OÂn taäp Lyù 12 Phaàn Vaät lyù haït nhaân – Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT
Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän – Trang 1
VII. VAÄT LYÙ HAÏT NHAÂN
A. LYÙ THUYEÁT
46. CAÁU TAÏO HAÏT NHAÂN NGUYEÂN TÖÛ
* Caáu taïo haït nhaân. Nucloân
+ Haït nhaân ñöôïc caáu taïo töø nhöõng haït nhoû hôn goïi laø caùc nucloân.
Coù hai loaïi nucloân: proâton, kí hieäu p, khoái löôïng m p = 1,67262.10-27kg,
mang moät ñieän tích nguyeân toá döông +e, vaø nôtron kí hieäu n, khoái löôïng
mn = 1,67493.10-27kg, khoâng mang ñieän. Proâtoân chính laø haït nhaân
nguyeân töû hiñroâ.
+ Soá proâtoân trong haït nhaân baèng soá thöù töï Z cuûa nguyeân töû trong
baûng tuaàn hoaøn; Z ñöôïc goïi laø nguyeân töû soá. Toång soá caùc nucloân
trong haït nhaân goïi laø soá khoái, kí hieäu A. Nhö vaäy soá nôtron trong haït
nhaân laø: N = A – Z.
+ Kí hieäu haït nhaân: ZA X . Nhieàu khi, ñeå cho goïn, ta chæ caàn ghi soá khoái,
vì kí hieäu hoùa hoïc ñaõ xaùc ñònh Z roài.
+ Kích thöôùc haït nhaân: neáu coi haït nhaân nhö moät quaû caàu baùn kính R
1
thì R phuï thuoäc vaøo soá khoái theo coâng thöùc gaàn ñuùng: R = 1,2.10 -15A 3
m.
* Ñoàng vò
Ñoàng vò laø nhöõng nguyeân töû maø haït nhaân chöùa cuøng soá proâtoân
Z (coù cuøng vò trí trong baûng heä thoáng tuaàn hoaøn), nhöng coù soá nôtron
N khaùc nhau.
Caùc ñoàng vò coøn ñöôïc chia laøm hai loaïi: ñoàng vò beàn vaø ñoàng vò
phoùng xaï. Trong thieân nhieân coù khoaûng gaàn 300 ñoàng vò beàn; ngoaøi ra
ngöôøi ta coøn tìm thaáy vaøi nghìn ñoàng vò phoùng xaï töï nhieân vaø nhaân
taïo.
* Ñôn vò khoái löôïng nguyeân töû
Trong vaät lí haït nhaân, khoái löôïng thöôøng ñöôïc ño baèng ñôn vò khoái
1 * Hieän töôïng phoùng xaï
löôïng nguyeân töû, kí hieäu laø u. Moät ñôn vò u coù giaù trò baèng khoái
12
löôïng cuûa ñoàng vò cacbon 126 C. 1u = 1,66055.10-27kg.
Khoái löôïng cuûa moät nucloân xaáp xó baèng u. Noùi chung moät nguyeân
töû coù soá khoái A thì coù khoái löôïng xaáp xó baèng A.u.
* Khoái löôïng vaø naêng löôïng
Heä thöùc Anhxtanh giöõa naêng löôïng vaø khoái löôïng: E = mc2.
E nhaân phaân raõ laø haït nhaân con.
Töø heä thöùc Anhxtanh suy ra m = 2 chöùng toû khoái löôïng coù theå ño
c
baèng ñôn vò cuûa naêng löôïng chia cho c2, cuï theå laø eV/c2 hay MeV/c2.
Theo lí thuyeát cuûa Anhxtanh, moät vaät coù khoái löôïng m0 khi ôû traïng
thaùi nghæ thì khi chuyeån ñoäng vôùi toác ñoä v, khoái löôïng seõ taêng leân
m0
thaønh m vôùi: m = v 2 trong ñoù m0 ñöôïc goïi laø khoái löôïng nghæ vaø
1 2
c
m goïi laø khoái löôïng ñoäng.
* Löïc haït nhaân
Löïc töông taùc giöõa caùc nucloân trong haït nhaân laø löïc huùt, goïi laø
löïc haït nhaân, coù taùc duïng lieân keát caùc nucloân laïi vôùi nhau. Löïc haït
nhaân khoâng phaûi laø löïc tónh ñieän, noù khoâng phuï thuoäc vaøo ñieän tích
cuûa nucloân. So vôùi löïc ñieän töø vaø löïc haáp daãn, löïc haït nhaân coù
cöôøng ñoä raát lôùn (coøn goïi laø löïc töông taùc maïnh) vaø chæ taùc duïng
khi hai nucloân caùch nhau moät khoaûng baèng hoaëc nhoû hôn kích thöôùc
haït nhaân (khoaûng 10-15 m).
* Ñoä huït khoái vaø naêng löôïng lieân keát
+ Ñoä huït khoái cuûa moät haït nhaân laø hieäu soá giöõa toång khoái löôïng
cuûa caùc nucloân caáu taïo neân haït nhaân vaø khoái löôïng haït nhaân ñoù:
m = Zmp + (A – Z)mn – mhn
+ Naêng löôïng lieân keát cuûa haït nhaân laø naêng löôïng toaû ra khi caùc
nucloân rieâng leõ lieân keát thaønh haït nhaân vaø ñoù cuõng chính laø naêng
löôïng caàn cung caáp ñeå phaù vôû haït nhaân thaønh caùc nucloân rieâng leõ :
Wlk = m.c2.
W
+ Naêng löôïng lieân keát tính cho moät nucloân ( lk ) goïi laø naêng löôïng
A
lieân keát rieâng cuûa haït nhaân, ñaëc tröng cho söï beàn vöõng cuûa haït nhaân.
47. PHOÙNG XAÏ
Phoùng xaï laø hieän töôïng moät haït nhaân khoâng beàn vöõng töï phaùt
phaân raõ, phaùt ra caùc tia phoùng xaï vaø bieán ñoåi thaønh haït nhaân khaùc.
Quaù trình phaân raõ phoùng xaï chæ do caùc nguyeân nhaân beân trong gaây
ra vaø hoaøn toaøn khoâng phuï thuoäc vaøo caùc taùc ñoäng beân ngoaøi nhö
nhieät ñoä, aùp suaát, …
Ngöôøi ta quy öôùc goïi haït nhaân phoùng xaï laø haït nhaân meï vaø haït
* Caùc tia phoùng xaï :
 OÂn taäp Lyù 12 Phaàn Vaät lyù haït nhaân – Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän – Trang 2
4
+ Tia : laø chuøm haït nhaân heâli He, goïi laø haït , ñöôïc phoùng ra töø
2
haït nhaân vôùi toác ñoä khoaûng 2.107m/s. Tia  laøm ion hoùa maïnh caùc
nguyeân töû treân ñöôøng ñi cuûa noù vaø maát naêng löôïng raát nhanh. Vì
vaäy tia  chæ ñi ñöôïc toái ña 8cm trong khoâng khí vaø khoâng xuyeân qua
ñöôïc tôø bìa daøy 1mm.
+ Tia : laø caùc haït phoùng xaï phoùng ra vôùi vaän toác raát lôùn, coù theå
ñaït xaáp xó baèng vaän toác aùnh saùng. Tia  cuõng laøm ion hoùa moâi
tröôøng nhöng yeáu hôn so vôùi tia . Vì vaäy tia  coù theå ñi ñöôïc quaõng
ñöôøng daøi hôn, tôùi haøng traêm meùt trong khoâng khí vaø coù theå xuyeân
qua ñöôïc laù nhoâm daøy côõ vaøi mm.
Coù hai loaïi tia :
- Loaïi phoå bieán laø tia -. Ñoù chính laø caùc electron (kí hieäu 01 e).
