MYSTERY ZILLION
ISSUES 1, April 1 2010
Inside
programming စေလ့လာမယ္ဆိုရင္
သိထားဖုိ႕က ေငြကုန္မယ္။
အခ်ိန္ကုန္မယ္။ အခ်ိန္တိုတိုအတြင္းမွာ
ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြ
ရလာမွာမဟုတ္ဘူး။
Pg. 2
Wordpress တစ္ခုလံုးမွာ တကယ္အဓိက
အပိုင္းက template ပါ။ Template
ပံုစံကတင္ CMS လား Blog လားကို
ခြဲထုတ္ေပးတာပါ။
Pg. 19
ဒါက ျမန္မာေတြမွ မဟုတ္ဘူးဗ်။
လူေတြရဲ႕သဘာဝပဲ။ အျခားႏိုင္ငံေတြက
လူေတြလည္း ဒီလုိပါပဲဗ်ာ။
Pg. 36
MZ Newsletter , Issue 1
About MZ News Letter
MYSTERY ZILLION forum ေပၚမွ ေကာင္းႏိုးရာရာမ်ားကို ေရြးထုတ္ျပီး newsletter
အေနနဲ႕ ထုတ္ေဝလိုက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။
MYSTERY ZILLION ဟာ April 1 , 2007
ကေန စတင္တည္ေထာင္ခဲ့ကာ အခု 2010
ဆိုရင္ ၃ ႏွစ္ျပည့္ခဲ့ပါျပီ။ ၃ ႏွစ္အတြင္းမွာ
အခက္အခဲေတြ
အမ်ားၾကီးျဖတ္ေက်ာ္ျပီးခဲ့သလို
ေပ်ာ္ရႊင္စရာေတြ စိတ္ညစ္စရာေတြ ရန္ပြဲေတြ
ေဆြးေႏြးပြဲေတြ စိတ္ဝင္စားစရာေကာင္းတဲ့
ေဆာင္းပါးေတြ ဗဟုသုတရေစႏိုင္တဲ့
ေမးခြန္းေတြ
စသည္တို႕ကိုျဖတ္ေက်ာ္လာခဲ့ကာ
အခုဆိုရင္ေတာ့ ၃ ႏွစ္ေတာင္ ျပည့္ခဲ့ပါျပီ။ ၃
ႏွစ္အတြင္းမွာ ေဆြးေႏြးေပးခဲ့တဲ့
အဖြဲ႕သားေတြ MZ ကို မိမိ forum
လို႕သေဘာထားျပီး စိတ္ပူေပးခဲ့တဲ့ သူေတြ ၊
ေနာက္ျပီး ၾကိဳးစားၾကတဲ့ လူငယ္ေတြ ၊
အျမဲတိုးတက္ခ်င္ေနတဲ့ လူငယ္ေတြ စသည့္
လူမ်ားကို ေက်းဇူးတင္လ်က္ရိွပါတယ္။
ဘယ္အခ်ိန္ပဲျဖစ္ျဖစ္ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕
MYSTERY ZILLION ဟာ လူငယ္ေတြကို
နည္းပညာပိုင္းေတြ တိုးတက္ေအာင္
ဗဟုသုတပိုင္းေတြ တိုးတက္ေအာင္
ပညာေရးေတြ တိုးတက္လာေအာင္
အမ်ားၾကီး မေဆာင္ရြက္ႏိုင္ရင္ေတာင္
တစိတ္တပိုင္း အေနနဲ႕ တတ္ႏိုင္သေလာက္
ေဆာင္ရြက္သြားပါမယ္။ ဒီ Newsletter
ထဲမွာလည္း စာဖတ္သူေတြအတြက္
1
Continued on Pg. 5
 What Programming,
Should Learn First !
programming စေလ့လာမယ္ဆိုရင္ သိထားဖုိ႕က ေငြကုန္မယ္။
အခ်ိန္ကုန္မယ္။ အခ်ိန္တိုတိုအတြင္းမွာ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြ
ရလာမွာမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္ အိမ္မက္နန္းေတာ္ၾကီး တည္ေဆာက္လုိ႕ရမွာ
မဟုတ္ဘူး။
အခုမွ programming ကို စသင္မယ္။
ဘာကို စေလ့လာသင့္လဲဆိုတဲ့
ေမးခြန္းကေတာ့ စလံုးေရစဖို႕
ျပင္ေနတဲ့သူေတြအတြက္က
အသိခ်င္ဆံုးပါပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ C
++ ကေန စသင္ေစခ်င္တယ္။ Why C+
+ !!! လို႕ ဆုိရင္ေတာ့ ရွင္းပါတယ္။
အေျခခံ အက်ဆံုးနဲ႕ သက္တမ္း
အရွည္ဆံုး ျဖစ္ျပီး ယေန႕တိုင္ သံုးေနဆဲ
language မုိ႕ပါပဲ။ programming
စေလ့လာဖို႕ ျပင္တဲ့ သူေတြ
ေမးတတ္တဲ့ ေမးခြန္းရိွတယ္။ ဘယ္
language က ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႕
သင့္ေတာ္မလဲ။ ဘယ္ language က
အလုပ္အကိုင္ အခြင့္အလမ္း ရိွမလဲ။
PHP တုိ႕ ASP.NET တုိ႕ကေကာ
internet မရိွပဲ ေရးလို႕ရလား။ web
server ေတြလိုတယ္လို႕ ၾကားတယ္။
စသည္… စသည္ျဖင့္
ေမးခြန္းေပါင္းေျမာက္ျမားစြာ
ရိွတတ္ပါတယ္။ အရင္ဆံုး
ဘာမွမစဥ္းစားနဲ႕။ စစဥ္းစားရမွာက ငါ
တကယ္လုပ္ခ်င္ရဲ႕လားဆိုတာကိုပါ။
programming ဆိုတာ
ဘာမွန္းမသိေသးခ်ိန္မွာ သူမ်ားေတြ
အလုပ္အကိုင္ေကာင္းတယ္ ေနာက္ျပီး
Programmer ၾကီး ဆိုျပီး
အထင္ၾကီးစရာထင္တတ္ၾကပါတယ္။
Programmer နဲ႕ Developer
ကြာပါတယ္။ Developing လုပ္တာနဲ႕
Progrmming လုပ္တာကလည္း
ကြာပါတယ္။ ဒါေတြက ေနာက္ပိုင္း
သိလာမွာပါ။
အရင္ဆံုး Programming စျပီး
မေလ့လာခင္ အရင္ဆံုး programming
ကို ဘယ္ေနရာမွာ သံုးလဲ။
programming သံုးျပီး ဘာေတြ
လုပ္လုိ႕ရလဲ။ programming ဆိုတာက
ဘာလဲ။ website ဆိုတာက ဘာလဲ။
စတာေတြကို ကြဲကြဲျပားျပား သိေအာင္
သိတဲ့ သူေတြကို
MZ Newsletter , Issue 1
အရင္စံုစမ္းေမးျမန္းၾကည့္ပါ။
ေမးၾကည့္လုိ႕မွ
ဝါသနာပါတယ္ဆိုရင္ေတာ့
programming ကို စေလ့လာလို႕ရပါျပီ။
သိထားသင့္တာက programming
မတတ္ပဲနဲ႕လည္း အသက္ရွင္ႏိုင္တယ္။
ေလာကမွာ program ေရးေနတာကမွ
အလုပ္မဟုတ္ဘူးဆိုတာကိုေတာ့
နားလည္ဖို႕လိုပါတယ္။ ဘာလို႕
ဒီလိုေျပာရလဲဆိုေတာ့ programming
စလုပ္ေတာ့မယ္ဆိုကတည္း
ကိုယ့္ဘဝရဲ႕ အဖိုးတန္ဆံုး
အခ်ိန္ေတြကို ေပးဆပ္ရေတာ့မယ္။
ဝါသနာမပါပဲနဲ႕ ၁ ႏွစ္ ၂ ႏွစ္ေလာက္
ေပးဆပ္လိုက္ျပီး programming
ေလာကကေန ထြက္သြားတဲ့သူေတြ
ရိွသလို စိတ္မပါပဲ အတင္းမလုပ္ခ်င္
လုပ္ခ်င္နဲ႕ လုပ္ေနတဲ့သူေတြလည္း
ရိွပါတယ္။ ေနာက္တခ်က္က
programming စေလ့လာမယ္ဆိုရင္
သိထားဖုိ႕က ေငြကုန္မယ္။
အခ်ိန္ကုန္မယ္။ အခ်ိန္တိုတိုအတြင္းမွာ
ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ ေအာင္ျမင္မႈေတြ
ရလာမွာမဟုတ္ဘူး။ ကိုယ့္
အိမ္မက္နန္းေတာ္ၾကီး
တည္ေဆာက္လုိ႕ရမွာ မဟုတ္ဘူး။
တစ္ခ်ဳိ႕ မိသားစုေတြမွာ programming
ေလ့လာခ်ိန္မွာ အခ်ိန္ေတြ
ေငြေတြကုန္တယ္လို႕ ျမင္တဲ့
မိသားစုေတြလည္း ရိွပါတယ္။
ဟုတ္ပါတယ္။ သူတုိ႕ ထင္တာ
မမွားပါဘူး။
သာမာန္လူတစ္ေယာက္အေနနဲ႕
programming တစ္ခုကို ေလ့လာျပီး ၃
လ ၄ လ ေလာက္နဲ႕
မတတ္ကၽြမ္းက်င္ပါဘူး။ language
တစ္ခုကို ပိုင္ႏိုင္ဖို႕ အျမန္ဆံုး ၁
ႏွစ္ေလာက္ေတာ့ ၾကာပါတယ္။
၁ႏွစ္ဆိုတဲ့ အခ်ိန္ေတာင္ သိရံုေလာက္ပဲ
သိတဲ့ အခ်ိန္ပါ။ ဒါေတြကို
နားလည္ထားဖို႕လိုတယ္။ ေနာက္ျပီး
computer
တကၠသိုလ္တက္တဲ့သူေတြကေတာ့
2
 What Programming, Should Learn First ! (cont.)
မျဖစ္မေန programming ကို ေလ့လာရမွာပါ။ programming
မသင္ခ်င္ရင္ေတာ့ computer တကၠသိုလ္ကို မေရြးခ်ယ္သင့္ဘူး။
C++ ကို ဘာလို႕ စသင္သင့္လဲဆိုတာကို မေျပာခင္ Programming ဆိုတဲ့
သေဘာတရား အေၾကာင္းကို အရင္ ရွင္းျပခ်င္ပါတယ္။ ေလာကၾကီး
တစ္ခုလုံးရဲ႕ အျဖစ္အပ်က္ေတြကို ၾကည့္လုိက္ပါ။ တဆင့္ျပီးမွ တဆင့္
ျဖစ္ပ်က္ေနတာပါ။ အေၾကာင္းေၾကာင့္ အက်ဳိးေတြ ျဖစ္ေနတာကို
အရင္ဆံုး ဂရုျပဳသင့္ပါတယ္။ ဥပမာ။။ ေက်ာက္ခဲ တစ္တံုးကို
ေကာက္ကိုင္ျပီး ပစ္ေပါက္လိုက္တဲ့ အဆင့္ေလးကို
အရင္စဥ္းစားၾကည့္ပါ။ ေက်ာက္ခဲတံုးက အလိုအေလ်ာက္
ေရြ႕သြားတာမဟုတ္ပါဘူး။ အရင္ဆံုး ေကာက္ကိုင္လိုက္တယ္။ ျပီးေတာ့
အားထည့္လိုက္ျပီး ပစ္လုိက္တယ္။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ ေက်ာက္ခံတုံး
ေရႊ႕သြားတယ္။
ဒါကို နားလည္ရင္ ေနာက္တဆင့္အေနနဲ႕ ထပ္စဥ္းစားၾကည့္ရေအာင္။
ေလာကၾကီးမွာ အဆင့္ ၃ ဆင့္ပံုမွန္လုပ္တယ္။ Input > Process >
Output ဆိုျပီး ရိွေနပါတယ္။ သင္ အစာစားလုိက္တယ္။ စားလုိက္တဲ့
အစာကို အစာအိမ္က ေျခဖ်က္ျပီး မလိုအပ္တာေတြကို
ျပန္စြန္႕ထုတ္တယ္။ ခုနက ေက်ာက္ခဲ ဥပမာ မွာလည္း Input အေနနဲ႕
ေက်ာက္ခဲကို ေကာက္ကိုင္လိုက္တယ္။ Process အေနနဲ႕
အားထည့္ပစ္လုိက္တယ္။ Output အေနနဲ႕ေက်ာက္ခဲ လႊင့္သြားတယ္။
ဒါဟာ အရိုးရွင္းဆံုး အပိုင္းေလးေတြပါ။
Programming ဆိုတာကလည္း အဲဒီ သေဘာတရားပါပဲ။ သူကေတာ့
Computer ခိုင္းေစဖုိ႕အတြက္ပါ။ Computer ကလည္း Input,
Process,Output နဲ႕ အလုပ္လုပ္ေပးပါတယ္။ ကိုယ္လိုခ်င္တဲ့ output
ရဖုိ႕အတြက္ input ထည့္ေပးရပါတယ္။ အဲဒါကို processing လုပ္ျပီး
output ထြက္လာတာပါ။ Computer ခိုင္းဖို႕အတြက္လည္း တဆင့္ျပီး
တဆင့္ခိုင္းရတာပါ။
ဥပမာ။။ user ဆီကေန ဂဏန္း တစ္လံုးေတာင္းတယ္။ ျပီးရင္ ၂ နဲ႕
ေျမွာက္ျပီး user ကို ျပန္ျပမယ္။ အဲဒီ အဆင့္ကို စဥ္းစားၾကည့္ပါ။
အရင္ဆံုး user ကို input ထည့္ခိုင္းမယ္။ ျပီး process အေနနဲ႕ ၂
နဲ႕ေျမွာက္လုိက္တယ္။ output အေနနဲ႕ ေျမွာက္ထားတဲ့ result
ကိုထုတ္ေပးလိုက္တယ္။
user အေနနဲ႕ကေတာ့ ဂဏန္းတစ္လံုးထည့္လိုက္တယ္။ ၂ ဆ ျဖစ္တဲ့
result ထြက္လာတယ္။ ဒါပဲသိပါတယ္။ Programmer က process
ေတြကို sequence အလုိက္ေရးေပးထားပါတယ္။ ဒါဆိုရင္ Computer ကို
ဘယ္လိုခိုင္းမလဲ ဆိုတာ ေမးစရာျဖစ္လာပါတယ္။
Computer ကို ခိုင္းေစဖုိ႕ computer နားလည္တဲ့ ဘာသာစကားကို
ကိုယ္က သိထားဖို႕လိုပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ဘာသာစကား တစ္ခုကို
ေလ့လာဖို႕ လိုပါတယ္။ ဘာသာစကားေတြက အမ်ားၾကီးရိွပါတယ္။
အေျခခံအေနနဲ႕ ပထမဆံုး စေလ့လာသင့္တာကေတာ့ C++ ပါ။
သူမ်ားေတြ ေအာ္ေအာ္ေနတဲ့ .NET ဆိုတာၾကီးက စေလ့လာရင္ေကာ
မရဘူးလား။ မရဘူး မဟုတ္ပါဘူး။ ရပါတယ္။ သို႕ေသာ္ .NET ကေန
စေလ့လာလိုက္တဲ့အခါ အျခား ဘာသာစကား ကူးဖုိ႕
MZ Newsletter , Issue 1
ခက္သြားပါလိမ့္မယ္။ .NET ဟာ IDE base လို႕ ဆိုလုိ႕ရပါတယ္။ IDE
မရိွရင္ ေရးတတ္ေတာ့မွာ မဟုတ္ဘူး ျဖစ္သြားပါလိမ့္မယ္။ ဘာလို႕C++
ကို စေလ့လာဖုိ႕ လိုလဲဆိုရင္ အားလံုးရဲ႕ အစ … အားလံုးရဲ႕ အႏွစ္ခ်ဳပ္က
C++ လုိ႕ဆိုလို႕ရပါတယ္။ ယခုတိုင္ သံုးစြဲေနဆဲပါ။ တျခားမၾကည့္ပါနဲ႕။
waitzar လည္း C++ ကို အသံုးျပဳထားသလ keymagic ကလည္း C++
ကို အသံုးျပဳထားပါတယ္။ ေနာက္ျပီး Game ေတြေရးတဲ့အပိုင္းမွာလည္း
C++ ကို လက္ရိွ အခုတိုင္ သံုးစြဲေနဆဲပါ။ ေနာက္ျပီး Linux kernel
ကလည္း C နဲ႕ပဲေရးထားတာပါ။ C++ ဆိုကေတာ့ C programming
language ရဲ႕ေနာက္ထပ္ version ေပါ့။
C++ ကုိေလ့လာျခင္းအားျဖင့္ Object Orient Programming
ကိုနားလည္သေဘာေပါက္ေစပါတယ္။ Object Orient ဆိုတာ
ဘာလဲဆိုေတာ့ object ေတြနဲ႕ ဖြဲ႕စည္းျပီး program code ေတြကို
အလုပ္လုပ္ေစျခင္းပါပဲ။ တကယ္လုိ႕ vb6 ကိုသာ
စသင္ေလ့လာခဲ့မယ္ဆုိရင္ OO ကို ေၾကာက္လွန္႕ေနရပါလိမ့္မယ္။ vb6
က ေရးရတာ အရမ္းကိုလြယ္ကူျပီးေတာ့ OO
လံုးဝပါဝင္မႈမရိွပါဘူး။ .NET က စေလ့လာမယ္ဆိုျပန္ေတာ့လည္း IDE
base ျဖစ္တာရယ္ OO ေတြက ခ်က္ျခင္း ထိေတြ႕ရမွာ
ေၾကာင့္ရယ္ေၾကာင့္ စျပီး ေလ့လာသင့္တဲ့ language မဟုတ္ပါဘူး။ Ruby
ကို စလို႕ မရဘူးလာဆိုရင္ေတာ့ ruby က အရာအားလံုးဟာ object
ျဖစ္တယ္ဆိုတဲ့ အယူအစကို ခ်က္ျခင္း လက္ခံႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။ java
လည္း ထိုနည္းအတိုင္းပါပဲ။ java ကို စျပီဆိုတာနဲ႕ OO ကို အျမန္ဆံုး
ထိေတြ႕ရပါေတာ့မယ္။ PHP , ASP.NET ေတြကေကာ ဆုိရင္ေတာ့
ခဏေလာက္ေစာင့္ပါ။ သိပ္မေလာပါနဲ႕။ PHP , ASP.NET စတာေတြက
web development ပိုင္းေရာက္သြားပါျပီ။ အဲဒါေတြကို လုပ္ခ်င္ရင္
အရင္ဆံုး programming ကို စေလ့လာဖုိ႕ လိုပါတယ္။ C++ ကို
ေလ့လာျပီးမွ စိတ္ၾကိဳက္ language ကို ကူးေျပာင္းႏိုင္ပါတယ္။
ကူးေျပာင္းရာမွာလည္း လြယ္ကူပါတယ္။ C++ အေျခခံပိုင္ခဲ့ရင္ အျခား
programing language ေတြမွာ အခက္အခဲမရိွ ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္
လြယ္လြယ္ကူကူ သင္ႏိုင္ပါတယ္။ ေနာက္ျပီး C++ က
windows,linux,mac မေရြးပဲ ေရးႏိုင္ပါတယ္။ C++ သေဘာတရား
အနည္းငယ္ကို ျမန္မာလို http://edu.mysteryzillion.org/c မွာ
ဖတ္ရႈႏိုင္ပါတယ္။
C++ ကိုေလ့လာဖို႕အတြက္ အေကာင္းဆံုးက သင္တန္းတက္လိုက္ပါ။
အေျခခံအဆင့္မွာေတာ့ ဆရာနဲ႕ စနစ္တက် သင္တာ
အေကာင္းဆံုးပါပဲ။ ဒါမွမဟုတ္ ဟိုးအရင္တုန္းက ဦးေအာင္ျမင့္ C++
စာအုပ္ေရးဖူးတယ္နဲ႕တူပါတယ္။ ရွာဖို႕ေတာ့ ခက္လိမ့္မယ္။ ဒါမွမဟုတ္
4shared.com ကေန ျဖစ္ျဖစ္ ebook ရွာျပီး ဖတ္ျပီး ေလ့လာႏိုင္ပါတယ္။
— Saturngod
3
 Web 1.0 to Web 2.0
Web 2.0 ကို ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းလို႔ ဆိုထားၿပီးေတာ့

information sharing, interoperability, user-centered

design and collaboration ေတြကို www ေပၚမွာ

တည္ေဆာက္ထားတဲ့ application

လို႔အဓိပၸာယ္ဖြင့္ထားတယ္။

အခုအခ်ိန္အထိ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သုံးေနေပမယ့္ မသဲကြဲေသးတဲ့

အသုံးအႏွုံးေတြ ေတြ႕ေနရတယ္။ အတိအက်ေမးရင္ ဘယ္သူမွကြဲကြဲျပားျပား
မေျဖတတ္ဘူး ကိုယ္ထင္ရာကိုယ္ပဲ ဘာသာျပန္ၿပီး ေျပာတာရွိတယ္
လူအမ်ားေျပာတာကို ၾကားဖူးတာကို ျပန္ကိုးကားၿပီး မသဲမကြဲေျဖရတာရွိတယ္။
အဲဒီ့အသုံးအႏွုံးေတြကို ေရးဖို႔အတြက္ စာေတြဖတ္ရျပန္တယ္ မတူညီတဲ့အျမင္ကို
အရင္စုရတာ အပင္ပန္းဆုံးပဲ က်ယ္က်ယ္ျပန္ျပန္ မဖတ္မိမွာလည္း စိုးရိမ္ရတယ္
အသုံးမက်ေတြပဲ မဖတ္မိေအာင္လည္း သတိထားရတယ္ မွန္ကန္မွု႔
ဘယ္ေလာက္ရွိသလဲလည္း သုံးသပ္ရတယ္။ အခုေတာ့ Web Version
မသဲမကြဲအေၾကာင္း တစ္နာရီေလာက္ ေမႊ႕ေႏွာက္ဖတ္ထားသေလာက္
ေရးထားလိုက္တယ္။ အခ်ိန္တစ္နာရီဆိုတာ က်ယ္က်ယ္ျပန္ျပန္
မျဖစ္နိုင္ဘူးဆိုတာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္ ဒါ့ေၾကာင့္
အေပၚယံလို႔ပဲႀကိဳေျပာထားပါတယ္ ဒါေပမယ့္ ေရးရတာက တစ္နာရီမက
အခ်ိန္ကုန္ပါတယ္။

Web 1.0
From http://en.wikipedia.org/wiki/Web_1.0

Web 1.0 ဆိုတာကို ၁၉၉၁-၂ဝဝ၃ အထိ ကာလလို႔ေျပာထားသလို www

ကိုျပင္ပကို စၿပီးခ်ေပးလိုက္ခ်ိန္ ၁၉၉၁ ခုႏွစ္ႏွစ္အစကေန bursting of the Dot-
com bubble ၂ဝဝ၁ မတိုင္ခင္ကာလ အထိ ၾကားကာလကို Version 1.0
လို႔ေခၚတယ္ေျပာျပန္တယ္။ Terry Flew ရဲ့ New Media မွာ personal websites
ေတြ blogs ျဖစ္လာတယ္ ဖတ္တဲ့လူလည္း ေရးနိုင္လာတယ္
အျပန္အလွန္ဆက္သြယ္မွု႔ရွိလာတယ္ content management systems
ေတြသုံးလာတယ္ အဲဒါကို Web 1.0 ကေန Web 2.0 အေျပာင္းအလဲလို႔ဆိုတယ္
Reed Hastings ကေျပာသြားတာက Web 1.0 က dial-up ျဖစ္ၿပီး Web 2.0 က
Broadband ဆိုရမလိုျဖစ္ေနတယ္ Web 3.0 ဆိုတာက 10 megabits per
second ဆိုပဲ။

ဖတ္ရတာသိပ္ အဆင္မေျပလွဘူး သူေျပာသလို ၁၉၉၁ မွာစထုတ္လို႔ Version 1.0

ဆိုရင္ အရင္က အဲဒီ့အခ်ိန္က Version 1.0 လို႔ေျပာခဲ့တဲ့လူ ဘယ္သူရွိပါသလဲ အခု
Version 2.0 ဆိုမွအရင္က Version 1.0 လို႔ေအာ္ေနတယ္လို႔ ေျပာရင္ျငင္းရာ
အခ်က္အလက္ မရွိေသးဘူး။ Terry Flew ေျပာတာက လက္ခံနိုင္စရာရွိတယ္

MZ Newsletter , Issue 1 4
 Web 1.0 to Web 2.0 (cont.) About Newsletter (cont.)

လက္ရွိအေနအထားနဲ႔ အရင္ကအေနအထားၾကားထဲမွာ တန္ဖိုးရိွေစမယ့္ အေၾကာင္းအရာေတြကို

အေျပာင္းအလဲျဖစ္ေနတာေတြက သူေျပာတဲ့အခ်က္ေတြပါေနတယ္။ Reed Hastings တတ္ႏိုင္သေလာက္ ျဖည့္စြက္ထားပါတယ္။ ဒီႏွစ္
အေျဖကေတာ့ အေတာ္ရယ္ရတယ္ေျပာရမယ္ သူကေတာ့ Streaming
MZ ပြဲမွာလည္း အျခား ႏွစ္ေတြနဲ႕ မတူပဲ
လုပ္တဲ့လူဆိုေတာ့ ျမန္ေလ Version ျမင့္ေလလို႔ခံယူထားပုံရတယ္။ ဒါေပမယ့္
မွားတယ္လို႔ေတာ့ ေျပာလို႔မရဘူး လက္ရွိ Web နည္းပညာေတြက အရင္က Dial-up လူငယ္မ်ားကို အဓိကထားတဲ့အေနနဲ႕ လူေတြ
ႏွုန္းနဲ႔ဆိုရင္ အလုပ္မျဖစ္နိုင္တဲ့အရာေတြ ရွိေနတယ္။ သိခ်င္တာေတြ ေမးခ်င္ေနတာေတြကို

ေမးခြင့္ရေအာင္ တကယ့္ လုပ္ငန္းခြင္ထဲမွာ

Web 2.0
From http://en.wikipedia.org/wiki/Web_2.0/ လႈပ္ရွားေနျပီ ေအာင္ျမင္ေနတဲ့မ်ားကို

Web 2.0 ကို ၂ဝဝ၄ ခုႏွစ္ေနာက္ပိုင္းလို႔ ဆိုထားၿပီးေတာ့ information sharing, ဖိတ္ေခၚထားပါတယ္။ လာေရာက္
interoperability, user-centered design and collaboration ေတြကို www ေပၚမွာ ေဆြးေႏြးေပးတဲ့ သူမ်ားကိုလည္း
တည္ေဆာက္ထားတဲ့ application လို႔အဓိပၸာယ္ဖြင့္ထားတယ္။ ဥပမာေတြအေနနဲ႔ ေက်းဇူးတင္ရိွပါတယ္။
hosted services, web applications, social-networking sites, video-sharing sites,
wikis, blogs, mashups, and folksonomies လို႔ေျပာထားတယ္။ ေရးထားတာေတြ
လက္ခံစရာေကာင္းပါတယ္ အခ်ိဳ႕ေျပာတဲ့ Wiki, blog ကိုလက္ညႇိုးထိုးၿပီး အဲဒါ 2.0
လို႔ေျပာတဲ့လူေတြကို Wiki, blog ဆိုတာ 2.0 ဟုတ္ပါတယ္ ဒါေပမယ့္ 2.0 ဆိုတာ Wiki, MZ Newsletter ကို လုပ္ေပးခ်င္ခဲ့တာလည္း
blog မဟုတ္ဘူးလို႔ သူေျပာတဲ့ အခ်က္အလက္မ်ိဳး ကိုင္တြယ္ ေျပာနိုင္ပါတယ္။ ၾကာပါျပီ။ ဒီႏွစ္ပြဲမွာ ဒီ Newsletter ေလးကို
အေရးႀကီးတဲ့ အခ်က္တစ္ခုကို ေတြ႕ရတယ္ Web 2.0 ဆိုတဲ့အသုံးအႏွုန္းဟာ ၂ဝဝ၄ Member ေတြဆီ
မွာလုပ္ခဲ့တဲ့ O’Reilly Media ရဲ့ Conference နဲ႔သက္ဆိုင္တယ္ ဆိုတာေတြ႕ရတယ္။ အေရာက္ေပးပို႕ခဲ့ရတဲ့အတြက္လည္း
ဒီေနရာမွာ Web New Version ဆိုတာဟာ နည္းပညာစံသတ္မွတ္ခ်က္ကို ဝမ္းသာပါတယ္။ ဒီ Newsletter ေလးမွာ MZ မွာ
ေျပာင္းလဲတာမဟုတ္ပဲ software developers နဲ႔ end-user ရဲ့ www ကိုသုံးခ်ပုံ ဘယ္လိုမ်ဳိးေကာင္းမြန္တဲ့ ေဆာင္းပါးေတြ
ေျပာင္းလဲလာတယ္လို႔ ဆိုလိုတယ္လို႔ ေျပာထားတာဟာ အေပၚက Web 1.0 ရိွသလဲဆိုတာကို ေတြ႕ျမင္ရမွာပါ။ ဒီ Newsletter
မွာမေရမရာေျပာထားပုံနဲ႔ ယွဥ္ၾကည့္ရင္ အမ်ားႀကီးလက္ခံနိုင္ပါတယ္။ ေလးဟာ စေလ့လာကာစ ဒါမွမဟုတ္
နည္းပညာဆိုင္ရာ ေဆာင္းပါးေတြ ဖတ္ရတာ
Technology overview ဆိုၿပီး keyword search ေတြ information ေတြအလြယ္တကူ ဝါသနာပါတဲ့ သူေတြအတြက္ အသံုးဝင္တဲ့
Link လုပ္နိုင္ပုံေတြ Web Technology ကိုတတ္သိတဲ့လူမဟုတ္ပဲ Newsletter ေလး တစ္ခုျဖစ္မယ္လို႕
ဝင္ေရာက္ေရးသားနိုင္မယ္ ေရးတဲ့လူကိုယ္တိုင္ ေရးထားတဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြကို ေမွ်ာ္လင့္ထားပါတယ္။ ေနာက္ႏွစ္ေတြမွာလည္း
ဘာအေၾကာင္းအရာဆိုတာ Tags လုပ္နိုင္မယ္ RSS ကိုသုံးထားတဲ့ User ေတြကို ဆက္လက္ ထုတ္ေဝသြားမယ္လုိ႕လည္း
Content အသစ္ေရာက္ေနၿပီလို႔ အေၾကာင္းၾကားေပးနိုင္တဲ့ Signals ပုံစံေတြကို ဆံုးျဖတ္ထားပါတယ္။
ေဆြးေႏြးထားတယ္။ ဒီေနရာမွာ သူေဆြးေႏြးထားတာကို လက္ခံပါတယ္ ဒါေပမယ့္
အဲဒါေတြက RSS ကလြဲရင္ Technology မဟုတ္ပဲ Features ေတြပဲျဖစ္ေနလို႔
— Saturngod
သူေခါင္းစဥ္ခြဲထားတာကို သိပ္လက္သင့္မခံခ်င္ဘူး။

ဘယ္လိုအလုပ္လုပ္သလဲဆိုၿပီးေတာ့မွ လက္ရွိအသုံးျပဳေနတဲ့ Technologies ေတြျဖစ္တဲ့

Ajax, Adobe Flash, Adobe Flex, XML, JSon စသည္ျဖင့္တင္ျပထားတာ
ေတြ႕ရပါတယ္။ အဲဒီ့ Technologies ေတြကို Client ဘက္မွာအသုံးျပဳတယ္လိုဆိုၿပီး Technology overview ဆိုၿပီး
Server Site မွာေတာ့ ယခင္နည္းပညာ အေဟာင္းမ်ားျဖစ္တဲ့ CGI, Database keyword search ေတြ information
စသည္ျဖင့္ပဲ မေျပာင္းလဲပဲ အသုံးျပဳေနတာကို တင္ျပထားပါတယ္။ ဒီေနရာမွာ
ျပန္သုံးသပ္မယ္ဆိုရင္လည္း CGI, Database နဲ႔ Dynamic Website ေတြ ေရးေနခဲ့တာ ေတြအလြယ္တကူ Link
အရင္ကတည္းကပါ အခုမွမဟုတ္ပါဘူး Web 2.0 လို႔စၿပီးေအာ္ခ်ိန္ကေန
လုပ္နိုင္ပုံေတြ Web Technology
အခုအခ်ိန္အထိ အေျပာင္းအလဲဟာ Web Application ေတြဟာ အရင္လို Thin Client
နည္းသြားၿပီး အေပၚမွာျပထားတဲ့ Technologies ေတြနဲ႔ Rich Client ကိုဖန္တီးထားတာပဲ ကိုတတ္သိတဲ့လူမဟုတ္ပဲ
ပိုလာတာကို ျမင္နိုင္ပါလိမ့္မယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ Web 2.0 ဆိုတာဘာလဲ စဥ္းစားတဲ့ေနရာမွာ
ျမင္သာတဲ့ Rich Client ကိုသာလက္ညႇိုးထိုးၿပီး အဲဒါေတြက Web 2.0
ဝင္ေရာက္ေရးသားနိုင္မယ္
လို႔ေျပာၾကတဲ့လူေတြ ရွိလာတာပါ။ ေရးတဲ့လူကိုယ္တိုင္ ေရးထားတဲ့
Web 1.0 vs. Web 2.0 အေၾကာင္းအရာေတြကို
From http://blog.vovici.com/blog/bid/18085/Web-1-0-vs-Web-2-0

MZ Newsletter , Issue 1 5
 Web 1.0 to Web 2.0 (cont.)

