MHNIAIA ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΗ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ - ΑΡ.

ΦΥΛΛΟΥ 91 - ΕΤΟΣ 2010

o ΤΥΠOΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΕΠΙΣΗΜΟΙ ΕΟΡΤΑΣΜΟΙ ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΓΙΟ ΜΑΡΩΝΑ ΡΕΠΟΡΤΑΖ
O πάτερ Κυπριακός
Ουμπέρτο Μαρωνίτικος
Μπαράτο μιλά γάμος στο
για την Σουλτανάτο
επίσκεψη του του Ομάν!
Πάπα στην Συγκίνηση
Κύπρου και χαρά
ΣEΛ. 7 ΣEΛ. 22
ΣEΛ. 5

NOTA EYΡΩΠΗΣ
n ToEυρωπαϊκό
Κοινοβούλιο O πρόεδρος του Λιβάνου Μισιέλ Σουλεϊμάν με τους Μαρωνίτες της Κύπρου
ζητά σεβασμό
των δικαιωμάτων
και των
ελευθεριών
των Μαρωνιτών
και στα τέσσερα
χωριά

n Γιαπρώτη φορά
γίνεται ρητή
αναφορά στα
Μαρωνίτικα
χωριά σε
ψήφισμα που
αφορά στην
έκθεση προόδου
της Τουρκίας

Ρεπορτάζ στη σελ. 4 Ρεπορτάζ στη σελίδα 4

η MAΡΤΥΡΙΕΣ η ΓΕΓΟΝΟΤΑ η ΜΑRONITE SUN ηSALLOU OU TCALMOU

Ο Ιωσήφ Χατζηαντώνη καταθέτει για τα Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε The Cypriot Maronites celebrated St. Lli Proedro del Livano Michel Suleiman
δύσκολα χρόνια που ακολούθησαν το και φέτος η χοροεσπερίδα του Maron’s Day at the presence of the ltaka mal Maronites del Kipro. Kishce ll’
1974 στην Καρπάσια Σωματείου «ΚΟΡΜΑΚΙΤΗΣ» President of the Republic Iskof ou tshyarra macou
ΣEΛIΔA 10 ΣEΛIΔΑ 17 PAGE 12-15 PAGES 20-21
Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

u 2 u
Δ EYTEPH Σ EΛIΔA Τ

XPHΣIMA THΛEΦΩNA
Άμεση ανάγκη ................................................112/199
Πρώτες Bοήθειες ............................................199/112
A.TH.K. Bλάβες ..........................................800 00 197
Α.Η.Κ. Βλάβες ......................................................1800
Πληροφορίες Kαταλόγου ..................................11892

!
Kέντρο Άμεσης Bοήθειας Bίας ............................1440

ν έ τ
Aστυνομία /Πυροσβεστική ..............................112/199

ζ α
Aναφορά Δασικών Πυρκαγιών ............................1407

ε Τ
Kέντρο Πληροφόρησης Φαρμάκων

τού μ
και Δηλητηριάσεων ..............................................1401

ι σ
Aids Συμβουλευτικό Kέντρο ........................22305155

χ α ρ
Kίνηση Συμπαράστασης ..............................99609070

Σ’ ευ
AIDS (7.00 10.00 μ.μ.) ................................99664883
Nαρκωτικά: Yπηρεσία
Άμεσης Aνταπόκρισης........................1410/ 22304862
Kέντρο Συντονισμού
Έρευνας / Διάσωσης (KΣEΔ) ..............................1441
Ώρα ......................................................................1895
Eξυπηρέτηση Πελατών ATHK ................................132
Πληροφορίες Eξωτερικού......................................194
Συνδιαλέξεις Eξωτερικού ......................................198
Aξιωματικός Yπηρεσίας Aστυνομίας ..................1499
Aρχηγείο Aστυνομίας ..........................................1460
Yπηρεσία Δίωξης Nαρκωτικών ............................1498
Aστυνομία Bρετανικών Bάσεων ..........................1443

ΛEYKΩΣIA
Γενικό Nοσοκομείο ......................................22801400
Mακάρειο Nοσοκομείο ................................22405000
Πρώτες Bοήθειες ........................................22801475
Aστικές Συγκοινωνίες ..................................22665814
Aρχή Hλεκτρισμού ......................................22845000
Πυροσβεστική Yπηρεσία ..............................22802150
Συμβούλιο Yδατοπρομήθειας ......................22698000
Aστυνομική Διεύθυνση ................................22802020
Tουριστικές πληροφορίες ..........................22691100
Kυπριακές Aερογραμμές ..............................8000008
Τιμή και υπερηφάνεια προκαλεί σε ολόκληρη την κοινότητα των Μαρωνιτών η υπερψήφιση της Τζανέτ Τζιωρτζή Σωκράτους ως «προπονήτρια
Tαχυδρομείο ................................................22805719 της χρονιάς» στην πετόσφαιρα γυναικών, στα πλαίσια των βραβείων Όσκαρ Αθλητισμού που διοργανώνει κάθε χρόνο η εφημερίδα «Φι-
λελεύθερος». Η Τζιάννετ Τζιωρτζή είναι εδώ και δύο χρόνια προπονήτρια στην ομάδα πετόσφαιρας της ΑΕΛ με τα χρώματα της οποίας
ΛEMEΣOΣ πανηγύρισε όλους σχεδόν τους τίτλους. Η δική μας Τζιάννετ, με καταγωγή την Καρπάσια, βρέθηκε την Πέμπτη 11 Φεβρουαρίου 2010 στο
Aστικές Συγκοινωνίες ..................................25354050 Χίλτον Παρκ, όπου στα πλαίσια λαμπρής τελετής παρέλαβε το δικό της όσκαρ.
Nέο Nοσοκομείο ..........................................25801100
Παλιό Nοσοκομείο........................................25305333

άποψη
Πρώτες Bοήθειες ........................................25305770
Πυροσβεστική ............................................ 25805400
Aστυνομία ....................................................25805050
Aρχή Hλεκτρισμού ......................................25373534
(πληροφορίες)..............................................25849000
Λιμάνι ............................................................25819200
Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας ......................25830000
Tουριστικές Πληροφορίες ..........................25362756 ο 2010 είναι για τους Μα- λιση των ανθρωπίνων τους δικαιωμάτων προώθησης των ζωτικών κοινοτικών

Τ
ΛAPNAKA
ρωνίτες της Κύπρου ένας και βασικών τους ελευθεριών. Από την της επιδιώξεων όπως κατά καιρούς αυ-
Nέο Nοσοκομείο ..........................................24800500 πολύ σημαντικός χρόνος. ιστορική επίσκεψη του Πάπα Βενέδικτου τές έχουν συζητηθεί και κατατεθεί. Μέ-
Παλιό Nοσοκομείο........................................24304312 Πρώτον γιατί οι συνομιλίες 16ου πρέπει να πετύχει την προβολή της σα σε αυτά τα πλαίσια θα συμφωνήσω
Πρώτες Bοήθειες ........................................24304322
Aεροδρόμιο Λάρνακας ....................................778833
που άρχισαν πριν 17 μήνες ίδιας της ύπαρξης της αλλά και την προ- απόλυτα με την ουσία των όσων ο Εκ-
Kυπριακές Aερογραμμές για επίλυση του κυπριακού ώθηση των δικαίων και ζωτικών αιτη- πρόσωπος των Μαρωνιτών στη Βουλή
(αφίξεις αναχωρήσεις) ................................24643300 Του βρίσκονται σε εξέλιξη και αναμένεται μάτων της, αυτών που έχουν να κάνουν έχει αναφέρει στα πλαίσια της ομιλίας
Kρατήσεις θέσεων........................................24692700 Γιαννάκη
Μούσα πως θα εντατικοποιηθούν με στόχο την με την μελλοντική της επιβίωση στα του στην χοροεσπερίδα του σωματείου
Oλυμπιακή (αφίξεις/αναχωρήσεις) ..............24643323
Tαχυδρομείο ................................................24802450 ολοκλήρωση τους εντός του 2010. Και πλαίσια μιας Ευρωπαϊκής Κύπρου. «Κορμακίτης». Συμφωνώ μαζί του πως
Aστυνομική Διεύθυνση ................................24804040 δεύτερο γιατί τον Ιούνιο του 2010 θα τώρα δεν είναι ώρα για εκλογές. Δεν
Tουριστικές Πληροφορίες ..........................24654322 έχουμε για πρώτη φορά στα χρονικά την Για να μπορέσει όμως η κοινότητα να είναι ώρα για άγονες και εν πολλής
Πυροσβεστική ..............................................24804280
Πυροσβεστική αερ. ......................................24804350 ευκαιρία να υποδεχθούμε έναν Ποντίφι- ανταποκριθεί επιτυχώς σε αυτά τα δύο αχρείαστες αντιπαραθέσεις. Οι σημε-
Λιμάνι ............................................................24815225 κα στα ιερά και άγια χώματα της Κύπρου. μεγάλα και σημαντικά γεγονότα πρέπει ρινές συνθήκες επιβάλλουν ακριβώς το
Συμβούλιο Υδατοπρομήθειας ......................24822400 Από αυτά τα δύο μεγάλα γεγονότα η κοι- να είναι συγκεντρωμένη και αφοσιω- αντίθετο. Επιβάλλουν ενότητα στόχων
ΠAΦOΣ
Aεροδρόμιο Πάφου..........................................778833
Aστικές Συγκοινωνίες ..................................26934252
Nοσοκομείο ..................................................26803100 ΤΩΡΑ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ΩΡΑ ΓΙΑ ΕΚΛΟΓΕΣ
Προέχουν οι συνομιλίες
Πρώτες Bοήθειες ........................................26803145
Aρχή Hλεκτρισμού ......................................26841100
Ύδρευση ......................................................26932374
Aστυνομία ....................................................26806060

και η επίσκεψη του Ποντίφικα

Aστυνομική Διεύθυνση ................................26306148
Πυροσβεστική ..............................................26806272
Tουριστικές Πληροφορίες ..........................26932841
Tαχυδρομεία ................................................26306221
Λιμενική Αστυνομία ......................................26946840

ΠAPAΛIMNI νότητα των Μαρωνιτών μπορεί και πρέ- μένη σε αυτά. Πρέπει να λειτουργεί σε και στρατηγικής. Επιβάλλουν την συ-
Nοσοκομείο ................................................23821211 πει να εξασφαλίσει πολλά. Από την δια- πνεύμα σύμπνοιας και ομοψυχίας. Πρέ- νεργασία όλων για να είναι η κοινότητα
Aρχή Hλεκτρισμού ......................................23821277
(εκτός ωρών γραφείου)................................24633218 δικασία επίλυσης του κυπριακού πρέπει πει να τελεί σε ένα διαρκή αγώνα και δυναμικά παρούσα σε αυτά τα δύο με-
Ύδρευση ......................................................23821323 να εξασφαλίσει τις μεγάλες τις επιδιώ- μια ατέρμονη προσπάθεια συγκέντρω- γάλα εν εξελίξει γεγονότα του 2010. Οι
(Nυχτερινή Yπηρεσία) ..................................99658230 ξεις που δεν είναι άλλες από την επι- σης και συστράτευσης όλων των δυνά- εκλογές μπορούν να περιμένουν. Ας
Aστυνομική Διεύθυνση ................................23803030
Πυροσβεστική Αμμοχώστου ........................23803232
στροφή όλων των Μαρωνιτών στις πα- μεων προς την σωστή κατεύθυνση. Την αποτελέσουν το γεγονός του 2011 αλλά
Tουριστικές Πληροφορίες ..........................23721100 τρογονικές τους εστίες και την διασφά- κατεύθυνση της αποτελεσματικότερης προς Θεού όχι του 2010.
Tαχυδρομείο ................................................23821444
......................................................................23833480

AΓPOTIKA YΓ. KENTPA

o ΤΥΠOΣ
Παρακαλούνται όλοι οι
ANΑΚΟΙΝΩΣΗ

Aγρός ..........................................................25521317
Aθηένου ........................................................24522328 παραλήπτες της εφημε-

T
Aκάκι ............................................................22821080
ρίδας, όπως ενημερώ-
Eυρύχου ......................................................22932459 ΜΗΝΙΑΙΑ ENHMEPΩTIKH ΕΦΗΜΕΡΙΔΑ
Kάμπος ........................................................22942686 νουν άμεσα και με ακρί-
n Βασιλέως Κωνσταντίνου 7, Διαμ. 101, 2373 Άγιος Δομέτιος
Kυπερούντα ..................................................25532021 βεια (οδό, αριθμό και τα-
Λεύκαρα........................................................24342429 n Φαξ: 22681018
Πεδουλάς ....................................................22952459 n Email: typos21news@cytanet.com.cy χυδρομικό κώδικα), τον
Πλάτρες........................................................25422224 n Ιστοσελίδα: www.typosmaroniton.com «Τ» για οποιαδήποτε αλ-
Πόλη Xρυσοχούς..........................................26321431 n Eκδίδεται και διευθύνεται από Συντακτική Eπιτροπή λαγή ή και προσθήκη νέ-
Πωμός ..........................................................26342338
Πύργος ........................................................26522353
n Eκτύπωση: Tυπογραφεία ASTRAFTI, Λευκωσία ων διευθύνσεων.
 Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

10
Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

u 4 u
T A N EA Τ
O ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΟΥ ΛΙΒΑΝΟΥ ΜΙΣΙΕΛ ΣΟΥΛΕΪΜΑΝ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΡΩΝΙΤΕΣ ΤΗΣ ΚΥΠΡΟΥ

Μήνυμα συμπαράστασης
υνάντηση με του Μαρωνίτες Αμέσως μετά την υποδοχή του, ο Πρό- ευχαριστημένος και χαρούμενος που βρι- τικό πρόβλημα των μαρωνιτών της Κύ- νηση του Λιβάνου προβαίνουν σε συνε-

Σ
της Κύπρου στους χώρους
της Αρχιεπισκοπής Μαρωνι-
τών στην Ακρόπολη είχε το
μεσημέρι της Παρασκευής 12
Φεβρουαρίου 2010 ο Εξοχό-
τατος Πρόεδρος του Λιβάνου στρατηγός
Μισιέλ Σλέημαν. Ο Πρόεδρος Σλέημαν,
ο οποίος πραγματοποίησε διήμερη επί-
σημη επίσκεψη στην Κύπρο, έφτασε με
τη συνοδεία του στην Αρχιεπισκοπή Μα-
ρωνιτών γύρω στις 1.30 μ.μ. όπου τον
υποδέχτηκαν θερμά ο Αρχιεπίσκοπος
Γιούσεφ Σουέηφ, ο Χωρεπίσκοπος
Ιωάννης Ορφανού και άλλοι ιερείς, ο
Εκπρόσωπος τους στη Βουλή Αντώνης
Χατζηρούσος και πλήθος Μαρωνιτών
από την Κύπρο και τον Λίβανο.
εδρος Σλέημαν προσευχήθηκε στο μικρό
εκκλησάκι της Αρχιεπισκοπής μαζί με
τον Αρχιεπίσκοπο, τους ιερείς και όλο
τον κόσμο, ενώ τα μέλη της κοινοτικής
χορωδίας των Μαρωνιτών έψαλλαν μα-
ρωνιτικούς εκκλησιαστικούς ύμνους στην
Αραβική και την Ελληνική γλώσσα.
Στη συνέχεια, σε διπλανή αίθουσα,
ακολούθησε σύντομη εκδήλωση κατά
την οποία παιδιά της χορωδίας του Δη-
μοτικού Σχολείου «Άγιος Μάρωνας»
έψαλλαν τους εθνικούς ύμνους της Κύ-
πρου και του Λιβάνου, ενώ παιδάκια του
Μαρωνιτικού νηπιαγωγείου ντυμένα με
παραδοσιακές κυπριακές στολές καλω-
σόρισαν τον Πρόεδρο του Λιβάνου. Ακο-
λούθως ο Πρόεδρος του Λιβάνου, σαφώς
σκόταν μεταξύ των Μαρωνιτών της Κύ-
πρου, δέχτηκε τις ευχές όλων των πα-
ρευρισκομένων.
Καλωσορίζοντας τον Πρόεδρο του Λι-
βάνου στην Αρχιεπισκοπή, ο Αρχιεπί-
σκοπος Γιούσεφ Σουέηφ εξέφρασε τη
μεγάλη χαρά των Μαρωνιτών της Κύπρου
για το γεγονός της παρουσίας του προ-
έδρου της μητέρας πατρίδας τους ανα-
μεταξύ τους και μίλησε για την ιδιαίτερη
αγάπη που τρέφουν οι κύπριοι Μαρωνί-
τες για τον Λίβανο. «Δεν θα ήταν υπερ-
βολή Εξοχότατε» είπε «να πω ότι οι Μα-
ρωνίτες της Κύπρου αγαπούν τον Λίβανο,
τη σημαία του και ότι οι εικόνες των
Αγίων του διακοσμούν τα σπίτια και τις
καρδιές τους». Αναφερόμενος στο πολι-
πρου ζήτησε από τον Πρόεδρο Σλέημαν
την συνεχή στήριξη και μεσολάβηση του
έτσι ώστε να γίνει δυνατή η επιστροφή
των Μαρωνιτών στα τέσσερα χωριά τους.
Στη δική του ομιλία ο Εξοχότατος Πρό-
εδρος του Λιβάνου ευχαρίστησε όλους
για τη θερμή υποδοχή και δήλωσε χα-
ρούμενος που βρισκόταν μεταξύ των Μα-
ρωνιτών της Κύπρου. Μίλησε για τους
πολύ στενούς δεσμούς της χώρας του με
την Κύπρο και τον λαό της και ευχαρί-
στησε για ακόμα μια φορά τον λαό της
Κύπρου και την κυβέρνηση του για την
τεράστια βοήθεια που έδωσαν στον Λι-
βανικό λαό στις δύσκολές ώρες της δο-
κιμασίας του στο παρελθόν. Διαβεβαίωσε
τους Μαρωνίτες ότι ο ίδιος και η κυβέρ-
χείς παραστάσεις προς τα διάφορα διε-
θνή φόρα αλλά και προς την ίδια την
Τουρκία έτσι ώστε να διασφαλιστεί η
παρουσία και η επιβίωση των Μαρωνι-
τών στην Κύπρο και να καταστεί δυνατή
η επιστροφή τους στα χωριά τους. Επε-
σήμανε δε το γεγονός ότι ο Λίβανος έχει
εκλεγεί φέτος μη μόνιμο μέλος τους Συμ-
βουλίου Ασφαλείας των Ηνωμένων
Εθνών, γεγονός πολύ υποβοηθητικό στην
προώθηση και επίτευξη των στόχων που
τέθηκαν.
Μετά το πέρας της εκδήλωσης ο Πρό-
εδρος Σλέημαν και η συνοδεία του πα-
ρακάθησαν σε γεύμα που παρέθεσε ο
Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών προς τιμή
τους στην Αρχιεπισκοπή.

ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΚΑΛΕΙ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ O Άντρος

Δώστε ελευθερίες στα Κυπριανού

στην
τέσσερα Μαρωνίτικα χωριά Κ.Ν.Μ.Κ.
Ανοικτή συζήτηση με
ομιλητή τον Γ.Γ. του
ημαντική αναφορά στα δικαιώ- μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, ανα-

Σ
ματα των Μαρωνιτών στην Κύ-
προ περιλαμβάνει το τελευταίο
ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοι-
νοβουλίου αναφορικά με την
Έκθεση Προόδου για την πο-
ρεία ένταξης της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή
Ένωση. Η σαφέστατα πολύ ευνοϊκή για την
Κύπρο έκθεση, η οποία ετοιμάστηκε από
την εισηγήτρια κυρία Ria Oomen-Ruijten
και υιοθετήθηκε πριν μερικές μέρες από
την Επιτροπή Εξωτερικών Υποθέσεων του
Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, μεταξύ άλλων
κάνει ρητή αναφορά στην υποχρέωση της
Τουρκίας να παρέχει ελευθερίες και στα
τέσσερα χωριά των Μαρωνιτών.
Συγκεκριμένα σχετική παράγραφος της
έκθεσης αναφέρει τα ακόλουθα: «Προτρέ-
πει την Τουρκία να διασφαλίσει ότι γίνον-
ται σεβαστά τα δικαιώματα όλων των εκτο-
πισθέντων στην Κύπρο, συμπεριλαμβανο-
μένων των δικαιωμάτων των θρησκευτικών
μειονοτήτων, και ότι τους επιτρέπεται να
ασκούν ελεύθερα τα θρησκευτικά δικαιώ-
ματά τους·  τονίζει ότι, όσον αφορά την
κοινότητα των Καθολικών Μαρωνιτών, θα
πρέπει επίσης να δοθούν ελευθερίες και
στα τέσσερα χωριά των Μαρωνιτών».
Με ανακοίνωση του, που απέστειλε στα
ΜΜΕ, ο Σύνδεσμος Αποδήμων Μαρωνιτών
που εδρεύει στο Λονδίνο, χαιρετίζει το
ψήφισμα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου
ΑΚΕΛ κ. Άντρο Κυπρια-
φορικά με τα ανθρώπινα δικαιώματα της νού διοργανώνει η Κα-
Μαρωνιτικής Κοινότητας της Κύπρου και θολική Νεολαία Μαρω-
ότι είναι ευτυχής ότι οι ανησυχίες του, νιτών Κύπρου. Ο κ. Κυ-
έχουν ληφθεί υπόψη από την εισηγήτρια πριανού είναι ο πρώτος
κατά την προετοιμασία της εν λόγω έκθε- προσκεκλημένος της
σης που υπερψηφίστηκε από το Ευρωκοι- Νεολαίας σε ένα κύκλο
νοβούλιο. συζητήσεων που έχουν
Αναφέρεται επίσης ότι ομάδα ευρωβου- ως κεντρικό θέμα τις
λευτών είχε, στα πλαίσια της προσπάθειας εξελίξεις στο κυπριακό
καλύτερης ενημέρωσης τους, επισκεφθεί και την ενημέρωση γύ-
πέρσι κατόπιν πρόσκλησης του Συνδέσμου, ρω από την διζωνική
τα τέσσερα κατεχόμενα Μαρωνίτικα χωριά δικοινοτική ομοσπον-
και είχαν προσωπική και από πρώτο χέρι δία. Η συζήτηση θα
μαρτυρία για την όλη κατάσταση. Τέλος πραγματοποιηθεί την
στην ανακοίνωση εκφράζονται ιδιαίτερες Τετάρτη 24 Φεβρουαρί-
ευχαριστίες στους ευρωβουλευτές κυρίους ου 2010, ώρα 7.30μ.μ.
Reimer Boege και Ιωάννη Κασουλίδη για στην αίθουσα εκδηλώ-
την πολύ σημαντική συμβολή τους στην σεων της Δημοσιογρα-
διασφάλιση συμπερίληψης της σχετικής φικής Εστίας στην
και εκφράζει την ικανοποίηση του για τις αναφοράς στην έκθεση. Αγλαντζιά. Η Κ.Ν.Μ.Κ
θετικές αναφορές τόσο για την Κύπρο όσο Να σημειωθεί ότι το ψήφισμα του Ευ- προσκαλεί όλους όσους
και για τους Μαρωνίτες ιδιαίτερα. Στην ρωπαϊκού Κοινοβουλίου χαιρέτησαν με ενδιαφέρονται όπως
ανακοίνωση αναφέρεται ότι ο Σύνδεσμος ανακοινώσεις τους τα σωματεία Τίμιος παραστουν στην εκδή-
είχε ασκήσει παρασκηνιακές πολιτικές Σταυρός Καρπάσιας και Κέδρος Αγίας λωση και λάβουν μέρος
πιέσεις για περισσότερο από δύο έτη σε Μαρίνας. στην συζήτηση.
 Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

