You are on page 1of 32

trsKd;aysmufrSm

pkd;aMumufp&m
pmtkyo
f nf oifrh o
d m;pk oift
h okid ;f t0kid ;f twGuf
a&TaiG&wemwkx
Yd uf wefz;kd xm;jrwfE;dk &rnfh
pmtkyjf zpfonf/
1

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;bmompmpOf

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)

E-book is created by www.shanyoma.org

vlrsKd;raysmufa&; pdwfrat;eJY
rlqvifbmom0if ac:awmukvm;wko
Yd nf Arm? u&if? &ckid ?f rGe?f ucsi?f u,m; paomjrefrmwkid ;f
&if;om;vlrsKd;rsm;udk 0g;rsKd&efESifhAk'bmomomoemudk 0g;rsKd&ef tpGrf;ukefMudK;pm;tm;xkwfvsuf&SdMuygw,f/
wkdif;&if;om;wkdY[m pdwfaumif;&Sd {nfh0wfausyGefMuw,f/ vlcsif;eD;pyfvmvQif b,fvlrsKd;ukdjzpfjzpf
twGi;f vljzpfjy;d cifrifwwfMu? ,kMH unfwwfMu? ykw
H wfMuw,f/ rlqvifw[
Ydk m tcsuu
f dk csuaf umif;,l
wkdif;&if;oltrsKd;orD;rsm;udk xdrf;jrm;um olwkdYvlrsKd; olwkYdbmomjzpfatmif odrf;oGif;aeMuygw,f/ &kd;&kd;odrf;
oGif;vkdYr&vQif aiGaMu;rsm;jzifh ypfayguf odrf;oGif;Muw,f/
wkid ;f &if;om;wk[
Yd m ypn;f Opm&SmazG&mrSmjzpfap? ok;H &mrSmjzpfap? tjcm;vlrsKd ;rsm;avmuf pepfwusr&Sd
yJ ayghayghwefwef oabmxm;wwfMuw,f/ okH;vQif okH;rSef;rod? ukefvQifukefrSef;rodyJ aemufqkH;vkH;0rGJjym
usomG ;wJt
h cg b0ukd &ifrqkid &f MJ uojzifh vlrsK;d ESib
hf momudk ab;csw
d jf y;D xif&mMuw
J wfMuw,f/ vlrsK;d ESib
hf mom
udk 0g;rsKdrcH&atmif tcsufudkvnf; txl;owdjyKapcsifygw,f/ owdrjyKMuygu ukvm;wkdYaxmifxm;wJh
axmifacsmifxJ rdoGm;Ekdifygw,f/
jrefrmwkdif;&if;om;wkdYudk xdrf;jrm;&ef vG,fulojzifh rlqvifwkdYu olwkdY\vQKdU0Sufvufurf;pmapmif
}} n T e f ; a&;om;
wG i f]]jref
] ]jrefr mwk d i f ; &if ; ol w k d Y u d k jynf h w ef q mrES i f h w l a eaMumif ; ? vuf x yf z k d Y v G , f a Mumif ; }}azmf
xm;&m ukd,fhvlrsKd;twGuf b,favmuf&ifemp&maumif;ovJqkdwmESifh rlqvifac:awmawG b,favmuf
,kwrf m&kid ;f pkid ;f ovJqw
dk m odzv
Ydk ydk gw,f/ aemufjy;D rlqvifuv
k m;awGu ynmtqift
h wef; &mxl;tqift
h wef;
tvkduf jrefrmwkdif;&if;olwpfa,muf ,lEkdifolwkdif;udkvnf; aiGaMu;axmufyHhum bmomESifhvlrsKd;rsKdEkdifatmif
MudK;pm;vsuf&Sd&m bmoma&;tajccHESifhrsKd;cspfpdwf"gwfenf;yg;ygu aemifESpfaygif;(100)ausmfwGif Ak'omoem
awmfMuD;ESifh jrefrmwkdif;&if;om;wkdY[m MuufaysmufiSufaysmuf aysmufoGm;MurSm rvGJ{uefygyJ/
jref r mwk d i f ; &if ; ol w k d Y Ak ' b momtajccH & S d a p&ef rd b rsm;? q&mawmf r sm;ES i f h bmoma&;toif ;
tzG J U rsm;rS m wm0ef t &S d q k H ; jzpf y gw,f / ,if ; yk * K d v f r sm;u...
wkid ;f &if;ol? wkid ;f &if;om;wkt
dY m; uav;b0pwif omoemawmftaMumif; em;oGi;f ay;jcif;? aEG&moD
ausmif;ydw&f uf ,Ofaus;rIoifwef;rsm; zGiv
hf pS
f wufa&mufcidk ;f jcif;? vlrsK;d jcm; bmomjcm;rsm;ESihf &if;&if;
ES;D ES;D rqufq&H ef? rxdr;f jrm;&ef aMumif;usK;d nTejf yqk;H rjcif;? rsK;d csppf w
d "f gwfxufoefrnfo
h rkid ;f aMumif;rsm;ajymjy
jcif; ponfhvkyfief;pOfrsm;ukd rjzpfraeaqmif&GufzkdY wkdufwGef;vdkygw,f/
,if;okdY aqmif&GufrSom aemifrS aemifw&Muolrsm; rjzpfMurSmjzpfygw,f/ Ak'bmom&[ef;awmf
rsm;ESifhjrefrmwkdif;&if;olwkdif;&if;om;wdkY[m tcsufudk Pfrsufpd yGifhvif;zkdYvkdygw,f/
ukvm;wkdYu...
]]jrefrmwkdif;&if;olwpfa,mufukd&vQif olwkYdbmoma&;? vlrsKd;a&;twGuf ppfom;(500)&onf
ESiw
hf o
l nf}}}[kqx
dk m;ygonf/ txufyg tcsut
f vufrsm;udk Munf
h uk,
d t
hf rsK;d bmom ruG,af ysmufzt
Ydk a&;
jrefrmwkdif;&if;om;taygif;wkdY pdwfat; raeoihfMuygbl;/

tqdyfyif a&ravmif;oifh
ukvm;qk;d wku
Yd olwq
Ydk idk rf sm;wGi]f ]786}}[laom oauFw? vjcrf;oauFwrsm;jyKvyk Mf u&m ,if;qkid rf sm;rSm
aps;r0,fyJ jrefrmwkdif;&if;om;ykdif qkdifrsm;rSmom aps;0,foifhygw,f/ ukvm;qkd;wkYdqkdifrSm0,fvQif tqdyfyif
a&avmif;onfESifhwlygonf/
wpfcgu urmausmrf if;uGe;f wdy#d u"&q&mawmfb&k m;Mu;D \wynfrh sm; ukvm;qkid rf sm;rS taqmuftOD;
ypnf;rsm; 0,fcJhMuojzifh q&mawmfbk&m;MuD;u...
]]ukvm;qkid rf sm;u (1)usyt
f jrwfwif jrefrmwkid ;f &if;om;qkid rf sm;u (10)usyt
f xdtjrwfwifawmif
jrefrmwkid ;f &if;om;qkid rf sm;rSmom 0,foifw
h ,f/ bmvkv
Yd q
J adk wmh ukvm;wkjYd rwfw(hJ 1)usyu
f trsK;d bmom zsuf
2

qD;wJ(h 1)usyjf zpfjy;D jrefrmwkid ;f &if;om;wkYd jrwfw(hJ 10)usyu


f bk&m;wnfausmif;aqmufrmS jzpfvyYdk }J }vkrYd ed MYf um;
awmfrlcJhygw,f/ aMomf...urmausmfq&mawmfMuD;vnf; udk,fhtrsKd; ukd,fhbmomtwGuf &wufrat;&Smyg
wum;.../
odkYaomfvnf; ukefrmqkdif? txnfqkdif? pufypnf;qkdif? pm;aomufqkdif? rsufrSefqkdifpaom pD;yGm;a&;
vkyif ef;awGtm;vk;H ,if;wdyYk g;pyfxrJ mS 0g;rsKcd x
H m;Mu& jrefrmykid q
f idk rf sm; enf;yg;vSojzifh ukvm;wk\
dY qkid rf sm;
rSm aps;r0,f&kHomru jrefrmykdifqkdifaygif;rsm;pGm wnfaxmifzkdYvnf; vkdtyfygonf/
jrefrmjynfrmS jzpfvsuf jrefrmykid q
f idk rf &Sv
d Ydk ukvm;qkid rf mS 0,f&wm[mvnf; &ifemp&m rdrw
d \
Ydk Mu;D us,f
aom nHhzsif;csufom jzpfygw,f/
pmukd zwf&jI y;D bmoma&;? vlraI &;jyemrsm; rjzpfymG ;apyJ uk,
d t
hf rsK;d uk,
d b
hf mom ruG,af ysmuf
atmif uk,
d t
hf csi;f csi;f pnf;&k;H jcif;? ynmay;jcif;wkjYd zifh bufaygif;pku
H MuK;d pm;oifyh gw,f/ tu,f rMuKd ;pm;yJ
cyfayghayghaeMuvQijf zifh wpfcsed u
f wpfEidk if v
H ;Hk Ak'b
momjzpfcMhJ uaom tdE,
d ESit
hf if'edk ;D &Sm;Ekid if w
H v
Ydk dk vlUpyg;Mu;D
vkdYac:wJh rlqvifukvm;qkd;wkdY\0g;rsKdjcif;udk vSvSMuD; cHMu&rSmrvGJygbl;/

aMumufp&m taumif;qkH;tE&m,f
(okdYr[kwf)
ZD0defa>crJhvufeufykef;
uRefawmf[m jrefrm? rGef? &Srf;? csif;? ucsif? u,m;? &ckdiftp&SdwJh wkdif;&if;om;vlrsKd;taygif;wdkY[m
tjcm;aomEkdifiHrsm;enf;wl t"GefY&SnfMumpGm wnfwHhjyD;awmh urmhajrykHay:rSm jrefrmhajrykH tjyD;tykdif ruG,f
raysmufapzkt
Yd wGuf uReaf wmfavhvmzwf&rI o
d rQ &SmazGpak qmif;rdorQwu
Ydk kd Pfro
D rQtusO;f &k;H jy;D &k;d om;pGm
wifjyrSmjzpfygw,f/ 'Dvkdwifjy&onfrSm...
f mvrSm trIrt
hJ rSwrf hJ
b,fvlrsKd; b,fbmomukdrS apmfum;vkdpdwf? rvkdrkef;wD;pdwfr&SdyJ ,aeYypKye u
aecJhMuygvQif wpfaeY(uRefawmfwkdY&JUajr;? jrpf? wD? uRwfwkdY&JUvufxuf aemiftESpf 100-150qkdovkd
twGif;rSm)jynfaxmifpkzGm; wkdif;&if;om;awG[m ukd,fhEkdifiHtwGif;rSm ukd,frsufESmi,fMu&jyD; b,fawmhrS
jyef j yD ; emvef rxl E k d i f a wmh y J raxG ; av;uk d a>rrsKk d r cH & a&;twG u f txl ; wif j y&jcif ; jzpf y gw,f /
uRefawmf&JUavhvmcsufukd [kwfrSmyJvkdY zwfaumif;&kHtaetxm;rsKd; r[kwfyJ ,kwd,kwmeJY,SOfjyD;
wku
d q
f idk pf pfaq;Muapvkyd gw,f/ aemufjy;D &[ef;&Siv
f w
l [
Ydk m rdrw
d &Ydk UJ u@tvku
d f owd0&D ,
d xm;jy;D twwfEidk f
qk;H Ek;d Mum;jy;D 0kid ;f 0ef;umuG,Mf uapvkyd gw,f/ ow0gawGrmS rdru
d ,
kd rf rd d xde;f odr;f umuG,af pmifah &Smufro
S m
touf&SifaexkdifMur,fjzpfygw,f/
Ak'j rwfpmG bk&m;u twm [d twaem emaxm rdru
d ,
dk o
f m rdru
d ;dk uG,&f mvkaYd [mMum;awmfryl gw,f/
Ak'jrwfpGmbk&m;a[mMum;awmfrlwJh ZmwfedygwfawmfawGxJrSm MunfhvQif wd&pmefawGxJrSm El;nHhvSyEke,fwJh
orifwyYdk ifvQif rdrw
d &Ydk UJ om;i,f orD;i,fawGukd vlrq
k ;dk wk&Yd UJ ab;&efrS vGwaf jrmufap&ef orifww
Ydk wftyfwhJ
rm,mudk oifMum;ay;Muwmudk awGUMu&ygw,f/ ouf&jdS zpfwhJ vlw?Ydk wd&pmefwrYdk qkx
d m;bd/ oufrjhJ zpfwo
hJ pfyif?
yef;rmvmwkaYd wmifrS Oyrm-ESi;f qDyifrmS &Sw
d hJ ql;wk?Yd oJuE&rSm &Sm;&Sm;yg;yg;aygufwhJ apmif;vsm;yifw?Ydk ESi;f rkef
wkdif;xefwJht&yfrSm aygufwJhxif;&I;wkdY[mvnf; obm0eJYouf&Sdow0gwkdY&JUab;'PfrS umuG,f&yfwnfjyD;
t&G,ftaetxm;? yifpnftaetxm; xl;jcm;pGmaygufa&mufMuygw,f/
tJ'Dawmh apmapmuuRefawmfwifjycJhwJh uRefawmfwkdY&JUtrsKd;? bmom? omoem rdrdwkdY&JUarG;&mZmwd
Ekid if rH mS ruG,yf apzkt
Yd a&;ukd qufvufjy;D wifjy&vQif ,aeYuReaf wmfwYdk jynfaxmifpjk refrmEkid if [
H m e,ferd w
d f
tm;jzifh ta&SUajrmufbufrw
S &kwjf ynf? ta&SUbufraS vmEkid if ?H ta&SUawmifbufr,
S ;dk ',m;jynf? taemufawmif
b*Fvm;a'h&Sf? taemufbuf tdEd, ponfjzifh EkdifiH(5)EkdifiHeJY e,fedrdwfcsif; qufpyfvsuf&Sdygw,f/
tJ'aD wmh uReaf wmfwYdk jrefrmEkid if [
H m o,HZmwayg<u,f0jy;D tpma&pmaygrsm;ayr,fh vlO;D a&tm;jzifh
a&m vloyd o
f nf;xlxyfrrI mS yg uke;f acgifawmxlxyfwahJ vmEkid if u
H vGv
J Qif tdref ;D csi;f Ekid if aH wGrmS vlO;D a&tenf;
3

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;bmompmpOf

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)
qk;H eJt
Y usq
J ;Hk jzpfygw,f/ aemufjy;D uReaf wmfw&Ydk UJ wpfzufwpfcsuq
f rD mS e,ferd w
d cf si;f qufpyfaewJw
h &kwjf ynfeYJ
tdE,
d jynfw[
Ydk m urmay:&Sd Ekid if aH wGrmS vlO;D a& yxreJ'Y w
k ,
d vku
d jf y;D awmh urmv
h Ol ;D a&eJ(Y 40)&mckid Ef eI ;f eD;yg;
cefY &Sdygw,f/
uRefawmfwkdY&JUjrefrmEkdifiH[m bk&iftaemf&xmupjyD; usefppfom;pwJhomoemjyKrif;awG? rif;MuD;
&efaemif? r[mrif;acgiftaemf&xm? r[mAEKv? rGefol&Jaumif;ordefA&rf;? AkdvfcsKyfatmifqef;tp&SdwJh
ppfolMuD;awG? ol&Jaumif;awG? 0efMuD;ya'o&mZm? &mZoMuFef? OD;ay:OD; tp&SdwJhynm&SdtrwfMuD;awG?
awmif z D v mq&mawmf ? q&mawmf O D ; Ak " f t p&S d w J h o moemh t mZmenf M uD ; awG ponf j zif h a &; ruk e f E k d i f
zG , f& m ajrmufrsm;vS pG m aom aES m if ;acwf u aus;Zl; &Si fM uD; awG& JU vkHYv Om[aMumifho m yx0Dt ae
txm;t& tE&m,f&Sdayr,fh ,aeYwkdifatmif &yfwnfaeEkdifMujyD; ]]urmrSm jrefrma[h}}vkdYac:qkdEkdifcJh
Muygw,f /
ukef;abmifacwf t*Fvdyf-jrefrmppfyGJrSm r[mAEKvusqkH;cJh&wJhtcsdefupjyD; AkdvfcsKyfatmifqef;wkdYus
qk;H cJ&h wJt
h csed t
f xd 123-ESpw
f idk w
f idk f jrefrm? rGe?f &Sr;f ? csi;f ? ucsif pwJw
h idk ;f &if;om;tmZmenfwYdk aoG;ajrus
wkdufyGJ0ifjyD; vGwfvyfa&;udk jyefvnf&,lcJhMuygw,f/ txufaz:jycJhwJhtmZmenfawG? ajrmufrsm;vSpGmaom
azmfrjy&ao;wJh jrefrmhtmZmenfyk*KdvfMuD;awGuom aESmif;twdwfu xdef;odrf;apmifha&SmufrIrjyKcJhMuygvQif
,aeY uReaf wmfw[
Ydk m aysmufu,
G v
f jk zpfvQif jzpfaeygr,f/ okrYd [kwf Ekid if jH cm;om;awG bmomjcm;awGMum;rSm
<uif;usef&pfolwkdY[m rsufESmi,fb0 a&mufaeMu&rSmtrSefygyJ/
tJ'Dawmh ,aeYrsKd;cspfpdwf&Sdolwkdif;[m rnfonfhqkvmbfukdrS rarQmfukd;yJ rdrdwkdY&JU&ifaoG;rsm;
jzpfMuwJhom;pOfajr;qufwkdYtwGuf rdrdwkdYvufvSrf;rDorQ umuG,fapmifha&Smufxdef;odrf;oihfMuygw,f/
,aeYypKyefacwfrSm umuG,fMurSom urmhajray:rS jrefrmhajrykH raysmufrSmukd txl;*&kjyKoifhMuygw,f/
tJ'aD wmh uReaf wmf[m b,fvt
dk E&m,f b,fvt
dk aMumif;&if;eJY aysmufu,
G Ef idk zf Ydk tvm;tvm&Srd vJvdYk
PfrDoa&GU owKcsjyD; qef;ppfMunfhzkdYvkdygw,f/
yxrenf;tm;jzifh vlO;D a&rsm;jym;wJt
h rd ef ;D csi;f (3)Ekid if jH zpfMuwJh (1)w&kw?f (2) [dEL tdE,
d ? (3)tpvmrf
b*Fvm;a'h&Sf - (3)EkdifiHrSvlawG[m a&S;a&S;acwfrsm;uvkd a&Munf&mjrufEk&mqkdovkd t&yfawG vlvkH;vkduf
vSdrfhjyD;awmh t"renf;eJY0ifvmjyefjyDqkdygu wkdif;&if;om;jrefrmEG,fzGm;wkdY[m uG,faysmufjrKyfuG,foGm;&ef
&Sdygw,f/ tJ'DvkdwdrfjrKyfaysmufuG,fMu&wmuawmh Oyap'uuHqkd;jzwfvkdY &kwfw&ufaoqkH;&ovkdygyJ/
'gayr,fh acwfrw
D ;dk wufvmwJh 20-&mpkaemufyidk ;f rSm txl;ojzifh 'kw,
d urmppfMu;D tjy;D rSm 'Dvrdk [m;
w&m;enf;ESijhf zpfap? t"renf;jzifjh zpfap rw&m;jyKusizhf [
Ydk m vk;H 0rvG,o
f avmufygyJ/ wdwu
d suswifjy&vQif
jzpfcJhwJh om"uwpfckawmh &Sdygw,f/ 'kwd,urmppfMuD;tjyD; w&kwfjynfMuD;udk csefau&SdwfxHrS armfpDwkH;
uGejf rLepfwYkd odr;f yku
d Mf ujy;D aemufyidk ;f rSm wdbufjynfudk olww
Ydk &kwjf ynfu ykid q
f idk w
f ,fqjdk y;D rw&m;odr;f yku
d f
cJhMuygw,f/ jyD;awmhvnf;yJ wdbufvlrsKd;(3)oef;cefY&Sdonfhae&mrSm w&kwf(8)oef;ukd ae&mcsxm;ygw,f/
wdbufvrl sK;d awGudk 0g;rsKyd pfwo
hJ abmygyJ/ w&kwjf ynfu urmrSmvlO;D a&trsm;qk;H Ekid if jH zpfjy;D xkt
d cgu oef;
aygif;(700)cefu
Y vnf;&S?d tJ't
D csed rf mS uGejf rLepf0g't&Sed t
f 0guvnf; tvGeaf umif;aeawmh urmu jird af e
vkdufMuygw,f/
16-17-18 &mpkESpfrSmawmh aESmif;twdwfu Oa&myukdvkdeDrsm;jzpfMuwJh t*Fvdyf? pydef? ay:wl*D?
jyifopf? 'wfcsw
f u
Ykd awmif^ajrmuftar&du wkeYd MYJ opMw;D ,m;wku
dY dk e,fcsUJ jy;D tJ'aD 'orSm wkid ;f &if;om;vleD
awG tif;aumawGeJYMopMwD;,m;u tabmf&D*sif;awGukd rsKd;jzKwfcJhMuygw,f/
MopMw;D ,m;wku
d ef m;u wuf(pf)ar;eD;,m;uRe;f qkv
d Qif a'ocHwidk ;f &if;om;wkYd vk;H 0rsK;d jyKwjf cif;cHcMhJ u&
ygw,f/ 'gayr,fh apmapmuwifjycJhovkd 20-&mpkaemufykdif;rSm tJ'Dvkd tEkdifusifhrIawG[m awmfawmhukd
yaysmufoGm;chJygw,f/ tJ'Dawmh uRefawmfwkdY wjcm;wpfenf;tm;jzifh owdjyKoifhwm pOf;pm;MunhfMujyD;
aMumuf z k d Y a umif ; wmu td r f e D ; csif ; ig;Ek d i f i H t wG u f (1)w&k w f ? (2) [d E L td E d , ? (3) b*F v m;a'h & S f t p
vmrfac:awmwkdY[m wpdrfhpdrfh0ifvkdYjzpfap? jynfwGif;rSm&SdwJholwkdY[m wpdrfhpdrfhaoG;aESmjyD; 0g;rsKdvkdYjzpfap
jrefrmwkdif;&if;om;wkdY uG,faysmufMur,fhta&;yJjzpfygw,f/
jrefrmEkdifiH\vlOD;a&oef;aygif;(50)ausmf&Sdonfhteuf w&kwfeJY[dELukvm;OD;a&ESpf&yfaygif;onf
4

wpfoef;ywf0ef;usifxuf rykdaomaMumifh avmavmq,f olwkdY&JUvuf&Sdtiftm;ukd aMumufp&mr&Sdygbl;/