- Loaïi hieám hôn laø tia +. Ñoù chính laø poâzitron, hay electron döông (kí
hieäu 01 e, coù cuøng khoái löôïng nhö electron nhöng mang ñieän tích nguyeân
toá döông.
+ Tia : laø soùng ñieän töø coù böôùc soùng raát ngaén (döôùi 10 -11m), cuõng
laø haït phoâtoân coù naêng löôïng cao. Vì vaäy tia  coù khaû naêng xuyeân
thaáu lôùn hôn nhieàu so vôùi tia  vaø . Trong phaân raõ  vaø , haït nhaân
con coù theå ôû trong traïng thaùi kích thích vaø phoùng xaï ra tia  ñeå trôû veà
traïng thaùi cô baûn.
* Ñònh luaät phoùng xaï :
Trong quaù trình phaân raõ, soá haït nhaân phoùng xaï giaûm theo thôøi gian
theo ñònh luaät haøm muõ vôùi soá muõ aâm.
Caùc coâng thöùc bieåu thò ñònh luaät phoùng xaï:
t t
N(t) = No = No e-t vaø m(t) = mo = mo e-t.
2 T
2 T
Ñoä phoùng xaï cuûa moät löôïng chaát phoùng xaï giaûm theo thôøi gian theo
cuøng quy luaät haøm muõ gioáng nhö soá haït nhaân (soá nguyeân töû) cuûa
noù.
Ñôn vò ñoä phoùng xaï laø beccôren (Bq): 1Bq = 1phaân raõ/giaây. Trong
thöïc teá ngöôøi ta coøn duøng moät ñôn vò khaùc laø curi (Ci): 1Ci = 3,7.1010
Bq; xaáp xó baèng ñoä phoùng xaï cuûa moät gam rañi.
* Ñoàng vò phoùng xaï
Ngoaøi caùc ñoàng vò phoùng xaï coù saün trong thieân nhieân, goïi laø ñoàng
vò phoùng xaï töï nhieân, ngöôøi ta cuõng cheá taïo ñöôïc nhieàu ñoàng vò
phoùng xaï, goïi laø ñoàng vò phoùng xaï nhaân taïo. Caùc ñoàng vò phoùng xaï
nhaân taïo thöôøng thaáy thuoäc loaïi phaân raõ  vaø . Caùc ñoàng vò phoùng
xaï cuûa moät nguyeân toá hoùa hoïc coù cuøng tính chaát hoùa hoïc nhö ñoàng
vò beàn cuûa nguyeân toá ñoù.
60
ÖÙng duïng: Ñoàng vò 27 Co phoùng xaï tia  duøng ñeå soi khuyeát taät chi
tieát maùy, dieät khuaãn ñeå baûo veä noâng saûn, chöõa ung thö. Caùc ñoàng
vò phoùng xaï A Z1 X ñöôïc goïi laø nguyeân töû ñaùnh daáy, cho pheùp ta khaûo
saùt söï toàn taïi, söï phaân boá, söï vaän chuyeån cuûa nguyeân toá X. Phöông
phaùp nguyeân töû ñaùng daáu coù nhieàu öùng duïng quan troïng trong sinh
hoïc, hoùa hoïc, y hoïc, ... . Ñoàng vò cacbon 146 C phoùng xaï tia - coù chu kyø
baùn raõ 5730 naêm ñöôïc duøng ñeå ñònh tuoåi caùc vaät coå.
48. PHAÛN ÖÙNG HAÏT NHAÂN
* Phaûn öùng haït nhaân
+ Phaûn öùng haït nhaân laø moïi quaù trình daãn ñeán söï bieán ñoåi haït nhaân.
+ Phaûn öùng haït nhaân thöôøng ñöôïc chia thaønh hai loaïi:
- Phaûn öùng töï phaân raõ moät haït nhaân khoâng beàn vöõng thaønh caùc haït

ln 2 0,693 khaùc.
Vôùi  =  goïi laø haèng soá phoùng xaï; T goïi laø chu kì baùn - Phaûn öùng trong ñoù caùc haït nhaân töông taùc vôùi nhau, daãn ñeán söï
T T
raõ: sau khoaûng thôøi gian T soá löôïng haït nhaân chaát phoùng xaï coøn laïi bieán ñoåi chuùng thaønh caùc haït khaùc.
50% (50% soá löôïng haït nhaân bò phaân raõ). Phaûn öùng haït nhaân daïng toång quaùt: A + B  C + D
* Ñoä phoùng xaï : Trong tröôøng hôïp phoùng xaï: A  B + C
Ñoä phoùng xaï cuûa moät löôïng chaát phoùng xaï taïi thôøi ñieåm t baèng * Caùc ñònh luaät baûo toaøn trong phaûn öùng haït nhaân
tích cuûa haèng soá phoùng xaï vaø soá löôïng haït nhaân phoùng xaï chöùa + Ñònh luaät baûo toaøn soá nucloân (soá khoái A) : Trong phaûn öùng haït
trong löôïng chaát phoùng xaï vaøo thôøi ñieåm ñoù. nhaân, toång soá nucloân cuûa caùc haït töông taùc baèng toång soá nucloân
t cuûa caùc haït saûn phaåm.
H = N = No e-t = Ho e-t = Ho 2 T + Ñònh luaät baûo toaøn ñieän tích: Toång ñaïi soá ñieän tích cuûa caùc haït
töông taùc baèng toång ñaïi soá caùc ñieän tích cuûa caùc haït saûn phaåm.
 OÂn taäp Lyù 12 Phaàn Vaät lyù haït nhaân – Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän – Trang 3
+ Ñònh luaät baûo toaøn naêng löôïng toaøn phaàn (bao goàm ñoäng naêng vaø
naêng löôïng nghæ): Toång naêng löôïng toaøn phaàn cuûa caùc haït töông taùc
baèng toång naêng löôïng toaøn phaàn cuûa caùc haït saûn phaåm.
+ Ñònh luaät baûo toaøn ñoäng löôïng: Veùc tô toång ñoäng löôïng cuûa caùc
haït töông taùc baèng veùc tô toång ñoäng löôïng cuûa caùc haït saûn phaåm.
* Naêng löôïng trong phaûn öùng haït nhaân
Xeùt phaûn öùng haït nhaân: A + B  C + D. Goïi mo = mA + mB vaø m = mC
+ mD. Ta thaáy m0  m.
+ Khi m0 > m: Phaûn öùng toûa ra moät naêng löôïng: W = (m0 – m)c2. Naêng
löôïng toûa ra naøy thöôøng goïi laø naêng löôïng haït nhaân. Caùc haït nhaân
sinh ra coù ñoä huït khoái lôùn hôn caùc haït nhaân ban ñaàu, nghóa laø caùc
haït nhaân sinh ra beàn vöõng hôn caùc haït nhaân ban ñaàu.
+ Khi m0 < m: Phaûn öùng khoâng theå töï noù xaûy ra. Muoán cho phaûn coù
theå xaûy ra thì phaûi cung caáp cho caùc haït A vaø B moâït naêng löôïng W
döôùi daïng ñoäng naêng. Vì caùc haït sinh ra coù ñoäng naêng W ñ neân naêng
löôïng caàn cung caáp phaûi thoûa maõn ñieàu kieän: W = (m – m 0)c2 + Wñ.
Caùc haït nhaân sinh ra coù ñoä huït khoái nhoû hôn caùc haït nhaân ban ñaàu,
nghóa laø caùc haït nhaân sinh ra keùm beàn vöõng hôn caùc haït nhaân ban
ñaàu.
* Hai loaïi phaûn öùng haït nhaân toûa naêng löôïng
+ Hai haït nhaân raát nheï (coù soá khoái A < 10) nhö hiñroâ, heâli, … keát hôïp
vôùi nhau thaønh moät haït nhaân naëng hôn. Vì söï toång hôïp haït nhaân chæ
coù theå xaûy ra ôû nhieät ñoä cao neân phaûn öùng naøy goïi laø phaûn öùng
nhieät haïch.
