Brugse pleinen kind- en jeugdvriendelijker maken

Inleiding. In de loop van 2013 maakte het nieuwe bestuur zijn plannen bekend voor de komende jaren. Met onderstaand voorstel willen we twee van de algemenere intenties aan elkaar koppelen. De eerste algemene doelstelling is het tegenhouden en indien mogelijk omkeren van de stadsvlucht van jongeren. Het is ondertussen een oud zeer dat in de vorige legislatuur al een prominente plaats kreeg en ook in deze nieuwe samenstelling willen de gemeenteraad en het college hun schouders zetten onder oplossingen voor dit probleem. Er bestaan geen wonderoplossingen, maar alle kleine en grote beetjes helpen uiteraard! Ten tweede drukten een aantal politici de wens uit om de vele pleinen die Brugge kent opnieuw in te richten en zelfs de functionaliteit van het plein als geheel te herdenken. De twee bekendste voorbeelden van deze visie zijn de Burg en 't Zand. Met het verdwijnen van de parking en het Paviljoen voor Toyo Ito worden heel wat mogelijkheden geschapen voor de Burg. Wat betreft 't Zand liet burgemeester Landuyt in een interview met Het Nieuwsblad (krant van 17 april 2013 bijna exact een jaar geleden) al uitschijnen dat een volledige remake van dat plein een mogelijkheid is, onder andere met als doel het vergroten van het pleingevoel. Wij hopen dan ook dat bij de (her)inrichting van de vele Brugse pleinen, in het bijzonder Burg, stationsomgeving en 't Zand, gedacht wordt aan de kinderen en jongeren. Door bijvoorbeeld het plaatsen van spelprikkels op die pleinen geef je ook de allerkleinsten een plaats in de binnenstad. Op dit moment is er zeker in het meer commercile/toeristische centrum weinig gericht op kinderen (behalve de pannenkoeken met de oma's en opa's). Het zou volgens ons ook n van de vele kleine ingrepen zijn die tonen dat er in Brugge ruimte is voor jonge gezinnen met kinderen. Op hun beurt zouden ze door hun aanwezigheid ook het pleingevoel kunnen vergroten. Overigens, Brugge is geen onbeschreven blad op dit vlak. Er zijn bijvoorbeeld op de binnenplein van het zilverpand een aantal speelprikkels voorzien. Ook werd er bij de herinrichting van de voorkant van het station, zij het niet genoeg, gekeken om het plein een wat aangenamer plein te maken. Ook in onze parken worden zijn toestellen en inrichtingen voorzien, zoals het schaakbord in het Minnewaterpark. In de volgende puntjes proberen we duidelijk te maken hoe dat kan, waar dat kan en ook hoe we op het vlak van betrokkenheid iets extra kunnen toevoegen.

1. Kindvriendelijke invulling.

Speelprikkels, het woord zegt het zelf, prikkelen voornamelijk- kinderen om op een speelse manier om te gaan met een plein. Het onderscheid tussen prikkels en een speelplein is uiteraard de omvang en de aard. Waar je op een speelplein ruimte specifiek voor spelen hebt, met bijvoorbeeld een glijbaan en een grote zandbak, zijn het bij spelprikkels kleinere, meer alleenstaande zaken. Enkele voorbeelden:

Het linkse beeld is een klassieker voor kinderen die op straten spelen. Dergelijke prikkels kunnen ook gekoppeld worden aan een ander doel: bvb. netheid en veiligheid. Hinkelen in de richting van vuilbak kan kinderen aanzetten om hun afval netjes weg te werpen. Of zoals hieronder de vuilbak zelf aantrekkelijker maken of kleurrijke voetstappen op de grond richting een zebrapad:

Speelprikkels kunnen ook klassieke pleinobjecten zijn, maar die dan bespeelbaar worden gemaakt. Beste voorbeeld om dit te illustreren zijn bespeelbare banken. De jeugdraad was overigens vragende partij om in het kader van de middelen van het stedenfonds ruimte te voorzien voor ligbanken, die zeker in de zomer veel aantrek zouden hebben en de parken aantrekkelijker zouden maken. Ook voor op onze Brugse pleinen zijn er mogelijkheden:

Een ander typische invulling van de spelprikkels is het spelen/werken met water. Zeker in de zomer zouden die populair zijn!