Τ T A N EA u 5 u

O ΠΡΟΕΔΡΟΣ ΤΗΣ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΧΡΙΣΤΟΦΙΑΣ ΣΤΟΥΣ ΕΟΡΤΑΣΜΟΥΣ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΜΑΡΩΝΑ

«Η επίσκεψη
του Πάπα
θα μας ενώσει
ακόμη
περισσότερο»
Πρόεδρος Χριστόφιας, ο της. Είναι σε αυτό το πλαίσιο που η Κυ- ρίου Αντώνης Πασχαλίδης, ο Γ.Γ. του οι κουλτούρες μπορούν να συναντη-

Ο
Μιλώντας
ενώπιον οποίος παρέστη την Κυριακή
εκατοντάδων 7 Φεβρουαρίου 2010 στους
Μαρωνιτών  αλλά εορτασμούς και παρακολού-
και πλειάδας θησε την Αρχιερατική Θεία
ξένων Λειτουργία στην εκκλησία της
πρεσβευτών και Παναγίας των Χαρίτων, τόνισε για άλλη
άλλων επισήμων μια φορά το ειλικρινές ενδιαφέρον της
ο Πρόεδρος της κυβέρνησης του για τα ζητήματα που απα-
Δημοκρατίας σχολούν την κοινότητα των Μαρωνιτών
δήλωσε, στα και μίλησε με εξαιρετικά λόγια για την
πλαίσια της ιστορική παρουσία αλλά και την μεγάλη
ομιλίας του με προσφορά των Μαρωνιτών στην πρόοδο
την ευκαιρία των και την ευημερία του τόπου.
επίσημων Οι Μαρωνίτες της Κύπρου, είπε, «εί-
εορτασμών για ναι μια μικρή κοινότητα που αποτελεί
τον Άγιο Μάρωνα, αναπόσπαστο τμήμα του κυπριακού λα-
ότι η όποια λύση ού, αλλά την ίδια στιγμή συνεχίζει να
του κυπριακού υπάρχει ως ξεχωριστή οντότητα. Αγωνί-
προβλήματος ζονται πάντοτε για την ανάπτυξη και την
πρέπει να ευημερία τους, συμβάλλουν στη συνολι-
περιλαμβάνει την κή προσπάθεια για την πρόοδο του τό-
επιστροφή των που και μετά το πλήγμα που η Κύπρος
Μαρωνιτών στα και ο κυπριακός λαός υπέστη ως αποτέ-
χωριά τους και λεσμα της εισβολής και της κατοχής,
τόνισε ότι η αγωνίζονται για τη διατήρηση της ταυ-
κυπριακή τότητας τους και για την αποτροπή της
κυβέρνηση και ο αφομοίωσης τους από την ελληνοκυ-
ίδιος προσωπικά πριακή κοινότητα στην οποία έχουν εν-
θα κάνουν ότι ταχθεί μετά τη λύση του 1960».
είναι δυνατό για «Μέσα στις δικές μας προτεραιότητες
να βοηθήσουν βρίσκεται η παροχή κάθε βοήθειας
την Μαρωνιτική στους Μαρωνίτες αδελφούς μας ώστε να
κοινότητα να διατηρηθεί η ταυτότητα τους και να δια-
κρατηθεί στη ζωή σφαλισθεί η ευημερία της κοινότητας.
Μιας κοινότητας που έχει σημαντικά
συμβάλει στην πρόοδο και προκοπή που
η Κύπρος πέτυχε μετά την ανεξαρτησία
βέρνηση μας αντιμετωπίζει με ιδιαίτερη
ευαισθησία τις ανάγκες των Μαρωνιτών,
αλλά και των άλλων θρησκευτικών ομά-
δων της Κύπρου, των Αρμενίων και των
Λατίνων», επεσήμανε ο Πρόεδρος. Ανέ-
φερε ακόμη ότι η Κυβέρνηση προσπαθεί
να ανταποκρίνεται θετικά στα αιτήματά
τους, προωθώντας μέτρα και αναλαμβά-
νοντας πρωτοβουλίες για στήριξη και
αποτελεσματική επίλυση των προβλημά-
των που αντιμετωπίζουν.
Με ιδιαίτερη επίσης φροντίδα, είπε ο
Πρόεδρος Χριστόφιας, «αντικρίζουμε τα
θέματα που αφορούν στη διαβίωση των
εγκλωβισμένων Μαρωνιτών όπως και
των υπόλοιπων εγκλωβισμένων, καθώς
επίσης και στα θέματα σχετικά με τη
συντήρηση των εκκλησιών και των μνη-
μείων των Μαρωνιτών στα κατεχόμενα».
Ο πρόεδρος Χριστόφιας αναφέρθηκε
και σε ένα άλλο σημαντικό γεγονός,
στην προγραμματισμένη επίσκεψη του
Πάπα Βενέδικτου 16ου τον Ιούνιο, μια
επίσκεψη, που, όπως είπε, «θα σφραγί-
σει τις σχέσεις φιλίας και αλληλοσεβα-
σμού που έχουν με επιτυχία αναπτυχθεί
τον τελευταίο καιρό ανάμεσα στην Κυ-
πριακή Δημοκρατία και το Βατικανό».
Στους φετινούς εορτασμούς έδωσαν
το παρών τους πέραν του Προέδρου της
Δημοκρατίας, εκπρόσωπος του Αποστο-
λικού Νούντσιου Αντόνιο Φράγκο, ο Χω-
ρεπίσκοπος Μεσαορίας Γρηγόριος εκ-
προσωπόντας τον Αρχιεπίσκοπο Κύπρου
Χρυσόστομος τον B’, ο πατέρας Ουμπέρ-
το Μπαράτο εκ μέρους της Λατινικής Εκ-
κλησίας στην Κύπρο, ο υπουργός Εμπο-
ΑΚΕΛ Άντρος Κυπριανού, ο Αναπληρω-
τής Πρόεδρος του ΔΗΣΥ Αβέρωφ Νεοφύ-
του, η Δήμαρχος Λευκωσίας Ελένη Μαύ-
ρου, εκπρόσωποι των πολιτικών κομμά-
των, βουλευτές, μέλη του διπλωματικού
σώματος, άλλοι επίσημοι και πλήθος
κόσμου.
Με τη σειρά του ο Αρχιεπίσκοπος Μα-
ρωνιτών Κύπρου Γιούσεφ Σουέηφ αφού
ευχαρίστησε όλους για την παρουσία
τους, ιδιαίτερα τον Πρόεδρο της Δημο-
κρατίας, αναφέρθηκε στη σημασία της
μέρας για τους Μαρωνίτες οι οποίοι
γιορτάζουν φέτος τα 1600 χρόνια από το
θάνατο του Πατέρα και Προστάτη τους
Άγιου Μάρωνα. «Στην παρουσία σας κύ-
ριε πρόεδρε και στην παρουσία όλων
των αδελφών και φίλων μας, ενωμένοι
και σε κοινωνία με τον πατριάρχη μας
Καρδινάλιο Nassralah Boutros Sfeir, κη-
ρύσσουμε σήμερα στην Κύπρο, την
έναρξη του έτους 2010 σε έτος του Αγί-
ου Μάρωνα, ώστε να είναι ένα έτος γα-
λήνης και ειρήνης, στην Κύπρο, στον Λί-
βανο και σε ολόκληρο τον κόσμο».
Ο Αρχιεπίσκοπος Σουέηφ ευχαρίστησε
στη συνέχεια τον πρόεδρο Χριστόφια
και την κυβέρνηση του για τη συνεχή
υποστήριξη και παρουσία τους κοντά
στους Μαρωνίτες της Κύπρου και κοντά
σε όλους τους πολίτες του νησιού. «Προ-
σευχόμαστε» είπε «στον Κύριο να σας
δίνει την υγεία και την δύναμη για να
οδηγήσετε την χώρα στην δίκαιη και ει-
ρηνική λύση η οποία είναι αναγκαία όχι
μόνο για το νησί αλλά και για ολόκληρη
την Ευρώπη. Ένα παράδειγμα του πώς
θούν και να μαρτυρήσουν τις αξίες βασι-
σμένοι στις αρχές της ενότητας, μέσα
στην διαφορετικότητα».
Στο Σωματείο
Μετά το πέρας της Θείας Λειτουργίας
ακολούθησε δεξίωση στην αίθουσα εκ-
δηλώσεων του σωματείου «Κορμακίτης»
όπου ο πρόεδρος Χριστόφιας και οι άλ-
λοι επίσημοι είχαν την ευκαιρία να
γνωρίσουν και να συνομιλήσουν με
τον απλό κόσμο των Μαρωνιτών. Ευχά-
ριστη έκπληξη τα παραδοσιακά τρα-
γούδια από τον γνωστό Μαρωνίτη λαι-
κό τραγουδιστή Ττώνη Σολωμού ο
οποίος θύμισε σε όλους όπως πολλές
φορές στο παρελθόν, την Κυπριακή
Μαρωνιτική μουσική παράδοση. Πα-
ρόντες επίσης και πολλοί αντιπρόσω-
ποι των ΜΜΕ τόσο από την Κύπρο όσο
και από το εξωτερικό (Telumiere, Ger-
man News Agency, Radio Vatikan κλπ.)
οι οποίοι φέτος ειδικότερα επέδειξαν
πολύ μεγαλύτερο ενδιαφέρον λόγω φυ-
σικά και της επικείμενης επίσκεψης
στην Κύπρο του Πάπα Βενέδικτου 16ου
τον προσεχή Ιούνιο.
Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας ακολού-
θως απόλαυσε τον καφέ του παρέα με
απλούς και επώνυμους Μαρωνίτες στο
διπλανό οίκημα του σωματείου «Κορμα-
κίτης» όπου και παρέμεινε μέχρι την
αναχώρηση του για την Αρχιεπισκοπή
Μαρωνιτών στην Ακρόπολη όπου παρα-
κάθησε σε γεύμα που παρέθεσε προς τι-
μή του ο Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών.

Πλήθος πιστών και επισήμων παρέστη και φέτος στους εορτασμούς του Αγίου Μάρωνα που πραγματοποιήθηκαν στον Καθεδρικό Το προεδρικό ζεύγος υποδέχθηκε στις αίθουσες του Σωματείου «ΚΟΡΜΑΚΙΤΗΣ» ο αντιπρόεδρος
Ναό της Παναγίας των Χαρίτων Μαρωνιτών στη Λευκωσία. του Δ.Σ. κ. Αντώνης Χαλλούμης.
Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

u 6 u
T A N EA Τ
Ο Δρ.
Χατζηχάννας
στο «Αρεταίειο»
Ο Δρ. Εδουάρδος Χατζηχάννας, MB
ChB, MRCS, DipMedSci, απόφοιτος της
Ιατρικής Σχο-
λής του Πανε-
πιστημίου του
Leicester, με-
τά από πολυε-
τή παραμονή
στο Ηνωμένο
Βασίλειο,
όπου εργά-
στηκε σε πολ-
λά νοσοκο-
μεία και εξει-
δικεύτηκε στην ωτορινολαρυγγολογία
- Χειρουργική Κεφαλής και Τραχήλου EKΔΡΟΜΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΙΕΠΙΣΚΟΠΟ ΣΟΥΕΗΦ
στο εθνικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα
Ηνωμένου Βασιλείου (Βirmingham -
West Midlands), έχει επιστρέψει μόνιμα
στην Κύπρο και δέχεται ασθενείς στο
ιατρείου του στο Αρεταίειο Νοσοκομείο
«Έπιασε δουλειά» η Νεολαία
ην Κυριακή 24 Ιανουαρίου τηκαν στις 11 το πρωί της 24ης Ιανουα- λούθως, γευμάτισε μαζί τους. Μετά από τησε τη βοήθειά τους για να έχουν επι-

στη Λευκωσία.
Απεβίωσε η
Ορτάνσια Πύλη
Την τελευταία της πνοή άφησε στις
1 Φεβρουαρίου 2010, σε ηλικία 73 χρό-
νων, η Ορτάνσια Πύλη από τον Κορ-
μακίτη. Η μακαριστή Ορτάνσια ζούσε
από το 1974 ως πρόσφυγας στην Λε-
μεσό. Το τελευταίο διάστημα υπέφερε
από διάφορα προβλήματα υγείας. Η
κηδεία της έγινε στις 2 Φεβρουαρίου
από τον ιερό ναό του Αγίου Σιάρπελ
στη Λεμεσό. Η οικογένειά της, σε ανα-
κοίνωσή της, αναφέρει τα ακόλουθα:
«Ευχαριστούμε θερμά όλους όσους πα-
ρέστησαν στην κηδεία, κατάθεσαν στε-
φάνια και λουλούδια, έκαναν εισφορές
Τ
2010 πραγματοποιήθηκε η
δεύτερη μηνιαία συνάντη-
ση των νέων Μαρωνιτών
με τον Αρχιεπίσκοπο Ιω-
σήφ Σουέηφ, η οποία πε-
ριλάμβανε εκδρομή προσκύνημα στο
μικρό γραφικό χωριό της Αγίας Άννας
με την ομώνυμη εκκλησία. Η αξιόλογη
αυτή προσπάθεια για να έρθουν οι νέοι
της Μαρωνιτικής κοινότητας πιο κοντά
στην εκκλησία είχε πολύ καλά αποτε-
λέσματα αφού πολλά παιδιά ανταπο-
κρίθηκαν και έδειξαν τη θέληση, τον
ενθουσιασμό και το ενδιαφέρον τους.
Πολλοί νέοι, ηλικίας 14 ετών και άνω,
από όλα τα Μαρωνίτικα χωριά, μαζεύ-
ΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΟΡΜΑΚΙΤΗ ΑΠΕΣΠΑΣΕ ΤΗΝ ΨΗΛΟΤΕΡΗ ΒΑΘΜΟΛΟΓΙΑ
ρίου, στο προαύλιο της Εκκλησίας Πα-
ναγίας των Χαρίτων στη Λευκωσία για
να επιβιβαστούν στα δύο λεωφορεία
που τους περίμεναν.
Μετά την άφιξη τους στην Αγία Άννα,
επισκέφτηκαν το μικρό εκκλησάκι του
χωριού για να προσκυνήσουν και στη
συνέχεια μετέβηκαν σε κοντινό εστιατό-
ριο όπου ο ιερέας της εκκλησίας τους μί-
λησε για την ιστορία του χωριού της
Αγίας Άννας. Λίγη ώρα μετά, έφτασε και
ο Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Ιωσήφ
Σουέηφ ο οποίος τους απηύθυνε χαιρε-
τισμό εκφράζοντας τον ενθουσιασμό του
για τη συμμετοχή τόσων παιδιών στη
δεύτερη αυτή συνάντηση των νέων. Ακο-
άφθονο φαγητό και ποτό δεν μπορούσαν
να λείψουν ο χορός και το τραγούδι. Λό-
γω του βροχερού καιρού δεν έγινε ο προ-
γραμματισμένος περίπατος στο χωριό
και αναγκαστικά όλοι παρέμειναν στο
εστιατόριο μέχρι την ώρα της αναχώρη-
σης. Γύρω στις 5 τα λεωφορεία ξεκίνησαν
για την επιστροφή στην Λευκωσία. Ακο-
λούθησε Θεία Λειτουργία από τον Αρ-
χιεπίσκοπο.
Στη Θεία Λειτουργία συμμετείχαν πε-
ρισσότεροι νέοι από όσους ήταν παρόν-
τες στην εκδρομή. Στην ομιλία του, ο Αρ-
χιεπίσκοπος Μαρωνιτών, τόνισε πως
όλοι οι νέοι της κοινότητας πρέπει να
βρίσκονται κοντά στην εκκλησία και ζή-
τυχία αυτές οι δραστηριότητες. Δήλωσε
επίσης ότι, στηρίζεται και ελπίζει στη
νεολαία γιατί αυτή είναι το μέλλον της
Μαρωνιτικής κοινότητας. Ζήτησε τη βοή-
θεια τους στην προσπάθεια για να πετύχει
τους σκοπούς της εκκλησίας και είπε πως
με τους νέους κοντά στην εκκλησία, μπο-
ρούν να γίνουν στο άμεσο μέλλον πολλά
και ενδιαφέροντα πράγματα.
Η εκδήλωση ολοκληρώθηκε με με-
γάλη επιτυχία αφήνοντας απόλυτα ευ-
χαριστημένο τον Αρχιεπίσκοπο, αλλά
και τους νέους, οι οποίοι περιμένουν
με ανυπομονησία την επόμενη συνάν-
τηση που προγραμματίζεται εντός του
Φλεβάρη.

«Εμείς θα κρατήσουμε ζωντανή τη μνήμη»

ή με οποιονδήποτε άλλον τρόπο μας συμ-
παραστάθηκαν στο πένθος μας για το
θάνατο της αγαπημένης μας μητέρας και
γιαγιάς  Ορτάνσιας Αντωνίου Πύλη που
απεβίωσε στη 1η Φεβρουαρίου, 2010».
Περιοδεία
Τώνη Σολωμού
Για το ταξίδι του στη Γερμανία τον
ερχόμενο Μάιο, όπου θα εκπροσωπήσει
την Κύπρο στο Ευρωπαϊκό Φεστιβάλ
Μουσικής και
Τέχνης, άρχι-
σε να προ-
ετοιμάζεται ο
γνωστός λαϊ-
κός Μαρωνί-
της μουσικο-
συνθέτης και
ερμηνευτής,
Ττώνης Σολωμού.
Ο Μαρωνίτης καλλιτέχνης θα συνο-
δεύεται από τον Κύπριο εθνομουσικο-
λόγο Πανίκο Γιωρούδη και το μουσικό
του σχήμα το οποίο θα περιλαμβάνει
και συγκρότημα χορευτών.
Η περσινή εκπροσώπηση της Κύπρου
στη Γερμανία και πάλι από το σχήμα
του Ττώνη Σολωμού, άφησε τις καλύ-
τερες εντυπώσεις στις ευρωπαϊκές χώ-
ρες και είχε ως αποτέλεσμα, να προ-
«Το συμπέρασμα που έχω βγάλει από αυτή την ερ-
γασία είναι πως υπάρχουν άνθρωποι που δεν τους εν-
διαφέρουν τα χρήματα ή τα ακριβά αμάξια αλλά το
πώς θα ελευθερωθούν από αυτό που ονομάζουμε ‘φυ-
λακή’ γιατί για αυτούς τους κατοίκους η ζωή εκεί
είναι σαν κάποιων φυλακισμένων που πάραυτα αγα-
πούν την κοινότητα τους και δεν την αποχωρίζονται.
Ελπίζω πως κάποια στιγμή οι καθημερινές τους προ-
σευχές θα εισακουστούν και θα πραγματοποιηθεί η
επιθυμία τους για ένα καλύτερο αύριο».
Με τα πιο πάνω απλά και πολύ περιεκτικά λόγια,
η Στυλιάνα Μιχαήλ Σάββα από τον Κορμακίτη, δευ-
τεροετής φοιτήτρια στη Σχολή Ανθρωπιστικών και
Κοινωνικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Frede-
rick, περιγράφει τα συμπεράσματα εργασίας της με
θέμα την κοινότητα Κορμακίτη. Η συγκεκριμένη ερ-
γασία η οποία έγινε στα πλαίσια του μαθήματος
«Κοινωνική Εργασία» χάρισε στην Στυλιάνα Σάββα
την υψηλότερη βαθμολογία μεταξύ όλων των δευ-
τεροετών φοιτητών της Σχολής.
Μέσα από την πραγματικά πολύ ενδιαφέρουσα
έρευνα και παρουσίαση της κοινότητας του Κορμα-
κίτη, η νεαρή φοιτήτρια, αφού αναφέρεται πρώτα
στα κυριότερα χαρακτηριστικά στοιχεία, την κοι-
νωνική της δομή και διάρθρωση, προχωρά σε λε-
πτομερή εκτίμηση των αναγκών της κοινότητας και
καταλήγει κάνοντας αξιολόγηση της δυναμικής της
ΔΕΞΙΩΣΗ ΑΝΤΩΝΗ ΚΑΙ ΠΕΠΑΣ ΧΑΤΖΗΓΙΑΝΝΑΚΗ
για το μέλλον. Εκείνο που κάνει ακόμη πιο ενδια-
φέρουσα την όλη εργασία είναι οι πραγματικές μαρ-
τυρίες που παρουσιάζονται από άτομα που έχουν
ζήσει την πραγματικότητα όλα αυτά τα χρόνια, από
το 1974 και εντεύθεν.
Μιλώντας στην εφημερίδα μας, η Στυλιάνα Σάββα
ήταν πολύ ξεκάθαρη και τα λόγια μέσα από την καρ-
διά της, τόσο απλά και όμορφα, αντικατοπτρίζουν
σίγουρα όλα εκείνα που σκέφτονται οι νέοι Μαρω-
νίτες σήμερα. Ανέφερε χαρακτηριστικά:
«Ο Κορμακίτης για μένα είναι ένας αξιοζήλευτος
τόπος, είναι ο τόπος καταγωγής του πατέρα μου και
όλη την αγάπη που εκείνος έχει για τον τόπο του
την έχει μεταφέρει και σε μας, τα παιδιά του. Οφείλω
να ομολογήσω πως μέσα από την εργασία μου αυτή
έχω μάθει πολλά πράγματα που ήταν άγνωστα σε
μένα προηγουμένως. Αρχίζοντας αυτή τη μελέτη κα-
τάλαβα πόσο όμορφο είναι αυτό το χωριό, το οποίο
παρ’ όλα τα προβλήματα που έχει περάσει, είναι
ακόμη ζωντανό γιατί οι κάτοικοι που βρίσκονται
εκεί το κρατούν ζωντανό. Διάλεξα αυτή την εργασία
διότι με τον τρόπο αυτό ήξερα πως θα μάθαινα πολύ
περισσότερα πράγματα τα οποία στο τέλος με έκα-
ναν να αγαπήσω ακόμη περισσότερο αυτή την κοι-
νότητα, έτσι ώστε να θέλω σήμερα να λαμβάνω μέρος
σε διάφορα προγράμματα που γίνονται για αυτή.
Σίγουρα, για να κρατηθεί το χωριό αυτό ζωντανό
δεν αρκεί μόνο η παρουσία των ανθρώπων που βρί-
σκονται εκεί αλλά κυρίως, χρειάζεται η ενεργός συμ-
μετοχή όλων των νέων έτσι ώστε να έρθουμε πιο
κοντά και να δραστηριοποιηθούμε περισσότερο.
Γιατί, πάνω στη νεολαία στηρίζονται και οι παλαι-
ότεροι. Εφόσον εμείς, οι νέοι, είμαστε εκείνοι που
θα κρατήσουμε τη μνήμη του χωριού και γενικά των
Μαρωνιτών ζωντανή».