Jeffrey Henning ကေတာ့ Web 1.0 နဲ႔ Web 2.0 ပါဝင္နိုင္မွု႔ လြယ္မလြယ္ဆိုတဲ့ေနရာမွာ Wiki လိုလူတိုင္း ပါဝင္ခြင့္ရတဲ့ ေနရာမ်ိဳးက
ကိုေအာက္မွာေဖာ္ျပထားတဲ့ ဇယားတစ္ခုနဲ႔ သက္ေသထူပါတယ္ ဒါေပမယ့္ Wiki မွာေတာင္ အခ်ိဳ႕အေၾကာင္းအရာေတြက
တင္ျပထားျပန္ပါတယ္။ လူတိုင္းကိုျပင္ခြင့္မေပးပဲ Closed အျဖစ္ရွိေနတာေတြက Collaborative
အားလုံးလုပ္ဖို႔ မျဖစ္နိုင္ေၾကာင္း ေဖာ္ျပေနပါတယ္။

လူတစ္ေယာက္ခ်င္း အျမင္အျဖစ္နဲ႔ ထပ္ၿပီးဖတ္ခ်င္ရင္ Joe Drumgoole ေရးတဲ့

Web 2.0 vs Web 1.0 ကိုလည္း http://joedrumgoole.com/blog/
2006/05/29/web-20-vs-web-10/ မွာဖတ္လို႔ရပါတယ္
သိပ္ကြာျခားမွု႔မရွိလွပါဘူး။

Web 1.0 vs Web 2.0, the Difference

From http://www.sizlopedia.com/2007/08/18/web-10-vs-web-20-the-
visual-difference/

အမ်ားအေနနဲ႔ျမင္သာမယ့္ Diagram အျဖစ္ Web 1.0 and Web 2.0 ကို Saad
Hamid ကေတာ့ ေအာက္မွာျပထားတဲ့ ပုံနဲ႔ တင္ျပထားပါေသးတယ္။
One-Way နဲ႔ Two-Way ဆိုတာမွာ အရင္က Personal
Website ေတြ Coporate Website ေတြမွာဆိုရင္
ဖတ္လို႔ပဲရတာမ်ားပါတယ္ အနည္းဆုံး Feedback
ျပန္ေပးခ်င္ရင္ အီးေမးနဲ႔ပဲလုပ္ရတာ မ်ားပါတယ္။
အခုေနာက္ပိုင္းမွာေတာ့ ဘေလာ့ျဖစ္ျဖစ္ Social Network
ျဖစ္ျဖစ္ Website ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားမွာ Feedback လုပ္လို႔
လြယ္ပါတယ္ အနည္းဆုံးေတာ့ Comment ေရးလို႔ရတယ္
ဒါလည္း ျမင္သာတဲ့ အေနအထားတစ္ခုပါပဲ။
Authoritarian နဲ႔ Democratic ဆိုတာကေတာ့ အရင္ကေတာ့
Web မွာ Publish လုပ္ဖို႔အတြက္လည္း သက္ဆိုင္ရာ
Website ကခြင့္ျပဳမွသာ ျဖစ္နိုင္ပါတယ္ သာမန္လူေတြ
အေနနဲ႔က နည္းပညာခ်ိဳ႕တဲ့မွု႔ေတြေၾကာင့္ ကိုယ္တိုင္
Website လုပ္ဖို႔ အနည္းနဲ႔အမ်ား အခက္အခဲရွိပါတယ္
အခုဆိုရင္ေတာ့ Blog တစ္ခုလုပ္ဖို႔ မခဲယဥ္းတာေၾကာင့္
ကိုယ္တိုင္ လုပ္ရပိုလြယ္တယ္။ အားနည္းခ်က္အေနနဲ႔
ယုံၾကည္နိုင္မွု႔ေတာ့ ေလ်ာ့က်ပါတယ္ ေရးထားတဲ့
အေၾကာင္းအရာ မွန္ကန္တယ္လို႔ ယုံၾကည္နိုင္ဖို႔
အေတာ္ေလးဆုံးျဖတ္ရမယ္။

Passive နဲ႔ Active ဆိုတာကိုေတာ့ သူတို႔အေနနဲ႔

ဖတ္႐ုံသက္သက္နဲ႔ Interactive လုပ္လို႔ရမရလို႔
ေျပာထားတယ္။ အရင္က Website ေတြမွာက
ဖတ္ဖို႔မ်ားတယ္ဆိုတာ လက္သင့္ခံပါတယ္ ဒါေပမယ့္
သူဥပမာေျပာထားတဲ့ အြန္လိုင္းက အေရာင္းအဝယ္လုပ္တဲ့
Active ကိစၥကေတာ့ အရင္လည္းရွိတာပါပဲ ဒါေတြကေတာ့
သိပ္ၿပီးသိသာထင္ရွားတဲ့ အေျပာင္းအလဲေတာ့ မဟုတ္ဘူးလို႔
ယူဆပါတယ္။ Static နဲ႔ Dynamic မွာလည္း
ဒီလိုပဲသုံးသပ္ပါတယ္ ၂ဝဝဝ ခုႏွစ္မ်ားက Website မ်ားဟာ
Static မ်ားတယ္လို႔ဆိုေပမယ့္ အရာအားလုံး Static
မဟုတ္ပါဘူး အခုေခတ္လည္း Personal Page
ေတြရဲ့ေခတ္က ကုန္ဆုံးမသြားေသးပါဘူး
အနည္းနဲ႔အမ်ားရွိေနၾကပါတယ္ ဒါ့ေၾကာင့္
ဘယ္ေလာက္အတိုင္းအတာအထိ Dynamic
ျဖစ္တယ္ဆိုတာကို ေျပာနိုင္မယ္ဆိုရင္ေတာ့
လက္ခံေကာင္းလက္ခံနိုင္ပါမယ္။ Closed နဲ႔ Collaborative
ဆိုတာကေတာ့ လက္သင့္ခံနိုင္ပါတယ္ ဖတ္တဲ့လူေတြ
Key Differences between Web 1.0 and Web 2.0
From http://www.uic.edu/htbin/cgiwrap/bin/ojs/index.php/fm/article/
view/2125/1972
First Monday မွာ Graham Cormode နဲ႔ Balachander Krishnamurthy
ေရးထားတဲ့ Key Differences between Web 1.0 and Web 2.0 ကေတာ့
Website ေတြရဲ့ ကြာျခားခ်က္ကို Survey လုပ္ၿပီး စနစ္တက်ေရးထားပါတယ္
Qualitative Data ေတြကို Survey လုပ္ထားတာ ျဖစ္တဲ့အတြက္
သူတို႔သတ္မွတ္ထားတဲ့ အတိုင္းအတာမ်ားကိုေတာ့ မူရင္းမွာပဲ အေသးစိတ္
ဖတ္လို႔ရပါမယ္။ အဓိကတင္ျပထားတာက Traffic and Technology
ကိုအဓိကတင္ျပထားၿပီး စိတ္ဝင္စားစရာအျဖစ္ တင္ျပထားပါတယ္။
သူတင္ျပထားတဲ့ Web 1.0 and Web 2.0 မွာသုံးစြဲတဲ့ Traffic
ပမာဏကြာတယ္ဆိုတာ လက္ခံနိုင္ပါတယ္ တစ္ခါတည္း အကုန္လုံးဆြဲခ်တယ္
ေနာက္ေတာ့ Ajex လိုတစ္ပိုင္းခ်င္းစီဆြဲယူတယ္ အစက Information ေတြက Text

MZ Newsletter , Issue 1
6
 Web 1.0 to Web 2.0 (cont.)
နဲ႔ပဲရွိတယ္ ေနာက္ေတာ့ ႐ုပ္ရွင္ေတြလို Information ေတြပါလာတယ္ ဒါေတြမွာ
Technology ကိုမူတည္ၿပီး Traffic လည္းကြဲျပားလာတယ္။ ဒီေဆာင္းပါးကိုေတာ့
မူရင္းမွာအေသးစိတ္ ဖတ္မွပဲ သူတို႔လုပ္ထားတဲ့ Survey နဲ႔ တင္ျပခ်က္ေတြကို
အေသးစိတ္ဖတ္နိုင္ပါမယ္ အေသးစိတ္ဖတ္သင့္တဲ့ ေဆာင္းပါးတစ္ခုပါ။
တင္ျပထားတဲ့ Survey အေျဖေတြအရ အေပၚကဘေလာ့ေတြမွာ
ေရးထားသလိုမဟုတ္ပဲ မွန္ကန္ေၾကာင္းလည္း အခိုင္အမာသက္ေသခံနိုင္ပါတယ္။
ဒီေနရာမွာ Authoritarian နဲ႔ Democratic ရဲ့အက်ိဳးအျပစ္ကို
ထင္ထင္ရွားရွားေတြ႕နိုင္ပါတယ္ Blog or Wiki မွာေရးထားတယ္ ယုံၾကည္ရမလား
ကိုယ္တိုင္ဆုံးျဖတ္ရမယ္ Journal မွာပါဝင္ဖို႔ နားလည္တဲ့ Technical
ဘုတ္အဖြဲ႕ပါဝင္တာေၾကာင့္ ေဆာင္းပါးရဲ့ မွန္ကန္ေၾကာင္း အက်ိဳးရွိေၾကာင္း
အတည္ျပဳခ်က္လိုတယ္ ဒါ့ေၾကာင့္ပိုၿပီးယုံၾကည္ရတယ္။
What Is Web 2.0
From http://oreilly.com/pub/a/web2/archive/what-is-web-20.html?
page=1
Web 2.0 ဆိုတဲ့အေခၚအေဝၚဟာ Oreilly ကစခဲ့တယ္ဆိုေတာ့ Oreilly
မွာေျပာခဲ့တယ္ဆိုတာကိုလည္း တစ္ေခါက္ဖတ္ရျပန္တယ္ Oreilly မွာလည္း Web
1.0 and Web 2.0 ကိုေအာက္မွာျပထားတဲ့ ႏွိုင္းယွဥ္ခ်က္နဲ႔ ျပထားျပန္ပါတယ္။
Oreilly ရဲ့ေဆာင္းပါးမွာေတာ့ The Web As Platform, Harnessing Collective
Intelligence, Data is the Next Intel Inside, End of the Software Release
Cycle, Lightweight Programming Models, Software Above the Level of a
Single Device, Rich User Experiences ဆိုၿပီးေတာ့ အခန္းခြဲၿပီးေတာ့
တင္ျပထားပါတယ္။ အေပၚမွာတင္ျပခဲ့တဲ့ အေၾကာင္းအရာေတြနဲ႔
ကြဲျပားစြာထပ္ပါလာတာက Data is the Next Intel Inside လို႔ေျပာရပါမယ္ Web
1.0 ေခတ္ကဆိုရင္ Data အေတာ္မ်ားမ်ားဟာ Static Page
အတြင္းမွာသာရွိေနၿပီးေတာ့ Web 2.0 ေခတ္မွာ Data ေတြဟာ Web
Component အျပင္မွာရွိလာေၾကာင္း ေတြ႕ရပါတယ္ ဥပမာအားျဖင့္ XML or
External Database ထဲမွာပဲ ထိမ္းသိမ္းတာမ်ားလာေၾကာင္း ေတြ႕ရပါတယ္။ End
of the Software Release Cycle မွာလည္း သာမန္ Software Release မွာလို
Acceptance မွာ Test Team ထက္ပိုၿပီး User ေတြကို ပိုမိုပါဝင္ခြင့္ ေပးလာတာကို
တင္ျပထားတာ ေတြ႕ရပါတယ္။ Software Above the Level of a Single Device
မွာေတာ့ Web 2.0 မွာ PC ဆိုတာထက္ ပိုမိုၿပီးေတာ့ အျခားေသာ Platform
မ်ားအထိ ပါဝင္သြားတယ္ဆိုတာကို ဦးစားေပး တင္ျပထားတာကို ျမင္နိုင္ပါတယ္။
MZ Newsletter , Issue 1
သုံးသပ္ခ်က္
အေပၚမွာ တင္ျပသြားတဲ့ လူတစ္ေယာက္ခ်င္းရဲ့
အျမင္ေတြရယ္ ေဆာင္းပါးေတြရယ္ကို စုေပါင္းၾကည့္မယ္
အမ်ိဳးအစား ခြဲၾကည့္မယ္ဆိုရင္ Web Site ေတြရဲ့ Content
ေျပာင္းလဲမွု႔၊ User ေတြရဲ့ အခန္းက႑၊ Technological
Support ဆိုၿပီးခြဲျခားနိုင္ပါတယ္။
Web Site ေတြရဲ့ Content ေျပာင္းလဲမွု႔မွာဆိုရင္ ယခင္ကလို
Content နဲ႔ Web Component ေတြခြဲျခားထားနိုင္တယ္
Content ေတြကို Data ေတြအေနနဲ႔
သီးသန္႔ထုတ္ထားနိုင္တယ္ ဒါ့ေၾကာင့္ Content
အေျပာင္းအလဲဟာ အျခားေသာအေၾကာင္းအရာေတြကို
ထိခိုက္မွု႔ေလ်ာ့သြားတယ္။ Content ဆိုရာမွာ အရင္ကဆိုရင္
သာမန္ User တိုင္း ျပဳျပင္နိုင္ခြင့္နည္းပါတယ္ Wiki လို Blog
လိုအေၾကာင္းအရာမ်ားက ယခင္ထက္ သာမန္ User
ေတြကိုတင္ျပခြင့္ေတြ ပိုမိုလာခဲ့တယ္။
User ေတြရဲ့ အခန္းက႑မွာဆိုရင္ ယခင္ကလို
နည္းပညာတတ္ကၽြမ္းမွ ဒါမွမဟုတ္ အယ္ဒီတာအဖြဲ႕
အတည္ျပဳမွတင္ျပခြင့္ထက္ မိမိကိုယ္တိုင္ တင္ျပခြင့္ကို
ေျပာင္းလဲလာတဲ့ နည္းပညာက အကူအညီေပးခဲ့တယ္။
အက်ိဳးအျမတ္အျဖစ္ လြတ္လပ္စြာတင္ျပခြင့္ ရရွိလာတယ္။
ဆိုးက်ိဳးလည္းရွိတာပါပဲ တင္ျပခ်က္ေတြမွာ အမွားေတြ
အမ်ားႀကီးပါလာတယ္ ဒါ့ေၾကာင့္ ယုံၾကည္သင့္မယုံၾကည္သင့္
ခြဲျခားနိုင္ဖို႔စြမ္းအားရွိဖို႔ အင္မတန္လိုအပ္တယ္။ Technical
User ေတြပဲေျပာေျပာ Developer ေတြပဲေျပာေျပာ သူတို႔ရဲ့
က႑ကေတာ့ အရင္အတိုင္းပဲ သာမန္ User ေတြ Web မွာ
လြယ္လြယ္ကူကူ ေရးသားလို႔ရတယ္ဆိုတာ သာမန္ User
ေတြ Web နည္းပညာကို တတ္ကၽြမ္းလာတယ္လို႔ မဆိုလိုဘူး
မတတ္လည္းေရးလို႔ရေအာင္ အလြယ္တကူရွိတဲ့ Software
ေတြနဲ႔ ေထာက္ပံ့ေပးထားတာသာျဖစ္တယ္။ ဒီလို Software
ေတြအတြက္ Technical User ေတြကေတာ့ အေရးပါတဲ့
က႑ကေန ရွိေနမွာပါပဲ။
Technological Support မွာ သာမန္ User ေတြအတြက္
Support နဲ႔ Technical User ေတြအတြက္ Support
ဆိုၿပီးခြဲျခားျမင္နိုင္ပါေသးတယ္။ သာမန္ User ေတြအေနနဲ႔
Web မွာပါဝင္ေရးသားနိုင္ေအာင္ Blog လို Wiki
လိုေဆာ့ဝဲေတြက အေထာက္အကူျပဳေပးနိုင္တယ္
အဖြဲအစည္းအေတြအတြက္လည္း အမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ Content
Management System ေတြကလည္း
အကူအညီေပးနိုင္ပါတယ္။ ဥပမာ- Blogger, Wordpress,
Wiki, Joomla, … စသည္ျဖင့္ေပါ့ေလ ဒီလိုေဆာ့ဝဲေတြဟာ
သာမန္ User ေတြအတြက္ Content ပဲစိုက္ထုတ္႐ုံနဲ႔ Web
မွာတင္ျပနိုင္ေအာင္ လုပ္ေပးနိုင္ၾကပါတယ္။
Technical User ေတြကေတာ့ သာမန္ User ေတြကို
အေထာက္အကူျပဳတဲ့ Software မ်ားကို ဖန္တီးဖို႔အတြက္
အျခားေသာ နည္းပညာမ်ားကို အသုံးျပဳနိုင္ပါတယ္
ဒီေနရာမွာ Rich Client ေတြဖန္တီးဖို႔ JavaScript, Web
Page ရဲ့ တစ္စိတ္တစ္ေဒသကို ျပဳျပင္ေပးနိုင္တဲ့ Ajex,
7
Continued on Pg. 9
 Firewall (သို႕မဟုတ္)
ဂိတ္မွဴး
Firewall ဆိုတာ အရပ္စကားနဲ႕ေျပာမယ္ဆိုရင္ ျပင္ပ ပေယာဂ
အေႏွာက္အယွက္မ်ား မ၀င္ေရာက္ ႏိုင္ေအာင္ ...
ဒီ Firewall ေဆာင္းပါးနဲ႕ပတ္သက္ျပီး
အနည္းငယ္ေျပာရရင္ Firewall
အေၾကာင္းကိုမသိေသးတဲ့သူေတြ
သိေပမဲ့လည္း Firewall ကို အေၾကာင္း
အမ်ိဳးမ်ိဳး ေၾကာင့္ မသံုးျဖစ္တဲ့သူေတြ
အတြက္ Firewall ရဲ႕
စြမ္းေဆာင္ရည္မ်ားကို
သိရွိေစရန္ရည္ရြယ္ျပီးေရးသားလိုက္
တာပါ။ ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ Internet
ဆိုတာရွိရင္ Firewall
ဆိုတာလည္းရွိေကာင္းပါတယ္။
ေခတ္အေျခအေနအရ
သိဖို႕လည္းလိုအပ္လာတယ္ထင္လို႕ပါ။
ဒီေန႕ေခတ္ Firewall မ်ားဟာ
အရင္ကထက္စာရင္ Security ပိုင္းမွာ
အရမ္းေကာင္းမြန္ပါတယ္..ကြ်န္ေတာ္
လည္း အရင္ Firewall ရဲ႕
စြမ္းေဆာင္ခ်က္မ်ားကို မသိခင္တုန္း
သိပ္မသံုးျဖစ္ပါဘူး။ XP2 ေနာက္ပိုင္း
Firewall ရဲ႕ အားသာခ်က္ေတြရွိလာမွ
သံုးလာတာျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီမွာ စျပီး
သိလာတာပါ။ တတ္ႏိုင္သေလာက္
ျပည့္စံုေအာင္ေတာ့ၾကိဳးစားျပီးေရးသား
ထားပါတယ္။ ဒါေပမဲ့ ျဖစ္ႏိုင္ရင္
ကုမၸဏီတစ္ခုခ်င္းရဲ႕(အထူးသျဖင့္
CISCO ရဲ႕ Firewall ေတြ) Firewall
Software Hardware Product
မ်ားရဲ႕စမ္းသပ္ခ်က္မ်ားကိုပါ
ရွာေဖြျပီးတင္ေပးလိုက္ခ်င္ေပမဲ့
အရမ္းစာရွည္ျပီး
ေလးသြားမွာစိုးတဲ့အတြက္ ပင္ပန္းေပမဲ့
ၾကံဳရင္ေနာက္တစ္ေခါက္ေရးသား
MZ Newsletter , Issue 1
ပါဦးမယ္။ ဒါေပမဲ့ Software Firewall
ဘဲျဖစ္ျဖစ္ Hardwae Firewall
ဘဲျဖစ္ျဖစ္Concept ပိုင္းေတြဟာ
Ornagai
အားလံုးနီးပါးအတူတူပါဘဲ
english to myanmar သို႕မဟုတ္
(တစ္ခ်ိဳ႕ေနရာေလးေတြမွာေတာ့ myanmar to english ရွာခ်င္ေနလား
ကဲြပါတယ္)လိုအပ္တာမ်ားရွိခဲ့ရင္လည္း Ornagai ဆိုတာ English to Myanmar Dictionary
ပညာရွင္မ်ားက ေထာက္ျပျပီး မ်ား ျဖစ္ျပီး Myanmar to English လည္း
နားလည္ခြင့္လြတ္ေပးၾကပါ။ ရွာေတြ႕ႏိုင္သည္။ ျမန္မာစာ ရွာရာတြင္ normalization
ႏွင့္ syllable breaking တို႕ကို ထည့္သြင္းထားပါတယ္။
Firewall အေခၚအေ၀ၚစတင္ပံု ထို႕ေၾကာင့္ ကိ စာလံုးရွာေဖြလွ်င္ ကို စာလံုးကို
ရွာေဖြမေပးသကဲ့သုိ႕ က-ိ-ု ျဖင့္ ရွာရွာ က-ု-ိ ျဖင့္ရွာရွာ
Firewall ဆိုတဲ့ အေခၚအေ၀ၚဟာ
ရလဒ္တူတူပါပဲ။ Ornagai ဟာ opensource ျဖစ္ျပီး
မူလအားျဖင့္ Construction
http://github.com/saturngod/ornagai-V2 တြင္
ဘက္ကလာတဲ့
download ခ်ႏိုင္ပါတယ္။ ထို႕ျပင္ babylon ,stardict
အေခၚအေ၀ၚတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။
စသည္တုိ႕ကို အသံုးျပဳႏိုင္ရံုသာမက tsv file source
မီးကိုကာကြယ္ တားဆီးတဲ့ေနရာမွာ
ကိုလည္း ေပးထားပါတယ္။ ထို႕ေၾကာင့္ tsv file သည္
သံုးခဲ့သလို တံခါးေတြအျဖစ္လည္း
tab separate version ျဖစ္ပါတယ္။ Ornagai ကို
အသံုးျပဳခဲ့ၾကပါတယ္.. ေနာက္ျပီး
iPhone, Android တုိ႕ကို support လုပ္ထားပါတယ္။
ကားေတြရဲ႕အင္ဂ်င္ခန္း ဒါမွမဟုတ္
ေဇာ္ဂ်ီ font အတြက္ jailbreak, root မလုပ္ထားပဲ web
ေလယာဥ္ ေတြရဲ႕ အင္ဂ်င္ခန္းေတြမွာ
site တြင္ English လိုရွာေဖြျပီး ျမန္မာလို အဓိပၸာယ္
ကာေပးထားတဲ့ Metal sheet
ၾကည့္ရႈႏိုင္ပါသည္။
အကာအကြယ္ကိုလည္း Firewall
လို႕ေခၚပါတယ္။ ကြန္ပ်ဴတာမွာ
သံုးေနတဲ့ Firewall
အေခၚအေ၀ၚကေတာ့ 1980
ႏွစ္မ်ားေနာက္ပိုင္း
အင္တာနက္ၾကီးလြမ္းမိုးစျပဳလာတဲ့
အခ်ိန္က်မွ Internet Security မလံုျခံဳမႈ
မ်ားေၾကာင့္
ေပၚေပါက္လာခဲ့တာျဖစ္ပါတယ္။
ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ security
8
 Firewall (cont.) Web 1.0 to Web 2.0 (cont.)

