Bahagian B: Soalan Esei [60 markah] Jawab tiga soalan sahaja 5 Tamadun Mesopotamia memberi sumbangan yang besar

kepada perkembangan tamadun awal manusia. (a) Jelaskan sumbangan Tamadun Mesopotamia dalam bidang perundangan. [6 markah] (b) Apakah kepentingan sistem tulisan dalam perkembangan Tamadun Mesopotamia. [6 markah] (c) Terangkan sumbangan Tamadun Mesopotamia dalam bidang ilmu dan ciptaan. [8 markah] 6 Jadual berikut menunjukkan sistem pemerintahan yang diperkenalkan oleh Tamadun Yunani dan Tamadun Rom. Tamadun Yunani Sistem Demokrasi Tamadun Rom. Sistem Republik (a) Huraikan cirri-ciri sistem demokrasi yang diamalkan dalam Tamadun Yunani (b) Jelaskan tentang sistem republik yang dilaksanakan di Rom. (c) Sistem Republik di Rom telah berubah semasa pemerintahan Julius Caesar. Bincangkan perubahan tersebut. 7 (a) (b) (c) [6 markah] [8 markah] [6 markah]

Huraikan pendapat tentang cara kedatangan pengaruh Hindu dan Buddha ke Asia [8 markah] Tenggara. Jelaskan pengaruh agama dalam pentadbiran kerajaan Angkor. [4 markah] Terangkan sistem pemerintahan kerajaan Srivijaya. [8 markah]

8 Senarai berikut merupakan dua bentuk kerajaan yang muncul dalam tamadun awal di Asia Tenggara. Kerajaan Agraria Kerajaan Maritim (a) Huraikan ciri-ciri kerajaan agraria. [10 markah] [5 markah]

(b) Terangkan faktor penyumbang kepada perkembangan kerajaan Srivijaya sebagai sebuah kerajaan maritime yang terulung di Asia Tenggara. (c) Berdasarkan pengetahuan sejarah anda, terangkan konsep saling bergantung antara [5 markah] kerajaan agrarian dan kerajaan maritime di Asia Tenggara. 9 (a) (b) (c) Mengapakah masyarakat Arab dianggap sebagai masyarakat Arab Jahiliah sebelum [6 markah] kewujudan agama Islam? Huraikan cirri-ciri kehidupan masyarakat Arab Jahiliah dari segi sosial dan agama [8 markah] pada pendapat anda, bagaimanakah semanggat assabiah boleh terbentuk dalam [6 markah] kehidupan masyarakat Arab Jahiliah?

