Web Programc›l›¤›

<<
JavaScript-Java
kombine kullan›m›
Web programc›l›¤›n›n iki önemli teknolojisini daha etkileflimli uygulamalar yapmak için kombine
olarak kullanabilirsiniz.

S
tudioWeb’in daha ilk say›lar›ndan beri ço¤unun sand›¤›n›n ak-
sine JavaScript ile Java’n›n iki farkl› teknoloji ve dil oldu¤unun,
benzerliklerinin sadece isimlerinden kaynakland›¤›n›n alt›n›
her f›rsatta çiziyoruz. JavaScript bugün tüm web taray›c›lar taraf›n-
dan desteklenen tek standart istemci tarafl› script dili olup web sayfa-
s›n›n tüm elementleriyle iletiflim kurabilen çok önemli bir teknoloji-
dir. JavaScipt’in web taray›c› üzerindeki hakimiyetine karfl›l›k baz› s›-
n›rlamalar› söz konusudur. Mesela JavaScript’in grafik çizdirme des-
te¤i yoktur, kullan›c› tarafl› olmas›ndan dolay› da veritaban› uygula-
malar› gibi sunucu-taraf›na özgün ifllemleri yapamaz. Alternatifi ol-
mayan JavaScript’in sahip oldu¤u yetenekleri karfl›s›nda ço¤u tekno-
loji üretici firma ürünlerinin JavaScript ile konuflabilmesinin yollar›n›
aram›fllard›r.
JavaScript ile konuflabilen bir teknoloji bizzat üzerinde yer ald›¤›
web sayfas›yla ya da web taray›c›yla konuflabilir hale gelir. Bu da say-
fan›n ziyaretçisiyle etkileflim ve iste¤ine uygun içeri¤i dinamik olarak
oluflturma anlam›na gelir. Bu aç›dan bak›lacak olursa JavaScript’in
web sayfalar› üzerinde sayfan›n kullanmas› muhtemel tüm teknoloji-
ler için bir çimento vazifesi gördü¤ü sonucunu ç›karabiliriz. Studi-
oWeb’in önceki say›lar›nda Flash’in JavaScript ile iletiflimini konu alan
bir iki say›ya yer vermifltik. JavaScript’in di¤er web teknolojileriyle ile-
tiflimini göz önünde bulundurarak flu sonuca varabiliriz: E¤er JavaSc-
ript hem bir applet ile hem de bir Flash animasyonu ile konuflabiliyor-
sa, bir applet dolayl› yoldan Flash animasyonuyla konuflabilir. Bunun
tersi de geçerlidir. Java appletlerin çeflitli harici cihazlarla iletiflim ku-
rabildi¤ini düflünürsek ne derece çeflitli imkanlar›n olabilece¤ini gö-
zünüzde canland›rabilirsiniz.
Java’n›n ve JavaScript’in birbirinden farkl› özellikleri olmas›, birbi-
rinden farkl› avantajlar› ve dezavantajlar› bulundu¤u anlam›na gelir.
Bu ikisini birbiriyle dayan›flma ve etkileflim içinde kullanmak birbirle-
rinin dezavantajlar›n› bertaraf edece¤i gibi, web uygulamalar› aç›s›n-
dan yeni imkanlar› da beraberinde getirir.
Java ile JavaScript aras›ndaki bilgi aktar›m›n›n nas›l gerçeklefltirile-
bilece¤ine örnek olacak bir iki uygulamay› ele alal›m.
JavaScript’ten Java’ya bilgi aktar›m›
Java applet’lerinize web sayfas›ndan bilgi aktar›m›n› HTML kodlar›n-
daki parametrelerin d›fl›nda sayfa çal›fl›r durumda iken dinamik ola-
rak da gerçeklefltirebilirsiniz. JavaScript sayesinde ziyaretçi bizzat say-
fa üzerinden Java applet’ine bilgi aktar›labilir. Bu özelli¤i kullanarak
çeflitli uygulamalar gelifltirmek mümkün. Hayal gücünüze kalm›fl. Biz
örne¤imizde applet içerisinde görünecek bir yaz›y› HTML sayfas›nda
yer alan bir link yard›m›yla bizzat ziyaretçinin belirlemesini isteyece-
¤iz.
Sayfam›zda kullan›lacak applet’in kaynak kodu afla¤›daki gibi ola-
bilir. Sayfam›zda kullan›lacak applet bu kodlar›n JSDK yaz›l›m paketi
ile derlenmesi sonucu oluflacak. Bilgisayar›n›zda JSDK yüklü de¤ilse
CD’deki örnekleri al›p aynen kullanabilirsiniz ama applet’inizde de¤i-
fliklik yapamazs›n›z.
Selamla.java
import java.awt.*;
import java.applet.Applet;
public class Selamla extends Applet
{
String isim = "";
public void init() {
setBackground(Color.orange);
}

Font f = new Font("Arial",Font.BOLD,14);

public void paint(Graphics g)

{
g.setFont(f);
g.drawString("Merhaba " + isim + "!", 10 , 30);
}

public void yeniIsim(String ad) {

isim = ad;
repaint();
}

360 derecelik panoramik görüntü veren bu applet’i kumanda eden

dü¤meler bizzat websayfas› üzerinde. Kullan›c›n›n dü¤melere bas-
mas› sonucu applet’e bilgi JavaScript yard›m›yla gidiyor.
✂
Appletimizde temelde sadece HTML sayfas›ndan JavaScript ile te-
tiklenecek bir metot yer almakta. ‹htiyac›m›z olan bilgi web sayfas›n-
dan, metotun parantezleri aras›nda yeralacak parametre ile gelecek.

134• CHIP Workshop >>

 >> Web Programc›l›¤›

public void yeniIsim(String ad) {

isim = ad;
repaint();
}

Elde edilen parametre de¤eri isim de¤iflkenine aktar›l›yor ve repa-

int() metodu ça¤r›l›yor. Bu da appletin kendini isim de¤iflkeninin yeni
de¤eriyle birlikte yeniden görüntülemesi anlam›na geliyor.
Bu sayede

g.drawString("Merhaba " + isim + "!", 10 , 30);

ifadesiyle applet üzerinde “Merhaba Zafer!” gibi bir metnin olufl-

mas›n› sa¤layacak. Gelelim HTML sayfas›ndan Java metodunun nas›l
ça¤r›laca¤›na.

SelamlaJS.html
<html>
<head>
<title>JavaScript Java Kombinasyonu</title>
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; p
charset=windows-1254">

<script language="JavaScript">

function isimSor() {
var isim;
isim = prompt("Isminizi girin lütfen","isim")
document.Appletimiz.yeniIsim(isim);
}
</script>

</head> Web sayfam›zda bir script, script’imizde de bir adet fonksiyon var.
isimSor(). Sayfaya ekli link t›kland›¤› anda fonksiyonumuz tetikleni-
<body bgcolor="#ffffff"> yor.

