nsan Haklar Dernei GEZ PARKI DREN VE SONRASINDA YAANANLARA LKN DEERLENDRME RAPORU 27 Mays 2013 - 10 Temmuz 2013

Polis iddeti Hak hlalleri Yetkililerin Sylemleri

17 Temmuz 2013, Ankara

Gezi Park: Haziran sancl bir lkedir kalbimize

1. Giri stanbul Taksim Gezi Parknda yapmna balanan yayalatrma projesi ve yapm planlanan Topu Klas ile AVM almalarna ynelik stanbul halknn gsterdii yasal ve meru tepki sonras, gstericilere siyasal iktidarn onayyla polis tarafndan ar/orantsz/lsz olarak nitelenemeyecek derecede ar saldrlar gerekletirmitir. ncelikle belirtmek gerekir ki toplanma ve gsteri hakk temel bir insan hakkdr. Bu hakkn meru yntemlerle kullanlmasna asla polis gcyle bu lde engel olunmamaldr. Bu eylemler bir siyasi partiye veya yapya ait olmayan ve kendiliinden gelimi, toplumun yok saylan, zgrlkleri kstlanan, yaam hakkna mdahale edilen, kentine, evre sorunlarna duyarl tm kesimlerinin gemiten kaynaklanan tm maduriyetler toplamnn sokaa yansmasndan oluan bir eylemdir. Toplumsal tepkiler-gsteriler yllardr devletin, siyasal iktidarlarn insanlk onuruna ynelik mdahalelerine kar ortak tepkinin rndr. Yaanan bu olaylara ilikin grntler kolluk kuvvetlerinin ve mlki amirlerin g kullanma noktasnda tm snrlar atn gstermektedir. Mdahalelerde kullanlan gaz bombalar asayi amal deil toplumsal huzuru bozucu bir ikence arac haline gelmitir. Yine bu gaz bombalarnn fiekleri dorudan doruya eylemcileri yaralama ve hatta kimi olaylarda ldrme arac haline gelmitir. Bu otoriter uygulamalara, polis iddetine artk bir son verilmelidir! Gerek siyasal iktidar gerekse de tm brokratik makamlar gsteri ve ifade zgrln kullananlara ynelik iddet uygulamalarndan vazgemeli, bu zihniyeti terk etmelidir. Gerek uluslararas szlemelere gre gerekse de i mevzuatmza gre herkes tepkisini kiisel ya da toplu biimde barl gsterilerle ortaya koyma hakkna sahiptir. nsan haklar savunucular olarak, demokratikleme iddiasnda olan bir devletin eski alkanlklarn terk etmesini beklerken devlet ve iktidar yapsnn ayn uygulamalar daha da sertletirerek sergilemeye devam ettiini gzlemlediimizi vurgulamak istiyoruz. Buraya Nasl Geldik? Nefes Al 2. Olaylar Nasl Balad? 25 Mays 2013te, stanbulda Taksim Meydannn ve stiklal Caddesinin eylemlere yasaklanmas kararn protesto etmek iin stiklal Caddesinden Taksim Meydanna yry yaparak protesto etmek isteyen gruba polis ekiplerinin stiklal Caddesinde gsteri yaplamayaca gereke gsterilerek gaz bombas, cop ve basnl suyla mdahale etmesi sonucu yry engellendi. 26 Mays 2013te, stanbulda Taksim Meydannn ve stiklal Caddesinin eylemlere yasaklanmas kararn protesto etmek amacyla bir iyerinde pankart aan Bamsz Devrimci Snf Platformu yesi 3 kii polis ekipleri tarafndan darp edilerek gzaltna alnd. 28 Mays 2013te stanbul Taksim Gezi Parknda nbet tutan eylemciler, zabta ve polis engeli ile karlat. Zabta ekipleri eylemcilerin yanna gelerek adrlarn skmek istedi. adrlarnn sklmesini istemeyen eylemcilerle, zabta ekipleri arasnda arbede yaand. Bu srada i makineleri de almann yaplaca alana doru hareket etti. makinelerini gren eylemciler, barikatlar aarak almalar durdurmak istedi. makinesinin nne gemeye alan gruba bu kez de polis biber gaz ile mdahale etti. Mdahale sonras eylemciler dalrken, i makineleri de gezi parknda almalara balad. 30 Mays 2013te stanbulda Taksim Meydannda bulunan Gezi Parkna Beyolu Belediyesinin ald karar dorultusunda 28 Mays 2013te gelen i makinelerinin aalar skerek ve keserek park ykmaya balamasna engel olmak isteyen Taksim in Ayaa Kalk Platformu yelerinin balatt parkta nbet tutma eylemine polis ekipleri sabaha kar gaz bombalaryla mdahale etti. Eylemcileri zorla park dna

karan polis ekipleri eylemcilerin adrlarn ve eyalarn yakt, eylemciler tarafndan dikilen fidanlar da skt. Mdahale sonrasnda bir kiinin yaraland, bir kiinin de gzaltna alnd renildi. 3. Bandan Bugne Olaylar: Hangi lde Ne Oldu? 31 Mays 2013te stanbulda Taksim Meydannda bulunan Gezi Parkna Beyolu Belediyesinin ald karar dorultusunda 28 Mays 2013te gelen i makinalarnn aalar skerek ve keserek park ykmaya balamasna engel olmak isteyen Taksim in Ayaa Kalk Platformu yelerinin balatt parkta nbet tutma eylemine polis ekipleri sabaha kar gaz bombalaryla yine ar/lsz/orantsz mdahale etti. Eylemcileri zorla park dna karan polis ekipleri eylemcilerin adrlarn ve eyalarn yakt, eylemciler tarafndan dikilen fidanlar da skt. Mdahale sonrasnda en az 7 kiinin yaraland, 6 kiinin kafa travmas nedeniyle youn bakmda tutulduu renildi. 31 Mays 2013 Cuma gn Taksim Gezi Parkna yaplan mdahaleyi ve polisin iddetini Ankarada protesto etmek isteyenlerin topland Kuulu Parka da polis mdahale etti. Mdahalenin iddetini arttrmas nedeniyle saylar srekli artan eylemciler Tunal Hilmi Caddesinde, Akay Caddesinde, Esat Caddesinde, Atatrk Bulvarnda, Kzlay Meydanna kan cadde ve sokaklarda gece boyu polisin biber gaz kullanmna maruz kald. 1 Haziran 2013 gn Gezi Park eylemine mdahale eden polisin g kullanmn protesto eylemleri tm Trkiyeye yayld. Eylemlerden Ankarada Kzlay Meydannda toplanan gruplara gn boyu gaz bombas atld. Sivil bir ara ise kalabaln arasna hzla girerek 3 kiiyi ezdi. Taksim Gezi Parknda 31 Maysta balayan ve Trkiyenin pek ok iline yaylan protesto gsterileri ile ilgili ileri Bakanl aklama yapt. ileri Bakanlna ulaan bilgilere gre, duran adam eylemlerine dnen Gezi Park protestolar 81 kentin 79unda yapld. Bir aya yaklaan eylem srecinde, gsterilerin byk blm stanbul ve Ankarada yaanrken, sadece Bingl ve Bayburtta protesto eylemi dzenlenmedi. Gezi Park protestolar srecinde yaklak 2,5 milyon insann eylemlere katld belirtilen rapora gre, bu eylemlerde yaklak 4 bin 900 eylemci pheli konumunda gzaltna alnrken, 600den fazla polisin, 4 bine yakn eylemcinin yaraland belirlendi. Bakanln yapt aklamada valiliklerden gelen bilgilere gre hazrlanan hasar tespit raporunda ise 58 kamu binas, 68 MOBESE kameras ve 337 iyerinin tahrip edildii, 90 belediye otobs, 214 zel ara, 240 polis arac ve 45 ambulansn kullanlamaz hale geldii akland. Eylemlerde, biri CHP binas olmak zere 14 parti binasnn zarar grd toplam zararn ise 140 milyon lira olduu belirtildi. Bu zararn yaklak yzde 90nn stanbul, Ankara, Adana, zmir, Antalya, Artvin, Bursa, Edirne, Eskiehir, Hatay, Kocaeli, Mersin, Samsun, Kayseri, Manisa ve Tuncelide yaanan olaylarda gerekletii aktarld. 20 Haziran 2013te, Trk Tabipleri Birlii, Gezi direniinde 13 ilde yaplan eylemlerde drt kiinin hayatn kaybettiini, toplam 7 bin 832 kiinin yaralandn aklad. Buna gre: stanbul: 21i ar 4478 yaral. Bir lm, drt kiinin hayati tehlikesi sryor. 6 kii krkl kafa travmasna urad, 6 kii gzn kaybetti. Ankara: 21i ar 1539 yaral. Bir lm. 7 krkl kafa travmas, 4 grme kayb. zmir: kisi ar 800 yaral. Antakya: 1lm. ar 161 yaral. Adana: 1 lm. Alts ar 162 yaral. Be kafa travmas. Eskiehir: kisi youn bakmda, 3 kiinin hayati tehlikesi devam ediyor. Toplam 300 yaral. [Ali smail Korkmaz daha sonra ld.]

Mula: Biri ar 50 yaral. Mersin: Biri ar 17 yaral. Bursa: Biri kafa travmas 2 yaral. Balkesir: 155 yaral. Kocaeli: 10 yaral. Antalya: Biri ar 150 yaral. Rize: 8 yaral. 31 Mays 2013-10 Haziran 2013 tarihleri arasnda HD ubeleri, Barolar ve Tabip odalarna yaplan bavurulardan alnarak HD Genel Merkezi tarafndan derlenen bilgilere gre ise u verilere ulald: lm: 5 Yaral: 8160 Ar Yaral ya da Uzuv Kayb: 64 Gzalt: 3343 Serbest Braklan: 3158 Gzaltnda Tutulanlar: 66 Tutuklananlar: 119 4. Polisin iddet Aralar Yaanan olaylar srasnda polisin ncelikli olarak tazyikli su ve biber gazn birincil mdahale arac olarak kulland grld. Ancak bunlarn dnda baka aralara da bavurduklar kaytlara geti. Bilindii zere, Trkiyenin de taraf olduu uluslararas szlemeler kimyasal ajanlar olarak gaz bombalarnn kullanlmasn sava zamannda bile yasaklamaktadr. Dman bir devletin askerlerine kar kullanlmas insanla kar su olarak nitelendirilen kimyasal ajanlar, Trkiyede toplumsal olaylarda ve yurttalarn hak arama mcadelelerinde sk sk kullanlmaktadr. Bu tr silahlarn kullanm sadece rgtlenme, toplant ve gsteri, ifade zgrlkleri nnde bir engel oluturmann tesinde yaam hakk ihlallerine neden olmakta ve sokaa inen ikencenin bir baka boyutunu sergilemektedir. 6 Haziran 2013te basnda yer alan bir habere gre 1, 2000-2012 yllar arasnda polis ve jandarma iin 600 ton biber gaz ithal edildii ve 21,5 milyon dolar harcand iddia edildi. Habere gre, 2000 ylnda 42 ton biber gaz ithal edilirken, bu miktar 2005te 115 tona kt. 2006da 90 ton, 2007de 75 ton, 2008de 67 ton, 2009da 37 ton, 2010da 48 ton, 2011de 39 ton ve 2012de de 40 ton biber gaz ithal edildi. 2000-2012 arasndaki toplam ithalat 600 tonu buldu. thal edilen biber gaz miktarna Trkiyede retilen ve devlet tarafndan satn alnan miktar elbette dahil deildir. Emniyet Genel Mdrl kullanlan biber gaz miktarn aklamaktan her zaman imtina etmitir 2. Kamuoyunun bu tr kimyasal gsteri kontrol ajanlarna denen miktar renmesi de mmkn deildir, genel bteden ayrlan payn yan sra rtl denekten de pay ayrld bilinmektedir.
1 2

http://www.internethaber.com/turkiyenin-biber-gazi-maliyeti-542636h.htm, 06 Haziran 2013. Emniyet Genel Mdrlnn gaz bombasnn kullanmna ynelik Bilgi Edinme Kanunu erevesinde sorulan sorulara yeterince yant verdii bilinmektedir, Avukat Emre Baturay Altnok, Emniyetin bu tutumuna kar Ankara 12. dare Mahkemesinde dava am ve mahkeme Bilgi Edinme Kanunu kapsamnda bilgi isteyen vatandaa soyut ve genel geer yant verilemeyeceine karar vermitir. Mesut Hasan Benli, Emniyette 18 yl yetecek kadar biber gaz varm, Radikal Gazetesi, 13 Kasm 2012.

Yukarda belirti miktar bile olayn vahametini ortaya koymak iin yeterlidir. Nitekim Trk Tabipleri Birliinin (TTB) 19 Haziran 2013 tarihli aklamasna gre, her kimyasal madde dozuna, kullanm koullarna uyulmad takdirde toksiktir, zehirdir. Bu tip maddeler ne kadar masum olursa olsunlar kullanm ekline, dozuna, amacna uyulmamas halinde zehirdir, silahtr. Bunlarn topluca halkn zerine kullanlmas toplu imha silah vasfn kazandrr. Nitekim TTBnin yapt tespitlere gre 31 Mays 2013den beri bu gazdan -silahtan- yaralananlarn says on binleri amtr. Biber gaz ve dier kimyasal kapsllerinin yaratt gz kayplar bata olmak zere ciddi organ hasarlar yzlerce kiide olumutur; onlarca kii hala bu nedenle youn bakmdadr. Dorudan etkilenmeler sonucu saptanan lmler bu gn itibaryla 4 olmasna ramen dolayl etkilenmeler sonucu oluan lmlerin says ise bilinmemektedir. Biber gaznn lkemizde kullanlmas artk uluslararas kurallara uygun caydrclk vasfn yitirmi tm ynleri ile halk iin ciddi bir tehdit unsuru olan bir kimyasal silah vasfna dnmtr. Yukardaki aklamada da belirtildii gibi kimyasal gsteri kontrol ajanlar sadece talimatlara uygun olarak kullanlmamaktadr. ileri Bakan dris Naim ahinin Malatya Milltvekili Veli Ababann 7/5537 esas numaral yazl soru nergesine vermi olduu 18 Mays 2012 tarihli yantta: () gz yaartc silah ve mhimmatlar () Gz Yaartc Gazlar ile Gaz Maskeleri Kullanm Kursu alan personel tarafndan Gz Yaartc Gaz Silahlar ve Mhimmatlar Kullanm Talimatna uygun olarak kullanlmaktadr, denmektedir. Emniyet Genel Mdrlnn de konuyla ilgili zaman zaman genelgeler yaynlad bilinmektedir 3. Nitekim 27 Mays 2013 tarihinden itibaren sk sk kullanlan gaz bombasnn (Brezilya yapm Condor CL-202) zerinde u uyarlar bulunmaktadr: -Direkt olarak insanlarn zerine at yapmaynz. -Olas yangn tehlikesi yaratlabilir. -Sadece iyi eitimli personel tarafndan kullanlmaldr. -Yalnz ak alanlarda kullanlr. -En uzak mesafeye atabilmek iin 45 derecelik a ile at yaplr -Son kullanma tarihinden sonra kullanlmas tehlikelidir. -Gaza maruz kalnan durumlarda etkili alandan uzaklap gzlerinizi bol su ile ykaynz. -Gaza maruz kalnan blgelerde kesinlikle merhem ya da losyon uygulamaynz. Bu raporda kullanlan grsel malzemelerde ve insan haklar rgtlerine yaplan bavurularda da grlebilecei gibi gz yaartc gaz kapslleri de yakn mesafeden, hedef gzetilerek atelenmi ve bir silah olarak kullanlmtr. Kapsl yaralanmas sonucu Abdullah Cmert yaamn yitirmi; 11 kii grme kaybna uram; 100 kii kafa travmas geirmitir. Yine yzlerce insan bedenlerinin farkl blgelerinden kapslle vurularak yaralanmtr. Yaklak yirmi gn boyunca sren ve yzbinlerce insann topland yerlere bir habere gre 150.000 gz yaartc gaz fiei atlmtr 4. 5. Polis iddeti ve rnek Olaylar stanbul Gezi Parknda yaananlarn ardndan dzenlenen gsterilere polis pek ok yerde sert bir biimde mdahale etti. Mdahalelerin genel karakteristiini uyar yaplmamas, uyarnn yapld
Emniyet Genel Mdrlnn (EGM), Genel Mdr Ouz Kaan Kksal imzasyla ubat 2008de 81 ilin valiliine gnderdii genelgeye gre: Gz yaartc gaz silahlar ve mhimmatlar, amac dnda, salk ekibi gibi gerekli tedbirler alnmadan kullanlmayacak. - Gazlar kullanlmadan nce topluluun duyabilecei ekilde, gz yaartc gaz kullanlaca ve dalmalar gerektii ynnde uyar yaplacak. - Gz yaartc maddeler, gaz ekibinden sorumlu amirin artlar deerlendirmesi sonucunda verecei taktik dorultusunda ve belirtecei dozda kullanlacak. - Kadrosunda, gz yaartc gaz ve mhimmat kullanm kursu alm personel olmayan birimler, gaz silah ve mhimmat alamayacak. - Gazlarn dozu, topluluun veya kiinin direncine ve kar koymasyla orantl olarak, kademeli ekilde artrlacak. - Gaz fiekleri dorudan insan vcudunu hedef alacak biimde atlmayacak. - Gz yaartc maddeler, direni ve saldrsna son vermi kiilere kar asla kullanlmayacak.- Gaz spreylerinin polise yaplan direnile orantl olarak en fazla 1 metre mesafeden sklmasna zen gsterilecek. Tolga ardan, Genelgeyi takmadlar, Milliyet, 04 Mays 2008. 4 http://yarinhaber.net/news/4002, 19 Haziran 2013.
3

durumlarda ardndan hi beklenmemesi ya da ok ksa bir sre beklenmesi, TOMAlardan sklan tazyikli suyun hedef ayrt etmeksizin ar ve keyfi kullanlmas, TOMAlarda kullanlan sulara kimyasal madde katlmas, biber gaz kullanmnn ar olmas, biber gaz fieklerinin usulne uygun atlmamas, kapal mekanlara ve okul, hastane, revir gibi mekanlara gaz atlmas, gsterilerin dzenlendii blgelerdeki dkkan ve evlere kastl olarak gaz atlmas, polisin mdahale srasnda iddete bavurmas, kaba dayak atlmas, iddete ve kaba dayaa maruz kalanlarn gzaltna alnmamas ve haklarnda resmi ilem yaplmamas olarak zetlenebilir. Mdahaleler srasnda ayrca ikincil yntemlere bavurulduu da gzlemlenmitir. zellikle gsterilerin dzenlendii blgelerde belediye kameralarnn ve MOBESE kameralarnn kapatld ileri srld. Resmi olarak kabul edilmemi olsa da baz gazeteciler cep telefonu operatrlerinin de internete eriimi yavalattn, telefonla grmeyi engellediini iddia ettiler. Gstericilerle yaplan grmelerde de bu durumu destekleyici bilgiler alnd. Ayrca mdahale ncesinde zellikle Ankarada elektriklerin kesildii de gzlemlendi. a. Tazyikli Su a1. Dorudan Kullanm Gsterilerin balad ilk gnden itibaren, TOMAlarla gstericilere tazyikli su ile mdahale ettiler. Bu mdahaleler srasnda grevli polislerin yalnz eylemcileri datmak iin deil ayn zamanda yaralamaya ynelik olarak tazyikli suyu kullandklar grld. TOMAlarn ayrca mdahale dnda tazyikli su ile eylem alan yaknlarndaki kiilere mdahale ettii, eylemcilerin bulunduu mahallelerde ev ve iyerlerine de tazyikli su sktklar tespit edildi. TOMA otobs duranda bekleyenlere su skyor TOMA Taksim Meydannda engelli eylemciye su skyor a2. Kimyasal Katlarak Kullanm Gsteriler srasnda kullanlan tazyikli suya kimyasal katld ortaya kt. Gstericilere sklan suya katlan kimyasallar vcutta yanmaya ve kzarmaya neden oldu. stanbul Valisi Hseyin Avni Mutlunun suya kimyasal katlmadn, ancak ila katldn aklamasna karn, kullanlan suda OC adl kimyasal maddeye rastland. Svlatrlm gz yaartc gaz basnl su skan TOMAlarn su haznelerine eklenerek gstericiler zerinde kullanld. 16 Haziran 2013 gn stanbulda TOMA haznelerine bir sv kartrrken grntlenen polislerin ellerindeki bidonlardan yola klarak, sz konusu maddenin, Jenix marka, 10ar litrelik OC biber gaz olduu belirlendi. Jenix Pepper Spray adl (STO Ticaret Merkezi 1.Ada No:90 34218 Mahmutbey/Baclar/stanbul/Trkiye) Firmaya ait jenixbibergazi.com.tr adresli internet sitesinden kaldrld grld 5. b. Biber Gaz Kullanm Gsterilerde kullanlan gaz fieklerinin bazlarnn son kullanma tarihlerinin getii gzlemlendi. Polisin eylemler sresince 150 binin zerinde gaz fiei kulland akland. b1. Kullanlan Biber Gaz eitleri Emniyet Mdrlnn Trk Tabipler Birliine yapt aklamaya gre eylemlerde OC ve CS gaz kullanld. Szkonusu gazlar yakn mesafeden gaz el bombalar ile kullanlrken, uzak mesafe iin de gaz fiekleri kullanld.
5

Radikal Gazetesi, 19 Haziran 2013.