Skema jawapan esei

5 (a) F1 Kod undang-undang digubal oeh Hammurabi. F2 Undang-undang berteraskan hak rakyat terhadap keadilan. F3 Hukuman mesti setimpal dengan kesalahan. F4 Hukuman berbeza mengikut susun lapis masyarakat. F5 Mengandungi kira-kira 282 undang-undang. F6 Undang-undang dipahat pada tembok dan tiang besar untuk dibaca oleh rakyat. F7 undang2 ini berjaya mengelakkan permasalahan dalam kalangan masyarakat pelbagai kaum. F8 Undang2 ini berjaya mewujudkan perpaduan dan mengukuhkan sistem sosial masyarakat. F9 Undang2 ini membolehkan Tamadun Mesopotamia bertahan lebih kurang 3000 tahun lamanya. F1 penyebaran ilmu pengetahuan. F2 mengalakkan sistem pendidikan. F3 melahirkan jurutulis. F4 membolehkan urusaan pentadbiran dicatat dan direkod. F5 membolehkan urusan perniagaan dicatat. F6 semua urusan jual beli disertakan resit, nota dan surat kredit. F7 melahirkan traadisi kesusasteraan. H1 antara hasil kesusasteraan yang terkenal ialah epik Gilgamesh. F1 menyumbang kepada perkembangan ilmu astronomi. H1a pencerapan terhadap pergerakan bulan, bintang, dan matahari. F2 perkembangan matematik. C2a seperti menambah, menolak, mendarab, membahagi, dan punca ganda dua. F3 perkembangan ilmu geometri. F4 mencipta kalendar berasaskan sistem solar yang mengandungi 12 bulan dalam satu tahun. F5 perkembangan dalam ilmu perubatan. H5a sebanyak 500 jenis ubat-ubatan termasuk herba dan ramuan perubatan telah dikatalogkan dan disampelkan penggunaannya. F6 Berjaya mencipta roda H6a roda digunakan untuk menghasilkan keretaa kuda. H6b - Kincir air dicipta dengan menggunakan roda. F7 Berjaya mencipta alat pengangkutan terawal di dunia. H7a menggunakan kapal layaar dan pengangkutan beroda sejak tahun 3000 S.M. F8 mencipta batu bata yang diperbuat daripada tanah liat. H8a mencipta arca dan tiang batu H8b - Dapat dilihat dalam seni bina zigurat. F1 Dewan Perhimpunan dan Majlis diwujudkan. F2 semua warganegara lelaki dewasa berpeluang menjadi anggota Dewan Perhimpunan antara 6-12 bulan. F3 Dewan Perhimpunan bersidang tiga kali sebulan. F4 setiap anggota Dewan Perhimpunan boleh mengemukakan cadangan tentaang dasar kerajaan. F5 Majlis mengendalikan segala keputusan Dewan. F6 Dewan Perhimpunan melantik Ahli Majlis, Majistret dan Juri. F7 Dewan mempunyai kuasa terhadap Ahli Majlis, Majistret dan Juri. F1 Tiada pemerintah yang berkuasa mutlak . F2 Kuasa tertinggi terletak pada dua orang konsul. F3 Dua orang konsul dilantik oleh Dewan Senat. H3a Perlantikan dua orang konsul ini agar antara mereka tidak ada yang lebih berkuasa. F4 Konsul dibantu Dewan Senat. F4a Dewan Senat diwakili oleh golongan bangsawan. H4b Dewan Senat membincangkan hal-hal pentadbiran Negara dan merangka perundangan. H4c Sebelum seseorang ahli Dewan Perhimpunan. H5a Dewan Perhimpunan meluluskan segala keputusan Dewan Senat. F1 Rom mencapai taraf empayar di bawah pemerintahan Julius Caesar.

Maks. 6 markah

(b)

Maks. 6 markah

(c)

Maks. 8 markah

6 (a)

Maks. 6 markah

(b)

Maks. 8 markah

(c)

maks.

