You are on page 1of 56

Bộ đề ôn thi HSG Lịch sử 8

Đề số 1

Câu 1: (2,5 điểm)


Vì sao cuộc Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII được coi là cuộc " đại cách mạng" ?
Câu 2: (3 điểm)
Em hãy nêu những phát minh lớn về khoa học tự nhiên trong các thê kỉ XVIII-XIX? Ý
nghĩa của những phát minh khoa học trên?
Câu 3:(4 điểm)
a. Hãy lập bảng so sánh cuộc Cách mạng Tân Hợi (1911) ở Trung Quốc với Cách mạng xã hội chủ nghĩa
tháng Mười Nga năm 1917 theo mẫu sau:
Nội dung so sánh Cách mạng Tân Hợi Cách mạng tháng Mười Nga
Nhiệm vụ
Lãnh đạo
Chính quyền nhà nước
Lực lượng
Tính chất
Hướng tiến lên
b. Lênin đóng vai trò như thế nào đối với thắng lợi của cách mạng tháng Mười Nga năm 1917?
Câu 4: (1 điểm)
Nét mới của phong trào độc lập dân tộc ở Châu Á sau chiến tranh thế giới thứ nhất là gì?
Câu 5:(5,5 điểm)
Bằng những sự kiện lịch sử của phong trào kháng chiến chống Pháp của nhân dân ta từ
năm 1858 đến năm 1884, em hãy chứng minh câu nói bất hủ của Nguyễn Trung Trực " Bao giờ
người Tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây"
Câu 6:(4 điểm)
Bằng vốn kiến thức lịch sử của mình, em hãy cho biết:
a. Nguyên nhân bùng nổ cuộc khởi nghĩa Yên Thế?
b. Nhận xét gì về sự khác biệt của cuộc khởi nghĩa Yên Thế so với cuộc khởi nghĩa
trong phong trào Cần Vương?
c. Ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Yên Thế?

ĐỀ SỐ 2
Câu 1. (3,0 điểm)
Phân tích nguyên nhân và kết cục của chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945)? Em có suy
nghĩ gì về các cuộc xung đột trên thế giới hiện nay?
Câu 2. (3,0 điểm)
“Bao giờ người Tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây”. Bằng kiến thức
lịch sử đã học từ năm 1858 - 1873, hãy làm sáng tỏ câu nói trên.
Câu 3. (3,0 điểm)
Vì sao vào nửa cuối thế kỉ XIX ở nước ta xuất hiện các đề nghị cải cách? Phân tích kết cục các
đề nghị cải cách đó và liên hệ với quá trình đổi mới của Việt Nam hiện nay?
ĐỀ SỐ 3
Câu 1: (2,5 điểm)
Vì sao cuộc Cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỉ XVIII được coi là cuộc "đại cách mạng"?
Câu 2: (3,0 điểm)
Em hãy nêu những phát minh lớn về khoa học tự nhiên trong các thế kỉ XVIII - XIX? Ý nghĩa
của những phát minh khoa học trên?
Câu 3: (4,0 điểm)
a. Hãy lập bảng so sánh cuộc Cách mạng Tân Hợi (1911) ở Trung Quốc với Cách mạng xã hội chủ nghĩa
tháng Mười Nga năm 1917 theo mẫu sau:
Nội dung so sánh Cách mạng Tân Hợi Cách mạng tháng Mười Nga
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

Nhiệm vụ
Lãnh đạo
Chính quyền nhà nước
Lực lượng
Tính chất
Hướng tiến lên
b. Lênin đóng vai trò như thế nào đối với thắng lợi của cách mạng tháng Mười Nga năm
1917?
Câu 4: (1,0 điểm)
Nét mới của phong trào độc lập dân tộc ở Châu Á sau chiến tranh thế giới thứ nhất là gì?
Câu 5: (5,5 điểm) Bằng những sự kiện lịch sử của phong trào kháng chiến chống Pháp của
nhân dân ta từ năm 1858 đến năm 1884, em hãy chứng minh câu nói bất hủ của Nguyễn Trung
Trực "Bao giờ người Tây nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây"
Câu 6: (4,0 điểm)
Bằng vốn kiến thức lịch sử của mình, em hãy cho biết:
a. Nguyên nhân bùng nổ cuộc khởi nghĩa Yên Thế?
b. Nhận xét gì về sự khác biệt của cuộc khởi nghĩa Yên Thế so với cuộc khởi nghĩa
trong phong trào Cần Vương?
c. Ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Yên Thế?
ĐỀ SỐ 4
PHẦN THỨ NHẤT: LỊCH SỬ THẾ GIỚI
Câu 1: (6 điểm)
Trình bày nội dung, ý nghĩa cuộc Duy Tân Minh Trị ở Nhật Bản năm 1868. Vì sao
khẳng định cuộc Duy Tân Minh Trị là cuộc cách mạng tư sản không triệt để?
Câu 2: (4 điểm)
Nêu hiểu biết của em về những tiến bộ kĩ thuật - khoa học thế giới cuối thế kỉ
XIX - đầu thế kỉ XX?
PHẦN THỨ HAI: LỊCH SỬ VIỆT NAM
Câu 3: (2.0 điểm)
Kể tên các cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương. Cho biết cuộc khởi nghĩa
nào là tiêu biểu nhất ? Vì sao?
Câu 4: (4.0 điểm)
Trình bày khởi nghĩa Yên Thế (thời gian, lãnh đạo, căn cứ, tóm tắt diễn biến, kết quả,
ý nghĩa). Cho biết cuộc khởi nghĩa này có những đặc điểm gì khác so với các cuộc khởi nghĩa
cùng thời ?
Câu 5: (4.0 điểm)

Trang 2
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
Cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX xã hội Việt Nam có những giai cấp và tầng lớp nào?
Đời sống và thái độ của các tầng lớp, giai cấp đối với độc lập dân tộc.
ĐỀ SỐ 5
A. Lịch sử thế giới ( 8 điểm)
Câu 1 (4 điểm):
Nói về ý nghĩa của Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917, Giôn Rít – nhà văn Mĩ, đã
viết tác phẩm “Mười ngày rung chuyển thế giới”. Theo em, tại sao cuốn sách lại có tên như
vậy?
Câu 2 (4 điểm):
Tình hình nước Nhật những năm 1918-1939 có điểm gì giống và khác so với nước Mĩ
cùng thời gian này ?
B. Lịch sử Việt Nam (12 điểm)
Câu 3 (5 điểm):
Em có nhận xét gì về các phong trào vũ trang chống Pháp của nhân dân ta cuối TK XIX
? Vì sao các phong trào đấu tranh của nhân dân ta cuối TK X I X đều thất bại ?
Câu 4 (7 điểm):
Trào lưu cải cách duy tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX ra đời trong hoàn cảnh nào? Nêu
những nội dung chính của các đề nghị cải cách? Nhận xét những mặt tích cực, hạn chế, kết quả,
ý nghĩa của các đề nghị cải cách đó?
ĐỀ SỐ 6
I. LỊCH SỬ VIỆT NAM (12,0 điểm)
Câu 1: (6,0 điểm) Trình bày quá trình kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của nhân
dân ta từ 1858 - 1873. Nêu ý nghĩa của quá trình đấu tranh đó?
Câu 2: (6,0 điểm)Trào lưu cải cách duy tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX ra đời trong bối
cảnh nào? Nêu nội dung cơ bản và ý nghĩa của những đề nghị cải cách đó?
II. LỊCH SỬ THẾ GIỚI (8,0 điểm)
Câu 1: (5,0 điểm)Trình bày nguyên nhân, quá trình đấu tranh và ý nghĩa của phong trào đấu
tranh giành độc lập dân tộc ở Đông Nam Á từ 1918 đến 1939?
Câu 2: (3,0 điểm) Vì sao Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ? Em hãy nêu kết cục của Chiến
tranh thế giới thứ hai. Trong bối cảnh thế giới hiện nay, bản thân em cần làm gì để góp phần
bảo vệ hòa bình thế giới?
ĐỀ SÔ 7

Câu 1: (5 điểm)

Điền tên các sự kiện quan trọng của lịch sử thế giới cho phù hợp với thời gian trong bảng sau :

STT Thời gian Tên sự kiện

1 08/1566

2 1789-1794
Trang 3
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

3 02/1848

4 28/09/1864

5 1871

6 14/07/1889

7 1911

8 07/11/1917

9 1929-1933

10 01/09/ 1939

Câu 2: (4 điểm)

Bằng kiến thức đã học trong chương trình Lịch sử lớp 8, em hiểu thế nào là “cách mạng tư
sản”? Vì sao nói “cuộc Duy Tân Minh Trị thực chất là một cuộc cách mạng tư sản” ?

Câu 3: (6 điểm)

Sau khi cách mạng tháng mười Nga thắng lợi, ngay năm 1919 nhà văn Mỹ Giôn-rít đã
công bố tác phẩm “Mười ngày rung chuyển thế giới”. Vậy vì sao nhà văn Giôn-rít lại đặt tên
cuốn sách là “Mười ngày rung chuyển thế giới”. Dựa vào ý nghĩa của cuộc cách mạng tháng
Mười Nga năm 1917, hãy giải thích lí do?

Câu 4: (5 điểm)

Trình bày kết cục của chiến tranh thế giới thứ hai ? Qua kết quả đó em có suy nghĩ gì về chiến
tranh thế giới thứ hai? Theo em chúng ta cần phải làm gì để thế giới không còn chiến tranh?
ĐỀ SỐ 8

Phần lịch sử thế giới: ( 4 điểm)

Trình bày hoàn cảnh, nội dung, kết quả của cuộc Duy Tân Minh trị ở Nhật Bản đã được
thực hiện vào nửa cuối thế kỷ XIX?

Phần lịch sử Việt Nam: ( 14 điểm)

Câu 1: Qua trình bày những nét chính về quá trình đấu tranh chống thực dân Pháp xâm lược
Việt Nam từ 1858 đến 1885, em hãy nêu thái độ của nhân dân ta và trách nhiệm của triều đình
nhà Nguyễn trong quá trình Pháp xâm lược nước ta?

Câu 2:

Trang 4
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
Hoàn cảnh, nội dung, ý nghĩa của những cải cách duy tân ở Việt Nam cuối thế kỉ XIX. Vì sao
những cải cách duy tân đó không được thực hiện?

Câu 3:

Vì sao Nguyễn Ái Quốc ra đi tìm đường cứu nước mới?

Con đường tìm chân lí cứu nước của Nguyễn Ái Quốc có gì khác so với những nhà cách mạng
tiền bối (1911 – 1926)?
ĐỀ SỐ 9

Phần I: Lịch sử thế giới (6,0 điểm )

Câu 1(3,0 đ) Nêu những nhận xét về cuộc đấu tranh giành độc lập dân tộc ở Đông Nam Á sau
chiến tranh thế giới thứ nhất ?

Câu 2(3,0 đ) Vì sao cuộc chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ?

Phần II: Lịch sử Việt Nam (12,0 điểm )

Câu 3 (4,0 đ) Hiệp ước đầu tiên mà triều đình nhà Nguyễn đã kí với thực dân Pháp là gì? Nêu
hoàn cảnh, nội dung, cho biết vì sao triều đình lại kí hiệp ước này ?

Câu 4 (4,0) Phong trào Cần Vương nổ ra và phát triển như thế nào? Vì sao chiếu Cần Vương lại
được đông đảo nhân dân hưởng ứng?

Câu 5 ( 4,0 đ) Khởi nghĩa Yên Thế (1895- 1913) có những đặc điểm gì khác so với các cuộc
khởi nghĩa cùng thời?
ĐỀ SỐ 10

Câu 1(5 điểm): Em hãy trình bày kết cục chiến tranh thế giới thứ Nhất (1914 – 1918) và
nguyên nhân bùng nổ chiến tranh thế giới thứ Hai (1939 – 1945)?

Câu 2(5 điểm): Thực dân Pháp đã thực hiện Chính sách về kinh tế, văn hóa và giáo dục như
thế nào trong cuộc khai thác thuộc địa lần thứ nhất (1897-1914). Mục đích của việc thực hiện
chính sách đó là gì?

ĐỀ SỐ 11

Câu 1: (3 điểm).

Tại sao nói: Thời kỳ chuyên chính dân chủ cách mạng Gia-cô-banh là thời kỳ phát triển
tới đỉnh cao của cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỷ XVIII?

Câu 2: (4 điểm).

Em hãy cho biết nguyên nhân, diễn biến và ý nghĩa của cách mạng Nga 1905 – 1907.

Câu 3: (3 điểm).

Em hãy trình bày và phân tích vai trò của Nhà nước Liên bang Cộng hòa xã hội chủ
nghĩa Xô Viết trong cuộc chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945).

Câu 4: (6 điểm).

Có ý kiến cho rằng: “Ngay từ khi thực dân Pháp đặt chân tới xâm lược Việt Nam, chúng
đã vấp phải một tinh thần chiến đấu vô cùng oanh liệt, sôi nổi và rộng khắp cả nước của nhân
Trang 5
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
dân ta. Mặc cho triều đình nhà Nguyễn bạc nhược, yếu hèn, từng bước đầu hàng thực dân
Pháp, nhân dân ta đã anh dũng đứng lên chiến đấu bằng mọi thứ vũ khí sẵn có, góp phần làm
giảm bước tiến của chúng và làm chậm lại quá trình xâm lược của Pháp ở Việt Nam”.
Bằng những hiểu biết về lịch sử Việt Nam giai đoạn 1858 – 1884, em hãy làm sáng rõ
nhận định trên
Câu 5
Diễn biến và ý nghĩa KN Yên Thế

Đề số 12

Đề chính thức

Câu 1 (3 điểm):

Em hãy trình bày: Hoàn cảnh lịch sử, diễn biến, phân tích nguyên nhân thất bại, ý nghĩa lịch sử
của cuộc cách mạng Nga 1905-1907.

Câu 2 (1.5 điểm):

Những nét chính của phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước Đông Nam Á cuối thế
kỉ XIX đầu thế kỉ XX.

Câu 3 (3 điểm):

Có ý kiến cho rằng: Lịch sử Việt Nam giai đoạn từ năm 1858 đến năm 1884 là quá trình triều
đình Huế đi từ đầu hàng từng bước đến đầu hàng toàn bộ trước quân xâm lược. Với những nội
dung cơ bản của 4 hiệp ước mà triều đình Nhà Nguyễn đã kí với thực dân Pháp, em hãy làm
sáng tỏ ý kiến trên.

Câu 4 (2.5 điểm):

Lập bảnh thống kê về tình hình các giai cấp, tầng lớp trong xã hội Việt Nam cuối thế kỉ
XIX – đầu thế kỉ XX theo mẫu sau:

Giai cấp, tầng


Nghề nghiệp Thái độ đối với độc lập dân tộc
lớp

ĐỀ SỐ 12

Câu 1. (4 điểm) Cho biết địa bàn cuộc khởi nghĩa, người lãnh đạo cuộc khởi nghĩa Hương Khê
? Cuộc chiến đấu ở Hương Khê đã diễn ra như thế nào ? Vì sao khởi nghĩa Hương Khê là cuộc
khởi nghĩa tiêu biểu trong phong trào Cần Vương?

Câu 2. (2.5 điểm) Nước Nga năm 1917 có mấy cuộc cách mạng ? Đó là cuộc cách mạng nào ?
vì sao ?

Câu 3. (3.5 điểm) So sánh sự giống nhau và khác nhau giữa phong trào Cần vương với cuộc
khởi nghĩa Yên Thế?

Câu 4. (3 điểm) Nguyên nhân nào dẫn đến cuộc khởi nghĩa Yên Thế nổ ra? Trình bày diễn biến
chính, ý nghĩa của cuộc khởi nghĩa Yên Thế.

Câu 5. (3 điểm) Cho biết kết cục của chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945)? Vì sao chủ
nghĩa phát xít Đức, I-ta-li-a, Nhật Bản thất bại?

Trang 6
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
Câu 6. (4 điểm) Lập bảng thống kê các phong trào yêu nước Việt Nam đầu thế kỉ XX theo
bảng sau:

Phong trào Thời gian Người lãnh đạo Tính chất, hình thức

ĐỀ SỐ 13
I. Phần lịch sử thế giới (10 điểm):
Câu 1 (4 điểm): Nhận xét về phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Đông Nam Á cuối thế
kỉ XIX - đầu thế kỉ XX.
Câu 2 (3 điểm): Trình bày ý nghĩa lịch sử của cuộc cách mạng tháng Mười Nga năm 1917. Tại
sao năm 1917 ở Nga có hai cuộc cách mạng?
Câu 3 (3 điểm): Vì sao cuộc chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ?

II. Phần lịch sử Việt Nam (10 điểm):


Câu 4 (6 điểm): Tại sao gọi là phong trào Cần Vương. Trong phong trào Cần Vương có nhiều
cuộc khởi nghĩa nhưng tại sao khởi nghĩa Hương Khê lại được đánh giá là một trong những
cuộc khởi nghĩa tiêu biểu.
Câu 5 (4 điểm): Kể tên những sĩ phu tiêu biểu trong phong trào cải cách ở nửa cuối thế kỉ XIX.
Nêu những nội dung chính trong các đề nghị cải cách của họ.
ĐỀ SỐ 14
Câu 1. (2.5 điểm)
Bằng những sự kiện lịch sử, hãy làm rõ vai trò của nhân dân trong Cách mạng tư sản
Pháp (1789-1794)?

Câu 2: (2.5 điểm)

Trình bày kết cục của chiến tranh thế giới thứ hai ? Qua kết quả đó em có suy nghĩ gì về chiến
tranh thế giới thứ hai? Theo em chúng ta cần phải làm gì để thế giới không còn chiến tranh?
Câu 3. (2 điểm)
Trình bày nguyên nhân thực dân Pháp xâm lược Việt Nam. Tại sao kế hoạch đánh
nhanh, thắng nhanh ở Đà Nẵng của thực dân Pháp bị thất bại?
Câu 4. (3 điểm)
a. Từ năm 1858 đến năm 1884, triều đình nhà Nguyễn đã kí với chính phủ Pháp những
hiệp ước nào? Nêu nội dung chủ yếu của các hiệp ước đó.
b. Nhân dân ta có thái độ như thế nào khi triều đình nhà Nguyễn kí những hiệp ước
trên?
ĐỀ SỐ 15

Câu 1: (1,0 điểm)

Trang 7
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
Lập niên biểu diễn biến cuộc Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917, theo mẫu:
Thời gian Sự kiện

Câu 2: (2,5 điểm)


Nêu nguyên nhân, diễn biến, kết quả và ý nghĩa cuộc chiến tranh giành độc lập của các
thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ.

Câu 3: (1,5 điểm)


Trình bày bối cảnh, nội dung và kết quả cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản.

Câu 4: (1,5 điểm)


Nêu nội dung cơ bản của Hiệp ước Nhâm Tuất năm 1862. Nhận xét về tính chất hiệp ước
và thái độ triều đình Huế.

Câu 5: (3,5 điểm)


Trình bày bối cảnh, nội dung các đề nghị cải cách ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX. Ưu
điểm, tồn tại và ý nghĩa của các đề nghị cải cách đó.
ĐỀ SÔ 16
Câu 1 : ( 4 điểm ) Vai trò của nhân dân trong Cách mạng tư sản Pháp được thể hiện ở những
điểm nào ?
Câu 2 : (4 điểm) Vì sao nói Công xã Pari là một nhà nước kiểu mới ? Trình bày ý nghĩa lịch sử
của Công xã Pari.
Câu 3 : ( 4 điểm) Trình bày nội dung và kết quả cuộc Duy Tân Minh Trị.
Câu 4 : (4 điểm) Nguyên nhân nào dẫn đến chiến tranh thế giới thứ nhất ? Chiến tranh thế giới
thứ nhất đã gây nên những hậu quả như thế nào ? Từ kết cục của chiến tranh thế giới thư nhất,
em hãy nêu tính chất của nó.
Câu 5 : (4 điểm) Vì sao nước Nga năm 1917 lại có hai cuộc cách mạng ?

ĐỀ SÔ 17
Câu 1: (4,0 điểm)
Trình bày tóm tắt những nét chính về sự nghiệp của vua Quang Trung.

Câu 2: (4,0 điểm)


Hoàn thành bảng thống kê về các cuộc khởi nghĩa lớn thế kỷ XIX dưới thời nhà Nguyễn:

Người lãnh đạo Thời gian Địa bàn hoạt động Lực lượng tham gia

Câu 3: (3,5 điểm)


Hãy nêu những căn cứ để chứng tỏ: “ Đến giữa thế kỷ XIX, chủ nghĩa tư bản đã thắng lợi trên
phạm vi thế giới?”

Trang 8
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
Câu 4: (4,5 điểm)
Trình bày nội dung và kết quả của cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản?