Brugge heeft de traditie van op pleinen kunstwerken te plaatsen, van een volledig paviljoen tot een borstbeeld. Ook kunst kan naast de puur artistieke functie ook een extra functie hebben, nl. bespeelbaar zijn:

Trouwens, niet alles hoeft even nuttig te zijn als bankjes. Het bespeelbaar maken van randen en perkjes, kan even goed succesvol zijn:

2. Jeugdvriendelijke invulling

Uiteraard zijn het niet alleen speelmogelijkheden die de pleinen aantrekkelijker moeten maken voor de allerjongste Bruggelingen, er zijn ook andere mogelijkheden die iets oudere kinderen/jongeren kunnen lokken. Zelfs volwassenen en senioren zullen zich kunnen vinden in een aantal van de volgende voorbeelden.

Graffiti wordt vaak als iets negatiefs aanzien, als een daad van vandalisme, maar dat hoeft uiteraard niet altijd zo te zijn. Integendeel! Bewust plaats hiervoor voorzien maakt het voor iedereen veel aangenamer.

Toen het steeds duidelijker werd dat het Paviljoen van Toyo Ito zou verdwijnen, deden we de oproep om de ruimte als stekje voor jonge kunstenaars te bewaren. Bij deze herhalen we nog eens die oproep die perfect zou kaderen in de trinnale rond beeldende kunst die eraan zit te komen. Veel artistieke jongeren trekken ook weg uit Brugge en hiermee kunnen we die jongeren misschien wel overtuigen. Een perfect voorbeeld van wat mogelijk is, is een productie van Het Entrepot, nl Het uur dat wij niets van elkaar wisten., wat makkelijk te vinden is via de juiste zoektermen.

Een woord dat vaak gelinkt wordt aan spel is sport. We gebruiken hier bewust de aanhalingstekens. Het is niet onze bedoeling dat er op t Zand een minipitch komt (al mag dat altijd), maar er zijn zeker

genoeg opties. Van stenen tafeltennistafels over schaakborden tot skateproof maken van de pleinen en hun inrichting, voor als de kinderen meegaan met de petanque spelende (groot)ouders. Anno 2014 zien we ook de openbare fitnesstoestellen aan aantrekkingskracht winnen. Op die manieren worden kinderen en jongeren geprikkeld om wat meer te bewegen en ook oudere generaties zouden hier uiteraard gebruik van kunnen maken, zo kunnen bvb. senioren op een zeer laagdrempelige manier in beweging blijven.

De Brugse jeugdraad pleit al enkele jaren voor het kunnen BBQen in open lucht op Brugse openbare plaatsen. Ons voorstel werd positief onthaald en er wordt ook budget voorzien om nog dit jaar een eerste openbare BBQ te kunnen openen. De reden waarom wij vanuit jeugdraad dit idee genegen zijn is het feit dat jongeren/studenten zich vaak genoodzaakt zien om uit te wijken om met vrienden te kunnen BBQen. Thuis in aanwezigheid van ouders is het misschien minder aangenaam en die enkelen die al een eigen stekje hebben, hebben misschien niet voldoende ruimte. Het meest gezellige is natuurlijk als dit zou kunnen in een park, maar ook voor de pleinen waar deze tekst over handelt- zijn mogelijkheden. BBQen op deze manier zou in principe veiliger moeten zijn, gezien er

veel minder brandbaar groen in de buurt is. Overigens, als men het pleingevoel wil versterken moet er meer geleefd worden op de pleinen. En iedereen weet dat, zeker bij ons, leven samen gaat met eten en drinken. Dergelijke locaties zijn ook ideaal als fietsrustpunt trouwens.

3. Pleinen

In principe komen alle pleinen in aanmerking voor een meer kind- en jeugdvriendelijke invulling, maar in eerste instantie denken we natuurlijk aan de pleinen die op de lijst staan om (her)ingericht of aangelegd te worden: t Zand, Burg, maar bijvoorbeeld ook het plein dat aan het station (kant SintMichiels) zal ontstaan.

t Zand/Vrijdagmarkt is waarschijnlijk het meest gebruikte plein, maar tegelijk een locatie met veel potentieel. Verschillende bestuurders hebben al duidelijk gemaakt dat ze er meer pleingevoel willen hebben. En terecht. Het feit dat er wekelijks zaterdagmarkt is en enkele andere grote evenementen (Meifoor, Ronde, Kookeet..) daar hun thuis hebben, sluit een kindvriendelijkere invulling van het plein niet uit.