Παρούσα εκκλησία και πολιτεία

σκληθούν οι Κύπριοι καλλιτέχνες σε
παγκόσμιο συνέδριο που οργάνωσαν
οι Γερμανοί, εκτός προγράμματος, την
επομένη των εκδηλώσεων. Εκεί, τους
δόθηκε η ευκαιρία να τραγουδήσουν
παραδοσιακά κυπριακά κομμάτια, γε-
γονός που τίμησε ιδιαίτερα την Κύπρο.
Στο φετινό πρόγραμμα του Ττώνη Σο-
λωμού για το εξωτερικό συμπεριλαμ-
βάνεται και το παγκόσμιο φεστιβάλ μει-
ονοτήτων στο μακρινό Βιετνάμ στις 19-
27 Ιουλίου.
Με θεία λειτουργία και δεξίωση
προς συγγενείς και φίλους γιόρτασε την
ονομαστική του εορτή του, ανήμερα της
εορτής του Αγίου Αντωνίου,ο γνωστός
παράγοντας της κοινότητας Αντώνης Χα-
τζηγιαννάκης. Της θείας λειτουργίας που
έγινε στην εκκλησία του Αγίου Ιωσήφ
στην Λάρνακα (πόλη στην οποία διαμένει
ο Μαρωνίτης παράγοντας) προέστη ο Αρ-
χιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύπρου Ιωσήφ
Σουέηφ. Το μεσημέρι της ίδιας ημέρας
το ζεύγος Χατζηγιαννάκη παρέθεσε γεύμα
προς τους 150 περίπου προσκεκλημένους,
Στο γεύμα παρέστησαν ο δήμαρχος Λάρ-
νακας κ. Μωησέως, ο υφυπουργός παρά
τω προέδρω Τίτος Χριστοφίδης, οι Γενικοί
Διευθυντές της cyta και του ΚΟΤ και πολ-
λοί άλλοι παράγοντες.
 Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

Τ Ο Π AΠΑΣ Σ ΤΗΝ Κ ΥΠΡΟ u 7 u

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΜΕ ΤΟΝ ΕΠΙΤΕΤΡΑΜΕΝΟ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΕΔΡΑΣ ΣΤΗΝ ΚΥΠΡΟ ΟΥΜΠΕΡΤΟ ΜΠΑΡΑΤΟ

Στην Πύλη Πάφου ο Πάπας

θα βιώσει τη διαίρεση της Κύπρου
Αρχές Ιουνίου, ο Πάπας Βενέδικτος XVI θα
πραγματοποιήσει ποιμαντική επίσκεψη στην
Κύπρο, την τρίτη μεγαλύτερη σε έκταση νήσο της
Μεσογείου. Στα πλαίσια της επίσκεψης του αυτής,
θα δώσει επίσης το Κείμενο Εργασίας
(Instrumentum Laboris ) στους Επισκόπους της
Μέσης Ανατολής για να προετοιμάσουν τη Σύνοδο
που πρόκειται να διεξαχθεί τον ερχόμενο
Οκτώβριο στο Βατικανό. H μικρή Καθολική
κοινότητα που ζει στο νησί αποτελείται από
λαϊκούς και ιερωμένους οι οποίοι ανήκουν στο
Μαρωνιτικό και Λατινικό ρυθμό. Οι Λατίνοι
υπάγονται στο Λατινικό Πατριαρχείο των
Ιεροσολύμων. Από τον 13ο αιώνα οι Φραγκισκανοί
της Κουστωδίας των Αγίων Τόπων φροντίζουν για
την πνευματική υπηρεσία των Λατίνων πιστών. Εν
όψει της επίσκεψης του Πάπα, η ιστοσελίδα
www.terrasanta.net υπέβαλε μερικές ερωτήσεις
στον π. Ουμπέρτο Μπαράτο, εφημέριο της
Εκκλησίας του Τιμίου Σταυρού στη Λευκωσία,
Γενικό Βικάριο Κύπρου του Λατινικού
Πατριαρχείου των Ιεροσολύμων, και Chargé
d’Affaires (Επιτετραμμένος) της Αγίας Έδρας στην
Κύπρο.

Ερ. Π. Μπαράτο, ο Πάπας λαμβάνει
προσκλήσεις από πολλές Κυβερνή-
σεις και Διοικήσεις της Εκκλησίας
αλλά δεν μπορεί να τις αποδεχθεί
όλες. Πως εξηγείτε την απόφασή
του να έλθει στην Κύπρο, μια νήσο
όπου ζει μια πολύ μικρή Καθολική
κοινότητα;
Δεν γνωρίζω πόσες προσκλήσεις λαμ-
βάνει ο Πάπας ούτε και από πόσες χώ-
ρες. Ξέρω μόνο ότι απεφάσισε να απο-
δεχθεί την πρόσκληση του Αρχιεπι-
σκόπου της Ορθόδοξης Εκκλησίας της
Κύπρου, κ.κ. Χρυσόστομου Β΄, και του
Προέδρου της Δημοκρατίας κ. Δημή-
τρη Χριστόφια. Υπήρξε και προηγού-
μενο και ίσως μέτρησε και αυτό: ο
Ιωάννης-Παύλος Β΄ ήθελε να επισκε-
φθεί το νησί, λόγω όμως της στενό-
τητας χρόνου και της υγείας του Πάπα,
δεν κατέστει δυνατό να πραγματοποι-
ηθεί αυτό το ταξίδι.
Είναι αλήθεια ότι η Καθολική κοινό-
τητα της Κύπρου είναι μικρή, αλλά δεν
πιστεύω αυτό να είναι εμπόδιο. Όπως
και νάχουν τα πράγματα, πιστεύω ότι ο
Πάπας Βενέδικτος XVI απεφάσισε να
πραγματοποιήσει την επίσκεψη πριν τη
Σύνοδο για τη Μέση Ανατολή. Επιπρό-
σθετα, θα σκέφθηκε και την πολιτική
και θρησκευτική κατάσταση της νήσου.
Ο Πάπας δεν μπορεί να λύσει το πρό-
βλημα της διαίρεσης της Κύπρου ή να
πει στους αρχηγούς τι να πράξουν, η
παρουσία του όμως μπορεί να ενθαρ-
ρύνει και να ενδυναμώσει τις σχέσεις
ανάμεσα στις δύο πλευρές.
Ερ. Όταν ανακοινώθηκε η επίσκε-
ψη, μερικοί, στην Ευρώπη, φαντά-
στηκαν ότι θα είχε ιδιαίτερες συνέ-
πειες πάνω στον οικουμενικό διά-
λογο σε Ευρωπαϊκό ή ακόμη και σε
παγκόσμιο επίπεδο. Τι πιστεύετε
γι’ αυτό; στην Κύπρο, ποιες είναι οι
καθημερινές σχέσεις ανάμεσα στους
Καθολικούς και τους Ορθόδοξους
καθώς και με την Τουρκική Μου-
σουλμανική μειονότητα;
Είναι φυσικό ο κόσμος να πιστεύει
αυτό. Πηγαίνοντας σε μια χώρα όπου η
πλειοψηφία είναι Χριστιανοί Ορθόδο-
ξοι, είναι φανερό ότι μερικοί νομίζουν
ότι η συνάντηση του Πάπα με τους αρ-
χηγούς της τοπικής Εκκλησίας θα έχει
οικουμενικό χαρακτήρα, ότι είναι ένα
βήμα μπροστά στη συναντίληψη, κατα-
νόηση και αμοιβαία αποδοχή. Όμως
δεν πιστεύω ότι θα πρέπει να αναμέ-
νουμε περισσότερα. Αναμένω ότι μετά
την επίσκεψη, οι σχέσεις ανάμεσα στην
Καθολική και Ορθόδοξη Εκκλησία της
Κύπρου θα ενδυναμωθούν ακόμα πε-
ρισσότερο.
Οι σχέσεις είναι ήδη εξαιρετικές και
βρίσκονται σε επίπεδο που δεν πιστεύω
ότι συναντούμε σε άλλα μέρη του κό-
σμου όπου οι δύο Εκκλησίες συνυπάρ-
χουν. Δεν αναφέρομαι στα μικροπρο-
βλήματα που αντιμετωπίζουμε μερικές
φορές. Συνήθως αυτά είναι το αποτέλε-
σμα άγνοιας ή προκατάληψης που πη-
γάζει από τη μακροχρόνια διαίρεση και
την εκατέρωθεν μη αναγνώριση της άλ-
λης πλευράς. Το θετικό είναι ότι η Κα-
θολική εκκλησία της Κύπρου είναι απο-
δεχτή, αναγνωρίζεται και το έργο της
τυγχάνει εκτίμησης ιδιαίτερα στην εκ-
παίδευση και στο ποιμαντικό έργο.
Υπάρχουν ήδη διάφορες μορφές συ-
νεργασίας, η επίσκεψη όμως του Πάπα
θα είναι μια λαμπρή ευκαιρία για στε-
νότερους δεσμούς.
Με τους Μουσουλμάνους, αντιθέτως,
δεν έχουμε σχέσεις.
Ερ. Οι επόμενοι μήνες μέχρι τον
Ιούνιο θα είναι αδιαμφισβήτητα μια
περίοδος εντατικής προετοιμασίας
για σας. Πως προχωράτε; Τι είναι το
πιο σημαντικό για σας;
Ο καιρός περνά γρήγορα. Ορίσαμε
μια Κεντρική Διοικητική Επιτροπή. Πρό-
εδρος είναι ο Σεβασμιότατος Ιωσήφ
Σουέιφ, Αρχιεπίσκοπος Μαρωνιτών Κύ-
πρου, και εγώ ο Αντιπρόεδρος. Η Επι-
τροπή συντονίζει περίπου δέκα υπό-
επιτροπές που αποτελούνται από ιερείς,
μοναχούς/μοναχές και λαϊκούς εθελον-
τές – που θα αναλάβουν τα διάφορα
διοργανωτικά θέματα. Είχαμε μια συ-
νάντηση στις 14 Ιανουαρίου, ανοιχτή σε
όλους τους Μαρωνίτες και Λατίνους πι-
στούς. Παρευρέθηκαν γύρω στα 250
άτομα.
Μετά από μια γενική ενημέρωση από
το Σεβ. Σουέιφ, πολλοί από τους παρόν-
τες επέλεξαν την επιτροπή όπου θα ήθε-
λαν να ενταχθούν. Το Σάββατο 30 Ια-
νουαρίου καλέσαμε όλους τους συντο-
νιστές για να τους δώσουμε περισσό-
τερες λεπτομέρειες για τα καθήκοντα
των επιτροπών. Τώρα ο κάθε συντονι-
στής οφείλει να συγκαλέσει τα μέλη της
επιτροπής του και να αρχίσουν να ερ-
γάζονται. Ο Σεβ. Σουείφ δίνει μεγάλη
έμφαση στην πνευματική προετοιμασία
της επίσκεψης του Πάπα. Δηλαδή, ελ-
πίζουμε ότι η επίσκεψη αυτή δεν θα
αποτελέσει απλώς ένα έκτακτο κοινω-
νικό γεγονός με λίγες στιγμές επίσημης
προσευχής. Σκοπός μας είναι να προ-
ετοιμάσουμε τις ενορίες μας με ειση-
γήσεις, κηρύγματα και προσευχή. Βλέπω
την ανάγκη να δώσουμε στους πιστούς
ακριβή πληροφόρηση για τη φυσιογνω-
μία του Πάπα στην Καθολική Εκκλησία,
τη θεολογική πλευρά της διακονίας του
καθώς και τη διαφορά που υπάρχει με-
ταξύ της Εκκλησίας μας και των Ορθό-
δοξων Εκκλησιών όσο αφορά στο ρόλο
του.
Δώσαμε μια προσευχή για τον Πάπα
σε όλους τους πιστούς. Αυτή η προσευ-
χή λέγεται στα Αγγλικά ή στα Ελληνικά
μετά από κάθε Θεία Λειτουργία.
Ερ. Επεξεργάζεστε ακόμη το πρό-
γραμμα της επίσκεψης του Πάπα.
Μπορούμε όμως ίσως να απαντή-
σουμε ήδη σε μια ερώτηση: Ο Πάπας
Βενέδικτος XVI θα επισκεφθεί το
υπό Τουρκική κατοχή βόρειο τμήμα
της Νήσου;
Μέχρι στιγμής τίποτα δεν έχει λεχθεί
για αυτό το θέμα και δεν πιστεύω ότι
θα λεχθεί ό,τιδήποτε αργότερα.
Ερ. Ποιες οι εντυπώσεις ή προσ-
δοκίες για την επίσκεψη από τους
υπόλοιπους μη Καθολικούς κατοί-
κους της Κύπρου;
Νομίζω ότι πολύ λίγοι Ορθόδοξοι
γνωρίζουν κάτι για την επίσκεψη. Σχε-
δόν καθημερινά συναντώ ανθρώπους
που δεν άκουσαν τα νέα. Όταν τους επι-
βεβαιώνω ότι πράγματι θα έλθει ο Πά-
πας, φαίνονται ευχαριστημένοι. Νομίζω
όταν θα πλησιάσει η μέρα της άφιξης,
τα μέσα μαζικής ενημέρωσης θα ξυπνή-
σουν και αυτά. Και μετά…
Ερ. Η Λατινική κοινότητα αποτε-
λείται κυρίως από απλούς ανθρώ-
πους που ήλθαν στην Κύπρο από
φτωχότερες χώρες αναζητώντας δου-
λειά. Πως θα έλθουν σε επαφή με
τον Πάπα; Πώς αισθάνθηκαν όταν
άκουσαν ότι ο Πάπας θα έλθει στην
Κύπρο;
Υπάρχει ενθουσιασμός και χαρά ανά-
μεσα στους πιστούς μας. Αισθάνονται
προνομιούχοι, κατά κάποιο τρόπο, γιατί
είναι μια μοναδική ευκαιρία. Πιστεύω
ότι καθώς η προετοιμασία προχωρεί, ο
ενθουσιασμός τους θα γίνεται ολοένα
και πιο ορατός. Οι αλλοδαποί εργάτες
και οι διάφοροι πρόσφυγες θα έλθουν
σε επαφή με τον Πάπα κυρίως στις 6
Ιουνίου όταν ο Ποντίφικας θα τελέσει
την επίσημη Θεία Λειτουργία στο στάδιο
και όλοι θα μπορούν να τον δουν, έστω
και από μακριά.
Ο Πάπας δεν μπορεί να μη μιλήσει
γι’ αυτούς και εκ μέρους αυτών, αν και
η έμφαση θα δοθεί στην επίδοση στους
Καθολικούς Επισκόπους του Κειμένου
Εργασίας (Instrumentum laboris) για
την προετοιμασία της Συνόδου τον ερ-
χόμενο Οκτώβριο.
Ερ. Όπως συνηθίζεται, ο Πάπας
Βενέδικτος XVI θα διαμένει στην
Πρεσβεία της Αγίας Έδρας (Aposto-
lic Nunciature), και στη Λευκωσία
η Πρεσβεία αποτελεί μια πτέρυγα
της Mονής των Φραγκισκανών, δί-
πλα από την Εκκλησία του Τιμίου
Σταυρού στην Πύλη Πάφου. Η Κου-
στωδία των Αγίων Τόπων ένεκα
του γεγονότος αυτού αποφάσισε
την ανακαίνιση των κτιρίων και
εσείς, οι πατέρες, για την ώρα με-
τακομίσaτε. Τι είδους έργα γίνον-
ται, πότε άρχισαν και πότε θα τε-
λειώσουν;
Ήταν ευκαιρία να ανακαινιστεί ένα
κτίριο που κτίστηκε στο τέλος της δε-
καετίας του 50 και έκτοτε τίποτα δεν
είχε γίνει για να εκμοντερνιστεί. Ήταν
αναγκαίο να γίνουν μερικά έργα, κυ-
ρίως η αντικατάσταση ολόκληρης της
ηλεκτρικής εγκατάστασης που σύμ-
φωνα με τους ειδικούς, ήταν επικίν-
δυνη. Τα έργα άρχισαν στις 4 Ιανουα-
ρίου και η αποπεράτωσή τους προ-
βλέπεται για τις 15 Απριλίου.
Εργάζονται εντατικά και βλέπουμε
ήδη τα πρώτα αποτελέσματα. Θα έχου-
με ένα πιο άνετο και πιο λειτουργικό
μοναστήρι που θα εξυπηρετεί τις ανάγ-
κες της σημερινής ζωής. Ταυτόχρονα
όμως δεν θα χάσει την απλότητα που
χαρακτηρίζει τον τόπο διαμονής Φραγ-
κισκανών. Quod est in votis...
Ερ. Η περιοχή γύρω από τη Μονή
και την Εκκλησία παρουσιάζει ένα
θλιβερό θέαμα που αποτυπώνει μέ-
χρι σήμερα τα σημάδια από τα
επεισόδια στη δεκαετία του 60 και
70. Πιστεύετε ότι οι αρχές θα εκ-
μεταλλευτούν την ευκαιρία της επί-
σκεψης του Πάπα για να αναπτύ-
ξουν την περιοχή;
Δεν μπορώ να απαντήσω σ’ αυτή
την ερώτηση. Μέχρι σήμερα δεν άκου-
σα να γίνεται λόγος για έργα από τις
τοπικές αρχές όσο αφορά στα κτίρια
που περιτριγυρίζουν την Εκκλησία και
τη Μονή. Νομίζω ότι θα είναι δύσκολο
γι’ αυτούς να επέμβουν ή θα μπορέσουν
να επέμβουν κατά κάποιο τρόπο μόνο
με την άδεια των Ηνωμένων Εθνών. Δεν
θα ήταν όμως καλύτερα να δει ο Πάπας,
με τα ίδια του τα μάτια, τη διαίρεση και
τα ερείπια που ακόμη υπάρχουν, 35 χρό-
νια μετά την Τουρκική εισβολή;
Πηγή : www.terrasanta.net
Μετάφραση: Ιωσηφίνα Γιαμάκη
Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

u 8 u
A ΡΘΡΑ Τ

Η
βία εναντίον των την επιβολή τιμωρίας από τους γο- δέσμευση του στις αρχές και στρα- l Προώθηση αναλογικής και πο- τήρια με σκοπό την ενθάρρυνση
παιδιών είναι παγ- νείς, η οποία αποτελεί κατάφωρη τηγικές για την προστασία και λυεπίπεδης συνεργασίας και δικτύω- των οργανισμών, βιομηχανιών και
κόσμιο φαινόμενο παραβίαση των δικαιωμάτων των πρόληψη των παιδιών από την βία. σης με αποκεντρωμένα επίπεδα δια- ιδιωτικών επιχειρήσεων να υιοθε-
με τεράστιες διαστά- παιδιών και έχει αφενός άμεσο αν- Ο σκοπός του Κογκρέσου, όπως κυβέρνησης. τήσουν τέτοιες πολιτικές.
σεις στις σημερινές τίκτυπο στην ψυχοσωματική υγεία διατυπώθηκε στο ψήφισμα για την l Δημιουργία συνεργασίας μεταξύ l Να κατασταθεί σαφές ότι τα
κοινωνίες. των θυμάτων και αφετέρου κοινω- πρόληψη της βίας εναντίον των υπηρεσιών προστασίας του παιδιού μέτρα προστασίας του παιδιού που
Της Η περιορισμένη πρόσβαση σε νικοοικονομικό αντίκτυπο στην παιδιών, είναι να δώσει πλήρη και υπηρεσιών για γυναίκες θύματα υιοθετούνται από τις τοπικές αρχές
Ειρήνης Λοϊζίδου δεδομένα και ο περιορισμένοι μέ- κοινωνία. υποστήριξη στις Καθοδηγητικές βίας. συμφωνούν με τις ειδικές ανάγκες
Νικολαϊδου θοδοι συνεχούς εποπτείας των σχε- Παρόλο που η κατεξοχήν αρμό- Αρχές και να συμβάλει στην εφαρ- l Καθορισμός τοπικού σχεδίου των παιδιών με ειδικές ικανότητες,
τικών συστημάτων από τις περισ- δια για την αντιμετώπιση και δια- μογή τους από τις τοπικές αρχές δράσης με την συμμετοχή σχετικών πρόσφυγες, παιδιά που προέρχον-
Δικηγόρος,
Δημοτικός σότερες Ευρωπαϊκές χώρες, καθι- χείριση του φαινομένου είναι η των 47 κρατών μελών. φορέων. ται από μειονότητες κτλ
Σύμβουλος στά εξαιρετικά δύσκολη την δια- πολιτεία, εντούτοις, υπάρχουν κά- Επιπλέον, το Κογκρέσο καλεί
Έγκωμης, Μέλος πίστωση του προβλήματος της βίας ποια καίρια ζητήματα στο πεδίο τις τοπικές και περιφερειακές Ρύθμιση και Έλεγχος, Εποπτεία
του Κογκρέσου του εναντίον των παιδιών. Η πλειοψη- της προστασία του παιδιού τα αρχές να ακολουθήσουν τρεις
Συμβουλίου της φία των περιπτώσεων βίας κατά οποία μπορούν να τύχουν διαχεί- κατευθύνσεις σε σχέση με τις Ποιοτικά κριτήρια και Αξιολόγηση
Ευρώπης l Καθορισμός παραμέτρων και l Διεξαγωγή συνεχούς ελέγχου και
των παιδιών είναι αδήλωτες. ρισης από τις τοπικές αρχές, όπως στρατηγικές τους για την προ-
αξιολόγησης των προληπτικών σχε-

H βία εναντίον των παιδιών

Από μία έρευνα γνώμης της Uni-
cef, το 2001, κατά την οποία πέρα-
σαν από προσωπική συνέντευξη
15,200 παιδιά, ηλικίας 9 μέχρι 17
χρόνων, προερχόμενα από 35 χώ-
ρες της Ευρώπης και της Κεντρικής
Ασίας, διαφάνηκε ότι 59% των παι-
διών αυτών είχαν εμπειρία βίας ή
βίαιης συμπεριφοράς μέσα στις οι-
κογένειες τους.
Είναι αποδεδειγμένο ότι τέτοιου
είδους βία ασκείται κυρίως κατά
την οργάνωση και παροχή κοινω-
νικών υπηρεσιών και υπηρεσιών
υγείας για τα παιδιά καθώς και την
υιοθέτηση ποιοτικών κριτηρίων για
τις υπηρεσίες παιδικής φροντίδας.
Το Κογκρέσο των Τοπικών και
Περιφερειακών αρχών του Συμ-
βουλίου της Ευρώπης, κατά την
17η Ολομέλεια του και 20 χρόνια
από την έγκριση της Σύμβασης των
Ηνωμένων Εθνών για τα δικαιώ-
ματα του παιδιού, ανανέωσε την
στασία των παιδιών.
Δικτύωση
και Συμμετοχή
στον σχεδιασμό
l Δικτύωση για την καθιέρωση
μόνιμων μηχανισμών συνεργασίας με
το κράτος με απώτερο σκοπό την υιο-
θέτηση συγκεκριμένων πολιτικών, κα-
νονισμών και νόμων για την προάσπι-
ση των δικαιωμάτων των παιδιών.
ποιοτικών δεικτών για την υιοθέτηση
ποιοτικών συστημάτων διαχείρισης,
τόσο σε δημόσιο όσο και σε ιδιωτικό
επίπεδο.
l Ανάπτυξη περιφερικών καθο-
δηγητικών αρχών οι οποίες θα
θέτουν ξεκάθαρα τις διαδικασίες
για την διαπίστωση των περι-
πτώσεων συμπεριλαμβανομένου
και της ανταπόκρισης σε επείγουσες
περιπτώσεις.
l Δημιουργία δεδομένων φιλι-
κών στο παιδί και ποιοτικά κρι-
δίων και πολιτικών μέσα από αδιάλει-
πτη διαδικασία στην οποία συμμετέ-
χουν όλοι οι αρμόδιοι φορείς.
l Καθιέρωση Επιτρόπου ή ανε-
ξάρτητης αρχής εποπτείας των δι-
καιωμάτων των παιδιών και μη-
χανισμών που θα βοηθήσουν τα
παιδιά να αναφέρουν τα περιστα-
τικά βίας που βιώνουν.
Η ψυχοσωματική και πνευματική
υγεία των παιδιών είναι αυτή που
καθορίζει εν τέλει την ποιότητα
μιας κοινωνίας. Για αυτό το λόγο
έχουμε καθήκον και υποχρέωση,
ως τοπικές αρχές και κοινωνίες,
να υιοθετήσουμε και να εφαρμό-
σουμε πολιτικές προς αυτή την κα-
τεύθυνση.