Câu 5: (4 điểm)
Tại sao năm 1917, nước Nga lại phải tiến hành hai cuộc cách mạng? Nêu ý nghĩa của cuộc cách
mạng tháng 10 Nga?
ĐỀ SỐ 18
Lịch sử thế giới. (10 điểm)
Câu 1. Cách mạng CuBa diễn ra trong bối cảnh nào? Trình bày diễn biến cuộc đấu
tranh lật đổ chế độ độc tài Ba-ti-xta của nhân dân CuBa? Ý nghĩa lịch sử. Hãy trình bày
những hiểu biết của em về mối quan hệ hữu nghị giữa nhân dân CuBa và nhân dân Việt
nam? (4 điểm)
Câu 2. Bằng kiến thức đã học trong chương trình Lịch sử lớp 8. Em hiểu thế nào là
Cách mạng tư sản, Cách mạng vô sản? (2 điểm)
Câu 3. Trình bày những thành tựu chủ yếu của cuộc cách mạng khoa học - kỹ thuật từ
sau chiến tranh thế giới thứ 2 đến nay. Phân tích ý nghĩa và tác động của nó đối với đời sống
con người. Em hiểu như thế nào về câu nói của nhà khoa học A-Nô-ben: “Tôi hi vọng rằng
nhân loại sẽ rút ra được từ những phát minh khoa học nhiều điều tốt hơn là điều xấu”? (4 điểm)
Lịch sử Việt Nam. (10 điểm)
Câu 1. Nguyễn Tất Thành đã nhận định như thế nào về đường lối cứu nước của các bậc
tiền bối đi trước như Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh? Con đường cứu nước của Nguyễn Ái
Quốc có gì khác so với Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh? (3,0 điểm)
Câu 2. Chỉ ra những ưu điểm và hạn chế của các trào lưu cải cách Duy tân ở Việt Nam
cuối thế kỷ XIX? Liên hệ với sự phát triển của đất nước ta ngày nay, là học sinh em cần phải
làm gì để xây dựng quê hương, đất nước mình ngày thêm giàu mạnh? (3,0 điểm)
Câu 3. Trình bày sự phân hoá giai cấp trong xã hội Việt Nam từ sau chiến tranh thế giới thứ
nhất, thái độ chính trị của từng giai cấp. Theo em vì sao giai cấp công nhân Việt Nam có tinh
thần cách mạng kiên quyết nhất và có khả năng lãnh đạo cách mạng Việt Nam? (4 điểm)

Đáp án và biểu điểm


ĐỀ SỐ 1
Câu Nội dung Điểm
1 CM TS Pháp được coi là cuộc đại cách mạng vì:
(2,5đ) - Có sự tham gia đông đảo của quần chúng nhân dân mà trước tiên là 0,5
nông dân. Đây chính là lực lượng quyết định thúc đẩy cách mạng phát triển
đi lên …
- Cách mạng đã lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, đưa Lu-i XVI lên 0,5
máy chém, thiết lập nền cộng hòa với bản Tuyên ngôn nhân quyền và Dân
quyền nổi tiếng.
- Cách mạng đã thực hiện những biện pháp kiên quyết để trừng trị bọn 0,5
phản cách mạng và giải quyết những yêu cầu của nhân dân. Ví dụ: Đất
công xã mà quý tộc phong kiến chiếm đoạt, được lấy chia cho nông dân …
- Cách mạng lật đổ chế độ phong kiến, đưa giai cấp tư sản lên cầm quyền, 0,5
mở đường cho CNTB phát triển …
- Có tác động ảnh hưởng sâu sắc đến nhiều nước trên thé giới, làm lung 0,5
lay tận gốc rễ chế độ phong kiến ở Châu Âu. Nó được ví như " cái chổi
khổng lồ" quét sạch mọi rác rưởi của chế độ phong kiến Châu Âu
2 * Thành tựu về khoa học tự nhiên:
(3đ) - Đầu thế kỉ XVIII, Niu-tơn ( người Anh) tìm ra thuyết vạn vật hấp dẫn 0,5
- Giữa thế kỉ XVIII, Lô-mô-nô-xốp ( người Nga) tìm ra định luật bảo toàn 0,5

Trang 9
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
vật chất và năng lượng …
- Năm 1837, Puốc-kin-giơ ( người Séc) khám phá ra bí mật về sự phát 0,5
triển của thực vật và đời sống của các mô động vật …
- Năm 1859, Đác-uyn ( người Anh) nêu lên thuyết tiến hoá và di truyền… 0,5
* Ý nghĩa:
- Thể hiện sự tiến bộ của nhân loại trong việc tìm hiểu, khám phá và chinh 0,5
phục thiên nhiên, chống lại những học thuyết phản động, chứng minh sự
đúng đắn của triết học duy vật Mác xít
- Giúp con người hiểu biết thêm về thế giới vật chất xung quanh 0,25
- Đặt cơ sở cho những nghiên cứu, ứng dụng sau này để thúc đẩy sản xuất 0,25
và kĩ thuật phát triển.
3.a Nội dung so sánh Cách mạng tháng
(3đ) Cách mạng Tân Hợi Mười Nga
Nhiệm vụ Lật đổ chế độ quân chủ Lật đổ chính phủ tư sản, 0,5
chuyên chế Mãn Thanh, thực hiện chế độ dân
thực hiện dân chủ … chủ …
Lãnh đạo Giai cấp tư sản Giai cấp vô sản 0,5
Chính quyền nhà Chuyên chính tư sản Chuyên chính vô sản
nước 0,5
Lực lượng Tư sản, tiểu tư sản, nông Công nhân, nông dân, 0,5
dân … binh lính
Tính chất Cách mạng dân chủ tư Cách mạng xã hội chủ 0,5
sản chưa triệt để nghĩa
Hướng tiến lên Chủ nghĩa tư bản Chủ nghĩa xã hội 0,5
3.b Vai trò của Lênin …
(1đ) - Lênin là người sáng lập ra Đảng Bôn Sê Vích Nga 0,25
- Lênin đóng vai trò quan trọng, lãnh đạo trực tiếp, quyết định thắng lợi 0,75
của Cách mạng tháng Mười Nga (vạch ra đường lối cách mạng đúng đắn,
sáng tạo, trực tiếp chỉ huy khởi nghĩa vũ trang ở Pêtơrôgrát … )
4 Nét mới của phong trào độc lập dân tộc của Châu Á:
(1đ) - Giai cấp công nhân đã tích cực tham gia cuộc đấu tranh giành độc lập 0,5
dân tộc và ở một số nước, công nhân đã đóng vai trò lãnh đạo cách mạng
- Sau chiến tranh, nhiều đảng Cộng sản ở các nước Châu Á cũng được 0,5
thành lập như Đảng cộng sản Trung Quốc, ĐCS Inđônêxia, ĐCS của các
nước Đông Nam Á …
5 + Chứng minh câu nói …
(5,5đ) - Khi bị thực dân Pháp bắt và đưa ra chém, Nguyễn Trung Trực đã khẳng 0,25
khái nói " Bao giờ người Tây …"
- Khẳng định ý chí kiên cường, bất khuất và quyết tâm đánh Pháp đến 0,25
cùng của nhân dân ta. Thực tế lịch sử truyền thống yêu nước của dân tộc ta
đã chứng minh điều đó:
* Tại mặt trận Đà Nẵng:
Ngay từ khi thực dân Pháp nổ súng xâm lược Đà Nẵng (1/9/1858) quân 0,5
dân ta dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Tri Phương đã tổ chức kháng chiến,
thực hiện "vườn không nhà trống" ngăn cản quân Pháp tiến vào đất liền ….
Sau 5 tháng xâm lược, chúng chỉ chiếm được bán đảo Sơn Trà. Pháp thất 0,5
bại trong kế hoạch " đánh nhanh thắng nhanh", buộc phải thay đổi kế hoạch
* Mặt trận Gia Định:
Tháng 2/1859 khi Pháp đánh vào Gia Định, phong trào kháng chiến của 0,5
nhân dân ta càng sôi nổi. Nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đốt cháy tàu Hi
vọng của Pháp trên sông Vàm Cỏ (12/1861).
Cuộc khởi nghĩa do Trương Định lãnh đạo (1862 - 1864) khiến cho giặc 0,5
thất điên bát đảo …
* Kháng chiến lan rộng khắp Nam Kì:
Sau khi thực dân Pháp chiếm được 3 tỉnh miền Đông và ba tỉnh miền Tây 0,25
Trang 10
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
Nam Kì, mặc dù triều đình ra sức ngăn cản, nhưng cuộc kháng chiến của
nhân dân ta càng diễn ra sôi nổi, mạnh mẽ.
Nhiều trung tâm kháng chiến được lập ra ở Đồng Tháp Mười, Tây Ninh 0,75
… với nhiều lãnh tụ nổi tiếng như Trương Quyền, Phan Tôn, Nguyễn
Trung Trực, Nguyễn Hữu Huân … Dùng văn thơ để chiến đấu: Nguyễn
Đình Chiểu, Phan Văn Trị …
* Mặt trận Bắc Kì:
- Tháng 11/1873 thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần 1, nhân dân Hà Nội và 0,5
các tỉnh đồng bằng sông Hồng đã kiên quyết đứng lên kháng chiến.
Đêm đêm các toán nghĩa binh quấy rối định, đốt kho đạn của giặc …
Đội nghĩa binh dưới sự chỉ huy của viên Chưởng cơ đã chiến đấu anh dũng
và hi sinh đến người cuối cùng.
Tổng đốc Nguyễn Tri Phương và con trai anh dũng hi sinh… 0,5
Ngày 21/12/1873 quân ta giành thắng thắng lợi lớn tại Cầu Giấy lần thứ
nhất. Gác niê cùng nhiều sĩ quan binh lính bị giết tại trận …
- Khi quân Pháp đánh Bắc Kì lần 2 (4/1882) nhân dân tích cực phối hợp 0,5
với quan quân triều đình kháng chiến
Ở Hà Nội, nhân dân tự tay đốt nhà, tạo thành bức tường lửa chặn giặc
Tại các địa phương khác, nhân dân tích cực đắp đập, cắm kè …
Ngày 19/5/1883 quân ta giành thắng lợi trong trận Cầu Giấy lần 2. Rivie 0,5
bị giết tại trận. Quân Pháp hoang mang, dao động, toan bỏ chạy …
Ý nghĩa: Thể hiện tinh thần yêu nước nồng nàn, ý chí chiến đấu bất khuất
của nhân dân ta.
6.a a. Nguyên nhân:
(1,0) - Kinh tế nông nghiệp sa sút, đời sống nông dân đồng bằng Bắc Kì vô 0,5
cùng khó khăn, một bộ phận phải phiêu tán lên Yên Thế, họ sẵn sàng nổi
dậy đấu tranh bảo vệ cuộc sống của mính
- Khi Pháp thi hành chính sách bình định, cuộc sống bị xâm phạm, nhân 0,5
dân Yên Thế đã đứng dậy đấu tranh
6.b b. Nhận xét sự khác biệt …
(2đ) - Đây là cuộc khởi nghĩa lớn nhất, có thời gian kéo dài nhất (gần 30 năm), 0,5
quyết liệt nhất. Có ảnh hưởng sâu rộng nhất từ khi thực dân Pháp xâm lược
nước ta đến những năm đầu thế kỉ XX
- Khởi nghĩa Yên Thế không chịu sự chi phối của tư tưởng " Cần Vương" 0,5
mà là phong trào đấu tranh tự phát của nông dân để tự vệ, bảo vệ quyền lợi
thiết thân, giữ đất giữ làng.
- Nghĩa quân chiến đấu rất quyết liệt, buộc kẻ thù hai lần phải giảng hòa 0,5
và nhượng bộ một số điều kiện có lợi cho ta. Đặc biệt trong thời kì đình
chiến lần thứ hai, nghĩa quân Yên Thế còn liên lạc với các nghĩa sĩ yêu
nước theo xu hướng mới như Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh.
- Khởi nghĩa Yên Thế không phải do văn thân sĩ phu yêu nước phát động, 0,5
tập hợp, mà là một loạt các cuộc khởi nghĩa nhỏ lẻ do nhiều thủ lĩnh địa
phương cầm đầu (xuất thân từ nông dân) …
6.c c. Ý nghĩa:
(1đ) - Là cuộc đấu tranh tự phát vô cùng oanh liệt của nông dân. Ngay cả khi 0,75
các phong trào khác đã tan rã, nhưng phong trào nông dân Yên Thế vẫn tồn
tại. Điều đó chứng tỏ khả năng lớn lao của nông dân trong lịch sử đấu tranh
của dân tộc, tinh thần chiến đấu bất khuất, kiên cường của nhân dân ta
trong cuộc đấu tranh chống ngoại xâm
- Góp phần làm chậm quá trình bình định của thực dân Pháp 0,25

ĐỀ SỐ 2
ĐÁP ÁN ĐỀ THI HỌC SINH GIỎI MÔN LỊCH SỬ LỚP 8
Câu 1 (3,0 điểm)
Trang 11
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
* Nguyên nhân của chiến tranh thế giới thứ hai
- Sau chiến tranh thế giới thứ nhất mâu thuẫn về quyền lợi, thị trường thuộc địa lại nảy sinh
giữa các nước đế quốc. Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 - 1933 làm cho các mâu thuẫn
ấy thêm sâu sắc, dẫn đến việc lên cầm quyền của chủ nghĩa phát xít I-ta-li-a, Đức, Nhật. 0,5
điểm
- Giữa các nước đế quốc hình thành hai khối đối địch nhau khối phát xít và khối dân chủ, hai
khối này mâu thuẫn với nhau về thị trường và thuộc địa nhưng đều coi Liên Xô là kẻ thù cần
tiêu diệt, khối Anh – Pháp - Mỹ thực hiên đường lối thỏa hiệp nhằm làm cho khối phát xít chĩa
mũi nhọn chiến tranh vào Liên Xô ... 0,5 điểm
* Kết cục của chiến tranh thế giới thứ hai
- Đây là cuộc chiến tranh lớn nhất, khốc liệt nhất và tàn phá dữ dội nhất trong lịch sử loài người
60 triệu người bị chết, 90 triệu người bị tàn tật, thiệt hại vật chất gấp 10 lần thế chiến thứ nhất
và bằng tất cả các cuộc chiến tranh của 1000 năm trước đó cộng lại. Chiến tranh kết thúc dẫn
tới những biến đổi căn bản của tình hình thế giới. 0,5 điểm
- Chủ nghĩa xã hội từ một nước trở thành hiện thực ở nhiều nước, hình thành cục diện mới trên
chính trường thế giới. 0,25 điểm
- Chiến tranh thế giới thứ 2 kết thúc với sự sụp đổ hoàn toàn của chủ nghĩa phát xít Đức, I-ta-li-
a, Nhât. Khối đồng minh (Liên Xô - Mĩ - Anh) đã chiến thắng. Đó là thắng lợi vĩ đại của cả loài
người tiến bộ, của các dân tộc lớn nhỏ trong cuộc chiến đấu kiên cường chống chủ nghĩa phát
xít. 0,25 điểm
* Các cuộc xung đột trên thế giới hiện nay
- Trong những năm gần đây, nhiều cuộc xung đột sảy ra đó chỉ là sự tranh chấp giữa một số
quốc gia và xung đột dân tộc, tôn giáo sắc tộc. 0,25 điểm
- Tình trang vũ khí hạt nhân rải rác ở cộng hòa dân chủ nhân dân Triều Tiên và Iran là vấn đề
gây căng thẳng quy mô quốc tế. Quan hệ giữa Israel với thế giới Hồi giáo luôn bị căng thẳng,
tình hình chính trị ở Trung Đông - Bắc Phi diễn ra ngày càng phức tạp gia tăng bất ổn khu vực.
0,25 điểm
- Thời gian gần đây Trung Quốc liên tục gây xung đột và bành trướng sức mạnh trước Nhật
Bản, Ấn Độ, các nước ASEAN, Việt Nam, đặc biệt vấn đề tranh chấp trên Biển Đông. Hay sự
tàn bạo của nhà nước IS, khủng bố đẫm máu nhiều nơi gây nhiều quan ngại sâu sắc với nền hoà
bình và an ninh khu vực cũng như thế giới. 0,25 điểm
- Khi chiến tranh xảy ra toàn nhân loại phải hứng chịu hậu quả khôn lường, cả những nước
thắng trận và bại trận ở tất cả các châu lục trên toàn thế giới. Chúng ta phải ngăn chặn chiến
tranh, phải làm thế nào để chiến tranh không bao giờ xảy ra nữa, đó là trách nhiệm của mỗi
người, mỗi quốc gia và toàn thể nhân loại…. 0,25 điểm
Câu 2 (3,0 điểm)
1. Hoàn cảnh lịch sử: 1/9/1858 Pháp nổ súng tấn công Đà Nẵng mở đầu cho công cuộc xâm
lược nước ta. Nhân dân 2 miền Nam - Bắc đã vùng lên đấu tranh theo bước chân xâm lược của
Pháp. 0,25 điểm
2. Quá trình kháng chiến
* 1858 - 1862: Nhân dân Miền Nam cùng sát cánh với quân triều đình đứng lên chống Pháp
xâm lược.
- 1858 trước sự xâm lược của thực dân Pháp, đội quân của Phạm Gia Vĩnh và quân triều đình
do Nguyễn Tri Phương chỉ huy đắp thành luỹ, bao vây địch, thực hiện “vườn không nhà trống”,
giam chân địch suốt 5 tháng liền làm thất bại âm mưu đánh nhanh thắng nhanh của chúng. 025
điểm
- Ở Bắc Kì có đội quân học sinh gần 300 người do Phạm Văn Nghị đứng đầu xin vào Nam
chiến đấu. 0,25 điểm
- 1859 Quân Pháp chiếm Gia Định, nhiều đội quân của nhân dân hoạt động mạnh, làm cho
quân Pháp khốn đốn. Tiêu biểu là khởi nghĩa của nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đốt cháy tàu
Ét-pê-răng ngày 10/12/1861 trên sông Vàm cỏ Đông. 0,25 điểm
* 1862 - 1873: Nhân dân tự động kháng chiến mặc dù khi nhà Nguyễn đầu hàng từng bước rồi
đầu hàng hoàn toàn.
- 1862, nhà Nguyễn kí hiệp ước Nhâm Tuất phong trào phản đối lệnh bãi binh và phản đối hiệp
ước lan rộng ra 3 tỉnh Miền Đông, đỉnh cao là khởi nghĩa Trương Định với ngọn cờ “Bình Tây

Trang 12
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
đại Nguyên Soái”. Nhân dân khắp nơi nổi dậy, phong trào nổ ra gần như Tổng khởi nghĩa: Căn
cứ chính ở Tân Hoà, Gò Công làm cho Pháp và triều đình khiếp sợ. 0,5 điểm
- 1867, Pháp chiếm nốt 3 tỉnh Miền Tây Nam Kì: Nhân dân miền Nam chiến đấu với nhiều
hình thức phong phú như: Khởi nghĩa vũ trang, dùng thơ văn để chiến đấu (Nguyễn Đình
Chiểu, Phan Văn Trị). Thực dân Pháp cùng triều đình tiếp tục đàn áp, các thủ lĩnh đã hy sinh
anh dũng và thể hiện tinh thần khẳng khái anh dũng bất khuất. Nguyễn Hữu Huân: 2 lần bị giặc
bắt, được thả vẫn tích cực chống Pháp, khi bị đưa đi hành hình ông vẫn ung dung làm thơ.
Nguyễn Trung Trực: bị giặc bắt đem ra chém, ông đó khẳng khái tuyên bố “Bao giờ người Tây
nhổ hết cỏ nước Nam thì mới hết người Nam đánh Tây”. 0,5 điểm
- 1873, thực dân Pháp xâm lược Bắc Kì lần I: nhân dân Hà Nội dưới sự chỉ huy của Nguyễn Tri
Phương đã chiến đấu quyết liệt để giữ thành Hà Nội (quấy rối địch, đốt kho đạn, chặn đánh
địch ở cửa Ô Thanh Hà), Pháp đánh rộng ra các tỉnh nhưng đi đến đâu cũng vấp phải sự phản
kháng quyết liệt của nhân dân Bắc Kì. 0,25 điểm
- 21/12/1873, Đội quân cờ Đen của Lưu Vĩnh Phúc đã phục kích giặc ở Cầu Giấy, giết chết
tướng Gác-ni-ê, làm quân Pháp hoảng sợ. 0,25 điểm
=> Như vậy, giặc Pháp đánh đến đâu nhân dân ta bất chấp thái độ của triều đình Nguyễn đã nổi
dậy chống giặc ở đó bằng mọi vũ khí, nhiều hình thức, cách đánh sáng tạo, ở nhiều địa phương,
với nhiều giai cấp lãnh đạo và lực lượng tham gia đông đảo, làm chậm quá trình xâm lược của
thực dân Pháp. 0,5 điểm
Câu 3 (3,0 điểm)
- Vào những năm 60 của TK XIX, Pháp mở rộng chương trình xâm lược Nam Kì và chuẩn bị
đánh chiếm cả nước ta. Trong khi đó triều đình Huế vẫn tiếp tục thực hiện chính sách đối nội,
ngoại giao lỗi thời, lạc hậu khiến cho kinh tế, xã hội Việt Nam khủng hoảng nghiêm trọng. Đời
sống nhân dân khó khăn, mâu thuẫn giai cấp, mâu thuẫn dân tộc ngày càng gay gắt làm bùng
nổ các cuộc khởi của nhân dân, binh lính, đẩy đất nước vào tình trạng rối ren. 0,5 điểm
- Trong bối cảnh đó, một số quan lại, sĩ phu xuất phát từ lòng yêu nước, thương dân, mong
nuốn nước nhà giàu mạnh, đủ sức tấn công kẻ thù nên họ đó mạnh dạn đưa ra những đề nghị
cải cách, những yêu cầu đổi mới công việc nội trị, ngoại giao, kinh tế, văn hoá của nhà nước
Phong kiến => Trào lưu cải cách Duy tân ra đời. 0,25 điểm
* Các cải cách không thực hiện được vì:
- Các đề nghị trên mang tính lẻ tẻ, rời rạc, chưa xuất phát từ cơ sở bên trong, chưa động chạm
đến vấn đề cơ bản của thời đại: giải quyết 2 mâu thuẫn chủ yếu của xã hội Việt Nam lúc đó là
mâu thuẫn giữa nhân dân ta với thực dân Pháp xâm lược và giữa nông dân với địa chủ phong
kiến. 0,5 điểm
- Triều đình phong kiến nhà Nguyễn bảo thủ, bất lực, không chấp nhận thay đổi, từ chối mọi đề
nghị cải cách, làm cản trở sự phát triển của những tiền đề mới khiến cho xã hội chỉ luẩn quẩn
trong vòng bế tắc của chế độ thuộc địa nửa phong kiến. 0,25 điểm
* Ý nghĩa - tác động:
- Dù không thành hiện thực nhưng những tư tưởng cải cách cuối thế kỉ XIX đó gây một tiếng
vang lớn, tấn công vào tư tưởng bảo thủ, lỗi thời của chế độ phong kiến nhà Nguyễn. 0,25 điểm
- Phản ánh trình độ nhận thức mới của những người Việt Nam hiểu biết, thức thời. Góp phần
vào việc chuẩn bị cho sự ra đời của phong trào Duy tân ở Việt Nam vào đầu thế kỉ XX. 0,25
điểm
* Liên hệ với quá trình đổi mới của Việt Nam hiện nay: Việt Nam từ khi tiến hành cải cách mở
cửa (đại hội Đảng 6/1986) đã đạt được nhiều thành tựu rực rỡ trên nhiều lĩnh vực:
- Kinh tế: Đạt tốc độ tăng trưởng khá cao, gia nhập tổ chức kinh tế lớn nhất hành tinh WTO.
0,25 điểm
- Chính trị: Ổn định và được đánh giá là môi trường chính trị ổn định ở Châu Á. 0,25 điểm
- Văn hoá, giáo dục, y tế, khoa học kỹ thuật có bước phát triển. Xã hội: Đời sống nhân dân
được cải thiện. 0,25 điểm
=> Việt Nam đã bước đầu khởi sắc và đang hoà mình vào xu thế phát triển chung của thế giới
hoà bình, ổn định, hợp tác cùng phát triển. 0,25 điểm

ĐỀ SỐ 4
Đáp án đề thi học sinh giỏi môn Lịch sử lớp 8

Trang 13
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
Câu Nội dung Điểm
1 CM TS Pháp được coi là cuộc đại cách mạng vì:
- Có sự tham gia đông đảo của quần chúng nhân dân mà trước tiên là nông 0,5
dân. Đây chính là lực lượng quyết định thúc đẩy cách mạng phát triển đi lên