r[m,meEG,f0ifw&kwfeJY[dELukvm;wkdY[m wkdif;&if;olwkdYeJYaygif;az:vufxyfMuvQifvnf; rsKd;quf2quf? 3-qufavmufrSm yifrjzpfwJhwkdif;&if;om;rsm;eJYa&maESmoGm;wwfMuygw,f/ at;csrf;pGm vufwGJaexkdif
MujyD; xif&Sm;avmufwJhy#dyuawGvnf; r&SdcJhMuygbl;/
'gayr,f h b*F v m;a'h & S f a c:wJ h ac:awmEk d i f i H t p v mrf u k v m;qk d ; wk d Y 0g;rsKd c H & r,f h a b;tE & m,f
uawmh trSefwu,f&Sdaeygw,f/ tJ'Dvkd wpdrfhpdrfhrodvkduf rodbmom 0g;rsKdcH&wmuawmh aomuf
a&tkd;atmufucHwJh u&GwfacGaqG;ovkdygyJ/ olwkdY&JUtE&m,fukd uRefawmfwkdYjrefrmEkdifiHvkd oef;(50)cefY
om&S d w J h w k d i f ; jynf i ,f u k d rajymeJ Y / ,aeY p uf r I v uf r I x G e f ; um;jyD ; armf a wmf u m;? av,mOf y sH a wG e J Y
tmumoukdawmif j*dK[fwkawGvTwfwifaewJhoef;aygif;(1000)cefY&SdwJhtdEd,EkdifiHuawmif tawmfhudk
vefYae&Smw,f/ vefYqkd [dELbmom0iftdEd,om;wkdY[m aESmif;twdwfu cJrSefzl;wJhpmoli,fvkd &mZ0if
wpfavQmufrSm rlqvifbk&ifwkdY&JUtEkenf;? tMurf;enf;aygif;pkHwkdYeJYt"r wpfpwpfp e,fcsJUcHcJh&wJhtjyif
t*F v d y f w k d Y x H r S td E d , vG w f v yf a &;&,l a wmh rl q vif r sm;wJ h t &yf a wG u d k oD ; jcm;Ek d i f i H t aeeJ Y z J h a y;cJ h
&ygw,f /
'gawmif ,aeYtEd ,
d jynfxrJ mS rlqvif(10)uka# (oef;aygif;100)&Sad eygao;w,f/ (&Sr;f jynf 60000pwk&ef;rkdif? b*Fvm;a'h&Sf 54500-pwk&ef;rkdif&Sd)&Srf;jynfe,favmuf tus,ft0ef;xufi,fwJh b*Fvm;a'h&Sf
EkdifiHrSm rlqvifac:awmoef;(10)cefY rqefYrjyJ&SdaejyD; tdEd,ykdiftmoHjynfxJudk wpdrfhpdrfh0ifjyD; (vGefcJhaom
10-ESpcf eft
Y wGi;f rSmyif ac:awm 3-oef;ausmw
f cYdk ;dk 0ifcMhJ ujy;D ) rodromtajccsc&hJ mrS ,aeYtmoHjynfe,fom;
25-&mckdifEIef;cefY[m ac:awmeJYac:awmftEG,fwkdYjzpfaeMujyDjzpfygw,f/
tckrS jynfe,fom;awGu rcHr&yfEidk jf zpfvYdk 1983ckEpS rf mS ay:aygufcw
hJ hJ t"du&kP;f aMumifh vlo;Hk av;
axmifcefY aoqkH;cJhMuygw,f/ tdEd,ygvDrefrSmvnf; Oya'opfwpf&yf jy|mef;jyD; tdEd,-b*Fvm;a'h&Sf
e,fpyfwpfavQmuf rkdif 25000-ausmfrSm wyfpcef;awG nrD;armif;awG acwfrDud&d,mawG tapmifhwyfom;
awGerYJ w&m;ck;d 0iforl sm;ukd xde;f csKyEf idk zf v
Ydk Ydk aqmif&u
G af eMuygw,f/ b@mawmfaiGuak #csjD y;D tuket
f usc&H rSm
jzpfygw,f/ tJ'gudk avhvmMunfh&Ijcif;tm;jzifh 'Djyemudk tdEd,EkdifiH[m tawmfhukdpkd;&drfylyefaeaMumif;
xif&Sm;ygw,f/
uRefawmfwkdY[m b*Fvm;a'h&Sfukvm;qdk;wkdY&JUt,l0g'jzpfwJh tpvmrfbmomESifhywfoufvkdY atmufyg
ar;cGef;awGudk ar;oifhygw,f/
1/
Oa&mywkduf&Sd c&pf,mefEkdifiH toD;oD;wdkY[m 12-&mpkavmufu bmaMumifh xdwfxdwfjymjym jzpfjyD;
u&l;qdwaf c:wJw
h yfaygif;pkzH UJG pnf;jy;D awmh rlqvifppfwyfawGukd aoG;acsmif;pD;wrQcck u
H muG,cf MhJ uovJ/
2/
oef;aygif; 1000-ausm&f jdS y;D urmay:rSm vlO;D a& 'kw,
d trsm;qk;H Ekid if jH zpfwt
hJ Ed ,
d Ekid if u
H bmaMumifh
cJrSefzl;wJhpmoli,fvkd tpvmrfbmomeJYywfoufvmvQifvefYae&ygovJ/
3/
tdEd,EkdifiHrSm [dELtrsKd;orD;awG bmaMumifh tdrfwGif;ykef;pepfusifhokH;&ovJ/
4/
tdEd,EkdifiHrSm bmaMumifh tl&'lac:wJhbmompum; ay:aygufvm&ovJ/
5/
urmt&yf&yf&dS 9-wkid ;f ? 9-XmeokYd omoemjyKapvTwaf wmfrcl w
hJ hJ oD&"d rmaomurif;Mu;D rZsrd a'orSm
jyKpyk sK;d axmifcw
hJ Jh Ak'b
mom omoemawmfMu;D eJt
Y wl Ak'& [ef;awmfawG bmaMumifh tjy;D tykid cf sKyjf ird ;f
uG,faysmufoGm;cJh&ovJ/
6/
uRef;pkaygif; 3000-ausmf&SdwJh tif'kdeD;&Sm;? rav;&Sm;? pifumyl? zdvpfykdif tp&SdwJha'oMuD;wpfckvkH;
oef;aygif;rsm;pGmaom Ak'bmom0ifawG bmaMumifhcsKyfjidrf; uG,faysmufoGm;cJh&ovJ/
ponfjzifh txufaz:jyyg ar;cGe;f rsm;tjyif tjcm;ar;oifw
h ahJ r;cGe;f awG trsm;tjym;&Syd gw,f/ txufyg
ar;cGe;f awGukd ajzqkzd t
Ykd wGuf trsK;d aysmufrnfukd pk;d aMumufzt
Ydk wGuf atmufygtcsut
f vufwu
Ydk kd pepfwus
avhvmoifhMuygw,f/
1/
2/

tpvmrffbmom pwifay:aygufvmykH/
a&S;u yg&Sm;(,cktD&ef)EkdifiHrS aZm&kd;pwm;bmom0ifrsm; csKyfjidrf;uG,faysmuf&ykH/
5

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;bmompmpOf

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)

E-book is created by www.shanyoma.org

3/
4/
5/

Oa&myokdY rlqvifppfwyfrsm; bmoma&;e,fcsJUwkdufckdufMuykH/


tdEd,wkdufi,fodkY tm&yf? tmz*ef? r*kdrlqvifbk&ifrsm; ppfcsD t"romoemjyKMuykH/
uRef;pkaygif; 3000-ausmf&SdwJh tif'dkeD;&Sm;? oD&d0dZ,tifyg,mMuD;eJYwuG Ak'bmom0ifrsm; ESpfaygif;
1800-cefY xGef;um;cJhjyD;rS uG,fy&ykH(at'D 3-&mpkrS at'D 12-&mpktxd)
6/
jrefrmEkdifiHeJYtpvmrfbmom/
7/
w&kwfjynf? rGef*kdvD;,m;jynf? *syef? ukd;&D;,m; paom ta&SUzsm;Ekdifrsm; tpvmrfbmom/
8/
,aeY urmt&yf&yf&Sd tpvmrfeJYrlqvifEkdifiHrsm;\tajctae/
ponfwu
Ydk kd avhvmMunfrh o
S m oabmaygufEidk rf nfjzpfygonf/ ,if;odo
Yk abmaygufygrS rlqvifuv
k m;
wkdY[m aMumufp&mtaumif;qkH; tE&m,faumifawGqkdwm odvmygvdrfhr,f/

]]786qkdifukd a&Smifapvkd}}
'Dpmtkyv
f morkid ;f aMumif;rsm;udk rodMuaom wkid ;f &if;om;wkYd ukvm;qkid rf sm;wGif aps;0,fwmudk tjypf
rqko
d maomfvnf; 'DaeYA'k b
momacgif;aqmifvYdk trnfcaH eMuaom uk&d ifEiS &hf [ef;awmfrsm; ukvm;qkid rf sm;wGif
aps;0,faeMuwmudk aeYpOfawGUjrifaeMu& bmoma&;A[kow
k enf;yg;jy;D rsK;d csppf w
d o
f moempdwf acgif;yg;Mu
aom t&Sirf sm;udk Munf
h uk,
d t
hf rsK;d uk,
d b
hf momtwGuf &ifrat;p&mjzpf&yg\/ &Si&f [ef;wko
Yd nf olwq
Ydk idk f
rsm;wGif udk,fwkdifukd,fus aps;r0,fMu&kHru rodem;rvnfwJh wkdif;&if;om;rsm; aps;0,fwmudkjrif&ifawmif
em;vnfatmif &Sif;jywm;jrpfoifhayonf/ acgifrSp rkd;rvkHMuvQif tjrefqkH; trsdK;bmomuG,faysmufoGm;
Ekdifonfudk owdjyKyg/
,cktcg ukvm;qkd;wkdYonf ]]786}} a&;xm;vQif wkdif;&if;om;wkdY aps;r0,fMurSef;od ,if; ]]786}}
udkjzKwf <V> [laom *Pef;topfxGifjzpfap aps;a&mif;aeMuojzifh ukvm;qkdifr[kwfrSef; aocsmpGm
avhvmjyD;rSom aps;0,foifhMuayonf/

tpvmrfbmom orkdif;tusOf;csKyf
olw&Ydk UJ acgif;aqmif wrefawmfr[
dk mruf[m c&pfawmfay:jy;D 570-ck {jyv
D (20) &uf wevFmaeYwiG f
aqmf'Dtma&AsEkdifiH rumjrdKU? [m&SifrsKd;EG,fpk zGm;jrifcJhygw,f/
rk[
d mruf&UJ zcif[m ol rarG;zGm;rDuyif uG,v
f eG jf y;D ol (6)ESpo
f m;t&G,w
f iG f rdcifu,
G v
f eG jf yefojzifh
tbd;k jzpfou
l apmifah &Smufc&hJ ygw,f/ aemif 2-ESpt
f Mum tbk;d jzpfov
l nf; uG,v
f eG jf yefa&m OD;av;jzpfou
l
qufvufauR;arG; apmifha&SmufcJhygw,f/
rk[
d mruf touf(25)ESpo
f m;t&G,w
f iG f olUxuf 15-ESpMf u;D aom touf40- t&G,&f dS cwd*smtrnf&dS
rkqkd;rwpfOD;ESifh vufxyfxdrf;jrm;jyD; ,if;rkqkd;r\ukvm;tkyf0efwifvkyfief;ukd OD;pD;acgif;aqmif vkyfudkifcJh
ygw,f/
wrefawmfrkd[mrufrSm xifxif&Sm;&Sm;,lxm;wJh w&m;0ifr,m; (12)a,muftjyif tajrmifr,m;
rsm;vnf; rsm;jym;pGm&SdaMumif; (16-3-79)aeYxkwf wkdif;r*Zif;rSmaz:jyxm;ygw,f/
'Dvdk r,m;ajrmufrsm;pGm,ljcif;&JU&nf&,
G cf suu
f awmh olwnfaxmifxm;wJt
h pvmrfbmom tjrefq;Hk jyefY
yGm;atmifygyJ/ 'gwifruygbl;/ 'Dvkd tpvmrfbmomtjref jyefYyGm;atmif ol&JUaemufvkdufwynfhwyef;awG
udkvnf; tenf;qkH; r,m;(4)a,mufxd,lzkdY wkdufwGef;xm;ygw,f/
rk[
d mruf[m vm;wifvyk if ef;t& tD*sp?f ygvufpwkid ;f ? a*sm'f ef? qD;&D;,m;? tD&wfpaom &[l'b
D mom
0if c&pf,mefbmom0if aZmf&kd;pwm;bmom0ifrsm; aexkdif&mt&yfrsm;odkY ukefoG,frIt& tESHYa&muf&SdjyD; xdk
bmomwk\
Yd oabmw&m;awGukd avhvmqnf;yl;cGi&hf cJyh gw,f/ ,if;odaYk vhvmjy;D aemuf rk[
d mruf[m rdrd xif
ay:ausmfapmatmif txufygbmomMuD;(3)&yfwkdYrSm aumif;Ekd;&m&mawGudk,lum tpvmrfbmomudk wnf
6

axmifcJhjcif;jzpfygw,f/
olUtouf (40)t&G,frSm aumif;uifwrefawmfu tvmt&Sifjrwf\EIwfcywfawmfrsm;udk ykdYcsay;cJh
aMumif; wrefawmfawGrmS tawmif2-ckrpS rsm;pGm&Sad Mumif; qkx
d m;ygw,f/ 'Dae&mrSm jrwfA'k & UJ yd#uwfo;Hk ykH
wGif wefckd;awmftaMumif;ESifhwefckd;&Sdaom psmeformywf&yk*KdvfwkdYrSm iSufuJhodkYawmifyHayguf&efrvkdyJ pdwf&kyfwkdY\owdxl;t& psmeform"djzifh ajrvQKd;jyD; rkd;ysHEkdifykHESifh tvGefuGmjcm;vSygw,f/
rkd[mruf&JUtpvmrfw&m;rsm;udk pwifvufcH,kHMunfolwkdYrSm olU&JUr,m;MuD;cwd*sm arG;pm;om;tvD
rdwfaqGtblu&f 'dyfvkdYac:wJhaus;uReftm;jzifh (4)OD;om&Sdygw,f/ wrefawmfrkd[mruf[m Ak'yGifhawmfrljyD;
ESpfaygif; 1200-ausmfcefYtMum &[l'Dbmom ay:aygufjyD; ESpf-1000ausmfcefYtMum c&pf,mefay:aygufjyD;
ESpf-600cefYtMumrSmay:aygufcJhygw,f/
oljzefYcsDcJhwJh w&m;"r[mvnf; t&if;ppfMunfhvQif &[l'D(*sL;)bmom c&pf,mefbmomwkdYESifhrjcm;
rem;vSygbl;/ tpvmrfbmom rdef;rrsm;rsm;,lEkdif&ef t*FgZmwfta&jym;vSD;jzwf&r,fqkdwm[mvnf; *sL;
bmomrSyif qif;oufvmwmjzpfygw,f/
tpvmrfbmom0ifrsm;udk wpfaeYvQif tMurd (f 50)0wfjyK&ef trdecYf srw
S x
f m;ygw,f/ odaYk omf wpfjznf;
jznf; avQmhcsvm&m wpfaeY(5)Mudrfus 0wfjyK&ef avQmcsay;cJhygw,f/
rlqvifawGu olwkdY[m &kyfwkudk &Sdrckd;bl;vkdY tjcm;bmom0ifrsm;tay:rSm *kPf,l0Hh<um;wwfMu
aomfvnf; olwt
Ydk m;vk;H [m rumrSm&Sw
d ahJ usmufw;Hk &S&d mt&yfudk rsuEf mS rljy;D OD;csaewmudak wmh olwo
Ydk bm0us
rus qef;ppfMunfhrdMu&JUvm; rodygbl;/
rkd[mruf[m olUt,l0g' jyefYyGm;atmif ppfa&;t& e,fcsJUomoemjyKcJhygw,f/ yxrOD;qkH; vlolpk
aqmif;&ef c&D;oGm;0efwifvm;rsm;ukd tMurd af ygif;rsm;pGm csKcH w
dk u
dk cf u
dk jf y;D &Gmi,frpS tqifq
h ifo
h rd ;f yku
d u
f m
rumjrKd Uawmfudk odr;f yku
d cf yhJ gw,f/ ,if;aemuf a&mr? tD*sp?f tD&efpaomEkid if t
H m; ppfwu
dk rf nfvm; tpvmrf0g'
vufcrH nfvm;vkYd &mZoHay;um tpvmrf0g' vufrcHaomEkid if rH sm;udk tEkid w
f u
dk u
f m t"romoemjyKcyhJ gw,f/
olwb
Ydk momjyefyY mG ;a&;twGuf avScu
G cf sn;f usef tvHrvJ aemufrqkww
f rf; ZGEJ iS w
hf u
dk cf u
dk cf idk ;f ygw,f/ 'gaMumifh
c^y 632-ckEpS w
f iG f a*s&q
k vif 638- ckEpS w
f iG f ,lza&;wD;a'o 648-ckEpS w
f iG f tdE,
d ? ajrmuftmz&duESihf
pydefwkdYudk odrf;ykdufEkdifcJhygw,f/
Ak'jrwfpGmbk&m;ESifhc&pfawmfwkdY[m ow0gawGtay: MuifemMuzkdY? rowfjzwfMuzkdY a[mMum;awmfrl
xm;Muayr,fh rkd[mrufuawmh vlawGudk nOf;qJowfjzwfjyD; omoemjyefYyGm;atmif vkyfaqmifaewm[m
'kuyifv,fa0apcJhwJhtwGuf bk&m;wpfql&JUvkyf&yf [kwfovm;qkdwm pOf;pm;p&mawmif vkdr,frxifygbl;/
ppfwyfeJYbmoma&;e,fcsJUcJhygw,f/ bmoma&;twGuf rGefjrwfwJhppfyGJvkdYtrnfwyfjyD; qifETJMuzkdY vIHY
aqmfcJhygw,f/ 'gaMumifhvnf; urmhorkdif;&mZ0if tapmiftapmifrSm rkd[mrufay:jyD;aemufydkif;rSm bmom
a&;udk taMumif;jyK rMumcP aoG;acsmif;pD;cJ&h ygw,f/ ,aeYwidk af tmif 'Dvadk MuuGzJ ,
G jf zpf&yfawG[m r&yf
ao;ygbl;/
tpvmrfbmom0ifawG[m aeYpOfESifhtrQ csufjyKwfpm;aomuf&mrSmvnf; vnfvSD;om;ukdom pm;&ef
ynwfxm;wmaMumifh rde;f rom;jzpfwt
hJ rd &f iS rf awGawmif aoG;oH&&J jJ zif,
h Ofyg;jy;D vG,u
f pl mG [if;&Guu
f efpeG ;f &Guf
vkd owfjzwfcsujf yKwaf eMuygw,f/ uGeb
f meDtpfaeYrmS vnf; ESppf Of uR?J EGm;pwJo
h w0gawGukd oef;eJcY so
D wfjzwf
aeMuyg w,f/
rumjrdKUudk bk&m;zl;&mrSmvnf; tjcm;bmom0ifawG vkH;00ifcGifhr&Sdygbl;/ wpfcgu rsufESmjzLvli,f
ESpfOD;ukd Oa&myc&pf,mefawG xifrSwfjyD;awmh cJeJY0kdif;aygufMu&mrSm aojyD;rS wu,fhrlqvifjzpfrSef;odMu&
ygw,f/ tonf;,m;p&mygyJ/
'DtaMumif;&if;awGaMumifv
h nf; urmrSm pDceJ nHceJ owf&jJ zwf&u
J pd a wGrmS tjcm;bmom0ifawGxuf
rlqvifawG[m Zuf&Jvuf&J &SdwwfMuwm jzpfygw,f/
,aeY zdvpfykdif? tDoD,kdyD;,m;? ,kd;',m;? vbEGefEkdifiHrsm;rS olykefrsm;ESifhjrefrmEkdifiHrS rl*sm[pfolykef
awG[m rlqvifawGomjzpf olwaYdk &muf&ma'oawGrmS at;csr;f rIysujf ym;wJo
h m"uawGygyJ/ 'gaMumifh olwYdk
om jrefrmEkdifiHrSm rsm;jym;vmr,fqkd&if jrefrmwkdif;&if;om;awG 'ku okuawGeJYa&pufqkHrSm rvGJygyJ/
7

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;bmompmpOf

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)
c&pfESpf 1869-jynhfESpfuqkdvQif vufbEGefEkdifiH rlqvifawGu a&Smh(z)awmifwef;rsm;rSm wpfajr
wnf;ae wpfa&wnf;aomufwJh c&pf,mefaygif;rsm;pGmukd &kwfw&uftcsufjyjyD; owfjzwfcJhMuygw,f/
c&pfESpf 1915-ckESpfrSmvnf; wl&uDrlqvifawGu vlenf;pkc&pf,mefbmom0if tmar;eD;,ef;vlrsKd;
(1)oef;ausmw
f u
Ydk kd &ufpufpmG owfjzwfcMhJ uygw,f/ tmz*efEidk if rH mS vnf; 'kw,
d urmppfMu;D rjzpfru
D rlqvif
rS c&pf,mefbmomokdYajymif;oGm;olawGudk ao'Pfay;cJhygw,f/
rlqvifawG[m ppfa&;tjyifpD;yGm;a&;wkdY pnf;&kH;a&;wkdYrSmvnf; tjcm;bmom0ifwkdYxuf vufOD;rIudk
&Muygw,f/ bmvkv
Yd q
J adk wmh AvDrmS wpfaeY(5)Murd f bk&m;&Scd ;dk &efowfrw
S jf y;D awGUqkMH uvkYd owif;OD; owif;xl;rS
tp tppt&m&m olwcYdk si;f &kid ;f yif;ulnED idk cf MhJ uygw,f/ if;wk[
Yd m tcsed t
f cgra&T; a'ora&T;wdrYk mS vufO;D rI&Mu
wmudk om"ujy&ygvQif 1965-ck pufwifbmvrSm tif'dkeD;&Sm;EkdifiHorwqlumEkdvufxuf uGefjrLepfwdkY
ratmifjrifaomtmPmodrf;yGJysufjym;tjyD;rSm tif'dkeD;&Sm;AvDq&marmfv0DawG[m AvDarQmfpifawGuae
wufjy;D ]]a*s[uf}}}qkw
d hJ rGejf rwfwb
hJ moma&;ppfyq
JG ifE&JT r,fvYdk csrw
S v
f u
dk af &m rlqvifwidk ;f [m aqGrsK;d aom
bmaomawmif rcGjJ cm;awmhyJ vufvrS ;f rD&m "g;qGjJ y;D uGejf rLepfawGukd wpfEidk if v
H ;Hk rSm xowfvu
dk Mf uwm vl
aygif;(6) aomif;eJY (10)oef;Mum;rSm towfcMH u&ygw,f/ 'g[m tcsed t
f cgra&G; ae&mra&G; olw&Ydk UJ vufO;D rI&
ykH? owfjzwfwJhae&mrSmvnf; vufr&GHUykHwkdYudk om"ujywmygyJ/
c&pf,mefawGqkd wpfywfwpfcg bk&m;&Sdckd;ausmif;rSm qkHawGUMu&ygw,f/ uRefawmf wkdYAk'bmom0if
awGqkdvQif wpfOD;ESifhwpfOD; bk&m;oGm;ausmif;wufwJhtcsdef rwlMuvkdY awmfawmfeJYrqkHEkdifMuygbl;/
aemufjy;D awmh &[l'eD cYJ &pf,mefw&Ydk UJ txGwt
f xdyx
f m;&m a*s&q
k vif? [dEL bmom0ifw&Ydk UJ txGwt
f xdyf
xm;&m Am&mPoD? Ak'b
mom0ifw&Ydk UJ txG#t
f xdyx
f m;&mt&yfawGtygt0if urmrSm bmomjcm;wk&Yd UJ tcsuf
tcsmuswahJ e&ma'oawGrmS AvDMu;D awG[ed ;f aeatmif wnfaqmufEidk cf MhJ uygw,f/ rodvu
dk rf odbmomeJY odod
omomAkdvfuscsifwJhoabmvnf; &Sdygw,f/
'gaMumifv
h nf; &[l'?D c&pf,mef? [dEL ? Ak'b
momtm;vk;H wku
Yd kd rlqvifbmomwpfcw
k nf;uom 'dik cf
H
tMudrfMudrf tcgcgtm;jzifh acwftcgor,rSm tm;avsmfpGm rsm;pGmaomppfyGJawG qifETJcJhMuygw,f/
jref r mEk d i f i H & J U jrd K Uawmf r[m&ef u k e f e ,f e d r d w f t wG i f ; rS m awmif AvD t vk H ; aygif ; 100-ausmf & S d y g
w,f/ Ak'bmomwefckd;MuD;bk&m;apwDykxkd;uawmh (10)qlywf0ef;usifrSmyJ&SdwmjrifawGUEkdifMuygw,f/
tjcm;bmom0ifawG&JUe,fy,frSm]]bmomwkdif;[m rGefjrwfygw,f}}qkdwJhtqkdjyKcsufeJYrlqvifawG&,lwJh
tcGifhta&;rsKd; tjcm;bmom0ifawG jyef&zkdYuawmh a0vma0;ygyJ/
aemufjy;D awmhvnf; rk[
d mruf&pdS Of c-y-630-ESprf pS rumjrKd Uawmfudk bmomjcm; vk;H 00ifciG rhf ay;yJ
awGUvQif 0dkif;jyD;taoowfMuwm ,aeYtxdygyJ/
jrefrmhOD;pGef;a&S;a[mif;jrdKUawmfjzpfwJh rEav;jrdKUaps;csKdwpf0kdufrSm AvDawGtrsm;MuD;&Sdygw,f/ rEav;
eef;awmf0if;ajrxJrmS awmif e,fcsUJ t*Fvyd af cwfu rlqvifwyfom;awG AvDaqmufcMhJ uvkYd ,aeYtxd wnf&dS
aeygw,f/
aemufjy;D awmh rlqvifa,musmf ;rsm;[m rde;f r(4)a,muftxd ,lciG jhf yKxm;wm&,f? ppfyrJG mS zrf;vmwJh
trsKd;orD;rsm;qkdvQif vif&Sdr,m;ukdyif xdrf;jrm;cGifhjyKxm;wm&,f? rlqvifa,musfm;rsm;ukd OD;pm;ay;jyD; rdrd&JU
r,m;ukd wvyf(b)ok;H cgac:jy;D uGm&Si;f cGiahf y;xm;wm&,f? rlqvifbmomrS tjcm;bmomokYd ul;ajymif;uk;d uG,f
olrsm;ukd vlrIa&;rS 0kdif;y,fMuwm&,f pwJhtcsuftvufwkdY[m olwkdYa&muf&mt&yfawGrSm aA'gyifrsm;vkd
w&dyf&dyfeJYrlqvifOD;a&wkd;yGm; xyfom wkd;yGm;apygw,f/
rlqvifawGudk wpfckcsD;usL;p&m&Sdwmu olwkdYpepfatmifEkdifrSom bmoma&;e,fcsJUMuwm r[kwfyJ
olwkdYppf&IH;wJhtcgrSmvnf; atmufuaejyD;awmh vQKdjyD;awmh ikyfjyD; bmoma&;e,fcsJUEkdifMuwmygyJ/
urmo
h rkid ;f rSm trsm;odMuwJh rGe*f b
dk &k ifuAl vkid cf ef0efcsKycf efw
Y [
Ydk m urmrSm tMu;D qk;H tifyg,mMu;D udk
wnfaqmufEidk cf MhJ uygw,f/ ta&SUbuf *syef? uk;d &D;,m;urf;ajcrSonf taemufOa&my? [efa*&D? ykv
d efEidk if H
rsm;txd rkdif(5000)ausmfc&D;avmufukd rGef*dkpavppfonfjrif;onfwkdYrSm ppfa&;ukdatmifEkdifcJhMuygw,f/
ta&SUtv,fykdif;&JUawmifjcrf;jzpfwJhrlqvifEkdifiHawmfudk e,fajrcsJUxGifrIvnf;jyKa&m ppfa&;uawmh
atmifEkdifyg&JU/ Mumawmh tpvmrfbmom0ifawG jzpfukefMuw,f/ ppfa&;t& atmifEkdifayr,fh bmoma&;
8

t,l0g't& jyefjyD;e,fcsJUcHvkdufMu&w,f/ rGef*kdeJYrlqvifwkdYtaMumif;ygjyD; ]]r*kdrlqvif}}}wkdY aygufzGm;vm