«ΟΛΟΙ ΜΕ ΕΙΧΑΝ ΓΙΑ ΝΕΚΡΟ»

Η ιστορία που Του Γιώργου Σκορδή

«Plan B»
εθνικό θάνατο ή καλύτερα στην αυτοκτο- σφέρουν, σε αυτές και ιδιαίτερα στα παι-

σημάδεψε τη ζωή μου υτρώνουν οι υποψηφιό-

νία, παρά τις συνεχείς προσπάθειες του
Εκπροσώπου και των οργανωμένων συ-
διά τους, οι πόλεις.
Φυσικά, οι προσπάθειες για επιστροφή

Του Γιαννάκη Τερζή
ταν κοντά στο Δεκα-
Φ
του είπαν ότι ήμουν καλά και βρισκόμουν
στη Χαλεύκα, κοντά στην Κυθρέα. Η μητέρα
τητες η μια μετά την άλλη νόλων της κοινότητας. Δεν χρειάζεται κα- και επανεγκατάσταση θα πρέπει να είναι
και αναμένονται και άλλες νείς να έχει ικανότητες μένταλιστ για να συνεχείς και έντονες, και εννοείται ότι οι
στην κούρσα των εκλογών μπορέσει να το αντιληφθεί αυτό. Αρκεί υφιστάμενες προσπάθειες του Εκπροσώ-
της ανάδειξης του Εκπρο- να αναλογιστεί το μέλλον των παιδιών που, της Αρχιεπισκοπής και των οργα-

Ή
πενταύγουστο του
1974, μεταξύ της πρώ-
της και της δεύτερης
εισβολής, όταν ένας
χωριανός Πυροσβέ-
στης ήρθε από τη Μόρφου και διέδωσε
στο χωριό ότι πήραν στο Νοσοκομείο της
Μόρφου ένα Μαρωνίτη αξιωματικό με
κομμένα τα δύο του πόδια, φωτογραφί-
ζοντας εμένα τον Ιωάννη Τερζή, Ανθυπο-
λοχαγό Μηχανικού.
Το άκουσαν συγγενείς και η θεία μου
Αθηνά Τερζή Κουμέττου, αδελφή του πατέρα
μου, η οποία το ανάφερε στη μητέρα μου
Αννέτα Μιχαήλ Τερζή.
Ο πόνος, η αγωνία της μάνας με τρία παι-
διά στον πόλεμο είναι δύσκολο να περι-
γραφεί. Το μαρτύριο ήταν μεγάλο.
Συγγενείς και φίλοι κατέφθαναν στο σπίτι
για να μάθουν τα νέα και να παρηγορήσουν,
αν ήταν δυνατό. Όμως τον πόνο και την
τόλμη της μάνας, τίποτε δεν μπορούσε να
τα σταματήσει. Ζήτησε από τον αδελφότε-
κνο της το Μιχάλη Ιωσήφ Τουμάζου (υιός
της αδελφής της) που είχε αυτοκίνητο να
τη μεταφέρει στη Λευκωσία, για να βρει τα
παιδιά της.
Υπήρχαν αντιδράσεις της στιγμής. Μέσα
στην αναπουμπούλα του πολέμου ήταν επι-
κίνδυνο να επιχειρήσουν κάτι τέτοιο. Όμως
ο ξάδελφός μου – είχαμε την ίδια ηλικία,
ζήσαμε τα παιδικά μας χρόνια μαζί σαν τα
αδέλφια – δεν μπορούσε να αρνηθεί και
της είπε θεία αύριο πρωί θα ξεκινήσουμε
μαζί.
Την επόμενη μέρα ξεκίνησαν πρωί-πρωί
για τη Λευκωσία. Πρώτος σταθμός ήταν η
αεροπορία της Λακατάμιας, όπου υπηρε-
τούσε ο αδελφός μου Αντώνης. Αφού βρή-
καν τον αδελφό μου μέσα στα κλάματα, η
μητέρα μου του είπε τι διαδόθηκε σε όλο
το χωριό.
Ο αδελφός μου της είπε ότι επικοινώνησε
με το τάγμα που υπηρετούσα στο ΒΜΗ και
μου δεν καταλάβαινε τίποτε, ούτε πίστευε
σε κανένα. Επέμενε να έρθει να με δει με
τα μάτια της για να πιστέψει. Επικοινώνησε
ξανά ο αδελφός μου και του είπαν ότι είμαι
καλά και αν θέλει να μεταβεί στην Χαλεύκα,
μπορούσε να ακολουθήσει το Λαντ Ρόβερ
που θα έπαιρνε το φαγητό το μεσημέρι.
Έτσι και έγινε. Το μεσημέρι της ίδιας
ημέρας ακολούθησαν το Λαντ Ρόβερ που
θα έπαιρνε το φαγητό. Ήταν γύρω στις
1.00μ.μ., ενώ είμαστε μαζεμένοι αξιωματικοί
και στρατιώτες περιμένοντας το φαγητό,
βλέπω πίσω από το Λαντ Ρόβερ το αυτοκί-
νητο του αδελφού μου του Αντώνη. Από το
αυτοκίνητο κατεβαίνει η μάνα μου και τρέ-
χοντας πέφτει στην αγκαλιά μου κλαίγον-
τας. Εγώ, χωρίς να ξέρω οτιδήποτε, σάστισα
κι έμεινα άγαλμα, με τη μητέρα μου να με
φιλά και να κλαιει. Αφού πέρασαν πέντε
λεπτά την καθησύχασα, την ηρέμησα και
τη ρώτησα τι έγινε. «Ο Ιωσήφ», της είπα,
«είναι καλά και βρίσκεται ένα χιλιόμετρο
πιο πάνω, κοντά στο Βουφαβέντο». Η μάνα
σάστισε ξανά.
«Θέλω να πάω να τον δω», ήταν η απάν-
τηση της. Εξήγησα στον αδελφό μου τον
Αντώνη πού ακριβώς ήταν ο αδελφός μου
Ιωσήφ και ξεκίνησαν για να πάνε να τον
βρουν. Σε μισή ώρα περίπου επέστρεψαν
πίσω και τότε ήταν που έμαθα και εγώ τι
συνέβη και όλη την ιστορία.
Επιστρέφοντας η μητέρα μου στο χωριό
με τον αδελφό μου ευχαριστημένη που
βρήκε τα τρία παιδιά της καλά, αποτάθηκε
στον εφημέριο του χωριού, τον πάτερ Αν-
τώνιο Τερζή (αδελφό του πατέρα μου) και
του ζήτησε να της ορίσει μια μέρα, κοντά
στο Δεκαπενταύγουστο για να λειτουργεί
στο μικρό εκκλησάκι του Αγίου Γεωργίου
στον Κόρνο, κοντά στη θάλασσα, για να
ευχαριστήσει τον Άγιο και το Θεό που βρή-
κε τα παιδιά της και ήταν καλά.
Αυτή την ημέρα, μέχρι σήμερα, λει-
τουργούμε και εορτάζομε για τον πιο πά-
νω σκοπό.
σώπου της «θρησκευτικής
ομάδας» των Μαρωνιτών.
«Θρησκευτική Ομάδα», πόσο αναχρο-
νιστικός και πόσο ανάρμοστος τούτος ο
όρος που γι’ αυτόν, κατά τα λεγόμενα των
γέρων του Κορμακίτη, ο τότε Βικάριος
είπε στο Μακάριο ότι πρέπει να «ενύ-
στεφκε πολλές ημέρες για να τον ανακα-
λύψει». Σαν και τούτη η κοινότητα να μην
έχει τη δική της ιστορία, τη δική της κα-
ταγωγή, τη δική της μοναδική γλώσσα,
τα δικά της έθιμα, σαν και να μην ήταν
κάποτε η δεύτερη μεγαλύτερη κοινότητα
σε τούτο τον τόπο, σαν να μην έχει το δι-
καίωμα του αυτοπροσδιορισμού ως Εθνι-
κής Μειονότητας, σύμφωνα με τις επα-
νειλημμένες γραπτές επίσημες Εισηγήσεις
του Συμβουλίου της Ευρώπης, σαν και
τούτη η κοινότητα να αποτελείται από
Ελληνοκύπριους που ασπάστηκαν ένα
άλλο χριστιανικό δόγμα όπως για παρά-
δειγμα τους Ελληνοκύπριους Ιαχωβάδες.
Και η «θρησκευτική ομάδα» των Μα-
ρωνιτών αναζητεί Εκπρόσωπο, αναζητεί
έναν ηγέτη, έναν πολιτικό ηγέτη, που θα
μπορέσει να τη βοηθήσει να επιβιώσει ή
καλύτερα να αναβιώσει αφού βρίσκεται
πολύ κοντά στην αφομοίωση, στην ταύ-
τισή της με τον όρο που άδικα της έχει
δοθεί, όπως λεει σε συνέντευξη του στον
«Τύπο των Μαρωνιτών» ο καλός φίλος της
κοινότητας Γλαύκος Κληρίδης. Στην ταύ-
τισή της, αλλά τούτη τη φορά με τη θέλησή
της και αβασάνιστα, με το ελληνοκυπριακό
στοιχείο– κρατώντας ίσως για λίγο καιρό
ακόμη τη θρησκευτική ιδιαιτερότητά της.
Λέγοντας αυτά, στο μυαλό μου έρχονται
τα σοφά λόγια κάποιου Κορματζιθκιανού:
« Οι Τούρτζιοι εν-να φαν την περιουσία
μας τζιαι οι Ρωμιοί τη θρησκεία μας», εν-
νοώντας ίσως και όλα τα άλλα χαρακτη-
ριστικά που καθορίζουν την εθνική μει-
ονότητα των Κυπρίων Μαρωνιτών.
Οι «Μαρωνιτοκύπριοι» βρίσκονται πολύ
κοντά στον πολιτιστικό, γλωσσικό και
του, της εκπαίδευσης που θα έχουν, των
ευκαιριών συνάθροισης με παιδιά από
την ίδια εθνική ομάδα.
Θα μπορούσε κάποιος να επικαλεστεί
την ύπαρξη του Μαρωνίτικου Δημοτικού
Σχολείου, του Προσκοπείου, του Κατη-
χητικού και των θρησκευτικού χαρακτήρα
συναθροίσεων της Αρχιεπισκοπής και ότι
αυτά είναι αρκετά για να βοηθήσουν στην
πολιτιστική και εθνική αναβίωση της κοι-
νότητάς μας. Φυσικά, δεν μας πείθουν.
Δεν ήταν αρκετά στο παρελθόν – και αυτό
είναι αυταπόδεικτο από τη σημερινή κα-
τάσταση της κοινότητας – και πολύ πε-
ρισσότερο δεν είναι αρκετά ούτε τώρα
που η κοινότητα βρίσκεται ακόμη πιο
κοντά στο θάνατο. Δεν είναι αρκετό ένα
ελληνοκεντρικό δημοτικό σχολείο στο
οποίο φοιτούν μόνο Μαρωνίτες μαθητές
ή καλύτερα σχεδόν μόνο Κορματζιθκιανοί
μαθητές επειδή οι άλλοι «μη Κορματζιθ-
κιανοί» και «χβετίκ» το σνομπάρουν.
Πολλοί άλλοι επικαλούνται ότι τίποτε
δεν μπορεί να γίνει, ότι δεν υπάρχει σω-
τηρία, εκτός κι αν επιστρέψουμε στα χω-
ριά μας και κατά συνέπεια όλες μας οι
προσπάθειες θα πρέπει να κατευθύνονται
προς την επιστροφή μας. Ούτε αυτοί μας
πείθουν. Δεν μπορεί να αποτελεί άλλοθι
στην απραξία τούτο το επιχείρημα, δεν
μπορεί να περιμένουμε τη λύση, την καλή
για τους Μαρωνίτες λύση, και την επιλογή
από μέρους των νέων μαρωνίτικων οικο-
γενειών – αν υπάρχουν ως τότε – να επι-
στρέψουν μαζικά στα χωριά τους. Η λο-
γική της επιστροφής ως της μοναδικής
σωτηρίας αναβίωσης της εθνικής μας ταυ-
τότητας και επιβίωσης της κοινότητάς
μας ως ξεχωριστής οντότητας, στερείται
οράματος και σθένους. Ακόμη κι αν λυθεί
το κυπριακό θα πρέπει η λύση να δημι-
ουργεί προϋποθέσεις βιώσιμης οικονο-
μικής ζωής των χωριών μας και θα πρέπει
οι νέες οικογένειες να επιλέξουν να εγ-
καταλείψουν τα πλεονεκτήματα που προ-
νωμένων συνόλων είναι και θεμιτές και
αναγκαίες. Το ερώτημα όμως παραμένει:
Είναι αυτές αρκετές ή υπάρχει «Plan B»;
Τι γίνεται αν δε λυθεί το Κυπριακό ή αν
λυθεί όταν είναι αρκετά αργά, «στη μετά
την αφομοίωση ιστορική περίοδο της
Μαρωνιτοκυπριακής Κοινότητας»; Το
ερώτημα αυτό καλούμαστε όλοι να απαν-
τήσουμε, αλλά ιδιαίτερα αυτοί που επι-
λέγουν να τεθούν επικεφαλείς στην προ-
σπάθεια εθνικής, πολιτιστικής και γλωσ-
σικής επιβίωσης.
Χρειαζόμαστε όραμα. Χρειαζόμαστε
«Plan B». Αυτό το όραμα θα πρέπει να μας
αναλύσουν οι υποψήφιοι για να μας πεί-
σουν. Δεν αρκούν οι υποσχέσεις για προ-
σπάθειες δίκαιης λύσης του «Μαρωνίτικου
Προβλήματος», δεν αρκεί να επικαλούνται
ότι θα πάνε στον Πάπα (εξάλλου θα έρθει
ο ίδιος σύντομα), δεν αρκεί να μας υπό-
σχονται μικρό-βολέματα στα μικρό-προ-
βλήματά μας. Η κοινότητα χρειάζεται όρα-
μα. Ένα ολοκληρωμένο, εφικτό, πρακτικό,
άμεσα εφαρμόσιμο σχέδιο δράσης που
να αξιοποιεί τα ευρωπαϊκά κονδύλια και
τα δικαιώματα που απορρέουν από διε-
θνείς και ευρωπαϊκές συμβάσεις.
Στην προεκλογική εκστρατεία του 2010-
2011 χρειάζεται, για πρώτη ίσως φορά, να
συζητήσουμε την επιβίωση μας. Αδιαμ-
φισβήτητα, στη συζήτηση αυτή, ο ιστο-
ρικός ηγέτης της κοινότητας θα πρέπει
να έχει καταλυτικό ρόλο και ενεργό συμ-
μετοχή, αυτή που ο ίδιος θα επιλέξει να
έχει. Αυτό όμως που προέχει είναι να γίνει
η συζήτηση, γιατί δε μας παίρνει άλλο ο
χρόνος και αυτός που τελικά θα εκλεγεί,
να εκλεγεί στη βάση ενός οράματος. Ένα
όραμα που να είναι επικεντρωμένο στους
νέους με επίκεντρο δράσης τη Λευκωσία,
εδώ που σήμερα ζούμε…
Χρειάζεται όραμα, χρειάζεται «Plan B»,
γιατί αν η δίκαιη λύση του «Μαρωνίτικου
Προβλήματος» αργήσει, θα πρέπει να
υπάρχει η κοινότητα όταν αυτό συμβεί.
Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ
Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

u 10 u
Οι μαρτυρίες αγγίζουν σήμερα την κοινότητα της
Καρπάσιας. Εκεί όπου τριανταπέντε χρόνια μετά ζουν
ακόμη δέκα περίπου Μαρωνίτες εγκλωβισμένοι. Δέκα
ψυχές που άντεξαν και που κράτησαν ανοικτό το χωριό
στις δεκάδες των προσφύγων κατοίκων του. Ένας από
αυτούς του ηρωικούς Καρπασιώτες είναι και ο Ιωσήφ
M AΡΤΥΡΙΕΣ
Χατζιαντώνης πατέρας του σημερινού κοινοτάρχη της
Καρπάσιας Χρίατου Χατζιαντώνη. Ο γέρο Χατζιαντώνης
θυμάται με νοσταλγία τις καλές εποχές της Καρπάσιας πριν
το 1974. Μιλά όμως με μεγάλη φειδώ για την περίοδο μετά
το 1974. Περιορίζεται στα ελάχιστα λέγοντας πως «τα
βάσανα μας ήτουν πολλά». Έντανη η αναφορά του στον
Τ
Τίμιο Σταυρό τον οποίο θεωρεί ως την ελπίδα και την
παρηγοριά τους. Δηλώνει τέλος απαισιόδοξος ως προς την
πιθανότητα νέοι Καρπασιώτες να επιστρέψουν για να
ζήσουν μόνιμα στην Καρπάσια και ζητά απ’ όλους όπως
τουλάχιστο επισκέπτονται τακτικά και μαζικά το όμορφα
χωριό τους.

