Số 14 Tháng 07/2008

Ra vào ñầu tháng - Giáo dục - Văn hóa - Xã hội - Lịch sử - Kinh tế - Chính trị

Sau một cuộc chiến ...

Tổ quốc ñộc lập, lòng dân thống nhất:
thực tế hay mơ ước ?
Vài suy nghĩ về luật trưng mua, trưng
dụng tài sản

Những bà Mẹ Việt Nam Photo : charles chan

Gía ủng hộ : Châu Âu 3€ - Mỹ 3$ - Canada3$ - Việt Nam –4000 ñồng

N
Các bạn ñộc giả quý mến,

Một ngày mới, những viên chức ngoại giao Việt Nam, sau nhiều
cố gắng, mở cánh cửa Hội ðồng Bảo An Liên Hiệp Quốc ñể bước
vào với tư cách chủ tịch luân phiên. Cùng thời ñiểm ñó, những
viên chức lập pháp và hành pháp trong nước lại ñóng sập cánh
cửa lại trước những ñòi hỏi và ước muốn.

Chuyến ñi của một ñương kim Thủ Tướng ñược hi vọng tiếp tục
mở ra những thay ñổi và tiến bộ. Sự qua ñời của một cựu Thủ
Tướng khép lại một sự sống nhưng tranh cãi về cuộc ñời cá nhân
và sự nghiệp con người ñó vẫn mở ra.

Một tòa lãnh sự ñại diện mở ra với mong muốn phục vụ bà con
TẠP CHÍ PHÍA TRƯỚC
ñồng bào. Vậy nhưng, cộng ñồng hải ngoại lại biểu tình ñòi ñóng
nó lại. Chưa biết ñến bao giờ những chia rẽ, mâu thuẫn giữa
những người chung một dòng máu sẽ khép lại ñể cùng nhau mở
ra tương lai ñoàn kết?! Một tương lai mà những người ñã ngã
Web www.phiatruoc.net
xuống hay mang thương tật suốt ñời ñã quyết ñịnh lấy mạng
Blog 360.yahoo.com/tapchiphiatruoc
sống của mình mong ñổi lấy! Không lẽ cái giá của những mất mát
trong chiến tranh cứ mãi là sự chia rẽ này sao?! Email tapchiphiatruoc@gmail.com

BAN BIÊN TẬP

Màn ñêm sẽ ñóng lại và ánh sáng ban mai sẽ mở ra ngày mới.
Minh Anh, Bảo Trâm, Thiện Tâm,
Nhưng sao phải ngủ vùi ñể chờ mong ñêm tối trôi qua?! Ngoài
Ngọc Lan, Trọng Nghĩa
kia, ñã có những người thức giấc sớm và bước nhanh ñể ñón nắng
mới. THIẾT KẾ - TRÌNH BÀY
Hoàng Hạnh, Tín Nghĩa
Ban Biên Tập Tạp Chí Phía Trước
Ngày 1 tháng 7 năm 2008.
Hình trang bìa
aytar—www.flickr.com

Sự thật chưa phải là những gì tận mắt chứng kiến

 Mục lục

CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI

Bích Liên -Vài suy nghĩ về luật trưng mua, trưng dụng tài sản
Mai Minh phóng sự-Xe ruồi
4-9

Bờm phóng sự- Một góc ñời của những người nhặt ni lông
Nguyễn Thanh Phong -"Làm thế nào ñể giảm bất công trên thế giới?"-Bill 19 - 23
Gates

TIÊU ðIỂM

Nguyễn Minh ðoài - Những bà mẹ Việt Nam

ðồng Thuận phóng sự - Sau một trận chiến…. 10 - 18
DBTT - Tổ quốc ñộc lập, lòng dân thống nhất: thực tế hay mơ ước?

BẠN ðỌC VÀ PHÍA TRƯỚC

Bảo Trâm -Tư tưởng dân chủ và thái ñộ của bạn trẻ 24 - 25

BẠN CÓ BIẾT

Cẩm Thùy - Our Body: Cuộc triển lãm gây nhiều tranh cãi 26 - 27

Sự thật chưa phải là những gì tận mắt chứng kiến

CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI Số 14 - Tháng 7/2008

Vài suy nghĩ về

Luật trưng mua, trưng dụng tài sản

Photo : wikipedia

Ngày 3/6/2008, Quốc hội thông qua nhanh chóng Luật trưng mua, trưng dụng tài
sản. Nhưng báo chí trong nước ñều im hơi lặng tiếng về sự kiện này cho ñến lúc có
công bố của Chủ tịch nước vào ngày 23/6/2008. Báo giới chính thống cũng chỉ giới
thiệu vài dòng, không một bình luận nào. Và nếu có, thì chỉ « khen » « luật này ra ñời
rất ñúng lúc ». Thế nhưng, trái ngược với không khí « thanh bình » mà báo chí trong
nước cố tạo ra, mối nguy về sự bất an dâng lên trong lòng dân lại luôn thường trực.

Ưu tư của một sinh viên ngành luật

Luật ñòi hỏi ở người dân sự 13+23) nhũng từ lâu trở thành quốc nạn như
hi sinh quá lớn về quyền lợi Cá nhân, tổ chức có tài sản là ñối VN, hội ñồng ấy sẽ ñưa ra mức giá(1)
chính xác, hoàn toàn dựa trên những
kinh tế tượng trưng mua, trưng dụng hoàn thông số kĩ thuật, khách quan ?
toàn bị cưỡng chế, thậm chí chỉ bằng
Hi sinh quyền lợi kinh tế thể hiện
lời nói (trường hợp trưng dụng), không Và nếu thật sự có một hội ñồng công
không những ở loại tài sản có thể bị
có pháp lí nhưng hiệu lực trưng dụng minh ở VN, thì cũng không có nghĩa là
trưng dụng, trưng mua, mà còn cả
lại ngay lập tức. người dân có ñược sự ñảm bảo nào
mức giá trưng mua hoặc mức bồi
ñó. Ngay ñiều 18 và 34 cho thấy
thường ðối với giá tài sản trưng mua và mức người có thẩm quyền chưa chắc theo
bồi thường trưng dụng, khi không tìm mức giá mà hội ñồng ñưa ra vì
Tài sản thuộc phạm vi trưng mua,
ñược sự ñồng thuận với cá nhân, tổ « quyền quyết ñịnh giá » của người có
trưng dụng là rộng, bao gồm : ñất,
chức có tài sản, người có thẩm quyền thẩm quyền tồn tại ñộc lập với việc
nhà, các tài sản gắn với ñất ; thuốc
« có thể thành lập hội ñồng xác ñịnh thành lập hội ñồng này ; hơn nữa,
chữa bệnh, lương thực, thực phẩm,
giá trưng mua tài sản » (khoản 1c) « thành lập » hay không hội ñồng này
công cụ, dụng cụ và vật tư, vật dụng
ñiều 18) và « mức bồi thường » (với thuộc quyền hạn của người có thẩm
thiết yếu khác ; phương tiện giao
tài sản trưng dụng, khoản 2 ñiều 34). quyền trưng mua hay trưng dụng.
thông vận tải, thông tin liên lạc và
Có ai dám chắc trong một nước tham
phương tiện kỹ thuật khác. (ñiều

Trang 4
CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI Số 14 - Tháng 7/2008
Như thế, quyền sở hữu- ñược Hiến người dân ñể bảo vệ quyền và tự do quyền « Khiếu nại, tố cáo, khởi kiện về
pháp bảo ñảm (ñiều 58 HP 1992) và của họ, nhất lại trong mối quan hệ trưng mua, trưng dụng tài sản theo quy
quyền sử dụng tài sản của « tổ chức giữa công dân với Nhà nước. Tôn chỉ ñịnh của pháp luật », người dân không
(ngoài nhà nước), cá nhân, hộ gia xử án quan trọng nhất của Toà án VN biết phải tìm « quy ñịnh của pháp
ñình » có thể bị ñưa ra hi sinh chỉ với là bảo vệ ổn ñịnh xã hội. Sự tương luật » này ở ñâu ñể áp dụng cho ñúng.
mức giá rất thấp ! thích giữa tính chất của các hoàn Những quy ñịnh giải quyết xích mích
cảnh cho phép áp dụng luật này (xem liên quan ñến quyết ñịnh và thi hành
Sự hi sinh lại ñược bảo ñiều 5- ñiều kiện trưng mua, trưng quyết ñịnh trưng mua, trưng dụng tài
ñảm bởi công lý…nửa vời dụng) và biện pháp cần thiết ñể « ổn sản có thể nằm ở « luật ñất ñai »,
ñịnh xã hội » tạo ñiều kiện cho tòa án « luật ñê ñiều », « luật bất ñộng sản »,
Trong tình trạng chiến tranh, ñe dọa « giúp » cơ quan hành chính chà ñạp « luật môi trường », « luật xây dựng »,
nguy hại ñến an ninh, sự tồn tại của lên quyền khiếu nại, tố cáo… « luật khiếu nại, tố cáo »… Sự chồng
quốc gia, Nhà nước có quyền thâu chéo quy ñịnh như thế, có khác gì
tóm tất cả quyền lực (hay là quyền Công nhận trên văn bản một quyền muốn làm nản lòng người khởi kiện.
lực tuyệt ñối –cho phép dùng vũ lực mà không ñảm bảo sự thực thi trên
ñể cưỡng chế). Nhưng bù lại, cần thực tế, việc ñòi công lý là xa vời. Người dân ñã có thể chờ ñợi một cách
phải có sự kiểm soát của tòa án ñể chính ñáng khả năng truy tố trách
Công lý cũng không thể ñược thực thi nhiệm cá nhân của người có thẩm
quyền lực ấy không bị lạm dụng.
khi một cơ quan vừa là bị cáo vừa là quyền khi thực hiện sai việc trưng
Luật thông qua ngày 3/6 vừa qua ñã quan tòa. Theo luật này, Bộ tài chính dụng, trưng mua như ñiều 48 trong dự
trao một quyền lực tuyệt ñối cho vài vừa là cơ quan có thẩm quyền quyết án luật (2). Nhưng luật thông qua ngày
cơ quan Nhà nước khi thực hiện các ñịnh trưng mua (ñiều 14 khoản 2), 3/6 không giữ lại ñiều luật này. Như
biện pháp trưng mua, trưng dụng tài trưng dụng (ñiều 24 khoản 1), lại vừa thế có nghĩa là việc truy tố trách nhiệm
sản thuộc quyền sở hữu hoặc sử là cơ quan có « trách nhiệm… thanh chỉ còn giải quyết ở mặt hành chính.
dụng của người dân. Thế nhưng, tra, kiểm tra việc chấp hành các quy
thiếu ñộc lập với các cơ quan quyết ñịnh của pháp luật về trưng mua, Vậy mà, theo hai ñiều 18 và 34, khi cá
ñịnh và thi hành quyết ñịnh trưng trưng dụng tài sản », vừa ñảm nhận nhân, tổ chức có tài sản là ñối tượng
mua, trưng dụng, tòa án VN không « giải quyết khiếu nại, tố cáo. » (ñiều của luật không ñồng ý với mức giá
thể nào có ñược « quyền kiểm soát » 9, khoản 2d và 2ñ). Có chăng công lý quyết ñịnh ñơn phương bởi người có
quyền lực ấy và như vậy, việc lạm chỉ ñến từ một Bộ tài chính liêm khiết, thẩm quyền thì họ chỉ có quyền khiếu
dụng quyền lực là không thể tránh chính trực. Nhưng trong cơ chế hành nại (3). Quyền tố cáo, quyền khởi kiện
khỏi. chính ở VN hiện nay còn khó tìm thấy
không áp dụng ở ñây. Nhưng quyền
một viên chức liêm khiết, dám chống
khiếu nại chỉ cho phép người có tài
Sự công nhận quyền khiếu nại, tố lại cả hệ thống bằng cách thiết lập
sản bị trưng mua, trưng dụng « ñề
cáo, khởi kiện của người có tài sản tại công lý cho người bị oan, chứ ñừng
nghị » lên người có thẩm quyền(4)
ñiều 10 khoản 1c cũng vì thế không nói gì cả một nhóm người trong Bộ tài
« xem xét lại » quyết ñịnh hoặc hành vi
có giá trị gì trên thực tế. Thiếu ñi tính chính ?! Chỉ là công lý…nửa vời !
hành chính xâm phạm lợi ích của mình
ñộc lập, cơ quan tư pháp – ñáng lý là
(5). Nếu không có giải quyết thì sao ?
quyền lực ñối trọng với các quyền lực Thậm chí, giả sử tòa án là ñộc lập, thì
Luật không ñề cập ñến.
chính trị khác- rất khó ñứng về phía với khoản 1c) của ñiều 10, khi ñược