Publish Subscribe အတြက္ RSS

ခ်ိဳးေဖါက္မႈမ်ား ၾကံဳေတြ႕လာရေသာေၾကာင့္ ျဖစ္ပါတယ္။ စသည္ျဖင့္ေပါ့ေလ အသစ္အသစ္နဲ႔ ထြက္လာတဲ့
Web Technology ေတြက Technical User
ေတြကိုဖန္တီးခြင့္ေပးမယ့္ Technological
Firewall
Support ေတြအျဖစ္ ရွု႔ျမင္နိုင္ပါတယ္။

နိဂုံး

မေရမရာျဖစ္ေနတဲ့ Web 2.0 ကို

လွည့္လည္ဖတ္ရွု႔လိုက္ေတာ့
တစ္ေယာက္တစ္ေပါက္ ေျပာေနတဲ့ Ajex ဆိုတာ
Web 2.0 ဆိုတာမ်ိဳး၊ Blog ဆိုတာ Web 2.0
ဆိုတာေတြ၊ Wiki ဆိုတာ Web 2.0
စသည္ျဖင့္ေပါ့ေလ ေျပာေနတာေတြဟာ
အင္မတန္ ေဘာင္က်ဥ္းတယ္ဆိုတာ
သိသာလာပါတယ္။ အားလုံးျခဳံငုံလိုက္ရင္ေတာ့
Content ကို Contribute လုပ္တဲ့ User
ေတြတိုးလာတယ္ အရင္လိုလာၾကည့္႐ုံမဟုတ္ဘူး
အေၾကာင္းၾကားေပးတဲ့ ပုံစံေတြျဖစ္လာမယ္
ဒီလိုျဖစ္ဖို႔အတြက္ ဖန္တီးရတဲ့
နည္းပညာအသစ္ေတြ ေပၚလာတယ္
ဒါေတြအားလုံးေပါင္းက Tim Berners-Lee စခဲ့တဲ့
WWW ထက္ပိုလာတယ္ ဒီကြဲျပားျခားနားခ်က္ကို
Web 2.0 လို႔ေခၚထားတယ္။ ဒါဆိုရင္
ဘယ္အခ်ိန္မွာ Web 3.0
ျဖစ္လာမလဲေမးရင္ေတာ့ အခုထိ Web 2.0
ကိုေတာင္ တိတိက်က် သတ္မွတ္ခ်က္
မရွိေသးေတာ့ Web 3.0 ဆိုတာလည္း
ေနာင္တစ္ခ်ိန္ေတာ့ ဒီလိုပဲ အေျပာင္းအလဲ
Firewall ဆုိတာဘာလဲလို႕ဆိုေတာ့။ Firewall ဆိုတာ အရပ္စကားနဲ႕ေျပာမယ္ဆိုရင္ ပမာဏနဲ႔ မေသမခ်ာေျပာေနရင္း
ေျပာင္းသြားဦးမွာပါပဲ။
ျပင္ပ ပေယာဂ အေႏွာက္အယွက္မ်ား မ၀င္ေရာက္ ႏိုင္ေအာင္ ႏွင့္ ကိုယ့္ဖက္က လံုျခံဳေရး

ခ်ိဳ႕ယြင္းေၾကာင့္ ျပင္ပကို မေပါက္ၾကားႏိုင္ေအာင္ ကာကြယ္တားဆီးေပးႏိုင္တဲ့ — လူပ်ဳိၾကီး

နည္းပညာတစ္မ်ိဳးဘဲျဖစ္ပါတယ္။ ဒါက အလြယ္တကူေျပာလိုက္တာ။ တကယ္တမ္း

သီအိုရီအရ ေျပာရမယ္ဆိုရင္ Firewall ဆိုတာ Network Computer System ေတြကို

Electronically အရ Network ေတြတစ္ခုနဲ႔တစ္ခုၾကားမွာ လံုး၀ဆက္သြယ္မႈ

ျဖတ္ေတာက္ထားျခင္းမဟုုတ္ဘဲ မသက္ဆိုင္တဲ့ ကူးလူးဆက္သြယ္မႈေတြကုိ

ပိတ္ပင္တားဆီးၿပီး သက္ဆိုင္လိုအပ္တဲ့ကူးလူး ဆက္သြယ္မႈေတြကုိ လိုအပ္သလို

စီစစ္ခြင့္ျပဳမွတ္တမ္းတင္ထားႏိုင္တဲ့ လံုျခံဳေရးဆိုင္ရာ နည္းပညာတစ္ရပ္ပါပဲ။ Firewall က

ဘာေတြလုပ္ေပးလဲဆိုေတာ့ .. သူ႕ကို .. Administrator က သတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ Rules

ေတြ အေျခအေနေတြ အျခားေသာ Criteria ေတြေပၚမူတယ္ျပီး မတူညီတဲ့ Security

Domain ေတြၾကား အားလံုးေသာ Network Traffic မ်ားကို Allow လုပ္ မွာ လား Deny

လုပ္မွာလား Encrypt လုပ္မလား Decrypt လုပ္မလား Proxyfy လုပ္မလား စသျဖင့္

အလုပ္ေတြကို လုပ္ေဆာင္ေပးမွာပါ.. အထူးသျဖင့္ Network Traffic မ်ားကို perimeter

(zone ပတ္ပတ္လည္) စစ္ေဆးျပီး ကာကြယ္ေပးႏိုင္တယ္လို႕ ဆိုလိုတာပါ။

MZ Newsletter , Issue 1
9
 Firewall (cont.)
အဲဒီ Firewall နည္းပညာဟာ Hardware-
Based အေနနဲ႔လည္းရႏိုင္ပါတယ္။
Software-Based
အေနနဲ႔လည္းရႏိုင္ပါတယ္။
Hardware-Based ေတြကုိေတာ့ Firewall
တစ္လံုးမွာ ရွိသင့္ရွိထိုက္တဲ့ Commector
Ports ေတြနဲ႔ Built-in Firewall OS တစ္ခု
ပါ၀င္ဖြဲ႕စည္းထားတဲ့ Special Purpose
Computer တစ္လံုးအသြင္နဲ႔
ေတြ႕ျမင္ရႏိုင္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ သူ႔ရဲ႕ ပံုစံကေတာ့ Computer
တစ္လံုးအသြင္ရွိေနမွာ မဟုတ္ပါဘူး။ သူ႔ရဲ႕
Firewall Configuration
ေတြကုိ ျပင္ဆင္ခ်င္ရင္ေတာ့
သူ႔မွာပါလာမယ့္ Console Port
နဲ႔ Computer နဲ႔
တိုက္ရိုက္ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး
Browser မွ (သုိ႔မဟုတ္) DOS
မွ၀င္ေရာက္ျပင္ဆင္
Configured လုပ္ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္
အဲဒီလိုမ်ိဳး နည္းပညာကို
တကယ့္ Enterprise Level Company
ၾကီးမွာ
သာအသံုးျပဳတာမ်ားၾကပါတယ္ ..သူတုိ႔က
ေစ်းအရေရာ နည္းပညာအရမွာပါ
ျမင့္မား႐ႈပ္ေထြးမႈရွိပါတယ္။
လံုျခံဳေရးအရလည္း
အထူးပုိၿပီးအားေကာင္းပါတယ္။
Software-Based Firewall ေတြကေတာ့
ေစ်းႏႈန္းအရမွာေရာ နည္းပညာအရမွာပါ
သက္သာလြယ္ကူပါတယ္။
သူတုိ႔ကုိေတာ့ မိမိႏွစ္သက္ရာ Performance
ေကာင္းတဲ့ Computer တစ္လံုးမွာ Install
လုပ္ေပးထားရမွာပါ။ Install လုပ္ထားမယ့္
Firewall အျဖစ္သံုးဖုိ႔ ေရြးခ်ယ္ထားတဲ့
MZ Newsletter , Issue 1
Computer ဟာ Performance ပုိင္းမွာေတာ့
စိတ္ခ်ရဖို႔လုိအပ္ပါတယ္။
ဒါမွသာ လိုအပ္တဲ့ Processing
လုပ္ေဆာင္မႈေတြကုိျမန္ျမန္ဆန္ဆန္
ဆံုးျဖတ္လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္မွာပါ။
သူတို႔အမ်ားစုကေတာ့ Installed လုပ္ထားတဲ့
Computer ကေနပဲ တုိက္ရုိက္ GUI နဲ႔ျဖစ္ေစ
DOS နဲ႔ျဖစ္ေစ Configured
လုပ္ထားႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ Astaro
လုိတခ်ိဳ႕ Firewall မ်ိဳးကေတာ့ Installed
လုပ္ထားတဲ့ Computer က direct မရဘဲ
အျခား Computer တစ္လံုးကေနသူ႔ရဲ႕ IP
Address ကုိ Browser ကေခၚၿပီး
တခ်ဳိ႕ သိပ္ကို အေရးၾကီးတဲ့ေနရာေတြမွာဆိုရင္
Firewall ကို ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ အဆင့္ဆင့္
ခံထားတတ္ၾကပါတယ္။ အထူးသျဖင့္ ISP လို ...
Configured လုပ္ရပါလိမ့္မယ္။ ဘယ္လုိပင္
ျဖစ္ေစ Software Firewall ေတြဟာ
Hardware Firewall ေတြနဲ႔ယွဥ္ရင္
ေစ်းႏႈန္းအရလည္း
ေလးငါးဆမကကြာျခားသက္သာပါတယ္။
နည္းပညာရႈပ္ေထြးမႈလည္း နည္းပါးပါတယ္။
ဒါေၾကာင့္ ေတာ္ရုံတန္ရုံ Company
ၾကီးေတြမွာေတာင္ Software Firewall
ကိုသုံးစြဲတာမ်ားၾကပါတယ္ ဒါေပမဲ့
အရာရာတုိုင္းဟာ
အေကာင္းနဲ႔အဆုိးဒြန္႔တဲြေနတာ ပါဘဲ။
တစ္ခ်ိဳ႕.. သိပ္ကို
အေရးၾကီးတဲ့ေနရာေတြမွာဆိုရင္ Firewall ကို
ပံုစံအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕ အဆင့္ဆင့္
ခံထားတတ္ၾကပါတယ္ .. အထူးသျဖင့္ ISP
လိုေနရာမ်ိဳးေတြမွာပါ.. တျခား
သံုးတဲ့ေနရာေတြလည္း အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္..
ထပ္ျပီး ေျပာရမယ္ဆိုရင္ .. Firewall ဆုိတာ
private Network တစ္ခု နဲ႔ Public Network
(Internet Connection) တုိ႔ရဲ႕ ၾကားသူတို႔
ႏွစ္ခု ခ်ိတ္ဆက္တဲ့ ေနရာမွာ
ၾကားခံထားရမယ့္ Security ထိန္းခ်ဳပ္ေပးတဲ့
ပစၥည္း ကိရိယာ (Hardware_based)
သုိ႔မဟုတ္ နည္းပညာ software (Software
_based) တစ္ခုပဲျဖစ္ပါတယ္။ ကုိယ္ရဲ႕
Network က Public Network (Internet) နဲ႔
ခ်ိတ္ဆက္ထားျခင္းမရွိရင္ (သိုမဟုတ္)
အေရးႀကီးတဲ့ Data မ်ိဳးေတြ မရွိဘူးဆိုရင္
ေတာ့ Firewall မတပ္ဆင္ထားလဲ ျပႆနာ
မရွိႏုိင္ဘူးေပါ့။ တကယ္လုိ႕ ကုိယ့္ရဲ႔
Network က Public Network
နဲ႔လညး္ခ်ိတ္ဆက္ထားတယ္။ Data
ေတြကလည္းအရမ္းအေရးႀကီး
တယ္လို႕ထင္ရင္ .. Firewall ကို
တပ္ကိုတပ္သင့္ပါတယ္ ..
အဲဒါေၾကာင့္ Router ေတြမွာပါ
Firewall Function ေတြကို
ထည့္သြင္းလာရျခင္းျဖစ္ပါတယ္..
မဟုတ္ရင္ .packed sniffer
ေတြရဲ႕ရန္က
ကင္းႏိုင္မွာမဟုတ္ပါဘူး။
Firewall နဲ႕ပတ္သက္ျပီး
ေနာက္ထပ္နည္းနည္းေျပာစရာရွိတာက
Firewall ဆိုတာကို တပ္ထား/သံုးထား ေပမဲ့
သုံုးမဲ့ Administrator က configuration ကို
ေသေသခ်ာခ်ာသတ္မွတ္ေပးရပါဦးမယ္..
ဒါမွမဟုတ္ရင္ .. Firewall ကို ေသခ်ာ Rule
ေတြ သတ္မွတ္မထားရင္ တပ္ထားတာ
အလကားျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္ .. တစ္ခ်ိဳ႕ Firewall
မ်ားဟာ Configure လုပ္ရတာ ေတာ္ေတာ္
ခက္ခဲ ပါတယ္.. ေနာက္ျပီး Rules ေတြကို
ေတာ္ေတာ္အေသးစိတ္သတ္မွတ္ေပးရတယ္.
.....ဒါေၾကာင့္ တစ္ခ်ိဳ႕ Firewall မ်ားကို
Default Deny အတိုင္းထားၾကျပီး
လိုအပ္မယ္ထင္တဲ့ ခြင့္ျပဳေစခ်င္တဲ့ traffic
မ်ားကို Manually တိုက္ရိုက္ Explicity
နည္းနဲ႕ျပန္ျပီး Allow
10
 Firewall (cont.)
လုပ္ေပးၾကတာမ်ားပါတယ္.. Firewall ကို
Administrator
ကအခါအားေလွ်ာ္စြာေစာင့္ၾကည့္ေနဖို႕လိုပါ
တယ္ .. တစ္ခါတစ္ခါ ..
အေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင့္ ... Default Allow
ျဖစ္သြားတတ္တာေတြရွိပါတယ္ .. အဲဒါဆိုရင္
ေတာ့ အေႏွာက္အယွက္ ေပးႏိုင္တဲ့
Network Traffic ေတြရဲ႕ရန္ကလည္း
မကင္းႏိုင္ပါဘူး.. ၀င္ေရာက္ျပီး ..
ဒုကၡေပးသြားႏိုင္ပါတယ္။
Firewall ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးရွိသလဲ
ဘယ္ႏွစ္မ်ိဳးရွိလဲဆိုေတာ့
လြယ္လြယ္ေျပာရရင္ ..၂
မ်ိဳးဘဲရွိပါတယ္ ..Software
Hardware Firewall ဆိုတာ ပစၥည္းတစ္ခ
Firewall နဲ႕ Hardware ုျဖစ္ပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ Network
Firewall ပါ။
Router ေတြနဲ႕တဲြျပီး Build in Firewall Function
ဒါေပမဲ့ .. Firewall ကို အုပ္စု ပါေလ့ရွိၾကပါတယ္
၄ မ်ိဳးခဲြထားပါတယ္..
ဒါေတြကေတာ့
1. Free Firewall
2. Desktop Firewall
3. Software Firewall
4. Hardware Firewall တို႕ပါဘဲ..
Free Firewall ဆိုသည္မွာ..
Free Firewall ေတြဟာ Software
မ်ားျဖစ္ၾကျပီး မ်ားေသာအားျဖင့္ ၄င္းတို႕ဟာ
အလြယ္တကူ Setup လုပ္ႏိုင္ၾကပါတယ္
သူတို႕ေတြ ဟာ
ကုမၸဏီအေသးေလးေတြကေန
အလယ္အလတ္တန္းအစား
အထိအသံုးျပဳႏိုင္ၾကပါတယ္.. Free Firewall
ေတြဟာမ်ားေသာအားျဖင့္ Desktop Firewall
ပံုစံနဲ႕လာတတ္ၾကပါတယ္.. ၄င္းကို Personal
Firewall လို႕လည္း ေခၚပါတယ္။
MZ Newsletter , Issue 1
Desktop Firewall ဆိုသည္မွာ..
ကြန္ပ်ဴတာ တစ္လံုးတည္းအတြက္
ကာကြယ္ဖို႕ဘဲ အဲဒီကြန္ပ်ဴတာရဲ႕ OS မွာ
Installed လုပ္ထားတဲ့ မည္သည့္ Software
ကိုမဆို Desktop Firewall
လို႕ေခၚတာျဖစ္ပါတယ္.. Desktop Firewall
ကိုလည္း Personal Firewall
လို႕လည္းေခၚပါတယ္.. ဒီ Desktop Firewall
မ်ား ဟာ Single Desktop Computer
ေတြအတြက္ဘဲ
ဒီဇိုင္းလုပ္ထားတာကျဖစ္ပါတယ္.. ဒါေပမဲ့..
Single Firewall ကို Network Firewall
နဲ႕တဲြျပီး သံုးလို႕ရပါတယ္..
အဲဒီလိုလုပ္လိုက္ျခင္းအားျဖင့္ ..
စြမ္းေဆာင္ရည္ပိုမိုေကာင္းမြန္လာပါတယ္..
Windows မွာပါလာတဲ့ Firewall ဟာ Basic
Firewall ျဖစ္ပါတယ္.. အဲဒါကို တစ္ျခား
ေသာDesktop Firewall မ်ားနဲ႕
အစားထိုးျပီးလုပ္ခိုင္းႏိုင္သလို Hardware
Firewall မ်ားနဲ႕ လည္းတဲြဖက္
အလုပ္လုပ္ခိုင္းလို႕ရပါတယ္..
Desktop Firewall
ေတြရဲ႕အက်ိဳးေက်းဇူးမ်ား
1. Purchase version Desktop Firewall
ေတြဆိုရင္ Virus Scanner
မ်ားႏွင့္တဲြဖက္လုပ္ေဆာင္ႏိုင္ျခင္း..
2. Hardware Firewall မဟုတ္တာေၾကာင့္ ..
ၾကိဳးမ်ားႏွင့္တစ္ျခား Installation
အပိုင္းမ်ားတြင္လြယ္ကူျခင္း
3. ေနာက္ျပီး Portable Computer ေတြမွာ
(ဥပမာ-Laptop ) ေတြမွာ Software Firewall
တင္ထားလို႕ရွိရင္ ဘယ္ေနရာကိုသြားျပီး
အင္တာနက္ခ်ိတ္ခ်ိတ္ ..
ကာကြယ္ေပးႏိုင္ျခင္း စသည့္ျဖင့.္ .
လုပ္လည္းလုပ္ထားသင့္ပါတယ္..
Software Firewall ဆိုသည္မွာ..
ဒီ Software Firewall ဆိုတာ server
OS ေတြမွာ install လုပ္ရတဲ့
software package ဘဲျဖစ္ပါတယ္..
ဒီအမ်ိဳးအစားကေတာ့ အလြန္ကို
Secure ျဖစ္ေစတဲ့ Firewall
အမ်ိဳးအစားျဖစ္ပါတယ္..
ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ အဲဒီ OS
ကေနျပီး ခဲြသံုးၾကတဲ့ Client ေတြကို
ကာကြယ္ ေပးႏိုင္တဲ့ security
နည္းပညာမ်ားပါရွိေနလို႕ပါဘဲ.. ဒီ Firewall
ကို Application Firewall
အျဖစ္လဲအသံုးခ်လို႕ရပါေသးတယ္..
ဆိုလိုတာက Web Application ေတြ Email
server ေတြကို အေကာင္းဆံုး
ကာကြယ္ေပးႏိုင္ပါတယ္.. ဒါေပမဲ့..
ဒီလိုကာကြယ္ေပးႏိုင္ေစဖို႕ အရမ္းကို ရွဴပ္
ေထြးတဲ့ Network Traffic Filter
မ်ားကိုသတ္မွတ္ေပးရပါတယ္..
နည္းနည္းေတာ့ configure လုပ္ရတာ
ခက္တယ္ေပါ့။
Hardware Firewall ဆိုတာ ..
Hardware Firewall ဆိုတာ
ပစၥည္းတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္..
အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ Network Router
11
 Firewall (cont.)

ေတြနဲ႕တဲြျပီး Build in Firewall Function ပါေလ့ရွိၾကပါတယ္.. Firewall OSI ဆုိတာဟာဘာလဲ။အရွည္ေျပာရရင္ေတာ့ Open System

Function ပါတဲ့ Router နဲ႕ မပါတဲ့ Router Interconnection လုိ႔ေခၚပါတယ္။ သူဟာ Network ေတြ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု
ဟာေစ်းနည္းနည္းဘဲကြာပါတယ္.. Firewall ပါတဲ့ဟာက ပိုေကာင္း အျပန္အလွန္ ခ်ိတ္ဆက္ၾကရာမွာ အခက္အခဲမရွိ လြယ္ကူေခ်ာေမြ႕

တာေပါ့ .. ဒီ Hardware Firewall မ်ားကို အေရအတြက္မ်ားျပားလွတဲ့ ေစဖုိ႔အတြက္ International Organization for Standardization (ISO)
Network Traffic ေတြကို ထိန္းခ်ဳပ္ကိုင္တြယ္ ႏိုင္ေအာင္ တီထြင္ ထုတ္ အဖြဲ႕ ၾကီးက သတ္မွတ္ထားတဲ့ စံတစ္ခုျဖစ္ပါတယ္။

လုပ္ထားတာျဖစ္ပါတယ္.. Hardware Firewall မ်ားကို လုပ္ငန္းရဲ႕

Boundry မွာထားေလ့ရွိျပီး အင္တာနက္ကေန မလိုအပ္တဲ့ Traffic ကမာၻေပၚမွာ ကြန္ပ်ဴတာ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်တဲ့ ကုမၸဏီၾကီးေတြ

ေတြကို ဖယ္ထုတ္ျပီး ၾကိဳတင္သတ္မွတ္ထားရွိတဲ့ Traffic မ်ားကိုဘဲ အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ အဲဒီလုိပဲ ကြန္ပ်ဴတာေတြ တစ္လုံးနဲ႔

Internal Networking ထဲသို႕ ၀င္ခြင့္ေပးတာပါ.. တစ္ခါတစ္ခါက်ေတာ့ ဒီ

တစ္လုံးခ်ိတ္ဆက္တဲ့အခါမွာသုံးတဲ့ Networking Devices ေတြကုိ
Hardware Firewall မ်ားဟာ Software Firewall
ထုတ္လုပ္တဲ့ ကုမၸဏီေတြလည္း အမ်ားၾကီးရွိပါတယ္။ အဲဒီလုိမ်ိဳး
မ်ားနဲ႕အတူတဲြျပီးလုပ္ရတာေတြလည္းရွိပါတယ္.. ဒီလိုသံုးရင္ .. ပိုျပီး
နည္းပညာပုိင္းဆုိင္ရာ မတူညီၾကတဲ့ အမ်ိဳးအစားအမ်ိဳးမ်ိဳးေသာ
လံုျခံဳသလို.. လုပ္ေဆာင္ ခ်က္မ်ားကိုလည္း ပိုမိုျမွင့္တင္ေပးႏိုင္ပါတယ္..
ကြန္ပ်ဴတာေတြ၊ Networking Devices ေတြကုိ အသုံးျပဳထားၾကတဲ့

OSI ႏွင့္ TCP/IP Networking Models အေၾကာင္း Network ေတြအသီးသီးဟာ တစ္ခုနဲ႔တစ္ခု လြယ္လင့္တကူ
အျပန္အလွန္ ခ်ိတ္ဆက္မိခ်င္တယ္ဆုိရင္ သူတုိ႔အားလုံးၾကားထဲမွာ

Firewall Types အေၾကာင္းေတြကို မေျပာခင္ ၾကားျဖတ္ျပီး ပုံေသစံႏႈန္း(ဘုံတူညီခ်က္မ်ား) ရွိဖုိ႔ေတာ့လုိအပ္ေနပါတယ္။ ဒါမွသာ အဲဒီ

ေျပာျပခ်င္ေသးတာက OSI 7 layer ႏွင့္ TCP/IP Network Models Network ေတြဟာ အတူတကြ ေခ်ာေမြ႕စြာ ခ်ိတ္ဆက္

အေၾကာင္း တို႕ပါဘဲ.. OSI ဟာ အလြႊာ(၇) ခုနဲ႕ ဖဲြ႕စည္းထားျပီးေတာ့ အလုပ္လုပ္နုိင္ၾကမွာျဖစ္ပါတယ္။ဒါေၾကာင့္ ISO အဖဲြ႕ၾကီးဟာ

တစ္လႊာခ်င္းစီမွာ သက္ဆိုင္ရာ တာ၀န္ကိုယ္စီ ရွိၾကပါတယ္..ၾကံဳလို႕ အဲဒီလုိအပ္ခ်က္ကုိ ေျပလည္ေစဖုိ႔အတြက္ OSI Layers (7)ခုကုိ ၁၉၇၄
OSI 7 Layer အေၾကာင္းအနည္းငယ္ေျပာရရင္.. ခုနွစ္ေလာက္ကတည္းက စတင္ေဖာ္ထုတ္ခဲ့တာပဲျဖစ္ပါတယ္။

အခုအခ်ိန္မွာေတာ့ OSI(7) Layers စံႏႈန္းမ်ားနဲ႔

တုိက္ဆုိင္ကုိက္ညီမႈမရွိဘဲ ကြဲျပားေနတဲ့ Networking နဲ႔ပတ္သက္

ဆက္ႏြယ္ေနေသာ Device ရယ္လုိ႔ ေစ်းကြက္ထဲမွာ မရွိေတာ့တဲ့အထိ

တစ္ကမာၻလုံးက OSI Layers (7) ခုကုိ အသိအမွတ္ျပဳလက္ခံ

ေနၾကပါျပီ။ ဘာျဖစ္လုိ႔လဲဆုိေတာ့ လူသားေတြဟာ ယေန႔ေခတ္မွာ

ဆက္သြယ္ေရးစနစ္ရဲ႕အေရးၾကီးပုံနဲ႔အသုံး၀င္ပုံ ေတြကိုပုိမုိခံစား

သိရွိလာၾကတာနဲ႔အမွ် ေကာင္းမြန္ျမန္ဆန္တဲ့
ဆက္သြယ္ေရးစနစ္ေတြကုိ အသုံးျပဳခြင့္ရဖုိ႔ လိုအပ္လာပါတယ္။ ဒီေတာ့

ကြန္ပ်ဴတာ ကြန္ယက္ေတြၾကားမွာ နည္းပညာ Platform

မတူသည္ျဖစ္ေစ၊ အမ်ိဳးအစား

တံဆိပ္မတူသည္ျဖစ္ေစ အတူတကြ ခ်ိတ္ဆက္လုပ္ေဆာင္

နုိင္ၾကဖုိ႔ဆုိတာ ဟာလည္း အမွန္တကယ္အေရးၾကီးတဲ့လုိအပ္ခ်က္

တစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါမွသာ က်ယ္ျပန္႔ၾကီးမားတဲ့

ကြန္ပ်ဴတာကြန္ယက္ေတြ စီမံဖန္တီးခ်ိတ္ဆက္နုိင္မွာပါ။ Networking

ကုိစိတ္၀င္စားတယ္ဆုိတဲ့ လူတစ္ေယာက္အေနနဲ႔ ့ဒီ OSI Layers (၇)

ခုဟာ ဘာေတြလဲဆုိတာေလာက္ေတာ့အနည္းဆုံး

သိထားမယ္လို႕ထင္ပါတယ္။

MZ Newsletter , Issue 1 12
 Firewall (cont.)

(၇) Application Layer Session Layer Data Transfer လုပ္ဖုိ႔အတြက္ Sender နဲ႔ Receiver

(၆) Presentation Layer ၾကားမွာ Logical Connection တစ္ခုကုိ အစျပဳတည္ေဆာက္ပါတယ္။

(၅) Session Layer အဲဒီ Connection ကုိ Data Transmission

(၄) Transport Layer မျပီးမခ်င္းထိန္းသိမ္းထားပါတယ္။ Data ေတြကုိလည္းအဲဒီ

(၃) Network Layer Connection ေပၚမွာ အဆင္ေျပ ေျပ

(၂) Data Link Layer နဲ႔ သြားနုိင္မယ့္အပုိင္းေလးေတြအျဖစ္ပုိင္းပါတယ္။

(၁) Physical Layer တုိ႔ပဲျဖစ္ပါတယ္။ (ေအာက္ကေန အေပၚကို လက္ခံမယ့္ဘက္ေရာက္တဲ့အခါမွာနဂုိမူရင္း Original Data ျပန္ရေအာင္
ေရတြက္ပါတယ္) ျပန္ လည္စုစည္းပါတယ္။

Layer လုပ္ေဆာင္ခ်က္ Presentation Layer Data ေတြကုိေအာက္ပုိင္း Layer

Physical Layer Transfer Medium ေပၚမွာ Data သြားလာနုိင္ဖုိ႔
ကူညီေပးပါတယ္။ Data ေတြကုိ Transfer Medium
နဲ႔လုိက္ေလ်ာညီေထြရွိမယ့္ Signal ပုံစံအျဖစ္ေျပာင္းလဲေပးပါတယ္။ အဲဒီ
Data Signal ေတြကုိ Transmission လုပ္နုိင္ဖုိ႔ေရာျပန္ျပီး
Synchronization လုပ္နုိင္ဖုိ႔ေရာ လုိအပ္တဲ့ Voltage Levels
ကုိဆုံးျဖတ္ေပးပါတယ္။
ေတြကနားလည္အဆင္ေျပမယ့္ Format ပုံစံမ်ိဳးေျပာင္းလဲေပးပါတယ္။
လုိအပ္တဲ့ Encryption ေတြနဲ႔ Compression
ေတြကုိလည္းလုပ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ လက္ခံမယ့္ဘက္မွာက်ေတာ့
Decompression ေတြနဲ႔ Decryption ေတြကုိလုိအပ္သလုိ
လုပ္ေဆာင္ပါတယ္။ User နားလည္လက္ခံနုိင္မယ့္ Format
မ်ိဳးျပန္ရေအာင္ Data ကုိျပန္ျပီး Format ေျပာင္း ေပးပါတယ္။

Application Layer User ေတြပုိ႔ခ်င္တဲ့ သတင္းအခ်က္အလက္ေတြ၊

Data Link Layer Network Data ေတြကို ေအာက္ပုိင္း Layer ေတြက
နားလည္လက္ခံျပီးဆက္လက္ Process လုပ္နုိင္ဖုိ႔အတြက္ Interface
လမ္းေၾကာင္းတစ္ေလွ်ာက္မွာအဆင္ေျပေျပသြားနုိင္မယ ့္ Frame
တစ္ခုအျဖစ္ၾကားခံျပီး User ေတြကုိ ပုိမုိ လြယ္ကူအဆင္ေျပေစပါတယ္။
ေလးေတြျဖစ္လာေအာင္ Data ကုိတည္ေဆာက္ေပးပါ တယ္။ Network
လက္ခံမယ့္ဘက္မွာလည္း User ေတြအေနနဲ႔လက္ခံရရွိလာတဲ့ Data
Connection တစ္ေလွ်ာက္မွာ Collision
ေတြကုိ အသုံးခ်ခ်င္သလုိအသုံးခ်နုိင္ခြင့္ ရရွိေအာင္ Interface
မျဖစ္ေအာင္ေစာင့္ၾကပ္ထိန္းသိမ္းေပးပါတယ္။ Collision ျဖစ္သြားရင္
တစ္ခုအေနနဲ႔ Userေတြကုိ ပုိမုိအဆင္ေျပေစရန္
ဒါမွမဟုတ္ Error Control Information နဲ႔မတုိက္ဆုိင္ပဲ Error
လုပ္ေဆာင္ေပးျပန္ပါတယ္။
ေတြ႕ေနရတယ္ဆုိရင္ အဲဒF
ီ rame ကုိခ်က္ခ်င္းထပ္ပုိ႔ေပးပါတယ္။

TCP/IP Network Model

Network Layer မတူညီတဲ့ Network ေတြၾကားမွာ Connection

TCP/IP Network Model ကေတာ့ (၅) လႊာဘဲရွိပါတယ္..
ရေအာင္ ၊ Data Transfer လုပ္နုိင္ေအာင္
အဲဒီအလြာေတြကေတာ့...
ၾကားခံဆက္သြယ္ေပးပါတယ္။ Network