+ Moät haït nhaân naëng vôõ thaønh hai maõnh nheï hôn (coù khoái löôïng
cuøng côõ). Phaûn öùng naøy goïi laø phaûn öùng phaân haïch.
49. PHAÛN ÖÙNG PHAÂN HAÏCH. PHAÛN ÖÙNG NHIEÄT HAÏCH
* Söï phaân haïch
Duøng nôtron nhieät (coøn goïi laø nôtron chaäm) coù naêng löôïng côû
0,01eV baén vaøo 235U ta coù phaûn öùng phaân haïch:
1 135 A A
n + 92 U  Z11 X1 + Z 22 X2 + k 0 n
0
1 thì coù naêng löôïng toûa ra. Ví duï: 21 H + 21 H  23 He + 01 n + 4MeV.
Ñaëc ñieåm chung cuûa caùc phaûn öùng phaân haïch: sau moãi phaûn öùng
ñeàu coù hôn hai nôtron ñöôïc phoùng ra, vaø moãi phaân haïch ñeàu giaûi
phoùng ra naêng löôïng lôùn. Ngöôøi ta thöôøng goïi ñoù laø naêng löôïng haït
nhaân.
* Phaûn öùng phaân haïch daây chuyeàn
+ Caùc nôtron sinh ra sau moãi phaân haïch cuûa urani (hoaëc plutoni, …) laïi
coù theå bò haáp thuï bôûi caùc haït nhaân urani (hoaëc plutoni, …) khaùc ôû
gaàn ñoù, vaø cöù theá, söï phaân haïch tieáp dieãn thaønh moät daây chuyeàn.
Soá phaân haïch taêng leân raát nhanh trong moät thôøi gian raát ngaén, ta coù
phaûn öùng phaân haïch daây chuyeàn.
+ Ñieàu kieän xaûy ra phaûn öùng phaân haïch daây chuyeàn: Muoán coù phaûn
öùng daây chuyeàn ta phaûi xeùt tôùi soá nôtron trung bình k coøn laïi sau moãi
phaân haïch (coøn goïi laø heä soá nhaân nôtron)
- Neáu k < 1 thì phaûn öùng daây chuyeàn khoâng xaûy ra.
- Neáu k = 1 thì phaûn öùng daây chuyeàn xaûy ra vôùi maät ñoä nôtron khoâng
ñoåi. Ñoù laø phaûn öùng daây chuyeàn ñieàu khieån ñöôïc.
- Neáu k > 1 thì doøng nôtron taêng lieân tuïc theo thôøi gian, daãn tôùi vuï noå
nguyeân töû. Ñoù laø phaûn öùng daây chuyeàn khoâng ñieàu khieån ñöôïc.
Ñeå giaûm thieåu soá nôtron bò maát vì thoaùt ra ngoaøi nhaèm ñaûm baûo
coù k  1, thì khoái löôïng nhieân lieäu haït nhaân phaûi coù moät giaù trò toái
thieåu, goïi laø khoái löôïng tôùi haïn m th. Vôùi 235U thì mth vaøo côõ 15kg; vôùi
239
U thì mth vaøo côõ 5kg.
* Loø phaûn öùng haït nhaân. Nhaø maùy ñieän haït nhaân
Phaûn öùng haït nhaân daây chuyeàn töï duy trì, coù ñieàu khieån, ñöôïc thöïc
hieän trong thieát bò goïi laø loø phaûn öùng haït nhaân.
Trong phaàn lôùn caùc loø phaûn öùng nhieân lieäu phaân haïch laø 235U hay
238
Pu. Ñeå ñaûm baûo cho k = 1, trong caùc loø phaûn öùng ngöôøi ta duøng
caùc thanh ñieàu khieån coù chöùa bo hay cañimi laø caùc chaát coù taùc duïng
haáp thuï nôtron.
Boä phaân chính cuûa nhaø maùy ñieän haït nhaân laø loø phaûn öùng haït
nhaân. Chaát taûi nhieät sô caáp, sau khi chaïy qua vuøng taâm loø, seõ chaûy
qua boä trao ñoåi nhieät, cung caáp nhieät cho loø sinh hôi. Hôi nöôùc laøm
chaïy tua bin phaùt ñieän gioáng nhö trong caùc nhaø maùy ñieän thoâng
thöôøng.
* Phaûn öùng nhieät haïch
Khi hai haït nhaân nheï keát hôïp laïi ñeå taïo neân moät haït nhaân naëng hôn
Phaûn öùng keát hôïp haït nhaân chæ xaûy ra ôû nhieät ñoâï raát cao neân
môùi goïi laø phaûn öùng nhieät haïch.
* Phaûn öùng nhieät haïch trong vuõ truï
Phaûn öùng nhieät haïch trong loøng Maët Trôøi vaø caùc ngoâi sao laø
nguoàn goác naêng löôïng cuûa chuùng.
* Thöïc hieän phaûn öùng nhieät haïch treân Traùi Ñaát
 OÂn taäp Lyù 12 Phaàn Vaät lyù haït nhaân – Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän – Trang 4
Treân Traùi Ñaát, con ngöôøi ñaõ thöïc hieän ñöôïc phaûn öùng nhieät haïch 23
2. Tính naêng löôïng lieân keát rieâng cuûa hai haït nhaân 11 56
He vaø 26 Fe . Haït
döôùi daïng khoâng kieåm soaùt ñöôïc. Ñoù laø söï noå cuûa bom nhieät haïch nhaân naøo beàn vöõng hôn ? Cho mNa = 22,983734u ; mFe = 55,9207u mn =
hay bom H (coøn goïi laø bom hiñroâ hay bom khinh khí). 1,008665u ; mp = 1,007276u.
Vì naêng löôïng toûa ra trong phaûn öùng nhieät haïch lôùn hôn naêng löôïng 3. Poâloâni 210 84 Po laø nguyeân toá phoùng xaï , coù chu kì baùn raõ 138
toûa ra trong phaûn öùng phaân haïch raát nhieàu, vaø vì nhieân lieäu nhieät
haïch coù theå coi laø voâ taän trong thieân nhieân, neân moät vaán ñeà quan ngaøy, noù phoùng ra 1 haït  vaø bieán ñoåi thaønh haït nhaân con X.
troïng ñaët ra laø: laøm theá naøo ñeå thöïc hieän ñöôïc phaûn öùng nhieät haïch a) Vieát phöông trình phaûn öùng. Neâu caáu taïo, teân goïi cuûa haït nhaân
döôùi daïng kieåm soaùt ñöôïc, ñeå ñaûm baûo cung caâoù naêng löôïng laâu X.
daøi cho nhaân loaïi. b) Moät maãu poâloâni nguyeân chaát coù khoái löôïng ban ñaàu 0,01g. Tính
ñoä phoùng xaï cuûa maãu chaát treân sau 3 chu kì baùn raõ.
B. CAÙC COÂNG THÖÙC. 4. Haït nhaân 146 C laø moät chaát phoùng xaï, noù phoùng xaï ra tia - coù chu
Haït nhaân ZA X , coù A nuclon; Z proâtoân; N = (A – Z) nôtroân. kì baùn raõ laø 5730 naêm.