Photo : Nguyễn Tiến Trung

Trang 5
CHÍNH TRỊ-XÃ HỘI
Trong ñiều kiện ñó, mất quyền tố cáo
và quyền khởi kiện, lại thiếu khả năng
truy tố trách nhiệm cá nhân, nguy cơ
mất trắng tài sản (nếu mức giá ấn ñịnh
là rất thấp) của người dân là rất cao.
Mất trắng mà không biết kêu cứu ở
ñâu, ñi ñâu ñể tìm công lý !
Luật sẽ ñặt ñất nước vào tình
trạng khó khăn bởi thất thoát
vốn ñầu tư và nguy cơ biểu
tình cao
Nghiên cứu ñồng thời ñiều 23 và ñiều
25 Hiến pháp 1992 cho thấy Hiến
pháp chỉ ñề cập ñến vấn ñề trưng
mua, trưng dụng tài sản của tổ chức,
cá nhân trong nước (khi thật cần thiết),
mà không ñề cập gì ñến vấn ñề này
ñối với người nước ngoài (ngay cả khi
thật cần thiết). Hơn nữa, ñiều 25
«Doanh nghiệp có vốn ñầu tư nước
ngoài không bị quốc hữu hoá » có
nghĩa là tài sản thuộc sở hữu của
doanh nghiệp không thể chuyển thành
tài sản thuộc sở hữu của nhà nước, dù
với bồi thường (trưng mua) hoặc
không (tịch thu). Vậy ít nhất ñối với
vấn ñề trưng mua tài sản, có thể hiểu
rằng Hiến pháp cấm áp dụng ñối với
doanh nghiệp có vốn ñầu tư nước
ngoài. Cũng chính vì thế mà luật ñầu
tư năm 1996 (sau này bị sửa ñổi bởi
1 « Giá » ở ñây, xin hiểu là giá trưng mua tài sản và mức bồi thường trưng dụng.
2 Mời xem tại http://thongtinphapluatdansu.wordpress.com/2008/02/05/56472/
3 « Nếu người có tài sản…không ñồng ý với giá này thì vẫn phải chấp hành nhưng có quyền khiếu nại. »
4 « người có thẩm quyền » bao gồm người chịu trách nhiệm trực tiếp với quyết ñịnh, hành vi hành chính nào ñó và cả người cấp
trên của người ñó.
5 xem ñịnh nghĩa « khiếu nại » tại trang Hướng dẫn nghiệp vụ-BTP http://nghiepvu.moj.gov.vn/xembai.aspx?nv=295 .
Photo : www.pttnyn.com
luật ñầu tư 2005 theo hướng của luật
2008 này) quy ñịnh « Trong quá trình
ñầu tư vào Việt Nam, vốn và tài sản
hợp pháp khác của nhà ñầu tư nước
ngoài không bị trưng dụng hoặc tịch
thu bằng biện pháp hành chính, doanh
nghiệp có vốn ñầu tư nước ngoài
không bị quốc hữu hoá »
Khi mở rộng « nạn nhân » của các
biện pháp trưng mua, trưng dụng tới
người nước ngoài, trong ñó có Việt
kiều- ñối tượng mà mấy năm gần ñây
cung cấp khoản ñầu tư lớn vào nền
kinh tế VN, nền kinh tế VN có thể sẽ
chịu khoản thất thoát lớn về nguồn vốn
bởi sự ra ñi của các nhà ñầu tư này.
Như thế sẽ chỉ làm nặng thêm khoản
vay nước ngoài hiện nay vốn ñã không
có khả năng chi trả.
Tại sao lại lựa chọn một cách làm tự
giết chết nền kinh tế của ñất nước như
thế ? Phải chăng chỉ là vì lợi ích của
bộ máy lãnh ñạo khi cảm giác không
ñủ khả năng tháo gỡ nền kinh tế, tài
chính của ñất nước thoát khỏi khủng
hoảng ?!
Khủng hoảng trong lòng dân cũng
không thể tránh khỏi. Tài sản mà bộ
luật ñề cập ñến bao gồm ñất ñai.
Trước tình hình bất lực của chính
quyền trong việc giải quyết các khiếu
Số 14 - Tháng 7/2008
nại, tố cáo từ những cuộc thu hồi ñất
trong và sau hai cuộc chiến, phải
chăng sự ban hành luật này nhằm
mục ñích hợp pháp hóa vấn ñề cưỡng
chế thu hồi ñất ?! Luật ra ñời có lẽ
không phải ñể giải quyết các vấn ñề
khiếu kiện (ñáp ứng lòng dân), mà trái
lại cung cấp cho chính quyền một
công cụ pháp lý ñể dễ dàng hơn trong
việc thu hồi ñất. Nhưng những cuộc
biểu tình của bà con các tỉnh trước văn
phòng QH ở HN và SG từ năm vừa
qua ñã cho thấy nỗi uất ức của người
dân ñang chuyển thành hành ñộng.
Khi luật này bắt ñầu áp dụng, nạn
nhân sẽ nhân lên, nguy cơ biểu tình
cũng vì thế có thể lan rộng.
Lời kết : làm sao ñể tự bảo vệ
tài sản của mình ?
Làm thế nào trước khi luật này có hiệu
lực (1/9/2009) bảo vệ ít nhiều tài sản
của mình ? Chẳng nhẽ tìm cách
chuyển tài sản của mình thành những
tài sản « không thuộc ñối tượng trưng
mua, trưng dụng » ?! Tức là bán tất cả
rồi chuyển vào ngân hàng nước
ngoài ?! Thế thì sẽ ở ñâu, làm ăn ra
sao ?! Ôi, không lẽ trong thời bình,
người dân lại phải nghĩ ñến chuyện di
tản ?!
Bích Liên
Trang 6
CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI
Những ngày ñầu năm 2008, ñi trên ñường phố, người ta thường bắt gặp những thiếu niên choai
choai cưỡi trên những chiếc xe ñạp nhỏ tí xíu. Họ lạng lách, vượt ẩu, lấn ñường, bốc ñầu xe và thậm
chí làm người ñi ñường giật mình thon thót bằng tiếng còi của… xe hơi.
X – Game, BMX hay xe ruồi… ñều là một
BMX (viết tắt của bicycle moto cross X) là một loại xe ñạp
ñược thiết kế ñặc biệt. ðặc ñiểm chung của loại xe này là
kích thước bánh chỉ khoảng 20 inches, trọng lượng tối ña
10 kg, không có giá ñèo hàng, cổ xe có thể xoay tròn 360
ñộ, có chỗ ñể chân ở cả bánh trước và sau…
BMX bản chất là một môn thể thao nằm trong nhóm các
môn thể thao mạo hiểm. Tập BMX giúp người tập nâng
cao sức khỏe, ñộ dẻo dai và sự khéo léo. Ở nước ngoài,
người tập xe chỉ ñược phép sử dụng xe trong những khu
vực quy ñịnh, phải mang nón bảo hiểm và các trang bị
bảo hiểm khác khi tập.
Một chiếc xe ruồi Trung Quốc sản xuất
GIỚI TRẺ VÀ "HỘI CHỨNG" MANG
TÊN "XE RUỒI"
Và "biến tướng" trong tay giới trẻ
Theo ông Nguyễn Văn Cường, một chủ cửa hàng bán xe
ñạp trên phố Bà Triệu (Hà Nội), dòng xe ñịa hình mi ni ñã
có mặt tại Việt Nam từ gần mười năm trước, nhưng xuất
hiện lẻ tẻ và ít ñược người ñể ý. Xe ruồi chỉ bắt ñầu ñược
mọi người chú ý từ cách ñây khoảng ba năm, sau
chương trình biểu diễn xe ñịa hình do Công ty Yamaha tổ
chức và mời các vận ñộng viên thể thao Nhật Bản sang
trình diễn tại sân vận ñộng Mỹ ðình.
Xe ruồi ñược học sinh, sinh viên ñể mắt hơn sau những
chiến dịch ngăn chặn học sinh ñi xe máy phân khối lớn.
Và ñến cuối năm 2007, khi quy ñịnh về việc bắt buộc ñội
nón bảo hiểm khi ñi xe gắn máy có hiệu lực, xe ruồi ñã
gây lên một "cơn sốt" trong giới trẻ, ñặc biệt là học sinh ở
Hà Nội, Vũng Tàu và Thành phố Hồ Chí Minh.
Số 14 - Tháng 7/2008
BMX lại chia ra nhiều dòng thi ñấu như chơi trên cát,
máng trượt hoặc nơi có ñộ dốc cao… Các vận ñộng viên
tham gia chỉ giới hạn trong ñộ 10 tuổi, chỉ ở những vòng
thi ñấu phức tạp mới dành cho ñộ tuổi 18 - 21. Giới trẻ
California (Mỹ) ñược coi là những người khai sinh ra môn
chơi này từ những năm 1970.
Cái tên X – Game lại bắt nguồn từ việc các cảnh biểu
diễn xe thể thao này thường ñược phát trong chương
trình X-Game trên kênh truyền hình Star Sport và ESPN.
Ở Việt Nam, người ta gọi nôm na là xe… ruồi, vì nó chỉ
nhỏ bằng khoảng 1/3 xe khác. Thậm chí, có loại nhỏ ñến
mức có thể gấp gọn cho vào ba lô ñeo sau lưng.
Một cảnh ñua BMX ở nước ngoài, các vận ñộng viên trang bị ñầy
ñủ phương tiện bảo hiểm trên sân ñua.
Những ngày ñầu năm 2008, tại Hà Nội ñã xuất hiện tình
trạng thiếu niên ñi xe ruồi tụ tập tại khu vực trung tâm
thành phố, ñi thành tốp lạng lách, ñánh võng, ñua xe…
Không chỉ gây mất an toàn giao thông, hầu hết xe ruồi
còn ñược "chế" thêm… kèn hơi của xe tải hoặc kèn phát
ra tiếng kêu của các con vật, gây mất trật tự công cộng.
Vào những tối cuối tuần, hàng trăm xe rồng rắn qua các
tuyến phố, bóp còi inh ỏi, vượt ñèn ñỏ, lạng lách trước
ñầu xe ô tô… Dù không có giá ñèo nhưng nhiều xe vẫn
chở thêm một người bằng cách ñứng trên sau xe. Những
xe không kèm người, các thiếu niên "biểu diễn" những
pha bốc ñầu, bốc ñuôi, quay ngoắt xe 360o… ngay trên
ñường phố.
Xe ruồi bỗng "cháy" hàng dù giá không rẻ. Theo ông
Cường, dòng xe do các nước châu Âu sản xuất có thể có
Trang 7
CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI
giá ñến khoảng 13 triệu ñồng, các xe Thái Lan giá khoảng
3 – 5 triệu, "bèo" nhất là xe Trung Quốc giá cũng từ 1,3
triệu trở lên.
Tiến Cường, một học sinh cấp 2, nhà ở phố Bạch Mai
cười hồn nhiên: "Nhiều bạn bè trường cháu ñi xe loại này.
Thấy hay, lạ nên cháu cũng xin tiền mẹ mua một chiếc".
Khi ñược hỏi có biết việc tụ tập thành từng ñoàn ñua xe là
vi phạm pháp luật, Cường trố mắt: "Chúng cháu chỉ… ñi
trên ñường chứ có làm gì ñâu". Chỉ tay về phía mấy
người cảnh sát cơ ñộng ñứng phía cuối ñường ðinh Tiên
Ở Việt Nam, "ñua" trên ñường phố, một thiếu niên ñứng sau xe
ñược lắp thêm kèn hơi và ñèn gầm
"Bó tay" vì là trẻ vị thành niên
"Nếu không ngăn chặn, hậu quả có thể lớn như gây tai
nạn, gây mất trật tự, ñường ñã kẹt xe giờ lại càng kẹt
thêm. Nhưng ñể xử lý, pháp luật gần như "bó tay", vì
phần lớn ñối tượng vi phạm ñều là trẻ vị thành niên", luật
sư Nguyễn Minh Luận, Trưởng văn phòng luật sư Luận
và cộng sự nói.
Theo luật sư Luận, những hành vi nói trên ñều có dấu
hiệu vi phạm các quy ñịnh trong Nghị ñịnh 146 năm 2007
về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông
ñường bộ. Với hành vi ñua xe ñạp trái phép trên ñường
giao thông, người ñua xe có thể bị phạt từ 500 ngàn ñến
một triệu ñồng và bị tịch thu xe.
Hành vi sử dụng còi hơi lắp trên xe ñạp của các ñối
tượng nêu trên còn vi phạm quy ñịnh trong Nghị ñịnh 150
năm 2005 về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực
an ninh trật tự. Theo ñó, ñối tượng vi phạm có thể bị phạt
tiền từ 300 – 500 ngàn ñồng.
Tuy nhiên, cũng theo luật sư Luận, vấn ñề ñặt ra cho các
cơ quan chức năng khi xử lý những ñối tượng này là
những người vi phạm phần lớn ñều ở tuổi vị thành niên.
Quan trọng là biện pháp giáo dục
Trình bày ý kiến về thực trạng trẻ vị thành niên tụ tập ñua
xe, tiến sĩ Nguyễn Thị Thu Hà, giảng viên khoa Xã hội
học, Trường ðại học khoa học xã hội và nhân văn nói:
"Theo tôi ñược biết, luật pháp trước ñây, bây giờ và về cả
sau này sửa ñổi ñi chăng nữa, cũng không thể ñặt ra quy
ñịnh pháp luật nào "áp" vào ñể xử lý những hành vi như
trên của các cháu. Chúng còn nhỏ nên chưa có nhận
Số 14 - Tháng 7/2008
Hoàng, cậu chú thích: "Nếu tụi cháu vi phạm thì công an
ñã bắt rồi".
Nhận xét về xe ruồi, hầu hết các "teen" (cách gọi trẻ vị
thành niên cho biết) ñược chúng tôi hỏi chuyện ñều tỏ
thái ñộ rất hãnh diện và say mê "thú" chơi xe ruồi. Một
cậu nhóc tên Duy ðông cưỡi trên một chiếc xe lập loè
ñèn nháy xanh ñỏ nói với vẻ tiếc nuối: "Mấy bữa nữa trời
rét, lại mưa phùn, chắc phải tạm nghỉ "ñánh bóng mặt
ñường" một thời gian".
Còi hơi. Xe tải còn không dám, nhưng xe ruồi vô tư xài
Theo quy ñịnh tại ðiều 7 Pháp lệnh xử lý vi phạm hành
chính năm 2002, chỉ có thể phạt cảnh cáo người từ ñủ 14
tuổi ñến dưới 16 tuổi nếu họ vi phạm hành chính. Các ñối
tượng từ ñủ 16 tuổi ñến dưới 18 tuổi vi phạm hành chính
thì có thể bị xử phạt nhưng mức tiền phạt tối ña chỉ bằng
một nửa mức phạt ñối với người thành niên. "Các ñối
tượng dưới 14 tuổi "nằm ngoài vùng phủ sóng" của pháp
luật. Thậm chí không thể tịch thu phương tiện mà họ sử
dụng ñể vi phạm là xe ñạp", ông Luận dí dỏm.
Luật sư Huỳnh Văn Nông, ðoàn luật sư Thành phố Hồ
Chí Minh cũng ñồng ý với nhận ñịnh nêu trên. Theo ông
Nông, tịch thu phương tiện chỉ là hình thức xử lý bổ sung,
nên "biện pháp chính ñã không có thì ñừng nói tới biện
pháp phụ ở ñây".
"Nhưng ñừng tưởng không bị xử phạt mà làm bậy, theo
quy ñịnh của luật, nếu trẻ vị thành niên ñua xe ñạp gây
thiệt hại cho người khác (làm hư hỏng tài sản của người
khác, ñâm vào người ñi ñường…) thì phải bồi thường
theo quy ñịnh của pháp luật. Trường hợp họ không có
tiền nộp thì cha mẹ hoặc người giám hộ của họ phải nộp
hoặc bồi thường thay", ông Nông bổ sung ý kiến.
thức. Nhưng pháp luật "bó tay" không phải là "hết thuốc
chữa". Gia ñình và nhà trường có trách nhiệm chính trong
việc giải quyết vấn ñề này".
Bà Hà phân tích, ở lứa tuổi từ 9 – 15, trẻ em thường hiếu
ñộng và chịu nhiều ảnh hưởng của những người xung
quanh như gia ñình, bạn bè... Thấy bạn bè mua xe ruồi ñi
thì cũng ñòi mua, thấy bạn bè "làm xiếc" thì cũng tập tành
theo mà không biết thế là tốt hay xấu. Một số gia ñình ở
Trang 8
CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI Số 14 - Tháng 7/2008
thành thị hiện nay lại có ñặc ñiểm là "thiếu thời gian, thiếu ðể giải quyết nạn ñua "xe ruồi", bà Hà nhận ñịnh: ngoài
chăm sóc con cái nhưng lại thừa tiền" và mặc cho con cái việc quản lý của gia ñình, của nhà trường… cơ quan chức
tự phát triển. năng nếu phát hiện hành vi vi phạm của các cháu có thể
"Tôi cũng là một người mẹ, và cha mẹ nào cũng biết rằng thông báo ñến gia ñình, yêu cầu cha mẹ viết cam kết. "Nên
chỉ riêng việc trẻ em khi tham gia giao thông ñã nguy hiểm quản lý, chứ ñừng ñặt ra vấn ñề cấm ñoán. Xe ruồi là một
như thế nào, chứ chưa nói ñến việc các em "làm xiếc" trên bộ môn thể thao vốn có mục ñích nâng cao sức khoẻ, và
ñường. Vậy nên tôi mới ñặt câu hỏi không hiểu cha mẹ xe ruồi trở thành "siêu quậy ñường phố" cũng vì một phần
các em nghĩ như thế nào mà cho các em tham gia vào
lý do là chúng không có sân chơi riêng. Nếu chúng ta quản
những trò nguy hại như vậy?", tiến sĩ Hà phát biểu..
lý tốt, có nơi cho chúng vui chơi, tôi tin "xe ruồi" sẽ trở
Theo tiến sĩ Hà, nhà trường cũng có trách nhiệm trong việc thành một hình ảnh ñáng yêu trong mắt mọi người", tiến sĩ
giáo dục các em việc chấp hành luật lệ giao thông, quản lý Hà nói./.
học sinh trong giờ lên lớp.