We deden al eerder een voorstel m.b.t. De Burg. Toen het Paviljoen van Toyo Ito afgebroken werd, lanceerden we het voorstel om die enorm aantrekkelijke en aansprekende locatie voor te behouden voor jonge, regionale kunstenaars die er dan voor een (half) jaar hun werk zouden mogen brengen. Het blijft jammer dat er op die locatie, in (het) hartje (van) Brugge niets is voor kinderen en jongeren. Overigens, er zijn wel petanquevelden voorzien voor senioren! En het is hen gegund, overigens.. Het een sluit het andere niet uit, integendeel. Terwijl opa op woensdag met zijn makkers een balletje gooit, zouden de kleinkinderen ondertussen toch iets anders moeten kunnen doen?

Volgens de eerste verhalen zal het nieuwe stationsplein een behoorlijk groot plein zijn en zelfs met eventuele gebouwen die er zouden komen (Studentenhuis? Beurshal?), zou er nog ruimte genoeg moeten zijn. Het plein aan de kant van Brugge-Centrum had ook heel wat mogelijkheden, maar heel wat mensen zijn het erover eens dat daar niet alle mogelijkheden benut zijn. Met de balkonrotonde en de werken aan de zijde Sint-Michiels krijgt de stad een zeldzame tweede kans! Sowieso biedt het plein om twee zeer objectieve redenen heel wat mogelijkheden: Ten eerste is het een buurt waar heel wat gezinnen en studenten leven en omdat het een nieuw plein is, is er ook geen achtergrond op vlak van evenementen en functies waar rekening mee gehouden dient te worden.

Hier krijgt de stad echt de kans om iets moois te ontwikkelen. Een kruispunt van fietsers en wandelaars, voor studenten en pendelaars, waar het plein met klassieke harde ondergrond gekoppeld wordt aan een groenere achtergrond. Op dit plein zou eigenlijk ruimte zijn voor alle aangehaalde voorstellen. Ideaal om een aantal picknicktafels te plaatsen waar studenten en mensen die werken in het kamgebouw kunnen eten, de muren van de balkonrotonde kunnen perfect voor graffiti gebruikt worden en als het weer wat meezit zou hier zelf wat gezond kunnen worden vanuit zalige ligzetels.

Ook een aantal andere pleinen, zoals De Markt of het Simon Stevinplein komen op langere termijn in aanmerking voor aanpassingen, en in dit kader mogen we ook zeker het huidige Beursplein niet vergeten.

4. Maatschappelijke verankering.

Je kan al deze ideen ook nog beter verankeren en dit op twee belangrijke manieren. Ten eerste natuurlijk het betrekken van kinderen en jongeren (en bij uitbereiding alle buurtbewoners en gebruikers uiteraard) bij de opmaak van de plannen. Zowel qua functie(s) als qua concrete invulling van een functie kunnen zij veel beter en concreter aangeven wat zij willen. De jeugddienst heeft hierbij ervaring, maar die is voornamelijk beperkt tot de inrichting van speelpleinen. Kinderen bewijzen dan dat ze creatief kunnen omgaan met de gebruikte ruimte en dit leidt tot succesvolle nieuwe pleintjes.

Ten tweede zien wij ook ruimte voor jongeren om betrokken te worden bij de effectieve uitwerking van ideen. Je hebt een aantal technische scholen waar ze zowat alles kunnen maken, we hebben opleidingen in de architecturale rekening waar gebrainstormd kan worden en zo voort.