OC (OLEORESNCAPSCUM BBER GAZI) ve CS (CHLOROBENZYLDENEMALONONTRLE)nin salk zerindeki pek ok etkisi bulunuyor. Solunum sistemi stnde: CSe bal olarak burun aknts, haprma, ksrme, nefes darl, akcier demi, tm gazlara bal farenjit, trakeit, astm ata, Kardiyovaskler sistem stnde: CSe bal hipertansiyon, tm gazlara bal kalp yetmezlii, beyin kanamas, Gz stnde: OCye bal gz yaarmas, yanma, ar, kornea demi, gz lserleri, Deri stnde: CSe bal kzarklk, ilik, yanma, bl (deride kabarck), tm gazlara bal cilt hastal olanlarn bulgularnn arlamas, Sindirim sistemi stnde: CSe bal tkrk art, karacier hasar, tm gazlara bal yutkunma gl, arl yutkunma, Sinir sistemi stnde: Tm gazlara bal ajitasyon, anksiyete, histerik reaksiyon, panik atak gibi etkileri var. Trk Tabipleri Birlii biber gaz ile ilgili kullanmna ilikin u aklamay yapmt: Biber gaz sala zararldr. Ciddi gz hastalklar, astm ve akcier demi, hipertansiyon ve kalp yetmezlii, beyin kanamasna neden olur. Biber gaz ldrr. Biber gazna maruz kalmak; kalp ve solunum sistemini etkileyerek ldren bir dizi mekanizmay tetiklemektedir. Biber gaz silahtr. Topluluklara ftursuz ve youn kullanmda; gaz iinde barndran dzenek (kanister) yaralanmasna bal olarak ldrmektedir. Biber gaz uygulanmasnda sorumluluu olan her kademeden grevlinin vcut btnln ihlalden ve lme sebep olmaktan soruturulmas ve cezalandrlmas gerektii dncemizi kamuoyuna duyururuz. Bu arada gaz kapslleri zerinde yer alan uyar maddeleri deitirildii grld. Yenisinde alt uzuv maddesi eklendi. Polislere ynelik talimatta Yakn mesafede hedeflerin alt uzuvlarna dorultarak at yapabilirsiniz denildi. ESKLERDE YER ALAN MADDELER 1- Direkt olarak insanlarn zerine at yapmaynz. 2- Olas yangn tehlikesi yaratabilir. 3- Sadece iyi eitimli personel tarafndan kullanlmaldr. 4- Yalnz ak alanda kullanlr. 5- En uzak mesafeye atabilmek iin 45 lik a ile at yapnz. 6- Son kullanma tarihinden sonra kullanlmas tehlikelidir. 7- Gaza maruz kalnan durumlarda etkili alandan uzaklap, gzlerinizi bol su ile ykaynz. 8- Gaza maruz kalnan blgelere kesinlikle merhem ya da losyon uygulamaynz.

YEN UYARILAR: 1- 3 metreden yakn mesafeden direkt olarak insanlarn zerine ate etmeyiniz. 2- Yakn mesafede hedeflerin alt uzuvlarna dorultarak at yapabilirsiniz. 3- 40 mmlik gaz tfeklerde kullanlmaldr. 4- Sadece gerekli eitimi alm polis ve asker tarafndan kullanlmaldr. 5- Olas yangn tehlikesi yaratabilir. 6- Son kullanma tarihinden sonra kullanlmas tehlikelidir. 7- Gaza maruz kalnan durumlarda etkili alandan uzaklap gzlerinizi bol suyla ykaynz. 8- Gaza maruz kalan blgelere kesinlikle merhem ya da losyon uygulamaynz.

b2. Hedef Gzeterek

Kullanlan biber gaz fieklerinin zerindeki uyarlara karn polisin zellikle hedef gzeterek, eylemcileri yaralamak maksadyla att gzlemlendi. Bu nedenlerle ok sayda kii yaraland, gzn kaybedenler oldu, kafa travmas nedeniyle durumu kritik olanlar var. Polis amirinin vur emri Eylemciyi gaz kapsl ile vuran polisin sevin an Polis kandrarak eylemciye gaz skyor b3. Gazn Ar ve Keyfi Kullanm

Taksim Meydanna mdahale Kzlay Meydannda mdahale c. Mdahaleler c1. Evlere

Eylemler sresince gerek gaz fiekleri ile gerek TOMAlardan sklan tazyikli su ile eylemlerin yapld mahallelerdeki evlere de mdahale edildii kameralara yansd. Baz durumlarda yanllkla evlere mdahale edildii grlrken, pek ok durumda bu mdahalelerin kastl olduu tespit edildi. zellikle gaz fieklerinin dorudan evlere atld pek ok grnt kaydedildi. Bu trden olaylar basna da yansd. Antakya Armutluda eve atlan gaz kapsl nedeniyle bir evde yangn kt.

http://www.radikal.com.tr/turkiye/ankarada_evlere_biber_gazi_atildi-1138849 evik Kuvvet cam krp evin iine gaz atyor 10. kattaki eve gaz bombas Ankara Bestekar Sokakta eve atlan gaz bombas b6. Hastane ve Revirlere Gezi Park eylemleri srasnda revir olarak kullanlan pek ok mekana mdahale edildi. Bu mekanlardaki kiilere iddet uygulanrken, ieri girilmedii durumlarda da ieriye tazyikli su skld ya da gaz bombas atld kaydedildi. Bu mdahaleler yalnzca revir olarak kullanlan mekanlara deil ayn zamanda hastanelere de yapld. Gemi yllarda da polisin hastanelere gaz bombas atmas olaylar yaanm, bu trden uygulamalar yazl ve grsel basnda da yer bulmutu.

Revir olarak kullanlan Divan Otele gaz atld Alman Hastanesine TOMAnn su skmas d. Kaba Dayak Polisin yalnzca tazyikli su ve gaz ile deil ayn zamanda cop ile de iddet uygulad grld. iddete urayan bu kiilerin gzaltna alnmamas nedeniyle gzaltna alnan kiiler arasnda iddete uram olanlarn says dktr. d1. lk Mdahale Annda Polisin gstericileri datmaya ynelik ilk mdahalesinin ardndan ok sayda kiiye iddet uyguland grld. TOMAlardan sklan su ve zellikle ar gaz kullanm ile datlan kalabalklarn arkasndan mdahaleye balayan polislerin nlerine gelen herkese eylemci olsun ya da olmasn iddet uygulad tespit edildi.

Szkonusu mdahalelerden yalnzca eylemciler deil ayn zamanda eylemcilere destek veren iletmeler ile revir olarak kullanlan mekanlar da etkilendi. Szgelimi Ankara bulunan ve yaralanan gstericilere ilk mdahalenin yapld Nazm Hikmet Kltr Merkezine zorla giren polis, ierde bulunan hemen herkesi dvd. Mekana fiziksel zarar da veren polis, daha sonra hibir ilem yapmadan kt. Taksimde dvlen gsterici

d2. lk Mdahale Sonrasnda Yaanan Olaylar Gsterilere mdahale edilmesinin ardndan sokak sokak gezerek karlat kiileri gzaltna alan polisler, pek ok durumda gstericilere iddet uyguladktan sonra ilem yapmamay tercih etti. Eskiehirde polis iddeti zmir Kordonda polis mdahalesi Antalyada otoparka snan rencilere dayak e. Plastik Mermiler / Pepperball Gezi Park eylemleri srasnda youn olarak kullanlan plastik mermi yaralanmalarna ilgili birok iddia gndeme getirilmi olsa da bunlardan ok az belgelenmitir. Bunlardan biri, 1 Haziran 2013te plastik mermiyle yaralanan ambulans ile Taksim Eitim ve Aratrma Hastanesine kaldrlan ATV muhabiri Mesut iftiyle kameraman smail Veliolunun durumudur. Ancak polisin plastik mermi deil, pepperball denilen PAVA (pelargonic acid vanillylamide) kapslleri atan silahlar kulland da iddia edildi. Biber gaz toplar atan silahlarn da plastik mermi ile benzer izler brakt renildi. Toplarn etken maddesinin yine Capsaisin olduu, aerosol olmad iin evreyi fazla etkilemedii, yalnzca temas edenleri etkiledii ileri srld. f. Flash-Bang Emniyet Genel Mdrl tarafndan Gezi Park eylemleri srasnda kullanlmaya balanan bir mdahale aracdr. Eylemciler tarafndan ses bombas olarak adlandrlmaktadr. Flash-bangler; havai fiekler gibi parlayc ve k sama zellii ile adeta gerek bomba gibi ses/grlt kartr. Bugn Gazetesinden Kamil Elibolun haberine gre, zellikle dou-gneydouda PKK/KCK yandalarnn eitli bahanelerle dzenledii havai fiek ve molotof kokteyli korsan gsterilere kar flash beng ad verilen tfek gaz fiekleri alnd 6. Flash Bangler youn olarak kullanlmas eylemler srasnda bir araya gelen kitlelerde panie ve insanlarn kaarken birbirlerine zarar vermesine yol at gzlemlenmitir. g. Ateli Silahlar Gezi Park Eylemlerinde ateli silahlar kullanld ynnde muhtelif aklamalar yapld. Ateli silahlarn kullanld en vahim olay ise Ankarada 1 Haziran gn yaand. Ankaradaki eylemlerde ortaya kan kamera kaytlar sonucu kimlii gizlenen bir polis memurunun silahndan kan kurunla ar yaralanan Mehmet Ethem Sarslk (26) adl iinin beyin lm 12 Haziran 2013te gerekleti. Sarslkn vurulma an kameralara yansd. Sarslkn lmnn ardndan 15 Haziran gn Kzlay Meydannda gerekletirilecek anma trenine izin verilmedi. Polisin iddetli mdahalesi ile karlaan kiiler tazyikli su ve biber gaz kullanlarak datld. Ethem Sarslk Anmas Ne var ki olaylardan iki gn sonra, polislerin mdahale etmedii 17 Haziran gn anma gerekletirildi ve hibir olay yaanmad.

http://yasam.bugun.com.tr/gostericilere-dumansiz-gaz-bombasi-haberi/190483, 24 Nisan 2012.

Ethem Sarslkn Adli Tp Kurumunda yaplan otopsisinde kafatasndan mermi ekirdei karld. Bylece, Sarslkn darp veya kafa travmas sebebiyle deil, silahla vurularak ld kesinlemi oldu. Devlet yetkilileri bir sre Sarslk vuran kurunun hangi silahtan kt ve silahn hangi memur ait olduu konusunda giriimlerde bulunmad. Daha sonra tespit edilen polis memuru, 24 Haziran gn tutuklama talebi ile mahkemeye sevk edilen polis memuru olayn meru mdafaa snrlar iinde kald kararyla serbest brakld. Ayn gn, Polis Akademisi Mezuniyet Treninde konuan Babakan polisin kahramanlk destan yazdn belirtip polisi adeta dokunulmaz bir noktada tarif ederek cezaszlk politikasn uyguladn alenen ifa etmitir. Mahkeme, zanlya adli kontrol kapsamnda yurtdna k yasa ile haftada bir gn karakola imza art getirdi. Zanlnn serbest braklma gerekesinde, unlar yer ald: phelinin, gstericiler tarafndan prefabrik bir kulbe arkasnda sktrld, kalabalk bir grup tarafndan youn ekilde talamaya maruz kald, bu srada belinden tabancasn kard ve havaya doru el ate ettii, bu esnada maktul Ethem Sarslkn aniden yere dt, phelinin arkasn dnerek grubun aksi ynne komaya devam ettii, bu srada beline ve srtna atlan talarn isabet etmeye devam ettii, havaya ate etme srasnda phelinin eyleminin meru mdafaa snrlar dahilinde kalma olaslnn bulunduu anlalmtr. Radikalden Mesut Hasan Benlinin haberine gre, Memur Sular Soruturma Brosu Mdr Zeki nalmaz, karar veren hkim iin twitterdan Gezi olaylarnda nedeniyle Ethem Sarslkn lmne neden olduu belirtilen polis memuru hakknda tutuklama isteminin reddedin hakimsin adamsn ellerinde pyorummm dedi. Ayn gn Anadolu Ajans, Sarslk vuran polisin gstericilerin arasnda kalp havaya ate ettii haberini geerek polisin kendisini koruduu havas yaratt. Haberde Bu srada, saldrdan kaamayan bir polis ise gstericilerin arasnda kalyor. Kalabaln ta atmay srdrd polis, havaya el ate etmesinin ardndan Milli Mdafaa Caddesine kayor. Polis memurunun nc at srasnda birka metre uzaklktaki Ethem Sarslkn yere dt grlyor. Yaralanan Sarslk, arkadalar tarafndan hastaneye kaldrlyor. denildi.

h. Gzaltna Alma Pratikleri Gezi Park Eylemleri sresince gzaltna alnan kiilerin ikence ve kt muameleye urad pek ok vaka yaand. Her ne kadar polis iddet uygulad kiileri gzaltna almama eiliminde olduysa da olaylarn yaygnl ve sklnn da etkisiyle gzaltnda ikence ve kt muameleye maruz kalan ok sayda gsterici oldu. Gzaltlar ile ilgili bir dier konu ise gzaltnda tutulma koullaryd. Gzalt saysnn baz kentler ve baz gnler iin yzlerle ifade ediliyor olmas gzalt mekanlar ile ilgili sorunlar yaanmasna neden oldu. stanbul ve Ankara bata olmak zere baz kentlerde Emniyet Mdrl iindeki spor salonlar gstericilerin topluca tutulduu yerler oldu. Olaylar srasnda gzaltna alnan kiiler, gzaltna alrken ters kelepe takldn; otobslerde ve kapal spor salonlarnda bekletildiklerini; otobslerde bekletildikleri srada otobslerin havalandrmalar kapatld ve stclar altrldn; gzalt merkezlerinde kaba dayaa maruz kaldklarn; yemek ve su verilmediini; gzaltna alnan kadnlarn rlplak soyunmaya zorlanarak beden boluklar aramasna tabi tutulduklarn; gzaltna alnanlarn ve onlarn avukatlarn hakarete maruz brakldn; 16 Haziran 2013te gzaltna alnanlara zorla AKP Kazleme Mitinginin izletildiini belirtmilerdir. Gzaltna alnan eylemcilerin kimi durumlarda gzalt merkezine gtrlmeyip saatlerce otobslerde ve kelepeli olarak bekletildikleri de basna yansd. stanbulda Gezi olaylar srasnda Osmanbeydeki Ramada Otelde kurulan revirlerde yarallara gnll salk hizmeti vermekte olan hekimler polisler tarafndan kelepelenerek gzaltna alnd. alayan Adliyesinde ise basn aklamas yapmak isteyen 44 avukat 14 Haziran gn gzaltna alnd. Gzaltlar srasnda polisin ar g kulland grld. Avukatlardan kimliini ibraz eden 21 kiinin brakld, 23 avukat ise gzalt prosedrlerinin uygulanmasn talep ettiler. Savcla sevklerinin ardndan kimliklerini ibraz eden 23 avukat, savclka serbest brakld. 8 Temmuz Pazartesi Taksimde yaanan polis saldrsnda Taksim Dayanmas yeleri gzaltna alnd. Savclk soruturmasnda 38 kii serbest braklarrken 12 kii savc tarafndan tutuklanma istemiyle mahkemeye sevk edildi. Cumhuriyet Savcl gzaltndaki dayanma yelerinin ifadesini aldktan sonra Aye Mcella Yapc, Beyza Metin, Ender mrek, Ali erkezolu, Ahmet Kamil Tekerek, Mehmet Sabri Orcan, Sleyman Solmaz, Haluk Aabeyolu, Arda Mustafa Ayta, Aral Demircan, Erdem Ate, Akif Burak Atlar su rgt kurmak, 2911 sayl Gsteri ve Yry Kanununa muhalefet ve polise mukavemet sulamasyla mahkemeye sevk etti. Gece ge saatlere kadar sren ifade verme ileminden sonra mahkeme 12 Taksim Dayanma yesini daha serbest brakt. Taksim Dayanmas Sekreteryas ve Mimarlar Odas stanbul ubesi Genel Sekreteri Mcella Yapc gzaltnda st soyularak arama yapldn aklad. Eylemler sresince ok sayda ocuun iddete maruz kald ve gzaltna alnan ocuklarn bulunduu da renildi. Gndem ocukun hazrlad rapora gre 23 Haziran itibariyle en az 294 ocuk gzaltna alnd. ocuklarn maruz kald iddet olaylar iin ekteki Gndem ocuk raporuna baklabilir. Ne yazk ki gzaltna alnan ocuklarn saysnda raporun hazrlnad tarihten bugne ciddi art kaydedildi. l Ankara stanbul ocuk Gzalt Says 78 35

Adana zmir Kayseri Mersin TOPLAM 6. hlal Edilen Haklar hlal Edilen nsan Haklar Kategorileri

130 34 2 15 En Az 294 ocuk

Gezi Park eylemleri srasnda yaanan insan haklar ihlalleri, Trkiyenin de taraf olduu, Avrupa nsan Haklar ve Temel zgrlklerin Korunmasna likin Szlemede (Roma 4 Kasm 1950) yer ald srayla, balklarla ve tanmlar birlikte ele alnmtr.

Yaam hakk (AHS 2. Madde 7)

Eylemler srasnda dorudan ya da dolayl olarak ok sayda kii ld. Mehmet Ayvalta 2 Haziran 2013 gecesi stanbul 1 Mays Mahallesinde, bir otomobilin btn uyarlara ramen durmayarak TEM Otoyolunda gsteri yapan kitlenin arasna dalmas nedeniyle hayatn kaybetti. Abdullah Cmert (22) 3 Haziran 2013 Pazartesi gn saat 23.35 sralarnda, Hatayn Armutlu Mahallesinde bana gaz bombas fieinin arpmas sonucu yaralanm ve Antakya Devlet Hastanesinden yaamn yitirmitir 8. Mustafa Sar Adanada Gezi Park eylemine destek amacyla 5 Haziran 2013 gecesi dzenlenen protesto gsterileri srasnda balayan olaylarn ardndan, eyleme katlanlar kovalarken yapm devam eden 5 metre ykseklikteki alt geit kprsnden derek ar yaralanan Komiser Mustafa Sar, yaamn yitirdi. Ethem Sarslk (26) 1 Haziran 2013 gn Ankara Kzlaydaki protesto gsteri srasnda bir polis memuru 9 tarafndan bandan vurdu. Ethemin beyin lmnn gerekletii haberi 13 Haziran 2013 gn akam saatlerinde akland. Ali smail Korkmaz (19): Eskiehir'de gezi park direnii'ne destek eylemine katld. Polisin att biber gazndan kaarken, grg tanklarnn ifadelerine gre 2 Haziran gecesi polislerle birlikte sivil kiilerce dvld. Gittii hastanede gerekli ekipman olmad iin Yunus Emre Hastanesi'ne gtrld, adli vaka olduu iin evine gnderildi. Olaydan 18 saat sonra beyin kanamas geirdii anlald. Kaldrld hastanede bir ay kadar sonra 9 Temmuz gn ld. Dolayl yoldan hayatn kaybedenler:

1. Herkesin yaam hakk yasayla korunur. Yasann lm cezas ile cezalandrd bir sutan dolay hakknda mahkemece hkmedilen bu cezann infaz edilmesi dnda, hi kimsenin yaamna kasten son verilemez. 2. lm, aadaki durumlardan birinde mutlak zorunlu olan amayacak bir g kullanm sonucunda meydana gelmise, bu maddenin ihlaline neden olmu saylmaz: a) Bir kimsenin yasa d iddete kar korunmasnn salanmas; b) Bir kimsenin usulne uygun olarak yakalanmasn gerekletirme veya usulne uygun olarak tutulu bulunan bir kiinin kamasn nleme; c) Bir ayaklanma veya isyann yasaya uygun olarak bastrlmas. 8 smail Saymaz, Abdullah gaz bombas ldrd, Radikal, 05/06/2013. 9 Polis memurunun ad 18 Haziran 2013 gn savcla Ahmet ahbaz olarak bildirildi ve henz tutuklanmamtr.
7

rfan Tuna (47) 5 Haziran 2013 gecesi Ankara Kzlaydaki polis mdahalesi srasnda blgede bulunan bir dershanede temizlik grevlisi olarak alan rfan Tuna, gz yaartc gaza bal kalp krizi nedeniyle yaamn yitirdi. Zeynep Eryaar: Avclar Denizkkler'de katld destek yryne polis mdahale etti. Biber gaznn etkisiyle geirdii kalp krizi sonucu yaamn yitirdi. Selim nder (88): stanbul'daki eylemler srasnda olay yerinde gemekte olan bir mzisyen. Harbiye ve evresinde toplanan kalabalk bir gruba polisin biber gaz skmas sonucu Kutlu Sokak'ta fenalat. Eylemcilerin ilk mdahalesinin ardndan evine dnebildi, ertesi gn ise hayatn kaybetti. Ar yarallar: - Berkin Elvan: 16 Haziran 2013 gecesi Okmeydannda evik kuvvetin att gaz bombas fieiyle bandan ar yaralanan 14 yandaki Elvan, youn bakmda. ki kez ameliyat oldu. - Lobna Al Lamii: 31 Maysta Taksimde polisin eylemcilere mdahalesi sonucu bandan ar yaralanan Filistin asll Trk vatanda 34 yandaki Allami, 23 gndr yaam mcadelesi veriyor. Al Lamiinin ailesi sosyal medyadan, Lobnann yaralanma ann gsteren grnt, olay gren, bilen, duyan, dorudan tanklk etmi biri varsa ltfen bize ulasn arsnda bulundu. - Ali sa Korkmaz: 2 Haziranda Haziranda Eskiehirde bir grubun saldrsna urayarak beyin kanamas geiren 19 yandaki Korkmaz ise, hala solunum cihazna bal olarak yaam mcadelesi veriyor. - Dilan Dursun: 16 Haziran 2013 gn Ethem Sarslkn cenazesinde bana gaz bombas fiei isabet eden niversite rencisi Dursun, youn bakmdan karld ancak tedavisi devam edecek.

kence yasa (AHS 3. Madde 10)

Trkiyedeki insan haklar rgtleri toplumsal olaylara mdahale ederken kolluk glerinin uygulad iddetin ikence olduunu savunmaktadr. Kullanm amacna ve talimatlarna uygun olmayacak bir ekilde kullanlan basnl su, gaz bombas ve cop sonu lmle biten yaralanmalara neden olmakta ve insanlarn bedensel btnlne zarar vermektedir. Bu noktadan hareketle Tk Tabipleri Birliinin 19 Haziran 2013te yapm olduu aklamada yer alan verilere gre, kamu hastanelerine, zel hastane ve tp merkezlerine ve atmalarn yaand alanlarda kurulan revirlere toplam 7959 kii yaral olarak bavurdu; bunlardan 59unun durumu ar. Saldrlarda 100 kii kafa travmasna urarken, stanbulda 4, Ankarada 1, Eskiehirde 1 kii, olmak zere 6 ar yaralnn hayati tehlikesi bulunuyor. Gaz kapsllerinin hedef alnarak atlmas sonucu 11 yurtta gzn kaybetti, 1 kiinin dala alnd. evik kuvvet ekipleri ar/orantsz g kullanmaya hazrlandklar her mdahale ncesinde faillerin bulunmasn kolaylatrmak iin polis kasklarnn arkasna yazlan numaralar gizlediler ya da 16 Haziran 2013 tarihinde Hilton Hotele dzenledikleri basknda olduu gibi numarasz kask kullandlar. Fotorafta, 2 Haziran 2013 gn Ankarada Ziya Gkalp Caddesi zerinde kask numaralarn gizlemi evik kuvvet polisleri grlmektedir.