Soá haït nhaân, khoái löôïng cuûa chaát phoùng xaï coøn laïi sau thôøi gian t: a) Vieát phöông trình cuûa phaûn öùng phaân raõ.
t -t
t -t
b) Sau bao laâu löôïng chaát phoùng xaï cuûa moät maãu chæ coøn baèng 1/8
N(t) = No
2 T = No e ; m(t) = mo 2 T = moe . löôïng chaát phoùng xaï ban ñaàu cuûa maãu ñoù.
Ñoä phoùng xaï cuûa moät löôïng chaát phoùng xaï: c) Trong caây coái coù chaát phoùng xaï 146 C . Ñoä phoùng xaï cuûa moät
t
H = N = No e-t = Ho e-t = Ho 2 T maãu goã töôi vaø moät maãu goã coå ñaïi cuøng khoái löôïng laàn löôït laø
0,25Bq vaø 0,215Bq. Tính tuoåi cuûa maãu goå coå ñaïi.
ln 2 0,693
5. Phaûn öùng phaân raõ cuûa urani coù daïng: 238 92 U 
206
Vôùi:    laø haèng soá phoùng xaï; T laø chu kì baùn raõ. 82 Pb + x + y .
-
T T
m
a) Tính x vaø y.
Soá haït trong m gam chaát ñôn nguyeân töû : N = NA b) Chu kì baùn raõ cuûa 238 9
92 U laø 4,5.10 naêm. Luùc ñaàu coù 1g
238
92 U
A
9
Lieân heä giöõa naêng löôïng vaø khoái löôïng: E = mc2. nguyeân chaát. Tính ñoä phoùng xaï ban ñaàu, ñoä phoùng xaï sau 9.10 naêm
m0 vaø soá nguyeân töû 238 92 U bò phaân raõ sau 5.10 naêm.
9

Khoái löôïng ñoäng: m = v2 .

60
6. Coban ( 27 Co ) phoùng xaï - vôùi chu kyø baùn raõ 5,27 naêm vaø bieán ñoåi
1 thaønh niken (Ni). Vieát phöông trình phaân raõ vaø neâu caáu taïo cuûa haït
c2
nhaân con. Hoûi sau bao laâu thì 75% khoái löôïng cuûa moät khoái chaát
Ñoä huït khoái cuûa haït nhaân : m = Zmp + (A – Z)mn – mhn. 60
phoùng xaï 27 Co phaân raõ heát.
Naêng löôïng lieân keát : Wlk = m.c2.
W 7. Phoát pho ( 15 32
P ) phoùng xaï - vôùi chu kyø baùn raõ T = 14,2 ngaøy vaø
Naêng löôïng lieân keát rieâng :  = lk . bieán ñoåi thaønh löu huyønh (S). Vieát phöông trình cuûa söï phoùng xaï ñoù
A
Ñôn vò khoái löôïng nguyeân töû: 1u = 1,66055.10-27kg = 931,5MeV/c2. vaø neâu caáu taïo cuûa haït nhaân löu huyønh. Sau 42,6 ngaøy keå töø thôøi
32
ñieåm ban ñaàu, khoái löôïng cuûa moät khoái chaát phoùng xaï 15 P coøn laïi
C. BAØI TAÄP TÖÏ LUAÄN laø 2,5g. Tính khoái löôïng ban ñaàu cuûa noù.
1. Haït nhaân heli coù 4,0015u. Tính naêng löôïng lieân keát vaø naêng löôïng 8. Tìm naêng löôïng toaû ra khi moät haït nhaân urani 234U phoùng xaï tia  taïo
lieân keát rieâng cuûa haït nhaân heâli. Tính naêng löôïng toûa ra khi tao thaønh thaønh ñoàng vò thori 230Th. Cho caùc naêng löôïng lieân keát rieâng cuûa haït 
1g heâli. Cho bieát khoái löôïng cuûa proâton vaø nôtron laø mp = 1,007276u vaø laø7,10MeV; cuûa 234U laø 7,63MeV; cuûa 230Th laø 7,70MeV.
mn = 1,008665u; 1u = 931,5MeV/c2 vaø soá avoâgañroâ laø NA = 6,022.1023mol- 9. Haït nhaân triti (T) vaø ñôteri (D) tham gia phaûn öùng nhieät haïch sinh ra
1
. haït nhaân X vaø haït nôtron. Vieát phöông trình phaûn öùng vaø tìm naêng
 OÂn taäp Lyù 12 Phaàn Vaät lyù haït nhaân – Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän – Trang 5
löôïng toaû ra töø phaûn öùng. Cho bieát ñoä huït khoái cuûa haït nhaân triti laø a) Vieát phöông trình phaûn öùng vaø neâu caáu taïo haït nhaân X.
mT = 0,0087u, cuûa haït nhaân ñôteri laø mD = 0,0024u, cuûa haït nhaân X laø b) Phaûn öùng treân thu hay toûa naêng löôïng. Tính naêng löôïng ñoù.
mX = 0,0305u, 1u = 931,5 MeV/c2 c) Bieát ñoäng naêng cuûa haït  laø W = 6,6MeV. Tính ñoäng naêng cuûa
10. Ñeå ño chu kì baùn raõ cuûa chaát phoùng xaï, ngöôøi ta cho maùy ñeám haït nhaân X.
17. Cho phaûn öùng haït nhaân 230 90 Th 
226
xung baét ñaàu ñeám töø thôøi ñieåm to = 0. Ñeán thôøi ñieåm t1 = 2giôø, maùy 88 Ra + X + 4,91MeV.
ñeám ñöôïc n1 xung, ñeán thôøi ñieåm t2 = 3t1, maùy ñeám ñöôïc n2 xung, vôùi n2 a) Neâu caáu taïo cuûa haït nhaân X.
= 2,3n1. Xaùc ñònh chu kì baùn raõ cuûa chaát phoùng xaï. b) Tính ñoäng naêng cuûa haït nhaân Ra. Bieát haït nhaân Th ñöùng yeân.
11. Cho phaûn öùng haït nhaân 37 17 Cl + X  n + 18 Ar.
37
Laáy khoái löôïng gaàn ñuùng cuûa caùc haït nhaân tính baèng ñôn vò u coù giaù
Haõy cho bieát ñoù laø phaûn öùng toûa naêng löôïng hay thu naêng löôïng. trò baèng soá khoái cuûa chuùng.
Xaùc ñònh naêng löôïng toûa ra hoaëc thu vaøo. Bieát khoái löôïng cuûa caùc 14
18. Baén haït  coù ñoäng naêng 4MeV vaøo haït nhaân 7 N ñöùng yeân thì thu
haït nhaân: mAr = 36,956889u; mCl = 36,956563u; mp = 1,007276u; mn = ñöôïc moät haït proâton vaø moät haït nhaân X.
1,008665u; u = 1,6605.10-27kg; vaän toác aùnh saùng trong chaân khoâng c = a) Vieát phöông trình phaûn öùng, neâu caáu taïo cuûa haït nhaân X vaø tính
3.108m/s. xem phaûn öùng ñoù toûa ra hay thu vaøo bao nhieâu naêng löôïng.
12. Haït nhaân 226 88 Ra coù chu kì baùn raõ 1570 naêm phaân raõ thaønh 1 haït  b) Giaû söû hai haït sinh ra coù cuøng toác ñoä, tính ñoäng naêng vaø toác ñoä
vaø bieán ñoåi thaønh haït nhaân X. cuûa proâton. Cho: m = 4,0015u; mX = 16,9947u; mN = 13,9992u; mp = 1,0073u;
a) Vieát phöông trình phaûn öùng. 1u = 931MeV/c2; c = 3.108m/s.
