School Board Manual - Alb PDF

DORACAK
PR KSHILLAT
E SHKOLLAVE
FILLORE DHE T MESME
Shkup, 2009
Doracakun e prpiluan:
Divna Shipoviq
Gule Gulev
George Nikollov
Ankica Vitanova
Vesna Arsovska Dinkovska
Daniela Adamova Zaharieva
Stanka Angelova
Sonja Ristovska
Gordana Tasevska
Anta Jovanovska
Fidanqo Ilievski
Konultant:
Samuell Benallall
Metodija Stojanovski
Vesna Horvatoviq
Ky doracak sht financuar nga populli amerikan prmes Agjencis s SHBA-ve pr zhvillim
ndrkombtar - USAID Maqedoni, n kuadr t Programs pr njeriun dhe zhvillimin institucional,
Projektit pr prforcimin e kapaciteteve t kshillave shkollore, q e realizon T msuarit botror
n partneritet me Qendrn Maqedonase pr Edukim Qytetar (QMEQ). Botimi i par i doracakut u
prgatit n kuadr t Projektit Aktivitete n shkollat e mesme t USAID.
Qndrimet e autorve t shprehura n kt botim nuk i prfaqsojn edhe qndrimet e Agjencis
s SHBA-ve pr Zhvillim Ndrkombtar ose t Qeveris s Shteteve t Bashkuara t Ameriks.
Qllimet e Doracakut:
- T siguroj informata pr funksionet e kshillit t shkollave n pajtim me legjislativen ekzistuese.

- T forcohen kapacitetet e antarve t kshillave t shkollave pr t mare dhe pr tu udhhequr me rolet
dhe prgjegjsit e prcaktuara me ligj.
- T promovoj rndsin e kshillave t shkollave n sistemin arsimor t Republiks s Maqedonis.
Pr tì arritur kto qllime Doracaku do t fokusohet n kto prmbajtje:
a) Pasqyra e prfitimeve t cilat sistemi arsimor n Republikn e Maqedonis mund ti ket nga organizimi
efektiv t kshillave t shkollave.
b) Informata lidhur me funksionet e kshillave t shkollave sipas legjislatives ekzistuese.
c) Instruksionet, shembuj, formular, procedura pr funksionet kryesore t kshillave t shkolls pr
plotsimin efikas dhe efektiv t obligimeve.
PRMBAJTJA:
Hyrje-kshilli i shkolls-faktor aktiv n prmirsimin e arsimit
I.
II.
III.
IV.
V.
VI
VII
Kshillit t shkolls dhe prfitimet nga kshillat e shkolls.

1. Definicioni i kshillit t shkolls
2. Prfitimet nga kshillat i shkollas

Korniza normative n t ciln funksionon kshilli i shkolls
1. Rndsia e kshillave t shkolls n kushtet e decentralizimit t
arsimit n R. e Maqedonis
2. Forma dhe struktura e kshillit t shkolls
3. Procedura e zgjedhjes, emrtimit dhe shkarkimit t antarit t ksshillit t shkollor
4. Zgjidhja e kryetarit t kshillit t shkollor
5. Kompetncat e kshillit t shkollor
6. Puna e kshillit t shkolls
7. Funksiont e kshillit t shkolls
Vendosja e qllimeve dhe priorittve
1. Vizioni
2. Qllimet dhe priorittt
3. Politikat arsimore
4. Planifikimi
Kshilli efektiv i shkolls
1. Karaktristikat e kshillave efektive t shkollave
2. Shkathtsit dhe kompetencat t cilat duhet tì posedojn
antaret e kshilli t shkolls

3. Kodeksi etik
4. Sjellja e vendimeve dhe formimi i konsensusit
5. Sigurimi i cilsis n shkoll
6. T drejtat dhe mirqenia e nxnsve
Kshilli i shkolls dhe drejtori
1. Menaxhmenti dhe udhheqja
2. Kshilli i shkolls dhe drejtori
Keshilli i shkolls dhe financimi i shkolls
1. Prej nga vijn mjett (t hollat)?
2. Plani financiar dhe raporti
3. Prmbajtja e planit vjetor
4. Mbledhja e mjeteve
5. Skenari i mundshm pr fondin pr zhvillimin e shkolls
per aktivitet jashtmsimore
Komunikimi
1. Komunikimi-els pr ndrtimin e partnriteteve
2. Plani pr komunikim
3. Komunikimi i brenshm dhe i jashtm
4. Mbledhjet-prgaditjet dhe udhheqja
5. Ballafaqimi me krizat
6. Preventiva nga konfliktt dhe zgjidhjet
7. Bashkpunimi dhe partnritti me bashksin lokale
7
9
9
9
11
11
12
13
16
16
17
27
30
30
31
34
35
41
41
41
41
45
46
50
53
53
55
71
71
71
71
75
75
79
79
79
80
80
84
88
94
Hyrje
Ky Doracak sht prgatitur qe tiu ndihmoj antareve t kshillit t shkollave qe ti pranojn dhe ti realizojn
obligimet e tyre n mnyre sa me efikase dhe efektive.
sht prgatitur pr t gjith antaret e kshillave t shkollave pavarsisht ciln strukture e prfaqsojn
n prbrjen e kshillit t shkollave.
Doracaku sht i dedikuar pr t gjitha kshillat e shkollave edhe pr shkollat fillore dhe ato t mesme
n pronsi shtetrore dhe komunale. N doracak jan t sqaruara aktet ligjore dhe rndsia e tyre pr kshillat
e shkollave. N t prpunohen rolet dhe obligimet e kshillave t shkollave. Gjithashtu ajo u dedikohet edhe t
gjith partnereve t kshillit t shkolls. N drejtimin dhe udhheqjen me shkolln i tregon fushat ku drejtori dhe
kshilli i shkollave kan obligim t konsultohen dhe t bashkpunojn. Tregon rndsin e kshillave t shkollave
si prfaqsues i bashksis n shkolle si dhe t shkolls n bashksi si dhe prgjegjsin qe ka ndaj themeluesit
t shkolls, pushtetit arsimor, bashksis dhe shoqris n prgjithsi.
Doracaku jep rekomandime dhe sugjerime me qellim t ndihmoje kshillat e shkollave q ti paraqes dhe tì
realizoj qllimet e veta dhe prioritetet pr prmirsimin e shkolls me t ciln udhheq dhe e drejton. Jep kshilla
praktike pr prgatitjen e mbledhjeve, komunikimin efektiv me bashksin vendore, prgatitjen e akteve ligjore dhe
lendeve tjera. Ai gjithashtu udhzon n formulimin dhe respektimin e Kodeksit Etik t cilin mund ta jep dhe prpiloj
vet kshilli i shkolls pr t gjitha sjelljet t bazuara n vlera morale, sinqeritet, transparence si dhe integritet
personal dhe kolektiv.
Doracaku mund t shfrytzohet edhe si burim i informatave me theks se nuk sht i vetmi burim i informatave
dhe nuk i zvendson aktet ligjore dhe nnligjore t cilat rregullojn fushat e drejtimit dhe udhheqjes se shkolls.
N doracak jan dhn mostra dhe formular,mnyra dhe procedura t cilat mund t adaptohen pr krkesat
konkret t kshillave t shkollave apo mostrat e ktilla tì shrbejn kshillave t shkollave pr prpilimin e ktyre
dokumenteve sipas nevojs q ka vet shkolla.
Kshilli i shkolls-faktor aktiv pr prmirsimin e arsimit
Bashkimi sht fillim - Qndrimi s bashku sht progres Puna e prbashkt sht sukses.
Arsimi sht partneritet q prfshin nxns, arsimtare, prind, drejtor, kshilla t shkollave, mjedise vendore,
pushtt lokal dhe qendrore si dhe shoqrin n prgjithsi.
Kshillat e shkollave kan rol me rendsi n sistemin arsimore. Kshillat e shkollave mire t etablluara mund
t sigurojn prkrahje t nevojshme t shkolls qe t prmirsohen performancat e saja si institucion arsimore si
dhe t prmirsohen t arriturat e nxnsve. Ai siguron forum nprmjet t cilit prindrit dhe antaret e tjer t
bashksis shkollore dhe vendore mund t japin kontributin e vet n prmirsimin e shkolls si dhe n rezultatet e
t arriturave t nxnsve.
Prindrit se bashku me msimdhnsit jan faktor shume me rendsi n kontinuitetin dhe prforcimin
e sistemit arsimore, angazhimi i tyre ka rol me rendsi n suksesin e nxnsve. Prmes angazhimit t tyre n
kshillat e shkollave ato kan mundsi t ndikojn n realizimin dhe rezultatet e programeve msimore.
Partneriteti i prfaqsuesve t shkolls dhe bashksis se kshillave t shkollave ndihmon n ndrtimin e
kuptimit t ndrsjellt dhe intraksionit mes shkolls dhe bashksis se saje vendore Nga ky partneritet kan dobi
t dy palt. Me marrjen e informatave nga prindrit dhe prfaqsuesit e bashksis me pranimin e informatave
kthyese nga kto, parashtrimi i qndrimeve t tyre n shkolle dhe pushtetit arsimore, kshillat e shkollave e
involvojn bashksin n biseda pr probleme arsimore dhe e ndihmon shkolln qe ti identifikoj dhe ti prgjigjet
nevojave arsimore t bashksis.
Detyra kryesore e kshillit t shkolls - prmirsimi i t arriturave t nxnsve prmes prfshirjes dhe
angazhimit n bashksin vendore bhet do her m e rndsishme n ballafaqimin me sfidat t cilat parashtrohen
n shkoll dhe gjith shoqrin.
DORACAK PR KSHILLAT E SHKOLLAVE FILLORE DHE T MESME
8
I. DEFINICIONI I KSHILLIT T SHKOLLS DHE PRFITIMET NGA KSHILLAT E SHKOLLS

1. Definicioni i kshillit te shkolles
Kshilli i shkolls sht organ prgjegjs pr udhheqje me shkolln. Prbrja dhe rroli i tije jan t
definuara me ligj. Kshillat e shkollave prfshijn prfaqsues t bashksis se brendshme t shkolls: drejtorin;
kuadrin arsimore profesional dhe prindrit. Kshilli i shkolls prfshin edhe prfaqsues t pushtetit lokal dhe
qendror si dhe vullnetare nga bashksia vendore. Rroli i kshillit t shkolls zakonisht prfshin fushat si jan:
vizioni pr shkolln; zgjedhjen e kuadrit; mbikqyrjen financa; prcjelljen e cilsis dhe notimin; prcjelljen e
mirqenies se nxnsve n shkolle si dhe prmirsimin e raporteve me pushtetin qendror dhe lokal.
2. Perfitimet nga keshilli i shkolles
Legjitimiteti
Sistemi edukativo arsimor n nivel profesional bn intervenim n jetn e shoqris n prgjithsi e
posarisht n jetn e fmijve (nxnsve).Si i ktill ktij sistemi i duhet legjitimitet nga vet shoqria.
Njerzit profesional nuk jan t pavarur qe t sjellin vendime t rndsishme pr udhheqjen me sistemet
shkollore. Zri i shoqris krkohet me pyetjet strategjike si: Cilat jan qllimet tona arsimore? ka n dshirojm
t arrijm? A jemi n rrugn e vrtet pr tì realizuar qllimet? A mund tà ndihmojm shkolln n prpjekjet e saja
arsimore? A thua n i kemi profesionistt me t mire? A i shfrytzojm me menuri t gjitha resurset qe i kemi?
Rritja e prkrahjes
Shkolls i nevojitt prkrahje nga bashksia t cils i takon. Nga dimensioni arsimore mire sht e njohur
qe nj prkrahje nga mjedisi social e ngrit (rrit) aftsin e nxnsit pr prmirsimin e suksesit t tyre edhe
prkundr pengesave t shumta. N mbretrin e administrats shkollore, shkolla gjithmon ka nevoje pr
prkrahje plotsuese. Si entitet publik ajo zakonisht garon pr mjet dhe kujdes me institucione dhe projekte t
tjera si jan: spitalet; agjencione sociale dhe shpenzimet e infrastrukturs. Nj kshille shkollor mire i formuar i
siguron shkolls vetdije t lart t bashksis,lobi t fort n interes t zhvillimit t shkolls,mbledhje t mjeteve
pr aktivitete sociale dhe rritje t qasjes pr mjetet e bashksis (dituri profesionale t prindrve, objekte sportive
jashtshkollore, donatore special etj) pr arsimim.
Dhnia e llogaris nga ana e shkolls
Kshilli i shkolls sht entitet publik i autorizuar me ligj qe prcjell punn e shkolls. Zakonisht shkollat mire
kujdesen qe tì vlersojn rezultatet e tyre por harrojn qe vet t matn n raport me standardet msimore dhe
administrative t prcaktuara me pare. Kshilli me afrsin e vet n shkolle sht mjet pr prmirsimin e mnyrs
se dhnies se llogaris ndaj bashksis pr t ciln sht edhe qllimi qe t shrbeje. Prezenca e kshillit, interesi
eksplicit i tij pr shtje t rndsishme administrative dhe msimore si dhe insistimi i tij permanent pr mbledhjen
e informatave pr mirqenien dhe suksesin e fmijve, e rrit vetdijen e shkolls pr orientimin real t saj.
Lehtsimi i fyteve t ngushta
T udhhiqet me sistemin arsimore sht nj pun e vshtire. Sistemi arsimor i decentralizuar mund t
jet edhe me i vshtire pr udhheqje. Afrimi i procesit t vendimmarrjes qe t jet me afr agjensioneve qe u
ofrojn shrbime,krkojn agjencsion ndrmjetsuese t prgjegjshme me nivele t ndryshme t kompetencave.
Si pushteti qendrore ashtu edhe ai lokal kan nevoje qe organet t cilat prfaqsojn bashksin sa me mire t
trajtojn krkesat e veanta t sistemit arsimor. T ekzistuarit e kshillit t fuqishm t shkolls mund t` lehtsohen
fytet e ngushta t cilat i japin nivelet me t larta t vendimmarrjes. Me prfaqsimin e zrit t bashksis jepet
hapsire publike n mes shkolls dhe nivelit me t lart t vendimmarrjes. N ket hapsire diskutohen problemet
dhe pr disa probleme mund t gjendet zgjidhje n ket nivel,por diskutimi publik i ktyre problemeve mund tì
lehtsoje intervenimet e mtutjeshme.
Vetdije publike pr arsimin

Me prfshirjen e me shume njerzve ne arenn publike kshillat e shkollave kontribuojn ne diskursin publik
te arsimit. Ajo vjen ne agjendn lokale dhe nacionale me z te vrtete, me dituri m afr veprimit,me prkushtim
dhe prkujdesje pr rritjen personale te fmijve dhe te rinjve. Lobimi pr arsimim sht me rendsi edhe ne
kshillat komunale ndrsa kuvendi popullor kshtu fiton prezence te zmadhuar, ndjenja pr identitet dhe me ket
mundsi m te mire qe do tì shrbeje interesit publik.
Kshillat e shkollave shrbejn edhe si shkolle pr kshilla por edhe si shkolla pr jetn publike. Disa nga
prindrit e prfshire ne sfern publike te arsimit bhen lider te bashksis se tyre, ndrsa te tjert mund te bhen
edhe udhrrfyes te arsimit ne nivel nacional. Nga ktu ata mund te absorbohen nga fushat e tjera te interesit publik
dhe me ket e forcojn demokracin dhe ndikojn ne jetn politike ne nivel lokal dhe nacional.
Involvimi aktiv ne kshillin e shkolls sht prvoje e mire dhe me interes:
- Ajo hape mundsi me marrjen e prgjegjsis pr prparimin e arsimit;
- I prmirson mundsit qe te prparojn te arriturat e nxnsve;
- E harmonizon rolin e shkolls me interesin e bashksis;
Involvimi ne kshillin e shkolls jep mundsi te prforcimit te partneritetit te shkolls me bashksin
vendore.
Antari i kshillit t shkolls ka kto prfitime personale:
Bheni partner i rndsishm n sistemin arsimor,qndrimet dhe pikpamjet tuaja dgjohen dhe
vlersohen;
Kontribuoni n qllimin e prbashkt pr prmirsimin e t arriturave t nxnsve;
Keni mjet prmes t cilit i tregoni qndrimet;
Fitoni mundsin q t informoheni pr gjith at q ndodh n shkoll,n arsimin lokal dhe at qendror;
Kontribuoni personalisht n rritjen e cilsis s arsimit t fmijve dhe nxnsve tuaj.
Pjesmarrja e juaj aktive mund t sjell ndryshime pr t mirn e gjeneratave t reja!
10
II KORRNIZA NORMATIVE N T CILN FUNKSIONON KSHILLI I SHKOLLES

1. Rndsia e kshillave t shkolls n kushtet e decentralizimit t arsimit n R. e Maqedonis.
Proceset e decentralizimit t arsimit q filluan n vitin 2005 hapn procesin n t ciln pushteti qendror filloi
ti bart t drejtat dhe obligimet nga niveli qendror n nivelin lokal me qllim q arsimi t jet m afr qytetarve.
Duke patur parasysh rndsin q fiton pushteti n aspektin e formulimit se komuna sht nevoj dhe interes e
cila paraqet nj trsi natyrore, gjeografike dhe ekonomike n t ciln jan ndrtuar objekte t infrastrukturs dhe
objekte t standardit shoqror transferi i kompetencave arsimore n nivel lokal sht i arsyeshm.
N kt mnyr sht dhn mundsia q shkollat tju prshtaten dhe tju prgjigjen krkesave t
nxnsve por edhe ndaj t gjith t interesuarve n rrethin lokal dhe at:
- Arsimtarve
- Prindrve
- Bashksis afariste dhe lokale pr zhvillim ekonomik.
Kjo mnyr e sistemit arsimor e bn kshillin e shkolls vend ku takohen interesat e t gjith t interesuarve
n rafshin lokal, dhe vend prej ku do t dalin interesat e prgjithshme pr nj arsim m t mir dhe m cilsor t
nxnsve.
Edhe pse kshilli i shkolls definohet si organ i qeverisjes n shkoll dhe paraqet organin m t lart n
shkoll,q t kuptohet vendi i tij n sistem sht e domosdoshme q paraprakisht t bhet nj prerje e vendosjes
s sistemit arsimor n R. Maqedonis dhe kompleksiviteti i tij.
M posht n tekst do t tregohet korniza ligjore e cila n mnyr direkte apo indirekte do ta determinon
vendosjen dhe rndsin e kshillit t shkolls.
Me miratimin e ligjit pr pushtetin lokal1 n nenin 22 alineja 8 komuna i fiton kompetencat n lmin e
arsimit. Ajo prve tjerave sht prgjegjse edhe pr:
Themelimin e shkollave t mesme dhe fillore
Financimin e shkollave t mesme dhe fillore
Administrimin e shkollave t mesme dhe fillore
Organizimin e transportit t nxnsve
Ushqimin dhe vendosjen n konviktet e nxnsve.
Gjithsesi kryerja e ktyre kompetencave duhet t jet n pajtim me ligjin dhe n bashkpunim me pushtetin
qendror.
Ligji pr arsimin fillor2 dhe ligji pr arsimin e mesm3 i bart t drejtat e themelimit t shkolls fillore dhe t
mesme t komuns n teritorin ku ato ndodhen n prjashtim t qytetit t Shkupit4 q mbetet themelues i shkollave
t mesme n territorin e qytetit t Shkupit. Me kto akte ligjore komuna n trsi fiton mundsin t jen kreatort
aktiv t procesit arsimor.
Finansimi i arsimit n procesin e decentralizimit kryhet n pajtim me ligjin pr finansimin e njesis t
vetqeverisjes lokale5 ku sht rregulluar mnyra n baz t cils komunat fitojn mjetet pr kryerjen e kompetencave
n arsimin fillor dhe t mesm. Kshtu q komunat t cilat ndodhen n fazn e par t decentralizimit finansohen
nga dotacionet e destinuara ndrsa komunat q gjenden n fazn e dyt t procesit t decentralizimit mjetet pr
kryerjen e kompetencave i fitojn nga bllok dotacionet.
Dotacionet e destinuara shfrytzohen pr finansim t aktiviteteve konkrete dhe prfshin mjetet pr mirmbajtje
vijuese t shkollave n teritorin e nj komune, ndrsa n pjesn e arsimit fillor dhe transportin e nxnsve. Ndrsa
me Bllok dotacionet bhet finansimi i kompetencave t prcaktuara me ligjin pr qeverisjen lokale, prvec mjeteve
pr mirmbajtje t shkollave prfshin edhe mjete pr rrogat e arsimtarve t shkollave fillore dhe t mesme n
teritorin e nj komune.
Mirmbajtja investive e shkollave respektivisht ndrtimi i shkollave t reja dhe rekonstruimin i atyre q
vec egzistojn paraqet obligim t pushtetit qendror rrespektivisht t Ministris pr arsim dhe shkenc.
1 Gazeta zyrtare e R.M. nr 5/02
2 Gazeta zyrtare e R.M. nr 44/95, 24/96, 34/96, 35/97, 8/99, 29/02, 40/03, 42/03, 63/04, 82/04, 55/05, 81/05, 113/05, 35/06, 70/06, 51/07
3 Gazeta zyrtare e R.M. nr 44/95, 24/96, 34/96, 35/97, 82/99, 29/02,40/03, 42/03, 67/04, 55/05, 113/05, 35/06, 35/06, 30/07 dhe 49/07.
4 T drejtat e themeluesven disa shkolla dhe ente t rehabilitimit n pajtim me ligjin pr arsim fillor dhe t mesm ende jan n nivelin qendror.
5 Gazeta zyrtare e R.M nr 61/04, 36/04
11
Megjithat pr shkak t mbajtjes s unitetit t procesit arsimor dhe kreativiteti t standarteve unike
arsimore n tr teritorin e R. M, MASH i kryejn punt q kan t bjn me:
- edukimin dhe arsimimin e t gjitha llojeve dhe niveleve
- organizimin,finansimin,zhvillimin dh prparimin e e edukimit dhe arsimit.
- verifikimin e drejtimeve dhe profileve arsimore
- standardin e nxnsve
- mbikqyrje n realizimin e ligjeve n arsim6.
Nga kjo mund t konstatojm se edhe pse kshilli i shkolls sht organ m i lart i shkolls ai megjithat
sht form e krijuar me ligj dhe me struktur qart t definuar si dhe kompetencat q i ka.
Rndsija e kshillave t shkolls nuk qndron vetm n pozitn formalo-juridike t tij q ia prcakton ligjin
por ai ka rndsi t madhe pr procese t caktuara q zhvillohen mbrenda n shkoll dhe t cilat kan ndikim jo
vetm te t punsuarit por edhe ndaj shkolls n trsi.
Si shembull mund t meret pjesmarja e antarit t K. SH. n procesin e profesionalizimit prsosjes aftsimet
dhe prparimit t arsimtarve dhe bashkpuntorve profesional.Pr kt arsye n shkolln fillore formohet
komision7 pr prparimin e arsimtarve dhe bashkpuntorve profesional me ka nj antar i ktij komosioni
sht nga radht e kshillit t shkolls.
Shembull tjetr m i mir pr rndsin e kshillit t shkolls pr sigurimin e cilsis s shrbimeve arsimore
q i ofron shkolla respektivisht pr vijimin normal t procesit arsimor sht obligimi i tij q n do pes (5) vjet t
sjell program pr zhvillim t shkolls8. M tutje zgjedhja ligjore9 ku nse inspektoriati arsimor shtetror gjat kryerjes
s evaulimit integral t jashtzakonshm konstston lshime n prmasa t tilla ku keqsohet procesi edukativoarsimor, propozon masa adekuate t cilat nse nuk aplikohen ather bhet kontrolla dhe vlersimi ekstern i
prparimit dhe i t arriturave t nxnsve. Nse edhe gjat ktij vlersimi konststohet se dituria e nxnsve sht
nn standardet arsimore i propozohet themeluesit q ta shkarkon kshillin e shkolls.
N kt drejtim sht edhe procesi i vetevaluimit q parashihet t kryhet n do tre(3) vjet dhe t ciln e
realizon komisioni q e formon kshillin e shkolls.10
M kto norma kshilli i shkolls vehet n nj pozit aktive n drejtim t cilsis s procesit edukativoarsimor n shkoll,ngase n t kundrt mund t llogaritet se ai sht prgjegjs pr dukurit e krijuara negative
n shkoll sepse direkt mer pjes n krijimin e ktyre dukurive.
2. Forma dhe struktura e keshillit te shkolles

Kshilli i shkolls sht organ i cili qeveris me shkolln i parapar me ligj.Kjo do t thot se kshilli i shkolls
qeveris me shkolln n t gjitha segmentet edhe n kt nuk mund t jet i kufizuar nga askush deri ather kur
aktivitetet e veta i kryejn n kuadr t kompetencave t prcaktuara me ligj. Pr nga struktura e tij kshilli i shkolls
sht organ kolegial q do t thot se prbhet nga m shum antar.
Numri i antarve t kshillit t shkolls dhe strktura e tij rregullohen me ligj.
Kshtu q shkollat fillore kan kshillat e shkollave q prbhen nga nnt (9) antar dhe at:
2 Prfaqsues t themeluesit
3 Prfaqsues t prindrve apo kujdestarve t nxnsve
3 Prfaqsues t arsimtarve, bashkpuntorve profesional, dhe edukative dhe
1 Prfaqsues i Ministris s arsimit dhe shkencs.
12
6
7
8
9
10
Ligji pr organizimin e punve n organet e drejtoris shtetrore (Gazeta zyrtare e R.M. nr 58/00, 44/02, dhe 82/08)
Neni 92 I ligjit pr arsim fillor (Gazeta zyrtare e R.M. nr 103/08 )
Neni 146 i ligjit pr arsim fillor
Neni 127 i ligjit pr arsim fillor
neni 147 i ligjit t shkollave fillore
Pr dallim nga shkollat fillore struktura e kshillave t shkolls t mesme t komuns dhe shkollave t mesme
t qytetit t Shkupit si dhe shkollat e mesme shtetrore dallojn vetm pr nga organi q emron prfaqsuesit e
themeluesit. Kshtu q shkollat e mesme kan kshilla t shkollave q prbhen nga 12 antar dhe at:
3 Prfaqsues t themeluesit
3 Prfaqsuses t prindve rrespektivisht kujdestarve t nxnsve
4 Prfaqsues t arsimtarve
1 Prfaqsues t MASH
1 Prfaqsues i bashksis afariste11
Kur bhet fjal pr shkollat fillore dhe t mesme t komuns rrespektivisht t shkollave t qytetit t Shkupit,
prfaqsuesit e themeluesit i emron dhe shkarkon kshilli i komuns rrespektivisht kshilli i qytetit t Shkupit.
Pr shkollat shtetrore t drejtn e themeluesit e ka Qeverija e R.Maqedonis e cila i emron dhe shkarkon
prfaqsuesit e themeluesit.
Prfaqsuesit e prindrve rrespektivisht kujdestarve i zgjedh dhe shkarkon kshilli i prindrve.
Prfaqsuesit e arsimtarve, bashkpuntort profesional dhe edukatorve n shokllat fillore dhe
prfaqsuesve t arsimtarve n shkollat e mesme i emron dhe shkarkon kshilli i arsimtarve. Sipas rregullit
procedura pr zgjedhjen e prfaqsuesve t t punsuarve n shkoll dhe prindt n kshillin e shkolls rregullohet
me statutin e shkolls.
Prfaqsuesin e Ministris e emeton dhe e shkarkon ministri.
Ligji parasheh q antart e emruar t ken mandat pr nj periudh prej tre(3) vjetsh, prkatsisht katr
(4) vjet nr (4) vjet n shkollat e mesme, pos prfaqsuesve t prindrve, apo kujdestarve t nxnsve t cilat
emrtohenn pr periudhn deri n kryerjen e earsimimit t fmijs tyre, por jo m gjat se tre(3) vjet n shkollat
fillore.
3. Procedura e zgjedhjes, emrtimit dhe shkarkimit t antarit t ksshillit t shkollor

N procedurn e emrtimit t prfaqsuesve t kshillit shkollor,organi apo trupi q kryen emrtimin zhvillohet
n radh t par nga interesi i realizimit t interesit vetjak,por me kt rast sht preferuar t zgjedh prfaqsues
q do dhe ka dshir aktive t mar pjes n punn e kshillit shkllor,i cili sht i respektuar n mjeddisin ku jeton
dhe i cili me integritetin e vet do t kontriboj q kshilli shkllor t jet vendi ku pos obligimeve t rregullta,do t
projektohen politika afatshkurta dhe afatmesme pr zhvillimin dhe prparimin e shkolls.
Procedura p emrtim,varsisht nga organi ose trupi q e kryen emrtimin, sht rregulluar n mnyra
t ndryshme. Ligji pr arsim fillor dhe ligji pr arsim t mesm i japin kornizat e prgjithshme t procedurs pr
emrtim t prfaqsuesve tsuesve t kshillit shkollor, por megjithate n ststutin e shkolls duhet t parashihet
kreu n t ciln do t rregulloj mnyra dhe procedura pr emrtim t prfaqsuesve nga radht e arsimtarve,
bashkpuntorve profesional dhe edukatorve, pkatsisht msimdhnsve n shkollat e mesme,si dhe mnyra dhe
procedura pr emrtim t prfaqsuesve nga radht e prindrve pr emrim t antarit t kshillit shkollor.
Transparenca e procedurs pr emrim vetm do t emroj pr ngritjen e cilsis t prbrjes s
personelit t kshillit shkollor dhe n shtimin e efikasitetit n pun.
Shkarkimi i atari t kshillit shkollor mund t ndodh kur:
- Vet do t jap dorheqje
- Do t skadoj baza mbi t ciln sht b emrimi
- Kur do t prfundoj mandati pr t cilin sht emruar dhe
- N rast tjetr.
Shkarkimi n rast tjetrmund t jet lnd e dispozitave t Statutit t shkolls dhe me to t parashihen
saktsisht n far situatash mund t krkohet shkarkimi,sidomoos t prfaqsuesve nga radht e arsimtarve
dhe prfaqsuesve nga pindrit,me qllim q t pengohen manipulimet potenciale nga ana e drejtorit me kshillin
shkollor dhe kshillin e prindrve,sepse ai si nj organ udhheqs n sholl natyrisht q synon marrjen e kontrollit
t prgjithshm mbi punn e shkolls.
11 oda
ekonomike e R. Maqedonis
13
Megjithat, n prgjithsi,sistemi i emrimit dhe shkarkimit t prfaqsuesve n kshillin shkollor i lejopn

organit,prkatsisht trupit q e kryen emrimin, nse vlerson se prfaqsuesi i tij punn n kundrshtim me
politikn e prcaktuar t organit ose pun organit ose punn n kundrshtim me interesat e trupit q e ka emruar,
apo shkakton dm n prestigjin e shkolls, ta shkarkoj prfaqsuesin e vet dhe t emroj nj prfaqsues tjetr.
Shkolla sht nj institucion. Pr t vlen Ligji pr institucionet, ndrsa n prputhje me alinen dy(2) nga
Neni 43 t Ligjit pr institucione(Gazeta Zyrtare e R.M. nr. 32/05 dhe 120/05), eksistoojn prkufizime t caktuara
pr at se kush nuk mund t jet antar i kshillit pun-drejtues (Kshilli shkollor n shkoll) e kto jan.
Pr kryetar dhe antar t organit pun-drejtues, prkatsisht drejtor t institucionit publik nuk mund t
jet i emruar personi t cilit me vendim t plotfuqishm i sht shqiptuar dnimi pr burg me vjedhje, mashtrim,
lshim t ekut pa mbules, keqprdorim t besimit, falsifikuat, deklarat e rreme e dhn nn betim, pos nse i
fshihet fajsia, personi t cilit n aktgjykim sht ndaluar kryerja e shrbimit publik, si dhe t personit q ka qen
antar i organit pun-drejtues ose barts i funksiont udhheqs n institucion me interes publik q ka pushuar
me falementim,
Dispozitat e ktij ligji kan nj zbatim subsidieier dhe zbatohen nse me nj ligj tjet nuk sht rregulluar
ndryshe. Dispozitat me Ligj p institucionet dhe m shum e theksojn rolin dhe rndsin e Kshillit shkollor.
Veprimet e rekomanduara dhe formulart pr zgjidhjen e antarve m efektiv t kshillit shkollor.
Profili i preferuar i antarit t kshillit shkollor:
- t doj t marr pjes aktive e kshillit shkollor dhe ti prkushtoj kohn dhe mundin e vet pr qllime
m t larta (arsimim m t mir pr t gjith fmijt)
- antar i respektuar n bashksin vendore,i cili ka integritet dhe sht i aft q ti kryej obligimet dhe
n t njjtn koh t krijoj politika afatshkurtra dhe afatmesme pr prmasimin e shkolls.
Procedura pr zgjedhjen e antarit t kshillit shkollor do t duhej ti prmbante kto elemente:
Kush emron antarin (prfaqsues i komuns, arsimtart ose prindrit )
Trupi emron:(kshilli i komuns,kshilli i arsimtarve apo i prindrve)
Data e emrimit (kur duhet t emrohet)
Procedura pr emrim duhet t ket mekanizma pr zgjidhje t harmonizuara me legjislativin
ekzistues.
Shembull 1:
Zgjedhja bhet n mbledhjen e kshillit t komuns. Sipas konsultimeve t bra paraprakisht me secilin grup
kshilltarsh pr profilin e dshiruar t antarve t kshillit shkollor, kryetari i kshillit t komuns jep propozime,
ndrsa propozimet miratohen me rregullat e vendosjes s kshillit, m s shpeshti me shumic t thjesht.
Shembulli 2:
Procedura pr zgjedhje t antarve t kshillit shkollor nga arsimtart rregullohet ke kapitull t veant n
Statusin e shkolls. Kjo mund t jet parashikuar edhe kshtu n Statut: Kshilli i arsimtarve mblidhe n fund t
vitit shkollor n t ciln ka skaduar mandati i antarve t kshillit shkollor dhe arsimtarve do tju jepet mundsi q
ta prezantojn kandidaturn e vet nprmjet formularit pr kandidatur pr antar t kshillit shkollor; kryesuesi
ather do t propozoj zgjedhje me an t votimit t fsheht zgjedhjes s br, Kshilli i arsimtarve dorzon
njoftim te kryetari aktual i kshillit shkollor dhe te drejtori i shkolls pr kandidatt e zgjedhur. Procedur e zgjedhur.
Procedur t njjt mund t kihet parasysh edhe pr zgjedhjen e prindrve.
14
Shembuj te formulareve:
Formulari 1:
Formulare per kandidature te anetarit te keshillit te shkolles (arsimtare)
Emri i kandidatit ______________________________________________________________________________________
Vitet pune te kaluara ne shkolle _________________________________________________________________________
Arsimtare i klases _____________________________________________________________________________________
Lendet qe i ligjeron ____________________________________________________________________________________
Lemite e interesit (pedagogji, menaxhment, planifikim, financa, objekte shkollore, te drejtat e nxenesve)
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
Atributet personale: (pervoja, perkatesia, deshira per te kontribuar, shkathtesia interpersonale etj.)
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________________
Formulari 2:
Formulare per kandidaturen per anetare te keshillit te shkolles (prinderve)
Pervoja ne pune sip rind ne shkolle _______________________________________________________________________
Numri i nxenesve ne shkolle _____________________________________________________________________________
Nxenesit momental te regjistruar ________________________________________________________________________
Lemite per interest e aktiviteteve te keshillit te shkolles (pedagogjia, aftesite interpersonale etj.)
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
______________________________________________________________________________________________
Formulari 3:
Formulari per kandidature per anetare te keshillit te shkolles (perfaqesue nga komuna)
Pervoja e punes se anetarit ne komune ___________________________________________________________________
Aktivitetet ne komune _________________________________________________________________________________
Profesionalizimi (studimet, pozitat ne pune,) ______________________________________________________________
Lemite per interest e aktiviteteve ne keshillin e shkollave (pedagogjike, menaxherike, planifikim, financat, objektet shkollore,
te drejtat e nxenesve)
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________________
Atributet personale: (pervoja, aftesia, pergaditjet, deshira per te kontribuar, aftesite interpersonale etj.)
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
15
Porosi nga prefekti:

___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
4. Zgjedhja e kryetarit t kshillit shkollor

Ligji pr arsim fillor dhe ligji pr arsim t mesm pr zgjedhjen e kryetarit t kshillit shkollor nuk japin mjaft
t dhna, Vet formulimi i dispozits Kshillit shkollor nga radht e antarve t vet zgjedh kryetarin orienton n
at se nuk ekziston nj rregull i prcaktuar prej prpara se cili duhet t zgjidhet pr kryetar. Kjo do t thot se pr
antar t kshillit t shkoll mund t zgjidhet cili do antar pavarsisht se a sht prfaqsues i themeluesit i
prindrve,arsimtarve ose ministris.
Procedura pr zgjedhjen e kryetarit sht lne q t prpunohet n Statutin e shkolls,ku pos shtjeve
tjera pr mnyrn e zgjedhjes, mund t saktsohen edhe krkesa t caktuara pr personat t cilt do t jen
kandidat pr kryetar si pr shembull prezantimi i programit t puns).
Megjithat, e gjith ajo q do t prcaktohet si krkes shtes me Statut, n asnj rast nuk duhet t ket
natyrn diskriminuese ndaj asnj antari, n aspektin e moshs, gjinis, arsimimit, pozits sociale sepse n
prputhje me ligjin t gjith antart e kshillit shkollor kan mundsi t njjta q t jen t zgjedhur pr kryetar t
kshillit shkollor.
5. Kompetencat e kshillit shkollor

Kompetenca e kshillit shkollor sht rregulluar me ligj dhe ky nga njra n duhet q t prkujdeset q ti
realizoj obligimet e parapara, por njkohsisht edhe t mos dal jasht tyre.
Kshtu, Kshilli shkollor:
- Sjell Statutin e shkolls;
- Propozon programin vjetr pr punn e shkolls te themeluesi;
- Sjell programin pr zhvillim t shkolls (te shkolla fillore);
- Propozon planin financiar te themeluesi;
- Publikon shpallje publike pr zgjedhjen e drejtorit t shkolls;
- Bn intervista me kandidatt pr drejtor;
- I propozon kryetarit t komuns nj kandidat, prkatsisht dy kandidat12 nga kandidatt e paraqitur n
konkursin e shpallur publik pr zgjedhjen e drejtorit;13
- I propozon drejtorit t shkolls fillore emrim dhe shkarkim t ndihms drejtorit;
- Jep mendim te drejtori pr zgjedhjen e arsimtarve, bashkpuntorve profesional dhe edukatorve n
shkolln fillore, prkatsisht pr zgjedhjen e arsimtarve, bashkpuntorve n shkolln e mesme;
- Parashtron mendim te drejtori pr zgjedhjen e arsimtarve, bashkpuntorve profesional dhe
edukatorve, prkatsisht arsimtarve t shkallove t mesme;
- Parashtron propozim te drejtori pr ndrprerjen e marrdhnies s puns t arsimtarve, bashkpuntorve
profesional dhe edukatorve, prkatsisht t arsimtarve n shkolla t mesme;
- Vendos sipas parashtresave dhe ankesave t punsuarave n shkoll;
- Vendos sipas ankesave t nxnsve, prindrve prkatsisht kujdestarve t nxnsve;
16
12 me nenin 126 nga Ligji pr arsim fillor sht parapar q kshilli shkollor i propozon kryetarit t komuns nj kandidat,prkatsisht dy kandidat nga
kandidatt e paraqitur n shpalljen e publikuar pr zgjedhjen e drejtorit.
13 te shkollat e mesme shtetrore,Kshilli shkollor bn zgjedhjen e drejtorit nga kandidatt e paraqitur dhe pastaj vendimin pr zgjedhje e dorzon te Ministria e Arsimit dhe Shkencs pr plqim. Vendimi pr zgjedhje prodhon veprim juridik vetm pas marrjes s plqimit nga ministria. Me ligjin e ri pr arsim
fillor,zgjedhjen dhe shkarkimin e drejtorit t shkolls fillore shtetrore e bn Ministri pr arsim dhe shkenc me propozim t k kshillit shkollor.
6. Puna e kshillit t shkolls

Kshilli i shkolls si organ kolegial punon me mbledhje t cilat i thirr kryetari i kshillit n afat i cili mund
t vrtetohet nga statutin ose n rregulloren e puns s kshillit t shkolls ose sipas nevojs mbledhjet mund t
thirren edhe n afate posarisht t shkurtra.
Kshilli i shkolls me plotfuqi mund t punoj nse n mbledhje jan t pranishm m shum se gjysma
e antarve t tij, kurse vendimet i sjell me shumicn e votave t numrit t prgjithshm t antarve t kshillit
t shkolls me at q n shkollat e mesme prfaqsues i bashksis afariste mer pjes n punn e kshillit t
shkolls, por pa t drejt vote14.
Pyetjet q kan t bjn me mnyrn dhe veprimin e kshillit t shkolls n mbledhje si dhe pyetje t
ndryshme lidhur me punn e tij, kshilli i shkolls i rregullon me rregulloren e puns s tij. Me rregullore posarisht
rregullohen pyetjet n lidhje me:
- mnyrn dhe afatin e thirrjes s mbledhjeve
- veprimi pr zgjedhjen e kryetarit t kshillit t shkolls
- t drejtat dhe obligimet e antarve t kshillit t shkolls
- mnyra e t thirrurit t personave t tjer t marin pjes n mbledhje
- mnyra e formimit t komisioneve t prhershme dhe t prkohshme n shkoll pr pyetje me
domethnie pr shkolln
- pyetje t tjera lidhur me punn npr mbledhje t kshillit t shkolls
Me t drejt, npr mbledhjet t kshillit t shkolls marin pjes vetm antart e kshillit t shkolls t
cilt punojn dhe vendosin sipas rendit t dits, por pr pyetje t caktuara, n mbledhje mund t jen t thirrur
t marrin pjes ose t jen t pranishm edhe drejtori i shkolls, sekretari, prfaqsues t sindikatit si dhe t
punsuar t tjer nse ajo ka lidhje me natyrn e pyetjeve q shqyrtohen n mbledhjen e kshillit t shkolls, e q
ato mund t japin sqarime plotsuese.
Pr punn e tij kshilli i shkolls mban proces verbal n t cilin shnohen t gjith elementet e rndsishme
t mbledhjes dhe t cilin shnohen edhe prfundimet q i sjell kshilli i shkolls. Ky proces verbal, pastaj vrtetohet
librin e rregullores s shkolls dhe prfaqson baz pr veprime t mtutjeshme si t kshillit t shkolls n t
ardhmen, po ashtu edhe t drejtorit, t shrbimeve profesionale t shkolls, t arsimtarve dhe personelit tjetr.
17
14 Neni 96 i Ligjit pr arsim fillor
Nj shembull pr rregullore t puns s kshillit t shkolls

N baz t nenit ___ t Statutit t shkolls s mesme komunale ___, kshilli i shkolls n mbledhjen e mbajtur
me dit ____ viti, prvetsoi
P r o t o k o l
Pr punn e kshillit t shkolls s mesme komunale

Dispozita t prgjithshme
Neni 1
Me kt rregullore rregullohet mnyra e puns t kshillit t shkolls n ___________ (n tekstin e
mtutjeshm - Kshilli)
Neni 2
Dispozitat e ksaj rregullore ken t bjn me antart e kshillit t shkolls.
Neni 3
Kshilli i shkolls trajton dhe vendos pyetje n lidhje me punn n shkoll (afarizm) t cilt n kompetenc
t saj jan t vrtetuara me ligj, akte nnligjore dhe akte normative t shkolls.
Neni 4
Organi drejtues n shkoll sht k kshilli i shkolls
Kshilli i shkolls numron____antar dhe at:____prfaqsues t ........,_____prfaqsues t prindrve
tutorve dhe nxnsve,_____ prfaqsues t arsimtarve dhe nga_____ prfaqsues nga Ministria dhe bashksia
afariste.
Prfaqsuesi i bashksis afariste merr pjes n punn e Kshillit t shkolls, por nuk ka t drejt n
pjesmarrje gjat votimit dhe sjelljes s vendimeve.
Prfaqsuesit e prindrve-tutorve t nxnsve, t themeluesit dhe t Ministris nuk mund t jen t
emruar ose t zgjidhur nga radht e t punsuarve t shkolls.
Prfaqsuesit e themeluesit i emron ose shkarkon Kshilli i Komuns.
Prfaqsuesit e prindrve-tutorve, dhe t nxnsve i emron ose i shkarkon Kshilli i prindrve, prfaqsuesit
e arsimtarve i emron ose i shkarkon kshilli i arsimtarve t shkolls, prfaqsuesin e Ministris e emron se e
shkarkon Ministri, kurse prfaqsuesit e bashksis afariste, Dhoma ekonomike e Republiks s Maqedonis.
Mandati i antarve t kshillit t shkolls sht i caktuar me ligj. Antarve t kshillit t shkolls
prfaqsuesve nga prindrit e nxnsve emrtohen me mandat pajtimisht me ligjin, por jo m gjat se koha e
mbarimit t shkolls s mesme t fmijs s tyre.
Neni 5
Mandati i antarve t kshillit t shkolls fillon q nga konstituimi i tij.
Mbledhjen konstituive t kshillit t shkolls e thirr dhe deri n zgjedhjen e kryetarit ,kryeson me t antari
i vjetr (prfaqsues m i vjetr)
Kshilli i shkolls zgjedh kryetar nga radht e antarve t vet.
Kryetar,zvends kryetar dhe komisione si dhe trupa ndihmse t kshillit t shkolls zgjidhen nprmes
t mes t propozimeve me votim t hapt.
Prgatitja, thirrja dhe puna e mbledhjeve t kshillit t shkolls.
Kshilli i shkolls punon n mbledhje.
Neni 6
Neni 7
Mbledhje e kshillit thirret sipas nevojs, por s paku nj her n muaj.
18
Neni 8
Mbledhjet e kshillit t shkolls i thirr dhe me ato udhheq kryetari. N munges t kryetarit me mbledhje
udhheq zvends kryetari i kshillit t shkolls.
Mbledhje e kshillit t shkolls i thirr kryetari i kshillit edhe at :

- me vet iniciativ;
- me krkes t drejtorit;
- me krkes t nj t trets t numrit t prgjithshm t antarve t kshillit t shkolls;
- me krkese t nj t trets s t punsuarve t shkolls;
- me krkes t Kshillit t prindrve n shkoll.
Neni 9
Kshilli i shkolls mund t punoj vetm nse jan t pranishm m shum se gjysma e antarve. Nse nuk
ka numr t mjaftueshm t antarve pr mbajtjen e mbledhjes, mbledhja anulohet.
Neni 10
Pas konstatimit t shumics s antarve t pranishm n mbledhje, kryetari i kshillit e hap mbledhjen dhe
e lexon rendin e dits, i thirr antart t deklarohen pr deklarohen pr t ose japin propozimet e tyre pr ndryshime
dhe plotsime eventuale t rendit t dits.
Neni 11
Kryetari i kshillit t shkolls u jep fjaln pr diskutim antarve.
Nse mendon q diskutimi pr pika t caktuara do t vazhdoj me fjal mundet ta kufizoj diskutimin dhe t
mos lejoj q t rritet pjes pr s dyt n diskutim.
Neni 12
Pas mbarimit t diskutimit pr pik t caktuar t rendit t dits, kryetari formon prfundim, qndrim ose
e deklaron vendimin q duhet t sjell, pastaj kalohet n votim. Nse n pajtim me rregulloren lihet prfundim,
qndrim ose vendim, kryetari e lexon prfundimin, qndrimin dhe e shpall pr t sjell. Prfundimet, qndrimet dhe
vendimet e sjellura t kshillit t shkolls, ndahen n dokument t veant t ciln e nnshkruan kryetari i kshillit
t shkolls, e pastaj arkivohet dhe shpallet.
Neni 13
Nga mbledhja e kshillit mbahet proces verbal. Proces verbalin e udhheq sekretari i shkolls. N proces
verbal shnohet termini i mbajtjes s mbledhjes, numri i prezentve, gjegjsisht antart q mungojn, rendi i dits
n pika t shkurtra diskutohen, propozimet e tyre, prfundimet dhe vendimet. Proces verbali lexohet, korrigjohet
dhe prvetsohet n mbledhjen e par vijuese t kshillit t shkolls, kurse e nnshkruan kryetari dhe proces
verbalisti.
Neni 14
Prfundimet,qndrimet dhe vendimet e kshillit t shkolls sjelle me shumicn e votave t numrit t
prgjithshm t antarve t kshillit q kan t drejt pr tu vendosur.
Neni 15
Sipas rregullave,votimi sht i hapur, por nse kshilli vendos pr disa pika mund t votohet mshehur
(mbyllur). Votimi i mbyllur pr shtje t caktuara mund t parashihet edhe n statutin e shkolls. Proedura pr
votim t mbyllur prshkruhet n statut e shkolls, pr votim t mbyllur formohet nj komision treantarsh. Votat nga
votimi i hapur ose i mbyllur shnohen n proes verbal.
Neni 16
Rendin e mbledhjes e mbanm kryetari i kshillit. Nse ndonj antar i kshillit ose person tjetr e pengon
punn kryetari jep vrejtje. Edhe nse pas vrejtjes personi vazhdon t pengoj punn, kryetarido ta lus q ta
lsxhoj mbledhjen. Nse nuk menjanohen pengesat pr pun normale kryetari dota ndrpres mbledhjen prpres
mbledhjen pr 15 minuta ose do ta rikonfirmoj mbledhjen.
Neni 17
Me miratimin e kryetarit t kshillit,n mbledhje mund t marin pjes t interesuar,t punsuar dhe persona
t tjer.
Neni 18
Nse sipas shkaqeve t prmendura n nenin 16 pr shkak t antarit t kshillit ndrpritet mbledhja dy
her ose nse antari i kshillit t shkolls tri her mungon pa arsye nga mbledhja ,kryetari i kshilli t shkolls
sht i obligushm t ngrej iniciativ pr shkarkimin tije dhe zgjedhje t antarit t ri.
Neni 19
Rregurollja e puns hyn n fuqi me prvetsimin e saj nga kshilli i shkolls dhe nnshkrimi i kryetarit.

Data qyteti
19
Rekomandime pr zmadhimin e efektit t puns t kshillave t shkollave

I. Kshillat e shkollave duhet t prvetsojn qasje pr sjelljen e vendimeve t cilat elin hapsir pr pun
kolektive,e bazuar n informata dhe t dhna te t cilat arihet,me an t konsultimeve dhe pjesmarjes. Vendimet
sjellen n form kolektive,drejt nj koncenzusi t leht dhe prgjegjsi grupore (kolektive).
II. Npr mbledhjet duhet me qen konkret edhe gjat planifikimit t kushtohet kujdes n:
1) Numri i mbledhjeve n intervale t caktuara kohore (propozim _________ )
2) Mnyra e thirrjes n mbledhje (propozim ________)
3) Planifikimi i mbledhjes (pr agjendn do t vendosin drejtori dhe kryetari i kshillit t shkolls, pas
konsultimit me t gjith antart)
4) Kohzgjatja e mbledhjeve (propozim___________)
5) Proces verbal
6) Si duhet t udhhiqet nj mbledhje:
- T fillohet me prvetsimin e proces verbalit t mbledhjes s kaluar (mund t lexohet rezymeja, jo
i gjith teksti sepse proces verbali i dorzohet do antari t kshillit t shkolls)
Rezymeja duhet t fokusohet t problemet q jan diskutuar, propozimet e dhna, t mirn parasysh
shtjet konflikte, vendime t sjellura, si dhe obligimet dhe detyrat e zbatimit t vendimeve.
- Prkujtim i vendimeve paraprake (pyetje t dedikuara drejtorit, pr vendime paraprake, pyetje
deri te antart tjer q jan prgjegjs pr realizimin e detyrave konkrete, ndjekje e vendimeve
paraprake e tjer...)
- Raport dy javsh ose mujor nga ana e drejtorit t shkolls (pr punn rrjedhse, pikat m kryesore,
ngjarje t veanta, probleme urgjente, probleme t rndsishme, raport i prparimit t shkolls n
realizimin e planit vjetor).
- Pyetje dhe prgjegjsi pr raportin e drejtorit. Propozimet pr problemet do t shqyrtohen themelish
n mbledhjet e ardhshme.
- Diskutimi pr pyetje t caktuara m par (pyetje do t caktohen nga kryetari i kshillit t shkolls
s bashku me drejtorin para fillimit t mbledhjes)
- Lajmrime t posame pr ngjarje t ardhshme/ndodhi
- Lajmrim pr mbledhjen vijuese (prmbledhur dhe agjendn e III. N kornizat e kshillit t shkolls
m mir do t ishte q t formohen grupe pune ose komisione pr problematik t caktuar me t
ciln do t zmadhohet efikasiteti i funksionimit t shkolls. Grupet punuese t formuara n kornizat
e kshillit t shkolls kan pr detyr,pr mnyr efikase,ekonomike dhe kompetente ti shqyrtojn
analizojn dhe sugjerojn zgjidhje deri te kshilli i shkolls.
Struktura dshiruese e ktyre grupeve punuese sht sa vijon:
20
Rndsia e respektimit te procedurave ligjore

Menaxhimi dhe udhheqja me proceset edukativo-arsimore ne prmasa botrore ka trend ta prcjelle
menaxhimin dhe udhheqjen me sistemet bashkkohore me qellim te bashkangjitet me zhvillimin e shpejt teknikoteknologjik, me ka jan zhvilluar shume koncepte te proceseve edukativo msimore, por te gjitha si komponent e
prbashkt e potencojn rolin kryesor te drejtorit si udhheqs, ndrsa te Kshillit te shkolls si organ i udhheqjes
ne sigurimin e cilsis ne procesin edukativo-msimor.
Ky rol I drejtorit dhe Kshillit te shkolls krkon posedimin e dituris, aftsive dhe shkathtsive te cilat do
tu mundsojn ti realizojn te priturat nga procesi edukativo-arsimor, dhe te gjitha aktivitetet ti udhheqin ne pajtim
me normat shoqrore,
Realizimi i Konceptit te nntvjeares dhe shkolls se mesme te obliguar ne Republikn e Maqedonis,
rregullohet me ligjet pr shkollat fillore dhe te mesme, dhe me planet dhe programet jan te prcaktuara edhe
qllimet te cilat Shteti i parashtron dhe krkon te arrihen prmes procesit edukativo-arsimor.
Pr te arritur qllimet, drejtorit dhe Kshillit te shkolls me ligj ua kane dhne disa autorizime por edhe
prgjegjsi konkrete, pr te cilat ata duhet te posedojn dituri dhe aftsi pr zbatimin e drejt dhe me kohe te
rregullave ligjore.
Qllimi ktij kapitulli sht tu ndihmon antareve te Kshillit te shkolls me thjesht ti udhzojn se si ta
prcjellin zbatimin e drejt dhe me kohe te rregullave dhe normativave ligjore.
Prvoja tregon se shpesh here gjate aplikimit te normativave ligjore ka veshtiresine respektimin e procedurave
te parapara me dispozitat ligjore.
Ne kt kapitull prmes disa shembujve konkret jan paraqitur procedurat ligjore me grafikun te procedurs,
i cili i parasheh:
- dimensionin kohor (si radhitje e aktiviteteve) dhe
- bartsit e aktiviteteve te cilt ne fardo mnyre jan te kyur ne procedure
Karakteristikat kryesore te grafikonit jan:

- saktsisht ta prcakton fillimin e procedurs
- ti prcakton bartsit e aktiviteteve ne procedururen e parapare me ligj (mundet edhe plotsime pr
arritjen e transparencs ose efekte tjera pozitive, por te cilat nuk jan ne kundrthnie me ligjin)
- ta prcakton radhitjen kronologjike te aktiviteteve gjer ne mbarim te procedurs
- ta prcakton mbarimin e procedurs
- ti prmban lidhjet mes bartsit e aktiviteteve
- e paraqet rjedhen e procedurs
Karakteristika pozitive plotsuese te ksaj metode jan :
- jep mundsi procedura te jete transparente pr kohen e realizimit
- mundson prcjellje te lehte te realizimit te disa aktiviteteve
- mund te prdoret edhe pr procedura organizative
Grafikonet e procedurave pr shembujt konkrete kane pr detyre :

- ta sqarojn qasjen metodike ne prgatitjen e grafikonit ne procedure
- ti definojn procedurat konkrete sipas normativave ligjore ne fuqi
- tu mundsojn antareve te Kshillit te shkolls me lehte ti prcjellin procedurat pr do proces
tjetr ligjor.
21
Bartsit e aktiviteteve
shembull i grafikonit pr procedur e cila fillon me 15 qershor (me aktivitet fillestar 1)

dhe mbaron me 25 qershor ( me aktivitet prfundimtar 5 ), dhe e cila ka tre barts t aktiviteteve
Procedura ligjore pr miratimin e programes vjetore ne shkolln publike
Procedura ligjore pr miratimin e programes vjetore ne shkolln publike sht e rregulluar me nenin 35
nga Ligji pr shkollat fillore (Gazeta zyrtare e Republiks se Maqedonis numr . 103/08), neni 29 nga Ligji pr
shkollat e mesme (Gazeta zyrtare e Republiks se Maqedonis numr 24/96, 34/96, 35/97, 82/99, 29/02, 40/03,
42/03, 67/04, 55/05, 113/05, 35/06, 51/07, 81/08 92/08) dhe ligji pr vetqeverisje lokale (Gazeta zyrtare e
Republiks se Maqedonis numr 5/02).
Procedura pr miratimin e Programes vjetore pr pune ne shkollat e mesme sht e prpunuar ne
Doracakun pr udhheqje, prandaj ktu sht prezantuar procedura pr miratimin e programit Vjetor pr punn e
shkolls fillore publike e cila me sjelljen e Ligjit pr shkollat fillore ne vitin 2008, shpreh transparenc me te madhe
ne procedurn pr miratimin saj.
Ne i 35
n
(1) Pro ra i vjeor pr pu en e shkoles filo e (n tek tin e meej e: pro ra i vjeor i pu es), per io et n
g m t
n
l
l r
s
t m
g m t
n
pl h
ba e t pro ra it pr zhvili in e shkoles.
z
g m
lm
l
(2) Me pro ra in vjeor t pu es pla i o et me i i si as pla it me i or dhe pu es tjeer edu ai e-ar i
g m
t
n
n fik h
sm p
n
sm
n
t
k tv s
mo e n shkole.
r
l
(3) For en dhe perm ajten e pro ra it vjeor t pu es, i per a ton mi i tri.
m
b j
g m
t
n
c k
ns
(4) Kes ili i shkoles ia do e on pro ra in vjeor t pu es the eu it, m s vo i de i m 31 gusht n viin
hl
l
r z
g m
t
n
m l es
n r
t
rred es shkolor.
j h
l
(5) Pro ra in vjeor t pu es e mi aon the eu i, de i m 30 shtaor pr se iin vit rred es shkolor.
g m
t
n
r t
m l es
r
t
cl
j h
l
(6) Ne e pro ra in vjeor t pu es the eu i nuk e mi aon n afain e per a tu r n pa a ra n (5) t keij
s
g m
t
n
m l es
r t
t
c k a
r g fi
t
ne i, kon i e o et se i njeji eshe mi au r.
n
sd r h
t
t
r t a
(7) Pro ra in e mi au r vjeor t pu es the eu i i shkoles ia do e on Byro e dhe Ins e to ait Shtee or
g m
r t a
t
n
m l es
l
r z
s
p k r t
t r
t Ar i it n for e ele tro i e.
sm
m
k nk
22
Ne i 36
n
Shkola filo e eshe e obi u r q ti njotoe nxe e it dhe prin e it per es bros u es me pje e t ve ana
l l r
t
lg a
f j
n s
d r
m
h r
s
c t
nga pro ra i i pu es, t drejat dhe obi i et e nxe e ve dhe or a i i i i pu es n shkole.
g m
n
t
lgm
n s
g nzm
n
l
Ne praktike shume shpesh Themeluesi per arsye te ndryshme nuk eshte ne gjendje ta parashtron ne rendin
e dites ne Keshillin e komunes programin Vjetor,ose mund te kerkon ndryshime dhe plotesime te saj.Per keto
arsye ligjedhenesi ne Ligjin per shkollat fillore ka parapare se eshte e mjaftueshme Keshilli i shkolles programen
vjetore ta sjelle dhe ta dorezon per miratim tek Kshilli i komuns gjer ne fillim te vitit shkollor ,ndrsa themeluesi
nuk mund ta kufizon shkolln ne realizimin e programes shkollore nse nuk sht ne gjendje te njjtn ta miraton
deri me 30 shtator.
Aktivitete t duhura dhe procedurat ligjore pr miratimin e programit Vjetor pr pun t shkolls
Procedura ligjore pr zgjedhjen e drejtorit te shkolls se mesme publike

Procedura ligjore pr zgjedhjen e drejtorit te shkolls se mesme publike sht e rregulluar me nenet 91 dhe
92 a ( Gazeta zyrtare e Republiks se Maqedonis numr 44/95, 24/96, 34/96, 35/97, 82/99, 29/02, 40/03, 42/03,
67/04, 55/05, 113/05, 35/06 51/07)
Paragrafet ryesore nga neni 92 te Ligjit per shkollat e mesme :
Paragrafi dy, tre, kater
Pr drejor t shkolls se mesme mund t zgjid et per o i i cii ka s pa u ar im t lare dhe q i plotson
t
h
s n l
k s
t
kushet pr ar imar ose bashkpuntor proe i al n shkolln filo e dhe nse ka s pa u pe e vjet prvoje pu e
t
s t
f s on
l r
k
s
n
n punn edu ai e-ar i o e te verifikuar nga Ministria dhe pro i in e dhne pr drejor.
k tv sm r
vm
t
Me prjashtim, nse nuk jan pa a iur kan i ae me pro i in e dhne pr drejor, pr drejor mund t zgjid
r qt
dd t
vm
t
t
het ed e per o i i cii nuk e ka t dhne pro i in pr drejor, por sht i det ru r q t njjtin ta jap n afat prej
h
s n l
vm
t
y a
nj vii nga dia e zgjedhes pr drejor.
t
t
j
t
Ne e drejo i i zgjed ur nuk e jep pro i in pr drejor n afain e per a tu r n pa a ra n (4) t keij ne i,
s
t r
h
vm
t
t
c k a
r g fi
t
n
i nder riet man ai i drejo it.
p t
d t
t r
ligji.
Paragrafi shtatembedhjete, tetembedhjete nentembedhjete dhe njezet

