AlUicka nUl1f'lizmi'.

l~ikili

6 Dilslnl KQvai'l!CV; ISTOCN]CI NUMIZM1\TlKE NA DREVNOM iSTOKlJ

9' NA LAZ NOVCA PLBMENA UERONI (Kmnpoilllci;a l.m;?d~lik~~)

12' SlaVOljllb Pelnwil: NOVAe F[UPA I rovnnou PROSLAVE W{lO GODINA Rl'\1.A

11 RLttl~ NWr!'tk NOVAe IMPEU TOM TMJANA

18 lU_';icj Mili?tic: KONT'R A MAR1{[l NA ANTlCKOM xovcu

S~ed njove:kovilla 1111 m'ilimat~ ka

22 SlobnlJankll St.njak(Wu"~ NOVeARSTVO UUHDA ilALSICA

27 A1imshw l{warl~lIit: NALAZ RASKOG lJGOSANOc. NOVCA U HUGARSKOJ

3_1 RrmkoMmrdi[_: KQVA_Ll SLI NOVAe I GRADILI ]l.1ANASTIRE m - K:ralj Milutin

34 Vojiskw 1: JOVtlrlOV1C: NOVE VR STf. SRPS],{OG SNJI!JJN j UV J!:KDV NOG NOVCA

35 PREDAVANJA NA KOLAR-ell (r~d~jJ;;~#u)

Mod,ema, nurrrizmatlka:

36 AJr?kmr-uiar Brzl«: ANDREAS NEUDECK -NAJPOZl.'JATIJI GRAVER SRPSKOG KOVCA

3M CENF. NASfiG MBTALNOG NOVCA IS@-20(l3

43 SVETSKE DraAVE I TERITOJ:HIE KOTf. DANAS lZDATU NOVAe (K Mmrdl'L" - .':._ i.ibC,l

'16 NOVA lZDANJA Nova U SVETU 1003. GODINE (ri:-dllh.:iju)

4R F.vnn - Novae Evropske unije- KATALWi (A_ VI!Umirovic)

Nota";ll ijlt'l

50 c F. :.IF. K A SF,C Pi\. P In. Nnr; NO VeA 1 JH ~ -20U3 (D. ~tMis.w]je':ic)

53 N~brJj~~j Mi~rov-i(; PRVE SRPSKE BA~KNOT.E XXI V£KA

51 Lb.y_~f>k S,uste-k: GRAHCKI ELEME:-:-J'II NA NOVCANlCAL\iA DF JUGOSLAVlrE.

58 .W 1 JS Dm.A RA i!U04. C NOVTM BOJAMA (redakrija)

S9 R~mk() MtlrJdii; FANTAZ[JSKE NOVCANlCE U JUGOSLAVJH I Y91l-llj91 - TT

61 Amir Sl~lejmanag-jt: NOVCANE PRrLIKE U BOSNI I HERCEGOVINI 1991H998

69 lurgen Klotz: MOSTAIlSKT MOST

Meda Ijelrstvo

'1.J Aleb~'1d~y Brzte JF.DNA Rf:rKA liUJJ:_mSKA MIlDAJL,A SA SRPSKOM TEMOM

72 Lj~lbrJmir S.M~wv,i~; lOG GODINA OD PRVOG KONGRESA SRPSK1H LEKAR.A J PRmODNJA KA

73 J'Uf{QSUW MiJerit~ lUJHLEJl SENJSKOG RUDNIK-I\.

74 Br,i.'mh~ leI/tIC: MEDAT.JA PRlSATEDTN1ENIA VOJVOLHNE 1\1MlARSKOJ 194.1.

F31'eri5ti:ka

.75 Nef1ad Rje!n_4. SteVIlI'! RMall i j{lvlko j\1andil;

ZNAMENYA DRUSTVA ZA NECOVANJE TRADfCHA NASTH QST.ORonn.A(:KIH AATOVA - I

81 DZEKSON SE KITJ SRPSKIM ORDENOM (redakdja)

82 ORDF.N HR_ 3, - rlfika,..

84 Ranko Ma;:lriil.! i Lazar Gerle: RUSKO-SRfiSKA FALE.RTSTTKA - TV deo

87 Radomir ~t,GU('~~~ ORDEN VITESKOG MACA

89, Slrpbodan Hnnu"l"I; MF.DALJE. DRUSTVA DUSAN SILNI

Vo'ne i dl'il.lge IIJiZ:nlllke

89 Rac1lJmir SttJlica; OFICIFSKI ZNAKIA(=INALA<-:':KOG HRUSTVA DUSAN SlL\lI

92' NC-nlul Biclok PRVI FISKULTtTRNI StET JlUGOSLOVENSKE ARMUE] MORNAfUCF.

95 PrmaZ-l kl1ji!fI

!J7 N'l:uni:nHatjckelmjige' Narodne baoke Republike M.ilkeduuijt:

J'fllJ [doth"!

J 6<2 Nwnizmaticl~ lIukcije A. Brzir

166 NumwuaHtko lroIekdonarst'o'o

W9 lnfi:lnnadje SND

22 .. dinar april 2004.

DUSAN IKOVACEV

IISTO'CNICI NUMIZM,ATIKE NIA DR,E'VNOM ISTOKU

Radanju novca prethodilaje standard;zacija meTa za teiinu, {} ,emu 5 vedoce 5vere Knjlge dre'vno'9 /stol,ka i Ham urabije'v' zakonik

Za l)OOg~ koga zanima sam nastanak novca u njegoYim iskonskim ~ idnvi Ilia. hd\'l.lt' II,j..: IILJJllizlIl(ll 'iL_knm n;-IIIkornpoClnw IleW I~: ~u drugom mrlenuumu pre Krista, ad kada Ll prsanim dokumenti rna, mozerno naci savrseno xtandn: dil.Ovan srstem mera it.a ll:/.i1lb1 nil ~ lnvnnm l~tolLL_ Nicrnu [c prdhn{lio mnogo ralIije lIsvojl_'Fl -Iandard.oko ·1000 godm'l pre Hrista, po kO.lc In )~ kao pramera za tezrnu uzcratezina [ednog zrna pS.(~llILL.:', 5 obzirom da jc n.it'gmla It'iifL;I hil:-I gulU\'~ ~ Livek i~IH A nalogno godini od J6H d .. na, prihvaceno re da osnovna rnera 1;1 tezmu srebra bude uteg It::7iIl!: 3(iO zrn a zita. Dakle, pcm:!...lll IH m:a l n: h;-I tr~j'Llt u dr~\'mlll rnrrn irn iedirucama za mel :II, k[lj~· preko asirskih rnera sezu do tezinskih mcra Sumera i Akada I S obzirorn da nurmzrnarika pod pi \'HII novcem iz pcnoda ud olm 1 ;;;nn ~rH_lina jJ[t' ]-I ri~I'" ~lT1)11 f;1 mule pljosnate plOCLCe" S,l spo rad icnim :llgOVl m <'l l ! rkovnim predmenma, koje se tesko razlikuiu ud pecata iii tegova, \'clik<l,it' I":~~L){';J deli Ilisati pre~ imn r)L~iafll nm";·1 Elcmenn koj: ulazc u IHlj~lm '110\'0 S~ (t'SW sve do. da n<l~ nalaze iLL drugim predmeuma. tako da .Ie cesto leskoll d revm m prcd mL:'~ im<t odrediti koje .It oJ Jljih IIm':I" ~ [lC nesto dr llgU. S drlJW' ~I ram', ekonomske If[ H 1\' i liS k 0 - pl"<wne, fim'ke 1. d rug(.:" od like rwwa veomJ. S~I r<lz'iJclte primdc, Na S\'u !>ieCll. dOU1.l.Ci l1uminnaliCar .it: illlao prihku da se UPOi',]1 a ~ it:d m ~~ I ~wn om i jasnt)m lit..:mllln1rn:. ba nepotrebnih d'!~rt:sij;.!. prOl.lvolinoSH ] fanta:.tlk.

Kod Has, le ~l'Jzmerno m<lln i.llkfCsO\'anJ(I ai c_h-e\"llU d1L1mi;-I11.a1 i kLi '~HS doma':i nulll i/.lllall(':'lr [lema pl'i.hkLl J<l ~t: ;, LI S rd n c ~a novtltuHJ. II. 1 og Yn~

..-,V ~H

.. ,

•. , ... -.... 1'0;111

''':."~=-I

_L~·L

Si', 1 Dr~.'l'Hf drzave u mt:,IW'f(}f~ ,_ Srmrt'j" i .-V"ad

rnena. J hteratura II rrioi [e strana L tesk« du:o..l 1.1 I ~ml. N~ ,,,ad, vh fig slozenosti ma terue, potrebno je pn,.II~mll i Mlll"!1I()~i.ilL istorriu ] rehgtl~L onog perioda, 5tO )C ~ H mn [l[) ~d)i [("4.0. ier nam dosrupm It\'Ol"i po pravilu daiu ~~lrlln fmgrl HTIt a rnu sliku stva rn ost L lpek, msta u IlU mi.I.mlltJLlIICrlia ~ UHI zanimljiq[ tajanstveri 05 t kao n urnizm atika d revn 03 do 11;1 Poi I (] ~ I:.L j(' posmat ram () lao arheolosku vrednost, prcdmei kol.('h:ioTlar~h"1 ili kao umerrncko delo, najzanimlji, iii iL' tlll[2, i rnukutrpan put 11 kome su 5C' mnogi elerncuti slt:k Ii I.L jt"dim.t\'t·n pOliun novca. U konkretnoi istoriiskoi ~1 \,OJI'1l0,[ i, IHI ~L' poiarn cesto razhkuic od ~'p~tef' a cesto li(1 na sruduc p~ thn L· II 1.;1\ ivnosti od uloge kOIU WSl. :'\a.izad, radi se n dohu bd k .,vc mdirnt'l1lJmO, ~l'OdlW 1 hll S 1.,0.

I .'lrIL'1l11 p1l1ma nm,~<l"n rh ~1I ~C kid 1 m~<mLLO\'anO liudsko drusrvo, cim su liudt poceh del kOI·I~h: rnasuu nu-Ie U oI.J ,q rak I l111n kategor ij ama, OJ LtJ d !' r iii \:1 lloga ';~l\'ek zel. i ho~.:Il~h 1,). II rl( I~·m-.;ko blago ko i L:' 11 j..:m U J1 ri p~d;~ r I \~ ," I rral"';~(1 llj~bih vnrnrua razumm cn\ ek IL ~l\l,'lu idoh:" nnnga ~tl) Ie bd.1 nwgoY.1 imovma. IJo~e Ie pravio od ol1ogJ. ~hJ ,~' II ~1J.1lu .lu obezbedi trainost i ubek·/.a\ M I II I jL ,\0- iHl1lJ.I,tk~ H[I iii 11!\')111 OW,.!llnn mule -u I'r..: wq~;1 m~lgI1~ku I knltnu ulogu al i jt· mnm( bio ohuhvacen I pr,\\'m" irnovinski Zl1J"\'t1 tug pojma l davno doha kod IHUh lOS nLSU pomJ\ ,:d I l:.iL<lH zn,l":al iziave \'n'li~' u JJl 0:1\ nom Ilrornl'lli . puno\ al..I1J 11': hila nll:1 I rgl.\'i,,~k,1 prt'tlap j1ukrd Tln~11 gd~ ~t' prenostla I drzavmo magiiskog predmeta kOIl It: h ~I sedrste .duse" 111 .hoga" stvari. '-.Jgl.hll\ 1~1 \olj:! rrnaonika hila ie ~pm!:JII.'I. l) 0\ I -rru [lam )\('to pi~lll(l tt<lj,' l:l~nl pr mere.' (il,J\' tl rvvni l~lok if prozer Iliclon\ J,il jL' hn/~mt venost boga, Od11l)~n.' hogou godnoc,t coveka. ocrgledna LJ \,JJHhU c~.l\"eb i Bog;} kO}L IllU f'mLuujl· Hill I~ 11m naO\'flrm"I~IfILHl1!' ,will no(l,mJJnJ~.I~' i rrti 'd I; nn m J skoro m i stll'n~ , ~lr ~I ~ covek "bath ;.1" kome ~ bogat q "om ,. ](b iJ ru ke', J tab·og a UO::H11<ljU rado /.J r'flll'Il'11Ib, 8osta, kuma i puiJ.ll:Jj::t \ 11, II ".n'nn dohu uiic hll(1 I'II(1gll~\' rrnalt vlasrustvo 11:1.( I lemHi)111 kao profane hog.~h~"O Kada Sveto pismo opisuie laku, it~~ I ilOg,lbIYo. ne navodr tu iljl~l:' I [';1-.[1 :Ik.'~ . .1 tako sc .~ii L( I~ L·k 01)( Igal i ~ rl, I, It' irnase I II IIngn ~l(]k(' i ~llIgJ I slll~lml.1 I L.tmu(I i mag;mKa" I: I JIol J(J IJI, IP,1k. .~;J izHW govcm n blagcstaruu nad nhJ adJ~~JHI zem hom, mada se po svemu 'llLk'l . r~di () nekom ohl.iku 1,I .... nu-n ..... kt·. k.ilrktivne ~UJillH·:." 7nnh~1 vniedl CC'tiJ'l st(Jline .~iktli(l~ im1t'llu mene J \ch.,;.. I} ,~lo.J,

• !ouri1cr y .. ' JUI ... .;,1i: ro ko~i1~ $(: ;rral~ oi}I!~~:=:1':' tid II~tll'~u.rl'"l.'u T,~.r.J I r'/r'"l·p.( t·l ... ,lllgll II HJbJ:~i , f II, II,L I: ... -IL! ,'tJlnl:I"1 S-t',u,Jr 'k".f.'~l JLv n~lt~ gt".:Ta"G - drZL11'( J«.')I It l'ltit1uo i[I':-tjJni QI'tJ!·r. ... :I!~'.'~

- .LL'F p'rrrtl~r fc .L::lI}jgl~ 2at1 ... ~ B(lbrlLn:(-I .... A~ir~{k,T tU,!/tl.I."'.I"~I.l.II~"" , '1)~I''''''~INif~ ~l.Jd t](i:: J!J~-I:J

.' l::tr.1~ ~f ... ·rk)'c·n(l.~~(,l)'tUJ.J;:~ ~ .. i,JnIJ ... 1 .... ' lU,J \ I · ...... ~7.~ tll'.f. tlJo!.'~l.,I"_'~~C ~'(I.fD:j:w.!rleH i)r r k.d~~rL)~ .,p(_'J"rd'~. ()G.!o."'!} I .:~t"L1 1j,1.:.I,I~ r,,-'.~ rL·.'igj(_.~a u rim. pJ1:i1-'U ~o~t S.ltl n~t:"d~tiJn,· bi.l.:" 11t..,LtJ P'-l.Ii1U"I", I:I'J('IJ ~ 1Ii'i"11';r( Hli"l'U. LI."i,"'NJ I.:iFI;~ tU ;"10':::~I.llIL~ !~,'oliA I,'~~ \/·bi·/J.l.7f/."ld~ '.lId.

oJ J ..... .-~ IL'r~Pflel" k.1'~~1'~ ·t'(h:~·~'fei}$~(.!,\. t-~f-I.~YJ:S"J'.:i'lli b~,hl/,I, J'"" .,~~A III ,'/r/'IIII, 'J' llr'L'I:'i'l ~'I'~'ll LJ{~ b.'·{I!j~ Jia~~I~. ( ~ rr'II~~)~I'.'d l-~::.~ .~IIIJl.'U ~i'l'1"'" d(:.r~('I-'l' VL': ~lb::-rra JtO}C d(.l1-,(~.I(U ~/~~dD~:&.i IJ :~~b,llIdd I' i'lhl'".';rl \~/I)" !J}I$IIlIJ ,II ?7~'II~'l'li ImlJ

~ 1..1ag'iJ1.:-rJi I.f f..'t!::,r,!sJ JOSJ,ttJ.I~~ ~ . .:tl'r"'U~~I'rH . .,.t}h.L~}'" .... 1· L'~'i"tl"'I~/n~1 ~lt'~h' LlkLJ X'~'UJ L j1"t"t? Ii, 111,.~rrlli ·,Jk'~··t_: SUI"1I~ (.I ~JM,I\ t II ~J~~ t't1~, H _I-j'.-~nan $U m.ofje ,u'(I€r J HN.:,!07t7)'C men'

~~I'II 2004, d:nar .... 22

snticka rurnizmatika

23; /3-20) Da Sf vranmo. medutim, nil pro met pokrctnosn, II isto, knjizi se 1'I00voJI zanimljiv primer raskida ugovorene zadruge lako\'Oi i n,cgo\'ug taxta La 'I,Ia~ sa, ~ ij L!J jt: pnlV[ lMI~] fn( l~,t ob rvh c-· ,dil:l J a ko v ljeva ~llrruga H .. ahilja, ukravsi od OC<I rdole, znamerua t dusu rnl.'gnvog prOiVJI vlasnis.t\.Ol nad bogatstvom (J M~i. 31; 24-53). Oduvek jc bilo ja.~IH I ~Ia it: lu bIlH"t!>lvu, k"n ... In ~II o(llIvd. postoiale utvari koje su bile dUSJ bogatstva, mada nisu stvarno imale m kakvog upot rcbnog z nacaja. 0'11'0 svojst vo )e na trz:i~h,l, kasnij e su vereno poneo novae. Ali. bogatstvo [e, kao sto se t<lknd:e v.di, ldlo l,il~ ~ '~L.l\ atj nJ ~Jlilflacim·,

Razvoi organirovunog agl'arn og drustva u ve hke gr adske Z med n ice S tvonlo ie centre organ izova nog zemljoradn ickng prlvredlvan]a, <l time vclikc rim iLC I ~k I at.l is!;1 ',<I i: LlV: 111 j~' r;~ "'.11 i h d I )h:lfa, pOod t;.lq itum iuvnib vlasu. Tada je postalo vazno vladati ve snnom merenu L popi SI,V'-'InIOli bOg.~.MVJ, vee stari Sumeri SlI se upustali U IJVfI, ~[u l.mUll[) I~IH.~~'I ~d~lre~'i Hl...m'anWTl :lbd~~om jcviku Davni \'hdari. zakonodavci Ur-Narnuovog zako njh lXXll ,'0\..11',;" i Hil.lloyogC zakou ika zapisali SU osnovne mei ne .iedi II iLl.: /\kaJa. Prvi l.ak(]lIik n:l\'4~di wn:g lvnrra. >; I JC II, rrsk ()g \' lad; I ra 1." r - "~11TI II k <101 vorca osnovnih mera.rnedu kojrma ,~IJ mere 7.J bronzu j srebro", .1 iste poma.iu I kasniii Bilalovzakonik. U!-:"\aIlH.d ilavndi vrcdnost u ntJ"lIIeI"3 nL.rliLjlih rncra, irnajuci 11 vidu razna dobra nrophcdna ZJ iivot tadasl'I}cg stanovmstva, n.l.pr, po do 1 LTr Namuovog zakonika: .Jedan kuru iira - jedan iiklu srehn~;" L Kva dol~mg ulp - jctbn .;z/du srchr:.l kd:m sf-a.h.i pd /;;vu TT1<l~ti - jedan Wllu srt'bra Cetll'j .~eaha rt'Lnog ulJ'" )~dJI1 $Iktl~ m:brJ, sest m a mel YUnel edJu [, ikl u sre bn:1. Dva kun. su[i - Jt:da" ;ikt~. sl~.h:1 l ... 1 Tri mal'"IU h~lkr:l - 'jL~d:-ln .~iklu ~TL 'hra D\'J manu cistog hakra - ledan sikfl,j srehr.l.'·

Nama ,i~, Ii J rav 110, wom a zn aC<lj III J ~(), sto se mecl.u pOilienulirl1 rub'Hlla fjn,a \' I, u~c. ka~ I (: k \ i V:l ~m I. i ('~ 1;1Tl ,;:ikh~ ~,rf· bora. L; njemui~ IzraienJ.1 vrednost bakta I odn. bronze},.:ill vee ovde je upadlilYO nesto cime Ce Se odlikm ali sLalo\'a\'i,Jml~ki pun_'LI:ll. HlLTa - nnln~~~llak

22 ... din~r april 2004,

~l. .2 HamurrJb~fl't' ~ak,lnik - .,·telll kO,i,l $" sada 111.7/.,:1 11 [_!II'II~ Ptui_,

~:l.tt<.l 11 regulat rvi, 1 pak, s rebru i Wd u, i romd vanrednog znacara, nne I~'~lllil ek. i \ all.:'J IL Vt:L U LI. 2, i~l~ ~g 1.:1 k( U1:1. '.L' odrcduiu I razmere rue .. iusobno prem<1 "'(lP'''\ L'j1lfO \,rcdno'sllma (kl'a, seab r s.rlIisatiliJ 'J. Zakonodai ac p(Jbi',uj~ i lendencuu da odrediue cene LlOp~~L~. ·].lkp ohuhvaia rnlln~l:' Uh;l\'e/.IIL' pr(·~!aniL' i L7.d\,;:tJ\l trgo\'lmke odnose od posebnog Iml .. ;.~j~1 S!i, no !{' ~ ddiklima; pommlu se i posebui ~lu7.beniLi l..njl ~u Ilili \'r-,oll nadzora i mererua (tamkarurn • S.."hL lurn l. Trcbu p~ ~n'd S\ l~g:'l irn.rt i II vidu 11..1 5.1.: t,Lk ... inodavac verovatno uzdrzao 00 Ih'p(r,r(tilw regllhciK' f.lllOga za rrm [me imao Lnkresa ..

Lakn rW:l S II W 11 b l"etb."1 st LI un ~.I\ I L'111~rl i I'll i/.1 [)riIRla .. (1'1~ tr~ nninir;.lill ~pl~ko\'1 I\rJ.l11onuh 1 ~korsklh bog:at ~1:-l\;1 nob;'1 L~orbl ~radoV,l L.;.1 od,~Jayan,~ nad prostoml1l knii. S<.: dC[lI:i:-' 1.< 1\ L St,mwJnlonsbm CJf<;r\'Onl, \)kon.!ullo

I~ pull .. 1a~(11 ,\ IllOJ ('iLLL..! i I., 1 .. , , niihm l' JlIla~llj,:. 1 Iamur.rlu o~1 1\ 1<"1 nam It" wdm .. tvrni lakomk I<n I 11. [!} d:~li(' (\ \./// v J pruz, U\ id 11 r,ln ,'1 memog sistema. (h ..1.1 ~,lLOil( ,~1,1\ ,," H;' 7.<l.tdC'D~' ()d nose postovao, J u HI ~ Llll' '.' da su ovako P\ I~h 1\';1111 l pr(lri~i Ink,;1 nil I .. lad.lr;.1 I..t d i ,II r,~nii~' III nu.u \'tJI nbirmlt' Hamurabueve tvorev me l,l~11() stavlia do 7n,H11,\ J.\ ne pretendu e IU reeulachu cele stvarnosti 11<.1 Il\hnllil

.... ,

nivou opstosu, \'~i.. ~t: ticc l,dr{'"Lj~ nil I

sporn ih ~llu;JLii;1 Skmc ~ ,\,;.jk I ['I"< I~'I~ pu~i nit, 11~lm'rHlm rcrrorn ",11-::0 ( h .. nl Ing,l, rurna ptl~e-bnog rl'Opl~a 1111lL I Jlll..1 jednostavno Ulima F'ostolt.."o;-;: men I\~l like u ieziku su, donekle, lla~ll" lIl~~IH II oznacavauiu 1"l'l.l. al i jL' ',i ,I L'III i I~ ll', Il C1~TlI)\ I isll ()riicnr;lln,l df"I'II·1 " n 11(' rrpela parukulanzme. I birokr.unn.r I~ u mteresu bro jcdtn-rvcm <i-tem 1l1~]",1. On.l w n'.,; u rllL10~ met! \ I ~.LJ .1 011- erarnu Y!Js1, n~HH U lHlnl kllj:1 I, 1'.lIn;1 Ila,IIJll rI.,;l: ~:III ilm.lllfi' k(wallo~ 11, ,~'~',I \'I:l~t it' r.izmeravala vredn. "ll ~ 'r.:m,1 srebruoj men, uko III l larnura,u t:\ 1.1 kornk ne P' -nunie 7lJlu. \'..1II..1/.II.1l1 d. u Illd'L)\ Jt:llIpoln:i1:1 g\I);i,Li kl, ["I' tll,1 I II (1\"(]1lI .lnhu r~ipal ie, na prJmc-t tek nakon d v a veka poe-eo da "~I]'J:;lI ,~IJ «nzu J I [0 mJ~()ri111 tek kild su isteraru I i k~J J\lere za tezmu U qJw\"a\·ill.)ll~~l'I' II I li/,ell-iil 1>II/llalll .. rio k rl.1f'IIi' \ ~I"L .1111 ),[ II hrk ':ld.'orn~llnom stxtcmu \:.1,\ L'_': rnera zvul.i ~.: btlu U(J.:; J..{I I ',., , "j,d,l ~t;" (1d [YU nWfn,r I~O':;.O g.l, ".l III ~ hi f~\ I &ddt •. ,.g,j I f-t g:t 1..1Iji :-'l' d.:i1'l ],1 1 I <, '.OA(i;" !~: do~II'\THI - ,.IrTl111 ~,TIL., \n'brni ~ikh~ bmiie pL'ZIlJt Lu, ,.,L'kL·/' 1 .~e Ktld I lamlJr..!hli..! ~U n,l tr,l",\I'1 1,\ ~r,,;J~I\".t r1a.;,mhl, a 011 ie LI. m~'11 f'l~'III,l pdr~de.lwlll I" 1 Ij' ... ;l f)1 ~ 11'!-:1I' dll, \ [ I,,' I.a Lil ;I\, II il larll rll;mj:! r. I ~- .. l: k~ lr 1I.I",,·li·l~ rr.:<atoraJ": clgbr lldJI', [:-..<1,_' k ~ ai', ku~'JL·J~ll.<tr, .. QUlt: ~n.l~t11j Ilf L n <.' ~I ZL1<)(t1I,m <;egment radn Ih; l,j[ \ I','

I· DI~"'~' 1111?11~.tl1ski Odrtdtll ... '[' JL:i, ~.'! ~~rc.·I'J,rd(:a.tISk~: C:I·o:.~. ~ r-l\LPIJ~~ h' ,'!~;q.:'j( ! 'Ill II'L~!,i,'" ~.t.I~ bill J ..

L.fJ.in~lL· ~ b.·f'.-!1'11 ..LJ7"Lf.'!~l~ n,~~·.:,Id~·ml~ ,H,ib~~rL-'.!i r.;.1nl~1t'::(.I.I'= ~~r:-'~~[q) II .. ;' ~~1r~11~'

~ f"Ag'.'~,:rIJI !.~~)t'IUP ~.' III IP~ '!J('uu,.1J dl"': JU,I'I.,I ~'IIIII '1.1, '.','/'.'0, ,,;.',',,1,'. _,' .,;r~II .. r~) ...... ll,·I';"·' .. ' I ~I,II

,1,m:, ,.r.(j it ~ek.;·r d()5~'l v~'ldnl

u f.,~ !', .... dh .. J; I }f"" ,.-..1 J ~~"'I~~ I ~" 1'lJl U./I' fh"~ ,J Nil'l"Il '~fr,1I;r~i I rI,'

II: J.~tarrJ~'1 :irlh:1t."l:I /fYt"(ft'" (I~('·(llJk(i'lU A"~(I.t'fj.u J .uuo ,I~ ~n(:·)~J0~J0_~k~ ,'_I:~'.rlll II;) jLl jr..~ 0.::·~...Itl)LTIIJI·1 I!II IJ,I I ",,'

r.'I),')f .. ,J .iIP .... ;"J,'~'n;l· :"i'I~'"II.I\'(I~r1'1{J JI'/~t1~1r }J.(~~m I'~ J..d~'L1 J"-' .:.'M,·I :t"(Hi'iCl 1I~,I,~d( rrHUtr ~~.)J.;H(r1~·~tf,

!.akULln(Lw~h II~H odi , dwg.' lucre, 7,'I[Jremillol se merija u kuru" f i /tum - _~OO ku) sto ;("" ~I;LI a ak,lthb rucra, Ova mer .. znac.riua [e zbog tOg<L :-.lu ie niu zakonodavar uzima» u obzir prj odrcdrvamu maksirualne kamate, bn i Z::I kaiuaru prema .~;kILL srebra.gde i.' kamal :·1 odreck'l1<1 11J bhlLL 201J.~ ZJ srrhru (l/fisikli.ina 1 siklu m·bla\d.Mll.PmpIS! 0 ka",ati su resirik: [\']),1 i broini ( .. 1 X8-9fi) ... 10 pok.rzUlt d:1 :,L.L »rarovavilnn ~k1 bankai i odhcno 'ihvatali kapitaln» ulogu lmp.:.:ltst\"(l u. dClhra koje tlonmi neman-r ijalui plod, 1 ~1\o"i11'1 dolazrmo dn ~r~bl'J l! i II ~ ).1. i ka P L~al<1 ~,ITTHlg po sdJl.

Napnxlak se vidi L LL r'~ riavi j,;dnng tlPl.1~kog ... ixicma. Cline ~II uxtanovhene isprave" (I prJ"1.-1 na nq'ukreuwsu (nji'·c). ~iih i.: LL strogo formalnom obliku 5(1<;.t3\' 1;<10 I'i~a]' S'I'6knjk (sangll)_ I ov: mit' bio 0/,1' de en pred mj' I \ [LI':: P Ok1",;l nost).aiigl!lll HI ga overavah i~ I~ ndup vni sluzbl:'nid (h'a sirJ.gislitka vanimln vnst jos ne zmh·i da su ~e pOfJ\ili ikakv: i.lgovi ru srebrnim mer .. 'IIHJ.. N:·j h 1 ce se cckari .io~ ceo milt'llijUl1l,

D<I bi se bolit: razurnela LLnl1tl'l~ll,i-.L Inl~ika st,wova\'ilcHl~kng mernog ~i~le rna, trebalo hi til11ClUll izneu neka nh'.lsn i.: n,a hcksad tyi 111 a I n og ~l sre rna k( I.i i jlf: njime vladao. l (1J.ila l1lt'gtlvog n;l~'lanka ne moil:' ~(' pOu.zdill'iO iz\'(·..,I.I. Komplikovanc tilolOl~ke konceprri.: ukallliu na nek: drevni .akadsk, logo~ odpc·I.'t·~cl"me" koji MI TIL.:ka visma artefakta .. kOla odredtuu slIdhirlll 0""07..:'nl.11,skog lalalistidvlg .5\'d:~. k:.LO u nt:koj ~a b ovskoi 1';11 {i} i, '.l reha ip::1 k, I h[',witi po stram dal1:!~l!iL:' intdd'amlrH' kll.llstruk ';;:Ii~. Malo iL.: ~Ien.)\.'~tno d:-I ~1I drevfl I SUl11cn m.ogt i da iZllmlt tab II H pst:rak ci.in, Naprol i\" ~l..Iiev~j'n.L A.k:ldanin w pre bio 7.Jstr<l((·l1 S\'O;inl mtdt'~lmLlnLm Jnmetlrna. T:{k~ I sc objasnian m/,\'o;

n;iho\'O!; pi sma I pn-h aran}e nltgo\'i II znakova u krirLogI<lfm: .. lv1agiJska 1111 j, plsan(' feci unete na gl inL'11l1 tablrcu mo :.;1" ~c LII lot rebit l pro l i v ~ II It Iga na koga ~(. ndno~i 1;'_ StanlV<lvilo]lci ~L.L se jako bOfaiT I da H:.l pi;:'u sopsrveno i TTl':, radi,lt" su g~l i zr <,:tava I, ~ I umeroloski

Bile bkn buo, \'en}\'~t nn .~I;;.' ,1J ie brorni Si~!CIII nastao kao komhLllOY'ill,.11:' broianja prs1 i Il1J i maternatikc solarnog kalcndar» uJ L! meseci: ~ x 1::! = (~l)_ ~istcm 0<1 60 znakova bio hi medutim mnogo lWlJlplikor",Jilll. i om je reseno ,.po?lclonirn sistemom" preuta kome je nek: znak 111ngao imati [<1/li.:ill1 bro inn vrednost u I.avisnostl 01.1 "pOl.J(ije~ prcma susednuu znakovirna. P"ralde it 11W1!.U(,e naci u Fg~plLl, all Sl1 [gip(::"" na mlnWU raCUn811;., prstimJ razvil: tlnlmalni sisreru.

SUMMARY

~lJro\':\'. ill)ll~kL 111.ltl[LI.I. ,I[ I .,1.1

pUlnJY,1h ~'.'e tl"llri I Lieu n-l« r.idnw kuo j ~h'1'{:nn\'L:mlt: 1 lon·Ben ill'I,' 11 J\., nw su odn,d,11 ~t~JIlU od 3,f.,i I duuu I Ill,"!) L~konsnh d~ Util edt' ~krent' k rlo)~.l ~t\) ~~ uk !j Ipiloll 1'11Iho\,11 l11alcm,llllu. ,1 hl)1 hl~no it· /<1 uJLI:'JI\'.lnIC m,'TL vrerneru I llmim:. (Tlxhn~1 il' VuddJ~n.~ m l' Illl"('d ,L I iesec 11.1.\0 dana Da11 .. u (h:hh Ita til" 11UI~ F'u 12 ~al i ("Id kn I Lh st' ~\"I k; deb., Jl; nil r11l11 uta, ,{ n nnul 11<1 flO ~ekUJl,1 i. \ kra I.! dUll!1111 II.? c,lh ~ar rili 5a,.) I\d ~,-;2 nl I ~o.lstl}- 1<10 se (ILl I ) urfhW. Il U~!6 [11' I t;!.i p";~JlI -L.L ~ decuualnin: ~ist~J11I)m LIt" HII<l.L11a rrnuli ~a\TSeniJl rnrt I ~d, .rli <u l.';.l trk { ,rLi upomhlli Id l~dn:JJ\ .. m]t' ru 'HL mula ~'\'l )Jkh novcamh crnisna, iako It: njslu» l Ijloz{Jf~ npll':n~('i\"~IO ve, hn II I n II~ 11)1 .. :\.0\1 pi Lbkc r)t) I JlYO} nunuzm.nh., rJ.l'.wpalllll'h ['~)1 avorn . \, i I ~kog ,;,1 rrva

ORIG~NS OF NUMISMAT'IC,S ON THE ANCIENT EAST

Th", birth ot money ill ancient ~ociety h)~ ltss .. r.ilnge record coming "WI' S~cn~d Book~ of Ul~ E;}st Oinrl Kim~ H"n1ur",b.·~ cnde uf laws. BUT much 1.:'.11 f:o:~r .ibour 4,OO() y-C<lr~ b",fm!' Christ, <l gf,'lln of wh~.dt was chm.!"'n to U~ the sm.!'llllf~": cH11 for wpigh, S.if1(_~ these gr.ill.n~ w~r~ so unltorm in w~lght, a number uf 360 gr(lln.~ or wht'at was chrl~~n to lie the imrin~ic v.cl.I~e of silvPF PerhdJ..'~ 35.0 day~ in theu : ... ear Ipm IO the Idea of e:o.·~y dlvl~.LJility. Such ~y·st~rf1 that h<1i1 b@en dUoJptcd In tn€' fir~l \'1'/il.zatfOI'\~ ~n ilrLUent East, lik!' :'umrneri<l.F'I ann Akllutl ~i"tes, w;>,~ 111:;;0 111 usc 50mE' ?,2U{) y'c,m later M the tnn~ of the famous king Harnurahl. 1 hl~ King in hit;. rode ur IdW~ pW'[i~€ly preecribes o'In the umts ofwe.ight, and also show', thp values of rnanv v~rVllt:'~ from a phYGktm tu bricklayer, carpenter and a hmt of ulhcr~.

The w","ight In dflclcnt B1!hylonldl1 l.iviliZOItion had ll~l.:11 c)(pr"'~~"'Cl '1 Ii.: ~"tJeclmtll wsl~rn, the bigl)!'~t on~ WOIS bilL! (10.5 kq) wfnch cOnTFiin~d 60 rrlJnu ~ ~nr;.(} q) cJi .... idcd on f.O s'hiklu (8.4 I (, g), which !II turn .:"ntaim~d .. 10 $he (O,M7 qrdf1111K'S) T jp ~ilver ~hiklu (iatpr knowll ""S shekE'l) and ~hc ~vere., !!umcllflY to the H.'lmuraol " code, thl' baSK w~ights. for ~ilveT. Tlli~ cade .'!I~o stipultiltes othe-r me.a~ur~~, 5.JnlF (IS rhe Inllio'lC$t rate~_ RE!gul.1f interest Wi!~ 20'.~il rUi silver', ~nd ~d'l~r W.:lS thf>n the Ud~l~ >.Cxpnnpnt of we:~lth_

Pie(Jt~ of :;ilver ot sttllldMd weighr;;, stdrnp"d by ~,p.o'Ih of P1ll.;~t~ :5h,~'lqus: had sever.;1 r!'!murl~·s I .. ter become thl:l nl $ offici~1 coins ur the worlrl.

II t .. \..'f.ijl)~ nl-'U m(~ttl ';D~'=i (:0 l;rl JJj F;' J 'R. O'J.'(lj ft' t"t11~~i (I 'n 1.!r,·l~·I'~1" V(tJ:!~ ~r...'~I~"1 ,. IiI 1,"l'lllr O~~,i:'(tl1., fi.,rcid·_. }11}}t'"" .' .... tnr:t".~k~.: .I," rr'J,I~IY~i'J, iiI" .'1 i~I·~,~I.tdJ I~ .J.. r,1 J I. ,',·1 .... ~:(Jnll

mc:rt O""~1 L'Orll! -·l"II~.!t )r.~ lJ~r~tt1u" - [!(I:.!"lnl' ... CI'I.~ kv)r.: .1~~Tl1J tc ~nl:': R,r.'ilp~ r0.=-rl~w ~("id nn~':r;·II.'·"". 1~,t!I1~IIII" I IJLij~,' I "J"dl~diJ~ I~~ft .. l! .. li.i,~f '::l~dl'. ii ';1'1 Ii 11! .... ·"Ft.·

I ~ ,":a ¥111J,'n lJ'iI pIO{Li 11UT.

13 Odrltl;:it11i.ll1~e pn~~II~ 'L'l,J ~W·{t."'I~ I)'d rl)Jl' I. 1 r~C'""11(; .. 11' f4.1:1: '"t:t'1(J .. ~ij(JiIM-!.~1 /bf"ftll 1";"1, ,I;oI)a:tl,fr-tt1 p(~Ct:. - N';L'~rl'l l·u'I.::~ $L' U1HJr.=\',l,IL1;. f,',\',', \'''H.'~~kil Ihl rlJ.', 'I' r' I 1 ' .. II r ·ir .. 1'1 1£,1'l'l

ZJJkOt:l~kU J r-I;.,r,1 ~~ .r;rn"~lf fj:.f.pr~rutl·'I/,.i ~1(lfl1h' rllk\) .~:{..~.;c rr!~'~~JJV"~ iJ'lJ~ .'uiil.¢~.~t' .hw gf",lr"rli ,ltrfin~t rh2 ,qJ.i;t]L m rl'.lh ~.j"I.I,'i"e :::L' ::-~"1t~~ii I'dn~'\··. d,;t' !II I 1':'I~i'''J 'I~ "'Nr)l2r~

lJr'Jrlrfj" rlar17dJr ~ M.t~J 501..' t il,l.u.:.Il.\ '.'1·I~Cll .m("'~1. ,rnm II rWI i r~J IU\lrodiI1Jti'_ . .

Io!. ElflPt.~J~~ ko!ik(lI':j:IIII,h'J ~liSJJ J..1~r,:1U nu F,[ld!lJ.' wi ,iiO du~~.::I, J\~rin.:.t1·I! 3"JdJrla li~ ~ptl(=~i; ,J65 d~d'l~l, d I-rl.:ill ~II r ':I~ rtC_.,j'!o't"!1 _,<'Jd,rlo:. (i·lllerH:.-~ .. I~III"~' 'II. ',f II I F"uLtl.~t~I~''''r ~IUJlI.rtlUS, ~f.'J([nl~7g j ::.emfJ~}:-·k.t'g .r..fi'""t..:r.tJ}i,~ l't"L':Ir~la 1.1!i:=rlj~ 8~' rl'l~"'~i I~J(.fJ~jI'th~tJk"",' ~roV' drf'VI~I.1 .x~-ri'"j)t1j)ml.II~. Lll~I"I, .~I·t:br.:t I l\~;';~1I" !cd:.(r,), Iri~~}!~ Sl"(!I' 1,1,;,',(11 i'l ,,"'fi"l· .. 'f.'6,y,f J ~ '}"'PtJDIJJ.gJ~~ i ..iil1n~rrn ~ I fJ'J .. U i'Poe .:w~~m(_in.::'rl~ i'T1~ r·~~_' rtlar~k,l.~,

I~ Z(JI~~PtlI)h.'LI p,1 41".t rnt!r.'l: ZLI j!)O'I.lrlrlll. l .... l ~ {·~JR,."j m : iZftlJsi 7/~ ~i,dH~, ~~N Sf rl{J~ n:o,_:-C'I'.· .. H· .... · ... .;;tj '4 .:::Sh:1n \·!:·.:It .... _i. mn'" ·!~~~=Itlt

16 .t:gll'{'Jr.i 'i-.L! L'l'"C O(IV~IWSJ~ !In:n 100 11rii'i.O(}O J .5J-1ff1.;J :101..' ~1·m .. ,'I .... rl! i!?g~"I1~ikr: .1~ .. 'i.r!'mll'rA,.~ n.1 t;,-ke I~wt(- Or-'.:iJ~lilll PI':"':~.J Li~.:."I'~r;=i,l:og .shl~I1'1"I" rJd,I.IU';.dd II '11 .I1LII·tlo1'tl.~·I"e'!J.I

arttjika numizrnatika

POVODOM NAlAZA U VRANJ U

~.

~.

_--

o Noveu PIL,EMENIA DERONI

kraiem prosle godll1c 11 [1;150, d nevno., stan] f' i ] L.:, ~c nn ci ~ 1 nal ist it ki kao i olncno. obiavlieno nekolikn uoVillSk.ill i/VC, .. I;-li~l II Vrania' o neobicno vehkom nalazu jako rerkog n m cu I ra k i isko - makedon 5kog p le men a Deroni, vrani ... ka ag.L:'91 La i ~ Tl a\'t hi. I i (I:~ boll nove-it] vuzctne nurmzmaticke vrednosti 1'1'0- nadeni 11 dvoristu pnvatne kuce Ra doruira .. \nddkl ~dt a Itl ,ji ,~' .kopaiuci mpu ZJ bn.:thl.acrfu, pronasao oko 100 1l(1\,CiLa,od krrji j~' petnaestak razdelio komsdarna,a D celih i neknliko pnlurulicnih prirnaraka prcdao" \1.1\'odJ se zatim da j e naJaz:1i2 uha n'~ I i'j ~ lob I n i muzei tek kad; je saznao da ,ie PI!:::'·<lrL.:11 prilikurn prodaie. l:sput Sf' kate dol se radi n .srebrnjacimu i pmrrl m:1lI11l novcicirna, kou daLH\l,U LZ pn:istonjs1wg sicl) pet loda". 'it: [mmdi ;,{, nj(t;L 0 sudbm: preostalrh cetrdesetak koruada. 9,

OJ1lh knii rIL,\U l)Tnd:11 i iii poklornem. Ne zriamo da II rh ie policiia i,aplellll.J iii ~IJ ~ ~~I:.lli 11 vlnsnistvo nalazeea sarno znarno da om msu dospeh U flm-kLi :--'::If (I~ 1T1l)g rnuzeia u VranJlL :':;l,lme, gospmtl Snezana l{adi~uini,A\~~ mvir.dircktor ka m'og muzeia, kaze: .. J n ~tn jc \'Ia~rl i k ku,':.' rWnas.~lO- to niie u nasent rOS-t'dLI' I objasnjava da i.e IJ Iliifu ivum \'1<I~fllSI vu samo 2~ pnmeraka koji su oni sam i k.J'rLi,k- i~k(lpalj,

.\lolemo, pazljivo eiLajLLLi -v,: 11;1\ l dlTll' nmin-skl::' izvestate, zaklrucru J'l)epomenuti Andclko , iL II W()[fI d\'Ofi~ttl pwn asao 9 _ ~ILLla _!_OOJ. godine tih .. od ~ (} du I CHr (bku Lm: rto/ftikrf) pnmerakc novca: da ie tai nalaz l" jj~h it! i'I [w,l'iLL I ek 19 septernbra. L da )C, poslc !,uga, P\ I hunom pmlul"llJ \T~ITlp,k'l rm muzrru odobreno da oh,wJ zastitue <lrheoloskc i ~IHlda/,nl' r~H 1m.... '\;,~knn roga Ie LI

1 P'I'!<0.1 ,\~ ,tgio!,,1J '-\~~'I1L 11(4 \ nm}L JJrt"SS (_!L l'P I J 5_ j' iJ .. :'f:l(),.>, .~ iz','cli~,leltl rod lrrJ5iomm ,,()tkn ~e" I 1'<1) "I." I I, t'f 'tI!:i.Q pr« I~I'W £1"<": ~LltittJ ~u .i. Ifl Hi ,1j)(/1' J\,I~/("11(1 I prIldflv ~7Lbmjilh''', r~ po,'m,'v .. nrI' 20, t Q,2G'03, - _N~jve.¢_a kn/okcrj.;; 'M""J? k(.wo'lno~ IjOVC,,': piJ D,lt,!asl,l W,2nn,~, J,; 1''''''',1" "I~ n",:'" ~~''''Irll n(lme != pl'.'I"'P'J~··tiI(~ [J't'rOI"fI" I nd.pvKC1i"T Jlol',trKil ~).} J.~OO3, .... :Hfra II '/rfll)1~i J :8. 1 2 . .20{)J. - 'l~rC;:tn~gl)l.7.i'lit'"..llll. P/J.~~i''''.Vi'1'1 okrr;gu":

22 + dinar april 2004,

p~rllld~1 lid ';J d~, ! ~ \lkll~_)l.1 ihoi -ru !~t~ "LlL~', kow it' pro;..!I:"l nl) ; I '~Jl!ld l·ig.m,ki nd II \'I"Hll~k(lfllll.,~~<;'111 I{,l"l\.a", u tarm prccnika blidu ~'I sarrlIIIKII~:lll.l kuadno fmlll~Hlcrlll nnil: ~-;; l\nnJ~ ,I)..:,], flL1\'(,:I. hnil ~t' suda nai.lll: U -\ hlh'HI

Sen/JC~oLlajn~) III ne, fldk ,'.._ 1IIIl 111\ :1 da \~n ulni IllLJIL'l II \'r ,lr]L1 11.1 'Ill O\'L' :1 k vi/kilt' ~,l.~lJ p()~";-L1UI~' II~-',U,llnll\ {') n.nznncnmju , !loll H:~ LI 11'11 k II 1", I \:~ nc', LLL .ru w,:1 LL (\".' r;l,: ~ r 1I1lL 1 1IIIIh -IH-I:I~ litTJ.ziJ,;nlcllLh 1'1'I111~'1 d',,, ]..\)jJ .. ,~ p(IIIlmlU u nO\'lnama • .111 II~ II Ii Im.J -udbinui.

~ • Tli 1\ H'~~mi LZ\'c~,LtIIIl'ld ., n., ~ d. da re .rec o '. d(l rerkun knm,iL'IIII:L 111)\'..: .. ), tezne L/_IIIL'du 10 I -Hl ~r,lI'l I I 11 \\'L 11l11" i,'i rkm::n., Deroru pr P.I\...o III !l'lIP oktodruhrrn J dekadrah 1111 II 'L Ii I",J, It! .:;~O drl -l,~O ~,l)JjlH: I )Tl' [ r rl~;1 '\"I\'(]l I ,.: <1:1 _,t' i ... l.m pnrnerak "\CI~ II, I>cd 11,1 [.ll1 II Bntanskorn muzetu 11 \ I~)d\ 1[~1I , r~' nekohko f'ri 111':1 .iL!, "11- t 11 II i HIJF.'-i,'~J..lli, Il d.1 ~I ul i 1]l.L, k J I ILJllll prirnerak .-':'1 III pl,~~d~'l~' \arl,~tIlJ IllUh'l U lkogrildu -,:;UJllII ~j clu , I. 1,111 ,I I jl',h' 1;11~ilil':~11

,9 ' -,

~~.

_,

- -

N a ~<l j(: idi a. cia II I1i:'J,Sl J. vku OH,:g clanka ukrarko dnpmlimn i dodatno l )h~~sn i mo neke l)d n J~n:,,(! n a \'t"d L: II i h pOdOll Hb .. Kuu pryo, napommjemo d;l ,II peonska (pajunska l pleuieua traknsko.uakedonskog porekla 11 f, i =:., vcku pre Hrisl:J i,i\'l:b na popdn.:U!Jl1 nd d.ana~niq~ Vram a ria ~t'\'tTII, d [) \ul Ll 11 a na ,'u gu, teo 11 zapadnnn delovima Bugar~kt· d~ f Suli,ie. i da su Dcnmi. na tom prostoru zauzirnali tentoruu oko (laTl<hll,il:g Stlpa i zletovs ko- kratcvski h rud n ika ~ I t\.'r~ ke[ ~~ In ij L Z a [krone sc ivrdi da su osnovah Pf:'OTl'ikl' drzavu kOla j,e s\>ui ~ am i procvat dozrvela Ll drugoj polovini 1 V wb prc Hrista. \' ,1 jbd i.!! ~ l udij u 0 ovom pleme nu i r~'onsko drzavi ulnavila je dr Eleonora Pdmva~, oJ ko}c srno prellz.cli brlu (sl. 2) k~ *l ~ wdc objavljuiemo.

LTZ naslov o\'lJJ{ ..1)111 ka, na sl, I, pn kazan je P~I'lO\.'r'I1 tip krupnog dL'ml1~kng novra, :-.n.:IH ne oktodrahme Ili tetrastatera. N~. n It' m I.! i L\ 11 a a \'ersu, p fI kaza 11 bradari ':o\,\;·k k011 vozi kohl ,<1 \'4 ~1U\'skom l.alnq~mn, sa korintskim slemom u gorllJem delu poli:1.~ luk [c u doruem delu prikazall cvet, tz". palmeta. Na n'\',T~ll ) eo tnque: mm - , ~ I n nge u rctacio nom pokretu, koie slmboli:;ira,u kretan]e ~L,mca, S'V1. ovde J lust rovan i prj rncn.i .... u bez nalpisa, premda HI poznati L primerci 11(1 kOJ una se ,;wlj ::1 irru: [)mg plerue nil, ughh.'1l0LlIl ispisano obrnutim rolnm, ~ desna 11:1 lrvu, nap... INO"lq!!& PO,7.n<lt je. medunm • jeJ~H'I prirru-rak (~hJ~mfJiv I u. fi21.1) n a kn,;t!l1l ,W natpi S .norrnala n " glasi Ll.EPONTKOl:.

J

Primc.! ak lz Hritanskog muzeia \.~l la J nhp.v!j en if II pm,rL;! I m rI dclu H istona '\'lIIIIOlum'. Primerak u beegradskom Narc d n0111 m !lei Il (~1. 1 () preds til"l}.l, !...ao sto sruo vee rekh, t~1Isitibt~.ndn(1..,rh) id~':llml i-ol)i,iu londonske oktodrahrne P11111 crak na sl 1 b n;~vt'dc II ,i L.: U pnlll atom kalal.ogu Nikole Musmova', koii ~,ldT:ii devet rillli('il i h 1)1 i mer ak deronskog novca i dva pnrnerka za kO;f :ic on vrnatrau d:.l su val varske imitaojc. Radi se, rneduum.o IkonograM:i \L'(!flla ~liLlllm ~ ~Id m l rah mama plemena L al .ii (LH'J ei -

.\;\1 ,'\T), za cnu k ;~I rthu, i IJ i.uzas.nzruji ~yorono~~, ledna tetradr"hm~l I -leruena T ~I,ai ualaz .• se u kolekciu SJl'lldnt' b:lllk.· Ikrnhli k.' ~iak{:JOJ1JI~-, ~I(lk ~t: iedna okrodrahma pk-ruenu I)('WIlI J);llall U zbirci Muzeia 1\ lilk~'d~ ~llift' , Kukk(iia. \'amdnvg istoru: .. kog. rnnvri.: LJ ~LJliti 1.l1~,llllnlt obogacena pnmercinm dt'fon· ~~[)g IH ~\'"l 1~lUnaJenog u sclu ,':oJdovik 1 '::lh, god in.' (j('~ Ina dodck.idrahrnu. ~L JJ, I dva statera I. i o~l;l\'nl1l I,d L.' dcron <kih tetrastera 1/, sela \'dll~kj\\11 1';17, [,:C Idi nc I ~1. 1b)"

~ 'Nj1"'r'1.'r1 _fJJaJi:J~LunkaJ leai. (JJbrr~J~~eI1a H(i' FJ~o'.::CI_f'ikClftl )(J~ I~Jh'i'U I~ . .R'..":1)8fQaU 198 9_ .r:,).~f~nfL ~&r~IJ1~ie~U~ _f!? I i.d-'Y/~'I:R'ril~ P'·i,"~ I'P.l"'I',~\"'~rti , . .u':~"Ni.s.~1 rr .°11;,':1111111 I r(l.lf' tUh:(lW h.Lll~tvl) 1'0 111 I mil<,ni[1 m rreJ ~ L '; '~~''K~tb n1o'W A II,. A ril";J!ll~,)gi~~. br. " J, SkOp,lf. r 990· 19'1! , ~tr, I). J' 3(1

:1 fl.:.,,..de.j V l lead. llr:iToJuA JV"t.~!tHH·,\.:f, LLiTafhm 1'0,$:', .. , .Il! II~P/Yzt iZi.:i.Il.'~;a is 1911, OI;J'lV~·C" fl (_'hr(L~_gu 1~.;6.·:, ~17 .t'.I •. \ i 1.21~, i\,(t:'J~~t:fIU; ,[~J..i~ I' .\I.f.I,.!~ .~I~IIIIJ I,' dl)qUPLU~ J t.lc.: ~~r~I:··Ttld.u, !1.u ;:a)n.J~ htrr:I/l''''~~ w. ~ mhl,~ (I r~'·J 11M ,.'~~n /1 I<. t~t.od~ I. N, ~Voro~w.~ ~.R \. Ifrt'rd"l,l' nl,' HI ,J -, l, 1.1 tl~:'~L~ ,~f U .1~'rO~I. L i\"{lI,(/JF·1 .\ I {·) .. 'L '~i~' i ~6.s, til. X. or. fI,

., () I.-)::(j p riJ)~~r",k 1~[t,id1"io )tr- Blll~fIJJI~ !ouna fJ Slj~~ "~I~ "LI, .rn .'i~~1 !/iA ktJ,i. 11: .;:d i 9'26 I 192 7~ 8£'-!'gr{ui i92:f. ~i;r ttl I ":t r I', VLlrt!!.~nlL~tl5.:"hl' ZtJl~(.'.dir, l-';II" .Ii. '" i~'1 '.,:<.1 >: ,~tJ' fa ()tk,J(;~ ,;i.~.c ","',ii,J f(JlsifikCll11 llb)iH'IU ",' P,'I"II ?l1povk, ~ CJat·lkll 0 ~O~ro~rc,:tlmi p!~mc:n".1 ikn'~'/' I .. :,tw~,' ~,,r,1.""!'10.f, m~'=~',I~, Zi'or.ti~ r,,,I·:""1 "iln.;ilr."~ tfjll~-I!,;a, I.:rl), IX·X, Bto.~m!l J'C~"ty ._'J !~, 1),1,'

::. .4Hm!,I'~,!;1Uttl~ Jl1.vh.unrl f1I.J ~Q.iTKaHCllU~ tlr!l},."'d.ll N"i'(N1" u "rl1~H"t:ni'~~tl F:loai 6~,.'taO"'t~t~mll !-i.11pe, .':.~'~"'.f 19J' &..1, ~17 ~d·, '"'' il.i ~ rOt 'N. [~igkd.1 r"1"'l od II I ~~'I'.~ S,[.o(,:' 1\1[,1"1101'11 MWe}e <i~·>[Jjf"1Pf :'1ij 1~1<'7,,('r;.I, fII.: ,;11.'1";,, II!tp ....... wl",,"'wiM'11'it1ol$,.Dm/mDwllm~vi: ','. Iflh'fl,,· I-f C .... '.),['"I, Dip.'ltmzen .fL" D~~r01lr'. L,.',;,';.Irrrif/,:r N[I'fI1Hn1.Wk, Bd XX, Ei:'rtiPf U~7: hil,. DII' ll·,:tlh?l; \f.mz.oF; NQrJ Grie.a;ni .. m.r;, ikrJin NJ5,

• J.l".;'.L. SIr'{H'OP1{ll. f:·Hi'lr:t1J5ffi~' }i'TifYlJ/ ~·Il,·· rl": O\·fl2t",~.d .. "t.tlij-'_ prf.ttf~·t: {J~r ta n:~mi.sn~(1 riqt,~e. J ~Jl9. n:pnn I: Ctl', .... J. ...... } .i:J/\o, I.~!I. \'l~ HJ.i~~m~i:~i.iUI:.'" (Ie W i\t.\-'ltlC' L' I '·\1 ,I, ·).IPI1'

flWNII ... gHcrre5 'm:',.jI~H'.'5, 11.,1 J ,~

K':"u.f~nnu H~Jj~t!JIV5k,r. ~\J/ .. k(~/J(I~~~,'" PI1.'lt~ ,: j·stO.'"l,'iAfg, KJ."3r.JI('.o.!, ~:J."1 p.o.HtJ}tll].:iti~ ~'r.t~.z9;...t.t!1 i'(::'J/~V~'''' I~,.J \-i~R \1, ."i.k.IJP}r..· ..?G"J...'''?, 1 !1t·!~;·j.l":: ~I ~'-'1_"'::'111 b· I'~ {r,·J'I~ , ..... ~rr" 99 i jt'}lOKraJ1)H KLI.rI{":n~' ~j ro!."!l7W i'li..! ~ I t)"t} J'I! prikl1':LHJ aLii ~!lii piJ11~L:-ro~, (11a(e~ dObr:~ fu~ogr~,_(iF!' ~1~JI'~ In ~k", "~~inJ-'uhm t"' r:: :.bu·k, }"'-'ltt1Jm)g IIJU=L:}L~ i..(~·L.I ... ·"!,l,,11 I~ ~ "}.!... .~I~ liUI'I.l tl.l)£, fPf'J~(I .du Y' JI~ ~':tiII\J~ 1I~!.iuh·~Vr.l,~[ /I? tJ"T. kl7rk(:rt.tJ...:i ...-Jl'Lr kHH~e. izd4lte p"""O&Ortl oJ-!!-1;rt(n,"(J t1l"" .vll~),.I·"I' r o;~Ulpl)~-~il..t ~~j~ "K"·,'~~~;c t Xj)·,'tlr[.;: 1~.'1.t~~J..og ~ ~T~·lhit.')".",~ IlL· tJ".!:.~ lIQ'l"e", ~rogmr/ J ~i~

fi Ir'. ~:J~'9no:rr~ .tJ.!.'iroJ..V4 nkrl.'.,J7J..!~l.r/i"ll fill Pllj')~I.skDtL.:·I"h~~nl.' Dtr(l,I:i I () z~J.!"k{.ua ~~il }Ae.·';::':'1V1 "I'm J'.11~~'.~/lf1~u).J, l~irJ.2I.:t': .. ~f.'rl.~k.~ '~~,llli,"·I~~~~.'J(~~ i"!"~~IJ~:':, b;.-. J ~ki'.;i:1o 'iI.J, 1,'. I.J I V.

~ 11ri,!Q llot..",' j n~".1il\' i'c}KD1 .'A<Jnc'ill .II-JU1TI',III)'''''l'ri,· {l1~,', w~:nl!Jte, ,~('J,liia 19'88, 1r~, ~2-2J.

',' 10

apr'l 2004, UI"o' .... 22

antlc:ka n u mzmati ka

Sl. 3-~j) .Dodd;,udmhma pft,'m~'17';. Dr.:n_mi i<; o;,!tn't<' SljdlJ,'ik; h} tNrI1jtater L! ll.~t(lVe VdJ'lj((lm

Sl. 4, D~N prfmerka I;; vmn/,5kog mjfJ~~(1 $~j I'I)/whwa pf,:r~nl(tim mdt"lIO

SUMMA,RY

"·e

. ---~

Pored pri me rka i 7.. P roslognd i,s njeg v i ~ IL i,~kug r I.j 1 <I f" ,1 ~I d.

LL d.nevnnj ~~tmnp;i illJ,~l rov;m~ ~ je jm ~~ITTHl p,lrl ipm';, n, I~"_';l 1/ grLJpe nd 2'i prirueraka (~I 4), ,I koji M_. razlikuiu po t.uue sro Ie' Vfj (E, Petrova bit' daje to - bik), okrenut na levu stranu ~,hctlo kat. hr. 6219 U navedenom delu N. Musmova, Reversi pnmeruka iz vraruske ostavc n rsu objavliern bern iednog J. kao n [ racne di menzue.

Manje norui nalc .i HJ\·L:.I 1)1~lIlell~ nl:nmi l<lkll~ I~' ~II \ ,'n' 1 rdkL.:. PozTlal;!~!l nam dv,1 prirnnka u Skoplju.p« Jt'd~Ul u kolekciiarna Nikole Selda 00 va w,hellHoDol precnika 16 rum IldHl.e" (I (, g. sa govedom na obe stran C novcica. i N<l.rodne ban ke t terrae b: ,1 te2:ine UIZ g). Dva slicna tetraobola plemena Deroni poj;_n·dJ ~LL se na aukciji finue Claskal NUI11l~mJti( (;~OL..LpLL, olia, ka~ I .k~ II~ski pi imcrak.sa PJ cdqa\"ulIIl.)ib LJ klcccccrn IJ(ll'l ~);lflll'~1 :1\'iT,U, i S1! kori n~ xk i m ~J'L "UH srn n:.l n ·V~ T~II

Pored ova dva primerka koia su blk~ nalJ\'])oJ prod.L: I ~'O/'Ihll" nam .11!" cia $C jos SOlfr10 jedan novcic plemena Deroni uedav no pojavio na aukciji, 10 je srebrna dekadrahma (~L 0) J 'UJlUdjl'll:1 kod ~rnl.c Fmuk T . Knv~L" - pH ccni otl fl~Ol) l JS$, n(ITm~n() f,6 'h cvr.,l.ln~ \'~.(:~. ccnr ovog novca navode ~c u poznatom kutalogu ;mtit~og gr-cLog novca londonske forme Se aby: , kOJ I za Jal ~n ~ ke oktodrahme (Uz, oko ·10 g, om rh nazrvaru dodekadruhmarna 1 daje cenu od 6, :)00 do K ::;00 funti,

Occkujcrtlo od a[hco1ogai; .... .r<:!njskug i\i:LWJII()~ [[llIIt.p d;1 ~I.~ ~ ~kL~ri;c kmllp~dw ~ i ~irll(]H ~ ohr,~d{'~ ~\'ai n~Iit'/.<1 ml~ ';l~opi, it· spreman da gil 0 biavi, Cillo u vidu o.nginal.nog rada ih rep n n tao

~ Kompi[{rt·i,;n W('tbHku}

1(' M~ked~jlj_i~ i .1~_i{!l1ija-l'or~(,:'jj~ ,\e(.l"~L', S~~pic .NQ.1, -rr, ::.' .'3

II Auct.lml .~, ,';p.pwnb~r 19, ;to{)I, i,>~ .~'H, I.~.~a .~I .' (!~C/.~1ig""t,~, ~"" r ,." 0')1':' i i~l J;N ($ 240),

I ~ I.Jm .. ·,d ~mr. (_;r~'rk Com, 1('1,1 tll<'I~ ',~dll<') \ vi. J J::ur;:lJ!L' iz«. ~<"lL) 1 'I; . .'0" 2.

Jzd. ~ 9'7:i) .. xrr, ) Yt~ II, !~~b,dl: ,H P» k,' I~ rJd 1\1 i ~ aggnrli'""/. 4,")' ~!I I, ' •.. ~ ~III ..... C(}I'j(~f,. LOIMO,1 J9(.~,

.ABOUT GOINS OF 'HE llH RACO-MACEDONI.AN lIFUBE.s~THE, DERR'ONES

w .. hav!" b!'!@'ri irltmm~d by ~ ...... t"ralllrt~cl .. s ln d<lily n~w~pilp .. r~ about th~ disc.ov@!ry of ~ hLJg .. quantity ot ~xtr@'m .. ly arp ;:()iI1S ohhe D(;:r~ons~, dillting from the pcri,ooi52Q 480 Be. I~ w~s reponed that the first find of ~;lbout~,OO coins" took pl .. cc in J~iI)i' . .2003 intitH' ,("ourtYllirO at Mr. R, An('l .. lk(,lVir- in Vr!lt1Jp. In I,H ... rpxc!!v;!tioris by ti'\p a~("h!!pologi"r'~ of rhp N!!tinn>'ll MIJ~PLJm (1f Vr>'lnJp ;tn(lfr.pr .2:5 coins tl,f.ld b~~rl eX~OI",ale~ onlhe ~<Jr'rll~ IQ'clli'ly., Beror,~ this important find, cm1y un~ u(,.l-i!dr~dHTll;)f Un~ <J'Il,~i€nt lJlb~ W<l~ known in r:he Britiisti MLl5eum {Fig, 1 Oi), not many piec~~ in lBulgMia (one ot them I~ mUS'HCI,ted on Fig" b)' JUSt.; t,~w piece~ in Mac .... donie. one specimen in BelglFade (whICh ls i:l modem ffQrq~lry, Fiq, 1 c), Deli:lil.ed di:ltil on the VrarlJe hoard (l-iq~, 1 d and 4 a; ami 0) have nut been pubhs h ed yet, except for the menu oned rep orcs in the dOl i 1'1 psess. 0 n recent auctio n s only two tetrobo I~ of the Derro n C! ~ na d b@,p.n ofi'p.rp.d {r-;ig. ':;} •• ,nd ;" dpc;"dmhm {rig. 6}_ Aft@r thi~ pr@olimin",ry report, w@ do expscr frorn rhe archa~ologist of rhs Nilti(ln~1 M.iJJ~ei.lm ofVranjlOl to pi.lbli~h J del.:liled ~cienWk report onlhi~C)l:Jn;:mcl)i' import~nt coin heard.

SLAVOL.lUB PETIROVIIC

antitkA r,lImimatika

NOVAe FILI'PA I POVOD'O,M PR'OS,LAVE 1 0100' GODINA RIMA

ld) h~- f,) \'~.(/m L) _id~'!1 d) ,wrih\r}I;

:::;1. J. r:'"IJj()ulJi II{wac Hhp,.ll pmmdom lrJ()O&udiffJjica Rinw so prikazimo. tiirliih .'£1I'rri!lil.1 Iia rfW't:<;u

~os 1I ~ luhil kuuske repubhke novar W osim ckonoms kri 111~lU i vel iku ulogu kao politicko pl'opagamlnn xrcdstvo, Ova.1 ~vnj znac<lj novae it' jo~ vise Im~ ecao to kmn carstva, l.ahvJI:ill,iu(i prikuzhna na lilt 'HlIl, do po dan ib. s irom C(I rsl \')1 :-.! i zale SlU inlormucije o promcm na pre~loILl,g~ fdini vladavi [I L.: La 1"3, UP0ln<lV,l!1. su carrv 1.1 porodicu. a i lik hudlLlceg cara . .\"OVJC it popnrmo ulogu TTw:-.-uwdija koii je m .lom~is<lo nepisrnene rnasc ! f vaznim pn!itic.kim i drustvenirn '/hinniil1~a.

[cdan od t ~ [.;xih dogJda; a i r: i pruslava 1 O()(l-gndisnjke vecnog grada, nimH, I.a \'H'mC Filipa L Pre njega, mnouo shum

, '" "

mje, Klau.liu- (of 1-_1.-l) je pro lav!o 800-

godisnjicu, a f\nhmin Pije { U~ 1611 ~oo god lSl'i,lIC u Him a_ n vO J e u,led no b i [a idealna prili ka (hi ~c m gan izuj II iWt- Nakon s\"cgJ.. 19re 511 bilr I},rilib da narud zaboravi :i"OJ'~ bnge, (I tok: l,i(J i na~'iTl d.:,l sc islmze naklonost pl'tm,l carli. Vf(il1~ Rirrlskih careva UVIIl.ll<'_k da i~' iskazivanic T1 a klnnnsti naroda L vojskr jednako prodm.~vafllu wogJ ZLvol.<1.

Prema racnnanju Marka 'Ierencua Varona, osmvarue Him .. 't' hllu u vrerne II ece god ine seste olimpnade (7.;4!- i 53 g. pre II.e.) Kojim mcrodom ~e kori~1 in pri [)\'~ n n proracunu n ~j e 1'01 nato, ali i L' on bio pri hvacen pa je proslava JO(lOgodisniiCL~ Rima padala uvreme od 2 I. aprila 2-17 du ::! 1. aprila 14H, godme.

[)ogadaJ.i t'" r ro ~l<l\ Ijl"11 vel ica nstveno. post() ,le pO~ in,a lo novo dob;!. I n aLe. (we igre Sll bil.e pow ate- kao ,~t"bl1"rm~ iglL:". Siodet:c igre po prJ\'ilu l1lSU st' smd.' Odrl.:.lk d[) ~ '14. gnd.ine, K"ko .Ie carstvo

[ - 12

LI meduvrcmenu _1D gwline Milan .. k i! 11 cdiktom pnhvatilo h ri ~t -ft r I sl VCI., bto dr:f,avilll relignu.ove igrr nlif;.'am: 2 'lcS god I ne S LL poslednje poznate

Car Filip I Arapin (."\[111'(0 lrdhn Phtljppl.ls 244·149) j~ iskorisno ovu jedinsrvenuprilik L I {1;J bi 1 iaglasio vecnost .bozanskog Rima'cali 1 d;l hi f\lnrifikm'U.o ~m.jlJ vlastitu drnastnu kao d[llLmio(a nO\'~ f~~ doba, velicanstvenim igmma_ Tacno trajanjc proslave m_1~ zJbe:leieno _'vloguct'th ic rm)~b\'a traiala \1~k nedel.1.1. L~ svakom ~II.I hI;l] , ~)e;;, ohz ira koliko Ie trLljal.l proslava if rm':-:dH II':ddi(ionalnom re 1 igij skom svetkovinorn h~di .\'~ secuiares. T~) jc hila jedna od n".isw{;:mijih rill d,il1 ,,\'dlrn ina koja :K slavrla sa1110 ii',I110111 u I 00 gmli 11:.t.

Ign: MI (fdrza~ aue u Circus ,\faxlmus u, najveom Rirnskom cirkusu. l II njimu Je ucestvovalnna h iljade dJ vljih zivoutua dmnkfli~li/. ,wih krn jL" J ngmmnog carstva. 19wTll ~mlhLII.c, ii,ulinie su u Rim pocele da s,-, d~ fV~ ILk io~ LI vrcruc cara (]orciii;l.na III f238-2-1-1 ) zu ni cgl )YI )bn 1 fa L"I i trijum f povo dum pobede nad hr~i,j:m~il"llJ_ 2..,13. ,\kJutLm on je }'.H. godinc uhi,jel1 fill straue prt;: toriianskog prefekta _\~<lrb~LJILja Hlipa. ku, i je zbo g ~\"()g porekl a d ohio n:n l i 111 eLl ,\ I "pin, i kojije PO::;t,lO CJ1'_

Pon.:d igara ~ rehgiozne cerernorriic, PW~l~\'LL je pratilo i delienje poklona gradanima Ri Ilia il ohhkll no\".;a, O\'J_l obhk danvan,ia ml:fi\'~.ul .;t mngiarium, l )\,0 ;W biO ,lOS ,iedan 0 hi i k d a La r ! )(1 d igne S\n)LL popuian10sl nnedu narodonl, i 11)1 I ~11 mbt ~ rl nsigur.l, ba r pn vreme no, n :1·

klonost nmnda i vnl5.ke, ,1 samun tim nastavak ~\'Oi'L' dil1a~lije, Po s\Ol pnlici glavl1:l cerernon ira pi nsbn:, nJrt.\TlJ _Ie krajem ~'Ij_godim·. ul)J.ilui11 da I~ f illp I do ta ... iJ bio na r..ll i .. tu LI I )..tkJiJ.

I'ovodom mT pru-lavc Iztlak ~U tokorn J 1~. godme dYL' ~t:n,jL: kornemo

I arivnog novca. N.1 pn,'ni 'L'r Ij I CI( I rca n.! n:\·L.:1 SLL su prikazane iLmli rlit' ill ..lpus, ~ kik je okolo rhl svom IlnV~'11 i~14 fvetni kk~I' (,j"WC\ LARtS-AWII_; tsckulanu: igw ::1\ gu:-.la::_ Ispod rnkJz<\ mhfL' ~L' L1ZJ1 a k,' se .. l l) IiI.: i ua Rim ~I-...; kO\'111 c.:

Za Fi hp:cl r novac su kp\".lk J, ~,i i 6 oficina "\a a\el~U je prik.lI.lno peprsic rlhpa l-:;;~ Ir..lka~lum krunom I\ko koieg 'C tekst L~JP PHILWP\'~ A\.'!" N<\ reversu $U prikazanc 1.lld nirue: lay, HI¢!'::o., jelen ilL annlopa b 1);1 k( InlLil na levu ui desnu stranu.

Sl 2. t}red~tmI1 Ililsko,I,' kam,J ~J,; .'j,IVC1..I Olacilij'L' "~l'U<'

LaOl,~Cllllt1 (Jr.-Irt j'n f J!," J,I,.d 'Ll'rn4J, rl.jL'gl)1 LI zenu radila I'; ! oj ,irl.1 ;-.Ja aversu nO\,,';1 W PUP! s.Ie ranee okrenute nJ d~snl".l stram, 1 T1:11 pi~ ()' I, \(,1 L S.I:. \ "FR. \ ,W( 1, Na n;\'er~u k ribl Bihkug konl<l koji ~~' ;adja L..L d\'t' \ .. m]J-nte. Kud i ed lle '"all ,acHe glaq 11 i h k( II \ kl) 11 til Ie p'o

aaril 2001], d nar • 22

RA,oOMm STOUCA

Orden \'itcskog lll,~(-a ustanovlien je Zaknnnlll {l udlikovan_Jlm.a S<t\·CZI91..:

Repuhlikr JlIgosl~wm~ od 3, dcccruhra ] 99.B. gocitne. l;kill ° progla~enill ovog .Z3k.ona obJJv{jen ie u S.I. 1j;~1 LI' S R' hr. ;iSl od-t.dccembra 199:::,~lr 13-~5.IstimZa. konorn su un nleui visoki zahtevi za stiCiU1Je (wn~ 'L ~(j! i kef 1\'<1 ni a: ,,0 rden Yiteskt'~ ma(3 Ihuldjll)t'" se za izuzetnc la~luge i dd~l II obhstrmn odbran (:' i be 1.1 Wi I nosti" Orden ie organ izovan u I r i s I ~ 'Pena- (")Y.:li Il{lVoproj,ektnvlllli mini orden treb a 10 je da pn kUlH :cpcij i no\'og ordensko Yo Si~l{:nla SRI zarneni dotadasnii Onk'n partiz<lIlske rvezde iz ordl.:'ll!-.~~ Ig "i~kma SFRJ. Nmne. Orden par: i.r:mske zvezdc sva tri stepena d(JL.lelji",:lO se zu .uspesno lmmillldm'anic voirurn jedmrcnma. za spnsnbrH ,~~ i u rukovodeniu nl.i n i III (1 [}rrauiama j za nurocitu hrahruxt II ratu.

Si 1. Pr~,j pnmnri odfiko vanii-l SR lugos.la~rij,f izr(j111.'~Ji u ZIN-II B,fogmd, kminnap;ihl 1999. g{Jdml': rsmedu Orden.ll !,(.line: ziHtaw i kledtli;,: ';1l~li .MloIJZJ ;;.e. u m!dini Or&:n ·I'ildkug PHClI'a

U nastojnnju da \)wd limo ime no vogordellla.nasilll L:il ~ltlClm~ otkriv .. amo pl"\li put tin ~~"b nt'polnat~ straniee i.~Imiialla (wog nat..eg \'I~okog vnill.(Jg ndI i~.I\Vafl'a.

Kako ,ie (iJm,varln ilT1(: ntwom or de.m,1? 1\a sClln iL_i Knmj~iie S;'I\"CZlle "lade za prip fl.:nHl predloga p.wp Isa n OOIllikm'aIljiuna SRI u J,dO I ~95_ gmli IH', ime :m_wog vnjnog ordena prcdl'nZio k mt Radomir Srolkn, islori("lr Unlet no.!iU 17, Bmgrad<l. l_1 ohra.z..iolenilJ

2,2.. d~n n r aprll 200 ~ .

m l)g .... vog predioga istakao [c thl 'it' pod sirnbo b tkl rn zn (l( l'! 1 i L'O n I pu i rna ,,\,1 ~~~kog maca" pnJ rHoJ' I, rmcvaiu n <li) vise eti,( lL' licm: v (lini<:'ke osobine pripadnika \:oj~kc Jugo,~Ia\·i,ie kao stu ~LI~ hl$t, l'ltdtJ!o I roJO(lUr,~je, ()predcljenit' za 0\'<.1) naziv ordena nala/i S{' u stavu predlagacu thl la, p~ t.iam na naulustrativniji mH-:in personifikuie blist .. 1Y kar alder n<l~eg ratmka, koii se i,t.ovrt:lllcno moze predstaviu ndgo~ a ra iu rim he raldlcki III s i In I H ~ I r n11 - uspra"no podigJil.llim srednjove kovnrm tipom HI:·IL\~. Mac ickrunisan pol}t:tl'l.i(kim lovorovim vcr« ern i 1)4 110ft'll preko drzavne Lmh()il-.~: (fm.ll lirane plavo-bclu-crveno) kao sunbol IlJcionalw tg i Initorl}-llnog: inregr itcta l(] i i '>c v ilt':Ski brani Pored i /,11 L:I i h argllrnenata za usvaianjc iTTlL."I1<l omg novog ordena po~t[JjL: i tradicronalni. Nairne, cpilclnnl "nte:~kog~ ,e n8i~ lIarud isticao l'J.tni.d:o dostuj~m;\l\'o licnostrm .. l nosilaca na~.a d\'Ji naJugkdniJa :sl;H a \'ojn:J nrdena {Orden Karadonlcvc /vczde _~ macevima i (hci(:n bdog orlu s macevirna).

( h aj novi ,. koma nod antski j I-.m [I a ndirski orden' dobio jc [I navedenom Z J. konu j posdw J t'l an, koi I stJ ti ugl ed nicgo\·ih nosilaca. ~'Ilme,(l. 23 j,)lk4m:l o od likovaruirua ~ R I ~ ~d IT~ 11.1 it ttl sc oduzunanie Ord":I1:·1 \'ik~kog m.li"a kao pl<i\'na pusbli;:;~ osude. koja nastupu LI ~I LJt:ai-L··~·ima propisanim saveznirn 'l~lkonom ne moze iz\uili Dakle, nOSIOCI O\·0g: ordena ~1J i/dYoieni. 7.bog llgleda ka kn ~ \ ~ tfC Iicnosti. tako i l~gk .. da ~a rn og 4 ~dliko\"ln}.l. 0dnnsn~ ~ I.bf)g It'~kih IJ~ Jova i \'isnkill l~l~1k\'::I.pod k~J,iima .w 011 0 ,.~~~ I II 'mo, c,d op$teY<l.zec ill f' ra Ul i h Ilorrnn ko}e ~ankcion isu (I,\'LI matt'nlLL L" ls(Om .::ilju je .dHlH"""1l j .J. 2,1 r4..lme nUI(lg /Oikmi~l, koti p"eovLdJ tiJ ~l.' IJ ~Im ,*1 s.mrtL odjjl~()\'alw!!. Ordnwm \'itf~kog maca. nic'W t\'(' in<;ignile I'lwgu predal i llH ~j;,jlno cuvanrc vojno.' nwzei" :,kni ustanovl.

It It' i III ) I\'~~·n Ie ( ) n .. kn<l \ i tL'''''' "! 111.1<", I LJ I a41 in ic, lI'·a7.h-.lIU"':-1 ,~LLt:e~L ii.' l~ ,II f.,nll r,~ Srohcc u pogledu IIWg(l\,j Ig L tllLlI.:nllg u:glt:-J a, vatu [ \ lit Ii T111 r L aba l I {.\,. i l'. iz :-'u'u~~ Sad,!. On I~ IdcllW I,'~L' 11" plL:IIILltlnn II radio 1.1 tehmci kWri piLl'd ~k(]g rhzaina. ..t potom i~' I/r:1< hi ~ model II metalu.

Or~kn \·it.;:-kl)jl 111;1~·.1 ~\.1 I I ,tl

"

~"'t;;na PW]fWdL'l1 k 1I 7a\·(l~:1I i .... 1([ :1,,11 ru» L.LJlll·;l i kfl,-.mt)gno''-(J U 1\ljlL .1<"111 l.:t \ rrrne ~. \ l (~ bon Ii ),m Il)\ Illl,~ ,I ~1 rolect~ 1 '-199, gnd i Ill'.

ldeino r('~t:rli{' \T['~·i UrJc11J. ',·iI t ~k"L', lilJCa su II i ~kp~'n'1 SJ pnp.[I,:hllLl~illl Jifen:-ih i iulnirn zrucuna na lli,III,I, fl·, JilO ii' Ibdnmlr ~)I~)licJ, I~Ll!I i, ar umct rlm,tl i dJI·' «snivac ~j J I~k, fg h"r<dllld"I~ drustva u lk~IHI ,1L11.I !tn'dln/Lil I~ \ IT~~' u boima itJ!~~ t .... i1 )n.'m,ke ,("l~t<l\"e. \ r I, L dva \ i,:l -trpcnu Im.t1U na ~', 0111 "., ,1 ni,'II! (belom I p~·,lilL .iLl~I,\I,I(IWIl,h' /'. ,I ;lW "pilLir,mi mimi.uu rn i ~jit d,/..)' .1\, ~ grha. /',1 pt·' i ~lt:r"'f1 11 itcrencuulm ! n.r drzavnog gr 1m I" II Ji.ltu, 'L /;l druSI ,LL pen u ~r,'IH"lJ, ..Ink lL"C':1 ~t~pen II~'III.I r:

\ r !'t 1 di tcrencualm zuak l ~k 1:1, I 'a gl)miim 12gkdom Yi"]ki iL' .... :1\1'1]1.1 dw .iu doncla odluku (i dopunama ~ )~I ~I. l \) «pisu 7.ndkl)\ :1 nrllik{wanl.L;-,j!{ J E.I - h\l\ ill IlIilliia1\ll'<Lkao llU([I1Ulllilll)',',I!_, IHI~L'T1i;i Ow dnpuJl~ \)hjJI li{:,lh' '" II ';1 h~llJ ';nl br.:;o od 1M. ~epl{'mhr<\ "':(I(HI L· ttbLLi ~loruna I:Lk(!mJ.,l 1'-' rr.:guk'lll ugkd npci ()rdl'lla vikskog Ill,I";,l ... ~_I I~' \)PL~ l)ic I i/n'.t,n-lien LL rro;;thodt 41 : ,I, .ia\ I.,...:rlmll ~1.1tLLtli. :'t.ltut \ltdl.'JI:1 dO·h'l.l I~' Saw"ma ~'lddilT. iul:.L ~oO() ~udLl1e ',1 list ":)]{I br, :16 pJ I. ilvgmta .:'nn() I

.a ntieks nu mill1l atike1

dignuta a kod druge spusteua, 01::01.0 jc khl ., i~plld hmi TIn, oznaka ulicinc

Komemcrsnvni nova c za nj i.novog sina Filipa II L\1a1rF8 fdrvs Scan's P/ufJp pvs) 1:0\'.:11<1)~ treea oficina, :'<.a aversu ie poprsje rnladog avgusta bel brade i. tekst IJvlP PH U.I PPVS Ave. Na re\'er~LJ [c ~Iib kw,c, leksl i nIFI(1Li I r~x\· [rlidne

':bI". J. Pri,r,.:(I.lirjj tIlJVa(" l-"ifipa H .stl prih1;:;rJrI"J k..iJ"::t.' 1"m n"l't:r."U

~ ovac SOl cipusorn kovan ,e S<1IUO za Filipa I. Na avcrsu Je l.Inhilajell priJ..a/. i h.=bl. NH n~V(T'i1i ,if: ShlTHbrdni kk.i.1 i cipus, koii moze biti ;iri iii uzi, !>J natpi- 501n COS HI bez ozruke rndiorucc (of flcl['1~).

SI. 1. ;\'OI'(1C fiN{m I sa oplJsom

:\l.l drug\), s~ri.)! 1101,'';.1 M averse ,c poprsje Hlipa 1, koje maze biti okrenuto n a des n u i 1 i lev LI. ~[ nm u, ,~a t,d':.sh till r rvlP PI n 1.1 PPVS /\ VF ilU I;V!P Nt" TV1 PHIUPPVS AV(j. No] reversu Je pnkazan hram sa (, stubova dok je 11 centru statua Rome. 0"010 je natpis ~Ab,C\.'LV .\1 :\"OV\/I\'I ( Novo tlolx-I)_

si« rngndnf1 i.,:d£HJ)Cl .~a PJatpIsmn

".:'af!{uJrmll'rLWrJm" ND~'{J d!Jlm

li 7~1 vrsn O_~Jh od t umacc 11]<\. n J novcu je pnkazan hram Iuprtera na Kapitolu iii bogime Rome, Ova bogrnin postovnna ,e kao zastitmca grada Kim a ~ nj ena godis nj iCJ je prosl owl) ana ist i dan kada i go d isnJi La os u lvaniagrada. I.a fW~lj nnV:lL ,\~ VL.: r uie d a _;L.: i !tb n ka ku

22 .... dinar" apr'll 2004.

bi ~t: sJLuvahi. IJ VI IInll"Hn I1H i~rt", ali i Lb bi ~c najavili hnlji dani l:,j Him, Ovaj tip J I(]VGi jc rcl~!~ ivru ~ n~d~1 k qj ndnn~lI na dmg~' k! Im~:rTllorativ[l<J izdania bJ\'aIM I.a nv~j.i iuhi I'L~i· Pnfcdinil I irmvi gore nave(!eilog ilU\!OI, VU('-iC,l iii nilsk i koni, emiI nv:.l T1 i MI i u bronzanim nominalama Filip:! 1

Sl. 6, AnlOni'j~hilfJ Filip~. 1 ~a priJwzum .dmw

Ponekad se srece • misljeuje da SLL Jl110rHI1I_1ani Fihpa 1. na kojima je prj kazan slon sa vodicem, takode 1.:0\ all i povodom nvc I' r mla~·c. KI 1\'aI'~ ~!l tin l ipa 1.\'1 Ig IU .R:~. Knd if'dnog jt' na aWJ"su natpis li\-tP PHIUPPVS AVe], a kod d!rugo'g ]J\,tp M TVl. PI uun-vs A\.'(_j, .\'J reversu je natpis AcTEKVl'l'i\S t\ v( ;(; (Vei:lln~1 ;lVg1J~lJ:.l). Chaj rlm"L '-a S:J pm:\lavOT11 rm'cllljc TI.l O~r1O\'lI 1"(versne predstave ukazujuc, na "SIOIil(WL! duaoveenost i neizbnsivo pamcenie'

y ,

SUMM.ARY

I-'raml;! LW It:: L odsustvo bill' k,IK', II religioznih obelezja na 0;\0111 11\11111 L10V';;U sto dokazuic da .it:" l·iliJ' II ,il) l '1~lz~ i tolerantan bda .il.: U Ilel ;11,iu rL'Jlgli:1

!<~mbl'irurfl ~'lmgi(lrWIJ), kl1i i ]I' 11\·i,", I}~ I'\,~ Idl.)rJ l d rhw Fil'i]l 1, I ~llI'l~"1 11 ~" 11,' I"Hn, 1I f1H.'gl )\"O~ sins 1·.iJpJ E. ;-",1 r~'I.'l rs. n\'ng novca pnkazana Ie scen.i na knll;1 Filip [ i I'ilip ) I sede redan p()r~',1 druS~.Ig d(lk.1~ok()J()h:k:,t UBU:'A.llIA:'_-\.\ (r( r III (Uilr~llJI\"osl avgustal. ~J J\ eNI 1(: poprsie hlipa 11 okrenuto naJ(.',1 J( I i II ~larui natpis L\ l P PH l l.l PP\'~ \\.( J

I pored nfg,alli..:unlll.p f'll)~J.1'o L I d,H,' J.hi \ nstl I·i lifm ] i llieg(l'·(1J' ~III;, I'TL'111:1 uaru.lu R irua, ~I~ I i{' I~Lh'khT.~ 1111,1 ru ~\',·11, T1iih~l~·;1 ~·'h lavina ~t:' uskorn id\ r,.v'a Vee naredne 2·19. godme Irhp I glil,; II hrci kod Verene. ,1 prctomano U l{lIml \.l blJillli l1.)C~.l)\'Og d \".1 naestogod j" rue g sma

Sl, 7. Kl'lfgiljr wli i~i'mlit· Fi!'~J.-'ii H >,' rUilpiSO'1J it Durezlnvost ·~lit". r"

,COINAGE, OF PHilliP' I CO'MMIEMORATING THIE 1000th ANIIVERSARY OF RO'Mt:

Il hclll been '-dl<.uldl,t'd by l\IIarcu~ lerencius Varon that lhf' toundarion (")" =lomf' took place in the third year of the Sixth Olyrnpic giln1EiS (/>4 /53 Be), A~ It ld~p~n~d that th~ 1 O()()th Anl'1liv'PTa~y (if Rom~ ;.- .... '$ celebrated during the rule of emperor Prlil:

I the Ardbl"m (;i!44-2:49), he wanted to commemorate th .. tH'gitlf'ling ot thp f'lf'W Pl~ (sCiecu'um (lovum} on his coins, wh!d I h~' y~VE;: <lW<JY <l~ Illfh to the crtizens of Horne That custom at ~iv11"l9 b"'~towal~ was known as congiawm_ For the occasion of 91 and celebrations in (jrcu~ M1lX"im~J\ t'hOLJ~ilnrjs ot wil(j ;:mimi'll~ hi'lrl b~pn brou~Mt from all POll b of th~ EJTl~ir'~" hlld-ge~ uf U1U~e arurnels -Jrons, she-wolfs, 9az@tt@~, staqs '~Ik~t.:, antelopes etc - were placed on coins (Fig_ 1). ;llong with in~criplion SAECVLARES AVGG {'jp("ul,;u gl'im .. ~ ot rhi'" A~"'Jll~tlIS}, 01"1 obverse is the bust of the emperor ..... it!! aycd UUWJ1 <mu IrI~ui~tlof1 IMP I'HILlPI-'VS AVL,

Anniversary was also comrnc.norated 011 ('UIII~ l~~U~t.I Uft behalf of fJh If.! ~ 'Nlft:

M::l«I<'I O~a,cllia 'ij'evp.l'<'I and $01"1 Philip II, with reverse images of hipuopotcruus (I'-I'q. 2) and 11 qoat (J-i.g_ 3) respectiv .• dy_ Coin~ dPfli("ting {"ir!'lLJ~ (r;:)oi~pcj ~TrfI"'P wITh (..omm~mor~liv~ im;t..ripllun, uiff~rt'd from the column) I~ rllustrated on q. 4, com memo rative imc:riptio n ~ New I'I.ge" - 5aecu'um noV-urn (F ig. 5), <l n d (0 II) VY 1111 df: g}' of i!n pl,pph;mJ, <ymbol ot eternity, on Fig 1'), finally, a co'ngit'lfml1 issue of Philip I with imcription LlBE:I~ALI rA~ AVc.;(i (g~m~msity of th .. jO;mpl'fOr) i~ illmtratptf fll"l Fi~. I

--

._

~

RtSTA MIILETIC

TRAJAINA (98-1117)1

MARCVS \'LPI VS TltA.1A:-' VS ie rudcn okn ~') godme 11 Tlm~kl)_J provinciji Ek:-Lib (B,letkOl) 11..1 iLl~lL dJ.nJ.sIW Sp~Il1Jf' pr .. rna ( ~ihf'd~taru. Njq;u\ u [,Ie istog i mena ~ ,\·1ar(ys Vlptvs Traianvs) !rIO jc jcdun od l.apm-·l'JJlika i.uno X H\.~'.!.l:p.;Sl~ 11 '~h~fJ-~Ik(lm ratu 'iO. l:l0dim:,01 potom senator, konzul ~ 1.JlPrilVItel:i rm"m(],,~ M1J'~ i :S~TiJc. 0 m~jci ~fUH.j_i<l.nJ nema mnogo podataka, ~II ~f' II nekrm savrcmcnirn i.~lOl ijskim deluua I'lhe Rom<ul" Lmperors br "'!leha .. 1 r.r:mt,r.ondonl 9f:;;). THLjanO\'l"I [me pominjc kao .\:lA_RU VS, <.rn ~igilmo Jola;r..i ud imeua IIj.;g(lI'~ majke, kao ~to je i Tr,l.i~n(lv~ ~ .. srra dohrla irnc po maici - iI,·1A RClA ~A, ~ po ocu V LP L-\

t.;,wnjcn;e- Trajana od straue Lmper.UQril Nerve usled 1141 J f pr .. m::ga i z polit idih mzloga, Naune. kao namesnik be-rm,llliie,'1 raJar. JC Gl7.ivao pnpulamo~l u vojuiiu krugov irna, a i ni ~~ove' vet« 5J <;,efl~tnn rna IlI~LJ bile beznacaj ne, DI ugj razlog je bio 'ito imp. Nerva I1IJf imao pntnmabi, a na svuie bli.;h .. i.li dal.il: rodake niie mogao dJ. se oslont NJi'gnv 1"1- bor ,k biu JlailJulio;: H1Q~i.I.;.e I esenie u Imperii II I ~Hg'f'l pn~lc smrn i .jeJn0l:ll dr u~ug II Senatu se gOli"oOri.lJo nevom dJJd ~ ru ~ ~. h~ . If ..I 0 R AVGVSTO, J.\:lEl]OR TRAJ /\ i\lO·' I Budi sm'mj"1 00 ,'I,vgmt~, 8 bn lJi nd T r~pn<.t)_

N)ego\-'a~upnLg~ ~~UMPAJ.::A PLU J If\. A" {nt:gd~ PO P;\ E, \ "), ~klu na cpiku: ~·.j:J..ui hlo zofiii .. bila ie pravi os'ona, n,eg'wc \;1:1,,11. IImda jc Jljjhv~' b"lk b.i() hez dece. I Z P1C eta pl'f.ma (WO, umnoi zeni i • .Ja~a[]jc ucinisiuuej delatnosti imp. 1r,l:iJn.1r 7;.lpOCi'l'e-mf'l b..1.~ .,:.1 ILU~'I,;'l:m ala kome se p-o_bxl.juj e n ien 1 ik. ~ o \I~C Z11 Pl()1 mu km~L n j ~ u "lruk lurj;

-,IU reus i kvanaJ 1.1 zlaw

- denar i kvmar IL ~ rebru

-scstcrrijus u. bmn;~i

Sl.i. An dCrlW'

Av. PLonN_4 ..tVG UI .. UJ lRAI.4 'W;

HL~ CAES JtVC CER.A-iA Dile COOS VI PP

NJ \"et.'ini klW,tn,~ "l plot i ml fl ~rfW:I'~lI ic ~llcJ~h.lx~ V~~t~. H1~da s.e j"~Je ruiavl.iule I PVDrrlTT.o!i,. (denar I :lUI'f:LlS} i ivn~FR\'A

-

_..:.. . 1 Ii

(.-\11 kVln:lI",I.I) 17 uzct no rctko kovanjcspuda aureus sa bistarna Plotinc i Nerve na re-vr' rq 1 uz nalpi~:DIVI KERVA P I::T PLOTI:-J,-'\ .. \Vcr I ,\11-' n~ATA N. jos dvc zenc pojavl;u;lI se na nov-en imp. '1 rciana. kdn,l it'" vee potilrl e- 11 ula ~V[arci;~l[ja, :,,~~l [<l ~·~'gusto~ .... I 100\'01.11 ia 7.8. I'll!! .1" re~k() datovat i, jcr sam 0 jcdan dcnar J JU reus ~1,.1 kovani ZJJ nienog .:i:i vota 5" il ~ I' - pls(~m 1\\'. :\iARCL\l\,\ ;WG SOROR i.'v1P 1 1{/I.lA.)Jl, IN CAl';) Ave, c;nt\I.A. D:\C COOS \'1 PE u odsecku MATIDIA Ave J ~....-;:) revc FSIl j c prcdstava Marcijan inc -: ... Il .. l· Matidije SJ. dV.l detets le\'o i l"le .... l1fl l17Yt'~I1() it: da su 1,\ ~ka detera Matldiilne cerke SA FlI'-l"A 1 R\'PTI.L\ ~AVSTll'''''A iz JI'a tL}I.."!L<L brakal. '::iw osrale "mi~iJ~ 7.-:1 l\t'll'CIJ~ml k~}\'~.1 re su kao konsek radon 0. iI&m;a poslc I 10 gndinC' (~I. hr. 2)

Sl;.J A!~ df'P11.flr

tlV, DIVA .AV(.T,'.;'lfi. MAHtL4_\IA RL~ C()NSfCRATIO

:-"O\',tC 7JJ carevu scstricinu !\ltl.tldilll km~m jc U ru HHi [1 a] UIII.a: uu r~'u::" JI.."[I.~l i ~I;'~terciius.

s: J '1. ~ rleHf.l:r

ik DIv:', .-iVG\fSFA A1AFWIA. nv C:Ol"SSF.{ JlJ no

Duml)<lJl j~ ]diHli~.aDL pugk:J .1M It"lh,~ kO\J1W .\·l;]rn,l.lnr' I i\'1:1tlrh)C" da hi s'·lIotlln ~105tojanst\'o I (J7:bH_ino.st p()rtret" itxlne i drugem·gu:.lc. No;: Ln:hal.:.!flcmarili da lud{)~top mt'i.'o 1 o?bil,n mt (ld>:: 11';1111 gotiff1nC". M::I rC1- .1,[[101 it: u tu \'f~me inwla ClI.O p.e..-lef.et ~odin<~, ;~ nI MatiJo.ia nij~ hila u pr .... oj rnl:lJo~li.va ~L.l W rim~ki ~r'l\'e,.L ~~1. vee: ~~('Izn,ltOnl \'t"~tlt1nm PU[ In:l t~~l[li <1 i VI ii.:.AU~JL,

Pl\f'cI ~t:lva nc~ I mI.'. Trapn:l ~dakoJc PI')avl.i u ie na f1{)VCLL l! obibw i nc retke pri.mt:"r ke ,'paJa ,\ R tlclLar !l.tl lLalpi~om .I la [~\ ~I~U

antieka nurmzmatika

5[.4, ll.R dem~r

,\L' MAfmfA .-1.\'(~ .n-H.'AF M.',IWUSE F RI!, P1F,TA.~ Ar(; Rv. C(J,\'Sl(JI-t! lU

Dr\'\-~ PO\TI-J\ I. 1\,\['\\, ~d~ l mk~ '.J1~~ sedi n,l tronu 1 drl'l p.ltf'rIl I 'il1pt;U Rl'tb su <lUI;;' l~i :;,1 brsrom Trajlll1()\"l''': OC;]: na re W:"LlI natpNlm DI\"VS P,\ n,I1 TR,\I.\l'\ ili U tv VS VA l Ell. 1"[-I.,.\L·\ N V~ ,'\ k.} ~7mme mrl lL all..L ~ ojJLJ puhod imp. K I JUdLi ,:1l1.1 H n an iiu l'I"I:I\' !"In'. vck rrnpcnialna pl.diLijo.,d .1:.1 t~luktl J zapadu it' bulJ. df[HlI1\'!1<t :-':~\\'n (\rr,'dl'h~n,1t' ia \ lja o,.c ~;L d ub-~kom lI1W lraio n 1 11 ono ~ ogle-ch 1 11;1 nfl\'': Ll

.\,' .. :;.