- Cách mạng đã lật đổ chế độ quân chủ chuyên chế, đưa Lu-i XVI lên máy 0,5
chém, thiết lập nền cộng hòa với bản Tuyên ngôn nhân quyền và Dân
quyền nổi tiếng.
- Cách mạng đã thực hiện những biện pháp kiên quyết để trừng trị bọn phản 0,5
cách mạng và giải quyết những yêu cầu của nhân dân. Ví dụ: Đất công xã
mà quý tộc phong kiến chiếm đoạt, được lấy chia cho nông dân …
- Cách mạng lật đổ chế độ phong kiến, đưa giai cấp tư sản lên cầm quyền, 0,5
mở đường cho CNTB phát triển …
- Có tác động ảnh hưởng sâu sắc đến nhiều nước trên thé giới, làm lung lay 0,5
tận gốc rễ chế độ phong kiến ở Châu Âu. Nó được ví như "cái chổi khổng
lồ" quét sạch mọi rác rưởi của chế độ phong kiến Châu Âu
2 * Thành tựu về khoa học tự nhiên:
- Đầu thế kỉ XVIII, Niu-tơn (người Anh) tìm ra thuyết vạn vật hấp dẫn 0,5
- Giữa thế kỉ XVIII, Lô-mô-nô-xốp (người Nga) tìm ra định luật bảo toàn 0,5
vật chất và năng lượng …
- Năm 1837, Puốc-kin-giơ (người Séc) khám phá ra bí mật về sự phát triển 0,5
của thực vật và đời sống của các mô động vật …
- Năm 1859, Đác-uyn (người Anh) nêu lên thuyết tiến hoá và di truyền… 0,5
* Ý nghĩa:
- Thể hiện sự tiến bộ của nhân loại trong việc tìm hiểu, khám phá và chinh 0,5
phục thiên nhiên, chống lại những học thuyết phản động, chứng minh sự
đúng đắn của triết học duy vật Mác xít
- Giúp con người hiểu biết thêm về thế giới vật chất xung quanh 0,25
- Đặt cơ sở cho những nghiên cứu, ứng dụng sau này để thúc đẩy sản xuất 0,25
và kĩ thuật phát triển.
3.a Nội dung so Cách mạng Tân Hợi Cách mạng tháng Mười
sánh Nga
Nhiệm vụ Lật đổ chế độ quân chủ Lật đổ chính phủ tư sản, 0,5
chuyên chế Mãn Thanh, thực hiện chế độ dân chủ
thực hiện dân chủ … …
Lãnh đạo Giai cấp tư sản Giai cấp vô sản 0,5
Chính quyền Chuyên chính tư sản Chuyên chính vô sản
Trang 14
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
nhà nước 0,5
Lực lượng Tư sản, tiểu ư sản, nông dân … 0,5
Công nhân, nông dân,
binh lính 0,5
Tính chất Cách mạng dân chủ tư sản iệt để
chưa t Cách mạng xã hội chủ 0,5
nghĩa
Hướng tiến lên Chủ nghĩa tư bản Chủ nghĩa xã hội
3.b Vai trò của Lênin …
- Lênin là người sáng lập ra Đảng Bôn Sê Vích Nga 0,25
- Lênin đóng vai trò quan trọng, lãnh đạo trực tiếp, quyết định thắng lợi của 0,75
Cách mạng tháng Mười Nga (vạch ra đường lối cách mạng đúng đắn, sáng
tạo, trực tiếp chỉ huy khởi nghĩa vũ trang ở Pêtơrôgrát … )
4 Nét mới của phong trào độc lập dân tộc của Châu Á:
- Giai cấp công nhân đã tích cực tham gia cuộc đấu tranh giành độc lập dân 0,5
tộc và ở một số nước, công nhân đã đóng vai trò lãnh đạo cách mạng
- Sau chiến tranh, nhiều đảng Cộng sản ở các nước Châu Á cũng được 0,5
thành lập như Đảng cộng sản Trung Quốc, ĐCS Inđônêxia, ĐCS của các
nước Đông Nam Á …
5 Chứng minh câu nói …
- Khi bị thực dân Pháp bắt và đưa ra chém, Nguyễn Trung Trực đã khẳng 0,25
khái nói "Bao giờ người Tây …"
- Khẳng định ý chí kiên cường, bất khuất và quyết tâm đánh Pháp đến cùng 0,25
của nhân dân ta. Thực tế lịch sử truyền thống yêu nước của dân tộc ta đã
chứng minh điều đó:
* Tại mặt trận Đà Nẵng:
Ngay từ khi thực dân Pháp nổ súng xâm lược Đà Nẵng (1/9/1858) quân dân 0,5
ta dưới sự lãnh đạo của Nguyễn Tri Phương đã tổ chức kháng chiến, thực
hiện "vườn không nhà trống" ngăn cản quân Pháp tiến vào đất liền …. Sau
5 tháng xâm lược, chúng chỉ chiếm được bán đảo Sơn Trà. Pháp thất bại 0,5
trong kế hoạch "đánh nhanh thắng nhanh", buộc phải thay đổi kế hoạch
* Mặt trận Gia Định:
- Tháng 2/1859 khi Pháp đánh vào Gia Định, phong trào kháng chiến của 0,5
nhân dân ta càng sôi nổi. Nghĩa quân Nguyễn Trung Trực đốt cháy tàu Hi
vọng của Pháp trên sông Vàm Cỏ (12/1861).
- Cuộc khởi nghĩa do Trương Định lãnh đạo (1862 - 1864) khiến cho giặc 0,5
thất điên bát đảo …
Trang 15
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
* Kháng chiến lan rộng khắp Nam Kì:
- Sau khi thực dân Pháp chiếm được 3 tỉnh miền Đông và ba tỉnh miền Tây 0,25
Nam Kì, mặc dù triều đình ra sức ngăn cản, nhưng cuộc kháng chiến của
nhân dân ta càng diễn ra sôi nổi, mạnh mẽ.
- Nhiều trung tâm kháng chiến được lập ra ở Đồng Tháp Mười, Tây Ninh 0,75
… với nhiều lãnh tụ nổi tiếng như Trương Quyền, Phan Tôn, Nguyễn
Trung Trực, Nguyễn Hữu Huân … Dùng văn thơ để chiến đấu: Nguyễn
Đình Chiểu, Phan Văn Trị …
* Mặt trận Bắc Kì:
- Tháng 11/1873 thực dân Pháp đánh Bắc Kì lần 1, nhân dân Hà Nội và các 0,5
tỉnh đồng bằng sông Hồng đã kiên quyết đứng lên kháng chiến.
Đêm đêm các toán nghĩa binh quấy rối định, đốt kho đạn của giặc …
Đội nghĩa binh dưới sự chỉ huy của viên Chưởng cơ đã chiến đấu anh dũng
và hi sinh đến người cuối cùng.
Tổng đốc Nguyễn Tri Phương và con trai anh dũng hi sinh… 0,5
Ngày 21/12/1873 quân ta giành thắng thắng lợi lớn tại Cầu Giấy lần thứ
nhất. Gác niê cùng nhiều sĩ quan binh lính bị giết tại trận …
- Khi quân Pháp đánh Bắc Kì lần 2 (4/1882) nhân dân tích cực phối hợp với 0,5
quan quân triều đình kháng chiến
Ở Hà Nội, nhân dân tự tay đốt nhà, tạo thành bức tường lửa chặn giặc
Tại các địa phương khác, nhân dân tích cực đắp đập, cắm kè …
Ngày 19/5/1883 quân ta giành thắng lợi trong trận Cầu Giấy lần 2. Rivie bị 0,5
giết tại trận. Quân Pháp hoang mang, dao động, toan bỏ chạy …
Ý nghĩa: Thể hiện tinh thần yêu nước nồng nàn, ý chí chiến đấu bất khuất
của nhân dân ta.
6.a a. Nguyên nhân:
- Kinh tế nông nghiệp sa sút, đời sống nông dân đồng bằng Bắc Kì vô cùng 0,5
khó khăn, một bộ phận phải phiêu tán lên Yên Thế, họ sẵn sàng nổi dậy đấu
tranh bảo vệ cuộc sống của mính
- Khi Pháp thi hành chính sách bình định, cuộc sống bị xâm phạm, nhân 0,5
dân Yên Thế đã đứng dậy đấu tranh
6.b b. Nhận xét sự khác biệt …
- Đây là cuộc khởi nghĩa lớn nhất, có thời gian kéo dài nhất (gần 30 năm), 0,5
quyết liệt nhất. Có ảnh hưởng sâu rộng nhất từ khi thực dân Pháp xâm lược
nước ta đến những năm đầu thế kỉ XX
- Khởi nghĩa Yên Thế không chịu sự chi phối của tư tưởng "Cần Vương" 0,5
mà là phong trào đấu tranh tự phát của nông dân để tự vệ, bảo vệ quyền lợi

Trang 16
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
thiết thân, giữ đất giữ làng.
- Nghĩa quân chiến đấu rất quyết liệt, buộc kẻ thù hai lần phải giảng hòa và 0,5
nhượng bộ một số điều kiện có lợi cho ta. Đặc biệt trong thời kì đình chiến
lần thứ hai, nghĩa quân Yên Thế còn liên lạc với các nghĩa sĩ yêu nước theo
xu hướng mới như Phan Bội Châu, Phan Châu Trinh.
- Khởi nghĩa Yên Thế không phải do văn thân sĩ phu yêu nước phát động, 0,5
tập hợp, mà là một loạt các cuộc khởi nghĩa nhỏ lẻ do nhiều thủ lĩnh địa
phương cầm đầu (xuất thân từ nông dân) …
6.c c. Ý nghĩa:
- Là cuộc đấu tranh tự phát vô cùng oanh liệt của nông dân. Ngay cả khi 0,75
các phong trào khác đã tan rã, nhưng phong trào nông dân Yên Thế vẫn tồn
tại. Điều đó chứng tỏ khả năng lớn lao của nông dân trong lịch sử đấu tranh
của dân tộc, tinh thần chiến đấu bất khuất, kiên cường của nhân dân ta
trong cuộc đấu tranh chống ngoại xâm
- Góp phần làm chậm quá trình bình định của thực dân Pháp 0,25

Đề số 4
chän häc sinh giái LíP 8 n¨m häc 2014-2015
M«n lÞch sö
I. Hướng dẫn chung:

1. Thí sinh trả lời theo cách riêng (về bố cục và câu chữ) nhưng đáp ứng được yêu cầu cơ bản
như trong hướng dẫn chấm thì vẫn cho đủ điểm.
2. Thí sinh vận dụng được kiến thức cơ bản từ những tài liệu ngoài SGK thì được khuyến khích
cho thêm điểm, nhưng không được vượt quá điểm của từng câu và của toàn bài theo hướng dẫn
chấm.
3. Sau khi cộng điểm toàn bài để điểm lẻ đến 0,25 điểm; kh«ng lµm trßn ®iÓm.

II. Hướng dẫn chấm chi tiết :

LÞch sö THÕ GIíI:

BiÓu
C©u §¸p ¸n
®iÓm
Hoàn cảnh
- Cuối thế kỉ XIX, tư bản phương Tây nhũm ngú, can thiệp vào Nhật Bản. Chế 0,5đ
độ phong kiến khủng hoảng nghiêm trọng. Đặt ra yêu cầu phải cải cách đất
nước.
- Tháng 1/1868, Thiên Hoàng Minh Trị đó tiến hành cải cỏch nhằm đưa Nhật 0.5®
thoát khỏi tình trạng nghèo nàn lạc hậu.
1 Nội dung
- Về kinh tế: Chính phủ thống nhất tiền tệ đơn vị đo lường trong cả nước, xóa
(6®iÓm bỏ độc quyền ruộng đất của giai cấp địa chủ phong kiến, tăng cường phát triển 1đ
) kinh tế tư bản chủ nghĩa, xây dựng cơ sở hạ tầng, đường xá cầu cống phục vụ
giao thông liên lạc…
- Chớnh trị - Xó hội: Xóa bỏ chế độ nông nô, đưa quý tộc tư sản hóa và đại tư
Trang 17
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
sản lên nắm chính quyền. Cải cách giáo dục bằng cách tăng cường nội dung
giáo dục khoa học kĩ thuật, bắt buộc mọi người đều phải đi học, cử học sinh đi 1đ
du học ở phương Tây
- Quõn sự: Tổ chức quân đội và huấn luyện quân đội theo kiểu phương Tây, coi
trọng phát triển công nghiệp đóng tàu và sản xuất vũ khí 5.0®
Kết quả ý nghĩa

- Đưa Nhật từ mét níc có nền kinh tế nụng nghệp lạc hậu trở thành nước có
nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển mạnh. 0,5d
- Nhật Bản đã thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa của các nước tư bản
phương Tây 0,5d
Giải thích là cuộc cách mạng tư sản không triệt để vỡ:
Mục đích của cuộc Duy Tân là cải cách để mở đường cho kinh tế tư bản chủ
nghĩa phát triển 0,5đ
Người đề nghị thực hiện cải cách là Nhật Hoàng và quý tộc phong kiến tư sản
hóa 0,5đ
Kết quả Nhật trở thành nước có nền kinh tế tư bản chủ nghĩa phát triển. Nhưng
chưa xóa bỏ hoàn toàn chế độ phong kiến 0,5đ

Em biết gì về những tiến bộ kĩ thuật, khoa học thế giới cuối thế kỉ XIX đầu thế
kỉ XX
+ Tiến bộ về kĩ thuật
- Sản xuất công nghiệp phát triển, máy móc được sử dụng phổ biến ở các 0.25®
nước Âu- Mĩ
- Phát minh ra máy hơi nước làm cho ngành giao thông vận tải có những 0,25d
tiến bộ nhanh chóng
- Trong nông nghiệp, có nhiều tiến bộ về kĩ thuật, phương pháp canh tác, 0.25®
sử dung phân bón hóa học, máy kéo, máy cày, máy gặt đập…
- Trong lĩnh vực quân sự, sản xuất ra nhiều loại vũ khí,khí cầu, ngư lôi 0.25®
2 - Những tiến bộ về kĩ thuật đã dẫn tới bùng nổ cuộc cách mạng công
nghiệp, làm cho sản xuất phát triển mạnh mẽ 0,5
(4 Tiến bộ về khoa học tự nhiên
®iÓm) - Niu-tơn tìm ra thuyết vạn vật hấp dẫn 0.25®
- Lô-mô-nô- xốp tìm ra định luật bảo toàn vật chất và năng lượng và
nhiều phát minh lớn về vật lí, hóa học 0,25đ
- Nhà bác học Puốc-kin- giơ khám phá bí mật sự phát triển của thực vật
và đời sống của mô động vật 0,25đ
- Nhà bác học Đác-uyn nêu lên thuyết tiến hóa và di truyền
- Những phát minh đó chứng tỏ vạn vật biến chuyển, vận động theo quy 0,25đ
luật, tấn công mạnh mẽ vào giáo lí thần học và chế độ phong kiến 05đ
Tiến bộ về khoa học xã hội
- Ở Đức, chủ nghĩa duy vật biện chứng được xây dựng tương đối hoàn
thiện 0,25đ
- Chủ nghĩa xã hội không tưởng ra đời
- Mác- Ăng ghen đưa ra học thuyết Chủ nghĩa xã hội khoa học. Đây là cuộc 0,25đ
cách mạng trong lịch sử tư tưởng của loài người
0,5đ

LỊCH SỬ VIỆT NAM:

* Nh÷ng cuéc khëi nghÜa lín trong phong trµo CÇn V¬ng: 0.75 ®
Trang 18
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
- Khëi nghÜa Ba §×nh ( 1886-1887)
- Khëi nghÜa B·i SËy ( 1883- 1892)
- Khëi nghÜa H¬ng Khª ( 1885- 1895)
* Cuéc khëi nghÜa H¬ng Khª lµ cuéc khëi nghÜa tiªu biÓu nhÊt v×:
3 - L·nh ®¹o: lµ v¨n th©n sĩ phu yêu nước 0.25®
- Có sự chØ huy thèng nhÊt, chÆt chÏ. 0.25®
(2.0 - Thêi gian: KÐo dµi 10 n¨m 0.25®
®iÓm - Quy m«: Lín, ph©n bè trªn ®Þa bµn 4 tØnh: Thanh Hãa, NghÖ An, Hµ
) TÜnh, Qu¶ng B×nh. 0.25®
- Tinh thÇn chiên ®Êu cam go, quyÕt liÖt, dũng cảm. LËp ®îc nhiÒu
chiÕn c«ng, nghĩa quân đông chế tạo được nhiều vũ khí 0.25®

* Khëi nghÜa Yªn ThÕ:


- Thêi gian: 1884- 1913 0.25®
- L·nh ®¹o: §Ò Th¸m, §Ò N¾m 0.25®
- C¨n cø: Yªn ThÕ- B¾c Giang 0.25®
- DiÔn biÕn:
+ Giai ®o¹n 1884- 1892: NhiÒu to¸n nghÜa qu©n ho¹t ®éng riªng rÏ díi sù 0.5®
chØ huy cña §Ò N¾m.
+ Giai ®o¹n 1893- 1908: NghÜa qu©n võa x©y dùng võa chiÕn ®Êu díi 0.5®
4 sù chØ huy cña §Ò Th¸m.
+ Giai ®o¹n 1909- 1913: Ph¸p tËp trung lùc lîng tÊn c«ng Yªn ThÕ, lùc l- 0.5®
(4.0 îng nghÜa qu©n hao mßn. Ngµy 10-2-1913 §Ò Th¸m bÞ s¸t h¹i. Phong
®iÓm trµo tan r·.
) - KÕt qu¶: ThÊt b¹i 0.25®
- ý nghÜa: ThÓ hiÖn tinh thÇn yªu níc chèng Ph¸p cña giai cÊp n«ng d©n. 0,5®
Gãp phÇn lµm chËm qu¸ tr×nh b×nh ®Þnh cña Ph¸p.
* §Æc ®iÓm kh¸c so víi c¸c cuéc khëi nghÜa cïng thêi:
- Môc tiªu chiÕn ®Êu: kh«ng ph¶i lµ ®Ó b¶o vÖ chÕ ®é phong kiÕn, 0.5®
kh«i phôc ng«i vua mµ lµ b¶o vÖ m¶nh ®Êt Yªn ThÕ.
- Thµnh phÇn l·nh ®¹o: N«ng d©n 0.25®
- Thêi gian tån t¹i: 29 n¨m 0.25®
* KÓ ®îc c¸c giai cÊp, tÇng líp: §Þa chñ, n«ng d©n, c«ng nh©n, TS, TTS. 0,5®

- §Þa chñ: kinh doanh ruéng ®Êt, bãc lét ®Þa t«. Th¸i ®é: đa số đã đầu
hàng trë thµnh tay sai cña ®Õ quèc Pháp, áp bức bóc lột nhân dân 0.5®

- N«ng d©n:
+ Bị phân hóa thành nhiều bộ phận
Một bộ phận ở lại làng quê làm tá điền, một bộ phận ra thành phố, đô thị 1®
làm các nghề phụ, một bộ phận làm công nhân trong các đồn điền, nhà
5 máy.. Th¸i ®é c¨m thï ®Õ quèc phong kiÕn, s½n sµng tham ra ®Êu tranh
khi có giai cấp nào khởi sướng.
(4.0 - C«ng nh©n: lµm thuª trong các nhà máy xí nghiệp, đồn điền, số lượng
®iÓm ngày càng đông, bị bóc lột sức lao động tàn bạo. Th¸i ®é kiªn quyÕt chèng
) ®Õ quèc, giµnh ®éc lËp d©n téc, là động lực chính của cách mạng 1đ

- T s¶n: là chủ các xưởng, nhà máy, các hãng buôn lớn bị Pháp chèn ép,
thế lực kinh tế nhỏ bé, họ chỉ mong muốn có những thay đổi nhỏ để dễ bề
làm ăn, chứ chưa có thái độ hưởng ứng hay tham gia vào các cuộc vận
động cách mạng.
- TTS: gồm các trí thức, học sinh, giáo viên, viên chức, lµm c«ng ¨n l¬ng, 0,5đ
bu«n b¸n nhá. Th¸i ®é: đời sống bÊp bªnh, cã tinh thÇn yªu níc hăng hái,
tích cực chèng ®Õ quèc. 0.5®
Trang 19
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
ĐỀ SÔ 5
HƯỚNG DẪN CHẤM

Câu 1 (4 điểm):
a. Ý nghĩa trong nước: Làm thay đổi hoàn toàn vận mệnh đất nước và số phận hàng triệu con
người ở Nga
- Trước CM: Nước nga trải qua một thời kì chưa từng có – những ngày đẫm máu : dưới ngọn
cờ của Nga hoàng, hàng triệu công nhân phải chiến đấu ngoài mặt trận vì bọn tư bản, hàng triệu
người khác đang rên xiết dưới gánh nặng của nạn đắt đỏ và toàn bộ tình trạng kinh tế bị tàn
phá. Các tổ chức công nhân bị phá vỡ, tiếng nói của công nhân bị bóp nghẹt. Tâm hồn và thể
xác người công nhân bị cưỡng chế. Tàn tích mạnh nhất để lại dấu ấn trên toàn bộ nền kinh tế
Nga là chế độ chiếm hữu ruộng đất của địa chủ
- CM tháng Mười thành công, nó đã giải phóng người lao động khỏi chế độ xã hội cũ, giải
phóng thân phận người lao động, họ trở thành những người chủ của đất nước, nắm ngọn cờ
lãnh đạo cách mạng …
b. Ý nghĩa quốc tế:
- Làm thay đổi thế giới – một chế độ mới, nhà nước mới ra đời trên 1/6 diện tích toàn cầu,
làm các nước đế quốc hoảng sợ
- Dạy cho giai cấp công nhân, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức trên toàn thế giới
nhiều bài học hết sức quí báu, đảm bảo cho sự nghiệp giải phóng triệt để của giai cấp công
nhân và của cả loài người…
Câu 2. Tình hình nước Nhật những năm 1918-1939 có điểm gì giống và khác so với nước
Mĩ cùng thời gian này ?
a. Giống nhau: (Mỗi ý đúng 0.5 điểm)
- Đều thu được nhiều lợi nhuận sau chiến tranh thế giới thứ nhất
- Kinh tế đều phát triển trong những năm đầu sau chiến tranh
- Phong trào công nhân phát triển, Đảng Cộng sản ra đời
- Đều bị khủng hoảng kinh tế năm 1929-1933
b. Khác nhau: (Mỗi ý đúng 1 điểm)
- Nhật thoát khỏi cuộc khủng hoảng kinh tế bằng chính sách quân sự hoá đất nước, gây
chiến tranh xâm lược, bành chướng ra bên ngoài
- Mĩ thoát khỏi khủng hoảng kinh tế bằng chính sách mới của Ru-dơ-ven: ban hành các
đạo luật về phục hưng công nghiệp, nông nghiệp và ngân hàng với những quy định chặt chẽ,
đặt dưới sự kiểm soát của nhà nước ...
Câu 3 (5 điểm): Nhận xét về các phong trào vũ trang chống Pháp của nhân dân ta cuối TK
XIX ? Vì sao các phong trào đấu tranh của nhân dân ta cuối TK XIX đều thất bại ?
a. Đặc điểm các phong trào vũ trang chống Pháp của nhân dân ta cuối TK XIX (3 điểm)
- Sau Hiệp ươc Pa-tơ-nốt, nhất là sau khi vụ binh biến kinh thành Huế thất bại,một phong trào
khởi nghĩa vũ trang mới đã bùng nổ đó chính là phong trào Cần Vương, cùng với đò là cuộc
khởi nghĩa nông dân Yên Thế (0.5đ)
- Các phong trào đó có đặc điểm chung là :
+ Thứ nhất, phong trào diễn ra trong bối cảnh triều đình nhà Nguyễn đã hoàn toàn đầu hàng
thực dân Pháp (0.5đ)
+ Thứ hai, lãnh đạo phong trào là các văn thân sĩ phu yêu nước hưởng ứng phong trào Cần
Vương hoặc là những nông dân yêu nước như Đề Nắm, Để Thám (0.5đ)
+ Thứ ba, lực lượng tham gia phong trào rất đông: sĩ phu,trí thức,binh lính…nhất là nông dân
(0.5đ)

Trang 20
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
+ Thứ tư, mục tiêu của phong trào là bảo vệ quê hương đất nước hoặc giúp Vua đánh đuổi thực
dân Pháp cứ nước (0.5đ)
+ Thứ năm, phong trào diễn ra sôi nổi ,quyết liệt, rộng khắp trong cả nước và đấu tranh bằng
vũ trang khởi nghĩa (0.5đ)
b. Nguyên nhân thất bại của các phong trào ( 2 điểm )
- Thiếu đường lối lãnh đạo đúng đắn, ngọn cờ của phong kiến đã lỗi thời,không thể tập
hợp,đoàn kết nhân dân chống Pháp (0.5đ)
- Thiếu sự thống nhất, phối hợp giữa các cuộc khởi nghĩa với nhau (0.5đ)
- Cách đánh giặc chủ yếu là thủ hữu, dựa vào địa thế hiểm trở của thiên nhiên như khởi nghĩa
Ba Đình, Bãi Sậy (0.5đ)
- Thực dân Pháp lúc này mạnh cả về quân sô lẫn vũ khí, phương tiện (0.5đ)
Câu 4. (7 điểm):
a. Hoàn cảnh :
- Vào cuối thế kỉ XIX, trong khi thực dân Pháp ráo riết mở rộng chiến tranh xâm lược Nam Kì,
chuẩn bị tấn công đánh chiếm cả nước ta thì triều đình Huế vẫn tiếp tục thực hiện các chính
sách nội trị, ngoại giao lỗi thời, lạc hậu khiến cho kinh tế, xã hội Việt Nam rơi vào khủng
hoảng nghiêm trọng (0.5 đ)
- Bộ máy chính quyền từ trung ương đến địa phương trở lên mục ruỗng: nông nghiệp, thủ công
nghiệp và thương nghiệp đình trệ; tài chính cạn kiệt, đời ssống nhân dân khó khăn. Mâu thuẫn
giai cấp và mâu thuẫn dân tộc ngày càng gay gắt, phong trào khởi nghĩa nông dân, binh lính
bùng nổ ở nhiều nơi càng đẩy đất nước vào tình trạng rối ren (0.5 đ)
- Trước tình hình đất nước ngày một nguy khốn, đồng thời xuất phát từ lòng yêu nước, thương
dân, muốn cho nước nhà giàu mạnh, có thể đương đầu với cuộc tấn công ngày càng dồn dập
của kẻ thù, một số quan lại, sĩ phu yêu nước thức thời đã mạnh dạn đưa ra những đề nghị, yêu
cầu đổi mới công việc nội trị, ngoại giao, kinh tế, văn hoá... của nhà nước phong kiến (0.5 đ)
b. Nội dung :
- Năm 1868, Trần Đình Túc và Nguyễn Huy Tế xin mở cửa biển Trà Lí (Nam Định). Đinh Văn
Điền xin đẩy mạnh khai khẩn ruộng hoang và khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh quốc
phòng (0.5 đ)
- Năm 1872, Viện Thương bạc xin mở ba cửa biển ở miền Bắc và miền Trung để thông thương
với bên ngoài (0.5 đ)
- Từ 1863-1871, Nguyễn Trường Tộ đã gửi lên triều đình 30 bản điều trần, đề cập đến một loạt
vấn đề như chấn chỉnh bộ máy quan lại, phát triển công, thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn
võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục... (0.5 đ)
- Vào các năm 1877 và 1882, Nguyễn Lộ Trạch dâng hai bản “Thời vụ sách” lên vua Tự Đức,
đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước (0.5 đ)
c. Nhận xét...:
- Tích cực: Trong bối cảnh bế tắc của xã hội phong kiến Việt Nam cuối thế kỉ XIX, một số sĩ
phu, quan lại đã vượt qua những luật lệ hà khắc, sự nghi kị, ghen ghét, thậm chí nguy hiểm đến
tính mạng của mình để đưa ra những đề nghị cải cách nhằm canh tân đất nước, nhằm đáp ứng
phần nào yêu cầu của nước ta lúc đó, có tác động tới cách nghĩ, cách làm của một bộ phận quan
lại triều đình (1 đ)
- Hạn chế: Tuy nhiên, các đề nghị cải cách mang tính chất rời rạc, lẻ tẻ, chưa xuất phát từ
những cơ sở bên trong, chưa giải quyết được hai mâu thuẫn cơ bản của xã hội Việt Nam là mâu
thuẫn giữa nhân dân ta với thực dân Pháp và giữa nông dân với địa chủ phong kiến (0.5 đ)
- Kết quả: Triều đình Huế cự tuyệt, không chấp nhận những thay đổi và từ chối các đề nghị cải
cách, kể cả những cải cách hoàn toàn có khả năng thực hiện. Điều này đã làm cản trở sự phát

Trang 21
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
triển của những tiền đề mới, khiến xã hội luẩn quẩn trong vòng bế tắc của chế độ thuộc địa nửa
phong kiến (1 đ)
- Ý nghĩa: Những tư tưởng cải cách cuối thế kỉ XIX đã gây được tiếng vang lớn, dám tấn
công vào tư tưởng lỗi thời, bảo thủ cản trở bước tiến của dân tộc, phản ánh trình độ nhận thức
mới của những người Việt Nam hiểu biết. Góp phần vào việc chuẩn bị cho sự ra đời phong trào
Duy tân ở Việt Nam vào đầu thế kỉ XX (1 đ)
Đề SỐ 6
Câu 1: (6,0 điểm)
Trình bày quá trình kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của nhân dân ta từ 1858 - 1873.
Nêu ý nghĩa của quá trình đấu tranh đó.
0,5
* Quá trình kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược của nhân dân ta từ 1858 - 1873
Năm 1858, thực dân Pháp nổ súng xâm lược nước ta hòng biến nước ta thành thuộc địa, bắt nhân
dân ta làm nô lệ. Nhưng ngay từ những ngày đầu, chúng đã gặp phải sự kháng cự quyết liệt của
nhân dân ta:
0,5
- Năm 1958, quân dân ta dưới sự chỉ huy của Nguyễn Tri Phương đã làm thất bại âm mưu ban
đầu của thực dân Pháp.