10

Hi kimse ikenceye veya insanlk d ya da aalayc muamele veya cezaya tabi tutulamaz.

Olaylar srasnda gstericiler keyfi olarak zgrlklerinden yoksun brakld ve herhangi bir resmi ilem yaplmakszn gayriresmi olarak gzaltnda tutuldu. Olaylar srasnda gzaltna alnan kiiler, gzaltna alrken ters kelepe takldn; otobslerde ve kapal spor salonlarnda bekletildiklerini; otobslerde bekletildikleri srada otobslerin havalandrmalar kapatld ve stclar altrldn; gzalt merkezlerinde kaba dayaa maruz kaldklarn; yemek ve su verilmediini; gzaltna alnan kadnlarn rlplak soyunmaya zorlanarak beden boluklar aramasna tabi tutulduklarn; gzaltna alnanlarn ve onlarn avukatlarn hakarete maruz brakldn; 16 Haziran 2013te gzaltna alnanlara zorla AKP Kazleme Mitinginin izletildiini belirtmilerdir. Bu arada AHM, 10 Temmuz gn de zmir'de dzenlenen 1 Mays gsterilerinde polisin orantsz iddet ve biber gaz kullanmyla ilgili davada Trkiye'yi para cezasna mahkum etti. AHM'in aklamasna gre Suba ve oban, zmir'de 2006 ylnda katldklar 1 Mays gsterileri srasnda polis memurlar tarafndan tekmelendikleri, darp edildikleri, biber gazyla mdahaleye maruz kaldklar ve yetkililerin kt muameleyle ilgili etkili bir soruturma sreci yrtmedii gerekeleriyle ikayeti oldu. Mahkeme, Avrupa nsan Haklar Szlemesi'nin insanlk d ve aalayc muameleyi yasaklayan 3'nc maddesi dorultusunda Suba ve oban' hakl buldu. 16 Temmuz gn AHM, Diyarbakr'da 2006 ylnda dzenlenen bir gsteri srasnda polisin gstericileri datmak iin kulland biber gaz kapsl yzne isabet eden 13 yandaki Abdullah Yaa tarafndan alan davayla ilgili kararn da aklad. Mahkeme, olayn meydana geldii tarihte polisin biber gaz kullanmna ilikin Trk yasal mevzuatnn "ahslarn fiziksel btnlklerinin korunmas iin Avrupa'nn ada demokrasilerinden beklenen dzeyde gvence salamad ve barl olmayan bir gsterinin datlmas iin aranan hedefe orantl yant oluturmad" sonucuna vard. Bu tespitten yola kan AHM, biber gaznn bu ekilde kullanlmasyla Avrupa nsan Haklar Szlemesi'nin kt ve insanlk d muameleyle mcadeyi kapsayan 3'nc maddesinin Ankara tarafndan ihlal edildiine hkmetti. AHM, kararn 2006 ylndaki davayla snrlamayp, Trk hkmetinden yasal mevuzatn gzden geirmesini de talep etti. Avrupa nsan Haklar Szlemesi'nin 46'nc maddesini temel alan AHM, biber gaz kullanmyla ilgili 15 ubat 2008 tarihli sirklere ramen lme ve yaralanma riskini asgariye indirmek amacyla Trk yasal mevzuatnn kapsaml biimde gzden geirilmesini istedi.

Dnce, vicdan ve din zgrl (9. madde 11)

HDye bavuran Hristiyan bir yurttamz, 16 Haziran 2013 gn Taksim ve evresinde kolluk kuvvetlerinin sokaklara giri ve k engellemesi nedeniyle, kilisesine gidemediini ve bu nedenle ibadetini yerine getiremediini belirtmitir. Recep Tayyip Erdoan, 18 Haziran 2013 tarihli AKP Grup Toplantsnda bir tarafta gya namaz kldlar diyerek, kendilerini Anti-Kapitalist Mslmanlar olarak adlandran eylemcilerin ibadetini deersizletirme ve onlar hedef gsterme yolunu semitir.

fade zgrl (AHS 10. madde 12) Toplant ve dernek kurma zgrl (AHS, 11. Madde 13)
Siyasal iktidar, seimler dnda kalan tm siyasal karar alma mekanizmalarna katlm yntemlerini, gayrmeru ilan etmi ve cezalandracan ileri srmt. Gezi Park eylemlerine destek vermek iin yaplan ve ileri Bakanlnn verilerine gre 79 ile yaylan eylemlere mdahale edildi. Eylemler srasnda cep telefonlarnn byk ounluunun almad bildirildi. Hkmetin cep telefonu operatrlerine siyasi bask yaparak iletiimi engelledii ileri srld 14. Polis iddetinden eylemleri izleyen gazeteciler de nasibini ald: * Gazeteci Ahmet k, BirGn gazetesi muhabiri Olgu Kundak, Reuters muhabiri Osman rsal, Sol gazetesi muhabiri Onur Emre, Szc muhabiri Yavuz Alatan, ETHA muhabirleri Mehmet Canbek ve Serdal Ik, polisin att gaz bombasyla yaraland. * 1 Haziran 2013te plastik mermiyle yaralanan ATV muhabiri Mesut ifti ve kameraman smail Veliolu ambulans ile Taksim Eitim ve Aratrma Hastanesine kaldrld. * Hrriyet Daily News muhabiri Emrah Grel, polis saldrs sonucu ayandan yaraland. * Star Haber Muhabiri Osman Terkann parma krld. * Star Haber Mdr Murat Uslu karnna isabet eden gaz kapsl nedeniyle yaraland.
1. Herkes dnce, vicdan ve din zgrlne sahiptir; bu hak, din veya inan deitirme zgrl ile tek bana veya topluca, kamuya ak veya kapal ibadet, retim, uygulama ve ayin yapmak suretiyle dinini veya inancn aklama zgrln de ierir. 2. Din veya inancn aklama zgrl, sadece yasayla ngrlen ve demokratik bir toplumda kamu gvenliinin, kamu dzeninin, genel salk veya ahlakn ya da bakalarnn hak ve zgrlklerinin korunmas iin gerekli snrlamalara tabi tutulabilir. 12 1. Herkes ifade zgrl hakkna sahiptir. Bu hak, kamu makamlarnn mdahalesi olmakszn ve lke snrlar gzetilmeksizin, kanaat zgrln ve haber ve gr alma ve de verme zgrln de kapsar. Bu madde, Devletlerin radyo, televizyon ve sinema iletmelerini bir izin rejimine tabi tutmalarna engel deildir. 2. Grev ve sorumluluklar da ykleyen bu zgrlklerin kullanlmas, yasayla ngrlen ve demokratik bir toplumda ulusal gvenliin, toprak btnlnn veya kamu gvenliinin korunmas, kamu dzeninin salanmas ve su ilenmesinin nlenmesi, saln veya ahlakn, bakalarnn hret ve haklarnn korunmas, gizli bilgilerin yaylmasnn nlenmesi veya yarg erkinin yetki ve tarafszlnn gvence altna alnmas iin gerekli olan baz formaliteler, koullar, snrlamalar veya yaptrmlara tabi tutulabilir. 13 1. Herkes barl olarak toplanma ve dernek kurma hakkna sahiptir. Bu hak, karlarn korumak amacyla bakalaryla birlikte sendikalar kurma ve sendikalara ye olma hakkn da ierir. 2. Bu haklarn kullanlmas, yasayla ngrlen ve demokratik bir toplum iinde ulusal gvenliin, kamu gvenliinin korunmas, kamu dzeninin salanmas ve su ilenmesinin nlenmesi, saln veya ahlakn veya bakalarnn hak ve zgrlklerinin korunmas iin gerekli olanlar dndaki snrlamalara tabi tutulamaz. Bu madde, silahl kuvvetler, kolluk kuvvetleri veya devlet idaresi mensuplarnca yukarda anlan haklarn kullanlmasna meru snrlamalar getirilmesine engel deildir. 14 http://www.sendika.org/2013/06/akp-turkcelli-iletisimi-kesmeye-zorladi-guvenlik-kameralarini-kapattirdi/, 3 Haziran 2013.
11

* Evrensel gazetesi ve Hayat TV muhabiri smail Afacan, TOMA aracndan sklan tazyikli suyun gzne gelmesiyle kr olma tehlikesi geirdi. * Milliyet muhabiri Hseyin zdemir gazn etkisiyle baygnlk geirdi. * Taraf muhabiri Tuba Tekerekin kolunu kvran polis, Tekereke kfretti. * MC televizyonu kameraman zgr Sylemez ve MC televizyonu Ankara muhabiri Eren Gvendik, ayandan yaraland. * Ulusal Kanal kameraman Blent naln kula yrtld. * Milliyet Gazetesi foto muhabiri Ercan Arslan gaz fieiyle ayandan yaraland. Arslann ayana diki atld. * Gstericilerin att tan kafasna gelmesi sonucu hafif ekilde yaralanan Zaman Gazetesi foto muhabiri Celil Krnapcya 2 diki atld. * Kanal D Ankara temsilcisi Erhan Karada 31 Maysta gzaltna alnd. - Sol gazetesi Ankara muhabiri Fato Kalaay darp edilerek gzaltna alnd. * 5 Haziran 2013 akam Ankarada Ulusal Kanal Ankara temsilcisi Mustafa Kaya ile kameraman Serkan Bayraktarn gzaltna alnd. * 11 Haziranda Gezi Park yaknnda fotoraf eken BBCin Pictures Foto Muhabiri ABDli Gazeteci Jake Price atlan bir cismin hedefi oldu. * 11 Haziranda Zaman Gazetesi Haber Mdr brahim Doan, polisin att gz yaartc bomba kapslnn koluna arpmas sonucu yaraland. Taksim lkyardm Hastanesine kaldrlan gazetecinin kolu krld. * 11 Haziranda Zaman gazetesinden Cihan Acar ve Milliyetten Can iman da, gaz bombas kapslyle yaralandlar. Acarn kolu krlrken dierinin bana drt diki atld. * 11 Haziranda, Kanadadaki CBC kanalna alan Sasa Petricic ve Derek Stoffel, Taksim Meydannda grev yaparken gzaltna alndlar. Gazeteciler bir gn gzaltnda kaldlar. * 14 Haziranda Taksim Meydannda polis aralarnn grntsn alan Rus Gazeteci Arkady Babtchenko saldrya uradktan sonra gzaltna alnd. Geceyi gzaltnda geiren gazeteci, ayaklarna ald darbeler nedeniyle zorlukla yryebiliyor. * 15 Haziran gecesi atmalar izleyen Russia Today Gazetesi Muhabiri Alexandra Bondarenko, ayana gele plastik bir mermiyle yaraland. Portekizde kan Publico Gazetesi Muhabiri Paulo Moura ise, 16 Haziranda polis saldrsna urad. * Tanklara gre gazeteciler, hafta sonu Ankara Kzlaydaki eylemleri izlerken polisin biber gazl saldrsnn hedefi oldu. * ok sayda haberci ektikleri grntleri silmeye zorland. Polis, 15 Haziran gecesi Harbiyede atmalar ve mdahaleleri izleyen Akam Gazetesi Foto Muhabiri Cem Trkeli ektii fotoraflar silmeye zorlad. * 16 Haziranda MC TV Editr ve Kameraman Okan Altunkara, Doan Haber Ajans (DHA) Muhabirleri Ferhat Ulusalar ve Uur Can, Ulusal Kanal Kameraman Emre Fidan, Aydnlk Gazetesi Muhabiri Aslan Sahan, talyal Foto Muhabir Daniele Stefanini gzaltna alnd. Can ve Altunkara ksa srede serbest braklrken Uludalar ancak 17 Haziranda serbest brakld.

* DHA, sar basn kart bulunmayan birok gazetecinin gzaltna alndn abonelerine geti. Hrriyet gazetesi de, benzer olaylar derleyen bir videoyu yayna koydu. * Britanyal bamsz bir gazeteci, 16 Haziran gecesi gzaltna alnarak Osmanbeyde saat sreyle gzlem altnda tutulduunu aklad. Emniyet grevlileri, gazeteciye ait fotoraf makinesini ve mikrofonunu ancak iindekileri sildikten sonra iade ettiler. Gazetecinin not defteri ve basn kart iade edilmedi. * Gazeteci Eylem Dzyol, 16 Haziranda baz semtlerde fotoraf ektikten sonra meslekta Fulya Atalay ile birlikte coplu saldrya urad. Dzyol, olay, Sabahtan beri gzlerinin nnde alyorduk. Pekala gazeteci olduumuzu biliyorlard. kna etmek iin basn kartm bile gsterdim ama bize vurmaya devam ettiler szleriyle aklad. * 16 Haziranda Todays Zamandan Abdullah Ayasun, twitterdan basn kartn gstermesine karn polislerin yzne vurduklarn, yere yatrp neredeyse kolunu krdklarn duyurdu. * DHA muhabiri Eren Din 16 Haziran gn Ankara Kzlayda Ethem Sarslkn cenaze trenini izlerken TOMAdan su sklmas nedeniyle yaraland. Suyun tazyiki ile yere dp yuvarlanan Dinin kol ve bacaklarnda yaralanmalar oldu. * El CezireTrk kameramanlar Kemal Soukdere ve Alper akc stanbulda 18 Haziran 2013te polisler tarafndan dvld. RTKn 11 Haziran 2013 tarihli toplantsnda Gezi Park olaylarnda halk iddete tevik ettikleri ve yayn ilkelerine aykr davrandklar gerekesiyle Ulusal TV, Halk TV, Cem TV ve EM TVye para cezas verildi. Kararda gezi park eylemleri srasnda baz kanallarn yayn hizmetleri ilkesine aykr olarak, ocuk ve genlerin fiziksel, zihinsel veya ahlaki geliimine zarar verebilecek trde ierik tayan programlar yaptna ileri srld. RTK, 19 Haziran 2013 tarihindeki toplantsnda, 15 Haziranda Taksimdeki Gezi Park protestolar srasnda otel lobisine snan bir eylemcinin Babakan Erdoan yeren, ocuklarmz ne yapt? Babakan, cehennem olasca Babakan, neredesin? Sen ocuklarn bu duruma dr inallah. Yeter senin yaptn, Allah belan versin, s. ol git bamzdan szleri nedeniyle Ulusal 1 kanalna 11.886 TL idari para cezas verdi. Kurul, 16 Haziranda AKPnin dzenledii Milli radeye Sayg mitingine katlan yal bir kadnn Erdoan ven, Kldarolu sen merdivene ters bindin, milleti ters bindiremezsin. Erdoann gr milletinin sahibini. Allah belan versin inallah. Erdoannn g.nn klym szleri nedeniyle Beyaz TVye 11.886 TL idari para cezas uygulad. Sosyal paylam siteleri eylemlerin ilk gnnden itibaren AKPnin hedefinde yer ald. Bu siteleri kullanarak halk isyana tevik ettikleri iddiasyla zmirde (4 Haziran) 34 kii ve Adanada (8 Haziran) 13 kii gzaltna alnd. Bata Hseyin elik olmak zere bakanlar kurulu yeleri, sosyal medyann yeniden dzenleneceini ileri srd.

Yabanclarn siyasal etkinliklerinin kstlanmas (AHS 16. madde 15)

Benzer olaylarda da olduu gibi iktidardaki Adalet ve Kalknma Partisi (AKP) eylemlerin gerek sorumlusunun yabanclar olduunu ileri srd. Eylemler srasnda yakalanan ve ounluunu Trkiyede staj yapan kiilerin oluturduu yabanc uyruklular snrd edildi. HD stanbul ubesinde stajyer olarak alan Fransa vatanda Elisa Couvert 11 Haziran gn gzaltna alnd. Gezi Park gsterileri srasnda youn gazdan tr snd SDPde gzaltna alnan
15 10, 11 ve 14. maddelerin hibir hkm, Yksek Szlemeci Taraflara yabanclarn siyasal etkinliklerine kstlama getirmelerini yasaklad anlamnda deerlendirilemez.