"'k l.uP ,."oi/;"RVA, CAB 1 R." i t_\ ·t \"C, GFR .. H PN! 'J'R.P PP CO~ /1'

_\:.l L istoforusu (~l ~) ~nD11n111 L.I FI~',u ill LL uekoj od .Ili)sk~h J;.oVDL(w rr(' isteka I w·b. Trnjanovo oprI:Jd.,~·n, ... r..-l..iltJ ~I~\OJ i sa reversa. Lr)!ion<.lrsJ..J orlovt ~II "prfmnl 7j, ]-,okrd.: OnLi lit' IlU\·l<l.lO:[)J.lnl rule 3 denara t u rinm e nu ie pl'ctpmta\-k11 na~;lJ<mu da h i~ u plraniu cisrotorus ili rnel.rlmru I! LiI;, (~FR_\t ((,ER.\IAJ'a(XS.1 LL H<llflbJ '1;1 aver 511 ft d'_h~rJlen,l earn ndrn .. r rj1 LI~IOh~~rj}1J l,[ ujt:gOl, e pobede I uspehe Ll • etovarnu sa gr rrna n, kim plcrn en i rru,

J ()koL11 d U_b\{' d,l(.ll ~ I rIO' I r1l p I r.u ;H1~, Ho\ ~~ i~ .,kmo 1~b.l.ju~j\,() enut.» .d~ K~-'\ ruca II i-:.irrw, L~117r'\' pr{\\'1n(,I]';kLh kn\';-lnl:1 I tu u ~Il U kturi:

,11Irr'll~ 1TI1l~r II 71:111

- :~l,lof<mL~J denar i [..\1I1Al I ~I.bl _I sesterciius.d ipondi] u S .as, ~L' I ill'

I kV;1dr.ms II rtmn71 I b1kr11 :--:eoph{)dllo je na.pUtlk·n 1(' I ,],_'d.t:'I~,1

km':lI"lia

,,'J I.Idnid;i" nO\·o.( kYJ.dr"n" pro .... llxmkl rll1\',lC

ft'~i Itul i,'na l.n\,~J.[Ii~

_\Ioze d,1 iln~jhlll;, ;lli ,)[, I .. I . "1'111' I. ,I~ .. I~:d"l1 ~,t'l.il;:set(JgodJ';npk po..:dl.,)m II \'.:k.l 1u~rnL: "'~Ilp IlpoJ"lzmLa ,\ld .. ~"JlJI:1 \l~kctionskng lpr,wn In 1<" .'l[lllll-nl~ 1',11.1'1. L17 pok.u~ai ua Lt: ~.110\ ~ ~ '[ ~t(l~ i ~I '\ \ ,m u:;!

~lr\"1 n;l H~.bnl ,Ll hIli 1 ).I,;l 11 I. r<Lln\~l~mo pleme 1.1J leH)i obaJi UlllH\'~ u d,1Ihl.~fll~.)11~~1- muniiL. Ral ~ n.,im.l i rlliiLl.~\ LHI 1<11J'ltKlL.I1Jl vt..ldLJni lkc('b.~I,)m 7~p{lt['rl Ie lit 1 j1("odmf.

i:lPI'I 200/~ [jll181 + 22

9 r I Lid . .!! IlU rTI in; I Cltrk!!

j sa prekidima trauo svc do 11.1':;. ~mline. HlabuJ~~ '1.1[ varu. ~i;t.:' veruvanie u z.a~wIHli zlml JC IL.J h rahrns~ I ll\'d.::w~ I n .. ,t~\-I,b _1f na i5kuk n i ~ rimskc le§lij~ i p-rvug rimskog COL"\). ["J>IJ dirC'klwJ~ ucesnika. OUUt.~[H~~l i di~ciplina h~~LmUf;1. rm~Ll~t\"n s<lmnr, G11'~ ~11 isto tako i skoro E1c-o'gr~l1 !cenc- fimllsihke J.lHJ!!.ll~Jlo~h. dovcle ~,LL till ~'om01,<l J'KJWg dachr.1 Decrh:\b :-'k mLlg;l\'~1 ..-1::1 1)1'1'71\" pora:r. Izni;in j,e sarnoubistvo 0\'.1) JO~tO.iLH prntiv n ika '[ raFIILl I\·ug vei I1Ickog gnll,m .• l Dak11;'1t:" pn~t:lb runska provincria H;H sa l)acan.imJ zahrevao le i7.gr8tilllu monu mmtalJ:log rnestu nu Duuavu. I{ adi laksih \'rI.i nih npt'1'~ "I_I'~ k"d mt>~t.1 I< Cl~tol kOl~ Kl.ldOVJ .lra] 8.nO\· arhuekta A I>OLO DOR v S ~"lHJigllO it: ~mmi nlO~l du.f.irH.~ I.I.:!-:- mctaru, O\',1j ;~rhirekromb poduhvat rrc'dst.w1i'l pn'o pfenlOS';,l\'aJl)~ [)una\'il i ol.odd;;:a .i!;; i na jednom All: dcnaru <;;~ r('t:'.nmtlkacl_lnm 1 )llnJ.\·,1 U vidu kn~k(' ti~uro: II Wl1CL1 L,~I tl~"C I natpisoru II ~Id~(,lu DAI''':\'\ 1\':::.. (D1~hII01lhllnn J{~ H~C~C,' lOll (H)O mhm'J 11 izgr;'ldnil O\'CYg(It*·kt,lI. UOlOVlj s v c novcaru.~mjsJie posle 0\'ug ~·o.ilJ.og uspeha iHJ'l~l: [hi averxu II i rcvcrsu n:ltpls D ,.; c: { D .. \nC \ 'S) uz une c J.rJ. hl.G)_

SI,6. AR dcnar. UI-'b'(\mo

At, lAW TRA fA. ,V AW; CFn,'·f j)AC PAl J'H.? cus ns ?1-',

RIc', SPQR OPTI.'.W PRINel?l

'\;;·1 ~1nll n~lllnl,"nnm Il~ ralm11 K~\'I .dr:'1 \'ikton;i<l ~1 trl redo Ie narpis D . ..\ C.I,'CA._ Sk:.lJl rnouv jad,ia ~o: i na ~o:~IcT~'IH1~ll I. ~1. :- ) .. ali it' 1\,1 ~t II LI n;tl pis \' H_ 'in.C

')l.,~

Av.IA1P TfUUI\N01\\'C GER [MC PM re» cn.~ \ I N'

UP. SPf...)R (WJ tAlU PW:\,UPI

HL:\'cr,1'lI n:l'lpls I)PQI~ u\'ai.;]~'1 lunkciiu runskog Senara. ma kako 0\'(1 tela opldnn gubllo not znacaiu, ded, se OPT 1:--'1< ) PI-{];-'; (;TPl OJI10S1 na ';.;lmog Laf:,j kao na,bo]jcg medu ni,lm.l lirulu UP 1 L~l\S (n.ljbolii! TO'<I.i<!lJI je dollio ~'[~ Jd~[.,U~ e<:llH, O~~ a:iJ.ll_i,~ Dab,.. I iueno PI'IS;1_1fdInWnW Impenu u-aru strateskog imalo j~ i elco nomsk i zn,~bi. jl I'C WC'gi!lll ruJu it:i ma Uall,K' ic p romH .. kno ;.la-

22 + dimn' 9pr-i 200-1

SUi

J)luJaitUi i;;gkd Tn~j~m(M~g ~rub~j u Rinn:

to, ;1 fr'r1ton,J provinciie it' bil,l pOgo-tlll'1 za !'(oIoIlJl.4-':I.iu,I}.l bi put- shvutiui \ idee .!1J.l~J..i Lan..:, ill pobcda, u samom gra(!l1 kirnu .1.' IH~1iigrlllr srub-obelisk \'I~illL··W rnctara 5,1 11~.urom ~QI'<t 11~ '. rhu. :-';,1 ~~JIH~lH stubu I ~1.1:I: kLJ i i ~~. po]a dj u, 0: I na nm'L IJ ': ,1.') J ,11 IJ I'L~ lwf!l pr<"i~t.wlierH prizori 11 r;LI,l S,l Lkl"'L'l1.1[' 1m most JM D uu ~\ U. rim sk I k-gLlIIlLU i, ,

,)!.9.ALI.'_~

All. fMf' CA P.S ,vnw~ I TRHilNO

A'i '(; GL'R DACl RP CO\ Fff'P

RI SPQR OP11_\ iU PRIXc.rp]

Kuko ic iL.gkJ.w mo~l [Ill U una ~ II mn7f ~<' \"I,kn ~~mn n,t h;~7' rekonsrruk~Ii,l ucluleruh prema leli~1 LI jM Ttaplllf\ OHI stuhu ;\~ki aulori pomin]u poi;n'lll\';'lnj{: Idl~ ml)~lJ. i na novcu (~l. br. un

s: 10.

ill', [,\.iP C ~ES XERt·: u.:

TRA fA Sf) ..11, "(~ (~I'U I Me PM 'Jm~UJ':i \' f}P

/1): SPQU ()/'rlNJO ~'W,\'Ur'l

lJliCl.u.\ Kuri J" 0\ U IHU,l' :-"1.J k, ,.11.:, i'" '1.\] 1,1 .tLltnrltctl I':ritlkn\,;lI h ,lllli'l l..m,lrli,l f'lll~,' revcrsue predst .. we H~ p l '11 H~l ~ ~ I ,1 ". '. I III c uscn ', ian lUJ...UI=1 ~dt.:' [Ii~~m ~ Ju~~ \ I~LJI i I'~ IW m07C~, 1k'~11';1t1 ,tr'p~11 1l\,I(ln\ 1',,~ I hl_'/ obzir.i i;h\ ~,)m car niie I rn ,1\ , Ul\kl rll~l..d I pd~'I]L,l_Ia

f...:nd {'I.-ds,,) r~1 ers» ,j\ l'g )~ .. ·tCll i.'\~~'1 gm liri ~C': ' .•. _. inovl ~:l dvc kul 'n:l kn!.,...·\·lm~1 i bmdn1l1 1M re,: i"

.. t'lW,t ua Tib! u .". ~h~' k~lk' , .i l~[(, dnm .. - t.:ml r..:koll~t ru h'ij-L' mn:,~ i~' k n, I i('Jno~ ,1LI.Wra lucni, b!d dru~ng niie. Reci Tibar \ i~~' ()dtlL}\'~J <1 ~ama~ I.K'~U broJ.<t O~'~'I, po r,'knm.tl'1lkc111 mLl~t n;1 I )nl1;ml ,,, 'Im,w ~tlI bow stn I 7.<lJue'>-.l (JUl. i not ud pre lei' lor 10

I J~dl.h111l,LI] It' ~J.r [11.1 ~'IIIILJ kL1l1 ,~ l'r'I'Q'1t1V 1,1'1"\ n", v.~ 1 r' n IJI' ~,I ~I 1 I ,-! '.1.1 volmko [)"I'_li~. 'hl1u~d~II'1 11~;t11 ,l ,'1',1 q i I b~i;o: I }a~lit' ln1a '~Lh n;! '111~11~]'~,.·,1 trnh II It,l ~lll~.l''',l I revers ~l';tl'r<:iiL1,a ~I [~ '.,,',' ':1 u III,Ll ~'I,b ... dl~. [,~,-Il,) g\l"~illl' 1' .... ,:I1 .. t.i.1 IlI.,l [11lkof('nc pro\ In'-II:'. '\Nl !'-.~I'lll 1':1:,,', II, ',", ,1- 1,1l1i,l hrarnli amhiciiu JnW I r~ULl"1. \I'~~'i' L Z~l ~J u)!,~ t' ,I d.u h lobi l d I.!'L I~' I i I ~kd t'l, , I 'IlJ~,' '1~:I~d~ljU ~~ 1 U gmdll.dl';bn· [If'tdllil'' "111'1.1 ~ nil' 11 11,1 ~lt 5,"OfC:" mcsto na novr L

r'l1n\"M TR .. \I,.\:\I

vt, \ TR. \L \:",\ r~] U[ U ,~'~ill' I' 1,1 \(,~\' \ I H.. \ J.-\\ .. \

l'()I{ 1 \'\ I TIL \ 1:\ \.1

B \:,\!lIC\ \ LPl.\ ,.Il", ,d

~I .r ;

,~l 1',lfP (' 1,1-\ \'fRt;~,F I'RJf \ \ I 1,'1 r. cru lJ. \( r,\r TnP'CO\ ),' ,'r'

H.~ ~~'r)N. Ul-'UJ1() j.1,rU_\'l.'Ifl,' .;th',·,", 1,1.1... J H./d, 1.\.1

[l'1iU1111 rI~ILJ [),l~~rl:m;J ,.,~ 1, _'" 1 I ' -, 1, ,; 11'11.' I r"Hl~ I'~ \'r~' 1''.11llr,l'·' 11"\ I 1",' l' d hi ~" I ~(,'l ~ ~.~ I\; JI ,\J II i III J i,'" .., i Jl h"'I' ,I ~ > I i I~' hi:.L r~arj1l,1 \ L'~II II nl'·grn 1111 LI~I" ,llll ~·I ~'l'iZ,1lo: ~L,dn,) z,lcfnl:.J;Onl r ~~\1'I~n c \ ,1\ rlun Kt"~Jloa. ~'r~g.il.clli i'!~ar I l:u·rJ.l. .

-

~

.'"

::i/, L';, .lkve IT! seslf )1'1 ir~ sa'

H.R A. lH lUPlTE1V\., HRilM HONOS

\ a reversu sesre rruusa ~ 1 I 0, .W prcdstava cam. ill! ted u personitikacl j<~ Arrncnij e, '11gr,1 'I fllfrma 1 'worn t)s\'ajm:kmn pohudu,t-nI ie stao na obali Pt'rsijskog 'Z;Jtl\':"!, Savrememci kazu da su ui.:. ShLl"dw Ike kreuule suzr kh~~ )(' 1l1mt1f~ pogkJ b Indiji i Bakuiii .\i[oM ... i e lL trenut kn ~h\',ln(1 koh Iko J f svcl \,d ik i, zivut l.-1.o kJtltOlk, a vremena tako malo 1\~rLl~!~nn~dra~,l_,C', ucmiri HOI O~\lO jerii rn teritorjiama ali i poodrnakle gndi 1"1,' zaustav il i su \"dik(J~ vojskovodu. I'll, ispred te velikevode, rasr~lli su ,C snovi, i tujc prvi put umro Rimllaru» koii ie premostio Dunav nt: pnrnccnjucikolikujc i la voda vecna. 01011 ~itll~n, mann o.n "m'l pl'~k~ knp .IC gaJ']~) na njegovhu oba lama.

S/.16

.A~~ JAW C4ES Nt'1{ 'J'lU11.J\: ... 'O A PHMC!

A\l(~ (~F.:n OAf.' P"H tnr COS H PP Rv.I1R.MENlA ET A,tESOP()]JtAHA IN POTF};T4TF.M PI? l~El)tlCT.I\.E

Pomin'jarlk novca kovanog 7~ ratne uspehc i pebed e, ue zna.d cia uobicaien» rnonetarna 1 km,ngTafij a n L;C 1 ri la zastup~jena u eruisronoi pelitici. Ai:.Q\· !"lAS. FELlClTI\S. FORTVNA, PAX, UBERT.AS, SPLS, crnrs mi ,,8 wnjulll atrihutima ~LJ ~LUbi~a.lella Ikonogranic preuzcta od preihOl.lnib. Koliko su carska kuv'Lllj'L 1.:>1101 vezana za prestomcn toilln 'ill provincnskc kovnice Aleksandrija. Antiohija. lor, CCl.J. n.j a, l.aodikeja ... bile aH~l.uvam.! kUV,LiL' jem poludrahm! dr~hrm, terradrahrru 1 bronzanog novca sa predsmvama lokalnih HI grck ih hn~;;,jmlav;! - Ti b a, .\-1dkiJrl, h\'~, N ika, ~ Ierkul. ..

5[,17.

AR tetrlldm~Jtrl1l .11". bisra in"lp. :1 ia)n n.,.RlI. bi:,ta A1dkurhr

t ' 1 fi

;..Jatpl~l rta pTOvinl1j~kmTl novcu su ua latinskom i grckom jeztku [terradra h rna na ;,U 7 ~ )J<Lda U I etke pi iruerke uovca potekle ,7. kovrncc II Ti ru], Tk~li tut i vna ku~'~m,ja i []II'. 'l raiana obui1v['[tafli.

_. p~mOVJ! u cmisiju nekollko t LpOV<t re ptnblll,~ n.~bh 11 mara

restltutlvna carskn kovani a dena l\t I aurcusati pa:

- DlVVS J\-'ll\'';'

-AVG'i/STVS

- rmrvs Cl.AVD1VS

GAlHA Ih,lPH!J\TOI~ - DIVVS Vi-\SPASlAN VS

- DTv'\,rs T IT'I.'S

DJVV~.NU:VA

SU8,

....'IN te>tr'(ldl'u/l'ltIa A.v. hrsra [mp T rata na Rio'. personltikJ(I,ia Antiohije i bozanstva (hOJllC'~::I

Kull svih ovihkovanla na aversu je pred -tava t;lavc- na\'C'{:lcTwg avgu;,ta, a na rcvcrsu n atpis 1 MP CA.~ TKAlAN Ave; G UUV\C pp I~EST, uz prtxbla\,u SPES, CO>-lCORl) IA , v LSI'A.

Poseban lip DOVGI cmr takozv ana rudrucka kuvunia ili .,nLdllj~ki nU~'<l~ -, U pi t,Htlll je !J r,l:1'Jltltlh, (po l1~tpl"qL I prcelstavama), t--,,"olidrall sa, 7"J koie se pretpostavlia da

SUMMARY

(lntitka rumzmatka

:',l kuu t ostah l..\'<l..!1'1ll~1 4d";'lll IJlll;j.'.1 kao pok I on Rt'Wf,n I n3rp I ~1

DARDANICl

- :'lEBU \'LPL-\:\f DH ,\ 1

- \ 1 [1,.<\ l.T. \-'1[1 i:\ I\" , ['A »;

,\lLTALLI ~A:\"\:U;-': I{ I

.ipucuju na l)\-,Lj li~' J.. \ ,ld ran-a, :--Ja ,Wi' r~11 n\'ng 11(1\' .. 8 ]C gh\' <l l n 1 F Traj an a S~ lovorovirn \·CllCClTI 1.]2:. uohicatrne mule i ,L[ ributc.

\,1 pr"1'11mlm '.\'og IItn01.: It kar~1 f.:m· tona. imp, 'Iraian S~ ukrcao na br. «I na pum II Il rm. r07.li In m u 1C tn ko III put, ~\ .:111,<1. l~ Je bio pnhudetl d ~ ~'" I ~l!,-;~ n;h (,I :111 '1 lll!I';l.[ill Selinunr, t.: t~1111 gl"~du ie I umro ~ ,W~l1sta I l 7. g{)din~. Pu .. ~tl)~·aJrjt' K{Jjt' ie lIW';ru Il'~lAl ii','O[,1 odieknulo I'~ ! U h.1Ljll'-11P~lL. "\icg~w uncujak 111J!!. TIJ.j~n Decile enutovn I jC 2:;0. gncilnf dV:I tLpa untoninuauu i ,1.1 Ll [ ~nl.

\U9 .... /_'0

_ h~ PIVO '} RAVL\'O .ok DI'r '0 T,£{.AL1.NO Rv CD,{o,.'.~1 no, rro nv C(J.\'~f( fi.A no

"1"" J'~ hl~~ pra\ i [I~UJJ ,'du\ ,LII,; r'J~~~ (~J u iz ~AL(_ V1.\'M,"\'\'I~r l"

COINS Of IEMPERO'R TRAJAN (9'8-1 1 7)

Homan emperor MARCVS VLPIVS TiiAIANVS IN,):> born in year 53 ALi In Bc.erio::a, which w<t~ on south of now<'Id<lY$ Spain. H~ was adopted by ernper .... r NF>rv;:I whorn he lnhcrttcd in 98 AD. In a huge opus of coins lssuec durll'l~ Trilj,m'~ long rl"ign, we also include colns of hi~ wife POmp<l~il Piotit"li! (rig. 1 L Platina and Nerve: srster MarciOlI'l<l (Flig, 2}, Mardali'll<1 ilt'ld n~r dimght!"F M~tidi.'l (Fig. 3), MatldlB mmeu<llio I~~lde (Fig. 4}, .;!~ .... lPIII i!~ roins issued in honor of his father, with Imuiptiull "DIVVS PATHl "fR.AIAN".

loins of this emperor had been rrunted eX( .. lusevly I" RonH;:, II' the follOWing denomlrrstions: qold aureus end qUlIl1<1r;u~; ~1I"'1o'1 clstophorus ond dcnar us: bronze and copper >e~lertlu~, dupondius, as, semis and quadrcns. He also issued so called! mining coins .:IS well <'1$ the colonlal and provincial coinage, which h"v", In~('rlrrtlnn~ in Latin and in Greek.

Manit of TJOijan's coins c,ommemOt;u .. hl~ .... irrmip .. in wiir~, !'~p@ci<llly conquer of DoH: la, and building bringe .. ~W!'W nflnutro!' (rig~. 6 -1 2}, il~ WE!! I a~ his other lDmlrudlUfl i'l1"'tivilti~~ - FORVMTRAiAN,I, VIA TllAJANA, AQVA 11'~AIANA. PUK! VM H:AIANI. BASILICA VLPIIA etc, (Fig. 13-1 5),

Conquest of Asia are commemorated on (.ulm tllu~lr<.lled here by 'FIgs. 16 13, 'whEle the post h umo u ~ i ~~ II e~, dre i I h.l~ tr illed en Fi g~., 1 ~ 20.

apr I ;:UU4, rllnil' t ;12

RISTA MllIEJIC

KONTRAM,AIRIKE, NA N,OVCU IRIMSKE, IIIMP'ERIJIE

1\00 0 I rarua rka je ul ~m an i II j u rezan i zig di menzije do neko lsko rnilimc: an!, kni'i jc rl~knaJun, posle emitovauja, utisnut Hi urezan na novcani mudul.rui~wllil!ic ~e II IImuiclll obimu vee oko VI veka pre nase ere (Egina, Sicil ijl<l , ')

L' strucno] i popularnoj nurmzmatickoj Iiteraturi (kojj,:' nazalost na nasem jeziku ima veoma malo l ~lgl avnom su u pil.:'l.n,11 sqmral i knji ohraduiu ostave ili nalaze) pojavliuje se vise termina Z.<I konlrarn,lrklJ:

Engleskr nemacki I rancnski

Countermark (; egenstempel la centre marq ue

Corrte r point Schlagen marken counterstam ped

i wi ~ ~Ili !,maLt: iSln - kontramarka, dok se nil nasem jeziku (:~~lo kmn~1 ii u-rmin "bm! ra),iM~ Hi jcdnostavno ,.zig" iIi pak ,.zlgo'~an i novae". Do sad a evi dentiran L o hi i.: i k unl ra rem rk{, n a rimskom novcu su (sl. I'):

o -1

(' -\ " -, 0 r:
, ) ( 'j <_, ,_{
<, \_) SU

Pn::W(J,ug:u!(JnJiI:, h'(Jdrt;lt, tmHgiw, kmg, d.iPIt,~. puludipSCl, u.sdeJ~~ dip$a, M,aksfnMfnih riimt'~lzi.ia 15x) ~tlm, (l' POj!JVljfJjll ,,"' i IO'ii'5 mmm, prdniA~j Q~i 10,0 mm, 8,00 mm ird,

(';IHI,I:n inkuza ovakvc W-'Ulllcll ijskc slike. nalazi se motiv kcntramarkr, ~:iji brei nijf .:vi(lenl iran, H ueki knij 10 ,icSLJ! 11Is.l1 rastumacem ili su tnmacenia razliritn, bill) zhog neiasnog ouska ako je portre t 11 L figu ra Ll pttunju, J It pak slovne oznake koje su SJI"l10 date kao pocetna slova imena vladara. monetara. ~utLLk'. iii pak POPVLVS RO\iii\[\;VS (Pit n Hi PRO'l~AVU. (PR,), ,\'aji:!m:r.t:lli,iL: k[)nl rmmu'kinu,,'c W I'\'(.:t {:'\'~d~111 i I ~ ~(: IH:I modulirna luhjevaca, ito od Avgm;.t~j L Tiberiio, 14 godin~' niI;~' ere, do Klaudua. 5J, godine nase ere, Kontramarka se naicesce nalazi na asovima Oktavijana Avgusta, Germarnka (brata imp, Klaudija), DfU2.J (hrata Imp.Tiberi.';)) ild, Nesto rede poiavljivanjc knoll' raruarke III 11m I() na pn ~\'i rll,:D,i~killll..m':m,iilml i III I'. Dornicijana, Trajana (fI.'fizij:.., Parivrrn.irnp Komodu~,1 (Kiliki]«, Hijeropolis), da bl pod dinastijorn Severa takode kod provin,,;*kih kova:L1)<l bi lo izrazeno na nOVCICima Sepurmia Severa, ~uhje Domne, Karakale i ( iete, Me.dlll im, kent ramarki fanje se pnjavl,iuje i pn: Inga, l,oiIn ua n.:puhl ibrls'kmGL rurvcu iii ~mk 1101 ml\'OU h<ll,it'v~n" z;:wi SI1 i h od Ri m a ( sl br,1 ')

april 200'1 UII"I61' + 22

,~l' /.

Kf(jljc~'ilHj Bosporus (kolltmmill'kll I'.~:! J J( grapcb pnl.'.j:,I'f, '111 Llchr) ASM'lf)FJ~ 4,""-1' -; !uJ.G,

AL. 28, () 1'1111, 17..t2 R 1,Otli!'I1marhl}f gto J l1a ,j',?ml : 1,\1 f""\ ".'.iL,

U okviru terrmnologuc koruramarkrranog nt'~',_,\ r~:?lI~nrJ poiaru ligatura S!OVil, lo mac. da su dva III nk ~ln\':.1 unuur iiga mcdusohno pove7.i:llla u \ idu feci rkontramurke 1, l(}, 19. 2fl ,) ~ JIlLII~1.I ~1(1\ lit: ~(U]ll ~Hlml J...~ [avljaju ,~ (~~tl' !llng pogue ~[log ]1<1 ft'Z iva 11 ia kalu r;~ grnk~"

kadaje zig U pOZHl'i'LL a otisak II neg;:m\'ll (kontr,l marke 11.32,37, .. )

- pC'1 mutacija s]o\ a iukodc lhog pogre~nog nar~w ani.) (knnlr.lm~l"b hr.11).)

Onostopredstavlia {Iakk.u \'("j urnrtnkki i "~I,'hk i .L '/1\1'~li ",e kontramarka sa predstavorn biste vladara I, Hadrii rn. l.,t~rli· mije Sever, Karak.llil, C.lda., ,), predstavom bo:l.iln~;l\'J III per son i fikac i)e {N ika, Hekata, A rtem ida, (. len i,i us. ,) nutologua, Ilura i fmH1<1 (laprlb ~I'll, ~~ fva, dcllill, "crl~iL, l~tJn':'iLa 'I \'{:~ lil1d S:U mte resantne ] t akozvsn ( "kgIO!l ,1 rsk r" knn I ram; L rk.: l ~1 kn se, recimo na bronzanom novcu (A r 21 Imp, DOm]'::~IJ.nJ. iz godine ::WB5 pojavljuie n ludeii kontramarka LXI i J L(JJU DrC! i\1 A FRFI'FNSIS) nil. aver su i rcversu, dol.... ~t.' na htllIH nf)\'(j 'u na rn'n~l] poj,wl,u[" i dmg:~ kUlll mlll.JU .. :1 ~.I f'll.\.lstavorn g.1 Lijoe sa tri vesla i tn ves kh'~. U '11 k II IT] n m p r 1\ ,111 ~,~oruku To JC J edan od am blem J CU\'t ne X le'gl i C' ko: ,\ I co uzel .... u0e:ke U osvajaniu rvrdave Al<l~aJe pod vodstvorn I kn IIU~..L Silvc 73, godine nase ere.

I

,')l 3.

AF mwwm 1',,;)-4 g, wil Pumic'ii(m (8 ,I-')f) g) J..i"lj.;'/d f,iLi'i1.' ..4.l',dmpiraP'i(l [jISM pl!fS(lrrl,fika,'i,ie botm!~,rL"l )('II,lt,l, R",.Prt:d;,lw.l~ kulme ~1~,ll4L' /Iri{.'mi&' .Eje:".J",;:: (Wi ~11(·i .. ~(", '!' ktmtrarnarkr: hr. I.;' ,a predstavom imgmw ,YlKF I

Kontramarka je slad".ma ! na avers I I1c\ revers : 111,\ll,1 se ponekad ;:;bog izlizunosti module nc mozc odrt:Jll qJ, I~';j\ ers a ~ta,jc revers). l'obi.2ajeni su slucaicvi da [e kontramarkc sarno om aversu ai sarno na n-vcrxu, H L:L~~t[) 11:-1. ,{xl 11um IIL)\'"i~" i marun vise kont.amarki ([[kz, sl, brAJ lJ.ko (i<1 Sli z<lDckinli .Iu\',~k\'i da sc na Jcdnom nov.;'l';u na& cJ.k 1 J kontrJimilrl"

ancickfl numrzmatika

S[,-1 Kuntrnm<v'kmm)f! nCo! FnOdLlhl n~1~ p!wiwo de:/l'~imrro hac ni polof·fti J.:ontmmar/w u ()dno~'ij wj 4J.~U mr.th'~ ..

PI mekml )~. kmriTmnarka iSJi r~d porrP"'t:'ta (_d.br. 5, h)Hrmmalka l.r.18)

Sl..~. (-;erm •. o11ku_~ (f 9. g_'l.e.) !:r~stil!~livno kovtmJe p(J~1 KCo!liguiom (FiJI:: ~ n t' ) ,4,t' 4s,

.h" GER.::'I,./A.l\"iJ(YS CAESAR T A~ .. ~G\fST F DWr ll\-"(j N: R~', C CA F.SA.R t\\ 1-; (;F:RMA 0NCYS· fiUl\,i ,\1 TR POT

POIwkad k kontrumarka nn potiliku glaw' ili ispod brade, polozenn honzontclno. vernkalno ih rskoseru take da .ienajtacnije definisanie da je kontrarn .. ul'lran}e vrseno .kako padne pod ruku"

Na i~li llai.ufl bku xu i[llll.mli i IIO\,:iL In 11'1..:1 i ie, \ arvur.. k.:·1 plcmcna na graniG~m<1 k,u ~ t unul ~IT gr,_rl iea irn ilirala MI i kontramarku (kontramarke br.l:i ,nl '!.1 .. ) To Ie ipak bilo jednosravnijeobzirom da SU bLla LL pnamu dvu ih tn slova.lnte resan tn n .jt n apomen LLl i da LL ovom s 1 U(<lj 1I imamo moneta, n i pamd~ ~ks il,i T1l[)zda Z~lfl im~j i\'ml' Var\'ar~ka i mit :Kija ID~ ~\'Gl ie irnala po nekod zvanicnu .drzavnu" kontramorku. a zvamcrn drzavm )10\',112' se popd,u,e sa varvarskom kontramarkom. Svakako u naibitrrija pitania koja zahtevuju neki odgovor spada] 1I ova dva:

- 7.aQL) SC \ r~il~ ~ kUlll ramark Inmje w I'\,':~'

- 1<0 jt' vrsio k cnl [8 rn ,I r kiranjr ~

N., ban obavliemh ral.govo:ra ~J autoriteuma za anticki norae, kilo i nil bazi veoma oskudne 1 neinformauvnc literature koia je bib dostupna, dobilo se nekoliko pre improvizovanih m1\o k<llegnriuli IT I )!.I~O\'l ~ra. :\allka l..~!"/e ric he/. n·i'.L~r\'c da sc kontramarkiranie 110\'(3 vrsilo da hi mu Sf produiio rok vaifllja U slucnevima kada re na aversu i reversu ali i po tezirn vidlrivo o ko;o.; .ie d~nomina.;i,li ]"1;'';, r Ako;~ lwntr.lJn,:'J,rkil ~lliSr'l!"llJ. Sl,1\' ~.iena U ''feme imp, Nemna, aka OJ gadine nase ere. nil 11Q\"",( OkllL\'ujamll\Y~~I.I~la kuji .ie.: IIIOP;IU bil i olkn\ :Hl,L Iinikasil i.ie 1-1 go,d'i nt' ""I ~c CT,.~, 1.0 '.r1;~ (-j d:.i ji' knr ~ I r;,wl;! rk i r<l n j-L·m vc I' i I 0 k~ ~V:H I a niegova upotrebluvost bez obzira na cil1i.ie'flicu d3k' A\'gmt dt'llik(wJl1, I fi()vac,.bogo\',," ,e blO pNlloiMi potvrdlv,trqu.

U slu(.ajeYima kada .j.::: modul SOl obe strane izliz<lL1 d.o Llepre poznallji\,lls'l i. I mda rml :-e kU1i1 nLlTlark.i I ~iI1j..:m ul \·rdi,."da l1omirlaL~ (as. dllrfmdiiu~, ~4.·"'kn:ijm,1 K:lk4 ~ .~LI Wt: WI' cdt:m: denominai:'i.ie imale i svojll1 lakonskll l~zinll, knja 'j,c' tokom vusegodiSrl}e ~l~ .. nlrebl! sm.tava.1a, o~ta.1e- otvnreno pLlaHIe- (b 11 mngln dnci dn "dev .. lviranj ...... moauJa. odnosno do sluc<~a d.J :~t: m:l dLlpUlll~i,jmu Ilapr <Lvi. a~ iii nd ~,C'slCr.;:i)Ltsa du[mndi.iLLs? Tak..":lv nOV~K it' n<ic;m u rnlonlC n(m:':mc lnkuw, ~I~ ~ jt' II Iw ~panci iJ kJ.b'o, Ie LL vek 1'1 il a 1m pe rl.i J, bllo da],ekoi efiinije !lego

22 .. clirt8r april 2lHJ.4

ki"IYati nm'capl"Jcn..: It) k'1111I,Hllall,il,lll1l' jl' \ r"'I'III~~I'I";1L IL 11I~ i llt'III.~~m'rHl.uu·ml! ~n'll(l{i I~~nl'm.lrl,i\ brojJpntnd ',,\ i-tom kontrarnarkorn u ndn.o~u na ennsuu nO\'CJ

Pitarue kOJe ,e da le ko lorn plek -rn I C ie 0\'0 1\0 1": \ r', " .on

t r am ,\rk I r·!.111 j e J1 ovca ~ ~{';"lll.1o j e p rerpostavi L i dOl l .LlW ~ ~J~' I ~ kontramarka slovna: ,\ \ (" L\ 1 P,' J l, C. \ l-._ .. klJI11 r <ltn.,r k [oI11jl' jc i/.~ I sio m,b~Lcll i dr/;j\ II i m;lgi~1 rnl , l){'1 nhi'lr;1 ri.l r,I/II,111 j 11I111<ln:lljc ru-k i IT knnl r;nu;lrk i. i;,'Hl q~l 1'-' rfl im» I '!~ ~d~ It' i::dno mis.ljenic" da ie to skracemca od PC)P\'TY'" Rll,\ 1 \ \, \ :--.. J drugo od 1'(''':1 PROBA\ IT, ~l\' m<Kl odobrcno. Fohrdt'nu, Shena it' srtuacun 1 sa zvarncnom provmcii-kom ko ll~ .11I1JIkorn, lako na primer lOllll unun k.1 .. D!Y u k,'u~u ,.1 \ t:1..- 11'111 ii.nledu sln,\'~ '.llaLi l)H:1U"1 0 Dn ~\"HIO\:\'\1 "tll.~k.1 il' lukalrmg~'-I:mlla 11 gradu ~,\ \1 \\,~\'.., (,hna~ \:ll11l1 I 1','11,11'kni) i III iskivana k rM lukalnorn novcu tog grath

Problem postaie dalcko vcct Job) ~.: l.rl..\ J,t bL"' I' ;,11, ILh kuntramurki nne utvrden 1 da ~t' SlJlL1~) poravluuu n' ,\'l', 10 navodi na pOlmSaOIJ LLsltl\ nu Il'~l·lHI.,Ii~rlllj·' kplllr~IIII.I'k k,qu it: I-II.;{ ko lilt' II vi.lu l rgm, :1. l~m:llli ir. hrod;II-:" l!p~11\ Ir i, ',1 ri nlj.<,kiqlo mT n(ln~' i time potvrdivalo i-pravnost pr'IllIIL'I1,·,);:!, 1 (btog nOVCJ_ Kako lc sve to II dornenu (COrdl'J.l'I..L, \ rL·dl~" It: rupomenuu j zanrmliiva lUl1M"';~Lli.1 konrramaike

Na nOY<lC aktuelnog vladara ili dana carske !'~ I' lId I~L Li I 'L' Hk nalazi na no\'( u 1'1 (1\ iJluit: ~a uJr~dcrl i III ~h'l'elU un ,:r':, III pr:I\,,'.lnbln~~ \'LI~I ~l;n'li~, hg I<lQil.nit"kog bozamt\.l Ii i ilS k.1l) oznaku S"OIt' dc,~t] ~;Lmc se zadovohav; naL'1011.l.Jhll~L P"lll'~ 1 ~,U1CI,I,

- Stavljauie jiga Llalh 1\ ~,~ L!..L 11('dl)~I..lj..: 1ll.llu lial J •• 1.1 ", ,II liL 11m llg II i pOlk m:m.! \'1,:1111'11:.1 f,j k~ 1\':Hlic rl( 1\,(1).;, hih \ If":L I II ,I iii Ih1.g kr.u k(H~~' i'ivpl :·1 ~-;IT";\

- Konrra rna rk: rarue ]1(>\-(:1 Z,l le~p I t' ko I e se LLp II L ~~ ILL II ! ,'. ,'. l" ,~ Vd}C ne pr'l)'\'.n.L~I.'(: ! I J,

(h'o SU SJC1W neka u~i srrucuih i bi~kih I J/ILtl~ll'LlI •• , I / .• Ii 1 llH1i.Ja IlJ1-r i:l.ru II ~hd d~ ~dJll dd. 11C! "\ HII na-uu I'r~ ~~.()I i 111,1 III) ':1,' ~:l kimlr:HlI,lrkolli W' Ilfi\,1 pnplll~lrllj\~I, Ii' 'Io~.~ ·~,'Ill,llll popularne litnaLurt' ua lu ternu.It,' ~Yt'tLL cak Plbhq~ I [tlLli.'1I ¢I.'~ su posla .. ke j~khu.,:!\ n nov-n; ';<1 kontramarkorn .

Likovni prikaz kontrarnark: Ll l)k\ ii u m \It; It'bu iL' l_l" 'd.l,oI n<J..i\ c~i hro] ~kLli'II~'11 llJ jCdJlOlll 111.':,1 LI, LLJ 11:1\'( ,d,'III,' 11.1 [.,U il'lll it' 1110.111111 kl)ll! r~ml~lrk:1 1111.~rllJl;1 !! ··;lII,·;~i1·\ 1111;1 ~,;'d;1 ]i' I" ,·idljin.\ iii lw{hinl. L L1ckom I:mdllLt'm \Tt'mnlll ,,\.1 ,,~I,,~t zJhteva ozblllnu L ~tn,'''::nLl I bt.llnsh" )hr"thL

SUMMARY

COINTERMARKS ON COINS OF ROMAN EMPIRE

(_m.lInti>.Fm2lrks <IF!'! ttit' ~mgr1lvj>d ~t.3mr~ <;!'vl"r<l1 mil ("'.l'[Elr in size, that' are <'!dcli1:iol'l.;lly impressed On the coin modules. 'Ne linc! them in s·rn~lIcl 5~,)1e ellen in the ~lh ~'.:nII"H)' BC, UII ~(1I1~~ caim of I::aqnn.a, :::'icily etc. Coins with courltermarks we rnmtly fm d iln tnE" f'lpr ioCi ~nmi nn, WiTh rL liE' flt ALI g I J ~r an ri T1 nPrI~ II S 1 rr to Claudius, i_ c_ in 14 53 AD.

:::'ome of the mmL IfTlpre~~i .... e caunterstairips on Homan ((}In~ ,m" il~lJstmt .. rl h .. rp. AI~o <'I ~orr.pleTe II~[ ('If d,em i~ glllPn. fo II owed :b-y the t<'l blc- co n ~~ i !ling ;;r II the '0 U ntel 111.1 rks dC$._r i~d_ !:loth the li~t imd tdbl~ <Ire 5elf-explanlltory_

;:mtlcka numematika

BroJevi kOIlr.ramarki.

1. Oktavu all A\,gllst I H -I-ll .. \,!

2. luhp Itomna (211-.2 I 7 I AE. M.1IT11.1nOpolls, I I eka ra ~ J. Oh.:!'I'ij.t11l .'\vgiJ$t (31 1-1 g.} A~?

'1. Keo broi J.lotQ~?

5, Imp, Karakala i211 11 il Djoce-zt\re-.i~. KLIik.ij~,M 21.0, g 6. hllP. Klaudjje (4,1-53) sesten rt:stiluli, ui

i . Dkt~I\' ij.111 iWHu~l (.ll-14) il~ ~

~ l\:m hmj 7,lntm?

9. ]uh,a Domna (111-2 17 li\ L1S tI,t)~ g nue 8·H~)

10. Kao brot :. [.1

11. A\'gu~t. l'ibenie, Kkludije As' Uupond.ij~$?

l2, Imp, Karakala m 1 217) Diocezare] .l. Kilikija, A Jc,

13, Septimi]e Sever loko 195,) StIawnlkej;l.AE I i.5i g, bista cara sa

lovm ov Jm vencem .IlH glavi,

14. Imp. K I~udi.j~ (<I] -53) .~~'",SttT~

I :=i. lm p. Dmn iiij;Irl,(R I·%'~ a~~rrinn, l idija, N 1 K ,01,,'

16 Imp. Seprirnije Sever (oko 19) ) Stratomkeia Af- N-I2 g

17 _ Imp. Karakala (2: 11- 2 in Stratorukeia, AI ]f), t!7 g, d raplram o,J sta

Karakale

J8, lmp,K<lligub()741)A5-

19_ A\'gu~l, Ti1erijt":. KlauJjje AS~

.200_ T mp. K:arakala (211- 2li) Po[; rg a I [l,}'·I il,ij a J \ E 3(} 7 11 21. A~~ndt'r e·) (47 -J j) AE17,42 ~. Kr~ijc'\'ina flmp[1TLJ~ n A.~i!lllw;, :Vfiklnpn1i\ Af, 7,R:(} g

2.~ Oktavlpn Av~ust (j 1- i 'I} val"i'anZOVilllll\S 2-1. Klaudqe {-U-S};' sesterc

25, Nero Kbu.(hje 1Jn1zlJg pn.e) sesterc 26, Imp,Klaudije (41 53) As?

27, ()kliil\,1i,i:UI J\'I.'gu.st (31-141 A~? 2R. N~l'!1J.llal<l dCrlmnilmciiil

29. Kaoll hrnJ ~7

30. Kao prethodrn

j I. Oktavwm Avgus( (J 1-1.·, I !\~?

32. l\.ao prethodn i

33. Kao prethodni

34, Okt,lVij,lJl Mgu;~l (31-1-'1) ~t'~tm 35. Rall prrlhmJC1i

.16. Oklavija r\"gll~1 ~ 1- 14·i A~ ~li. I(JO prethodm

Jl'l. KJJO brei 31

3\:1, Nepoznata denominaciia

40, Napoznata denomlnadia. ,fal \'l:lrjlov.UI 4~, Nep0/"llat~ u':llu.IIJill;l.(ija, ,.al"Varilm-luI 42, Oklavi.;~.IL' hgml 01-14) .. \ ~

43. N(Tmm~~ ~ dennrn i n:l,cija

44. rem preli-wdrri

45 Imp.KhudLje ('11-5:i I As ·16_ Nepozna.sestcrc (~l

l7 _ Kao prethod ui

,Is. Imp, KlaudjJe ( 41- 3 3) ;\~

49. Kaoprdbmlfli el

50. \L:pmllali kvadrans

S I. Okl~\"i_i.~n A\,~ll:,{~ (11-1<\) Y:1rVmk.1 lnlLtJl'lJ,1 VI

S2. Jtd,lp Dnmn3 (211- 2171/1 ;lSilrlJil, Maruanopolis ~\ 1 ((A (n

~1 OktJvil an AvglJ~t (J 1 I-t) As. Rl( V(), Lugdl,lltum, Av, CAE~A.R PON'.lMAX,1{v;}:.0t\l IT AVG

~d, K~o prethodni

55, Oktavijau A".gu~t i Agripa (:11-14). dUfmndi;l]~ rue I ~9, varvarizovan M lMP DIVr I; pr~n\'COL NEM (konrramarka

_ . 20

april 2004 dinar. 22

I)f.CRFTl) DFCYHlO\Y\1 - 1}IIoilohrenm 'f)b["{\~ ,nma u gr:'ldll A"H."f,..\VS\'S - \"Ii\tl

...,fi Ob~"lpn A\'gq_]~t (.~ 1- l-H me LiI) LlIgdunmu kao broi ~-'

:"7 Okl~v.pn Mg~I~. (.~ 1-14~ ik dupondinis! kontramarku lorov -,8 T mp, f}.omlciJ an (ko\(I rlje ~:'~S AI2 J konrramarka l[ Ll IU

DFCIMA fRETENSTS rD::n Z.1 rllde)lll ruvenu .'i.le~llL kora ,e uoestvovala II OSV;) l .. ruu t'i,T(byt~ Ma sade 7} god me nase err

"))1 Kao gore, ,edan od amblema X legue

6U Oktavuan Avgl-I st (j 1-1 '1~' .. '\s

61. Kao pod broiem (,0

62_ K,10 gore

63_ Uktrt\iIJn.n Avg'U~t () l I l;o A~, It I L ~ 3U

(d_ Imp. Gali.len \1:13 268) 'lennesos.Ab .3,4.> g (pceb

6.)_ Imp. Septirniie Sever l19.1 211) I.idlj~ l-Irpa.ip~,Ac 1(1.~i"\ ~

Arternida

66_ Uk.tavijan Avg:U5t Dl 10.1 > sesterc

67_ Imp. Klandije (,I] :;3) \·Jf\'i1riw\"~Il~;IS

68- Imp, Galba (68).2 asariona, provincljskc k(.l\ anie

69 Imp Aotoninus Pius (138.-160) J.S, pJt1hlil\'H IJllP. ,~tl'l JI,jl~1 Severa na kontramar ki

70_ blip. NCIUJl (53-oS) a~. R[C :,.l_\ kmll ramarka flIlIlIlIW,II"1

iJ II p_ Vt",.'I-'Ol.li_jal!tl

71. Tmp. Neruu {53-6ill ~~~.l~rL!h:1 ;\,0;...; .. \ \\ C;

71_ Tmp.Okla\'ijuli ,\y~u~l (3J-14).~C:'lerL na krmtrarrurkr !-!r'lor 7 3_ L~g!ullar~b ku nl ra marla

74_ ~

7j~ I'

~:6 ~

II ....

78 ~ 7~

8(J " 81. _

~1_ Tmp. Okla\'ij<lrl "~'\I~li~1 I) I 14 J a~ 11IgdLll1llill

~3 ~ ~.,. N,·m ~\-".,

M ~

~.=; C~l(bmk1 rat fiR MI'r[i\!f)H :"Ifi

1.'i1:i Imn Vespazuan {e.f ~ 1 ) as 1:i~ ~

110 Imp KlauJi.k (11 J J ~ Q5 ': .~ ;

9L lmp. Okt,lvii.lll / w gust (Jl l-l.I.l:;.,komllku~jjiJ. as.Iusdunum

as. n;'s

92_ 9.1

94_ "

as. neruauscs

Provinciisku ko\ ~llk, JK'lnSmLl~ a .. ~. [_U~d~llU I []

9:; " 96 ~

97 ..

98_ ~ r]O\'irKI~"ll kuvauu, 11~11l~I1~m I Li)L·;·,k I

99 [IIIP. Tiber i)t' I. 1 ·l- -,;-) T dl:f11 ~l na kl ;Tll rarna rka . nn ru \\, ·1] I'll p

Kaliglllt'

HlfJ. Tmp.Otofl (tii':;'m!

10 I. Imp. K I ~1J{liic ( of 1-';; ~ I dllpnnd 1)m

102. [uliia Dornna 121 J -217) .1Iltm14\n rm km'.lW' LLd",l j;,u'-r,H'lgb

~kOFri.i:l)

I ml mr. K I~! I{lii'" ',4 I - -, ~ J .-\ F Hl, ll'l :'l, t\nnoJ1I'a. )Lrll,1 I 04 \; epm:mt~ nOt1UnaCLIJ L dad at t\[ as

105 Jmp.K.'lrabh (Ll1-~ 17, M_ iu ~:\ g Pbidii~ J (16 Druz mladn, sesrerc I ~I.':Hl) K1t. 9]

lU7 _ J mp. dktavjjJ.r1 AVg1.I$t 1) I I n A.s Lugdunum 108_ Imp. Karakala. medalion. Pergam 1211 2m

anticka numizmatika

0 \0 C\J co =r r> \.0 {'.I '::'
co® \0 eJ .... ~ ~- - rrv ~I 0 ~ ()\ ~J 0 :~
> -~
0 ><
-
':1'\ 1 .• \ ~ i:-- Itt., u-. -~ r-
'" ,,' t-, o: ", :© :r
~ ~ ~ ~ ~ I lsi1
l_j 51
t--_j
co -e- €2 '0 ~J co "7 Q ,;.
'1\ '0 ~ t-, - ro co rr. " [I c:
~ 3 I~I ~ - ~ =z-l
@ ~I gl
~<Q] '" ()\ '-" - 1'- '" C"> ,"
It) \.0 r-; § 'OJ I~ f",) ~ ~~ (f\ :Cftj
@ ~ 8l
~.
V) 0,' "-' " Q c') '" en
'_r"l [2 '" '.I! ~- ~ <:!' ij a:..l I~ 0\ _--_ m " I~I
~ ~ G'S -,
~, \<1
I
'-" "' r-, sc rr. '-" ,_, "- ~'-
," ",., '1...':' , ~ ':--. ~ cD ! C" c, I n '
@ ~ ~ IW]J;?-j -~ :~IUII
il-1C
l.J ~_J
,~- so [! ~I~] ~ I ~ ~ g ~ ~ ~ @ ~ ~ I~@ 1

--"_ --,,---- •. - ... -~.-~,,-

'~ 0 ~ ~@ ~ ~ ~ ~ ~ ~ c ~ ~ ~ ~.

-;---' -.-.~- s ---~~>- - - ~: -~------- ~ --- ----- - :::;'" "~ -i-'3; 0 -- . ~ "----

@I~~~~@~i~~ ~ [§] IO@ ~@ ~® "@ ~-[6f-~--~ I~~~

,

-------.. ---.- ----1--- - --- --r--- .. ,- - -

@ '®J m go '1 ~ ~ ~. ~ I~ i; ~ l~J

22 • dinar april 2004,

SIILOBOI[)ANKA STOJ AKOVI C

srsd IlJ ovekovr 18 I 1urTI i.~III.ij LI ka

o novcarstvu BalSiia pisalo se veoma malo, S'LO hi. sc mogln pripiMlli xkrnrunom obimu njihove produ!.:cije 1101/C01, l_j. ukupnoJ kolicrm zbirrnh l pOJedln('lcnil1 11:llll'/.lII. knjih po ... lubudno] proccni ima oko 260 komada :\:,lijvcci dopriuos ovnj temi dao ie poznan numizm,atic<l.r dr T .iub .. l\·cddjkovi~ sedamdesetih godina proiilog veka.

Ime Da~sDc pn'i put se pomi nj e I J6U, godine u povdji cara Urosa upucenoj [)u brnvn ~i ku, kujum M: i nm~d II ml:.! lo~ ka:i:e:: ,,:rrgovct da gredu ili !HI felu na Balsiee,a iii no. drzavu kneza Vojislaya.,. ", o va pow dica. koj a se za I.'dahv'no kratko vrerne ekonornski i p-'nlilicki };nmlilu 11/,digla prosirivSi gran ice svoje maticne oblasti i. doshgavSi 3vu1 w;pon upravo za samostal ne ~}I adc Durda I RaRihl, vladala je Zetorn prekn pola veka, Lbog rlfuobica_jenog, na vodno neslovcnskog, p rezi rncna Ralsi(':a. ncki stari autori su im na osnovu lnponilHa "R:.IlJx~ (,Ianas rusevine plemickog utvrdenja kod

ria) potrazili korene u Francuskoj (Farlau, C Mijalm!i(:)_ K Jiwb;k xrnatra da ie nj thovo francusko poreklo samo pretpostavka, a po misljen,u profesora S, f: i.rknviL~. R;t I si ,:i F1~j vcrovatn i,ie potic II od slavizirambVlaha, koJi su se bin ratnid- pronnan probili u redove plemst va Najneviia istrazivan]a dr R Rotkovtcu ukazu]u na In d~1 SIJ Ihlf;i(::i potornci ~'idora iz: sela Hilma u Zeti, Oni su "il:.3.sli iz anonimnosn vierovatno kao vidari", ~l.n na m b'mj(; dim u]u§ku znacenje a ntroponirna BaH lc (na starosk ,,'ell.~kern jeziku 16~.l~.h jcvidar: balbsrvo = vid.ar~l\fO: staroruski Ii~.l\ma - vidar), Oval pojam b:i hin u dire kl !lnjl v(~~i ~;<1 glavnim simbolom grba Balstca - vukom - kn.i i kao na_jvazmja i:ivoEiO}<l staroslovenske InilHlogijl.: poseduje ume-au ostalog I iscditeljske mod.

lIroml!ar ]I..-fu.rm. BilIr1ecije posrednn ,"'flup~l .. va d a je wdonacelnik Bal ~J. blo od mdil. "cara Ncrn~rlje~ i da j(: go~rodario obb,5CU Boj Olne u ms.edstvu Slm,d ra.

Od Mavra Orbma s.o.zna,cmo dOl. su B~l~iLi zd:<.b vii a~td1li, ah s.iromJ.Sna, dOl .i,e rodonac.el n ik F.lat~a (Rm I:\~;L 7,c.~:! n ill)

~.a Vn.~TTlC C1ir'.i DU';.:-1I1:,l d rl.11 0 tid mo iedno sel n, cia je d mao si nove SI m(. i III i ra, f) urc 1<1 i Balsu, koji su prvobitno dadali ~~um.i om Zetom, a zatim se p rosi ri Iii \~ ad al i uskrm de-lorn tzmedu Skadarskog jeze ra. i mora. Pored Skadra om do U6g, godme dolaze ill posed Ulcinia, Ban I Budve. B:'ldsi.:i ~L] A~ pr..lgrmlli(nih razloga, a II cilju sprovodcnja svojih pulili~:kih planova, 136(). godine presli u katolicku veru, pri eemu .i e Durde i dalje ostao vezan ZJ pravoslavnu crkvu stO'lr.1.juC] se za odrianjt" njene tradicije. Poznaro je do. su Dllnk i kncz Lazar oktobra D75_godine 1m Mml i p,lIrij;llrh<l Save IV sazvali crkveni sahor u Pt.:':i nuli hinmia novog patniarha, kojomprilikom jc na t::t:141 srpske crkve dosao lefrem.

BaEici su sezdeseti h godl n a .\1 v w'k~. ostva rili i srodnicke veze sa ,~vf n Ija v(:t.~v it': i ~ na: naj~t ,I riji brat Stracsrni r se o:,:cnio i\,1il iUIIII, :l n~mk Oliverom, kcerkarna kral] aVubs i na. OlD i ~~. hn' i prema jrugu, L.enidbom najJllla(teg I ~nt I a niltlse n Komniflom, l<cerkom i naslL?dni(Om despota 'OVi.lnOl. Asena, bmta f) 1I S,,1I10W' Zt-f1e Idene, do bl.i 0i,1l.I pose-de i ml. jug .. thm:l~Tlj~': Albanijt" (Berat VJlon a i. H j mara). 7,;t h valj lJ j'lla (~r'.!~1 i [nom pm~iren;u te,itfJ fUJa. Bat~ic i .~u Sc pol plmo (lr$anlo5taLili, 0 stepenu samoslal nos l i Duma Balslca moz,e se zaldjuciti iljed nc povelje Dubrov·ci.lmma od JO.X.ll 1373.

godine, kojom se Dura", u S\'OIf;;' ime, kao L II irne brata Baise l bratanca Durda St m(i rn i rovica, obavczuie da Du brovnjk nHJzt: I.~UJ rhll.l una Jlr~I\';! kni:·1 jl' uvivao za vrcrne cara DIlS;!lm:" i ako tkll bude car gospcdln Srbljern j vla:'ldulII i z':lI1l;i srpskoi..." lz ovog,e takode cuto da bill do tada nue pnznavao ni kneza Lazara za ~rpskog vladara.

P4 ~ xmrl i ClIr'o1 Urns:.. kr.ucm 1)7 L godmc nlpulc~ ~ ,t: i' mu'~ ra ~p:~ rcavania Srpskog carsrva L~l i Gmj L.: III uekul i C311l: oblasruh gospodara, medu njnua i Durda I Ilalsica, S\rl oni su na ovaj iii onaj nacin zeleh da se I'rllwlu nasledmcima loze Nemannca, bilo po osnovu nalbliieg ~r(]( Is I V:~, hi 1 0 kao za kon iii n osi r1C i vlasti (kJ'a~J ,'hrko) i'I;, p~1.., r~'-llTl;!jll.i na to pray\) po s rod nost i fJI C'ku r IL.: kL.: pel I mcne linije t knez Lazar J, Zele h SLL da l-' W~6 rc grJ.t'llCC' svoj in oblasti. d rl se narnetnu kao na_~bol.ig a na}zdi!llu:tni,l naslednici srpskog prestola: medu nirrna, lIZ kO(?;J Laz ~lT<I, naivise )t' istakao Durde Balslc. Po "m .. '1 i mlp;1 ariwg brJlil SlrJ.(inma 1372. godine t)ufae pn~lak \mh·;,j liL·:nu" pomdi..:e Halsi(, POl ed IULO.a l.a/,anl 1)1.0 ,~ n;l_imotniji U najugleclniiL velikas, a oni Obo.llca "naceist\·ovahu srpskom u'm Ii om ~ (;.\11. Orban)_ Istoncar l u"cCck n~vodi jnhn dubrovJJcki dokument i1; ] _17.1. gud i IIC, II U ko:i·L:rn '!:Of btl' (I a jt' J LI ra hunmn CUI IOSU d dH" Il4 H1 p~ ~~st'lk nl-

april 200~. lilul:lr + 22

8J'Ei dnj ovekmwI8I numr.,rnat.ika

son~, da je "preduzhnl;.rv. neobuzdan i silovu" <l po Orbtnu Durde ,e bio mu dar, v,::uma oiHroumall i vest l~ oruziu til vreme relativnokrarkotrai ne vladavin e (Un 71':1) uspeo j,e da znatno prosiri gpT1i~:t· ~\,'oje oblasti, Posit' Marich: birke s eptem;hm 1 :171. gfi'dine i poga)ije brace M rnjaveevic, Durde je vet sledece go dine prigrabio Prizren, staru t;rpSbl pr't. "l~n~it;~u ,~11 dobm uhml.mo~n 'ku'vnicmn nevca. '.1 ada Je"otpmtio" svoju zenu ()~ [; veru dOl. b~ se ozen 10 .Iepom .1 pamemom' Tcodororn, sestrorn brace Deianovic Po6]e propasti N i kole Altomanovica Durdel J7J. godine dospeva u posed ~ ri zna(;ajm: prirnorske zupe (Konavle, Dm'(IL::\liGli Trebiilpc}. l J vrcrnc Ounlal Zeta je bila na vrhuncu svoje rnoci, oblast .Bil~'sic<l se prostirala od Iadranskog mora obuh val aj uti g;rad ovt' od Uki n;3 do Kotora (knJi Bat~kJ uikad nisu u~~pdi daosvoie) sve do pornenutih oblasti i gra( 1 OViI. Obogarili su st" za hvaliuiuci ns~val'ivaniu nekill rtgalni!l pra\.'.a N emanjica svetodmitarski dohodak od Duorovnika u visini od 2,.(lOO perpera gud iSr1 it: F10l koi ~ su ran ~j'e imali prava samo ,~rpskl k ral] ev l i carevh ~:l'ilml i. <LUtonomn ih gradova. cari ne itd. Prerna JvL o rbmu Balsuci su se smatrali vlastelom Ra~k~, t:al ,~rmln~cim;! Nenl:llljio(':a. O\c[) se vidi iz pmrelje Om'c1:a ~traci.lllim\ijCa .Ba.~s~iC:a od 2/. I L'l-86. godme ko,om se n lubrov(".;:l fl i 111,1 ~K~~ vn i II ~u pri vik:gij~· iz dob<li. Glra Duiian a l g,de se j WH.xlLL o,~talog k.l.le: '" .. ,moj'ih pr<lrod~t!elj;t Simeona Ne-man_ie prvog mirotocca srpiikog ~ wetog ~~VL~, .. ". I\. ;-"~nn,mj it:i MJ 7.L~llJ ~rT1 a· tn:lH. !;voiom ko]e\'l..nm.

pi:) rJurdevoJ smrtJ v~adJj U n.lj m iadi bml BililSa It z.ahm. Dmde Straci:miwvic, pa. Sa!,s:] In, c i,jnrH Som rc u St: J:1ft v r~U\'a v'l.o.d.av~nl. Bj.~~~c~, u Leti. Ha.ls ... HI joe $\'01 legitimna. pr3iva t"I.:l. Zetu zaveMan svom uj aiku de,pol'Ll SI,: b Tli i ] ,<l/;an: vi,cu, i1 a lijem d voru u Heogra.du u ITl.i n~ 142 ] . gndifii~. Autonomni grOi,dO'l,Ii II b;inj, Uti Vilst i Bar prebze 1I ruke Veneci.ie, a tri prinlOr,~ke :';~J P{· ~ ~J ;0£ prn:1 k raj VkH h \I ~T1 C lJun~ta J presie u bosanske mke.

Medu obiJ:sl'up.'l gQspodo:rimit I..:o.]! Stl po r .. s~t~jl<liv<mju ~rrskc dri:::HT poet'li d,~ klljU !>VO) sopstve ni nLwac. karl najva.i.n U i ~tribut vlad.arsoce 1110e1, bill 5U~ lJ<iI~sic~., UJ bi Sf' L1 tom.e uspelo.. novae .ie .morao cIa prt::(t~I~t\llja m!.~11!Vak n!:~kog wwi:llr~~V:H. kJko predstil'i'om i ci~' i.Jicnj m tebtom,

22 ... din ar a prir 2 DO!)

take i tezinom (zupan N. Altomanovic, k nez l.aza r, despot I )mg::t~{ De j ~~ ru~v i.:, kral, MJrko. Durde I3J~sj, ;l kasnije j drLJgi).

lislov1 za kov.1.nje novca dlnast ile Babic nastali su odmah po zauzimanj u P rizrena. Pri/.ren jc u ! n v rt: me h~n znata,m pnvredrn center na raskrsnici pu tcva sa wi· uhod anum kovrucom . Du n_le je prvi l:J.iI~S i{ koji je I:.apnc.eu S;j kov.~nj em !lOVCa I n,ego'Vc prve emlsl,le sc nmJ4L1 smc~lliili 1I sredinu J 372. godine, kada \lglavnolllsvi pomenuti o bJasn.i go..~podari paralelno kuju svoj novae, kome je glavna o,dB ka visored n i ;: E dli(u ~ ~ iillpi,~ samvokacijorn Isusa I InstO'l,a po ugl.ed~l na p~ l~~n~ 11 ja kova nia kralja Vu ka sina N 0\"<1.(; Hal:hca se u srednjovekovn i m aknma (KOlt1.lIJl1ski stJ.tur) pominje kao "gn ~~~i b;ll~~,: wi wlk~. I j, balsicki (I inari iIi di nari sa vukom .. :..; ovac j e u pncelktl lste metroloske OSI10'i,:ice. Oko 13&0. gOd1 ne U ..:doj E\!'mp~ jc dnsin dn ~lnan;CI1;a pmi/ .• vodme srebra, a time do pJl(kl novcane produkcii e. Ovorncimenicom se moze op ravdati ncdostatak vccc kol ii: i Ile novcan ih emisiJ.1 oblasmh gospodara i Pllg,U[s<m~f kvaliteta kovsnxa. 0 tome svcdoc..i III i. n i rna 1 ua u kupn a knl ii: i r ~;j novcane zaostavsnne svih H<ll~ica za kdw ~ Take <;u i kovanj<l Dunb r R<1i:sic<l vem.llil skmm no,g 0 bi mOll. pri Gem II neke njegow vrste precMJv~jaju unibte. :\0- v HL n LI. r&io HaJAi ~a jl..: pn][ mdt:i 1 l.I U~· t.lV~m;]. Kosovo Po.lj,e. Kucevo i okolinJ. h.ned toga hiloi t i p(*d~ nacni h nabzJ Ilcpnw~tng pnn::kla. nunl!:\! ru ~\,'aL jc kcy\'an is.ldju,ci YO 611lic0111) i prvedve njegowemisije bi.~e Sll LU tradiciji rask() g nove.ustva, poe!::\.' nd L~H(:'nl DU~~Jl3 i llros;l pre~o krai,l>1, Vukasinu, ';i,i ,e po ~It,dnji nOV;l(· );,i viknxlnim kblom (10- sl!Ovno kopinUl" l"\jeg.ove kasn ije ,em is I.it novca na se bl nose he.raldlcb $1 mbol - .~ uka S~! ,~Icmom - kujli .. ':c mi t"lIIi~ij~!m;! nOVCJ bsniJih BJg~(.a preraM~ u grb five plemicke pomdice.

Pn ~n] ~I d [)S~·l(.I:! (!l.j i I II ~~I,ZT1(l T1 ,i Tn;'l f)urde .Ie kavao sest vrS~3! novea plus - U~ 10- vno fcCt'E1IO - jednu t;edmu, 0 koioJ ce bM~ijL: bil~ n.:(:i. Prl: I ril tb:..eili1j!: (~r ~ .julm N~ddjkovi.c j~ u Starin,m.:l bl' XX! J 171 ·1 obim'iu (hnak II novhlrstvur,.alsi(\~, II 1m j em .~e d.an halak i slnl'ijl1l BaL;;i(,a Lw 1 pr\'u :~.s.tcmam:acl'l,I 1. hrooo!Og~}~l Oil hov~Jg nov{::;lrsh'~l ~lZ I~J:gi(ki olmrfl.rj;cn~' i.stnrij ske iekonnmske momcnte, knJ I S U

prdhodi Ii pocetku kovania. [~,dJ mu nisu bile pnznate jos dve t)·I.JltkvL.: vrvu-, ko,e 5lI.r,e u meduvremenu po,,,,> ile a !.it) danas 'oL: ~11 }raiaj II u LJ T1 i k ~II T1~' p1' i mcrke Redosled kovania sudeci po aversrum pn:d~la\",ml'.' [dim i kvolitetu l'IO\'CJ bio bi sledeci:

~VRSTA

.\l{ dinar. 1,04 grama: prCJL1lel ,:-; nuu Avers: cetvororedni (oi nlic n I I' atp I ~ q invnb.::ijL)lTI IM.I~l Hr i-: ~I flllXLlh I r~lG.Arn / ~'~NIIW' I rrrlJr

Rners· lm~ Hri~lo~ ~('di na rrt'qnlu sa vi sokim n aslonom, le \'0 I d~'s III I oznake I ~.

RaJi se o umkatnom novcu u ZbHCl Liube Kovacevica {51.1}. Svakako ,e ko van kao p~ \ i LJ Uill] ml:JJlih 011 rdrvih vrsta. Ocegledno W dosledno kopiranie pmk(lniih ernisija kralia vukasina sa viseredui m natpiso In {sU}. H. ('\,en u \'·1 ~p. Durdevog nOVCJ karaktensuc.in je Z.:. [cdnu I.md\T~11J rlinara k TH~/:! I .lJ}lr:l Sa sedecim '1'1 adarem j horizontal n I m natpisom (lj u bl.c X 1-1 0) sa kojom ,~ /;tl'~ ~\'n ide~il it:~rI. (~13). N)!j\'('n ~ ... '~I ni i~· se mdl 0 istom rezacu kahrpa { 'be" vrsre 1l0VCJJ nadene su kako u ki cevskorn tako i kosovskorn naluzu.

.)1.2 .. .41'05 l revers

23

IIIIVR5TA

AR dinar; (L97gr<lTTw: prmm:r 1 f: nun. /\w:n: celevou.1.redni. cirilicn! natpis sa m\l()k~cijoim ISlISiI Hrista ++l'JhX tl / ~~Fil\a~ "[I / i'WII1UU H:lP.I Hh

Ke'r\ers; predstava r;l;~~()g grba (S1em sa vitlomi (dCT1~orn II viJdu nude po uzoru na m nog:e vrste novca Dt.daoa i U1'OS;l, LJllb:ic .IJ/a/b ; M. [ova rlu\'it.- 12 uti 1 ~k~ 9; vidu sl.4)

KHO :lito. se vidi, avers je 15U kao kod prethodne vrste, samo su slova d Ttl ~ti.i c ~Ii I i 1.[ lV~i na, Re vet s takode predst avlja nastav a k l<iskoS novcarstva (ciS).

kd anovakav IJri rnL~T<! k _i i.:: nadcn u kfJ,"nv~~kni ostavi.

IHVRSTA

ARdinar

Avef..~~ cetvororedni cirilicninatpis Sa ~nVQkaclJonl lsusa HY]s.t3! IBbX~!i ! raEil\nl/ n;PlliH / fH]Ph!l"h

Re'iler~; predstava glave vuka so, isplazenim jezikom koia se ocs]". nja (} ~Iem '1.llp:ildnng rlpa, Ud.CSHO, Desno do slemc pl'edstJlv1,eno j e vehko stiiizovano siovo "G·', LI lo,k j~'\,o\c~~ n 'L1J k.nn~ pn,nCW3 no C i 1".1 I ic no. slovo ,,1 ",

Ovakvi b unad ii rnn;n prill }Ii i ill[ ~ i s:1 Ll metrolosku stopu prvih kovanj il kneza Lasara (t.n - L I. gr_ .1 promer Hj -19 rfl In), K:sln vid i ~ nf~ v L.ucj a g~.8Jva pred$~ ... vlj!J udaljilv.an.je ad r<lskog u:wm " .usbovremeno i dub Z l<t w."vrSi-iva ni c ~uverenilcta powdke H.a]s.ic (sl_6) - L_j un; J 243,

" . 24

SJ.6_ Al'fTS i n.Tt'r~

~VVRS.TA

Ak dinar

Avers petorrdni (:ir~ii,":rui nalpi~"hllnl· IMhurj j H~El\H,l! HrHl.r(l.l ·prb·

Revers: vucj a gbva sa otvoreni rn '-:djLJ~lillla ~ i~plaj;cnim jezikom, plastom i slemom zapadnog tipa, ulevo: levu i dc~no t ~o ii,[t: m~ rI{~ PhI'

Ked ove vrsre, kovane naive rovatnii e posle 1_)14. gDdin{~ nailazim« 1I:.l jns jt:di. U. nnv i nu knja karaktense svojevrsnost daliih novcamh em~s.u;a DmdJ I (sL71. 'febl s,(] iw,oI[,k,~,:i;ornIMms. Hrista Ll~lupa mesto tekstu l.::..oj im se Durde deklanse kao bogomd .. ani veliki gospodin f)u rd ; "m!.iprt:l.encuozniji Fvropljanin, koji joe ikada kovao novae" komemansao ,e svoievremeno gosp. S. Dimitrijevn. Nijt, pu)t,m"ll [) d a se i knj i sred nlovekovn u vladar OVJko deldarisao na $VO,]nl kovannma

Ova vrsta bi, Wdf,ti p~J slili/.:;t,·iji ~'ucj,: ghwc i, iik'lll a SOl. ~I a stom, odnosno heruldicke oznake. pr-edstavljJIa. izvestan pomak bl ktu !;!(':Tlum u]ob I ~ca van_i u W ba Bahi(.a, kop ce se u kornpletnom obliku po pVlh na kovamimapetonjih [talsiht Baba n. Dmd,IU Sl.r.l~.:imirm'it:a i Baise 111.

:'if. 7. Avt:n i n:vcn

VVIRSIfA

1\ R dinar: pmmer 18-19 mm,

Avers: petoredrn Cln~.I( m natpis sa invnbcujo 1111 Isusa H ri,~1 a Iflh X ( rl ), ; 1i~:5l\{r UI) ,I l~tP ~H H n ,.. rNhr(m) i :Pbr·

Rcv~rs: vLJ(ja glav3, ra7 .. 'ap~jcnih (.e~justu i iSpl!'liZC.I1i1l jezl.ko., udesno: nov~ stii iZJ(i~<lll odnosli I11l prdhodm: {I w \T~!~:.I.~pfJd (cl.,usLi .ie slem ].ap"Jnng

sred njovBkovl1:iiI n I Jffii7mnt.lt.:fl

LipOl, a] i takode nove snhza; L 1::' . I ~po;Ll ;km:.] j~. vi ~Hj iv dt ~J \,t~1 i k~ ~g. ,,,It)va ~ 1\~, desno dole tacka Na desnoi sircm do {lema oznaka 2"

OWl) novae op tsao te gasp Dimiuiievic II S!;l]rin:.lm XX-Jli71 (~LH). kdiii.i pi i ruerak ove vrste, oknuen za okc 113, nalazise IJ Mnzeiu Slavoniie II O~iie.k~l Vfsl~1 pr~;d'l,~avli~ L)I,dlltlVU. :o>lili/.a(iJu, kako teksta tako I vucje gl;l. \11,;, 100l..l(l se prakncno radi 0 213 komada 110\',,1 ~lt:il~yaT1jl:;t\'e!~~a i. reversa]e lako mogtlce, Po.sto leva stran J. reversa uedostaje, a oznaka n:.l desn oj sl, ran i bm r. i u In~a vel i kog slova N ispod slema n isu Sa svan jasne, gosp- Drrnitriievic je pretpostavio d;~ ~I' fa~li nm:kni vrsti ~km.celli(e imen a Hals,~c ida ce se jednog dana, mozd a, p oiavom novog rli celog prirnerka ove, , a dOl m)vBnl~i~Jvl.icH~ vrste, ImbJ:l.ali da Ii je om pretpostavka bi la. tacna,

f

V~VIRSTA.

Sc, .. tu \'I'~'I u i]i paL \'al ijantu IV i \" vrste II kontsmntetu lwvJ.np Durda predstavlia jedan, do sada ncpoznat, po ~v(1i prilici LJTlibl [I i prime. ak, i..,n,i fI\'im putem dozivliava s .. voje prvo Obl'lv]jn';lnje (s1.9).

AR dinar. U,7 g., pwm~r J I mm,

Avers; petoredni clrihi·ni nal 1)'- "h,UI'U:i Mlh UN IIH~€ l\JI~ / Hr Hb rl:! ,I • O~ n-

Revers, kao kod gore porn enure V vrste: vucia gbva ~<I ;.~rnk 11 r~1"1 i ap I jl: n ; rn celiustrma i lsplazenim jezikom: slem zolpOlanog t1pO]" desno. [Sp;:) d slemaveliko "r.;'-,~l U~ tlnrlui ~I rani ow aka ji, Na vizi ru slerna 'rid l,i".o slovo ,,(." ~~J ukomponovamrn rnaliru (. i ri liLllirrl .,:1-.

PojJvom ovog komad,l ~·111 Il' It'v,:", i,J'L~i]libm s;! pT~I.~u.~dlln L'IJ!sanCliH \' vrstom, nisu se nazalost, o~t\"olrIl~

tlpl'il 20D<'i Jinal'" 22

srednjo\l8KO'Vllil rmmizmetike

prctposravke S, Dimitrijevica jet" ria le\'uj strani kornad a ne postoje nikakve oznake, a zhng f3zlicitog reksta na ~1VL::rSU II odnosu na V vrstu ova,; novae bi se im~g.aCl UkH.T<ll1:l.ni~a1 j kao nova vrsta ili varijanta IV i V vrste,

Kod nvng novca se radi n v~~mTlia dobro I. pismeno izrezanoru tekstu 11<1 a versu, ima] uti II vidu d a se kalupar pri lzradi kalupa sll'og,n I'ridrJ;,<ivan grumanckih pravlla staroslovenskog iezika, kao na pr, ligature ( HI~ ) , kentrakcije (rNb ), upotrebe "tankog jcr" (L). Tim vise [e za cudenJe raspored re ver'li n u i I ~ C WJ 11:-1 ka {oz [111 ke], knj~: hi Ing.u~~Tu 1 trebalo ail. sadrze neku skracen icu za irne Du rd. Oznaka hi mogla da predstavlja Sl.i I izov~~ no s'lam~ Im/ci D;\kn .~~~}V( 1 it 0 va .blup",rev<l .poruka" lit sada ostaje til; na.

VII VRSTA.

An: (lil1.<lr; 0,5.0 gr, pwmer 10 mm

Poslednje do sad a P02'.11 ato kovanje Durda Balsica (u slovn 0 receno) pred .~I~\'lj~.m hil 'El\'aj; opd uniksuni. TH1V{:i,': il zbirci Lj Kovacevica [Namdni ruuzej):

Starinar XXW I' I - T It( sl_an

Novae rm;.d~I.wl,i~1 V, pn~dn;'ll vr ttl po sistematizaciji dl: t\eddjkovi,(.<]. Sudeci po tJezil1i novca I kvalitetl..l srebra" bo i reva .... J, mo/.t,: ~e ~mal roll i poslcdl1jirn f..:ovanjem II n:izu VUlrdevih kov<ln;a, Nuvcic ;e prilicno d iskulabibn zbog llee.ulknSl i. lcbl a_ N ;cgovnrn lum ace I bj U neblil prici vrlo oprc:zno, baS zbog uni kalnu.sti. Pb dr N(;~Jdiko,·j(u t,e-kit bi moguce glas in: . _ j] rY I Hn ! HPEHHE l IK,P ~lSJI l,., I a osnovu ovako octtanog kkshl dr t-o:eddjku\'ic zalJjucuje da se Burde poslednj.ih dana svoje vlad.avi ne 11 politickih razlog;), a. usled. sbhl:ien,1<l vbts I. i. d t::k I a ri.~ao k roll i',:m, sl,{) jt" rll:! I~ ~ vero,v~,tno, jeT llillsir::] SU sebe l1JzivJ.li gospodom, bez obzi.ra nil pocetne \fete" asp i.rad_ile n ~ rask i pn.::sln. D:,i .. ~c n u rd L:: do sVoQj-e smrti U 7 g, godine dddarisao bo (veliki) gospodin v~di se iz .iednog

22 ... dinar aplril 2004.

dokumenta od 20. XII n79. ~ndim_~ koiim njegov naJmltlidi brat i nas.lednik Ral~~1 IT sam polvnluje Dubrovcanima stara praY<l u Zeti ~ da treba da pl acaj u kao sto se cinilo za zrvota .brata gospo di n a Durda"

Novae ima reversnu predstavu vucje ML'Iv(~ ~<1 ~kmom. UII:Ti), sa natpisorn no Pb.r. Stilizaclia predstave .Ie ista bo i kod vrste bro] IV ovog teksta SOl avers nom leg,emlmn "bllgomdani veiiki gospodin .. , ". L.i1hval)ujud IJuhaz.nnsLi g-Jc.:

Vesne Radic, viseg kustcsa ~J.l"Odnog III uzeja, izvrseno .ie skcniranjc i pl.U10Vnll ocrtavarne teksta ovog 1i10'l,'1CZI., ko j i glasi : ·htlJA I " HI" A" l HEl€trlH~1 I 1~111\~Hi:I l ., ... ". , Po,~l('J se radi n ilccil];i\'om aversnom tekstn, [1:;OJI sec ne moze sa ~igunHJ~(::U dovcsii II vczu D] sa jed nom varijantom Hurdevilrl vrsta, .7.aicl,jiJc::tk bi bio da je taj tekst rezultat rada nekog rH::-pH~mcnng kalupara, kuji jr pu svu] pri hci trebalo dill kopira vrstu Durdevog nmwa pHd broiem IV ovoga danka [bog01l!]d.ml. veliki .. , .).

.)l_ w . .4.v~rs r rr.w:rs

Na krajn bi t rebalo nesto feci 0 WIne sta u grhu Haiii,i(.a rsl, 1]) .~i nil ~nl ii'Llic vue)", glava sa r ilZj Olp]j,eninl celjushma ispf<rknog jczika, koj.i jot' uti heralditkog simbola na nrn'·LU t)_ R<llsit(a prc !":.is lac I tokom vremena Ii.! komplet.m porodicnj grll PlJlunjlih BaEica

Vllk Lm /,ivolinj,1 vodi pon.'klu io~ il pmdJvnog slovellskog paganstva. (ij i je kult oclrz~1.n i d .. mas u nasem narodll, l1:.lJrncil.O LJ plani'l~ki m IJn~.ldiln:.t ~I.arc.:

Lew, l \l"e';~m broju s.rednjovekovnih ko.deks<l satuvani e btalog simb 0- la, u knit-Ill sc r azn i Iwudi port.'1.It:' I pOlswvdu,i Ii.! Sa od redenim Zi\'otmj [lmJ;

- .. ....,.

- ..

,

. ~

Srbin jc ill predstavljen u obhku vuka.a to iz I allnga ~Lu, LI Srlli vrn ~\' ... li d~l nrma razhke rzmedu njih ivukova.da izmedu DI jill p~ ~~I nji nck .. rn ist i(nJ vcza, vuk Ie po predaniu ekvivalent covckov, .,er ]>0 jill" I ist 3(kim rmtovima naseg na rod.i vu k i cm'ek su pml;.!1 i l.~lo\.'reHIt:rI(t rl-;l~t~lm je wll.1val1)e da se dusa predaka t poko,[lib r;!\ li~lrU U obliku nt'ke zivonnie J tu je na pl"vom. mC'_~lu vuk, 0[1 J': nbr:lllL'risan kao .senovita" ;hvotlllHl, (rO~t;dll~e dLJSU prnhka) i k:.!u 18 kav predstavha nartstaknutiiu senovitu zivotinju km:l '-,llm, i lor s,t.. J usa svakog Srb ina rnoze pOrJ\ iu 11 vurjem ohliku. IjI, Inga xu ~l' nLJ\,iIL·I.'· gende, nutovi ~ kuitovi kOJl su se ponegde i danas IHldr.rali Stirn II veli PLlstO[JO re u bic <I.; povo rke vue ara, 1-.0 ic II [)~c.: III U III ificiranogvuka SJ razjipherurn celiustnna i iSI~~a;ellim rrvrnirn jt·i'ikom, ~Ift neodoljivo pod ieca na glavu vuku SJ ill ~\ La nurda Balsica. Osim mga, \'UkLL ~(;' ~bog magic ne i isalLh:lf~kL:: r r I tlL r (h!l1i. h - vidar; ~4ltb [nO;;;; vidarst \·0 t odaru kult ne poca~ I. i, I.., k.o d<l Sl" ova zivotin I ~l rnoze oznaciti kao m itski zastitui k .\ 11);1, LI kau zastitnici sarm h vukova u n asi m legen J<llIIll ~c.: .ia\'lj;.J.ill rnk i wc.·i, mrrlu ruimn I $Y, Dorde, (Jcigled.no da jc vuk, pnLt:~ ad pradavnih vremena 11'11.1.0 znacamu uloflU LJ Jivulli Srlm i tl .. i'~HI,.irn<1 skoro najvai.m,ie rnesto II srpskoi Ilulnl0t!.iJI. ,'iji' ,··lIdo ~~o se bas. on kao sunbol L ~rb nasao na run net j B.a] ~iL'i, p~ ~h tr II: L ka ~·I dan, kn,1 S~L ocrto dobro poznavuli svoie pmV-L· k~ ~n'T1ol"

Bi blio gwaflja:

1. .'\. nm!ltrljnil'~, t..,'()V1" Sfl"i_lf' ,~rm·.;I"lr, KtJ,i, .'{'\.'-X"V1964i66 i knJ XXl1 .... 1'J} ]'-4.

2. V IVrmi5l?~·'iL", Novcarstm 5,.~!itripve k{JV1~e Srbijf, lkngMa If N! I

3. K_ Jirdl.:k. f~'m Jja SrlJ~ 1.ry,.I, BWJ;' .... Hi f981

4, bl, jv]..'W"u.wit·, Srpski srt::1.bij'!',.'l:ko1'r"H ~JlWaC, lkl)gmd 200].

s. , gaUr, !:_,dN U poznom {t"t'rill,'OPI ~·("ku, Bwgmd2001.

6. S Lj!JbfC. Opis il!g05I!lli~tl~kd~ 11,)nl'll. 7gh U{;'5_

7, I}. Neddlj,uvh·, ."'iuvi~tr~Ivu JjLIl~ic·a, ~tari'lllr kni. x..XlJI 197"1 /1-

8, At Orbil1, Kmljt:vstw:! .%IWJW, Rt'O),Tj"(ld 1968.

Y. GI'llpa Orltom, Hodo~lovne wbi'i(e t ~rvUl'i ~Tf!skih dip"wE~ija i da.stel;;:, Ret'lgr;(ia 1991.

·10" .R RQtkQvic, Kmtk.a il~strova1Ta iMOti}a (,I'twg:orskog t!t!mdll, .1 Y%_

I' 1.lI. Cajkr,dlwvif, Sludij.: iz .~rp~k,~ rdi!,T/je i/o/Hom 192.~H2, knj,J., 19Y4,

11. Cejt,lmJ Vderk:i~~, B{agovui. Starv:s;/u'vt'mki' 5tovar Ipo rf.<lkopisClm X-Xi VtkOb.'I.Mod(va 19W,

SUMMARY

DUR,DIE I BAIL-SI'e '~N THE ILI~GHll OF 'COINAGE,

The name or the e:"I~h~ (i;ud~1 f,;i nrli~ WillS rnentloned tor [hefir'5trirne in 1 36Qt,in a, cha rter of ::"iedJIOln emperor Lho~, They have ruled Serb!a~ ml'dt,!.!oV~,1 district of uta, more then oj hillf(~'nLUry {U65 ·142H. Thei~ coi nage is scarce, it I~ be,llevecittiJ!!t only .2i6CI pie(e~, of col m, miut.ed by metlllbelFS of til ls fa miiy siJlrYi,lJedaltogether.

A~ for UlU~ comaqe of Bmde (Georg:e) I B~ Is~c., the most pnominent memhN a~ this ~i!:rniily, it COLl Id ib~ d ivi,d~d iln seven gmu.p~, TY]pc ~ is represented by AR: [liI'ilOiIF, 1 ;04 g, diial.UI mm_ I~ hils. on obverse mscrl pln:m i n tmu ~~Iles. ;:mel on reverse ima 9 e of CI1II'ist ~frnirlg on ttlJe, t.1M rone wirh h iog h back (Hg. 1 3).Coi ns of type II .Q re represensed by AR Dlll'i!arQ!f 0.9, 91l!l"Idl 3 I'll m, with ilf1~ui pti on !II four ll nes on obv~fse an d Se-rbi!\1Irl mat ofarms ot R<I~tla (J'n 're-Vf!~se {Fi g. 4·5). An Di,nil.r~ of Type III OI~:iO h<.'lw in~'~ipt10il ~nl o'ld Serbian Cyrllmc rene'r5 I n.to't~~ Ilni!'~ Dn. o,blverse,clmJl ~~ead of the wolf and helmet on reverse, wirh ini1::ic<l,I"G» (Ftgt, 6}, whileTypp IV has, i muip'l.iml In live Iii n es on ob\,le~c. O,n reverse 'he.; d ot the wolt ~, tw,1 t1!'IPt ('11111 name "GYlJr~( ~n C:yrull i u; {Fig. 7}, C()iin~ belongiing 1')0, T)'lpe Yare repre5Je~ted by A.R Dinars which are '18-19 nun in (hamf!le~, naviin g inscription in five lili'les onobverse and n.@ad of the wolf differently tlIe~igned than at the previous ~ pedes. Theon Iy known pilE!C@ ti n t h@ Mus@um of SI avon ia in O~Ud;) i s d~rn~gBd.it has orl~y 2/3 of lts surmG!! (Fig. 1l)_

The n!cwlydi~'Q\!\eredTYlPeV'l. or variety ahh!! 4th and the 5tih tyip@, represents the pjccc d'l~~ is dcs,~ibcd and iIIustratE'd for t'h~f1:m tim~ in this .. nicl@" il nd it i~ the onty km,1w~~ pie,e o~ lh"l Io;iml up to now, It i~ AIR 01 nOi r, 0,7 g, dt<l 17 m tli'I, with jWil~cr~rtiDI'I in fiw I i nes on ob"v,er$t: (~ilime as type 11,1 L Oil'lldi the s.; me recvHse <'IS type V, bl!~ dill e to t.he good! condition (fIg, 9) W~ <-iln ~~e nOw ~he a~mple'[e de~lgnof' Th.r!'~ rever~e type, fi!'l[llWy, wi m of Type VII [Ire Fe!Jr~~erlled Ib)' AI'! Dinar of ~ma,ll ~5[si~ {O.5g, t (I m m). The m~~y kr~own pi.E;'c€ oj r be horn me lj, Kovacevic collection, Mw in the f:,Iat.iol1Oi I MIJ:501lU m in E!E!lgrild~ (Fig. 1 0).

At the end ttl e de~Ui plti on and H~us~mtiQTII of UU;! f.!a Is it"!:: (nilt of il rm:s i:s g~ven Wig. 1 I),

--

.- 26

PHI KAZIII NIA$EG, CASOPISA U IIITALIJI

• ··D~NAR", rna., :2003.

Malkeac:nska 2 I • ' Beo-

grad. Slibi~a. WWW.sndl.oa:>).!u. c"'mauim; [lIi.!1mliser'o@)Ilubc,n,lI!!t. .