5. Samenvatting.

We zijn ervan overtuigd dat onze Brugse pleinen heel wat potentieel hebben en dat de intentie om het pleingevoel te vergroten een goede insteek is. Wij willen vanuit de jeugdraad benadrukken dat we hierbij de kinderen en jongeren niet mogen vergeten. Hoe kan je een pleingevoel ontwikkelen als de kinderen er zich niet welkom voelen? Wat is er toffer voor een oma en opa dan om ergens te gaan waar de kleinkinderen zich rot amuseren? In onze tekst hebben we een aantal voorbeelden gegeven van ingrepen die de Brugse pleinen iets extra kunnen geven, iets extra waar het bestuur naar zoekt, maar we willen het gerust nog concreter maken:

t Zand is zonder twijfel het drukste plein van Brugge en daardoor ook een plein met iets meer beperkingen. Voor een aantal van de voorgestelde opties is dit geen enkel probleem: bijvoorbeeld het bespeelbaar maken van zitbanken of het gebruiken van vloertekeningen. Wat ook mogelijkheden biedt is het eventuele herontwerpen van de waterpartij in het midden van het plein. Op dit moment wordt is de fontein (en de aanpalende blokken) het meest aantrekkelijke punt van het hele plein. Het is een meeting point, er wordt op gekropen en gezeten en uiteraard heeft het water een aantrekkingskracht op veel kinderen. Het zou dan ook zonde zijn om dit volledig te verliezen. Het nieuwe plein aan de achterkant van het station zou een plein kunnen worden met enorm veel leven: veel tewerkstelling in de buurt, veel studenten en jongeren die passeren. Het plein zou het hele jaar door een hotspot kunnen worden: Picknicktafels waar studenten in de zon kunnen lunchen. Een aantal objecten die skateproof gemaakt worden aangezien er maar zeer weinig mensen in de buurt wonen, zou er ook weinig overlast door mogen zijn. De vele grijzen muren die de balkonrotonde vormen, zouden door graffitikunstenaars onder handen genomen kunnen worden, want geef toe dat de gelijkaardige grijze muren langs de n31 hun nut bewijzen, maar esthetisch iets minder aantrekkelijk zijn. De Burg is onder andere dankzij de vele senioren die er hun petanque kunnen spelen een plaats waar ook de echte Bruggeling al eens graag vertoeft. Een gelijkaardig aanbod naar jongeren zou dus welkom zijn: bijvoorbeeld een tafeltennistafel naast de petanquebaan. Ook een beperkt aantal openbare fitnesstoestellen zou de Bruggeling aan kunnen zetten tot meer en blijvend bewegen, welke leeftijd je ook hebt. Het toont ook aan de vele bezoekers dat Brugge een stad in beweging is, tegen een historische achtergrond. Daarnaast blijven we wat de Burg betreft bij ons standpunt m.b.t. het verdwijnen van het Paviljoen. De centrale ligging zorgt voor sybmoliek die wij graag vertaald zien in ruimte voor jonge, al dan niet moderne, kunstenaars: beeldende kunst, woordkunst, straattheater..

Er zijn enorm veel mogelijkheden, combinaties en creatieve invullingen mogelijk. We zijn uiteraard beschikbaar om daarover mee te denken en concretere plannen te bekijken. Zoals altijd: kritisch maar vooral constructief.

Bijlage/extra/bron:

I. Bestuursakkoord.

113. Nette straten en pleinen zijn essentieel voor de woonkwaliteit en dragen bij tot een veiliger leefomgeving. Daarom zet de stad zich maximaal in om straten en pleinen over het hele grondgebied netjes te houden.

162.Brugge heeft een traditie van inspraakvergaderingen bij belangrijke infrastructurele ingrepen en bij de heraanleg van parken en pleinen. Het stadsbestuur zorgt er ook voor dat alle partners in het verkeer de kans krijgen op inspraak bij mobiliteit.

165. Bewoners worden van bij de planfase en in de verschillende fases van planning en uitvoering, betrokken bij grote projecten zoals ingrijpende wegwerkzaamheden. Het vernieuwende

inspraaksysteem dat Brugge opgezet heeft voor de heraanleg van groen, straten en pleinen, wordt voortgezet en verder verfijnd met heldere informatie en voldoende ruimte voor discussie.

203. Het stadsbestuur streeft een evenwichtige demografische mix van inwoners na. Het Brugs bestuur wil bijzondere inspanningen leveren om meer jonge gezinnen en jongeren aan te trekken. Er moet daarbij ook een mooie balans zijn tussen ruimte voor wonen, voor werken en voor ontspanning

209.Open ruimte moet worden ingevuld met creatieve projecten met respect voor de eigenheid van onze stad.