<APPLET NAME="Appletimiz" CODE="Selamla.class" WIDTH="200" p <a href="javascript:isimSor()">Buraya t›klay›n lütfen</a>

HEIGHT="50">
</APPLET> Fonksiyonumuz tetiklendi¤inde ilk olarak JavaScript prompt’u sa-
<br><br> yesinde kullan›c›dan bir bilgi girilmesini istiyor. Bu bilgiyi form ele-
<a href="javascript:isimSor()">Buraya t›klay›n lütfen</a> manlar›yla da sorman›z mümkün.
</body>
</html> isim = prompt("Isminizi girin lütfen","isim")
<< CHIP Workshop • 135
 Web Programc›l›¤›
<<
Elde etti¤i de¤eri isim adl› bir de¤iflkene kaydettikten sonra
script’imizin en önemli noktas› geliyor: Appletteki yeniIsim() metodu- <APPLET NAME="Appletimiz" CODE="Selamla2.class" WIDTH="200" p
nun ça¤r›lmas›. HEIGHT="50">
</APPLET>
document.Appletimiz.yeniIsim(isim); <br><br>
<a href="javascript:isimSor()">Appletin tekst içeri¤ini yazmak için p
Bu noktada DOM modelinden faydalanarak önce sayfadaki app- t›klay›n</a>
let’e ulafl›p, applet’te bulunan metodumuzu ça¤›r›yoruz. Web sayfas›- <form name="KontrolPaneli">
n› temsil eden document nesnesinden sonra applet’imize name özni- Bannerin tekst rengini seçin:
teli¤iyle verdi¤imiz Appletimiz ismiyle ulafl›yoruz. isim de¤iflkeninin <select name="secenekYaziRengi" onchange="renkDegistir()">
de¤erinin parametre olarak applet’e nas›l aktar›ld›¤›na dikkat edin <option value="orange">turuncu
lütfen. <option value="white">beyaz
Bu arada JavaScript’teki isim de¤iflkeniyle Java applet’indeki isim <option value="yellow">sari
de¤iflkeni iki farkl› uygulamaya ait iki farkl› de¤iflken olup kaydettikle- <option value="red">k›rm›z›
ri de¤er ayn› olacakt›r. <option value="blue">mavi
fiimdi görmüfl oldu¤umuz metotla basit bir Java applet’ini JavaSc- <option value="green">yeflil
ript sayesinde web sayfas› üzerinden kontrol etmeyi görelim. <option value="black" selected>siyah
<option value="pink">pembe
JavaScript ile bir appleti kontrol </select>
Bir önceki örne¤imizi biraz daha gelifltirip applet’imizi kontrol edilebi- <br>
lir hale getirece¤iz. Mesela applet’imizin arka plan rengini ve app- Bannerin arkaplan rengini seçin
let’te görünecek metnin rengini web sayfam›zdaki form elemanlar›n- <select name="secenekFonRengi" onchange="renkDegistir()">
dan kontrol edebiliriz. <option class="orange" selected>turuncu
Önce HTML sayfam›z›n kodlar›n› görelim. <option value="white">beyaz
<option value="yellow">sari
SelamlaJS2.html <option value="red">k›rm›z›
<html> <option value="blue">mavi
<head> <option value="green">yeflil
<title>JavaScript Java Kombinasyonu</title> <option value="black">siyah
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; char- <option value="pink">pembe
set=windows-1254"> </select>
<br><br>
<script language="JavaScript"> </form>

function isimSor() { </body>

var isim; </html>
isim = prompt("Isminizi girin lütfen","isim")
document.Appletimiz.yeniIsim(isim); Script’imize yeni bir fonksiyon ekledik: renkDegistir(). Sayfam›zda
} bu fonksiyonu kullanacak iki adet seçim listesi form eleman› var. Bun-
lardan birincisi applet’in font rengini belirleyecekken ikincisi ise fon
function renkDegistir() { rengini seçmemize yard›mc› olacak. Her iki seçim listesini birbirinden
var secimNoRenkTekst = ay›ran en bafll›ca özellik form elemanlar›na verilen farkl› isimler.
‚document.KontrolPaneli.secenekYaziRengi.selectedIndex;
var renkTekst = <select name="secenekYaziRengi" onchange="renkDegistir()">
‚document.KontrolPaneli.secenekYaziRengi[secimNoRenkTekst].
‚value; <select name="secenekFonRengi" onchange="renkDegistir()">

var secimNoRenkFon = Her iki seçim listesi de farkl› bir de¤er seçildi¤i anda ayn› renkDe-
‚document.KontrolPaneli.secenekFonRengi.selectedIndex; gistir() fonksiyonunu tetikliyorlar. fiimdi de fonksiyonumuzu görelim.
var renkFon =
‚document.KontrolPaneli.secenekYaziRengi[secimNoRenkFon].value; var secimNoRenkTekst = ‚document.KontrolPaneli.secenekYaziRengi.p
selectedIndex;
document.Appletimiz.renkYeniden(renkFon,renkTekst); sat›r› seçilen de¤erde de¤ifliklik oldu¤u anda listeden hangi indeks
} numaral› de¤erin seçildi¤ini belirleyip bir de¤iflkende sakl›yor.

</script> var renkTekst = ‚document.KontrolPaneli.secenekYaziRengi[secimNop

RenkTekst].
</head> ‚value;
sat›r› ise elde edilen indeks numaras›ndan seçilen liste elementi-
<body bgcolor="#ffffff"> nin hangi de¤ere sahip oldu¤unu buluyor ve bunu renkTekst de¤iflke-
✂

136• CHIP Workshop >>

 >> Web Programc›l›¤›

nine at›yor. Bu durumda, mesela ilk liste eleman› seçildiyse indeks nu- private Color dizeyiRengeCevir(String c) {
maras› 0 olarak elde edilirken, renkTekst de¤iflkeninin de¤eri orange try {
olarak belirleniyor. if (c.equalsIgnoreCase("Black"))
Fon rengini belirleyen sat›rlar da ayn› prensipte çal›fl›yorlar ve bu- return Color.black;
radan elde edilen renk de renkFon de¤iflkenine kaydediliyor. Art›k elde else if (c.equalsIgnoreCase("White"))
edilen renk de¤erlerini applet’imize aktarmak için uygun Java meto- return Color.white;
dunun ad›n› ça¤›rabiliriz else if (c.equalsIgnoreCase("Red"))
return Color.red;
document.Appletimiz.renkYeniden(renkFon,renkTekst); else if (c.equalsIgnoreCase("Green"))
return Color.green;
fiimdi de appletimizin bu de¤erleri nas›l kulland›¤›n› görelim. else if (c.equalsIgnoreCase("Blue"))
return Color.blue;
Selamla2.java else if (c.equalsIgnoreCase("Yellow"))
import java.awt.*; return Color.yellow;
import java.applet.Applet; else if (c.equalsIgnoreCase("Orange"))
return Color.orange;
else if (c.equalsIgnoreCase("Pink"))
public class Selamla2 extends Applet return Color.pink;
{ else
String isim = ""; return Color.white;
Color fonRengi = Color.orange; }
Color tekstRengi = Color.black; catch (Exception e) {
return null;
public void init() { }
setBackground(Color.orange); }
} }

public void paint(Graphics g)

{

Font f = new Font("Arial",Font.BOLD,14);

g.setFont(f);

g.setColor(fonRengi);
g.fillRect(0,0,200,50);

g.setColor(tekstRengi);
g.setFont(f);

g.drawString("" + isim, 10 , 30);

public void yeniIsim(String ad) {

isim = ad;
repaint();
}

public void renkYeniden(String yeniFonRengi,

‚String yeniTekstRengi) {
if (yeniFonRengi.equals("") ||
‚yeniFonRengi.equals(null)) {}
else {fonRengi = dizeyiRengeCevir(yeniFonRengi);}
if (yeniTekstRengi.equals("") ||
‚yeniTekstRengi.equals(null)) {}
else {tekstRengi = dizeyiRengeCevir(yeniTekstRengi);}
repaint();
}