Couvert daha sonra snrd edilmek zere Kumkap Yabanclar ubesine gnderildi. 10 gn sreyle Yabanclar ubede tutulan Couvert 24 Haziran gn snrd edildi. Mlkiyetin korunmas (Ek Protokol No. 1, 1. Madde 16) Gezi Park Eylemleri boyunca bata stanbul, Ankara, Eskiehir olmak zere eitli illerde, eylemcilerin kurmu olduu adrlara ve bunlarn iindeki eyalara mdahaleler srasnda el konuldu, tahrip edildi ve yakld. 7. nsan Haklar rgtlerinin Faaliyetleri ve Giriimleri Gezi Park eylemleri srasnda yaanan ihlallerin ortadan kaldrlmas, iddetin nlenmesi iin insan haklar rgtleri de eitli giriimlerde bulundular. Pek ok kentte mlki amirlerle ve emniyet yetkilileri ile grmeler yapan insan haklar rgtlerinin abalar ve arlar ounlukla karlksz kald. nsan haklar rgtleri bir araya gelerek hkmete 7 Haziran gn iddetin durdurulmas iin ortak aklama ile arda bulundular: Kamuoyuna Ortak Duyuru; Kamuoyunda Gezi Park Eylemleri olarak bilinen ancak zaman ierisinde Gezi Park ve stanbul ile snrl kalmayan eylemlilik durumu btn kamuoyunun malumudur. Olaylar ncelikle stanbulda balam, daha sonra Ankara, zmir ve Trkiyenin dier pek ok ilinde protestoculara ynelik geni apl polis iddeti devam etmitir. nsan haklarna duyarl rgtler, bu srete protestocularn barl toplanma ve ifade zgrl haklarn korumaya odaklanm, almalarn sadece bu dorultuda yrtmeye zen gstermitir. nsan haklarnn evrensel standartlar asndan iddet iermeyen her trl barl gsterinin insanlar tarafndan gerekletirilebilmesi temel bir insan hakkdr. Devletin rol, bu hakkn kullanmnn yasal ve fiili koullarn yaratmakla snrldr. Barl gsterilerin iddet kullanm iin frsata dntrlmesi kabul edilemezdir. Yine ayrm gzetilmeksizin btn insanlarn salk hizmetine eriim hakk vardr. Kamu otoritelerinin iddet ieren eylemlerle ilgili olarak sahip olduklar yetki ve grevler ile bu yetki ve grevlerin ne ekilde kullanlaca da yine Trkiyenin kendi yasalar ve uluslararas szlemeler ile saptanmtr. Gereklemekte olan toplumsal olaylarda insan haklarnn bu temel standartlarna uygun hareket edilmedii, yaplan barl gsterilerin iddet kullanlmak suretiyle bastrlarak ifade zgrl kullanmnn yaygn olarak engellendii anlalmaktadr. Ayrca salk hakkna eriim konusunda yetersiz kalnd ve belirtilen eylemlerde imdiye kadar ar g kullanmna bal olarak en az bir protestocu, gsteriler esnasnda bir protestocu daha ve polis memurunun hayatn kaybettii, binlerle ifade edilen yarallarn olduu, eylemcilerin uzuv kaybna urad tespit edilmitir. Olaylar sonucunda yaralanan veya hukuki destee ihtiyac olanlar sivil toplum rgtlerine bavurularda bulunmu ve hala bulunmaktadr. nsan haklar rgtleri asndan bu tr eylemlerde yaanan hak ihlallerinin raporlanarak knanmas kanlmazdr. Bu raporlama ya da knama, bu eylemlerin nedenlerinin, insan haklar
16

Her gerek ve tzel kiinin mal ve mlk dokunulmazlna sayg gsterilmesini isteme hakk vardr. Bir kimse, ancak kamu yarar sebebiyle ve yasada ngrlen koullara ve uluslararas hukukun genel ilkelerine uygun olarak mal ve mlknden yoksun braklabilir. Yukardaki hkmler, devletlerin, mlkiyetin kamu yararna uygun olarak kullanlmasn dzenlemek veya vergilerin ya da baka katklarn veya para cezalarnn denmesini salamak iin gerekli grdkleri yasalar uygulama konusunda sahip olduklar hakka halel getirmez.

rgtlerince meru ya da gayrimeru grld anlamn tamamaktadr. Bu anlamda insan haklar rgtleri protestolar deil, yaam, salk, ifade zgrl ve barl toplanma hakk gibi temel haklar savunmaktadr. nsan haklar rgtleri asndan tek kriter, yukarda da ksaca akland zere, insan haklarnn evrensel standartlarnn gereinin yerine gelip gelmediidir. Bu bakmdan madurun kimliinin nemi yoktur. BM Savunucularn Korunmas Bildirgesinde kayt altna alnan haklar kapsamnda aada imzas bulunan insan haklarna duyarl rgtler gerek yukarda ayr ayr belirtilen haklarn kullanmnn kesintiye uramas, gerekse de insan haklar rgtlerine dnk gerek d olan ve hedef gsteren yaymlarn yaplmasndan kayg duymaktadr. Bu balamda biz, aada imzas bulunan kurumlar olarak, 1.Evrensel insan haklar standartlar erevesindeki barl toplanma hakknn korunmasn, 2.Gerek grsel gerekse de sosyal medya aralaryla ifade edilen barl ve iddet iermeyen herhangi dncenin cezai kovuturmaya konu edilmemesini, 3.Gstericilere ynelik polis iddetinin acilen durdurulmasn, orantsz ve ar g kullanmnn derhal sonlandrlmasn, 4.Sadece barl gsteri ve toplanma haklarn kullanmalar sebebiyle gzaltna alnanlarn derhal serbest braklmasn, 5.Yaanan iddet olaylarna ynelik bamsz ve etkili bir soruturmann yaplmas ve sorumlularla ilgili yarg srecinin en ksa zamanda balatlmasn, talep ettiimizi kamuoyuna duyururuz. nsan Haklar Dernei (HD) Genel Merkezi ve tm ubeleri Mazlum-Der ve tm ubeleri Uluslararas Af rgt / Amnesty International Trkiye nsan Haklar Vakf (THV) Trk Tabipleri Birlii (TTB) Helsinki Yurttalar Dernei Mltecilerle Dayanma Dernei (Mlteci-Der) nsan Haklar Aratrmalar Dernei (HAD) nsan Haklar Gndemi Dernei (HGD) nsan Haklar rgtlerinin temsilcileri, devam eden gsteriler srasnda Ankarada emniyet glerinin uygulad iddetin durdurulmas amac ile 07 Haziran gn, Ankara Valisinin Babakanla grmek zere stanbula gitmesi nedeni ile Vali Yardmcs M.Fahri Aykr ile grt. Grmeye, HD Genel Bakan ztrk Trkdoan, MAZLUMDER GYK yesi Nurcan Aktay, THV Genel Sekreteri Metin Bakkalc, HOP Genel Koordinatr Feray Salman ve THV Kurucu yesi Tanl Bora katld. HD Genel Bakan ztrk Trkdoann eylemlerde meydana gelen yaralamalara ilikin bir takm istatistiki verileri sunup, yaplan ihlalleri anlatarak zellikle Ethem Sarslkn polis kurunu ile ar yaralanmasnn etkili bir ekilde soruturulmasn talep etmesinin ardndan, rgt temsilcileri, barl gsterilere ynelik olarak polisin uygulad iddetin kayg verici dzeye ulam olduunu ve gvenlik glerinin uygulad bu iddetin bir an nce sonlandrlmasn, lm ve yaralanmalarn sorumlularna ynelik sonu alc soruturmalarn yrtlmesini ve kamuoyuna aklanmasn talep ettiler.

HD stanbul ube Bakan mit Efe ile THV Bakan ebnem Korur Fincanc stanbul Valis Hseyin Avni Mutluyla grp polis iddetinin sona erdirilmesini ve olaylarda sorumluluu olanlarn istifa etmesini ya da grevden el ektirilmesini dile getirdi. nsan Haklar Dernei, protestolara ynelik kolluk kuvvetlerinin uygulad iddeti knarken, yetkilileri gerekli nlemleri almaya, yasal snrlarn dna kan memurlar hakknda yasal ilemleri balatmaya ard. Bata BM Genel Sekreterlii olmak zere ok sayda uluslararas kurum ve kurulu ile lkelerin Trkiyeye ilgili yapm olduu aklamalar Trkiyedeki otoriter demokrasinin kayg verici noktaya geldiini gstermitir. HD, siyasal iktidar yaam hakk ve ikence yasan pervaszca inemekteki srarndan vazgemeye arrken, Trkiyedeki yaygn polis iddetinin knanmas ve durdurulmas iin uluslararas kurum ve kurulular nezdinde giriimlerde bulunmaya devam etmektedir. Siyasal iktidarn biran nce polis iddetine son vererek, gstericilerin gerek temsilcileriyle grp diyalogu devam ettirmesi ve talepleri karlama noktasnda ibirliine girmesi gerekmektedir. Siyasal iktidar, polisimi yedirtmem sylemiyle ikence ve kt muameleyi merulatrmaktadr. Bu sylem terk edilmeli ve biran nce cezaszla son verilerek iddet uygulayan polisler ile onlarn amirleri hakknda etkin soruturma ve kovuturma balatlmaldr. HD kamuoyuna yapt aklamada polis iddetinden ve ikenceden madur olanlarn, HDye bavuru yapmas arsnda bulunarak konunun uluslararas hukuk alanna tanacan ifade etmi ve bu kapsamda bavuru almaya balamtr. HD, bu srete konunun Avrupa Parlamentosunda grlmesini talep etmi, bu talep karlk bulmu ve grme gereklemitir. Ayrca dier uluslararas insan haklar mekanizmalar harekete geirilmi, zellikle Avrupa Konseyi kenceyi nleme Komitesi ile grme gereklemitir. Bu raporla birlikte ok sayda mekanizma ile de temas edilecektir. 8. Yetkililerin Aklamalar Gezi Park eylemleri sresince bata Babakan olmak zere pek ok yetkili tarafndan yanll kantlanmasna karn eksik, yanl ve tarafl kkrtc aklamalar yapld. Bu aklamalar arasndan en fazla dikkat ekenler elde hibir kant olmamasna karn camide iki iildii iddias, derek ld halde bir polis memurunun Adanada gstericilerce ldrld iddias, Ethem Sarslkn gstericilerin att talar nedeniyle ld iddias en ok dikkat ekenler oldu. a. Babakan ve Hkmet Babakan Recep Tayyip Erdoan: * Bu ayn zamanda aznln ounlua tahakkm anlamna gelir ki, biz buna msaade etmeyiz. Camilere ayakkabyla girmesinden, orada alkol kullanmasndan, bartl kzlara saldr yaplmasndan kimse sz etmiyor. Sanatlarmza bask uyguluyorlar, sen niye gelmiyorsun? Bu tr eyler yaanyor. Sabah akam polis iddeti kullanlyor. Sabah akam ite babakan ok sert. Babakan byle olmasayd gerilimler olmasayd. Ama bakn ite filanca filanca ok kibar, ama babakanmz ok gerilimden yana. imdi burada da kendilerine gre kurnazlk yapp, bizi birbirimize drme gibi bir gayretin iine dyorlar. te bu tuza bu rgt bu tekilat bozacak. (http://www.hurriyet.com.tr/gundem/23505720.asp ) * Bir milletvekili utanmaz m yahu? Eyleme gidenlere para datyor. Dilenci mi onlar yahu? Sadaka m datyorsun ne datyorsun? CHP bu ynetimden bu anlaytan derhal kurtulmal. http://www.hurriyet.com.tr/gundem/23505720.asp * Orada yaananlar ortada. Sefalet, rezalet. Garip garip pankartlar, hakaret dolu pankartlar. Bu konuda da akam gelen heyete, bu konuda destek bekliyoruz. Genlerimizle artk bunlar grp konuun. Artk

bunlar o adm atsnlar, bizi farkl yntemlere sevk etmesinler dedik. Kendilerini uurladk. Temenni ederim ki bu i artk bugn biter. Admlar atarz. Yarg sreci kararn bekleriz. Ondan sonra halk oylamasna evet deniliyorsa biz halk oylamasna varz, yaparz. Ne kyorsa, halk oylamasndan kacak karara gre de adm atarz. Baka ne diyeyim? http://www.hurriyet.com.tr/gundem/23505720.asp * 10 ylda da 2 milyar akn fidan diktik. 750 milyon adet de 3-10 ya arasnda aa diktik. 250 bin-500 bin metrekare alanlar verdik. Gelin aalandrn dedik. Byle bir alma iinde olan bize Aa katliam yapyorlar deniyor. http://gundem.milliyet.com.tr/basbakan-erdogan-dan-geziparki/gundem/detay/1717594/default.html * Bu olaylara karm olan evre duyarll olan vatandalar bunun dnda tutuyorum. Bildiiniz gibi ABD Bykeliliine saldranlar oldu. Bunlar onlardandr. Masum insanlarn ve kamu mallarnn zarar grmesine neden oluyorlar. Otobs ve caddelere zarar veriyorlar. http://www.zaman.com.tr/politika_basbakandan-gezi-parki-aciklamasi_2097787.html * 2 gencimiz hayatn kaybetti, 1 polisimiz ehit oldu. Bu genlerin lm ne kadar nemliyse polisimin lm de o kadar nemlidir. https://twitter.com/RT_Erdogan * Bugn Kadkyde miting yapma karar ald. Ama eer burada tahrik edici ifadeler kullanrsan bu milet seni hibir zaman affetmez. Eer olay miting yapmaksa eer toplumsal hareketse onlar 100 bin kii toplarsa biz 1 milyon kii toplarz. Bizim byle bir konuda skntmz yok. Ama ii buraya getirmesinler. http://www.bianet.org/bianet/toplum/147119-basbakan-dan-eylemcilere-bitirin-ricasi * Biz birka tane apulcunun, o insana gelip meydana gelip halkmz tahrik etmesine seyirci kalmayz. nk bu millet bize reyini verirken tarihimize sahip k diye verdi. http://www.bianet.org/bianet/siyaset/147142-erdogan-taksim-e-cami-de-yapacagiz * Biz lkenin yzde 50sini zorla evde tutuyoruz! http://www.bianet.org/bianet/siyaset/147162-erdogan-in-gezi-eylemi-yorumu-tencere-tava-hep-aynihava * evreci olmak kamu mallarna zarar vermek deildir. evreci olmak aalar, sakslar yakp ykmak deildir. evreci olmak insanlar ldrmek deildir. Bize ders vermeye gayret edenler ABDdeki Wall Street olaylarn nereye koyacaklar. Biber gaz olay, 17 kiinin lm orada oldu. http://www.bianet.org/bianet/toplum/147358-avm-degil-sehir-muzesi * Bu olaylarda, ok nemli bir yaknmn gelinini, Babakanlk Ofisinin yaknnda, yannda 6 aylk ocuu, yerlerde srndrdler. Kendisini taciz ettiler, ocuunu taciz ettiler. Bunun zgrlk mcadelesi ile yakndan uzaktan ne alakas var? Bu mudur zgrlk, bu mudur evrecilik? Ama biz btn bunlara sabr, sabr, sabr dedik. http://www.bianet.org/bianet/siyaset/147461-erdogan-dan-polis-mudahalesine-tesekkur * Aynen o gezi parkn evrecilik adna, ak konuacam pislikten geilmiyor. Sidik kokusundan geilmiyor. Birou, affedersiniz, byk abdestini oraya yapyor. http://www.bianet.org/bianet/siyaset/147529-avrupa-parlamentosu-nun-kararini-tanimiyorum

* Ey ulusalclar, ey CHP ve yandalar, terrist bayla Atatrk ve Trk bayran nasl yan yana getirdiniz? Atatrk Kltr Merkezi bir kamu kuruluudur. gal edildi. Terristlerin resimleri vard orada, bu illegal rgtlerin pankartlar vard. Paavralar vard ama bu arada Trkiye Cumhuriyetinin babakanna da hakaretler vard. Bunlara sorarsan, bana gelenlere, Biz de bunlardan ok zldk ama... Onlar oradan indirmeyecektik de ne yapacaktk. Dedim ki Bu Gezi Parkn da temizleyeceksiniz. Artk burada da sona geldik dedim. te dn de biliyorsunuz o operasyon yapld ve temizlendi. http://www.radikal.com.tr/turkiye/hepsinden_hesap_soracagiz-1137901 * 18 gn boyunca sokak sokak terr estirenlere, benim ba rtl kardelerime el uzatanlara, yannda bebei olduu halde hem anneye hem bebee iddet uygulayan alaklara, ahlakszlara, Bezmi Alem Valide Sultan Camiine ayakkablaryla giren, gn oray igal edenlere, orada alkol kullanan saygszlara, hukuk dairesi iinde gereken hesab mutlaka soracaz. http://www.radikal.com.tr/turkiye/hepsinden_hesap_soracagiz-1137901 * Ellerinde Trk bayrayla geziyorlar, Trk bayran yakanlarla beraber oluyorlar. Tabi bu arada Gazi Mustafa Kemali de istismar ediyorlar. Ama Gazi Mustafa Kemal ile blclerin posterlerini yan yana tayorlar. imdi ben buradan CHPye sesleniyorum. CHPnin kuyruuna takld szm ona ulusalclara sesleniyorum. Atatrk Kltr Merkezine aslan o paavralar iine sindi mi? Cumhuriyet Antna aslan o paavralar iinize sindi mi? Camilerde alkol kullananlar, bartl kardelerime el uzatanlar iinize sindi mi? 18 gndr sokaklara yazlan kfrler, kfrl sloganlar iinize sindi mi? Ama unu syleyeyim. Bu CHPnin ynetiminde olanlar, bunun kadrolarnn byk bir ounluu, bunlarn iine siner. nk bunlar maalesef karakterlerinin gereini yapyorlar. http://www.radikal.com.tr/politika/erdogan_tek_tek_hesap_soracagiz-1137861 * Kendi babakanna aza alnamayacak derecede kfreden bir genlik benim genliim olamaz. Bunu duvarlara yazan bir genlik hak aray iinde olan bir genlik olamaz. Ve bugn iyerlerini basanlar bu lkenin hak arayan bir genlii olamaz. Kracaksn, yakacaksn. E? Hak aryormu. Ne hakk ya! Ben aklselim sahibi olan genlerimize sesleniyorum; bu oyunu bozun, bu oyuna gelmeyin. http://www.radikal.com.tr/turkiye/baslatanlar_bedelini_de_odeyecekler-1136922 *Taksim Gezi Park ile alakal animasyonla gsterileri ben 2010da yaptm. O gnden bugne kimsenin sesi kmad. http://www.radikal.com.tr/radikal2/kislaya_itirazin_delilleri-1137586 *http://www.cnnturk.com/2013/guncel/06/18/erdogan.polisin.mudahale.gucunu.artiracagiz/712047. 0/index.html ileri Bakan Muammer Gler : * Kamuoyuna aklyorum; Oradaki adrlara benzin dklp yaklmak istendi arkadalar bunlar engelledik. http://www.bianet.org/bianet/siyaset/147521-guler-cadirlarin-yakilmasini-engelledik Babakan Yardmcs Blent Arn: * ok iyi yetimi anarist gruplar polisle atmaya giriyor. Polise verilen talimat udur: ncelikle pasif konumda olacaklar. Bunu polis ok gzel yapyor. Bazen rica ederek, bazen anlaarak Fotoraflara ve kamera kaytlarna bakn. Polis daima pasiftedir. http://www.radikal.com.tr/politika/arinc_sokaktaki_gosteriler_bastirilacak-1137966 * Polis 20 gndr eylemciler olduu halde hibir otele girmemitir belki de girmesi gerekirken Divan oteli maallah eylemcilere lojistik destek salamaya, gda yardm salayan bir kurumun merkezi oldu.

http://www.radikal.com.tr/politika/arinc_sokaktaki_gosteriler_bastirilacak-1137966 * Bizim aldmz istihbarat bizzat eylemcilerin kendi iinden llerin artmas noktasnda aba gsterdiidir. Ama eylemciler ok profesyonel. Bir ocuu 12 metreden attlar ve ocuk hala hastanede Adanada. http://www.bianet.org/bianet/insan-haklari/147673-arinc-gerekirse-asker-gorev-yapar AB Bakan Egemen Ba * Ben zellikle bu eylemlere bugn destek veren tm vatandalarmzdan rica ediyorum. Ltfen evlerine dnsnler. u saatten sonra orada bulunan her kiiyi devlet maalesef terr rgtnn mensubu olarak deerlendirmek zorunda kalacaktr. http://www.sabah.com.tr/Gundem/2013/06/16/egemen-bagistan-gezi-parki-aciklamasi * Orada varl sorgulanmas gerekenler polisimiz deil, varl sorgulanmas gereken yasad eylemciler diyen Ba, eylemcilerin arasnda terr rgt mensubu olduklarn ortaya koyacak deliller bulunduunu kaydetti. Parktaki iyi niyetli vatandalarla rgt mensuplar arasnda ayrm yapabilmek iin byk bir aba ortaya konulduunu dile getiren Ba, Bu yaananlarn Gezi Parkndaki aalarla ilgili olmadn kendileri de itiraf ediyorlar. Aslnda bu Trkiyede rejim deitirmeye varacak bir hareketi tetikleme abas. Bunun en az 6 ay ncesinden balam bir hazrl var. Buna dair elimizde belgeler var diye konutu. http://www.cnnturk.com/2013/turkiye/06/16/egemen.bagistan.gezi.parki.yorumu/711866.0/ b. Yerel Yetkililer stanbul Valisi Avni Mutlu * 19. gnde Taksim Dayanmasnn eyleme devam kararyla Gezi Parkn boaltma iradesi olutu. 20:00 civarnda parkn boaltlmas rica edildi, ok byk kesim de alan bu ekilde terk etti. Tm mdahale Emniyete kayt altna alnd. Herhangi bir yaralanma olmad parka mdahale srasnda. Toplam mdahalede 29 kii hafif yaraland. http://www.bianet.org/bianet/insan-haklari/147619-vali-mutlu-polis-millet-sevgisiyle-hizmet-veriyor * Bu paylamlarda ifade edildii gibi kesinlikle Gezi Park ile ilgili orada bulunan insanlara, genlere ynelik herhangi bir mdahale olmayaca, keza bu mdahalenin kapsamnda Taksime ynelik de herhangi yaklam iinde bul ifade ettik. http://www.bianet.org/bianet/siyaset/147457-vali-mutlu-akm-ve-anit-icin-oradayiz * Piyasada da satlabilen kendi amalar iin kullandklar muharebe cihazlar. Kendi aralarnda haberlemek iin bu cihazlar temin ettikleri grlyor. Mcadele ettiklerimizin amalarnn ne olduklar grlmektedir. Bir szm var diyenlerin tesinde benim telsizim molotofum var diyenlere kar bir duruumuz var. Bu telsiz pozlar ibretlik pozlardr. http://www.bianet.org/bianet/siyaset/147457-vali-mutlu-akm-ve-anit-icin-oradayiz Ankara Bykehir Belediye Bakan Melih Gkek: * Bugn hayatn kaybeden Ethem Sarslk hakknda da konuan Ankara Bykehir Belediye Bakan Melih Gkek, Ethem Sarslkn provokatrlerin kafasna att ta sonucu vefat ettiini syledi. Ethem Sarslkn polis kurunuyla ld iddialarnn provokasyon olduunu iddia eden Melih Gkek, Sarslkn yaymlanan video grntlerine ramen polis kurunu ile vurulmadn syledi. http://www.haber8.com/guncel/melih-gokcek-ethem-sarisuluk-atilan-tasla-oldu/haber-180176 9