လမ္းေၾကာင္းေတြကုိလည္းရွာေဖြေပးျပီး Data Transfer

လုပ္ရာမွာပုိမုိျမန္ဆန္ေအာင္ကူညီေပးပါတယ္။

Transport Layer Data Transfer လုပ္ရာမွာအစမွအဆုံးတုိင္ Data

Packet တစ္ခုခ်င္းစီအတုိင္းအတာအထိ စိတ္ခ်ရတဲ့ Data

Transmission တစ္ခု ျဖစ္ေအာင္လုပ္ေဆာင္ေပးပါတယ္။ Error

Control နဲ႔ Flow Control ကုိ ေဆာင္ရြက္ပါတယ္။ အကယ္၍ Data

Packet တစ္ခုမွာမ်ားနဂုိ Packet

အတုိင္းမဟုတ္ေၾကာင္းေတြ႕ရွိပါကခ်က္ခ်င္းထပ္ပုိ႔ေပးပါ တယ္။

MZ Newsletter , Issue 1
13
 Firewall (cont.)
Firewall ေတြဟာ ကန္႕သတ္ခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳးကို ျပဳလုပ္ႏိုင္ရန္အတြက္
သူတို႕ဆီမွာ မတူညီတဲ့ အေျခအေန Criteria ေတြကို
သတ္မွတ္ရပါတယ္ ယင္းမတူညီတဲ့ Criteria ေတြဟာလည္း မတူညီတဲ့
(Network Model ) အလႊာေတြကို အသံုးျပဳၾကပါတယ္.. Firewall
ေတြဟာ အဲဒီအလြႊာေတြ ထဲမွာမွ အနိမ့္ဆံုးအလႊာ အနိမ့္ဆံုး Layer 3
မွာ အလုပ္လုပ္ၾကပါတယ္.. Layer 3 ဆိုတာ OSI မွာဆိုရင္ Network
Layer ျဖစ္ျပီး TCP/IP Model မွာက်ေတာ့ .. Internet Protocol Layer
မွာ အလုပ္လုပ္တာျဖစ္ပါတယ္.. ထပ္ေျပာရရင္ Layer 3 မွာ
အလုပ္လုပ္ၾကတဲ့ Firewall ေတြက Packet ေတြ စစ္ေဆးတဲ့အခါမွာ
သိပ္ျပီး စစ္ေဆးခြင့္မရွိဘူး.. ေနာက္ျပီး ဒီ packet နဲ႕ တစ္ျခား Packet
နဲ႕ဘယ္လိုပတ္သက္မႈရွိသလဲ ဆိုတာကိုလည္း စစ္ေဆးလို႕မရဘူး ..
ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ Layer 3 mode မွာ အလုပ္လုပ္ေနတဲ႕
အတြက္ေၾကာင့္ပါ.. Transport Layer မွာ အလုပ္လုပ္တဲ့ Firewall
က်ေတာ့ packet နဲ႕ပတ္သက္ျပီး နည္းနည္းစစ္ေဆးခြင့္ပိုရွိတယ္ ..
ဒါေၾကာင့္ ပိုမိုရွဴတ္ေထြးတဲ့ ခက္ခဲနက္နဲတဲ့ Criteria မ်ားျဖင့္စစ္ေဆးျပီး
အထဲကို ၀င္ခြင့္ျပဳမျပဳဆိုတာကို သတ္မွတ္လို႕ရတယ္.. Application
Layer mode မွာအလုပ္လုပ္တဲ့ Firewall က်ေတာ့ အရင္ layer
ေတြထက္ အာဏာပိုရွိတယ္လို႕ေျပာရရင္ရပါတယ္ ..
ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ အဆင့္အဆင့္တက္လာခဲ့ Layer
မ်ားကိုစစ္ေဆးျပီး ဒီ packet ဟာ ဘယ္ကို သြားမလဲဆိုတာကို
မူတည္ျပီး ကိုေပးခ်င္တဲ့ လုပ္ခြင့္မ်ိဳးကိုဘဲေပးပိုင္ခြင့္ရွိလို႕ပါ..
နားလည္ေအာင္ေျပာရမယ္ဆိုရင္ Firewall ေတြဟာ Networking
Model ေတြမွာ အေပၚပိုင္းအလႊာကို ေရာက္ရွိေလေလ packet
အေၾကာင္းကိုပိုသိရွိျပီး ပိုျပီးထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္တယ္..
Firewall အမ်ိဳးအစားမ်ား
ထပ္ျပီး Firewall အမ်ိဳးအစားမ်ားကို ခြဲလိုက္လို႕ရွိရင္ မတူညီတဲ့ Types
ေပါငး္ 4 မ်ိဳးရွိပါေသးတယ္.. အဲဒါေတြကေတာ့
1. Packet Filters
2. Ciruit Filters or Circuit Level Gateways
3. Application Filters or Application Level Gateways နဲ႕
4. Stateful Multilayer Inspection Firewall တို႕ပါဘဲ..
1. Packet Filter ဆုိတာ..
Firewall ရဲ႕ ပထမ မ်ိဳးဆက္ပါဘဲ.. ၄င္း Packet Filter ဟာ
အင္တာနက္ေပၚက ကြန္ပ်ဴတာေတြ တစ္ခုႏွင့္တစ္ခုၾကား Transfer
လုပ္ေနတဲ့ Data ေလးေတြရဲ႕ အေျခခံ Unit ေလးျဖစ္တဲ့ Packet
MZ Newsletter , Issue 1
ေလးေတြကို စစ္ေဆးတာျဖစ္ပါတယ္.. တကယ္လို႕...packet တစ္ခုဟာ
ကြ်န္ေတာ္တို႕ သတ္မွတ္ထားတဲ့ Rule တစ္ခုႏွင့္ကိုက္ညီ ခဲ့မယ္ဆိုရင္
Packet Filter ဟာ ၄င္း Packet ေလးကို ဖယ္ထုတ္လိုက္ပါတယ္..
ဒါမွမဟုတ္လည္း ဖ်က္စီးပစ္လုိက္ပါတယ္..ျပီးေတာ့ packet
ထြက္လာခဲ့တဲ့ မူလေနရာ(ေပးပို႕သူ) ကို Error
တစ္ခုခုျပန္ေပးလိုက္ပါတယ္။
ဒါေပမဲ့ ေနာက္ပိုင္းမွာ သူ႕ကို မသံုးၾကေတာ့ပါဘူး ..
ဘာျဖစ္လို႕လဲဆိုေတာ့ packet ေတြကို ဘဲ အဲဒီ packet
တစ္ခုခ်င္းထဲက အေၾကာင္းအရာ ကိုဘဲ လိုက္စစ္ေနျပီး အဲဒီမွာ
Connection နဲ႕ ပတ္သက္တာေတြကိုက်ေတာ့ မစစ္ပါဘူး ..
အခုေနာက္ပိုင္း Web Browsing တို႕ Remote Printing တို႕ E-mail
Transmission တို႕ File Transfer တို႕က အသံုးမ်ားတဲ့ Port
ေတြကိုသံုးတဲ့ TCP, UDP Traffic ေတြေလ .. အဲဒီလို Traffic
Information ေတြကို Attention မေပးတဲ့ Packet Filter ဟာ
ေနာက္ပိုင္းမွာမသံုးက်ေတာ့တာျဖစ္ပါတယ္.. အင္တာနက္မွာကလည္း
TCP, UDP Traffic ေတြၾကီးပါဘဲ .. ဒါေၾကာင့္ Connection State ကို
မစစ္တဲ့ Packet Filter ကို ေနာက္ပိုင္းမွာ မသံုးေတာ့တာျဖစ္ပါတယ္..
Packet Filter က OSI Model မွာဆိုရင္ Network Layer မွာ
အလုပ္လုပ္တယ္လို႕ ေျပာရင္ရပါတယ္.. TCP/IP Model မွာက်ေတာ့ IP
Layer မွာ အလုပ္လုပ္တယ္ေပါ့ဗ်ာ.. Packet Filter မွာက
ႏွစ္ပိုင္းရွိပါတယ္..
အဲဒါက Stateful and Stateless ျဖစ္ဘဲပါတယ္..
Stateful ဆိုတာ packet တစ္ခုနဲ႕ဆက္စပ္ျပီးျဖစ္ေပၚေနတဲ့ Active
Session ေတြကို ထိန္းသိမ္းထားပါတယ္.. ထိန္းသိမ္းထားတယ္
ဆိုတာက control လုပ္တဲ့သေဘာမ်ိဳးမဟုတ္ဘဲ detect
ျဖစ္ေနတယ္ဆိုတဲ့သေဘာပါဘဲ.. တနည္းအားျဖင့္ေတာ့ connection
ႏွင့္ ပတ္သက္ တဲ့ state ေတြကို သိေနတယ္.. stateless က်ေတာ့
connection State ေတြနဲ႕ပတ္သက္ျပီး ဘာမွမရွိဘူး.. Stateless
Firewall က Memory နည္းနည္းဘဲလိုပါတယ္.. အရမ္း Simple
14
 Firewall (cont.)

ျဖစ္တယ္.. ျပီး အလုပ္လုပ္တာျမန္ဆန္တယ္.. ဒါေပမဲ့ သိပ္ရွဴပ္ေထြးတဲ့ ဒီ Application Layer Gateway ဟာ User ေတြရဲ႕ Login

ဆံုးျဖတ္ခ်က္မ်ိဳးေတြ သူက မသတ္မွတ္ႏိုင္ဘူး ... နဲ႕ပတ္သက္ေနတဲ့ Activity ေတြကို Log လုပ္ထားႏိုင္ပါတယ္..

ဒါေၾကာင့္ ..ေနာက္ပိုင္း Firewall ေတြမွာ Stateless ကိုမသံုးေတာ့ဘဲ .. တနည္းအား ျဖင့္ High Level of Security ကို

stateful Firewall ကိုဘဲဆက္လက္သံုးစဲြခဲ့ပါတယ္ လုပ္ေဆာင္ေပးႏိုင္တယ္လို႕ေျပာရင္ရပါတယ္.. ဒါေပမဲ့ Network

Performance ကို မ်ားစြာထိခိုက္ေစပါတယ္ အဲဒါကို
Stateful Filter ဆိုတာ.. သတိထားရပါလိမ့္မယ္..

Stateful ဆိုတာက အရင္တုန္းက သတ္မွတ္ခဲ့တဲ့ Firewall နည္းပညာကို

Develop ဆက္လုပ္ခဲ့တဲ့ နည္းပညာမ်ိဳးဆက္တစ္ခုကို .. Stateful

လို႕သတ္မွတ္လိုက္တာပါ.. အဲဒီ Generation ကိုဘဲ Stateful

လို႕ေခၚပါတယ္.. သူဟာ သူ႕ကို(Firewall) ကိုျဖတ္သန္းသြားတဲ့

Connection ေတြအားလံုးကို Maintain လုပ္ထားျပီး ဘယ္ Packet က

New Connection လဲ ၊ ဘယ္ Packet ကေတာ့ျဖင့္

အဟာင္းကြန္နက္ရွင္ လဲ ဆိုတာကို သိပါတယ္.. အဓိကေတာ့

ျဖတ္သန္းသြားတဲ့ Connection State ေတြကို record
4. Stateful Multilayer Inspection Firewall ဆိုတာ..
လုပ္ထားႏိုင္တယ္.. ဒါေၾကာင့္ Packet တစ္ခုနဲ႕ တစ္ခု
ဆက္စပ္ေနတာကိုလည္း သိပါတယ္.. TCP, UDP Connection

တစ္ခုစတင္တာနဲ႕ သူက Active စျဖစ္ျပီ .. ဒီ Firewall ရဲ႕ Security ပိုင္း

ဆိုင္ရာဟာ TCP,UDP Connection တစ္ခုစတင္တာနဲ႕

စျပီးအလုပ္လုပ္ပါတယ္လို႕ဆိုလိုတာပါ.. Connection တစ္ခု စဖို႕

ခြင့္ျပဳလိုက္ျပီဆိုတာနဲ႕ အဲဒီ Connection နဲ႕သက္ဆိုင္တဲ့ Hosts

ႏွစ္ခုၾကားက Packets ေတြကို ေနာက္ထပ္စစ္စရာမလိုေတာ့ဘူး..

ဒီ Stateful Multilayer Inspection Firewall ဆိုတာက အရင္ Firewll

သံုးခု ကိုေပါင္းထားတာပါ .. ၄င္းဟာ Network Layer မွာ Packet

ေတြကို Filter လုပ္ပါတယ္ .. Session အတြင္းမွ Packets မ်ားထဲက

contents မ်ားကို တြက္ခ်က္ျခင္း ကိစၥမ်ားကိုေတာ့ Application Layer

မွာလုပ္ပါတယ္.. ၄င္းဟာ Host ႏွင့္ client အၾကား Direct Connection

ကိုလည္း ျဖစ္ေပၚေစပါတယ္.. ဒီအခ်က္ဟာ Application Layer

Gateway မွာ တုန္းက ေျပာခဲ့သလိုမ်ိဳး Network Performance ကို

3. Application Layer Firewall ဆိုတာ..
ထိခိုက္ေစတာမျဖစ္ေစပါဘူး.. အခ်ဳပ္ေျပာရရင္ Stateful Multilayer

Application ႏွငP
့္ rotocol တစ္ခုခ်င္းစီကို နားလည္ခဲြျခားႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ Inspection Firewall ဟာ High Level of Security လည္းျဖစ္တယ္

Layer firewall ပါဘဲ.. ထပ္ေျပာရရင္ FTP ,Web Browsing , DNS Performance လည္းေကာင္းတယ္ .. Stateful Multilayer Inspection

စတာေတြကို ခဲြျခားႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္..ေနာက္ျပီး ခိုး၀င္ဖို႕ၾကိဳးစားေနတဲ့ Firewall ဟာ Layer 3 ခုလံုးမွာ အလုပ္လုပ္တာျဖစ္ပါေသာေၾကာင့္

မလိုအပ္တဲ့ Protocol ေတြႏွင့္ မေကာင္းတဲ့ဖက္ကေန သူ႕ကို Multilayer လိုေခၚဆိုျခင္းျဖစ္ပါတယ္။

အလဲြသံုးစားျပဳလုပ္ဖို႕ ေရာက္ရွိလာတဲ့ Protocol ေတြကို

Firewall ေတြ အလုပ္လုပ္ပံု
ရွာေဖြတားဆီးႏိုင္စြမ္းရွိပါတယ္..

MZ Newsletter , Issue 1
15

PHP ?
PHP ဆိ္ုတာကေတာ့ reflective programming
language ျဖစ္ျပီး dynamic web pages တြက္
designe လုပ္ကာ ထုတ္လုက္လိုက္ျခင္းျဖစ္သည္။
PHP ကို အဓိကအားျဖင့္ server-side scripting တြင္
အဓိကအသံုးျပဳၾကသည္။ ထို႕အျပင္ command line
interface နဲ႕ပါ အသံုးျပဳႏိုင္သည္။ ထို႕အျပင္
graphical applications မ်ားျဖင့္လည္း
အသံုးျပဳႏိုင္သည္။ Textual User Interfaces ကို
ncurses ကိုအသံုးျပဳကာ ဖန္တီးႏိုင္သည္။ PHP
ဆိုသည္မွာ Hypertext Preprocessor ျဖစ္သည္။
PHP Group သည္ PHP ကိုအဓိက
impletmentation လုပ္ကာ PHP License ျဖင့္
ထုတ္လုပ္ထားသည္။ ေနာက္ဆံုး version မွာ PHP
5.3.2 ျဖစ္ျပီး 25 February 2010 က ထုတ္ခဲ့သည္။
PHP ကို Common Gateway Interface (CGI)
အျဖစ္ C programming Language ကို အသံုးျပဳျပီး
Danish/Greenlandic programmer Rasmus
Lerdorf က 1994 မွာ ေရးသားခဲ့ျပီး သူ႕ရဲ႕ personal
homepage တြင္ Perl scripts ေနရာအား
အစားထိုးကာ အသံုးျပဳခဲ့သည္။ Lerdorf က data
မ်ားကို စုစည္းရန္ႏွင့္ သူ၏ page ၏ traffic ကို
လက္ခံရန္အတြက္ PHP ကိုအသံုးျပဳကာ
ျပသခဲ့သည္။ Personal Home Page Tools အျဖစ္ 8
June 1995 က ထုတ္လုပ္ခဲ့ျပီး ေနာက္ပိုင္းတြင္
Lerdorf က သူရဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ Form Interperter ကို
ဖန္တီးကာ PHP/FI (PHP version 2 ျဖစ္သည္) ကို
ျပဳလုပ္ခဲ့သည္။
MZ Newsletter , Issue 1
Firewall (cont.)
Firewall ေတြဟာ Software firewall
ဘဲျဖစ္ျဖစ္ Hardware Firewall
ဘဲျဖစ္ျဖစ္ အလုပ္လုပ္ၾကတာက 2
မ်ိဳးဘဲရွိပါတယ္ .. အဲဒါက ဘာလဲ
ဆိုေတာ့
1. ခြင့္ျပဳျခင္း(Allowed)
2. ခြင့္မျပဳျခင္း(Denied)
ဘဲလုပ္ပါတယ္..
Firewall ေတြအကုန္လံုးဟာ
ဒီနည္းလမ္းနဲ႕ဘဲလုပ္ၾကပါတယ္.. အဲဒီ
ခြင့္ျပဳျခင္း နဲ႕ မျပဳျခင္း တို႕ဟာ လည္း
firewall ထဲကို ၀င္ေရာက္လာတဲ့
Network Traffic မ်ားကို သူ႕ရဲ႕ Rules
ေတြသတ္မွတ္ထားတဲ့အတိုင္း
မဟုတ္မဟုတ္ကို စစ္ေဆးျပီး
လုပ္ေဆာင္ေပးၾကတာလို႕ေျပာတာပါ..
အဲဒါေတြကို ဘယ္လို ဆံုးျဖတ္လဲဆိုရင္
Firewall ဟာ မိမိရဲ႕ ACL (Access
Control List ) အေပၚမူ တည္ျပီး
ခဲြျခားဆံုးျဖတ္ေပးပါတယ္..
ေရာက္ရွိလာတဲ့ Traffic မ်ားကို မိမိရဲ႕
ACL ေပၚတြင္ စစ္ေဆးျပီး ဟုတ္ရင္
ခြင့္ျပဳပါတယ္ .. မဟုတ္ရင္ေတာ့
ခြင့္မျပဳဘူးေပါ့.. အဲဒီ ACL ကို
Network Administrator ေတြဘဲ
Firewall ကို Configure လုပ္ခဲ့တုန္းက
သတ္မွတ္ျပီးသားပါ.. ေနာက္ျပီး ..
Firewall ဆိုတာ Hardware Firewall
ဘဲျဖစ္ျဖစ္ Software Firewall
ဘဲျဖစ္ျဖစ္ .. သူ႕ရဲ႕ Default
ကိုယ္တိုင္က အကုန္ Denied လုပ္ထား
ပါတယ္..
Firewall ကို
ဘယ္ေနရာမ်ိဳးမွာသံုးၾကမလဲ
အဓိကေတာ့
ဘယ္လိုေနရာေတြလဲဆိုေတာ့ Private
Network တစ္ခုနဲ႕ Public Network
တစ္ခုတို႕ခ်ိတ္ဆက္ဖို႕လိုတဲ့အခါမွာ
အဓိကအသံုးမ်ားပါတယ္..
ဘာေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ Private
Network မက်ိဳးေပါက္ရေအာင္ ..
Public Network နဲ႕ Private Network
တို႕ရဲ႕ ၾကားမွာ Firewall
ကိုခံျပီးသံုးတာျဖစ္ပါတယ္ ..
တစ္ျခားေနရာမ်ားမွာလည္း ..Firewall
ကို ပံုအမ်ိဳးမ်ိဳးနဲ႕
သံုးတာေတြလည္းရွိပါတယ္..
Firewall ကို
သံုးရင္ဘယ္လိုအက်ိဳးေက်းဇူးေတြရရွိမ
လဲ..
Firewall ဆိုတာကိုသံုးျခင္းအားျဖင့္
အရာအားလံုးဟာ
လံုး၀စိတ္ခ်သြားျပီလို႕ေျပာလို႕မရပါဘူး.
. အထူးသျဖင့္ မရိုးမသားတဲ့ သူေတြ က
ေအာက္ပါနည္းလမ္းအတိုင္း
ျပဳလုပ္ျခင္းကို လံုး၀ေသာ္လည္းေကာင္း
ကန္႕သတ္ျခင္းျဖင့္ေသာ္လည္းေကာင္း
ကာကြယ္ႏိုင္ပါတယ္..
1. Remote Log in
တစ္စံုတစ္ေယာက္က
ကိုယ့္ကြန္ပ်ဴတာကို
လွမ္းျပီးခ်ိတ္ဆက္ႏိုင္မယ္.. ေနာက္ျပီး
အဲဒီကြန္ပ်ဴတာကို ပံုစံတစ္မ်ိဳးနဲ႕
ထိန္းခ်ဳပ္ႏိုင္မယ္.. ကိုယ့္ကြန္ပ်ဴတာက
လက္ရွိ Run ေနတဲ့
ဖိုင္ေတြကိုၾကည့္ႏိုင္တယ္ Access
လုပ္သြားႏိုင္တယ္..
2. Application Backdoors
အခ်ိဳ႕ေသာ Program ေတြက Bugs
ေတြ ပါပါတယ္.. အဲဒီ Bugs ေတြဟာ
မရိုးမသားတဲ့ Program ေတြ
၀င္ေရာက္လာဖို႕ ဒါမွမဟုတ္ မျမင္ရတဲ့
16
 Firewall (cont.)

Hidden Access မ်ိဳးလုပ္သြားတာ ေတြ ခံရတယ္.. ဘာလို႕လည္း Service ႏွစ္မ်ဳိးကို အသံုးျ့ပဳပါတယ္။ ၎ Connection Service

ဆိုေတာ့ Program ရဲ႕ Bugs ေၾကာင့္ Application ေတြမွာ ႏွစ္မ်ဳိးထဲကမွ Connection - Oriented Services မွာ ပို႔လႊတ္သူနဲ႔
ယုိေပါက္ေတြ ျဖစ္သြားလို႕ပါ.. ေပးပို႔သူ တို႔ႏွစ္ခုၾကား Virtual Connection ကို ထူေထာင္ဖို႔

Acknowledgement (သေဘာတူျခင္း၊ လက္ခ့ရရွိျခင္း) နဲ႔ Response

3. Operating System Bugs (အေျဖတုံ႔ျပန္မ)ႈ ကို အသံုးျပဳပါတယ္။ ေပးပို႔သူဘက္က Data ေတြ

ေပးပို႔လုိက္တဲ့ အခါ လက္ခံရာဘက္က Data ေတြကိုလက္ခံရရွိေၾကာင္း

ဒါက အခုေလးတင္အေပၚကေျပာခဲ့သလိုဘဲ ယုိေပါက္ ျဖစ္တာ.. Bugs
အသိအမွတ္ျပဳ Acknowledgement
ေၾကာင့္ေပါ့.. ဥပမာ..သူခိုးဆိုတာ မ်ိဳး ဘယ္ေနရာ
ကိုသတ္မွတ္ခ်ိန္အတြင္းမွာျပန္ပို႔ေပးရပါတယ္။
ဘယ္အေပါက္ရွိလဲဆိုတာ ေခ်ာင္းေနတတ္ၾကတာ မ်ိဳးေပါ့ ..
အေတြ႕အၾကံဳ ရွိတဲ့ Hackers ေတြဆို ေအးေဆးေပါ့..
ဒါကလည္း အမွားကင္းစင္ေအာင္ ထိန္းခ်ဳပ္တဲ့ နည္းပါပဲ။ ဒီလုိ
လက္ခံရာဘက္က Acknowledgement လုပ္ေပးမွ ေပးပို႔သူေတြက
4. DDoS(Distribute Denial Of Service)
သူတို႔ပို႔လိုက္တဲ ့ Data ေတြကို လက္ခံသူေတြကရမရ သိရွိၿပီး

ထင္ေပၚတဲ့ ဆိုဒ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ DDoS လိုအပ္ပါက ေနာက္တစ္ဖန္ျပန္ပို႔ေပးနိုင္ရန္ျဖစ္ပါတယ္။

တိုက္တာခံရေလ့ရွိပါတယ္.. Hackers ေတြ က Server ေတြဆီကို Acknowledgement ကို အသံုးျပဳရတဲ့ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့

Request Connection ခ်ိတ္ဆက္မႈေတြကို

ေတြပို႕လိုက္တယ္ေလ.. ေသခ်ာဖို႔အတြက္ပါ။
DDoS(Distribute Denial Of Service)-
ဒီေတာ့ Server က အဲဒီ ဒီလိုဗ်ာ....ကၽြန္ေတာ္ တုိ႔က Data
Request ကို
ထင္ေပၚတဲ့ ဆိုဒ္ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ DDoS
ေတြကို ေပးပို႔တဲ့အခါမွာ ၎ Data
Connection တိုက္တာခံရေလ့ရွိပါတယ္။ Hackers ေတြ ... ေတြကို Packet ေလးေတြခြဲၿပီး
လွမ္းခ်ိတ္တယ္ ..
ပို႔တယ္ဆိုတာ အထက္မွာ ေျပာျပခဲ့
Acknowledgement .. ၿပီးသားေနာ္။ ဥပမာ ....Data A ဆိုတဲ့
ဟုတ္ကဲ့ .. Acknowledgement ဆိုတာ ဒီလိုပါ Acknowledgement
ရွည္လ်ားတဲ႔ Data ကို Transport Layer ကေန Packet ေလးေတြ (10)
ဆုိတာ ၀န္ခံသေဘာတူျခင္း၊ အသိအမွတ္ျပဳျခင္း ကိုေျပာတာ ပါ။
ပိုင္း ပိုင္းၿပီးပို႔ လႊတ္လိုက္တယ္ ဆိုၾကပါစို႔။ လက္ခံရာ ဘက္က Packet
ဒါေပမယ့္ ........ အခု ကၽြန္ေတာ္ေျပာခ်င္တာက Acknowledgement
ေလးေတြတစ္ခုရရွိျပီးတိုင္း ေပးပို႔သူဆီကို လက္ခံရရွိျပီးေၾကာင္း
ရဲ႕ အဓိပၸါယ္ ကိုေျပာခ်င္တာ မဟုတ္ပါဘူး။ OSI Model ရဲ႕ Transport
Acknowledgement အေၾကာင္းျပန္ရပါတယ္။ အဲဒီလိုေတြပို႔ရင္းနဲ႔
Layer မွာပါ၀င္တဲ့ Acknowledgement အေၾကာင္းကိုေျပာခ်င္တာပါ။
တစ္ခါတစ္ရံမွာ တစ္ခ်ိဳ႕ packet ေတြဟာ လက္ခံရာဘက္ကို
Transport Layer မွာပါ၀င္တဲ႔ Acknowledgement
ေရာက္ရွိမလာပါဘူး။ တစ္ခ်ိဳ႕ packet ေတြက်လည္း Error
အေၾကာင္းကိုေျပာမွာဆိုေတာ႔ Transport Layer
ပါေနတတ္ပါတယ္။ ဒီလိုအခါမ်ိဳးေတြမွာဆိုရင္ လက္ခံရာဘက္က
အေၾကာင္းနည္းနည္းေတာ႔ ေျပာဖို႔လိုမယ္ထင္တယ္ေနာ္။ Transport
သတ္မွတ္ခ်ိန္အတြင္း Acknowledge အေၾကာင္းမျပန္ဘူးဆိုရင္
Layer ဟာ OSI Layer ရဲ႕ Layer(4) ျဖစ္ပါတယ္။ Transport Layer ဟာ
ေပးပို႔သူဘက္ကေန ၄င္း packet ကို Resend (ျပန္ပ)ို႔ ေပးရပါတယ္။
Network မွာ အခ်က္အလက္မ်ား သြြားလာမႈကို ထိန္းခ်ဳပ္ေပးျခင္းႏွင့္
ဒီေနရာမွာ Data A ၾကီးတစ္ခုလံုးကို ျပန္ပို႔ေပးရတာမဟုတ္ပါဘူး။
အမွားေတြကို Recovery လုပ္ေပးျခင္းတို႔ကို ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။
လက္ခံရာဘက္ကို မေရာက္ရွိတဲ႔ (သို႔) Error ပါေနတဲ႔ packet ကိုပဲ
၎ အျပင္ Transport Layerဟာ Message ေတြကို သင့္ေတာ္တဲ့
ျပန္ပို႔ေပးရတာပါ။ ၎ မရရွိတဲ့ Error ပါေနတဲ့ Packet ေလးကိုပဲ
အရြယ္ အစားရေအာင္ ပိုင္းပါတယ္။ ဆိုလိုတာ က Data
ေပးပို႔လိုက္ရုံပါ။ဆိုလိုတာက ဗ်ာ Data A ၾကီးတစ္ခုလံုးကို ျပန္ၿပီးပို႔
ေတြေပးပို႔တဲ့အခါ ၎ Data ေတြကုိ အကုန္လံုးတစ္ျပဳံၾကီး
စရာမလိုပဲနဲ႔ လက္ခံရာဘက္ကမရရွိတဲ့ Packet ေလးကိုပဲ ျပန္ၿပီး
ေပးပို႔လိုက္တာ မဟုတ္ပဲ ၎ Data ကို Network Medium
ေပးပို႔ရတဲ့ အတြက္ Performance ပိုၿပီး ေကာင္းပါတယ္။
ကလက္ခံႏိုင္တဲ့ Data Packet Size အျဖစ္အပိုင္းေလးေတြ
Connectionless ကိုအသံုးျပဳတဲ႔ connection ေတြမွာဆိုရင္
ပိုင္းပစ္ပါတယ္။ လက္ခံရာဘက္မွာ ၎ Data Packet အပိုင္းေလးေတြ
Acknowledgement ကိုအသံုးမျပဳပါဘူး။ အဲဒီလို Acknowledgement
ျပန္ေရာက္ၿပီ ဆိုမွ ျပန္လည္စီေပးပါတယ္။ Transport Layer မွာ
ျပန္မပို႔ဘူးဆိုလို႔ရွိရင္ ေပးပို႔သူဘက္က ဘယ္ Packet ကို လက္ခံရရွိလဲ
Connection - Oriented နဲ႔ Connectionless ဆိုတဲ့ Connection

MZ Newsletter , Issue 1 17
 Lorem Ipsum (cont.)

၊ ဘယ္ Packet ကေတာ့ ျဖင့္ Error ေတြပါေနလဲ (လက္ခံမရရွိဘူးလား) ကြန္ပ်ဴတာ Virus ဆိုတာ ပရိုဂရမ္ေသးေသးပါဘဲ .. သူက သူ႕ဟာသူ

ဆိုတာေတြကို မသိရွိဘဲနဲ႔ Packet ေလးေတြကို ေကာ္ပီပြားျပီးေတာ့ .. အျခားကြန္ပ်ဴတာမ်ားကိုလည္း

ဆက္တိုက္ပို႔လႊတ္လိုက္ပါတယ္။ Error မပါတဲ့ Data ဆိုရင္ေတာ့ လံုျခံဳေရးယိုေပါက္မ်ားမွတစ္ဆင့္ ..ေသာ္လည္းေကာင္းAttach

ျပႆနာမရွိပါဘူး၊ ပိုျပီးေတာင္ performance ေကာင္းပါေသးတယ္။ ဖိုင္မ်ားမွတစ္ဆင့္ .. လည္းေကာင္း ...

ဒါေပမယ့္ ၎ Data ထဲက Data Packet တစ္ခုမွာ Error အျခားနည္းလမ္းေပါင္းေျမာက္ျမားစြာျဖင့္ ကူးသြားတတ္တဲ့ code

ပါေနတာပဲျဖစ္ျဖစ္ ၊ မေရာက္ရွိတာပဲျဖစ္ျဖစ္ တစ္ခုခုျဖစ္ခဲ႔မယ္ဆိုရင္ တစ္မ်ိဳးျဖစ္ပါတယ္..

