Ri s n phin con. Ri Tn gi Mah Moggallna, sau khi thuyt phc c ngi c s y, i n Th Tn, sau khi n, bch Th Tn: - Bch Th Tn, c s y c con thuyt phc. Hy cho Suppavs, con gi vua Koliya, t chc by ngy cm trc, sau s n phin ngi c s y.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 66 of 408

Ri Suppavs, con gi vua Koliya, trong by ngy mi chng T-kheo vi Th Tn l bc dn u, t tay mi v lm cho tha mn vi nhng mn n thng v, loi cng v loi mm v khin cho a tr nh l Th Tn v ton th chng T-kheo. Ri Tn gi Sriputta ni vi a tr: - Ny Con, Con c kham nhn c khng? Con c nui sng c khng? Con c au kh g khng? - Tha Tn gi, t u con c th kham nhn? T u con c th nui sng? T u con khng c au kh? Con sng by nm trong cc gh y mu! Ri Suppavs, con gi vua Koliya, ngh rng: "Con ta ang ni chuyn vi v tng qun v Php, hoan h, tn th, vi tm h lc." Ri Th Tn ni vi Suppavs, con gi vua Koliya: - Ny Suppavs. Con c mun mt ngi con trai khc nh vy khng? - Bch Th Tn, con mun c by ngi con trai nh vy! Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny,ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 8. Khng vui, gi dng vui, Khng i, gi dng i, Kh au, gi dng lc, Nhip phc k phng dt.
(IX) (Ud 18)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn Svatthi, ti ng Vin, ngi lu ca m Migra. M Migra c cng vic lin h n vua Pasenadi nc Kosala v vua Pasenadi nc Kosala cha c quyt nh v vic y. Ri Viskh, m ca Migra, vo bui sng sm i n Th Tn; sau khi n, nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ri Th Tn ni vi Viskh, m ca Migra, ang ngi mt bn: - Ny Viskh, B t u i n sm nh vy? - Bch Th Tn con c cng vic lin h n vua Pasenadi nc Kosala... v vic y. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 9. Mi tng thuc l kh, Mi ch quyn l lc, Chung dng lm no hi, Tri buc kh vt qua.
(X) (Ud 18)

Nh vy ti nghe:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 67 of 408

Mt thi Th Tn tr Anupiya ti rng xoi. Lc by gi, Tn gi Bhaddiya, con ca Kligodha, i n khu rng, i n gc cy, i n ngi nh trng, v thng hay ni ln li cm hng: "i, an lc thay! i, an lc thay! " Mt s ng T-kheo nghe Tn gi Bhaddiya, con ca Kligodha i n khu rng, i n gc cy, hay i n ngi nh trng, thng ni ln li cm hng: "i, an lc thay! i an lc thay! ". Nghe vy, cc T-kheo y suy ngh: "Khng g nghi ng ch Hin, Tn gi Bhaddiya con ca Klighodha sng Phm hnh khng c hoan h, v trc khi cn gia nh c hng an lc nh vua, v Tn gi nh n an lc y, nn khi n khu rng, hay i n gc cy... thng ni ln li cm hng: "i, an lc thay! i, an lc thay! " Ri mt s ng T-kheo i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, cc T-kheo y bch Th Tn: - Bch Th Tn, Tn gi Bhaddiya con ca Kligodha khi i n rng... ni ln li cm hng: "i, an lc thay! i, an lc thay! "... khng c nghi ng g na.. sng Phm hnh khng c hoan h... "i, an lc thay! i, an lc thay! ". Ri Th Tn bo mt T-kheo: - Ny T-kheo, hy i v nhn danh Ta ni vi Bhaddiya, con ca Kligodha: "Tha hin gi, bc o s gi Hin gi! ". - Tha vng bch Th Tn. V T-kheo y vng p Th Tn, i n Tn gi Bhaddiya, con ca Kligodha: - Tha Hin gi, bc o s gi Hin gi. - Tha vng, Hin gi. Tn gi Bhaddiya, con ca Kligodha, vng p T-kheo y, i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Th Tn ni vi Tn gi Bhaddiya, con ca Kligodha, ang ngi mt bn: - C tht chng, ny Bhaddiya, Thy i n khu rng "... i, an lc thay! i, an lc thay! "? - Tha vng, bch Th Tn. - Do thy mc ch g i n khu rng "... an lc? ". - Bch Th Tn, thu trc khi cn trong gia nh, c hng an lc nh vua, trong ni cung c t ngi kho bo v, ngoi ni cung c t ngi kho bo v; trong thnh ni c t ngi kho bo v, ngoi thnh c t ngi kho bo v. Trong nc cng c t ngi kho bo v, ngoi nc cng c t ngi kho bo v. Bch Th Tn, con c bo v phng gi nh vy, nhng con vn sng s hi, hi hp, run s, hong s. Nhng nay con i n khu rng, i n gc cy, i n ngi nh trng, con sng mt mnh, con sng khng s hi, khng hi hp, khng run s, khng hong s, khng rn rng, khng ht hong, lng du, nh nhng, tm nh con th rng. Bch Th Tn, do thy mc ch nh vy, nn con khi i n khu rng... con ni ln li cm hng "... an lc thay! ". Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny ngay trong lc y ni ln li cm hng ny: 10. Vi ai, trong ni tm, Khng c lng phn n, Vt qua hu, phi hu,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 68 of 408

V y thot s hi, An lc, khng su mun, Ch Thin khng thy c.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 69 of 408

CHNG III

PHM NANDA
(I) (Ud 21)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana trong khu vn ng Anthapindika. Lc by gi, mt Tkheo ngi khng xa Th Tn, ngi kit gi, lng thng, chu ng s au n, kt qu ca nghip v trc, nhi au, cc kh, thng kh, chnh nim, tnh gic, khng c su no. Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 1. T-kheo b mi nghip, Ty sch bi lm trc, An tr, khng ng s, Khng cn ni vi ngi.
(II) (Ud 21)

Nh vy ti nghe: Mt thi, Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ca ng Anhapindika. Lc by gi, Tn gi Nanda, em ca Th Tn, con ca ngi d, ni nh sau vi nhiu T-kheo: "Ny cc Hin gi, ti sng Phm hnh khng c hoan h, ti khng chu ni i sng Phm hnh; sau khi b hc tp, ti s hon tc!" Mt T-kheo khc i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, v T-kheo y bch Th Tn: - Bch Th Tn, Tn gi Nanda, em ca Th Tn, con ca ngi d, ni nh sau: "... Ti s hon tc ". Ri Th Tn bo mt T-kheo: - Ny T-kheo, hy i v nhn danh Ta bo T-kheo Nanda: "Hin gi Nanda, bc o S gi Hin gi ". - Tha vng, Bch Th Tn. T-kheo y vng p Th Tn, i n Tn gi Nanda, sau khi n ni vi Tn gi Nanda: - Hin gi Nanda, bc o S gi Hin gi! - Tha vng, Hin gi. Tn gi Nanda vng p v T-kheo y, i n Th Tn; sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Th Tn ni vi Tn gi Nanda ang ngi mt bn: - C tht chng ny Nanda, Thy ni nh sau vi nhiu T-kheo: "Ny cc Hin gi ti sng Phm hnh khng c hoan h... ti s hon tc!". - Tha vng, bch Th Tn.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 70 of 408

- Nhng ny, khng hoan h ci g, Thy sng Phm hnh, khin Thy khng chu ni sng Phm hnh, t b hc tp, Thy s hon tc? - Bch Th Tn, khi con t b gia nh, mt Thch ca n c gi p trong nc, vi tc chi mi na phn, ng nhn con v ni: "Qu t hy v gp!" Bch Th Tn, v con khng th qun nng, nn con sng Phm hnh khng c hoan h, con khng c th chu ni i sng Phm hnh, sau khi t b hc tp, con s hon tc". Ri Th Tn cm tay Tn gi Nanda nh ngi lc s dui bn tay dang co li, hay co li bn tay ang dui ra, bin mt Jetavana, v hin ra ti ci tri Ba mi ba. Lc by gi, khong nm trm Thin n i n hu h Thin ch Sakka, v h c gi l "c chn nh chim b cu". Lc by gi Th Tn bo Tn gi Nanda: - Ny Nanda, Thy c thy nm trm Thin n ny, c chn nh chim b cu khng? - Tha vng, bch Th Tn. - Ny Nanda, Thy ngh th no? Ai p hn, hay ai ng a nhn hn, hay ai kh i hn, Thch ca n c gi p trong nc hay nm trm Thin n c chn nh chim b cu ny? ". - Bch Th Tn, v nh mt con kh ci b thng, tai mi b cht t; cng vy l Thch ca n c gi p trong nc, nu em so snh vi nm trm Thin n c chn nh chim b cu ny, khng th c lng so snh, khng bng mt phn nh, khng th so snh vi chng. Nm trm Thin n ny p hn, dng a nhn hn, kh i hn. - Hy hoan h, ny Nanda! Hy hoan h, ny Nanda! Ta n cho Thy nm trm Thin n c chn nh chim b cu y! - Bch Th Tn, nu Th Tn n cho con nm trm Thin n c chn nh chim b cu, thi bch Th Tn, con s sng hoan h trong i sng Phm hnh. Ri Th Tn cm cnh tay ca Tn gi Nanda, nh ngi lc s... ang dui ra, nh vy bin mt ch Thin ci tri Ba mi ba, hin ra Jetavana. Cc T-kheo c nghe: "Tn gi Nanda, em Th Tn, con ca b d sng Phm hnh v mc ch Thin n. H ni Th Tn c ha n cho nm trm Thin n vi chn nh chn chim b cu". Ri cc T-kheo bn ca Tn gi Nanda, gi Tn gi Nanda l ngi lm thu, l ngi bun bn: "Tn gi Nanda l ngi lm thu, Tn gi Nanda l ngi bun bn. V mc ch Thin n, Tn gi Nanda sng Phm hnh. Th Tn c ha n cho nm trm Thin n c chn nh chim b cu!" Ri Tn gi Nanda, b bc phin, ti nhc, chn ngy, bi b gi l ngi lm thu, l ngi bun bn, sng mt mnh, vin ly, khng phng dt, nhit tm, tinh cn, t tin, khng bao lu, do mc ch m thin nam t chn chnh xut gia, t b gia nh, sng khng gia nh... v thng cu cnh Phm hnh y, ngay trong hin ti v y t mnh vi thng tr chng ng, chng t v an tr. V y r bit: "Sanh tn, Phm hnh thnh, vic nn lm lm, khng tr lui trng thi ny na". Tn gi Nanda tr thnh mt v A-lahn. Ri mt thin nhn, khi m gn mn, vi dung sc th thng chi sng ton vng Jetavana, i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ng mt bn. ng mt bn, Thin nhn y bch Th Tn: - Bch Th Tn, Tn gi Nanda con trai ca b d, do on tr cc lu hoc, ngay trong hin ti, t mnh

Tiu B Kinh - Tp I

Page 71 of 408

vi thng tri chng ng, chng t v an tr v lu tm gii thot. Tr khi ln ni Th Tn: "Nanda, do on tr cc lu hoc... v lu tm gii thot". Ri Tn gi Nanda, sau khi m y mn, i n Th Tn, sau khi nh l Th Tn ri xung mt bn. Ngi xung mt bn Tn gi Nanda bch Th Tn: - Bch Th Tn, Th Tn c ha n cho con nm trm Thin n vi chn nh chim b cu. Bch Th Tn, con xin gii ta cho Th Tn li ha n y. - Ny Nanda, vi tm cu Ta, Ta r bit tm ca Thy: "Do on dit cc lu hoc, ngay trong hin ti... tu gii thot". Li na mt Thin nhn c bo cho Ta tin y: "Bch Th Tn, Tn gi Nanda... tu gii thot". V rng, ny Nanda, tm ca Thy c gii thot khi cc lu hoc khng cn chp th, nn Ta c gii thot khi li ha ny. Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, chnh trong lc y, n ln li cm hng ny: 2. Ai vt khi bn ny, bp gai ca dc, t c si on dit, V T-kheo nh vy, Khng cm th kh lc!
(III) (Ud 24)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, trong khu vn ng Anthapindika. Lc by gi, khong nm trm T-kheo do Yasoja dn u, n Svatthi yt kin Th Tn. Cc T-kheo mi n y, trong khi cho thm cc T-kheo s ti, sp t sng ta, sa son y bt, gy ting n o to ln. Th Tn bo Tn gi Ananda: - Ny Ananda, ting n o to ln ny l g, nh cc ngi nh c cp git c? - Bch Th Tn, c nm trm T-kheo ny, dn u l Yasoja, n Svatthi yt kin Th Tn. Cc T-kheo mi n y... gy nn ting n o to ln. - Ny Ananda, hy nhn danh Ta ni vi cc T-kheo y: "Bc o S gi cc Tn gi ". - Tha vng, bch Th Tn. Tn gi Ananda vng p Th Tn, i n cc T-kheo y, sau khi n ni vi cc T-kheo y: - Bc o S gi cc Tn gi! - Tha vng, Hin gi. Cc T-kheo y vng p Tn gi Ananda, i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Th Tn ni vi cc T-kheo y ang ngi mt bn: - Ny cc T-kheo, ting n o to ln ny l g, nh cc ngi nh c cp git c?

Tiu B Kinh - Tp I

Page 72 of 408

Tn gi Yasoja bch Th Tn: - Bch Th Tn, c nm trm T-kheo ny n Svatthi yt kin Th Tn. Cc T-kheo mi n ny... gy nn ting n o to ln. - Ny cc T-kheo, hy i i! Ta ui cc Thy, cc Thy khng xng ng c sng gn Ta! - Tha vng! Bch Th Tn. Cc T-kheo y vng p Th Tn, t ch ngi ng dy, nh l Th Tn, thn hu hng v Ngi, dn dp, sng ta, cm ly y bt, i n dn chng Vajj, tip tc b hnh gia dn chng Vajj ri i n con sng Vaggamud; sau khi n, dng ln chi l trn sng Vaggamud, an c ma ma ti ch y. Ri Tn gi Yasoja, sa son an c bo cc T-kheo: - Tha cc Hin gi, Th Tn ui chng ta, v li ch, v hnh phc cho chng ta, v khi ln lng t mn i vi chng ta. Ny ch Hin, chng ta hy sng cho tht ng php, chng ta sng nh th no Th Tn c th hoan h! - Tha vng, Hin gi. Cc T-kheo vng p Tn gi Yasoja. Ri cc T-kheo y sng vin ly, khng phng dt, nhit tm, tinh cn, v trong thi gian an c, tt c u gic ng ba minh. Ri Th Tn, sau khi ti Svatthi cho n khi va , lin b hnh i n Vesli, tip tc b hnh n Vesli. Ti y, Th Tn tr i Lm, ti ngi nh c nc nhn. Ri Th Tn vi tm cu mnh tc n tm cc T-kheo trn b sng Vaggumud, gi Tn gi Ananda: "Nh c ho quang, ny Ananda, l phng ny, nh c nh sng, ny Ananda, l phng ny. Ti phng y, cc T-kheo ang sng trn b sng Vagumud. Tht l khng nhm chn cho Ta nu c i v tc n phng y. Ny Ananda, hy gi mt s gi n cc T-kheo trn b sng Vaggumud v ni: "Bc o s cho gi cc Tn gi! Bc o s mun gp cc Tn gi!". - Tha vng, bch Th Tn. Tn gi Ananda vng p Th Tn, i n mt T-kheo, sau khi n, ni vi T-kheo y: - Hy i, ny Hin gi, hy i n cc T-kheo trn b sng Vaggumud; sau khi n, ni vi cc Tkheo y nh sau: "Bc o s cho gi cc Tn gi!". - Tha vng, Hin gi. V T-kheo y vng p Tn gi Ananda, nh mt ngi lc s dui cnh tay ang co li hay co li cnh tay ang dui ra, cng vy v y bin mt ngi nh c nc nhn ti i Lm, v hin ra trc mt cc T-kheo trn b sng Vaggumud. Ri T-kheo y ni vi cc T-kheo trn b sng Vaggumud: - Bc o S gi cc Tn gi! Bc o s mun gp cc Tn gi. - Tha vng, Hin gi. Cc T-kheo y vng p v T-kheo y, sau khi dn dp sng ta, cm y bt, v nh mt nh lc s... co li bn tay ang dui ra, cng vy cc T-kheo y bin mt trn b sng Vaggumud, v hin ra i

Tiu B Kinh - Tp I

Page 73 of 408

Lm, ti nh c nc nhn, trc mt Th Tn. Lc by gi Th Tn ang ngi trong thin nh bt ng. Cc T-kheo y suy ngh: "Nay Th Tn ang an tr trong loi an tr no?". Ri cc T-kheo y suy ngh: "Th Tn nay ang an tr trong loi an tr bt ng". V tt c cc T-kheo y ngi xung trong nh bt ng. Tn gi Ananda khi m gn mn, canh mt gn qua, t ch ngi ng dy, p y vo mt bn vai, chp tay hng n Th Tn, v bch Th Tn: - m gn tn, canh mt gn qua. Cc T-kheo mi n ngi lu. Bch Th Tn, Th Tn hy cho n cc T-kheo mi n. c nghe ni vy, Th Tn gi im lng. Ln th hai, Tn gi Ananda, sau khi m gn mn, canh gia gn qua, t ch ngi ng dy, p y vo mt bn vai, chp tay hng n Th Tn v Bch Th Tn: - Bch Th Tn, m gn mn. Canh gia gn qua. Cc T-kheo mi n ngi lu. Bch Th Tn, Th Tn hy cho n cc T-kheo mi n. Ln th hai, Th Tn gi im lng. Ln th ba, Tn gi Ananda, khi m gn mn, canh cui gn qua, rng ng l dng, m c b mt hoan h, t ch ngi ng dy, p y vo mt bn, chp tay hng v Th Tn, v bch Th Tn: - Bch Th Tn, m gn mn, canh cui gn qua, rng ng l dng, m c b mt hoan h, cc T-kheo mi n ngi lu... Th Tn hy cho n cc T-kheo mi n! Ri Th Tn xut khi nh y bo Tn gi Ananda: - Nu Thy c hiu bit, ny Ananda, Thy s khng ni nh vy. Ny Ananda, Ta v nm trm Tkheo ny tt c ang nhp nh bt ng. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 3. Ai thng gai dc, Nng, gia hi, tri buc, V y ng bt ng, Nh ni vng an tr, V T-kheo nh vy, Lc kh khng dao ng.
(IV) (Ud 27)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, ngi vn ng Anthapindika. Lc by gi Tn gi Sriputta ngi khng xa Th Tn bao nhiu, ngi kit gi lng thng, t nim trc mt. Th Tn thy Tn gi Sriputta ngi khng xa bao nhiu, ngi kit gi lng thng, t nim trc mt, ri sau khi bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng: 4. Nh ngn ni bng ,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 74 of 408

Khng ng, kho an tr, Cng vy v T-kheo, on dit c ngu si, Nh ngn ni bng , Khng c b dao ng. (V) (Ud 27) Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, ngi vn ng Anthapindika. Lc by gi, Tn gi Maha Moggallna ngi khng xa Th Tn bao nhiu, ngi kit gi lng thng, ni tm kho an tr thn hnh nim. Th Tn thy Tn gi Maha Moggallna ngi khng xa bao nhiu, ngi kit-gi lng thng ni tm kho an tr thn hnh nim. Ri Th Tn, sau khi bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 5. Thn hnh nim an lp, Su xc x ch ng, T-kheo thng thin nh, T chng tri Nit Bn.
(VI) (Ud 28)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Rjagaha, ti Veluvana, ch nui dng cc con sc. Lc by gi, Tn gi Pilindavaccha, thng hay gi T-kheo vi danh t bn tin. Ri mt s ng T-kheo i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, cc T-kheo y bch Th Tn: - Tn gi Pilindavaccha thng hay gi cc T-kheo vi danh t bn tin. Ri Th Tn bo mt T-kheo: - Hy i, ny T-kheo, v nhn danh Ta, bo T-kheo Pilindavaccha: "Ny Hin gi, bc o S gi Hin gi! ". - Tha vng, bch Th Tn. T-kheo y vng p Th Tn i n Tn gi Pilindavaccha, sau khi n ni vi Pilindavaccha: - Bc o S gi Hin gi! - Tha vng, Hin gi. Tn gi Pilindavaccha vng p T-kheo y, i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Th Tn ni vi Tn gi Pilindavaccha ang ngi mt bn: - C tht chng, ny Vaccha. Thy thng gi cc T-kheo vi danh t bn tin?

Tiu B Kinh - Tp I

Page 75 of 408

- Tha c, bch Th Tn. Ri Th Tn sau khi tc n i sng trc ca Pilindavaccha, lin bo cc T-kheo: - Ny, cc T-kheo, ch c bc phin vi T-kheo Pilindavaccha. Ny cc T-kheo, khng phi v trong lng c sn hn m Vaccha thng gi cc T-kheo vi danh t bn tin. Ny cc T-kheo, Tkheo Vaccha trong nm trm nm ni tip nhau sanh trong gia nh B-la-mn. Danh t bn tin lu ngay c cha chp trong v y. Do vy, Vaccha thng gi T-kheo vi danh t bn tin. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y ni ln li cm hng ny: 6. Trong ai khng man tr, Khng mn, tham on tn, Khng ng s, khng dc, Phn n c tr dit, T ng thnh mt lnh V y l Phm ch, L Sa mn T-kheo.
(VII) (Ud 29)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Rjagaha, ti Veluvana, ti ch nui dng cc con sc. Lc by gi Tn gi Mahakassapa, tr hang Pipphali, ngi mt th ngi kit-gi trong by ngy, sau khi nhp vo mt loi thin nh. Ri Tn gi Mahakassapa, sau by ngy, xut khi nh y, Tn gi Mahakassapa, sau khi xut khi nh y, suy ngh nh sau: "Ta hy i vo Rjagaha kht thc! ". Lc by gi nm trm ch Thin ang c gng lo cho Tn gi Mahakassapa c n kht thc. Ri Tn gi Mahakassapa sau khi khc t nm trm Thin nhn y, vo bui sng p y, cm y bt, vo Rjagaha kht thc. Lc by gi, Thin ch Sakka mun cng dng n kht thc cho Tn gi Mahakassapa, ha thn lm ngi th dt ang dt ch Sujta, thiu n Asura ang lm cho y ci thoi. Ri Tn gi Mahakassapa, sau khi i tng nh kht thc Rjagaha, i n tr x ca Thin ch Sakka. Thin ch Sakka thy Tn gi Mahakassapa t xa i n, sau khi thy, lin ra khi nh, tip n, ly bt t ni tay cm em vo nh, bi cm t ni ni, ng y bt v a li cho Tn gi Mahakassapa. n kht thc y gm c nhiu loi canh, nhiu loi mn n, nhiu loi gia v, mn n trn ln vi nhau. Ri Tn gi Mahakassapa suy ngh: "Ai l chng sanh ny, li c thn lc uy lc nh vy? ". Ri Tn gi Mahakassapa suy ngh: "Chnh l Thin ch Sakka", sau khi bit vy, ni vi Thin ch Sakka: - "Ny Kosiya, chnh ng lm s vic ny. Ch lm nh vy na!". - Tha Tn gi Kassapa, mc ch ca chng ti l c phc. iu chng ti cn lm l c phc. Ri Thin ch Sakka, sau khi nh l Tn gi Mahakassaspa, thn pha hu hng v Ngi, bay ln trn h khng, v gia h khng ni ln ba ln cm hng: "i, b th ti thng l b th kho an tr vo Kassapa! i, b th ti thng l b th kho an tr vo Kasapa! ". Th Tn vi Thin nh thanh tnh siu nhn nghe gia h khng Thin ch Sakka ni ln ba ln li cm hng: "i, b th ti thng l b th kho an tr vo Kassapa! i, b th ti thng l b th kho an tr

Tiu B Kinh - Tp I

Page 76 of 408

vo Kassapa!. Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 7. V T-kheo kht thc, T sng khng nh ngi, Ch Thin thng v y, Thng an tnh chnh nim.
(VIII) (Ud 30)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi, nhiu Tkheo sau bui n, sau khi i kht thc tr v, ngi hi hp ti rp trn c cy kareri v cu chuyn sau y c khi ln: "T-kheo i kht thc, tha cc Hin gi, thnh thong mt c thy sc kh i, thnh thong tai c nghe ting kh i, thnh thong mi c ngi hng kh i, thnh thong li c nm kh i, thnh thong thn c cm gic xc kh i. Tha cc Hin gi, T-kheo kht thc c cung knh, tn trng, nh l, cng dng, tn knh khi i kht thc. Vy ny ch Hin, chng ta hy l ngi i kht thc, thnh thong, mt chng ta c thy sc kh i, thnh thong tai chng ta c nghe ting kh i, thnh thong mi chng ta c ngi hng kh i, thnh thong li chng ta c nm v kh i, thnh thong thn chng ta c cm gic xc kh i. Chng ta cng c cung knh, tn trng, nh l, cng dng, tn knh khi chng ta s i kht thc". Cu chuyn ny gia cc T-kheo y cha c ni xong, th Th Tn vo bui chiu, t Thin nh ng dy, i n rp trn c cy kareri, sau khi n ngi trn ch son sn. Sau khi ngi, Th Tn ni vi cc T-kheo: - Ny cc T-kheo, ny cc Thy ngi y ni cu chuyn g? V cu chuyn g gia cc Thy cha c ni xong? - y, bch Th Tn, chng con sau ba n, sau khi i kht thc tr v, chng con ngi hi hp ti rp trn c cy kareri, v cu chuyn sau y c khi ln gia chng con: "T-kheo i kht thc, tha cc Hin gi, thnh thong mt c thy sc kh i... chng ta cng c cung knh, tn trng, nh l, cng dng, tn knh, khi chng ta s i kht thc ". Bch Th Tn y l cu chuyn gia chng con cha c ni xong th Th Tn n. - Ny cc T-kheo, chuyn ny tht khng xng ng cho cc Thy, l nhng thin nam t, v lng tin xut gia, t b gia nh, sng khng gia nh, khi cc Thy ni ln cu chuyn nh vy. Khi cc Thy ngi hi hp vi nhau, ny cc T-kheo, c hai cng vic cn phi lm: Ni php hay gi im lng ca bc Thnh!. Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 8. V T-kheo kht thc, T sng khng nh ngi, Ch Thin thng v y, Nhng nu T-kheo y,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 77 of 408

Y ta vo danh vng, Ch Thin khng c thng.


(IX) (Ud 31)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn Svatthi, ti Jetavana, ngi vn ng Anthapindika. Lc by gi nhiu T-kheo... (nh kinh trn)... cu chuyn ny khi ln: "Ny ch Hin, ai bit ngh g? Ai hc tp ngh g? Ngh g l ti thng? " y, mt s ngi ni nh sau: "Hun luyn voi l ngh ti thng". Mt s ngi ni nh sau: "Hun luyn nga l ngh ti thng". Mt s ngi ni nh sau: "Lm xe l ngh ti thng." Mt s ngi ni nh sau: "Ngh bn cung l ngh ti thng". Mt s ngi ni nh sau: "Ngh ao kim l ngh ti thng". Mt s ngi ni nh sau: "Ngh n hiu l ngh ti thng". Mt s ngi ni nh sau: "Ngh tnh ton l ngh ti thng". Mt s ngi ni nh sau: "Ngh c lng l ngh ti thng". Mt s ngi ni nh sau: "Ngh vit bi l ngh ti thng". Mt s ngi ni nh sau: "Ngh lm th l ngh ti thng". Mt s ngi ni nh sau: "Ngh phng on cc nguyn nhn t nhin l ngh ti thng". Mt s ngi ni nh sau: "Ngh iu khin b my quc gia l ngh ti thng". y l cu chuyn xy ra gia chng con cha c ni xong. Ri Th Tn vo bui chiu... (Xem III,8...) cha c ni xong... " y, bch Th Tn... khi ln: "Ny hin gi ai bit ngh g... ngh iu khin b my quc gia l ngh ti thng ". Bch Th Tn y l cu chuyn xy ra gia chng con cha c ni xong, th Th Tn n". - Ny cc T-kheo, chuyn ny tht khng xng ng cho cc Thy... khi cc Thy ngi hi hp vi nhau, c hai cng vic cn phi lm: Ni php hay gi im lng ca bc Thnh. Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 9. Ai sng khng ngh nghip, Nh nhng, mun li ch, Cc cn c ch ng, Ton din c gii thot, Khng nh, khng ng s, Khng dc, git c ma, V T-kheo nh vy, Sng c c mt mnh.
(X) (Ud 32)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Uruvel, trn b sng Neranjara, di gc cy B-, khi mi thnh Chnh gic. Lc by gi Th Tn trong by ngy ngi mt th ngi kit gi, hng th gii thot lc. Ri Th Tn, sau by ngy y, t nh y xut khi, nhn i vi Pht nhn, thy cc chng sanh b thiu t vi nhiu loi thiu t, b nhit no bi nhiu loi nhit no, bi tham, bi sn, bi si. Ri Th Tn, sau khi bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 78 of 408

10. i ny b thiu t, Chi phn bi cm xc, T mnh ni r ln, Chng bnh ca chnh mnh, Bi v n ngh n, Do b i khc, B i khc vi hu, B l thuc v hu, i ny hu chi phi, Li hoan h vi hu, Khi no c hoan h, y c s hi, Vi ai c s hi, y tc l au kh, Chnh do on dit hu, Phm hnh ny c sng. Nhng Sa-mn hay B-la-mn no tuyn b rng s gii thot khi hu l do hu. Ta ni rng tt c nhng v y khng gii thot khi hu. Nhng Sa mn hay nhng B-la-mn no tuyn b rng s xut ly khi hu l do phi hu, tt c nhng v y, Ta tuyn b rng chng khng nng ta ni hu. Do duyn sanh y, kh ny c sanh khi. Chnh do on dit tt c sanh y, kh khng c hin hu. 11. Hy xem i rng ny, B v minh chi phi, Cc sanh loi c sanh, a thch c sanh khi, Khng thot c sanh hu. Vi ai t sanh hu, Tt c mi thi, x, Tt c sanh hu ny, V thng kh bin hoi, Nh vy, thy nh tht, Vi chn chnh tr tu, Hu i c on tn, Phi hu i hoan h on dit i hon ton, Ly tham, dit, hon ton, Nh vy l Nit Bn, T-kheo y mt lnh, Khng chp th ti sanh, Nhip phc c ma vng, Trn chin chin thng, V T-kheo nh vy, Vt qua mi sanh hu.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 79 of 408

CHNG IV

PHM MEGHIYA
(I) (Ud 34)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Clik, ti ni Clik Lc by gi Tn gi Meghiya l ngi th gi Th Tn. Ri Tn gi Meghiya i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ng mt bn. ng mt bn Tn gi Meghiya bch Th Tn: - Bch Th Tn, con mun vo lng Jantu kht thc. - Ny Meghiya, hy lm nhng g Thy ngh l hp thi. Ri Tn gi Meghiya, vo bui sng p y, cm bt i vo lng Jantu kht thc. Kht thc lng Jantu xong, sau bui n, khi kht thc tr v, i n b sng Kimikk, sau khi n, b hnh qua li trn b sng Kimikl, thy rng xoi ti p, kh i, thy vy Tn gi Meghiya suy ngh: "Tht ti p thay, kh i thay rng xoi ny. Rng xoi ny tht l va mt thin nam t tinh cn, hnh tr hnh tinh cn. Nu Th Tn cho php ta, ta s n rng xoi ny tinh cn hnh tr". Ri Tn gi Meghiya i n Th Tn, sau khi n, nh l Th Tn ri ngi xung mt bn, ngi xung mt bn, Tn gi Meghiya bch Th Tn: - y, bch Th Tn, con vo bui sng p y, cm bt i vo lng Jantu kht thc. Kht thc Jantu xong, sau bui n, khi i kht thc tr v, con i n b sng Kimikl, sau khi n, con b hnh qua li trn b sng Kimikl, con thy rng xoi ti p, kh i, thy vy, con suy ngh: "Tht ti p thay, kh i thay l rng xoi ny. Rng xoi ny tht l va mt thin nam t tinh cn, hnh tr hnh tinh cn". Nu Th Tn cho php con, con s i n rng xoi y tinh cn hnh tr. c ni vy, Th Tn ni vi Tn gi Meghiya: - Hy ch i, ny Meghiya. Chng ta nay ch c mt mnh, ch cho n khi mt T-kheo khc n!. Ln th hai, Tn gi Meghiya bch Th Tn: - Bch Th Tn, i vi Th Tn, khng c g cn phi lm thm na, khng c g cng thm vo vic lm. Nhng i vi con, bch Th Tn, c vic cn phi lm thm na, c vic cng thm vo vic lm. Bch Th Tn, nu Th Tn cho php con, con s i n rng xoi ny tinh cn tu hnh. Ln th hai, Th Tn ni vi Tn gi Meghiya: - Hy ch i ny Meghiya! Chng ta nay ch c mt mnh, ch cho n khi mt T-kheo khc n. Ln tha ba, Tn gi Meghiya bch Th Tn: - Bch Th Tn, i vi Th Tn khng c g cn phi lm thm na, khng c g cng thm vo vic lm... con s i rng xoi ny tinh cn tu hnh. - Ny Meghiya, khi Thy ni tinh cn, thi Ta c th ni g c! Ny Meghiya, nay Thy hy lm nhng g Thy ngh l hp thi!.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 80 of 408

Ri Tn gi Meghiya t ch ngi ng dy, nh l Th Tn, thn bn hu hng v Ngi i n rng xoi y, sau khi n, i su vo rng xoi v ngi tr ban ngy di mt gc cy. Trong khi Tn gi Meghiya tr trong rng xoi y, phn ln ba tm c, khng thin hin hnh, tc l dc tm, sn tm, hi tm. Ri Tn gi Meghiya suy ngh nh sau: "Tht vi diu thay, tht hi hu thay! Ta v lng tin xut gia, t b gia nh, sng khng gia nh, li b ba tm c, khng thin ny xm nhp, tc l dc tm, sn tm, hi tm". Ri Tn gi Meghiya vo bui chiu t thin tnh ng dy, i n Th Tn, sau khi n, nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, Tn gi Meghiya bch Th Tn: - y, bch Th Tn, trong khi con sng trong rng xoi y, phn ln ba tm c, khng thin hin hnh, tc l dc tm, sn tm, hi tm. Bch Th Tn, ri con suy ngh nh sau: "Tht vi diu thay... hi tm". - Ny Meghiya, khi tm gii thot cha c thun thc, nm php a n s thun thc. Th no l nm? y thin bn hu, thin thn hu l php th nht, ny Meghiya, khin tm gii thot cha thun thc i n thun thc. Li na, ny Meghiya, T-kheo gi gii, sng ch ng vi s ch ng ca gii bn Ptimokha, y uy ngh chnh hnh, thy s hi trong nhng li nh nht, chp nhn v hc tp trong cc hc php. y l php th hai, ny Meghiya, khin tm gii thot cha thun thc, i n thun thc. Li na, ny Meghiya, phm c nhng cu chuyn no nghim tc, thch ng khai m tm, a n nht hng nhm chn, ly tham, on dit, an tnh, thng tr, gic ng, Nit-bn, nh cu chuyn v t dc, cu chuyn v bit , cu chuyn v vin ly, cu chuyn v ha hp, cu chuyn v tinh cn, tinh tn, cu chuyn v gii lut, cu chuyn v thin nh, cu chuyn v tr tu, cu chuyn v gii thot, cu chuyn v gii thot tri kin. Nhng cu chuyn nh vy c th c khng c kh khn, c th c khng c mt nhc, c th c khng c ph sc. y l gii php th ba, ny Meghiya, khin cho tm gii thot cha thun thc i n thun thc. Li na, ny Meghiya, v T-kheo sng tinh cn, tinh tn, on tn cc php khng thin, lm sanh khi cc php thin, kin tr, cng quyt, khng t b gnh nng i vi php thin. y l php th t, ny Meghiya, khin cho tm gii thot cha thun thc, i n thun thc. Li na, ny Meghiya, v T-kheo c tr tu, y tr tu, i n thm st sanh dit, vi Thnh th nhp a n on tn kh au. y l php th nm. Ny Meghiya, khin tm thot cha thun thc i n thun thc. Ny Meghiya, y l nm php khin tm gii thot cha thun thc i n thun thc. Ny Meghiya, vi v T-kheo thin thn hu, thin bn hu, thin bng hu, c ch i l v y s gi gii, s sng ch ng vi s ch ng ca gii bn Ptimokkha, y uy nghi chnh hnh thy s hi trong cc li nh nht, chp nhn v tu tp trong cc hc php. Vi v T-kheo thin thn hu, thin bn hu, thin bng hu, s gi gii, s sng ch ng... tu tp trong cc hc php, c ch i l phm c nhng cu chuyn no nghim tc, thch ng, ly tham, on dit, an tnh, thng tr, gic ng, Nitbn. Nh cu chuyn v t dc, cu chuyn v vin ly, cu chuyn v ha hp, cu chuyn v tinh cn tinh tn, cu chuyn v gii lut, cu chuyn v thin nh, cu chuyn v tr tu, cu chuyn v gii thot, cu chuyn v gii thot tri kin; nhng cu chuyn nh vy c th c c khng kh khn, c c khng mt nhc, c c khng ph sc. Vi v T-kheo thin thn hu, thin bn hu, thin bng hu, c ch i l v y sng tinh cn, tinh tn on tn cc php khng thin, lm sanh khi cc php thin, kin tr, cng quyt, khng t b gnh nng i vi php thin. Vi v T-kheo thin thn bng hu, thin bn hu, thin bng hu, c ch i l v T-kheo s c tr tu, y tr i n thm st sanh dit vi thnh th nhp a n on tn kh au. Li na, ny Meghiya, vi v T-kheo kho an tr trong nm php ny, bn php cn phi tu tp thm: Bt tnh cn phi tu tp on tn tham; T cn phi tu tp on tn sn; Nim hi th v hi th ra cn phi tu tp tr kh tm t; V thng tng cn phi tu tp nh ln kiu mn, ti l. Ny Meghiya, vi ai c tng v thng, tng v ng c an tr. Vi ai c tng v ng, v y t c

Tiu B Kinh - Tp I

Page 81 of 408

s nh ln kiu mn: ti l, Nit-bn ngay trong hin ti. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 1. Cc tm nh t nh, Hin hnh hoan h, Do khng bit n chng, Tm ng chy nhiu i, Nu bit chng tm t, Nhit tm v chnh nim, Ch ng c t tng, Khi khng hoan h, Bc Chnh gic b chng, Khng cn cht d tn.
(II) (Ud 37)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Kusinra, ti Upavatama, trong ngi rng Pla ca dn chng Mall. Lc by gi nhiu T-kheo, ang sng trong nhng cc trong rng khng xa Th Tn bao nhiu, tho ng, kiu cng, dao ng, lm mm, lm ming, lm li, tht nim, khng tnh gic, khng nh tnh, tm tn lon, cc cn th lng. Th Tn thy s ng cc T-kheo y, ang sng trong nhng cc trong rng, tho ng, kiu cng, dao ng, lm mm, lm ming, lm li, tht nim, khng tnh gic, khng nh tnh, tm tn lon, cc cn th lng. Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 2. Vi thn khng h tr, Vi t kin chi phi, B hn trm thy min, Nhip phc v ch ng, K y b ri vo Uy lc ca Ma vng Do vy h tr tm, S hnh chnh t duy, t chnh kin hng u, R bit tnh sanh dit, Nhip phc v ch ng, Hn trm v thy min V T-kheo nh vy, T b mi c th.
(III) (Ud 38)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn ang b hnh gia dn chng Kosala vi i chng T-kheo. Ri Th Tn t con ng bc xung, i n mt gc cy, sau khi n ngi xung trn ch son sn. Hi mt k chn b i n Th Tn, sau khi n, nh l Th Tn, ri ngi xung mt bn. Th Tn vi php thoi trnh

Tiu B Kinh - Tp I

Page 82 of 408

by, khch l, lm cho phn chn, lm cho hoan h ngi chn b ang ngi mt bn y. Ri ngi chn b y, sau khi c Th Tn, vi php thoi trnh by, khch l, lm cho phn chn, lm cho phn khi, bch Th Tn: - Bch Th Tn, mong Th Tn nhn li, ngy mai n dng cm vi chng T-kheo". Th Tn im lng nhn li. Ri ngi chn b y, sau khi bit Th Tn nhn li, t ch ngi ng dy, nh l Th Tn, thn bn hu hng v Ngi ri ra i. Ri ngi chn b y, sau khi m y mn, sau khi d tr sn sng mt s ln cm sa c v b ti v bo thi gi cho Th Tn: - Bch Th Tn, nay n thi, cm sn sng. Th Tn vo bui sng p y, cm bt i n tr x ca ngi chn b y, vi chng T-kheo, sau khi n ngi xung trn ch son sn. Ngi chn b y, t tay mi, lm cho tha mn chng T-kheo vi c Pht l v cm u, vi cm sa c v b ti. Ri ngi chn b, khi c Pht dng xong, tay ri khi bt, lin ly mt gh ngi thp, ngi xung mt bn, Th Tn vi php thoi, trnh by, khch l, lm cho phn chn, lm cho hoan h, ngi chn b ang ngi mt bn, t ch ngi ng dy ri ra i. Th Tn ra i khng bao lu, c ngi ot mng sng ngi chn b y ti bin gii ca lng. Ri mt s ng T-kheo i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn, ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, cc T-kheo y bch Th Tn: - Bch Th Tn, hm nay chng T-kheo vi c Pht l v dn u c ngi chn b y t tay mi n v lm cho tha mn vi cm sa c v b ti. Ngi chn b y, bch Th Tn, b mt ngi ot mng sng ti bin gii ca lng. Th Tn sau khi bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng: 3. Nu c c c g, K th hi ngi th, Tm nh hng t vy, Cn lm c hn na.
(VI) (Ud 39)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn Rjagaha, ti Veluvana ch nui dng cc con sc. Lc by gi Tn gi Sriputta v Tn gi Mah Moggallna tr ng chim b cu. Lc by gi Tn gi Sriputta, trong m c sng trng, ngi gia tri vi tc mi c co xong, ang nhp nh. C hai D-xoa l bn vi nhau ang i t phng Nam ln phng Bc v mt vi cng vic. Cc D-xoa y thy Tn gi Sriputta trong m c sng trng, ngi gia tri vi tc mi co xong. Thy vy, mt D-xoa ni vi D-xoa th hai: "Ny bn, ta c mun nh trn u v Sa-mn ny". c nghe ni vy, v D-xoa ny ni vi D-xoa y: "Ch c lm, ny bn, khng lm g c vi v Sa-mn! Ny bn, Sa-mn y v i, c i thn lc, c i uy lc " Ln th hai, v D-xoa y ni v Dxoa ny: "Ny bn, ta c mun nh trn u v Sa-mn ny". Ln th hai, v D-xoa ny ni vi v D-xoa y: "Ch c lm, ny bn, khng lm g c vi v Sa-mn!. Ny bn, Sa-mn y v i, c i thn lc, c i uy lc". Ln th ba, v D-xoa y, ni vi v D-xoa ny: "Ny bn, ta c mun nh trn u ca v Sa-mn ny". Ln th ba, v D-xoa ny ni vi v D-xoa y: "Ch c lm ny bn,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 83 of 408

khng lm g c vi v Sa-mn. Ny bn, Sa-mn y v i, c i thn lc, c i uy lc". Ri D-xoa y khng nghe theo, D-xoa ny lin nh trn u Tn gi Sriputta. Vi ci nh ny, c th lm ng con voi by n tm khuu tay cao hay lm b tan ngn ni ln. Ngay lc y, D-xoa y ht ln: "Ti b chy! Ti b chy! " v ri vo i a ngc. Tn gi Mah Moggallna vi Thin nhn thanh tnh siu nhn, thy Tn gi Sriputta b nh trn u, thy vy lin n Tn gi Sriputta, sau khi n, ni vi Tn gi Sriputta: - Mong rng Hin gi c th kham nhn! Mong rng Hin gi c th chu ng. Mong rng Hin gi khng c au n! - Ny Hin gi Moggallna, ti c th kham nhn! Hin gi Moggallna, ti c th chu ng! Hin gi Moggallna, nhng u ti c au. - Tht vi diu thay, Hin gi Sriputta!. Hin gi Sriputta tht c thn lc ln, tht c uy lc ln! y, tha Hin gi Sriputta, c con D-xoa nh trn u Hin gi, nh tht mnh. Vi ci nh y, c th lm ng con voi by n tm khuu tay cao, hay lm b tan ngn ni ln v Tn gi Sriputta ni nh sau: "Ny Hin gi Moggallna, ti c th kham nhn! Ny Hin gi Moggallna, ti c th chu ng! Nhng ti c hi au u!" Tht vi diu thay, Hin gi Moggallna! Tht hy hu thay Hin gi Moggallna! C i thn lc l tn gi Mah Moggallna, c i uy lc, v rng Hin gi c th thy c D-xoa, nhng ti ny khng thy c mt con qu i. Th Tn vi Thin nh thanh tnh siu nhn, nghe c cu chuyn nh vy gia hai v long tng y. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 4. Tm ai nh tng , An tr khng dao ng, Khng tham vt kh i, ng phn n, khng sn, Tm ai tu nh vy, T u kh n c?
(V) (Ud 41)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Kosambi, ti khu vun Ghosita. Lc by gi Th Tn sng b cc T-kheo, Tkheo ni, nam c s, n c s, cc vua, cc i thn ca vua, cc ngoi o, cc t ngoi o quy ry, b quy ry nn kh, khng c thoi mi an n. Ri Th Tn suy ngh nh sau: "Nay Ta sng b cc Tkheo, T-kheo ni... quy ry, v b quy ry nn kh, khng c thoi mi an n. Vy Ta hy sng mt mnh, xa ri i chng". Ri Th Tn vo bui sng p y, cm bt i vo Kosambi kht thc. Kht thc Kosambi xong, sau bui n, khi i kht thc tr v, lin dn dp sng ta ca mnh, cm y bt, khng ni cho th gi bit, khng bo cho chng T-kheo bit, mt mnh khng c ngi th hai ra i, b hnh hng n Plileyyaka, tip tc b hnh v i n Plileyyaka. Ti y, Th Tn sng Plileyyaka, khm rng Rakkhita, di gc cy Sla Bhadda.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 84 of 408

Ri mt con voi, b cc con voi, cc con voi ci, cc con voi con, cc con voi cn b quy ry, n c vi u ngn b ct t, n cc cnh cy b gy, ung nc b vn c, khi hp ln xong ln khi nc n b cc con voi ci c xt thn hnh, v b quy ry nn kh, khng c thoi mi an n. Ri con voi y suy ngh: "Ta b cc con voi, cc con voi ci... Ta v b phin quy ry nn kh, khng c thoi mi, an n. Vy Ta hy sng mt mnh, xa ri khi n voi". Ri con voi y, ri khi n voi, i n Plileyyaka, ti khm rng Rakkita, gc cy sla Bhadda. Ti y, con voi y ti ch no Th Tn , ti ch y n dn sch c vi ci vi ca mnh, em nc ung, n Th Tn dng. Ri Th Tn trong khi sng c c thin nh, t tng nh sau c khi ln: "Ta trc y b cc Tkheo, T-kheo-ni... quy ry khng c thoi mi an n. Nay Ta sng khng c b cc T-kheo... khng c b cc ngoi o, t cc ngoi o quy ry, v khng b quy ry, Ta sng an lc thoi mi". Cn con voi y cng khi ln suy ngh nh sau: "Trc y ta sng b cc con voi.. quy ry, v b quy ry nn kh, khng c thoi mi an n. Nay ta sng khng b cc con voi... quy ry. Ta n c vi u ngn khng b ct t, n cc cnh cy khng b b gy, ung nc khng b vn c, khi hp ln xong ln khi nc, ta khng b cc con voi ci c xt thn hnh, ta khng b quy ry nn sng an lc, thoi mi an n". Ri Th Tn, sau khi bit hnh vin ly ca mnh, vi tm ca mnh bit c tm ca con voi y, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 5. y l voi vi voi, Vi voi c ng ln Vi tm iu phc tm, Mt mnh vui thch rng.
(VI) (Ud 42)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi Tn gi Pindolabhradvja ngi khng xa Th Tn bao nhiu, ngi kit-gi lng thng, sng rng, i kht thc, mc y lm t ng rc, ch mang ba y, t dc, bit , vin ly, khng a thch hi hp, tinh cn tinh tn, ni hnh u , ch tm vo tng thng tm. Th Tn thy Tn gi Pindolabhradvja ngi khng xa bao nhiu, ngi kit gi lng thng... ch tm vo tng thng tm. Ri Th Tn sau khi r bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 6. Khng mng, khng gia hi, Ch ng trong gii bn, Tit trong n ung, Nm ngi ch mt mnh, Ch tm vo tng thng, Chnh li ch Pht dy.
(VII) (Ud 43)

Nh vy ti nghe:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 85 of 408

Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi Tn gi Sriputta ngi khng xa Th Tn bao nhiu, kit-gi lng thng, t dc, bit , vin ly, khng a hi hp, tinh cn tinh tn, ch tm vo tng thng tm. Th Tn thy Tn gi Sriputta ngi khng xa bao nhiu, kit gi lng thng, t dc, bit , vin ly, khng a hi hp, tinh cn tinh tn, ch tm vo tng thng tm. Ri Th Tn sau khi bit ngha ny, ngay lc y, ni ln li cm hng ny: 7. Tm tng thng n s, Khng phng dt, tu tp, Trn con ng chnh tr, V y khng cu mun, Lun lun c an tnh, Thng nm gi chnh nim.
(VIII) (Ud 44)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi Th Tn c cung knh, tn trng, nh l, cng dng, tn knh nhn c cc vt dng nh y, n kht thc, sng ta, dc phm tr bnh. Chng T-kheo cng c cung knh, tn trng, nh l, cng dng tn knh, cng nhn c cc vt dng nh y, n kht thc, sng ta, dc phm tr bnh. Nhng cc du s ngoi o khng c cung knh... Cng khng nhn c cc vt dng nh y, n kht thc, sng ta, dc phm tr bnh. Cc du s ngoi o y, khng c th chu ni s cung knh i vi Th Tn v chng T-kheo, i n n du s Sundari, sau khi n, ni vi n du s Sundari: - Ny ch, ch c th lm li ch cho cc b con? - Tha cc Tn gi, con c th lm g? Vic g con c th lm c? i sng ca con l mt vt hy sinh cho cc b con. - Vy Ch hy thng i n Jetavana. - Tha vng, cc Tn gi. N du s Sundari, sau khi vng p cc du s ngoi o y thng xuyn i n Jetavana. Khi cc du s ngoi o y c bit rng n du s Sundari c nhiu ngi thy thng xuyn i n Jetavana, h ot mng sng ca n du s Sundari, ti y, chn nng vo ci h trong cc mng ca Jetavana, ri i n Vua Pasenadi nc Kosala, sau khi n tha vi vua Pasenadi nc Kosala: - Tha i vng, n du s Sundari khng c thy na. - Nhng cc Ngi ngh ti u? - ti Jetavana, tha i vng. - Vy hy i tm Jetavana. Cc du s ngoi o y i tm Jetavana, o mng ti ch qung nng xung, t nng trn

Tiu B Kinh - Tp I

Page 86 of 408

ging, i vo Svatthi t ng ny n ng khc, t ng ba ng ny n ng ba ng khc, h lm cho dn chng tc gin ni rng: "Cc ng hy xem cng vic lm ca cc Thch t! V lim s l cc Sa-mn Thch t ny, theo c gii, theo c php, ni lo, khng Phm hnh h t cho l sng ng php, sng thng bng, sng Phm hnh, ni li chn tht, gi gii, theo thin php. Khng c Sa-mn hnh trong nhng v ny. Khng c B-la-mn hnh trong nhng v ny. T u h c Sa-mn hnh? T u h c B-la-mn hnh? Sa-mn hnh ca h i mt. Sau khi lm xong phn s ca n ng, h ot mng sng ca n nhn ny". Lc by gi, cc ngi Svatthi, khi thy cc T-kheo, vi nhng li khng tt, c c, mng nhic, m l, ph bng, bc no ni rng: "V lim s l cc Sa-mn Thch t ny, theo c gii, theo c php... h ot mng sng ca n nhn ny". Ri mt s ng T-kheo vo bui sng p y cm bt, vo Svatthi kht thc, kht thc Svatthi xong, sau bui n, i kht thc tr v i n Th Tn, sau khi i n, nh l Th Tn ri ngi xung mt bn, ngi mt bn, cc T-kheo y bch Th Tn: - Nay cc ngi Svatthi khi thy cc T-kheo... h ot mng sng ca n nhn ny. - Ny cc T-kheo, ting n ny s khng cn tn ti lu di, ch c mt tun thi, sau mt tun s bin mt. Ny cc T-kheo, nhng ai thy T-kheo... bc no, cc Thy hy ch trch li vi bi k ny: 8. Ai ni li khng tht, Phi i n a ngc, Ai c lm li ni Vic y ti khng lm, C hai sau khi cht, S ng ng nh nhau. H l nhng hng ngi, Lm cc hnh h lit, Trong mt i sng khc. Ri cc T-kheo y sau khi hc thuc lng bi k ny t ni Th Tn, nu c nhng ngi thy cc Tkheo vi nhng li khng tt, c c, mng nhic, m l, ph bng, bc no, cc v lin ch trch li vi bi k ny: "Ai ni li khng tht... Trong mt i sng khc ", nhng ngi suy ngh nh sau: "Cc Thch t Sa-mn khng c phm ti. S vic y khng phi do h lm. Cc Sa-mn Thch t ny th nh vy." V li ni y khng c lu di, li ni y ch c tn ti c mt tun, sau mt tun c bin mt. Ri nhiu T-kheo i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi mt bn, ngi mt bn, cc T-kheo y bch Th Tn: - Tht vi diu thay, bch Th Tn! Tht hy hu thay, bch Th Tn! Bch Th Tn, tht l kho ni, li ny ca Th Tn: "Ny cc T-kheo, ting ny s khng tn ti lu di, ch c mt tun thi, sau mt tun s bin mt". Bch Th Tn, ting n y bin mt. Ri Th Tn sau khi r bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 9. Ngi khng bit ch ng, Vi li m ngi khc, Ging nh voi b m,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 87 of 408

Khi tham gia chin trn. Nghe nhng li th c, T-kheo hy chu ng, Gi gn khng ni ln, Tm khng c him hn.
(IX) (Ud 45)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Rjagaha, ti Trc Lm, ch nui dng cc con sc. Lc by gi Tn gi Upasena Vangantaputta trong khi c c thin nh, ngha nh sau c khi ln: "Tht li ch thay cho ta, tht kho li ch thay cho ta, bc o s ca ta, bc Th Tn ca ta l bc A-la-hn, Chnhng-Gic. Chng ta c xut gia, t b gia nh, sng khng gia nh, trong Php Lut kho ni. Cc v ng Phm hnh vi ta l nhng ngi c gii, theo thin php. Chng ta l nhng ngi lm y trong gii lut. Chng ta c thin nh. Chng ta c nht tm, l bc A-la-hn, on tn cc lu hoc, chng ta c i thn lc, i uy lc. Hin thin l mng sng ca ta. Hin thin l s cht ca ta." Ri Th Tn vi tm ca mnh, bit c tm ca Tn gi Upasena Vangantaputta, ngay trong lc y ni ln li cm hng: 10. Ai sng khng nhit no Khi cht khng su mun, Bc tr nu thy ng Gia su, khng su mun, T-kheo on hu i, Tm t c an tnh, Lun hi sanh t tn, V y khng ti sanh.
(X) (Ud 46)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ca ng Anthapindika. Lc by gi, Tn gi Sriputta ngi xa Th Tn khng bao nhiu, ngi kit-gi, lng thng, qun st s an tnh ca mnh. Th Tn thy Tn gi Sriuptta, ngi xa Th Tn khng bao nhiu, ngi kit-gi, lng thng, qun st s an tnh ca mnh. Ri Th Tn sau khi bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng: 11. T-kheo tm an tnh, Cht t dy sanh t, Lun hi sanh t tn, Thot khi ma tri buc.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 88 of 408

CHNG V

PHM TRNG LO SONA


(I) (Ud 47)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Veluvana, ch nui dng cc con sc. Lc by gi, vua Pasenadi nc Kosala c mt vi hong hu Mallik trn lu thng ca hong cung, ri vua Pasenadi nc Kosala ni vi hong hu Mallik: - Ny Mallik c ai khc thn i vi hong hu hn l t ng ca Hong hu? - Tha i vng, khng c khc thn i vi thip hn l t ng ca thip. Nhng tha i vng, c ai khc thn i vi i vng hn l t ng ca i vng? - Ny Mallik, khng c ai khc thn i vi ta hn l t ng ca ta. Ri vua Pasenadi nc Kosala bc xung lu v i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt b. Ngi xung mt bn, vua Pesenadi nc Kosala bch Th Tn: - y, bch Th Tn, con i ln lu thng ca hong cung vi Hong hu Mallik v con ni vi Hong hu Mallik: "Ny Mallik, c ai khc thn i vi Hong hu hn l t ng ca Hong hu?". Khi c ni nh vy, bch Th Tn, Hong hu Mallik tr li vi con: "Tha i vng, khng c ai khc thn ai vi Thip hn l t ng ca Thip. Nhng tha i vng, c ai khc thn i vi i vng hn l t ng ca i vng? " c ni vy, bch Th Tn, con tr li cho Hong hu Mallik: Ny Mallik, khng c ai khc thn i vi ta hn l t ng ca ta". Ri Th Tn, sau khi bit r ngha ny trong lc y lin ni ln bi k ny: 1. Tm ta i cng khp, Tt c mi phng tri, Cng khng tm thy c, Ai thn hn t ng, T ng i mi ngi, Qu thn i nh vy, Vy ai yu t ng, Ch hi t ng ngi.
(II) (Ud 48)

Nh vy ti nghe. Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, ch khu vn ng Anthapindika. Ri Tn gi Ananda, vo bui chiu, t thin nh ng dy, i n Th Tn, sau khi n, nh l Th Tn, ri ngi mt bn. Ngi mt bn, Tn gi Ananda bch Th Tn: - Tht vi diu thay, bch Th Tn. Tht hi hu thay, bch Th Tn. Th mng t thay, bch Th Tn, l m ca Th Tn! Sau khi sanh Th Tn by ngy, m Th Tn mnh chung, c sanh ci tri u-

Tiu B Kinh - Tp I

Page 89 of 408

sut". - Chnh l nh vy, ny Ananda! Th mng t thay l m v B Tt. Sau khi sanh Th Tn by ngy, m Th Tn mnh chung, c sanh ci tri u sut! Th mng t thay l cc b m ca cc B Tt. Sau khi sanh by ngy, cc b m ca B-tt mnh chung, v c sanh ln ci tri u sut. Ri Th Tn, sau khi hiu r ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li k: 2. Tt c hu tnh no, S c mt i, Tt c chng s i, Sau khi b sc thn, Hiu tt c l vy, Bc thin sanh nhit tm, Sng i sng Phm hnh.
(III) (Ud 49)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Rjagha, Veluvana, ti ch nui dng cc con sc. Lc by gi, mt ngi b bnh hi tn l Suppabuddha, ngho i, n xin, khn cng. Lc by gi, Th Tn vi i chng oanh vy, ang ngi thuyt php. Ngi hi Suppabuddha thy t ng xa i chng ang t hi, thy vy lin suy ngh: "Khng nghi ng g na, y, c th c chia phn ci g n c, loi cng hay loi mm. Vy ta hy i n i chng y, mong rng ta s c cht g n c, loi cng hay loi mm". Ri ngi hi Suppabuddha i n i chng y. Ngi hi Suppabuddha thy Th Tn ang thuyt php cho i chng ang oanh vy xung quanh, thy vy lin suy ngh: " y khng c ci g n c, loi cng hay loi mm chia phn. Sa-mn Gotama ny ang thuyt php cho hi chng. Vy ta hy nghe php". Ti y, ngi hi ngi xung v ngh: "Ta s nghe php". Ri Th Tn, vi tm ca mnh duyn vi tm ca ton th hi chng tc rng: " y, ai c th hiu c php". Th Tn thy ngi hi Suppabuddha ang ngi trong hi chng, thy vy lin suy ngh: " y, ngi ny c th hiu php". V ngi hi Suppabuddha, Th Tn tun t thuyt php, tc l thuyt b th, thuyt v tr gii, thuyt v thin gii, thuyt v s nguy him, s h lit, s nhim cu cc dc, s li ch ca xut ly. Khi Th Tn bit tm ca ngi hi Suppabuddha sn sng, nhu thun khng cn chng ngi, c phn khi, c tn thnh, lin thuyt php m ch Pht chng ng, tc l Kh, Tp, Dit, o. Cng nh tm vi thun bch, c gi ra cc vt en, s rt d thm mu nhum, cng vy chnh ti ch ngi ny, php nhn xa trn ly cu khi ln trong tm ngi hi Suppabuddha: "Phm ci g c khi ln, tt c u b on dit". Khi y ngi hi Suppabuddha thy php, chng php, ng php, th nhp vo php, nghi ng tiu tr, do d dit tn, chng c t tn, khng y c ni ngi khc i vi li dy ca c Bn S, t ch ngi ng dy i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn, ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, ngi hi Supabuddha bch Th Tn: - Tht vi diu thay, bch Th Tn! Tht vi diu thay, bch Th Tn! Nh ngi dng ng li nhng g b qung ng xung, phi by ra nhng g b che kn, ch ng cho ngi b lc hng, em n sng

Tiu B Kinh - Tp I

Page 90 of 408

vo trong bng ti nhng ai c mt c th thy sc. Cng vy, Chnh php c Th Tn dng nhiu phng tin trnh by, gii thch, Bch Th Tn, con xin quy y Th Tn, quy y Php, quy y chng T-kheo, mong Th Tn nhn con lm t, t nay cho n mng chung, con trn i quy ngng. Ri ngi hi Suppabuddha c Th Tn vi bi php thoi thuyt ging, khch l, lm cho phn chn, lm cho hoan h, sau khi hoan h tn th li Th Tn dy, t ch ngi ng dy, nh l Th Tn thn bn hu hng v Ngi ri ra i. Ri mt con b hc vo ngi hi Suppabuddha v ot mng sng. Ri nhiu T-kheo i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn, ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, cc T-kheo y bch Th Tn: - Bch Th Tn, ngi hi tn Suppabuddha c Th Tn vi bi php thoi thuyt ging,, khch l, lm cho phn khi, lm cho hoan h mng chung. Sanh th ca v y l g? Tng lai ca v y th no? - Ny cc T-kheo, Hin tr l ngi hi Suppabuddha, thc hnh tu php ng php, khng c lm phin nhiu Ta vi nhng tranh lun v php. Ngi hi Suppabuddha sau khi on tn ba kit s, chng c qu D lu, khng cn b thi a, chc chn t c Chnh gic. Khi nghe ni vy mt T-kheo bch Th Tn: - Bch Th Tn do nhn g, do duyn g, ngi hi Suppabuddha li l ngi ngho i, l ngi n xin, l ngi khn cng? - Thu xa, ny cc T-kheo, ngi hi Suppabuddha l con mt nh triu ph Rjagaha khi i ngang qua mt khu vn, v y thy c Pht c gic Tagarasikhi ang i vo thnh kht thc. Thy vy, v y suy ngh: "Ai l ngi hi ny li i do chi " v v y nh nc ming v xy lng pha tri ri b i. Do hnh ng ny ca v y c thun thc, nhiu nm, nhiu trm nm, nhiu ngn nm, nhiu trm ngn nm, v y b nu trong a ngc. Do s thanh thc thm na ca nghip y, chnh ti Rjagala ny, v y l mt ngi ngho i, l ngi n xin, l ngi khn cng! Nay v y do y c vo php lut c Nh Lai thuyt ging, v y c lng tin, v y c gii, v y c nghe php, v y c t b, v y c tr tu, sau khi thn hoi mng chung, v y c sanh thin th, thin gii, i ny, c cng tr vi ch Thin ci Ba mi ba. Ti y, v y chi sng hn cc ch Thin khc v dung sc v danh xng. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 3. Nh ngi c mt nhn, C gng trnh li lm, Cng vy k tr trnh, iu c gia i ny.
(IV) (Ud 50)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, ngi vn ng Anthapindika. Lc by gi, nhiu thiu nin gia Svatthi v Jetavana, ang hnh h cc con c. Ri Th Tn vo bui sng p y, cm bt i vo Svatthi kht thc. Th Tn thy nhiu thiu nin gia Svatthi v Jetavana ang hnh h cc

Tiu B Kinh - Tp I

Page 91 of 408

con c, thy vy i n cc thiu nin y, sau khi n ni vi chng: - Ny cc Thiu nin, cc Em c s au kh khng? Cc Em khng a thch kh phi khng?". - Tha vng, bch Th Tn, chng con s au kh. Chng con khng a thch kh. Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 4. Nu con khng a kh, Du bt c ch no, Ch lm cc nghip c, Trc mt hay sau lng Nu Con lm, s lm, Cc nghip c, bt thin, Con khng gii thot kh, Du nhy vt v chy.
(V) (Ud 51)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Dubbar, trong lu m ca Migra. Lc by gi Th Tn, vo ngy trai gii ang ngi c chng T-kheo oanh vy. Ri Tn gi Ananda, sau khi m gn mn, canh mt sp qua, t ch ngi ng dy, p y vo mt bn vai, chp tay hng dn n Th Tn, v Bch Th Tn: - Bch Th Tn, m gn mn, canh mt sp qua, chng T-kheo ngi lu. Bch Th Tn, Th Tn hy thuyt gii bn Ptimokkha cho chng T-kheo. Khi c ni vy, Th Tn gi im lng. Ln th hai, Tn gi Ananda, khi m gn mn, canh gia sp qua. Chng T-kheo ngi lu. Bch Th Tn, Th Tn hy thuyt gii bn Ptimokkha cho chng T-kheo. Ln th hai, Th Tn gi im lng. Ln th ba, Tn gi Ananda, khi m gn mn, canh cui sp qua, rng ng l dng m n n ci, t ch ngi ng dy, p y vo mt bn vai, chp tay hng dn n ri bch Th Tn: - Bch Th Tn, m gn mn, canh cui sp qua, rng ng l dng, m n n ci, chng T-kheo ngi lu. Bch Th Tn, Th Tn hy thuyt gii Ptimokkha cho chng T-kheo. - Ny Ananda, hi chng khng thanh tnh. Ri Tn gi Mah Moggallna suy ngh: "V ngi no m Th Tn ni: 'Ny Ananda, hi chng ny khng thanh tnh'?" Ri Tn gi Mah Moggallna vi tm ca mnh tc n tm ton th chng T-kheo. Tn gi Mah Moggallna thy mt ngi c gii, theo c php, khng thanh tnh, s hnh ng nghi ng, hnh ng c che y, khng phi Sa-mn t xng l Sa-mn, khng theo Phm hnh t xng l Phm hnh, ni tm h ha, y dc vng, mt ng rc u ang ngi gia chng T-kheo, thy vy t ch ngi ng dy, i n ngi y, sau khi n ni vi ngi y: - Hin gi hy ng dy, Th Tn thy Hin gi. Hin gi khng c cng tr vi chng T-kheo.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 92 of 408

Ngi y gi im lng. Ln th hai, Tn gi Moggallna ni vi ngi y: - Hin gi hy ng dy. Th Tn thy Hin gi. Hin gi khng c cng tr vi chng T-kheo. Ln th hai, ngi y im lng. Ln th ba, Tn gi Mah Moggallna. Ln th ba, Hin gi y im lng. Ri Tn gi Mah Moggallna nm tay ngi y, dt tay khi ngoi ca, gi then ca li, ri i n Th Tn, sau khi n, bch Th Tn: - Bch Th Tn, Hin gi y b con ui ra ri. Hi chng nay thanh tnh Bch Th Tn. Th Tn hy thuyt ging gii bn Ptimokkha cho chng T-kheo. - Tht vi diu thay, Moggallna! Tht hy hu thay, Moggallna! Cho n khi b cm tay, ngi ngu si mi i ra. Ri Th Tn bo cc T-kheo: - Ny cc T-kheo, bt u t nay Ta s khng lm Uposastha na, Ta s khng tng c gii bn Ptimokkha na. Bt u t nay, cc Thy hy lm Uposastha, cc Thy hy tng c gii bn. S kin khng c c. Ny cc T-kheo, c hi khng c c l Nh Lai c th lm Uposastha vi hi chng khng thanh tnh, c th c gii bn. Ny cc T-kheo, bin ln c tm php vi diu hy hu ny, do thy chng nh vy, cc A-tu-la thch th bin ln. Th no l tm? Ny cc T-kheo, bin ln tun t xui, tun t thun hng, tun t su dn, khng c thnh lnh nh mt vc thm. V rng, ny cc T-kheo, bin ln tun t thun xui, tun t thun hng, tun t su dn, khng c thnh lnh nh mt vc thm. Ny cc T-kheo, y l s vi diu cha tng c th nht. Do thy vy, thy vy, cc A-tu-la thch th bin ln. Li na, ny cc T-kheo, bin ln ng mt ch, khng c vt qua b. V rng, ny cc T-kheo, bin ln ng mt ch, khng c vt qua b. Ny cc T-kheo, y l s vi diu cha tng c th hai. Do thy vy, thy vy, cc A-tu-la thch th bin ln. Li na, ny cc T-kheo, bin ln khng c cha chp xc cht. Nu c xc cht trong bin ln, lp tc b qung trn b hay vt ln t lin. V rng, ny cc T-kheo, bin ln khng c cha chp xc cht. Nu c xc cht trong bin ln, lp tc b qung ln b hay vt ln t lin. Ny cc T-kheo, y l vi diu cha tng c th ba. Do thy vy, thy vy, cc A-tu-la thch th bin ln. Li na, ny cc T-kheo, phm c cc con sng ln no, v nh sng Hng, sng Yamun, sng Aciravati, sng Mahi, cc con sng y khi chy n bin lin b tn h c, tr thnh bin ln. V rng phm c con sng ln no, v nh sng Hng, sng Yamun, sng Aciravati, sng Mahi, cc con sng y khi chy n bin lin b tn h c, tr thnh bin ln. Ny cc T-kheo, y l vi diu cha tng c th t. Do thy vy, thy vy, cc A-tu-la thch th bin ln. Li na, ny cc T-kheo phm c nhng dng nc g i chy vo bin ln, phm c nhng nc ma t tri ri xung, nhng khng v vy bin ln c thy c gim tng. Ny cc T-kheo v rng, phm c dng nc g i chy vo bin ln, phm c nhng nc ma t tri ri xung, nhng khng v vy m bin ln c thy c gim tng. Ny cc T-kheo, y l vi diu cha tng c th nm. Do thy vy, thy vy, cc A-tu-la thch th bin ln. Li na, ny cc T-kheo, bin ln ch c mt v l v mn. Ny cc T-kheo, y l vi diu, cha tng c th su. Do thy vy, thy vy, cc A-tu-la thch th bin ln.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 93 of 408