<< CHIP Workshop • 137

 Web Programc›l›¤›
<<
Applet’imizdeki jenerik dizeyiRengeCevir(String c) metodu ad›n- function kontrolEt() {
dan da anlafl›laca¤› gibi dize cinsinden c de¤erini karfl›l›¤› olan Color if (document.Formumuz.Sifremiz.value != "") {
yani renk nesnesi haline getiriyor ve ça¤r›ld›¤› yere geri gönderiliyor. var girilenDeger = document.Formumuz.Sifremiz.p
Bu bak›mdan metodumuzun ilk sat›r›nda geri dönüfl tipi Color olarak value ;
verili. document.Appletimiz.sifreKontrol(girilenDeger)
}
private Color dizeyiRengeCevir(String c) { else {
alert("Bir deger girmediniz ki!");
Bu bak›mdan mesela dizeyiRengeCevir(“Pink”) ifadesi color nesne- }
si olarak pembe rengini geri döndürecektir. }
JavaScript taraf›ndan ça¤r›lan renkYeniden() metoduna gelince,
metodun ilk parametresi e¤er bir de¤ere sahipse </script>

if (yeniFonRengi.equals("") || yeniFonRengi.equals(null)) {} </head>

else {fonRengi = dizeyiRengeCevir(yeniFonRengi);}
<body bgcolor="#ffffff">
sat›r› gelen parametreyi renk cinsinden de¤ere sahip olan fonRen-
gi de¤iflkenine atayacak. Ayn› flekilde di¤er sat›r <form action="" name="Formumuz">
<APPLET NAME="Appletimiz" CODE="Sifre.class" WIDTH="250"p
if (yeniTekstRengi.equals("") || yeniTekstRengi.equals(null)) {} elsep HEIGHT="30"></APPLET>
{tekstRengi = dizeyiRengeCevir(yeniTekstRengi);} <br>
<input type="password" name="Sifremiz" value="" size="15">
ise gelen ikinci parametre de¤erini tekstRengi de¤iflkenine ataya- &nbsp;
cak. Bunlardan sonra ça¤r›lan repaint() metodundan sonra appletimiz <input type="button" name="dugme" value="Tamam" p
görüntüleyece¤i içeri¤i güncelleyecek, bu sefer elde etti¤i renk de¤er- onclick="kontrolEt()">
lerini
</form>
g.setColor(fonRengi);
</body>
g.setColor(tekstRengi); </html>

sat›rlar›nda kullanarak applet’imizin fon rengini ve yaz› rengini de- Script’imiz oldukça basit bir fonksiyondan olufluyor. Fonksiyon ise,
¤ifltirecek. ziyaretçi, flifre alan›na girifl bilgisini yaz›p butona t›klad›¤›nda devreye
giriyor. Öncelikle flifre alan›na bir de¤er girilip girilmedi¤ini kontrol
Java applet’i ile flifre kontrolü ediyoruz. E¤er bir de¤er girilmediyse script’imiz bunu bir mesaj
StudioWeb’in daha önceki say›lar›nda kullan›c› tarafl› JavaScript gibi kutusuyla ziyaretçiye iletecektir.
bir script diliyle flifre gibi güvenlik aç›s›ndan hassas uygulamalar
yapman›n uygun olmayaca¤›ndan bahsetmifltik. Bunun sebebini de if (document.Formumuz.Sifremiz.value != "") {
JavaScript kodlar›n›n ziyaretçi taraf›ndan aç›l›p okunabilmesinin ...
mümkün olmas› olarak göstermifltik. Java appletleri de kullan›c› ta- }
rafl› bir teknoloji olmalar›na karfl›l›k taray›c›daki JVM taraf›ndan yo- else {
rumlanan derlenmifl bytecode formunda class dosyalar› olmalar›n- alert("Bir de¤er girmediniz ki!");
dan dolay› basit flifre gibi uygulamalarda kullan›labilirler. fiifre ile }
saklanacak bilginizi bizzat applet’in içine yerlefltirip içinde göstere-
bilece¤iniz gibi, bir web sayfas›na koyup applet’lerden sadece flifre
geçerlili¤ini kontrol etmede faydalanabilirsiniz. Bu seferki JavaSc-
ript-Java kombinasyonu örne¤imiz ziyaretçiye flifre soracak, elde et-
ti¤i flifre geçerliyse uygun sayfa içeri¤ine yönlendirecek. Ziyaretçi
web sayfas›n›n kodlar›na baksa bile flifrenin ya da gidilecek sayfan›n
ne oldu¤unu bulamayacak.

Sifre.html
<html>
<head>
<title>JavaScript Java Kombinasyonu</title>
<meta http-equiv="Content-Type" content="text/html; p
charset=windows-1254">

<script language="JavaScript">

138 • CHIP Workshop >>

 >> Web Programc›l›¤›

E¤er bir de¤er girildiyse bu önce bir de¤iflkene kaydediliyor. belirleyen ifllevselli¤e sahip. Applet’imize bu ifllevselli¤i katan sif-
var girilenDeger = document.Formumuz.Sifremiz.value ; reKontrol() metodu.

Sonra bu de¤er do¤rudan applet’imize gönderiliyor. Bundan son- public void sifreKontrol(String sifre) {
ras› ise tamamen applet’imizin kontrolünde if (sifre.equals("jsp")){
git("http://www.pusula.com/jsp");
Sifre.java }
import java.awt.*; else if (sifre.equals("dhtml")){
import java.applet.Applet; git("http://www.pusula.com/dhtml");
import java.net.*; }
else
public class Sifre extends Applet { {
mesaj="Geçersiz sifre! Tekrar deneyiniz..";
String mesaj = "Lütfen sifrenizi giriniz.."; }
repaint();
public void init() { }
setBackground(Color.white);
} Görüldü¤ü üzere kontrolü gerçeklefltiren metodumuz çok çok ba-
sit. Gayet sade bir if else kurgusuyla flifremiz “jsp” ise applet web say-
public void paint(Graphics g) fas›n› http://www.pusula.com/jsp adresine, “dhtml” ise
{ http://www.pusula.com/dhtml adresine yönlendiriyor. Bu iki flifre
Font f = new Font("Arial",Font.BOLD,14); d›fl›nda bir de¤er geçersiz olup bu durumda applet ziyaretçiye uygun
g.setFont(f); bir mesaj görüntülüyor.
g.setColor(Color.red); Numan Pekgöz
g.drawString("" + mesaj, 10 , 23); numanp@chip.com.tr
}

public void sifreKontrol(String sifre) {

if (sifre.equals("jsp")){
git("http://www.pusula.com/jsp");
}
else if (sifre.equals("dhtml")){
git("http://www.pusula.com/dhtml");

}
else
{
mesaj="Geçersiz sifre! Tekrar deneyiniz..";
}
repaint();
}

public void git(String adres)

{
try
{
URL linkAdresi = new URL(adres);
getAppletContext().showDocument(linkAdresi, p
"_top");
}
catch (MalformedURLException e)
{
System.err.println("Geçersiz URL:" + adres);
}
}

}
fiifre olarak jsp yaz›ld›¤›nda appletimiz karfl›l›k gelen sayfaya
Applet’imiz gidilecek web sayfas›n› girilen flifre de¤erine göre yönlendiriyor.