b) Tính soá haït nhaân X ñöôïc taïo thaønh trong naêm thöù 786. Bieát luùc
ñaàu coù 2,26g radi. Coi khoái löôïng cuûa haït nhaân tính theo u xaáp xó baèng D. CAÂU HOÛI TRAÉC NGHIEÄM
soá khoái cuûa chuùng vaø NA = 6,02.1023mol-1. 27
1. Cho phaûn öùng haït nhaân:  + 13 Al  X + n. Haït nhaân X laø
13. Poâloâni 21084 Po laø moät chaát phoùng xaï coù chu kì baùn raõ 140 ngaøy A. 27
13 Mg. B. 30
15 P. C. 23 D. 20
11 Na. 10 Ne.
ñeâm. Haït nhaân poâloâni phoùng xaï seõ bieán thaønh haït nhaân chì (Pb) vaø 2. Vôùi c laø vaän toác aùnh saùng trong chaân khoâng, heä thöùc Anhxtanh
keøm theo moät haït . Ban ñaàu coù 42mg chaát phoùng xaï poâloâni. Tính giöõa naêng löôïng nghó E vaø khoái löôïng m cuûa vaät laø
khoái löôïng chì sinh ra sau 280 ngaøy ñeâm. 1
A. E = m2c. B. E = mc2. C. E = 2mc2. D. E = mc2.
14. Ñoàng vò 24 11 Na laø chaát phoùng xaï  vaø taïo thaønh ñoàng vò cuûa
-
2
magieâ. Maãu 24 11 Na coù khoái löôïng ban ñaàu laø m 0 = 0,24g. Sau 105 giôø, 3. Chaát phoùng xaï ioât 131
53 I coù chu kì baùn raõ 8 ngaøy. Luùc ñaàu coù 200g

ñoä phoùng xaï cuûa noù giaûm ñi 128 laàn. Cho NA = 6,02.1023(mol-1). chaát naøy. Sau 24 ngaøy, soá gam ioát phoùng xaï ñaõ bò bieán thaønh chaát
a) Vieát phöông trình phaûn öùng. khaùc laø
b) Tìm chu kì baùn raõ vaø ñoä phoùng xaï ban ñaàu. A. 50g. B. 175g. C. 25g. D. 150g.
c) Tìm khoái löôïng magieâ taïo ra sau thôøi gian 45 giôø. 4. Coù 100g chaát phoùng xaï vôùi chu kì baùn raõ laø 7 ngaøy ñeâm. Sau 28
15. Cho phaûn öùng haït nhaân 94 Be + 1 1 H  X + 3 Li
6
ngaøy ñeâm khoái löôïng chaát phoùng xaï ñoù coøn laïi laø
a) X laø haït nhaân cuûa nguyeân töû naøo vaø coøn goïi laø haït gì? A. 93,75g. B. 87,5g. C. 12,5g. D. 6,25g.
b) Haõy cho bieát ñoù laø phaûn öùng toûa naêng löôïng hay thu naêng löôïng. 5. Caùc nguyeân töû ñöôïc goïi laø ñoàng vò khi haït nhaân cuûa chuùng coù
Xaùc ñònh naêng löôïng toûa ra hoaëc thu vaøo. Bieát m Be = 9,01219u; mp = A. cuøng soá proâtoân. B. cuøng soá nôtron.
1,00783u; mLi = 6,01513u; mX = 4,0026u; 1u = 931MeV/c2. C. cuøng khoái löôïng. D. cuøng soá nucloân.
16. Duøng 1 proâton coù ñoäng naêng Wp = 5,58MeV baén phaù haït nhaân 23 6. Haït nhaân 146 C phoùng xaï -. Haït nhaân con sinh ra coù
11

Na ñöùng yeân sinh ra haït  vaø X. Coi phaûn öùng khoâng keøm theo böùc xaï A. 5 proâtoân vaø 6 nôtron. B. 6 proâtoân vaø 7 nôtron.
. C. 7 proâtoân vaø 7 nôtron. D. 7 proâtoân vaø 6 nôtron.
 OÂn taäp Lyù 12 Phaàn Vaät lyù haït nhaân – Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän – Trang 6
7. Sau thôøi gian t, ñoä phoùng xaï cuûa moät chaát phoùng xaï - giaûm 128 A. 12 giôø. B. 8 giôø. C. 6 giôø. D. 4 giôø.
60
laàn. Chu kì baùn raõ cuûa chaát phoùng xaï ñoù laø 17. Coâban phoùng xaï 27 Co coù chu kì baùn raõ 5,7 naêm. Ñeå khoái löôïng
t t chaát phoùng xaï giaõm ñi e laàn so vôùi khoái löôïng ban ñaàu thì caàn khoaûng
A. 128t. B. . C. . D. 128 t.
128 7 thôøi gian
8. Trong quaù trình bieán ñoåi 238 82 Pb chæ xaûy ra phoùng xaï 
206
92 U thaønh A. 8,55 naêm. B. 8,23 naêm. C. 9 naêm. D. 8 naêm.
vaø  Soá laàn phoùng xaï  vaø  laàn löôït laø
- -

A. 8 vaø 10. B. 8 vaø 6. C. 10 vaø 6. D. 6 vaø 8. 18. Naêng löôïng saûn ra beân trong Maët Trôøi laø do
9. Trong phaûn öùng haït nhaân: 4 Be +   X + n. Haït nhaân X laø
9 A. söï baén phaù cuûa caùc thieân thaïch vaø tia vuõ truï leân Maët Trôøi.
B. söï ñoát chaùy caùc hiñroâcacbon beân trong Maët Trôøi.
A. 126 C. B. 168 O. C. 125 B. D. 146 C. C. söï phaân raõ cuûa caùc haït nhaân urani beân trong Maët Trôøi.
10. Trong haït nhaân 146 C coù D. söï keát hôïp caùc haït nhaân nheï thaønh haït nhaân naëng hôn.
A. 8 proâtoân vaø 6 nôtron. B. 6 proâtoân vaø 14 nôtron. 19. Tính soá nguyeân töû trong 1g khí cacbonic. Cho NA = 6,02.1023; O = 15,999;
C. 6 proâtoân vaø 8 nôtron. D. 6 proâtoân vaø 8 electron. C = 12,011.
11. Neáu do phoùng xaï, haït nhaân nguyeân töû ZA X bieán ñoåi thaønh haït A. 0,274.1023. B. 2,74.1023. C. 3,654.1023. D. 0,3654.1023.
nhaân nguyeân töû Z A1 Y thì haït nhaân ZA X ñaõ phoùng ra tia 20. Soá proâtoân trong 16 gam 168 O laø (NA = 6,02.1023 nguyeân töû/mol)
A. . B. -. C. +. D. . A. 6,023.1023. B. 48,184.1023. C. 8,42.1023. D. 0.75.1023.
21. Choïn caâu sai
12. Coù theå taêng haèng soá phoùng xaï  cuûa ñoàng vò phoùng xaï baèng
A. Moät mol chaát goàm NA = 6,02.1023 nguyeân töû (phaân töû).
caùch naøo?
B. Khoái löôïng cuûa nguyeân töû cacbon baèng 12 gam.
A. Ñaët nguoàn phoùng xaï ñoù vaøo trong töø tröôøng maïnh.
C. Khoái löôïng cuûa 1 mol N2 baèng 28 gam.
B. Ñaët nguoàn phoùng xaï ñoù vaøo trong ñieän tröôøng maïnh.
D. Khoái löôïng cuûa 1 mol khí hyñroâ baèng 2 gam.
C. Ñoát noùng nguoàn phoùng xaï ñoù.
22. Choïn caâu ñuùng.
D. Hieän nay chöa coù caùch naøo ñeå thay ñoåi haèng soá phoùng xaï.
60 A. Coù theå coi khoái löôïng haït nhaân gaàn baèng khoái löôïng nguyeân töû.
13. Chu kyø baùn raõ cuûa 27 Co baèng gaàn 5 naêm. Sau 10 naêm, töø moät B. Baùn kính haït nhaân baèng baùn kính nguyeân töû.
60
nguoàn 27 Co coù khoái löôïng 1g seõ coøn laïi C. Ñieän tích nguyeân töû baèng ñieän tích haït nhaân.