Sloboo.~nk;! S['OjakoviC ~:pI'e 11 prescn. te n um~r~ ,cC?n ~~ ~:;i n uova serie d i, :;j n: •. coh d,echcari aile seree mG~aviglic dcI~.·~tuich.icl .["ip.("C~~ :oulk lu~ue(C an t~che e l:lJlodlel:.ne-. JL.:an tci-

CC' ddl'oartw..:.o]o :S1 ooifet'm;'ll ,o:;ulle pi ramidi of: S:1i.l:n~. sfingc me fu.r'Ono ;l'ipI'CSC SU. akunc nlO~ ncn~ cg.l!Z1ane (';OIltt:',UlpUlrant:C' Ina an0ht:'~u. u~ La Illedaglia dedlca~a a N,af'oleone e aJIOIL sua ~funu~ata cam~ag~a ITl~]im.<C' In Eglt1:'O. Nd~";~u:"t1CO,io S<)n('l deseri ere 3.flche ]emo rreee ra.ffigul"anti Il Ic=pio dj Arrerrride d'Efeso e il c.oto.sso di Rudi, La stessa auu:ioe descd~ la IY!J..onetazioE1ese:rb~. in U50 riella dttil d i R~I,g ... "d.n n el Mediaevo. Di m.cm.el3e rn:e-diocval] si Clccupa.anchc Ranlco Mandl!.':, il q~e descrive la nlun~t~O~ re dd despo~a serbo S,ce["laL1'l Lazarevic (I J 77 - 1427), Rista MHcti.:': ndll'a.:rdcolo d~Jti ,010" De vi r.'lJ Ii II!vm C~"1ndidvHm" de_~cf'ive L~ s~m~ bologiia del gig] io suHc rno~ nt.'tc: ITI,e::diuevati. Mek:,-andcr N" BrL~c> Hulx::n, Euu ne,tig (;:

RankoMaI~dic hanno l"ipl',e = 1!Jm artwco]o puhbliC"~ toO "'3 Num !s-mark Cil"cur~,1 ne'~ quaIe SOrlJO ii:'f.a.~ pubbhane h: fow di divc:rsc prove di ,c;m ~j,o ?.elle Hl:ont..1:c sc:rb~, ,U:..ol1.tlene,grlitlc ~ jI1l..lgos]a .... c,

• iDINAR"ot'tobl"t!! 2003, Makedonsk~2 I~" I 1000 BBo;grad, Sr~ b:~ia. ~.s!ild.org.7'U" e-mail: trlU'mis.e:rb@yubc.net.

Sio hod:1f'1ka Stc:.j., k.c'l\l'i { t'n n rirma. 13 se r.ie di a rricoli dedica(i aUa ra. ffi.:f? UH'Iz.io]llc clelle gc:(.~ rc rrscraviglie a ull a. rrto neraziorre a.ntic;a.Nd preserue I~Urrrero l' ill. ~~ U .u(.;e ~ l ;ll,l '" U 1.1}a,U.· :>oleo du H,;,IIJiLul na~. il faro dj Ale~,~andria d'£~)n':1 e Ia srat\'l<l di Zeus ;ld At~n~. ruSf;'! Mi~toi;":~t de.~'l.':r~ve la mone'r.a~ ZiOflC dC'W]r1I'lpcratorc rornano Nc.:::J1va (96-98) e in un seo:_;v[ ~do :;! ni..;.:ulo Je rr 1.0 uete l on lQHeu;::L<i.ini Ie in.s egn.e fil.i.ll rari ddk lcgjonj oornarre. SJa.....-o1j\l b Perrovic .:'InJoIi77.-, ~f" v,,_rj."l.nt"! ddlemonerJ£ rornaMe. che hanno com.c h::ggcn~ da. FEL TEklP.REPARATfO .. Di. Elwn.lsrn:UJt;a. lu~tiiuev¥i.k ~i ~,)(":~UpW"l U in vee e Sran ~:s"'-'I N oval'!.ov 1c clae clescr ivt'" b rri 0- n·etazionc n~,ed i D~va]c serh ... <:: Ran knM ~.1"ldiL me descrive b rnorresazicme dci prjncipi serb; Marko eo fuldh'.::aS. Mandie ·J.escri\l'e pLl.r~ k ernis ~,iun~ di R,·~nc,onot~ dl fim.tasia ~ t.arn I-'a(e' rrella JI ! go~,I.i!. Vl.l 1"T<I i I 1 990 c-d Ii I 1 99·). _ Pet' c:h i In de.sidC'"f;"l.sse.f.~c.ci'n pre.o;.cnre. (":h~ H prl"'se n rt':" n U nllC[,,(} C co mp]e r.'1- mcl:1.[C di.sponibik ncJ sim In{crn-l:'( cim'uJ Itd titu.lu dd]", r<::,(';l.;;n~U)ll~ ..

l)CRO,~'ACA NUAIJSAL tHeA" ,1'"TIQmli No .. i.~J - Septembre 200_~, ~\io. 100 }-'ebbraio 1UU4

rarri! 2004. dm~r • 22

sr8dnjovskovna nu miZIlfH31;ika

MIR:OSLAV JOVAINOVIC

NAIL.AZ R.AS!KOG, ZlGOS,ANOIG, NO'VICA U BUG.ARSKOJ

ro~k:dnj~11 d~M.:I;!k godiTl~~ u Hugar. skoj je otknveno nekohko nalaza srp ~.k~ 19 ~re.d n}l: ~VdH ivn [lg m rvca .. 0:( wac jc nalezen no. terenima severno od Varne. dlri, gnmuce sa RLJ rrumijrnn. Ti naJazL delUmicno su sugh I do Beograda.

K.akn nc pmh'~;c pi~liili a ti.nku~~ sen l a 0. moneterno] pol iti-ci srpskih vladara, j~~.li!li d~.U~l,~a izvnr pndalab j{.: ~am nOVO]( ~. n<1C1n gde, kako i u ."'ojoj kolicini je pohranjen. K'a k .. ",Hli SlJ, lbog ~okg iskustva sapolicijom, j ako nepoverli ivi u (bv<lnj u PlH.i., l ak~ tc sei OH1'm na ~wm mora prici sa dozom rezerve, N e sme se iSlkJjllltiti mogucnost d a su U pi~anj li parGi'OJ.~ni nalazi n31 razn ~lTI mestima, il i pak deo trg_nv;]ckog ostatka sknp1ienog 17. razu ih n a:l aza, U ovom radu t reti rano Je onakokako je nalazac tvrdio - da je sve n adeno zaJed no i d",. n l.Sla i,z n alaza ne nedosta]«, ledan takav nalaz obiavic je dr. Se"I'guje Di mirr ijevi( i .a drugl til' t ng. V0111SlaV Jovanov!f2. S;)BtJV ikvaliret rnaterijala ovog nalaza vrlo je bllzak sa tim nalaame.

Novat.. .jc \'L"Hn~i .lu~(:'g kva~ilda_ On ruje iz.lizan u.po:trebom vet Jose otkovan. D\'<1 priml.:Tb ~u .~a mu 't,ig~llmn 11 i 2.R. M.I zigosani i opseceni, ]::l :S<'lrno opseceru dok jt: 14 priml.:mb i rld~g.n.sano i Tll.~(j· p5eceno, Tek$l n<1 nOVel! cltlj'lvj ~ ~ ce-iostl samo 11<1 OS;;;] m pri mna k<l ,N .. 1,~ pri m· eraka 000 Sito ;e cidj ~vo Je bez srnisLu, f;to odgOV<L['3 ~okm.kdsi1:ika~lI. U nalazl! j~,' 13 primemka novaCJ kralja Dusana. -47 eara Dus<lrl<l .i d\"a nt'odredenaJ:aI:s.:ifik3lJ_ Nc rna n i jL::dnog. pi' i medc8i koje m i dana:; l1;lz!vamo~DuSanove maLe VT1>1e"_

N as 1;an~ ma ko Je i. 7.aSlO zigma~, ko y~ opse'CJ!Q i n~j'zad ko ,e kOv"3!o nOVJJC 11i.!.:.:n kM~eg kvalit.e~a. 1 nasi . .i bugarsk~ p~san i izvori () tome c~it:e. l\" o.rmalno je tb. 'I rgovack i nw: lozi dmH::~ LJ rid;; LJ ~I nH I.U valutu u zeInl,u, Kildol se raski novae u

Vt .... .irn knlit';inmna mL~~!n u ,w\'t:rnuj, TI.'lliji kraiem XIIl veka, venecua je vise puta iJ]lt.:rvcni",~I:a kod m~k~h VI'U.i'IIT"":ol, a nm",IC prekrvala U &v0:lu monctu Grad llolon) a je IJ jL'tl n or n v rc rr rcn skmrl peri m ~u dUt.· voljavao zvamcno konscen,c tog nOV';.1 LJ drn nacem opt licaj L1.

Po kolicini. novca looji se pronalaz! m~ ler~l.o6j~ nd;1!d)!.~,*: ~n.:~Jf1jnVt:lo:uvTH~ Bugarske, moze se zaklju~uti: da je raski nOV~H: bin 1I mil"lWnom opticaju bar .i edan ogranicen vremenski period od rninimalnu nckoliko godina OCigkdno je Bugarska centralna vlastbila slaba, od nosno ~l rna forrnalna - slicn a s~ilniu u Haskoj za vladecara U rosa m u Bas L1 i za vlade kraliice lelene Grube, a i posle nj e. Namece se pretpostavka cia je to bio drzavni novae u toj oblasti a da su mu ZV8J.nj·cn iii. [0 rmu dal llokal n u vel fbs i Zigosan_i'tIJ1L .1];.1. carinarn kama kojt' sn ooi kontrol isal i,

Opsecanj t novca imalo bismisla J.kn hi se s ti m c [nom novae svod in na priblizno istu tezinu koja 0 clgov;l.ra mon eta r rwji pol i ~j·d Euga.rs kc iii k nhh~st..i. 'I {, ovde mj e slucO!,. bklj<utak ,C izvcden na ~ n'U~'t.i sluhot!m: pmceuc pu':;~u nijc ~,ilu lIs1ovJ. za mCl"tnje, ZaklJlJC.u< poMdu,u tlam_i S. Oirni.1 ri.jcvic;! - Tlc;i'gman i h 1 U. opsecen ~ h 51, ukupno j () 1, ttl! nJ fl.6'1.1.,47i V J[)VHllm,ka -m:zigos~mih 52. neopsectm .", hgos,.ml p, ukupno 154, Idin~ n,43·1 ,41. ~c~lnmfrm'~~w ~ SI.I U (Jptucaj u .i ops.ecan i neop5e~OlIn nO"vZl,C, kao i iigos.an ] nczigosan_ Slice sc ut iC<l k da J e opsecanj e rezult:at si.caraij a hila da ~lI oni ~itn] trw-wei i.li zV8nicni ClTlnlri koji 5U htdi svoi deo kol.a":a. ploi tako ~abo,i mOnf'~(lnlOi' konl wli,

U VTeJUe k ru n isanj a za.carJ, i:z: DU5 a - novin kovnicJ .~zhzilo je preko miiion p r i mcm ka nnvca godis,*_ IskUS:l:'\rn Ll kovan,i I1J novca swny;' J e od 100 godma.

Nov.u: tog pel loda ku.,i ,'H: Ilal~I/.1 Iia ttl L1~ gim teritorijama solidno je otkovan. Rigorezne kazne za uhvacene u falsi ~~ kn ~'3 nj IJ ~i mmj Uj.L: m~ ~gllnl~ ~~ I r{)~ I i ~. jania nezvanicnih kovnica kOl c r .ide LL take velikom obimu rnakar J samo 7.<1 I rgm'~mJ S:1 ~LJg;:u~korn ;-";~ITT1n\' ~(' k'11) jedin 0 real na pretpostavka da Sf! mu-'ac pmizvadil) t1,jl lieu w£s~a - u Buglir~ sf.wj

Ij Lh~garskQi nij e posto] al a L1l n~u..: n nsf: da nt:hJ l)tnk uhvaceu pri f<lbi.llko\':mjLL od strane Dusanovih sluzberukaXe znanj e jezika il i nepis ruenost kalupara j e m m )gn vcruva In i j.H (ci m l: }C oh j,l sn F-ln novae sa tekstom bez sm Is1,J, I, W ~ k val ilet uvek lde uz niskc 1I'OS.klh'L.:: I'r~ ~i.r\ L)dnjc. Zna se da je srebro II obli ku n ovc a 11 tl 0 oko 30 % skuplje ad sa mag metal,i. l n it' dUV(lljlUl rruil iv, m: nrdostatak kon~mle, kao I srroke mogucnosu l.l pj(\SI rsnje. M 8J Ili i. den novca }t:" U VO;C u, Jt: r ~t: it'd i.no zva nicnim u vozom mogJ. srvo n t L potrebni pohtiQU uslovi za masovuo fal ~i I, k~ n .. ~1 1"1 je ~I romog n l1'V(~ 'l~UTH \ n t:kohko prrmeraka (r<l¢Urht)U'~1 nekohko s!.nll ua pli merab! I.; gma m 19 [lC 1 \ L a k~ I,.j.: sam .• mao prilike da vidim) moze St pn pisati PrlJincevicevim kalupan n HI, 1

Ova pr,l.:llpml:1vk:il mn~lgIJhI\'~ iLl ~~. razume za.~to pojedine vrsrc n~l\'Co,l .. ;;lr,l l.)usdna nema LL nah'l7.i.n.la 11:.1 tc: litH i;i n;t'govt' drzave, vee sam» na ternoriii Bugarske, na primer vrste P("1 kata lo gLL \·1 T(]v~mvi":a: 11 17,11·1 X. 1 1 1]. 1 1 ~'L I! .i5. It J'L I i"<lt:nc nC)J5]1t;; l-l~mol naLi.ic sa. f)fL:tl~t.a\'nlll L<I.l'a I L~Hiu . .:. 011:1 ohia~ni.avJ i kako it' mogllce da bJupar ne pozlla;e grb viJ~hml ~ 11 24) lli Ja ga meuja sl;!vljHr*rn Ido(~la ( i 1 ~.1l

, s. mrH irri_itdC. Kvmf~m~rke 'j~t .r.(/rl/C l'e~O','r"'jj ~rl'~km; 1 fl.i.'~(~mk~;;l d'~(lm\'1fl i)Jflr.pb "lfW~'l' ~AN1J; brj. 11- U. !l~,)gr.::d J 96 [- J W,2

~ l' .o'UV(~]W~N., Chf.fll·U ~n'd~)u"l'k(ov~ ,,!) ku~ I r •• 111~rI!.:iY,miil dm~m ,;;:, ob,.J'jl'~ \"lrrl~ (Jlllg~I.;~d). """wmlrl~w.rl{~r ~t. 1, B~ogmd Ni8

; P. Prljiltd:~vii, [.'/.I)g<1' 7.it.~,:a) ~1,~L'tl.!-.! , dr"g'!, •. .'~~ ~o·v.t jM t,.drli~lrtkam(jm nal'(~, N[(tfJJ~m,uila ~r. ~, If,f:(JtJ'(f!!l 1')81.

27 .,~

SUMMARY

srednjovekovna numizmatika

A HOARD OF THE COUNTERSTAMPED SERBIAN COINS IN BULGARIA

In the last ten years several hoards of Serbian mediaeval coins had been discovered in Bulgaria. This is one of these hoards, which was found north from Varna, along with the Romanian border. It contains 13 coins of Dusan Stefan as king, 47 as emperor, and 2 unident.ified forgeries. Out of them 2 specimens are counterstamped only, 28 are counterstamped and clipped and 18 are clipped only. All of them are in poor quality and in most cases have corrupt inscriptions, same as all the other Serbian coins discovered in Bulgaria. It is author's opinion that the majority of those coins had not been imported from Serbia than rather minted in Bulgaria itself

MONITAS (INPERATO) I[ X[ N 0 J{ll-23)

2 R'STEFANI (NP)ERATO

I[ (X[) N 0 1M] J(11-20)

3 (S)TE(FANO) INPERATO

(TI' XC) 11 P zig [kJ J(11-20)

4 STEFANVS INIER(AT)OR

[ XC R n J(11-20)

5 (S)TEPAERV INPERATO [ XC R n J(11-20)

6 S{TEFANVS) INPER(ATO)

([) XC (Il) P j(11-20)

7 STEFANVS (INPE)RATO zig 0

[ XC n 0 J(1,-20)

13

STRIVINC IN, .. AOR

[ Xl: J('1-20)

14

8 STEPANVS (INPE)RATOR zig 0

[ XC n 0 J(1'-20)

+MO(NITA) RE(X)S(TEFA) zig C

j[ XC ? V

U prestolu desno *. J(11-5)

9 ST(EFALN J(NPE)RAT OR

I[ X[ N II

Ispod levog lakta II1.X. 0 J(11-20)

10

+SITl~AERVS IRIPERAT'O'

I[ X[ R J{11-20)

15 STRIVPNC CNAITO+

[ XC

Ispod levog lakta V1.X. 0 J(11-5]

16

11 (S)TEFANO (l)NPE(RATO)

[ XC t1 0 J(11-20) Ispod levog lakta V1.X. 0

MONITA 'REX STEPA zig C

[ XC ?.m. J(11 5)

12 STEFAN+ INPERATO R zig [k]

I[ X[ N 0 J(11-20)

17 +MONITA (REX STEPA) zig (OJ

([ XC) J( 11-5)

18 +MONITA (REXSTE)FA zig ®

([) XC ? R

Ispod levog lakta V1.X. 0 J( 11-5)

april 2004. dinar ... 22

sred njovekov na n u m izmati ka

19 ST(E)FANV I(N)PE(RAT) zig ® Tc XI n 0 J(11-20)

20 +MONI(TAI REX(STEF)A It XI ? (II) zig ® Ispod levog lakta V1.X. o J(11-5)

21 +MONITA REXSTEFA

T[ XI Ii [) zig Ikl J(11-5)

22 (+MONITA) REX ST(EFA)

(f[ XI) N 0 zig ®

Ispod levog lakta V1.X. e J( 11-5)

23 MONITAS INPE(RATOR)

Tc X[ S T

Ispod levog lakta V1.X. e J(11-23)

24 +MONITA REX STEFA

I[ X[ N n

Ispod levog lakta V1.X. c J(11-5)

25 STEFANVS DIEI) GR REX Tc X[ .!1 .!1 J(11-2)

26 +STEPAN INPERAT zig Iltl It X1 R V )(11-18)

22 + dinar april 2004.

27 XSTEPAN INPERATO

I( X[ R V )(11-18)

28 5lEXRI (ST)IPROI

Tc X[ a I

U podnozju prestola desno 0 )(11-7)

29

XRXR(ASIE ST IP ROMAI

(Tc X[) R ? Cf'ea @

U podnozlu prestola desno - J(11-7)

30 +REX RIA (ST IP) ROIOMA Tc X[ 6 01 zig 0 J(11-9)

31 XRX'RIA T IP'ROMA (TIl xl' R V. J(11-9)

32 xRXRASIE 5T IP ROMA I[ X[ R V )(11-7)

33 XR{XRA)SIE 5T IP (R)OMA I[ X[ R ? zig 0 )(11-7)

34

[HlnNh) YPh'

I[ X[ S T iig@ )(11-17)

35 (IPO)RSTE(FA ELI)AIPAE

Tc X[ zig 0 )(11-35)

36

IpORSTF1A EL(IAI)PAE zig L

It xc J(11-35)

37

IPORSTEFA EL(IAIPA)E zig 0

I[ X[ zig@ J(11-351

38 IPOR(STEFA ELiAIPAE)

(TI) xc J(11-35)

39 .•• TOSAE

R xc zig L

Zig dvostruko otkovan J(11-35)

40 STPKS(IMo) PERAZA zig Ik iii If: 11 pOQ_noiju krsta slovo R

I[ X[ - I )(11-40)

U mandorli leva i desno znaci A

41 5TPKS IMPERAT A

_U pQ9nozju krsta znak A

Ie X[ T N J(11-40)

U mandarli leva i desno znaci A

42 .• TREI. AS T<l8 lJ..padnoiju krsta slovo R

IC X I (aYe fiari I [I I XI J( 11-40) U mandorli leva i desno znaci A

45 61
53
.LINPERATOR [(Pb ip +l!'10NITA REX· STEFA
U podnofju krsta slovo R I[ X[ H e 20/1,14 J(l1-5)
I( X[ 6 01 J(11-33.2 ?} zigO J(11-49) 43 STPKS (IMP)ERAT

IT X[ S T J(11-40)

U mandorli leva i desno znaci .L

44 .OR2N .. ELlXIPXE

I( X( J(11-35)

46 IPOR2TE (EllA IPAE) zig Ikl

I[ X( J (11- 35)

47

('POR STE) ELlA IPAE zig 0

(I( X[) J(11-35}

48

.ARPIS ••• 050

(IE) X[ J{l1-35)

Umandorli do 'eve ruke V1.X .•

49 (IPOR STE) EllA (IPAE) I( X[ zig 0 J(11-35}

50 OLEDAIDo

IC X[ zig 0 J(11-35)

51 ELiRTAE

I[ X[ J(11-35)

Umandorli do leve ruke V1X.*

52

[<Db ZP

I[ X[ R V J(11-45)

54 (ELlA)lPAE zig @

I[ X[ J(11-35 ?)

55 [$6 ZP

I[ (X[) J(11-13)

56 (RXRASl)E (S)TPROMA

I[ (n) R V zig~ J(11-7)

57 +MONITA REX STEFA

1( X[ II 0 20/U6 J(11-5)

58 REX RIA ST IP ROIOMA I( X[ 6 01 J(11-9) lspod levoq lakta V1.X.c 18/0,89

s red njovekovn a nu mizm ati ka

59 (N) MONITA _'INPER SEFA

I[ X( J(11-22)

Ispod levog lakta V1.X·: 19/1,10

60 )(MONITA REX STEFA I( X[ b m 20/1,21 J(11-5)

62 t_MOLNI)TA REX-STEFA

I[ XC II U J(11-5)

Ispod levog lakta V1.X." 20/1,43

april 2004. dinar + 22

RANKO MANDI,(

KOVALI SU NOVAe I GRAD~ILI MANASTIRE (3)

S I. ,-'kl 11 l_ ]"1,; l; _\iilulin, ~l'pkL z.:.ra~1 I. ~~~ I _I~ l, ~111 1,.1"',lJI.1 l I"us,.) I I kr.ilucc lelene, d~)l<lt:i na vlasr nakoo stn -e ill(:'sm bi,u [)1<lg_uLrj u~lm no nJrCk.1l) I 'H:~:(ll~l : dl~ l:ull(lk'l ~l \'.1 iliq~O\ i II ~il1l)\:1 L '\0. iL'd11l)l11 n:1 \,1:1,11, ni it' hh'o, LL iL' i 'rllq~1 i! rnku n, bl to po~tip(\ pom(\l:l<1 mLL Ie snazua volta JII I \"t"~1 b brut .. slnosl kazu J,\ ie bio covel, bez ikak vi ~_ t~h) L .11 L 1 ih -k I lL P ul fl. i.e 11 i l.1 -t, 'L{J iii 1'1,1:1 i r'r~'III:1 ~\ ofin1 fl.'rl.HI L~l hi, )1: ~, m·p. ~\:' rink ~( nil~' 1\'(0;0 Simnn> dnm ~("h)gt)dL~nicHn cerkom \"17am11 ~i.';)'1! ':J L ... 1 . \ 11 dr~)!il k'i II.

kau vladar J.: ~ ell) i e uiuo go US~1~' ha J 1.Ilai_lll~ j.~ l)ll)~i Ill) k'i itl)1 i.I~' .,1 f)~:"'L dr I,ll'~ ,i!.l iq'r.'\!nlll.. ,ll:I,I:llrib II <:k~,plil! Rldl ~\'oiih (1s\-\)iacLin ambtcua C~k Ie drzao j [J;II.1tlHH..:kLL voisku -I LITke, kunuue " Italiiaue.

Dol l» ~C- otki.pro IJ ~':~\.lLL hc-z~JrLi pulozrtu ';UI", l\\l~t t11"i ~"'~lstnuni'J drzav nicl.ih i licni II dl.il:'I'L, LJiu, 1',1 d.dl~ ~ i~' hrofllL' L r~\{' i lllAn~~lir,' - '/gr~~din ill i,' ili obnovto l_\hO ~~mi.c~d. l'irn ~LL10m ie' :);lrl:n1 ~l~'P~l) d<l od ~rrsk¢ "';I"k\·~ dnbll~· oprost grt:hO\-,1 (,~k i vise pr~1gla;m k

zu :...~ (''I".i.L

'\<'I~ll[L ~I.L:· IL· umrt I I ~~dll ;]111,'1: II -,,\'oifJi n<liZl1a~·<lrll iioi f.,ldu;::bini, hramu POS\, ecenoin \,'_ Stet.mu LL n.ln),>kt~', kv~ tt su mu dva ruta preruestah, _\J.i~re u Trl.:l,LI..1 HX'j.:',l /di.HlI LI :-;(ll-I.lll L~~l) Prin.

;:,2 +- dinar ap~11 2[104

~()dLnc gdt ~'-:: ~..i~LL nJ.I,Lz~', ~L !~''';'I1' ll..;rl.,·1 b)],l se po nernu ZnL~J l.rkY<l , ..... \ k.a.i«. ;1 sada sc lO\C (I h a S\ :\eLl{:I"J.

\ [itLl1 i II .i" 1l:1I\·,:. i 1)1 (Ii i.lLILL/hm:1 ~/!'r:ld ill u \~ L lini ,I r I;l\'i, .,1 h l111H·,.l':" : \ .. 1 ~ii~ i \":111 nil' - 11 \,-. ( -ori, ~,)Iu L1ll (" :.)1'1 gr3du 1 larusalimu

\J. sl, I rrLk.v,LIl te kr ... h ,\ hlutrn ~,) ~ljJk~t~lm male uh , ('1")lna skladnc ...r l, ~ ~'. .1 kui'L sc nulu..i IICL dc''':i.:.Lk 111,'I~lloi nIl \:,'m;lTlriTlL' ·,:Hl,ll"/hnx·, P,ngnrdndj,:nt c-rh·,-' 1.:1 xtuderucr. .\ lilunnova CU\ ~'~hl ladL.;.~b1nJ. Cl".l~,l1ll~.1 pnk.iz.in .. \ Il' n,) n.isem nainovhem novc.i, .lpoell LI oj .:: dinara, U L<.:mLL ~J Ill) I'(~'LL 1I i'r~ ~~!I )111 I )Il ii IJ "tii 11,~r:I.', "~l i ILI~I r:lL·iiwrl I !.l I') ,1m nOl ~l r:1"1: lLndd l:l'~)inog rrl)h)l'a LL 7.J-r\ldrwm d~~I;,J (, r<)¢J.I1I"';~ I' ,1~,)fl ~t' niegov .. ~wt~~i:, 1M tn rueda.i.u.; - L (c:'(H.J·!tH'(, I ~ :".1 'kl~1 ,I) h'~, ':

~" rlrill\TIII i,· ~wti k fa li ';1n·: I i~;lO hO,~onxh;u L<nhkll katedr.ilnu ~TI('.'LL Pnzren-kc episkopne (~l. _} I ~1"'ko~'11 ~I B~ l~llwdK!..l Iro.erucn;u : Crhu ..... \, knustuutrua . ')\. 111\ ana IX 1 ~I d~'II;1 k:

IfldE1:1~lol ... v. (;L'wy)i:L i I CL H.l~11 h<l' Skilfdi;~ 1 nl~II1~I~~ir S\' '\"ikLk, t,l~-':'I 'I'-~~' _. okoliru SkOp]I.L

u,j brornih crkavu 1 mauastu .L 1·,0 , ie obi1\")\ iu, ~\ <.Ikakl 1 .iL:' I I <t.il. J\ ~II ii.l]IL .trkupnl"a dk~:L ('O\\CL L'll:I""~ ~ ;"H~;:'ill . '~'III ~;l;! n ~ "'l~nri~·,mn ;':'0,-= hllLTI'1l11.\Y,', (~l. l: :':.il' It' ~;:;gradll) ~'LZJt:tJ

1<""1 Car korn.Lll l \ I )!uso;;n nku : 070 god.ue. a polusrusen., nru IL' nl)IIP\in k! :.d, \ ~ i III I i II l:n" ~I \d iTI,'. iii k r;i~ll) I n'~i-..anl(l h.UK' ~U i.L'\)pj~Jl1 r:ltglAI dvorsk: ~l!k,m,

_\ lll.i prijareli J7 \t\ dJ1l ,lma. \ k'k"L1I(.bl \,l;'~1 DOl ,..IL'\ ii, nl \ !:IIl:I~11 r :\l~ln ~ \;;·I~II \ri,·;Lnn k;I/~'

"

,_j a 1 t' t ,_\ ,. Kral i ev cl F't't'L1 , bise I"

n.lSq:; ~n~J!l_Hl\·..:km·llog ~hk,H~t "\-.1, _\ l~gQ\"a leF'J beleska ,,"-I t)OSCtl l)\ I )111 m.m.l~~ i I LI ~~L!'I'

I,II~II,II " II,I'_'~~, ~~~,' II)')L 'I',:~,III "~" )1,1 \(~,il."'~ ~I 1111 I ~'~",ll/! II L ,I,

.. - ilL .~-

I I III i I .,-1 ~

,

I ':",'1 I

I, !t' ~"i~' ,Irl ::,'d,'.':d'.'d;,' .~·I'~II\~" ~I~I/I.~·" I'I! pi t'~~lll"~)III -,

I,I.I~·, II I ,I~ P"'dl""'~I1~~ ,'I ~ l I I I I I

~ I~ l IIII'I'~III i,ilL .... :)II~I·/I~I. '1', .... 1 II I III, I L):"/II)', III ~ rl,,~ ' .... ,'r JII ~(ll\llllo.i I', II 1111,1, I )0.1

t-. I ,I, I:a~i!.'d~.('i,'~ L I 1,11'1 dl' I I

,11,1 I" r'II,~IIII,II 1\ tr rIIlJl',1 .1~~.II·;ql ~In II ,I

, ,

( i I I J~ .'1 :'!-. ...: I'~ I'll L t, i: ~~ I,' I I ':

III,!, ~i I ~II ~ 'f"'_~":;"~ ,I 1 "I.._ ... ' 1 II I I ,',11"1 I I

, , ,

, " .',1,

I,,) I

, I

::II.II',III,Il_~'~: /'_'f Fil.~!I' .~:""(III -: ;,'Ij .... , ',I I ~I~"I

",~,'·:,'h:·1 I rH~~'II .. ~~·l'i.\11,._ ,~I'prq~\ I; I III I~.' IIIJ

I.... I nll~~· II~.,I··I'I:·

)\"I~II" II Jlll!L!' II II II III!.. I I I

~I,II.I!·I~/III~II, ;." Y(i .~,I."' :,C 1111 . III,

... 'I/~/~i. J,II -vt], )ill~,III~ ~·I 11I1 I I 11'1

~ :~( r , ~"I i (·L~III ll._ll," ,II ~I.II'-~I:;IIII III II I (I II I, II~I _I_-. ~:.'di/II]. ,I ~L~}il' _:/ I .I:)_ I 1.1:.1 'I I 11~.1 'I"~~·.' ,1 ..... ._._~d,1 /il~ I.I~~.~~I 1-I'':-I~I~rJtJ.,~~ . .' f ;11 1.1, I

;~I, ~Uii.'~1 nl~ .. !IIJII,'nll'rll ,r.1 ~ . .:.~ I" ~ I

lJr·L I/I'L'I tn.d· i._ rl~(t,l; IIIII\'_ 11\ _I II 111I1 1'111 I

l- ~ir~II".I'L. }\II.II .. r l iLI_I"k.!1' Li~I' II I I IH,II

.\ I I . ,'1 1.11', ,II ~ I I. II • '11/ J I.~~ I, I I f III I .1, I I I

"'II,I~'/II~' I' _ ·1'1 ,.il,I, I,ll !'~ II 11.1 11111 I, , lill

, , ,

, "

i 1:.;~II,')ill ~II ll(IIH(I~ IIII~·I'.IHI~ 'l·',~ II I \~ ~ I.;,.

zui» L' )i".Id,lilb,rn II' I.' : )/1.' ,I, :11- • I I L .'1 /I~ I'

....I'I'111~"II,I._1 \IIIL\.~: ',I t; .. ifl'l I ~ rill I

l.'._\.Io'!rltilJ.o~'(lf 11150 od bisem. icdnr1 oJIJ~~lrCl$ko'snr!lh rr ;.'11 fL·a 1],I$(;g $ff(f;yowkwnog s/.ikmMl!.(1 jr m~mastirsfi:a akva w f)mdu u :\IW On! ,\'u~ori':1Jml

tkh Ielo:. 11 SkupijM, p~1 i,.-,k.wi,;·( ih prdilm A. Jan bes« br~·t[.'f I lep - ka pOfJk;m ...

, , , te tak»: pokn~i ui w'/lmrog \ ardara, pa iSPOi t ~rfdrlj~wc~o 1'fJ,8 I ~';dj ~ ~'e, ptl pido:o

. ~ltJmx lu,mwno,g JW1,ta, dU.':lli F!rT.o prm.lf'.~ I)kopf;t; - ~iv, piwrt'~bm gJ'(u{ downski i p(l r!1tltn Ofl/enrllirm1.

oJ Skoplja &-. .KwnmJova za JMfa S~lt,:l tHlW-pulem. U::. dwm - [ii/om hr~rjiJlik. Img(,ll i ZHOn; mifit1,,1gag!ea(lti

Pl!jz(,~t Iza.tkan t'()L~kama, aral!~~skama blJStarw i obi~imr p(~l'lm, ,'\i(wkolo /Jogat :ilim nwkedoJJ~~ih OlLjHi~£I; dly'[1 i"e;~lo dllnstnd·i!' it'~ VI'

Dog(Jda Sf da iito rada nad :::ffU-

mm prsr~I1J~m I gnvNtmuf, gro£~i(; rJ~ld p~}wTimlj:, IIUIK !J~7d mozaicima. a )ll.bukr i: WkH \:ener~r. ;\AuA'fdrmija _i~: puna lifr susma u vrrmrnJl Susrda pmisforljr i/j ~mln),'g veka sa $eldafnpwm. SlIsr,:/a avet: s~~ Zrl'otLJn'L

Oti 1\Hfn~JfHH a do .\Ilml~ .\'uJ!prir:w'l.r _it: ru:koNku kilom~',i(1m, HZ SWflfJ xnmi.l.·u prrnra Sl'biii. Put duz duvamkih poli~1 dm'fa Jobar I pu st_ l T $mnOm ~·OJ tn.· ~dd, Ifwto m~mastirsko domaci!lStVQ ,~gfadoro katlWfJilH z.ldmJ'l_ Crha jc 11 oVWlIi l!hlikli h,~hJ, HrJ kruvlr - jfdrm tfnfr(drw kupofa I ,1 mtJlJ)'t\ 'Jgaonf_ Zldtm"I.fedo polelrf~

,,' 32

5:1, ,;

(miH"l harnenom: to $U oMari -,tarog lmmw J:: Xl veka. k.oglJ Je Krol, ;\iJ}utIN .1.; I J. obno~'io i doudao; u koml,jl]aciji kamen« i opeke. 11 n} 7- I,t f):-il'.iJ..ao

:\ kw11J41('s

. __ dok Sf (Ill !1emhWD/Ji na nchwfJI Pdhmrmk. pm~ zahezektmtim posmcsraccn:

POL'!HI. K1JO n1J _l1liJ'w, lin _)1: redaju uAIH~i ;\1! .\"f",.'Jwma iz:?ilija, sl.m.:i'lmja i 7UI!U Hri.~la . _'1'. Htrda- patron« trkve, sv. _\'.i/wle i !ok.ahlog SWt·a ~v. P'1'011(Jt() Pbll$kog.

_\'~~ _fi1.'ska 1tI~, je prfast~WljftJ.O mnos(l',j lilwvH H .Hvrm1 fmhdu, 1<1 Wi' pri,.-i' obihrJU drwnulirnim nahoicm. ,ve :'W_~ gLic do gJedCl$,rp(} kosern redu. Sa .:'ldOl'!ll polw\nd!JjfJ .svodol!(j S11L' Sf otima - u isti r Hall .- 0 I vu_i pUj!Jt·£l.

S.fl f~!W ,·Im.u' pndilrog kU!1lfl1('g iktHU))t,JSa crkve 1< XI t'eKa, m thme st'. {).(W&11 lJogorodin:, L1JikatrJf. 5U tv ikone - }edirJc mdL'tk' U ji-c.lh:(J t.tJ.fm Ie i.

f' ull€lr~l, mq\vi'lijrm ddu tmuna, 11 ktifonk£~ pozi i prinutnoj w-lihm - kn]lj ,.Hihrtm i kr(~(NH'/ Sirm.midcj. Km& ne trai! $wse prdkr, koji hi po~rL'drH,·~tH ii:mf'thr fJj'Xil i h1J1:fHI.~~-l'(.'1. .\'", on ScI niim.:.: konmnirim ii(no f kao _(10 mu u GrHcrUi/(; Hnstos. po cmddrnw .~'a'ie knm~t, [!lb ovd~' u ,V{~gOtit(jnH dobiJa p'f)bednj~ki nmc od wem~ t)ordcL

.r ' 10m !!li.,lawnn. rmm~IVU /n'vJk,~ u2yitmc ffpOr!!. )(~r.lJ'no jt'JlrrJ oil

1 J! u~tnmr,ttj~ mjih Ie "J\ugnnw [ lristu ': i

,~luhtpni i.\~1.~H /..dAo .1N,,'!.'11) ~~lrel:~'.~/If~ pmi11L1 r~~~Hi:dfJI'li~ll~iwi.i i mJI.~LlL I IiI I,:,

.~C<I nrvrriaim U~~J ~1"1l1 d \ 1.'.'11 r~'\~11 lulj~knw:i' .'"1'1J( i mXill fWT!ifHld, {}flm":~Wl1 .~fJ ",WHOr1lr-H :,whw~ 11 iknm dr., ,r r1l-,,I'JJifi .~t' Jl{}f~I:(~tfiilln_~ti ao:::iL'lj£1lfl

Ceo u',hnri hl'0l-'i,~ Inifit'tlll," it'p'l}l(mJ kombj,wCJjr"l _,iotrl i !(lpi~ {"nll'il,l, IIIJr/JIi:mr.Iom .i'1eljl'edlh tonom okcra, m'c f ljtjb.rt'ask fimm, ~;mm'l cl'~.f!tom J rafi'lmm~l.<\'IJ /;;'nU.a hkov« h'w r pMh)llitjm sr,hl{J{}1H ~wiliJ$ti

I s{:'n~. kL'lirn br I smn Kcmnmlo. dJJarL' $CWO .... 'arob!l;lnk bio rH~daimut

L{mg Sl'l'ga toga, j oaolcg ,ito l'i,/dL ,j 11(' ::-IWfH rdinm da i~ka;{?m, mwtn, ~L? da S~j J ~lih~ilo i I:.utih~jc ~I ~\'~7gm·iL'rml., doslJg[i vrfJ,:m~.I~ s~'ag ;jlikm';kog jzm~a, U1j~'II~~~~i sc .~1J IJt1ii~[1J '!Hijim 1rJ~IJSlnrimd }.~pf /~I' IO~u dot.'H.

i tuks: iii,k ;J~,h1Jnw .,fiJV' {m'd ,,~ om

1 W!t:.qiUm lJumrAurrJ h0:tJHt"J i li;!,1i. ,(oii It" hI mfIYUI,tir"kih ridova mmw r" f\·~1i.ltli'"IIirJ; i dt~k .~iirw ,kmv·rm.~! 1'~ nJnmw'/ obrlzrmrJ tvoj€' bin:.. kuo d(J i.: k,m'mir~ (/(,"~' FllprJI

- .D« If ddo 1'Ct\' t)rJ iIJlCPh"

-Ii:ld,l r::r:Jdoh ... i ~pOrlid,;' 1HL .,'<if,,','

grol{/ - (l1/(};r?1tW~I~+t1. lohtUmqc.

h'T ml srec«. nis« mr $~' Hhd(t('d~ /1 akL'f pn!'j~iafl ::-]'U(i dogCldaiij fJa,tt-L'Ki bdw to mdWli,; sda, kop w, u /tj~mIISilf5kom dvorisu l'L'.Sdo pmsh~,'(ia}JIj pm::wk. Petro, -dan.

l Pl)~"juku, (j .Hwb'i1a'J!".'iIl _Lbi'I_IM pn'd ,)J,.opl}tm, .\.~[ih .~~.' mw,i.;' ll1lLld.11

f JI Jj m .• Jilt ,AI ~~pr!w.~ f .. Jt,diiu H/I''X'OV111 ~ n/i~ - n,l nj.inHl ,~t' ,iu{ IAwk tno:y I, !,'I.'

A r tad (NSf k~7S'/O

S~t.t~l Dordi!HL1. 11 Skor11,'u !.. 1\ .::';)00, ~

C;OIOV(ll~~i o~('(",~i u~hi~\'rll \~1i i oduscvljcnja doziveli SIll(j Dl :l.gilll \laHisavhevic J "I klld<l. 51110 Pt ~~rkmbm 21)(U. nil. povratku sa nurnizrnanckog .. axlan ka H t;koplin, xvral ill B "jan) ;-';~go. ricano, Posebllo smo hteh da \ idimo .nurmzmancku lresku" ~o,l naslovne ~t ram' "d j nara" br 15, ,1 kt uu ,C opi sala SI(lhod~l.Ilb ~lujHtm'iL' n • lauk ... ,t;n;brne gri vue na freskarna kuo led rn stvena mterpretacua novcane rugrade I.a III d i [HI i I.d~l in" N:'I~}I ~I,'~ Icc! pll ,{'Ia wakako ce bili. manJs;tiru DeCani gde c¢mo, Lzm.~d 1,.1 ostJhh r-.:mckdd J 5 rrskog ~rn 1 n i (wt'kovnog sb k<mtva, l1liX' ida Vldimu i "mlsl.)I\':.lk prit L'" - ir.',kll ..I1]~b naca ~rebmiah<

Vhluunovo novcarstvo prodnav'l_lJ vrlo msercsanrn II epizodu rlo:lSC srediovc kovne num ~zm 'It]I!X_ Nj,cgove pl've- -VNt novca, matapam, pred.stJ.vl)ab su veoma SUhl] n1,1 monetu. so, vehkom fi nocom srebra I tezinom od oko ~ gr,m'1J;:l, pa I. V~5e, Zbog tog(l. je n,cgov novae bio rado prlrnano platczno sredstvoi izv<li'l Sl'bl,e. pa i u so:JmoJ Venecl,ii. L<lto Rep!i.lbhka Sv, Marka od iucu}e nell. godine da SVf;; ~dennriu,~ regis R~,~ie ~ koj~ se zateknu U \"'enec~,i~, Dubrovniku tad ru i drugim ter ilOiti,arna pod nienom kontrolom. pretopr OV<l; spor pcmini e 'Jk i Dante u $\'0)0; ~BOlJllsh"enoj komediji" On ramo kaze,

" Iamo ce se prepoznati onaj iz Par ~ngala ~ NOfve:?;ani n j onJj iz Raske 'ko)u slabo primeniuj e bhlp mletacki" (I\~r/ut~f,lir{)t.'! )wHi~J&rikohr, .:\[f}rF[;2~1 rin jt' Hakm~ V'.f (I "muif iz f~atkt.' '_if kmU .''v[iiniiu, f)cmleoll :;(.1 ~'rf:'r!Jt."ljk).

"Llnga" ~rpskL~g kml.'a u Dall~.L:'l~\.'fnn {~Jvt Il.n ~ II tid'll, a V~ /':'L no /,a [Ij cgnvo k~ ~v:mjlc THHiGI, vc~ nua je dbplua'i ~~an~ ~'L:IITla. 0 uvurm: pusdnm :nuni rnilji,vo pik L Tornanovic knii u (hJ1~u,Jed,m srpski krsli u r.m.<lrt~~\.'~no; kmm~!iji:·~ ustvari .. komt'n~arisf ~lmhju v_ Brunelli-a, prefesora Velike gimnJizije u Zadru' U~koro ce Du brovcanin Ij. VlaCil" prevest ~ pomenuti Brunel ii ev I:ad 11 celosti", p ri cemu 1I SVOl11 predgovoru kale: .Potpuno sam uvjeren, cia ce svaki Srbin, koi i istinski srpski osjeca ! ponosi Sf svojom slavnom proSlos~ u, sa i. iv~j,em Inieresom procrtaurndnj U O!V1.l re, prot .. l,c.vSl je, bm talw<l.l an profeso ru DruneUi U: SlO)C' OS lobodio nasega svetogakralja NhlutinJ ad. drustva zlijeh kraljeva u Hoza1l5tveno,i komediji,"

;";aponlen i mo jos i da neki '1Uw.rl' SJll<llraju cia. Dank uopiite nije ~ mao u vidu .,wet,og kra]jJ Mi lutin a'·, nego cia ~,e tu rad.i n kralju DragutimL

Mrlunnova km·<lnp. se. prema tko nografi)i, mogu ~'\'rS~JtL II cenn osnovne

s=r=

SJ. h

Prvu gmpu sacinja vaju dinari tipa TlMhrr.mTl'~ (~I S) N,l njima Sri 1I ~luj~·{~ClT1 Imlni,aju k:m!j, levu, i Sv. Sll~hHi, ~.I,:sw) Kraij ima na glavi i';,)Cn~~Lu krurju, u levoj ruci dr:l:i svitak - akakiju, a desnom prima barjak od sveritelja ko_ji levern Inkom drzi ievandelje na grud i rna ukraseno sa pet dragih kamenova, ;\01 re versu J~ 11 ustos koi i sedt not P!~Sl0l ~L,

l.hug,Ugi llplll predsia, lj<lju il:dall.ia nil kO.r.i m a hal) sedi na P restol tJ bel- naslo[M, obucen u dagu hnljinu, sa rJCVJstonl krunom na glJYU,. U desno] ruci drzi skip tilt saknnom na vrhu.a U levoj kuglu ~J. d vostruki m krstom lsl. 6,1. Na reve rsu .I c rakode Hristos nil. pre SWlLL

Treen vrstu predstavlia primerak sa kraliicom hi. 7). \~~I aversu it' kral], kao naprcd, ~:~mo 11n II nl,ci, dr).i kr,~IL~k i ~jruk UI<l(:,::l u If\mj '!;l.~l~nm N~ ITV.-r.,11

! ... _ e qllddj Ra~cja, Lh~ mak fWv.l5ro .ii rotJio J~ F~ljf):jct': (D(jHrf AH~(ljeri, DillJljcl C;)rMI';tJ~~, fmYIJi~~, c. XIX, 14 I - I4J). () m'm~le v.. LI,I,(~j Sinmmi, .Rjtk~~i 1;~' mimlmKI fi~Ua Dil'iH~ Coti1mtJi~. B~ljlfrifio 1;1' mr~mjlti,;o, Anno U, m~ J, Fir'~"ll;e J %5, ~~~I: J2-18,;I«1kod~., 4~~()mJT _~'~d(t/.ikOl'j{. ll-He:l,tcl,;~ i'1Jii:nl!!"'l ~ii<'l .~n)'I.iv J'aik(})!; ,d:imjro &c xm I' Xn'~'d:H, Zbomik. N~ttlclrw~' r!1i"Zf,JI~, ~Ir./. 6. Bro~md 197,0, $.rr,HI:;"-30S; f' .11, LW$Chirl 'M, .uI:t.eHf.rt~crl1, Seri:mcif.t B#~~Maegt i'ti1€:!,mi~'/jer NJ~wp~~$, .AW1~Zi'IIf1J'jJer 1:!ri- Ill. .s~~dwd.' (.J3udi~l'iC€) J9)0, $~r_ 82·8J J prtvod; S~p.ke imit~cijf, "jl.'iol':kL~ II1<7f~p~j~~ ,\'Wl'l'rZJJlc.tWre 1,jjmr ~r. lO Z<'If.rti> 1957, ~IT. ;;4-.2S'

~ o~j~1>1frmo H ffiropim "ior;2", A-iOif.ilf 1 >'00,

) \fit, I:Ir~1~elll~ IfJ~mr~zi01It SIorim (11JmlJ.~ [)iv. Com. Par Xi X. .140.- I 41, L:~n, I S9'i_

• .K~jiti'<i "fir$rorrfA(} o~j<TtJjje,,!j. ~iUl,ova 1·~a-} ~2 lIaj,l XlX Va'IMov..:' B('~(m51 v'~'n,'KomedJ}~,h: ~7]')'hJ D~toI'()L.'fIl~~~ ~Mmp<Trtr(l ,4, l'q$r.ri!;a, IJ~~br~"J2ik l"),fJ4 (pr..sWmpaM',(I 12 [,mJ'pi';.(l ,,:Sr,l': k~}. fiJ!.

5 POSe.~M ~', Grq{Dr(;,e-mo~~IJ;;, R~~"o) ,;rp~k(l;g J10'l'¢amlN1 do k~-;jll~ Mill~tlJ'ur, Bwgmd j '133, ~tr: 35 1"'1i(ldm~' M~!kMc. Ko~ {!PW~~!j.~ ~},mtc A.ligrje:-F, J\j~lffi.l2m,~t.lC~~ ~i': S, fkogmoll'!'85, $t~ 6.:'-69.

J~ kr J,JIH;U~.:t r<H~n~Wm kruuoru L vel. 'Ill. u JugO,1 h~I'Ll1J sa ogrtacem.sedi 11.\ pres rolu sa n sokun naslonom j u d~·~, i 10 1 r uc L drz i knnov net na dugal~kol (_ir~.: L (') ko prrslob "LI gr~ln(· k~*' ~(' /'I\T;~I\,.lill II~ll)\ Hua \·illmt" I(lR', .,}1 pi i,::HlI:! n.t \ rh II

51,8

'\ap[)knrl" ct vrru ,[',I Llj'L! 1 ~I ~ I In rl q,h Ijaiu di 11M i Iia k~ ~.j imd 1..1.111, k i 111,i,dl~ i u ram ickom odclu.scdi lin !'rt',11 ~llll)CI naslona, l' desno] ruci dri.i ~kJPlal ~J krstorn na vrhu a LL levoi bakal, .naca polozenog nil krilo. l\a reversu ic \ 'pd I lns l lw) L scdi na pres tolu '·a \ t" 0 krrn naslonom.

SUMMARY

GOUI'~AGIE ANI[)' PIOUS ENDOWMENTS OF IKINGI MILUTIIN

This I~ the tlmJ ':Hli~l~ in uur lulurTHI n<llw.l'dJliey struck ~OIIW, <lm! um~lrult~u rrlOrl<l~l~ri~$~. Tud.~y we di,~("!J~~ numerous rflonOl~tl;:lri€~ dml t.hur(h~~, t1buuL fm ly of th~H I. [milt 0 r r~u)g 1 ~,lruU.~u by S~ dJid 11 k.illY StefdrlUro~1I Milutil~l(l ,J:82-13.l1 J,Om~ uf th~1 n I, (G.r<Kdf11<'d rnor ~<l~ter V) h <I~ bee n de~.)i(:_teu Ofl lhe current SerDldn .L Dln"H<l coin, while some others are rllustrated in this article, A special attention nas been devotedto the marvelous ~erbliln m!"di.~'1'!'VlI' fr~vfCI p~inting~ in ~;t (]~mg'" rhurch in ~;li'lrD Nag;orlc.'lno it"! .... k-· f1ity tit KUm~rlOVD in M.:!(,p(j ol'1ll!!.

C(linJ'lg'" at king MilLJIIfl rould hE" nivi,dp1i in fClm gtl(lLJp~ ::!("("(miin~ Trl it~ i ("rmCl9 r,;'Ip hy. Th P flf~,t gmLJ r j~ FI"P rf>~p n ~p(j by rJinar~ of thp ~or<'llle(j m,u.:!r::lt'l tYf1E" (Fig;. :,) • ~Imtlar mrhe VeI"i,~TIM !Jro"~' B~C~li~e o~ i~~ hi'gh quality, rn wf'ighr (!Inri puriiy of silve~, t:hat (Clin"ge h<ld been widely <lccepted Ql.mide 5erbi<li, ",Iso in Venice itself_ So Republic of St. Marco decid~d to prohibit its circ:ulO1tion within its tc rritQ des, ~nd th,;lt problem wa; c've n me ntio:l1£.'d ~n ~hc "D ivi n c Co n~ed ~N by O,*ntc AI i gh iC'ry_

Thl;! second 9~OU p ot Coi n ~ J Lop id ,he ~in!J hu!.cli.r;,g ~,,,ptCi in one, il globe in other h.md (Fig, 6)): thcthi~c1 i$ <I t~pc with ki rig ,~.,I[ t ubvHr~~ rlnd q u~!ii lion r It\l~r~c (Fig,. /), <H 1(1 fll 1Jlly lh'<1 {(J u r III I,IWU jJ {~LLfi!JUt~d uy ~Ome <wthtm lo ~t~r<lll DeLi:lmkl} repre~~nl toin~ deprLhny lh~ k i nq with ~wo rd on his I.ap (t- iq. 7).

33 '-,

VOJISlAV T. JOVANOVU=:

NIEKO,LIKO' NOVIH VRSTA SRPSKOG

( ; odi na 2001.. bila je jako plodna 01 srednjovekovnu srpsku nurnizrnati kli.l. Pojaviie SU se t rl knhge koi a svaka za sebe m07A':' da pmh~~ "an kat a log ~Tp~kog sred ni tTV~: b ~\! IH 19 B~ ~\'ca. 0 m· se dosta razl ikuj u u nacinu 0 brade l klasifikaciji vrsta V Ivanisevic 11 svom radu ."Kov~·:.l~~1 \'0 sr(~(~r1jlm'ekm"Tlc Srbue" obuhv<luO je novae Raske bel. novca jadranskih gradova knji su bili u nie- nom sa stavu, a drzavu Srrrn ~: ks k rill) a Dragutinn I n,egovog sma VIJ:cil slava, rrcruao je bn deo raskcdrzave. Obradio ,joe ostavc i. uno s~ 0' SOC zna {) kOYT1 icama, ~pnk,tzao te samo vrste novca sa JJO fifi~ngrafiJa U razmerl Ll .. 1\.'1. Jovanovic u kn] ~z.i .Srpski sred njovekovni novac" obuhvatu sve srpske drzave koje SU knvaie novae, kao i 1l0V:':IL gl'ad~ ~\.';l koji su malar i. kratko pripadali srpskoi drzavi. Sa 616 fotografija u razmeri ::; ] pd bmao.~e vrste novca i ndln III aln \ a I iimlh i tslsilikata Poznah: slovne oznake i zLg'Ove dao J'c kao rabele pored foaograflje vrste. s. D~ m itrijev iC. (pus rnrtuo de lou. izdanju Srpske Abdenlijt nauka) u S\"O,oj kn,] izl .. K.uoJog srpskog sred niovekov Hng m n'Ul."· pub I i k.nyn~ ~ je wnju "1.1) i rb I U formi kataloga, dopunienu ~J 103 fObogratlJe nove ica rz drugih zbirki Z<1 vr~~t'L.:i varijaillc Imjc ml, uijc pl)s{:{lnV~H~. Na i.Bll itr[og['ahJf u razrneri .L 1 dan ,e we ono sto ,e za oko ,60 godina rada 1M 0",0111 pnlju \'~dco iii saku~pi~ ~.I pured ognmmog nuda nedostatak materuala onemogucio je autore da obuhvate s ve vrxle i v;arij~lnl(:.

Problem sa ovom tem 01,.1! C ~ to nigde nije zapisano :lola je, i kad jekova- 110 1m sad sanmna n~Tln\,.'u onog,1 stu je sacuvano .1 publikovano pranmo kataloge. Nema cvrstih J rgLl u tenata za ~wif"isiv:'Ul;C P(Jj(:ciinih VI'":'it,i puj,txliTlim vladarima, J _ros manic 0 odr,c~hvJ.nj~l redosleda kovanla. RJlA.lvH.,anjc nrgi[~<l-

.. . 34

I;} kova Ili h LL ,;V;!In it n irn kovn icama, od ~ ~IHh:\~ljih blsii"lk1!la, rw ~gm::t: ie ~arw ~ 11~ o~rw\'u kvalitcta kovania. Kako rnarerijal ru razlozi ] rstne ope ra('~je pl'ilVe zbrku, m ta metoda nije $lgurna. Z;lto smatram pozelirum publikovanje 5tO vise razlicitog materiiala kako bi hio {b~lul~aT' svaknrn 1..0 hui:c da (lhnldujL' 'I~\'U kmu,

Koristeci knteni urne k.o:l f:.i e M .Iova novic primenio u Syojojk.n.jizi d u J e prornenavl adarskogzna rnenjai ~ i P' omeIl<l ~LJslli,rl,e l'L.:ks!;l TIO\ H vrsta, a rlr[)T11L~ml uk Ta~r1i~i dct::llia no. prcstavi JHJ\"<\ varilama - i upored ujuc ~ moju zbirku sa svukrm od ovih k<ltJ.loga, I znosim 0110 sto nisam video lL nj im a.

su.

.\la 51,1 ne poston slit k~YO od kaci ge, Slit u ovoru slucaju nc prc&;'l~~~ lia \'Iad~rcv( I' zTlaITIL:ll~C h: h~ ovo bib nm·;1 \'mij~lT]la prvc \'I~k \'nk~ Brankovica :"JglasJ.\'<H1t da Sf: ova vrsta retko srcce dobro otkovana,

sri

'\a :~I..) h'bl fl' rWI .l.El III ·r I E(J)~:H dok 11:1 ~Ii~·i .f I~'hl glasi rntJ,Jdtl umOT. L~bJCl\"J.niem now re"::L ,gllspodl.lt"

u nienom skracenom obhku mh, Cini nvu pmmenu sustinskruu i "(:1 nlv;r~ ua lhlalL' ra;rlike kn~c ruvu mal,; 11\"0 hi bi 1:1, nuva H~I:l nm"Cl rlc~pnl,1 StL'f.ma L aZJ revica.

-, ,~r.O

5~,8,

~li.ke J S su va nj a rue F'~' f. L hlll' \ i ste r(-L2- P.l kUje iL: ,\1. l(l\·anm'~ (lm~~,·ill hn )in'im;.I o~ I j del ·L )hkl!l) .' *rfl~*

otnl 2004, drur » 22

srednjo'Jekovml numizmatika

... AECfl!D ... ,x·Tt..r-ji:') nasan ~am ~D kniizi S, Dimitrijevka (Dmd br. 5IJ). J\.Ioj ko mad sa -uo (*fHh* / .!lImO i Iil9 Lr®l bar pu ill! nn videnju, razlikuje se ukrasIi i. rT1 (Id aliimo. Ako bl se drzali oznab. ~d Iovanovica to bl bile val" ij a.1 1 te ::; i h I rinaeste vrste nOVGl Du! t fa Bnm k ovica.

SUMMARY

,,1.9.

.~l IV

SIEV'ERAL INEW' .SPECIES OF SERBIAN MEDIEVAL, '(,DINS

After dj;!t1!ilp(j ~!udy of three ''''td.lu~~ of tl@wbi<'ltl medleval coins publi~bed In 2001 hy V, lvanscvic, M. XNdrTWvit ann 5. DimitrijcvK ,)ulthur had dtscover=d in his collectioll several m!'w "p.pdes, that h;;ld not been incilltif'ori In the m Q I1lio n e cataloq s, Thp fl,rSl i 5 the new $pe(,.unen of Vul<: fl.r a I"Ikovi c's col n, wi th I mer i ption IT(io~p",d in" (F 19. I ,I, The next on!' ts the newly discovered rssue of 1J!"<;pot 5tefZl!! L.;Iz;;'(r,evil,., without ... hipl.:i on the 10ft sid~ III helrnct {FI:g, 3). and filn'}Uy d new v~ri@ty of £)urad Br<ll1lk,oviC'~ lOEr~ (Hog. 1 0] wh~(h differs by ~'lPm~ ornamental rlF't(lii~

.. F JH,UY·F.lt ~"IrI' IIH" I~ r:.!"I1i 1:.1 ClI.1!!lr1ll ".i"'"~·,;. 1II"'U"HI11 beL)[ Ila~;r~ LUI '~III"" ~~ IIP'lIIIJ~TaLl '1,1 "",,~pH~. I I!! 1;.';: ~'!j('''' ~h'''''L' '1\ 1"11~ neui Iu "'-'1) I.P" , ,\ TJ.·",W, [f,1at.::n "~-'''Ue!lll uaa

BCllcp.h lP B~ jd,"IUJI

HKamllll.~ 8~t, "[I;-"II'IM !be '~J:L.'~a_lJ..K~r.nc.Ii!· lW IlIWHa! 111..11- It:ItH01'~ , WIlJUL-'!IIl:..l'OUa.K\ij _(pmt"

JJi' liT I

lIonl~.l IILI ,,~ (ia~~1 Jd 1I'pi)l'H liP!:' L H ~ l'~ I" ~~ II ~II". lIaw 1I?lJ~~ 'j H II ~'YI'Plll) a- 1l!.1 II ua inao ~.~ jllllUIl P ~Irl'jp!l:l'l Oll~ 4 cnup':M. HOBalJ II IIplillaTlHl )10."11 aor.

C811,~OM(: ~w JC: npc:It.iIfIlC(I Bpem~ U,! 1!lp' ~ol!l~llllll ~(I ·'\!lP~Ml'DIIIn!L, TC ce ;~ mlfll~an y e j)111 11,'~,\QII,i'I' 113~1I~.'I,H 1110:;1, \ M,O ill( je 'l(;;:'I4:H Of~al i_II1": "nO)D~,pM ... MUl'lI~. q,Y"U II Jl ur~ ]'nu. HHj~ "Iy:M IIJT~) JC 1'::0 l~~p \ill:' iii! ea .• ' II C:WI'h)'~ flIL'~ Cli',upou II}' 1'111. 33· :!lIMa Ib)' ne :til )Hi ~}' H '\[IC 8:1-1 IIpe ItLl (;I!CTU))D,i1- llil Kp.IJ C t:lllljle"1 ~;w "'!iI ...

If! no:. p.!IJ>!J,;(]ILPWl3 ce Qyl5 "'kIl. HB(~I I."t' tJ\l' 1oIi!:IiI;&II~ "HUl.~II(De fCl<lt:1'wr~p.Hj ell"! npn 811 T

Predavanja na IKo,lalrCIU

KNJIIGIE 0 PAIVATNOM ZIVOIU V.lADARA

Beograd. Predavanjc ru _~~arb Popo\"ic;} 0 stanovanj u vlada r a i \·1 a:, I d,' I J ~ n:,(1111e\'e ].;,0\']1 O} ~r '-'1 J I U sredu LL Kolarccvo] vaduzbim pOCInJC realizaciia JI1'd,icil ~ZTlI)g proiekta II domaco] kuluu i, rL'l1'111) 1[' 1101 konferencin za novmare, Prolekar , r.~lorij<l privatnog 1WOt.l 11J tlu .~rp~k if. J:.'Tlnll,a·, k. \jl trcba d,1 bude zavrsen do jescn i 2006 !,;odine,osllllshhl je izdavacka ku .... ,1 ,J":I in. i nspirrsana francuskorn .~t:1 ijnm kll.jliW·j .Jstoriia pnvatnog zivota" pod pal roll~llorf1 2ori:a Dihua, Prema recimu l):,rii\ :I~',I .1--. iJ Zorana ] Iamovica. bilo jc plauirann ria Sit fi'JnCll~koJ senji, prevcder« I.j i I ~hj;l\"ljt'nol tl.l :$("psl:.nm jeziku, doda jedanIrun kO.ii bi se cdnosio na Srbiiu, ali je ndhJu~Tlo da ro budu tri koja ce ubull\',Jlll ~n:dllji vck, period od gubitka samostalnosti tin mlobodenia g cleo j;.(1:ii se havi i, I[)riiorn p[!\\ltng zivota 5 rba od sredi ne 1 {) _ wk.a do clan 8 s Autori p rojek til, l lamov [c j ,'"l" I i ~j :·1 'vl<l rianovic [Ju ~,1l1 K ,LL se opredellli d~J pmj!.·bl dobiie obrazovno istrazivacku 16illu i zato su okupili oko 300 ~.H"d!lib Dornl .Klia', nosioci mulnmediialnog pmjckla ~1I Kolarceva zaduzbma i :-.Jawdlli mu/r]. I.' I1O~'L'm bru i decernbru i od tcbruara do uprila 200'lgodl.ne, svake srede rm Kol.:Jrcu (CO se drzat: pr~'d,r'JI1IJ pOS.vt:-LL:rHb privatnom zivotu u srpskim zemljarna 1.1. srrdniem veku .\a osnovu prcJ.lv:mj;1 hi,t' sa(injeo prvl tom .Istorije prjvalnug "ii\'ola 1M till srpsksh zemalja" kn.ii hi Ird):iln da ~e pOJ""\ I ru beogradskorn ~"J IIIIl k Tl j i ga iduce god me, aredne d vc gn LI i r I L' i m~l('T i ~ti ritam pn~d avauia • kit i'ga, ali ("c biti organizovane i izlozbe 0 priv~l 110fTl )ivutu vladarn.snnniiene radio CIII!:,ijt' i T\ 't'rJl.l kao ! CD ROM. Svaki clklus okupi .. ·.~ ?O predavaca. a za realizaciju .... t:log ['fokktJ Ukl_JLlCCll0 10;.' ;.il ~ kultnmih insliILH.:i.;a ii" '1rbije m~~ ytsti,4 .. \J 21,'1(! ~ :

1;.01- :.1<", IWTa 11.1<1.11111'11, .lUf"l'1l ·t.a j e ~Ct{lf .'WJ:l~ Ilr~ Of' ~"'1(Ir(lf .rec rurru l.lIi"'Til\'.~a iparane fl1J1U uOp U}"1'L1). !'it nlpHl'OM j e ,LP ~1111UIUI.ueILHh crpa ullHO {'pnl npH'I,:WI

A,IIU~ Clljlia.~o ce H~' ILI1IJ HI)II(1, IIp:slI KOll!lfl ua IHI.iil H!.'Il!I C{: '';I r R rh~ B~I Pa,~, I; .'1(' j ~ "'0- I!:IH HnB;31l 1ol!1i1:I;>~ (·n;· r~lIH~ Pa:WCl'JaDiJI - HO' M II H!I.':~, C Jli:: "Tpo.l_ (iii· lIOH. n"aiUI(lIi11l1 U1 Y pdlll I! H,ry t:oRl1dm Ut.~1I'll. !oIe.1'D Tel( n.p'lr~ nnil 11l.'1 C:C :(:IO'lll() - .lH!I~P, MUlJilJI:J~

HlitlU jo(~~'''',~ J"'II:lTIl4 ~ Ii

l:lifc f.:"1 liuo II': lilCllll~~H lU.I ~ ~rJ,~ HTlII c Ku\il 11 t"p. n ... p> K{)~~hIIL~ ~~ r'JL1C BC1:lH.: 'UI; nplilOpt' III~ II p~ ~llIpCKC ue "TP~' h P O<OD0, 'Fh,~~' b P to, Ipen-ra. p} BrIUL~. 'h,,;"j~.H,

K P"II~'TlIuPHO C~ ~ '1 ,L l "ORal~. Ian ~ .1 ,e !ill' U! .... ! ~ t· 8UIli! ,J:a.KOll V n peTlin if i)nT'1Qpaii no ...

JI!H1f.1'~:I;H8" 111111:.'\"('>1 ~nJ1~pu~' Ceo lIu~'I'I!~Ji,i l'B3KC epe'le, Iry't'le ('C' ' ... ,WTI,J 11~1Il!) V ,:pc:ul;eUC}!DB.HHM ('p6IlM~ . u ~(iIlj,l~ H TJlIICJ~, II} T,l· BlnbllMl1" rr.lwl·T",pIHIM ILt'JIHIHtMlL. It;;.) t;:~;t;(' til ('(' MH~ ~Ilill\~~o rplI-

te,11 ~ rill", lJpatamn 111\ nekim snu i III III t\, I rna znakove c11(' znacenie ue n lui.l'IIIL j pn H m,iC in, Vi d uno SOl la 1.l1 0 I 1 \ J \ 1 J L'l:a I, L i \',1 l rok 11t a pre L r ~~I1'l. krrnacu So) flJ a:,i,'iTmi ; druge

L n~ ~\·t.~mi ku qanh liudi una ~~"W nd~J -t.n i 11m',H' knji n(i pamtiwkJ. liosi IIza ~e, \ '~'I Llh.' 'L' \ 1:1 I.aj ~I;ui nO\'J":: 1I no\',;aniku ne dOf.Juo.la d.1 [(,',I I ne nov~'a 1.:1 11 OYC'll.liktL ~ala" IlHlm [lLyal n'l 111)\ ';L~ stili ad \'estjGl. (;n ~~il" pi-isiwil 11<1 bpi ddt;j;\ stiti od IlL III ~gk~ 1;.1

(Niko{a ZJ:gil, .,hf.~lnt."~ Bt..'i1gt"nd 14 {~ I

VRACANJIE 5TARIM NOVCEM

135 '.

22 + t.lin~1' april 2004,

modems nunrilMatika

A.LE KSAN DA R BRZ It

- NAJIPOZNATIJII G!RAVERSRPS·IKOG N"OVCA za k09a skoro niko nije iuo

Puna ,e d all danasn 11 pnm er J kako sstorija lake moze d a :/.alw·[<Lvi zasluzne ljude, neki putcak ~ za nekohko L1I'lCSeCL Na suprot si'mk 0 pri ~ iVa(:eUu11l m i~lljenilu da sc ~ako nesto samo desava politicaruna, videcemo II (Wurn {bmklJ d~ ui ,icdm~ grana privrede, nauka i umernosn niie imuna od takvih poi:.lva. P~i Llko i diz;!.i II i gr avi~allje kovanog nOVGl. j medalja, I(.1c1J.'ie uzmc U obzir koliko j~. S.imka ~JLJhl ika I~HrI iii,iarna ~a izgledom kovano g 11I0'l'"(>l. U optk:<.1tlli,l, skoro )f neverovatno da ~kun"J n~kngH. OSLm nas kolekcionara, ne interesujeciji Je to dizajn. Liudi ui.ivajl! U U~lInt"~lai~~ Ph. Sl.ard;;-11, auuuuobilima S. Pmint:lrlrle iii zgradarna r:L \Vright-a, <t~i retko j('ik;.!d ~kn cuo da se hvali neki dizajner novca i novcanica. Od Scharffa ~.eisek-a i SLII,\'\ artz-a pa we do pOUZd<HWg narn Mileusnicai .jo~ neviiih imena, niko ad njih niic ~lH~I~l(j sl;nr~1Tl kod ~imkidl masa, ~charff}e tome dosao n~:1bh7.e; U Heme velike popularuml i I nexblj a kan um em i ckng mediiurna i i z:rab; ring sred stva.on j1e bio becki dvorski rnedaljer i bin I ably \Tnm~ U~Tl}CTl. Non medalJe iz njcgovjh ruku su bile dogadaJ sezone 0 korne sc na vel i10 i nasi roko r as pmv~Jalo u umetnicki m casopisima, Pocct korn dv,~~,1 c~el og vcka i III c n.:~ rnceluti m upadii i n ikad se V!&I! mj I!' povrano ...

Ko je bio Andreas Nojdek (Neudeck)? Andreas Neudeck. (I S49 - 1914), hi [j .i c au.~~ rougarsk i III cdaljc r, grave r i dlzai itt r novca. U becko, kovn ic ii co poceo rh rad i 1870. god inc kao pomocni gnwer ~na,nil;i stepen u ovom Zilimm.ln,u), Dvana ~"~I ~u~~ir~;1 k:<l~llli.iL:, l SR2, naimcunvau je Z~ knvnickng graver a (&rf\t..ln]] stepen) da bi ka sniie, U3;9.~. godinc, bio premovi ~~·m 11 gnlvt!l1'l novcni medahu I U sluzbcrneku kl.1SLL vm. sto ,H~ bro jako vlsok pnloi.aj u tadasnioi austrougarskoj sluzbenickoi hi jCr<1 rhii i, [cd i rJ<I mO~lIbm~! d a sc Tl apm h ~jc ~n~, b i I [l jc da :\c postane dire ktor grJverske akademije prid rui:ene kovnici, ali W ~e niJeostvari~o, ~;eg(wdobarm,(l ipak l1i.ie OStLl0 nez<i:p.tkn, 19()7.g[)di~~c ie I}i~l f)(lTl[)vn ~rmliln\'i.san u Vfl kla:'-u slui.hcnii:kc nijerarhije.

Neudec k }~ ceo ~woj mdni v~k proveo u kovnici • bio j'e ,i,e-dan ud n.je~iih r,ajpomdafl.i.ii.h ~luxIH.:nika. Duk .,e, I"l'ciIlH\ S~JHH jf 5cbc \'i~e smatn1 0 sk~bo(inim umdnikom koj i it' kUVT] if II kori stlO Z(\ Os[v~w:;:n,c svoi it'! I.Imem h~k ~h pro~ebta, Nc udeck ,C bleb om~ ko je uvek bio na raspo1aganJu dJ proizvede lepe Idasicne n;.lcrk nm'(j~:,1 ~o.i~ su jnhn Z,L dnlgim bili dohm pl"imljicni kod pubh[Qe koja ih y~ kor.isnb. NJegQvo deloval* .i nat. n rada ,~lL !Juno v.ise odgovarah j!eclnaj drugoi but noj l.icnosti jz o\"og \Tt:rTlCm~ knj~! s<: krd~JL! 11 i~~[)[n krLJ)~LL Tn ;e hio i\ .. nl;.lrdmvi,':.

." 36

Qpril 200~ Dinar + 22

Srbin iz Panccva, 1.1 fkcu hnlje po:rrl,Ll km ~ Hull;iI I ,J\'nr~~1 ~~. vetnik) Demeter Pet rovits, d LI go god i na glavn ii n /,' 11 i ~'T km n fer ! od lYU1.godme pa sve do raspada monarhrie lYJ8. Wl(iine, i njen direktor, Pi;;t rov ic je 05t (10 uuspomen I k.to lq~!/~[~dJrili1 rad n lk i neverovatno sp osobau j n l.enj er, Ce 1.<1 ev: d uci ja becke kuvni U~ !! modem II. ra hri k II ~'l III~ ~d4:n 10m l d IlL i kl) III kov.mja bila it' niegova zasluga 7<!lo j( ~:.lk~ ~ pn,;1 pn:\1 ~Ivil i iLi lC '\t:llLh:ck Vlse odgovarao Petrovicu ~ da mu ie zato on d.w<{o i F'LLJW vise naloga za nacrt. i;:;medu osulog I srpskog, p.:'i L L'l'Il()gllr~k()g nOVG~ ..

lHu hi put:.r6,nu lm~lllall ati ;\cu.Jed,a !-<It) gl.j\ ct a santo n~l~eg Tlm'c;! - n~lin't:i tlcn Ijil'~m'''g ratla.! liiq~m:1 \'Ci..ml ~I.av~, StH reversi austrougarskih kruna i helera, p1)~·~'\·~l uti l/'if),? Or] I'llJ e nupravio rn t'!Og:o medalja. ah ne koliko ] z uzetmh radova 5U i u njegoyo vreme bili zapazeni, Niegove medulje ntkada 1'1 isu dosrigne slavu SchMtfa il i Schwanz<I, ali. pozuatost kod sirukr publike k kod '«'l!(in:.b de b(IO hi la pml(1 vn",l TL,d;fli problem je da je .. koro svako poznavJJo te rl(w(i~:~'_ ;<Ili skoro niko nue znao k0.1'" nuhov autor, Neudeckn to \ cruv.nno niie smetalo, 'Ijhi radnik kakav je bio, verovatno 1~ nal.mo vise j.~dovnlj:'-t\'a II dnhrnm kYJ.iileuJ kovauica negn LL mli~tiGko; r~l VTl () I ~·;ii n aaL!

Kada je rec 0 n j,eglwom rad II W' zanorn l~ 11;1 SLI n 1I rn izrnanku, rreba svakako POCCtl SJ sa srpsknn IIJtnt':LtllJ. LZ J 8H2. g,od.ine, Nedavno sruo nash dokumente kOj3 u-n: I btu da jc p[)r~rcl kml.j'l radi[l S •. lladf '-11 pnmo': I ~'i~ck-.i I ~(J nai.r lu ~z B("ogr~Mh, ida jc Wt' gr<l\' ~r,.l 0, kao I ~,Hll t I ,~O II; I, rl r. versa, :';-eude,ck r sl 1).

SI. [

N,iegDv skded r~d Z;.I ~rbL,iu, i plYi pOI.puno ~<l[]lO~'1 ~lnL SU vdo poznati tipov j sit nog Iwyca nd 11 ild<l {sl ,,;: I

rCdll~! r)~ ~':;I;lll,~ka brlH 1/. VrellH"ilH lJL)sIL' l ')2- (l'lk~l iLl 'L:' d ahrah po;to jt' rJ<l nj'Oi 2Q d j ria ,8 i 925 hri i ,.: i '/d :1\'; ~ 11 I,'~ rusk 1.926) pokazuj~ JO~ uvek tn nlkk'njab od _1 ltl I. _!II PJrJ.·~J pttopaIcu }e {ak .i (iJtu m 18 ~ 3, Kohko j ~ }~ozna W. I H'l novcLci

moderna nernzmatka

St,2

S 1I defm iii vno povaceni iz opticaia te k u toku .R 9 J 2.. god me. N IJe tesko pretpostavin da su se ttl I ramo u seh ma i dalje koristi li, tako da SUo verovatno ~. docekalidrugi svetsk i rat. 'I~) se sve ngl.cda u vel i.koj ret kfkq i dohro O{: II van i h ~ 1 r i ~ llCT'l k a () ~ e o.;L'ri i L,:. Sv,~ k i

m,hiljTlij,i skl.lpl.ial mozc f) ovornc da pri("~~ satirna' .

Od rtd ih ;.: ell deckovih rnedalja pazruu zasluzuje SlgU rno n,egova kooperacua kod mcdahe rudmka srebra UI Litiji.u Slo veni,i i. Ova med alj a (~.L 4) niie s iroko poznata, u jako se retko pojavlju je It t rgovi ni,

(ha rucdalpa !/,meim ~ {j()hro ilu:<.l.nlje '.~Isln Nn!dfd niic post ao jus poznatiji: gr~Wtl~j gled ano, tWO ie malo rernekddo_ Izuzet no lept detali l U potpuno k l~slcoo, kompoziciji s a divnim proporcijama Ali sto vise covek gl eda, sveteze ie oteti se utisku jcdnr:- dm~a I-'~ ~g.rdIlL: i ravne pcr;,.pckl~\'ci ';~~lT1jb pruslor..l. Kan da .~(~, L1l{~jT1;i tla ~c pub,lt! SOW hnf~t· gr~wiranfa, nije vodilo racuna 0 umetnickoj celini Sa druge strane, i 0'\'<1

11!i1'Ul1l ~"'li:"I.Il~ ft":sli~I"I!!:L~ •• ..,.;IIJ'-;--· ON t'liri-I::J. l~fl'lJ:li(~LiLl;J:1

J4 .... I"i:i.~r tJ .rift i:I .... 'r

II ·i1Y;jij!l't~I!;-W-':-ffi.:l 1,1: Ll1.

~ 1.u'RIJI-k.t:lkl !Ill ~. :I"'I.L ~F-.

~.r. l"fi ~"'"7jr"'~-- I~I I :.."

!!!!til! Ifll_J.lIi. .... Inr:on oJ:. 1,I.lu '''eoll.:l.

[Ihu P.fj~~ ~~~7;!;'~"~u"',

',11i1~ 1I~.h~J.b.I1l.

.I':i::i~i!!i'lili'iii';.i'l_ J"'~~-Sl.yl·., V!l!J!iilOilfiitl!!'.

I ::JlrJI'" ! .... ,'P ....

22 .. dinar 8fJrii 20DLl.

g,]'

medalja pokazuie kao l svi novi"I<':L. t.mtJ magr-trul.« i..,l, 1\ e lovora 1 drugog dr\ ... eca. Bez ika kve t ron ij to n Wh' Illl' k: II: I t i ,.I: I sumnogi gmvefJ U W vrerue slicnc llstovc ImkLJ~~n :JI i d;L II r~~d['. ali nikome niSLL tako d~ 1,[,.1 {J l.I~]1L"1 i ka~ f '\(:lllk; I, II

"l. :,

T\\~ k ra~u pri b i' Q .i'L·m n rn(~ h1 li II sa ~U'thaL ko g tu rn ~ I ,\ U H rnu I t!:92 godinc f sl. 5). Klasicniia ne mote da budc.o- 11 ml'd.1lia ie

totalno otelotvorcme ~\'og. vrernena I nwgo\'og duh,r; _

Neudeck je urnro u manu l'l) IA. p,odi Ill', u{"k~ II ii.:.l) ·"~"L·L"' pre izbijanja pnYJg syet~k(J~\ ! ala .. ~I~!-it" ITI i~h~ f ~ I· 1".1111 L;I I:'nlljom za ko,u je IloliJ.o TTl rlogo, IH:~ditl, nib(l.l necern.. :tl1.lU. 1.: waknm slucaiu, niic rnu ~e santo Austro llgar~k.t !,Jh~·.~hla (zlatnom medali om. ZJ ZJ_~ luge I. H l,i. \, godi Mi. ~)rd~' no ut l-ru rue Iosrta 1 ':;IU~, godme). odlikovala gaie i \rbiia_ koia III U I~' ')0 I god sue dodd ula o rdc u S\"Clog SH~ i:"'1 ret: L'g ~Ct la.

:\eudccbm.: f'Hj~ m: xu kupiruli tlrugi gf(I\'C[l. c~k I i rancuzi i i\ rru-rika rKU, <1 li verov: .• tno nrsu znah h),~ bin ll,llhM ,I~ .U,d.ll;, :':jeg('lva slava, na trh l skroman nacin, kao 1 on sam ~tl' ie hil,), ltVi 1 dahe.

SUMMARY

AN D'IREA.5 N E U DECK - RENOVNIED E.NGIRA.VE.R 'OIF SERBIAN COINS

Andrd~ N'i:lud~:Kk i~ the engraver of several not~bll" r nin i~~\j~'~ of the Princupa I itty and Ki rigid om of SCI bi a, H i ~ lui r I emu r rH:'Ud I d~~,ig n work, ~'H1WI"\J .. r, h~ s new r bee n ;1'5 wi del y ack no wi cd 9 cd as It'l~l of S.chr.llfr. l..el~~k or ~(_hWilnz., ~his arncle diS(LJ~~"~ this rather u nfo rtu nate oversiq ht and searches for fC"~O 1 I ~ ..... Ily i l ~i.lpp'enIH:I" ,,~ Wf'! II il ~ h i ~tmic i! I hac kgroo:nd ('If [hf? pe rs on "'!ily ;;l n d the m <:II'! bch i rlU \h~ llod y uf wm k, U rllk.nuwlnq I v. his war k W(lS copled many ti riles, not only in Au stria-H u n 9<lry but J I so In U n i uHJI ~tiltes_ His 1·~fli'~'r1Id work is in rl i fP n p~d (':it tot",1 reevakratio 11. in vic ..... of r~'en Uy {.uu nJ dOl u menta ry e ..... 1 dence. We qr atefu II y acik_n Ow I,t-dg'e the perm i S5~O n giVC'1l by the I(ullsth i ~tolis,he~ MLJ~@LJm in Vi~nnll, to LJ~!, their rh()f(lgr(!phl~ n"i<UNiaJ

-

., -'

- ..... _--

moderns numizrnatisa

'CENE METAILNOG INOVICA SRBUE, eRNE G,ORE I JUGOSLAVUE 1868 .. 2003

SRBIJA

1 PARA. RIL)II~.,I. (.') L:, mm, t. 1,O() g

God. lip Ti:~lf \'db Odl Vt r;.:'.i
li:(J! CPI,CKl'l 751XI :> l.\ [5 zs
Ii::(:.li CPF.CKll Ulli.:<i. S [j (-: s PARA. Brcnza, U ~ ~ rnm, l ~,()U g

1Nf:.ll

11St;ll ubm.

~.m L~ti.to\-

3 15

.I) 30 IS{i I~ [50 600

til J'l'\JtA. Ilrool.l:a. 6 3{) mm, L 10.00 s

[80S 0._'% r, ".0 1 )0

I ,~6K (!111m L:klj,g, ~ ~ 5U! ~ JI)I)

5 PAllA" Bronza, eo 25 mill, t, 3,00 g

]879 to GOO .; 10 \0 Ion

.1 .. 0 P,\RA. Ilronz<J.. ILl :~U mill, I. 10,1)(1 !!-

1:';7'/ 9.000 j [(J :ILl ["" IJ

5'0 PARA- A:!;\ ~i\ Vl 1 ~ ""U, L 2,50 s

1~75 ~.l)J1J 2 S [00

18:o:J (r:i(J J ~(1 1!A1

1 DINAR. ,,\~ .Kh; k~ n 1111"', I ~,(ln e

[H75 [1l79

)_(100 10 20 OJ.) l~S

800 2 10~ 100

:z D'lNARA. Ag _R3 5: 0 27 mm, t. W,OO.g

l ~i' i I r.(JiJ 6fj l10 25D ~\ln

Ilfi~ iOI.i .' ~ 50 &10

'i I),INA R,o\ .• Ag (Jon;~} .F mm, r. 2S,Ofl 8

IS7<l 100 15!s} .200 :;.00

210 DJNARA. Au _9(K); 0 ~l rnm, L G,45 ~

J879 50 [~~ no JOO IJn

. Tm"l2J (Fe/leme emj5~1'lJ ~1(li1;;U 11 n-111!11dmrJ(.l.

A:om, (000), r~k(),r;J.-(l ~j ije ~Jj.l ~~d~,~() dn-,Vll' y~

~" -s 38

10 l.'AJiL'\. KI.lp.rolli}:al, (::) ~ 0 mm. r. '!.1)l' s I'~E ~l)) ::::;11
lSl!3 '; (II),') fJ:¥J I In !'1(1 [~l;:. J2.:~8 :).00:111 1:,11
]tl&1. e,:,I.·~ I.i,~ [V NI 1.;11 ; hrn 1.~(,2 s PAR.i!.,. Kupwll ikal. ~~. 17 m m., r. J ,00 g

ifl.!li 4.OO(1,~

J~, }(J1Xl J

2~ WI) JO &)0

211 P;'\1U!" Kupronlkal, o 22 mm, r. 6J)~ ~

1883 ~ ino n,RO [ III :";0.1

18~4, 6.0\.11) \I.~O 1.0 2:,;)

10 D[NAHA, Au .900, 0 19 mm. t. J.~3 Ii!:

lM~ )00 :0 .S5 J 00 J 5C'

20 DlNAR..l. Au _9(](l: ~.) 21 rum, 6,4·5 s

"'-
'F~._ ,
.... ~' "
." ·r~ ..
.• 1).. ~./
,of
·1
. , -~
v, .... , 188~

folr.aljl A!lIcbandar ObwliI.l:lvU

1 DINAR.. At; ~.i~; 0 i~ ""'!, 1 S,flO t;

l.ono 0,51) 1,5D

2 PA RE. BmIl7.3_ 0 2~ 1l11n, t. 1 ,flO g

L~[)" 1 500 040 I

51';i\.UA., Kupronlkal, 017 mrn, t, )JlO ~

[IrlH smo (},!O 1

,~12 lll.ooU (.fJU !i..5~

~91~ sroo [0

10 l'M!.A. ~llprunikal. 0 2Omm, t. 4,00 ;<!.

ln2 ,.700 j).,2n O,)lJ I

]917 S.lniJ, [IJ E, 2u

20 PAR A.. Kuprontkal, ~) zz mm,' ,,\)Li ~

19lJ ~.G~O IJ'II I' ,,11

19[(· 5.001J' JII

'100 PARA. ~£; RoY, (.~ 1 R 111m, t.2 -,I! L'

l~l(l4 _.400,11 If I

1 DINAR, At', RF,OHmll1, T •• ; .m L',
.~-I ~.uO;) I I ~ bI.I
·,~Il 40n!\ (1,1<- .. ~ H
.~I~ L(f.68~ O,S
191 ~ hr'j' ~ n11 III ·111
-I' 2 l)] NARA, AI;!: ,8)~, (3 !:.' rnrn. 1. ; I"UI~ !;

191),1 Ll50 I.' 'l'

19[2 I!()IJ
19[~ .u'-i
I'!l~ 0..< ;. ~2b ~, J~-'r;}4

j.;.{g r..~(

.20(0

L'1:_I.~ ]0'

I' "0 ~)t)

a. >:if! I~

116"vets.ki rat

5·0 F}\ 1iI A. CIII}; Vi l:-l """ 1 /~,Iill ~

WI~ ~o Yin 11. ~~

-tr

-)

l D]~AR. CH:k: 0. 2U rnra. '. :(C-:'I f. 194~ ~O_l)"J(I I) jrl ·1)1

z DIX.ARA. Cmk: o 1~ mm t. -4,' J t

10 DJ~ARA., Cink, 0 26 mm, r. ", .. fJ(:')<

1','4.1 :-:hlOl! U.:- I .;

Ref,*bli ka Srllija

I D] NAR.. MesLr.~. (~ ~O rrrm. ,. -u··~ il: ,~IJ~,~

2. ['I]"~ARA, Mc~ln8. ~) ~1 mm, ' ·.~4 ~

~O(j3 0.313

~~l'il 2004 ~ifl'-ll' + 22

mods rn a n lJmm1iCitika

JO DlNAR.\. ~""'[esl~, G ~6 mm, t. "/;77 8 2003

20 DINAR.A. ;o..I(~ijl.,.~, 0 ~S mill, t, 9,00 Ii 200.~

CIRNAGORA

] PA.RA. IlronM. 0 1."/ rnm.L l ,~;(, B

2. PARf.. lSru.nlS. U 19 rnrn, L 3,33 g

1 'J1X1 601) :I (,

19D8 ~S{) 4

10 liJ

10 f'AUA. Ni. c :I 9 min, r, J,OO e

llfli}6 ~~ l J.;'I)

:1.0 PARA, Hi O·~ I 11111"1, l 4·,(;.'()!\ J~~ 6lXl 1

lOO

~~I) W I~ l5 ,I~

-~

2 PERPERA,. Ae .R l,G; 0?7 """, I IH,llll ~

l'!HI 3iJU JU J~ 2~ W

s PEUl'.E::HA. Ag .9(Jil), Q) Y. mrn, r. 2-1,011 e

I~M' 6D JOD J2(' l~U ~Xf

]II PEltl'EllA .. A.u .9f)O, ~ '19 lULU, ~. \J9 C

lWi ~(J 140 J81) 2QO ~50

20 PE·RPiERA. Au .000; 0 2 ~ 111m, ~. 6,78 ~

l~la 10 ~~n ~OO m ~OO

nil) PIRPER.A. All ,900;@3i mm, I., ::lH8 e:

I q I (i 3rt l kom 6000 81)OO! 0000 ,1000

Krailj .N.ik.o.la 1

] PARA., J:lrdJnz~. (.) 17 m Ill, t, 1.66 J!:

l ') B IOf) 2:~ -10 ,. lIno

.ou JS JU .foI.,1 6U

.2: PARE,. flr{'I1,~, 0 i 9 mrn, L J,J} fl

19~.1 ,111) J -, S

19[4

10 ~IARA. Ni.~} 19 mill, I t,l":tll J;l

2~{) ~~n r/.~il

I';

20 PARA. Ni..o ~I mm,1.1,1II1:s

191.< ~UI)

1~1~ .qnn

J. PERJ'rni!. . .!,,~ X'i~; ~1 ~J ruru, L s.oo g

l,'112 5~O ~ E I~ 1r.

19' ,I jOt) s JO 1.2 ~(;

1 PERPERA. Ag ,·~33; 0 ~, mm, L. W,OD g

1914 .M It 10 ~ ~ ~u

5 PER PER A. A:,; . "'1.11): L3 .~6 mill. 1. H,(Jt) II

l~

,. ~

~O 100 I~O 1M! ~illJ

~O li1r) I ~n 1M ·,118

10 PF.RPf.RA, Au 'IUO: (!l L~ mm, l. 3,39 g

l~lU .)5 EI) ISP ! (I \f)~

20 P'ERPfR_o\, Au .~U(}: 0 n men, l. 6.7~ ~

l ~ HI JI) Jm '2~1) 111) ~~~1

KRA LJ EVINA SRSA, H RVA liP!. I SI.OVEN.PL(A

](r(l,lj ',e.tar I

s i'AfLo\. CJ.nJ.::. 0 ID,B rnru, t, 2,@g

Goo:! tip Tbr~2 Vdh Odl

vr K~ 1(1 Ii

U PA.RA. Cinko (.) ~O,R" Ill,l" I. \W ~ J910 )~.")~ I},~() I_I,'l~'

.,... ,

,

'. ,

, ~

SuOU U ~I:O 'I ~I} ~~ ,i1P Ii .. 'r '1.·1

1. UlNAR. K"I'""" .... ,,] 0 '\ 111[:,

:~.~I_II\ II,~: ~-flrt:' O~

IIA, III

2 DljI,'AR A. f.,;"1 " , ""I,d1 ~1 ~ mm L , " ',[

III III

. ~' 1 l,t 1 '. :9.~UII

:20 f)]NARA .. An .?OO: (~~ L mm, L, ("D).!:

KRALJEVHNA .lUGOSLAVJJA

U) IHNARA. ,\_g 5(~): ():~ mrr .. : "".'1' t;

I.,)~ l L 19.0iXI I

19.'1 P ;.00,

L,-.il

20 111NARA. Ag . SCI\,); 0.H rum. L 1".""~.

S(I T1J;\,ARA. _.\~ .:;DU, 031. rnm, t, I ~.I)I' u

j ~)Jl L S.5<~_I ; ~~ 11'; .'.51)0

":,

J nUK.,'I.T, Au .986,1, " 1">,,7:, rnrn, t "·I·J,

l~j. pl ":r.,.' W ~I) 11111 I ~II
19~1 kl. '., l'.) ~ lUll IJ ..
L~.'l -~ f.:i j'o::' I'll' 1:1'
19\ I: ~~, 1 J= I X~ I ~. ~II
1'1.\4 .:,I!.1 i"irl.l ,,:1',;, I'll,. 1911 kl.

19j!

191:1

l~ ~OO .=;SO EllO 65tJ
I() (inn Ron lr.1!1<.1 l.?W
L'lI~ ~JjJ.IO 1(h."l) 3500 50 PARA. M~~l"'r:. " LA mm, t. :l.OO il

l'm I 00.000 n,!:~ 11, ill

1 UlNAR Mesing, ~~ 1! rtun. l. ~t.~f) ~

19.'B I (!lln~~ (J,lU O.3il

2 DlNARA. M~.II·lg. ('1 1·1.:, mm. t. ':;,(J.:)!!:

l~,R · ... ·UJu O.lO 020

1938 Ill-If 7 ill !l.1ll 'I 2

2S.!JIXI

(1.)0

20' DIN A It A. Af; .7:~\ c:, 27 mm. t. 9,00 il

1938 15.(100 I,:;(I'_

50 DINAR--\'" A~ .7S0·. ~) 31 mrn, L 1~,OU ~

1938

10.ooll

2 ~.,S![I

RclPl.!lblik.u JUWJs1Qvijil

D'EMOKRAlTSKA FE DIEIRATIVNA J tiGOS LA\WA

510 PARA.. ZII 1<.) II': 111111, I ~ .• oo ~

1 rnNAR., 7n. 010 rum, t. 3,00 ~.

J94~ 90.(100 mu n,'jfl

z DINARA. In. Q l2 mm. t. 4,!JU s

1 ')'1, \1000 0, W (lAD

5 DINARA. ZII l:;'l !.h,' "'"',1. ri.no~

194<; 50.0oo~.]fJ 1_I,4~ l 4

.:"!_ 410

FUlUATIVN A NAHOIONA REPtllBUKA ,JUGrOSLAVUA

.'YO PARA. Al. ,(0 17.4 mm. f. (J.62 ~

J 9S~ . n,!O n,M)

,I DINAR. ,\I t..1L~,~ III"', t ~J,<jIn 8 19i~ .