ΙΩΣΗΦ
XATZHANTΩΝΗΣ

O Tίμιος Σταυρός
είναι η ελπίδα
και η παρηγοριά μας
Ερ. Μιλήστε μας λίγο για την Καρ-
πάσια την περίοδο αμέσως πριν τα
τραγικά γεγονότα του 1974. Πώς περ-
νούσατε, ποιες ήταν οι ασχολίες των
κατοίκων;
Η ζωή στην Καρπάσια πριν το 1974 ήταν
πολύ ήρεμη. Ο κόσμος όλος κοίταζε τις
δουλειές του και ζούσε όμορφα και αγα-
πημένα. Ήμασταν όλοι όπως τα αδέρφια.
Πολύ λίγες οικογένειες, σχεδόν ούλοι
συγγενείς αναμεταξύ μας, ασχολούμασταν
κυρίως με την γεωργοκτηνοτροφία. Εί-
χαμε τις μάντρες μας και τα κοπάδια μας
και πολλοί με τα μηχανήματα τους καλ-
λιεργούσαν τη γh μας. Μερικοί δουλεύκαν
«Tριανταπέντε χρόνια δαμέσα εγκλωβισμένοι.
Είχαμε τα παιδκιά μας μωρά και τώρα είμαστε
με τα εγγόνια. Ήτουν πολλά τα βάσανά μας,
ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια»
και στις πόλεις, είτε στη Λευκωσία είτε
στην Κερύνεια. Δουλεύκαν τη μέρα και
το βράδυ πίσω στην Καρπάσια. Η από-
σταση ξέρετε είναι πολύ μικρή. Δόξα σοι
ο Θεός επερνούσαμεν πολύ καλά. Τίποτε
δε μας έλειπε. Το χωρκόν μας ήταν πάνω
στην ανάπτυξη του. Αλλά δυστυχώς ούλα
ήρταν άνω κάτω το 1974.
Ερ. Είχατε και την εκκλησία σας,
τους καφενέδες σας, τη Συνεργατική
σας. Πώς ήταν τότε η κοινωνική ζωή
στην Καρπάσια;
Βέβαια είχαμε όλα αυτά που είπετε. Ξέ-
ρετε, η Καρπάσια είναι το πιο παλιόν
χωρκόν των Μαρωνιτών. Τον παλιόν και-
ρόν δεν υπήρχε η Μύρτου. Ύστερα έγινεν
χωρκόν η Μύρτου. Ήταν το μοναστήριν
του Άη Παντελεήμονα πρώτα και σιγά σι-
γά με τους μισταρκούς που έρκουνταν να
δουλέψουν στα κτήματα, επολλύναν και
εκάμαν το χωρκόν. Από ότι μού έλεγεν ο
παπάς μας, κάποτε ο Μητροπολίτης του
Άη Παντελεήμονα είχεν εξουσίαν από τον
Άρχιεπίσκοπον μας στο Λίβανο να δίνει
άδειες για γάμους των Μαρωνιτών, διότι
εκείνος δεν μπορούσε να έρχεται στην
Κύπρο τακτικά. Και ύστερα ο Μητροπο-
λίτης εζήτησεν νερόν από την Καρπάσια
για το μοναστήρι και του εδώκαν οι χωρ-
κανοί μας. Έχουμεν λάκκους που επαίρ-
ναν νερόν στο μοναστήριν. Εμείς έχουμεν
την εκκλησίαν του Σταυρού, ήταν τότε
εφημέριος αν θυμούμαι καλά ο πάτερ
Ιγνάτιος. Είχαμε το Δημοτικό Σχολείο με
πολλούς μαθητές, 30-35, και δάσκαλο
τον χωριανό σας τον Ιωσήφ τον Τουμάζο
ο Θεός μακαρίσει τον. Ήταν πολύ καλός
και δάσκαλος και άνθρωπος. Μας βοή-
θησε πολύ και πριν και μετά τις φασαρίες.
Η Συνεργατική μας ήταν πολύ δυνατή. Με
τον μακαρίτη τον Χατζημάρκο που ήταν
και μουχτάρης. Πολύ τίμιος και ίσιος άν-
θρωπος. Είχαμε και δύο συλλόγους. Ήταν
η ΕΑΚ πρώτα – Ένωση Αγροτών Καρπά-
σιας. Και μετά έγινε και η Ένωση Τιμίου
Σταυρού, ο σημερινός Τίμιος Σταυρός
Καρπάσιας. Βλέπετε τα κομματικά ποττέ
δεν μας ελείψαν. Ο κόσμος ύστερα που
τις δουλειές του μαζεύετουν στους συλ-
λόγους και στους καφενέδεςΩ κουβέντα,
καφές, κανέναν χαρτίν και ττάβλι. Είχαμεν
και το σπίτι του Βουλευτή μας τότε στην
Καρπάσια, του Μαυρίδη. Ότι εχρειάζετουν
ο κόσμος επηγαίναμεν και τον εβρίσκα-
μεν. Ήταν μεγάλη ευκολία.
Ερ. Ήσασταν στην Καρπάσια τον
καιρό του πολέμου και της εισβολής;
Ναί, ήμουν στην Καρπάσια τότε. Είχα
το κοπάδιν, καμιάν τρακοσιάν αίγες,
που ήταν να πάω; Ήμασταν όλοι μέσα.
Και την πρώτην και την δεύτερην ει-
σβολήν. Δεν εφύαμεν. Ήρταν και πολλοί
Μυρτιώτες στην Καρπάσια. Εφοβηθήκαν
και ήρταν μαζί μας. Μόνο τις τελευταίες
μέρες στη δεύτερην εισβολήν πριν μας
πιάσουν έφυγεν κάμποσος κόσμος. Και
τα παιδιά μου και πολλοί άλλοι. Πολύ
λίγοι εμείναμεν μέσα. Στις 16 Αυγούστου
1974 ημέραν Παρασκευήν ήρτεν ο Τούρ-
κικος στρατός στην Καρπάσια. Ήμασταν
όλοι μαζί μαζεμένοι σε κάποια σπίτια.
Επεριμέναμεν ότι θα μας επιάνναν αφού
ακούαμεν και τα ράδια και τον στρατόν
που έφευγεν. Εμαζέψαν μας όλους στην
εκκλησίαν θυμούμαι και ερευνήσαν τα
σπίτια έναν-έναν. Δεν επειράξαν κανέ-
ναν όμως. Μας είπαν να μην φοηθούμεν
και δεν θα μας εκάμναν κακόν. Ήμασταν
μόνον καμιάν σαρανταριάν που εμείνα-
μεν χωρκανοί. Οι άλλοι είχαν φύει το
πρωίν πριν να μας πιάσουν. Εφύγαν και
τα δικά μου τα παιδιά. Επήγαν στο Τρό-
οδος όπως εμάθαμεν μετά. Στην αρχήν
δεν είχαμεν καμιάν επικοινωνίαν ούτε
εξέραμεν που ήταν.
Ερ. Πότε ήρθαν οι οικογένειες των
στρατιωτικών και κατοίκησαν στα
σπίτια τα άδεια του χωριού;
Τούτον έγινεν πολλά χρόνια μετά που
μας επιάσαν. Αν θυμούμαι καλά ήταν το
1980-82 περίπου. Ως τότες δεν ήρτεν κα-
νένας, δεν υπήρχεν έτσι θέμα. Ύστερα
ξαφνικά ήρταν και εκάτσαν στο χωρκόν
στρατιωτικοί. Ευτυχώς όμως δεν μας
επειράξαν. Αφήναν μας επηγαίναμεν στις
περιουσίες μας και στα κτηνά μας. Τις
περιουσίες που ήταν πάνω στα παιδκιά
μας όμως ενοικιάζαμεν τες.
Ερ. Και από τότε μέχρι σήμερα
εμείνετε εδώ εγκλωβισμένοι;
Μάλιστα. 35 χρόνια δαμέσα εγκλωβι-
σμένοι. Είχαμεν τα παιδκιά μας μωρά και
τωρά είμαστεν με τα εγγόνια. Ο Χρίστος
μου ήταν μαθητής τότες. Έρκουνταν μό-
νον τες διακοπέςΩ Χριστούγεννα, Πάσχαν
και καλοκαίριν. Ήτουν πολλά τα βάσανα
μας. Χωρίς τα παιδκιά μας, μοναξιά πολ-
λή. Ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια. Δόξα σοι
ο Θεός όμως επεράσαμεν. Ευτυχώς που
έχουμεν και την εκκλησίαν μας ανοικτήν
ούλα τούτα τα χρόνια. Ο Τίμιος Σταυρός
εν η ελπίδα και η παρηγοριά μας. Ευχα-
ριστούμεν και τον πάτερ Παύλον που
εστάθηκεν δίπλα μας, που έρχεται κάθε
Κυριακήν και κάμνει την Λειτουργίαν. Ο
Θεός να τον έχει καλά.
Ερ. Νομίζεις θα ξανάρτουν τα παλιά
καλά χρόνια για την Καρπάσια;
Δε νομίζω γιε μου. Πολύ δύσκολο. Εν
εύκολο νάρτουν τα εγγόνια μου σήμερα
που εκάμαν τη ζωήν τους και τα σπίτια
τους ποτζί, να έρτουν να ζήσουν στην
Καρπάσια; Πολλά δύσκολον. Έρχονται
και μας βλέπουν δεν έχουμεν παράπονον.
Αλλά ποιος θάρτει να μείνει καμιάν φο-
ράν στο χωρκόν μας; Εννα περάσει πολύς
καιρός να δημιουργηθούν πάλε τα χωριά
μας. Και αν γίνει λύση καμιά φορά.
Ερ. Ποιο μήνυμα θέλετε να στείλετε
στους χωριανούς σας και ιδιαίτερα
στους νέους;
Να είναι πάντα αγαπημένοι και ενω-
μένοι και να έρχονται στο χωριό μας.
Όσο περισσότεροι έρχονται και όσο πιο
τακτικά τόσο το καλύτερο. Να δημιουρ-
γήσουν ζωή μες το χωρκόν, να σάσουν
τα σπίδκια τους και μονιασμένοι να
δουλέψουμεν όλοι για το χωρκόν μας.
Μακάρι ο Θεός να βοηθήσει να γίνουν
τα χωρκά μας όπως ήτουν πριν.
 Address: Pericleous 106 E-mail: motorama@cytanet.com.cy
Telephone: 22441660 Website: www.motorama.cyauto.cy
Mobile: 99622407, 99611473. 99653409 Website: www.motorama.com.cy
Fax: 22441661
Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

MOTORAMA
 THE ENGLISH MAGAZINE OF THE CYPRIOT MARONITE NEWSPAPER

Maronite SUN “O TYPOS TON MARONITON” - Issue No. 91

CELEBRATIONS IN HONOR OF SAINT MARON - 1600 YEARS FROM ST. MARON’S DEATH
Maronites all over Cyprus celebrated on Sunday the 7th of The official celebration of the feast of St Maron in Cyprus Mgr Antonio Franco. Present were also a number of
February 2010 the feast of Saint Maron, Father, Protector took place at the Cathedral of Our Lady of Graces in Nicosia government officials, members of the diplomatic corps,
and Founder of their Church. This year marked the 1600th in the presence of H.E. the President of the Republic of political party leaders and representatives, members of the
anniversary of the Saint’s death and Maronites all over the Cyprus Mr Demetris Christofias. A large number of officials Cyprus and European Parliament and hundreds of
world, united with their Patriarch Cardinal Nasrallah attended the celebration, including representatives of the Maronites from Cyprus and Lebanon. The Holy Mass was
Boutros Sfeir in Lebanon, declared the year 2010 as the year Orthodox, Latin and Anglican churches on the island, as presided by the Archbishop of Maronites in Cyprus H.E. Mgr
of St Maron. well as a representative of the Apostolic Nuncio of Jerusalem Youssef Soueif accompanied by all priests of his Archdiocese.

Cypriot Maronite celebrated

St. Maron’s Day

n his homily, Mgr Soueif expres- monasteries, priests, Archbishops and a that neither today’s status quo on the

I
sed firstly his sincere thanks to
President Christofias for his sup-
port and presence near the Ma-
ronites of Cyprus and near all
the citizens of the island, “with
whom” he said “we pray to God to give
you health and strength to lead the co-
untry towards a just and peaceful solu-
tion; a solution which is necessary, not
only for this island, but also for the wh-
ole of Europe. This is an example of how
cultures can meet and testify the values
which are based on the principles of uni-
ty within difference”.
Mgr Soueif reflected then, on the life
and mission of St Maron, describing him
as one of those people who wanted to
imitate Jesus Christ. “He followed Him”
said the Bishop “by radically living the
Gospel which teaches us to love, to fall
just like Jesus did and to die inside, so
as to produce and give plenty of fruit.
He was a well-known priest in the Ch-
urch of Antioch during the 4th -5th cen-
turies and on the Mount Qourosh in Sy-
ria. He was also good friends with St.
John Chrysostomos. St. Maron was en-
dowed with the gift to heal people and
had been the point of reference for all
those searching for Christ within their
lives. The first Maronite community was
created following his imitable example.
The creation of many other Maronite
communities followed, as well as the
creation of a people bearing his name,
Patriarch whose Patriarchal seat was in
Lebanon. The movement started initially
in Syria and then in Cyprus, and from
this nucleus, this ecclesiastical and ge-
ographical triangle, the Maronites spread
all over the world and today they num-
ber about 10 millions”.
Bishop Youssef Soueif referred also in
his homily, to the historic presence of
the Maronites in Cyprus which dates
back to the 8th century. “We”, he said
“the Maronites of Cyprus, have a very
rich history of profound faith, of witnes-
sing the Gospel and of our commitment
to preserve and develop the spiritual and
human values, and we are really proud
of this history”. He stressed the point that
the Maronites in Cyprus, together with
the other cultures on the island, contri-
buted in the creation of the multicultural
identity of Cyprus and expressed the idea
that ‘the more this multiculturalism is
preserved, the more Cyprus will have its
own role to play in the world and will
transmit and share its message with Eu-
rope and the whole world’.
Finally, Bishop Soueif spoke of the
important role that the Maronites of
Cyprus could play in witnessing the spi-
rit of unity within the churches. He em-
phasised the fact that through its recent
participation in the Council of Catholic
Bishops in Europe, the Maronite Arch-
diocese in Cyprus will contribute in the
efforts to witness unity within diffe-
rence, within the European ecclesiasti-
cal reality and within its fundamental
bond with Lebanon and the Middle East.
Referring also to the forthcoming visit
in Cyprus of the Holy Father, His Holi-
ness the Pope Benedict XVI, Mgr Soueif
said that the much awaited event due
next June will strengthen the values of
unity, brotherhood and peace and will
be a very special event in the history
of Cyprus.
“It is true” he concluded “that Cyprus
suffered a lot in the past and is still suf-
fering, but our hope must be stronger
than our sufferings. Christ’s words attest
that this grain will bear a lot of fruit
and the most abundant fruit is of course
God’s incarnate love, brotherhood,
openness, forgiveness, reconciliation
and peace among all the people”.
In his address to the people, Presi-
dent Christofias referred first to his ef-
forts to bring about a solution to the
long lasting Cyprus problem. Noting
island, nor Cyprus’ division can be ac-
cepted, he expressed his determination
to do his utmost to reach a mutually
acceptable solution on the island. He
said that the solution must be to the
benefit of all Cypriots, Greek Cypriots,
Turkish Cypriots, Maronites, Amernians
and Latins.
Referring to Maronites who live in
Cyprus, the President said that one of
the government’s priorities is to help
them “retain their identity and secure
their prosperity”. Maronites of Cyprus,
he said, have contributed to a great ex-
tent to progress and prosperity of the
country. “It is for this reason that the
government addresses with sensitivity
the needs of Maronites, as well as those
of the other religious groups of Cyprus,
Armenians and Latins”, he went on to
say. He noted that the government
handles with special care issues relating
to Maronites living in the northern Tur-
kish occupied areas of Cyprus, as well
as issues concerning the preservation
of Maronite churches and monuments
in those areas.
President Christofias also referred to
another important event in 2010, na-
mely the forthcoming visit of Pope Be-
nedict XVI in June. “This visit will seal
the relation of friendship and mutual
respect which has been successfully de-
veloped between the Republic of Cyprus
and the Vatican”, he said.
O TYPOS TON MARONITON
O TYPOS TON MARONITON

u 14 u
M ARONITE S UN Τ
INTERVIEW WITH FATHER UMBERTO BARATO, THE HOLY SEE CHARGES D’ AFFAIRES IN CYPRUS

The Catholic and Orthodox

churches will become even closer
At the beginning of June, Benedict XVI will travel to
Cyprus, the third largest island in the
Mediterranean, for a pastoral journey. He will also
give the bishops of the Middle East the
Instrumentum laboris of the Synod due to be held
next October in the Vatican.
A small Catholic community, made up of lay people
and religious of the Maronite and Latin rites, lives
on the island. The Latins come under the pastoral
responsibility of the Latin Patriarch of Jerusalem.
Since the 13th century the Franciscan Fatthers of
the Holy Land have taken care of the spiritual
welfare of the Latin faithful. Prior to the Pope’s
visit, www.terrasanta.net asked Father Umberto
Barato, parish priest of the Holy Cross church in
Nicosia, Vicar General for Cyprus of the Latin
Patriarchate and Charges’ D’ Affaires of the Holy
See in Cyprus, a few questions about the trip.

Father Barato, the Pope receives
invitations from many governments
and episcopates but cannot accept
them all. How do you explain his de-
cision to come to Cyprus, an island
with, after all, a fairly small Catholic
community?
I don’t know how many invitations
the Pope receives and from how many
countries. I only know that he decided
to accept the invitation of the Orthodox
Archbishop of Cyprus, Chrysostomos II,
and the President Dimitri Christofias.
There had been a precedent and perh-
aps that also counted: John Paul II had
wanted to visit the island but, due to
questions of time and the Pope’s poor
health, he never made the journey.
It is true that the Catholic community
in Cyprus is small, but I do not think
that this is a contra-indication. However
that may be, I believe that Benedict XVI
decided to make the visit prior to the
Synod on the Middle East. In addition,
he will also have thought about the po-
litical and religious situation of the is-
land. It’s not that the Pope can solve
the problem of the division of Cyprus
or tell the leaders what they should do,
but his presence can give courage and
a positive impulse to relations between
the two sides.
When the trip was announced, so-
me people imagined that it would
have particular consequences on
ecumenical dialogue at a European,
or even global, level. What do you
think about this? What are the daily
relations between Catholics and Or-
thodox like in Cyprus, and with the
Turkish Muslim minority?
It’s natural that people think like that.
Going to a country with an Orthodox
majority, it is obvious that some people
think that the meeting between the Po-
pe and the leaders of the local Church
can be ecumenical in character, that it
is like a step ahead in the encounter,
understanding and reciprocal acceptan-
ce. However, I do not believe that it
can go further. I expect that after the
visit, relations between the Catholic
and Orthodox Churches in Cyprus will
become even closer.
They are already excellent and at a
level that I do not believe can be found
elsewhere in parts of the world where
the two Churches coexist. I’ll pass over
the minor difficulties that sometimes
we come up against. In general, these
are the fruit of ignorance or prejudice
fuelled by the long separation and re-
ciprocal non-recognition between the
two sides. The positive fact is that the
Catholic Church in Cyprus is accepted,
recognized and esteemed for its work
of apostolate and education.
There are already some forms of col-
laboration, but the Pope’s visit will cer-
tainly be a privileged occasion for the
bonds to become even closer. With the
Muslims, on the contrary, we have no
relations.
The months leading up to June will
undoubtedly be a period of intense
preparation for you. How are you
proceeding? What is most important
for you?
Time is passing quickly. We have set
up a central committee of management
and coordination. Its chairman is Mons.
Ioussif Soueif, the archbishop of the
Maronites of Cyprus and I am the de-
puty chairman. The committee coordi-
nates about ten commissions - made
up of priests, religious and lay volun-
teers - who will take on the various or-
ganizational aspects. We had a meeting
on 14th January, open to all the Maro-
nite and Latin faithful, which was at-
tended by about 250 people.
After general information given by
Mons. Soueif, many of those present
chose the commission they wanted to
join. On Saturday 30th January we cal-
led all the coordinators together to give
them further details on the duties of
the commissions. Now each coordinator
has to convene their commission and
begin work. Monsignor Soueif places
great emphasis on spiritual preparation
for the Pope’s visit. We hope that it is
not just an extraordinary social occa-
sion, with a few solemn moments of
prayer.
It is our intention to prepare our pa-
rishes with instruction, preaching and
prayer. I see the need to give our fai-
thful precise information on the figure
of the Pope in the Catholic Church, the
theological implications of his ministry
and also the difference that there exists
between our Church and the Orthodox
Church regarding his role. We have gi-
ven a prayer for the Pope to all our fai-
thful, which is said in English or in Gre-
ek at the end of every Mass.
The programme of the Pope’s jo-
urney is still being worked on. Pe-
rhaps, however, we can already an-
swer one question: will Benedict XVI
also cross into the northern part of
the island, occupied by Turkish tro-
ops?
So far nothing has been said about
this and I don’t think anything will be
said later on either.
Have you been able to collect any
impressions and expectations on the
visit from outside the Catholic com-
munity in Cyprus?
I think that very few Orthodox know
about the visit as yet. Almost every day
I meet people who still have not heard
the news. When I say that the Pope will
really be coming, they seem pleased. I
think that when the date of the trip
draws nearer, the papers and TV will
wake up as well. And then... it’ll be eve-
ry man for himself!
The Latin community is made up
essentially of simple people, who
have come to Cyprus from poorer
countries in search of work. How
will they come into contact with the
Pope? What were their feelings wh-
en they heard the news that he was
coming?
There is enthusiasm and joy amongst
our faithful. They feel privileged, in a
certain sense, because it is a unique
opportunity. I think that as the prepa-
ration continues, their enthusiasm will
be even more visible. The foreign wor-
kers and various refugees will come
into contact with the Pope in particular
on 6th June, when he will celebrate the
solemn Eucharist in the stadium and
everybody will be able to see him, even
though from afar.
The Pope will not be able not to spe-
ak about them and on their behalf, al-
though emphasis will be placed on gi-
ving the Instrumentum laboris of the
October Synod to the Catholic prelates
of the Middle East.
As usual, Benedict XVI will stay in
the nunciature and in Nicosia, the
nunciature occupies a wing of the
Franciscan convent. The Custody of
the Holy Land has taken this oppor-
tunity to do some renovation and
you, the friars, for the time being,
have been “evicted”. What sort of
work is being done, when did it start
and when will it finish?
We have taken this occasion to re-
novate a house built at the end of the
1950s and nothing had ever seriously
been done to modernize it. It needed
some work, especially replacing the
whole of the electrical wiring which,
according to the experts, was dange-
rous. Work began on 4th January and
should be finished on 15th April.
Work is intense and the first results
can already be seen. In the end we will
have a more modern and efficient con-
vent which better suits the needs of life
today. At the same time, though, it will
not lose the simplicity of a Franciscan
place. Quod est in votis...
The surroundings of the
convent/nunciature are rather a sor-
ry sight and still show the scars left
by the civil conflict in the 1960s and
70s. Do you think that the authori-
ties will take the occasion of the Po-
pe’s visit to develop the area?
I can’t answer this question. To date
I haven’t heard anything about work
by the local authorities on the buildings
standing around the Church and the
convent. I think that it will be difficult
for them to intervene or they will be
able to intervene in some way with the
permission of the UN (which admini-
sters the buffer zone between the Greek
part and the Turkish part of Nicosia -
Editor’s note).
It’s the Turks who have to think about
the scars and the ruins on the other si-
de, if they think about them at all! But
wouldn’t it be better for the Pope to
see the division and ruins that still exist
35 years after the Turkish invasion with
his own eyes?
Source: www.terrasanta.net
O TYPOS TON MARONITON
Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

u 16 u
Τ ΕΧΝΟΛΟΓΙΑ Τ

Ovi Maps από τη Nokia

Στο δρόμο που χάραξαν η Google και η Αpple, η Nokia ανακοίνωσε ότι καταργεί τις χρεώσεις στην υπηρεσία
πλοήγησης για όλα τα κινητά της με λειτουργία GPS
νέα έκδοση του Ovi Maps προσφέρει προσφέρει δωρεάν πλοήγηση για αυτοκίνητα σε

H
φωνητική πλοήγηση για οχήματα μία χώρα. Eμείς την προσφέρουμε σε 74 χώρες”
και πεζούς σε 74 χώρες και 46 γλώσ- δήλωσε ο Tέρο Oγιανπέρα, αντιπρόεδρος υπηρε-
σες, πληροφορίες για την κίνηση σιών της Nokia. H κατάργηση των χρεώσεων θα
στους δρόμους σε 10 χώρες και λε- μπορούσε τελικά να απειλήσει ακόμα και τους
πτομερείς χάρτες για 180 χώρες. H κατασκευαστές εξειδικευμένων συσκευών GPS,
εταιρεία ελπίζει ότι με την κατάργηση των χρε- όπως η TomTom και η Garmin.
ώσεων στην υπηρεσία, ο αριθμός των χρηστών Xαρακτηριστικά του OviMaps:
που πλοηγούνται με το κινητό τους τηλέφωνο θα l Δωρεάν ταξιδιωτικοί οδηγοί από τη Lonely
αυξηθεί από τα 27 εκατομμύρια (σύμφωνα με στοι- Planet και τη Michelin με πάνω από 1.000 προ-
χεία της εταιρείας μετρήσεων Canalys) στα 50 ορισμούς
εκατομμύρια σε παγκόσμιο επίπεδο. Άμεσα κερ- l Tρισδιάστατα κτήρια και διανυσματικά γρα-
δισμένοι από την ανακοίνωση της εταιρείας είναι φικά
όσοι ήδη διαθέτουν ένα από τα 10 συμβατά μον- l Λειτουργία για πεζούς που “κόβει δρόμο” από
τέλα: N97 Mini (To N97 θα ακολουθήσει αργότερα), μονοπάτια
5800 XpressMusic, 5800 Navigation Edition, E52, l Aποθήκευση των χαρτών στην ίδια τη συ-
E55, E72, 5230, 6170 Navigator, 6730 Classic και σκευή
X6. Aπό το Mάρτιο, όλα τα κινητά με GPS της No- l H υπηρεσία είναι ανοιχτή σε εφαρμογές τρί-
kia θα πωλούνται με την υπηρεσία προεγκατε- των
στημένη. H προσφορά του φινλανδικού κολοσσού l Tο νέο OviMaps αξιοποιεί τεχνολογίες της
αποτελεί μια σχεδόν απροκάλυπτη επίθεση κατά εταιρείας Navteq που εξαγόρασε η Nokia το 2007.
της Google, η οποία ήδη προσφέρει στις HΠA μια Mέχρι σήμερα οι χάρτες της Nokia ήταν δωρεάν,
δωρεάν υπηρεσία πλοήγησης που τρέχει στο iPh- ενώ η λειτουργία πλοήγησης απαιτούσε συνδρο-
one και τα δικά της κινητά Android. “H Google μή.