* Polisin karsnda kitap okuyup tahrik ediyorlar. http://www.haber8.com/guncel/melih-gokcek-ethem-sarisuluk-atilan-tasla-oldu/haber-180176 * Yeni afak gazetesinin tm kesimlerden tepki gren ve sanat Mehmet Ali Alaborann Mi Minr isimli tiyatro oyununun tm masraflarnn yurtd kaynakl olduunu ve bunlarn hibirinin tesadf olamayacan iddia etti. http://www.haber8.com/guncel/melih-gokcek-ethem-sarisuluk-atilan-tasla-oldu/haber-180176 zmir Emniyet Mdr Ali Bilkay: * zmir Emniyet Mdr Ali Bilkay olaylara mdahale srasnda evik kuvvetin arkasnda bulunan sivil giysili kiilerin polis olduunu aklad. Emniyet Mdr Bilkay, bu polislere, zel yelek datldn ancak bazlarnn bunlar giymemi olabileceini, aralarna kesinlikle sivil kimsenin girmediini syledi. http://www.radikal.com.tr/turkiye/izmir_emniyet_muduru_sopalilari_acikladi_siviller-1136245 zmir Valisi Mustafa Toprak: * Sz konusu polislere tepki gsteren zmir Valisi Mustafa Toprak, Eli sopal polis olmaz. Polisin kulland enstrman bellidir. Bu grntlerle polise, devlete gveni bozamayz dedi. http://www.ntvmsnbc.com/id/25447151/ c. Kkrtlan Sivil rnekleri Yetkililerin aklamalar nedeniyle ya da bizatihi gvenlik gleri ile ibirlii iindeki baz sivillerin gstericilere mdahale ettii grld. stanbul, Ankara, zmir ve Adana bata olmak zere pek ok olay yaand. Bu olaylar srasnda sivil giyimli kiilerin eylemcilere sapanla ya d elle ta attklar, sopalarla gezdikleri kameralara yansd. Gazetelere yansyan haberlerde bu kiilerin emniyet amirlerince grevlendirilmi sivil polisler olduklar iddia edildi. Ancak olaylarda polis olmayan kiilerin de yer ald grld. zmirde yaanan olayda polisler ile beraber gstericilere mdahale eden ve kameralara yansyan eli sopal sivillerin emniyet glerince sivil polis olduklar ileri srld. Ancak bu aklamaya yalanlama zmir Valisinden geldi, vali byle polis mi olur! dedi. Szkonusu sivillerden birinin AKP Genlik Kollarnda ynetici olduu iddia edildi. Yine zmirde ara sokaklarda sivil kiilerin gstericilere saldrd ynnde haberler basna yansd. http://www.radikal.com.tr/turkiye/eli_sopali_polis_olur_mu_sopalari_kim_dagitti-1136360 zmir Emniyet Mdr Ali Bilkay olaylara mdahale srasnda evik kuvvetin arkasnda bulunan sivil giysili kiilerin polis olduunu aklad. Emniyet Mdr Bilkay, bu polislere, zel yelek datldn ancak bazlarnn bunlar giymemi olabileceini, aralarna kesinlikle sivil kimsenin girmediini syledi. http://www.radikal.com.tr/turkiye/izmir_emniyet_muduru_sopalilari_acikladi_siviller-1136245 Sz konusu polislere tepki gsteren zmir Valisi Mustafa Toprak, Eli sopal polis olmaz. Polisin kulland enstrman bellidir. Bu grntlerle polise, devlete gveni bozamayz dedi. http://www.ntvmsnbc.com/id/25447151/ Adanada ise polisle beraber gstericilere ta atan siviller grld. Yalar gen olan szkonusu kiilerin polis nezaretinde gstericilere ta attklar basna yansd. Bu kiilerin kim olduuna ilikin bir aklama yaplmad. http://www.radikal.com.tr/turkiye/polisin_saflarindan_tas_atan_siviller_kim-1137005 Lin Giriimleri ve Polis Gzetiminde Saldrlar

Szkonusu olaylarn en vahim ikisi ise stanbulda yaand. Eli sopal ve bakl bir grup CHP ihane binasna saldrd. Saldrganlara uyarda bulunan polisin mdahale etmedii grld. Saldrganlarn polisle birlikte hareket ettikleri de gzlemlendi. http://www.izleneo.com/eli-sopali-grup-sishane-de-chp-il-binasina-boyle-saldirdi/ Rizede ise Gezi Park eylemcilerine destek vermek iin toplanan gruba saldrld. Polisin eylemcilerin gvenliini salamakta yetersiz kald olayda baz eylemciler darp edildi. Bir binaya snmak zorunda kalan eylemciler ge saatlere kadar kuatma altnda kald, binaya pek ok kere saldr giriimi oldu. 20 Haziran akam ise stanbul Yenikyde bir parkta gerekletirilen foruma mahalle muhtarnn rgtledii ileri srlen bir grup saldrd. nce foruma katlan grup, toplantnn sonuna doru forumu dzenleyenleri camilere kar olmak, Rumlarla birlikte hareket etmekle itham ederek bir daha gelmemelerini syledi. Daha sonra kadnlarn ve ocuklarn arlkl olduu gruba saldrd. Yeniky Park Forumuna saldr Taksim Talimhane'de, 6 Temmuz Cumartesi akam siviller gstericilere pala ve sopalarla saldrd. Gstericilere pala ile saldran Sabri elebi'nin de aralarnda bulunduu 4 kii, 7 Temmuz'da savclk sorgularnn ardndan "kasten yaralama" ve "kamu grevlisine mukavemet" sularndan tutuklanmalar istemiyle mahkemeye sevk edildi, nbeti mahkeme de 4 phelinin serbest braklmasna karar verdi. Soruturmay yrten stanbul Cumhuriyet Savcs Veysi Bykkl, 9 Temmuz'da, Sabri elebi'nin serbest braklmasna itirazda bulundu. Savc, "suunun vasf ve maiyeti" ile "mevcut delil durumunu" itirazna gereke gstererek, pheli elebi'nin tutuklanmasn talep etmiti. Nbeti stanbul 1. Ar Ceza Mahkemesi, Sabri elebi'nin tutuklanmas iin hakknda yakalama karar kartt. Ancak Sabri elebi'nin yurtdna kat basna yansd. Taksimde Eli Palal Adam - Kadna Tekme Atyor Palal Adam Gstericiyi Boynundan Yaralyor 13 Temmuz gn Beyolu esnafnn bir ksm gstericilere saldrd. TMMOB ile Taksim Dayanmasnn yryne polis Galatasaray Lisesi nnde barikat kurarak izin vermedi. stiklal Caddesinin banda bekleyen polisler ise toplanan kalabala tazyikli su ve biber gazyla mdahale ederek olaylarn fitilini ateledi. Mdahalenin ardndan Sadri Alk sokakta baz dkkanlarn alanlar polisten kaan gstericilerle gazetecilere sopalarla saldrd. 9. Tespitler ve neriler Birka yldan bu yana HD raporlar ile ortaya konan otoriter polis devleti uygulamalar halk canndan bezdirmi ve bu kitlesel tepkilerin ortaya kmasna zemin hazrlamtr. Siyasal iktidarn otoriter uygulamalar yaygn bir ekilde protesto edilmitir. AKP hkmetinin 12 Haziran 2011 seimlerinden sonra hkmet programnda olmad halde birok konuda yasal deiiklik yaparak kendisine oy vermeyen kesimlerin yaam tarzna mdahale etmesi, dini uygulamalar yaygnlatrma eilimleri ve yeni kimlik oluturma gayretleri artk grlm ve buna kar tepki ortaya konulmutur. Elbette bylesi srelerde AKP kart politika izleyen evreler de bundan faydalanmaya kalkmlar, ancak halktan bu konuda destek bulamamlardr. Son bir aydr yaplan gsteriler Krt sorununda bar ve zm srecine denk gelmitir. Gsterilere katlanlar yllardr Krt halkna uygulanan devlet iddetinin ne olduunu yeni yeni anlamaya balamlardr. Gezi Parknda balayp btn Trkiyeye yaylan zgrlk talepleri Krtlerin talepleri ile rtm ve bir btn olarak daha fazla zgrlk istemi ortaya kmtr. Btn bu gelimeler nda HD olarak aadaki nerilerin ivedilikle hayata geirilmesini talep ediyoruz.

1. Polis iddetinin merulatrlmasn salamaya dnk siyasal iktidar aklamalar derhal sona erdirilmeli, bu aklamalarn ikenceyi yaygnlatraca hatrda tutularak ikencenin insanlk suu olduu ve zaman amna tabi olmad bilinerek ikenceye kar etkili mcadele edecek tarafsz ve bamsz ulusal nleme mekanizmas oluturulmal, olaylarda sorumluluu olan tm kamu yneticileri hakknda etkili soruturma ve kovuturma yntemlerine bavurulmal, ikence yapan kolluk grevlileri hakknda derhal yasal ilemler balatlmaldr; 2. Barl gsteri hakknn kullanlmasn nndeki tm yasal dzenlemeler ve idari pratikler ortadan kaldrlmaldr ve barl gsteri hakkn kullananlara hibir ekilde g kullanlmamaldr; 3. Polisin silah kullanma yetkisi gzden geirilmeli, toplumsal gsterilerde silah kullanmas yasaklanmaldr 4. Biber gaz kullanm yasaklanmaldr; 5. fade zgrl nndeki engeller kaldrlmaldr; 6. Bu srete gzaltna alnp terr sulamas ile tutuklanan gstericiler derhal serbest braklmal, zel yetkili yarglama biimine son verilmelidir; 7. Taksim Gezi Park ile ilgili tm projeler iptal edilmeli, siyasal iktidar kentli haklar ile evre hakkna saygl yeni politikalar izlemelidir; 8. Tm bu olaylar siyasal iktidarn yeni kimlik yaratma giriimlerine duyulan tepkiyle ortaya kmtr, siyasal iktidar bir an nce yeni ve demokratik anayasa yapm srecini hzlandrmal, temel hak ve hrriyetlere dayal yeni anayasa yapacan ilan etmelidir; 9. Toplumsal gsterilerde halk siyasal yaama katlma nndeki en byk engel olan seim barajnn kaldrlmas gerektiini ortaya koyduundan bir an nce seim baraj kaldrlmaldr

10. EK 1: Olaylarn Kronolojisi 25-26-28-30 MAYIS 2013 25 Mays 2013te, stanbulda Taksim Meydannn ve stiklal Caddesinin eylemlere yasaklanmas kararn protesto etmek iin stiklal Caddesinden Taksim Meydanna yry yaparak protesto etmek isteyen gruba polis ekiplerinin stiklal Caddesinin eylemlere yasaklanmasn gereke gstererek gaz bombas, cop ve basnl suyla mdahale etmesi sonucu yry engellendi. 26 Mays 2013te, stanbulda Taksim Meydannn ve stiklal Caddesinin eylemlere yasaklanmas kararn protesto etmek amacyla bir iyerinde pankart aan Bamsz Devrimci Snf Platformu yesi 3 kii polis ekipleri tarafndan darp edilerek gzaltna alnd. 28 Mays 2013te stanbul Taksim Gezi Parknda nbet tutan eylemciler, zabta ve polis engeli ile karlat. Zabta ekipleri eylemcilerin yanna gelerek adrlarn skmek istedi. adrlarnn sklmesini istemeyen eylemcilerle, zabta ekipleri arasnda arbede yaand. Bu srada i makineleri de almann yaplaca alana doru hareket etti. makinelerini gren eylemciler, barikatlar aarak almalar durdurmak istedi. makinesinin nne gemeye alan gruba bu kez de polis biber gaz ile mdahale etti. Mdahale sonras eylemciler dalrken, i makineleri de gezi parknda almalara balad. 30 Mays 2013te stanbulda Taksim Meydannda bulunan Gezi Parkna Beyolu Belediyesinin ald karar dorultusunda 28 Mays 2013te gelen i makinelerinin aalar skerek ve keserek park ykmaya balamasna engel olmak isteyen Taksim in Ayaa Kalk Platformu yelerinin balatt parkta nbet tutma eylemine polis ekipleri sabaha kar gaz bombalaryla mdahale etti. Eylemcileri zorla park dna karan polis ekipleri eylemcilerin adrlarn ve eyalarn yakt, eylemciler tarafndan dikilen fidanlar da skt. Mdahale sonrasnda bir kiinin yaraland, bir kiinin de gzaltna alnd renildi. 31 MAYIS 2013 31 Mays 2013te stanbulda Taksim Meydannda bulunan Gezi Parkna Beyolu Belediyesinin ald karar dorultusunda 28 Mays 2013te gelen i makinalarnn aalar skerek ve keserek park ykmaya balamasna engel olmak isteyen Taksim in Ayaa Kalk Platformu yelerinin balatt parkta nbet tutma eylemine polis ekipleri sabaha kar gaz bombalaryla yine ar/lsz/orantsz mdahale etti. Eylemcileri zorla park dna karan polis ekipleri eylemcilerin adrlarn ve eyalarn yakt, eylemciler tarafndan dikilen fidanlar da skt. Mdahale sonrasnda en az 7 kiinin yaraland, 6 kiinin kafa travmas nedeniyle youn bakmda tutulduu renildi. 31 Mays 2013 Cuma gn Taksim Gezi parkna yaplan mdahaleyi ve polisin iddetini Ankarada protesto etmek isteyenlerin topland Kuulu Parka da polis mdahale etti. Mdahalenin iddetini arttrmas nedeniyle saylar srekli artan eylemciler Tunal Hilmi Caddesinde, Akay Caddesinde, Esat Caddesinde, Atatrk Bulvarnda, Kzlay Meydanna kan cadde ve sokaklarda gece boyu polisin biber gaz kullanmna maruz kald. 1 HAZRAN 2013 1 Haziran 2013 gn Gezi Park eylemine mdahale eden polisin g kullanmn protesto eylemleri tm Trkiyeye yayld. Polisin plastik mermi de kulland eylemlerden Ankarada Kzlay Meydannda toplanan gruplara gn boyu gaz bombas atld. Sivil bir ara ise kalabaln arasna hzla girerek 3 kiiyi ezdi. 1 Haziran 2013teki Antalyada gsteriye mdahale eden polisin att gaz bombasnn kanisterinin arpt Vedat Ouzun (18) ise sa gznn grme yetisini kaybettii renildi. 2 HAZRAN 2013

2 Haziran 2013te eride yarallar ve doktorlar var iken Ankarada Mlkiyeliler Birliinde ve Nazm Hikmet Kltr Merkezinde kurulan revirlere gece gaz bombas ile mdahale edildi. 2 Haziran 2013deki stanbulda eylemler srasnda Yldz Teknik niversitesi ktisat Fakltesinde aratrma grevlisi olan Burak nveren ile ayn okulun rencisi Selim Polatn, balarna isabet eden gaz bombas fiei ve plastik mermiyle gzlerinin grme yetisini yitirdikleri renildi. 2 Haziran 2013 tarihinde 21 yandaki Mehmet Ayvalta, stanbulun mraniye lesinde eylemcilerin arasndan gemeye alan bir aracn altnda kalarak yaamn yitirdi. 2 Haziran 2013teki Eskiehirde eyleme katld iin gzaltna alnan Halkevleri yesi Caner Ertayn polislere yakaland bir otoparkta grd ikence sonucu kolunun ve bacann krld ortaya kt. 2 Haziran 2013te Muladaki eylemde gstericilerle grmek isteyen Mula l Jandarma Komutanl Asayiten Sorumlu Komutan Yardmcs Yarbay Necati Metin de atlan gaz bombasyla gznden yaraland. 2 Haziran 2013 gn gerekletirilen Gezi Park destek eylemleri srasnda bu gruplarn saldrsna urayanlardan biri de zmir li engelli Ekber Serin (38). ld sanlarak olay yerine braklan Ekber Serin evredeki vatandalar tarafndan Tepecik Eitim ve Aratrma Hastanesine kaldrld. Beyin travmas geiren Serinin boynu, ensesi ve sol kolunda atlaklar olutu ayrca sol kaval kemiinde yarklar meydana geldi. zmirde AKPlilerin oluturduu ileri srlen eli sopal gruplar polis ile birlikte Taksim Gezi Park direniine destek veren eylemcilerin yan sra sokakta nlerine gelen herkese vahice saldrlar ile gndeme gelmiti. 3 HAZRAN 2013 3 Haziran 2013te stanbulda devam eden gsterilere Beiktata mdahale eden polis ekipleri yine youn ekilde gaz bombas kulland. ok sayda kii yaralanrken, 100 kii de gzaltna alnd. 3 Haziran 2013te Tuncelide toplanarak polis iddetini protesto eden gruba da mdahale edildi. 3 Haziran 2013te Adanadaki gsteriler sonunda 24 kiinin gzaltna alnd renildi. 3 Haziran 2013te ileri Bakan gncelledii aklamada ise toplam 75 ilde dzenlenen 400 gsteride 3400 kiinin gzaltna alndn, gsterilere ise 640 bin kiinin katldn ifade etti. 3 Haziran 2013 tarihinde Hatayn merkez ilesi Antakyada Taksim Gezi Park protestolar srasnda 22 yandaki Abdullah Cmert hayatn kaybetti. Yaplan otopside lmn baa alnan iki darbe ile gerekletii belirtildi. Kafa arkasna ald darbe sonucu kafatas kr ve zerinde yarm ay eklinde 4 santimetre apnda kemie kadar ulaan yrta rastland belirtildi. 3 Haziran 2013te Ankarada eylemler gndz saatlerinde Gvenparkta toplanan lise rencileriyle balad ve gece de devam etti. Eylemlere polis ekipleri ok sert ekilde, youn gaz bombalaryla, biber gazlaryla, coplarla, basnl suyla, TOMAlarla ve akrep tipi zrhl aralarla yerden ve havadan mdahale etti. Gn sonunda 4 gazeteci 170 kii yaralanrken, 150 kii de gzaltna alnd. 4 HAZRAN 2013 4 Haziran 2013te Tm Trkiyeyi saran protestolar Abdullah Gl, Blent Artn ve Srr Sreyya nder arasnda gerekleen grmelere ramen polisin ar/lsz/orantsz tutumunun deimemesi nedeniyle devam etti. Eylemler zellikle stanbulda, Ankarada, Adanada, Tuncelide ve polisin att gaz bombasnn kanisterinin arpmas sonucu len Abdullah Cmert dolaysyla Hatayda devam etti. 4 Haziran 2013teki Ankarada eylemlerde lise rencilerine ses bombas atan polis ekipleri, geceye kadar eylemcilere mdahale etmezken eylemcilere saat 23:00 civarnda yine gaz bombalaryla mdahale etti.

4 Haziran 2013te Adanadaki, Hataydaki ve Tuncelideki eylemlere de polis ekipleri yine ok set ekilde gece boyunca mdahale etti. Tuncelide polis ekipleri hastanenin ierisine gaz bombalar att. Adanada en az 7 kiinin gzaltna alnd, Hatayda en az 3 kiinin yaraland renildi. 4 Haziran 2013te stanbulda polis ekipleri Beiktata, Gmsuyunda ve Gazi Mahallesinde devam eden eylemlere sert ekilde mdahale etti. Gmsuyunda 15 kiinin gzaltna alnd renildi. 4 Haziran 2013te, Erzincanda stanbulda boaza yaplacak 3. kprye Yavuz Sultan Selim adnn verilmesini protesto etmek amacyla yry yapan eitli Alevi derneklerinin yelerine polis ekipleri biber gaz ve basnl suyla mdahale etti. 5 HAZRAN 2013 5 Haziran 2013te Daha nceden ilan edildii haliyle KESK, DSK, TMMOB ve TTB hkmete uyarda bulunmak amacyla Trkiye apnda eylemler yapt. Gezi Park eylemlerine de destek veren grevin Ankaradaki ayanda sendika yelerinin de bulunduu binlerce kii Kzlay Meydannda topland. Sendikalarn ve meslek rgtlerinin nclnde devam eden eyleme son verilmeye hazrlanlrken Bakanlklar tarafnda (Atatrk Bulvar) bulunan polis ekipleri, meydanda bulunanlar arasnda bir grubun polis ekiplerine ynelik eylem yapaca iddiasyla meydanda bulunanlarn duyabilecei ekilde bir uyar yapmadan basnl su ve gaz bombalaryla mdahale etti. Ara sokaklara dalan eylemcilere uyar yapmadan ve hedef gzeterek gaz bombalaryla, plastik mermiyle, coplarla mdahale eden polis ekipleri blgede bulunan esnafn tepkisine ramen Kzlay Meydanna kan tm sokak ve caddelere gaz bombas att. Resmi polis ekiplerinin saldrsnn sona ermesinin ardndan sivil polis memurlarnn 12 kiiyi gzaltna ald ileri srld. 5 Haziran 2013te Tuncelideki eylemlere de polis ekipleri ok sert ekilde gece boyunca mdahale etti. 5 Haziran 2013te Adanada dzenlenen gsterilere mdahale ederken kprden derek ar yaralanan Komiser Mustafa Sar kaldrld hastanede 6 Haziran gn yaamn yitirdi. 5 Haziran 2013te Ankarada Kzlay Meydanna yakn bir dershane de temizlik grevlisi olarak alan rfan Tuna (47) polisin eylemcilere ynelik youn gaz bombal saldrsnn ardndan rahatszland. Blgenin gaz bombalarnn yayd dumanla kapl olmas nedeniyle temiz hava alamayan ve polisin yollar kapatmas nedeniyle ambulansn ge gelmesi nedeniyle rfan Tuna kaldrld hastanede geirdii kalp krizi sonucu yaamn yitirdi. rfan Tunann lmne gaz bombalarnn neden olup olmad Adli Tp Kurumunun raporu sonucu anlalabilecek. 5 Haziran 2013te zmirde ezamanl dzenlenen ev basknlar sonucu ise sosyal paylam sitesi twitter.com adresinden bilgilendirme yaparak halk kin ve dmanla alenen tahrik ettikleri iddiasyla gzaltna alnan 48 kiiden 33 ise 6 Haziran 2013te serbest brakld. 6 HAZRAN 2013 6 Haziran 2013te stanbulda ise Gazi Mahallesindeki eylemlere ok sert ekilde mdahale eden polis ekipleri Tufan Akba bandan gaz bombas kapslyle vurarak ar yaralad. 6 Haziran 2013te zmirin Karya lesinde AKP ile binasna ynelik saldrda bulunduu iddiasyla gzaltna alnan C.A. (17) karld mahkeme tarafndan tutukland. 6 Haziran 2013te, Babakan Recep Tayyip Erdoana tepki olarak isimlerini apulcu olarak koyan protestoculara destek amacyla HDK bileenleri tarafndan Ameddeki DTK nnde bir saatlik oturma eylemi yapld. Her yer Taksim her yer direni. Devlet terrne son yazl pankartnn ald eylemde HDK bileenleri sk sk Amed uyuma direnie sahip k, Amed isyandr Taksime selamdr, Krdistandan Taksime direnen halklar kazanacak sloganlar attlar.