Xe ruồi ngoài còi hơi, còn ñược trang bị cả ñến… dàn máy nghe nhạc

Mai Minh (Phóng s )

Trang trí cho "Ruồi cưng"

- Du lịch Online

Bảng số xe - Du lịch Online

Tập trung trước giờ ñua - Du lịch
Online

Trang 9
TIÊU ðIỂM Số 14 - Tháng 7/2008

KỶ NIỆM
NI M NGÀY
THƯƠNG
TH NG BINH LIỆT
LI T SĨ
S

Trang 10
TIÊU ðIỂM
… 197x
ðất nước
ñạn pháo
triền miên,
Mẹ trở
thành góa
phụ trẻ nuôi
con. Ba ñứa
con trai nhỏ
mạnh mẽ Bà mẹ cùng 4 con vượt sông tránh ñạn Mỹ -
gan lì hệt laiusolibrius
như Cha,ñược nuôi lớn lên với sự gồng gánh và cả tuổi
xuân của Mẹ. Rồi những ñứa con lần lượt nối gót Cha vào
Cách Mạng. Từng ñứa, từng ñứa một, vừa rời tay Mẹ thì
ñã ñược dạy cách ôm súng ra chiến trường. Không còn
sự lựa chọn, các con phải ra ñi vì lý tưởng cao ñẹp, vì một
nền ñộc lập nước nhà không còn phân rẽ Bắc Nam, vì một
tương lai Lạc Hồng phồn thịnh. Nhưng cứ mỗi một cột
mốc của chiến tranh làm nức lòng nhân dân, thì lại càng
làm héo hon lòng mẹ. Các trận Bình Dã, PleiKu, DacTo,…
ñã cướp dần ñi những ñứa con của Mẹ, nhưng Mẹ vẫn
gượng ñứng dậy như một cây lau già heo hắt với thời
gian. 1975 cả nước reo hò với chiến thắng lịch sử, mẹ
ngồi dõi mắt theo những ñoàn xe diễu hành, ñể hy vọng
rằng có con trai mình trên ñó. Một chút hy vọng mong
manh ñể ñổi lấy một niềm vui hoang tưởng. Các anh ñã
không về, tất cả những gì Mẹ nhận ñược là 4 tấm bằng Tổ
Quốc Ghi Công ñược treo trang trọng trong căn nhà nhỏ
xiêu vẹo nhưng như rộng thênh thang vì thiếu hơi người.
Ba thằng con ñều ở tuổi bị bắt lính Cộng Hoà, mà lính
quèn thì dễ chết khi lâm trận. Mỗi một trận ñánh là một lần
cơn ñau tim của Mẹ tái phát, bà tin rằng các con sẽ có
Trời Phật chở che. Nhưng rồi cũng không thể chở che mãi
ñược khi chiến trường ñạn pháo như mưa dội, con của bà
nằm xuống khi chưa kịp tạ từ Mẹ, chưa kịp hưởng trọn
niềm hạnh phúc bên cô vợ trẻ mới cưới... Nhưng bằng
tấm lòng người Mẹ, bà sống với hy vọng mong manh rằng
các con sẽ sống sót trở về dù vô vọng... 1976, chiếc
thuyền chen chúc những con người lặng lẽ bỏ xứ ra ñi
trong một ñêm mưa tầm tã ñã mang Mẹ ñến vùng ñất
hứa, nơi ñược xem là biểu tượng của sự tự do và dân
chủ. Lạc lõng giữa sự phồn vinh, Mẹ thèm lắm cánh ñồng
lúa bạt ngàn, nơi in hằn cả tuổi xuân nhọc nhằn của
Mẹ. Ở nơi ñây dù tiền bạc dư dả, nhưng Mẹ không khỏi
chạnh lòng khi không thể tự mình ñi mua nổi cái bánh, mớ
rau. ðiện thoại nhà thì luôn phải ñể ở chế ñộ trả lời tự
ñộng, ñể tránh mấy cuộc gọi từ mấy thằng mắt xanh mũi
lõ xí xô xí xào. Mẹ cảm thấy mình thật sự bất lực với cái
thứ ngôn ngữ phổ cập ñó, thứ ngôn ngữ mà thằng cháu
Số 14 - Tháng 7/2008
mới 2 tuổi ñã biết líu lo mỗi ngày, mà Mẹ lại không tài nào
hiểu nổi. Mẹ lạc lõng trong chính ngôi nhà sang trọng
nhưng thiếu tình thân.
… 200x
Chiếc xe Lexus ñỗ xịch trước cổng chùa ñể ñón một người
phụ nữ sang trọng vừa lễ Phật ra. Vội vã như lúc ñến, bà
bảo anh tài xế chạy sang một ngôi chùa khác với hy vọng
ñủ 10 cảnh chùa ñể lời khấn nghiệm linh cho chồng bà
thoát tội tham nhũng, ñảm bảo tài sản vẹn nguyên. Kết
quả toà phán "Thiếu kinh nghiệm quản lý, gây thất thoát tài
sản nhà nước" làm bà nhẹ nhõm và hài lòng với lời dèm
pha về sự tham nhũng một cách có tiết hạnh của
ông. Chốc chốc, tiếng ñiện thoại reo, thằng con ñang học
ở Tây ñang vòi gửi tiền mua con xe mới. Học hành chểnh
mảng phải chuyển ñến mấy trường, ñến Tây cũng phải lắc
ñầu ngao ngán, nhưng kệ cũng ñược cái mác "Tây học"
ñể hãnh diện với ñời, và ñể hợp thức hóa cho cái ghế mà
bố nó ñang ñể dành sẵn cho thằng con.
Gánh hàng rong như càng nặng hơn khi hôm nay mãi 11
giờ ñêm mà chưa có khách. Giọng rao khản ñục như cố
kèo nài khách mua giúp. Cái nghèo ñói ñeo ñẳng suốt bao
nhiêu năm làm Mẹ không biết tuổi xuân của mình trôi qua
tự lúc nào. Câu nói của bà mối cứ làm mẹ chạnh lòng
những lúc quá túng quẫn thế này, "có con gái ñẹp thì phải
gả ðài Loan, Hàn Quốc ñể kiếm chút vốn". Hay cái cách
nói của những người ác miệng, ñó là cách bán con một
cách có tiết hạnh. Nhà không có miếng ñất cắm dùi, phải
chạy ăn từng bữa, phải ráng bán cho hết gánh hàng ñêm
nay ñể mai còn có cái ăn cho mấy ñứa nhỏ. Nhớ ñêm qua
thằng Út kỳ kèo "Mẹ ơi cho con ñi học", bà khẽ “Ừ” mà bất
giác thở dài, vì không nỡ dập tắt giấc mơ ñẹp của nó.
Nghĩ ngợi mông
lung, bỗng chiếc
xe Lexus sang
trọng chạy xoẹt
ngang bắn bùn
tung toé, ...tung
toé vào cả gánh
hàng rong... và
tung toé vào cả
giấc mơ của
người Mẹ nghèo
cùng quẫn…
- vnexpress.vn -
NGUYỄN MINH ðOÀI
Trang 11
TIÊU ðIỂM
Sau một cuộc chiến...
Ngày 1-9-1977, ngày ñáng ghi nhớ...
Giờ ñây, tuy ñã có cuộc sống ổn ñịnh tại Sài Gòn, nhưng
anh N.V.H vẫn không thể nào quên ngày 1-9-1977, cái
ngày anh và cả gia ñình bị “tóm gọn” tại bãi biển Cam
Ranh (Khánh Hòa). Gia ñình anh H. trước ngày 30-4-1975
là một gia ñình giàu có, làm chủ một hãng xe buýt nổi
tiếng tại Khánh Hòa.
Gia ñình anh ñã ñón nhận tin thống nhất với niềm vui
mừng như nhiều người khác... Trong suốt hai năm 1975,
1976, gia ñình anh vẫn sống bình thường, thậm chí còn
tin tưởng rằng, cuộc sống gia ñình mình sẽ khá hơn, vì dù
ít dù nhiều, thời gian trước ñó, gia ñình anh cũng giúp ñỡ
“cách mạng” khá nhiều. Nhưng thật không may... Khi giúp
ñỡ cách mạng, ba anh chỉ nghĩ ñơn giản là giúp bằng tình
người mà không ñòi hỏi giấy tờ hay bất cứ ñiều gì có thể
làm bằng chứng... Hơn nữa, gia ñình anh cũng ngại lỡ
ñiều ñó lộ ra thì sẽ gặp rắc rối với chính quyền VNCH...
Nhưng, bước sang năm 1977, làn sóng ñánh tư bản và
cải tạo công thương nghiệp miền Nam bắt ñầu. Biết chắc
chắn mình thuộc diện cải tạo, ba anh và cả gia ñình quyết
ñịnh vượt biên. Nửa cuối tháng 8-1977, gia ñình bắt ñầu
âm thầm gom góp tiền của ñể chuẩn bị cho một chuyến
phiêu lưu “lành ít dữ nhiều”. Trước ñó, hàng xóm và họ
hàng anh ñã vượt biên, không biết có thành công hay
không, nhưng không có tin tức báo về cho gia ñình anh.
ðêm 1-9-1977, gia ñình anh từng người một di chuyển
ñến bãi biển Cam Ranh, ñể chuẩn bị lên thuyền. Khi cả
Số 14 - Tháng 7/2008
Sau ngày 30-4-1975, nhiều sự ñổi thay ñến bất
ngờ ñã xảy ra trên toàn bờ cõi Việt Nam. Hầu hết
ai cũng ngỡ ngàng... Miền Bắc ngỡ ngàng với sự
trù phú của miền Nam, ñặc biệt là Sài Thành hoa
lệ. Người miền Nam ngỡ ngàng với bộ ñội miền
Bắc, vì thấy bộ ñội không như ñược nghe kể, hay
ñược tuyên truyền.
Những năm sau ñó, nhiều ñổi thay hơn nữa ñã xảy
ra, từ bên ngoài ñến trong lòng người. Nhiều niềm
hy vọng ñã trở thành thất vọng, và nhiều giọt nước
mắt ñã vỡ òa... Chính sách ñánh tư bản và cải tạo
công thương nghiệp ñã làm thay ñổi không chỉ
toàn bộ nền kinh tế miền Nam Việt Nam, vốn dĩ là
Việt Nam Cộng Hòa (VNCH), mà còn làm thay ñổi
cách nghĩ, cách nhìn của nhiều người về những lời
hứa trước khi cuộc chiến kết thúc.
Và nhiều người lại tiếp tục ngỡ ngàng, rồi có người
ñau xót... Nhiều người ñã chọn con ñường ra ñi ñể
tiếp tục kiếm tìm một cuộc sống mà theo họ là
hạnh phúc hơn, tự do hơn. Trong số rất nhiều
người có ý ñịnh ra ñi, thì nhiều người, vì nhiều lý
do, ñã phải ở lại...
gia ñình và khá nhiều người ñã tập trung ñược ñến bãi
biển, thì thình lình, “cán bộ” ập ñến. Nhiều người chạy tán
loạn, có người nhảy ñại xuống biển và cố gắng bơi càng
nhanh càng tốt. Riêng gia ñình anh, không hiểu tại sao lại
ñược “cán bộ”, với AK47 trong tay, canh chừng rất kỹ...
Lục trong ñống hành lý của ba anh, các “cán bộ” thấy hai
túi vải, mà theo lời anh kể, một túi ñựng hột xoàn, một túi
ñựng vàng miếng... Biên bản lập tức ñược lập, và ba anh
phải ký vào. ðáng chú ý là trong biên bản, “cán bộ” chỉ ghi
ñã tịch thu “143 miếng kim loại màu vàng” mà không hề
ñả ñộng ñến mấy chục hột xoàn trong túi vải kia... Thôi thì
ñành vậy, gia ñình anh bị dẫn giải về ñịa phương, nhà cửa
tiếp tục bị tịch thu, chỉ chừa lại một căn nhà nhỏ cho cả
gia ñình trú ngụ... Cũng may, mẹ anh còn giữ ñược giấy
tờ về một khu ñất (hiện nay, là khu cạnh trung tâm thành
phố Nha Trang, ñang thuộc diện tranh chấp giữa gia ñình
anh và chính quyền). Cho ñến giờ, bên tai anh vẫn còn
văng vẳng lời “mắng nhiếc” của cán bộ năm nào: “Cái bọn
bán nước phản quốc này chỉ ñáng bắn bỏ”.
Sau lần ñó, anh tiếp tục vượt biên hai lần nữa, nhưng ñều
bất thành... Lần cuối cùng, anh bị ñưa ñi một trại cải tạo
tại Phú Yên... và nhờ “cải tạo tốt”, giúp ñỡ ñược nhiều cán
bộ nên năm 1981, anh ñược tha về.
Anh lang thang vào Sài Gòn, làm ñủ mọi nghề ñể kiếm
sống... Rồi “trời cũng chiều lòng người”, anh tích cóp dần
dần, mua ñược ñất ở Gò Vấp, và hiện ñang có một gia
Trang 12
TIÊU ðIỂM Số 14 - Tháng 7/2008
ñình hạnh phúc, tuy rằng ñời sống vật chất không
như thời ñiểm trước năm 1975.
Hồi tháng 3-2008, những người em họ của anh ở
Mỹ trở về thăm anh và ba anh, nhằm chuẩn bị
hậu sự cho cụ. Tôi ñược mời ñến chung vui cùng
gia ñình. Thật ñầm ấm! Chẳng ai ngờ rằng, những
“kẻ bán nước, phản quốc” năm nào giờ ñây lại trở
thành những “Việt kiều yêu nước”, thậm chí còn
có nhiều người trong dòng họ nhà anh ñang làm
rạng danh cộng ñồng người Việt trên ñất Mỹ. Một
người là danh hài nổi tiếng, một người là kỹ sư
hóa học có nhiều ñóng góp trong ngành thực
phẩm, một người là kỹ sư ñiện tử, có nhiều ý
tưởng sáng tạo mới, một người là chuyên gia
công tác xã hội của một tổ chức phi chính phủ có
uy tín...
Giờ ñây, có thể anh sẽ hối tiếc vì những chuyến
Hình của Trường ðại Học Khoa Học Huế
vượt biên không thành. Nhưng dù sao, sự trải
nghiệm qua cuộc chiến, qua những biến cố xảy
ñến cho gia ñình và dòng họ anh khiến anh có một cái “Có thể sẽ có người thù hận, và ngay trong gia ñình mình
nhìn quân bình hơn về cuộc sống hiện tại. Anh có thể lý cũng có người thù hận, nhưng cuối cùng, mình nghiệm ra
giải nguyên nhân của những tiêu cực trong xã hội, có thể rằng: tất cả sẽ qua ñi...” – anh tâm sự bên ly cà phê buổi
chỉ căn nguyên của tham nhũng... Nhưng, anh ñã chọn sáng, ngày 1-7-2008. Như một thói quen, cứ ngày 1 hàng
cho mình một con ñường: vun vén cho hai ñứa con trai
tháng, anh lại dành cả buổi sáng ñể tưởng nhớ ñến ngày
của mình thành tài... Chuyện “trước kia”, anh chỉ kể với
người tâm phúc. Những “công lao” với “cách mạng” anh 1-9-1977.
coi như “nước chảy hoa trôi”.