<< CHIP Workshop • 139


JAVA ile Programlama Bölüm 6
Bu ayki Java yaz›m›zda nesne yönelimli programc›l›¤›n temel tafllar›ndan olan s›n›flar konusunu
etrafl›ca ele alacak ve örneklerle inceleyece¤iz.
zun bir aradan sonra tekrar merha-
U ba. Bugüne kadarki derslerimizde
art›k nesne yönelimli programlama
tekni¤inin merkezinin oluflturan s›n›flar›n
ne anlama geldiklerini ve nas›l tasarland›k-
lar›n› ö¤renmifltik. E¤er geçmifl olan dersle-
rimizde eksikleriniz oldu¤unu düflünüyor-
san›z ya da ilk defa bu ders ile Java prog-
ramlama diline girifl yap›yorsan›z, size tav-
siyem hemen önceki dersleri eksiksiz olarak
çal›flman›z olacakt›r. Önceki say›larda yer
alan derslere sahip olmayan arkadafllar da
CHIP dergisinin 100. say›s›n› alarak tüm
dersleri de ellerinde bulundurma flans›na
sahip olabilirler.
Bu yaz›da, tasar›m›n› ayr›nt›l› olarak ö¤-
rendi¤imiz s›n›flar›n kullan›m›na iliflkin ba-
z› örnekler üzerinde duraca¤›z. Ayr›ca Ja-
va'da öntan›ml› olarak bulunan ve kendi
özeli ifllerimiz için kullanabilece¤imiz s›n›f-
lar›n baz›lar›n› da görmüfl olaca¤›z. Size
tavsiyem burada anlat›lan ekleri mutlaka
kendi bafl›n›za da yaz›p denemenizdir. Ayr›-
ca verilen örneklere iliflkin haz›r kodlar› da
http://cs.bilgi.edu.tr/~erman/index.html
adresine gitti¤inizde buradaki “E¤itimler”
ba¤lant›s›na t›klayarak elde edebilirsiniz.
fiimdi kollar› s›vayal›m ve Java ö¤renmeye
devam edelim.
Son Derste Verilen
Uygulaman›n Cevab›:
Her fleyden önce son derste verdi¤imiz öde-
✂
vin çözümü ile ifle bafllayal›m. Hat›rlarsan›z
uygulama sorumuz; içerisinde tarih tutan ve
tarihle ilgili ifllemleri yapabilecek metotlar›
bar›nd›ran bir s›n›f tasarlamakt›. Bu s›n›fa
iliflkin çözümü ve ayr›nt›l› aç›klamas›n› yine
yukar›da verdi¤im adreste bulabilirsiniz.
S›n›flar›n Kendi Kendilerini
Kullanmalar›:
Bundan önceki örneklerimizde bir s›n›f›n
yaz›ld›ktan sonra, baflka bir s›n›f içerisinde
ya da örneklerde yapt›¤›m›z gibi main me-
todu içerisinde kullan›labildi¤ini görmüfl-
tük. Baz› s›n›flar otomatik olarak çal›flt›r›la-
bilmek amac›yla da yaz›labilirler. Bir s›n›f›n
otomatik olarak çal›flabilmesi için içerisinde
main metodu olmas› gerekti¤ini zaten bili-
yoruz. ‹flte bu flekilde main metodu içeri-
sinde bir s›n›f, kendisi türünden nesne ya-
rat›p bunu kullanabilir. ‹flin özü asl›nda flu-
dur: Bir s›n›f yaz›ld›ktan sonra, bu s›n›f tü-
ründen nesneleri istedi¤imiz her metod ya
da her s›n›f içerisinde art›k yarat›p kullana-
biliriz. Bu genel kural› bilirsek, zaten s›n›f
nesnelerinin ne zaman ve nerede yarat›la-
ca¤›na dair bir problemimiz de kalmaz.
Arka sayfadaki örne¤imizde, matema-
tikte kullan›lan karmafl›k say›lara iliflkin de-
¤er ve metotlar› bar›nd›ran bir s›n›f yazaca-
¤›z. Bu s›n›f ayn› zamanda “main” metodu
içerecek ve kendisi türünden nesneler yara-
tarak bu nesneler üzerinde ifllemler yapa-
cak:
Java Serisi
<<
fiimdi bu örne¤imizi biraz inceleyelim.
S›n›f›m›z›n iki adet bafllang›ç metodu oldu-
¤unu görmekteyiz. Bu metotlardan bir ta-
nesi, 6. sat›rda tan›mlanmakta ve hiçbir pa-
rametre almadan yarat›lan KarmasikSayi
nesnesinin “gercel” ve “imajinel” isimli de-
¤iflkenlerini 0.0 de¤erine eflitlemektedir. Di-
¤er bafllang›ç metodu ise 11. sat›rda tan›m-
lanmaktad›r ve nesne yarat›l›rken kendisi-
ne verilen parametreleri kullanarak “ger-
cel” ve “imajinel” de¤iflkenlerinin de¤erleri-
ni atamaktad›r.
NOT: S›n›f›n kendisine ait olan de¤iflken
ve metotlar›n› s›n›f içerisinde kullan›rken,
bu de¤iflken ve metotlar›n bafl›na “this.” ek-
lemifl oldu¤uma dikkat ediniz. Daha önce
de söyledi¤im gibi this anahtar sözcü¤ü s›-
n›f›n kendisini temsil eder. Örne¤in 12. sa-
t›rda “this.gercel” ifadesi, “o anda içerisin-
de bulundu¤umuz s›n›fa ait olan gercel
isimli de¤iflkeni temsil etmektedir.
16. sat›rda tan›mlanan “topla” isimli
metod parametre olarak baflka bir “Karma-
sikSayi” nesnesi alarak, bu say›n›n “gercel”
ve “imajinel” de¤iflkenleri ile s›n›f›n kendi
“gercel” ve “imajinel” de¤erleri toplam›n›
elde eder ve bu de¤erlerle, “sonuc” ad›nda
yeni bir “KarmasikSayi” nesnesi yaratarak
bu de¤iflkeni 19. sat›rda geri döndürür. Bu-
na benzer flekilde 22. sat›rda yaz›lm›fl olan
“cikart” metodu da ayn› ifllemi ç›kartma
için yapar. Ancak bu metot biraz daha ilginç
bir yöntemle de¤er döndürmektedir. Bu se-
35 • CHIP Workshop >>
 >> Java Serisi
KarmasikSayi s›n›f› kendi kendini kullanmaktad›r.
fer sonucu tutacak ayr› bir de¤iflken yarat-
mak yerine, 23. sat›rda oldu¤u gibi “return”
anahtar sözcü¤ünün önünde yeni bir “Kar-
masikSayi” nesnesi yarat›larak hemen o an-
da döndürülür. Bu yöntemde arada “sonuc”
gibi baflka bir de¤iflken içerisinde “Karma-
sikSayi” nesnesi yaratma ihtiyac› ortadan
kalkmaktad›r.
Yazd›¤›m›z S›n›flar›n
toString metodu:
Dikkat ederseniz 35. sat›rda “toString”
ad›nda ilginç bir metod yer almaktad›r. Bu
metod asl›nda main metodu içerisinde hiç
<< CHIP Workshop • 36
ça¤r›lmam›flt›r. Ancak ilginçtir ki, 47. sat›r-
daki “sayi1” isimli s›n›f de¤iflkeni ekrana
yaz›lmak istendi¤i zaman sanki bu metod
ça¤r›lmaktad›r. Çünkü ekranda toString
metodunun döndürdü¤ü String ifadesi ya-
z›lmaktad›r. Asl›nda gerçekten de 47. sat›r-
da sayi1 de¤iflkeninin ekrana bas›ld›¤› nok-
tada otomatik olarak bu metot ça¤r›l›r.
Yaz›lan tüm s›n›flara asl›nda toString
metodu da eklenebilir. E¤er “String toSt-
ring()” prototipini bozmadan s›n›f›n›z içeri-
sinde bir toString metodu yazarsan›z, bu s›-
n›fa iliflkin bir s›n›f de¤iflkenini ekrana bas-
mak istedi¤inizde bu metot otomatik ola-
rak ça¤r›lmaktad›r. Ancak metodun içini is-