Muygw,f/
,if;r*dw
k eYdk nf;wl wmh(ac:)wl&uDw[
Ydk mvnf; rlvu tm&Swu
dk t
f v,fyidk ;f rSm aexkid Mf uygw,f/ aemuf
ydkif; wefckd;xGm;vmcsdefrSm rlqviftm&yfwkdY&JUb*'ufjrdKUudke,fajrcsJUxGifodrf;,lygw,f/ wl&uDwkdY[m ppfa&;
t& atmifEkdifMuayr,fh aemiftcgusawmh wmh(c)acgif;aqmifrsm;vnf; tpvmrfbmom0ifrsm; jzpfoGm;Mu
um plvw
f eftrnfudk cH,u
l m tkycf sKyyf gw,f/
xkt
d cgrSp wmh(c)ac:wl&uDwYkd rlqvifbmom\vTr;f rk;d jcif;udk cH&ygawmhw,f/ tJ'aD wmh rlqvif
awG[m olwkdYbmomjyefYyGm;a&;twGuf olrwlatmif enf;trsKd;rsdK;eJY MudK;pm;Mu&mrSm csD;usL;zkdYaumif;ygw,f/
ppfa&;t& atmifEkdifvkdYESdyfuGyfjyD; odrf;oGif;ovkd ppfa&;&IH;edrfhjyefawmhvnf; atmufuaevQKdjyD; jyefodrf;
oGi;f jyefwmyJ/ wef;wl&nfwl pD;yGm;a&;t& a&muf&mt&yfrmS tzkad &m trygodr;f oGi;f Mujyefygw,f/ txuf
ua&m atmufua&m ab;wku
d af &m rvGww
f rf; pnf;&k;H Muygw,f/
'gaMumifh &ckid af rC0wDq&mawmfO;D em&'u olwu
dYk dk ,loE&mmawGvo
Ydk rkwyf gw,f/ pyg;Mu;D a>rMu;D [m
om;aumifukd if;pufuGif;xJ0ifvmvQif rvGwfwrf;rsKdypfwwfvkdY pyg;MuD;awGvkdYvnf; orkwfygw,f/
[*s&D ou&mZf(2)wGif jzpfymG ;aom tl['l pf pfyJG wpfzufrS cJusK;d xdreS
f wrefawmf\oGm;wpfacsmif;
usKd;oGm;cJhw,f/ ,if;ppfyGJwGif wpfzufrS emusnf;pGm &Gyf&GyfcRHcRHwkdufckdufonfhtavsmuf wrefawmftm; jrm;
rxd&ef vufjzifh umuG,af y;cJah om [mZ&ofbv
G [
f m\vufrsm;jrm;xd ESpzf ufpvk;H jzwfypfvu
dk &f ygw,f/
aemufppfyGJrsm;wGif &Gyf&GyfcRHcRHyg0ifqifETJcJhaom cgvf'fAif0gvd'fqkdoltm; ]]tvm\"g;}}
\"g;}}[k bGJUcsD;jrifhcJhygw,f/
('D a e&m jrif h j rwf v S o nf q k d a om tv m aumif ; uif b k & m;ES i f h v l o wf o rm;vuf e uf b,f v k d q uf p yf
ovJ v k d Y awG ; awmp&myif / )
wrefawmfr[
dk mruf\ajymqkcd sut
f & aumif;uifxm0&bk&m;ocifu okrYd [kwf ok;d qdwf ponfjzifh
xde;f ausmif;olrsm;wko
Yd m wrefawmftjzpf a&T;cs,af vh&adS Mumif; wrefawmfr;dk Zufonfvnf;aumif;? wrefawmf
'g0wfonfvnf;aumif; od;k qdwx
f ed ;f ausmif;olrsm;jzpfMu olyifvQif olUOD;av;\wd&pmefrsm;udk i,fpOfu
xdfef;ausmif;ay;cJholjzpfom wrefawmftjzpf xkdufwefapaMumif; ajymqkdonf[kqkdygw,f/
wrefawmfrkd[mruf[m if;\t,l0g'jyefYyGm;a&;twGuf rnfokdYrnfykHaqmif&GufcJhykHudk tusOf;&kH;
avhvmMunfh&IygvQif...
1/
ppfwyfudk zGJUpnf;ygw,f
2/
&Sib
f &k ifawGukd tpvmrfbmomt,l0g'ukd cH,rl nfavm(ok)Yd ppfa&;t& tjyKww
f u
dk cf u
dk jf cif;udck ,
H rl nf
avm[k &mZoHay;ygw,f/
3/
tpvmrft,l0g' rcH,laomEkdifiHrsm;udk ppfcsDygw,f/
4/
ppfcs&D mrSm wyfom;rsm;udk uwdopmcH,al pjy;D wpfAv
dk u
f s wpfAv
dk w
f ufpepfjzifh tvHrvSJ wku
d cf u
dk af pcJh
ygw,f/
5/
ppfcsv
D Ydk atmifjrif odr;f yku
d jf y;D e,fajrawGrmS tpvmrf0g'cH,al &;? jyefyY mG ;a&;? wnfwaHh pa&;wkt
Yd wGuf
tpvmrfOya'ukd csrSwfygw,f/
6/
&IH;edrfhoGm;wJh&efolbuf wkdufyGJrSmuswJhvifa,musfm;rsm;&JUrdef;rrkqkd;rrsm;? vif&Sdrdef;rrsm;? orD;ysKdrsm;?
okyYH ef;rde;f rrSev
f Qif b,fred ;f rudrk qkd wku
d yf EJG idk t
f pvmrfwyfom;rsm;u oabm&Sd rxdr;f jrm;aomfvnf;
aumif;? xdr;f jrm;aomfvnf;aumif;wpfzufowf ,lyidk cf iG Ohf ya'wpf&yfukd csrw
S af y;ygw,f/ 'Dae&mrSm
olwpfyg;om;r,m;rsm;udk rk'rd ;f orm;qefqef odr;f ydu
k w
f m[m bk&m;0g'[kw&f UJ vm;qkw
d m pOf;pm;p&m
ygyJ/
7/
bmom0ifO;D a& tjy;D tykid f wk;d yGm;apa&;wGif rlqvifa,musmf ;rsm;ESio
hf m;azmuf&eftwGuf w&m;0if
r,m;(4)a,mufESifhtajrmifr,m;trsm;tjym;ukdvnf; ,lcGifhjyKxm;jcif;? rlqvifa,musfm;rsm;\tvkd
us bmoma&;pnf;&k;H &eftwGuf w&m;Oya't& wvyf(b) ok;H Murd af c:&krH Qjzifh rdr\
d r,m;tm; uGm&Si;f
cGifhjyKxm;jcif;/
8/
r,m;rsm;jym;pGm ,lxm;onfEiS t
hf rQ vdiq
f ufqEH idk af &;twGuf ta&jym;vS;D jzwfjcif;ukd rlqvifa,musmf ;
9

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;bmompmpOf

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)

E-book is created by www.shanyoma.org

9/
10/

wkdif;tm; jyKvkyfapjcif;/
bmomt,l0g'ESifhywfouf vkH;0qef;ppfcGifh rjyKjcif;/
bmomul;ajymif;jcif;? tjcm;bmom0ifrsm;ESifh&if;ESD;pGm qufqHjcif;udk wm;jrpfygw,f/ pl&m([) 3tm,'fawmf 117-t&]]rdrw
d Ykd rlqvifrsm;uvG
J tjcm;rnfou
l rkd Q &if;&if;ES;D ES;D taqGcifyeG ;f rzGUJ ESi?hf
xdo
k w
l o
Ydk nf toifwt
Ydk m; raumif;MupH nf&m tMut
H pnfavsmrh nfr[kwaf cs}}vkYd azmfjyxm;ygw,f/
rQeyYJ J tpvmrfbmom pwifay:aygufvmyk?H tpvmrfbmom b,fob
Ydk ,fyaHk qmif&u
G yf w
Hk u
Ydk dk tusO;f
&kH; azmfjyvkduf&ygw,f/

nDnTwfrIyGm; wkYdrsKd;om;
vl r sKd ; wk d i f ; Ek d i f i H w k d i f ; wG i f rnD n T w f v Qif jref j ref y suf p D ; wwf y g\/ jref r mwk d i f ; &if ; om;wk d Y o nf
vlrsKd;jcm;wkdYtay: cifrifazmfa&Gwwfaomfvnf; ukd,fhvlrsKd;tcsif;csif;tm; ulnDrIenf;yg;&kHrQru nD
tpfukd armifESrcsif; MuD;yGm;onfukdyif remvkd0efwkd jzpfwkdufckdufwwfMu\/ uJhokdYjzpfjcif;onf
vlrsKd;jcm;bmomjcm;wkdY pdwfMudKufaoG;cGJjyD; 0g;rsKdEkdifMuojzifh pdwf"gwfrsm;ukd azsmufzsufypf&ef tcsdef
wefjyDjzpf vlrsKd;jcm;wkdY0g;rsKd&ef MudK;pm;vQifvnf; rsKd;cspfpdwf"gwfjzifh pkaygif;umuG,foifhyg\/
pD;yGm;a&;vkyif ef;rsm;udv
k nf; wpfa,muftm;jzifhf rEkid v
f Qif pkaygif;vkyaf qmifoifyh g\/ ,if;odYk rvkyf
aqmifvQif pD;yGm;a&;vkyu
f u
G rf sm;ukv
d nf; 0g;rsKcd &H Ekid af yonf/ ,if;odYk rvkyaf qmifojzifh 0g;rsKcd &H yku
H jdk y&vQif
arjrdKUESifhusKdufra&mvkdif;um;toif;rsm;ukd vufnKd;xkd;jy&rnfjzpf\/ wpfcsdefu ,if;jrdKUrsm;wGif wkdif;&if;om;
wku
Yd om um;vkid ;f awG ykid q
f idk cf ahJ omfvnf; ,cktcg rlqvifwYdk vuf0g;Mu;D tkyx
f m;Muayjy/D wkid ;f &if;om;wkYd
um;rsm; um;vkdif;ttwGif aiGaMu;rjynfhpkHojzifh acsmifxJa&mufaeMuayonf/

&Si&f [ef;rSm jyKjyifyg


vlwb
Ydk ufu pdw"f gwfrsm; jyifoifo
h vkd &[ef;awmfwb
Ykd ufuvnf; jyifoifyh g\/ jrKd U&Gmwkid ;f wGif MoZm
tmPm&Sdaom q&mawmfwkdYonf oabmwlaom&[ef;awmfcsif; wkdufckdufjcif;? tjypfajymjcif;? &mxl;vkjcif;
ponfjzifh rvkyo
f ifw
h mawGvyk af eMu tb,frmS vlrsK;d jcm;bmomjcm;wdYk tE&m,fru
S muG,rf nfenf;/ ok"rm
a&Tusif ponfh tpGrJ xm;yJ bmomomoem\tE&m,fukd pkaygif;umuG,o
f ifyh g\/ ,cktcg *kP
d ;f pGJ a'opGJ
q&mpGJ wkid ;f &if;om;vlrsK;d pGw
J Ydk pGu
J maeMu aMumufp&mtaumif;qk;H teD;uyfq;Hk rlqvifuv
k m;tE&m,fudk
arhaeMuayonf/ 'DvkdarhaeMuvQif ausmcsrS "g;jyrSef; odMurnfjzpfonf/

tD&efEkdifiHeJYtpvmrfbmom
a&S;u yg&Sm;vkaYd c:wJt
h &D efEidk if o
H m;wk[
Yd m awmawmifpaom obm0w&m;ukd uk;d uG,&f muae aumif;
uifbk&m;MuD;ukd udk;uG,fcJhMuygw,f/
tpvmrfbmom0if tm&yfw[
Ydk m tD&efuw
dk u
dk cf u
dk o
f rd ;f ,ljy;D aemuf wpfrsK;d om;vk;H udk tpvmrfbmom
odkY t"rodrf;oGif;cJhMuygw,f/ tD&efwkdY[m rlqvifwkYd nOf;yef;ESdyfpufrIatmuf rcHr&yfEkdifMu a&S;acwf
vrf;yef;qufo,
G af &;cufco
J nfMh um;rSyif tdE,
d jynfxo
J x
Ykd u
G af jy;Mu&m trsm;tjym;aoqk;H jy;D tenf;i,fom
tdEd,jynfxJwGif ckdvIHcGifh&Muygw,f/
,aeYxufwkdif yg&0DvlrsKd;&,fvkdY bkHabjrdKUay:eJYteD;wpf0kdufwGif&SdjyD; vlOD;a& (1)odef;ausmfavmuf
om&Sdygawmhw,f/ vlOD;a&enf;aomfvnf; pD;yGm;a&; ppfa&; &kyf&nftm;jzifh urmausmfatmif tqifhtwef;
jrifhrm;ygw,f/ tJ'DtcsdefupjyD; tD&efEkdifiHrSm rlqvifbmom[m anmifyifvkd tjrpfckdifrmpGmwG,fcJhygw,f/
10

trsKd;bmompmpOf

rk[
d mrufveG jf y;D onfah emuf ESpaf ygif;(100)twGi;f rlqviftm&yfw[
Ydk m Ekid if aH ygif;rsm;pGmudk odr;f yku
d f
rdMuygw,f/ tD&ef? qD;&D;,m;? tm&Srkdif;em;a'o? tD*spf? tmz&duajrmufydkif;? pydefEkdifiHESifhjynfopfe,fy,f
tcsKdUwkdYukdyif tkyfpD;rdMuygw,f/
jyifopfEkdifiH a*gvfe,fokdY rlqvifrsm; usL;ausmfvmaomtcg c&pf,mefwdkYxdwfvefYwMum;jzpfMu&yg
w,f/ xkt
d cgu c&pf,mefomoem[m Oa&mywpfwu
dk v
f ;Hk odYk jyefyY mG ;jy;D jzpfygw,f/ rlqvifecYJ &pf,mefrsm;
[m a*ge,ftwGi;f ydik ;f wGi&f adS om]]wl;}}vGijf yif tMuw
d t
f e,fppfwu
dk Mf uygw,f/ aoG;acsmif;pD;wrQ wku
d cf u
dk f
MujyD; rlqvifwkdYta&;edrfh qkwfcGmcJhMuygw,f/
urmausmfu&l;qdwfppfyGJ[mvnf; rlqvifeJYc&pf,mefwkdY&JU urmausmfbmoma&;ppfyGJMuD;wpfyGJjzpf
ygw,f/ ,if;ppfyGJrSm ESpfaygif;200-ausmfausmfMumatmif qufvufjzpfyGm;aeojzifh vlUtoufaygif;rsm;pGm
qk;H &I;H jy;D a*s&q
k vifvrf;Mu;D toG,o
f ,
G w
f iG f aoG;acsmif;pD;cJyh gw,f/ 'Dtcsuu
f dk Munfv
h Qif rlqvifawGa&mufwhJ
ae&mwkdif;rSm a'ocHawGtwGuf touf tkd;tdrf pnf;pdrfawG pdwfrcs&wJhom"uygyJ/
xkad cwftcgu c&pf,mefwu
Ydk om pGr;f pGr;f wrH rumuG,cf v
hJ Qif ,aeYOa&mywpfwu
dk v
f ;Hk ukd rlqvifwYkd
0g;rsKjd y;D jzpfayvdrrhf ,f/ 'gawmif Oa&myEkid if aH wmfawmfrsm;rsm;wGif tpvmrfawG rsm;jym;pGm&Sad eMujyjD zpfygw,f/
Oa&myc&pf,mefwYdk e,fy,frsm;wGiv
f nf; AvDawG rIv
d adk ygufaeygjy/D c&pf,mefomoemjyK&mwGif &J&aJ wmufjzpf
wJph ydeEf idk if o
H nfyif rlqvifw&Ydk UJ bmoma&;e,fcsUJ rIudk cHvu
dk &f ygw,f/ pydeEf idk if ]H ]aumf'Adk m;}}AvDudk urmay:wGif
pHwifavmufatmif vuf&majrmufwnfaqmufcJhMuygw,f/
abmvfwpfyifv,furf;ajc&Sd &kad r;eD;,m;? tufpwk;d eD;,m;? vwf(w)AD;,m;pwJh Ekid if aH v;awGrmS a&S;
&mpkEpS af ygif;rsm;pGmu Ak'b
mom0ifjzpfvmcJw
h hJ Oa&mywku
d o
f m;Ak'b
mom0ifawGukd c&pf,mefenf;eJY bmoma&;
ukd xdef;csKyfcJhvkdY csKyfjidrf;vkqJjzpfcJhygw,f/
rlqvifawG[m a&S;u ppfcsw
D u
dk cf u
dk o
f rd ;f yku
d jf y;D Oa&myrSm omoemjyKcMhJ uovkd ,aeY 20-&mpkrmS awmh
wpfenf; wpfzv
Hk n
S jhf y;D ommoemjyKaeMuygw,f/ acwfopfurm 20-&mpkaemufyikd ;f 'kw,
d urmppfMu;D tjy;D rSm
taemufEidk if aH wG&UJ bmoma&;? vlraI &;? zk-d rqufqaH &;ponfjzifh tppt&m&m vGwv
f yfrw
I u
Ydk t
kd cGit
hf a&;,ljy;D
tJ'DOa&myEkdifiHawGudk oGm;a&muftvkyfvkyfudkifMuwJh tm&yfEkdifiHaygif;pkHrS rlqvifrsm;? wl&uDrlqvifrsm;?
ta&SUEkid if rH sm;rS ygupwefe?D ac:awm? tif'edk ;D &Sm;? rav;&Sm;pwJh bmoma&;xufoefMuwJh rlqvifawG[m
rsuEf mS jzLrawGukd tao&& t&Si&f &qko
d vkd tqift
h wef;ra&G; vlcsi;f aygif;azmfjy;D &&Sw
d u
hJ av;awGukd omoem
jyKMu? a&eHolaX;awGu AvDawGaqmufay;eJY rsufESmjzLawGvnf; rsufjzLqkduf&rnfhtajca&mufvmjyDjzpfyg
w,f/ t*FvefEidk if w
H pf0ef;vk;H rSm rlqvifO;D a& oef;ausm&f ydS gw,f/ t*FvefEidk if ?H vef'efjrKd Uawmf urmausmf
&D*si;f (pf)yef;O,smOfMu;D &JUrsuEf mS csi;f qkid rf mS AvDMu;D wpfck [de;f aeatmifaqmufvyk x
f m;ygw,f/ ,if;AvDMu;D wGif
ay-200ausmfjrifhaom arQmfpifMuD;yg&SdjyD; tdEd,jynf? [dkuf'&yfbwfe,f rlqvifapmfbGm;rsm;u tukeftus
tm;vk;H cHum tD*spAf o
d u
k mwpfO;D eJY a*s&q
k vifjrKd U&Sd urmausmt
f uGmqmAvDypHk u
H ,
dk jl y;D wnfaqmufxm;ygw,f/
if;AvD[m wpfMudrfwnf; vlaygif; 1000-acsmifacsmifMuD; 0wfjyKEkdifavmufatmifus,f0ef;ygw,f/

tdEd,jynfeJYtpvmrfbmom
tdE,
d jynfwpf0ef;vk;H udk pkpnf;tkycf sKyEf idk af om bke;f wefc;dk Mu;D rm;onfh bk&ifMu;D rsm;jzpfMuaom pE*w
k
arm&d, oD&"d rmaomu [moQ orkj'*kwu
o
hJ adYk ombk&ifMu;D rsm;onf 7-&mpkrS 13-&mpkwidk af tmif tdE,
d
EkdifiH ray:aygufcJhao;yg/ xkduJhodkY bkef;wefckd;tiftm;csKdUwJhaepOfumvrsm;rSm tpvmrfbmom0if tm&yf?
tmz*efESifhr*kdbk&ifrsm;wkdYu if;wdkY\wefckd;tmPmwkd;csJUvkdvnf;aumif;? tpvmrfbmomjyefYyGm;vkdvnf;
aumif;? wpfow
k jf y;D wpfow
k f azmfjyyg&mpkrsm;twGi;f rSm tdE,
d Ekid if MH u;D okYd taemufajrmufbuft&yfrmS 0ifa&muf
odr;f ydu
k cf MhJ uygw,f/ tdE,
d wku
d if ,fqif(h 'f) jynfe,fukd yxrOD;pGm atmifEidk o
f rd ;f yku
d cf o
hJ l rlqvifppfoMl u;D
trnfrSm ]]rkd[mruf Aifumqif}}jzpfygw,f/ yef*syfjynfe,f qif;jynfe,f ponfjzifh tdEKjrpf0Srf;a'owGif
11

E-book is created by www.shanyoma.org

Oa&my tpvmrfbmom a&muf&ydS Hk

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)
txl;ojzifh ajcukwf,l "g;rkd;tkyfcsKyfrif;vkyfcJhw,f/
yxrOD;pGm tm&yfwkdYuvnf;aumif;? aemiftm&yfwkdY wefckd;rSdefaomtcg tmz*efwkdYuvnf;aumif;?
aemufyidk ;f r*kw
d u
Ydk vnf;aumif; tpvmrfbmomjyefyY mG ;a&;ukd vlomvJjy;D rlrvJaom0g'jzifh MuKd ;pm;aqmif&u
G f
cJhMuojzifh ,aeYwGif tdEd,wkdufi,f b*Fvm;a'h&Sf 85-oef;cefY ygupwef oef;(80)cefYESifhtdEd,jynfxJrSm
yif ,aeYoef;aygif;100(10uka#)cefYxdatmif vlOD;a&rsm;jym;apcJhygw,f/ urmhorkdif;tajcjyKpmtkyfwGif
tpvmrfbmomjyefYyGm;a&;udk vufeuftm;udk;jzifh aqmif&GufcJhMuonf[k az:jyyg&Sdygw,f/
rlqvifawG[m tma&AsuRe;f qG,u
f ae wpfEidk if jH y;D wpfEidk if H bmoma&;udk odr;f oGi;f jy;D 0g;rsKv
d mcJ&h mrSm
Ekid if iH ,frsm;jzpfjy;D vlO;D a&enf;yg;wJh qD;&D;,m;? tD&wf? tD&ef? tmz*efpwJEh idk if iH ,frsm;udk 0g;rsK&d wJt
h csed [
f m
odyrf MumvSayr,fh tdE,
d wku
d if ,fusawmh [dEL bmom? Ak'b
momwku
Yd rlqvifwt
dYk &if &mpkEpS af ygif;rsm;pGm
Mumjy;D t&k;d pGaJ eMujyef vlO;D a&uvnf; xlxyfrsm;jym;jyefqadk wmh &kww
f &ufr0g;rsKEd idk yf J qifacgif; acG;cso
D vkd
&mpkESpftawmfrsm;rsm; MudK;pm;tm;xkwfMu&ygw,f/
'gaMumifv
h nf; tdE,
d jynfMu;D jAw
d o
d QxrH S vGwv
f yfa&;&,lwt
hJ cg rlqvifbmom0ifrsm;jym;wJh ,ck
ygupwefac:wJh t&yfa'oeJb
Y *Fvm;a'h&afS c:wJt
h &yfa'oawGukd Ekid if o
H ;D jcm;zJah y;vku
d &f ygw,f/ 'Dvrdk q
l vif
rsm;&m t&yfa'oawGudk zJhay;jyD;wmawmif ,aeYurmrSm rlqviftrsm;qkH;rSDwif;aexkdifwJh tif'kdeD;&Sm;EkdifiH
uvGJvQif tdEd,jynfxJ&Sd rlqvifawGu urmrSm trsm;qkH;jzpfygw,f/ urmrSm wwd,ESifhpwkwrlqvif
trsm;qk;H Ekid if aH wG[mvnf; tdE,
d wku
d if ,fxu
J apmapmu wifjycJw
h hJ ygupwefEidk if eH b
YJ *Fvm;a'h&w
fS yYdk J jzpf
ygw,f/ tdEd,jynfrSmcH&wm [dELbmom0ifawG omruygbl;/ Ak'bmomawGusawmh tjrpfygrusef uRwf
ukefygawmhw,f/
Ak'j rwfpmG bk&m;yGijhf y;D aemuf ESpaf ygif;(300)ceft
Y Mum Ak'b
momudk ul;ajymif;vmcJw
h hJ oD&"d rmaomu
rif;MuD;[m trsm;odawmfrlwJhtwkdif; udk;wkdif;udk;XmeomoemjyKapvTwf&kHESifhtm;r&ao;yJ om;awmforD;awmf
wkdYudk omoemhabmifokdY oGwfoGif;csD;jrifhjcif;jyKcJhygw,f/ aemifAk'bmom0ifrif;rsm;uvnf; omoemawmfudk
qufvuf tm;ay;Muygw,f/ tdEd,jynf emvEAk'wuodkvfMuD; udk urmt&yf&yfrS Ak'bmom0ifrsm;
vma&muf ynmqnf;yl;Ekdif&ef omoemou&mZf 1000-cefYwGif ukrm&*kwrif; wnfaxmifcJhygw,f/
tjcm;Ak'bmom0ifrif;wkdYuvnf; 0duroDvmwuodkvf? avbDwuokdvf? Mo'Eyl&dwuokdvf? aomr
&lyrwuokdvf? Z*Evwuodkvf tp&SdwJh Ak'wuokdvfMuD;rsm;udk wnfaqmufcJhjyD; pmoifom;&[ef;awmf
aygif; axmifaomif;cs
D &Scd yhJ gw,f/ ta&SUzsm;Ak'b
mom0ifEidk if MH u;D rsm;jzpfMuwJh w&kwjf ynf? *syefjynf? tif'ekd ;D
&Sm;uRef;pkrsm; (xkdpOfu oD&d0dZ,ok0PbkrdEkdifiHawmf) ponfwkdYrS pmoifom;&[ef;awmfrsm; Ak'pmayynm
qnf;yl;&m wuokdvfMuD;rsm;jzpfcJhMuygw,f/
,if ; wu o d k v f M uD ; rsm;tm; rl q vif t m&yf w k d Y o nf v nf ; aumif ; ? tmz*ef r l q vif w k d Y o nf
vnf;aumif;? wl&uDrlqvifwkdYonfvnf;aumif;? acwftqufqufqkdovkd rD;wkdufzsufqD;jcif;? pmoif
&[ef;awmfrsm;udk owfjzwfjcif;ponfjzifh tjyD;tykdifacsrIef;jcif;cH& tdEd,rSm Ak'bmomwkdY emvef
rxl E k d i f a tmif jzpf o G m ;Muygw,f /
rlqvif orkdif;okawoDq&mrdef[Zufu...
]]rlqvifjrif;ppfonfawmfawG[m emvEwuokdvfMuD;udk rD;wkdufzsufqD;jyD; &[ef;awmfaygif;
aomif;ESifhcsDowfjzwfygw,f/ &uf&ufpufpuf t&SifvwfvwfrD;wkdufjyD; owfjzwfMuygw,f/ pmay
yd # uwf a wmf M uD ; rsm;uk d rD ; wk d u f z suf q D ; Mu&mwG i f vES i f h c sD j yD ; rD ; avmif aew,f v k d Y rS w f w rf ; wif x m;
ygw,f /
tdEd,rSm Ak'bmomuG,fy&jcif; taMumif;wpf&yfwGif [dELwkdY\ya,m*ESifh&ufpufrIwkdYyg0ifaomf
vnf; tjyD;wkdiftjrpfygrusef okwfoifcH&jcif;rSm rlqvifwkdYaMumifh jzpfygw,f/
uJhodkY rsm;jym;vSaom &[ef;awmfrsm;ESifhAk'wuokdvfausmif;awmfMuD;rsm;ukd tvG,fwulzsufqD;
Edfkif&jcif;taMumif;uawmh...
Ak'b
mom&[ef;awmfrsm;taejzifh wkw?f "g;? vufeufqv
dk Qif vk;H 0rukid &f avawmh jrif;ppfonfawmf
rajymeJY? vufeufukdifppfonftenf;i,fcefYqkdvQifvnf; cH&rSmygyJ/ vufeuf&SdeJYvufeufrJhwkdY\"rwmygyJ/
12