Acknowledgement မျပန္တဲ့ အတြက္ ဘယ္ packet

ကိုျပန္ပို႔ရမယ္မွန္းမသိတဲ႔အတြက္ ၎ Data ၾကီးတစ္ခုလံုးကို ျပန္ၿပီး 8. Spam

ေပးပို႔ရမွာျဖစ္ပါတယ္။ Data တစ္ခုလံုးၾကီးကို အစအဆံုးျပန္ၿပီး ပို႔ရတဲ့

Spam ဆိုတာကေတာ့ မလိုလားအပ္တဲ့ ေမးလ္အမ်ိဳးအစားတစ္ခုပါဘဲ..
အတြက္ Performance က်သြားတတ္ပါတယ္။ Acknowledgement ကို
Spam ေတြထဲမွာလည္း .. link ေတြပါရွိျပီး အဲဒီဆိုဒ္က Cookies
အသံုးျပဳရတဲ့ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့ Data ေတြကို
ေတြလက္ခံမိပါက .. အဲဒီက တဆင့္
ေသခ်ာစြာေရာက္ရွိဖို႔နဲ႔ အမွားကင္းစြာေရာက္ရွိဖို႔ အတြက္ျဖစ္ပါတယ္။
လံုျခံဳေရးယိုေပါက္မ်ားျဖစ္သြားျပီး .. မလိုလားအပ္တဲ့ .. code မ်ားႏွင့္
ဒီေတာ့ Acknowledgement လုပ္ဖို႕အတြက္ Session တစ္ခုကို
traffic မ်ား၀င္ေရာက္ဒုကၡေပးသြား ႏိုင္ပါတယ္..
Establish လုပ္ရမယ္ .. အဲဒီမွာ Server က Request လုပ္တဲ့ System
ကိုလိုက္ခ်ိတ္ေနတာ အဲဒီ
9. Macro
System ကို Server က Email Bomb- သူကေတာ့ ပံုမွန္အားျဖင့္
ရွာမေတြ႕ေတာ့ .. Macro ဆိုတာက .. User က

အဲဒါဆို .. Server က
Personal Attack ပါဘဲ။ တစ္ေယာက္ေယာက္ သတ္မွတ္ထားတဲ့

Busy ျဖစ္ေနျပီး .. ေနျပီး သင့္ဆီကို Email တစ္ေစာင္တည္းကို ဘဲ လုပ္ေဆာင္ခ်က္အတိုင္း

က်န္တာေတြ ထပ္တူလုပ္ေဆာင္ႏိုင္တာကို Macro

ရာေထာင္ခ်ီျပီးပို႕လိုက္ပါလိမ့္မယ္ ... လို႕ေခၚပါတယ္.. တစ္ခ်ိဳ႕ Macro Virus
မလုပ္ႏိုင္ေတာ့ပါဘူး ..
ေရးတဲ့ Hacker မ်ားဟာ
5. SMTP Session ဖ်က္အားျပင္းတဲ့ Virus ေတြကို Macro လုပ္ျပီး
Hijacking
အဲဒီအတိုင္းျဖန္႕ေ၀လုပ္ေဆာင္ၾကတာျဖစ္ပါတယ္.. Excel

ေတာ္ေတာ္သံုးဖူးတယ္ဆိုရင္ .. Macro
SMTP(Simple Mail Transfer Protocol) နည္းကို အင္တာနက္ကေန
ရဲ႕လုပ္ေဆာင္အေၾကာင္းသိၾကပါလိမ့္မယ္..
Email ပို႕တဲ့ေနရာ မွာ အမ်ားဆံုး အသံုးျပဳပါတယ္.. လူတစ္ေယာက္က

မလိုလားအပ္တဲ့ Mail ေတြကို လူေတြအမ်ားၾကီး ဆီပို႕လိုက္တယ္ဆိုရင္

10. Source Routing
SMTP Server က Hijack လုပ္ခံ လိုက္ရတာပါဘဲ..

Source Routing မ်ားေသာအားျဖင့္ အင္တာနက္ေပၚမွာသြားေနတဲ့ IP

6. Email Bomb
Packet ေတြဟာ Router ကသတ္မွတ္ေပးထားတဲ့ လမ္းေၾကာင္း
အတိုင္းသြားေနၾကတာျဖစ္ပါတယ္..ဒါေပမဲ့ Source ရဲ႕ပံ့ပိုးမႈနဲ႕ Packet
သူကေတာ့ ပံုမွန္အားျဖင့္ Personal Attack ပါဘဲ ..
ေတြဟာ သူတို႕သြားရမယ့္လမ္းေၾကာင္း ေတြကို က်ဘမ္းသတ္မွတ္ၾက
တစ္ေယာက္ေယာက္ ေနျပီး သင့္ဆီကို Email တစ္ေစာင္တည္းကို ဘဲ
ပါတယ္.. Hacker မ်ားဟာ အဲဒီအခ်က္အလက္မ်ားကို အေျခခံျပီး
ရာေထာင္ခ်ီျပီးပို႕လိုက္ပါလိမ့္မယ္ .. ဘယ္ေလာက္အထိလဲဆိုေတာ့ ..
အခ်က္အလက္ေတြကို Hack လုပ္သြားတာမ်ိဳးရွိတတ္ပါတယ္.. Firewall
သင့္ရဲ႕ Email System က ေနာက္ထပ္ Message ေတြ လက္မခံႏိုင္
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ Default အားျဖင့္ Source Routing ကို Disable
တဲ့အထိပါဘဲ...
လုပ္ထားတတ္ပါတယ္..

7.Virus
11. Redirect Bombs
လူသိအမ်ားဆံုးကြန္ပ်ဴတာ threat က Virus ဘဲျဖစ္ပါတယ္..

MZ Newsletter , Issue 1 18
 Firewall (cont.)

Redirect Bombs Hacker မ်ားဟာ ICMP (Internet Control Message Protocol) ကိုအသံုးျပဳျပီး Path Information ေတြကို အျခား Router

ေတြဆီကို လမ္းေၾကာင္းလဲႊလိုက္ပါတယ္.. ဒီလိုလုပ္ျခင္းဟာ DDoS Attack တစ္မ်ိဳးလို႕လည္းေျပာလို႕ရပါတယ္..

ဒီနည္းလမ္း 11 မ်ိဳးဟာ Firewall သံုးရင္ရရွိလာမယ့္အက်ိဳးေက်းဇူးေတြျဖစ္ပါတယ္.. Firewall လို႕ဆိုရာမွာ .. Security ေကာင္းတဲ့ Firewall

ကိုဘဲဆိုလိုတာပါ .. Firewall ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားဟာ .. Default ကိုတိုင္က အားလံုးကို Block လုပ္ထားတတ္လို႕ Administrator က လိုအပ္သလို
ကိုယ္နဲ႕သက္တဲ့အပိုင္းေတြကို တိုက္ရိုက္ Explicit နည္းႏွင့္ျပန္ဖြင့္လို႕ရပါတယ္..

— Moe Zatt Ko

MZ Newsletter , Issue 1 19
 Wordpress
Wordpress တစ္ခုလံုးမွာ တကယ္အဓိက အပိုင္းက template

ပါ။ Template ပံုစံကတင္ CMS လား Blog လားကို

ခြဲထုတ္ေပးတာပါ။

Wordpress ကို အမ်ားစုက Blog လုပ္တဲ့ script အေနနဲ႕ပဲသိၾကပါတယ္။

Wordpress က blog တစ္ခုထပ္ပိုပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ wordpress ကို

အသံုးျပဳျပီးေတာ့ အမ်ားၾကီး ဖန္တီးလို႕ရတယ္။ Wordpress မွာ ေျမာက္မ်ားလွတဲ့

Plugins ေတြ ေကာင္းမြန္လွတဲ့ supporting ေတြ ရွိပါတယ္။ Wordpress ကို

အသံုးျပဳျပီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ေတြ ဘာေတြ လုပ္ႏိုင္လဲဆိုေတာ့

၁။ Social Network

၂။ Showcase ( Photo, Video, any other showcase )

၃။ Website (CMS)

၄။ e-Commerce

အျပင္ အျခား အမ်ားၾကီး လုပ္လုိ႕ရပါေသးတယ္။ Wordpress ကိုလည္း

ကိုယ္ေရးထားတဲ့ Site နဲ႕လည္း လြယ္လြယ္ကူကူ Integrate လုပ္ႏုိင္ပါတယ္။

ေနာက္ထပ္ ေကာင္းမြန္တဲ့အခ်က္က Plugins ေတြ ေရးလို႕ရတယ္။ Theme ေတြ

ေရးလို႕ရတယ္။ အဲဒီအတြက္ကေတာ့ PHP နဲ႕ Web Essential ပိုင္းကိုေတာ့

မျဖစ္မေန သိဖို႕ လိုတယ္။

Wordpress တစ္ခုလံုးမွာ တကယ္အဓိက အပိုင္းက template ပါ။ Template

ပံုစံကတင္ CMS လား Blog လားကို ခြဲထုတ္ေပးတာပါ။ Template ကပဲ

Showcase site ပံုစံေျပာင္းေပးတာပါ။ e-Commerce လိုမ်ဳိး site ကလည္း

template နဲ႕ plugins ကို အသံုးျပဳရျပန္ေကာ။ Social Network အတြက္ Layer

တစ္ခုျဖစ္တဲ့ buddypress ကို အသံုးျပဳႏိုင္တယ္။ Forum နဲ႕တြဲခ်င္ရင္လည္း

bbpress ဆိုတဲ့ forum နဲ႕ လြယ္ကူစြာ တြဲသံုးလို႕ရတယ္။ အျခား Forum ေတြနဲ႕

bridge ေတြရိွတတ္ပါတယ္။ တကယ္လုိ႕မရိွဘူးဆိုရင္လည္း

ကိုယ္တိုင္ျပန္ေရးႏိုင္ျပီး Wordpress ရဲ႕core function ေတြကို ယူသံုးလုိ႕ရပါတယ္။

MZ Newsletter , Issue 1
20

ROR ?
Ruby on Rails ဟာ free Web Application
Framework တစ္ခုပါ။ သူ႕ရဲ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ကေတာ့
ျမန္ျမန္ဆန္ဆန္ အသံုးျပဳႏိုင္ျပီး database နဲ႕ web
site လြယ္လြယ္ကူကူ ခ်ိတ္ဆက္အသံုးျပဳႏိုင္ရန္
အတြက္ျဖစ္သည္။ သူ႕ကို Rails , ဒါမွမဟုတ္ ROR
လို႕ အတိုေကာက္ေခၚၾကပါတယ္။ Ruby on Rails
က Open Source project ျဖစ္ျပီး Ruby
Programming Language ေပၚမွာ
ေရးသားထားပါတယ္။ Rails Framework ကို
Model-Vew-Controller design paradigm ကို
အသံုးျပဳထားပါတယ္။
Ruby on Rails ဟာ David Heinemeier Hansson
က ထုတ္လုပ္လိုက္ျခင္းျဖစ္ပါတယ္။ သူရဲ႕
Basecamp အလုပ္ျဖစ္တဲ့ web desing (ယခု web
application) project management tool compnay
ျဖစ္တဲ့ 37 signals ကေန ထြက္ေပၚခဲ့ပါတယ္။ July
2004 က စတင္ release လုပ္ခဲ့တာပါ။ August
2006 မွာ Apple က Ruby on Rails ကို October
2007 မွာထြက္ရိွမယ့္ Mac OS X v10.5 Lepoard
မွာ ထည့္သြင္းခဲ့ပါတယ္။ ယခုေနာက္ပိုင္း ထြက္ရိွတဲ့
Linux OS Family ေတြမွာလည္း
ထည့္သြင္းလာတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
MZ Newsletter , Issue 1
Wordpress (cont.)
Plugins ေတြ ဘယ္က ရမလဲ
Plugins ေပါင္း ၈၀၀၀ နီးပါး ရိွျပီး
ေန႕စဥ္ plugins အသစ္ေတြ
တင္ေနတာကေတာ့ http://
wordpress.org/extend/plugins/
မွာပါ။ Plugins ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက
ရိိွေနတတ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္
အရင္ရွာၾကည့္လုိက္ပါ။ Wordpress
ကိုယ္တိုင္က Plugins တစ္ခုမေရးခင္
အရင္ရွာၾကည့္ဖုိ႕ request
လုပ္ထားပါတယ္။ လိုအပ္တဲ့ plugins
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ား ၇ိွျပီးသားပါ။
Plugins ေတြက ဘာလုပ္ေပးႏိုင္လဲ
Plugins က လိုအပ္တာေတြ
ျဖည့္ေပးႏိုင္တယ္။ ဥပမာ Gallery ,
Syntax Highlighting အျပင္
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို
ျဖည့္ဆည္းေပးႏိုင္ပါတယ္။
Wordpress သမာရိုးက်က ရိုးရွင္းတဲ့
Blog အတြက္ပဲ ျဖစ္ေပမယ့္ Plugins
ေတြကို အသံုးျပဳျပီး
သီခ်င္းေတြထည့္တာ Picture Gallery
ေတြ လုပ္တာ Video Gallery
ေတြလုပ္တာ စတာေတြကို ကိုယ့္ Post
ေတြထဲမွာ ထည့္သြင္းလာႏိုင္မွာပါ။
Plugins ေတြကအမ်ားၾကီးျဖစ္ျပီး
ကိုယ္ဘာလုပ္ခ်င္လဲေပၚမွာ မူတည္ျပီး
ဖန္တီးယူရံုပါ။
Plugins ဘယ္လိုေရးမလဲ
http://codex.wordpress.org/
Writing_a_Plugin မွာ ေသေသခ်ာခ်ာ
ေရးေပးထားပါတယ္။ နည္းနည္းေတာ့
ရႈပ္ေပမယ့္ တကယ္လုပ္ရင္ေတာ့
ရသြားမွာပါ။
Theme ဆိုတာ
Theme ဆိုတာကေတာ့ ကိုယ့္ site ရဲ႕
skins ေပါ့။ တနည္းေျပာရင္ Design
ေပါ့။ site တစ္ခုလံုး ပံုစံကို Theme က
အဓိက ပံုေပၚေပးတာပါ။ ဥပမာ Jquery
Slideshow ေတြ ထည့္တာ ေနာက္ျပီး
macforus.com မွာလို ပံုေတြမွာ အျမဲ
ဘယ္ဘက္မွာ icon ေလးေတြ
ပါေနတာ စတာေတြေပါ့။ Post
တင္တဲ့ေနရာရဲ႕ ေအာက္မွာ Custom
Fields ဆိုတာ ပါပါတယ္။ အဲဒါက
Template နဲ႕ တြဲသံုးဖို႕အတြက္ေပါ့။
Template ဆိုတာက Archive
template, Page Template, Single
Template စတာေတြေပါ့။ Theme က
ကိုယ့္ site က ဘာ site လဲဆိုတာကို
ဖန္တီးေပးသြားတာပါ။ CMS ဆိုရင္
CMS Theme ကို အသံုးျပဳလုိက္ရံုပါပဲ။
Theme ေတြ ဘယ္ကရမလဲ
http://wordpress.org/extend/
themes/ မွာရိွေပမယ့္ google ကေန
ရွာလိုက္တာ ပိုသင့္ေတာပါတယ္။
Theme ေတြအမ်ားၾကီးရိွပါတယ္။
Theme ေတြ ဘယ္လိုေရးမလဲ
http://codex.wordpress.org/
Main_Page မွာ
သြားေရာက္ဖတ္ရႈႏိုင္ပါတယ္။ Theme
ေရးမယ္ဆိုရင္ template tag ေတြကို
သိထားဖုိ႕ လိုပါတယ္။
Integrate with your own PHP
site
http://codex.wordpress.org/
Integrating_WordPress_with_Your_
Website မွာ ၾကည့္လိုက္ရံုပါပဲ။ wp-
blog-header.php ကိုလွမ္းေခၚျပီး
21
Continued on Pg. 22
 Computer Field
Computer နဲ႕ အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းသူမ်ား(သို႔မဟုတ္)

Computer နဲ႕ အလုပ္လုပ္ေနသူမ်ားေပါ႔။

1. Computer Professional တစ္နည္းမဟုတ္တစ္နည္း

ပတ္သက္ေနၾကပါတယ္။ ဒီ႔အတြက္
Computer နဲ႕
ပညာသင္ၾကားဆဲကာလ၊ ပညာ
အသက္ေမြး၀မ္းေၾကာင္းသူမ်ား
တတ္ေျမာက္ၿပီးကာလေတြမွာ
(သို႔မဟုတ္) Computer နဲ႕
`ငါကေတာ႔ျဖင္႔ Network သမား၊
အလုပ္လုပ္ေနသူမ်ားေပါ႔။ အဓိက
ဟိုကေတာ႔ ျဖင္႔ Programmer´
လိုင္းအေနနဲ႕ကေတာ႔ (1) Network (2)
စသည္ျဖင္႔
Hardware (3) Software (4) Designer
တိုက္ခိုက္မႈေလးေတြရွိလာတယ္။
(5) Database ေပါ႔။ အဲ႕ဒီမွာ 1 & 2 က
နည္းေတာ႔နည္းတယ္။ တခ်ိဳ႕
တူတူပဲ၊ ထို႔ အတူ 3,4 & 5 ကလည္း
Programmer ေတြက ေျပာတယ္
တူတယ္လို႔ ဆိုႏိုင္ပါတယ္။
Network ဆို အနည္းဆံုး ကြန္ပ်ဴတာ
အဲ႕ဒီေနရာမွာ လူေတြဟာ ကိုယ္႔
ႏွစ္လံုးရွိမွ ခ်ိတ္လို႔ရတာ၊ Hardware
Professional အလိုက္ ကၽြမး္က်င္မႈေတြ
Requirement ေတြ မ်ားတယ္၊
ရွိၾကပါတယ္။ Network
မေကာင္းဘူးေပါ႔ ေျပာၾကတယ္။
သမားတစ္ေယာက္ဟာ Linux,
ဒါေပမယ္႔ တစ္ဖက္ကစဥ္းစားၾကည့္ရင္
Cisco,... စသည္ျဖင္႔ ေလ႔လာရသလို
WAN အတြက္သံုးတဲ႕ WEB ဆိုပါစို႔
Hardware ပိုင္းကလည္း
Network မရွိပဲ ဘယ္လိုသံုးၾကမလဲ။
Motherboard, Cpu, Memory,
ထို႔အတူ Database
O.S,..... ေတြကို အဓိက ထားၿပီး
သမားေတြအေနနဲ႕လည္း Network
ေလ႔လာၾကပါတယ္။ Hardware
မရွိရင္( Stand Alone သံုးတဲ႕
သမားျဖစ္လို႔ Network အေၾကာင္းကို
Computer ကလြဲလို႔) Database
မသိတဲ႕လူ မရွိေလာက္ဘူးလို႔
ေတြကို ဘယ္လို ခ်ိတ္ဆက္ၾကမလဲ။
ထင္ပါတယ္။ ဒီလိုပဲ Network သမား
WEB အဆင္႔မွာလည္း WEB Designer
တစ္ေယာက္ျဖစ္လို႔ Hardware
က WEB Developer ထက္ တစ္ဆင္႔
အေၾကာင္း မသိတဲ႕သူဆို
နိမ္႔တယ္လို႔ လူအမ်ားက
ပိုလုိ႔ေတာင္မရွိႏိုင္ပါဘူး။ Software
ယူဆၾကတယ္။ WEB Developer
သမားေတြကလည္း ထိုနည္းတူပါပဲ
တစ္ဦးျဖစ္ခ်င္ရင္ WEB ရဲ႕ Designer
Hardware နဲ႕ Network
အဆင္႔ကေန
အေၾကာင္းေတြကို ကၽြမ္းက်င္အဆင္႔
ျဖတ္သန္းလာရတယ္ဆိုတာကေတာ႔
မေရာက္ရင္ေတာင္ အတိုင္းအတာ
မွန္ပါတယ္။ ဒါေပမယ္႔ Designer
တစ္ခုအထိ ကၽြမ္းက်င္မႈေတြ
မေကာင္းရင္ WEB တစ္ခုကို
ရွိၾကပါတယ္။ က်န္တာေတြကလည္း
ဘယ္သူကမွ (ေတာ္ရံုနဲ႕ေတာ႔)
အနည္းနဲ႕ အမ်ားေတာ႔ ဒီ ငါး ခုမွာ

MZ Newsletter , Issue 1 22
 Computer Field (cont.) Wordpress (cont.)

စိတ္မ၀င္စားဘူးဗ်။ အမွန္ေတာ႔ တစ္ဦးနဲ႕ ေက်ာင္းသားရဖို႔ wordpress template tag ေတြ

တစ္ဦးနဲ႕က `ကိုင္းကၽြန္းမွီ၊ ကၽြန္းကိုင္းမွီ´ သာသာနဲ႕နာနာေျပာတာေတြလည္း ေခၚသံုးလို႕ရပါျပီ။
ဆိုတဲ႕ စကားပံုလို အမွီသဟဲ ေတြ႔ဖူးတယ္။ ဒီေတာ႔ Programming

ျပဳေနရပါတယ္။ ဒီေတာ႔ဗ်ာ အေၾကာင္းကို စေလ႔လာသူေတြဟာ Wordpress ဟာ Blog တစ္ခုဆိုတာထက္

တတ္ႏိုင္သေလာက္ မတိုက္ခိုက္က်ပါနဲ႕ Language ရဲ႕ ေနာက္ကို လိုက္ၿပီး ပိုပါတယ္။ ျပည့္စံုေကာင္းမြန္တဲ့ community နဲ႕

တစ္ဦးနဲ႕ တစ္ဦး ပညာေတြ ေ၀မွ်ရင္း Concept ကို မယူၾကေတာ႔ဘူး၊ forum ရိွပါတယ္။ http://wordpress.org/

ေရွ႕ဆက္ၾကမယ္ဆိုရင္ ျမန္မာႏိုင္ငံ Language သာအဓိကလို႔ခံယူၿပီး What? support/ မွာ Wordpress နဲ႕ ပတ္သက္ျပီး

Compter ေလာကက ရဲ႕ေနာက္ကို မသိတာေတြ ေမးလို႕ရပါတယ္။ Wordpress မွာ

ပိုတိုးတက္လာပါလိမ္႔မယ္။ ေကာက္ေကာက္ပါေအာင္လိုက္ခဲ႕ၾကတာ အဆင္မေျပတာ တစ္ခုကေတာ့ User Level

မ်ားတယ္။ လုပ္ငန္းခြင္ထဲကိုေရာက္ေတာ႔ ေတြအမ်ားၾကီး မပါဝင္တာပါပဲ။ User Level ေတြ

2. Programmer ကိုယ္က သင္ထားက .net ၊ လုပ္ရတာက Permission ေတြ လိုသလို

java (or) vb ။ ေျခမကိုင္မိ ထပ္ခြဲလို႕မရတာကေတာ့ အခ်ဳိ႕ ကိစၥေတြမွာ

Hardware & Network
လက္မကိုင္မိေတြျဖစ္ကုန္တယ္။ အခက္ၾကံဳရတတ္ပါတယ္။
အေၾကာင္းကိုေတာ႔ ကၽြန္ေတာ္
Language အေျပာင္းအလဲမွာ Concept
သိပ္အကၽြမ္းတ၀င္မရွိလို႔
ကို မရထားေတာ႔ အခက္အခဲေတြ
ေက်ာ္လိုက္ပါမယ္။ Network မွာလည္း
အမ်ားႀကီးေတြ႔ရတယ္။ အဲ႕ဒီလိုနဲ႕
အထက္က ေျပာသလို linux, Cisco
Language ေတြရဲ႕ေနာက္မွာ
တို႔လို လိုင္းခြဲေလးေတြရွိေတာ႔
လံုးျခာလည္လိုက္ရင္း Programmer
Programming ေလာက လို ျပင္းထန္တဲ႕
ေလာကကို စြန္႔ခြာသြားတဲ႕သူေတြ
ျပိဳင္ဆိုင္မႈ၊ အယူ၀ါဒ၊ အစြဲ ေတြ
အမ်ားၾကီးရွိလိမ္႔မယ္လို႔လည္းထင္ပါတယ္
ရွိမလားေတာ႔ မသိဘူး။ (ၾကံဳမွပဲ Exiter၊
။ တကယ္ေတာ႔ Programming ဆိုတာ
ကိုေရာင္စိန္နဲ႕ Open Gun
ထမင္းစားပြဲ၀ိုင္းနဲ႕တူပါတယ္။
တို႕ကိုေမးၾကည့္ရဦးမယ္)။
လက္နဲ႕စားခ်င္စားမယ္၊ ဇြန္းနဲ႕လည္း
Programming ေလာကမွာေတာ႔
စားလို႔ရတယ္၊ ဓါးေတြ၊
Language အလိုက္ ျပိဳင္ဆိုင္မႈ
ခက္ရင္းေတြနဲ႕လည္း စားမယ္။
ျပင္းထန္တယ္ခင္ဗ်။ ဒီျပိဳင္ဆိုင္မႈ
တစ္ခုထဲကို စြဲထားလို႔မရဘူး။ ဥပမာ ဇြန္း၊
ျပင္းထန္ျခင္းကပဲ Technical change ကို
ခက္ရင္းနဲ႕စားေနက်လူဆိုပါစို႔၊
ျမန္ဆန္ေစလားေတာ႔ မသိဘူး၊
တရုတ္ျပည္ေရာက္လို႔ တူပဲ ရွိတယ္ဆိုရင္
ျပသနာကေတာ႔ Programming ေလာက
ထမင္းမစားပဲနဲ႕ မေနပါဘူး။ တူနဲ႕ေတာ႔
ကို စ၀င္မယ္႔လူေတြက Languae ကို
ျဖစ္ေအာင္ စားသြားရတာပဲ။ စားစမွာ
အဓိကထားၿပီး ေလ႔လာခ်င္စိတ္ေတြက
အခက္အခဲေတြရွိႏိုင္ေပမယ္႔
မ်ားေနၾကတယ္။ Java က
ကၽြန္ေတာ္တို႔ Programming ရဲ႕
က်ယ္ျပန္႔တယ္၊ .Net က static
Concept က ထမင္းစားတာပဲေလ။
ျဖစ္တယ္၊ php က ရိုးရွင္းတယ္၊....
ထမင္းစား
စသည္ျဖင္႔ေပါ႔ Language
( ပါးစပ္ထဲထည့္ၿပီး၀ါးတာေပါ႔ေနာ္ )
အလိုက္ခံယူခ်က္ေတြ၊ အစြဲေတြ
တတ္ရင္ ဘာနဲ႕ စားစား စားလို႔ရပါတယ္။
စ၀င္ကုန္တယ္။
လက္နဲ႕စားမွ ထမင္းစားတာ
တစ္ခ်ိဳ႕သင္တန္းေတြကလည္း ကိုယ္႔
မဟုတ္သလို၊ ဇြန္းနဲ႕စားမွ
သင္တန္းမွာရွိတဲ႕ Language ကို

MZ Newsletter , Issue 1 23
 Computer Field (cont.)