tedi¤iniz gibi yazabilirsiniz. E¤er yazd›¤›n›z
s›n›f içerisinde bu metodu eklemez ve bu s›-
n›f türünden bir de¤iflkeni ekrana basmak
isterseniz, o zaman Java otomatik olarak
bir toString metodunu kendisi yazacak ve
buna iliflkin bir String de¤eri de döndüre-
cektir. Ancak bu de¤er oldukça anlafl›lmaz
bilgiler içermektedir. Özetle s›n›f›n›z› nas›l
ifade etmek istiyorsan›z, buna iliflkin String
toString() prototipli bir metod yazabilirsi-
niz.
Öntan›ml› Java S›n›flar›n›n Kullan›m›:
Dersimizin bundan sonraki k›sm›nda yeni
bir konuya geçmeden önce, Java'da önta-
n›ml› baz› s›n›flara iliflkin örnekler yapmak-
ta yarar görüyorum. Görece¤imiz bu s›n›f-
lar, yazaca¤›m›z programlarda birçok yükü
üzerimizden almakta ve bize baz› yararl›
haz›r metotlar sunmaktad›r. Bu nedenle ifli-
mizi görecek ve daha önceden yaz›lm›fl bu
haz›r s›n›f ve metotlar› kullanarak zaman
kayb› ve zahmetten kurtulabiliriz.
Bir konuda sizleri uyarmak isterim: Bu-
rada bu öntan›ml› Java s›n›flar›n›n tüm me-
totlar›n› detayl› bir flekilde göstermek yeri-
ne, bu s›n›flar hakk›nda bilgi sahibi olman›-
z› ve sadece birkaç metot kullan›m›yla s›n›f›
sizlere tan›tmay› hedefledim. Kendi uygu-
lamalar›n›z için burada genel olarak ö¤ren-
mifl oldu¤unuz bu s›n›flar›n size uygun me-
totlar›n› ve burada gösterilmeyen baflka
öntan›ml› s›n›flar› Java dokümantasyonu
ve internette yapaca¤›n› aramalar ile bula-
bilirsiniz. Java dokümantasyonunun online
halini:http://java.sun.com/j2se
/1.4.2/docs/api/index.html adresinde bu-
labilirsiniz.
Özetle buradaki örnekleri sizlere sadece
neyi nerede arayaca¤›n›z› bilmeniz aç›s›n-
dan veriyorum. fiimdi bu s›n›flar› inceleme-
ye bafllayal›m.
Math S›n›f›:
Bu s›n›f çeflitli matematiksel ifllemleri yapa-
bilece¤imiz metotlar› sunmaktad›r. Bu me-
totlar içerisinde sin, cos, tan, kuvvet alma,
kök alma v.b. metotlar bulunmaktad›r. Bu
s›n›f› kullanabilmeniz için uygulamalar›n›-
z›n bafl›nda herhangi bir kütüphaneyi “im-
port” etmenize gerek yoktur. Afla¤›da Math
s›n›f›n›n baz› metotlar›n›n kullan›m›na ilifl-
kin bir örnek verilmektedir. Bu örnek, daha
önce yapm›fl oldu¤umuz karmafl›k say› s›n›-
f›n›n biraz daha gelifltirilmifl hali ve Math
s›n›f›n›n fonksiyonlar›n›n kullan›ld›¤› bir ör-
nektir. Ayr›ca bu s›n›fa “aciHesapla” ad›nda
yeni bir metot daha eklenmifl ve s›n›f›n içe-
 Java Serisi
<<
risinde saklanan karmafl›k say›n›n aç› de-
¤erleri bu metot yard›m›yla hesaplanm›flt›r.
fiimdi örne¤imizi daha detayl› inceleye-
lim. Her fleyden önce genel bir noktay› vur-
gulamak istiyorum. Dikkat ederseniz “Kar-
masikSayi2” s›n›f›n›n 23, 24, 27 sat›rlar›n-
da, “gercel” ve “imajinel” de¤erlerini
“this.gercel” diyerek do¤rudan almak yeri-
ne bu de¤erleri 13 ve 16. sat›rlarda yaz›lm›fl
olan “gerceliVer” ve “imajineliVer” metot-
lar› yard›m›yla al›yoruz. Bunun nedeni s›n›-
f›n veri elemanlar›n› korumak ve böylece s›-
n›f hiyerarflisini düzgün bir flekilde kurmak
içindir. Bu teknik bizlere oldukça önemli ve
sa¤lam bir mekanizma sunar. Zaten dikkat
ederseniz “gercel” ve “imajinel” isimli veri
elemanlar› da d›flar›dan do¤rudan eriflimin
engellenmesi amac› ile 7. sat›rda “private”
olarak tan›mlanm›flt›r. Veri elemanlar›na
eriflimin bu flekilde kontrollü olarak yap›l-
mas› gerekir. E¤er bu elemanlara eriflilmek
gerekiyorsa, bu ifli do¤rudan de¤il de set ve
get metotlar› gibi metotlar yard›m›yla yap-
mak gerekir. Kullan›c›ya sadece bu metot-
lar sunulmal›, s›n›f›n veri elemanlar›na eri-
flim ise metodlar içerisinde ve gerekti¤i gibi
yap›lmal›d›r.
23. sat›rda kullan›lan “Math.pow” isimli
metot 1. parametre ile ald›¤› say›n›n, 2. pa-
rametre ile ald›¤› say› kadar kuvvetini he-
saplar ve sonucu geri döndürür. Bu metodu
“gercel” ve “imajinel” k›s›mlar›n karelerini
hesaplamak için kulland›k. Bu karelerin
toplam›n›n da karekökünü, tahmin etti¤i-
niz gibi Math.sqrt metodu ile elde ettik. Ya-
ni özetle; Math.pow de¤erleri ile elde edi-
len “gercel” ve “imajinel” k›s›mlar›n karele-
rinin toplam›n›, Math.sqrt metoduna para-
metre olarak do¤rudan göndererek sonucu
da do¤rudan geri döndürdük. Sizler de bol
bol program yazd›kça bu tip h›zl› yaz›m tek-
niklerinizi gelifltirece¤inizden emin olabilir-
siniz. Ancak pratik olmas› amac›yla k›sa
kodlar yazarken bile kodunuzun okunabilir
olmas›na dikkat ediniz.
Örne¤imizin 27. sat›r›nda kulland›¤›m›z
“Math.atan2” isimli metod kendisine para-
metre olarak verilen “y” ve “x” gibi iki say›-
n›n polar koordinatlarda sahip oldu¤u aç›
de¤erini hesaplayan bir metottur. Yani as- Math s›n›f› ile gelifltirilmifl bir örnek
l›nda yapt›¤› ifllem y/x de¤erinin arktanjant
de¤erini hesaplamakt›r. Fakat geri dönen int Math.abs(int a) a say›s›n›n mutlak de¤e- nüz de¤erini geri döndürür. Benzer flekilde
bu de¤er radyan cinsindendir. Bu nedenle, rini geri döndürür. Ayn› metodun float, do- sin metodu da vard›r.
radyan olarak elde edilen aç› de¤eri 29. sa- uble ve long türler için de versiyonlar› var- double Math.exp(double a) a say›s›n›n e sa-
t›rda yaz›lan “aciyiDereceVer” metodu ile d›r. y›s›n› kuvveti olarak hesaplar ve bu de¤eri
derece olarak da elde edilebilir. double Math.acos(double a) a say›s›n›n ters döndürür.
H›zl› bir flekilde listelemek gerekirse kosinüs de¤erini döndürür. Benzer flekilde int Math.max(int a, int b) a ve b say›lar›n-
Math s›n›f›n›n baz› di¤er metotlar› flunlar- asin ve atan metotlar› da vard›r. dan büyük olan›n de¤erini geri döndürür.
d›r: double Math.cos(double a) a say›s›n›n cosi- Benzer flekilde bu metodun double, int, flo-