Ak'b
mom&[ef;awmfwu
Ydk 0denf;awmfeYJ tnD ausmif;oD;jcm; 0wf&o
Hk uFe;f oD;jcm;qkad wmh &SmazGow
k o
f ifjypfzYdk
vG,af yr,fh [dEL bmomudk OD;aqmifMuwJh [dEL jA[PawGusawmh C&m0goe,fxrJ mS &SmazG&wm odyrf vG,b
f ;l /
olwkdYcEmukd,fxJrSmom 0Sufxm;wJhpvG,fukd t"duxm;&SmazGjyD;rS owfjzwf&ygw,f/
'g[mvnf; [dELbmomwkdY *sdef;bmomwkdYu tdEd,rSm <uif;usefcJhwJh &yfwnfEkdifcJhwJh taMumif;&if;
wpf&yfjzpfygw,f/ r*kdbk&ifatmf&efZpfvufxufrSm [dELwkdY&JUbmoma&;OD;pD;OD;aqmif jA[Prsm;udk &SmazG
zrf;qD;owfjzwfcJhygw,f/ [dELjA[PawG[m C&m0goe,fawGrSm vlawGeJYa&maESmjyD; &kwfw&uf&SmazG&
rvG,fayr,fh r*kdbk&ifatmf&efZpf[m wpfaeYwpfaeY [dELjA[PpvG,f(5)ydm&rS rsufESmawmfMunfjyD; yGJ
awmfwnfw,fvq
Ydk ydk gw,f/ 'gaMumifah eYpOfaeYwidk ;f [dEL jA[PpvG,(f 5)ydm&atmif rlqvifppfom;awGu
&SmazGMu&ygw,f/ olwkdY&SmazGMuykHu b,fvkdvJqkdawmh olwkdY&SmazGpkHprf;vkdY [dELjA[Pwpfa,mufa,mufudk
zrf;rdvQif oifbmt,lvJvkdY yxrar;ygw,f/ ]]tar;cH&olu uRefawmftpvmrfyg}}ygvkdY jyefvnfajzMum;
vQi]f ]at;...tpvmrfq&dk if 'DpvG,u
f kd rvG,&f bl;/ aemufwpfcg xyfjy;D awGUvQif owfypfr,f}}vkjYd crd ;f ajcmufjy;D
pvG,fudk "g;eJYjzwf,lygw,f/ 'gayr,fh tar;cH&olu t,ljyif;xefvkdY]]uRefawmf[dELbmom}}vkdYajzcJhvQif OD;
acgif;udkjzwfjyD; 'DpvG,fudk jzKwf,lygw,f/
atmf&efZpf&ufpufrIaMumifh olvnf;aoa&m [dELr[m&wfom;wkdY *k*s&wfwkdY qpf(cf)wkdYtm;vkH;u
awmfvSefykefuefMuygw,f/
Ak'b
momawGrmS awmh &[ef;awmfawG qdwo
f Ok ;f oGm;jyrD Ydk emvefrxlEidk af wmhyJ aemifEpS af wmfawmfMum
awmh tjyD;tykdif tdEd,EkdifiHrS aysmufuG,foGm;&ygw,f/
txufu wifjycJw
h mawG[m tdE,
d wku
d ef ,frmS bmoma&;e,fcsUJ t"rc&H ykH orkid ;f aMumif;tusO;f ygyJ/
tdE,
d jynf[m cJreS zf ;l wJph moli,fvdk aemufq;Hk 1949-ckEpS f t*Fvyd x
f rH S vGwv
f yfa&;&,lcw
hJ t
hJ csed rf mS if;ykid f
e,fajrxJu rlqviftrsm;pke,fajrudk rcsw
d ifuJ zJah y;vku
d &f ygw,f/ tJ'w
D ek ;f u tdE,
d trsK;d om;acgif;aqmif
MuD;rsm;jzpf wJh r[wr*ED wkdY ae&l; wkdYu rlqvifawG oD;jcm;cGJrxGufapcsifbl;/ olwkdYudk txl;OD;pm;ay;jyD;
Oya'wpf&yfjy|mef;jyD; [dELeJYwef;wl&nfwl vufwGJjyD; aeapcsifygw,f/ 'gayr,fh rlqvifxkMuD;eJY olwkdY
acgif;aqmif a'gufwm*sif;em;wkdYuzdtm;ay;jyD; cGJxGufzkdYaqmif&GufMuygw,f/
[dEL awGu bk&m;vkMd unfnKd whJ r[wr*Eu
D vnf; rlqvifawG b,fv&dk efp &efpmG pGm onf;cHz?Ykd tavQmh
ay;jyD;aygif;zkdY aqmif&Gufaeawmh oD;jcm;EkdifiHcGJxGufvkdwJh rlqvifawGa&m cHae&wJh[dELawGuyg tcufawGU
aeMuygw,f/
'Dvedk YJ 1947-ckEpS f &ufwpf&ufrmS vufawGUtaumiftxnfazmf&r,fah eYukd owfrw
S jf y;D rlqvifawG[m
tcsdef;tcsufjyKjyD; *svD0gembwf(*f)ac:wJhc&kdiftwGif;rSm [dELaxmifaygif;rsm;pGmukd owfjzwfcJhygw,f/
aemufjy;D awmhvnf; ppfwaumif; e0cgvDc&kid f [dEL &m*smrdom;pkrsm;rStp [dEL axmifaygif;rsm;udk aoG;at;at;
eJY qdwfrsm; odk;rsm;owfovkd 0dkif;0ef;jyD;awmh owfjzwfcJhMuygw,f/
rlqvifawGu vufO;D rI&awmh [dEL awGcv
H u
dk &f ygw,f/ 'gayr,fh olwu
Ydk yg;MuvsiMf uw,f/ owfvjYdk y;D
awmh tdEd,jynfrScGJxGufa&;udk rvkdvm;wJh[dELwkdY bk&m;vkdukd;uG,fwJhr[wr*EDMuD;xH csOf;uyfMuygw,f/
]]jy;D wmawmh jy;D cJyh gjy}D } aemufxyf [dEL -rlqvifruG&J atmifqjdk y;D vdrm yg;eyfw,fac:rvm;? aumufusp,
f w
k rf m
w,f ac:rvm; csOf;uyfawmh r[wr*EDuvnf; cEDyg&rDOD;xdyfxm;olyDyD [dELrsm;wJha'oawGrSm jyefjyD;
vufpm;racszYdk vufwrYHk jyefzYdk olUpum;em;raxmifvQif ol tpmiwfcaH or,fvYdk tm;vk;H udjk crd ;f ajcmufygw,f/
[dEL acgif;aqmifawGuvnf; tcH&cuf? tae&cufet
YJ cufawGUaeqJrmS [dEL t,lonf;tzGUt
J pnf;xJu
a*gh('f)aq;trnf&SdolwpfOD;u emusnf;jyD;awmh r[wr*EDudkowfvkdufygw,f/ 'geJY [dELawGvnf; rdat;
ESpfcgemvkduf&ygw,f/ a>rygvnf;qkH; om;vnf;qkH; qkdovkdaygh/
'geJY tdE,
d wku
d if ,f&UJ ,Ofaus;rI"avhwpfcjk zpfwhJ acgif;jr;D jcK"H avh[m rlvu tdE,
d rSmr&Syd g/ rlqvif
bk&iftoD;oD;wkdY tdE,
d Ekid if t
H wGi;f 0ifa&muf e,frcsUJ rDu [dEL rde;f rawG[m vGwv
f w
G v
f yfvyf oGm;vmcJMh u
ygw,f/ rlqvifawG0ifa&mufjy;D rS [dEL trsK;d orD;awG[m rlqvifrsm;enf;wl tdrw
f iG ;f yke;f "avhudk vku
d ef mMujy;D
aemiftcgrSm xkH;pHwpf&yfjzpfvmygw,f/
aemufjy;D bmom&yfpum;topfjzpfwhJ tl&'lbmom[mvnf; rlqvifawG 0ifa&mufvmjy;D aemufyikd ;f rS
13

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;bmompmpOf

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)
tl&'lbmompum;&yf&,fvkdY yg&Sif;? [if'Dbmompum;okH;pk a&maESmjyD; ay:aygufvmygw,f/
uR?J EGm;rsm;udk [dEL bmom0ifawGu vlw&Ydk UJ toufqefpyg; pku
d yf sK;d &mwGiv
f nf;aumif;? Ek?Yd 'decf ?J axmywf
tp&Sdaom tm[m&udkvnf;aumif; &&SdMuvkdY tvGefcspfjrwfEdk;ygw,f/ 'gayr,fh rlqvifawGusawmh ESpfpOf
uGefbmeDtpfaeYrsm;rSm EGm;\vnfrsKdukd "g;jzifhvSD;jzwf owfpm;jcif;tm;jzifh bmoma&;txdrf;trSwfjyKMuvkdY
tdEd,EkdifiHrSm yif&if;a'ocH[dELawGtwGuf MudrfrD;tkH;ouJhodkY ESpfpOfcHpm;Mu&ygw,f/
rQeJYyJ tdEd,wkdufi,fESifhtpvmrfbmoma&;taMumif;udk tusOf;&kH;jyD; wifjyvkduf&ygw,f/

twGufrSm;u &wufyGm;&
a&S;wkef;u tdEd,EkdifiH[m 'DaeYjrefrmEkdifiHxuf Ak'omoema&mif0g ykdrkdxGef;um;cJhwmukd avhvm
od&Sd&ygw,f/ b,favmufxGef;um;ovJqkdawmh...
1/
'DaeYjrefrmEkdifiHrSm &[ef;awG (3)odef;om&Sdayr,fh tdEd,rSmawmh (10)oef;ausmfatmif&Sdjcif;/
2/
'DaeYjrefrmEkid if rH mS &efuek ?f rEav; y&d,ww
d uov
dk Mf u;D awG ESpcf o
k m&Sad yr,fh tdE,
d rSm (11)cktxd
&Sdjcif;/
3/
jrefrmEkid if H wuov
kd w
f pfcck rk mS pmoifom;(400)ausmo
f m&Sad yr,fh tdE,
d wuov
dk w
f idk ;f rSm ESpaf omif;
ausmifawmif &SdcJhjcif;pwJh tcsuf(3)csufudk MunfhvQifodEdkifygw,f/
odaYk omfvnf; 'DaeY't
D csed t
f cgrSm tdE,
d a&muf&ifA'k b
mom0ifwpfa,mufuadk wGUzk&Yd m a&'gwkYd uGeyf sLwm
wkdYESifh&Smawmif awGUzkdYcJ,Of;wJhtajctaeudk qkdufa&mufaeygjyD/ 'ghaMumifh wkdYEkdifiHudkawmh r0g;rsKdEkdifygbl;vkdY
ukd,fh[mukd,f txifMuD;jyD; twGufrSm;vkdYuawmh &wufyGm;ygvdrfhr,f/ ,ckvnf; jrefrmwkdif;&if;olawG
wpfp wpfp 0g;rsKdcHae&wm awGUMu&rSmyg/

tif'dkeD;&Sm; rav;&Sm; puFmylEkdifiHrsm;udk rlqvifwkdY0g;rsKdjcif;


c-y-232 rS 273txd xD;eef;pk;d pHcw
hJ hJ oD&"d rmaomurif;Mu;D [m uk;d wkid ;f uk;d Xmeudk omoemjyK ap
vTwfcJh&m ok0Pblrd qkdwJh Xmewpfckyg0ifcJhw,f/
tdEd,jynf emvEwuokdvfysufMuD;udk ,aeY 20-&mpkacwfrSm wl;azmf&mrSm&&dSwJh aMu;yk&ykd'ft&
ok0Pblrdqdkwm tif'kdeD;&Sm;? rav;&Sm;? puFmylpaom EkdifiH(3) EkdifiHjzpfaMumif; od&ygw,f/ jrefrmEkdifiH&Sd
oxkjH ynfudk ok0Pbrl v
d aYdk c:wm[m &mpkEpS af ygif; twefMumrSac:[ef&adS Mumif; orkid ;f okawoDwu
Ydk qkyd gw,f/
,if;EkdifiHrsm;&Sd bk&ifa&m jynfoljynfom;awGyg Ak'bmomawGjzpfcJhMuygw,f/
if;jyif xkdAk'bmombk&ifrsm;wGif 7-&mpkrSm pkrMwmuRef;awmifykdif;? vif;wef;jrdKU xD;eef;pkdufwJh
oD&0d Zd ,rif;vufxufrmS Ak'b
momtvGeyf if xGe;f um;cJyh gw,f/ xkrd if;\oD&0d Zd ,,leAD mpDww
D uov
dk Mf u;D rSm
*kPo
f wif;ysUH arT; tjcm;Ekid if rH S pmoifom;&[ef;awmfawG 0ifvmrpJ woJojJ zpfczhJ ;l ygw,f/ &[ef;awmfawG
ode;f eJcY sjD y;D vnf; ynmoifMum;cJyh gw,f/ xkrd if;&JUtifyg,meJAY 'k b
mom[mvnf; tif'edk ;D &Sm;uRe;f pktm;vk;H tjyif
ywf0ef;usife,fy,fawGyg ysHUESHYoGm;ygw,f/
'Dvekd YJ Ak'o
moema&mif0g tJ'u
D Re;f pkawGrmS (cy 3-&mpkrS cy 14-&mpktxd) ESpaf ygif; 1800avmuf
xGef;um;ysHUESHYcJhjyD; urmausmf urmhtHhrcef;jzpfwJh aAma'gAka'gapwDawmfMuD;eJYapwDykxdk;aygif; ajrmufrsm;pGm
wnfaqmufcJhygw,f/ ,Ofaus;rIvnf; tvGefvuf&majrmufcJhygw,f/
apwDawmfMuD;[m urmrSm tMuD;qkH;apwDawmfMuD;jzpfjyD; bkd;awmfbk&m; rjyD;pD;cJhwJh rif;uGef;ykxkd;
awmfMu;D xufvnf; Mu;D rm;ygw,f/ zdeyfawmfrmS rsuEf mS wpfzufpw
D iG f 394-ay&Snv
f sm;jy;D pwk&ef;ywfvnf&dS
ygw,f/ apwD&Haygif; &kyfyGm;awmfaygif; ajrmufrsm;pGmeJYtvGefcrf;crf;em;em;&SdvkdY urmhtarGtESpf a&S;a[mif;
,Ofaus;rItjzpf urmhukvor*ESifhtif'dkeD;&Sm;tpkd;&tultnDeJY a':vmoef;aygif;rsm;pGmeJYJjyKjyifcJhvkdY 1983ckESpfavmufu atmifjrifpGm jyKjyifjyD;pD;jzpfygw,f/
tJ'Dvkd urmhukvor*eJYtif'kdeD;&Sm;tpkd;&wkdYyl;wGJjyD; urmh,Ofaus;rItarGoabmeJYjyKjyifcJhwJh aAma'g
Aka'gapwDawmfMuD;&JUapwDawmf awmfawmfrsm;rsm;ukd rlqvift,lonf;tMurf;zuftkyfpkwpfpku azmufcGJ
14

zsufqD;ypfMuygw,f/ a':vm 25-oef;ausmf ukefuswJhjyKjyifrIrSm (10)ESpfcefYaemufusoGm;aMumif;qkdygw,f/


Ak'bmom0ifrsm; xdkuRef;odkYa&muf&SdjyD;aemuf cy-4&mpkcefYwGif [dELAk'bmom0if yv0gukefonf
rsm;oGm;a&mufMujy;D e,fopfy,fopfwnfaqmufMuygw,f/ yv0grif;rsm;[m Ekid if iH ,fav;rsm;tjzpfaeMupOf
tdEd,ESifhul;vl;qufqHum [dELjA[Pt,l0g'ukd ukd;uG,fMuygw,f/
oD&d"rmaomrif;MuD; xkduRef;pkukd omoemjyKjyD;aemuf ESpfaygif;(1500)cefYtMum;rSm xkduRef;pkrsm;odkY
rlqviftm&yfuek o
f nfrsm;onfvnf;aumif;? tdE,
d om;rlqvifrsm;onfvnf;aumif;? pwif ukepf nfu;l oef;
a&mif;0,f azmufum;&if; tajccsvma&mufaexkdifMuygw,f/
,if;uRe;f pkrsm;wGif [dEL ESiAhf 'k b
mom omoemMu;D (2)&yf ,SOjf yKd ix
f eG ;f um;jy;D tcsi;f csi;f tHMh oavmuf
atmif &k&d adk oaoav;av;pm;pm; nEd idI ;f aqG;aEG;Mu&eftaqmuftODMu;D rsm;&Syd gw,f/ ,if;odYk txufwef;usus
,Ofaus;aeMuykrH mS urmu twkpeH rlem,lxu
kd w
f m awGU&ygw,f/ xkpd Oftcgu taemufEidk if rH sm;wGif bmoma&;
ESifhpyfvsOf; ndEIdif;aqG;aEG;zkdYa0;pG? tMuD;tus,f ppfyGJqifEGJowfjzwf &ufpufMurf;MuKwfaeqJjzpfygw,f/
tJ'geJY tm&yfuv
k m;rlqvifwYdk tajccs&mrSm uRe;f olawGe&YJ if;ES;D jy;D vufxyfrsK;d yGm;Muygw,f/ vlazmuf
omoemjyKMuygw,f/ tJ'u
D Re;f pkawGrmS rlqvifuek o
f nfawGu tEkenf;jzifh vlazmufomoemjyKcsed rf mS wpfzufrS
rlqvifppfwyfrsm;u Oa&myokYd tjyif;txefcsw
D ufwu
dk cf u
dk af ecsed jf zpfygw,f/ 'Dvedk YJ vlazmufvYdk rlqvifO;D a&
rsm;jy;D tiftm;awmifw
h if;vmwJt
h &yfawGrmS [dEL -Ak'b
momac:wJb
h &k ifawGjzKwjf y;D pl(vf)wefvaYdk c:wJrh q
l vif
bk&ifi,fawGudk wifajrmuffygw,f/
jrefrmEkdifiHrSmvnf; tcsKdUae&mawGrSm rlqvifawGudk &yfuGufvlMuD;wkdY bmwkdYwifajrmufxm;Mu
wm tE&m,fMuD;vSaMumif; 'Dtcsufu om"ujyaeygw,f/ a&TjrefrmwkdY owdjyKp&myg/
'D v k d j zpf j yD ; aemuf &[ef ; awmf a wG u d k acgif ; jzwf o wf j cif ; ? t&S i f v wf v wf r D ; &I d U owf j zwf j cif ; ?
Ak'bmomukd;uG,folawGudk owfjzwfjcif;? axmifcsjcif;pwmawGukd vkyfcJhwJhtwGuf tif'kdeD;&Sm;pwJh
Ek d i f i H a wG r S m Ak ' b mom[m Muuf a ysmuf i S u f a ysmuf aysmuf u G , f c J h & ygw,f /
tif'dkeD;&Sm;uRef;pkawG&JU acsmifuswJht&yfawGrSm Ak'bmomtquftEG,frsm;qkdvkdY vl(1)oef;cGJrS (2)
oef;&Sjd y;D bk&m;r&S?d ausmif;r&Sed t
YJ rnfrQomcHjy;D a,mifcsmcsmeJY tqufjywfaewJAh 'k b
momEG,rf sm;&Sad Mumif;ukd
aus;Zl;awmf&Sifr[mpnfq&mawmfbk&m;MuD;&JUtif'kdeD;&Sm;omoemjyKrSwfwrf; pmrsufESm 93 rS 96twGif;rSm
zwf&IEkdifygw,f/
tif'ekd ;D &Sm;vlrsK;d wk[
Yd m rlqvifw\
Ydk 0g;rsKjd cif;udck &H aomfvnf; ,aeYwidk f Ak'b
mom,Ofaus;rIEiS b
hf mom
pum; okH;pGJrItawmfrsm;rsm;wkdYudk rpGefYvTwfMuygacs/ EkdifiHykdiftif'dkeD;&Sm;avaMumif;ukrPDMuD;tm; *VKef
[lvnf;aumif;? urmausmt
f if'ekd ;D &Sm;orwMu;D ql[mEk\
d trnfrmS ygVdojH zifh ]]okuP}}}jzpfjy;D (ok=vSyaom?
uP=em;)vSyaomem;ykdif&Sif[kt"dyg,f&ygonf/ bk&m;&Sifvufxufawmftcgu r|uk@vDowkdYom;uJhokdY
ac:a0:jcif;jzpfygonf/
,ckxufwidk af tmif tif'edk ;D &Sm;vlrsK;d wpfO;D OD;\aemufausmudk trSwrf x
hJ v
k u
dk yf gu ]]Ak'}f }}[k Ak'b
&k m;udk
a&S;rdbbkd;bGm;wkdY wcJhonfhtwkdif; a,mif,rf;jrnfwrf;avh&Sdaeygonf/
tif'kdeD;&Sm;uRef;pkteD; ,aeYpuFmylac:wJhEkdifiH[m a&S;u ygVdbmomeJY0if[yl&ac:wJhjcaoFhEkdifiHyJjzpf
ygw,f/ 'Dae&mrSm tif'edk ;D &Sm; uRe;f pkaygif; (3000)ausmef pYJ uFmyl? rav;&Sm;wkrYd mS rsm;jym;vSwAhJ 'k b
mom0if
awG[m rlqvifawG 'Dt&yfudk pwifajccsjy;D tjy;D wkid 0f g;rsKjd cif;udk cH&onftxd ESpaf ygif; (250)rS (300)cefY
umvtwGi;f rSm wdraf umoGm;&wm 0rf;enf;zkaYd umif;ovkd owdoaH 0*&zkv
Yd nf; aumif;ygw,f/ orkid ;f aMumif;
t& wduswt
hJ axmuftxm;rsm;t& rlqvifawG[m wpfcgwpf&H ppfwu
dk
f tMurf;zufjcif;jzifh omoemjyKovkd
wpfcgwpf&H tEkenf;jzifh vlazmufjyD; omoemjyKMuum aemufqkH;tiftm;rsm;vmwJhwpfaeYrS tMurf;enf;?
tEkenf; (2)&yfwkdYjzifh tEkdif,lwwfMuygw,f/
aA'gyifudk {&mrtif;Mu;D awG tkid Mf u;D awGrmS wpfyif ESpyf ifqo
dk vkd awGUcgprSm b,forl *S &krjyKrMd uygbl;/
wpfpwpfpeJY ESpftawmfMumawmh rsm;jym;vm 'Dvkdrsm;jym;vm&mu ESdrfr&awmh tif;MuD;awG uefMuD;awG
aum&ovkdygyJ/ tJ'DOyrmudk aemifvmaemufom;rsm; MuyfMuyfrwfrwf *&kjyKMu&ef vkdtyfygw,f/
15