Li na, ny cc T-kheo, bin ln c nhiu chu bu, nhiu loi chu bu, y c nhng chu bu ny nh trn chu, ma ni chu, lu ly, xa-c, ngc bch, san-h, bc, vng, ngc , m no. V rng, ny cc T-kheo, bin ln c nhiu chu bu, nhiu loi chu bu, y c nhng loi chu bu ny nh trn chu, ma-ni chu, lu-ly, xa-c, ngc bch, san h, bc, vng, ngc , m no. Ny cc Tkheo, y l vi diu cha tng c th by. Do thy vy, thy vy, cc A-tu-la thch th bin ln. Li na, ny cc T-kheo, bin ln l tr x cc loi sinh vt ln. Ti y c nhng sinh vt ny nh cc con timi, timingal, timiramingal. Nhng loi A-tu-la, cc loi Ng, cc loi Gandhabh. Trong bin ln c cc loi hu tnh di mt trm do-tun, hai trm, ba trm, bn trm, nm trm do-tun. V rng, ny cc T-kheo, bin ln l tr x cc sanh vt ln. Ti y c nhng sinh vt ny nh cc con timi, timingal, timiramingal. Nhng loi A-tu-la, cc loi Ng, cc loi Gandhabh. Trong bin ln c cc loi hu tnh di mt trm do-tun, hai trm, ba trm, bn trm, nm trm do-tun. Ny cc T-kheo, y l vi diu cha tng c th tm. Do thy vy, cc A-tu-la thch th bin ln. Cng vy, ny cc T-kheo, c tm php, vi diu cha tng c trong Php v Lut ny, do thy chng, thy chng, cc T-kheo thch th trong Php v Lut ny. Th no l tm? V nh, ny cc T-kheo, bin ln tun t thun xui, tun t thun hng, tun t su dn, khng c thnh lnh nh mt vc thm. Cng vy ny cc T-kheo, trong Php v Lut ny, cc hc php v tun t, cc qu d thc l tun t, cc con ng l tun t, khng c s th nhp chnh tr, thnh lnh. Ny Paharada, v rng trong Php v Lut ny, cc hc php l tun t, cc qu d thc l tun t, cc con ng l tun t, khng c s th nhp chnh tr thnh lnh. Ny cc T-kheo, y l vi diu cha tng c th nht. Do thy vy, thy vy, T-kheo thch th trong Php v Lut ny. V nh, ny cc T-kheo, bin ln ng mt ch khng c vt qua b. Cng vy, ny cc T-kheo, khi cc hc php c Ta sa son cho cc t, cc t ca Ta, du cho v nhn sinh mng, cng khng vt qua. Ny cc T-kheo, v rng cc hc php c Ta sa son cho cc t, cc t ca Ta, du cho v nhn sinh mng, cng khng vt qua. Ny cc T kheo trong Php v Lut ny, y l Php vi diu cha tng c th hai. Do thy vy, thy vy, T-kheo thch th, trong Php v Lut ny. V nh, ny cc T-kheo, bin ln khng c cha chp xc cht. Nu c xc cht trong bin ln, lp tc b qung trn b hay vt ln t lin. Cng vy, ny cc T-kheo, ngi no l c gii, theo c php, s hnh bt tnh ng nghi ng, c nhng hnh vi che y, khng phi l Sa-mn nhng t nhn l Sa-mn, khng sng Phm hnh nhng t nhn l c Phm hnh, ni tm hi hm, y tham dc, tnh tnh bt nh. Chng Tng khng sng chung vi ngi y, lp tc hi hp li v ui ngi y ra khi. Du cho ngi y c ngi gia chng T-kheo tng, nhng ngi y sng xa chng Tng v chng Tng sng xa ngi y. V rng ny cc T-kheo, ngi y l c gii, theo c php... tnh tnh bt nh... v chng Tng sng xa v y. Ny cc T-kheo, trong Php v Lut ny, y l php vi diu cha tng c th ba. Do thy vy, thy vy, T-kheo thch th trong Php v Lut ny. V nh, ny cc T-kheo, phm c cc con sng ln no, v nh sng Hng, sng Yamun, sng Aciracati, sng Sarabh, sng Mahi, cc con sng y khi chy n bin, lin b tn h trc, tr thnh bin ln. Cng vy, ny cc T-kheo, c bn giai cp ny: St--l, B-la-mn, Ph-x, Th-, sau khi t b gia nh, sng khng gia nh, xut gia trong Php v Lut c Nh Lai tuyn b sau ny, chng t b tn v h ca chng t trc, v chng tr thnh nhng Sa mn Thch t. Ny cc T-kheo, trong Php v Lut ny, y l php vi diu cha tng c th t. Do thy vy, thy vy, T-kheo thch th trong Php v lut ny. V` nh, ny cc T kheo, phm c nhng dng nc g i chy vo bin ln, phm c nhng nc ma t tri ri xung, nhng khng v vy m bin ln c gim tng. Cng vy ny cc T Kheo, nu

Tiu B Kinh - Tp I

Page 94 of 408

c nhng v T kheo nhp vo Nit Bn gii, khng c d y, Nit bn gii cng khng v vy c thy c gim tng. Ny cc T Kheo, nu c nhiu v T kheo nhp vo Nit Bn gii khng c d y, Nit bn gii cng khng v vy, c thy c gim tng. Ny cc T-kheo, trong Php v Lut ny, y l vi diu th nm. Do thy vy, thy vy, T-kheo thch th trong Php v lut ny. V nh, ny cc T-kheo, bin ln ch c mt v l v mn. Cng vy, ny cc T-kheo, php ny cng ch c mt v l v gii thot. Ny cc T-kheo, trong Php v Lut ny, y l vi diu cha tng c th su. Do thy vy, thy vy, T-kheo thch th trong Php v Lut ny. V nh, ny cc T-kheo, bin ln c nhiu chu bu, y c nhng chu bu ny, nh trn chu, mani chu, lu-ly, x-c, ngc bch, san-h, bc, vng, ngc , m-no. Cng vy ny cc T-kheo, Php v Lut ny c nhiu chu bu, nhiu loi chu bu, y c nhng loi chu bu ny, nh Bn nim x, Bn chnh cn, Bn nh tc, Nm cn, Nm lc, By gic chi, Thnh o tm ngnh. Ny cc Tkheo, v rng Php v Lut ny c nhiu chu bu ny nh Bn nim x... Thnh o tm ngnh. Ny cc T-kheo, trong Php v Lut ny, y l vi diu cha tng c th by. Do thy vy, thy vy, cc T-kheo thch th trong Php v Lut ny. V nh, ny cc T-kheo, bin ln l tr x cc loi sinh vt ln, ti y c nhng sinh vt nh cc con timi, timigal, timiramingal, nhng loi Asur, cc loi Ng, cc loi Gandhabb. Trong bin ln c cc loi hu tnh di mt trm, hai trm, ba trm, bn trm, nm trm do-tun. Cng vy, ny cc Tkheo, Php v Lut ny l tr x ca cc loi sinh vt ln. y c nhng sinh vt ny. Bc D lu, bc ang hng n chng ng D lu qu; bc Nht lai, bc ang hng n chng Nht lai qu; bc Bt lai, bc ang hng n chng Bt lai qu;bc A-la-hn, bc ang hng n chng ng qu A-la-hn. Ny cc T-kheo, v rng Php v Lut ny l tr x ca cc sinh vt ln. y c nhng sinh vt ny... qu A-la-hn. Ny cc T-kheo, trong Php v Lut ny, y l php vi diu cha tng c th tm. Do thy vy, thy vy, cc T-kheo thch th trong Php v Lut ny. Ny cc T-kheo, y l tm php vi diu, cha tng c trong Php v Lut ny, do thy vy, thy vy, cc T-kheo thch th trong Php v Lut ny. Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong khi y, ni ln li cm hng: 5. Che kn, tri c ma, M rng, tri khng ma, Do vy, hy m rng Ci g b che kn, Nh vy s khng ma.
(VI) (Ud 57)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi, Tn gi Mahkaccna tr gia dn chng Avanti, gn Kuraraghara, trn ngn ni tn Pavatta. Lc by gi nam c s Sona Kotikanna l th gi ca Tn gi Mahkaccna. Ri nam c s Sona Kotikanna trong khi c c thin nh, t tng nh sau c khi ln: "Nh Tn gi Mahkaccna thuyt php, tht khng d dng cho mt ngi sng trong gia nh c th thc hnh mt cch vin mn Phm hnh thun tnh, trng bch nh v c. Vy ta hy co b ru tc, p o c sa, xut gia t b gia nh, sng khng gia

Tiu B Kinh - Tp I

Page 95 of 408

nh". Nam c s Sona Kotikanna i n Tn gi Mahkaccna, sau khi n nh l Tn gi ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, nam c s Sona Kotikanna tha Tn gi Mahakaccna. - Tha Tn gi, y trong khi con c c thin tnh... sng khng gia nh. Tha Tn gi, Tn gi hy cho con xut gia. Nghe ni vy, Tn gi Mahkaccna ni vi nam c s Sona Kotikanna: - Ny Sona, tht kh thay i sng Phm hnh, n mt ba n, nm mt mnh cho n trn i. Ny Sona, ti y hy sng trong gia nh, ch tm vo li dy ca ch Pht, tm thi hin ti sng Phm hnh, n mt ngy mt ba, nm ng mt mnh. Nh vy lng ham mun xut gia ca nam c s Sona Kotikanna c gim nh bt. Ln th hai, trong khi c c thin nh... sng khng gia nh. Ln th hai nam c s Sona Kotikanna i n Tn gi Mahkaccna..."... Hy cho con xut gia". Ln th hai, Tn gi Mahkaccna ni vi nam c s Sona Kotipanna: - Ny Sona, tht kh thay... c gim nh bt. Ln th ba, nam c s Sona Kotikanna trong khi c c thin nh... sng khng gia nh. Ln th ba, nam c s Sona Kotikanna i n Tn gi Mahkaccna v tha "... Hy cho con xut gia". Ri Tn gi Mahkaccna cho nam c s Sona Kotikanna xut gia. Lc by gi, ti Avantisudakhhinpatha, c t T-kheo. Ri Tn gi Mahkaccna, sau ba k an c ma ma, mt cch kh khn, mt cch mt nhc t tp c mt nhm mi T-kheo v trao i gii cho Tn gi Sona. Tn gi Sona sau khi an c ma ma c c thin tnh, t tng sau y c khi ln: "Ta cha c thy tn mt Th Tn, tuy rng ta c nghe Th Tn l v nh vy, nh vy. Nu v Gio th s ca ta cho php ta s i n yt kin Th Tn, bc A-la-hn, Chnh ng Gic". Ri Tn gi Sona vo bui chiu t c c thin tnh ng dy, i n Tn gi Mahkaccna, sau khi nh l Tn gi Mahkacna ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn Tn gi Sona tha vi Tn gi Mahkaccna: - Tha Tn gi, trong khi con c c thin tnh, t tng sau y c khi ln: "Ta cha c thy tn mt Th Tn... Chnh ng Gic". - Lnh thay, lnh thay Sona! Hy i ny Sona, yt kin Th Tn, bc A-la-hn, Chnh-ng-Gic. Ny Sona, ngi s thy Th Tn kh i, khi dy lng tin, cc cn an tnh, tm thanh tnh, t c an ch ch ng ti thng, bc long tng c iu phc, h tr, cc cn nhip phc. Sau khi thy, hy nhn danh ta, ci u nh l chn Th Tn, hi thm c t bnh, t no nh nhng, kho mnh, an n khng!. - Tha vng, Tn gi. Tn gi Sona hoan h tn th li dy ca Tn gi Mahkaccna, t ch ngi ng dy, nh l Tn gi Mahkaccna, thn bn hu hng v Tn gi dn dp sng ta, cm y bt b hnh hng v Tn gi dn dp sng ta, cm y bt b hnh hng n Svatthi, tip tc b hnh i n Svatthi,Jetavana, khu vn ng Anthapindika, n ch Th Tn, sau khi n, nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, Tn gi Sona bch Th Tn: - Bc gio th s ca con, bch Th Tn, ci u nh l, hi thm... c an n khng?

Tiu B Kinh - Tp I

Page 96 of 408

- Ny T-kheo, Thy c kham nhn c khng? Thy c sng d dng khng? i ng n y c mt mi khng? Kht thc c mt mi khng? - Bch Th Tn, con c th kham nhn! Bch Th Tn, con c th sng d dng. Bch Th Tn, con i ng khng c mt nhc! Kht thc khng c mt nhc. Ri Th Tn bo Tn gi Ananda: - Ny Ananda, hy sa son sng ta cho T-kheo mi n ny. Tn gi Ananda suy ngh: "Th Tn bo ta: "Ny Ananda, hy sa son sng ta cho T-kheo mi n ny". Nh vy Th Tn mun chung mt ch vi T-kheo y. Nh vy Th Tn mun chung vi Tn gi Sona y". Nn ch no Th Tn , ti ch y Tn gi Ananda sa son sng ta cho Tn gi Sona. Ri Th Tn, sau khi ngi ngoi tri qu khuya, ra chn v i vo tnh x. Tn gi Sona, sau khi ngi ngoi tri qu khuya, ra chn v i vo Tnh x. Ri Th Tn, khi m gn sng, thc dy, Th Tn ni vi Tn gi Sona: - Hy ni php cho cc T-kheo. - Tha vng, bch Th Tn. Tn gi Sona vng p Th Tn, c thuc lng mi su phn ca phm tm mt cch y . Ri Th Tn, sau khi Tn gi Sona chm dt tng c ca mnh, Th Tn cm n v ni: - Lnh thay, lnh thay T-kheo! T-kheo kho nm gi, kho tc , kho th tr ton b mi su phn trong phm th tm. Ngi c y thin ngn, minh bch, pht ngn r rng, ngha minh xc. Ny T-kheo, Thy c bao nhiu tui an c ma ma? - Bch Th Tn, con c mt tui an c ma ma. - Ny T-kheo, v sao Thy li chm nh th? - Bch Th Tn, lu con thy s nguy hi trong cc dc, s b buc ca i sng gia nh, nhiu phn s, nhiu cng vic phi lm. Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng: 6. Thy nguy hi i, Bit php khng sanh y, Bc Thnh khng a c, Bc tnh khng a c!
(VII) (Ud 58)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ca ng Anthapindika. Lc by gi, Tn gi Kankharevata ngi khng xa Th Tn bao nhiu, ngi kit-gi, lng thng, t mnh qun st s thanh tnh do vt qua c nghi ng. Th Tn thy Tn gi Kankharevata ngi khng xa bao nhiu, ngi kit-gi, lng thng t mnh qun st s thanh tnh do vt qua c nghi ng.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 97 of 408

Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng: 7. Phm nhng nghi hoc g, i ny hay i sau, T mnh cha cm th, Hay ngi khc cm th, Ngi hnh thin t b, Hon ton tt c chng, Nhit tm hnh Phm hnh.
(VIII) (Ud 59)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Rjagaha, ti Veluvana ch nui cc con sc. Lc by gi, Tn gi Ananda trong ngy trai gii, vo bui sng p y, cm y bt, vo Rjagaha kht thc. Devadatta thy Tn gi Ananda i kht thc Rjagaha, sau khi thy, i n Tn gi Ananda v ni vi Tn gi Ananda. - Bt u t hm nay, Hin gi Ananda, ta s lm l trai gii v s tc thnh cc tng s, khc vi Th Tn, khc vi chng T-kheo. Tn gi Ananda, sau khi i kht thc Rjagaha, sau bui n, khi i kht thc tr v, i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, Tn gi Ananda bch The Tn: - y, bch Th Tn, con vo bui sng p y, cm bt, vo Rjagaha kht thc. Bch Th Tn, Devadatta thy con i kht thc Rjagaha, thy vy lin i n con v ni: "Bt u t hm nay, Hin gi Ananda.. khc vi chng T-kheo!". Hm nay, bch Th Tn, Devadatta s ph ha hp Tng, lm l trai gii v hnh cc tng s. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng: 8. D lm l vic lnh, i vi k lm lnh; Kh lm l vic c, i vi k lm lnh; D lm l vic c, i vi k lm c; Kh lm l vic c, i vi cc bc Thnh.
(IX) (Ud 60)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn b hnh gia dn chng Kosala cng vi i chng T-kheo. Lc by gi, nhiu thanh nin B-la-mn, khng xa Th Tn bao nhiu, dng nhng li nhic mng vt qu xa. Th Tn thy nhiu thanh nin, khng xa bao nhiu, dng nhng li nhic mng, vt qu xa. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 98 of 408

9. Li ni ca k tr, Khi bi ri lung cung, Ri vo nhiu ti, Nhiu lnh vc sai khc, H mun ming m rng, Ci g dt dn h, H u c bit r.
(X) (Ud 61)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi, Tn gi Clapanthaka ngi khng xa Th Tn bao nhiu, ngi kit gi, lng thng nim trc mt. Th Tn thy Tn gi Clapanthaka ngi khng xa bao nhiu, ngi kit gi, lng thng nim trc mt. Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng: 10. Vi thn, tm an tr, ng, ngi hay nm xung, T-kheo an tr nim, Trc sau c th thng, Trc sau c th thng, Vt tm mt c ma.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 99 of 408

CHNG VI

PHM CHA SANH M


(I) (Ud 62)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Vesli ti i Lm ch ngi nh c nc nhn. Ri Th Tn vo bui sng, p y, cm bt, i vo Vesli kht thc. Kht thc Vesli xong, sau bui n, khi i kht thc tr v, Th Tn gi Tn gi Ananda: - Ny Ananda, hy cm ta c, Ta s i n in Cpla ngh ban ngy. - Tha vng, bch Th Tn. Tn gi Ananda vng p Th Tn, cm ta c v i sau lng Th Tn. Th Tn i n n Cpla, khi n, ngi xung trn ch son sn, Th Tn ni vi Tn gi Ananda: - Ny Ananda, kh i thay Vesli! Kh i thay Vesli! Kh i thay n Udena! Kh i thay n Gotamaka! Kh i thay n Sattambaka! Kh i thay n Bahuputta! Kh i thay n Srandada! Kh i thay n Cpla! Ny Ananda, nhng ai t tp Bn nh tc, lm cho sung mn, lm thnh c xe, lm thnh cn c a, c an tr, tch ly, kho thc hnh, nu mun, ngi y c th sng n mt kip hay phn kip cn li. Ny Ananda, nay Nh Lai tu tp Bn nh tc, lm cho sung mn, lm thnh c xe, lm thnh cn c a, c an tr, tch ly, kho thc hnh. Ny Ananda, nu mun Nh Lai c th sng n mt kip hay phn cn li! Nhng Tn gi Ananda khng th nhn hiu s gi qu r rng, s hin tng qu r rng ca Th Tn, khng thnh cu Th Tn: "Bch Th Tn, Th Tn hy li cho n trn kip! Thin Th hy li cho n trn kip, v li ch cho chng sanh, v hnh phc cho chng sanh, v lng thng tng cho i, v li ch, v hnh phc, v an lc cho loi Tri v loi Ngi". V tm Tn gi b Ma vng m nh. Ln th hai... Ln th ba Th Tn ni vi Tn gi Ananda: "Ny Ananda, kh i thay Vesli! Kh i thay n Udena! Kh i thay n Gotamaka! Kh i thay n Sattambaka! Kh i thay n Bahyputta! Kh i thay n Srandada! Kh i thay n Cpla!... " Nhng Tn gi Ananda khng th nhn hiu s gi qu r rng, s hin tng qu r rng ca Th Tn, khng thnh cu Th Tn: "Bch Th Tn, Th Tn hy li cho n trn kip! Thin Th hy li cho n trn kip, v li ch cho chng sanh, v hnh phc cho chng sanh, v lng thng tng cho i, v li ch, v hnh phc, v an lc cho loi Tri v loi Ngi!". V tm Tn gi b Ma vng m nh. Ri Th Tn ni vi Tn gi Ananda: - Ny Ananda, hy i v lm nhng g Thy ngh l hp thi!. - Tha vng, bch Th Tn. Tn gi Ananda vng p Th Tn, t ch ngi ng dy, nh l Th Tn, thn pha hu hng v Ngi ri ngi xung mt gc cy khng xa bao nhiu. Tn gi Ananda ra i khng bao lu, c ma i n Th Tn, sau khi n lin ng mt bn. ng mt bn, c ma ni vi Th Tn:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 100 of 408

- Bch Th Tn, nay Th Tn hy dit ! Thin th hy dit . Bch Th Tn, nay n thi Th Tn dit . Bch Th Tn, y l li Th Tn ni: - Ny c ma, Ta s cha dit , khi no nhng T-kheo ca Ta cha tr thnh nhng t c ti nng c hun luyn, t c t tn, an n khi cc kh ch, nghe nhiu, tr php, thc hnh Chnh php v tu php, sng chnh hnh, sng ty php, sau khi hc hi gio l t Thy ca mnh; khi no h cha c th tuyn b, din ging, trnh by, xc nh, khai m, phn tch r rng Chnh php; khi no c t o khi ln, h cha c th, sau khi cht vn, kho hng phc mt cch ng php, cha c th thuyt php thn diu. - Bch Th Tn, nay c nhng T-kheo, t ca Th Tn c ti nng, c hun luyn, t c t tn, an n khi cc kh ch, nghe nhiu, tr php, thc hnh Chnh php v ty php, sng chnh hnh, sng ty php; sau khi hc hi gio l t Thy ca mnh, h tuyn b din ging trnh by, xc nh, khai m, phn tch v gii thch r rng Chnh php. Khi c t o khi ln, sau khi cht vn, h kho hng phc mt cch ng php, thuyt php thn diu. Bch Th Tn, nay Th Tn hy dit ; Thin Th hy dit . Bch Th Tn, nay n thi Th Tn dit Bch Th Tn, y l li Th Tn ni. - Ny c ma, Ta s khng dit khi no nhng T-kheo ni ca Ta... Nhng nam c s ca Ta... Nhng n c s ca Ta cha tr thnh nhng t c ti nng... cha c th thuyt php thn diu. - Bch Th Tn, nay c nhng T-kheo ni... Nhng nam c s... Nhng n c s t ca Th Tn c ti nng, c hun luyn, t c t tn... c th thuyt php thn diu. Nh vy, nay Th Tn hy dit , Thin Th hy dit ! Bch Th Tn,nay n thi Th Tn dit ! Bch Th Tn, y l li Th Tn ni. - Ny c ma, Ta s khng dit khi no Phm hnh Ta ging dy cha c thnh tu, thnh t, ph bin, qung b, bin mn, ngha l c kho ging dy, cho ch Thin v loi Ngi. - Bch Th Tn, nay Phm hnh Th Tn ging dy c thnh tu, thnh t, ph bin, qung b, bin mn, ngha c kho ging dy cho ch Thin v loi Ngi. Nh vy, nay Th Tn hy dit ; Thin Th hy dit ! Bch Th Tn! Nay n thi Th Tn dit ! Khi c ni vy, Th Tn ni vi c ma: - Ny c ma, hy yn tm, khng bao lu Nh Lai s dit . Sau ba thng bt u t hm nay, Nh Lai s dit . V ti n Cpla, Th Tn chnh nim tnh gic, t b th hnh, khng duy tr mng sng lu hn na. Khi Th Tn t b th hnh, thi i a chn ng, gh rn, lng tc dng ngc, sm tri vang dy. Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng: 1. Bc n s t b, Cc hnh ng sanh hu, Sanh hu c cn lng, Sanh hu khng cn lng, a thch hng ni tm, Tht nh tnh an tnh, Ph ng sanh hu, Nh ci thot o gip.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 101 of 408

(II) (Ud 64)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn Svatthi, ti ng Vin, lu i m ca Migra. Lc by gi Th Tn vo bui chiu, t c c thin tnh ng dy v n ngi ti mt ngi nh nh pha ca ngoi. Ri vua Pasenadi nc Kosala i n Th Tn, sau khi n, nh l Th Tn v ngi xung mt bn. Lc by gi by v bn tc, by v Ni-kin T, by v la th, by v mc mt y v by v du s, vi nch y lng, vi mng tay di, mang cc dng c kht s, i ngang qua Th Tn khng xa bao nhiu. Ri vua Pasenadi nc Kosala, t ch ngi ng dy, p y mt bn vai, qu xung trn u gi tay mt, chp tay hng v by v bn tc, by v Ni-kin T, by v la th, by v mc mt y v by v du s y, ni ln ba ln tn ca mnh: "Tha ch Tn gi, con l vua Pasenadi nc Kosala!". Ri vua Pasenadi nc Kosala, khi by v bn tc, by v Ni-kin T, by v Ni-kin T, by v la th, by v mc mt y, v by v du s y i ngang qua khng bao lu, lin i n Th Tn, nh l Ngi v ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, vua Pasenadi nc Kosala bch Th Tn: - Bch Th Tn, c phi nhng Tn gi y l nhng v A-la-hn trn i ny, hay l nhng v ang i trn con ng hng n o qu A-la-hn? - Tha i vng, khi i vng cn l c s trong khi cn sng vi gia nh, th hng dc lc, b v con tri buc, quen dng cc loi chin n x Ksi, trang sc vi vng hoa, hng thm, du sp, th hng vng v bc thi i vng tht kh bit c cc v y l bc A-la-hn hay l bc ang i con ng hng n A-la-hn qu. Tha i vng, chnh phi cng tr mi bit c gii c ca mt ngi v nh vy phi trong mt thi gian di khng th t ngy c, phi c tc khng phi khng c tc ; phi c tr tu khng phi vi c tu. Tha i vng, chnh phi c lin h mi bit c s thanh lim ca mt ngi, phi trong mt thi gian di khng th t ngy c, phi c tc , khng phi khng c tc , phi c tr tu khng phi vi c tu. Tha i vng, chnh trong thi gian bt hnh bit c s trung kin ca mt ngi, phi trong mt thi gian di khng th t ngy c; phi c tc , khng phi khng tc ; phi c tr tu, khng phi vi c tu. Tha i vng, chnh phi m lun bit c tr tu ca mt ngi, v nh vy phi trong mt thi gian di khng th t ngy c; phi c tc , khng phi khng tc , phi c tr tu, khng phi vi c tu. - Tht l hy hu, bch Th Tn! Tht l k diu, bch Th Tn, khi Th Tn kho ni nh sau: "Tha i vng, khi i vng cn l c s... khng phi vi c tu". Bch Th Tn, c nhng trinh thm ny ca con nhng ngi trinh st sau khi i trinh st mt nc, chng n con. Trc ht h bo co ri con mi c kt. Bch Th Tn, y nhng ngi y sau khi ty sch bi v nhp, sau khi tm ra v xoa du, sau khi chi sch ru tc, mc o vi trng, chng c hu h sn sc v cho th hng nm dc cng c. Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln bi k ny: 2. Phi sing nng c gng, Ti bt c ch no, Ch tr thnh l ngi Thuc vo con ngi khc, Ch c sng li, Nng ta vo ngi khc,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 102 of 408

Ch sng ngh bun bn, em php kim li.


(III) (Ud 65)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi Th Tn ngi qun st ca php bt thin ca mnh c tr dit, v cc php thin ca mnh c tu tp, lm cho tng trng. Ri Th Tn sau khi bit cc php bt thin ca mnh c tr dit v cc php thin ca mnh c tu tp, c lm cho sung mn, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 3. Trc c nay khng c, Trc khng c nay c, khng v s khng, V nay hin khng c.
(IV) (Ud 66)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi mt s ng cc ngoi o sai khc. Cc Sa-mn, B-la-mn, cc du s ngoi o u vo Svatthi kht thc. H c quan im khc nhau, c kham nhn khc nhau, c s thch khc nhau, y c nng ta vo quan im khc nhau. Mt s Sa-mn, B-la-mn, lun thuyt nh sau: "Th gii l thng cn, ch y l s tht, ngoi ra l h vng". Mt s Sa-mn, B-la-mn lun thuyt nh sau, quan im nh sau: "Th gii l v thng, ch y l s tht, ngoi ra l h vng". Mt s Sa-mn, B-la-mn lun thuyt nh sau, quan im nh sau: "Th gii l c bin t, ch y l s tht, ngoi ra l h vng". Mt s Sa-mn, B-la-mn lun thuyt nh sau, c quan im nh sau: "Th gii l v bin, ch y l s tht, ngoi ra l h vng". Mt s Sa-mn, B-la-mn lun thuyt nh sau, quan im nh sau: "Sanh mng v thn th l mt, ch y l s tht, ngoi ra l h vng". Mt s Sa-mn, B-la-mn lun thuyt nh sau, quan im nh sau: "Sanh mng v thn th l khc, ch y l s tht, ngoi ra l h vng". Mt s Sa-mn, B-la-mn lun thuyt nh sau, quan im nh sau: "Nh Lai c tn ti sau khi cht, ch y l s tht, ngoi ra l h vng". Mt s B-la-mn, B-la-mn lun thuyt nh sau, quan im nh sau: "Nh Lai khng c tn ti sau khi cht, ch y l s tht, ngoi ra l h vng". Mt s B-la-mn, B-la-mn lun thuyt nh sau, quan im nh sau: "Nh Lai c tn ti v khng c tn ti sau khi cht, ch y l s tht, ngoi ra l h vng". Mt s B-la-mn, B-la-mn lun thuyt nh sau, quan im nh sau: "Nh Lai khng c tn ti v khng khng tn ti sau khi cht, ch y l s tht, ngoi ra l h vng". H sng cnh tranh, lun tranh, u tranh, thng nhau bng binh kh ming li: "Nh th ny l php. Nh th ny l php. Nh th ny khng phi php. Nh th ny khng phi php". Ri nhiu T-kheo vo bui sng p y, cm bt i vo Svatthi, kht thc, Kht thc Svatthi xong sau bui n, khi i kht thc tr v, i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, cc T-kheo y bch Th Tn: - y, bch Th Tn, mt s ng ngoi o sai khc, cc Sa-mn, B-la-mn, cc du s ngoi o u vo Svatthi kht thc..."... nh th ny khng phi php, nh th ny l php". - Ny cc T-kheo, cc du s ngoi o l nhng ngi m, khng c mt, khng bit mc ch, khng bit phi mc ch, khng bit php, khng bit phi php. Do h khng bit mc ch, do h khng bit

Tiu B Kinh - Tp I

Page 103 of 408

khng phi mc ch, do khng bit php, do khng bit phi php, h sng cnh tranh, lun tranh, u tranh... nh th ny l php. Ny cc T-kheo, th xa ti thnh Svatthi ny, c mt ng vua. Ny cc T-kheo, ng vua y bo mt ngi: "Ny ngi kia, phm c bao nhiu nhng ngi sanh ra m Svatthi hy nhm li mt ch tt c " - "Tha vng, i vng". Ny cc T-kheo, ngi y vng p ng vua y, phm c bao nhiu nhng ngi sanh ra m Svatthi, ngi y gi li tt c, ri i n ng vua y, sau khi n tha vi v vua: "Tha i vng, phm c bao nhiu nhng ngi sanh ra m Svatthi c t tp li". - Ny khanh, hy a ra mt con voi cho nhng ngi m. Tha vng, i vng. Ny cc T-kheo, ngi y vng p ng vua y, a ra mt con voi cho nhng ngi m: "Ny cc ngi m, y l con voi". Vi mt s ngi m, ng ta a ci u v ni: "Ny cc ngi m, y l con voi". i vi mt s ngi m, ng ta a ci l tai con voi v ni: "Ny cc ngi m, y l con voi". i vi mt s ngi m, ng ta a cc ng con voi v ni: "Ny cc ngi m, y l con voi". i vi mt s ngi m, ng ta a ci vi con voi v ni: "Ny cc ngi m, y l con voi". i vi mt s ngi m, ng ta a ci thn con voi v ni: "Ny cc ngi m, y l con voi". i vi mt s ngi m, ng ta a ci chn... i vi mt s ngi m, ng ta a ci lng... i vi mt s ngi m, ng ta a ci ui... i vi mt s ngi m, ng ta a ci lng ui v ni: "Ny cc ngi m, y l con voi". Ny cc T-kheo, ri ngi y sau khi a con voi cho cc ngi m, i n ng vua y, sau khi n tu vi vua: "Tha i vng, con voi c cc ngi m thy, nay i vng hy lm nhng g i vng ngh l hp thi! " Ri ny cc T-kheo, ng vua i n cc ngi m y, sau khi n ni vi h: "Ny cc ngi m, cc ng thy con voi cha? " "Tha i vng, chng ti thy con voi". - Ny cc ngi m, hy ni con voi l nh th no? " Ny cc T-kheo, nhng ai thy u con voi, h ni nh sau: "Tha i vng, con voi l nh th ny, nh ci gh! " Ny cc T-kheo, nhng ai c thy ci tai con voi, h ni nh sau: "Tha i vng, con voi l nh th ny, nh ci r sng go. " Ny cc T-kheo, nhng ai c thy ci ng con voi, h ni nh sau: "Tha i vng, con voi l nh th ny, nh ci li cy. " Nhng ai... c thy ci vi..."... nh ci cy". Nhng ai... c thy ci thn..."... nh ci kho cha. " Nhng ai... c thy ci chn..."... nh ci ct. " Nhng ai... c thy ci lng..."... nh ci ci. " Nhng ai... c thy ci ui, h ni nh sau: "Tha i vng, con voi l nh th ny, nh ci chy". Nhng ai c thy ci nhm lng ui, chng ni nh sau: "Tha i vng, con voi l nh th ny, nh ci chi " - "Con voi cc ng ni nh vy khng phi l con voi. Con voi khng phi nh vy. Con voi khng phi vy. Nh th ny l con voi". Cho n khi h nh ln nhau bng tay. Ri ny cc T-kheo, ng vua y hoan h. Cng vy, ny cc T-kheo, cc du s ngoi o l nhng ngi m, khng c mt... nh vy l php. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng: 4. C mt s Sa-mn, Cng vi B-la-mn, H chp trc, ginh git, Trong cc lun thuyt ny, H tranh lun tranh chp, H nhn ch mt pha.
(V) (Ud 69)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi, nhiu ngoi o sai khc, cc Sa-mn, B-la-mn, cc di s tr Svatthi. H c quan im khc nhau. H c kham nhn khc nhau. H c s thch khc nhau. H y c nng ta vo quan im khc nhau. Mt s Sa-

Tiu B Kinh - Tp I

Page 104 of 408

mn, B-la-mn lun thuyt nh sau, quan im nh sau: "T ng v th gii l thng cn, ch y l s tht, ngoi ra l h vng". Mt s Sa-mn, B-la-mn... "T ng v th gii l v thng"... "T ng v th gii l thng cn v v thng"... "T ng v th gii l khng thng cn v khng v thng... " "T ng v th gii do t mnh to ra"... "T ng v th gii do ngi khc to ra"... "T ng v th gii do t mnh v ngi khc to ra"... "T ng v th gii do khng t mnh to ra, khng do ngi khc to ra, do v nhn sanh, t nhin"... "Lc kh, t ng v th gii l thng cn"... "Lc kh, t ng v th gii l v thng"... "Lc kh, t ng v th gii l thng cn v v thng"... "Lc kh, t ng v th gii l khng thng cn v khng v thng"... C mt s Sa-mn, B-la-mn c lun thuyt nh sau, quan im nh sau: "Lc kh, t ng v th gii l khng t mnh to ra, khng ngi khc to ra do v nhn sanh". H sng cnh tranh, lun tranh, u tranh, thng nhau, bng binh kh ming li: "Nh th ny l php. Nh th ny khng phi l php. Nh th ny khng phi php, nh th ny l php". Ri nhiu T-kheo vo bui sng p y, cm y bt vo Vng X kht thc. Kht thc Vng X xong, sau bui n, i kht thc tr v, i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, cc T-kheo y bch Th Tn: - y, bch Th Tn, c nhiu ngoi o sai khc, cc Sa-mn, B-la-mn, cc du s, tr Svatthi... h sng cnh tranh, lun tranh, u tranh, thng nhau bng binh kh ming li: "Nh th ny l php. Nh th ny khng phi php. Nh th ny khng phi php, nh th ny l php". - Ny cc T-kheo, cc du s ngoi o l nhng ngi m, khng c mt, khng bit mc ch, khng bit khng phi mc ch, khng bit php, khng bit phi php. Do h khng bit mc ch, do h khng bit khng phi mc ch, do khng bit php, do khng bit phi php, h sng cnh tranh, lun tranh, u tranh, thng nhau bng binh kh ming li: "Nh th ny l php. Nh th ny khng phi php. Nh th ny khng phi php. Nh th ny l php". Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny ngay trong lc y, ni ln li cm hng: 5. C mt s Sa-mn, Cng vi B-la-mn, H chp trc ginh git, Trong cc lun thuyt ny, H b chm m xung, Khi ang cn gia dng, H khng t n c, t cng trn b kia.
(VI) (Ud 70)

(Ging nh kinh VI, 5, tc l kinh trc, vi on kt lun khc nhau nh sau:) Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 6. C ngi i ny, Chp ngi lm l ta, Tri buc vi t tng, Ngi lm l ngi khc, H khng bit s ny, H thy l mi tn,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 105 of 408

Ai nhn mi tn ny, Vi thn trng cn thit, Ngi y khng cn chp, "Ngi lm chnh l ta", Ngi y cng khng chp, "Ngi lm l ngi khc", Loi ngi i ny, B kiu nn khip phc, B ct bi kiu mn, B tri bi kiu mn, Trong cc loi ch thuyt, H cnh tranh, lun tranh, H khng th vt qua, Lun chuyn trong sanh t.
(VII) (Ud 71)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ca ng Anthapindika. Lc by gi, Tn Gi Subhti ngi khng xa Th Tn bao nhiu, ngi kit-gi lng thng, nhp nh khng tm. Th Tn thy Tn gi Subhti ngi khng xa bao nhiu, ngi kit-gi lng thng, nhp nh khng tm. Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y ni ln li cm hng: 7. Vi ai, tm qut sch, Ni tm kho ct t, Khng cn cht d tn Vt qua i nhim y, t c tng v sc, Vt khi bn ch nn, Khng i n th sanh.
(VIII) (Ud 71)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Vng X, ti Trc Lm, ch nui dng cc con sc. Lc by gi, Vng x, c hai nhm say m mt ngi k n, tm b m nh, h cnh tranh, u tranh nhau. H i n nh nhau bng nm tay, nh nhau bng cc t, nh nhau bng gy gc, nh nhau bng kim. H i n cht, i n au kh gn nh cht. Ri nhiu T-kheo, vo bui sng p y, cm bt, i vo Vng X kht thc. Kht thc Vng X xong, sau bui n, khi i kht thc tr v, cc T-kheo i n Th Tn, sau khi nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, cc T-kheo y bch Th Tn: - Bch Th Tn, Vng X c hai nhm say m mt ngi k n... h i n cht, i n u kh gn nh cht. Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng: 8. Phm ci g t c,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 106 of 408

Ci g cn phi t, C hai vng bi trn, Vi k b bnh hon, Hc tp cha thun thc, K tinh chuyn hc tp, Sng gi gn gii cm, Tinh chuyn ch Phm hnh, y l mt cc oan, y l mt ch thuyt, Trong dc khng li lm, L cc oan th hai, C hai cc oan ny, Lm m phn tng trng, Chnh do cc t kin, Lm tng trng m phn. Nhng ai khng thng tri, C hai cc oan ny, C k b chm m, C k chy qu mau, Nhng ai thng tri chng, Khng c suy t vy, Khng c t qu mn, H khng c lun chuyn, c tuyn b ln.
(IX) (Ud 72)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ca ng Anathapindika. Lc by gi, Th Tn ang ngi gia tri, trong m ti m mt, vi nhng cy n du ang chi sng. Lc by gi, nhiu loi cn trng c cnh tip tc ri vo trong nhng n du y v gp phi tai nn, gp phi hoi dit, gp phi tai nn hoi dit. Th Tn thy nhiu loi cn trng c cnh tip tc ri vo... Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y ni ln li cm hng: 9. H chy gp vt qua, Nhng b mt li cy, H lm cho tng trng, Cc tri buc mi m, Nh cc loi cn trng, Ri vo trong nh sng, C ngi sng da vo iu c thy c nghe.
(X) (Ud 73)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavena, khu vn ng Anthapindika. Ri Tn gi Ananda, i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, Tn gi Ananda

Tiu B Kinh - Tp I

Page 107 of 408

bch Th Tn: - Bch Th Tn, cho n khi no, cc Nh Lai khng hin hu i, bc A-la-hn, Chnh-ng-Gic, cho n khi y cc du s ngoi o c cung knh, c tn trng, c nh l, c cng dng, c tn knh, nhn c cc vt dng nh y, n kht thc, sng ta, dc phm tr bnh. Nhng n khi cc Nh Lai hin hu i, bc A-la-hn, Chnh-ng-Gic, cho n khi y, cc du s ngoi o, khng c cung knh, khng c tn trng, khng c nh l, khng c cng dng, khng nhn c cc vt dng nh y, n kht thc, sng ta, dc phm tr bnh. Bch Th Tn, nay Th Tn c cung knh, tn trng, nh l, cng dng, tn trng, nhn c cc vt dng nh y, n kht thc, sng ta, dc phm tr bnh; chng T-kheo cng nh vy. - ng nh vy, ny Ananda. Cho n khi no, cc Nh Lai khng xut hin i... dc phm tr bnh. Nhng n khi cc Nh Lai xut hin i... dc phm tr bnh. Ny Ananda nay Th Tn c cung knh... chng T-kheo cng vy. Sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, Th Tn ni ln li cm hng: 10. Con m m chiu sng, Khi mt tri cha mc, Khi mt tri mc ln, nh sng m m dit, Cng vy l nh sng, Ca cc nh ngoi o, Khi bc Chnh ng Gic Cha xut hin i, Cc nh a bin lun. Khng c c nh sng, Cng vy t chng, Cn cc nh t kin, H khng c gii thot, Khi cc s au kh.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 108 of 408

CHNG VII

PHM NH
(I) (Ud 74)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi ti Jetavana, khu vn cu ng Anthapindika. Lc by gi Sriputta, vi php thoi gm nhiu php mn ang trnh by, khch l, lm cho phn khi, lm cho hoan h Tn gi Lakumthakabbaddiya. Do Tn gi Sriputta, vi php thoi gm nhiu php mn trnh by, khch l, lm cho phn khi, lm cho hoan h nn tm ca Tn gi Lakumthakabhaddiya c gii thot cc lu hoc khng c chp th. Th Tn thy Tn gi Lakumthakabbaddiya, do Tn gi Sriputta vi php thoi gm nhiu php mn trnh by, khch l, lm cho phn khi, lm cho hoan h nn tm c gii thot khi cc lu hoc khng c chp th. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 1. Trn di khp tt c, c gii thot hon ton, Khng cn c ty qun "Ci ny chnh l ti". Gii thot vy vt dng, Trc cha tng vt qua, Khng cn c ri rt Vo sanh hu th sanh.
(II) (Ud 74)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi Tn gi Sriputta, vi php thoi gm nhiu php mn, ang thuyt trnh, khch l, lm cho phn khi, lm cho hoan h, Tn gi Bhaddiya ngi ln; li cng nhit tnh hn ln khi Tn gi Sriputta ngh rng: "Tn gi Bhaddiya ngi ln l mt v hu hc". Th Tn thy Tn gi Sriputta vi php thoi gm nhiu php mn, l mt v hu hc. Sau khi hiu bit ngha ny, Th Tn ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 2. Ct t c lun chuyn, t c s khng dc, Hon ton c kh cn, Nc sng khng chy na, Ct t, lu chuyn ng, L gii thot au kh.
(III) (Ud 75)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi, nhiu ngi Svatthi, phn ln m say qu v cc dc, sng say m, tham m, tham mun, tham m, b tri buc, b m say trong cc dc. Ri mt s ng T-kheo vo bui sng p y, cm bt i vo Svatthi

Tiu B Kinh - Tp I

Page 109 of 408

kht thc. Kht thc Svatthi xong, sau bui n, khi kht thc tr v, h i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, h bch Th Tn: y, bch Th Tn, nhng ngi Svatthi,... b m say trong cc dc. Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 3. Chng sanh b tham m, Trong cc loi i dc, H khng thy li lm, Trong phin no kit s, Chc chn cc chng sanh, Tham m trong i dc, H khng vt qua c, Thc nc rng v ln.
(IV) (Ud 75)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi, nhiu ngi Svatthi phn ln m say qu v cc dc (nh trn III)... trong cc dc. Ri Th Tn vo bui sng p y, cm bt i vo Svatthi kht thc. Ri Th Tn thy cc ngi y Svatthi... trong cc dc. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 4. B m bi cc dc, B bao ph bi li, B i dc bao trm, Li cn b tri buc, Bi tri buc phng dt, Nh c mc ming li, H i n gi cht, Nh con b b sa.
(V) (Ud 76)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svtthi, ti Jetavana, khu vn ca ng Anthapindika. Lc by gi, Tn gi Lakumthakabhaddiya i theo sau lng nhiu T-kheo, i n Th Tn, Th Tn thy Tn gi Lakumthakabhaddiya i theo sau lng nhiu T-kheo, xu x, kh nhn, khm lng, phn ln b cc Tkheo khinh b; thy vy, ni vi cc T-kheo: - Ny cc T-kheo, cc Thy c thy chng Thy T-kheo ny t ng xa... b cc T-kheo khinh b? - Tha c, bch Th Tn. T-kheo y, ny cc T-kheo, c i thn lc, c i uy lc, thin chng khng d g chng c, thin chng y trc y T-kheo y khng thc hnh tt p. V v mc ch g cc thin nam t chn chnh xut gia t b gia nh, sng khng gia nh, tc l v thng cu cnh Phm hnh, v y ngay trong hin ti t mnh vi thng tr chng ng chng t v an tr.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 110 of 408

Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 5. B phn khng khuyt thiu, C tn trng che trn, Ch c mt bnh xe, Chic xe c di chuyn. Hy thy v y n, Khng phin mun kh khn, Dng nc ct t, V y khng tri buc.
(VI) (Ud 77)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi, Tn gi Annatakondanna ngi khng xa Th Tn bao nhiu, ngi kit gi, lng thng, suy t n s gii thot do i c dit. Th Tn thy Tn gi Annatakondanna ngi khng xa bao nhiu, ngi kit gi lng thng, suy t n s gii thot do i c dit. Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 6. R khng c bn t, Khng l, u dy leo, Bc tr thot tri buc, Ai xng ng c khen, Ch Thin khen ngi y, Phm Thin cng ngi khen.
(VII) (Ud 77)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana khu vn ca ng Anthapindika. Lc by gi, Th Tn ang ngi qun st s t b, on dit cc h lun tng. Ri Th Tn sau khi bit s t b, on dit cc tng h lun ca mnh, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 7. Vi ai cc h lun, Khng cn c an tr, Thot ly c lin h, Thot ly c o tng, Ch Thin v th gii, Khng th no r bit, S hnh v n s, vt khi tham i.
(VIII) (Ud 77)

Nh vy ti nghe:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 111 of 408

Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Lc by gi, Tn gi Mahkaccna ngi khng xa Th Tn bao nhiu, ngi kit-gi, lng thng, vi thn hnh nim kho an tr trc mt v trong ni tm. Th Tn thy Tn gi Mahkaccna ngi khng xa bao nhiu, ngi kit gi, lng thng, vi thn hnh nim kho an tr trc mt trong ni tm. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 8. Vi ai thng thng nim, Lin tc tr thn hnh, "Trc khng th c c, Vi ti, nay khng c, S khng th c c, Vi ti, nay s khng". Tip tc tr nh vy, ng thi vt dc i.
(IX) (Ud 78)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn ang b hnh gia dn chng Mall cng vi i chng T-kheo, i n lng B-lamn ca dn chng Mal tn l Thna. Cc B-la-mn gia ch Thna c nghe: "Sa-mn Gotama t dng h Thch Ca xut gia, ang b hnh gia dn chng Mall cng vi i chng T-kheo, nay n Thna". H y ming ging vi c v tru vi ngh: "Mong rng cc Sa-mn trc u y khng c nc ung". Ri Th Tn t trn ng bc xung, i n di mt gc cy, sau khi n, ngi xung trn ch son sn. Sau khi ngi, Th Tn ni vi Tn gi Ananda: - Ny Ananda, hy em nc ung t ni ging ny cho Ta. Khi c ni vy, Tn gi Ananda bch Th Tn: - Bch Th Tn, nay cc ging y b cc gia ch B-la-mn Thna lp y ming vi c v tru vi ngh: "Mong rng cc Sa-mn trc u y khng c nc ung". Ln th hai, Th Tn bo Tn gi Ananda: - Ny Ananda, hy em nc ung t ni ging ny cho Ta!. Ln th hai, Tn gi Ananda bch Th Tn: - Nay cc ging y... khng c nc ung. Ln th ba, Th Tn bo Tn gi Ananda: - Ny Ananda, hy em nc ung t ni ging ny cho Ta. - Tha vng, bch Th Tn.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 112 of 408

Tn gi Ananda vng p Th Tn, ly bnh bt, i n ci ging y. Ti ci ging y, khi Tn gi Ananda i n, phun ra tt c c v tru khi ming ging, v nc trong sng khng cu u, trong lng, trn y ming, cho n nh l trn ra ngoi. Ri Tn gi Ananda suy ngh: "Tht vi diu thay!. Tht hy hu thay l i thn lc, i uy lc ca Nh Lai. Ci ging ny khi ta n, phun ra tt c c v tru khi ming ging... nh l trn ra ngoi". Ri Tn gi Ananda cm ly bt nc, i n Th Tn, sau khi n, bch Th Tn: - Tht vi diu thay! Tht hy hu thay l i thn lc... nh l trn ra ngoi! Bch Th Tn hy ung nc. Bch Thin Th, hy ung nc!. Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 9. Cn lm g vi ging, Khi nc c cng khp, Cht t i t gc, Cn hnh tm cu g?
(X) (Ud 79)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Kosambi ti khu vn Ghosita. Lc by gi, vua Udena ang i ngoi vn, th ni cung b chy v nm trm n nhn b cht, ng u l Smavati. Ri nhiu T-kheo vo bui sng p y, cm bt i vo Kosambi kht thc. Cc T-kheo y kht thc Kosambi xong, sau bui n, sau khi i kht thc tr v i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, T-kheo y bch Th Tn: - y, bch Th Tn, trong khi vua Udena i ra ngoi vn, ni cung b chy, nm trm n nhn b cht, ng u l Smvati. Cc n c s y, sanh th h l g? Tng lai h th no? - Ny cc T-kheo, c n c s l bc D lu, c nht bc Nht lai, c bc Bt Lai. Ny cc T-kheo, tt c cc n c s y mng chung khng phi khng c kt qu. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng ny: 10. i b si tri buc, c thy b ti sanh, B tri bi sanh y, K ngu b m vy, T thy mnh thng cn, Nhng vi ai thy c, S khng c vt g.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 113 of 408

CHNG VIII

PHM PTALIGMIYA
(I) (Ud 80)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana ngi vn ng Anthapindika. Lc by gi, Th Tn ang thuyt ging php thoi lin tng n Nit-bn cho cc T-kheo, khch l lm cho phn khi, lm cho hoan h. Cc T-kheo y ch tm, tc , dn tt c tm t lng nghe php. Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng: - Ny cc T-kheo, c x ny, ti y khng c t, khng c nc, khng c la, khng c gi; khng c H khng v bin, khng c Thc v bin x, khng c V s hu x, khng c Phi tng phi phi tng x; khng c i ny, khng c i sau, khng c c hai mt trng mt tri. Do vy, ny cc Tkheo, Ta tuyn b khng c n, khng c i, khng c tr, khng c dit, khng c sanh; khng c an tr, khng c chuyn vn, khng c s duyn, y l s on tn kh au.
(II) (Ud 81)

(Nh kinh trn (I), ch khc li cm hng) 1. Kh thy l v ng, Khng d thy, s tht, Vi bc c hiu bit, Kho xm nhp c i, Vi v y thy r, u cn c vt g.
(III) (Ud 82)

(Nh kinh trn, ch khc li cm hng) - Ny cc T-kheo, c s khng sanh, khng hin hu, khng b lm, khng hu vi, ny cc T-kheo, nu khng c ci khng sanh, khng hin hu, khng b lm, khng hu vi, th y khng th trnh by s xut ly khi sanh, hin hu, b lm, hu vi. V rng, ny cc T-kheo, c ci khng sanh, khng hin hu, khng b lm, khng hu vi, nn c trnh by s xut ly khi sanh, hin hu, b lm, hu vi.
(IV) (Ud 83)

(Nh cc kinh trc, ch khc li cm hng). - Ci g c nng ta, ci y c dao ng. Ci g khng nng ta, ci y khng dao ng. Khng c dao ng th c khinh an. C khinh an th khng c thin v. Khng c thin v th khng c n v i; khng c n v i th khng c dit v sanh; khng c dit v sanh th khng c i ny, khng c i sau, khng c i gia. y l s on tn kh au.
(V) (Ud 84)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 114 of 408

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn ang b hnh i gia dn chng Mall, cng vi i chng T-kheo, v n Pv. Ri Th Tn tr Pv, ti rng xoi ca th rn Cunda. Th rn Cunda c nghe: "Th Tn ang b hnh gia dn chng Mall, n Pv cng vi i chng T-kheo, v tr Pv, trong rng xoi ca ta". Th rn Cunda i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Th Tn thuyt php thoi cho th rn Cunda ang ngi mt bn, khch l, lm cho phn khi, lm cho hoan h. Th rn Cunda sau khi c Th Tn thuyt php, khch l, lm cho phn khi, lm cho hoan h, lin bch Th Tn: - Bch Th Tn, mong Th Tn nhn li mi ca con ngy mai n dng cm vi chng T-kheo. Th Tn im lng nhn li. Th rn Cunda, sau khi bit Th Tn nhn li, t ch ngi ng dy, nh l Th Tn, thn pha hu hng v Ngi ri ra i. Th rn Cunda, sau khi m mn, lin cho sa son ti nh ca mnh cc mn n thng v, loi cng, loi mm v nhiu th mc nh v bo tin cho Th Tn: - Bch Th Tn, gi n, cm sn sng. Th Tn bui sng p y, mang theo y bt, cng vi chng T-kheo n nh th rn Cunda, khi n lin ngi trn ch son sn. Sau khi ngi, Th Tn ni vi th rn Cunda: - Ny Cunda, loi mc nh son sn, hy dn cho Ta. Cn cc mn n khc son sn, loi cng v loi mm, hy dn cho chng T-kheo. - Xin vng, bch Th Tn. Th rn Cunda vng li Th Tn, dn cho Th Tn cc mn mc nh son sn, v dn cho chng Tkheo cc mn n khc, loi cng v loi mm. Ri Th Tn ni vi th rn Cunda: - Ny Cunda, mn n mc nh cn li, hy em chn. Ny Cunda, Ta khng thy mt ai, ci tri, ci Ngi, Ma gii, Phm thin gii, khng mt ngi no trong chng Sa-mn v chng B-la-mn, gia nhng Thin nhn, n mn mc nh ny m c th tiu ha c, tr Nh Lai. - Xin vng, bch Th Tn. Th rn Cunda vng p Th Tn, em chn mn n mc nh cn li vo mt l, i n ch Th Tn, nh l Ngi v ngi xung mt bn. Ri Th Tn thuyt php cho th rn Cunda ang ngi xung mt bn, khch l, lm cho phn khi, lm cho hoan h ri t ch ng dy v ra i. Sau khi dng cm ca th rn Cunda. Th Tn b nhim bnh nng, bnh ly huyt, au n gn nh n cht, v Th Tn chnh nim tnh gic, nhn ni chu ng cn bnh. Th Tn ni vi Tn gi Ananda: - Ny Ananda, chng ta hy i n Kusinra. Xin vng, bch Th Tn, Tn gi Ananda vng p Th Tn: 2. Dng cm Cunda xong,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 115 of 408

Nh vy ti c nghe, Bc tr cm bnh nng, Bo bnh, gn nh cht, Khi n loi mc nh o S b bnh nng, Khi bnh c lng du, Th Tn ni nh sau: "Ta nay s i n, n Kusinra". Ri Th Tn bc xung ng, n mt gc cy v ni vi Tn gi Ananda: - Ny Ananda, hy xp t o Sanghti. Ta cm thy mt mi v mun ngi ngh, ny Ananda. - Tha vng, bch Th Tn. Tn gi Ananda vng p Th Tn v xp o Sanghti li. Th Tn ngi trn ch son sn, v ni vi Tn gi Ananda: - Ny Ananda, hy em nc cho Ta. Ny Ananda. Ta nay ang kht v mun ung nc. Khi c ni vy, Tn gi Ananda bch Th Tn: - Bch Th Tn va mi c khong nm trm c xe chy qua. Do bnh xe khy ln nc tr thnh nng cn, khuy ng v vn c. Bch Th Tn, sng Kakutth khng xa y, nc thun tnh, d chu, mt m, trong sng, d n v kh i. Ti , Th Tn c th ung nc v lm mt du chn tay. Ln th hai, Th Tn ni vi Tn gi Ananda: - Ny Ananda, hy em nc ung cho Ta. Ny Ananda, Ta nay ang kht v mun ung nc. Ln th hai, Tn gi Ananda bch Th Tn: - Bch Th Tn, va mi c khong nm trm c xe chy qua. Do bnh xe khuy ln, nc tr thnh nng cn, khuy ng v vn c. Bch Th Tn, sng Kakutth khng xa y, nc thun tnh, d chu, mt m, trong sng, d n v kh i. Ti , Th Tn c th ung nc v lm mt du chn tay. Ln th ba, Th Tn ni vi Tn gi Ananda: - Ny Ananda, hy em nc ung cho Ta. Ny Ananda, Ta nay ang kht v mun ung nc. - Xin vng, bch Th Tn. Tn gi Ananda vng p Th Tn, ly bt v i n con sng nh. Con sng ang chy nng cn, khuy ng v vn c, khi Tn gi Ananda n, lin chy trong tro, sng lng v khng vn c. Tn gi Ananda t ngh: "Tht k diu thay! Tht hi hu thay! Thn lc v uy lc ca Nh Lai. Con sng nh ang chy nng cn, khuy ng v vn c ny, khi ta n, lin tr thnh trong tro, sng lng v khng vn c". Sau khi dng bt ly nc,Ananda n ch Th Tn v bch vi Ngi:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 116 of 408

- Bch Th Tn, tht l k diu! Bch Th Tn, tht l hy hu! Bch Th Tn, con sng nh ang chy nng cn, khuy ng v vn c ny, khi con n, lin tr thnh trong tro, sng lng v khng vn c. Xin thnh Th Tn dng nc, xin thnh Thin Th dng nc v Th Tn ung nc. Ri Th Tn cng vi i chng T-kheo i n con sng Kakutth, xung sng tm v ung nc, ri li qua b bn kia, i n rng xoi v ti y, ni vi Tn gi Cundaka: - Ny Cundaka, hy xp o Sanghati lm bn cho Ta, ny Cundaka, Ta nay mt mi, mun nm ngh. - Xin vng, bch Th Tn. Tn gi Cundaka vng li Th Tn v xp o Sanghati lm bn. Ri Th Tn nm xung pha hng bn mt nh dng iu con s t, hai chn trn nhau, chnh nim, tnh gic, tc n tng ngi dy, Tn gi Cundaka ngi pha trc Th Tn. 3. c Pht t i n, Con sng Kakutth, Con sng chy trong sng, Mt lnh v thanh tnh, V o S mi mt, i dn xung m sng, Nh Lai ng v thng Ng tr trn i. Tm xong ung nc xong, Li qua bn kia sng, Bc o s i trc, Gia Tng chng T-kheo, Va i va din ging, Chnh php tht vi diu, Ri bc i S n, Ti khu vc rng xoi, Cho gi v T-kheo, Tn h Cundaka; "Hy gp t o li, Tri o cho Ta nm" Nghe dy, Cundaka, Lp tc vng li dy, Gp t v tri o, Mt cch tht mau l, Bc o S nm xung, Thn mnh tht mt mi. Ti y Cundaka, Ngi ngay ngn trc mt. Ri Th Tn ni vi Tn gi Ananda: - Ny Ananda, rt c th c ngi lm cho th rn Cunda hi hn: "Ny Hin gi Cunda, tht khng li ch g cho ng, tht l tai hi cho ng, v Nh Lai dng ba n cui cng t ng cng dng, v nhp dit". Ny Ananda, cn phi lm tiu tan s hi hn y ca th rn Cunda: "Ny Hin gi, tht li ch cho bn, tht l cng c cho bn, v c Nh Lai dng ba n cui cng t bn cng dng, v nhp

Tiu B Kinh - Tp I

Page 117 of 408

dit. Nay Hin gi Cunda, ti t thn nghe, ti t thn lnh th li ni ny ca Th Tn: "C hai s cng dng n ung ng mt qu bo, ng mt di thc qu, qu bo ln hn, li ch hn cc s cng dng n ung khc. Th no l hai? Mt l, ba n trc khi Nh Lai chng V thng Chnh ng Gic; hai l, ba n trc khi Nh Lai dit Nit-bn gii, khng cn di hng sanh t". Hai ba n ny ng mt qu bo, ng mt d thc qu, qu bo ln hn, li ch hn cc s cng dng n ung khc. Nh hnh ng ny, Tn gi Cunda s c hng tui th; nh hnh ng ny, Tn gi Cunda s c hng sc p; nh hnh ng ny, Tn gi Cunda s c hng an lc; nh hnh ng ny, Tn gi Cunda s c hng danh ting; nh hnh ng ny, Tn gi Cunda s c hng ci Tri; nh hnh ng ny, Tn gi Cunda s c hng uy quyn". Ny Ananda, cn phi lm cho th rn tiu tan hi hn. Ri Th Tn, sau khi hiu ngha ny, lin tht li cm khi nh sau: 4. Cng c ngi b th, Lun lun c tng trng, Tr c tm hn th, Khng cht cha ch ng, K ch thin t b, Mi c hnh bt thin, Dit tr tham, sn, si. Tm gii thot thanh tnh.
(VI) (Ud 85)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn ang i b hnh gia dn chng Magadha cng vi i chng T-kheo, v n lng Magadha cng vi i chng T-kheo, v n lng Ptali. Cc nam c s lng Ptali c nghe: "Th Tn ang i b hnh gia dn chng Magadha vi i chng T-kheo, v n lng Ptali". Ri cc nam c s lng Ptali i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, cc nam c s lng Ptali bch Th Tn: - Mong Th Tn tr ging ng chng con. Th Tn im lng nhn li. Ri cc nam c s lng Ptali, sau khi c bit Th Tn nhn li, t ch ngi ng dy, nh l Th Tn, thn pha hu hng v Ngi ri i n ging ng, sau khi n chng cho tri thm ton b ging ng, sa son cc ch ngi, t mt gh nc, cho treo n du, ri i n Th Tn, sau khi n, nh l Th Tn ri ng mt bn. ng mt bn, cc nam c s lng Ptali, bch Th Tn: - Bch Th Tn, ging ng c tri thm, cc ch ngi sa son, gh nc t xong, n du c treo, Th Tn hy lm nhng g Th Tn ngh l hp thi. Ri Th Tn vo bui sng p y, cm bt, cng vi chng T-kheo, i n ging ng, sau khi n ra chn, bc vo ging ng, da ni cy ct gia, ngi hng mt v pha ng. Chng T-kheo, sau khi ra chn, bc vo ging ng, ngi xung da vo tng gia, mt hng v pha ng c c Pht trc mt. Cc nam c s lng Ptalli, sau khi ra chn, bc vo ging ng, da vo tng pha ng, mt hng v pha Ty, v ngi xung, vi c Pht trc mt.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 118 of 408

Ri Th Tn bo cc nam c s lng Ptali: - Ny cc Gia Ch, c nm iu nguy him ny cho ngi c gii, ngi phm gii. Th no l nm? y, ny cc Gia ch, ngi c gii, phm gii, do nhn duyn phng dt, nn hao mt ti sn ln. y l nguy him th nht cho ngi c gii, ngi phm gii. Li na, ny cc Gia ch, ngi c gii, phm gii, ting xu n xa. y l nguy him th hai cho ngi c gii, cho ngi phm gii. Li na, ny cc Gia ch, ngi c gii, ngi phm gii khi n hi chng no, hoc l hi chng St--l, hoc l hi chng B-la-mn, hoc l hi chng gia ch, hoc l hi chng Sa-mn, v y n vi s s hi, vi s ng ngng. y l nguy him th ba cho ngi c gii, cho ngi phm gii. Li na, ny cc Gia ch, ngi c gii, phm gii, khi cht b si m. y l nguy him th t cho ngi c gii, cho ngi phm gii. Li na, ny cc Gia ch, ngi c gii, ngi phm gii, khi thn hoi mng chung b sanh vo c x, c th, a x, a ngc. y l nguy him th nm ca ngi c gii, ca ngi phm gii. Ny cc Gia ch, c nm iu nguy him ny cho ngi c gii, cho ngi phm gii. Ny cc Gia ch, c nm iu li ch ny cho ngi gi gii, cho ngi y gii. Th no l nm? y, ny cc Gia ch ngi gi gii, ngi y gii, do nhn duyn khng phng dt c ti sn ln. y l li ch th nht cho ngi gi gii, cho ngi y gii. Li na, ny cc Gia ch, vi ngi gi gii, ngi y gii, ting tt lnh c n xa. y l li ch th hai cho ngi gi gii, cho ngi y gii. Li na, ny cc Gia ch, ngi gi gii, ngi y gii khi i n hi chng no, hoc l St--l hoc l B-la-mn, hoc l gia-ch, hoc l Sa-mn, ngi y i n khng c s hi, khng c ng ngng. y l li ch th ba cho ngi gi gii cho ngi c y gii. Li na, ny cc Gia ch, ngi gi gii, ngi y gii, khi cht khng c si m. y l li ch th t cho ngi gi gii, cho ngi c y gii. Li na, ny cc Gia ch, ngi gi gii, ngi y gii khi thn hoi mng chung c sanh thin th, Thin gii, ci i ny. y l li ch th nm cho ngi gi gii, cho ngi y gii. Ny cc Gia ch, c nm li ch ny cho ngi gi gii, cho ngi y gii. Ri Th Tn, sau khi thuyt ging php thoi cho n m khuya cho cc c s lng Ptali, khch l, lm cho phn khi, lm cho hoan h, lin gii tn chng, ni rng: - m khuya, ny cc Gia ch, hy lm nhng g cc v ngh l hp thi!. Ri cc Gia ch lng Ptali hoan h tn th li Th Tn dy, t ch ngi ng dy, nh l Th Tn, thn bn hu hng v Ngi ri ra i. Ri Th Tn, sau khi cc nam c s lng Ptali ra i khng bao lu, i vo cn nh trng. Lc by gi, Sundha v Vassakra i thn Magadha ang cho xy dng mt thnh ph Ptaligma ngn chn cc ngi Vajj. Lc by gi, rt nhiu ch Thin c n con s ngn, ang tr cc tr x lng Ptali. Ti ch no cc ch Thin c i uy lc tr ti ch y chng lm cho tm cc vua, cc i thn c i uy lc thin v, hng v xy dng cc tr x. Ti ch no cc ch Thin c uy lc trung bnh tr , ti ch y chng lm cho tm cc vua, cc v i thn c uy lc trung bnh thin v, hng v xy dng cc tr x. Ti ch no cc ch Thin thp km tr , ti ch y, chng lm cho tm cc vua, cc i thn c uy lc thp km thin v, hng v xy dng cc tr x. Th Tn vi Thin nhn thanh tnh siu nhn thy hng ngn ch Thin lng Ptali ang tr cc tr x lng Ptali. Ti ch no cc ch Thin c i uy lc tr ... H lm cho tm cc vua, cc i thn uy lc thp km thin v, hng v xy dng cc tr x. Ri Th Tn, vo lc tng sng m y, thc dy v bo Tn gi Ananda:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 119 of 408

- Ny Ananda, ai cho xy dng thnh ph lng Ptali? - Bch Th Tn, cc i thn Sundha v Vassa-kra cho xy dng thnh ph lng Ptali ngn chn cc ngi Vajj. - Ny Ananda, v nh h lm nh vy sau khi hi ch Thin ci tri Ba mi ba. Cng vy, Sundha v Vasakra i thn Magadha, ang cho xy dng thnh ph lng Ptali ngn chn cc ngi Vajj. y, ny Ananda, vi Thin nhn thanh tnh siu nhn, Ta thy hng ngn ch Thin lng Ptali... hng v xy dng cc tr x. Ny Ananda, xa cho n thnh x, xa cho n con ngi bun bn y s tr thnh mt thnh ph ti thng, mt ch m cc kin hng c m ra. Ny Ananda, ba tai nn s n vi Ptaliuputta, nn la, nn lt v nn phn bi. Ri Sundha v Vassakra i thn Magadha i n Th Tn, sau khi n ni ln vi Th Tn nhng li cho n thm hi, sau khi ni ln nhng li cho n hi thm thn hu, ri ng mt bn. ng mt bn, cc Sundha v Vassakra, i thn x Magadha, bch Th Tn: - Mong Tn gi Gotama hm nay nhn li mi dng cm ca chng con vi chng T-kheo! Th Tn im lng nhn li.; Ri Sundha v Vassakara i thn Magadha, sau khi bit Th Tn nhn li, i n ch ca mnh, sau khi n sa son cc mn n thng v, loi cng v loi mm v bo thi gi cho Th Tn: - Tha Tn gi Gotama, nay n thi. Cm sn sng. Ri Th Tn vo bui sng p y, cm bt cng vi chng T-kheo i n tr x ca Sundha v Vassakara, i thn x Magadha, sau khi n ngi xung trn ch son sn. Ri Sundha v Vassakara, i thn x Magadha t tay thn mi chng T-kheo vi c Pht l v Thng th v lm cho tha mn vi cc mn n thng v, loi cng v loi mm. Ri Sundha v Vassakara, i thn x Magadha, sau khi Th Tn n xong, tay ri khi bt, ly mt gh ngi thp khc. Th Tn vi nhng bi k ny, ni ln li tu h cng c vi Sundha v Vassakara, i thn x Magadha: 5. Ti ch no bc tr, Lm thnh ch an tr, Hy cng cc mn n, Cho nhng ngi gi gii, Cho ngi bit ch ng, Sng i sng Phm hnh, y ch Thin tr, Hy cng dng ch Thin c cng dng, ch Thin, Cng dng li v y, c cung knh, ch Thin, Cung knh li v y, H t mn v y Nh m thng con mnh, Ngi c ch Thin thng, Lun lun thy hin thin.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 120 of 408

Ri Th Tn sau khi ni li tu h cng c vi nhng bi k ny cho Sundha v Vasakara, i thn x Magadha, t ch ngi ng dy v ra i. Lc by gi Sundha v Vassakara, i thn x Magadha i theo sau lng Th Tn v ngh rng: "Hm nay, Sa-mn Gotama i ra ca no, ca y s t tn l ca thnh Gotama. Ti bn nc no Sa-mn Gotama s i qua sng Hng, bn nc y s t tn l bn nc Gotama". V ca no Th Tn i ra khi, cc v y t tn l ca thnh Gotama. V Th Tn i n sng Hng, nc sng trn y n b, con qu c th ung c, mt s ngi i tm thuyn, mt s ngi i tm b, mt s ngi ct chic b i qua sng. Ri nh ngi lc s dui cnh tay ang co li, hay co li bn tay ang dui ra, cng vy Th Tn bin mt t b bn ny sng Hng v ng qua b bn kia vi chng T-kheo. Th Tn thy cc ngi y, mt s ngi i tm thuyn, mt s ngi i tm b, mt s ngi ct li chic b qua sng, sau khi hiu bit ngha ny, Th Tn ngay trong lc y, ni ln bi k: 6. Sau khi lm ci cu, H vt qua thc nc, H vt qua h nc, H vt qua m ly, C ngi ct chic b, Bc tr qua sng.
(VII) (Ud 90)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn ang i gia ng cng vi Tn gi Ngasamla l Sa-mn tu tng. Tn gi Ngasamla gia ng thy mt con ng r, thy vy bch Th Tn: - Bch Th Tn, y l con ng, chng ta i con ng ny. Khi c ni vy, Th Tn ni vi Tn gi Ngasamla: - Ny Ngasasmla, y l con ng. Chng ta s i con ng ny. Ln th ba, Tn gi Ngasamla bch Th Tn: - Bch Th Tn, y l con ng, chng ta hy i con ng ny. Ln th ba, Th Tn ni: - Ny Ngasamla, y l con ng. Chng ta i con ng ny. Ri Tn gi Ngasamla t xung t y v bt ca Th Tn, b i v ni: - Bch Th Tn, y l y bt ca Th Tn. Ri Tn gi Ngassamla i theo con ng y, gia ng b cc tn cp xut hin nh bng tay hay chn, p v bnh bt v x rch thng y ca Tn gi. Ri Tn gi Ngasamla vi bnh bt b v, vi thng y b x rch i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, Tn gi Ngasamla bch Th Tn: - y, bch Th Tn, con i con ng y cc tn cp xut hin, nh con bng tay hay bng chn, p v bnh bt v x rch thng y.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 121 of 408

Ri Th Tn, sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng: 7. Cng i vi k ngu, K tr phi chen vai, Khi bit n l c, Lp tc t b n, Nh con b b nc, c nui n vi sa.
(VIII) (Ud 91)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti ng Vin, Lc Mu ging ng. Lc by gi, ngi chu trai ca Viskh m ca Migra kh i v d thng b mnh chung. V Viskh m ca Migra, vi o m t, vi tc m t, tht sng sm i n Th Tn, sau khi n, nh l Th Tn, ri ngi xung mt bn. Th Tn ni vi Viskh, m ca Migra, ang ngi mt bn: - Ny Viskh, B t u n, vi o t m, vi tc m t, i n y qu sm nh vy? - Bch Th Tn, a chu kh i d thng ca con mnh chung. Cho nn con, vi o m t, vi tc m t, con n y sng sm nh vy. - Ny Viskh, B c mun tt c ngi Svatthi l con v l chu ca B khng? - Bch Th Tn, con mun tt c ngi Svatthi l con v chu ca con. - Nhng ny Viskh, c bao nhiu ngi Svatthi mng chung hng ngy? - Bch Th Tn, c mi ngi Svatthi mng chung hng ngy, chn... tm... by.. su... nm... bn... ba.. hai. Bch Th Tn c mt ngi Svatthi mng chung hng ngy. Bch Th Tn, Svatthi khng c thot c s ngi b cht! - B ngh th no, ny Viskh? Nh vy B c khi no c khi vi b t, hay tc khi b t khng? - Tha khng, bch Th Tn! Tht l va cho con, bch Th Tn, s nhiu nh vy v con v v chu! - Ny Viskh, nhng ai c mt trm ngi thn yu, nhng ngi y c trm s au kh! Nhng ai c chn mi ngi thn yu, nhng ngi y c chn mi s au kh! Nhng ai c tm mi ngi thn yu, nhng ngi y c tm mi s au kh! Nhng ai c by mi.. c su mi... c nm mi... c bn mi... c ba mi.. c hai mi... c mi.. c chn... c tm... c by..c su.. c nm... c bn... c ba... c hai... c mt ngi thn yu, nhng ngi y c mt s au kh. Nhng ai khng c ngi thn yu, nhng ngi y khng c s au kh. Ta ni rng h l ngi khng c su, khng c tham m, khng c u no. 8. Su, than v au kh, Sai bit c i, Duyn thn i, chng c, Khng thn i, chng khng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 122 of 408

Do vy, ngi an lc, Ngi khng c su mun, L nhng ai i, Khng c ngi thn i, Do vy ai tha thit, c khng su, khng tham, Ch lm thn lm i, Vi mt ai i.
(IX) (Ud 92)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Vng X, ti Trc Lm, ch nui dng cc con sc. Ri Tn gi Dabha Mallputta i n Th Tn, sau khi n, nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, Tn gi Dabha Mallaputta bch Th Tn: - Nay n thi, con nhp Nit Bn, bch Thin Th. - Ny Dabba, Thy hy lm nhng g Thy ngh l hp thi!. Ri Tn gi Dabha Mallaputta t ch ngi ng dy, nh l Th Tn, thn pha hu hng v Ngi, bay ln h khng, ngi kit-gi gia h khng, nhp nh ha gii, xut khi nh v nhp Nit-bn. Khi Tn gi Dabha Mallaputta bay ln h khng, ngi kit-gi gia h khng, nhp nh ha gii, xut khi nh v nhp Nit Bn, thn ca Tn gi c chy sch, t sch, khng cn c than hay c tro c th thy c. V nh b hay du c chy, c t, khng cn c than hay c tro c th thy c. Cng vy, khi Tn gi Dabha Mallaputta bay ln h khng, ngi kit gi gia h khng, nhp nh ha gii, xut khi nh v nhp Nit-bn, thn ca Tn gi c chy sch, t sch, khng cn c than hay c tro c th thy c. Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng: 9. Thn b hoi, tng dit, Mi th c ngui lnh, Cc hnh c lng du, Thc t c mc ch.
(X) (Ud 93)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Ti y, Th Tn gi cc T-kheo: - Ny cc T-kheo. - Tha vng, bch Th Tn. Th Tn ni nh sau:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 123 of 408

- Ny cc T-kheo, Dabbha Mallaputta bay ln h khng, ngi kit-gi gia h khng, nhp nh ha gii, xut khi nh v nhp Nit Bn... hay c tro c th thy c. V nh b hay du... hay c tro c th thy c... khng cn c tro c th thy c. Ri Th Tn sau khi hiu bit ngha ny, ngay trong lc y, ni ln li cm hng: 10. Nh tia la chy sng, Pht t ba st p, Dn dn c ngui lnh, Sanh th khng bit c, Cng vy l nhng bc chn chnh gii thot, vt qua thc nc, Tri buc bi cc dc, H t c an lc, Khng c b dao ng, H khng c sanh th, c th ch by.
-ooOoo-

Tiu B Kinh - Tp I

Page 124 of 408

1.4 KINH PHT THUYT NH VY


(Itivuttaka)

GII THIU TP KINH PHT THUYT NH VY


(Itivuttaka) T Kheo Thanissaro

Tp kinh Pht Thuyt Nh Vy (Itivuttaka), thuc Tiu B Kinh (Khudaka Nikaya), l mt tp hp 112

bi kinh ngn, c ta bt ngun t cu "c Th Tn thuyt ging nh vy" (Itivuttam). Tp kinh chia thnh bn chng: chng mt php, chng hai php, chng ba php, v chng bn php.