:2 I.HNAJtA .. Al. 0 22.2 mill. T. U·1 g

050

5 mNARA ... 1,1. 0 n.lmm, 1.1.241!, 1~~3

Hl D'[NAJL\ •• ~-1c;.il1,~, G) 21 rnrn, l. 3.UO 1.\

l ~5S 1).5(1

20 .l)]NARA.Me~ing. 0 23.1mm. l. 4.00 s

50 DINARA. ;>,·,,,,;,jng. "2(,.::; mm, t. [i. DO P.

SOCUA LIISTI C KA FEDER ATIVNA flEIP'U BUKA JUG05l!.AVUA

1 DINA R. Al. (:1 19.1! mm. t. Q,90 A ]%J

2 D1.:-.1 AUA. A!. 0 .12.2 mm, t. 1.;)-). g I%}

:; IHNARA. AI. ~ 12.2 rnrn. L L.H ~

Itt,\ U .. '.I.l

10 nl~ARA. M;,~iOl2-. (.) 2.L nun, t. HiD J;

]~~ O~

;W DINAR A. M"~il):l .. f? ~.i.2 mm, t. ·Hm r ]y~ om

so nrNA RA. Mr'.il)e. 0 11; .. -, 1))1)), t. (,,(10 p; l%~ O'yJ

5 flA1lA. M~slng. I{) l S mm, t. 2.00 s

mnnf?rn<1 numizrnatita

l~t6 \'~ I ,~.21\1
:91_], .'~..i1Y
W~ 1 (,:~
]9~J .!-:.~ ~ I
]9~' \f' 19fi
lY~- 11}.~.11
1975 1 I. f(!11
1\l~9 ~1)Al';
l~SO ~? ·11 ~
19-H] !:oJ,,' O~'lJ
,3.'lD
:I,5D
:1,50
11,511
GjO
~,5!l
0.50
1)..'10
1151 I
U"
III
I 1,1
I, _~:I
II ~,I.
II, ~I'
11.111
ifJ!!
I. ~)
J.~J Hll'AltA. ~leslllg. C' ~ l 111 Ill. t. 3.ul ~

~ ••. jo)n 1:,.{h I~II 119 .~~.:.'"

N4)1 ~.~ ] ~, b9 ~:.~ 9i'·lll ]4.IiJU

20. PARA., M~~ill~. ~".2j,~ mm, I. 4.·~)l) P /~)

iq~i

](l';~~ ~I 3M II (,~\

.:._\

J~ .. ' I. .11) -~~

_~L.I.~)~YI N '~1

I.,"

I"

'.'

.9S]

41. 1·11

'0;(.; ~JU
1~··) ~3.~.~~ i; .~[I
WA j; ~ :U
19-, ::i ~':!I) I" ~I_I I
In H5b " .. 1U
Ig~- r·,t'-t-l J.I .. ~I.I
In ";lI.l., 01<-.1
I~~~ ~;:,J .I,U21 .... j
l~~9 ;:1. I~.~' ~ "
. )',
: i),~u 2';,11. ; 1311
;9~] .Jl:L _~ ~ I;' 1131.1 I D[NAlt I~upranihl. Cl;:~ £, nun ( '.Klili

april 2004. dinar '+ 22

n tud!;l ['11 [l n LJmizmati~a

I DINAR. KlIpnmi.k:!l. 4~) 21.8 mm, [, HIO~

1 ~7 J ]~. 9;'4 O,_~O

I Q7~ 41.~ ~f U,31l

1 ~i~ ],1) 2ciO n, W

1'17(, 11.8 .. 9

m7 .J<:l46~

l'.t8_\

[981

10 D]_~A.RA_ Kupronikal, 0· J() rnm, L If!.fJl} ~ I')~~~

198ti lY~l%S

35m2 N.S4-l f.U.o_l.!,} 1t,.r, ... ~

LI'yj
0.1<:"1 lH 1~15~~) (),_,n
~,jU ]~i'I WI,.1i OjO
(lJr) 1915 ':~~,~~~ 0 •. ,1:'
IJ.3iJ ~ ~;;9 ~%'! U.:)I!
(I.JO ['~SO W.13') n,sD
[~.~l ~166 Q.S{l 11 nTNAR. Kliprumkal. 0 2UI mm, t, J.S0 g

I.~n Fl\O <,10 (1,;0 1)0

[970 F .. '1()

2: DINAR.A. Kupronokat (L) 24,5 rn m, t, .5,0 e

1971 fD~U O,}(I [

I'm l A·ltl IJ.J!J

19~3 n-H~ I)J(I
]~7~ 1~.9R9 {lJfI
197, 9~ ~ [a
1976 ~.I_I~~ ,:IJlI 1
lr.:'7 19 .. U' 0)0
19'i:;: _tOJ5 IJ.JU
1!1"79 ~ll,l)&,) CUI)
1%1) .l6.1).4~ 0, \n
!1Jiii1 ·i25gQ OJD ,5 DI~ARA .• Kl.lpronjJ(al. o 27.5 rom, t. jj.l~ 8

!9'70 FAO 'i(Ii) n.50 _.~

s mNARA" M.p,nmikaL 0 27.~ mm, r, 0,"/$ g

!~7 1 I (U~-l {l,:,O

1~72 ~i.9/~ a,5U
tY7J li.7r.1; O,~O
[97~ ~.U~ '],51)
[975 1 ~ ;1) 0,50
[976 -I.%.' O,SI)
1977 ~~~ O.:;;} 2.
1978 [IJiJU [!.'1i~
1979 1 (lnft 050
i.9S~ 'JP7 IL'i{i
19ii1 [) y)v *.50 5, DINARA. Kuprorukal. 1.1' ~7.S. mm, t. 6.i5!l

[~S. rub. l.O~O

22 + dinfll' a",dl 2004.

til Ll'INARA. Kupron ikal. ~Jj m film .• l. 10.00 ~

1 ~Il; fAO ;'OD 1~5(1 l.'ii:

l~j_)[1,;. ~5.2'X1

.~.~4 71 ion ,)~~t:

1 JIJ I.NA R. ;\<1"",; ,"fl' ~"J m nun. l. ~~ .60 ~

[981 m JlI~ 1)'2"

19f<J 11·11SJ,} e 'II (I.2n o 2~ Q.20

1984· [i'~.]~5
19~, ~'I 'l3~
19&: 12~.t.43 :2 I.)INARA. M~.,;,,~ Cl 22 mru, l. 4.30 g

_ 982 4~,&3l O.!j)

lliK) \:; 168 O.l\"r

5 OIN.~.RA_ Mi:'!;U1)!, I,) ~4 mrn, r.. S.60 g

J%2 ~u.9J.:} Q,~(I

I' nn
:'0,')1.11) :'
11 ii I~
~'J.~:.~ II. ,
[Ol.%S II.~ ..
2~.t.1~ II' , 00 PINARA .. KLlpmnik~,." 2.~ mm, I. (1.:'(: ~

~II

'II

'I

n._'

I"

to .DINARA. M~dn.~. C~ 1 ~ mm, I

FI)Q2 -Sui_(

20 i) [NA1~A. ~.le~ing. 0 1 9 "

Igfl.~ 29.~~5

50 .DINAR....~. Ko;lpmnibl. o ~~ ,

I qS:~ ~ 5..18S

1.:.,;,.;.:

\ II.

II.~ I'

I.':l~~ ~(I .. i,~1
1%" .~J.-9~
ILJ~~ ~~ .. ~-'I 1'1~3 lX.r,f!·1
l~~b l ~,'
~ I~~ ~ ~ 1 :: ... ,~
:9,_3 ~J';.I.t 50 JJJ_\ARA. ~[~~" ~ n ~ 1 IIIIIL. l

j ~, I it

-t~~:-_~. ;\Nt.f

":11

19'3-+ 5ljfJL1 O.!Q
I~R~ ~.] 100 O.~(I - Q~,< ~ ~ un ,
108~ 5(1.~51 ~)n . ~,4~ 171 ~oO ~II 1 () P . .!j. RA. ;-":c'm:g 0 1 ~ 111111. t ,~.I-J."

19~1 ~0.[5o ~..;U
M~ 3}I)B ;))0
'9~~ 91A~2 uzu
[~~IJ .~;.199 IPil

101)[NARA ]',1:;':1 17·1 f.,~x : ~I.:
[gS2 S.,~~~ I).~(I ]9,1 ~tJ ~~i:i ~II , "-.

. .

. .

. .

.. ('J

0,11) O,W

1990 l~1

]990 1991

Kji.; 41.152

1 D]NAR, f(']pwnibl. 0 14 mrn, t, 5,95 J!i

172.105

2, D[NARA. Kuprcnikal, G :1:6 mm. t. 6,9'a p;

1990 . l~:~J6 ~.m

ltilill 31.~J6 iJ:2iJ
1992 J>i.l55 (},]O So Dm~\_RA. •. ~uPrainlb!' i.:J ~~ mrn, t, 8,6~~ ~

I ~oo 9J54 I.\JU

l ~9l l B.·QO l),JO

1~91 15.0i1~ L\.5IJ

SAVEZNA. RIEIPU BliKA JUGOSLAVUA

19~2

49.1:09

{ll0

1 D.I.N.AltA.rlmnr:.3. () 21 mrn, to 4,~e ~,

1991 I.Oj7 I D,W

5' DINARA .. Bronz.:a. f::) 23 mm. t, S,B g

19Q1 ,r, (",JI D,H

](1 D[NARA" ]:J;rUI'lZR. i.:.l 25 mrn, l. 6, Wg

l~; i6.W7 O,ll)

5(1D~NARA, B["'Jm~ On !!LHL, t .','>11 ~

!!j'Jl ~~ 5; ~ U,~~

] DINAR, K"pr'''lil..al. (') .~. mm, r . .1, 1t ~ 1 ~)3 ~u,m O.2fJ

2. D]NARA. K"prn.nibl. (») 20 min, t . .l,R~i g

mJ W.1N t1.20

5 D]NARA ... l<:uprrtnibl. (-) 22 rnm, t. 4/11 g

1993 J nus (1,20

,.. 4:.1

HI DINARA. KI'~,,(),jl~~d ~7J N ",un, t. \~., r

1993, .~{1.~61 ~,~~

50, V.lNAllA" Kupronikal, 0 .26 mm, t. 6,93 g

lm wm O).r.

]O{l DINARA.. MI:'~JJ1~ (~n r~.u', I 1 ,{,II ~ i'i,,:!3 lH~·~ 1J.~'i)

500 ])INAlllA. Me~i:n;i!;, 0 ~4.,5 mm, t.6,S g

l~9.\

] UlNAR J:(;uprn,nikaL. Ci) 23 mm, t. 4,%1$

I PAllA. M~:>i.Ilg, 0 L' snm, t. 2,11-8 ~

J9~)

:5 PARA, Jo,k~mt;, l-'i J L rum, t 4, I ~~y. I;;

,m JO.4(i'i!

,5, PAUA. M~~inA. ·0 1 i rum, to 2,112 ~

J 9% 9.951 0,2(1

HI l'AM, Keproelkal, o 18 mm. t. 3.081 Jl ]g~1 )~ 1ill (1)11

H~ PAR.A, Mc~in~. 0 1') rnm, t.3,3S~ ~

199~· IIMI D,2(1

50 PAR-t, KTlpmnib~. 0 20 nnn, l. ·.l,7'ILJ g I ~94 ~~.(IB 1),2.(J

50 PARA. M~';lll~ ('l ),1 """, I 1, I J. ~

lJ'JS ~~.1~~ U,~1j

mo dt! rne n ur ni zm at lk~

IS9~ ~~.~~S 11,. "
L'!.b LUj~~ " .' HI PARA" Mc~m~. U 19 :m m., l. J .3~4 ~

19% l~IN ~II
l~Y, ~L.l...~~ ~U
Ig% ,),1 ).l I' ~II
50 PARA., M~~LrL~ (121 nnn.: ~ I 'r. ?
l~6 .)jW II,~II
lK u II~ II 'I I
~S'!li ~~.~~J II,.
r, )999 l~ HI) II ~ I ·,f, ~~I I ~~ ~lM6

'I'"

~IJfJU

(I,5!)

2 Dl:-?A."RA. K"!"",,ibl ~") .'.J. "'"

2IJUIl JlJKl

~oo~

',,:, 8

ij.~ I,.:n

P<;rn'mili:

It. " .... landitG i. D ';'t, n is,wlj evte

april 2001]. d ner + 22

rno de r'118 r I U mematika

5V'ET,SKEI D'RZ,AVE II TERITORIJE KOJE DAN'AS IZDA,JU NOIVAC

Countries and terntone» ot the world which ore flOW .i'S.w.irlg money, with lATA Euro rarcs in )aIJuQr y, J004

ALBANUA - ;".rbani~. AU. 135,77 Al'ITR - "'\l~f'T'i~ WD S~5'1

AMERICKA SAMOA - American Samoa U::)DJ.l9

AN DORA Andorra Elr R

ANGOLi\. - Ang~lla. AOA 92JN AN~TT.TA - ,'\IlJ,TJ.lIlh. XeD J.2ll ANTlGVA , BAnBUDA - AntLglld and Bill.buUll XC:D 3,~O

ARG[NT[NA - ,\ [~t:lll i rsa, ,.\ RS .~An ARllElA Aruba .. -\W(j 2J~, AUSIRALIj A A ustralia, Al' D 1.65 AUS~T1UJA - Ausrna. (Ar~: tTl{ AVGAN[STAN - A~h.ltllstan. ArN 57.51 AZERBEJDZAN - '\l.l:rh~ii8n ,0\7.1',] :)82:\9~

AlOR] AlOro,EL'R

nAllAM.~ llahamns, HSD. 1.19 BAHREIN - n.lhrJIn. til U) OA::' RAN(;I.AfHES- HangLldesh.l3lH (!~J7 BARBADOS - l·brIKldo~ RRn 2j13 BELGIJA - Bdj:!.illl[l. (REF) F.l.'R BliU:£.lE Behle, BZD 1,37 BEWHUS~M Belarus. H Y J{ ~53 7,42 BENIT - Benin. xor (jj.~,.w)

TUm MUll A - Bermuda. U:-'lU 1,1)1 BoO eVA N . .>\ - P,nl .... w~na lW,'P \.H BOUVUA - Rolivi:~ BOll.lJ.2~.

BOSNA I HER.CEGOVINA - l~mll ia :-md J lerzegovina, BA_\.l ] ,93

BRAZIL Brazil. BHl 3.48

RRITANSKA OEVICAN~K!:\ OSlRVA - Plri I ish Virg;i n JS~8Ilds. USD J ,19 BRUNE) - flri.lm.i p,~n ?J)4 BUGARSKA - H1JIL~lri<l. Po('N I,''")S BURKiNA FASO - Burkina Fam '\OF 6jj.%

BlTIOJNUl- llurundi 1UJ-12:>6.97 RutAN -13but,m.1H~\ 5:;'7:; CENTRAm.NOA FlHCKA REPVHUK.A - Central Alricun Rqmbfi.- X ,:I, F h~~_C,,(,

CAn - Cbad X.!H 655i)(i

CESKA- r.!l'o;.:h l~~T1;llbhc elK 51,Uu tIU: - CluJ..:'_ CLP 742.41

DANSK.\ Denmark DKK~A:'i DOMINIK.,.'\.. Dominica. xco 3,20 DOM1N~KANSKA RlEPU8UKA - Dorninkan R~punlic IJOP -I5,g9 HZER_Z[ lersev GBP O.7n D.Z18UH IJiibm[~l, D)P 207.32 f.G]PAT - Eg~'Pt.U.;P~,29

F.KVA D 01 - [ell ador l'SD 1, r 9 EKVATORTTAI.NA 'GVINEJA

k:quatGfiOli GUiDlt'~. X;\F fi.~S,,9C1

lit SALVjWOIR EI Jah'u·um S\'C 1fI,.\~ F,IUTRJEIA - l.ritrca. El{S 16,66 FBTONTJ.'\ - Estonia. [[ K 1 ~,(,::; £TIOPl~A - :F.lhinpi;'l Hil lU.-11J

nozr - Fi,ii. FJD 2,10

FJUPINI PhiljppjH~~. PHP 1'):,), ~f'i f'INSKA Finhmd (H\l) H.'R fOKLANDSKA OS'l'RVA hllkJiln~i 1~l:bnd~. Ft.: r fl.7[1

FRANCUSKA - FnlrKT. (n~r) FUl: fRA;:\ICUSKA GIJANA - Frl'[v..:hCIi\:IJU LU{

FRANCUSKA POU\IJEl,lJA french I),~I'.'I ('"i:=! Xpr- '11 ~,~6

GA.BON - C;lh, sn. X A F (1 ... )_ I;ff) GA11,fBIJA - ('~lrlhi:·l (',\11)17,->1 Gl\NA (ii),lL),l, ;HC HH()f~,7ti G1HRAtlAR Gibraltar, (; I P O. 7Tl 'GRCKA - Grce("C'.(Gl\U) I.L'R

GRF.h" A DA - Gr(md,l. xeD _-\.10 ,GRINLI\.ND - Crt:ill~lld Df.:K ·;.-b <iRUZIJA - (;(:{)[~[a. CEI, 25~ GVAJJrI..UP Guadeloupe. n-R

G VAJANA Gtl~"'II~~, G Y D 212,16 GVATEMALA Cu.MmQb., GIQ 9.~:' GERNZ1- C;IIL:rn~ry GBf" 1)'7U GV]NEJA - Cui II ca. (, \. F 2.1fiR.71 1j\,,]:\IEJA BISAU - ClIlJll'a- Fli:--sau. XOI-" (,)5,%

iHAJTI -JIal.tl ]['1(,17,1."\

H01ANDUA - :\L'lh,:rI~II,J, 1\ (·1 l H H01A~DSK1 ANHU- '\dh'rI,l·l.i' Anrilles. A_\'{ l ~. ~ 1

HOI\TIURAS l londurn- I j\ 1 ) 14" HOoNG KONG - Hon;; !\oLlR llkY,1 ~~' HRVAISKA - Croana. I-lH;': H· IND]JA lndu. [:\R 53. ~~ I~TnONE.zIJA lndonesi; 'J jl~ P'IIi'1.:mA K - T ,lq. tQU liT

[RA~ - lran rRR 'mt!_l,~Y

IRSKA - Ir\'l;LnI. OF!"'l rt -r~

IS1A~]) - kt'l~lI tl. l s.~ ~C) H ..

ISTUCNE KARIPSKE DRZAVF. l-;l,1 CanbbeMi \t.ltL:~. xeD 3.20

n AUlA - Iralr, (JIL: l·.L f{

IZRAH - I.mel n i., ),.~·I

JIAMAJKA -1'lmai,·;1 1:\1n ,I: c!,

JAPAN - "i}~ll. fry I.:!,~ 1)11

fl::J\-tE;\: iemeu. YF.R 21 (i .. ;·l !EJ:.U,·mNIJA .\rmenJ~I,,\). [l) M 1.;"01' JonOA;\I- iordon.IC1U O.H ,

ru:2:NA DZORDZ[jA [J'L1NA SANDV[CKA OSTRVA - "1111111 (,t,"r~l., '& South SaLiJwitl! bl~llLk (;fW II. ·1

J LJZNOAFR1(;KA REPlanJK.O\ 'Iul'l :\fnca. L\l{ -:-,){')

K AJiII-IANSI\.A OS'l'RVA l.,I', r .n l~lfInd~ ];Yf) u:-r

KAMBOD7;A - C;lmb,·t 1.1.. ["'_J If{ .-, ,I':' KAMERUS- - CIJ1IL'Wlln X \ _. f-", '71' KANADA CJ~IJ.dJ..C.\D I ~~

K.A1ftR <._JJ.tolt" QAR4':~

K AZA..HS'li\N (;..,HO I; IN'1I1 k/ _ I KfNrJA - f(t'lWJ HS ':ill Hli

-;

,. _ ....

KINA Chlll~ C'\Y 'i,,~_:

KIPAR - C, pTlJ~.cfP r,I.'~

KlRGISTAN - f..:~ rg~hl.1fl u;\ K.l.HlllATJ Kuibatr A l.I 1 l.(l ~ K01VMlliJA Lol~JmbiJ.,d~P .\.~h+-I' KOMORI -l-om0ro~. h._\11 1111 ~.lKO-:-\(;O. [Vl'lIhbb - f"illl:;'p111r • ./f.l', iii •.. x. \J 65:'.%

tm« IJr~ .. :H'~~ d(1i~}e prim:, pr'Q·~"tI"(.nor ):~(}gr~tsko) fi'I",lth:t2aing')l ,IIiJ ~(P\t1It! }I~."'~~lo!; ~III -t ~I •• ,'rr;~' I'L' .. 1111~1 ..... I)~I!' L~i"lgh~1tL -, t~1 )l'=l.hl, r.i i I: r~.~,1tll1i~(1n.j .;':'~!.l.I.;Li l'iil~ltc: r~· :1~,lt_ll(' I I I '~/h I . I I 11.4 1110/ ~"(dutj, l1 pF<'.~1~ rAi'it kliri'lwi /lui ~ ,I~n~aro 2!)fJ4. ~'I"!d. (Napr. I' I"H? = IlG, (' AI1. I,!i.'~" r,,~,.)

KONGO .. lJl!!llukt_ kepubl lZ,urj - Congo (Ki.tiJsh3S8l. cnr 4~O,fI~

KOn.E.JA, JUZNA - So uth lQfe;)., KR'0i 1400.45

KOJmJA, SEVf.RNA - ~m1n Knn:a. KPW 177,:=11

KOSTARIK{\. l.o~ta Rica C'Ke ,191']6 KUUA Cub,l.Cl'P 1,1'1

KII}KOVA OSTU¥A - Cnuk hl.~nJ,~. N7J) UF

KllVAJT - KU\'>"Ji,t- K\<\·D 0)5

tAOS - Laos (LaO! t ,~ K ~Yi46,n.~

IESOTO - I.~)OOL11.ho_ L<;jt 7.89

LE"ION~M Latvia. LV L 0.0:'

UBAN - Lebanon UW 1"787.62

LlBERTJA - rjhcri~ LRD 1.101)

UBIJA - Lib~,~.lYD 1.55

LHVANIJA l.ithuania. rn. ~~.']::. LUKSDmURG- I m.:.ernbnurg (~)1 iF) F. [ ; r~ MADAGASKAR - MaLl~~~G:lr. MCF 7230,60 MMlEIRA ~l~deirQ. J:.t; I:{

MAUARSKA - I lungarv I-i l~r 26 ))~fi; MAKAO - Macao. \10P 9,.:!fl MAKEDONUA - ,~ln0edonia, :\lKD 6.1 ,4j .MA1AVl L\t.~lawi, i\.1 W r 12.~.1 ! .MAWrVI - JI.'I31diwst\fl/R I), I R MALF.Z,UA -1\'1j[hly~i:I.1\,i¥R 4,51

MALI - Ma.l L X0F 653;~6

MALfA _~Il;lltl. \fTL UAJ

MAL'fF.SKrn REf) - Order of"Mall.a. (R~zmL .ruedali;" i,..J~.n;H) - - -

MAHSALSKA O:$l"I{VA. MJ.rSnil.1J islands. CSD U 9

MAROKn - 1\,imLH.:t:lI.1'.'L\rIlO.91 .MARIINIK - Martinique, fUR MAlJlUU,m:; ~1~uritius.I\1.L l{ 33 .. 10 MA'IJRITAN~~A- \1~llri1<Tni:l.1\,mn _~ I zm MEKS] ~O - MC'~ icu r>.-n;:;-,' ] 3,25 !\<UjANMAR (Uurma) Myan!n~r. ;\1,,\11 K 7.61

MOI.fJoA V[ r A-I" 1nldllv~. N1 rn. I :").1lh MONAKO - MWJa(\)_ FUR .MONGOUJA. MOI~goliil., jvl:; IlJ3S ,2] MOZAMDIK - hIOl,Jmhiquf. ~iIl\1 27fi20.12

NAMIII[~A - ;\ amlbla. Xi\.D i ,89 NAURU \~Llnl.ALlD i ,6:' NEMACKA - (;,·rma ny (' DF 11,.1) FUR NEPAL - Nepsj_~PR 8750

NIGER N(~r, XO~ 6)),%· NIGER~.~A - \;]g.e'rLa \"GN 157:0.9 NIKARAGVA - Nim~gLJa. NTC! I fl, l R

NHJE - Ni LW_ \].1) 1,87 NORVE-~KA.. - NfH wav, NOR 3,21

NOVA Kr1.LEDONljA Ne'iio!Cakdtmi~_ XPJ' 11 ~,26

NOVT ZF.lANn~· N~w I.c.:IbmJ. \'7.D 1 $:':

OBA LA SlONOVACE - h'oq' CO,1'I.st (Cott d lvoire), XO~ 655,96

OWERN] AIJ~i1.e"y. Gl.l1I-' U.7U OMAN - Oman. OJ!.tR 0,46

OSTRVO COVEKA - bl~ (If Man. C. RFl (1.70

PAK] STAN -Pakistan rKR 61'.918 PA.[.AV Palau. (Dolbr) - - -

PAN AMA - Panama PA Po I, I?

,U'UA NOVA C.VINEYA - Papua N~w Cuifl(:~. PCK 3.,92

PARA:GVAJ Poi.raS1.l"Y, PYG 732J',9S PBR1J Peru, P LN 1 _! 2

PITKERN- Pitc:JITn lshnds. usn L I? POLT$KA - P~~I~n(L PI N 4,.M PORTUGAl - P\}Huga!. (PTE) EUR PRlDN~~Sl'ROV LjE 'l ransdoiestru 1,!{nNj.l)

REIN]ON - Reu mun, [U it

"RUANnA - Ew~nd:L. R\\'F M~,92 RLTMUN~~A - Rml!all.i~. ROt 40164,2l RUSIJA - Russia, RUJ:l3::>,36 SAHARA,. A.D.&, SJ.bJ.r.twl. Areb Dt'J:1JlOCr~tLC RePllbhc. XeD J20

SAN MARINO - '.fm to,·brlnn. Em

S.AO TOME I PR[NS]P£ - S~O Iome <lull Prlnclpe, SID 10316.6:l

SAUDJ,SK,A ARAH[~A).a~](il Arnbu. SAR'l,-~5

SEJSEU - St}'(hf lk. S{ J~ h,' 2 SENEGAL - Sl:Th~~;:I!. XOF 6_;;'1/)6

SE..~ PJER. I MIKEION - Saint Plene et r.tlg1.ldon. fUR

S],lERA LEONE - SlWJ Leone. SLl21J1Jj).26 SINGAPtTR - Singapoft:' 5(;n ?,iJ4

SIR] JA - S~Tia. sy P ):), 14

SJEDINJENiE AMER~CKE DRZAVE

- Luited States of Amer jc~, U:)1) 1,19 SLOVAClt:\. Slo v ~ki~_S.KK ~ I ,]l SLOVEl\'IJA - Slovenia. SIT 2+L.7~ SOLOMONSKA OSTRVA - Snlwnnll Islands. :SED 8/)]

SOMAUJA Somalia. SUS

S.KmWA 1 CRNA GOKA Scrbuand Montenegro. Srpskt dmar CSD 67 II SUDAN - 5mbnSnn .m7AR SURINAM - Suriname. SRC 3 ~42A2:

rna dern GI n umlzrnatiKtl

SVAZILEND - ~'M<L1JbLld, :.i L - ~ '-f

S VElA JELENA 1 A.sEN SN ~Ji '11 ~ I den a & Ascension (j!!OJ:' I] ;:U

S\'"ETA LUellA. - S~mtl.lICl~ A\ I! C(1 SV f:T] KRISlOFER "[ NEVIS - S~lILL KJlb & x t vis, xco 3,20

)VETl V]NSfNT ')ail)t \'lIlcfnl..V·I) J zo $Pil..I'IJ]j'A Sp.lln I LSI-' I [l R SPICBERGEN - Spir7b~I'w'n l R~lh :" , - - - SRI lANKA - ~ri t_'I.f1ka.I.f<:R I[-~ II SVAJCARSKA - Swil1A:'dJIIJ. CHI, j ,:.~ SVE])SKA Sweden. SFI\ ~.'lN '.i:O\.DZIKlSTA.N Iankrstan. I h TAJT,AND- T'h~lbnd THP,4~ ~

TA,lVAN fFml"llm~) - T~iw~I' 'CilinN' T<ilpei I. T'W D 40.31

TANZANIJA - 1~U1l.1ni~ I /~ I ~·11<.1"' TOGO logo xm QJJ,9(, 'l'OKE.lAC OSTRVA - Tokd~lIl~l~n{i~ :T~1cll - --

r

TO~GA - T(lli~tl. TOP t,6::

TRINIDAD I IOBAGO - 11 LllLd,n1 ind I 0 bsgo, IT!) i.29

TRIS'fAN HA KUNJA ,!'Lst.\!:. }.'. i..lmna. (filt'ij,7U

TlIN]S - Tunisia T\T~ 1.-4') nmKMf,NTSTAN - TLJrkm~II[~I~LI:. r\~,\1

"[U RSKil.. 'l urkey, d ·KL l/-ll') ~ t, ,l)~ TCR!:iIK._A_] KAIKOSl("o\ OS'fRVA lurks &. C~LW5 ISJ1n~5 l'Sn LJ'i

H."VAIU - TLldll.,\U} I.r..'

UGANDA - t:g~liJ,;l.l'C\ 2JY,~~ UJ[DINJEKI ARAP:SKI RURAT]

- Uruted Arab [Jnimt~s,;\J::D :J.J':; UKRAJ1NA. L kraine. L'A.ll (, j _; lJRLJGVAJ -lrllgtl~'i.'.l_Y1 _ _I.l.3~ iCZF!·[K] STAN - I ;'l:lxki~t~n 1 h - - - VA\1UATll - \':llIL1al.u \'1 '\' I.F,~~ VAJIK...4..?>.1- V~Li.L~JL Cit)' R'R

VEliKA. BRITAN]}A t_; I1Hed J'. L l~dom, GHPO,70

V ENf.C U ElA \ enezuela \ [H U:!H [1.) .. ] VIlE INA.i\l1 - \'Lft na m. \'V) J ~~.-l~ ,hLl 7.AMRIJA - h.mhla.I.~n; ~f1'~ 1'1 ZA.[lADNA. SAMOA -Wt'~lC[JI :-'~JIIl)a. WST 3.33

ZAPADNU AFlIU(:K.E H.KIAVi.:. Wt~[ Arncan States. XQ[ 6:;:',% lELENORTSKA OSrRVA -l ;lTw\' c rd~ cvr 129.HI

Z.[MBABVI. - 7_i~ILbJ.I)\\C" 7\\"[') F~, I ~

~[Jl'ii 2004 diuar « 2.2

I icd ern a fl rnjzmatika

AUIA.'1l1A (Albania}, Balkauska drzavu, nezavisna ad I L.J 12. godinc. I{,epublika uJ 1944_ Ima 2B.74X km: I .H rmliona stanovnika (ilJvni W,ld: Tirana. M~ ~m:l. ~ isre ttl: 1 l.E K = 100 qindarka.

i\J.ZrR ~i\lgcri~l) S(Tnnn;lfl'lth d.rZJVJ, ,litek] a nezavisnost .3.7.1 %2. S~ xli II!.:_ [rna ;UKI.7-lO km' 1 J 1 ,6 miliona sranovnika Clavni !~r8d- ,-\I';fir (..\lgu~rsUdon<:'t. srstcm:

I D~t-,'AR = 100 centimes.

AM [1.].( 1(.'\ SAMOA (Amt:'l i,c,m Samml) Tentorna SAD, saston sc od .-; glavnbh i nckuliko 'III~mjih osl rva II ~rf(ln,o-pacil'1ckom arhipelagu hua 199 kur' i, 41.000 sranovmka. Gl. grad. J~J.gl) P.tgo. iV[(lUIct ~i~lt:m: 1 [JOI I.A R I no cenn

A~J)ORA (Andona). KIICI.l"viJl<l kuja sc nalazi izmedu rr~\l1cll~kc j Spanj,ie, lrna 4:il k rn ~ i 6:; 7 SO sranovruku. Crt grad_ !"lnl"lofOl La VdIJ. ;\h~Dld .. ,ish:m do 2(0) god; 1 D l.~!:-R = 100 centi n H':::i_ .1\ m'~\_ ~ I:

IZc!;W;'IO ssrno .l .. , kolekcionarc. Jok je 1.1 uputrebi biu ~I'amki i lrnncucki nm'.1(, ,l sada Ic,VHo.

A l\-GOl.;.\ (Angola). 111\'$,1 portugalska kohnij:l n:·1 "lpadnlJj obali afnke. neza visna od ] L XI 1975. Irua 1.146_7fJn km2 i 10 nu I iona stanovni ka, (jJ, grad: L uandu, ;Vfm"li:'l. ststern: 1 t\J,'I:'I\_\JZ,o\ = WO lwei.

AN(;U.JA {;\[I~uilla). Kril:.an~b rmtOl'i.j~l sa samoupravom u istoc!lom deln Karibskng mora. Ima Y 1 km" i ~%O stanovnika, (;1. ~md: lh: \'alk~'. ~ hmer, ~ISt(>1n: 1 DOLL'\.R = 100 cents,

A JnGVA I HAIU~t!IDA cAnrigua and R:UhI.Hb) N<:>zaVI51lJ drzava u Karibskorn mnru, oJ P)X I. go~li,n(·. lrna 440 knr' I .3iJ i6 stauovnlka. Cl. gmJ: SI. Johns. Monet. sisrem. I uor. L Art = 100 cents,

A UGF.NT1\l A ~. A rgfnhnJ }. D l'iJ\'<l 11<1 lug LI Jll.zne Am(:(il:.,:, m.'~.a\ i~1H1 mJ i). \,I! I R I h. godit1C. hena 2_7(,6,890 kln~ i 3j miliuH<I ~tal"lwi;,nika. GI. ~l'ad: Buenos Alr('~_ J\hnlJe~. ~,islem: 1 P F,SO - I on c{:nl J!\'m; .~ pesos - J "rgentino; 1000 p('~(I~ alg~11liIHJ:' - 1 au~tl"ill. Od lY~~: 1 p~:;o:: 10,000 <Hlstnlles,

Alm~·A (.'\rlloa). _\utonClmtt.1. o~trv~b driilV<I u ML~laVLL HolamlDje, den hi\'.~f· ko:lc:mije I iolandski. Antili, QstL"Yska ddal.'<l Istocno ad obalc Vel1f'cuelt .. Imil 19} kmi 63.000 _~lall:m'fljk.!. CI. gr;'ld- Or;mwstJd Monet ,';hstem~ I FL01U;"; = 1 O() ~L:[lh.

AUSIRA.llJA l Austr.{Ii" 1 , .\;,ti LllJnj i komi rwn·1 i n~.jvd ' ostrvo nJ svelu. -.-.IeZJNLSI'lJ Jr:l;a .... a ml (J. X 1')42- V;I.Hhne.lma 7.nfih l}::;9

2,2... u imif' april 2004,

k m2 i I H,) rnihon a stanovni b. (.; I. grad. CUlbl'1 a. i\ loud. ~i~kll1: 11)01 r .-\ R - WU

cents.

.IU ;snu JA (Au StrLH Kep ublika A us lri,ia uastala jc ra,~padmll Am~rnllgal'ske rnon Cll"hije nakon I. s\'elSko~ 1 uta, h [I ,L fH S~I ~ km' I ~ miltona stanovnika. Gl gla.ll: R('~ (Wi-en). 1I",'loncl ~is1l:'m od ,!Ut)_~. godine: 1 EU1l;{) = 1(}()i:LLroLl"lIh~nmi.w I S( hilhng - lOt) <- ;lll)~chen.

:\V(;.>\_ "1ST A :\ (M~d'la mstnn) _ Islam ska republika u .iu~ozapadTloj A/jji. 1111;1 ():,,/.I_HJ0 km' 1. 21 J miliona stanovnika. (;1. llnlJ: J.:~hLJI. :\'lmwt ~Istem· 1 ,'\fGA_\; I. = 100 pul: 20 afg,mL = l amaui.

AZ[RHl.:TLllA (Azerbagjan}. Bi\·~.i

~m'id .. ka republika na ,ILlg(lz,t?~dnoj ob<l Ii .f.:il~pij~kog jezcra, Ima Rt..finn krn 1 '. ,~ III Uh01M stanovnlka.Gl. g.l~& Baku. tvroH,.~1 ,i stern - 1 Ylr\.,\.;\' J = ~ OJ) qapik

,\70RT (Amn:s} r)mtllg;.~l$b tentonia grupa od 9 osu va u Atlanskom ok(·;I.TlL1. 1 J 9U km. zapadno oJ porrugalske obal, Ima 1.~O.; ~ml I ? 1~ (M:UJ stanovnika. (,1. grad; P(Jn{;t D~'Jgada. i\lum:l. si,u'lll- I 1\ u '-I{ U S = 1000 reis.

BA H -\ !HI l II ahamas). Kornonve]! lh~ harna prL'dsl:.lVlj~ arhUrf·hg 0(1 oko _HJUU ostrva u Arlau skOJ 1.1 uk-L:'a:11 U. ·i ~I (H'-I b~} 1 H l rl,_H'ld'l" L SCYCn:lO cd K~~be. :';ez,WL~n'-l dr/;mi Dd In VTl IS)",:I Ima l ~B7 km ' i 2;6,61 0 ~r.aHI)\. nib. (;,1. grad: ~;·ISS~lIl _\ lonei. si stern. 1 DOL lAR = 100 ceu l~.

EA. H IUT', (Bahram} Ova dr-iJv.l, ne zavixua ou 14.R.l 'Ti I, ohj(·dinjll,e gmpll ostrva u Persiiskorn zalivu, Tina 022 km~ i :,,":'.l!25 stunovnika, (_jl. grad: Manama. ~ ~nl1(·t ~i~km- I DI~AR - WUlJ jil~, .

Hl\:\GLi\[)E~ (Bu3lgtnlcsh}.i\'anl(ln;1 l'c-pui-llika, ranije lsrocnl PabS[,,1I1, !La~l.alli bn i':t"ebna (lrta\'":\ 26.} 1971.godim.'.imol 1-l.3.99$. krTl~i 11H milioml ~tanoymb ca, gnvl Dakn {Dh:ak .. }. ~\1ollt'L ~i.~lt'IW I TAK..'\. - 1 U() pOl sh.t.

RA RR..\ nos (Kuh;~dos). Dr:!:JvJ n.1 Os llyima zavdrillc u SrL'lf.lnjnj /\.nwrlci. rh'i'~\·is.l1a oJ 30. Xl 19'66, godine, hua430 lm~ I ?~f. W'i stanovnlb. GI.gr~d. Bridgetown, :\~Oi~d. ~i .. lt'lTl: I nOLl ,-\R mn ("t'l1ts

UL-:LGlIA (Uelgiumi. E\,ItJJ:.'~ka ha[ic'.im koj .. , lL SJd <1Snllm gr.ln ICalli a po~toj i Qd 1 H."l,O !~IHlim:.lm;l 1n S 19 km211U mihon.l stJDo\"nika, GJ. wad: Flr i~l"1.1'v'[mH:l. ~ij:,lcrn(lJ mrr:!.godille I. t:l.IRO= lOOeufolcIIL~, ~1 pre toj:!J j[ f.aluk - 100 c~'ntllm:·!;.

BEUZE \ Bdi/t'J. Bi\'~i f~ril ;lIl~k I '11 H11'L ras, pod ovim imenorn uti I ~)~, i!~ III III', ,I I1l'1.l\·I~na drzava oll ~ 1.9.19~ I ,",.lIML :. ... ' ,I bml i ncnl :11111 -m drlu (" (ntl\·,JnL \J1lt'l"ILl· iuzn« od \l.,,;bJkJ .. lrnu .::!2.'Jh\! t:m- I 21 J U(,] ~tJ.no\·mka. t.1. grad Bcun, l-f'.J11. :-"lilIlL'1 ~i~f[·Ill·1 DOLL\l{ 11 ~IJ LLIlL"

BELORrSTJA (BdanJ~J BI\'.~.l ','.I',IL r',~.1 rcpublika, izruedu RLI~ij~' i l1.rajlfll. Ih'I;1 \'!ql" od ~). \ JJ [ 1 ')I.J 1 lma ~07 Ql!11 kJb- I I (!.h Illilinn:~ ,t.-lllo\'mk<l (11. ~r~lcl. \ lln~.k

.\:IHllt'l sistem: I Rt 'Bi\,11 1011 k,,~y h

B[,:\1t\ Ilk-mil). ,.l" frkkl ~il?_~\ '" I, " ,i J I" humcj. n::lL~71 ~" mncdu I<)~J. 1 :"Lg~rlle. lLt:L<L \' isnu uJ I L)ti~! god i 1'1{' lm.i I I I I, 'n kill i .J,.' ruiliona staIIU', II il.u (,I ;~r.L( I· Porto ;\OV(l. I\hmet. sistem 1 ll~ \ \,,{ - wn «"fl1i rn.»,

BFR:\OfL'DA \ lkl"llllld.1 i l\ll'hllll nlc',!'Il.L hri~,l]1~kil knJoni.i<' LI l.ul'adm 1111 dL' IJ 'I[ IJllSko:c: ob.:-.:m J., W62 km isu», p ",~I III fJ I ~ :-), \ D. InM ,1 klll2 I h U,()II ~lann\ Illh i ,I.

gl.ld; H,I[II ilion. ,\ 101Wl :,i~h·ln r 1( \l

LA,I:{- lOO.;enh

ROC\'AX_"- (liObW<UliL I, DIZ~\" 11.1 ILlt\L.; . \ I ri kc. h i \ .. ~ a P..'("n ;)1).1. n r L"l\ ~'dl.L II rz.i v ,j ou 3(1, X P)fi.o. gudi nc, lrna (,1.10 , II ~ IV' i 1, ~ miliona stam« JJib_ CL. ~r:.t._ ~ J.jhi I mne ~lonrr. sistcrn, 1 Pl'1 -\= ]ill) thcl ~l"

BOU\'ij.lr. (Bnlm.,; Dr7<1\\1 Ll ,rldli,ill'}ll istocnoru delu IU/.Ilt: \JI[.Tik..'. 'I, ra"·l,n;1 od IB~_'i. goJine Jrna t '(l9?: '::~II k" 1- i K TTl i] i L\11~ ,t.l n ovmku CrJ. gr .ul J ..1 I },V \ II , j]d. :,i~lC"["n: I BOI.I ,.,-\ '\l·~ II H I (tnt,1', uv.

lUl:.I'L\.:"\SKA DE\'l(:,\~SK \ t !"tlm'.l;. I Hntl~h \·ir~iii 1~IJnMI BJ"it~nsL kolllllli.L LI .f..: :lri hi 1'Il~. ~,'~· .. rr'ilSk)(;Il{l (lei Pflrlllnk.-1 I m ~ 1:,.-, klll~ I I.) 00(1 ~L;mll\'lHk;l (d j.'l'ad: H')Jd l'Il',[1. ,\k'Het. si>t~'Jll: l DOll..\R - 11)1.1"1'1'

HOS:\.,\ I. H[RCEGO\T";,-\ I~, ),nl.l an~i 1 kl-Zt:g~)\·in<l :'. BiY:5i1 jug_(,,,h '\ cl1~k'l Llri;l\\l, sada lLii'lt~'daJ.:ip h)i,1 ~" ~<1'lull l~d Bl~~al1~k~1·-hCf(f'gl_W,1~'ke J l'~k·r.tUI~ i Re~'ubbkt' \1 p~kc. a !'rl'm;! \ 111"1", III "1'1' sporazumu iz l)e,itona 199::, ~~,Jill": 111'.[ =, I I 'y km: I ~'.2 litlli( n;.\ ~Ullln ni",I, (;1 gJ ad: :-)<lr,ljn'n \ Inll~'1 ~lstt'ln kt ~\ \' ElZ"l'ABlL'\.\ ,\ L \RK. \ - l flO l'11·:lll~;1

.BRAL! U Ilr~zil i.l-edemhl.l Let'~Ll <11k..! b, .. L :r;lLl)'lnl;l pnl.l kommcll[.l 11l7.nc' -\ m~'J"JI,;C'. bib f'~lrlLl)~ll:,kl kL\lnnlM I :'_;~ 1·1(~:::. nt'z.;I\ J~H" ~aJ I:\'iml ~ It!. I H2~, ;1 (l, I I·'{HY rl~plL~1lika. !Ina (-l,J 1 J, %:; J...jH~ i l h,:- Illilirm.l q ;mnn1Jk..1. Crl g]"ld. !\r.J.~ill.1 \ II 'n~l

~,",I(.'I]l: I I~j-",\I IOU.-,.'nt,\\,()~

45 '.'.

UIU;NEJ (Brunei), _-';eZ;lnSm sultanet na severozapad noj, ~ )h~ ~ ~ n~1 rval:::'~ m ie, 1. ok rU:{,CJl d6.a vnm jviak:zij ~)JlI, lma 5, i 65 kin' i 191,266 ~t,3nomlkil. (lLgr.ld: Bundar Sen RegJnan ~lnnd ~I:,km: I nOi .1.,\ r~ (riugil) - ! (}(l ~C]L

HU (]'ARSKA. ( I kLl gari.1). Boll k.ins ka drzava, nezavrsna knd':(Ti1W ~)(l ! H7.fl. od n_ TX I ')(}H.GIrL\'ina, a rt:pLlblikcl r~d 1946, godiue, 11m .~ 10- 910 k m' i ~ mi li ona st.i novnika .. (rl_ grad' Sonl .. Monet ~i',t~'1W I r f'li - I flO .,Inl ink].

mJRK["~}\" E \SO W~lTl,'Lna l-aso). UrZ.h'.l u zapad no i ,'\fncl, seve rn n nd r;~ ne. P'iV~;1 Francu:,l\.a kololli._ja Gm'uj" "·olla, Ht:/';'l\,'i~n<l od S, \" IU. 1 %0, godiue, lruc 27_1fHJO lm' U 11 miliona sta novmku G1. grad: Oll ~,dnHgml \1(mcl '-~sICTn: l CFi\ FR,\ i\C - 1 no Lt'] ~ LiJHt'~.

nu ~UJ [\' l)] (B~lrundJ)_ U rZJVJ koia It' II spostavliena od Srl'Cl,11{' 1;'! ~ '}o L gndinL~. IIt:.f.aviMl.a oJ 1.~.1962, N~Jn2;i se u juznom

lAZAPACU

centralnor» dc'hl Afnkc. r~,mi;c hih LJ '-~1~ I.:l\ u ht(Ji:.u~: Alrikc, a Fuloi'll Edgi.i~kog KonS;l, hna 27.8JO km" i. (J,3 milion.i sta W)\'Ul ka. G1. gr:.1 d· Hr! ,U rnbura r-...lnm L .,i~IL'HI: ~ HL\\fC - I Of) ~l.:Htim~~.

U l:TA~ I' U~1l,JL,mJ ~ r'1I,rvlllil 11.l I hm .lld 1,l]U,l, izmedu T Fld I te I Ti hdJ T n1 ,1 -E IlDfl ktrr' i I.H ruiliona ~l.mm uika. CI_ gJ ad:

Ihunpau .... Ionet. sistem: .~ i',Gl U'I{L' \1 I rupee: - lOU chetrums I JM1~8); IIfU ngLl'trum - I xcrturn.

CE~lRA"lI\'OAFRl(KA RErUUU KA (Centra] African Republic LAfn('ka dr7~\'~. i f.Tncd u KLlII "TLLI la, t.1!d.a, Sud~u La i Kl )]13<1, nezavisna od l.~. v i l1 196(), Od I 97(i. do i ~;:-~. bll,l ,.LJL"eVU1.t na celu sa Bokacom T lrna h12.9fl4 km- i .~.1 rniliuoa ~tLmwnika. (;1. gr,Hl BangHi, J\lonel. srstem: 1 F~t:o..:-,:{_, = IOU cesui Lll es,

PnjJremi,/i: Rw 11,0 ,\ f~fnrijL i St~ll'i; r~ liJ"n f ~as~m'ak u sledeccrn brouu

INAJPOZNATUru SR PSII(I MI N ISTAIR F IIN1AN.SIJA

Pil~uzehJ tz •.• Po'NtJke~ .specJjf.l/no fzdr.1nj~ pavod'oml O(}"{JodHinjic""e, Beograd 12 .. januar 2.004, sU.106 ..

VhIK() llUKT1l'j} Melll1U)1'H~, nasa na~ ~ (18:;5 ·1 9'15f, CM!iTplll-! J8 ~8;[I,H,~N! o,Jl ~a.L1JM ~ ~1I1~ neCoDH"'J ~~ ~"'HOili C ~J~'piili. YI.!.!,ao I,e y r ~iOt~IH~ o~p f' OI.!l"K,~rllHe pp;;IHKe. r·Jl.e Je HIi,IBefly na-

)t1H".,. 06p.<l M.o et.::OHOMoC I,Wit,! ~~~HaHC~~G t<W'; n~ra- --- ---

i-i>~M;;! M Bviio1n r:'l 1 A5:i'l fOJ1J.;1 t;;1'! tl("l p.,~tI~ !"Ill n t')Il();..,:ar ynpa8io1l1!,:,8 .. L1p)lo; lIBHH~ '\H}~{)nOJ'1a. C;3 3::lo11iiL T;.;:m~ na Opr aH"'~':Ile QUy y~~ T ~.H:O~'f. ~'OJ<I. J~ Y T U IiIp~Me npeUlna y np:l!<.::1 [l!.e pv-co

1-1 ~ K('jH' np(',~ Jl<ll.ll"'i+o.~ n e'l}<! ~ ·K ~ p.'II]OplJ€-FV.;ha ~" KpaIhll Cpo-~I!l 1 f.)021 rlhll'1Hil, I1<'1.~Ao 'na", Y II'! ~ to fA ro~~ He nQ~T <10 'Ifli;lrl ll.p:>KiiI'BOIm c aser a3aHlP" J08 Of'\O M~m1C T IIp ~'WlI '(:~J'lI, Y U"'IE'''' H8iI,!;:J\OIi ioj ~ ~,-1 W5, 1 006-1 006 H 1 q}? 1 9l 'J, a j ~a6MHeT~Ma npellCC'!) ~l~KlI ~naJl!} Cas" rpy:~1\a L-111~l(one Ft'lllu,ma

I nalE!'HoEI~<lC[l~r<l J'l.E!se nOl'-lYB ~IilO ~HH~CTPll mHt,a~c~Ja 6".rta Ie ~ TO'-'J~ W 10 J'? y Cl1e~ao ua ~ ~il!t;;!HQ TEi:tl L1 6y uer H ~ Tal "','1' i ~H urro je cnpOIl(l~O 8j.1 C re MaTC-K~ WTOtfjho y. nO:l<,~afa Jil L1~peK.a ,Kp'~.1"h CIA, na"Y "Ie ~OI~" I-;all Je 'i flPBO Bp€'l,Ile T'peOllrm ypalilHOHl· ;oj(";T~ O~U1(l'I, na"ly W ya~o r~op~" 40%, '·i'tKJO.:l<l je rmClle T pW1WceT rO.fl~,",a cy at1'1~ X 6yuo rCjo(~t:( t!i~..,u~ T a ~y iJ,l'!fl oo.t rOf\L':IHe flo,K.(I;)<lO C y¢~~L1T ,O.Q mr ElpeM8iH:a ~aCTafig ey 00.1'I>1l npL"i!1JL1Ke y ~;,I(al!l'HlIt~

¢~H~HC~'IiI"'il :KPEllfbElBHioIii CpOHj8. .

3a~f'ly~ a. nOl"lya w ..; C fuapaH"t;! 1;;'~ OOIo'TH(J~ K<ln~T~n", i10/l hl<'lrtO,l]He 6lSJit<:e UJ"to re T OIit:01j.(l .JJ,Oflp~~~cno yp81j!li90.y ¢.~~lIfi1cl'1ia: V C:pf'wlli<I

CnljdQ je Ha. '1eny MHHHCHlPCTEI1l ¢~HaHC~lll:l1i1 ElP!!MIl' (ianKlIt-i~!(~:.: fla~'CIM M "PM ro,jlr~:tff! I CEltH C'1.;j)lf' Il!OlH'. cue ll.O C~!;! ~~"'P r ~,

Y i'!ioIerOa(l B,p.i"!"!e .tl.ltHap, qJIl G 1(11 MOfleT3,. t<ilCT iZIl)~O I (! C 1)0) ,T ar:;,wn"H I'. ypC. K~iP~ q.mCKDr lI,HHlIpa 'OHO Je L"iC'I"H Kati ,KVPr. ¢lP<lHUyCI<M ¢P<lHK,; L1.LIiPyr~~~ HOOClalH"X le.o.mi~Ua nE). J1<1f~Ht:Ke UUH6TapHe ~.Ii~je (llpaHIJ,YCItIiL, Ei~flrHj13., W,BaJuap.r. t<:!., l>'!T.anMj<l !~iT.lt) KOHI!:j)€'tt"O.C po<lPt1L-l .lIMN.ap 1"!;l)1O;ml'e '5 f5)<ll'.la Oio1Q I,~ ~~ re Eilpe.llHOCTH I':ll,o Cpe6PHH $PllHUYCIoIH ·$pa· Hi'lK ~t'te Te*~e L'! ~H'Qh8_ a SJ1IH<lHI<: ot) 20' ~t·~apa ~ CT.., ,~no r "pq1JH~ ~ ~ EilPI;\JlHOClM K8JO ¢paHu~rK'" ,~i'lno!tAOH· r~. J.rI<t!TIH~K I'l.LI, ZD tIlpal-lal<:SJ P!ltII«I M~~

. -. 46

m od ema ru IT] iz mil ti ka

NOVA IZDANJA METALNO'G NOVCA UI SVETU 20.03. G'O'D'INE

(,.rGodina kozeU)

,urSTRA I.TJA, I ilnll,)r ~IIO.~ \,_~ I '.)~ AUS TROA .. i r i,HO ':::OlJJ { .ull.1.<I \, ,d tAg:

II! I urn ~orn , ""rl"r .-\g; II I m.t l111H [)\'Or.~~ J·.t\tl~Jlb~r~ ,\g. J 0 [l>JO 2(,Ij)J l II or~~ I [of At, l () 1::Ll ro ~om .home ')..:h »cn brun [I -\g: 2! 1 rLim J.lI~H '\({:Innl,·h -\!; ~IJ FLlI'Il 200:' Po~l.~ rut [I .. L<.g[ <ldllJtl _ \~: ~ ~ l UJO 20m (,rold ! 1.,.1 L ;-,;b .. A~ ~b imctal, dvo b. l'llCd, ':;0 r:L11"() 'Oil ~ ":mMrl.-~nm ':"'1~_ 1110 rLJr11 2(MH ~Iikanl.\'() _ILl

BRn~'\:-iSK.:\ DEV[tA~~,Ki\ US1 R\'A. I - ·,<"rl.'~ J...cn{·dl (lki'lmr.r J: t I )n118r SHl.~ (u -:- I, 1 0 D~jll<la ~ ~ OU:' t\~; ] J ~)lJ I' II'l}ud~' to Liollnrs ~O(lJ A~ C)I ~fl t )nHdr, ~(lt'l~ _\l1, I(ill Dn!br~ .:'.lJO.> Au: 1[1 \\·1I.l, 11:1 I Dn1· .;~J Cll-~I; 10 D'uJhll~ ;\\!!" l.'if) l )"II~I ~ '\LI; IV

lubilci kruuis.inia In! )OU,IT~ ~rl!l_\ A)!; ((,~

HNS·KA.:'> rllm _!_(tl.l.~ HiIL'1 :"I'IL:I~d; if! EL~UI 2003 ,\g

~:RANCtJSK" l::r l uro 'if! ,; \;.; Ute1- Hi zarn ~ ].,01[1: I :l ka :rl kll b .~ bm !~~.tkc.~ knLlJ. i po I kr.m.: MOllo. [ il.J" (Hmlpii,tda, Pm d ~ I.~ I lI17.11.t nt', I f~ n.~ k. (l rll r' nt "'k~rTt"\ .~ orsn andija, _ 'J r F r:tHCt: J: :'i L uiu ~()()3 ZaIw .1.1 uost F r ~ n.:u~kn, Au I (J J .uro ~()(}3 (,n.-:1l~mh-,l f\T.l AH; .'i) Fun I .'.(H) ~ /\Il I H~ Jour J" l-rancc, \'r~[lK'Plm" 'prlill. phmiEl. 0. ren i e.Sons E 1i.7-<: (: h~ mbo rd. _<1100:<1 at lerl ka, \ ~()n,~ I 17 (I, (_in~~ n. p rl1.' ~" I I 11.1 / I·,lnf:; I fllj FHT'I1 '::Oln . \LJ I~: PrnJ:l]<l l uiviin:c, '\lllnil LJL<I i

(;[1 LUt 1\.1 :],A H: ~ l.lnI.H1Ii( '110 \ ~\ t )Ilrd~ \u: _: Crown~ ':::Ol.lJ F\'rnp<l d: {'11 .\1:\. h) ( ~U.' ..... U c ; ,-l"g. Au: l2 (. rown s ~()OJ lubile] k ft!1l1S;1:nl,1 ~I.l,' ~K '1 I~flr.tl .!.[I\f ~ ,1' ( u-\"l, h) ,\w.; ]"2 I.\O\·al. 20()3,\1l. l 2':; gm~l 2003 Ag', I' 10 .Rod ~OOJ .\g;] ~ l{\)\·,tJ ~(JOJ Ag:

GR(:T~.IlL l-)llmrll~li.1 10 II il'll '(iii ~ .o\~ \21, I fl() r.um 2QO.' Au " 2 )

I

•

HOLANDlrA. :> ~Ui'll _Hhj nlill 1\ ,gil Ag rZRAET, I _: <;h,'cl"l _:ltll ~ \,l':dnn~k~ l\'ld~\'a,\~

J'APAN I HJ(H)'~~f1 ~1.10) 1·I~l.:.k, ~(ii";~l' i~r.J:: ,\f

I r.: O'5t'i:JI., ... · n(JL .. ·n~(I{.I1 II,,~/"'.·I /. 1., il,iI IINJrlL'.!'r f.'ii'I;fI Li,I~i':l.!:.!'J.:7 r.:d~t.') l..l ~~~n .!dr:n,~j .~"I' ;n

apr! 2OJ4 dirar+ ::2

.. ~

JUl{M~NIJA.20 Ur<Lm~ :wm (2L j.(J Drams 2mB :\g en I oo Drann~ 2JJn.~ ~\g (:!.); lnlJ Drams 200J ,\g (2}: 500 DIanb ~OOJ i\g c:n

m7,NA n?;mtn7,[[A I JU1.NA. SANDV~CKA OS'f.RVA . .2 POll[ld~ 20ftl; ell-Xi

J U ZN U - A FRH:::KA REPlJ n U K...A. Seri i.:l Krikcl.-I Rami. J(]fH Ag; "llll:~nd~ :wm Ali: b Rands 2003 r \.L~

KANAU.,'\. 5<n rents 2U-l)] lestivali ,\.g (.1J, I. Dullar 1mB Cobal.d AH~ 1() Do~lar" 2WH Tr,lmponJ.~;l! sredstva A.,g ( :.); 20 Dollars 20{lJ N i ~ g~I'::l ,Atg; I no I )(lIt,m :ultn (iff'!' Au: Z()U Dollars JOn_) ,~hkHr,~h'l~ ,\u

KAZ.AUS·~.AN. ':;00 .[ t: ng(' ~ijO) \iauwlq Ai,s.:l.Bibi . ..I"g

UTVA N nA, :;0 Lnu 2003 Kuredrala .-\:g: 5U Litu 2001 Uhmpiii'ld.l i\~, 200 Lim 20()_, \Hili k nI:l. 1\·1 ~mbuga~" ~~/ I\ll:' (1pl iC<lj n i. novac 2003; 1(1,20, :,0 Centu Cll-ZIl-~~; 1 Lil~~ C u- i'\~, 2 i 5 L itai bimetal

MAHARSKA. .';;OO() F'L1rinl _Wl'H FilharmOL1 i)a Ag; 5000 FOI iJll 200.1 ;..;~ I,lIllMn Ag; :i( H)(l I 'or~nt :wm ~ Inn('J kn Ag

MAKAO_ SOO 1~.IlaLa~ JOO.?> (;wjim kLJ'J:C'; lO{lOP8.tac.l~ 2003 (;·odin8. koze All ~ 3)',1000 Pats (;l,S ?O( II (~ra 11c1 Pnx ,:"'11

MA KF.OONTJA

1803-2003

1I siCri.i i pr.iw~d'nog nO\,'('.1 P(lVj),J~l.ITIl [On· gc )t1i.~:rlj KC' rnahx.l~ m~k~ drza \'n~ )~! i Ulindell) izdat ie jedan srebrni priruerak flOV(,J 0(1 lO() derun i sest ..:l,lltlib i~te nominalnc vrednosti. :\'a ~rLhrrljaku jL: rl'l jedu(Jj ~1I ,IHU PJ ib~~1l leg~nd,L[ Hi tup ud tre5n.j CVO:'ld I!\·dil., a n.l reve"TSu ~pomt'ltik " ;Vf ,1h:d~ mi_i,~ ~ 1. ~r1IS'~VLI. Na P{:~ Zl8 tn ib SU }"UI ~.I ~ti ~ i1Hkl..,d~H]skjh r·~vuJu"jon<l [H:

UOte [(_;~o~j ~ V("kn, r-.. iLol'l Llr<=y, Pili (~uh.J~ncSan(~:lfl~.k i. Dame{ Damp.n) (~ru" ~'\!, Nil scw.1jni~ .L~li HWl.LV LlO I'L,] 'L~'~l.Sll L rtV("tSli p~Jlmtnwo~ ~r("btrlo~ apoeIlJ.

MA[T A :; 1.11'1 lOin." Pmgll Ag MOlDAVIJA. J 0 ~A:i .2003 PmzHik \'im.l Ni/mesjng

22... din ar a prjl 2004,

N£IHAC.Ki'I._IO l::u.m 21}03 :-':eLnackllmw:i ''\.f~; I (I ELI m 20m l Jqan~ k ] <;15 J V DR A~, 10 E;;ru~om C. S'~IHP~[ !\~: !O Ell ro J(l:tJ_; ] ti· <:"bJg AgIO Luro 200J nI~A Ag H)' [0 Emn 20rn f~ur~ka ~ )hl a .. t

NEPAL.10(}O Rupees 2003 O~~,1i'111jl' xn. FwrHla .4.g; T~t('j, bez omuke vrednosti ~ 1 I \~..:: I ,\LI.

NOV 1 LELAND. I D~)Jlar 200:, G()~ rmlar rr.~t['nrwa Ag; ~ I ~f)ILlr~ }fl~n Ji.lb11'~i b uIJ.i~aLLj<l.:\;g

OLDEHNi (Alderncvt. y Pmmcb ~O{lJ Cu \'J OSTRVO COVEKA (hllan)_ I - ~t:rIJ,l \l.~ck£: 1 Cro .. vn (13 iJencej 2:00), a) Cu :''l. hi ,.l,,~,.-} ,..1,.11: I Pmmd /(MH a! PI.n, h} f-"t; , :; Puu LH:b .2003 .~ l Au, b) PL; 5 PI ~LI m.b 100J ;J I All, b j Pt. 11 Serija (;{)(lina koze. Istl apoeni bo n ;l]wl'd, ~8 mo hnl7.(bnp 11 pl;w n I, J II - SeJ ija Olim!yijHi.t~: 1 Cruw H 2003 a) ell -;\ i. b~ Ag f 1), IV j, Pound~ 200:1 Au

POtJSK A T - Se.I'lJa Hn71L ru nrk<'~t~l T' Zb!.l~ .:!OO3 Cu-,\I-ZJl-Sn; 10 Zlol~dL 2mB 1\9:, U ~er~jJJ Llgrol"'lKiimrinie_ ~ j_lot€ l00.~ Cu- '\ 1·7n·Sn; 10 71ntlch 2:1)(1 ~ ,':"g; III - S~n)a Us.krsnji )J0m:JdiHk {SHlitlu~-D\'I1- gu S ~ 2: i ~ o iloty, llJJo gor(" 1 v ),erii.l Len eral "'hcc-k li I n 11o~y, bn gnrc; \' - Srrll.l Puzuani: ~ i 10 Zl~'l VkUl} gu re: [ijl) ZJo lvch 2()1J:I Au, v I. - 'jcIiia ;'..J~jiri'l industriic. .'"!. ] 0 J I no 110ly bn gnr('; YlT - ~cnJ'~ P~p~ [m-an Pavle u. 2 ZJot~ .l(}O.3 Cll-.\J-ZII-S[I: 2,0 !.l.l~lyeh 20m Ag romboidan: .2(11) Zlotvch ~()(jJ 'Ll; VrH - f Malch'\\'~kl: .!.7101<· 201) ~ ( .[1- !\J-ZJl-Sn;.20 Zlul} lh .:!003 All' )Jf<1\'()UWIOJ1. delom u boii, IX - S~Tii<1 Pols] ki vladari, 1 00 7iot~·clllm1.~ \\'11Hh~I;.lw Ill, Au: 1I)07lnty,h ':::003 Kazuuir lV Au: St~ai.~l~w L~~t.<,..lYll~ki: ~ Lk~tdfJij_'\ Cll-_\'i in Sn, W L:.lotvch 200J \~ (~!; ~ l1n7Io!ych 2lJn.~ Au.

PRm:-.rJESTROVLJE, 100 RltbJJi a ':::U{L' IT ~e ri f i\~, IOU RL1~MliJ 100_' Pr ica udod A~

RUSIJA_ J Rubel] 200.' St PCI'~rbLlrg,'\~~ In); .2 R~Lb,I.~,t 2003, vodollja Ag; 2 Rubl.ia 20(t' KHI\'Mkov ,~g: ~ 1~lIhl.ia \ian;lQir)\' I l'.1nit,1. .3 Rublia .JJJOJ (han,\g:.3 H.uIJIj<l 2'o(H 1\.0- mmg Ag: 2.:3 H.t1r..ali,[t ~003 \'odoliia All: :"{J R~I~~IJa }OIH Km:nmg A.H

SAN MARINO. H) Euw .l003 Olunpijudu Ag, ~u kuro 20tn [..;.rrpda \c rm'egn i Au: ~'(J FlII'n .!.IJO }I~W All; 1. SC11~1 :WIl ~ \~().;;tr,lcl;lHILI.,. \u

SlfRA LEONE. HJ Lcon.c ~lilH (llin:pijJdJ _\~ : ~.I STNGA PUR ~(:nl'~ r;ndom km~~: ] nlll18r 2003 t'w; .:! DOI.IMS .2003 ;\g; :i .Dl d.l,t[ ~ 2003 All, 1 (j i )'Oll,1["'5 ~ijO ,\ .l! ell 1'\~, b) Ag, ~ _~ Dol 18r!-: 2(jn.~ .. \~~ 2~(I nolbr:<; "!(I~H AIl: .~~~I!(I Doll,La ~ ZOO:. Atl

SLOVA(;KA.._ :::!OO Kl.lfl1n<1 200.1 L k'HT.l~ ... \[; lOU honma .!.(I~H I Sk1Dhdy .A,~: 10-

bl~dj~lJii\"'<I. Rq'L1bJiJ...c_[Ollfl f..,,'. 'T .ru.t ~II~I.~ A~ n:.lmboiJail. ronco ((nlllll.l >11 ~ \lJ, n in 1 h~ lltl a I)

SLOVENTJA

\:OYo;' ~)~'ti~~)II<;' !WI\l,1 I,d~"

{)fi '( ~I ! l ~~()d I ru- I i "('lll ,\1 I ~ I L I I', . I Ie, od J() ItJI,lricI' i ~lJ [~11arl~'\, 1,1-,,\ L11< lid legure l.uprinlkla. :-:" ~j~:,~k~~'IJ' I,' t<)d;1 ( ., ~il )r~ 1 i.1 ~), ,l 1',1. p~'d('~l' l ii~~ i l rn,,;i ,111 hlL

1.1 PriWldm novae.

lzrlara .,.' ~,'n,p n;n"~;l 1'0\'11,11111" I ~" I-l.l Jlj\·,lbd,L. koJl<lllUIUo"LLfl' ~kJ,.·.a tr I .. :',l~'[I" :;(j11 I ~ ll~Tl(:,\' ~ fim hi rnetnl 2 ~~ III ]. U.": l' \ .!:or,l,~ ,\I~i ~~lInIJTnbqL·\· ~liil; \1

Srbiju.~\'ol i ~lfl[j~<lirlL'J~~)\ ~~; I .::: :; I' 1':::,: I l )lli;~r,l ~Oll) \'. dmur' br ~]

$PANHA,'::;O EnJU ::003 CI~dL..,aJ I~, v. ~. \~: 10rii Ilr,. ~flOJ (,odi~niil'<l'_'~ rd \ I 1(/11 I LIT: I 201.H \. (;<lL.lLII \LJ

.sVAjCAR.SKA .. ~, lrauo- ~(jI.1 ~ 1·.1 d .. .I, I ' ~I :-.'(lI-.:.,I-/n; J(~J f;\n,'( 1I'1f!, ~~I'''ril \~ ~1! h<lH~~ 2n03 ~j..ijafli'.', \u: ~f) l-r.m,» ~I Ii I ~ I~~'T ncr .-';.lbd{) rf ,..I,.~

UKRAJ]NA .1 (,1'1\"1)1 ',(1([; ( II -....1· (, ,:~ bW_JHJLlpllLIJH~IU~, \. (\~ml~\ rl. \. \ (I :1.lL~k~, \. !-...()roli~'nko, [I. J Imiriia \' "'uhl',nlll'~"', ~. :-.. 'I a II ~k(l, ,;11 ~ m;1ncif'r. ,1\"11 ~C!l ~l :, ~ ( , j' \'11 W) l (\1- :""';i-Z1L ir.: I l'''P'Hori.i'l. L'~~J~, 1~lllii,kl ur-lr . b.lI1~iur<~ <.lThj~·, hii{,Y,J.nnn .-\\ 21 III f IJ 1\ ui ~O!d \~~ ( I 0: ~()/;lk Pn1Hhll1rk k, :{, k I~'I/II!~W\ ~ki,vJim~'i.iJd'L. Lfiwll.lli~lllJ....'.II~I~I~ . \\'). i ~ r,tl~a ~U(>,lk. pat,lt'l Lit',l,li,l n:,lnd';~!r [\~~<lii\·.l \kr., \~ 2(1 (',I'l\,nl ~(K).~· f..: 111'\ \~',. (~) (~[i\ ni ':W(L' lJ~kkl.lJJ. \ll

V,4.'nKAI'> ~'-"'11,' \ k)',!;l' ~llll, ~{) }-.lIW ~l!n.~ \u

I," _l \.1.1.

VEUKj\ BRITA:-.rUA, :'(1 >~. I~" ..: .. lfl3 Pt~\·0 ~1.1~,l ( 11- \ I: ~ t't'I!]'(h '1 !II' l" \ aJ Cu-:"·i, b: ,\~: :) PlHJrH.l~ 2,)11, ILJhd~'1 !--.:runis.anh ,ll (·u :\I,hl .. \~,~' h. , 1·11~.llc·:·, ,lOll} kr~iIlL.l m;ll~;l ( IJ- \.~: ",,'1'11.1 linl 1'1\101 .2 III~ll[ld~ JU().' al ,\g hUll, 101'1 'LilltJ, 21J\tl ALL~ ~ .~. V~lU nd~ 1fll)_~ ,4,~I; .",0 p".1 [I d ~ .::: 1.111 ~ .\ ~I; ~Ol) ~"Hlnn~ )fIO} ...... 11, I ) ",1\ rrt ')!;-I 'lid, \11 I SO\·t:rci~,n ~Of).'. \Ll,~. t.,m'l:l'l:i~~~l 2110.\ \Il ~ll' C fe J1! Il ~f)O_; . hI.

I,

moderna numizmatika

KATALOG KOVANOG NOVCA EVROPSKE MONETARNE UNIJE - EVRO

k) 2',25 rnrn (1:1 19./5 mm 0 '::2,25 mill

2,30i-g_--:-t- __ J,_C,,_o_-+_ 3,92 9i-_----,- __ 4_1 '_:' qi-:---+----=-_,,---i"_:' 9r-::--" !,5u 'J {

godina Tirazl Ceila) lira? ,Cena .._____:T_:_:_ira=z,-,-C.::_:e:.:_:fi_:_a t-----'T-,,-ira::.::z,-,-C=-:ec__ll-=-ta Tiraz ICena Tiiaz ]cerld

r---AUS-TR-IJA-I , 1# I ;j ~' ~ (j <~

Reversi kovanica identicni su za 5ve zemlje. ---

1 CENT I 2 CENT,\

10 CENTI

1 l:VHO

20 CEi~TI

50 ([NTI

5 CENTI

7,50 I,

o

:.J 16.25 11,m

o 8,':, -rr-

r~ ~:Jyl

r---------J 2002 378300 1,0 278.400 1,0 204.100 1,1 441.500 1,2 2015001 1,4 169700- 2,0 223.S001 3.0-9" :mol S,O

--+-=2c::.00=-=3+_1c..:.6c::.,60:..:0..L.._-,-7~,O I 52::._.4_:_00:.J.._...:.Ic:_,5f---'-1.:.::i3_:_:_,9..:.:00:.L---'.i:.:_,6f---'- 5 Set I 62 509001 6,4 9,100 2.5 5 SeLl ,'00- ,t 700 12

(j) ]) (j C) I c=~ (~

r-- ---,-------,--,_ ,I -=~~

______ 1-'--'99--'-9-+-235.200 1,0 S, Set. 34,0 300.000 1,1 1809501 1,2 S, Set. 34,0 1970001 2,0, 160.000 3,[1 C; Sri ~4,O

r-- ---,-2000 S, Set 10,8 337,000 '.8 S_ Set, 11,9 S, Set. 12,0 180950 2,2 S Set[ 12,8 5 Set 11\3 I ;n::DO S,8

__ +--=-20_:_:0:_:_1+---=--99"-'-,8=--=O'-=-0_---"I,-=-8 S_Set 1"1.8 S,Sel, 14,9 145750 2,0 S.Set. is) SSel.f '5,8 S_Sel 19)1 '-..',<'1 IS,~

2002 S, Ser 4,8, 5_ Set. 4,8 S Set. 4,9 S, Set 5 104.000 3,2 50.000 3,8 9O:-iOO 3.!l ~::UiJO ~

f-----------+2=--=O-=-:03=--t--1=OOOOj 2.3 .10.000 2.3 30.000 2,4 S. Set. 2,5 30.000 !,7 S Set_ 3,3 S. Set. 4J_ jUUU(J, 6.3

@ ~ \~~. ® ® ® ~.

Tiraz Cena

HOLANOIJA

IRSKA

. 999 8.100 U ...:.1_c_.7_::_:8:,-+' ----=-3,c:_8____:o:_:_3_:_::_.38_:_:0,-+----=-t,::._91------'13_::_3:_::_S2::_::_01 3,0 '-12.3:;0 3,2 20,696 3,8 16)' 0 9,9 16090 12,9

2000 7.6001_""'3,_:_8r--1_:_3.::._9-:_"+------'1 ,_:_3 ,-------:5_:_6._:_66'----10 2,9 167.4.:19 11 500 13,9 67.0897 3.8 36.639 5.3 SOEO - 5,8

-t-=2-=---00'--'-1~____:5'----"0-"-10-A.--'--.,8'+-____:500 4,8213.756 2,9 14.73013.0121.763 3) 4.432 12'---18r--1_3.8_6_2t--C--'---J,8__L__'--J.l\~l ~,8

-t-=--:20'____"O=--2+--____:6_::_5''---j9_3'-'--,8~ 659 3.8101,824 3,9 1,499 4,0100.759 4,2 j)1,/ 9,9 14,'rlL ').9 ,.0 .)'!2_

1r---------I-'--'2:_:_0-'---'03-t---------'-6.790 2,8. _6._79_0_L____c_2,8-+- __ 79_o8_2---,-,9-J-_ 190 3,0 790 3,2 790 3,8 790 S,B ".i!1' ~

FPANCUSKA r;.ffAtJ I. _:~~) /~), (;:.. (;':"" I 9, ~'lt~l) /:; : ~';®.~~~.' I~

~ ~ '~~:~'-' ~.; ~.~ I~) ~

1999 794,016 1,8 702.0691,8 616_192 2,9' 447.250 3,0 454,291 3.2 '05.753 3,8 301.0501 ),8 )669~

r----- --I-'--'2:_:_0..:.:00-t-6-'---'0 _ _:_:_5.232 1,8 510.120 1,8 280,064 6,9 297432 3.0 148.953 3,2 1791196 10,9 297.270 5,S 17' .;C. 12,&

2001 300.647 9,8 249,067 3,81 21/.289 2,9 1.14.478 3,0 256301 3,2 276,252 6,8' 50)' 7 5,8 2~nl!j 6,8

~+-~~~~~~~~r-'-~~"-'--'-~

2002 S, Set. 12,0 S SrI. 12,0 450_000 4.9 360.000 5,0 260,000 45"L~ 28S0_'~~tO, 4S,,~ 27~ls!~Oll 7.8 : ;juO'JG 8,8

f------ ---,-:2=--=0__:_:03=---;------'6:_::0"'-0_::_:OO:._c_ 2,8 60_000 2,8 100,000 3,9 100.000 4,0 S Set. _L U J _ 1),8 ',,)t'l I /,8

tJJ

BELGlJA

FINSKA

GRLKA

, l ' 'Hi'

ukupno, sa i bcz SIOV,l 2002 88.000 /,2: 72,000 1,2 288.000 is 257000 l.4 310.000 .',6 H5,OOO 2,2 i 18,00:) i.4 '~lOoo 5,2

]--3._m_il_- l_ta__:rt__::_er---,--,k_c:_it+-,--,-r_::col_c_ne+=2--,,-,00::.::2c_' t-,--"I S_:_::_.O::_:OO:__J_J 1_4,81 ,'8000 3,8 18.000 2.4 24,000 2,5 2.'.000 ;.71_ ,r fWOO 3.3 ,'5000 -1.3 o.~'OI) 6,3

• 2002F - ko.VdrlD. U F r dncu,koj (I, 2, 5 i 50 (enti); 2002F _ kova lD LJ Spar'Ji 0:2[1 CP11i:l; 2002'> - kCVdl'U U 11l~ q " _ ~

__ -+-2=--=O,-=-0_:_3 f---'-_-----'---J_J _1,-,-,,8+- __ J~Il--,'c5+- II ~)I S. Set 5,sr S_ Setl 5,) S, Sf''.. 5,9 ,I 7S ,:,el 7,9

Q(j)

f------ 1:_:9__:_:99+1 _4:_:_7_:_:_.80_::_:0+--=2:_c:,0+-10::_:9c:_:0:::_OO. 2,0 213.000 2,1 149.700 2,2 86.500 2,4 90,600 3,0 63500 .0:0".900 14,0

f------ --=--20=--=-00 H76BOO 1,8 122000 1,8 184.200 1.9 156.700 2 67.500 )) 87000 2,8 62.800 _Hi ~'HDO ),8

2001 179.300 1,8 145.800 1,8,205.900 1,9 193500 2 97.600+-__:::c2=,2I------'Q----'A'-"--.::._:_:OO+---=2,c:_8r------'6c:_8::._.90::_:0+---'-!..:..<3~ 140S)D~

r-- --I-'--'2:_:cO_::_:02=-----_1_:_9c_:_,0-'---'00+-__::8-'-',0+--'---'S3_.I__:_O--J() _o,-,---,O+-1 07.000 5,1 19.000 6,2 51.200 2,'; 80,900 3.0 20, lGO 4.D -'7)~llll 6.0

J-- -+_)0'---'0_:_3 +-----,--5 Set, 1,3 S_ Set.3 7 1,4 -I 1,5 I U In) 3,: : 5,3

- :':

." ~ IJI

--'N101 ,T

DO.'~'_J _:,1 1)',',:1 lO500Q._ LJ,_ 66.000 5)

_ _ ) 3) } ________g

'e]

april 2004, dinar -+ 22

ITALU,II,

2002 JOWOOO

LUKSEMBURG

moderna numizmatika

r _~.

, '::.,

. .

. .

, .,f

.,

I~

Iqodirlal Tira;"! [Cena'i -ira!' ICeila Tlra;" Ilena [ Tira;; Cena 1 I irJi lena I ira? ICera -lldZ (Cild I I ir . : .-'1'dJ

@ Q (;, C4?J' 0i:P (jJ

~T ' --_c. =---+-- '- ~

D,S /,100.000 O,S USO.OWI 0.,9 /,20o.,OOG 1,0 1.500.00.0 :,2! i:JOOCO U1 9\O~~ :'~'lhi~L:

2_00_3-+-_---'-'L__4_c_,2=-t- _ ____:_j)c_3-'--,8+_ ) 3,9 7 4,8 ~I 4,8+- ~~, ),1 9 ,C I

o ':J; Q (J (j () ~

1,3 25,8071 I,:~ 22007l ,;,,- 21.4U~,.'i

I Af-_1_:_.5_:__SC:_' _1"",6_-,2=550 [ 2,2 1 550 .H

2002

34 .60-,--7~---,--\ ,-",0---,3::__:6-,--,0--,--07-1' _1",,0+-=29:.:.,0:_:0_:_7+-,--,-I,:-11 25.207

1.550 1.1 I .5,,--,50,,------,1 ,,--1 f--_4:_:__.55::_:OJ.__:.!1 ''''-12 f---,--I'.::cJ5:_:Q~

2003

NEMN':KfI,

r:

\~

$PANIJA

t',IJQNAKO

Q

~)) v_b

.. 4

_J .. ~ S,B

:}1

~,I

II _I,"":

5,8

9,8

1,8

"

-~---,---tf----,~~--

___ +-=2__:___OO:_I+- _ __::__33"-,1,--8:_:0,,,.0,--_3::__:_7--'-j7 70,0 -=-30_4+1_:_2-,-,0,_:_0 f------=-3_::___04+-=2:_4-'-",0-t-_ 370 25,0

2002 S, Set. 140,0 S. Set 110.0 S. Set 100,0 I 367 25,0 336 - 5,0

1003 o 0 0 - 101 10°1-

I

_ ___:__3l_:_~4_4--'-16,-'--10 f--___:_975 8,9

324 '6'0-j-' __ 4_7_3_--,8,-+9

100 135

VAflKAN

SAN MARINO

;fj/ '. , ;gJc') n ,:',/~)

" .~.~ ",I~d': Y .. ,· ~

, ~ .I' .1 ~

S,-Se-C-7-0,-0f--S-S-et'. -9-0-,0--S-, S-e-i,'iO-O-,O' leJ 230 1r125,0+

S. Set. 36,0 S. Set. 32,0 S. Set 90,01220+ 140[ 45 :0:051 . ;O[ 4.B. u.a"~.

.4. ',' ')i

t. ~~..,\tI

',' fl' , .. ~

2002 f-------i 2003

S. Set. 80,0

S Set. 45.0

,,' , ,

.. , \' .... -<-.

-

____ ,-=2_::__:OO:__::2+--'S::___, =--::Se=t't-1 __ 4--,-,5,c:__0r-~S Set. -'.3-,-,°'-'--1° f--::__:_S.__::__Se::__:t+. _c.8__:_:0,-'---j0 _5::.:.. _::__:5e:__:_t.-t-'1___::_0-,-,-O,O-,+

l 2003 S. Set 80,0 S. Set. 70.0 S Set. 70,0 '-, Set. 75.0

S Set., : ::'0'01 s. Set. 85~

S. Sf': '10,0

Priprern in: A lebo nd.u \'d I[]l1 r. lIie

',"I

1

JI

'I!,

,01 I ~n,:) ", ,I I Un

I Tirai tj. veliCine emisiia dati su u hiljadama komada (OO())_ .ukU. g." znati da je timi ukljucen II prethodno n"""delw koii,'iIJu, Kurzivinn '" U2rw,',,"i /'/,mirdlll, i]. nepotvrdeni tiraii. upitnik: (1) ouraeava da tirai flUe poznat, a flu/a (OJ da data kovaniw nije ni kovana (;\10""<0 1, 2, 5 c 2(03)

] Cene SIJ II evrima za kvalitet KOVNICKI SIAl (Uncirculated). Za primerke ko]! nisu rl ovom vrllllnskom kvalitetu, (,"Ul if po kursu (Fate mlue).

22 • dinar april 2004,

I, \:

1

- ,

CENE PAPIRNOG NOVCA SRBIJE, eRNE GORE I JUGOSLAVIJ 1848-2003

Cene u evrima

SRPSKA VOJVODINA'

5.FORINTI

God. Tip

Kvalitet: V III

1848 bez kupona 1848 sa kuponom 1848 p resrampana

300 800 1000 400 1000 1 SOO 300 800 1000

10 FORINTI

H,

! 848 bez ku po na 1848 sa kuponom 1848 presrampana

1400 1800 2000 1500 2000 2500 1400 1800 2000

SRBIJA

God Dizajn

Kvalitet: V III

1 DINAR

God. Dizajn Kvalitet; V III

1876 Knjaz Milan 50 100 100

5DINARA

"

1876 Devojka i vejnik 1916 Milos Obilk 1917 Milos Obilic

100 175 430

10 35 60

10 35 60

lODINARA

1876 Devoika i vojnik 1885 Devojka i vojnik 1887 Alegori;,i

1893 Z.ena s gu;dama

1941 Prestarnpana

,0 175 450

400 RR RRR

40 100 250

15 30 50

050 I 5

20DINARA

1905 AlegoriJa Srbije

1941 Vuk Karadl.iC

1942 .Plavi Vllk"

20 -15 300

0,50 2

100 180 3UO

50DINARA

1876 Devojka i vojnik 125 250 ,50
1885 A1egorija 5UO 1000 R
". D_ Kova{ev, Asignati Srpske Vujvudhre - ,me< prvi 1880 A lrgOl'ij a 500 1000 Ii..
papirn! novae, »ditl<lr" br. 19, 2002 i br. 20, 2003;
takode v, SFK - Katalog a"knje 17, Dodatak, Beo- 1914 Vojnik i devojku 500 900 RR
grad 6, XJ1 2003, lotovi } (pot retia 300 evm, pro- 1941 Bista "Srbija" 0,50 1,50
dato Ztl 800) j 2 (poc, 400, prod. za 1100). 1942 Njcgos 0,50 1 notafilija

100DINARA

1876 DCI·uib I vojnik

19H4 A legoriia

1905 Alegoriia ~rbiit

19~ I Prestampana

19·]2 Cohan i ovce

194} Svctl Sava 2003 N iknla kola

cOif -.ill I~SIJ

jill) 12;,' R

12 211 ~IJ

0,20 uso I

111(1 2011 4()O

I

I

l

500 DINARA

1941 vodoznak kraf

1941 vodoznak lena

1942 ,eljak scjc zito

I)jll ~ (Ui)

O,.'I! I in .1.SU

1000 DlNARA

1941 Prestampana

I ~42 vodoznak krali

19-12 vodoznak zen a

2003 Parde Vaifert

O.SII 1

I

10

5000DINARA

1 f

2003 Slobodan jovanovic

')0

(RNA GORA

1 PERPER

1912 grb,lamnoplav<l

IV [II II

2,~(I i 1" 211

april 2004. dinar' -+ 22

I ~ 14 svetloplava

191 i zelena i oranz

2 PERPERA

notafilija

J

15 20

1912 grbramnocrvena 2,30 s H 15

1914 svetlobraon 2 3

19 j 7 Ijubi':aSla i zelena 2,50 5 15 20

5PERPERA

1912 grb.masl Zelena 1 91 ,1 grb, plava

1914 karrnin avena

1917 crvena i zelena

10PERPERA

1 912 g rb, ci gla crveno 19 H grb, ave na

1914 sivoplava

1917 plava i crvena

2 Ii S

5 20 30 50

2 15 20

6 18 25

10 8 5 10

30 10 8

SO 15 10 20

15

20PERPERA

1914 grh, IJubie, braun

1914 braun

1917 crven a i zelena

50PERPERA

1912 grb.ljubi(JstJ

1914 grb, zutobraon 1914 crvena

191 i Ijubieasta i braon

lOOPERPERA

6

10 8 40

15 10 ~(J

10

6 20

400 600 800 1000

20 40 80 100

20 30 40 .)0

20 40 100 150

1912 grb, tam 11 obraon 800 R

19 H grb, naran di:. braon 80 I 00 250 .100

1914 sivoplava 40 80 100 150

1917 taruncplava i zelena 40 80 100 150

JUGOSLAVIJA KRALJEVINA

25PARA

1921 crkva

112 DINARA /2 KRUNE 1919 grb

112DINARA

1919 grb

IV

lJl

II

2.50 4

2,50 4

2 4

22 • dinar april 2004

I DlNARA / 4 KRUNE

1919 Milos Obilic

2

4

I DINAR

1919 Slilo,\ Obilic

2

5 DINARA 120 KRUNA

1919 Milos Obilic 3

10

10 DINARA /40 KRUNA

1919 kava':

6 IQ 20 200

10DINARA

1920 goli covek 1926 bista .Srbiia"

1929 bista .. Srb i,i a"

193~ kralj Perar 1 [

6 15 20 6 I)

10 30 6 (I

IU 15 40 80

0.411 0,60 I 3

20 DlNARA I 80 KRUNA

1919 ora';

10 20 .10

2011

20DINARA

1936 hal) Petal II

OAIl 0.60 0,80

50 DINARA

1 ~} I kralj Al eks and <II

0,40 0,60 0,80

100 DlNARA /400 KRUNA

1919 audeli

IOU 200 300

40n

100DINARA

8

8

1920 akg'lrlia Srbhc

19N vodozn, hali 1929 vodozn. f\arod.

19:'14 i.ell3 i \oKnl;,c

500 DINARA

1935 krali Petar II

lUll 11,111 I hi!

[1.,10 tl,HII

]II ~II -II: ;,,1

1000 DINARA I 4000 KRUNA

ROO li1ilfJ C0111i -llllill

1919 alegori_i,j

1000 DINARA

1920 S\', Dorck

1920 bczrozete

1~31 !<Jol)ie;! .\1 ali) <1

1936 koruanio

20

10.000 DINARA

1936 krali i'dar II

EMIGRACIJA (1943)

100 "'ill ~(il, 11111

~rH I~

]II ·In ~o SI: I'll

Seriia specirnena novcanira koja

sad]":,i apoene od 5, 10,25,100,500 i IUrll) din.l"a,

Komplet. 2111111

REPUBUKA

1 DINAR

1944 partizan 11.50

I ~9~ I, Pall.:i.' I , .. ~upcrJi liM'"]

5 DlNARA

[94-1 partizan

1965 zetvu

1 %~ ietall,a

1994 Nrkola T~\la

1991 ;-';iknlak,]a

10 DINARA

1944 partizan

I %5 liva( ,I it"iaar,1

196H livac

147~ liva,

I~HI I iva,'

19911 dcvojcica

199'1 devoicica

51 ",

I)jl)

(1)11 0 .. ,11 ii,\rr

lUll 11.511 i!i;11

lUll 0':;11

U,.iO

11.511 1

1110

1994 [osif Pancic 1994 Njegos 1994 l\jegol

2000 Vuk Karadzic

20DINARA

1944 partizan 1974 brod 1978 brad 1981 brod

1994 Dura lakSit 21)()0 Njegos

50DINARA

1944 partizan 1946 Rv drvosera 1965 skupstina 1968 dve figure 1978 dye figure

1981 dve figure

1990 spomenlci

1990 dccak I ruie

1991 decak I ruze

1996 Mi.I!)! Obrenovic 2000 Stevan Mokranj ac

100DINARA

J 944 partizan 1946 Rv ribar

3 5

0,50

I 2

0,30

3

6 Hi 0.300.50 0,200JO 0,20030

0.60

(l,BO

2

10 15

1953 lokomotiva 1955 Rv. Dubrovnik 1963 Rv Dubrovnik 1965 konjanik

1978 konjanik

1981 konjanik

1986 koojanik

J 990 zena s maramom 1991 zena s rnaramom 1992 zena s rnaramom 1994 Nikola 'lesla

1996 Dosotej Obradovk 2000 Nikola Tesla

200DINARA

1990 spornenici

IOOO )\ adezda Petrovir

500DlNARA

1944 partizan 1946 partizan 1955 zetva 1963 zetva

1970 Nikola Tda 1978 Nikola Tesla 1981 Nikola Tesla 1986 Nikola Tesla

10 20 40 80

0,50 0,80

0,50 0,80

0,50 1),80 2

0.30 0,50 0,30 0,50 0,30 0,50 0,50 1 0,30

0,30 0.50 0,30 0,50

4 4

4

6

20 40

3 6

60 220

15 20

:; S

5 8

0,80 I

0,20 0,50 0,20 0,50 0,21] 0,50

3

1990 rnladic

1991 mladic 1992 mladic

1000DINARA

6 0,50 0,50 0,30

1944 partizan

1946 seljanka

1955 livac iielezara 1963 livac ' zele2afJ 1974 selianka

J 978 selianka

1981 seljanka 1990 Nikola Tesla 1991 Nikola Tesla 1992 Nikola Tesla 1994 Njegos

200 I Dorde Vaifert

5000DINARA

1955 skupstina 1963 sku pst i na

1985 J B. Tilo

0,30 3

013U 3

0,20

10 20 40 ~O

3 :; 10 25

3 5 10 25

3 5 10 15

0,20 0,40 0,60

0,20 0,30 0,50 0,20 0,30 0.50 0,30

0,30

0,50 -'

0,30 0,50

20

s [0 20 30

3 s 10 15

0,30 0,50 1 2

1991 lvo Andric 1992 11'0 Andric

1993 Nikola Tesla

1994 Dositej Obradovic 2003 Siobodan lovanovic

10.000 DINARA

1991 devojcica 1993 Vnk Karadiic

20.000 DLNARA

1987 rudar

50.000 DINARA

1988 .Lepa Brena" 1992 decak: ruze 1993 Njcgos

1994 Karadorde

100.000 DINARA

0,50 1 0.50 I

0.50 I

0,300.50

SO

0,20050 0.30 2

0,30 0,50 I 2

0,.10 I 4

0,200,50 0,20050 0,200.50

4

1989 ,,(rvena"

1993 zena s maramorn

1994 Mibailo Pupin

500.000 DINARA

1989 spornenici 1993 niladic

1993 Dosirej Obradovit 1994 levan Cvijic

0,30 0,30

0,200.50

0,30

0,20 0)0 0.30 11,50

notafilija

1.000.000 DINARA

1989 zena s rnaramom 199.1 decak :' mit

2.000.000 DINARA

1

r

'"

19H9 s pomemci

III I; 2U

5.000,000 DlNARA 1993 x i kola Te,lla

I 993 Ka ratio rde

OJIJ

1),20 0,50

10.000.000 DINARA

1993 11'0 Andric

1994 Ivo Andric

1l,20 I),i\) 0.211 f),·Hi

50.000.000 DINARA 1993 devojcica

1993 Mihailo Pupin

0,20 0)0 lUi! 0,30

100.000.000 DINARA 1993 mladic

0,20 OJO 0,50

500.000.000 DINARA

1993 zena s mararnom

199.1 [ovan Cviji':

iljlJ

11..111 0,50

1.000.000.000 DINARA

199 3 devoj ci ca l sku PS! ina

0,20 0,40

5.000.000.000 DINARA

1993 Dura laksic

0,30 11.:;0 I

10.000.000.000 DINARA

1993 ~ikola Tesla

0,30 0.50

50.000.000.000 DINARA

[ 99} Mi los 0 bren ovi C

0,211 ilJII 0.5U

500.000.000.000 DINARA

3

10

1993 Zma.i lova 0,50 I

Pripremio: Dragu/l Stallisavljevic

april 2004. dinar + 22

notafiliia

NEBOJSA MITROVIC

PRVE SRPSKE BANKNOTE XX VEKA

Narodna banka Srbije pustilajc U opticaj prosle godine prvc srpske novcanicc X XI veka - apocnc od 100, 1000 i ':;0(1) drnara.

Navodeci osnovne podatke 0 ovim novcanicama, napominjerno da SlI one sada u opticaiu paralclno sa serijom sl](~nih novcaruca bivsc Narodne banke [ugoslavije. u apoenima od 10,20,50,100,200, 1000 i SOOO dinara U drugom dclu nase Drzavne zuicdruce, Cmoj Cori, u upotrebi je evro,

~

~100

a I '4
0 ~
tt
~
,
~,\ ilarH~')l)l II
® I·
<c=
.. III Novcanica nominalne vrednasti 100 dinara u izdanju

Narodne banke Srbije.