ထမင္းစားတာမဟုတ္ပါဘူး။ ဒါေၾကာင္႔ ဘာနဲ႕ျဖစ္ျဖစ္စားတတ္ေအာင္

၀ါးတာကၽြမ္းက်င္ဖို႔လိုပါတယ္၊ Programming မွာလည္း ဘာနဲ႕ျဖစ္ျဖစ္

ေရးႏိုင္ေအာင္( Language မေရြးပဲ ) Concept ေတြကို မိထားဖို႔လိုပါတယ္။

3. ကၽြန္ေတာ္နဲ႕ Seminar

(၂၁-၁၁-၂၀၀၉) ရက္ေန႔က MCPA နဲ႕ MITP.com ပူးတြဲက်င္းပေပးတဲ႕ Seminar

ေလးတစ္ခု တက္ျဖစ္ပါတယ္။ ေဟာေျပာတဲ႕သူႏွစ္ဦးကေတာ႔ ဆရာကို၀င္းထိန္၀င္း

(Gusto) နဲ႕ ကိုရာဘီ(NovaSteps) တို႔ျဖစ္ပါတယ္။ ေခါင္းစဥ္ႏွစ္ခုက

သိပ္စိတ္၀င္စားစရာေကာင္းပါတယ္။ ဆရာကို၀င္းထိန္၀င္းက (WEB

Developement on Microsoft .Net) နဲ႕ ကိုရာဘီ (WEB Developement on

LAMP)ပါ။ အခု လက္ရွိကြန္ပ်ဴတာ WEB Developing ေလာကမွာ Static

အျဖစ္ဆံုးလို႔ နာမည္ရေနတဲ႕ asp.net နဲ႕ အလြယ္ကူဆံုးနဲ႕ အရုိးရွင္းဆံုးလို႔

နာမည္ၾကီး လူၾကိဳက္မ်ားေနတဲ႕ php တို႔ရဲ႕ အေၾကာင္းေတြကို တစ္ျပိဳင္ထဲ ေျပာမွာ

ျဖစ္လို႔ ပိုစိတ္၀င္စားစရာေကာင္းေနပါတယ္။

ပထမဆံုး ကိုရာဘီက စၿပီး WEB ပိုင္းဆိုင္ရာ Open Source Langauge

တစ္ခုျဖစ္တဲ႕ php ကို စတင္ေျပာပါတယ္။ php ရဲ႕ မည္သည့္ platform မေရြး

အလုပ္လုပ္ပံု၊ လြယ္ကူ ရုိးရွင္းပံုေတြကို ပထမဦးစြာ ရွင္းလင္းပါတယ္။ ေနာက္ php

ကို ေလ႔လာဖို႔အတြက္ microsoft web platform ေပၚမွာပဲ xampp နဲ႕ wordpress,

joomla/drupal တို႔ကိုေလ႔လာဖို႔၊ လိုအပ္တာေတြ ကို w3school, sitepoint forum,

step overflow စတာေတြေပၚမွာ ၾကည့္ရႈ ေမးျမန္းႏိုင္ေၾကာင္း ေျပာၾကားပါတယ္။

ေနာက္ Language ေတြျဖစ္တဲ႕ python, perl & ruby တို႔ အေၾကာင္းကိုလည္း

အနည္းငယ္ရွင္းလင္းေပးပါတယ္။ ေနာက္ဆံုး ကိုရာဘီရဲ႕ေမးခြန္းကေတာ႔

"ဘယ္သူေတြ php ကို framework ေပၚမွာသံုးသလဲ" ဆိုတဲ႕ေမးခြန္းပါပဲ။ ဘယ္သူမွ

မေျဖႏိုင္ပါဘူး။ ေနာက္ဆံုး ကိုေငြထြန္းကပဲ `သူသံုးပါတယ္´ လို႔ ေျပာပါတယ္။

ကိုရာဘီရဲ႕ ေနာက္ဆံုး ေျပာသြားတာကေတာ႔ php ဟာ lite ျဖစ္တယ္၊ easy

ျဖစ္တယ္ အသံုးျပဳရင္ ပံုမွန္ထက္ အဆ 40% ~ 50% ေလာက္ျမန္ဆန္ေၾကာင္း၊

ဒါေပမယ္႔ framework ေပၚမွာဆိုရင္ေတာ႔ ပံုမွန္ထက္ကို ေလး ငါး ဆ

ေလာက္ပိုေႏွးသြားေၾကာင္း ေျပာသြးာပါတယ္။ php အတြက္ I.D.E ေကာင္းေကာင္း

သံုးရန္လိုအပ္ေၾကာင္း၊ Framework ေပၚမွာသံုးရင္ Stable အရမ္းျဖစ္ေၾကာင္းကို

ေျပာၿပီး ကိုရာဘီက သူ႔စာတမ္းကို အဆံုးသတ္သြားပါတယ္။

ဒုတိယ စာတမ္းကေတာ႔ .Net Platform အေၾကာင္းကို ဆရာကို၀င္းထိန္၀င္းက

ေျပာပါတယ္။ ပထမဦးစြာ asp.net ရဲ႕ Visual Studio (I.D.E) ေပၚမွာ

ဘယ္လိုလွ်င္ျမန္စြာေဆာင္ရြက္ႏိုင္တယ္ဆိုတာကို GUI နဲ႕ database နဲ႕

ခ်ိတ္ဆက္ပံုကို ဥပမာေပးၿပီး၊ Coding တစ္ေၾကာင္းမွ မေရးပဲနဲ႕

ခ်ိတ္ဆက္ျပသြားပါတယ္။ ထို႔ေနာက္မွာေတာ႔ Programming ရဲ႕ Architechure

အေၾကာင္းကို 1. user interface code 2.business logic code 3. data access

code သံုးပိုင္းခြဲၿပီး Calculator Program တစ္ခုေရးၿပီးျပသသြားပါတယ္။ Web ,

MZ Newsletter , Issue 1
24
Continued on Pg. 25
 လုပ္ခ်င္တာကိုလုပ္
စီနီယာေတြကို ေမးရင္ သူတုိ႕ကလည္း သူတို႕ ၾကိဳက္တာ
ေျပာမွာပဲ။
အခု လူငယ္ေတြ ခဏ ခဏ
ေမးေနၾကတာေတြ႕ရတယ္။
ဘာလုပ္ရင္ ေကာင္းမလဲ။ ဘယ္
programming ကို လုိက္သင့္လဲ။ web
ပိုင္း နဲ႕ application ပိုင္း
ဘာပိုေကာင္းလဲ။ အဲဒီလို ေမးရင္
ေျဖရတာ တကယ္က်ပ္တယ္။
တကယ္တန္းေတာ့ ကိုယ္လုပ္ခ်င္တာ
ကိုယ္လုပ္တာ အေကာင္းဆံုးပဲဗ်။ အဲဒီ
ေမးခြန္းကို ကိုယ္႔စီနီယာ ေတြကို
ေမးေနတာထက္ ကိုယ္႔ကိုယ္ကို
အရင္ေမးၾကည့္သင့္တယ္။ ငါ
ဘာလုပ္ရင္ေကာင္းမလဲ။ ငါဘယ္လိုင္း
လုိက္ရင္ေကာင္းမလဲ။ ကၽြန္ေတာ္႔ကို
ေမးရင္ေတာ့ အေျဖကရွင္းတယ္။
ကိုယ္ၾကိဳက္တာ ကိုယ္လုပ္ပဲ။
စီနီယာေတြကို ေမးရင္ သူတုိ႕ကလည္း
သူတို႕ ၾကိဳက္တာ ေျပာမွာပဲ။
ကိုယ္ၾကိဳက္တာနဲ႕သူတုိ႕ၾကိဳက္တာ
တူမယ္လို႕ ဘယ္လိုလုပ္ေျပာႏိုင္မလဲ။
ခက္တာက ကိုယ္႔ကိုယ္ကို မသိၾကတာ
ခက္ေနတာ။ အဲလို မသိျခင္းကပဲ
သိျခင္းျဖစ္တာပဲေလ။ ကၽြန္ေတာ္လည္း
အရင္တုန္းက အဲလိုပဲ။ ကိုယ္႔ကိုယ္ကို
ဘယ္လိုင္း လိုက္မလဲမသိဘူး။
အဲေတာ့ သူမ်ားကို ေမးေနမယ္႔ အစား
အကုန္လုပ္ၾကည့္တယ္။
ဟုတ္တယ္ေလ။ လုပ္ငန္းခြင္မွ
မဟုတ္ေသးတာ။ အဲတုန္းက
ေက်ာင္းတက္ေနတုန္း။ first year ,
second year ေလာက္ဆိုေတာ့
MZ Newsletter , Issue 1
လုပ္ခ်င္တာ အကုန္ လုပ္တယ္။
အသစ္ထြက္တာ မွန္သမွ် အကုန္
လုိက္လုပ္တယ္။ Flash လည္း
လုပ္တယ္။ photoshop
လည္းလုပ္တယ္။ Corel Draw
နဲ႕လည္း ပံုဆြဲတာပဲ။ Animation
ေတြလည္း လုပ္ၾကည့္တာပဲ။ 3D လည္း
ဆြဲၾကည့္တယ္။ သီခ်င္းေတြလည္း
လိုက္လုပ္ၾကည့္တယ္။ Java လည္း
လုပ္တာပဲ။ .NET ဆိုလည္း VB.NET,
C# ၂ ခုလံုးလုပ္တယ္။
ကိုယ္႔ဘာသာကိုယ္ Game ေရးတာ
ဝါသနာ ပါမယ္ထင္ျပီး Game လည္း
ေရးလိုက္ေသးတာပဲ။ Direct X လည္း
လုပ္လုိက္ေသးတယ္။ DarkBasic
လည္း လုပ္တာပဲ။ အဲလို မ်ဳိး
လုပ္တယ္ဆိုေပမယ့္ ၁ ရက္ ၂ ရက္
လုပ္တာ မဟုတ္ဘူးဗ်။ အသင့္အတင့္
သိသြားေအာင္ ထိေတာ့
လုပ္ၾကည့္တယ္။ ဘယ္အထိ
စိတ္ဝင္စားႏိုင္မလဲ ဆိုတာ သိဖို႕
လိုတာကိုး။ တစ္ခုခုက ေလ့လာျပီ
ဆိုတာနဲ႕ ebook , goolging
စတာေတြက လုပ္ရတာပဲ။
ကိုယ္႔အတြက္ ေရရည္ လုပ္ႏိုင္မလား။
ကိုယ္ဘယ္ေလာက္
စိတ္ဝင္စားလဲဆိုတာကို သိသြားတဲ့
အထိ လုပ္တယ္။ အဲတုန္းက
သင္တန္းေတြက ရိွေတာ့ရိွတယ္။
ဒါေပမယ္႔ မတက္ျဖစ္ဘူး။
သင္တန္းဆိုတာကလည္း
ပိုက္ဆံကုန္တာကိုး။ အကုန္လံုးတာ
25
 Computer Field (cont.) လုပ္ခ်င္တာကိုလုပ္ (cont.)

Winodws & Console တို႔ရဲ႕ ကြဲျပားမႈ သိပ္မရွိပံုကိုလည္း Calculator Program ကို လိုက္တက္ရင္ မြဲသြားလိမ္႔မယ္။ တက္သင့္တဲ့
Windows Application, Web Application ေတြနဲ႕ GUI သာ သင္တန္းေတြေတာ့ တက္ပါတယ္။
ျခားနားၿပီးျပသသြားပါတယ္။ ဆရာ႔ အဓိကရွင္းသြားတာကေတာ႔ Programmer မတက္ဘူးရယ္ေတာ့မဟုတ္ပါဘူး။
တစ္ေယာက္ျဖစ္လာရင္ WEB , Windows , Mobile မခြဲပဲ ေရးႏိုင္ဖို႔လိုအပ္ေၾကာင္းကို
ေျပာသြားပါတယ္။ .Net framework ရဲ႕ အေၾကာင္းကိုလည္း အဓိကထားၿပီး computer မွာက ေရြးစရာေတြက အမ်ားၾကီးပဲ။

ရွင္းလင္းသြားပါတယ္။ What is framework? ဆိုတာကို နားလည္လြယ္ေအာင္ ဘာေကာင္းလဲ။ ကိုယ္ ဘာၾကိဳက္လဲဆိုတာ

Powerpoint Slide ေတြနဲ႕ ကြက္ကြက္ကြင္းကြင္း ျပသသြားပါတယ္။ ကိုယ္႔ဘာသာ ကိုယ္မသိရင္ေတာ့ သြားျပီပဲ။

ေနာက္ဆံုးပိတ္အေနနဲ႕ကေတာ႔ WEB တစ္ခုရဲ႕ Static & Dyanmic, State ကၽြန္ေတာ္႔ first year ေလာက္ကတည္းက

Management, Security, Localization ေတြကို အေသးစိတ္ တစ္ခုျခင္းစီ အကုန္ လုပ္လိုက္တာ။ third year ေလာက္ေတာ့

ရွင္းလင္းသြားပါတယ္။ ဆရာ႔ရဲ႕ အေကာင္းဆံုးအၾကံျပဳခ်က္တစ္ခုကေတာ႔ Beginner ျငိမ္သြားျပီ။ ကိုယ္လည္း လုပ္ခ်င္တာေတြ

Level မွာ I.D.E ေတြေၾကာင္႔ Programming ရဲ႕ Concept ကိုထိခိုင္ႏိုင္ေၾကာင္း၊ asp.net အကုန္လုပ္ျပီးျပီကိုး။ ဘာက ဘယ္လုိဆိုတာ

နဲ႕ logon screen တစ္ခုကို Visual Studio ေပၚမွာ Drug & Drop သိသြားျပီ။ အဲဒီေတာ့မွ ငါက ဘာကို

လုပ္ၿပီးေရးျပခဲ႕ပါတယ္။ Drug & Drop လုပ္ရံုနဲ႕ Developer သေဘာက်တယ္ဆိုတာ သိေတာ့တယ္။

မျဖစ္ႏိုင္ေၾကာင္းရွင္းသြားပါတယ္။ ငါ႔အတြက္ ဘာကို အဆင္ေျပလဲဆိုတာကို

သိတာ။ ကၽြန္ေတာ္႔အတြက္ အဆင္ေျပတာ ၊

ကၽြန္ေတာ္ထင္ထားတာက .net Specialize & php Specialize ႏွစ္ဦးေတြ႔ဆံုတဲ႕ ပြဲမို႔ ကၽြန္ေတာ္ သေဘာက်တာ PHP မွန္း
သူအျပိဳင္ကိုယ္အႏိုင္ေျပာၾကမယ္လို႔ထင္ထားေပမယ္႔ ၊ ဆရာ နဲ႕ ကိုရာဘီတို႔ဟာ သိျပီးကတည္းက ေနာက္ပိုင္း PHP ပဲ
Professional ေတြပီသစြာပဲ မိမိတို႔ လမ္းေၾကာင္းရဲ႕ အားသာခ်က္၊ အားနည္းခ်က္ေတြကို လုပ္ေတာ့တယ္။ မွတ္မိေသးတယ္။ PHP
လူအမ်ားသိျမင္ႏိုင္ေအာင္ ရွင္းလင္းသြားပါတယ္။ ဘာေၾကာင့္ လုပ္ျဖစ္သြားလဲဆိုတာကို။

အဲတုန္းက .NET သမား။ glite ေတြအရမ္း

Question & Answer အစီအစဥ္မွာေတာ႔ ဆရာကို၀င္းထိန္၀င္း၊ ကိုရာဘီ၊ ကိုေငြထြန္း၊ နာမည္ၾကီးေနတဲ့ အခ်ိန္ေပါ႔။ gmail ေတြက
ကိုအိေမာင္ နဲ႕ အျခားတာ၀န္ရွိတဲ႕ သူေတြက ပြဲတက္ေရာက္သူေတြရဲ႕ ေမးတာေတြ သံုးမရေတာ့ဘူး။ ဘန္းထားတဲ့ အခ်ိန္။ glite က
စိတ္ရွည္လက္ရွည္နဲ႕ အားတက္သေရာ ေျဖသြားပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ တက္ခဲ႕သမွ် ျမန္မာလို စာပို႕ရင္ မေပၚဘူးေလ။
Seminar ထဲမွာေတာ႔ ဒီ Seminar ဟာ ကၽြန္ေတာ႔ အတြက္ အက်ိဳး အရွိဆံုးနဲ႕ အဲတုန္းကလည္း firefox မွာ ျမန္မာလို
စိတ္ထဲေက်နပ္မႈ အရွိဆံုးျဖစ္လို႔ ျပန္လည္ မွ်ေ၀လိုက္ပါတယ္။ ေပၚေအာင္ default

လုပ္လို႕ရတယ္ဆိုတာကလည္း မသိေသးၾကတဲ့
— iစိုင္းေက်ာ္စြာေဝ
အခ်ိန္ေပါ႔။ planet forum မွာ glite ကို ျမန္မာလို

ေပၚေအာင္ လုပ္ေပးဖို႕ thread စ လုိက္တာပဲ။

ခက္တာက ဘယ္သူမွ မလုပ္ၾကဘူး။

ဘယ္သူမွလည္း မအားတာပါတာေပါ႔။ အဲတုန္းက

ကိုယ္က အားေနတယ္ေလ။ လုပ္ေတာ့

လုပ္ေပးၾကပါတယ္။ text editor မွာ Zawgyi-

one ေလး ထည့္ေပးတာေလာက္ပဲ

လုပ္ေပးၾကတယ္။ ကိုယ္ကလည္း အားေနတဲ့

အခ်ိန္ဆိုေတာ့ ၾကာပါတယ္။

ကိုယ္႔ဘာသာကိုယ္ပဲ လုပ္လိုက္ေတာ့မယ္ဆိုျပီး
mmgltie ကို စလုပ္ျဖစ္တာပဲ။ glite ကို ျပင္ဖို႕

MZ Newsletter , Issue 1 26
 လုပ္ခ်င္တာကိုလုပ္ (cont.)

php ကို စေလ့လာျဖစ္တာပဲ။ အဲဒီကေန စျပီး php လုပ္ျဖစ္သြားတာျပီး OO နဲ႕ ေရးမွပဲ programming လုိ႕ထင္ရင္ေတာ့ java, ruby

လံုးဝ web ပိုင္းကို ေရာက္သြားတာပဲ။ PHP ကိုလုပ္ရင္းနဲ႕ တုိ႕လုပ္ေပါ႔။ ကိုယ္ၾကိဳက္တာ ကိုယ္လုပ္ၾကတာပဲေလ။ ဘယ္
သေဘာက်လာျပီး ေနာက္ပိုင္း PHP ပဲလုပ္ေတာ့တယ္။ language မေကာင္းဘူး။ IDE အားကိုးေနတဲ့ language ေတြ။

အဲတုန္းက .NET က OOP ေတြျဖစ္ကုန္ေတာ့ ကိုယ္ကလည္း OOP ကို အဲလိုလည္း ေျပာလို႕မွ မရတာ။ သူ႕ ဟာနဲ႕သူေကာင္းေနတာပဲ။
သိပ္သေဘာမက်။ အထူးသျဖင့္ ASP.NET နဲ႕ web site ေရးတာကို လူတုိင္းက ကိုယ္ၾကိဳက္တာ ကို အေကာင္းေျပာမွာပဲ။ IDE သံုးစရာ

လံုးဝ လက္မခံႏိုင္ဘူး ျဖစ္ေနတယ္။ ကိုယ္႔စိတ္ကိုက ASP.NET ၾကီးက မလိုတဲ့ programming language သမားေတြက IDE ကို

web standard ေတြေဖာက္ဖ်က္ထားတယ္လို႕ ခံစားရျပီး မေကာင္းေျပာမွာပဲ။ IDE သံုးေနတဲ့သူေတြကလည္း IDE မပါတာကို

လုပ္ခ်င္စိတ္ကို လံုးဝ မရိွဘူး။ အဲဒီအခ်ိန္မွာ glite ကို ျပင္ရင္း PHP ကို အျပစ္ေျပာမွာပဲ။ အေကာင္းဆံုးက ဘာလုပ္ရင္ေကာင္းမလဲ သူမ်ားကို

ေရလည္ သေဘာက်သြားတာပဲ။ ေမးေနတာထက္ ကိုယ္ဘာၾကိဳက္လဲ။ ကိုယ္႔ဘာသာကိုယ္ သိေအာင္

တကယ္တန္းေတာ့ ဘာလုပ္ရမလဲဆုိတာထက္ ကိုယ္
ဘာလုပ္ခ်င္လဲဆိုတာ သိဖုိ႕လိုတယ္။ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက
ဘယ္ဟာက လခ ေကာင္းလဲ။ ဘယ္ဟာက အလုပ္လြယ္လဲ။ အဲဒါကို
ၾကည့္ျပီးမွ အဲဒီ လုိင္းက လိုက္မယ္ဆိုျပီး လုပ္ေနတဲ့ လူေတြက
အရင္လုပ္။ သူမ်ားကိုသြားေမးရင္ေတာ့ သူတုိ႕ ၾကိဳက္တာ ေျပာမွာပဲ။
သူတုိ႕ၾကဳိက္တာက ေနာက္မွ ကိုယ္နဲ႕မကိုက္ရင္ ကိုယ္ပဲ ခံရမွာ။ သူတို႕
လာျပီးေတာ့ မကူညီေပးႏုိင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ ကိုယ္႔ကိုယ္ကို
ေသေသခ်ာခ်ာ သိေအာင္လုပ္။ ျပီးရင္ လုပ္ခ်င္တာကိုလုပ္ပဲ။

ရိွေသးတယ္။ ကိုယ္႔ကိုယ္ကို ဘာၾကိဳက္လဲ။ ဘာနဲ႕ — Saturngod

သင့္ေတာ္တယ္ဆိုတာက အရင္ဆံုး သိမွပဲ ဘာလိုင္းလိုက္မယ္ဆိုျပီး

ဆံုးျဖတ္တာ ပိုေကာင္းတယ္။ ကိုယ္သေဘာက်တဲ့လိုင္း ကိုယ္နဲ႕

ကိုက္တဲ့ လိုင္း လုိက္မွပဲ ကိုယ္သက္သာမွာကို။ ေနာက္မုိ႕ဆို ကိုယ္က

ပင္ပန္းတယ္ဗ်။ Web Designer ေတြက Developer ေတြ

ထက္ပိုေတာ္တယ္ဗ်။ သူတုိ႕က သူတို႕ Web Design ဘက္မွာ

ပိုအားသန္တယ္ဆိုတာကုိ သူတုိ႕ကို သူတို႕သိတယ္။ အဲ.. Developer

ေတြကေတာ့ ဘယ္ Programming မွာ ကိုယ္က အားသန္လဲဆိုတာကို

မသိဘူး။ ကိုယ္က program ေရးတာ ၁၀

ႏွစ္ေလာက္ရိွသြားျပီဆိုရင္ေတာ့ programming language က

အေရးမၾကီးေတာ့ဘူးေလ။ ကိုယ္က ဘိုးေအၾကီးျဖစ္ေနျပီဆိုေတာ့

ၾကိဳက္တာကို လြယ္လြယ္နဲ႕ ေျပာင္းလို႕ ေရးလို႕ရေပမယ္႔ အခုမွ

စေလ့လာကာစ လူေတြအတြက္က မလြယ္ဘူးေလ။

ဘယ္လို မလြယ္တာလည္းဆိုေတာ့ ဟိုေန႕က Java သမား Developer

Test လာေျဖတယ္။ ၂ နာရီ ေမးခြန္းကို တေနကုန္ ေျဖသြားရတဲ့ အျဖစ္။

ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ ရံုးတတ္ကတည္းက ေျဖလိုက္တာ ရံုးဆင္းခါနီး

အခ်ိန္ထိပဲ။ Java ကုိ လုပ္ေနၾကလူေတြ အေနနဲ႕ PHP ကို

ေလ့လာလိုက္ရင္ ရတယ္။ ဒါေပမယ္႔ ေရးေနၾကမဟုတ္ရင္ ျမန္ျမန္

ေရးႏိုင္မွာ မဟုတ္ဘူးဗ်။ Java သမားဆိုေတာ့ class ေတြ

ေဆာက္မယ္။ class ေတြကေန ေခၚသံုးဖို႕ပဲ ၾကိဳးစားေနတာလည္း

ပါမွာေပါ႔။ အခ်ဳိ႕ အပိုင္းေတြ OOP ၾကီးပဲမျဖစ္ မေန သံုးေနစရာမွ

မလိုတာ။ RAD နဲ႕လုပ္ရမယ္႔ အပိုင္းက RAD နဲ႕ လုပ္တာပဲေပါ႔။ အခ်ိန္

မေလာက္ရင္ေတာ့ RAD နဲ႕ခ်ရတာပဲ။ PHP က OO ကို မျဖစ္မေန

သံုးဖို႕ မလိုဘူးေလ။ အဓိကေျပာခ်င္တာက ကိုယ္နဲ႕OO ကိုက္မယ္။

MZ Newsletter , Issue 1 27
 SAAS
ကၽြန္ေတာ္တို႔လို တစ္ေခြကို ငါးရာ တစ္ေထာင္နဲ႔ Software

ေတြကို သံုးေနသူေတြအတြက္ ပိုက္ဆံကုန္သက္သာမယ္

ဆိုတာ ရယ္စရာ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္

SaaS (Software as a Service) ဆိုတာ ဘာလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္းကို အရင္

ေျဖၾကည့္ပါမယ္။ အလြယ္ဆံုးအေျဖကေတာ့ User ဖက္ကၾကည့္ရင္

အြန္လုိင္းကေန တစ္ဆင့္ Software ေတြကို သံုးလို႔ရမယ္။ Provider ေတြဖက္က

ၾကည့္ရင္ေတာ့ အြန္လိုင္းကေနတစ္ဆင့္ Software ေတြကို သံုးေစတာပဲ

ျဖစ္ပါတယ္။ Cloud Computing ဆိုတာလည္း SaaS ပံုစံပါပဲ။

အားလံုးသိၿပီးျဖစ္မယ့္ SaaS ကေတာ့ Google ရဲ႕ Docs ပါပဲ။ docs.google.com

မွာ ၾကည့္ႏုိင္ပါတယ္။

၂၀၁၀ ခုႏွစ္အတြင္းမွာ Web Technology ကို လႈပ္ခါႏိုင္စြမ္းရွိတဲ့ အခ်က္ေတြထဲမွာ

SaaS က တစ္ခုအပါအဝင္ ျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒီလို SaaS နဲ႔ ပတ္သက္ရင္ Internet

ေရာ၊ Intranet မွာပါ။ Global မွာေရာ Local မွာပါ အသဲအသန္

ႀကိဳးစားတီထြင္ေနၾကတာ ေတြ႔ရပါလိမ့္မယ္။ ထင္ရွားတဲ့ SaaS တစ္ခုကေတာ့

ေဒၚလာ ၁၀၀ တန္ အိႏၵိယက Thin Client ပါပဲ။ သူက TV Set-top box ပံုစံ
တစ္ခုကို ေဒၚလာ ၁၀၀ နဲ႔ ဝယ္ၿပီး ေမာ္နီတာ ဒါမွမဟုတ္ TV နဲ႔ ခ်ိတ္ၿပီး သံုးရံုပါပဲ။

အင္တာနက္လည္း သံုးလို႔ရသလို စာစီစာရိုက္တို႔ ဗီဒီယိုၾကည့္တာတို႔

အကုန္သံုးလို႔ရပါတယ္။ တစ္ခုပဲ ကြာပါတယ္။ ကိုယ့္စက္ထဲမွာ ဘာ Software မွ

မရွိဘူးဆိုတာပါပဲ။

SaaS ကို ေသေသခ်ာခ်ာ ျပန္ေလ့လာၾကည့္ပါမယ္။ SaaS လို႔ ဆိုလိုက္တာနဲ႔

ေအာက္မွာ ေပးထားတဲ့ အခ်က္ေတြနဲ႔ ကိုက္ညီရပါမယ္။

Software မ်ားကို ကြန္ယက္ဖြဲ႔ခ်ိတ္ဆက္ အသံုးျပဳေစရပါမယ္။ ကြန္ယက္ဖြဲ႔

ခ်ိတ္ စီမံခန္႔ခြဲမႈျဖစ္ရပါမယ္။ (အသံုးျပဳမႈအေပၚမူတည္ၿပီး ပိုက္ဆံေပးရတာ ရွိသလို၊

Software Package ဒါမွမဟုတ္ Software တစ္ခုျခင္းစီအလိုက္

MZ Newsletter , Issue 1 28
 SAAS (cont.)

ပိုက္ဆံေပးတာမ်ဳိးလည္း ရွိပါတယ္။ ပိုက္ဆံေပးတဲ့ ေနရာမွာလည္း အခ်ိန္ကုန္သက္သာမယ္၊ (ကိုယ္စက္ထဲမွာ ဘာမွ သြင္းထားစရာ

လစဥ္ေၾကး၊ ဒါမွမဟုတ္ ႏွစ္စဥ္ေၾကးျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။) မလိုတဲ့အတြက္ အခ်ိန္ကုန္ သက္သာေစတာကေတာ့ အေသအခ်ာပါပဲ)

Software မ်ားကိုထိန္းခ်ဳပ္ကြပ္ကဲျခင္း၊ ထိန္းသိမ္းျခင္း အစကေန အဆံုးအထိ တည္ေဆာက္ရတာမ်ဳိး မဟုတ္တဲ့အတြက္

လုပ္ငန္းအားလံုးကို ဗဟိုက ကြပ္ကဲ ထိန္းခ်ဳပ္ပါတယ္။ အဲဒီ Software ယွဥ္ၿပိဳင္ႏိုင္မႈ အားသာခ်က္ေတြ ထြက္လာမယ္၊ ေငြေၾကးသံုးစြဲမႈ
ေတြကို အင္တာနက္ သို႔မဟုတ္ Network ကေန တစ္ဆင့္ User ေတြက အပိုင္းမွာလည္း ပိုထိေရာက္လာမယ္၊ (ဒါကေတာ့ Project

သံုးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ (ဒါမ်ဳိးကို ဟုိးအရင္ Unix မွာလည္း Management လိုမ်ဳိးေတြမွာပါ။ Online Collaboration

ေတြ႔ႏုိင္ပါတယ္။ တစ္ေက်ာ့ ျပန္လာတယ္လို႔ ဆိုရမလိုရွိပါတယ္။ လုပ္လို႔ရလာတဲ့အတြက္ အားသာခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီး

ဒါေပမယ့္ ပံုစံေတာ့ မတူေတာ့ပါဘူး) ရလာေစပါတယ္။)

Application ေတြကို ျဖန္႔ေဝ သံုးစြဲေစတဲ့ေနရာမွာ One-to-One ကိုယ္သံုးသေလာက္ပဲ ပိုက္ဆံေပးစရာလိုတယ္၊ (အျပင္မွာဆို

မဟုတ္ေတာ့ပဲ One-to-Many ျဖစ္လာပါတယ္။ ဘယ္လို ကိုယ္သံုးခ်င္တာက တစ္ခုတည္း ဝယ္လိုက္ရေတာ့ Package

သေဘာမ်ဳိးလဲဆိုေတာ့ ကိုယ္က Software တစ္ခုကို တစ္ခုလံုးဆိုတာမ်ဳိး မျဖစ္ေတာ့ပါဘူ။ Adobe CS မွာ ကိုယ္သံုးခ်င္တာ

သြားဝယ္တဲ့အခါမွာ ကိုယ့္စက္တစ္လံုးအတြက္ပဲ သံုးႏိုင္မွာ ျဖစ္ေပမယ့္ Photoshop တစ္ခုတည္း ဝယ္ရေတာ့ က်န္တာေတြပါ အကုန္ဝယ္

SaaS မွာေတာ့ Application တစ္ခုကို ဗဟိုမွာ တင္လုိက္တာနဲ႔ ရသလိုမ်ဳိး မရွိေတာ့ပါဘူး)

ခ်ိတ္ဆက္ထားသူ အားလံုး သံုးႏုိင္မွာ ျဖစ္ပါတယ္။

တစ္ျခား အားသာခ်က္ေတြ အမ်ားႀကီးရွိပါေသးတယ္။ ဒီေနရာမွာ
Feature ေတြကို ထပ္တိုးတဲ့ေနရာမွာ ေပါင္းထည့္တဲ့ေနရာမွာ မိတ္ဆက္သေဘာမ်ဳိး ျဖစ္တဲ့အတြက္ အမ်ားႀကီး မေရးေတာ့ပါဘူး။

ဗဟိုကပဲ အဓိက လုပ္ကိုင္ အားနည္းခ်က္ အေနနဲ႔လည္း အမ်ားႀကီး

ေဆာင္ရြက္ေပးပါတယ္။ Software ကိုယ္သံုးသေလာက္ပဲ ရွိေနပါေသးတယ္။ အထင္ရွားဆံုး

Update လုပ္စရာ ရွိတာမ်ဳိးဆိုရင္ အားနည္းခ်က္ကေတာ့ အင္တာနက္

ကိုယ့္အေနနဲ႔ ဘာမွ
ပိုက္ဆံေပးစရာလိုတယ္၊ ကြန္ယက္ ေႏွးေကြးတဲ့သူေတြ
ပူစရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ ဗဟိုကပဲ
(အျပင္မွာဆို ကိုယ္သံုးခ်င္တာက သံုးရအဆင္မေျပတဲ့ အခ်က္ပါပဲ။ အားလံုးက

လုပ္ေပးပါလိမ့္မယ္။ Windows ကိုယ္စက္ထဲမွာ မဟုတ္ေတာ့ပဲ

အသံုးျပဳသူတိုင္း Software Update တစ္ခုတည္း ဝယ္လိုက္ရေတာ့ အင္တာနက္ကြန္ယက္ထဲမွာ Server မွာပဲ

ျပႆနာ အၿမဲရွိတတ္ပါတယ္။ အဲဒီလို Software ေတြ ရွိေနတာဆိုေတာ့ Download
Package တစ္ခုလံုးဆိုတာမ်ဳိး
ဒုကၡေတြ ကင္းေဝးသြားေစပါတယ္။ နဲ႔ Upload လုပ္ေနတာနဲ႔ အခ်ိန္ေတြ
မျဖစ္ေတာ့ပါဘူ။ Adobe CS မွာ ကုန္သြားပါလိမ့္မယ္။ ဒါကေတာ့
အားသာခ်က္ေတြအေနနဲ႔ အင္တာေႏွးသမားေတြ အဓိက ျဖစ္ပါတယ္။
ေလ့လာၾကည့္မယ္ဆိုရင္
ကိုယ္သံုးခ်င္တာ Photoshop
အင္တာနက္မွာ ဒီဗီြဒီကို Real Time ၾကည့္လို႔

တစ္ခုတည္း ဝယ္ရေတာ့ ရေနသူေတြကေတာ့ SaaS ကို

ပိုက္ဆံကုန္ သက္သာမယ္၊
ေအးေအးေဆးေဆး သံုးလို႔ ရႏိုင္ပါတယ္။
(ကၽြန္ေတာ္တို႔လို တစ္ေခြကို ငါးရာ က်န္တာေတြပါ အကုန္ဝယ္
တစ္ေထာင္နဲ႔ Software ေတြကို
ရသလိုမ်ဳိး မရွိေတာ့ပါဘူး) ခုခ်ိန္မွာ SaaS အတြက္ လက္ညိဳးထိုးျပစရာ
သံုးေနသူေတြအတြက္ ေကာင္းေကာင္း ႏွစ္ခုရွိပါတယ္။ Google
ပိုက္ဆံကုန္သက္သာမယ္ ဆိုတာ Enterprise နဲ႕ 36 Signals Products
ရယ္စရာ ျဖစ္ေကာင္း ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ တကယ္တန္း တို႕ပါပဲ။ဒီႏွစ္ခုလံုးဟာ ပိုက္ဆံေပးရပါတယ္။ Google ကေတာ့
ပိုက္ဆံေပးသံုးရမယ္ဆိုရင္ ကိုယ္စက္ထဲမွာ သြင္းထားတာ ေဒၚလာ ေပးရတာ အင္မတန္ သက္သာၿပီး 36 Signals Products ကေတာ့
တစ္ေသာင္းဖိုး ေလာက္ျဖစ္ေနႏိုင္ပါတယ္။ :P ) ကၽြန္ေတာ္တို႔ အေနနဲ႔ ၾကည့္ရင္ ေစ်းအင္မတန္ႀကီးပါတယ္။ အဲဒီလို
SaaS Provider ေတြရဲ႕ ယွဥ္ၿပိဳင္မႈဟာ ျပင္းထန္လာေနတာ