Tp kinh ny do mt v n c s tn l Khujjuttara kt hp sau khi thut li cc li ging ca c Pht, cho Hong hu Samavati v cc cung n khc ca Vua Udena, x Kosambi. Hong hu khng th ri hong cung n ni Pht ng nghe Pht thuyt ging, cho nn Hong hu sai b Khujjuttara i nghe thuyt ging, ghi nh, ri tr v hong cung thut li cho b v 500 v cung phi khc nghe. B Khujjuttara c tr nh l thng v rt thng minh, kho ging php, nn c Pht tng khen ngi rng b l v Nht Thanh Vn trong hng n t c s (Tng Chi B I.14). B cng l mt v thy ti gii hng dn hong hu v cc cung phi khc trong vic hnh tr Chnh Php. Khi ni cung b ha hon lm thit mng hong hu v tt c cc cung phi, c Pht cho bit rng tt c cc v c qu gii thot, ti thiu l qu Nhp Lu (Tu Hon) - nh ghi li trong kinh Pht T Thuyt (Ud VII.10). Tn gi "Itivuttaka" cng c dng trong bng phn loi u tin v 9 th ti kinh in Pht Gio (*), mt bng phn loi c mt trc khi c s sp t Tam Tng Pali nh chng ta bit hin nay. Tht kh m bit chc chn rng bn Itivuttaka Pali ngy nay c phi hon ton l bn Itivuttaka nu ra trong bng phn loi hay khng. Kinh tng Hn vn c cha bn dch ca Itivuttaka, thng cho rng do ngi Huyn Trang dch. Bn dch ny c rt nhiu on ging nh bn Itivuttaka Pali. S khc bit chnh yu l bn dch ca ngi Huyn Trang khng c nhiu bi kinh trong Chng III v hon ton khng c Chng IV. C th l nhng phn ny c kt tp v sau trong tng Pali, nhng khng c kt tp vo tng Sanskrit dch ra Hn vn. Cng c th l ngi Huyn Trang khng hon tt bn dch v n c dch trong nhng thng cui trong i ca ngi. Lch s nguyn thy ca kinh Pht Thuyt Nh Vy c nhiu vn phc tp v khi thy, kinh ch c truyn khu qua nhiu th k ri mi c vit xung giy. Tuy nhin y l mt trong nhng b kinh trong tng Pali rt c nhiu ngi qu chung v tp kinh bao gm cc bi ging ca c Pht vi nhiu ti gio l cn bn - t gin d n su sc - trong mt hnh thc r rng, ngn gn v trc tip. (*) 9 th ti: kinh (sutta), ng tng (gaya), k tng (gatha), nh th ng (itivuttaka), bn sanh (jataka), v tng hu (adbhutahdarma), cm hng ng (udana), phng qung (valpulya), v gii thuyt (upadisa).
T Kheo Thanissaro (Bnh Anson lc dch)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 125 of 408

GII THIU KINH PHT THUYT NH VY


(Itivuttaka) Ha Thng Thch Minh Chu

vi cc bi k, chia thnh 4 chng, chng mt php, chng hai php, chng ba php, chng bn php. Nh vy l mt s phn loi cc ti theo php s, nh kiu tp Tng Chi B Kinh. S d c gi l "Itivuttaka: Thuyt nh vy", l v phn ln cc kinh ny u bt u vi cu: "y l iu c Th Tn ni n, c bc A la hn ni n v ti c nghe", v c kt lun vi cu: " ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe". C mt s kinh chng gia khng c cc cu m u v cu kt nh th ny, nhng n cc kinh cui li c ghi tr li. Theo truyn thng, nh c ghi trong tp s c xem l ca tn gi Dhammapla, Khujjuttar mt n c s, thng i nghe Th Tn thuyt php cho chng t kheo, nng ngi sau lng mt bc mn tr thnh mt bc a vn, nghe nhiu, gii v chnh php v gii v tr tu. Nng c ni cung ca Vua Udena yu cu ni li nhng iu c nghe v sau khi nghe, hc thuc lng nhng iu c nghe. Nng c Th Tn khen v gi l a vn nht. Theo truyn thng, chnh l tp Itivuttaka ny, nng c nghe v truyn tng li. Tp s c ghi rng chng t kheo cng hc thuc lng tp kinh ny, v chnh tn gi Ananda c li b kinh ny, trong k kit tp th nht Rjagah (Vng x). Cc kinh chng bn php di hn v khng c kinh Hn tng tng ng v c xem l ghi chp v sau. Mt s kinh trong tp ny c tm thy trong tp Tng Chi B Kinh v Puggala-pannatti. (Theo s ch gii ca bn dch Anh vn). V phng din ni dung tp Itivuttaka khng cp ti i sng c Pht, i sng cc i t ca c Pht nh chng ta c thy trong tp Udna. Tp ny ch trng nhiu hn n phn gio l cn bn, nh ngha nhng php s, phn loi theo bn chng mt php, hai php, ba php, bn php. Ni mt cch khc, mt s ti c la chn, nh ngha, gii thch mt cch ngn gn cc t c th tm hiu, hc thuc lng v nm gi c phn cn bn trong gio l ca c Pht. Nh vy, gii thch c truyn thng: xem rng chnh Khujjuttar, nghe c nhng li Th Tn dy, nh ly ri thuyt li cho cc t khc, nh vy tp ny c lu truyn. Kinh "Pht thuyt nh vy", xut x t kinh Tng Pli l kinh thuc kinh in Thng Ta B, trung thnh gn gi li dy ca c Pht. Trc ht, kinh ny khng cp n Abhidhamma (Thng Php, Vi Diu Php), khng cp n cc chuyn tin thn (Jtaka) v nh vy kinh ny khng thuc v vn hc Abhidhamma v vn hc Jtaka - hai vn hc ny ch c bt ngun, kt thnh trong giai on th hai l giai on cc hc phi, t khong 300 nm n 100 nm trc k nguyn. Kinh ny khng nm trong giai on pht trin th ba l thi hng khi ca i tha (100 nm trc k nguyn n 100 nm sau k nguyn). Nh vy, kinh ny nm trong giai on o Pht nguyn thy khong 450 nm n 350 nm trc k nguyn khi li dy ca c Pht cha b pha trn, xen ln bi nhng pht trin v sau. S kin ny c phn ni dung ca kinh ny chng minh nh chng ta s r sau ny, v cng c xc nh theo truyn thng, v kinh ny c n c s Khujjuttar ch thn nghe c Pht ri v thuyt ging li c hc hi ghi nh v truyn li cho n ngy nay. Ni v c Pht hin ti v rng hn na, ni v Nh Lai (Tathagata), chng ta s thy c Pht cha c thn thnh ha, cha dng thn thng ha chng sanh. Nh Lai c din t nh mt bc gic ng th gii, "Th gii tp khi, th gii on dit, con ng a n th gii on dit."

Tp Itivuttaka - "Kinh thuyt nh vy", thuc B Khuddaka Nikya (Tiu B Kinh) gm c 112 kinh

Tiu B Kinh - Tp I

Page 126 of 408

"Ny cc t kheo, th gii c Nh Lai Chnh ng gic, Nh Lai khng h ly i vi i. Ny cc t kheo, th gii tp khi c Nh Lai Chnh ng Gic. Th gii tp khi c Nh Lai on tn. Ny cc t kheo, Th gii on dit c Nh Lai gic ng. Ny cc t kheo, con ng a n th gii on dit c Nh Lai Chnh ng gic; con ng a n th gii on dit c Nh Lai tu tp." "Ci g ny cc t kheo, trong ton th gii vi Thin gii, Ma gii, Phm thin gii cng vi qun chng Sa mn, B la mn ch Thin v loi ngi c thy, c nghe, c th tng, c thc tri, c t n, c tm cu, c t st, tt c u c Nh Lai Chnh ng gic. Do vy c gi l Nh Lai. Ny cc t kheo, t m Nh Lai chng ng v thng Chnh ng gic n m Ngi nhp Nit bn, khng c d y, trong thi gian y iu g Ngi ni, tuyn b nu r ln, tt c l nh vy, khng c khc c, do vy c gi l Nh Lai. "Ny cc t kheo, Nh Lai ni g lm vy, lm g ni vy; v rng ni g lm vy, lm g ni vy, nn c gi Nh Lai. "Ny cc t kheo, trong ton th th gii, Thin gii, Ma gii, Phm thin gii, cng vi qun chng Sa mn, B la mn, ch Thin v loi ngi, Nh Lai l bc chin thng, khng b chin bi, ton tri, ton kin, c t ti, do vy c gi l Nh Lai (Kinh s 112)." Hnh nh Nh Lai l vy, hnh nh Th Tn khng c khc hn, y Th Tn tng trng cho Php v nhng ai thy php, sng theo Php, ngi y mi gn Th Tn nh kinh s 92 nu r: "Ny cc t kheo, nu mt t kheo nm ly vin o Tng gi l i theo sau lng Ta, chn bc theo chn, nhng v y c tham i trong cc dc, vi lng sc xo, vi tm sn hn, t duy nhim c, tht nim, khng tnh gic, khng nh tnh, tm tn lon, vi cc cn hoang di, v y xa hn Ta v Ta xa v y. "V c sao? Ny cc t kheo, t kheo y khng thy php. Do khng thy php nn khng thy Ta. Ny cc t kheo, nu t kheo sng xa n 100 do tun v v y khng c tham i trong cc dc, vi lng tham khng sc xo, tm khng sn hn, t duy khng nhim c, chnh nim tnh gic, nh tnh nht tm, cc cn c ch ng, v y gn hn Ta v Ta gn v y. "V c sao? Ny cc t kheo, t kheo y thy php. Do thy php nn thy Ta". Trong kinh s 100, chnh c Pht t t mnh nh sau: "Ny cc t kheo, Ta l B la mn, ngi c n yu cu (ycayogo), tay lun lun thanh tnh (payatapni) mang thn cui cng, v thng y s cha tr (bhisakko) y s gii phu (sallakatta). Cc ngi tht l con ca Ta (aras) t ming sanh, t php sanh, t php to thnh, tha t php, khng tha t ti vt." c Pht t xng l y s cha tr (bhisakk), t xng l y s gii phu (sallakatta). Ngi xem cc t nh con ca Ngi, t ming sanh, t php sanh, l nhng con chu tha t php. u u cng thy vai tr trng yu ca chnh php, v c Pht l tng trng cho Php, t ming mnh thuyt php chng sanh. R hn na l xc nhn hai loi thuyt php ca c Pht, nh kinh 35 nu r: "C hai loi thuyt php ca Nh Lai, bc A la hn, chnh ng gic, ci ny tip ni ci kia. Th no l hai? Hy thy c l c. y l thuyt php th nht. Sau khi thy c l c, y hy nhm chn, hy t b, hy thot ly! y l thuyt php th hai!"

Tiu B Kinh - Tp I

Page 127 of 408

c Pht l c Pht nguyn thy, thi mc ch ca s tu hnh, s cu cnh ca Phm hnh v mc tiu gii thot gic ng l nhng mc tiu trung thnh vi gio php chnh thng nguyn thy. Mc ch ca o Pht l gii quyt vn sanh lo bnh t, tc l chm dt s au kh cho con ngi. V on kinh sau ny xc chng rng s au kh c th c chm dt v trng thi au kh c chm dt l Nit bn. Di y l nh ngha ca Nit bn y trong kinh s 44: "Ny cc t kheo, c hai Nit bn gii ny. Th no l hai? Nit bn gii c d y v Nit bn gii khng d y. "Ny cc t kheo, th no l Nit bn gii c d y? y, ny cc t kheo, t kheo l bc A la hn, cc lu hoc tn, Phm hnh thnh, vic nn lm lm, t gnh nng xung, t c mc ch: hu kit s dit, gii thot nh chnh tr. Trong v y, nm cn cn tn ti. Ngang qua cc cn y, v y hng th kh , khng kh , v rng t ng khng c thng hi nn cm gic lc kh. Vi v y, tham dit, sn dit, si dit. Ny cc t kheo, y gi l Nit bn c d y. "Ny cc t kheo, th no l Nit bn khng c d y? y, ny cc t kheo, t kheo l bc A la hn, cc lu hoc tn, Phm hnh thnh, vic nn lm lm, t gnh nng xung, t c mc ch, hu kit s dit, gii thot nh chnh tr. y, i v y, mi cm th u khng c hoan h a thch, s c lng du". Mt kinh na, kinh s 43 xc nhn s hin din ca trng thi gii thot ny, ngay trong i hin ti, c mt trn qu t ny: "Ny cc t kheo, c ci khng sanh, khng hin hu, khng tc thnh, khng lm ra. Ny cc t kheo, nu khng c ci khng sanh, khng hin hu, khng tc thnh, khng lm ra, thi y khng c th trnh by s xut ly khi sanh, khi hin hu, khi tc thnh, khi lm ra. Do v ny cc t kheo, c ci khng sanh, khng hin hu, khng tc thnh, khng lm ra, nn c th trnh by c s xut ly khi sanh, khi hin hu, khi tc thnh, khi lm ra". y, c hai nhn xt quan trng. c Pht khi nhp Nit bn c d y Kusinra, khng phi l mt hn, tiu dit hon ton, v nh vy l theo thuyt on dit o Pht khng chp nhn. y, tham sn si khng cn, lc th kh th khng khi ln, nhng mi cm th u c lng du, mt lnh, thanh lng. Nhn xt quan trng th hai l s au kh c th on dit ngay trong i sng hin ti vi nhng v chng qu A la hn. V du cha chng c qu A la hn, nu hnh tr theo li Pht dy, thi c th on tr dn dn cc s kh au. Vn quan trng th hai, sau mc ch gii thot v gic ng l nhng php mn gip ngi tu hnh t n mc ch on tn kh au. Chng ta s thy php mn tuy nhiu, nhng khng bao gi ra ngoi php mn Gii-nh-Tu, php mn duy nht a ngi hnh tr on tn kh au. "Ny cc t kheo, mt t kheo c gii tt lnh (kalymaslo), c php tt lnh, c tu tt lnh, c gi trong php v lut ny l v ton ho. "Ny cc t kheo, mt t kheo c gii tt lnh, c php tt lnh, c tu tt lnh c gi trong php v lut ny l v ton ho (keval). Ny cc t kheo, th no l gii tt lnh? y, ny cc t kheo, t kheo gi gii, sng ch ng vi s ch ng ca gii bn Ptimokkha y oai nghi chnh hnh, thy s hi trong nhng li nh nht, chp nhn v hc tp trong cc hc php. Nh vy ny cc t kheo, l t kheo c gii tt lnh. V th no l c php tt lnh? y, ny cc t kheo, t kheo sng chuyn tm chuyn ch tu tp by php gic chi. Nh vy ny cc t kheo, l t kheo c php tt lnh. V th

Tiu B Kinh - Tp I

Page 128 of 408

no l tu tt lnh? y ny cc t kheo, t kheo do dit tr cc lu hoc, ngay trong hin ti, t mnh vi thng tri chng ng chng t v an tr v lu tm gii thot, tu gii thot. Nh vy, ny cc t kheo l t kheo c tu tt lnh. Nh vy, mt ngi c gii tt lnh, c php tt lnh, c tu tt lnh c gi trong php v lut ny l v ton ho (keval) (Kinh s 97)." Cng theo chiu hng trn, ba hnh nh c pht ha din t ba hng ngi, ty theo mc i tr c vi dc v hu: "Ny cc t kheo, nhng ai b tri buc bi tri buc ca dc, nhng ai b tri buc bi tri buc ca hu, l nhng bc n li, i n li c mt y. Nhng ai ch ng c s tri buc ca dc, ny cc t kheo, nhng cn b tri buc bi tri buc ca hu, nhng v y l hng bt lai, khng tr lui li c mt y. Nhng ai ch ng c s tri buc ca dc, ch ng c s tri buc ca hu, nhng v y l nhng bc A la hn, on tn cc lu hoc (Kinh 97)." Tip theo l mt s phng php tu hc, mt np sng a n hai qu Chnh tr hay nu c d y thi c qu Bt lai, nhng qu cao nht trong con ng tu hnh, ngha l on tn c kh au. "Ny cc t kheo, hy sng a mun n dt, thin tnh, thch th n dt thin tnh, thnh tu qun tri, hnh tr hnh i n cc ngi nh trng (Kinh s 45)." "Ny cc t kheo, hy an tr vo li ch ca hc tp, cho tr tu ti thng, cho li cy gii thot, cho nim c tng trng... (Kinh s 46)." "Ny cc t kheo, t kheo phi sng cnh gic, chnh nim tnh gic, thin tnh, hoan h, tn thanh v y qun tri ng thi trong cc php thin... (Kinh s 47)" Nhng v thc hnh theo php mn ny thi c hy vng on tr c kh au. c Pht cn dy t kheo lm th no i tr 3 cm th -- lc th, kh th, bt kh bt lc th: "Ny cc t kheo, lc th cn phi c xem nh l kh, kh th cn phi c xem nh l v thng. V rng, ny cc t kheo, t kheo xem lc th nh l kh, xem kh th nh l mi tn, xem bt kh bt lc th nh l v thng. Ny cc t kheo, t kheo ny gi l bc Thnh, chn chnh thy, cht t i, gii ta kit s, chn chnh thng tri mn, on tn kh au." (Kinh s 53) "Ny cc t kheo, cn phi qun st mt cch nh th no, do qun st nh vy, thc ca v y i vi ngoi trn khng c tn lon, khng c tn rng, tm khng tr trc ni tm, khng chp th khng b khng b, s khng c s sanh, tp khi ca kh v sanh gi cht trong tng lai (Kinh s 94)." "Ny cc t kheo, nhng Sa mn hay B la mn no khng nh tht qun tri y l kh tp, khng nh tht qun tri y l kh dit, khng nh tht qun tri y l con ng a n kh dit. Nhng B l mn y, ny cc t kheo, khng c Ta chp nhn l Sa mn trong cc hng Sa mn hay B la mn trong cc hng B la mn. Vi cc v tn gi y ngay trong hin ti cng khng t mnh vi thng tr chng ng, chng t v an tr mc ch Sa mn hnh hay mc ch B la mn hnh. Nhng Sa mn hay B la mn no, ny cc t kheo, nh tht qun tri y l kh, nh tht qun tri y l kh tp, nh tht qun tri y l kh dit, nh tht qun tri y l con ng a n kh dit, thi, ny cc t kheo, cc Sa mn hay B la mn y c Ta chp nhn l Sa mn trong cc hng Sa mn hay B la mn trong cc hng B la mn v cc v tn gi y, ngay trong hin ti t mnh vi thng tr chng ng chng t v an tr mc ch Sa mn hnh hay mc ch B la mn hnh (Kinh s 103)." (...)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 129 of 408

Ha Thng Thch Minh Chu Thin Vin Vn Hnh Si Gn, 1978 (PL. 2522)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 130 of 408

CHNG I - MT PHP

PHM I
(I) (Ek I, 1) (It. 1)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, hy t b mt php. Ta bo m cho cc Thy khng c ti sanh. Th no l mt php? Tham, ny cc T-kheo, l mt php, cc Thy hy t b! Ta bo m cho cc Thy khng c ti sanh. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Vi tham b tham m, Chng sanh i c th, Bc thin qun, chnh tr, T b tham i y, T b, khng bao gi Tr li ti i ny. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(II) (Ek I, 2) (It. 1)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo hy t b mt php. Ta bo m cho cc Thy khng c ti sanh. Th no l mt php? Sn, ny cc T-kheo, l mt php cc Thy hy t b. Ta bo m cho cc Thy khng c ti sanh. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n: Vi sn b sn hn, Chng sanh i c th, Bc thin qun, chnh tr T b sn hn y, T b, khng bao gi Tr li ti i ny. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(III) (Ek I, 3) (It. 2)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, hy t b mt php. Ta bo m cho cc Thy khng c ti sanh. Th no l mt php? Si, ny cc T-kheo, l mt php cc Thy hy t b. Ta bo m cho cc Thy khng c ti sanh. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 131 of 408

Vi si b si m Chng sanh i c th, Bc thin qun, chnh tr T b si m y, T b, khng bao gi Tr li ti i ny. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(IV) (Ek I, 4) (It. 2)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, hy t b mt php. Ta bo m cho cc Thy khng c ti sanh. Th no l mt php? Phn n, ny cc T-kheo, l mt php cc Thy hy t b. Ta bo m cho cc Thy khng c ti sanh. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Vi phn n phn ut. Chng sanh i c th, Bc thin qun, chnh tr T b phn n y, T b, khng bao gi Tr li ti i ny. y l ngha c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(V) (Ek 1,5) (It. 3)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, hy t b mt php. Ta bo m cho cc Thy khng c ti sanh. Th no l mt php? Gim pha, ny cc T kheo, l mt php cc Thy hy t b. Ta bo m cho cc Thy khng c ti sanh. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Vi gim pha, gim ngi, Chng sanh i c th, Bc thin qun, chnh tr T b gim pha y, T b, khng bao gi Tr li ti i ny. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(VI) (Ek1,6) (It.3)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 132 of 408

Ny cc T-kheo, hy t b mt php. Ta bo m cho cc Thy khng c ti sanh. Th no l mt php? Mn, ny cc T kheo, l mt php cc Thy hy t b. Ta bo m cho cc Thy khng c ti sanh. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Vi kiu mn kiu cng, Chng sanh i c th, Bc thin qun, chnh tr T b kiu mn y, T b, khng bao gi Tr li ti i ny. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(VII) (Ek I, 7) (It. 3)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, ai khng thng tri, khng liu tri tt c, y tm khng ly tham, t b, khng th dit c kh au. Ny cc T-kheo, ai thng tri, liu tri tt c, y tm ly tham, t b, c th dit c kh au. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Ai hiu, r bit c, Tt c l tt c, i vi tt c ch, Khng c s tham m, V nh vy chc chn, Liu tri c tt c, V c th vt qua, Tt c mi au kh. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(VIII) (Ek I, 8) (It. 4)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, ai khng thng tri khng liu tri Mn, y tm khng ly tham, khng t b, thi khng c th dit c kh au. Ny cc T-kheo, ai thng tri liu tri Mn, y tm ly tham, t b, c th dit c kh au. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Ngi b mn chi phi, Do b mn tri buc, Nn hoan h sanh hu, Do khng liu tri mn,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 133 of 408

Nn i n ti sanh. Nhng ai on dit mn, Gii thot, mn hoi dit, H thng mn tri buc, H vt qua nhip phc, Tt c mi au kh. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(IX) (Ek I, 9) (It. 5)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, ai khng thng tri khng liu tri Tham, y tm khng ly tham, khng t b, khng c th dit tr kh au. Ny cc T-kheo, ai thng tri liu tri Tham, y tm ly tham, t b, thi c th dit c kh au. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Vi tham, b tham m, Chng sanh i c th, Bc thin qun, chnh tr T b tham i y, T b, khng bao gi Tr li ti i ny. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(X) (Ek I, 10) (It. 5)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, ai khng thng tri khng liu tri Sn, y tm khng ly tham, khng t b, khng c th dit tr kh au. Ny cc T-kheo, ai thng liu tri Sn, y, tm ly tham, t b, c th dit c kh au. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Vi sn b sn hn, Chng sanh i c th, Bc thin qun, chnh tr T b sn hn y, T b, khng bao gi Tr li ti i ny. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 134 of 408

PHM II
(XI) (Ek II, 1) (It. 6)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, ai khng thng tri, khng liu tri Si, y tm khng ly tham, khng t b, khng c th dit tr kh au. Ny cc T-kheo, ai thng tri liu tri Si, y tm ly tham, t b, c th dit c kh au. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Vi si, b si m, Chng sanh i c th, Bc thin qun, chnh tr T b si m y, T b khng bao gi, Tr li ti i ny. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XII) Ek II, 2) (It. 7)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, ai khng thng tri khng liu tri Phn n, y tm khng ly tham, khng t b, khng c th dit tr kh au. Ny cc T-kheo, ai thng tri liu tri Phn n, y tm ly tham, t b c th dit c kh au. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Vi phn n phn ut, Chng sanh i c th, Bc thin qun, chnh tr, T b phn n y, T b, khng bao gi Tr li ti i ny. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XIII) (Ek II, 3) (It. 7)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, ai khng thng tri khng liu tr Gim pha, y tm khng ly tham, khng t b, khng c th dit tr kh au. Ny cc T-kheo, ai thng tri liu tri Gim pha, y tm ly tham, t b, c th dit c kh au. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 135 of 408

Vi gim pha gim ngi, Chng sanh i c th, Bc thin qun, chnh tr T b, gim pha y, T b, khng bao gi Tr li ti i ny. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(XIV) (Ek II, 4) (It. 7)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, Ta khng thy mt trin ci no khc, do b bao trm bi trin ci y, chng sanh trong mt thi gian di, lu chuyn. Ny cc T-kheo, tc l V minh trin ci. Ny cc T-kheo, b bao trm bi V minh trin ci, chng sanh trong mt thi gian di chy di, lu chuyn. Th Tn ni ln ngha na. y, iu ny c ni n. Khng c mt php khc, Qun sanh b bao ph, Ngy m chy lu chuyn, Nh bao ph bi si V ai on dit si, m thng khi u m, H khng lu chuyn na, Trong h, nhn khng cn. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XV) (Ek II, 5) (It. 8)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, Ta khng thy mt kit s no khc, do b ct bi kit s y, chng sanh trong mt thi gian di, chy di, lu chuyn, ny cc T-kheo tc l i kit s. Ny cc T-kheo, b ct vi i kit s, chng sanh trong mt thi gian di, chy di lu chuyn. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Ngi c i lm bn, Thi gian di, lu chuyn, Khng vt c lu chuyn, Sanh hu vy hay khc. Ai bit nguy him ny, Bit i tc thnh kh, B i, khng chp trc, T-kheo gi chnh nim, B gia nh xut gia, Sng np sng nh vy.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 136 of 408

ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XVI) (Ek II. 6) (It. 9)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, vi v T-kheo hu hc, tm cha thnh tu, ang sng cn cu v thng an n khi cc trin ch, sau khi lm thnh ni chi phn, Ta khng thy mt chi phn no khc, c nhiu li ch nh vy, ny cc T-kheo, tc l Nh l tc . Ny cc T-kheo, v T-kheo tc nh l tc , t b bt thin, tu tp thin. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. V T kheo hu hc, Hnh nh l tc , Khng mt php no khc, Nhiu li ch nh vy. t cho bng c, Li ch tht ti thng. V T kheo nh l, Tinh tn v tinh cn, C th thnh t c, S on dit kh au. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XVII) (Ek II. 7) (It. 10)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, vi v T-kheo hu hc, tm cha thnh tu, ang sng cn cu v thng an n khi cc trin ch, sau khi lm thnh ngoi chi phn, Ta khng thy mt chi phn no khc, c nhiu li ch nh vy, ny cc T-kheo, tc l lm bn vi thin. Ny cc T-kheo, v T-kheo lm bn vi thin, t b bt thin, tu tp thin. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. T-kheo lm bn thin, Tn knh v knh trng, Lm theo nhng li ni, Ca bn b thn hu, Tnh gic v chnh nim, V y s tun t, t c s hoi dit, Tt c mi kit s. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XVIII) (Ek II, 8) (It. 10)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 137 of 408

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c mt php khi ln i, khi khi ln em li bt hnh cho nhiu ngi, em li bt li cho nhiu ngi, em li khng li ch cho nhiu ngi, em li bt hnh, au kh cho ch Thin v loi Ngi. Th no l mt php? Ph ha hp Tng. Ny cc T-kheo, khi chng Tng b ph hoi, th c nhng tranh lun vi nhau, c nhng mng nhic ln nhau, c nhng ngn cch ln nhau, c nhng t b ln nhau. ti y, nhng ngi khng ha hp, khng i n ha hp v nhng ngi c ha hp, s nht tr i n ni khc. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. B ri vo a x, B ri vo a ngc, Tr n trn c kip, Ngi ph ha hp Tng. a thch ph ha hp, An tr trn phi php, Ri rt, vt ra khi. An n khi kh ch; K ph s ha hp, Ca Tng chng ha hp, B nung nu trn kip, Trong cnh gii a ngc. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XIX) (Ek II, 9) (It. 11)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo c mt php khi ln i, khi khi ln em li hnh phc cho nhiu ngi, em li li ch cho nhiu ngi, khng em li li ch cho nhiu ngi, khng em li bt hnh, au kh cho ch Thin v loi Ngi. Th no l mt php? S ha hp chng Tng. Ny cc T-kheo, khi ch Tng c ha hp, khng c nhng tranh lun vi nhau, khng c nhng mng nhic ln nhau, khng c nhng ngn cch ln nhau, khng c nhng t b ln nhau. ti y, nhng ngi khng ha hp i n ha hp, v nhng ngi ha hp li cng ha hp hn na. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Hnh phc l chng Tng, c sng trong ha hp, Gip , a ha hp, Thch ha hp, tr php Khng ri rt, vt khi, An n khi kh ch, K to c ha hp,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 138 of 408

Gia Tng chng T-kheo, Trn kip c an vui, Trong cnh gii ch Thin. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XX) (Ek II, 11) (It. 12)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: y ny cc T-kheo, vi tm ca Ta, Ta r bit tm ca mt ngi c nh vy, v nu trong thi gian ny, ngi ny mng chung, nh vy tng xng ngi ny b ri vo a ngc. V c sao? Ny cc T-kheo, v tm ngi y c . Ny cc T-kheo, v nhn tm c , nh vy y mt s loi hu tnh su khi thn hoi mng chung b sanh vo ci c, c th, a x, a ngc. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Bit c tm c , Ca hng ngi i, c Pht gia T-kheo, ni ngha ny. Chnh trong thi gian ny, Ngi y b mng chung, S b sanh a ngc, V tm n c c, Ty theo ly nhng g, Tng xng b ri xung, Nh vy c tng xng, Do nhn tm c , Chng sanh i c th. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 139 of 408

PHM III
(XXI) (Ek III, 1) (It. 13)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-h ni n, v ti c nghe: y, ny cc T-kheo, vi tm ca Ta, Ta r bit tm ca mt ngi thin nh vy, v nu trong thi gian ny, ngi ny mng chung, nh vy tng xng, ngi ny c sanh ln thin gii. V c sao? Ny cc T-kheo, v tm ngi y thin . Ny cc T-kheo, v nhn tm thin , nh vy y, mt s loi hu tnh, sau khi thn hoi mng chung, c sanh vo thin th, thin gii, ci i ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Bit c tm thin , Ca hng ngi i, c Pht gia T-kheo, ni ngha ny, Chnh trong thi gian ny, Ngi y b mng chung, Ngi y s c sanh, Ln thin gii thin th, V tm c thin , Tu theo ly nhng g, Tng xng c lnh th, Nh vy c tng xng. Do nhn tm thin , Chng sanh i thin th. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(XXII) (Ek III, 2) (It. 14)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, ch c s hi cc cng c. Ny cc T-kheo, cng c l ng ngha vi an lc, ci g kh lc, kh h, kh i, kh , tc l cng c. Ny cc T-kheo, Ta thng tri th hng qu d thc, kh lc, kh h, kh i, kh trong mt thi gian di ca cc cng c lm trong mt thi gian di. Sau khi tu tp t tm trong by nm, Ta khng tr lui li i ny trong by tng kip v hoi kip. Trong thi k kip tng, Ta l ch Thin Quang m; Trong thi k kip gim, Ta sanh trong lu i trng khng Phm Thin. Ti y Ta l Phm Thin, i Phm Thin bc chinh phc, bc khng b ai chinh phc, bc nhn thy tt c, bc c quyn lc. Ny cc T-kheo, ba mi su ln Ta l Thin ch Thch. Nhiu trm ln, Ta lm vua, v vua Chuyn Lun, tr v ng php, bc Php vng, bc chin thng bn phng, bc t c s an n trong quc , bc y by bu. Cn ni g khi Ta l v vua a phng. Ny cc T-kheo, Ta suy ngh nh sau: "Qu ny l do nghip no Ta lm, l qu d thc ca nghip no m nay, Ta c i thn lc nh vy, i uy lc nh vy? ". Ri ny cc T-kheo, Ta suy ngh nh sau: "y l qu ba nghip Ta lm, l qu d thc ca ba nghip, do vy Ta nay c i thn lc nh vy, i uy lc nh vy. Tc l b th, nhip phc, ch ng ". Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 140 of 408

Hy cho v y, Hc tp v cng c, Cng c l lc cn, Ti thng trong tng lai, Hy tu tp b th, Sng np sng an tnh, V tu tp t tm. Sau khi tu tp, Cc php ny nh vy, Tc l c ba php, Khin an lc sanh khi, Bc Hin tr c sanh Trong th gii an lc, Th gii khng sn hn. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(XXIII) (Ek III,3) (It. 16)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: C mt php, ny cc T-kheo, c tu tp, c lm cho sung mn, em li hai li ch, an tr ngay hin ti v li ch cho tng lai. Th no l mt php? Khng phng dt trong cc thin php. Ny cc T-kheo, y l mt php c tu tp, c lm cho sung mn, em li c hai li ch, an tr ngay trong hin ti v li ch cho tng lai. Th Tn ni ln li ch ny. y, iu ny c ni n. Bc Hin tr tn thn, Khng phng dt hnh thin, Bc Hin khng phng dt, em li hai li ch, Li ch ngay i ny, V li ch tng lai Bc tr do thng tr, Chng c c li ch, Nn c gi bc tr. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(XXIV) (Ek III, 4) (It. 17)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Cc xng ca mt ngi, ny cc T-kheo, chy di, lu chuyn c th ln nh mt i xng, mt chng xng, mt ng xng, nh ni Vepulla ny, nu c ngi thu ngi lm xng li, gn gi chng khng lm chng hy hoi. Th Tn ni ln ngha ny. y iu ny c ni n.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 141 of 408

Chng cht nh xng ngi, Ch sng c mt kip, Cht ng bng hn ni, Bc i s ni vy, ng xng y c ni, Ln nh Vepulla, Pha Bc ni Linh Thu, Thnh ni Magadha, Ngi thy bn s tht, Vi chn chnh tr tu Kh v kh tp khi S vt qua au kh Con ng Thnh tm ngnh, Dn n kh tnh ch, Ngi y phi lun chuyn, Ti a l by ln, L v on tn kh, on dit mi kit s. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(XXV) (Ek III, 5) (It. 18)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe. Phm mt ngi no vi phm mt php, Ta ni rng khng c c nghip no v y khng lm c. Th no l mt php? Ny cc T-kheo, tc l r bit m ni lo. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Ngi no ni lo, L vi phm mt php, Khng k n i sau, Khng c g khng lm. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(XXVI) (Ek III, 6) (It. 18)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, nu cc chng sanh c th bit nh Ta bit, qu d thc ca s san s b th h s khng th hng nu h khng b th v u nhim xan tham khng c m nh tm ca h v an tr. Du l ming cui cng ca h, du l ming n ti hu, h s khng th hng nu h khng san s, khi c ngi nhn ca h. Do vy, ny cc T-kheo, nu cc chng sanh khng bit nh Ta bit qu d thc ca san s b th h s th hng, khng c b th, v u nhim xan tham m nh tm ca h v an tr. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Nu cc hng chng sanh,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 142 of 408

C th bit nh vy, Nh bc i n s, ni, tuyn b ln, Qua d thc ln thay, Ca san s b th! Nhip phc u xan tham, Vi tm tht thanh tnh ng thi h b th, i vi cc thnh nhn, Ti y b th vy, C qu tht to ln Cho nhiu cc thc n, Knh l ngi ng knh, T y x, t b, a v lm con ngi, Cc ngi lm b th c i n ci Tri, H i n ci tri, Ti y chng hoan h, Vi mi iu s thch, H th hng nh , V khng c xan tham, c th hng y , Qu d thc ca chng, Nh san s b th. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XXVII) (Ek III, 7) (It. 19)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, phm c nhng phc nghip s no a n sanh y, tt c nhng nghip s y khng bng mt phn mi su t tm gii thot. Ch c t tm gii thot vt qua chng nhng nghip s y, chi sng, bng sng v rc sng. Ny cc T-kheo, v nh nh sng ca chm sao, tt c nh sng y khng bng mt phn mi su nh sng ca mt trng. nh sng ca mt trng vt qu nh sng ca chm sao chi sng, bng sng, v rc sng. Cng vy, ny cc T-kheo, phm c nhng nghip v a n sanh y, tt c nhng nghip v y khng bng mt phn mi su t tm gii thot. Ch c t tm gii thot, vt qua chng, chi sng, bng sng v rc sng. Ny cc T-kheo, v nh vo thng cui ma ma, vo ma thu, trn bu tri thanh tnh, cc my c qut sch, mt tri mc ln trn bu tri, ph tan mi ti tm h khng, chi sng, bng sng v rc sng. Cng vy ny cc T-kheo, phm c nhng nghip v a n sanh y, tt c nhng nghip v y khng bng mt phn mi su t tm gii thot. Ch c t tm gii thot, vt qua chng, chi sng, bng sng v rc sng. V nh ny cc T-kheo, vo thng cui ma ma, vo tit ma thu, khi h khng m rng khng c my m, mt tri vn thng ln tri khng, qut sch mi ti tm trn tri, chi sng, bng sng v rc sng. Cng vy, ny cc T-kheo, phm c nhng nghip v no a n sanh y, tt c nhng nghip v

Tiu B Kinh - Tp I

Page 143 of 408

y khng bng mt phn mi su t tm gii thot. Ch c t tm gii thot vt qua chng, chi sng, bng sng v rc sng. V nh ny cc T-kheo, khi m gn tn, sao mai chi sng, bng sng v rc sng. Cng vy ny cc T-kheo, phm c nhng nghip v no a n sanh y, tt c nhng nghip v y khng bng mt phn mi su t tm gii thot. Ch c t tm gii thot vt qua chng, chi sng, bng sng v rc sng. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Ai tu tp t tm, Khng phng dt chnh nim, Cc kit s gim thiu, Nh thy sanh y dit. Nu tm khng c c, i vi mt hu tnh, Vi t tm nh vy, V y l bc Thin, Vi tm t t mn, i tt c hu tnh, Bc Thnh t tc thnh, Cng c tht v lng. Ai chin thng qu t, y dy nhng hu tnh, Bc vua cha chn chnh, Nh cc v tin nhn, T chc khp mi ni, cc loi t n, L t n vi nga, L t n vi ngi, Qung cc, ru chin thng, L cht ca dp li, H khng tc thnh c Mt phn th mi su, Vi ngi kho tu tp, Tm tht t mn, Nh nh sng mt trng, Thng sng mi v sao, Ai khng c git hi, Khng khin ngi git hi, Khng c chinh phc ngi, Khng khin ngi chinh phc, Vi tm t t mn, i vi mi chng sanh, V y khng hn th, i vi bt c ai. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 144 of 408

CHNG II - HAI PHP

PHM I
(XXVIII) (Duk. I, 1) (It. 22)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, T-kheo y hai php, ngay trong hin ti, an tr au kh c hon nn, c u no, c nhit no, sau khi thn hoi mng chung, ch i l c th. Th no l hai? Khng h tr cc cn v khng tit trong n ung. Ny cc T-kheo, T-kheo y hai php ny, ngay trong hin ti an tr au kh, c hon nn, c u no, c nhit no, sau khi thn hoi mng chung, ch i l c th. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Mt, tai, mi v li, K c thn v , Nhng ca ny y, T-kheo khng h tr, n ung khng tit , au kh v thn th, Cc cn khng h tr, au kh v tm t V y phi th lnh Nhng au kh nh vy, Thn th b thiu t, Tm t b thiu t, Du l m hay ngy, An tr kh nh vy. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(XXIX) (Duk. I, 2) (It. 23)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, T-kheo y hai php, ngay trong hin ti, an tr an lc, khng c hon nn, khng c u no, khng c nhit no, sau khi thn hoi mng chung, c ch i l thin th. Th no l hai? H tr cc cn v tit trong n ung. Ny cc T-kheo, T-kheo y hai php ny, ngay trong hin ti, an tr an lc, khng c hon nn, khng c u no, khng c nhit no, sau khi thn hoi mng chung, c ch i l thin th. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Mt, tai, mi v li, K c thn v , Nhng ca ny y, T-kheo kho h tr, n ung c tit , An lc v thn th, Cc cn c h tr, An lc v tm t,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 145 of 408

V y c th lnh Nhng an lc nh vy. Thn khng b thiu t, Tm khng b thiu t, Du l m hay ngy, An tr lc nh vy. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(XXX) (Duk. I, 3) (It. 24)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c hai php ny lm cho nung nu. Th no l hai? y, ny cc T-kheo, c ngi khng lm iu lnh, khng lm iu thin, khng che ch ngi s hi, lm iu c, ngoan c trong vic lm, lm iu khng thin. Ngi y b nung nu bi ngh: "Ta lm iu c ". Ny cc T-kho, hai php ny lm cho nung nu. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Lm xong thn c hnh, Hay ni cc li c, Lm xong c hnh, Hay bt c g khc C lin h li lm. Khng lm cc nghip lnh, Lm cc iu bt thin, Khi thn hoi mng chung, Ngi c c tr tu B sanh vo a ngc. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(XXXI) (Duk. I,4) (It. 25)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c hai php khng lm cho nung nu. Th no l hai? y, ny cc T-kheo, c ngi lm iu lnh, lm iu thin, che ch ngi s hi, khng lm iu c, khng ngoan c trong vic lm, lm iu thin. Ngi y khng b nung nu v ngh rng: "Ta lm iu lnh ", khng b nung nu v ngh rng: "Ta khng lm iu c ". Ny cc T-kheo, hai php ny khng lm cho nung nu. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. T b thn lm c, Hay ni cc li c, T b c hnh, Hay bt c g khc C lin h li lm.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 146 of 408

Khng lm cc nghip c, Lm nhiu iu thin s, Khi thn hoi mng chung, Ngi c thin tr tu, c sanh ln ci tri. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(XXXII) (Duk. I,5) (It. 26)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, y hai php, mt ngi nh vy tng xng b ri vo a ngc. Th no l hai? c gii v c kin. Ny cc T-kheo, y hai php ny, mt ngi, nh vy tng xng b ri vo a ngc. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Ngi no c thnh tu, y hai php ny, y vi c gii, V y c kin, Khi thn hoi mng chung, Ngi c c tr tu, Ngi y phi b sanh, Vo cnh gii a ngc. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(XXXIII) (Duk. I,6) (It. 26)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: y hai php, ny cc T-kheo, mt ngi nh vy tng xng c sanh ln thin gii. Th no l hai? Gii hin thin v Kin hin thin. y hai php ny, ny cc T-kheo, mt ngi nh vy tng xng c sanh ln thin gii. Th no l hai? Gii hin thin v Kin hin thin. y hai php ny, ny cc T-kheo, mt ngi nh vy tng xng c sanh ln thin gii. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Ngi no c thnh tu, y hai php ny, y Gii hin thin, y Kin hin thin Khi thn hoi mng chung, Ngi c chnh tr tu, Ngi y s c sanh Vo cnh gii ci tri ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 147 of 408

(XXXIV) (Duk. I,7) (It. 27)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n v ti c nghe: Ny cc T-kheo, T-kheo khng c nhit tnh, khng c s hi, khng c th chng c Chnh gic, khng c th chng c Nit-bn, khng c th chng c v thng an n khi cc kh ch. Ny cc T-kheo, T-kheo c nhit tnh, c s hi, c th chng c gic ng, c th chng c Nit-bn, c th chng c v thng an n khi cc kh ch. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Ngi khng c nhit tnh, Khng c bit s hi, Bing nhc, khng tinh cn, Nhiu hn trm thy min, Khng bit n xu h, Khng c lng tn knh, V T-kheo nh vy, Khng c th t ti, Ti thng Chnh-ng-Gic. Ai gi c chnh nim, Thng minh, tu thin nh, Nhit tnh, bit s hi, V khng c phng dt, Sau khi cht t c Kit s sanh v gi, y c th t, Chnh ng Gic v thng. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XXXV) (Duk. I,8) (It. 28)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, Phm hnh c sng, khng v mc ch la di qun chng, khng v mc ch nnh ht qun chng, khng v mc ch c li ch, li dng, cung knh, danh vng, ngh rng: "Mong rng qun chng bit n ta". Ny cc T-kheo, Phm hnh c sng v mc ch ch ng v v mc ch on tn. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c nghe: Vi mc ch ch ng, Vi mc ch on tn, Khng k ngi ni g, Th Tn thuyt ging V np sng Phm hnh, Mt np sng a n Th nhp vo Nit-bn, ng ny l con ng

Tiu B Kinh - Tp I

Page 148 of 408

c cc bc i nhn, c cc i n s, Noi theo v thc hin, V nhng ai dn bc, Chnh trn con ng y, Nh c Pht dy, S lm kh lng du, V thc hnh lm ng, Nh li o s dy. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XXXVI) (Duk. I,9) (It. 26)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, Phm hnh c sng, khng v mc ch la di qun chng, khng v mc ch nnh ht qun chng, khng v mc ch c li ch, li dng, cung knh, danh vng, ngh rng: "Mong rng qun chng bit n ta". Ny cc T-kheo, Phm hnh c sng v mc ch thng tri, v mc ch liu tri. Th Tn ni ln ngha ny. y, i ny c ni n: Vi mc ch thng tri, Vi mc ch liu tri Khng k ngi ni g, Th Tn thuyt ging V np sng Phm hnh, Mt np sng a n, Th nhp vo Nit-bn, ng ny l con ng c cc bc i nhn, c cc i n s Noi theo v thc hin, V nhng ai dn bc, Chnh trn con ng y, Nh c Pht dy. S lm kh lng du, V thc hnh lm ng, Nh li o s dy. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XXXVII) (Duk. I,10) (It. 27)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: y hai php, ny cc T-kheo, T-kheo ngay trong hin ti an tr vi nhiu lc h, nh l n lc dit tn cc lu hoc. Th no l hai? Vi s hng khi i vi nhng trng hp ng phn khi, v nh l tinh cn i vi phn khi. Thnh tu hai php ny, ny cc T-kheo, T-kheo ngay trong hin

Tiu B Kinh - Tp I

Page 149 of 408

ti sng vi nhiu lc h, nh l n lc dit tn cc lu hoc. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Bc c tr phn khi, Trng hp ng phn khi, V T-kheo nhit tnh, Thng minh v cn trng, Qun xuyn nhn s vt, Vi tr tu Bt-nh, Nhit tnh tr nh vy, Sng i sng an tnh, Khng bng bt hng say, Ch lc tm tnh ch, C th t chng c, on dit cc kh au. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 150 of 408

PHM II
(XXXVIII) (Duk. II, 1) (It. 31)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo. Vi Nh Lai, bc A-la-hn, Chnh ng Gic, hai tm t c hnh tr nhiu l an n v n dt. Ny cc T-kheo, Nh Lai a thch khng lm hi, thch th khng lm hi. Vi Nh Lai y, ny cc T-kheo, a thch khng lm hi ny, thch th khng lm hi ny, tm t ny c hnh tr nhiu. "Vi c ch uy nghi ny Ta khng lm hi mt ai, du l loi ng vt hay khng ng vt". Ny cc T-kheo, Nh Lai a thch n dt, thch th n dt. Vi Nh Lai y, ny cc T-kheo, a thch n dt ny, thch th n dt. Vi Nh Lai y, ny cc T-kheo, a thch n dt ny, thch th n dt ny, tm t ny c hnh tr nhiu! Phm c bt thin g, th u c on tn. Do vy, ny cc T-kheo, cc Thy hy an tr, hn hoan trong khng lm hi, thch th trong khng lm hi. Ny cc T-kheo, vi cc Thy an tr, hn hoan trong khng lm hi, thch th trong khng lm hi, tm t ny s c hnh tr nhiu. "Vi c ch uy nghi na, chng ta khng lm hi mt ai, du l loi ng vt hay khng ng vt". Ny cc T-kheo, hy an tr hn hoan trong n dt, thch th trong n dt. Ny cc T-kheo, vi cc Thy an tr hn hoan trong n dt, thch th trong n dt, tm t ny s c hnh tr nhiu. Cn c g bt thin, cn c g cha on tn, cn c g chng ta phi t b na u? Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Nh Lai, bc Gic ng, Bc c th nhn ni, Nhng g m ngi khc, Khng c th nhn ni, Hai tm t, v y Hnh tr v thc hin, Trc ht c ni n, L an n tm t, Th n l n dt, Th hai c trnh by, Ph tan mn hc m, n b bn kia, Bc i s t c, Quyn lc khng lu hoc, t thn mng ti hu Trong i dit, gii thot. V n s nh vy, Chc mang thn ti hu, Ta ni rng v y T b c kiu mn, Thot khi c gi lo, t c b bn kia. Nh ng trn tng , Trn nh ni u non, a mt nhn xung quanh, Qun chng di chn mnh, Cng vy bc Thin tu, Leo ln lu Chnh php Bin nhn khng su mun,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 151 of 408

Nhn xung m qun sanh, B u t su kh, B sanh gi p bc. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.


(XXXIX) (Duk. II, 2) (It. 33)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: C hai loi thuyt php ca Nh Lai, bc A-la-hn, Chnh-ng Gic, ci ny tip ni ci kia. Th no l hai? "Hy thy c l c", y l thuyt php th nht. Sau khi thy c l c, y, "Hy nhm chn, hy t b, hy thot ly", y l thuyt php th hai. Ny cc T-kheo, c hai loi thuyt php ny ca Nh Lai, bc A-la-hn, Chnh ng Gic, ci ny tip ni ci kia. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Vi Nh Lai, Pht , T mn mi chng sanh, Hy thy li thuyt ging, Tun t php theo php, Hai php c trnh by, Mt l hy nhn r, Php c l php c V chnh ti y, T b, khng tham m. T y, khng tham m, Hy lm cho an tnh, Mi kh au phin no. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XL) (Duk. II, 3) (It. 34)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, v minh i trc, lm cho t c cc php bt thin; tip theo l khng xu h, khng s hi. Ny cc T-kheo, minh i trc, lm cho t c cc php thin; tip theo l xu h v s hi. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Phm c c th g, i ny v i sau, Tt c do v minh, Lm gc, lm ci r, Dc tham c ct cha, V rng k c dc, Khng xu h, khng knh, T n khi c,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 152 of 408

Do vy i a x. Vy hy nn t b, Dc tham v v minh, Mun minh c sanh khi, T-kheo cn t b Tt c mi c th. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XLI) (Duk. II, 4) (It. 35)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, nhng chng sanh no b thi a khi Thnh tr tu, nhng chng sanh y l kho thi a, ngay trong hin ti, h an tr trong au kh, vi tn hi, vi u no, vi nhit no. Sau khi thn hoi mng chung, ch i l c th. Ny cc T-kheo, nhng chng sanh no khng b thi a khi Thnh tr tu, nhng chng sanh y khng c thi a. Ngay trong hin ti, h an tr trong an lc, khng c tn hi, khng c u no, khng c nhit no. Sau khi thn hoi mng chung, ch i l thin th. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Thi a khi tr tu, Hy nhn xem, th gii Vi hng ng ch Thin, An tr trong danh sc, Ngh rng: "y s tht" Nhng th thng i, Li chnh l tr tu, Chnh tu dt dn n Th nhp c Nit-bn, V chn chnh qun tri, S hoi dit sanh hu, Ch Thin v loi Ngi, Hoan h c chim ngng, Ch Pht Chnh ng Gic, Nhng bc gi chnh nim, y vi tr tu, Mang thm ny cui cng. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XLLII) (Duk. II, 5) (It. 36)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c hai php trng ny che ch cho i. Th no l hai? Xu h v s hi. Ny cc Tkheo, nu hai php ny khng che ch cho i, thi y khng c s phn bit gia m, ch em ca m, v ca anh em ca m hay gia v ca bc gio th s, gia nhng ngi v ca nhng bc ng c knh trng; th gii s ri vo lon lun nh cc loi d cu, gia cm, heo, ch v cc con ch rng. V rng, ny cc T-kheo, c hai php trng ny che ch cho i, cho nn y c s phn bit

Tiu B Kinh - Tp I

Page 153 of 408

gia m, ch em ca m, v ca anh em ca m, hay v ca bc gio th s, gia nhng ngi v ca nhng bc ng c knh trng. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Vi nhng ai khng c, Xu h v s hi, Lin tc v thng xuyn, H i xung bo thai, Da trn gc tinh dch H i n sanh t, Vi nhng ai chnh tr, Xu h v s hi, Lin tc v thng xuyn, Vng tr trn Phm hnh, H c s an tnh, Ti sanh c dit tn. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XLIII) (Duk. II, 6) (It. 37)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c hai ci khng sanh, khng hin hu, khng tc thnh, khng lm ra. Ny cc Tkheo, nu khng c ci khng sanh, khng hin hu, khng tc thnh, khng lm ra, th y khng th trnh by c s xut ly khi sanh, khi hin hu, khi tc thnh, khi lm ra. Do v, ny cc T-kheo, c ci khng sanh, khng hin hu, khng tc thnh, khng lm ra, nn c th trnh by c s xut ly khi sanh, khi hin hu, khi tc thnh, khi lm ra. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. C ci sanh, hin hu, Ci khi ln lm ra, Hu vi khng thng hng, Tc thnh ra gi cht, Mt ca bnh hon, Mng manh, gin, d v, Nh n nui dng, Nn mi c hin hu, Vt y tht khng hoan h a thch, Tht c ci xut ly, Ra khi c ci y, Tht c vt l lun, Thng hng, khng sanh khi, Khng c ci khi ln, Con ng khng cu u, Khng a n su mun, on dit cc php kh,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 154 of 408

S tnh ch mi hnh, An lc tht tnh lc. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.


(XLIV) (Duk. III, 7) (It. 38)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c hai Nit-bn gii ny. Th no l hai? Nit bn gii c d y v Nit-bn gii khng c d y. Ny cc T-kheo, th no l Nit-bn gii c d y? y, ny cc T-kheo, T-kheo l bc A-la-hn, cc lu hoc tn, Phm hnh thnh, vic nn lm lm, t gnh nng xung, t c mc ch, hu kit s dit, gii thot nh chnh tr. Trong v y, nm cn cn tn ti, ngang qua cc cn y, v y hng th kh , khng kh v rng t ng khng c thng hi cm gic lc kh. Vi v y, tham dit, sn dit, si dit. Ny cc T-kheo, y gi l Nit-bn c d y. Ny cc T-kheo, th no l Nit-bn gii khng c d y? y, ny cc T-kheo, T-kheo l bc A-lahn, cc lu hoc tn, Phm hnh thnh, vic nn lm lm, t gnh nng xung, t c mc ch, hu kit s dit, gii thot nh chnh tr. y, i v y, mi cm th u khng c hoan h a thch, s c lng du. Ny cc T-kheo, y gi l Nit-bn khng c d y. Ny cc Tkheo c hai Nit-bn gii ny. Th Tn ni ln ngha ny, y iu ny c ni n. Hai Nit-bn gii ny, c v c php nhn, Trnh by v thuyt ging, Khng y ta nh vy, Mt loi Nit-bn gii, y, thuc hin ti Cn c cc d y, Nui dng hu b dit. Khng d y Nit bn, Li thuc v tng lai, Vi v t gii ny, Mi hu dit hon ton. Nhng ai vi chnh tr, Bit con ng v vi, Tm t c gii thot, Nui dng hu b dit, Nhng ai chng t c Gc li ca cc php, Hoan h trong dit tn, Nhng v y nh vy, t b hon ton, Tt c mi sanh hu. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 155 of 408

(XLV) (Duk. II, 8) (It 39)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, hy sng a mun n dt thin nh, thch th n dt thin nh, chuyn ch ni tm tnh ch, khng gin on thin tnh, thnh tu qun tri, hnh tr hnh i n cc ngi nh trng. Ny cc T-kheo sng a mun n dt thin nh, thch th n dt thin tnh, chuyn ch vo ni tm tnh ch, khng gin on thin tnh, thnh tu qun tr, hnh tri hnh i n cc ngi nh trng, thi c ch i l mt trong hai qu ny: ngay trong hin ti c chnh tr, hay nu c d y, c qu Bt Lai. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Nhng ai tm an tnh, Thng minh v thn trng, Chnh nim tu thin nh, Qun nhn php chn chnh, Khng ch i ham mun, i vi cc loi dc, a mun khng phng dt, Sng an tnh c mt, Thy c s s hi, Trong np sng phng dt, H khng b thi a, H n gn Nit bn. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XLVI) (Duk. II, 9) (It. 40).