Godina izdanj1~;2003.

Opis lica: portret Nikolc Tesle, naucnika Opis nalit]«: figura Nikole Tesle.a u cen-

tralnorn delu Je dat prikazIeslinog c1ektromotora, iznad kojeg J e prikazana .Teslina golubica'

Dimenzije. 68 x 143 rnrn Boja' playa, okerzuta i zeiena

Pot pis guvernem: Dinkic Mladan U opticaju. od 2. jula 2003,

Zastitni elementi: Transparentna zastita, Dlacica, Mikro stampa, Mikro stampa I, Serijski broj, Zlatna nit, Kipefakt iVodeni j.ig Ultravioletna zastita a) Dlacica UV, b) Serijski broj UV, c) Zuta UV

SUMMARY

o o o

~

Novcanica nominalne vrednosti lOOD dinara 14 izdaniu

Narodne banke SrbUe.

Godina izdanja: 20(H

Opis lica: portret Dorda Vajferta, prikaz kompleksa objekata Vajfertove pivare, kincgrarn .Sveti Dorde ubija azdaju"

Opis no/le)o Iigura Dorda vajferta u sedecern polozaju, deo enterijera zgrade Narodne banke Srbijc, prikaz prigodne medalje

Dimenziie: 72 x lSI rnm

Boia. crvcna, okerzuta, plavozelena U opticaiu. od 15. septcrnbar 2003 Potpis guvernera: Kori Udovicki

Zastitni elementi: Transparentna zastira, Dlacica, Mikro starnpa, Mikrn sta I11pa I .Scriiski broj.Zlatna nit, Vodeni iig, Kinegram, Varijabilna boja i Kipefakt, Ultravioletna zastita lao kod 100 dinara.

THE FIRST SERBIAN BANKNOTES IN THE 21ST CENTURY

5000

0
0
0
Lf)
~ ! -)U (' V
., ]''''OV('WliC(I nomtnalne vrcdnosti 511(/iJ dinara 1/ izdanju

Narodne hanke SriJi;e,

Godina i::dlll~iu: 2003,

()pis lim: portret Slobodaua )0\',111(1\,1«1 OptS naliciu: flgura Slobodanu [ovuno-

vica, fragment zgrade Savezne sku pSI i nc i sti Ii zova I] pri kal cutcn iera skupsti nske sale

I Jilllcl1zijc:76 x 15Sllllrn

Boi17: tonovi zclcnc, liubicaste I lute H!lpisgllvcmcm: Dinkic 1\II<ld~lI1

U oplifllil! oJ 2. ju 1<1 20U3,

Zaititni clcm ell t i: T ransparcnlnu /astrta, Dlacica, Mikro stampa, ,\Iikro ~Iampa 1 .Serijski bnli,Zlalil<l nrt.Vode J1j Lig, Varijabilna boia I k incgram. Uitravioletna zasl ita kao kod 100 i [(JOO dinara.

Serbian new banknotes in denominations of 100, 1000 and 5000 Dinara have been issued in 2003, and they circulate parallel with banknotes of the former National Bank of Yugoslavia. They hve been used only in Serbia, because in the other part of the State Union of Serbia and Montenegro the EMU currency - Euro - has been currently in circulation.

22 .. dinar april 2004,

notafiija

GRAIFICKA KOMPOZICIIJA NO'VCAINIICA FEDERATIVNE D'E,MO'KRATSKE

JIUGiOSLAVIJE IZ 1'944. 'GODINE

Nove aruce .fed erari vn C Dc rn (! k ral skt: lug,n~lavije U apoenimaod 1 do !Uno dinara. p~ I."t~"nt; II ~ ~p LiLaj 20. aprila 194J. godine, bile su izradene u s.ovi(~'I.~k[)i ~Iarrrpal'iji (iOZNAK u Moskvi, a na osnovu crlt"i,a k~ lit: it: ~)[l Jil'cklivi Nacionalnog kormteta oslobodenja fugo~I ,b\l ij i izmd i o .~ugos lavenski slikar Dorde Andrejevie Kun na est rv II Vi .. 0 ri l~inalni crtezi nisu nam do :~Jd<1 poznan Grafi.{:ka !knmp'.~~.iLija ovih novcanica ,I;' ,<llw urufictrana. Sve n o v hl Tl i (T i H1 a; u podjednako aranzirane I plasirane tekstove i dva gJavrw l11ul iva - idealizovanu sliku partfzana na desno] strani 1iC::l i grb FDI na It:vnj strani nalicia Pojedini apoeni razlikuju Sf same r~l ~)~ l;i,vdii::i!lt i detaliima ornamentaln lh de me nata u .. ro1jnum nhiru i U zastltnoi podlozi i, svakako, LL om <lei vred nosh o.,I!II l [)ga. novcan ica od jed llIog dmara razliktye se od d wgi h ,Ipm:~ m p() ods usrvu zastitne podloge na ohe rna stranama.

Sm_jnm grafickorn koncepcuom novcauice I'DJ nc j,bw(" iz [)kvinr. gnlhckih koncepcua r:'!1r1oglh evropskih uovt:a r I i Ca I I idcsct i h - cetrdesetih godi na, ali iakose razlikuiu od wih snvjdskih novcanica, kao I. 5\,1 h novcamca proje k - luvanih i utislaTnpaTI ih u (.;OlJMku za druge drzave. Pre svt'g<l od "ojnog m ~VG! za Rumunliu, Madarsku, Cehoslovacku 1 Pol,i~kll i1.1944 goudine. ~v1cdLJlim kumpoziciju novcanica r D J ne mozemo da shvstim« he,. pozn~lv~nJa upravo Oyog vOl blOg 110VCJ_

(ir.ah.tkJ koncepciia vojnog novca za ~ WL' (di ri d ricH VL" jt: vcoma karakter i st i en a, C" SUS-UI'll je mspirisana kompoziciiorn sovietski h novcan ica rz ~ 92 L i 1 n.2. go dine (slika I), ili unekirn, ne lako LmljTlim slucajevima, i sovjetskim novcarucima

i/. 1932-11;l34. godme (shka 2}_ Neke ad uku pn1,~ 1 1 ~ ~v i II II m'~al9 ica (Sustek 199!t ::!OU2) jakose medusobno razliku]u, dm" gc su m anje - vise same varnuntc jed blOg te i~wg pm;t.ckl:1 (: lib! .'), razlikujuci se sarno po jeztku. bon. vrednosti i moTid amu:i jedillici. No. raznolikost ovih novcanica .i e ipak velika Kau ta k vc, onL' predstavh aju kolaze na koum a H~ ria raznc 1"I:H':im: komhinovano priblizno 7U ornamental nih elemenara (slib 4) pi i P rem lien ih u Go.maku l Sustek l SlSI7. 21)02') najkasnijr I.J letu 19·D_ ~ndi ne, iskljucivo U svrhu hitnog projektovania i i·midl.: vn~rrofl (nkupa.djskog) novca ZJ drzave u koiima su bile o(d.i\'.~nf ~ ~pn"..l" cije Kornande Crvene Arnuje,

N~'ki pn-labriknvani grali(~i clemcnti SU koristem na ovim novcanicama kan ccliua, u raznim velicinama ill u poziti vnoi ili Twgal i v no; f[) rill i. Dr U Hi SlJ konsteni samo kao fragrnenti. Na ~ :1; naci II gr:.l fl L~tr i (;.07. na ka SLI povec ali razlicitost izgleda ovih no\\\·miul i prikrivali susrinu jednostavnosn l1H hovog projckln\';mj~!. "\1~ k; i1: puj'l:'clillih fragme·nata ko pir an I h na l'<11 n i m ru~\,i_arri·Glma. moze se rekonstruisati vecina fkmcn;:~I'l.

Pro,ekti vojnog novca za Rumuniu, :-v'~ad a r-:.k UJ, Cehoslovacku i Polj sku bl II su gotovi vee kraiem 194 _~. god i Tl (. (izradivali su ih 1I tioznaku posle mos kovske konlercnrije (:el iriju g!,;lvrli II saveznicle h drzava, t.i, USA. SOVI etsko g S~m . .:za, Vel ill: BI itanije i l-rancuske u oktobru te godine) i koncipiranc, IWI obzira na odnos Rurnunrie, Madarske, (~'ho~~o\'a("ke i Pol.'~ke prcrna Sm .. idskom S'" vezu, kilo okupac ij ski nO\'<K (Sush:k 20fJ2)_Vnjni novae za savezuicke drzave Cehoslovacku i Polisku bin it' k ~l <;-

1

r

5t. J. Prirm~r k~Jm.J..'uzii;i{" H.ll :id~kih drJ,j~'rlifj r)QI)~mri,ai; ! 92.! _ _:.::odillt I'ft't' son ~j~Mjrl i_· ,m' l'ml~HI'

SI. 2. Zgodn« il)rHpl.1;;;iciilj .'J1·lli,,'ll sc'I'.lctskc drievne trlw('.-mice od ~ r1lf.IJ),l j_' ., u,-+. g.r~dim i fudi/ru idwslr.m~d,-l.· l'I'i1lL' rWli~uri,~' od 100 kl' Ii ml I;; ) 9 I t .~pdi /I{-

.~l. .~ .. ~l.imo, mk pU~&t"'l1uJw, };P'lliH'hU re~l;rjjL' li(~1 pt}lisk~ l'C~lnt rj~m.'m JiLL' OJJ 10 ttora i ldw_~,r(l .... atke VO)1lI! ,UW(mlll'e tid 10 kl'WfCl iz 1944_ t(ldu"lt.'

april 200il. din~r + 22

rlOtBfilija

nije IHfldiClkm,lII iii ImllH IV[) pm,il-kI4IVHfl (:l,;noslu\,acKa vlada u fgzilll podnela joe pocetkom apnla I 9,11. godrne Sov

j etskom savezu p orudzbmu, nern aruci

. ,

SlZn.l,nje da su za Cehoslovacku veo( bili

gotovi projekti () kupac iJsk~ h nnv(an ica. T~, IIcpnl pI.! n n 4 IhjH ~ui L;nH' (l kul Tl O~ I i, priprcmf \'ujnog nOVC<l za CehosloYJ.cku, izazvale su prvt diplomatskr konfhkt medo ovnn saveznickima drzavarna ..

Sf. 4. l:pntrdl~la'l..'a.l~ii?jp.dljog()d w'om,'l I:"'$tlh ma{jh (Jf'I!d':I1f.,umllif1 ~hmtrIl111', trll Wl}nOm Iln~'r11 _~a l?umrmjrJ, l'vr(ldllr~*fJ, (~t1wsliwacku 1 T'o1l/.d.:1J L, .1 ',J44. J,adH!f i tf,J jugm{Q L't:rJ.(k(J.! lum"'.:mlcr (JJ I (!m! dill I'm.

L, 1 ')44. grl(lil1~

5,lik~ .~_ Origmalm gm_fit.kr rrtp._~ l. 1. f)!~ha.. IlWJ lira OkrJP'1crj.dwg ll,We!'l KmHQJ1de en'e'lt" A rmi}ind 1 ;:.10m ~I'! mllogim gmmatidLl!T1 gJ:f_&ama (gm'f);

Jteizdan p·mnnJ' ilwinK bra lwv .. a:'1! ....

Polish Nw'odnr. baIl.!.:.? 17. j ',J44. U w,ww,r ,b(;'ri i m,z. .JriCWJfog grba (1,1 .~r,?drm) ~ lJr~ n::c~liZm!mrf !Wl'camorp f'rJlj.,kr. Namdnt batlk,~ 2X 1 Y44 (doff.), p~1.~t"'l'~ 11 optr'~'~r rj mCollm11 bro}£1 p'FfP'Hf':raka u "d.rl f ~·N. ,.~li 11

prob! potnkom 7¥-'li g(lJj.u

22 .. dif'ar april 2004.

Razlicitcst graficke koncepcue nov canica f DJ od vOj,nog novca lot Rumun)U, Madarsku, Cehoslovacku i Polj sk u i formulacija izvesnih navoda u tiltral.uri (Slnjanovic 1 ')')4, 1'>. ~S; 1 Jgri(u~" 2000, !.j,OS) mm;'~~ d ;~i ~.~I wvc iluz:iju> da %L pojnlint' nove an ice r D J iz radene na 0 S nove \,ISt ongmalmh crteza D. A, Kuna, Medutim.iscrpna analiza ovlh nnvcan iL~ ukazu]e na lo,da xu i om:, scm grlKI, "I ike ~ml"li!':Hla i ru-kih vrlo malih detaha takodr sarno kolazi tih isnh graficbh elernenata kao 1M vojnom novcu 1.;:) po menuteceuri drzavc, Om su koristeni na novcanicarna HJ] pren1a drugoj sherni, ocevidno respektujuci nnJi(rlu gmjii:kll knm:qkiju migiTlaluih ("rlc~~~ il razlicitu vdi"'irnD pciedinih novcanica FDI.

Istovremeno velrka unificiranost novcamca FD.L koje predstavliaiu de facto 5[\1110 variiacije na .iednu tcrtru, izaziva utisak da su gntfllLari Clr/lla· ka pri jim~IH~ UTl pruidlu v aniu ovih nuv(:all ica i za bral i i kon stili pojedme prefahn kovane gr aficke elements pre 111<1 svojim sopstvenirn predstavaiua, respektujuci svc nSIIO\'IIC dCITlL:TlIc KLInuvi h crld:a S vcli 'om verovatnocom mozemo da iskliucimo pretpostavku da bu D. A. Kun disponirao pojedinim p refabrikovan im grafickirn dement i rn a (lomaka, j da se mngan njima km isl II [LJ 10k l] inad c ,W~ ~j i h crh.: i.:-l. 7.~·11 no rn o-'cmo d a i zrazimo bipote zu da Sf nOVCJ.m.:e I'Dl slazu sa ortginulmm crtezuna, pre sveg a samo u poziciji slike partizana i gl"oa, oz naci \' I cd !losl i U SHI LL.: I i ri 11 gl H I1H uhl:Hla sl ranama novcanira, 1.<10 ill razrnrstaiu tekstova. -IiJ su.na lieu: oznaka vrednosti cifrom II sredrm, srpslo O·J.ZLV monetarne jedinice I. klauzula o kaznjavanj II U levom gnr uiem ~~, ad r ,U]tu, hrvatski u dnnicm Icv~ 1111 l\'ad r.ml!!, :~I~ ~w~Tla(k i u dl'~rlOm gornjem kVJdrantu i rnaleciomki Ll desnotl'l cln1i}~m hadrarm,t: reel SRJJUA i I.IRVAI~KA 11<1 gornjoj stnuli,CRNA {iOI{i\ na dc;,nnj, Sl.OVr:f\ljA i :vt .. \KEDONIIA liB dlHljuj i ROS'\";\ [ HFRCFGOVJ~/\ na kmj ~I T~m i -\ 11<1 L1<1 liC_j ll: Ol naka nednostl cifrom II sredini., hrvJ.ts[l:l. n .... <::I\' monet;lm~ ,iedinice i drz.av·e u levom gmnjem kyad fa ntu, s r p:~l i I.J t!t'~ r 14 Hr I gornjem lv;!dr:~nl.i], ~I()v ... n:·l,:·ki u (k~-

nom doniem i makedon-Li LJ • \11111

donicm badr.mlll

(h L' hipolC/t' THHI r/m'~.1I1 ,\ l ~LIljellr~'~' [_' Goznaku bez Or,ZlfJ na W ~to su sve voine novcamce sarno h.nj,lzi. 5\-1 nphCH'1 pr{lj,~l,ti bib su vrlo pedantuo nacrtnm akvarelirna i B\'~~nm u nlJllHTI l: l. t' tak\'~'.i IClnui hili ~Il i rrl(,{lilikm,lni (~Iika ~l i rvcntualno ::ak Pl'cd[,lg,1t11 "j rarnm licima Inapt CCh05k)\J.¢koL11 ambasadoru ~I 1\ toskvi Dr Zdeneki. her llngen]!_ Dalje.dokumentuciia ii1 Jl~t' t urnunskih novcan Lea n mdel 19; ~ : S II ~ll'k, u stampi), u ko}o, ~LJ gmll,::lIl (,OII'~lk:l d L~ pOll i r uli uekc ori gi ml hw 1"11 III unskc t rh:h.'. Ilbzuie na to da su ow .:-rlOL uk« moditikovah prcma svonm pft;d~!.l\,.~mu, respektujucr same 05L10VL1o=., idlike c rtei. ,1. Uya hipnteza, mcdutmr, tK' i~kllllllliL' 1l.1OgUUlo,t da Kun mil- i/.r:lL iii I, -hr ,dnn Iller alun (SI [~ji!nm'i,~' , 9CJ-t l'gn~l( ~1H.JO I, \i~c criL:fa, <1 koii nisu hill reJb/("L'<11l1

\ 'e 1] ko un tn, I rarnc IlgkJ.l n O\"";Jl1l C.l rDJ moglo ,l~ da bude potrebno Ibog dva razloga, Ono jc oillogul.lt I 1)1 III it

r adu II( I\'~'~mi':-l If ~illla(lii k:id:1 -u bile hijl.nn potrebne Z;I obnovu monetarnog sistema lLigosl;l\'i)~, I kJd" J' prouvodni kapacitet Goznaka u drugol polO\ 1111 ] Sl-l-t _ god i nc bio isc 1 1,1 icu ,~1.:1 III [',I n iem \ oillUH Im~'UI n drllglh ~l-.hrTl ,Iriava ('\ml:Ii"k~, Rumunija, "\ladJbkJ Cehl)SIO\',1Cka, Poliska, l'vbnd;;,unl.l l [<.., Irt:".r,~J. Tako 11;1 pnrner nne btlo mogucc' d.1 ~e u [ern l~-t--t u Po[jsknl pu~1 i u 111)1 il :l' \ (lim novae u OdJ~(l\ar.limo; koli. illl' \:liIILT 1')93 i Tukodc cehoslovacka vlada nne mogla cia poruo starnpame p()~~hn()g novca za protektorat (Sustek, ::;nnn 'I, ier )0; vrednost ce;;ko-moravskt k[ unc hilu mania ud ne{III()~I.l ~1l)\a(ll' I..IIJlll·

Rmi~(\:rlil' pnjn linih gr~~1 iL'~ i h l,It,nwnta if' \'tlinog nOY(LL l<l RUtnLLn,U \ [adar_~kll, (l!'hosIO'~·ad\.u I ~J,-,lISku l1a rlM';anicmna [- UI. kao j niihr'\ ~ I"..:-konstruk(ij~ J !l;i( ill r'iilDO\'O!~ rrl( !Lltl d .. n· \';mia \'idiTTl(1 WI ~Iikam;l to I"!' Ihog rWj.lml :·11 b lT1l'~la, n,l shbmJ ~t1 pumt'nuti konkr-etno 5amo nekl,n;lll)L'I~kllllli1, sJuc.l.,e\'1 t1pott'CbjFlv<lni~ onh d~Jmn.:l1L1 11(1. novc.:micama La RumuniLL, ,\ lal!Ji~~U, (ehr~~lnva(ku j Poli~~LL til at), i 11H It'll da

. ,1

ill lakn rw lu II ~\'oiim tbirbm,I ~1r;mog

nrW("J.

55 ,

• ,lillie:

k'I'>ll

It! 1"1,, I

1 IIIII1 J

I'

"

IIII III1 I

SI, 6, Gn~fii:kll kOlilPO::iu/" l!Odallicl' lDJ od / dinara iz 1<),1,/, godille, lice i I/<I/i,,/l'

ki 5 zlotych I ~t.~S~~i:ii

I ~ 1 I.

II iii I 1"'1 n ,

Sl. 7, (,'ra!jt'ktl konipozici]« 1101 'l'all icc rO! od S dinara I:: / Y-I-I. godilll', lice i nalicic.

L'proscenicm cifrc WUO (slik.: 14) POSIOlI<l ic lonna cilara 11<1 obcma stranarna novcanica od 20 I "iO() dinara, 11,1 lieu novcanica nd 100, 500 i I [JO() dinara i nalicju novcan icc od 50 di nara (slike 9,

, ,- 56

SI. g (;n~nd\1l ktllllp(!:::IClja 110\','11111((' F/)/ od I () diiuuu i: 1 Y44. godillc, /in- i !IIi/it';e.

.'

.I./. 'J, (;n~t;(kll koinpozi, iia I 100'CIll I icc [:Of oc! lO dinara i: 1 'N.J, godillt!, lice 111<1/1,'/(,

I (), 11,12,13) On) torrnu citrc ll.li.l/inl\) samo na novranirirna I'D].

Osim Loga, I1J novcanicamu j j)J od 5 - I (J()() dinara su na podlozi kuristenc /J~titne mreze, koic \L1 kod tn n.unizu

)/_ III (r/lIlitf"i/ ktlllll'.'_llI/Li 11,", I',', 11 II 0" 50 .iiruu« I:: 1 \1,/4" _~(/dllll' /Ill lIiI"',."

Jf'~ ~~ ~'!m
~I~J
til~-' DIN,= J .MHOPQ
td
llH DINllM~
~ --
. .kJ;,;.Q!:.I~
,-- I ,./,r;JI'I,1 ~tI

'1$:. .. ' , '\:IlWI

'11 II ('lil/ilk-,I kUIIII','_I, lid II, 'ilL. [VI "d /(II) dtnarn J: 1 'N"; gUilllll, -rr : III"'/llI<'_

april 2004, dmar + 22

notafilija

S/. J], Gn~fi('k'i kouipozici]« IIOl'l'lIl1icc ID! lid SOO tiinar« iz 19';';, godin", lice i III1/il'W

i ~I Ii I I II I I I I

I III

,II L

"v~~AiI'~,g., , I 1 I, ~~~Jrl,

II !

II,

t

t~ mm."'

.'Ii I II,

~I_ /3_ (;n~/jL'kri kompozici]« nOI'{nrricc f-.Dj od 1000 dinur« i: 19'H gO£iIllC,

lic[' lilli/ide

apot'll a sicd irucnc 'i d r u gi III l' lcmcnlima (oznuka ']l-Xlell<1 citrom, drugi ornamenti) Ll jcdun sl. l_i tonske pod loge'. 1\,] cetiri velika apoe'll<l eve III rez!.: lorrni ruju samo don) I, vrln svctao slo] tonske ['oLl loge. DYe od III i h su III ozda bi li izrade n c

22 + dinar april 2004.

~.\mtl/_.l uovc.inicc FDI i ne nalazc \L' 1\,] sovictskirn il i drugiIll Illll'c,11lic,lIna (hi 1 I C silica, IK,\ 1101'(\111 i ca od _:;. I (), ::' () drn.m: (icdan tip), nal icia 11[)\l',\11 ica tld y. I D. 2D dinara (J rugi lip I, lica IO() di 11.\1',\ I Ihllicja lilOli dinara (trcci 1 ip)_ 1\ I ic.l.m od 0\'.] lr: II)X] niic konsccn na ~(l\ Il'h k irn nnvrun icarna, all 11 ijc I~k liuccno eLl sc Ill' na laIC 11<1 nckun sovictsl.nn ITcllnosnim papirima ~,I lieu 1l()\'('1llic,1 (lU :'10 i SOO d i nara je llP()il·l'hl,']I'IIl.l mreza. koia sc na 1,]/1 u tomkoi f'nd I III I voj nil: novcan ira za Pol isku od ~(J I 100 zlota, Rurnuniiu (l(1 10, 20 i j()() leia, I ;\r,llbr~kLl ()d I (It) pl'ng~1 (.,lib I:_:; ;[ J. '\:\ nal ici LI novcan ILl ud Ion i :;011 d i naru I 11 u I iLL! novcun icc od j O()(l dill u ra n aI ~17 i SC III re i.1 lI].'o 1 reb li avuna f) I'Y ii' III 11<1 nal iciu sovietskih novcun ica od I (11l. :~(){I i lO(jO rubulia iz Il)21, g(\dll1e I 11,] neku» d rugim smll'hk 1111 11 (1\',,"<1 n ica 1ll,1 Osim loga 11_i1l nalazi III 0 i na P( ,]I~I, i m voini III novcan ici 111.\ (lli ~O I :;0 zloia rumunsk i 111 novcarucima (Id I OU() Il'lCl I madarsk i III o d I (JOO pen g,1 (,j i ku I:; b).

Originalnih elementima kOI i 'iC 11,1 laze samo na novcanicima FDl il' vrln main. To Sll sa mo mal i \[ ilizovuni okvi ri sa oznakorn vrcdnost: u ccriri ugl;1 IIL~I novcunica od 10, 21 I, :;0 I I (I()O drnara ( . slil«: ,Il, l), 10, U) i nalilj.1 [lOl'laJllLl' (Jd 20 d inara (sll ka l.) 1- (hlill il)ga giioSI ['anl' rozctc iznad i ispod grh.l 11<1 1],\k'll novcanicc od :'10 d in.nu (sl ika I O) i j(]l'Ill,\ rifre u tonskoi podlozi IlJ licu novcanicc

\1. /1 (IrJ~IIIIlllIrl_!"I!lld 1'1,','" , r , ti'

j(j(j(! ~('n.(iL'II<III'll'tllllill' /1, "" , ,,',1'.

'·I""lrl.\~" '/1':',/1\' I II" 11,'1',,1111, "I, i III ,,I /00 ((I"I·u'I.'likd IIlIli'-,II,' I illi'l' ,; 11"r' ir'ildl"~iI Iii {II I.Il'mSl'CII/L'1I1 I" 'I" "", I,{;. i i,' /;'11'111.1 c'I/ill-<I kOI'l,/.'II<III<I ric I , \,":/'

lipn,'II,! 1211 I III/I! dl.'l,ll"d,l II< 'I, ,I," , I ! 1,1

11/,1\

I "k]l1l':-"111I da .,t' III I l"k'IIIc'llll I 111/\ I na nck im \lll '1)\ I[·"kill III ill(h('1111 1"1]'ILI

'\,1 kr'lIl1 Ill( Ill'lll' 1 d,( k.l/_ .\ l,' Il' gr,lIiLl'l k( IIl1PO/ICII;l 1111\ l ,II III , : I II dr' LIz I'cll kL' 1I111l'lniCl,' tlel'l hd II, "I ,II (I 11(' gla\,11 i h gr,lrIL~1ril ~liclll'.l ( ., '/1\;, L.I 1\,111,] lvunovica l hlh.I'\II.1 (t ,l.;l! ) '),<-;:-;1 I \ngCjc\, \kIlIHl\'Ii.,l l'I'm,lll.;kl'[' I jlJlll, IlJX ~ :1, ( Jill -u /ll<d i 1I1'L"r1\ 1...111 t q '0 ) '1(,11 du i/r'\lic: IH l\c-,l[llll: kllll' Illl~ll\ ,U,II II \ dll r;1I11L'1l11ll 1I1lll'l111l k im ~III, t\ 1111,1 i kulturnun i rad icu.uua. 1I f'{ tl l'lilll,l\ I • Ie I pri lome Illllllgl' 1'01 )'lI11I , hi, ~I ,II IL k, CICllll'lllc

V 15 .. 1,,1r~i:c /II/ po/isknj I'ol/wi Ilon"llli,1 od 211 :111111 ~ 11,i/ili.' \ lu : f-iJ IIj'I','I,/ 'I, ' r' ,

11,/ ,11'11,1;(1//1 l'II_IIIOIIIIIIlI'CII, -,/m-ii,'111 SIJljd,k,tlilll(JI'i /I I lid lidlill 11""i',IIJlldIJ'H! f 1/ I

.-\: Pu/j_'ko - /00 ::/010, /(llllJIlllid 10. l() i I (I!) lctu. ,\I,Jd'I",'~d IOU /'l·II,I.'" I I ,

IIOI'C(lIllCil od SO I _~OO dinar«; j;, R, S,ll'/c'I,kl "'1Il','_ - 11)11, ,!II! I /I!OO 111"','11 I J J

god, j'o/tskll - SU ::;Iold, Rill I II I 1II_/1! - woo /'-'1'1. ,\ hirl'lIr,'/..11 I !IOU j'illg{/, II )/ ',If'" ;,

II(Jdllllim oil I ()() i SOl! 11111. I liv, 111'1'.11111,-[" I'd I ()()I! din.:

57 .

Neider, l I{" 1 lJ',l3: L-n~ iriSIUlrc de I'a ,;vf()nlluj~ Rt!olioist I'; f~-I ')9.1. Pari».

~[~idWW!{, Z" 199.f: Papin» mll',l( JH!'.(J~hH'ik I92~-1 ~'Y4, R.wgrml,

Sn,lell, Z_, 1 \)97; Gm,lidcl1 kOHlP'IT2Ii'la \'!~il'mkj'ch pll'Jlldid tlaLm_}:(fJ "a Il.svet. ","yny 1.1 ZSSR prE lhmrwr~'ko, ,'\''[<1d(U-:,hi}, (;1;$hfSI,lWll<:!W L1 Polsk», Nmni~matikl), IS: '10- 79,

SUMM.ARY

SU~H:-k. Z,' 1997, ,\'rlla1 tl.~ '1(1 ~'rhr l'I~Ikf)Au1'{'n~j"idr VL1!~'1I5k,w/t JloMb~::(I;" , l'11ku ! ')·14 ~I ,;hllQI'ido.: a hHlkl1~'lek v':::IJr ! ').)3_ Numi~tnMik(j, 1(,' 'W-f,~,

<H~h:-k, L" 2()02; .\"le::;:n~tlJe pro)pi.:tv ! o(lf}jl.~i Jm!lnn' L'mJkIJOr(jv,! ,\i;rn'.!~JI'.'~l:O rlfmku JWliA,i~,¥LJ :; 19 J } r , ~, 16;-- I' ',l;' L 111- K, I'ilipll\\ lcds.): Pienod: i l~7Hb

w8piib.lnul dzirjuw Bi~j{oms - t Itl,,',t Lotwa - Pohk(j - Siowac]» I__:kmill,j .~Il~!t~ri~,~Jy r \: Mifdzi~~wud(m c-:i kcIP1,1('l'Itl')1

"ULil711113

s,u!'!l.: . .k .. Z.O u :~1J.n1?~ ,I )1!1~li'H~~ I. 'u'ii'l E~fLjlioi II ptfXMJrrI i?~lddL'" ,,1, 1,'"III{ ,;1 ,J (")'}ih·r~.L,tt~lpr pr..:nlnl /(/~lnd~i ,iI,I','lt':"lt',f dn. 1~~IH1i~n~~, HJ all,:~/19::; JI < ,',"L L fll." rJIHlli~tHLjfiLL', 1'\, ,'vJ~J;{,lrll \-(j(Jiw;II' :lL fsrLlt-jf I,' ,I?,WI,1t1!I'1

ljl.~L,OK, '\1., ~n{lu: X{}I ;,.' 11 .I,'IL"'''''' ;:~ ',j " rellH: LJrrllYt _~I'l'r_<kL).s.; r',lt, 1 h"I'::,')'.;LI

GRAPHIC 'COMPOSIT'ION OF THE. TREASURY NIOTE50F THE FEDERAL DEMOCRAT~C YU'GO'SlAVIA ISSUED IN 1 '94,4

- - - -

The U€'<l<,1Jry notes u( the Federal n .. mocranc Yllyo~I;;lVi,) in denominations fW_II to tOGO Dit'.:H~ dilled - ~144, II.Jli oeen

produced irr the Moscow vscunty fJrinting 'NOI'k5 GOZNAK, iKUJrdin9 to the e~~.~y~ o~ the Yuqo~I<l1J artist Don1p AFl('jrf'I~Vll KUI1, Th~y ("onsiderduh' differ from all '1ovif't notes, seme as from ,hI? notes mede bl!' Goznak for orhPr counmes, !Jill tlcul<lrly frrsm rhf' miiitary men,,}, printed fur fi:'U!l1Olf1i.a, HUf"oary, (_zecho~luv .. ki~, Po~and, M,mdjuria and KUleil In I 944, Th~ gri!pnlc de~lyf\ concept of 1I111he~,e notes is ~Hengly ijn~pired uy the cornposltlon or some Soviet notes from 19.?1·1934, eut u usclf represenrv J\I~r cclaqes of a I;.uge \lam~ty 1,)( prefabricated gr<lphic elements hLivirlg been origil1ally de~IYllccl cxclusive~y tor these Illrll'L<lry IW~I~~

In :Spite of the strlklllg d~ftcr,enc€ berwp.@!n appedfdllCC of these mllltMy notes and FDY notes, the nnal desrqr- uf the FDY notes ' ..... as also crea1:ed II" mea,m ur the s-ame prE"t<'lbricllt@d qrdfJl1i( elements u~.erl in the mjlllLHY notes for the ~,X r auntnes m!'otltion@d above. However, if" th'" final de~l\,Jn of the FDY rtCl"P'~, rhese elements I .... ere cornhlnan ~n a WclY fu Iy I cspcct ()D rh!' original compostnon of KUI1'~ projects.

I here are surpri~irigly vpry fsw OilY" ILlI grllphic eleml"nt~ on the f-DY notes printed In ll<;'-,I~ in 1 YA,4, Thelr gnphi'- ,"()mpO>ltiofl is an ellijd!mc~ of d '~W,t~t dcsig,nlng fl~)dhility of two m,;L~rI ;utists in MO~("(lW'~ l.UlllLl~ From that pp(lori - Ivan IVdr'uvl~h :)Ul)<t~,e\l dnd S.cr'g:hei AkimOllieh Pornanski],

Prema obJ\'e~tC'nJu amcrit"lL' [)rl ... ivne blngame niw<l 'l<1 ~'/r<ldu i ,~laillp<lnJe mAC,IJ1'HCa - l'.) Tml~LlI yLl'~ Hureau ulTn g;r;wing am.!. PI inting (HLP /, Ll S}edinit'ni 111 \11](·1 iLkim UI'ZiI. vama plIskn;liL' 1.1 ~ ~ptiLJ,i 9. oktobra _!OO_~ gndim' .. l1ajIK'},hed rnja novcaruca 11 i,l~ ~fi,i ~;\IY bnnknotu r C'tierall1ng :,islt'lII<I rezervi Cia 20 dolara, i'l i'V<lIIUCIIC "Scril~~ 200 I", >-.1JIVf':J fJlhk:l od dosadasnjih nu\ cJniC;;l isto~ ap(1clla ~LL nesto izmcruenc bOlt, i IIIU< tW I, vee] stepen 7,lSHk od l:ll,i(1 km'c!(lja. ;-"O\'CJl1lt;;,) Ie nezno ,d~'cl(, bOI{:, -a pozadinom II hre~h-i'l~ f; ; :,i\ l)]JI~~ oi

_' 58

hoji {)lla .je izd,li<1 IJ ~agla~nll~' i ~;l :ml~.'IILk< uu -tr lk')~,:II';'l izduvarriu ru )\'{ .1Illl-.L llOYug dU<lm.t n<l '''<1~ i h -;-1 f I t,1 ,.j,r"" .l "bog pnmtJK Wl' ,,1\ I -cruhh ZaSlLiJ ~'W[I\' rJl~IJikm :11',,:1 ,\<lk~Hl ovc, o~t,;kure ~C' ild,w:Hlk i fil)l Ii! uovcaruca nd :)1 ~ I 1111) d( d.u a, za [1 I ~ rnesco

\a aversu LW\'C.lI1lCc i ~d 1\ I ,h,l" I~! IIa1MI :,~ 'L' ',,~'''; ~~LlLli 11 [' pm I H:l -cd nwg am t::-rl ckng pr~'d ~L 'd 111 k.J ,\ n ~ l III I ) i~' hon'l {'-\nJrfw I.ll k~llfl, ! :-0:- HI 1:', pr('(l~t'd 11 il.. l, \: ~ 1:-,':9 HU7 L :-iI. reversu k slikn Tkll' ~I ... cc LL \'.l~Jn~lonLL

i:::f,JI'II 211LlL mmr .. ~'2

nDtafilija

RAN KO MAN D rc

FANTA,ZIJSIKE INOVCANIICE U JUG'OSIL,AVIJIII199'O-19'92 (II)

I Irvatska fOll:'lt<'!li.iskJi novcanica na kojo; je na aversu sromenik bana J elacica .a kO,TUJ smo p0nlcnu Ii ].:I proslom broju nascg casoplsa, postoji u dve varijsnte - bez oznake norninale i saw.ml.kum"l It'\ NOVA(:" (SI. 13). Na In, nm'c~niLi uavodi sc d ,1 ie i slu in,l d in ~ :~k~.J[h"a, k ~: I <I ~f: f;.l d ~ ~ ~ pre.! I o.(k H '/:-3 h rval ski novae, Ona je numensana broievima I do 1000.

lJorea tlnto:lli;sk.ih novcaruca koje $1;1 izdete u I Irvatskoj pusrojalo joe jos nekoliko projekata za rnoguca buduca izdanja hrva!skog w ~VGL Najpo/,nali.ii ,~LJ ut6,~ za mogtJ((:' hudm:c banknotekoje je izradiu losko Marusic a propagiralatad asnja pnvntnil Promdei banka 12: Zagreba. Ta] novae zvao se NIS,"' izradeni su crtezi za 10. lOU i. lOUD nina. htl eutor dizajnuao jc 1 1~{Jvci{ on 25 (I'\;'( )Z[l/\. kojl je blo predlozen cia bade stoti deo mn:!.

Republika Hrvatska il11J; povrsinu od 56. ~ .~g k m2 i 'ttl27,UOU srenovmka. :-;:a.kon odvajanja od Jugor;lavije, 1I to) republkl nsjpre je bio It opticaju HRVAfSK1 VL\AR koii je p~l~h;n u ~ ~plit.:aj 2.1.. dcu:mlml 191)1_ Ka;'inj.i~ je nacionalna vlaura promenila ime u KUNA koia se sa stoji od 100 UPA Prve l1:o\tanice i kovnmce kune pustene su u prmnet JO. mai J 1994, godine. vrednost j edne hrvatske kune iznosi orpnhke JU uemaddh tcn,iga.,

SRBUA I CRNA GORA

U \rbiji I {:moj (_ iori n ij e postojao neb zna';J,i an " pokret" j\1I ~n'~;~;j. u utI r'll~us1nvi.ic, nil i za "n~u:inn"l nu nezavisnost" Ipak, i 0\'(1 t' je d oslo do pejave izdavan ,~~ b nt ~l Y. ij ski h nnv[:a Tl i (:11 PQl!elkom 1 Y'90 lh. One Sf' mogu smatrati za suvenir izdanja sa. pr~~.itflo jakiru p ropagsndnim karakteristikama. 0 ve "lmnbml.L:" i".davali SlJ Ra,ko ~leknvj{ i Radomtr VergGvjc, a oha izd:mja ~ za SrhijLJ i /,,1 Crnu Cum - Mal1lpan~! su u U},icLJ. Postojala su sledeca izdania

A} SDIJANKA nove an ice Republike Srbij e i tzv Uj nhnjt'n i h Srpskih Republika,

1) ] SR811 i\ N K;\, datum () L V U I 1991, Plavonarandzasta, 165x69 rnm.sa nalpi~om "Rf.pcm IKA SRRrJA~.l\\"llIv~r-

2,2 -+- dinar april 2004.

su ie srpski grb, port ret S,-. Save i ~rp~~Jmg ~rLdnil Ih'h\\ nog vl adar a kneza L azara, t'\.a reversu i e perso n i fi be i i J I., rbi ie - zena SCI detetom -i manastir tl.hmsiia lntcresant na ~11 slova u serijskim brojevima. postoie sledece knmhll1a.;iJ~~S - Srl}ii<l,\'"S " VoivCldina Srp,~b. m j " rlo~rl~~ , I kru~gmmao RS - Republika Srpska f Kl'J,lIUJ), &1'; - _\ lakedorma Srpska j IJS - DalmacI.ja ~rpsk<l (sL l-4),

2) 10 SRBI[ANKA. datum 19. XU 1991. 21lcka~wbraoncrvenkasta, 1(,2;;70 mm, sa natpisom ,,:,RP\kL L ILUI NJE1\T TtFPl·P,I I rr.::F' ~\'n~- Pcnnnifik.1L"i];l C;rh]J( -';~l stitom I macem i portret kraljaPetra 111 g 11 1 ~21 ;, I{c \'L:r~:~rp~ki gr I) i. n:pmtiukl:i.';a ~iTiliL ~1[)g 1 U'HlLl~l.sipl<l "Opmsta, grebova" lSI. 1 :l).

3) 50 Sf{HI Jf\ i\: K:\, datum On. \' I 19n. /Lld",,J.~~\JU\ ('IIJ, 160J.:.;1J m111, S~l natpisom kilo gore. ~ rim ~(I \ tek ~t na reversu obiasnjava koie su to " l.jediniene Repubhke Srpske": Srbiia, (rna Gora. Bosna i Herccgo\ m;l. 5rp~b Kraiina, Srpska l~kur~ka) Cma Goral Kumanovo : delovi sadasnjr :\hknlonijd i OuLm~\'nik. ~,l anT~H tL' ["H'T-';WlI BkacifOl! Srbue 1 portret generala Prate ,\1. rh J.J]o\" I.L'J. ( I tN~~ 194(i), 1! rm revcrxu sl.ka l'lada DLJlm ~vr~i.h<l I ~I If, i

'.11 100 SRmrANKt datum 08. VIII 19'::lJ. Lrubicasrozuta, 159x(s9 rn rn.sa n <l~p iso In "SA V J:: L \ l{ ~SK I H IJ-.J\ L\ UA ~, Ovo izdanie it" veoma retkn Jef niie bile LI nurruvrnatickoi cirkulaciii kao ostala izdania ove serije, Una R' bila pri lovena k~tl rwka vrsl<l rvk lam:- B icdnmn rnaru.: pillll~l~ HTl beogradskom (,LlSOP1SU, Nil aversu J~ tnkodc pcr-oruf beija Srbije ~a ~I ilctrn i ,.mh:ITl i pml r('1 <':'v \.j~i\ L'. "\":1 rcversu ,k srpski manasrir I hkmdJr na Svetoi (l~JrL II (rfckol (~.I. t 7l.

H} l'lI::.R~)ER novecruca Rcpubhkc Crnc Core Izd..Lt:. ,t' samo jL-.JIlH uomlnala - I P~_RPER L! 1..1.1\' ru. daruru "l .ennie, 2 L septernbra 1991 ~ LlId,as.lo braon, 1-l5;;k:, rnn 1 '\;1 :IWNJ je portret kruhu Nikole J r 1 {q] IY21), a OJ. reversu port ret Sv_ V~sil i.~a O~ll[)~ kog (sL 1 S;

r ....

-.- I·-~~~

~ T ".

I •

C

'... ~\~

, . ~Il

!~ -- ~"".

""u-p;a"""M ¥ t g n 1 T~

q Lnk,l~L1U izdarue ,/'i\ 'ia:~k,: RC[Jubhkt::·· I c;Jha( I, nurn inulu I tl\'IL\ kksel"l. th'J "noY(.mi .. a' iJ.tiaLl ie j';l'Jl,g.odme Zol vrerne CllWTlL)t~ :;uhn:ko.>,: \"o.;<lr,t,~Lqi'l(k OllH je ,h pbm

'. .

nu, L I ve no pl.1\'.t, ! 60x I'R TTl rn. :'\.1 aversu j to: 1..11"1 katu r,l lib

kop sc pi ~l.,\·ljuj(' I1J nemacko' nov.uni, i. Ild 100 m.:n,\ka .,.a srpskom sajb{flTn ria gl.l\ i. \,;1 rcn:'!"~LI 'iLL prikazanc d\',:

Sli~VL~, ~im!ml ,,~rbije m~JLI shivam.r" PmluiL::' dve osnos ne variiantc - sa st'rii~k i III l)1 ojcm 1 bez nltgJ.

1)) KO~(NO Ko~o v o iL' obl<l~{ u c,knn.l R~pllhlikc :)li1Ij,: l-(ria ~l: ~ada uglavnom lu~,dicll;1 L·III iLJ...i Ill. \.lbanCllTl.l.let'nun .Kosovo" i,: ~I< t\'cnskog rOfl"kb, ~hl ,. r....1 t~m·(l plll.i~'- u fllaLenju polic t~tLCC' ko~ S ~.'(lll<': ~lr JIK' ova ()bIOl~tlc ]~wrij~~i 1 emorivno \·l:~ I rHJY.l1LlJ zu Srbi.ILL i srpski narud. iC'f I.lJ ~m.)j se teritorm nalazila xrpsku <rcdniovekovna drzava Til '-L' i dana- T1~laf.t' na.iYJZnnj3 l~lonJ~ki ~pumnl iL l, u<J.lUliro broinc crkve I manastin Srp-kr ] 'I a\ oslavne crkve. zaduzhiru- ~rp-

skrh kruhevu i ~·~w.'\ <l . ..., d I Ufo": :'r.r<lL1":, u uv«] ,r' \,~,\ II l": 1\ i 11- ciii daLl<l' ;'WI \'t'orn:1 m,l~i hru, <rha. m.nne (,d ]II'" .lol, jl' \ i~e ~}d SHY_'" .llhcm~k~' n,I,·illilallll )~li, uzlnvrn uu mu-l mall

..

:-.k...: n~l"ni:;p()\"c~LL :\ez,llln\'~djni :-,\ l:'IIl11 ·,t.UU~l)111 -"';rhi iL, k, ~~< ~\':>ki ;\lb,\jli.,;l llegcllno ~n 1 )..,rl~ ~\ ,.llt ~\ ~q u IV)',l )\.,) ,~(publikll ~ .. jul:a 19lJ(I, go,:Illlt'. ;"·t'k~di~IlIIIL"~'d II,J\1I1 IU~'-1 t~kod,' ~II l/d.·11i ~\ uj "\"lJ~t]ti nO\·,h· PI) 1m, 1"11 I. 11, \ n, I):~:-' sa datumorn" '\ I 1')'10. f-\vn,\I,>. 1c -amo jr-,lr'..l II' 'III Llah~

1. PA RD,\~ I, ~I ?n I l) \ ,I IlhH1t:'hl ~'Ht~OprofJIIII~ ~\ ,mL' Repubhkc l<'osn\·1 \ 111;\ :111) RC('Llbhk<1~' I .... u·,j \\ ~',. 11,\{'. ;111:1 ,t' l.'~) l)ard'11~lm<1 antuknru tli r ~kUln plerncnu ,It! kn,~'g l(l"u\ ski Albnnci smutrmu (b pnl iLL!. l rurdan IhJ~·L.lni(c' it' u h":do~ rvenos, rhW01 L ~i':o) hi \1i 1"1:1 ~.\ t'l -u i h k·n, j' I ~I\'OI no fi'\'a'.ll, I ;;0\ -0 mm. \,1 J~ l!]'~tl It' hk anl u k\ If', J )Jrd.m ..... l ~J slcmorn 11:1 gLl\ i, line .zcmhe". oznaku \T, .. jll~ ~~I i, 'I:'rlj~kl broi i. albanski grh L 1111 ~ I[ 'W·. SJ d.uumoru .::. \ II I'),)U. \,L reversuie pnkaz mork-rmh J.)',]";ld<l :-':aj"(ll.lllL' bibln \h'~l' II

G:)ril 2004 !J'fitW" 2~

nor.<'lfill!i1

Pri~ I. u n i, gl avn om grad LI pokra] rne Kosovo ~ j\lktoh ij a, Liz UV~l je alhanski natpis u zn .. v~enJu "NAROVNA BAN K/t KOSOVA", potpisi guvemerJ 1 sekreraru re .. banke" serijskl ilrni i ~blum 7.Xll9'90.

S rbija i Crna Gora su soda jedine dye feder a lne jedi Il iLL: u sastavu Savezne R~publik.e Jugoslavije· , dja [c monclarua jedinka .'\UV J D~N.'\1:l. uvedena ] 4_iallw:lra1994, godine, a nakon velike .iLlgmlnvcn~k~ inllacijc

r r va ITl [)1 wt ,I T n a izd<Ulj<1 novoproglase ne .rn ale J ugosl'i'i\"i}e ", D TNI'\ n 53 vrzne Republ ske r ugosla vi}e, J mao j e vred nost od 10 dinara bivse So,cl.io.lis;ucke Federativne Jugoslavije, inuh.'iil.:: prvi put poiavio 27, marta I 992_ 1I scp~em b r Ll 1 ~9.<' nV~,i di nar je zamenien sa revalviranorn IHum:lnmislngi.rncna, sa cdnoscm 1; 1.O(){)J)()O_ Zatinl jc.l. j;.lr:nJ'lr'~ 1994, taj revalvtram dinar PflH(]YU :/mn~:nJt"n novirn, u odnosu LLOOO.OOU.U[}[}, Sarno 24 dana kasnije, uveden ,e \lOVl DlNAR ci}iI. je vrednost hila idenncna vrednosn jedne nern acke marke, ,) nd nos i.z [~Iet ILL n.ovog dinara i OJlog od 1. j an uara hin j't.: 1 :12_()()() .000, To znaci da jc loa nCJm nc d '!il: god i [1(: (uti mart <I 1992. do ,anuara 19y,1_} v ru.J 1H l~l d i na ra (I evalvirala II od nosu I: tesko izgovorlirvih l2.,O{J{l.cmo.noo .OWllmo. UUU ,UUO ~ J\.-i<!nJi.c 1995, str s 5 -61 ~" Sakon n ajnovne devalvacjie )ugosiovenskog din a ra (od .~. aprila

O'BF.HI'H' ~

rn \ ~H t ;,PlI.,' Ilofl., d~r ... 111 \

~~illY

'.. JFJlpH :lFPr.~~ \. ~~ \T\

~ ..

I Sl98), vrcd II[ J ... t S<:I d a., niL 'i u go!>lm'enske novcane I ~:J In I( t ,~ llkn 0, 16 flt'm<l(kih rnaraka.

SR lugD5.hlVlfJ rma povrsmu od 102,173. klll- nu kl ,il)l II \ 1 l OJi miliona stanovmka, bez Kosova R.l-lR.37tl.

BOSN.A I Hc.RCEGOVINA

Proces raspada lugmlavijc hio j~' ncsurnniivo nJlldl LI hl\·(l).l III ultietn ~ckuj r~p uhli ("~flosn i i Hercegovrru Stanovru stvo ove rep~~hILkc u osnovi if iswg porekla, ah pnpada razhcrtim rdlg. i arna. Na.i bro] niti su Iuzm Slovern rnusli ruauskc \ 1:1111 ~~ 'O\'i'~ II {'Lk8"-6}, nil drugom mestu su JUlni \invmi pr.nll..,I:I\'rh' \,yr~' UI%),aniltl"ecem iLlzni Slnvclli bloli,'kr:WTC( 1-", il'reostu lih I:U% cinedrl.Lgi slm'l:mki r TlL'~lmnlski narodi, Ukl)Ll.CUI!JL] iualu jcvrcjsku I .adinn ~~~jcdnlcLlsPJnskog porckla. 'WI narodi u BiH govon· i:~lim iczrkorn.ahga zovu drugacijc, .\lmIHllilnl ga zovu .bosnjacki'. a Srhll r Irvuti.xrpsk:" odnosno "hn~hki".

I ovde je.neposredno pre Ezhijani':ot l ~i~~l, t.lmln .11) [I' 1:1\'.lIli,] neke vrste domacea ~nm\_~I·', <l knii k II svakorn ~Ju,':;l'Ll bio

<- ,

.unitarni" l_i. uiiL· I:.lVnfl/U\'<W ru iednu etnicku ?,lH::dnlCll. l'rva

~ O'rl~~} p(,ld~.:-~k odrl":.d $f' t'.I.:i 'I'Ten~r! fa~dl1. jt! I-l~hi..li.. }lr~~"J.·.'.L'IL'Jtl i- "1 .... ~~·' •• J'I.'L' nl~ )"~li'~rc~}1~r~lj ~ W.U 98 !j ~hJl>Mkoj, Obi(l~':i~m, jI Zb-!7rl~IL 'u,i,:L,; ~O,~ .rim'l;-o;;:;~~[.j"f.tJa:,. .do.datka ill. ... ')p'J ~IJ. x ~rl~ rt')~ '~rn(d 'Ka" £in~~ I S,I in (l l~IL~.

~ -r rJ1j'~~

('~ au HfP

-

,. :"J

,.

22 .... dinar april 21]04.

61 - ._

..

rotafiliji;l

i to hila se rii a bnt]/. liskih novcanica pn i II ~eml K t_; U :,\, 1 m c potice od Knlina kll1ll. srcdniovekovnog bo~:,'n ... kog vladara. ( h'e su novcan ice i 19kdH i I.d are u veorru rna lorn hrU'lt1 i ni su h ~ leu uu m iz rnattckom up I i uti u, 'l akode nisu d (1 sill 1m,. ~ \l:' iniorlll;JLi.ic na 05nO\1.1 koiih bi ~('ll'Ingle detahno opisat i \\\' izdate nom i fila 1 c. \. c ki pod J,Cl rued ut i rn, lllUgU se pnkupm iz dnevne srarnpc l[)ga vrcmena, r<'i take s;~m:liL'llIl) da ie kuhn banknote JZdJO (_;b\'Jli krun ilct saraicvskog odbors T ihcral lie purhjc, 'U saradnu sa Icdll1fn pri\'al n iru grallL~ktm m~~it!ll~ nn. Bilo j( pl:.lIlinlnn da se izdaru novomii.c nLl 1, ::'.10. :'0, l no, :;00 1 WUo KU 11]\;,\. Ni,ie. ruedutirn. r(_ml~llll thl Ii suo we, ih samo neke od ovih T10TTlm'i~a srvamo i rzdute ~a 'I )\'1[11 rL( Ivc..mi.calDJ. uue zemljc R[Pl'RlIKA HOS:-':.\ 11 T[RCECO\'T\- .. \ - dato jt:. kao M svi drugi natprsi, n~l {ka pisrna [atin icom i ,"i ri li. [)III. OV~· SLJ II~ ~vcJ.ni..:e n,\,Ve'l'OvJJlnij~· i/.dall' l iii pripremhene za ;1- davanicl rOl'LJknm 1991, godme

:-\.lkon kulina i/,data je j(lS jedna nO\'L'~mL,a kojornje predlozeno novo ime I1CkL~ liuduce BiI! \\\lute_liJ k nm'~:all i(a OLI1 no L'j\/\ sa datumorn 14 Vl11991. Isl, 21}_ ,4.utor i di!>lrih. II tel' ,] 11<l·l);t n k nota bioj c Sl obod a n PI] k a 1'1 i c. n u ruizm at tear iz Zagrt>ba lnacc, .Una" je rme reke, ;~i~l~ svremeno simbohcan 1I.!'.:!1 za ,kdimln1 (l.'nity), Svi rutpisi 0:1 Il\.LJi Iuntazijskoj IlnVC<1lL1iCl takodc ~Il date latiuicom L cmhcom, a nnmlml.ll.l.1 Hcdnost je pored toga i/nm'lw .io,~ i 11.t arapskom pi~lTm i - glagolilCom,sre(bl}ovekovnilll pl~IWIIJI knit' se pnhcno kori stile u B~ ~s r ri. l,: na j e viseb 0.111<1 n ovcau it H. I' rctezno zelene boic, I Six75 I1lTT1 '\:~! aversu ie port ret pesnik« \ r'1ll )i/.dara 1.1917 ]Y7J),takodehmamki srednjovekovm stecak.snxlnjkovckovni bosanski zlatnik i nwak.a \ rednosn, Na lem~ strani j(' mapa Hosue i l lercegovine ~., elva gl bu - jedan rplavt, SJ iul.1~mimi) preJ~lJvl.iJ. BOSl11 .. L a drugL (CTVL'II i, ~<I krstorn: prcd stavl i a Hnu..:gm' i ~ I u. Na reversu jc cuveni ~ta ri mml u 1\1 ost LUll kOjliC n;l7.alo~( Snl'S~'H ml ~'I <U1e hrvatskc voiske u l41kll \,'ulilih upcra..::ija u n~d.lYriom 1'<11 L6

'\akon otceplj~'n,o.'I od ]ugo"h\'iic {II IIIlH lu 19Y2), zl \TCme I l]~pn5rt·(llIo Ilakon l)ed,wllog rata 11 Ho~m i Hcr.;:egrWlI1l (k()_I'~ ~e ~ad<l ~:lslnii LlJ muslim'll'ls!-.:o-hrvatsh: F(~d~:raLi.w i Rerubhk~ Srpske), ~'i,rkLLli~~!ln .Ie nekoliko I"ilzh.:!tih mond;l. t; upoHebl sU hill bosanskll-h"lu.:gm ;)(ki dinitl'l..lugos]O\·L'mk i dinari. hrv<rl~kl dlrl<.lr! i kasni,~, kum:, a n ... ivise nemJ.cke m.arkc PHTL~d [ug<i SLL. U periodu 1992-199.j, .. U 01'1 iG..~ill bile l novcJnic(:' Rq)uhi ik.L: Srp:=.kc_ l: l~tO]11 pcriodu posl.ojflle "LJ i \'r10 slicnc 110VCJnict' Rq10Llhlike S.rpske ~1",t}Lne na kT~1ol"iii: '.adasnje llrYilhh_

,: 62'

Ol·clu.it: se Ja~.: 11 lnb, J'I'1.'1 glldill": u LId J Llh:dL .htq, zaicdnicka .. \"~11111:1, pCI imenu 1<'(l~-\TRTlp,.Tl '\ \ ,\1.\I{J< -c . -\. ,1 ciia hi vrcdnost bil:~ WdI1;.Lb vrednosti It:drl( llL'll1:LLkc murk« hICJ~ rcrueuo se ocekuie da • T 11\ oJenit~m i"l!t\_lnl~kf monete dow,1 i tic r-tubilizaciie udooSJ iZDl(IIIJ ~\ ill ,,~'Iltitl''',\me Dd,;lve, stanovnistva koiL' l ~ro,i +52-t60( I, ,1 kOLt 'ti\'i 11.1 povrsini I)~ I 'i l.l2') krn.

MAKEDONIJA

Bi\'sa jugoslovenska R:'jlllhi i bl .\ lakt'dlIl1Ij,\ P'I \~ ,1"1 ,I iL' WOlli nO~l\'l~m'~t l7,:;epkmhl'c1 J ":19 I gntiim:,d [~.itm, Iz~h dIJHje iz lugoslaviie IJLkii:dL~ ~L mirnnu purem. :.:d.1 \lj kL \ Illl"l:lJ l~n' 1ut';l. L <!YglLsta ll)')', LL \1a~CdL ini] i 'c J InJa\'i~1 pr'l tanldl]i~~ 1 1l00'J( - nmllillaLt~~d 205.lATrRA lrnc II)g;,IIl)', ,,-,," d', k,h' I ~Inlwh na niegovom di"l~iml. im.rli ~LL namerru JtHl-~r~'~ Il..arakter, kr iL" I n:l);Ikl da .dokaze n6t~l ~1n 11ii~' LLk\ I dok,\,:<lll d,l su sluwl'H po rrnenu \ l;,k{·d(llh:l potomcn nasledni. 1:1111 hJ.ug hdel,i:-.l H::kng rnekedonskog narcula. SI~UI izmedu Rcpubhke .\ l,lk~domk i (~r, kc u \ (:,I,J ~ imenom on:' flnw dr/.l\~' niemh ~illlhn.la )os U\ ck nw hvn Itel'ulJ!ib .\h1kcdOltllJ I m~ 1" -11 kuri / 1 ~9_000 stanovmku od koiih ;,' \ L'L Ill.J H.I 7. n< "l(n'cn~kog purdzL.L lI7. oko ~n'\, d II id .. ih ,\lbillhh,:.L

'\<I~L\'efSU novcamce od 'f) ,lalCr a pnk.lI.lll,I I~' hL-I:1 Aleksandra \\,1 i~l)!', (.1%- J2.H pre l lristar. '\"L']11 '111:Lll il,j.rr<'l'; ~ I\'C novcamce je na nil! (Wi' [)\ l.lSl\:nia ~l,l\'10 1 ,U', I pL'.·,LI ~<1 zigom Kin' (;1 iw~nwJ.. prcdsedmka ;".lak .. dl)lli.i~'. h., bn I iak ~~ropagJ.J"jdlstiLki k~r:1klL'r me banknote, dovelo iliin II ~!~a dd ~(:' f)l'Ia I.abl ani 1 umsn, To _Ie i ratlog fhll)l, ku,jeg Sf U\.I III l\'l'ani~-;l nco moze nari II 11UIII izmanckim kolekciiama

Prvih meseci nakon d~ fl )·i.iall.la nezavisnosu [,Ik, ~II 1m fi'll{: di~kll',iiL' l) u .. 17.1\1.1 nacronalne makedomh' IIWI1~'l~ .. II tllg vremcna Poti'::-L: i ru 1'\'( ,miLa nomrnalne vredun-u 1 ,\ 1, \ 1\ l; DOt\f.,;/\ sa datumom ut ;.;.11 'Ii)') 1 \~l. ni. ,I \Jhrf.11 na~nl1 toga l S!i{I1~l ;aiia IIUI (anJG1 nOtiHtul.nt, iT,.'dTlL)~i I I,d I, 10 l 100 ivL·U.:..I:DONI..:I s.' dalurHom l.1. 11;l~2 (.~l.2.l ~.11. _,\,1 (lIH· non~(lI1~n' ud 1 i\bl~d()L1ke, IlJl.lzi St n:1 :li'L.' I ,L1 .llka 8r~kog gradu ~nILLn<1 (I hn~ .. ·lIOTI ili I. ~<1 prvom IZdall]ll i.' \] )~Ol nklll I,c\'fnn uglu portrd /dd,;,s<1T1L~r:1 Ydikug, ,1 U ~]~Ug.O:1) So\' J;l C-Inenta Oh ri d.~kuf:. f ~6_) Sll (, ~" Oh c now' all i LL' " I I' [dezno iuckasrobnlOJ1k.l<:te, [60:-.:80 mm RCI l'hl se rMl1kull1 ~l It .. " ml nbf ~r;ul il.'iUIIHIl1I iHJked(ll1skl mOli,", 11 dn WL'/U

,\oyc.'lnlcJod 1 O.\L.l., KF D():-\ ~ Ijeprt:'t~t.no hkl (1111111'1 a.,la, I r;.:;;x;;o)J fll1l1. ~J J11t:I1ll1i1 an'rSl1 ]I: -fl'dlli(lwk\l\'n.1 l\Td..t\'.,

fl II f'

i· .... AII,,~· .. fl: 'fLr'

rio

. , I

I . !I' • '·1 r r,' •.

, .. "~- :..

!l"Alilri

.. :~ II-AI RIIII,

nota'ilija

:~::;"_~:~:"~?:,,:,~~ ~-,:"'--'-:.- ~ :, " , h' ",JI>A'·I~'il,'\ •• L,' , I ,Iff>

"*' .. ~';.........L__ ---'_""""""_

1\1

l ,

;"1"

r-: ~

, 1

- .

-----

:::il. 22. NrwClmim 1 mokedonka 5,(1 dllhlrrJom 1, XII 1991. ~Iver::. i r,t·VL·r.,

'"11.111 I Itt. Ito)

grada Ohridcll}Mr t ret Lal a Saruuil« (')%-1 OJ 4} R{'v~n j'" i~l i k.au kud. drug()g I/{Lmi~1 m)\·{::.lflio~ nd I rnakedonke. uz ime pri VOlI flt' tirrne koi ,1 je izdala ove ba nk note -I j\iPRI S tz Skopha. sa potpisom direktora (7., hHC[VSKI) I ~,~ natpisorn na make donskom, u znaceniu ,,0\'0 l E Sl! V.r.N r f{ ~\'()\'(:A:\le,.\ [ . II E 'LA SU.:L:HE:"'L~ U P( HRFBt t.

\Juvcanica! ~111 on M,AKEDOl'\KI it' pretezno belodozelene boje. isle vehcine i istog reverse kao prethodne nominaie, Na njenom aversu J e m oderan spomenik .. l\ Iakedo nij a ~ iz Kruseva j pourer makedonskog revolucionara -borca zu slohodu (;ou:

Delceva (1872-1903).

7v:miL.l~i Tlo\'a~ Rqmhlikl· ~Ir~knlonjic, D£~ARko;i Sf sasto~i od 100 DEN!. uveden ie 11 optical 20. Jpnb 1 ~!'~J, godltl~. Do s .. da su izdate dvc scrue banknota U prvoj seriji izdati su t~v. kupuni grube izrade i vrlo loseg kvaliteta.dok su novcan icC'

Aun' RII&.tIIiJ,IUIiIDII

gOO:H861M

SUMMARY

FANTA,SY BANK.NOTES ,liN YUGQS.lAVIA 1990 -1992, Part II

..

I seriie £1.1 zavidnom esteskom L b .llltdnom 111 \' -u \, i';(,llm novae .le lzciJ.t u normnalama od :'0 UI::::\ J. 1 l.ll-.~. \k I ::! I .::; D[NAHl, sa .zamrzmuim" g()di~lem ,.1 ?').r. VI L:Llrl\ I'l I"dll~ )~~ m akedonskog denat u n![lm i o~ L ~ 1. 1 H "HI:-l (k:i p k n i g.1

Besrak. R J .... T{n·Cm,·;,.~· ; 11U'.·u.mi ~'UIWl'i flt'J!ubllkr.· R').'I;, Hercegam«, Nlmm:matl,'kl' t'yl'~ri 1)1· 18, :LIIXI't'l) 199.,

Krasnov, Cr. 2\!lW{lC f{~p[.bfikl! nfl'<1t,~. NtHt!i"tFWli. 10 . .1: . i,'(.I,·, i,r. 46. ZrgrdJ 1993;

:\·1:m die, n Katalog m I'f(JlrJnX 1~.l·,"'11 I - (}O-l ~i.i. i. Ur'cl.~ 1'1 iii .' 'J Y I Oblak. U. KatafrJ,f; Nmlka '),r{)~·I,?IJi,I~. f.J}~·~j HoMhJ.!!. }".r'I:lli 1 '11/1. .£:1~· a[ LO\ i(, D. Sr p~r..1: ~dd~lrrmt· iIi pm,Pflt(.i nJnt. n, )~',:', U I." i I h!" /1 hr: .\ Rf.(lgrnd I W;"

~~v{' i/rJstmcii~ )10L'L'll!!ic(j 5~. ~~ f..()h'I'~IJ~· .HdUF,j

etG

III 1.1!I.IilJ'i,GIHKIIi

..

This artide is the rranslanon of the author's paper~ re.ad dt the Numismatic ':.ympmium ~WIT '9g in Slovakla, publ ~h",.:i I, th ...

Proceedings in "Nu f'lr"dzm<itik.at no. 1 7, Su pp I ernentum. Brat:i sl ava lOQD, U ndcr the ti tle .. A n nou nu~r m~ r I t of the d i sutteq r at i on of 'fugO~liilVriiil th mug h f111n!1!SY mon!;!1i MY' i ~stJ~~ 1 ''190·1 99r. I n ttl€' ttr5:r pan pu blis h e cI inA i na r" n (I .2 1. fantasy iss u c s of S I o .... c n i iI ~fid Croatia hOld bee ['I J iscussed, wh i I·~ ,n Um part II~ sues of other former Yug DS la v l.'l n r .. pu bli<~ 11" \,I" h!?f.'n descrl bed These a rIO': ~n Serbia Srbijanka notes. In Momene'gro Pcrpcr, in K-oso",..o D<'IrdJrl. In Bo~ni,<.1 <mu H~r.l.eyovHl[l Kulrn and Una and in MlI, .. donia Staler and M1!lk@donki!. All tnp. IIILI'~m!'U'd notes are tram the cotlectlcn ofthe author.

22 + di~lar april 2004.

-

63 .

AMER SULEJMANIAGIC

not~FIIIIJ

NOVCANE IPRILI,KE lUI BOSNII HIEIRCEIGOVINI U 'PERI,OIDUI 00 POCE1TKA 19192. DO

UVO£)E,NJA KONiVERTIIBIIL'NE MARKE

Pmn'~ di ... nlu iie \ocij.Jisll.:ke Iederanvur RqHlbllk!.." [ugosl <IV! I e ,e tra 1;,10 (11 I/A.· \TL j'I:JI II.:' i rezultirao 0 semostahe ni (Ill ujcnih dr.Z<1\'C1 astavnica. Sa rnonctar IHlg aspekte, rnislrm. p~llrdm~ ~ 'jeLhJlnirati do kojegjc trenutka po'l.~ ~,a~ ~ IW\',it SFKI i kada ga zamienuuu IH ~vLi dr7.3Y3 nasliedmca. Pn'J cd bi\"~ih Ic.:(b al n ih repubh ka kO.il<l.j e II vt'la wnj nt l\:tL j C li i la Slovenija. J sliiedila ,uie HI vatska. Kako S~ uvuek kod lI\'O~ Inlj:l d.l"'! itog novca novae prethodnc drnm.: podaci iz opncaja poston I w ~~L ~,~ r ~~ I'~I cia se st ari I'It)\'J.C uh aci 11<1 k ri I ~ ~r i, 11:l koic m on I dalle osraie \,',l/.:d' "rc,I~1 "0 placanja. 1,11-:.0 tc tal kratki period nasehistoriic, u koiern se Jlored ]l[)'lil L~.k(lH \ odio L prJY] monc

I ami rat, uhiljezen konstantrnm uvodenicrn w ~\'ih :II j( I('IM i CD I C h h se rii a slovcna. -I.; i h I oLLI <I, b rvatsk: b L 01 ugosl a venski h d i. n a ra, 0.: II m iznMttcb au ton it zrmnl i a ~a l" ~J rucia bi 1,'~~ J u goskwije irnniu r:L/.lii:ile poglede nil ovo prtanie, pa takn :Hllm j iz Beograda uopc(' nr ~rn:·11 rajn du je pntrebno detimran trenutak IJ k~~,em je novofomurana SR rugml,l\'ii;-l (SrlHja i (:[ na gora) dobila s:mi nm aL j..:r vjcrojatno misle dajc SRI L' stvuri nastavak SFRI, dul om iz Zagrd1<' ~m:·ll rajll del i~' SRI ll<hWJ'l t 991 gndi II~ i da .Ie posljednji novae s.rRj serija ~,~ ravlicuin L d.uummlJ iz 19..,,0. ~ndim' l~jkHlI(nn sa novcamcom o,j 1000 diuara 2h. XI l':NU, OV() je pogl'ts~m f1ri~lup .i,:r (I\'~I sc[ i.ia jeste poslicdni» (lti rf(l\'L'~ SI'K~koi<l,j,<;,: o.:irhlhrJl.} uHrvatskoi. ali sigumo nile poshednja kni~l jl' .irkulir nl« u B1H j ;\lak~dlJJ1]11. \ ~~ ~ic .jL: Ini~l.jtDljl" lift ,e ptl~l,l,;dn,l~ tK.lV,K n~N' bi\"~ •. : JajL~Llll~Lkt: drzave bib 'Serija ntl Ino .. ~O(). 1000 i 5000 dinar; ~<li godisrern 1991_ (katalosk: bm)Cvi: PICk lOB - I I I, Thr:IL 1\1 So - K 1':>9, Sloiallovi," J .1.SI-l -f2) zaiedno S.l nm:CJI1ICJI11,l od I [) i ~o ,Ii r1M.\ 1.7. prethcdne ~criit' (r I o.~ - 1 o,~, H Y 11 J ) 11:2, ~t I. ~N - 129) iz jednostavnog razloga ier it' In lHhljclllli,i ~~I iiJ koia na prnlniuj ~I rani irua ~[b ~r RI i zato ,qo I~' Lo posliednja ~nji,1 kOj.:l lc crrkuhrula u prt'o~l~lk 'I ri drza\ I: (~bkedoni)i, ~R lugo ~Im'iiii Hi H} pri.ie mont:tmllog ns<uHost<ll_jt'llja i ovih dl"l.:-n H

Zbog rata 11 Hrv;11. ~k~ ~1 k~ ~ii Ie vce biO U tOkLI. blokH'anlh ill LlJtisknih kOl11L1.l1ik:i"I.lJ. kao i zbog m1IllL'l;lfIl(lV (l"al.Host':I)i;lI1ia d\'ijL~ Tlaj/~lpadllije rq.mblike ~r 1{J. Jt.\·.lc-~nlh r,es~rikci~.~ n~l UVOZ: 17. I Irvat!>kt', r,iH l.;tInt) 11ijL' IW ~gla lupo\"ati kao r.mm·. <11 uno sto ~e uspjela nab<l\'I~1 mm<lL~ it' pklcati (-\1"~lnlll valilium. Srbij,L k io. nmijL' m da('mbJrgn na i!,'~-t/. rllh<l Ll Btl I tako da Bosn.l uura !Ule' mogb ko.mtil.i )"1' dm.m: (,]. fJh:aillil llyoza it h.: r~.!jl)~ ~g<ltiie oJ ':etiri proostak ~x yu repllblik.c 1I koiirrl;! it' dl11JI" SFRI jos\Tikdio k:w lcgalml ~rt:\.ht·, n placanja, ¥I"eosl,lb _J!.."s;;lInn pr.ivredna 5Mii.dnj<l SJ malomCrnlm1 Cmnm,~H! llJjL'

se niie irnalo i:.tol PUll'-'])I kUI"'ll .i ,:1 \ 1<lkt:J( Illi,O_,; ,"'01 Ii·:' 'f'ct pri li"-:'Ilu dulcko, tako ~J(I..1~ uv ~)Z. odnosno if\ 0111 I~ Il,ll hLll~'lllno vruemc bin g~ 11(1\'0 II~'I nog '(.

Pr~ds)~dnik Repuhlikr ,\ Tal-cdc rni I{: I Prt'd:'I~dlll '" ll'J"Ulja RCf",uhlike l\lakedonLlI: su 2f,_ apnh 199' gl l~ 1111l: LI~-.....tlum domieli zakon ~ I :-.l:m )dnUI bane: kepubhke ,\ IJk~'J, 1111',: i \ <\ narednog daru <u pusreni II rronl,'1 "':lh'don~kJ b.u .1\ I Lw l10yn srt'thl \'0 pb..:.Hl.ia ! II roku ,.)d tn dan ,I ~ II of 1,j"ILI I: I z.m1,CI1_"1C'1'l1 mgo<::hwmkl tl i I HH 1 lL 1.01 republ 1"'::1. ~ IIL'I'1 ill.FJ pnvLI(l'llng .illgnslan:n:;b·'g nO\'C,l 1t' \ ra~'nl;1 \~ll i Il.IlIli I,m..-i I lIg~ slavii c

lako sc prostorr t clm.rr.t 1 fH.lktiLII(1 ,\~~, n.i l: II L ItJ SR 11Jgmla\'iju, drz.aw kojc ~"-1 donuele o~llld,,' d;l, .: m.lhu\ monetarni ~i'.l~'lll bo ii·dill~l\ I.:'JI funcionuuu Jll I iu.a I '-!'P Vlasli u Beogr~du,u jcdnostrano prek r~IIL' ~ ~\'.II ,ll'~':U\' I' l ht'i' n~lia\'c (IU ~ll) vu I ~Lk' «bavezne: koncem ILlnJ J ':l~_! U', I.' IlL l\ u seruu llOY';,HlIC.l, tWJ! rut,1 tWI ;.:rlM '-;I-"In klljPin 'U ,..it, I.julJ 19')1. zanHjl2'Jlih nil WOl11 tentoH!Ll novae bl\,~t' d r f;l\ .. 1:1 ~I a~k[ su 7,1 tentorii Hi H pi H I kOlllw]01l1 lokalnih ~rb.1 ~l ,L;!\pJIi i u iqn vrijeme u\·dl 11O~'1 novae. Utpflli~L' i~hl\ r~11'''':11\ I uvodeu re hrval ~[., i .li II:lI II~1 ',::( i di~ I terrtorua ihll kup ":l' ~'- U ~I" Inl [l,!Li p~cl l.ontrolom hn"ll~k ih ,rl;!g,~

O\flmnp~racii\_lms~I~' Sd)]IJ. i Cmn t ,'\r;~ " ,rl'~~1 ,j11,~I\1 vt Ell I rSrp~b Hql11bhk:1 H( "1].1 i Hercego. Lll..l ."bl1 II~' IZt-publika ::'lT~k.l), k,[(11 pro~t.'.lr rO(~ 1..1 ~nl T! )ll ~1l1 'H \ dl<-...ih ~n.1t!-a, rii(~jli Ilm\:,1 bi\ ~~' JII:,l\ c. ,1 tenroru r~)d kontrolom kg,' rl ill \"I,~sti Ul I III Suroievu It' n~1 ;In I~L l,lrl:d njc p~ ~J! u~ C ;)d knicm re ~ ~\'.lj novae ius (I rkulirao.

:':l'pripn'l11liL'l1L)~1 '\ar~ IUn,.' banke L~~')ll .. ' I l lci ~~'g' ,\ 11<: ~ 1,1 se ~uo.;] sa monetarnim .1~r:·klom I ~~ l·,11,:d IlJ dl~\ d~~"-llo;; ) 1 f.:] it' rrzuh irala katastrofalnim poshedrcarna pi \ rrl\'r"d II Hi H Kako Ie koi.1 r.\~ I TL'11l1hl i L;5 hl\~{: ILlgo~hl\'l'ir U' IkilLl ~\")I t1(l~ ;le, tilko su ,·"loYI p'(-I\ u~en('lg YL' l1(m',l 1;'f'ljlJ~k," .Jli BiH j tu prd\'~mtrri Ll dL'\lf>l: IIOl.:rnOm tr7_]~tu l"h~ l LI. rllr.lI ~~(I~' bTm II r()}"'ularnc JUh)moh!k (j',llIITMil(f 1'0\ ~,.:.JIL F'~'tr,l/.nl.ll"l hmall~Li II I Jl'\ a.l.~ml<ll ~olfo\'lllh\ ~~ pli'l P,lt,l 1,I~1l1) I!' lLLf~.LL tl Hljellk b~b i,' -;1, \\ t'llij:1 II \ t:b ~', nle WhH-,l-~' b. ,[ .• I~·L·. Shcno se desJlo i k;ld,l i¢ Ilr\-at~b m'u,-HI wni ~ I ill:ll \l:LI f'l ui <l~lLll] gnmre Lhl iL' ~,ml0 i~. n\"~ ~injt;; r.:publ ike II Uill "),'/;1 k~mil(l ~Iy~z.;n~~ 'IT dinara 1I \TiH'~ hli.l~1 i I~, 1200 III il.i~ 'Ila l ~LJ, .., drugc ~llallC Hi H .it' pr{'np~J llq1l"l1L'Ie"nl!lI\,u ~tnll nil f'r,'k.,11 IIi.:fUflg ~t;}lnpal1ia \ (_. dillar;l LI Bi'f))~J adu U nilt'l11o;' ".II..!,! Ie -;avelna skupsti.na, ~,\WII1<l l!\T~nO \-!leCe i l"'rl'{h;icdr'i~1 \ I' 1\'~',l)~lil\·i .. ie

nDtafili."a

radilo bel prcdsravn iku Hi H i Mak .. :! lun ijl' (!'ri'l Isl;wnl(·j 510- "'fnij!' i Hrvillsh su ~e povukli JDS ramie]. Naiboha ilustracna tug)t:rl1ja it' podatakdoje Narodna banka lngoslavue planirala da posljed nj u sernu d marl). SrRJ, onu sa godistem 1991,. push '1,1 optlC"J VI j znosu ad HO miliiard i dina ra, a uku pnn j cpu sl i la LJ. op"~icaj .~ 20 milijardi dinara

Svi. nvi pcul,ll:llli, t.ajcdfl(l ~~b ratnirn ra/arrmjirna, ubiienim. ranjrnirn i protieranim stanovrnstvom. vee pnsutmrn uzb,tcg licarna iz ratom zahvacemh podrucia l lrvatske, ernbargom na llVO,Z mba iz Srbi,ie, prekidom komunikaciia, nnv(allill i privredaih tokova srusili SU :-;.e u Sumo uekoliko micst-ci na k"Lla HiH, n.uoi.ilo ria oll:-l.i din koji ;1' hio pnd kontrolom I'H)~a~lsk(lhL~n:':grW,~l(:kc vlade u Soraievu

[(au dod atnu mieru pntiska, XIJ J ,e umam 1 ~n, FL't'St,lIJ snsbduevan Bosnu I. J lercegovmu novcern, PJ je .\.I)UiH bila primorana da IZ trezoraizvuce novcauice od ,;()() i ! (lOCI dil!:HH b1. prethodue ~~f iie Ji.mH':f SFRI kDie SII U l.ilmiL·i1i Dl(ln~ II ianuaru i~re ~Iodim' v(','· hik povuo.ne iz opncaia i da ih prestarnbiha svoiim stambiliirna. Ove stambiliane novcamc .... !>~I. bile u opticaiu paralelno S,l.lO~ uvnek vazecom serijom dinara SrI{!: sadatumorn 19'91,i to samo nil po drucj u Saraieva, knit j c ve, lli lu u ok I"u;i. .... ui u srpskih snaga, pa se ove novcurncc II isu Illogk di~lrilm~ml i q] ostala podrucja RiB Planira!n "L' U S.,r<1.iL'\'l1 pustiti U optical 5 rn ~ I i jll rd i tJ ~ nara II ovim starnbi hanim novcanicama, al i se stale na inosu od -' miliiarde ! :.'+1 rmhona dm,ua. Shena operaciia je r~<lmr'lili.l. i za 1 uzlu NBJlJiH je odobrila Sluzbi drustvcnog kniigovcdstva 'luzla da svoiim f)CLfllOm ovjcri rlm.'(:anin· u i!.llO~LI uti 7011 milillTU-l dinara. ali O\'~l opcraciia nile izvedena. J nm'(:minlod I 11.00 dinara sa pecatom SDK Tuzla koja se kata logu Borne Barca vodi pod brojem n l(l;'i te k(lSI1ljl f"blhk<lt

Zbog kcmumkacjske blokade i fizio.':ke odvoienosti Sarajeva od ostalih teritorjja Hepublike pod kflnllO!~"~m ccnl r;;j~flc \1~ade, lokalne d.a~~ i Ll drug'im krajcvima ~II ~~' rm mile ~ml~:v.ih 1K1 r<l ,.I j{ i I c nncinc d<l bi u blazile pro ble m nedostatka gotcwl ne. Z~ koiom u ratrum uslovim J po~ to) u poi <lea na porreba ] ako su vlasn u srcdmoj Bosni od Visokog do Dohoja - lenj(kn podruqe - pustilc u nptkaj \'la~1 ilc privrcrncnc l)OllOVl" (1'/\' glllulm:c) lI. llpmTlirna od 100, 5(H1 1000 i :;0000 dinara, a koii su slambiljani starnbiluma rilualaih ekspozitura SDK ~L slijedecim gradovuru. Ze ruca Viscko, Breza. "(l J nica. 1\.reSI;YO, Va.rd ll~~~ari.1' Shcno su postuprle i lokalnevlasti u ' Iravnkkom podrucju Do trenutka uvodcnja lunvl.HlIUL l.el.i,~b ~~~ RH eli- 118.13 i hI vatsl« ~~~ dillam I.J pn nud (LI ,}I;\'i,w ~~~ i 0 koicm diidu WIOg,l pl~{jru('i<1 !>t' radi) one su problem nedostatka gotm'l ne 1.J1 novcanicarna dinara Sf'R] njcsrle uvodcnjem U opticaj novcanib bonova u apoenirna od 200.300,1 Of)(J i 5000 dinara mjel'enih pe{atilllii SDK Travlli.k, ~(l\'i Travnik i Vikz TnWlli(ki, 1"1 m'(;11 I i 1)1 UI 0.1 1 ()[)()[) din:ml it. mt' ".:rii~'. koji navod i Baral'll svome ka l<llo-g ll, J ~ vrle d iskutabilan. \'1 ast L ze n id.:og i travnickog podrucja rusu unale odnbr~nJe ;":J.rodn~ banke Bosnc i Hercegovine ZJ u voden j e ovi h b on ova,

Sve ove srambiliane novcanicc i. 1]0\'(<1.11' bOIl-Ln'I, rm~lt:i]i IJ npliolj LJ majLJ ] 992, SI.I "irkulinlk 1xITaklno ~a u1tiniol11 ~t'rijomd inara SF RI .i II od nosli 1: 1 sa I ~t()n1.

22 + dinar april 2004.

'fMI

NOV('ANI t()~ JOOU HOBlL\J U1 liOH

100U

.

M:._JONA DIl'lAnA

" I

.~

, I

lll;.Jr~[I~UI'~

.~ 1>1 H L .... ~

PO-~!UiU';l ramie pomenuti {h"'Jg\ 1\'01' ~LL \ 'IJdIJIl L U r;~'ll~I,1 ,.,~L i sa NBJ, Vlada RHiH i >~KgiH SU pl.miralL" !'U,1111 LI i)pllL .ri svoj icguhl ni UO\':IL in! 1 .i1Jb i'N1 gLldin." It" ,LI p~lfIl~'lk i/.null..! rim't'::"lTl"i~',~ dmara l~~H u slovensko: stunrpanu (,~11~ St:(l.uiay II apo~mma od 10, ,b, ::'IU, 1 UlJ, ;IUl~ I WlH) ~1m,lr,\ '.,~ datumom I, V 11 1 ~n, Diza,lLl ovih LlU\'CJLli(<1 H.' iz up!..,d I~Lhlg Sarajeva poslat u Cel[e (-'Ll.tl"1I1 I'olb 'Jf)~H ala. [/.1 .ulu 1lL)\, drll, ~L .,e mLdgledan Bi r~ I \'Iadl' 11 BiH LI 7:,1 grd)lI , a u I~i H -;1.1 L II "prt'L1l lim!' pu:k.o SDK Splic L'kupno ic stampano I"; . .!~l;. llJlJ.!HH 1.( II') BH dinara I do kr.ua lY':I.!. godinc prd,() tn';/Ul"..i ll-.lj/.t'l1It.:;L p usrcno u optic "'J 1 0, J ! b, OOU, 000.00 Hll d ina [,,1. :---".1 ~ '. I J ILL~ j Ll rod kcntrolorn hrvatskih snag" (najvjl-h"JjLLlll ijc LL PlJ~U'IU ,I Ie 7.i:lvr:{iln ~.fi71.(lOO.OO(),OO kow lH'lI rl i Im,IL·!w!l 1\]11', .li 1 \ f<'I"Lljal nn ~klJr;j ~:·I :l 071 !)OO.OOO,OU BH dmura koie su l htJ.ic flt"povllcC'ne l1 Celju pred~tad_IJ.ILL 17"\'01' lie kn)~g ~~ I \].Hl,l~ nUml.£milllCko trl~~k snabdie,'a necirkuLiranim nO\"~3il iUL!Hd.

-

65 '

ove serue. t..:clj"ki Iluya..: It:" cirkuliru« .. ":11110 na icdnom ~liidll terlronja pod kr_Hl'1 rrrlnm centralne vlad.: tJ Saraie\"o, ! to na p~ ~dl u,;im", "-0Jt' ~'.1 djdilllicnn iii u qelosli pnkril'ale sli,H .. -dcce hl,ii;~le SDk L~nlCJ. Tm:l;j,\'i~ukn, Jrnvmk.laio-, -it:{anj. ;\lag Iu, I\~miit , 1'\ h istar I Uugo111o 1- fH1.cetkll, vrlo krntk» \ rijerue, ~e preko ~i lijalc LL Kon.1K'll cdj~kim IWYCI;;L1l snabdii('\'~!l~ t I podrucje C;n r: II. L b. ali ie to uskoro obu~la".licno,

the novcanicc su /amiiemlc J)oslkdllj1J ~n i.ill dinaru SD{l LI mll.lel U 1,1 I), Ish ~ldnm ie primierucn I na !crL~nnju opkIJ1.1~ nog S:Haj~\.1 gel;;;: SLL, zhog n.'[[lut!.w'::no~tl doprcrm: L~l_,skog novco, II prvohitnum rznosu od flO III ihona BTl din,l]";'1 lIH'<11;[\1 "saraj,'\'skt bonovi U J.F'oc'nima m.1 10.20, :::'0. lUll ~m). [000 l ~,UlJU. Kusnijc, u 1993, J l ~l,I'L g(l1Iim", ~liiedLk su normnale ud lU,UUO,:;O 0(10, lOn.(lOO (u dviie \':mjalllC), ':;(JO_Oml i 1.000.000 Hll drnara K raje11l 1 t)1,l], godil.k· k II opli.;:aju bilo .sarairv ... kll t hlmov,t \.lIJ.nU~11 m[ f,.:::!~ l.=,-HJ.OOO,OO BH tl inaru, .1 knuern I')'):" gndiL1~ ~~J._U.I ~ 900 000,00, ln~b";~la.lt' lI~"in ilil svoje. pa]e onai i"flln~ sa kr,t.IJ 1 ~J{_!2. lm:lL l pWiu'ITijt:dl'1osti od 1.[ o{l.HOO.UU D ..... L;I cmaj ~<t kraja 19<1_'. nc'~ln prd.o 700.000,1)0 I )1\1. D. I poyjaccnp .,sarait'\':,·kih honova 17. opti~·;.Li:L LJ uktobru 19';l-l. k'Rb [e kao I cchski nOV:ll.. k kasniu izdarua, nmbjenjcn

. .

U odnmlL 1: 1 ~l.OOO L1P\'onl seninrn IID\(J.mc.l BlI dinara ... a datumum i 7-. s I 9'n l upti~\H re puf;.lL'lll) 189' . .Y-ti.JOO_OOO,OO.~, povuceno :iJi Ih1.400_000,UO m I dil.Mr:1 II m irn bonovima

Hazorna mth:ij;l w ubL:'~,\'rjj~Jlla I ah~~ i di nar ~)J se Uk.I ;,'Ib F~ll1.feha Z .. l. stampanj-m \'c":ih "pO~I1il. 1'.J o~t:11"1 dl)~lLlpl\J slobodna l~ndn.J(;J, Kao n,Ki'llmml (djsk~ scrue II ZCIIL. i ~LI U "oHlUJrU 149., ~lampam novcani bum ~\'i norninalc od :;000 j IU,UU() Bl l din.uu, a useptembru i~h' ~:':l)di IlC j uonnnuln ~Id 100,000 h.),~ ic 11a~laI.1 preradom - pn'~tampum celjskt:

Ilm'Laniel; od lU BI-l diwini.

<;1111"'1 drusrvcnog knjigL)\ lld .. l \ a I ]",lYIHk k 11 nklulu u 199J m1 ,·,'lj~kLJ IWY~.1ll1";-U. ()(llOO .Iinara dostampala 3 manucrvenc nule i ,wj,nib svojsm pccutorn 1 "l"11L.' I~nje sa datumnm. I;;;, [O,Il)~J OSlI11 p~ uuenutih sve oqc,k prt'~I~H!11 'llll(, cdish' 11L)\ Ull"Ilce St1 bsniii tahi hl..~ll;. ;-"':OVC<'lLU bonovi (]d !i()OO I I O.rHHl BTl di nara ~a prJ\'Oklllniln ~I :Imhiljem SDK Zc'nil~l ni~IJ nllah'i sp~ ... ih'-II() J.ellH.:kL l)nJllW[, I1q~'1 ~ ie ~tMnbill kNI~ten k,;,w o\';..:r<1 cia ta nl )\', :11,iLa niJe kn\'ul\'Ol"t'll,1

O!>Jm (-,labnral.:l/~1 ,lalnpanj!;; cdy.bh nO\"·~HI;L<.I Li ).BBill jL' pnstnjao L r~zeL'WI~ cklboral. IJstamranlC' BH nmnL, 1)(1 kn jcm it: 1)o~L!jp~O biv~l V~(t'gtl\'{'ml:l Ihnb~ k.l.ciJ. .1e u L011d~ ~llL.l poruhn sl;;rmpanje 'jff1}C n(wtanj~-:I \'ric I ~1 ic nog Chz;l.lna, k,~j) i lznu.iu tamnnH Ig l'l'igudnng J.:m'J.twg fllll.'t)1 II J...nmici l\ltW)\: ,\linl. (he ,1llLldomh:" 1"I00'«H1ic~' 511 Slamp;J1lL' s~mlO uapn~' [Ii;rna nd ~10 i ] oml Dl-J dimlnL, dnk nne nJ ! (\0 I.d\'iic Y;.Lrij.;u1L(:'l ij ;00 pmtoje ~anw bo ~t,Hnpal"~kc probe proof L.lko ~,' "ric 1 ~·t'~toml·lm\'(;mi..:e,koll~ nlSllbik II 01'liLaiu.smjdlJ.lu U 1.991 gndmu 01h' ~1l r:ld"l"ne tek ll)I.)J.

In jbinj <l, r~ll ml d j dov.:mj a. (m~ rnog_uCt'Ll ~ 1 n ~lI1el I) uJ.i. IO b,\ D ].;apJtala 1 r,b':l,epb1lL1\1 I r/i~la d,1) np';lnsbh gr:mic:.!.;, ~~ \ i,~e i I H-Z~ SLl nbeZ\T]oL·Jl\\lll bos:.Illsli dinar, pll ,11.: li.lemack<l!ll,lrb po~l;Jiah 111,il:l<:l wih vj'il.;dno~ti r'uslu ~LI sc np';::uLl~ I. nkruzi na. s]obodnmn lr:ritorLiu S"~ Vl~e zatnnali. ~ la lJI ..;,a~LL".tlL 01'10

_. ~ 8'6

hngat~,\".l sto \"t'~ inmju, I ~.,r~ l),\ 1 se Pl\(t'~ t II ~ ... uln.: ,J['< I d ,' . .1:l l:-rln da .ie u jcdnorn tn'[llll"u 1 ll.\l \TLN~Jib I'd IWLWHI do 600 ono dinara. ;::..1\'!SlW n ~L lklll \ Ikrllg\.1 ~e r.uh I 'mll~!.lja nie BH tl inura je tahldcr rezulurul: f ; drJ'tl~n(' rcdurtr.nu )111 uplutom pnrL/,l. }J.<l 5U ~<.: izmedu n~l:thft I orgLlnl L1:f<lW 111'rave preo f1t' 11 I ir:lli [1.:1. l),\l. l. ~l.t\·n,ml ~II \..l)1 ist..:'l1t IWI ~.1l11(t' , kovamce Dr.,I. ,1 II m.kim gra~jU\"llna su ~l;lnl]'d!l I d(\'lllll - T")\' - OOn(H I raznih 111 )111 lI1,1 1<1., n~k.t vr-ru nl j;:~d. 1:1

L' C:u.inskni kraruu su dnimc bwwn:- "Il.d.l\,II, ... lih',k'L~'

ustanovr i imlitu-:Lie drzavne vla ... li·

Prcduzeo: prl saobr.icam B1h,h', IJ ,II Ll~i,'I j'l1I'),."1n1 I '1~l.\. go~1 in.', U :l] 11)1.:nJma »d i. ~ i :=, 1):\ I J l'~ R ~'.l\ .l]l I pOs~JL1Skm1 ~taTllhi Iii 111<1 nuesra SH1t'n,l, \ 1·'fLI }...I.lj'.l~'\, Busallsl.:.u I:-.I"llpa. t'iu"il111. (\)1 .,lin i [{,lCI":'

- Privredua banka Ihhac, li iulu I dccemhru Il,ll! -, II ,1"Ol'ruma =if} [,I. 1,2 j .:; l (\1, I

UlzrLlg [11h.,~·. u dl'L"':lnbru [9l,i; II ,tpll{:nilll \ 1\_ - I_:. ,11,\ I 1./\ rsni odhor Upl·;n.' RLltp.ll1U 'lekl'd.mi;!, /:1 IIIJnlll~' -it.: u novcuihru 199J.lll armllJ Ijulu 1'-:lt.ll.ud,\f1 hnPil\l' cxl u.r 0, n zo, 0 __ ;0 idva up.\), 1. ~ :;. I fl i ~O U]-_\ l.