Man ai i drejo it te shkolls se mesme publike zgjat 4 vjet.
d t
t r
Drejtori I shkolles se mesme te komunes zgjedhet dhe shkarkohet nga prefekti I komunes, ne pajtim te ketij
Drejtori I shkolles se mesme te Qytetit te Shkupit zgjedhet dhe shkarkohet nga prefekti I Qytetit te Shkupit
ne pajtim te ketij ligji
23
Drejtori I shkolles se mesme shteterore zgjedhet dhe shkarkohet nga nga keshilli I shkolles me verifikim nga
Ministria, ne pajtim te ketij ligji.
Me nenin 92 a regullohet ne pergjithesi procedura per zgjedhjen e drejtorit te shkolles publike te komunes
ose shkolles Se Qytetit te Shkupit .
Ne proceduren e prezantuar, ky nen eshte i paraqitur ne menyre kronologjike
Perdorimit praktik I ketij neni tregon se ka ane te dobeta ,per shkak te varshmerise se pergjithshme qe nga
fillimi e gjer ne fund te procedures, nga prefekti.
Verejtje
1. Kritika me te shpeshta-regullativa ligjore me se shumti kritikohet nga prefektet se Keshilli I shkolles
u ofron veten nje kandidat ,,gjegjesisht prefektet nuk kane drejt te zgjedhin .
2. Ne praktike prefektet shume ralle e respektojne afatin e tre muajve para skadimit te mandatit per
sjelljen e vendimit per shpalljen e konkursit per zgjedhjen e drejtorit .
3. N disa procedura t deritanishme prefektt nuk e kan kryer obligimin q t zgjedhin kandidatin e
ofruar q sht propozuar pr her t dyt
Procedura ligjore per emerimin e drejtorit te shkolles se mesme komunale (shkolle ne Qytetin Shkupit) e
prapare sipas neneit 92 a
24
Procedura ligjore pr shkarkimin e drejtorit te shkollave fillore publike dhe shkarkimit te antareve
te Kshillit te shkolls
Procedura ligjore pr shkarkimin e drejtorit te shkollave fillore publike sht e rregulluar me nenet 133, 134
136, 127 (Gazeta zyrtare e Republiks se Maqedonis numr 103/08)15
Neni 133
Drejo i i shkoles filo e shkar o et pa a ska i it t man ait, ne e:
t r
l
l r
k h
r
dm
d t
s
- bn ce i in e dis o ia e t lige e ose t dis o ia e dhe akte e t tje a, t per a tu ra nga Ins e to ai
nm
p zt v
j v
p zt v
v
r
c k a
p k r t
Shtee or i Ar i it,
t r
sm
- nuk e re i on pro ra in pr pu e dhe nuk re i o en pla et dhe pro ra et pr pu en edu ai e-ar i o
al z
g m
n
al z h
n
g m
n
k tv sm
re,
- me fain e tij u eshe shka tu r dm nxe e ve, prin er e t tyre ose shkoles,
j
t
k a
n s
d v
l
- e leon or a i i in e ve rima i e dhe t akti iee e t ciat ja e n kun ershim me pla in dhe me pro
j
g nzm
p t rv
vt t v
l
n
d
t
n
gra et me i o e,
m
sm r
- tre vjet gjae man ait t tij s pa u 10% t ar ima e e t pu e u r n shkole ja e n li ten nga ne i
t
d t
k
s t r v
n s a
l n
s
n
97, pa a ra (4) i keij ligi dhe - e leon pa i in e mjee e t ciat nuk ja e per a tu r n pla in vjeor fi an i r t
r g fi
t j
j
gm
t v
l
n
c k a
n
t n ca
shkoles.
l
- e lejon pagimin e mjeteve t cilat nuk jane percaktuar n planin vjetor financiar t shkolles.
Procedurat per shkarkimin e te parapara me nenet 134 dhe 136, ne detaje jane te paraqitura ne shtojcat.
Te dy procedurat jane te bazuara ne rregulloren ng aneni 133, por parashohin procedura te ndryshme.
Paragrafi nje nga neni 134, tregon se proceduren per shkarkimin e drejtorit mund ta inicon cdonjeri ,ndersa
ne nenin 136 qart eshte e definuar se proceduren e inicon Inspektorati Shteteror i Arsimit.
Analiza e nenit 134 tregon se ai mund te mbaron me shkarkimin e drejtorit dhe jep rendsi te madhe Kshillit
te shkolls ne sjelljen e vendimeve.
Analiza e nenit 136, tregon se sht shume tolerant ndaj drejtorit, se pari ne dy instanca parasheh korrigjimin
e gabimeve ligjore (nga drejtori dhe nga kshilli i shkolls), dhe pastaj rreptsisht krkon shkarkimin e drejtorit dhe
antaret e kshillit t shkolls nga dy instanca (nga prefekti por nse nuk shkarkohen nga prefekti ather ajo
krkohet nga MASH-i.
Analiza e nenit 127 sht drejtperdrejt e lidhur me cilsin e procesit edukativo arsimor ne shkolle. Ai
parasheh ne procedure te veante te sankcionohet drejtori dhe kshilli i Shkolls nse Inspektorati Shtetror i
Arsimit vlerson se n shkolle n mnyre qensore sht rregulluar procesi edukativo-arsimor
Verejtje !
Kjo procedure zakonisht eshte e percjellur me marredhenie njerezore jo te mira ne shkolle
_______________________
15 N kt doracak jan dhn dhe prshkruhen procedurat pr arsimin fillor,ndrsa procedurat pr arsimin e mesm mund ti gjeni n Doracakun pr
menaxhimin me shkolln
25
Procedura ligjore per shkarkimin e drejtorit te shkolles fillore te komunes e parapare sipas nenit 134
Procedura ligjore per shkarkimin e drejtorit te shkolles fillore komunale e parapare me nenin 136
26
Procedura ligjore per shkarkimin e e drejtorit dhe anetaret e keshillit te SHF :

1. te shkolles fillore te komunes e parapare sipas nenit 127 nga Ligji per shkollat fillore dhe
2. te shkolles se mesme te komunes (te qytetit te Shkupit ) e oarapare sipas nenit 89 nga Ligji per shkollat
e mesme
7. Funksionet e kshillit t shkolls

Funksionet t cilat i kryen kshilli i shkolls e potencojn statusin e kshillit si organ i udhheqjes n t cilin
jan prfshir prfaqsuesit e bashksis. Ajo i jep fuqi bashksis t ndikoj n punn e shkolls, prmirsimin e
puns n shkoll, zgjedhjen e udhheqsish dhe prkujdesjen e mirqenies dhe suksesit t nxnsve.
Vizioni i shkolls dhe planet
Pasi q qeveria e shtetit t hartoj dhe miratoj programet arsimore dhe planet msimore ather edhe shkollat
mren me zbatimin e tyre por me t drejt q edhe vet t shtojn aktivitete dhe ngjarje speciale. Kshilli i shkolls
sht prgjegjs pr prcaktimin e qllimeve t veta institucionale. Vizioni i shkolls sht shenj mbrojtse pr t,
sht deklarat e arsyes s ekzistimit nga ku dalin t gjith planet dhe veprimet. Prgjegjsia e kshillit t shkolls
qndron n at q t siguroj harmonizimin e planeve aksionale vjetore dhe gjysmvjetore t drejtorit me vizionin e
shkolls.
Mbykqyrja e udhheqjes
Nprmjet ndjekjes s puns s drejtorit dhe funksioneve t tjera t shkolls sigurohet se shkolla udhhiqet
sipas standardeve dhe kualiteteve n t griha aspektet, intrakcioni me nxnsit, aktivitetet arsimore, kuadrin
arsimor dhe personalin administrativ. Gjithashtu marrdhniet me prindrit, kontaktet me qeverisjen lokale,
mirmbajtja e objekteve etj.
Mbykqyrja financiare
Nprmjet ndjekjes s t gjitha shrbimeve q jan t inkuadruara n menaxhimin financiar duhet t
sigurohet q do gj t bhet sipas standardeve m t larta t ndershmris. Bashk me drejtorin i analizon nevojat
financiare t shkolls dhe shqyrton shum mundsi pr gjetjen e burimeve t financimit .
27
Zgjedhja e udhheqjes
Organi udhheqs duhet ti posedon kto kualitete :
- prcaktim strategjik te bazuar ne vizion te qarte i cili i prmban pikpamjet dhe nevojat e te gjith atyreve
te involvuar ne jetn e shkolls;
- dituri pr mnyrn e vlersimit objektiv te kualitetit te punsuarve dhe kontributin e tyre ne punn ekipore
si dhe si ta promovon praktiken e mire qe eksiton ne shkolle,
- te sjelle vendime me prgjegjsi;
- te ket kredibilitet personal dhe sjellje profesionale ndaj puns i cili bazohet ne dituri dhe shkathtsi me
te reja, duke e inkuadruar edhe aftsin ne mnyre efektive te nen delegimin, komunikon dhe udhheq
me te punsuarit dhe zhvillimin e tyre;
- aftsi te inicion dhe menaxhon me sukses me ndryshimet ne shkolle ;
- te identifikon dhe fokusohet ne prioritete te qarta te definuara ne programin e zhvillimit te shkolls (plani
zhvillimor) prmes vetevalvimit efektiv, dhe si aktivitet kryesor i puns se tij te ane te arriturat e nxnsve
dhe prmirsimi i shkolls ;
- te krijon partneritet produktiv me rrethin dhe bashksin e gjere
- puna e tij te bazohet ne pune ekipore prmes inkuadrimit te punsuarve ne procesin e zhvillimit te
politikave, planifikimit dhe sigurimit te cilsis.
Pr ti arritur kto kualitete Kshilli i shkolls duhet te ket ndihme profesionale nga Inspektorati Shtetror,
dhe BZHA-ja qe te mund ta vlerson punn e drejtorit. Ne baze te ktij vlersimi ,te mbahet mbledhje vjetore me
drejtorin pr vlersimin e puns se tij personale, te orientuar gjithnj kah prmirsimi i udhheqjes se shkolls,
suksesit dhe mirqenies se nxnsve. Rastet e veanta t prcaktuara me normat ligjore t shqyrtohen dhe ti
propozohet prefektit t komuns shkarkimin e drejtorit para skadimit t afatit.
Ndjekja e kualitetit dhe rezultateve
Kshilli prkrah dhe siguron zhvillimin profesional t msimdhnsve n shkoll. Kshilli krkon nga drejtori
raport pr rezultatet msimore t nxnsve, bn krahasimin e tyre me standardet e parapara. Kur sht e mundur
Kshilli ka te drejte te krkon hulumtime ne te cilat krahasohen te arriturat e nxnsve me standardet nacionale
dhe shkollat tjera te rajonit si dhe ne nivel nacional. Analiza e prbrjes se personelit, moshs, hulumtime dhe
eksperienca profesionale gjithashtu prcjellt nga Kshilli i shkolls.
Mirqnia , shndeti i nxnsve, t drejtat e tyre
Kshilli i shkolls vepron si mbikqyrsi kryesor i t drejtave t nxnsve n shkoll. Nga drejtori krkohet q
t informoj q pr fardo shkelje t drejtave t fmijve si dhe pr masat q mren pr korrigjimin dhe eliminimin
e situatave t ngjashme n t ardhmen.
Siguria fizike, psikike dhe mbrojtja sociale koh pas kohe mbikqyren nga kshilli me an t formularve t
posam. T gjitha dnimet fizike ndalohen n shkoll, kurse Kshilli garanton se drejtori do t inicioj procedur
pr sanksionim n pajtim me ligjin pr secilin antar t kshillit arsimor dhe personelit tjetr t shkolls q do t
ushtron dhun. Kshilli i shkolls kujdeset pr kushtet e infrastrukturs s shkolls dhe mirmbajtjen e saj e cila do
t ju prgjigjet nevojave t nxnsve dhe siguris s tyre.
28
Mbledhjen e mjeteve
Kshilli I shkolls do t jet prgjegjs pr koordinim t aktiviteteve pr mbledhjen e parave dhe kjo mund
t sjell deri t rritja e afrsis se fondeve pr aktivitete arsimore, krahas atyre qe jan t financuara nga buxheti
shkollore. sht me rendsi qe Kshilli i shkolls ne Statut te planifikon procedure pr shfrytzimin transparent
te mjeteve te cilat antaret e Kshillit i kane mbledhur ne llogarin personale ose te donatoreve te shkolls, me
ndikim te madh te tyre gjate vendosjes se shfrytzimit te ktyre mjeteve pr prmirsimin e standardit te nxnsve,
ose ne mnyre alternative mund te sjellt rregullore e veante pr shfrytzimin transparent te mjeteve te mbledhura
nga antaret e Kshillit te shkolls. Kshillat e shkollave mund t formojn Fond pr zhvillimin e shkollave ku
drejtori i shkolls mund t sjell propozime/krkesa pr financimin e aktiviteteve speciale pedagogjike n suaza t
shkolls, krahas programes se rregullt.
Prkrahja e aktivitetve jasht msimore

Kshilli i shkolls do ta forcoj prkrahjen ndr prindrit, funksionart dhe bashksin vendore me aktivitete
t posame t organizuara n shkoll pr t mirn e nxnsve t vet.
Ombdusman (prfaqsim publik)
Kshilli i shkolls shqyrton ankesa pr shtje t rndsishme t nxnsve, prindrve dhe kuadrit arsimor.
Pr ankesat konsultohet me drejtorin dhe harmonizon rrugn e prbashkt t veprimit me qllim q t zgjidhen
problemet dhe vshtirsit. Kryetari i kshillit s basku me drejtorin e prfaqsojn shkolln n manifestime publike
dhe zyrtare. Ai sht zri i shkolls n diskutimet publike pr arsimin n nivel lokal dhe nacional.
Raportet n M.A.SH.dhe bashksi
Kshilli i shkolls lejon dhe nnshkruan dokumentet juridike ashtu si q i krkon regullativa dhe ligjet.
Kshilli i shkolls sht prgjegjs para bashksis dhe organeve t themeluesit. Si t till kshilli dorzon raport
vjetor t tri entitetet duke i informuar pr aktivitetet, ndodhit speciale dhe planet pr t ardhmen.
29
III Vendosja e qllimeve dhe prioriteteve

1.Vizioni
Kshilli i shkolls miraton qllime n baz t vizionit pr shkolln dhe i vlerson nevojat pr tu plotsuar
kto qllime, dhe n pajtim me kto qllime, e formulon planin pr prmirsimin e puns n shkoll.
Definimi i vizionit nuk sht vetm vendosja e qllimeve dhe planifikim afatgjat. Me vizion nnkuptojm
qasjen ndaj shkolls n mnyr tjetr, jo vetm si sht por si duhet t jet. Ajo sht deklarat pr t ardhmen e
dshiruar,u tregon nxnsve,arsimtarve dhe bashksis vendore ku shkon shkolla. Gjat procesit t prgatitjes
t vizionit duhet t inkuadrohen t gjith palt e interesuara ta ndajn vizionin s bashku, ndrsa t fokusohet n
rezultatet e nxnsve. Vizioni i prbashkt sht prezent me qllim q t prcaktohen qllimet dhe prioritetet.
Definicioni mbi vizionin - Vizioni paraqet prshkrim publik t gjendjes s ardhshme nga i cili drejtohet nj
personalitet ose organizat.
Akti i prcaktimit t vizionit sht inspirativ,motivues prek vlerat, shpresat dhe ndrrat e njerzve t cilat
kujdesen pr vet.
N vazhdim do t japim ushtrimin e cila mund t zbatohet me qllim t dhnies s vizionit t
shkolls,njkohsisht jepet edhe procesi i dhnies dhe rezultatet e prfituara nga ushtrimi.
Ushtrimi: Dhnia e vizionit pr shkolln
Rezultati i pritur. Grupi do t prpiloj deklarat t qart pr vizionin e shkolls, me ka secili antar do t
ndihet se ka rol t caktuar n dhnien-prgatitjen e vizionit.
Procesi: Grupi udhheqs i shkolls s pari pranon ta udhheq vet procesin dhe pastaj ti analizon ant e
fuqishme t procesit dhe sfidat, q pastaj t sjell nj program t gjer t vizionit e cila prfshin gjith shkolln dhe
t gjitha palt e interesuara: kuadrin arsimor, nxnsit, prindrit, kuadrin ndihms, njerz udhheqs t bashksis.
Puntoria pr vizionin zgjat dy or dhe pjesmarrsit duhet t ndahen n grupe prej 15-20 pjesmarrs.
30
Definimi i vizionit
Fasilitatori i jep instruksione grupit pr ta realizuar ushtrimin tjetr. N list t pastr me laps t vizatojn
vizionin pr at se ku e shohin shkolln n t ardhmen. Cilsia e vizionit nuk sht me rendsi. Mund t jet
abstrakt nse dshirojn Ajo q sht e rndsishme n vizatimin e tyre sht q t fokusohen n mnyrn n t
ciln shkolla do t funksionoj n t ardhmen,dhe m pak t objekteve fizike t cilat dshironi t shihni si pjes e
shkolls n t ardhmen, t blera apo t ndrtuara.
Inkuadroni njlloj cfaqe pr vetn n vizatim me qllim t tregoni far rroli do t keni ju n vizionin e
ardhshm t shkolls. Vizatimi duhet t zgjat 15 minuta. Pastaj krkoni nga secili pjesmarrs ta prshkruaj
vizionin e vet me ka do ta prezantoj vizatimin para grupit. Angazhoni njeri q do t vrej detalet m t rndsishme
nga secili vizion me aksent t motiveve t cilat prsritn npr shkrimet e njerzve tjer.
Kur t gjith pjesmarrsit do ta prezantojn vizionin e vet, fasilitatori dhe antari q ka vrojtuar i potencojn
motivet kryesore pas t cilave ekziston plqimi.
Definoni vlerat q kan n bazamentin e vizionit.
Tani lind diskutimi n t cilin theksohen vlerat q gjenden n bazamentin e motiveve kryesore dhe t njjtat
shkruhen n tabel.
Definoni sqarimin dshiruar i cili shpreh kto vlera.
Pyetni grupin: Nse sillemi sipas vlerave far sjelljesh do t dalin nga t njjtit n shkolln tuaj?
Realizoni breinstormingun shkruani n tabel t gjitha aktivitetet ditore dhe ushtrimet organizative me t
cilat do t theksohen vlerat e potencuar.
Theksoni sjelljet q dalin n shkoll sot.
N kontekst t ksaj m lart tani luteni grupin t sqaroj n far mnyre funksionon sot. Qllimi nuk sht
t krkohet fajtori por pr s afrmi t shihet sjellja momentale n shkoll nga t cilt disa do t jen kontradiktor
me vlerat e theksuara me vizionin e njerzve.

Rezultatet nga vizioni i grupit mblidhen, a grupi udhheqs e thekson vizionin preliminar. E njjta i epet
bashksis shkollore dhe krkohen reagime. Kur njher do t fitohen reagimet vizioni i shkolls finalizohet dha
shpallet n ceremonin formale dhe argtuese.
Pas vizionit
Kur vizioni sht i finalizuar grupi udhheqs tani punon n planin q on kah plotsimi i zbraztirs n mes
asaj q dshirojm dhe sjelljes s tanishme t shkolls. Pr kt proces jan t nevojshme disa hapa:
1. Prmbledhja e puns s grupit pr vizion n lidhje me dallimin n mes gjendjes s dshiruar dhe situats
s tanishme.
2. Prpilimi i rezymes diagnostike
3. Prpilimi i planit pr veprim i cili on kah ndryshimet.
4. Prezantimi i diagnozs dhe planet pr ndryshime para bashksis shkollore.
5. Prfshirja e bashksis shkollore n realizimin e procesit t ndryshimeve.
KOMENTI: Procesi i vizionit mund t ndodh n fillim t programit pr ndryshimet e shkolls. Nga ana tjetr
ekipi udhheqs n shkoll mund t vendos se procesi i ktill sht i ngutshm (i hershm) dhe mund t vendos
t inkuadrohet n ngritjen e vetdijes kolektive n nivel t shkolls, lidhur me t drejtat e njeriut, demokracis dhe
decentralizimin para se t fillohet me procesin e vizionit.
2. Qllimet dhe prioritetet

Qllimet paraqesin deklarata e shprehjeve dhe drejtimeve. Ato shrbejn pr identifikimin e standardeve
q duhet t mbahen, t konstatojn ku sht i nevojshm ndryshimi. Ato paraqesin rezultate t synuara pr qasjen
ndaj ndonj problemi t caktuar si dhe largimin e tij.
Pse sht me rndsi t caktohen qllime kshilli shkollor e ka udhheqjen, vendos kornizn themelore t
udhheqjes dhe punve administrative. Me vendosjen e qllimeve, kshilli shkollor sigurohet se trsia e antarve
sht n gjatsi t njjt t valve.
Si dhe kur duhet vendosur qllimet n takim t posam me an t parashtrimit t pyetjeve dhe shtjeve,
pr t mundsuar diskutim si dhe parashtrim t ideve:
Ku gjendemi?
Ku synojm t arrijm?
Si do t arrijm kt pik?
Si do t konstatojm arritjen?
Kjo mnyr e planifikimit mundson korniz pr miratim si kshilli shkollor do t mundej t prmirsoj
punn, t fokusoj n mnyr efektive prpjekjet dhe resurset tek qllimet; mundson korniz pr vendimmarrje,
nga shkaku se vendimet jan t ndrlidhura me qllimet, motivon punn n ekip i cili inkuadron gjith antart e
kshillit shkollor dhe maksimalisht shfrytzon kohn.
Gjat vendosjes s qllimeve dhe prioriteteve mund t ndihmojn ushtrimet vijuese:
1) Evalvimi-vlersimi i situats momentale
2) Identifikimi i shtjeve
3) Identifikimi i qllimeve-proces i zhvillimit t qllimeve grupore
4) Zhvillimi i planit pr aksione
31
Ushtrimi nr. 1: Evalvimi vlersimi i situats momentale

Ky ushtrim mund t ndihmoj kshillit tuaj shkollor gjat definimit t shtjeve, gj q paraqet hap t
rndsishm n procesin e planifikimit.
T diskutohet n grupe t vogla lidhur me kto shtje:
Kush jan nxnsit tan?
Cilt rezultate i kan arritur n testimet komunale?
Si sht shoqria jon dhe cilat jan marrdhniet e shkolls ton me at?
Cilt jan trendt-tendencat m t reja t zbatuara n arsim.
T emrohet fasilitator n secilin grup, i cili do t stimuloj diskutim dhe do t rigrupoj idet. T parashikohet
koh e caktuar me qllim q secili t ket mundsin t kontribuoj n diskutim. Kur t mbaroj diskutimi, t
krkohet nga fasilitatori t prezantoj idet e parashtruara para gjith kshillit. Fasilitatori duhet t bn sublimimin
e ideve. Kjo rezyme do t ndihmoj kshillit tuaj t aprovoj prioritetet.
Ushtrimi nr. 2: Identifikimi i problemeve
Ky ushtrim mund t ndihmoj kshillit tuaj shkollor t identifikoj shtje t veanta dhe t caktoj hapsir
diskutimi pr t njjtit n ndonj mbledhje t ardhshme. Ksisoj kshilli jon mund t filloj me tri shtjet e para.
M pas i gjith kshilli duhet srish tiu riqaset shtjeve t prbashkta dhe tiu jep prparsi pr diskutim t
mtejshm.
1. Parashtroni me radh shtjet m t rndsishme arsimore n Maqedoni sot
___________________________
______________________________
___________________________
______________________________
___________________________
______________________________
2. Parashtroni me radh shtjet m t rndsishme t shkolls suaj dhe kshillit.
___________________________
______________________________
___________________________
______________________________
___________________________
______________________________
3. A mendoni se lista e shtjeve nga pika 2. ose radhitja e saj do t ndryshoj n periudh m t gjat (n dy deri tre
vitet n vijim)? Nse konsideroni se do t jet ksisoj, jepni m posht listn n formn q besoni se do t merr e
njjta. Kta informacione do t jen t vyeshme pr planifikim afatgjat.
___________________________
______________________________
___________________________
______________________________
___________________________
______________________________
4. Krahasoni listat e dhna nga antar t ndryshm t kshillit shkollor. Cilat shtje jan t prbashkta?
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
5. Przgjidhni nj ose m shum nga shtjet e prbashkta pr diskutim
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
32
6. Identifikoni qllimet n baz t prioriteteve t cilt tashm jan t miratuar.

__________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
Ushtrimi nr. 3: Identifikimi i qllimeve-proces i zhvillimit t qllimeve grupore

Nga shkaku se disa kshilla shkollor mund t mos numrojn m shum se dhjet antar, ky ushtrim
sht mnyr e mir pr inkuadrimin e m tepr prindrve n definimin e qllimeve afatgjat t shkolls. Konsultimi
me prindrit tregon se ata kan rol aktiv n arsimimin e fmijve t tyre n nivel lokal dhe motivon pjesmarrjen e
prindrve.
(Pjesmarrsit duhet t jen n grupe prej katr ose pes antarsh)
- Secili t shkruaj pes deri gjasht fjali n autokolant (adezive - fleta t posame vetngritse), n mnyr
q secila prej tyre t paraqes nj qllim, shkak ose kahja.
- T vendosen mendimet e secilit nga pjesmarrsit n tabel, duke i rigrupuar qllimet e prbashkta.
- T flitet pr qllimet e prbashkta n grupin prkats dhe t njoftohen antart tjer me idet.
- T definohet t paktn nj deklarim pr qllim pr seciln nga kto ide t prbashkta.
- S bashku m antart e grupeve tjera t krahasohen listat dhe t hartohet list e ideve t prbashkta.
- N baz t konsensusit, t jepet prioritet qllimeve.
- Pr do deklarim t definohen fuqit e brendshme dhe t jashtme t cilat mund t ndihmojn ose t
paraqesin penges pr arritjen e qllimeve.
- N mnyr retrospektive, n grupet e vogla, t gjenden mnyra kreative dhe vendime alternative pr
arritjen e vendimeve afatshkurta dhe afatgjat.
Ushtrimi nr. 4: Prpilimi i planit aksional
Ky ushtrim mund t ndihmoj pr fokusim n qllimet e definuar dhe t siguroj mnyra konkret dhe
kreative t arritjes s tyre. Filloni me strategjit vijuese:
- Pr secilin qllim t definuar, t gjenden sa m shum mnyra pr realizimin e tij
- T caktohen ato strategji q m tepr premtojn-ato pr t cilat qndron n dispozicion koha, talenti dhe
resurset.
- T hartohet plani aksionar
Formati i planit ton aksional mund ti ngjaj shembullit t dhn m posht. Plani i ktill do t identifikoj
aktivitetet m t cilat planifikoni t realizoni qllimet, prgjegjsit e aktiviteteve, afatet e nevojshme dhe resurset
q jan t domosdoshme pr zbatimin e aktiviteteve. Kolona e fundit e planit aksionar mund t shfrytzohet pr
vlersim t aktiviteteve n raport me qllimet e arritura t kshillit shkollor.
Plani aksional pr: _________________________________
Viti: __________
Qllimi: ___________________________________
Aktivitete
Personi(a)
prgjegjs
Afati final
Resurset e
nevojshme
Evaluimi
33
3. Politikat arsimore

Politikat mundsojn n prgjithsi drejtim t vazhdueshm t sistemit shkollor. Politikat e kshillit shkollor
jan deklarime q japin kahen qllimeve dhe q n prgjithsi japin pikat referent t organizimit t shkolls. Ato
reflektojn vizionin e kshillit, definojn qllimet dhe prgjegjsit dhe prmbledhin rezultate t vlersueshme. Ato
manifestojn vlerat esenciale t cilat nga ana e shoqris pritn nga shkolla q ti paraqes si dhe me t cilat e
njjta do t prfaqsonte model prkats.
Kshilli shkollor dhe politikat Politikat miratohen n nivel kombtar, lokal dhe shkollor. Roli i kshillit
shkollor sht implementimi i politikave q jan n nivel kombtar n nivelin e shkolls s vet si dhe t bj
pajtimin e politikave t shkolls m ato t nivelit kombtar dhe lokal. Kshilli shkollor miraton politikat shkollore
dhe mbikqyr implementimin e tyre. Drejtori i shkolls sht i detyruar q pr implementimin e tyre t informoj
kshillin shkollor.
Politikat shkollore m s shpeshti jan pjes e Statutit t shkolls, t miratuar nga kshilli shkollor dhe
Rregullorja pr pun.
Zhvillimi dhe aprovimi i politikave shkollore fokusi qndron tek arritjet e nxnsve. Hapi i par sht
t perceptohen dhe identifikohen problemet me t cilt ballafaqohen nxnsit, personeli dhe bashksia vendore.
Ata duhet t jen n pajtim me vizionin dhe prioritetet e autoriteteve arsimore. Kur zhvillohen politika t ndrlidhura
me msim dhe arsim, duhet patjetr konsultuar hulumtimet aktuale akademike. Vendimet duhet t ken baz n
informatat valide. Gjat definimit t politikave, kshilli shkollor duhet t prgjigjet n kt:
- A sht prmbajtja n sfern e kompetencave?
- A sht n pajtim me Ligjin?
- A mbshtetn qllimet dhe prioritetet t konstatuara nga autoritetet arsimore?
- A paraqesin prvoj t mir arsimore?
- A jan t pranueshme?
- A e mbulojn n mnyr adekuat lndn/problemin?
- A jan t zbatueshme? A jan praktike? Sa sht kostoja?
Fushat kye t veprimit pr politikat e kshillit shkollor:
- Kompetencat e kshillit shkollor: vizioni, qllimi, etika e kshillit, procedurat, zhvillimi profesional,
komisionet pran kshillit t shkolls;
- T punsuarit n shkoll etika e personalit, rekrutimi, punsimi, t drejtat dhe detyrat, ankesat;
- Udhheqja financiare-planet dhe raportet vjetore, fondi pr zhvillimin e shkolls;
- Objektet shkollore qiraja, renovime;
- Sigurimi i shrbimeve shtes, plan pr raste urgjent, transporti i nxnsve dhe ushqimit;
- Msimi qllimet dhe prioritetet, kalendari shkollor, aktivitetet jashtshkollore, materialet dhe mjetet
msimore, ekskursione arsimore-shkencore, vizita e monumenteve, biblioteka shkollore;
- Nxnsit shndeti i nxnsve, t drejtat dhe mirqenia, nxnsit e talentuar, mungesat dhe arsyetimet,
ndshkimet fizike, keqprdorimi, maltretimi, imunizimi, tretmani urgjent mjeksor;
- Marrdhniet me agjencit dhe institucionet e arsimit Ministrin pr Arsim dhe Shkenc, Byroja pr
zhvillimin e arsimit , Inspektorati shtetror pr arsim, me shkolla tjera dhe organizata dhe institucione
arsimore.
- Marrdhniet me autoritetet lokale, shoqata qytetare dhe sektori i biznesit.
34
Hapat n zhvillimin e politikave:

1. T njihet nevoja pr politika;
2. T prmblidhen faktet e nevojshme;
3. T prmblidhen rekomandimet;
4. Bised, debat dhe vendim pr materien e dhn;
5. Projekt-plan;
6. Ndarja e politiks me palt e interesuara;