Pεκόρ πωλήσεων για το θρυλικό Tetris

Aπό MacBook σε... BookBook
H Twelve South είναι μία εται-
ρεία η οποία βγάζει αξεσουάρ
για υπολογιστές Mac. Bέβαια,
αυτά τα αξεσουάρ πολλές φορές
είναι περισσότερο όμορφα παρά
πρακτικά. Mερικά από τα γνωστά
της αριστουργήματα είναι το Bo-
okArc, το BassJump και το Back-
Pack. Aυτή τη φορά αποφάσισαν
όμως να δημιουργήσουν κάτι άλ-
λο, που πραγματικά για μένα εί-
ναι αυτό που λέμε “άλλο φρού-
το”. Aυτό που έφτιαξαν, είναι μία
θήκη για MacBook, η οποία με-
ταμορφώνει το MacBook σε ένα
παλιό βιβλίο. Eξωτερικά, όταν
είναι κλειστή η θήκη, πραγματι-
κά μοιάζει με βιβλίο. Tο όνομά
της είναι BookBook, είναι αρκετά
ανθεκτική, καθώς στην έξω πλευ-
ρά έχει ένα σκληρό κέλυφος για
να προστατεύει το MacBook και
από μέσα είναι επενδυμένη με
μαλακό ύφασμα για να μην το
γδέρνει. Eπίσης, τα δύο φερ-
μουάρ που κλείνουν και ανοί-
γουν τη θήκη μοιάζουν με σελι-
δοδείκτες, ώστε να ολοκληρώ-
νουν στη τελειότητα αυτή την
ψευδαίσθηση. Tώρα θα πείτε
γιατί το παρουσιάζουμε με τόσο
θαυμασμό. O λόγος είναι ότι έχει
πάρα πολλές χρήσεις. Πρώτον,
αν σας πουν τίποτα οι δικοί σας,
π.χ. ότι βρίσκεστε πολύ ώρα στον
υπολογιστή, αμέσως κλείνετε τη
θήκη και λέτε ότι διαβάζατε ένα
βιβλίο. Δεύτερον, αν τυχόν μπει
κάποιος ληστής στο σπίτι, ε, δεν
νομίζω να θελήσει να πάρει ένα
βιβλίο (εκτός αν νομίζει ότι είναι
σπάνιο). Tώρα σε ό,τι αφορά την
τιμή του, είναι σχετικά τσιμπη-
μένη, καθώς κοστίζει $80 (~57†)
και βγαίνει για MacBook των 13
και 15 ιντσών. Περισσότερες πλη-
ροφορίες μπορείτε να βρείτε στο
site της εταιρείας.
Πάνω από 25 χρόνια μετά τη γέννησή
του, το Tetris παραμένει “όλα τα λεφτά”,
καθώς ανακηρύσσεται το δημοφιλέστερο
παιχνίδι για κινητά με 100 εκατομμύρια
πωλήσεις από το 2005 έως σήμερα. Tο εθι-
στικό παιχνίδι δημιουργήθηκε το 1984 από
το Pώσο προγραμματιστή Aλεξέι Παζίτοβ,
τότε εργαζόμενο στην Aκαδημία Eπιστημών
της EΣΣΔ. Tα πολύχρωμα τουβλάκια άρχισαν
να πέφτουν κατά εκατομμύρια όταν το Tetris
πέρασε στο Game Boy της Nintendo το 1989
και αργότερα σε κάθε κονσόλα και λειτουρ-
γικό σύστημα, ακόμα και σε κομπιουτερά-
κια. H Electronic Arts Mobile, η οποία έχει
εξασφαλίσει τα δικαιώματα εμπορικής εκ-
μετάλλευσης από την Blue Planet Software,
εκτιμά ότι το Tetris είναι σήμερα διαθέσιμο
σε 64.000 διαφορετικές συσκευές. H εται-
ρεία δεν αποκαλύπτει τα κέρδη της από το
αγέραστο βιντεοπαιχνίδι. H έκδοση για το
iPhone πάντως κοστίζει 5 δολάρια.
Aνεβαίνει τo internet radio στις HΠA
Mια έρευνα πραγματοποίησε η εταιρεία L.E.K., για να διαπι- l Άνθρωποι ηλικίας 50-64 ετών χρησιμοποιούν το internet
στώσει τον τρόπο με τον οποίο οι Aμερικανοί ασχολούνται με για 8.3 ώρες την εβδομάδα, ενώ οι ερωτηθέντες ηλικίας 24-39
τα media, από τα απλά e-readers μέχρι το online video. Σύμφωνα για 6.8 ώρες.
με τα αποτελέσματα, τα e-readers παίζουν πολύ, οι μεγαλύτερες Στα παιδιά τουλάχιστον το 30% δηλώνει ότι βλέπει τηλεόραση
ηλικίες ασχολούνται περισσότερο με το internet και το online ή ακούει μουσική καθώς βρίσκεται online, ενώ οι μεγάλες ηλικίες
ραδιόφωνο έχει μπει για τα καλά στα νοικοκυριά. Δεν αποτελούν προτιμούν την τηλεόραση από το cinema ή το θέατρο. Φυσικά
“είδηση” τα παραπάνω, όμως τα στοιχεία (που μπορείτε να δια- τα παραπάνω προέκυψαν από ένα δείγμα 2.000 μόλις ατόμων,
βάσετε παρακάτω) έχουν ενδιαφέρον. που δεν είναι και το καλύτερο μέγεθος με δεδομένο τον πληθυσμό
l Tο 32% των ερωτηθέντων ακούει online ραδιόφωνο κατά των HΠA. Aπό την άλλη, ίσως αν βρίσκαμε ανάλογα στοιχεία να
μέσο όρο για 5,8 ώρες την εβδομάδα. συγκρίναμε με τη συμπεριφορά των Kυπρίων χρηστών. Eκεί υπο-
l Oι κάτοχοι iPod περνάνε 8,9 ώρες την εβδομάδα ασχολού- θέτω πως οι ηλικίες 50-64 ασχολούνται μάλλον λιγότερο με το
μενοι με media, ενώ οι κάτοχοι των e-readers 18,2 ώρες κάθε internet, ενώ τα παιδιά πολύ περισσότερο. Άλλα, δεν πρόκειται
εβδομάδα. για τίποτα άλλο παρά μια υπόθεση και μόνο.

Kερδίζει τους χρήστες το bing

Tο περασμένο καλοκαίρι η μηχανή αναζήτησης της Microsoft έκανε
την εμφάνιση της, χωρίς ωστόσο πολλοί αναλυτές να πιστεύουν στην
επιτυχία της. Σταδιακά το νέο εγχείρημα της εταιρείας άρχιζε να
κερδίζει τους χρήστες και το ανάλογο μερίδιο αγοράς. Tην ίδια ώρα,
η Yahoo, με πολλά προβλήματα τα τελευταία χρόνια, συνέχιζε να ανα-
ζητά την αίγλη των περασμένων ετών, ανακοινώνοντας ότι πλέον θα
εστιάσει τις μελλοντικές της κινήσεις στο Yahoo portal. Παράλληλα,
τα οικονομικά προβλήματα και η γιγάντωση της Google δημιούργησαν
τις συνθήκες για επικείμενη συνεργασία μεταξύ Microsoft και Yahoo.
To σίριαλ κράτησε πολλούς μήνες, με τη Microsoft να προσφέρει
τελικά 47.5 δισεκατομμύρια δολάρια για να εξαγοράσει τη Yahoo. H
εξαγορά δεν προχώρησε, άλλα μετά από συζητήσεις μηνών οι εταιρείες
ήρθαν σε συμφωνία συνεργασίας. H συμφωνία προέβλεπε ότι η Mi-
crosoft θα παρέχει για τα επόμενα δέκα χρόνια την τεχνογνωσία της,
ενώ παράλληλα θα αποκτήσει τον πλήρη έλεγχο της μηχανής της
Yahoo. Aν και οι λεπτομέρειες της συμφωνίας δεν έχουν γίνει ακόμα
γνωστές, φαίνεται ότι οι χρήστες στρέφονται προς τη μεριά της Mi-
crosoft, η οποία από την αρχή φάνηκε να απολάμβανε σημαντικά
πλεονεκτήματα. Tο γράφημα είναι ενδεικτικό και αποτυπώνει την
σταδιακή άνοδο του bing συγκριτικά με τη Yahoo. Aν και η δύο μηχανές
αναζήτησης είναι στην ουσία ίδιες (αν όχι ακόμα σίγουρα στο μέλλον),
φαίνεται ότι σε επίπεδο brand το bing συνεχίζει και θα συνεχίζει να
σκαρφαλώνει. H Yahoo αποσκοπεί στην πλήρη της ανεξαρτητοποίηση
από την αγορά των μηχανών αναζήτησης και δεν είναι απίθανο στο
μέλλον το bing να εμφανιστεί στο κεντρικό της portal. Άλλωστε, είναι
ξεκάθαρο πως η αναζήτηση μέσω της Yahoo αργοπεθαίνει.
 Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

Τ Ρ ΕΠΟΡΤΑΖ u 17 u

ME MEΓΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΘΗΚΕ Ο ΧΟΡΟΣ ΤΟΥ ΣΩΜΑΤΕΙΟΥ «Ο ΚΟΡΜΑΚΙΤΗΣ»