Izvrsni ~ ~~ Ibul ()pCi.1K {TtH'J.Ztk ! 1/\ I ~III (IJI",,-· ~ 'lnls,-l (iuraide su Z<lijnlll id,.i izd.lli d~'\'Lzn:;' bl >111)\ -: II a~'lIUll'lU od 1,~, y, 10, 2(), :>1) I Il)f) lL :l\,gLlStu 199-" II ukupllni \ I ucdno-u LId :!80:9:m.uu 1 )_\ ~ Lh 1 hUIIl)\ ! su starnp.un \1 ~h j I~ ,"':1 LI~, ~J crvrru uu ~ \._[ nom boiorn ~('rii~ki h brnjl:'\ .1. ['nil.:- ~·J.I11~Xllll:1 0\ I h dcviznih hnrlUl..L a pl)shl~' neuspirhu !l dli'tJdl.lnl.1 ce] ,kih nO\'~"!ilLl:'l iz J-.:L llllll,l, LL (,OIJlJU su knri~1 L rn rq~u1.1m~ uuvcanice 1 kCWJ.liiU: lliL'111:tcJ..e ruarkc kOI( su r.un« l!{I~'Jem ani' I.J nekolil,o hdLkt)rta,Uh I fl )~iljki, .\'lkon "·l; \ 1:' iL'd:1l1 11t'Iikoprer ,\ 1111 i.i~~ l)il loboren nil ... ! rauc -rpskih '.[',l~,\ I 1"'1,i1jb Iz_gllb1;Cll;l <Hlm1illff se ov.h .ll:.ti\'nm, i I pll·:-.I(I Ll,l hl11H \\~.

l I.ZOlira1111!1 i~l~ ~':'Iwbos:lnsblll enk 1:11,1111:1 1..,1<1-1\"111('1 1 I:cpi ito', ~n: do ni1hm'(l!', p~(b, konstcna isk hill 1\\, [1,\ 1 t':0ll~ vinu .• llah-, j<;; prrvreda hila ~k(1r\ I/amrJa rn pou',J\ 1.1 "',; 1\ cern .1llic' bib wi ika,.l S1ilLW\"fl.1St"o K I'I"i"i\·I.,'1\ ;t1n :-.<ln1l' ),lJH',tijLlilll'l humanuarnoi j111IIlU..:i

IZ\TSI'll odhor npL Elll' (Jun1ll \ Ll.kut - :'l'k r .. 1 ,I' lI,ll .'.l pri\ n.: du, JnJ~tn~L1<': dlelatnmll i lll'lU Ll~)ran.l le 11 drll;":HI "~flll\ mi 199". ~',miinl' udx) bono\:' II ... !il:~Jc(iL11 \Til eli nn',j im:1 0.10, O.HI. flo .~f"I, 1.~,:". 10 1 :n [}D 1

l' di.idu 1-1,'1 LL'p_nYHK pod komrol, \11', ,:1 Ii I ~L~~·', 1.lcl~ JH~iH.

LI J\i.ost<'tru, lablalli,'11 i-:c Illi!~-lL.ildJ.\'Jni ~ll bOllO\ I \ Id (1.::;0, I ! ! 1)\1 u drO~()1 po!ovinil')I)_\. I plYim Itllest'cilll:1 I')'M. ~\ Idin~, Ilj L.1\,:.tC I ~ono\"a i~' b~(1 '- )krug ~ ~I ",';H, a l1\'ll;;r.l~ .1l1l .,~, ]:"\'1 .ll i 1.1 III SDK Fili~ala \'Instar. hhl,lb Kanji •. t,1 i!JlJ kl.n]ll I.i.~pm'i tunl t-.:.oniic- i F1hjala fo.:\ ILlli~- [hpOLilnr:1 r:lhI;Lni~a t..lln~teLlJ ~u pe¢atl :)D]~ sa d .. ·;! d 1.1.<1\ nJ g:rb,l. ~~()('i,,~li ... l i. J..,' l{~l'lJblikC" Hi H i Repllbhk~ Bl]-I

l-l~'sn,u .f~ t,lmo~n~,\ Op~'iTI:l II dr ugt)nl dlw1'_'. J '-J'"/ ~ iJddla bono\~' LL \ I ri~\ino~1L (1d lL! 1 l, 0 ::.U. 1, ~ i ~ 1).\1

f'mTt:dn;.1 11:111 k.1 '1 [anl1!.; .1~ pIt·m.·1 I )d1llk,lI n~l ll'. r~l"h)g mibor.l Op(LrIt' Tr;l\ lllk uti 4. \' I H l L.j':H. 1 I K \ I L_Jq-l-_ Jzd,d~ scrijL.l bonOVil od IJ lU, fl 'n. n. ;0, 1,2.':; I 10 UL\ I II IJklLI)no,j vriij~.'~llll)~l] (Id -l.f}(~,':;OO,()() Ul:. \ 1 Pn I ~ ~lampam~' ,n III hnrmra

apn 20:4 dinar .. ;:,:1

no~ahliJa

Ie bile 1 LVIII l )I~J.a po~l."J]l,e J l. \' 1 ~'L,I~, ()n bonovl su od I:). LU i~J)lJ, do J 1, 11l1995.pO\'LI(l"'~ 31 U].llK;l.ia i l>lIIl,iL"ni ivani po zdji imaoca za njemackc nl.<H ke iIi I~T I (11[1~~r"kl· novcanice serl jl~ L!)_ V HI 199,1.

0\ ak V! ~ rn [~TH·L arn 0 S<I rcnilo 113 tenter unna pod kont wi o 111 Anni.iL" Imi H ij vla.le II ).a'3Jje\'ll, krerrano u vrucme naizescih rutruh razarania, pnvedeno J~' 'kri"l.il.l u periodu od oktobra 199·L do novembra 1 ~!):_;.. godine. Toliko _it.: vrcmcua hi lu l" ~I r('lm~ ~ cia posliednia serija HH diuara, I 10\'(::.l 11 in" od I.~, 10,20, :;0, 100. 500 i WOO fl, H d i rw F"..1 s:~ d<l t 1I mom 1 S·. ,wgm.t 199·1. pro drt: na ~n fa podrucia i zarniiem prethodne serne II odnosu I: 1O.CI[)O. XWm.1c-kll marku n LJ~,~ je konstantno vriiedila .100 ovih novih dinanu. naravno. o\"aj novae niie m.ngilo l.alllijlTlil i. i'I~go je cirkulirao paralel no s nj 0 ru. V [ada R Ii L H i l: od .'~mml T~ 1 Sl94, razmatral a . a LL i ul LJ i~ It: ~!,t ~d 0 I ue I a vi: I~I i pn 19l ~1 si 1<1 bivalu tnj moncturn I ~1~It"m kf)jim k [1'1 RH dinar i niemacka marka 'Ill 11,1;1 1<1 It.'galrlll sredstvo placania.

Dokje na tentormma Lhll pod kontrolom hrvarskih ~naga cirkuhrao novae Hrvatske (pnn III \,;il~ki diuan.a kasnij.: k~ITW) i nije bilo izdavanja nOVUi :~.a mLJ'.ivnrnHn'cLlskc 7,,~i~'(lnice Her!..t:g Rmm:-, mhlll~310 bsnijr Hrvatske Republike I lerceg Bosnc, usirn prigodnog zlarnika kovonog u Zagrebu, na podrucjima pod kontrolom srpskih snagJ situ a 'ljO'l ie brla drugaciia .. !.a terrtorq e ~rpski h. auronomnih oblasti koie 511 fn r m iralc S r p~ k LJ Republiku Hirl.knja jc kasnije prCimt:rlm'HllH q3 n.L"IHlhliku Srpsku.su u bcngradskmn 7:wocitl 'la izradu novcanica stampane Wl\·(:;lIlin· knic .... U opticai uvedene pod ha_l ,tlnJ. ! YY2, go dine, u rsto vriieme kudo. $\.1 1I Srbiji i Crnoj (_jori uvedene no, l' fl0vcan K~ na kojima je n a pied n j oj stran i g I h Sf; R J / :.1 rn i i L:Tljen monog.ramom :\ ,.1ft I d ne Ila I IlL.:. ''\ m"t fll lit t" bj ~"~I n sk i h Srba su i ma] e i~ lLL )'uLl!J i I ru kat! I [I !l\'(";uli i:C SR I, in Sl1 izd a1113 N 13. Srp~kt" Rq}~lblikr Bil-l, udnosno ;\"BRS bila srampana sa nam icrom da se na tim podrucuma l,::,nmll ~lO man}f dinara S1\). da rsn ne l» bio rzlozen ,io; vecem pritisku inflacije. Rai',lH ml hiperinrlaciin ill ie vrlo hrzo LI. pOII}IJIDmli ol)"I.\'n."cm-al:L. rM su sralno bile polrchllL: we VC,'L' i \·L~L\· nominalr. Pocelo se fluv{:,m i corn 0 d to (I inara kr J j em )una ] YY ~. t 1I7. de-no m I na cij u stiglo do :,UU mihon J. (,hn ara pred krc.lJ 199 J, godine, sa na.Jwcim normnulama ad 10 milijardi (dviie novrunicc) L ::;0 mihjardi.s tuu sto dviie posli.i!..'ti'jil" !lmc.mi •. L· od 1 f) i .")0 miliiardi n isu l)jlt: u lJI)l iuiiu m~~(l pn:d~l:l\'li;Lili naknadno izdaPlj.:, sbm l fla II n II vri j I'm (' b da :--..' BRS ,;('c n ekoh ko gOdl n J. nik ni postojala_ Dol ,it 'IlRS pmtoploi!, l;:Lktl K" '[0 bil", samo "filiJa[J,~ NDI.J nikako samostaiLlJ monetamJ lIl~tihjci~i;J, inlala ,e ukup no 23 f;')ll kill' nH\'(::m Let:_ Pa [";lld II( 1 :,: I I)' IIlI n OHTIl1 ilia pod IlJt~.i i 111<1 Bn 1-1 J1 u{ I k (1 n I uolum srp~kih maga su cirkuiJ rait' nO\'«mict' Nal'lJ(i Llt banke Repuhl,ke Srp~h' Krayin;;;, kao i odredene kohcLne dmara SI\J U odJloSU ],], ~\"Jki pokusaj \'IJ.dc U lkogr,ldu li.l Sf uhV.1ti u kostac 'i.a hip~" i "llaLi.i~ UII,;1 naroCiw AvramoyiceVll n:,fcJ[ lULl "kn'ja 199.1 L pm'd b FN4 gpdil'lL::", su rC:fLJII umli pmhkmi rna /,1 dasll [tS i nt'do~tatkom goltwin~'. tak.o da pr.ibjcgavJlo lzdJ\'anlll banbrd::dh [l~).\"Cll11h teko\'~ b:~jima S~l placo.m pnpO'ldna'i \' l\S i policii-=- Kadaie dinar RS dehmtJnlO uk..i:nut. U opticai SLl LLh<1(~'IIL.: oJn:d{:lIc. ali

22 • Mnararnl~UU4.

-:".:' ::-.- ::".";i:;-:".: ~! . ~_I :

Ie

uviirk nedovoline. kohcine avrarnovtccvrh ~hll'lr.1 ; .... R.1. 1.1 k\ I U.J se Opel morale pnbjegavati kcniteruu (d .. ll\ LL \\ J ~LlIIII\ Ii L"\ dmar JIO t,~1 tada p.l do uvodie: Iia kWI\ L.:rl31 )il[l,' 111;·1 rk.: II,LILl jedino zvanicno s!cd~l\ (I (,la,·.aldOi 11 11:-; h r;l/li~ II ,I, 1 [~" I)P er;'Ki_ia U\'~ H.1el]ia ~I\ r~1111(l\'kf"\'1 'g .linara ririe li\'I"~l n.1 LL I{~h ll)ioj jc i/gl'L'd~l r,mik d')go"-lwc>na propa~l. lc I~' !;Hll( I sn:' d\ I kmia (druga poloviru I Y':.l51 O~t.lO tamosrui drnar k.w 1\ ,LlII~II\ I sredsrvo placania.

Ovo ie sliku mouctur mil l,nl i k;l IJ Rl H ~;, L iJl "1111 '. 11\ a ,jriAL\'~ dOLL·bla kr.n r:Il;L I pnlpi~l\'.mlt' Ua~1nmkH:; n11 1"0\ ntl~ ~pj ~rai'l.lm~·111 novcmbru l de.::emhnJ I. L!~(i, gt)Jm..:, ( )\ I',j "p,l]"J zumorn je baza Lstava Bill knli111 It' F'r~~(hjdt.:rll' ~IJI~'JL.:'-":: .Centralna bank.:! llosne 1 Hercegovi i"l1;_' It.: IcLlIII,J 11\ 1:1',ICll:I msutucija za em]:;Jju [l(l\'(.1 i 111I)111.:1;11111J I)cililikll 11;1 ,i~,'I"11l podrucjl BO~i"I~ J H~rce1.~~ 1\ i IlL'" '\;rr;l\'!ln d,1 K n',\~k \.\\ 11lf1l1 e[:,umL ~arolikml II BiH Ir,.11.1kl I poshie 11',pO~tJ.\ c ( UI~11l11 :wgll~ll1 L 997. godine pa cak I poshl\.' uvo .. lcrua ru» c.uucu I kovanica konvcrubrlnc murkc u iZli<mil ( JWi H \,!\ '.,LlI.L ,I iI',;1 Ihll u tom periodn Ilgl(:'~:h U\ ,l"l)

Cf:lKiH .il" ~J~[lO\,m'l l , ,.:. l')'~~ ~nC!l n~·. l,'lk, 1 -,[I I Ie .'. _ Hll II I~u 11I~II[lo rm',-Lll.l ~;.L Ill(lnl·l.lrnim l\pc>raclpm,L, L' LI ":~,m H':..: RBi H lr;In~I~)rrnir,H1,' u { -BDll T kOIJ..lt: u If;TJ.,h -, IH 'tl I u ~J I:1j(\'U i sa deviz nuu nC:/t:"r'<·,1l11J. ,'\ BUll ~ k..w iel1L11 un ; II,,, r u cm poccla rad. !stine IJdi treha naH.::~[i Lb ~u km!ili k'liL 'I' rmi I ranije m;ela kod ;-.; l-lBi H EI.HlII r('rl i Lq',lalo11l oLI ~I r:lll: h,'Ill< H1.\ s~lljH~11.,a{ kOIll \'!'i'innrn, 1;1[...1' dJ 1t' (-gr1Lll ~,nrHh"ll.L ',01 pill rUl10 .:islo.rn Silll<lCI,om.

PrYI problem S,l kl\jlLl1 ~f Prc>ds.It'JLli~t\ \ I J I( hkJ.,:. I' i , •..• 11'111 ~ul)';ilo na monetarnom l,'LlIIud~Jrl\)~Il\l ill I,' \·:l~lll,' .. ,' hi .'hnln~l ri_ies{:'Lt uSI';).i'WIC'" i 111,'11:1 f.: \ I \ 1:ITk~1 ii' w;~bki\ b~Ll ~'Imjl'!!h_' '.red .. 1 ','0 pl:H '1I1i;1 k, ~d ,\ i h II p,n~L1i a lll'JL ~~lll\'C'r(JhLI1.L '1,.' 1 r.lhJI 11:1 g<lr<mh1"<l prctnmY(lst dotn.1C~ \ ,)1ll(~ l,l P\ I \.I ~\ <Ih'll) ir~LI.LI ku po ZdH Imao..:a, Pnlgl rrubkm dlZ<ljn nO\(JIlL.l - I,' IIIL.:'~II ldc,l to pos~iie dUZlh prego\ llt d, ra~tl da ~ll prnl\ idL " d \'iiL ~ :Irijank ~\ all: nu\ ~:lfl iL c,.,I( I (lIlt'l II iiL pl"I')nbn 1(1' it' ~h.::c\"l pmlllp LI [lrilICTlO 111:I/IIj illrmi ral1ij(' pmlll(lwn L U [uznol At-r,":J

67 - -~.

Pa r aid no sa ovi m prq\o\ ori m n predst J \ Tl1 k~! l r i. kc nsu tutrvna naroda Uil.l. H~ LL Ff_rf;adi II i voden pravi prii'reLhli rat 17.Inedll FrallLU. k~ i Ausrrne OI.;OII)g:.t ko ce stlmpatl nu\',all h e za CBBiH. kdlll:1 austnjska p1'i\':~llla kompanna. l1Z vl'likLL podrsku aU~lrijskng banknrskog lobii» L1 BiH i nekih ~lJnov;~ ] nedunarod nih org:·Llli /"lLjjIJ u ill I I, samui iuc i i ur ivno ;tan;pab i I'rnmUVirill.1 $\'0-' pr'ij,.'dlof-( novcamce od 2fl 1\:\ I u tri van .iJl1I~' FmllL uska kompanua Fmncn.ls Ch,lrlf~ Obcrtlun lc ra d ~ la 11m ng[ ~ ~ LJ ph] mi e 1 pa ralelno .,a l/,rad.o L11 syoga pri i iTll~ ~~',;J novcamce 0(1 ~o t.; Pl~ nsig~lro,l,b pOl r~ ~rll 1"1 ancuske dade' 10i:.1 .i~ kornpietnu koli~·irlll I'ntrebnih novcanua oIJ("(ala Bosnl i I lcn egovini 1...10 dona, iju aku hudu stampanc u Fo ancuskoi. T.-Ik~ ~ ~~J novcanice [(.\1 ~1:mrJl(1.1H:: u Franrmko[,.l b(l kUl11p~11 zaciiu ,mslri.ii!lIKima .Ie aust rij,~kH ch .7.<l\"11<\ ~1,):mparij;1 sl:-ll11pala novcannu ml200 .1:...\1 u 1002:. gndin i. 0\ a l1Py¢.nlK,1 _it' nldt"IM 1I sa.111() jedno] vnrijauti. Princip lZ(hv:111i~! novca u dvne varijurue ie u Btl 1 vrlo hrw, .ins iste godm~. n:11.m'.lr.::ll. p<l su prve bw:mil~ bile iZLldel1e IJ ',Hl11U jcdnoi 7_akdnickol varijanti

h1ini !Ol volju, ubtc \J.rLl.U11(' nm·, .uuca nd ~(I' lill j-., \ I -Lt ponovo iz(ble LJ putpuno istom llgll'dll al i ,d dmLll(lm n]l', !l p<1PJrU 1 sa .~odii,lt:l11 :002, k.lJJ.IC lurrn ~ I n-balu ~ eli] <1 k, '[Iem,l gotovinc za zanWTLIJ l1uh.':aniO:J 1),\1. kni~' \II mHk'll·ei11 cura dclinitivuo odlazilr II hi,lul i.iu.

l. ueruuku lln)~kni;1 1\.\ I U O}'tlC.1,1 r).1 !cT'II)1 i III L H su cirkulirali BH dinan hrvmsl«: kune, dinun SRJ I 11.Ir,i\ [H ~ ~\'ug,-l;t' r .. do \ idena UM l worn PI),·,'lku It ,.U1hll dtlr!;Ii;1. bivalutm srstrrn. J1:1 1<: l)1\l-':Ll"kuhl·al" ~Ioh, 1l~1111 uz h. \ l jll ~t~ ()slale tn valute trd:\III'hili I<LJl1iieniJ.'i1c O~in1/:1 Pol-! dUdl -1l~U p(l~I;!\liani nikal.v: robJ\ ~ n /;IHlwnu, Ull drnun ~ 1;111 rjl'J dt ni 11 vrlr: kratkom roku L 00 f'T( rl -lerna [er ~11 1111<1.11 FJ\II HlllO pokrice 1.1 1)1'1 I - ua S\·Jklh lUO BH ehuura .10;" \1 l rlll .ru h!\,,' NHBlI I bll,l ! n~ 1. 1 IllJOCI }l1'\'Jbk rh LIn,1 i din.]f<l I, I{, .u wni novae morah l;uniiL'l1Ili Ll jn'.,~lttl":LIJ.m'l blll" ~.j I~a lI.~hl~C, d! LI ku I 11("I"( i i aln H'Ii\ han k :·1111:1, d i lOG 1I h02 rn h 111 K ni: I L·a 101 I' _\ l [1,1 ·/;.1 'III valutu kUPlll K;, 1

SUMMARY

MONETAIRY CIRCUMSTANCE'S liN BOSNIA AND IHIERZEGIQoVINA FROM 1992 UP TO THE INAUGUR.Ar'~ON OIF 'THE CONVE,R1IEl,LE MARK

The proc,e5~ otthe dtssclunon ohhe, 'inr.iilli~t h:~d~r",,1 Republi(" ntYLJ'gGSI,dVl<1l~ol<: place fOf tlll.iH~ G long lJ~riod of nm-. rlr.,~ re~ult~J in their republlcs becomlng the urdipcndent St;J~P~. rmmer common currenry, oi.an.:;r ur SFR Yugoslavl", had been H.II .. ccsivcly rf'rluf>d by monn.~i@!> of th~ nwAy creClTerl states, fir~t in Slovenia and Crcatla, lh;m in M,acedloni~ ~nd I-Fl Yugo,)~I~I:a (S'f:'thi~ and Montenegro), <1 nd fina Iy I n B(l'~ n ill <l nd H~r~cgovi na,

I he IdJ~t Yugoslav n(jffOs circuldling in 8&H W;;!, the :;em~~ ,:.;:;ued In 19Q1, hut after UII~ National R.:Ink of Yuqu~t<JvI" c s(on·-"Ij@d ~u.lPplyln9J B&H with banknores, in May '1992, the NOJjtion.;1 hank in :'llT<ljevo hila to t.'!kf'o our of its re~t'u '1~S the obsolpu, nme~ uf JOD and 1000 Dinara d<'Jt!'!d 1990, and to overprlnr them by il~ ~t;:!!mp_ On tHritmi@s ..... hld, h .. d been sep.'lr.'l[pd b~' W'ol' rlom central gnv1'rnf"lenL like·le'l1lc", region, 1:1'11' ~o called dove notes h<l11 h~@n issued and 10eal,ly s,T.'lmp@d in Zenicoand se1ie-r::1l1 nearby Ll1wn~, J~ Wf'11 .~~ in Travnik. AI! thg~~ notes d!rt'u'atpd p,ardllel'with Yugosl<lv dinllr in P<Hlly of I_I..

In 199:> th·~ monetary coupons prlmf!d in CeIJI;t, Slovenia had 1:l1"@n introduced in denorninaticns fH.m' I 'J to 1 ,aon,flOer H&H UlrI,jI~, I h~ replaced tlhe rnrm€!r DIr1dr notes in pariIy 1:1 0, rhl~ series had been gr~,du<:1"Y supplemented hy coupons r.md Jddltiol"l."ll notes, partlcularly in S.;lfajevO, ZeniciI, lravruk etc. Due ,0 thF' !'norm[}u~ iru'l~tion of Bo~ni;rn Diner, G",rn1.:ln Mark h<lrl hfli:ome Uk' dominant curreli(Y -'III over the county, and m~ny 10Ldi uuthoritles, mlP"T~F'mlJS cOrT1f)olnic~ and lnsrh utions hdu I~~ucd their 0 .... 11'" rrrupons w~th denominati,on~ in 11M. ~uLh monetary chaO'~ =nded in 199-4 when !"ie-'w ~'F'rl!"~ of state ~lInknote5 in dpnomina,IUll1 to I ,001J B;II,II Dinars h ~d been I~s!.led, which rp.pl.'1,C<f;~d the ul d one 5 in rMICl of 1 :10,000,

On tl!'rrit(}ne~ coutroned by '5~rh'iiln emu (w~ti<ln enti~l,e~, instead uf BQ~n1Jn DiIlOlr, rh .. Dinar uf the Rcpuf)/i{" n' ~rp~kd din.! FR Yu~o~I<'I\lia, and (m!!tillJ'l lJnl.H (later Kun.a) r"'~r!'ctively 11dU been used. AU thf!se currencies, same a~. o F'lIto;che Mdrk, had beel" ~':>rli'l[fCd hy the new common currpnry of H(J~miJ and Herzegovln~ - K(}r1Vert~bilnll M&rk - introduced 11"1 1 \.198.

I I

NOV) NLJMIZMAllCAlt bk 1.

f!hlm.lzfmJV{KIJ fklJ{t~I~ - 5I1raj~vo' izdl1!o je t!Wgi lJJ'1Ij ~l/l.ig (rH{I~11a ~!Iil~ g,'ami I}refi(vk rrl{ i(l\!.'liaf.a ,1n'ull~J)m~(ov.l( U ttjemu 5U, na 48 rrramra m(JI1Jt'!j {armata, sadriani siedecl; PrlIIO?!:

HIJOl!rj Smajlogic; MA R(,4 SLA VOi'#(_,.!.I,' lIaf.:1afJ(J/ii, ,WGS-TRAlv,' DU601i1 KNA UEVlNf 'iH5;

Amtr .sulejmanagic ":1 AqfJKAOJA f ,WAW(illJ1WA fiO'iAN'iKOIIERCfGOVACK£ NUMIIMA IIffF I' IWiAF:UX leljku Ii vKovir; GORI1lDAN5/(I' 1I0NIWI;

1(1.~minko MiJi!mmerrm"C; }OS a ClG.4f1'[ I.lM,fA g,40 /0/0 VC U,

~ariislav- _qavko M(}bJ(TI[}L'IUJEUJKUPN,~ POVW:SI ~!UM'(lMAr){'KOlj DRU~m 805N~ II i/U?U{(H'I'Nf 11'%fi 1997,:,Milol RaJ!(. ,mIff BEQ.6H.AV_V:f K()Ii/FfRf~KfJf NEWP.S fA Mil

i la rnemormm HRI/01U BILAlIDlfC!J (1928-2{10Ji.

SARAJEVO 2003.

- GEl

i:: 1-1 1'1 I ~U; iL :1ir,Jr -+- 22

notef I~i a

J I] RGEN KLOTZ

",Starf most" - bilo ie ime IH)j'im 5 u iitelji Mostara sa pun 0 fjubQ vI nazlva.U simb,ol 5 'toga g'rada. On je vekovima predstavJjao prlmam l).lvo mestozCl tu,riste iz ceJ,og sveta, i bez 5 urnn}e se maze o .. zna~.m kao' naJomi#entji motiv za fo,togranje' i mzgfednice Hercego,vlne. Stari most ie rozru5en u bosans.kom ratu, ali te' uskoro opet zasfjarl nOV/ln .sjaje:m.

G m(.~il, (.:I.i Ha,jr.lldiTl .rn. la~.Ji, ucrriik Sinana. dob.o ie zadatak od

SlIlei mana Vl'l iLa'll S I vc r ~~ ~g tb sagradi most preko Neretve, Sa grade viuarima il. Duhnwni.b .. i Htrccgm, inc, Hajrl,ldin je 1566_ godine zavrsio gradnj u mosta, ko,i i sc uglavnom s.as loian od t~!enujt; j krerniaka. l.uk mosta ie irnao si[~llu otvora 2S,:J m, Oko 4 met fa siroka vm.n~ I mb~ xlrmo St; u;r(li .... ,d,i od ~r~"· dine mosta, Pn norm alnom vodosraru >Jerelve, visina ,.~LHn ~g mu~I.Ii" izno~'ib ,e oko 21 metar. Na S1'ako,l straru 0 hale stoj ~ po j edna. kul <1, a nbc poti{u if. ri usslwg periods. N aiverovatniie se vee tJda na tom mestu n alazl n most na Nerervi .. O\llt' kuk SU Tla'IV,ITlt· HfTu'gu'!~ 1\Il~zik kilo ~kla(hst·e za rnunicijul i Celovina {kori~(~t:Tla kaCl ~I razam i zalmr)

Otkako ,e ~J.gr aden, most je tokom veknva III W'~W ~ h ~ga p rc I rpc~ ~~ s I an W II I3Q\~m i I Iercegovuu oko. 1 /'UU, koja jt rmJ l.ur;;knm vladavinorn ulvrrlila

22 .' dinar spril 2004,

W~lTlin' i/mnh! O~lTl,l)"]liHwg rarstva i 11Jbz bUISh' monarhii e, okupac iiu Bo me i I kn 'l"g(lViJH· ()~I ~I rant: I\I~.~I nl·Ug<Il"·'k.' l \_( 7~, Prvi 1 D rugi svetsks rat, t~ Bosn u ! l-k:TLcgovilH.l l] Tilnvu] TUl~~ ~sla\.·iii. d~1 nabroinno samo poncsto,

1: nm'i_ic vrcruc llll)~l it: pn\'lau~) vehki broi turisra, koii ~LL se U idihcnun ulicium a \ .. Iostara osecali kao da sc JMI M~ II pro;lll~l i, tvhlOgi sc i o~ lTwgu set i ti dece i ml ad]';a, koji SU za nekoliko din ara th~ ~g Illri~l!{ke atrak..ije hrabm .~kak:lli ~J mosta u Neretvu

'\ikn lI.ibda II ij~ pOll I i~liu da vimbolu Mostara ucini nesto nazao. Sve dok ....

had ai e 1991. go(h ne poceo raspad lugoslavije, nakon otcephenja Sloveniie i. H n~llskc, s:uw ~ Tll'kohci na ic slut ib ~hl ce ~I;'; dogOlidajl u t lrvJ.lSko, pretvontru ~t r.'ls:m ral, koji t"L~ ~c kasn iic pn ~~iri Iii OJ Bosnu j I lercegovmu, l ~\.los!Jru Je O. marla 19S12_ gndim: dn~i~) d() prvi h

,<.,'1. 2 -Starr mf)_~/ mol .~L(_~Ir!JHg'lr4w! p'oframk.(li mark! 1910. (,-,:or~ I

r na ~j()lh'alHC1 Kn~{wvmi,! jugv5lH1'JH' zz .193Y. god ine (dole)

oruzanih sukoba izmedu pravoslavnih Srba katohckrh J Irvata J mushm .. mskih Bos.n;<lka, Sarno rnesec dana kasniie, Bosna j, H~ r (cgm·iJla jc 1 )riZfl~l;i ksu ~ ~~mml ~llna d6.av:.l ud ~ir;:u1(" mim~tar,l ~poljnih poslova Lvropske zJlcdn • ce. LTbrzo, ~U, lun.l. iste godme. LI zemln it: zvarncno pIuglaseno ramo stauie. 1\ L:'dug~ ~ nab HI luga ]\;.al {j d U.J 1 ',i[ I k; I BlJ~rLC i lIcixx I.:g(l\iiml ji-, po~k ~'r,'Li/rll h IT.~cnj;'l, izdala i pn'{' zvanicne drz.wne novcaruce. S.l nekima sc n.tLt?w I1lmL, .Sran most"

.(cm]ja sc u t.tI \.j (:'J 1 11: \ ~\_ uulu/il., LI \ :dltl 110111 h~l(l~1I Dol W II •. ~II )111 ld 11 irn oblastima Bosnt' cirkuhsao ~l)~all ski dmar, LL srpskrm ohl,bL]Hh.l l/ .. I.11.:1 H.:' sopsrvena s erija n OYC<111 i";.1 ~ 'P sse f\e.pubJike Bo-ne i HC'i(e~l)\ JlK. t· l!PLJI.it'IHHlL S;.u'l.i~\,LI f'o~lol.I.1 iL' 'L'ri.! 11H\'( .~~ n i n1 S I:~ n 1 ~'a n ~{ ~;l1nn 1,1 1,11 g raj ;1 II nmogml opkcliemm regll)flJlna morale SClspolll.;l.gml dehrmcno 'i,t gnLbo ,HIl

51,3 - Xu',wmu.l ad 20di)".m •. ',1 dr1!W~UHN r \'11 IY~-'

SI. 1- Prr1m'll1t'fJi nw~l (deo! kOii ~u i~gm~ijli pilH'1 d,'Hltwi L:,\

denim novcern ilI11.11.dl:' •• 1 dehrmcoo II~ ~\'Lem kll,l i .j (' 0a~ io 0:-1 m 'm~l.( kc markc, DM.

nO"';ln~k~~· herc~>g.O\"l¢b dmor ii' pretrpeo ~llI<lIIlJJ mllaci)u j vee ~~ scpternbru 199.1. HJ. Pl'vt'])o\'(\miu.:sa motivom sl,uug mosta morao k bd i ~la,,1 ieu intla Ci~H~i pretisak

Kao ; II Ihlalim ddtwlmJ 'f<'mljL', uko su i l! T-h' ru:-go\'i ui eska h ra lJ fat n i sukobi izrnedu l'atl1ih nacion.\lmh grupil. BO~.:Inski Hrvali '>11 9. novern 1m! 19c)3. gpd~L1t.: namemo i~pal;(:tlum gr;m;~11 ~111 r '.I/,nrili mosturskt most, H 1-1 ui ,mace niie i11'1~I(J II ikaknv stL"at~'~ki 7.naL'al i\ 1 nogobrome ,IUl1)g 111 nc, krl j e S11 bud] pust<lvih ,'.,dL za~tik fTlLl'-.la, llehalo k (Ll IJuJu zasntu oJ pll~(,mc palil )':. <u. lMP:Klu gi anata naravno ila l1i~11 !11l)gl.i !.hlokli Ka.lu ~c most pod nap<ldnm

,)'/. S - OL~ekin1/'li i~fft'd mwog '11()Itar.~k()b ltloM~. gradij~lj~/..I '1 ~d

grml,lta raSrJ~), ,l nlegOW nl'rl"\'hJlI.: PI Itn nu ].1.' 1.1 ,C'~ ervu, istorn ,1 Starog 1Tl o~ I ~I i L Pl-l~lt' 4~; ~~ ~dHld Jol.!\'d" tragl('an kr<ll ::-'<-Id<1.le biln i:-l~[J( ~ da _Ie 0\'0 blO jedan sirubohcan em, h )ii jL.: 1 rd~a(l da POkilZe da su 11105t(M szrnedu n~l:i.;~i sada pOI pwu ~ ~l usem: u ovom ~1l!t··.~lill ruost izm« III .lcla grada 1101 Icdnoi Ob,l]ij gdl.' $\,.1 naselieni 'IJ~la\'nom Iln'iltl, l ddJ 11,1 dmgol obali kujcg I,a~cl.i,:wa;u preiczno uruslimasnkt Du~ni~l~'i

:\LlI.odl1<1 banka if 19~)-I·. godjnt' rml il'l II optica] novu senin nO\·t umcu. ]\ a 11 inj ;\e l)!)el n aSJO mo nv starog. n 1 (is1;! U Mostaru, koi i, nasuprot novcarncama iz I ~y 1. godine n i i (~ l" edst avliao Si m bol Vl''': opu L1'l~ n u.

s: 6 W{l(fr~ji1J.1 15. vni -1994,

1(0 z"kl_l!,lcenjt. DCilomkl)g sporazu m:l (1 ()95.:1 stanje U \.Iostaru ~t' llC ~~'),.L{:' nij( nom lal izovalo. I'rcko POllllh'l1(lg mosta. koi i ~ II ~H f',r ,id il i, L:\ p.[;n ~ sle rnuvi na rnesru ~tnog mo-ta, dugo mko nue !,rclazi.~l, U,lo.le rsuviv: Op,l~110 poserir: mel l J i n U " ua drugoj stroni. :l l ~ ~ ill 'I j\ Jl1 L " f1 n' ko" II i.lt b i 10 ni pOJl1lSiL. Kolik» j (' ill., Livek \'ladal~},.l'I..~I)IIJli':no'< r'l~rnloi.t'nil: ll.\ 10 staru {I 11( ~'·I TTH ~ l L.L) ,. mngJO se u \"_'1' I l i i llekad<l.~n)1 gI'Jdon~~(-d!lik HI emena l-him l':n;;,nik (Koschnrk), koii j., I :Hti hil) ,Hlg<l)m ~II'I kau administrator l\Tnp~k{' Luue 1I \1mlaru. Porcd.jedl1og rak~tnog napudu na nie~n\,!l k.uu.clariiu, rn ecrnu h\'<JJ1J Uogu niko niic ml~ll ;UJ.:lO, meta 1J~'I)ada sa hrvatske stranc hilo k i nic grw~ f (1 k I (11 mn vozilo. pn cemu ,11" pllcm~ I L n.i njegn\ ~1!Dlonlnbi!. Pancir staklo _it' sprecilo ono naigon' \'t'L 1ada _ie S<1Zn"J.l 'ldejJ Ja se gl'o,dJllll11<] \'[mlam pOlKl\,O ';;)gr adi n.iihov ~Imbol. cia ~l' ~HJ1Hl\ l) 1I~pml,lvi 1I1(1~r izmedu rlarodJ.

l' n~Kli da Li: se za tal-":lY poduh"al mOCl pono\'o i~kmi~'ili I USe\'lIK Ll10S L,l l..a nOnl gr .1dnjll, WTl i n .. i r II ~HtMskng k~ ~lll i Jl~cnt;,) ~J:-lm ol spasili. ~u t Idln J..: raznl~(,IH ~g ~br~ Ig mosta, :--;0 poslr sknn)

~'I'. j - ,\ INlilm .'1lJV(,jL i~dat 1 o,il},' .\(~dlil" "j

m0.'1 L'tlJII ,'ilari)g Ill, ",1(1

{11.:~d ~nJtn,~ provedenih 11 u, 11l'lll ~\ ,kll \','1'.:1 \ c, I~t i SLl po~t'lh ~h)rn 11,'111 Ii II rd~- 111\'1 !<'i lil1t) ~(: bocne \,·'pd:.L' mll:~ l 11:!,·:t elm. Cl\"i nrigmalni kornadi su morah, u .;;ilW reJl:iz(I(ijL" ~'I ojc.:kla, dOl ~t' lJl~nrt o integnsu Ll l1L)\'ogra~ lniu.t \\ JI \.,(1 ',It.IIl,_ 1',\ !--.St:() J oZh'l[t'nI prnwk"I. kuj I t-.os~a ok n I~~I( II!;, iuiliona t TS dolor». ,;1ll.1 il.: U punom i,'kll PICIHJ informacni hoill je uutor lJ\'ng t"Lmb dob«: l)(.l ~nip. Knsnik.t, orvarani« rHl\'( ~r mu~t<1r~kog rllo~'a O(eki..l.,c.: se Ll toku ~llb II\~' ~p

~ lnn-,

.... \;((1, l)1 "'iI d<lnJ\,l1" i.lK,),k K,);K<'r !l,r'"" lic;~ K,)t llol~'l I'lplrm-.g m.H·~~ Bu~.IIl· 11"TL·.'t~"1 inc l'r: I.'IJ,J' ~ .. ( 1"1 L~rrlaL:":I.~- a:,!('{t~)(1L,~~k~~ .) r.:: i~~~ 1'1 L '~L

SUMMARY

MOST (B,RIDGE) OF MOSTAR

,,$tari ;r'h'1ST" - the "Olu III idgc" of Ma~' .. H. \i~~s for many i'lg~~ the ~YHlb{,d oj rhi'lT town. Il had been hllilt by sultan Suleym<lF'l the Grecl~ and it~ consttuc.uon, ~upC'rv'$l"c:I hV Hayrudlll the Ju n I ()'r, nil d firu ~h~d I r1 1 SGG Th ar lle<JuLiful bridge was il famuu~ tourtst srrrarncn, e~p~<';l<Jlly the Y{,;lIngsHH' jumping from its hiqh ll-<~ '.0 the (Did waler ur the Neret\l'; rIVPF. !-,horlly drl~r th .. d p('l" ran on uf II JI~ i nd ep e n de n['p of Bosnia and f jPr?@QOVil1d " 991, civil war lleY<.Jn between 'rhf~p rntiO"dllw,~~ living th1!'re - Or thodox Serb-s, :::-iltholic Cfo;:m and Mll~lim Boshflldk~, Since 1993 on the bel n knotc ~ of ,he Na rio 1"1." I Han k o~ Bosnla <Inri II@rzeqovl!lcl the main mOTit Wd~ \11~ old brtd!F~ ot MmtdL Afl~1 the !)ric:l91P was (,(J 111 fJl r;: te I)' de 5 w·"y",r! by the Cro<l!ian .'lrmy of Her.:.f.:yoIJlna, on Nave rTl be r 'J. I 993, pi( w rp of rhil t umJy~ w~~ rut lIqam un lhe- B S HI b<tnknml'~. those' da,ed 1994. Thi~ lHHe it W<lS not thO' ~yrTlllul but the w~lnfng. Thankmg to the UNf'i.CO praJ~-tL, the comtrucT1on 0( lhc new brid~l'~ ot i\IImIBf, rnu~l"lski m()Gt, ~hould Ib-e fil1ished by July ;004.

AHKSANIDAIR BRZIC

KAD' .JIE ANDR.A 810 U IBRIS,EIL,U' ••.

Jedna retka belgijsika medalljasa srpskom temom

Vil.ltarnc kovruckc rncda 1.1 C' ,11 11 Srp,ki)} I JUf.mlm\·mknJ nurmzm.ltici nepoznat ltnOmtTI. Uzcvsi 11 obzir da su kovnice nOH.' na nasem POdi ucju i ~,H1L;: 1-:...10 l.~JWl: bile retkust ~\'<; do dvadrsetih gpdina mngvcka., to nijc III vchlm clJ(ln St8 ., .. usrvan '"I zsra rn;lJ !.:Clvm.'b medalja? Pnlikom posete ZI'I<1I<ljnih licnosti, vlndam, (lJ,llJova njihove porodlce iii" S'ilJHO" ~",~~uh poslov nih jJ'LllJl~ru iJ.i bile kug,a, kug,a je lrt·h:~io.1aJ.i'i{tli wo)im pmDz~'mhrna i umcocrn, nckc kovmcc ~1l·lm::llf'" OblC iii, d J od:.uju jedan mali broi mcd ali n koi c su se davale posetio cuua kao u~}J()J ncira,

K~ ~VIllG: 11 Pan zu, Pori ~{' 111 I n f kn 11 kn rna 1)11 h knvll1(,~ II \iem;lJ(kI"lJ dcvctnac tog vcka su p.oznate po s v oi im vi 7. lta rn i m medal}ama. ~.\ ~uplUllUlm:, Loudon i 1kO( nikada nisu praviu \1\ akvc mcdalic, Ova '~f'b ohlast dan ()'111:1~.I)JI 'o~ nw potPW10 I~tr,\i.en,) 1 kataloginrana, tako da su veca iii man i.1. izne naden] a uvek moguco,

(I sJLlcaju.luil]ic\'a. princeva i visokih JDuLu,~lj, uicdaljc su ~htlnl uvck hi le u srehru, yrlo r,' rkn H 7b.H], ~ 11 ~ II ]f~JH ,,11 i 7.1 h" rG..~et11.1(,J ~~ obic.L1o koristie bakarili brouza. Da bi se koran ie izvelo brzo, ~N() J u pljm~l"'u pmdilata, ~kmo uvek ~H SC' kori~LLh po~LOlC(i kalupi koJnm~ ~l" pOll f'M('J, kao 1 m<:' ro SNiOC.l, dodavalo, d d b L soc n~pr~d'l hen'l \1.<;pomena. Li slucaiu wlildh po~eta su So;' pravile J posebne medalje knj':!l1.! WC' danas Jml.a reikc, .~cr tc hmj mcdalja b\Je sa pI'av1vn.· nvek bin veoma 111.111. Sto It' nizi fJ.ilM posetioca bio. medalia ie bilo manje i IlMnj.:, taku da :lu11I';:d,ilje HI,;\'dZ.Ulh pmdilOl.t<1 U ~l~'ari veliki ranlcli, Talw 1 u n;!~ml ~I LJ (:aj L1. Vcmvatn f) jc napr:w1vn f) ,:1. mn nekoliko med <IIi.1 0 njihov c1 iL~,n navodi [las na znkliucak da ie sve radeuo j~ko hrzo: ka~u p lwlgij ~J..og Hu\·;;:.i~<1 od 5 J ranaka su L'i..'( fp~JIJom II lo;i je radio L Wi~n.er (~b'i/fI1 hdglJ.~ h f,1'~\-eT L] t('J vre mt> ~ W .we rs, ~ E'e'vers je neut rajna scena kovu i¢ke masine oko koie .ie 17 rezan pi igocini h:hl m:l fmlH;U~kLJJlI jcz i ku, knj i ~b~i: "S();..J FX( ~ F ~ 1.r.N ( : E A:\" nnr NIKOT.IT n-~ ;'1.:11 "ITSTH J' I) L SL Rill L I 0-1 [\ 1/1.1 1 ~02 \'[:"11 LLA

MO~X'\IE DE BRL"XF1.l,r.S·.

L J~reqhodn1m bWjeY1m<1 ,,~1in<lra·· pominr<lli smo \"t'C J1JC'kobkl.l pUt.Ji i nemLme p(l~biLlie godine ObICJlovi(.'1 J blOim: )Johl~.<I.i~ kmr;;J.nja rmVCakA).,i rlim u~pdl. U tom ki.lnkb1u lr,:ha ''-lLh:111 muhlJl.l kojl1 prt(i~t.wlj.uno II (wom c[,tnkll. Ab, ko il' bi(,~ _~ndr., i\iLohc? L" Uallillsn_ie \' reUl.~. ~~xk~ i onk u. HUi<Uldi.ji, ai_ic uur~l.<; l;:~.klJ ['[ (:kll i []"temN;~ na,' i m fnrman I~ I] RfOgfMi 1.1 S~.'t ;'I. r In I q.1 rq V;l lIlostran ih ~loilia daje kratkn, ;) li i sc rpno ob;'Ivest~ n k (J IWI.)j Ii ~ ll(Jst j ilO\.Se i5

22 * dinar april 20.0-1

rOl'llf .r-'Ild tltJ~I\11'~)nl .1' ... 1,'J ~:{ip-:.:{:·ii\.:l.'1'l I ,'tn!,,'SIIJtl~ Itl'l,jnl~'III'1 r , .. I~. d 0.1 'llt;~l.;:a"·lI!~ii! Pll·';' I huh· 1::'1 I, 5wdlllL' Ihl ,11'lllU;,'~.il~: ,i"'111 ,",,'., !,,'(I m-uutali s/t:'Jh'[:c

,

,'\IIJ<.:OL/( Arulw Jr:171'11' _<i1l't"tllit /':011'01 :.::. 5~Frc"',"" , ,',\ ~~. ,I (",!.'b~, urmn IS .. ),"pt~·mlmI1918. H nil r, ~i, Gilml(U,'I, " {!r"'l',I' /:'~.I,','1d ~(wrsri.! Ii Bt'ogn~dtL .\t:k!'d(~r \frr1J.<I(j~~1V'T PfI).q..'c(r I ..-rkl,,'I,!I, p"."d',,1 .-uf :2,' ~"rr,>mbr'fl 1 H<~"( 1m" 'N [',,'ll <~[ ~""HI'j['l'_<.h~~ P't~$'" ;/lJ/,I' li' \.1':,: I IJ.l)j $kUP,~fi/ii 2'7,j~brWU~i lS8?;, LH~Jfl.ill ';rl lI'ITI.libwg 1;'I~""'liiJ...'1 ,'.! imlobr.r 188')_ f)rZ(I~"lJ .lim'ltllk l~," If, 1It,!f.'d It'l..)(} ,/,: {) 1'",,',! "~"" r ,\lmiMm· pr(J5v~ft· / o*·,.·cmh {:,ClS!(I;·(lO:f I. omil· 1890, do 9. w. S'rl~I(J 1892 .. \ [j~li~·lar rlJI.lsi:mluh dt'hJ 0.1 I a,rrllil d., [i HiWmtbro 1893. _"linist,1i" {i'rosV1!i':,' c.rh'L'lliIJ pO' ~hw~H;td ,-, dncm['I·~ 18%, d~! } I. ,mtobnr 1897. Po_damk .~rbiit' II f'ad:::u (lJ 17_ 'thu't(J ,PilH, ,~lirlistcJr inostraml: dd.~ od :; J, ~~'pl'~1~1 bw J 903, d~, 26, jr~rw(m,' 19M ,\hrw:ttJT pmwN" I rrkWFlJh pn.d!lt',1 fla 27_ mn't"mom lW) J. do hJ f~IL1"a f 9.(J.;_ i {t~f 17, fiprit"j .J ~)(\ il(, l,' ubm.ira } 'm~l. PH.::l,1Htk .~ py,,:y/l:f{lH1k \,If'(.tdrlt~ SA'lIr_~riril( LII' t. llktlJb"'~1 i ~HI~! ~:LI r~ lli:bruom 191&. k.l'llI~ (ld I/S/li"lllll' Rruii.'"tilfl' ~.'rWIk.1: I el,j,l, (;/111'/1111: 4JitlrlJn~ od 1R8 r. ,\.mi,/ihltl Jt [I I.:Il!J.7f'\'IlWJ 1 l'0fllll'k/itl l'r;.',)I'I'II.',' , iil~Orh'i'Il« ,,()f,ld:,,"[li"I(l . .1,I,~d".j )d,-," ();lgk", "'~mwrlpr,~"il· I 'I','il '.f,ii 1'1 h1 ,: ~}rOs.i m;

K.au ~1.t~ M.: i,f. rnlokn()~ 'i'dl, \1'1.;0 1,- .I·~· n Ll ~tn:';",I(iL· ~'h I "',1n7.lI ~I hlktl 1 Wli 19L1l )!:odmc', Ll.1 frJncmkom se ~mh,"'adl" L Il vreure OWO:l~~\'au bo rnirustar I. L' lO][1 ~\ uistvu jc pO~dio r;mL'1.,ku kovmcu tool. m~p I ':!"ill g()ci Inf> ~',wnd 1(' Vr,',W,ttr1,l lul» prq':i." ,'f.II11<: oko mogucih kovanjn ~l"pskng LW'-':<l. \ L~e u o\"nl ~'(_'''<.'Il 1;'[.[ <)~l. nism« mpd1 ela ~"/flarno. P.11[1l..:1bl hlln I)\',L mc.laha Ii: l;lk() 1,'lk;·, I I~k!lll' p.''i7(\';\~;) i~ ~pc(:ii;\Jnlh bdgii~kLh k<1t"lo);.11 Dupricz .:1,-, prune. I na rrzsstu ie do sada n i!.: ada ~ lJ~JL"I11 \ idel i

A RARE BEL,GIAN MEDAL. WIITH SER.BIAN THEME

Medill; r~5ued II'i honor O"~ visiis of hi9h dignities to ~ome il1)pol"t.;mt c~t<lblishmenL.. ilk.", 111lf1b, die qUll~ Urll\rH.w.'rI Ifl th€! ~€'rbilln and YLJqmlfl ... nLlmi~mi!tlr<;,. On .. C'Jt ~Il(h mprlal~ h<1d been issued abroad, in Belgium. it honors the vis;t of the Scrbiutl polili'i.:m Andr<l Nlk.ullt:. (Hl"j-l'}1 11) dt lh~ lime when h@ W<I,S S@rbian. f.lmhll~o;lIflor in P;ui~. ,Mprlill n;ln MP."r- i~~ljf'oo:i during his vi~it to the Brussels Millt fn19D2_ On obvcrsC' i$ th,~ Lu~l. uf B.~,d~i .• m kiriY b!du~ulu n, dna un rever~<= !1 a m~utr.:;1 ~'f'n .. - a minting m<'l[ninp, with Frpnch In~cripTii"ln mpaning "His E)(cellency Andr~ Niko!it~h vi~itcd th,' Mint of B, u~~'2I~ (Ufl) May 4,1902"_

71

----- -

LJUBOMIR S. STEVOVI(

5TO' G'OOINIA '00 PIRV'O'G KONIG,RESA

- - - -

SRPSKIHI LEKARA I PRIR'ODNJAKA

P rvi kongres srpskih I d" a r ai p ri rod n j aka I co od rzan L L f~L -ogr.-Hlu od 3.do ;, seprembra 1 CJI}4_ gudollc kao deo krumdberuh sw(anosl i kl alia Petra l Karadordevira, pm.! ,-IH~ji'isum ~!j~/Jtom ;\iiegm'(~~ W[i4:wL~lm knJ~;a Petra i" I "duhomo11J ~.1Js.tjtom ndlkog rrcw~'mkrl, It'k4lfd l' f!riwdrJjakl-J Jas1';1 Panac«

:'>.<"1 Kongresu i~' uccxtvovalo 4J:l delegate i g,o~liiu i,z SI biie i til ugih slovenskih zernali .. i [)~lalih drzava Ivrope, take da jc I~ ~ hio ; prvi medunarodm naurni . kLlp Ita Balkanu,

Svi ll~:CSlliLj Kongresa Sli dobili ebmkt"l-al re i znacke (~hb Il sa natpisorn "I. !-:ON(·'lU:S Sl<f'Sr.:IH U:~.-U.i ,\ I 1'1(1 Rn""IAE-:.A - BEOGltAD 190,," (Sd:an_ic na Prvi kongres srp~J,;ill kkar,L i prirodnj a ka.Muzei naukc i lehuike, !-..atalog izlozbe. Lkngn.HI, I n:t.t l 2002, st r, 7)_

s\ ',:~J uo otvaranje Ko n - grn:-l k hlln :;;, septem bra u dvrvrnn i '~!lndnog pozorista, u prisu.;1 \,11 k raI.~a f)dra J, Po dolasku Nj v l-:- ralia predsednik :\lmlStarsl« ~g savcl a dcneral Sava GnlJic it' 01 \'Orin Kungres pczdravrvsi lekare i lIiihov~ goste. Zanm jc predsednik I\ml~~] cSilog odbora Jr. [ovan D:mi( iJ.I<LI·il! radost sto vrdi na 01-;.lIl1ll II 1"llslnmo srp 5ko.I lekare ~\,'iill :,Im enskih krujeva. \"J kongn's" ~Il gm'cn il i U nne svnuh narodnu-i i dr H lova iz Pnig,'1. dr Rajk(w il SniljL", tI r Rakovac. dr riHH~ek i dr Kr.-!111l,erger iz L.lgrf.:ba, dr [do \la,illlt:1 lz L~ubljanc i dr Cazov il \',mH'. Pmlt: utvaranja kril) Pdar jt' prilllLCi danove kongresa u salonn i/~1 d\'orske loze u Pozorisru (\'hwuil" NlII'osti. g:o,J, XI. bl"O; 1 I.::!. '~,,:ng_nld o. '.l·Prembar 190·1. srr 4:1

KQngD:~ .It' zatim l'1I~l~1 :-I\'i~) I ad u pm~toL"llmc\ srpskog Drustva nvenog krsta i u sali \~di.ke ~knle (danas KapctanJ\miTHl zdan)er :\Ju,-n", iilag~n_iJ i (kh,lh' vu ~~ \,odil;' u pet sekcija: kk ;-~ r, k{ »apotekarskoj. fiz: cko- hemijs koi, I }it) It j;o;.kn j, abiolosko] i \'t'tt'rin<lr~k!l awrmnms.ko;

Po zavtsetku Kongresa kral] P.L:I;u I je opet prinuo Ll audijcnciiu sve ucesruke 1 hello im urucio mcdalie sa 1i"0111 ]oslfj P~mtiL:t. kau uspomenu na prv] naucni ~I..LbP 'LI BL:I\g(adu,

Na ~IVn~LJ mcdalje se nalaz: frontalrn porl rei lo.~ifa Pal ICd(a ~l polulrugu koji s,lL:iu,ia\'aiu ukrstene chc 10\rol'OW gr<lIH'; (Ih' hrastovt; grane. bpod pml rl:1 a _i(: natpis: U1\ JOSTT~ P .. ,\;.:(t(. <L Ll~, rub d.;~no. maIL m ~!ovi H1 a i me pfll i l ~ ndacJ med al ,e:

H I1I.BRI(:HT~\\'. \\'jL\ .

i':1'm{ka rKfS/"ljklJ i-'n,ng kmrgre~a ·<rJl3kih Iekara 1 pm"'/r"_i,,,~o

. " 72

\a reversu S~ LI. prstenu gnr.' 11:t1:111 nalpi~,', (h 'll I}I ':--"1]( ,I :-'lo'SKf){; l:STANlo. ..... ,,l dole, IznwLIlI !\"L'/diul. t!.0dll1!. lul"'llq,l ·1804 - 1 ')04 " Poljo; pl,lk~tc Ie p(\Juk 1"1 Inlom i'~ocicl HTl, na ko~u 1110lC ~: la ~c ut!, I '-i ~ i fa i rue uce ,; rllb pexk! i L 'TIL) r 101 J \ Ll dela Iznadje natpis til rj rnla 1 J.:O"\"iRl:~':' 'lfws!\rH U:t";',UI \ I." IlmrlN"lilKA. a ispod. II dva re.la. ~ LLIIJ111l mesto odr2J.\\m'] kongTt'~:1 h 7. fl. rx 190-4" l' flH)('RAlll J-..:n-d .lntuma Ie L1Llf'r.tdlena grfsb, k:'1l1 ( .. Ia ie J...nngres poceo ~J radnTTl iL'ibn d,lll bmi,e,

Medalie xu :;:;(1 III ilimctara U prccruku. DI \ ~"L lr~ I il' bilo poznato du su Ol1~' kOyallL' ~~[[Ltl od bronze C\'Jd., I, \.1, \rfl\ u.: l!Jgnslo\'~nsk..: I rnosrrane mqblje, '\arodni l\ 1ult'1 LkL)grad 1 % .. :1.. xtrana 61 j, mcdunm prt' (k~,'1 ~II- f~.~ Idil1J se FOhI\'lb I~dna srebrn» l,bkL::'lJ sa trL1!:W\'lTll.l pozlatc (rwd~n IH ~ It L1. zbirkc Stevovic prdla LI 11,i I ku Homen), sro ZLlc'':l da SII pi )\lniale tri \ ... 1 rij ante. od bronze. od ,rd H .t, ud puzlaceuog \t't b r 1, : I n i i L' I~klitlceno da i~' 7_.1 bOc11p Petrn r rI,lllr:,n l.lc-n i ku,i rnrllt'I'c,k ud hs1ng vlara. ;"a nS.IWHl brou ucesnika kcmgl ~~d. ruuzc dOl se pre'tro~1:n'i d~l I.il ai. plukete iZllOSI oko ::.U(J knrn.ul.r

I I Dr ]05Lt Pantie lltl14·1 RRfl. ~ .~c bio prn predsed-

nikcrpske [(rJljt'\·skt .. ,,\d~(k-mi,c :-"alllw.naz.:.d()~t sarn« 11epUJ1U godinu d:IT1;1. Pm[i~.l.le kao tvorac srpskc [l;lllmt' kHllLnolo;gije i fa~"~'II,ik biolugije, ali i sv.h nauka o jlrirmh I"L Srba, kao L TTHHI)!;i h pi akti':nih disophna U~nl I\:t(l iL:

Zooloski bbim"t \'d ike ,Skole l Hotamcku bustu II lk~~gradu

'\'q'o ... rt:dclf) "red wotu ::0 mrt , losil Il:Uh J, iv ,\ uirm ~nlq~am'l akadernicima upuuo iednu pmLmktl, kuia n: do dau danas nije l~rumcna. IZ~lf1(111 OSIHlup. u lliPI ~t~).li, '. Dil .~c tUlSa Akadf:'IJ~lJj H st'mJa S1"'j.'IH r<uj'1I','illlii flih'~-odr .\W'/W rstiJwm /,rtrogr JWJli"'W/li ohwk!il'IW~( II, i d~; .'~: mk.ld ilL' pm.-tldi ;:-(1 f,;Uj.:kLlh-im I'ffOl'frr7iimJj.i.\l, HidliJll, ~ 0i!,' ,'/,O'le

iJi sofijr1111C prrllh' /'?JIL'5II .. "

SUMMARY

1 OOTH AIN:NIIVIERSARY O,F THE FI RS'T CONGRESS or THE SERBIIAN PHYSICIAN,S AN 0 B~O!I!.,OGISTS

Cornme~nol',.Hing the 'IOOth Anniversary or the modern 'Serbian Statehood {180~-1901) the first lnternatlonel C(lrl9~<"~~ ot dioctors [phiysicians) <'l,r1Id natural screntists (bloil(Jqhb) ~~dd ue-efl org~rlf,r;€d m Belg.r.Lld~ undei the pJlIOfl<lgC of l\ing PN~r I IK.:lr~geQrge'vkh. For that occaston a ~pe('ial Congre~$ b1!rJg .. h!'la b!,!pn givpn to all uhf' parttctparus, ~lIm~ as thE! commemorative medal, That rneuill w<'l~ mOld~ in lhr~e v"'r~e'tics: brO'!"lzc,~iI'vcr and gilt silver. Or;1l obverse it depicts portrait ,of the founder of natural sdences fn Serbia, ,~(l~.if P::\l nci,(: (Hl 14-1 HH8).

JUGO SLAV M ~ tE II (

J1.1, Srebrn« RliAJ1JAS medf11)i(l poJ.!"od(lPl[ 150-gour{-J1jiu: .1fn,ISAu¥ nHtmJ.1j

U jesen 1 R4~. godine uzvodno uz nii~:~l R~lv~m~nl. 10 kin ud selu S~:n;a. u bnkovirn sum:-lma I! n;l.igm(\:rn ddu koj ~ se zove Lipov IJd, La zar P;~mi u rov i ~:. pronede .. nezdr ,w kamen" kakoi e naro d tada lYJO ug:aIJ, Usk.oro ugulJ U ovom hajti postade "uno zlato" nakon 5tO je I R5,'1j" g,mli ru: nl von.:[~;! I'rv~! jaina SClljskogrudmka.a koia se zvala AlcksandroVole, l me ovom prvom. oknu U Senjskom rudn lim claw ie po o.nd.ilsnjem s rpskom kIH:: ... U ;\ leksandru Karndordevicu. Prv] ]"1a~l.ojnik rudni ka, 1 .azar, duhi 1I lew te 1853. godine platu I 0 talira, a u zimu kada se ugalj' nije vadio, 7 talira. U to vreme u Srbiu talu te bLO }~-.Jt\~ od pn::kn 40 vrsta st mnng novca u optic aju, in ~rp.~kng UUVG! nijc hilo "'V1: do 1::168. godinf_

Sen,i skirud m k 0 d u vek ,e ~) [0 II d r;;;,avrlom vlasnistvu, dok HI neki od (~l}lii.nj~h ruduika otvorenlh kasnijebili u priva ~ nom V!<l ~T1 i:~I\' LJ 1~~ s~ l hi i i rud II ~ k Sisevac i Resavski rudn ik Ba rc, do k SH rud rllel Ravn a Reka I Blazan. kao ~ Senjski rudnik, bili n drzavnom vlasnistvu. Svi flvi rudulcl sada su u sastavu Kf:.M])AS-11. Rcsaysko·· nl' lD1 V~ k~~g hH ~c r La.

22. dinar april 2004,

Phvn(~ml1 l.sn·WJdisnj~u: SL:Tl;~kug rud nib. Upr3NJ H.lNI BAS -a izdala ye jednu manju medalru atraktivnog dizajna (st ] l.Iskovana 11 Zlatari MJj dmil)~1. Ll ~.clllli~i pn,i.in:HM pln2:~ .od srebra hm~(~e 92')/1 O()O, preen ika .1.0 1ll111. ~eZint' 1:\ gralTI<l. \:<1 prcdnioi s1 rani ic bista rudara sa ruda .• skim slemorn na gLn'L S Ieve srrane ,e I'l utpis "RIJv.l"[lAS ~ dva ukrsrena rudarska cekica. as desne godiTlL" -,,1 riS",:WO.1.".1\a rlalitiu ~rd ~I 11- Fi.b j e prikazana zgrad J na uLw II II prVll ramu. potkop Aleksandrovac uz natpis ..IS:)] I Nl YJLJ eel bUiJ,l fYIll !THe i\]ecla]yJje iskovana LL 1000 primeraka.

Sr(h n j ak istog izgk...Jasamo sa d rugim (1<1 lurn: .. HTI, i"l.dm je pnv~ ~d [j m140- gocilsnj ice Rud nib 11 300 primeraka. ~ ~I niemu su godinc ,UbJIe]lO! ,.1 ~5J l~.NJ,".

Prnsl.-.vJj ai lie i IOU god isnjicu ~ell,i -kih rLI.di,ib 19:1:1. g{~dinc. pored monogr:::lfi i Co bilo j~. rbni ranoii i'!d:~v~1 ni l" vcli kc ~pomen plakete, ali to nU.k realizovano Izradcnie samo jedun g~ps.am model p refarban zlatnom bojom (sl, .;n" N J. njcruu jc Iauacko A~· ramovic (dekora! i vni yaiar i I. Bc~ ~grada), ~J II ~1~iL I 'Ill I U socrealistickom stilu bogato dizainirao rud arsku seen u. U pol U W·O(U od lovo I'm og li sea SOl petokrakom zvezdom L1<l vrh II S;.l (! va L1 k !"~Ic mL r mb r ska cck ica u sredini, nalazi St· uhug.Ji rm"(b]inll i~pod kojeg je narpis ~1853-1953", <l mnk010 ,,(10. [{),1UI It\. TIOCTOjAil.A CEJ-bC.Kor P)',tll-B1KA~, L sredini me

~ I.aljulla jl: ji~LHa I udara sa karbitnom lamporn II dcsnoj. i md;.lrskim krautpcm u levo] ruci. Iza nje'ga je sa (k~nc

I'~II. .: ,\ i()d.f.! l'u·~r7iJ'.at~? rLi~·,'r, 1 00 godi.~IJilcC', 193J

~Ir~mt' brdoqll ~cmk I r~'j~M hi Ii III L, liL';..!, Ie, rudar koii iZVJ~! llgalj na vaconem sa komskom zapr~gom, ~ lew ~U'lln~ ie obzldan« okno rudnika tI koii ul.tzi

.' :

I.L ~I{ ·/11 i~" b pr II W1 .... ~I vag() r 1(' I ~ I [I L, L I f J~ ~I Jdmi rudarski grali.ic sa th'o~rr<ll 'w .• 1nl.1, atznad n j ega brda izmedu hl i J h Sl111 l f se rud .. L

5UM.MABY

YU BILEE MIE.O,AlS OF THE MINIE OF SENJE.

REMRAr;, 1, .. , R"s!!v<l"Mnr!!I.'i.'ln. r."-~in, I~ ,) mining corporation which is celebrating now the t 50th <lnruversilry of lh~ ~~"'In~ of Se'!"Ije, wl"l irh ~i1!rt.,n to op f'r .. rp in 1 fl S 1. On the OC,';;! si 011 of t h i ~ a 11 niversa ry "' small silver medal hod been mued (Flq, l} O~n Fi g 2 i~ a pi <I~ter rn ~dE'1 tor rh F' fJ IJquG 0 n l he' occasion of th c I OOtn i'lnI1iv"r~i!ry ot th,@' s:'!m~ min@.

BR,ANKO JlEVTlt

M,EDALJA PRIS,AJEDIINJENJIA BACKE

- . . - -

MAflAR'SIKOJ '19,411.

1<1'. j Pl"vog ~,elsk0t:: rata H: doneo vebke F'wmi'rIC na u.:io, rcnroriii Lvrope, <l \.'cr .... ai~kim rnirovmm ugovorem 1919 godine stilvl;cnJ je tack:! n:·l (Iu'ao[b~"_;i njeu llgl,:,d I stvoren it> cilJ.\ niz novih drzava. A.ustn ~- Ug~!r~b dq Ii 11<1 monarhna ~C' r~~lmla,<i naknadnim I'nJancmsbm llgl ~\'~ln ~III 1920. odredene su me i nr la lnc go ani ce Austrnc L ;\ ladarske () v i ill ugnvom ru Madarska it' i'lg!!hi[;! dvc trecine W01" nacionalnc tnil~ ~ri,' c.

~ (.. ~

i'JJ istoku Maduri '~LI i'fj1,ihili 'lransilvaniju kop Je usl .. 1I

sastav RUlIltlL11Je, dok ie na ~CVL~TLI RLLiCni.iJ. LLsla U sasuv novotnnuirane Cehoslovncke. NJ .1ugu \u SbV(]fLi_j;J i voivodina pripali Kraljcvini lugosIa\'~ji, (h"l odluka i.i~lf\· ,lkl k \·diki cgzodus }. .. Iadara iz ,;"ill lill pokrajina, stl) Il: dovelo do Ilvwlmj)1 medunarodnog l,(llnu:I n rnanjinarua U ... CL'$.1.111, kori it' r;ll i· fikovala i Kl'OIIJfvina 't1g0~1;'1\'ij<1 1911. gndine.

Madan su, nezadovolini oV;,Ihim ~Iall.'cm trazili [ado \'nljt.~I1'e. pa SIJ U nadolazecem evropskorr: 1~I~il.ilIli nash svoiu Sam;.lU ~,;I olm<lvl.ianje velike J\.1"darske L~~ko ~llii'.gl'lsah poverenje Horuirvoi fasistickoj vladi 1 Pl'i~lUplh Troinorn paktu, Kao r:mgrJ,da odanosti pnktu p~ ~~k: Hitlerovog ulaska 1.1 Cehoslovacku, i'vl"d.:lrL dobuaiu SkW:h··.ku I dL'\) l,Il...raJille (tzv 1, Rt'l:ka arbitraza) a tokom I ~·IO. i Transilvaniiu Ii. Frdl:1J ([JO 2. H(x'k~ ~I a rhit rai. i ).

j Ill'

Ulaskorn LI ral protiv Iligosl~I\'ijL' 1 LJ~ 1 f~odill~, ,\.la,d.lrsb dnhi,ia Hackl[ i deo ~IJHHlIl'; i tako zaokruzuic ,mill J.alllj.~llcnu i ;idjt'rllJ lcrl~ ~ri.'u.

SW' LW~' I ri npel'aci.ic bile su obelezenc odgovaraiucuu medaljarna, a rui ~Tmn moga 1)!Dla posvetiti pazniu medaln 0 prisaieduuemu ruznih pokraiina.

1\1edalja S~ prvi put pojavila \'t'{' I. 11111;[ 1')41. u Sulwlici ua vdiko,i \'o_ino.; paradi ptm),dom prl.)gb~eni.l pri~ainlinit'll.ia mznih pokra1illl.;! ~bd.aa'~koi. I.a ru priliku biloie iskovano oko l2.U(lU ovih madalia

~. - 7il

;>,a .lwrm mt'dJlk prib/;Ill .il: la"\I~ H1LJ1'Jdl I U l\.blm naroduim pe~m.1rnJ poznat kan :-";ihi"i:MI i ulunku: n,] k~H11~1 "I i:'lLLtni m macem.I'o obodu sto;i mJd;lr~~ i h'bl l« Ii I /naci .Uspcmrn» Il,l 'I ~sluhtKtC'nje IUl.Ll~ MaaJ.fske"

Na reversu mnlalj •. : pnka/.ana ql tn grb,l,l1_l L~[j1:',dnom ruestu nalazi sc drzavni grb S~I k ruumu S\·. Sld~ma a !~pO(5 ~og.l [c ~a IL,\ e strane prikazan grh poro.ii. ~~ Hml.iadi, a '.1 desne ~I r:·ITH: grh rcgenta i iortiin. Po obodu stoi: h'bl IJ Ill:LL':I.jll "Hurt; .\1i klCl~ rl:l~l:111 u 23 I: rirnsk: brojevu godim - I ().j. 1

Medalja it' i InH IL:II~i ~ ~d cinka II kvahtenom I pl't'~i zn. m b reliefu, ,1 truglasta kula II ILLloj i llll llUU plavoi boi:

Na fotografijama vojvcdanskih ... bdar,l .1 I atJwg uoba ~\'~I[l ~l: L1~ t~~l\'.3 on medaha kako lwei umfurmicmi II III ,.I I JLn i kod civila, 7fllu ~l: lIIu1.~ zakliucit: J,l _11: U medJ11,1 htl;j \'1'11) popularna I od r~J~Cbfl(lg l.llHl.al<l r.a uiene nosiocc.

'SUMMARY

.cOMMEMORATIVE MIEDAL OF ANNEXATIN O'F BACKA 'TO HUNGAR,Y IN 19411

I:ly I.flt! TIC<lty of Trian in 19?() nfrw bcurdanes u1 ":'.U;['I.I ,'Icl Hurlgur~ hdU been cle.-irl.,f'I, v"h.,n Hunqatv had lost ,W:,l llllr,!..h IA t~ n ~ U(.lrl<.ll lei I rtorics U n~,l ri ~1i f"n wiT 1'1 s LI (1'1 Si·tUiltlO rI, "ohi;! H U 'I 'rI<l' I u 1)5 hOld VUlL'U pro (<I~(lsr HCHthy qrr .. MnmeFl( which 1"I<lU pr~rlll~~'d to r<:urllll' LlI(! iI)<,t I"ild~, which Tnp.y did: In 1938 J;J '-IUI\IJul ,)n~ rE,!tKl ~pll':cl ports "f S 10v<I ki~ <! nd U kra:il"lll, In 1940 Tre m Ilvu 11 w, uno in 1')41 they rctumerl bi~ parts of Vojvocllna (Back.,:1 ilnd ~luVUIHu. which \"'CH~ under Kin~l<iom of Yllqos!a ... la, Celebrating \h!'! rctun uf E\<1!"k~ UI~dN H UJ'l~F~ rian contra I, on J u i1@ • , 19.11 i n ~u b\.ltlld (~~<ll)a t k <1) SOI'llf" 12,llOO (ommf'mmClti"" me-dais. had oeen j~~uet.L I hJ.:Y 11~"e :)ortrait of H~I f1'J<l,I'i;t n rtCltion ~ I hera Jj,nos H U l1yadi CH'I !;)~~Ei!'r~l! will In ~cllp~i nn m('.:minl] "Rpmpmnral'lce on llberation 01 ~oulh HUi.y.lI/ :)n (PVf'r<;p .s the state '-O.'lt nf ~rm~ .... 'Irh crown of St S.te~h~lI, drILi (~;,~t, nf arrns of rC'~cnt Mikln~ Horrhy and of tho!! Horthy ti:lIT1II~.

aprj 2D04 din:!" + [2

fLllc risti k,j

INENAD BJELOS, STEVAN RADAiN I R:ANKO MANDIe

ZN],AMIE,NJA DRUSTVA Z,A CUVANJE SPOMIE,NIIKA I INIEGO'VANJ'E 'TRADICIIIJIA 'OSILOBODILA,CIKIIH IRATOVA ,SRBIIJE DO 1918. GODINE (II)

"Bud.imo cas,ni po tomei, da blsmo bm aos rojni pted~ moro je Drustva ,iii je o:mivQc j prvi preds,edn t,k blo Dimirr'ije Mila Pavlovi.c, nekada5nji artiljerij.skl pukovnlk srpske vOjske. ,Za kratko VFeme svog poslojanj,u, Dru.stvo je obnovlJo, stl'luv:alo iii podig/o vise od 50 spomen obeleiju; i ll:dalo br,ojna znamenJa sa ,.fljer» "0 fimanja istorij,e ad zabora va ':

Dru,stvo za cuvanje spomcnib i, urgovanje ll'adici,;a ~ ~slubudil;!t:k~~i ral [)Vfl Srb'i,iL.: du 191 fI godirw osnovano je rna predlog dr Dirnitrija Pavlovrca Li feb ruara 197U, godine, Krajem iste godine vajar Milorad 'lomic Jzradio .i!: ,~k icu znaka Drustva (!-.I :n. II:! knjnj dwninir;'l lik !-.rp\>kog voinika sa saikacom. Znak ie naCinjen 11 obhku statue trecepozrvca 1.1 stojecem stavu So. orvoren in. si nj elom, tako da l11U se vide fiseklij e.

'Iokom svnje ddalnl):~t i, llrlJsl vn je izr~dnln \'i.~,c -voiih vnarnenia: phketa, med alja, zlarnika I srebmj aka. It) J.CakJ., statua I konacno Urden srpskog ratnika. Ova mam!:llja l.f..I"aaivarm su nizom gnciirl.a, u ~klildl.l ,~~I l rerunnim IIU~WI,.'·n(l~',1 ima, i (loddiivana stra[lim d dq~acijJ rna, nasim ugled n u m gradam rna i zasluzmm po] edincima Drustvn zu ,cu\"anJe spomenika .i negovanje tradiciia oslobodilacki II nih ~V~j, a IH ~~[:I Un! ~ I J{:l~~Tl ici rna bro:i nih he doca:ka koie if Dru stvo orgatuzovalo,

Vellkt dopnnos 1.1 kreiranju pomenu tin d rustven ih zn amenia dao J e akade Illski ajar l.jllbisa Maflt:i.:, koj6 jc Z:lp(} .... IL~n Ll dizain-binull 7.lahm: \.l:-!jd:C!n1pck, 011 jt' alul or [e~jt'fn ih portreta srpski II vojvoda ClivojltlJ _"·h~.LCJi, Ra.do!11ml Putnika.Sre pe Stepa.nOVLCJ i Petra Bnj,ov i ca} Ita zlatnicuna, srchrn;1!I..[rTI;! i "IHkcl.<lmc1 izda-

22 .. dinar april 2004,

tim povodorn scdamdcsclo-gndiwiiL" { :<:"rsh: i Ku!ul)~lr~ke hil ke, 1j).R_f WH~inc. ,l j:lkodL" autor broinih drugrh znarnema Drustva. drustvernh plJ!.<cta, medaliu i znacaka, \'aJ.!.f Mancicje II ~pmnen (.Ci u i Kolubari izradio i zuacku Dr ""l \',1. Il:I ~njni je IH'ib;r:m ~rp.~kj vnjnik II pllnoi npwlni S:-l Im~,kmn, koi8 mu sroii pored nogll. OVlI i broine druge znacke kore je izda 1.0 DnLs(V('I, obradicemo nil kraiu ow nase studije 0 znarnenjima Drusrva /.<J cuvanie SPOillCil iLt i flcgu\':mic I r~l~ liuia [)sl()h(l{libcbh ratova Srbrie do 19! g_

godint'

Inamcnia lnia xu prcdllH-'1 m'L: mise

!-.Iudijc I'(]dclili STlHllJ ~Inh\' grupt':

I - Orden i Statu a Drustvu

U :..'agl"adrle medalle (sa trakcm) Ill Plakete i stone medalie

~ V -1.1~llnici i ~n·1 )rrlim i \' -Zm.c!;.e

.... '

, ,

)'tft-'

¥

, .-

SI . .r. ~l'rllr"I-'ii,U pllk{ll'wk 1,'''' Uil',.'rl iic p.1l,IO"11' :·U.,'Y-J: 1 \I,~,-;-), V~lii~·'II' f)1:1.,t'~ Ll

I - ORDEN SRPSKOG RATN 1 K.A I '; I _11 predstavlja l1al Vi se p rtz 11~:m i e Drustva kfl'~ te ustnnovlieno 1 I IIlJiJ 1 t)>,":I, godine. a dndel.iu,c ~e l.a ,1/L1/.L~1 ru rczultatc u m~\m :H1fll vrpxk i h lr;ll.h~·w . Orrk-n jr: dizainirao akademsk: \ J.l.lT DragomiJ' x [llellSn!': Pl.) LJt:J110l11 nacrtu tadJ.~n}t:g generalnog sekrerara I )1 U~[',.J, gospodi ua ~lol"lnd al 1<1 Slt:'\' i La M.l)\.1f I i L U l.aw~dLlI.<lIJ:r(JdLl IIL)I,. ~mi,." km,' ru ~g Ilm',:;1 ~ ~~ I pi ),/la~Ynl' hnHU(. .lunenzue ~ttx48 mm. II obliku RUpei'td'.l~g h~t.l em<1_1hr,ltlo,l! u b()'''H1~J srpsl«, l<lstJ\ c U11 jeiedno vreme bio i n.is jl'Ji II i \ ,rJL'11 - JMkol! ! a~]"Bla ""Fl1 Jllgmi:mi(', '\'~ dnk nivu IJ'.t;HI!wltl'n::, nova LJdhb.\\ anlJ ., R

·

, ,

:~'

'i~ »:

\:";.1 Onlem.t u centralnom ddll dL 1- mmira [ik vl':.kOB ratnika irecepozivca u punoJ Oprelll i ~,L pU~ kom, koja m uston pored nogu, stoji ]1:1 karrrl.:ilom postol.1L1, u un iforrm. Sa kapom S,I jk:.lL::m II n a ghm i nl \'nrenim sinjelom ispod k(l:il:f~ ~e vrdi unitorma s.ali sekhj ama. Dyi m ~i H1 h~ ~lorn, kao znaknrn DmstvJ. predstavljcru su najstariji srpsk] ral rbiLi. poginuh 1 (,) l:'. godine u odbrani srpskc prestoulce, ~rr s kt)g vn i n ika treccpoz i\'C;I, S~l brk: n'! n ia II vojuicknm sinjelu i sa ~J.lka~om. i~kle~HO je u VcSIi1(-:kol11 karnenu vaiar Stamen k( I [)urdevic, (! ~pumenik je otkrrven 192:). godme na proslnnl Karadordevog parka LL Heogradu. Ovim ~irnlm~~ ~m predstav Ijelli ~l.l ustvan $\'[ oni voJni,·i knii)'u odi grali udlw::u_iu(U ulcgu u Kolubarsko] bici, a ra (Ii In \l~ [) sranm ljudima. kou SI.I sprecil ~ austrij sku Vi)j ~k II da pride slcda jedinicama gener~l~ '\:fi:\i,-,l.

lzmedu krakova krst» II,! ~ n denu nala/.I..: sc dekorativru zlatni pnlukrugo\'i II i Ih~i,]..Ll ocila {iz srpskog grh:,} i dva 11 krstcna III aC;l L ije su d rske 1I donjem dchi.a vrhovi gi ~n". Rcversna strana C1U1Cn.J je myna 1 glatko. N~~ ~ 1()lIjem kra ku ie u lis nut evidenctom broi OT~ It: II a. :..Ja gom ic m ~ u denskom k ra ku krsta j (' mala izj ed 11 ::1 km ':II I a prsten as r.l ll51C <I., sa uskom (lllgllli~~h un i. pliosnatom alkomkroz koJu ,~ PW\'ui:CI1H orden "~b le uta. Lent a ordena izra ~I c:n a ;c nd rnoari mile xvile svetloplave boje, 50::1 pl"l tankih crvruih uzduznih pruga po sred in LS irma knlt' il' 411 m m, <l sirina crvenih pruga po 1 mm U luku 20m, gndi nc prome Ll,len.1 J e le !ltJ OTA 'I"I;!, pol ~I.' urncstu uapred opisane sada orden ]1(lSb 11" lem ill lmi,alllJ srpske zastave. Orden Srpskog remika [1(l.,>i)'(" 0 vratu.

Zarnenica - \ '"pca za OYl,1 orden izraJ~n;l. j,e 1999 gnili:rH':, a namenjena;c ZJ. civilno oddo iIi Unil(lnllllJ,.~ nbzi.ro[11l Gil _~u ga. dob}li l l~lJ.kJluh gcncr~lli Vojske Illlj(j~llw'Je, ZilnlenicJ Jle dlmemijt'l:=; x 36 rrm1, i:\lih .,e bO,ia kao i lenta. Na l1ioi .le II ~r.f'd~ni aplic:imlla rdjcfnapozlaccna mimiaHlra cmkna tiimcm-:i,e 9:-::9 mm,

SVdki orden n urnerisJ n ,k i !!rllt i \'a 11 .~:1 ['(Jvdinm_ I:>I"VO njegovo dodelji\';mji'

, . 7Ei

~IInWJa.'lJ.l,~'lPJ.)III!,k" ~'llLiD.FJI'l.~rnl!ll,!ll~I!~

-"""I'ivtr:'~ _!iii ._ ....

_ __,...· ... _I ........... iI~_

--

Il_'_':t ..

OP~EHOM

t :I'lICKfU'PA 11DHL\

.,,_,..

r...__ ..

hilo je 1 L map 1994. godiu(', Jorden ~Ll i edn i m broje m 1 dubi ~ l' Ie l udasn] i Ilrell ... cdnik Republrke Srbi:ie Tslo\TL.:men no S I.J Oil ~ In ordenom odlikov« n i i predsednik vhldL:Rcpuhl.ike Grcke. Andreas Papandren, stari raluik b predsed nik drustva dr Nauru Donb·ii. i stari rnl nic.i lcvrern Ivanovic iz l'rislin« I Pred r;~g S L:kU Ii (, nos il ac albanske ~ p.1 rnzanske sporncnice. J:..,~ng dana Orden HI dobih general i prcdseduik ratnih I 'de ran J G rcke. Dimit ri'4)~ DL.: III c:-:.L i h as i ?ladonac~lnik grada Krra Hri:f~ml'I)~ Sarlis, Lt.' ladasn_ji drrektor .Snnpa if. Vrunja. D. Tomi{·· (1) i pnsmrtno Dmutrue - Mita Pavlovic, o~ni\l:·li i pr\'i predsed 11ik Drustva.

Do !..[ aja .:!OOO, godme dOlldK'rH) h' 110 pri II u-raka nvog ordena, a 1.. marl <l 2001. godine Ordl'll.j(" dodelien j Vorno rned rc I nskoj akai I (' rr l i i U IJ Beogr;'1 du, d.l hi do hajil 2Ul):.!. godine ovirn ~ ~nl(_:llnm hiln nagradeno )~)~ dvadeselak pi ~it"dinac;.l

Uz Orden :"c dIH_leI)i\-Jla Ordcnska PU \' [LJ i\., odnosno Di p I (1[ na. 011<1 j e Iff adeJH\ ;.;; od tvrd~g karl:nn::1 II j1la\'illl T1 i,;m~3ma dimenzL.1r: 'lHh::290 mm 11(1 qnlin i it' p1 L:savi.icnJ i [1.1 Ll,l~nOl kOf!cnoi Pl'VOl st fa n i, T1 :.II.~ I,i se 1 L1 "k Dr u~t\'a kruzL10g ohlika pr .... '-Ilika l):j mm. ~a Ulmtra~nje J~$nc strane u gOTTljcrll1Jglll i ~pi"'~H I i'~ lcbt. llZ ilu$Uo\,.,ne i:;i m bok Drustva i Onk"fi;L

Od~[lnn g~fdiI1CJ(lddiUl(~~ -",.][JP p'Aclle .: sa tr.lkmn na 1"L:dIlHl!.1 -t.itunm tle':cpozJ\·CJ t1.J. zadnioi "lr:lI11I ~I. -t. I (), II( ivni rnotrv na ovorn on ~~'I ~II ,r ]I'!-l raj [Ii k I ru'cpozrvac izraden 't 1 1-,1(1 zasebna ~T \ n '.'\, a koru It' ! h U ~t\'o dodclnvalo u jZtll<'lllfrfl 111111kam.1. Un,\ iL' prvi put dodeljena t.'niii I raucuxkih \·l:lel ana (., Poi his d'Onenr" ,Ii \ Ifl;lLI .,bfa~lnfik ~ lsroka" tj Y!J}I1KI [ ~\t't~rl \~ rata), ~ija'k ~1l'lq';H.LiLl \ rd -12 d"n,l -leiela 11;), suronski aerudrum it IJ,H ]!~, J I, muu 1 ,;),%. godmc,

Ovu S atuu od hrozc viviu, I·V:; rnm. i,r;;llhu 1(" vaiar Liubss.i ~J,w,(··i,· OnJ prc'd'I.:llli:1 ralnika tr~·((T")J·I\(a jd~mi,;kog Lzgl~d,l h<ll) II U.:llLfilllwm dclu napred opis.mog Urder'.1 - ·I.',iLlk ... a kal)\ 1m S.ljucllm na ~Ll'] \ 1;.!n1ul Sln~~'lm[., ... a np<ln(lm.l ilLl :lOgallM Ratnik ~lflii lla kamcnorn ·:t'~\TL,btom postamentu dmxn/.iil" ::,1 ~ ~11 rum, na ci.in' _1e prcdnjo] strani, n:l I r:lc I ,i 1111(' 1,:' rurn i.~f,isallo,.1 PL f!r:nCYU In.l" I I", a fI<! pohhni. II dC'>lmm uglu, :;It/.natma V;l,l~n, Inlcijali ,.1\ Hh"

11- MEDALJE,

Prn ~r'OI11CII-lllcdaIhl 1) Ll~H J, bk~wanJ .le \'t'c '9;-1 )~oJ im: i dnddp:na U(eSlli~inla pn-og hfldnL :·l~l a lUall rnk:iima Ll \'ldu I 7.~lhnkhku.:1 !..llil' i..:

Dl'lI~I\'n (lr!-\:illim~'alo llilurtu r.c t!odint' Onc ~t1 doddi~nnc' 1.I11~..:h. \ JS:~; Fordl~

apnl ;J(I[J4. d nil!' + 22

sledeceg lckst.t: .Kao hodocasn iku ko i i ste ute~tI,uv.lli u nhil:,l:.;,ku rnau;« ~ki':~ na OSlrVLl Vidn i 7ejl il1liku i time ndali du hu} I J rii' [J ~I [J k hcroi irna kori poloz ise ~.i~'l~1f ~<Ii slobodu svoie otadzbinc. a ciic kosti pocivaju ' .. an otadzbrne U ovsm tni1uzokjim a, D rustvo ZJ -: u vanj C' i IH ~d izanie spomeulka (al.11 it.iura it r:·I.lo\"a lin 1920. gntli lit: d~ ~dL'liUli(' V,1m drustvenu Sp(lmcn mcdalju, nadajuci se da ce! e plemen itu akcnu Drus'~"J m dali e svesn 0 pomo.g!.'lti".Ovu medaliu Izradila je besplOXIM kovnica ZI tI 'Iopcideru, kOjH L':L~ to (hnjtJ i sk..J(:{ih gmliml.

SPO~\fF.N ~.I rD..!I;.i p, 1912-1918. (sl \1 izradena it' od pozlaccnc kgun: bronze, precnika ·10 mm, Na aversu dommira u centralnorn delu l'i~Llf <I ~rl)skog rarnlka na bmcruHlI rm:-.I.:4mCT1lu knji l.auzilllH dunii dco polja medalie u knmc i'c upisana godina "j )17(( (To je godina osnivarua Drustva). Oko ruba, HZ ivicu med <1.J je. je polukruzn i llatp is u d va reda "l~ P Y LUTBO]1\ 4 Y Bi\ r~ F H I JOm El/\ ~"hi~ (] IOMFHltiKA PATHI.rl\H:\..fA i 1113 PATOBA l1.0 JY21J roLl,HHJ::" .. :.,-" reversu je predstavljen reljefni stilizovani krst u c.ijo.i [e Hl'doni okrugl i .medalj 0 It Sa udu [) I ;eiH ~ ispisanim gndi uutuu ,,1 9l J - 1918", a LIZ ruh rnc(hllj(~ rcliclnim slovirna ispisano je: "CJ1ABA n.on 1\1 XIf'OIl'U\!lA JA UYOEO}1Y OTAUhUl LJ::~,.sa malom yjnjetom u doniem dclu pol.,;].:\a Illcd:'llji je apl ic i HtJ UI us i DL k 111'1 k oi u jt' provu cena pljusm11)1 alka, koia spaia medalm sa tra kom ria kojol VlSj. Traka ,e izradena ad tamnoplave rnaonrane svile, slozcna u trougao ria metalnoj pudl~ ~/.9 dimcrl"fij(' 35x35:d5111[11..

,'iU· .. ~f1mfle:Pl PHfd(1lj~J ! ~ 12 .. 1 ~ 1 C:, $0 dHrr~mQm o)rli~·'m.~hl DHj~II'u

c2 + dmal' apnl 200~.

1." ~~ ~kll 1982. godine reseno 1c dJ.

~ ,

~L_' U m esto n a dotadasnJo,i pla .. oJ t rae i, Spornen medalu Drustva nosi nil lnLi L.I ho IJim<l srpske zastave, Od t Od'l ~(' II Ll0i u kuje rnedalja ~a lnrn I rakorn, :~I i i ncznatuo ~i'mel,jlcru ~~ iv.glnla. Kod 0\',: nwd::dil' (sl Ed je oko mba tlJ aver su ispisan sledeopolukruzm natpis u d \'.1 reda, .,ilP Y W 1"JJO :-1.'\ II Y B;\ In I CIIU{'J,'~J::H.l'1I\A.11 H r:['()~M H-1FTPi\,-I:llIII 11.'\ l ()( :.rf()I)O!ll1.:TA[IKI IX l\-\JUBA 191 ~ - 191(l", T:.tknde kod ave medahe n,1 karnrnom postomentu se nc n<lllJizi go d una. Nova t raka u bui arna srpske crvcno .. plavo bele trobo j ke ZJ1Jt 110 .'~ m:m j; I. niene su dimenzfic :10xJOx?ll 111m,

ChH TTlc(bli:1 postori takode 1I ~pCLI j:<l i no; teh n ic i iz rade p 02 nate kao po li runu P 10(;,1,

Sledecu ruedalju sa II ak( fill Dru ... 1 \ j ~ it i/Jalol')fl2. godin.' 10 je SllOi\1[:.,:\1FDAI.J,-\ ,,1918", izdata prlld~(lm pmmene rmena Drustva Lrnesto .. do 1 n~J' godine, sada se u nazi, u dl Ll~1 va navodi ."do 14] 8. gmiim:" ., \~ L'T~ mnl:~lj~' je i.~li lao lml pn:IIH Hlnih, illllA;.·V natpbJ, kl)ii '":.ld~J.;I}I~i"llPY IllTB03A IIY13AI1Jr. CT1Q;\]LHHKA I'I J IUODAI bl; 1 J-l.-\ l1.[TUHJA/OC)lm,UJH}1Nl.KI ix P,\JOUA (.Pll~ ilr . .'lO ~ 91 R rO}1I1HF" Star i ':'e M:' 1If1lpi ... , lllL~dlllill1, i kasniie ia\lj)11 i 1"1::1 avcrsirna nekih medalja, dok (.~ neke konstm ~WJJ novi nazrv, Idejno resetue reversa (sL -;). koie je delo vuiara Lj. Mancica (autul a~·L:'r~H. F vaj:.! r n '\lileu:;nic). ,-lIal 110 ~l: r<!/likllic 0(1 preIllmlnih. On inl~ oblik krsta .izmedll ~'lllh ~t' krako'\''J popdiHl1J 5ulII':OVJ.ll,L srp~k<l o·(,ll". L' cemnL :i,; natpis .,191 W (gnJin.i zawsethl[ wet<,).;og r<:lLLL),a Ilm.llolD [1:11-

pis kuo i kod fall i.~ih II{l.ml,1 I JA .m M XFPO)[. f\1 i\ ,l.,\ { Or.., UF.T I ur

1 rakn it: takode u pocctku ttti" ~'b\'t:' boje, ,) potom u bop LL1J ~IT~h' t 1\' hI 'ike. (h,l vrlo atraktivna, a i~Lu\'re[lle!]u rzuzetno retka lllL:'daija, i~km':HI:! i,' u ~alll~ ~ 1 lI(t Ilrill1LT~ka II ~I, \\ t'nad~l)1 kovni.i .l"lm:a - Cdie.