1,0
- Năm 1859, khi Pháp đánh Gia Đinh, nhân dân ta đã vùng lên đánh Pháp, tiêu biểu là nghĩa
quân Trung Trực đã đốt cháy tàu Ét-pê-răng của Pháp;
1,0
- Cuộc khởi nghĩa của Trương Định lập căn cứ ở Tân Hòa đánh Pháp rất anh dũng. Sau khi
Trương Định mất, con trai là Trương Quyền lên thay, tiếp tục kháng chiến

1,0
- Năm 1867, Pháp đánh chiếm các tỉnh miền Tây Nam Kì, nhân dân 6 tỉnh miền Tây Nam Kì
vùng lên đánh Pháp. Tiêu biểu là:Trương Quyền, Phan Tôn, Nguyễn Trung Trực, Nguyễn Hữu
Huân... Nhiều căn cứ kháng chiến đã được thành lập. Ngoài ra, có cả những nhà thơ đã dùng
ngòi bút của mình làm vũ khí chống Pháp như: Nguyễn Đình Chiểu... Đặc biệt có những anh
hùng thà chết chứ không chịu đầu hàng giặc như Nguyễn Trung Trực...
1,0
- Năm 1873, Pháp đánh ra Bắc Kì lần thứ nhất, nhân dân ta đã anh dũng ngăn cản từng bước
chân quân xâm lược:
+ Nghĩa quân của Viên Chưởng Cơ đã đánh giặc ở cửa ô Thanh Hà và hi sinh đến người cuối
cùng.
+ Ngày 21/12/1873, quân của Hoàng Tá Viêm phối hợp với quân cờ đen của Lưu Vĩnh Phúc
đã làm cho tướng Pháp Gác-ni-ê và nhiều binh lính tử trận ở Cầu Giấy.

1,0
* Ý nghĩa:
Như vậy, từ 1858 đến 1873, nhân dân ta đã anh dũng chống thực dân Pháp xâm lược:
- Tuy chưa có được những thắng lợi cuối cùng nhưng đã khẳng định ý chí quyết tâm đánh Pháp
giành độc lập dân tộc, quyết không chịu làm nô lệ của nhân dân ta.
- Những thắng lợi đó, cổ vũ mạnh mẽ tinh thần yêu nước của nhân dân ta, tiếp thêm sức mạnh
cho nhân dân kháng chiến chống Pháp giành thắng lợi về sau.
Câu 2: (6,0 điểm)
Trang 22
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
Trào lưu cải cách duy tân ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX ra đời trong bối cảnh nào? Nêu
nội dung cơ bản và ý nghĩa của những đề nghị cải cách đó.
1,0
* Bối cảnh:

0,25
- Vào cuối thế kỉ XIX, trong khi thực dân Pháp ráo riết mở rộng chiến tranh xâm lược Nam Kì,
chuẩn bị đánh chiếm cả nước ta. Trong khi đó, triều đình Huế tiếp tục thực hiện chính sách nội
trị, ngoại giao lỗi thời khiến cho kinh tế xã hội Việt nam rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng.
0,25
- Bộ máy chính quyền từ trung ương đến địa phương trở nên mục ruỗng; nông nghiệp, thủ công
nghiệp, thương nghiệp đình trệ; tài chính cạn kiệt, đời sống nhân dân khó khăn. Mâu thuẫn dân
tộc và mâu thuẫn giai cấp ngày càng gay gắt.
0,5
- Trước tình hình đó, xuất phát từ lòng yêu nước, thương dân, muốn cho nước nhà giàu mạnh, có
thể đương đầu với cuộc tấn công ngày càng dồn dập của kẻ thù, một số quan lại sĩ phu yêu nước
thức thời đã mạnh dạn đưa ra những đề nghị, yêu cầu đổi mới công việc nội trị, ngoại giao, kinh
tế, văn hóa… của nhà nước phong kiến.
4,0
* Nội dung cơ bản:

1,0
- Năm 1868, Trần Đình Túc và Nguyễn Huy Tế xin mở cửa biển Trà Lí (Nam Định). Đinh Văn
Điền xin đẩy mạnh việc khai khẩn ruộng hoang và khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn chỉnh
quốc phòng.
1,0
- Năm 1872, Viện Thương bạc xin mở ba cửa biển ở miền Bắc và miền Trung để thông thương
với bên ngoài.

1,0
- Từ năm 1863-1871, Nguyễn Trường Tộ đã gửi lên triều đình 30 bản điều trần, đề cập đến một
loạt vấn đề như chấn chỉnh bộ máy quan lại, phát triển công, thương nghiệp và tài chính, chỉnh
đốn võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục…
1,0
- Vào các năm 1877 và 1882, Nguyễn Lộ Trạch dâng bản “Thời vụ sách” lên vua Tự Đức đề
nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước.
1,0
* Ý nghĩa:

0,5
- Những tư tưởng cải cách cuối thế kỉ XIX đã gây được tiếng vang lớn, dám tấn công vào những
tư tưởng bảo thủ và phản ánh trình độ nhận thức mới của những người Việt Nam hiểu biết, thức
thời.
0,5
- Góp phần vào việc chuẩn bị cho việc ra đời phong trào Duy tân ở Việt Nam vào đầu thế kỉ XX.

II. LỊCH SỬ THẾ GIỚI (8,0 điểm)


Câu 1: (5,0 điểm)
Trình bày nguyên nhân, quá trình đấu tranh và ý nghĩa của phong trào đấu tranh giành độc lập
dân tộc ở Đông Nam Á từ 1918 đến 1939.

1,0đ
1. Nguyên nhân:
Trang 23
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

0,25
- Trước chiến tranh thế giới thứ nhất, hầu hết các nước Đông Nam Á là thuộc địa của đế
quốc thực dân

0,25
- Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, các nước thực dân tiến hành khai thác, bóc lột thuộc
địa
0,25
- Năm 1917, cách mạng tháng Mười Nga thành công, ảnh hưởng lớn đến phòng trào giải
phóng dân tộc ở Đông Nam Á.

0,25
- Những năm 20 của thế kì XX, nhiều đảng cộng sản đã xuất hiện và lãnh đạo giai cấp
công nhân và nhân dân lao động đấu tranh.
3,0đ
2. Quá trình đấu tranh:

Phong trào đấu tranh giành độc lập ở Đông Nam Á dã diễn ra mạnh mẽ và liên tục:

0,5
- Ở Đông Dương: nhân dân 3 nước Việt Nam, Lào, Campuchia đã đấu tranh mãnh mẽ,
diễn ra với nhiều hình thức phong phú và có sự tham gia đông đảo của nhiều tầng lớp
nhân dân.
0,5
+ Lào: cuộc đấu tranh của Ong-Kẹo và Com-ma-đam kéo dài hơn 30 năm (1901-1936).

0,5
+ Campuchia: Phong trào yêu nước theo xu hướng dân chủ tư sản phát triển mạnh mẽ, tiêu
biểu như: cuộc đấu tranh của nhà sư A-cha Hem-chiêu.
0,5
+ Ở Việt Nam: phong trào chống Pháp phát triển mạnh mẽ, nhất là sau khi Đảng cộng sản
thành lập (3/2/1930)

1,0đ
- Tại khu vực Đông Nam Á hải đảo cũng diễn ra phong trào yêu nước, chống thực dân, lôi
cuốn hàng triệu người tham gia, tiêu biểu là phong trào độc lập dân tộc ở In-đô-nê-xi-a,
chống lại chế độ thực dân Hà Lan.
1,0đ
3. Ý nghĩa:
0,25
Tuy chưa giành được độc lập dân tộc nhưng phong trào đấu tranh ở Đông Nam Á đã để lại
nhiều ý nghĩa to lớn:

0,25
- Cổ vũ mạnh mẽ phong trào độc lập dân tộc trên thế giới.
0,25
- Thúc đẩy quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc ở các nước Đông Nam Á phát triển,
tạo điều kiện cho những cuộc đấu tranh giành độc lập về sau.

0,25
- Hướng các cuộc đấu tranh vào mục đích bảo vệ hòa bình trên thế giới.
Câu 2: (3,0 điểm)
Vì sao Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ? Em hãy nêu kết cục của Chiến tranh thế giới thứ hai. Trong bối
cảnh thế giới hiện nay, bản thân em cần làm gì để góp phần bảo vệ hòa bình thế giới?

Trang 24
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
1,0đ
* Nguyên nhân:
0,25
- Sau chiến tranh thế giới thứ nhất, những mâu thuẫn về quyền lợi, về thị trường và thuộc
địa tiếp tục nảy sinh giữa các nước đế quốc.

0,25
- Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 - 1933 làm cho mâu đó thêm sâu sắc.
0,25
- Chủ nghĩa phát xít I-ta-li-a, Đức, Nhật Bản lên cầm quyền có ý đồ gây chiến tranh chia lại
thế giới.
0,25
- Ngày 1/9/1939, phát xít Đức tấn công Ba Lan, Anh, Pháp tuyên chiến với Đức, Chiến
tranh thế giới thứ hai bùng nổ.

1,5đ
* Kết cục:

0,5
- Chủ nghĩa phát xít I-ta-li-a, Đức, Nhật Bản sụp đổ hoàn toàn.
0,5
- Chiến tranh thế giới thứ hai là cuộc chiến tranh lớn nhất, khốc liệt nhất và tàn phá nặng nề
nhất trong lịch sử loài người….

0,5
- Chiến tranh kết thúc đã dẫn đến những biến đổi căn bản của tình hình thế giới.

0,5đ
* Bản thân em cần làm gì để góp phần bảo vệ hòa bình thế giới?
- Bản thân tích cực học tập, yêu tự do, bảo vệ hòa bình, có tinh thân chống chiến tranh,
chống khủng bố, chống mâu thuẫn sắc tộc….

ĐẾ SỐ 7

Câu 1: (5 điểm):

TT Thời gian Tên sự kiện Điểm

1 08/1566 Cách mạng Hà Lan 0,5 đ

2 1789-1794 Cách mạng tư sản Pháp 0,5 đ

3 02/1848 Tuyên ngôn Đảng cộng sản 0,5 đ

4 28/09/1864 Quốc tế thứ nhất được thành lập 0,5 đ

5 1871 Công xã Pari được thành lập 0,5 đ

6 14/07/1889 Quốc tế thứ hai được thành lập 0,5 đ

7 1911 Cách mạng Tân Hợi ( Trung Quốc) 0,5 đ

8 07/11/1917 Cách mạng xã hội chủ nghĩa tháng Mười Nga thắng lợi 0,5 đ

9 1929-1933 Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 0,5 đ

10 01/09/ 1939 Chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ 0,5 đ

Trang 25
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
Câu 2: (4 điểm).

-Cách mạng tư sản là :

+ Lãnh đạo: tư sản, quý tộc tư sản hóa. (1,0 đ)

+ Mục đích:

 Đem lại quyền lợi cho tư sản, quý tộc tư sản hóa. (1,0 đ)

 Mở đường cho CNTB phát triển. (1,0 đ)

-Cuộc Duy Tân Minh Trị thực chất là một cuộc cách mạng tư sản vì hội đủ các điều kiện trên.
(1,0 đ)

Câu 3: (6 điểm)

-Cách mạng tháng Mười Nga không những làm thay đổi hoàn toàn vận mệnh đất nước, số
phận của hàng triệu con người Nga: lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng đã đưa con người lên
nắm chính quyền, xây dựng chế độ mới, chế độ xã hội chủ nghĩa, làm cho các nước đế quốc
phải hoảng sợ.. (2,0 đ)

-Tiếng vang của cuộc cách mạng tháng mười Nga đã vượt qua biên giới nước Nga, có tác động
lớn đến thế giới, đã dẫn đến những thay đổi lớn lao và để lại nhiều bài học quý báu cho cuộc
đấu tranh giải phóng của giai cấp vô sản, nhân dân lao động và các dân tộc bị áp bức. (2,0
đ)

-Cổ vũ mạnh mẽ phong trào cách mạng của giai cấp công nhân các nước, chỉ ra cho họ con đường đúng
đắn đi tới thắng lợi cuối cùng của sự nghiệp giải phóng dân tộc. (1,0 đ)

-Tạo ra những điều kiện thuận lợi cho sự phát triển của phong trào cộng sản và công nhân quốc
tế, phong trào giải phóng dân tộc ở nhiều nước trên thế giới, nhất là các nước A, Phi, Mĩ la
tinh.. (1,0 đ)

Câu 4: (5 điểm)

-Chủ nghĩa phát xít bị tiêu diệt. (0,5 đ)

-Là cuộc chiến tranh lớn nhất, khốc liệt nhất, tàn phá nặng nề nhất… (0,5 đ)

+60 triệu người chết, 90 triệu người tàn tật. (0,5 đ)

+Thiệt hại về vật chất gấp 10 lần so với chiến tranh thế giới thứ nhất (0,5 đ), bằng tất cả các
cuộc chiến tranh trong 1000 năm trước đó cộng lại. (0,5 đ)

-Dẫn đến những biến đổi căn bản của tình hình thế giới. (0,5 đ)

-Là cuộc chiến tranh phi nghĩa, vì tham vọng riêng mà gây ảnh hưởng đến toàn nhân loại.
(0,5đ)
 Chúng ta cần phải phản đối (0,5 đ), tìm cách ngăn chặn chiến tranh (0,5 đ), bảo vệ nền hòa
bình (0,5 đ).

ĐỀ SỐ 8

Đáp án và biểu chấm:

Trang 26
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
I. Lịch sử thế giới: ( 4 điểm )

Cuộc Duy Tân Minh Trị (1868) ở Nhật Bản diễn ra như thế nào?

- Trước sự nhòm ngó của các nước tư bản phương Tây.... buộc Nhật Bản phải lựa chọn
con đường để phát triển đất nước (0,25 điểm )

- Tháng 1/ 1868 Thiên hoàng Minh Trị đã tiến hành 1 loạt cải cách để đưa đất nước thoát
khỏi tình trạng lạc hậu.... ( 0,25 điểm )

+ Về kinh tế: Thống nhất tiền tệ, xoá bỏ sự độc quyền của g/c pk, phát triển kinh tế TBCN, xây
dựng cơ sở hạ tầng... ( 0,5 điểm )

+ Về chính trị: Xoá bỏ chế độ nông nô, đưa quý tộc tư sản hoá lên nắm quyền... ( 1 điểm )

+ Về giáo dục: Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng nội dung KH – KT.... ( 1 điểm
)

+ Về quân sự: Quân đội được tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây, phát triển công
nghiệp quân sự..... ( 0,5 điểm )

- Kết quả: Nhật Bản thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa, phát triển thành một nước
công nghiệp. (0,25 điểm )

I. Lịch sử Việt Nam: ( 14 điểm )

Câu 1 (6 điểm)

- Khái quát về truyền thống đấu tranh dựng nước và giữ nước của dân tộc ta trải qua các thời kỳ
lịch sử …(0,5 điểm)

- Giữa thế kỷ XIX CNTB phương tây đang phát triển mạnh và chuyển sang CNĐQ. Vì vậy vấn
đề thị trường và thuộc địa là một nhu cầu tất yếu ….Châu á là đối tượng nhòm ngó của TB
phương tây , Việt Nam nằm trong hoàn cảnh chung đó. (1 điểm)

- Đầu thế kỷ XIX Nguyễn ánh lập lên nhà Nguyễn nhưng không nhận được sự ủng hộ của nhân
dân vì đã lật đổ một triều đại tiến bộ… vì thế nhà Nguyễn lâm vào tình trạng khủng hoảng (1
điểm)

- Nhà Nguyễn thi hành những chính sách phản động… mâu thuẫn giữa nhân dân với nhà
Nguyễn ngày càng sâu sắc, nhiều cuộc khởi nghĩa của nông dân đã nổ ra nhưng đều bị dập tắt
nhưnhg đã làm cho nhà Nguyễn suy yếu tạo cơ hội cho TB phương tây xâm lược. (1 điểm)

- Năm1858 pháp và Tây ban nha xâm lược nước ta , nhân dân ta đã đứng lên chống Pháp cùng
với quân đội triều đình nhưng nhà Nguyễn không kiên quyết mặc dù có thể đánh bại Pháp vì
lúc đó Pháp chưa đủ mạnh để xâm lược nước ta nên mới phảI liên kết với Tây Ban Nha …Thái
độ nhân nhượng dần đi tới thoả hiệp càng làm cho TD Pháp lấn tới buộc triều đình phải ký
những điều ước có lợi cho TD Pháp nhượng 3 tỉnh miền Đông rồi 3 tỉnh miền tây. Mặc dù các
cuộc đấu tranh đã liên tiếp nổ ra như của Trương Định, Nguyễn Trung Trực, ….Chiến thắng ở
Cầu Giấy lần 1 và lần 2 làm cho TDP lo sợ nhưng triều đình không biết tận dụng cơ hội để phát
động nhân dân kháng Pháp mà tiếp tục thoả hiệp…(1 điểm)

- Phong trào đấu tranh của các nhà văn nhà thơ diễn ra mạnh mẽ nhưng cũng không được nhà
Nguyễn ủng hộ mà còn ra sức ngăn cấm như Phạm Văn Nghị… Khước từ một loạt các đề nghị
cải cách duy tân của các sĩ phu tiến bộ Vì vậy năm 1883 và 1884 nhà Nguyễn liên tiếp ký các
hiệp ước Hác Măng và Patơ nốt chấp nhận sự có mặt của Pháp trên lãnh thổ Việt Nam. Việc
nướ ta rơi vào ta Pháp là trách nhiệm của nhà Nguyễn. (1 điểm)

Trang 27
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
Tóm lại Pháp xâm lược nước ta lúc đầu nhà Nguyễn con có 1 vài hành động tích cực nhưng rồi
sau đó trượt dài trong sự nhân nhượng thoả hiệp để bảo vệ quyền lợi của giai cấp mình, quên đi
quyền lợi của dân tộc, không cùng nhân dân chống Pháp, nên việc mất nước là một điều tất
yếu. (0,5 điểm)

Câu 2 Những đề nghị cải cách ở Việt Nam vào nửa cuối thế kỉ 19(4đ)

* Hoàn cảnh:

- Triều đình Huế thực hiện chính sách nội trị, ngoại giao lỗi thời, lạc hậu(0,25đ)

- Xã hội Việt Nam khủng hoảng nghiêm trọng. (0,25đ)

- Bộ máy chính quyền từ TW đến địa phương mục ruỗng. (0,25đ)

- Nông nghiệp, thủ công nghiệp và thương nghiệp đình trệ; tài chính cạn kiệt, đời sống nhân
dân vô cùng khó khăn. (0,5đ)

- Mâu thuẫn dân tộc ngày thêm gay gắt. (0,25đ)

- Nhiều cuộc khởi nghĩa nông dân bùng nổ dữ dội(0,25đ)

=> Trong bối cảnh đó các trào lưu cải cách Duy Tân ra đời. (0,25đ)

* Nội dung :

- Năm 1868 Trần Đình Túc và Nguyễ Huy Tế xin mở cửa biển Trà Lí (Nam Định) (0,25đ)

- Năm 1872, Viện Thương bạc xin mở 3 cửa biển ở Miền Bắc và Miền Trung để thông thương
với bên ngoài. (0,25đ)

- Từ 1863-1871 Nguyễn Trường Tộ đã kiên trì gửi lên triều đình 30 bản điều trần đề cập đến
một loạt vấn đề như chấn chỉnh bộ máy quan lại , phát triển công thương nghiệp và tài chính...
(0,25đ)

- Năm 1877 và 1882 Nguyễn Lộ Trạch dâng dâng hai bản "thời vụ sách " lên vua Tự Đức đề
nghị chấn hưng hưng trí, khai thông dân trí... (0,25đ)

* Ý nghĩa

- Gây được tiếng vang lớn, tấn công vào những tư tưởng bảo thủ (0,25đ)

- Phản ánh trình độ nhận thức mới của những người Việt Nam hiểu biết, thức thời(0,25đ)

- Chuẩn bị cho sự ra đời phong trào Duy Tân ở Việt Nam vào đầu thế kỉ XX. (0,25đ)

* Vì sao.. (0,25đ)

- Thái độ của nhà Nguyễn(Bảo thủ, chính sách lạc hậu…)

Câu 3* Sơ lược tiểu sử, xu hướng cứu nước của Nguyễn Ái Quốc.(4đ)

- Nguyễn Ái Quốc sinh ngày 19.5.1890 trong một gia đình trí thức yêu nước ở xã Kim Liên -
Nam Đàn- Nghệ An.(0,5)

- Nguyễn Ái Quốc sinh ra vào thời buổi nước mất nhà tan, chứng kiến sự thất bại của các
phong trào yêu nước, được tiếp xúc với những nhà lãnh đạo cách mạng đương thời, được sống
trên mảnh đất quê hương có truyền thống chiến đấu bất khuất, tiếp thu truyền thống gia đình,

Trang 28
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
sẵn có lòng yêu nước thương dân, căm thù Đ.quốc xâm lược. Các phong trào đấu tranh lần lượt
thất bại…(0,75đ)

Tất cả những điều đó đã hun đúc ý chí quyết tâm và Người quyết chí ra đi tìm đường cứu
nước mới, khác với con đường của các bậc tiền bối (Phan Đình Phùng, Hoàng Hoa Thám, Phan
Bội Châu, Phan Châu Trinh), Người quyết định sang phương tây tìm đường cứu nước mới giúp
đỡ đồng bào, cứu dân tộc.(0,75)

* Những hoạt động của Nguyễn Ái Quốc (1911-1917).