37• CHIP Workshop >>

 >> Java Serisi
DecimalFormat s›n›f›n›n kullan›m›
at ve long versiyonlar› da vard›r.
int Math.random() 0 ile 1 aras›nda rastgele
pozitif bir say› üretir ve bu de¤eri döndürür.
DecimalFormat S›n›f›:
Java ile yazd›¤›m›z programlarda say›sal
de¤erler ço¤u zaman anlafl›lmas› zor ve ge-
reksiz uzunlukta üretilir. Ancak Java bizim
için say›n›n ne kadar uzunlukta olmas› ge-
rekti¤ini otomatik olarak bilemez ve bu ne-
denle en do¤ru ve orjinal flekilleriyle bu de-
¤erleri üretmektedir. E¤er yukar›daki örne-
¤i yaz›p çal›flt›rd›ysan›z, elde edilen sonuç-
lar›n (aç› de¤erleri gibi) virgülden sonra ol-
dukça fazla miktarda basmak içerdi¤ini
görmüflsünüzdür.
DecimalFormat s›n›f›, say›lar› istedi¤i-
miz gibi ifade edebilmemize olanak sa¤lar.
Bu s›n›f›n kullan›m›na iliflkin bir örnek yaza-
l›m:
Örne¤imize dikkat edersek, “Decimal-
Format” s›n›f›n› kullanmadan önce 4. sat›r-
da oldu¤u gibi “DecimalFormat.text.*”
kütphanesini programa dahil etmeliyiz. 9.
sat›rda yarat›lan bir DecimalFormat nesne-
si yapmak istedi¤imiz ifade biçimini String
bir de¤er olarak tutmaktad›r. Bu nesne ya-
rat›ld›ktan sonra, nesne arac›l›¤›yla isteni-
len bir say› “format” metodu kullan›larak
13. sat›rda oldu¤u gibi biçimlendirme yap›-
labilir. “format” metodunun geri dönüfl de-
¤eri String bir de¤erdir.
Sarg› S›n›flar›:
Java'da yayg›n olarak kullan›lan s›n›flar ara-
s›nda sarg› s›n›flar› da vard›r. Bu s›n›flar as-
l›nda genel olarak ayn› prensiple kullan›l›r.
Bu s›n›flar› kullanmaktaki amaç bilinen te-
<< CHIP Workshop • 38
mel türleri (integer, float, double gibi)
String türüne ya da tersine, String türünde-
ki bir ifadeyi temel türlere dönüfltürmektir.
Asl›nda bu tür s›n›flara olan ihtiyac› örnek
üzerinde aç›klarsak daha anlafl›l›r olacakt›r.
Mesela en son yapt›¤›m›z “OndalikKi-
sim” s›n›f› örne¤inde, 10. sat›rda tan›mla-
nan “a” de¤iflkeni içerisindeki de¤erin bi-
çimlendirilmifl hali String türünde elde edil-
mektedir. Ancak biz bu biçimlendirilmifl hal
ile baflka matematiksel ifllemler yapmak is-
tedi¤imizde String türündeki bu sonuç ifli-
mize yaramayacakt›r. Bu sonucun tekrar
double türünde elde edilmesi gerekir. Bu-
nun için String türünde elde edilen bu de-
¤er “Double.parseDouble” metodu ile tek-
rar double türüne dönüfltürülebilir. Bu me-
todun örnek kullan›m›:
double yeniBicim = Double.parseDouble p
(ikiHane.format(a));
fleklinde olacakt›r. Bu dönüflümleri ya-
pan di¤er baz› sarg› s›n›flar› ve metotlar› da
flunlard›r:
int Integer.parseInt(String str) str ile gelen
String biçimindeki say›y› integer biçiminde
geri döndürür.
String Integer.toString(int a) integer tü-
ründeki a say›s›n›n String türünde de¤erini
geri döndürür.
double Double.parseDouble(String str) s t r
ile gelen String biçimindeki say›y› double
biçiminde geri döndürür.
String Double.toString(double a) double
türündeki a say›s›n›n String türünde de¤e-
rini geri döndürür.
float Float.parseFloat(String str) str ile ge-
len String biçimindeki say›y› float biçimin-
de geri döndürür.
String Float.toString(float a) float türün-
deki a say›s›n›n String türünde de¤erini ge-
ri döndürür.
String String.valueOf(int a) integer türün-
deki a say›sn›n String de¤erini geri döndü-
rür. Ayn› metodun double, float, ve long tü-
ründe parametre alan versiyonlar› da vard›r
ArrayList S›n›f›:
Daha önce ö¤renmifl oldu¤umuz diziler ko-
nusundan bildi¤imiz gibi bir dizi yarat›ld›k-
tan sonra art›k otomatik olarak boyutu de-
¤iflmiyordu. Siz diziyi belirli bir uzunlukta
açt›ktan sonra dizinin tüm alanlar› doluysa,
yeni bir eleman eklemek için birtak›m algo-
ritmik yöntemler uygulaman›z gerekir. Ya
da diziden bir eleman ç›kard›¤›n›z zaman,
di¤er elemanlar› birer basmak geri kayd›r-
mak gibi birtak›m iflleri de yapman›z gere-
kir.
“ArrayList” s›n›f› bu tür görevleri otoma-
tik olarak yapan ve bize dinamik olarak kul-
lanabilece¤imiz bir dizi mekanizmas› su-
nan bir s›n›ft›r. E¤er böyle bir diziye sahip
olmak istiyorsan›z afla¤›daki flekilde bir “Ar-
rayList” nesnesi tan›mlaman›z gerekir:
ArrayList dinamikDizi = new ArrayList();
Daha sonra bu nesneyi art›k kendi dizi-
niymifl gibi düflünerek “ArrayList” s›n›f›n›n
sundu¤u metodlar yard›m›yla eleman ekle-
me, ç›kartma ve bulma gibi ifllemler yapabi-
lirsiniz. Mesela “dinamikDizi” nesnesine
eleman eklemek için:
dinamikDizi.add(“merhaba”);
ya da
int a = 3;
dinamikDizi.add(a);
ArrayList s›n›f›n›n yukar›da gördü¤ümüz
gibi “add” isimli metodunun yan›s›ra di¤er
metotlar›ndan baz›lar› da flunlard›r:
void remove(int index) Dizinin verilen in-
deks numaras›ndaki eleman›n› ç›kart›r ve
diziyi buna göre düzenler. Örnek kullan›m:
int a = dinamikDizi.remove(2); //2.eleman
siliniyor
int size() Dizinin içerisindeki elelman say›-
s›n› verir. Örnek kullan›m: int a = dinamik-
Dizi.size();
Object get(int index) Dizinin index nolu