A. gaàn 0,75g. B. hôn 0,75g moät löôïng nhoû. D. Coù hai loaïi nucloân laø proâtoân vaø electron.
C. gaàn 0,25g. D. hôn 0,25g moät löôïng nhoû. 23. Muoán phaùt ra böùc xaï, chaát phoùng xaï trong thieân nhieân caàn phaûi
14. Chu kì baùn raõ cuûa chaát phoùng xaï 90 38 Sr laø 20 naêm. Sau 80 naêm coù
ñöôïc kích thích bôûi
bao nhieâu phaàn traêm chaát phoùng xaï ñoù phaân raõ thaønh chaát khaùc? A. AÙnh saùng Maët Trôøi. B. Tia töû ngoaïi.
A. 6,25%. B. 12,5%. C. 87,5%. D. 93,75%. C. Tia X. D. Khoâng caàn kích thích.
32 24. Caëp tia naøo sau ñaây khoâng bò leäch trong ñieän tröôøng vaø töø
15. Trong nguoàn phoùng xaï 15 P vôùi chu kì baùn raõ 14 ngaøy coù 3.10 23
tröôøng?
nguyeân töû. Boán tuaàn leã tröôùc ñoù soá nguyeân töû 32 15 P trong nguoàn ñoù A. Tia  vaø tia . B. Tia  vaø tia .
laø C. Tia  vaø tia Rônghen. D. Tia  vaø tia Rônghen.
A. 3.1023 nguyeân töû. B. 6.1023 nguyeân töû. 25. Tính chaát naøo sau ñaây khoâng phaûi laø tính chaát chung cuûa caùc tia ,
C. 12.1023 nguyeân töû. D. 48.1023 nguyeân töû.  vaø  ?
16. Sau khoaûng thôøi gian 1 ngaøy ñeâm 87,5% khoái löôïng ban ñaàu cuûa A. Coù khaû naêng ion hoaù chaát khí.
moät chaát phoùng xaï bò phaân raõ thaønh chaát khaùc. Chu kì baùn raõ cuûa B. Bò leäch trong ñieän tröôøng vaø töø tröôøng.
chaát phoùng xaï ñoù laø
 OÂn taäp Lyù 12 Phaàn Vaät lyù haït nhaân – Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän – Trang 7
C. Coù taùc duïng leân phim aûnh. 35. Coban ( 2760
Co ) phoùng xaï - vôùi chu kyø baùn raõ 5,27 naêm vaø bieán
D. Coù mang naêng löôïng. ñoåi thaønh niken (Ni). Hoûi sau bao laâu thì 75% khoái löôïng cuûa moät khoái
26. Trong phaûn öùng haït nhaân 199 F + p  168 O + X thì X laø chaát phoùng xaï 27 60
Co phaân raõ heát.
A. nôtron. B. electron. C. haït +. D. haït . A. 12,54 naêm. B. 11,45 naêm. C. 10,54 naêm. D. 10,24 naêm.
27. Tính soá nguyeân töû trong 1 gam khí O2. Cho NA = 6,022.1023/mol; O = 16. 36. Khối lượng của hạt nhân 105 X là 10,0113u; khối lượng của proton mp =
A. 376.1020.B. 736.1030. C. 637.1020. D. 367.1030.
1,0072u, của nơtron mn = 1,0086u. Năng lượng liên kết riêng của hạt nhân này là
28. Coù 100g ioât phoùng xaï 131 53 I vôùi chu kì baùn raõ laø 8 ngaøy ñeâm. Tính
(cho u = 931 MeV/e2)
khoái löôïng chaát ioât coøn laïi sau 8 tuaàn leã.   A.6,43 MeV   B. 64,3 MeV   C.0,643 MeV  D. 6,30MeV. 
A. 8,7g. B. 7,8g. C. 0,87g. D. 0,78g. 37. Phoát pho 15 32
P phoùng xaï  vôùi chu kyø baùn raõ T = 14,2 ngaøy. Sau
-
226
29. Tìm ñoä phoùng xaï cuûa 1 gam 83 Ra. Bieát chu kì baùn raõ cuûa noù laø 42,6 ngaøy keå töø thôøi ñieåm ban ñaàu, khoái löôïng cuûa moät khoái chaát
16622 naêm (coi 1 naêm laø 365 ngaøy). phoùng xaï 1532
P coøn laïi laø 2,5g. Tính khoái löôïng ban ñaàu cuûa noù.
A. 0,976Ci. B. 0,796C. C. 0,697Ci. D. 0.769Ci.
A. 15g. B. 20g. C. 25g. D. 30g.
30. Ban ñaàu coù 5 gam chaát phoùng xaï radon 222 86 Rn vôùi chu kì baùn raõ 3,8
38. Nôtroân coù ñoäng naêng Kn = 1,1MeV baén vaøo haït nhaân Liti ñöùng
ngaøy. Soá nguyeân töû radon coøn laïi sau 9,5 ngaøy laø yeân gaây ra phaûn öùng : 01 n + 36 Li  X + 24 He . Cho mLi = 6,0081u; mn =
A. 23,9.1021. B. 2,39.1021. C. 3,29.1021. D. 32,9.1021.
1,0087u ; mX = 3,0016u ; mHe = 4,0016u ; 1u = 931MeV/c2. Haõy cho bieát
31. Haït nhaân 146 C laø moät chaát phoùng xaï, noù phoùng xaï ra tia - coù chu phaûn öùng ñoù toaû hay thu bao nhieâu naêng löôïng.
kì baùn raõ laø 5600 naêm. Sau bao laâu löôïng chaát phoùng xaï cuûa moät A. toaû 8,23MeV. B. thu 11,56MeV.
maãu chæ coøn baèng 1/8 löôïng chaát phoùng xaï ban ñaàu cuûa maãu ñoù. C. thu 2,8MeV. D. toaû 6,8MeV.
A. 16800 naêm. B. 18600 naêm. 39. Tìm naêng löôïng toaû ra khi moät haït nhaân urani U234 phoùng xaï tia 
C. 7800 naêm. D. 16200 naêm. taïo thaønh ñoàng vò thori Th230. Cho caùc naêng löôïng lieân keát rieâng :
32. Haït nhaân 6 C laø moät chaát phoùng xaï, noù phoùng xaï ra tia - coù chu
14
Cuûa haït  laø 7,10MeV ; cuûa U234 laø 7,63MeV ; cuûa Th230 laø 7,70MeV.
kì baùn raõ laø 5600naêm. Trong caây coái coù chaát phoùng xaï 146 C . Ñoä A. 12MeV. B. 13MeV. C. 14MeV. D. 15MeV.
phoùng xaï cuûa moät maãu goã töôi vaø moät maãu goã coå ñaïi ñaõ cheát 40. Goïi t laø khoaûng thôøi gian ñeå soá haït nhaân cuûa moät löôïng chaát
cuøng khoái löôïng laàn löôït laø 0,25Bq vaø 0,215Bq. Hoûi maãu goã coå ñaïi phoùng xaï giaûm ñi e laàn (e laø cô soá cuûa loâga töï nhieân vôùi lne = 1), T
cheát ñaõ bao laâu ? laø chu kyø baùn raõ cuûa chaát phoùng xaï. Hoûi sau khoaûng thôøi gian 0,51t
A. 12178,86 naêm. B. 12187,67 naêm. chaát phoùng xaï coøn laïi bao nhieâu phaàn traêm löôïng ban ñaàu ?
C. 1218,77 naêm. D. 16803,57 naêm. A. 40%. B. 50%. C. 60%. D. 70%.
33. Chu kì baùn raõ cuûa 92 U laø 4,5.109 naêm. Luùc ñaàu coù 1g 238
238
92 U
41. Một gam chất phóng xạ trong 1 giây phát ra 4,2.1013 hạt β-. Khối lượng
nguyeân chaát. Tính ñoä phoùng xaï cuûa maãu chaát ñoù sau 9.10 naêm.9 nguyên tử của chất phóng xạ này là 58,933 u; lu = 1,66.10 -27 kg. Chu kì bán rã