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, hy an tr cho li ch ca hc tp, cho tr tu ti thng, cho li cy gii thot, cho nim c tng thng. Ny cc T-kheo, an tr cho li ch ca hc tp, cho tr tu ti thng, cho li cy gii thot, cho nim c tng thng, thi c ch i l mt trong hai qu ny: c chnh tri ngay trong hin ti, hay nu c d y, chng c Bt-lai. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Bc hu hc vin mn, Khng cn b thi a, t ti thng tr tu, Thy sanh c dit tn. Ta ni chc chn rng, n s Mu-ni y, Mang sc thn cui cng. t b kiu mn, vt qua b kia, Thot khi s gi yu.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 156 of 408

Do vy hy lun lun, Vui trong thin, thin nh, Nhit tm v n lc, Thy sanh c dit tn, Hi ny cc T-kheo, Hy nhip phc ma qun, Tu tp vt qua c, Thot khi s gi cht. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LVIII) (Duk. II, 10) (It. 41)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, T-kheo phi sng cnh gic, chnh nim, tnh gic, thin nh, hoan h, tn thnh, v y qun tri ng thi trong cc php thin. Ny cc T-kheo, vi T-kheo sng cnh gic, chnh nim, tnh gic, thin nh, hoan h, tn thnh, qun tri ng thi trong cc php thin, thi c ch i l mt trong hai qu ny: c chnh tri ngay trong hin ti, hay nu c d y, chng c Bt lai. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Hi cc bc cnh gic, Hy lng nghe iu ny, Nhng ai cn nm ng, Hy thc dy tnh thc, Thc tnh l tt hn, Hn k ang nm ng, i vi ngi thc tnh, Khng c s s hi, Ngi thc tnh, thc gic, Chnh nim v tnh gic, Thin nh, tm hoan h, Nhit tnh y tn thnh, Chn chnh bit thi gi, Thng qun n Chnh php, t c s nht tm, Qut sch mi tm ti. Do vy hy tu tp, Thc tnh v nhit tnh, V T-kheo thng minh, Thn trng, chng cnh thin, Cht t cc kit s, Tri buc sanh vi gi, Chnh ti i ny, Chng chnh gic V thng. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XLVIII) (Duk. II, 11) (It. 42)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 157 of 408

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c hai hng ngi b a lc, b a vo a ngc nu h khng on tn li lm ca h. Th no l hai? Ai sng phi Phm hnh, li t cho sng Phm hnh. Ai i vi ngi sng Phm hnh vin mn, thanh tnh, li buc ti ch trch l phi Phm hnh khng c cn c. Ny cc T-kheo, hai hng ngi ny b a lc, b a vo a ngc, nu h khng on tn li lm ca h. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Ai ni li khng chn, Ri vo ci a ngc, Ai sau khi lm, Li ni ti khng lm, C hai sau khi cht, u ng ng nh nhau, H u l nhng ngi, Lm cc nghip h lit, Thuc v cnh i sau, Li c rt nhiu ngi, Tuy mang o c-sa, H khng c ch ng, i vi cc php c, Do h lm nghip c, H phi sanh a ngc, Tt hn i vi h, L nut cc st trn Chy nh ng la, Cn hn k c gii, Khng bit c ch ng, Nu c n dng g, Cc mn n quc . ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XLIX) (Duk. II, 12) (It. 43)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, ch Thin v loi Ngi b xm chim bi hai t kin, mt s ngi chp cht, mt s ngi i qu trn, mt s ngi c mt thy c. Ny cc T-kheo, th no l mt s ngi chp cht? Ny cc T-kheo, c ch Thin v loi Ngi a mun sanh hu, khi cc php on dit sanh hu c ging cho h, tm h khng c phn khi, khng c tn thnh, khng c an tr, khng c b li cun. Nh vy, ny cc T-kheo, l mt s ngi chp cht. V ny cc T-kheo, th no l mt s ngi i qu trn? Nhng c mt s ngi lo u, xu h, nhm chn vi sanh hu, hoan h, phi sanh hu. H ni: "V rng khi thn hoi mng chung, t ng ny b cht t, b hoi dit, khng c tn ti sau khi cht. Quan im ny l thit thc, l th thng, l chn tht ". Nh vy ny cc T-kheo, l mt s ngi i qu trn.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 158 of 408

V ny cc T Kheo, th no l mt s c mt c thy? y, T-kheo thy s sanh hu l sanh hu, sau khi thy s sanh hu, v y hng n nhm chn, ly tham, on dit. Nh vy ny cc T-kheo, l nhng ngi c mt c thy. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Nhng ai thy c Sanh hu l sanh hu, Thy c s vt qua Ca s sanh hu y. Nhng v y gii thot, i nh tht hin hu, V nh on dit c Tham i i sanh hu. Nu v y liu tri, Sanh hu l sanh hu, V y ly tham i i hu v phi hu, T-kheo quyt phi hu, i vi chnh sanh hu, S khng cn i n Sanh i ri sanh li. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 159 of 408

CHNG III - BA PHP

PHM I
(L) (Tik. I, 1) (It. 45)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba cn bn bt thin ny. Th no l ba? Tham l cn bn bt thin; Sn l cn bn bt thin; Si l cn bn bt thin. Ny cc T-kheo, c ba cn bn bt thin ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Tham, sn, si lm hi, Ngi c tm c c, H t mnh hin hu, Nh gi t li, v. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LI) (Tik. I, 2) (It. 45)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba gii ny. Th no l ba? Sc gii, v sc gii, dit gii. Ny cc T-kheo, c ba gii ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Ai liu tri sc gii, Khng an tr v sc, Nhng ai c gii thot, i vi on dit gii, Cc chng sanh nh vy, X ly c thn cht, Vi thn cm gic c, Bt t, khng sanh y, X ly, t b hn, Sanh y a n hu, Sau khi t chng c, Khng cn c lu hoc, Bc Chnh ng Chnh Gic, Thuyt php con ng chnh, Khng c g su mun, Trong sch khng cu u. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LII) (Tik. I, 3) (It. 46)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n v ti c nghe:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 160 of 408

Ny cc T-kheo, c ba cm th ny. Th no l ba? Lc th, kh th, bt kh bt lc th. Ny cc Tkheo, c ba cm th ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. nh tnh v tnh gic, Chnh nim t Pht, Qun tri cc cm th, V hin hu cc th. Ti y, tm c dit, Con ng a n dit, T-kheo nh dit th, Khng ham mun, tch tnh. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LIII) (Tik. I, 4) (It. 47)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba cm th ny. Th no l ba? Lc th, kh th, bt kh bt lc th. Ny cc Tkheo, lc th cn phi c xem nh l kh. Kh th cn phi c xem nh l mi tn. Bt kh bt lc th cn phi c xem nh l v thng. V rng ny cc T-kheo, T-kheo xem lc th nh l kh, xem kh th nh l mi tn, xem bt kh bt lc th nh l v thng, ny cc T-kheo, T-kheo ny gi l bc Thnh chn chnh thy, cht t i, gii to kit s chn chnh thng tri mn, on tn kh au. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Ai thy lc l kh, Thy kh l mi tn, Thy bt kh bt lc Th y l v thng, T-kheo y tht s thy tht chn chnh, Chnh ti ni y, T y c gii thot. Thnh tu c thng tr, Bc n s an tnh Chc chn vt qua Cc ch nn tri buc. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LIV) (Tik. I, 5) (It. 48)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba tm cu ny. Th no l ba? Dc tm cu, hu tm cu, Phm hnh tm cu. Ny cc T-kheo, c ba tm cu ny.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 161 of 408

Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. nh tnh v tnh gic, Chnh nim t Pht, Qun tri cc tm cu, V hin hu tm cu, y, tm y dit. V con ng n dit. T-kheo do dit tn, Cc loi tm cu y, Khng cn c c mun c lng du tch tnh. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LV) (Tik. I, 6) (It. 48)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba tm cu ny. Th no l ba? Dc tm cu, hu tm cu, Phm hnh tm cu. Ny cc T-kheo, c ba tm cu ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Dc v hu tm cu, Cng Phm hnh tm cu Nu chp trc nm gi Chnh y l s tht, Nh vy l cht cha, mi loi kin x, Vi ai khng ham mun i vi cc loi tham, V y c gii thot, Nh dit c kh i, Tm cu c t b, Kin x c nh ln, T-kheo do dit tn Cc loi tm cu y, Khng cn c mong cu, Khng cn c nghi hoc. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LVI) (Tik. I, 7) (It. 49)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba lu hoc ny. Th no l ba? Dc lu, hu lu, v minh lu. Ny cc T-kheo, c ba lu hoc ny.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 162 of 408

Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. nh tnh v tnh gic Chnh nim t Pht, Qun tri cc lu hoc, V hin hu lu hoc, y tm c dit, V con ng n dit, T-kheo dit tn, Cc loi lu hoc y, Khng cn c c mun, c lng du, tch tnh. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LVII) (Tik. I,8) (It. 49)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba loi lu hoc ny. Th no l ba? Dc lu, hu lu v v minh lu. Ny cc Tkheo, c ba lu hoc ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, ngha ny c ni n. Ai on tr dc lu, Ly tham thot v minh, Hu lu c on tr, Gii thot khi sanh y, Mang ci thn cui cng, Dp tan c xe ma. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LVIII) (Tik. I, 9) (It. 50)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba kht i ny. Th no l ba? Dc i, hu i, phi hu i. Ny cc T-kheo, c ba kht i ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, ngha ny c ni n. Tri buc bi i trin, Tm a hu, phi hu, B ma trin tri buc, Chng sanh y khng c, An n khi ch nn. Chng sanh i lun chuyn, n sanh ri n cht. Nhng ai on c i, Ly i hu, phi hu, H n b bn kia,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 163 of 408

Trong th gii hin ti, H chng t c, Cc lu hoc on tn. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.


(LIX) (Tik. I, 10) (It. 50).

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Thnh tu vi ba php, ny cc T-kheo, v T-kheo vt qua c th lc ca c ma, v chi sng nh mt tri. Th no l ba? y, ny cc T-kheo, v T-kheo thnh tu v hc gii un, thnh tu v hc nh un, thnh tu v hc tu un. Thnh tu vi ba php ny, ny cc T-kheo, v T-kheo vt qua c th lc ca c-ma, v chi sng nh mt tri. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Gii, nh v tr tu, Vi ai kho tu tp, V y vt qua khi Th lc ca c ma, V chi sng rc sng,, Nh mt tri chi sng. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 164 of 408

PHM II
(LX) (Tik. II, 1) (It. 51)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba phc nghip s ny. Th no l ba? Phc nghip s do b th tc thnh, phc nghip s do gii tc thnh, v phc nghip do s tu tp tc thnh. Ny cc T-kheo, c ba phc nghip s ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Hy cho ngi y, Hc tp lm cng c, Hng dn n tng lai em li cn an lc. Hy tu tp b th, Tp s hnh an tnh, V tu tp t tm, Tu xong ba php y, Nhng php khi lc th. Bc Hin tr c sanh, Ti th gii an lc, Khng phin no hn th. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LXI) (Tik. II, 2) (It. 52)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba con mt ny. Th no l ba? Mt tht, mt ch Thin v mt tr tu. Ny cc Tkheo c ba loi mt ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Mt tht, mt ch Thin, V thng mt tr tu, C ba loi mt y, c bc V thng nhn, tuyn b trnh by, Sanh khi ca mt tht, Con ng mt ch Thin, T y, tr khi ln, Tu nhn l ti thng, Ai chng c mt y, Gii thot mi au kh. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 165 of 408

(LXII) (Tik. II, 3) (It. 53)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba cn ny. Th no l ba? V tri ng tri cn, tri cn, c tri cn (cn: "Ti s bit iu cha c bit"; cn v s bit; cn ca ngi bit). Ny cc T-kheo, c ba loi cn ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. V hu hc hc tp, i theo con ng thng, trong s dit tn, Tr th nht khi ln, T khng gin on, Tip theo l chn tr, Chnh t chn tr y, t c s gii thot Chc chn v nh vy, L v c chnh tr, Gii thot ta bt ng, Nh dit hu kit s, V y cc cn Chc chn c an tnh, V a thch con ng, a n s an tnh, Mang thn th cui cng, Sau khi nh bi c c ma vi con voi c ci khi lm trn. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LXIII) (Tip. II, 4) (It. 53)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba thi gian ny. Th no l ba? Thi gian qu kh, thi gian tng li, thi gian hin ti. Ny cc T-kheo, c ba thi gian ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Chng sanh cn tng n Nhng g c tuyn b, An tr tht vng vng, Trn iu c tuyn b Nu khng c liu tri, iu ng c tuyn b, H i n ch nn, Di ch ca thn cht. Nu liu tri c

Tiu B Kinh - Tp I

Page 166 of 408

iu ng c tuyn b, V y khng ngh n, iu c ni ln, Chnh nh c tm , Gii thot c cm gic, V con ng an tnh V thng khng g hn. Ai tht c y , V iu ng tuyn b, T mnh c an tnh, a thch ng an tnh, Sng bnh tnh tinh tn. An tr trn chnh php, V y vt tn gi, Thnh t c tr tu. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LXIV) (Tik. II, 5) (It. 54)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba c hnh ny. Th no l ba? Thn c hnh, ng c hnh, c hnh. Ny cc Tkheo, c ba c hnh ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Lm c hnh v thn, Lm c hnh v li, Lm c hnh v , V bt c hnh g, u c gi hnh c, Khng lm nghip lnh no, Lm nhiu nghip khng thin, Khi thn hoi mng chung, Vi tr tu h lit, V y phi sanh vo Trong cnh gii a ngc. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LXV) (Tik. II, 6) (It. 55)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba thin hnh ny. Th no l ba? Thn thin hnh, ng thin hnh, thin hnh. Ny cc T-kheo, c ba thin hnh ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 167 of 408

T b thn lm c, T b li ni c, T b ngh c, V bt c hnh g, c gi l hnh c, Khng lm cc iu c, Lm nhi nhng hnh lnh, Khi thn hoi mng chung, Vi tr tu th thng, V y c sanh ln, Trong cnh gii ch Thin. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LXVI) (Tik. II, 7) (It. 55)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba thanh tnh ny. Th no l ba? Thn thanh tnh, li thanh tnh, thanh tnh. Ny cc T-kheo, c ba thanh tnh ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Thn v li thanh tnh V cng thanh tnh, Khng c cc lu hoc, y s thanh tnh, V nh vy c gi t b tt c. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LXVII) (Tik. II, 8) (It. 56)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba trm lng ny. Th no l ba? Thn trm lng, li trm lng, trm lng. Ny cc T-kheo, c ba trm lng ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Thn v li trm lng V cng trm lng, Khng c cc lu hoc, y vi trm lng Ca cc bc chn n s, uc tn gi l v tm sch iu c. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 168 of 408

(LXVIII) (Tik. II, 9) (It. 56)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, vi ai tham cha on tn, sn cha on tn, si cha on tn. Ny cc T-kheo, ngi y c gi l ngi b tri buc vi c ma, b by li ca c ma bao trm, b lm theo c ma mun. Ny cc T-kheo, vi ai tham on tn, sn on tn, si on tn, ny cc T-kheo, ngi y c gi l ngi khng tri buc vi c ma, c thot khi by li ca c ma, khng b lm theo c ma mun. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n Vi ai t b Tham, sn v v minh, V y c gi l tu tp t ng, tr thnh Phm Thin Bc Nh Lai, Pht-, Bc vt qua c, Hn th v s hi, Bc on tn tt c, c gi danh nh vy. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LXIX) (Tik. II, 10) (It. 57)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Vi T-kheo hay T-kheo-ni no, ny cc T-kheo, tham cha on tn, sn cha on tn, si cha on tn; ny cc T-kheo, v y c gi l v cha vt qua i dng, vi sng bin, vi sng ngm, vi nc xoy, vi c mp, vi cc loi La-st. Ny cc T-kheo, vi T-kheo hay T-kheo ni no, tham on tn, sn on tn, si on tn; ny cc T-kheo, v y c gi l: " vt qua i dng, vi sng bin, vi sng ngm, vi nc xoy, vi c mp, vi cc loi la-st, vt qua b kia, l v B-la-mn ng trn t lin. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Vi ai t b Tham, sanh v v minh, V y c gi l vt qua bin ny, Vi c mp, D-xoa, Vi sng bin hi hng, Rt kh c vt qua, L v vt c trin, t b thn cht, Khng cn c sanh y, t b au kh, Khng cn c ti sanh,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 169 of 408

i n mc ch, Khng th c lng c, Ta ni rng v y Lm ma vng si m. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 170 of 408

PHM III
(LXX) (Tik. III, 1) (It. 58)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ta thy, ny cc T-kheo, cc chng sanh thnh tu thn lm c, thnh tu li ni c, thnh tu ngh c, ch trch cc bc Thnh, c t kin, chp nhn cc nghip b t kin chi phi. Sau khi thn hoi mng chung, h b sanh vo ci d, c th a x, a ngc. Ny cc T-kheo, sau khi khng nghe mt Sa-mn hay B-la-mn no khc ni ln, Ta ni nn li ni ny: "Ny cc T-kheo, Ta thy cc chng sanh thnh tu thn lm c, thnh tu li ni c, thnh tu ngh c, ch trch cc bc Thnh, c t kin, chp nhn cc nghip b t kin chi phi, sau khi thn hoi mng chung, chng phi sanh vo ci d, c th, a x, a ngc". V ny cc T-kheo, v rng Ta t mnh bit, t mnh thy, t mnh tm ra, nn Ta tuyn b rng: "Ny cc T-kheo, Ta thy cc chng sanh, thnh tu thn lm c, thnh tu li ni c, thnh tu ngh c, ch trch cc bc Thnh, c t kin, chp nhn cc nghip b t kin chi phi, sau khi thn hoi mng chung, h phi sanh vo ci d, c th, a x, a ngc". Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Dn vo ng t Ni nhng li t ng, Vi thn lm nghip t, Ngi i lm vy. t nghe, t hc hi, Khng lm cc cng c, y sng trong i, Vi sanh mng t oi, Khi thn hoi mng chung, Ngi y vi lit tu, B sanh vo a ngc. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LXXI) (Tik, III, 2) (It. 59)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ta thy, ny cc T-kheo, cc chng sanh thnh tu thn lm thin, thnh tu ni li thin, thnh tu ngh thin, khng ch trch cc bc Thnh, c chnh kin, chp nhn cc nghip c chnh kin chi phi, sau khi thn hoi mng chung, h c sanh vo thin th, thin gii, ci i ny. Ny cc Tkheo, sau khi khng nghe mt Sa-mn hay B-la-mn no khc ni ln, Ta ni ln li ni ny: "Ny cc T-kheo, Ta thy cc chng sanh thnh tu thn lm thin, thnh tu li ni thin, thnh tu ngha thin khng ch trch cc bc Thnh, c chnh kin, chp nhn cc nghip c chnh kin chi phi, sau khi thn hoi mng chung, h c sanh vo thin th, thin gii, ci i ny". V ny cc T-kheo, v rng Ta t mnh bit, t mnh thy, t mnh tm ra, nn Ta tuyn b rng: "Ny cc T-kheo, Ta thy cc chng sanh, thnh tu thn lm thin, thnh tu li ni thin, thnh tu ngh thin, khng ch trch cc bc Thnh, c chnh kin, chp nhn cc nghip c chnh kin chi phi, sau khi thn hoi mng chung, h sanh vo thin th, thin gii, ci i ny". Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 171 of 408

Dn vo ng chnh, Ni nhng li chnh ng, Vi thn lm nghip chnh, Ngi i lm vy. Nghe nhiu hc hi nhiu Lm cc vic cng c, y sng trong i, Vi sanh mng t oi, Khi thn hoi mng chung, Ngi y vi tr tu. Ngi y lm nh vy, c sanh ln ci Tri. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LXXII) (Tik, III, 3) (It. 60)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba xut ly gii ny. Th no l ba? S xut ly ny khi cc dc, tc l vin ly. S xut ly ny khi cc sc, tc l v sc. S on dit ci g c hin hu, c lm ra, c duyn khi, l s xut ly ci y. Ny cc T-kheo, c ba xut ly gii ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Bit c xut ly dc, Vt qua c cc sc, Tnh ch tt c hnh, Lun lun cm nhit tnh, T-kheo y thy chnh, T y, chnh y, V y c gii thot, Thng tr c vin thnh, Sng np sng an tnh V y sng nh vy, Tht s l n s, vt khi cc ch. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(LXXIII) (Tik. III, 4) (It. 61)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, cc php v sc an tnh tt hn cc sc php; on dit an tnh tt hn cc php v sc. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Chng sanh i n sc,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 172 of 408

C chng tr v sc, Khng qun tri on dit, H i n ti sanh. Nhng ai liu tri sc, Khng an tr v sc, Chnh trong s on dit, H t c gii thot, Cc hng ngi nh vy, H b ri thn cht. Vi thn cm xc c, Bt t khng sanh y, Sanh y c x ly, Chng c, khng lu hoc, V Chnh ng Chnh gic, Thuyt ging v con ng Con ng khng su mun Con ng khng cu u. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe:
(LXXIV) (Tik. III, 5) (It. 62)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, cc ba hng con trai ny xut hin, c mt i. Th no l ba? u sanh, ty sanh, lit sanh. V ny cc T-kheo. Th no l u sanh? y, ny cc T-kheo, cha m ca ngi con khng quy y Pht, khng quy y Php, khng quy y Tng, khng t b st sanh, khng t b ly ca khng cho, khng t b t hnh trong cc dc, khng t b ni lo, khng t b m say ru men ru nu, c gii theo c php. Cn ngi con ca h quy y Pht, quy y Php, quy y Tng, t b st sanh, t b ly ca khng cho, t b t hnh trong cc dc, t b ni lo, t b m say ru men ru nu, gi gii, theo php lnh. Nh vy, ny cc T-kheo, ngi con y c u sanh. V ny cc T-kheo, th no ngi con trai ty sanh? y ny cc T-kheo, cha m ca ngi con quy y Pht, quy y Php, quy y Tng, t b st sanh, t b ly ca khng cho, t b t hnh trong cc dc, t b ni lo, t b m say ru men ru nu, gi gii, theo cc php lnh. Ngi con trai ca h cng quy y Pht, quy y Php, quy y Tng, t b st sanh, t b ly ca khng cho, t b t hnh trong cc dc, t b ni lo, t b m say ru men ru nu, gi gii, theo cc php lnh. Nh vy ny cc T-kheo, l ngi con ty sanh. V ny cc T-kheo, th no l ngi con trai lit sanh? y, ny cc T-kheo, cha m ca ngi con trai ny quy y Pht, quy y Php, quy y Tng, t b st sanh, t b ly ca khng cho, t b t hnh trong cc dc, t b ni lo, t b m say ru men, ru nu, gi gii, theo cc php lnh. V ngi con ca h khng quy y Pht, khng quy y Php, khng quy y Tng, khng t b st sanh, khng t b ly ca khng cho, khng t b t hnh trong cc dc, khng t b ni lo, khng t b m say ru men ru nu, c gii, theo c php. Nh vy, ny cc T-kheo, l ngi con lit sanh. Ny cc T-kheo, c ba hng con trai ny c mt, xut hin i. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 173 of 408

Bc Hin tr c mun, Con trai u, ty sanh, Khng c mun lit sanh, Mt gnh nng gia nh, i c nhng con ny, Tr thnh nam c s, Sng y tn gii, Bit nghe li ngi khc, Xa la s xan tham. Nhng ngi con nh vy, Nh trng thot m my, Chi sng gia hi chng. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LXXV) (Tik. III, 6) (It. 64)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba hng ngi ny c mt, hin hu i. Th no l ba? Hng ngi nh hn hn, hng ngi nh ch ma trong a phng v hng ngi nh ma xung khp tt c. V ny cc T-kheo, th no l hng ngi nh hn hn? y, ny cc T-kheo, c ngi khng b th cho ai c, khng cho n, ung, vi, xe c, vng hoa, hng, du xoa, sng ta, n uc cho Sa-mn, B-la-mn, cho cc ngi n xin ngho kh khn cng. Ny cc T-kheo, hng ngi nh vy nh hn hn khng ma. V ny cc T-kheo, th no l hng ngi nh ch ma trong a phng? y, ny cc T-kheo, c ngi c b th cho mt s ngi, nhng khng b th cho mt s ngi. Du s ngi l Sa-mn, B-la-mn hay cc ngi n xin ngho kh, khn cng, h khng b th n ung, vi, xe c, vng hoa, hng du xoa, sng ta, n uc. Ny cc T-kheo, hng ngi nh vy l hng ngi nh ma ch trong a phng. V ny cc T-kheo, th no l hng ngi nh ma xung khp tt c? y, ny cc T-kheo, c hng ngi cho tt c mi ngi, cho n, ung, vi mc, xe c, vng hoa, hng, du xoa, sng ta, n uc, cho cc ngi Sa-mn, B-la-mn cho cc ngi n xin ngho i khn cng. Ny cc T-kheo, c ba hng ngi ny, c mt, hin hu i. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Khng cho hng Sa-mn, Khng cho B-la-mn, Khng cho k khn cng, Khng cho ngi n xin Khng san s cho ngi, Nhng thu hoch c, Nh n, ung, Cng cc vt thc khc, Hng y tht ging nh, Hn hn khng ma mc,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 174 of 408

Hng ngi y c gi L hng ngi h lit. Khng cho mt hng ngi, Ch la cho mt s, Hng y c Hin tr, Gi l nhng hng ngi Ch ma ti a phng, Khng ma ti ch khc. Hng ngi ma b th, Cng khp tt c ch, C lng thng t mn, i vi mi loi hu tnh, Vi tm tht hoan h, Tung vi cho cng khp. Hy cho! Hy cho na, V y lun ni vy. Nh my ging gm tht Chp sng ma xung, Trn ngp ch t cao, Trn y ch t trng, Chy trn vi nc ngp. Cng vy i ny, C mt s hng ngi, Hng ngi ging nh vy. Thu hoch c ng php, Ti sn do n lc. Vi n ung V y chn chnh i, Nhng chng sanh khn cng. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LXXVI) (Tik, III, 7) (It. 67)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Do hy vng c ba lc ny, bc Hin tr h tr gii. Th no l ba? "Mong rng li tn thn s n vi ta", bc Hin tr h tr gii. "Mong rng, ti sn s khi ln cho ta", bc Hin tr h tr gii. "Mong rng khi thn hoi mng chung, ta s sanh ln thin th, thin gii, ci i ny" bc Hin tr h tr gii. Ny cc T-kheo, do hy vng c ba lc ny, bc Hin tr h tr gii. Th Tn ni ln ngha ny. y, ngha ny c ni n. Bc tr h tr gii, Hy vng c ba lc, c khen, c ti sn, i sau sng hoan h, Trong cnh gii ch Thin.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 175 of 408

Nu khng lm iu c, Nhng theo k lm c, Th b nghi lm c, V b tng ting xu. Ging nh ngi lm bn, Ging nh ngi lm theo, Ngi ny ging ngi y Ging nh ngi cng tr. Ngi theo, ngi c theo, Xc chm, c xc chm, Nh cy tn nhim c Nhim b tn cha nhim, Bc Tr v s nhim, Nn khng bn k c. Vi ngn c kusa, Dng gi c thi, Kusa hay mi thi, Cng vy, gn k ngu. Cn ngi dng ngn l, Gi hng Ta-ga-ra, Ngn l bay mi thm Cng vy, gn bc Tr. Do vy, nh ngh n Ci gi bng l y, Bit c nhng ci g S ri vo t mnh, Bc Hin tr khng theo, Nhng hng ngi bt thin, Ch bit lm bn thn, Nhng ngi lnh hin thin. Nhng k c, bt thin, Dt dn n a ngc, Cn nhng k tt lnh, t n cnh thin th. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LXXVII) (Tik. III, 8) (It. 69)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, thn ny b hy hoi, thc b ln tn, tt c sanh y l v thng, kh, chu s bin hoi. Th Tn ni ln ngha ny. y, ngha ny c ni n. Bit thn b hu hoi, Cn thc b ln tn, Thy s trong sanh y, Hiu c sanh v cht. Sau khi chng t c,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 176 of 408

S an tnh ti thng, T ng c tu tp, Ch cn i thi gian. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.


(LXXVIII) (Tik. III, 9) (It. 69)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, cc chng sanh ty theo gii, giao thn chung dng vi cc chng sanh. Hng chng sanh hng h giao thn, chung dng vi cc chng sanh hng h. Cc chng sanh hng thng giao thn, chung dng vi cc chng sanh hng thng. Ny cc T-kheo, trong thi gian qu kh, cc chng sanh ty theo gii giao thn, chung dng vi cc chng sanh. Hng chng sanh hng h giao thn, chung dng vi cc chng sanh hng h. Hng chng sanh hng thng giao thn, chung dng vi cc chng sanh hng thng. Ny cc T-kheo, trong thi tng lai, cc chng sanh ty theo gii, s giao thn, s chung dng vi cc chng sanh. Hng chng sanh hng h s giao thn, chung dng vi cc chng sanh hng h. Hng chng sanh hng thng s giao thn, chung dng vi cc chng sanh hng thng. Ny cc T-kheo, hin nay cng vy, trong thi hin ti, cc chng sanh ty theo gii, giao thn chung dng vi cc chng sanh. Hng chng sanh hng h giao thn, chung dng vi cc chng sanh hng h. Hng chng sanh hng thng giao thn, chung dng vi cc chng sanh hng thng. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Rng dc c sanh ln, Chnh do s cng tr, Rng dc c cht t, Chnh nh khng cng tr, Nh leo tm g nh, B chm di sng ln, Cng vy, nu i n Vi k li, bing nhc, Bc sng i tt lnh, Ri cng b chm lun. Do vy hy trnh xa, K li khng tinh tn, Hy chung sng cng tr, Vi bc Thnh vin ly, Vi nhng bc tinh cn Sng trong cnh thin nh, Vi nhng v thng xuyn, Sing nng v cn mn. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(LXXIX) (Tik. III, 10) (It. 71)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 177 of 408

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba php ny a n tn gim cho T-kheo hu hc. Th no l ba? y, ny cc T-kheo, T-kheo hu hc a thch cng vic, thch th cng vic, am m a thch cng vic; a thch ni chuyn, thch th ni chuyn, am m a thch ni chuyn; a thch nm ng, thch th nm ng, am m a thch nm ng. Ny cc T-kheo, c ba php ny a n s tn gim cho T-kheo hu hc. Ny cc T-kheo, c ba php ny khng a n tn gim cho T-kheo hu hc. Th no l ba? y, ny cc T-kheo, T-kheo hu hc khng a thch cng vic, khng thch th cng vic, khng am m a thch cng vic; khng a thch ni chuyn, khng thch th ni chuyn, khng am m a thch ni chuyn; khng a thch nm ng, khng thch th nm ng, khng am m a thch nm ng. Ny cc T-kheo, c ba php ny khng a n tn gim cho T-kheo hu hc. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. T-kheo thch cng vic, Thch th trong ni chuyn, V a thch nm ng, Sng dao ng tro c; V T-kheo nh vy, Khng th no chng ng, Chng B- ti thng, Do vy, i v y, Cn phi t cng vic, Phi t s nm ng, Khng c c tho ng, V T-kheo nh vy, Mi c th chng c, Chng ti thng B-. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 178 of 408

PHM IV
(LXXX) (Tik. IV, 1) (It. 72)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba tm t bt thin ny. Th no l ba? Tm t lin h n t cao mnh; tm t lin h n li dng, cung knh, danh vng; tm t lin h n lo lng cho ngi khc. Ny cc Tkheo, c ba tm t bt thin ny. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Ai c s lin h, T cao chnh mnh, Lin h n li dng Cung knh v tn trng, Ai a thch, vui thch, Lm thn, lm bn hu, Nhng v y ng xa Dit tn cc kit s. Ai t b con ci, T b cc loi vt, T b cc l ci B ct cha ti sn T-kheo y c th, Chng B- v thng. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(LXXXI) (Tik. IV, 2) (It. 73)

Ny cc T-kheo, Ta thy cc chng sanh b cung knh chinh phc, b tm cung knh xm chim, sau khi thn hoi mng chung, b sanh vo ci d, c th, a x, a ngc. Ny cc T-kheo, Ta thy cc chng sanh b khng cung knh chinh phc, tm b khng cung knh xm chim, sau khi thn hoi mng chung, b sanh vo ci d, c th, a x, a ngc. Ny cc T-kheo, Ta thy cc chng sanh khi tm b chinh phc, b xm chim bi c hai cung knh v khng cung knh, sau khi thn hoi mng chung, b sanh vo ci d, c th, a x, a ngc. Ny cc T-kheo, sau khi khng nghe mt Sa-mn hay B-la-mn no khc ni ln, Ta ni ln li ni ny: "Ny cc T-kheo, Ta thy cc chng sanh, b cung knh chinh phc, tm b cung knh xm chim, sau khi thn hoi mng chung, b sanh vo ci d, c th, a x, a ngc. Ny cc T-kheo, Ta thy cc chng sanh, khi b khng cung knh chinh phc, tm b khng cung knh xm chim, sau khi thn hoi mng chung, b sanh vo ci d, c th, a x, a ngc. Ny cc T-kheo, Ta thy cc chng sanh khi b chinh phc, tm b xm chim bi c hai cung knh v khng cung knh, sau khi thn hoi mng chung, b sanh vo ci d, c th, a x, a ngc".

Tiu B Kinh - Tp I

Page 179 of 408

V ny cc T-kheo, v rng Ta t mnh bit, t mnh thy, t mnh tm ra nn Ta tuyn b rng: "Ny cc T-kheo, ta thy cc chng sanh, khi b cung knh chinh phc, tm b cung knh xm chim, sau khi thn hoi mng chung, b sanh vo ci d, c th, a x, a ngc. Ny cc T-kheo, Ta thy cc chng sanh, khi b khng cung knh chinh phc, tm b khng cung knh xm chim, sau khi thn hoi mng chung b sanh vo ci d, c th, o x, a ngc. Ny cc T-kheo, Ta thy cc chng sanh, khi b chinh phc, tm b xm chim bi c hai cung knh v khng cung knh, sau khi thn hoi mng chung b sanh vo ci d, c th, a x, a ngc". Ai khi c cung knh, Khi khng c cung knh, Trong c hai trng hp, Tm nh khng lay chuyn. Sng hnh khng phng dt, Tm thng nhp thin t, Vi tm tng t nh, Chnh qun cc s kin, a thch chp th dit, c gi bc chn nhn.
(LXXXII) (Tik. IV, 3) (It. 75)

Ny cc T-kheo, gia ch Thin, c ba ting ch Thin ny thnh thong c vang ln, tu thi c khi ln. Th no l ba? Ny cc T-kheo, khi no bc Thnh t co b ru tc, p o c-sa, ngh n xut gia, t b gia nh, sng khng gia nh; trong khi y, ny cc T-kheo, ting ch Thin c vang ln: "V Thnh t ny ngh n chin u vi c ma". Ny cc T-kheo, y l ting ch Thin th nht, thnh thong c vang ln gia ch Thin, ty thi c khi ln. Li na, ny cc T-kheo, khi no bc Thnh t sng chuyn tm tu tp v By B- phn; trong khi y, ny cc T-kheo, ting ch Thin c vang ln: "V Thnh t ny chin u vi c ma". Ny cc T-kheo, y l ting ch Thin th hai, thnh thong c vang ln gia ch Thin, ty thi c khi ln. Li na, ny cc T-kheo, khi no bc Thnh t, vi s dit tn cc lu hoc, ngay trong hin ti, t mnh vi thng tr chng ng, chng t v an tr v lu tm gii thot, tu gii thot, trong khi y, ny cc T-kheo, ting ch Thin vang ln: "V Thnh t ny chin thng trong chin trn. ng u trong chin trn, sau khi chin thng, v y an tr". Ny cc T-kheo, y l ting ch Thin th ba, thnh thong c vang ln gia ch Thin, ty thi c khi ln. Ny cc T-kheo, gia ch Thin c ting ch Thin ny, thnh thong c vang ln, tu thi c khi ln. Thy t chnh gic Chin thng trong chin trn, Ch Thin cng nh l, Bc v i nh vy, Bc tr tu chn mui. Chng ti nh l Ngi, Ngi c luyn thun thc,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 180 of 408

V Ngi chin thng, Trn nh rt kh thng. Ngi chin thng c Qun i ca thn cht, Khng cn tr ngi g, Nh gii thot ca Ngi. Nh vy cc Thin nhn, nh l v nh vy, V t c mc ch, Chc chn cc Thin nhn, nh l trong v y, Php g gip thot c, Khi thn cht chi phi.
(LXXXIII) (Tik. IV, 4) (It. 76)

Ny cc T-kheo, khi no mt Thin nhn mnh chung t b thn ch Thin, c nm tng xut hin ra trc: "Cc vng hoa ho a, o qun b u nhim, m hi chy ra t nch, thn sc tr thnh xu x, Thin nhn khng hoan h ti ch ngi ch Thin". Ny cc T-kheo, ch Thin sau khi bit Thin t ny mnh chung, ni ba li c v: "T y, Hin gi hy i n ci lnh! Sau khi i n ci lnh, hy nhn c nhng g kho nhn c. Sau khi nhn c nhng g kho nhn, hy kho an tr". c nghe ni vy, mt T-kheo bch Th Tn: - Bch Th Tn, th no c gi l i n ci lnh ca ch Thin? Bch Th Tn, th no c gi l nhn c nhng g kho nhn c ca ch Thin? Bch Th Tn, th no c gi l kho an tr ca ch Thin? - Ny cc T-kheo, c a v lm ngi c gi l i n ci lnh ca ch Thin. Khi c a v lm ngi, c lng tin trong Php v Lut do Nh Lai thuyt ging, ny cc T-kheo, y c gi l nhn c nhng g kho nhn c ca ch Thin. Khi lng tin c nhp vo, c an tr thnh gc r, kin tr, khng b lm tan nt bi Sa-mn, B-la-mn, Thin nhn, c ma, Phm thin hay bt c ai i th c gi l kho an tr ca ch Thin. Khi no v Thin nhn, T b thn ch Thin, V th mng ht, Ba ting c tht ln, Do ch Thin an i, C v khin hoan h. T y, ny Hin gi, Hy i n ci lnh, Cng tr vi loi Ngi. Khi c lm ngi, Trong Chnh php vi diu, Hy ly c lng tin, Lng tin y v thng. Hin gi hy thm nhp, Vo trong lng tin y, An tr thnh gc r, Cho n trn sanh mng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 181 of 408

Khng b lm tan nt, Trong iu php kho ging. T b thn lm c, T b li ni c, T b ngh c, V mi hnh ng khc, c xem l thuc c. Thn lm cc hnh lnh, Lm nhiu li ni lnh, Sau khi ngh lnh, V lng, khng sanh y. Ri lm cc cng c Cho sanh y i sau Lm xong nhiu cng c Vi b th rng ri, Ri an tr ngi khc, B t vong chi phi, Trong i sng Phm hnh, Trong Chnh php vi diu. Vi lng t mn ny, Ch Thin khi bit c. Mt Thin nhn mnh chung, Lin ni li c v. Thin nhn hy n y, Hy n li nhiu ln.
(LXXXIV) (Tik. IV, 5) (It. 78)

C ba hng ngi ny xut hin i, xut hin em li hnh phc cho nhiu ngi, an lc cho nhiu ngi, v lng thng tng cho i, v li ch, v hnh phc, v an lc cho ch Thin v loi Ngi. Th no l ba? y, ny cc T-kheo, Nh Lai xut hin i, bc A-la-hn, Chnh ng Gic, Minh Hnh Tc, Thin Th, Th Gian Gii, V Thng S, iu Ng Trng Phu, Thin Nhn S, Pht, Th Tn. Ngi thuyt php s thin, trung thin, hu thin, c ngha, c vn, trnh by Phm hnh hon ton vin mn thanh tnh. Ny cc T-kheo, y l hng ngi th nht xut hin i, xut hin em li hnh phc cho nhiu ngi, an lc cho nhiu ngi, v lng thng tng cho i, v li ch, v hnh phc, v an lc, cho ch Thin v loi Ngi. Li na ny cc T-kheo, t ca bc o S y, bc A-la-hn, cc lu hoc on tn, Phm hnh thnh tu, vic cn lm lm, gnh nng t xung, mc ch ca mnh t c, hu kit s on tn, gii thot nh chnh tr. V y thuyt php s thin, trung thin, hu thin, c ngha, c vn, trnh by Phm hnh hon ton vin mn thanh tnh. Ny cc T-kheo, y l hng ngi th hai xut hin i, xut hin em n hnh phc cho nhiu ngi, an lc cho nhiu ngi v lng thng tng cho i, v li ch, v hnh phc, v an lc cho ch Thin v loi Ngi. Li na, ny cc T-kheo, t bc o S y l bc hu hc, ang i trn con ng, v nghe nhiu, gii cm c gn gi. V y cng thuyt php s thin, trung thin, hu thin, c ngha, c vn, trnh by Phm hnh hon ton vin mn thanh tnh. Ny cc T-kheo, y l hng ngi th ba xut hin i, xut hin em n hnh phc cho nhiu ngi, an lc cho nhiu ngi, v lng thng tng cho i, v li ch, v hnh phc, v an lc cho ch Thin v loi Ngi. Ny cc T-kheo, c ba hng ngi

Tiu B Kinh - Tp I

Page 182 of 408

xut hin i, xut hin em n hnh phc cho nhiu ngi, an lc cho nhiu ngi, v lng thng tng cho i, v li ch, v hnh phc, v an lc cho ch Thin v loi Ngi. Bc o S i, i n s th nht, Tip ni theo v y L t o S, tu tp t ng, Tip n bc hu hc, ang i trn con ng, Bc nghe nhiu hc nhiu, Bc gii cm y . Ba v ti thng ny, Gia ch Thin, loi Ngi, Bc tc thnh ho quang, Bc tuyn b Chnh php M toang ca bt t, gip nhiu ngi. Thot ly khi ch nn. Nhng ai ty bc theo, Con ng kho thuyt ging, Bi bc V Thng S, Bc cm u l hnh, V y ti i ny, Chm dt mi kh au, Nhng v khng phng dt, Trong gio l Thin Th.
(LXXXV) (Tik. IV, 6) (It. 80)

Ny cc T-kheo, hy sng tu qun bt tnh trn thn, hy kho an tr nim hi th v hi th ra, t nim trc mt, hng v ni tm; hy sng ty qun v thng trong tt c cc hnh. Ny cc T-kheo, khi sng ty qun bt tnh trn thn tham ty min i vi tnh gii c on tr; khi kho an tr nim hi th v hi th ra, t nim trc mt, hng v ni tm, thi cc tm hng ngoi, d phn vo tn hi khng c; khi sng ty qun v thng trong tt c hnh, thi v minh tr dit, minh c khi ln. Qun bt tnh trn thn, Nim th v th ra, Tnh ch tt c hnh, Thng nhit tm, chnh kin, V T-kheo nh vy, thy rt chn chnh, T y ni y, V y c gii thot, Thng tr c thnh tu, Lng du tht an tnh, V n s nh vy,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 183 of 408

Chc vt khi ch nn.


(LXXXVI) (Tik. IV, 7) (It, 81)

Vi v T-kheo hnh tr ty php ng php, y l cch thc ng n gii thot nhng ch: "Thc hnh ty php ng php". Khi v y ni v y ni ng php khng phi phi php; khi v y suy t, v y suy t vi suy t ng php, khng phi suy t phi php. Do t b hai iu y, v y tr x, chnh nim tnh gic. Thch php, hn hoan php, Suy t trn Chnh php, T-kheo ty nim php, Chnh php khng tn gim, Khi i hoc khi ng, Khi ngi hoc khi nm, Ni tm c ch ng V y t an tnh.
(LXXXVII) (Tik. IV, 8) (It. 82)

Ny cc T-kheo, c ba tm bt thin ny, tc thnh m, tc thnh khng mt, tc thnh khng tr, a n tu on dit, d phn vo tn hi, khng a n Nit-bn. Th no l ba? Ny cc T-kheo, dc tm tc thnh m, tc thnh khng mt, tc thnh khng tr, a n tu on dit, d phn vo tn hi, khng a n Nit-bn. Ny cc T-kheo, sn tm tc thnh m, tc thnh khng mt, tc thnh khng tr, a n tu on dit, d phn vo tn hi, khng a n Nit-bn. Ny cc T-kheo, hi tm tc thnh m, tc thnh khng mt, tc thnh khng tr, a n tu on dit, d phn vo tn hi, khng a n Nit-bn. Ny cc T-kheo, c ba tm bt thin ny, tc thnh m, tc thnh khng mt, tc thnh khng tr, a n tu on dit, d phn vo tn hi, khng a n Nit-bn. Ny cc T-kheo, c ba thin tm ny, tc thnh khng m, tc thnh mt, tc thnh tr, lm tng trng tr tu, khng d vo phn tn hi, a n Nit-bn. Th no l ba? An n tm, ny cc T-kheo, tc thnh khng m, tc thnh mt, tc thnh tr, lm tng trng tr tu, khng d phn lm tn hi, a n Nit-bn. V sn tm, ny cc T-kheo, tc thnh khng m, tc thnh mt, tc thnh tr, lm tng trng tr tu, khng d phn vo tn hi, a n Nit-bn. V hi tm, ny cc T-kheo, tc thnh khng m, tc thnh mt, tc thnh tr, lm tng trng tr tu, khng d phn vo tn hi, a n Nitbn. Ny cc T-kheo, c ba thin tm ny, tc thnh khng m, tc thnh mt, tc thnh tr, lm tng trng tr tu, khng d phn vo tn hi, a n Nit-bn. Hy suy t, suy tm, Ba tm thuc chnh thin, i ba t duy c, Hy t b, lnh xa. V y chc ch ng, Hnh tng cc t duy, Nh cn ma dp sch, Cc bi bm cht cha. V y tht chc chn An tnh tm vi tm. y v y t,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 184 of 408

Con ng an tnh o.
(LXXXVIII) (Tik. IV, 9) (It. 83)

Ny cc T-kheo, c ba ni u, ni th ny, ni i th, ni st nhn, ni th ch ny. Th no l ba? Tham, ny cc T-kheo, l ni u, ni th, ni i th, ni st th, ni st nhn, ni th ch. Sn, ny cc T-kheo, l ni u, ni th, ni i th, ni st nhn, ni th ch. Si, ny cc T-kheo, l ni u, ni th, ni i th, ni st nhn, ni th ch. Ny cc T-kheo, c ba ni u, ni th, ni i th, ni st nhn, ni th ch ny. Tham sanh ra bt hnh, Tham lm tm dao ng, Tham chnh l s hi, Sanh ra t bn trong, Loi Ngi khng r bit Loi tham c bit y. Ngi tham khng bit r u chnh l li ch, Ngi tham khng thy c u chnh l Chnh php. M la v ti tm, S xut hin, c mt, ni mt ngi no, C tham cng chung sng. Ai on tr c tham, Khng tham vt ng tham, Vi ai tham on tr Nh git nc l sen. Sn sanh ra bt hnh, Sn lm tm dao ng. Sn chnh l s hi, Sanh ra t bn trong Loi Ngi khng r bit, Lng sn c bit y. Ngi sn khng bit r u chnh l li ch, Ngi sn khng thy c u chnh l Chnh php, M la v ti tm, S xut hin, c mt, ni sn ngi no, C sn cng chung sng. Ai on tr c sn, Khng sn vic ng sn, Vi ai, sn on tr, Nh qu cy ta-la c cht t khi cnh. Si sanh ra bt hnh, Si lm tm dao ng, Si chnh l s hi,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 185 of 408

Sanh ra t bn trong, Loi Ngi khng r bit Lng si c bit y Ngi si khng r bit u chnh l li ch, Ngi si khng thy c u chnh l Chnh php, M la v ti tm S xut hin, c mt, ni mt ngi no, C si cng chung sng. Ai on tr c si, Khng si vic ng si, V y qut sch c Tt c mi si m, Nh mt tri mc ln, Qut sch mi tm ti.
(LXXXIX) (Tik. IV, 10) (It. 85)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n v ti c nghe: Ny cc T-kheo, b chinh phc bi ba phi diu php, vi tm b chng xm chim, Devadatta b ri vo a x, b ri vo a ngc, tr c kip y, khng th cu cha. Th no l ba? B chinh phc bi c dc tm b c dc xm chim, Devadatta b ri vo o x, b ri vo a ngc, tr c kip y, khng th cu cha. B chinh phc bi c bng hu, vi tm b c bng hu xm chim, Devadatta b ri vo a x, b ri vo a ngc, tr c kip y, khng th cu cha. Du cho cn c nhng thng php cn phi lm, do t c nhng chng c c bit, nhng ch c gi tr tm thng, Devadatta dng li gia ng. Ny cc T-kheo, b chinh phc bi ba phi diu php ny, vi tm b chng xm chim, Devadatta b ri vo a x, b ri vo a ngc, tr c kip y, khng th cu cha. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Ngi khi ln c dc, Khng c sanh i ny, Hy bit nh im ny, Sanh th ngi c dc. Ta c nghe nh sau V -va-t-ta: c bit l Hin tr, c nhn c t ng, ng, c chi sng, Chi sng vi danh vng. T xem mnh bng Ngi chng li Nh Lai, Do vy, b ri vo, Ci a ngc A-t, Vi bn ca ng cht, y nhng s hi. Chc chn ai xm phm, V khng c c tm,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 186 of 408

V khng lm iu c, Phi cm xc c y, V tm b u nhim, Khng c bit tn trng. Ai ngh lm nhim, Ton c b i dng, Vi cc gh ng y, y c vi thuc c. Khng th nhim c, V i dng qu ln. Cng vy i vi Nh Lai, Ai ly li lm hi, V ng i chn chnh, V c tm an tnh, Li ni khng dng ti, Bc chng ng nh vy. Bc tr cn lm bn Vi mt ngi nh vy, Cn phi gn thn cn, Vi ngi c nh vy, T-kheo cng i theo, Mt tuyn ng ngi y, V y s t n, S on dit kh au. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 187 of 408

PHM V
(XC) (Tik. V, 1) (It. 87)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, c ba tn thnh ti thng ny. Th no l ba? Ny cc T-kheo, so snh cc chng sanh, khng chn, hai chn, bn chn hay nhiu chn, c sc hay khng c sc, c tng, khng c tng, hay khng c tng khng khng c tng. Nh Lai c xem l ti thng i vi chng, tc l bc A-la-hn, Chnh ng Chnh gic. Ny cc T-kheo, nhng ai c lng tin thnh vi c Pht, nhng v y c lng tn thnh ni ti thng. Vi nhng ai c lng tn thnh ni ti thng, qu d thc l qu ti thng. Ny cc T-kheo, so snh cc php hu vi hay v vi, ly tham c xem l ti thng i vi h, tc l kiu mn b nhip phc, kht i b ch ng, chp nhn c nh ln, lu chuyn b ct t, i dit, ly tham, on dit, Nit-bn. Ny cc T-kheo, nhng ai c lng tn thnh ni ly tham, nhng v y c lng tn thnh ni ti thng; vi nhng ai c lng tin ni ti thng, qu d thc l qu ti thng. Ny cc T-kheo, so snh Tng chng hay hi chng, Tng chng t ca Nh Lai c xem l ti thng, tc l bn i, tm v. Chng t ny ca Th Tn l ng cung knh, ng tn trng, ng cng dng, ng chp tay, l rung phc v thng i. Ny cc T-kheo, nhng ai c lng tn thnh ni Tng chng, nhng v y c lng tn thnh ni ti thng. Vi nhng ai c lng tn thnh ni ti thng, ny cc T-kheo c ba qu d thc l qu ti thng. Th Tn ni ln ngha ny. y iu ny c ni n. Nhng ai c lng tin, Lng tn ni ti thng, Chnh l s r bit, Bit Chnh php ti thng. Nhng ai c lng tin, Ni c Pht ti thng, Bc V thng xng ng, Xng ng c cng dng. Nhng ai c lng tin, Ni Chnh php ti thng, Nhng php ri b tham, An tnh, tht tnh lc. Nhng ai c lng tin, Ni Tng chng ti thng. Nhng rung phc cng c, V thng khng g hn. Nhng ai b th, Vi i tng ti thng, Cng c c tng trng, Tng trng n ti thng. Th mng c ti thng, Dung sc cng ti thng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 188 of 408

Danh vng, ting n tt, An lc v sc mnh. Bc tr c b th, B th v ti thng, V nh tnh, thin nh, Trong Chnh php ti thng, Ch Thin hay loi Ngi, t c s ti thng, H sung sng hn hoan. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(XCI) (Tik. V, 2) (It. 89)

Ny cc T-kheo, ngha ny l ngh tn cng trong cc ngh nui sng, tc l i bt kht thc; Ny cc T-kheo, danh t nhic mng trong i l ni rng: "ng l k i bt, vi bt cm tay, ng i khp mi ni". Tuy vy chnh ngh nui sng ny c cc thin gia nam t chp nhn, nhng ngi sng v l tng, v duyn sng vi l tng, khng b thc y lm ngh y v s vua, v s n trm, v mc n, v s hi, khng phi v mt ngh nui sng; nhng v ngh rng: "Nay ta b ri vo sanh, gi, cht, su, bi, kh, u, no, b kh trn y, b kh chinh phc. Rt c th, mt s phng php chm dt ton b kh un ny c th trnh by". Ny cc T-kheo, thin nam t ny xut gia nh vy, tham i trong cc dc, vi lng tham sc xo, vi tm sn hn, t duy nhim c, tht nim, khng tnh gic, khng nh tnh, tm tn lon, vi cc cn hoang di. Ny cc T-kheo, nh mt que la ly t ch thiu xc, c hai u u chy , gia li lm phn, khng hon thnh c mc ch lm que ci trong lng hay trong rng. Ny cc Tkheo, Ta ni ngi ny nh v d nh vy, du cho b ti sn gia nh nhng khng lm vin mn mc ch Sa-mn hnh. Ti sn gia nh, c on tn t b, Nhng kh d phn c, Mc ch Sa-mn hnh, T a n tn hi, V a n tn lon, Ging que la thiu xc, i n ch hoi vong. Tt hn nut hn st, Chy , mt cc la, Nu k hnh c gii, n n quc , Khng bit c ch ng.
(XCII) (Tik. V, 3) (It. 90)

Ny cc T-kheo, nu mt T-kheo nm ly vin o Tng-gi l i theo sau lng Ta, chn bc theo chn, nhng v y c tham i trong cc dc, vi lng sc xo, vi tm sn hn, t duy nhim c, tht nim, khng tnh gic, khng nh tnh, tm tn lon, vi cc cn hoang di, v y xa hn Ta v Ta xa v y. V c sao? Ny cc T-kheo, T-kheo y khng thy Php. Do khng thy Php nn khng thy Ta. Ny cc T-

Tiu B Kinh - Tp I

Page 189 of 408

kheo, nu T-kheo sng xa n mt trm do-tun v v y khng c tham i trong cc dc, vi lng tham khng sc xo, tm khng sn hn, t duy khng nhim c, chnh nim tnh gic, nh tnh nht tm, cc cn c ch ng, v y gn hn Ta v Ta gn v y. V c sao? Ny cc T-kheo, T-kheo y thy Php. Do thy Php nn thy Ta. Nu c th bc theo, Nhng nhiu dc bc phin. Hy xem ngi nh vy, Tht l xa, rt xa, Xa gia ngi i dc V ngi khng i dc, Xa gia ngi lng du V ngi khng lng du, Xa gia ngi tham i V ngi tr i. Sau khi thng tri Php, Bc Hin tr bit Php, Nh ao khng gi thi, Khng dao ng, tnh ch. Hy xem ngi nh vy, Tht l gn, rt gn, Gn gia ngi khng i, V ngi khng c i, Gn gia ngi lng du, V ngi c lng du, Gn gia ngi khng tham, V ngi tr tham i.
(XCIII) (Tik. V, 4) (It. 92)

Ny cc T-kheo, c ba loi la ny. Th no l ba? La tham, la sn, la si. Ny cc T-kheo, c ba loi la ny. La tham t chy ngi, Say m trong cc dc, Cn la sn t chy, Nhng ngi c sn hn, Nhng ngi git, st hi, Cc loi c sanh mng. Cn la si t chy, Nhng k b m mui, Nhng k khng tinh luyn, Trong gio php bc Thnh, Do khng c bit r Cc loi la nh vy, Nn loi Ngi a thch, Vui thch vi c thn. H lm cnh da ngc, c ln mnh tng trng, K c gii bng sanh, Ch sanh x sc vt,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 190 of 408

Cng vi A-tu-la, Vi cnh gii qu i, H khng c thot khi, Tri buc ca c ma. Nhng ai ngy v m, Ch tm vo, chuyn hc, Hc nhng li ging dy, Bc Chnh ng Chnh gic. H lm cho lng du Ngn la ca lng tham, Lun lun thc c, Tnh bt tnh s vt. Vi lng thng, t mn, Nhng hng ngi ti thng, Lm lng du, ch tnh, Ngn la ca sn hn. Cn ngn la si m, Vi tr tu dp tt, Tr tu ny a n Th nhp vo chn l, Bc thn trng sng sut, Ngy m lm lng du Cc loi la nh vy, Khng c bit mt mi, H lm cho lng du, Khng mt cht d tn, Nhng bc Thnh thy, Bc tr tu hiu bit, L nhng bc Hin tr, Thy c nh chnh tr Do h thng tri c, S dit tn ca sanh, Nn h khng i n, Sanh i ri sanh li.
(XCIV) (Tik. V, 5) (It. 93)

Ny cc T-kheo, T-kheo cn phi qun st mt cch nh th no, nh th no, do qun st nh vy, thc ca v y i vi ngoi trn khng c tn lon, khng c tn rng, tm khng tr trc ni trn, khng chp th, khng b khng b, s khng c s sanh khi, s tp khi ca kh v sanh ga, cht, trong tng lai. T-kheo on tn, C by loi tri buc, chm dt si dy, Vng sanh t lun chuyn, on tn chn ng, V y khng ti sanh.
(XCV) (Tik. V, 6) (It. 94)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 191 of 408

Ny cc T-kheo, c ba sanh khi ca dc. Th no l ba? Dc i vi s vt hin ti, s thch th i vi s vt mnh to ra, s chp nhn s vt do ngi khc to ra. Ny cc T-kheo, c ba sanh khi ny ca dc. Nhng ai c lng dc, i s vt hin ti, V cc loi ch Thin, Chi phi cc s vt Do ngi khc to ra, Ch thin a thch th, i s vt mnh to, Cng cc chng sanh khc, Th dng cc loi dc. Thi ngi Hin tr, i th dng cc dc, Trong i ny i khc, T b tt c dc, Du thuc v ch Thin V dc thuc loi Ngi. Nhng ai c cht t Dng nc kh vt qua, S say m s vt, Thn i v tt p, H lm cho lng du, Khng c vt d tha, H vt qua au kh, Khng cn cht d tn, Nhng bc Thnh thy. Bc tr tu hiu bit, L nhng bc Hin tr, Thy c nh chnh tr. Do h thng tri c S dit tn ca sanh, Nn h khng i n, Sanh i ri sanh li.
(XCVI) (Tik. V, 7) (It. 95)

Ny cc T-kheo, nhng ai b tri buc bi tri buc ca dc, nhng ai b tri buc bi tri buc ca hu l nhng bc n li, i n li c mt y. Nhng ai ch ng c s tri buc ca dc, ny cc T-kheo, nhng cn b tri buc bi tri buc ca hu, nhng v y l hng Bt lai, khng tr lui li c mt y. Nhng ai ch ng c s tri buc ca dc, ch ng c s tri buc ca hu, nhng v y l bc A-la-hn, on tn cc lu hoc. Nhng ai b nhip phc, Bi tri buc ca dc, Bi tri buc ca hu, Bi tri buc c hai, Chng sanh y i n, Lun chuyn trong lun hi, H i n sanh t.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 192 of 408

Nhng ai on tn dc, Nhng cha t thnh c, S dit tn lu hoc, H cn b nhip phc, Bi tri buc ca hu, H c gi Bt lai. Nhng ai cht t c, Mi nghi hoc phn vn, on tn c kiu mn, on tn c ti sanh, Chc chn trong i ny, H i n b kia, V h t ti, S on dit lu hoc.
(XCVII) (Tik. V,8) (It. 96)

Ny cc T-kheo, mt T-kheo, c gii tt lnh, c php tt lnh, c tu tt lnh c gi trong Php v Lut ny l v ton ho. Ny cc T-kheo, th no l Gii tt lnh? y ny cc T-kheo, v T-kheo gi gii, sng ch ng vi s ch ng ca gii bn Patimokkha, y oai nghi chnh hnh, thy s hi trong nhng li nh nht, chp nhn v hc tp trong cc hc php. Nh vy, ny cc T-kheo, l v T-kheo c gii tt lnh. V th no l c Php tt lnh? y, ny cc T-kheo, v T-kheo sng chuyn tm chuyn ch tu tp By php gic chi. Nh vy, ny cc T-kheo, l v c php tt lnh. Nh vy l gii tt lnh v php tt lnh. V th no l Tu tt lnh? y, ny cc T-kheo, v T-kheo do dit tr cc lu hoc, ngay trong hin ti, t mnh vi thng tr chng ng chng t v an tr v lu tm gii thot, tu gii thot. Nh vy, ny cc T-kheo, l v T-kheo c tu tt lnh. Nh vy, mt ngi c gii tt lnh, c php tt lnh, c tu tt lnh c gi trong Php v Lut l v ton ho. Ai vi thn, vi li, Vi , khng lm c, V y gii tt lnh, c gi l T-kheo C c lng xu h, Ai, php kho tu tp, Nhng php gip t n, Chng c qu B-, V y php tt lnh, c gi l T-kheo Khng c dc tro ra. Ai qun tri au kh, y, dit tr kh, V y tu tt lnh, c gi l T-kheo

Tiu B Kinh - Tp I

Page 193 of 408

Khng c cc lu hoc, y nhng php y, Thot khi s phin mun Cht t mi nghi ng, Khng luyn i tham m Mi s vt i, V y c xng gi V on tn tt c.
(XCVIII) (Tik. V, 9) (It. 98)

Ny cc T-kheo, c hai loi b th: B th ti vt v b th Php. Ny cc T-kheo, y l b th ti thng trong hai loi b th ny, tc l b th Php. Ny cc T-kheo, c hai s phn pht ny: Phn pht ti vt v phn pht Php. y l phn pht ti thng trong hai loi phn pht ny, tc l phn pht Php. Ny cc T-kheo, c hai loi nhiu ch ny, nhiu ch ti vt v nhiu ch Php. Ny cc Tkheo, y l nhiu ch ti thng trong hai loi nhiu ch ny, tc l nhiu ch Php. iu c gi b th, Th thng v v thng, V s phn pht no, c Th Tn tn thn, Vi tm t tn thnh, Trong rung phc ti thng, Bc tr r bit vy, Ai li khng cng dng, Ai lm c c hai, Ni ln v lng nghe, Vi tm t tnh tn, Trong li dy Thin Th, Li ch y ca h, L ti thng thanh tnh, Nhng ai khng phng dt, Trong li dy Thin Th.
(XCIX) (Tik. V,10) (It. 98)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, Ta tuyn b rng: "Mt B-la-mn c c ba minh, mt cch ng php, khng phi ngi no khc c gi vy ch v ngi ny bp b ni ln". V ny cc T-kheo, th no l Ta tuyn b rng mt B-la-mn c c ba minh mt cch ng php, khng phi ngi no khc c gi vy ch v ngi ny bp b ni ln? y, ny cc T-kheo, v T-kheo nh n ngi i qu kh, v nh mt i, hai i, ba i, bn i, nm i, mi i, hai mi i, ba mi i, bn mi i, nm mi i, mt trm i, hai trm i, mt ngn i, mt trm ngn i, nhiu thnh kip, nhiu hoi kip, nhiu thnh hoi kip. V y nh rng: "Ti ch kia ta c tn nh th ny, dng h nh th ny, giai cp nh th ny, th kh lc nh th ny, tui th n mc nh th ny. Sau khi cht ti ch kia, ta c sanh ra ti ch n. Ti ch y ta c tn nh th ny, dng h nh th ny, giai cp nh th ny, th kh lc nh th ny, tui th n mc nh th ny. Sau khi cht ti ch n, ta c sanh ra y". Nh vy, T-kheo nh n nhiu i sng qu kh cng vi cc nt i cng v cc chi tit. y l minh th nht, v y chng t; v minh dit,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 194 of 408

minh sanh; ti tm dit, nh sng sanh, do v y sng khng phng dt, nhit tm, tinh cn. Li na, ny cc T-kheo, T-kheo vi Thin nhn thun tnh siu nhn, thy s sng v cht ca chng sanh. V y bit r rng, chng sanh ngi h lit, k cao sang, ngi p , k th xu, ngi may mn, k bt hnh, u do hnh nghip ca chng. Cc v chng sanh ny lm nhng c hnh v thn, v li, v , ph bng cc bc Thnh theo t kin, to cc nghip theo t kin. Nhng ngi ny sau khi thn hoi mng chung, phi sanh vo ci d, c th, o x, a ngc. Cn nhng v chng sanh ny lm nhng thin hnh v thn, v li, v , khng ph bng cc bc Thnh, theo chnh kin, to cc nghip theo chnh kin. Nhng ngi ny, sau khi thn hoi mng chung, c sanh ln thin th, Thin gii, ci i ny. Nh vy vi Thin nhn thun tnh siu nhn, thy s sng v cht ca chng sanh. V y bit r rng chng sanh, ngi h lit, k cao sang, ngi p , k th xu, ngi may mn, k bt hnh, u do hnh nghip ca chng. y l minh th hai v y chng t; v minh dit, minh sanh; ti tm dit, nh sng sanh, do v y sng khng phng dt, nhit tm, tinh cn. Li na, ny cc T-kheo, T-kheo do dit tn cc lu hoc, ngay trong hin ti, t mnh vi thng tr, chng ng, chng t v an tr v lu tm gii thot, tu gii thot. y l minh th ba, v y chng t, v minh dit, minh sanh; ti tm dit, nh sng sanh, do v y sng khng phng dt, nhit tm, tinh cn. Nh vy, ny cc T-kheo, Ta tuyn b rng mt B-la-mn c c ba minh mt cch ng php, khng phi ngi no khc c gi vy ch v ngi ny bp b ni ln. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Ai bit c i trc, Vi Thin gii a x, Ngi y, Ta tuyn b, L v B-la-mn, Ch khng phi ai khc, Ch m ming bp b. Ai bit c i trc, Thy Thin gii, a x, V y t sanh dit, Tht l bc n s, thnh tu thng tr. Ba minh ny thnh tu, L Phm ch ba minh, Ta gi v nh vy, Chnh l bc Ba minh, Ch khng phi ai khc, Do ni li bp b. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 195 of 408

CHNG IV - BN PHP

PHM I
(C) (Cat. I) (It. 101)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n, v ti c nghe: Ny cc T-kheo, Ta l B-la-mn, ngi c n yu cu, tay lun lun thanh tnh, mang thn cui cng, v thng y s cha tr, y s gii phu. Cc Thy tht l con ca Ta t ming sanh, t Php sanh, t Php to thnh, tha t Php, khng tha t ti vt. Ny cc T-kheo, c hai loi b th. B th ti vt v b th Php. Ny cc T-kheo, y l ti thng trong hai b th ny, tc l b th Php. Ny cc T-kheo, c hai loi phn pht ny, phn pht ti vt v phn pht Php. Ny cc T-kheo, y l ti thng trong hai phn pht ny, tc l phn pht Php. Ny cc T-kheo, c hai nhiu ch ny, nhiu ch ti vt v nhiu ch Php. Ny cc T-kheo, y l ti thng trong hai nhiu ch ny, tc l nhiu ch Php. Ny cc T-kheo, c hai loi t t ny. T t ti vt v t t Php. Ny cc T-kheo, y l ti thng trong hai t t ny, tc l t t Php. Th Tn ni ln ngha ny. y, iu ny c ni n. Ai t t Chnh php, T t, khng xan tham, Nh Lai c lng t, i tt c sinh vt, Bc ti thng nh vy, Gia ch Thin loi Ngi, Chng sanh knh nh l, V vt qua c, Vt qua dng sanh hu, n c b bn kia. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
(CI) (Cat. 2) (It. 102)

Ny cc T-kheo, c bn php ny t oi, d c v khng c phm li. Th no l bn? Trong cc loi y, ny cc T-kheo, y phn to lm t ng rc l t oi, d c v khng phm li. Trong cc loi, n, ny cc T-kheo, i kht thc tng ming l t oi, d c v khng c phm li. Trong cc sng ta, ny cc T-kheo, gc cy l t oi, d c v khng c phm li. Trong cc loi dc phm, ny cc Tkheo, nc tiu hi l t oi, d c, khng c phm li. Ny cc T-kheo, c bn loi t oi, d c, khng c phm li no. Ny cc T-kheo, nu T-kheo bit , vi cc loi t oi, d c ny, Ta tuyn b rng y l mt chi phn Sa-mn hnh ca v y. Bit vi s vt, t oi, d tm c, Li khng c phm ti, Tm khng b phin nhiu, V vn sng ta, Y o v n ung; Tm khng b lo lng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 196 of 408

V phng hng phi i, Cc php c tuyn b, Thun li Sa-mn hnh, H c c y , Vi T-kheo bit , Vi v khng phng dt.
(CII) (Cat. 3) (It. 103)

Ny cc T-kheo, Ta thuyt s dit tn cc lu hoc cho ngi bit, cho ngi thy, khng phi cho ngi khng bit, cho ngi khng thy. V ny cc T-kheo, cho ngi bit g, cho ngi thy g l s dit tn cc lu hoc? Ny cc T-kheo, cho ngi bit, cho ngi thy rng: "y l Kh ", l s dit tn cc lu hoc. Ny cc T-kheo, cho ngi bit, cho ngi thy rng: "y l Kh tp ", l s dit tn cc lu hoc. Ny cc T-kheo, cho ngi bit, cho ngi thy rng: "y l kh dit " L s dit tn cc lu hoc. Nh vy, ny cc T-kheo, cho ngi bit, cho ngi thy, "y l Con ng a n kh dit ". l s dit tn cc lu hoc. Nh vy ny cc T Kheo cho ngi bit cho ngi thy l s dit tn cc lu hoc. V hu hc hc tp, Hnh tr ng chnh trc, Trong dit tn c php, L tr bc th nht, Tip n l chnh tr, Chnh tr ny v thng, Tip theo chnh tr y, Chnh l s gii thot, Gii thot tr v thng, Trong dit tn, tr khn, Vi cc loi, kit s, c on tn y, Khng phi k bing nhc, K ngu, khng bit g, C th chng ng c Nit-bn v thng ny, S gii thot hon ton, Tt c mi tri buc.
(CIII) (Cat. 4) (It. 104)

Ny cc T-kheo, nhng Sa-mn hay B-la-mn no khng nh tht qun tri: "y l Kh", khng nh tht qun tri: "y l Kh tp", khng nh tht qun tri: "y l Kh dit", khng nh tht qun tri: "y l Con ng a n kh dit". Nhng Sa-mn, B-la-mn y, ny cc T-kheo, khng c Ta chp nhn l Sa-mn trong cc hng Sa-mn, hay l B-la-mn trong cc B-la-mn. V cc v Tn gi y, ngay trong hin ti cng khng t mnh vi thng tr, chng ng, chng t v an tr mc ch Samn hnh hay mc ch B-la-mn hnh. Nhng Sa-mn hay B-la-mn no, ny cc T-kheo, nh tht qun tri: "y l Kh", nh tht qun tri: "y l Kh tp", nh tht qun tri: "y l Kh dit", nh tht qun tri: "y l Con ng a n kh dit", thi ny cc T-kheo, cc Sa-mn hay B-la-mn y c Ta chp nhn l Sa-mn trong cc hng Sa-mn, hay B-la-mn trong cc hng B-la-mn. V cc v Tn gi y ngay trong hin ti, t

Tiu B Kinh - Tp I

Page 197 of 408

mnh vi thng tr chng ng, chng t v an tr mc ch Sa-mn hnh hay mc ch B-la-mn hnh. Nhng ai khng qun tri, Kh v kh hin hu, y, kh hon ton, c on tn, khng d, V khng bit ng y, a n ch tnh kh, Nhng v y khng c Tm v tu gii thot, H khng th chm dt, Phi i n sanh gi. Nhng v no qun tri, Kh v kh tp khi, y, kh hon ton, c on tn, khng d; R bit con ng y, a n ch tnh kh, Tm gii thot thnh tu, V c tu gii thot, H c th chm dt, Khng i n sanh gi.
(CIV) (Cat. 5) (It. 106)