“Giờ tôi làm việc cho nhà nước”

Hàng ngày, tại khu vực siêu thị Coop Mart – Nhiêu Lộc,
người ta thấy một cụ già chống nạng cầm sấp vé số ñi
bán. Tuy thân hình có vẻ tiều tụy, nhưng vẻ mặt cụ vẫn
tươi cười, giọng nam bộ ñặc sệt, cộng với lời mời chào rất
lịch sự khiến người ñược mời mua vé số cũng vui lòng rút
tiền ra mua giúp cụ ít nhất 2 tờ vé số...
Chiều 28-6, tận dụng lúc trời mưa, tôi bạo gan hỏi chuyện
cụ...
Thì ra, cụ là một người lính VNCH, bị thương tại Mặt trận
Phước Long, vào ñúng cái ngày mà ðồng Xoài thất thủ,
26-12-1974. Hồi ñó, cụ kể, tình hình thật ác liệt... cụ và
nhiều “anh em binh lính”, vốn là người Công giáo, ñều tiếc
thương những sinh linh bị chết thảm dưới làn ñạn của cả
hai phía.
Cụ ñi lính là vì muốn ñóng góp cho quốc gia, cho ổn ñịnh
và phồn vinh của VNCH. Cái lý tưởng ấy, giờ ñây cụ vẫn
không cảm thấy nuối tiếc, hay một chút hối hận. “Thắng
thua là chuyện thường của nhà binh” – cụ cười lớn khi tôi
hỏi về những trận ñánh. Cụ không muốn nhắc ñến nó
nữa, vì theo cụ, ñó là những kỷ niệm buồn. Dù có thắng,
cụ cũng không thấy vui khi phải ñi thu xác “ñịch”. “Cùng là
người Việt cả mà” – cụ tâm sự!
Cụ kể lại một câu chuyện cảm ñộng. Năm 1972, khi ñó,
tình hình chiến sự ác liệt. Cụ và ñồng ñội ñụng phải một
“toán bộ ñội” trong rừng cao su. Cả hai phía ñều bị
thương nhiều người. Và cuối cùng, chỉ còn cụ và một “anh
bộ ñội” là còn sức chiến ñấu. Khi hay bên giáp lá cà, ñột
nhiên, cụ buông súng nói với “anh bộ ñội”: “cùng là người
Việt cả, sao lại bắn nhau thế này nhỉ?”. “Anh bộ ñội” cũng
buông súng... rồi im lặng! Hai người nhìn nhau một hồi Hình Quân ñội Việt Nam Cộng Hòa dựng lại ngọn cờ
lâu, rồi chẳng ai bảo ai, mỗi người ñều cố gắng ñi băng bó Vàng trên Cổ Thành Quảng Trị (1972) - ðồng ấu Việt
vết thương cho ñồng ñội của mình. Cụ vẫn còn nhớ mãi Nam
Trang 13
TIÊU ðIỂM
cái vẫy tay của “anh bộ ñội” khi hai bên rời “chiến trường”.
Xác của những “anh bộ ñội tử trận” ñược ñể lại ñó... Cụ về
báo cáo “ñã tiêu diệt hết toán xâm nhập”. Nhưng cho tới
giờ này, ông vẫn cảm thấy day dứt...
Sau ngày 30-4-1975, cụ cũng phải ñi cải tạo, học tập...
Nhưng vì ñã bị “cụt chân” và do tính tình vui vẻ, hòa nhã,
cụ ñược tha về sau khi cải tạo học tập tốt trong vòng một
tháng. Về lại nhà mình, cụ ngạc nhiên vì ngôi nhà ñã có
chủ mới. Hỏi thăm hàng xóm mới biết vợ con ñã chuyển về
khu “ổ chuột” Nhiêu Lộc (nay là khu vực ñường Trần Văn
ðang, Q.3, TP.HCM). Gặp lại vợ con, thấy vợ con vẫn an
toàn, cụ mừng mừng tủi tủi và bắt tay vào “cuộc sống mới”.
Cuộc sống ngày càng khó khăn, cụ không còn sức lao
ñộng như mọi người... ñành phải “ăn bám vợ”. Có lẽ, ñó là
ñiều cụ day dứt nhất cho tới giờ này. Những tưởng cuộc
sống sẽ khá lên, vì cụ ñã “cải tạo tốt”. Nhưng không, cái lý
lịch “lính ngụy” của cụ ñã ngăn cản mọi nố lực của các
con. Hiện giờ, các con của cụ cũng chỉ là công nhân bình
thường, cuộc sống vất vả... Cụ ñã quyết ñịnh “ñi làm cho
nhà nước” ñể vợ con ñỡ hơn.
Số 14 - Tháng 7/2008
“Tôi ñi bán vé số, tức là làm cho Công ty xổ số kiến thiết,
mà công ty là của nhà nước, thế có phải tôi làm cho nhà
nước không cậu? Từ một tên lính ngụy, tôi trở thành người
của nhà nước” – cụ nói rồi cười to, nhưng ñôi mắt vẫn nhìn
xa xăm...
“Giá hồi xưa cụ là bộ ñội, chắc giờ cụ ñược chế ñộ thương
binh!” – tôi nói xong và biết mình vô duyên! Nhưng cụ vẫn
cười ñôn hậu: “Có gì ñâu cậu, chiến tranh là chiến tranh,
nó ñã ñi qua rồi. Còn tôi, thôi thì ñành chịu vậy”. Hồi ñó, cụ
nhớ lại, chúng tôi chỉ biết rằng: mình ñi chiến ñấu ñể bảo
vệ “tiền ñồn của thế giới tự do”, ñể ngăn chặn làn sóng
cộng sản, chứ có biết gì nữa ñâu.
Cơn mưa dứt, cụ lại vội vã ra ñi ñể bán nốt sấp vé số còn
trên tay mình. 12g ñêm, cụ mới về nhà! Những hạt mưa lất
phất có lẽ vẫn làm lạnh ñôi vai cụ... Vết thương nơi chân
cụ giờ ñã lành hẳn, nó chỉ nhói ñau khi “trái nắng trở trời”.
Còn vết thương trong lòng cụ, tôi không biết nó ñã lành
chưa?!

Sự vinh danh muộn màng...

Năm 1995, bà Francoise de Mulder ñã làm “ñảo lộn”
giới lịch sử quân sự Việt Nam bằng một bức hình do
chính bà chụp vào ngày 30-4-1975. Bức hình ñó cho
thấy xe tăng húc ñổ cổng chính và tiến vào Dinh ðộc
Lập là xe tăng mang số hiệu 390, chứ không phải xe
tăng số hiệu 843 như trước năm 1995 lịch sử ñã công
bố...
Thế là một cuộc xác minh ñược bắt ñầu. Bà
Francoise de Mulder và cán bộ Bảo tàng quân sự Việt
Nam ñã ñi tìm lại bốn pháo thủ trên xe tăng 390 năm
xưa, báo chí cũng vào cuộc tìm kiếm. Thật không
may, những gì ñang diễn ra tại thời ñiểm ñó thật phũ
phàng...
Bốn anh pháo thủ năm nào, lẽ ra họ phải ñược tưởng
thưởng công lao, hay phải ñược lịch sử ghi nhận, thì
tại thời ñiểm cuộc xác minh, họ vẫn chỉ là những
công- nông dân chân chất, cuộc sống rất cực khổ. trả lại ao, anh xoay sang nghề làm ñậu phụ, nuôi lợn. Và
hơn 1 năm nay, anh ñi làm ở Công ty Sơn Kova (Hà Tây)
Nguyễn Văn Tập xuất ngũ 1976, trưởng xe Vũ ðăng Toàn với mức lương 1 triệu ñồng cộng với lương hưu cũng ñủ
xuất ngũ 1985, ñều về quê ở vùng Gia Lộc, tỉnh Hải cho cuộc sống gia ñình ñỡ gieo neo” - anh Vũ ðăng Toàn
Dương, tiếp tục làm ruộng. Lê Văn Phượng, nguyên ñại
kể.
ñội phó ðại ñội 4 xe tăng ñược bổ sung về xe 390 khi
pháo thủ số 2 bị thương cũng rời quân ngũ về quê thị xã Còn hoàn cảnh của anh Nguyễn Văn Tập có vẻ bi ñát
Sơn Tây năm 1985 sau khi tham gia chiến tranh bảo vệ hơn. Sau 6 năm trong quân ngũ, trở về ñịa phương xin ñi
biên giới và trở thành ñại úy tiểu ñoàn trưởng Tiểu ñoàn học lại, nhưng tại trường cũ, khóa học ñã kết thúc, anh
xe tăng số 1, Lữ ñoàn 203. Riêng trung uý Ngô Sỹ ñành khoác ba lô về ñịa phương chờ ñợi. Thế là từ một
Nguyên – cậu em út của bốn anh em trên một chiếc xe trung sĩ lái xe tăng, anh ñược xã cử ñi học lái máy kéo
tăng, sau khi giải ngũ, nhưng không về quê Diễn Châu, khóa 6 tháng tại Trường Lai Cách (Cẩm Giàng, Hải
Nghệ An mà về Hà Nội làm công nhân tại cảng Phà ðen. Dương).
Cuộc sống của các anh thật vất vả. Tâm sự trên báo chí, Ra trường, anh lại chuyển sang làm cán bộ ñịnh mức hợp
từng người ñã cho biết về hoàn cảnh của mình. tác xã, rồi làm cung ứng vật tư nông nghiệp. ðến năm
1984, anh ñược bầu làm Phó Chủ nhiệm HTX Phương
“Rời quân ngũ năm 1985 với quân hàm ñại úy, nhưng
Lộc. Sau 2 năm, anh trở về làm ruộng và buôn bán phân
lương bộ ñội thấp lắm, chẳng ñủ trang trải cho chi tiêu tối
bón và ñến năm 2000 trở lại xã làm bưu tá. Rồi anh lại
thiểu của gia ñình, anh xoay làm ñủ nghề. ðầu tiên, làm
ñược người thủ trưởng cũ của mình trong quân ngũ giới
bánh ña nhưng cũng chẳng kiếm ñược là bao, hàng hóa
thiệu vào làm cho Công ty Sơn Kova với thu nhập 1 triệu
khó tiêu thụ. Sau ñó, anh ñấu thầu cái ao 4 sào (1 sào ñồng/tháng.
bằng 360m2) của xã Yết Kiêu ñể nuôi thả cá.
Còn anh Ngô Sỹ Nguyên, khi ra quân không ñủ thời gian
ðến năm 1993, xã chuyển ñổi mục ñích sử dụng ñất, phải
ñể ñược hưởng chế ñộ. Năm 1993 anh ñi lái xe lam tại

Trang 14
TIÊU ðIỂM Số 14 - Tháng 7/2008
Cũng liên quan ñến ngày 30-4, câu chuyện về người cắm
cờ trên nóc Dinh ðộc Lập và người thảo văn bản ñầu hàng
cho Tổng thống VNCH Dương Văn Minh ñọc cũng là ñiều
thú vị.
Phải sau rất nhiều lần ñiều tra, và nhất là sau khi ông Bùi
Quang Thận nộp lại lá cờ vàng ba sọc ñỏ, mà lúc ñầu ông
ñịnh vứt xuống sân, sau ñó ông xếp lại, ñem về xe tăng ñể
“dùng vào việc riêng”, thì người ta mới chính thức công
nhận ông Thận là người ñầu tiên cắm cờ của Mặt trận dân
tộc giải phóng miền Nam Việt Nam (cờ xanh ñỏ sao vàng)
lên nóc Dinh ðộc Lập
Còn về việc ai là người soạn thảo văn bản ñầu hàng cho
Tổng thống VNCH ñọc trên ñài phát thanh ñến nay vẫn
thực sự chưa ngã ngũ. Phó TBT báo Tuổi Trẻ Bùi Thanh
hiện còn giữ văn bản ñầu hàng gốc, và chưa tiện công bố.
Hà Nội. Nhưng trong thành phố, xe lam không ñược hoạt Nhưng, anh ñã ñưa lên Blog của mình ba văn bản ñầu
ñộng, anh xin vào Công ty Xe buýt Hà Nội tuyến Giáp Bát hàng do ðại tá Bùi Văn Tùng, người ñã chấp thuận sự ñầu
– Hà ðông. ðể có ñược thu nhập hơn 1 triệu ñồng/tháng hàng của Tổng thống Dương Văn Minh, viết lại.
dành nuôi hai con ñang theo học ngành y, anh tất bật 10
Sự thật sẽ ñược làm sáng tỏ, dù sớm hay muộn... Cũng
tiếng/ngày : cả thời gian làm việc cộng với ñi về. .
như câu chuyện về 16 tấn vàng, vốn bị cho là Tổng thống
Còn anh Lê Văn Phượng, từ lúc ra quân năm 1986 ñến VNCH Nguyễn Văn Thiệu ñã chuyển ra nước ngoài, cuối
năm 1994, anh làm ñủ nghề: lên rừng kiếm củi, ñóng gạch cùng cũng vẫn lộ ra rằng: nó còn ở VN sau khi ông Nguyễn
thuê, rồi làm bánh kẹo, thủy tinh, gạch men, cơ khí… Ấy Văn Thiệu ra ñi. Vấn ñề ñặt ra: ai ñã tiếp nhận và xử lý,
vậy mà suốt thời gian này, chỉ ñược ăn cơm cháy ñể hay sử dụng 16 tấn vàng ñó như thế nào, và vào những
nhường cơm ngon cho con và bố mẹ. Từ năm 1995 ñến việc gì?
nay, anh chuyển sang nghề cắt tóc.
Những sự thật lịch sử, thì dù có cố tình che ñậy ñến mấy,
Thế mà, cũng tại thời ñiểm những năm 1995, những pháo cuối cùng cũng lộ ra nơi ánh sáng…
thủ trên chiếc tăng 843 ñã thăng quan, tiến chức vù vù,
cuộc sống dư giả... ðồng Thuận phóng s

ðể bảo vệ nguồn tin cho bài viết, tôi xin ñược giữ kín danh tính của hai nhân vật. Mong quý ñộc giả thông cảm. Nhưng
với lương tâm của mình, tôi cam ñoan với ñộc giả, ñây là những nhân vật có thật, và ñó là những câu chuyện thật.

Ba Con Rận Kiện Nhau

Ban con rận hút máu một con lợn, tranh nhau ăn, ñem nhau ñi kiện. Một con rận khác gặp, hỏi:
"Ba anh kiện nhau về việc gì thế?
- Ba con rận ñáp: Chúng tôi kiện nhau, vì tranh nhau một chỗ ñất mầu mỡ.
- Con rận kia nói: Tôi tưởng các anh chẳng nên tranh lẫn nhau thế làm gì. Các anh chỉ nên lo ñến con dao của
người ñồ tể(1) giết lợn, ngọn lửa của bó rơm thui lợn mà thôi." Ba con rận nghe ra, biết là dại, thôi không ñi kiện
nữa, cùng nhau quần tụ(2), làm ăn với nhau, dù no, dù ñói, cũng không bỏ nhau. Con lợn thành mỗi ngày một
gầy, người ta không làm thịt cứ ñể nuôi, ba con rận nhờ thế mà no ñủ mãi.

Lời Bàn:
Nhân dân một xứ mà cứ tranh giành lẫn nhau cái lợi trước mắt, không nghĩ gì ñến cái việc lâu dài cho cả toàn thể,
thì trí khôn thật không bằng mấy con rận nói trong truyện nầy.
Tranh nhau, cãi nhau, ñánh nhau, kiện nhau, thì oan oan tương kết, lợi chẳng thấy ñâu, chỉ thấy hại, hại cho một
mình lại hại cho cả ñàn, cả lũ nữa. Sao không biết: Sâu ñục cây, cây ñổ thì sâu cũng chẳng còn: trùng hại vật, vật
chết thì trùng cũng hết kiếp.