A. 3,087.103Bq. B. 30,87.103Bq. của chất phóng xạ này là:
5
C. 3,087.10 Bq. D. 30,87.105Bq. A. 1,78.108s.   B.1,68.108s.   C.1,86.108s. D.1,87.108 s.
52 3n  7  . A và Z có giá trị

34. Tính naêng löôïng lieân keát rieâng cuûa haït nhaân 26 56
Fe . 42. Cho phản ứng hạt nhân ZA X  p138
A. 6,84MeV. B. 5,84MeV. A. A = 142; Z = 56.    B. A = 140; Z = 58.
C. 7,84MeV. D. 8,84MeV. C. A = 133; Z = 58.     D. A = 138; Z = 58.
  14
43. Độ phóng xạ của C trong một tượng gỗ cổ bằng 0,65 lần độ phóng xạ của
14
C trong một khúc gỗ cùng khối lưọng vừa mới chặt. Chu kì bán rã của 14C là
5700năm. Tuổi của tưọng gỗ là:
 OÂn taäp Lyù 12 Phaàn Vaät lyù haït nhaân – Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän – Trang 8
A.3521 năm.   B. 4352 năm.  C.3543 năm.   D.3452 năm . D. Không có sự biến đổi hạt nhân trong phóng xạ .
44. Một chất phóng xạ có chu kỳ bán rã T = 10s. Sau 30s người ta đo được độ 53. §ång vÞ  
Si phãng x¹ –. Mét mÉu phãng x¹  
Si ban ®Çu trong thêi
phóng xạ của nó là 25.10 5 Bq. Độ phóng xạ ban đầu của chất đó là gian 5 phót cã 190 nguyªn tö bÞ ph©n r· nhng sau 3h trong thêi gian 1 phót cã 17
A. 2.10 5 Bq. B. 3,125.10 7 Bq. C. 2.10 10 Bq. D. 2.10 7 Bq. nguyªn tö bÞ ph©n r·. X¸c ®Þnh chu k× b¸n r· cña chÊt ®ã.
31
45. Một mẫu phóng xạ 14 Si ban đầu trong 5 phút có 196 nguyên tử bị phân rã, A. 2,5h. B. 2,6h. C. 2,7h. D. 2,8h.
nhưng sau đó 5,2 giờ (Kể từ t = 0) cùng trong 5 phút chỉ có 49 nguyên tử bị phân 54. Ph¶n øng h¹t nh©n nh©n t¹o kh«ng cã c¸c ®Æc ®iÓm nµo sau ®©y:
rã. Chu kỳ bán rã của 1431
Si là A. to¶ n¨ng lîng. B. t¹o ra chÊt phãng x¹.
A. 2,6 giờ B. 3,3 giờ C. 4,8 giờ D. 5,2 giờ C. thu n¨ng lîng. D. n¨ng lîng nghÜ ®îc b¶o toµn.
46. Năng lượng liên kết riêng là năng lượng liên kết tính cho: 55. C¸c h¹t nh©n nÆng (urani, plut«ni..) vµ h¹t nh©n nhÑ (hi®r«, hªli...) cã cïng
A. Một prôtôn B. Một nơtrôn tÝnh chÊt nµo sau ®©y
C. Một nuclôn D. Một hạt trong 1 mol nguyên tử. A. cã n¨ng lîng liªn kÕt lín. B. dÔ tham gia ph¶n øng h¹t nh©n.
210 C. tham gia ph¶n øng nhiÖt h¹ch. D. g©y ph¶n øng d©y chuyÒn.
48. T×m khèi lîng poloni 84 Po cã ®é phãng x¹ 2 Ci. BiÕt chu kú b¸n r· lµ 138
56. X¸c ®Þnh chu k× b¸n r· cña ®ång vÞ ièt 131 53 I biÕt r»ng sè nguyªn tö cña
ngµy:
A. 276 mg B. 383 mg C. 0,442 mg D. 0,115 mg ®ång vÞ Êy cø mét ngµy ®ªm th× gi¶m ®i 8,3%.
47. T×m c©u ph¸t biÓu sai vÒ ®é hôt khèi : A. 4 ngµy B. 3 ngµy. C. 8 ngµy. D. 10 ngµy
A. §é chªnh lÖch gi÷a khèi lîng m cña h¹t nh©n vµ tæng khèi lîng mo cña c¸c 57. Chän ph¬ng ¸n sai.
nucl«n cÊu t¹o nªn h¹t nh©n gäi lµ ®é hôt khèi. A. MÆc dï h¹t nh©n nguyªn tö ®îc cÊu t¹o tõ c¸c h¹t mang ®iÖn cïng dÊu
B. Khối lîng cña mét h¹t nh©n lu«n nhá h¬n tæng khèi lîng cña c¸c nuclon t¹o hoÆc kh«ng mang ®iÖn, nhng h¹t nh©n l¹i kh¸ bÒn v÷ng.
thµnh h¹t nh©n ®ã. B. Lùc h¹t nh©n liªn kÕt c¸c nucl«n cã cêng ®é rÊt lín so víi cêng ®é lùc t¬ng
C. §é hôt khèi cña mét h¹t nh©n lu«n kh¸c kh«ng . tÜnh ®iÖn gi÷a c¸c proton mang ®iÖn d¬ng.
D. Khèi lîng cña mét h¹t nh©n lu«n lín h¬n tæng khèi lîng cña c¸c nuclon t¹o C. Lùc h¹t nh©n lµ lo¹i lùc cïng b¶n chÊt víi lùc ®iÖn tõ.
thµnh h¹t nh©n ®ã. D. Lùc h¹t nh©n chØ m¹nh khi kho¶ng c¸ch gi÷a hai nucl«n b»ng hoÆc nhá h¬n
kÝch thíc cña h¹t nh©n.
49. §ång vÞ phãng x¹ 66 29 Cu cã chu kú b¸n r· 4,3 phót. Sau kho¶ng thêi gian t =
58. Mét chÊt phãng x¹ sau 10 ngµy ®ªm gi¶m ®i 3/4 khèi lîng ban ®Çu ®· cã.
12,9 phót, ®é phãng x¹ cña ®ång vÞ nµy gi¶m xuèng bao nhiªu : TÝnh chu kú b¸n r·.
A. 85 % B. 87,5 % C. 82, 5 % D. 80 %
A. 20 ngµy ®ªm B. 5 ngµy ®ªm.
50. H¹t nh©n cµng bÒn v÷ng th×
C. 24 ngµy ®ªm D. 15 ngµy ®ªm
A. N¨ng lîng liªn kÕt riªng cµng lín. B. Khèi lîng cµng lín.
59. Chọn câu sai:
C. N¨ng lîng liªn kÕt cµng lín. D. §é hôt khèi cµng lín.
A. Các hạt nhân có số khối trung bình là bền vững nhất.
51. Thùc chÊt cña phãng x¹ bªta trõ lµ
B. Các nguyên tố đứng đầu bảng tuần hoàn như H, He kém bền vững hơn các
A. Mét pr«t«n biÕn thµnh 1 n¬tr«n vµ c¸c h¹t kh¸c.
nguyên tố ở giữa bảng tuần hoàn.
B. Mét n¬tron biÕn thµnh mét pr«t«n vµ c¸c h¹t kh¸c.
C. Hạt nhân có năng lượng liên kết càng lớn thì càng bền vững.
C. Mét ph«t«n biÕn thµnh 1 n¬tr«n vµ c¸c h¹t kh¸c.
D. Hạt nhân có năng lượng liên kết riêng càng lớn thì càng bền vững.
D. Mét ph«t«n biÕn thµnh 1 electron vµ c¸c h¹t kh¸c.
60. Từ hạt nhân 236 -
88 Ra phóng ra 3 hạt α và một hạt β trong chuỗi phóng xạ liên
52. Chọn câu sai trong các câu sau :
tiếp. Khi đó hạt nhân tạo thành là:
A. Phóng xạ  là phóng xạ đi kèm theo các phóng xạ  và .
A. 22284 X. B. 22484 X. C. 22283 X. D. 224
83 X.
B. Phôtôn  do hạt nhân phóng ra có năng lượng lớn.
61. Pôzitron là phản hạt của
C. Tia - là các êlectrôn nên nó được phóng ra từ lớp vỏ nguyên tử. A. nơtrinô. B. nơtron. C. prôton. D. electron.
 OÂn taäp Lyù 12 Phaàn Vaät lyù haït nhaân – Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän – Trang 9
62. Đồng vị Pôlôni 210
84Po là chất phóng xạ α, chu kì bán rã là 138ngày. Cho N A A. 875g. B. 125g. C. 500g. D. 250g.