Nekoliko godina kasniie [}Ill~l \ I' !.lp~)';:ln,<;; izdavanie medaliu 1" ,~\ ~L,~r.ih ~od.i~n,ii..:ama \'dilllil .lul'ad:'ll.1 \'L'f;Hlih

..... ~ ,

I.a II.!~': p.~lobmlib(·k,' ralovr. [']'\,.', od

IIjih I )il.1 j~' ':;PUI\ 11::::\ ,\In)_..\ L 1. \ It,' I r: [9S8 po~\'e':ena PA u h,A\ I I~( \.\ l ~i ~n .. Un .l.J~ lIT ,lde nil ie 0 d leg U L~' f '1)( lu, ~'11L bronze, pre, nib ·10 IIHlL

'\a :I\,'''LL 11\'1' Jl"1I',hh.' II . ,- .. lll\\1 nom rkln rnedalinna n.d.l/.I ~L' ',t.lhl et, ~rp~kog voimku ,Jr~'(~ t-H )1.1 \ ,-d" kou 1J.!,lZIIThl d~llliJ den m~ll;dilll ", Uku ruba rucd.iliuna 1~I'i~;1ll " LI • h;~ reda l1all}l~: ,,;W\'fllTh() ~ \ I \ IPd-!:,L

l . I \ p, \ '( !I,( llY

st'. X. Spl1mnr Hlt{lal .. I,J 1 ',I i,~- .r4P!8 jJll--.lik'(J.st {il t,1

n lO_VIUUll\A ltI I IlrOP,A ~ L .. \ TP,-\,ull UlnA ... OUlOliOl.lmV\~Kl1X PAT()DA CPI1H1E 1911 191(r.!\a rewrsil Ii ccntralnom IlcllJ dominira spcmenik srpske \'0.1 skr pod i gn LLt na ~'Jlll.,~rronu Grcka knji '/;lLL:/i I ua donjn deo medaljona, SpOi1lenik jf piramidalnog oblika, ~:I plamenom buktiniom (knia vee no gori) na \' rh 1I, Iznad spomenika poh co preStTa k r~ l L iJa su tri kra ka vidljiva I rzrazena, dok jc don,t pokn vcu spomenicmm postarn.-nuuu. Sirina kr~kuva KrstJ je Il mm. N:.l levorn kraku kr..l~. i~pisani1 je reljefna go~1 ina ,.I~'[f a na ,k~llnm ,,198':\" IS pod koie je i reljcftH natpi-, ~1l()JlIII\.AL l'POI l'.

NJ rnedaljo n ie nalcrnl ~Cl1<l p rsten a ~tl llSiL.j kroz kO.1U ,t: provucena .,Il,.a j,a spapnk rnedaljunn sa trakom za n()S(:[ljC' medalje. Tnl!..)! mcdalie izrilaen., je od platn .. be le huj r, ~I m'.L:! 1,(:, U. trougco d nnen:rjje 2::lx1H x28 mrn. '.[a prednjoj stram rrake tehrukom S]~O qarnpt: ucrtane su za~ltlVe Srbi.j>e, l-rancuske, Grd.e. \'d ike Britanijc i [h:lli.it":' koie Sl..1 blle s • .wemi(·L· LI Prvom wei skt uri ratu,

Povodom 75-goLlisrijicc proboj .. So lun;;kog froma, ! 993_godi"'L~, DruMyo Z.1 m'g'r~'an,c trach'i,lil oslobodilark ih nflo\<1 i1~1;.1.!~ ~ i~, zaiedno sa Savezom iLvi(I~1L'·~1 Srbrie, ~rOI11L:1I medaliu PROBOr 50- LUNSKOG ['.RONTA hI. 9), J\Ja njo) se. na aversu.jnvlja motiv knii ~t nai\'ise ko ri .. l~n na plaketama 1 stolnim mcdaljama n rustv ~1 -ld i r i srpske vOJ vode - pori rc I i slavnih kcm.m.lauata vojske Krahevme ~rbi.ie u I svetskorn ra t I!. ( ;nrc J e voivo cia RadOL'nir Put n ~k. u sred i n i ~ m lc vuj st ra ui Vo,,\'oda Stepa (SL.,ep.\H I Ster,1T1(1\"iL, IIa (ko.;n(1j, vnjvoda L.iyoim }disi(, ;.1 dok vojvoda Pel ar Boio\"j(, Na desnoj strani polja je signahlr;1 \ apu a, .M" {J\ot;l.n¢j(~). lsti vilJ1<l!r "mar j e i rr vc rxa uvc med<ll.i e, :--Ja njemu je U !lre-dini IiI- i:uve.nng ;,.\'id~l:a Dragutiilil (Blagoja) f..lal k)l :!znad nj~g:·1 iL: ja\'OfOV list IlVL(bckl simboL ~ sa leve ~I Hilla godina .,19 Hr, ~ 0101.:010 Sll natpisi .) .. j El) \' H A PO,!H-l11 1 iOXUlJ, Vnmn,N-IA (=-I~f.HTF" (gm-e) i "nrol·}()j (_)J)~ Y I ICKOrcI)POHTA" (dok,l,i\·ft:,lalja je .iskoYJnol U Zhtari J\t'l.1dJllpek od p[)Zlaccne bronze, prdruka 40 rom, Nosi se 11<1 In )ugannn) srp skoj crv~no pLI\'O belo j 1 r:.~:i vel i (. i IlC

Wx·lOx...lO mrn. 'Iacna velicma ernisiir L1i;~ poznata, sern podal ka daie isko\"J.na II veoma malo: kO.[i(illi

.)1 9, spomen meda{;'tI J 918-199 J, Probo; ,}ofrm _~k()g fronta

Lik VraglJ1tm;l r.. hi i(:~l, srpskog WI ruka izvidaca, na ovo] mt'dalii, Ilr{'oI.l~la\'lia "iTTlhu! borbe srpskog nuroda, pmli\ osvaiaca N,cgova fntografiJlil nastala It' L1<1 DrilU tokorn Pn·og wdskng rara t ru nioj ie prsalo "Oko SO~(llmu, -rpski "o.j nik - izvidj .... ( ~J Dnne" Ona ir ~n~l,iris a la v ~Ii.m.t I ,.iohisu j\,.I~n';lca da it' ~lilijlliL' L reli erno P rio ka I.l' i prenese na medaliu. Pomcnun izvida« .~a ~ ~\-'C medalie Wlkrl icl gg~, godme u selu J.:"(jlil i"LLI ispnd SI,m.: pl.anine, SI-eL St;lirozapl:m;ski, Dkrug \'i~ I :'rll rn ie lianuaru I Yin godin:' 'L-Ct'stvo\'ao K I] zuumcuitirn brtkama srpskc I crnogorsk.: \'( ~,:\kC', u balkans ki In rarovima I U Prvom WI'I ~kmll ratu - 11 a (:e ru, U rim L Kolubari, i'.; II i rI:I 11 pm'I:~L\:rdll kroz Albanuu I U pwb~ ~'II SolullSkog ~ n ull~. Skupstina opstine G<ld7:m I Ian njernuu (.a~t. pndigl<l.;O:;: spo menik, ,ad ,'OJJra Darinke lbdm anovrc i J g'I:Og r .. H:la, a u po(ast svim Ul t T1 i l ·1I1I,l oslobodil;!{ kih rat-twa Srbw~,

Povodom t\() ttudisnji(~ C~r~le" L h!olllb,m.k~ bitkell 7~1\'~ ~du 1.a i.zL"adu IlmLmica I kovanog r1OV~·;~ u T~ ~p':'idefL1 ii'I a,jelMje ~POj\'l['_\l" \1[DAl ,1'''011 'BA RSKF BITK E )91-1 1 Y~·Hsl. W). On nO\'OllSlamwl.il'IHL ~pumen medllp hLce u ,cd no i nO\,Oli~ Lmm I ie.lf) p Liz n an,e S~U ps tine upst Hle L.uan.'v;l c, ~ (j I w. U I n

dol [c l .azarev.n, bln domurm L L III r.sl Ill' rro~I;I'''L' Il...rk\ i Sn;'tog ~hmLml.l. ~,IL ',' odrzan p;lr~l"lo~ fJugjnuhl1l TJtl1ILl:n.l

f

.')1'. .I (j_ .')~l .. _n.lk·f~ tnfdt'1J.frl~ KOllzll'Llr.~I",l ~'I"""::~ l''il-! 119J'

(h ,1 spomen nH'~ I:LI~a il.I'\"~'II,L Il "d 1}:ilEnLl <lJlLlg srchru. prot':·-mb II: 111111 .'\\'i.:[~ med,lIiLlnaprcdst,ldp ( "'rtlr,u])(\111 ddLi ~I p~kng YOlnl!--J t1 ,l. \I~'L L'111 poloznn. 11ll11l1~ mn i, SJ b:lpum ~jlk'llnm ua gl,wl L q siruclom \'ul[lik ~l~lJlll.l k.t rncnnru rO~lollU bpod kof.'g It: t I ;"",L ~,J ILpi:,:l11um godmom , Itt L I l I i I l"aNll1 rub nwd~llilHI'1 [c polul.ruvm IMlpl~ ..tTIUidLH ~.rF,l.\.;h.\ hl ).IYI) \I'(]":L LJl1 hl·.-, \:ci r.:'nnll rll\'<bllona t: cen u aluom 'ddu.lt prikll LTJ..~L· :-'\l'log Dil111lJ i.I<.I LL L1Z,H-~\'':LJ. <a t n kupole, Uknln i'I.', III in <1;~ni rUG, ~I ~"mlo:m lklLi krui.no i~pi~,mH ,.C,II, \ I-j_\ ( 1'11{ !d 1;\{ PAll1.l III 11 \1."\" ~,<Il~p(l~ 1 ,.,1], \.-\, \ PUt-\ U 1 t) L) ·r'_ :-.; a med .tll 0 n .It' 1.<11"1111 i L' II: I ]I r -I cm~l;l 11~H:L kWl. koiu J~. Pfl)\ l_.":-t'[1,~ ,111-.:1 koia ~p~ll;l mnlabun sa truxom I :",d.;" k tid !41nke snIt ~lllf('rlV LL l mUS,H) .lnncn /.L.ie -1.':)" WI( l~ rnrn LI I H II~~I [LoJ. ..,1 pske /J.~l<l\·e crveno, pluvo bd(' j11)1\'

Prvc m·l' ruedahe po LLS(,l]1I"'.'IL·I1,lI Up~lin;l I ;1/.arC\'ac ~ilJddtlc! Ie 1"lW/II udruzenia ralnika \ l~lk{:JoL1sk~lg frnmJ li) 16 1 ~ 1 t:L ,'yr~mofi'~.lll i ... l~ ~lllU~ fnmta, l;id~I~II.jcm prelh~dnlku DrLL~n,j dr \,!LImn f)(m[.:\·iLLl, gener,lll1l,l1) ,('bel :1fI1 :)Iobod~nll :-;IL"'ILU 1 drllg~L1l 1'.t.dwutnu htl10St UnJ i ratu i ci m~l.

P~lr..:J \H'C', Lzehle ~I! i ,lollll' ll"Ied.llk jlL 1\ mjom I<;t~ prosla\'t', a i,uw d"mn opi~'11 i u it:dnom od ;,kdL"Clh tl,·I~t;I.'·:lb (wog r,ld.~

apr I 2.004, dlm!l .. ~2

~ -

,I' \

t~ffl' .-

. J... .

",,'

IINSIGNI.AS OF THE SOCIETY FOR TAKING C.ARE 011= MONIUMENIT.5 AND NOURISHING TRADITIONS, OIF SERB~AN lL.IBERATI'O'N WARS UP TO 1918

This :Society has OO!-!"1f'I rOLJn01'd on Fe-brlvary- 15. 1970 .J,rTld it is very <1ct~v'<111Ql on~y in pre ssrvinq th~ (l1·rI Plnd b~Jil(li"g :hc n~w monume-rns hotloring Serbian liberatton WJr~. and dn~rbhHlq Serbian tranitions, hilt atso in issuing numerous insil_dnjd~.

Thetr ·in~igl1i.ils lIIolY be divided in fiv'E! main groLJP~: Order of rhe Society. medals, pl<lqu!;:'~ and table medii Is. golo and ~11""jOr coins and badqes.

The hi9he~t award of the Sor:ie\y is the Orut:!r of Serbian Warrno.r {fig .. 1} which had be-en Instituted on MOlY 1 L 1 ':J~4. I he ~()c.lery also i~~ued n umerous memorial m E!da 1 ~ aWl! rr:l~rl to the· pan:icip.ams of the pi 1 9 ri m~g ~ tu U~ meter ies of ~@rbi an ~(lI{H .. r~ <In rr'li'lrl, mostly in Grpf'cP. Su·ch d,r-e- the- medais iIImuateal 011 f'ig. 5 and 6. A medal with a modifl!"rI oh'l.l1'r~e- inscriprlon, and" cross with date "EllS· on reverse, hold bel.'m instituted tn 1982 (fig. 7). M@do'll illustrated 0'11 Fig. 3 has been dedicated HJ the monument in Polik.:i:>lru-n, Gr~'~ce for the pi.lgrimag@ in 19RA, ilrld the- medal on Fig. 9 had been i:;:>~eJ III 1993 on the occasion (11 Thp 7:;tn anniversary of th~ f",m(lI.lS '!,;V\iVI battle at Thesaloniki. In 1994. on the uU:'d~ion of til€! Bmh annivprqry of the Kolub'lI'a battle in Wml,d War ~, another corn mernc r .. ti 'lie rned.1I 11<i U been issued, i IImtra,tpn (111 Fi lj 1 0

ro hi" r or rinll;>rl

POVODOM PRI<::EC ZN.A ME NJlI M.A. DRU5l1VA K;O,lIE NEGUJE SLAIINU P-n:O~LOST SIR8I.JIE:

When the S,e,rbian FII,alg F'lew Over the White House KAD SE S,RIP'SKA ZASTAVA VIJORI,LiA IZNAD BELE KUCE

Predsedn rk Vudrou Vil$on (Thomas Woodrow Wilson, , 856-1924, pre:dsdenil< SA D 1913-1921, doc itn i kNob etove nagrade za mir 19'2'0) obratio se 2B. juJ.a 1918. g.odlne nize navedenom poru,kom ameriikom narodu. Dna se' ,iral'a u crk.vQma iirom SAD' i bUa objavljena u svim vainijim ameriCldm novfnama. Srpska zastava bihi j-e pod.igtmta izna·.d 8eJ,e ku!5e is vil1 ja vnth zgrada U Cirti.erickaj.nac i'tJJnal'r1oj pre s to/nid. P'oro.ka ie gla5 ua.

NARODU SJEDINJIENIH DHZAVA

U I I l:ddiu, 2l--> nmg mcseca.obelezovamocetvrtu godisnncu dana kada je hrahrom narodu Srbije, suocenim sa prethoduo sramno pripremljenom kaznoru. bio lIPIJCCIl pOIIV (ia hr:mil svojuzemliu i svoje domove, uaknu all~1 rUligH r~kL.~ ra111C olrj(l\'t', ad nepri .. iatcha k! Ij i .'>1.: lI<ldm:~ I narl nji hf)\"~. unistenie.

PIc.: meu iii n ~I mt I od azvaosr poz ivu

Til, n hra oro i i unackipruzi It su otpor s d J. zern li i deset puta re('oj po broni 5tJL1()Vn~o. i po ekonomskoj moe], i uspdi su da UI puru isteraju Austrijance iz svojc zcmljc, we duk >"\:rrl<l~'-b i Hugar:;k-a nisu pri~lu u pOlllnL~ :\ II '\1 riji, mko]1 (-.q\<l su prinudeni IHi IN IvI<lL'.l:ll.ic pt'ko Albanijr.

Dek ie njihova zernl]a razarana J domovi opljackani, duh srpskog naroda ostao je neumstiv Preruda nadvladani jacim silnma. o!lihov,l ljubav za slobodu nstala [c Ill:~al!~ univa Rrutalna sila nije mogla cia un iSI i njihuvLJ (: v rsILJ willi ku d~l hh.'lljU .W~ ?~1. slnb~ Idll j rlL::/Ol\'i~lln~1 Z;'lto prilici narodu Sjedm.jemh i\nwri(:kih Drzava, koiiie pos\'ecen o.c.tndn.)'J isum da Jlf;'; pravo svih naroda, mahh kao L vclikih, da z.ive svoje vlastite 7.iYnhli il firaJ\.! SVO}ll vlastim vladu, i koji pall'lt i da pri IKi,pi :;::1 ko_jt- ~c Srbija

22 • dinar april 201)/;

takn jJlCllll'll ilo I )oril;1 i ,I r,ldala It_'~U 1\111 Z.1 b llL .,..: I ') ~,11Ji1~'11t" Dr/:H-C bore. da Pll\'Ol om ovc gn,~h~nlH:t: manrtc-tui, n, ~\ (:' prikladne nacme SY01~ ratne simparijc ~a U\1II1 J u ill.u rnun narodom .. koii se tako h~1 ~Ji~ki ~ ,dLJpi rr .-iliL'\ IIII~I gL'Illl.l.ll~k In na(i.jadagospod:lIc'\L·IWrI {','II\ vrrmr nu ne tl'C't1lliJ ;.lhn ravimo dn rod:l.-k i narodi niihove Vehke S1m cri~ki' r.i-«, lin I.iai·i, tt'~i; [ugo-Slovem. kOH, soda pt)J \'1,IScU l :'gn,d.[\·"lli \ id st rane tudi nski h r J ~J.. ,\~t:.11 U l<l [lela VI sn osc u i n "h_1 \ I r "I ('I i III iuedrnjemcm. Uw izruzavau]e pndrskt: Ilail)1 iJ...ladllll<' uu )JL' eli! S~ obavi u svirn nasi III LI J...\ :1'111:1 la. zho~ lflg;.l .. rp~',I.I.(1ll nu narod S.icdirliL·llih .\miTi(·kih Uri.J\'.] svih vera i WI'll\ ,.I"'II.l ~_Il ~L: Clkll'jll~ THl mrstirna ~\'og bogosluzeruc u nc~I>;;IIU ::i. IlItd, du bi izrazrli ""01 e n J. klo n n ~~ J l~U d rsku podj a l ml,~ [l( I111 ~ I I '~kl) III narodu r ajcgovuu potlacemm I pumhl.,t:11 i III r(lda, i 111:1 II < ITiI gim zemljama, I da sc Illl)iL' da S\ errL~ IguL:i p.~ I.t.; hL!gl )~II )\'1 nuh i sve ono I.J. St.l ~i._' LIlli [,ll<llli

II r~.:.trl~)I: .~ Il';~~~I, IIII r I (V'"III,lk i.k}I"~ kr/ •. :a, li"I\~ ,'~}8.

I Izvur ~rrSi.i ~\ln~-~, IIkJIn',,-n.;. " ... I' I' '1,.1 \ D~I·· [~lh kc ;"I...L I'r._", ",I,,! " 'l;!,k -koc '.

U RECII suo

ORO

3/2003

.~.III ........... " ....... "d,lHDcmp .. 'U'IUUK·_ •

• 4n1{JiII.,....II!o .... _,..... ...,..J1i! ~ 1iIv.." ... tr~ IIIIIJpwdl'l'~ "-p.II'W;r·1U;1I1li '''''''''" __ 111 .. ~h- I ~...,.; IIh'ldlllr,lfl' lFl~tI\,III.1

IItJ' .-IYiI" iIIDfi:,rr~" " ,,8..,"'P,SI".JirII. Ihu , .. ,., ... .,.

OllltNJ_r "' ... .lII'"' ,. tr .. " ..... "';U;..I.o""QI" .t", '41 ft~

F

ncu ~,l nuslovne ~l rune '\\'el (I,lIld l'l·j . sk.t -kup-uua PRY\ DDL 1 r.:O\' \:\J.\ \("1'/1-\ 10:[ 'iRI1111- lila ~tr,

1.)-141 lILlpi,.\() 1<.' l'hkIU/illl() 7.1 11,1\ (<l'PI'i'i go~p. 1 illbonn r'" \lc\'ll\'il" II I·kllgr.lda.

Takode el.-Llu/ivno. nus .--~-~ ... ~~

saraclnik ;7 I [ublianc, go~~)

Pavel Car, napi,,\( IIC odl irnu studiiu () t )RDf:0: L' I L'GO SI()\'E:-..J'iKL J,Rllf\J-_ ("L' SpOI11l'll lugmhll'ijL zemlii koje \'isl' ncina '). -u. 1:>- 19.

Pre naprt'd n.rvcdcnih "lId.mll h clanaku" (l\'()g i/Lianj.) OR»I :..,\, Lbl it' uvudni tt:bt urednika, () ,\IFD,\I L\ \I \, Il'lbn vrlo atro kti van leks! naseg l:UI'l'i111g mcduhera '\cb( 'I'\e 1\1 itrrca ~)llLlna~11l\ 0111 TREC;\ ::, IR \ \., \ x I !'U. \U L.

" c 82

{ho Ild,lllll' (l1Z[)[ '\ \ 11.1 ~(I ~ll-tl1.1 Illi dt; 'I

ukliul-Ullici kUI'ICI1l' -t r.u«, 1'<1] ,'d l-'I'Cc!J\llh ,,)dl/l "I L , ~l I

loge lnojnih uutor.i.

Rankn \ 1,11ldlL 11,)',11..2(1 _:: i (J['IJ,llIll \II I) \111 I \ It,

LL\I k\:\~\(()l,lnl \ IlJl' I \lnLtlll·I'IIII:::h,lik.1 " I 1,1

obrudcnc \\1 1I (ll,il'l1u ) I

~IClil' d\ a pl-t!(I~<I ll.l'l!..i 't,,]llllt~ ~.ll.l(lill I 1

umcino-u mr j{.ldi 111111".1 "lnllLc 1/ lk()~I',ld.l \ I I) \1 II 1,\ IU-\j'\(l"'\L "Il '/l\l hlr 'I _:-: I \11 II \ I / \ Dlt,OCOl>I""Il RI\\ll"\l "ll/];ll (11\ 1\ ()[)[!,]C-\ "I 11;1 IJa I l\.()" II, ,II ','" ~'11

('ihp\cnad I\j,'I'),11 IJ'\llLl\,III~\11I11I,ldll( )I~ r )

I·ll )1)1 hlr. 3111'1"1 I pul n~)111 ll.ljl' ["'I'ld "ltI" .1 I III

I't'\\'r,,, 11\ og n.\i\ rL'dlllll'~' lI'lkll.l Ikl'llhllkc ILI~l hl.1 II I "iI .1 Il' gr('~k( 1111 0]11,1\ 11<':1),\ LI C 1-11' dlt'IL)1 tch nu i. ,,1,1.1 I, l ,I n" II boil)

up Ii .:200·~ D ill + ~;

faleri sti ka

Ilacrs Cuilcnu slobodc

l'oznati lalerista.gosp. i.mo [, Svainceri> [(lgatca 1I Sloven! [i, koii rc objavliivao clanke II svim broievimu naseg Ordella, U ovorn broiu pisco SP( ),\1 L::--: ,\[[DALlAI\!;\ 1-';\ I{[ II ANShlll BOI.I'\ICA (~tr,35-36), '\laknn ()\,()g rada sledi prilog Slavoliuba Petrovica iz Sapca 1 "Jcnada Biclosa iz 1-'<111(('\'<10 J\IE DAl.J,\.\vIA Uln)Il\IDJIlIl\i\(~ljA LA J\IlSljE IT BI\'SClJ noo SLAVlJl,sa svim llusrraciiarna U boii.sn. J<)-11,

Drugi deo kritike pod naslovon: 0 1\'0\ [1\1 (1)L1KOVAl\jIJ\L\ S,WI:I.)J[ RFl-'l:BLln: jlICOSLA\'I)F aurora I j. Stcvovica objavjen ic na str. U-.J.G, a 2. dco st udilt' () ORDENU I ~I~j),-\L)I z,-\ 11R!\BROST Nenada Bielosa, 11a su 32-J'J.Drugi deo popisa ODUl\.O\"A1'\ j,\ ZA V I( AI ~()(; IdU7FJA U JAGUU[.\'[ daic 11.1111 [ )USKO Crbm ic iz lagodil1l' na str . ..j 7 -.J.tI,

Slibr Petal' Radi~'c\ic il Zcmunu aulur IC (lanka put! naslovom LLLU,;\ HO).-\ OI3RENOV 1(:-\, PLA \'.\ BOlA l\..'\RADORf)F.\'ICA (str SO-51). Iz u\'og clanka prcnosirno ~I iku g<.mlijskog potporucnika Lunjcvice 11 1402.g_ndillc (ll'\'u). Sledi clanak nasi h saradnika iz S\ ~llc<ll",kc, d r Nebojse Stc\'all(l\'l(a i ell' i\ 1 i lana Stoianovica, VOfl\' 1(" I RAVI\OCOR::-,kl LI\'AJ..:, str. 52-5·1.lslika dole),

Go~p. Ncborsa xlilanovic iz Paracina autor ic danka ZNACh:A "P]UJ\lERAN O!'v[LAD[\!.\C [ !."-.J:\CKA "ZA POSEBN[ ZASIl TCF U OBUel Ol\lLADl\iL" Istr 54-55). Siuisu Pogacic,\ iz Zagreba urestvuie sa priiogolll

22 + dinar april 2004

-';IR1Ij.\tk\!\k\II(I'I\!Il[:IH 1'\(,1 \

t Il (_,USUJ\ I \"kUI \Inlllll.,t[ 'if; -;,l{ d H. ,II I, II

Budve prilogon: (\f" \"1 I'()I )\11 11~"1( \I{ \ . \10R'\I-\RI( I' 1l)_\L) 1LJ..j' i,lr ,'I hi.'.

:"as st,11111 '.lr'llinli, II '.Ill II ,l1kl""-" g''''1 I

Tczcr, (Lie II mlllll hI'! 'Ill (\LI11Lll<l ilLI,l['''\ ~1I1 LI.lI ,[ II

\L\\SKO\IIHWI\L,\lll)/lllllll,lrh,2(n,\, i 1I ,I

(u),p.\libn PL·'lL II \Iil;lll,l~llltill IL'LLlllk,II)1 III I

IA. SRPSH)(, (,I \,1 [{ \! \ I'll \"( \JU ,II , I,l)

gmp. Robert FgLl'IL II \1'1"\'\ r'\L'd"kdl ,1.1111,1 '"'' \

o[)LJl\.O\',\'I.\ Rl'\kIH, (,I "II~\I \ \ \\11\ \)(, I ~I r.:;-l) a ge "p. 1{'lIkll P"f" 'I r, II I 'cllVd dun k.. J'.l [ I [ I \ \( ) "H\{[,Y!.\I\ 1)(l[)][II" 1\(,lf\kll\1 \1) 11,1, Tl-RSBIIL' (,II' ~I

-';1i(lllI ternu. '1[{I'\k \ ()I)I 1"31\ \ \ 1\ \ \ \1 \ L.\l\l)L',ohr,ldlliu (,I',\,'IIIL' \I,Il',,,1 i/\ l'illll!I"lld I

i It ,\!alldic, n.t ~tr - I -;

'x.r l.r.uu ,Ink m!t 1J'I1l.tL lie ",\ I I ll"k -u brum ,,:~ll I, I

pojcdinaLnih f'l'lllILT,d"lll ~'(I/Il,\llh kClkklll.1 Illli "I

gi II bori 1 \'eOJ11,\ 1111(11111.111\ III ,,1'1,1\ licm 11.1 ,\'111 111

xtrunum.: i 11<1 111 III 1!.',1 m 11llLlll.I~1111[1l \II':111~1111,\ l,['I'I'

, \'(,(lIla aurora. k"1l1 I '1'1 In/Ill" L,\,I 'I 'I'd I'lilllll (,J 11,1

clanovi SLI "nbl'I_I\lnllkll\'~'" ,1 l,L'11 lflll'rlIL'I,il,i-11 11'[ 'lI,IL

HANKO MANDie I lAZAR GE.R'IC

l~usk(J medat]«. mt:daljoni. oznak« i voini Zf.lmli vezaui ZJI SI"N;u i druge harkrm~kf' zemlic ad 1711.110 "l'"l99. godine:

t1~lIake Kuddsk ill kOrpUSlJ (~tmsk ih

Iwzaka Ii }u.g(l, s laviji. 1926-1933

;..," a k~ ll' ()lo barske revolu ('i ;e. kn,ia je n RLlS iJ i sp rovedcna f ,od rukovod ~t\'OH1 ,I H II) sevi.;ki h komumsta I'M i:du sa Vludnmrorn Uii.cm Lenjinom, mln!Uj ~ jc gradanski rat knii oil: 1 rajan do } ~2U_ godin« t; torn ratu Crvena arrnija suzbila 'C "mkrvcrl i~Li{ke pohode bdnW'lfd~j.skih SIiiJ.gJ, ra ic O!\I oman broj arrstokra: ~Jmg. j grad a nskog ~1~lmwni5t\'~ zemlje bio prisil;en da napml i ;'>I'O;U otadzbinu, i da 1l1IH~;SlC zatraz: u slobud-

Amf?riClw P(JtlwT,k,r manl.:11 i p~'lgo,:im 1':1)', '~T'-'I( i~da~i 1 D, {lkr.;ln'<1 i')'N, I. dl~! odubod('nia lJr?ograd02, gdt? sh~ii .fa .f" "ne[),i?i·t~d, pre,;,tolni~'1 JlIgo5!an,I", fFI'",I'i'I,ltiJ (II~ stran« 1'tgkih !mpH l 'Iitovti: ~IW11 ) o. uklubm," '\,1 _~II,,,-r F ,~Ul)L'bf..~~ ~mI,H IJ u: gr1• r .~.a:;!«I'I'u. Kfl,lliCI'i'·Jf /ljR(1,dflL'Jjt', (Z/;ir!.;a S, l f('mf~Jit.l

nom svetu, narociio Il K ralievini lugosbviii

lzrncdu ostalih, U tadasnioi Juppslavi,lI nash ~1I ~L~ i pripadrno Kadel ~kug kospusa donskih [ozaka, kO,lL _lc 1.88.1 godillc O~ nO\';10 car Aleksaudar !IT f !881-1 R94 :1,

l'oznate su narn (,etiri vrste ozn:,rka, L1.\', YOTn,h .zdoml, donskih Kozak! kj 'It: su izdate u J ugo slav iii ~19 26, I ~ 30, 19 _11 i 1 ?llgodine, Prva 0<1 mil! oznaka. (;i,Il _Ie avers i lusuovan JiJ.<;1. l , ima ria reversu godine jubilcia , '[ 883 1 ~)2.6~ i kbl ita ruskom jeziku u w~!l.~niu"UOG:':llE BF7, MILOS'l r K.oZ;\K Nlll~ ULl SR[(F"

SI,l

Pored prcdnuh, II Ill~,ll,h\'Jii ,11: lzdala jill[ dk. ,idun} Rllsll: kadetskc ~ko!t' kUla ic iI, Odese presehcna II hl:J.ltevmu rm,:o~I,1\ iiu.

• '0,.,'

8/,2

He"er~m T1J:tPl~ na dr'Jgo, ozuaci ($U J ghl~i " 1 ~Bl,-l9J{r l ruski rckst u m,lccn,u~BOC - C;\R -RUST)..-\"_

Na trecoj oznaci - !.L'loIIU (sl. 3) Ie mtpis,,1 RRJ-JSl.3l" 1 "OD.,\:\ IS'] A1U!vf TRADlOJ.,\.'vl A", dok ,Ie na u'lwluj tsl. 'I) na rrvcrxu i.:-.ti natpis, same Slo j~' Ulla izdata povodom "flgodi snuce osni \' ~ nja Korpuso.,,,] £\8 _~ - I '.;l ~ ::\"'

.• B~

N~I lui oznaci. em avers (,ri ka/LH~llW nil ,j :; ., , I L'\ '.:r su [e ruski n:-ll pi~ ql J,iljCeL1IU ,.[.\01::1 vn.. \Tl \A~ ( ,\, R1_'

fa leri stika

(,~d,aljc 05.lobod'c nj« Beograd (,1,. 1945

Prerna sm·jcl~kiT11 iJ.\'~ f r irua, pn.:dscilnik Kl)llumi.sl.i;:kc Par lijl' ]ugO$LwiJe, Iosip Broz Tito, uccniujc (hi hi ,.h(~i' SSSR.~ hibi nemoguca pobeda nad tasizmom, os~obodt'nic od nkupillOr(l iS~'<Imnje [love lwgoslilV!)c".On.le zato pozvao LL pomoc StW.icL~h.L C rvenu arruiiu, 1'<1 je 2N, ~eptem bra I ~44, godi ne voisk; .1 Uk rAj i ~ 1~:kIl ~~, In) I i [a pod komando rn sO\Je~skog 111<1 rsala Io1- bnhin~ presla b u g<1 ,~k'i ~- srpsk~~ gm 11 Ie u, i: i In l' ~ u. u ~~!{k_i sl ~ u ~a 'ntOVI m partizanskim jedi n icoma, z<lpotdc ?;wr~ 1W borf.w narodno-o!Jl.obodl.llcloo'g_ rata u Srbl~L L borbama ZJ oslobodenie BefJgmda ucestvovalo ie 01((1 70,QlH) Hl$kih. bugarskih i nasrh horaca

U Spnml.::"ll usluhnQ~nfa Hp~k(:' i jugoslovenske prestonice,

20. oklohra 1945, u ~~1)11H )\'~jL ·n:ol je~Iet b! I j~l I.H ~ I,~I~ !I )( 1 L:knje [100- g"lda (sl. 6). Nju.k dizainirao sovjetski unwl nik !\I h~E:flH'cm. lskovana ,Ii; od rncsinga. ima precnrk 32 111m, a nosila se na t raci od moari r ane tamozelene svile sirine 2 -1 rum, so. crno m Almflum 1m ~.n_1.1illi, ~i~ inc S mm.

Of

I Cj{tgoslovcllska ruedalja za r uske gr~d i te lje

.Panc~Falkog mosta na Du!uwu, 1946

[Jl'ihk0111 odstupan fa 17. Beograd J p~ ld snazni m prit iskorn sovietskih sllag)l, Nemci su II m<lju 1.~41, gUdlM' srusih du n~ ~-~k ~ m~ ~~I k~ I,d Hengmda_ ( h ;1.' Ul uzctno "alan most p roe rna Pancevu morae S( slo hnt· rnn~wn j·t:gmd iii. P rc r II da jl: t.il takay gradevin skr podu hvat hila pol rdH10 Tl rk oMn gn d i n a, ~m • jetski inzenjen su, L~l pomoc lobl nih gradevi na ra, 0\,'<1 i 1110 ~l podigli u rekordnom roku od samo godwl!.l danu, Pustro ga re U pwmd. rna: ;<J~ T i [0 na l)a n R.epu blike, ]1,), novembra 1 ~-hJ, godin~: Tim p~ H/( )(1 ~ HT I ;e Prrvi (I ~ i L11 II FN HI JOg 10[) odl uku da $C izda posebna ~pomen medJlja (sl 7) koia it' ,dndcl;i\,;.ln:.1 ~nY ietskuu J rlil,~1 LlfI gradrtelu mOl. o\'og, L.I. '1.'_ pancevackog, mosta.

22 ... dinar april 2004,

i\rnl:~lj~l i,'i!l";I~ 1,'rl~1 0,1 hn 1f11<' jlromL"T:~ .~?; 111111 ,I III l\i'.1 se nametalnoi suspenzui U ciioiie sredrni ~\'ilt'm 1 r~~;l II h~ 1- I,nll~l }~Lgoslo\·cnske /':J~~rJ\'~, pl.ivo hd{) crvene, sa ~'I"\ cnorn zvezdoru petokrakom u sredini, ;-';.1 aversu }e kom~.1('{I~ il,1 nil koioj.leo izmedu lovorovih grallc.ica prikazan most, reb 1 )unJY ~ uiq;o\'c ulml(', Ie Wi) P-:RI LLkOlIlI'oi1m·arl u kr Iia Ick'J IllI._kog tu(b. '\"a rcwr~u iL' polll k l"Il:fll i n:l!pi, , .. 1 \ I P \ F.H h F :\ [OCT.'\. np[[{Ci JYl 1:\.13_ \ - a li -rednu , ([)[ I Pl J'-I 17 ~ 'r..., ,'bHXPA1J',

G'jfmmf.'n medalfa .~m~jt'.l~k.im. uojnicim« ptdim _d uslubmleuj'e Bwgmtifol U 11 =mf'fskom ruht, IIJ8'1

Povodom to ~u~h~nllc,; oslobodcnu i3cogr"l-lI...l qs_. ,.!l) dine.izdata ie jubilarua stona medalia II \o\"iebko!~i I..,a', ;;.'I.U, !lullai .. rtu un IL'III iL~' c. h,dul (I~ L' (.~I. S). l~k(l~ ,LlI~L It" nd I!, 1 )l1/~ prernika h:; fl1111 '.:,1 ,m'NI i~',!J ~r,'dini pnli;L, ~!1011hTiL '1)\ _IC~gk().l YOr~Cl kOIJ It' osll~h(J(hL) Ikograd: dole L q ,lr,W,l 1~' cvece, sa desne strune dutumi ,.1 Y I':; F)!-!:;'·, 11 n,lob)ll) klz..l

..:. 7"-

\&I-~

,..,_ . .. . .. "-

r ....... ~ .. ....;....;. ... "

.. :; -:;; -

.. .I L'\,\]Jlll II n, (_"UliL I Chi ]\1 HUI It 1.-\,\1 t l:\ 1111 J\J :-1.'\ O( :nOI:}Oih;lFH IIF br .. ' I 1 fJr\ lA . be'}l I ]),\.1". \0. ["(\\'NL j{' I r~Il.;;1 ~~ r('l,cl~ ~m hurat:l LI P~)1.. rei u. 1/1l;H~ i l.iL ie IlI~J..i, ,1 I~pod srpski tekst, koii ghst'· ,J~ -\ III I J(([KCH I~H' \ I Fl'H fl'

"HA LLI I L IIOnIH Il bJ.t _ _\ ll-'T .. \ 1["

:?(tJSDATozn(",b~ minnmih snag« 1UJ p.o~lrUi'ju iJ.ivse l.ugos'lm. r ije, 19.%

li rnirovuim Sl1JgJm.1 Liedinieuih nacija na podruciu brvse Jugo:sb\'i.ic, ucesrvovale su i Mlagc Ruske l-edrncue u svun mrsijama.od 1 IN PROrOl{ J (ustanovljen 1992) do l)N Ml K - a (u st.l novlien 11)'9 C). ). [l tog pe-rloda pot i{ll i d vc r uske owal(:' padobranskih balalj~ rna u BOHib (Saralevo) i Hr\';!1 ~knj (!Sl1l(""!"n<l Shwoll.i,ia)o One .~uLdmli(m)H izgleda, sem po natpi srma. I zradene ... 1.1 od mesi nga sa Yisi:'lmj" i rll diz ... ~ 110m na prednjoj strani, dok se ala poledini nalazi sarno ~nlf i navrtka Ove znacke ncpraviinuj4 ~ ~IJlib, velicine (,5 x ,j5 rnrn, 11 worn cen trainom delu Ima,iu prik.az padobrana, u beloi i I anmoplavo] b~)j i, S~. ~ vet loplavim med a I.;~ H Hull () U N U sredini .

Sf ~

Sf )(1

L· gornjem delu jf: rmlpis "L N" i ime sekrora - "SECn m FAST" (sl Y) odnosno.Ss R:\IFV{)" {sl, 10 ,I. Sa strana su kril~l u l )~'~jama ruske zastave, bdo- p~<l vn - L rvene, J u don lie m dell! natpi~" RtJSBAI''', zlamim slovirna I"M t rvenom pol_iuo Pn dnu padobrana s lJ ~ Hnj("vL " 1" (za lstocni sektor l, 'l )tJ nos no .. 2" f za

Silnl;lcvol. . '

':":! ltedaljC' za uCt!sni'ke muriu od Bosne do KOSQ'l){i, J~;~99

OV<1 medalia lI~lmH rvljena ie Naredborn \Imisl..~lr~'lya udbrane Ruske lederacijc br, !~. m.1 ] l. februaru 2000. godilH' Nj Oil autor je \'. K. Rozkov Pos,toie ~ lve vrxtc ove medalie el,1 It' precnik .~2 nun. Pr'l.·~.je dodelnvana nt'ro~mJmlll u(.e~nici~.l !'wog mar~a (~mar, -manevar" rus. mars hrosb,L:~ kUla je

. ' 86

f,11C ri sti ka

iJ'.radL:n.'1. od belog metala. 0(111\ 11m, 19 ~I ebra. Ul"U~.l IL.ll!~'n:I od m~'~~llga, dndeliivala sc helm", k(li~1 ~u UL~'~t\·\ ,n].! u pnprerni marsa i nj'c.:gnvom obezbedenru

Lkupno if' iJ'.d~lll) xarno ~UO kornada ow nu .. J.III1,:, 1'\1 2~(~ primerekaprve idrugc vr-tc.Izgled m~1J.1Jc(~1.11 "il' i.lcutican: "\a aversujc, U sl'i.'dini p()lja, auihlem \"aldu~n(l-lk.; Hli nill ;c.:dinica Ruske h:aCL"aCl"e - rrijbJ l'aJnhrana .. 1' 1. ma . tenkn: iznad hl~~! j~ ruska belo plavo-crvcna I.a~t.l~ a .. 1 ... k,l~ 1t: plava Lrillka sa nalpis~ "11" b()(.1 III}) [(ClCOHO" '\;:1 I ~\ ~'r~L11~ n,11 pis: . .Y·l.JA.CrHl11\Y \1:\PHl L!JO(KA 1~ I I If 'if ,:if ILJSN~ bro]. (SleJa'lp na naso] illl'.l nK~il:~:-', 36 -;- L Truka 1~' I)[lll/~ H U na ,o\'.ietske; petougana na n'H'I!1lw I.j plJdlozi. ima iednu I;~n ku emu i dvc sire fitrafte nar"'ndr~l~I'l i !,1~1\'Ll.

" I .• 1. J.L

SUMM.ARY

IR'USS,O-'SERBIANI P'HALER~.STIICS - Part IV

Thi, ls the for Lh and the I.a~t ::lJrrklt": about (II~' RUSSI<'ln medals. medlllliom, bildqe~ dill"! military jettOF'l<; which, Hl one way or <mother, are c(')I''!t'lprtp·d predcrninantly with Serbii'l, and 50mptim~s with UU1CI South Slavlr rountnes tU(J While In the previous ;'Irricl~s the I~~U~, of Imperial RIJGsi.'l had been dascnbed (rrorn Peter the (ire-ilt tt1 tzar NKhulcl~ I' pub i~hl?d in "din(lr» nm. 19-2'1), lim !,.Ine describes Thp issues of II H::' Soviet Un i on and the i"Ii"wl'll proc.I'lImet.! Hu ss ia rl F edf? r;'I' 10 n. Here Ifl shost the fulluwing issues 11M!' hpE!n descnbed and i!lustr<itp{i; emIgre Jpttom of the DU[I Cossack Cider Corps In YUl](J~lulfi~ 1 no 1'933 and RU~511l1"l ("lIdet Schuul in the Klng·r1nm of Yug()~I~vja; MeUdl commcmorating rhf' l.iberetrcn uf Belgrade. 1944: YU9,051<w m !Odi\ll tor HlJ~ ,,1 till en gin eers \i\i ho r"'(l n stru ueJ rns UlIrlUU!;C> biidge near Bel'gr.'lGF' in 1940; Commcrnoratlvs table mf'd,,1 dedildLeu to the Soviet ~(lldi .. -rs who hber .. ted Belgr",dc in WW II, i~~upd in 19t1); The .F:mbat" h.'ldg@s of rh@ ltussran ~dr<1,hlltc units within the UN fU:'C:5 in former Yugos,laviil, 1996; and lhe Mcd", I for the fTllIni>uver rTldrth [rom Bu~mil to Kosovo, 1999.

" 0lAir 11 ijr () tn'im INI.,·ivml,l 1! "Ordi:H" - filJtr';~r ndci, 1,'.<t)~IC vp~k{)g 'lWrl'!?m.1I1~:k0h! dr;-r.;,(ql. loy. 3, Ltl'll:o?n~li }O(f.1. Itr. 3~1.}::,

aonl 200Li, Dinar ... ' 22

11. UI ..... H ""'le WKOI" ",,_'I.a "1'1101' M'erucR.J.

OrACt!! II~Wl:.Qr 1'01(1'111 III"UU'I L.""h.:hKiHa ~].paheli J~ ~. W,,'lt.1l:':o-' oe- 1Me.'K:PJ.l!U! lIU~iI'~~ilh_etile :l1ic"lI.n~, i!iIjp'!:'tI:t1IN1i'..i&. 5.S mM, "i j,IIjlf n 10{ J1111{1.I '~PiL ~il';:T11 Y o(i..~.!tll(~ rOellfl.ll OSJ NlJIlI.r ... "J: .~ a ·ml~I'~~i.IIl:l'llJ 1 H..H.LtH-I'I r:lllIlJ. HUl1piiti jl. DO·J1I[1II.eI'll1 _'lnBllJ,J(!lI!:! Bell~ Q MOltOJ!iH....:ri:. npe'rHItlIi'n ,,4. mm Y ""Blip)' I!O,; .. ~ Ie I(py.«fLM I'ICIl"".....' r, ''''''In''I''''' (l')J.~'.'J la~T.t1llC C~E3lie P""yf"I~"" JYI1)".ailHjc. TI~KQ ~'IIii! ~ ~8(' ic !f('rrpA~"" ,EUIJliliUJIP-.il1i .;poCA.~ICKOlEllffi R~~Dlt:1r hI;r~ ~J..~ au.a-sa. ,u_",JIl.JtI't,li;::.5 min

fin ... ..n IRK' IJ), 4JI'~~tw.~ 3.BCUIC: HiUUI,J1I'Il C( MII'";J i!I '],8 U L.jC1ioC .o;:'V1:>I"'u." 9plllJJi Cp.AC.K!i. INIJ.PBI}.r-H:R ~ 0Jlj ~'LkiLr~~ililrl~ t.:1.5101~'~I!;_ IlU, Ptf!-l.e Jc, mill. r ~,*,,'" "IIILO'iII"" C .. ...: .,,~ P~nt t>.~ 11 t.( J ~T<xm! .IiJ" illlfl"HHIl "EI<~lmr IIU,Y U~~~~ jC U 0',".

("'ti,p.I"I,..n 1l!,1Tr.II~IIi~~& M8 ... a rip EI-'O"r .;yc:JJ(;~~~ IIIJ';':~ L:C' Hi.:! "'KcH.)~ .-rp~11r1.1 I~PIL

it. t1p.1t"n IIln~nll' •. LlL M..i'"ld 11.~IJrQr (1l:n'vI~:.II

(J~~t:.ft IIltTClLIlK..;1.1· l!rI..Ii\lai Ap}rof" c-rt"rte-I-IJI Irnp;,f!'H'11 lL: ~ IKI.111.ti., l;tL ~OIr-!Pl!to'.1" n('I1 I'tl"i!,rlllt' ·.I~"I'IIt!~ nfJt..:< 'UtU~ ~j 111111, .,,!JJII t:1' 10: p .. 1 ~"I ,. L'c.Jllillri.y ·l'tj!lU11f1.!IJ ~'1-ii I~a. ~~.a !,Iie W1~j riJ.l"&fOR.IPI .f1 r, rU11 ~1N'1.iI" j~ IELlII.:pC Ur}1;tl JlOit--apl'\1:J,. [1(: IIIU~ eo, 1L.A41..iI.UUI.1 ..... .d ... n'~"'II1H ~ 1(.11 jI'" ., irn. ,... (1 ar.:.ttJ1Y JJC H:u,U. J4! "'1"y~II'1o Po'lc}J ... :1..'hOH, CM;;:Ijl!l!tpaH C,(1ji!iIl;t'8 3Ft.C'1"S1BJ!' ['.f'I'n.I~·'UIt· P,'rl'},'finl'tKII:

J)'LQC.:"i.lllu~jC. np.rKi"l n~ml,ol II 1 .. u-raec JI.: );"UII.Jt'H'') lIR.1'J11~~'""r::l1t '·rw!ll.1l~ IL''U.~ 1ri.~]l1!;tl.ll&.lnewr.;H _.."" ..... ('0.'1 epc G.i"'~. If.~~ ~I HI" ~ ~ mm, '..f "i ~ L:'.J n.[1'lII""~ !.11 bl3Kpor'!ftJIU.n urn n~~to.~ II~

Hr:1 FI .. IJII' ".11)' .11}.nc H(;KC: ] 8Cl~'; 1II::)J1 _1'lF1 cc nr-~'1 a. ):21 ~ ,i loI:"'F-W" ('1r-r,'l~ Ilil Df'rll~:' f.lr'.u.~H8 'tlr.UiIlt'J,'I~'''' nJl, IrllllilrmpilllL'" IH1.lL _mj'11Ht}(I I 11.1. 'lo' '"1j,'l.Jfi. La>i.:ili.:IJ.I.I!I L'.Id-!:=].t-Il; f\c:n~fF~1J.iU:C Jyn:wt:'_'i.,umj-t W"T'IifI-l,fl rM&.{I!1 n'>O,I1:.;J. 'li\i;'J::iitlc: j,C 12: mm

f'tp'I~11 ~IJII'T'1:[[J"',1I1 -",)'4111 .n.p'},ror CTl:neHlI I"I~~JI C'(" Hi' ,D'~~~H,)I I""Tplllm "1';' III

~"7 <)rp ,,.., III· L~! II K , ~'.I' r~ ";. I.:

~Jr J I u-t _I..".~)I ~.j ~I' "1- , I. 1 I !I.IL L.! II! I' .r, ~ II ...

Nl(J,l-!'pn·t.:r" I[Hqlt!(,pt.: hili J,t.:.-I,;.:I!lt~ npoe~rKF'I t..:JI .:.:i til 11- Lt'l.'fj 14 c~ ~f'2llVI Ip .o(ii~11.1:t..}' "C"'lF-1I!~ 1¥I.i;i'113 r.:t.:'nopcl,(rt-:l'H 'lrp:rIIlF11T"'1J Hn ~1':II,lml usc 1;lJ.ori&:&~}I OIirlIlI(Q (m"'Irjj~~~lliltl JU mt.wlillf'l'Cl'liI 1II1,)t'i0PO~ :t'el.,.,ll C'! J1Jlo;t(iitH~'I. II"":: ",lIIli t..a J~ mrn. .). OK8WI'~ aellQB i'~ ~. r"{1lill~ iI .. U· .l,.:1 l,L~11 ~"".i.1j_'1I!1 M H 6ojSJ.ii!l ~~D1J1e '~illnl!"II~ 1r'~II}-r,_ II' ~t: .J:r I ~)LJL.!I.!UI.Jt' n pe)t.Q 1I¢:t1l~ ~I [i.lt:.liJ~ .J'C' )'r;;Rpan1f-lLJt i!IIrt:",'IULJ.'Ir'iJlL ~AII:o~9.C~.;?I~I{'" t=J~1111L1ti tr.1·I'~ 41,1 q';C6p&. ~~)'(IUre ,~ InRI

HOI lioililtt·jJY OPJ:lCIICIQr; ~.c'.!.D.~ H~~!~ii~:1jl ec Irtr:tl:r; :J.fI !IHI~t'~· -l't1J1.1,!,,~t Bpn~~a ('oJ',!J(' Ii" ~"lip...l~rlil.l~ PIt: "LLMP'·''1I,.nrr.: I.tlK.'It;. IJ.JlJlla~IC Jo:, 11111'1, 'Y r"" l"i~lIrIa :1..:111.:'1. i:LtKi C'asc :!ll'C rf,i.I:I~·5.;, H~'; J yrOo:..'J.d tlI1~C" Jll ~P'j.If~1 p. C'IVII,;'CW foIO~·1.lI ::IiUertl&o:.: , .... I ~ ~m

UI-~Ut:I"I ~Ir!Jli:iw ... or M.fI!14:::!1 r-pc.t-c r Cf'!.:W":H.::.t IH h~.1 IX ~ I Jv'rU(11 rTJ1i" III ",,1(1'

Vrpca ordcna Te proiJ.\'t"dt"lla u \lIbnliLknj fabric i, .. 'vUad ost" od viseboinc moarirane w~It:, a dilerencijalm znaci II kovruci 110\'(;cl II Tnp~id~'rlL

PI'\'a (,.I'Jtmt") nnl'.l_Ia Ordena "iteskng maca 1Z 1999 god i IN" i rna la jc izradene ,lp1i.k'ICI1C maceva od plemen i I 0 fill H.:·I ala_ Kod orde nskih znakova pn·og slcpl:rla apliciraui su kovaru I1iH'ICCVl od zlata !Dl1ot~· 5S.:;, lod drugog stepena od pozlacenog srebrn {dr~ka ~a nak rsnkurn) finoce .923. ~ kod tlTn'~ stepcna (ld -rclua finnce .~n:". Zlgm'l kvaliteta iZr:·H!t: til hn nc kontrol":l prorzvodaca 11 ti srn II i s 1.1 kud -va til" i ste pe Il<l 1101 r'!<lkrs1UC! ma(\'\,~l

Ordenski zn<'lCi S\'J trl stt'p(n,~ 11<1 Ital iLjU Lma.~u patent IJ obtLku igk ~~1 kjJP~·om l.:.l prit \'1 ~civanje nil unilonnu. Na 19h ,e llti~mlla ~i!-\T1~lw~ proi.~'oda«l. it\ BGD.Ol'clenskil.l1~Ki sw I.ri ,[I "PC I fa ~t1 j ~ti ~l d imenlip.. i.zrade n L Del t omba k:l, p~ Iii II romnog emJ_iI.::t ~.l odgo\ .. ~raiu(im lL~1 nirn i ~n.:lmii I'll pnnSOI1,mhl.

Idt'illn W;,CIlJt:" kLlli)~ 7.<1 (JrJ~n vltdkng maC.l izrad io j~' ?lA i 1 H 11 :\. hu u ~i(, k n; i.go.yezac 12: lkograda_ On~~ it'- I"tr:.!t I.: fl a ! ~L.I iJr.aon knze 5<1 grbom SRI 1 ime.nom o(HikOV~~Tlj;! u l.b[n!.i.~kLL.

. -~ 98

533.

~ I.a ·QoCt.lO'IlY "'W!!Ula. 0 I . 3"I«(lH<I (I n.i'lIlIl~OIk' Ho!H-I:;L C~ Be rue f'(: nytJ./I u",e J yn}CJl ~Rltje ( .. CII),1'I':60: n~~ J1 ~:G"r cp·J", 'G~). ~!;IJ1;I~). Call;';;j H 3 RJ.I:as.lI.,II0I:lClCH:

08.(1Y KX

o !lOHYUAMA Of1)fY·KE 0 Ont[o! .. "Y ::Ut_"\KOR,\

o jVJn ~ 0 DA 1:1. A C A.U E'3 U E PEHYf..1HU:: F. .JyrOCJ1 A HU":; 11 n .. uxonux 1'ImHl.UATI'PA.KI\O u. HA:lUHU'" .1l.U!o.:01I0r l'!omF.H>_-'\

I. Y O,l.,),un o WII"I·l·~· ~".-'~('I"'~l OlllHl t;(~~ a ""II C(l~o!;:JH ~ I'~" _, rl.1 ~ 1(1' J'yn.'1.:_"iU ... j.: U l+.LtX{lflH ~ MIHUlj ~.T~ra. '"I U .. ~~~. qlllH Y I+.lUo:a.ilor H ow~ iobll ( •• Or~·)I,;~lrfll l'Itl~-t- CPT'. (ip. J(.!;2000). "! O.lCn.~)' II- O,.IJI(>'Hf Y T.~'IJ>:l"I 35_ ";] .~ r':ljy Ctlii-a 3" .II0~lj r ce pe '11'1: .. Jb ,-:pItI\H HH ~;P11 no.: 11< •• ' ~1H 1:4:

JIIOI].1l.ui!>en I~ t·pu, C~.tI~lI'fC p~ II ~·nJl LtKC j yr,lCIImmjc, Ul' .... ~ I~C 7 n 111"1.-'_

:lL Y 'fll'IKL'ti :lG. H.:t t:ll'fljy ,L"TU9D 3. jJJ .... ,~:lj)"[)t!; re'HI: .. Ha cT'CJlI!'m!' upnttc I-!~,B:m 0:: n~"·~l''';L-le<l11 rp.J C:I~"'J.~ "1;11~·U.:lIl;.~ J j~\-'':'':l.lhl~j~_ JltK~"C '1' rnrn",

3, 'y 'LI.~~t..:~! J t, (_ r '!oil" r;O:-:'~."1'~ r~._~~III: ,J /'I-~''':''I :1:~~~J' 'y:o., -, Tq ";1' ~.,,:; ('"1'"L'liHiJ! .. lt C;!, 'lL'l!]o,::;-r:J, JII J,(l!CL.J), I'I~ 'IU. ~,..,' nil ill: "I:~ 10-1'1'111 ... ...:.1 Yr'~ .I • ~I Cd BC.·HlI: !'·c nyu.~" I;P. J Y"·OC.;J a~ lIi~ '".

4_ OU3. tl'1I}'Io\:~ c:=r~'ni:l: ua -l'n~'I'~ 01: .. 111'- ,1.;)~a ~\'L .tall'~ ('I.JJ.1I~;~,:'~~...J.I'd ~ .. Cnr:"':{;~I·t<J,t .1[;":1"), CPJ-'_

fal erist ika

E.n"t"i".~l~

»)!.. C~ H"~ ~ I('P~ ~<l'.l~). n'H'ml' L~Ujl~l)t

(-:"';1.1.' J~t.L LL.I:I_~"

il, . '.·.~I~' .~fl"' ~ M'I~lItnl 1;~_9.~'·'jKnl·L C :1

SJ 3. K()J>IHmdm~1 ~arldmm~nie gl?o'I t:n 11- pOrpUk(tl'llik ·Gm'lm .f!fl.ltF(wljn"iL:, )1(I~ii."

Ord~rJa f!itdll.:og 011lt'll pn'og MVfl"11(1

Od m~m·;}llIa do krai!l10U] . godme doddinHl it' R7' (}rd('na Yiteskog milCd plTog ~t(:'rfna, 71.7 dmW ~t~ stq)cna i JUl trcccg ~tepena_ Prvi llO'oilac Ordl:1 "I \'it6kog maca prvog stfpena)1:' Cor;11I Rmm ~i;l K~rke.l. kapet<:ln rrve" kl.l~~ \'1, koii jc udliko\'ml Uknzom prcd:;ed 11.1 b ]'epllbhk<:".~d ::;. :!pri [,! 1 C)C)C). guo Jl1~. Pon:d prlfxklmka '\'oiskt' Jugmb\'ik. IJ ~~lnm periodu (19'1~ 200 [-J odliko\';.l- 110 it::' OrdCllOlll ntdkog. [naca S\'.~ tri ~ttT~'n:-1 i \, i~c .~[art:;i:na- naFstaknut! Hh pripal1nib 1\WP RL:lml ~Iike Sr hi.ie' .. mgazov.mll'l II \,o_jmm 0rtT~Kii:.fTll<l rl<l KosnVLl i ,\let:ohiii.

(,rancko ]dt:"Itw rescrn.: 'I n d k n (itli i kc ~\·anju izradih su drzruncn 7N LL [op,'.idLTII 1J ruihovom prorckrnom L umetnickorn sl ud~iu, A I)ud rukovod stvorn rehmckog direktora ili/. \Iohodan a J:) urovicu,

SUMMARY:

'ORDIER OF THE CHIVALROU'SSWOR'D

Order of ~h!'> ("I". iVfI ro u ~ ~'''J{J rd. or!j.:!ni7pd in three lld~~~~, hold been founded tJy the N;;ltlonal A~~emhlyofrhf! fo rrn or Feder Ct I Rer LJ hI ic or Yuq O~iol 'II til;) n Il .. rpmbl!!r 3, 1 99H. It ftlAi.l bt;:Ctl <lwarde.cl to lhe ufflcers of the YligO~;W Army ;:md Polite fol'(",~ tnr the .. €:xtrdarclill.try mprit~ and deeth In llw olfCClS of the defefl~e LInd security'''. Thi$ oropr had b ectl de si gned by ,hi> ,CU I pta r VI dtl i ITm Labilt-Rnvnjf>1J aCC.orulny ll-' lhc notional drawlrHp uf Mr. R<ldomtr Stoll~<t; ~LlthOT of this article. Thf> ·nr~t .lflSS of ltll~ ord~r h.~o hpl"n awarded lo llo/ rl;;'(.'picnts in the per IOU 1 99~ 2001. ')1 ~ 0 22 7 ~E'(()r\(1 rl.~!i..S ;;lnd 201 pieces of til1=' tnird dd~~ urt.lef~. Thi~ oni·~r had been rntll1l . .d<1ctul'ed in the 1::le~q rtlue M i rH, 1 i bb om i FI th e »M I i'I(jn~t" f;;lctory in 5ubo(lca. wr.il~ thp Cdse~ hdd be-en de~ignl"d and made lly Mr" Milan Marusi( a boukllHlUIer from Belgrade .

annl ~J[ 1114. lim;),," 22

RADOM ~ R S TO UCA

-

~

•• j.~

ZNAK OFICIRSK,OG MAICEVALACIKOG KLUIBA VITES~OG DRUISTIVA"DUS,AN SILNI"

"Vezbaj miticu i aka za dobro Otadibine'" (Geslo drustv,u)

08mva~ S rpskog ,~pm t ~ku~~ d ru ~l va sa carskim imcnorn je bio pml.:~or W'TOIMike Aranasiic Iasa Po pm' it' On Ie O~l.Ip.LO ":~Jnove ku,i SH pIT toga napustih "Soko~ i druflL:: :\pmL~ saveze I 1092, gail inc ~ JS I H ~V:·I t l Graden sko gim nast icko de USlvu ~f}ll~(ln Silm', k(l,~' kasni.i-= rncnja illl~: II VlrfSKO DKUSTVO DUSAN Sn,NI. Drustvo jepostolalo we tlo PmJg ~l;'etskog rata, ~J iasnim ~Jmrl.~khm programom 11(:1, nacionaluu kullurnom poliu.

K ilJ veci broi (] all( 1 \' a ~~: k (:i:ir za borerue (matevanj e) k mjnn 19. ve ka i pocctkorn ,n. veka, knj i s 1.1 nbrazoval i SVO.l klub U okv i I'U vi t dko'g drustva . .Dusan S el J 1 i" l:inili ~1I pitomci VOJne- Akademijc i uizi oliciri (do dna kapetana), Orii ~u po 5vojoj inic(i<1ltivi ustanuvili nvaj poseban grudni znak knji po <;vojoj forrm podrzava znak K ra I i .vske Srpske Vo,ne Ak.1diemijc {:t.:.I\, r~crt~~ Visa skola), Znak SlI sa PfHH!)oi! un nosih m ladr srpski otic i i'i i-",oiJum id ow sportske v~st IIlIe na of Ld 1- skllm mundiru sa ostalim ofici!.idrli rn dekoracijama.Inace, pn pn,.ilivnirn zakOIl:sklm. propisirna ~nWI vremcna, znaci pojedinih Yitf'~kih iii ucenih drustava i udruzen]a wngli .~[I ~I:' nosin samo pri liknlH ujihovih slava, zahava i drugih s\'eC:mm;1 i ili makrnica doncnih SaVC7,tl.

Vihiko drustvo .Dusan Silni" .ie! Ml.i znak ustanovt 1.0 za s voie n.l.~2:eV'lUCC lck pG podnoscnju nj egovng iti t.::j r 1(1).'; rcsc nla (nacrta) na U vid i doll i i~m,1:' d ozvole od Kancclarije krahevskih ordcru, La ovu. duzvohl placida se odgunuaillca ld:~~1 kuj" jt' ulazila lL fond Kancel a r ije kraljevskih ordcna Od ove lakM: ~e dmMvo moglc oslobodnl suruu kraljr~ifll reseruem kaopogh"'ant :/{·m<lIj.~kmh od]iko\'i:mj a. Na jve fO\' •. 11.11 i j i i~ hod 1I ovom ~lI.1.CiLj'Ll j'e boo mlu hm k I1je tid navedcne takse i pfohv<ll;<J nit: ~~xmyorstvJ od st rime kmlJa Alcksandr~l Obl"e.ilOVI~o.. )er sou

22 + dmar' apr;1 2004.

l,' nJ.~im fa leJ i~l i l. i in .' dl r k,~!,';l m, I rOl:h1tL :' L l r I f<'tk rncdnlje \'ile~kug DrU~I~";l; • .T)H~,ln .... ilni' P.,,, J~ .'.>PU\ll·:-'; ;"lED_\U.\ OSnCf:-"1 \ L'\\ I-I.\'I ~5Mn'J.IU IS-C);-. gUllw{: ud I'n(,<;'I'I~~tl prcLIl.k.1 - mm (sl. A I. \:,1 nienorn uversn I" hun,; ;""('llhllllll,1 iznad krue ,e kt LILJlt n,U pi ~ .ru J\ l. .lP Y II [' r HO llYLUA! r CL-l.IIJ-lH", <l dolr ~ 11, - <l-~ ,\~ .c\ ~I -u '~ r;;lmnasticko dule jJR'~O ko[~;~ xu dvc:' ukrstene : .. ] )lll' drskom okrenute [I.~ 'lJok r ('\"L~ 1 dC~L1Ll su F") lo:LiIJ,' SI. A 5pm1tp.Plfl·(l OsveCNr.k ;;~jShjn~ »rlovo krilo, ~;H1J..Ull~ .1{: prsti'n II knl~m ie II. It l', ., • Cl!( ~.\lr.Hl m.\ . (~~ JWF, r J b.-\ 'J~( I~ .• \F

ol h-u medalju Ublil\'i[J -u ~.I(b Todorovic Ihu';OI I I~. ~tolic.1 (h:olek~ll.l [t\~fll"'·lr. hi' 11- ~ aii nJ~.1 d~rI menu towgrali Ill.

Druga ie m-cdaliil:\. \fR( ~1 11 \1 \ II L/~ .. Ill :lll' mat no veca, uwd.l'Ib<:l ml rill I ~('t'ne bronze.p, ~" t.hJ. .1] rnm ;) .. B i. \a.!\·~l"lIlL· kruna i~to~ l7)l.bla L\~ 11.1 prethod I H '_I 1.1 J~·daill. "an'lll ~r11 17 n i t' iz bljJ.tll ~ lJJ J~ <II J i .IT>lG. I S(ll il·lH.'/_ dutuma. \.;upl!o i:ln>lJ krUI ~ ;.;Iu~i ,,11AJ bOJhE:'1 Bl lTF.:W" (_~nlr,1lnj motu 11.1 tvvcrsu J'" htl kuo J..oJ pn..:lh(\~n1' rlk'li,!1jc ~JI "~ 1.1 ~ likrue IMT~'I~ u pr~ len II 1.17 1\'101 n1c·dJ.] ie ~ II J Io\l,l~ i • r ,1YWAH Cl L'Il+l l . ~. I A Ie","!! InA' ;--"1- 1. li 1::0 l 'PAX .\kJaha I c "-1 1.1 ~ I com prstel;a:>t"~ I rI ' lib; do s .. du uijc hll'l nh I.whm,l.

'\[<;'lhl.ill I;"l0t\ l:t.~I'·Lh ;\Il bcz ll;,iLe I.{·, • lll.l~ medalia. wb./t· medal. rus Oll(1J10iiNJ~ .'01 n\r:n ... I tzr,llk'IJa It: ltd hWT17(' t )!l<~ ic istc Ydl~,JJ~': K - "~ rum, [ l~kmk nne oOI~l':II1'lj.l.

P'11(;ll ~ l'r~dnJL' men.llw II mote l.Ull k~ilL i grud lIl~g lIlab kuu Opl ~Ille go~p. :,tnlK c. vut[ I d l.1 I ... il)S iedua \'J stu m:-'IHll3W I~wg I irusrva. '.10 1;;- ~l!I.I.<.·~I~1 t ddlwiutl) ,-'mathran;~ k()~1-~,\ Ld kms (,;I, C:.

Oua L1Hlt Llllltk ~tlr~. 7·l x 72 rum. l' lJil'llnlH celltl u su ill! ;daillol plldkl71 :d.ltni inicuali dlll~i'..1, .. .we", i~vi~a'lli 11. 11~~'ltHI'1 Uko togJ [e emaili, uui J uh .J bui~11HI ~rp~kt: Z;l'l.1W, ,'n'e[]{) 'pb\'n b1.::t:'. Rcvcr-, 1, l't'lf.lttl, ~a koptom 1),1 sIc·Jim.

::JI. C. KOpC~j ~.,j Ami;, l .... j·lt:'za Dms! W.l f)r •. ~'::lIl .~iJ.~ i

MEDALJE DRUSTVA DUSAiN SllNI

i:lanm'i kluba bill memu zakleti na \L.'I' II (].~I m I ad i oficm ell tnog voj nng 1>p~ ~r I'l S\'abko dJ ~u pltomci. \'oj II~ :o5k:·Id'l"mij1t' i onclfi 00 $\~)ji.lll nalm:nHlI:-l 1;1 liS t anoylie:n rc ovog YO i nn(~ Sl)( I rl ~kou

,_ ~ I L t'I

mab pn:'lnodno upnt.rl<lli IIpr:,wl1ika

\'njne akadernije I IHIIII, ... l ra ,·OWo>!. 1 obc'z bed I 1. nuh ovu pre~ II ( H h HI -: I ~l.l ~ nost I podrsk\,L

l' Jnt.;;iJatin101t1. odl ~(lrl.l 1;11 j~111·"'lJ11t:' k.luh.1 on~ oJidl ke ~IH)rl ~J,.;L· .:N 11:]1.1(,1 C I IW:WJ\'Qg ],naka. naLi/in ~c m~dLL srr'

S1. j_ (;mpfl ofidm- ('/(1'10\.',(1 buriillZki: (flla~'e1'l1htL'keJ ,~f':h:Ut.' ~fitr£i\;og dm~rt'r] ,Dutal1 ,~illli" Stj ~'I'o_iim nc'itf'ljPJ-'1J /JiJrbr

(U sredini; 111:: r ,ldm J SktHH odei'u}, ,\rCplJ:nati

(iJtrrgr(J/ h'ilj 19 vctca.

ki Tn p~i I ! iOla rua i I t:d all s( r;m;H: i /, Helgi j e, 10 ic bio Sari PIJ~':, ns.i Ili'ill:lj \.estin.l, P red ~1\'~U ~ it: I iredmet bo renic ~ rna, eva nie 1 sabl,:~n'n.id. naipre ria \!'oJ110i ,Lbdcl'Ilji i kao kent ':l!.d U:11 n i. llcirch, J Z at 1 rn b~ I' I cdt~VIU visi i'("ikl,~ od jesem IS91, gwILlll:' 5(1 rcrki m prd .. i.1 i uta (191: [9 l S. ) do 1. lll.i.p l~ln, !40din~',

Znak i.' mlano\ lien 1iJ,_1\'eronlllije 1~'.)7, godin.: LI l~~n vreme S~\ O~I:llillL odlt':,Iln1.a \'ile,~klJg dru~l\'L~ "Du~~m \ilnt, To su: Spj ~mell medalu o~\'e(l'llj:1 zastuve (innlll~l~'1 i{ kog drust. .. t .Dusun silni" i I\'ledali~l "~njhol,jem vrtezu 1M Lllakmi.;ama drusrv« .... DIJ~an Sill'll'. nbc ii, 1~97.g()dme,

-( hniv.tda dokunu-nt i druga isto

r iiska arhivska gradi~' ~ f ustanovljcnju i i/,mdi ovog sP~'CiJi~'lHjg. \'oinog w.r.bt Ui"Ll nam PO/Mtl, niti emjl'll iLl rIa li su S;H m ani u nekom drz:1vllOIII iii priY<l! nom fl)llJU,

o p is 1. nak'l, ;\y~rs: n a ~ 1'< 'd 11] i ;:IlJ k;l na~,lli ~t' ch-ogla\'~ bdl.l)dnomn ~rd'lll i, ('I.ao' ~~l k rultnm \"i.Zi.lL"!'tllskog l ;P,I II~ld

~bv.ml.t (slmbl ,I "lllskc drz:o!', nosb iL cpohe Ncmanin»), :.,a zlatnirn sntorn \ itdkog upa (sa udubljcn im ramemma lil oslanjanje i niScall;ienjc kopljem ~ na grudimo.,:";;1 sntu 'iiL·na!;u.e srebrni uno,j'i li izvedc n ~ ispr. 'plek It i III ci rihcn im ~llwimn .. US", ()],;,() orl.:! 1I;,lla7i se venae (1\'al.nog obIt",l kOg~1 L':i11l' dve zl.tme ILjmlO~ e granc dole ~pOi'L''IIL,: masnom. :,1 I ~horcl1e nagore. Isped nrla na ,'eL1C~l su ukr-tcua J,,~ sportska m:clUI (~imlwh bmihl~:lih vesnna) sa zlatnim rLJkuh"<l lima i. xrcbrnim S~CIV:lma,

I~c\'cl''': we P(l\'l"~mt' ,\1 01 ~I' ;1l1ene trhnikum polirania tako dJ ~lll',lalkt: i nernaiu pn:tisla.\,j_i~ne detalie. N,I ,~n·di n i ,~e yod O]'<!YTl [) pm tav ljena 19la S~ p~1 h '11- T(Hn ZJ Ol~~ll}ca",anje 1 pncvrscivanje Iia levu stranu oll.:i r~~og muudira.

Znak m:,I':cv;!!a(.k-og olkll·skol! kilJba .Dusan Silllt je iz t~i deb. PI\~i ~,'g menr ll1;!ka jc mao sa krunorn i ~I ilmlL na ~ru d i m~l i drugi ;O;! el 'P sast j lov~ ~n n vena,. i I rCLi SU dYJ ukrstena m:h.l. Oui ~ 11 nl'l ~(I U,.,U bno P0W'ZJ ni 11 ~k !:td n u hera III i.-1, 0 kn III p ozicn U pornocu ,~rd II - nih kuklca i I.ehnikom lotovanin (~n'hlll; I zlam i var). Na OSIIlO\'U nacina imide. stilskih i I il'~ -loskih karukteristi b zuaku, sntutrumu du S~ prorzvoda-' ()~'n~~, fa ,-aJ<l. uni ~:~ lru lB grudncg \.'0,' nog ~p~ ~r I ~ll)g mak;! iJ. p-r:riocia h.lp vladavine diu<l~liie Ohn"nm:ib, nata];1 u krugu (1\']),:'l.l·n;h srplJ. ill dYOL'Shh rLlvelir~~ kmj;r \ IX wb, na k Ie. realio.lorJ OWl ~ i ill h'l no

~,

inlnn~mlnog znak.t treb.l tr:~fi I i 111l:UU

pOlmll im nab<wlpci!llJ i lit~r<1r'11 Llna ndIlkn\,~HLhj J"l di.nastilu ObrenO\,ll~1 d,i.:~ 1-

)!l ;t(bkl gr,lYCr1 i 7L\I,m: kill ·U ~ Il~rlavilll II f~( ivacke W/t:;-;J b~'djm "h\Ldi~r~klln raJ it I n icamu.

Autore pak ~am~ f[.! idl'1I10S nacrta n\'og znaka trd};~ I nL'/ili ruedu klasniru drug(wlfl1<l ii ~kIIM,lh klup<l ntkad as n,i 111; pirom« i rna \ 'oi ne 'lk'lLle m ije II ulic: .\-hlosa \'dilCljl. Ll lko~rJ.du, i u k I'Ll g II 111 i h l)\ 'I h st ~1 n ~~ i 11" II a d t~! L 1 ost I rna vodrnh i. cetmh (1(;, i r ;J, t)1l1 ';'J ZJ! uzor PrJ izr'ldt ILkJno~ n'>L'll~':;' IIMk'l lC'dmo i mall prcd ~\'oii[11 Hlilll'l w,li,odl1t'\'nu pn::.utan znak \ 'i«: ... kole \ t~H1;': ,\L dem t,le, knn su nawoiiru grudlLll.! [K,~~k nilhr» c staresir»: ml \ i-oki m k, .;,;~ndniTT1 duznosnrna Cl\ II Li putem ',~ dOQ1 ~ II l'az'llll~' I ani u ~ In i de nl iii ka,;]',~' l 1 -novn W! likl"l\'1l0g pn'i Iln~b i,J ,bt ,\11 L"\' I It' LlK' 111;: \'O~ 7.rtJ.b S,I ;11111( i I ~!11,;em I ),jg()\ ,l.raill,,'ih hcraldickih ~i11lhHb u \'i'': ~ ... o',ll 'll'~1 \ Ililli Ohr,l7.JC oznak:i

Znak ot;,'i r:,ko~ lllJln d,act.:., l~ klubu Lzr,ldnl II' ud l~U7:1ac(":11l)~ -rehru i IlL' sadrzi ~igll:llmc ]'1 uizvo ... l.t(,l ( t'l \ In,!].. te ()\'alT1(lg I I flLp(asto~, ohhk 1 YNfl,: ,;,' mm i ~irilll' ;i~ uuu

Kr;jj('111 '\ i:\ i P\', .. dk, 'In \ \ vd.a BeogrJ(1 j L' i m.lfi svcga ~O,I H H I ~I, .rru ~\ r I ika. Liwlo ~L' ~kuro p,ttrllari1;llui111 Zi\'Oklill. J.!/"~ ~\'( I sri gr.l~hm F'om,l\'aii su ~f '!1li"LILI -ohom, \ kdullill r~lI\ til prf!<lnillt L &., ralievine \rbl'~ TJji'11l1~ kulturnog 1,1\'rlta bin It.:' rntr"/i'llili i U(\l'lii\lji Pi ivatna i1l1LllaCIV,1 r,l/vilal:.l ,~C' ~ \'t' ~I r: II 'IL I. k L! ltLL rL1 U d dJt nL i ~ l ill.. \ ;·d.a obdoi.' I ,,'I~)kupnom ![~ l)HI I~~:I ~~~r:ILI.J bn pli~'111l)llla ;L1gmkl\'l;-llQ\ .1, ' \nkoli" ~LL lmali ~\ oj II lIli,(1ll i m Ih)~(1 ,,-' T;l'I\,ili, SL \]'i\ II:! [[iiI.: bd\ 1 :'ired 1111 ,~~k"ll I kJji l1ij:.: pr,_ls.lo J..mr ~ukohhllldr~ll.~nlr ~\.'hi[..HIl odu~L'\'lj,'njeIJl, ~\11P<lk ~nkoh 1 ~okL)b~i ~i~kIl1 Ick,nog \'JSPit.H1U nb~~ "wgh da pTl\'Hkll wu nmlJdiml U ~~(q,_ 1\ d. 11,(:, \'110 wl,b 1'~!/llla poklanlJ.b If lla~.! OI11Ia.Jina u prt'tl kumano\'sl\(ll ,rhLli =-1~'Ljt'1. il n sport,killl d!~lipHnanl .. 1 hl..::ddl/mll. 1~' hanju, hi kllj ,!lldici. l m.t~~"ani" T~ I ~I.J bLl.:- Cd'iri ~J1mhk(' d.rs(lpilne u lnjurl;[ ~L' \'ldnn m1prL,JU\ ak,. uf'rb)~ lom~' ~II ~ ~,: raspokl,W,l~ ~ 1I,:dm'oljl1lll1 ',reLi~t'\'lll1,i

'l~~lt~\ ,mic.: ,ir hillJ W.;O:,ld pnr"Lirm ~ Ll ~tJrom r~{'1 )):1 atiu. l' \ nJ~LI ,If i'nrl Inr' SlrJL10, a rr,'kl ~ \ oiske ~tl~',d,', .it' pi I11Lt' l;,wnp~t i 1nd ~r:H:lan~l""'J l l )hcn~kf)m ~l om u nkuph<ll;l ~..: dll a 11 a',~ "1 t>;·;kt: 0'1'11-

l.a:dillt kuja j~' volela maccvanje. U "Sr[). slwfrl I na (] t, koj i J e p rvobitno IJ eh~11 n da hudc ma('e\ <lla.:kl kill b., nego" alu "I: i InaL:eV:iUl.;t:. OVilj sportski kJub 05nnv~m je Ul97'_gw.iif1l~~, Macevalacke priredbc L1 Ofic.ifSkolll dUIUU i 1I .. Kolarcu' bile :-'IJ . aa velikoi vixini i pnviacile g].edaOLL.: it ~yjh g,rmlanskih sloieva. Oficiri, stuJt:1I1 i i srcd nj'o~ kolci bili su veli ki pobo r r lie i O\ng sp~ irta, a naroctto njihovi m-l~ I ~ v nici 1.cIc.~rmg vezbanja

Irncna lltltelj a maceva nj a, pmIeSUFii'! Vu',i ne akadcmije, SOld a I) LJ s<.:-a, Svetomira Dukica, Jase Pantdi61, Milete NediCa, Radcta Novakovi':a i, Akksandra losipovic«, ostace zapi .... alla kao imcna pionira macevala lJU Ig spo rta U pied rat - noi Srbi] i uo2: i veliksh pobeda srpskog nrul.j a u II ru ~(jj decernu .x X veka. IiI]· ternacionalna takrmcenia su .ins 'II In vn;.me odrzavana, sto Vc( ~a mo pn se bi pruza (iOk..1Z da j e m acev;:u Ije IJ C;rhij i hila na velikoj vism t. U Hell g rat Iii it' gostovao ItJi.iJanski prvak Duzqx- de Galante, a !laSi macevaoci l·'[lslo\'<lli su U ItJ.!tii i u

., ,

\o';eneciju sc I ~Ik m idli s na,1 bolj im i tal ijanskirn macevaocrma. Nivo vrcdnnxl i !'Ia~i h macevalaca n';lj belie se II U I,i~' ·t' niti po tome, sto j e 51 avni Ital i.'a~ i (; a I ;:1 n t~' b iO tu em u Beogradu.

Prva srpska :;porlsb drustva u Bco gl"ilidu krajem XIX i p~H-:dkmn XXveka, Srpski mac (lop 1,1 cko- b oracki klub _l, Velika Srhiia; fkogl'~dskl sportski kluh i Sllvez , .. rp~kih sokolova su bi]i vC'iik i kluiJm'i, Pored. njih posto;a!o .ie _i.o,s 9l~koliko mo.n,.ih klubn~ a II lkogradu. Najoolj i meJu njima bi I.i MJ SI :1'1.-'*" Ko~o \'0, Ne,,resinje, DUS:l11 Silllii Dus.anov,tC,

Roo:el1}e obulw ~ 1.11 gmrusportova [;,0 ji911il se ne ~a mo ral-vi j'l ! L:bnea maga, Vee S~

51. 3. Lasm~'I'J.ik Dndt~'a "nR~(m Sifni" _;fli!l1~I"11 1 H97. ,~(ldim; priJik!J'm OSI'ei'f!1It1 .W~[':Wf.'. L1 '-'~':I'trfIbwm kmInom ,dd~r .:4<stal'e _il,! {;,onj,mi[J;u /iglll"a fl:mlllrJ.~(lrw _,11 nU1f\wr U r lore L U~ AiJplj.f zlutaw r p'iliCZll.'l damvani remnjak $~, mHjJisom »AJWrnmOilp 1 !J:)'WUH.Y (lWh'(lM 1897". 7'1stl::lL'm,~' r~ desno] nlei .fr.:i ~pt.":·~J(jlP1J msu: ~,,: ~rort.~kn 'wreme. ()meflliZki toe.; J1(l ;:(lst'~I'i i~mdife _HI wf.!1() N,um:e Bt.'ogrcd,kllg ftljskog dr Ij;' Vt .. NeJlo:awtl jo r ojtraj: 1IIdYrijsh 'J1I1c:ej .')rbiie, Bcognut.

IZU(<lY'~U i/.n:sml narrlai pravda Q satuoodbraul u IJL~rl)i :,a oruzjern lli bel mOt.!. K.'10 prvi 1I1)ml HVl' grupe trcba smatrau bo renje ~ i.!hli~ U 1:1. Hneom 1 m ucent. rk r c I mac pngJ.n 110 :,11.1 k za bod. P") se j bnren,t: ovim nfui:_ierrl s~~toji 11 vestom izvrseuiu bodova i. umcsrwi odbrani od Lljih. ~al~li;j sluii 1.<1 :,C{ {'Ilk, ali !)i': nlom~ vrsi j h( It! lloren,j~ ~ahliom Jt \'dlma do knjL.: ~(' dolazi 111~rlji\"irn i Jut-1m ydbJnrCil1. Tl ~ ie po \folikn.wim reCI[i1a ,.\'dtill<l f,lthl,i LH:b r ,R. ani bd ga ne d@biti, nd~hj 1 Joll i pa i[X"LllLll'j f1:.lpadn6·.

Sahl_ia :1;;1 bor,enl!: _Ie Jug<li {l,R5 tl~ I U,YO]11, tcska :~nfi ~ 10 IOOg 1 [t<lpr • .wi.ien<1 j~

(l,l .. <:Ilkl Kod n,-l~ su za \ ·\iiIlLl :I",h.lt m iiu U~\Ojl'lW narocue ~ahljc 1.1 I)on llit'

s.;";(j\,o i III i(' pravo. ( lyt' ~,lbll~' [\I,ll opasne za \ ell );:mjf ier su vrl« elasti, I u: i tupe. Pored l0g<i IT]: I ~ k <l j zasut rll }~rq LI k potpuno snte glavu I gn I (it od Pl)', rnlJ .

Borerue je veurna Il;.lpnrnn I.Lk'~llll \·"lhan,e_ Quo stoga Eli,ie n mladicc I~ 1)",1 1;:- godina, ~tarn,"'IIU T;vd,)l1d,- ,,-1 l;- d~ ~ ):;. gndiriil na,ipodc:-'nij,· 'LI /;1 I 'nl S! I~ u I. kllji coveku daje toliko ."ml. 'l}f"lIi dania, \ en: LI ~'Hnog.l! sebe. 11 till :l/lu~;1 oficirskl lor il' hin ubedcn dol 1~ hi m'lljl· sabljom odliulO ,·oban)i': 1.;,1 razvi-auie snage I drugih ICI)lh ,ojnicklh n~f)hn~ I zato 1C' nn:t7.J.~ ao .... diLi vla ~c on« ~tll \'i~e ra~ll"i medu mhom nl111.lI..ll.l41111 <.;W dent! l rnverz itct a. d~!~ I \' r I I \ r II T;~:rt'd:.1, mladi rwfc;o,o, i. Lt,·ikJii I ~IILJP r'n'd~ta\'mcJ <;rrske intehgl'Jl( il(' nrvt ~LI l" il1\·;11 i li da se \ ezbaiu u m'(1[11 ~~1n 'tu ldHI\·11I11 i priiatnorn II Isto \ ri:r , /,1 cwo 7CLi~LI J:dr;I\'O telesno vezh .. wil. t)lli su potrcbui i 11{:ildji borcrua. Uez ililllu\ l' lI1~tmktnr~ll: 1I111f!i' ~I.: ne hi mogh PI 1~llll veliki uspcsi. l ' ""·itel.lima l.~ [wrt'III,:

Sl'htl.,l. nije nsJ..LJdt·";11:1. in su ',~·I mlac: \ltlclfl Obl(I1U hih I dobn bo r..: I ~~\I~tl' ~c' u Vomoi Akadeunii t na viscm II n,l ni/em kursu.predajc lHlfi'fll" ~;lblll'Ll J In I om~' Sf vod lit l rae una J.l ~l· .... Ull, 1 (.1 [1J L ulk.irima kou su dobn n<1S1.H 111,i horrnu IJ:Jalll (Iiplom~ za to.kakobi sc "'W-'il ,·,jlma dOl vol i lu predav unj e bore 11 I ~L 1.1 .. " SLl ~e LI ~~ im \,,~:tlli.i][n tllt;stUWl :--'J!,il" )~i I.· i~ b.ila ~I.a, innil~ma \'1)):'.1-,1, ot.rJ.ll 'I ;11,,: ~~'k~iie bUJ ila, ki h klub(W<l. bk( J hl)l/. I r\lSlrili 0\ U \',::,111111 L- Lln]1 J.ktl\l1ll~tl~'_' nat'o~ilo prcdilj'lLil i ml:1tli ofici n 1/ rt' d cwa pll t poru( n ~ k,j i pmw::· L1 ike) kl l II, u rrt'uzdl mil."ll'ltinL l.I:-'\ DR' rLlk .... "lil I Ihl " I~ ~\'~mie !:p()rl~kJh kluh~ ~\·a 1:1 h~ In'11k'

SUMMARY

BiADGIEOIF THE OFF'~(ER'S FEIN:CE CLUB OF CHIIVA:LiROIUS SO(,I'ETY I,DUSANTHE MI'GHTYU

FOllnd!C:r!:.tf t,h i~ .!:l erbia rl ~porf. cI ub wa~ Ji '~ll;'l rni5m t~adl p.r T:<!~~, Po povi c in nW2, <In d U1!@ m~ J Mit)' of ig meH I b~ r ~ (ilm€ tro.,.., ~h p tJ/ I it'lI ;' Academ!.'l'. p~e-d'!lT1Iinllntly c2IdE>t ~ ~ nd non-'Q II If HI ~ ~ ion ed oHl'l"r~ (Fdg. I). The id bol d ye had G!!f'n fn I m d ed the 111(,,):', probably in1 M 7 N a rn (:1 ~, In, that yea.r ,,'! bu t ..... o oth@r i nBi9'n ia s of this Clvlll ~d d been to una l'rJi - (,om mem{.lr ~ Uve meda I tor T hE> ,on secr .:Itru 11 II r I he flaq of" th~ r, y m r"'~:1 'J()aety .DL~~~ n Uie Mighty" and rfH" m,ed<ll JW~ rJ~d to the ·First C'lV~ I iN on the cOll1lJeHtions of ~h i ~ S("j~ iety.

Only one pie,,., ,:, known aHhj~ interesting iil~iYrHd, which h;!~ njOoe-n de-scribe-d ~.f1d iiJtl5tratE!d hf'rl', ~j()n9 with ~(,.)rne udta on rh~ hNm~ of !iI~lopmenlof wmibatant spor[~ in Serbia at the ·Q'f!U uf 19th (@nt'llry.·Th~t badge h·.!~ ,un Ql:lver~~ im!!gp of the dOlJ lJ 1(;; h~j;]ded Serbian \'.''''lirp .~gle, crowned by the media.eval uown of the Ncl~·'~nJl~ dynasty, WiTh gnklen shield 011 Il~ bre'ast.s, c<lrrylr'l'J Cyrillic il1itl~l~ .[.),~: In upp..r r~rt mthe lield 15 <llaurd wr'~cth and in r~r PClrt two cfQ~~~d swords. Ohw,r<;e 15 blank, wllh d neecll@ in (f'mE>r ft WJ~ Jrl,)d~ uf gilt silv@rin ()'i,,1 sJilape, 53 X 38 mm_ (FIYI, 2). rh@tl .. q (lIf rhe- Society (Fig_'!') hd5 in th,@cf!ntprpffigyof SCI I;!'"H I ~nnpoerol DLJ~!!n ("The Mi~.d~tyM) riding il hor~ .. , "r'ld b d~OCIrat"ed by ribbo,n~ wi ttl n.amE! of thjO ';oc iety's prot~~tor, kin 9 AI,"·~afidf'r OOlcen ov,ic.

I" e:n'~reillet added t,Q ltus alrticl@, dp~aiptjCln of th~ MEOAlt. of this ~~rjety are dcs,rib~d by ,,",', .. Slohod.'!I\ Irtonlcn. Th~~1O" ~r~ the Mt'!d.'l ~mrnemor.;ting the inj;]ugmatiOl[~ (.fMSoecratjonH) or th~ nag of [h·1!! S,O('t"fy (fig_ Al ,)u~{j lh~ Medal ilW.=irn·pr! "to the hv~l k.mght" (fly. f)) Rnl!!lly, (lI'l Fig. C is til.;! iliy:.tration of thl" Ilnpuhl,isnecl Clloll[l~led insiglli~ of The Sodeity wiLh mO[logram.DS;' - r)'J~an the Ahfllgbty V>iln .'J

22 • rlinar april 2004.

91 _1

INENIAID BJElOS

IPRVI FII'SKULTIURNIII SLET ,JU,GOSLOVENS,KE ARMI,JIEI I MOIRNARICE

lskustvo ml(lhl~dilackog rat ,1. 1,,1 kome Sl,,1 nM~)dl lugoSh\ ij.: pmlndi ogromn~' zrtve, pOk.ll':JJIO ie da U f<ll,il :~a ,,~pri.ial,djc.m, pored pusaka I rucnih h~ ~11Il)i, mL11 f aljL:/,a, lOPO\'.l. i najmoderniie T:~I fiC I ch n i kl", ".~ I i k u ulo gu igr ,\ 117J.:k.;1 rzdrzli ivost i prd,.-lj!'lIo!-.1 boraca. r.:~nJ~nl naron i zrtve 11 mrl0W I,hroi II im akcijerna 1 teskim okrsaumo zahlcvah ~1ll){ll}Ora(<l LI partizanskirn odrcdnna I kdini~':lma N~lmdll~ 1-( IslohL dilacke votske kram,,' fizicke naporc.: Ip::'lL.l izdrzljivost i otpornest orgJnizma T:il,.\,jll i)!kusenia brio H; bezbroi rokom ratnih sil1JHl:i,.! I.J vrerne IlC prij atd,i ~l-.J h t1f.UUL va, ka d <I ~l: i sp f ~ Ii ~avalo ne SaIHO zn,m,l~ 1 iskustvo stdTlll) II borbi, Wl': i Iliihm' moralm IILI.L¢ll kvalilet. Sterena i,bi:..l \"j I(lkum rata I1Juc]lJ. su Ja je znilca, tizltko~ va ... pilani~i boraca vazan elernent U lipstem ospo~nhlia\ anju ,\rmi,je i njenih pripadnrka za SVf \'oini~'" ke :t;u til kc Tc IlItl,; post igm"l11 h uspe ha 11 fiskulruri k/.i LJ. rLL):lSLWnOm ucescu b()raca U 11,0,. 'lil i.' Il(11 \Td iD I kros kantn odrzan rncetkom prulcr.rl (Mh. gudin\:', na kome je ucestvovalo 1.00 hiliad:1 hnr.'G-l 1 I.jripadn ika armiie. KM) l masovnu pre(itaklT1iu:"i<l kup su . e o ... ivuala od namrzib jedini..:a ~ In .\rllli.i~.

l'nprerne za vcliki h~l,.lIll!lmi .,Id Ar mije i Mornarice 19·'l6.godint" II R.t'·1 ~~nldu pocde 511 organ rzo van 0 lOS na cctnirn 1~1 k m it~Tni i filla, lnja su se temelnla no, vee u znatnoi mcri mn'i~m·l.~cnoj fiskultun razvucno: jns za \,],(HW lu IrlH.". ('I ganil<1- ci_ja i priprt!l1lc ¢ctmh takmi.ceni'l hi bl it" "n:sl [,ma, a spnwu~hla &J.:' I putr!m rrop,lgamk p;m ~b m:-!. /.1'1 ae aj (Nni h t<1lkml.cc 1*' bio hi tkm~ ruJ.., HIla su onll)gu~il'l prJ.vllan i.zboj' n ajboljlih f i ~ k I lilli, rrI il<l. I.J dalja lakmicenp! llcinila (b k 1l~lmlllJLa pocda da isptm,.wa ~vJki sl,obod<ll1 I n~lIl1lak hnr am. Pos.le ovih l,\kmlCenla potda k priprcrlla I.a hataHonska L bn gadrl il tak:nllcen ~a. Ba l ~1 ~ i m I~LI i hi i gad· 11ft tal';'llnccn,;. ohul1\'J.t'lla ~1I !l.<lilwljc

iz d'lli~h I;lk micenja. Oni SU po rezultanma i org;'lI'1i'/~Liji, narocito sa tehmeke boljc uspela, ier ~~ 0 M· k m:f nj ill Il<lStO]<11 i otkloruu $\'1 nedcstaci, koji su M:' poia\'i II tokom cetn i h nad meta rrj <I. On i KU i I vu II ovom vidu takm~cen,iJ. bili najhol] i pnh\;l'Iii\,mli su na svakom mestu, kakn h l o~ tal i ma pmlll./. i I E kao pmm'r" A od p()~~tka ovih lakmit':t:II;<:1 na zidovima ~ Ll n ic ale parol e: .Dobar h,.,,I.. LlI.~ III u L 1- - iak i izdri;]jiv horae": .Fiskultur» n.rtl rii [akirn i upornim", .,,\c smehui rn wt1nog borva ili rulm odioca koji S~ ne b'Wl riskultnrornttd. C I.01k,'o; atmosferi u znaku l1a,veceg polcta ~h:,"CInU~~ kruz r ;.111 i i a takm Jc~n~a, sprovod ilc .:;U ~,' P ri~'TClllL', IIMll.ii\YJ SU Sf pnprcmale ekipe, ZJ diqlij,k:~ bk[[l i~~'ni;1. ()\"(1ga F'~~t;,l ~1'C' baloic 1 pred sirokim rll<L~mml \ an g<lmi zrnskih okvn'a pokazati Kulik i it" IhP( Ifl d(lii,\ cia fiskultura u redovima Arrnij; kill i!..n ~c u Il.in) poklania ~"'l):nla II 1'1C,~niui 01 p~ ~ml)sl ~ ~\ akog (yoinik.l) borca. [)J. bl diviziisk« 1:1" III iLCIl.je uspelo. o~j n njb ul) I hfiskuhu rn ika II hri r~at I i (J II [ u/o\ an .jr tisknl: umi 0 d bor, koji i e u ,II .hn d- 11 im La~O\'i Ina rukovodio fiskulturmrn pnpn'm;l rn a i I n~[ ~ i Ill.i III a. 0( idrederu b 1'0 i narhoiuh fiskulturnik» i1 tl i\'i/.i.'~kih tak nW':~L'li..L, posle kr8t'~'g 1 n'nill~'fl. U\ 1 ~~~'Il It: ua armijska tukrmcenia J naibolii '-a m i 11 l cd, III i cenja na veli b urmuski slr t II H[_'ogr:.ld.