MZ Newsletter , Issue 1 29
Continued on Pg. 31
 Oop! Cloud
ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ SAAS ကို တကယ္လိုအပ္ေနျပီလား။

ေမးတာေတာင္ ေနာက္က်ေနျပီ ထင္တယ္။

Cloud ဆိုတာကလည္း နာမည္ၾကီးေနတာ ေတာ္ေတာ္လည္းၾကာလာပါျပီ။ Cloud

နဲ႕ပတ္သတ္ျပီး လူသံုးမ်ားတာကေတာ့ SAAS ပါပဲ။ ေနာက္ျပီး Amazone,

Rackspace တုိ႕လို cloud server ေတြေပါ့။ Cloud ကိုလည္း ရံုးမွာ အဓိက

သံုးျဖစ္ပါတယ္။ Github , Google Docs , Protoshare , Clarizen , စတာေတြကို

သံုးေနပါတယ္။ SAAS က အခုေနာက္ပိုင္း ေတာ္ေတာ္ေလး အသံုးမ်ားလာသလို

online ေစ်းကြက္အသစ္လည္း ျဖစ္လာတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ လက္ရိွသံုးေနတာက

Dropbox နဲ႕ Evernote ပဲ။ free ရတာေၾကာင့္လည္း ပါတယ္။ သံုးရတာလည္း

အဆင္ေျပတယ္။ သေဘာအက်ဆံုး အခ်က္က offline ရတာပဲ။ Github ကလည္း

offline မလိုအပ္ပါဘူးေလ။ ဒါေပမယ့္ Google Docs က offline ရရင္

အဆင္ေျပတာေပါ့။ ဒါေပမယ့္ သူက screen shoort ေတြအတြက္
အဆင္မေျပဘူး။ Google ကလည္း Gear ကို မသံုးေတာ့ပဲ ေနာက္ပိုင္း HTML 5

က offline cache ကို အသံုးျပဳေတာ့မယ္လို႕ ေျပာတာပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ အခုတေလာ

မ်က္စိက်ျပီး သံုးခ်င္ေနတာက 37single က project ေတြပဲ။ ROR နဲ႕လည္း

တျဖည္းျဖည္း opensource ေတြ မ်ားလာျပီ။ Github ကို သေဘာက်လို႕

မေန႕ညက gitorious ကို စမ္းျပီး တင္ေသးတယ္။ localhost မွာေတာ့

သိပ္အဆင္မေျပဘူးရယ္။ နည္းနည္းေတာ့ စမ္းၾကည့္ရအံုးမယ္။ redmine လည္း

စမ္းၾကည့္ဖုိ႕ စဥ္းစားထားတယ္။ အဲ.. cloud အေၾကာင္းေျပာတာနဲ႕ အျခားကိစၥေတြ

ေရာက္ကုန္ျပီ။ SAAS အေၾကာင္းေလး ဆက္ရေအာင္။

ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ SAAS ကို တကယ္လိုအပ္ေနျပီလား။ ေမးတာေတာင္

ေနာက္က်ေနျပီ ထင္တယ္။ အခု လက္ရိွ သံုးေနျပီေလ။ အလုပ္မွာ အျမဲတန္း

ထိေတြ႕ဆက္ဆံေနရတာပဲ။ ရံုးက Google App Authorize Seller ျဖစ္တာေၾကာင့္

Google Doc ကို မျဖစ္မေန သံုးခိုင္းတယ္။ ဒါေၾကာင့္ အကုန္လံုး Google Doc

www.saturngod.net ကေနပဲ အလုပ္လုပ္ေနရတာပဲ။ SAAS ကို သံုးတာ ဘာေတြေကာင္းတယ္

MZ Newsletter , Issue 1
30
 Oop! Cloud (cont.)
မေကာင္းတယ္ကေတာ့ ေထြေထြထူးထူး
ေျပာစရာမရိွပါဘူး။ လူတိုင္းလည္း
ေျပာေနၾကတာပဲ။ ရန္ကုန္
ျပန္ေရာက္ေတာ့ စဥ္းစားမိတာ
တစ္ခုရိွတယ္။ ရန္ကုန္မွာေကာ SAAS
မရိွဘူးလား ေပါ့။ ရံုးက အခုေတာ့ SAAS
ကို အစျပိဳးေနျပီလို႕ ဆိုရမယ္။
ေနာက္ပိုင္း Amazone AWS ကို
သံုးမယ္လုိ႕ေျပာတာပဲ။
ရန္ကုန္မွာေကာ ? ျမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုးနဲ႕
မေျပာေသးပါဘူး ရန္ကုန္မွာပဲ
စဥ္းစားၾကည့္ၾကပါစို႕။
SAAS ကို ခဏထားလိုက္ Cloud
ဆိုတာကို ရန္ကုန္မွာ သံုးဖို႕
အဆင္သင့္ျဖစ္ျပီလား။ မျဖစ္ေသးဘူးဗ်။
အဓိကေတာ့ Internet Speed ပဲ။
ရန္ကုန္မွာက offline ကို အဓိက
အားကိုးေနရတယ္။ အျခားႏိုင္ငံေတြမွာ
SAAS
ေတြနဲ႕
local SAAS ေကာ။ Intranet
SAAS သေဘာမ်ဳိးေပါ့။
Intranet မွာေပးရင္ေတာ့
စီးပြားေရးေတြ စတင္ေနတဲ့အခ်ိန္မွာ
ရန္ကုန္မွာကေတာ့ မစႏိုင္ေသးဘူး။
ေနာက္တခ်က္က စရိတ္မ်ားတာပဲ။
SAAS ေတြက ရန္ကုန္ အေနနဲ႕
ၾကည့္လုိက္မယ္ဆို ဝယ္သံုးရတာ
စရိတ္မ်ားတယ္လို႕ ထင္တယ္။
ကၽြန္ေတာ္ေတာင္ စိတ္ကူးေပါက္ျပီး
github account ကို upgrade
လုပ္မိေတာ့မလို႕။ VPS
မဝယ္ႏုိင္တဲ့အတြက္ git hosting
မလုပ္ႏိုင္ဘူး။ git hosting လုပ္ဖို႕ VPS
ဝယ္မယ့္အစား github မွာ account
MZ Newsletter , Issue 1
upgrade လုပ္လုိက္တာ ပိုတန္တယ္။
ဒါက SAAS ကို သံုးရတာ တန္မတန္
ကိစၥေျပာတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ကိုယ္ သံုးတဲ့
private project အခု ၂၀
ေက်ာ္လာျပီဆုိရင္ေတာ့ VPS
ဝယ္လိုက္တာက ပိုတန္တယ္။
ရန္ကုန္မွာက online က အမ်ားဆံုးမွ
1MB ။ ေနာက္ျပီး လူတိုင္း 1 MB
မသံုးႏိုင္ဘူး။ ဒါေတြေၾကာင့္ SAAS က
သိပ္အဆင္မေျပလွဘူး။
ရန္ကုန္အေျခစိုက္ Company
ေတြအေနနဲ႕ SAAS တစ္ခုကို invest
လုပ္ရတာလည္း မတန္ဘူးလို႕ ဆိုရမယ္။
ရန္ကုန္မွာ Server ထားျပီး
ထိန္းသိမ္းစရိတ္က
နည္းနည္းမ်ားတယ္လို႕ ဆိုလို႕ရမယ္။
ေနာက္ျပီး Amazone cloud hosting မ်ဳိး
ဝယ္ဖို႕ကလည္း မတန္ဘူးေလ။
စဥ္းစားမိတာတစ္ခုကေတာ့ local SAAS
ေကာ။ Intranet SAAS သေဘာမ်ဳိးေပါ့။
Intranet မွာေပးရင္ေတာ့ ရႏိုင္တယ္။
ျမန္လည္း ျမန္ႏိုင္တယ္။ Server
စရိတ္ကေတာ့ သိပ္ကြာျခားလွမယ္
မထင္ဘူး။ ဒါေၾကာင့္ မျဖစ္ႏိုင္ေသးဘူး။
SAAS ကို စတင္ဖို႕က လူတိုင္း internet
သံုးႏိုင္မွ စီးပြားျဖစ္လိမ့္မယ္။ ဖြံ႕ျဖဳိးျပီး
ႏုိင္ငံေတြ အေနနဲ႕ SAAS ကို
စတင္ႏိုင္တယ္ဆိုတာက သူတုိ႕ ႏိုင္ငံမွာ
လူတိုင္း နီးပါး အင္တာနက္
သံုးႏိုင္တာေၾကာင့္ ဆိုလို႕ရလိမ့္မယ္။
SAAS Cloud (cont.)
ေတြ႔ရပါတယ္။ အသံုးျပဳသူ အေရအတြက္
မ်ားလာတာနဲ႔ အမွ် ေစ်းေတြ ေလ်ာ့ခ်လို႔ ရတဲ့
Service ျဖစ္တာနဲ႔ အညီ ေစ်းေတြ အၿပိဳင္
ေလ်ာ့ခ်လာပါလိမ့္မယ္။ အသံုးျပဳသူ User
ေတြအတြက္ ေကာင္းသထက္ေကာင္းေအာင္ ပံ့ပိုး
ယွဥ္ၿပိဳင္လာပါလိမ့္မယ္။ SaaS ဟာ Global
သေဘာလည္း ေဆာင္သလို Local
သေဘာလည္း ေဆာင္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္
Global SaaS ေတြလည္း အလုပ္ျဖစ္သလို Local
SaaS ေတြလည္း အလုပ္ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။
အထင္ရွားဆံုး ဥပမာကေတာ့ အိႏၵိယက $100
တန္ Thin Client ေတြပါပဲ။ ျပည္နယ္
ကြန္ယက္ထဲမွာ ရွိတဲ့ မည္သူမဆို ေဒၚလာ ၁၀၀
ရွိရုံနဲ႔ ကြန္ပ်ဴတာသံုးႏုိင္ပါၿပီ။ လစဥ္ေၾကးလည္း
အင္မတန္ သက္သာပါတယ္။ တစ္လကို ၁၀
ေဒၚလာ ေက်ာ္ေက်ာ္ပဲ ေပးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ဒီလိုမ်ဳိး SaaS ဝန္ေဆာင္မႈေတြ ျမန္မာႏိုင္မွာ
ရွိလာရင္ လူတိုင္းကြန္ပ်ဴတာ သံုးႏုိင္ၿပီး
နည္းပညာ ေရခ်ိန္ျမွင့္တင္ဖို႔ နည္းလမ္းေကာင္း
တစ္ခုျဖစ္လာႏိုင္ပါတယ္။ ဒီလို
အခြင့္အေရးမ်ဳိးဟာ ႀကီးႀကီးမာစတာေတြသာ
က်င္လည္ေနတဲ့ ေစ်းကြက္ထဲကို Start-ups ေတြ
ဝင္တိုးႏိုင္စရာ အကြက္ တစ္ကြက္ျဖစ္လာႏိုင္တဲ့
သေဘာပါပဲ။ ဒီေတာ့ SaaS ေတြဟာ ပံုမွန္
သမာရိုးက် Software ေတြကို အစားထိုးေနရာ
ယူလာေနၾကပါၿပီ။ ကိုယ္စက္ထဲမွာ အကုန္ထည့္
သံုးဆိုတဲ့ အေလ့အထကို ဖ်က္ႏိုင္တဲ့
စြမ္းအားေတြ ရွိလာေနပါၿပီ။ လူေတြ အင္တာနက္
ပိုသံုးလာ၊ အင္တာနက္ကို ပိုခ်ိတ္လာတာနဲ႔ အမွ်
SaaS ေတြ တြင္က်ယ္မႈကလည္း ပိုပိုတိုးလာမွာ
ျဖစ္ပါတယ္။ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔လည္း Local
သေဘာေဆာင္တဲ့ SaaS ေတြ ထြက္ေပၚလာၿပီး
လူငယ္ေတြအေနနဲ႔လည္း ေနာက္ထပ္
ျဖစ္လာမယ့္ Trend ကို သိၿပီး SasS Technology
ကို ကၽြမ္းက်င္တဲ့ ပညာရွင္ေတြ ျဖစ္လာဖို႔
ရည္ရြယ္ ေရးသားျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
— Htet Oo
31
 Oop! Cloud (cont.)

ဖြံ႕ျဖဳိးဆဲ ျမန္မာႏိုင္ငံ မွာကေတာ့ လက္ရိွေအာင္ျမင္ေနတဲ့ SAAS ကို စိတ္ဝင္စားမွာ

မဟုတ္သလို လိုက္လို႕လည္း ရအံုးမွာမဟုတ္ေသးဘူး။ Google Chrome OS ကို

လုပ္မယ္တုန္းက စဥ္းစားမိေသးတယ္။ SAAS ေတြ သံုးလာဖို႕

တြန္းအားေပးလာသလားေပါ့။ အမွန္တိုင္းဆုိရရင္ Linux ေတာင္

ျမန္မာႏိုင္ငံအတြက္ မသင့္ေတာ္ေသးဘူး။ ဘာလို႕လည္းဆုိေတာ့ တကယ့္ Linux

ရဲ႕ အရသာ။ Linux ရဲ႕ စြမ္းအားကို Online speed ေကာင္းေကာင္းရိွတဲ့အခါမွာ

ခံစားလို႕ရလိမ့္မယ္။ အိမ္မွာတစ္ေယာက္တည္း 512 KB ေလာက္သံုးေနရင္ေတာ့

Linux သံုးရတာ အဆင္ေျပေပမယ့္ လံုးဝ internet မရိွရင္ေတာ့ Linux သံုးရတာ

စိတ္ပ်က္လိမ့္မယ္။

Cloud ထဲကို သြားဖို႕ လိုအပ္တာကေတာ့ connection ေကာင္းေကာင္းပဲ။ မီးနဲ႕

computer ကေကာ လုိ႕ ေမးလာရင္ သူတုိ႕က

ဖန္တီးလို႕ရေသးတယ္လို႕ဆိုရလိမ့္မယ္။ connection ေကာင္းဖို႕အတြက္

ကုန္စရိတ္က SAAS သံုးဖို႕ထက္ ပိုမ်ားေနတယ္။ ဆင္ဖိုးထက္ ခြ်န္းဖိုးက

မ်ားဆိုသလို ျဖစ္ေနလိမ့္မယ္ဗ်။ ဘာပဲ ေျပာေျပာ ရန္ကုန္လည္း တခ်ိန္ခ်ိန္မွာ

SAAS ေစ်းကြက္ထဲမွာ ေအာင္ျမင္တဲ့ company ေတြ
www.macforus.com
မရိွလာဘူးလို႕ေျပာလို႕မရဘူးေလ။ Mac For Us ဟာ English , ျမန္မာ ႏွစ္ဘာသာျဖင့္
ေရးသားထားေသာ mac blog ျဖစ္သည္။ iPhone,
— Saturngod i iPod Touch Apps မ်ားကိုလည္း တစ္ခါတစ္ရံ
ေရးသားေဖာ္ျပထားသည္။ iPhone OS 3.1.2
jailbreak လုပ္ပံုကိုလည္း ေရးသားထားသည္။ Mac
For Us သည္ Mac တြင္ Free ေပးေသာ software
မ်ားအေၾကာင္းကိုသာ ေရးသားထားျခင္းျဖစ္သည္။
Free မဟုတ္ေသာ crack လုပ္ရေသာ software မ်ား
အေၾကာင္း ေရးသားေဖာ္ျပျခင္း မရိွေပ။

MZ Newsletter , Issue 1 32
 Model-View-Controller
PHP framework ေတြမွာ အသံုးမ်ားသလို ROR မွာလည္း

သံုးပါတယ္။ ASP အေနနဲ႔လည္း MVC ကို သံုးလို႔ရပါတယ္။

Model-View-Controller ဆိုတာ လက္ခံၿပီး database နဲ႔ ဆက္သြယ္ဖို႔ Java

ခုေနာက္ပိုင္း ေခတ္စားေနတဲ့ model script ေတြကို

MVC web application frameworks:
မတတ္မျဖစ္ တတ္ရေတာ့မယ့္ ဆက္သြယ္ပါတယ္။

နည္းပညာတစ္ခု ျဖစ္ပါတယ္။ * Aranea

အထူးသျဖင့္ PHP framework ေတြမွာ Model Script ေတြဟာ Controller က * Cocoon
အသံုးမ်ားသလို ROR မွာလည္း ပို႔လြတ္လိုက္တဲ့ requests ေတြကို * Induction

သံုးၿပီး Database နဲ႔ ဘယ္လို * JSF

သံုးပါတယ္။ ASP အေနနဲ႔လည္း MVC
ကို သံုးလို႔ရပါတယ္။ ခုေရးျပမယ့္
အခ်က္ေတြဟာ အမ်ားစု
အသံုးျပဳေနတဲ့ MVC ရဲ႕
နည္းပညာေတြ ျဖစ္ပါတယ္။
Client လို႔ေခၚတဲ့ User က Application
ကို Request လုပ္တဲ့အခါ ဥပမာ
လင့္တစ္ခုကို ကလစ္ေခါက္တဲ့အခါ link
ရဲ႕ ပံုစံကေတာ့
http://{domain}.com/{Application}/
{Controller}/{Action}/{Parameter 1,
etc.}
အဲဒီလို လင့္တစ္ခုရလာတာနဲ႔
အဲဒီလင့္ရဲ႕ တည္ေဆာက္ပံုကို
Dispatcher က ဘယ္ controller ကို
သံုးရမလဲ၊ ဘယ္ Action ကို သံုးရမလဲ၊
ဘယ္ parameters ေတြကို Controller
က သံုးရမယ္ဆိုတာေတြကို
ဆံုးျဖတ္ပါတယ္။
အဲဒီေနာက္ Controller မွာပါတဲ့
function ေတြက dispatcher က
ပို႔လြတ္လိုက္တဲ့ parameters
ေတြမွာပါလာတဲ့ Data ေတြကို
ခ်ိတ္ဆက္ မလဲဆိုတာကို
တိုင္းတာပါတယ္။ Data queries ေတြ၊
Data-sorting ေတြကို Database နဲ႔
ခ်ိတ္ဆက္ၿပီး Model ေတြက Run
ေပးပါတယ္။
Model ကေန Data ေတြကို Database
ဆီကို ပို႔လြတ္၊ လိုအပ္တာ ျပန္ယူၿပီး
Controller ဆီကို Output အေနနဲ႔
ျပန္ပို႔ေပးပါတယ္။
Controller ဆီကို Model ကေန
တစ္ဖန္ ျပန္ေရာက္လာတဲ့ Output
Data ေတြကို လိုအပ္သလို Process
လုပ္ၿပီး View ဆီကို ပို႔ေပးပါတယ္။
View ကေန တစ္ဆင့္ User Interface
ျဖစ္တဲ့ Client Browser ဆီကို
ျပန္ပို႔ေပးၿပီး Output အေနနဲ႔ User ကို
ျမင္ေတြ႔ေစပါတယ္။
— Phpcrazy
* LongJump
* Oracle Application Framework
* PureMVC, a framework for Java
* Sling, used to create content based
applications on top of JCR. Supported scripting
languages are JSP, server-side JavaScript, Ruby,
Velocity
* Spring MVC Framework
* Struts
* Struts2
* Stripes
* Tapestry
* Wavemaker, a WYSIWYG development
platform for Ajax web applications
* WebObjects
* WebWork
* Wicket
* Web Dynpro Java
JavaScript
MVC web application frameworks:
* SproutCore
* PureMVC Framework for JavaScript
* Woozoo MVC Framework for the Prototype
JavaScript Framework
* Broke MTV Framework based on Django
* JavascriptMVC Javascript MVC framework
based upon jQuery core.

MZ Newsletter , Issue 1
33

MVC List (cont.)
.NET
* ASP.NET MVC Framework
* Maverick.NET
* MonoRail An ActionPack inspired MVC framework
from the Castle Project
* PureMVC Framework for C#
* Spring Framework.NET
* NFX Framework (.Net Framework Extension)
* Bistro Framework
PHP
* CakePHP webapplication framework modeled after the
concepts of Ruby on Rails.
* CodeIgniter An MVC framework for PHP4 (up-
compatible with PHP 5.3.0 as of version 1.7.2).
* Joomla! v1.5.x is an open source Content
Management System that employs the MVC model for
its extensions, called components and modules.
* PHP Fat-Free Framework is a single-file MVC-
based Web application framework with a template
engine, URL-based cache, HTML forms processor,
CAPTCHA image generator, CSS/Javascript
compressor and an easy-to-use SQL handler for
databases.
* SilverStripe contains a fully fledged PHP 5.2 ORM/
MVC Framework focused on building websites.
* Symfony Framework PHP 5 MVC Framework
modeled after the concepts of Ruby on Rails.
* Zend Framework A PHP 5-based MVC framework
conceptually similar to Ruby on Rails.
many more...
MZ Newsletter , Issue 1
Small Talk ( SG & LPK )
PHP နဲ႕ CMS တစ္ခုကို ေရးဆြဲလို႕ရမလား ဆိုရင္ေတာ့
ရတာေပါ့ဗ်ာ။ Joomla , Wordpress, Drupal
ေတြအားလံုးဟာလည္း PHP နဲ႕ ေရးထားတာပါ။
ေစတန္ေဂ့ါ(ဒ္) ။ ။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕ေတြအေနနဲ႕ ကိုယ္ပိုင္ CMS တစ္ခု ဖန္တီးႏိုင္
မလား ဆိုေတာ့ ဖန္တီးႏိုင္ပါတယ္။ ဒါဆို ဘာလို႕ မဖန္တီးတာလဲဆိုတဲ့ ေမးခြန္း
ဆက္လာစျမဲပါ။ ဖန္တီးႏိုင္ပါေပမယ့္ LTS ( Long Term Support ) က
မလြယ္လို႕ပါ။ LTS မရိွရင္ အဲဒီ CMS/Blog Engine လိုမ်ဳိး project ကို
မလုပ္သင့္ဘူးလို႕ ထင္တယ္။
ဘာျဖစ္လုိ႕လဲဆိုေတာ့ security fix ေတြအျမဲထုတ္ေပးဖို႕လိုတယ္။ community ကို
supporting ေကာင္းေကာင္းေပးႏိုင္ဖုိ႕လိုတယ္။ supporting မေကာင္းတဲ့ product
ဟာ ေအာင္ျမင္မွာ မဟုတ္ဘူး။ user feedback မေလးစားတဲ့ product ကလည္း
ေပါက္မွာမဟုတ္ဘူး။ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕အေနနဲ႕ opensource မဟုတ္ပဲ ကိုယ့္ဘာသာ
ကိုယ္ private ျဖစ္ေစ opensource မဟုတ္အတြက္ပဲ သီးသန္႕
သံုးဖို႕အတြက္ျဖစ္ေစ ေရးဆြဲတာကေတာ့ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ opensource
ေပးျပီးဆိုရင္ ကြ်န္ေတာ္တုိ႕အေနနဲ႕ LTS ကို မျဖစ္မေန ထည့္သြင္းရမယ္။ LTS
ပါလာသည္နဲ႕အမွ် ေငြေၾကးပိုင္းဆိုင္ရာ သံုးစြဲမႈေတြ ရိွလာေတာ့မယ္။ ဒါေၾကာင့္
ေရရွည္ရပ္တည္ဖုိ႕ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႕ကေတာ့ မလြယ္ပါဘူး။ ေနာက္ျပီး CMS
တစ္ခုကို ေရးဆြဲတဲ့အခါမွာေတာ့ တစ္ေယာက္တည္း ေရးဆြဲႏိုင္ပါတယ္။ ဒါေပမယ့္
ဒါဟာ ေကာင္းတဲ့အလုပ္မဟုတ္ဘူးဗ်။
ဘာျဖစ္လုိ႕လဲဆိုေတာ့ တစ္ေယာက္တည္းေရးဆြဲတဲ့အခါ အခ်ိန္ၾကာျမင့္ျခင္း
ေနာက္ျပီးေတာ့ Plugins, Theme ပိုင္းဆိုင္ရာေတြအတြက္ အားနည္းသြားျခင္း
စတာေတြ ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ PHP နဲ႕ CMS တစ္ခုကို ေရးဆြဲလို႕ရမလား ဆိုရင္ေတာ့
ရတာေပါ့ဗ်ာ။ Joomla , Wordpress, Drupal ေတြအားလံုးဟာလည္း PHP နဲ႕
ေရးထားတာပါ။ ဒါေပမယ့္ ေရးဆြဲမယ္ဆိုရင္ေတာ့ ေသခ်ာက်နတဲ့ system design
ရိွဖို႕လိုမယ္။ ေနာက္ျပီး Framework ကို အသံုးျပဳသင့္တယ္။ OOP ကိုလည္း
အသံုးျပဳရမွာပဲ။ OOP က လူတစ္ေယာက္ထက္ပိုျပီး လုပ္ကိုင္တဲ့ အလုပ္ေတြမွာ
34
 SG & LPK (cont.)

အရမ္းကို ေကာင္းမြန္ပါတယ္။ OOP ကို အသံုးျပဳမယ္ဆိုရင္ ေစတန္ေဂါ့(ဒ္) ။ ။ ဟုတ္တယ္.. flow သိရင္ လံုေလာက္ျပီ။

ေကာင္းမြန္တဲ့ UML design ေတြ ဆြဲထားဖို႕ လိုတယ္။ OOP မပါရင္ နည္းပညာအသစ္ေတြ အျမဲ ဆန္းသစ္ေနတယ္။ MVC ကို ဘယ္လို
လူေတြ အမ်ားၾကီး ပူးေပါင္းေရးသားရာမွာ ျပႆနာေတြ Develop လုပ္ရမလဲ ၾကည့္ေနတာ။ UML နဲ႕က အဆင္မေျပဘူး။ MVC

အမ်ားၾကီးျဖစ္ႏိုင္တယ္။ OOP concept က လူေတြကို တာဝန္ခြဲေဝ Diagram ကိုယ့္ဘာသာ ကိုယ္ထြင္ျပီး ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္

ယူႏိုင္ေအာင္ ဖန္တီးေပးပါတယ္။ UML diagram ေတြက OOP သံုးရင္ေကာင္းမလားမသိ...။ (UML နဲ႕ေတာ့ ဆြဲလို႕ရတယ္)

concept ကို ျမန္ဆန္ေစတယ္။ တကယ္လုိ႕ CMS ျဖစ္ျဖစ္ Blog

တစ္ခုျဖစ္ျဖစ္ ေရးဆြဲခ်င္ရင္ေတာ့ အားေပးပါတယ္။ ကိုယ့္ site ေလးမွာ လူပ်ိဳႀကီး။ ။ UML နဲ႔ဘာလို႔ အဆင္မေျပရတာလဲ ရပါတယ္။ Ontology

ကိုယ္အသံုးျပဳေပါ့။ CMS/ Blog Engine ေရးဆြဲျခင္းဟာ အမ်ားၾကီးကို Tools ေတြသံုးခ်င္ရင္ေတာ့ အလကားရၿပီး သံုးလို႔မဆိုးတာကေတာ့

ပညာရေစပါတယ္။ OOP ရဲ႕ အက်ဳိးေက်းဇူးေတြ နားလည္လာတယ္။ protégé ဆိုတာရွိတယ္။ Stanford ကထုတ္တယ္ဗ်။ http://

System တစ္ခုလံုးကို ျခံဳငံုသံုးသပ္လာႏိုင္မယ္။ User ေတြ protege.stanford.edu/ မွာယူလို႔ရတယ္။ အစပိုင္းမွာ နည္းနည္းေတာ့

ဘာလိုအပ္လဲဆိုတာကို ကိုယ္ခံစားေပးလာႏိုင္ပါတယ္။ ဆြဲႏိုင္တဲ့ သံုးရခက္တယ္။

လူငယ္ေတြ အမ်ားၾကီးရိွပါတယ္။ ေငြေၾကး ကိစၥ ထည့္သြင္း စဥ္းစားဖို႕

ေစတန္ေဂ့ါ(ဒ္) ။ ။ UML နဲ႕ဆိုရင္ Model , View , Controller ကို ခြဲျပီး
မလိုဘူး ဝါသနာပါလို႕ လုပ္တယ္ဆိုရင္ လုပ္ပါ။ ကြ်န္ေတာ့္
မျမင္ရဘူးေလ။ Model , View , Controller ေတြအတြက္ သီးသန္႕
အေနနဲ႕ကေတာ့ အၾကံဥာဏ္ေလာက္ေတာ့ ေပးႏိုင္မွာပါ။
ပံုအေနနဲ႕ မရိွဘူးေလ။

လက္ရိွမွာေတာ့ ornagai တစ္ခုလံုးကို MVC ေျပာင္းေတာ့ UML

လူပ်ိဳႀကီး ။ ။ အဲဒီလို သပ္သပ္ ခြဲဆြဲတဲ့ဟာေတာ့ မေတြ႔ဖူးဘူး။ UML
diagram ေတြ မဆြဲမိေလျခင္းဆိုျပီး ေနာင္တ ရေနရပါတယ္ system
မွာေတာ့ ခြဲလို႔မရဘူး သူကေတာ့ အားလံုး Class ေတြဆိုေတာ့
တစ္ခုလံုး ရႈပ္ပြေနေရာ။ MVC နဲ႕ ေရးသားတဲ့အခါ System Flow
Notation တစ္ခုပဲေပးထားတယ္ ပံုစံကြဲခ်င္လို႔မရဘူး။
လည္းမရိွ UML diagram

လည္းမရိွ စိတ္ထင္ရာ
ေရးထားတာ ေတာ္ေတာ္ေလး ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ Don't reinvent the ေစတန္ေဂါ့(ဒ္)။ ။ ဟုတ္တယ္ဗ်။
အကုန္လံုးက Class ေတြပါ။ ဒါေပမယ့္
ၾကည့္ရဆိုးတယ္။
wheel လို႔ေျပာတယ္မဟုတ္လား။ View ကေတာ့ Class ဟုတ္ဘူးေလ။
ေရးရခက္တယ္ဆိုတာကို
(ၾကံဖန္ ျငင္းတာ..ဟိ)
ေတြ႕လာတယ္။ ဘယ္ဟာကို ဘယ္လိုလုပ္လဲ သိရင္ေတာ္သင့္ၿပီ ။
Model ေတြထားမယ္။ View
အကုန္လံုးလိုက္လုပ္ေနရင္ သူမ်ားက ကၽြန္ေတာ္ဆိုလိုခ်င္တာက ဒါကို
နဲ႕ ဘယ္လိုခ်ိတ္မယ္။
ၾကည့္လုိက္တာနဲ႕ model ေတြက ဘာ
Controller မွာ ဘယ္လို ကိုယ့္ကို ေက်ာ္တက္သြားေရာ။ controller ေတြကဘာ view မွာ
variable ေတြ ပို႕မယ္
ခ်ိတ္ဆက္တဲ့ variable ေတြက ဘာ ဆိုျပီး
စတာေတြနဲ႕
ရွင္းရွင္းလင္းလင္းသိေအာင္ UML နဲ႕ဆြဲရင္ ပံုက ၾကီးကုန္လုိ႕..
ပတ္သက္သာေတြ မရိွပဲ ေရးသားမိတဲ့အတြက္ အခုေတာ့ အစကေန
အခုေတာ့ UML နဲ႕ပဲ ဆြဲေနပါတယ္ဗ်ာ။ UML ေတြေမ့ေနလို႕
ျပန္ေရးရမယ့္ ကိန္းေပါက္ေနတာနဲ႕ အျခားလူေတြလည္း CMS
ျပန္လုပ္ၾကည့္ေနတာ..
ေရးခ်င္တယ္လို႕ ေျပာၾကေတာ့ ဒါေလးကို ေရးလိုက္တာပါ။

သိသင့္သိထိုက္တာေလးေတြ အေနနဲ႕ ေရးလုိက္တာပါဗ်ာ။ လူပ်ိဳႀကီး။ ။ View ကို Class မဟုတ္ဘူးလို႔ ဘယ္သူေျပာသလဲဗ်။

PHP နဲ႔ေရးေနလို႔ View က HTML ျဖစ္ေနလို႔ မျမင္သာ ျဖစ္ေနတာ။

လူပ်ိဳႀကီး ။ ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ေတြ Don't reinvent the wheel
Java, C# တစ္ျခား OOP Language နဲ႔ေရးရင္ Visual Component
လို႔ေျပာတယ္မဟုတ္လား။ ဘယ္လိုလုပ္လဲ သိရင္ေတာ္သင့္ၿပီ ။
မွန္သမွ် Class ပဲဗ်။ ဥပမာေျပာရရင္ Form ဆိုကတညး္က Form
အကုန္လံုးလိုက္လုပ္ေနရင္ သူမ်ားက ကိုယ့္ကို ေက်ာ္တက္သြားေရာ။
Class ကို Derive လုပ္ထားတာပဲေလ။
သတိရလို႔ ၾကည့္လိုက္ေတာ့ ကိုယ္က အေဟာင္းထဲမွာ က်န္ခဲ့ၿပီး

သူမ်ားေတြက အသစ္ေတြ လုပ္ေနၾကၿပီ။

MZ Newsletter , Issue 1 35
 SG & LPK (cont.)