F2 Sistem republik di Rom berubah setelah Julius Caesar meluaskan kuasanya ke Mecedonia,Yunani,Syam,Mesir,Perancis,dan beberapa kawasan di Jerman. F3 Julius Caesar menyatukan wilayah-wilayah kecil yang ditaklukinya. F4 Beliau membentuk sistem pentadbiran berpusat. F5 Pemerintahan bercorak empayar telah menunjukkan peningkatan dengan terbentuknya sistem pentadbiran berpusat. F6 Julius Caesar menamatkan sistem republik di Rom. F7 Beliau mengisytiharkan dirinya sebagai diktator. F8 Beliau menguasai angkatan tentera dan Senat. F9 Beliau menggunakan gelaran maharaja. 7 (a) F1 pendapat pertama mengatakan bahawa pengaruh India telah dibawa oleh golongan Ksyatria atau tentera. H1a pengaruh dibawa dan disebarkan oleh golongan penakluk dari India yang membentuk tanah jajahan takluk di Asia Tenggara. F2 pendapat kedua mengatakan bahawa pengaruh India dibawa oleh pedagang atau Vaisya melalui aktiviti perdagangan antara Asia Tenggara dan India. F3 pendapat ketiga mendakwa pengaruh India dibawa oleh golongan Brahmin atau pendeta. H3a golongan Brahmin ini mengetuai pelbagai upacara keagamaan di istana raja kerajaan awal. F4 - Pendapat keempat mengatakan bahawa proses pengambilan kebudayaan India yang menarik sahaja yang kemudiaannya disesuaikan dengan budaya tempatan untuk diamalkan. F5 para sejarawan bersetuju dan menerima pendapat yang keempat. H5a ini diperkuat lagi oleh kajian ahli arkeologi, berdasarkan jumpaan seni arca yang kasar yang mempunyai langgam bercirikan Asia Tenggara khususnya, seperti arca dengan ikatan tali kulit harimau yang hanya ditemui di Srivijaya. F1 raja dianggap sebagai raja dewa dan kedudukannya berada di puncak sistem pemerintahan. F2 - Raja dibantu oleh pembesar. F3 setiap daerah terdapat pembesar daerah atau gabenor. F4 Brahmin berperanan dalam upacara keagamaan. F5 pembesar terdiri daripada pegawai tentera dan hakim. F1 pengaruh india dalam sistem pemerintahan. F2 lahir konsep raja mengamalkan agama Buddha Mahayana. F3 di bawah raja, terdapat pentadbiran pusat dan daerah. F4 - dalam pentadbiran pusat, terdapat empat kumpulan anak raja iaitu Yuvaraja, Pratiyuvaraja, Raja Kumara dan Raja Putra. F5 seorang daripada tiga orang anak raja yang awal boleh menggantikan raja. F6 - Raja Putra tidak boleh dilantik sebagai raja kerana anak gundik. F7 di bawah anak raja terdapat parvanda atau digelar senapati. F8 senapati ialah ketua pentadbiran pusat. F9- dibawahnya terdapat pegawai lain seperti hakim. Temenggung dan penghulu. F10 hamba raja merupakan golongan paling bawah dalam hierarki pentadbiran. F11 daerah ditadbir oleh datu yang dilantik oleh raja. F12 - Datu dibahagikan kepada dua. F13 mereka digelar parvanda (berketurunan raja) dan bhupati (orang-orang kaya). F14 wujud amalan mengangkat sumpah. F15 setiap orang yang dilantik menjadi datu hendaklah mengikuti upacara angkat sumpah di Telaga Batu, Palembang . F1 terbentuk di kawasan pertanian yang subur di lembah sungai. C1a krjn Dvaravati di Sg. Menam dan Sg. Irrawaddy, Krjn. Sg. Merah dan Krjn Sg. Mekong. F2 juga terdapat di kawasan pedalaman spt di kaw. berbukit dan di lereng tanah gunung berapi. C2a kerajaan taruman di Tanah Tinggi Dieng, Indonesia. F3 menjalankan kegiatan ekonomi berasaskan pertanian. H3a padi sawah menjadi tanaman utama di lembah sg. kerana terdapat bekalan air yg mencukupi. H3b padi huma ditanam di kaw tanah tinggi atau bukit. H3c tanaman sampingan turut diusahakan seperti jagung, pisang keledek dan sayur-sayuran. F4 penduduk agrarian juga menghasilkan rempah seperti cengkih dan lada hitam. F5 - kegiatan mengumpul hasil hutan seperti kayu gaharu, kapur barus, tanduk, gading, damar, kayu cendana dan pelbagai buah-buahan juga dijalankan. F6 sarang burung dikutip dari gua untuk tujuan perdagangan. F7 kegiatan menangkap ikan di sawah dan paya diusahakan. F8 penduduk juga menternak binatang seperti lembu, kerbau, kambing dan ayam.