(1) ðồ tể: người làm thịt các giống vật ñể bán.

(2) Quần tụ: quây quần ăn ở bao bọc lấy nhau.

Trích Cổ học Tinh Hoa (www.vnthugian.net)

Trang 15
TIÊU ðIỂM
TỔ QUỐC
QU C ðỘC
C LẬP,
L P, LÒNG DÂN
THỐNG
TH NG NHẤT
NH T : THỰC
TH C TẾ
T HAY
MƠ ƯỚCC?
ðó là mong mỏi lớn nhất của những người con Việt Nam ñã tham gia cuộc chiến 1955-1975. Vậy
mà chiến tranh ñã kết thúc lâu rồi, chia rẽ trong lòng người vẫn cứ dai dẳng. Và từ lâu, khẩu hiệu
« hòa hợp, hòa giải dân tộc » luôn là câu cửa miệng của nhiều người, cả lãnh ñạo và người dân.
Có thể nào hay không ? Làm sao ñể mong muốn của những người ñã ngã xuống, những người
ñã mang thương tật suốt ñời khi ñấu tranh vì ñiều ñó thành hiện thực ? Phía trước xin gửi ñến
ñộc giả tâm sự của một nghiên cứu sinh ở Pháp.
Dân tộc Việt Nam từ bao ñời nay luôn tự hào về truyền
thống thương yêu, ñùm bọc lẫn nhau. Từ truyện cổ tích
« Lạc Long Quân và Âu Cơ » giải thích cho mọi người về
nguồn gốc dân tộc Việt Nam, về danh từ « ñồng bào »
ñầy thiêng liêng và cao quý cho ñến những câu ca dao,
tục ngữ kêu gọi mọi người phải biết hướng về nhau mà
sống :
« Khôn ngoan ñá ñáp người ngoài
Gà cùng một mẹ chớ hoài ñá nhau »
Còn nhiều, nhiều lắm (1), kể bao nhiêu cũng không ñủ,
nói bao nhiêu cũng không thừa. Và phải khẳng ñịnh rằng
ñây không chỉ là những câu nói cho suông miệng, mà ông
cha chúng ta ñã từng sống như vậy, một bộ phận dân tộc
ta ñang sống như vậy và tương lai toàn dân tộc ta sẽ
sống như vậy hay không? Câu hỏi này rất cần một ñáp án
thích hợp nơi chúng ta-những người trẻ sẽ làm chủ ñất
nước và phần lớn từ thiện chí chính quyền ñang ñiều
hành ñất nước. Thật vậy, mọi ñường lối, chính sách và
cách làm việc của chính quyền ñều tác ñộng không nhỏ
lên cuộc sống của mỗi người dân và toàn thể dân tộc ; cơ
chế xã hội sản sinh phong cách của con người.
Trong lịch sử nước nhà, nội chiến không phải xảy ra chỉ
một lần. Cuộc chiến tranh 1955-1975 kéo dài 20 năm có
thể coi là khốc liệt nhất nhưng không thể coi là dài nhất
Số 14 - Tháng 7/2008
ñược. Lịch sử ñã từng ghi nhận loạn 12 sứ quân trước
khi ðinh Tiên Hoàng thống nhất và lập nên triều ñại nhà
ðinh. Lịch sử cũng không quên nhắc tới thời kì Lê-Mạc,
Trịnh-Nguyễn phân tranh chia làm Nam-Bắc triều, ðàng
Ngoài-ðàng Trong kéo dài cả vài trăm năm khiến cho
nhân dân lầm than khổ sở. Cảnh khổ cực ấy ñã ñược
khắc hoạ ñậm nét bằng 2 câu ca dao, tục ngữ sau :
« Trăm dâu ñổ ñầu tằm »
« Con cò lặn lội bờ sông
Gánh gạo nuôi chồng tiếng khóc nỉ non
Nàng về cùng cái cùng con
ðể anh ñi trẩy nước non Cao Bằng ».
Cũng là nội chiến, cũng là lấy danh nghĩa
phò trợ cho triều ñại nhà Hậu Lê, cũng là
gây nên cảnh khói lửa tang tóc vậy mà
sao lòng dân lại không li tán, không hề
hận thù lẫn nhau? Vậy câu trả lời nằm ở ñâu? Chính là ý
nghĩa và tư tưởng của chiến tranh. Cuộc chiến Việt Nam
trong thế kỉ XX không phải hoàn toàn nằm trên ñôi vai
người Việt mà nó ñã có sự sắp ñặt và thao túng bởi
những thế lực nước ngoài. Tuy nhiên ở ñây không cần
thiết phải ñi vào mổ xẻ, phân tích vì ñã, ñang và sẽ có rất
nhiều người thực hiện công việc này mà chỉ nên nhìn vào
khía cạnh sau chiến tranh.
Quay về với lịch sử trước thế kỉ XX. ðinh Bộ Lĩnh ñã phất
ngọn cờ lau cùng các tướng tài như ðinh ðiền, Nguyễn
Bặc, Phạm Hạc, Lê Hoàn… dẹp tan loạn 12 sứ quân. Tuy
nhiên ông ñã không ñuổi cùng giết tận, không thù hận họ
ñến tận xương tuỷ dù rằng họ ñã từng chống cự ông ñến
cùng. Với Phạm Cự Lượng, ông thành tâm nhận làm bạn
chiến ñấu, ñể rồi Phạm Cự Lượng sau này ñã giúp ông trị
vì triều ðinh và giúp ñỡ Lê Hoàn ổn ñịnh tình thế sau khi
tên quan ðỗ Thích ám hại cả hai cha con ðinh Tiên
Hoàng. Với Ngô Nhật Khánh, sau khi bị bắt làm tù binh
ông không những không giết mà còn ñem con gái là công
chúa Phất Kim gả cho vì nhận thấy ở Ngô Nhật Khánh là
một tài năng thao lược và một chí khí anh hùng lẫm liệt.
Trang 16
TIÊU ðIỂM
ðó là với kẻ thù trên chiến trường, còn với những người
ñã ñi theo ông dựng nước thì sao? Ông ñã trọng dụng, ñối
ñã với họ chẳng khác gì anh em. Có thể thấy ở ðinh Tiên
Hoàng một tấm gương sáng về cách ñối nhân xử thế,
cách cai trị ñất nước.
Vào thời Trịnh Nguyễn phân tranh, ðào Duy Từ là một
người tài kiêm văn võ nhưng chỉ vì mẹ ông từng là ñào
hát, bị xã hội phong kiến kì thị nặng nề nên ông không có
ñược vị trí xứng ñáng với tài năng của mình. Từ ðàng
Ngoài, ðào Duy Từ ñã bỏ vào ðàng Trong theo chúa
Nguyễn. Với tài năng của mình, ông ñã cho dựng nên luỹ
Thầy giúp nhà Nguyễn cầm cự lại nhà Trịnh bao nhiêu
năm. Vì quý mến tài năng của ông, chúa Nguyễn ñã
phong cho ông làm Lộc Khê hầu, gả con gái cho ông mà
không hề e ngại, nghi kị vì ông ñã từng ñỗ ñạt ở ðàng
Ngoài.
Lịch sử thời phong kiến là vậy, với thời
hiện ñại thì sao? Cuộc chiến 1955-1975
ghi nhận những sự kiện ñen tối và bi ñát
nhất trong sử sách nước nhà. Chưa tính
ñến số thương vong trong chiến tranh
và số nạn nhân sau chiến tranh, chỉ mỗi sự kiện thuyền
nhân « boat people » cũng ñủ làm cả thế giới phải bàng
hoàng khi khoảng 600 ngàn người Việt Nam ñã rời bỏ quê
hương xứ sở, lênh ñênh trên biển tìm ñến những chân
trời mới mà gần nửa con số này ñã thiệt mạng. Rất nhiều
nhân chứng vẫn còn ñó, chính quyền không thể nào phủ
nhận ñược trách nhiệm của họ.
ðó là về phía những người còn có thể coi là lành lặn, may
mắn. Còn với những người ñã hi sinh trong chiến tranh
hoặc trở thành những thương binh thì họ còn bi ñát hơn.
Nghĩa trang quân ñội tại Biên Hoà bị ñào xới, ñập phá, bỏ
hoang, cấm người thăm viếng, tưởng niệm. Những người
bị thương thì bị ném ra khỏi những bệnh viện một cách
tàn nhẫn không thương tiếc, bất kể những ñau ñớn cả về
mặt tinh thần và thể xác mà họ phải chịu ñựng. ðiều này
thì ai sẽ thấu hiểu và chia sẻ với họ ñây? Người viết khi
còn ở Việt Nam ñã tiếp xúc với không ít trường hợp
những người lính Việt Nam cộng hoà (VNCH) tàn tật phải
ñi bán vé số, hát rong, xin ăn ñể sống qua ngày, không chỉ
ñể nuôi sống bản thân mà còn phải gánh vác phần nào
trách nhiệm với gia ñình, người thân. Họ xứng ñáng ñược
ngợi khen bởi trong hoàn cảnh khốn cùng ấy, họ vẫn giữ
ñược phẩm cách của một con người, không tham lam,
trộm cắp, không làm chuyện bất lương. So với tham
nhũng, tha hóa ñạo ñức của những nhà lãnh ñạo, họ có
ñáng ñược trọng hơn không ?!
Với những nạn nhân hẩm hiu trong nước thì là vậy, còn
với kiều bào ñịnh cư tại nước ngoài thì sao? Cựu ngoại
trưởng Nguyễn Cơ Thạch vào năm 1980 ñã phát biểu tại
Úc rằng « Phần lớn những người Việt Nam vượt biên là
thành phần ma cô và ñĩ ñiếm ». 30 năm sau, nghị quyết
36 của Bộ Chính trị ban hành ngày 26/03/2004 (Nguồn:
http://www.quehuong.org.vn/vi/nr 041215095635/
Số 14 - Tháng 7/2008
nr050111144108/ns050111151439) cho thấy chuyển biến
của ðảng về thái ñộ ñối với kiều bào, một sự chuyển biến
theo kiểu « tắc kè hoa ». ðể hiểu rõ thêm, xin trích dẫn và
phân tích một vài ñoạn sau :
• « …Mặc dù sống xa Tổ quốc, ñồng bào luôn nuôi
dưỡng, phát huy tinh thần yêu nước, tự tôn dân tộc, giữ
gìn truyền thống văn hóa và hướng về cội nguồn, dòng
tộc, gắn bó với gia ñình, quê hương. Nhiều người ñã có
những ñóng góp về tinh thần, vật chất và cả xương máu
cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất ñất
nước…
• …ðông ñảo bà con hoan nghênh công cuộc ñổi mới và
chính sách ñại ñoàn kết toàn dân tộc của ðảng và Nhà
nước, mong muốn ñất nước cường thịnh, sánh vai với
các quốc gia trong khu vực và trên thế giới; nhiều người
ñã về thăm gia ñình, quê hương, tham gia các hoạt
ñộng ñầu tư, kinh doanh, hợp tác khoa học, công nghệ,
giáo dục, văn hóa, nghệ thuật, thể thao, nhân ñạo, từ
thiện...
• …ðảng và Nhà nước ta luôn luôn coi cộng ñồng người
Việt Nam ở nước ngoài là một bộ phận không tách rời
của cộng ñồng dân tộc Việt Nam…
• …Cơ sở của sự ñoàn kết là ý thức dân tộc và lòng yêu
nước, niềm tự hào dân tộc và mục tiêu chung của mọi
người Việt Nam là giữ vững nền ñộc lập dân tộc, thống
nhất của Tổ quốc, làm cho dân giàu, nước mạnh, xã hội
công bằng, dân chủ, văn minh. Xóa bỏ mặc cảm, ñịnh
kiến, phân biệt ñối xử do quá khứ hay thành phần giai
cấp; xây dựng tinh thần cởi mở, tôn trọng, thông cảm, tin
cậy lẫn nhau, cùng hướng tới tương lai… »
Ở trích ñoạn thứ nhất, ðCSVN ñã thừa
nhận ñồng bào Việt Nam ở nước ngoài yêu
nước và luôn hướng về cội nguồn dân tộc.
Như vậy ñồng bào năm xưa bỏ nước ra ñi
không phải là vì không yêu nước mà là vì
không có ñường lựa chọn, bị dồn ép bởi
ñảng cầm quyền.
Ở trích ñoạn thứ hai, ðCSVN ñã nói dối vì nếu ñồng bào
hoan nghênh công cuộc ñổi mới và các chính sách của
ðảng thì tại sao mỗi khi nguyên thủ Việt Nam ra nước
ngoài ñều bị cộng ñồng người Việt biểu tình phản ñối?
Nếu nói những người phản ñối chỉ là một nhóm nhỏ vậy
thì những người ủng hộ là ai? Tại sao truyền hình Việt
Nam không hề ñưa hình ảnh lên cho công chúng coi mà
chỉ nói suông?
Ở trích ñoạn thứ ba, ðCSVN ñã tự cho mình cái quyền ăn
nói trịch thượng không hề coi nhân dân ra gì. Ai là chủ
nhân của ñất nước Việt Nam, là ðảng hay là nhân dân
Việt Nam? Nếu là nhân dân Việt Nam thì tại sao chỉ có
ðảng và nhà nước ñược coi kiều bào nước ngoài là bộ
phận không thể tách rời của dân tộc Việt Nam?
Ở trích ñoạn thứ tư, ðCSVN ñã thừa nhận nhiệm vụ của
mỗi người Việt Nam là phải bảo vệ và xây dựng tổ quốc.
Trang 17
TIÊU ðIỂM Số 14 - Tháng 7/2008
Nếu vậy khi sinh viên học sinh và các tầng lớp nhân dân nhân ; không thể nào « xây dựng nền văn hoá tiên tiến,
Việt Nam khác biểu tình phản ñối Trung Quốc ăn cướp hải ñậm ñà bản sắc dân tộc » như khẩu hiệu mà ðảng ñưa ra
ñảo của Việt Nam thì chính quyền lại sử dụng lực lượng tại ñại hội TW V, khóa VIII (2) theo cách hành xử như thế.
vũ trang ñể ñàn áp, giải tán. Nói như vậy có khác gì Muốn có hoà hợp, hoà giải, trước tiên hãy ñề nghị và
ðCSVN không muốn bảo vệ và xây dựng tổ quốc Việt hành ñộng ñầy thiện ý chứ không nên « miệng nam mô,
Nam ! bụng một bồ dao găm ». Nếu vẫn trung thành với lí tưởng
cộng sản, với học thuyết Marx tôn thờ bạo lực và ñấu
Qua phân tích vài ý trích từ Nghị quyết 36 về cách ñối xử
tranh giai cấp, tàn bạo với kẻ thù thì vĩnh viễn không thể
với kiều bào, có thể thấy rằng ðảng không hề có thiện ý
dẫn dắt dân tộc ñi theo con ñường vinh quang của tổ tiên
với ñồng bào mà vẫn tìm cách quanh co, dối trá bằng
năm xưa, không bao giờ thống nhất ñược dân tộc, xoá bỏ
cách sử dụng câu chữ mập mờ nhằm làm cho mọi người
hận thù ; cởi mở tư tưởng ; và không bao giờ ñoàn kết
lầm lẫn mà tin theo. Tàn nhẫn với những người thuộc chế
toàn dân ñể chống giặc, bảo vệ tổ quốc ñược.
ñộ miền Nam trước ñây ở trong nước nhưng lại tâng bốc,
lừa bịp những người Việt Nam ñã bỏ nước ra ñi. Kêu gọi
hoà hợp thống nhất dân tộc nhưng lại luôn huênh hoang
Thống nhất ñược hay không, hoà bình ñược hay không,
về thành tích chống Mĩ nguỵ, giải phóng miền Nam, thống
hoà hợp ñược hay không chính là nhờ phần lớn ở sự thay
nhất ñất nước qua việc tổ chức rầm rộ ngày lễ 30/04
ñổi từ nơi ðCS mà ra!
mừng giải phóng miền Nam, 22/12/ mừng thành lập quân
ñội nhân dân Việt Nam, 27/07 kỉ niệm thương binh liệt
sĩ….
13h ngày 26/06/2008
Cách hành xử của các lãnh ñạo ðảng và Nhà nước ñã ñi
ngược lại với cách ñối nhân xử thế của các bậc tiền