- 5.6.1911 Nguyễn Ái Quốc rời tổ quốc tại bến cảng Nhà Rồng làm phụ bếp cho một tàu buôn
của Pháp để có cơ hội sang các nước Phương tây. (0,5đ)

- 1911-1917 Người đi qua nhiều nước ĐQ, TB, thuộc địa, phụ thuộc, làm nhiều nghề để kiếm
sống nhưng trong lòng vẫn luôn nung nấu một hoài bão: làm thế nào để tìm được con đường
cứu nước cứu dân.... (0,5đ)

-> Đây là cơ sở đầu tiên (trực tiếp) giúp Người nhận thức được sự đoàn kết quốc tế giữa các
dân tộc bị áp bức trên thế giới, từ đó người có điều kiện tiếp thu quan điểm về giai cấp cà đấu
tranh giai cấp của chủ nghĩa Mác- Lê nin.

- 1917 Nguyễn Ái Quốc trở lại Pháp học tập, rèn luyện trong quần chúng và giai cấp câng nhân
Pháp. (0,5đ)

-Tham gia vào hội những người yêu nước tại Pháp như: viết báo, truyền đơn, tham gia diễn
đàn, mít tinh, tố cáo TD Pháp, tuyên truyền cho CM VN. Người sống và hoạt động trong phong
trào công nhân Pháp, tiếp nhận ảnh hưởng của CM tháng Mười Nga-> tư tưởng của Nguyễn Ái
Quốc dần có những chuyển biến. (0,5đ)

III. Lịch sử địa phương(2 điểm):

- Đền Bà Triệu, khu di tích lịch sử Lam Kinh(Thọ Xuân)(1 đ)

- Trách nhiệm: Tự hào về truyền thống đấu tranh giữ nước(0,5)


Bảo vệ, gìn giữ… (0,5)

ĐỀ SỐ 9

Đáp án

Câu Nội dung Điểm

1 - Đầu thế kỉ XX hầu hết các nước Đông Nam Á ( trừ Xiêm) đều là thuộc địa của
chủ nghĩa đế quốc. Sau thất bại của phong trào Cần Vương, tầng lớp trí thức mới ở
các nước này chủ trương đấu tranh giành độc lập theo con đường dân chủ tư sản 0,5

- Từ những năm 20 , nét mới của phong trào cách mạng ở Đông Nam Á là giai cấp
vô sản từng bước trưởng thành và tham gia lãnh đạo cuộc đấu tranh. Đó là do sự
gia tăng số lượng, phát triển và trưởng thành của giai cấp công nhân sau chính sách
khai thác thuộc địa của các nước đế quốc và những ảnh hưởng của cuộc cách mạng
tháng Mười Nga

- Trong thời kì này nhiều đảng công sản đã ra đời ở nhiều nước Đông Nam Á như : 1,0
ở In – đô-nê-xi-a, Việt Nam, Mã Lai, Xiêm Dưới sự lãnh đạo của các đảng công
sản nhiều cuộc đấu tranh đã diễn ra....

Trang 29
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

- Phong trào dân chủ tư sản cũng có những bước tiến bộ rõ rệt.Nếu như trước đây
mới chỉ xuất hiện những nhóm lẻ tẻ thì đến giai đoạn này dã ra đời những chính
đảng có tổ chức

1,0

0,5

2 - Những mâu thuẫn mới về quyễn lợi , về thị trường và thuộc lại tiếp tục nảy sinh 1,0
giữa các nước đế quốc sau chiến tranh thế giới thứ nhất. Cuộc khủng hoảng kinh tế
thế giới 1929-1933 làm cho những mâu thuẫn đó càng thêm sâu sắc

-Chính sách thù địch chống Liên Xô càng thúc đẩy các nước đế quốc phát động
chiến tranh xâm lược nhằm xóa bỏ nhà nước xã hội chủ nghĩa đầu tiên trên thế
giới.

- Từ giữa những năm 30, đã hình thành hai khối đế quốc đối địch. Các nước phát
xít Đức, I- ta-li –a, Nhật Bản chủ trương nhanh chóng phát động chiến tranh thế
giới Các nước Anh, pháp, Mĩ thực hiện đường lối nhân nhượng, thỏa hiệp với các 0,5
nước phát xít, cố làm cho các nước này chĩa mũi nhọn chiến tranh về phía Liên Xô

- Với tính toán của mình Đức đã tiến đánh các nước châu Âu trước khi tấn công
Liên Xô.Sau những cuộc thôn tính nước Áo và Tiệp Khắc. Ngày 1-9-1939, phát xít
Đức tấc công Ba Lan, dẫn tới cuộc chiến tranh bùng nổ. 1,0

0,5

3 - Hiệp ước đầu tiên nhà Nguyễn đã kí với Pháp là hiệp ước Nhâm Tuất ( 5-6-1862) 0,5

- Hoàn cảnh kí kết :Sau khi Pháp chiếm được các tỉnh Định Tường , Biên Hòa,
Vĩnh Long
0,5
- Nội dung:

+Triều đình thừa nhận quyền cai quản của nước Pháp ở ba tỉnh miền đông Nam Kì
( Gia Định , Định Tường, Biên Hòa ) và đảo Côn Lôn 2,5

+ Mở ba cửa biển( Đà Nẵng, Ba Lạt , Quãng Yên) cho Pháp vào buôn bán

+ Cho phép người Pháp và Tây Ban Nha tự do truyền đạo Gia Tô, bãi bỏ lệnh cấm
đạo trước đây
Trang 30
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

+ Bồi thường cho Pháp một khoản chiến phí tương đương 288 vạn lạng bạc

+ Pháp sẽ trả lại thành Vĩnh Long cho triều đình chừng nào triều đình buộc được
dân chúng ngừng kháng chiến

- Triều đình kí hiệp ước này là vì: Nhân nhượng với Pháp để bảo vệ quyền lợi của
giai cấp và dòng họ, rảnh tay ở phía Nam để đối phó với phong trào nông dân khởi
nghĩa ở phía Bắc

0,5

4 Hoàn cảnh: Sau khi cuộc phản công kinh thành Huế thất bại , Tôn Thất Thuyết đưa 0,5
vua Hàm Nghi chạy ra Tân Sở ( Quãng Trị) tại đây nhân danh nhà vua ông đã ra
chiếu Cần Vương

- Mục đích: Kêu gọi văn thân , sĩ phu và nhân dân giúp vua cứu nước

- Một phong trào yêu nước chống Pháp diễn ra sôi nổi kéo dài đến cuối thế kỉ XIX, 0,5
được gọi là phong trào “Cần Vương”.

Diễn biến: chia làm 2 giai đoạn.

Giai đoạn 1: 1885- 1888: Phong trào bùng nổ khắp cả nước nhất là từ Phan Thiết
trở ra. 1,0

Giai đoạn 2: 1888- 1896:

- Phong trào quy tụ những cuộc khởi nghĩa lớn, tập trung ở các tỉnh Bắc Trung Kì
và Bắc Kì

- Chiếu Cần Vương được đông đảo nhân dân hưởng ứng vì Vua Hàm Nghi đã dám
từ bỏ cuộc sống vinh hoa phú quý cùng đồng cam cộng khổ với nhân dân chống
Pháp , đây là hành động yêu nước được nhân dân cảm phục.

2,0

5 Khởi nghĩa Yên Thế có những đặc điềm khác các cuộc khởi nghĩa cùng thời là :

-Mục tiêu đấu tranh không phải là để khôi phục chế độ phong kiến, bảo vệ ngôi vua
như các cuộc khởi nghĩa Cần vượng
1,0
- Lãnh tụ Hoàng Hoa Thám có những phẩm chất đặc biệt : căm thù đế quốc phong
kiến, mưu trí dũng cảm , sáng tạo, trung thành với quyền lợi của những người cùng
cảnh ngộ, hết sức thương yêu nghĩa quân
1,0
- Nghĩa quân đều là những nông dân cần cù, chất phác, yêu cuộc sống tự do
Trang 31
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

- Nổ ra ở vùng trung du, có lối đánh linh hoạt , cơ động

- Tồn tại dai dẳng suốt 30 năm , gây cho địch nhiều tổn thất

1,0

0,5

0,5

6 - Di tích lịch sử đền Bà Triệu ở xã Triệu Lộc – huyện Hậu Lộc 1,0

thờ nữ tướng Triệu Thị Trinh( bà Triệu) người có công đánh phá các thành ấp của
quân Ngô xâm lược

-Tưởng nhớ công ơn của bà hàng năm nhân dân ta tổ chức lễ hội bà Triệu vào
tháng 2 âm lịch từ ngày 19 đến ngày 24 1,0

ĐÁP ÁN ĐỀ SỐ 10

Câu 1:

* Kết cục của chiến tranh thế giới thứ nhất (1914 – 1918):

- Chiến tranh gây nên nhiều tai họa cho nhân loại: 10 triệu người chết, hơn 20 triệu người bị
thương, nhiều thành phố, làng mạc, đường sá bị phân hủy…chi phí cho chiến tranh lên tới 85 tỉ
đô la.

- Chiến tranh chỉ đem lại lợi ích cho các nước đế quốc thắng trận nhất là Mĩ. Bản đồ thế giới đã
bị chia lại; Đức mất hết thuộc địa; Anh, Pháp và Mĩ được mở rộng thêm thuộc địa của mình.

- Tuy nhiên, vào giai đoạn cuối của chiến tranh, phong trào cách mạng thế giới tiếp tục phát
triển, đặc biệt là sự bùng nổ và thắng lợi của cách mạng tháng Mười Nga.

* Nguyên nhân bùng nổ chiến tranh thế giới thứ Hai

(1939 – 1945)

- Những mâu thuẫn tiếp tục nảy sinh giữa các nước đế quốc sau Chiến tranh Thế giới thứ Nhất.
Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới 1929 – 1933 làm gay gắt thêm mâu thuẫn đó.

- Chính sách thù địch chống Liên Xô càng thúc đẩy các nước đế quốc phát động chiến tranh
xâm lược nhằm xóa bỏ nhà nước XHCN đầu tiên trên thế giới.

- Các nước Anh, Pháp, Mĩ lại thực hiện đường lối nhân nhượng thỏa hiệp với các nước phát xít
làm cho các nước này chĩa mũi nhọn chiến tranh về phía Liên Xô.

- Nhưng với tính toán của mình Đức đã tấn công các nước Châu Âu trước khi tấn công Liên
Xô.

Trang 32
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
- Sau khi tấn công Áo, Tiệp Khắc, ngày 1/9/1939 Đức đã tấn công Ba Lan dẫn đến Chiến tranh
Thế giới thứ Hai bùng nổ.

Câu 2:

a) Chính sách về kinh tế, văn hóa, giáo dục.

* Chính sách về kinh tế:

- Nông nghiệp:

+ Thực dân Pháp đẩy mạnh việc cướp đoạt ruộng đất

+ Bóc lột nông dân theo kiểu phát canh thu tô.

- Công nghiệp:

+ Tập trung vào khai thác than và kim loại

+ Xây dựng một số cơ sở công nghiệp như xi măng, gạch, ngói, điện, nước...

- Giao thông vận tải:

+ Xây dựng hệ thống giao thông vận tải để tăng cường bóc lột kinh tế.

+ Đàn áp phong trào đấu tranh của nhân dân.

- Thương nghiệp

+ Nắm giữ độc quyền về thị trường.

+ Tăng thêm các loại thuế và đánh thuế nặng.

* Chính sách về văn hóa, giáo dục.

- Giai đoạn đầu đến 1919, Pháp duy trì nền giáo dục của thời phong kiến.

- Về sau Pháp mở trường học mới cùng một số cơ sở văn hóa, y tế.

- Hệ thống giáo dục phổ thông gồm ba bậc: Ấu học ở xã thôn, Tiểu học ở phủ,
huyện, Trung học ở tỉnh.

b) Mục đích:

- Vơ vét, bóc lột sức người, sức của của nhân dân Việt Nam, nắm giữ độc quyền thị
trường Việt Nam để làm giàu cho tư bản Pháp.
- Đào tạo một lớp người bản xứ phục vụ cho công việc cai trị.
ĐỀ SỐ 11
Đáp án

Thời kỳ chuyên chính dân chủ cách mạng Gia-cô-banh là thời kỳ phát triển 3
tới đỉnh cao của cách mạng tư sản Pháp cuối thế kỷ XVIII điểm

- Ngày 2/6/1793, sau khi lật đổ phái Gi-rông-đanh, chính quyền thuộc về phái
Gia-cô-banh do luật sư trẻ tuổi Rô-be-xpi-e lãnh đạo. Trước những khó khăn
thử thách, ngoại xâm nội phản, phái Gia-cô-banh đã đưa ra những biện pháp kịp 0.5đ
thời và những chính sách tiến bộ:

Trang 33
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

- Về chính trị: Chính quyền cách mạng đã thi hành nhiều biện pháp kiên quyết
để trấn áp và trừng trị bọn phản cách mạng, giải quyết nhu cầu của nhân dân,
thiết lập nền dân chủ cách mạng.

- Về kinh tế: Đã giải quyết và đáp ứng được nhu cầu của nhân dân: chia ruộng 0.5đ
đất cho nhân dân, trưng thu lúa mỳ, quy định giá bán các mặt hàng thiết yếu cho
dân nghèo, quy định mức lương tối đa cho công nhân..

- Về quân sự: Chính quyền cách mạng thông qua sắc lệnh tổng động viên quân
đội huy động sức mạnh của nhân dân chống thù trong giặc ngoài.
0.5đ
Ngày 26/6/1794 Liên minh chống Pháp bị đánh bại và tan rã. Các cuộc nổi loạn
trong nước bị dập tắt.

- Nhận xét: Như vậy có thể thấy đây là những biện pháp tiến bộ đem lại quyền
lợi cơ bản cho nhân dân, vì thế có tác dụng động viên quần chúng, tập hợp đông
đảo quần chúng, khơi dậy và phát huy tinh thần cách mạng, sức mạnh của quần
Câu chúng trong việc chống ngoại xâm, nội phản. Bài học về tập hợp quần chúng… 0.5đ
1

Nguyên nhân, diễn biến và ý nghĩa của cách mạng Nga 1905 – 1907. 4
điểm

Nguyên nhân: Đầu thế kỷ XX, nước Nga lâm vào tình trạng khủng hoảng trầm 0.5đ
trọng.

- Kinh tế: Nhiều nhà máy bị đóng cửa, số công nhân thất nghiệp tăng, tiền lương
giảm sút, điều kiện sống tồi tệ…

- Chính trị: Nhân dân ngày càng chán ghét chế độ Nga hoàng. Nga hoàng đẩy
nước Nga vào cuộc chiến tranh với Nhật Bản(1904-1905) để tranh giành thuộc
địa. 0.25đ

- Xã hội: Nhiều cuộc bãi công nổ ra với các khẩu hiệu...


0.25đ

Diễn biến: - Ngày chủ nhật 9/1/1905. 14 vạn công nhân Pê-tec-bua và gia đình
không mang theo vũ khí kéo đến trước Cung điện Mùa Đông đưa bản yêu sách
lên nhà vua. Nga hoàng ra lệnh nổ súng vào đoàn biểu tình….Xung đột đổ máu
Câu giữa công nhân với cảnh sát Nga hoàng diễn ra trên khắp các đường phố.
2 0.5đ
- Tháng 5/1905 nông dân nhiều vùng nổi dậy tấn công bọn địa chủ, lấy của nhà
giàu chia cho người nghèo.

- Tháng 6/1905 thảy thủ Pê-tem-kin khởi nghĩa. Các đơn vị hải quân, lục quân
Trang 34
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

cũng nổi dậy. 0.25đ

- Tháng 12/1905 phong trào phát triển tới đỉnh cao với cuộc khởi nghĩa vũ trang
ở Mát-xcơ-va.
0.25đ
Phong trào kéo dài đến giữa năm 1907 thì kết thúc.

0.5đ

0.5 đ

Ý nghĩa: - Đối với nước Nga: Đã giáng một đòn nặng nề vào nền thống trị của
địa chủ và tư sản. Làm suy yếu chế độ Nga hoàng, là cuộc tổng diễn tập…..
0.75đ
- Đối với thế giới: Có ảnh hưởng lớn đến phong trào đấu tranh của các dân tộc
thuộc địa và phụ thuộc.

0.25đ

Câu Vai trò của Nhà nước Liên bang Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Xô Viết trong 3
3 cuộc chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945). điểm

-Trước khi chiến tranh nổ ra: Chủ trương của nhà nước Liên Xô là kiên quyết 0.25đ
chống chiến tranh, chống phát xít.

- Trong chiến tranh: Liên Xô đóng vai trò là lực lượng đi đầu và là lực lượng củ
chốt góp phần quyết định thắng lợi trong cuộc chiến tranh chống chủ nghĩa phát
xít.
0.5đ
+ Chiến thắng Mát-xcơ-va(12/1941) đã đánh bại chiến lược “chiến tranh chớp
nhoáng” của Đức, là thất bại đầu tiên của quân Đức, làm nội bộ quân Đức Quốc
xã hoang mang và cổ vũ nhân dân thế giới….

+ Nhờ những cố gắng của Liên Xô, 1/1942 Mặt trận đồng minh chống phát xít
được thành lập, có tác dụng đoàn kết các lực lượng trên thế giới đấu tranh…. 0.25đ

+ Chiến thắng Xta-lin-grat (2/2/1943) của Hồng quân tạo nên bước xoay chuyển
cục diện của chiến tranh. Phe phát xít phải chuyển từ thế tiến công sang thế
phòng ngự…
0.25đ
+ Cuối 1944 đầu 1945 trên đường truy quét phát xít Đức về sào huyệt Béc-lin,
Hồng quân đã giúp đờ một loạt các nước Đông Âu giải phóng….

+ Chiến thắng Béc-lin (4/1945) của Hồng quân Liên Xô chính thức đánh gục
phát xít Đức buộc chúng phải ký văn kiện đầu hàng không điều kiện (5/1945)
…. 0.5đ
+Ở châu Á: Hồng quân đánh bại hơn 1 triệu quân Quan Đông của Nhật buộc
phát xít Nhật ở châu Á đầu hàng (15/8/1945)…

- Việc Liên Xô tham chiến đã làm thay đổi hoàn toàn tính chất của chiến tranh:
Từ chiến tranh đế quốc, phản động, phi nghĩa sang cuộc chiến tranh chính 0.25đ
Trang 35
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

nghĩa, chiến tranh giải phóng của về Liên Xô và các lực lượng dân chủ hòa bình
thế giới.

0.25đ

0.25đ

0.5đ

Câu Chứng minh nhận định về tinh thần kháng chiến của nhân dân ta từ khi 6
4 Pháp nổ súng xâm lược đến năm 1884. điểm

Yêu cầu: Đây là câu hỏi chứng minh tổng hợp, yêu cầu học sinh phải
đưa ra được các dẫn chứng cụ thể kết hợp với những lý lẽ có sức thuyết phục
giám khảo mới cho điểm tối đa.

- Học sinh mở bài dực vào đoạn trích dẫn…. 0.5 đ

-Ngày 1/9/1858 Pháp chính thức nổ súng xâm lược Việt Nam. Ngay từ đầu,
chúng đã vấp phải tinh thần chiến đấu….

- Tại Đà Nẵng: Nhiều toán nghĩa binh nổi lên phối hợp với quân triều đình dưới
sự lãnh đạo của Nguyễn Tri Phương chống giặc. Kế hoạch xâm lược ban đầu 0.5đ
của Pháp bị thất bại….

- Tại Gia Định: 2/1859 Pháp đánh Gia Định, phong trào kháng chiến của nhân
dân ta càng sôi nổi.

Khởi nghĩa Nguyễn Trung Trực, Khởi nghĩa Trương Định…. 1đ

- Sau khi hèn nhát ký Hiệp ước Nhâm Tuất (5/6/1862) triều đình Huế ra sức
ngăn cản phong trào kháng chiến của nhân dân ta. Lợi dụng sự bạc nhược đó,
Pháp chiếm nốt 3 tỉnh Tây Nam Kỳ (20-24/6/1867). Nhân dân 6 tỉnh Nam Kỳ
đã nêu cao tinh thần quyết tâm chống Pháp. Họ nổi lên khởi nghĩa ở khắp nơi.

+ Nhiều trung tâm kháng chiến được thành lập: Đồng Tháp Mười, Tây Ninh,
0.5đ
Bến Tre… với nhiều lãnh tụ nổi tiếng: Trương Quyền, Phan Tôn, Phan Liêm…

+ Một số người dùng văn thơ chiến đấu: Nguyễn Đình Chiểu, Hồ Huân
Nghiệp…Một số người bị đưa ra hành hình vẫn nêu cao chí khí kiên cường. Đặc
biệt câu nói nổi tiếng của Nguyên Trung Trực: “ Bao giờ….đánh tây”.

- Từ 1867 đến 1875 hàng loạt cuộc khởi nghĩa tiếp tục nổ ra ở Nam Kỳ.

- Tại Bắc Kỳ: 11/1873 Pháp nổ súng đánh Bắc Kỳ lần 1. Nhân dân ta đã anh
dũng kháng chiến.

+ Đêm đêm các toán nghĩa binh quấy rối địch, đốt kho đạn, chặn đánh địch…. 0.5đ
Trang 36
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

+ Tại các địa phương: Đi tới đâu Pháp cũng vấp phải sự kháng cự của nhân dân
ta.

+ Ngày 21/12/1873 chiến thắng Cầu Giấy lần 1.

Tháng 4/1882 Pháp đánh Bắc Kỳ lần thứ 2. Nhân dân đánh giặc bằng mợi thứ
vũ khí: tự đốt nhà tạo thành bức tường lửa chặn giặc, đào hào, đắp lũy

+ Tại các địa phương: Nhân dân tích cực đắp đập, cắm kè, làm hầm chông, cạm
bẫy…

+ 19/5/1883 Chiến thắng Cầu Giấy lần thứ 2.



- Mặc dù triều đình ký liên tiếp 2 bản Hiệp ước đầu hàng thực dân Pháp nhưng
nhân dân cả nước vẫn kiên quyết đứng lên chiến đấu.

Học sinh lấy dẫn chứng: Cần Vương, Yên Thế…góp phần làm chậm lại quá
trình bình định và khai thác của Pháp ở Việt Nam

Học sinh rút ra nhận xét, kết luận…..

0.75đ

0.75đ

0.5đ

Câu 4
Khởi nghĩa Yên Thế
5 điểm

- Học sinh khẳng định đây là cuộc khởi nghĩa Yên Thế (1884 - 1913). 0.5đ

- Diễn biến: Chia làm 3 giai đoạn.

+ Giai đoạn 1884-1892: Nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng rẽ, chưa có sự
phối hợp thống nhất.Lãnh đạo có uy tín nhất thời kỳ này là Đề Nắm.
0.5đ
Trang 37
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

+ Giai đoạn: 1893-1908: Lãnh đạo là Hoàng Hoa Thám (Đề Thám)

Nghĩa quân vừa chiến đấu, vừa xây dựng cơ sở. Thời kỳ này nghĩa quân phải 2
lần hòa hoãn với thực dân Pháp để có thời gian xây dựng quân đôi, chăm lo sản
xuất và tích trữ lương thực…

Trong thời kỳ này, nhiều nhà yêu nước như Phan Bội châu, Phan Châu Trinh đã
tìm lên Yên Thế, bắt liên lạc với Đề Thám.

+ Giai đoạn 1909 – 1913:Pháp tập trung lực lượng mở nhiều cuộc bao vây, hành
quân, càn quét, lực lượng nghĩa quan hao mòn dần.