Ny cc T-kheo, nhng T-kheo no y gii, y nh, y tu, y gii thot, y gii thot tri kin, nhng v gio gii, nhng v ging dy, nhng v tuyn b, khch l, lm cho phn khi, lm cho hoan h, nhng bc xng ng thuyt minh diu php, ny cc T-kheo, Ta tuyn b rng ch thy cc v nh vy l li ch nhiu cho cc T-kheo y; ny cc T-kheo, Ta tuyn b rng ch nghe cc v nh vy l li ch nhiu cho cc T-kheo y; ny cc T-kheo, Ta tuyn b rng ch i n yt kin cc v nh vy l li ch nhiu cho cc T-kheo y; ny cc T-kheo, Ta tuyn b rng ch thn cn cc v nh vy l li ch nhiu cho cc T-kheo y; ny cc T-kheo, Ta tuyn b rng ch nh ngh n cc v nh vy l li ch nhiu cho cc T-kheo y. Ny cc T-kheo, Ta tuyn b rng ch ty theo cc v nh vy xut gia l li ch nhiu cho cc T-kheo y. V c sao? Ny cc T-kheo, khi phc v, chia s, thn cn nhng T-kheo nh vy, thi gii un cha c y i n c tu tp y , nh un cha c y i n c tu tp y , tu un cha c y i n tu tp y , gii thot un cha c y , i n c tu tp y , gii thot tri kin un cha c y i n c tu tp y . Ny cc T-kheo, nhng T-kheo nh vy c gi l nhng bc o s, c gi l nhng ngi cm u on l hnh, c gi l nhng v t b nhng nguyn nhn tc hi, c gi l nhng v qut sch ti tm, c gi l nhng v tc thnh minh, c gi l nhng v tc thnh quang; c gi l nhng v tc thnh nh sng, c gi l nhng v cm b uc, c gi l nhng v phng quang, c gi l nhng bc Thnh, c gi l nhng ngi c mt. y l cn c a Nhng v phng ho quang, Chnh nh hiu bit vy, Tc l, i t ng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 198 of 408

Nhng v c tu tp, L nhng bc Hin Thnh, Sng ng theo Chnh php, H chi sng diu php, H ni ln diu php, H phng c ho quang L nhng bc c tr, Tc thnh ra nh sng, H l ngi c mt, H t b nguyn nhn To ra iu tc hi, Bc tr vi chnh tr, Nghe li dy v y, Do thng tri sanh dit, Khng i n ti sanh.
(CV) (Cat. 6) (It. 109)

Ny cc T-kheo, c bn s sanh khi ny ca i, y i sanh khi ln cho T-kheo. Th no l bn? Do nhn y o, ny cc T-kheo, i sanh khi cho T-kheo. Do nhn n kht thc, ny cc T-kheo, i khi sanh cho T-kheo. Do nhn sng ta, ny cc T-kheo, i khi sanh cho T-kheo. Do nhn sanh hu, khng sanh hu, ny cc T-kheo, i sanh khi cho T-kheo. Ny cc T-kheo, c bn s sanh khi ny ca i. y, i sanh khi ln cho T-kheo. Ngi c i lm bn, B lun hi di di, N khng vt lun hi, i ny qua i khc. Do bit nguy hi vy, i tc thnh ra kh, Khng cn c kht i, Khng cn c chp trc, V T-kheo chnh nim Du hnh khp y.
(CVI) (Cat. 7) (It. 109)

Nhng gia nh no, ny cc T-kheo, trong y cc con ci knh l m cha trong nh, nhng gia nh y c chp nhn ngang bng vi Phm thin. Nhng gia nh no, ny cc T-kheo, trong y cc con ci knh l m cha trong nh, nhng gia nh y c chp nhn nh cc o s thi xa. Nhng gia nh no, ny cc T-kheo, trong y con ci knh l m cha trong nh, nhng gia nh y c chp nhn l ng c cng dng. Phm thin, ny cc T-kheo, l ng ngha vi m cha. Cc o s thi xa, ny cc T-kheo, l ng ngha vi m cha. ng c cng dng, ny cc T-kheo, l ng ngha vi m cha. V c sao? Gip rt nhiu, ny cc T-kheo, l m cha i vi con ci, nui chng ln, dng dc chng, gii thiu chng vo i. M cha gi Phm thin, Bc o S thi trc, Xng ng con chu,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 199 of 408

Nui dng v cng dng. Do vy, bc hin trit, nh l v tn trng, Dng n ung, Vi mc v ging nm, Thoa bp c thn mnh, Tm ra c chn tay, Vi s hnh nh vy, i vi m v cha, i ny ngi hin khen, Di sau hng Thin lc. ngha ny c Th Tn ni n, v ti c nghe.
(CVII) (Cat. 8) (It. 111)

Ny cc T-kheo, cc B-la-mn gia ch rt c li ch cho cc Thy, chnh h sp t y o, n kht thc, sng ta, dc phm tr bnh cho cc Thy. Ny cc T-kheo, cc Thy cng rt c li ch cho cc ngi B-la-mn gia ch, v cc Thy thuyt php cho h, php y s thin, trung thin, hu thin, c ngha c vn, ni ln Phm hnh hon ton vin mn thanh tnh. Nh vy, ny cc T-kheo, Phm hnh ny c sng, do tng duyn vi nhau, vi mc ch vt qua dng nc mnh, on tn kh au. C nh v khng nh, C hai nng ta nhau, Chng t c diu php, ch an n, v thng, T cc v c nh, V khng nh nhn c Y o, cc vt dng, Ging nm v ch ngi, Nh vy trnh khi c, Cc nguy him nhc nhn. Cc v tr gia nh, c mong mn gia nh, Nng ta bc Thin Th, Lng tin bc ng Cng, Lng tin Thnh tr tu, H tu tp thin nh, y, hnh tr php, Con ng n ci lnh, Hn hoan trong thin gii, H sng c hoan h, Nh iu h mong mun.
(CVIII) (Cat. 9) It. 112)

Ny cc T-kheo, nhng T-kheo no la o ngoan c, lm mm, lm ming, bung th hn ho v l khng nh tnh, ny cc T-kheo, cc T-kheo y khng phi t ca Ta; ny cc T-kheo, cc Tkheo y ri khi Php v Lut ny; v ny cc T-kheo, cc T-kheo y khng i n tng trng, tng thnh, tng rng trong Php v Lut ny. V ny cc T-kheo, cc T-kheo no khng la o, khng

Tiu B Kinh - Tp I

Page 200 of 408

lm mm, lm ming, nghim trang, khng ngoan c, kho nh tnh; ny cc T-kheo, cc T-kheo y l t ca Ta; ny cc T-kheo, cc T-kheo y khng ri khi Php v Lut ny; v ny cc Tkheo, cc T-kheo y i n tng trng, tng thnh, tng rng trong Php v Lut ny. La o v ngoan c, Lm mm v bung th, Hn ho khng nh tnh, Nhng hng ngi nh vy, Khng ln mnh trong Php, c bc Chnh gic ging. Khng la o lm mm, Nghim trang v bnh tnh Khng ngoan c, kho nh, H ln mnh trong Php, c bc Chnh gic ging.
(CIX) (Cat. 10) (It. 113)

Ny cc T-kheo, v nh c ngi b dng sng cun tri, dng sng p , d thng. C ngi c mt, ng trn b thy ngi y, ni rng: "Ny ngi kia, tuy ngi b cun tri bi dng sng p d thng nhng di kia c mt ci h, y sng v nc xoy, y c su v qu D-xoa; nu ng n ch y, ng s b cht, hay au kh gn nh cht. Ri ngi y, sau khi nghe ting ca ngi kia, lin vi tay v vi chn, bi ngc dng". Ny cc T-kheo, Ta v d ny l gii thch ngha. y, ngha l nh sau: "Dng sng, ny cc T-kheo, l ng ngha vi i. Sc kh i d thng, ny cc T-kheo, l ng ngha vi su ni x. Ci h di, ny cc T-kheo, l ng ngha vi nm h phn kit s. Sng, ny cc T-kheo, l ng ngha vi phn n, u no. Nc xoy, ny cc T-kheo, l ng ngha vi nm dc tng trng. C su, vi qu D-xoa, ny cc T-kheo, l ng ngha vi n b; ngc dng, ny cc T-kheo, l ng ngha xut ly. Tinh tn vi tay vi chn l ng ngha vi tinh cn tinh tn. Ngi c mt ng trn b, ny cc T-kheo, l Nh Lai, bc A-la-hn, Chnh ng Gic". Cng vi s au kh, Hy t b cc dc, Mong cu trong tng lai, An n khi kh ch, Chn chnh hiu bit r, Tm kho c gii thot, Ti y, ti y, Cm xc c gii thot, V y t hiu bit, Phm hnh c thnh tu, n tn cng th gii, n c b bn kia. V y c gi vy.
(CX) (Cat. 11) (It. 115)

Ny cc T-kheo, nu T-kheo khi ang i khi ln dc tm, sn tm hay hi tm, nu T-kheo chp nhn khng c t b, khng c ty sch, khng c chm dt, khng i n, khng hin hu. Ny cc T-kheo, nu T-kheo ang i c s hnh nh vy, v y c gi l ngi khng c nhit tnh, khng

Tiu B Kinh - Tp I

Page 201 of 408

c s hi, lin tc thng hng bing nhc, tinh tn h lit. Ny cc T-kheo, nu T-kheo khi ang ng.... khi ang ngi... khi ang nm thc khi ln dc tm, hay sn tm, hay hi tm. Nu T-kheo chp nhn, khng c t b, khng c ty sch, khng c chm dt, khng i n, khng hin hu, ny cc T-kheo, nu T-kheo khi ang nm thc c s hnh nh vy, v y c gi l v khng c nhit tnh, khng c s hi, lin tc thng hng bing nhc, tinh tn h lit. Ny cc T-kheo, nu T-kheo khi ang i khi ln dc tm, sn tm hay hi tm; nu T-kheo khng chp nhn, t b, ty sch, chm dt, i n khng hin hu; th ny cc T-kheo, nu T-kheo khi ang i c s hnh nh vy, v y l c nhit tnh, c s hi, lin tc thng hng tinh cn tinh tn, sing nng. Ny cc T-kheo, nu T-kheo khi ang ngi. Ny cc T-kheo, nu T-kheo khi ang nm thc khi ln dc tm, sn tm hay hi tm, nu T-kheo khng chp nhn, t b, ty sch, chm dt, i n khng hin hu... th ny cc T-kheo, nu T-kheo khi ang nm thc c s hnh nh vy, v y c gi l v c nhit tnh, c s hi, lin tc thng hng tinh cn tinh tn, sing nng. Khi i hoc khi ng, Khi ngi hay khi nm, Khi ln c tm t, Lin h n gia nh, Thc hnh theo c o, M m bi si m, V T-kheo nh vy, Khng chng V thng gic. Ai khi i, khi ng, Khi ngi hay khi nm, Tp trung c tm t, a thch tm ch tnh, V T-kheo nh vy, Chng c V thng gic.
(CXI) (Cat. 12) (5 It. 118)

Ny cc T-kheo, hy sng y gii, y gii bn Ptimokkha, c ch ng vi ch ng gii bn Ptimokkha. Hy sng y oai nghi chnh hnh, thy s hi trong cc li nh nht, chp nhn v hc tp trong cc hc php. sng y gii, ny cc T-kheo, y gii bn Ptimokkha, c ch ng vi s ch ng ca gii bn Ptimokkha, sng y uy nghi chnh hnh, thy s hi trong cc li nh nht, chp nhn v hc tp trong cc hc php, cn c g cn phi lm thm na? Nu T-kheo trong khi i, tham, sn c t b, hn trm thy min c t b, tro hi c t b, nghi c on tn, tinh cn tinh tn, khng c th ng, nim c an tr khng c tht nim, thn c khinh an khng c cung nhit, tm c nh tnh nht tm. Ny cc T-kheo, nu T-kheo trong khi i c s hnh nh vy, v y c gi l ngi c nhit tm, c s hi lin tc thng hng tinh tn, sing nng. Nu T-kheo trong khi ng... nu T-kheo trong khi ngi... nu T-kheo trong khi nm, thc, tham c tr b, sn c t b, hn trm thy min c t b, tro hi c t b, nghi c on tn, tinh cn tinh tn, khng c th ng, nim c an tr, khng c tht nim, thn c khinh an, khng c cung nhit, tm c nh tnh, nht tm. Ny cc T-kheo, nu T-kheo trong khi ang nm thc c s hnh nh vy, v y c gi l ngi nhit tm, c s hi, lin tc thng hng, tinh tn, sing nng.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 202 of 408

i ng bit t ch, Ngi nm bit t ch, T-kheo bit t ch, Khi co tay, dui tay. Pha trn, ngang, cng khp, Xa cho n cng tt, Bt c sanh th no, ti th gii ny, Kho qun st sanh dit, Ca tt c php un, Sng nh vy nhit tm, Tm ch tnh, ng php, Tm an tnh, khng ng, Thng xuyn chuyn hc tp, Lin tc, thng sing nng, T-kheo c gi vy.
(CXII) (Cat. 13) (It. 121)

iu ny c Th Tn ni n, c bc A-la-hn ni n v ti c nghe: Ny cc T-kheo, th gii c Nh Lai Chnh ng gic. Nh Lai khng h ly i vi i. Ny cc T-kheo, th gii tp khi c Nh Lai Chnh ng gic; th gii tp khi c Nh Lai on tn. Ny cc T-kheo, th gii on dit c Nh Lai chnh ng gic; th gii on dit c Nh Lai gic ng. Ny cc T-kheo, con ng a n th gii on dit c Nh Lai chnh ng gic; con ng a n th gii on dit Nh Lai tu tp. Ci g ny cc T-kheo, trong ton th gii vi Thin gii, M gii, Phm thin gii, cng vi qun chng Sa-mn, B-la-mn, ch Thin v loi Ngi, c thy, c nghe, c th tng, c thc tri, c t n, c tm cu, c t st, tt c u c Nh Lai chnh ng gic. Do vy c gi l Nh Lai. Ny cc T-kheo, t m Nh Lai chng ng V thng Chnh ng gic n m Ngi nhp Nit-bn khng c d y trong thi gian y, iu g Ngi ni, tuyn b, nu r ln tt c l nh vy, khng c khc c. Do vy Ngi c gi l Nh Lai. Ny cc T-kheo, Nh Lai ni g lm vy, lm g ni vy. V rng ni g lm vy, lm g ni vy, nn Ngi c gi Nh Lai. Ny cc T-kheo, trong ton th th gii, Thin gii, Ma gii, Phm thin gii, cng vi qun chng Samn, B-la-mn, ch Thin v loi Ngi, Nh Lai l bc chin thng, khng b ai chin bi, ton tri, ton kin, i t ti, do vy Ngi c gi l Nh Lai. Th Tn ni ln ngha ny. y iu ny c ni n: Thng tri mi th gii, Mi th gii nh tht, Ly h mi th gii, Khng ging mi th gii. Thng tt c bc tr, Gii thot mi buc rng. Cm th ti thng tnh,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 203 of 408

Nit-bn, khng s hi, V ny on lu hoc, Bc gic ng tr gi, Khng dao ng nhiu lon, Nghi ng c cht t, t dit tn mi nghip Gii thot dit sanh y, L Th Tn, l Pht Bc S t v thng, Trong th gii thin gii Chuyn bnh xe Phm lun. Nh vy loi Tri, Ngi, n quy y c Pht, Gp nhau, nh l Ngi, V i khng sanh hu, iu phc, bc Ti thng, Trong ngi c iu phc An tnh, bc n s, Nhng ngi c an tnh. Gii thot bc ti thng, Nhng ngi c gii thot Vt qua bc ti thng, Nhng ngi c vt qua. Nh vy h l Ngi V i, khng sanh hu, Thin gii, th gii ny, Khng ai c bng Ngi. ngha ny c Th Tn ni n v ti c nghe.
-ooOoo-

Tiu B Kinh - Tp I

Page 204 of 408

1.5 KINH TP
(Sutta Nipata) (Sutta Nipata) Ho Thng Thch Minh Chu

GII THIU KINH TP

Tp Sutta Nipat l kinh th 5, trong 15 kinh thuc B Khuddaka Nipta tc l Tiu B Kinh. B Tiu
B Kinh gm c 15 kinh: Khuddakaptha (Tiu Tng Kinh), Dhammapada (Php C), Udna (Pht T Thuyt Kinh, Cm Hng Ng), Itivuttaka (Nh Th Ng Kinh, Pht Thuyt Nh Vy), Vimnavatthu (Thin Cung S Kinh), Petavatthu (Ng Qu S Kinh), Theragth (Trng Lo Tng K), Therigth (Trng Lo Ni K), Jtaka (Bn Sanh), Mahniddesa (i Ngha Tch), Claniddesa (Tiu Ngha Tch), Patisambhidmagga (V Ngi Gii o), Apadna (Th D Kinh), Buddhavamsa (Pht S) v Cariypitaka (Tiu Ngha Kinh, S Hnh Tng). Theo mt phn loi khc, Lut Tng, Lun Tng v tt c kinh cha c su tp vo 4 B Niky chnh, lp thnh Tiu B Kinh. Cc v th tr Trng B Kinh khng chp nhn cc kinh Khuddakaptha, Cariypitaka v Apadna, v phn loi cc kinh khc vo Lun Tng. Cc v th tr Trung B Kinh khng chp nhn tp Khuddakaptha, nhng chp nhn cc kinh cn li v phn loi chng vo Kinh tng. Theo truyn thng Min in, 4 tp khc c cng thm vo, nh Milindapanha, Suttasamgaha, Petakopadesa v Nettipakarana. Kinh Tp ny gm c 5 Chng: Chng I, Phm Rn (Uragavagga) gm c 12 kinh; Chng II, Tiu Phm gm c 14 kinh. Chng III, i Phm gm c 12 kinh; Chng IV, Phm Tm gm c 16 kinh; v Chng V, PhmTrn Con ng n B Bn Kia, gm c 17 kinh tt c. Tng cng kinh ny c 5 Chng v 71 bi kinh. c bit ca tp ny gm nhng kinh c th c xem l nhng kinh xa nht, c nht, ngha l gn vi thi c Pht nht. Chng ti da trn mt s yu t xc nhn tnh cht tht s nguyn thy ca B Suttnipta ny, v c hai mt Vn c v Ni dung. Trc ht, Tp Suttanipta vit bng mt th vn Pli xa nht v c knh nht, so snh vi cc th vn chng ta thng c gp trong cc B Dgha Nikya (Trng B), Majjhima Nikya (Trung B), Samyutta Nikya (Tng ng B), Anguttara Nikya (Tng Chi B). Nhiu th vn gn vi vn Ved (V ) c tm thy rt nhiu trong tp ny, nhng khng tm thy trong cc tp khc, nh cc danh t v ng t s nhiu: sitse, upatthitse, caramse. Cc hnh thc ch cch s nhiu v s dng cch

Tiu B Kinh - Tp I

Page 205 of 408

s t ca mt s danh t nh: vinicchay th cho vinicchayni, lakkhan th cho lakkhanni, mant th cho mantya. Ngoi ra, chng ta thng gp cc nguyn mu Ved nh vippahtane, sampaytave, unnametave rt t khi c tm thy trong cc tp kinh khc. Nhiu khi chng ta thy mt s danh t c bit nh ch datthu th cho disv, atistv th cho atikkamiv, maga th cho miga, tumo th cho so v.v... Nhng danh t ny rt gn vi ting V khng tm thy cc b kinh khc. Nh vy, chng t Tp Suttanipta c vit trong thi k xa nht ca ngn ng Pli, cha c trau chut lu lot, nhiu m iu nh ngn ng Pli sau ny. Gi tr c knh ca ngn ng Pli trong tp ny nh gi tnh cht nguyn thy ca tp Suttanipta. Mt yu t na gip chng ta bit gi tr c knh ca tp ny l mt s kinh ca tp ny c tm thy trong cc b kinh khc, v chng t cc kinh khc su tm mt s kinh hin c trong b Suttanipta. V d kinh Seta (Sn. 548-573) c tm thy trong Majjhima Nikya M.i. 146; kinh Vsettha (Sn. 594656) c tm thy cng trong Majjhima Nikya M.ii. 196. Ngoi ra, tp Suttanipta c ghi chp li mt vi giai on trong i sng tm o v hc o ca Thi t, nhng mu chuyn ny rt gin d v mc mc, khng c xen ln thn thng ph php vi nhng hnh nh tht n s v ti p. Kinh Xut gia (Sn. 405-424) din t cuc gp g gia Thi t vi Vua Bimbisra, khi Thi t va mi xut gia. Vua Bimbisra ng trn lu nhn xung thy Thi t ang i kht thc. "Bnh Sa Vng thy Ngi, ng trn sn lu thng Thy y tng tt, Bn ni ln li ny." (409) Sau khi sai s gi i theo tm ch Thi t, Vua Bimbisra lin i n gp Thi t v tha: "Ngi thanh nin tui tr, Ngy th, bc vo i, Cao p c vin mn, Thin sanh ging St l... Ti sn ta cho ngi. Hy hng v tr li." (420-421) V Thi t dt khot tr li : "Ging h thuc mt tri Sanh tc l Thch Ca, T b gia tc y, Tha vua Ta xut gia. Ta khng c thit tha, i vi cc loi dc, Thy nguy him trong dc, B chng, l an n; Ta s i, tinh tn, Ta c hoan h." (423-424) Kinh Tinh Tn tip theo ni ln s cm d ca c ma. Khi Thi t ngi di cy B tu hnh, c ma n gn, ni ln ging t mn :

Tiu B Kinh - Tp I

Page 206 of 408

"Ngi m, khng dung sc Nh ngi gn cht ri, C ngn phn, ngi cht; Ch mt phn cn sng. Hy sng, sng tt hn, S lm cc cng c." (426-427) Thi t tr li t tn, nhng khng km phn ngh lc : "B con c phng dt, Ngi n y lm g? Vi cng c nh b, Ta u c cn n! y c tn, tinh tn, V Ta c tr tu, Nh vy Ta tinh tn Sao ngi hi Ta sng." (431-432) V Thi t ni ln quyt tm chin u ca mnh : "i ny Ma Nu Ci! y l qun i ngi, y qun i chin trn Ca ging h Kanh, K nht, khng thng ngi Ai thng ngi c lc. Ta mang c Munja Vng thay, ng i sng Th Ta cht chin trn Tt hn sng tht bi." (439-440) V cui cng, c ma tht bi trc dng ch ca Thi t v va b i va than: "By nm ta bc theo Chn theo chn Th Tn, Khng tm c li lm Ni Th Tn chnh nim, Nh qu bay xung quanh, Hn nh ng m." "C th c g mm? C th c g ngt? Khng tm c v ngt Qu t bay i! Nh qu m hn Ta b Gotama." (446-448) Cu chuyn th ba ni v n s Asita (A T ) on tng cho Thi t. Asita thy Ch thin vui mng lin hi duyn c. Ch thin p : "Ti x Lm t ni

Tiu B Kinh - Tp I

Page 207 of 408

Trong lng cc Thch Ca, C sanh v B tt Bu ti thng, v t. Ngi sanh, em an lc Hnh phc cho loi ngi, Do vy chng ti mng Tm v cng hoan h. Ngi, chng sanh ti thng Ngi, loi ngi ti thng, Bc Ngu Vng loi ngi Thng Th mi sanh loi. Ngi s chuyn Php lun, Trong khu rng n s, Rng ting rng s t, Hng mnh, nhip loi th." (683-684) o s Asita lin vi vng i n Kapilavatthu c chim ngng Thi t. "Sau khi thy Thi t, Chi sng nh la ngn, Thanh tnh nh Sao ngu Vn hnh gia h khng Sng chiu nh mt tri Gia tri thu my tnh n s tm hoan h c h lc rng ln." (687) Khi thy Thi t chi sng nh mt tri, khi ngh n vin nh chnh php c tuyn thuyt, ngh n phn mnh gi yu, A T pht khc. "Khi v y ngh n S mnh ca t mnh, S mnh khng tt p, V y ri nc mt"... (691) Trc s lo lng ca cc v Thch Ca, n s A T gii ta mi lo lng: "Thy h Thch lo lng V n s tr li: Ta khng thy bt hnh Xy n cho Thi t i vi (Thi t) y, Chng ngi s khng c. V ny khng h lit, Ch c lo lng g. Thi t ny s chng Ti thng qu B , S chuyn bnh xe Php Thy thanh tnh ti thng V lng t thng xt, V hnh phc nhiu ngi,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 208 of 408

V i sng Phm hnh c truyn b rng ri Th mng ta i Cn li khng bao nhiu n gia i sng Ngi, Ta s b mnh chung. Ta s khng nghe Php Bc tinh cn v t Do vy ta su no, Bt hnh v kh au." (692-694) Yu t th t xc nhn s c knh ca Kinh Tp ny l mt s cu vn, mt s v d, mt s hnh nh c din t, tr thnh nhng cu cch ngn dn gian. Bin ln th im lng. Khe nc thi chy n. Ci g trng ku to. Ci g y th yn lng. Nhng v d ny cho chng ta thy nhng k t hiu bit th hay ni nhiu, nhng k hiu bit nhiu thi thng im lng nh 2 cu k sau y : "Hy hc cc ging nc, T khe ni vc su Nc khe ni chy n Bin ln y im lng." (720) "Ci g trng ku to, Ci g y, im lng, Ngu nh gh vi nc Bc Tr nh ao y." (721) Vi nhng k hay ni, ha s t ming sanh, nh cu k kho din t di y: "Phm con ngi sanh, Sanh vi ba trong ming, K ngu khi ni by, T cht t ly mnh." (657) Hnh nh sau y, c v tro phng, ni n n qu thy hn lm tng l ming tht m, n m tm ci g ngt, khi m xong bit mnh lm lin bay i. Cu k chm bim c ma i theo c Pht tm c hi hi Ngi, cui cng hi Ngi khng c nn b i. "Nh qu bay xung quanh Hn nh ng m. "C th c g mm?" "C th c g ngt?" (447) "Khng tm c g ngt Qu t bay i Nh qu m hn Ta b Gotama." (448) Mt cu k na ni n sng bin khng sanh gia bin i dng, cho chng ta bit, k gii thot

Tiu B Kinh - Tp I

Page 209 of 408

bao gi cng trm tnh yn lng, nh bi k sau y: "Nh chnh gia trung ng Ca bin c i dng, Sng bin khng c sanh, Bin hon ton ng lng Cng vy, v t kheo, ng lng khng giao ng Khng c s bng bt No nc gia i." (920) c Pht khuyn cc ngi xut gia, nn sng ring mt mnh tinh tn tu hnh, nh con t gic ch c mt sng, sng mt mnh trong rng. "Do thn cn giao thip Thn i t y sanh, Ty thun theo thn i, Kh ny c th sanh. Nhn thy nhng nguy hi, Do thn i sanh khi, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng". (36) "Nh nai trong ni rng Khng g b tri buc, T i ch n mun tm kim thc n, Nh cc bc hin tr Thy t do gii thot, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng." (37) Khi c Pht thuyt php, gii thiu o mi ca Ngi, Ngi phi ng u vi hai h thng x hi rt hng mnh ang ng tr trn x hi n by gi, tc l t chc Sa mn v t chc B la mn. Mi h thng c mt s gio ch cm u vi hi chng, vi ch thuyt, vi phng php tu hnh sai bit v nhiu khi mu thun nhau. c Pht mnh dn loi b nhng g Ngi xem l tr ngi cho con ngi gic ng v gii thot, v t mnh vch ra mt con ng mi m c bit ca Ngi. Trc ht, c Pht khng chp nhn i sng ngi tu hnh m cn on s, on mng, bi ton, n cc n do k tng em li : "Ta khng c th dng n t k tng, Hi ny B la mn, y khng phi l php, Ca nhng ngi c tr. Ch Pht u t b, Ca ht cc bi k." (480) "Ch c dng ba ch,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 210 of 408

Anthava Ved, Ch t chc on mng, Coi tng v xem sao, Mong rng t Ta, Khng on ting th ku Khng cha bnh khng sanh, Khng hnh ngh lang bm." (927) c Pht cng khng chp nhn cu mong im lnh. Cc ch Thin hi c Pht lm th no c im lnh (Mangalam), c Pht tr li bng 48 hnh ng tt, v ch c hnh ng lnh l im lnh ti thng, nh kinh Mangala sutta kho din t : "Khng thn cn k ngu Nh gn gi bc tr, nh l ngi ng l L im lnh ti thng." (259) "Hc nhiu ngh nghip gii, Kho hun luyn, hc tp Ni nhng li kho ni. L im lnh ti thng." (261) "Hiu dng m v cha Nui dng v v con Lm ngh khng rc ri, L im lnh ti thng." (262) "B th, hnh ng php, Sn sc cc b con, Lm nghip, khng li lm, L im lnh ti thng." (263) "Chm dt, t b c, Ch ng am m ru, Trong php khng phng dt, L im lnh ti thng." (264) "Knh l v h mnh Bit v bit n ng thi, nghe chnh php L im lnh ti thng." (265) Nh vy, c Pht bc b s tin tng im lnh v khuyn khch lm cc hnh lnh, v cc hnh lnh l im lnh ti thng. Thm mt bc na, c Pht khng chp nhn quan im ca cc B la mn, tin tng thuyt th sanh t cho mnh l giai cp ng tn trng nht, ch v sanh ra t ming Phm thin v do vy cc giai cp St l, Ph x v Th phi tn trng phc v giai cp B la mn. c Pht chng li quan im th sanh ny v tuyn b rng ch do hnh ng mi nh gi gi tr con ngi, xem con ngi c ng tn trng hay khng.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 211 of 408

"Bn tin khng v sanh. Phm ch khng v sanh, Do hnh, thnh bn tin, Do hnh thnh Phm ch." (136) "Khng phi do th sanh (*) c gi B la mn! Khng phi do th sanh, Gi phi B la mn Chnh do s hnh ng, c gi B la mn Chnh do s hnh ng Gi phi B la mn." (Trung B Kinh) (*) th sanh: Bc thm mt bc na, c Pht bc b cc lun thuyt, cc trit l sung, v chng khng th a con ngi n gii thot, an tnh. C n 63 lun thuyt thnh hnh trong thi c Pht v c Pht u bc b chng, v chng ch gy thm tranh lun : "Cc Sa mn tranh lun, C n 63 thuyt, Cc ngn thuyt vn t Y y, cc tng khi." (538) "Ai thin tr trong kin, Xem kin y ti thng i t kin y Vo a v ti thng, Ngi y ni tt c, Ngi khc l h lit, Do vy khng vt khi S tranh lun i." (796) "Nhng ai mun tranh lun Sau khi vo hi chng, Chng cng kch ln nhau, Chng gi nhau l ngu Ci lm n cng cao Cng l t hi n, Tuy vy n vn ni Li cng cao kiu mn." (830) "Khng phi t tri kin T truyt thng, t tr Khng phi t gii cm, Thanh tnh c em n." (839) "Ngi c cung tn, Khng a n thanh tnh

Tiu B Kinh - Tp I

Page 212 of 408

V c thin v, Vi tri kin tc thnh." (910) Sau khi bc b m tn d oan, t kin, truyn thng, im lnh, cc lun thuyt, t thn, t la, v.v... c Pht t mnh xy dng con ng gii thot, gic ng ca mnh. V tp Suttanipta su tm cho chng ta thy, nhng bi k din t c Pht, sai khc vi cc ngoi o s hin ti nh th no. Trc ht, Ngi l bc c mt, cakkhumantu, c php nhn thy r tt c : "c Pht tht c mt i vi tt c php. (161) "Bc c mt xut hin i ny v thin gii Qut sch mi u m, c c, chng an lc." (956) "V y Chnh ng gic Hi ny B la mn, Bc c mt thy c Trong tt c cc php." (992) c Pht l v c mt ci nhn sng sut, mt s hiu bit thu trit, thy au kh trong cc ch thuyt, khng chp nhn ch thuyt no, tm n chn l, Ngi thy c s an tnh ni tm. "Vi Ta khng c ni! Ta ni nh th ny, Sau khi quan st k S chp th trong php Trong tt c tri kin. Ta khng c chp trc, Ta thy s ct cha Tch tnh trong ni tm." (837) "Ai cht sanh hu, Khng cn gieo ging thm, Sanh hu on tn, Khng cn mun th sanh, c gi l n s Mt mnh i im lng, Bc n s thy Con ng tch tnh y." (208) Np sng c Pht gii thiu l mt np sng ca v n s, Mu ni, mt v t b gia nh sng khng gia nh, khng c tr x no. "Thn mt, sinh s hi, Tr x sanh bi bm Khng tr x, khng thn Hnh nh bc n s." (207)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 213 of 408

Mt v nhip phc tham i v i dc, khng i dc chi phi. "V y sng vin ly Mi s vic i... Nh hoa sen c gai, Sinh ra trong nc, Khng b nc v bn Mc dnh v thn t, Nh vy bc n s Ni an tnh, khng tham, Khng b dc v i, Mc dnh v thm t." (845) Mt v n s khng c thiu thn, khng c tri kin, khng c t kin, t b cc ch thuyt v khng c tranh lun vi ai i. "Chnh i vi v y, Ng, phi ng u khng V y ty sch, Mi t kin i." (787) "Mt s ngi ni rng y mi l s tht, Chng ni cc ngi khc, L trng khng gi di. Do chp th nh vy, Chng tranh lun u tranh, V sao bc Sa mn. Khng cng ni mt li." (88) "Thng tr x, chnh nim, Khng ngh mnh bng ngi. Hn ngi thua km ngi V y khng bng bt." (855) Sng i sng vin ly, khng tham m vt g, v n s sng i sng v hu, khng c "Ta"; khng c "ca Ta", thc hnh hnh v ng mt cch tt p. "V y khng con ci, Th vt, rung, ti sn, Khng c g nm ly, L ta, l khng ta." (858) "Ai khng c vt g, Khng c, khng su mun, Khng i n cc php V y gi an tnh." (861) "Khng ngh: "y ca ti" Khng ngh: "y ca ngi"

Tiu B Kinh - Tp I

Page 214 of 408

Ngi khng c t ng Khng su g khng ng." (951) Nh thc hnh v ng, v n s i n an tnh trong ni tm: "Hy gi c an tnh V pha t ni tm, khng c t ng, T u c v ng!" (919) V ch cui cng ca con ng tu hnh, i vi v n s l "Nit bn tch tnh". "T b lng tham dc, y t kheo c tu, Chng bt t tch tnh, Nit bn gii, thng tr!" (204) Mt im son ng ch l tp ny c mt s kinh rt c ph thng, v c ch Tng cc nc Nam Tng tng c thng xuyn nh kinh Ratanasutta (kinh Chu Bu), kinh Mangalasutta (kinh im Lnh) v kinh Mettasutta (kinh T Bi). Ngoi ra c nhiu bi kinh ngn gn, t hm xc, tn thn hnh n s lm ni bt c im ca kinh ny l tn dng i sng ca v xut gia tm o, nh kinh Rn, kinh V n s, kinh Rhula, kinh Dhammika, kinh Nlaka, kinh Parbhida, kinh Tuvataka, kinh Attadanda, kinh Sriputta. Nhng kinh ny phn ln cp n hnh n s, v nh vy lm ni bt bi cnh an tnh tu hnh m Kinh Tp ny cao mt cch c bit.
Ha Thng Thch Minh Chu Thin Vin Vn Hnh Si Gn, 1978 (PL. 2522)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 215 of 408

CHNG I

PHM RN
(Uragavagga)

(I) Kinh Rn (Sn 1)

1. Ai nhip phc phn n ang c dy khi ln, Nh dng cht linh dc, Ngn c rn lan rng T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa. 2. i ct t tham dc, Khng cn cht d tn, Nh k hi hoa sen Sanh ra t ao h. T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa. 3. Ai ct t tham i, Khng cn cht d tn, Lm cho nc cn kh, Dng nc chy nhanh mnh T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa. 4. Ai ph hoi kiu mn Khng cn cht d tn, Nh nc mnh tn ph Cy c lau yu hn, T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa. 5. Ai trong cc sanh hu, Khng tm thy li cy, Nh k i hi hoa, Trn cy sung khng hoa. T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 216 of 408

6. Vi ai trong ni tm, Khng cn c phn hn, vt thot ra khi, C hu v phi hu. T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa. 7. Vi ai nhng tm t, c lm cho tan bin Ni tm kho sa son, Khng cn cht d tn. T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa. 8. Ai khng i qu trn, Cng khng qu chm tr, nhip phc ton din, H lun chng ngi ny. T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa. 9. Ai khng i qu trn, Cng khng qu chm tr, Bit r c i, S ny ton h vng. T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa. 10. Ai khng i qu trn, Cng khng qu chm tr, T b, khng c tham, S ny ton h vng. T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa. 11. Ai khng i qu trn, Cng khng qu chm tr, T b, khng tham dc, S ny ton h vng. T-kheo y t b, B ny v b kia,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 217 of 408

Nh loi rn thot b Da rn c gi xa. 12. Ai khng i qu trn, Cng khng qu chm tr, T b, ly sn hn, S ny ton h vng. T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa. 13. Ai khng i qu trn, Cng khng qu chm tr, T b, ly si m, S ny ton h vng. T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa. 14. Vi ai, cc ty min, Hon ton khng hin hu, Cc ngun gc bt thin c nh ln tr sch. T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa. 15. Vi ai, khng c g, Do phin no sanh khi, Lm duyn tr lui li, V li b bn ny. T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa. 16. Vi ai, khng c g, Do rng i sanh khi, To nhn khin tri buc Con ngi vo ti sanh. T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa. 17. Ai on nm trin ci, Khng su kh bc phin, Vt qua c nghi hoc,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 218 of 408

Thot mi tn phin no. T-kheo y t b, B ny v b kia, Nh loi rn thot b Da rn c gi xa.


(II) Kinh Dhaniya (Sn 3)

Dhaniya: 18. Cm ta, nu chn, Sa ung, ta vt xong, Mc ng Dhaniya, ni ln nh vy. Trn b sng Mah, Ta chung sng ng c, Chi l c kho lp, La t c chy . Nu l ngi mun, Thn ma, hy ma i. Th Tn: 19. Ta on c phn n, Tm hoang vu khng cn, Bc Th Tn, Chnh Gic ni ln nh vy. Trn b sng Mah, Ta ch sng mt m, Chi l c rng m, La t c tch tnh. Nu l ngi mun, Thn ma, hy ma i. Dhaniya: 20. Rui ln v mui mng, y khng tm thy, Mc ng Dhaniya, ni ln nh vy. Trn cnh ng c mc, n b i n c, Du cn ma c n, Chng c th chu ng. Nu l ngi mun, Thn ma, hy ma i. Th Tn: 21. Cc b c ct,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 219 of 408

Kho tc thnh tt p, Bc Th Tn, Chnh Gic ni ln nh vy. Ai qua c b kia, Nhip phc dng nc mnh, Li ch ca chic b, u cn thy cn thit. Nu l ngi mun, Thn ma, hy ma i. Dhaniya: 22. V ta kho nhu thun, Khng c tham dc g, Mc ng Dhaniya ni ln nh vy. lu ngy chung sng, Va p p lng, Ta khng nghe iu g, Thuc c hnh v nng. Nu l ngi mun, Thn ma, hy ma i. Th Tn: 23. Tm Ta kho nhu thun, c gii thot, m rng, Bc Th Tn, Chnh Gic ni ln nh vy. Lu ngy tu vin mn, Kho nhip phc ch ng, Trong Ta cc php c, Khng cn c tm thy. Nu l ngi mun, Thn ma, hy ma i. Dhaniya: 24. Vi li tc thu hoch, Ta t nui sng ta, Mc ng Dhaniya ni ln nh vy, Con ta v c ta, Sng chung khng bnh hon, Ta khng nghe iu g, Thuc c hnh v chng. Nu l ngi mun, Thn ma, hy ma i. Th Tn:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 220 of 408

25. Ta khng c lm mn, Cho mt ai i, Bc Th Tn, Chnh Gic ni ln nh vy Vi iu c chng c, Ta du hnh th gii, V tin cng cn thit, Khng th c ni Ta. Nu l ngi mun, Thn ma, hy ma i. Dhaniya: 26. y c cc b ci, y c cc b con, Mc ng Dhaniya ni ln nh vy. y c nhng b m, Mang thai, ni ging dng, y c nhng b c, Nhng con cha u n. Nu l ngi mun, Thn ma, hy ma i. Th Tn: 27. y khng c b ci, y khng c b con, Bc Th Tn, Chnh Gic ni ln nh vy. y khng c b m, Mang thai, ni ging dng, y khng c b c, Nhng con cha u n. Nu l ngi mun, Thn ma, hy ma i. Dhaniya: 28. Cy ct c ng su, Khng cn b dao ng, Mc ng Dhaniya ni ln nh vy. Cc dy bng cy lau, c bn li mi chc, V cc con b con, Khng th no git t. Nu l ngi mun, Thn ma, hy ma i.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 221 of 408

Th Tn: 29. Ging nh con b c, Git t cc tri buc, Bc Th Tn, Chnh Gic ni ln nh vy. Nh voi lm bt t Cc giy leo ho mc, Ta khng cn i n, Ch thai tng ti sanh. Nu l ngi mun, Thn ma, hy ma i. 30. Ri ma ln xung, Lm y trn t trng, Lm trn ngp t cao, Nghe tri gm, ma, tht, Mc ng Dhaniya, Ni ln li nh sau: Dhaniya: 31. Li thay cho chng ta, u phi l li nh, Chng ta c chim ngng, Bc Chnh Gic, Th Tn. i! Knh bc Php nhn, Con xin quy y Ngi, Knh bc i n s, Hy l Thy chng con. 32. V con v c con, L nhng ngi nhu thun, Xin sng i Phm hnh, Di chn bc Thin Th. c n b bn kia, Vt khi sanh gi cht, Chng con s tr thnh Ngi on tn au kh. Mra: 33. Ai c cc con trai, Hoan h vi con trai, y l li c ma, ni ln nh vy Ngi ch cc con b, Hoan h vi con b. Cn ngi th hoan h, i vi s sanh y,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 222 of 408

Ai khng c sanh y, khng th c hoan h. Th Tn: 34. Ai c cc con trai, Su mun vi con trai, Bc Th Tn, Chnh Gic, ni ln nh vy. Ngi ch cc con b, Su mun vi con b; Su mun ca con ngi, Chnh do s sanh y, Ai khng c sanh y, Khng th c su mun.
(III) Kinh Con T Ngu Mt Sng (Sn 6)

35. i vi cc hu tnh, T b gy v trng, Ch lm hi mt ai Trong chng hu tnh y. Con trai khng c mun, Cn ni g bn b, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 36. Do thn cn giao thip, Thn i t y sanh, Ty thun theo thn i, Kh ny c th sanh. Nhn thy nhng nguy hi, Do thn i sanh khi, Hy sng ring mt mnh, Nh t ngu mt sng. 37. Do lng t thng mn, i bn b thn hu, Mc ch b b qun, Tm t b buc rng, Do thy s hi ny, Trong giao du mt thit, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 38. Ai nh ngh ch mong, i vi con v v, Ngi y b buc rng, Nh cnh tre rm rp, Cn cc ngn tre cao, No c g buc rng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 223 of 408

Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 39. Nh nai trong ni rng, Khng g b tri buc, T i ch n mun tm kim thc n. Nh cc bc Hin tr, Thy t do gii thot, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 40. Gia bn b thn hu, B gi ln gi xung, Ti ch tr x, Hay trn ng b hnh. Thy t do gii thot, Khng c g tham luyn, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 41. Gi bn b thn hu, a thch, vui ci a, i vi con, vi chu, i luyn tht ln thay, Nhm chn s h ly, Vi nhng ngi thn i, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 42. Khp c bn phng tri, Khng sn hn vi ai, T mnh bit va , Vi vt ny vt khc, Vng chu cc him nguy, Khng run s dao ng, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 43. C s ngi xut gia, Chung sng tht kh khn, Cng nh cc gia ch, ti cc ca nh, Sng v t v l, Gia con chu ngi khc, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 44. T b, mt bn, Mi biu dng gia nh, Nh loi cy san h,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 224 of 408

Tc b mi l cy, Bc anh hng ct t, Mi tri buc gia nh. Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 45. Nu tm c bn lnh, Thn trng v sng sut, Bn ng hnh chung sng, Bn thin tr Hin tr. Cng nhau ng nhip phc, Tt c mi him nn, Hy sng vi bn y, Hoan h, gi chnh nim. 46. Nu khng c bn lnh, Thn trng v sng sut, Bn ng hnh chung sng, Bn thin tr Hin tr. Hy nh vua t b, t nc b bi vong, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 47. Tht chng ta tn thn, Cc bng hu chu ton, Bc hn ta, bng ta, Nn sng gn thn cn. Nu khng gp bn ny. Nhng bc khng lm li, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 48. Thy trang sc vng, Lp lnh v sng chi, c con ngi th vng, Kho lm, kho tay lm, Hai chng chm vo nhau, Trn hai tay eo chng, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 49. Nh vy nu ta cng Vi mt ngi th hai, Tranh lun ci v nhau, Sn hn, gy hn nhau, Nhn thy trong tng lai, S hi him nguy ny, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 225 of 408

50. Cc dc tht m miu, Ngt thm v p , Di hnh sc, phi sc, Lm m lon tm t, Thy s nguy him ny, Trong cc dc trng dng, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 51. y l mt mn nht, V cng l tai ha, Mt tt bnh, mi tn, L s hi cho ta, Thy s nguy him ny, Trong cc dc trng dng, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 52. Lnh lo v nng bc, i bng v kht nc, Gi thi, nh mt tri. Mui ln v rn rt. Tt c xc chm ny, u chu ng vt qua, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 53. Nh con voi to ln, T b c by n, Thn th c sanh ra, To ln t hoa sen, Ty theo s thch th, Sng ti ch rng ni, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 54. Ai a thch hi chng, S kin khng xy ra, Ngi y c th chng, Cm th thi gii thot. Cn nhc li ging dy, ng b con mt tri, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 55. c gii thot vt khi, Cc tri kin h lun, t c quyt nh tnh, Chng c c con ng. Ni ta tr c sanh, Khng cn nh ngi khc,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 226 of 408

Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 56. Khng tham, khng la o, Khng kht dc, gim pha, Mi si m c trc, c gn sch qut sch. Trong tt c th gii, Khng tham i c vng, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 57. Vi bn b c c, Hy t b lnh xa, Bn khng thy mc ch, Quen np sng quanh co, Ch t mnh thn cn, K am m phng dt, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 58. Bc nghe nhiu tr php, Hy gn gi ngi y, Bn ngi tm rng ln, Ngi thng minh bin ti, Bit iu khng nn lm, Nhip phc c nghi hoc, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 59. Mi du h vui a, V dc lc i, Khng im trang by bin, Khng c vng mong cu, T b mi ho nhong, Ni ln li chn tht, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 60. Vi con v vi v, Vi cha v vi m, Ti sn cng la go, Nhng tri buc b con, Hy t b buc rng, Cc dc vng nh vy, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 61. Chng u l tri buc, Lc th tht nh b, V ngt tht t oi,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 227 of 408

Kh au li nhiu hn, Chng u l cu mc, Bc tr bit nh vy, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 62. Hy cht t, b gy, Cc kit s tri buc, Nh cc loi thy tc, Ph hoi cc mng li. Nh la chy xong, Khng cn tr lui li, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 63. Vi mt ci nhn xung, Chn i khng lu luyn, Cc cn c h tr, Tm kho ch ng. Khng y , r chy, Khng chy bng ln, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 64. Hy trt b, li, Cc biu tng gia ch, Nh loi cy san h, Loi b cc nhnh l. p o c sa, Xut gia b th tc, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 65. Khng tham m cc v, Khng tc ng, khng tham, Khng nh ai nui dng, Ch kht thc tng nh. i vi mi gia nh, Tm khng b tri buc, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 66. T b nm trin ci Che y tri buc tm, i vi mi kit s, Hy tr kh, dt sch, Khng y c nng ta, Cht t i sn hn, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 228 of 408

67. Hy xoay lng tr li i vi lc v kh, C i vi h u, c cm th t trc, Hy chng cho c x, An ch v thanh tnh; Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 68. Tinh cn v tinh tn, t c l chn , Tm khng cn th ng, Khng cn c bing nhc, Kin tr trong c gng, Dng lc c sanh khi, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 69. Khng t b c c, Hnh vin ly thin nh, Thng thng sng hnh tr, Ty php trong cc php. Chn chnh nhn thc r, Nguy him trong sanh hu, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 70. Mong cu on dit i, Sng hnh khng phng dt, Khng n n cm ngng, Nghe nhiu, gi chnh nim. Cc php c gic st, Quyt nh, chnh tinh cn. Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 71. Nh s t, khng ng, An tnh gia cc ting, Nh gi khng vng mc, Khi thi qua mn li. Nh hoa sen khng dnh, Khng b nc thm t, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 72. Ging nh con s t, Vi quai h hng mnh, Bc cha ca loi th, Sng chinh phc ch ng. Hy sng cc tr x, Nhn tnh v xa vng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 229 of 408

Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 73. T tm, sng tr x, Bi tm, hnh gii thot, Sng hnh tr thc hin, H tm, cho ng thi, Khng chng i v chm, Vi mt ai i. Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 74. on tn lng tham i, Sn hn v si m, Cht t v ct on, Cc kit s ln nh Khng c g s hi, Khi mng sng gn chung, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng. 75. C nhng bn v li, Thn cn v chung sng, Nhng bn khng mu li, Nay kh tm i. Ngi sng sut li mnh, Khng phi ngi trong sch, Hy sng ring mt mnh Nh t ngu mt sng.
(IV) Kinh Bhradvja, Ngi Cy Rung (Sn 12)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr gia dn chng Magadha, ti ni Dakkhingini, trong mt lng B-la-mn tn Ekanl. Lc by gi, B-la-mn Kasibhradvja c khong nm trm li cy sn sng, v l thi gieo m. Ri Th Tn, vo bui sng p y, cm bt i n ch B-la-mn Kasibhradvja ang lm vic. Lc by gi B-la-mn Kasibhradvja ang phn pht n. Ri Th Tn i n ch phn pht n, sau khi n, Ngi ng mt bn, B-la-mn Kasibhradvja thy Th Tn ang ng mt bn kht thc, lin ni vi Th Tn: - Ny Sa-mn, ta cy v ta gieo, sau khi cy, sau khi gieo, ta n. V Sa-mn, hy cy v gieo. Sau khi cy v gieo, hy n! - Ny B-la-mn, Ta cng cy v cng gieo. Sau khi cy v sau khi gieo, Ta n. - Nhng chng ti khng thy ci ch, hay ci cy, hay li cy, hay gy thc tru b, hay cc con b c ca Tn gi Gotama. Vy m Tn gi Gotama ni: "Ny B-la-mn, Ta c cy v Ta c gieo. Sau khi cy v sau khi gieo, Ta n ".

Tiu B Kinh - Tp I

Page 230 of 408

Ri B-la-mn Kasibhradvja ni ln vi Th Tn bi k: Bhradvja: 76. Ngi t nhn Ngi cy, Ta khng thy Ngi cy, Hy tr li chng ti, hi v Ngi cy, Chng ti mun r bit, Ngi cy nh th no? Th Tn: 77. Lng tin l ht ging, Kh hnh l cn ma, Tr tu i vi Ta L ch v li cy, Xu h l cn cy, l si dy buc, V nim i vi Ta L li cy, gy thc. 78. Vi thn kho phng h, Vi li kho phng h, Vi mn n trong bng, Bit tit , ch ng, Ta tc thnh chn thc, ct dn c rc, S gii thot ca Ta Tht hin lnh nhu thun. 79. Vi tinh cn tinh tn, Ta gnh chu trch nhim, Ta t mnh em li An n khi kh ch. Nh vy, Ta i ti, Khng tr ngi thi lui, Ch no Ta i ti, Ch y khng su mun. 80. Cy ba l nh vy, c qu l bt t, Sau cy ba nh vy, Mi kh c gii thot. Ri B-la-mn Kasibhradvja ly mt bt bng ng ln, cho y vi cho sa dng c Pht v tha: - Tha Tn gi Gotama, hy dng cho sa, Tn gi l ngi i cy! Tn gi Gotama i cy qu bt t!

Tiu B Kinh - Tp I

Page 231 of 408

Th Tn: 81. Ta khng hng vt dng, Do tng k em li, y khng phi l php, Ca bc c chnh kin Ch Pht u bc b, Tng ht cc bi k, Khi php c hin hu, Truyn thng l nh vy. 82. Hi ny B-la-mn, Ngi cn phi cng dng, n vt ung khc, Bc i s ton din, on cc lu hoc, lng du dao ng, Ta chnh l tha rung, Cho nhng ai cu phc. - Vy, tha Tn gi Gotama, con s cho ai cho sa ny? - Ny B-la-mn, Ta khng thy ai th gii, vi ch Thin, ch Ma, ch Phm thin, hay trn i ny vi qun chng Sa-mn, B-la-mn, vi ch Thin v loi Ngi, c th sau khi n, tiu ha c mn cho sa ny, tr Nh Lai hay t ca Nh Lai. Vy, ny B-la-mn, ng hy cho sa ny trn ch khng c c xanh, hay nhn chm trong nc khng c sinh vt. Ri B-la-mn Kasibhradvja em nhn chm cho sa y vo nc khng c sinh vt. Cho sa y khi b xung nc, n si ln, si ln sng sc, n phun khi, n bc khi ln. V nh mt li cy, phi c ngy di nh nng, c em qung xung nc, li cy y si ln sng sc, n phun khi, n bc khi ln. Cng vy, cho sa y, khi b xung nc, n si ln, si ln sng sc, n phun khi, n bc khi ln. Ri B-la-mn Kasibhradvja hong ht, rn tc gy, i n Th Tn, sau khi n, ci u nh l chn Th Tn, v bch Th Tn: - Tht vi diu thay, tha Tn gi Gotama! Tht vi diu thay, tha Tn gi Gotama! V nh, tha Tn gi Gotama, mt ngi dng ng li nhng g b qung ng xung, m toang ra nhng g b che kn, ch ng cho k i lc hng, em n sng vo trong bng ti, nhng ai c mt c th thy sc. Cng vy, php c Tn gi Gotama dng nhiu phng tin trnh by. Con xin qui y Tn gi Gotama, qui y Php, qui y chng T-kheo. Mong rng con c xut gia vi Tn gi Gotama, c th i gii. Ri B-la-mn Kasibhradvja c xut gia vi Sa-mn Gotama, c th i gii. Th i gii khng bao lu, Tn gi Bhradvja sng mt mnh, vin ly, khng phng dt, nhit tm, tinh cn. Khng bao lu, do v mc ch g, bc thin nam t chn chnh xut gia, t b gia nh, sng khng gia nh, v y ngay trong hin ti, t mnh vi thng tr, chng ng, chng t v an tr cu cnh Phm hnh y. V y thng tri: "Sanh tn, Phm hnh thnh, nhng vic nn lm lm, khng cn tr lui trng thi ny na ". Tn gi Bhradvja tr thnh mt v A-la-hn.
(V) Kinh Cunda (Sn 16)

83. Ngi th rn Cunda,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 232 of 408

Ni ln li nh sau: Con hi bc i s, Bc tr tu rng ln, ng Gic ng, Php ch, on tn kht i, Bc ti thng hai chn, Bc nh xe ti thng, Xin Ngi ni i, C bao nhiu Sa-mn? Th Tn: 84. Ch c bn Sa-mn, Khng c hng th nm, Th Tn p Cunda, Ny Cunda, l vy. Ta t by cho ng, c hi iu t thy, Bc chin thng con ng, Bc thuyt ging con ng, Bc sng trn con ng, K lm u o. Cunda: 85. Ngi th rn Cunda, Lin bch vi Th Tn: Ch Pht ni th no, Bc chin thng con ng, Bc thin nh con ng, Sao gi khng c lng? Con hi xin tr li, V sng ng con ng? Xin trnh by cho con, K lm ng u. Th Tn: 86. Ai vt khi nghi hoc, V thot khi mi tn, a thch cnh Nit-bn, Khng tham m vt g, Bc lnh o th gii, Ch Thin v loi Ngi, Ch Pht gi v y, Bc chin thng con ng. 87. Ai i bit c, Php ti thng, ti thng, Ni ln v phn tch,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 233 of 408

Php y l vy. V cht t nghi hoc, Bc n s, khng dc, Bc T-kheo th hai c gi thuyt con ng. 88. Ai sng trn con ng, Con ng php kho ging, Sng ch ng chnh nim, Bc ng khng li lm, T-kheo th ba ny c gi sng trn ng. 89. Ai sng a che y, Di hnh thc gii cm, Xng xo, nhp gia nh, Bt mng v man tr, Khng ch ng nhip phc, Sng lm mm lm ming. Ngi s hnh nh vy L k u o. 90. V c s thm hiu Cc hng ngi nh vy, Thnh t, nghe nhiu, C tr tu thng hiu, Sau khi r bit chng, Tt c l nh vy. Thy vy, vng lng tin, Khng c b st gim Lm sao li ln ln, K c vi ngi thin, Lm sao xem ging nhau, Bc tnh, k khng tnh.
(VI) Kinh Bi Vong (Parbhava) (Sn 18)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Ri mt Thin nhn, sau khi m gn mn, vi dung sc th thng, chi sng ton vng Jetavana, i n Th Tn, sau khi n, nh l Th Tn ri ng mt bn. ng mt bn, Thin nhn y bch Th Tn vi nhng bi k: Thin nhn: 91. V bi vong con ngi, Con hi Gotama, Con n hi Th Tn, Ca vo ca bi vong?

Tiu B Kinh - Tp I

Page 234 of 408

Th Tn: 92. Tht d hiu thnh cng, Tht d hiu bi vong, a mn php, thnh cng, Th ght php bi vong. Thin nhn: 93. Nh vy, chng con r, Th nht v bi vong, Th hai, mong Ngi ni, Ca vo ca bi vong? Th Tn: 94. Ai mn k bt thin, Khng i luyn bc thin, Thch php k bt thin, Chnh ca vo bi vong. Thin nhn: 95. Nh vy, chng con r, Th hai v bi vong, Th ba, mong Ngi ni, Ca vo ca bi vong? Th Tn: 96. Ngi tnh a thch ng, Thch hi chng, th ng, Bing nhc, thng phn n, Chnh ca vo bi vong. Thin nhn: 97. Nh vy, chng con r, Th ba v bi vong. Th t, mong Ngi ni, Ca vo ca bi vong? Th Tn: 98. Ai vi m hay cha, Gi yu, tui tr ht, Tuy giu khng gip , Chnh ca vo bi vong. Thin nhn:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 235 of 408

99. Nh vy, chng con r, Th t v bi vong. Th nm, mong Ngi ni, Ca vo ca bi vong? Th Tn: 100. Ai ni di lng gt, Sa-mn, B-la-mn, Hay cc kht s khc, Chnh ca vo bi vong. Thin nhn: 101. Nh vy, chng con r, Th nm v bi vong. Th su, mong Ngi ni, Ca vo ca bi vong? Th Tn: 102. Ngi giu c ti sn, C vng bc thc vt, Hng v ngt mt mnh, Chnh ca vo bi vong. Thin nhn: 103. Nh vy, chng con r Th su v bi vong. Th by, mong Ngi ni, Ca vo ca bi vong? Th Tn: 104. Ngi t ho v sanh, V ti sn dng h, Khinh mit cc b con, Chnh ca vo bi vong. Thin nhn: 105. Nh vy, chng con r, Th by v bi vong, Th tm, mong Ngi ni, Ca vo ca bi vong? Th Tn: 106. Ngi m say n nhn,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 236 of 408

m say ru, c bc, Hoang ph mi li c, Chnh ca vo bi vong. Thin nhn: 107. Nh vy, chng con r, Th tm v bi vong. Th chn, mong Ngi ni, Ca vo ca bi vong? Th Tn: 108. Khng va v mnh, c thy gia dm n, c thy vi v ngi, Chnh ca vo bi vong. Thin nhn: 109. Nh vy, chng con r, Th chn v bi vong. Th mi, mong Ngi ni, Ca vo ca bi vong? Th Tn: 110. Ngi tui tr qua, Ci c v v trn, Ghen nng khng ng c, Chnh ca vo bi vong. Thin nhn: 111. Nh vy, chng con r, Th mi v bi vong. Th mi mt, xin ni, Ca vo ca bi vong? Th Tn: 112. n b, hay n ng, Ru ch, tiu hoang ph, c a v quyn th, Chnh ca vo bi vong. Thin nhn: 113. Nh vy, chng con bit, Th mi mt bi vong.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 237 of 408

Th mi hai, xin ni, Ca vo ca bi vong? Th Tn: 114. Ti sn t, i ln, Sanh gia nh hong tc, y mun tr v, Chnh ca vo bi vong. 115. Bi vong ny i, Bc tr kho qun st, y vi chnh kin, Sng hnh phc i.
(VII) Kinh K Bn Tin (Vasalasuttam) (Sn 21)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svathi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Ri Th Tn vo bui sng, p y, cm y bt, i vo Svatthi kht thc. Lc by gi, ti tr x ca B-la-mn Aggikabhradvja, la t l c t chy, cng dng c dng cao. Ri Th Tn, trong khi th lp kht thc Svatthi, i n tr x ca B-la-mn Aggibhradvja. B-la-mn Aggibhradvja thy Th Tn t xa i n, thy vy bn ni vi Th Tn: - y k trc u, y k Sa-mn ti tin, y k bn tin, hy ng li. Khi c ni vy, Th Tn ni vi B-la-mn Aggibhradvja: - Ny B-la-mn, Ngi c bit ngi bn tin hay nhng php to ra k bn tin khng? - Ny Tn gi Gotama, ti khng bit k bn tin hay nhng php to ra k bn tin. Lnh thay, nu Tn gi Gotama thuyt php nh th no cho ti, ti c bit v k bn tin hay cc php to thnh k bn tin. - Vy ny B-la-mn, hy nghe v kho tc , Ta s ni. - Tha vng, Tn gi! B-la-mn Aggibhradvja vng p Th Tn. Th Tn ni nh sau: 116. Ngi phn n, him hn, c nhn, gim pha ngi, c t kin, man tr, c bit l bn tin. 117. Ai y hi vt, Mt sanh, hoc hai sanh, Khng thng xt hu tnh, c bit l bn tin.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 238 of 408

118. Ai lm hi vy hm, Cc lng, cc th trn, K cp ot c ting, c bit l k bn tin. 119. Ti lng hay ti rng, Vt s hu ca ngi, Ly trm ca khng cho, c bit l k bn tin. 120. Ai vay n ca ngi, B i lin trn trnh, Ta u mc n ngi, c bit l k bn tin. 121. Ai v ham vt mn, K ang i trn ng, Git hi cp vt mn, c bit l k bn tin. 122. Ai v mnh, v ngi, Hay v nhn ti sn, Lm nhn h ni lo, c bit l k bn tin. 123. Ai c thy gia v Ca b con, bn thn, p buc hay ng thun, c bit l k bn tin. 124. Ai vi m hay cha, Gi yu, tui tr qua, Tuy giu khng gip , c bit l k bn tin. 125. Ai vi m hay cha, Vi anh ch, nhc mu, Lm hi, dng li mng, c bit l k bn tin. 126. Ai c hi mc ch, Li khuyn li tri ch, Khuyn bo nn che y, c bit l k bn tin. 127. Ai lm cc nghip c, Mun khng bit mnh lm, Ai lm hnh che y, c bit l k bn tin.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 239 of 408

128. Ai n nh ngi khc, n mn n ngon lnh, Li khng p l li, c bit l bn tin. 129. Ai ni di lng gt, Sa-mn, B-la-mn, Hay cc ngi ngho khc, c bit l bn tin. 130. Dng li mng, khng cho, Sa-mn, B-la-mn, Khi thi n ung n, c bit l bn tin. 131. i ni khng tht, B si m che y, Tham cu cht li nh, c bit l bn tin. 132. Ai cao t ng, Khi mit gi tr ngi, H mnh vi t cao, c bit l bn tin. 133. Ai gy hn, h tin, c dc v xan tham, Xo quyt, khng tm qu, c bit l bn tin. 134. Ai ph bng c Pht, Hay t ca Ngi, Hng xut gia, ti gia, c bit l bn tin. 135. Ai khng phi La-hn, T nhn l La-hn, K trm Phm thin gii, Chnh ti h bn tin. Nhng hng bn tin ny, Ta ni r cho ng. 136. Bn tin khng v sanh, Phm ch khng v sanh, Do hnh, thnh bn tin, Do hnh, thnh Phm ch. 137. Do y, nn hiu bit, Nh Ta trnh by r, Mtanga c danh,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 240 of 408

Bn tin, n tht ch. 138. Danh ti thng kh t, Mtanga t c, Nhiu St-ly, Phm ch, n hu h v y. 139. V y leo thin xa, Trn ng ln khng bi, T b mi dc tham, t c Phm thin gii, Th sanh khng ngn chn, V y sanh Phm thin. 140. C nhng B-la-mn, Sanh gia nh o s, Hay sanh nhng gia nh Quyn thuc vi ba ch, H vn thng c thy, Lm cc iu c nghip, 141. Hin ti b khinh mit, i sau sanh c th, Th sanh khng ngn chn, Sanh c th ng khinh. 142. Bn tin khng v sanh, Phm ch khng v sanh, Do hnh thnh bn tin, Do hnh thnh Phm ch. Khi c ni vy, B-la-mn Bhradvja bch Th Tn: - Tht vi diu thay, tha Tn gi Gotama! Tht vi diu thay, tha Tn gi Gotama! Tha Tn gi Gotama, v nh ngi dng ng li nhng g b qung ng xung, m toang ra nhng g b che kn, ch ng cho k b lc hng, em n sng vo trong bng ti, nhng ai c mt c th thy sc. Cng vy, Php c Tn gi Gotama dng nhiu phng tin trnh by. Con nay qui y Tn gi Gotama, qui y Php v qui y chng T-kheo. Mong Tn gi Gotama nhn con lm t c s, t nay cho n mng chung, con trn i qui ngng.
(VIII) Kinh T Bi (Metta Sutta) (Sn 25)

143. V thin xo mc ch, Cn phi lm nh sau: Sau khi hiu thng sut, Con ng an tnh y, C kh nng, trc tnh, Tht s, kho chn trc, D ni v nhu ha, Khng c g cao mn.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 241 of 408

144. Sng cm thy va , Nui sng tht d dng, t c s rn rng, Sng m bc gin d. Cc cn c tnh lc, Khn ngoan v tht trng, Khng xng xo gia nh, Khng tham i, tham vng. 145. Cc s hnh ca mnh, Khng nh nhen vn vt, Khin ngi khc c tr, C th sanh ch trch. Mong mi loi chng sanh, c an lc, an n, Mong h chng t c, Hnh phc v an lc. 146. Mong tt c nhng ai, Hu tnh c mng sng, K yu hay k mnh, Khng b st mt ai, K di hay k ln, Trung, thp, loi ln, nh. 147. Loi c thy, khng thy, Loi sng xa, khng xa, Cc loi hin ang sng, Cc loi s c sanh, Mong mi loi chng sanh Sng hnh phc an lc. 148. Mong rng khng c ai, Lng gt la di ai, Khng c ai khinh mn, Ti bt c ch no. Khng v gin hn nhau, Khng v tng chng i. Li c ngi mong mun, Lm au kh cho nhau. 149. Nh tm lng ngi m, i vi con ca mnh, Trn i lo che ch, Con c nht mnh sanh. Cng vy, i tt c Cc hu tnh chng sanh, Hy tu tp tm , Khng hn lng rng ln. 150. Hy tu tp t tm,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 242 of 408

Trong tt c th gii, Hy tu tp tm , Khng hn lng rng ln. Pha trn v pha di, Cng vy, c b ngang, Khng hn ch, tri buc, Khng hn, khng th ch. 151. Khi ng, hay khi i, Khi ngi, hay khi nm, Lu cho n khi no, Khi ang cn tnh thc, Hy an tr nim ny, Np sng ny nh vy, c i cp n, L np sng ti thng. 152. Ai t b t kin, Gi gii, chnh kin, Nhip phc c tham i, i vi cc dc vng, Khng cn phi ti sanh, i n thai tng na.
(IX) Kinh Hemavata (Sn 27)

Stgira: 153. Nay ng vo ngy rm, Ngy trai gii, b-tt, Ni vy l d-xoa, Tn Stgira, m c an tr, m p nh ci tri, Hy gp Gotama, Bc o S v thng. Hemavata: 154. C phi v y, Tm nguyn tht kho pht? Ni vy l d-xoa, Tn Hemavata, C phi i sanh loi, C tm t nh vy? C phi cc t duy, c kho lo iu phc i vi cc php kh i, V php khng kh i?

Tiu B Kinh - Tp I

Page 243 of 408

Stgira: 155. v y l vy, Tm nguyn tht kho pht, Ni vy l d-xoa, Tn Stgira, i vi mi sanh loi, C tm t nh vy, Nh vy l t duy, c kho lo iu phc. Hemavata: 156. C phi l v y Khng ly vt khng cho? Ni vy l d-xoa, Tn Hemavata, C phi vi hu tnh, V y kho ch ng? C phi vi phng dt, V y kho vin ly? C phi i thin nh, V y khng t b? Stgira: 157. V y khng c ly Nhng vt khng c cho, Ni vy l d-xoa, Tn Stgira, V y vi hu tnh, Rt kho lo ch ng, V y vi phng dt, Tht s sng vin ly, c Pht i thin nh, Khng t b, sao lng. Hemavata: 158. C phi l v y, Khng ni li ni lo? Ni vy l D-xoa, Tn Hemavata, C phi l v y on tn cc trch nhim? C phi l v y Khng ni li vu khng? C phi l v y Khng ni li ph phim?