(1) « Lá lành ñùm lá rách », « Một con ngựa ñau, cả tàu bỏ cỏ », « Nhiễu ñiều phủ lấy giá gương- Người trong một nước phải
thương nhau cùng »…
(2) http://www.nhandan.com.vn/tinbai/?Top =37&sub=130&article=75867

Khổ Thân Làm Việc Nghĩa

Mặc Tử(1) ở nước Lỗ sang nước Tề(2), qua nhà người bạn cũ, vào chơi. Người bạn nói chuyện với Mặc Tử rằng:
"Bây giờ thiên hạ ai còn thiết ñến việc "nghĩa"(3), một mình ông tự khổ thân(4) ñể làm việc nghĩa, thì có thấm vào
ñâu! Chẳng thà thôi ñi có hơn không?
- Mặc Tử nói: "Bây giờ có người ở ñây, nhà mười ñứa con, một ñứa cày, chín ñứa ngồi ăn không, thì ñứa cày
chẳng nên càng chăm cày hơn lên ư? Tại sao thế? Tại ñứa ăn không nhiều, ñứa ñi cày ít. Bây giờ thiên hạ chẳng
ai chịu làm việc nghĩa, thì ông phải biết khuyên tôi càng làm lắm mới phải, có ñâu lại ngăn tôi như thế!"
Lời Bàn:
Trong khi nhân tâm thế ñạo suy ñồi, mình là người còn ñứng vững ñược, thì sao lại chịu suy ñồi với thiên hạ cho
cùng trôi một loạt. Vì nếu ai cũng như thế cả, thì còn ñâu là người cảnh tỉnh ñược kẻ u mê ñể duy trì lấy nhân tâm
thế ñạo nữa? Cho nên những người thức thời, có chí, dù ở vào cái ñời biến loạn ñến ñâu, cũng không chịu ñắm
ñuối vào cái bất nghĩa, khác nào như: cây tòng, cây bách, mùa ñông sương tuyết, mà vẫn xanh, như con gà
trống, mưa gió tối tăm mà vẫn gáy. Những bậc ấy chẳng những thế mà thôi, lại còn ñem bao nhiêu tinh lực tâm trí
ra, cố gắng giữ lấy phong hóa mà dìu dắt, mà ñưa ñường cho những kẻ u mê ñắm ñuối. Như Mặc Tử ñây, cho là
ñời là suy biến, coi sự làm việc "Nghĩa", sự cổ ñộng việc nghĩa như cái chức vụ của mình phải làm, thực là người
có công với loài người vậy.

(1)Mặc Tử: tên sách của Mặc ðịch soạn, chủ nghĩa là kiêm ái yêu người như yêu mình cũng gần giống chủ nghĩa
của ñạo Cơ ðốc và ñạo Thích Ca.
(2)Tề: một nước chư hầu lớn, thời Xuân Thu Chiến Quốc, cũng ở vào ñịa phận tỉnh Sơn ðông bây giờ.
(3)Nghĩa: việc phải, việc hay mà người ta nên làm.
(4)Tự khổ thân: tự mình làm cho mình khóc nhọc vất vả.

Trang 18
CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI Số 14 - Tháng 7/2008

Mộtt góc ñờii của

c a
những
nh ng người
ng i nhặt
nh t
ni lông
Những móng tay thâm ñen, nứt nẻ; những ñôi chân dù ñã
ñược bao bọc trong những ñôi ủng cao cổ bằng cao su
nhưng vẫn không giúp bớt ñi ñược bao nhiêu sắc tái bợt với
ñôi chỗ ñen xì xì ở bắp chân, ở mu bàn chân – những triệu chứng thường thấy ở những người làm
việc tiếp xúc nhiều với nước và hơn thế, nước thải ñộc hại! ...

Chiều hôm ấy, trời mát nhiều so với thường nhật nhờ những cơn gió hây hây thổi ñến không mấy khi ngớt. Trước ñó
thì ñã có một cơn mưa nhỏ rải xuống và thêm vào ñúng ngày con nước ñang lên. Nhưng cái mùi ñặc trưng của những
dòng sông bị ô nhiễm khá nặng không vì thế bớt ñi ñược bao nhiêu.
Và họ, những người nhặt ve chai phần ñông ñến từ khu vực miền Bắc và miền Trung. Người thì còng lưng, ngâm
chân và tay dưới dòng nước ñen xì của con sông Vàm Thuật chảy ngang ñịa phận quận Gò Vấp ñể rửa từng bọc
nylông mà họ ñã nhặt về. Người thì ngồi giũ, phân loại ñể ñem phơi khô trước khi bán cho vựa. Họ cho biết bọc trắng
thì giá 10 ngàn/ ký, màu hay ñen thì 5 ngàn/ ký và vựa chỉ tính theo ký khi thu vào, bất kể bọc lớn hay bé.
“Thấy khổ không?” – một chị ñang làm công việc thu xếp bọc lên tiếng khi tôi lân la ra xem. Chị quê ở một tỉnh cách Hà
Nội 40 km ñi lên. “Ngày nào cũng thế, suốt 2 ñến 3 tiếng ngâm dưới nước ñể giặt bao, sau ñó lại ñến phân loại trên bờ,
ñau muốn gãy cả lưng. Mà hôm nay nước lên còn ñỡ, ñược ñứng gần bờ, chứ những hôm nước cạn phải lội ra tít giữa
dòng kia, dẫm ñạp, vớ phải ñủ thứ dơ bẩn,” chị nói tiếp.
Nhưng những dơ bẩn, ñau rã rời về thân xác chưa phải là ñiều chị và các ñồng nghiệp – ñồng hương của mình lo sợ
nhất, mà chính là bị chính quyền ñịa phương xua ñuổi, ngăn cấm không cho tiếp tục công việc rửa bọc ấy. “Họ bảo
như thế là làm ô nhiễm môi trường” chị nói. Nhìn quanh thì quả thật tôi có thấy một băng rôn biểu ngữ giăng ngang với
ñại ý nhắc nhở về ý thức bảo vệ môi trường ở gần ñó.
Chị kể tiếp “ngoài Bắc làm gì có nhiều xí nghiệp như trong này; ruộng thì chỉ có một khoảnh bé tí làm sao ñủ ăn, chưa
kể các thứ thiên tai, tiền góp nọ kia...” Thế nên ñành vô ñây làm vậy. Mà lớn tuổi rồi cũng khó xin làm công nhân ñược,
thôi thì làm nghề nhặt ve chai và dành dụm gửi về ñỡ ñần gia ñình: “… Mà vẫn phải chia ra ñấy, ông ấy ở ngoải làm
ruộng, quơ quào ít việc vặt khác nuôi một ñứa, còn tôi thì gửi tiền về nuôi một ñứa…” Tư liệu lao ñộng và ñiều kiện lao
ñộng ñều có vấn ñề, chưa thấy có hướng tháo gỡ khả thi nhưng bảo phải có ý thức và buộc phải chấp hành luật bảo
vệ môi trường thì…?! Quả là bài toán khó giải!
Tuy vậy, ñiều làm tôi suy nghĩ mãi là tâm trạng vừa muốn ñược giãi bày vừa lo sợ ñề phòng ở họ. Khi tôi mới ñến và
lân la ra xem, làm quen, họ mau mắn bắt chuyện, kể cho nghe những tâm sự về cuộc sống ở quê nhà, về những nhọc
nhằn trong mưu sinh hiện tại: như bị chửi là sao không ñợi chủ thu dọn ñồ hết ñã khi lượm bọc vứt trong chợ hay
hàng quán ; như gian nhà bé ñược dựng và lợp tôn hầm hập mà phải trả tiền thuê ñến 400 ngàn chưa kể ñiện nước…
Nhưng ñến khi thấy trên xe tôi có treo máy ảnh thì một số lập tức có vẻ ñề phòng, nói lảng ñi hoặc thôi không tiếp tục
câu chuyện nữa. Thậm chí có một chị vừa ñi gom ve chai về ñến, chuẩn bị ñem bọc xuống ñể rửa thấy tôi ngồi ñó
cùng máy ảnh ñã nhắc nhở người ñang trò chuyện cùng tôi: “Này này…. Coi chừng ñấy!”. Vậy nhưng cũng chính chị
ấy lại là người ñã lưu ý tôi về sức khỏe: “Không thấy thối à? Có khẩu trang không? Lấy ra ñeo ñi.” Vì bát cơm manh áo
họ phải ñề phòng, song cuối cùng thì họ vẫn là con người với cái tình bao dung của người ñã trải qua khổ cực và nguy
hại.
Câu chuyện chụp những tấm ảnh lại khác. Khi tôi ñưa máy lên xin chụp, lập tức họ nói ngay trước khi quay mặt ñi:
“Nhà báo cũng chả giải quyết ñược gì ñâu! Chỉ khiến chính quyền ñể ý rồi tụi này ñói thôi!!” Tôi chưa bao giờ nghĩ
mình xứng ñáng với danh xưng “nhà báo” dù ñôi khi do lầm lẫn và cả chòng ghẹo bạn bè vẫn gọi tôi bằng danh từ ấy.
Bởi ñơn giản tôi không học ngành ấy cũng không có tòa soạn chủ quản - tất cả chỉ như một cuộc dạo chơi của kẻ có
thú lang thang. Nhưng nghe câu nói ấy thật chua chat, chính quyền luôn tung hô là của dân, vậy mà những người dân
làm ăn lương thiện lại phải trốn chạy chính quyền.
Bờm (phóng s )
Trang 19
CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI Số 14 - Tháng 7/2008

“Làm thế nào ñể giảm

bất công trên thế
giới?” - Bill Gates
Phía Trước lần này xin giới thiệu với bạn ñọc bản
lược dịch bài phát biểu của Bill Gates của tác giả
Nguyễn Thanh Phong. Bản nguyên gốc tiếng Anh
quá dài nên tác giả chỉ lược dịch những phần quan
trọng nhất.

Một trong những kỉ niệm lớn nhất của tôi ở Harvard vào
tháng 1 năm 1975 là lúc tôi gọi ñiện từ nhà Currier tới một
công ty ở Albuquerque ñang sản xuất những chiếc PC
ñầu tiên trên thế giới. Tôi ñưa ra lời chào bán phần mềm.
Tôi khá lo lắng nếu như họ nhận ra rằng tôi chỉ là một sinh
viên và từ chối. Rất may, họ ñã nói: “Hãy ñến gặp chúng
tôi trong tháng này”. ðó thực sự là một ñiều tốt vì thực tế
chúng tôi … chưa viết một phần mềm nào hết. Từ thời
ñiểm ñó, tôi làm việc ngày ñêm cho việc này và nó cũng
kết thúc những ngày tháng ñi học cuối cùng của tôi ñể
bước vào một cuộc hành trình mới với Microsoft.
Cái tôi nhớ nhất về Harvard chính là nhiệt huyết sống và
trí tuệ của cuộc sống nơi ñây. ðó có thể lúc sôi nổi, hạo
hực, lúc căng thẳng và thất vọng nhưng luôn chứa ñầy
những thử thách. ðó là niềm vinh dự lớn với tôi – mặc dù
tôi ñã ra ñi sớm – rằng tôi ñã thay ñổi rất nhiều bởi những
năm tháng học ở Harvard, bởi những người bạn tôi biết
và những ý tưởng tôi làm việc với nó.
Nhưng khi nhìn lại, tôi có một sự nuối tiêc lớn.
Tôi ñã rời Harvard mà không nhận thức ñược những sự
bất công lớn trên thế giới – là sự chênh lệch kinh khủng
về sức khỏe, của cải cũng như cơ hội sống của những
con người trên thế giới.
Tôi ñã học ñược rất nhiều ở Harvard về các ý tưởng kinh
tế và chính trị. Và tôi cũng có cơ hội tiếp cận với những
tiến bộ trong khoa học. Nhưng sự tiến bộ lớn nhất của con
người không phải trong sự khám phá cái mới, mà là ở
việc làm thế nào ñể những khám phá này giảm ñi sự bất
bình ñẳng. Bất kể ñó là thông qua dân chủ, một nền giáo
dục tốt, những ñiều kiện về sức khỏe hay các cơ hội làm
kinh tế, việc giảm ñi sự bất bình ñẳng là thành tựu lớn
nhất của con người.
Tôi rời trường ñại học mà biết rất ít về hàng triệu người
trẻ gian lận ñể hưởng lợi từ cơ hội giáo dục. Và tôi cũng
không biết chút gì về hàng triệu con người sống trong sự
nghèo khổ và bệnh tật ở những nước ñang phát triển. Nó
làm tôi mất hàng thập kỉ ñể thấm hiểu.
Các bạn tốt nghiệp ở Harvard ở những thời ñiểm khác
nhau. Các bạn biết nhiều về sự bất công trên thế giới hơn
những người tốt nghiệp ở khóa trước. Trong những năm
tháng ở ñây, tôi hi vọng các bạn có cơ hội nghĩ về việc
làm thế nào chúng ta có thể giải quyết vấn ñề bất bình
ñẳng trong thời ñại công nghệ này. Hãy tưởng tượng
chúng ta ñang có một cuộc thảo luận. Nếu bạn có một vài
giờ trong tuần, một vài ñô la trong tháng ñể hiến tặng vì
một cái gì ñó và bạn muốn sử dụng thời gian và tiền bạc
của mình một cách tốt nhất khi cứu giúp những mảnh ñời
khác, câu hỏi là bạn sẽ sử dụng chúng vào việc gì?
ðối với Melinda và tôi, thách thức cũng như thế: làm thế
nào chúng tôi có thể làm tốt nhất với những gì chúng tôi
có. Khi nói về vấn ñề này, Melinda và tôi ñã ñọc những bài
báo về hàng triệu trẻ em phải chết vì bệnh tật ở các nước
ñang phát triển mà gần như không có ở ñất nước chúng
ta như sởi, sốt rét và viêm phổi. Có một cái tên mà tôi
chưa bao giờ nghe ñến – rota vi rút – ñang cướp ñi nửa
triệu sinh mạng những ñứa trẻ hàng năm và không ai
trong số những ñứa trẻ ñó là ở Mĩ.
Chúng tôi ñã bị sốc. Chúng tôi luôn giả ñịnh rằng nếu
hàng triệu ñứa trẻ ñang phải ñối mặt với cái chết và nếu
có thể cứu sống ñược chúng, toàn bộ thế giới sẽ ñặt ưu
tiên khám phá, phân phát các loại thuốc lên hàng ñầu.
Nhưng ñiều ñó ñã không xảy ra. Có những sự can thiệp
trong việc thực thi.
Nếu bạn nghĩ mỗi sinh mạng ñều có giá trị như nhau thì
sẽ không thể chấp nhận nếu một vài sinh mạng nào ñó
ñược coi là ñáng ñể cứu sống hơn những sinh mạng
khác. Chúng ta thường tự nhủ: “ðiều ñó không ñúng.
Nhưng nếu ñiều ñó ñúng, nó ñáng ñược chúng ta ưu tiên
quan tâm hàng ñầu.”
Vậy chúng ta bắt ñầu theo cách mọi người ở ñây vẫn bắt
ñầu: “Tại sao thế giới có thể ñứng nhìn nhiều trẻ em phải
chết như vậy?”. Câu trả lời rất ñơn giản, và cũng thật