Ngày 10/2/1913, Đề Thám bị sát hại. Khởi nghĩa kết thúc.

- Ý nghĩa: - Khởi nghĩa Yên Thế là cuộc đấu tranh tự phát vô cùng oanh liệt
của nông dân. Ngay cả khi các phong trào khác đã tan rã nhưng phong trào nông
dân Yên Thế vẫn tồn tại bền bỉ và gây cho Pháp nhiều tổn thất. Cuộc khởi nghĩa 0.5đ
góp phần làm chậm lại quá trình xâm lược của Pháp ở Việt Nam.

- Qua cuộc khởi nghĩa, chứng tỏ tinh thần và khả năng lớn lao của nông dân
trong lịch sử đấu tranh của dân tộc, tinh thần chiến đấu bất khuất, kiên cường
của nhân dân trong cuộc đấu tranh chống ngoại xâm. 0.75đ

0.75đ

ĐỀ SỐ 12

CÂU NỘI DUNG ĐIỂM

1 Hoàn cảnh lịch sử, diễn biến, phân tích nguyên nhân thất bại, ý nghĩa lịch sử
của cuộc cách mạng Nga 1905-1907.

* Hoàn cảnh lịch sử:

+ Đầu thế kỷ XX, nước Nga lâm vào tình trạng khủng hoảng, đời sống nhân dân
nói chung, nhất là công nhân rất cực khổ, họ phải lao động từ 12 đến 14 giờ/ngày
nhưng tiền lương không đủ sống.
(0,25)
+ Chế độ Nga hoàng đẩy nước Nga vào cuộc chiến tranh với Nhật Bản (1904-
1905) để tranh giành thuộc địa, bị thất bại nặng nề càng làm cho nhân dân chán ghét
chế độ. Nhiều cuộc bãi công nổ ra với những khẩu hiệu “Đả đảo chế độ chuyên
chế”, “Đả đảo chiến tranh”, “Ngày làm 8 giờ” ...

* Diễn biến: (0,25)

+ Trong phong trào đấu tranh chống Nga hoàng, lớn nhất là cuộc cách mạng
1905-1907 có sự tham gia của công nhân, nông dân và binh sĩ.

+ Mở đầu là ngày chủ nhật 9-1-1905, 14 vạn công nhân Pê-téc-bua và gia đình
tay không vũ khí kéo đến trước Cung điện Mùa Đông đưa bản yêu sách đến Nga
hoàng. Nga hoàng ra lệnh cho quân đội nổ súng vào đoàn người, làm gần 1000
người bị chết, 2000 người bị thương, trở thành “Ngày chủ nhật đẫm máu”. Lập tức
công nhân nổi dạy cầm vũ khí khởi nghĩa.

Trang 38
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

+ Tháng 5 năm 1905, nông dân nhiều vùng nổi dậy phá dinh cơ của địa chủ (0,25)
phong kiến, lấy của người giàu chia cho người nghèo.

+ Tháng 6 năm 1905, binh lính trên chiến hạm Pô-tem-kin cũng khởi nghĩa,
nhiều đơn vị hải quân, lục quân khác cũng nổi dậy.

+ Đỉnh cao là cuộc khởi nghĩa vũ trang ở Mát-xcơ-va (12-1905) của các chiến sĩ (0,25)
cách mạng kéo dài gần 2 tuần lễ,

+ Sau cuộc khởi nghĩa vũ trang ở Mát-xcơ-va, phong trào cách mạng vẫn tiếp tục
diễn ra ở nhiều nơi, đến giữa năm 1907 mới chấm dứt.

* Phân tích guyên nhân thất bại, ý nghĩa lịch sử:

+ Cuộc khởi nghĩa bị thất bại vì lực lượng không cân sức. Lúc này chế độ Nga
hoàng tuy đã thối nát nhưng vẫn còn mạnh hơn lực lượng cách mạng.
(0,25)
+ Lực lượng cách mạng còn non trẻ, chưa có nhiều kinh nghiệm trong phong trào
đấu tranh.

* Ý nghĩa lịch sử: (0,25)

+ Tuy thất bại nhưng nó đã giáng một đòn chí tử và làm suy yếu chế độ Nga
Hoàng. Là bước chuẩn bị cần thiết cho cuộc cách mạng xã hội chủ nghĩa sẽ diễn ra
(0,25)
vào năm 1917.

+ Cổ vũ mạnh mẽ phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa và phụ
thuộc trên thế giới. Để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho các cuộc cách mạng vô sản (0,25)
sau này.

(0,25)

(0,25)

(0,25)

(0,25)

2 Những nét chính của phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước Đông
Nam Á cuối thế kỉ XIX đầu thế kỉ XX.
Trang 39
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

1.5

- Từ khi thực dân phương Tây xâm lược, nhân dân các nước ĐNA đã kiên quyết đấu 0.25đ
tranh. Do thế lực đế quốc mạnh, … nên thất bại. Chính sách cai trị haf khắc … làm
cho mâu thuẫn dân tộc thêm gay gắt, phong trào đấu tranh nổ ra liên tục, rộng khắp.

+Ở In-đô-nê-xi-a, nhiều tổ chức yêu nước của trí thức tư sản tiến bộ ra đời. Từ sau 0.25đ
năm 1905, nhiều tổ chức công đoàn được thành lập và truyền bá chủ nghĩa Mác,
Năm 1920 Đảng cộng sản thành lập.

+ Ở Phi-líp-pin phong trào đấu tranh chống thực dân Tây Ban Nha giành thắng lợi, 0,25đ
dẫn tới sự ra đời nước cộng hòa Phi-líp-pin…

+ Ở Cam-pu-chia, có cuộc khởi nghĩa của A-cha Xoa lãnh đạo, của nhà sư Pu-côm- 0,25đ
bô (1866 – 1867)…

+ Ở Lào, năm 1901, nhân dân Xa-va-na-khét tiến hành cuộc đấu tranh vũ trang. 0.25đ
Cuộc khởi nghĩa ở cao nguyên Bô-lô-ven … Ở Miến Điện …

+ Ở Việt Nam: Phong trào Cần Vương bùng nổ và lan rộng. Phong trào nông dân 0.25đ
Yên thế do Hoàng Hoa Thám lãnh đạo kéo dài 30 năm (1884 - 1913) …

Có ý kiến cho rằng: Lịch sử Việt Nam giai đoạn từ năm 1858 đến năm 1884 là
quá trình triều đình Huế đi từ đầu hàng từng bước đến đầu hàng toàn bộ trước
quân xâm lược. Với những nội dung cơ bản của 4 hiệp ước mà triều đình Nhà
3 Nguyễn đã kí với thực dân Pháp, em hãy làm sáng tỏ ý kiến trên.

* Hiệp ước Nhâm Tuất (ngày 5- 6 -1862): Thừa nhận quyền cai quản của nước Pháp 0.25
ở ba tỉnh miền Đông Nam Kì (Gia Định, Định Tường, Biên Hòa) và đảo Côn lôn.

Mở ba cửa biển: Đà Nẵng, Ba Lạt, Quảng Yên cho Pháp vào buôn bán cho phép 0.25
người Pháp và Tây Ban Nha tự do truyền đạo Gia Tô, bãi bỏ lệnh cấm đạo trước
đây.

* Hiệp ước Giáp Tuất (ngày15 - 03 - 1974): Pháp sẽ rút quân khỏi Bắc Kỳ, còn triều 0.25
đình thì chính thức thừa nhận sáu tỉnh Nam Kì hoàn toàn thuộc Pháp. (mất thêm 3
tỉnh)

* Hiệp ước Hác Măng (ngày 25-8-1883): Triều đình Huế chính thức thừa nhận nền 0.25
bảo hộ của Pháp ở Bắc Kì và Trung Kì, cắt tỉnh Bình Thuận ra khỏi Trung Kì để
nhập vào đất Nam Kì thuộc Pháp.

Ba tỉnh Thanh - Nghệ - Tĩnh được sáp nhập vào Bắc Kì . 0.25

Triều đình chỉ được cai quản vùng đất trung kì nhưng mọi việc đều phải thông qua 0.25
viên khâm sứ của Pháp ở Huế.

Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc Kì thường xuyên kiểm soát những công việc của quan 0.25
Trang 40
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

lại triều đình, nắm các quyền trị an và nội vụ.

- Mọi việc giao thiệp với nước ngoài (kể cả với Trung Quốc) đều do Pháp nắm. 0.25

- Triều đình Huế phải rút quân đội từ Bắc Kì về Trung Kì.

* Hiệp ước Pa-tơ-nốt (Ngày 6-6-1884). Nhà Nguyễn đầu hàng hoàn toàn. Chaám dứt 0.5
sự tồn tại của triều đaị PK nhà Nguyễn với tư cách là một quốc gia độc lập, thay vào
là Chế độ thuộc địa nửa phong kiến.

Bài viết có lý luận, biết phân tích, gắn kết các nội dung cơ bản của 4 bản hiệp ước để 0.5
làm sáng tỏ ý kiến trên giám khảo cho tối đa 0.5đ.

Lập bảnh thống kê về tình hình các giai cấp, tầng lớp trong xã hội Việt Nam cuối thế kỉ XIX –
đầu thế kỉ XX theo mẫu sau:
2.5

Giai cấp, Nghề nghiệp Thái độ đối với độc lập dân tộc Điểm
tầng lớp

Địa chủ - Kinh doanh ruộng đất, bóc lột Cơ bản đax mất hết ý thức dân tộc, làm tay sai cho 0.5đ
PK (địa tô). (0.25) đế quốc. (0.25)

Nông dân Làm ruộng. (0.25) Căm thù đế quốc, phong kiến, sẵn sàng đứng lên 0.5đ
đấu tranh vì độc lập, ấm no. (0.25)

Tư sản Kinh doanh công thương Một bộ phận có ý thức dân tộc nhưng cơ bản là 0.5đ
nghiệp. (buôn bán, mở xưởng thoả hiệp với đế quốc. (0.25)
lao động). (0.25)

Tiểu tư sản Làm công ăn lương, buôn bán Sống bấp bênh, một bộ phận có tinh thần yêu 0.5đ
nhỏ. (0.25) nước, chống đế quốc. (0.25)

Công nhân Bán sức lao động làm thuê. Kiên quyết chống đế quốc, giành độc lập dân tộc, 0.5đ
(0.25) xoá bỏ chế độ người bóc lột người. (0.25)

ĐỀ SỐ 12

Đáp án.

Câu 1. (4 điểm) * Trình bày những vấn đề sau:

+ Địa bàn huyện Hương Khê và Hương Sơn thuộc tỉnh Hà Tĩnh, sau đó lan rộng ra nhiều tỉnh
khác. (1 điểm)

+ Lãnh đạo là Phan Đình Phùng, Cao Thắng. (0,5 điểm)

+ Từ năm 1885 đến năm 1889, nghĩa quân xây dựng lực lượng, luyện tập quân đội, rèn đúc vũ
khí. (0.5 điểm)

Trang 41
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
+ Từ năm 1889 đến năm 1895, khởi nghĩa bước vào giai đoạn quyết liệt, đẩy lùi nhiều cuộc càn
quét của địch. Sau khi Phan Đình Phùng hi sinh, cuộc khởi nghĩa dần dần tan rã. ( 1 điểm)

* HS giải thích được những vấn đề sau: (mỗi ý đúng đạt 0.25 điểm)

- Đây là cuộc khởi nghĩa có quy mô lớn, địa bàn rộng.

- Lãnh đạo cuộc khởi nghĩa là văn thân các tỉnh Thanh – nghệ - Tĩnh.

- Thời gian tồn tại 10 năm.

- Tính chất ác liệt (chiến đấu cam go) chống Pháp và triều đình phong kiến bù nhìn; tổ chức
chặt chẽ, chỉ huy thống nhất,...

Câu 2. (2.5 điểm)

* HS nêu được những vấn đề sau:

Nước Nga năm 1917 có hai cuộc cách mạng (0.5 điểm). Đó là cuộc cách mạng tháng Hai và
cuộc cách mạng tháng Mười (0,5 điểm).

Vì: - cuộc cách mạng thứ nhất bùng nổ tháng Hai năm 1917 đã lật đổ chế độ Nga hoàng và dẫn
tới tình trạng hai chính quyền song song tồn tại. đó là cuộc cách mạng dân chủ tư sản. (0,75
điểm)

- Cuộc cách mạng thứ hai do Lê-nin và đảng Bôn-sê-vích Nga vạch kế hoạch và lãnh đạo thực
hiện thắng lợi, lật đổ chính phủ lâm thời tư sản, thiết lập chính quyền thống nhất toàn quốc của
Xô Viết. Đó là cách mạng vô sản đầu tiên trên thế giới. (0,75 điểm)

Câu 3. (3,5 điểm)

* Giống nhau:

- Đều là các cuộc đấu tranh vũ trang chống Pháp. (0.5 điểm)

- Nêu cao tinh thần chiến đấu bất khuất kiên cường của người chỉ huy và nghĩa quân. (0.25
điểm)

- Được nhân dân ủng hộ. (0.25 điểm)

- Biết lợi dụng địa bàn để xây dựng căn cứ, có lối đánh phù hợp, kết quả đều thất bại. (0.5
điểm)

* Khác nhau:

- Mục đích: (0,75 điểm)

+ Phong trào Cần Vương là phò vua cứu nước.

+Khởi nghĩa Yên Thế là đấu tranh bảo vệ mảnh đất ở địa phương Yên Thế.

- Thành phần lãnh đạo: (0,75 điểm)

+ Phong trào Cần Vương là những sĩ phu, văn thân.

Trang 42
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
+ Khởi nghĩa Yên Thế là nông dân.

Thời gian tồn tại: Cuộc khởi nghĩa Yên Thế kéo dài hơn. (0.5 điểm)

Câu 4. (3 điểm)

*Nguyên nhân:

+ kinh tế nông nghiệp sa sút, đời sống nông dân đồng bằng Bắc Kì vô cùng khó khăn,...họ sẵn
sàng nổi dậy đấu tranh bảo vệ cuộc sống của mình. (0,5 điểm).

+ Khi Pháp thi hành chính sách bình định, cuộc sống bị xâm phạm, nhân dân Yên Thế đã đứng
dậy đấu tranh. (0,5 điểm).

* Diễn biến:

Giai đoạn Diễn biến chính

1884-1892 Nhiều toán nghĩa quân hoạt động riêng rẽ dưới sự chỉ huy của thủ lĩnh Đề Nắm.
(0,25 điểm).
(0,25 điểm).

1893-1908 Nghóa quaân vöøa xaây döïng vừa chieán ñaáu dưới sự chỉ huy của Ñeà Thaùm.
(0,25 điểm).
0,25 điểm).

1909-1913 Pháp tập trung lực lượng tấn công Yên Thế, lực lượng nghĩa quân hao mòn ...
Ngày 10-2-1913, Đề Thám bị sát hại. Phong trào tan rã.(0,25 điểm).
(0,25 điểm).

*Ý nghĩa : (1 điểm).

Cuộc khởi nghĩa thể hiện tinh thần yêu nước chống Pháp của giai cấp nông dân. Góp phần làm
chậm quá trình bình định của Pháp. (0,5 điểm).

Câu 5. (3 điểm) * HS nêu được kết cục của chiến tranh thế giới thứ hai (1939 - 1945):

- Sự thất bại hoàn toàn của các nước phát xít Đức - I-ta-li-a – Nhật Bản. Khối Đồng minh (Liên
Xô – Mĩ - Anh) đã chiến thắng. (0,75 điểm).

- Chiến tranh thế giới thứ hai là cuộc chiến tranh lớn nhất, khốc liệt nhất và tàn phá nặng nề
nhất trong lịch sử loài người ( 60 triệu người chết, 90 triệu người bị tàn tật và những thiệt hại
vật chất khổng lồ). (0,75 điểm).

- Chiến tranh kết thúc đã dẫn đến những biến đổi căn bản của tình hình thế giới. (0,5 điểm).

* HS giải thích được những vấn đề sau:

vì trong cuộc chiến tranh chống chủ nghĩa phát xít, ba cường quốc Liên Xô, Mĩ, Anh là lực
lượng trụ cột, đóng vai trò quyết định đưa tới chiến thắng vĩ đại. Ba cường quốc đã liên minh
cùng nhau lập nên khối đồng minh đầu tiên trong lịch sử với những nước có chế độ chính trị –
xã hội khác nhau, cùng chung mục tiêu là tiêu diệt chủ nghĩa phát xít. (1 điểm).

Trang 43
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
Câu 6. (4 điểm)

Tính chất, hình


Phong trào Thời gian Người lãnh đạo
thức

Đông du (0.5 điểm) 1905-1909 (0.25 Phan Bội Châu (0.25 là phong trào yêu
điểm) điểm) nước mang màu sắc
dân chủ tư sản, hình
Đông kinh nghĩa 1907 (0.25 điểm) Lương văn can, nguyễn thức bạo động và
thục (0.5 điểm) Quyền (0.25 điểm) cải cách.

Cuộc vận động Duy 1908 (0.25 điểm) Phan Châu Trinh, (1 điểm)
tân và phong trào Huỳnh Thúc Kháng ...
chống thuế ở Trung
kì (0.5 điểm) (0.25 điểm)

ĐỀ SÔ 13
HƯỚNG DẪN CHẤM
I. Phần lịch sử thế giới (10 điểm):
Câu 1 (4 điểm):
Nhận xét về phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở Đông Nam Á cuối thế kỉ
XIX- đầu thế kỉ XX:
- Từ khi thực dân phương Tây xâm lược, phong trào đấu tranh của nhân dân
Đông Nam Á đã bùng nổ mạnh mẽ:
+ Ở In-đô-nê-xi-a, nhiều tổ chức yêu nước của trí thức tư sản tiến bộ ra đời. Từ năm
1905, nhiều tổ chức công đoàn được thành lập và bước đầu truyền bá chủ nghĩa Mác
vào In-đô-nê-xi-a. Năm 1905, công đoàn đầu tiên của công nhân xe lửa được thành lập.
Năm 1908, Hội liên hiệp công nhân In-đô-nê-xi-a ra đời. Tháng 5/1920, Đảng cộng sản
ra đời. (0,5 điểm)
+ Ở Phi-lip-pin, phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc khỏi ách thống trị của Tây Ban
Nha diễn ra quyết liệt. Cuộc cách mạng 1896-1898 bùng nổ dẫn đến sự ra đời nước
cộng hòa Phi-lip-pin, nhưng sau đó bị Mĩ thôn tính. (0,5 điểm)
+ Ở Cam-pu-chia, ngay sau khi vua Nô-rô-đôm kí hiệp ước thừa nhận nền đô hộ của
Pháp 1863, nhiều cuộc khởi nghĩa của nhân dân nổ ra. Điển hình là cuộc khởi nghĩa do
A-cha Xoa lãnh đạo ở Ta Keo(1863-1866) và cuộc khởi nghĩa dưới sự chỉ huy của nhà
sư Pu-côm-bô ở Cra-chê(1866-1867). (0,5 điểm)
+ Ở Lào, năm 1901 nhân dân Xa-van-na-khét tiến hành cuộc đấu tranh dưới sự chỉ đạo
của Pha-ca-đuốc. Cũng năm đó, một cuộc khởi nghĩa khác đã nổ ra ở cao nguyên Bô-lô-
ven, lan sang cả Việt Nam và kéo dài đến năm 1907 mới dập tắt. (0,5 điểm)
+ Ở Miến Điện, cuộc kháng chiến chống thực dân Anh(1885) đã diễn ra rất anh dũng
nhưng cuối cùng bị thất bại. Nghĩa quân cuối cùng phải rút vào rừng sâu. (0,5 điểm)
+ Ở Việt Nam, phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc diễn ra liên tục và quyết liệt.
Bên cạnh phong trào Cần vương, làn sóng đấu tranh chống Pháp diễn ra ở khắp nơi, tiêu
biểu là phong trào nông dân Yên Thế(1884-1913). (0,5 điểm)
- Các phong trào giải phóng dân tộc lần lượt thất bại vì lực lượng của bọn xâm lược
mạnh, chính quyền phong kiến ở nhiều nước đầu hàng làm tay sai cho đế quốc, các
Trang 44
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
cuộc đấu tranh lại thiếu tổ chức và thiếu sự lãnh đạo chặt chẽ, không có đường lối đấu
tranh... (1 điểm)
Câu 2 (3 điểm):
Trình bày ý nghĩa lịch sử của cuộc cách mạng tháng Mười Nga năm 1917:
- Cách mạng tháng Mười đã làm thay đổi hoàn toàn vận mệnh đất nước và hàng
triệu số phận con người ở Nga. Lần đầu tiên trong lịch sử, cách mạng đã đưa những
người lao động lên nắm chính quyền, xây dựng chế độ mới- chế độ xã hội chủ nghĩa
trên một đất nước rộng lớn. (0,75 điểm)
- Cách mạng tháng Mười Nga đã dẫn đến những thay đổi lớn lao trên thế giới và
để lại nhiều bài học quý báu cho cuộc đấu tranh giải phóng của giai cấp vô sản, nhân
dân lao động và các dân tộc bị áp bức, tạo ra những điều kiện thuận lợi cho sự phát
triển của phong trào cộng sản và công nhân quốc tế, phong trào giải phóng dân tộc ở
nhiều nước. (0,75điểm)
Năm 1917 ở Nga có hai cuộc cách mạng bởi:
- Sau cách mạng tháng Hai, ở nước Nga xuất hiện cục diện hai chính quyền
song song cùng tồn tại, đó là chính phủ lâm thời tư sản và Xô viết đại biểu nhân dân,
nông dân và binh lính. Hai chính quyền này đại diện cho lợi ích của các giai cấp đối
lập với nhau nên không thể cùng tồn tại. (0,5 điểm)
- Chính phủ lâm thời tư sản vẫn tiếp tục theo đuổi chiến tranh đế quốc, đàn áp
nhân dân lao động... (0,5 điểm)
- Yêu cầu cấp thiết của lịch sử nước Nga lúc bấy giờ là phải làm cuộc cách
mạng vô sản, lật đổ chính phủ lâm thời, giành chính quyền về tay nhân dân lao động.
(0.5 điểm)
Câu 3 (3 điểm):
Cuộc chiến tranh thế giới thứ hai bùng nổ vì:
- Mâu thuẫn về quyền lợi, về thị trường và thuộc địa ngày càng gay gắt giữa các
nước đế quốc. Mâu thuẫn càng trầm trọng hơn do hậu quả cuộc khủng hoảng kinh tế
1929-1933 với sự hình thành hai khối đế quốc đối địch nhau. Chủ nghĩa phát xít
hình thành ở Đức, I-ta-li-a, và Nhật Bản, ráo riết chuẩn bị chiến tranh để chia lại thế
giới. (1,5 điểm)
- Tuy mâu thuẫn với nhau nhưng hai khối đế quốc đều có cùng kẻ thù cần phải
tiêu diệt, đó là Liên Xô. Vì vậy Anh, Pháp, Mĩ đã thực hiện đường lối thỏa hiệp khối
phát xít nhằm chĩa mũi nhọn chiến tranh về phía Liên Xô. Thái độ thỏa hiệp, nhượng
bộ của Anh, Pháp, Mĩ đã tạo điều kiện cho khối phát xít phát động chiến tranh. (1,5
điểm)
II. Phần lịch sử Việt Nam (10 điểm):
Câu 4 (6 điểm):
Tại sao gọi là phong trào Cần Vương: (2 điểm)
Sau khi tấn công quân Pháp thất bại, Tôn Thất Thuyết phải đưa vua chạy ra Tân Sở
(Quảng Trị). Tại đây, ngày 13/7/1885, ông nhân danh vua Hàm Nghi ra “Chiếu Cần vương”,
kêu gọi văn thân và nhân dân đứng lên giúp vua cứu nước. Từ đó, một phong trào yêu nước
chống xâm lược đã dâng lên sôi nổi, kéo dài đến cuối thế kỉ XIX, được gọi là phong trào Cần
Vương.
Trong phong trào Cần Vương có nhiều cuộc khởi nghĩa nhưng tại sao khởi nghĩa
Hương Khê lại được đánh giá là một trong những cuộc khởi nghĩa tiêu biểu bởi:
- Khởi nghĩa diễn ra vời qui mô lớn, phân bố trên địa bàn nhiều tỉnh: Thanh
Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình. (1 điểm)

Trang 45
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
- Trình độ tổ chức cao: nghĩa quân được chia thành 15 thứ quân, mỗi thứ quân
có vài trăm người, được chỉ huy thống nhất. (1 điểm)
- Có phương pháp tác chiến linh hoạt, chủ động, sáng tạo trong cách đánh địch,
có nhiều trận đánh lớn làm cho địch nhiều tổn thất nặng nề. (1 điểm)
- Khởi nghĩa diễn ra trong thời gian hơn 10 năm(1885-1896). Khởi nghĩa thất
bại cũng là dấu mốc kết thúc phong trào Cần Vương trên phạm vi cả nước. (1 điểm)
Câu 5 (4 điểm):
Kể tên những sĩ phu tiêu biểu trong phong trào cải cách ở nửa cuối thế kỉ XIX.
Nêu những nội dung chính trong các đề nghị cải cách của họ:
- Năm 1868, Trần Đình Túc và Nguyễn Huy Tế xin mở cửa biển Trà Lí (Nam
Định). Đinh Văn Điền xin đẩy mạnh việc khai khẩn ruộng hoang và khai mỏ, phát
triển buôn bán, chấn chỉnh quốc phòng. (1 điểm)
- Năm 1872, Viện Thương bạc xin mở 3 cửa biển ở miền Bắc và miền Trung để
thông thương với bên ngoài. (1 điểm)
- Đặc biệt, từ năm 1863 đến 1871 Nguyễn Trường Tộ kiên trì gởi lên triều đình
30 bản điều trần, đề cập đến một loạt vấn đề như chấn chỉnh bộ máy quan lại, phát
triển công thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ
giáo dục... (1 điểm)
- Ngoài ra, vào các năm 1877 và 1882, Nguyễn Lộ Trạch còn dâng hai bản
“Thời vụ sách” lên vua Tự Đức, đề nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo
vệ đất nước. (1 điểm)

ĐỀ SỐ 14
Câu Bằng những sự kiện lịch sử, hãy làm rõ vai trò của nhân dân trong Cách mạng 2.5đ
1 tư sản Pháp (1789-1794)?
- Quần chúng nhân dân đóng vai trò quyết định trong quá trình phát triển của cách 0,25
mạng,...
- Ngày 14/7/1789, quần chúng tấn công chiếm pháo đài-nhà tù Ba-xti,...mở đầu cho 0.5
thắng lợi của cách mạng...
- Trước tình hình "Tổ quốc lâm nguy", ngày 10/8/1792, quần chúng đứng lên lật đổ 0,75
sự thống trị của phái lập hiến, đồng thời xoá bỏ chế độ phong kiến...
- Ngày 2/6/1793, nhân dân Pa-ri, dưới sự lãnh đạo của Rô-be-spie, đã khởi nghĩa 1,0
thắng lợi, lật đổ phái Gi-rông-đanh đưa phái Gia-cô-banh lên cầm quyền. Cách
mạng Pháp đạt đến đỉnh cao...
Câu 2 Trình bày kết cục của chiến tranh thế giới thứ hai ? Qua kết quả đó em có suy
nghĩ gì về chiến tranh thế giới thứ hai... 2,5

_Kết cục của chiến tranh thế giới thứ 2 1.0


0.2
+ Chủ nghĩa phát xít bị tiêu diệt.