6 Haziran 2013te, Trkiye Babakan Recep Tayyip Erdoan, Tunusta Gezi Park protestosuyla karlat. Bir grup Tunuslu gen yaptklar eylemde Tayyip defol sloganlar att. Trkiye Babakan Recep Tayyip Erdoan Kuzey Afrika ziyaretinin nc dura olan Tunusta Gezi Park protestosuyla karlat. Trkiye-Tunus Forumunun dzenlenecei kongre merkezinin giriinde toplanan bir grup Tunuslu gen, Taksim Gezi Parkndaki eylemcilere destek verdi. 6 Haziran 2013te, Tunal Hilmi Caddesi ve Kuulu Parkta toplanan gruplara polis, tazyikli su ve youn biber gaz saldrrken ok sayda kii bu mdahalede yaraland. Kennedy sokandaki binlerce kii de polise kar direndi. Eylemler sabaha kar sona erdi. 6 Haziran 2013te, Adanada AKP l Bakanlnn nnde eylem yapan gstericilerle polis arasnda atma kt. Olaylar srasnda ok sayda gsterici ve 1 polis yaraland. Yaral polisin gstericileri kovarlarken tren hatt stndeki kprden dt renildi. 6 Haziran 2013te, Bursada merkez Nilfer ilesi Fatih Sultan Mehmet Bulvarnda toplanan bir grup kaldrma oturarak kitap okuma eylemi yapt. Bir sre kaldrmda kitap okuyan grup sloganlar attktan sonra olaysz dald. 6 Haziran 2013te, Antalyada, Cumhuriyet Meydanndaki eylemlerini srdren ou niversite rencisi bir grup, Mira Kandili dolaysyla Alkolsz Kfrsz Serbest Blge adyla oluturduklar alanda davul ve zurna eliinde halay ekti. 6 Haziran 2013te, Mulada, Milas Ataparkta toplanan eylemciler bir sre slogan attktan sonra oturma eylemi yapt. evrede gvenlik nlemi alan Milas Emniyet Mdrl ekipleri de Mira Kandili dolaysyla eylemcilere ve vatandalara lokma tatl ikram etti. 6 Haziran 2013te, Denizlide, Deliklinar Meydannda toplanan protestocular, Mira Kandili nedeniyle slogan atmak yerine sessiz kalmay tercih etti. 6 Haziran 2013te, Malatyada, Paa kk Mahallesi Yeilyurt Caddesinde iki ayr grup halinde toplanan gstericiler sloganlar att. 7 HAZRAN 2013 7 Haziran 2013te, stanbulun Gazi Mahallesinde Taksim Gezi Park direniine destek kmak amacyla gnlerdir binlerce kii tarafndan eylemler yapld. Akam saatlerinde de Gazi Mahallesinde toplanan binlerce kii polis karakoluna doru yry gerekletirdi. Yry yapan kitleye akrep tipi zrhl aralar ve evik ekipleriyle polis, sert ekilde mdahale etti. Mdahalede kafasna yakn mesafeden gaz bombas isabet eden Duran Akba adl gen ar yaraland. Grg tanklar gaz bombasnn Akban kafasna isabet ettiini ve durumunun ar olduunu belirtti. 7 Haziran 2013te, Gezi Park direniinden bu yana ateledii gaz bombalar ve plastik mermilerle lkenin drt bir yannda terr estiren polisler, stanbul Sargazideki evine gitmeye alan iki ocuk babas 37 yandaki Hakan Yaman nce tekmeleyerek kr etti, sonra yanan atee frlatt. Kartal Eitim ve Aratrma Hastanesinin acil servisine kaldrlan srt ve kollar yanm haldeki Yaman ald sert darbelerden dolay sol gzn kaybetti. Abisi Ali Haydar Yaman, 5 polis hakknda su duyurusunda bulunduunu aktard. 8 HAZRAN 2013 8 Haziran 2013te, Adanada yaplan ev basknlarnda Gezi Park protestolarna katldklarn iddiasyla 5 kii gzaltna alnd. Gzalt saysnn artabilecei belirtildi. Adana Emniyet Mdrlne bal polisler, sabah saatlerinde ok sayda eve basn dzenledi. Basknlarda evlerin aranmas ardndan zgrlk Genlik Dernei yeleri Deniz Uslu ve Anl Kkrecep, renci Kolektifleri yesi Orbay Gayret ve

SYKP yeleri Mertcan Argu ile Ozan akr gzaltna alnd. Gezi Park protestolarna katldklar iddias ile gzaltna alnan 5 kii, Adana Emniyet Mdrlne gtrld 9 HAZRAN 2013 9 Haziran 2013te, Taksimdeki Gezi Park direniine destek vermek iin akam saatlerinde Kzlay Meydannda toplanan gstericilerle polis arasnda atmalarn yaand, eyleme balayan binlerce kii ksa bir sre sonra polisin gaz bombas ve tazyikli suyla saldrsna maruz kald. Ancak dalan grup ksa bir sre sonra yeniden meydana inen protestocular burada bir kez daha polisin saldrsyla karlat. Ziya Gkalp Caddesi, Gazi Mustafa Kemal Bulvar ve Shhiye ynne doru ekilen gstericilerle polis arasndaki atmalarn srd bildirilirken polisin olaylar srasnda ok youn bir ekilde gaz bombas kullanmas sonucunda onlarca kii baygnlk geirdi. 9 Haziran 2013te, Adanada AKP il binasna yrmek isteyen on binlerce emekinin yolu polis barikatyla kesildi. Halk Atatrk Parknda sabahlayarak direnii srdrecek. Taksim direniine destek vermek iin gnlerdir sokakta olan Adana halk, Atatrk Parknda kurduklar yaam alanndan AKP il binasna yrmeye alt. On binlerce kiinin yry polis barikatyla engellendi. 10 HAZRAN 2013 10 Haziran 2013te Ankarada Kennedy Caddesindeki eylemlere, stanbulda ise Gazi Mahallesindeki eylemlere polis yine gaz bombalaryla ve basnl suyla saldrd. 10 Haziran 2013te rnakn Silopi lesi yaknlarndaki Habur Snr Kapsndan Federe Krdistan Blgesine yolcu tayan taksi srclerinin, en az 4 yolcu bulunmas zorunluluu uygulamasnn getirilmesi zerine snr kapsnda yaptklar eyleme polis ve jandarma ekipleri gaz bombalaryla ve basnl suyla mdahale ederek taksicileri datt. 11 HAZRAN 2013 11 Haziran 2013te de Tm Trkiyeyi saran protestolar Babakan Recep Tayyip Erdoann eylemcilerin taleplerine kaytsz kalmas nedeniyle devam etti. Eylemler zellikle stanbulda ve Ankarada devam etti. Eylemlere saldran polisin iddeti son gnlerin en serti oldu. Eylemlerin 15. gnnde sabah saatlerinde Taksim Meydanna saldran polisler meydann kontroln ar/lsz/orantsz gaz bombas ve basnl su kullanarak ele geirmiti. Polisin operasyonu devam ederken aklama yapan stanbul Valisi Hseyin Avni Mutlu Gezi Parkna girilmeyeceini ve parkta bulunanlara mdahale edilmeyeceini ifade etmiti. Valinin aklamasndan hemen sonra ise polis gaz bombalaryla gn boyunca Gezi Parkna saldrd. Parkn etrafnda yaplan insan zincirine mdahale edildi. Polisin iddet gstersine tepki gsteren eylemcilerle polis gn boyu Taksim Meydannda ve evresinde att. Taksim Meydanndaki eylemlerde molotofkokteyli kullandklar iddiasyla Sosyalist Demokrasi Partisinin (SDP) il binasna baskn dzenleyen polis ekipleri 70 kiiyi gzaltna ald. 11 Haziran 2013te de Polisin gn boyu saldrmas sonucu Gezi Parknda pek ok adr ykld, yaralanan veya gazdan etkilenen insanlar revirlere veya Taksim lkyardm Eitim ve Aratrma Hastanesine kaldrld. Fakat kullanlan gazn etkisi hastaneye kadar ulat. Gazdan etkilenen 1 yandaki bir ocuk da hastaneye kaldrld. 11 Haziran 2013te Polisin plastik mermi kullanmas nedeniyle Taksim Meydannda bulunan Taksim Dayanmas Koordinasyonu yesi Alp Altnrs bandan, Pir Sultan Abdal Kltr Dernei Ataehir ube Bakan Metin Arslan ise belinden yaraland. Saldr srasnda tekerlekli aracyla meydanda bulunan engelli bir kii de TOMAnn skt suyla yere dt. 11 Haziran 2013te stanbul alayan Adliyesinde eylemlere destek vermek amacyla basn aklamas yapmak isteyen avukatlara da nce zel gvenlik grevlileri sonra da evik kuvvet ekipleri saldrd. Saldr sonrasnda gzaltna alnan 49 avukat salk kontrollerinden sonra serbest brakld.

11 Haziran 2013te polis ekipleri Taksim Meydanna saldrd. Meydanda bulunan eylemcileri gaz bombalaryla ve basnl suyla datan polis ekipleri, meydanda ve meydan gren Atatrk Kltr Merkezinde bulunan bayrak, flama, afi ve pankartlar indirerek Taksim Meydannn kontroln ele ald. stanbul Valilii ve Emniyet Mdrl, eylemcilere Gezi Parkna gitmeleri ve oraya mdahale edilmeyecei ynnde anonslar yapt. 11 Haziran 2013te Gn sonunda stanbul da ok nemli ksm gaz bombasndan etkilenenlerin oluturduu en az 620 kiinin yaraland renildi. 11 Haziran 2013te Ankarada ve stanbulda Gazi Mahallesinde ise akamst balayan eylemlere polis ekipleri akam saatlerinde mdahale etti. 12 HAZRAN 2013 12 Haziran 2013te Tm Trkiyeyi saran protestolar, Babakan Recep Tayyip Erdoann eylemci gruplarn temsilcileriyle grmesinin ve Gezi Park iin referanduma gidilebileceinin ifade edilmesinin ardndan Ankarada devam etti. Eylemlerin 16. gnnde Tunal Hilmi Caddesinde ve Kenndey Caddesinde toplanan gruplara gaz bombalar ve basnl suyla mdahale edildi. 12 Haziran 2013te zmirdeki protesto gsterilerine saldran polisin uygulad iddetin kameralar tarafndan kayt alnmas sayesinde deniz kenarnda oturanlar coplayarak darp eden ve bir kadnn san eken 3 polis memuru balatlan soruturma kapsamnda aa alnd renildi. 12 Haziran 2013te stanbulda ise Taksim Meydannda stant amak iin Sosyalist Demokrasi Partisinin (SDP) il binasndan kan 6 kii polis ekipleri tarafndan darp edilerek gzaltna alnd. 12 Haziran 2013te Kanada televizyonu CBC, stanbulda grev yapan ve protesto eylemlerini takip eden muhabirleri Sasa Petricic ve Derek Stoffeln gzaltna alndn bildirdi. 12 Haziran 2013te, stanbul da youn polis mdahalesi nedeniyle ok sayda yaralnn bulunduu Taksim Gezi Parkndaki revire saat 03.00 sularnda 5 adet gaz bombas atld. 13 HAZRAN 2013 13 Haziran 2013te stanbul Emniyet Mdrlnn Gezi Park evresinde grd baretli, gaz maskeli ya da tbbi maskeli kiileri ayrca bu malzemeleri satan seyyar satclar olmak zere toplam 56 kiiyi gzaltna ald renildi. Gzaltna alnanlar serbest brakld. 13 Haziran 2013te Tm Trkiyeyi saran protestolar, Babakan Recep Tayyip Erdoann eylemci gruplarn farkl temsilcileriyle 2. kez grmesinin ardndan Ankarada devam etti. Eylemlerin 17. gnnde Tunal Hilmi Caddesinde ve Kenndey Caddesinde toplanan gruplara gaz bombalar ve basnl suyla mdahale edildi. 15 HAZRAN 2013 15 Haziran 2013te Babakan Recep Tayyip Erdoann Ankarada yapt mitingde Gezi Park eylemcilerine ynelik yarn boaltrlar boaltrlar, yoksa gvenlik glerimiz boaltmay bilir demesinin ardndan stanbulda polis, Gezi Parkna saldrd. Etkinliklerin, forumlarn yapld, ocuklarn ve yallarn da bulunduu parka saldran polis, ar/lsz/orantsz ekilde gaz bombas, basnl su, cop, plastik mermi kulland. Kullanlan TOMAlarn yetersiz kalmas zerine jandarmaya ait TOMAlarn da eylemcilere kar kullanld grld. Babakann kulland ifadeden sonra gece boyunca Gezi Parkna saldrarak park ele geiren polis, Alman Hastanesine, evredeki binalara snan, oluturulan gnll revirlerde tedavi edilen eylemcilere de saldrd. Eylemcilerin nemli bir ksmn snd Divan Otele de saldran polis otelin iine gaz bombas att. Polisin Divan Otele ynelik saldrs srasnda bir kadnn kanama geirdii ve bebeini drd iddia edildi.

15 Haziran 2013te stanbul da dizine gaz bombas isabet eden Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) yesi Mustafa Keskinin dizinin paraland, ESP l rgt Bakan iek Otlunun gaz bombas kapslyle bacandan, ESP yesi ada Kkbattaln gznden, bir baka ESP yesi Anl alkann da boynundan ve karnndan plastik mermi ile vurularak yaraland renildi. 15 Haziran 2013te stanbul Okmeydan Semtindeki mdahale esnasnda bana gaz bombas kapsl isabet ederek ar yaralanan Berkin Elvann (14) ameliyat edildii ve hayati tehlikesinin bulunduu renildi. 15 Haziran 2013te stanbul Okmeydanndaki protestolara saldran polisin kulland gaz bombasnn kapslnn isabet ettii ili Belediyesi iisi Nuri Durmazn karacierinin yrtld ileri srld. 15 Haziran 2013te Polisin stanbul Osmanbey Metrosunun giriinde att gaz bombasnn isabet ettii Murat ahan (23) gznden yaraland. 15 Haziran 2013te stanbul Taksimdeki polis saldrsn protesto etmek iin Kadkyden Boaz Kprsn yryerek gemek isteyen gruplara da polis ekipleri gaz bombas ve basnl suyla mdahale etti. 15 Haziran 2013te stanbul stiklal Caddesinde polisin saldrsn haberletirmek iin grnt alan Akam Gazetesi fotomuhabiri Ferhat Uludalar, Aslan ahan, MC TV muhabiri Okan Altunkara, MC TV editr Gkhan Biici, DHA muhabiri Uur Can ve Rusyada yaymlanan Novaya Gazeta Gazetesinin muhabiri Arkadiy Babenko gzaltna alnd. 15 Haziran 2013te stanbul Sabaha kadar devam eden saldrlar sonucu onlarca kii yaraland, binlerce insan gaz bombalarndan etkilendi. Gaz bombasna milletvekilleri de maruz kald. Saldry fevkalade dzgn olarak yorumlayan stanbul Valisi Hseyin Avni Mutlu olaylarda 44 kiinin yaralandn iddia etti. Hseyin Avni Mutlu, Gezi Park olaylarna mdahaleyle ilgili btn grntlerin izlendiini, u ana kadar bir polis memurunun aa alndn ve tahkikatn srdn aklad. 15 Haziran 2013te Trkiye Barolar Birlii, stanbulda 15 Haziran ve 16 Haziran 2013teki mdahaleler sonrasnda 251 kiinin gzaltna alndn duyurdu. 15 Haziran 2013te, 11 Haziran 2013te SDP il binasna dzenlenen basknn ardndan gzaltna alnan 72 kiiden SDP Merkez Yrtme Kurulu yesi Ula Bayraktarolu, silahl rgte ye olmak, parti meclisi yesi Doukan ci ile yeler Furkan Tombul ve Ceyhun Dnmez ise yasad rgt yesi olmamakla beraber yasad rgt adna su ilemek iddialaryla tutukland. 15 Haziran 2013deki belirlemelere gre tm Trkiyede eylemler nedeniyle TTBye gre 7822 kii yaralanarak veya kimyasal gazdan etkilenerek hastanelere/gnll revirlere bavurmutur. Maalesef eylemler nedeniyle 4 eylemci, biri polis biri de temizlik iisi olmak zere 6 kii de yaamn yitirmitir. lmlerin ikisi dorudan polisin saldrs gereklemitir: 15 Haziran 2013te Avclar lesinde de youn gaz bombas kullanlmas sonucu protesto eylemlerine katlan Zeynep Eryaar (50) kalp krizi geirerek yaamn yitirdi. 16 HAZRAN 2013 16 Haziran 2013te stanbul da Beikta taraftar grubu arnn yelerine ynelik Gezi Park eylemlerine katldklar gerekesiyle baskn yapan polis ekipleri en az 20 kiiyi gzaltna ald. 16 Haziran 2013te stanbul da Polisin saldrs devam etti. Halaskargazi Caddesindeki protestolarda plastik mermi kullanan polis, Can Tekini ar yaralad. 16 Haziran 2013te stanbuldaki saldrlar Ankarada protesto eden gruplara da saldran polisin att gaz bombas kapslnn isabet ettii Dilan Dursun kafasndan ar yaraland.

16 Haziran 2013te Ankaradaki eylemlerde, ortaya kan kamera kaytlar sonucu kafasndan vurularak ldrlen Ethem Sarslk ldren polisin kimlii belli oldu. Savcla verilen ismin Ahmet ahbaz olduu renildi. Polis memurunun silahndan kan kurunla ar yaralanan Mehmet Ethem Sarslk (26) adl iinin 14 Haziran 2013te beyin lmnn gereklemesinin ve yaplan otopsi sonucu Mehmet Ethem Sarslkn lmne mermi ekirdeinin neden olduunun ortaya kmasnn ardndan vurulduu yerde dzenlenmesi planlanan cenaze trenine polis ekipleri izin vermedi. Mehmet Ethem Sarslkn vurulduu yerde toplanmak isteyen gruplara da polis ekipleri gaz bombalar ve basnl sularla mdahale etti. 16 Haziran 2013teki stanbulda polis saldrsndan kaarak taksiyle evine gitmeye alan Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP) yesi Can Papila, taksiyi durduran polislerce zorla aratan indirilerek polislerin bulunduu bir otobste dvldn aklad. 16 Haziran 2013te Polisin Taksim Meydannda att ses bombasnn yannda patlamas nedeniyle ESP yesi Alihan Alhann sol gznde kalc grme kayb olutuu renildi. Avukat Ahmet Cihan, nsan Haklar Dernei (HD) stanbul ubesinin Beyolundaki binasnn nnde polisin saldrsna urad. Cihann aya krld. Cihan, gaz bombasndan fenalaarak HDye gelenlere tekrar gaz atlmasn nlemeye alyordu. Avukat Cihan, olay yle anlatt: 16 Haziranda, ben ve birka arkadam nsan Haklar Dernei gzlemcileri olarak Dolmabahedeydik. Oradaki olaylar bitince, HDnin Beyolundaki binasna gittik. Ara sokaklarda niformal polisler yanlarndaki ellerinde sopa olan sivil giyimli kiilerle birlikte dolayorlard, eylemcileri kovalyorlard, gaz bombal saldrya devam ediyorlard. Gaz bombasndan rahatszlanan birok insan HD binasndayd. Akamst 16:00 gibi HD binasnn sokana 20 kadar sivil giyimli kii ve polis girdi. Kendilerine doru giderek avukat kimliimi ve grevli kimliimi gsterdim ve Ltfen bu sokaa gaz atmayn, ieride yarallar var dedim. ki evik kuvvet polisi bararak zerime saldrd. Coplarla dvdler, bu srada gaz bombas da atyorlard. Saldrnn ardndan hastaneye giden Cihan, ayann krlm olduunu rendi. Cihan stanbul Cumhuriyet Basavclna su duyurusunda bulunduunu, ayrca tazminat davas aacan aklad. Kendisine saldran polislerin kask numaras olmadn syleyen Cihan, Esas saldran, dven polislerde numarasz kask vard, yanlarnda kasknda numara olan baka resmi polisler de bulunuyordu dedi. 17 HAZRAN 2013 17 Haziran 2013te Orduda, Taksim Gezi Park eylemlerine destek amacyla bir grup gen tarafndan sahile kurulan adr kampna baklarla gelen ve eylemcilerle tartan 5 kii polis tarafndan yakalanarak gzaltna alnd 17 Haziran 2013te, stanbul daki Gezi Park eylemlerine destek veren bir grup gen, Atatrk Park lk Adm Ant nnde iki gn nce adr kamp kurdu. 16 adrla eyleme katlan yaklak 25 kii bu akam da eylemlerini srdrrken bir grup gen ekmek baklaryla adrlarn bulunduu alana geldi. Eylemcilerle tartarak Atatrk Posterli Trk Bayran alan genler olay yerinde polisin hzl mdahalesiyle gzaltna alnd. Genlerin parka att iddia edilen 2 ekmek bana ise polis tarafndan el konuldu. 5 kii stleri arandktan sonra daha sonra polis merkezine gtrld. 17 Haziran 2013te Taksim Meydanndaki gelimeleri takip eden El-Cezire Trk kanal kameramanlar Kemal Soukdere ve Alper akc yaklak 30 kiilik polis grubu tarafndan darp edildi. 17 Haziran 2013te stanbulun ili lesinde greve ilikin basn aklamas yapan DSK yelerine polis ekipleri gaz bombalar ve basnl suyla mdahale etti. stanbul ve Ankaradaki eylemlere yasal olmad gerekesiyle izin verilmezken stanbulda polis boyal mermi kulland.