7. Miratimi i politiks;
8. Disiminimi i politiks;
9. Zbatimi, vlersimi dhe kontrolli.
4. Planifikimi
Planifikimi shkollor kshilli shkollor merr pjes n prgatitjen dhe e miraton planin e zhvillimit t shkolls16,
programin vjetor, programin e gjysmvjetorit dhe raportin vjetor.
Plani pr zhvillim t shkolls paraqet udhrrfyes si t arrihet qllimi i dshiruar, njherit edhe vegl pr
planifikimin e zhvillimit dhe mas pr prmirsim t dinamiks s shkolls. duhet t ket parasysh dhe t dij nj
antar i kshillit shkollor:
- programi i zhvillimit t shkolls sht rezultat i procesit t planifikimit t ktij zhvillimi;
- sht i miratuar pr nj periudh prej tre deri pes vitesh;
- i merre parasysh rezultatet e vetevalvuimit dhe rekomandimet nga raporti i evalvimit integral nga ana e
Inspektoratit Arsimor Shtetror si dhe kshillat dhe ndihmn profesionale nga ana e BZHA-se.
- paraqet marrveshje e cila bazohet n nevojat dhe dshirat e palve t interesuara;
- planifikimi duhet t jet me qllime, role dhe detyra qart t definuar;
- pasqyrn e shkolls me vlersim t prioriteteve t nevojshme dhe t definuar, planin aksional t
personave prgjegjs.
Fazat e prgatitjes s programit pr zhvillim t shkolls:
- faza e diagnostifikimit;
- faza e fokusimit;
- faza e planifikimit;
- faza e implementimit.
Pyetje t cilat krkojn prgjigje para se t miratohet programi i zhvillimit t shkolls
- A sht e qart n cilin drejtim lviz shkolla duke i marre parasysh te dhnat nga vetevaluimi i shkolls
dhe rekomandimet nga evalvimi ekstern integral ?
- A e mbshtesin rezultatet vizionin e shkolls dhe vlerat thelbsore dhe prioritetet?
- A jan t rndsishm, real dhe konkret rezultatet, t ndrlidhur me rezultatet e vlersueshm?
- A i japin strategjit rezultatet e dshiruara? A jan reale?
- A sht periudha kohore reale?
- Kush sht i kyur dhe prgjegjs pr implementimin?
- A e mbshtet shprndarja e resurseve planin pr aksion?
- A jan t parapara kontrollime?
Programi vjetor pr punn e shkolls fillore17
- Ky sht dokumenti m i rndsishm pr shkolln n nj vit shkollor. Struktura e planit vjetor:
- pro ra i vjeor pr punn e shkolls filo e prpilohet n ba e t pro ra it pr zhvili in e shkolls.
g m t
l r
z
g m
lm
- me pro ra in vjeor t puns pla i o et msimi si as pla it msimor dhe puns tjetr edu ai e-ar
g m
t
n fik h
p
n
k tv
si o e n shkole.
m r
l
- formn dhe prmbajtjen e pro ra it vjeor t puns, i prcakton mi i tri.
g m
t
ns
- kshilli i shkolls ia dorzon pro ra in vjeor t puns the eu it, m s vo i de i m 31 gusht n viin
g m
t
m l es
n r
t
rrjedhs shkolor.
l
__________________
16 Ne ligjin per shkollat e mesme ne vend te Programi i zhvillimit te shkolles perdoret termi Programi per zhvillim..Plani per zhvillimin e shkollave te
mesme miratohet cdo tre vjet pas vetevaluimit te shkolles.Dokumentet e dhena jane te zhvilluara ne bashkepunim me MASH dhe projektin per Modernizimin e arsimit .Ato nuk jane te harmonizuara ne terminologji me Ligjin per shkollat fillore .Ne esence ato mund te perdoren me pershtatje terminologjike
varesisht se a perdoren per shkollat e mesme apo shkollat fillore
17 Procedura per miratimin e programes per shkollat e mesme ehste e perpunuar ne Doracakun per udheqjen e shkolles
35
- pro ra in vjeor t puns e mi aon the eu i, de i m 30 shtaor pr se iin vit rrjedhs shkolor.
g m
t
r t
m l es
r
t
cl
l
- nse pro ra in vjeor t puns the eu i nuk e mi aon n afain e prcaktuar n deri me 30 shtator,
g m
t
m l es
r t
t
kon i e o et se i njjti sht mi au r.
sd r h
r t a
- programin e miratuar pr pune shkolla fillore e dorzon ne BZHA dhe ne Inspektoratin Shtetror
arsimor, ne form elektronike
Gjer me sjelljen e dokumentit pr formn dhe prmbajtjen e programes shkollore rekomandohet kjo kornize
(strukture e programes)
- Introduksion-letrnjoftimi i shkolls;
- Misioni dhe vizioni;
- Fushveprimet pr ndryshime dhe prioritet;
- Qllimet e shkolls;
- Detyrat dhe aktivitetet;
- Plani pr evalvim;
- Aneksi (pr shembull, programi pr pun i drejtorit t shkolls, programi pr kshillin arsimor, plani i
menaxhimit t krizave, plani pr vlersimin e nxnsve, etj.)
Periudha kohore pr prgatitje dhe miratim t programeve shkollore:
Faza e par para mbledhjes s kshillit shkollor
Deri m 15 gusht projekti i programit vjetor
Deri me 20 gusht projekt-programi ndahet n gjith antart pr debatim publik para organeve
profesionale te shkolls,kshillit te prindrve dhe organeve te shkolls
Deri me 25 gusht draft versioni i programs shqyrtohet ne kshillin earsimtareve dhe dorzohet ne
miratim tek kshilli i shkolle
Faza e dyt mbledhje e kshillit shkollor pre miratim te programit duhet t mbahet deri m 25 gusht
Faza e tret pas miratimit kshilli i shkolls sht i obliguar gjer me 30 gusht ta dorzon ne kshillin e
Komuns pre sjelljen e saj dhe shpalljen publike ne gazetn e komuns .
Programi vjetor i kshillit shkollor kshilli shkollor harton programin menjher pas mbarimit t
vitit shkollor. Ai bazohet n evalvimin e rezultateve t vitit paraprak; korrik gusht dorzohen propozimet dhe
rekomandimet deri tek kryetari i kshillit shkollor, ekip i zgjedhur harton projekt programin, dhe ajo vihet ne debate
publike para organeve profesionale te shkolls, kshillit te prindrve dhe antareve te kshillit te shkolls. Miratohet
deri m 5 shtator dhe sht pjes prbrse e programit vjetor t shkolls.
Procedura pr prpunimin e programit vjetor pr pun t kshillit shkollor
- Kshilli i shkolls fillon me prpunimin e programit vjetor n fund t vitit paraprak shkollor
- Raporti i evalvimit n lidhje me ato q jan realizuar sht baz pr vitin e ardhshm.
- N periudhn Qershor Gusht antart drgojn sugjerimet deri tek kryetari i kshillit t shkolls.
- Ekipi prej 3-5 antar prpunojn nj Skic version t programit
- E njjta u dorzohet gjith antarve me mundsi t plotsimit.
- M s voni deri m 5 Shtator miratohet programi dhe i shtohet programit vjetore t Shkolls.
- Korniza konceptuare e programs duhet q t ju prgjigjet pyetjeve:
36
1. ka do t bhet ?
2. Kur do t bhet ?
3. Pse do t bhet ajo ?
4. Kush sht barts i aktiviteteve ?
5. Evalvimi
Miratimi i raportit vjetor dhe gjysmvjetor pr pun t shkolls

Miratimi i raportit vjetor dhe gjysmvjetor pr punn e shkolls ata miratohen si sht edhe e definuar
dhe vrtetuar n baz t programs vjetore. Raportet, si edhe programi duhet t jen t kapshme pr gjith
antart e kshillit t shkolls dy jav para se t miratohen vet ato. Gjat diskutimeve dhe mendimeve, antarve
t kshillit t shkolls u parashtrohen kto pyetje:
1. Shkalla e realizimit t asaj q sht e planifikuar (shqyrtim sasior)
2. Prmirsimi i cilsis t msimdhnies (suksesi i nxnsve si dhe kushtet materialo-teknike);
- sukseset n lndt msimore;
- sukseset n gara;
- sukseset(t arriturat) dhe lidhja me indikatort tjer pr cilsi
- sukseset dhe prparimi i nxnsve n fushn e qndrimeve pozitive, aftsit individuale dhe
sociale;
3. Partneriteti me kshillin e shkolls, bashkpunimi me rrethin lokal dhe partnert e mbetur;
4. Shfrytzimi i resurseve msimore;
5. Misioni i realizuar dhe vizioni i ndar;
N aneks vijojn: formulari i programit vjetor pr pun t shkolls, formular i prgatitjes s planit zhvillimor t
shkolls, i marr nga projekti Modernizimi i arsimit dhe procedura pr thurje t programit vjetor pr punn e kshillit
shkollor.
37
Struktura e programs vjetore dhe prioritetet gjat sjelljes s saj

Temat strukturore
Pjesa hyrse Letrnjoftimi i

shkolls
Tezat e krkuara
Letrnjoftimi i shkolls apo vetm

fotografia e gjendjes aktuale n
shkoll, struktura organizative
dhe hierarkia n shkoll ( KSH,
KP, Organizata rinore
Pyetje pr shqyrtim
-A sht dhe sa sht e prpunuar pjesa e resurseve
njerzore, q t fitohet fotografia e potencialit kadrovik t
shkolls
-Sa jan t prfaqsuara t dhnat , aftsit specifike t
kuadrit si p.sh. aftsia pr t punuar me kompjuter, njohja e
gjuhve botrore , gatishmria pr ndryshime, aftsia pr t
shfrytzuar mjete bashkkohore arsimore , aftsia pr pun
ekipore, komunikimi , udhheqja me msojtoret etj.
A mundet nga deklarata pr mision t jepet prgjigje n kto
pyetje:
Cila sht shkolla?
Pse ekziston?
Cilat jan principet kryesore?
Cilat jan vlerat kryesore t saj?
Cili sht qllimi kryesor i saj?
Misioni i shkolls
Misioni ka t bj me qllimin e
ekzistimit t shkolls dhe ajo
tregohet me an t deklarats pr
mision ( Vlera, besimi, pritje dhe
interes t subjekteve me rndsi)
Vizioni i shkolls
Projektimi i t ardhmes fotografia

e dshiruar e shkolls kah ajo
synon
A ka t selektuara prioritete pr ndryshime q t prmirsoj

punn e shkolls.
Fusha e ndryshimeve dhe

prioritetet
Prcaktimi i nevojave t shkolls

n drejtim t arritjes s vizionit
t definuar apo prcaktuar
(prioritetet pr at vit shkollor)
A jan t mbuluara t gjitha aktivitetet kryesore t shkolls

dhe a jan t lidhura ngusht me nevojat e nxnsve dhe
arsimtarve n pajtim me mundsit reale t shkolls.
Qllimet e shkolls
Theksohen vetm apo qllime t

cilat jan me rndsi n fushn e
ndryshimeve
Cili sht ndryshimi?

Cili sht rezultati i pritur nga kto ndryshime?
Kush do t ket dobi nga ai ndryshim?
Detyrat dhe aktivitetet
N form shum analitike s pari

t prcaktohen nevojat pr secilin
qllim t prcaktuar
-Pr seciln detyr a ekziston lista e aktiviteteve t cilat

jan shum konkrete dhe t thjeshta dhe t qarta?
-Pr secilin aktivitet a sht caktuar barts apo person
prgjegjs?
-A jan me koh t prcaktuara
Plani i evaluimit
N mnyr shum analitike s

pari t prcaktohen detyrat e
nevojshme pr secilin qllim t
dhn
Shtojca
Shtojcat t cilat pr nga vllimi

mund t vendosen n pjes tjera
( programi i puns s drejtorit
t shkolls, pedagogut ose
psikologut, kolegjiumit arsimor,
kshillit t shkolls, kshillit t
prindrve , aktivet profesionale ,
planifikimi i t arriturave , plan pr
intervenim n raste krize
A ka :
-Kritere pr sukses,
-Instrument pr evaluim,
-Dinamizm t theksuar,
-Barts t aktiviteteve,
*Cili sht qllimi kryesor i saj?
38
Formular pr prgatitjen e planit zhvillimor t shkolls me hapa t implementimit e huazuar nga

projekti modernizimi i arsimit
1 Faqja e par
Plani pr zhvillimin e shkolls
SHKOLLA
Adresa
Kontakti (tel., faks., email)
Periudha e prgatitjes se
Numri i nxnsve n shkoll
Numri i shkollave periferike
DREJTORI I SHKOLLS
Emri dhe Mbiemri
Nnshkrimi
Data
MIRATIM NGA KSH
Emri dhe Mbiemri
Nnshkrimi
Data
VENDIMI I POE
MIRATUAR / JO I MIRATUAR
Granti i prgjithshm i planifikuar
Emri dhe Mbiemri
Nnshkrimi
Data
KOMENTE DHE PARALAJMERIME NGA POE
Ant e forta t dokumentit
PlRU
Ant e dobta t
dokumentit PlRU
2. Letr njoftimi i shkolls

3. Njoftimi i Shkolls pr misionin/vizionin
4. Qllimet e shkolls
39
Hapat pr kompletimin e planit zhvillimor t shkolls

Hapi 1 Nga prioritetet e vetevaluimit t shkolls deri tek qllimet zhvillimore
Ku jemi tani ?
Vetevaluimi i shkolls
Prioritetet
Ku duam t jemi ?
Plani zhvillimor i shkolls qllimi strategjik
1.
2.
3.
4.
1.
Hapi 2 Nga qllimi strategjik deri tek qllimet zhvillimore

Qllimi strategjik
Qllimet zhvillimore
1.1
1.
1.2
1.3
Hapi 3 Tabela q tregon dallimin ndrmjet qllimeve zhvillimore, qllimeve konkrete dhe aktiviteteve
Qllimet
zhvillimore
Aktivitete
Qllimet konkrete
Viti
(i par)
Viti
(i dyt)
Viti
(i tret)
1.1.1
1.1
1.1.2
1.1.3
1.1.4
Hapi 4 Implementimi i planit t prgjithshm

Qllimi strategjik ...................................................................
Qllimi zhvillimor :
Qllimet
konkrete
Resurse
Aktivitete
njerzore
fizike
harxhime
40
Korniza
kohore
Indikator
Burime t
fakteve
IV Kshilli efektiv i shkolls

1. Karakteristikat e kshillave efektive t shkollave
Prvojat nga sistemet e zhvilluara arsimore na tregojn se kshillat efektive t shkolls kan kto
karakteristika :
- Fokusin e t msuarit t nxnsve dhe interesimin m t lart pr tr nxnsit
- Promovimin e rndsis t prfshirjes s prindrve dhe bashksis
- Inkuadrim aktiv n parashtrimin e prioriteteve t shkolls me qllim t prmirsimit t rezultateve t
nxnsve
- Shfrytzimi i proceseve precize dhe t qarta pr sjellje t vendimeve
- Komunikim i rregullt me bashksin (rrethin)
- Kujdes i prbashkt , besim dhe mirkuptim
- T kuptuarit e qarta t roleve dhe prgjegjsive t kshillit shkollor dhe udhheqsish s shkolls
- Vizioni i prbashkt pr suksesin e nxnsve
- Informim i mirfillt pr politikn dhe procedurat e kshillit shkollor
- Mirmbajtja e standardeve t larta etike
Antari i kshillit t shkolls duhet t posedoje atribute dhe aftsi personale. Besim dhe shpres pr
ardhmri m t mir,prkushtim ndaj arsimit dhe profesionalizm, jan aftsit e prgjithshme q jan t nevojshme
pr t qen antar i kshillit t shkolls. Gjithashtu jan t nevojshme aftsit konkret pr analizn e buxhetit
dhe planeve si dhe pr zgjedhje t kuadrit. Kto aftsi llogaritn si prparsi t fuqishme t cilat mundsojn
prforcimin e plotsimit t funksioneve t kshillit shkollor. Si prfundim, pr shkak t ndashmris t mesit shkollor
duhet t posedohen edhe shkathtsit t larta interpersonale.
2. Shkathtsit dhe kompetencat t cilat duhet tì posedojn antaret e kshilli t shkolls.
Nj antar i kshillit shkollor duhet t posedoj kto aftsi dhe shkathtsi
- T posedoj aftsi dhe shkathtsi komunikimi
- Shkathtsi t puns ekipore, t jet lojal ndaj ekipit t shkolls
- Shkathtsi organizative
- T jet i prgjegjshm gjat definimit dhe realizimit t qllimeve dhe detyrave
- T ket njohuri pr sa i prket sistemit arsimor dhe problemeve n arsim
- T posedoj kapacitet pr t dalluar ant e fuqishme dhe t dobta, t posedoj kapacitet pr zgjidhje t
problemeve dhe sjellje t vendimeve t bazuara n informata dhe t dhna t sakta
- Kapacitet pr t msuar t tjert
- T jet optimist dhe t inspiroj
- T ket njohje pr zgjedhje t personalit dhe menaxhmentit.
3. Kodeksi etik
Pse kodeksi Etik pr kshillin e shkolls?
Kodeksi etik paraqet rezultatet e pritura t antarve t kshillit shkollor dhe formulon sjelljen e tyre.
Kodeksit etik thekson pritjet e antarve t kshillit t shkolls dhe formon sjelljen e tyre. Kodeksi etik ka t bj
edhe me punt si vijojn: prkufizim i rolit dhe prgjegjsive t kshillit t shkolls, konflikt interesash dhe mnyra
e sjelljes s duhur antareve t interesit pr rruajtjen e principeve demokratike dhe minimizimin ose zgjedhjen e
konflikteve.
41
Kodeksi etik i prgjigjet standardeve t parashtruara dhe definimit t rregullave t kshillit t shkolls. Me
t prcaktohen normat morale t antarve t saj, sjellja e tyre bazohet n principe t forta morale. Me t rritt
efikasiteti i kshillit t shkolls, ndrsa antart jan shembull i sjelljes pr t tjert n shkoll . Kjo sjellje bazohet
n vlerat e dhna etike t ndara n:
- Norma personale dhe qndrime
- Norma dhe qndrime ndaj t tjerve
- Norma dhe qndrime n punn
- Norma dhe qndrime n shoqri
- Norma dhe qndrime t prgjithshme.
Kodeksi etik i kshillit t shkolls sht manifest moral pr sjellje personale q pret bashksia nga antart
e kshillit drejtues . Vlerat vijuese jan baz pr sjelljen etike t kshillit shkollor.
1. Respektim i integritetit dhe personalitetit
T gjith antart e kshillit drejtues t shkolls duhet t respektohen si persona n plqim me t drejtat
njerzore , integriteti dhe personaliteti i tyre.
Gjithashtu duhet t ken obligime dhe prgjegjsi ndaj t tjerve dhe n pikpamje t sjelljes t jen t
sinqert.
2. Barazimi dhe drejtsia
do antar i kshillit drejtues t shkolls duhet t sillet n pajtueshmri me principet e barazueshmris
dhe drejtsis n mnyr q t eliminohet diskriminimi, keqprdorimi, shqetsimi ose shfrytzimi. Ata
nuk guxojn t keqprdorin autoritetin e vet dhe nuk duhet t lejojn q interesat personale dhe raportet
e ndrsjella t keqtrajtohen n objektivitetin e obligimeve profesionale.
3. Sjellja profesionale
Nga antart e kshillit t shkolls pritt q n mnyr t prgjegjshme, t vetdijshme, profesionale dhe
etike t plotsojn t gjitha obligimet e tyre dhe me sjelljen e tyre t prcjellin principet e objektivitetit,
mirsjelljes dhe tolerancs. Ndikimi i tyre duhet t ket qllim t prbashkt.
4. Respektimi i ligjit dhe normave juridike
Nga antart e kshillit t shkolls pritt q t respektojn t gjitha normat juridike dhe ligjet. Shkolla
sht e obliguar t njoftoj dhe tu mundsoj qasje ndaj gjith normave juridike me t cilat rregullohen
obligimet e tyre.
5. Objektiviteti dhe paanshmria
T gjith antart e kshillit t shkolls duhet t jen t drejt, dhe nuk duhet t lejojn q paragjykimet
t ndikojn n objektivitetin e tyre. Duhet t marrin qndrime t hapt sidomos kur jan n pyetje t
drejtat e individve ose t nj grupi m t vogl t interesave.
6. Mnjanimi i diskriminimeve
Antart e kshillit t shkolls jan t obliguar tì mnjanohen nga do lloj i shqetsimeve n baz
t prkatsis religjioze, etnike ose prkatse kombtare, rac, gjendje sociale, status familjar ose
bashkshortor, obligime familjare, mosha individualiteti, pamja fizike, orientim politik si dhe gjendje
shndetsore. Me shqetsim nnkuptohet do sulm n form verbale , joverbale dhe fizike.
42
7. Transparenca dhe prgjegjsia

Antart e kshillit jan t obliguar q gjat puns s tyre t jen transparent para t punsuarve t tjer
n shkoll. Prgjegjsin e tyre ua kan borxh organeve t cilat i kan deleguar ..
Ndrtimi dhe funksionimi i kodeksit etik t kshillit t shkollave

KUR?
Me qllim t rritjes s pjesmarrjes dhe prkujdesjes, do kshill i shkolls duhet t revidoj dhe ta vrtetoj
kodeksin etik n mnyr periodike ose gjat do zgjedhje t kshillit t saj n shkoll. Prandaj sht mjaft
e qart se kshillat e shkollave t miratojn kodekse t ndryshme, dhe ti potencojn vlerat e ndryshme n
pajtueshmri me rrethanat dhe besimet personale.
KUSH?
do antar i grupit sjell norma dhe pasoja t veta.
SI?
Ndrtimi i kodeksit etik zhvillohet n hapat vijues:
1. Formulimi i t drejtave dhe pasojave
2. Diskutim rreth rregullave t sjellura dhe pasojat
3. Pranimi i rregullave dhe pasojave
4. Paraqitja e kodeksit
Hapi 1: Formulimi i rregullave dhe pasojave
Formulimi i kodeksit etik fillon n puntori t prbashkt (takim ) n t cilin sht e obliguar pjesmarrja e
antarve t grupeve q participojn n kshillin e shkolls. Pr fasilitator sht e plqyeshme t jet kryetari i
kshillit t shkolls. Gjat puns n puntori nprmjet sesionit BRAINSTORMING t gjith t interesuarit tregojn
rregulla t drejtuara nga secili pr t gjith. (P sh. prindrit tregojn rregulla pr vet, pr arsimtart, pr antart
e jashtm etj). sht e dshirueshme pas do rregulle t tregohen edhe pasojat n kontekst t rregulls s
mparshme.
Pasi q rregullat njherit shnohen si dhe pasojat nga ana e t gjith t interesuarve n kshillin e shkolls,
duhet t sillen vendime nga t cilat rregullat do jen pjes e kontrats sociale. Secili nga t interesuarit duhet t
kuptoj do rregull dhe pasoj dhe si ata do t ndikojn n jetn e tij.
Hapi 2: Diskutim rreth rregullave dhe pasojave t sjella
Loja e roleve mund t jet e dobishme pr sa i prket paqartsis s rregullave dhe pasojave. Nse sht
e mundur, pjesmarrsit paramendojn situata ku jan t nderuar ose t pandrruar n rregulln ose pasojn e
parashtruar.
N kohn e dhn pr t menduar ose rregulluar japin diskutimet e veta (komentojn).
Fasilitatori si barts i puns n grup mund t zgjedh t jet AUTORITT ose antar i barabart i grupit. N
at rast prgjegjsia e tij sht e madhe, mirpo pyetja pr kontratn e funksionimit efektiv sht e hapur. N qoft
se ekzistojn rregulla t cilat nuk jan t pranueshme ai mund t jep periudha kohore ku rregulla e dhn Do T
Gjykohet . Do t ishte demokratike po q se do t pranoheshe numr m i madh i rregullave dhe pasojave, pr
tu tejkaluar pabesueshmria.
Hapi 3: Prvetsimi i rregullave dhe pasojave
1. Konsensus i njzshm Disa rregulla dhe pasoja do t jen menjher t pranueshme nga antart e
grupit pas leximit t par. T tra rregullat me konsensus futn n kontratn sociale.
2. Konsensusi shum rregulla t papranueshme me an t debutimit dhe diskutimeve vrtetohen .Gjat
diskutimit kur fasilitatori do t vrej dobsin dhe dallimet minimale thrret diskutantt t shprehin
mendimin se a ka prej tyre q akoma jan kontradiktor ose do t jen n pritje pr nj koh deri sa t
vrtetohen se ka do t ndodh. sht e dobishme n qoft se akoma ka t till q nuk pajtohen , t japin
vet ata propozime pr ndryshim t formulimit t rregullave q do t jen m t kapshme.
3. Pas ksaj vijon anketimi q t vreni se tek t pranishmit tjer a do t arrini konsensus. N qoft se
akoma ekzistojn ankesa dhe nuk mund t arrihet konsensus do t ndalemi t ky proces n rregulla q
akoma ekzistojn.
4. N fund pas t gjitha tentimeve kalohet n votim.
Rikujtojm: rregullat e sjell duhet t sintetizohen , por jo edhe t humben ose t minimizohet
rndsia pr t ciln jan sjell kto rregulla.
43
Hapi i 4 : Paraqitja e kodeksit

Hapi final n fazn e ndrtimit t kodeksit etik, si nj lloj kontrat sociale sht t dizajnohet dhe t paraqitt
si poster ose n tabeln e lajmrimeve. sht e dshirueshme q do antar t dorzoj nj shembull t kodeksi
etik.
Vrejtje:
Pas do rregulle t shkruar n kodeks duhet t futn nj varg pasojash nga mosrespektimi dhe largimi i
rregullave.
P.sh: rregull:
Do t marr pjes n t gjitha mbledhjet e rregullta dhe t planifikuara t kshillit drejtues dhe do t informohen
pr lndt t cilat do t shqyrtohen n ato takime. (mbledhje).
Pasojat :
Vrejtja nga kryetari i kshillit drejtues t shkolls.
Lajmrim me shkrim nga kshilli drejtues i shkolls.
Dhnia e dorheqjes largim.
Rregullat nga kodeksi i kshillit drejtues t shkolls duhet t futn n kodeksin shkollor me qllim t njjtit
t respektohen nga t tjert n shkoll.
N vazhdim sht dhn shembull nga nj kodeks etik n kshillin e shkolls.
44
Shembull i kodeksit etik i kshillit shkollor

Si antar i kshillit t shkolls do t punoj pr interesat m t mdha t shkolls si trsi dhe deri n fund
do tì respektoj standardet vijuese etike arsimore.
1) Do t realizoj ndryshimet e dshirueshme nprmjet procedurave ligjore dhe etike,duke mbshtetur dhe
aprovuar t gjitha rregullat ligjore nga ligji pr arsimim dhe statutin e shkolls.
2) Do t sjell vendime pr arsimimin e mirfillt t gjith fmijve n shkoll, pa dallim t gjendjes racs,
gjinis dhe statusit social t tyre.
3) Do t jem i hapur, fer, i sinqert dhe nuk do t kem qllime t fshehura.
4) Do t pranoj se kshilli i shkolls sjell vendime ekipore.
5) Do t respektoj t drejtn e mendimeve dhe ideve t ndryshme tek antart tjer t kshillit t shkolls
6) Do t sjell vendime vetm pasi faktet t paraqitn dhe diskutohen.
7) E kuptoj hierarkin n kshillin e shkolls. Veproj vetm pasi tì dgjoj udhzimet e kryetarit t kshillit t
shkolls.
8) Nuk do t jap premtime personale, as do t bj dika q do t komprometoj kshillin e shkolls.
9) Do t realizoj prgjegjsit e mia, jo me qllim t udhheq me shkolln, por, q bashk me kolegt e mi antar t kshillit t shkolls t kem kujdes q detyrat t realizohen si duhet.
10) Do t prmbaj dhe mbroj kuadrin arsimor t shkolls n realizimin e detyrave t tyre n mnyr t rregullt.
Do t insistoj n notimin e tyre t rregullt pa emocione .
11) Do t votoj pr kuadrin m t kualifikuar q do t realizojn detyrat e tyre
12) Do ti prmbahem principit se puna publike duhet t realizohet para opinionit n frymn e ligjit pr lirin
e informacioneve, duke mbajtur mbledhje t mbyllura vetm n rastet kur do t parashtrohen pyetje
delikat.
13) Do ti mbaj sekret t gjitha punt q i takojn shkolls, t cilt nse kuptohen do t shkaktojn dme t
panevojshme individve ose shkolls. Do t respektoj besimin e informacioneve q jan t mbrojtura me
ligj. Pr gjith punt tjera, do t siguroj informata t sakta dhe n pajtueshmri me kolegt e mi antar
t kshillit do ti parashtroj para atyre q m deleguan.
14) Asnjher nuk do t shfrytzoj informat e cila n besim m sht treguar gjat puns s kshillit me
qllim t realizoj profit personal ose do lloj dobie personale.
15) Do t marr pjes n do mbledhje t rregullt, t planifikuar t kshillit dhe do t informohem pr lndt t
cilat do t shqyrtohen n ato mbledhje.
16) Do t tentoj t sjell vendime pr politikn e shkolls vetm pas vendimeve t trsishme n mbledhjen e
hapur t mbajtur t kshillit. Do tì sjell t gjitha vendimet t bazuara n fakte t njohura, dhe t njjtat nuk
do tùa dorzoj individve ose grupeve t caktuara.
17) Do t inicioj t shprehurit e mendimit t lir dhe do t krkoj komunikim sistematik n mes antarve t
kshillit , personelit t shkolls dhe bashksis vendore.
18) Do t informohem pr problemet aktuale arsimore nprmjet zbulimeve individuale dhe me pjesmarrje
n prpilimin e programs vjetore.
4. Sjellja e vendimeve - ndrtimi i konsensusit

Sjellja e vendimeve sht prodhimi i proceseve mentale t cilt sjellin deri n zgjedhje t nj veprimi prej
disa alternativave. do proces i sjelljes s vendimeve sjell zgjedhje prfundimtare . Kur sht fjala pr udhheqjen
, e tra i takon zgjedhjes.
do her nuk sht e qart dhe precize kush sjell vendime n shkoll. Q t ndikohet n prmirsimin e
shkolls , antart e kshillit drejtues t shkolls duhet t kuptojn nivelet dhe mnyrat e sjelljes s vendimeve .
1. Nivelet n t cilat sjelln vendimet pr shkolln:
Niveli qendror:
- Kuvendi i Republiks s Maqedonis sjell ligj,politika nacionale ,e sjell buxhetin e R:M-s etj.
- Qeveria sjell ligje, Kuvendi i Republiks s Maqedonis sjell rregullore me fuqi ligjore, udhzime,
programe,vendime dhe konkluzione
- Ministria e Arsimit dhe Shkencs i propozon ligje Qeveris s R. M.-s harton politika nacionale
arsimore,sjell akte nnligjore dhe koncepcione ,harton kalendar pr organizimin e punve n shkollat
e mesme dhe fillore ,udhzime,prcakton planprograme msimore n nivel nacional,miraton statutet e
shkolls etj.
Niveli Lokal:
- Prefekti : emron dhe shkarkon drejtor t shkollave komunale ,menaxhon me bllok dotacionet. e
shkollave komunale,autorizon inspektor arsimor komunal etj.
- Kshilli i Komuns : Sjell programet vjetore t shkollave t komuns ,miraton raportet vjetore pr punn
e shkollave t komuns ,delegon antar n kshillin e shkolls si prfaqsues t themeluesit ,prcjell
punn e shkollave t komuns ,prmes komisionit arsimor n Kshillin e Komuns
N nivel t shkolls:
- vendimet sjelln n organet e qeverisjes, udhheqjes dhe organet profesionale, n pajtim me ligjet e
arsimit fillor, gjegjsisht t mesm .
2. Kshilli i shkolls dhe sjellja e vendimeve
Ligji vendos cilat vendime ndikojn direkt n shkoll dhe duhet tì sjell kshilli i shkolls. Sjellja e vendimeve
nnkupton hapa t nevojshme pr t ardhur deri n zgjedhjen m t mir n lidhje me problemin. Duhet t jet e
qart kush ka dhe kur bn.(afati i fundit)
Ka dy lloj mnyrash pr sjellje t vendimeve: me votim dhe konsensus
Votim ndonjher duhet shum pak koh q t arrihet deri tek kjo mnyr.
T gjith antart e kshillit duhet t jen t informuar n mas t ditur. Kshilli i shkolls si grup duhet t
bisedoj pr t gjitha implikacionet para se kryetari tì ftoj pr votim .
Konsensus - bazohet n principin se do z duhet dgjuar. Ky koncept i konsensusit sht gur themel
i konceptit t demokracis. Kur tentojn t arrihet konsensus, antart duhet t mundohen pr t gjetur ndonj
alternativ. Pasi q t gjith mundohen t arrijn deri tek vendimi, dhe duhet t pajtohen me vendimin prfundimtar,
t gjith antart kan mundsi t ndikojn dhe kuptojn vendimin. Si rezultat i tr ksaj, vendimi i fundit mund t
sjellt me m pak konflikt se sa kur do t kishte votim formal dhe duhet t arrihet prkrahja nga t gjith.
45
Konsensusi:
- u mundson t gjith antarve vot efektive pr vendim;`
- ndrton perspektiva dhe vlera t ndryshme;
- mundson fleksibilitet n arritjen e zgjedhjeve;
- mund t rezultoj me vendime m t kuptueshme, m kreative, t balancuara dhe t pranuara ;
- premton se vendimet prfundimtare kan prkrahjen nga t gjith, dhe n kt mnyr promovon
ndjenjn e prkujdesjes ndaj vendimeve;
- krijon ndjenjn e qllimit t prbashkt;
- mundson q t gjith antart t ruajn integritetin e vlerave personale derisa t arrihet mirkuptim
pr zgjedhje.
Hapat kryesor pr t arritur konsensusin:
1. Identifikoni situatn ose problemin;
2. Ndrlidheni me qllimet;
3. Numroni alternativat ose zgjidhjet;
4. Prcaktoni at zgjidhje e cila i prgjigjet qllimeve;
5. Bni plan t realizimit t zgjidhjes
Q t arrihet deri tek vendimet t cilat do tì prkrahin t gjith, duhet shum koh, proces i qart, shkathtsi
dhe pjesmarrje nga t gjith antart . Pr konsensus duhet koh, angazhim dhe durim. Si proces, forcon ekipin
duke ndrtuar besim, duke vlersuar mendimet e ndryshme, dhe duke i inkuadruar t gjith antart si pjesmarrs
t barabart.
- Shembull i fazave t paralajmruara t cilat kryetari mund tì shfrytzoj pr t arritur konsensus.
- T nisemi me reaksionet e t gjithve n grup.
- M lejoni t rrethakoj at q deri m tani e dgjova nga ju.
- M lejoni t prsris at q mendoj se ju e that.
- M lejoni tju pyes...
- A ju dha mundsi secilit pr t shprehur mendimin e vet?
- M lejoni t shoh se a do t mund t formuloj...
- A ka ndonj q nuk pajtohet me kt mendim?
- T ndajm pes minuta q prsri t vlersojm qndrimet tona, dhe t prgatisim deklarata t cilat do
ti ndajm me t tjert.
- A do t dshironi t anuloni kt pyetje dhe prsri ta vm n diskutim n takimin e ardhshm?
5. Sigurimi i cilsis n shkolle
46
Cilsin n shkoll e prbjn t punsuarit me punn e tyre t prbashkt, drejtori, arsimtart, kuadri
administrativ, por gjithashtu edhe nxnsit, prindrit e tyre dhe kshilli i shkolls.
Kshilli i shkolls siguron t gjith arsimtarve t shkolls tù jepet mundsi pr trajnim me qllim t zhvillimit
t aftsive t tyre profesionale. Kshilli i shkolls krkon nga drejtori raport pr t arriturat akademike t nxnsve.
Kur sht e mundur, kshilli i shkolls do t krkoj studime dhe analiza pr t krahasuar shkolln me standardet
nacionale si dhe me shkollat tjera n rajonin e njjt, si dhe n nivel nacional. Koh pas kohe, do t mbikqyret
struktura e personelit t shkolls, duke mare parasysh moshn, si dhe prvojn arsimore dhe profesionale.
Karakteristikat e nj shkolle efektive:
- qllimet e qarta,
- vizion dhe planifikim i prbashkt,
- msimdhnie q ju jep mundsi t gjith nxnsve t prparojn n suaza t tyre,
- udhheqje e mirfillt dhe ndryshime t udhhequra nga drejtoria,
-
-
-
-
-
kuadri prkats arsimor,

strategji pr zhvillim profesional t arsimtarve,
pjesmarrje e prindrve,
shfrytzim maksimal i kohs pr nxnie,
prkrahje aktive e qeveris lokale dhe qendrore.
Pr t siguruar cilsi kshilli i shkolls realizon aktivitete ciklike;