+ Là cuộc chiến tranh lớn nhất, khốc liệt nhất, tàn phá nặng nề nhất trong lịch sử 0.2
loài người: 60 triệu người chết, 90 triệu người tàn tật.

+Thiệt hại về vật chất gấp 10 lần so với chiến tranh thế giới thứ nhất, bằng tất cả
các cuộc chiến tranh trong 1000 năm trước đó cộng lại. 0.2
+ Dẫn đến những biến đổi căn bản của tình hình thế giới.
0.2
+ Là cuộc chiến tranh phi nghĩa, vì tham vọng riêng mà gây ảnh hưởng đến toàn
Trang 46
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

nhân loại. 0.2


_Suy nghĩ về chiến tranh.
0,5
+ Chiến tranh chỉ mang đến đau thương cho loài người, để lại nhiều hậu quả tiêu
0.25
cực cho nhân loại.
+ chiến tranh phá hủy nhiều công trình kiến trúc, thành phố làng mạc, tiêu tốn rất
nhiều của cải của nhân loại... 0,25

_Cần phải làm...

0,5
+Chúng ta cần phải phản đối, tìm cách ngăn chặn chiến tranh, bảo vệ nền hòa bình .

Câu 3 Trình bày nguyên nhân thực dân Pháp xâm lược Việt Nam. Tại sao kế hoạch 2
đánh nhanh, thắng nhanh ở Đà Nẵng của thực dân Pháp bị thất bại?
- Nguyên nhân... 1,25
+ Do nhu cầu về thị trường và thuộc địa ngày càng tăng, từ giữa thế kỷ XIX, các 0.5
nước tư bản phương Tây đẩy mạnh xâm lược các nước phương Đông để mở rộng
thị trường, vơ vét tài nguyên, Việt Nam nằm trong hoàn cảnh chung đó.
+ Việt Nam có vị trí thuận lợi, giàu tài nguyên thiên nhiên, rất cần cho các ý đồ của 0,25
Pháp lúc đó...
+ Chế độ phong kiến Việt Nam khủng hoảng, suy yếu, nghiêm trọng. 0,25
+ Nhà Ngyễn khi cầu viện bên ngoài đã kí với Pháp hiệp ước Véc-xai với nội dung
chủ yếu là nhượng hẳn cho Pháp cảng Hội An, đảo Côn Lôn, và nhiều quyền lợi... 0,25
thúc đẩy Pháp xâm lược nước ta.
0,25
+ Lấy cớ bảo vệ đạo thiên chúa.
- Kế hoạch đánh nhanh, thắng nhanh ở Đà Nẵng của thực dân Pháp bị thất bại, 0,75
vì...
+ Nhân dân ta đấu tranh quyết liệt... 0.25

+ Thái độ, hành động tích cực phối hợp của nhà Nguyễn với nhân dân, cử Nguyễn 0.25
Tri Phương thực làm tổng chỉ huy. Ông thực hiện kế hoạch lập phòng tuyến...
Thực hiện chính sách “vườn không nhà trống”, gây cho Pháp nhiều khó khăn... 0.25
Câu 5 a. Từ năm 1858 đến năm 1884, triều đình nhà Nguyễn đã kí với chính phủ Pháp những 3
hiệp ước nào? Nêu nội dung chủ yếu của các hiệp ước đó.
Tên Hiệp ước Nội dung chủ yếu
Hiệp ước Nhâm Triều đình nhà Nguyễn thừa nhận quyền cai quản của nước
Tuất (1862) Pháp ở ba tỉnh miền Đông Nam Kì (Gia Định, Định Tường,
Biên Hoà) và đảo Côn Lôn; mở ba cửa biển (Đà Nẵng, Ba
Lạt, Quảng Yên) cho Pháp vào buôn bán; cho phép người
Pháp và Tây Ban Nha tự do truyền đạo...; bồi thường cho

Trang 47
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
Pháp 288 vạn lạng bạc; Pháp sẽ "trả lại" thành Vĩnh Long 0.75
cho triều đình chừng nào triều đình buộc được dân chúng
ngừng kháng chiến.
Hiệp ước Giáp Pháp sẽ rút quân khỏi Bắc Kì, còn triều đình chính thức
Tuất (1874) thừa nhận sáu tính Nam Kì hoàn toàn thuộc Pháp.

0,25

Hiệp ước Hác- Triều đình Huế chính thức thừa nhận nền bảo hộ của Pháp
măng (1883) ở Bắc Kì và Trung Kì, cắt tỉnh Bình Thuận ra khỏi Trung
Kì để nhập vào đất Nam Kì thuộc Pháp. Ba tỉnh Thanh-
Nghệ-Tĩnh được sáp nhập vào Bắc Kì. Triều đình chỉ được
cai quản vùng đất Trung Kì, nhưng mọi việc đều phải thông
qua viên khâm sứ Pháp ở Huế. Công sứ Pháp ở các tỉnh Bắc
Kì thường xuyên kiểm soát những công việc của quan lại
triều đình, nắm các quyền trị an và nội vụ. Mọi việc giao
thiệp với nước ngoài (kể cả với Trung Quốc) đều do Pháp 0.75
nắm. Triều đình Huế phải rút quân đội ở Bắc Kì về Trung
Kì.
Hiệp ước Pa-tơ- Nội dung cơ bản giống với Hiệp ước Hác-măng, chỉ sửa đổi
nôt (1884) đôi chút về ranh giới khu vực Trung Kì nhằm xoa dịu dư
luận và lấy lòng vua quan phong kiến bù nhìn.
0,25
b. Nhân dân ta có thái độ như thế nào khi triều đình nhà Nguyễn kí những 1.0
hiệp ước trên?
- Nhân dân ta đã phản đối mạnh mẽ việc triều đình nhà Nguyễn kí các hiệp ước đầu 0.5
hàng, "quyết đánh cả Triều lẫn Tây"...
- Nhân dân không tuân thủ lệnh của triều đình, tiếp tục đẩy mạnh kháng chiến 0.5
chống thực dân Pháp...
Tổng điểm toàn bài 10

ĐỀ SỐ 15
Câu 1: (1,0 điểm) Mỗi ý đúng được 0,25 điểm
Thời gian Sự kiện
Lê-nin bí mật rời Phần Lan về Pê-tơ-rô-grát, trực tiếp chỉ đạo công việc cuộc
7/10 (20/10)
khởi nghĩa vũ trang giành chính quyền.
24/10 (6/11) Lê-nin đến điện Xmô-nưi trực tiếp chỉ huy cuộc khởi nghĩa.
Quân khởi nghĩa chiếm Cung điện Mùa Đông, các bộ trưởng của chính phủ bị
25/10 (7/11)
bắt, chính phủ lâm thời tư sản sụp đổ hoàn toàn.
Đầu năm 1918 Cách mạng XHCN tháng Mười Nga giành được thắng lợi hoàn toàn.
Trang 48
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
Câu 2: (2,5 điểm)
1. Nguyên nhân: (0,5 điểm)
- Kinh tế 13 thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ sớm phát triển theo con đường tư bản chủ nghĩa.
Thực dân Anh tìm mọi cách ngăn cản sự phát triển công, thương nghiệp của các thuộc địa này.
(0,25 đ)
- Cư dân các thuộc địa Bắc Mĩ mâu thuẫn gay gắt với chính quốc, tiến hành đấu tranh
chống ách thống trị của thực dân Anh. (0,25 đ)
2. Diễn biến:(1,0 điểm)
- 12/1773, nhân dân cảng Bô-xtơn tấn công ba tàu chở chè của Anh , ném các thùng chè
xuống biển để phản đối chế độ thuế của thực dân Anh ở các thuộc địa Bắc Mĩ. (0,2 đ)
- Từ 5/9 đến 26/10/1774, đại biểu các thuộc địa Bắc Mĩ đã họp Hội nghị lục địa ở Phi-la-
đen-phi-a, đòi vua Anh xóa bỏ các luật cấm vô lí. Nhà vua không chấp nhận. (0,2 đ)
- 4/1775, chiến tranh bùng nổ giữa chính quốc và các thuộc địa Bắc Mĩ. (0,2 đ)
- 4/7/1776, Tuyên ngôn Độc lập được công bố, xác định quyền của con người và quyền
độc lập của các thuộc địa. (0,2 đ)
- 17/10/1777, quân khởi nghĩa thắng một trận lớn ở Xa-ra-tô-ga, làm suy sụp tinh thần
quân Anh, củng cố lòng tin chiến thắng của nhân dân các thuộc địa. (0,2 đ)
3. Kết quả và ý nghĩa: (1,0 điểm)
a. Kết quả: (0,5 điểm)
- 1783, Anh kí Hiệp ước Véc-xai thừa nhận nền độc lập của các thuộc địa Bắc Mĩ. Hợp
chúng quốc Mĩ (thường gọi là nước Mĩ hay Hoa Kì) ra đời. (0,25 đ)
- 1787, Hiến pháp được ban hành. (0,25 đ)
b. Ý nghĩa: (0,5 điểm)
- Giải phóng nhân dân Bắc Mĩ khỏi ách đô hộ của chủ nghĩa thực dân, làm cho nền kinh
tế tư bản Mĩ phát triển. (0,25 đ)
- Chiến tranh giành độc lập của các thuộc địa Anh ở Bắc Mĩ là một cuộc cách mạng tư
sản, có ảnh hưởng đến phong trào đấu tranh giành độc lập của nhiều nước vào cuối thế kỉ
XVIII đầu thế kỉ XIX. (0,25 đ)
Câu 3: (1,5 điểm)
1. Bối cảnh: (0,5 điểm)
- Các nước tư bản phương Tây ngày càng tăng cường can thiệp vào Nhật Bản. Trước tình
hình đó, Nhật Bản cần có sự lựa chon: hoặc duy trì chế độ phong kiến mục nát để trở thành
miếng mồi cho thực dân phương Tây, hoặc canh tân để phát triển đất nước. (0,25 đ)
- 1/1868, sau khi lên ngội, Thiên hoàng Minh Trị đã thực hiện một loạt các cải cách tiến
bộ trên nhiều lĩnh vực: kinh tế, chính trị, giáo dục, quân sự nhằm đưa Nhật Bản thoát khỏi tình
trạng lạc hậu. (0,25 đ)
2. Nội dung của cuộc Duy tân Minh Trị: (0,75 điểm)
- Kinh tế: Thống nhất tiền tệ, xoá bỏ sự độc quyền ruộng đất của giai cấp phong kiến,
tăng cường phát triển kinh tế TBCN ở nông thôn, xây dựng cơ sở hạ tầng, đường sá, cầu cống...
phục vụ giao thông liên lạc. (0,25 đ)
- Chính trị, xã hội: Bãi bỏ chế độ nông nô, đưa quý tộc tư sản hoá và đại tư sản lên nắm
chính quyền. Thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng nội dung khoa học – kĩ thuật
trong chương trình giảng dạy, cử những học sinh ưu tú đi du học ở phương Tây. (0,25 đ)
- Quân sự: Tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây, chế độ nghĩa vụ thay cho chế độ
trưng binh. Công nghiệp đóng tàu, sản xuất vũ khí được chú trọng...
(0,25 đ)
3. Kết quả: (0,25 điểm)
Cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX, Nhật Bản thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa, phát
triển thành một nước tư bản công nghiệp.
Câu 4: (1,5 điểm)
Trang 49
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
1. Nội dung Hiệp ước Nhâm Tuất 1862 (1,0 điểm)
- Triều đình thừa nhận quyền cai quản của nước Pháp ở 3 tỉnh miền Đông Nam Kì (Gia
Định, Định Tường, Biên Hoà) và đảo Côn Lôn. (0,25 đ)
- Mở 3 cửa biển (Đà Nẵng, Ba Lạt, Quảng Yên) cho Pháp vào buôn bán. (0,25 đ)
- Cho phép người Pháp và Tây Ban Nha tự do truyền đạo Gia Tô, bãi bỏ lệnh cấm đạo
trước đây. (0,25 đ)
- Bồi thường cho pháp một khoản chiến phí tương đương 288 vạn lạng bạc. Pháp sẽ trả lại
thành Vĩnh Long cho triều đình chừng nào triều đình buộc được dân chúng ngừng kháng
chiến… (0,25 đ)
2. Nhận xét về tính chất hiệp uớc và thái độ triều đình Huế. ( 0,5 điểm)
- Với hiệp ước Nhâm Tuất triều đình Huế đã cắt đất cầu hoà, đi ngược lại với ý chí
nguyện vọng của nhân dân, đặt quyền lợi dòng họ đặt lên trên quyền lợi của dân tộc. (0,25 đ)
- Hiệp ước Nhâm Tuất đã vi phạm nghiêm trọng chủ quyền độc lập của dân tộc, nhân dân
ta bất bình phản đối hành động bán nước của triều đình Huế. (0,25 đ)
Câu 5: (3,5 điểm)
1. Bối cảnh: (1,0 điểm)
- Pháp ráo riết mở rộng cuộc chiến tranh xâm lược Nam Kì, chuẩn bị tấn công đánh chiếm
cả nước ta. (0,25 đ)
- Triều đình Huế vẫn tiếp tục thi hành chính sách nội trị, ngoại giao lỗi thời, lạc hậu khiến
cho kinh tế, xã hội Việt Nam rơi vào khủng hoảng nghiêm trọng. (0,25 đ)
- Bộ máy chính quyền từ trung ương đến địa phương mục ruỗng; nông nghiệp, thủ công
nghiệp và thương nghiệp đình trệ; tài chính cạn kiệt, đời sống nhân dân vô cùng khó khăn.
(0,25 đ)
- Mâu thuẫn giai cấp và mâu thuẫn dân tộc ngày càng gay gắt. (0,25 đ)
2. Nội dung các đề nghị cải cách ở Việt Nam nửa cuối thế kỉ XIX (1,0 điểm )
- Năm 1868, Trần Đình Túc và Nguyễn Huy Tế xin mở cửa biển Trà Lí (Nam Định).
Đinh Văn Điền xin đẩy mạnh khai khẩn ruộng hoang và khai mỏ, phát triển buôn bán, chấn
chỉnh quốc phòng. (0,25 đ)
- Năm 1872, Viện Thương bạc xin mở 3 cửa biển ở miền Bắc và miền Trung để thông
thương với nước ngoài. (0,25 đ)
- Từ năm 1863 – 1871, Nguyễn Trường Tộ đã gửi 30 bản điều trần đề cập đến một loạt
vấn đề như chấn chỉnh bộ máy quan lại, phát triển công, thương nghiệp và tài chính, chỉnh đốn
võ bị, mở rộng ngoại giao, cải tổ giáo dục… (0,25 đ)
- Năm 1877 và 1882, Nguyễn Lộ Trạch dâng 2 bản “Thời vụ sách” lên vua Tự Đức, đề
nghị chấn hưng dân khí, khai thông dân trí, bảo vệ đất nước. (0,25 đ)
3. Ưu điểm, tồn tại và ý nghĩa của các đề nghị cải cách. (1,5 điểm)
a. Ưu điểm: (0,5 điểm)
- Các đề nghị cải cách duy tân đề cập đến nhiều vấn đề, nhiều lĩnh vực của đời sống xã
hội nước ta lúc đó, mong muốn đưa nước ta thoát khỏi tình trạng lạc hậu có thể đương đầu với
thực Pháp. (0,25 đ)
- Các đề nghị cải cách nhằm canh tân đất nước, đáp ứng phần nào những yêu cầu của
nước ta lúc đó. (0,25 đ)
b. Tồn tại: (0,5 điểm)
- Các đề nghị trên mang tính lẻ tẻ, rời rạc, chưa xuất phát từ cơ sở bên trong, chưa động
chạm đến vấn đề cơ bản của thời đại: giải quyết 2 mâu thuẫn chủ yếu của xã hội Việt Nam lúc
đó là mâu thuẫn giữa nhân dân ta với thực dân Pháp xâm lược và giữa nông dân với địa chủ
phong kiến. (0,25 đ)
- Triều đình phong kiến nhà Nguyễn bảo thủ, bất lực, không chấp nhận thay đổi, từ chối
mọi đề nghị cải cách, làm cản trở sự phát triển của những tiền đề mới khiến cho xã hội chỉ luẩn
quẩn trong vòng bế tắc của chế độ thuộc địa nửa phong kiến. (0,25 đ)
Trang 50
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
c. Ý nghĩa: (0,5 điểm)
- Dù không thành hiện thực nhưng những tư tưởng cải cách cuối thế kỉ XIX đã gây một
tiếng vang lớn, tấn công vào tư tưởng bảo thủ, lỗi thời của chế độ phong kiến nhà Nguyễn.
Phản ánh trình độ nhận thức mới của những người Việt Nam hiểu biết, thức thời. (0,25 đ)
- Góp phần vào việc chuẩn bị cho sự ra đời của phong trào Duy tân ở Việt Nam vào đầu
thế kỉ XX. (0,25 đ)
ĐỀ SỐ 16
HƯỚNG DẪN CHẤM THI HSG MÔN SỬ 8

Câu 1: ( 4 điểm ) Vai trò của nhân dân trong Cách mạng tư sản Pháp thể hiện ở các sự
kiện :
- Ngày 14/7/1789,quần chúng được vũ trang kéo đến tấn công chiếm pháo đài nhà tù
Ba-xti. (1 điểm)
- Ngày 10/8/1792 trước tình hình “ Tổ quốc lâm nguy”, nhân dân Pa-ri cùng với quân
tình nguyện các địa phương đứng lên lật đổ sự thống trị của phái Lập hiến, đồng thời xóa bỏ
chế độ phong kiến. (1 điểm)
-Mùa xuân năm 1793, quân Anh cùng quân các nước phong kiến châu Âu tấn công
nước Pháp cách mạng, bọn phản động nổi loạn ở Văng-đê, Tây Bắc, nạn đầu cơ tích trữ hoành
hành, giá cả tăng vọt, đời sống nhân dân khốn khổ, phái Gi-rông-đanh không tổ chức chống
ngoại xâm, nội phản, ổn định đời sống nhân dân mà chỉ lo củng cố quyền lực. Trước tình hình
đó, ngày 2/6/1793, nhân dan Pa-ri, dưới sự lãnh đạo của Rô- bi-spie khởi nghĩa lật đổ phái Gi-
rông-đanh. (1 điểm)
-Từ ngày 26/6/1794 quần chúng hưởng ứng lệnh tổng động viên cùng với quân đội cách
mạng đánh bại liên minh chống Pháp. (1 điểm) Câu 2 : (4 điểm)
* Công xã Pari là nhà nước kiểu mới vì :
- Tổ chức bộ máy nhà nước:
Cơ quan cao nhất của nhà nước là Hội đồng công xã, vừa ban bố pháp luật vừa lập các
ủy ban thi hành luật pháp; giải tán quân đội và bộ máy chế độ cũ thành lập lực lượng vũ trang
và an ninh của nhân dân. ( 0,75 điểm)
-Các chính sách phục vụ quyền lợi của nhân dân:
+Tách nhà thờ ra khỏi hoạt động của nhà nước, nhà trường không dạy kinh thánh.( 0,5
điểm)
+ Giao cho công nhân quản lí các xí nghiệp bọn chủ bỏ chốn.( 0,25 điểm)
+Quy định tiền lương tối thiểu, giảm lao động ban đêm, cấm cúp phạt, đánh đập công
nhân.( 0, 25 điểm)
+ Hoàn trả tiền thuê nhà, hoãn trả nợ.( 0,25 điểm)
+ Qui định giá bán bánh mì.( 0,25 điểm)
+ Thực hiện chế độ giáo dục bắt buộc, miễn học phí.( 0,25 điểm)
* Ý nghĩa lịch sử của Công xã Pari :
+ Công xã là hình ảnh của một chế độ mới, xã hội mới là sự cổ vũ nhân dân lao động
toàn thế giới trong sự nghiệp đấu tranh cho một tương lai tôt đẹp hơn.(0,75 điểm)
+Công xã đã để lại nhiều bài học quí báo: Cách mạng vô sản muốn thắng lợi phải có
Đảng cách mạng chân chính lãnh đạo, thực hiện liên minh công nông; phải kiên quyết chấn áp
kẻ thù, xây dựng nhà nước của dân, do dân, vì dân.( 0,75 điểm)
Câu 3: ( 4 điểm ) Nội dung và kết quả của cuộc Duy Tân Minh Trị :
- Nội dung:
+ Về kinh tế: Thống nhất tiền tệ, xoá bỏ sự độc quyền ruộng đất của giai cấp phong
kiến, tăng cường phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa ở nông thôn, xây dựng cơ sở hạ tầng,
đường sá, cầu cống…phục vụ giao thông liên lạc. (1 điểm)
+ Về chính trị xã hội: chế độ nông nô được bãi bỏ, đưa quý tộc tư sản hoá và đại tư sản
lên nắm chính quyền; thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng nội dung khoa học -
kĩ thuật trong chương trình giảng dạy, cử những học sinh ưu tú đi du học phương Tây. (1
điểm)