Tiu B Kinh - Tp I

Page 244 of 408

Stgira: 159. V tht s v y, Khng ni li ni lo, Ni vy l D-xoa, Tn Stgira, on tn ng c ng, Khng ni li vu khng, V y ni nhng li Sng sut, c ngha l. Hemavata: 160. C phi i cc dc, V y khng tham i? y l li D-xoa, Tn Hemavata, C phi tm v y Khng c b dao ng? C phi tm v y Vt khi s si m? C phi tht v y, C mt i cc php? Stgira: 161. V y khng tham i i vi cc dc vng, y l li D-xoa, Tn Stgira, Tm khng c dao ng, Vt khi mi si m, c Pht tht c mt i vi tt c php. Hemavata: 162. C phi l v y y v cc minh? y l li D-xoa Tn Hemavata, C phi l v y S hnh tht thanh tnh? C phi l v y Cc lu hoc on tn? C phi l v y Khng cn c ti sanh? Stgira:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 245 of 408

163. S tht l v y, y vi cc minh, y l li D-xoa, Tn Stgira S hnh tht thanh tnh, Mi lu hoc on tn, Tht s i v y, Khng cn c ti sanh. Hemavata: 163. (a) C phi v n s, Vi tm c vin mn, Mi vic lm v y c lm kho hon mn, C phi ngi tn thn, Mt cch ng Chnh php. V y tr c, y c hnh c. Stgira: 163. (b) Tht s v n s, Vi tm c vin mn, Mi vic lm v y c lm kho hon mn. Tht s ng ty h Mt cch ng Chnh php, V y tr c, y c hnh c. C hai: 164. Tht s v n s, Vi tm c vin mn, Mi vic lm v y c lm kho hon mn. Chng ta hy yt kin Tn gi Gotama, V y tr c, y c hnh c. Hemavata: 165. Bp chn ging nh nai, Thon vng chc, bn b, Gin d t nhu cu, Khng tham m vt g. Hy i n yt kin n s Gotama,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 246 of 408

V hnh tr thin nh, Trong rng ni xa vng. 166. Sng c c mt mnh, Nh s t, nh voi, Ngi khng c tham m, Khng cu mong cc dc. Chng ta hy i n, V hi thm v y V con ng gii thot Khi cm by c ma. C hai: 167. V tuyn b gii thch, V t n mi php, Bc gic ng vt khi Hn th v s hi, Chng ta hy n hc Sa-mn Gotama. Hemavata: 168. Do php no c mt, Th gii c sanh khi, Ni vy l d-xoa, Tn Hemavata. Do php no c mt, Tc thnh s giao hp? S chp th i, L chp th ci g? Do php no c mt, Th gii b tn hi? Th Tn: 169. Do su php c mt, Th gii c sanh khi, Ny Hemavata, Th Tn ni nh vy. Do su php c mt, Tc thnh s giao hp, S chp th i, L chp th su php, Do su php c mt, Th gii b tn hi. Hemavata: 170. Do chp th ci g,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 247 of 408

y th gii b hi? c hi, hy ni ln, V con ng thot i. Lm th no au kh, c gii thot hon ton? Th Tn: 171. y, nm dc trng dng, c gi th su, B c mun y, Nh vy, thot au kh. 172. y, con ng thot i. Nh tht ni ng r, ng ny Ta ni ng, Nh vy, thot au kh. Hemavata: 173. y, ai vt bc lu? y, ai vt bin ln? Khng chn ng bm vu, Ai khng chm vc su? Th Tn: 174. Ai lun lun gii, C tu, kho thin nh, Tm hng ni, chnh nim, Vt bc lu kh vt. 175. Ai t b dc tng, Vt khi mi kit s, Ai, h, hu on tn, Khng chm vo vc su. Hemavata: 176. V tr tu thm su, Thy c ch t nh, V khng c s hu, Khng tham m dc hu. Hy yt kin v y, V lun lun gii thot, Bc i s tin bc, Trn con ng Thin o. 177. Bc danh xng v thng, Bc thy ch t nh,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 248 of 408

Bc ban b tr tu, Khng tham m dc tng. Hy yt kin v y, V Ton tr, Thin tu, Bc i s tin bc Trn con ng Thnh o. 178. Hm nay tht chng con c thy im tt lnh, c ho quang chi sng, Ca bnh minh tt lnh. V chng con c thy, Bc Chnh ng Chnh Gic, Bc vt bc lu, Bc on lu hoc. 179. Ngn v d-xoa ny, C thn lc danh xng, Tt c xin i n Y ta quy ngng Ngi, Ngi l bc o S, V thng ca chng con. 180. Chng con s b hnh Lng ny qua lng khc, Thnh ny qua thnh khc, nh l bc Chnh gic, nh l thin php tnh, Ca Chnh php vi diu.
(X) Kinh Alavaka (Sn 31)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Alavi, ti tr x ca D-xoa Alavaka. Ri D-xoa Alavaka i n Th Tn, sau khi n ni vi Th Tn: - Ny Sa-mn, hy i ra. - Lnh thay, Hin gi. Th Tn i ra. - Ny Sa-mn, hy i vo. - Lnh thay, Hin gi. Th Tn i vo. Ln th hai, D-xoa Alavaka ni vi Th Tn:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 249 of 408

- Ny Sa-mn, hy i ra. - Lnh thay, Hin gi. Th Tn i ra: - Ny Sa-mn, hy i vo. - Lnh thay, Hin gi. Th Tn i vo. Ln th ba, D-xoa Alavaka ni vi Th Tn: - Ny Sa-mn, hy i ra. - Lnh thay, Hin gi. Th Tn i ra. - Ny Sa-mn, hy i vo. - Lnh thay, Hin gi. Th Tn i vo. Ln th t, D-xoa Alavaka ni vi Th Tn: - Ny Sa-mn, hy i ra. - Ny Hin gi, Ta s khng i ra cho ng. ng cn g hy lm? - Ny Sa-mn, ta s hi Ngi. Nu Ngi khng tr li cho ta, ta s lm tm tr Ngi in lon, hay ta s bp nt qu tim ca Ngi, hay nm chn ca Ngi, ta s qung qua b sng bn kia sng Hng. - Ny Hin gi, Ta khng thy mt ai trong th gii vi ch Thin, vi c ma v vi Phm thin, trong qun chng Sa-mn, B-la-mn vi ch Thin v loi Ngi, li c th lm tm Ta in lon, hay bp nt qu tim ca Ta, hay nm chn qung Ta qua bn kia b sng Hng. Tuy vy, ny Hin gi, ng c hi nh ng mun. Ri D-xoa vi bi k ni vi Th Tn: Alavaka: 181. i, ti sn g, Ti thng cho con ngi? Ci g kho thc hnh em li chn an lc. Ci g trong cc v, L v ngt ti thng?

Tiu B Kinh - Tp I

Page 250 of 408

Np sng nh th no, Gi np sng ti thng? Th Tn: 182. i ny, lng tin, Ti thng cho con ngi, Ci g kho thc hnh, em li chn an lc? Chnh php kho thc hin, em li chn an lc, S tht trong cc v, L v ngt ti thng, Np sng vi tr tu, L np sng ti thng. Alavaka: 183. Th no vt bc lu? Th no vt bin ln? Th no vt qua kh? Th no tht thanh tnh? Th Tn: 184. Vi tn, vt bc lu, Khng phng dt, vt bin, Tinh tn, vt au kh, Vi tu, c thanh tnh. Alavaka: 185. Th no c tr tu? Th no c ti sn? Th no t danh xng? Th no ct bn hu? i ny qua i sau, Th no, cht khng su? Th Tn: 186. Tin tng bc La-hn, Tin php, t Nit-bn, Kho nghe, c tr tu, Bc tr, khng phng dt. 187. Lm thch ng trch nhim, Phn u c ti sn, Vi s tht c danh, B th ct bn b.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 251 of 408

188. Ai l ngi gia ch, Tin tng bn php ny, S tht v Chnh php, Kin tr v b th, V y sau khi cht, Nht nh khng su mun. 189. Hy hi cc v khc, Sa-mn, B-la-mn, Nu c php no khc i, li thng hn, S tht v nhip phc, B th v kham nhn? Alavaka: 190. Sao nay con rng hi, Sa-mn, B-la-mn, Nay con c r bit, Hin, v lai hnh phc. 191. V hnh phc cho con, Mong rng bc Gic Ng, Hy i n an tr, Ti x Alavi. Nay con r bit. Ch no th, qu ln. 192. Con s i b hnh, Lng ny qua lng khc, Thnh ny qua thnh khc, nh l bc Gic Ng, nh l thin php tnh Ca Chnh php vi diu.
(XI) Kinh Thng Trn (Sn 34)

193. Hoc l i hay ng, Hoc l ngi hay nm, Hoc co tay, dui tay, Nh vy, thn dao ng. 194. Rng buc vi xng gn, Trt thoa vi da tht, Thn c da che y, Nh tht khng thy r. 195. Trong mt bng cha y, Cc gan, v bng i, Qu tim v bung phi,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 252 of 408

C thn, v t tng. 196. Nc mi, v nc ming, M hi, v nc m, Mu, v nc khp xng, Mt, v bch huyt cu. 197. T chn ngun nc ny, Bt tnh lun lun chy, T mt, bn chy, T tai, bn chy. 198. Nc mi t l mi, T ming, c khi chy, Chy mt, v nim dch, T thn, m hi bn. 199. Trong u tht trng rng, Cha y nhng c, no. B v minh dt dn, K ngu ngh tnh sch. 200. Khi b cht nm xung, Phng ln, v xanh bm, Qung b trong ngha a, B con khng oi hoi. 201. Ch, d can n n, Ch si, cc cn trng, Qu, diu hu n n, Cn c hu tnh khc. 202. c nghe li Pht dy, T-kheo c tr tu, V y liu tri thn, Thy thn ng nh tht. 203. y th no, kia vy, Kia th no, y vy, i vi thn trong ngoi, T b mi lng dc. 204. T b lng tham dc, y T-kheo c tu, Chng bt t, tch tnh, Nit-bn gii thng tr. 205. Thn ny vi hai chn, Bt tnh v hi thi, y xc cht, chy nc,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 253 of 408

Li c gi, nng niu. 206. Vi thn th nh vy, Ai li ngh cao, Hay khinh mit k khc, Tr k khng thy g.
(XII) Kinh V n S (Sn 35)

207. Thn mt, sanh s hi, Tr x, sanh bi bm, Khng tr x, khng thn, Hnh nh bc n s. 208. Ai cht sanh hu, Khng cn gieo ging thm, Sanh hu on tn, Khng mun n ty sanh, c gi l n s, Mt mnh i im lng, Bc i s thy, Con ng tch tnh y. 209. Sau khi c lng t, Tm hiu c ht ging, Khng cn mun tham i, c tip tc ty sanh, V y chn n s, Thy sanh dit chm dt, on tn mi l lun, Khng ri vo tnh ton. 210. r mi tr x, Khng ham tr x no, V y chn n s, Khng tham, khng say m. Khng cn phi ra sc, t b bn kia. 211. Bc chin thng ton din, Bc ton tri, thin tu, i vi tt c php, Khng cn b nhim. Bc t b tt c, i on dit, gii thot. Cc bc tr nhn thc, V y tht n s. 212. V c tr tu lc, Gii cm c y ,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 254 of 408

nh tnh, thch thin nh, Gn gi tr chnh nim, Gii thot cc tri buc, Khng hoang vu, lu tn, Cc bc tr nhn thc, V y tht n s. 213. B hnh, ring mt mnh, n s, khng phng dt, Trc ch bai, tn thn, Khng c b dao ng. Nh s t, khng s, Gia cc ting vang ng. Nh gi khng vng li, Nh son khng dnh nc, Bc lnh o mi ngi, Ngi khng ai lnh o. Cc bc tr nhn thc, V y tht n s. 214. V no bit x s, Nh ct tr h tm, Khi ngi khc ni li, Li khen ch cc on, V khng c tham i, Vi cn kho nh tnh, Cc bc tr nhn thc, V y tht n s. 215. Ai tht t mnh ng Thng nh cy thoi a, Nhm chn cc nghip c, Qun st chnh, bt chnh, Cc bc tr nhn thc, V y tht n s. 216. Ai bit t ch ng, Khng lm cc iu c, Tr v hng trung nin, Bc n s ch ng, V khng nn chc gin, V khng lm ai gin, Cc bc tr nhn thc, V y tht n s. 217. Ai sng nh ngi cho, Nhn lnh kht thc, Nhn t trn, t gia, Hay t ch cn li, Khng tn thn, Khng ni li h mnh,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 255 of 408

Cc bc tr nhn thc, V y tht n s. 218. Sng th hnh n s, T b s dm dc, Ai lc cn tui tr, Khng b tri buc g, T b mn, phng dt, c hon ton gii thot, Cc bc tr nhn thc, V y tht n s. 219. R bit c th gii, Thy c l chn , Vt khi c bc lu, Vt bin ln nh vy. V cht t tri buc, Khng li, v lu. Cc bc tr nhn thc, V y tht n s. 220. Hai np sng khng ging. An tr, tht xa nhau, Gia ch, c v con, Khng ng s, kho nhip, Gia ch khng ch ng, Ngn chn hu tnh khc, Bc n s lun lun, Che ch loi hu tnh. 221. Ging nh loi chim cng, Loi chim c c xanh, Khng bao gi snh bng Chim thin nga nhanh nhn. Cng vy, ngi gia ch, Khng snh bng T-kheo, Bc n s vin ly, Sng thin nh trong rng.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 256 of 408

CHNG II

TIU PHM
(I) Kinh Chu Bu (Ratana Sutta) (Sn 39)

222. Phm ti i ny, C sanh linh t hi, Hoc trn ci t ny, Hoc chnh gia h khng Mong rng mi sanh linh, c p vui lng, Vy, hy nn cn thn, Lng nghe li dy ny. 223. Do vy cc sanh linh, Tt c hy ch tm, Khi ln lng t mn, i vi mi loi, ngi. Ban ngy v ban m, H em vt cng dng, Do vy khng phng dt, Hy gip h tr h. 224. Phm c ti sn g, i ny hay i sau, Hay ti thin gii, C chu bu th thng, Khng g snh bng c, Vi Nh Lai, Thin Th Nh vy, ni c Pht, L chu bu th diu, Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 225. on dit v ly tham, Bt t v th diu, Pht Thch Ca Mu-Ni, Chng php y trong thin. Khng g snh bng c, Vi php th diu y. Nh vy, ni Chnh php, L chu bu th diu, Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 226. Pht Th Tn th thng, Ni ln li tn thn, Php thin nh trong sch, Lin tc khng gin on, Khng g snh bng c, Php thin vi diu y,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 257 of 408

Nh vy, ni Chnh php, L chu bu th diu Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 227. Tm v bn i ny, c bc thin tn thn, Chng t Thin Th, Xng ng c cng dng. B th cc v y, c kt qu to ln. Nh vy, ni Tng chng, L chu bu th diu. Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 228. Cc v lng t dc, Vi tht kin tr, Kho lin h mt thit, Li dy Gotama!. H t c qu v, H th nhp bt t, H chng c d dng, Hng th s tch tnh, Nh vy, ni tng chng, L chu bu th diu, Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 229. Nh vy ct tr , Kho y ta lng t, Du c gi bn phng, Cng khng th dao ng, Ta ni bc chn nhn, Ging nh v d ny. V th nhp vi tu, Thy c nhng Thnh , Nh vy, ni Tng chng, L chu bu th diu. Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 230. Nhng v kho gii thch, Nhng s tht Thnh , Nhng v kho thuyt ging, Vi tr tu thm su, Du h c ht sc, Phng dt khng t ch, H cng khng n ni, Sanh hu ln th tm. Nh vy, ni Tng chng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 258 of 408

L chu bu th diu. Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 231. V y nh y , Vi chnh kin sng sut, Do vy, c ba php, c hon ton t b. Thn kin v nghi hoc, Gii cm th cng khng; i vi bn a x, Hon ton c gii thot; V y khng th lm, Su iu c cn bn. Nh vy, ni Tng chng, L chu bu th diu. Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 232. Du v y c lm iu c g i na, Vi thn hay vi li, K c vi tm , V y khng c th Che y vic lm y, V y c ni rng, Khng th thy c o. Nh vy, ni Tng chng, L chu bu th diu. Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 233. p l nhng cy rng C bng hoa u ngn, Trong thng ba nng bc, Nhng ngy h u tin, Php th thng thuyt ging, c v d nh vy, Php a n Nit-bn, Php hnh phc ti thng. Nh vy, ni c Pht, L chu bu th diu Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 234. Cao thng, bit cao thng, Cho, em li cao thng, Bc v thng thuyt ging, Php cao thng th thng. Nh vy, ni c Pht, L chu bu th diu.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 259 of 408

Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 235. Nghip c on tn, Nghip mi khng to nn, Vi tm t t b, Trong sanh hu tng lai. Cc ht ging on tn, c mun khng tng trng, Bc tr chng Nit-bn, V nh ngn n ny. Nh vy, ni Tng chng, L chu bu th diu. Mong vi s tht ny, c sng chn hnh phc. 236. Phm ti i ny, C sanh linh t hi, Hoc trn ci t ny, Hoc chnh gia h khng, Hy nh l c Pht, nh thc n y, c loi Tri, loi Ngi, nh l v cng dng. Mong rng vi hnh ny, Mi loi c hnh phc. 237. Phm ti ni ny, C sanh linh t hi, Hoc trn ci t ny, Hoc chnh gia h khng. Hy nh l Chnh php, nh thc n y, c loi Tri, loi Ngi, nh l v cng dng. Mong rng vi hnh ny, Mi loi c hnh phc. 238. Phm ti ni ny, C sanh linh t hi, Hoc trn ci t ny, Hoc chnh gia h khng. Hy nh l chng Tng nh thc n y, c loi Tri, loi Ngi, nh l v cng dng. Mong rng vi hnh ny, Mi loi c hnh phc.
(II) Kinh Hi Thi (Amagandha) (Sn 42)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 260 of 408

B-la-mn: 239. Cc bc Thin chn chnh, n ht ging cy thuc, n u a, u rng, n l, n r cy, n tri cc dy leo, Nhn c tht ng php. V y khng ni lo, V cc dc thc y. 240. i ngi Kassapa, Ai n cc mn n, Do ngi khc b th, Kho lm, kho chng dn, Trong sch v th thng; n la go thm ngon. Ai n ung nh vy L n tht hi thi. 241. Ny b con Phm thin, Chnh Ngi tuyn b rng: Ta khng n thi, nui sng thn Ta. Nhng Ngi n mn n Bng la go thm ngon, n tht cc loi chim, Nu n tht kho lo Ta hi Kassapa: ngha s kin ny, Ngi nh ngha th no, L n hi thi? c Pht Kassapa: 242. St sanh v hnh hnh, thng v bt tri, Trm cp v ni lo, Man tr v la o, Gi b k hc thc, i li vi v ngi, y l n thi, n tht khng phi thi. 243. i, cc hng ngi, Khng ch ng lng dc, am m cc v ngon, Lin h n bt tnh, Theo ch ngha h v, Bt chnh kh hng dn, y l n thi,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 261 of 408

n tht khng phi thi. 244. Ai th bo, d man, Sau lng ni gim pha, Phn bn khng t bi, Li cng cao ngo mn, Tnh khng c b th, Khng cho ai vt g, y l n thi, n tht khng phi thi, 245. Phn n v kiu mn, Cng u v chng i Man tr v tt , Ni v ch, hunh hoang, Kiu mn v qu mn, Thn mt vi k c, y l n thi, n tht khng phi thi, 246. c gii, n khng tr, Lm ngi im ch vin, Lm nhng ngh di tr, y, k gi v, y ngi bn tin, Nhng ngi lm c nghip, y l n thi, n tht khng phi thi. 247. i i hu tnh, Ngi khng bit kim ch, Ly cp s hu ngi, Ch tm lm hi ngi, c gii v tn nhn c ng, thiu l , y l n thi, n tht khng phi thi, 248. Hng tham , th nghch, Tm cch git hi, Lun lun hng v c, Sau cht sanh ti tm, Chng sanh y ri vo, a ngc u xung trc. y l n thi, n tht khng phi thi, 249. Khng phi do c tht, Cng cc loi nhn n, Khng phi do la th, u trc v bn tc,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 262 of 408

Khng do tro trt mnh, Mc da th kh cng, Khng phi do sn sc, Nui dng la t t, Khng do nhiu kh hnh, c chng bt t, Khng ba ch t t, Cc t n thi tit, Lm con ngi trong sch, Nu nghi hoc cha on. 250. Do sng h tr cn, Vi cc cn nhip phc, Vng tr trn Chnh php, Thch chn trc, hin ha, Vt khi cc tham i, on tn mi kh u, Bc tr khng nhim dnh, iu c thy, c nghe. 251. Nhiu ln, Th Tn thuyt, ngha li dy ny, Bc bc hc k ch, Thm hiu ngha y. Bc n s ni ln, Vi nhng k tuyt diu, Bc khng n thi, c lp, kh hng dn. 252. Nghe xong nhng li dy, Li Th Tn kho ni, Chm dt n thi, on tn mi kh au, V y nh l Pht, Vi tm nhn nhng, Thnh cu c cho php, Xut gia ti ni y.
(III) Kinh Xu H (Sn 45)

253. Ai m ming tuyn b: Ti l bn ca anh, S hnh vt xu h, Li khinh chn bn mnh, Khng chu kh gng lm, Cng vic c th lm. Cn bit ngi nh vy, Khng phi bn ca ti. 254. Ai i vi bn hu, Ch lm vi li ni,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 263 of 408

Li ni p, kh i, Nhng ch li ni sung, Bc tr bit ngi y, Ngi ch ni, khng lm. 255. Ngi lun lun ch , Nghi ng s thiu st, Tm kim cc nhc im, Ngi y khng phi bn, Vi ai c th nm, Nh con nm trn ngc, Ngi y mi tht bn, Khng b ai chia ly. 256. Ai mong li ch qu, Tu tp cc s kin, em li s hn hoan, Tu tp s an lc, em li thng, tn thn, Gnh trch nhim lm ngi. 257. Ung xong v vin ly, Ung xong v an tnh, Khng s hi, khng c, Hng v ngt, php h.
(IV) Kinh im Lnh Ln (Kinh i Hnh Phc - Mahamangala Sutta) (Sn 46)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr ti Svatthi, Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Ri mt Thin nhn, khi m gn mn, vi dung sc th thng chi sng ton vng Jetavana, i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn ri ng mt bn. ng mt bn, v Thin nhn y vi bi k bch Th Tn: Thin nhn: 258. Nhiu Thin nhn v Ngi, Suy ngh n im lnh, Mong c v i ch, Mt np sng an ton, Xin Ngi hy ni ln V im lnh ti thng. Th Tn: 259. Khng thn cn k ngu, Nhng gn gi bc tr, nh l ngi ng l L im lnh ti thng.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 264 of 408

260. tr x thch hp, Cng c trc lm, Chn chnh hng t tm, L iu lnh ti thng. 261. Hc nhiu, ngh nghip gii, Kho hun luyn hc tp, Ni nhng li kho ni L im lnh ti thng. 262. Hiu dng m v cha, Nui dng v v con, Lm ngh khng rc ri L im lnh ti thng. 263. B th, hnh ng php, Sn sc cc b con, Lm nghip khng li lm L im lnh ti thng. 264. Chm dt, t b c, Ch ng am m ru, Trong php, khng phng dt L im lnh ti thng. 265. Knh l v h mnh, Bit v bit n, ng thi, nghe Chnh php L im lnh ti thng. 266. Nhn nhc, li ha nh, Yt kin cc Sa-mn, ng thi, m lun php, L im lnh ti thng. 267. Khc kh v Phm hnh, Thy c l Thnh , Gic ng qu Nit bn L im lnh ti thng. 268. Khi xc chm vic i, Tm khng ng, khng su, Khng u nhim, an n L im lnh ti thng. 269. Lm s vic nh vy, Khng ch no tht bi, Khp ni c an ton, L im lnh ti thng.
(V) Kinh Sciloma (Sn 47)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 265 of 408

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr ti Gay, Tamkitamanca ti tr x ca D-xoa Sciloma. Lc by gi, D-xoa Khara, D-xoa Sciloma i qua Th Tn khng bao xa. D-xoa Khara ni vi D-xoa Sciloma: y l Sa-mn. y khng phi l Sa-mn. y l Sa-mn hay l Sa-mn gi hiu. Ri D-xoa Sciloma i n Th Tn, sau khi n c xt thn Th Tn. Th Tn trnh n thn ca mnh, ri D-xoa Sciloma ni vi Th Tn: - C phi Sa-mn s ta? - Ny Hin gi, Ta khng s ng, nhng xc phm vi ng l c. - Ny Sa-mn, ta s hi Ngi, nu Ngi khng tr li cho ta, ta s lm cho tm Ngi in lon, hay bp nt qu tim ca Ngi, hay nm chn ca Ngi, ta s qung qua b bn kia sng Hng. - Ny Hin gi, Ta khng thy mt ai trong th gii ch Thin, vi ch Thin, c ma v Phm Thin, trong qun chng Sa-mn, B-la-mn vi ch Thin v loi Ngi, li c th lm cho tm Ta in lon hay bp nt qu tim ca Ta, hay nm chn ca Ta, s qung Ta qua b bn kia sng Hng. Tuy vy, ny Hin gi, ng c hi Ta nh ng mun. Ri D-xoa Sciloma vi cu k ni vi Th Tn: Sciloma: 270. T nhng nguyn nhn no, Tham v sn khi ln? Khng a thch, a thch, S hi t u sanh? T u c sanh khi, Cc suy tm ca , Nh a tr c c, Th cho con qu bay? Th Tn: 271. T nhng nguyn nhn ny, Tham, sn c khi ln, Khng a thch, a thch, S hi t y sanh, T y c sanh khi, Cc suy tm ca , Nh a tr c c, Th cho con qu bay. 272. S hin hu ca ng, Chnh do thn i sanh, Nh cc loi cy bng, Do thn cy bng sanh. S trin phc cc dc, Tht rng ln v cng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 266 of 408

Nh cy Mluv, Ta rng lan khp rng. 273. Hy nghe! Ny D-xoa, Nhng ai c r bit T u, khin sanh khi, H ty sch nhn y. H vt qua dng nc, Chy mnh kh vt ny, Trc cha c vt qua, Khng cn c ti sanh.
(VI) Kinh Hnh Chnh Php (Sn 49)

274. Php hnh v Phm hnh, c gi l ti thng hnh, Nu l ngi xut gia, B nh, sng khng nh. 275. Nu bn tnh lm mm, a lm hi nh th, i sng y c c, Lm ng tng bi trn. 276. T-kheo a ci nhau, B v minh che y, Khng bit php lut dy, Php do Pht tuyn thuyt. 277. B v minh lnh o, Hi bc tu tp ng, Khng bit ng nhim, a n ci a ngc. 278. V T-kheo nh vy, Ri vo ch a x, i u thai ch ny, n u thai ch khc, i t ti tm ny, n ch ti tm khc. V y sau khi cht, Ri vo ch kh au. 279. Nh h phn y trn, Sau nhiu nm cht cha, Cng vy, k u nhim, Tht kh lng gt sch. 280. Hi ny cc T-kheo, Hy bit ngi nh vy,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 267 of 408

H ly vi gia nh, c dc, c t duy, c uy nghi c chi, c s hnh, hnh x. 281. Tt c u ng tnh, Trnh xa ngi nh vy, Hy thi n nh bi, Hy qung n nh rc. 282. Hy ui k ni nhiu, K Sa-mn gi hiu, Sau khi ui c dc, c uy nghi hnh x. 283. Hy gi mnh trong sch, Chung sng k trong sch, Sng thch ng, chnh nim, Ri ha hp, sng sut, Hy chm dt kh au.
(VII) Kinh Php B-la-mn (Sn 50)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, khu vn ng Anthapindika. Ri nhiu B-la-mn i ph Kosala gi yu, cao nin, trng lo, n tui trng thng, gn mn cuc i, i n Th Tn, sau khi n ni ln vi Th Tn nhng li cho n hi thm. Sau khi ni ln nhng li cho n hi thm thn hu, ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, cc B-la-mn i ph y bch Th Tn: - Tha Tn gi Gotama, hin nay cn c nhng B-la-mn no c thy l theo php B-la-mn ca nhng B-la-mn thi xa? - Ny cc B-la-mn, hin nay khng cn thy cc B-la-mn theo php B-la-mn ca cc B-la-mn thi xa? - Lnh thay, Tn gi Gotama hy ni cho php B-la-mn ca cc B-la-mn thi xa. Nu Tn gi Gotama khng thy g phin phc. - Vy ny cc B-la-mn, hy nghe v kho tc . Ta s ni. - Tha vng, Tn gi. Cc B-la-mn i ph y vng p Th Tn, Th Tn ni nh sau: 284. Cc n s thi xa, Ch ng, sng khc kh, B nm dc trng dng, Hnh l tng t ng.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 268 of 408

285. Phm ch, khng gia sc, Khng vng bc la go, Hc hi l ti sn, H che ch h tr, Kho tng ti thng y. 286. n c sa son, c t ti ngng ca, Vi lng tin, h son cng bc Thnh cu. 287. Vi vi mc nhiu mu, Vi ging nm tr x, T quc giu c, H nh l Phm ch. 288. Khng b ai xm phm L Phm ch thi y, Khng b ai chin hi, H c php che ch, Khng ai ngn chn h, Ti ngng ca gia nh. 289. T tr n bn tm, Cc Phm ch thi xa, H sng hnh Phm hnh, Tm cu minh v hnh. 290. Cc v B-la-mn, Khng n giai cp khc, Khng mua ngi lm v, Chung sng trong tnh thng, H i n vi nhau, Trong nim hoan h chung. 291. Ngoi tr thi gian y, Thi c th th thai, L ngi B-la-mn, Khng i n giao cu. 292. H tn thn Phm hnh, Gii, hc thc, nhu ha, Khc kh v ha nh, Bt hi v nhn nhc. 293. V ti thng trong h, L Phm thin, n lc, V y khng giao hp, Cho n trong cn mng.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 269 of 408

294. i, bc c tr, Hc theo hnh v y, H tn thn Phm hnh, Gii c v nhn nhc. 295. H xin cm, sng ta, Vi mc, b v du, Thu nhip tht ng php, H t chc t t, Trong l t t y, H khng git b ci. 296. Nh m v nh cha, Nh anh, nh b con, B l bn ti thng, T chng, sanh c v. 297. B cho n, cho sc, Cho dung sc, cho lc Bit c li ch ny, H khng git hi b. 298. H oan trang thn ln, C dung sc, danh xng, Bn tnh l nhit tnh, Trong hnh thin dt c, H cn sng i, Dn chng hng an lc. 299. Gia h c o ln, H thy vt nh nhen. Thy huy hong nh vua, Thy trang sc ph n. 300. Cc c xe kho lm, Thng vi nga thun thc, Trang hong vi tm thm, Nhiu sc li nhiu mu. Cc tr x phng c, Kho chia, kho ngn cch. 301. n b mp vy quanh, Chng ngi p hu h, B-la-mn tham m, Ti sn ln ca ngi. 302. c cc bi k tng, H n Okkla, Ngi c ti sn ln, Ngi c la go nhiu.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 270 of 408

Hy thit lp t n, V ti sn ngi ln, Hy thit lp t n, V tin bc ngi ln. 303. Ri vua, bc lnh t, Vng ch cc xa binh, c cc B-la-mn Nhip phc v cm ha, T chc cc t n, V nga v v ngi, Qung con nm, nc thnh, Vi cc ca then ci. L t n ny xong, H cho cc Phm ch, Rt nhiu loi ti sn. 304. B, ging nm, o mc, N nhn trang sc p, Cc c xe kho lm, Thng vi nga thun thc, Trang hong vi tm thm, Nhiu sc li nhiu mu. 305. Cc tr x p , Kho chia, kho ngn cch, y cc loi la go, H cho cc Phm ch, Rt nhiu l ti sn. 306. y, c ti sn, Phm ch thch ct cha, Lng dc chng tha mn, Kht i cng tng trng, H li c k tng, H n Okkka. 307. Nh nc, t v vng, Ti sn v la go, Cng vy l cc b, i vi cc loi, ngi. Chng l nhng vt dng, Cn thit cho hu tnh. Hy thit lp t n, V ti sn ngi ln, Hy thit lp t n, V tin bc ngi ln? 308. Ri vua, bc lnh t, Vng ch cc xa binh, c cc B-la-mn,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 271 of 408

Nhip phc v cm ha, T chc cc t n, Trm ngn b b git 309. Khng phi vi bn chn, Cng khng phi vi sng. Con b hi mt ai, Chng c kho nhip phc Nh con d, con cu, Chng cho nhiu gh sa, Tuy vy, vua ra lnh, Nm sng bt ly chng, Git chng bng dao gm. 310. Ri ch Thin, T tin, Thch, A-tu-la, Vi cc hng D-xoa, ng thanh cng la ln, Nh vy l phi php, Khi gm git hi b. 311. Trc c ba bnh, Dc, n khng gi, Do git hi mun th, Chng ln n chn tm. 312. Trng pht phi php ny, T xa truyn n nay, Vt v ti b git, Cn ngi l t n, Thi tht khi Chnh php, 313. Vy ty php c ny, B bc tr khin trch, Ch no l t n, Nh vy, c xem thy, Qun chng lin ch trch, Cc v l t n. 314. Nh vy, php b hoi, Hng Th-, Ph-x, B phn ly chia r, Cc hng St--l B chia nm, ch by Cn v khinh r chng. 315. Cc St-l hong tc, Cc b con Phm thin, Cng vi hng ngi khc, c gia tc che ch,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 272 of 408

H b qun sanh chng, H ri vo cc dc. Khi nghe ni vy, cc B-la-mn i ph y bch Th Tn; - Tht vi diu thay, Tn gi Gotama! Tht vi diu thay, Tn gi Gotama! Tha Tn gi Gotama, nh ngi dng ng li nhng g b qung ng xung, trnh by r nhng g b che kn ch ng cho k b lc hng, hay em n sng vo trong bng ti nhng ai c mt c th nhn thy sc. Cng vy, Php c Tn gi Gotama vi nhiu php mn trnh by gii thch. Chng con xin quy y Tn gi Gotama quy y Php, quy y chng T-kheo. Mong Tn gi Gotama nhn chng con lm t c s, t nay cho n mng chung, chng con trn i quy ngng.
(VIII) Kinh Chic Thuyn (Sn 55)

316. T v no mt ngi, R bit c Chnh php, Hy nh l v y, Nh ch Thin, Inda, V y c nh l, Tm t sanh hoan h, Nghe nhiu, hc hi nhiu, Thuyt trnh chn diu php. 317. V sng sut ch tm, Suy t v qun st Thc hnh php tu php, Tr thnh v hiu bit, Thng minh v thn trng, Khng phng dt, v y, Theo gng v nh vy. 318. Ai phc v k ngu, Ngu si, tm b nh, Mc ch cha t c, Li ganh t tt , Chnh y Chnh php, Khng pht trin tu tp, Cha vt thot nghi hoc, Ngi y b t vong. 319. Nh ngi nhy xung sng, Dng sng nc ngp trn, Nc sng, nhp c ngu, Dng nc chy nhanh mnh Ngi y b li cun, Theo dng nc tri i, Lm sao n c th, Gip ngi khc vt dng. 320. Cng vy, vi ngi no,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 273 of 408

Php khng c tu tp, Khng qun st ngha, Ca nhng v nghe nhiu, T mnh khng r bit, Nghi hoc cha vt qua, Lm sao n c th, Gip ngi khc thin nh. 321. Nh ngi c leo ln, Chic thuyn mnh vng chc, c trang b y , Mi cho v tay li; Ngi nh vy y, Gip nhiu ngi ngc dng, R bit nhng phng tin, Thin xo v sng sut. 322. Nh vy, bc sng sut, Lun lun t tu tp, Bc nghe nhiu hiu nhiu, Khng cn b dao ng, V y gip c, Cc ngi khc tu thin, Lm khi ln nguyn nhn, Tha thit mun nghe php. 323. Do vy, hy thn cn, Bc chn nhn hin s, Bc sng sut, c tr, Bc nghe nhiu hc nhiu. Sau khi bit mc ch, C gng kho hnh tr, R bit c Chnh php, V y c an lc.
(IX) Kinh Th No l Gii (Sn 56)

324. Th no l gii c? Th no l chnh hnh? Cn phi lm tng trng. Thn khu nghip no? ngi chnh nhp cuc, t c ch ti thng? 325. Knh l bc trng thng, Khng ganh t mt ai, Cn phi bit thi gian, yt kin o s, Bit c ng thi khc, Thuyt php bt u ging, Hy cn thn lng nghe,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 274 of 408

Li ging c kho ni. 326. Hy i n ng thi, Trc mt v o S, T b tnh cng u, Vi thi khim tn, Hy nh ngh c nim, Hy chn chnh hnh tr, Mc ch v Chnh php, Ch ng v Phm hnh 327. Vui thch trong Chnh Php Hoan h trong Chnh Php, An tr trn Chnh php, Bit phn tch Chnh php, S hnh khng lm g, C li u nhim php, Chu hng dn lnh o, Li trung thc kho ni. 328. B ci a, lm ming, Khc than v sn hn, Lm nhng iu man tr, La o, tham, kiu mn, Bng bt v bo ngn, Cng rn v am m, Sng t b tt c, Ly say m, kin tr. 329. Thc tri c ct li, Nhng li c kho ni, c nghe kho thc tri, Ct li ca thin nh, Vi con ngi hp tp, Li phng dt bung lung, Tr tu, u c nghe, Khng c th tng trng. 330. An vui thch Chnh php, Do bc Thnh tuyn thuyt, H tr thnh v thng, V li v nghip, H an tnh nhu ha, An tr trn thin nh, Chng t c ct li, Php c nghe, tr tu.
(X) Kinh ng Dy (Sn 57)

331. Hy ng dy, ngi dy, Vi ngi mng ch g?

Tiu B Kinh - Tp I

Page 275 of 408

K bnh ng lm g? Khi mi tn phin ly. 332. Hy ng dy, ngi dy, Hy kin tr hc tp, t cho c an tnh, ng cho thn cht, Bit ng l phng dt, M hoc, chinh phc ng. 333. Ch Thin v loi Ngi, Sng y ch tm cu, Hy vt i dc ny, Ch thi khc qua, Khi thi khc qua, B su kh a ng. 334. Phng dt l bi nh, Bi do phng dt khi, Vi minh, khng phng dt, T mnh rt mi tn
(XI) Kinh Rhula (Sn 58)

Th Tn: 335. Thng chung sng ngi hin, Thy c khinh mit khng? Ngi cm uc loi Ngi, c thy tn trng khng? Rhula: 336. Thng chung sng ngi hin, Con khng c khinh mit. Ngi cm uc loi Ngi, Thng c con tn trng. Th Tn: 337. B nm dc trng dng, Kh i v p , Vi lng tin xut gia, Hy tr thnh con ngi, Lm chm dt kh au. 338. Thn cn vi bn lnh, Sng tr x xa vng, Vin ly khng n o, Hy tit n ung

Tiu B Kinh - Tp I

Page 276 of 408

339. Y o, kht thc, Vt dng v sng ta, Ch c tham i chng, Ch tr lui i ny. 330. Ch ng trong gii bn, Phng h trong nm cn, Hy tu tp nim thn, Sng vi nhiu nhm chn. 341. Hy t b tnh tng, H ly vi tham i, Tu tp tm bt tnh, Nht tm, kho nh tnh. 342. Hy tu tp v tng, B i, mn ty min, Do nhip phc kiu mn, Ngi s sng an tnh. Nh vy, Th Tn thng gio gii Tn gi Rhula vi nhng bi k ny.
(XII) Kinh Vangsa (Sn 59)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th tn sng Alavi, ti in Agglava. Lc by gi, gio s th s ca Tn gi Vangsa, tn l Nigrodhakappa ti in Aggalava, mnh chung khng bao lu. Ri Tn gi Vangsa, trong khi thin nh c c, t tng sau y c khi ln: "Khng bit bc gio th s ca ta c hon ton nhp Nitbn hay khng hon ton nhp Nit-bn?". Ri Tn gi Vangsa vo bui chiu, t thin tnh ng dy, i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn, ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, Tn gi Vangsa bch Th Tn: - y, bch Th Tn, trong khi Thin tnh c c, con khi ln t tng nh sau: "Khng bit bc gio th s ca con c hon ton nhp Nit Bn hay khng, hon ton nhp Nit-bn?" Ri Tn gi Vangsa, t ch ngi ng dy, p y vo mt bn vai, chp tay vi cho Th Tn v vi bi k, ni ln vi Th Tn: Vangsa: 343. Con hi bc o S, Bc tr tu ti thng, Ai cht t nghi hoc, Ngay trong i hin ti? Ti Agglava, T-kheo mnh chung, C danh vng danh xng, Nhp Nit bn tch tnh.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 277 of 408

344. Nigrodhakappa, Chnh l tn v y, Chnh Th Tn t tn, Cho v Phm ch y, V y nh l Ngi, Sng tm cu gii thot, Tinh cn v tinh tn, Kin c thy Chnh Php. 345. Bch Thch Ca, chng con t Ngi, tt c Chng con u mun bit Bc Php nhn bin tri, An tr ti chng con, Sn sng c nghe, Ngi o s chng con, Ngi l bc V thng. 346. Hy on nghi chng con, Cho con bit v y, c tch tnh cha Bc tr tu rng ln, Hy ni gia chng con, Bc c mt cng khp, Nh Thin ch Thch, Lnh o ngn ch Thin. 347. Phm nhng ct gt g, y, ng si m, D phn vi v tr, Tr x cho nghi hoc; Gp c c Nh Lai, H u khng cn na. Mt ny mt ti thng, Gia cp mt loi Ngi. 348. Nu khng c ngi no, on tr cc phin no, Nh gi thi tiu tan Cc tng my di thp, Mn en tc bao trm, Tt c ton th gii, Nhng bc c ho quang, Khng c th chi sng. 349. Bc tr l nhng v To ra nhng nh sng, Con xem Ngi nh vy. i! Bc tr sng sut, Chng con u cng n, Bc tu hnh thin qun,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 278 of 408

Gia hi chng, chng con, Hy ni v Kappa! 350. Hy gp pht ting ln, Ting m thanh vi diu, Nh con chim thin nga, Ging c ln ht, Pht m tng ting mt, Vi ging kho ngn nga, Tt c bn chng con, Trc tm nghe li Ngi. 351. V on tn sanh t, Khng cn cht d tn, V ty sch phin no, Con cu Ngi thuyt php, K phm phu khng th Lm theo iu n mun. Bc Nh Lai lm c, iu c c nh lm, 352. Cu tr li ca Ngi Tht y trn vn, c chn chnh nm gi, Bc chnh trc tr tu. y chp tay cui cng, Con kho vi cho Ngi, Ch lm con si m, Bc tr tu ti cao. 353. Sau khi c bit Thnh php thng v h, Ch lm con si m, Bc tinh tn ti cao, Nh vo gia ma h, Nng bc kht khao nc, Chng con ngng trng li, Hy ma s hiu bit. 354. Kappa, sng Phm hnh, Np sng c mc ch, Phi chng sng nh vy L sng khng ung ph? V y chng tch tnh, Hay cn d tn li, c gii thot th no, Hy ni chng con nghe! Th Tn:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 279 of 408

355. V y trn danh sc, on tn tham i, Th Tn ni y tr li nh vy, Vt qua c gi cht, Khng cn c d tn, Th Tn ni nh vy, Bc ti thng th nm. Vangsa: 356. Nghe vy, con tnh tn, Vi li ni ca Ngi, Bc n s th by? V li hi ca con. Khng phi l v ch! V v B-la-mn Khng c la di con. 357. Ni g thi lm vy, Tht xng t Pht, Cht t li rng chc Ca thn cht xo quyt. 358. i! Th Tn, Kappa Thy cn nguyn chp th, Tht s vt qua Th lc ca Ma vng, Th lc tht kh vt.
(XIII) Kinh Chnh Xut Gia (Sn 63)

Ngi hi: 359. Ti hi bc n s, C tr tu rng ln, vt qua b kia, Tch tnh, t an tr. Lm sao mt T-kheo, B nh, b cc dc, Li c th chn chnh Du hnh trn i? Th Tn: 360. Ai nh ln im lnh, Nh vy, Th Tn p Cc sao bng mng m, V cc tng lnh d, V y on tr c,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 280 of 408

Cc li lm im lnh; T kheo y chn chnh Du hnh trn i. 361. T-kheo nhip phc tham, i vi cc dc vng, Ti thin gii, nhn gii, Vt hu, chng tri php; T kheo y chn chnh Du hnh trn i. 362. T kheo b hai li, B phn n, xan tham, Vi ty thuc chng i, on tn tht hon ton, T kheo y chn chnh Du hnh trn i. 363. Sau khi t b, C i v phi i, Khng chp th mt ai, Khng y ch ch no, Gii thot c hon ton Cc kit s tri buc, T-kheo y chn chnh Du hnh trn i. 364. Ai khng tm li cy, i vi cc sanh y, C th nhip phc tham, i vi cc chp th, V y khng y ch, Khng ai dt dn, T-kheo y chn chnh Du hnh trn i. 365. Vi li v vi , V vi c nghip lm, Khng chng i mt ai, Chn chnh bit diu php, Thng c gng hng n, ng Nit bn tch tnh, T-kheo y chn chnh Du hnh trn i. 366. T-kheo khng t cao, Khi ngi nh l mnh, Du c b nhic mng, Khng khi tm tc ti, c n ca ngi, Khng c s tham m,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 281 of 408

T kheo y chn chnh Du hnh trn i. 367. T-kheo sau khi on, Tham dc v sanh hu, T b, khng lm hi, Khng tri buc mt ai, V y vt nghi hoc, rt ra mi tn, T-kheo y chn chnh Du hnh trn i. 368. T-kheo sau khi bit, iu thch ng cho mnh, Khng lm hi mt ai, C mt trn i, Sau khi bit php Nh tht, nh th no, T-kheo y chn chnh Du hnh trn i. 369. Vi ai, cc tu min, Khng cn c tn ti, V ci gc bt thin, c nh ln tn tr, V y khng tham dc, Khng c hy cu g. T-kheo y chn chnh Du hnh trn i. 370. Ai on tn lu hoc, on tr c kiu mn, Mi con ng tham dc, c ch ng nhip phc, c nhip phc tch tnh, T ng c an lp, T-kheo y chn chnh Du hnh trn i. 371. C lng tin, nghe php, Thy c quyt nh tnh, Bc hin khng phe phi, Gia rt nhiu phe phi, C th nhip phc c, Tham, sn v hn th, T-kheo y chn chnh Du hnh trn i. 372. Thanh tnh v chin thng, Ko ln mn che kn, T ti trong cc php,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 282 of 408

n b kia, bt ng, on dit cc s hnh, Thin xo trong chnh tr, T-kheo y chn chnh Du hnh trn i. 373. Trong nhng thi qu kh, Trong nhng thi v lai, Vt qua cc ch thuyt, Tr tu tht thanh tnh, Vi tt c mi x, c hon ton gii thot. T-kheo y chn chnh Du hnh trn i. 374. R bit c Php c, Chng tri c Chnh php, Thy c s m rng, on tn cc lu hoc, i tt c sanh y, c tr dit hon ton, T-kheo y chn chnh Du hnh trn i. Ngi hi: 375. Bch Th Tn, chc chn, Thc s l nh vy, T-kheo c ch ng, an tr nh vy, nhip phc hon ton, Tt c cc kit s, T-kheo y chn chnh Du hnh trn i.
(XIV) Kinh Dhammika (Sn 66)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, trong khu vn ng Anthapindika. Ri nam c s Dhammika i n Th Tn vi nm trm nam c s, sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, nam c s Dhammika ni ln nhng bi k vi Th Tn: Dhammika: 376. Knh tha Gotama, Bc tr tu rng ln, Con xin knh hi Ngi, Vn c bit ny: Vi v t Ngi,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 283 of 408

Lm th no l thin? Nu l v xut gia, B nh, sng khng nh, Hay l v c nh, Sng i nam c s? 377. Ngi r bit ng i, Cng mc ch ti hu, Ca Th Tn i ny, V th gii ch Thin. Khng ai so snh Ngi, Bc thy ngha th diu, Chnh Ngi c tn xng, L c Pht th thng. 378. Ngi bit tt c tr, Ngi trnh by Chnh php, V lng thng, t mn, i vi mi chng sanh, Ngi m rng bc mn, Bc c mt mi ni Khng cu u, thanh tnh, Ngi chi ton th gii. 379. V vua loi Ng Tn Ervano, n gn bn Ngi, c nghe: Ngi chin thng. V y tm n Ngi, nghe li khuyn nh, Sau khi nghe, thch th Ni ln li: Lnh thay!. 380. Vua Vessavana, Kuvera n Ngi, Tm hiu hi han Ngi V vn diu php, c hi, i bc tr, Hy ni ln cho vua! Sau khi nghe, v y, Cng thch th, a thch. 381. Cc bc ngoi o ny a lun tranh khu chin, Cc t mng ngoi o, Hay cc Ni-kin T, Tt c khng vt qua, Hn thng tr ca Ngi, Nh ngi ang ng li, Khng thng k i mau.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 284 of 408

382. Cc B-la-mn ny, a lun tranh khu chin, C nhng bc Phm-ch, n tui trng thng, Tt c u tri buc, Bi t tng ca Ngi, K c nhng hng ngi, T ph ni khoe khoang. 383. Php ny l t nh, em li ngun an lc, c bc Th Tn Kho ni, kho thuyt ging, Tt c mi hng ngi, u thch th a nghe, c hi, hy ni ln, i c Pht ti thng. 384. Cc v T-kheo ny, ang ngi y tt c, K c nam c s, Tt c u ch nghe, Hy h nghe php, Bc V u Gic ng, Nh ch Thin nghe li, Vsava kho ni! Th Tn: 385. T-kheo, hy nghe Ta, Ta khin cc Thy nghe, Php on tr iu c, Tt c hy tr tr, Vi ai thy ngha, Ngh ngi c suy t, Hy sng theo chnh hnh, Thch hp vi xut gia. 386. T-kheo ch ra ngoi, Trong thi gian phi thi, Hy vo lng kht thc, ng thi, th hy i, Ai i ng phi thi, B by sp tri buc. Do vy cc c Pht, Khng c i phi thi. 387. Cc sc v cc ting, Cc v, hng v xc, Chnh nhng loi php y Lm m hoc chng sanh.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 285 of 408

Hy nhip phc, lng dc, i vi cc php y, Hy vo cho ng thi, dng bui n sng. 388. T-kheo c ng thi, Cc n kht thc, Hy i v mt mnh, Ngi ti ch an tnh, Suy t hng ni tm, khng chy ra ngoi, Lm cho thot ra khi, Mi chp th t ng. 389. Nu v y c ni, Vi mt v t, Hay ni vi mt v Mt T-kheo no khc, Hy ni cho v y, S th diu Chnh php, Khng c ni hai li, Khng bi xch mt ai, 390. Nhng c nhng hng ngi, Dng khu chin bng li, Nhng hng ngi tu nh, Chng ta khng tn thn, Trin phc tri buc h, T ch ny ch kia, y h dn tm, a tm i qu xa. 391. kht thc, tinh x, Cng sng ta tr x, Nc tr bi nhp, Y o Tng-gi-l, Sau khi nghe Chnh php, Do Thin Th thuyt ging, Bc t thng tu, Qun st, hy dng chng. 392. Do vy kht thc, Sng ta v tr x, Nc tr bi nhp, Y o Tng-gi-l, i vi nhng php y, ng cho dnh nhim. T-kheo nh git nc, Khng dnh trn l sen. 393. Trch nhim ca gia ch,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 286 of 408

Ta cng ni cc ng, Lm theo ng nh vy, t l tt lnh. Php T-kheo ton din, Kh thnh tu y , V l ngi gia ch, Phi lm nhiu vic i. 394. Ch git loi hu tnh, Ch bo ngi git hi, Hay chp nhn k khc, Git hi cc ngi khc, i vi mi sanh loi, T b cc hnh pht, i vi k mnh bo, Nh i k run s. 385. Ri hy quyt t b, Ly ca khng c cho, t kho sng sut, Vt g, vt ca ai, Ch khin ngi khc ly, Ch chp nhn ly trm. Hy t b, chm dt, Mi ca ci khng cho. 396. Hy t b, trnh xa i sng phi Phm hnh, Nh bc tr trnh n, La chy h than hng. Nu t mnh bt lc, Khng th sng Phm hnh, Thi ch c xm phm V ca cc ngi khc. 397. Khi i n hi chng, Hay i n on chng, Hay mt mnh mt ngi, Ch ni li ni lo, Ch khin ngi ni lo, Ch chp nhn ni lo, Tt c iu khng tht, Hy trnh xa t b. 398. Ch sng theo np sng, Ung ru v say ru, Vi v l c s, chp nhn php ny, Ch khin ngui ung ru, Ch chp thun ung ru Sau khi bit ung ru,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 287 of 408

Cui ng l in cung. 399. Ch k ngu say ru, Mi lm cc iu c, V khin cc ngi khc, Sng bung lung phng dt, Hy t b, trnh xa X phi cng c ny, Khin in cung si m, Lm k ngu tha thch. 400. Ch c git hu tnh, Ch ly ca khng cho, Ch ni lo khng tht, Ch ung ru say m, T b phi Phm hnh, Khng hnh tr dm dc Khng c n ban m, Khng n lc phi thi. 401. Ch mang cc vng hoa, Ch dng cc nc thm, Hy nm trn mt t, Trn thm chiu tri di, Tm hnh ny c gi L hnh ngy trai gii, Do c Pht ging dy, chm dt kh au. 402. T nay ngy trai gii, Chia na thng hai phn, Ngy mi bn, mi lm, Hay ngy tm mi thng, Vi tm hoan h, Thc hnh thn thng php Gm c tm phn, Kho y vn ton. 403. Do vy, vo bui sng, Thc hnh ngy trai gii, Bc c tr sng sut, Vi tm t tn thnh, Vi tm ty h, Cng dng T-kheo Tng, Vi mn n ung, Hp vi kh nng mnh. 404. Hy nui dng m cha, Hp php v ng php, V cng ng vi php, Hy lm ngh bun bn,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 288 of 408

Ngi gia ch nh vy, S hnh khng phng dt, c sanh lm Thin nhn, Tn l: "T chi sng".

Tiu B Kinh - Tp I

Page 289 of 408

CHNG III

I PHM
(I) Kinh Xut Gia (Sn 72)

Ananda: 405. Xut gia, ti tn thn, Nh Php nhn xut gia, Sau khi Ngi qun st, Chp thun hnh xut gia. 406.Tri buc, sng gia nh, T hi mi bi i, Phng khong, i xut gia, Thy vy nn xut gia. 407. Sau khi Ngi xut gia, Thn c nghip Ngi trnh, T b li ni c, Mng sng Ngi thanh tnh. 408. Pht i n Vng X, n ch ni bao vy, Ti nc Ma-kit-, Ngi sng hnh kht s, Mang theo tht y , Cc tng tt quang minh. 409. Bnh Sa vng thy Ngi, ng trn sn lu thng, Thy y tng tt, Bn ni ln li ny: 410. Cc ng hy chm sc Ngi p, ln, thanh tnh, Thnh tu vi hnh c, Ch nhn va mt tm. 411. Mt nhn xung, chnh nim, Gia nh khng h tin, Hy cho s gi theo, T-kheo s i u? 412. c sai, s gi y i theo sau lng Ngi, T-kheo s i u? Tr x s ch no? 413. Kht thc, tng nh mt,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 290 of 408

Cn h tr ch ng, Bnh bt c mau y, Tnh gic v chnh nim. 414. Sau khi i kht thc, n s ra khi thnh, Leo ln Pandava, S tr x ti y. 415. Thy v y n ch, Cc s gi ngi ch, Cn mt v i v, K li chuyn vua hay. 416. i vng, T-kheo y, Pha ng Pandava, Ngi nh cp, b cha, Nh s t trong hang. 417. Nghe s gi, c vua Vi c xe th thng, Vi vng ra khi thnh, i n Pandava. 418. i c, vua i xe, Ri xung xe i b, c vua tin li gn, V vo ch Ngi . 419. Ngi xung, vua ni ln Li hi thm cho n, Li l cho n xong, Vua ni ln ngha ny. 420. Ngi thanh nin tui tr, Ngy th, bc vo i, p cao c y , Thin sanh dng St-ly. 421. Trang hong binh i ng, Trc mt c binh on, Ti sn ta cho Ngi, Hy hng v tr li V vn th sanh. Th Tn: 422. Trn sn ni Tuyt sn, Sng dn tc on trc, Ti sn ngh lc ,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 291 of 408

x Kosala. 423. Dng h thuc mt tri, Sanh tc l Thch-ca, T b gia tc y, Tha vua, Ta xut gia, Ta khng c tha thit, i vi cc loi dc. 424. Thy nguy him trong dc, B chng, l an n, Ta s i, tinh tn, Ta, c hoan h.
(II) Kinh Tinh Cn (Sn 74)

Th Tn: 425. Bn sng Ni-lin-thuyn, Ta tinh cn tinh tn, C gng, Ta thin nh, t an n kh ch. 426. c ma n gn Ta, Ni ln li t mn, ng m khng dung sc, ng gn cht ri. 427. C ngn phn, ng cht, Ch mt phn cn sng, Hy sng, sng tt hn, S lm cc cng c. 428. Nh ng sng Phm hnh, Hy t la t t, Hy cht cha cng c, ng tinh tn lm g? 429. Kh thay, ng tinh tn, Kh lm, kh t c. c ma ng gn Pht, Ni ln nhng k ny. 430. Th Tn p li Li c ma nh sau: B con c phng dt, Ngi n y lm g? 431. Vi cng c nh b, Ta u c cn n?

Tiu B Kinh - Tp I

Page 292 of 408

Vi ai cn cng c, c ma ng ni chng. 432. y c tn, tinh tn, V Ta c tr tu, Nh vy, Ta tinh tn, Sao Ngi hi Ta sng? 433. Gi ny lm kh cn, Cho n cc dng sng, Lm sao kh cn mu, Khi Ta sng tinh tn? 434. Du mu c kh cn, Mt, m Ta kh cn, Du tht c hy hoi, Tm Ta cng tnh tn, Ta li cng vng tr, Nim, tu v thin nh. 435. Do Ta sng nh vy, t c th ti thng, Tm khng cu cc dc, Nhn chng sanh thanh tnh. 436. Dc, i qun th nht. Th hai, gi bt lc, Th ba, i v kht, Th t, gi tham i. 437. Nm, hn trm thy min, Th su, gi s hi, Th by, gi nghi ng, Tm, dm pha ngoan c. 438. Li, danh v cung knh, Danh vng c t vy, Ai t cao mnh, Hy bng cc ngi khc. 439. i, ny Na-mu-ci, y l qun i Ngi, y qun i chin trn, Ca dng h Kanh, K nht, khng thng Ngi, Ai thng Ngi, c lc. 440. Ta mang c munja, Vng thay, y i sng, Th Ta cht chin trn,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 293 of 408

Tt hn, sng tht bi. 441. B thy m y, S Sa-mn, Phm ch, Khng bit c con ng, Bc gii c thng i. 442. Thy khp qun i dn, c ma trn lng voi, Ta bc vo chin trn, Khng ai chim ot. 443. i ng qun nh Ngi, i ny v ch Thin, Khng mt ai thng ni, Ta n Ngi vi tu, Nh hn dp nt, Chic bt cha nung chn. 444. Nhip phc c tm t, Kho an tr chnh nim, Ta s i b hnh, Nc ny qua nc khc, hun luyn rng ri, Cho nhng ngi t. 445. Khng phng dt, tinh cn, H hnh li Ta dy, Du Ngi khng mun vy, H vn s i ti, Ch no h i ti, Ch y khng su mun. c-ma: 446. By nm, ta bc theo, Chn theo chn Th Tn, Khng tm c li lm, Ni Th Tn chnh nim. 447. Nh qu bay xung quanh, Hn nh ng m, C th c g mm? C th c g ngt? 448. Khng tm c g ngt, Qu t bay i, Nh qu m hn , Ta b Gotama.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 294 of 408

449. B su mun chi phi, Cy n ri khi nch, K D-xoa c , Ti y lin bin mt.
(III) Kinh Kho Thuyt (Sn 78)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana... Th Tn ni nh sau: - Thnh tu bn chi phn, ny cc T-kheo, li ni c kho ni, khng phi vng ni, khng c li lm, khng b ngi tr qu trch. Th no l bn? y, ny cc T-kheo, T-kheo ch ni li kho ni, khng ni li vng ni; ch ni li ng php, khng ni li phi php; ch ni li kh i, khng ni li phi kh i; ch ni li ng s tht, khng ni li khng ng s tht. Thnh tu vi bn chi phn ny, ny cc T-kheo, li ni l c kho ni khng phi vng ni, khng c li lm, khng b ngi tr qu trch. Th Tn thuyt nh vy. Thin Th thuyt nh vy xong bc o S li ni thm nh sau: 450. Bc Thin nhn ni ln, Li kho ni ti thng, Th hai, ni ng php, Th ba, ni kh i Khng ni phi kh i, Th t, ni chn tht Khng ni khng chn tht. Ri Tn gi Vangsa t ch ngi ng dy p y vo mt bn vai, chp tay hng n Th Tn v bch Th Tn: - ngh ny n vi con, bch Thin Th. - Hy ni ln kin y, ny Vangsa!. Ri Tn gi Vangsa, trc mt Th Tn, ni ln li tn thn vi nhng bi k thch ng: Vangsa: 451. Hy ni ln li ni, Khng thiu t t ng, Khng lm hi ngi khc, Li ni y kho ni. 452. Hy ni li kh i, Ni li khin hoan h, Khng mang theo c hi, Khin ngi khc a thch. 453. Chn tht, li bt t,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 295 of 408

y thng php l vy, H ni, bc Thin nhn, An tr trn chn tht, Trn mc ch, trn php. 454. Li g c Pht ni, An n, t Nit-bn, on tn cc kh au, y li ni ti thng.
(IV) Kinh Sundarika Bhradvja (Sn 80)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr pha dn chng Kosala, trn b sng Sundarik. Lc by gi, B-la-mn Sundarikabhradvja t la thing trn b sng Sundarik v ang c hnh cc t l la. Ri B-lamn Sundarikabhradavja, sau khi t la thing, sau khi c hnh cc l t la, t ch ngi ng dy v ng xung quanh bn phng ngh rng: "Ai c th n n cn li ca l t t ny?". Ri B-la-mn Sundarikabhradvja thy Th Tn ngi di mt gc cy, khng bao xa, u che trm li; thy vy, tay tri cm t t cn li, tay mt cm ci bnh nc, i n Th Tn. Th Tn nghe ting chn ca B-la-mn Sundarikabhradvja lin m u ra. B-la-mn Sundarikabhradvja ngh rng: "u trc l v ny. Mt k u trc l v ny", v mun i tr li. Ri B-la-mn Sundarikabhradvja suy ngh: " y, cng c mt s B-la-mn trc u. Vy ta hy i n v ny v hi v th sanh". Ri B-la-mn Sundaikabhradvja i n Th Tn, sau khi n, ni vi Th Tn: - Th sanh ca Tn gi l th no? Ri Th Tn ni vi B-la-mn Sundarikabhradvja nhng bi k: Th Tn: 455. Ta khng phi Phm ch, Cng khng phi con vua, Cng khng phi bun bn, Khng phi l ai ht, Do liu tri giai cp, Ca cc hng phm phu, Ta k tr i, B hnh, khng s hu. 456. Mang o Tng-gi-l, Ta sng, khng gia nh, Vi tc c co sch, T ng c an tnh, i Ta khng nhim, Vi cc thiu nin no, Khng xng ng, ng hi, Hi Ta v th sanh.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 296 of 408

B-la-mn: 457. Tht s, tha Tn gi, Cc v B-la-mn Thng hi B-la-mn, C phi ngi Phm ch? Th Tn: Nu ng ni ln rng: ng l B-la-mn, V nu ng hi Ta Khng phi B-la-mn, Vy Ta s hi ng V Svitti ny, Gm c mi hai cu, V hai mi bn ch. B-la-mn: 458. Do y ta vo g, Cc n s, loi Ngi, St--l Phm ch, t chc t n, Cho cc hng ch Thin, Rng ri trong i ny? Th Tn: V no t cu cnh, V no hiu V-, Trong l t n ny, Th hng cng dng, Ta tuyn b, ni rng L y c tng thnh. B-la-mn: 459. Chc chn t n y, Cng dng c tng thnh. V chng ta thy c, V am hiu V-, Nu chng ta khng thy, c mt ngi nh ng, Mt ngi khc th hng cng dng t n. Th Tn: 460. V ng, ny Phm ch,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 297 of 408

n Ta v cn thit, Vi mc ch r rng, Vy nay Ta hi ng, ng c th tm c Mt bc tr y, An tnh, khng sn hn, Khng kh, khng tm cu? B-la-mn: 461. Ti vui trong t n, Tn gi Gotama, Ti tha thit ao c, c cng dng t n, Nhng ti khng c bit, Tn gi hy dy ti! Hy ni ln cho ti, Ch cng dng tng thnh. Th Tn: Vy ny B-la-mn, Hy lng tai m nghe, Ta nay s v ng, Tuyn thuyt php vi diu. 462. Ch hi v th sanh, Hy hi v hnh c, Tht vy, t ci g, Mt ngn la c sanh, T gia nh thp km, Bc n s, c tr, c hun luyn thun thc, c xu h ch ng. 463. c chn tht hun luyn, c nhip phc ch ng, Bc t n hiu bit, Phm hnh c vin thnh, Hy ng thi cng dng, cng dng v y. Vy v Phm ch no Mun nguyn cu cng c, Hy t chc t n, Vi cng dng nh vy. 464. Nhng v no, b dc, Du hnh, khng gia nh, Kho ch ng nhip phc, Nh con thoi trc ch.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 298 of 408

ng thi i v y, Hy cng t t, V Phm ch cu phc, Hy b th nh vy, Hy t chc t n, Vi cng dng nh vy. 465. Nhng v ly tham, Cc cn kho nh tnh, Nh trng c gii thot, Khi nanh vut Rhu, Hy ng thi cng dng, cng dng v y, Vy v Phm hnh no, Mun nguyn cu cng c, Hy t chc t n, Vi cng dng nh vy. 466. Khng tham dnh vt g, H du hnh i, Lun lun gi chnh nim, T b ng s kin, Hy ng thi cng dng, cng dng v y. Vy v Phm ch no, Mun cu nguyn cng c, Hy t chc t n, Vi cng dng nh vy. 467. Ai t b cc dc, T nhip phc, du hnh. Ai bit s chm dt, Ca sanh v s cht, Tch tnh v mt lnh. Mt lnh nh nc h. Nh Lai tht xng ng, cng dng t t. 468. Bnh ng k bnh ng, Xa lnh khng bnh ng, Nh Lai chng t c, Tr tu khng gii hn, Khng b dnh, u nhim, i ny hay i sau. Nh Lai tht xng ng, cng dng t t. 469. Trong ai khng man tr, Khng sng vi kiu mn, Ai khng c tham dc, Khng ca ta, khng cu,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 299 of 408

Phn n c on tr, T ng tht tch tnh, V B-la-mn y, Cu u, su mun on, Nh Lai tht xng ng, cng dng t t. 470. Ai on dit hon ton Mi tr x ca , Khng cn c nm gi, S vt g i, Khng cn c chp th, i ny hay i sau. Nh Lai tht xng ng, cng dng t t. 471. Tm ai tht nh tnh, Vt khi c bc lu, R bit c Chnh php, Vi tri kin ti thng, Lu hoc c on tr, Mang thn ny ti hu. Nh Lai tht xng ng, cng dng t t. 472. Vi ai, cc hu lu, V li ni th c, c on tn chm dt, Khng cn c tn ti, V y t hiu bit, Gii thot mi kha cnh. Nh Lai tht xng ng, cng dng t t. 473. Gia nhng ngi nhim trc, V y khng nhim trc, Gia chng sanh kiu mn, V y khng kiu mn, Liu tri c au kh, K c rung v t. Nh Lai tht xng ng, cng dng t t. 474. Khng da vo c vng, V y thy vin ly, Vt qua s hiu bit, Cng tri kin ngi khc, i vi mi s duyn, V y u khng c, Nh Lai tht xng ng, cng dng t t.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 300 of 408

475. V y chng tri c Cc php gn hay xa, c on tr, chm dt, Khng cn c hin hu, An tnh, khng chp th, c hon ton gii thot Nh Lai tht xng ng, cng dng t t. 476. Thy c s on tn, Sanh dit cc kit s, Tr c ng tham dc, Khng cn li d tn. Thanh tnh, khng li lm, Khng cu u, khng nhim. Nh Lai tht xng ng, cng dng t t. 477. Ai khng thy t ng, Vi t ng ca mnh, nh tm v chnh trc, Kin tr khng dao ng, V y khng c dc, Khng cng ci, phn vn. Nh Lai tht xng ng, cng dng t t. 478. Vi ai khng cn na, Nguyn nhn ca si m, Bit r v thy r, i vi ht thy php, V mang nng thn ny, Thn ny thn cui cng. Chng t Chnh ng Gic, V thng an n x, t cho n nh vy, Bc D-xoa thanh tnh. Nh Lai tht xng ng, cng dng t t. B-la-mn: 479. y con cng dng, cng dng chn tht, Con tm thy c, Bc tr c nh vy, Phm thin hy chng gim, Th Tn hy chp nhn, Th Tn hy th hng, cng dng ca con.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 301 of 408

Th Tn: 480. Ta khng c th dng n t k tng, Hi ny B-la-mn, y khng phi l php, Ca nhng ngi c tr, Ch Pht u t b, Ca ht cc bi k, Ch no php an tr, Hi ny B-la-mn, y chnh l truyn thng. 481. ng cn phi cng dng, n, ung khc, Bc i s ton vn, on tn cc lu hoc, on tn trao hi, Khng cn b dao ng, Ngi chnh l tha rung, Cho ngi cu cng c. B-la-mn: 482. Th Tn, con mun bit, Ngi c tin nh con, Ai c th hng th, cng dng ca con, Trong khi l t n, Con phi tm n ai? Li Ngi dy th no, Con s t cho c. Th Tn: 483. Vi ai, khng xng xo, Vi ai, tm khng ng, Gii thot khi cc dc, Vi ai b hn trm, 484. Lnh o k bin gii, Thin xo trong sanh t, n s y tu, n l t n. 485. Nhip phc kiu ngo xong, Hy chp tay nh l, Cng dng n ung, Cng dng vy tng trng.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 302 of 408

B-la-mn: 486. Ngi l bc Gic Ng, Xng ng c cng dng, Ngi l rung phc c, V thng, khng g hn, V tip nhn cng dng, Xng ng ton th gii. B th cho Tn gi, Kt qu tht to ln. Ri B-la-mn Sundarikabhradvja bch Th Tn: - Tht vi diu thay, Tn gi Gotama! Tht vi diu thay, Tn gi Gotama! Tha Tn gi Gotama, nh ngi dng ng li nhng g b qung ng xung, hay phi by ra nhng g b che kn, hay ch ng cho k lc hng, hay em n sng vo trong bng ti nhng ai c mt c th thy sc. Cng vy, Chnh php c Tn gi Gotama dng nhiu phng tin trnh by gii thch. Con nay quy y Tn gi Gotama, quy y Php, quy y chng T-kheo. Hy cho con c xut gia vi Tn gi Gotama. Hy cho con th i gii. V B-la-mn Sundarikabhradvja... tr thnh mt v A-la-hn.
(V) Kinh Mgha (Sn 86)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Rjagaha, trn ni Gijjhakta. Ri thanh nin Mgha i n Th Tn, sau khi n, ni ln vi Th Tn nhng li cho n hi thm, sau khi ni ln nhng li cho n hi thm thn hu, ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, thanh nin Mgha bch Th Tn: - Tha Tn gi Gotama, con l ngi b th, l th ch, rng ri, mong mun c yu cu. Con tm cu ti sn ng php, sau khi tm cu ti sn ng php, vi nhng ti sn thu hoch ng php, to dng ng php, con cho mt ngui, con cho hai ngi, con cho ba ngi, con cho bn ngi, con cho nm ngi, con cho su ngi, con cho by ngi, con cho tm ngi, con cho chn ngi, con cho mi ngi, con cho hai mi ngi, con cho ba mi ngi, con cho bn mi ngi, con cho nm mi ngi, con cho mt trm ngi, con cho nhiu hn na. Tha Tn gi Gotama, con cho nh vy, con b th nh vy, con c c nhiu phc c khng? - Ny thanh nin, Con cho nh vy, Con b th nh vy Con c nhiu phc c. Ny thanh nin, ai l ngi b th, l ngi th ch rng ri, mong mun c yu cu, ai tm cu ti sn ng php sau khi tm cu ti sn ng php, vi nhng ti sn thu hoch ng php, to dng ng php, ngi y cho mt ngi... cho mt trm ngi, cho nhiu hn na, ngi y c nhiu cng c. Ri thanh nin Mgha ni ln li Th Tn nhng bi k: Thanh nin Mgha: 487. Thanh nin Mgha tha: Tn gi Gotama, Con hi bc Hin ha,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 303 of 408

Mc c sa khng nh, Ai a mun c cu, L th ch, gia ch Mong mun c phc c, B th, mong cu phc. y, th ngi khc, n v ung, Ti u nn b th, cng c tnh. Th Tn: 488. Th Tn bn tr li: Ny thanh nin Mgha, Ai a mun c cu, L th ch, gia ch, Mong mun c phc c, B th, mong cu phc, y, th ngi khc n v ung, Ngi y cn phi th, Ngi xng ng cng dng. Mgha: 489. Thanh nin Mgha tha: Tn gi Gotama, Ai a mun c cu, L th ch, gia ch, Mong mun c phc c, B th, mong cu phc, y, th ngi khc n v ung, Th Tn hy ni con Nn cng dng cho ai? Th Tn: 490. Nhng ai sng i, Tht s khng nhim trc, Hon ton khng s hu, T ng c nhip phc, ng thi, i v y, Hy cng t t. V Phm ch cu phc, Hy b th nh vy. 491. Nhng ai cht t, Mi kit s tri buc, Nhip phc c gii thot,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 304 of 408

Khng dao ng, mong cu. ng thi, i v y, Hy cng t t. V Phm ch cu phc, Hy b th nh vy. 492. Nhng ai gii thot Mi kit s tri buc, Nhip phc c gii thot, Khng kh, khng mong cu, ng thi, i v y, Hy cng t t. V Phm ch cu phc, Hy b th nh vy. 493. V no on tn, Tham, sn v c si, Cc lu hoc on, Phm hnh thnh tu, ng thi, i v y, Hy cng t t. V Phm ch cu phc, Hy b th nh vy. 494. Ai sng khng man tr, V khng c kiu mn, Nhng v sng khng tham, Khng ng s, khng cu, ng thi, i v y, Hy cng t t. V Phm ch cu phc, Hy b th nh vy. 495. Nhng ai i vi ai, Khng ri vo h ly, Vt khi c bc lu, Du hnh khng ng s, ng thi, i v y, Hy cng t t, V Phm ch cu phc, Hy b th nh vy. 496. Vi ai khng tham i, Mt vt g i, Khng i hu, phi hu, i ny hay i sau, ng thi, i v y, Hy cng t t. V Phm ch cu phc, Hy b th nh vy.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 305 of 408

497. Nhng ai t b dc, Sng khng c gia nh, Kho lo bit ch ng, Nh con thoi, chnh trc, ng thi, i v y. Hy cng t t. V Phm ch cu phc, Hy b th nh vy. 498. Nhng ai, ly tham i, Cc cn kho nh tnh, Nh mt trng thot khi, Nanh vut ca Rhu, ng thi, i v y, Hy cng t t. V Phm ch cu phc, Hy b th nh vy. 499. Nhng ai c an tnh, Ly tham, ly phn n, Sau khi b i ny, Khng cn c sanh th, ng thi, i v y, Hy cng t t. V Phm ch cu phc, Hy b th nh vy. 500. on sanh t xong, Khng cn cht d tn, Nghi ng v phn vn, Tt c c nhip phc, ng thi, i v y, Hy cng t t. V Phm ch cu phc, Hy b th nh vy. 501. Nhng ai sng i T mnh lm hn o, Khng c vt s hu, Gii thot c trn vn, ng thi, i v y, Hy cng t t. V Phm ch cu phc, Hy b th nh vy. 502. Nhng ai ngay i ny, Nh tht r bit c, y i sng cui cng, Khng cn c ti sanh, ng thi, i v y, Hy cng t t

Tiu B Kinh - Tp I

Page 306 of 408

V Phm ch cu phc, Hy b th nh vy. 503. Ai t tu ti thng, a thin, gi chnh nim, t c s gic ng, Ch quy ngng nhiu ngi. ng thi, i v y, Hy cng t t, V Phm ch cu phc, Hy b th nh vy. Mgha: 504. Tht s cu con hi, Khng trng khng, v ch, Th Tn ni cho con, Nhng ai ng cng dng. y Ngi bit, S tht nh th no. Nh vy chnh l php, Ngi c bit nh vy. 505. Ri thanh nin Mgha, Li tha thm nh sau: Ai a mun c cu, L th ch, gia ch, Mong mun c phc c, B th, mong cu phc, y, th ngi khc, n v ung, Th Tn hy ni con, Php t t hon ton. Th Tn: 506. Th Tn ni Mgha, Hy t n, t t, Phi lm cho trong sch, Hon ton mi tm t, i ngi l t n, i tng l cng, Hy an tr y, T b s sn hn. 507. V y on tn tham, Nhip phc c sn hn, Tu tp tm t bi, V lng khp tt c, Vi hnh khng phng dt,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 307 of 408

Ngy m lun tu tp, Cng khp mi phng hng, Bin mn v lng tm. Mgha: 508. Ai trong sch, gii thot, Ai cn b tri buc, Ai vi t thn mnh, i n Phm Thin gii? V khng bit, con hi. Hy ni ln, n s, Mong Th Tn chng gim, Cho con ngy hm nay, Con c thy Phm thin, Ngi i vi chng con, Tht s Ngi ngang bng, Vi Phm thin khng khc, i! Bc chi ho quang, Lm th no c sanh, Ln cnh gii Phm thin? Th Tn: 509. Th Tn p Mgha: Ai t chc t n, y c ba phn, T n y tng thnh, Vi nhng ngi c cng. Xng ng c cng dng. T n nh vy xong, Chn chnh mun c cu, Ta ni v y sanh, Ti cnh gii Phm thin. Khi ni c nh vy, thanh nin Mgha bch Th Tn: - Tht vi diu thay, tha Tn gi Gotama!. Tht vi diu thay, tha Tn gi Gotama!... T nay cho n mng chung, con trn i quy ngng.
(VI) Kinh Sabhiya (Sn 91)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr Rjagaha, ti Trc Lm, ch nui dng cc con sc. Lc by gi, du s Sabhiya, mt du s ngoi o, c mt Thin nhn trc kia l b con huyt thng, ni ln nhng cu hi sau y: "Ny Sabhiya, v Sa-mn hay B-la-mn no, khi c hi nhng cu hi ny, tr li cho ng, thi ng hy sng Phm hnh vi ngi y".