eleman›n› geri döndürür. Örnek kullan›m:
String str = dinamikDizi.get(0);
int indexOf(Object o) o ile temsil edilen
nesnenin dizi içerisindeki indeks nuaaras›n›
geri döndürür. E¤er eleman dizide yoksa -1
geri döndürür.
Afla¤›daki “KayitListesi.java” uygulama-
m›zda hem böyle bir dinamik dizi kullan›-
m›n›, hem de bugüne kadar ö¤rendikleri-
mizle gerçe¤e oldukça yak›n bir Java uygu-
lamas›n›n yaz›m›n› görmekteyiz. Bu uygu-
lama çal›flt›¤›nda, ekrana resimdeki gibi bir
menü sunulmakta ve kullan›c›n›n yapt›¤›
seçimlerle kay›t ekleme, silme, kay›tlar› lis-
teleme gibi ifllemler yap›ld›ktan sonra tek-
rar ayn› menü ekrana gelmektedir. Kullan›-
c›ya istedi¤i zaman programdan ç›kabilece-
¤i bir seçenek de sunulmaktad›r.
Uygulamam›z›n daha detayl› incelemesini
http://cs.bilgi.edu.tr/~erman/index.html
adresinde yer alan “E¤itimler” bölümünde
bulabilirsiniz.
Uygulama Sorusu:
Pratik yapmak aç›s›ndan, ArrayList s›n›f› gi-
bi elemanCikart, elemanEkle, elemanBul,
metodlar› olan ve içerisinde bir String dizisi
tutan genel amaçl› “StringDizi” isimli bir s›-
n›f yaz›n›z. Böylece ArrayList s›n›f›n›n dina-
KayitListesi.java uygulamas›n›n ekranlar›
mik çal›flma mekanizmas›n›n getirdi¤i ko-
layl›¤› daha iyi kavrayaca¤›n›z› tahmin edi-
yorum. Bu metodlar›n parametre yap›lar›
ve geri dönüfl de¤erlerini de siz belirleyiniz.
Uygulaman›n cevab›n› her zaman oldu¤u
gibi bir sonraki dersimizde bulabilirsiniz.
KayitListesi.java Uygulamas›ndaki
Nesne Yönelimli Programc›l›k ‹zleri
Uygulamam›z içerisinde , her seçime iliflkin
bir metot uygun ifli üstlenmektedir. Ayr›ca
tüm alt görevleriyle ve de¤iflkenleriyle bir-
likte bu uygulama tek bir s›n›f alt›nda ve
tek bir amaç için oluflturulmufltur. Prog-
ramlar›n›zda bu flekilde ifl bölümü yapma
ifllemi nesne yönelimli programc›l›¤›n bafll›-
ca prensiplerinden birisidir.
Yazm›fl oldu¤umuz bu uygulama tek bir
s›n›f nesnesi olarak tasarlanm›fl ve 106. sa-
t›rdaki main metodu içerisinde de bir de¤ifl-
ken arac›l›¤›yla çal›flt›r›lm›flt›r. Ayr›ca dikkat
ederseniz uygulamam›z›n baz› metotlar›
“private” olarak tasarlanm›flt›r. Bunun ne-
deni; bu metotlar›n iç mekanizma iflleyifli
için kullan›l›yor olmas›d›r. Yani 109. sat›rda
oldu¤u gibi kullan›c›, bu s›n›f›n “uygulama-
Baslat” metodunu ça¤›rabilmeli ancak di-
¤er metotlar›n› ça¤›ramamal›d›r. Bu me-
totlar›n hangi s›rada ve ne zaman ça¤r›la-
Java Serisi
<<
ca¤› program içerisinde s›n›f›n kendisi tara-
f›ndan ve uygun bir hiyerarfli ile belirlen-
mektedir. Bu nedenle, bir de¤iflken üzerin-
den eriflilmemesi istenen metodlar private
olarak tasarlanm›flt›r. Böylece bu metotla-
ra, sadece s›n›f›n di¤er metotlar›n›n erifle-
bilmesine izin verilmektedir. Kullan›c›n›n
hizmetine ise sadece “public” metodlar su-
nulmaktad›r.
StringBuffer S›n›f›:
Daha önceki derslerimizde ö¤rendi¤imiz
üzere String s›n›f› baz› yararl› metotlara sa-
hiptir. Hatta bu metotlardan “equals” ve
“matches” isimli olanlar›n› da, “KayitListe-
si.java” uygulamam›zda 19.sat›rda ve “to-
UpperCase” isimli olan› da 37. sat›rda kul-
lanmaktay›z.
Bu metotlar sayesinde çeflitli kolayl›klar›
olan String türünde de¤iflkenlerin içerikleri
sabit uzunluktad›r. Bu nedenle içeri¤i de di-
namik olarak de¤ifltirilebilen bir s›n›f türü-
ne ihtiyaç duyulmaktad›r. Bu amaçla
StringBuffer isimli s›n›f kullan›labilir.
StringBuffer s›n›f› kullan›lmadan önce
bu s›n›f türünden bir nesne yarat›lmal›d›r:
StringBuffer strbuffer = new StringBuffer();
Bu flekilde, içerisinde hiç karakter tut-
mayan ve 16 karakter kapasiteli bir String-
Buffer nesnesi yarat›labilir. Bu s›n›f›n baflka
bafllang›ç metotlar› da vard›r. Mesela 20
karakter kapasiteli bir nesne yaratmak için:
StringBuffer strBuf = new StringBuffer(20);
Ya da haz›r bir String de¤iflkenini String-
Buffer halinde yaratmak için:
StringBuffer str = new StringBuffer(“Merhaba”);
yazmak gerekir. Bu s›n›f içerisinde tutu-
lan String de¤erinin String olarak kullan›la-
bilmesi için, s›n›fa ait olan toString metodu
kullan›labilir. Mesela az önce “Merhaba”
String de¤eri ile yaratm›fl oldu¤umuz “str”
isimli StringBuffer nesnesinin String de¤eri:
String a = str.toString();
fleklinde elde edilebilir.
Bu s›n›f›n sahip oldu¤u baz› metodlar
flunlard›r:
StringBuffer append(String) StringBuffer
nesnesi içerisinde tutulan String sonuna
parametre ile verilen String de¤erini ekler
ve bu yeni hali StringBuffer nesnesi olarak
39 • CHIP Workshop >>
 >> Java Serisi

geri döndürür. Bu metodun int, float, doub-

le, char [] parametreli versiyonlar› da vard›r.
int capacity() Nesnenin sahip oldu¤u karak-
ter kapasitesini verir.
void ensureCapacity(int minCapacity) Nes-
nenin kapasitesini minCapacity parametre-
si ile verilen de¤er haline getirir.
char charAt(int index) Nesnenin tuttu¤u
String de¤eri içerisinde verilen indekste yar
alan karakteri geri döndürür.
StringBuffer reverse() Nesnenin içerisinde
tutulan String de¤erinin ters çevrilmifl hali-
ni geri döndürür.
Ancak yine de hat›rlatmak isterim ki
StringBuffer s›n›f›n›n daha birçok metodu
vard›r. Di¤er metotlar› her zaman söyledi-
¤im gibi Java dokümantasyonu içerisinde
bulabilirsiniz.
Dersimiz boyunca sizlere, öncelikli iflleri-
mizi kolaylaflt›racak baz› s›n›flardan genel
olarak bahsettim. Burada bahsetmedi¤im
ancak yine de iflinizi görebilecek baflka s›-
n›flar da oldu¤unu belirtmeliyim. Sizlere
bu s›n›flar›n bir listesini veriyor ve gerekli
araflt›rmay› yapman›z› öneriyorum:

StringTokenizer
Vector
Enumaration
Dictionary
Character
Random
Stack
Properties

Bu dersimizin de sonuna gelmifl bulunu-

yoruz. Ders boyunca verdi¤im örnekleri
kendi bafl›n›za yaz›p denemenizin çok ya-
rarl› olaca¤›n› tekrar hat›rlatmak isterim.
Ayr›ca verilen uygulama sorusunu da mut-
laka yapmaya çal›flman›z eksiklerinizi gör-
meniz aç›s›ndan çok yararl› olacakt›r. Prog-
ram yazmak bir enstrüman çalmaya ben-
zer. Ne kadar çok pratik yaparsan›z o kadar
kolay ö¤renir ve o kadar iyi programlar ya-
zars›n›z.
Önümüzdeki derste S›n›flar›n Türetilmesi
konusunu detayl› bir flekilde inceleyece¤iz.
Son bir hat›rlatma olarak da derslerimizde
yap›lan tüm örneklerin haz›r kodlar›n›
http://cs.bilgi.edu.tr/~erman/index.html
adresini ziyaret ederek burada yer alan
“E¤itimler” bölümünde bulabilirsiniz.
‹yi programlar yazman›z dile¤iyle..