Trang 51
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
+ Về quân sự: Quân đội được tổ chức và huấn luyện theo kiểu phương Tây, chế độ
nghĩa vụ thay cho chế độ trưng binh. Công nghiệp đóng tàu, sản xuất vũ khí được chú
trọng… ( 1 điểm)
- Kết quả:
Đến cuối thế kỉ XIX- đầu thế kỉ XX, Nhật Bản thoát khỏi nguy cơ trở thành thuộc địa,
phát triển thành một nước tư bản công nghiệp. ( 1 điểm)
Câu 4 : (4 điểm)
* Nguyên nhân :
- Sự tranh giành thị trường và thuộc địa giữa các nước đế quốc dẫn đến chiến tranh để
chia lại đất đai trên thế giới.( 0,75 điểm)
- Nguyên nhân trực tiếp: Hoàng thân thừa kế ngôi vua Áo-Hung bị một phần tử khủng
bố ở Xécbi ám sát.( 0,75 điểm)
* Hậu quả :
-Gây nhiều tai hại cho nhân loại: 10 triệu người chết, hơn 20 triệu người bị thương,
nhiều thành phố làng mạc, nhà máy … bị phá hủy chi phí cho chiến tranh
là 85 tỉ đô la.( 0,75 điểm)
- Các nước thắng trận thu lợi lớn, bản đồ thế giới được chia lại.( 0,75 điểm)
* Tính chất của chiến tranh thế giới thứ nhất :
- Đây là cuộc chiến tranh đế quốc, phi nghĩa, phản động.(1 điểm)
Câu 5 : (4 điểm)
Ở Nga năm 1917 đã xảy ra hai cuộc cách mạng , đó là cách mạng dân chủ tư sản tháng
Hai và cuộc cách mạng XHCN tháng Mười. Sở dĩ có hai cuộc cách mạng này là vì:
Vào đầu thế kỉ XX, ở Nga lúc này tồn tại nhiều mâu thuẫn : giữa nông dân nga với chế
độ phong kiến Nga hoàng ; giữa giai cấp vô sản và giai cấp tư sản ; giữa dân tộc Nga với các
dân tộc trong đế quốc Nga.(1 điểm)
Cách mạng tháng Hai năm 1917 tuy đã lật đổ chế độ phong kiến Nga hoàng, song cục
diện chính trị đặc biệt lại diễn ra ở Nga: hai chính quyền song song tồn tại Chính phủ lâm thời
của giai cấp tư sản và các Xô viết đại biểu công nhân, nông dân và binh lính.(1 điểm)
Trước tình hình đó, Lênin và Đảng Bônsêvích đã chuẩn bị kế hoạch tiếp tục làm cách
mạng, dùng bạo lực lật đổ Chính phủ lâm thời, chấm dứt tình trạng hai chính quyền song song
tồn tại. Trong lúc đó, chính phủ lâm thời vẫn theo đuổi cuộc chiến tranh đế quốc, bất chấp sự
phản đối mạnh mẽ của quần chúng nhân dân.(1 điểm)
Tháng 10 năm 1917, cuộc cách mạng của giai cấp vô sản đã nổ ra và giành thắng lợi.(1 điểm)
ĐỀ SỐ 17
Câu 1: (4,0 điểm)
Trình bày tóm tắt những nét chính về sự nghiệp của vua Quang Trung.
- Mùa xuân 1771, Nguyễn Huệ cùng Nguyễn Nhạc và Nguyễn Lữ lập căn cứ dựng cờ
khởi nghĩa ở Tây Sơn chống chính quyền họ Nguyễn. (0,5đ)
- Năm 1774, Nguyễn Huệ đánh chiếm thành Phú Yên. (0,5đ)
- Tháng 1/1785, Nguyễn Huệ đánh bại 5 vạn quân Xiêm. (0,5đ)
- Tháng 6/1786, Nguyễn Huệ hạ thành Phú Xuân. (0,5đ)
- Từ cuối năm 1786 đến giữa năm 1788: Nguyễn Huệ lật đổ các tập đoàn phong kiến Lê
– Trịnh, thu phục Bắc Hà. (0,5đ)
- Cuối năm 1788, Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế, lấy niên hiệu Quang Trung.(0,5đ)
- Năm 1789, Quang Trung đại phá 29 vạn quân Thanh. 0,5đ)
- Từ năm 1789 – 1792: Quang Trung khôi phục, xây dựng đất nước với nhiều chính sách
rất tiến bộ. 0,5đ)

Câu 2: (4,0 điểm)


Hoàn thành bảng thống kê về các cuộc khởi nghĩa lớn thế kỷ XIX dưới thời nhà Nguyễn:
(Điền đúng mỗi hàng 1,0 đ)

Người lãnh đạo Thời gian Địa bàn hoạt động Lực lượng tham gia
Phan Bá Vành 1821-1827 Thái Bình, Nam Định, Hải Nông dân
Dương, Quảng Yên

Trang 52
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
Nông Văn Vân 1833-1835 Khắp núi rừng Việt Bắc. Một số tù trưởng và đồng bào
các dân tộc Tày, Mường,
Việt.
Lê Văn Khôi 1833-1835 Sáu tỉnh Nam Kỳ Đông đảo nhân dân.
Cao Bá Quát 1854-1856 Trung du và đồng bằng Bắc Nông dân và đồng bào các
kỳ dân tộc.

Câu 3: (3,5 điểm)


Hãy nêu những căn cứ để chứng tỏ: “ Đến giữa thế kỷ XIX, chủ nghĩa tư bản đã thắng
lợi trên phạm vi thế giới?”
(Đúng mỗi ý 0,5 đ)
Căn cứ vào sự thắng lợi của cách mạng tư sản dưới nhiều hình thức khác nhau:
+ Cách mạng tư sản Hà Lan ( thế kỷ XVI) là cuộc CM tư sản đầu tiên trên thế giới, lật đổ
ách thống trị của Tây Ban Nha, mở đường cho CNTB phát triển.
+ Cách mạng tư sản Anh (thế kỷ XVII)
+ Chiến tranh giành độc lập các thuộc địa Anh ở Bắc Mỹ (1775 – 1783)
+ Cách mạng tư sản Pháp (1789 – 1794)
+ Các thuộc địa của Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha ở Mỹ La-tinh nổi dậy đấu tranh giành độc
lập dẫn đến sự ra đời của một loạt quốc gia tư sản ở Mỹ
La-tinh (đầu thế kỷ XIX).
+ Cuộc đấu tranh thống nhất I-ta-li-a và Đức và cuộc cải cách nông nô ở Nga ( những năm
60 của thế kỷ XIX).
+ Với những căn cứ đó đã chứng tỏ: “ Đến giữa thế kỷ XIX, chủ nghĩa tư bản đã thắng lợi
trên phạm vi thế giới”.

Câu 4: (4,5 điểm)


Trình bày nội dung và kết quả của cuộc Duy tân Minh Trị ở Nhật Bản?
- Nội dung của cuộc Duy Tân Minh Trị:
+ Chính trị: Xác lập quyền thống trị của tầng lớp quý tộc tư sản; ban hành Hiến pháp
1889, thiết lập chế độ quân chủ lập hiến. (1,0đ)
+ Kinh tế: thống nhất thị trường, tiền tệ, phát triển kinh tế tư bản chủ nghĩa ở nông
thôn, xây dựng cơ sở hạ tầng, đường sá, cầu cống. (1,0đ)
+ Quân sự: tổ chức và huấn luyện quân đội theo kiểu phương Tây, thực hiện chế độ
nghĩa vụ quân sự, phát triển kinh tế quốc phòng. (1,0đ)
+ Giáo dục: thi hành chính sách giáo dục bắt buộc, chú trọng nội dung khoa học – kỹ
thuật, cử những học sinh ưu tú du học ở phương Tây. (1,0đ)
- Kết quả: Cuối thế kỷ XIX – đầu thế kỷ XX, Nhật Bản thoát khỏi nguy cơ trở thành
thuộc địa, phát triển thành một nước tư bản công nghiệp. (0,5đ)

Câu 5: (4 điểm)
Tại sao năm 1917, nước Nga lại phải tiến hành hai cuộc cách mạng? Nêu ý nghĩa của cuộc
cách mạng tháng Mười Nga?
* Năm 1917 nước Nga tồn tại hai cuộc cách mạng là vì:
- Sau cách mạng thang hai năm 1917, nước Nga vẫn tồn tại hai chính quyền song song:
+ Chính phủ lâm thời: đại diện cho giai cấp tư sản tiếp tục đẩy nhân dân Nga vào cuộc
chiến tranh đế quốc. (1,0đ)
+ Xô Viết: đại diện cho giai cấp vô sản tiếp tục làm cách mạng lật đổ giai cấp tư sản.Vì
thế năm 1917, nước Nga phải tiến hành hai cuộc cách mạng. (1,0đ)
* Ý nghĩa của cuộc cách mạng tháng Mười Nga:
- Cách mạng tháng Mười Nga đã làm thay đổi hoàn toàn vận mệnh đất nước Nga. Lần đầu
tiện người lao động Nga lên nắm chính quyền xây dựng chế độ xã hội mới – chế độ XHCN
trên một đất nước rộng lớn. (1,0đ)
- Cách mạng tháng Mười Nga đã dẫn đến những thay đổi to lớn trên thế giới, cổ vũ mạnh
mẽ và tạo ra những điều kiện thuận lợi cho cuộc đấu tranh giải phóng của giai cấp vô sản và
các dân tộc bị áp bức trên thế giới. (1,0đ)
Trang 53
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8

ĐỀ SỐ 18
Lịch sử thế giới.
Câu 1:
*Bối cảnh:
- Sau Chiến tranh thế giới II, dưới sự giúp đỡ của Mĩ, tháng 3/1952 tướng Ba-ti-xta đã
thiết lập chế độ độc tài quân sự ở CuBa. Chính quyền Ba-ti-xta đã xóa bỏ bản Hiến pháp tiến
bộ, cấm các đảng phái chính trị hoạt động và bắt giam hàng chục vạn người yêu nước.(0,5
điểm)
- Không cam chịu sự thống trị của chế độ độc tài, các tầng lớp nhân dân Cuba đã bền bỉ
tiến hành cuộc đấu tranh giành chính quyền. Mở đầu cho một giai đoạn mới của cuộc đấu tranh
giành chính quyền là cuộc tấn công pháo đài Môn-ca-đa (0,5 điểm)
*Diễn biến :
- Sau khi cầm quyền , Ba-ti-xta đã giải tán quốc hội, tàn sát 20.000 chiến sĩ yêu nước và
cầm tù hàng chục vạn người.Trước sự khủng bố của chế độ độc tài, nhân dân CuBa đứng lên
dấu tranh, tiêu biểu là cuộc tấn công vào pháo đài Môn-ca-đa ngày 26/7/1953 của 135 thanh
niên yêu nước, dưới dự lãnh đạo của Phi-đen ca-xtơ-rô. Cuộc tấn công tuy thất bại nhưng có ý
nghĩa rất lớn …cũng từ đó phong trào cách mạng lấy tên là “phong trào 26/7” ra đời,..( 0.5
điểm)
- Cuối tháng 11/1956, Phi-đen cùng 81 đồng chí trên con tàu Gran-ma đã trở về Tổ
quốc, vừa đặt chân trên đất liền bị quân đội Ba-ti-xta bao vây và tấn công : 26 chiến sĩ bị thiêu
sống, 44 chiến sĩ hy sinh, chỉ còn lại 12 chiến sĩ trong đó có Phi-đen và tiếp tục chiến đấu ở
vùng rừng núi Xi-e-ra Ma-e-xtơ-ra.Từ năm 1957-1958 lực lượng đã phá tan nhiều cuộc càn
quét và loại khỏi vòng chiến đấu 1000 tên và bắt sống 443 tên.( 0.5 điểm)
- Từ cuối năm 1958, các binh đoàn cách mạng do Phi-đen làm Tổng chỉ huy đã liên tiếp
mở các cuộc tiến công. Ngày 1/1/1959, chế độ độc tài Ba-ti-xta bị lật đổ. Cách mạng CuBa đã
giành thắng lợi. Trong chiến thắng Hi-rô CuBa đã tiêu diệt gọn 1300 tên lính đánh thuê của Mĩ
trong 72 giờ. Chính trong giờ phút quyết liệt của cuộc chiến đấu, Phi-đen đã tuyên bố với thế
giới: CuBa tiến lên chủ nghĩa xã hội.( 0.5 điểm)
*Ý nghĩa: Đánh dấu bước phát triển mới của phong trào đấu tranh giải phóng dân tộc ở
Mĩ La-tinh. Làm thất bại âm mưu của Mĩ trong việc chinh phục CuBa, cổ vũ cho phong trào
đấu tranh giải phóng dân tộc ở các nước trong khu vực. Xứng đáng là lá cờ đầu của phong trào
giải phóng dân tộc ở Mi La-tinh.( 0,5 điểm)
*Trong kháng chiến chống Mĩ của nhân dân Việt Nam, Phi-đen Ca-xtơ-rô là nguyên thủ
nước ngoài duy nhất đã vào tuyến lửa Quảng Trị để động viên nhân dân ta. Phi-đen và nhân
dân CuBa luôn ủng hộ cuộc kháng chiến của nhân dân Việt Nam “ Vì Việt Nam , CuBa sẵn
sàng hiến cả máu”. CuBa đã cử các chuyên gia, bác sĩ nghiên cứu bệnh sốt rét, mổ cho thương
binh ở chiến trường. Sau năm 1975, CuBa đã giúp nhân dân Việt Nam xây dựng thành phố
Vinh, bệnh viện CuBa ở Đồng Hới( Quảng Bình),….( 1 điểm)

Câu 2. (2 điểm)
- Cách mạng tư sản là cuộc cách mạng do giai cấp tư sản lãnh đạo,nhằm đánh đổ chế
độ phong kiến lỗi thời mở đường cho chủ nghĩa tư bản phát triển, xác lập sự thống trị của
giai cấp tư sản. 1điểm
- Cách mạng vô sản là cuộc cách mạng do giai cấp vô sản lãnh đạo, nhằm dùng bạo lực
cách mạng lật đổ ách thống trị của giai cấp tư sản lập nên chế độ XHCN. 1điểm
Câu 3. (4 điểm)
* Nguyên nhân: Nhằm đáp ứng những nhu cầu vật chất và tinh thần ngày càng cao của
cuộc sống con người nhất là trong tình hình bùng nổ dân số thế giới và các nguồn tài nguyên
thiên nhiên ngày càng cạn kiệt. 0.5 điểm
* Thành tựu
- Từ sau chiến tranh thế giới thứ 2, cuộc cách mạng khoa học – kỹ thuật đã đạt được
những tiến bộ phi thường và những thành tựu kỳ diệu trên tất cả các lĩnh vực:
- Trong lĩnh vực khoa học cơ bản con người đã đạt được những phát minh to lớn, đánh
dấu những bước nhảy vọt trong Toán học, Vật lý, Hóa học và Sinh học . Con người đã áp dụng

Trang 54
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
vào kỹ thuật và sản xuất để phục vụ cuộc sống của mình. Hai thành tựu quan trọng là tạo ra
Cừu Đô-li bằng phương pháp sinh sản vô tính và “Bản đồ gen người”0,5 đ
- Phát minh ra các công cụ sản xuất mới: Máy tính điện tử, máy tự động và hệ thống
máy tự động 0,25
- Tìm ra các nguồn năng lượng mới hết sức phong phú: Năng lượng nguyên tử, năng
lượng mặt trời, năng lượng gió, thủy triều…0,25 đ
- Sáng chế những vật liệu mới như: Chất dẻo Pôlime, những vật liệu siêu bền, siêu nhẹ,
siêu dẫn, siêu cứng…0,25
- Cuộc “Cách mạng xanh” trong nông nghiệp đã khắc phục được nạn thiếu lương thực,
nạn đói kéo dài 0,25
- Đạt được những thành tựu thần kỳ trong lĩnh vực giao thông vận tải, thông tin liên lạc
- Đạt được bước tiến phi thường trong lĩnh vực chinh phục vũ trụ: Phóng vệ tinh nhân
tạo, bay vào vũ trụ, đặt chân lên Mặt Trăng 0,25
Ý nghĩa: Mang lại những tiến bộ phi thường, những thành tựu kỳ diệu và những đổi
thay to lớn trong cuộc sống con người.0.25
Tác động:
Tích cực: Giải phóng lao động chân tay nặng nhọc đưa tới những thay đổi lớn về cơ
cấu dân cư lao động 0,25
Tiêu cực: Chế tạo các loại vũ khí hủy diệt, tình trạng ô nhiễm môi trường, tai nạn lao
động và tai nạn giao thông, những dịch bệnh mới cùng những đe dọa về đạo đức xã hội và an
ninh đối với đời sống con người. 0.25

*Câu nói của nhà khoa học A.Nô- ben: “Tôi hi vọng rằng nhân loại sẽ rút ra được
từ những phát minh khoa học nhiều điều tốt hơn là điều xấu”:
- Điều mà A.Nô-ben nói chính là: Khoa học-kĩ thuật phát triển đã mang lại cuộc sống
vật chất và tinh thần tốt đẹp cho con người, cuộc sống con người văn minh hơn,con người phải
biết phát huy những thành tựu rực rỡ của khoa học-kĩ thuật vào trong cuộc sống. 0.5 điểm
- Đồng thời con người cũng phải khắc phục những hạn chế của nó với phương châm:
“Khoa học-kĩ thuật phát triển phải phục vụ đời sống con người, làm cho cuộc sống của chúng
ta ngày càng tốt đẹp hơn,chứ không phải là huỷ diệt con người”(Bởi vì Khoa học kĩ thuật phát
triển cũng được sử dụng để trở thành phương tiện chiến tranh gây thảm họa cho nhân loại thể
hiện qua hai cuộc chiến tranh thế giới) 0.5 điểm
Lịch sử Việt Nam.
Câu 1: 3 điểm
- Nguyễn Tất Thành nhận xét về con đường cứu nước của các vị tiền bối đi trước
+ Về Phan Bội Châu: “Đưa hổ cửa trước, rước beo cửa sau”.0.25
+ Về Phan Châu Trinh: “ Xin giặc rủ lòng thường”.0.25
- Phan Bội Châu đi theo con đường bạo động cách mạng , hướng về phương Đông,
nhưng sai lầm của cụ là quá tin và bị động vào Nhật không nhận rõ bản chất của đế quốc vì thế
con đường cứu nước của Phan Bội Châu thất bại, không phù hợp với xu thế khách quan của
thời đại. 0.5
- Phan Châu Trinh theo con đường thương thuyết, kêu gọi hoà bình, cụ mang những tư
duy rất mới mẻ của Phương Tây, nhưng sai lầm của Phan Châu Trinh là sự cải lương và thụ
động trong đường lối “xin Pháp rủ lòng thương” nên con đường cứu nước của cụ cũng bị lịch
sử sàng lọc 0.5
- Điểm mới trong hướng đi tìm đường cứu nước của Nguyễn Tất Thành là: Người chọn
cho mình con đường sang phương Tây, sang chính đất nước đang kìm hãm, đô hộ đất nước
mình. Nơi sào huyệt của chủ nghĩa đế quốc để tìm hiểu yù nghĩa thực sự của các từ: “ Tự do -
Bình đẳng - Bác ái” để trở về giúp cho dân tộc mình… ( 1 đ)
Đó là một con đường đúng đắn, sáng tạo, sáng suốt không mang tính chủ quan mà mang
tính chất thời đại, chỉ có đi sâu vào tìm hiểu chính kẻ thù của mình để tìm ra bản chất thì mới
nhận diện kẻ thù một cách chính xác...0.5

Câu 2: ( 3,0 đ)

Trang 55
Nguyễn Trọng Vũ
Bồi dưỡng HSG môn Lịch sử 8
Học sinh chỉ ra những ưu điểm và hạn chế của trào lưu cải cách Duy tân ở Việt Nam
cuối thế kỷ XIX
- Ưu điểm: Các đề nghị cải cách đều xuất phát từ lòng yêu nước tấm lòng tha thiết
muốn phụng sự Tổ quốc của những nhà yêu nước có tư tưởng tiến bộ. những đề xuất này mong
muốn đưa đất nước phát triển giàu mạnh, thoát khỏi họa ngoại xâm...1 điểm
- Hạn chế: Một số đề nghị cải cách vượt quá khả năng thực hiện lúc bấy giờ, chưa chỉ ra
được những mâu thuẫn nội tại trong nước....1 điểm
- Học sinh liên hệ với sự phát triển nhanh, mạnh, bền vững của đất nước ta hiện nay
chính là nhờ vào sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt của Đảng Cộng sản Việt Nam.
(0.5 đ)
- Học sinh nêu trách nhiệm học tập và rèn luyện của bản thân mình trong việc xây dựng
đất nước ngày nay. (0.5 đ)
Câu 3. (4 điểm)
-Với chính sách khai thác bóc lột của thực dân Pháp xã hội Việt Nam có sự biến đổi sâu
sắc:
Giai cấp địa chủ phong kiến: Đa số đã đầu hàng làm tai sai cho thực dân Pháp, cấu kết
chặt chẽ với thực dân Pháp để áp bức bóc lột nông dân, vẫn còn một bộ phận nhỏ có tinh thần
yêu nước 0,5đ
Giai cấp nông dân: là lực lượng đông đảo nhất trong xã hội, họ bị thực dân Pháp và địa
chủ cướp đoạn ruộng đất phải chịu nhiếu thứ thuế và các khoản phụ thu phải đi phu, đi lính…
Một bộ phận nhỏ thành tá điền, một bộ phận phải tha phương cầu thực, một bộ phận thành công
nhân. Họ căm thù thực dân Pháp và phong kiến tay sai nên sẵn sàng tham gia các cuộc đấu
tranh do bất kỳ ai phát động để dành lại tự do no ấm.0.5 đ
Tầng lớp tư sản: Xuất hiện đầu thế kỷ XX, họ là thầu khoán, chủ đại lý, xí nghiệp hoặc
chủ hãng buôn họ bị tư bản Pháp chèn ép có tinh thần cách mạng nhưng không triệt để mang
tính 2 mặt 0,5 đ
Tầng lớp tiểu tư sản: Họ gồm chủ xưởng nhỏ, công chức, học sinh, sinh viên, buôn
bán nhỏ…cuộc sống bấp bênh, có tinh thần cách mạng sẵn sàng tham gia các cuộc vận động
cứu nước 0,5đ
Giai cấp công nhân: Là những người làm công trong các hầm mỏ đồn điền nhà máy bị
bóc lột sức lao động hết sức nặng nề đời sống vất vả thiếu thốn có tinh thần đấu tranh kiên
quyết nhất sẵn sàng tham gia cách mạng. Họ là lực lượng lãnh đạo sau này 0,5 đ
- Giai cấp công nhân Việt Nam có tinh thần cách mạng kiên quyết nhất, họ là giai cấp
có khả năng lãnh đạo cách mạng Việt Nam vì:
. Họ đại diện cho lực lượng sản xuất tiến bộ nhất, điều kiện lao động và sinh hoạt tập
trung, tính kỷ luật cao 0.5
. Họ bị ba tầng áp bức bóc lột của Đế quốc, phong kiến và tư sản mại bản. Đời sống vật
chất và tinh thần hết sức thấp kém và khổ cực. 0.5
. Có quan hệ tự nhiên gắn bó với giai cấp nông nhân. Vừa mới ra đời đã tiếp thu ảnh
hưởng mạnh mẽ phong trào cách mạng thế giới đặc biệt là Cách mạng Tháng Mười Nga và
chủ nghĩa Mác-Lênin.0.5
Với những nguyên nhân trên giai cấp công nhân Việt Nam sớm trở thành lực lượng
chính trị độc lập, thống nhất tự giác trong cả nước trên cơ sở đó nhanh chóng vươn lên nắm
quyền lãnh đạo cách mạng Việt Nam.

Trang 56
Nguyễn Trọng Vũ

You might also like