17 Haziran 2013te Adanada AKP il binasna yrmek isteyen gruba gaz bombas ve basnl suyla mdahale eden polis ekipleri 25 kiiyi gzaltna ald. 17 Haziran 2013te stanbulda stiklal Caddesinde toplanarak Taksim Meydanna kmak isteyenlere saldran polis, Kzlbayrak Gazetesi muhabiri Mehmet Ali Kl darp etti. 17 Haziran 2013te Taksim Meydannda durarak eylem yapan bir kiiye destek vermek iin durarak eylem yapanlara da mdahale eden polis ekipleri 10 kiiyi gzaltna ald. 17 Haziran 2013te Ethem Sarslkn cenazesi iin Kzlayda toplananlara saldran polisin kulland gaz kapsllerinden birinin kapslnn isabet ettii Mehmet Kale bandan yaraland ortaya kt. 17 Haziran 2013te Eskiehirde kurulan direni adrlarna da mdahale eden polis ekipleri adrlar kaldrdktan sonra en az 5 kiiyi gzaltna ald. 17 Haziran 2013te Devam eden ve artan polis iddeti nedeniyle sendikalarn ve meslek rgtlerinin aldklar karar dorultusunda lke genelinde i brakma eylemleri yapld. 17 Haziran 2013te Ankaradaki Gezi Park eylemlerinde 1 Haziran 2013te Ethem Sarslk bandan silahla vurarak ldrd iddia edilen ve kimlii gizli tutulan polis memurunun kimlii, yazl talimattan 11 gn sonra savcla iletildi. evik Kuvvet ube Mdrlnde grevli polis memurunun adnn A.. olduu ve Ankara Valiliinin talimatyla aa alnd renildi. 18 HAZRAN 2013 18 Haziran 2013te Devrimci i Sendikalar Konfederasyonu (DSK), Kamu Emekileri Sendikalar Konfederasyonu ( KESK ), Trk Mhendis ve Mimar Odalar Birlii ( TMMOB ), Trk Tabipleri Birlii (TTB) ve Trk Di Hekimleri Birlii (TDB) Gezi Parkna ynelik Cumartesi gecesi yaplan polis mdahalesini protesto iin ald genel grev karar dorultusunda stanbulda yry yapld. KESK kortejinin Tnel Meydannda yapt eylemde polis yrye izin vermedi. KESKin dalacaz aklamasnn ardndan polis bariyerleri at. Ancak kalabalktaki baz gruplar dalmayarak stiklal Caddesinden Taksime doru yrmeye balad. Grup Taksim Meydan giriine geldiinde evik kuvvet ekipleri ile kar karya geldi. Yaplan anonslarla grubun dalmas istendi. Ancak grup ikazlara uymaynca polis grubu kovalamaya balad. Polis gruba boyal mermi skarak datt. 18 Haziran 2013te, Gezi Park direniine destek verdikleri gerekesiyle Ankarada yaplan e zamanl operasyonlarda yaklak 30 kii gzaltna alnrken, dosyaya gizlilik karar getirildii renildi.Gezi Park direniilerine ynelik 28 Maystan bu yana polisin devam eden iddetini protesto ettikleri iin gerekesiyle Ankarada TEM polisleri tarafndan 26 eve e zamanl olarak operasyon gerekletirildi. Halkevleri, ESP, BDSP ve Odak yelerinin evlerine gerekletirilen operasyonlarda yaklak 30 kii gzaltna alnd. 18 Haziran 2013te Ankarada ve Eskiehirde eylemler devam ederken polis yine mdahale ederek eylemcilere kar gaz bombas ve basnl su kulland. stanbul Emniyet Mdrlnden nceden belirlenen 2 bin 200 personelin il d tayinlerinin ve ark hizmetinin Gezi Park eylemleri dolaysyla 1 yl durdurulduu, yllk izinlerin de yine ayn gerekeyle ertelendii ileri srld. 19 Haziran 2013 19 Haziran 2013te stanbul da Beikta taraftar grubu arnn yelerine ynelik Gezi Park eylemlerine katldklar gerekesiyle 16 Haziran 2013te baskn yapan polis ekiplerinin gzaltna ald 20 kiiden Halil brahim Erol ve brahim Halilullah Turan silah ve mermi bulundurmak sulamasyla tutukland.

19 Haziran 2013te, Kocaelinin Derince lesinde Gezi Parkna polis saldrsn protesto eylemi srasnda cami bastklar iddiasyla 6 kii gzaltna alnd. 19 Haziran 2013te Gezi Parkna dair aklama yapan AKP Genel Bakan Yardmcs Hseyin elik yarg kararnn idarenin lehinde kmas halinde stanbul snrlar ierisinde halk oylamas yaplacan ifade etti. 20 HAZRAN 2013 20 Haziran 2013te Kocaelinin Derince lesinde 19 Haziran 2013te, Gezi Parkna polis saldrsn protesto eylemi srasnda cami bastklar iddiasyla gzaltna alnan 6 kiiden Halkevleri yesi 2 kii kamu malna zarar verdikleri iddiasyla tutukland. 20 Haziran 2013te Ankarada Gezi Park protestolarna destek vermek amacyla yaplmak istenen eyleme polis ekipleri basnl suyla ve gaz bombalaryla mdahale eden polis ekipleri protestocu gruplarn Kennedy Caddesinde toplanmasna izin vermedi. 20 Haziran 2013te zmirde Gndodu Meydanna Gezi Park eylemleriyle dayanmak amacyla kurulan adrlara saldran polis ekipleri 70 kiiyi gzaltna ald. Babakan Recep Tayyip Erdoann protesto edildii Mersinde, eylemcilere polisin sert mdahalesi sonras 8 kii gzaltna alnrken, onlarca kii ise cop ve plastik mermi darbeleriyle yaraland. Akdeniz Olimpiyatlarnn al iin Mersine gelen Babakan Erdoan protesto etmek amacyla yry dzenlemek isteyen kitleye ynelik polisin sert mdahalesinin ardndan 8 kii gzaltna alnd. Polisin mdahalesi srasnda ok sayda yurtta kullanlan plastik mermi ve cop darbeleri nedeniyle kafasndan ve vcudunun deiik yerlerinden yaraland. Polisin mdahalesine ramen dalmamakta ve KPA AlVeri Merkezine yrmekte srar eden eylemciler, sk sk Babakan Erdoan ve AKP aleyhine slogan att. Her yer Taksim her yer direni, Gezi tutsaklar onurumuzdur, Faizme kar omuz omuza ve Emekiye deil barikatya barikat sloganlarn atan kitle ile birlikte Forum Al-Veri Merkezini saat 17.00den bu yana ablukaya alan polislerin bekleyii devam ediyor. Yaklak bir saat nce eylem alanna gelen CHPli milletvekilleri Aytu Atc ve Vahap Seerin polis ile yapt grmeler sonusuz kald. 20 Haziran 2013te, 1 Haziran 2013te Gezi Parkna polis ekipleri tarafndan dzenlenen saldr srasnda gsteriye katlan bir kiiyi dven Beyolu le Emniyet Mdrl Gvenlik Brosunda grevli B.E. adl sivil polis memurunun aa alnd, Gezi Parkndaki adrlar yaktklar tespit edilen 7 itfaiye memurunun da aa alnmalarnn talep edildii renildi. ncelenen grntler sonunda stanbul Bykehir Belediyesinin 4 zabta memuru ile bir teknisyen yardmcsn aa ald renildi. 21 HAZRAN 2013 21 Haziran 2013te, 18 Haziran 2013 sabah Terrle Mcadele ubesine bal polis ekiplerinin Ezilenlerin Sosyalist Partisi (ESP), Halkevleri, Bamsz Devrimci Snf Platformu, Odak Dergisi, zgr Radyo, Etkin Haber Ajans, Atlm Gazetesine, sz konusu kurumlarn yelerinin, alanlarnn, okurlarnn evlerine dzenledii e zamanl basknlar sonucu gzaltna alnanlardan ESP Genel Bakan Yardmcs ve stanbul l Bakan iek Otlu, ESP MYK yesi Diner Ergn, ESP stanbul l yneticisi ve HDK stanbul Meclisi Yrtme Kurulu yesi Erdal Demirhan, ESP stanbul l yneticisi Goncagl Telek, HDK Yrtme Kurulu yesi Alp Altnrs, Pir Sultan Abdal Kltr Dernei Ataehir ube yneticisi Ali Karaay ile ESP yeleri Ali Snmez Kayar, Ali Haydar Akdeniz, Boran Atc, Emrah Grda, Erhan Baybekman, Ersin Topu, Hasan Tun, Hseyin ahin, Mustafa Diren Saygl, Salih Coar, Sercan Gen ve mit Yetik adl 18i yasad rgt yesi olduklar ve kamu malna zarar verdikleri sulamalaryla tutukland.

21 Haziran 2013te Adanada dzenlenen e zamanl ev basknlar sonucu ESP yesi 2 kii, Halkevleri yesi 3 kii ve Toplumsal zgrlk Parti Giriimi (TPG) yesi bir kii gzaltna alnd. 21 Haziran 2013te Mersinde Gezi Park eylemlerine destek vermek iin yrmek isteyen gruba polis ekiplerinin mdahale etmesi sonucu gsteriye katlan 4 kii ile 2 polis memuru yaraland, 8 kii de gzaltna alnd 22 HAZRAN 2013 22 Haziran 2013te, Taksim Dayanmasnn akam saatlerinde gerekletirdii bulumaya Taksimde mdahale etti. Mdahale de ok sayda kiinin yaraland renildi. 23 HAZRAN 2013 23 Haziran 2013te, Taksim Dayanmasnn 22 Haziran akam saatlerinde gerekletirdii bulumaya saldran polis Taksimde yine terr estirdi. Sivil polisler sokak banda kuattklar insanlar rehin alrken, evik kuvvet ise Tomalar ve plastik mermi ve gaz skan akrepler eliinde stiklal caddesini OHALa dntrd. Olaylar srasnda ANF muhabiri Zeynep Kuray da polis tarafndan darp edildi. Darbe grntlerini aratmayan Taksimde evik kuvvetin att gaz bombalarnn kapsllerinden ok sayda kii yaraland. 23 Haziran 2013te, Ankarada Gezi Park direniine destek vermek iin gece Dikmen ve Kennedy caddelerinde dzenlenen eylemlere saldran polis ok sayda eylemciyi gzaltna ald. Dn akam saatlerinde her iki caddede toplanan protestocular Her yer Taksim her yer direni sloganyla eylem dzenledi. Eylemlere polis tazyikli su ve gaz bombalaryla saldrrken zellikle Dikmende youn atmalar yaand. Dikmen caddesi zerinde binlerce kii barikatlar kurarak polis saldrsna kar direnirken atmalar 5 saat kadar srd. 24 HAZRAN 2013 24 Haziran 2013te zmirde Terrle Mcadele ubesine bal polis ekiplerinin dzenledikleri e zamanl ev basknlar sonucu 12 kii gzaltna alnd. 24 Haziran 2013te Ankaradaki Gezi Park eylemlerinde 1 Haziran 2013te Ethem Sarslk bandan silahla vurarak ldren polis memuru Ahmet ahbaz, ifadeye arld savclk tarafndan tutuklanmas talebiyle sevk edildii Ankara 13. Sulh Ceza Mahkemesince tutuksuz yarglanmak zere serbest brakld. Adl kontrol art getirilen Ahmet ahbazn serbest braklmasna gereke olarak da polis memurunun meru mdafaa snrlar iinde kalmas gsterildi. ileri Bakan Muammer Gler, Antalyada 2 Haziran 2013te Gezi Park eylemine katlan 3 kiiyi bir otoparkta dvdkleri grntlenen polis memuru 17 kiiyle ilgili soruturma balatldn aklad. 24 Haziran 2013te Adana'da Gezi Park eylemleri nedeniyle yaplan operasyonda gzaltna alnan 11 kiiden 6's, tutuklama talebiyle mahkemeye sevk edildi. le saatlerinde ifadeleri alnmaya balanan 6 kiiden 5'i tutuklanarak cezaevine gnderildi. Mcadele Birlii dergisi muhabiri Ula Yldz, ESP'den Mehmet elik, renci Kolektifleri'nden Orbay Gayret, GD'nden Ferhat Tretken, ve Anl Kkrecep tutukland. BDSP'li Zemin Demirel ise denetimli serbestlik ile serbest brakld.Tutuklanan be kii "internet zerinden illegal rgtler adna arlar yapmak"la sulanyor. 24 Haziran 2013te Adanada 21 Haziran 2013te dzenlenen e zamanl ev basknlar sonucu gzaltna alnanlardan 5i daha karldklar mahkeme tarafndan tutukland. 24 Haziran 2013te Antalyada 1 Haziran 2013teki gsteriye mdahale eden polisin att gaz bombasnn kapslnn arpt Vedat Ouzun (18) ise sa gznn grme yetisini kaybettii renilmiti. Tedavi Akdeniz niversitesi Eitim ve Aratrma Hastanesinde devam eden Vedat Ouzun sa gz alnd. Vedat Ouza 2 ay sonra protez gz taklaca renildi. 24 Haziran 2013te Ankarada Terrle Mcadele ubesine bal polis ekiplerinin dzenledikleri e zamanl ev basknlar sonucu 20 kii gzaltna alnd. polis

24 Haziran 2013te zmirde Gezi Park eylemlerine katldklar gerekesiyle Terrle Mcadele ubesine bal polis ekiplerinin dzenledikleri e zamanl ev basknlar sonucu 12 kii gzaltna alnd. 24 Haziran 2013te zmirde Gezi Park eylemlerine katldklar gerekesiyle gzaltna alnanlardan Sleyman Gksel Yerdut grd ikence nedeniyle kolunun krld, Mehmet Polatn ise parmann kt ifade edildi. 25 Haziran 2013 sabah saatlerinde 9 ayr yere yaplan basknla gzaltna alnan 8 kii ve zgr Gelecek Gazetesi Erzingan (Erzincan) muhabiri etin Kirsiz gzaltna alnd. Kirsiz, daha nce de her frsatta gzaltna alnyor ve tehdit ediliyordu. Gz altna alnanlardan etin Kirsiz tutuklanarak Erzurum H tipi cezaevine gtrld. 25 HAZRAN 2013 25 Haziran 2013te Ankarada sabah saatlerinde yaplan ev basknlarnda 1 YDG, 2 Partizan okuru, ESP, ODAK ve SDP yeleri gzaltna alndlar. 25 Haziran 2013te Ankarada de devam eden Gezi Park eylemlerine eylemin yapld Dikmen Caddesinde basnl su ve gaz bombalaryla saldran polis ekipleri 16 kiiyi gzaltna ald. 25 Haziran 2013te Ankarann Keiren lesinde ncirli Parknda toplanarak eylem yapan gruba satrla saldran ar sac bir grubun 2 kiiyi yaralad renildi. 25 Haziran 2013te Ankarada de devam eden Gezi Park eylemlerine eylemin yapld Dikmen Caddesinde basnl su ve gaz bombalaryla saldran polis ekipleri 16 kiiyi gzaltna ald. 25 Haziran 2013te Ankarann Keiren lesinde ncirli Parknda toplanarak eylem yapan gruba satrla saldran ar sac bir grubun 2 kiiyi yaralad renildi. 25 Haziran 2013te Beikta taraftar grubu arnn yelerine ynelik Gezi Park eylemlerine katldklar gerekesiyle 16 Haziran 2013te baskn yapan polis ekiplerinin gzaltna ald 20 kiiden Halil brahim Erol ve brahim Halilullah Turan silah ve mermi bulundurmak sulamasyla 19 Haziran 2013te tutuklanmt. Tutuklulardan Halil brahim Erol yaplan avukatnn yapt itirazn ardndan serbest brakld. 26 HAZRAN 2013 26 Haziran 2013te Eskiehirde polis ekiplerinin dzenledikleri ev basknlar sonucu 7 kii gzaltna alnd. 26 Haziran 2013te Kocaelide Terrle Mcadele ubesine bal polis ekiplerinin dzenledikleri e zamanl ev basknlar sonucu 2 kii gzaltna alnd. 26 Haziran 2013te Ankarada gzaltna alnan bir kii Ethem Sarslkn cenaze treninde Trk bayra yakt iddiasyla karld mahkeme tarafndan tutukland. 26 Haziran 2013te Ankarada devam eden Gezi Park eylemlerine eylemin yapld Dikmen Caddesinde basnl su ve gaz bombalaryla saldran polis ekipleri 10 kiiyi gzaltna ald. 26 Haziran 2013te Ankarada de devam eden Gezi Park eylemlerine eylemin yapld Dikmen Caddesinde basnl su ve gaz bombalaryla saldran polis ekiplerinin gzaltna ald 10 kiiden E.K., emniyet Mdrlnde verdii ifadede, gzaltna alnarak bindirildii zrhl akrep tipi arata fiziksel cinsel saldrya uradn syledi. 27 HAZRAN 2013 27 Haziran 2013te zmirde 24 Haziran 2013te Terrle Mcadele ubesine bal polis ekiplerinin dzenledikleri e zamanl ev basknlar sonucu gzaltna alnanlardan Seyithan Korkmaz, Pnar Trk, Sercan stnda, Sleyman Gksel Yerdut, Mehmet Polat, Gizem Trkmen, Grkem zer, Bar Bulut, Mslm Gvendir, Ali Hizmeti ve Emre Kaplan adl 11i karldklar mahkeme tarafndan tutukland.