- analizon kushtet momentale t lidhura me cilsin e shkolls (vetevaluimi, vlersim dhe notim
ekstern),
- planifikimi i qllimeve t ardhshme,
- inkuadrim n implementimin e aktiviteteve t planifikuara,
- evalvim i t arriturave.
Kshilli drejtues i shkolls mund t prgatit plan n suaza kohore pr t mbikqyr cilsin n shkoll n
lmit vijuese:
- procesi msimor ,
- rezultatet e nxnsve,
- t msuarit,
- prkrahje nxnsve ( mundsi pr ambient msimi ),
- burimet shkollore,
- klima n shkoll,
- udhheqja dhe qeverisja.
Kshilli drejtues i shkolls prcjell punn dhe bashkpunon me drejtorin n kto lmi:
- burimet njerzore, inkuadrimi dhe prcaktimi i arsimtarve;
- bashkpunim me palt e interesuara dhe prfaqsim i shkolls;
- implementimi i programit vjetore pr pun;
- organizim i funksionit t prditshm n shkoll;
- pajtueshmri me ligjet;
- udhheqje financiare;
- udhheqje pedagogjike.
Vetvaulimi i shkolls prfshin kto lmi:
- organizimi dhe implementimi i t msuarit dhe nxnies;
- zhvillimi profesional i kuadrit arsimor dhe t tjerve;
- udhheqje dhe qeverisje;
- komunikim dhe raport me opinionin;
- klima dhe kultura n shkoll;
- bashkpunim me prindrit dhe bashksin vendore .
47
N vazhdimsi sht dhn formular me t cilin shkollat realizojn vetvaulimin e projektit MODERNIZIMI
I ARSIMIT.
Vetevaluimi i shkolls
SHKOLLA
Adresa
Tel. Fax . e-mail
Periudha e prgatitjes
Numri i nxnsve n shkoll
Numri i shkollave rajonale
DREJTORI I SHKOLLS
Emri mbiemri
Nnshkrimi
Data
Leja nga k.sh. i shkolls
Emri dhe mbiemri
Nnshkrimi
Data
VENDIM I ROE
E lejuar/ E pa lejuar
Grant i planifikuar
Emri dhe mbiemri
Nnshkrim
Data
Komente dhe udhzime t POE
Ant e fuqishme
t dokumentit pr
vetevaluim
Ant e dobta t
dokumentimit pr
vetevaluim
48
Vetevaulimi i shkolls:
N evaulimin e do rajoni duhet t prgjigjeni sa m shum pyetjeve t dhna.
Mund t shtoni prgjigje pyetjeve tjera t cilat mendoni se jan t rndsishme pr shkolln tuaj a nuk jan
t prfshira n suaza t vetvaulimit.
Duhet t tentoni pr inkuadrim t numrit sa m t madh t faktorve n shkolln tuaj dhe n bashksin
lokale dhe sht e nevojshme t keni kujdes pr marrdhniet gjinore t cilat mund t ndikojn n kualitetin
e msimdhnies n shkolln tuaj .Mos u bazoni vetm n dokumente t shkruara. Mundsoni q t dhnat e
grumbulluara ( mara ) n kt lmi gjithashtu t inkuadrohen sa sht e mundur me sa m shum komente t
shkruara, vzhgim dhe dshmi vizuale
Lmia: Plan programet arsimore
Grupe n suaza t lmis:
1.1 Organizimi i plan-programeve msimore
1.2 Cilsia e plan-programeve msimore
1.3 Aktivitetet jasht msimore
Lmia: T arriturat e nxnsve
2.1 Rezultatet e nxnsve
2.2 Numri i nxnsve
2.3 Nxnsit prsrits
Lmia: T msuarit dhe t nxnit
3.1 Planifikim i arsimtarve
3.2 Procesi arsimor
3.3 Prvojat e nxnsve nga t msuarit
3.4 Plotsimi i nevojave t nxnsve
3.5 Notimi ( si pjes e msimit )
Lmia: Prkrahja e nxnsve
4.1 Kujdesi i trsishm i nxnsve
4.2 Shndeti dhe traumat konfliktore
4.3 Kshilldhnie nxnsve
4.4 Prcjellja e prparimit
Lmia: Etosi
5.1 Klima n shkoll dhe raportet n shkoll
5.2 Promovimi i rezultateve
5.3 Barazi dhe drejtsi
5.4 Bashkpunim me prindrit dhe me bashksin lokale.
49
Lmia: Burimet
6.1 Vendosje e lokacioneve dhe kapaciteteve
6.2 Mjet dhe materiale msimore
6.3 Personali
6.4 Zhvillim i personelit
6.5 Puna financiare n shkoll.
Lmia: Udhheqja dhe politika
7.1 Udhheqja \ qeveria me shkolln
7.2 Qllimet dhe krimi i politiks n shkoll
7.3 Planifikimi zhvillimor
6. T drejtat dhe mirqenia e nxnsve
Kshilli i shkolls ka funksion elementar, mes tjerash t prkujdeset edhe pr t drejtat e fmijve n
shkoll fillore.
Edhe se nxnsi nuk mundet n mnyr direkt t mer pjes n kshillin e shkolls si antar, ai mund
t bj pyetje, t mer pjes n diskutime, t propozoj ide, t jep sugjerime dhe t angazhohet pr realizimin e tyre
nprmjet organeve t shkolls.
Me an t grafikonet t paraqitur m posht sqarohet roli dhe ndikimi i nxnsve n kshillin e shkolls.
- Nxnsi parashtron pyetje, jep ide, propozon aktivitete t ndryshme n bashksin e klass.
- Udhheqsi i paraleles i prpunon qndrimet e nxnsve dhe i propozon para antarve t kshillit t
shkolls dhe pastaj i prezanton n kshillin arsimor.
- Kshilli arsimor ( kur i shqyrton pyetjet dhe sugjestionet e nxnsve, do her i fton nxnsit t marin
pjes dhe ti shqyrtojn krkesat, sugjerimet dhe pyetjet e tyre ).
- Kshilli i prindrve gjithashtu shqyrton t gjitha pyetjet e parashtruara nga ana e nxnsve dhe ia
propozon kshillin t shkolls.
Kshilli i shkolls i cili sjell vendime definitive ( kur shqyrtohen pyetjet rreth t drejtave dhe jets s nxnsve
si dhe puns s tyre n shkoll, kshilli fton prfaqsues nga bashksia e nxnsve ).
50
Kshilli i shkolls ka obligim t siguroj dhe mbroj t drejtat, dhe t mundsoj mirkuptim pr fmijt. T
drejtat e nxnsve jan t garantuara me ligjin pr arsim fillor dhe me konventn e t drejtave t fmijve, e
pranuar dhe e verifikuar nga shum shtete t bots. Konventa sht e themeluar nga katr principe pa t cilat nuk
do t mund t realizohen t drejtat tjera.
- E DREJTA PR JET, EGZISTNC, DHE ZHVILLIM- t drejtat t cilat shteti duhet tju siguroj t gjith
fmijve.
- MOSDISKRIMINIMI gjith fmijve u takojn t drejtat e njjta pa marr parasysh racn, ngjyrn,
gjinin, gjuhn, religjionin, bindjen politike, prejardhjen sociale, gjendjen sociale, paaftsin, ose tjetr
status t fmijs, prindrve t tyre, ose mbikqyrsve ligjor.
- INTRESI M I MIR I FMIJS n t gjitha veprimet q i takojn fmijs, interesi i tij sht t ket
prioritet.
- RESPEKTIMI I MENDIMIT T FMIJS - e drejta e fmijs t shpreh mendimin e tij pr t gjitha punt
dhe veprimet q i prkasin atij/asaj dhe ai mendim t merret parasysh.
Koncepcioni pr shkollimin nntvjear n arsimimin fillor n R .e Maqedonis themelohet n baz t
konvents pr t drejtat e fmijs dhe zhvillon konceptin pr shkoll demokratike, parashtrim t procedurave,
rregulla t sjelljes pr t gjith n shkoll n baz t principeve pr pjesmarrje aktive t nxnsve n jetn e
shkolls.18
Sipas koncepcionit, edukimi dhe arsimimi duhet t jet i kahzuar drejt zhvillimit t personalitetit t nxnsit
dhe vlerat themelore njerzore: liria individuale, integriteti, dinjiteti dhe t drejtat e barabarta pr t gjith njerzit.
N pajtueshmri me kto vlera, shkolla krijon kushte pr prforcim t pjesmarrjes individuale pr t drejtn,
tolerancn dhe prgjegjsin.
Njkohsisht, shkolla fillore duhet tì inkurajoj nxnsit t zbulojn veantit e individve dhe n mnyr
aktive t prgatitn pr jet me prgjegjsi n shoqrin demokratike.
Shkolla fillore duhet t`ju garantoj nxnsve mundsi t barabarta pr arsimim t mtutjeshm.
Shkolla do t mer prsipr t gjitha masat e duhura pr ti siguruar fmijs mbrojtje ( nxnsit ) nga t gjitha
format e diskriminimit gjat jets n shkoll dhe aktiviteteve n procesin edukativo arsimor.
N edukimin dhe arsimimin fillestar duhet t krijohen kushte q do fmij t zhvilloj maksimalisht aftsit
intelektuale dhe fizike. Msimi dhe aktivitetet tjera n shkolln fillore duhet t jen t koordinuara me dallimet
individuale n mes nxnsve dhe me mnyrn dhe shpejtsin e t msuarit dhe prparimin e do nxnsi.
Shkolla do t mundsoj pjesmarrje aktive t nxnsit n t gjitha aktivitetet q i takojn atij. Kjo nnkupton:
a) sigurim t atmosfers dhe kushteve q i stimulojn nxnsit t formojn mendim personal. b) ndrtim t
mekanizmave dhe procedurave t cilat do tu mundsojn nxnsve t ndikojn n mnyrn t mirfillt ndaj
vendimeve dhe ngjarjeve n shkoll.
Roli i arsimtarit n zhvillimin e nxnsit sht mjaft i rndsishm. Mos t ket thyerje t drejtave
demokratike nga ana e arsimtarve dhe mos t aplikohet dhuna mbi nxnsit.
Gjithashtu roli i arsimtarit sht q t jet ndrmjetsues mes nxnsve, prindrve,shkolls ,bashksis
vendore dhe shoqris.
Prindrit kan rol t pazvendsueshm n edukimin e fmijve. Ata jan lidhje mes fmijve dhe shkolls.
Roli i prindit nuk duhet t jet mbikqyrs n procesin arsimor, por pjesmarrs i barabart n zhvillimin e fmijvenxnsit. Ata duhet t jan partner t barabart n krijimin e politiks shkollore. Pr kt arsye roli i prindit sht
shum i rndsishm si n kshillin e prindrve ashtu edhe n kshillin e shkolls.
Pjesmarrsi kryesor n procesin arsimor sht fmija- nxnsi. Fmijt duhet t inkurajohen q t marin
pjes gjat sjelljes s vendimeve t rndsishme q kan t bjn me jetn e tyre n shkoll dhe n bashksi.
________________
18 Kocepti per edukim in dhe arsimin fillor nentvjecar ,BZHA-ja,Shkup,2007
51
Shkolla sht vendi ku duhet q n trsi tì prkushtohet kujdesi pr t drejtat e fmijve.
Prfaqsuesit e bashksis vendore gjithashtu duhet q n mnyr aktive t marrin pjes n udhheqjen
e shkolls. Ata duhet t ndihmojn n prforcimin e infrastrukturs,modernizimin e procesit arsimor, prkrahjen e
zhvillimit t nxnsve, arsimtarve dhe t gjith t punsuarve n shkoll. Prmes zhvillimit t sistemit pr prsosje
dhe prparim t jets demokratike n shkoll, si dhe me prkrahje materiale pr zhvillimin e shkolls n mjedis t
shndosh pr zhvillimin e nxnsit.
52
V KSHILLI I SHKOLLS DHE DREJTORI

1. Menaxhmenti dhe udhheqja
Fakti se dikush sht drejtor shkolle ose kryetar i kshillit drejtues nuk do t thot se sht drejtues.
Udhheqja sht nj segment i drejtimit. Fakti se dikush sht drejtor shkolle ose kryetar I kshillit te shkolls nuk
do te thot se sht udhheqs Udhheqja sht nj dimension I qeverisjes. Qeverisja prmban ose nuk prmban
pjes t udhheqjes. Disa njerz q jan udhheqs nuk kan kurrfar pozicioni.
Eksitojn qasje t ndryshme ndaj qeverisjes. Pason rezymeja e pikave kryesore t ktyre qasjeve
Hulumtimi i BENISIT
Voren Benis,si hulumtues me renome botrore n lmin e udhheqjes i bn kto dallime n mes t
qeverisjes dhe udhheqjes
.
Menaxheri: lideri sjell risi,
Menaxheri dhe kopje
Menaxheri dhe kopje; lideri dhe origjinali
Menaxheri mirmban; lideri zhvillon
Menaxheri fokusohet n sisteme dhe struktura; lideri fokusohet tek njerzit,
Menaxheri bazohet n kontroll, lideri ofron besim
Menaxheri ka shikim t kufizuar; lideri ka kuptime me perspektiv afatgjat
Menaxheri pyet: Kur dhe si? - lideri pyet: ka dhe pse?
Menaxheri do her e sheh vijn e fundit; lideri doher sheh n horizont
Menaxheri ndjek shembuj; lideri sht origjinal
Menaxheri pranon Status kvo; lideri mundohet ta ndryshoj at status
Menaxheri sht shembull klasik i ushtarit t mir; lideri ka e vet.
Menaxheri i bn gjrat si duhet,lideri i bn gjrat e vrteta.
Benisi-i nxjerr m pak kualitetet e 90 liderve t suksesshm t cilat i ka hulumtuar.
Aftsia pr ti pranuar njerzit ashtu si jan e jo ashtu si duam n t jen
Aftsia pr tiu qasur problemeve n kontekst t s tashmes e jo t s kaluars.
Aftsia pr mirsjellje si me t afrmit ashtu edhe me t panjohurit.
Aftsia pr tiu besuar tjerve,duke ditur se rreziku sht i madh.
Aftsia pr t jetuar pa prkrahje t prhershme dhe lavdrim t tjerve.
Tre teorit kryesore t udhheqsis
1. Teoria e Njeriut t madh
- Lidert posedojn cilsi e t cilat dallohen nga antart tjer t grupit. Ata jan m t mdhenjt dhe
m t mirt
- Individi i cili i posedon kto aftsi do t sillet si lider kudo q t paraqitt-njher lider,prgjithmon
lider.
2. Teoria e Situats
Situata dhe rrethanat jan ato q i nxjerrin m pak lidert,e jo aftsit e tyre personale.
3. Teoria Situat Cilsi
Ekzistojn marrdhnie reciproke n mes kualiteteve t lidert dhe faktorve t situats. Liderizmi sht
rezultat i dinamiks-n mes faktorve personal dhe t situats.
53
Lideri demokratik prball atij autoritar

Menaxheri autoritativ
- I vetmi q vendos se far do t bhet n grup,
- Iu tregon tjerve se ka do t bjn
- Jep urdhra
- T gjitha informatat i mban pr vet
- Gjith aktiviteti i grupit varet nga ai
- Nse nuk sht prezent,grupi nuk sht n gjendje t punoj.
Menaxheri demokratik
- Person i rndsishm n grup,por jo i vetmi;
- Prfshin edhe antar tjer t grupit gjat caktimit t qllimeve dhe gjetjes s mnyrs pr realizimin e
tyre;
- Delegon prgjegjsi;
- Nuk jep urdhra;
- Grupi nuk varet nga ai. Nse ai nuk sht prezent grupi do t vazhdoj punn.
Teorit e motivimit t puntorve-sipas Dagllas Mekgrekor-it

Teoria
Teoria Y
Njerzit nga natyra jan dembel.

M mir iu vjen t mos bjn asgj.
Nga natyra njerzit jan aktiv.

Ata vetes i caktojn qllime dhe i duan sfidat.
Njerzit punojn pr para dhe pr shrbime tjera.
Ata krkojn lloje t ndryshme t knaqsis p.sh:

mundsia pr t kontribuar. Knaqsia nga puna,qllimet
profesionale etj.
Forca kryesore q i shtyu njerzit t punojn sht frika

nga largimi nga puna.
Fuqia q i nxit njerzit t punojn sht realizimi i qllimeve

individuale dhe profesionale.
Njerzit mbesin fmij edhe kur jan t rritur. Natyrisht

varen nga lidert.
Nga natyra njerzit e kalojn fmijrin dhe shkojn ka

prgjegjsia, pavarsia etj.
Ata duan mbikqyrs t cilat nga afr do t mbikqyrin

punn do t lavdrojn ose do ti ndshkojn ata q bjn
anime.
Ato kan nevoj pr mbshtetje dhe respekt sepse kan

afr pa prgjegjsi dhe korrigjim t gabimeve.
54
Orientimi kah detyrat prball orientimit kah njerzit

Orientimi kah detyrat:
- Krkon shum nga njerzit;
- Jep udhzime t gjata;
- Heq anash komente jo t rndsishme
- Kryerja e detyrave sht prioritet n krahasim me ndjenjat dhe knaqsin e njerzve.
Orientimi kah njerzit
- Njeriu sht puna qendrore dhe m e rndsishme.
- Funksionon n mnyr t lehtnuk i shtypnjerzit;
- Ju jep njerzve liri veprimi,
- Emocionet njerzore jan prioritet n krahasim me kryerjen e punve.
Sqarim: Shumica e menaxherve posedojn edhe orientimin kah puna (detyrat) por edhe kah njerzit.
Qestja me rndsi pr hulumtimin ton sht fakti se pr cilat drejtime jemi m t prirur.
- Idealist do t miratojm menaxhmentin e situats me t cilin do t jemi fleksibil gjat potencimit orientimit
kah detyrat.
- Orientimin kah njerzit si prgjigje t krkess pr situat t posame drejtuese.
- Drejtimi n decentralizim edhe demokratizim krkon ide Y. Nj individ nuk mund ti trimroj njerzit t
jan t prgjegjshmris atyre nuk iu beson dhe njkohsisht nuk mund t krkoj nga ata t marrin pjes
n sjellje t vendimeve nse ata i nnvlersojn.
- donjri nga n prmban Xn vet. Ka situata t ndryshme n jet t cilat shpesh tek n e aktivizojn
cinizmin dhe mosbesimin sidomos kur ndjehemi t cenuar. Nse keni zbuluar ju ndonj karakteristik X
keni mundsi pr tu prballuar me vetn dhe me m t mirt.
- Ndryshimi nga Xn Y sht ndryshim i paradigms. Kjo sht njsoj si kur thoni pr gotn me uj sht
gjysme mbushur n vend gjysm e zbrazt. Ky ndryshim n fakt sht uj pr test pr prkushtimin tuaj
ndaj resurseve njerzore t cilat gjenden n bazn e ktij procesi. Ky sht nj ndryshim i thjesht,por jo
i leht q do t krkoj guxim pr lidert.
2. Kshilli i shkolls dhe drejtori

Kshilli i shkolls sht trup jo profesional (ku bjn pjes profesionist) i cili sht prgjegjs pr drejtimin
e shkolls Ky prcakton vizionin dhe strategjin e shkolls. Gjithashtu e mbikqyr realizimin,promovon zhvillimin
dhe mban kontakte t hapura n mes shkolls dhe interesave t shoqris (bashksis). Drejtori i shkolls sht
dora ekzekutive (realizuese) e kshillit. N planet aksionare zhvillon aktivitete shkollore dhe i raporton kshillit pr
sukseset dhe rreziqet.
Kshilli siguron prkrahje dhe mbikqyr, por nuk przihet me mikro menaxhimin e aktiviteteve t prditshme
dhe realizimin e planeve. Drejtori siguron informata pr kshillin e shkolls q jan t nevojshme pr sjelljen e
vendimeve strategjike dhe me kt i mundson kshillit t ket mbikqyrje efektive.
Shkolla sht institucion publik. Pr t vlejn Ligjet e institucioneve, n pajtim me paragrafin 1 dhe 2 t Nenit
43 t Ligjit pr institucione (Gazeta zyrtare e R.M.-s numr. 32/05 dhe 120/05) ekzistojn kufizime pr ate se
kush nuk mund t zgjidhet drejtor gjegjsisht antar n kshillin e shkolls, dhe atat jan:
Antar i organit qeveriss dhe drejtor i institucionit publik nuk mund t ket interese personale prmes
personave t tret t cilt mund t ken ndikim n pavarsin dhe paanshmrin e udhheqjes dhe qeverisjes
me institucionin. do antar i organit t qeverisjes, gjegjsisht drejtort e institucionit publik jan t obliguar ta
paralajmrojn themeluesin pr ekzistimin e nj interesi t ktill tek antart e organit qeveris, gjegjsisht tek
drejtori.
Pr kryetar dhe antar i organit qeveriss ,gjegjsisht drejtor i institucionit publik nuk mund t emrohet
person, t cilit i jan shqiptuar masa dnim me burg pr shkak t vjedhjeve, mashtrimeve, dhnia e eeve pa
mbules,keqprdorimi i besimit, falsifikime, dhnia e deklaratave t rejshme etj.
55
Regulloret e ktij ligji gjejn aplikim dhe aplikohen nse me ligj tjetr nuk jan ndryshe t rregulluara.
Kto kufizime duhet ti ken parasysh gjat shpalljes s zgjedhjeve pr kshillin e shkolls gjegjsisht
konkursit pr drejtor. N praktik n konkursin pr drejtor pa arsye parashihen kufizime m t repta se ato m lart,
a prkundr ksaj gjat shpalljes s zgjedhjeve pr kshillin e shkolls kto kushte m s shpeshti injorohen .
Zgjedhja e drejtorit t shkolls
Karakteristikat e drejtorit efektiv mund t ndahen n dy kategori:
1. Instruktiv-pedagogjike-drejtor,i cili din dhe sht mir i informuar pr trendt momentale n:
- metodat msimore
- drejtimin pedagogjik
- mbikqyrjen e arsimtarve
- motivimin e t punsuarve (arsimtarve)
- zhvillim profesional t arsimtarve
- mentorimin e arsimtarve
2. Organizativo-administrative:
- lideri dhe menaxhimi
- sjellja e vendimeve
- organizimi;
- planifikimi;
- realizimi i detyrave
- respektim t rregullativs ligjore
- udhheqjen financiare
- udhheqjen e resurseve njerzore
- ndershmria dhe prkushtimi pr arsimin
- aftsit e mira interpersonale
- aftsit komunikuese dhe prezantuese.

Kriteret t cilat drejtori duhet ti plotsoj sipas rregullativs ligjore
- arsimim t lart kualifikim pr msimdhns ose bashkpuntor profesional n shkoll
- pes vite prvoj pun n shkoll publike
- provimi i dhn pr drejtor
- shtetas i R. Maqedonis
- t dij t flas rrjedhshm n gjuhn q flitet n shkoll
- aftsi t mira intrprsonale
- i aft psiko-fizikisht dhe i shndosh
- vrtetim se nuk sht i dnuar pr vepra penale t prcaktuara me nenin 43 t Ligjit pr
institucione.19
56
Kritere tjera plotsuese q kshilli i shkolls mund ti krkoj jan:

- aftsia pr planifikim
- aftsit organizuese
- aftsit pr lider
- aftsi pr zgjedhje t problemeve
- kreativiteti dhe inovacionet
- aftsia pr sjelljen e vendimeve
- aftsit komunikatave
__________________
19 (Gazeta zyrtare e Republikes se Maqedonise numer .32/05 dhe 120/05 )
- aftsia pr krijim t marrdhnieve me partnert

- informim i mir pr shtjet aktuale n lmin e arsimit.
- aftsin pr kontroll
- aftsin pr motivim t tjerve

N procesin e prgatitjes pr zgjedhjen e drejtorit kshilli i shkolls dhe komisioni mund ti rangoj kriteret (t
lart, t mesme, t ult), n tabeln m posht: Profili pr drejtor: shembull 1, q ta prshkruaj drejtorin i cili m s
shumti do tiu ishte prshtatur nevojave t shkolls son.
57
Profili i drejtorit : shembulli 1.

KOMPETENCAT
Aftsit komunikuese
Prioriteti
Kandidati ideal duhet t ket aftsi:
I lart i mesm
T dgjoj n mnyr efektive
T prgjigjet direkt dhe qart (me goj,me shkrim)
T flas dhe shkruaj varsisht nga situata
T prgatit memorandume t qarta dhe precize (instruksione,vrejtje etj,
T jep udhzime (me goj me shkrim)
T dij t prshkruaj dhe sqaroj t dhna koncepte,udhzime etj.
Udhheqja financiare
i ult
I lart
Prioriteti
i mesm
i ult
I lart
Prioriteti
i mesm
i ult
I lart
Prioriteti
i mesm
i ult
T siguroj se objektet shkollore jan n pajtim me t pajtim me t gjitha rregullat

ligjore
T njeh situatn aktuale ekonomike
T kuptoj procedurn e buxhetit dhe kuadrit
Ti njeh nevojat dhe tiu jep prioritet atyre m t rndsishmeve (njerzore dhe
materiale) q jan t lidhura me planin e shkolls
T prfshij njerz n sjelljen e vendimeve (kuadrit, nxnsve, kshillit drejtues,
bashksis)
T organizoj dhe zbatoj buxhetin n konstatim me kshillin drejtues t shkolls
T kuptoj procedurn e kuadrit (kontratat kolektive,detyrimet juridike etj.) n aspektin
shndetsor dhe t siguris
Procesi

T vendos qllime t lidhura me planin aksional t shkolls
T bashkpunoj me individ t ndryshm duke e inkuadruar edhe personelin e
shkolls prindrit,nxnsit dhe bashksin
T v m pak aftsi liderit
T jet i vetdijshm pr ant e forta dhe t dobta jo vetm ato personale por edhe
t tjerve
T fitoj besimin e t tjerve
T kuptoj ndjenjat e t tjerve
T komunikoj n mnyr efektive
T sjell vendime por edhe t jet i vetdijshm pr kufizimet ligjore
N mnyr t suksesshme t dij ti zgjidh konfliktet
T dij t vlersoj suksesin dhe t jep lvdata
Me krkes t vlersoj,revidoj dhe t arsyetoj
58
Njohja procesit t ndryshimit

T njeh nevojn pr ndryshim
Tiu bn analiz mangsive - ku ku jemi?, ku duan t jeni? si do t arrijm atje? si do
ta dim se kemi arritur atje?
T siguroj prkrahje dhe bashkim
T prgatis plan aksional
Tiu delegon obligimeve t tjerve
T dij t veproj n konflikte dhe pengesa
T siguroj udhheqje, resurse dhe ndihm
T jet i vetdijshm se n procesin e ndryshimit njerzit jan n nivele t ndryshme
T jet i vetdijshm se koha sht faktor shum i rndsishm.
Vetdija e liderit

Ta zbatoj politikn e kshillit t ministris
I lart
Prioriteti
i mesm
i ult
I lart
Prioriteti
i mesm
i ult
I lart
Prioriteti
i mesm
i ult
I lart
Prioriteti
i mesm
i ult
I lart
Prioriteti
i mesm
i ult
Ti kuptoj prgjegjsit dhe lidhjet e tyre me shkolln

Ta implementoj hulumtimin arsimor vijues
Ta udhheq me prgatitjen e planit t shkolls duke i balancuar qllimet e
shkolls,kshillit dhe ministris
T jet i vetdijshm kur grupit i duhet drejtim
T jet transparent pr qllimet e planit t shkolls
Sjellja e liderit

Ta kuptoj lidhjen reciproke t sjelljeve t liderve
T sjell vendime n kontekst t kontekst t fotografis s madhe (d.m.th.t ket
vizion t caktoj hapa ekipe,dhe procedura,pr implementim t atij vizioni.
Ti kuptoj pasojat e vendimeve t prditshme mbi planin e shkolls
Ta sqaroj dhe shpall politikn
T udhheq me implementimin dhe vlersimin planit t shkolls
Ti prfshij edhe tjert n zgjidhje t problemeve
T siguroj drejtime n pajtim me aktivitetet e ndrmarra
Ti drejtoj t tjert dhe tiu ndihmoj gjat realizimit t qllimeve t prbashkta
Ta mbikqyr dhe vlersoj prparimin
Sjellja e liderit

T caktoj qllime dhe t udhheq me to
T planifikon dhe mbikqyr aktivitete
T caktoj afate
Ti koordinoj resurset
T dij t veproj me kriza,por njkohsisht ta ket parasysh efikasitetin dhe
efektivitetin
Zhvillimi personal

T;i kuptoj ant e forta dhe t dobta personale
T bj plan pr zhvillim personal
T krkoj vlersimin e t tjerve
T jet n rrjedha, me at q t lexoj literatur profesionale dhe t merr pjes n t
gjitha mundsit pr zhvillim t kuadrit.
T krkoj t inkuadrohet n kshillat e shkolls rrethins dhe sistemit
T ndrmarr rreziqe
T promovon, krijon vlera arsimore dhe besime
T fokusohet n shndetin
Udhheqja me personelin
Ti identifikoj hapat n procesin e rritjes dhe zhvillimit
T mbledh t dhna adekuate
T bj vlersimin objektiv
T di t shprehet n mnyr (me goj ose me shkrim
T bj plan pr zhvillim t prhershm dhe rezyme shtes
T punoj me kuadr t procedurave vijuese-punuese
T jet i informuar pr obligimet e t punsuarve q vlersohen
T zhvilloj aftsit efektive pr intervistim
59
Udhheqja me programin
I lart
Prioriteti
i mesm
i ult
I lart
Prioriteti
i mesm
i ult
I lart
Prioriteti
i mesm
i ult
Ti njoh dhe prshkruaj procedurat e planit pr realizim t programit

Ti njeh pengesat pr realizim t programit
Ti dij rolet q i kan njerzit kryesor gjat realizimit t programit
T kushtoj program detal pr zhvillimin e kuadrit
Ti caktoj procedurat gjat vlersimit
Ti interpretoj t dhnat nga rezymeja e programit
T nxjerr prfundime adekuate nga t dhnat e rezymes t programit
T jep mendime adekuate
T hartoj plan aksional
T shprndaj resurse
T kuptoj politikn e Ministris,prfaqsuesve vendor dhe kshillit
Politika udhheqse

Ta kuptoj rrolin e qeveris gjat formimit t politiks arsimore
Ti njoh partnert kryesor (prindrit, bashksin, kuadrin, kryetarin e kshillit,
drejtort e shkollave tjera)
T komunikoj me antar e kshillit drejtues
T tregoj transparenc dhe prgjegjsi pr financa
T punoj n kuadr t mandatit t caktuar me rregullativ ligjore
Ti kuptoj pasojat e kontratave kolektive, rregullativs pr t drejta njerzore
Ta njeh publikun dhe t kontakton me t (prindrit, mediumet, grupet shoqrore etj.)
Zgjidhja e problemeve
Ti njeh problemet dhe rndsin e tyre relevante
Ti mbledh informatat relevante
T njeh personelin kryesor
T njeh alternativat n lidhje me qllimet organizative
T arrij konsensus
T sjell vendime t qarta
T mbuloj vendimin me argumente
T ket kuptim pr nevojat e njerzve q jan t kyur
60
N procesin e prgatitjes pr zgjedhje t drejtorit,kshillit drejtues dhe komisionet t zgjedhjes,mund t

shfrytzohet tabela e m poshtme pr identifikimin e lmive t prioriteteve t shkolls si dhe karakteristikat specifike
t udhheqjes t cilat i krkojn nga drejtori.
Profili i drejtorit: shembulli 2
LMIT E DIJES/AFTSIT, ZOTSIT
Krijimi i vizionit dhe prkushtimit t prbashkt