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;bmompmpOf

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)

E-book is created by www.shanyoma.org

jrefrmEkdifiHeJYtpvmrfbmom
trsm;odMuwJt
h wkid ;f jrefrm&mZ0ifrmS pmwif xifxif&mS ;&Sm;pwifwhJ yk*aH cwf taemf&xmrif; vuf
xuf cy-1044umvavmufrSm tif'dkeD;&Sm;uRef;pkawGukd tajccszkdYoGm;a&mufMuwJh tm&yf? tdEd,rlqvif
wkdYwpfawG[m &GufvTifhjyD; ork'&muaetm&S ta&SUzsm;EkdifiHrsm;udk ul;vl;oGm;vmaeMuygw,f/
jrefrmEkid if [
H m Ak'b
momxGe;f um;zk&Yd eftwGif tvGeu
f aH umif;jy;D yifv,fu;l vrf;aMumif;rS wul;wu
auGU0ifrS &vkdYrkdY uRef;(3000)ausmf&SdwJh tif'kdeD;&Sm;uRef;awGukdyJ oJoJrJrJ oGm;Mu[efwlygw,f/ 'gawmif
oabFmysuv
f Ydk ysOcf syu
f w
kd ,
G jf y;D Asw0f d Aswq
w
dk rhJ q
l vifnaD emifwYdk oxku
H kd a&muf&v
dS mygw,f/ xkad cwfu
y#du& m;eJaY &Ttrd pf nfwZYdk mwfvrf;? yk*eH &olac:ukvm;usrif;udk ukvm;&Spaf ,mufu vma&mufvyk Mf ujH y;D eef;cs
ykw
H u
Ydk kd atmufjrefrmjynfrmS vnf;yJ [Hom0wDrmS rGet
f mZmenf uGet
f om;rif;om;eJu
Y v
k m;vefbm;wkYd ppfcif;Mu
ykw
H Ydk ponfw[
Ydk m tdE,
d om;wdYk jrefrmEkid if u
H t
kd vk;H t&if;eJrY [kwaf omfvnf;yJ wpfpw
d w
f pfa'otm;jzifh a&muf
&SdvmwJh om"uawGygyJ/
bmoma&;e,f csUJ xGiv
f mwJh rlqvifppfwyfawG[m uke;f vrf;uvnf; tD&ef tD&wfpwJh Ekid if iH ,fav;
rsm;ukd wpfpwpfpeJ0Y g;rsKv
d mcJjh y;D tdE,
d wku
d if ,fot
Ykd a&mufrmS tdE,
d jynfMu;D udk qifacgif;acG;csq
D o
dk vkd r0g;Ekid f
rrsKdEkdifyJ&SdpOf jyD;awmhvnf; r*dkbk&ifawG[m ppfwaumif;e,fxJuae tdEd,jynfxJ0ifa&mufe,fcsJUMuvkdY
r*dkbk&ifwkdY tmPmarS;rSdefMu&jyD; tdEd,rS ta&SUbufwpfvTm;rSm if;wdkYtE&m,frS EkdifiHtrsm; csrf;omrI&&Sd
oGm;Muygw,f/ 'gawmif &ckid t
f rsK;d om;trsm;tjym;wkYd rSw
D if;aexkid Mf ujy;D &ckid rf if;tpOftqufwYdk ykid q
f idk o
f nfh
b*Fvm; 12-c&kid u
f dk c&pfEpS f 1665-ckEpS t
f xd &ckid rf if;wdYk ykid q
f idk cf MhJ uygw,f/ ppfwaumif;c&kid q
f v
dk Qif &ckid f
rif;rsm;u &ckdifrif;aqGrif;rsKd;xJrSom jrdKUpm; &Gmpm;rsm;ukd cefYtyf uHauR;csavh&Sdygw,f/
,aeYtxd 'ghaMumifh &mrl; yef;0g w&yif zavmif;acs; ponft
h &yfawGrmS jrefrmjynferYJ jcm; &ckid Af 'k
bmom&GmawG ausmif;uefbk&m;eJY&Gmaygif;tajrmuftrsm; &Sdygao;w,f/ ppfwaumif;e,f t0uRef;eJYppfw
aumif;awmifwef;rSm Akdvfrif;awmif zvHawmifqkdjyD; &ckdif jrefrm rGef crD; ouf 'kdifeuf awmif&kd;vlrsKd;
(&Sr;f jynfuavmjrKd Ue,fvnf;&Sad om)awmifom; acsmif;om; r&rmMu;D tp&So
d nfh jrefrmMu;D vkaYd c:onfh a&S;
jrefrm&ckid q
f ufE,
G rf sm; ponfjzifh Ak'b
mom0if(5)ode;f ausmw
f [
Ydk m tJ'aD pmfbmG ;e,fawGrmS ,aeYwidk f aexkid f
vsuf&SdMuygw,f/ awmifwef;awmifxGwfawGrSm xkH;jzLjzLeJYapwDawG wazG;azG;&SdMuygw,f/ t0uRef;rSmvnf;
&ckdifjrefrmAk'bmom0ifaygif;rsm;pGm &SdMuygw,f/ ('g[m tvsOf;oifhvkdY wifjywmyg/)
,ck 'umac:wJhjrdKU[m ,aeYb*Fvm;a'h&SfjrdKUawmfygyJ/ a&S;&ckdifbk&ifrsm;[m r*dkrlqvifawG&JU&efukd
"g;eJYckcHumuG,fMuvkdY "g;umvkdYac:wGifwJhtaMumif; od&Sd&ygw,f/ &ckdiftrsKd;om;awG[m rlqvifukvm;awG
udk jywfjywfom;om;qefYusifcJhvkdY ukvm;rEkdif &ckdifrJvkdYqkdjyD; pum;ykH&Sdw,fvkdYtqkd&Sdygw,f/
&ckid af wG[m rdrt
d rsK;d ruG,af ysmufa&;twGuf oJorJ rJ cJ ck u
H muG,w
f mawmifrS &ckid rf if;awG[m rlqvif
awG&JUavmif;&dyfu ruif;EkdifyJ r*kdbk&ifwkdYtMudKufvkdufum &ckdifbk&ife&Ekrif;u tmvDcef? rif;uaygifu
[lqdef&Sm;? bapmjzLrif;u uvDrm&Sm; ponfjzifh rlqviftrnfjzifh,SOfwGJjyD;awmh bGJUwHqdyfac:cJhMuygw,f/
&ckdif,Ofaus;rI[m rlqvif,Ofaus;rIavmif;&dyftcsKdUae&mawGrSma&mufcJhygw,f/ bapmjzL(c&pfESpf
1458)rif;vufxufrmS eef;wGi;f pmqkyd nm&S&d UJ trnfrmS ty'rl if;vkYd trnf&UJ a&SUrSm]]ty'}l }wyfygw,f/ tpvmrf
bmom&JUavmif;&dyt
f usc&H wmygyJ/ &ckid t
f rsK;d orD;awGuvnf; jynfr&Sjd refrmtrsK;d orD;awGavmuf vGwv
f w
G f
vyfvyf oGm;vmjcif;r&SdyJ rlqvifukvm;renf;wl tdrfwGif;ykef;qefqef"avhukd usifhokH;Muwm awGU&ygw,f/
aeYpOfpm;aomufMuzkdY aps;0,fMu&mrSmvnf; trsKd;orD;rsm;u aps;0,frxGufyJ trsKd;om;rsm;uom
aeYpOfaps;0,fwwfMuygw,f/ tpvmrfuvmwJh 'Dv,
dk Ofaus;rIawG[m bmomjcm;vlrsK;d jcm; tjcm;trsK;d orD;
orD;ysKad wGukd &atmif odr;f oGi;f ,lzMYdk u&H ,
G Mf ujy;D awmh rdrw
d b
Ydk ufu trsK;d orD;awGuakd wmh twwfEidk q
f ;Hk xde;f
odrf; umuG,f apmifha&SmufMuwJhoabmygyJ/
&ckid jf ynfe,frmS yxrOD;pGm rlqvifawG tpkvu
dk t
f jyKv
H u
dk t
f ajccscMhJ uwmuawmh r*kb
d &k ifatmf&efZpf
&JUnDawmfjzpfwhJ &k*smrif;om;[m olUaemifawmfudk awmfveS jf y;D ppf&;HI vkYd &ckid rf if;vufatmufrmS vma&mufjy;D
ckdvIH&wJh&ckdifbk&if "Eok"rrif;vufxufrSmjzpfygw,f/
16

,if;acgif;aqmif &k*smrif;om;\trnfukd tpGjJ yK olUaemufyg aemufvu


dk &f aH &Tawmfwu
Ydk aygufzmG ;
vmMuwJrh q
l vifawGukd &k*sm&ckid rf q
l vifawGvYdk ,aeYac:Muygw,f/ 0wfqif&mrSm a&S;&ckid rf sm;enf;wl awmif&n
S f
ykq;dk &ifz;Hk tus ponfjzifh a&S;&ckid jf refrm"avhEiS t
hf nDaexkid Mf uygw,f/ 'gayr,fh ,aeY&ckid rf mS &Sw
d hJ (85)&mckid f
EIef;cefY[m ac:awmrlqvifawG jzpfMuygw,f/
jrefrmjynftaejzifh rlqvifwkdY tpkvdkuftjyKHvkduf vma&mufjyD; OD;pGmtajccsolrsm;eJY ywfoufvkdY
,cifausmif;ok;H jrefrm&mZ0if(OD;boef; B.A &SiAf 'k a Cmo? [ku
d pf ul;ausmif;? armfvjrKd i)f t& awmifirl if;quf
omvGefrif;w&m;vufxuf tajctaeukd pmrsufESm (270)wGif...
rSwpfyg; ppfoyYHk ef; vlwu
Ydk kd tjrKd UjrKd Ut&Gm&GmwGif ae&mcsxm;onfrsm;vS\/ yJc;l wku
d f oHvsiw
f u
dk f
&ckid w
f u
dk w
f rYdk &S aom ukvm;yef;ao;wku
Yd kd a&Tbedk ,f ppfuidk ;f e,f &rnf;oif;e,f ausmufqnfe,fwYkd vkyaf jr
uHauR;cs aexkid af ponf/ if;ukvm;wku
Yd m; tpOftqufu,
dk &f aH wmfwyfwiG f aoewfuidk t
f rIxrf;rsm;jzpfMu
onf[k jrefrmou&mZf 991 rS 1000-ESpfcefY tajctaeudk az:jyyg&Sdygonf/
if;OD;boef;&mZ0ifwGifyif tr&yl&acwf 1208-ck eef;wufaom yk*Hrif;vufxuftaMumif;t&m
ESifhpyfvsOf; pmrsufESm (348)...
]]r[mar'ifukvm; armifykdufouf(c)bkdifqufESifhjrdKUpma&;armifydefwkdYukd ajrmufpm;ojzifh if;wkdY
rw&m;jyKrlum wkdif;oljynfom;rsm;udk nOf;yef;ESdyfpufzefrsm; jynfolwkdYpdwfESvkH; EGrf;e,fMuonf/ aemuf
if;wkdYudk rw&m;nOf;yef;orI jyKzefrsm;onfukdod&Sd if;wkdYudk uGyfrsufonf...}}vkdYaz:jyxm;ygonf/
'Dae&mrSm olwYdk ruGyrf surf D b,favmufrsm; qk;d oGr;f cJMh ujy;D if;wkeYd aYJ emufvu
dk f ukvm;toif;tyif;wdYk
b,favmuf MuD;yGm;aygufzGm;cJhMuovJ/ jrefrmAk'bmomtrsKd;orD;awG b,favmufepfem qkH;&IH;&ovJqkdwm
pOf ; pm;p&mygyJ / tr&yl & awmif o ref t if ; &S d Ak H ; td k ; qk d w J h uk v m;&G m MuD ; uk d M unf h v Qif od & S d E k d i f y gw,f /
,if;AkH;tkd;&GmrSm ukvm;wdeftcsKdUwkdYu 'kwd,urmppfMuD; rjzpfrDumvtwGif;yif ajratmufOrif wpfrkdif
ausmfausmfcefYwl; tr&yl&&dS ykxkd;awmfMuD;rsm;rS a&S;jrefrmbk&ifwkdY XmyemcJhaom a&Tukd,fav; aiGukd,f
av;ESifh&wemrsm;ukd azmufxGif;ckd;,lMu&m Xmyemtm;vkH;ukefrS jrefrmAk'bmom0ifwkdYod&SdMu&ygonf/
jrefrmwkdYuvnf; tvG,fwulESvkH;MuD;onfhtavsmuf Ak'bmomukd tvGefMunfndKaom yOroH*g,emwif
b0&Sif rif;wkef;bk&ifuyif rumjrdKU Z&yfwpfaqmif aqmufvkyfay;cJhygw,f/
1931-ckrS 1954-txd jrefrmEkid if w
H pf0ef;vk;H wGif vlO;D a&wk;d wufrrI mS wpfqyif r&Sad omfvnf; rlqvif
OD;a&rSm ig;qcefYtxd ckefwufvmwmudk awGU&Sd&ygw,f/ trsm;em;vnf oabmayguf&ef wifjy&vQif...
,cifu jrefrmEkdifiHwpf0ef; vlwpf&mvQif rlqvifujym;(2)a,mufcefYyif r&Sdaomfvnf; 1953ckESpfwGif (8)a,mufcefYtxd &SdvmjyDjzpfygw,f/ jyD;cJhwJhESpfrsm;twGif;u pm&if;aumufMunfhawmh (20)
&mckdifEIef;txdawmif &Sdvmwm awGU&ygw,f/ 'gaMumifh vlrsKd;aysmufzdkYtE&m,f tvGefyJeD;vmygjyD/
rl q vif a wG [ m tjcm;bmom0if r sm;ES i f h r wl y J vl a zmuf o moemjyKwk d Y vuf O D ; rI & ,l w mwk d Y t jyif vl
vk H ; vk d u f v S d r f h 0 if j yD ; rw&m;ck d ; 0if v mMuwmaMumif h 'D v k d r sm;jym;vmjcif ; jzpf y gw,f /
&ckid jf ynfe,frmS qkv
d Qif 1940-41ckEpS rf sm;twGi;f ukvm;-&ckid t
f "du&kP;f aMumifh &ckid Ef iS phf pfwaumif;
e,fpyfjzpfwJh bl;oD;awmifESifharmifawme,fMuD; (2)e,frSm&SdwJh &ckdiftrsKd;om;eJYwkdif;&if;om; Ak'bmom0if
(50000)ausmw
f [
Ydk m rdrw
d &Ydk UJ tk;d tdrw
f u
Ydk ykd pfc&hJ jy;D &ckid jf ynfrxJukd ajy;0ifjy;D ckv
d &HI mS ygw,f/ tJ'&D ckid -f ukvm;
t"du&kP;f rSm a&vrf;rSoabFmeJaY jy;Mu&wJ&h ckid t
f rsK;d om;rsm;rSm oabFmay:okYd ig;ydoyd f ig;csOo
f yd f vltjynfh
eJYxGufajy;MuvkdY oabFm(2)pif;[m yifv,fjyifrSm pkH;pkH;epfjrKyfcJh&ygw,f/
,aeY tJ'Dbl;oD;awmifeJYarmifawme,fMuD; (2)e,fESifhywf0ef;usifaus;&Gmaygif; (250)ausmfcefYrSm
tkd;ypf tdrfypf ajy;cJhMu&wJh &ckdiftrsKd;om;awGtpm; ac:awmrlqvif (6)odef;ausmfcefY rw&m;0ifa&muf
aexkdifvsuf&SdMuygw,f/ &ckdifwpfwkdif;vkH;&Sd vlOD;a&&JU okH;ykHwpfykHcefY&SdjyD; &ckdifwpfwkdif;vkH;rSm ,aeY vlOD;a&
trsm;qkH;ESifhtxlxyfqkH;e,fMuD;ESpfe,fyif jzpfygawmhw,f/
if;wkdY\enf;AsL[mtrsKd;rsKd;wkdYESifh wpfpdrfhpdrfh ckd;0ifaeMuvkdY 1950-jynfhtdrfapmifh tpkd;&acwfwkef;u
if;&Gmaygif; (200)ausmu
f dk &ckid jf ynfrxJuykd jYdk y;D ae&mcs&ef vsmxm;jy;D if;wkaYd e&mrSm rlvajy;vmcJw
h hJ &ckid f
trsK;d om;awGukd jyefjy;D ae&mcsxm;jcif;tm;jzifh wpdrphf rd 0hf ifraI wG &yfwefo
Y mG ;atmif pDpOfcyhJ gao;w,f/ taumif
17

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;bmompmpOf

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)
txnf razmfjzpfcJhyg/ ,aeY &ckdifjynfe,fjrdKUawmfjzpfwJh ppfawGjrdKUrSmqkdvQif rlqvifOD;a&[m xuf0ufeD;yg;
cefYyif &SdvmjyDjzpfygw,f/
vuf&SdjrefrmEkdifiH&JUjrdKUawmf &efukefjrdKU? 'kwd,jrdKUawmf rEav;tygt0if &efukef-rEav; quf
oG,fxm;wJh&xm;vrf;? um;vrf;wpfavQmuf jrdKUMuD;rsm;jzpfwJh yJcl; jzL; awmifil ysOf;rem; &rnf;oif;
aysmfbG,f ompnftp&SdwJh jrdKUMuD;awGrSmqkdvQif ,aeYjrdKUaevlOD;a& okH;ykHwpfykHuae xuf0ufeD;yg;rQ
wkd;yGm;vmjyD; jzpfygw,f/ rEav;jrdKU&JUtxuf a&Tbkd 'DyJ,if; ajr'l;pwJht&yfawGrSmvnf; xkdenf;wlygyJ/
if;wdkY[m wpdrfhpdrfh0ifvmjyD; txl;ojzifh todPfryGifhvif;wJh awme,fawGrSm Muuf0,fvmwmwkdY 'eftkd;
'efcGufeJY t0wftxnfvJwmwkdYaqmif&Guf&if; awmtkHcsKHMum; oGm;a&mufjyD; vlazmufomoemjyKMuygw,f/
tm&yfa&eHoal X;awGew
YJ uG rlqvifEidk if t
H oD;oD;u tpvmrfbmomtwGuf axmufyw
hH ahJ iGawGukd arSmifcydk pn;f
eJYykdYjyD; aiGaMu;axmufyHhMuygw,f/
jrefrmjynfqufo,
G af &;acgif;yg;wJh &Sr;f u&if csi;f u,m;jynfe,faus;&Gmtawmfrsm;rsm;rSm todPf
enf;yg; rzGHUjzdK;ao;yJ &dk;om;wJhwkdif;&if;olawGudk aiGeJYvdifvIHYaq;0g;ud&d,meJY &kyf&SifAD'D,kdrsm;eJYvIHYaqmfodrf;
oGi;f jy;D vdio
f abmpD;yGm;a&;oabmeJo
Y moemjyKaeMuw,f/ 'gaMumifh jrefrm-,d'k ,m;e,fjcm;rSm&Sw
d hJ u&ifjynf
e,fzmyGefc&kdif oHvGifjrpfurf;rSm&SdwJh u&if&GmMuD;(50)teuf xuf0ufausmfeJY ae&mtawmfrsm;rsm;rSm olwkdY
xk;d azmufMu;D pk;d aeygw,f/ wkid ;f &if;om;trsK;d orD; trsK;d om;awG[m rdrw
d w
Ydk idk ;f &if;om;emrnfawGukd azsmufjy;D
tmrufwkdY ta&SUqDokdYqkdwJh rlqvifukvm;trnfawGajymif;ukefMuygjyD/
armfvjrdKif? usKdufra&m? rGefjynfe,f u&ifjynfe,frSm jzpfyGm;wJhy#dyuawGrSm taMumif;rJhoufouf
r[kwyf J txufujyqkw
d t
hJ aMumif;&if;awG&UJ tusK;d qufawGyjJ zpfygw,f/ jAw
d o
d Qe,fcsUJ t*Fvyd u
f jrefrmEkid if u
H kd
pwife,fcsJUppfaMunmjyD; wkdufckdufcJhwJh jrefrmppfolMuD;r[mAEKvvufxufuae AkdvfcsKyfatmifqef;wkdYusqkH;
cJo
h nftxd 123-ESpMf umatmif jrefrmhajray:rSm e,fcsUJ cJah yr,fh 1931-ckEpS f oef;acgifpm&if;rsm;t& tjcm;
wkdif;&if;om;ryg jrefrmvlrsKd;(9)oef;(6)odef;wGif vlOD;a&(1)aomif;(1)axmifudkom c&pf,mefbmomxJ odrf;
oGif;EkdifcJhygw,f/ tcsKd;tpm;tm;jzifh jrefrmvlrsKd;oufouf (900)cefYrSmrS wpfa,mufudkom odrf;oGif;EkdifcJh
ygw,f/
tif'kdeD;&Sm;uRef;pk (3000)ausmfeJY yifrtdEd,jynfrSm Ak'bmomqdwfokOf;cJhwmudk oHa0*,ljyD;
uRefawmfwkdYtcsif;csif;pnf;vkH;jyD; todpdwf"gwfeJYumuG,fMuygrSom jrefrmEkdifiH[m aemifom;pOf ajr;
quf wnf w H h E k d i f r nf j zpf y gw,f /
jrefrmawG[m jAw
d o
d QawG&UJ Ekid if &H UJ tmPm &mxl;*kP&f eSd 0f g om;orD;awG&UJ ynma&;ponfweYdk YJ pnf;&k;H
wmudk MuMhH uchH EH idk cf MhJ uayr,fh ]]ajrah jro
h yd o
f nf; a&GUa&GUqnf;avmh}}qkw
d hJ pum;vkd wa&GUa&GU wpdrphf rd ehf YJ C&m0go
aoG;om;eJY pnf;&kH;rI'Pfudkawmh urmt&yf&yfu vlrsm;enf;wl Mum&SnfcHEkdifzG,fr&Sdyg/ 'Dvkd wpdrfhpdrfheJY
trsKdcH&jyD; bkd;olawmf jzpfrSef;rod jzpf&r,fhtjzpfrsKd;udkawmh uRefawmfwkdY wpfEkdifiHvkH; 0dkif;0ef;wm;qD;
Muzk d Y vk d t yf y gw,f /
e,fcsUJ t*Fvyd af cwfu ukvm;rlqvifawG[m jAw
d o
d QawGeaYJ ygif;jy;D jrefrmhajray:vnf; vmaeao;?
aiGukd ,lonf ajrukd,lonf vlukdyg,lonf qkduJhokdY vlukdyg,lvQifvnf; olUuHeJYolUtaMumif;yJqkdjyD; a'ocH
jrefrmwdkYu vufykdufMunfhae&ygw,f/
'gayr,fh jrefrmAk'bmomtrsKd;om;wpfa,mufu rlqvifrtppfukd rqkdxm;bd? rlqvifujym;r
wpfOD;udk,lvQifyif bmomysufrIESifhw&m;pGJqkdjcif;udkcHMuwm tm;vkH;todygyJ/ 'Dvkdoabmxm; tjyKtrlawG
aMumifhvnf; rlqvifawG a&muf&mt&yfwkdif; a'owkdif;rSm [dELbmom0ifawGeJYvnf;aumif;? Ak'bmom
jrefrm rGef &ckid f u&ifponfwEYdk iS v
hf nf;aumif;? qpfcb
f mom0ifwEYdk iS v
hf nf;aumif;? y#dyuoo
H &m rqk;H Ekid yf J
&Sdygawmhw,f/
20-&mpkESpftwGif; jrefrmEkdifiHwGif ppfMudKacwfu wpfMudrf? rMum;ao;rDESpfrsm;twGif;u wpfMudrf?
ESpfMudrfwdwd jrefrmESifhrlqvifukvm;wkdY y#dyujzpfcJhMuygw,f/
1938-ck 'kw,
d urmppfMu;D rjzpfru
D armfv0Da&Tzq
D o
dk u
l a&;om;wJ]hJ ]a,m*Dpmwrf;}}}}qkw
d hJ pmtkyt
f &
Ak'j rwfpmG bk&m;udk ykwcf wfa&;om;cJv
h Ydk jrefrmEkid if rH mS txl;ojzifh &efuek f rEav;jrKd UMu;D rsm;rSm rlqvifuv
k m;18