27 Haziran 2013te Kahramanmaran Nurhak lesinde yaplan Gezi Park eylemlerine katldklar iin gzaltna alnan Eitim-Sen Temsilcisi Ebu Hamza elik, Eitim-Sen yesi Ali Orak ve ESP yesi rfan Gl saatlik sorgunun ardndan serbest brakld. 28 HAZRAN 2013 28 Haziran 2013te Sakarya Cumhuriyet Basavclnn Gezi Park eylemlerine katldklar gerekesiyle 76 kii hakknda soruturma balatt renildi. 28 Haziran 2013te Gaziantepte 13 Haziran 2013teki eylemlere evinin balkonundan tencere ve tava ile ses kartarak katlan Zeynep Yaara Kabahatlar Kanununa muhalefet ettii gerekesiyle 88 lira para cezas verildi. 28 Haziran 2013te stanbulda yaanan olaylarda polisin saldrs nedeniyle bir ay i gremez raporu alan Murat Dilberolu, kendisine ikence yapan ve telefonunu gasp eden polisler hakknda su duyurusunda bulundu. 28 Haziran 2013te Ankarada de devam eden Gezi Park eylemlerine eylemin yapld Tunal Hilmi Caddesinde ve Kuulu Parkta basnl su ve gaz bombalaryla saldran polis ekipleri 1 kiiyi gzaltna ald. 28 Haziran 2013te Adanada ve Mersinde ESP il binasna ve evlere e zamanl basknlar dzenleyen polis ekipleri, 4 Adanada olmak zere toplam 5 kiiyi gzaltna ald. 28 Haziran 2013te Ankarada 25 Haziran 2013te Terrle Mcadele ubesine bal polis ekiplerinin dzenledikleri e zamanl ev basknlar sonucu gzaltna alnanlardan 13 karldklar mahkeme tarafndan yasad rgt yesi olduklar, kamu malna zarar verdikleri ve insan ldrmeye teebbs ettikleri sulamalaryla tutukland. 30 HAZRAN 2013 30 Haziran 2013te Mersinde dzenlenen Gezi Park protesto gsterilerine basnl suyla mdahale eden polis ekipleri 8 kiiyi gzaltna alrken, kan olaylar sonucu 8 polis, 7 sivil ve 2 gazeteci yaraland. 30 Haziran 2013te Gezi Park eylemleri dneminde balayan forumlarn merkezlerinden biri olan stanbulun Kadky lesindeki Yourtu Parkna sabaha kar 10-15 kiilik bir grup tarafndan dzenlenen bakl saldr sonucu 2 kii yaraland. Antalyada 1 Haziran- 2 Haziran ve 3 Haziran 2013te dzenlenen Gezi Park eylemlerine katldklar gerekesiyle gzaltna alnan 212 kiiden antalarnda molotofkokteyli bulunduu iddia edilen ve adlar aklanmayan iki lise rencisi hakknda balatlan soruturma sonunda Antalya Cumhuriyet Savcs Osman anal tarafndan hazrlanan iddianamede 2 ocuun tehlikeli madde bulundurmak ve 2911 sayl Toplant ve Gsteri Yryleri Yasasna muhalefet etmek sulamalarndan 15 yla kadar hapis cezasyla cezalandrlmalar talep edildi. 2 ocuun yarglanmasna Antalya 16. Asliye Ceza Mahkemesinde yarglanmasna nmzdeki gnlerde balanacak. 30 Haziran 2013te Mersinde dzenlenen protesto gsterilerine basnl suyla mdahale eden polis ekipleri 8 kiiyi gzaltna alrken, kan olaylar sonucu 8 polis, 7 sivil ve 2 gazeteci yaraland. 1 TEMMUZ 2013 1 Temmuz 2013te Ankaradaki Gezi Park eylemlerinde 1 Haziran 2013te Ethem Sarslk bandan silahla vurarak ldren polis memuru Ahmet ahbaza Ankara Valilii tarafndan 24 saat yakn koruma verildii renildi. Ethem Sarslkn ldrlmesine ilikin soruturmada olay srasnda grev yapan polis memurlarnn tank olarak ifadelerine bavurulduu 1 Temmuz 2013te renildi. fade veren polis memurlarnn Ethem Sarslkn vurulma ann grmediklerini syledikleri ifade edildi. 2 TEMMUZ 2013 2 Temmuz 2013te Kltr ve Turizm Bakanlnn, Gezi Parkyla ilgili verilen yrtmeyi durdurma kararna kar yapt itiraz stanbul 6. dare Mahkemesi tarafndan oy okluuyla reddedilirken stanbul

1. dare Mahkemesinin ise 6 Haziran 2013 tarihli kararyla Taksim Meydan Yayalatrma Projesini iptal ettii ortaya kt. Bolu Valiliinin ve Emniyet Mdrlnn 11 Haziran 2013te gnderdikleri tutanak dorultusunda Bolu Belediyesinin, Gezi Park eylemleri nedeniyle zzet Baysal Caddesinde afi asan 9 kiiye Kabahatler Kanununa muhalefet ettikleri gerekesiyle biner lira para cezas verdii 3 Temmuz 2013te renildi. 3 TEMMUZ 2013 3 Temmuz 2013te Ankaradaki Gezi Park eylemlerinde 1 Haziran 2013te Ethem Sarslk bandan silahla vurarak ldren polis memuru Ahmet ahbazn meru mdafaa snrlar iinde kald iddiasyla tutuksuz yarglanmak zere serbest braklmasna Ethem Sarslkn yapt itiraz Ankara 8. Asliye Ceza Mahkemesi ailenin salverme kararna itiraz hakknn olmad gerekesiyle reddetti. 3 Temmuz 2013te, Ankaradaki Gezi Park eylemlerine katldklar iin tutuklananlardan Hakan Keskin Yusufcan Yldrm 4 Temmuz 2013te avukatlarnn yaptklar itirazlar sonucu serbest brakld. 4 TEMMUZ 2013 4 Temmuz 2013te Bursada ev basknlar dzenleyen Terrle Mcadele ubesine bal polis ekipleri Temel Haklar Dernei yesi 16 kiiyi gzaltna alrken operasyonun gerekesi hakknda aklama yaplmad. 5 TEMMUZ 2013 5 Temmuz 2013te stanbulda Gezi Parkna ynelik mdahaleler ve polisin uygulad iddet nedeniyle balayan eylemler srasnda 3 Haziran 2013te Hatayda katld eylemde yaamn yitiren Ahmet Cmertin (22) n otopsi raporunda Abdullah Cmertin ateli silahla ldrlm olma ihtimalinin bulunduu bilgisi ortaya kt. 5 Temmuz 2013te Gezi Park eylemlerine katld iddiasyla Terrle Mcadele ubesine bal polis ekiplerinin zmir merkezli olmak zere stanbul, Manisa, Ankara ve Batmanda dzenledikleri ev basknlar sonucu 15 kii gzaltna alnd. 5 Temmuz 2013te, 31 Mays 2013te stanbuldaki Gezi Park eylemleri srasnda Tarlaba Bulvarnda polisin att plastik mermiyle yaralanan Volkan Kesanbilicinin yaplan ameliyatnda gzn plastil merminin iinde yer alan metal bilyeler nedeniyle kaybettii ortaya kt. 5 Temmuz 2013te Antakyada 3 Temmuz 2013te eylemlerde para dattklar iddiasyla polisin dzenledii basknlar sonucu gzaltna alnan 8 kiiden 6snn snrd edildii, Trkiye vatanda 2sinin ise serbest brakld renildi. 5 Haziran 2013te Adanadaki Gezi Park eylemlerine katld gerekesiyle 24 Haziran 2013te tutuklanan Mcadele Birlii Dergisi muhabiri Ula Yldz, avukatnn yapt itiraz sonucu serbest brakld. 5 Temmuz 2013te Antalyann Finike lesindeki Gezi Park eylemlerine evlerinin balkonundan tencere ve tava ile ses kartarak katlan 2 kiiye Kabahatlar Kanununa muhalefet ettikleri gerekesiyle 88er lira para cezas verildii renildi. 6 TEMMUZ 2013 6 Temmuz 2013te Bursadaki Gezi Park eylemlerine katldklar gerekesiyle 4 Temmuz 2013te dzenlenen ev basknlar sonucu Terrle Mcadele ubesine bal polis ekipleri tarafndan gzaltna alnan Temel Haklar Dernei yesi 16 kiiden 8i yasad DHKP/C rgt yesi olduklar iddiasyla tutukland. 7 TEMMUZ 2013 7 Temmuz 2013te stanbul Taksimde toplanan gruplara saldran polislerin kask numaralarnn bulunmad ortaya karken TGS polisin, sar basn kart bulunan gazetecileri de darp ettiini anlatt. Edinilen bilgilere gre 13 basn yayn alan darp edilirken 2si de gzaltna alnd. TGSnin verilerine

gre Aydnlktan neren ve zmen hala gzaltna bulunuyor. Yaraland renilen gazeteciler ise yle: BirGnden Onur Erem basn kartn gstermesine ramen polis tarafndan copland. Serbest gazeteci Evrim Kurdolu polisler tarafndan copland. Szcden Eda Snmez gaz bombas nedeniyle geici krlk yaad. Evrenselden zcan Yaman biber gaz fiei ile enesinden yaraland. Milliyetten Yunus Dalg TOMAnn nne frlatld, yaraland ve objektifi krld. Milliyetten Arif Balkan plastik mermiyle yaraland. Tue Tatari polis tarafndan yere atld, tartakland ve hakaret edildi. Halk TVden Makbule Cengiz polis tarafndan tartakland, kolunda morluklar meydana geldi. Ulusal Kanaldan engl Derin plastik mermiyle bacandan yaraland. Sol Gazetesinden Dilem Tatan plastik mermiyle bacandan yaraland. Gerek Gndemden Bar Yarkada boyal plastik mermiyle vuruldu. bianetten Elif Akgl boyal plastik mermiyle vuruldu. MC TVden Gkhan Biici boyal plastik mermiyle vuruldu. 7 Temmuz 2013te stanbul 1. dare Mahkemesinin Taksim projesini iptal etmesinin ardndan 6 Temmuz 2013te Gezi Parkna gitmek iin stiklal Caddesinde ve Taksim Meydannda toplanan halka, polis gaz bombas, tazyikli su ve plastik mermilerle saldrd. Gece boyunca stiklal Caddesinin ara sokaklarnda ve Taksim Meydan civarnda devam eden saldrlar srasnda esnaf olduklar belirtilen 4 kii Talimhanede halka satrlarla saldrd. Gzaltna alnan 4 kii tutuklanmalar talebiyle sevk edildikleri mahkeme tarafndan serbest brakld. Gece sonunda 59 kiinin gzaltna alnd, onlarca insann yaraland renildi. 8 TEMMUZ 2013 8 Temmuz 2013te stanbulda 6 Temmuz 2013teki saldrnn ardndan gzaltna alnan 59 kiiden Ahmet Erol, Ahmet Kayc, Ali Sariek, Alican Snnetiolu, Mehmet Yaln, Ouz Tekin, zgr Yldrm, Umut Akgl adl 8i grevli polis memuruna mukavemet ettikleri ve 2911 sayl Toplant ve Gsteri Yryleri Kanununa muhalefet ettikleri sulamalaryla tutukland. 9 TEMMUZ 2013 9 Temmuz 2013te Kocaelide dzenlenen Gezi Park eylemlerine destek eylemlerine katldklar iddiasyla dzenlenen e zamanl ev basknlar sonucu 7 kii gzaltna alnd. 9 Temmuz 2013te Polisin saldrs sonucu 15 Haziran 2013ten bu yana kapal tutulan Gezi Park, saat 13.30da halkn kullanmna aldktan sonra saat 17.00de park aan stanbul Valisinin talimatyla tekrar kapatld. Parkn halkn kullanmna kapatlmasn ve polisin tutumunu protesto eden Taksim Dayanmasnn eylemine de polis biber gaz, basnl su ve plastik mermiyle saldrd. Saldrnn ardndan 7si Taksim Dayanmas Grubu yesi olmak zere toplam 37 kii gzaltna alnrken, biri ar en az 9 kii de yaraland. Gezi Park ise gece yeniden ald. Taksim Dayanmasna saldrlar esnasnda gstericilere silahyla 6 el ate eden bir kii ise gzaltna alnd. 9 Temmuz 2013te stanbulda Gezi Park eylemlerine polisin saldrs nedeniyle 3 Haziran 2013te Eskiehirdeki protesto gsterilerine katldktan sonra yolda kimlii hala belirlenemeyen kiilerce sopalarla dvlen Ali smail Korkmaz (19) bilinci kapal halde bekletildii hastanede yaamn yitirdi. 9 Temmuz 2013te Gezi Park eylemlerine katldklar iddiasyla Terrle Mcadele ubesine bal polis ekiplerinin 5 Temmuz 2013te zmir merkezli olmak zere stanbul, Manisa, Ankara ve Batmanda

dzenledikleri ev basknlar sonucu gzaltna alnarak zmire getirilen 15 kiiden 13 karldklar mahkeme tarafndan 9 Temmuz 2013te yasad rgt yesi olduklar sulamasyla tutukland. 9 Temmuz 2013te stanbulda halka saldran polisin gzaltna ald Taksim Dayanmas grubu yesi 7 kiinin evi, karlan arama kararnn ardndan kaplar krlarak arand. stanbulda 6 Temmuz 2013te halka saldran polisin gzaltna ald 59 kiiden tutuklanan 8 kiiyi savunmak iin alayan Adliyesine gelen avukat, polisler tarafndan dvldklerini akladlar. 9 Temmuz 2013te Gezi Parknda toplananlara saldran polisin gaz bombas kapslyle bandan ar yaralad Mustafa Ali Tombulun (16) iki hafta sreyle uyutulmasna karar verildii renildi. 9 Temmuz 2013te Taksim Dayanmasna saldrlar esnasnda gstericilere silahyla 6 el ate eden A.S. ayn gn karld mahkemece tutuklanrken, satrlarla halka saldran 4 kiinin serbest braklmasna savc tarafndan yaplan itiraz ise reddedildi. 9 Temmuz 2013te Ankaradaki Gezi Park eylemlerinde 1 Haziran 2013te Ethem Sarslk polis memuru Ahmet ahbazn bandan silahla vurarak ldrd esnada olay yerini grntleyen mobese kamerasnn aalarn yapraklarn kaydettii ortaya kt. 10 TEMMUZ 2013 10 Temmuz 2013te Kocaeli'de Gezi Park direniine katldklar gerekesi gzaltna alnan 18 kiiden 4' tutukland. Kocaeli'de, Gezi Park eylemlerine destek verdikleri gerekesiyle 9 Temmuz gn sabah saatlerinde gerekletirilen ev basknlarnda gzaltna alnan 18 kiiden 10'u tutuklanmalar talebi ile nbeti mahkemeye sevk edildi. Mahkemedeki ilemlerin ardndan 6 kii serbest braklrken, Yeim akmak, alar zkan, Samet Yiitalp Aslan ve Hazal Tokmak tutuklanarak, cezaevine gnderildi.

EK 2: TABP ODALARI VE HEKMLERDEN DERLENEN VERLER (31 MAYIS - 17 HAZRAN) STANBUL TOPLAM YARALI 4477 BAVURU (KAMU-ZEL HASTANE VE REVR TOPLAMI) AIR YARALANMA 21 LM 1 AIKLAMA TOPLAMDA 4 KNN HAYAT TEHLKES DEVAM EDYOR. 6 K AIR-KIRIKLI KAFA TRAVMASINA URADI 6 K GZN KAYBETT. SADECE 16 HAZRAN 2013 VERLER: TOPLAM 132 YARALI BAVURUSUNA ULAILABLD 2 AIR YARALI: 1 AIR KAFA TRAVMASI (14 YAINDA, AMELYATTAN IKTI, YOUN BAKIMDA YATIYOR, HAYAT TEHLKES DEVAM EDYOR), 1 PNOMOTORAKS( GS CERRAHSNDE YATIYOR) 7 HAFF-ORTA, 1 AIR DERECEL; 8 KAFA TRAVMASI, GZE GELEN PLASTIK MERM SONUCU 1 KDE GRME KAYBI RSK 20 TOMA SUYUNDAN KAYNAKLI YANIK DERLERN GAZ KAPSL, PLASTK MERM, DARP NEDENYLE ETL KIRIKLAR, YUMUAK DOKU YARALANMALARI VE BBER GAZINA BALI PROBLEMLEROLUTURUYOR. ANKARA TOPLAM YARALI 1350 BAVURU (991 HASTANE + 539 GNLL REVRLER ) AIR YARALANMA 21 LM 1 AIKLAMA TOPLAMDA 7 AIR-KIRIKLI KAFA TRAVMASI 4 GRME KAYBI SADECE 14-15-16 HAZRAN 2013 VERLER: 185 YARALI BAVURUSU VAR. 2 AIR YARALI; BR AIR KAFA TRAVMASI, AMELYAT EDLD, YOUN BAKIMDA YATIYOR. HAYAT TEHLKES MEVCUT BR KDE GRME KAYBI DERLERN GAZ KAPSL, PLASTK MERM, DARP NEDENYLE ETL KIRIKLAR, YUMUAK DOKU YARALANMALARI VE BBER GAZINA BALI PROBLEMLER OLUTURUYOR. 800 2 -

ZMR TOPLAM YARALI BAVURU AIR YARALANMA LM AIKLAMA ANTAKYA

TOPLAM YARALI BAVURU AIR YARALANMA LM AIKLAMA ADANA TOPLAM YARALI BAVURU AIR YARALANMA LM AIKLAMA

161 3 1 1 SPLENEKTOM, 2 EPDURAL KANAMA 162 6 1 5 KAFA TRAVMASI 10 YAINDA BR OCUKTA KALA KIRII VAR. 1 POLS MEMURU KPRDEN DME SONUCU HAYATINI KAYBETT. 300 3 2 YOUN BAKIM, 1 KAFA TRAVMASI (HAYAT TEHLKES DEVAM EDYOR) 50 1 1 GRME KAYBI RSK 17 1 1 KAFA TRAVMASI 2 1 KAFA TRAVMASI 155 10 -

ESKEHR TOPLAM YARALI BAVURU AIR YARALANMA LM AIKLAMA MULA TOPLAM YARALI BAVURU AIR YARALANMA LM AIKLAMA MERSN TOPLAM YARALI BAVURU AIR YARALANMA LM AIKLAMA BURSA TOPLAM YARALI BAVURU AIR YARALANMA LM AIKLAMA BALIKESR TOPLAM YARALI BAVURU AIR YARALANMA LM AIKLAMA KOCAEL TOPLAM YARALI BAVURU AIR YARALANMA LM AIKLAMA

ANTALYA TOPLAM YARALI BAVURU AIR YARALANMA LM AIKLAMA RZE TOPLAM YARALI BAVURU AIR YARALANMA LM AIKLAMA

150 1 1 K GZN KAYBETT 8 -

Ulaabildiimiz verilere gre; 13 lde yarallar olduu tespit edildi. Kamu hastanelerine, zel hastane ve tp merkezlerine ve atmalarn yaand alanlarda kurulan revirlere toplam 7822 kii yaral olarak bavurdu.
Yaralanmalarn ieriini biber gazna bal yzeyel yang ve solunum skntlar, astm krizi, epilepsi ataklar, yakndan atlan biber gaz kapslleri, plastik mermiler ve darpa bal kas-iskelet sistemi yaralanmalar (yumuak doku zedelenmeleri, kesiler, yanklar, basit krklardan sekel brakacak ciddiyete sahip ak/kapal krklar), kafa travmalar, plastik mermilerden kaynakl grme kayplarna varan gz problemleri ve karn ii organ yaralanmalar oluturuyor.

4 Kii hayatn kaybetti.

Mehmet Ayvalta (stanbul), Abdullah Cmert (Antakya), Mustafa Sar (Polis memuru, Adana), Ethem Sarslk (Ankara),

59 Ar yaral var. 100 Kii kafa travmasna urad. stanbulda 4, Ankara da 1, Eskiehirde 1 kii, olmak zere 6 ar yaralnn hayati tehlikesi mevcut. 11 Kii gzn kaybetti. 1 Kiinin dala alnd. Ankara Kzlay da zel bir dershanede alan 47 yandaki temizlik iisi 5 haziran aramba gecesi kalp krizi nedeniyle hayatn kaybetti. inin alt blgedeki youn gaz maruziyeti ile ilgisi olduu dnlen olay hakknda ncelemeler sryor. eride yarallar ve doktorlar var iken 02 Haziran 2013 gecesi Ankara da Mlkiyeliler Birlii nde kurulan revire gaz bombas ile mdahale edildi. Youn polis mdahalesi nedeniyle ok sayda yaralnn bulunduu Taksim Gezi Park ndaki revire 12 Haziran 2013 saat 03 sularnda 5 adet gaz bombas atld. 31 Mays tan itibaren meydana gelen olaylarda Trk Tabipleri Birlii Merkez Konseyi yemiz ve Ankara Tabip Odas Genel Sekreterimiz yaraland.

EK 3: 31 Mays 2013-10 Haziran 2013 Tarihleri arasnda HD ubeleri, Barolar ve Tabip odalarna yaplan bavurulardan alnarak HD Genel Merkezi tarafndan derlenmitir

UBE/TEMSLC LK

YARALI

AIR YARALI VE UZUV KAYBI OLAN

GZALTI

SERBEST BIRAKILAN

GZALTINDA KALANLAR

TUTUKLANAN

LM

STANBUL ANKARA ZMR MERSN ANTAKYA ELAZI SKENDERUN ADANA

10.07 10.07 10.07 10.07 10.07 10.07 10.07 10.07

4755 1547 800 17 161

22 ar yaral 21 2 1 3

1018 993 605 31 76 6 4

918 957 566 31 76 6 4 582

59

41 36 39

1 Mehmet Ayvalta 1 Ethem Sarslk

1 Abdullah Cmert

162

583

7 Tutuklama( 6s itiraz ile brakld) Kalan 1 kii

1 Polis Memuru Mustafa Sar 1 Ali smail Korkmaz

ESKEHR

10.07

304

3 ( 2 youn bakm)

13

13

MULA

10.07

50

BURSA

10.07

1 kafa travma

BALIKESR

10.07

155

KOCAEL

10.07

10

13

ANTALYA

10.07

150

RZE

10.07

TUNCEL

10.07

39

URFA Genel Toplam 10.07 8160 64

1 3343(en az 239u ocuk

1 3158 66 119 5

81 ilin 79unda eylem 1. 2. 3. ileri Bakanlnn raporuna gre eylemlerde 4.900 kiinin gzaltna alnrken sokak eylemlerinin 79 ilde yapld, sadece Bayburt ve Binglde sokak eylemlerinin yaplmad. ileri Bakanlnn verilerine gre yaanan olaylar boyunca 4 bin gsterici ve 600 polis yaraland. Valiliklerden gelen bilgilere gre hazrlanan raporda 58 kamu binas, 68 MOBESE kameras ve 337 iyeri, 90 belediye otobs, 214 zel ara, 240 polis arac ve 45 ambulansn kullanlmaz hale geldii belirtilirken 14 parti binasna da saldrlarn olduu ifade edildi.