Treguesit - kandidati ideal
Do ta inkuadroj kuadrin, kshillin shkolls si dhe bashksin n zhvillimin e vizionit t prbashkt
Do tia prezantoj vizionin kuadrit, nxnsve, prindrve dhe bashksis
Do ti inkuadroj t gjith segmentet nga bashksia n prkrahjen e vizionit t shkoll
Prioriteti
Po
Jo
Do t punoj me kuadrin, kshillin drejtues, prindrit dhe antart tjer t bashksis q t caktoj
qllime t shkolls t cilat jan t qarta t kuptueshme dhe t prezantuara
Komentet / tjetr
- ____________________________________________________
- ____________________________________________________
Komunikimi
Treguesit-kandidati ideal
Prioriteti
Po
Jo
Do t promovoj qndrim postit dhe komunikim n mes personelit, nxnsve, prindrve dhe
bashksis
Do t ket qasje
Do t ket aftsi pr dgjim, pr t folur dhe pr t shkruar
Komentet / tjetr
- ____________________________________________________
- ____________________________________________________
Vlersimi, notimi dhe raportimi i t arriturave t nxnsve

Duhet t jet i sigurt se prsonli i kupton dhe realizon kritret e notimit dhe vlersimit
Duhet t jet i sigurt se rezultatt e shkolls qart do tiu tregohen prindrve
Prioriteti
Po
Jo
Do t nxit prdorimin e modeleve (shembujve) prototipave me qllim q t caktohet niveli i t

arriturave t nxnsve
Vazhdimisht duhet tiu raportohet prindrve dhe nxnsve pr prparimin
Duhet ti informoj prindrit pr msimin dhe politikat e notimit
Komentet /tjetr
- ____________________________________________________
- ____________________________________________________
Partnritti me bashksin
Prioriteti
Po
Jo
Do t kujdeset pr inkuadrimin e prindrve nprmjet komunikimit t shpesht me bashksin

Do ti krkojn dhe nxit mendimet e kshillit drejtues, prindrve dhe partnerve tjer n procesin e
sjelljes s vendimeve
Do t promovoj mjedis i cili do t vlerson ndrtimin e ekipeve
Do t fokusohet n shprndarjen e informatave
Komente / tjetr;
- ____________________________________________________
- ____________________________________________________
61
Zhvillimi i kuadrit
Prioriteti
Po
Jo
Do t siguroj mundsi t cilat kuadri do te mund ti shfrytzoj n procesin e sjelljes s vendimeve

nprmjet mbledhjeve t kuadrit, dhe do t mundet t mer pjes n aktivitetet pr zhvillim
profesional
Do ti lejoj kuadrit t udhheq me kshillat e vet pr sjellje t vendimeve
Do ti paraqet shembujt pr liderizm n arsim dhe do ti lavdroj ato
Do tju ofroj prkrahje individve t kuadrit kur do t jet e nevojshme
Do t ofroj mundsi pr mbikqyrje kolegjiale, do ta prkrah avancimin profesional dhe do ta ndaj
literaturn profesionale
Do t prmirsoj klimn e msimit
Komente / tjetr;l
- ____________________________________________________
- ____________________________________________________
Disiplina efektive e nxnsve

Do t krijoj mjedis t sigurt n t ciln nxnsit do t punojn
Do t miratoj politika pr sjelljen dhe disiplinn, t cilat do t jen t qart dhe t lehta pr tu
kuptua
Prioriteti
Po
Jo
Do t pres nga profesort t ndrtojn model t sjellje s mir

Do t festoj pr suksesin dhe t arriturat e nxnsve
Komente / tjetr;
- ____________________________________________________
- ____________________________________________________
Marrdhniet e mira

Duhet t tregoj respekt pr kontributin e kuadrit, kshilli drejtues, prindrve dhe antarve tjer t
bashksis
Tiu jep lvdata publike antarve t kuadrit pr inkuadrimin e tyre n aktivitetet shkollore dhe n
ngjarjet e posame
Duhet t jet energjik dhe entuziazm
Duhet t prdor humor dhe respekt me qllim q t mundsoj perspektiv
Duhet t strukturoj interasksionin ashtu q t gjith ta ndjejn q jan pjes e rndsishme e
bashksis s shkolls
Prioriteti
Po
Jo
Duhet t jet e njoftuar me t gjith antart e grupit dhe ta siguroj inkuadrimin e tyre
Koment / tjetr;
- ____________________________________________________
- ____________________________________________________
Zgjidhja e problemeve
Duhet t krijoj strategji pr zgjedhjen e problemeve dhe komunikimit t cilat kuadri do t mund ti
shfrytzoj gjat puns me prindrit, nxnsit dhe koleget
62
Duhet ti inkuadroj edhe t tjert n gjetjen e zgjedhjeve

Thellsisht t hulumtoj para se t nis aksion
Shpejt ti kuptoj konfliktet, t veproj dhe ti zgjidh para se ato t eskalojn
Komenti / tjetr;
- ____________________________________________________
- ____________________________________________________
Prioriteti
Po
Jo
Mbikqyrja e kuadrit gjat rritjes dhe prmirsimit

Prioriteti
Po
Jo
Do ta merr prsipr udhheqjen dhe do t siguroj q kuadri sht mir i informuar n lidhje me
politikat dhe praktikn arsimore
Do t jet i vetdijshm pr trendt si dhe rreziqet dhe mundsit n mjedisin shkollor
Do tu ndihmoj t tjerve n zhvillimin e tyre profesional
Do t siguroj se kuadri e kupton se duhet t vazhdojn zhvillimin profesional
Do ti prdor qllimet e shkolls si baz pr diskutim ma arsimtart n lidhje me qllimet
profesionale,do ti drejtin ata ne praktikn arsimore
Komente / tjetr:
- ____________________________________________________
- ____________________________________________________
Aftsit e udhheqjes
Prioriteti
Po
Jo
Do t prkrah punn ekipore

Ti zbatoj gjer n fund vendimet bashk me arsimtart
Ti shprndaj resurset me qllim t kryerjes s qllimeve t sholls
Ti besoj kuadrit gjat sjelljes s vendimeve n kuadr t qllimeve t shkolls
Komente / tjetr:
- ____________________________________________________
- ____________________________________________________
Teknologjia

Prioriteti
Po
Jo
Duhet t jet n rrjedh me t arriturat teknologjike

Duhet ta promovoj teknologjin si mjet pr mbledhjen dhe seleksionimin e informatave
Duhet t sheh teknologjin si mjet pr komunikim dhe pr shprndarje t informatave
Komente / tjetr:
- ____________________________________________________
- ____________________________________________________
63
Tabela vijuese paraqet paraqet shembull t profilit t drejtorit ku kshilli i shkolls qart i ka definuar
krkesat pr drejtorin e ri.
Profili i Drejtorit : Shembull 3
Kshilli drejtues I ____________________ shkolla ____________________________ prpiloi profil fillestar
pr t drejta. Kandidati ideal:
- Do t prkrah zhvillimin e programeve t cilat do t ballafaqohen me nvojat akademike , sociale dhe
jashtshkollore t nxnsve
- T ket aftsi t shpreh qartas rezultatt e pritura para nxnsve , kuadrit dhe prindrve
- T jet i involvuar n t gjitha aspektet e mjedisit shkollor
- T prkrah t gjitha nivelet e aftsive , nga prirjet deri tek aftsit e prgjithshme
- Lider i aft do t jet n qoft se ka aftsi t motivoj kuadrin dhe nxnsit dhe t ket qasje fleksibile
- T jet i aft t zhvilloj , implementoj politikn e qart t disiplins s mbajtur
- T ket disponim t promovoj me interesim t madh shkollor para nxnsve , kuadrit punues , bashksis
dhe kshillit drejtues t shkolls
- Mos ti mungoj prvoja e puns n shkolla me nxns me nevoja t prgjithshme , si dhe n shkolla me
nxns me nevoja speciale
- T realizoj bashkpunim t gjer me shkollat e prafrta dhe lokale
- T posedoj aftsi pr humor
- T posedoj orientim t fort akademik
- T prkrah dhe inicioj zhvillimin profesional t kuadrit .
Procedura ligjore pr zgjedhjen e drejtorit te shkolls fillore shtetrore
Procedura ligjore pr zgjedhjen e drejtorit te shkolls fillore shtetrore sht e rregulluar me nenet 128 dhe
132 ( Gazeta zyrtare e Republiks se Maqedonis numr 103/08)
Paragrafet kryesore nga neni 128 te Ligjit per shkollat fillore:
(3) Pr drejor t shkoles filo e mund t zgjid et per o i i cii ka s pa u ar im t lare dhe q i ploe on
t
l
l r
h
s n l
k s
t
t s
kushet pr ar imar ose bash e u eor proe i al n shkolen filo e dhe ne e ka s pa u pe e vjet per oe pu e
t
s t
k p n t
f s on
l
l r
s
k
s
v j
n
n pu en edu ai e-ar i o e, pro i in e dhe e pr drejor.
n
k tv sm r
vm
n
t
(4) Me perashim, ne e nuk ja e pa a iur kan i ae me pro i in e dhe e pr drejor, pr drejor mund t
j t
s
n
r qt
dd t
vm
n
t
t
zgjid et ed e per o i i cii nuk e ka t dhe e pro i in pr drejor, por eshe i det ru r q t njejin ta ja e n afat
h
h
s n l
n
vm
t
t
y a
t
p
prej nj vii nga dia e zgjedhes pr drejor.
t
t
j
t
(5) Ne e drejo i i zgjed ur nuk e jep pro i in pr drejor n afain e per a tu r n pa a ra n (4) t keij
s
t r
h
vm
t
t
c k a
r g fi
t
ne i, i nder riet man ai i drejo it.
n
p t
d t
t r
(6) Man ai i drejo it zgjat 4 vjet, me mun e i ed e pr nj man at.
d t
t r
d s h
d
64
Paragrafet kryesore nga neni 132 te Ligjit per shkollat fillore :

(1) Drejo in e shkoles filo e ko u ae e zgjedh dhe e shkar on kr ea i i ko u es, me pro o i in e kes
t r
l
l r
m n l
k
y t r
m n
p zm
hilit shkolor t shkoles filo e.
l
l
l
l r
(5) N kon ur in pubik n mjeet pubi e t inor i it per a to en kushet q du et ti perm us e kan i ai
k s
l
t
lk
f mm
c k h
t
h
b h
dd t
pr drejor, do u ena i i i ne ojs em, ko ezgata e kon ur it pubik dhe afai n t ciin do t be et zgjedha.
t
k m t c on
v h
h j j
k s
l
t
l
h
j
(6) Kan i aet e pa a iur ia der oj e do u enet e e ne ojsh e kes ilit t shkoles. Kan i aet, me flee
dd t
r qt
g n
k m t
v
m
hl
l
dd t
t
pa a iten do os ta bash engi in ed e pro ra in pr pu e pr per d en kaerve a e.
r q j
em
k js
h
g m
n
iu h
t j c r
(11) Kes ili i shkoles dhe pera e u i i Byro e bej e iner i te me kan i aet t ciet i perm us in kush
hl
l
f q s es
s
n t vs
dd t
l
b h
tet.
(12) Kes ili i shkoles filo e t ko u es, n afat prej shtae diesh nga bi e a e be e me kan i aet, kr
hl
l
l r
m n
t t
s d
r
dd t
yea it t ko u es i pro o on dy kan i ae pr zgjedhen e drejo it, ne e n kon ur in pubik ja e pa a iur m
t r
m n
p z
dd t
j
t r
s
k s
l n
r qt
shu e kan i ae.
m
dd t
(14) Kr ea i i ko u es, gjege isht mi i tri, n afat prej 10 diesh nga dia e pra i it t pro o i it zgjedh
y t r
m n
j s
ns
t
t
nm
p zm
nj kan i at pr drejor t shkoles filo e.
dd
t
l
l r
(15) Ne e kr ea i i ko u es, n afain e per a tu r n pa a ra n (14) t keij ne i nuk e zgjedh drejo in,
s y t r
m n
t
c k a
r g fi
t
n
t r
zgjedhen e bn mi i tri.
j
ns
Verejtje :
1. Ne praktike prefektett shume rralle e respektojne afatin prej tre muajsh para kalimit t mandatit pr
sjelljen e vendimit pr shpalljen e konkursit pr zgjedhjen e drejtorit .
2. N disa procedura t deritashme prefektt nuk e kan kryer obligimin q t zgjedhin kandidatin e
ofruar q sht propozuar pr her t dyt .
Procedura ligjore pr emrimin e drejtorit t shkolls fillore t komuns e parapar sipas nenit 132
65
Shembulli i konkursit pr zgjedhje t drejtorit n shkoll.

N baz t nenit _____ nga Ligji pr shkolla t mesme /fillore, kshilli drejtues i shkolls pran
SHMF / MF __________________________________ n ________________________ shpall.
KONKURS
Pr zgjedhje t drejtorit t shkolls
Ftojm kandidat me prvoj t pasur pedagogjike, komunikativ, t cilt do t kujdesen pr kualitetin e

puns n shkoll.
Kandidati duhet t plotsoj kushtet formale, n vijim:
Arsim t lart, t plotsoj kushte pr arsimtar, pedagog ose
Me prvoj pun 5 vjeare
T ket t dhn provimin pr drejtor
T ket nnshtetsi t R. Maqedonis
T zotroj gjuhn dhe shkrimin letrar t gjuhs prkatse ( si zhvillohet msimi )
T posedoj aftsi psiko-fizike dhe aftsi shndetsore pr pun
Mos t jet nn hetime
Kandidatt pr drejtor shkolle duhet t dorzojn dokumentet:
CV dhe letr motivimi
Diplom dhe arsimim t lart
Vrtetim pr prvoj pun n institut arsimor-edukativ
Program t shkurt pun
Vrtetim se nuk sht n hetime
Dokumente dhe vrtetime plotsuese pr kualifikime vrtetim se nuk sht i dnuar pr vepra
penale t prcaktuara me nenin 43 t Ligjit pr institucione.20
Secili kandidat mund t mer komplet informacione pr shkolln. Materialet jan t afrueshm tek sekretari
i shkolls ku dhe do t pranohen dokumentet e kandidatve. Dokumentet mund t dorzohen personalisht ose
nprmjet posts. Afati i dorzimit t dokumenteve sht 8 dit nga konkursi i shpallur. Intervista do t realizohet
me kandidatt t cilt i plotsojn kushtet formale, pr ka do t jen t informuar.
Kshilli drejtues i shkolls pran SH.M /SH.F. _________

Faza e par: Komisioni pr zgjedhe shqyrton dokumentet e dorzuara t kandidatve. N fazn e dyt do
t hyn vetm kandidatt t cilt kan vlersim formal pozitiv pr dokumentet e dorzuara .
Faza e dyt: Kryetari i kshillit drejtues t shkolls organizon mbledhjen ku do t jen ftuar kandidatt t
cilt kan dorzuar dokumentet e parapara n konkurs. Kandidatt duhet t prezantojn programin e tyre pr
pun. Antart e kshillit drejtues t shkolls dhe prfaqsues i Byros rajonale pr arsim realizojn intervista me
kandidatt t cilt plotsojn kushtet pr drejtor.
66
__________________
20 (Gazeta zyrtare e Republikes se Maqedonise numer 32/05 dhe 120/05 ) (Gazeta zyrtare e Republikes se Maqedonise numer 32/05 dhe 120/05 )
Skenari i mundshm pr intervist t kandidatit pr drejtor shkolle :

1. Kryetari fton kandidatin pr drejtor dhe prezanton antart drejtues t shkolls pastaj , kandidati duhet
t prezantohet dhe t thot disa fjali pr vetn e vet.
2. At q kandidati do t flet pr vet sht edhe prshtypja e par dhe ndikimi vlersimin e
kandidatit.
3. Kandidati prezanton programin e vet 15min.
4. Intervista vijojn pyetjet t cilat mundsojn vlersim t aftsive konkret t kandidatit. Pyetjet duhet
t jen vrtetuar m her. sht e nevojshme t harmonizohen karakteristikat ose aftsit primare t
kandidatit. Mund t vlersohen aftsit komunikatave , pregaditshmria e t ngjashme. Antart e
kshilli drejtues t shkolls nuk duhet t komentojn deklaratat e kandidatve. Thjesht mund t lusin
pr sqarim , plotsim ose precizim. Gjat intervists nuk duhet t mren shnimet. Intervista duhet t
zgjat 15 deri 20 min.
5. Kryetari i faleminderohet kandidatit , ohet dhe e prcjell deri tk dera.
6. Vlersimin ( notimi ) i kandidatit : antart e kshillit drejtues t shkolls kmbejn prshtypjet dhe
notat dhe n mes veti binden. Zgjidhja ideale do t ishte diskutimi i cili kahzon konsensus.
Shembuj t pyetjeve pr intervist me kandidatt pr drejtor.
Pyetjet m t shpeshta t cilat parashtrohen n institucionet edukativo arsimor :
1. Pse dshironi t bheni drejtor i po ksaj shkolle?
2. Cilat jan rezultatet e juaja t cilat i keni arritur ?
3. A keni udhhequr me projekte dhe cila sht prvoja e juaj n pun ekipore
4. Cila do t jen prioritetet n punn tuaj si drejtor shkolle?
5. N ciln mnyr do t kontrolloni punn n shkoll ?
6. Si do t motivonit t punsuarit ?
7. Tregoni si do t tentoni pr t ngritur kualitetin e puns n shkoll?
8. N ciln mnyr do t prezantoni shkolln para opinionit ?
Notimi i biografis s kandidatit

- CV dhe
- Letra e motivuar
Rangimi i kandidatit pr drejtor sipas kritereve t

prmendura, gjegjza karakteristika t cilat duhet ti
posedoj drejtori i shkolls ( maks. 20 pik )
Kontrolli i dokumentacioneve t dorzuara

- Diploma
- Certifikatat prkatse
- Udhzimet etj.
- Rangimi i kandidatve pr drejtor sipas kriter t

prmendura plotsuese, karakteristikat q duhet ti
posedoj drejtori I shkolls ( 20 pik )
Prezantimi i programit punues i shkurtuar :
- Rangimi i kandidatve pr drejtor ( 30 pik )
Intervista:
- Rangimi i kandidatve pr drejtor me kriteret e

prmendura thjesht karakteristika t cilat duhet ti
posedoj drejtori i shkolls (maks. 30 pik )
Kshilli drejtues i shkolls n afat prej 7 ditsh nga biseda e realizuar me kandidatt deri tek prefekti
propozohet nj kandidat pr zgjedhje t drejtorit.
67
Shembull i formularit nga kandidati i zgjedhur drejtor

Prshkrim i biografis profesionale t kandidatit e bashkangjitur CV
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
Prvoj
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
Qllimet e prgjithshme ( kah pedagogjia , menaxhmenti , sjellja me prindrit , me organet qeveritare ,
shkathtsit interpersonale ...)
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
Komentet nga komisioni pr zgjedhjet
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
Profili i ranguar
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
Shkaqet t cilat arsyetojn vendimin n krahasim me kandidatin tjetr ( llogaritim se z tri ose z- nja n
krahasim me kandidatt tjer sht e aft ... , m kompetent ... , ka m tepr dije pr ... , ka m tepr prvoj n
... )
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________________
Komisioni pr zgjedhje
Emri
Funksioni
Nnshkrimi
1.___________________________________________________________________________________
2.___________________________________________________________________________________
3.___________________________________________________________________________________
68
Kshillat pr drejtorin gjat zgjedhjes t arsimtarit t ri

Gjat zgjedhjes s arsimtarit t ri, kshilli drejtues i shkolls, n rolin e vet dhnie sugjerime drejtorit t
shkolls pr kandidat arsimtar duhet pasur parasysh punt si vijojn:
Kush mund t bhet arsimtar n shkoll fillore / t mesme sipas ligjit,
- Arsimimi i larte
- Me provimin e dhn profesional
- Pr arsimtart e lndve profesionale diploma e lmis profesionale dhe provime t dhna nga
pedagogjia metodika dhe psikologjia.
Kompetencat profesionale t arsimtarit
- Dija n lmin t ciln e ligjron kuptim n arsim dhe dituri profesionale,
- Njohja e lnds dhe aplikimi i lnds
- Kompetencat pedagogjike
- Shkathtsit organizative
- Fleksibilitet i hapur kah ndryshimet.
Teknika gjat zgjedhjes t kuadrit arsimor
CV, letr motivuese, diploma, certifikata, letr me rekomandim, intervist, plani i ors, etj.
Antaret e komisionit te konkursit secili ne mnyre individuale i vlerson kandidatet te cilt jan lajmruar
ne konkurs duke i patur parasysh kompetencat dhe kriteret e caktuara me pare dhe te cilat kandidatet duhet tì
ken pr te realizuar punn edukativo-arsimore. Pas ksaj mblidhen te gjitha pikat e antareve te komisionit dhe
komisioni propozon te punsohet ai qe ka me tepr pike. Ne raste kur dy apo me tepr kandidate kane pike te
njjta, ather prparsi ka kandidati i cili ka marr me tepr pike gjate intervists.
69
Shembull i formularit pr arsimtarin qe e rekomandon kshilli i shkolls

Rekomandim pr zgjedhje te arsimtarit te ri
Prshkrimi i kushteve profesionale te kandidatit (CV dhe diploma)
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
Prvoja ne msim
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
Qndrimet e prgjithshme (ndaj pedagogjis,prindrve,aftsive interpersonale)
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
Komentet kryesore te komisionit pr zgjedhje
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
Profili rangues
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
Shkaqet t cilat e arsyetojn vendimin n krahasim me kandidatt e tjera , ( llogarisim se z-vi / z- nja n krahasim me kandidatt
tjer sht e aft ... , m kompetente , m e kompletuar pr ... , ka m tepr dijeni pr ... , ka prvoj m t madhe n ... )
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________________
Komisioni pr zgjedhje
Emri
Funksioni
Nnshkrimi
1.___________________________________________________________________________________
2.___________________________________________________________________________________
3.___________________________________________________________________________________
70
VI. KSHILLI I SHKOLLS DHE FINANSIMI I SHKOLLS

Shkollat publike jan publike sepse marin mjete nga fondet publike,t cilat vijn nga tatimet. Kshilli i
shkolls ka pr obligim q t vrtetoj se fondet publike harxhohen n mnyr efikase dhe t barabart q t
realizohet msimi q opinioni pret dhe krkon.
1. Prej nga vijn mjetet(t hollat)?

-
-
-
-
Buxheti nacional
Komuna
Donacione dhe sponzorime
T ardhurat e shkolls (dhnie me qira,kompani shkollore dhe aktivitete jashtshkollore)
2. Plani financiar dhe raporti

Kshilli i shkolls ia propozon planin financiar vjetor dhe raportin themeluesit t shkolls. Antart e
kshillit t shkolls duhet ti kuptojn proceset buxhetore dhe afatizimet.
Prpilimi i buxhetit
Procesi i prpilimit t buxhetit krkon kyje intensive t kuadrit administrative dhe kshillit t shkolls. Kjo
nnkupton mbledhjet e kuadrit msimor q te konstatohen nevojat.
Hapat pr prpilimin e buxhetit t shkolls :
- Konstatimi i kohs pr prgatitjen e buxhetit
- Shqyrtimi dhe prmirsimi i sistemit ekzistues dhe procesi i prgatitjes t buxhetit
- Identifikimi dhe dhnia e prioriteteve t nevojave arsimore dhe supozimet pr resurset kryesore
3. Prmbajtja e planit vjetor
- Viti pr t cilin kan t bjn t dhnat
- Ndarja e shfrytzuesit t buxhetit
- NSHB e shfrytzuesit t buxhetit
- Lloj i llogaris q ka t bj me shpenzimet e planifikuara
- Partia individuale
- Emri i shfrytzuesit t buxhetit
- Numri i nn programs
- Emri i nn programs
- Prcaktimi i shpenzimeve-Shpenzimet e planifikuara pr do kuartal n korniz t vitit,t ndara n nn
programe dhe paragraft dalse
- Shkoqitje e planit vjetor
71
Formulari pr planin financiar vjetor sipas kuartaleve

Formular pr planin financiar vjetor sipas Kuartaleve pr vitin ______
Ndarja
NShB
Lloji
Indiv
Emri i shfrytzuesit buxhetor
Nr. I nenprog.
Vlerat e planifikuara sipas kuartaleve
Pozicioni I
shpenz.
Emri I programs
Gjithesej
Gjithsejt
Shembuj t planeve financiare pr llogarit: t hyrat vetanake , dotacionet e destinuara, furnizimet

publike
Plani financiar
Pr SH.F. _________________________________________
Pr llogarin e t hyrave vetanake pr 20____vj.
Radh.
1.
Te Hyrat
Te hyra nga pushteti Lokal __ N-1
Konto e te hyrave
Shuma
741112
Gjithsejt
Shpenzimet
Konto e shpenzimeve
Shuma
Programa N- 1
1.
Shpenzimet Komunale
Energjija Elektrike
421
421110
Uji
421240
Shpenzimet e PTT
421320
Materialet
Materiale zyre
423
423110
Pr higjien
423710
Paime dhe inv.i imt
423720
Mirmbajtje rrjedhse
Mirmbajtje e ndrtesave
424
424210
Dizenfektim dhe deratizim
3.
421220
Naft
2.
421120
Druj
424230
Mirmbajtje e pajimeve
5.
72
424430
Shpenzime t kontraktuara
Kontrollat shndetsore
425
425490
Transporti i nxnsve
4.
425760
Shpenzime tjera operative

Vendosje n konvikte
426
426990
Gjithsejt programi N-1
______________20 ___
_______________________________.
Plani financiar
Pr SH.F. ____________________________ pr llogarin
Dodacionet e destinuara pr 20 _______
Radhitja
1.
T hyrat
Konto e te hyrave
T hyra nga komuna_____N-1
Shuma
741112
Gjithsejt
Shpenzimet
Konto e shpenzimeve
Shuma
Programi N-1
1.
Shpenzimet Komunale
421
Energjija Elektrike
Uji
421120
Druj
421220
Naft
421240
Shpenzimet e PTT
2.
421110
421320
Materialet
423
Materiale zyre
Pr higjien
423710
Paime dhe inv.i imt

3.
423110
423720
Mirmbajtje rrjedhse
424
Mirmbajtje e ndrtesave
Dizenfektim dhe deratizim
424230
Mirmbajtje e pajimeve
4.
424210
424430
Shpenzime t kontraktuara
425
Kontrollat shndetsore
Transporti i nxnsve
5.
425490
425760
Shpenzime tjera operative
426
Vendosje n konvikte
426990
Gjithsejt programi N-1

______________20 ____
_______________________________.
73
Plani vjetor pr furnizime publike

Pr vitin 20___ n SHMK_____________________
Nr.
Lnda pr furnizime publike

(marveshtja korniz)
Shifra
Fillimi i
pritur i
procedurs
I.
Furnizime publike pr mallra
1.
Furnizim i materialit t zyrs
2.
Furnizime t mjeteve msimore
3.
Furn. Pr pajisje sportive
4.
Furn.pr mjete higjiene
5.
Furn.pr pajime dhe inv.t imt
6.
Furn.t uniformave
7.
Furn.t mobiljeve
8.
Furn.t paisjeve tjera
9.
Furn.t librave pr biblotek
10.
Furn.t artikujve ushqimor dhe pijeve
11.
Furn.t materialeve tjera
12.
Furn.t materialeve pr rregullim dhe mirmbajtje

II. Furn. publike pr shrbime
1.
Sherbime per ndertim dhe mirmbajtje
2.
Shrbime kontraktuese
3.
Shrbime pr mirmbajtje t hapsirave

gjelbruese
4.
Shrbime pr transport
5.
Shrbime informative
6.
Shrbime tjera
III. Furn. publike t punve
1.
Adaptimi i ndrtesave
2.
Pun ndrtimore
3.
Pun prfundimtare
4.
Pun instaluese
5.
Pun tjera
74
Shuma e
vlersuar e
kontratesmarveshtja
korniz pa TVSH
Lloji i
procedurs
4. Mbledhja e mjeteve
Buxhetet e shkolls jan modest. Kshilli I shkolls mund t llogarit se mbledhja e t hollave mund t
shfrytzohet pr t gjenruar t ardhura plotsuese me qellim qe t sigurohen mundsi me t mira pr msim
qe do t prmirsojn shrbimet e nxnsve n arsim. Mbledhja e t hollave mund t behet prmes aksionve, si
p.sh. shitja e mblsirave ose mbledhja e gazetave. Shkollat gjithashtu mund t shendrrojn ngjarjet dhe ahengjet
n vende ku do t mblidhen t hollat.
Kshilli I shkolls do t jet prgjegjs pr koordinim t aktivittve pr mbledhjen e parave dhe kjo mund
t sjell deri t rritja e afrsis se fondeve pr aktivitt arsimore, krahas atyre qe jan t financuara nga buxheti
shkollore. Kshillat e shkollave mund t formojn Fond pr zhvillimin e shkollave ku drejtori I shkolls mund t sjell
propozime/krkesa pr financimin e aktivittve speciale pedagogjike n suaza t shkolls,krahas programes se
rregullt.
elsi pr mbledhje t suksesshme t mjetve dhe sigurimin e donacionve qndron n at se duhet t
ket qllim t qart t definuar pr mbledhjen e parave. Mbledhja e parave me qllim mund t koncentrohet n
aktivittt n oborrin e shkolls, nvojat msimore, bibliotkn, msimin, resurset pr ekskursion ato jan vetm
disa nga sektort t mundshme. Mund t krijohen edhe aktivitt tjera shfrytzuese pr mbledhjen e parave t cilat
do ta orientonin bashksin e shkolls kah qllimi konkret i lemise n planin pr prmirsimin e shkolls dhe mund
t kyet marrveshje partnresh me biznset lokale ,e gjith kjo me qellim qe t arrihet gjer t qellim I prbashkt
dhe kjo sht prmirsimi I shkolls dhe rezultatve t nxnsve.
Pikat ne vazhdim duhet te ndiqen duke pasur parasysh aktivitetet pr mbledhjen e parave :
1. Parat e mbledhura duhet te shfrytzohen pr te mirn e nxnsve, t prmirsohet kualiteti dhe
rndsia e arsimimit te tyre dhe t kontribuoj n zhvillimin e tyre n qytetar te prgjegjshm
2. Parat e mbledhura duhet ta plotsojn, e jot ta ndryshojn financimin publik ne nevojat pedagogjike
3. Vendime pr aktivitete pr mbledhjen e parave dhe zgjerimin e atyre qe jan te financuara duhet te
sjellin ne konsultim me drejtoret e shkollave, kuadrin,nxnsit dhe prindrit
4. Pjesmarrja ne aktivitetet pr mbledhjen e parave duhet te jet vullnetarisht
5. Skenari i mundshm pr fondin pr zhvillimin e shkolls per aktivitet jashtmsimore
I. Themelimi i fondit pr mjete plotsuese pr projekte rrjedhse ne shkolle .