jrefrm t"du&kPf; jzpfcJh&ygw,f/


'kwd,tMudrfuawmh rMumao;rDu rGefjynfe,f u&ifjynfe,feJYjrpf0uRef;ay:a'oawGrSm rlqvif
ukvm;eJjY refrmwkYd y#dyujzpfcMhJ uygw,f/ ,if;okYd y#dyujzpf&jcif; taMumif;&if;uawmh rlqviftokid ;f t0kid ;f rSm
vufodyfxkd;jzefYa0wJh EkdifiHjcm;rS vIHYaqmfwJhpm&Gufpmwrf;rsm;t&...
]]rlqvifwpfOD;u jrefrmwkdif;&if;olAk'bmom0iftrsKd;orD;wpfOD;OD;udk &wJhenf;eJY,lEkdif vufxyf
Ekid yf gvQif xkt
d rsK;d orD;&JUrdbtokid ;f t0kid ;f MoZm&Srd eI YJ xkt
d rsK;d orD;ynmwwfrI rwwfrpI onfjzifh tqift
h wef;udk
vkdufjyD; vufxyfEkdifol tdrfaxmifOD;pD;jzpf olrlqvifa,musfm;tm; vufiif;aiGusyfaomif;ESifhcsD axmufyHh
qkaMu;ay;rnfjzpfaMumif;ESihf if;wkt
Yd rd af xmifa&;ckid jf raJ p&eftwGuf qufvuf aiGa&;aMu;a&; vlraI &;t&
axmufyHhrnfjzpfaMumif;}}
wku
Yd kd vIaYH qmfcMhJ uvkyYd J jzpfygw,f/ ,if;vQKUd 0Suv
f UHI aqmfcsuu
f kd aemufqufwt
JG jzpf oD;jcm;az:jyxm;
ygw,f/
'Dy#dyu(2)ckpvkH;rSm jrefrm rGef u&ifpwJh Ak'bmom0ifrsm;bufrS rvGefyJ rlqvifukvm;awGu
omvGefwmjzpfygw,f/
urmha&eHolaX; aqmf'Dtma&AsEkdifiHwpfckwnf;u urmhrlqvifEkdifiHrsm;udk ESpfpOfaiGuka#csDjyD;awmh
axmufyHhaeygw,f/
Oyrm- 1977-ckEpS u
f axmufyahH iG tar&duefa':vmoef;aygif;(4620)? usyaf iGoef;aygif; (35000)=
uka#okH;axmifig;&meD;yg; axmufyHhcJhygw,f/
wkdif;r*Zif; pmrsufESm (29)? 16-4-79/
rlqvifwYdk tcGi&hf vQi&f ovkd jrefrmEkid if rH mS jrefrmwpfrsK;d om;vk;H tay: Ekid if eH cYJ sjD y;D aMumcJMh uykt
H csKUd wku
Yd kd
az:jyvkdygw,f/ uRefawmfhtaejzifh yk*vduZmwfvrf;awG tajrmuftrsm;wifjy&ef om"utajrmuftrsm;
&Sdayr,fh vlwumodMum;wJh EkdifiHausmfudpawGudkyJ jyefvnfwifjyvkdygw,f/
1/
jrefrmhOD;pGef;jzpfwJh rEav;jrdKUeef;jrdKU&dk;xJrSm AvDjzpfatmif wnfcJhygw,f/
2/
&efuek jf rKd Uv,f tcsucf smjzpfwhJ ql;avbk&m;&JUa*gyuajrukd t*Fvyd af cwfu if;wku
Yd &atmif,jl y;D awmh
ql;avbk&m;eJYtjydKif ay(100)cefYtwGif;rSm AvDMuD;ukdaqmufcJhygw,f/
3/
t*Fvdyftpkd;&u t*r[my@dwbGJUqufuyfcH&jyD; wGJjzL&xm;wpfwGJudk tvkd&Sdovkdtcsdeftcgra&T;
tok;H jyKEidk &f ef qufuyfc&H wJh aus;Zl;awmf&iS f v,fwq
D &mawmfb&k m;Mu;D [m b,foUl udrk v
S nf; rykwf
cwfyeJ YJ EGm;om;rpm;MuzkYd Ak'b
mom0ifawGudk tvSLcHcyhJ gw,f/ tJ'gukd rlqvifwt
Ykd m;rsm;wJh aysmb
f ,
G f
&rnf;oif; ysOf;rem;wkdYrsm q&mawmfbk&m;MuD;&JUw&m;yGJawGukd cJeJYaygufjyD; apmfum;cJhMuygw,f/
4/
ygvDrefacwfu &efukefwuodkvfrSm "rm&kH&Sdovkd olwkdYudkvnf; wuokdvfe,fajrrSmajrae&may;yg/
AvDwnfaqmufcGifhay;&r,fqkdjyD; rlqvif0efMuD;(2)OD;(OD;&m&Spf? OD;cifarmifvwf)wkdYu awmif;qkdjyD;
usyaf iGoef;eJcY sjD y;D AvDMu;D [de;f aeatmifMuufqifzx
J o
D al X;r'g;ukvm;u wm0ef,jl y;D ta&;qkcd yhJ gw,f/
5/
ygvDrefrmS Oya'opfwpfck jy|mef;zkYd wifjycJyh gw,f/ b,fvv
dk q
J adk wmh rlqvifawG[m 0ufom;udjk rif&if
[m&rfjzpfw,f/ 'gaMumifh 0ufom;pm;wJw
h idk ;f &if;om;awG[m aps;rS0ufom;0,f&ifvv
Hk jHk cKjH cKx
H w
k ,
f Ml uzk?Yd
vljrifatmif wGJvGJqGJoGm;&if w&m;Oya'eJYwm;jrpfay;zkdY ta&;qkdcJhygw,f/
6/
'kwd,urmppfrjzpfrD ppfMudKacwfu ukvm;armfv0Da&TzDqkdolu]]armfv0Da,m*Dpmwrf;}}qkdjyD;Ak'bk&m;
&SifeYJjrefrmwkdYudk ykwfcwfa&;om;cJhvkdY ukvm;jrefrmt"du&kPf;jzpfcJh&ygw,f/
7/
1970-jynfhESpfywf0ef;usifu c&rf;jrdKUrSm wrDvf (ukv,fukvm;)awGu bk&m;yGJ vSnfhwm paeqGrf;
avmif;vrf;rSm&Sw
d hJ AvDa&SUvrf;uae jzwfausmf rvSn&hf bl;qkjd y;D tJ'b
D &k m;yGu
J dk 0if&u
dk yf gw,f/ wrDvf
awGyifv
h mwJh Ak'a usmufqif;wk&yk yf mG ;awmfO;D acgif;u usK;d jyKwo
f mG ;cJv
h Ydk tJ'w
D ek ;f u t"du&kP;f jzpf&ef
wJwaJ v;vkcd yhJ gw,f/ tJ'w
D ek ;f u em,uyk*K v
d Mf u;D wpfO;D &JUZeD;u rlqvifjzpfvYdk olwu
Ydk s,cf yhJ gw,f/
olwkdYEkdifiHrSmqkdvQif b,favmufrsm; us,frvJqkdwm pOf;pm;MunfhMuapvkdygw,f/
8/
jrefrmEkid if rH mS jrefrmwkid ;f &if;olawGukd olwu
Ydk oabm&Spd w
d w
f idk ;f us ,lMuayr,fh olwu
Ydk ujym;trsK;d
19

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;bmompmpOf

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)

E-book is created by www.shanyoma.org

9/

orD;wpfOD;OD;udk jrefrmAk'bmomu,lvQif bmomzsufqD;rIeJY w&m;pGJcH&ygw,f/ vGwfvyfa&;&jyD;p


acwftxdygyJ/
&efuek w
f idk ;f ajrmufOuvmywnfpu jrefrmbke;f awmfMu;D ausmif;awGrmS jrKd UpGew
f pfae&mrSm wpfpw
k pf
a0;wnf; ae&mcsxm;jcif;cHc&hJ ayr,fh olwu
Ydk oufqidk &f mtmPmykid yf *k K v
d u
f kd aiGeaYJ Mu;eJv
Y u
dk jf y;D tcsuf
tcsmae&mrSm AvDwnfzkdY pwifwnfaqmufcJhMuvkdY t"du&kPf;jzpfcJhMuygw,f/

owdjyKyg ax&foC
H m
&[ef;awmfw\
Ydk pmcsjcif; pmoifjcif; w&m;tm;xkwjf cif; w&m;jyjcif;paom vkyif ef;rsm;udk vkyaf qmif
awmfral eMujcif;onfvnf; omoemjyKaeMujcif;yif jzpfyg\/ okaYd omfvnf; jrKd U&Gm&yfuu
G t
f oD;oD;&Sd vlom;wkYd
Ak'bmom0ifrsm; jzpfMurSom ,if;vkyfief;rsm;udk aqmif&GufEdkifrnfjzpfyg\/ tjcm;bmom0ifrsm;jzpfcJhygvQif
w&m;em,lol tm;xkwfolrsm; tqufjywfoGm;rnfhtjyif pmoifwkduftoD;oD;wGif pmayoifMum;rnfhukd&if
&[ef;rsm;vnf; vk;H 0tqufjywfawmufomG ;Ekid af yonf/ ,if;tajctaea&mufcahJ omf t&Siw
f u
Ydk b,foal wG
tm;w&m;a[mjy pmawGcsrnfenf;/ xkaYd Mumifh txufygomoemjyKvyk if ef;rsm;tjyif Ak'b
moma&m jrefrmwkid ;f
&if;om;rsm;yg 0g;rsKdrcHEkdifap&ef pmtkyfvmjzpf&yfrsm;udk 'um-'umrwkdif;tm; a[mnTefjyoifhvSayonf/
&[ef;awmfwpfyg;vQif qGrf;cHtdrf(15)tdrfaxmifpD wm0ef,la[majymvQif pdwfat;EkdifygjyD/

tmz*efepwefESifhygupwefEkdifiHrsm;udk
rlqvifwYdk 0g;rsKjd cif;
tmz*efEiS yhf gupwefEidk if aH wG[m a&S;u Ak'b
mom tifrwefxeG ;f um;cJw
h EhJ idk if aH wGjzpfygw,f/ tmz*ef
EkdifiHrSm ay(300)cefYjrifhwJh ausmufawmifMuD;rSm ay(300)cefYjrifhwJh &yfawmfrlAk'&kyfyGm;awmfMuD; xGif;xkylaZmf
xm;&m rlqvifppfwyfrsm;u aemifwiG f zsuq
f ;D 'l;qpfavmufom &ku
d cf sK;d Ekid yf gw,f/ bmomxJr0ifoal wGukd
rlqvifawGu owfjzwfwmawG nO;f qJwmawG ponfvyk cf w
hJ t
hJ wGuf wpfEidk if v
H ;Hk rlqvifawGjzpfuek yf gw,f/
,aeY ygupwefEidk if [
H mvnf; a&S;u Ak'b
momtvGeyf J xGe;f um;cJw
h EhJ idk if yH g/ tJ'ED idk if aH wGxrJ mS &Sw
d hJ
wuqDvmmqkdwJh t&yfa'o[mvnf; Ak'usrf;pmawGxJrSm tcgaygif;rsm;pGmygwJh t|m&o(18)&yfynm
qnf;yl;&mwuov
dk af usmif;awmfMu;D &Scd &hJ ma'oyJjzpfygw,f/ rlqvifawG&UJ 0g;rsKcd v
hJ Ydk ,cktcg Ak'b
mom0ifawG
vkH;0csKyfjidrf;cJh&ygjyD/ 'ghaMumifh ]]'dkYtdrfem;a&mufvmjyD? ayghqvQifawmh cH&r,f}}}vkdY Ak'bmoma&TjrefrmawG
udk owday;yg&ap/

w&kwfjynfta&SUzsm;a'orsm;ESifhtpvmrfbmom
,cktcg qkAd ,
D ufjynfaxmifpt
k wGi;f w&kwef ,fpyfteD;&Syd gupwefjynfe,fonf a&S;tcgu ckw
d efjynf
[kwGif&SdjyD; w&kwfjynfokdY Ak'bmoma&muf&Sd&ef ta&;ygaomEkdifiH jzpfcJhygw,f/
f yrmw*
w&kwjf ynfudk a&S;OD;pGm Ak'o
moemjyKorl mS ckw
d efjynfom; t&Siu
yrmw*F jzpfygw,f/ ckw
d efjynf
bk&if"reEonf Ak'o
moemudk vGepf mG ouf0if,MHk unf xD;eef;udpk eG u
Yf m &[ef;jyK tdE,
d odyYk if ynmoif<ucJh
ygw,f/
tE&bk&ifvufxuf a*gwr0d[m&ausmif;wkdufwpfckwnf;rSmyif pmoifom;&[ef;(4000)ausmf&Sd
onfrSm w&kwfc&D;onfzm[D,efrSwfwrf;wifcJhygw,f/ xkduJhodkY tjypfuif;pGm xGef;vif;awmufyaeaom
Ak'o
moema&mif0g[m c&pfEpS f 1000-cefY wGif wl&uDvrl sK;d ,lqpfu'&fcefO;D aqmifaom rlqvifppfwyfMu;D u
ckw
d efjynfuw
kd u
dk cf u
dk
f t"romoemjyKc&hJ m Ak'o
moemuG,yf ,cktcg apwDysut
f csKUd ESi&hf yk yf mG ;awmftusK;d
tysuw
f u
Ydk kd ckw
d eforkid ;f wGif a&S;a[mif;tarGtESpt
f jzpf use&f pfvsu&f ydS gawmhw,f/ w&kwjf ynfoYdk tpvmrfrsm;
ueOD;pGm 0ifa&mufvmMuaomt&yfa'oonf us,f0ef;aomfvnf; oJuEm&qefaom pifusef;jynfe,fjzpf
ygw,f/ if;tjyif ,leefjynfe,f tcsKdU&SdjyD; w&kwfyef;ao;[k jrefrmwkdYu ac:Muygw,f/
w&kwjf ynfrmS oef;aygif; 1000cefu
Y (uka# 100)ceYv
f Ol ;D a&&Sjd y;D rlqvifO;D a& oef; 20-ywf0ef;usif
20

cefYom&Sdygw,f/ t"dutm;jzifh txufu jyqkdcJhwJhjynfe,f(2)ckrSmyJ&SdjyD; if;jynfe,f(2)ckrSmvnf; olwkdY[m


vlrsKd;pk r[kwfMuyg/ if;jynfe,f(2)ckteuf vlOD;a& (13)oef;cefY&Sdaom pifusef;jynfe,fwpfckwnf;om
rlqvifbmomvlrsm;pk &Sdygw,f/
oJuEm&qefaom rGef*kdvD;,m;jynfe,f r[m,meAk'bmomEkdifiHwGifvnf; vlenf;pktjzpf tawmf
toifh&SdMuygw,f/ ta&SUzsm; tjcm;EkdifiHrsm;jzpfMuwJh udk;&D;,m;? *syefwkdYrl r&Sdoavmuf tvGefyifenf;yg;
ygw,f/
,aeY zdvpfyidk u
f Re;f pkac:wJh b&if*scD &pf,meftrsm;pkjzpfjy;D oef;(50)cef&Y w
dS EhJ idk if [
H mvnf; rlqvifrsm;
u Ak'b
momESi[
hf Ed L rsm;udk t"romoemjyKjy;D aemuf Oa&myEkid if rH sm; wefc;dk xGm;vmcsed w
f iG f pydew
f u
Ydk rlqvif
rsm;enf;wl ESpfaygif;(150)cefY ,if;uRef;pkrsm;udkpkd;rkd;jyD; t"romoemjyKcJhMu&m zdvpfykdifuRef; rif;tmEkd
uRe;f Mu;D ay:&Sd rlqvifrsm;\MuMhH uchH cH jhJ cif;ukad wmh atmifEidk jf cif;r&Scd yhJ g/ ,aeYwidk yf if zdvpfyikd Ef idk if rH S cGx
J u
G cf iG hf
&&Sda&;twGuf armf&kd;olykefrsm; x<uvsuf&Sdaeygw,f/
'kw,
d urmppfMu;D tjy;D 1950-51cefrY mS awmif^ajrmufu;kd &D;,m;ppf jzpfMuygw,f/ tJ'pD pfyjJG y;D qk;H ap&ef
awmif^ajrmuf 17-rsOf;jydKifrSm ukvor*MuD;rSL;jyD;awmh jidrf;csrf;a&;wyfawG csxm;ay;Muygw,f/ tJ'Dvkd
urmhEkdifiHpkHwyfawGcsxm;&mrSm zkd-r obm0t& a&mufav&ma'orSm tkd;csif;xm; tkd;csif;xd MudK;csif;xm;
MuKd ;csi;f ji?d nm;Mu aygif;az:MuvkYd uk;d &D;,m;rdcifawGeYJ Ekid if pH w
Hk yfom;awGaygif;az:jy;D om;orD;awG &&SMd uyg
w,f/ Mumawmh wyfawGvnf; ae&if;Ekid if jH yefMu&ygw,f/ okaYd yr,fh uav; awmfawmfrsm;rsm;eJu
Y ;dk &D;,m;ol
rdcifawG[m uk;d &D;,m;rSmyJaeMujy;D aemif 10ESp-f 15 ESp-f tESp(f 20)Mumawmh tjcm;rl&if;jynfoal wGeYJ a&maESm
oGm;Muygw,f/
'gayr,fh wl&uDrq
l vifwyfom;awGe&YJ wJu
h av; (200)uawmh rlqvifuav;awGtaeeJY woD;wjcm;
&yfwnfcMhJ uygw,f/ xkt
d cgueJpY mvQif ud;k &D;,m;jynfov
l Ol ;D a&[m Ak'b
momrav;awGen
YJ m;jy;D omoemjyKMu
vkYd om;orD;aygufzmG ;MuvkYd urmrh q
l vifawG&UJ axmufyrhH aI Mumifh tqG,af umif;vkYd ponfjzifh taMumif;aMumif;
awG aMumifhukd;&D;,m;rS ,aeYrlqvif (4000)txd vlOD;a&wkd;wufrsm;jym;vmjyD; &mckdifEIef; tq(20)txd
ckefysHwkd;wufvmygw,f/
'gvnf; tvsOf;oifhvkdY wifjy&ygvQif &ckdifarC0wDq&mawmfOD;em&'u vGefcJhwJhtESpf(30)cefYu
b,fvkdrdefYMum;cJhygovJqkdawmh...
ppfajrjyifrSm jrefrm-Ak'bmom om;aumif;(500)usqkH;cJhygvQif 0rf;enf;zkdYaumif;ayr,fh jrefrm
rdcif(500)u xyfjyD; om;aumif;(500)ukd arG;ay;Ekdifygao;w,fwJh/ 'gayr,fh jrefrmtrsKd;orD;(500)
vif,lrSm;&ifawmh aemifvmvwHUaom tem*wfumvrSm wkdif;jynftwGuf Mumav emaveJY a&m*gqkd;
wpf c k pG J u yf o vk d cH p m;&awmh w mygyJ . ..
vkdYaz:jyxm;ygw,f/ tJ'Dpum;[m rSefuefaeaMumif; 'Dae&mrSm om"uygyJ/
tm&Sta&SUydkif;EkdifiHrsm;jzpfMuwJh w&kwfjynfolUorwEkdifiH rGef*kdvD;,m;EkdifiHawmf awmif^ajrmuf
ukd;&D;,m;EkdifiH *syefEkdifiH avmEkdifiH uarm'D;,m;EkdifiH xkdif;EkdifiH AD,uferfEkdifiHpwJhEkdifiHwkdYeJYazmfrkdqm
uRe;f ponfEh idk if rH sm;tm;vk;Hk wkrYd mS rlqvifawG[m a'ocHwidk ;f &if;om;jynfoal wG&UJ (5)&mckid Ef eI ;f rQyif r&Syd gbl;/
rQeJYyJ tm&Sta&SUykdif;EkdifiHrsm;eJYtpvmrfbmomtaMumif;udk wifjyvkdufygw,f/

,aeYurmt&yf&yf&Sd tpvmrfbmom0ifrsm;
,aeYvuf&Sd wpfurmvkH;rSm vlOD;a&oef;aygif;(5000)ausmfcefY (500)uka#ausmf&SdjyD; rlqvifOD;a&
oef;aygif;(850)cefY&Sdygw,f/ wpfurmvkH;rSm olwkdY[m vlrsm;pkr[kwfMuygbl;/
trsm;pkem;vnfwphJ um;eJw
Y ifjy&vQif urmay:&Sw
d u
dk Mf u;D (7)wku
d rf mS b,fwu
dk rf mS rS olw[
dYk m vlrsm;pk
r[kwfMuygbl;/ urmwGif c&pfESpf 1910-jynfhwkef;u urmhvlOD;a&oef;aygif; (1620)cefY&SdjyD; rlqvif
bmom0ifO;D a&oef;aygif;(210)ceY&f cdS &hJ m q,fEpS 'f orav;&mckid Ef eI ;f om&Scd ahJ omfvnf; ,aeY 1980(if;pm&if;
xkwjf yefonft
h csed )f wGif urmv
h Ol ;D a&(4374)oef;teuf rlqvifbmom0if(723)oef;cef&Y jdS y;D q,fah jcmuf'or
ig;&mckdifEIef;cefY &Sdvmygw,f/ urmhvlOD;a&eJYcsDjyD; av;&mckdifEIef;cefYokdY wufvmwm[m txl;owdjyK
21

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;bmompmpOf

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)
p&mygyJ/
vmrnfh c&pfou&mZf (2000)cefYrSm urmhvlOD;a&[m oef;aygif;(6260)txd wkd;wufrsm;jym;
vmrnfjzpfjyD; rlqvifbmom0ifrsm;[mvnf; (1200)oef;cefYtxd &SdvmrnfrkdY urmhvlOD;a&eJYq,fhukd;'or
&mckdifEIef;cefY&SdvmjyD; aemufxyfokH;'orwpf&mcdkifEIef; urmESifhcsDjyD; tcsKd;tpm;ykdrkdvmzkdYtaMumif; cefYrSef;xm;
ygw,f/
rlqvif tm&yfEkdifiH(20)rSm vlOD;a&(174)oef;cefYom&Sd wpfEkdifiHvQif ysrf;rQ (8)oef;cefY&Sdygonf/
urmhvlOD;a&oef;aygif;(5000)cefYteuf rlqvifoef;aygif;(850)cefY&Sd urmhvlOD;a&\q,fhckESpf&mckdifEIef;
cefo
Y m &Syd gw,f/ urmu
h v
k or*tzGUJ 0if (159)Ekid if t
H euf rlqvifEidk if (H 34)Ekid if &H ydS gw,f/ aemufq;Hk tzGUJ 0if
Ekid if u
H awmh jAw
d o
d Qvw
G v
f yfa&;ay;vku
d w
f hJ b&lEidk ;f Ekid if jH zpfygw,f/ urmrSm rlqviftrsm;qk;H aexkid w
f hJ Ekid if H
uawmh tif'edk ;D &Sm;jzpfjy;D oef;aygif;(160)cef&Y ydS gw,f/ 'kw,
d trsm;qk;H u tdE,
d Ekid if x
H u
J rlqvifrsm;jzpfjy;D
oef;aygif;(100)=(uka#10cefY)&Sdygw,f/ wwd,trsm;qkH;u b*Fvm;a'h&Sf oef;(90)ausmfeJY ygupwef(85)
oef;cefYwkdYjzpfMuygw,f/ yOrtrsm;qkH;uawmh &k&SEkdifiHxJ&Sd rlqvifrsm;jzpfjyD; vlOD;a&oef;(50)cefY &Sdygw,f/
rlqvifawG[m tcsif;csif;&kdif;yif;MujyD; bk&m;0wfwuf&mrStp pkpka0;a0;&SdMuw,fvkdY trIrJh
trSwrf ahJ eMuolawGu olwu
Ydk kd urmt&yf&yfrmS trsm;pkvYdk txif&adS eMuygw,f/ bmodbmomaeolrsm;udv
k nf;
urmrSm olwkdYu vltrsm;pkjzpfaeMuoa,mif a,mif[dwfxkwfaeMuygw,f/
'gaMumifhvnf; 1948-49 tdEd, ygupwefcGJMuwkef;u ppfwaumif;awmifwef;eJYtcsKdUe,fuav;
awGrmS tdE,
d jynfxJ qufpyfvsuyf goifjh y;D [dEL OD;a&u xuf0uftenf;i,fyadk yr,fh trIrt
hJ rSwrf hJ rxl;awmh
wJt
h aetxm;rsK;d pm&if;ray;rdvYdk rlqvifEidk if b
H ufudk ygoGm;Mu&ygw,f/ wpfcgwav yGv
J eS zYf smcif;wJo
h abmrsK;d
udk tpOfowdcsyfMuzkdY vkdtyfygw,f/

