Tqvnn m`ns

Tqv sznn m`ns

Tqv sz mqdds Qur`nd dflrl ilniln v byk hmiyyt

mlik ln szlrdn biridir.
Tqv, rb sz lub, ( )vqy kkndndir. Tnnm rb lt limlri
bu sz, myyn bir yi, digr zrr v ziynlrdn qrumq v mhfiz
tmk n istifd lunn vsit kimi trcm dirlr. [1]
Qyd tmk lzmdr ki, dtn b`zi mhtrm trcmilr Qur`n ylri v
y hdislrd ilniln tqv szn qru lrq trcm dirlr. Bu is
rb dilinin mhur lt limlrinin nzriyylri il uyun dyildir.
lbtt tqv sz ntic bumndn qru m`nsn dy bilr. Lkin
nu ilk mrhld qru kimi qlm vrmk dzgn dyildir.

Tqv sz trminlgiy bmndn

lq v trminlgiy kitblrn nzr sldqd grrk ki, limlr tqv

szn mtlif cr m`nlrla izah etmilr. Burd nlrdn bir nsini qyd
dirik:
1- Tqv, y`ni bndnin llhdn qyri hr ydn uzqlms;
2- Tqv, y`ni mqdds islm ritinin qyd-qnunlrn yrin ytirmk;
3- Tqv, y`ni insnn nu llhdn uzqddrn hr bir ydn kinmsi;
4- Tqv, y`ni lzzt v nfsni istklrin trk dilmsi;
5- Tqv, y`ni insnn llhdn bq h ks `tin tmmsi;
6- Tqv, y`ni insnn zn h ksdn stn tutmms;
7- Tqv, y`ni qyri-ilhi syln hr hns bir (rftr v dn) trk tmk;
8- Tqv, y`ni rftr v dnqd slm pymbri hzrt Mhmmd
(sllllhu lyhi v lihi v sllm) [2]-in rdcl lmq; [3]
9- Tqv, y`ni slm Pymbri (s) v hzrtin (s) m`sum hli-byti
(lyhimus-slm)[4]-a tbilik; v s...
li ibn Mhmmd l-Crcni is z kitbnd tqv szn bl izh dir:
Tqv... llh itt tmk v nticd ilhi zbdn mnd qlm dyilir.
Bu is nfsin zb dr lms v zhmt qtlmsn sbb ln ilri
yrin ytirmk v y (bir sr) ilri trk tmkl hyt k bilr.
Tqv sz, ittkrlq v rit bmndn byniln mllr brsind
ildildikd, ils (smimiyyt) m`nsn, synkrlq v gnh ilr brsind
ildildikd is, bu mllri trk tmk v nlrdn kinmk m`nsn
dyr.[5]
Tqv szn bl m`nlndrmq dh mnsib v uyun lduu nzr
rpr. nki, m`sum hli-bytin () hdislrind d tqv sz blc izh
dilmidir ki, bu brd bir n hdisi qyd dirik:
mirl-mminin mam li () buyurur:

Tqv; kinmk (v uzqlmq) dmkdir.[6]

Hzrt () digr bir hdisd buyurur:

Tqvl (prhizkr) s, gnhlrdn uzqln sdir.[7]

Hminin digr bir hdisd buyurulmudur:

: )(
.

Hzrt imm Sdiqdn () tqv sznn m`ns brd sruduqd, buyurdu:

(Tqv dur ki), llh-tl, gstri vrdiyi yrlrd sni qyib grmsin v
hbl, nhy tdiyi yrlrd (ilrd) d sni mhid tmsin. [8]

Bu hdislrdn bl nticy glmk lr ki, tqv sz mumiyytl

mqdds islm ritinin gstrilrin tslim v tb lmq dmkdir. Bl ki,
tqvl (prhizkr) s, llhn vrln, Qiymt gnn, ilhi cz v svb
v s. bu kimi innclr `tiqd bslyrk, llh-tlnn gstrilrini (vcib
mllri) hyt kirir v yni hld llh-tlnn qdn tdiyi v hrm
bildiyi mllri trk dir.
slm Pymbri Hzrt Mhmmd (s) buyurur:
Tqv (prhizkrlq), bilmdiklrini yrnmk v bildiklrin ml tmk
dmkdir.[9]
Bu hdisdn istifd lunduu kimi tqvnn z bir nv ml hsb lunur ki,
d, ritd vcib syln mllri yrin ytirmk v hrm v gnh syln
mllri trk tmkdn ibrtdir.
Hminin l bu hdis ssn, tqv bir nv inm v `tiqd susiyytini d
dyr ki, bu is dzgn qidlr yiylnmk v hbl yln qidlri trk
tmkdn ibrtdir.
Btn bunlr (y`ni, dzgn qidy yiylnmk v vcib syln mllri
yrin ytirmk v yni hld yln qidlrdn uzqlb, hrm ilri trk
tmk) is tqvl v prhizkr lmq istyn hr bir sin dini mrif v biliy
yiylnmsini tlb dir.
mm unutmmlyq ki, bunun n hkmn dini- lmi mrkzlrd thsil
lmq v y din dimi lmq lzm dyildir. Sdc bu brd yzln kitblr
mtli tmk v y hqiqi din dimlrindn srumql d kifytlnmk
lr.
Burd bl bir sul qry bilr ki, grsn prhizkr s, bhli syln
(y`ni; hll v y hrml ydn lmyn) qid v mllrdn d
kinmlidirmi?
Bu sul cvb lrq iki hdisi qyd dirik:
1-Hzrt Mhmmd (s) buyurur:
Hqiqtn prhizkrlr, bqlrnn qrub, kinmdiyi b`zi bhli ilrdn
kinn slrdir.[10]
2-mirl-m`minin mam li () buyurur:

Tqv v prhizkrln mslhti, bhli ilrdn kinmkdir. [11]

Bllikl d bu nticni lrq ki, prhizkr s, vcib buyuruln mllri yrin
ytirmli v dzgn qidlr yiylnmli, hminin hrm ilr v qidlrdn
kinmli v yni hld bhli ilri d trk tmlidir.

[1] -B: Lisnul-rb, 15/377, l-Misbhul-munir, 2/669, qrbul-mvrid, 5/818, Mufrdtu

lfzil-Qur`n, sh-881, Kitbut-t`rift, sh-29, Qmusul-Qur`n,7/236 v s...
[2] -Y`ni; Allahn salam v rhmti Ona v Onun hli-beytin olsun.
[3] -Kitbut-t`rift, sh-29
[4] -Y`ni; Onlara salam olsun.
[5] -Kitbut-t`rift, sh-29
[6] -Qurrul-hikm, 268/5815
[7] -Qurrul-hikm, 268/5816
[8] -Sfintul-bihr, 8/558, Mizanul-hikmt, 8/3638/22470
[9] -Tnbihul-vtir, 2/120
[10] -Tnbihul-vtir, 2/62
[11] -Qurrul-hikm, 268/5822