Tiu B Kinh - Tp I

Page 308 of 408

Ri du s Sabhiya, sau khi hc nhng cu hi y t v Thin nhn y, phm c nhng Sa-mn, B-lamn no c hi chng, c chng, bc o s chng c bit n, c danh vng, cc ngoi o s, c qun chng i m, nh Prana Kacsapa, Makkhali Gosla, Ajita Kesa Kambali, Pakudha Kacyana, Sanjaya Belatthiputta, Nigantha Ntaputta, Sabhiya i n cc v y v hi nhng cu hi y. Cc v y, c du s Sabhiya hi nhng cu hi y, khng c th gii p. Do khng c th gii p, h biu l phn n, sn hn, bt mn. H vn hi tr li du s Sabhiya. Ri du s Sabhiya suy ngh nh sau: "Cc v Tn gi, Sa-mn, B-la-mn y c hi chng, c chng, bc o s, chng c bit n, c danh vng, c ngoi o s, c qun chng i m, nh Prana Kassapa... Nigantha Ntaputta. Cc v y c ta hi nhng cu hi khng c th gii p. Do khng c th gii p, h biu l phn n, sn hn, bt mn h vn hi tr li ta. Vy ta ha tr lui i sng h lit, th hng cc dc". Ri du s Sabhiya suy ngh nh sau: "C Sa-mn Gotama ny, c hi chng, c chng, bc lnh o hi chng, c bit n, c danh vng, sng lp ra gio phi, c qun chng i m, vy ta hy i n Sa-mn Gotama v hi nhng cu hi ny. Ri du s ngoi o Sabhiya suy ngh nh sau: "Cc v Tn gi Sa-mn, B-la-mn y gi, ln tui, n tui trng thng, i qu na i ngi, t n mc cui tui th, l nhng bc trng lo, c nhiu ngi bit n, xut gia lu ngy, c hi chng, c chng, bc lnh o hi chng, c bit n, c danh vng, cc ngoi o s c qun chng i m, nh Prana Kassapa... Nigantha Ntaputta. Cc v y c ta hi nhng cu hi, khng c th gii p. Do khng c th gii p, h biu l phn n, sn hn, bt mn. V h vn hi tr li ta. Khng bit Sa-mn Gotama c th tr li nhng cu hi ny ca ta. Sa-mn Gotama cn tr v mi c xut gia". Ri du s ngoi o Sabhiya suy ngh nh sau: "Khng nn gt b, khng nn khinh thng mt Sa-mn v v y cn tr tui; nu v Sa-mn cn tr, nhng v y c i thn, i uy lc. Vy ta hy i n Sa-mn Gotama v hi nhng cu hi ny". Ri du s ngoi o Sabhiya b hnh ra i n Rjagaha, tip tc b hnh, i n Vng X Trc Lm, ch nui dng cc con sc, i n Th Tn, sau khi n ni ln nhng li cho n hi thm thn hu, ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn du s Sabhiya ni ln vi Th Tn nhng bi k: Sabhiya: 510. Sabhiya ni rng: Ti n, c nghi ng, Hy vng c th hi Nhng cu hi vi Ngi. Mong Ngi chm dt c, Nhng cu hi cho ti. Nhng cu c ti hi, Hy th lp gii p. Th Tn: 511. Th Tn p du s: ng t xa i n, Hy vng c th hi, Nhng cu hi vi Ta, Ta s chm dt c, Nhng cu hi cho ng Nhng cu c ng hi, Ta th lp gii p. 512. Du s Sabhiya, Hy hi Ta cu hi,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 309 of 408

Tu theo ng mun, ng hi cu hi no, Ta s chm dt c, Cu hi y cho ng. Ri du s Sabhiya suy ngh nh sau: "Tht vi diu thay! Tht hy hu thay! Ta khng bao gi c c c hi, i vi cc Sa-mn, B-la-mn khc. Nay c hi ny c Sa-mn Gotama to ra cho ta, hn hoan, hoan h, phn chn, h lc " Sabhiya hi Th Tn cu hi: Sabhiya: 513. Sabhiya hi rng: Tn gi Gotama, Do t c nhng g, c gi l T-kheo? Nh g, gi nhu ha? Th no gi ch ng? V phi nh th no, c gi bc Gic ng? c con hi nh vy, Mong Th Tn tr li. Th Tn: 514. Th Tn bn p li: Hi ny Sabhiya, Ai chnh vi con ng, Do t mnh to ra, i n s tch mch, Vt qua cc nghi hoc, T b, on tn hn C hu v phi hu, Phm hnh thnh tu, Ti sanh on tn, V y c xng danh, Gi l v T-kheo. 515. V tr x, chnh nim, Ti bt c ch no, V khng lm hi ai, Cng khp c th gii, Vt bc lu, tnh , Khng c b dao ng, V no khng t khi, V y gi nhu ha. 516. V no c cc cn, c hun luyn tu tp, C ni v c ngoi, Trong tt c th gii,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 310 of 408

V no thng sut c i ny v i sau, ng thi, nghi iu phc, V y gi ch ng. 517. Ai phn tch cc kip, Ton din v hon ton, Lun chuyn c hai mt, Cht i v sanh li, Bi bm c dt sch, Khng u nhim, thanh tnh, t c sanh on dit, V y gi Pht-. Ri du s Sabhiya, hoan h tn th li Th Tn dy, hoan h, hn hon, phn khi, pht sanh h tm, lin hi Th Tn thm cu na. Sabhiya: 518. Sabhiya hi rng: Tn gi Gotama, Do t c nhng g, c gi l B-la-mn? Nh g, gi Sa-mn? Th no l tm sch? V phi nh th no? c gi l voi cha? c con hi nh vy, Mong Th Tn tr li. Th Tn: 519. Th Tn lin p li: Hi ny Sabhiya, Ai loi khi ra ngoi, Tt c cc c php, Khng u, kho nh tnh, Kin tr, vng an tr, Vt qua c lun hi, Hon ton v mi mt, Khng y ch v y, c gi B-la-mn. 520. c an tnh, tch tnh, on tn c thin c, Khng cu u, r bit, i ny v i sau, Ch ng v nhip phc, C vn sanh t, V c tnh nh vy,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 311 of 408

c gi l Sa-mn. 521. Ai gt sch, tm sch Tt c cc c php, K c trong ln ngoi, Khp tt c th gii, Gia ch Thin, loi Ngi, B thi kip chi phi, Khng ri vo thi kip, c gi tm sch. 522. Ai khng lm iu c, Mi iu c i, Tt c cc kit s, Khng dnh mc, tri buc, Khp tt c mi ni, Khng dnh, khng tri buc, V c tnh nh vy, c gi l voi cha. Ri du s Sabhiya li hi thm cu na: Sabhiya: 523. Sabhiya hi rng: Tn gi Gotama, Th no ch Pht gi V chin thng t rung, Do g, gi l thin? Th no gi bc tr, V phi nh th no c gi l n s? c con hi nh vy, Mong Th Tn tr li. Th Tn: 524. Th Tn bn p li: Hi ny Sabhiya, Ai qun st nhip phc, Rung t tht ton din Ch Thin v loi Ngi, L t rung Phm thin, Gii thot c tri buc, Ci gc mi t rung, V c tnh nh vy, c gi thng t rung. 525. Ai qun st nhip phc, Kho tng tht ton din,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 312 of 408

Ch Thin v loi Ngi, L t rung Phm thin, Gii thot c tri buc, Ci gc mi kho tng, V c tnh nh vy, c gi v thin xo. 526. Ai qun st nhip phc, C hai tm v , C ni v c ngoi, V tr tu thanh tnh, Nhip phc ch ng c, Cc php en v trng, V c tnh nh vy, c gi bc Hin tr, 527. Sau khi bit c, Php bt thin, php thin, C ni v c ngoi, Trong tt c th gii, V y c cng dng, Ch Thin v loi Ngi, Vt qua li tri buc, V y gi n s. Ri du s Sabhiya... li hi Th Tn thm cu hi na: Sabhiya: 528. Sabhiya hi rng: Tn gi Gotama, Do t c nhng g c gi bc c tr? Nh g, gi ty tr? Th no xng tinh tn? Th no c danh xng, L v thun thc? c con hi nh vy, Mong Th Tn tr li. Th Tn: 529. Th Tn lin p li: Hi ny Sabhiya, Ai qun st V-, Hon ton v ton din, c Sa-mn, Phm ch, t c rt y , V y gi ly tham, Trong tt c cm th,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 313 of 408

Do vt qua V-, c gi bc V-? 530. Do qun st, qun trit, Cc h lun, danh sc, K c ni v ngoi, V ci gc bnh hon, V y thot tri buc, Ci gc cc bnh hon, V c tnh nh vy c gi v r bit 531. V i t b Tt c cc php c, Vi tinh tn vt qua, Mi kh au a ngc, V y c tinh tn, C tinh cn, sing nng, V c tnh nh vy, c gi v c tr. 532. Vi ai cc tri buc, B bt t, hu hoi, Ngun gc cc tham i, V y c gii thot, Khi tt c gc tham, V c tnh nh vy, c gi v thun thc. Ri du s Sabhiya.. li hi Th Tn thm cu hi na: Sahiya: 533. Sabhiya hi rng: Tn gi Gotama, Do t c nhng g, c gi v c nghe? Nh g, gi bc Thnh? S hnh nh th no, Nh th no c tn, L mt ngi du s? c con hi nh vy, Mong Th Tn tr li. Th Tn: 534. Th Tn bn p li: Hi ny Sabhiya! Do i c nghe, Thng tri tt c php,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 314 of 408

Php c li, khng li, Phm mi php i, L v chin thng, on nghi, c gii thot, Trn vn khng dao ng, c gi, v c nghe. 535. Sau khi on, cht t, Mi lu hoc chp trc, V y sau khi bit Khng i n thai tng, on tr v t b, Ba loi tng bn nh, Khng i vo thi kip, c gi l bc Thnh. 536. V no ni y, Thnh tu cc gii hnh, Thin xo mi lnh vc, R bit c Chnh Php, Cng khp c mi ni, Khng chp trc, gii thot, Khng sn hn mt ai, c gi l c hnh. 537. Ai khng lm cc nghip a n qu au kh Pha trn v pha di, B ngang v chng gia, Sng vi s liu tri, T b, khng chp nhn, Man tr v kiu mn, Tham i v phn n, Lm cho n cng tn, C danh v c sc, V ny t c, Tn gi l du s. Ri du s Sabhiya hoan h tn th li Th Tn dy; hoan h, hn hoan, phn chn, h duyt sanh khi, t ch ngi ng dy, p thng y vo mt bn vai, chp tay hng n Th Tn, trc mt Th Tn, tht ln nhng cu k thch ng: 538. i, bc tu rng ln! Nhip phc s t hp, Cc Sa-mn tranh lun, C n su (mi) ba thuyt, Cc ngn thuyt vn t, Y y cc tng khi, V y vt qua c, Dng nc mnh sanh t.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 315 of 408

539. Ngi i n tn cng, n b kia au kh, Bc La-hn, Chnh Gic, Con ngh Ngi lu tn, Ngi chi sng, thng minh. Vi tr tu rng ln, Ngi on tn au kh, a con qua b kia. 540. Ngi thy, Ngi bit r Nhng iu con nghi ng, Ngi gip con vt qua, Con xin nh l Ngi, Bc n s t c, Con ng tht an tnh, i, b con mt tri! Khng hoang vu, nhu ha. 541. iu xa con nghi ng, u c Ngi gii p, i, bc c Php nhn! Ngi tht l n s Bc Chnh ng, Chnh Gic, Ngi khng cn trin ci. 542. Vi Ngi, mi u no, c ph tan, on dit, Ngi tnh tch, ch ng, Tm kin tr, thnh thc. 543. Ngi l bc long tng, Trong cc hng long tng, Ngi l i anh hng Ch Thin u hoan h, C hai Nrada, V c Pabbat, u hoan h tn th, Li thuyt ging ca Ngi. 544. Chng con xin nh l, Con ngi thun thc nht, Chng con xin nh l, Con ngi ti thng nht, Trong cnh gii Tri, Ngi, Khng ai snh c Ngi, 545. Ngi chnh l c Pht, Ngi chnh l o S, Ngi l bc n s, chin thng c ma, Ngi cht t tu min,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 316 of 408

vt qua sanh t, Ngi gip chng sanh ny, Vt qua b sanh t. 546. Ngi vt khi sanh y, Ngi ph tan lu hoc, Ngi l bc s t, Khng chp th, chp trc, Mi s hi, hong ht, Ngi on tn, tr dit. 547. Nh hoa sen ti p. Nc khng th dnh vo, Cng vy c thin c, C hai khng dnh Ngi, i anh hng v i, Xin Ngi dui chn ra, Sabhiya chng con, nh l bc o S. Ri du s Sabhiya ly u nh l chn Th Tn v bch Th Tn: - Tht vi diu thay, bch Th Tn!... Con xin quy y Th Tn, Php v chng T-kheo. Bch Th Tn, mong Th Tn cho con c xut gia vi Th Tn, mong cho con th i gii. - Ny Sabhiya, ai trc kia thuc ngoi o, nay xin xut gia, xin th i gii trong Php Lut ny cn phi sng bit tr trong bn thng. Sau bn thng, nu tm cc T-kheo tha thun, c th cho v y xut gia, cho th i gii thnh v T-kheo. Nhng y, Ta bit s sai bit gia cc chng sanh. - Bch Th Tn, nu nhng ai trc kia thuc ngoi o, nay xin xut gia, xin th i gii trong Php Lut ny, sng bit tr bn thng. Sau bn thng, nu tm cc T-kheo tha thun, c th cho v y xut gia, cho th i gii thnh v T-kheo, con s sng bit tr bn nm. Sau bn nm, nu tm con tha thun hy cho xut gia, cho con th i gii tr thnh T-kheo. Du s Sabhiya c xut gia vi Th Tn, c th i gii... ri Tn gi Sabhiya tr thnh mt v A-lahn.
(VII) Kinh Sela (Sn 102-112)

(Xem kinh Sela, Trung B Kinh, Tp II)


(VIII) Kinh Mi Tn (Sn 112)

574. Sinh mng ca loi Ngi, i khng ai bit, Khng tng, nhiu phin toi, Nh nhoi, lin h kh. 575. Khng c s gng no, Khin sng thot khi cht,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 317 of 408

Sau khi gi l cht, Php hu tnh l vy. 576. Nh cc tri chn mui, C s b ri sm, Cng vy, ngi c sanh, Thng c s b cht. 577. Nh ngi th lm gh Lm chn bt t st, Cui cng, b tt c, Mng sng ngi l vy. 578. Tr tui v ln tui, Ngi ngu v k tr, Tt c i n cht, Cui cng ri cng cht. 579. Nhng ai cht chi phi, i qua n i sau, Cha khng cu c con, Hay b con cu nhau. 580. Hy xem, cc b con ng nhn v than khc, Tng ngi, i n cht, Nh b mang i git, 581. Nh vy, th gii ny B gi cht chi phi, Do vy, bc nhiu tr, Bit i, nn khng su 582. Ai khng bit con ng, ng n v ung i, Do khng thy hai ng, Than khc, khng li ch. 583. Nu tht s than khc, em li li ch g, K ngu t hi mnh, Ngi c mt s lm. 584. Khng vi su, nc mt, Khin ni tm an tnh, Kh cng tng trng thm, Thn cng b gia hi. 585. m yu, sc da ti, T mnh hi chnh mnh,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 318 of 408

K cht khng c h, Than khc tht v ch. 586. Chng sanh khng b su, Cng gp nhiu au kh, Cng rn khc k cht, Cng b sau chi phi. 587. Hy xem cc ngi khc i theo hnh nghip mnh, Ri vo gii thn cht, Hu tnh y hong s. 588. Loi Ngi cn mong c, Th ny hay th khc, Nhng s vic xy ra, Hon ton tht sai khc, Nh vy tnh khng c, Xem nh tnh ca i. 589. Nu loi Ngi sng c, Sng hn mt trm nm, Ri khng c b con, y, b mng sng. 590. Do vy, sau khi nghe Bc La-hn thuyt ging, Hy nhip phc than van, Khi thy k b cht, Hy suy ngh nh sau, Ta khng cn v y. 591. Nh nh la b chy, Nh nc, la dp tt, Cng vy, bc Hin tr, C tu tr, thin xo, mau chng nhip phc su, Nh bng gi thi bay. 592. Ai t tm hnh phc, Hy t mnh rt tn, Mi tn l than khc, Tham cu t u su. 593. Ai rt mi tn, Khng nng ta nh cy, Tm v y t c, S an lnh an tnh, Vt khi mi u su, Tm khng su, tch tnh.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 319 of 408

(IX) Kinh Vsettha (Sn 115)

(Kinh ny ging vi kinh Vsettha, s 98 ca Trung B Kinh, Tp II)


(X) Kinh Kokliya (Sn 123)

Nh vy ti nghe: Mt thi, Th Tn tr Svatthi, ti Jetavana, trong khu vn ca ng Anthapindika. Ri T-kheo Kokliya i n Th Tn sau khi n nh l Th Tn ri ngi xung mt bn. Ngi xung mt bn, Tn gi Kokliya bch Th Tn: - Bch Th Tn, Siputta v Moggallna l c dc, b c dc chinh phc. - Ny Kokliya, ch c vy! Ny Kokliya, ch c vy! Ny Kokliya, tm hy tinh tn i vi Sriputta v Moggallna. Hin thin Sriputta v Moggallna. Ln th hai, T-kheo Kokliya bch Th Tn: - Bch Th Tn, du Th Tn c lng tin v tin tng, i vi con, Sriputta v Moggalna l c dc, b c dc chinh phc. - Ny Kokaliya, ch c vy! Ny Kokliya, ch c vy! Ny Kokliya, tm hy tinh tn i vi Sriputta v Moggallna. Hin thin Sriputta v Moggallna Ln th ba, T-kheo Kokliya bch Th Tn... Hin thin l Sriputta v Moggallna... Ri T-kheo Kokliya t ch ngi ng dy nh l Th Tn, thn bn hu hng v Ngi ri ra i. Tkheo Kokliya ra i khng lu, ton thn ca T-kheo Kokliya ni ln nhng mt to bng ht ci; sau khi ln ln bng ht u; chng ln ln bng ht u ln; sau khi ln bng ht u ln, chng ln ln bng hn ; sau khi ln ln bng hn , chng ln ln bng tri to; sau khi ln ln bng tri to, chng ln ln bng tri mala; sau khi ln ln bng tri mala, chng ln ln bng tri vilva; sau khi ln ln bng tri vilva, chng ln ln bng tri billi, chng b ph v, m v mu chy ra. Ri T-kheo Kokliya do bnh ny b mnh chung. B mnh chung, T-kheo Kokliya sanh trong a ngc Sen hng, vi tm hn th i vi Sriputta v Moggallna. Ri Phm thin Sahampati sau khi m gn mn, vi dung sc th thng chi sng ton vng Jetavana, i n Th Tn, sau khi n nh l Th Tn v ng mt bn. ng mt bn, Phm thin Sahampati bch Th Tn: - Bch Th Tn, T-kheo Kokliya phi sanh vo a ngc Sen hng, vi tm hn th i vi Sriputta v Moggallna. Phm thin Sahampati ni nh vy, sau khi ni xong, nh l Th Tn, thn bn hu hng v Ngi ri bin mt ti ch y. Ri Th Tn, sau khi m y qua, lin bo cc T-kheo: - Ny cc T-kheo, hi hm Phm thin Sahampati, khi m gn mn, vi dung sc th thng chi sng

Tiu B Kinh - Tp I

Page 320 of 408

ton vng Jetavana i n Ta, sau khi n nh l Ta ri ng mt bn. ng mt bn, ny cc Tkheo, Phm thin Sahampati bch vi Ta: "Bch Th Tn, T-kheo Kokliya mnh chung v Bch Th Tn, T-kheo Kokliya sau khi mnh chung sanh a ngc Sen hng vi tm hn th i vi Sriputta v Moggallna". Ny cc T-kheo, Phm thin Sahampati ni nh vy. Sau khi ni xong, nh l Ta, thn pha hu hng v Ta ri bin mt ti ch. c nghe ni vy, mt T-kheo bch Th Tn: - Bch Th Tn, bao nhiu l tui th trong a ngc Sen hng? - Tht di, ny T-kheo, l tui th trong a ngc Sen hng, khng d g tnh c bao nhiu nm, bao nhiu trm nm, bao nhiu ngn nm, hay bao nhiu trm ngn nm. - Bch Th Tn, c th tnh c chng bng v d? Th Tn p: - C th c, ny T-kheo. Ny T-kheo, v nh c ht u m nng hai mi khrika, theo o lng nc Kosala. V d sau mt trm nm, mt ngi ly ra mt ln mt ht m. Ny T-kheo, cn mau hn l bao ht m, nng hai mi ngn khrika y, theo o lng ca nc Kosala, i n tiu hao, i n hao mn do phng tin y, so snh vi tui th a ngc Abbuda. Ny T-kheo hai mi tui th a ngc Abbuda; bng mt tui th a ngc Nirabbuda. Ny T-kheo, hai mi tui th a ngc Nirabbuda, bng mt tui th a ngc Ababa. Ny T-kheo, hai mi tui th a ngc Ahaha bng mt tui th a ngc Atata. Ny T-kheo, hai mi tui th a ngc Atata bng mt tui th a ngc Kumuda. Ny T-kheo, hai mi tui th a ngc Kumuda bng mt tui th a ngc Sogandhika. Ny T-kheo, hai mi tui th a ngc Sogandhika bng mt tui th a ngc Uppala (Hoa sen xanh). Ny cc T-kheo, hai mi tui th a ngc Uppala bng mt tui th a ngc Pundarika (Hoa sen). Ny T-kheo, hai mi tui th a ngc Pundarika bng mt tui th a ngc Pudum. Ny T Kheo Kokliya sanh ti a ngc Pudum vi tm hn th Sripputta v Moggallna. Th Tn ni nh vy. Sau khi ni nh vy, bc Thin Th li ni thm: 657. Phm con ngi sanh, Sanh vi ba trong ming, K ngu khi ni by, T cht t ly mnh. 658. Ai khen k ng ch, Ai ch ngi ng khen, T cht cha bt hnh, Do l ming ca mnh, Chnh do bt hnh y, Nn khng c an lc. 659. Nh thay bt hnh ny, Trong canh bc ri may, Do qung con xc xc,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 321 of 408

Ti sn b hoi vong, Ln hn bt hnh ny, T mnh gy cho mnh, Vi ngi c c , i ch Pht, Thin Th. 660. Tri thi gian trm ngn Nirabbuda, Ba mi su v nm ti Abbuda, Vi li v c , Ai ph bng bc Thnh, Ngi y s ri vo Cc ci d a ngc. 661. K ni khng chn tht, i n ci a ngc, Ai t mnh c lm, Li ni: "Ti khng lm", C hai sau khi cht, u c xem ng ng, Hnh ng h h lit, i sau, ng lm ngi. 662. Ai khi ln c tm, i ngi khng c , i ngi sng thanh tnh, Khng c g u nhim, c y tr lui li, n vi k ngu y, Nh bi bm nh nhim Qung ngc chiu gi thi. 663. Ai h ly m trc, Cc chng loi tham dc, Ngi y vi li ni, Ch trch cc ngi khc, Khng lng tin, xan ln, Khng rng ri vi ngi, Xan tham v keo kit, Quen thi ni xu ngi. 664. Ny ng, ming c c, Khng chn tht, khng thnh, K git hi sanh linh, K c, k lm c, Ngi h lit, bt hnh, Thuc v loi h sanh, i, ch ni nhiu ng l dn a ngc.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 322 of 408

665. ng rc ri bi trn, Khin mi ngi bt hnh, ng ni xu bc hin, Lm c iu ti c, Sau khi ng lm Rt nhiu iu c hnh, ng i n vc thm, Trong thi gian di di 666. Hnh ng bt c ai, Khng i n tiu dit, Ri n cng n ng, Bt gp c nghip ch, K ngu lm iu c, i sau thy mnh kh. 667. N i n ti ch B nh bng roi st, Ti ch c cc st, Vi cnh li bn nhn y n c c Cc mn n thch ng, Ging nh nhng hn st, c nung nu chy , 668. Ti y khng ai ni Li nh nhng an i, Khng c ai vi v, n che ch h tr, H bc vo hm la, ang chy hng hc. 669. Vi li, k gi ngc, Trm kn bao ph h, Ti y vi gy st, H hnh h nh p, H i qua vc en, Ti tm khng thy ng, Nh i qua m m, ang dy c trn rng. 670. H i n bc vo Cc chum gh bng st, H bc vo hm la, ang chy hng hc, Ti y, h b nu, Trong thi gian lu di, H ni ln chm xung, Trong nhng hm la y. 671. Ri k lm iu c,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 323 of 408

B nung nu ti y, Gia ng m v mu, Xen k v ln ln, Ty theo phng hng no, N theo chiu hng nm, y, b ra nt, Khi b xc chm vo. 672. Trong nc, ch tr n Ca cc loi cn trng, K lm cc iu c, B nung nu ti y, Cho n nhng b bn Khng c cho n i, V chum gh mi pha, u trn y nh nhau. 673. Trong rng y l gm, Sc bn v mi nhn, H i vo rng y, Chn tay b chm t S dng cc cu mc, Chng mc li di ra Ri nhng k ngc ti Hnh h nh git h, 674. H i vo cnh gii, Gi Vtarani, Kh vt qua, trn y, Li dao, ba sc bn, Ti ch y, k ngu, B ri, b rt vo, Nhng k lm iu c, Sau khi to nghip c. 675. Ti y, cc chim th,l n tht k rn la, Nhng by, n qu en, en thui v lm m, Cc loi ch, d can, Cng vi cc chim kn, Cc diu hu, chim qu, X xc nhng k y. 676. Tht rt l au kh Np sng ny, ti y, Np sng k lm c, Loi Ngi thy c vy, Do vy, i ny, Vi mng sng cn li, L ngi lm cng vic,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 324 of 408

Khng bing nhc th ng. 677. Nhng ht m mang li, a ngc Paduma, c k tr m k, S n Nahuta, Ln n s nm t, Tc nm ngn vn triu, Cn na ln n s, Mt trm hai mi c. 678. Kh cho n nh vy, a ngc c ni n, Ti y cn phi sng, Lu cho n nh vy. Nh vy, gia nhng ngi, Trong sch, thin tt lnh, Hy lun lun h tr, Li ni v ngha.
(XI) Kinh Nlaka (Sn 131)

679. n s Asita, Trong lc gia ban ngy, Thy chng cc ch Thin Ci tri Ba mi ba, H hoan h vui v, Vi y o, thanh tnh, H cung knh In-a, Cc v y cm o Vi nhit tnh ni ln, Nhng li khen tn thn. 680. Thy ch Thin hoan h, Dng dc v phn chn, Vi tm t cung knh, y, v y ni. Asita: V sao chng ch Thin Li nhit tnh hoan h? H cm o vui ma, L do nhn duyn g? 681. Trong thi gian chin trn, Vi cc Asura, Dng s c thng trn Asura bi trn, Thi gian y h khng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 325 of 408

Lng tc dng ngc dy, H thy g hy hu, Ch Thin hoan h vy. 682. H la ln ca ht, V h tu nhc tri, H ma tay, v tay, H ma nhy v iu, Nay ta hi cc ng, Tr nh ni Meru, Cc Ngi hy mau chng, Gii ta iu ta ngh. Ch Thin: 683. Ti x Lumbini Trong lng cc Thch-ca, C sanh v B Tt, Bu ti thng, v t, Ngi sanh, em an lc, Hnh phc cho loi Ngi, Do vy chng ti mng, Tm v cng hoan h. 684. Ngi, chng sanh ti thng, Ngi loi Ngi ti thng, Bc Ngu vng loi Ngi, Thng th mi sanh loi; Ngi s chuyn Php lun, Trong khu rng n s, Rng ting rng s t, Hng mnh nhip loi th. 685. Sau khi nghe li y, n s Asita, Lin vi vng bc xung, V i n u i, Ca c vua Tnh Phn. n ni Ngi ngi xung, Ni vi cc Thch-Ca: "Hong t nay u, Ta nay mun thy Ngi". 686. Thy Thi t chi sng Rc r nh vng chi Trong l c nu vng, c th kho luyn thnh, Bng sng v rc r, Vi dung sc tuyt m, H Thch trnh Thi-t, Cho n s T-.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 326 of 408

687. Sau khi thy Thi t Chi sng nh la ngn, Thanh tnh nh sao ngu Vn hnh gia h khng, Sng chiu nh mt tri Gia tri thu, my tnh, n s tm hn hoan c h lc rng ln. 688. Ch Thin cm ngi lng a ln gia h khng, Cy lng c nhiu cnh, C hng ngn vng chuyn. H qut vi pht trn, C tn vng, lng th, Nhng khng ai thy c, K cm lng, pht trn. 689. Bc n s bn tc, Tn K-ha-xi-ri, Thy Thi t nm di Trn tm chn mu vng, Nh ng tin bng vng, Li trn u Thi t C lng trng a ln, Tm n s phn khi, p , lng hn hoan a tay bng Thi t. 690. Sau khi m bng ln Con trai dng h Thch, Bc cu o tm hiu, Vt kh, nh tng, ch, Tm t c hoan h, Tht ln li nh sau: V ny bc V thng, "Ti thng loi hai chn". 691. Khi v y ngh n, S mnh ca t mnh, S mnh khng tt p, V y ri nc mt, Thy vy, cc Thch Ca, Hi n s ang khc; "C s g chng ngi S xy cho Thi t?". 692. Thy h Thch lo lng, V n s tr li: "Ta khng thy bt hnh Xy n cho Thi t,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 327 of 408

i vi Thi t y, Chng ngi s khng c, V ny khng h lit, Ch c lo lng g. 693. Thi t ny s chng Ti thng qu B , S chuyn bnh xe php, Thy thanh tnh ti thng, V lng t thng xt, V hnh phc nhiu ngi, V i sng Phm hnh, c truyn b rng ri. 694. Th mng ta i Cn li khng bao nhiu, n gia i sng Ngi Ta s b mnh chung. Ta khng c nghe php, Bc tinh cn v t, Do vy ta su no, Bt hnh v kh au". 695. Sau khi khin h Thch, Sanh hoan h rng ln, Bc sng theo Phm hnh, Bc ra khi ni thnh. V y v lng t, Thng con trai ca ch, Khch l n hc php, Bc tinh cn v t. 696. Khi ng nghe ting Pht, T ngi khc ni ln, Bc t B-, i con ng php, Hy i n ch y, Hi k v o php, V sng i Phm hnh, Di bc Th Tn y. 697. Nh vy, c khuyn bo, Bi v ngh hnh phc, V thy tng lai, ng ti thng thanh tnh. Do vy N-la-ka, Vi phc c cht cha, Sng vi cn h tr, Ch i bc chin thng. 698. Khi nghe tin Php lun,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 328 of 408

c bc chin thng chuyn, n thy c hoan h, Bc n s Ngu vng, Hi Mu ni ti thng, Php Mu ni ti thng, Nh A-xi-ta khuyn Trong bui gp g trc. (K m u xong) 699. Li A-xi-ta ny, Con bit l nh tht, Con hi Gotama, ng gii thot mi php. 700. Khng nh, con i n Tm hnh ngi kht s, Con hi bc n s Hy ni ln cho con, Con ng o ti thng, a n o Mu-ni, 701. Th Tn p nh sau: Kh hnh, kh thc hin, L o hnh Mu ni, Ta s cho ng bit, Hy n lng tai nghe, Ta s ni cho ng, Hy vng tr, an thn, Hy kin tr bn ch. 702. Hy tu hnh Sa-mn, Khng b dao ng, Gia khen ch trong lng, Hy ch ng tm sn, Sng hnh tht an tnh, Khng cng cao kiu mn. 703. Ting cao thp pht ra, Nh ngn la trong vn, N nhn hay cm d, Ch cm d n s. 704. Hy t b dm dc, X mi dc cao thp. i hu tnh yu mnh, Khng i nghch, tham m. 705. Ta th no, h vy, H th no, Ta vy,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 329 of 408

Ly ng lm v d, Ch git, ch bo git. 706. Hy b dc, b tham, y phm phu b nm, Bc c mt hnh o, Vt a ngc, loi Ngi. 707. Bng i, n chng mc, t dc, khng tham lam. V y khng ham dc, Khng dc, tht tch tnh. 708. Sau khi i kht thc, n s vo rng su, i n di gc cy, Sa son ngi an tnh. 709. Bc Hin tr hnh thin, Hoan h trong rng su, Hnh thin di gc cy, Tha mn s thch mnh. 710. Khi m ht, sng n, Cn phi i n lng, Ch hn hoan kht thc, mang t lng i. 711. n s khng i gp, n lng, gia gia nh, Tm n, ct ni chuyn, Khng ni chuyn lin h. 712. Nu c, tht l tt, Khng c, cng l tt, Ngh vy, c hai mt, V y tr v cy. 713. i vi bt cm tay, Khng cm, dng nh cm, Ch khinh, cho t, Khng ch ngi em cho. 714. Bc Sa-mn thuyt ging, Con ng cao v thp, Nhng n b bn kia, Khng c hai con ng, Tuy vy ch ngh rng, ng ny ch l mt.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 330 of 408

715. Vi ai, khng c tham, T-kheo ct dng nc, on tn hnh thin c, V y khng su no. 716. Th Tn li ni thm: Ta dy cho cc ng Thc tri hnh n s, Hy tu nh li dao, Vi li n nc hng, Hy hn ch bao t. 717. Tm ch c th ng, Nhng ch ngh qu nhiu. Khng hi hm, c lp, Sng cu cnh Phm hnh 718. Hy tp ngi mt mnh, Sng ng hnh Sa-mn. Sng mt mnh c gi L hnh bc n s, Nu t mnh tm c Thoi mi trong c c. 719. Hy chi sng mi phng, Sau khi nghe ting ni, Ca cc bc hin s, Hy hnh thin, b dc, Mong t ca Ta, Tng trng tm v tn. 720. Hy hc cc dng nc, T khe ni vc su. Nc khe ni chy n, Bin ln ng im lng. 721. Ci g trng ku to, Ci g y yn lng, Ngu nh gh vi nc, Bc tr nh ao y. 722. Khi Sa-mn ni nhiu, Ni lin h n ch, T bit nn thuyt php, T bit nn ni nhiu. 723. Ai bit, bit t ch, Ai bit, khng ni nhiu, V y l n s, Xng ng hnh n s,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 331 of 408

V y l n s, t c hnh n s.
(XII) Kinh Hai Php Tu Qun (Sn 139)

Nh vy ti nghe: Mt thi Th Tn tr ti Svatthi, ng Vin, ti lu i m ca Migra. Lc by gi, trong ngy trai gii Uposatha, vo ngy rm, trng trn, trong m rm, Th Tn ngi gia tri vi chng T-kheo oanh vy. Ri Th Tn nhn xung quanh chng T-kheo ang yn lng, ni vi cc T-kheo: - Ny cc T-kheo, phm c nhng thin php no thuc bc Thnh c kh nng hng thng, a n gic ng; ny cc T-kheo, i vi cc thin php thuc bc Thnh c kh nng hng thng a n gic ng y do l do g cc Thy nghe nhng php y? Ny cc T-kheo, cc Thy c th c hi nh vy, cc Thy c th tr li cho nhng ngi cu hi y nh sau: "V mun c nh tht tr i vi hai php". V nu cc Thy ni: "Th no l hai?". - "y l kh, y l kh tp", y l tu qun th nht. "y l kh dit, y l con ng a n kh dit", y l ty qun th hai. Ny cc T-kheo, nh vy do T-kheo chn chnh ty qun hai php, khng c phng dt, nhit tm, tinh cn, c ch i l mt trong hai qu sau y: c chnh tr ngay trong hin ti, v nu c d y, chng qu Bt hon. Th Tn ni nh vy, Thin Th ni nh vy xong, bc o S li ni thm: 724. Ai khng tu tri kh, V hin hu ca kh, V ch kh hon ton c on tn khng d, V y khng bit ng, a n kh an tnh. 725. Khng c tm gii thot, Khng c tu gii thot, V y khng c th on tn sanh v gi. 726. Nhng ai tu tri kh V hin hu ca kh V ch kh hon ton c on tn khng d, V y bit con ng, a n kh an tnh. 727. y tm gii thot, Vi tr tu gii thot, Nhng v y c th Vi tr tu gii thot, on tn sanh v gi. Ny cc T-kheo, c th cc Thy c hi thm na nh sau: "C th c chn chnh tu qun hai

Tiu B Kinh - Tp I

Page 332 of 408

php, theo mt php mn khc khng?" Cc Thy cn phi tr li: "C th c". C th c nh th no? "Phm c kh g hin hu, tt c u do duyn sanh y", y l tu qun php th nht. "Do s on dit, ly tham, cc sanh y khng c d tn, kh khng c hin hu", y l ty qun th hai. - Ny cc T-kheo, do T-kheo chn chnh tu qun hai php, khng c phng dt, nhit tm tinh cn, c ch i l mt trong hai qu sau y: c chnh tr ngay trong hin ti, v nu c d y, chng qu Bt hon. Th Tn ni nh vy, Thin Th ni nh vy xong, bc o S li ni thm: 728. Chnh do duyn sanh y, Cc kh c sanh khi, Tt c cc kh au, Sai bit trn i, Ai chnh do v minh To ln s sanh y, K ngu y gp kh Ni tip nhau sanh trng, Do vy v hiu bit, Khng to ln sanh y, Tu qun c hin hu Ca sanh v ca kh. Ny cc T-kheo, c th cc Thy c hi thm na nh sau: "C th c chn chnh ty qun hai php theo mt php mn khc khng?" Cc Thy cn phi tr li: "C th c". C th c nh th no? "Phm c kh g hin hu, tt c u do duyn v minh", y l ty qun th nht. "Do on dit, ly tham, v minh khng c d tn, kh khng c hin hu", y l ty qun php th hai. Ny cc T-kheo, do T-kheo chn chnh ty qun hai php, khng c phng dt, nhit tm, tinh cn, c ch i l mt trong hai qu sau y: c chnh tr ngay trong hin ti, v nu c d y, chng qu Bt hon. Th Tn ni nh vy, Thin Th ni nh vy xong, bc o s li ni thm: 729. Nhng ai tip tc ri, Dng lun chuyn sanh t, n hu ny hu khc, Sanh th do v minh. 730. V minh ny, i si, a n lun chuyn di, Chng sanh, minh t c, Khng cn phi ti sanh. Ny cc T-kheo, c th cc Thy c hi thm na nh sau:... "Phm c kh g hin hu, tt c u do duyn cc hnh", y l tu qun php th nht. "Do on dit, ly tham, cc hnh khng c d tn, kh khng c hin hu", y l ty qun php th hai. Ny cc T-kheo, do T-kheo chn chnh ty qun hai php. Bc o s li ni thm:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 333 of 408

731. Phm kh g hin hu, Tt c duyn cc hnh, Do on dit cc hnh, Kh khng c hin hu. 732. Do bit nguy him ny, Kh do duyn cc hnh, Tnh ch tt c hnh, Do ph hoi cc tng, Nh vy, kh c dit, Bit nh thc l vy. 733. Bc Hin tr chnh kin, Hiu bit, vi chnh tr, Nhip phc Ma kit s, Khng i n ti sanh. Ny cc T-kheo, c th cc Thy c hi thm na nh sau:... "Phm c kh g hin hu, tt c u do duyn thc", y l ty qun php th nht. "Do on dit, ly tham thc khng c d tn, kh khng c hin hu", y l ty qun php th hai. Ny cc T-kheo, do T-kheo chn chnh ty qun hai php, bc o s li ni thm: 734. Phm kh g hin hu, Tt c do duyn thc, Vi thc c on dit, Kh khng c hin hu. 735. Do bit nguy him hy, Kh do duyn cc thc, T-kheo tnh ch thc, Khng dc i, tch tnh. Ny cc T-kheo, c th cc Thy c hi thm na nh sau:.... "Phm c kh g hin hu, tt c u do duyn xc", y l php ty qun th nht. "Do on dit, ly tham xc khng c d tn, kh khng c hin hu", y l ty qun php th hai. Ny cc T-kheo, do T-kheo chn chnh ty qun hai php. Bc o S li ni thm: 736. Nhng ai, xc chi phi, Chy theo dng sanh hu, Nhng ngi hnh t o, Xa vi dit kit s. 737. Nhng ai liu tri xc, Nh tr, thch an tnh, Do h thng tri xc, Khng dc i, tch tnh. Ny cc T-kheo, c th cc Thy c hi thm na nh sau:... "Phm c kh g hin hu, tt c u

Tiu B Kinh - Tp I

Page 334 of 408

do duyn th", y l php ty qun th nht. "Do on dit, ly tham th khng c d tn, kh khng c hin hu", y l ty qun php th hai. Ny cc T-kheo, do T-kheo chn chnh ty qun hai php. Bc o S li ni thm: 738. Vi lc th, kh th, Hay bt kh, bt lc; Ni th v ngoi th, Phm c cm th g. 739. Bit c y l kh, Gi di b hy hoi. Thy cc xc hoi dit, Nh vy, y ly tham, T-kheo dit cc th, Khng dc i, tch tnh. Ny cc T-kheo, c th cc Thy c hi thm na nh sau:... "Phm c kh g hin hu, tt c u do duyn i", y l php ty qun th nht. "Do on dit, ly tham i, khng c d tn, kh khng c hin hu", y l ty qun php th hai. Ny cc T-kheo, do T-kheo chn chn ty qun hai php. Bc o S li ni thm: 740. Ngi c i bn ng, B lun chuyn di di, n hu ny, hu khc, Lun chuyn khng dng ngh. 741. Do bit nguy him ny, Chnh i tc thnh kh, Ly i, khng chp th, Chnh nim, T-kheo hnh. Ny cc T-kheo, c th cc Thy c hi thm na nh sau:.... "Phm c kh g hin hu, tt c u do duyn th", y l php ty qun th nht. "Do on dit, ly tham th khng c d tn, kh khng c hin hu", y l ty qun php th hai. Ny cc T-kheo, do T-kheo chn chnh ty qun hai php. Bc o S li ni thm: 742. Do duyn th, c hu, Do hu, i n kh, T sanh nn c cht, y hin hu ca kh. 743. Do vy, bc Hin tr, Dit th, nh chnh tr, Nh thng tr sanh dit, Khng i n ti sanh. Ny cc T-kheo, c th cc Thy c hi thm na nh sau:... "Phm c kh g hin hu, tt c u

Tiu B Kinh - Tp I

Page 335 of 408

do duyn khi xng", y l php ty qun th nht. "Do on dit ly tham khi xng khng c d tn, kh khng c hin hu", y l ty qun php th hai. Ny cc T-kheo, do T-kheo chn chnh ty qun hai php. Bc o S li ni thm: 744. Phm kh g hin hu, Tt c duyn khi xng, Do on dit khi xng, Kh khng c hin hu. 745. Do bit nguy him ny, Kh do duyn khi xng, T b mi khi xng, Khng khi xng, gii thot. 746. Do on tn hu i, Tm T-kheo tch tnh, Vt khi sanh lun chuyn V y khng ti sanh. Ny cc T-kheo, c th cc Thy c hi thm na nh sau:... "Phm c kh g hin hu, tt c u do duyn thc n", y l php ty qun qun th nht. "Do on dit, ly tham thc n khng c d tn, kh khng c hin hu", y l ty qun php th hai. Ny cc T-kheo, do T-kheo chn chnh ty qun hai php. Bc o S li ni thm: 747. Phm kh g hin hu, Tt c duyn thc n, Do on dit thc n, Kh khng c hin hu. 748. Do bit nguy him ny, Kh do duyn thc n, Liu tri mi thc n, Khng y mi thc n. 749. Nh chnh tr khng bnh, on dit cc lu hoc, Th dng cc thc n, Gic st, tr Chnh php, V t c tr tu, Khng ri vo c lng. Ny cc T-kheo, c th cc Thy c hi thm na nh sau:... "Phm c kh g hin hu, tt c u do duyn dao ng", y l php ty qun qun th nht. "Do on dit, ly tham dao ng khng c d tn, kh khng c hin hu", y l ty qun php th hai. Ny cc T-kheo, do T-kheo chn chnh ty qun hai php.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 336 of 408

Bc o S li ni thm: 750. Phm kh g hin hu, Tt c duyn dao ng, Do on dit dao ng, Kh khng c hin hu. 751. Do bit nguy him ny, Kh do duyn dao ng, Do vy, b dao ng, Chn dng li cc hnh, Khng c g chng ngi Khng chp th, chnh nim, V T-kheo b hnh, Khp tt c chn tri. Ny cc T-kheo, c th cc Thy c hi thm na nh sau:... "Ai c nng ta, th b dao ng", y l php ty qun qun th nht. "Ai khng c nng ta, khng b dao ng", y l php ty qun th hai. Ny cc T-kheo, do T-kheo chn chnh ty qun hai php. Bc o S li ni thm: 752. Khng nng ta, khng ng, Nng ta c chp th, Chp hu ny, hu khc, Khng chinh phc lun chuyn. 753. Sau khi r bit c, Nguy him tai hi ny, Trong cc s nng ta, C s hi ln lao, Khng nng ta y ch, Khng chp th, chnh nim, V T-kheo b hnh, Khp tt c chn tri. Ny cc T-kheo, c th cc Thy c hi thm na nh sau: "C th c nh th no?" Ny cc Tkheo "Cc php v sc an tnh hn cc sc php", y l php ty qun th nht. "S on dit an tinh hn cc php v sc", y l php ty qun th hai. Ny cc T-kheo, do T-kheo chn chnh ty qun hai php. Bc o S li ni thm: 754. Chng sanh thuc sc gii, Chng sanh tr v sc, Khng tu tri on dit, Chng i n ti sanh. 755. Nhng ai liu tri sc, Kho an tr v sc,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 337 of 408

Gii thot trong on dit, H t b s cht. Ny cc T-kheo, c th cc Thy c hi thm na nh sau: "C th c nh th no?" Ny cc Tkheo, "Ci g c th gii vi ch Thin, cc Ma, cc Phm thin, c th gii ny vi qun chng Sa-mn v B-la-mn, vi ch Thin v loi Ngi suy tng: "y l s tht", ci y c cc v Thnh kho thy nh tht vi chnh tr tu l: "Ci ny l h vng", y l php ty qun th nht. Ny cc T-kheo, "Ci g c th gii vi ch Thin, cc Ma, cc Phm thin, c th gii ny vi qun chng Sa-mn v B-la-mn, vi ch Thin v loi Ngi suy tng: "y l h vng", ci y c cc v Thnh kho thy nh tht vi chnh tr tu l: "Ci ny l chn tht", y l php ty qun th hai. Ny cc T-kheo, do T-kheo chn chnh ty qun hai php. Bc o S li ni thm: 756. Hy xem th gii ny, Vi th gii ch Thin, Hoan h vi phi ng, An tr trn danh sc, Ngh rng danh sc ny L chn tht khng ngy. 757. Du h ngh th no, Khi danh sc i khc, Danh sc l h vng, Gi di sng tm b, 758. Nit-bn khng h ngy, Bc Thnh chn tht bit, H thng tri chn tht, Khng i dc, tch tnh. Ny cc T-kheo, c th cc Thy c hi thm na nh sau: "C th c nh th no?" Ny cc Tkheo, "Ci g c th gii vi ch Thin, cc Ma, cc Phm thin, c th gii ny vi qun chng Sa-mn v B-la-mn, vi ch Thin v loi Ngi suy tng: "y l an lc", ci y c cc v Thnh kho thy nh tht vi chnh tr tu l: "Ci ny l kh", y l php ty qun th nht. Ny cc T-kheo, "Ci g c th gii vi ch Thin, cc Ma, cc Phm thin, c th gii ny vi qun chng Sa-mn v B-la-mn, vi ch Thin v loi Ngi suy tng: "y l kh", ci y c cc v Thnh kho thy nh tht vi chnh tr tu l: "Ci ny l lc", y l php ty qun th hai. Ny cc T-kheo, do T-kheo chn chnh ty qun hai php. Bc o S li ni thm: 759. Sc, ting, hng, v, xc, Tt c nhng php ny, Kh lc, h, kh , Khi no chng hin hu. 760. Th gii vi ch Thin Xem chng l kh lc, Khi chng b hoi dit,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 338 of 408

Mi thy chng l kh. 761. Bc Thnh thy l lc, Khi c thn on dit, y hon ton tri ngc, iu mi gii c thy. 762. iu ngi khc gi lc, Bc Thnh gi l kh, iu ngi khc gi kh, Bc Thnh bit l lc, Hy xem php kh bit, K khng thy m m. 763. K b che, ti tm, K khng thy, ti m, Bc thin, c rng m, Bc thy, c nh sng, K ngu du c gn, Cng khng bit con ng, Cng khng c thin xo, i Chnh php Pht dy. 764. B hu tham chin bi, B tri theo dng hu, Ri vo Ma chi phi, Php ny kh chnh gic. 765. Ai ngoi cc bc Thnh, Xng ng o chnh gic. Do chnh tr o y Chng v lu Nit-bn. Th Tn thuyt nh vy. Cc T-kheo y hoan h tn th li Th Tn dy. Trong khi php ny c ging, tm ca hn su mi T-kheo gii thot khi cc lu hoc, khng c chp th.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 339 of 408

CHNG IV

PHM TM
(I) Kinh V Dc (Sn 151)

766. Ai ao c c dc, Nu dc c thnh tu, Chc tm hoan h, c iu con ngi mun. 767. Nu ngi c dc y, c mun c sanh khi, Cc dc y b dit, B kh nh tn m. 768. Ai trnh n cc dc Nh chn trnh u rn, Chnh nim vt thot c, i trin ny i. 769. Ngi no tham m dc, Rung t, vng, b, nga, Ngi n t, phc v, N nhn v b con. 770. Nh ngi khng sc lc, B cc dc chinh phc, Tai ha dm p n, Kh au bc theo n, Nh nc a trn vo, Chic thuyn b v nt. 771. Do vy ngi thng nim, T b cc loi dc, B dc, vt bc lu, Tt thuyn n b kia.
(II) Kinh Hang ng tm k (Sn 151)

772. Chng sanh vo trong hang, Chp cht b bao trm, Ngi c thi vy, Chm su trong si m. Hnh vin ly vi n, Nh vy tht xa vi, Cc dc trong i, Khng d g on tn. 773. Dc cu lm nhn duyn, B lc hu tri buc, H rt kh gii thot,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 340 of 408

Khng th c ngi khc, n gii thot cho mnh, H cu vic qua, H mong vic cha li; H tham m cc dc, Nhng dc ny hin ti, V nhng dc qu kh. 774. Ai tham m cc dc, B tr buc si m, H xan tham keo kit. An tr trn bt chnh, Khi ri vo au kh, H su mun than khc, y sau khi cht, Tng lai s th no? 775. Do vy ti y, Con ngi cn hc tp, Nhng g mnh bit c, L bt chnh i. Do nhn duyn nh vy, M sng khng bt chnh, V rng bc Thnh ni: Ngn thay, sanh mng ny. 776. Ta thy trn i, Loi Ngi run, s hi, i n kht i ny, Trong nhng loi sanh hu. Phm nhng ngi thp km, Than van trc ming cht, Cha vin ly kht i, i vi hu, phi hu. 777. Hy nhn nhng ngi y, Run s trong t ng, Nh c ch t nc, Trong dng sng kh cn, Thy c s kin ny, Hy sng khng ca ta, Khng lm s vic g, Khin tham m cc hu. 778. Hy nhip phc c mun, i vi hai cc oan, Nh liu tri cc xc, Khng cn c tham m, Ci g t ng trch, Ci y khng c lm, Bc tr khng b nhp,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 341 of 408

Bi nhng g thy nghe. 779. Do liu tri cc tng, Vt qua khi bc lu, Bc Mu-ni khng nhim, i vi mi chp th, Vi mi tn rt ra, S hnh khng phng dt, Khng cu mong i ny, Khng mong c i sau.
(III) Kinh Sn Hn tm k (Sn 153)

780. Tht c mt s ngi Ni ln vi c , V tht cng c ngi, Ni ln chn tht. Du c li ni g, n s khng lin h, Do vy bc Mu-ni, Khng ch no hoang vu. 781. Ngi c mun dt dn, Thin tr iu s thch, Lm sao t b c, iu t kin ca mnh, Khi t mnh tc thnh, Quan im ring ca mnh, Nh iu n c bit, Hy n ni vy. 782. Ngi khng c ai hi, Li ni cho ngi khc, Bit n nhng gii cm, Ca t c nhn mnh. Bc thin xo ni rng, Nh vy khng Thnh php, Nu ai t ni ln Li tn thn t ng. 783. V T-kheo an tnh, Sng ht sc tch tnh, Khi tn thn gii c, Khng ni "Ti l vy". Bc thin xo ni rng Nh vy l Thnh php Vi v y cao, i, khng khi ln. 784. Vi nhng ai cc php, c sa son tc thnh,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 342 of 408

c t ra pha trc, Khng phi khng tranh lun, Khi thy li ch, Trn t thn ca mnh, Y y, duyn dao ng, t c s tch tnh. 785. i vi cc thin kin, Khng d g vt qua, Thm st cc php xong, Mi tc thnh chp trc. Do vy l con ngi, i vi tr x y, C khi quyt t b, C khi chp nhn Php. 786. V ty sch loi b, Khng tm c i, Cc kin c sa son, i vi hu, phi hu. B man tr, kiu mn, V ty sch loi b, V y i vi g, V y khng chp th. 787. Vi ai c chp th, B ch trch trong Php, Vi ai khng chp th, Ly g c th ni? Chnh i vi v y, Ng, phi ng u khng, V y ty sch, Mi t kin i.
(IV) Kinh Thanh Tnh Tm K (Sn 154)

788. Ta thy v thanh tnh, V ti thng, khng bnh, S thanh tnh con ngi, Vi tri kin, t c. Nm gi quan im ny. Xem y l ti thng, V ny s xem tr, L ty qun thanh tnh. 789. Nu thanh tnh con ngi, Do tri kin t c, Hay vi tr v y, T b s au kh V y c sanh y, Ngoi Thnh o c tnh,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 343 of 408

V y ni nh vy, Do tri kin c nhn. 790. B-la-mn khng ni, Ngoi Thnh o c tnh, Vi iu c thy nghe, Gii c, c th tng; Vi cng c, c c, V y khng nhim trc, T b mi chp ng, Khng lm g i. 791. T b tri kin c, Y ch tri kin mi, i n s tham m, Khng vt qua i dc; H nm gi chp trc, H t b xa lnh, Nh kh th cnh ny, Ri li nm cnh khc, 792. Ngi t mnh chp nhn, Cc chng loi gii cm, i ch cao ch thp, Sng b tng chi phi; Ngi c tr rng ln, Nh tr tu, qun php, C tr, khng i n Cc php cao v thp. 793. V y t th thng, Trong tt c cc php, Phm c iu thy, nghe, Hay cm th, tng n; Vi v tri kin vy, Sng i sng rng m, Khng b ai i, C th chi phi c. 794. H khng tc thnh g, H khng cao g, H khng c ni ln, y ti thng thanh tnh, Khng dnh lu tham m, Mi chp trc trin phc, H khng to tham vng, Bt c u i. 795. Vi v B-la-mn vt khi bin gii, Sau khi bit v thy,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 344 of 408

Khng c kin chp trc. Tham i khng chi phi, Cng khng tham, ly tham, V y i ny, Khng chp th g khc.
(V) Kinh Ti Thng Tm K (Sn 156)

796. Ai thin tr trong kin, Xem kin y ti thng, i t kin y, Vo a v ti thng. Ngi y ni tt c, Ngi khc l h lit, Do vy khng vt khi, S tranh lun i. 797. Khi n thy li ch, n vi t ng n, i vi vt thy nghe, Gii c hay th tng; V y ti y, Lin chp trc nm gi, N thy mi ngi khc, L h lit thp km. 798. Ngi y ch kin y, Thy ngi khc h lit, Bc thin ni nh vy, y l s tri buc; Do vy i thy nghe, Th, tng hay gii cm, Bc T-kheo khng c Y ch, nng ta vo. 799. Ch c tc thnh ra Tri kin trn i, T ni chnh tr, Hay t ni gii c, Khng bn tm so snh, T ng bng ngi khc, Khng c suy ngh n, y "lit " hay y "thng". 800. on tn, t b ng, Khng chp th s g, Khng tc thnh, dng nn, Nng ta ni tr, Chn tht gia tranh chp Khng theo phe phi no, V y khng i theo

Tiu B Kinh - Tp I

Page 345 of 408

Mt loi tri kin no. 801. Vi ai, hay cc oan, Khng c hng nguyn g, Vi hu v phi hu, Hay i ny i sau, V y khng an tr, Ti mt tr x no, T b mi chp th, i vi tt c php. 802. i v y y, Nhng g c thy nghe, c cm th tng n, Cht suy tng cng khng; V B-la-mn y Khng chp th tri kin, Khng ai i ny C th chi phi c. 803. H khng tc thnh g, H khng cao g, Cc php khng c h, Chp trc nm gi g Khng mt Phm ch no, B gii cm dt dn, i n b bn kia, V y khng tr lui.
(VI) Kinh Gi (Sn 158)

804. Sinh mng ny ngn thay, Trong trm nm, ri cht, Nu ai sng hn na, Ri cng cht v gi. 805. Loi Ngi su v ng, Mi chp th v thng, Trng khng l i ny, Thy vy sng khng nh. 806. V loi Ngi ngh rng Ci ny l ca ti, Ci y b s cht, Lm hoi dit h tn. Bit vy, bc Hin tr, Khng gi, khng hng n, Ci ny ng ca ta, Ci ny l ca ta.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 346 of 408

807. Nh nhng g hin ln, Trong gic ng mng m, Con ngi khi tnh dy, Khng cn thy c g. Cng vy i ny, Ngi c a, i luyn, Ri s cht mt i, Khng ai cn thy c. 808. Cc loi hng ngi y c thy v c nghe, Nn h c gi tn, Tn ny hay tn khc. Vi ngi cht i, Ch c gi tn khng, V ch c tn sung, S c cn tn ti. 809. Tham m ci ca ta, H khng c t b, Su kh v than van, Cng xan tham keo kit. Do vy bc n s, Sau khi b chp th, sng mt i sng, Thy c s an n. 810. i vi v T-kheo Sng thanh vng mt mnh, Sng tu tp tm , Hng n hnh vin ly, Np sng vy c ni, Ha hp vi v y, V khng nu t ng, Trong hin hu ca mnh. 811. V n s khng ta, Khng y ch mt ai, Khng lm thnh thng yu, Khng tc thnh ght b. Do vy trong su than, Trong xan tham keo kit, Nh nc trn l cy, Khng dnh t lm nh. 812. Ging nh mt git nc, Khng dnh t hoa sen, Nh nc trn bng sen, Khn dnh t lm nh. i vi vt thy nghe, c cm th tng n,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 347 of 408

Cng vy bc n s Khng dnh t tham m. 813. Do vy bc ty sch, Khng c suy t n, iu c thy c nghe, c cm th tng n. V y mun thanh tnh, Khng c da g khc, V y khng tham m, Cng khng c ly tham.
(VII) Kinh Tissametteyya (Sn 160)

814. Tissa Metteyya, Tn gi ni nh sau: Th Tn hy ni ln, S tai hi ca ngi, m say v dm dc, Sau khi nghe, chng con S hc tp li Ngi, Li dy v vin ly. 815. Th Tn ni nh sau: Hi ny Metteyya, Ai m say dm dc, Qun mt li ging dy, Ri vo ng t vy, Np sng y khng thnh. 816. Ai trc sng mt mnh, Nay ri vo dm dc, Nh xe b nghing ng, Ngi y trong i, c gi l phm phu, c gi l h lit. 817. Ting tt c t trc, Ngi y b tn gim, Thy vy hy hc tp, T b s dm dc. 818. Chi phi bi suy t, Trm ngm nh k ngho, Nghe ting trch ngi khc, Nh k b tht vng. 819. B ngi khc buc ti, N lm cc ao kim, Tr thnh ngi tham ln,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 348 of 408

Chp th iu vng ngn. 820. c danh l Hin tr, An tr sng mt mnh, Nu ri vo dm dc, Su no nh k ngu. 821. Thy nguy hi nh vy, Bc n s trc sau, Kin tr sng c c, Khng thc hnh dm dc. 822. Hy hc tp vin ly, y hnh thnh ti thng, Khng ngh mnh ti thng, Du gn c Nit-bn. 823. S hnh bc n s, Trng khng, khng mong dc, Bc vt khi bc lu, c cc ngi i, B tham dc tri buc, Ganh t v thm mun.
(VIII) Kinh Pasra (Sn 161)

824. y chnh thanh tnh, H thuyt ging nh vy, H ni trong php khc, Khng c s thanh tnh, H ni ch y ch, y l thanh tnh, H rng ri an tr, Trong s tht ca mnh. 825. Nhng ai mun tranh lun, Sau khi vo hi chng, H cng kch ln nhau, H gi nhau l ngu, H i n ngi khc, V khi ln tranh lun, H mun c tn thn, H gi chng thin xo. 826. Ham m thch tranh lun, gia cc hi chng, c mun c tn thn, H s hi tht bi, Khi b nh tht bi, H tr thnh rn ch,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 349 of 408

B ch, h ni gin, K tm li ngi khc. 827. Khi cc nh thm st, Ph bnh cc cu hi, Tuyn b cuc tranh lun, i n ch tht bi, K ni li h lit, Than khc v su no, H rn r than van, N nh bi ta. 828. Gia cc v Sa-mn, Cc tranh lun khi ln, Trong cc tranh lun ny, C chin thng chin bi. Do thy r nh vy, Khng vui thch tranh lun Du c c tn thn, Cng khng li ch g. 829. Hay trong tranh lun ny, N c li tn thn, Sau khi ni ln, Chnh gia cc hi chng. Do vy n vui ci, N t ho kiu hnh, t c mc ch y, Nh tm ni ln. 830. Ci lm n cng cao, Cng l t hi n, Tuy vy n vn ni, Li cng cao kiu mn, Khi thy c nh vy, Hy ng c tranh lun, Bc thin xo ni rng, Thanh tnh khng do vy. 831. Cng nh bc anh hng, Nui dng n vua, La ht mun tm cu, Mt ch th anh hng, i anh hng hy trnh, Ch no c v y, T trc khng c, S u tranh nh vy. 832. Nhng ai chp tri kin, Tranh lun v kin y, Tuyn b thuyt ging rng:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 350 of 408

Ch y l s tht, ng hy ni vi h, y khng tranh lun, ng hy ni thm rng y khng ch th. 833. Cuc chin u tn, Nhng ai sng nh vy, Khng c s va chm, Gia kin ny kin khc, Hi ny Pasra! ng c g ni h, Vi ngi khng chp th, Mt s g ti thng? 834. Vy ng hy i n, Suy t ngm ngh k, Vi tm suy t, Trn nhng loi tri kin, Hy ho ng chung hp, Vi bc ty sch, ng khng c th khng Cng v y tin bc.
(IX) Kinh Mgandiya (SN 163)

Th Tn: 835. Sau khi thy kht i, Bt lc v tham m, Khng th c a mun, i vi s dm dc. Sao, vi bao y trn, Nc tiu, phn u ny, Ta khng c c mun, Vi chn ng chm n. Mgandiya: 836. Nu Ngi khng c mun: Ngc bu nh th ny, N nhn c mong cu, Bi rt nhiu vng, Hy ni nh th no, L tri kin ca Ngi, Gii cm v sinh mng, Cng s hu pht sanh. Th Tn:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 351 of 408

837. Th Tn lin tr li, Cho Mgandiya, Vi Ta khng c ni, Ta ni nh th ny, Sau khi qun st k S chp th trong php, Trong tt c tri kin, Ta khng c chp trc, Ta thy s ct cha, Tch tnh trong ni tm. Mgandiya: 838. Mgandiya ni: Cc l thuyt quyt nh, Ngi ni v n s, Khng nm gi thuyt no. Cn v ngha ny, Ca hai ch ni tnh, Th no l bc Hin tr, Hiu bit hai ch y? Th Tn: 839. Th Tn ni nh sau: Ny Mgandiya, Khng phi t tri kin, T truyn thng, t tr, Khng phi t gii cm, Thanh tnh c em n. Ngi ta ni nh vy, Nhng cng khng phi l Khng kin, khng truyn thng, Khng tr, khng gii cm, T b tt c chng, Khng chp th s g, Bc thin khng y ch, Khng c mun sanh hu. Mgandiya: 840. Mgandiya ni: Nu khng t tri kin, T truyn thng, t tr, Khng phi t gii cm, Thanh tnh c a n. Ngi ta ni nh vy, Cng khng phi khng kin, Khng truyn thng, khng tr, Khng gii lut gii cm, Thanh tnh c em n

Tiu B Kinh - Tp I

Page 352 of 408

Con ngh rng php vy, L php k ngu si, V rng tht c ngi, Nh kin n thanh tnh. Th Tn: 841. Th Tn ni nh sau: Ny Mgandiya, Nu y vn tri kin, ng cn tip tc hi, Chnh do nhng chp th, i n s ngu si, T , ng khng thy, Mt cht g v tng, Do vy, ng ch thy, Tt c l ngu si. 842. Bng ta thng hn ta, Hay thp km hn ta, Ai suy ngh nh vy, Do vy u tranh khi, Ai khng b dao ng Bi ba vn y, Nh vy, i v y, Khng bng, khng th thng. 843. Sao B-la-mn y Li ni: "y s tht ", y chnh l ni lo, gy nn tranh lun, Vi ai khng h c, Bng nhau, khng bng nhau. Do u n c th, Mc vo tranh lun c. 844. on tn mi nh ca, Sng l k khng nh, n s khng thn thit, Vi mt ai lng, Trng khng cc dc vng, Khng xem trng s g, Khng ni chuyn tranh lun, Vi mt ai i. 845. V y sng vin ly, Mi s vic i, Bc Long tng khng chp, V khng ni n h. Nh hoa sen c gai, Sanh ra trong nc,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 353 of 408

Khng b nc v bn, Mc dnh v thm t. Nh vy bc n s, Ni an tnh, khng tham, Khng b dc v i, Mc dnh v thm t. 846. Bc tr, khng do kin, Cng khng do th tng, i n s kiu mn, Khng c tham d vo, Khng cho hnh ng, Cho truyn thng dt dn, Khng b chi phi, Trong tr x ca . 847. Ngi khng a thch tng, Khng c b tri buc, V c tu gii thot, Khng c s si m, V nhng ai chp th, T tng v tri kin, Ngi y sng xung t, Vi mi ngi i.
(X) Kinh Trc Khi B Hy Hoi (Sn 166)

Ngi hi: 848. Ngi sng i an tnh, Kin v gii th no? Con hi Gotama, L bc ngi ti thng. Th Tn: 849. Th Tn p nh sau: Ly i trc thn hoi, Khng y ch ban u, Khng y ch cui cng, Khng k n vt gia, Khng c a thch no. 850. Khng phn n, khng s, Khng khoa i, khng hi, Ni ha nh, khng ng, Bc n s thn ngn. Khng c vng tng lai, Khng su mun qu kh, Thy vin ly gia xc,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 354 of 408

Khng kin dt dn. 852. Sng ring, khng man tr, Khng thch, khng xan tham, Khng xng xo nhm chn, Khng i n hai li. 853. Khng m vt kh i, Cng khng c qu mn, Nhu ha, nhng ng bin, Khng vng tn, khng tham. 854. Khng tu tp v li, Khng c li, khng sn, Khng b i kch thch, Khng am m cc v. 855. Thng tr x, chnh nim, i, khng ngh mnh, Bng hn hay thua ngi, V y, khng bng bt. 856. Khng y ch mt ai, Bit php, khng y ch, V y khng c i, i vi hu, phi hu. 857. Ta gi v an tnh, Khng mong cu cc dc, V y khng trin phc, Vt khi cc tham trc. 858. V y khng con ci, Th vt, rung, t ai, Khng c g nm ly, L ta, l khng ta. 859. Phm phu c buc ti, Hoc Sa-mn, Phm ch, V y khng quan tm, Trong li ni khng ng, 860. Khng tham, khng xan ln, n s khng ni cao, Khng ni bng, ni thp, Khng i n thi kip, V v y vt khi, S chi phi thi kip. 861. Ai khng c vt g,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 355 of 408

Khng c, khng su mun, Khng i n cc php, V y gi an tnh.