Trang 20
CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI
nghiệt ngã. Thị trường không ñem lại lợi nhuận cho việc
cứu sống những ñứa trẻ và chính phủ cũng không bỏ tiền
ñể bao cấp. Những ñứa trẻ chết ñi vì cha mẹ chúng không
có thế lực trong thị trường và không có tiếng nói trong
chính phủ.
Nhưng các bạn và tôi có cả hai. Chúng ta có thể làm cho
lực lượng sản xuất trên thị trường ñem lại lợi ích nhiều
hơn cho người nghèo nếu chúng ta có thể phát triển một
chủ nghĩa tư bản cách tân hơn nữa qua việc mở rộng tầm
ảnh hưởng của các lực lượng sản xuất ñể mọi người có
thể hưởng lợi ích của nó. Chúng ta cũng có thể yêu cầu
chính phủ các nước trên thế giới sử dụng tiền thuế theo
một cách khác tốt hơn.
Nếu như chúng ta tìm ñược những cách tiếp cận khác cho
người nghèo ñể họ có thể có ñược những nhu cầu thiết
yếu ñồng thời mang lại lợi ích trong kinh tế, ñiều ñó cũng
có nghĩa chúng ta ñã tìm ra một con ñường tốt cho việc
giảm bất công trên thế giới. ðây là một công việc mở và
sẽ không bao giờ kết thúc. Nhưng những nỗ lực ñể giải
quyết thách thức này sẽ làm thay ñổi thế giới.
Tôi rất lạc quan rằng chúng ta có thể làm ñược ñiều này.
Bill Gates và sinh viên Việt Nam trong buổi nói chuyện nhân chuyến viếng thăm Việt Nam - VNExpress
Tôi ñã nói chuyện này với nhiều người hoài nghi và họ chỉ
trả lời: “Bất công ñã tồn tại với chúng ta từ lúc khai sinh,
và sẽ theo chúng ta ñến tận cùng. ðơn giản là mọi người
không quan tâm ñến nó.” Và tôi hoàn toàn phản ñối. Tôi
tin tưởng chúng ta có nhiều quan tâm hơn những gì
chúng ta phải làm. Tất cả chúng ta ngồi ñây, trong một lúc
nào ñó cũng ñã chứng kiến thảm họa nhân loại làm rung
ñộng trái tim ta. Nhưng chúng ta ñã không làm gì, không
phải vì chúng ta không quan tâm tới nó, mà chỉ vì chúng
ta không biết phải làm gì. Nếu chúng ta biết phải làm gì,
chúng ta sẽ hành ñộng.
Rào cản ở ñây không phải là sự thờ ơ mà ở sự khó khăn
trong con ñường ñến với giải pháp. ðể tiến tới hành ñộng,
chúng ta cần hiểu vấn ñề, nhìn thấy lời giải cũng như sự
ảnh hưởng của nó. Nhưng các khó khăn ñã vô tình ngăn
Số 14 - Tháng 7/2008
cản những ñiều này. Thậm chí với việc phát triển của
Internet và liên tục cập nhật thông tin, làm sao ñể cho mọi
người hiểu ñược bản chất của vấn ñề không phải là
chuyện ñơn giản. Khi có một chiếc máy bay rơi, những
người có trách nhiệm sẽ phải tổ chức ngay một cuộc họp
báo. Họ hứa sẽ ñiều tra nguyên nhân và ñảm bảo ñiều ñó
sẽ không bao giờ xảy ra nữa. Nhưng nếu như những
người có trách nhiệm mà thực lòng như thế, họ sẽ nói:
“Trong số những người chết ngày hôm nay mà từ một
nguyên nhân có thể tránh ñược, có khoảng một nửa của
một phần trăm trong số họ nằm trong chiếc máy bay kia.
Chúng ta phải quyết tâm, bằng mọi cách có thể, tìm ñược
giải pháp nào ñó có khả năng cứu sống một nửa của một
phần trăm ñó.”
Vấn ñề lớn hơn không nằm ở chuyện máy bay rơi mà ở
việc hàng triệu cái chết bởi những nguyên nhân có thể
tránh ñược. Chúng ta không ñọc nhiều về những cái chết
này. Các phương tiện truyền thông chỉ ñưa những cái gì
mới và việc hàng triệu người chết không phải là ñiều mới.
ðó là lí do tại sao ñiều ñó lại dễ dàng bị bỏ qua. Nhưng
ngay cả khi chúng ta có thể biết tới nó, chúng ta cũng
không thể giúp ñược gì. Và ñó là lí do tại sao hàng triệu
con người ñó ñã bị rơi vào lãng quên.
Nếu chúng ta có thể nhìn thấy ñược vấn ñề, ñó là bước
thứ nhất. Trong bước thứ hai, chúng ta cần dẹp bỏ mọi
khó khăn, phức tạp ñể tìm ñược một lời giải. ði tìm những
giải pháp là ñiều tối quan trọng nếu chúng ta thực sự
muốn sự quan tâm của chúng ta thành hiện thực. Nếu
chúng ta có rõ câu trả lời mỗi khi ai ñó hỏi: “Làm thế nào
tôi có thể giúp?”, ñiều ñó có nghĩa chúng ta có thể hành
ñộng. Tuy nhiên, những khó khăn làm cho việc hành ñộng
không dễ, ngay cả với những người quân tâm và ñiều ñó
làm cho việc quan tâm càng trở nên khó khăn hơn.
Việc cắt bỏ các rào cản ñể tìm một giải pháp sẽ qua bốn
công ñoạn: xác ñịnh một mục tiêu, ñi tìm cách tiếp tận ñơn
giản nhất, khám phá những ý tưởng mới cho cách tiếp
cận ñó và trong thời gian ñó, tận dụng những công nghệ
Trang 21
CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI Số 14 - Tháng 7/2008
mà bạn có một cách thông minh nhất trong việc giải quyết
vấn ñề. ðiều cốt lõi là không bao giờ ngừng suy nghĩ và
làm việc và ñừng bao giờ chán nản hay ñầu hàng như
những gì chúng ta ñã làm trước bệnh sốt rét hay lao trong
thế kỉ 20. Bước cuối cùng là ñánh giá ảnh hưởng việc bạn
làm và chia sẻ những thành công hay thất bại ñể người
khác có thể học hỏi từ những ñiều ñó.

Các bạn chắc chắc có những con số thống kê. Và bạn

cũng có thể chỉ ra ñược chương trình tiêm phòng vắc-xin
cho hàng triệu trẻ em ñã làm giảm con số trẻ em chết vì
những bệnh tật trên. Những ñiều này không chỉ nâng cao
chương trình tiêm phòng mà còn làm chính phủ hay các
doanh nghiệp quan tâm ñầu tư nhiều hơn cho chương
Ngày tốt nghiệp - www.toofunnyplace.com
trình.

Nhưng nếu bạn muốn tạo ra sự thôi thúc cho mọi người
tham gia, bạn cần nhiều hơn là các con số; bạn cần phải
tuyền tải ảnh hưởng nhân bản của công việc ñể mọi
người có thể thấy rằng việc cứu sống một con người có ý
nghĩa thế nào ñối với một gia ñình. Tôi còn nhớ khi ñến
Davos vài năm trước và ngồi trong ủy ban sức khỏe toàn
cầu, thảo luận về việc làm sao thể có thể cứu giúp hàng
triệu con người. Hàng triệu! Hãy nghĩ về ý nghĩa việc cứu
giúp một con người và nhân nó lên hàng triệu lần.

Một ñiều làm tôi thực sự ấn tượng về ủy ban là việc có

những người nhẩy cẫng lên hay gào thét vì thích thú khi
biết tôi mới trở về từ một cuộc giới thiệu 13 sản phẩm
phần mềm mới. Tôi yêu những con người hưng phấn vì
phần mềm – nhưng tại sao chúng ta lại không tạo ra nhiều Bill Gates, khỏang 27 tuổi, trong văn phòng làm việc ở Microsoft
sự hưng phấn hơn khi cứu giúp con người? Bạn không khỏang năm 1982 - www.toofunnyplace.com
thể làm cho mọi người hưng phấn hay thích thú trừ khi
bạn làm cho họ thấy và cảm nhận ñược ảnh hưởng của
những việc bạn làm. Và việc làm thế nào bạn làm ñược
ñiều ñó lại là một câu hỏi phức tạp khác.

Tôi vẫn sẽ cứ lạc quan. ðúng, sự bất công sẽ theo chúng

ta mãi mãi, nhưng với những công cụ mới, chúng ta phải
cắt bỏ những khó khăn ñã bám ñuổi ta. Những công cụ
mới ñó sẽ giúp ích trong việc biến sự quan tâm của chúng
ta thành hiện thực và ñó là lí do tại sao tương lai sẽ khác
nhiều so với quá khứ. Những khai phá mới trong lĩnh vực
sinh học, máy tính cùng internet sẽ giúp chúng ta có cơ
hội mà ta chưa bao giờ có ñể chấm dứt sự nghèo ñói hay
những cái chết từ những căn bệnh có thể chữa ñược.

Sáu mươi năm trước, George Marshall ñã ñến dự bế

giảng ở ñây và thông báo một kế hoạch ñể giúp những
nước châu Âu sau chiến tranh. Ông nói: “Tôi nghĩ có một
khó khăn cho kế hoạch là việc tràn ngập tin tức trên các
báo và radio công cộng làm cho mọi người khó có ñược
ñánh giá chuẩn về tình hình”. Việc ñánh giá tình hình thực
tế ở khoảng cách này gần như là không thể.
Ba mươi năm sau, Marshall có bài phát biểu, công nghệ
ñã làm cho thế giới nhỏ hơn, mở hơn, và khoảng cách bị
thu hẹp. Sự nổi lên của máy tính cá nhân giá rẻ ñã làm
tăng mạng lưới kết nối và qua ñó tăng cơ hội tiếp cận giáo
Những năm ñầu tiên trong công việc - www.toofunnyplace.com
dục và giao tiếp. ðiều kì diệu của mạng lưới này không
chỉ ở việc thu hẹp khoảng cách mà còn làm tăng thêm số
lượng các bộ óc tuyệt vời mà chúng ta có thể làm việc
chung trên một vấn ñề. Tuy nhiên, trong cùng thời gian
ñó, cứ mỗi một người trên thế giới tiếp cận với công nghệ
này, có ñến năm người không có. ðiều này có nghĩa là rất
nhiều các bộ óc sáng tạo bị bỏ rơi khỏi cuộc thảo luận.
Những người thông minh với kinh nghiệm thực tế ñã

Trang 22
CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI
Chúng ta cần nhiều người có thế tiếp cận công nghệ này
vì những tiến bộ trong khoa học ñang tạo ra một cuộc
cuộc cách mạng khác cho nhân loại. Nó làm cho không
chỉ chính phủ mà cả những trường ñại học, doanh nghiệp,
các tổ chức nhỏ hay những cá nhân có thể hiểu vấn ñề,
nhìn ra cách tiếp cận, cũng như ñánh giá sự ảnh hưởng
của những nỗ lực của họ trong việc giảm bài toán ñói
nghèo mà George Marshall ñã nói 60 năm trước ñây.
Thưa toàn thể các thành viên của gia ñình Harvard, chiếc
sân trường này là tập hợp của những con người tài giỏi
nhất thế giới.
Nhưng vì cái gì?
Không hề có hoài nghi rằng những cựu sinh viên hay
những người ñóng góp cho Harvard có thể sử dụng quyền
lực của học thức ñể nâng cao ñời sống con người ở ñây
cũng như trên toàn thế giới. Nhưng liệu chúng ta có thể
làm nhiều hơn? Liệu Harvard có thể cống hiến trí tuệ của
mình cho việc nâng cao sức khỏe con người mà chưa bao
giờ nghe thấy cái tên Harvard?
Hãy ñể tôi có một yêu cầu tới trưởng khoa cũng như các
giáo sư: khi các ngài thuê một giảng viên mới, thưởng một
nhân viên, rà soát chương trình giảng dạy hay quyết ñịnh
những yêu cầu cho tấm bằng, hãy hỏi lại chính mình:
Liệu những bộ óc lớn nhất sẽ ñược dùng ñể giải những
bài toán lớn nhất của chúng ta? Liệu Harvard sẽ khuyến
khích các thành viên trong khoa nhận lấy trách nhiệm hạn
chế sự bất công trên thế giới? Liệu những sinh viên của
Harvard có nên học về chiều sâu của sự nghèo ñói trên
toàn cầu, của việc thiếu nước sạch, của việc các bé gái
không ñược ñến trường, của việc trẻ em ñã phải chết từ
những căn bệnh chúng ta có thể cứu chữa?
Liệu những người có quyền lợi nhiều nhất trên thế giới sẽ
học về cuộc sống của những người có quyền lợi ít nhất?
Sẽ không có câu hỏi tu từ ở ñây. Bạn sẽ tìm thấy câu trả
lời từ những việc bạn làm.
Mẹ của tôi, người ñã rất tự hào khi tôi ñược nhận vào ñây,
ñã không bao giờ ngừng khuyên bảo tôi hãy làm nhiều
hơn cho người khác. Vài ngày trước khi tôi cưới, bà tổ
chức một bữa tiệc nhỏ với nhà gái trong ñó bà ñọc to bức
thư bà gửi cho Melinda về ñám cưới. Lúc ñó, bà rất yếu vì
bệnh ung thư nhưng bà ñã có hơn một cơ hội ñể gửi ñi
thông ñiệp của mình và cuối thư bà viết: “Những người
ñược nhận rất nhiều thì kì vọng ở họ cũng rất lớn.”
Khi bạn nghĩ về những gì mà chúng ta, những người trong
chiếc sân trường này ñã ñược nhận về cả tài năng, ñặc
quyền hay cơ hội thăng tiến – những ñiều mà thế giới
trông ñợi từ chúng ta cũng gần như không có giới hạn. Tôi
muốn hoan nghênh mỗi sinh viên tốt nghiệp ở ñây hãy
nhận lấy một vấn ñề - một bài toán phức tạp, một sự bất
bình ñẳng sâu sắc – và trở thành chuyên gia về nó. Nếu
như bạn có thể biến nó là tâm ñiểm của sự nghiệp của
Số 14 - Tháng 7/2008
bạn, ñiều bạn làm ñược sẽ là kì diệu. Tuy nhiên, bạn
không nhất thiết phải làm vậy ñể tạo nên ảnh hưởng. Với
vài giờ mỗi tuần, chúng ta có thể sử dụng sức mạnh của
internet ñể cho mọi người hiểu hơn vấn ñề, tìm những
người có cùng sở thích, ñể nhận thấy những rào cản và
tìm cách phá vỡ chúng.
ðừng ñể những khó khăn làm bạn ngừng bước. Hãy chủ
ñộng. Hãy nhận lấy những vấn ñề bất bình ñẳng lớn nhất.
Nó sẽ là một trong những kinh nghiệm sống lớn nhất của
cuộc ñời bạn.
Các bạn tốt nghiệp vào một thời ñiểm tuyệt vời của cuộc
ñời. Khi rời Harvard, các bạn ñã có công nghệ mà những
khóa trước không có. Các bạn có ý thức về sự bất bình
ñẳng trên toàn cầu và thế hệ chúng tôi không biết. Và với
nhận thức ñó, bạn cũng có một lương tâm mà nếu bạn bỏ
mặc những số phận mà bạn có thể giúp ñỡ, nó sẽ làm
bạn thấy dằn vặt. Các bạn có nhiều hơn những gì chúng
tôi có, các bạn cần xuất phát sớm hơn và làm ñược nhiều
hơn.
Khi ñã biết những gì bạn phải làm, liệu còn ñiều gì làm
bạn chần chừ?
Tôi hi vọng rằng khi các bạn trở lại Harvard 30 năm từ
hôm nay và nhìn lại với những gì bạn ñã làm với tài năng
và nhiệt huyêt của mình, bạn có thể ñánh giá lại giá trị con
người mình không chỉ bởi thành công về sự nghiệp mà
còn bởi làm thế nào bạn ñã góp phần xóa ñi những bất
công lớn nhất trên thế giới, và bởi cách bạn ñã ñối xử với
những con người trên thế giới không hề có một ñiểm gì
chung với bạn ngoài tính con người của họ.
Chào thân ái và chúc các bạn may mắn.
Nguyễn Thanh Phong.
Lược dịch từ thông tin chính của ñại học Harvard:
http://www.news.harvard.edu/gazette/2007/06.14/99-
gates.html
Trang 23
BẠN ðỌC VÀ PHÍA TRƯỚC Số 14 - Tháng 7/2008
« Ngưi Vit Nam b phân bit ñi x, h không có nh$ng s b%o ñ%m như ngưi châu Âu ho(c có
quc tch châu Âu. Chúng tôi không có quy.n t do báo chí và t do ngôn lu4n, ngay c% quy.n t do
h5i h p và l4p h5i cũng không có. »