R. Erman Aykaç

‹stanbul Bilgi Üniversitesi

Bilgisayar Bilimleri Bölümü
ermanaykac@chip.com.tr KayitListesi.java uygulamas›

<< CHIP Workshop • 40

 <<
Photoshop Serisi

Herkes için Photoshop

Photoshop’un farkl› alanlardaki kullan›m flekillerini daha iyi anlayabilmek için bu sayfalarda yer alan
Photoshop derslerinde her ay; foto¤raf düzenleme, çizim ve efektler fleklinde 3 ayr› bölüm alt›nda
çeflitli örnekler yer alacak.
Karakalem foto¤raflar

Önce foto¤raf›n›z› yeni bir katman içine kopyalay›n ve

ad›n› “Orijinal” olarak de¤ifltirin. Bu katman›n bir kop-
yas›n› ç›kar›n ve kopyay› “Desaturated” olarak adlan-
d›r›p renklerinden ar›nd›rmak için [Shift]+[Ctrl]+[U] tufllar› ile
Desaturate ifllemi uygulay›n. Bu katman›n da bir kopyas›n› ç›-
kar›n ve “1” olarak adland›r›n. fiimdi Filters / Blur / Smart Blur
filtresini seçin ve Radius=60, Threshold=100, Best Quality ve
Edge Only ayarlar› ile uygulay›n. Ard›ndan [Ctrl]+[I] ile kat-
man› tersine çevirin.

Bu sefer de Filters/Blur/Gaussian Blur filtresini radi-

us=1 ayar› ile kullan›p Blending modunu Hard Light
olarak de¤ifltirin. Desaturated katman›n› tekrar ço¤al-
t›n ve “2” olarak adland›r›p 1 katman›n›n üzerine al›n. Fil-
ter/Stylize/Emboss filtresini Height=1, Amount=119% ayarla-
r› ile uygulad›ktan sonra Blending modunu da yine Hard
Light olarak de¤ifltirin. Desaturated katman›n› bir kez daha
ço¤alt›n ve bu katmana “3” ad›n› verip 2'nin üzerine tafl›y›n.

Filters / Blur / Smart Blur filtresini bir kez daha Radi-

us=10, Threshold=100, Best Quality ve Edges Only
ayarlar› ile uygulay›n. Bu katman› da [Ctrl]+[I] ile tersi-
ne çevirin ve Blending modunu Multiply olarak de¤ifltirip
Opacity de¤erini de %40'a düflürün. Desaturated katman›n›
son bir defa ço¤alt›p ad›n› “4” olarak belirleyip 3 katman›n›n
üstüne tafl›y›n. Filter / Styling / Glowing Edges filtresini Edge
Width=1, Edge Brightness=7 ve Smoothness=6 de¤erleri ile
uygulay›n.

Bu katman› da [Ctrl]+[I] ile tersine çevirin ve yine

Blending modunu Multiply Opacity de¤erini ise %40
yap›n. fiimdi 4 katman›n›n bir kopyas›n› ç›kar›n ve
üzerine Filter / Blur / Gaussian Blur filtresini radius=3 olacak
flekilde uygulay›n. Blending modunu Multiply, Opacity
de¤erini de %100 yap›n. Biraz renk katmak için Orijinal kat-
man›n›n iki kopyas›n› ç›kart›p katmanlar›n en üstüne
tafl›mak ve birinin Blending modunu Hard Light di¤erini de
Color olarak de¤ifltirmek yeterli olacakt›r.

70'lere geri dönüfl

Önce istedi¤iniz bir resmi aç›n. Ard›ndan Image / Adjust-
ments / Threshold ayar›n› seçin ve kayd›rma çubu¤u ile 1.
resme benzer hale gelene kadar oynay›n. fiimdi
[Shift]+[Ctrl]+[N] ile resmin alt›nda kalacak yeni bir kat-
man (Layer) oluflturun. Son olarak da ön plan rengi olarak
(#FFAA05), arka plan rengi olarak da (#FF6600) kullana-
rak yeni katmana üstten afla¤› do¤ru degrade uygulay›n
ve resmin Layer Blending modunu da Soft Light olarak
de¤ifltirin.

35 • CHIP Workshop >>

✂
 >> Photoshop Serisi

Piksel sanat›na girifl

Bu ay mini mini dünyalar yaratabilece¤iniz piksel

sanat› tekni¤ine ilk ad›m› ataca¤›z. Önce ilk temel
örne¤imiz için 100x100 boyutunda beyaz arka
planl› bir dosya oluflturarak bafllayal›m. Kalem arac›n›
seçtikten sonra çizim boyutunu da 1 piksel olarak ayarla-
yal›m. Burada unutmaman›z gereken ilk kural her zaman
yukar› 1 kenara do¤ru 2 piksel çizmek olmal›d›r. fiimdi
oluflturaca¤›m›z blo¤un d›fl çizgilerini çizelim. Yard›mc›
olmas› için [Ctrl]+['] ile grid’i açabilirsiniz.

Art›k blo¤umuzu gölgelendirmenin zaman› geldi.

3 boyutlu görünüm için üst bölümü en aç›k renk
ile (#A28D69) boyayal›m. Alt sol bölüm biraz daha
koyu (#917F5D) ve alt sa¤ bölüm ise en koyu renk-
te olmal› (#78684B). Burada boyamay› fill arac› yerine ka-
lem ile yapmaya da özen göstermeniz gerekecektir. Son
olarak size yak›n kalan kenarlar›n üzerinden daha aç›k bir
renk ile geçerek (#CFC0A6) daha gerçekçi bir 3 boyutlu
görünüm elde edebilirsiniz.

Blo¤un tu¤lalardan olufltu¤u izlenimi yaratmak

için ise sol bölüme (#5C503A) rengi ile yukar›dan
afla¤› 3 piksel aral›k b›rakarak paralel çizgiler çize-
rek bafllayabiliriz. Dikine çizgileri daha rahat çizmek için
zum katsay›s›n› %600'e getirebilirsiniz. Aral›k olarak 5
piksel yeterli gelecektir. 3 boyutlu bir görünüm yaratmak
için flekildeki gibi bu çizgilerin sol ve üst taraflar›na
(#B3A17F) rengini kullanarak ek paralel çizgiler çizmeniz
ifle yarayacakt›r. Ayn› ifllemi sa¤ bölüme de uygulay›n ve
iflte ilk blo¤umuz haz›r.

Konuflma balonu yaratmak

Önce arka plan› beyaz 300x300 piksel boyutunda

bir dosya yarat›n. [M] tuflu ile eliptik seçim arac›n›
seçin ve oval bir seçim oluflturun. Ard›ndan poli-
gon seçim arac›na geçin ve bir önceki seçime ekleme yap-
mak için [Shift] tufluna bas›l› tutarak konuflma balonu-
nun hemen alt k›sm›na yak›n bir yere flekildekine benzer
bir üçgen daha çizin. fiimdi seçim hala geçerli iken
[Shift]+[F5] tufllar› yard›m›yla bu seçimin içini siyah renk
ile doldurun.

Bu flekilde konuflma balonunun tam flekli karfl›n›za

ç›kacakt›r. E¤er sonuçtan memnunsan›z art›k içini
tekrar beyaz renk ile doldurup çal›flmaya devam
edebilirsiniz. Bu noktadan sonra ilk olarak Layer / Layer
Style / Stroke seçene¤ini 1 numaral› resimdeki gibi uygu-
lay›n. Bunun hemen ard›ndan Bevel ve Emboss, Drop
Shadow ve Gradient Overlay seçeneklerini de s›ras›yla 2.,
3. ve 4. resimdeki ayarlar› örnek alarak uygulad›¤›n›zda
sonuç ortaya ç›kacakt›r.

<< CHIP Workshop • 36