(XI) Kinh Tranh lun (Sn 168)

Ngi hi: 862. T u c khi ln, Cc tranh lun, u tranh, Than van v su mun, Cng vi tnh xan tham, Mn v tng thng mn, K c vi hai li, T u chng sanh nhiu, Mong Ngi hy ni ln. Th Tn: 863. T i sanh khi nhiu, Cc tranh lun, u tranh Than van v su mun, Cng vi tnh xan tham, Mn v tng thng mn, K c vi hai li, Cc tranh lun, u tranh, u lin h xan tham, Nhng li ni hai li, Khi ln t tranh lun. Ngi hi: 864. Do nhng nhn duyn no, Kh i sanh i? Hay nhng tham lam no, c lu hnh i? c vng v thnh t, L do nhn duyn no? Khin loi Ngi c sanh, Trong thi gian tng lai? Th Tn: 865. Do c mun l nhn, Kh i sanh i, Hay vi nhng tham lam, c lu hnh i, c vng v thnh t, Do c mun lm nhn, Khin loi Ngi c sanh,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 356 of 408

Trong thi gian tng lai. Ngi hi: 866. c mun sanh i L do nhn duyn no? Hay c nhng quyt nh, Do nhn no c sanh? Phn n v vng ng, Cng vi c nghi hoc, Hoc l nhng php no, c Sa-mn ni n? Th Tn: 867. Kh , bt kh , c gi vy i, Do y ch ni chng, c mun c sanh khi. Sau khi thy trong sc, C hu v phi hu, Chng sanh mi lm c, Nhng quyt nh i. 868. Phn n v vng ng, Cng vi c nghi hoc, Nhng php ny lu hnh, Khi php i c mt, K nghi hy hc tp, Trn con ng chnh tr, Sau khi bit cc php, Do Sa-mn thuyt ging. Ngi hi: 869. Kh , bt kh , L do nhn duyn no, Do ci g khng c, H khng c hin hu. Cn v ngha ny, V phi hu v hu, Hy ni cho chng con, Nguyn nhn g chng sanh? Th Tn: 870. Do nhn duyn cm xc, Kh , bt kh , Nu khng c cm xc, H cng khng hin hu,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 357 of 408

Cn v ngha ny, V phi hu v hu, Ta ni cho ng r, Nguyn nhn ny, chng sanh. Ngi hi: 871. Cn cm xc i, Do nhn g sanh khi, Hay cc loi chp th, Do t u sanh nhiu, Do ci g khng c, Ng s hu khng c, Ci g khng hin hu, Khin khng c cm xc? Th Tn: 872. Do duyn danh v sc, Nn c cc cm xc, Do nhn cc c mun, Nn c nhng chp th, Nu c mun khng c, Ng s hu cng khng, Do sc khng hin hu, Khin khng c cm xc. Ngi hi: 873. S hnh nh th no, Sc php khng hin hu, An lc v kh au, Th no khng c mt, Hy ni ln cho con, Khng c nh th no, Chng con mun c bit, Tm con ni vy. Th Tn: 874. Khng c tng cc tng, Khng c tng v tng, Phi tng cng khng c, V hu tng cng khng. Do s hnh nh vy, Sc php khng hin hu, Do nhn duyn cc tng, H lun c hnh thnh. Ngi hi:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 358 of 408

875. Ngi ni chng con, Nhng iu chng con hi, C iu na hi Ngi, Mong Ngi tr li cho, Bc Hin tr ni rng, Nh th ny ti thng, Ngha l i ny, S thanh tnh D-xoa Hay l chng mun ni, C iu g khc na? Th Tn: 876. Bc Hin tr ni rng, Nh th l ti thng, Ngha l i ny, S thanh tnh D-xoa, Nh c ngi ni rng, Chnh l s hoi dit, Li mt s thin nhn, Ni rng: "Khng d y". 877. Bit c nhng php y, u nng ta y ch, Bit vy bc n s, Suy t trn y ch, Bit c, nn gii thot, Khng i n tranh lun, Bc Hin khng tm n, C hu v phi hu.
(XII) Nhng vn nh b (Sn 171)

Ngi hi: 878. Mi ngi t thin chp, V tri kin ca mnh, Do chp th sai bit, Bc thin xo ni ln, Ai bit nh th ny, V y bit c php, Ai ch trch im ny, V y khng hon ton. 879. Do chp th nh vy, H tranh lun vi nhau, H ni k khc ngu. Khng c kho thin xo. Trong nhng li ni ny, Li ni ai chn tht, Hay tt c v ny,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 359 of 408

L nhng bc kho ni? Th Tn: 880. Nu khng c chp thun, Php ca cc ngi khc, Ni k khc l ngu, Tu nh vy thp km. Tt c l ngu si, C tu tht thp km. Tt c tri kin ny. u ch l thin chp. 881. Nu cc cuc tranh lun, c tri kin gn lc, Tr tu c thanh tnh, Thin xo tr sng sut, H khng c mt ai, L tr tu h lit, V tri kin ca h, c hon ton vin mn. 882. Ta khng c ni rng: "y chnh l s tht". Cc ngi ngu vi nhau, Cng nhau ni nh vy, Vi tri kin t mnh, H ni l chn tht, Do vy cc ngi khc, c h xem l ngu. Ngi hi: 883. Mt s ngi ni rng: "y mi l s tht" H ni cc ngi khc, L trng khng, gi di, Do chp th nh vy, H tranh lun u tranh, V sao bc Sa-mn, Khng cng ni mt li? Th Tn: 884. S tht ch c mt, Khng s tht th hai, Ngi hiu bit tranh lun, Vi ngi c hiu bit, Nhng chn tht h khen, Ch s tht ca h,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 360 of 408

Do vy bc Sa-mn, Khng cng ni mt li. Ngi hi: 885. V sao h ni ln, Nhng chn tht sai khc, V sao bc thin xo, Li ni li tranh lun, Nu cc s tht y, L nhiu v sai bit, Hay h ch nh n, Nhng suy lun ca h. Th Tn: 886. Tht s cc s tht, Khng c nhiu sai bit, T cc lung t tng, V thng cn i, Do h suy ngh n, T tng cc tri kin, H ni c hai php, S tht v gi di. 887. Cc php c thy nghe, c gi gii, th tng, H y c php ny, H suy t, nhn thy, An tr cc quyt nh, H ch ci ngi khc, H ni cc ngi khc, L ngu si bt thin. 888. V rng i ngi khc, N xem l ngu si, T mnh gi chnh mnh, L thin xo tt p, Do chnh mnh khen mnh, V y gi thin xo, Khinh thng cc ngi khc, Li ngi y l vy. 889. V y qu say m, Vi tri kin ca mnh, Nn tr thnh kiu mn, Vin mn t mnh, T mnh vi tm , Lm l qun nh mnh, Do vy, b say m,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 361 of 408

Trong tri kin ca mnh. 890. Nu ngi khc ni rng: N l hng h lit. Nh vy i t mnh, K kia cng lit tu, Nu t n sng sut, Bc Hin tr hiu bit, Khng c ai ngu si, Gia cc bc Sa-mn. 891. Nhng ai tuyn b php, Sai khc vi php ny, i ngc li thanh tnh, Khng l ngi hon ton, Nh vy cc ngoi o, Tuyn b tht rng ri, Do lng tham tri kin, H qu sc am m. 892. Nhng ai tuyn b rng, Chnh y l thanh tnh, H ni khng thanh tnh, Trong cc php sai khc. Nh vy cc ngoi o, An tr tht rng ri, H kin tr tuyn b, Con ng ring ca mnh. 893. Ai kin tr tuyn b, Con ng ring ca mnh, Sao y c th, Ni ngi khc l ngu? V y t ch mnh, em li ting lit tu, Ngi khc ni ni ngu, Khng c php thanh tnh. 894. An tr trn quyt nh, T mnh lng sc ngi V y trn i, Ch tng thm tranh lun, Ai t b tt c, Mi quyt nh, ch trng, Khng b ngi i, Ch l k lit tu.
(XIII) Nhng vn to ln (Sn 174)

Ngi hi:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 362 of 408

895. Vi nhng ai thin v, i vi nhng tri kin ny, Ch y l s tht, H ci c tranh lun, Tt c nhng ngi y, em li s ch trch, Hay chnh ti y, H c li tn thn? Th Tn: 896. y ch l nh b, Khng em an tnh, Ta ni v hai qu Ca cc loi u tranh. Sau khi thy nh vy, Ch c nn tranh lun, Nn thy rng an n, Khng phi t tranh lun. 897. Phm nhng th tc ny, c sanh gia phm phu, Bc tr khng da vo, Tt c th tc ny, khng c quan tm, Sao nay tm quan tm, Sao c th kham nhn, Vi vt c thy nghe. 898. Bc xem gii ti thng, Ni tnh nh ch ng, Chp th gii cm xong, H an tr nh vy. y h tu tp, Do y c thanh tnh, H ch kho ni nng, H b hu dt dn. 899. Nu c ai vi phm, Gii hnh v gii cm, Ngi y s run s, V s hnh khim khuyt. y ngi y than, C gng c thanh tnh, Nh l hnh lc on, Nh k b gia nh. 900. i vi gii cm th, Sau khi on tt c, Cng vi cc s hnh, C ti,khng c ti,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 363 of 408

Khng cn c c gng, Thanh tnh, khng thanh tnh, Hy sng hnh vin ly, Khng chp th an tnh. 901. Ngi y ch kh hnh, Ngi y ch nhm chn, K da vo nghe thy, Hay da vo th tng, H l hng ni ln, Tn thn s thanh tnh, Cha on c tham i, i vi hu, phi hu. 902. Vi ai c n lc, Cu mong v ham mun, H mi phi run s, Vi nhng kin ca mnh, Vi nhng ai i, Khng c sanh v cht, Do g, khin h s, H tham vng ci g? Ngi hi: 903. C nhng ngi tuyn b, Php ny l ti thng, Nhng ngi khc li ni, Php y l h lit. Ai ni li chn tht, Gia hai hng ngi ny, Hay tt c hng ny, u l hng kho ni? 904. Vi php t ca mnh, Ni php ny vin mn Ch trch php ngi khc, L thp km h lit, Do chp th nh vy, H lun tranh u tranh, Mi th tc t mnh, H ni l chn tht. Th Tn: 905. Nu c b ngi khc, Khinh r l h lit, Nh vy gia cc php, Khng g th thng sao? K phm phu ni rng

Tiu B Kinh - Tp I

Page 364 of 408

Php ngi khc h lit, Cng quyt t cao, Php mnh khng h lit. 906. Nh mi ngi tn th, Chnh php ca t mnh, Ging nh h tn thn, Mi s hnh bn thn, Tt c nhng li ni Tr thnh li chn tht, S thanh tnh i h, T mi ngi tc thnh. 907. Vi ngi B-la-mn, Khng ngi khc lnh o, Sau khi nghin cu, Chp th trong cc php, Do vy nn v y Vt khi cc tranh lun, Khng thy php ngi khc, C th th thng hn. 908. H ni: "Ti thy, bit, Ci ny l nh vy". H i n quan im, Thanh tnh nh tri kin, V y thy vy, Cn g kin ngi khc, Vt qua c quan im, Thanh tnh nh php khc. 909. Ngi c mt thy c, C danh v c sc, Sau khi thy c h, S bit h l vy, Hy h c thy, Cc dc nhiu hay t, Bc thin xo khng ni, Thanh tnh l nh dc. 910. Ngi gi cung tn, Khng a n thanh tnh, V c thin v, Vi tri kin tc thnh, Y ch ni ci g, Ni y l tinh sch, Ngi tuyn b thanh tnh, Thy y nh vy. 911. Phm ch khng ri vo, Thi gian v c lng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 365 of 408

Khng theo cc tri kin, Khng b con vi tr, Bit c cc th tc, Do phm phu chp th, Cc ngi khc hc hi, V y sng h x. 912. Khng chp th trin phc, n s sng i, Gia tranh lun khi ln, Khng theo phe phi no, Sng an tnh, h x, Gia nhng ngi khng tnh, Cc ngi khc hc hi, V y sng khng hc. 913. T b lu hoc c, Khng to lu hoc mi, Khng i n c mun, Khng cung tn chp th, V Hin tr nh vy, Thot khi cc t kin, Khng tham dnh i, Khng b ng ch trch. 914. Khng c s th hn i vi tt c php, Phm c thy nghe g, Cng vi tng v th, n s khng h ly, t gnh nng xung Khng lin h thi gian, Khng chm dt, khng cu, Th Tn ni nh vy.
(XIV) Kinh Tuvataka (Con ng Mau Chng) (Sn 179)

Ngi hi: 915. Con hi bc i tin, Bc b con mt tri, Con ng n vin ly, Con ng n an tnh, T-kheo sau khi thy, Lm th no mt lnh, Khng c s chp th, Mt vt g i? Th Tn:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 366 of 408

916. Th Tn p nh sau: Hy cht t hon ton, Gc r cc h lun, Mi t tng "ti l ", Tt c phi chm dt, Phm c ni i no, Sau khi nhip phc chng, Thng chnh nim hc tp. 917. Phm c loi php g, c thng tri hon ton, Hoc thuc v ni php, Hay thuc v ngoi php, Ch c lm kin tr, Bt c mt php no, Trng thi y khng gi, S mt lnh ca tnh. 918. Ch c ngh nh sau: Ci kia l tt hn, y l h lit hn, Hay y l ngang bng, Do phi b xc chm, Vi cc sc sai bit, Hy ch t mnh, An tr trn vng tng. 919. Hy gi c an tnh, V pha t ni tm, T-kheo khng cu tm, An tnh t ch khc, Vi ngi c an tnh, T pha t ni tm, khng c t ng, T u c v ng. 920. Nh chnh gia trung ng, Ca bin c i dng, Sng bin khng c sanh, Bin hon ton ng lng, Cng vy, ny T-kheo Hy ng lng khng ng, Khng to nn bng bt, i s g i. Ngi hi: 921. V c mt rng m tuyn b r rng, Php c th ch ng, Mi nguy him kh khn,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 367 of 408

Bc Hin thin mong Ngi, Tuyn b r con ng, Hay v bit gii thot, Hoc v php thin nh? Th Tn: 922. Ch c nhng con mt, y dy nhng tham m! Hy chn ng l tai, Nghe cu chuyn ca lng. Li ch nn m say, Cc mi v ngon lnh, Ch xem l ca ta, Mi s vt i! 923. Trong khi c cm gic, Vi cc loi cm xc, T-kheo khng than van, Bt c mt iu g. V y khng cu mong, Du li sanh hu no, V khng c run s, Ri vo cc kinh hong. 924. Cc n thu c, Cng vi cc ung, Cc mn n nhai c, Cc vi mc c, Ch c ct cha chng, Nhng vt nhn c, Ch c qu lo u, Nu khng thu c chng. 925. Hy tu tp thin nh Ch lm k lang thang, Ch a thch tro c, ng ri vo phng dt, i vi cc ch ngi, Cng vi cc ch nm, T-kheo hy an tr, Nhng ch khng ting ng. 926. Ng ngh c chng mc, Ch c ng qu nhiu, Hy lun lun tnh thc, N lc v nhit tm, Hy t b bing nhc, Man tr, ci, chi a, Hy t b dm dc, B a thch trang im.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 368 of 408

927. Ch c dng ba ch, A-thar-va V-, Ch t chc on mng, Coi tng v xem sao, Mong rng t Ta, Khng on ting th ku, Khng cha bnh khng sanh, Khng hnh ngh lang bm. 928. T-kheo khng run s, Khi b ngi ch trch, Cng khng c cng cao, Khi c khen tn thn, Hy t b tham i, Cng vi tnh xan tham, K lun c phn n, Cng vi ni hai li. 929. T-kheo khng an tr, Trong ngh nghip bn bun, Li khng c ch trch, Bt c ti ch no, Khi ti thn lng, Khng tc gin mt ai, Ch c v li dng, Ni chuyn vi qun chng. 930. T-kheo khng nn ni, Khoa trng qu mc , V cng khng ni li C dng li dng. Ch c hc tp theo, Li s sng trng tro, Ch c tht ra li Khiu khch xung t ai! 931. Ch c b dt dn, Ri vo li ni lo, Khng c lm nn, iu man tr gi di, Ch c khinh ngi khc, V vn sinh mng, V vn tr tu, V vn gii hnh. 932. Sau khi phn ut nghe Nhiu ngn t li l Ca cc v Sa-mn, Hay nhng k phm phu, Ch c phn ng h, Vi nhng li th c,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 369 of 408

Bc hin lnh an tnh, Khng phn pho mt ai. 933. Sau khi r bit c Php ny l nh vy, T-kheo hy hc tp, Sng sut v chnh nim, R bit s mt lnh, c gi bc "an tnh ", Ch c sng phng dt, Trong li dy C-m. 934. Bc c chin thng, Khng ai chin thng ni T mnh thy c php, Khng nghe theo tin n, Do vy hy hc tp Lun lun khng phng dt, Vi tm t cung knh, Li dy c Th Tn, Th Tn ni nh vy.
(XV) Kinh Chp Trng (Sn 182)

Th Tn: 935. T ngi cm cc trng, S hi c sanh ra, Hy xem cc loi ngi, Trong khi u tranh nhau, Ta s ni s hi, Nh Ta c bit. 936. Thy loi, ngi vng vy, Nh c trong nc cn, Thy h chng i nhau, Ta ri vo s hi. 937. i ton khng li cy, Mi phng u dao ng Mun cho mnh ngi nh, Ta khng thy nh . 938. Cui cng l xung t, Thy vy Ta chn ngt, y Ta thy mi tn, Kh thy, gn vo tim. 939. Ai b mi tn m, Chy khp mi phng hng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 370 of 408

Ai rt mi tn ra, Khng chy, lin ngi xung. 940. y s hc tp, c ni r ln, Phm trin phc i, Ch lin h vi chng, m thng dc hon ton, T hc tp Nit-bn. 941. Chn tht khng xng xo, Khng man tr, hai li, Khng phn n, n s, Vt tham c, xan tham. 942. Ngi ngh n Nit-bn, B ng, nhc, thy min, Khng sng vi phng dt, Khng an tr, qu mn. 943. Khng ri vo ni lo, Khng tham i cc sc, Cn liu tri qu mn, Sng t b bo c. 944. Khng hoan h vic c, Khng nhn chu s mi, Trong tn gim khng su, Khng lin h tham i, 945. i, Ta gi bc lu, Mong cu gi bt nc, S duyn gi bin k, Bn dc kh vt qua. 946. n s khng ri chn, Phm ch tr t lin, V t b tt c, Tht c gi an tnh. 947. Bit vy, gi ngi bit, Bit ri khng y php, Chn chnh sng i, Khng tham i mt ai. 948. Ai y vt dc, i kh vt i, Khng su, khng tham mun, Ct dng khng tri buc.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 371 of 408

949. Trc ng lm kh cn Sau ng khng vt g, gia khng nm gi, ng s sng an tnh. 950. Ton din i danh sc, Khng g ngh "ca ta" Khng c g khng su, Khng c gi i. 951. Khng ngh "y ca ti ", Khng ngh "y ca ngi ", Ngi khng c t ng, Khng su v khng ng. 952. Khng tn bo, khng tham, Khng dc, thng ng ng, c hi Ta ni ln, Li ch bc bt ng. 953. Bc ly dc r bit, V y khng s hnh, Thot ly, khng tinh cn, Thy an n khp ni. 954. Bc n s, khng ni, Bng nhau, thua, hn nhau, An tnh, ly xan tham, Khng nhn, khng bc b. Th Tn ging nh vy.
(XVI) Kinh Sriputta (X-Li-Pht) (Sn 185)

Sriputta: 955. Trc con cha tng thy, Cha ai tng c nghe, Ting ni tht ngt ngo, Nh ting bc o S, T ci u-sut n, X-li-pht ni vy. 956. Bc c mt xut hin, i ny v thin gii, Qut sch mi u m, c c, chng an lc. 957. Bc Gic ng, c lp, Nh tht, khng man tr, Ngi n i ny,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 372 of 408

Lnh o cc chng, T nhiu ngi tri buc, Con n vi cu hi. 958. V T kheo nhm chn, Sng an ta, trng khng, Ti gc cy, ngha a, Hay ni rng hang su. 959. Ti ch cao thp y, C bao nhiu s hi, Khin T kheo khng run, Ti tr x vng lng? 960. Bao nguy him i, T Kheo cn chinh phc, Trong hng i bt t, Ti tr x xa vng? 961. Ngn ng v hnh x Ca v y l g? C bao nhiu gii cm, T Kheo cn tinh tn? 962. Chp nhn hc tp g, V T Kheo nht tm, Thng minh, gi chnh nim, Ty sch cc cu u, Trn t ng ca mnh, Nh th lc vng bc? Th Tn: 963. Ny Sriputta, Th Tn bn tr li: Vi ngi bit nhm chn, C g l khoan khoi! Khi s dng sng ta, Ti ch tnh trng khng, Vi ai mun gic ng, Sng ng vi ty php, Ta s ni ngi y, Nh Ta qun tri. 964. V T kheo c tr, Chnh nim sng bin a, Khng c s nm iu, ng s hi i. Cc loi rui, mi bay Cng cc loi b st,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 373 of 408

Xc chm ca loi ngi, Cng cc loi bn chn. 965. V y khng nn s, Tri kin ca ngi khc, Khi c thy bit, Nhiu s hi ca chng, Bc tm n ch thin, Thy c cc nguy him Cn phi lo khc phc Tt c nguy him khc. 966. Khi th lnh bnh hon, Khi cm xc i kh, Vi lnh v cc nng, Cn phi nhip phc chng, B chng cm xc nhiu, K khng b nh ca Cn tinh tn cn mn, Lng ht sc kin tr. 967. Ch n trm, n cp, Ch ni li ni lo, Hy cm xc t tm, i k yu, k mnh, Khi r bit tm t, Trong tnh trng dao ng, Hy gt sch, ty sch, Phn hc m en ti. 968. Ch b chi phi, Bi phn n, qu mn, Hy o chng tn gc, V an tr nh vy, i nhng g kh i, Hay i khng kh i, Hy hon ton nhip phc, Ch b chi phi. 969. Thin trng v tr tu, Hoan h trong ch thin, Hy chn ng loi b, Nguy him ch nn y, Hy khc phc bt lc, i tr x vng lng, Hy khc phc bn php, Khin su mun khc than. 970. Ta s n nhng g, V c n ti u. Tht kh khn ta ng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 374 of 408

Nay ta ng ti u? Vi nhng t tng y, V y c th than, Bc hu hc, khng nh, Hy nhip phc tr chng. 971. Vi n, vi mc, ng thi, thu hoch c, Cn c lng va , Vi mc ch tha mn, Ch ng i vi chng, Sng nhip phc trong lng, Du phn ut, khng ni, Nhng li c th c. 972. Vi mt ci nhn xung, Chn khng i lang thang, Ch tm vo thin nh, Vi rt nhiu tnh gic, C gng tu tp x, T ng kho nh tnh, Hy ct t tr kh, Cc nghi ng hi tic. 973. B buc, ti bng li, Chnh nim, tm hoan h, Ph hoi s cng rn, Gia cc ng Phm hnh, Ni ln nhng li ni, Hin thin v ng thi, Khng tm suy t, Cc ch thuyt ngi khc. 974. Li na, nm loi vua, Hin c trn i, Hy hc nhip phc chng. Lun lun gi chnh nim. i vi sc v ting, i vi v v hng, Cng i cc cm xc, Hy ch ng tham i. 975. Hy ch ng c mun, i vi nhng php y, V T kheo chnh nim, Tm t kho gii thot, Ri ng thi v y, Chn chnh suy t php, Vi chuyn tm nht tr, Hy on tn hc m. Th Tn ni nh vy.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 375 of 408

CHNG V

PHM CON NG N B BN KIA


(I) Bi K M u (Sn 190)

976. T thnh ph p , Ca cc K-xa-la, C v B-la-mn, Thng t cc ch thut, Hng tm v s hu, Hng pha Nam bc ti. 977. Trong nc t-xa-ka, Gn x A-la-ka, V y sng trn b, Sng G-a-v-r, Nui sng bng tri cy, Bng n lm vt. 978. Gn ch v y , C lng t rng ri, Vi ti sn thu thp, T chc t n ln. 979. i t n l xong, V y tr v am, Trong khi bc vo am, Mt Phm-ch khc n. 980. Chn sng hp, run ry y bn, u lm bi, Ngi y bc n gn, V xin nm trm tin. 981. Sau khi thy v y, Ba-va-ri mi ngi, Hi thm, thin, an lc Ri ni li nh sau: Bvarim: 982. Nhng g ti cho c, Ti cho tt c, Phm ch hy tin ti, Ti khng c nm trm. Phm-ch: 983. Nu iu ta xin ng, Tn gi khng p ng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 376 of 408

Sau by ngy, u ng S b v, by mnh! 984. Sau khi lm ch thut, K man tr tuyn b, Nhng li ni ng s, Nghe nhng li ni y, Phm-ch Ba-va-ri Cm thy lng au kh. 985. Gy m, khng ung n, B tn su mun m, Vi tm t nh vy, kh vui trong thin, 986. Thy lo s bun kh, Mt Thin nhn i n, Mun bn c hnh phc, Ni vi Ba-va-ri. Thin nhn: 987. K man tr mun tin, Khng r bit v u, V u, nh b u, Tr y n khng c. Bvarim: 988. Ny bn,nu bn bit, Hy ni cu hi ti, V u, nh b u, Chng ti nghe li ngi. Thin nhn: 989. Ti khng bit vic ny, Tr ny, ti khng c, V u, nh b u, Bc chin thng thy c. Bvarim: 990. Vy ai c th bit, Trn qu t trn ny, V u, nh b u, Thin nhn, ni ti bit. Thin nhn:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 377 of 408

991. T thnh Ka-pi-la, Bc lnh o th gii, Xut hin ra i, L con chu, hu du, Ca vua Ok-ka-ka Thch t, chiu ho quang. 992. V y Chnh ng Gic, Hi ny B-la-mn, i n b kia, i vi tt c php, t c c sc mnh, Ca tt c thng tr, Bc c mt thy c Trong tt c cc php. t c s dit tn, Ca tt c cc php, c gii thot, dit tn, i vi cc sanh y. 993. Bc Gic ng, Th Tn, Bc c mt thuyt php, Hy n hi v y, V y s tr li. 994. Nghe ting Chnh ng Gic, Ba-va-ri phn khi, Su mun c gim bt, c hoan h rng ln. 995. V Ba-va-ri y, Hoan h v phn khi, Cm thy lng cm ng, Hi v thin nhn y. Bvarim: 995b. ti thn lng no, ti th trn no, ti quc no, Lnh o th gii tr? Ti y, ti s i, nh l bc Gic ng, Bc V thng loi Ngi. Thin nhn: 996. ti Xa-vat-thi, Trong thnh K-xa-la, Bc chin thng an tr,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 378 of 408

Vi tr tu rng ln, Vi hiu bit th thng, Rng ri v cng khp. V y l Thch t, Khng gnh nng v lu, Bc Ngu vng loi Ngi, Bit r v nh u, Bit r nh v u. 997. Ri v B-la-mn, Cho gi cc t, L nhng v thng t, V ba ch k tng. Bvarim: 997b. Hy n, cc thanh nin, Ta s ni, hy nghe, Nhng li ta ni ln. 998. V y rt kh gp, Rt him hin i, Nay sanh ra i, c danh bc Chnh gic, Hy i gp X-v, Thy c bc V thng. Cc t: 999. Knh tha B-la-mn, Th no chng con bit, Sau khi thy v y, Bit v y l Pht, Chng con cha c bit Hy ni chng con bit! Bvarim: 1000. Trong nhng k ba ch, c truyn li n nay, C ni n tng tt, Ca mt bc i nhn, C ni ba mi hai, Trn , c lin tc. 1001. Ai c trn tay chn, tng i nhn y, Ch c hai sanh th, Khng c ci th ba.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 379 of 408

1002. Nu tr ti gia nh, Chinh phc qu t ny, Khng dng trng, dng kim, Gio ha ng Chnh php. 1003. Nu v y xut gia, B nh, sng khng nh, Rng m mn v minh, V y, c tr thnh, Bc Chnh ng Chnh gic, Bc ng cng, V thng. 1004. Vi tm , hy hi, Sanh, tnh tng ca ta, K ch, t ta, V u, nh b u. 1005. Nu v y l Pht, Thy r, khng che kn, Vi li, v y p, Cc cu hi bi . 1006. Nghe li Ba-va-ri, Mi su ngi t, Tt c l Phm ch, Tn l A-ji-ta, Tis-xa-mt-t-ya, Pun-na-ka, Mt-gu, Cng vi o-ta-ka, V U-pa-xi-va, Nan-da, H-ma-ka, T--ya, Kap-pa, Vi Ja-tu-kan-ni, L bc danh Hin tr. 1008. V Bha-dr-vu-a, Cng vi U-da-ya, Phm Ch Po-x-la, V Mo-gha-r-j, L bc c tr tu, Cng vi Pin-gi-ya, L v i n s, Tt c nhng v y. 1009. Mi ngi c chng, C danh xng i, Tu thin, a thin nh, Bc c tr sng sut, Mang theo nhng du tch, i sng trc ca mnh.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 380 of 408

1010. nh l Ba-va-ri, Thn pha hu hng Ngi, Tt c u bn tc, Mc o vi da th, Mt hng v pha Bc, Tt c chng ra i. 1011. Trc ht, h i ngang, n Pa-tt-th-na, Ca x A-la-ka, Ri Ma-hi-xa-ti, Tip n Uj-j-ni, V n G-nad-ng, Tip n V-i-xng, Va-na-xa-ha-yng, 1012. i n K-xm-bi, i n Xa-k-ta, Ri n Xa-vat-thi, L thnh ph ti thng, K n X-ta-vyam, Ka-pi-la-vat-thu, Ri n ta lu i, Tn Ku-xi-na-ra, Ri i n Pa-va, V thnh ph Bh-ga, Tip n V-x-ly, Thnh ph Ma-ga-a, Ri Pa-xe-na-ka, Ngi in p, kh i. 1014. Nh ngi kht, nc mt, Nh ngi bun, li ln, Nh nng bc, bng mt, H gp leo ngn ni. 1015. Th Tn, trong lc y, Dn u chng T-kheo, Ngi ang thuyt Chnh php, Cho cc v T-kheo, Ging nh con s t, Rng ting rng trong rng. 1016. A-ja-ta thy Pht, Nh mt tri vng chi, Nh mt trng ngy rm, c trn y vin mn. 1017. V thy tay chn Ngi, y cc tng tt, Hoan h ng mt bn,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 381 of 408

Hi cu hi tm . Ajita: 1018. Hy ni v th sanh, Ni dng h, cc tng, V ti thng k ch, Phm ch c bao nhiu? Th Tn: 1019. Tui th trm hai mi, Dng h B-va-ri, Trn tay chn, ba tng, Thng t ba V-. 1020. V tng v truyn thuyt, V t vng, l nghi, Tng c c nm trm, t ti thng diu php. Ajita: 1021. Bc V thng, on i, Hy ni ln tng tn Cc tng Ba-va-ri, chng con khng nghi. Th Tn: 1022. Li che kn mt my, Gia hng mi, lng trng, C da bc m tng, Hy bit vy, thanh nin. 1023. Khng nghe cu hi g, Ch nghe cu tr li, Qun chng rt ngc nhin, Chp tay t suy ngh. Dn chng: 1024. Thin, Phm thin, thch, Hay Xu-jam-pa-ti Ai, vi hi Ngi, Xin ni cho c bit? Ajita: 1025. Ba-va-ri tm hi,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 382 of 408

V u, nh b u, Th Tn hy tr li, on nghi hoc chng con? i, tha bc Tin nhn! Th Tn: 1026. V minh l nh u, Hy hiu bit nh vy, Minh l nh b u, Lin h dc tinh tn, Vi lng tin, chnh nim, Lin h vi thin nh. 1027. Vi cm th ln mnh, Thanh nin t ch ng, p o da mt bn, Vi u, nh l chn. Ajita: 1028. Phm ch Ba-va-ri, Cng t, tha Ngi, Tm phn khi, p , L chn, bc c mt. Th Tn: 1029. Phm ch Ba-va-ri, Hy sng c an lc, Cng vi cc t! Mong ng sng an lc, Th mng c lu di, Hi ny k thanh nin. 1030. Ba-va-ri v ng, C mi nghi ng g, C hi n, hy hi, Ty theo ng mun. 1031. c bc Chnh ng Gic, Cho c hi tt p, A-ji-ta lin ngi, Chp tay hi Nh Lai, Hi cu hi th nht, Chnh ngay ti ch y, K m u xong.
(II) Cu Hi Ca Thanh Nin A-ji-ta (Sn 197)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 383 of 408

Ajita: 1032. Tn gi A-ji-ta: Do g, i b che, Do g, khng chi sng, Hy ni ln ci g, Lm u nhim cuc i, Ci g s hi ln? Th Tn: 1033. Th Tn lin p li: i b v minh che, Do xan tham, phng dt, i khng c chi sng, Ta ni do mong cu, Nn i b u nhim, Chnh l s au kh, Nn c s hi ln. Ajita: 1034. Tn gi A-ji-ta: Mi ni dng nc chy, Ci g ngn dng nc? Hy ni ln ci g? Ch ng c dng nc? Ci g ng dng nc? Th Tn: 1035. Th Tn lin p li: Hi ny A-ji-ta, Cc dng nc i, Chnh nim ngn chn li, Chnh nim c Ta gi, Ch ng cc dng nc, V chnh do tr tu, ng li cc dng nc. Ajita: 1036. Tn gi A-ji-ta: Tr tu v chnh nim, Cng vi danh v sc, Knh tha bc Tn gi, Hy ni iu con hi, T u chng b dit? Th Tn:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 384 of 408

1037. Cu hi g ng hi, Hi ny A-ji-ta, Ta s p cho ng, Ch no danh v sc, c on dit hon ton, Khng cn li d tn, Chnh do on dit thc, Danh sc c on dit. Ajita: 1038. Nhng ai bit t st, Cc php thuc hu vi, Cng vi bc hu hc, V phm phu i, c hi, Ngi hy ni, V np sng ca h? Bc thn trng sng sut, Hy ni ln, tha Ngi! Th Tn: 1039. Ch tham m cc dc, Gi tm t an tnh, Thin xo trong cc php, T-kheo gi chnh nim, Sng i sng xut gia.
(III) Cc Cu Hi Ca Thanh Nin Tissametmeyya (Sn 199)

Yissa: 1040. Tissa Met-tey-ya: Ai tha mn i, Vi ai khng dao ng, Ai thng tri hai bin, gia, khng dnh lu, Ai Ngi gi i nhn, i, ai vt khi, Thu dt cc i nhim? Th Tn: 1041. Th Tn lin p rng: Hi ny Met-t-ya! Gia dc, sng Phm hnh, Khng i, lun chnh nim, T-kheo lng tnh ton, An tnh, khng dao ng.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 385 of 408

1042. Ai thng tri hai bin, Chng gia, nh suy t, Khng dnh lu b nhim, Ta gi l i nhn, V y, i ny, Vt khi s thu dt, Cc i nhim tham mun.
(IV) Cu Hi Ca Thanh Nin Punnaka (Sn 199)

Punnaka: 1043. Tn gi Pun-na-ka: Vi ai khng dao ng, Thy r c ci gc, Con n vi cu hi, Lin h n mc ch, Bc n s, loi Ngi, St--ly, Phm ch, Do h y ch g, T n cho ch Thin. t chc rng ln? Con hi bc Th Tn, Hy tr li cho con. Th Tn: 1044. Th Tn bn p rng: Hi ny Pun-na-ka! Bc n s loi Ngi, St--ly, Phm ch, t chc rng ln, T n cho ch Thin. Khi h thnh gi yu, H t chc t n, V rng h hy vng, c sanh i ny, Hi ny Pun-na-ka! Punnaka: 1045. Tn gi Pun-na-ka: Bc n s loi Ngi, St--ly, Phm ch, t chc rng ln, T n cho ch Thin. Th Tn ngh th no, H khng c phng dt Trn con ng t n, H vt qua gi cht, c hay khng, tha Ngi,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 386 of 408

Con hi c Th Tn, Con mong Ngi tr li? Th Tn: 1046. Th Tn tr li rng: Hi ny Pun-na-ka, H hy vng, tn thn, H cu nguyn, cng l, H cu nguyn cc dc, Do duyn v li dng, Chuyn tm lo t n, a thch, tham sanh hu, H khng vt gi cht, Ta ni ln nh vy. Punnaka: 1047. Tn gi Pun-na-ka: Nu chng chuyn t n, Nhng khng th vt qua, Gi cht vi t n, Thi ai sng i, Trong th gii Nhn, Thin, vt qua gi cht, Ai c vy, tha Ngi, Con hi c Th Tn, Ngi tr li cho con? Th Tn: 1048. Th Tn tr li rng: Hi ny Pun-na-ka, Ai tnh ton cao thp, c lng vy i, Ai khng b dao ng, Bt c u i, An tnh, khng phun khi, Khng phin no, khng cu, V y vt gi cht, Ta ni ln nh vy.
(V) Cu Hi Ca Thanh Nin Mettagu (Sn 201)

Mettagu: 1049. Tn gi Mt-ta-gu: Con xin hi Th Tn, Mong Th Tn tr li, Vn con hi,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 387 of 408

Con ngh Ngi hin tr, T ng tu tp, T u, trong i, au kh ny khi ln, Vi nhiu loi nh vy? Th Tn: 1050. Th Tn tr li rng: Hi ny Mt-ta-gu, ng hi ta vn , Sanh khi ca kh au, Ta s ni cho ng, Nh Ta c bit, Chnh do duyn sanh y, Nn kh c khi ln, Vi nhiu loi nh vy, Khc bit trong i. 1051. Nhng ai v v minh, Tc thnh cc sanh y, K ngu to au kh, Tip tc c sanh khi, Do vy k hiu bit, Khng nn to sanh y, V thy s sanh khi, Ca sanh v au kh. Mettagu: 1052. iu chng con hi, Ngi p chng ri, Nay xin hi cu khc, Mong Ngi gii p cho, Th no bc Hin tr, Vt khi dng nc mnh, Vt khi sanh v gi, Cng su mun than khc, Mong rng bc n s, Hy kho tr li con, ng nh Ngi bit, Php nh l nh vy? Th Tn: 1053. Th Tn tr li rng: Hi ny Mt-ta-gu, Ta s ni cho ng, Php thit thc hin ti, Khng do trao truyn li,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 388 of 408

Sau khi bit php y, V y sng chnh nim, Vt tham i i. Mettagu: 1054. Tha bc i n s, Con ht sc hoan h, Chnh php v thng y, Sau khi bit php y, Sng gn gi chnh nim, Vt tham i i. Th Tn: 1055. Th Tn p li rng: Hi ny Mt-ta-gu, Phm ng r bit g, Trn di, ngang gia, Hy t b hoan h, Hy t b tr x, Ch cho thc, An tr trn sanh hu. 1056. An tr vy, chnh nim, T-kheo khng phng dt, Sau khi b s hnh, a n ng, s hu. i vi sanh v gi, Su mun v than khc, y, bit c vy, Hy t b au kh. Mettagu: 1057. Con cm thy hoan h, Li ni bc i s; on tn c sanh y, c Ngi kho tuyn thuyt. Chc chn c Th Tn, on tn au kh, V php ny c Ngi, R bit l nh vy. 1058. Nhng v y hy on, Hy t b au kh, Nhng ngi y c Ngi Thng thng dy, gio ha. Con xin nh l Ngi, Hy n, bc Long tng,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 389 of 408

Mong Th Tn thng hng, Gio ha dy d con. Th Tn: 1059. V B-la-mn no, c thng tri, c tr, Khng c s hu g, Khng i luyn dc hu, Chc chn v nh vy, Vt qua bc lu ny, n c b kia, Khng cng ci khng ngh. 1060. Ngi y sau khi bit, Thng sut c Thnh in, Khng dnh i trin ny, V hu v phi hu, V y ly tham i, Khng phin ly khng cu, Ta ni rng v y, vt khi sanh gi.
(VI) Cu Hi Ca Thanh Nin Dhotaka (Sn 204)

Dhotaka: 1061. Tn gi Dh-ta-ka: Con xin hi Th Tn, Mong Ngi tr li cho, Con ch i li Ngi, Knh tha bc i s, Nghe li Ngi tuyn b, Chng con s t mnh, Hc tp gii Nit-bn. Th Tn: 1062. Th Tn p li rng: Hi ny Dh-ta-ka, y ng nhit tm, Sng sut v chnh nim, T y, nghe tuyn b, T hc tp Nit-bn. Dhotaka: 1063. Con thy th gii, Ch Thin v loi Ngi, S hnh ca Phm ch,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 390 of 408

Khng mt g s hu. Con nh l chnh Ngi, Bc c mt cng khp, Knh tha bc Thch t, Hy gii thot cho con, Tt c mi nghi ng. Th Tn: 1064. Hi ny Dh-ta-ka, Ta s khng i n, Gii thot cho mt ai, C nghi ng i, Khi php c ng bit, L ti thng ti thng, Nh vy ng vt khi, Dng nc chy mnh ny. Dhotaka: 1065. Hy gio ha, t mn, i bc i Phm thin, con c r bit, Php vin ly v thng, Nh vy con s sng, Nh tri khng p bc, S hnh i ny, An tnh v c lp. Th Tn: 1066. Th Tn lin ni rng: Hi ny Dho-ta-ka, Ta s ging cho ng, Php tch tnh hin ti; Khng do xa truyn li, Sau khi bit php ny, Hy sng, gia chnh nim Vt tham i i. Dhotaka: 1067. Con cm thy hoan h, Php bc i s ging, Php tch tnh v thng; Sau khi bit php ny, Con s sng chnh nim, Vt tham i i. Th Tn:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 391 of 408

1068. Th Tn li p li: Hi ny Dho-ta-ka, Phm ng r bit g, Cao, thp, ngang, chng gia, Sau khi c r bit, Tham i ny i, Ch to nn kht i Vi hu v phi hu.
(VII) Cu Hi Ca Thanh Nin Upasiva (Sn 205)

Upasiva: 1069. Tn gi U-pa-si-va: Knh tha bc Thch t, Mt mnh, khng y ch, Con khng th vt khi, Dng nc ln mnh ny, Knh tha bc Bin nhn, Hy ni cho s duyn, Y ch s duyn ny, C th vt qua khi, Dng nc chy mnh ny. Th Tn: 1070. y li dy Th Tn: Ny U-pa-si-va, Bit gn gi chnh nim, Khng mong i vt g, ng s vt bc lu, Nng ta: "khng c g ", Ngy m ngi nhn thy, on dc, ly nghi ng, i dit l Nit-bn. Upasiva: 1071. U-pa-si-va ni: Ai l ngi ly tham, i vi tt c dc, Y ch khng c g, T b mi g khc, c gii thot hon ton, Tng gii thot ti thng, Ti y v y tr, Khng tip tc i ti. Th Tn:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 392 of 408

1072. Th Tn ni nh sau: Ny U-pa-si-va, Ai hon ton ly tham, i vi tt c dc, Y ch khng c g, T b mi g khc, c gii thot hon ton, Tng gii thot ti thng, Ti y, v y tr, Khng tip tc i ti. Upasiva: 1073. Nu v y ti y, An tr khng i tip, Trong mt s nhiu nm, i bc c bin nhn! Nu v y ti y, c mt lnh gii thot, Vi v c nh vy, Cn c thc hay khng? Th Tn: 1074. y li Th Tn ni: Hi U-pa-si-va! Cng ging nh ngn la, B sc gi mnh thi, i n ch tn cng, Khng c th c lng, Cng vy, v n s, c gii thot danh thn, i n ch tn cng, Khng c th c lng. Upasiva: 1075. V i n tn cng, C phi khng hin hu, Hai v y thng hng, t c s khng bnh, Lnh thay, bc n s, Hy tr li cho con, C vy, con hiu c, Php nh tht Ngi ging. Th Tn: 1076. Th Tn ni nh sau: Hi U-pa-si-va,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 393 of 408

Ngi i n tn cng, Khng th cn c lng, Vi g, ni n n, Khng cn c ci y, Khi tt c cc php, c nh hn ln, Mi con ng ni ph, c nh ln sch ht.
(VIII) Cu Hi Ca Thanh Nin Nanda (Sn 207)

Nanda: 1077. Tn gi Nan-da ni: Qun chng c ni rng: C n s i, Ngi ngh nh th no? Chng gi l n s V c y tr? Hay v y mng? Th Tn: 1078. Cc bc thin ni rng: i ny Nan-da, Khng phi v tri kin, V truyn thng, v tr c gi l n s, Ta ch gi n s, Nhng ai dit qun lc, Khng phin no, khng cu. Nanda: 1079. Tn gi Nan-a tha: C Sa-mn, Phm ch, Ni rng s thanh tnh L nh thy, nh nghe; C ngi li ni rng: Thanh tnh do gii cm; C ngi li ni rng: Thanh tnh do nhiu php. Bch Th Tn, nh vy, L s hnh ca chng, Vy Ngi ngh th no, Chng c th vt qua, Sanh v gi tha Ngi, Con knh hi Th Tn, Mong Ngi tr li con.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 394 of 408

Th Tn: 1080. Th Tn ni: Nan-a! Sa-mn, Phm ch ny, Ni rng s thanh tnh L nh thy, nh nghe; C ngi li ni rng: Thanh tnh do gii cm; C ngi li ni rng: Thanh tnh do nhiu php. Du chng ti y, Vi s hnh nh vy, Ta ni chng khng vt, Khi sanh v khi gi. Nan-da: 1081. Tn gi Nan-a tha: Sa-mn, Phm ch ny, Ni rng s thanh tnh L nh thy, nh nghe; C ngi li ni rng: Thanh tnh do gii cm; C ngi li ni rng: Thanh tnh do nhiu php. Tha n s, Ngi ni: Chng khng vt bc lu, Vy ai c th c, Gia th gii Tri, Ngi, C th vt qua c, Sanh v gi, tha Ngi, Con xin hi Th Tn Mong Ngi tr li con. Th Tn: 1082. Th Tn ni: Nan-a Ta khng ni tt c, Sa-mn, B-la-mn B sanh gi che lp. Nhng ai i ny, on tn khp tt c, iu c nghe c thy, c cm tng, gii cm, V on nhiu php khc, Liu tri i, v lu, Ta ni nhng ngi y, Vt qua c bc lu. Nanda:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 395 of 408

1083. Con cm thy hoan h, Li i s C-m, c Ngi kho thuyt ging, V chm dt sanh y, Nhng ai i ny, on tn khp tt c, iu c nghe, c thy, c cm tng, gii cm, V on nhiu php khc, Liu tri i, v lu, Ta ni nhng ngi y, Vt qua khi bc lu.
(IX) Cu Hi Ca Thanh Nin Hemaka (Sn 209)

Hemaka: 1084. Tn gi He-ma-ka: Nhng ai trong thi trc, tr li cho con, V li dy C-m, Trc nh th no, Sau s l nh vy, Tt c u truyn thng, Tt c tng suy t. 1085. y, con khng hoan h, Ngi ni Php cho con, i mong bc n s, Ni Php on kht i, Bit xong, sng chnh nim, Vt i trc i. Th Tn: 1086. He-ma-ka y, i cc Php kh i, c nghe v c thy, c cm tng, nhn thc, Ty sch c mun tham, L Nit-bn, bt t. 1087. Bit vy, gi chnh nim, Hin ti, t mt lnh, V y thng an tnh, Vt chp trc i.
(X) Cu Hi Ca Thanh Nin Todeyya (Sn 210)

Todeyya:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 396 of 408

1088. Tn gi T--ya: Ai sng khng dc vng, Ai sng khng c i, Ai vt khi nghi hoc, Gii thot ca v y, Gii thot nh th no? Th Tn: 1089. y li ni Th Tn: Hi ny T--ya, Ai sng khng dc vng, Ai sng khng c i, Ai vt khi nghi hoc Gii thot ca v y Khng c g l khc. Todeyya: 1090. V sng khng c vng Hay sng c c vng, V y c tr tu, Hay tc thnh tr tu, i knh bc Bin nhn, Hy tr li con r, con c th bit, Th no l n s, i knh bc Thch t. Th Tn: 1091. V sng khng c vng, Khng c c vng no, V y c tr tu, Khng tc thnh tr tu, Nh vy, T--ya, Hy bit bc n s, Khng c s hu g, Khng tham dnh dc hu.
(XI) Cu Hi Ca Thanh Nin Kappa (Sn 211)

Kappa: 1092. Tn gi Kp-pa ni: Nhng ai ng gia nc, Trong dng nc mnh chy, Gia s hi ln lao, Tha Ngi hy ni ln, Hn o cho nhng k,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 397 of 408

B gi cht chinh phc, Ngi ni con hn o, khng c kh khc, Ging nh au kh ny. Th Tn: 1093. Th Tn ni Kap-pa, Nhng ai ng gia nc, Trong dng nc mnh chy, Gia s hi ln lao, Ta ni ng hn o, Cho nhng ai ang b, Gi v cht chinh phc. 1094. Hn o v song ny, Khng s hu, chp trc, Ta ni ng Nit-bn, Gi cht c on dit, 1095. Bit vy, gi chnh nim, Hin ti t mt lnh, Khng ri vo ma lc, Khng ty tng theo ma.
(XII) Cu Hi Ca Thanh Nin Jatukanni (Sn 212)

Jatukanni: 1096. Ja-tu-kan-ni ni: c nghe bc anh hng, Khng tham m dc vng, Nn con n y, hi bc v dc, thot khi bc lu, Bc sanh vi con mt, Hy ni ng an tnh, Th Tn hy nh tht, Ni cho con c bit. 1097. Chinh phc dc vng xong, Th Tn sng i, Nh mt tri chiu sng, Ci t vi ho quang, Bc tr tu rng ln, Hy ni php cho con, K tr tu b nh, Do r bit php ny, y, con on c, K c sanh v gi.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 398 of 408

Th Tn: 1098. Th Tn ni nh sau: Hi Ja-tu-kan-ni! Hy nhip phc lng tham, i vi cc dc vng; Hy nhn hnh xut ly, a n s an n; Ch chp ch, t b, S vt g i. 1099. Nhng g c trc ng, Hy lm n kh cn, ng c s vt g, pha ng sau ng, gia, ng khng chp, ng s sng an tnh. 1100. Hi ny B-la-mn! i vi danh v sc, Hon ton khng tham m, Khng c cc lu hoc, Chnh do lu hoc ny, B thn cht chi phi.
(XIII) Cu Hi Ca Thanh Nin Bhadrvudha (Sn 213)

Bhadrvudha: 1101. Bha-ra-vu-a ni: Con c li yu cu, Bc Thin Tu ni ln, Bc b nh, on i, Bt ng, b h i, Gii thot, vt bc lu, Thi gian, khng chi phi, Nghe xong, bc Long tng, T y, h ra i. 1102. Qun chng sai bit y, T quc t hp, H ao c kht vng, c nghe li ca Ngi, i anh hng chin thng, Ngi hy kho tr li, Php Ngi dy th ny, Nh vy h hiu bit. Th Tn:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 399 of 408

1103. Th Tn ni nh sau: Ny Bha-ra-vu-a! Hy nhip phc tt c, Mi tham i chp th, Trn, di c b ngang, V k lun chng gia, Nhng ai c chp th, S g trong i, Chnh do s vic y, c ma theo ngi y. 1104. Do vy, bc hiu bit, Khng c chp th g, T-kheo gi chnh nim, Trong tt c th gii, Phm c s hu g, V y khng mong c, Nhn xem qun chng ny, L chng sanh chp th, Trong lnh vc ca Ma, B tham dnh chp trc.
(XIV) Cu Hi Ca Thanh Nin Udaya (Sn 214)

Udaya: 1105. Tn gi U-da-ya: Con n vi cu hi, V tt c mi php, hi bc tu thin, Bc an ta khng bi; Trch nhim lm xong, Bc khng c lu hoc, t b bn kia, Hy ni tr gii thot ph hoi v minh. Th Tn: 1106. y li Th Tn ni: Hi ny U-a-ya, on c mun, dc vng, V c hai loi u, V tr b hn trm, Ngn chn mi hi hn. 1107. Ta ni tr gii thot, ph hoi v minh, Thanh tnh nh x nim, Suy t php i trc.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 400 of 408

Udaya: 1108. i ci g tri buc, Ci g, i vn hnh? Do on c ci g, c gi l Nit-bn? Th Tn: 1109. i b h tri buc, Suy tm l s hnh, Do on c kht i, c gi l Nit-bn. Udaya: 1110. Ngi s hnh chnh nim, Thc c dit th no? Con n hi Th Tn, Nghe li Th Tn ni. Th Tn: 1111. Ai khng c hoan h, Vi ni v ngoi th, S hnh chnh nim vy, Thc t c hoi dit.
(XV) Cu Hi Ca Thanh Nin Posla (Sn 215)

Posla: 1112. Tn gi Po-sa-la: V ni v qu kh, Bt ng nghi hoc on, n b bn kia, Con n vi cu hi Hi v ht thy php. 1113. Vi ai, sc tng dit, on tn ht thy thn, Nhn thy ni v ngoi, Tht s khng c g, Con hi bc Thch-ca, Th no ngi nh vy, C th b dt dn? Th Tn: 1114. Th Tn bn p rng:

Tiu B Kinh - Tp I

Page 401 of 408

Hi ny P-sa-la, Nh Lai c thng tr, Tt c nh thc tr, R bit v an tr, Gii thot, t cu cnh. 1115. Bit c s tc thnh, Thuc v v s hu, Bit h l kit s, Do thng tri nh vy, Ti y, thy nh vy, y l tr nh tht, Ca v B-la-mn, thnh tu Phm hnh.
(XVI) Cu Hi Ca Thanh Nin Mogharja (Sn 216)

Mogharja: 1116. Mo-gha-r-ja ni: hai ln con hi, Bc c mt, h Thch, Ngi cha tr li con, Nhng con c nghe rng, Cho n ln th ba, V Thin nhn n s, S tr li cho con. 1117. i ny v i sau, Phm thin gii, thin gii, Con khng r quan im, Gotama lng danh. 1118. V thy c th diu, Con n vi cu hi, Cn nhn i th no, thn cht khng thy. Th Tn: 1119. Ny M-gha-ra-ja, Hy nhn i trng khng, Lun lun gi chnh nim, Nh ln ng ty kin, Nh vy vt t vong, Hy nhn i nh vy, Thn cht khng thy c.
(XVII) Cu Hi Ca Thanh Nin Pingiya (Sn 217)

Tiu B Kinh - Tp I

Page 402 of 408

Pingiya: 1120. Tn gi Pin-gi-ya: Con gi, yu ui, Khng cn c dung sc, Mt khng thy r rng, Tai khng nghe thng sut, con khi mnh chung, Vi tm t si m, Mong Ngi ni Chnh php, Nh r bit php y, Chnh ti i ny, Con on tn sanh gi. Th Tn: 1121. Th Tn p li rng: Hi ny Pin-gi-ya, Thy c s tc hi, Trong cc loi sc php, Chng sanh sng phng dt, B phin ly trong sc, Do vy, Pin-gi-ya, ng ch c phng dt, Hy t b sc php Ch i n ti sanh. Pingiya: 1122. Bn phng chnh, bn ph, Cng thm trn v di, Nh vy c mi phng, V trong th gii ny, Khng c s vic g, M Ngi khng c thy, Khng nghe, khng ngh n, V khng c thc tri, Hy ni n Chnh php, Nh r bit php ny, Con ngay ti i ny, on tn c sanh gi. Th Tn: 1123. Th Tn ni nh sau: Hi ny Pin-gi-ya! Thy chng sanh loi Ngi, Ri vo trong kht i, B gi nua t chy, B gi nua chinh phc

Tiu B Kinh - Tp I

Page 403 of 408

Do vy, Pin-gi-ya, ng ch c phng dt Hy t b kht i, Khng cn b ti sanh.


(XVIII) Kt Lun

Th Tn ni nh vy. Trong khi ti Magadha, ti in Ph-xa-na-ka, Th Tn c mi su B-lamn t ca Bvani tm n, c hi nhiu cu hi v Ngi tr li. Nu tng cu hi mt, sau khi hiu ngha, sau khi hiu php, thc hnh php v ty php, th c th i n b bn kia ca gi cht. Nhng php ny c th a ngi qua b bn kia, cho nn php mn ny cng c gi l Pryanam: "Con ng a n b bn kia". 1124. Phm ch Ajita, Tissa-Met-tayya, Phm ch Pun-na-ka, Cng vi Met-ta-g, Thanh nin Dhotaka, V Upasiva, Nan-a, He-ma-ka, C hai v thanh nin. 1125. To-dey-ya, Kap-p; V Ja-tu-kha-ni, Vi Bhad-r-vu-dha Phm ch U-da-ya Phm ch Po-s-la, Vi Mo-gha-r-ja L bc i Hin tr, Cng vi bc i s, Tn l Pin-gi-ya. 1126. Nhng v ny i n, c Pht, bc Tin nhn, Bc hnh c y , Nhng v ny i n, Bc gic ng ti thng, Hi cu hi t nh. 1127. c Pht nh tht, Tr li cc v y, Ty theo cc cu hi, V bc i n s Tr li nhng cu hi, Khin cc B-la-mn, c hoan h vui thch. 1128. H c vui, hoan h, Nh Pht, bc c mt, Nh b con mt tri, H hnh tr Phm hnh,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 404 of 408

Di ch o hng dn, Bc tr tu tuyt diu. 1129. Theo tng cu hi mt, Ty c Pht thuyt ging, Ai nh vy hnh tr, i c t b ny, n c b bn kia. 1130. i c t b ny, n c b bn kia, Tu tp o v thng, V chnh con ng y, a n b bn kia, Do vy c tn gi, Con ng n b kia. Ri Tn gi Pingiya i v Godhvari v ni li vi B-la-mn Bvari nhng iu xy ra. Pingiya: 1131. Tn gi Pin-gi-ya: Con s c tng ln Con ng n b kia, Ngi c thy th no, Ngi ni ln th y, Bc v cu, qung tr, Bc lnh o khng dc, Bc Nit-bn an tnh, Lm sao do nhn g, Ngi ni iu khng tht. 1132. Bc on tr ht, U nhim v si m, Bc dit tr sch, Kiu mn v gim pha, Con s ni tn thn, m thanh vi diu y. 1133. Bc qut sch u m, Pht-, bc Bin nhn, n, tn cng i, vt qua sanh hu, Bc khng c lu hoc, on tn mi au kh, V c gi s tht, Hi v B-la-mn, Con c hu v y. 1134. Nh chim b rng hoang,

Tiu B Kinh - Tp I

Page 405 of 408

n rng nhiu tri, Cng vy con t b, Nhng bc thy nh nhen, Con t n bin ln, Chng khc con thin nga. 1135. Nhng ai trong i khc, ni cho con nghe, Li dy bc C-m Nh vy xy ra, Nh vy s xy n, Tt c l tin n, Ch lm tng nghi ng. 1136. Ch mt v an tr, Qut sch cc hn m, Sanh trng gia nh qu, V y chiu ho quang, C-m, bc qung tu, C-m, bc qung tr. 1137. Ai thuyt php cho con, Php thit thc hin ti, n ngay khng ch i, i dit, vt au kh, V y khng ai snh. Bvari: 1138. Hi ny Pin-gi-ya, Sao ng li khng th, Sng xa lnh v y, Ch trong mt chc lt, Bc C-m qung tu, Bc C-m qung tr, 1139. V thuyt php cho ngi, Php thit thc hin ti, n ngay khng ch i, i dit, vt au kh, V y khng ai snh. Pingiya: 1140. Hi ny B-la-mn, Con khng c th c, Sng xa lnh v y Ch trong mt chc lt, Gotama qung tu, Gotama qung tr.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 406 of 408

1141. V thuyt php cho con, Php thit thc hin ti, n ngay khng ch i, i dit, vt au kh, V y khng ai snh. 1142. Chnh con thy v y, Vi , vi con mt, Ngy m khng phng dt, Knh tha B-la-mn, Con tri qua sut m nh l, knh v y, Do vy con ngh rng, Con khng xa v y. 1143. Vi tn v vi h, Vi lun chnh nim, Khng lm con xa ri, Li dy Gotama! Chnh ti phng hng no, Bc qung tu i n, Chnh phng hng y, Con c dt dn n. 1144. Vi con tui gi, Yu ui, khng sc mnh, Do vy thn th ny, Khng n c ch y, Vi tm t quyt ch, Con thng hng i n. V rng tha Phm ch, con ct v y. 1145. Nm di trong vng bn, Vng vy, vt qua li, Con bi qua li, o ny n o khc, Con thy c Pht, Vt bc lu, v lu. n y, khi chng ang ni, c Pht hin ra v ni: Th Tn: 1146. Cng nh Vak-ka-li Nh tin, c gii thot, Vi Bhad-r-vu-dha, A-la-vi, C-m, Cng vy, ng c, Gii thot nh lng tin.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 407 of 408

Hi ny Pin-gi-ya, ng s i n c, n c b bn kia, Ca th gii thn cht. Pingiya: 1147. c nghe li n s, Con tng trng tnh tn, Bc Chnh ng Chnh gic, vn ln tm mn, Khng cng ci, bin ti. 1148. Thng tri cc ch Thin, Bit tt c cao thp, Bc o S chm dt, Tt c cc cu hi, Vi nhng ai t nhn, Cn c ch nghi ng. 1149. Khng run ry, dao ng, Khng ai c th snh, Chc chn con s i, Ti y, con khng nghi, Nh vy, th tr Ta Nh tm ngi tn gii. Phm "Con ng i n b bn kia " xong.

Tiu B Kinh - Tp I

Page 408 of 408

HT TP I - TIU B KINH
-ooOoo-

You might also like