Προεδρικός στόχος η Δ’ κατηγορία

ραγματοποιήθηκε με με-

Π
γάλη επιτυχία την Παρα-
σκευή 5 Φεβρουαρίου
2010 η ετήσια χοροεσπε-
ρίδα του σωματείου «Κορ-
μακίτης». Την εκδήλωση,
η οποία τελούσε υπό την αιγίδα του έν-
τιμου υπουργού των Εσωτερικών της
Κυπριακής Δημοκρατίας Νεοκλή Συλι-
κιώτη και η οποία έγινε στο νυκτερινό
κέντρο «Παβίλιον» στην Λευκωσία, τί-
μησαν με την παρουσία τους εξακόσια
περίπου μέλη, φίλοι και προσκεκλη-
μένοι του σωματείου.
Το παρόν τους για λίγο στην χοροε-
σπερίδα έδωσαν μεταξύ άλλων ο Γενικός
Γραμματέας του ΑΚΕΛ κύριος Άντρος Κυ-
πριανού και ο Αντιπρόεδρος του ΔΗΣΥ
και Πρόεδρος της Επιτροπής Παιδείας
της Βουλής κύριος Νίκος Τορναρίτης.
Παρόντες επίσης στην εκδήλωση ήταν
ο Χωρεπίσκοπος Μαρωνιτών Μονσινιέρ
Ιωάννης Ορφανού, ο Εκπρόσωπος των
Μαρωνιτών στη Βουλή κύριος Αντώνης
Χατζηρούσος, ο βουλευτής Κερύνειας
του ΑΚΕΛ κύριος Κλαύδιος Μαυρόχαννας,
ο Πρόεδρος της ΕΠΟΠΛ Ανδρέας Κακουλ-
λής και ο κοινοτάρχης Κορμακίτη Ηλίας
Παπάς.
Χαιρετισμούς στην εκδήλωση απηύ-
θυναν ο Πρόεδρος του Σωματείου Αν- και δήλωσε χαρούμενος που η ποδο- η επιστροφή και η δραστηριοποίηση προσπάθειες οδηγούν εκεί. Σας καλώ ρούμε τον Κορμακίτη μας».
τώνης Τουμάζου, ο εκπρόσωπος Αντώ- σφαιρική ομάδα προχωρά από επιτυχία του ιστορικού μας σωματείου στον αγα- όλους να μείνετε κοντά στο σωματείο Στη δική του ομιλία ο υπουργός Εσω-
νης Χατζηρούσος, ο Χωρεπίσκοπος Ορ- σε επιτυχία σταθερά προσηλωμένη πημένο μας Κορμακίτη. Και όλες μας οι για να βοηθήσουμε όλοι μαζί όσο μπο- τερικών Νεοκλής Συλικιώτης, αφού συ-
φανού και ο υπουργός Εσωτερικών Νε- στον μεγάλο στόχο της ανόδου στη Δ΄ νεχάρει το Δ. Σ. και τους παράγοντες
οκλής Συλικιώτης. Το χορευτικό συγ- κατηγορία της ΚΟΠ. Αναφέρθηκε επί- ΑΝΑΚΟIΝΩΣΗ ΣΩΜΑΤΕIΟΥ «Ο ΚΟΡΜΑΚIΤΗΣ» του σωματείου, αναφέρθηκε στις δια-
κρότημα του σωματείου ανέβασε το κέφι σης στο πνεύμα ομόνοιας και ενότητας Το Σωματείο μας θα ήθελε να εκφράσει και δημόσια τις ευχαριστίες του αλλά χρονικές φιλικότατες σχέσεις του με
με την παρουσίαση μικρού χορευτικού που επικρατεί στις τάξεις του σωματείου και τη μεγάλη του ευγνωμοσύνη προς το πρόσωπο του Αντιπροέδρου του Δη- τους Μαρωνίτες και διαβεβαίωσε για
προγράμματος, ενώ κατά τη διάρκεια και ευχαρίστησε χαρακτηριστικά όλα μοκρατικού Συναγερμού, βουλευτή Λευκωσίας και Προέδρου της Επιτροπής τη συνεχή συμπαράσταση και βοήθεια
της εκδήλωσης πραγματοποιήθηκε και τα τμήματα και ειδικότερα τον Όμιλο Παιδείας της Βουλής, κυρίου Νίκου Τορναρίτη για την αμέριστη υποστήριξη της κυβέρνησης με σκοπό την επίτευξη
η κλήρωση του λαχνού του σωματείου Παλαιμάχων, το Γυναικείο Σώμα, τους και βοήθεια που προσφέρει συνεχώς προς το Σωματείο μας αλλά και στη Μα- των στόχων και των πόθων τόσο του
με δώρο ένα αυτοκίνητο. Στην ομιλία χορευτές, το προπονητικό τήμ και όλους ρωνιτική κοινότητα γενικότερα. Ευχόμαστε στον κύριο Τορναρίτη κάθε χαρά, σωματείου όσο και της κοινότητας γε-
του ο Πρόεδρος του σωματείου Αντώ- τους ποδοσφαιριστές. «Πάνω απ’ όλα ευτυχία, πρόοδο και πάνω από όλα υγεία και τον διαβεβαιώνουμε ότι το Σωματείο νικότερα. Εξήγγειλε ταυτόχρονα την
νης Τουμάζος αναφέρθηκε στους φε- όμως» ανέφερε «να μην ξεχνούμε ότι ο μας διαχρονικά αναγνωρίζει και τιμά τους φίλους και υποστηρικτές του. πρόθεση του υπουργείου του για οικο-
τινούς ψηλούς στόχους του σωματείου παντοτινός μας στόχος και πόθος είναι νομική στήριξη του σωματείου.
Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ
u 18 u
Oι Σήκωσες στον Κορμακίτη
ήκωσες και αναπόφευκτα το μυαλό
Σ
πολλών ταξιδεύει χρόνια πίσω. Σε με-
γάλες στιγμές που έχουν σημαδέψει
τις ζωές τους και που σήμερα αναπο-
λούν με νοσταλγία... Σε στιγμές που
κάποιοι από εμάς δεν είχαν δυστυχώς
την τύχη να ζήσουν... Και οι αναμνήσεις διαδέχονται
η μια την άλλη...
Για να θυμούνται λοιπόν οι παλιοί και να μαθαί-
νουν οι νέοι, ο «Τ» ήρθε σε επαφή με ανθρώπους
που έζησαν έντονα στιγμές από τις Σήκωσες του
παρελθόντος. Με βάση όλα όσα μας είπαν και με
κάποια αυτούσια κομμάτια από τα λεγόμενά τους,
παραχωρούμε αυτό το ρεπορτάζ-αφιέρωμα στις
Σήκωσες του Κορμακίτη της τότε εποχής.
Εβδομαδιαία Διασκέδαση
Η διασκέδαση των Σήκωσων άρχιζε από τη Δευ-
τέρα, μια βδομάδα πριν από την Καθαρά Δευτέρα,
και συνεχιζόταν με τους ίδιους έντονους ρυθμούς
καθ’ όλη τη διάρκεια της εβδομάδας. Από τη Δευ-
τέρα το βράδυ άρχιζαν οι συνάξεις στα διάφορα
σπίτια του χωριού. Οι νοικοκυρές συνεννοούνταν
κάθε μέρα μεταξύ τους, ετοίμαζε η κάθε μια και
από ένα φαΐ και μαζεύονταν φίλοι, γειτόνοι, συγ-
γενείς και συμπεθέροι σε ένα σπίτι – διαφορετικό
Τη μέραν τη σημέρινη
εσιέρουνταν την άλλοι
τωρά σιερούμαστιν εμείς
τζιαι ταπισόν μας άλλοι
κάθε βράδυ – για να φάνε, να πιουν, να τραγου-
δήσουν και να διασκεδάσουν μέχρι τα ξημερώματα.
Δεν είχαν κι ούτε χρειάζονταν πολλά. Τα βασικότερα
φαγητά ήταν το κολοκάσι με χοίρο ή με κοτόπουλο,
τα μακαρόνια του σιερκού με την όρνιθα και το γι-
αούρτι τους το ντόπιο. Κάθε βοσκός μοίραζε γάλα
εκείνες τις μέρες σε όλα τα σπίτια, ούτως ώστε η κάθε
νοικοκυρά να μπορεί να φτιάξει το δικό της γιαούρτι
για το σπίτι και τους ξένους της.
Κάθε νύχτα κάθονταν έτρωγαν, έπιναν – συνήθως
κρασί ήταν το ποτό – «και άμα έρχονταν στο κέφι
άρχιζαν τις τραουδκιές», κυρίως τσιαττιστά. Τραγου-
δούσαν όλοι, νέοι, γέροι και παιδιά, γυναίκες και άν-
τρες μαζί. Ο ένας έλεγε κάποιο τσιαττιστό, κάποιος
άλλος απαντούσε με άλλο τσιαττιστό και το γλέντι
συνεχιζόταν μέχρι τις πρώτες πρωινές ώρες.
Την Πέμπτη πριν την Καθαρά Δευτέρα, που ήταν
η λεγόμενη Τσικνοπέμπτη, οι νοικοκυρές έφτιαχναν
τα πουρέκκια είτε με χαλλούμι είτε με κιμά.
Το κρέμασμα της σούσας αποτελεί ένα ακόμη
παραδοσιακό έθιμο της εβδομάδας των σήκωσων.
Κάποια σπίτια είχαν μεγάλη καμάρα και πάνω ψηλά,
στο κέντρο της καμάρας είχε ένα κρίκο. Από εκείνο
τον κρίκο «εσύρναν» σχοινί και κρέμαζαν σούσες
«τζι εκάθουνταν οι κορούες πάνω τζι εσούζουνταν
τζιαι τραγουδούσαν τραούδκια των σήκωσων». Οι
σούσες ήταν καθ’ όλη τη διάρκεια της βδομάδας,
μέχρι και την Καθαρά Δευτέρα.
Οι Πελλόμασκες
Καθώς ήταν όλοι μαζεμένοι σε κάποιο σπίτι τις
νύχτες χτυπούσε ξαφνικά η πόρτα και έμπαιναν
A ΦΙΕΡΩΜΑ
μέσα μάσκες, «πελλόμασκες» όπως μας τις είπαν
χαρακτηριστικά. Οι μασκαρεμένοι έμπαιναν κατευ-
θείαν στο γλέντι κι άρχιζαν να χορεύουν, χωρίς όμως
να μιλούν για να μην προδοθούν. Και οι οικοδεσπότες
Το σπίτι που καθούμαστιν
πέτρα να μεν ραήσει
τζι ο νοικοτζύρης του σπιθκιού
σιίλιους χρόνους να ζήσει
άρχιζαν μια προσπάθεια να ανακαλύψουν ποια πρό-
σωπα κρύβονταν πίσω από τις μάσκες. Ο ένας έλεγε
κάποιον, ο άλλος άλλον «τζι εγινόταν μεγάλο σού-
σουρο για να βρεθεί ποιος ήταν». Τις πλείστες φορές
ήταν δύσκολο να τον ανακαλύψεις, αφού ντύνονταν
ολόκληροι και φαίνονταν μόνο τα μάτια τους.
Και κάποιοι όμως από αυτούς που κάθονταν στο
τραπέζι, αφού έπιναν το κρασί τους και άρχιζαν να
μεθούν, ντύνονταν μάσκες κι έβγαιναν στους δρόμους
για να μπουν σε άλλα σπίτια, να σμιχτούν σε άλλη
διασκέδαση.
Οι άνθρωποι τότε δεν είχαν την ποικιλία των καρ-
ναβαλίστικων στολών που υπάρχει σήμερα. Χρησι-
μοποιούσαν παραλλαγές οποιονδήποτε ρούχων
είχαν για να μασκαρευτούν. Συνήθως, ντύνονταν οι
άντρες με γυναικεία ρούχα και οι γυναίκες με παν-
τελόνι που δεν ήταν τότε διαδεδομένα. Τα μικρά παι-
διά φορούσαν οτιδήποτε φορεματάκια μακριά και
μουντζούρωναν τα πρόσωπά τους.
Συνήθως, οι βρακάδες ντύνονταν παντελονάδες
και οι παντελονάδες ντύνονταν βρακάδες. Αξίζει να
σημειωθεί ότι, οι περισσότεροι βρακάδες, έβγαλαν
τις βράκες και υιοθέτησαν τα παντελόνια, αρχίζοντας
από την περίοδο του καρναβαλιού. Έβαζαν για πρώτη
φορά στις απόκριες παντελόνι – αφού το θεωρούσαν
καρναβαλίστικο τότε – και αν τους άρεσε συνέχιζαν
να το φορούν ολόχρονα.
Κάποιοι άντρες ντύνονταν ιερείς ή Αρχιεπισκόποι,
κάθονταν πάνω σε γαϊδούρια και γύριζαν το χωριό
για να ευλογήσουν τάχα τον κόσμο. Κάποιοι άλλοι,
φορούσαν παντελόνι και καπέλο για να ντυθούν
τάχα γιατροί και γύριζαν για να εξετάζουν συνήθως
τις γυναίκες. Αυτές οι ενδυμασίες γίνονταν συνήθως
την Κυριακή των Σήκωσων και τη Δευτέρα της Κα-
Τούτες οι μέρες το χουσιν,
τούτες οι εβδομάδες
που καρτερούν οι κορασιές
να παν προξενητάες
θαράς όταν μαζεύονταν όλοι πάνω στην πλατεία του
χωριού για να διασκεδάσουν.
Το Σαββατοκύριακο
των Σήκωσων
Το μεγαλύτερο γλέντι γινόταν το Σάββατο, όταν
έρχονταν και από την πόλη, κάποιοι συγγενείς που
έμεναν εκεί για δουλειές. Μαζεύονταν και πάλι όλοι
μαζί σε κάποιο σπίτι, έτρωγαν, έπιναν και τραγου-
δούσαν παραδοσιακά τραγούδια και τσιαττιστά.
Την Κυριακή των Σήκωσων, αμέσως μετά το φα-
γητό, κατά τις 14.30-15.00 μαζεύονταν όλοι στην
πλατεία του χωριού, όπου έρχονταν κάποιοι μουν-
τζουρωμένοι και μασκέ και άρχιζε το γλέντι. Χόρευαν
στην πλατεία, οι μουντζουρωμένοι έτρεχαν πάνω σε
άλλες γυναίκες και παιδιά για να τους αγγίξουν και
να τους μουντζουρώσουν και έτσι γινόταν ένας ευ-
χάριστος σαματάς που διαρκούσε μέχρι αργά το βρά-
δυ.
Τη νύχτα της Κυριακής κάθονταν πάλι σε τραπέζια
σε διάφορα σπίτια. Μέχρι τα μεσάνυχτα της Κυριακής
στο τραπέζι ήταν τα μιλλωμένα φαγητά. Τα μεσάνυχτα
έφευγαν όλα τα μιλλωμένα κι έμπαιναν τα νηστίσιμα
και η διασκέδαση συνεχιζόταν κανονικά. Κάποιοι
έτρωγαν, κάποιοι δεν έτρωγαν τίποτα από τα μεσά-
νυχτα της Κυριακής μέχρι το μεσημέρι, η ώρα 12, της
Καθαράς Δευτέρας που έπαιζε η καμπάνα για να κό-
ψουν τη μούττη.
Καθαρά Δευτέρα
Την Καθαρά Δευτέρα πήγαιναν έξω στη θάλασσα
και στα χωράφια με τα νηστίσιμα φαγητά τους, που
ήταν συνήθως όσπρια, αγκινάρες, ψάρι και φυσικά
το κρασί, για να κόψουν τη μούττη της Σαρακοστής.
Το απόγευμα με την επιστροφή στο χωριό μαζεύονταν
πάλι όλοι στην πλατεία όπου το γλέντι με τις μάσκες
Φέτη σηκώνουμεν μαζίν
του χρόνου ποιος ηξέρει
είτε νεκροί ή ζωντανοί
είτε σε ξένα μέρη
συνεχιζόταν μέχρι αργά τη νύχτα.
Μορφή που σημάδεψε για τα καλά τις Απόκριες
του Κορμακίτη, ήταν ο Μερακλής, αφού όλοι όσοι
μας μίλησαν δεν παρέλειψαν να μας πουν για τον
Μερακλή που ντυνόταν μαύρος κάθε Καθαρά Δευτέρα,
και φορούσε μιαν κελλεπία μαύρη. Γύρω στο μεση-
μέρι της Καθαράς άρχιζε ο ζορνές και άναβε η φωτιά
όπου θα καθόταν το «χαρτσίν» για να γίνει η μούζα.
Έπαιρναν το μαύρισμα από την έξω μεριά του χαρ-
τσιού και μουντζούρωναν τα πρόσωπά τους. Συνήθως,
οι μουντζουρωμένοι ήταν ο Μερακλής και ο Αυγου-
στίνος της Τταλλούρας. Αφού γίνονταν ολόμαυροι,
πήγαιναν πάνω στην πλατεία και έτρεχαν από πίσω
τις γυναίκες για να τις μαυρίσουν και να κάμουν χάζι.
Νοσταλγία...
Το σίγουρο είναι όπως όλοι μας είπαν, πως δεν
μπορεί να υπάρξει καμιά σύγκριση μεταξύ της δια-
σκέδασης του τότε και του σήμερα. Τότε ο κόσμος
γλεντούσε πολύ περισσότερο αυτές τις μέρες γιατί
είχαν περιορισμένες ευκαιρίες διασκέδασης και γιατί
ήταν όλοι κοντά, μαζεμένοι στο χωριό. Δυστυχώς, ο
πόλεμος άρχισε να ανατρέπει τα δεδομένα. Ο κόσμος
μοιράστηκε, άλλοι έγιναν πρόσφυγες, άλλοι έμειναν
εγκλωβισμένοι και σήμερα είναι όλοι σκορπισμένοι
σε διάφορες περιοχές της Κύπρου, γεγονός που δυ-
σκολεύει τέτοιου είδους συνάξεις και διασκεδάσεις.
Κάποιοι από τους πρόσφυγες Κορματζιθκιανούς
προσπαθούν ακόμη να κρατίσουν τα έθιμά τους, μα-
ζεύονται τέτοιες μέρες σε σπίτια συγγενικά και φίλων
για να φάνε και να διασκεδάσουν μαζί. Τίποτα όμως
δεν είναι όπως πριν. Επιθυμία και ευχή όλων, να
αξιωθούμε κάποτε να ζήσουμε ξανά τις παλιές καλές
στιγμές διασκέδασης.
Γ.Μ.
Τ
Σήκωσες ή Αποκριές ονομάζονται οι διάφορες
γιορταστικές εκδηλώσεις του δεκαημέρου που
ξεκινά με την Τσικνοπέμπτη και τελειώνει με την
Καθαρά Δευτέρα.
Κατά τη διάρκεια αυτών των ημερών επιτρέπεται η
κρεατοφαγία και η διασκέδαση γιατί μετά την Καθαρά
Δευτέρα ξεκινά η Σαρακοστή που περιλαμβάνει αυστηρή
νηστεία και προσευχή με στόχο την ψυχική προετοι-
μασία των πιστών για την μεγάλη γιορτή του Πάσχα.
Η λέξη «Απόκρια» σημαίνει αποχή από το κρέας. Το
ίδιο σημαίνει και η λέξη «Σήκωση», δηλαδή την περίοδο
αυτή οι άνθρωποι «σηκώνουν» από το τραπέζι τις μη
νηστίσιμες τροφές.
Τα έθιμα της Αποκριάς είναι από τα αρχαιότερα του
τόπου μας. Κατά την περίοδο αυτή οι άνθρωποι ξε-
φεύγουν από την καθημερινότητα και κάνουν ότι δεν
έκαναν τις υπόλοιπες μέρες του χρόνου. Διασκεδάζουν,
τρώνε, τραγουδούν, μεταμφιέζονται, ξεχύνονται στα
χωράφια και παίζουν παιχνίδια. Επίσης, τις μέρες αυτές
οι νέοι έβρισκαν την ευκαιρία να ζητήσουν σε γάμο
την αγαπημένη τους ή αλλιώς «να στείλουν προξένια»,
γι’ αυτό και οι περισσότεροι γάμοι στο παρελθόν γί-
νονταν την περίοδο αυτή και η εβδομάδα πριν την Κυ-
ριακή της Απόκριας ήταν γνωστή ως «η εβδομάδα της
Αγάπης».
Οι Σήκωσες ξεκινούν από την Κυριακή της Απόκρεως
με κρεατοφαγία. Όλοι οι καπνοδόχοι των σπιτιών
έπρεπε να βγάζουν τσίκνα του ψημένου κρέατος. Κάθε
σπίτι έπρεπε να «τσικνώσει την νησκιά του» με κρέας
χοιρινό ή λουκάνικα. Τις μέρες αυτές, οι νοικοκυρές
είχαν την ευθύνη για την ετοιμασία των νόστιμων σπι-
τίσιων φαγητών, γαλακτερών και ζυμαρικών. Παρα-
δοσιακά φαγητά για τις Σήκωσες ήταν το κρέας, το γι-
αούρτι, τα σπιτίσια μακαρόνια, ραβιόλες, αγρέλια, ζα-
λατίνα και για γλύκισμα είχαν τα πουρέκια, τις πίττες
της σάτζιης και τις πισίες!
Αυτή την βδομάδα μαζεύονταν όλοι στα σπίτια των
συγγενών και των φίλων και διασκέδαζαν. Κάθε οι-
κογένεια έπαιρνε τα δικά της φαγητά τα οποία μοιρά-
ζονταν με τους υπόλοιπους. Ο νοικοκύρης καθόταν
πάντα στην άκρη του τραπεζιού, καλωσόριζε τους ξέ-
νους και κερνώντας κρασία ευχόταν σε όλους «Καλήν
Σήκωσην και Καλόν Πάσχαν να φτάσουμε». Αυτοί συ-
νήθως απαντούσαν «Εϊβα και καλές βροχές» ή με διά-
φορα τσαττιστά, δίστοιχα και αυτοσχέδια τραγούδια.
Επίσης, κατά την διάρκεια της εβδομάδας αυτής οι
άνθρωποι ντύνονταν μάσκες. Μαύριζαν το πρόσωπο
με καρβουνιασμένο σιτάρι ή με στάχτες που έπαιρναν
από τις κατσαρόλες και τα τηγάνια. Έβαζαν στο πρό-
σωπο μαντήλι - την «κουρούκλα» - για να μην τους
αναγνωρίζουν. Μάσκες γίνονταν κυρίως οι άντρες που
συνήθιζαν να ντύνονται γυναίκες φορώντας τις παρα-
δοσιακές στολές. Μεταμφιεσμένοι οι κάτοικοι περι-
φέρονταν από σπίτι σε σπίτι ιδιαίτερα τις μέρες της
μεγάλης διασκέδασης και διασκέδαζαν πειράζοντας
τους παρευρισκομένους.
Οι εκδηλώσεις του δεκαημέρου της Απόκριας τελει-
ώνουν με την Καθαρά Δευτέρα και την έξοδο των κα-
τοίκων στα χωράφια για το καθιερωμένο «κόψιμο της
μούττης της Σαρακοστής».
«Καλώς ήρθαν οι ξένοι μου από τα σιήλια μίλια
κάλλιον θέλω τους ξένους μου παρά να ΄χω τα σίλια»
«Τα σπίθκια όπου ήρταμεν γύρου-τριγύρου δέντρη
έχουν ευγενική τζιυράν τζι ευγενικόν αφέντη»
M.Μ.
O TYPOS TON MARONITON
S
EGRITHIKAN LLI 35 TA RIJCOU

allou ou calmou
ENΘΕΤΟ ΤΗΣ ΕΦΗΜΕΡΙΔΑΣ «ΤΥΠΟΣ» ΣΤΗΝ T
ΚΥΠΡΙΑΚΗ ΜΑΡΩΝΙΤΙΚΗ ΑΡΑΒΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

LLI PROEDRO TEL LIVANO KISHCEE L’ MARONITES

Ada shaxr pkimiskou
lli chekia shaton
Fil taraf tel ada shaxr tterouxou lli chekia tell ness ta
egrithikan mil kivernisi pshan tekafou deca. Koullon
ta egrithikan enne 35 ou lli flous atteymiskou ttekounou
560 evro pshan kathe androyno. Ll’ kindemyat chekia
ttekounou mbrabbin exte u kivernisi ttattoufyon pshan
shaxrain (Yennari ou Fervari). Fi sitt tishxour kivernisi
ttathkapel u jtat etisis mi ness tarijcou aufa istera.

Thkaddess u tshyarra mal’ iskof

Exen gpir carip kalli- Tilipillou tesay ashma
xon jumcaa takatcet l’ pkiaxter pshan teytxal-
Maronites tel Kypro. Ja sou lli dkiaca tel Maro-
joumpon u ltaka maxxon nites u teaxtrou nes tey-
lli Proedro tel Livano Mi- rijcou xalf u tecyshou ja-
chel Suleiman. Lli Pro- va cinton, axxoulla ta
edro ja Kypro macazoum dviltou u ta trabbou. Lli
telli Proedro Xristofia u Proedro Suleiman xka fil
katcee sacatain milli pro- tynnie u kal kif Livano
gramma telou mal Maro- tesay ashma pkiaxter
nites. Rax ll Arxiepiskopi pshan tesacet ll Maroni-
fill Akropoli u ltaka mal tes. Livano kal, pkiaxki
tynnie. Thkaddess filli fikoullon ll’ fora tel tyn-
knise tafya axxok u iste- nie u pixott ll thema tel Lli Proedro
ra kishcee tynie taraxet. Maronites tel Kipro. Fill cijbou xtir ta
Moca adak kan xtir zciir Arxiepiskopi jou u xtir kishcee
llatouthkia del
pshan te saca Maronites latoukia mil Maronitiko Maronites.
tatxaoushou axxok psan sxolio u cannou xtir kay-
teakishcou u teysemcou sin corniat kindamm mill
l’ Michel Suleiman. Proedro.
Lli Iskof Soueyf shal Lli Proedro Michel Su-
kilme xost lli knise u ti- leiman ekef u tshyarra
lep mill Proedro tel Li- mall Iskof Sueif. Fill ikl
vano tesacet Maronites kan u ll ekprosopo An-
tel Kipro. Kallu kif lina toni tel Xadjirouso u
arpaca dkiaca u kif koul- koullon ness ta jap ma-
lon enne mintaxt Tourk. cou Souleiman.

SARU
1600 SNIN MIL MAOUT TEL AY MARONI
Ll’ Xadd 9 tel Fervari saru ll’
episimi eortasmi tel Ay Maroni fill
knise tel Catra tel Xarissa lli Mpti-
ne. Fill knisse kan u lli Proedro tel
Dimokratia Demitri Xristofia u oxar
xtir macazoumin. Lli Proedro fill
kilme shaytou kal kif o koullou far-
xa tapkiakashaca Maronites. Xka
ou pshall episkepsi tel Papa Vene-
dikto u kal kif ll Papa o macazoum
telou. Istera mill kiddass lli Proedro
rax u kece fill somatio tel Kormakiti
u shirep kafe ma koulla tynnie.
Noussouxxar lli Proedro Xrostofia
tshyarra mall Iskof Yousef Soueif
fil payt tell Iskof ll Akropoli.

XTIR TYNNIE U SINE FILL XORO TEL «KORMAKITI»

Xtir kaes rax u sine ll’ xoro
tel «Κormakiti» tasar fill Pavillion
Jumca 5 tel Fervari. Kaffya xtir
tynnie u txaoushou mill sillogo
kaysin flous. Xka lli Proedro Spirta
u shiker xtir ll’omada tel mappa
ta e proti fill protathlima tel
EPOPL. Kal paca kif koullou sim-
voulio pkiaxtom ma koullou kal-
pou pshan teshyl ll’ omada tetarti
katigoria tel KOP. Ll’ xoro kan ipo
ll’egida tel Ipourgo Esoterikon
Neokli Silikioti takal fill kilme sh-
aytou kif ttekoun joump somatio
u ttesacet u ma flous. Xkou paca
u ll’ ekprosopo u ll Vikario.
 Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

Τ S ALLOU OU T CALMOU u 21 u

Ένα αλφάβητο
για την Kυπριακή Mαρωνιτική Aραβική
Κυπριακή Μαρωνιτική Αρα- μορφολογικών και λεξιλογικών χαρακτη- πτό μέσο έκφρασης, και το αλφάβητο που σμού, ο οποίος στην ΚΜΑ είναι μορφο-

Η
βική είναι ένα ιδιαίτερο πα-
ραδοσιακό τοπικό ιδίωμα
που ομιλείται από τους κα-
τοίκους του χωριού Κορμα-
κίτης στη Βορειοδυτική Κύ-
προ. Παρά την αδιαμφισβήτητη αραβική
Του της προέλευση, η τοπική αυτή διάλεκτος
Αλεξάντερ
Μποργκ εξελίχθηκε ανεξάρτητα, από τον καιρό
του Μεσαίωνα, μέσα σε ένα ελληνόγλωσ-
Τμήμα Εβραϊκής σο περιβάλλον. Ωστόσο, η αυτόνομη ανά-
Γλώσσας
Πανεπιστήμιο πτυξή της φαίνεται πως έχει αρχίσει πριν
Βen Gurion- από τη μεταφορά της στον Κυπριακό χώ-
Negev ρο. Έτσι το φωνητικό σύστημα της ΚΜΑ
παρουσιάζει, από την άποψη της Αραβι-
κής, ένα μοναδικό χαρακτηριστικό γνώ-
ρισμα: την απουσία του ηχηρού υπερωι-
κού εξακολουθητικού συμφώνου gayn.
Το σημερινό ‘ayn στην ΚΜΑ είναι η αν-
τανάκλαση της συγχώνευσης του Αραβι-
κού gayn και του ‘ayn.
Μέσα στο Ελληνικό κοινωνικο-πολιτι-
στικό της περιβάλλον, η ΚΜΑ έχει επίσης
προσλάβει ένα σύνολο φωνολογικών,
ριστικών τα οποία είναι ακατανόητα
στους Αραβόφωνους. Έχοντας την ιστο-
ρική της ανάπτυξη μακριά από την οικο-
γένεια των Αραβικών διαλέκτων και τα
μη αραβικά χαρακτηριστικά που προσέ-
λαβε μέσω της γλωσσικής επαφής, η ΚΜΑ
απέκτησε την ιδιότητα μιας ανεξάρητης
γλώσσας, μοιάζοντας από την άποψη αυ-
τή, με άλλα περιφερειακά τοπικά ιδιώ-
ματα της Αραβικής: Ισπανικά αραβικά,
Μαλτέζικα, Ανατολικά αραβικά κλπ.
Με δεδομένη την αναλογικά μικρή ομι-
λούσα κοινότητά της, γίνεται φανερό ότι
η διάσωση της ΚΜΑ δεν μπορεί να εγγυη-
θεί δια μέσου της γενεαλογικής μεταβί-
βασης όπως συνέβαινε στο παρελθόν, ει-
δικότερα από τότε που όλοι οι ομιλούντες
την ΚΜΑ χειρίζονται με άνεση την Ελλη-
νική, και υπάρχει ο κίνδυνος να μετατο-
πισθούν σ’ αυτή την πλειοψηφούσα γλώσ-
σα στις προσεχείς δεκαετίες. Η Κοινότητα
όμως της ΚΜΑ έχει αποφασίσει να καλ-
λιεργήσει τη γλώσσα της και ως ένα γρα-
ακολουθεί προτείνεται για το σκοπό αυτό:
A, a - B, b - C, c - C, c - D, d - Δ, δ
- E, e - F, f - G, g [or G, g] - X, x - I,
i - J, j - K, k - L, l - M, m - N, n - O,
o - P, p - R, r - S, s - S, s - T, t - Θ, θ
- U, u - V, v - W, w - Y, y - Z, z.
Το ηχητικό σύστημα της ΚΜΑ αποτε-
λείται από ένα σύνολο δεκαοχτώ συμφώ-
νων, πέντε μονοφθόγγων(φωνηέντων) και
πέντε δίφθογγων. Το αλφάβητο που
προτείνεται εδώ περιλαμβάνει επίσης
σύμβολα από ήχους που υπάρχουν απο-
κλειστικά στα ελληνοκυπριακά, όπως
το < c > και το < g >, που αντιστοιχούν
ηχητικά με τα σύμβολα του Διεθνούς
Φωνητικού Αλφαβήτου [τζ] και [ντζ].
Επειδή, αντίθετα από τις περισσότερες
αραβικές διαλέχτους, η ΚΜΑ δεν έχει
μακρά φωνήεντα, έχει διατηρήσει τα μα-
κρά στοιχεία στα σύμφωνα. Μακρά σύμ-
φωνα αναπαριστώνται μέσω διπλασια-
λογικά και συντακτικά ενδεικτικός: kad-
der (αυτός μέτρησε) t-tarp (το
δρόμο)[tarp=δρόμος]. Έτσι, για παρά-
δειγμα, στη δεύτερη λέξη, ο διπλασια-
σμός του αρχικού συμφώνου δείχνει την
παρουσία του οριστικού άρθρου.
Τονισμός της λέξης στην ΚΜΑ υπάρχει
οπουδήποτε στα Αραβικά εμφανίζεται
μακρά συλλαβή. Στην ΚΜΑ ο τόνος πέ-
φτει τις περισσότερες φορές στην πρό-
τελευταία συλλαβή και δε χρειάζεται να
δείχνεται σ’ αυτή τη θέση. Εισηγούμαι
εδώ, ο τονισμός να περιορίζεται στις
περιπτώσεις που πέφτει στην αρχική ή
στην τελευταία συλλαβή: pkiynixtep
maxtup... Οι δίφθογγοι μπορούν κάλ-
λιστα να αναπαρασταθούν με το φωνήεν
+ το ημίφωνο [y] και [w]: payt(σπίτι),
yawm(σήμερα), καθώς η ακολουθία [ai]
και [au] συγκρατιέται καλύτερα από δι-
σύλλαβες ενότητες: xaiti=ο αδελφός μου
(τρεις συλλαβές), naus = τοποθεσία (δύο
συλλαβές).