6 markah

Maks. 8 markah

(b)

Maks. 4 markah

(c)

Maks. 8 markah

8 (a)

Maks. 10 markah

(b)

F9 pada peringkat awal, pertanian dijalankan untuk sara diri sahaja. F10 apabila terdapat lebihan hasil tanaman dan ternakan, hasil itu diniagakan. F11 terdapat sistem pengairan yang baik untuk tujuan pertanian. F12 pembinaan sistem pengairan diusahakan oleh raja. F13 - Raja bertanggungjawab dalam pengurusan sistem pengairan. F1 terletak di kedudukan yang strategic di Selat Melaka. F2 menjadi tempat persinggahan kapal yang berdagang antara India dan China. F3 memiliki bala tentera laut yang besar dan kuat. H3a bala tentera dianggotai oleh pelbagai golongan rakyat termasuk orang laut. H3b bala tentera laut mengawal perdagangan di selat Melaka dan mengawal keselamatan krajaan. F4 di pelabuhannya terdapat hasul dan barangan untuk perdagangan antarabangsa. F5 memiliki empayar yang luar. H5a wilayag takluknya membekalkan barangan untuk perdagangan antarabangsa. F6 mampu menghasilakn kapal-kapal besar untuk tujuan perdagangan dan kegunaan tentera laut. F1 k. agraria membekalkan barangan keluarannya spt padi dan hasil hutan kepada k. maritim. F2 k. agrarian bergantung kepada k. maritim untuk mendapat barangan mewah dari Negara luar spt china dan india. F3 barangan mewah dijadikan sumber kekayaan dan keagungan k. agraria. F4 k. maritim mendapat bahan mentah daripada k. agraria spt kayu untuk membuat kapal. F5 k. maritim mendapatkan binatang kenderaan untuk raja seperti gajah daripada k. agraria. F6 k. maritim mendapatkan tukang kayu dan tukang batu daripada k. agraria. F1 jahil, tidak mengetahui, tidak mempunyai ilmu pengetahuan. F2 masyarakat arab tidak menerima kebenaran. H2a tidak mengikut ajaran para nabi dan rasul sebelumnya. C2a - misalnya Nabi Sulaiman, Nabi Ibrahim, Nabi Ismail, Nabi Musa dan Nabi Isa. H2b tidak menyembah Allah yang Esa H2c menyembah berhala H2d mengamalkan kepercayaan Animisme F3 kehidupan kucar kacir F4 tiada nabi atau rasul dan kitab suci yang boleh dijadikan petunjuk dalam kehidupan. F5 akhlak rendah. H5a bersifat kejam, angkuh dan degil. F1 mengamalkan perbuatan tidak bermoral. H1a amalan seperti berjudi, berzina, dan minum arak sering dilakukan. H1b seseorang lelaki yang minum arak hingga mabuk menunjukkan dia sempurna sebagai lelaki. F2 kedudukan wanita dalam masyarakat sangat rendah. H2a wanita tidak dapat mewarisi harta pusaka tinggalan ibu bapa mereka. H2b - ada yang sanggup menanam bayi perempuan hidup-hidup demi menjaga maruah keluarga. F3 tidak ada peraturan khusus dalam hal perkahwinan. H3a seseorang lelaki boleh berkahwin dengan beberapa orang wanita sekali gus atau dengan sesiapa yang disukainya. F4 masyarakat arab menganut agama wathani iaitu menyembah berhala. F5 mereka mengamalkan kepercayaan animism. F6 ada yang menganut agama samawi iaitu kristian dan yahudi. F7 kepercayaan seperti menilik nasib, sihir dan mempercayai roh orang mati akan jadi burung. F8 sebilangan kecil menganut agama hanif. F1 amalan sistem kabilah. F2 - Amalan cara hidup yang berpuak-puak dan berkelompok. F3 mempunyai identiti masing-masing. F4 terikat kepada peraturan yang ditetapkan oleh kabilah masing-masing. F5 sangat taksub dan fanatic terhadap terhadap kabilah masing-masing. F6 struktur sistem kabilah yang berasaskan keturunan. F7 perasaan kesukuan yang menebal. F8 sanggup menuntut bela demi mempertahankan maruah diri dan kabilah sendiri. F9 keadaan geografi dan suasana tempat tinggal yang panas dan kering kontang. F10 terpaksa mengatasi masalah yang dihadapi secara bersama.

Maks. 5 markah

(c)

Maks. 5 markah

9 (a)

Maks. 6 markah

(b)

Maks. 8 markah

(c)

Maks. 6 markah