ðó là phát biểu của chàng thanh niên Nguyễn Ái Quốc trong ñại hội ñảng Xã hội Pháp năm 1920 tại Tours. Thế mà khi
ñọc nó, người người vẫn nghĩ câu nói ấy dành cho những người con Việt Nam của gần một thế kỉ sau, những người
con mà sau ngần ấy năm ñấu tranh giành ñộc lập, yêu sách rồi cải cách vẫn còn ñi tìm « những sự bảo ñảm như
người châu Âu… », « quyền tự do báo chí và tự do ngôn luận »…
Có lẽ vì thế mà chàng sinh viên Nam Anh, tác giả bài « Dân chủ trong tư tưởng Hồ Chí Minh » ñăng ở mục Lịch sử tạp
chí Phía Trước số 5, kết thúc bài viết của mình : « Cụ Hồ ñã mất gần 40 năm nhưng tư tưởng của cụ vẫn luôn nóng
hổi tính thời sự. ðọc lại những bài viết của cụ vẫn thấy cụ như ñang ñọc diễn văn sang sảng ñâu ñây. »

Tư tưởng dân chủ và thái ñộ của

bạn trẻ
Phía Trước xin trích lại một vài ñoạn trong bài viết ấy, chủ yếu những ñoạn thể hiện tư tưởng dân chủ của chủ tịch Hồ
Chí Minh.
« (…) Sự thật là người ðông Dương không có một phương tiện hành ñộng và học tập nào hết. Báo chí, hội họp, lập
hội, ñi lại ñều bị cấm… Việc có những báo hoặc tạp chí mang tư tưởng tiến bộ một chút hoặc có một tờ báo của giai
cấp công nhân Pháp là một tội nặng.
ðằng sau sự phục tùng tiêu cực, người ðông Dương giấu một cái gì ñang sôi sục, ñang gào thét và sẽ bùng nổ một
cách ghê gớm khi thời cơ ñến. Bộ phận ưu tú có nhiệm vụ phải thúc ñẩy cho thời cơ ñó mau ñến.
(« ðông Dương », Nguyễn Ái Quốc, tạp chí Cộng sản Pháp, số 14, năm 1921).

(…) anh em phải sống trong chế ñộ bản xứ, với những ñiều luật ñặc biệt, thiếu hẳn các quyền lợi gắn liền với phẩm giá
con người như quyền tự do lập hội và hội họp, tự do báo chí, tự do ñi lại ngay cả trong nước. ðó là về mặt chính trị.
Nói tóm lại, người ta hứa hẹn ñủ thứ ; nhưng giờ ñây mọi người ñều thấy toàn là những lời lừa dối.
Chỉ có bản thân nỗ lực ñấu tranh thì mới mong có giải phóng ñược.
(Tuyên ngôn của hội « Liên hiệp thuộc ñịa »)
(…)
1.Ân xá toàn thể chính trị phạm Việt Nam.
2.Cải cách nền pháp lý ðông Dương, (…)
3.Tự do báo chí và tự do tư tưởng.
4.Tự do lập hội và tự do hội họp.
5.(…)
6.(…)
7.Thay thế chế ñộ sắc lệnh bằng chế ñộ ñạo luật.
8.(…)
(Nguyễn Ái Quốc - Những yêu sách của nhân dân Việt Nam)

(…) Ngay trong bài viết “Thực hành tiết kiệm và chống tham ô, lãng phí, chống bệnh quan liêu” năm 1952, cụ Hồ ñã
viết “Dân chủ là dựa vào lực lượng quần chúng, ñi ñúng ñường lối quần chúng”. ðể làm ñược như vậy thì ý dân cần
phải ñược thể hiện qua báo chí tự do và bầu cử công bằng.»

Trang 24
BẠN ðỌC VÀ PHÍA TRƯỚC Số 14 - Tháng 7/2008
Khám phá của bạn trẻ Nam Anh về tư tưởng dân chủ của một người mà hình tượng lịch sử ñầy mâu thuẫn là rất ñáng
trọng.

Thứ nhất, tuy bài viết chưa khai thác thật sâu nội dung tư tưởng dân chủ Hồ Chí Minh nhưng cho thấy những giá trị cơ
bản nhất của một nền dân chủ thực sự : quyền tự do ngôn luận, tự do báo chí, tự do lập hội và bầu cử công bằng.
Ước muốn của những người ñã ngã xuống, những cựu chiến binh ấp ủ khi lên ñường chiến ñấu cũng là những giá trị
ấy, những giá trị mà thực dân, tuy góp phần hiện ñại hóa nước An Nam nghèo nàn, ñã bóp chết.

Thứ hai, ñiều ñáng lưu ý ở bài viết là giọng văn trung lập, khách quan, không bàn luận nhiều, chủ yếu trích dẫn có hệ
thống các bài viết của Hồ Chí Minh – một con người mà ñời sống cá nhân cũng như sự nghiệp chính trị gây nhiều
tranh cãi từ những bên ñối lập về ý thức hệ. Dường như tác giả muốn vượt lên những ý thức hệ ñối lập ñể tự tìm kiếm
giá trị dân chủ ñích thực?!

Thái ñộ của tác giả là thái ñộ mà các bạn trẻ nên cần có hiện nay khi nhìn về lịch sử và nhìn vào thời cuộc : tinh thần
cởi mở, khách quan, làm chủ kiến thức mình có ñể suy xét, nhìn nhận vấn ñề.

Có lẽ chính thái ñộ ấy của sinh viên Nam Anh ñã tạo nên sự ñồng tình gần như tuyệt ñối trong lòng ñộc giả ?! Bản
thăm dò mà tạp chí Phía Trước ñăng kèm với bài viết 1 cho thấy ñộc giả ñồng ý với bài viết và nhận ñịnh của tác giả
về “ý dân phải ñược thể hiện qua báo chí tự do và bầu cử công bằng”.

“Dân chủ” sẽ còn ñược bàn tới bàn lui rất nhiều bởi những “thế lực” này “thế lực” kia, nhưng thái ñộ cần thiết của
chính mỗi bạn trẻ về nó và về những tranh cãi ấy mới là ñiều quyết ñịnh cho sự kiến thiết ñất nước.

Bạn hãy xem lại số 5 tạp chí Phía Trước và cùng chia sẻ với tác giả Nam Anh và Ban biên tập những suy nghĩ của
mình nhé!

Bảo Trâm

1 Xem blog Tạp chí Phía Trước http://360.yahoo.com/tapchiphiatruoc, entry ngày 13/9/2007

B%n ñ9 ch: ra s công nh4n (hay không) s dân ch< c<a chính ph< các
nư=c trên th? gi=i - Tháng 6/2006 - Theo Wikipedia
██ Chính quyền công nhận Dân chủ và chấp nhận sự tồn tại của các ñảng ñối
lập (ít nhất là về mặt lý thuyết)
██ Chính quyền công nhận Dân chủ nhưng không chấp nhận sự tồn tại của các
ñảng ñói lập
██ Chính phủ không ñấu tranh xây dựng sự dân chủ
Trang 25
BẠN CÓ BIẾT Số 14 - Tháng 7/2008

Cuộc
triển
lãm
gây
nhiều
tranh
cãi
ðó là cuộc triển lãm về cơ thể con người do nhà khoa học lừng danh Gunther von Hagens,
tổ chức. Cuộc triễn lãm ñã gây nhiều tranh cãi tại các nước tổ chức: Anh, Mỹ, Tây Ban Nha,
ðức, Nhật, Bỉ ...và mới ñây tại Pháp với tên gọi Our Body (The Univers Within)- bên trong cơ
thể con người.
Tuy không hGn ch? s tuHi ngưi vào xem nhưng th4t s ph%i nói là
cu5c triIn lãm này ch: dành cho nh$ng ngưi có thKn kinh cLng, ch bGn
ñi v=i CMm Thùy xem triIn lãm ph%i mOt mOy hôm li.n m=i b=t sc.

27 xác người Trung Quốc, sau khi ñược cung cấp bởi một tổ chức ñóng tại
Hồng Kông- Dalian Medical University, ñã ñược vị bác sĩ Thần chết- tên gọi
của Hagens- biến thành những dụng cụ học tuyệt vời cho ngành giải phẩu.

Bằng phương pháp thẩm thấu polymère (imprégnation polymérique), mọi vật
ñều giữ ñược hình thể màu sắc ban ñầu.

Kỹ thuật này ñược phát minh vào ñầu những năm 80 bởi Hagens, cho phép
làm ñông cứng các bộ phận của cơ thể một cách gần như vĩnh viễn, khác với
chất formol, vừa nặng mùi lại vừa ñộc hại, ñược sử dụng trước ñó.

ðể plastic hóa cơ thể cần phải hút hết tất cả các chất lỏng (mỡ, máu, nước)
và thay thế bằng một chất polymere dạng silicon.

Các phòng triển lãm ñược chia theo cấu trúc cơ thể con người: hệ thống
xương, hệ thần kinh, hệ tiêu hóa, hệ tuần hoàn…

Có những xác ñược cắt dọc ra thành những lớp mỏng khoảng 2cm bề dày,
cho thấy hàng ngàn chi tiết bộ phận của cơ thế. Phải khâm phục những người
Photo Joël Philippon
chọn bộ môn Y khoa vì có thể nhớ hết những cái tên, chức năng của từng
Trang 26
BẠN CÓ BIẾT Số 14 - Tháng 7/2008
xương, từng sợi dây thần kinh…, của chừng ấy chi tiết
trên cơ thể!

Có nhiều ý kiến khác nhau liên quan ñến cuộc triển lãm
này.

Những người tán ñồng cuộc triển lãm chủ yếu là giới
sinh viên y khoa, vì ñây là những mẫu vật hoàn hảo nhất
mà họ có thể nghiên cứu học hỏi- các phẩm vật hoàn
toàn sạch sẽ, không mùi.

Ngược lại, không ít tổ chức tôn giáo, nhà ñạo ñức ñã

phản ñối cuộc triển lãm ghê rợn này. Còn với các nhà tổ
chức: « ðã có hơn 30 triệu người ñến xem tức là không
có vấn ñề gì ! »

Các thông tin chính thức cho hay các xác ñến từ Trung Quốc
là những người vô thừa nhận và do ñó có thể ñã ñược hiến
tặng cho y khoa.

Nhưng nhiều người ñã ñặt dấu hỏi về sự hiến xác này vì

hoàn toàn không có giấy tờ nào xác nhận và nghi ngờ ñây là
những tù nhân Hoa Lục. Theo luật pháp nước này, gia ñình
các tù nhân có thể cống hiến xác chết. Tuy nhiên, các nhà tổ
chức không có ý ñịnh « ñối chấp » với mối nghi ngờ ñó.

Hagens thừa nhận là một vài xác có ñạn trong ñầu,

do vậy có thể liên tưởng rằng họ có thể là những tử
tù Trung Quốc .

Dù ñồng ý hay không với vị Bác Sĩ Thần Chết

Hagens nhưng mọi người ñều công nhận ñóng góp
to lớn của ông trong việc cách mạng hóa công nghệ
ướp xác.

Những nhà chuyên môn về ñạo ñức học tự hỏi :

« ðây là việc triển lãm với mục ñích sư phạm ñể
ñóng vào việc giáo dục y học cho số ñông quần
chúng hay ngược lại, việc triển lãm « sốc » về các
xác chết gây ấn tượng mạnh ñể kiếm lợi ».

Một anh bác sĩ người Việt sang tu nghiệp cho biết là

anh ta mong Y Khoa Việt Nam trong tương lai sẽ tiếp
cận ñược kỹ thuật bảo quản xác như thế !
Cuộc triển lãm vẫn còn tiếp tục lưu tại Pháp (Lyon) cho ñến
ngày 3 tháng 8. Các bạn du học sinh tại Pháp, các bạn ñang
du lịch hay có chương trình thăm viếng xứ sở của rượu vang
thì nhanh chân vào xem nhé !

CMm Thùy

Thông tin

1. BTC cấm tuyệt ñối không ñược quay phim hay chụp hình vì
nhiều lý do khác nhau, trong ñó có cả vấn ñề thương mại.

2. Nguồn: REUTERS; Các hình ảnh tin tức sưu tập lấy từ site
www.20minutes.fr ,

Trang 27
 Sự thật chưa hẳn là những gì tận mắt chứng kiến
Hãy gửi bài viết cho tạp chí Phía Trước*
Phía Trước là tạp chí Việt Nam hoạt ñộng dựa trên quyền tự do báo chí và quy ước báo chí quốc
tế. Tạp chí hướng ñến mọi tầng lớp, thành phần trong xã hội, với mục ñích mang ñến cho người
ñọc thông tin trung thực, bình luận khách quan, dưới một góc nhìn hiện ñại, không gò bó, không
thành kiến về tình hình xã hội trong và ngoài nước. Bao gồm các mục chính: Chính trị, Kinh tế, Văn
hóa, ðời sống-Xã hội, Lịch sử, Giải trí, nội dung ñược trình bày linh hoạt, gần gũi dễ hiểu, với thể
hiện trẻ nhưng có chiều sâu, thể hiện mọi ý tưởng, thông tin ña chiều và trải rộng trên khắp các
vấn ñề của xã hội.

*Nhuận bút ñược trả theo bản quy ước cộng tác viên

Photo: saigontimesusa