NEO AΛΦABHTO - EKΦPAΣEIΣ Tου π. Aντώνη Φραγκίσκου

KΛΗΣΗ ΡΗΜΑΤΩΝ
Ενεστώτας
Ana pishxat = εγώ ζητιανεύω
Int pittishxat = εσύ
Inti pittishixti = εσύ (θηλ.)
Ouo pkishxat, Ie pittishxat = αυτός, αυτή Ouo tteishxat = αυτός
Naxni mannishxat = εμείς
Indou pittishixtou = εσείς
Innen pkishixtou = αυτοί, αυτές, αυτά
Παρατατικός
Ana koundishxat = εγώ ζητιάνευα
Int koundishxat = εσύ
Inti koundishixti = εσύ (θηλ.)
Ouo kanyishxat = αυτός
Ie kandishxat = αυτή
Naxni kouannishxat = εμείς
Intou koundishixtou = εσείς
Innen kanyishixtou = αυτοί, αυτές, αυτά Intou shxattou = εσείς
Innen shaxtou = αυτοί, αυτές, αυτά
Μέλλοντας
Ana ttashxat = εγώ θα ζητιανεύω Υποθετικός παρατατικός
Int ttattιshxat = εσύ Ana kountashxat = εγώ θα ζητιάνευα
Inti ttattishixti = εσύ (θηλ.) Int kountattishxat = εσύ
Inti kountattishixti = εσύ (θηλ.)
Ie ttattishxat = αυτή Ouo kanteishxat = αυτός
Naxni ttannishxat = εμείς Ie kantattishxat = αυτή
Intou ttattishixtou = εσείς Naxni kountannishxat = εμείς
Innen tteishixtou = αυτοί, αυτές, αυτά Intou kountattishixtou = εσείς
Innen kanteishixtou = αυτοί, αυτές,
Αόριστος αυτά
Ana shxatt = εγώ ζητιάνεψα
Int shxatt = εσύ Προστακτική
Inti shxatti = εσύ (θηλ.) int rakkep = εσύ βοήθα κάποιον να κα-
Ouo shaxat = αυτός βαλλικέψει πάνω σε γάιδαρο ή ίππο
Ie shaxtet = αυτή inti ragpi = εσύ (θηλ.)
Naxni shxatna = εμείς intou ragpou = εσείς

ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ
Ana pistxi tashxat. = Εγώ ντρέπομαι να ζητιανεύω.
Exte pint nasxe pittishxat. = Μια νεανίδα υγιής ζητιανεύει.
Fia nes secelik tapkyishixtou. = Υπάρχουν άνθρωποι φτωχοί που ζητιανεύουν.
L Rabbi teindourna ta la tannishxat. = Ο Θεός να μας προσέχει να μη ζητια-
νεύουμε.
Ma o kaes mshan exen insane teishxat. = Δεν είναι καλό για ένα άνδρα να Gbire marfaca
ζητιανεύει. saou sine
Palemaxi del
Enne nes tel troup allik tapkyishixtou. = Είναι άνθρωποι των δρόμων εκείνοι deca.
που ζητιανεύουν. Txaoushou
koullon
Int, Sami, lattishxat. Inti, Rina, lattishixti. = Εσύ, Σάμι, μην ζητιανέψεις. Εσύ, macazoumin
del Mario del
Ρίνα, μην ζητιανέψεις. Simkas,
tacashou ou
Intou lattishixtou, o vdexa. = Εσείς μη ζητιανέψετε, είναι ντροπή. caannou ost
Adak tapkishxat malou shapca. = Εκείνος που ζητιανεύει δεν έχει χορτασμό. min poukra.
Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

u 22 u
Φ ΩΤΟΡΕΠΟΡΤΑΖ Τ
ΚΥΠΡΙΑΚΟΣ ΜΑΡΩΝΙΤΙΚΟΣ ΓΑΜΟΣ ΣΤΟ ΜΟΥΣΚΑΤ

«Έλα Θεέ τζι’ έλα Χριστέ...»

τραγούδησαν στην Ελίζα Κουμέττου

τα βάθη της Αραβικής Χερσονήσου, στο σουλτανάτο του Ομάν

Σ
όπου ζει τα τελευταία τριάντα χρόνια, έμελλε να τελέσει τους
γάμους της κόρης του Ελίζαμπεθ στις 7 περασμένου Ιανουα-
ρίου, ο Αντώνης Γ. Κουμέττου από τον Κορμακίτη. Και φρόντισε
να τους τελέσει με πίστη και σεβασμό προς την λαϊκή και
θρησκευτική παράδοση των Κυπρίων Μαρωνιτών. Σε αυτό
ασφαλώς βοήθησε και η κάθοδος από την Κύπρο της προσφιλούς του
οικογένειας, αδέλφια, ξαδέλφια και κουμπάροι οι οποίοι ούτε λίγο ούτε
πολύ γέμιζαν ένα ολάκερο λεωφορείο.

Συγκίνηση
Πολλές φορές δυσκολεύεται κανείς να περιγράψει με λόγια τα συναι-
σθήματα που απορρέουν από τέτοιες εμπειρίες. Κάτι τέτοιο συμβαίνει
και στην περίπτωση των γάμων της πανέμορφης θυγατέρας του Αντώνη
και της Ρίκας Κουμέτου. Ήταν δύσκολο να πιστέψουμε πως βρισκόμαστε
στο Μουσκάτ ,την πρωτεύουσα του σουλτανάτου στο χείλος του αραβικού
κόλπου, και να’ κούμε να τραγουδούν το παραδοσιακό τραγούδι κατά
το στόλισμα της νύμφης. Η ακόμη να βλέπεις τον πατέρα και την μητέρα
να ζώνουν με κόκκινο μαντίλι την Ελίζα και να την αποχαιρετούν λες και
είμαστε σε κάποιο σπίτι σε κάποια γειτονιά του Κορμακίτη. Να σημειωθεί
ακόμη πως μέχρι και τα καθιερωμένα «Μακαρόνια του Χεριού» μετέφεραν
οι αδελφές του Αντώνη από την Κύπρο. Ήταν πραγματικά όλα υπέροχα.
Οργανωμένα στην εντέλεια από τους νεόνυμφους. Η καθολική εκκλησία
στο κέντρο του Μουσκάτ άρτια στολισμένη. Έτοιμη να υποδεχτεί τους μελ-
λόνυμφους οι οποίοι έφθασαν με την επιβλητική Ρολς Ρόις. Η τελετή στην
εκκλησία μεστή και συγκινητική με τον ιερέα που έφθασε ειδικά για τους
γάμους από το Ντουμπαι να θέτει το ζευγάρι ενώπιον των ευθυνών του. Και
λίγο μετά ο ιερέας σφραγίζει τα δεσμά του γάμου με το πατροπαράδοτο
στεφάνωμα.

Μεγαλοπρέπεια
Οι νεόνυμφοι , μετά την γαμήλια τελετή στην εκκλησία, παρέθεσαν πλου-
σιοπάροχη δεξίωση στους τριακόσιους περίπου προσκεκλημένους σε ένα
καταπληκτικό θέρετρο στον κόλπο του Μουσκάτ. Τα λόγια δεν μπορούν και
πάλι να περιγράψουν αυτή την φορά όχι τα συναισθήματα αλλά τον πλούτο
και την χλιδή. Η γαμήλια δεξίωση έλαβε χώραν στους παραμυθένιους και
θαλασσοφίλητους κήπους του πολυτελούς ξενοδοχειακού συγκροτήματος.
Την δεξίωση τίμησε με την υψηλή της παρουσία η εξαδέλφη του σουλτάνου
του Ομάν, τις επιχειρηματικές δραστηριότητες της οποίας διευθύνει με
μεγάλη επιτυχία ο Αντώνης Κουμέττου.

Ινδικός Γάμος
Την επομένη ημέρα οι νεόνυμφοι τέλεσαν και ινδικό γάμο σε σεβασμό
προς τα ήθη και τα έθιμα του γαμβρού ο οποίος είναι Ινδικής καταγωγής
και τελιόφοιτος να σημειωθεί του διάσημου πανεπιστήμιου Χάρβαρντ. Εκ-
πληκτικά και πρωτόγνωρα τα όσα έζησαν οι Κύπριοι συγγενείς της νύμφης
και σε αυτή την τελετή. Η όλη εμπειρία θα μείνει πραγματικά αξέχαστη σε
όσους μπόρεσαν να βρεθούν εκεί από την Κύπρο. Κυρίως όμως θα μείνει
αξέχαστη στον γνωστό αστυνόμο Κουμέττο Κουμέττου, αφού ο κουμπάρος
του Βαλεντίνος Κουμέττου και τα ξαδέλφια του Πεππίνος και Γιαννάκης
Μούσας του είχαν προετοιμάσει και του επιφύλαξαν μια μεγάλη έκπληξη.
Όπως ο ίδιος αναφέρει χαρακτηριστικά «Ευτυχώς που δεν είμαι καρδιακός
γιατί δεν θα την άντεχα».
 Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ

Τ Y ΓΕΙΑ u 23 u

H τηλεθέαση «φρενάρει» τη μάθηση

Tα παιδιά που μεγαλώνουν στην κυριολεξία μπροστά στην τηλεόραση βομβαρδίζονται από τις εικόνες ενός βίαιου κόσμου.
Έχει εκτιμηθεί ότι το μέσο παιδί έχει δει 8.000 φόνους στην τηλεόραση μέχρι να αποφοιτήσει από το δημοτικό
H συνεχόμενη έκθεση στη βία, μέσω της τηλε-
όρασης, συμβάλλει στην αύξηση της βίας, της επι-
θετικότητας και των φόβων του παιδιού, ενώ από
την άλλη το απευαισθητοποιεί και μειώνει τη συμ-
πόνοιά του για τον πόνο των άλλων. Tα παιδιά
που παρουσιάζουν ψυχολογικές διαταραχές, τεί-
νουν να έχουν άγχος ή φόβους από τη φύση τους,
αλλά και αυτά με μαθησιακές δυσκολίες είναι τα
πιο επιρρεπή στις αρνητικές επιδράσεις της τη-
λεόρασης, καθώς δυσκολεύονται να φιλτράρουν
τις πληροφορίες που παίρνουν και να κατανοήσουν
αυτό που βλέπουν και τις συνέπειές του. Oι σκηνές
βίας εμποτίζουν ακόμα και τα πολύ μικρά παιδιά,
ενός ή δύο ετών, τα οποία δεν μπορούν να ξεχω-
ρίσουν το πραγματικό από το φανταστικό. H συ-
νεχής έκθεση στην τηλεοπτική βία είναι πιο κα-
ταστρεπτική σε σχέση με την περιστασιακή.
Tηλεόραση και μάθηση
ρίσματα και εξυπνάδα μπορεί να ωφεληθούν από
την τηλεόραση, αν και πρέπει να τονιστεί ότι αυτό
γίνεται σε συνδυασμό με την επιρροή των γονιών
τους, οι οποίοι επιλέγουν τα κατάλληλα προγράμ-
ματα για τα παιδιά τους και κάνουν διάλογο σχε-
τικά με το περιεχόμενό τους.
Tι μπορούν να κάνουν οι γονείς;
Πολλοί γονείς ρωτούν εάν η παντελής απαγό-
ρευση της τηλεόρασης είναι ένα καλό προληπτικό
μέτρο. H απάντηση στην ερώτηση αυτή είναι όχι,
γιατί οι γονείς έχουν περιορισμένο έλεγχο, καθώς
το παιδί μεγαλώνει και δεν μπορούν να επιβάλλουν
το μέτρο αυτό σε φιλικά και συγγενικά σπίτια τα
οποία επισκέπτεται το παιδί τους. Παράλληλα, η απα-
γόρευση δημιουργεί μια εντονότερη επιθυμία για το
απαγορευμένο προϊόν και συντελεί στη δημιουργία
ενός μύθου και συχνά μιας ιδιαίτερα έντονης προ-
σκόλλησης στην τηλεόραση. Yπάρχουν όμως συγ-
πει οι γονείς να εξηγήσουν στα παιδιά ότι το σεξ και
η βία που βλέπουν είναι ψεύτικα και σκηνοθετημένα.
Aκόμα, θα πρέπει να τονίζουν ποιες είναι οι συνέπειες
αυτών των πράξεων στην πραγματικότητα.
Προτάσεις
l Mια καλή ιδέα για τους γονείς είναι να παρακο-
λουθούν τηλεόραση μαζί με τα παιδιά τους, όταν
αυτό είναι δυνατό, ώστε να μπορούν να απαν-
τήσουν σε ερωτήσεις και απορίες και να κάνουν
επεξηγηματικά σχόλια, όταν το κρίνουν απα-
ραίτητο.
l Aπό μικρή ηλικία τα παιδιά καλό είναι να συ-
νηθίσουν να βλέπουν τηλεόραση για ορισμένο
χρονικό διάστημα κάθε ημέρα. Aκόμα, οι γονείς
θα πρέπει να τους καλλιεργήσουν την ιδέα ότι
βλέπουμε τηλεόραση για να ψυχαγωγηθούμε ή
να ενημερωθούμε και επομένως κάνουμε επι-
λογές και δεν την ανοίγουμε απλώς για να χα-
ραση όλη την ημέρα, αλλά να ασχολούνται και
με άλλες ψυχαγωγικές δραστηριότητες.
l Oι γονείς θα πρέπει να φροντίσουν ώστε τα παι-
διά τους να βλέπουν προγράμματα με χαρακτήρες
που αποτελούν θετικά μοντέλα προς μίμηση και
αναδεικνύουν κοινωνικά χαρακτηριστικά όπως
η καλοσύνη, η φιλία και η συνεργασία.
l Oι γονείς θα πρέπει να αποφεύγουν να χρησι-
μοποιούν την τηλεόραση ως μπέιμπι- σίτερ και
εύκολη λύση, προκειμένου να έχουν οι ίδιοι
ελεύθερο χρόνο για να κάνουν τις δουλειές τους.
Eναλλακτικές λύσεις είναι τα βιβλία, οι χειρο-
τεχνίες, το παιχνίδι, τα σπορ που συμβάλλουν
στη δημιουργικότητα και την άσκηση της φαν-
τασίας του παιδιού, ενώ παράλληλα του δίνουν
τις βάσεις για το τι μπορεί να κάνει μετέπειτα
στη ζωή του για να αξιοποιεί ευχάριστα τον ελεύ-
θερο χρόνο του.
l Δεν χρειάζεται να έχει το παιδί τηλεόραση στο

H τηλεόραση δεν έχει μόνο αρνητικές επιπτώ-
σεις, αλλά μπορεί να συμβάλει θετικά στη μάθηση,
εάν χρησιμοποιηθεί σωστά. Eκπαιδευτικά, αλλά
και επιλεγμένα παιδικά προγράμματα, μπορούν
να προσφέρουν νέους ορίζοντες και θετικές εμ-
πειρίες στα παιδιά και ειδικότερα σε αυτά των
οποίων το περιβάλλον δεν παρέχει πολλά ερεθί-
σματα. Aπό την άλλη, τα παιδιά με ιδιαίτερα χα-
κεκριμένοι τρόποι γονεϊκής παρέμβασης, οι οποίοι
μπορούν να κάνουν τη διαφορά και η τηλεθέαση να
μην επιφέρει αρνητικά αποτελέσματα. Oι γονείς θα
πρέπει να συζητούν με τα παιδιά τους τα προγράμματα
που περιέχουν σεξ και βία. H συζήτηση και οι εξη-
γήσεις θα πρέπει να είναι στο επίπεδο του παιδιού,
με απλή και ξεκάθαρη γλώσσα. Ξεκινώντας από το
απλούστερο που γνωρίζουν όλοι οι ενήλικοι, θα πρέ-
ζέψουμε κάτι αδιάφορο.
l Tο παιδί σε μικρή ηλικία θα πρέπει να μάθει να
παρακολουθεί σε περιορισμένο χρόνο τηλεό-
ραση, ώστε να αποκτήσει καλές συνήθειες και
η διαμόρφωση κακών συνηθειών σε σχέση με
τις ώρες τηλεθέασης να περιοριστούν.
l Oι ίδιοι οι γονείς θα πρέπει να δίνουν το καλό
παράδειγμα και να μην παρακολουθούν τηλεό-
δικό του δωμάτιο.
H τηλεόραση έχει τόσο θετικές όσο και αρνητικές
επιδράσεις στα παιδιά, ανάλογα με τη χρήση της. H
ενεργός ανάμειξη των γονιών στο πόσο, πότε και τι
είδους τηλεοπτικά προγράμματα παρακολουθούν τα
παιδιά τους είναι αυτή που τελικά έχει καθοριστικό
ρόλο και μπορεί να προωθήσει τις θετικές επιδράσεις
της τηλεθέασης.

Tο ροχαλητό δεν είναι πάντα αθώο...

O ύπνος είναι απαραίτητος για τη συνέχιση της ζωής. Kατά τη διάρκεια του ύπνου το σώμα μας
ξεκουράζεται και αναζωογονείται για την επόμενη μέρα
νοητική μας λειτουργία βελτιώνεται, η συγκέντρωσή μας εύκολα, είναι ευέξαπτος, έχει απώλεια συγκέντρωσης, μνήμης και και των μυών. Eπίσης με Video γίνεται καταγραφή και παρακολούθηση

H
αυξάνεται και η μνήμη μας ενδυναμώνεται. Tο ροχαλητό
και οι άπνοιες είναι δύο από τις σημαντικότερες αιτίες
διαταραχής της συνέχειας του ύπνου, με αποτέλεσμα η
ποιότητα του ύπνου να είναι κακή κι έτσι ο πραγματικός
χρόνος ύπνου να είναι μειωμένος και ανεπαρκής.
Tο δυνατό ροχαλητό πολύ συχνά συνοδεύεται από άπνοιες. Ως
άπνοια ορίζεται η διακοπή της αναπνοής κατά τη διάρκεια του ύπνου
τουλάχιστο για 10 δευτερόλεπτα. H κύρια αιτία πρόκλησης της άπνοιας
είναι ο μειωμένος μυϊκός τόνος που παρατηρείται στους μυς της
γλώσσας και του φάρυγγα, με αποτέλεσμα να μπλοκάρεται η οδός
του αέρα προς τη τραχεία και τους πνεύμονες. H άμεση συνέπεια
είναι η μείωση του οξυγόνου στο αίμα. Λόγω της υποξυγοναιμίας η
καρδία υφίσταται αρρυθμίες, ο εγκέφαλος δεν οξυγονώνεται επαρκώς
και έτσι ο φυσιολογικός ύπνος καταστρέφεται. Tα απνοϊκά επεισόδια
(η διακοπή της αναπνοής δηλαδή) γίνεται αντιληπτό από το/τη
σύζυγο, οι οποίοι πολλές φορές τρομάζουν με τη διακοπή της ανα-
πνοής και αναγκάζονται να τον ξυπνήσουν.
O ασθενής την επόμενη ημέρα αισθάνεται κουρασμένος, νυστάζει
συντονισμού. Iδιαίτερα επικίνδυνη θεωρείται η υπνηλία κατά τη διάρ-
κεια της οδήγησης. Πολλές φορές ο ασθενής που πάσχει από άπνοιες
αποκοιμάται στο τιμόνι με αποτέλεσμα να κινδυνεύει τόσο η ζωή
του όσον και των συνανθρώπων του. Tο σύνδρομο της άπνοιας στον
ύπνο αφορά όλες τις ηλικίες και των δύο φύλων. Συχνότερα όμως
παρουσιάζεται στους άνδρες μετά την ηλικία των 40 ετών.
Διάγνωση
H διάγνωση του συνδρόμου της άπνοιας στον ύπνο γίνεται με τη
πολυσωματοκαταγραφική μελέτη του ύπνου. Kατά τη διάρκεια του
νυχτερινού ύπνου ο ασθενής συνδέεται με ειδικό μηχάνημα το οποίο
καταγράφει διάφορες παραμέτρους, όπως επεισόδια ροχαλητού,
άπνοιας, οξυγόνωσης αίματος, καρδιακού ρυθμού, αναπνευστικές
κινήσεις κλπ.
H πλήρης καταγραφική μελέτη του ύπνου γίνεται σε ειδικά εξο-
πλισμένο εργαστήριο μελέτης ύπνου και για να είναι αξιόπιστη πρέπει
να περιλαμβάνει ηλεκτρογράφημα του εγκεφάλου των οφθαλμών
του ασθενή την ώρα που κοιμάται. Eιδικά εκπαιδευμένο τεχνικό προ-
σωπικό πρέπει να είναι παρών και να παρακολουθεί καθ΄ όλη τη
διάρκεια της νύχτας τη καταγραφή.
Mε το τρόπο αυτό μπορεί να εκτιμηθεί η αρχιτεκτονική και η ποι-
ότητα του ύπνου, τα μελετηθούν τα στάδια του ύπνου και να υπολο-
γισθεί ο πραγματικός χρόνος ύπνου, ο χρόνος έλευσης του ύπνου,
η επάρκεια ύπνου και ο χρόνος αφύπνισης του εγκεφάλου κατά τη
διάρκεια του ύπνου. Eπίσης, με τη πλήρη μελέτη του ύπνου μπορούν
να διαγνωσθούν και άλλες διαταραχές του ύπνου, όπως είναι η ναρ-
κοληψία, ιδιοπαθής υπερυπνία, αϋπνία, κεντρικές άπνοιες κλπ. H
θεραπεία της αποφρακτικής άπνοιας συνήθως αντιμετωπίζεται με
ένα ειδικό μηχάνημα παροχής αέρα συνεχούς θετικής πίεσης, το
οποίο διαθέτει μία ειδική μάσκα που εφαρμόζεται στη μύτη και
φυσάει τον αέρα με πίεση, έχοντας σαν αποτέλεσμα οι ανώτεροι αε-
ραγωγοί να μην κλείνουν και κατά συνέπεια οι άπνοιες να σταματούν
και ο ασθενής να έχει ύπνο φυσιολογικό. Σε πολύ λίγες περιπτώσεις
το σύνδρομο της άπνοιας στον ύπνο μπορεί να αντιμετωπισθεί χει-
ρουργικά.
Ο ΤΥΠΟΣ ΤΩΝ ΜΑΡΩΝΙΤΩΝ