ေစတန္ေဂါ့(ဒ္) ။ ။ ဟုတ္တယ္ေလ... ဒါေပမယ့္ PHP နဲ႕ေရးေတာ့ view လူပ်ိဳႀကီး ။ ။ လြဲမွေတာ့ ထပ္လြဲေအာင္ ေျပာဦးမယ္။ Sitemap ကို

က HTML ျဖစ္သြားေရာ.. ။Form ကေတာ့ Class ျဖစ္တယ္ဆိုတာ C# protégé ေလးနဲ႔ ဆြဲၾကည့္ပါလားဗ်။

တတ္ထားလို႕ သိပါတယ္။ HTML က class ျဖစ္တယ္ဆိုတာကိုေတာ့

ၾကားဘူးဖူးဗ်.. .။အဲ.. CSS 3 မွာေတာ့ လာေတာ့မယ္ထင္တယ္...။ ေစတန္ေဂါ့(ဒ္) ။ ။ ဒီေလာက္ ညႊန္းတာ ၾကည့္လုိက္ဦးမယ္..။ လက္ရိွ

CSS ေတြလည္း class ေတြ variable ေတြနဲ႕... ။ concept draw သံုးေနတာ...။ သူက ေတာ္ေတာ္ေလး လွတယ္..
ဆြဲရတာ အဆင္ေျပတာကေတာ့ MS viso ပဲ..။ သူက ဆြဲရတာ

လူပ်ိဳႀကီး ။ ။ ခက္ၿပီ …သူကသူကၽြမ္းက်င္ရာကို ဆြဲယူသြားၿပီ။ အရမ္းျမန္တယ္. လွေတာ့မလွဘူး…။ ကဲဗ်ာ…ေနာက္မွ

ဘယ္ရမလဲ ျပန္ဆြဲမယ္။ Modeling ကုိေျပာတာေလ Model to Code ဆက္ေဆြးေႏြးၾကတာေပ့ါ။ ခုေတာ့ လစ္လိုက္ဦးမယ္ဗ်ိ ဳ ႔။

Translation ကိုေျပာတာ မဟုတ္ဘူး။ View မွာ ဘာေတြပါမယ္ Model

ဘက္က ဘယ္ Component ေတြကို View မွာ ဘယ္လိုျပမယ္လို႔ေတာ့ လူပ်ိဳႀကီး။ ။ ေကာင္းပါျပီဗ်ာ။

Modeling လုပ္ရမွာပဲ။ ၿပီးမွ Code ကဘာပဲ ေျပာင္းေျပာင္း။ UML

ဆိုတိုင္း Class လို႔ပါခ်င္မွပါမယ္ Translating UML to Non Object MVC List (cont.)
Oriented Code ဆိုတာလည္း ရွိပါတယ္။ မယံုရင္ Rational
Python
မွာၾကည့္လိုက္ သူထုတ္ေပးႏိုင္တဲ့ Code ေတြမွာက Non Object

Oriented ေတြပါတယ္။ ကၽြန္ေတာ္ နာမည္ေတြ ေမ့ေနလို႔ဗ် UML
Diagram ေတြကို HTML ထုတ္ေပးတဲ့ CASE Tools ေတြလည္း
ရွိတယ္ဗ် ျပန္ရွာပါဦးမယ္။
ေစတန္ေဂါ့(ဒ္) ။ ။ ကြ်န္ေတာ္ ေက်ာင္းမွာ UML သင္ခဲ့တုန္းက non
object oriented ေတြမပါေတာ့မသိဘူး။ ေသခ်ာတာကေတာ့ HTML
Website ဆြဲဖို႕ UML လိုဘူး.. :D ရဘူး.. ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ လက္နဲ႕
ခ်ေရးျပီး C++ လိုမ်ဳိး UML++ လုပ္ပစ္မယ္... :D HTML အတြက္
saturngod diagram ေတြ ထပ္ထည့္ျပီး ဆြဲမယ္..။ ဟိဟိ.. စတာပါဗ်ာ..
။UML နဲ႕ ဆြဲလုိ႕ရတယ္ဆိုတာ လက္ခံပါတယ္။ ဒါေပမယ့္ MVC
အတြက္ UML က 100% အဆင္ေျပတာမဟုတ္ဘူးလို႕
ေျပာခ်င္တာပါ…။
လူပ်ိဳႀကီး ။ ။ ေသခ်ာတာကေတာ့ ဘယ္သူမွ UML နဲ႔ Web Design
မလုပ္ဘူး။ မတတ္သာမွသာ ဆြဲတာ။ ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ ဘယ္ေတာ့မွ
* Django A complete Python web application framework.
Django prefers to call its MVC implementation MTV, for Model-
Template-View
* Enthought The Enthought Tool Suite brings the Model–view–
controller mindset to scientific GUIs and visualization
* Pylons—Python Web Framework
* TurboGears for Python
* web2py A scalable full-stack enterprise level Python agile
web development framework with support for highly flexible and
rapid database-driven web application development.
* Zope Web application server
* Plone Content management system built on top Zope
* PureMVC Framework for Python
* Pygtkmvc Model-View-Controller (MVC) and the Observer
patterns for the PyGTK2 graphic toolkit
* mvckit Lightweight Model-View-Controller Kit/Framework for
Python

ပံုဆြဲဘူး လိုရင္သာ Reverse ျပန္ထုတ္တာ… ဟီးဟီး။ Ruby

ေစတန္ေဂါ့(ဒ္)။ ။ လြဲျပန္ျပီ... ကၽြန္ေတာ္ Web Design * Camping

ေျပာေနတာမဟုတ္ဘူးေလ။ လြဲကုန္ေတာ့မယ္.. ။HTML ကို ဆြဲတာ * Merb
* Nitro
မဟုတ္ပါဘူး..။ MVC နဲ႕ UML ဆက္ႏြယ္ပံု ေျပာေနတာပါ...။ Website
* Ramaze
Structure ေတြ အတြက္ UML မသံုးပဲ site map ကိုသာ * Ruby on Rails
အသံုးျပဳတယ္။ Development ပိုင္းမွာ UML သံုးျပီး web develop * Monkeybars
လုပ္တာ ေတာ္ေတာ္ရွားသလိုပဲ။ ေတာ္ျပီ.. MVC ခဏေလာက္ * PureMVC Framework for Ruby.

ျပန္ရပ္ထားရင္ေကာင္းမယ္.. ေနာက္မုိ႕ဆို ေမ်ာက္ သစ္ကိုင္းလြတ္သလို

ျဖစ္ေနမယ္..။ .NET ေလ့လာရင္း MVC ဖတ္လိုက္တာ ရပ္မရ

ျဖစ္သြားလို႕။

MZ Newsletter , Issue 1 36
 Small Talk
ဒါက ျမန္မာေတြမွ မဟုတ္ဘူးဗ်။ လူေတြရဲ႕သဘာဝပဲ။

အျခားႏိုင္ငံေတြက လူေတြလည္း ဒီလုိပါပဲဗ်ာ။

ကိုသက္ေထြးက www.books- ပင္ပင္ပန္းပန္း ဖတ္ရမွာ

hive.com ကိုေရးထားတဲ့သူပါ။ ေၾကာက္ၾကတယ္နဲ႕ တူတယ္။

facebook မွာ သူနဲ႕ opensoure

scripts ေတြနဲ႕ paid scripts သက္ေထြးေအာင္ : ဒါက ျမန္မာေတြမွ

ေတြအေၾကာင္ေဆြးေႏြးျဖစ္ခဲ့တာေလးေ မဟုတ္ဘူးဗ်။ လူေတြရဲ႕သဘာဝပဲ။

တြကို ျမန္မာျပန္ျပီး အျခားႏိုင္ငံေတြက လူေတြလည္း ကၽြန္ေတာ္ထင္တာကေတာ့

ေဖာ္ျပလိုက္ပါတယ္။ ဒီလုိပါပဲဗ်ာ။ အဲဒါကို scripting release

forum ေတြမွာ ေတြ႕မွာပါ။ အင္း.. ကၽြန္ေတာ္တို႕

Saturngod: တစ္ခါတစ္ေလ ကၽြန္ေတာ္ ဒါကလည္း opensoure ေပးခ်င္ရဲ႕

စဥ္းစားမိတယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္ help သဘာဝပဲဗ်။ တကယ္လုိ႕ ေရြးခ်ယ္မႈေပၚမွာပဲ

desk မွာ ပိုက္ဆံမရပဲ မၾကိဳက္ဘူးဆိုရင္ release မလုပ္နဲ႕

အလုပ္လုပ္ေနရသလိုပဲ။ ကၽြန္ေတာ္ ဒါမွမဟုတ္ ျပန္မေျဖနဲ႕ေပါ့ဗ်။ မူတည္တယ္ဗ်။

free ေပးတဲ့ prdouct ေတြကို
သူတို႕ေတြအတြက္ မလံုေလာက္ေသးပဲ Saturngod: ကၽြန္ေတာ္က

help desk ပါလိုခ်င္ၾကတယ္ဗ်။ ဒီလိုစဥ္းစားမိတယ္ဗ်။ တကယ္လို႕ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕

အဲဒါကို လုပ္ရတာ သူကိုယ္တိုင္ ေသေသခ်ာခ်ာ

အရမ္းစိတ္ညစ္တယ္။ ကၽြန္ေတာ္ မဖတ္လို႕မသိတာဆိုရင္ေတာ့ ေရြးခ်ယ္မႈေပၚမွာ မူတည္ျပီး

helpdesk မွာ ေသခ်ာျပန္ဖတ္ ၊google မွာ

အလုပ္လုပ္ေနတာမဟုတ္သလို ရွာလို႕ေတြ႕တာဆိုရင္ google မွာ ရွာ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕

ကၽြန္ေတာ္ အခမဲ့မွ်ေဝေနတာပါ။ အဲေလာက္ပဲ ေျဖေတာ့မယ္ဗ်ာ။ အဲဒါက

အခ်ဳိ႕ဟာေလးေတြက သူတုိ႕ သူ႕အတြက္ေကာ့ ကၽြန္ေတာ့္ ရည္ရြယ္ခ်က္ေပၚမွာပဲ

ေသခ်ာဖတ္ရင္ နားလည္မွာပါ။ အတြက္ေကာ ေကာင္းတယ္။

ဒါမွမဟုတ္ google မွာ စကားမဆပ္ဗ်ာ… ကၽြန္ေတာ့္ blog မူတည္တယ္ဗ်။

ရွာလိုက္ရင္လည္း ရႏိုင္ပါတယ္။ အတြက္ေတာ့ ေခါင္းစဥ္တစ္ခုရသြားျပီ။

အမ်ားစုကေတာ့ ပထအၾကိမ္မရရင္ One bad natures of opensource ကၽြန္ေတာ္လည္း

ဆိုျပီးေတာ့။
လက္ေလွ်ာ့ျပီး ေမးတတ္ၾကတယ္ဗ်။
ဒုတိယအၾကိမ္ ဘာလို႕ opensources ကို
သက္ေထြးေအာင္ : opensource က
မစမ္းၾကည့္တာလဲေတာ့ မသိဘူး။
ဒါမွမဟုတ္ ေသေသခ်ာခ်ာ ဖတ္ျပီး
quality ေကာင္းေကာင္းေလးေတြ
ၾကိဳက္ပါတယ္။
ထြက္တယ္ဗ်။ paid script
ေနာက္တၾကိမ္စမ္းၾကည့္သင့္တယ္။
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက
အခ်ဳိ႕ဟာေတြကေတာ့ google မွာ
သံုးစားမရပါဘူးဗ်ာ။
ရွာလို႕ ရႏုိင္တာပဲဗ်။ Google မွာ ရွာျပီး

MZ Newsletter , Issue 1 37
 Small Talk (cont.)

Saturngod: paid script ေတြ customer support ေကာင္းတယ္ဗ်။ Saturngod: အဲဒါ အမွန္ပဲဗ်ာ။ ဘယ္သူက wordpress ကို

ေနာက္ျပီးေတာ့ security fixed က အျမဲထြက္တယ္ဗ်။ opensource ယွဥ္ႏိုင္မွာလဲဗ်။ ဒါေမယ့္ wordpress မွာ preminum template ေတြ
ေတြက security fixed က ျမန္ျမန္မထြက္ဘူးဗ်ာ။ ေနာက္ျပီး plugins ေတြ အမ်ားၾကီးရိွတယ္ဗ်။ တက္လုိ႕ Wordpress MU ကို

ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ google မွာ ရွာျပီး fix သံုးမယ္လို႕ ဆံုးျဖတ္လိုက္ရင္ေတာ့ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ေတြ MU support
လုပ္ေနရတယ္။ အဲဒါေတြအျပင္ security issues ေတြကိုလည္း

အျမဲေစာင့္ၾကည့္ေနရတယ္။ Paid Script ေတြက site ေကာင္းေကာင္းေတြထဲက တစ္ခုမွာေတာ့ preminum member

ေစာင့္ေနစရာမလိုဘူး။ သူတို႕က email ပို႔ေပးတယ္။ ျပီးရင္ download ျဖစ္ေနဖို႕လိုတယ္ဗ်။ MU မွာက free plugins ေတြ အမ်ားၾကီးမရိွဘူး။

ခ်လုိက္ရံုပဲဗ်။ ေနာက္ျပီး free plugins ေတြ ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကလည္း customer

အတြက္ စိတ္မေက်နပ္ေစႏိုင္ဘူးဗ်။ တစ္ခါတစ္ေလ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ေတြ

သက္ေထြးေအာင္ : အဲဒါကေတာ့ supplier ေပၚမွာ မူတည္တယ္ဗ်။ preminum plugins ေတြ တစ္ခါတစ္ေလ ယူသုံးရတာေတြ ရိွတယ္။
တကယ္လို႕ supplier က Vbulletin, IPB တို႕ဆိုရင္ေတာ့ ဟုတ္တာေပါ့။ ကိုယ့္ဘာသာကိုယ္ေရးရင္ေတာ့ ရတာေပါ့ဗ်ာ။ ဒါေပမယ့္

သူတို႕ေတြက ျမန္မွာေပါ့ဗ်ာ။ သူတုိ႕မွာ customer အခ်ိန္ကုန္တာေပါ့။ Wordpress ကေတာ့ တကယ့္ကို ေကာင္းတဲ့ blog

ေတြအမ်ားၾကီးရိွတာကို။ အျခား customer နည္းနည္းပဲရိွတဲ့ paid engine ပဲဗ်။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ CMS လိုလည္း သံုးလို႕ရတယ္။
ေတြကေတာ့ အဲလို ျမန္ျမန္ မထုတ္ေပးႏုိင္ပါဘူးဗ်ာ။ opensource က ေက်းဇူးတင္တယ္ ကိုသက္ေထြးေရ… ဒီအေၾကာင္းေလးေတြကို

အရမ္းေကာင္းတဲ့ community ရိွတယ္ဗ်။ google မွာ သြားရွာေနဖို႕ ကၽြန္ေတာ့္ blog မွာ ျပန္ေရးခြင့္ျပဳပါဗ်ာ။ idea ေလးေတြ က
မလိုပါဘူးဗ်ာ။ forum မွာ ေမးလိုက္တာနဲ႕ အရမ္းေကာင္းေတာ့ ကၽြန္ေတာ့္ blog မွာ ျပန္ျပီး ေရးခ်င္လုိ႕။

အေျဖအဆင့္သင့္ရိွျပီးသားပါ။ paid ေတြအတိုင္းပါပဲ။ အဲဒါက paid

apps ေတြထက္ ပိုျပီး ျမန္ဆန္တဲ့ customer service သက္ေထြးေအာင္: ကိစၥမရိွပါဘူးဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္ထင္တာကေတာ့

ေတြရိွပါေသးတယ္ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ ေရြးခ်ယ္မႈေပၚမွာပဲ

မူတည္တယ္ဗ်။ ကိုေစတန္က vbulletin

Saturngod: ကၽြန္ေတာ္တို႕ အဲဒါကေတာ့ supplier ေပၚမွာ ကို MZ စကတည္းက ေရြးခ်ယ္ခဲ့တာပါ။

ဘာလို႕ customer vbulletin နဲ႕phpbb3 က
မူတည္တယ္ဗ်။ တကယ္လို႕ supplier က
နည္းနည္းပဲရိွတာကို သိပ္အကြာၾကီးေတာ့ မဟုတ္ဘူး။

ေရြးမွာလဲဗ်ာ။ Vbulletin, IPB တို႕ဆိုရင္ေတာ့ PHPBB3 မွာ အရမ္းေကာင္းတဲ့ support

ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ အရင္ဆံုး ရိွတယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ေတာ့

customer support ကို

ဟုတ္တာေပါ့။ သူတို႕ေတြက Vbulletin ထက္ PHPBB3 က

ၾကည့္တယ္။ ျပီးရင္ security ျမန္မွာေပါ့ဗ်ာ။ သူတုိ႕မွာ customer ... ပိုေပါ့သလိုပဲ။

issues ကိုၾကည့္တယ္။

ပိုက္ဆံမေပးခင္ေတာ့ Saturngod: အမွန္ပဲဗ်ဳိ႕။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕

အမ်ားၾကီးကို ေသခ်ာဖတ္ရတယ္ဗ်။ Opensoure ေတြဆိုရင္ အဲဒါေတြ ေရြးခ်ယ္မႈေပၚမွာ မူတည္ျပီး ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ ရည္ရြယ္ခ်က္ေပၚမွာပဲ

မလိုဘူး။ Download ခ်ျပီးရင္ စမ္းၾကည့္။ မၾကိဳက္ရင္ မသံုးနဲ႕။ မူတည္တယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္လည္း opensources ကို ၾကိဳက္ပါတယ္။

ၾကိဳက္ရင္ သံုးမယ္။ အဲဒါကေတာ့ opensource က paid script ကၽြန္ေတာ္ အျမဲတန္း စလုပ္ကာစလူေတြကို SMF ဒါမွမဟုတ္ Phpbb

ေတြထက္ ေကာင္းတဲ့အခ်က္တစ္ခ်က္ပဲဗ်။ သံုးဖို႕ ေျပာပါတယ္။ ဒါေပမယ့္လည္း ကၽြန္ေတာ္ Vbuletin ကို

ၾကိဳက္တယ္။ ဘာျဖစ္လို႕လည္းဆိုေတာ့ ပုိက္ဆံေပးထားရလို႕ပါ။

သက္ေထြးေအာင္: အခ်ဳိ႕ paid script ေတြက customers ေတြ ေနာက္ျပီး အျခား foum တစ္ခုကို ေျပာင္းဖို႕ မလြယ္ဘူးဗ်။ Database
အမ်ားၾကီးရိွတယ္ဗ်။ ကၽြန္ေတာ္တုိ႕ တစ္ခုေလာက္ က အရမ္းၾကီးေနျပီး ေျပာင္းဖို႕ အတြက္ အခ်ိန္အမ်ားၾကီးေပး၇မယ္။

ႏိႈင္းယွဥ္ၾကည့္ရေအာင္ paid script blog ကို တစ္ခုကို အခုထက္ထိ Latin database ပဲ သံုးေနတယ္ဗ်ာ။ Vbulletin က UTF-8

ကၽြန္ေတာ္လိုခ်င္တယ္။ ပိုက္ဆံေပးစရာမလိုတဲ့ wordpress ကို ကို ေကာင္းေကာင္း support မလုပ္ဘူး။ ကၽြန္ေတာ့္ရဲ႕UTF-8

ေကာင္းေကာင္းယွဥ္ႏိုင္ရမယ္။ converter နဲ႕ database ကို UTF-8 ေျပာင္းဖုိ႕ ၾကိဳးစားတာ ၄

နာရီေက်ာ္တာေတာင္ မျပီးတဲ့အတြက္ လက္ေလ်ာ့လိုက္ရတယ္။

MZ Newsletter , Issue 1 38
Continued on Pg. 40
 David Heinemeier
Hansson
2005 မွာေတာ့ သူရဲ႕ creation ျဖစ္တဲ့ Ruby On Rails

ေၾကာင့္ Google နဲ႕ O'Relly က Hacker Of The Year award

ကိုခ်ီးျမွင့္ခဲ့ပါတယ္။

ေမြးေန႕ 15 October, 1979 ( 31 ႏွစ္ )

ေမြးရပ္ Seattle, Washington

အလုပ္အကိုင္ 37signals

Website http://37signals.com/svn/

David Heinemeier Hansson ဟာ Danish Programmer တစ္ေယာက္ျဖစ္ျပီး

နာမည္ၾကီး Ruy on Rails web development framework ကို

တီထြင္ခဲ့သူျဖစ္ပါတယ္။ အဲဒါအျပင္ Instiki wikis ကိုလည္း ဖန္တီးခဲ့ပါတယ္။ 1999
မွာ David က Daily Rush ဆိုတဲ့ online gaming nes website ကို

တည္ေဆာက္ခဲ့ပါတယ္။ သူက အဲဒါကို 2001 အထိ run ခဲ့ပါတယ္။

2005 မွာေတာ့ သူရဲ႕ creation ျဖစ္တဲ့ Ruby On Rails ေၾကာင့္ Google နဲ႕

O'Relly က Hacker Of The Year award ကိုခ်ီးျမွင့္ခဲ့ပါတယ္။ Copenhagen

Business School ကေန ေအာင္ျမင္ျပီးေနာက္ သူဟာ ဒိန္းမတ္ကေန

Chicago,Illinois,U,S ကို November 2005 ကို ေရြ႕ေျပာင္းခဲပါတယ္။ David

ပါဝင္ေရးသားခဲ့တဲ့ Agile Web Development With Rails ဆိုတဲ့ စာအုပ္ကို Dave

Thomas နဲ႕အတူအတူေရးသားခဲ့ပါတယ္။ David ဟာ July 2006 မွာ Linux

Journal ရဲ႕ cover မွာ ပါဝင္ခဲ့ပါတယ္။ သူနဲ႔ျပဳလုပ္တဲ့

အင္တာဗ်ဴးအေၾကာင္းအရာကေတာ့ "Opinions on Opinionated Software"

လို႔ဆိုၿပီးျဖစ္ပါတယ္ ။ အဲဒီလထဲမွာပဲ Business 2.0 ကေန Hansson ကို "50

people who matter now" မွာ 34 ေယာက္ေျမာက္လူ အျဖစ္ေဖာ္ျပခဲ့ပါတယ္ ။

October 15, 1979 မွာ ေမြးဖြားခဲ့တဲ့ Hansson ဟာဆိုလွ်င္ျဖင့္ အခုခ်ိန္မွာေတာ့

MZ Newsletter , Issue 1 39
 Small Talk (cont.) Heinemeier Hansson (cont.)

Database က အရမ္းၾကီးေနတဲ့အတြက္ လိုခ်င္လဲဆိုတာ ကိုယ္သိတယ္ေလ။ အသက္ ၃၀ ျပည့္ေတာ့မွာျဖစ္ပါတယ္ ။

UTF-8 ေျပာင္းတာ လြယ္လြယ္နဲ႕
ေျပာင္လုိ႕မရဘူးဗ်။ ေနာက္ျပီး အျခား
opensource ကိုေျပာင္းကို ေျပာင္းဖို႕
အခ်ိန္လိုေသးတယ္။ ဒါ ဘာလုိ႕
ကၽြန္ေတာ္ vbulletin ကိုပိုက္ဆံေပးျပီး
သံုးေနရသလဲဆိုတာပဲဗ်။
သက္ေထြးေအာင္: အင္း..
အဲဒါေတာ္ေတာ္ဆိုးတာပဲဗ်။
ကၽြန္ေတာ္ကေတာ့ WYSIWYG editor
“Better writing from scratch by
myself” ဆိုတာေလးကို ကၽြန္ေတာ္
ေထာက္ခံတယ္ဗ်ဳိ႕။ ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္
ornagai ကိုေရးျဖစ္ျပီး
ကိုသက္ေထြးလည္း book-hives
ကိုေရးျဖစ္တာေပါ့။ ကၽြန္ေတာ္တို႕ေတြ
ရပ္လိုက္ၾကရေအာင္ဗ်ာ။
ေဆြးေႏြးတာေလးေတြ စလုပ္ျပီး
ရလဒ္ေကာင္းေလးလည္း
ထြက္လာတယ္။ “Better writing from
သူ႔အသက္အရြယ္ႏွင့္
သူလမ္းေဖာက္ခဲ့တဲ့အရာေတြကို
ယွဥ္ၾကည့္မယ္ဆိုရင္ေတာ့ အံ့မခန္းပါပဲ ။
သူျပဳလုပ္ခဲ့တဲ့ ROR ကို တစ္ကမၻာလံုးက web
developement အတြက္အသံုးျပဳၾကပါတယ္။
အထင္ရွားဆံုးဥပမာေနနဲ႔ကေတာ့ Twitter
ပဲျဖစ္ပါတယ္.. Twitter က ROR
ကိုသံုးထားတာပါ.. ေနာက္ထပ္ ထင္ရွားတဲ့ Web
Site ေတြလည္းရွိပါေသးတယ္။

ပါတာေတြကို မၾကိဳက္ဘူးဗ်။ အဲဒီ editor scratch by myself”.

ေတြက junk codes ေတြ produce

လုပ္ႏိုင္တယ္။ တကယ္လို႕ paid forum

ကို ကၽြန္ေတာ္ ေရြးမယ္ဆိုရင္ေတာ့ IPB

သက္ေထြးေအာင္: အင္း…
ကိုေရြးမယ္ဗ်။ IPB new version ကို
ကၽြန္ေတာ့္အတြက္ေတာ့ scratch ကေန
အရမ္းမိုက္တယ္ဗ်။ system တစ္ခုလံုး
စလုပ္ရတာ used to ျဖစ္ေနျပီ။
90% ေျပာင္းခ်လုိက္တယ္။ ေပါ့တယ္။
ကၽြန္ေတာ္ အခုအလုပ္စလုပ္ကတည္းက
ေနာက္ျပိးေတာ့ web 2.0 interace ျဖစ္ျပီး
ဆိုပါေတာ့။ apps ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက
social network + forum
ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ manage လုပ္ျပီး
ကိုေပါင္းထားတာပဲ။ ကိုေစတန္
scratch ကေန စတာပဲဗ်ာ။ အခ်ဳိ႕
ရဲ႕migration လုပ္ရတာ ခက္တဲ့
applications ေတြက ရူးမေလာက္ပဲဗ်ာ။
အေျခအေနကို နားလည္ပါတယ္။
တစ္ခါမွ ကိုေစတန္
ဒါေၾကာင့္ ကၽြန္ေတာ္က အခုေနာက္ျပီး
စဥ္းစားဘူးမွာမဟုတ္ဘူးဗ်။ အဲဒါေၾကာင့္
scripts ေတြကို ေရွာင္ျပီး
ကၽြန္ေတာ့္ CEO ကို
ကိုယ္တိုင္ေရးျဖစ္တယ္။ scratch ကေန
မၾကိဳက္တာေပါ့..ဟားဟား…
စျပီး ကိုယ့္ဘာသာ ကိုယ္ ေရးေတာ့
သူအျမဲတာလာျပီး idea ေတြ သယ္လာျပီး
ကိုယ္ဘာလိုခ်င္လည္းကိုယ္သိတယ္။
ဘယ္သူမွ မစဥ္းစားတဲ့ဟာ နည္းပညာ
လိုအပ္တဲ့ feature ေတြေလာက္ပဲ
အရ 10% ေလာက္ပဲ ျဖစ္ႏိုင္တာေတြကို
ထည့္ေတာ့ ေပါ့လည္းေပါ့တယ္။
သူမို႕ စဥ္းစားတယ္ဗ်ာ။ အခုလုိ

ေဆြးေႏြးေပးတဲ့ ကိုသက္ေထြးေအာင္
Saturngod: ဟုတ္ပါ့ဗ်ာ။
ကိုေက်းဇူးတင္ပါသည္။
ကၽြန္ေတာ္လည္း အဲလိုပဲဗ်ာ။ scratch
ကေန စျပီး ကိုယ့္ဘာသာပဲ

ကိုယ္ေရးေတာ့တယ္။

ဘာျဖစ္လို႕လည္းဆိုေတာ့ ကိုယ့္ system

ကိုယ့္ code ကို ကိုယ္နားလည္တယ္။

ေနာက္ျပီး ကိုယ္ဘာေတြပဲ

MZ Newsletter , Issue 1 40