'HaygufauR;rS *kPf&SdrSmvm;
,cktcg &Sijf yKtvSLyGJ vufxyfxrd ;f jrm;yGJ arG;aeYyq
JG rG ;f auR;yJpG aom yGrJ sK;d pkw
H w
Ydk iG f ukvm;wkYd csujf yKwf
a&mif;csaeaom 'Haygufjzifh {nfcaH uR;arG;Muwm acwfpm;vsu&f \
dS / 'Haygufuv
dk nf; ukvm;awGom trsm;qk;H
vkyMf u wkid ;f &if;om;wkv
Yd yk w
f m rawGU&oavmuf &Sm;yg;\/ 'Haygufjzifh {nfch aH uR;arG;aomaMumifh ukvm;awG
csrf;omMuD;yGm;oGm;Muonfudk remvkdp&mr&Sdaomfvnf; ,if;aiGrsm;jzifh wkdif;&if;olrsm;udk jrLqG,fodrf;oGif;
vlrsK;d bmomaysmufatmif aqmif&u
G af eMuonfudk owdjyKoifyh g\/ xkaYd Mumifh ukvm;awGvyk af om 'Haygufudk
vk;H 0tm;ay;zkrYd oifyh g/ wkid ;f &if;om;wkv
Yd yk af om 'Haygufqv
dk Qiaf wmh wpfEidk if v
H ;Hk {nfch aH uR;arG;awmif tm;ay;
oifhayonf/ 'Haygufjzifh {nfhcHrSom *kPf&SdrSmvm;vkdY ar;p&myif/

wpfurmvkH;rS tpvmrfbmom0ifrsm; bk&m;zl;([m*sf)oGm;a&mufjcif;taMumif;


olwb
Ydk mom0ifwpfO;D [m use;f rmjy;D aiGaMu;acsmifvnfygu wpfoufwmwGif rumokt
Yd enf;qk;H wpfMurd f
bk&m;zl;oGm;a&mufMuzkdY bk&m;ocifynwfxm;aMumif; qkdygw,f/
ruma&mufonft
h cg jrKd Uv,fwiG f aqmufxm;wJh teufa&mifvrT ;f onfh av;axmifyo
Hk Pmefausmufw;Hk
Mu;D udk rsuEf mS rljy;D wpfcsed w
f nf; 0wfjyK&ygw,f/ ,if;ausmufw;Hk Mu;D [m wjcm;r[kwyf gbl;/ aeYpOf wpfurmvk;H &Sd
rlqvifrsm;u rdrdwkdYaexkdif&mrS aeYpOfwpfurmvkH;&Sd rlqvifrsm;u rdrdwkdYaexkdif&mt&yfrS aeYpOfrsufESmrl
0wfjyK&aomausmufw;Hk Mu;D yJjzpfygw,f/ ,if;ok0Yd wfjyKjy;D aemuf tm&zwfuiG ;f jyif wpfjyKd iw
f nf; 0wfjyKwm[m
bk&m;zl;awG&JUta&;MuD;qkH;jzpfygw,f/ xkdYaemuf rDem[kac:aomt&yf&Sd oD;jcm;ausmufwkdif(3)wkdifukd cJeJYypf
ayguf&ygw,f/ ,if; cJeyYJ pfaygufw"hJ avhx;Hk pHum; bk&m;ocifu wrefawmfr[
dk mruftb
D &m[if\ MunfnKd pw
d f
udk pkpH rf;vk
d ol\om; vnfrsKu
d dk vS;D ylaZmf&efapckid ;f &m apwrefewfu (3)Murd w
f idk w
f idk f vma&mufwm;jrpf
ojzifh cJESifhypfayguf ESifwJhxkH;pHvkdYqkd&ygw,f/
,if;odYk om;&JUvnfrsKu
d dk vS;D jzwf&mrSm bk&m;ocifu ok;d uav;wpfaumifukd tpm;xk;d cHay;vku
d w
f ,f
22

trsKd;bmompmpOf

ed*kH;
uRefawmhftaejzifh ed*kH;csKyfwifjyvkdwmuawmh jynfaxmifpkjrefrmEkdifiH&JUtem*wf&yfwnfa&;twGuf
txl;tm;jzifh tusK;d taMumif;qufpyfvsu&f adS ewJh 'Db*Fvm;a'h&fS ac:awmrlqvifawGawGeyYJ wfoufjy;D if;wkYd
&JUt,l0g'jzpfwhJ tpvmrfbmom&JUZpfjrpfew
YJ uG pwifaygufzmG ;vmykH orkid ;f taMumif;ukd uReaf wmfwrYdk o
D a&GU
tcsut
f vufwu
Ydk dk pkpnf;&oa&GU wifjyvku
d &f ygw,f/ okw
Yd ifjyvku
d &f ojzifh jrefrmwkid ;f &if;om;0HomEkpw
d f
"gwf&o
dS w
l idk ;f [m rdrw
d &Ydk UJ pm;0wfaea&;twGuf vIy&f mS ;Mu&if; EIw\
f apmifrjcif;oabmrsK;d eJu
Y ,
dk ehf nf; uk,
d [
hf ef
jzifh ypKyefeJYaemiftem*wftwGuf &yfwnfaqmif&GufMuzkdYudk wkdufwGef;vkdygw,f/
'Dvkda&;om;wifjy&mrSm pma&;q&mwpfOD;uJhodkY ta&;tom; tokdtrSD;rStpjyK aumif;rnfr[kwf
aomfvnf; ,aeYjrefrmAk'bmom0ifwpfOD;&JUodoifhodxkdufw,fvkdY ,lqwJhtcsuftvufrSeforQudk tcGifh&
vQif &ovkd tcsut
f vufwu
Ydk kd wifjyvku
d &f jcif; jzpfygw,f/ uReaf wmfwjYdk refrmAk'b
momwkb
Yd uf qk;H &I;H epfem&wJh
yk*v
u
d pdwef mp&m aMuuGpJ &m trSew
f u,fjzpfcw
hJ ZhJ mwfvrf;awG trsm;tjym; az:jy&ef&adS yr,fh 'gawG tom
xm;jyD; urmeJYjrefrmhorkdif;aMumif; twdtustaxmuftxm;awGudkom rvGJra&Smifom azmfjycJh&ygw,f/
'Dvkdwifjy&mrSm wu,fvkdY trSm;a'goygcJhvQifvnf; cGifhvTwfMuzkdYawmif;yefygw,f/
uRefawmfwdkYu vGefcJhwJhESpf(2500)ausmfu tqkd&SdcJhwJhAk'bk&m;&JUomoem[m bk&m;om;awmf
rsm; zsufrSysufygvdrfhqkdwJh taMumif;tcsufwpfckwnf;udkom tm&kHrjyKMuyJ bmomjcm;t,lonf; rdpm
&ef o l i g;yg;wk d Y u vl t m;uk d ; vuf e uf t m;uk d ; jzif h zsuf v Qif v nf ; aysmuf u G , f w wf y gvm;qk d w mvnf ;
owd&SdMuzdkYvkdygw,f/ owdrrlvQif *lrjrifyJ? owdrlvQif jrLudkyif jrifEkdifygonfqkdwJhpum;udkom owdrlMu
&ef rD;armif;udk wpfpdwfwpfa'otm;jzifh xkd;jy&jcif; jzpfygw,f/
'Dvw
dk ifjycsuaf Mumifh wpfvOJG ;D wnfjy;D bmoma&; vlraI &; t"du&kP;f awGay:aygufatmif vIaYH qmfMu
r,f/ ay:xGuMf ur,fqv
dk Qiaf wmh tvGeu
f dk rSm;rSmyJ/ t"du&kP;f ay:xGuv
f mjcif;tm;jzifh jynfow
l eYdk jYJ ynfoel YJ
EkdifiHawmf&JUb@mawmfaiGawG tv[ysufpD;jyD; aoMuaMuMu? &yf&GmawG jymusjyD; bmrSt&ma&mufrSm
r[kwfygbl;/ 'Dvkd t"du&kPf;awGudk wkdfif;jynf&JUw&m;Oya'pkd;rkd;a&;twGuf &yf&Gmat;csrf;om,ma&;twGuf
wm0ef,l&wJhrnfonfhtpkd;&yJjzpfjzpf vufykdufMunfhaerSm r[kwfygbl;/
rif;rJhp&kdufvuPmudkawmh wyfrawmf &JwkdYeJYtjywfESdrfESif;rSm aocsmygw,f/ 'Dvkd aumuf&kd;rD;
[m bmrStokH;r0ifyg/ jrefrmEkdifiHrSm &[ef;oHCmrsm;eJYoDv&Sifrsm;tygt0if omoem0ifOD;a& (3)odef;
ausmf&SdjyD; &wem(3)yg; MunfndKol'g,dum-'g,dumr tajrmuftrsm;&Sdygvsuf enf;enf;rQ owdrrl?
ynmray;? rpnf ; &k H ; MuvQif a wmh taES ; eJ Y t jref cH & zk d Y a ocsmygw,f /
'Dvkd ukd,fhtrsKd;ukd,fhbmom0ifwdkY&JUtE&m,fudk umuG,fwJhtaeeJYtcsif;csif; ynmay;pnf;&kH;wmukd
tawG;acsmfjyD;awmh bmomjcm;awGtay:rSm us,f&musrvm;vkdY ,lqawG;p&mrvkdygbl;/
uRefawmfwkdY[m ukd,fh&JUtodkuftjrKHrSm rdrdwkdY&JUpD;yGm;a&; MuD;yGm;a&;eJYukd,fhtrsKd; bmomruG,fy
apa&;wku
Yd dk aqmif&u
G cf iG rhf &Syd gvQif b,furmajrrSmrsm; oGm;jy;D aqmif&u
G Ef idk af wmhrmS vJvYdk wefjyefjy;D rdru
d ,
kd u
f kd
rdrdwkdYar;cGef;xkwfoifhMuygw,f/
'DvkdjrifhjrwfwJh&nf&G,fcsufeJY Ak'bmomomoemawmfMuD;eJYomoem0ifawGtwGuf aqmif&Gufwm
rqkdxm;eJY/ (wd&pmeftygt0if)ow0gawG[m rdrdwkdY&JUtokduftjrKHrSm rdrdwdkYukd,fykdifvGwfvyfcGifh&SdaMumif;udk
jrwfpGmbk&m;u a[mMum;awmfrlcJhygw,f/
tcgwpfyg; jrwfpmG bk&m;[m aumovwkid ;f pmr*Fvawmif oDwif;ok;H awmfryl gw,f/ jrwfpmG bk&m;
&JU(32)yg;aom vuPmawmfupkd pHk rf;zkYd aygu&wdyP
k m ;u olUwynft
h r|vkvifuadk pvTwyf gw,f/ ynmwwf
aomfvnf; rvdrm wJt
h r|[m igvnf; ynm&Sd Ak'v
nf; ynm&Sq
d w
dk t
hJ aeeJY rmeaxmifvmT ;jy;D t&kt
d aorjyK?
23

E-book is created by www.shanyoma.org

vkdYqkdygw,f/ 'Dom"ut& tpfaeYawGrSm uRJ EGm; okd;pwJh wd&pmefawGudk &uf&ufpufpuf tMuD;tus,f


owfaeMuwm jzpfygw,f/
'kwd,ta&;MuD;qkH;ae&mrSm rDemjrdKUESifh(2)rkdifcefYa0;aomulwrf0wfausmif;awmfMuD; 0wfjyK&jcif;yJ
jzpfygw,f/ ,if;aemuf rkd[mruf\ocsKif;*lrSm qkawmif;Mu&ygw,f/

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)
bk&m;eJw
Y uG tEG,af wmfawGuv
kd nf; xdyg;ykwcf wfygw,f/ jy;D awmh olu wpfze]f ]t&Siaf *gwr omuD0ifrsK;d awG
[m cufxefw,f? oabmEkwfw,f? pum;rsm;w,f? ZmwfedrfholawGjzpfMuygvsuf rwkyf0yfbl;/ ykPm;awGudk
r&kdaobl;}}vkdY avQmufxm;ygw,f/
'Dawmh jrwfpmG bk&m;u ]]oifu
h kd omuD0ifrif;rsK;d awGu b,fvjdk ypfrmS ;ovJ}}vkYd ar;ygw,f/ tr|vkvifu
]]wpfcgwke;f u uREyfk u
f pd e u
YJ ydv0wfjynfudk oGm;cJw
h ,f/ omuD0ifrif;awG&UJ pnf;a0;aqmifudk a&mufcyhJ gw,f/
tJ'Dtcg omuD0ifrif;awGawmfawmfrsm;rsm;[m tcsif;csif; uvdxkd;jyD; w0g;0g;eJY&,fMuwm&,f/ jyD;awmh
olwdkYcef;raqmif&JUjrifhwJhae&mrSm xkdifMuwm&,f? uREkfyfudkavSmifajymifwmvkdY,lqw,f/ tuREkfyfudkae&mvJ
ray;bl;/ ZmwfedrfhawGjzpfygvsuf uREkfyfukd r&kdaobl;}}vkdYqkdygw,f/
'Dpum;udk Mum;wJt
h cg ]]tr|? bDv;Hk iSurf awmifrS uk,
d t
hf oku
d t
f jrKrH mS tvk&d w
dS idk ;f jrnfEidk af o;w,f/
uydv0wf[m omuD0ifrif;rsKd;awG&JUukd,fykdifjzpfw,f/ tarmif[m 'Dvkdtao;tzGJudpeJY tcJraMurjzpfxkduf
ygbl;}}vkdY rdefYMum;awmfrlygw,f/
jrwfpmG bk&m;u tr|vkviftm;rdeMYf um;awmfrw
l hJ pHerlem,lxu
dk w
f phJ um;&JUt"dyg ,fuawmh b,fy*k K v
d f
b,fow0gyJjzpfjzpf rdr&d UJ toku
d t
f jrKrH mS ud,
k yf ikd v
f w
G v
f yfciG &hf w
dS ,f/ rdr&d UJ todu
k t
f jrKrH mS rS uk,
d yf idk v
f w
G v
f yfciG hf
r&vQif b,ft&yfa'orSm &EkdifOD;rSmvJvkdY qkdvkdwJhoabmyJ jzpfygw,f/
tJ'geJq
Y ufvufjy;D wifjy&ygvQif 'DtpvmrfawG[m tjcm;bmom0ifw&Ydk UJ toku
d t
f jrKrH mS us,v
f &dk vQif
&oavmuf us,Mf ujy;D awmh olw&Ydk UJ toku
d t
f jrKrH mS omjy;D awmh us,w
f wfMuygao;w,f/ Oyrm...
(u) olwkdYpkd;rkd;wJhtcsKdUt&yfawGrSmbmomajymif;vQif ao'Pfay;ygw,f/
(c)
olwb
Ydk mom0ifEiS t
hf jcm;bmom0ifwYdk vufxyfvQif ESpOf ;D pvk;H tpvmrfbmomr0ifvQif tpk;d &taejzifh
w&m;0ifvifr,m;tjzpf todtrSwfrjyKygbl;/
(*)
&rfZrfOykofvtwGif; wpfjynfvkH; Oykofrapmifhrae& Oya'wpf&yf owfrSwfxm;ygw,f/
(C) tjcm;bmom0ifrsm;tm; vlrIa&; pD;yGm;a&; tkyfcsKyfa&; tmPm ponfrsm;jzifh ESdyfuGyfjcif; zdtm;
ay;jcif; ponfwkdY jyKvkyfygonf/
r,kv
H Qif a0;a0;ukd ravhvmygeJ?Y jrefrmEkid if &H UJ tdref ;D em;csi;f rsm;jzpfMuwJh b*Fvm;a'h&EfS idk if eH rYJ av;&Sm;
EkdifiHudk MunfhvQif odEkdifygw,f/
uRefawmfwkdY[m rlqvifbmom0ifrsm;ukd twwfEkdifqkH;a&Smif&Sm;zkdYvkdygw,f/ olwkdYpm;aomuf
qkdifeJYaps;qkdifawGrSm(786)ESifh( <V>)eH
)eHygwfrsm;wyfxm;vQif txl;owdjyK a&SmifMuOf&efESifh if;wkdYukd,f
rSm rkwfqdwfxm;jcif;onf vSy&efxm;jcif; r[kwfyJ rlqvifbmomukd xufoefvSaMumif; jyojcif;udk
olwkdYtcsif;csif;om em;vnfMuaom oauFwjzpfyg Ak'bmomjrefrmwkdif;&if;om;wkdif;&if;olrsm;u
wwf E k d i f o rQ a&S m if & S m ;Mu&ef vk d y gw,f /
jrefrm&[ef;awmfrsm;uvnf; trIrJhtrSwfrJheJYukd,fhtcsif;csif; tjrifusOf;usOf;eJYomtcsdefrukefapoifh
aMumif;udk urmvSnjhf refrmEkid if "H ruxdutausmq
f &mawmfwpfyg;u atmufygtwkid ;f rdeMYf um;awmfrcl yhJ gw,f/
]]'dkYvlawGuawmh ausmif;trI? awmfawmfMum em,ua&T;wJhtrI? 'DtrIawGcsnf; 'DrSmjzpfaew,f/
[kb
d ufuawmh (b,fbufuEkwv
f u
dk ?f nmbufuEkwv
f u
dk ef )YJ ukeaf wmhr,f/ tJ'ED w
k o
f mG ;wJt
h cgrSm bke;f Mu;D wkYd
y&dowfukd wpfckajymvkduf&OD;r,ff/ [kdrMumcifu xkwfa0vkdufwJhpmtkyfwpftkyfayghav/ ......qkdwJh
pmtkyw
f pftyk ?f tJ'pD mtkyx
f rJ mS pmrsuEf mS ed'gef;(30)ausm?f pmtky&f UJ pmrsuEf mS (400)ausmyf gw,f/ tJ'pD mtkyrf mS
]]tvD[mqef}}qkdwhJyk*Kdvfua&;w,f/ bmwkH;qkdawmh jrefrmjynfu rl0g'u qif;&Jom;wkdYudk tm;ay;wJh
rl0g'jzpfygw,f/ xdaYk Mumifh urmt&yf&yf&dS qif;&Jom;tpvmrfbmom0ifawG jrefrmjynfomG ;zdaYk umif;w,fw/hJ
jrefrmtrsK;d orD;awGu rdrw
d u
Ydk ,
kd u
f siw
hf &m;ukd odyjf y;D awmhcspjf rwfE;fdk Muwm r[kwb
f ;l wJ/h tJ'gaMumifh
qif;&JwjhJ refrmtrsK;d orD;awGu,
dk jl y;D omoemjyKr,fq&dk if olwb
Ydk momjyefyY mG ;zkYd tvm;tvmaumif;w,fqjdk y;D
tJ'pD mtkyrf mS a&;xm;w,f/ pma&;olu tvD[mqefaemf/ tJ'pD mom;tjynft
h pku
H kd bke;f Mu;D wku
Yd &vku
d af wmh
bkef;MuD;wkdY y&dowftaygif;olawmifaumif;wkdYtwGuf 'g[m yxrqkH; bkef;MuD;wkdYu jzefYjzL;wmyJ/
ta&SU taemuf awmif ajrmuf t&yfav;rsuEf mS u bmawGvyk af eMuovJ/ bke;f Mu;D wkyYd &dowfu
txl;ojzifh jrefrmjynfu q&mawmf oHCmawmfrsm; odcsirf o
S Md ur,f/ 'Duawmh wpfcgwnf; omoemawmf
24

oefY&Sif;wnfwHha&; jyefYyGm;a&;qkdjyD;vkyfwm trIppfaewmeJY rjyD;bl; [kwfvm;/


[kb
d ufuawmh (qGr;f tkyu
f dk Ekwo
f mG ;jy;D jy)D trsKo
d rD;awG,jl y;D omoemjyKwm? qGr;f tky&f u
dk cf w
JG m? tJ'g
aMumifh (omoemjyK)qkw
d ahJ e&mrSm b,fvv
dk yk o
f moemjyKMurvJqw
dk hJ enf;vrf;awGukd rsupf u
d s,u
f s,ef MYJ unfjh y;D
bkef;MuD;wkdYy&dowfrsm; vkyfoifhvkyfxkdufwmawGudk vkyf&rSmyJaemf/
Ekid if aH usmf "ruxduq&mawmfb&k m;Mu;D u txufaz:jyygtwkid ;f a[mMum;cJyh gw,f/ okyYd g rlqvif
wku
Yd Ak'b
mom0ifrsm;tm; 0ifa&mufy;l owfvadk omoabmjzifh rdrw
d jYdk refrmrlqvifyg u&ifrq
l vifyg vlrsK;d
tm;jzifah wmh jrefrmawGyg/ bmomu rlqvifbmom0ifyg[kajymqkyd gvQif if;tcsut
f vufudk uReaf wmfwYdk
vufrcHoifhMuyJ if;wkdYESifhif;wkdYtEG,frlqvifbmomrsm;udk ]]ukvm;}}[kvnf;aumif;? ]]ukvm;wdef}} [kvnf;
aumif; a&S;jrefrmtok;H tEIe;f uko
d m twwfEidk q
f ;Hk ok;H pGMJ u&efvykd gw,f/ xko
d Ydk pum;ynwfjzifph nf;jcm;xm;rSom
'l;avmufwifrS &ifavmufus[laompum;twkdif; awmfoifh&kHusygr,f/
urmay:&Sd vlrsK;d toD;oD;wkYd ajrrsK
d uG,yf jcif;r&Syd J vltcsi;f csi;f rsKrd o
S m uG,yf oGm;&onfudk urmh
orkdif;toD;oD; avhvmawGUjrifEkdifMuygayw,f/
uReaf wmfwjYdk refrmEkid if rH mS 'kw,
d urmppfrjzpfru
D 2-&mckid Ef eI ;f cefo
Y m&Scd ahJ om tpvmrfrsm;rSm ,cktcg
20-&mckdifEIef;&SdvmjyDjzpf olwkdYrsm;rsm; rMudK;pm;&ygbl;/ 50- &mckdifEIef;(vlOD;a&qwl)&SdvmwmeJY tem*wf
jrefrmEkdifiH&JUc&D;rSm taES;eJYtjref ajrMuD;vufcwfrvGJqkdovkd 0g;rsKdcH&rSmawmh aocsmygw,f/ rsm;jym;vSwJh
&[ef;awmfawG? jrefrmwkdif;&if;om;rsKd;cspfyk*KdvfawG[m olwkYdvkdyJ pnf;&kH;a&;toGifjzifh enf;y&d,m,ftrsKd;
rsKd;wkdYjzifh vlrIa&; pD;yGm;a&; bmoma&;e,fy,fwkdYrSm pnf;&kH;wwfMuzkdY vkdygw,f/
Oyrm- rdrw
d \
Ydk om;i,f orD;i,fwt
Ydk m; ,cktcg te,fe,ft&yf&yfww
Ydk iG f zGiv
hf pS v
f su&f adS om Ak'
bmom,Ofaus;rIoifwef;rsm;okdY wufa&mufapjcif;? ,if;oifwef;rsm;taejzifh pmar;yGJatmifonf ratmif
onfudk tyxm;? tenf;qk;H bk&m; w&m; oHCm rdbq&mwnf;[laom teaEmteE(5)yg;wkEYd iS ,
hf Ofaus;pGm
qufqw
H wfjcif;? bk&m;&Scd ;dk uefawmhusK;d rStp tajccHbmomomoemcsppf w
d t
f jrKawukd ude;f atmif;apEkid jf cif;
pwJhtusKd;awG &&SdEkdifygw,f/
tcsed w
f eft&G,af &mufol om;orD;wku
Yd v
dk nf; trsK;d wl bmomwlrsm;udo
k m b0Muifaz:tjzpf vufwJG
oifah Mumif;? okrYd [kwyf gu rdrw
d EYdk iS w
hf uG om;pOfajr;qufwidk ;f jynftaeESiyhf g qk;H &I;H &aMumif;wdu
Yk v
kd nf; ynmay;
xm;&ef vkyd gonf/ t&G,af &mufjy;D ol &[ef;&Siv
f rl sm;uvnf; tcsi;f csi;f ynmay;pnf;&k;H Mu&ef vkt
d yfygonf/
jrefrmtrsKd;om;wpfa,muf[m rlqvifrwpfa,mufukd vG,fvG,feJYvufxyfvkdYr&wm[m olwkYd
&JUpnf;&kH;a&;atmifjrifvkdYygyJ/ jrefrmwkdif;&if;olwpfOD;OD;u rlqvifukvm;eJY,loGm;? ygoGm;rS xkdifjyD;
&I w f c saer,f h t pm; wk d Y w pf a wG pnf ; &k H ; a&;nH h v k d Y y J [ k wk d Y w pf a wG vd k y gao;vm;vk d Y rS w f , l M uzk d Y y gyJ /
olwx
Ydk uf pnf;&k;H a&;wkYd nDnw
G af &;wkYd todw&m;wdYk ZGv
J v
YHk 0D&,
d wkYd tpp t&m&mrSm nHzh si;f jy;D wvGJ
qHyifaumif;aeMur,fqv
dk Qiaf wmh aemiftESp(f 100) (200)twGi;f rSm urmah jrykrH S jrefrmajrykaH ysmufu,
G &f rSm
ajrMuD;vufcwfrvGJqkdwm wifjy&if;eJYed*kH;csKyfvkduf&ygw,f/

rlqvifrsm;\vSLdU0SufjzefYa0csuf
jreffrmEkdifiH&Sd tpvmrfbmom0iftaygif;wkdY...uREfkyfwkdYonf jrefrmEkdifiH&SdaepOf trsKd;bmom
omoemudk cspjf rwfE;dk apmifah &Smufaomtm;jzifh uREyfk w
f t
Ydk m;vk;H pD;yGm;a&; vlraI &;tp tcsi;f csi;f &kid ;f yif;
ulnDMu&rnf/ xkdYaMumifh uREkfyfwkdY tpvmrfbmom0iftaygif;wkdYonf pD;yGm;a&;ESifhvlrIa&;t& wkdufppfqif
aomtm;jzifh rdrw
d b
Ydk ufrw
S pfqifh jyefvnf a&mif;csjcif;rSwpfyg; jrefrmEkid if t
H wGi;f aeYpOfaps;0,faomtcg
uREyfk w
f t
Ydk pvmrftrSwt
f om;ygaom (786)trSww
f q
H yd v
f jcrf;ay: Mu,fyiG t
hf rSwt
f om;ygaom qkid rf sm;
om aps;0,fMu&rnf/
if;\t"dyg,fonf (786)*Pef;okH;vkH;aygif;vkdufvQif (21)&\/ xkd(21)onf vmrnfh(21)&mpkESpf
odaYk &mufaomtcg uREyfk w
f t
Ydk pvmrfbmoma&;w&m;awmfonf jrefrmEkid if t
H ygt0if urmavmuMu;D &Sd vlom;
tm;vkH;wkdY\ xdyfqkH;u a&muf&Sd&rnf[laom trSwftom;yifjzpfonf/
25