II. Udhheqje e fondit me mjete, donacione, dhe bashkpunim me projekte prafrsisht me Vetqeverisjen
lokale, APR3, Bankn botrore dhe t tjera
III. Dhnien e llogaris,prgjegjsis dhe informimin e personave t obliguar pr udhheqje me fondin dhe
realizimin e tij n interes t shkolls dhe t bashksis m gjer.
1. Me themelimin e fondit nga ana e kshillit t shkolls, do t udhhiqte trup prej tre antarve:
nga nj antar prej prindrve-prfaqsues n kshillin e shkolls. Nj antar n kshillin e shkolls i
propozuar nga ana e kuadrit arsimor n kshill, dhe nj antar nga kshilli i shkolls i propozuar nga
vetqeverisja lokale ose nga MASH-i, me marrveshje. Kryetar do t ishte njri nga ato me mandate
prej nj viti shkollor.
2. Detyra themelore e fondit do t ishte:
- Mbledhja e materialeve plotsuese dhe mjeteve financiare, udhheqje, ndjekja dhe realizimi I
projekteve n shkoll.
- Organizimi I t gjitha aktiviteteve t nevojshme nga aspekti financiar pr msim m kualitativ n
shkoll:p.sh. ekskursione, msim n natyr, ushqim n shkoll, prmirsimi I kushteve sanitare
dhe higjiens n shkoll, mbledhja e mjeteve nga dhnia e vendit I cili nuk sht n funksion t
shkolls, mbledhja e mjeteve nga dhnia e termeve t lira n sallat e shkolls, mbledhja e ofertave
pr rekonstruksione t ndryshme n baz t donacioneve, projekteve dhe ndjekja e tyre deri n
realizimin e fundit dhe t ngjashm.
3. Kyja aktive e kryetarit t fondit n t gjitha komisionet, projektet, organizimet dhe t ngjashme n
nivelin lokal dhe n nivelin e Ministris APR3 dhe t ngjashme dhe gjith kjo me qllim q t trheq
donacione pr rikonstruksionin e shkolls dhe prmirsimin e kushteve pr msim si dhe zbatimin e
procesit edukativo-arsimor.
75
4. Prgatitja e (kuartaleve) planeve financiare tremujore nga fondi s bashku me kshillin e shkolls,
realizimi dhe dhnia e llogaris pr punn e kryer para kshillit t shkolls
Vrejtje: T gjitha kto propozime jan me qllim q t gjenden burime t reja t mjeteve dhe jo nga
grumbullimi I pagave (shprblyese) ekzistuese dhe t ngjashme, t vrtetuara me ligj I cili funksionon
dhe me t cilin menaxhon drejtori I shkolls.
76
1. Me fillimin e puns s fondit pr zhvillimin e projekteve prmes kshillit t shkolls n shkoll sht i
nevojshm komisioni I formuar paraprakisht nga propozimi I kshillit t shkolls q do ta prpiloj dhe dorzoj deri
te kshilli I shkolls ket
- Parallogarit me shumn e prgjithshme pr vlern e aktivitete ndrtimtare-zejtare t ndara dhe t definuar
n shkoll n periudh prej tre muajve me nj dinamik t definuar t realizimit,ndjekje dhe informim pr
punn e kryer prderisa aktiviteti i njjt sht realizuar.
- T dorzoj informim pr mnyrn se si jan siguruar mjetet dhe t prpiloj plan dhe vazhdimsin pr
harxhimet e tyre pr kuartalin n fjal me specifikime t prpiluara pr pozicionet e kryera .
- T prpilohet dhe t dorzohet lista e prioriteteve p realizim deri te kshilli I shkolls pas propozimit nga
komisioni me ka do t fillonin aktivitetet pr grumbullimin e mjeteve pr t dhnat themelore paraprake
t caktuara pr kuartalin e ardhshm.
Q t realizohen me sukses aktivitetet e lartprmendura komisionit I duhet q t prgatit model formular
me parametra t sakta t futura me pozicion t prcaktuar, synim, vend, aktivitet, veprimtari plotsuese dhe t tjer.
Nga ana e kshillit t shkolls n at mnyr komisioni pr furnizime publike n shkoll do t kishte t dhna
t sakta krahas procesit n mbledhjen e ofertave n suaza t ndryshme me ka do t rit edhe besueshmria
dhe sinqeriteti kah ofruesit e ndryshm me ka do t rihej interesi pr investim npr shkolla n principin pr
partnritt privat publike krahas dispozitave ligjore pozitive ekzistues n shtetin ton dhe n at mnyr do t
ritj edhe sasia e mjeteve t nevojshme pr realizimin e prioriteteve paraprake t vrtetuara pa mos u prek llogaria
limituare e buxhetit pr investime t vazhdueshme n mirmbajtjen e shkolls, a njherit do t prmirsohen
kushtet kualitative pr realizim t suksesshm n procesin edukativo-arsimor.
2. Aktiviteti i dyt i komisionit do t ishte edhe:
- Prpilimi I raportit te kuartalit pr te ardhurat plotsuese te siguruara qe jan realizuar nga lobimi neper
institucionet e sistemit te donacioneve private nga ekonomia, organizata ndrkombtare dhe te ngjashme
qe domethn fillimin e mire ne krijimin e politikes pr aktivitete investitor nga ana e kshillit te shkolls
ne periudh qe do te zgjate tre muaj dhe te ngjashme
3. Veprimi I trete
- Prpilimi dhe dorzimi tek kshilli i shkolls nga komisioni pr raportin financiar tre mujor pr at qe
sht kryer prmes numrave dhe dorzimi i planit te aktiviteteve pr kuartalin e ardhshm gjithashtu i
shprehur me numra.
Me qellim qe t prmirsohet zhvillimi shkolls ,krahas prkrahjes se qeveris, kshilli i shkolls formon
fond t veant pr zhvillimin e shkolls. Ky fond do t jet rezultat i aksioneve pr mbledhjen e t hollave t
organizuara nga kshilli pr ngjarje t veanta publike si dhe rezultat I kontakteve t arritura t firmave privat
dhe individuale. Ky fond pr zhvillimin e shkolls sht dedikuar pr projekte t cilat kan t bjn me aktivitete
jasht msimore, njkohsisht rritjen e prkrahjes t prindrit, qeveris dhe bashksis se biznesit pr aktivitete t
veanta t organizuara n shkolle pr t mirn e nxnsve.
Pr ket qellim duhet t hapet llogari e veant n bank nga ana e kshillit t shkolls. Individt e vetm t
cilt do t ken t drejt pr nnshkrim t llogaris do t jen t autorizuar persona nga kshilli i shkolls (kryetar i
KSH dhe kryetar i Komisionit pr pyetje financiare). Fondi pr zhvillim t shkolls duhet t funksionoj nn dispozita
t veanta t rregulluara me Statutin e shkolls.

N ndihm vijon nj prmbledhje rregullash pr Fondin pr zhvillim t shkolls
Fondi pr zhvillim t shkolls(FZHSH)duhet t ket llogari t veant nn emr juridik
Dy persona do t ken t drejt pr nnshkrim t llogaris t FZHSH. Njri nga ato do t jet Kryetar i
kshillit t shkolls kurse tjetri Kryetar i Komisionit pr pyetje financiare.
Kta dy persona do t llogariten si prgjegjs para kshillit t shkolls dhe para pushtetit lokal pr udhheqje
t qart dhe transparent me llogarin. Kshilli i shkolls do t funksionoj si Bord i kreditorve t mjeteve t FZHSH.
mjetet n FZHSH duhet t jen vetm pr zhvillim t shkolls n sfern pedagogjike, duke i kyur t gjitha
investimet n infrastrukturn ose n cilndo qoft lmi tjetr e cila nuk sht direkt e lidhur me prmirsimin e
sfers pedagogjike.
N mnyr plotsuese t prkrahjes t burimeve rregulluare financiare (buxhete rregulluare nacionale dhe
lokale, buxhete qllimore pr prkrahje t projekteve speciale etj.) lmit t FZHSH pr investime do t jen:
Mjete ndihmse msimore
Aktivitete t veanta pr msim
Materiale pr rekreacion
Aktivitete t veanta pr prkrahje nga prindrit pr punn e fmijve t tyre n shkoll
Prkrahje e veant pr fmijt me nevoja t veanta
Prkrahje e veant pr fmijt me t arritura t dobta
Prkrahje e veant pr fmijt me t arritura t larta
Bordi I kreditorve t FZHSH do t funksionoj sipas procesit n vijim:
1. do vit shum e caktuar e parave do t jet e ndar pr zhvillim t shkolls(jo m shum se nj prqindje
e caktuar nga mjetet n dispozicion)
2. Kshilli I shkolls do ta njoftoj drejtorin e shkolls pr shumn q sht n dispozicion
3. Drejtori I shkolls,duke I ndjekur konsultimet me t gjith t kyurit,do t sjell propozim pr prdorim t
fondeve q disponon.
4. Propozimi do t jet I lidhur me vizionin e shkolls dhe me planet e gjysmvjetorit dhe vjetore.
5. Propozimi ka t bj me beneficionet e investimeve t propozuara (aktiviteteve)prfitimeve e tjer
6. Propozimi duhet t ky edhe tregues t suksesit t aktiviteteve t propozuara. Nse behet fjal pr
prfitime,propozimi duhet t nnkuptoj edhe prdorimin e pritur t njjtave.
7. Krahas arsyetimit t rregullt pr prmbajtjen e FZHSH propozimi duhet t nnkuptoj edhe buxhet
t detajizuar e m s paku tri oferta pr shrbimet e krkuara. Rekomandimi I ranguar pr ofruesin e
dshiruar t shrbimeve(material,bazuar n mim 40% dhe kualitet t shrbimit 60%).
8. Kshilli I shkolls do t pranoj propozimin,jo m gjat se dy jav para fillimit t vitit shkollor
9. Kshilli I shkolls do ta miratoj propozimin duke e prcjell prparimin e kontratave mes kshillit dhe drejtorit
jo m gjat se nj muaj pas fillimit t vitit shkollor.
10. Kshilli I shkolls ka t drejte t refuzoj propozimin pr kontrat mes drejtorit dhe kshillit,nse kshilli
mendon se investimi nuk prputhet me qllimet dhe interesat e FZHSH.
11. Drejtori duhet t informoj kshillin e shkolls pr prdorimin e fondeve si dhe mbikqyrjen dhe evaluimin
e aktiviteteve financiare nga FZHSH.
12. Kreditort e FZHSH do t ken t drejt n suspendim t fardo prkrahjeje financiare t investimeve
t financuara\aktivitetet e FZHSH ,n qoft se egzistojn informata t paknaqura n lidhje me fondet,
parregullsia n furnizime dhe implementim jo I drejt.
77
Formular pr propozim deri te FZHSH

Emri i shkolls
Fondi pr zhvillim t shkolls
Viti shkollor 20__\20__
Propozim pr prkrahje t FZHSH.
Data:
Emri i drejtorit
1. Prshkrim i prkrahjes s krkuar
1.1 Prfitime\aktivitet (rretho)
1.2 Prshkrim i mjeteve \aktivitetit
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
1.3. Prdorimi i pritur i mjeteve ose data dhe kohzgjatje t aktiviteteve t pritura
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
2. Qllimet e prfitimeve t propozuara dhe aktiviteteve
___________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
____________________________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
3. Korrelacioni mes mjeteve aktiviteteve dhe planit pr zhvillimin e shkolls
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
4. Metoda e propozuar pr mbikqyrje dhe evaluim t prdorimit t mjeteve \aktiviteteve
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________________________
5. Shpenzimet(aneks I buxhetit dhe mimet).
6. Shpenzimet rrjedhse nga FZHSH pr kt vit.
____________________________
Nnshkrimi I drejtorit
7. Pr prdorimin e FZHSH
E lejuar
krkes pr prmirsim
E refuzuar
8. Arsyetimi I vendimit(rretho arsyen).
78
-
-
-
-
-
-
-
-
Plotsisht n pajtim me qllimet e shkolls

Propozim i lart kualitativ I cili sht n pajtueshmri me planin rrjedhs t zhvillimit t shkolls
Nuk ka krahasim t mjaftueshm me qllimet e shkolls
Jan t nevojshme prmirsime n detaje,plane dhe krahasimet me qllime te shkolls
Aspak nuk prputhet me qllimet dhe planet e shkolls
Propozim me kualitet t dobt
Nuk sht n pajtueshmri me planin rrjedhs pr zhvillim
Tjera
_________________________________________
Nnshkrim nga kryetari I kshillit
_________________________________________
Data e sjelljes s vendimit:
VII. KOMUNIKIMI
1. Komunikimi-els pr ndrtimin e partneriteteve
Komunikimi sht faktor themelor pr aplikimin e partneritetit n shkolln prkatse, si edhe pr partnert
e jashtm ashtu edhe pr palt e interesuara. shtje elementare sht kyja m e madhe dhe ndikimin e prindrve
n drejtim t arsimimit t fmijve t tyre.
Pr kshillin e shkolls komunikimi paraqet dgjueshmrin dhe informimin. Q t jesh prfaqsues i
prindrve ose i ndonj bashksie tjetr shkollore, me rndsi sht q kshilli t przgjedh mnyra pr ta ndjer
pulsin e bashksis shkollore, dhe t sigurohet se dshirat, qllimet dhe aspiratat q i kultivon bashksia ndaj
shkolls, artikulohen prmes kshillit t shkolls. Gjithashtu, i rndsishm sht roli i kshillit t shkolls me
sjelljen e vendimeve, kshillimit t drejtorit pr shtje q lidhen me shkolln, strategjit q i shfrytzojn pr
prmirsimin e klims dhe kulturs s prgjithshme n shkoll, si dhe mbshtetjes permanent t drejtorit, kuadrit
msimor dhe nxnsve-e gjith kjo e rishprndan me bashksin.
Komunikimi transparent dhe i qart sht els gjat prpjekjes pr t gjith t ndjehen si pjes e bashksis
shkollore. Kshilli i shkolls, mund t implementoj mnyra t ndryshme pr dgjueshmri dhe njoftim t bashksis,
t cilat do t jen n interes t dokujt.
2. Plani pr komunikim
vijon:
Q t komunikohet me sukses duhet t prgatitet plan pr komunikim me ka duhet t meret parasysh si

Publiku me t ciln duhet t komunikoni
Situata t cilat krkojn konsultime t thella n relacionin shkolla-bashksia,
Strategjit e ndryshme komunikuese dhe proceset t cilat t prdoren
Individi e ngarkuar (angazhuar) pr zhvillimin e planit
Kornizat kohore,
Mnyra e zgjedhjes s efekteve reverzibile (kthyese t bashksis).
Gjat przgjedhjes s strategjive pr komunikim,kshilli i shkolles duhet ta merr parasysh efektivitetin

dhe prshtatshmrin e mnyrs s komunikimit me prindr q kan prapavi t ndryshme dhe t popullats q e
prbjn bashksin. Pr shembull,pr ti ndihmuar nj grup t caktuar t interesit tek e cila doni t arrini,mund t
filloni t bni pyetjet n vijim;
Kush duhet ta dij kt?
Cilat grupe t bashksis duhet t informohen?
Me cilat tashm komunikojm?
A i prfshin shkolla t gjitha aktivitetet q duhet ti prfshij?
Ndaj cilave organizata duhet t orientohemi?
Pastaj,mund t vendosim qka konkretisht doni t thoni,duke i br pyetjet vijuese:
Cka duhet t dij grupi i interesit?
Cka kemi thn deri tani?
A thua q ajo tani duhet ta prcjellim sht e prshtatshme pr grupin e interesit?
Hapat pr pregaditjen e planit pr komunikim:
Q ta vrtetoni kt...
Prbajtja
Shkaqet pse duhet t publikohet prmbajtja
Mjetet pr publikim
Shtroni pyetjet rrjedhse...

Cka duhet t publikohet
Pse publikohet
Si do t publikohet
Procesi i publikimit:dizajni,zhvillimi,vlersimi
Kush do ta plotsoj,bart dhe vlersoj efktshmrin e do

njrs pik ve e ve.
79
Selektimi i grupit qllimor
Kujt do ti ndahen pikat
Afati kohor
Kur do t realizohet informimi
Vlera-efektiviteti i informimit
- si sht efekti i informimit?

- pika e caktuar a arriti tek grupi qllimor?
- a ishte i kjart dhe preciz?
- far informatash kthyese erdhn nga grupi?
-mund t realizoni hulumtimin me telefon, me shkrim, me z
t pranoni informat nga reagimi i grupit qllimor?
3. Komunikimi i brenshm dhe i jashtm

Komunikimi i brendshm dhe i jashtm n kshillin e shkolls zhvillohet n mes ktyre subjekteve /faktorve/
institucioneve:
- Kryetari i keshillit t shkolls dhe antar
- Kshilli i shkolls dhe drejtori i shkolls
- Kshilli i shkolls dhe arsimtart
- Kshilli i shkolls dhe kshilli i prindrve
- Kshilli i shkolls dhe i nxnsve
- Kshilli i shkolls dhe pushteti arsimor lokal
- Kshilli i shkolls dhe pushteti arsimor qndror
- Kshilli i shkolls dhe mediumet
Pr realizimin e ktij komunikimi do tju ndihmojn shkathtsit si vijojn:
- Aftsia pr t degjuar
- Diskutimi publik efektiv
- Komunikimi direkt ( online)
4. Mbledhjet-prgaditjet dhe udhheqja

Mbledhjet jan mnyra e funksionimit t kshillit t shkolls. Detyra pr prpilimin e agjends pr mbledhje
i takon kryesuesit te mbledhjes ose ne rastin konkret kryetarit te kshillit.
Hapat pr prgatitjen e mbledhjeve:
- T prgatitt orar pr mbledhje pr tr vitin shkollor;
- Lokal pr mbledhje - ne shkolle, duhet te pergatitet ashtu qe ti trimron pjesmarrsit dhe
njekohesisht tu mundeson pjesemarresve te shihen njeri me tjetrin gjate bisedes rreth
problemeve.
- Perpilimi i agjendes agjenda e perpiluar mire dhe me kujdes eshte qelesi per mbledhje te
suksseshme. Agjenda e mire tregon se per cka deshironi te diskutoni dhe me cfare rnditje.
Duhet te percaktohet nje kornize kohore e cila do te mundeson diskutim per te gjitha pikat e
agjendes. Pikat e agjendes duhet ti shprehin prioritetet e keshillit te shkolles, te cilat ne menyren
e vehte duhet ta shprehin kujdesin dhe interesat e bashkesise se shkolles.
80
Mbledhjet efektive - Antart e kshillit t shkolls duhet t ken mundsi t diskutojn pr do pike t
agjends. N prgjithsi kryesuesi i mbledhjes sht prgjegjs pr lehtsimin e procesit. Mbledhjet jan m t
suksesshme dhe m produktive kur antart e kshillit dgjojn dhe prezantojn idet e tyre n mnyre efektive.
elsi i t kuptuarit sht t dgjuarit dhe t kuptuarit se ka t tjert dshirojn t tregojn. Barriera kryesore n
komunikimin efektiv sht vlersimi i asaj q nuk dgjojn t tjert.
Si t dgjoni dhe t kuptoni realisht se ka t tjert tregojn:

- Prkushtoni kujdesej personit q flet
- Mendoni pr at qe flet dhe merrni shnim nse mundeni se ato do tju ndihmojn
- Parashtroni pyetje ose parafrazoni pr ti qartsuar punt.
Mbledhja llogaritt e suksesshme dhe efektive n qoft se t gjith antart mendojn se:
-
-
-
-
-
-
-
-
Mbledhja ka qllim,
Kan ndjenjn se dika sht arritur,
Kan kontribuar gjat diskutimit,
Jan vlersuar nga t tjert,
Jan prodhuar ide,alternativa dhe zgjedhje,
Mund t ndajn qndrime t ndryshme,
Kan ndikuar,
Kan dshiruar q prsri t punojn s bashku.
Metodat pr stimulimin e diskutimit:

- Mbledhja ka qllim ,
- Iniciativa e kryesuesit. Fton t pranishmit n diskutim,dhe t gjith ata q dshirojn t marin fjaln
kan mundsi,me koh t caktuar pr secilin diskutant.
- iftt .Antart ndahen n ifte me zgjedhje t rastit,pr t biseduar pr ca probleme dhe pastaj ia
lajmrojn grupit.
- Qarkullimi rreth tavolins. Kryesori nxit t gjith q jan rreth tavolins t flasin pr ndonj problem(nse
dshirojn),me koh t kufizuar pr secilin q don t flet.
- Qetsia absolut. Antar t kshillit t shkolls u epet koh e caktuar t mendojn,t lexojn ose t
marin shnime,n lidhje me temn pr t ciln flitet.
Metoda pr gjenerim t ideve:
- Brainstorming
- Qarkullimi rreth tavolins
- Regjistrimi i ideve etj(metoda pr lehtsimin e sjelljes s vendimeve)
Roli i kryesuesit
Roli i kryesuesit n maksimizimin e efikasitetit t mbledhjeve sht e domethnies qensore:ja disa kshilla
plotsuese pr ata q udhheqin mbledhjen e kshillit t shkolls:
- Nisni dhe mbaroni do mbledhje n kohn e caktuar,
- Nxitni regjistrimet e shnimeve,por t njjt,le t jen t shkurta,
- Prezantoni mysafirt n qoft se ka,
- S bashku me antart e kshillit t shkolls shqyrtoni prsri agjendn. Cekni se ka duhet t
arrihet,
- Rrethakoni vendin dhe fokusoni prioritetet,
- Mundohuni t mbeteni neutral dhe gjeni mnyra alternative pr zgjedhje t problemeve ose pr sjellje
t vendimeve.
- Nxitni sjelljen e vendimeve ndrmjet konsensusit,
- Kontrolloni t gjith antart e kshillit t shkolls a kan kuptim t njjt mbi gjith vendimet,
- Antarve t kshillit t shkolls rikujtoni kohn dhe vendin e mbledhjes s ardhshme,
- Koh pas kohe kontribuoni pr efikasitetin e mbledhjes,
81
Mbledhjet q kan rezultate

Mbledhjet mund t jen t mrzitshme,ose mund t jen interesant dhe produktive. do njeri nga n
mer pjes n mbledhjet ku vetm ka menduar: kur do t kryhet kjo?. Mbledhja sht vend ku pjesmarrsit dhe
personeli do t vlersojn menjher se udhheqsi i mbledhjes, ka prcaktuar vlerat e respektit njerzor.
Pasi ju e thirrni mbledhje, po ashtu jeni edhe prgjegjs edhe pr at se si dika ndodh, jo vetm t ndodh.
Ekziston prmbajtje dhe proces n mbledhje. Atmosfera dhe fryma e mbledhjes mund t matt me shkalln e
vlersimit t cilat lvizin prej t paprgjegjshmit deri tek i prgjegjshmi.
Cili sht elsi pr t udhhequr mbledhje t prgjegjshme t cilt japin rezultate?
Duhet t dini qllimet tuaja::prgatitni agjendn s bashku me t tjert t cilt do t jen n mbledhje.
Shprndani agjendn tuaj pjesmarrse m hert, dhe krkoni nga ata t kontribuojn pr mbledhjen.
Bhuni fleksibil rreth pranimit t propozimeve pr agjendn q rrin n momentin e fundit.
Rrethina: siguroheni se lokali ku do t mbahet mbledhja sht i pastr dhe i rregulluar. Lngjet freskuese
jan mnyr t shrbeni pjesmarrsit dhe ti kontribuoni atmosfers s mir.
Kryesuesi rutinor-mnyra me t ciln njerzit fitojn fuqi: ai q thrret mbledhjen nuk sht i obliguar t
njjtn ta udhheq. Rutinimi i kryesuesit sht mnyr e mir pr besim dhe fuqi.
Duke ju dshiruar mir se ardhje pjesmarrsve: n fillim t mbledhjes, falnderohuni pjesmarrsve pr
prezencn e tyre. Shprehni falnderim pr kohn e ndar t tyre. Informoni pr agjendn dhe kohzgjatjen
e mbledhjes.
Parashtroni rregullat e mbledhjes: renditja e atyre q do ta flasin. A do t jet me ngritje t dors mara e
fjals? Lutni pjesmarrsit ti kyin telefonat.
Pyetni pjesmarrsit e qet: disa prej tyre jan t qet. N qoft se i pyetni se si ata mendojn uleni
prshtypjen se kontributi i tyre sht i rndsishm.
Krkoni konsensenzus,votoni vetm kur sht e nevojshme: bindja sht mnyra m e mir, por, kur
nuk arrihet koncenzus duhet t vazhdohet m tutje, mund ti zgjidhni problemet me votim. N qoft se
dshironi t udhheqin mbledhjen n kt mnyr pregaditni njerzit kur do ti sqaroni rregullat.
Rrethakoni vendimin,prsritni ka sht vendosur: n fund t do pike t agjends, qart tregoni se
ka sht vendosur, dhe sqaroni se ka duhet t arrihet si rezultat i vendimit.
Pas mbledhjes ndani rezyme t vendimeve: me kt, t pranishmit do ta din se ka sht vendosur.
Siguroni vazhdimsi: sigurohuni se mendimet do t realizohen. Mund t angazhoni njerz pr do pik t
rendit t dits. Niseni mbledhjen e ardhshme me raport pr progresin e vendimeve t sjellura nga mbledhja
e ardhshme.
Siguroni informata kthyese(fidbek). N fund t mbledhjes, ndani disa minuta dhe krkoni informata
kthyese nga pjesmarrsit pr cilsin e mbledhjes.
82
Falnderohuni pr pjesmarrjen: Pjesmarrsit kan ndar koh dhe energji. Falnderohuni pr

vmendjen
Shembull pr ftes n mbledhje

Shkolla ______________
Komuna _______________
Tlefoni ________________
N _____________________
Antar-mysafir _____________
Kush e thirr mbledhjen
FTS
Ju ftojm n mbledhje n ____________________________ e cila do t mbahet
m ___________________ n_________________ n lokalet e _____________
rruga ______________________________ Me fillim n orn ________________.
Kujt i drgohet ftsa
RENDI I DITS
1.__________________________
2.__________________________
3.__________________________
Ku dhe kur mbahet

mbledhja
Ju lusim t merrni pjes n mbledhje, ndrsa pr pengesat eventuale ju lusim

paraqituni n tlefonin _________.
Rendi i dits s mbledhjes

Matriale dhe kohzgjatja
e parapar e mbledhjes
Matriali gjendet n shtojcn e ftss.

Parashikohet q mbledhja t zgjas nj or.
Kryetar i KSH
____________________
____________________
Nnshkrimi
Shembull i procesverbalit t Kshillit shkollor

Emri i shkolls ________________________________
PROCESVERBALI nr. ______
Pr mbledhjen e mbajtur n _____________________ m dat __________________. me fillim n orn _________
Numri i antarve ______________________________________________
Ata q mungojn me arsye (emri dhe mbiemri) ____________________________________
Ata q mungojn pa arsye (emri dhe mbiemri) ___________________________________
Prezantuesit e tjer (emri dhe funksioni ____________________________
Udhheqsi i mbledhjes _________________________________________________
Mbajtsi i procesverbalit _________________________________________________________
Rendi i dits:
1. Analiz e prfundimeve dhe vendimeve t mbledhjes s kaluar
2. ___________________________________________________________________
3. ___________________________________________________________________
Rrjedha e diskutimit t pjesmarrsve:
) Miratimi i formulimeve t prfundimeve dhe vendimeve t mbledhjes s kaluar
B) Pasqyr e prfundimeve dhe vendimeve t marra t mbledhjes s kaluar, prfundime dhe vendime t parealizuara dhe
bartsit e tyre.
83
Udhheqs _______________________________________________________________
N diskutim morn pjes : ______________________________________________
Qndrime _____________________________________________________________
Vrejtje dhe propozime _________________________________________________
Prfundime dhe propozime _________________________________________________
Barts dhe afat ____________________________________________________
Mbledhja prfundoi n orn __________ viti _______________
Mbajtsi i procesverbalit ____________________________
Procesverbalin e verifikoi ________________________
Kryetari,____________________________
5. Ballafaqimi me krizat

Roli i Kshillit shkollor n udhheqjen e krizave n shkolla

N literaturn psikologjike, prkufizime m t shpeshta t nocionit kriz jan:
- rregullimi i ekuilibrit ndrmjet nevojave njerzore dhe mundsive (i mekanizmave) pr plotsimin
e tyre;
- Tejkalimi i potencialeve njerzore pr adaptim n ballafaqimin me situatn e re t krijuar.
- Paaftsia e individit, q ti prshtatt ndryshimit (n vetvete apo n mjedisin) dhe ta pranoj si t
mundshme.
Kriza psikologjike hetohet nprmjet t karakteristikave t saj n vijim:
- Ajo prfaqson prvoj individuale t ndryshimeve t mdha t papritura n jetn e njeriut;
- Prher, do t thot n mnyr subjektive, prjetim q varet nga prvoja e mhershme, nga
momenti aktual dhe nga karakteristikat personale jetsore dhe stili kognitiv dhe
- paraqet kthes n jetn e njeriut.
Rndom krizat ndahen n:
- zhvillimore dhe t rastit, si dhe
- individuale dhe masovike.
84
N shkolla jan t pranishme katr lloje krizash. Prkrahja dhe ndihma e arsimtarve dhe e bashkpuntorve
npr shkolla, sht pjes nga puna e tyre e rregullt dhe tretmani, t cilin ata ua ofrojn nxnsve n ballafaqimin
me krizat, q jan pasoja t ndryshimeve zhvillimore. Krizat e rastit dhe ato masovike shkaktojn ndryshime n m
shum nivele dhe doemos krkojn prfshirjen e t gjitha subjekteve, t cilat marrin pjes n jetn shkollore dhe
posarisht t Kshillit shkollor, si trup prgjegjs pr udhheqje me shkolln.
Ekzistojn shum situata t ndryshme t krizs, t cilat e dmtojn shkolln si: prishja kronike n sigurin
e shkolls, fatkeqsit e trafikut, epidemit, dukurit e ndryshme t fatkeqsive elementare, si: vdekje t nxnsit /
nxnsve apo t arsimtarit / arsimtarve, konflikte ndr grupore dhe t ngjashme. Ekzistojn situata n reaksionet
e rndomta, ndihm dhe vet ndihm t antarve t bashksis shkollore, t jen t mjaftueshme pr tejkalimin
e problemeve dhe pr normalizimin e shpejt t gjendjes. Ather bhet i domosdoshm zbatimi i intervenimit t
krizs n kuptimin m t gjer t fjals, qllimi i s cils sht q t sigurohet ndihm e drejtprdrejt, q t vij
deri t normalizimi i situats dhe t minimizohen dhe t shteren efektet e shkaktimit t krizs.N kushte t tilla, roli i
antarve t kshillit shkollor, mund t jet i shumfisht. Si prfaqsues t vullnetit t bashksis, prej ku i marrin
autorizimet dhe fuqin, dhe si njerz nga profesionet e ndryshme dhe kompetencat personale, mund dhe duhet t
ofrojn nj spektr t gjer t zgjidhjeve me prgjegjsi, sipas krkesave dhe situats n gjendje krize.
Parakusht i rndsishm, pr pjesmarrje n aksionet e shkolls n mnyr efikase t drejt, dhe me

koh, pr tejkalimin e gjendjeve t jashtzakonshme sht veprimi sipas strategjis s prgatitur q m par pr
intervenime n situata krize.
Kjo strategji sht e nevojshme q ti prmbaj kto element dhe karakteristika:
1. Prej m par t ket t prgatitur plan krize :
praktik;
t kontrolluar;
mir t artikuluar.
2. Plani i krizs duhet t ndihmoj n realizimin e qllimit t intervenimit n kriz, t cilat jan:
Zvoglimi i tensionimit t prgjithshm ( paqartsi)
Marrja e kontrollit mbi situatn;
Prgatitje pr gjendjen e vazhduar t krizs.
N drejtim t zvoglimit t tensionimit t gjendjes s prgjithshme posarisht jan t dobishme qllimet dhe
sjelljet n vijim: informimi i trsishm (pr shkaqet, procesin, reaksionet etj), ndrrimi i prvojave vetanake i fakteve,
mendimeve, reaksione ndrmjet arsimtarve dhe nxnsve), toleranca e dallimeve n reaksionet e mnyrave t
zgjidhjes s situats, marrdhnie aktive t ngjarjeve jetsore (intensiteti i zvogluar), por t vazhdohen planifikimet
dhe obligimet), gjetje t aktiviteteve pr relaksim, shoqrim t gjith antarve t bashksis shkollore.
Pr realizimin e qllimit t dyt, marrjen e kontrollit, sht e nevojshme udhheqje kompetent, plan t
aprovuar dhe t pranuar pr pun n situata krize (me prcaktime t qarta t roleve dhe detyrave), ekzistim t
puns ekipore, pjesmarrje dhe respektim t do antari dhe lidhshmri n m shum nivele (bashksi shkollore,
familje, bashksi lokale, institucionet e sistemit etj.).
Njra nga parashikimet m t rndsishme pr aftsimin e shkolls pr ballafaqim me krizat e vazhdueshme
apo kriza t prsritura sht ekzistimi i ekipit t formuar q m par.
3. Ekipi i krizs i prbr nga antart e kshillit t shkolls ( n prbrje m t gjer mund t
prfshij antar tjer nga shkolla edhe jasht saj) e cila prmban karakteristikat:
Antart njihen ndrmjet veti dhe ekziston sistem i verifikuar pr funksionim (qasje t drejt t problemit,
prvoj me planifikime, prcjellje spontan etj.);
Antart e njohin strukturn e t punsuarve n shkoll dhe potencialin e tyre pr orientim t drejt t
energjis drejt zgjidhjes s problemit;
Antart i njohin nxnsit dhe specifikat e problemeve t tyre;
Antart i njohin kapacitetet infrastrukturore dhe pajisjet teknike t shkolls.
4. Plani operativ pr aksion t ekipit t krizs
Ekipi i krizs vepron sipas disa procedurave t paramenduara dhe aktiviteteve, t cilat jan t lejuara
nga bashksia lokale, udhheqsi shkollore dhe personali, si dhe nga ana e kshillit t prindrve.
Komunikimi ndrmjet antarve t ekipit t krizs me kshillin e shkolls, me opinionin shkollor dhe t
jashtm zhvillohet sipas nj strategjie t prpunuar komunikimi n kohn e krizs;
Ekziston plan fillestar me qllime konkret pr tejkalimin e shokut t par t shkaktuar nga ndonj
ngjarje krize.
85
5. shtje t prpunuara komunikimi

