RAK JETRE

Grupe: Bolesti probavnog sustava, Zloudne (maligne) bolesti Ostali nazivi: Hepatocelularni karcinom, Karcinom jetre Posjetite virtualni centar: Jetra i uni vodovi

Tumori jetre mogu biti benigni, koji se javljaju esto i bez klinikih znakova, a otkriju se uglavnom sluajno ultrazvunim pregledom.

Definicija Hepatocelularni karcinom Klinika slika Dijagnostika obrada Lijeenje/Prognoza

Definicija
Tumori jetre mogu biti benigni, koji se javljaju esto i bez klinikih znakova, a otkriju se uglavnom sluajno ultrazvunim pregledom. Najei oblik tumora jetre su zapravo metastaze iz drugih organa zahvaenih tumorom; plua, dojka, guteraa, debelo crijevo i eludac, a esto su upravo metastaze u jetri prvi znak primarnog karcinoma nekog drugog organa. Karcinomi koji primarno nastaju u jetri su: fibrolamelarni karcinom, kolangiokarcinom (nastaje iz unih kanalia u jetri),hepatoblastom (najei maligni tumor u djejoj dobi), te hepatocelularni karcinom.

Hepatocelularni karcinom
Hepatocelularni karcinom je najei tip karcinoma koji je primarno nastao u jetri, a nastaje iz zloudnih hepatocita (jetrenih stanica). Najvea je incidencija u podrujima jugoistone Azije i u nekim podrujima Afrike, a to su podruja gdje je infekcija virusom hepatitisa B endemina. Rizik za pojavu hepatocelularnog karcinoma je naime stostruko vei kod nositelja virusa hepatitisa B i tumor se ja vlja uglavnom paralelno s prevalencijom virusa hepatitisa B. Virusna DNA se pri tome ugradi u genetski materijal hepatocita, to u meuvremenu dovodi do zloudne transformacije. Ostali faktori rizika za pojavu ovog karcinoma su uz virus hepatitisa C i ciro za jetre, osobito zbog alkohola, zatim hemokromatoza, uzimanje steroida itd.

Klinika slika
Fizikalnim pregledom obino se ne pronalaze znaajni nalazi; bolna i sve vea jetra (hepatomegalija), naroito u bolesnika s cirozom i iz podruja gdje je infekcija hepatitis B virusom endemina, mogu upuivati na dijagnozu karcinoma jetre. Najei kliniki znakovi su bol koja se javlja u abdomenu (trbunoj upljini), gubitak tjelesne teine, masa koja se palpira u gornjoj desnoj etvrtini abdom ena, te nejasno pogoranje prethodno stabilnog stanja pacijenta s cirozom. Moe se pojaviti i poviena tjelesna temperatura i tako oponaati infekciju. Ponekad je prvi znak karcinoma jetre akutni abdomen zbog rupture i krvarenja tumora, a mogu se javiti i poremeaji metabolizma kao to su hipoglikemija (nedostatna razina glukoze u krvi), eritrocitoza (poveani broj crvenih krvnih zrnaca), hiperkalcijemija (poveana razina kalcija), hiperlipidemija (poveana razina masnih tvari u krvi).

Dijagnostika obrada
Najosjetljivije dijagnostike pretrage za otkrivanje eventualnih tvorbi na jetri su CT (kompjutorska tomografija) i MRI (magn etska rezonanca). Scintigrafija moe otkriti primarni hepatocelularni karcinom jetre, a angiografija pokazuje vaskularizaciju lezij a (raspored patolokih krvnih ila u zahvaenom podruju jetre), pa se mogu otkriti i mali tumori. Za potvrdu dijagnoze vana je biopsija jetre jer ima visok stupanj tonosti, naroito ako se radi pod nadzorom ultrazvuka. Biokemijski (laboratorijski) testovi, osim mjerenja alfa-fetoproteina u serumu, ne olakavaju znaajnije dijagnozu. Alfa-fetoprotein nestaje ubrzo nakon roenja, a ako se pojavi u odrasloj dobi, najee se povezuje uz hepatocelularni karcinom.

Lijeenje/Prognoza

Kod veine pacijenata karcinom se kasno otkrije, te smrt nastupa unutar nekoliko mjeseci. Rak jetre nije osjetljiv na zraenje, a rezultati kemoterapije su slabi. Kirurko odstranjivanje tumora je mogue, no u manje od 5% bolesnika. Neki pacijenti s malim lokalizir anim tumorom mogu imati due preivljenje. Kod tih pacijenata mogua je i transplatacija, no dugotrajnije preivljenje je ipak osrednje. Rutinski pregledi meu visokorizinim skupinama (infekcija hepatitis B virusom, alkoholna ciroza itd.) mogli bi smanjiti smrtnost od ove bolesti.