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;bmompmpOf

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)

E-book is created by www.shanyoma.org

rSwfcsuf/

/uREyfk w
f t
Ydk m;vk;H onf pD;yGm;a&; vlraI &;rsm;udk jrefrmEkid if H tpvmrfjyefyY mG ;a&;? xGe;f um;a&;?
vTrf;rkd;a&;wdkYtwGuf xkd;ppfwpf&yftaejzifhtaumiftxnfazmf aqmif&GufMu&ayrnf/ xkdY
aMumifh uREyfk w
f \
Ydk bmomtrSwt
f om;ygaom aps;qkid rf w
S pfyg; bmomjcm; vlrsK;d jcm;jzpfaom
jrefrm w&kwf &Sr;f u&if &ckid f paom jrefrmwkid ;f &if;om;qkid rf sm; aps;0,fjcif; pm;aomuf
jcif;paom pD;yGm;a&;qufqHrIrsm;rjyKvkyf&ay/ txl;ojzifh pm;aomufqkdifrsm; (786)ESifh
(<V>))vjcrf;wHqdyfaz:jyxm;aomqkdifrsm;om uREkfyfwkdYtpvmrfbmom0ifrsm;taygif;wkdY
tm;vkH; pm;okH;Mu&rnf/
(tref ' gEk )

tpvmrfomoemjyK vrf;nTefpmtkyfrS
aumufEkwfcsufrsm;
a&;om;ol trqef'gEkrmrD? ESm-(500)rSvnf;aumif;? ed'gef;ESm-(30)rSvnf;aumif;? ESm-(280)rSvnf;
aumif; aumufEkwfwifjyxm;ygonf/
jrefrmjynfrS tpvmrfomoemjyefYyGm;&ef tvm;tvmrsm;pGm&Sdonf/ tpvmrfomoemrsm;udk wkd;
wufpnfyif&ef tvG,u
f q
l ;Hk ESit
hf aocsmqk;H enf;rSm Ak'b
mom0ifjrefrmtrsK;d orD;rsm;ukd odr;f yku
d &f efjzpfygonf/
tvkyftukdif tqifrajyaom rlqvifbmom0ifwkdYonf jrefrmEkdifiHodkYoGm;? jrefrmtrsKd;orD;rsm;udk,ljcif;jzifh
tpvmrfbmomukd jyefYyGm;ap&eftm;xkwfoifhygonf/ jrefrmrrsm;wGif ukd,fusifhw&m; apmifhpnf;rIr&Sd
r&SdMuay/ odrf;ykdufjcif;jzifh aocsmvG,fulaom tpvmrfomoemjyKenf;ukd usifhokH;&ef jzpfygonf/

tem*wftpvmrfbmom jyefYyGm;a&;twGuf
tkd...tpvmrfbmom0if olawmfpiftaygif;wkdY? uREkfyfwdkYvlrsKd;tm;vkH;twGuf jrefrmEkdifiHonf
,cktcg tqdyjf zpfcjhJ y/D okt
dY wGuaf Mumifh uREyfk w
f v
Ydk rl sK;d tm;vk;H onf pnf;vk;H nDnw
G &f rnf/ aoG;pnf;Mu&rnf/
wwfEkdifonfhajcukyfudk ,lxm;Mu&rnf/ uREkfyfwdkYonf 'DEkdifiHrSm usefaecJh&rnf/
Ak'bmom0iftrsKd;orD;rsm;ESifhjrefrmwkdif;&if;olrsm;onf tcsdefra&T; aiGay;vQif&aom jynfhwefqmr
uJhokdY jzpfaeMujyD/ uREkfyfwkdY bmom0iftm;vkH;wkdYonf ,cktcsdef vIyf&Sm;zkdYtaumif;qkH;aom tcsdefjzpf
Ak'bmom0ifjrefrmtrsKd;orD;rsm;ESifhjrefrmwkdif;&if;om;wkdYtm; oifwkdY\ESvkH;aoG;jzifhvnf;aumif;? aiGtm;jzifh
vnf;aumif;? pD;yGm;a&;t&tm;jzifhvnf;aumif; jrLqG,fodrf;oGif;Mu&rnf/
t"dutcsurf mS olw\
Ydk uk,
d x
f w
J iG f uREyfk w
f \
Ydk aoG;om;rsm; useaf e&pfzyYdk ifjzpfygonf/ oifwMYdk uKd ;pm;
orQ tusK;d tjrwfum; Ak'b
mom0iftrsK;d orD;&ifwiG ;f okYd oifw\
dYk aoG;om;rsm;0ifomG ;atmif vkyEf idk o
f rl sm;tm;
rl*sm[pfAvDrS usyfaiG(500)qktjzpf vufzGJUay;rnf/ tu,f Ak'bmom0iftrsKd;orD;(4)a,mufwkdY\
ukd,fwGif;odkY aoG;xkd;oGif;EkdifcJhvQif AvDrS vpOf wpfvvQif (1000)usyf axmufyHhxm;rnf/
bGJU&jyD; Ak'bmom0iftrsKd;orDD;jzpfygu (20000)? AkdvfrSL;orD;jzpfvQif (20000)usyf? AkdvfrSL;
orD;bGUJ &jzpfvQif (50000)usyf qkay;rnf/ qktjzpf vufzUJG ay;rnf/ vludk vljzif&h if;&ef oifwt
Ydk m;vk;H owdjyK
&rnf/ 'Dvkdodrf;oGif;EkdifrSom uREkfyfwkdYtpvmrfbmomonf jrefrmEkdifiH t"GefY&SnfpGmwnf&SdrSmjzpfygonf/
aiGaMu;axmufyHhrItwGuf oifwkdYtm;vkH; bmrQylp&mrvkdyg/ tpvmrfbmom0ifjzpfaom uREkfyf
wk\
Yd rl*sm[pftpk;d &xHrS ESppf Of pwmvifaygif(5)oef;ukd uREyfk w
f \
Ydk vuf0,foyYdk aYkd eygonf/ oifwadYk tmifjrifrI
twGuf arQmfvifhapmifhpm; awmifhwvsuf&Sdonf/

rlqvifwkdY\vQKdU0SufnTefMum;vTm
vufurf;pmapmifrsm;udk oufqidk o
f x
l rH S wpfqifrh aygufMum;ap&[k uwd0efccH suaf y;aom tpvmrf
bmom0ifrlqvifvlrsKd;rsm;udkom jzefYa0ay;&rnf/
26

trsKd;bmompmpOf

emrnfvSatmif Zmwfvrf;vkdY okH;EIef;xm;aomfvnf; wu,fhjzpf&yfrSefwpfckjzpfygw,f/


rlqvifawG[m Ak'bmomacgif;aqmifjzpfwJh bk&m;a*gyuvlMuD; EkdifiHhacgif;aqmifESifhjrdKU&GmtMuD;
tuJw&Ydk UJ orD;awGudk ydjk y;D t&csKid w
f wfMuygw,f/ yk*aH cwfu y#du& m;ukvm;u jrefrmbk&ifo
h rD;awmfa&Ttrd pf nf
ukd t&csKdifzkdYMudK;pm;cJhwm[m txif&Sm;qkH; om"uygyJ/
,ckwifjycsifwmuvnf; armfvjrdKifrS wefckd;MuD;bk&m;wpfqlwGif wm0efxrf;aqmifaeaom a*gyu
vlMuD;&JUorD;wpfa,muftaMumif; jzpfygw,f/
taza*gyuvlMuD;[m a*gyuwm0efxrf;aqmifaeayr,fh om;orD;awGukdawmh Ak'bmomESifh&if;ESD;
atmif rMudK;pm;yJ cyfayghayghaecJhvkdYvnf; olUorD;[m rlqvifukvm;eJYorD;&nf;pm;jzpfcJh&ygw,f/ 'Dae&mrSm
rsKd;cspfpdwf"gwfenf;yg;wJhorD;rSm tjypf&Sdayr,fh ayghayghqqaewJhrdbawGrSm ykdjyD;tjypf&Sdygw,f/ jrefrmwkdif;
&if;om;rdbawG txl;owdjyKp&myg/
'Dvadk ewm Mumvmawmh orD;u]]tdraf xmifjyKawmhr,f}}vkzYd iG ahf jymrS ukvm;eJq
Y w
dk modvYdk oabmrwlyJ
]]r*Fvmaqmifjy;D &if Ak'b
momxJ0ifr,f}}}vkt
tMu;D tus,u
f efu
Y u
G w
f t
hJ cg ukvm;u]]r*F
Yd csKo
d wfygw,f/ 'geJrY b
d
awGu OD;aESmufenf;vkdY wu,f,kHMunfjyD; vufxyfcGifhjyKvkdufygw,f/ vufxyfjyD;wJhtcgvnf; ]]uav;wpf
a,muf&&if Ak'bmomxJ0ifr,f}}}vkdY ukvm;u xyfrHaps;qpfjyefawmhvnf; rdbawG b,favmuf nHhovJ
qkdawmh tJ'Daps;qpfwmudkvnf; ,kHMunfvkdufjyefw,f/ uav;wpfa,muf&wJhtcg ukvm;[m Ak'bmomxJ
0ifzaYkd eaeomom &wJu
h av;awmif rlqvifbmomxJoiG ;f zkrYd b
d awGqD ykv
Yd u
dk yf gw,f/ a*gyuorD;vnf; ukvm;
Ak'bmomxJ r0if&aumif;vm;qkdjyD; pdwfqkd;um rdbtdrfukd jyefvmcJhygw,f/
'gayr,fh om;orD;oHa,mZOfeJYuav;xH rMumrMumoGm;&mu uav;(3)a,mufawmif&cJhygw,f/
'gaMumifh rdbawGu ]]'Daumifr rjywfEidk yf gbl;}}qkjd y;D orD;udk tarGjywfpeG v
Yf w
T v
f u
dk &f mrS ukvm;tdru
f kd tjy;D
vku
d o
f mG ;&ygw,f/ 'Dae&mrSm orD;tjzpfpeG v
Yf w
T v
f u
dk w
f mxuf taoowfypfwmurS trsK;d zsuaf wG yaysmufrmS rkYd
ykdaumif;ayvdrfhr,fvkdY xifygw,f/
ukvm;u olUtdrfukd tjyD;vkdufvmawmh ]]olwkdYbmomxJ 0if&r,f}}vkdYajym&m]]r0ifbl;}}vkdYajymojzifh
]]rif; wkb
Yd momxJ0if&if vlrodorl od r0if&bl;/
owfr,fwuJuJ vkyyf gw,f/ 'gaMumifh ]]0ifyghr,f}}vkaYd jym&m]]rif
xifxif&Sm;&Sm;wpfck vkyfjyjyD;rS 0if&r,f}}vkdYajymjyD; Ak'bmom0ifwkdY tjrwfEkd;qkH;jzpfwJh a&Twd*kHbk&m;ykH
eJ Y q l ; avbk & m;yk H a wG u d k ajcaxmuf e J Y e if ; ck d i f ; ygw,f /
olwv
Ydk ufcyk x
f u
J a&vJjzpfjyef uk,
d t
hf oufudk ESajrmwJt
h jyif Ak'b
momtajccHuvnf; enf;jyefawmh
rsuf&nfpufvufeJYyJ bk&m;ykHawGudk eif;jyD; olwkdYbmomxJ0ifoGm;ygw,f/
'Djzpf&yfukdMunfhvQif vlrsKd;udk apmfum;&kHwif tm;r&yJ bmomudkawmif apmfum;cJhwm b,f
avmuf&ifeifhp&maumif;ovJ/ 'gaMumifh vlrsKd;a&m bmomukdyg 'Dvkdapmfum;rcH&atmif trsKd;bmom
cspf p d w f &S d M uap&ef uk d , f h o m;orD ; awG u d k qk H ; roif h M uygw,f /
'Djzpf&yf[m erlemyJ&Sdygao;w,f/ 'Dvkdjzpf&yfawG wpfjynfvkH;rSm ajymrqkH;aygif awmokH;awmifyg/

&ifeifhzG,f rMuKH&atmif
armfvjrdKifu &ifeifhzG,fZmwfvrf;rsKd; rMuKH&atmif om;orD;rsm;tm; i,fpOfrSp Ak'bmom
,Ofaus;rItarGay;Muyg/ 'Dvkday;ygrS vlrsKd;cspfpdwf? bmomomoemcspfpdwfawG ckdifjrJrSm jzpfygw,f/
c&pf,mefa&m? rlqvifawGyg 'Daomhcsufudk od olwkdYom;orD;awGukd (5)ESpfom;rSpwifjyD; bk&m;&Sd
ckd;ausmif;eJYAvDawGudk ykdYaeMuwmudk twk,lyg/ wkdif;&if;ol wkdif;&if;om;awGuawmh vlysKdzm;zm;MuD;awG
jzpfaewmawmif ausmif;uefeJYa0;vkdY bkef;MuD;ESifhaumif;aumif; pum;rajymwwfMubl;/

27

E-book is created by www.shanyoma.org

armfvjrKd ifrS &ifeifzh ,


G f Zmwfvrf;wpfy'k f

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)

E-book is created by www.shanyoma.org

ukd;um;aomusrf;rsm;
1/
2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
11/
12/
13/
14/
15/
16/

jrefrmEkdifiH ausmif;okH;q|rwef;
ig;&mhig;q,fZmwfawmfrsm;
ukvor*vlOD;a&pm&if;
bmomMuD;av;ck tESpfom&rsm;
Ak'0g'(a&TbkdOD;oef;xGef;)
wkdif;r*Zif;
&S&Dtwf"rowfusrf;
pk&m([) 3-tm,'fawmf
pk&m([) 2
urmhorkdif;tajcjy
r[mpnfq&mawmf\tif'kdeD;&Sm;omoemjyK rSwfwrf;
jrefrm&mZ0if (OD;boef;)
e,l;(pf)0d(cf)r*Zif;rsm;
ukd;&D;,m;orkdif;
rlqvifwkdY\vQdKU0SufjzefYa0csuf
0HomEk&udwpdwf"mwfrGef(ZmenfOD;)

nHhvGef;aewm pOf;pm;Mu
jrefrmEkdifiHtwGif;&Sd rlqvifukvm;wkdY&JUAvDrsm;ukd rSDjyD; jrefrmawG pD;yGm;a&;vkyfukdifcGifhvkH;0r&dSygbl;/
'gayr,fAh sm jrefrmwk&Yd UJ Ak'b
momausmif; uef bk&m;rsm;ukad wmh ukvm;awGu rScD jdk y;D pD;yGm;a&;awG vkyu
f idk f
cGi&hf adS eMuygw,f/ jrefrmawG txl;tm;jzifh Ak'b
mom&[ef;awmfawG odyn
f v
hH eG ;f vku
d w
f mAsm/ jrefrmha&S;a[mif;
jrdKUawmfyk*HESifhrEav; r[mrkedbk&m;MuD;yk&0kPftwGif;rSm bk&m;w&m; aysmufuG,foGm;atmif vkyfaeMuwJh
ukvm;awG&JUaps;a&mif;cGifhukd rsKd;cspfpdwfomoempdwf&SdawmfrlMuwJh &[ef;awGeJYvlawGu wm;jrpfMu&rSmyg/
jrefrmEkid if jH rKd Uawmf r[m&efuek &f UJ jrKd Uv,facgifrmS wpfwu
dk w
f nf;om&Sw
d hJ pmoifwu
dk yf wfywfvnf qkid cf ef;awG
bmomjcm;ukvm;wkdYvufxJ a&mufaewm[m oufqkdif&ma*gyuawG tjrifrus,fvkdYvm;/ olwdkYudk,fwkdifu
ukvm;aoG;ygaevkdYvm;qkdwm pOf;pm;p&myg/

opfyif&dyf ckdcawmif;olrsm;
{&m0wDwidk ;f ukvm;aygwJjh rKd UwpfjrKd UrSm q&mawmfMu;D wpfyg;&Scd w
hJ ,f/ q&mawmfMu;D [m oabmaumif;
raemaumif;wJah &S;vl&;kd Mu;D qkad wmh vmvmorQ ukvm;awG ukvm;ulvaD wGukd aep&mvnf;ay; pm;p&mvnf;
auR;owJh/ a[m'DvkdeJY auR;arG;jyD;vkdY ESpfaygif;awmfawmfMumvmwJhtcg q&mawmfMuD;[m ukvm;EkdifiHawGukd
bk&m;zl;oGm;wJt
h cgrSm aeylv
l eG ;f vkYd vrf;ab;u opfyif&yd rf mS 0ifem;ygava&m/ t&dyu
f xGuaf wmh ukvm;(3)
a,mufajy;vmjy;D opfyif&yd ef m;cGit
hf jzpf yku
d q
f aH wmif;vkaYd y;cJ&h ygw,f/ q&mawmfMu;D [m olwu
Ydk pkd w
d t
f emMu;D
emjy;D uk,
d Ehf idk if v
H nf;a&mufa&m olwu
Ydk kd jzwfav; jzwfvyk yf pfygowJ/h 'DtaMumif;udrk odwjhJ refrmvl&;dk Mu;D awG
ae&mwkid ;f rSm oabmraumif;zkYd owdjyKp&myg/ jrefrmawGuawmh ukvm;aom bmaom rcGjJ cm;yJ awGU&mvl
wkdif;ukd oabmaumif;vGef;vkdY tdrfu orD;ay;vkduf&wJhtjzpfawG renf;awmhygbl;/

aqmf'DEkdifiHrS bmoma&;apmfum;rI
aqmf't
D ma&AsEidk if o
H Ykd tvkyv
f yk &f efomG ;Muaom jrefrma,musmf ;(2)a,mufw[
Ydk m omrnq&mawmfMu;D
28

\ykHawmfukd &ifbwfwGif csdwfoGm;Mu&m ,if;EkdifiHavqdyf vl0ifrIMuD;Muyfa&;XmetrIxrf;wkdYu ykHawmfudk


vufnKd;xkd;um rif;wkdYtazawmfvm;vkdY ar;Muw,f/ jrefrmESpfa,mufu bmrQrawmfaMumif;? Ak'bmom
a&Tjrefrmwkt
Yd wGuf txGwt
f jrwfxm;Muonfh bke;f awmfMu;D jzpfaMumif; ajymMuqkMd u&m 'dEYk idk if rH mS 'Dvb
dk mom
jcm;eJo
Y ufqidk w
f yhJ pn;f awG ,lrvm&bl;vkaYd jymqk
d ykaH wmfawGukd qGjJ zKwu
f m vTwyf pfMuowJ/h olUajr olUa&qkd
awmh a&TjrefrmawG bmrSrajym0HhvkdY acgif;ikHYcHcJh&w,fav/ 'Dtcsufudk Munfh ukvm;omoemyGm;vmvQif
bk&m;omoemtay: &ufpufMurSm {uefygyJ/

owdjyKapcsifonf
jrefrmEkid if &H dS tcsKUd jrKUd e,frsm; Ak'b
mombke;f awmfMu;D ausmif;wpfausmif;rQ r&Sad omfvnf; ukvm;AvD
awGrsm;pGm&SdaeykHrSm trsKd;bmom omoem EkdifiHawmftwGuf tE&m,fMuD;rm;ykHudk od&SdMuap&ef EkdifiHawmf
twGif;&Sd ukvm;AvDpm&if;udk az:jytyfygonf/

&efukefwkdif;twGif;&Sd tpvmrfukvm;AvDausmif;rsm; pm&if;


pOf
1/
2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
11/
12/
13/
14/
15/
16/
17/
18/
19/
20/
21/
22/
23/
24/
25/
26/

jrKd Ue,f
vomjrdKUe,f
vrf;rawmfjrdKYe,f
yef;bJwef;jrdKUe,f
ausmufwHwm;jrdKUe,f
AkdvfwaxmifjrdKUe,f
tvkHjrdKUe,f
prf;acsmif;jrdKUe,f
ykZGefawmifjrdKUe,f
a'gykHjrdKUe,f
A[ef;jrdKUe,f
'*kHjrdKUe,f
tif;pdefjrdKUe,f
oCFef;uRef;jrdKUe,f
'*kHjrdKUopf(awmif)
'*kHjrdKUopf(ajrmuf)
oefvsifjrdKUe,f
okH;cG
c&rf;
uGrf;jcHukef;
wGHaw;
qdyfMuD;caemifwkd
'v
xef;wyif
r*Fvm'kH
omauw
ajrmufOuvm
29

AvDpm&if;
1
4
11
8
10
2
1
2
2
3
2
6
6
11
1
3
3
7
2
6
1
5
9
2

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;bmompmpOf

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)
27/
28/
29/
30/
31/
32/
33/
34/
35/
36/
37/
38/
39/
40/
41/
42/
43/

a&Tjynfom
vSnf;ul;
aumhrSL;
wkdufMuD;
awmifOuvmy
vIdif
wmarG
Munfhjrifwkdif
r&rf;ukef;
r*FvmawmifnGefY
arSmfbD
ausmufwef;
&efuif;
urm&Gwf
vIdifom,m
ukdukd;uRef;
qdyfurf;
(pkpkaygif;)

1
5
1
8
5
4
6
1
3
18
7
2
1
2
171

jrefrmEkid if t
H wGi;f &Sd AvD0wfausmif;ta&twGuEf iS b
hf moma&;pmoifausmif;ta&twGuu
f dk atmufyg
Z,m;twkdif; awGU&SdEkdifygonf/

pOf
1/
2/
3/
4/
5/
6/
7/
8/
9/
10/
11/
12/
13/
14/

jynfe,f
ucsif
u,m;
u&if
csif;
ppfukdif;
weoFm&D
yJcl;
rauG;
rEav;
rGef
&ckdif
&efukef
&Srf;
{&m0wD
(pkpkaygif;)

AvDausmif;pm&if;
20
48
1
94
76
56
29
200
94
1238
171
85
152
2266

30

pmoifausmif;pm&if;
23
5
69
3
38
47
55
29
107
68
105
111
35
64
759

trsKd;bmompmpOf

tvm[Grf;r

=tkdtvmxm0&bk&m;ocif

&Swfopf(of)&Srf;v[Grf

=tpvmrfbmomrStyjzpfaom usefbmom0ifrsm;ukd acsrIef;


awmfryl g/

0rwfZpf(uf)*srf;t[Grf

=xkdbmom0ifrsm;\tpnf;t&kH;rsm;ukd jzdKcGJypfawmfrlyg/

0ZvfZdvftwfu'g;r[Grf;

=xkdbmom0ifrsm;\atmufajcrsm;udk &kdufcsKd;ypfawmfrlyg/

0rfrd&f a,m&[Grf

=xkdbmom0ifwkdY\jrdKU&Gmrsm;ukd ajrvSefypfawmfrlyg/

0tefZdvfabh[if(rf)btfptvf-vD-vo&GwfkdY tedvfaumifrdrk*sfa&rdefY
=xkd tjypfusL;vGefol(0g)
bk&m;ocif\trdefYawmfudk remcHolrdpm'd|drsm;? tjcm;bmom0ifrsm;tm;vkH;udk rnfonfhtcgrS emvefrxlEkdif
atmif ab;&eftE&m,frsm;? Oyg'frsm;? uyfqkd;MuD;rsm;udk csay;awmfrlyg/

31

E-book is created by www.shanyoma.org

tpvmrfbmom0ifrsm; aomMumaeYwkdif; awmif;avh&Sdaom


aemufqkH;txl;qkawmif;

E-book is created by www.shanyoma.org

trsKd;aysmufrSm pkd;aMumufp&m(1)

]]oifaooGm;aomf}}
vljY ynfavmu? vlb
Y 0um;
tk&d em& ao&OD;rnf? rSeaf yonfwnf?h
odw
Yk Ny;D um;? oifaooGm;aomf?
oifzmG ;aomajr? oifwaYdk jronf?
tajcwk;d jrif?h useaf umif;oif\
h ?
oif\rsK;d om;? pmpum;vnf;?
Mu;D yGm;wk;d jrif?h useaf umif;oif\
h ?
oifO;D cs trQa0&m? apwDomESi?hf
opmta&mif? Pfwefaqmifvnf;?
ajymifvsu0f if;vsu?f useaf pownf;/

q&maZmf*sD

32

You might also like