23 -1
= 6,02.10 mol Độ phóng xạ ban đầu của 2mg Po là: 71. Moät chaát phoùng xaï coù haèng soá phoùng xaï . Sau khoaûng thôøi gian
A. 2,879.1016 Bq. B. 2,879.1019 Bq. 1
baèng tæ leä soá haït nhaân cuûa chaát phoùng xaï bò phaân raõ so vôùi soá
B. 3,33.1011 Bq. D. 3,33.1014 Bq. 
235
63. Mçi ph©n h¹ch cña h¹t nh©n 92 U b»ng n¬tron to¶ ra mét n¨ng lîng h÷u haït nhaân chaát phoùng xaï ban ñaàu xaáp xó baèng
A. 37%. B. 63,2%. C. 0,37%. D. 63,2%.
Ých 185MeV. Mét lß ph¶n øng c«ng suÊt 100MW dïng nhiªn liÖu 235 92 U trong
72. Bieát vaän toác aùnh saùng trong chaân khoâng laø c = 3.10 8m/s, ñieän tích
thêi gian 8,8 ngµy ph¶i cÇn bao nhiªu kg Urani? nguyeân toá döông baèng 1,6.10-19C. 1MeV/c2 coù giaù trò xaáp xó baèng
A. 3kg. B. 2kg. C. 1kg. D. 0,5kg. A. 1,780.10-30kg. B. 0,561.1030kg.
64. Chu kì baùn raõ cuûa radon laø T = 3,8 ngaøy. Haèng soá phoùng xaï cuûa C. 0,561.10-30kg. D. 1,780.1030kg.
radon laø 73. Ñaïi löôïng ñaëc tröng cho möùc beàn vöõng cuûa haït nhaân laø
A. 5,0669.10-5s-1. B. 2,112.10-6s-1. A. naêng löôïng lieân keát rieâng. B. soá proâtoân
-5 -1
C. 2,1112.10 s . D. Moät keát quaû khaùc. C. soá nucloân. D. naêng löôïng lieân keát.
65. Moät maãu radon 222 86 Rn chöùa 1010 nguyeân töû. Chu kì baùn raõ cuûa 74. Haït nhaân 15 P phoùng xaï  . Haït nhaân con ñöôïc sinh ra töø haït nhaân
30 +

radon laø 3,8 ngaøy. Sau bao laâu thì soá nguyeân töû trong maãu radon coøn laïi naøy coù
105 nguyeân töû. A. 15 proâtoân vaø 15 nôtron. B. 14 proâtoân vaø 16 nôtron.
A. 63,1 ngaøy. B. 3,8 ngaøy. C. 16 proâtoân vaø 14 nôtron. D. 17 proâtoân vaø 13 nôtron.
C. 38 ngaøy. D. 82,6 ngaøy. 75. Ñaïi löôïng naøo sau ñaây khoâng baûo toaøn trong caùc phaûn öùng haït
66. Ñoàng vò phoùng xaï cuûa silic 27 14 Si phaân raõ trôû thaønh ñoàng vò cuûa nhaân?
27
nhoâm 13 Al. Trong phaân raõ naøy haït naøo ñaõ bay khoûi haït nhaân silic ? A. soá nucloân. B. ñieän tích.
A. nôtron. B. proâtoân. C. electron. D. poâzitron. C. naêng löôïng toaøn phaàn D. khoái löôïng nghæ.
76. Ñoä phoùng xaï cuûa moät khoái chaát phoùng xaï giaûm n laàn sau thôøi
1 H + 3 Li  2 2 He toaû naêng löôïng 17,3MeV.
7
67. Phaûn öùng haït nhaân 1 4

gian t. Chu kì baùn raõ cuûa chaát phoùng xaï naøy baèng
Xaùc ñònh naêng löôïng toaû ra khi coù 1 gam heâli ñöôïc taïo ra nhôø caùc ln n
phaûn öùng naøy. Cho NA = 6,023.1023 mol-1. A. T = .T. B. T = (ln n – ln 2).T.
ln 2
A. 13,02.1026MeV. B. 13,02.1023MeV.
20 ln 2
C. 13,02.10 MeV. D. 13,02.1019MeV. C. T = .T. D. T = (ln n + ln 2).T.
60 ln n
68. Xaùc ñònh baûn chaát haït phoùng xaï trong phaân raõ 27 Co bieán thaønh
60
28 Ni. 77. Chaát phoùng xaï 24 11 Na coù chu kì baùn raõ 15 giôø. So vôùi klu Na ban
A. haït -. B. haït +. C. haït . D. haït proâtoân. ñaàu, klu chaát naøy bò phaân raõ trong voøng 5h ñaàu tieân baèng
69. Tính tuoåi cuûa moät töôïng goå coå bieát raèng ñoä phoùng xaï - hieän nay A. 70,7%. B. 29,3%. C. 79,4%. D. 20,6%
cuûa töôïng goå aáy baèng 0,77 laàn ñoä phoùng xaï cuûa moät khuùc goå cuøng 235
78. Phaân haïch moät haït nhaân U trong loø phaûn öùng haït nhaân seõ toûa ra
khoái löôïng môùi chaët. Bieát chu kì baùn raõ cuûa C14 laø 5600 naêm. naêng löôïng 200MeV. Soá Avoâgañroâ NA = 6,023.1023mol-1. Neáu phaân haïch
A. 2112 naêm. B. 1056 naêm. C. 1500 naêm. D. 2500 naêm. 1g 235U thì naêng löôïng toûa ra baèng
60 16 A. 5,13.1023MeV. B. 5,13.1020MeV.
70. Coâban 27 Co laø chaát phoùng xaï vôùi chu kì baùn raõ naêm. Neáu 26
3 C. 5,13.10 MeV. D. 5,13.10-23MeV.
60
luùc ñaàu coù 1kg chaát phoùng xaï naøy thì sau 16 naêm khoái löôïng 27 Co bò
phaân raõ laø
 OÂn taäp Lyù 12 Phaàn Vaät lyù haït nhaân – Bieân soaïn : Döông Vaên Ñoång – Tröôøng THPT Buøi Thò Xuaân – Bình Thuaän – Trang 10
79. Goïi N0 laø soá haït nhaân ban ñaàu cuûa chaát phoùng xaï. N laø soá haït
nhaân coøn laïi taïi thôøi ñieåm t,  laø haèng soá phoùng xaï, T laø chu kì baùn
raõ. Bieåu thöùc naøo sau ñaây ñuùng:
t
A. N = N0et. B. N = N02  T . C. N = N0e-. D. N = N02
1
.
T
80. Moät löôïng phoùng xaï 222Rn coù klu ban ñaàu laø 1mg. Sau 15,2 ngaøy thì
khoái löôïng cuûa noù coøn laïi laø 6,25%. Soá Avoâgañroâ N A = 6,023.1023mol-
1
. Ñoä phoùng xaï cuûa chaát phoùng xaï taïi thôøi ñieåm naøy laø
A. H = 3,58.1011Bq. B. H = 0,97Ci.
C. H = 3,58.1010Bq. D. H = 35,8Ci.