Sistemi teknik i komunikimit n godinn e shkolls paraqet element t rndsishm n kushte krize.
- Telefona;
- Radiolidhje;
- Lidhje kompjuterike;
- Sisteme zri;
- Sisteme me kartela me ngjyra, me kuptim t ndryshm pr situata t ndryshme krize.
6. Informimi i antarve t ekipit t krizs, pr karakteristikat personale, reaksionet dhe prkufizimet
gjat kohs s krizs:
Njohja e prjetimeve personale n situata t krizs;
Shqyrtimi i reaksioneve normale pasojat e krizs;
Reagimi efikas, shfrytzim n mnyr konstruktive pr ballafaqim me krizn;
Prgatitje pr dhnie t mundit dhe energjis pr nj koh m t gjat;
Interesim t vrtet, motivim;
iltrsi dhe prgatitje pr ballafaqim me nevojat e imponuara personale:
- Nevoja pr t qen hero;
- Nevoja pr kontrollim;
- Vshtirsi pr ta duruar dhembjen e huaj, fatkeqsin;
- Marrja e prgjegjsis s teprt;
- Mosprshtatje pr konsultim me t tjert;
- Mosprshtatje pr t qen n rol dytsor;
- Nevoj pr perfekcionizm.
7. Respektimi i parimeve t puns ekipore nga ana e antarve t ekipit t krizs.
Kuptimi dhe respekti pr secilin antar t ekipit;
Prkrahja e ndrsjell e antarve gjat intervenimit t krizs;
Zhvillimi i ndjenjs s puns ekipore;
Prcaktimi i roleve pr do antar t ekipit;
Klima pozitive, lvdata t ndrsjella dhe prkrahje pr suksesin;
86
Ndarja e roleve dhe detyrave sht hapi i par n krijimin e stratgjis pr intrvenime n kriz n
shkoll:
Ekipi i krizs
Koordinatori kryesor i ekipit t krizs (sipas mundsis ky rol duhet ti ipet kryetarit t kshillit shkollor)
Karaktristikat prsonale
Aftsi pr organizim dhe sjellja e vendimeve n kusht t krizs;
Autoritet gjat sjelljes s vendimeve strategjike;
Aftsi pr vnien e kontaktit t shpejt dhe komunikim me administratn dhe udhheqsin e shkolls dhe
t institucioneve kompetent ku bn pjes shkolla.
Aktivitt para krizs
Marrja e prgjegjsis pr vendosje, pr koordinimin dhe sqarimin e detyrave dhe obligimeve t secilit
antar t kshillit;
Vendosja e lidhjeve t komunikimit dhe e strategjis pr bashkpunim me institucionet kompetent (n
nivel lokal dhe shtetror) dhe me ekipet e krizs nga jasht, t cilat do t mund t ftohen;
Verifikimi i informatave, t cilat do t shprndahen n kushte t krizs;
Konvokim i mbledhjeve me ekipin e krizs, n t cilin do t shqyrtohen dhe verifikohen aktivitetet e
mundshme n rast krize;
Emrimi i zvendsit n rast mungese.
87
Aktivitt gjat krizs

Informimi i antarve t ekipit pr krizn e paraqitur;
Sjellja e vendimeve pr ndryshimin e orarit t shkolls, sigurimi i godins, drgimi i vendimeve dhe
direktivave;
Komunikim me administratn shkollore, institucione, ekipe t jashtme t krizs;
Koordinimi i antarve t ekipit t krizs;
Sjellja e vendimeve sipas zhvillimit t ngjarjeve;
Mundsimi pr mbledhje t ekipit n intervale t caktuara, prderisa zgjat kriza, mbledhje pr prkrahje t
ndrsjell dhe kmbimi i informatave ndrmjet antarve;
Prpilimi i proceseve n numr m t madh mbi at se ka sht br, dhe cilat jan informatat relevant
t kapshme pr rastin.
Aktivitt pas krizs
T sigurohet prkrahje e vazhdueshme dhe ndihm pr personalin shkollor.
6. Preventiva nga konfliktt dhe zgjidhjet

1. Kshillat shkollore rregullator t raportve t mira n shkoll
Kshillat e shkolls jan pjesmarrs aktiv n krijimin dhe mbajtjen e klims se siguris shkollore. Ata luajn
rolin e mekanizmit kontrollues dhe pothuajse doher jan n rrjedh me gjendjet konflikti n shkoll. Por, pr t
marr qndrim t drejt (korrekt) dhe t kontribuojn n zgjidhjen e tyre sht e nevojshme ta njohin potencialin
e kolektivit (fuqin) pr konstruktivitt dhe orientim pozitiv t energjis drejt zgjidhjes dhe t veprojn sipas planit
pr intervenim n kriz.
Antart e kshillit t shkolls duhet t vlersojn:
A sht e gatshme shkolla q t ballafaqohet me konfliktet?
A e shohin konfliktin si nxitje t fort pr pjekuri dhe ndryshim?
A zbaton shkolla politik pr ballafaqim konstruktiv me konfliktet?
Konfliktet jan pjes prbrse e jets dhe puns s njerzve dhe dukuri e shpesht n praktikn shkollore.
Aktivitet ndrmjet palve kundrshtuese (nxns, prindr, udhheqsi, msimdhns) jan me intnsitete t
ndryshme nga indiferenca pasive prmes mospajtimit t hapur, e gjer tek grindjet, sabotimet dhe format e ndryshme
t dhuns.
Pr antart e shkolls me rendsi sht:
Q t mund ta kuptojn dhe identifikojn sjelljen q e ndrmerr njra pal nga konflikti, me qllim
(synim) q ti kundrvihet ose ti pengoj aktivittt e pals tjetr
T njohin (din) pozicionin e t dyja palve.T orientojn vmendjen kah intresat,t kuptojn sjelljen
dhe t kontribuojn pr qartsimin nutral dhe nxitjen drejt konstruktivittit
Rroli themelor i kshillit t shkolls sht q t mos lejohet eskalim i konfliktit me prfundim
negativ,prkundrazi t nxitt hapja e problemit n koh t duhur si hap i par pr prfundim pozitiv t tij.
Antart e kshillit t shkolls duhet t diskutojn n mnyr t hapur pr gjendjet konfliktuale n shkoll
duke mos mbrojtur interesat e asnjrs pal t involvuar n konfliktet
88
2. Reagimet, karaktristikat dhe pasojat nga konflikti

Antart e kshillit t shkolls duhet t orientohen sipas tabels s dhn q m me sukses t njihen dhe
t marin qndrim dhe relacion ndaj konflikteve shkollore
reagimet n konflikt
karakteristikat\prshkrim
pasojat
Anashkalim
Trheqja nga situata, injorimi i problemit dhe mosprfillja e

ndjenjave t shkaktuara nga situata konfliktuale.
Kt mnyr t reagimit e praktikojn palt q nuk jan
veanrisht t interesuara pr mbajtjen e raporteve t
ndrsjella ose nuk jan aq sa duhet t shkathta pr
negociata q t arrijn gjer tek zgjidhja n konflikt
Anashkalimi vetm prkohsisht

mund t zbus problemin, por n
suaza afatgjat kjo strategji sht
joefikase
Kundrshtimi
Kanosje,sjellje agresive e orientuar ndaj pals tjetr.

Si rezultat i prfundimit t ktill paraqitt armiqsia
ndrmjet palve t konfrontuara dhe dmtojn jo vetm
kundrshtarin por edhe paln e cila i ndrmerr aktivitetet
e dhuns.
Kundrshtimi mund ta shlyej

problemin momental me mim t
armiqsis s vazhdueshme
Komunikimi
Pjesmarrje dhe mirkuptim i ndrsjell i t dyja palve,

e domosdoshme sht q palt t ken t zhvilluar
shkathtsin e t dgjuarit aktiv dhe empatis. Njerzit t
cilt sillen si proaktiv nuk ndjehen si viktima, nuk i fajsojn
t tjert, por prkundrazi ata e marrin prgjegjsin pr
veprat edhe ndjenjat e tyre n mnyr q mundsojn t
vijn deri tk zgjidhja
Komunikimi ofron mundsi q t

arrihet gjer tek zgjidhja afatgjat e
konfliktit
3. Mnyrat e zgjidhjes s konfliktve n shkoll

Antart e kshillit t shkolls luajn rol t rndsishm n intrvenimin e pjess pr zgjidhjen e konfliktve
n shkoll duke i aplikuar metodat e:
zgjidhja e konfliktve me ngociata;
zgjidhja e konfliktve me ndrmjetsim;
3.1. Zgjidhja e konfliktve me ngociata
1. Zgjidhja kompromise
secila pal fiton pjesrisht dhe humb pjesrisht

donjra pal ia del t angazhohet pr at q sht m e
rndsishme pr t,kurse t heq dor nga ajo q sht me pak
e rndsishme
2. Ngocimi kolaborativ
relacionet ndrmjet palve n konflikt kan rndsi t madhe

komunikimi sht i hapur dhe i sinqert, qndrimi sht
shoqror,qllimi sht t fitojn t dy palt
3. Ngocimi kompettiv (garues)
rndsia e vogl e relacioneve me paln tjetr

komunikimi sht i mbyllur dhe jokonsekuent
qndrimet ndaj tjetrit jan armiqsore
qllimi sht t fitohet tjetri (fitore-humbje)
89
3.2. Zgjidhja e konfliktve me ndrmjetsim

N situat kur palt nuk komunikojn mes vet pr shkak t tndosjes s lart,konflikti nuk mund t zgjidhet
pa pjesmarrje s ashtuquajturs pal e tret. Metodat m t njohura pr zgjidhjen e konfliktve me ndrmjetsin
e pals s tret jan: ndrmjetsimi dhe arbitrazhi.
Ndrmjetsit (medijatort) prpiqen tu ndihmojn
palve pr arritjen e zgjidhjeve Fitore-fitore
Arbitrart mundsojn zgjidhje, t cilt palt

kundrshtare me doemos duhet pranuar q t
mund t zgjidhet konflikti
Ka rast kur edhe kshillat e shkollave paraqitn n rolin e medijatorve ose arbitrarve
4. Kshillat e shkolls dhe programi intrvent pr zgjidhjen e konfliktve
Antart e kshillit t shkolls duhet t insistojn q t prgatisin program intrvent pr mbrojtjen nga situatat n
kriz n shkoll dhe t marin pjes n implementimin e programit intrvent n komunikimin e prditshm,e n
veanti gjat zgjidhjes se situatave konfliktuale
Programi intrvent tenton t ndrton qndrim kompleks pr at se si duhet t mbahen palt n konflikt dhe si
t krijojn shkathtsi sociale n drejtim t zgjidhjes s tij Prmbahet n:
Principe
karaktristika
Njohja e nvojave
Pr ka ka lindur konflikti? ka n t vrtt palt duan? Cila krkes e rndsishme

sht esenca e konfliktit? Sa duhet thelluar q t kuptohet krkesa thelbsore? Si do t
krijohen krkesat e vrtta?
Pranimi i tjetrit
Zhvillimi i stratgjis s
komunikimit jo t dhunshm
Nxitja e vetafirmimit
90
Ideja pr marrdhnie t drejta realizohet npr disa hapa:

i pari zgjat dorn
tregoji tjetrit se e respekton
trego se cilat jan krkesat tua
vlerso se ka do ti dhe ka t frikson
krijo (mundso) atmosfer miqsor
T dgjuarit aktiv dhe Parafrazimi
Fjalimi jo i dhunshm prmes Un n vend se Ti fjalim.
Riformulim riformulimi i problemit, vshtrim nga kndi tjetr
Prspektiva kohore aktualitti i problemit
Niveli emocional e dshirueshme sht q t qetsohen emociont e fuqishme dhe
t realizohet (arrihet) komunikim i cili nuk shkakton ndezje.
Role t ndryshme secili t luftoje n mnyr t barabart pr nvojat e veta sado q
n mnyr t paanshme ndikojn nga pikvshtrimi i pals tjetr.
Sasia optimale e informatave - pranimi i informatave duhet t jet i caktuar, nuk
duhet bashkfolsi tpr gjat t jep sqarime.
Niveli i prgjithsimit preferohet bised pr pun konkret dhe direkt
Pengesat fizike t komunikimit lokal (hapsire) i qet pr bised
Prsonalitti vet t gjej rrugdalje nga konflikti. ushtrimet pr vetafirmim bartin porosi
(mesazhe): un kam t drejtat e barabarta me t tjert, un vlej njsoj sa edhe t tjert,
un kam nvoj t di pr vet...
Prkrahja e tolerancs
dhe transparenca
Transparenca ndaj dallimeve n t menduarit, shprehive,pamjes,nvojat jan cilsi pa

t cilat nuk ka zgjidhje t suksesshme t konfliktit
Modelimi i procedurs
pr zgjidhje konstruktive
t konfliktve
Tknikisht ky proces kalon npr disa faza:

- prcaktimi i problemit
- prcaktimi i ndjenjave, pozicionve dhe nvojave
- ide pr zgjidhje t ndryshme
- mnjanimi i zgjidhjeve t papranueshme
- przgjedhja e zgjidhjes m t mir pr t dyja palt dhe arritja e
marrveshjes
5. Ballafaqimi me sjellje t pahijshme ndrmjet nxnsve dhe msimdhnsve

Antart e kshillit t shkolls duhet veanrisht t njihen me mnyrn e veprimit gjat shqiptimit t masave
pedagogjike ndaj nxnsve dhe masave pr qndrim jopedagogjik t msimdhnsve, gjegjsisht pr mnyrat e
zgjidhjes s konflikteve me ata dhe mes tyre.
N kt pjes, shum i rndsishm sht roli i bashkpuntoreve profesional n shkoll, ndrsa antart
e kshillit t shkolls duhet n detaje t njoftohen me rolin e tyre.
N t gjitha situatat e sjelljes jo t mire ( jo t hijshme) t msimdhnsve dhe nxnsve, aplikohen t gjitha
format dhe principet e ndrmjetsimit, biseda, e ndonjher edhe arbitrim pr tejkalimin e konflikteve t natyrave
t ndryshme.
Procedura ky evidencn dhe zgjidhjen graduale t problemeve duke kyur sipas nevojs edhe masa
pedagogjike, gjegjsisht sanksione.
5.1. Procedurat e shqiptimit t masave pedagogjike pr nxnsit
Masat pedagogjike shqiptohen pr shkak t parregullshmris dhe sjelljes s padisiplinuar, thyerjes s
kodeksit t sjelljes,gjegjsisht pr shkak t shkeljes s detyrave dhe moskryerjes s obligimeve n prputhshmri
me Ligjin pr arsim t mesm gjegjsisht arsimin fillor.
N shkolla shqiptohen masat pedagogjike si vijon:
Vrejtje
Vrejtje gojore
Vrejtje me shkrim
Ulja e sjelljes
Transfer i nxnsit n paralele tjetr
Transfer i nxnsit n shkoll tjetr
N shkollat e mesme shqiptohen masat pedagogjike si vijon:
Vrejtje me shkrim,paraprjashtimdhe prjashtim nga shkolla publike
Vrejtjen me shkrim t nxnsit e shqipton udhheqsi i paralels, kshilli i paralels dhe drejtori
Vrejtjen paraprjashtim dhe prjashtim e shqipton kshilli arsimor
Kshilli i shkolls duhet t ket kontroll mbi evidencn dhe dokumentacionin i cili udhhiqet pas shqiptimit
t masave pedagogjike. Veanrisht duhet t insistojm n kto element gjat procesit t shqiptimit t masave
pedagogjike:
Nxnsit t jan t njoftuar me obligimet elementare dhe prgjegjsit elementare, me kodeksin e
sjelljes dhe procedurn pr shqiptimin e masave pedagogjike, por edhe t jan t kyur n programe
t rregullta preventive
Npr shkolla t mbahet evidenc e rregullt dhe dokumentacion pr sjelljen e nxnsve- proces
verbale, deklarata, shnime nga bisedat e realizuara dhe kshillime e tjera
T mbahen kshillime individuale dhe grupore me nxnsit pr t cilt sht ngritur procedur pr
masa pedagogjike, informimi dhe biseda me prindrit e tyre
91
Pr shqiptim t mass pedagogjike para prjashtim, prindit duhet tì drgohet lajm me shkrim n
adresn e shtpis me t drejt ankese.
N ankes t nxnsit pr shqiptimin e mass pedagogjike s pari kontrollohet evidenca pr rrjedhn
dhe procedurn dhe e njjta a sht n pajtim me ligjin .
Masat e shqiptuara pedagogjike duhet t evidentohen n dokumentacionin pedagogjik t nxnsit
Procedura ligjore per shqiptimin e masave pedagogjike per nxenesit ne shkollen e mesme publike
Procedura ligjore per shqiptimin e masave pedagogjike per nxenesit ne shkollen e mesme publike eshte
e regulluar me nenin 57 te Ligjit per shkollat e mesme (Gazeta zyrtare e Republikes se Maqedonise numer
44/95, 24/96, 34/96, 35/97, 82/99, 29/02, 40/03, 42/03, 67/04, 55/2005, 113/05, 35/06 dhe 51/07) dhe udhezimi
per menyren e shqiptimit te masave pedagogjike ne shkollat e mesme publike (Gazeta zyrtare e Republikes se
Maqedonise numer 47/05
Neni 57 i Ligjit per shkollat e mesme :
Paragrafi nje, dy, tre
Pr shkak t shkeljes s detyrave dhe moskryerjes s obligimeve mund te shqiptohen masa pedagogjike:
vrejtje me shkrim, vrejtje paraperjshtim dhe perjashtim nga shkolla publike .
Vrejtjen me shkrim t nxnsit e shqipton udhheqsi i paralels ,kshilli i arsimtareve te paralels ose
drejtori
Vrejtjen paraprjashtim dhe prjashtim nga shkolla publike e shqipton kshilli Arsimor
Paragrafi pese dhe gjashte
Ne ankese te nxenesit organi i udheheqjes se shkolles mundet masen pedagogjike nga paragrafi tre te
ketij neni ta verteton,ta ndryshon ose ta nderpret.
Vendimi i (KSH ) pas ankess sht definitiv
Me udhzimin pr mnyrn e shqiptimit t masave pedagogjie sht e definuar procedura pr shqiptimin
e do mase pedagogjike. Pr gjith ato ka nj procedur t prbashkt e cila ka pr qllim t siguroj informata
komplete pr nxnsin dhe prindin e tij. Kjo procedur krkon q pr do mas pedagogjike t prgatitet propozim
n form t shkruar pr shqiptimin e masave pedagogjike dhe m pas zhvillohet biseda me komisionin e cila
formalisht duhet t jet e prcaktuar (si e prhershme ose pr ndonj rast konkret) me vendimin e drejtorit.Deri
pas biseds s komisionit me prindrit e nxnsit udhheqsi i paralels mund t filloj procedurn e procesuimit
t propozimit pr shqiptimin e mass pedagogjike deri tek institucioni kompetent (drejtori, kshilli i paralels ose
kshilli arsimor).
Aplikimi praktik i ksaj procedure e rit punn administrative t udhheqsit t paralels,pr ka edhe
disa hapa t ksaj procedure shkelen, dhe kjo i zvoglon ose eliminon efektet pozitive nga masat e shqiptuara
pedagogjike.
Vrejtje :
N nenin 17 t Udhzimit pr mnyrn e shqiptimit t masave pedagogjike parashihet mundsia q
organi q ka sjell masn pedagogjike i njjti ate ta ndrpret. Kjo mundsohet pr rastet e shqiptimit
t masave pedagogjike, vrejtje me shkrim dhe paraprjashtim. Masa pedagogjike largim nga shkolla
pr arsye praktike nuk mund t ndrpritet.
92
procedura ligjore per shqiptimin e masave pedagogjike ndaj nxenseve ne arsimin e mesem publik
5.2. Masat pr msimdhnsit

N praktik t mundshme jan rastet pr sjellje joprofesionale t msimdhnsve dhe thyerja e etiks s
profesionit msimdhns dhe mos respektimi i t drejtave elementare t nxnsve, e drejta e dinjitetit dhe llojeve
t tjera t maltretimit fizik dhe psikik. Edhe pse mekanizmat pr ballafaqimin me ket grup t msimdhnsve nuk
jan t thjeshta, kshillat e shkoll smunden dhe duhet tì ndrmarrin masat e nevojshme .
I obligojn shkollat tì njoftojn arsimtart me kodeksin e sjelljes dhe t bjn kontroll n respektimin
e tij
Krkojn t zhvillohen biseda dhe kshillime me msimdhnsit t cilt nuk e respektojn kodeksin e
sjelljes dhe mbajtjen e evidencs;
Krkojn bashkpuntort profesional tì vizitojn msimdhnsit n or dhe t mbajn evidenc pr
mnyrn e ligjrimit, vlersimin dhe komunikimin me nxnsit. Ata jan t detyruar tì japin informata
kthyese msimdhnsit udhzim pr prmirsim dhe t mbajn evidenc
Iniciojn hulumtime pr marrdhniet ndrmjet msimdhnsve dhe nxnsve, analizojn, debatojn,
udhzojn, vendosin
Insistojn anketim t prindrve pr pyetje t rndsishme me msimin dhe msimdhnsit, analizojn,
diskutojn, udhzojn, vendosin
Mundsojn takime t prindrve dhe msimdhnsve me medijator n komunikim;
Propozojn trajnime dhe ligjrata pr komunikim pr arsimtart dhe nxnsit, pr sjellje profesionale,
pr t drejtat e nxnsve
Bisedojn me drejtorin pr paknaqsin t vazhdueshme nga msimdhns t veant dhe propozojn
masa n pajtueshmri me ligjin.
93
7. Bashkpunimi dhe partnritti me bashksin lokale

Prindrit e luajn rolin kryesor n arsimimin e fmijve t tyre dhe jan partner kryesor n ndrtimin e
cilsis n sistemin arsimor. Nj nga rolet e Kshillit t shkolls sht ta pruroj dhe prkrah kyje e t gjith
prindrve n msimin e fmijve t tyre.
Kshilli i shkolls mundet tì ky t gjith prindrit n mnyr q:
- Do tù siguron prindrve informata dhe ide pr aktivittt n msim, vendime, planifikime dhe si
tù ndihmojn fmijve n detyrat e shtpis
- Do t komunikon me sukses me prindrit pr programet shkollore dhe suksesin e nxnsve.
- Do t rekruton dhe organizon ndihmn dhe prkrahjen e prindrve
- Do tì indetifikon dhe shfrytzon resurset dhe shrbimet nga bashksia e forcojn(plotsojn)
programin shkollore, marrdhniet familjare dhe zhvillimin dhe msimin e nxnsve
- Do tì fton prindrit t cilt jan ekspert t lndve t ndryshme, t ligjrojn para kshillit ose
nxnsve p.sh (nj motr medicinale mund t flet pr nevojat ushqimore t fmijve,eksperti i
marketingut mund t ndihmoj n prgatitjen e planit pr komunikim t kshillit)
- Do tu ndihmojn prindrve t krijojn ambient familjar i cili do tì stimulon fmijt t msojn p.sh
(tu ndihmojn n detyrat e shtpis, tì pyesin pr aktivitet ditore, t tregojn se kujdesen pr t,
tu japin udhzime)
Kyja e ndihmon suksesin e nxnsve n shkoll dhe cilsin e mjedisit shkollor Pr shkak se kyja e
prindrve sht aq e rndsishme, kshillat e shkollave duhet tì largojn t gjitha barrierat (pengesat) t cilt
qndrojn mes familjes dhe shkolls,pr t br shkolln ambient t ngroht dhe t kndshm pr prindrit
Kshillat e shkollave duhet ti inkurajojn t gjith prindrit t marin pjes, tì ftojn n mbledhje t kshillave
t shkolls dhe ti informojn pr mnyrat e ndryshme n t cilat mund t kyen
Prindrit luajn rol t rndsishm me vet faktin se jan antar t kshillave shkollore. Shnimi i sukseseve
t kshillit dhe informimi i bashksis ndihmon n mirmbajtjen e kshillit t shkolls dhe inkurajimin e prindrve
tjer dhe antareve t bashksis t kyen n t ardhmen..
Kyja e prindrve gjat vitit n kshillat dhe rolet e tjera voluntar paraqet mnyr t shklqyeshme t nxitt
interesi dhe t motivohen prindrit t kontribuojn mnyra t ndryshme pr arsimimin e fmijve t tyre. Secili prind
mund t kontribuon.
Msim i prbashkt
1. Zhvillimi kognitiv dhe emocional i fmijve;
2. Marrdhniet fmij - prindr;
3. Msim i ri;
4. Konsultime pr pyetje rrjedhse;
5. Kontroll e prcjelljes s programeve televizive dhe shfrytzimit se internetit;
6. Dhuna ndaj fmijve dhe t rinjve;
7. Preventiv nga droga;
8. Edukimi seksual;
9. Ushqimi tek fmijt dhe t rinjt;
10. Maltretimi i fmijve dhe t rinjve;
94
Litratura:
1. 2005- 2015 ,
, (2006),
,
2. ., ., , (2004),
,
3. ., ., (2006), ,
. ,
4. , (2004), -
LGRP/ USAID
5. Coffton, Williams. Human Behavior in Organizations, Chicago, South Western Publishing, 1982
6. Ethics Polices and Progams in American Business, Report of Landmark Survey of U.S. Corporations, 1990
7. Riched Curwin, Allen Mendler. The discipline book - A complete Guide to School and Classroom Managment,
Verginia : Resston Publishing Company, Inc., Reston
8. ., , , ,1998
9. Brown L.D., (1983), Managing conflict at organizational interfaces. reading, MA Addision-Wesley Publishing
Company
10. Deutsch M., (1982), Conflict Resolution Theory and Practice. New York Teachers Collage,Columbia
University
11. ., (1995), , ,
12. Plut D., (1992), Konflikti i sta s njima, Zagreb
13. Erchuj, J., Blatnik-Mohar M., (1997), Resavanje konfliktov, Ljubljana, Shola za ravnatelje
14. Mandic T., (2001), Komunikologija,Grmec, Beograd
15. Kalichanin P., Lechik-Toshevski D., (1994), Knjiga o stresu, Medicinska knjiga Beograd
16. , , (1999),
-
17. ., . ., (1999), -
, ,
18. www.edu.gov.on.ca School Councils A Guide for Members, Ontario, Ministry of Education, 2002
19. www.hdsb.ca School council Handbook Supplement Quick Reference Guide, 2004, Halton District School
Board
20. National School Boards Association, (2006), Becoming a better board member: A guide to effective school
service, Alexandria, VA
21. Alberta Home and School Councils Association, (2006), Alberta School Council Resource Manual
22. , . 103/08.
23. , . 44/95, 24/96, 34/96, 35/97,
82/99, 29/02, 40/03, 42/03, 67/04, 55/05, 113/05, 35/06, 30/07 49/07.
24. ,
, . 58/00; 44/02
25. , ,
, 2007
26. , (2008), ,
27. - www.ads.gov.mk
95
CIP -
a . ,
371.11.014.5/.7 (497.7)
DORACAK pr kshillat e shkollave filore dhe te mesme / [doracak e prpiluan Divna
Shipoviq ... .]. - Shkup: Qendrn maqedonase pr edukim qutetar, 2009. - 95 . . : 30
. - : Divna Shipoviq, Gule Gulev, George Nikollov, Ankica
Vitanova, Vesna Arsovska Dinkovska, Daniela Adamova Zaharieva, Stanka Angelova, Sonja
Ristovska, Gordana Tasevska, Anta Jovanovska, Fidanqo Ilievski
: . 95
96
ISBN 978-608-4529-05-7
1. Shipoviq, Divna []
a) - -
COBISS.MK-ID 78981130

School Board Manual - Alb PDF

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

School Board Manual - Alb PDF

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

DORACAK

- T siguroj informata pr funksionet e kshillit t shkollave n pajtim me legjislativen ekzistuese.

Kshillit t shkolls dhe prfitimet nga kshillat e shkolls.

DORACAK PR KSHILLAT E SHKOLLAVE FILLORE DHE T MESME

I. DEFINICIONI I KSHILLIT T SHKOLLS DHE PRFITIMET NGA KSHILLAT E SHKOLLS

DORACAK PR KSHILLAT E SHKOLLAVE FILLORE DHE T MESME

Vetdije publike pr arsimin

II KORRNIZA NORMATIVE N T CILN FUNKSIONON KSHILLI I SHKOLLES

DORACAK PR KSHILLAT E SHKOLLAVE FILLORE DHE T MESME

2. Forma dhe struktura e keshillit te shkolles

DORACAK PR KSHILLAT E SHKOLLAVE FILLORE DHE T MESME

3. Procedura e zgjedhjes, emrtimit dhe shkarkimit t antarit t ksshillit t shkollor

Megjithat, n prgjithsi,sistemi i emrimit dhe shkarkimit t prfaqsuesve n kshillin shkollor i lejopn

DORACAK PR KSHILLAT E SHKOLLAVE FILLORE DHE T MESME

Porosi nga prefekti:

4. Zgjedhja e kryetarit t kshillit shkollor

5. Kompetencat e kshillit shkollor

DORACAK PR KSHILLAT E SHKOLLAVE FILLORE DHE T MESME

6. Puna e kshillit t shkolls

DORACAK PR KSHILLAT E SHKOLLAVE FILLORE DHE T MESME

Nj shembull pr rregullore t puns s kshillit t shkolls

Pr punn e kshillit t shkolls s mesme komunale

DORACAK PR KSHILLAT E SHKOLLAVE FILLORE DHE T MESME

Mbledhje e kshillit t shkolls i thirr kryetari i kshillit edhe at :

Rekomandime pr zmadhimin e efektit t puns t kshillave t shkollave

Rndsia e respektimit te procedurave ligjore

Karakteristikat kryesore te grafikonit jan:

Grafikonet e procedurave pr shembujt konkrete kane pr detyre :

shembull i grafikonit pr procedur e cila fillon me 15 qershor (me aktivitet fillestar 1)

Procedura ligjore pr zgjedhjen e drejtorit te shkolls se mesme publike

Paragrafi shtatembedhjete, tetembedhjete nentembedhjete dhe njezet

DORACAK PR KSHILLAT E SHKOLLAVE FILLORE DHE T MESME

Procedura ligjore per shkarkimin e e drejtorit dhe anetaret e keshillit te SHF :

7. Funksionet e kshillit t shkolls

DORACAK PR KSHILLAT E SHKOLLAVE FILLORE DHE T MESME

Prkrahja e aktivitetve jasht msimore

III Vendosja e qllimeve dhe prioriteteve

me vlerat e theksuara me vizionin e njerzve.

2. Qllimet dhe prioritetet

Ushtrimi nr. 1: Evalvimi vlersimi i situats momentale

6. Identifikoni qllimet n baz t prioriteteve t cilt tashm jan t miratuar.

DORACAK PR KSHILLAT E SHKOLLAVE FILLORE DHE T MESME

Ushtrimi nr. 3: Identifikimi i qllimeve-proces i zhvillimit t qllimeve grupore

Hapat n zhvillimin e politikave:

6. Ndarja e politiks me palt e interesuara;

DORACAK PR KSHILLAT E SHKOLLAVE FILLORE DHE T MESME

Miratimi i raportit vjetor dhe gjysmvjetor pr pun t shkolls

Struktura e programs vjetore dhe prioritetet gjat sjelljes s saj

Pjesa hyrse Letrnjoftimi i

Letrnjoftimi i shkolls apo vetm

Projektimi i t ardhmes fotografia

A ka t selektuara prioritete pr ndryshime q t prmirsoj

Fusha e ndryshimeve dhe

Prcaktimi i nevojave t shkolls

A jan t mbuluara t gjitha aktivitetet kryesore t shkolls

Theksohen vetm apo qllime t

Cili sht ndryshimi?

Detyrat dhe aktivitetet

N form shum analitike s pari

-Pr seciln detyr a ekziston lista e aktiviteteve t cilat

N mnyr shum analitike s

Shtojcat t cilat pr nga vllimi

*Cili sht qllimi kryesor i saj?