266. Parken en pleinen worden opgewaardeerd met voldoende faciliteiten zoals openbare toiletten, een speeltuin, een sportveldje, een petanquebaan, ruimte voor openbare BBQ... Ze zijn ook toegankelijk voor mensen met een beperking.

267. Kinderen krijgen meer speelruimte op speelpleinen, in speelbossen en parken. Op speelpleinenworden fitnesstoestellen mini-pitches aangelegd en voor volwassenen kunnen in groenzones worden.

geplaatst

414

Er komt een betere spreiding van de evenementen over de stad: locaties die nog onderbenut

worden zoals het stationsplein, worden meer ingeschakeld en we bevriezen het aantal evenementen op drukbevraagde locaties.

431 Er komt een verdere doorlichting van de toegankelijkheid van stedelijke gebouwen, openbare gebouwen in het algemeen en openbare ruimten zoals parken en speelpleinen. Ook het convenant met Westkans, het West-Vlaams Adviesbureau Toegankelijkheid, wordt hiervoor ingezet

II. Artikels

t Zand krijgt weeral facelift http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=DMF20130416_00542995 Renaat Landuyt Wat wel vast staat, is dat het pleingevoel vergroot moet worden

t Zand wordt Brugse Ramblas. http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=DMF20130418_00545928 Verguisd paviljoen Toyo Ito mag eindelijk weg van Burg http://www.nieuwsblad.be/article/detail.aspx?articleid=DMF20130801_00678345

Renaat Landuyt over verdwijnen Toyo Ito: bevrijding van het Burgplein. http://www.stadsomroep.com/Detail.asp?NUM=36695 Renaat Landuyt 'een bevrijding van het Burgplein' uit. Het monument wordt in 23 verschillende stukken opgedeeld. Het plein waar de stad Brugge is ontstaan is terug bevrijd, en we kunnen nu nadenken over en werken aan een nieuw plein Waarom het plein niet? in Brugsch Handelsblad van 14 maart 2014. Philippe Pierins: We willen beide plaatsen (Burg en Zand) een grotere pleinfunctie geven, met meer zitbanken.

III Boek burgmeester Landuyt "Met Goesting" "Sint-Salvatorsplein eens voor zonder bushalte Het zou een mooi, aangenaam stadsplein kunnen worden. Nu wordt het doormidden gesneden door een verharde bushalte. Spijtig. Ik denk dat we die bushalte moeten verleggen en de winkelstraten en pleinen op bepaalde momenten verkeersvrij moeten maken." Met respect voor het oude is er ruimte voor het nieuwe. Alleen al in het centrum zie ik onmiddellijk twee opportuniteiten. Ik heb het over de vernieuwing van de Brugse bruggen enerzijds en de inrichting van de stationsomgeving anderzijds. Tussen het concertgebouw en het station is er immers nog ruimte voor heel wat initiatieven. Zo zijn het beursplein en de oude beurshal dringend aan renovatie toe en komen de terreinen van het VTI in de toekomst vrij. Aan de achterkant van het station (SintMichiels) komt er een prachtig plein, wat opnieuw heel wat opportuniteiten met zich meebrengt. " "Brugge is altijd een voortrekker geweest in het opnieuw leefbaar maken van de stadskern. Na de fusie in 1971 was de stad voldoende sterk om hier werk van te maken. Met resultaat. Vele andere Europese steden zijn sindsdien de mosterd in Brugge komen halen. Toeristenbussen uit het centrum weren, het opmaken van parkeerroutes met parkings aan de stadsrand, zones 30... Brugge was er als eerste bij. Daarom is het zo spijtig dat de fut eruit was de laatste zes jaar. De discussie omtrent het Toyo Ito-paviljoen heeft de vernieuwing van het ganse plein verhinderd. Nog steeds staan er wagens

van burgemeester en schepenen geparkeerd. Als symboliek kan dat tellen: de Brugse bestuurders zijn de laatsten die hun wagen pal in het centrum van de stad parkeren. De uiteindelijke renovatie van het paviljoen van Toyo Ito moet de start worden van een grondige facelift van het hele plein. Waar het goed vertoeven is, waar er effectief plaats wordt gemaakt voor petanquespelers en niet voor autos."