Od .2:i iuln do -I. H \'gll ~l a 19-1(1. gLi~h ne odrtan.1f' Prvi fiskultu rn i ~It:l rlJHI1.,It~· \'{:n~ke armi,ie i ]\1ornal'ice, kao m~'li;Lrl plj{I,.l rck dal,iem razHlju li.skultl1l'c 1I OruZarl'irll '1,.:I~~m~a. blovrcmeno ~ln H; blo bllam postignlll ill rel.llllal'l ;\rmi.l{' II s\'im thklJhurmm di~ciplimllTl~1 ""It"l il" uiedno bio rehl..:.a ['[unifestacija hzk~,' i

, ,

H H U a Ill\:, s n age bo mea, pod~)fic 11'"' ! otic i -

ra nCplM'l'dw ~ i/.l~tLh il r<'!nih OkrS'l.l'l S!ozenJ ol'g;lni1;~("iia Inkul'i'I priprema P L)ka;W] ,\ J C::i po~ohno~l i lmIe~llu~t r I ~~ L llIlll nih ruh )\"(~d H.H;: ol IA [la. tonl pol j U, ,I I i

i~l~1 \ rerne pruzio ie n(W01~~I.I~",'1 /d l-udill I r <lin Ij fiskuhure U ... rnuu : It'llllji

,\;~ fl~"lI,I!lJlllnm sletu 1l.L,LLpJli su izabrani lak rni(Wlil ~\ ihiedlllli;.,lug_n slovenske Armiic I \ lornar n.c, J1aIhc)jlJ fL skulturruct SJ. masovnih l:'Lkmi'-~'llkl ua kojJma ie U7.~k., 1l1'~~CJ prel« j 'fHl nno b, 1- T<L"l.l'udujidra I oti..:u.l, \ till, 1 lYI}, mill prvi pul '-nlbrLO ~tl tiskulturom , -klopu sleta iedru I ~~ I mlllLiil1 dl~ll~~;ill,\, .1il I uai lepsa LlO novou \'t~ h'm I 1 "I" nn ... ~ nje Ilib ic, f'.1rtJ.z,msb rLlJI':S" Z3 k~lll.l ',' \'1:ld.lI~I \,<'11"0, ,lkl~ In:" i naivece mtcresov Illk l1n~ -u .-t·IJ l)~1 ali III discrphn.mu nugruL'll\\,li najbnlii, II "P<if t i/an~ktm1 l11J.r:~LI" Jo,,)I.~nl)le bilo lI'::-~'~I\'~ IY:llll):I I )lllll.l!:;J'J .Icn.(km tzuzctuk od pra\'il'I ... ,,(, i \l'llki hrni mmih nagradJ. n,llhnllt' PI'J'.MlIW kolib "l' \ atflO;.l pnkL..mi.llu mOl trskulturnoi drsciplmi

\,1, " FI,i..lli"I'If) '1\',I'~Hk(~

I:::. ~\.:: Jl~ciphnc u lai-:.m" , 1111111.1 I ~r\'o[[l CI~kullLl.rnom ~kHI !..ike ,,]t' k' nd~'I',In. nil ml~"r:hl;1 kLJi~ 'ill hile d,.l<.Jdll'.Jllt' najboljim ~'kip;'lIu~j i I ~lJiL:'Ji Ilum.l, "n; It: m~~rJ.~·k IIllale SU 1.1 ('ili 11:1 I\ild~,. knu j ~'J I[~ ic.:: I bOTC'~' ~I nl HtlJ., d a ~I' ~'r i L lr II i.: ~a i( I'. \ eLl.lll polet,)m li ~lprJ7.nl'1'«mju jl~kllltllrc,Lb il' nil.' ii;Lju I qp \,[S," Pl)f'U

apr I 200~. LI nar* &'

lansu. Os rm toga, ove nagrudc in I,a lc ~II r~ cit; dill istaknu ml.ih(jlj~' Purcrn ovih nagrada Odahl jc pri:/n(!nje naiboluma, O\':ilk ~'4.1 j,,,1 ie.mjt' naiboljih kroz nagredi van jr I rebalo Ie iz med u ost alog, d a ima l vaspitno dejstvo, Tom prilikom n<tjl~oIjlm fiskulturnicima na slctu, Dmih~ )I.iim ekipama podelieue M~, bin Z118 k priznanja za pfJ, .. li grml e rezultate, ve hk:1 hro} plakela, rnedalia, albuma i zastavica, ;iI najboljem e k rpn om pobed ni ku pehar -figura pobedni ka,

Gta't'liia nagrada - flglH a I)nh(~dnika (~L 1) - izradcna je II hm n zi 1I v1(1 u minijalLlmLl~ kipa hskuhurnika, koia predsta '1lja arm i.i skog takm icara utrku, Takm icareva leva rub visoko je pod ignut:a j wad glave 1 u nj oj drzi zvezd u pcrnh.a~m, ~ J centralnoiu delu I.ve/~lc rdjelno ie ispisana skra~r..:llic;! JA (Iugoslovenska arrm ja) OV~ ligu ra pob edm b. kco glavna asgrada iuednoje prelazm pehar, dar \,-'rhovnog komand anta IA Svear I'll i.'~ kOill pobedniku u fiskultur!

La. pnhl..ytllibi IJ I .. koj atletici odredena jc zI .. 1 na plaketa koja predstavha 101. kU'!iI.~t'hbtrJ u pokreru Z<:I H i U I mesto odredene SU srebrua j bronzana f'jah:I;~, a za ostala mcsta s.csllllllu.nnl t.lm(la .1.11- dreiev i ca K'I.l na.

Po,ed i n(:i m :,1 U lakoatletski m takmi eenji.ma, 1I trcaniu na 100 I'll, 200 m, SOil m, 150U m, 5000 m ~ i 0000 m, I.~b I em 110 .m i 4{)f) In sa 11 r.:pumHB<l, 300{] rn stiplcez skuk II vis. skok 11 dill), troskok, s1wb rnotkom, skok u dill, rz mesta, baca t1Je kugle. diska, kladiva, bornbc i knp Ij;l, d!odelju,ie se zlatna srchrnai hrUTlI:m~l medaljil sa otisknrrl .l.[mtk~' Prvog fiskulliJruog .~ld;!''UMmluvfnsle arn1i.je kao ] propr<llm'dipJome_

Za ta.kmitenj~ U .,Pal'tizanskom mars!._( PI'Cdvi.dene su nagrade za waku d, ipu - zJaUla. r,n~brr\'1 i ImHIZ,Ula plaht~ sa i i.hml ImrC:l part izana, ucesni k.a U nP~:rt izan&koll1 ll1J1">u". lJ. osti'lle ekipe dodeljene $1,1 propmtne diplome j albLlmi Dordol Andrejeviea KlJna. Pojl..'lli !lei Illa 1I ".l'altizOiiIlSkoIiD m<lrsu" poddjeot" Sll 1Jat.ne, Sl'd!rll(: i hronzane medal_,e. ~lfUpmlne d iplome u alb Llmi Dorea An dre,ievica Kuna,

V-obednicima Ll pli\ra.njill, rI!1gnmdll, itOOal(:i i o-dlm j L i (1m k 1 jnlt" Sli takoae

1

22 ... drnar april 2004,

plakete koje prcdstavljaju takmit:art' 1111 discrplina u pokretu '~Jkl ~ T1 ~fo~p1 da za prvo mesto Ll pi iV;lIl_i1l pn,,dstav[ja phvoca na staz], pr\,~l n:igr:~da 11 nogornetu fud

l m It: ra ,~a iop-tom, za odbojku odboikasa Wl rnrezi i za kosarku grupu koiiarkasa II borbi za loptu Pojedincima - pohctlmcima Q;I plivackim di'sdp~imlTlla - slo bod III im sri I oml (](J rn, 400 m, 1 ~Ol) m. lednim H)O III i prsno 200 m dodeljene Slll.l::~1 ne srebrnei bronzane medalje. f}~ fi~d j ncima u pl ivackim stafeta n 1 a pt )ddk· ne sou kn)lge Tita" Kardelia i l.oglI"i{ <1.

Pojedincuna u gi I I I n a~ I i(kom ('d voroboju ibojnom ta.lrllgu~njIJ bile su dcde ljene plalr..:k i :-llbumi DoraaAncirc,Je;::nca KLHm. Najboljim grmnasncarima pored med alia dodel_,eni su i foto- albu iii i,

Za naibolje streke i po;cdince II ~avladivanju bo,nill prt~pn+a odredene 5U zlatna, ~rchrna i brouzana plaketa Prva prcdsl H\'I'j<l tiguru strelca, a druga honx - ucesmke U savlachvanju hninill prepreka.

Za pobednike u kunjickim l:1 krnicenj im a p! ed v idcn L: ~I! na W,,;~(I e u plaketa rna i I~l ~l ~ vi C<l rna, na koi i ma ,e 1 zveze n ko n ian ik 11 pokretu. Poj edincima u sk i da II.' II alke. sece figure i voltozovaniu, mlm.km' 5\.1 takode nagrade. PrvolTI J.hll n:.! plakrta. a drugom j trcL.:m plasimnom zasravice fa uslala mesla u skakanju prepona L vol IO/nv,miu predvideno je za podoficrrc i ofiore nekohko toto albuma.

II sestoboiu JL:' hi( I vclik i bruj n~gr<1- cia .. Prvaku .iL: Li(){ldjena zlatna plaketa, dmgoplasiranom zlaUl4 mCdi'l~il, trect'm i cdvrtoF;laSlraoom srebrna medal.;.:1.. :.1 peton:1. l ~estom mesHl I"lrOIl/..iln,l rrm.la· l)il, Svim lJkmkau-im<L sa pml igmltih 60

100 bodova dlldt:ljcnL: 0.;11 (Iiplome za ak [ivi It) LI~:6;.t:t~ ~<lkmic<lrjma SJ I. It) do 110 hod ova d ipiorne za vrlQ dobre rezultate i ucesce,J. niliboljim sestoboj( ima,.ud 170 1 VI~.e osyojelluh bod,ml,dodclpcrH~'" I diplniuc I,a m.liOt-.lH' wmltate i w::e~ce.

t; [mlrnlnom trcan}ll pOJtriln(:u u pr voj patroli dodelJlene yc zl<ltl1a Inedal.ia .z..1. I mesto, <17.;;1 drugo i tree!." diplOllllL I.a plasman,

I:l i.pe p obCtJ 11 icc II de"L 'wboju nagrJ {1L::Ilc ~lI/laITlmT1,Srfbmom.i bronz,H1Ol11 pk~ketom,J[bllmom Don1aAndre.it'yj('<l Kuna j propratnom diplomnm.

.- ~

,

!

~

_ .r~ ...tJ'?

1.iIo. 1111:11111111 ...

I" i"'IiiDI1 "liifll ~M!!M roIn.1 ~.~~ ~ili"",p.IIioIfill ..... 'III.,..1"""

~~ h"::l'[

- i(J._, ... -

--

l:\-!i ed ~ '\ ih pri:tll:mj;l. "\\Ik, 'll1l1~:',111 ku PI\'Of~ h-kulturnog sleta (k)J!:h~L1J te ~khk:i kgitimaci,d I UC~'~l'Ii":-k'l ~Iel ~k,L znacka. Sktsk,L zuacka j' ~l :2 I 1'-' imp!! delne EZL"Jde, ua J..uiui ,LI rl·liL'1111 < 1 L'[<111 1. Izradeua ic ml leg" r~' bon HUt' 11~'prJ\'11 !LHg ol,lik:1 \'i~im '{nab It' ;_! nun a si

r i rl~! LI df.l1l1t'L11 delu 22 mm ,1 It gnml~'JlI _11 mm. L' gornrcm d~111l1 (~'i I~ I.,IIN' ll~(' kruznog «bhl,a izvire S\'UIlIlll gl)111lnrll polovinom zve/da pelllkT;lb,~-lil su kra (w'~[nll J~t:L {",.i h i\'ll';~ I.' levom dclu kru tiI~ Ig rncdaliona su dvc tigm-~' \\ 'jnLk<1 LI lIJ1It~)rmL : kn)c predstaviiaiu r~ IJ h~ :~\ -,I i 1''0 d ,\ loruar ice). HUlL i ~ LI P ri J., ~Il ~11l' II rasknraku, Ll/.di~~mllill nlkll Il.!1ad g1J.\L ~I kniima tiTle LI.kll pr-s,ldi!sko tt,HlHII",HlII;' (r'll~kll), i~lkopJmaha ukv(). k"Hll ukreflll!.1 ""n f,1C~" I gl.l\"HllJ lll1J!Jd LI f llullhI Ih)J'L1. ~tojt;; [lil. rel}efnunl ,,,,,III,'rlllll1 po~1JmeL1tLL Lspud hlJit:r,j iL' i'i ri IL •. om lL d\'<l reda i~1 )1~~m;1 ~ i.:vii'.l .81:( l( ,R. \ D - 19~6" 1- ;k~nni POll~\'JnL tnl~'1 111<11.;.1, i ~pHd donl~h k.rJI''-()v'l lvezdt' pdu" lake tJ"ud~ LI rd,et'u J:;.pis<J"~t K' l'lrlli,nm J.; .... izJ. 11 peL !(:'Jma"T Fhl-:l I n 'W""'] ~Ll:-.I r U ;OSl ()YF,,"SI-: f .l,j{_\: _ n. 1 A I( )r~'<, \ RIC F"

r{~'wr~ 1t' r~l\'Jn L gl.\t.,I'lk l. ".lU,l V~ Ct'ntru naLt/llllt:;'l<ll.na r,~s(epk., l,L ~:I,,' nl': .lJ1J..:ke, l reba rt:t.i [ll), da 'LI 1",1~""r~~' z bog nei"u II k. i 011:11110:-; 11 \Tlo ~ c' ~,((l hd c kltlarli', ~L m i~tima ql d~<,nL':1 t)~t~(~nt"

93 '_

zameniivali kmli~'Tljt·m /;I\TI rLia ili iglc u vHI~~ Sn.11.e.

~Iebka leginmuc I P {sl. J) rz radena I( nd svetlozelenkastog kartona di111Cl17.1F1t Ion,.; x 14(),?l nun koli se preklapao na dim~·ll,jjIJ i(),1 ~I 00._1 m m. ~a prvoi koncnoi srrani II crnoi buii 111 i:"'i1lLla jt:' zvczda petokraka a ispod n,t' tJ dva rnb ] atin it [lim. sluvim J,i~Pl san tekst .Sletska It-gil i I 1'1 ac ija", Unutar legitimacije i5PIS;J. [1;. ilL' ~L·rif~. i Lmi (L:~ idencion~ broi legi timacije) l .r ~gil.im>lci.ia ku;u ~ IvdL: pllkazujemo gla sila i C 11<1 irnr bur"~l c-: \ i I. a II llr!.loJ. a tzdata InU re II Beogradl! I ~ ;UILi 19:16, godine, Overena ,e pecatorn odboru za orgnnizaciiu fiskuiturnog sle I,i i Iakvimikun !Jl"cdse,dnika ~ltbkog. odbora.Sletska kgil ulI:~L:ija \,~Izib .i': I.Jt \'o~n u 'ImJ J.i icu od l':; V Ii do ::; v III J ()--1h

Izvor!;

Sletske novine Prwg 1bk~dtuL"nl)g sleta lugoslovenske annije, J-9, "kOgl'":ld 19-1h; V.ojni kaleudar 1 ~46:' 1947;

~',l H:l i 11 12', tj. dcset dana pre p00eth1 sleta i i<'d~ITl d:m P(l r~iegm·mll. j,a\'1 ~~Ikll_

Kao pojedin acno p rizna n i C II ( ',·~i \ i, '1 m.l i pobedrucima po,ecilmh disciphna

prc:u ~'l(.tJI J se I In cdal I abo J n .1.,' p r.1.L 1,1 - 11 ia za osrvarene rezu lt Jt~' ru l.L l, 1111 L!:;n II.! I ~ I. '~L :. k:Jalj a i 12 i lI:iLd I ~'J L 1<1 I,d legure Imm/.e II \ idu mdem'!, 1.1. I ~l \ IJI)Lls.irJrwg pr.);rb"f'n;1 bronvu, dTIJr~nl )b~lr:Jllu~', posrebreru ! tl'tCcpb~lr'IrIl ~g p I~, mini k~~un b.ruznog ~~ nblllJ pJ'c~·tllb. 13 111m. ~<l njoi je otisak znacl«: IJ]'vog 11 ~.k lJlll.JlTlug ~kla rLJt~n~llh ~'I1~hC \rmi.ie i '!om;:1 ri."(' fl.] np.,~11 ndgm :11 .• ,It c.,rl ickOI.mJ(h sleta.ah k s obzm-m rl;\ <\'Inkupnu !11C,j.ll.lll \'eclh dIn1L'W1J. rk\'Cr~ i e r ,1\",\11 i gladak. l ccntr ,I II h ,1\ 1 ~l cl II n J - laJ.i S~ zavrtaru sa LlJ\'OR'Lll \,~ zuvrtniu fflak.J. I dil:h III vu L.I.lJ~nLLt( ~J!:\ILLtLHl' ~1n) in'1_HJ'I~':1 - 7:I\ud /~I l/nl,IL Ill'\' :LlliL~1

odvoien dvemo relietmm IW/d ir.rrnn l doruem .lelu ~H ISllIJl IL' mat nkularrn 1)III.i fL[,lka

Kalembr lukrn iLCi1_J<:1. Jugo~l.n~ enske arrniie zal SI~Sl. godinu, Vojml nKikl~]r.'i,:(1 iia, kuj, 2, R'~('J~,'ad 1 ~)-: I;

VOHH leksikon YiZ Bt'ograd 19R L

Pnmerak mcdalje za O~\'OI~no pOledmacllo III mcsro. \"k1~1ll~1\.·O ic r-:l'boi~(' \ III n n .(·;l!..()IL,kL·H )]l:IT:II/ lk~ I~'r .nl.r, ,. LI"'.'III~ka III.:H::ki:l J slctska legitimacija. vlasnistvo aurora.

SUMMARY

THE FIRST GENIERAL CONTEST IN SPORTS, OF THE VUGQ'SlAV ARMY AND NAVY

Eilrly in 1 'J,46 the rlf~l um~, UJurllJy of the Y'.lgo~IJV armed forces had be-en organi.z.cd, and it included about i 80,000 partlCIP<'li'lT~, Shordy <lttf'f thi'lt·, rlr~piUO'ltiot1 o;;tart,!"d for thE! orqantzanon of the f-irst qerreral contest In sports WIUIIU the YU~U~lcl'" Ai my Jl1d Ni:lvy, wh i chtook pi", cc ho rn 25 t h JI Lily to 4th All gu st ofthe sCi me year The m est po putsr rll s( I pli n e Y.iO'l.~ i I~ f' so c ~ II ... rl ParTI <;.'l n's ma rch, wih lch took p lace ill OJlq wi ttl rni:lny other r"r~'41u I dJr ") ~ pOi lUI ~'Li!J II W~~,

'There exi5ted several pri!e~ for ~he r!lrtlrlrilnt~ of th~~ .'Irmy o[(lm~~t, and thi" main onp wa~ rh!"..r igure of tile '1",II'Iner" I Hq. 1).

Olh~1 priz~s included the flOllQwing: gold, siiver and bronze ptaques, and gold, silver and bronze med.;l~ (Fig ~) M~("j ,H"'''''r pri7p~ had b~@n <lw1lrd@d, lik@dipbma,s,boob and alburrn With JrtlWl'l1q of the JJ<Jlfll~r Burtle Am,heJ~vl( Kun. A ~.pe'i"l Pil! licqj')iH'S Bad ge had beena""'<'Iir-ded to <III rh .. soldl .. r~ ;>,nd (lth, .. r~ whn took pflrt in thi~ mnt!":~t (rig_ 2) .. ~<Im<!1l,S the Participant s ldenut y ldH.b {Fig, 3).

OIBAVESTENJE

N(li~vljcn~ S. AUl(C!Ji\ \R.PSKOC NUM I/.M i\T~(),:O(j l)Rl,STVA ndt~ s.c ocir7.aJi u rn.uu, prijikom uasih 4 i. SU srcta, ISla cc SC, najvcrovatnijc, cdrzati u scpternbru 1004,

<I 0 6:.'HlLl l\'IUO vas blagovEt'meIlo obavestiti.

prikA7! k.OJ i~ 8

ISTORIIIJIA. NACIOINIA,lNOG NOVCA

·'1rJJori: DIv\GANA (;NJ,\TOV1C \TROLJL'B DU(;AT.TC

I BlL~A;",\ STOTA NOV!( Jzd~wac,: Sinek-, Fl,:ngr.:ld 2003. Kartonske kllrDn~, 24 em.XI L') 11 str. I SB~ ,'!r;. R404iJ - 0 I - 1

Qd ]X'I delova ove ohimm: kujigl', !";,l nat> numizmatlone mli.i ln ti:r'L:.s~m~ niii je d rugi deo hmkd)e II[ m';li novrani sstem sredniovekov [Me Srbiie.

,

Sarno L1 ovum dell! knjigl.:, 11).1 SlmJl~Glma 49-1S,H, delimicno je kor ikcCII:I i numiz rnati cka literatura na~D h pri znatih naucnika, ,dol;. su u dJ'ugilII pog;lavljlma. !ilum:lrnl<'ltidl::d i J':\'I ~r i potpuno zanemareni.

1z"'eSJlJ neobicnost m·,L:' knjigt p~ H':in j r vee OJ pr voi stranl, u prvif.lf !"CCI.:Il iel, :.. koia doslovce ~asi; "I shall keep on until r Ie who walks ahead 01 me will stop. C;JJr Konstanti n (30fi-.D 7}" K.'w sto i end ogic no d .. f..:omt an I q f1, cnveni rmi$~1 COl]" rodcn u l\'isl!, gOVOrL englcski, isto laJ..{) jc nrliugiC'no da se u kniizi 0 IHWUI. II:l prcko 500 stranica pojavljujLl ~:ll'Ilud ve ilustracn C' novca - j edar I ~ red nj C~VI:' kovn i ~ rpski mataFI'I i ,inl TI:-I mo d erna spska para, :'oJ i j eua n I.hiln i k, n i jedna jedin a Dovcanic:i, akci.ja, obvezrnca..

lz pIedgnv~ Ira :'11110[<1 SJ.znal(;:!110 da je ova kl"iiga, ustvan.

I!!dtb~nik napisan u ~H·l(~~i sa nastavnun pwgmmnm Jl~J I n'(~.)' godini Ekonomskog takultcta L:niverzitet,t u Kr<lgujc\'cu, 11:.1 smeru Berza L bcrzansko po~lov:1Tl;c uron n C.njatovic j B. Sl.tlj~novi( su profesori Megarrcnd L'niverziteta pnmeojenih .MUla u fk~JgJ,ul u, a \t Dugalic p t!iJ,fC;.<,Hi" II ni vcrziteta U I(j'agu je\'\:u' Au'lolri is pra \'110 navodc da se l1f)VUL III! ric pliOU cavan 12 ualicitib uglnns, ali :,(, kazu, "$,,t stanovista i.Slurij~k~' cpstosti" posmatraju same dvc nj'('Wwt' OSIlOV11e [unkcija, a llJ hi I]-ill' .rnere vredno~ti i prometnog src(i:~1 va" Zato je, ~sh,e jedan od reGellzt'f.lJta ove kIl_llige, prof d I Filii Iii,] Vu ksanovic .. ,0\'01 izuzetua kfl;ig11. nezaobrlazna literature za ~~'e koii ~c have finJMI_i<lm./, IDfiJgi reccnvmt, akadermk Andrej '\-[il n Ivii:, k njigll occnjuie ~IDlnrlik:ov:.lT1ijc, on kaze: " .. , U rczmarranju ~r~dTlim'~'kovnog ra~di!l!blja. pitanjll nuvnl se U znJca.l6lui meri Slapa ~a 1:,lnriiom fimmsija tog doh a i, ()\'~ II n k~ rruple men tarn 0, sa ZJ kon~ It b ~ i H an n-guladvOIii1, U doba dnllli.lla,·i.ic nacionalnih banaka ~ ulugorl' eentralne banke, tematika .'1.: zallV~I"fnJ saglasno OV(.li cisrienici i mab,jno stopila isroriiu novca sa j);lorijnm pornenute vrsre bank VrCITl{: Drugog svetskog rata jc uunu-t T1uln vece dav.ti'ij e ull:Jgepulil.ii:kmn staniu i zbivanjima. a vreme ~oci.falizm:-l k pro tt[lOli znaku {pWI,I,L:m:l) deviznog kur~'L, ,"

Kn'iga je stampana u m'llmn ti r~ZL1, J CflJ prime raka, i III nil', ~el obma n.l nmniz mati (k u l1e~ I r:·l k tivl10st i tldzb,nid~u smup:rurno5lt. ipak. preporucuj emo_

22 + dinar april 20U4.

METALNI NOVA:C IEVROPE od XV do kraja XIX veka

Aului: S"L\NO)K \ -uuvou \ lC i R.\[)J\'Olt P \1:-'11 lzda I'a( Narod n i m uze IL/'I~', 20(!.3

t...<l.I.tnml~ k~ mce. ~'l em ·4?l ~I r, ilusrracue,

Detaljn i.ii ,~)ldhli ~we knj: g~ - katalog.l rzlozbe, objavljujcmo u na~o, u rubrlL:i .Jvlozbe". 11.1 str ]01

IPAPIRN,I NOVAe IZ IBOSNE ~ HERCEGOVI NE DaiS Papietlge,lld in iB,osnien und Her.zegovina

Au.rmi: f IURERT mn L[i\(;FR. i n'rR(;I-":-'" KIt )-1 / /',i/flVfh'·- money trend, BeL ,:\\'il'll! ~flO_,-

K.ntomke konce, dicf)lll I~ Irm:H, 1(,,_, e111

] 'IH str, tlustr., dl'il~ ul,-k:1 map.). (~L·n.1 ~ ] L;J,i:,H I lSll\ 3-9!:;() 1 f)lfl-l- J

Pn'md~ 0\'.1) veorua -'I<ll..titan J odli'cJ1\) oSllli~lj"11 kata log sadrzi h o:-;a r I:" k,) - hercegovacka J '1'1 (l! H -I <l rna izd J nia (pormjvisl..' novae od nu hIe, uglavrIom bonove) .ins 0(1 I 919_ go dine, on je prelet. no numi zmat i2. k i ~ p~ irueni k jednog vrlu IIc~h'vnogvremc rta, railing, (l~:1 199.:!. do 1~~.J, !Sudi nc, Da mJ e m ega, sva ta broina izdanja ,cij e su J 10 III i nale ml;ces~e bile u O~\lI, nrmackim markarua, ostala hi nenbdd.l'THl i zato zaboravljeua U Ila"im~:~lnoi nl1nwgl"ilnji tc dr:t.a\·~' Bas kao slo su ostala I'DIIIII n" nezabelczena llUl..:lll\) atraktivna nekadasi I.i~ inJalli~l novcamh bC.HlO\ J \ I~L' h 111~lda firml nJ podrucju Im'sl' I l.lgo.J.ww' , uglavnum 1970 i h i I 'jkll ih godina.

(h;Jj blalou uelednoz austniskuu i/.d'l\·:I~·<l : "monel [rt'-J

• ~ ~I ~ ,~)

\'e r l;lg.t'-m~~d:\""re~ge(~·!wdm a).<Il) II prvnrn delu obruduie J L:-

(Io v na izdam« non~anICJ:\u( lei nr banke 30$n<;: i I kJ cq .. '~:\ im: novcanice Hepublikl.: Srp~l-;c i sadasmc Centraluc b.m", ,I,~, ~ tlm £ito su PJL.:II l(ldl1o prib.7.<tn1.:" rctke pa[ I i/.~IIISk.' IlD\ (lIlJL~ LajmJ "arwlnog osioh(ll_knia i7. I Y-B. !'.~ Idi 11,' Pnred J\\.I,)\ L1lh

OM 1-'3 p,iergr:ld ill 8o"ill~n l1'IHI Ht:n~J!~wil\.Ii

I' A1'i. II~ ">.I[I~ilil I~ .Ht ... 111 I II r , I .,. •• '"

I .. I' J 1---:' I ),-I. I1r~ ,I 1"."~T11111 I~ H.:rl '1-". I

_-

95 -"

opncaunh nov :·,lT1IGl,O\'d.: o.,lIlIUjUU:lli i ~I'("L.IIncni. kao J pre stampunc novcanice, iii kotl [{,t'Jlublih \rp~k<, i Ilo\'i:lIlito[, 1;1 zumenu (_ 1. r~ol1l11ulo;Tll ~e-rl.,e ZA.

.\a.ive...:i deo kat.tiogJ.. rucduum. predst.ivhaiu lokalna izdaIl.'a Ii~ fV~l1lllh bono" .. , svrstaua alfaberski po gradOYim.l, uglav Iwrn Ims:m~ki Ill, dnk _i~ Hercegovina zasruphena znatno slabue, L1:cmk kataloski su nhr~HI{·IIU hcm( -vi ':.I.]kml~' i ~t:J..n\·i razuih b.lnak,,), izdat: II sledecirn rnrsurna: f~:mi;.L I LI ka. BihHL':. Bij{:lji· L1<I, I:l reza. Hugo,no. Doboi, r 0.,111(.1 (io razde J j. \'akllf, 11 idza. lai(I:, [clah, Kakanj, Khuc, Konjic. "n;·;t;;\·o, "'r~lj.H. ;\'!;l!gla_1 Mostar. '\' Tr:I\'1I ik, OIL;\O, j>1 ikdOi. p[ niuvor.Sar.uevo.Iesarn. 1 rnvruk. Turbr, ruth, \':·m'~, \'is~ ~,,~ I, '\ 'ile/., \'c IW 1\(<1. hl\'iclm i':t, lenic .... i Zvormk Iz prednieg popisa vidi 0.,.' kLli:1 IIH·~la II isu ukhuccuu, a sasvim lie ~lVesn 0 da 5U Sf II m noglm,~ 0(1 r i ij h I ~L kndt· i I.dm·,. ~ Ii novcani bonovi, L:,\to bl svaka pl)nW( autonrna u buducim dnlJlHl.ama ovogkorisnog katall1ga toil.a veorua dobrodoslu I

. - ~

dnlgl ~,nl,1

N<,~_)e rusopis l'lko~k 01 mrnl 1;1 Uhj:'l\ Iii \ :llljL tIll \<ilda ncubrademh monetarmh inian.IJ pnput bonov,i. W .. ' __ alll;) hm:msko hercegovackih m:~n I n~tdlll).

R, ,\t

SL,IKOIKAZ HARTIJA 00 VREDNOSTI

t 'rcdllik: 1.1 U{A 1 lESI L\llRO\ J(

r ::Aon a ' BL~ f~~ rad ~ka he I.a, ilkn p: rad 200.3. K • artonske knriu', ~(I .m

b str; LlLL~tl"KL,e.

[SB,\ ~(l t)ll--!':; 1-; U ()

Pte 110. (tndill.'~ u KrJI,c\'ini Srhii;!n"ll'll\,~lml ,,-, f~L~()-

gr.uhka berza, .inln.l od instit ll;":L),l $.1\' rem en og poslovno g d r ustva, 10 J e naistarija berza II;! ,,,,ula,';'Il.;t:1II i hiv~em jugusl(!\'(.'n~kom proslonl. i medII najsturijirn berzama uiugoiSloCrlO) r\'mpl.

P fl: nego ~tu }~ (l ~no\",ul.l ova ht'l'l.Ll, LI po i,edi n i ill mt'~ ti-

. .,

ma ~ f~llU\'am .~H rm\ l alii IlI.V~~-

d i: Beo gr J(I sb ladrug,l, S"b~l (:kal Ob renov~~kJ. stedlO t'll.ca a potom i Namdna banka 1 HtL\, godim:, \:"rCldna SkupJ;:t1rhll1i\ wfI_in_i ,,("Lilli.::i ndii:'-Inn_i- J. IHwc-mhrn I xSn. gndinc lis\n;ila ic 7'lkoll Ll i:l\'lli III hL"ri'.alll:l'll i jl' I r"h:do d:I.I)]"[)( II' Ild.L)likogudina d~l bi krali Milan IM1. godin( pi ~ipl~.:lO 1. "I;;~, (l pmgl:.I:"knili o\'og lJkon~l. Posk dve gotl] nt', u ~ Gra(l ski ".i lab n i~2 J noOn:' m - hn. 1 ~y.!. go(hn~, ndrzan .1'~ rn'L zb-or ,1"'lnfhlr,~ Ik~ ~grMlsk~' ht17e, Prw~ nienn se'l~istt~ .it' b.ilu II lwklu,. ~h~l1gl";.1lf', na nbali s.!\·~ u lnl"l"ll: W I ~(jt.d b 1m jHm~;lI":l I RL)~. ~~~ ~dme ndl i.I.IIl) pr \ ~ ~ l rgm.-,lnjc' p~lp~rim<l nd \'n:,ino,,1 i t)~ I qrni h ~\'r\iih poi'~'l<lb

uredemem It' ~F',l(hla medu n."llbnb..: t.IT~,l'Hzn''-J.IIL pr '.I't'dnt' lI:,1 uuuv c.

,\':!~! IIp;'li Ill' i r~!loI I, r~aJk:.lIl,k. i Pr', I 'I .:hk, ,_II 1I.~.j_ 'll ...1n U~ror,I\,~lni'll pn·kHb nlLhllh'l"t(' :-;l\ .muucru h:r,lljl'l IlL \ti)a, I: I],VJta] Slovenacu i .11m' b.l"1I It' 1,~\-I.~d<lO, d~ t\'nll,' ~ In -'L'r':lllliiL' pnvredrnh. fincnsnskib I berzuuskih aktrvm hI' /,\11\ .ihunu i ovom ekonornskom pole-ttl i ukoi '[lll1l.lr:(ll 1".lk·ll ciljl.l!.1 do zivc IJ~I/.~nsh' ukti 111usl i

Kao \'i~ 1:411 pnk;lj~lkli l-kUllL \111~~l 1III'd I/!',I ,JLt~'II;l ~' ',~"elepna zgrada Beogr"dskf batL' 11;~ j-.. ralW\'Cl1ll l rgl • LIlI:I ... "'IIJdensrski trg, Po u~dlcnlt! 11 ova: nll\'I, reprezentauvrn pi »Jovni prostor 19J{, godiLle, lilpoc~'n I~' L10Yl ~~L'nl)d dclm .tnl.l ntO Bmd~kc belle knit ce bir.i prekiuur I Sl-i l.godine, f)n', .... II"l'l1,"~ rliH nrLlg[~g ~~L.'hkog ral~, ndluk~ 1m 1)1 ~tldi}LlmJ. \ laJJ: ..... bije J 9~~. go~ liru-, P.L'ngl'H~~k;1 bLTi'.H jL' i I~ ~rlml!rl' I 1'1,',101 ;1 d;.I II[)stou .

1 reba 10 je d,l prodc dug] nIl gndill.ll J.l ~c dn~, ,~Il ]-.., -remte dr ustvcuo-politicke i ekonornske ~~n unene pa dLl .,~' 1'f1"z.m~k,~ ::Ill i\'1I0~1 01)11(1\ i. Sa P(ld"L IIII<lj'ff ~ al I/.a •. i,..: [I,I'Ll h'll dj'-l j\: u~la II sa-vim dnlg~lL'iill privn-clnu kuruunik.u lill IJ L, dLlj jl' I ~LI J.a nczuobilazar, segment pnskw,mia (jodillL' 19,1{.l) 1~ ... I1,'\ .mo 11' l~lgtlslown~ktll61~lo: bp'(clIJ. du hi In goduie L,l~n II~ btl» prt'imenovano lL UepgIJ~bku berzu,

:\.'li.~ I \J~I, LI sled Ilcdn~ tar b. J ~~ I tp uni h i~ t orl ~ kJ l: 11. vora, Iho~ pUi'll:-llL' 1l:1~~-' m'rrl,lmo~! i pr{"m~j l"ll)1 iri. ",~kn ',' II ~di 111 rekonstnusati I analiziruti ru.l I)\'t' ustanov.:

)m ,t(r,ll 1.1';1 scbe pravrum n.t~kdlllkom nl'l·'gr,i-!"]-.:_'. '1 ct"Zt' , o~nUI'ane pre [iii godina, nO,"<1 berzu se porrud.l, d,1 d(l:.h)l 11(1 (d )l:ll'l.i 1:1, rubile]. ()J f~dlll/O\ ,lll~' xu i!,l~ III ~~ l. fo..{'lt',lllt'\'(U, \:ji.,lI, ~<lp(ll. Pni;·1n'\"11. S~ unhuru '\;1 I )T~~llll/~ f\ .~IIIIII lili 1/11,jrua preze-nt('o\'J.l1o re .;U-tak k{)PL1'1 Jkcil,) -, u h ,II )1"11. ~ fL }..nii h xu neke rr,l\'! r.nllo:tl visokrb estcrskih vrednosn. 1.1 -v.iku izlozbu ponaosob uradeui <u vrlo lepi rl.1bti ua Lt" uu, ~~I O~Lm prl:]JI)J':Ila~ I,i\ III ~Hllbub. BL'I 1.L L kal akli:n isticni Lict.llil J7. mesta gde k izlo;ihl orgallim\·;.111:1 Ilm, .. d 1/1(l/hl,III[)ilt'II" 01 JCIL'J.L'1I i krutkrm mformatorom vo.hcem. nu preklop, 1 I"~'pr( JI".I,lliv· no pubhkacijorn nazvanom ,:-.hkoLlI h.lrll,li-) nJ " rC-l:rl(l',LI",

,\ulor 0\ c Ji \ m puhl il-.a~'i.ic, g\l~p .... )d" liera [)t~mll 1"' 'nc. u tII"1 xlnuru u-kvtu dmll)~i k, :ll:1 k 1~1~ U Ij:ll r 01/\ lJld BL'l)~.~r .nl-xcberlea rnlnrn ~kdi rrrk.1J ilhur;1 nd 4 .. bk: ijr il thirk.' Lifi:1 '-.L"kk fC'lJ'mi'l'J. S\'-c L"eprod1..1ko\·,mc ah:'l~e ',ll u hoil -\llll)1" ~ nii~~' 1I1o:tIO jl;;; trml,l (I,~ n,\~ ~,"I kr,~1 k~L1l ,~!i Inl.m11.llmllll1 Id:.~t,.m uro 7.nJ sa reh~\·Jll.Hl im P\'!(hldllh~ U H?j sa. pnk.v.mnm ak..:ijom. r~ ~n'd rL'pn ~dllJ., i,.' d'll{· ,IJ i or IgiIlHlrL., dillH..'!1/i IL, ul f/tr( I111 d~ su ;~k(iif prikaLcmt'. min.! rnLtgIJ~b\'.mi~1 j1 )flTl;1111 "llllgL', 1.1 il.· lllcn_l~i1l1n \"ch';mam.L ,,\,[ haw sltknJ... . .u;.l Ie ~}w,Jk neHhke knlehjje a k.:i.i.l. koje trenllllW pC.I~edlLle H~'('gfaJ'.kl bt"TZ.l, z:a "uiu \'el Ujl'lllO d'l (l' s~' \ [emCI.WIll ~\ (' \ ist' i \ i<;,(' m'ccanti,

7 :·1:, Il ["{II j., '" ~ I k u ,'uh ~ :·d II 'I )I·LTllllO.., I rko) :1': 1.1 ~k. [).' II L.:' thl ~\'oi .jllbki nLh:kii krlnnrn m ,1hllm plIhhk:IL'iic I111 p~ ~~nltWB bela S," Ulla 11 \'[~ill SH' Ve~'c mtae~O'.-anle knlekcl' H1Jl'J ZJ b.artioi·e ad \Tednosti, rdJttyno L11JJ~jOl grL1fH rHlmj/lll ,llLkc kllla)e IJoJ.nat • .I f)fl,d na/i \ nnl ~krilmfLi ria

o:mI2DD/j llllldl'''' 22

NUMIIZMATICKE IKNJIG,E U IZDANJU NARO[l.NE BANKI!: REPUBLIKIE MAKEDONIJE

Zahvalp.l,Juci ogrollHlolll cnruvijazmu i vehkojsrrucnostl U:-'I ~hl.ia Direkcire Trczoro :\! .. lrndllt: I mn ki' Ikpllbltkc \l.tI,~·d, 'IIII~'· Oil cijem j e cdu £loS p. D[ ~hri M' ie kovsk L I pravi .!O\ -ek na p r a vur I I rnrst u'I.i svakako b ezre ze r \'! I~ fi r ~(lt Ir!\(-i kom l )\'00, J }i rekc 11 J f 'I LII: I guverner NBRVr; d r Liube Trpeski, Skoplje je za \'COIIIH kr}llko vreme postalo iedan [HI fI;!ii'l1,h~aimilh I1U nuzrnatrcki 1 I , '.'flL'I":1 o\log dehl Fvwpe.

Nsjsavrernennc opremljen i i;lllLJ.flsk i ~1 rucno ureden Numizm .. ltiLKi muzrt, OdnO~J1O Sh1tL1J lllull:"b [H 1\[,\\ ~<I \',1 'cirh' banke Republike 1\1akclI.:lnni.ie, 'I11uie fh se men, sa naiboljim i nail )og~-II ijirn svetskim postavkama me \ r~k. (h""b'J nUI111/L11.lli~k.1 postavka ne ,,"ui,t.· ~c naci ne samo no. celom podrucju bi!\'~c lugoslavije. nego ni II nkulrii III IL'l11!iama mgoistocne 1- \ r~ If ',' ~.' najmodcrnije npn~ml.itnim vunnama, sa ugraoL::"im k lima uredauma, rzlozeno ic [tiliarlu primeruka liuzo;!lnn \ ll'd!l~ I!~ H t\\',t k~j;jm je prikazano ogromno numizrnatk]« I' Img}lht \/0 makedonskih pm~tn,m, od .),10 godme pl""l_: I irista, pa d~ 1 ,blll:1 -rni h ,I,m.[ rt~l"vkll pran rzuzetan katalog gnspndt· K~llarint' Hristovske, s,efJ ~\l..Il11iznl'll i~'kog odelenu :\an.ldnt: I.w I kl' R \ I,;l b. 1 ccmo ovde prikazati, zajedno sa pj'iklilzi Ina n.').lalih monogrcnja U izdanju \:RRM, a koii slede.

MtAKIEDONIJA I PAJONUA Ko,lle,kdja Se'lda rov

Atj/Of, .~ I.K.OL!\ SFl.I);\HO\'

lzdm!(j(: :--';",rodfla ;h~mb RM, SKoPJe 2003. Kannnsk.e knrk,~·, :~O em

17f1 sir" ilustracije, 2 kane,

[SBN 9989-107 UH ..j.

Ova 1u k.~LII I.m d w.~jt~zi(na nl(H'II!l·gr.,iija (svi teksto ~i M! na makedonsko m i. engleskom jenku), predstavlia kata[og kolekclie od ~O'1 rcl k ilb primeraka a.nt.ickug novca sa pocltucj.a Makcdonije, od oko 520. go~.li.ne pre I I rista pa do 244:. god, nove ere.

Katalog je or g~ [i ilz~ U,"<l n prelllOl "l.Iobii'(;:d!jenim standardimll" 'l~ U\iU \~r~tl.] pubhbcija, lalm sto!>u podaci u njemu pribza.fil na nadri koj i je Dol"j enjell U svetu, posebno u katalozirna Arnenckog numizruatickog GrL!lsl\ra (l\~S), bl alozima Britanskog muzeia (B;\'I( :}, ~il(1glJmaMul~j., Kopenhagen (S1 G) i Kataloga k~ tlckcijc Lindgren. fur-ed btalo.s.knh referenci, prema n~pn·d navedenim kolekc. jama, ZJ p(*di ne pri mcrkc mrvn len i .~U i kata loski broievi po Gaebleru Evel p i d il~ u. TOll ra t so glou. Svoronosu, 1\ lu I lcru, _t-.I u . hmwu, Boric-Breskovic ltd,

U katalogu Sf pored cdlicnog opisa s. a~L)g primerka novca i tennii1bh karaktenstika (, veli{i IiH i Ie i.i na ), t akode navode i Il1fSla njih()vog porekla, ti. rmh:;a

U prvom del u kal ;III~ IWI h runoloski su obraden a i zda nj a plfo1l:lellskih 'I,aicdnica, regionJ 1 gradova, azbui:nlo ud ,\jg:'-Ij<l In Herakleie Sintike, drugi dee obraduje i/.d:mia anl i{kih make<fomkih vladara od Aleksandra T (4c)K.-I'~.f p.n.e. J do make donwbizdanja rimskog cara Filipa 1 Arapina (11'1 24Sl. n.e.) L_:

22 + di ar april 2004_

ltl~L'-L~111 dt'll! ohjJ(1cll ,w novae I'._rillll~kih vladarj .l1\.1 ' .. lI1WJ11 kraiu prikazan je mauii d~Cl rfl~ I,dnnih inW,l(.:'l_f<1,

Svakiprimerak IlmGln,lIi~'no lellu~;lrn\',mU~1\ u: IHII \t,Il 1- m nil kvaluctuiru rablarnakote su dare u ~anHlrrlll'l..~ 1J,;1 J"l~ ru kraiu kll.ilil~" Takode treha pohvaiin nac i II 11.1 k41i i j.-. NL .1[(.1n41 sa makcdnnskim tekstom.za svaki ,)I iuu-rak dat , kllm~~kt,m (]pi~ na engleskom iezku, LI in .nm-dnom prevodu gO~'POljLLt' Milice Se 1 darove,

i,' .u

COlliNS .AND M ~NTS ~N MACEDONIA ProCieedilllgs of the Symp,osiium

UfL'tiniA: CVFTA\" GR07DA;"l)\'

lzduvat- Makedonska akaderuiia II,HJl..a i mn~'1r,n~u i Xarodna banka 1\.1\1, SJ..ul'.W ~on I

Tvrde korice sa 7a.~1 i! ni rn ornoto rn. .~H ..: nt 180 str., ilusl n,,:iic, 1 prilog.

~S~N ')989·-10 1-0 J Y

OV3. veorna b al ikl 110 oprernljena klliiga prcdstavlja zboru i k nuruizmanckl h r adO\'~l pn: zentovam h na Si rrrpoziinnru odrzanom povodom H(J, rodendun a i _~o - gL ~dls.n,iice n<lu~nug .-ad: I K~~'llk Jjogocn~, e.lana :\[Jkedon~k~ alilllcrniic nauka I umctnosti, 1. iuna 2001. godine, l' nioi su sadrzani referati u m 1\', II i kovmcarua na pudi uciu r~ ... - pli blike ,\.'Ia kcd~ tll i i c '\":.1 kon U\Od"Og ~Id~l gU\'c'rnerJ I.Il1bt::! lrpeskog i ~Ibjlcmika Cvet; ml Grozd~mov3., skJe srudiie i dal1Ll ki ~ii <u. WI, l Ihl.1" !J":111 na engbk~m ieziku

-I() su ~In Il'l i r,!tinn:!::.. P~ln)\'<~. lhl' Ci .ill:,I;.:C of the Paeonian I ribnl Organi~~ltil m~ .md Paeonian I'::mgy V TiILi.L. I he Cmn !'inds of the _\ iJCt'(lmmLli Rulers from the ·k\\ lTili H \ of the Repuhl i( of ,\Ll(·.:d()ni;~: \' Bill ako\'J- (jrof.d.lIw\-J. \rf)iml.f~": ~ It I y(·lir~idm andOhnd P JO<j.il~wsk.i. \LLl\ ityof~hc Roman \'[j[il at Stobi; ;\·1. Had7i ,\l.lne'·J. Hoa« I j.' Solidi ond ~:lIliqlle trpm )lohL. L _\lanc\',L " .... umisrnatic modt'b ill 1[. •. ' [)l·cormioM. B. Aleksova. The F.\,'I.~rll ine ( 'uin 1 loard ofUJrg':IJ:I~h:. Hl istovsk«. IlYJ.antine COHi;S on the T.nilul ~ ofthe Kepubh.:- 01 j"I:·h nl(1Il.la; I) Rummka- BJ'~\',\ Coin Circulutinn in the Ulmd Rfgirm ill the XlI ~ ~md '\ I. \.' ce utu n CS·. D Ral'mm k~! - i)J.~~\"J. I he Cpons t)fthl' P.~Ie(llu~~iall~ from the :-'tlmlsm~~I.id - oll.":dinn .._.,frhl,,· .\lllseum '.If Ohrid: lllm·,mm·sl-':l, Coin l Icard- hOI n the \ewnd Half ofthe XI\" C cnlLLry !"!Om the Iemtory olllH' Rqmblic of ;,\hcedollILt. n Poponk::I.Com _\lintin~ .• lt [he Skopje \[ 1111 durin.g ()Uuman Rul~·. s. s.]'eckr.wi~··. Cuil! _\ liuting In 0.1acc'(itmi:1 Durinutl« Ottoman Penod:l n \ ·~m'\n',k.1. (.\ II.l~~I"\·;.llIOn Treatment on the IV l cnturv or, the Bronze CI)ill'> Hoard.

R. ,~.J.

SOZDAVANiJETO·

NA MAKEDONS'KIOT IDENAR Viduvan.ja i secavanja

l. -ln7Hik- J.:". \T \ f.tl :-'-.-\ ~ 1K1STO\ -~h'-\ bJ,n·II~'. N':1rodn:1 hallka R_\I.~kof'l~_:UU.:!

Kartonskc korice .. ~9 ~-111 1, ~s SH .• ilustr,H;I.Ie Ll boii ISB1'\ 9989-9':;01 )I "

0\·0 kuiiga koja 0;;\"(1(;11'<1 uspomcnr II~I srvaranje i s<udJn,~} mJkedol1~kllg rhOVC~l. prcdst<wlja zbornik radova iZli;.1 1)(1\ utimn 10 godisnnce pn-ogi~:,buia II\j~'Gl samostal Ire Republike i\.1'lkcdon lje. ~a kOtrl u\'oda guvemer« NBR!vl. dr ~ rpeskog, sled L danak pHI'g pIed ~I.:dn i ka Repub 11 ke hbkedon ij l~. gmp_ K i re (lligor(wa. pod na ~Io mm > M akedonska 0>1.(: [0 naln a \':~ iT J I H - I. n a( a;a n se:gmt;'tl t u I.l.gradnji maked.mskedrzave. Slcdi . clanu], ,I k~u lcmi], .. l ;., ikole K~jU5~\/<L. h.IO]1t'lmn malllnsl:aJij\~.mie Repubbke i\ bkt'douiie i stvaranje makcdon s ke valui.: - dt:llafJ. Mimst.tt nnan~ii;!. II rr \. ~etn d iie '10 kslq. pnlozioi (. T~!d Ibl.11 L i s]j • .mJ 8. (l i cdn om rwn~~u! a ['Il'l.hodn.i gl.lVCrner;-'; mZ.\I. rn r HOll.o StdlW,.:ysh 1'.1<1 $rcaFl].;l I'm'odom deserogodisruice pnog rrmkt:dnnskog nOVCJ .. Sledi prilng :.lkadcill ika Ksentc BOg06<l pud Tla:,lmolll L\lC.H1d.1rna ~Ll\'ermo~~ RcpulJl ike i\lal,.oeduIllH':. pa df l'llh~' Tr

.... ''''~r(.lL·,: r~.I(lIIUIU u ~~~\:~j bl'r1':J. k(J,lj $" ~~IJ IIJ'i~(d(lr.:·J~I'/1 ,',~(~A ~, dl~h'l"w ..:n'dt" II 1'·p.·.·,)dlJ.

.' 98

l>t'~ll)l'., .\I\l[k'tarn(l'hJmo~tal·'·lllt· r~VI'U,)likt dol ,ll. ~':J!I~' ili radan i~' TTl; I kL ·(.h)ll ~ke '-J lu tc de 0&,1, i ~, 1 J d i].l d kad lJ -d "<I I'e trJ Ilte\'~hng Il unvuu mukedonske valutr, '),'ll;LI ( " ':'f l·II '-:-'1"1 Mickovski. direktor TrC/OI ~~ \ llle\l ouror jt'pnli I~_.! \ l'llld,u It{! osarnostahenie r~~T"~jl ih· ~ lukedomrc 11"1' q, I. I. Il·llh:.:..L .'-,~hU I.d.hnl\·skl dsrektor ;l;lllll"1r lit: .. 11. ~,ktnm~ 1'1 II I'nl, 1',1. prilug;1 Kako su rodcnc muked.m-]«: P:lll·. ~leJt ...:l.llll.l T<tkn bese ... A khart(i9:..L CyetkonLu~. pa I )mi;lll. !',l"f ' .. d~ HllldtiC l nkovske ]1 Llllblj:LlIl' }.uj,j.l<.' diz,lJlllTJ.lJ :i<id,li,njII ,,'1 III III.L;;_e donskih banknoru.t ~tllihi:1 kuru ~Ll napisah dr \"ml"l1l1 il.l 1111l,Ll it HI iLallskog mU/~I.l [ dr T1I1 L \11\ III II L mWf/lll.'tJ 1 • Ill< 11 Ill. pml rm~IHnlln Kulturno h(I~Jbi \',', l'\ nlu, iia dll.el Ii.] 1·,-·JLcJorlskih bankmua.

Na kraiu kl1jlj',": dnl;1 su ~~ll:-l pl'llng,] h)li ..,.ll~l/ •• 1r..\lmLi.; relevantnih dl)k 11Im:[[,II" i kulor fo1n';!l"ank l1lllf' "lv.,1 di.lk.l mukedonskih novcan i~·;1

J.' _'.j

MAKEDONSKITE BANKNOTII KOVAN I PARI

Macedoni,an Banknotes and Coins 1i 992-2002

hl/Uf· K.\ 1.\J{ 1:\. \ llRI-;TO\'\f-, \ hlrn'rJL: :-\arndna b.mkJ. R;" I ,1...1 Ipjl· ~IIII~. Ka rtonsk (. I;.ur i L~', _1.0 ern

6cl str., tlustracij« II h( Ii i. [SBN ~~HY L)-.)fH - :l-n

G. ospoda l Jn~to\'sb d~lij' q] UW~) k nJI Z] kom r I etan k:atl1og lll,lkL'dLln:-;kng raplf nog u metalnog 11 m l .: I i zJ alog LL toku prvi h deset god i na IT;CgO\l111\ izdavania. Ul.'l,llian opis sva k~' h;m k m ue i kovauog nov ';J dat it' (IvoicJilIW. na make donskorn ] engl,'~knl!1 il.:/Lkll, a jlUSU-J'CD1~' su ll\'<U1r~ylnl'. we 16 hoil.

Pnrni i t:Ji 1\ nng hn ,Ln~.~ 1.1,)\·,:.1.;1 ki.j i r>n,ll ~i i "liY .• 1 ~.1 datu-

~ ~ I

nurna 19'-), (+apl)'·Il~).1 ';l';J~.: i .ll.hk~n:· i ~\j(11 1"1, ''1'''L 1.[I.(,y

de ~\l pnkazana i ~\·:1 pn~'(ldlL'J I/d,ll1j.l.I,,-I\·<Hl<i ,,,I/LI L ,r,·IIILL Ile!!,llraod neplcmeninh nwuL~ LU~LI(en.l S~I' ,_l".._, h 'l1lpll'l~i Tlm'l.:a.lli. ~i.inhe~~ fnp!ll'cl_ll11 n. \1.;11 I'N'. i ~l)Il'F'k: n-loIk~il)l)s~ng 1-'. \0 110\ .... ,1·1. a ilu~trO\ .lnc su 1 ,rrigll'.:d 11,' I" jU)tAll -ne kurue lL kniilll;·1 tV Ball k.l l~pnnl(l\·.IIJ fllhll,lnli r', 1\ :1, ,~d ple m!OL1I.lLh meralu

0\'0 .l~' jcdna Je·po .. r;hk-LI I ki.t r-n.. knlJf,l 1.1 ~\ l I., d"M I ml~Ht mndu-nog l1O'. ca. kako II It'lllli I 11i~'~ln ~·I~ [f~I.1111,1 .. t,~kn i u ,\·,'111

H \1

W\KEIDONIIJA - PARIIE III ~.SrO'RiUA'A Kitaliog !iIIa, postojall1Z1ta mU~E!j5Ika postavkal1i'l8 INBRM

Urr.JniK: KA'I';\H.I:-"i\ HR!S'J'O\'~t-..:r\

JzJ~I1IfJ(': hhrndn;1 h:.mka 11:i\..1, ,~k.0I)W 2002.

K(111()nske korin', jO .m

192 $tr., tlustrac ije

~SU[\~S!89 ~:),Ol 'i 1:\

Om .il:' kll.iiWi kuju sino pnmenuiu LL uvodnorn delu naseg , hvalospt'va 0 zavid nO,i nurni '.n~<ll itY'k~ ~; d.:1 H l nus Ii '\ a rudne ban ke Repu Mike Makedonija katalog w01"l"l;.1loogate 1 prelepo uredene bancine ko lekcije. ~teta [e, medlltim, ,~~O u knjizl nisu d:-ll d[ ~I ogr.l [; je ;11 kn medernih i vrlo ukusno srl:,tknih vurina u koi j m O! ,e ovo eumizmatickoblago izlozeno, Pr·t;rmb ~\I i izl (]y,{: n i nove i d JL'::su ilustrov<Lni, n:-l labbma \'i~H· kGkvahtetne stampe.

Katalog prat1 izlozbu, 1-1 roo noloski.Od pa;onsk.lh pleme n~ i z~jcdn ica - [)Iemni, ta.iai·

i n~HII.~~l.i{)11 - il tI. vcka pi L' Hr I~U, [ p;Jj(1II~ki h \,1:1.];1 i:1 1"1'<1' t~os, ri~c,i, P<!lraj ild - if ~ • -1 \'eb p ]-I Skdc mund~ ~nlih grad ova, monete Trokue I ke 1 tske L m Ltol": ri c. :.: ,llm<~ ~ J 111111 anutkL_ deo .l.blrk,; ~aCJnpV,l}U monetc makcdonsksh g_ro,ldtlv,t,.J oko :J20,godinte pre 1 1 nsta , novae makedonskrh vladar.i nd~, do), veka P H, te autonornm novae kovan za vrerne J. i:ip,l \. i Per~eja (2. vck f' H.)

r.:im~k:-llwld':.(:ii:·1 F(l~\i IlW 1l0\·d.'[ll \i~ll.l~aJ. \,,',ln~,1 Illll~k~' provincije J\bkedoni}e {iza 1[8'61'.11.), te novcem .~)Jk<:,don· skih "nti,]qh graJo\'"l. od ..!, \,d'C") pre l lnst; au I \ ~L.l nt)\'~' ere, S~edi novae makedonskog Koinona, naiverovatui.c . ..;.cn',ll1 u 'lcsalcnlkl (Snlunu) u I. vcku ila~e CI c, J }1~L".Rlll.lLl~\ oj 1',Ji 11111 [JOHIL Koiunna it .l vcka. P()~I H\'b ~HII i, l()~1 ric 1\ L ~I f.l\ I ,",~:I ~L

.'

rirnskirn Tcp~!blibTlsk irn i rirn-], irn rarsk irn rW\"CL'l1L 11k iu.:u-

jnci iiedan kontorruiat iZ Nerone v og vremeru

Sredojovekovnu numizmanka zastupljena I~' n,:1 k,'[11 I 1.1 vidno bogatoru zh irkom v i 7.J ut i) skog IW\,( <1, kao L \ "h[ l h JL 11, prcrnda m:vdik~ uu, /,l)i:rkmrl lIUH H ~n:duim L·km ui II ... rpxki h vladatelia. Na kraiu katJ.logJ. prikazana ;c imt't1<.ld ujn,'. J11.l( •• zbrrka otomasnkog novca, zastupljena $<1 samo 1:"J ~1L'1 1YIC-1"..lkJ, kova nih od I j. do 1 ~, veka. Moderni n OVUJ,:, kv 11 J~ l il kod~' !.1 Mup~),en u muzeiskoi postavci Banke, ni,e ukhucen LI tl",ll b ... talog.

~likJ'.:..".::~rlrJntm ph'~~l("n .. ~ 1 (~F~! :LL-'lI'k(~kt')C 7u.l)l".rtvl~nJl i"rI m('fn~ ~~W' IVf/'R I J)I~ Pt.~r/~d IJ'I.'IJg.. r.1 "''J.'.I'~ L.I ~ l-I pll.i:I"~~.I.~ JII ~ \,~ rnu ~ PI U/I ~~.' ~ I i (} ,I, i I'~I' I r I .. ~ I~_ II ).., I .. ·L 'I ._'~ I' ,I" I Il\i, MiI"",! J "-lZI)·." ('idl'rrl~1 ~~)t. II ttp:!'.'ww ,".m~bdi)m,L?ro'la.I:I)m_ll~mel'isl20~2hnl:Ct.'40WTd;st.32.lrrm J, ko,'" k~i~: J [ai~~'6'(I""'V1ll,' ~I Hfl.k·~,m a 11,.11 '~:~11" .'-1.'H<""ld JacJ1.l<t ~~pt.ltlptH~m~ m;mCIJp~~t~ tl,:l j'lIlj01i~I(M110 1~J1e;\oI~ /;~jmi, ~~ma rtDIi1~)O;")'~~ oJ J~O - '::J5 loJw~a ~p<0.XpIlCtl]a, J)"F.:SIl /,WHfm~llala ':.-1\1,) ilC'!~; d,1 .d"I"JIII Ii. 'J~D~ 80 1:'.£'I ... .tl£'ffL _.,'i.~ri'Jiuj6, ~>pmd~uj .. ~, ,~pu u/a I~ ~'HI~J-:L·£rO'I'l~Fr'":

,FUSI LATELIIIJA

.. novi telrmiln za jedno kollekciona rstvo

U ileogr<ldu se krajem prosle godine pOlano novi kolekooIwski CJ;S,Op is, love se "AlJ L\ Lo. , , Casopis za 6..1s~JMCh.i LI ~.t k npl.i ai:e I ek:fm ~~k a ~ b 1'1 i La". (hn dr LlS 1':0 0 sn OY,HW je T, }ula JOO l godine pod inwnnUl ~ T~:I(~brIH Srhii~:". Drustv« nkuplia gr:Jdane sokupluce teo lekomnnikacionih ka Il K')li (1 ... 1 I Ilj'CII ~~k \' i n ~ Srpskog numlzmanckog drusrva. Broj 1 fbez navedene golitnt, izdanja) fmilngr<!fskog casopisa moze se naru Cl t 1 kod uredn l[,,,, ~t~~p, R, rhl~b lvi [':a. 'I/l iH.~<I:~ i ~ lH 1 , 1 I 120 Flengrad 35 Srb.i-'<l, i:: - n tail:

Z.Boskovic ~[ai. sanu .ar. ru Hi U .num iy ITM I ii:k~ ~j k r.j i i~-lri" 11H ~~~stancimn S:-' D svakog utorka popodne. Najveci deo teksta rwog casopisa, na 14 stranica m alog format", odno ~j se na aktuelnu pml ~~em<lLi k II Ing Dmst\il:li, posebno je odlican kriticki osvrt na do~afl'I~,nj'l.~ bll alugl~ rlla,~ih I dekarl.ULOi .. 'lu.le.l jeJan I.HJlj cJanak jz dert "Vewvah iIi nt''' - 0 malwu~Kij:'Hli~ .,(:UV(:Tmg" uri~ I'gnr~kug runzmJ. c(lk ! ~.1 tdek,micJma. L: caSQpiSLL SU, pored ostaJog, pedamno navedena i sva nov<I izdan;a k<l,ti,,;a!.l Srb~Ji ~!.I CWO_l GOl'l IJ I.uku 200.1. gutiim:.

,

I

22 ... dinar april 2004,

~II J f_j "\ I' r i

rl ~.) r: J_.1 IloJ

· ...... "'1iili'(j",IIII.' I

~.~i!i ~rt. ~ L"'~O""'" t=~ u !Lt"r· ...

I L I t.1'i.* 1111' ~,I~I~,_'''' •• ' I

~ u ~ t-!.i I _. A:.. I I I

I LLl.tt.,I,IJ;ll1. [' I. ~ I ~i'h ..... ~;'i :.'I~"')" L' ]«"].0.: ~ I.

, E~~,"I!-i'" O!NCo9.t1U:t1

~ ..... Kli'"!tv. fI I !l:.Lt: !'=.AIr II!..-'" I

:i~i='I_.i13 I~:.J"'_"I.J'" L .mu~ Ii! 'I

'"i).l, r )l;LQ,rl II " I r U .... !i,o'j, I !oj,;!; ~ ~·C" ':~I ~'CII(I b!!i ... i!i:' .'1":" •

J,I,'II-,.., N,I,~TUlr .JIIUf"~ I~!• TELII:I'."'lD'"'l";Io,. ~IJ.Du!!.

\.I.iIo ru ~TI"I 1'i'ni':Kn.1 Ii"I r:.:'"r

.SI T ,I, T L:. T Dr'.;I~ ... .a

n II rij,Fnj, 'ir~rII.l~ ,

.'E

.l'JI"'I~i .... 'tII !i.l'; ~j_iI, i I"'Nt'~ ... tI"'!I::~:;~~OJoI ~-""i:.

()~,J"IO"'o"!.loo r,. DRI.,.I~ ....... c Tr~ r L(JoRT i. !ir:'I"'U.0II ~

-:')(1 IT. I ~ •• -~ SiLAJo!l' '-H

III, .:--r·

~~g '.

.-

• I .~

• : .... J · ., ~ .'

· -- "j.

III '11'11.111111

C cetm izlozbenc prn."lmi.iL: izlu.iel1 .W r imski novac.od republikanskog do kasno rirnskog G~~t\':l. ]\;'~ ~\,;lL_: jc i/.l( li,CIl LL 14 vitrina, J ukupno re prikazano oko 200 primerabl IH "Ud knvarHlfl od zlata, srebra i bakra. Sav izlozem nOVJC ie iz zbirkr '\artH.lnn)..; mttzcja IJ Sapnl. Na zidovima jl;;~ bill) 25 pal)()<~ na kouma su dati ~nimci ;Jvcr~a xa likovima poiedinih careva L clanova nuhovih porodica ciji k m ~\.'~1L: i,lnit.:'91. Prczcntovane su ~ dye knrte: kOY11i cc R im skog carskog nu\'~'~~ ij r Ill,:~ I a nal aza novca u Podriniu.Izlozenaje U ostava kasno nmskog bronvaTmg m I\'ca {30 kDI11o:u.i.a.) koia potice SOl Dlll1ll':e.

OV,I ;,.I(1/lm k ~ Itmll"l'na 20. fehruara 200-1. i traiala do l U marta. tl rnesto kata ing.a i! I (l';; IlL.:, ~ I\" i III f'ovoanm izdat a je i sroi

IN:OVAC U ~.APCU

0!u\'m. - izum drevnog naroda tr':IJ'c Vft· 27 ,'~~k~ I\'a. R'1 d i [no da ga stek nern o i prclij~'mn u ;i\'U~ ne Imtrebe i radosti. r .... ezamislivo k pTi~lIl:lII.da(c~l.u i fie OP<1- zimo 51::1 SVl: Il;i II.iL:lTl11 ~I()jl ,j pisco Osim one broicane \' n~d I H ~S! i.

Niiedna all~i(b td{~wina Ili;i~ la.ku pn.~,lHna II s~w["{'mCT1mT1 sve!u bu uuvar. Izmisljen k oko 700. I~od;nl' piT n C. u l.tdl)!. nMaloi Aziji. Prihvaccn i lill~prcden od stan h G rka i R! mljana, tl opro jl" do nassh dana.rako mu rutmokni predvuJa,iu skoru prt"'lpJ.S1i -bill: potisnu«: g.l elektronski vid razme ne .buduo de ktronski l1OYo,\";. lpak. odoleva .. i u istoi ie funkciii ~I kakvoj jc bin od pr\'og cbn.l primene, sredstvo Z~ razmenu dobara. .\]j i nesto vise:

Na novcu kao pisanom i likovno obli knvannm spomcniku zabelezeni su mno gi dugmlaj~ i LJpm~~H~ peruke .iz svih vi dova dm~l \'t:l1uH i Jrt,avnog zivota jedue 1~!jL·drtil.:L.:, _i-L.:dllc civil~z:li(i;c. Pnglcda.;mn n"kll n:~~u S;i\'n:lT1t:ml rlol't..mi1.u iii lnvJnidI. '\a primer, evo, 20 kO\'<Lllil1 di Ilura 11<1 kojo:i~, i~"o(hw ,~I r(1Tlt" \·idillH ~ Lt plilknm r,ehdu hram Sv.Savc nil '\/nl(:~rull Bl·t~)~mclu .. Pomka Jt'_ja~na.1\kdlllirn, in!n 11.;'1 1n ne obrJtim.o paznjlu, l1e z.Tpazimo to. A 1\1 ~e upi'av(l kn.~e ona druga strana novca ~{O,l n1! pmU(JV,lmO kao dokument V]'t'm~na Ll koj em i e f n ovac) n astao.

Vi ;;lrte: j n,\ OV(lj tzlozbl vldetl ponckl pnll1er<'lk no,",a gdcp:-prcdsta\'lJen J.tHicki h.1"<l111 posveeen l1ekom. pagJ nskom b [) 2.JI.lSl"ll, ili gmdevinu, iIi most n~ primer 'I·.-a;a n lW i 11 O~ 1 n a DunanL' 1 og 1110stn ne lila I ill Dunavu \ ("c doh! ih ! S-] 6 vekova.

~ 100

I'! ' ... 1 I I

I 'I

rnena kniiga mr S];l\'nlillh:~ Pi'l n ~\'i,':a, :t ~!)ILl L~'IiW pukazan u. sledecem broJu"dmJra".lzlOlhu Ie 1.11 \ ~ Iril) gll~1l '\ i ... l.dd ( 111l)' brnjaiz Muzejagrada [l('ogrJd.,] tom pnlikorn odr/;h', wmrla lep gD''itur, a koji ovde prenosimo 1I celosu

" \ niegove konture ~ acuvanc su na poie .. il nim primerrima novca careva IV veka.

U ovo ut ko ntekstu vredno .1 C" P om e It uti ostave novca potekle rZ oblasu koju rn uzeoloski dJ.M$ po knva )I arodm muzei ~I Sapcu. Najveca je ona iz Svileuve (oko iO.OOO koma.la). Sacuvano it" m·~lLl malo ,'i~f.' od puloYinl~ In~ nove;!. ()sl.lva nbuhvala nov,',' c~m:va druHc polovinc III v l'k~ N~jJa:'.lllp~.jl:rl iji ie novae cara Au n:li.iHlIa (270· 27.~·i . .d. mcdu njegovim II o\'e i ma (u ko 2. non korn ada) nove ani Iii's IIH1f,isom (:O:\,CORDIA 1\1lLl'1 \ .. _\ i (sloga voj ni cka), Dakle. til , slog;" se enonuno propagira. ,\ to jc pouzdan znak da je ona tuda hila polruhana. sto rum opet goyore drugi izvori t,' 0\"0!11 ~luca,u novae to pctvrduie.

Izneo sam m'de S.UflU j~'~ I a fI \ it I ]., III turno istoruskevrednosti novL}llwii ~;jhi· ramo.cuvamo i ohr:~tlu;crrl(],'II~lf'la iruu svakako v'i;( TI ~ {~L'mu 1.~pMi~ ii Iia m de i/l'oh"nU111 IH ~\'Cl.l.

Pn:d ilarml.jl: r i Inski no\'ac ko,ji .ie ~KI leLin s~ h.-ninth arhenloskih Il.llalista t:

PnGl"inju, f'oSJvl_iu i ·lmnni\\'L. Od 1 do \ veka ovoje cleo \ 'd ike rim.s.k.e dria i'e, f{ I m ,)kog '~ntYil. Obbst .i'; gr JYLUtalJ ka ,'e 11 kOlll i zn<:im~11l10.m rim~kom .:ar~kom gr.ldu S!..li'ntlUmu. srcd!~tu prontlciit' GornJ1e P,tnOn1Je, LZ c]je .Je blizine POkkin nckohko mmklh care\·a. Ziv intnn I']m~ke drl..lw II O,'OIll n;~'llom ~ 1.-:111 gTl) ~t' II S I11cTfl1 Ila bog .. I ~t \:0 r 1.1 d ~I rs I \·~I. 1.1 PL)' ~I(,flii i T:1godni. PI(1(lr1O i nbnldiw 110 rI:t'.; .. Iia\ HIl[) j{' i~ll!i.e[li In k"giollar im.a. \'isc ]Jt L III i h pn\,H.ca 1m J ~c'-<iln .re ~ i t.J.\ O\' <lj k raj. pm'l:zLJ",u~j \'c]ik:e fim~ke gradm't> I ll:lllle ria halbn~knm polliostn'lL ~\'e_H~ lu uliu]o na romanizaci.iu autohtrmog

i.Lvlp,o~na;r~'n K'.prili\nllI111\\\;1 '1~llI1nnovcani rrmrLi'1. 1 olmla 1.1 ... " ll· ... ll nulazi il \,rnIWr1;1 l"i111~ke -'!" )Ilt" k, ,jl ~<l] f:l(kJ ~'h"lld sabir., i t"\,idl'11l1r:1.

T\OIL'r,;;1 Sl~\'< rlrul ~ Pl:"tH!I'~ aut, 'I" izlo r. he I Kalaloga, 1/:.1 ui L:'1lL1 mall! III pnblizu _ic posetiocirua rnzom obiasrucnu Una se llaiWC1L11 delom odnose Illt moncrarni sistem r:.Ji'Il$.kog..:<ml~'.l TJkt.,~lc I ru nalaze dckumcrnovane nu terenu 1 II \'t'~·t'm broru publikovane u nasirn ,III, rnrn ~';bsopisrrua. rnedu koiima ~.I ~ ILl rlt·pll.lI~'11i ve vrednosti radovi ~lihf\ll \ ;l~iljL",~,':a - Topografiia i I II

)~~ ~I ,111 n\ i.~1 ~I d u ~~~ m», r I,' l II i K: III <It. h}C , i'mgr:ml~kc Ilpn.:dd_i<:II' l-ll, \1\ J i7kliba )C I'~ .h\ alna J;;1 Narodni mu.:t.l J ~Ll~~';IJ. "( d l:l'.'J \ ti lr vole \'a~jl_le vic. <l rh eolog, ~vo, J 'Ull j radn i vek - -10 gudin" proveo je u :\arndnom muzeju II Stl~"'';~1 prcdano S.lkllpl_i<1jU~i kulrurno l!itl)1'Irh, hlJgo iz svih epoha Sakupio J~ I ogrom.ln broi novcamh rtQIt.lt.l.. KJ7.cm nalaza, ~er ,e 0 tome (we k vodro racuna : t, I \ lth mo i u 11.1~gm'lm pOnlcnlttlm. ropl~gr;lhi;lm<! T i Ill: belezlo le i L:lko pllll/d:m, I l·\'i, Il"lIl i· rao me~lO i m!ow' ~\'.,k~ ~~ ml.l}:1 I ul kri- 1.":'1. biln pi )i{'(1 i"l1;I~'IHlg i II ~kl'I'Ui II' mtiM.J no\',';~ TI) ~[! dra~\I)":lli 1)(ld,j •. , hnii sa .. ~;·I ~l!pI1,'m rlO'.:lL LJ ',hv:..:iu L[IIL" kIll iSflim , \'n'dlliI11 i~I()1 il~ki III dnkuln":llwm. Stoi-!:l ;,' ~ I,\'a iJl~ li.l )a ko lL::gl: SlJ \ ~ III LI ha Pet roo I ie<1 U \ ahu ko n-: [p ira L1J L F'u ~t.1' li 1;;11,1.. :i-~ pr aC~'110I.H publik.KljPnl. bllu 1 1l1l)gUCl, .kr predst<1dl<1 re1lllt,11 Jug~·'go\il~n.l('.t rc kJO bih trJil1~, rnu~,;r;ke Ortl~m~\":L1t:',ka{) i ~~r~daL1og ,j~LgogodL'n.lC'g I malackog I"tld"l. "l.rh~oll)ga, saGa LL pt'tUill \ lillvoja \ ..lsilrC\"lc.l

~[JI'jl 2004 ~illdl'''''' 22

JLID2b~

E,VROPSKIINOVAC UZICKOG MUZEJA

~l_lC' tako ';~sta poJav<:! da '.(: 1J nasim mUZeJlma pnrcduin numizmanckc lzlozbe ( 1] a v ~ m puh.:s kn ra .i t u tome sro izln7.L:lli 1II:lII.:rijal, po fonm I vehcin; uglav nom iednol ican nc daje skalu II kov I 'I.i ~ L elemenata. keJi bi postavku tah·1.: zhi rkr form alro ozivell .i da I i rrmgul nost iz - vesne razignm~ ~sl L 7h(lg napred tz ne scm .. ~;. i i n j rni ca i e d a nu m zmat icke 1.11,i rk,' koic se n alaze po muzei g ma lezc pohranjene u kasama i depoirua, J d<l se otprihke 1 ~J;.!Ile tek 10% mal.eri_i ~t I a.

ovac je i lllnClni{~ko rlclo, ali to .it' u pr,'Ol 1'1 red LJ i.~lori iski i kulturru do k u mcnt vrerncna II koiem joe nastao i kada it' koriscen. Lpravo ibog svega gore napisanog, zavreduje painje i~du;.b;! k'lljll jt' organzovao Narodni IIIlJl·~·i uUzicn pod nazivnm "Mclalni novar Evrope od XY dn haia XTX veka" otvorena 2.L decem hra 2orL~. godine.

~a !.7.107"bl je prezentovau dc~ I numizmatickog leg.ata, a ko;i ~r sastoii od 3.453 Iwm.adH mcl<llnog nOVCJ od lllll.ii':kih vrernena do novog doba Darodavac .~egatJ JC Pr~bis.lav Ljubo jevic. Ovom prihkorn izlozen ic novae k~ Iji k curkuh sao u J:-\ ro pia U L1 rl:;L~i 111 kraie rima ad X.V veka tIn krai;.J X[X veka. DJ hi se

onveo ixlozeni mate r uja~ prl:/Cf"llnnnt' su slike pojedinil I vladara kao i geogrufske karte ko]c SU VL:ZaT1(' 11"' zbirku vremcnski i urncillil;'k,i Uz sve 0\.'0 idu lcgende koie ~LJ dubIo postavljene, kratke i jasne, sl~ ~ maternal U vitrinama (ini razurnljivim vecem broju nest. I uu~e pnblike, kOIJ cesto 0 trim matLTij:.du nema m i'l,t,oS no\'ni.k pnjmml·.

Kan doplm~l izlozhc prikazan je nLl: prrdlozaka ZJ p];.l.k41t koji prati iz]ni:hu.:1 koie su radrli ucenici Srednje l.Illll~IITi(-h' skole I.!I Uzicu.

Izlozbu pml i, i \'rlo lepa pubhkacip knju ~IJ 13:.ipi~;di visi kU~IO_s.1 Stanojka 'vf~livojnic i RJd!vOjC Papic, i koia S-L: ~a~ toj i od nekohko celi na .. Najp r I.: .k Iq J kral - ka istorija metalnog nmnl Inkom nave denog perloda sa IH ~s~'hl1im naglaskom na nO\'~K Srihij,c. Potom sledt rzvod it, 1111 sn ivrna htkog recm ka sa osnovn i m i~lori.iskim i enmoloskim pOli.u:im" [I novcu kOji je izloj,eLL( )I.J 2~. ~I ranc, pa do kruja knjige.dat it: kHl~lng izhlenog IKl\' ca, lalvrs1.lIIog po zemuama. a. U okviru r* FI) vladarima. 7 ustupljene su slc-dl"Lt· zemhe: Turska.Austnja i ALI~lru l h;:H~LI, Saksonua .Belgija, Hoi a II d i ia. F ranruska Spantia, Poljska, "'L:TlL: .. ii~l, Dubrovmk

IZLO'Z,BA POV'OIDO'M SKOLSKE SLAVE UI D,ESPOTOV,CU

U fast Svetog SJYC u OS. .Despot Stevan visoki" u Despotovcu S:\! I.) "MiIilUfIl" priredilo [e veumu I,:~p~h'nll numizmat ic k L1i v: I [J zb 1I. 7\: a ruoi jc bio izlozen rimski no <lie HI ~)V veka, vrzanujsk! nOVJe I X i Xl veka, tnrsk 1:, J.u~ l n IUg~! n..1k i IllO.'fi( j nm:ac sanCTnenc Srh~ie IIl1ldal'll i papini od 1868. go dme, zaklj UC]}O sa n ov¢J. n UCQ m sa Likom Svetog SJV~il I Sl4 3, godime. Bile Sll iz.loi.en e i n II("{ b I jl." i ooliknvl'Il Ijll , sl ~ n:.: r~ ~I! 19rahk srpskih vujoika, predmeti milltJ!1Ile, h~o 1i..1:rtiC(" I propilg ... ndn i m<l-

?2 '* dir~ar apl'iJ 2004_

terijal s[ p~kug nurrrivrnatickog ell u~~ va.

T/lozb;l jetraiabod2G .i l.jan uara 20tH. J. interesovanie za nju brlo ic izuzetno.Zbog \'dilu~' i nlrresovania ULl.'l1 i la, ~<! din' k I orkom Mariw un S~anojevi(, dogovorcno it' da se u skoh osnuje istoriiskonurnlzm,ltick", ~ekcija i eb ~kub postalleclJn Srpsknglll.Jrllinll:ll i(kog d ~ l~Sl \'a ~ h I i TTl L mt

Pl)ka;r:llust' opetdanlltnl7.m;:i lib sa s\-oj.im lz].otb<.lmJ, i to; kako opravd a va r~d Sa skola ma i u~ 1:1] tcima SYlh UU,ISla_

KOSHMlb\lI HOBLVI ~, Ton'-!"Aep~

I

vu \ \ III v LIP. III

I ~ ,~ I.' I ~" I

Rusiju i Srbi ra. L kUJHi~ ~ it' u I ~Iad,: nn It:.; pnrnerka i'.I~l t n ng src brno~ I r<1

karnog IhJ\. ~a

rfl7.liLJI~11

110m 111.1 l ;1.

K.w dudatak Jil()z~'Tl .I~' 1 ubrudu 11I'I;h 'oji If proruden priliki« II .H I :,'~ ~r~ ,~k 1h rstraztvania obavljeml L tl,k~ H'l r 9'-;)·1- I ':l')l~. godine u 111~trl:L,,1 i n I I. v, '- ..... "'.·,L -: je jdeJl!iljkm~lo I nbr,~(h(, ~tr \ II\ldin h·"lilI~L·\·iL· "I okorn ovrh lIt! ,17 \ an i.1 pronadena su tn ugarska dt:IUI" \b"~lnuliuna III redan .\lali,,· II. k;ln I t(dna ,lk':J '\khmcd.~1 \' i ;lpw'n nLI \"I kr.u rura l.eo] 'uld'l I \.'~! h,lill pllblIL"::I.'~·I~' pl'pi- i..ori'.l\'lle lirerature.P. ):-.~r.nu dra:i I )lIhli bnir dale pnlican broi t~ Il{I~I.Jllta novca od konh su lllnoge u 1'01 i

Obzrrom ua rd~ll ivru: «-kudnu d~m1J(U IHJlll1/11l~11 icku literurur., hlln I)i l(lri~11L 1 d;l 0\'11 pubhl.achu J "1 Iljllj hihlfOkcl lm.,l ~\'.tb nuruizn IJtiL:1 r I',an pocetnu litcraturu za thh~ l'n:"'lflqnl~ svouh nuruizrnati.Lib lll<lni I

II r

'I

7.01 svoju kolckcii u kupujem

RAZG LE D'N ICE BeOGRADA

Dr \'icl( 011,'uj2-606 Ofl4,: 1 .1:;- 86::- j

101 _

ALE KSA N DA R B RZI,(

aukcie

NIUIMIZMATICKE A,IUIKCIJ E

na kojima sa nudio nas Inlumizmat:ickii Imaterli~al u dntg,oj polovi rd 2003., godine

N um i smat lc Au ct~onls Ii n seoDnd hridf ,of 2003 which offered ,caim and notes Df 'Se'rbia and Monte negro

Druga p%v.i,no 2003. godinepol.fda je SQ' aukcijom o.rde.njo t medalja .FIRMf ,FwYD, JOHNSON & PAYNE.. odrzanom 13. avgusta u Fi},adeJfiji. Po(",l:!lne ·,ene (procene) 5t1 «dolarima (naved""ne U zGgradl), a pos'tignute c,ene navedenes» pod "Prod." Aka nije t1oQvedeno, lotovi' nis« porodati.

410. ,\'lont.cne:gro .. ;\libtary Bra v ·el'}" 11nbl, 1 R.:Il-l L)~ 2. (250- 3lW) Pn ~dah 1101 330

·11.1, Monh.·ne!':Tu. \\':<11" Medal of 187,) 18~~, (11;,-1 :.0) Prod .'11.0 7.Ji ! HO

412. Montenegro., Golden lub~kt' 1fnhll~)1(1. (100-13)) 46.1. Scrhia,. (). White Eagle. kmght. [~82 reverse (.~f.m •. 1:=;'O) Prod ato za ?.:;n

46'1. Serbia. 0. Crus .. :' j ~I T:.Ikmu, officer (100 JjO) P 1:0 data za 2YU

4,65 ,. Scrhla, 0. St S .. ava, oHl..:c r, fi N type { .11:; -4 50 ) Prodato za 410

'166. Serbia, 0 St 5.::1V<l, nliu cr, reel u'nhe~ (2S{) JOO) P rodato za nu

467, Sl:'riI)wa. (l:-it Sava, officer, green robes (~OO- SOl Predate l,'1 19()

,~6tt Serbia, 0. St S~n'a, klli,ghl, greLC'n robes (LJO ::1(0) Prodato za 1 :·0

46,9. Serb ia, Queen .N athahes Decoration t ·100 -4 ~ n) 470. S(:rhi~~, 1\ h.:dal nfZeal, silvered {j:;, 7,'; J Prod.Ic

oI7 J. Serbia, CowTm~ inn 1\ lcdal, PC1L:'f l, 1903 (1::i0 20U) 4 i2. Serbia .. ;"'[Oll riled group of 8 m cd a I ~ (6jl() - i no :i l142. SC(lbia. U. White Eagle, krught fJOO-350':'

~14J. Sot:urb ia. S i.~ ve r Bravery ,i,d.edaI1 SIll ( [ ~~) . 17:;)

J 1414. SeTh ia, \1 iii [~U)' ;\ lcr 01 Medal, gilt (::;0 ~:"i)

11-15. Serbia, Comrnern lur 1S76-um:: \,V:ar (9()-125) 1146. Serbia, Sh arpshooters Award ,I 8H. .. ~ I ~'I H· {fl.;-fl_; ::

Prodaio .7.3 65

11J I., Yll~osh'l\'ia. Onler nfthc Crown, commander (.)25 J75)

l212,. Yuguslon'la. Order of the Crown, knight. (:'lsoJ.~(1 (I OO-I.}.:;)

l213. Yugm,h\iia. Ord~'r of the Crown, knight tYO 12:- I n l-'1. Yugo~l,n'G', 1'...1il Vlc{l:.!t IClf :\:Icril; Sh~r pshoorer (30 50}

1115. Yugo~~avia, Order of Military ~1crlt.:2d (6:;-95) 12 ~,6. Y~agnd:l\:i;L Ordt:T or ~ali.onal Merit 3d ~ 4.:i 6':)}

. 102

lZl'i. Yug,osLa\'ja, Order or '\,lli(lflal \ k:ril. '\ ... 1 r {; (,~ I ] 2IS. Yu.goslavia, Order of ;':8Jtion:~1 \kril.:?:{ II ;",- -;: ] 2:19. Yugoslavia, Ocean Heet Naval Badge 140·61 I'

fIRMA Liss» l/. RIn~I:'LI .\'t /11 .\tl ~ \ t ~111I -;f'I A I hi ,r,rr

I ~.[)9.2rm.~ U ilJl.lSfl.(' SL£Pf:{'f: .srU'D,\XWI:},n', \ J ,,!'I, It " '

1,1.1.6. Sf,lUiUF, \tcphane Lrosh ter (I:! 1 ~~ l)_. 6: -\H ~m~ I i 1V,12 VF, of (10 prudaro I.<i ::-0.·

1137. SERBlE, Skph:uH" fJr<lpLI ill (1270·] 3! 61 .. -\.1\ t!1\'~, Lj.v, 1 {l vn f. VF f. 100 prod al 0 '1,1 ,ll. ~

.~t·:tIC.U{SI\.J\ fl~,"I(A L'R.'. ,>'1 rH,\"A ,~l'Ofl)16,- :'lL'k: Irr

15. 17,(19·2(103 L' Ctun«: SLt·UJf " /,\. I ~UF.~A "1ST f.."11 \1 \,'Jf.. Noll.: 25.86, Alexander 1. 1 n.l 14 J L ·1 Dub' .. n I'), I Vnr/,l]gliL],- H)(:, (( :HF 70U) Prodato til .. " UU.

;-\0, ~ 2.5R7 . .:I Dukarcn ~ 93 l. vorzuglich HK.,

Prodato Z<I 800.-

No.: Z5~K'~ Dukaten 19.1 1 \'m tll~lid •. F[)( \ (:1-11 ,;"1,'·1.1 'I Irlrodato zn I jU, ,

No.: 2~:;8'9. Dukat 193 1. b~t I-DC \ C II r .160: l'rodato 1<L 160··

:\0.: h90. Dukat 1931 F:.l~1 Frn:.(CH1· lflO) Prodao 7.<1 1 10. - .

\'0,,: 259 L Dukaten 1 ')JL Fast rue I CHI· snn \ Piodato za 850 ..

Nn.~ 2592. Dubl 1932. rJ5( r ix; ,~U I I· 1 (,0, Prudato Z,l 141)-

No.: 259J. Dukar [933 bsl I"DC ~CH F ),';0, P rodato za 300 ,

'110,: 2.,94, Dubl ]')j-L \ orzuglich I-UCIClll "_":1, Pwdato 'I.~ 1000 -

'0,; 2608. 20 P.errlT'1 1910 Fa~l \,W"/llgli .. h-\ ~I[ tlLt,lid1, (Cl ll. L)O) Prod.ito Z., h2:--.-.

No.. 2609. 2U Perpera 1 ~ IU, ;.l}, Reg. (jllk~ m]'fll~h, h (CH ~ ssm Prodato 7..[1 fj,::;O, ,

No.: 26W, mrhp_'J<lli)l(l.:1{I. Rl"g.\'nrzLLgHd),I( III :::'VU} Prod ato 7.<1 600.·.

apr I 2004, dnar + 22

No.: 2611. 10 Perpcr a 1 SI] 0.50 Reg_ Gutes vorzuglich. (0 iF 4U{}) Nijt.:: pmd:lIU.

NOI.: .2612.10 PfTpt'I"<l 1910. 5U, Reg, Vorzuglich. (CHF ~150} Pm!I:lII.l'lll 280.-.

Nu_: 2613.5 Perpera 1 ~ 12, Fast vrn Ijjg~i{"h (CHr 150) Predate za 140, ,

No.: 2614. 5 Perp~T;tl ~] 4 .vont~gh( h - gut.es vorzuglich. (CHI" 250) Prwhlt(1 Z::I 230_-_

f\1n,: 2615,5 Perpera 191'1, F<1:stv\.").rzC~gl~ch_(Cn~ ] 75) Prodato za .16n, ,

K 0.; 26 [.(;,_ ::! Perpera 1914 ui H.I lh:rp-(~T 1914

Sehr schon vOI"zuglidl. (2, CHF 60) Prodato z.l50_ ,

0.: 3132. 1 P~ra 1 ~6R. Heide Varianten. r[)c (2, CHF 150) Prodato za 1 20 •

~n.: .3 ]33, 20 Din ar J ~ 87Sl.f ast vorzuglic h. (CI f F 2~()) Prod ala za LW __

No.,: 3134.:) Dinara IR79.\brwglich. (CHf 1':10) Prodato za 330.-

~o.:]B5. 2:0 Dinara 188LVorzOghch.U_l:IF ISO) Prn!blwl;<l 19D.-.

No.: :I Db .. 1 0 Dmara I 1::t-:2. ti utes \'0 rJ'. U gl i d L (CH F A 50) Predate za 15U,

No,;3.Bi, 2 DinarlllW)7und 1 Dinar .1897, Sehr s(hrj[l-~uTZligl.ich. (2, Cl-lf '10) neprodato,

Su,.: ,'138 .. :i Dinara lYU'I, Fast vorzuglkh-v. u·l.iiglkh (CHr ! Em) neprodaro,

FfA'Mil P;Uto't1:1U(J 12 SAd"" VIrGA, C'S.A, ,·,[1·.:D[ /1;1\ Sn)fl~f AVKCIJI .2(),Q9,.200j SU2m;(r PRrMFRKF~

Lo~3.'R-I. MW"'-'l'E:-\H;Ho. 20 Pcrpera, 19.1.0_

ALMOST UNcmCt"lATED _ [. JO()' ·100.1 prodatza 3S0.-

Ln~ _lR L SE RBIA_ 2:0 Drnara, P:!~2. AlM OST UNCIRCULATED. [S 17:),-230.: pml.!:!1 I~ no-

lot ~O.5. SEl{mi\, 1 Dinar, lR7'i. CHOICE ALMOST UNt]I.{CL'lArF.D.l$ 175 -2500.] neprodato.

f1!JM."t j-RITZ-g_~j{}O['F KFF.NI-o:HI II' (hJ,\'.tlWt '.:K_', j\il..:m .·,f .... WOW;! !1:.w:_,"",rM IIdIIl:C"l}AMA BIWJ 8;'. -as. 01:1 .;lJ. VO 26_ SEPT.F.".i'"rllIlA N~'p(r H U(U ~·.I:'OMjllj\iTF~[SA .... 'n'm.1

I ,'lJI:::iVAJ!.:llHSNlll-l rPD'IfR.A.KA:

Losnr, 2 ~5R J GGO~LA~VI FN_ j'llmrg~m~~~al" 1978, beste hend aus: wn, I so, 2()(), 2S0, 300, 350, ·totl(}. I.:'JUO, 2.00n, :.:!.5{){) und 5_00,0. Dinsra 8. Medirerrane Spiele in Spht,

If 1 Originalscbamlle. Pohertc Plane. Schatzpre»: 1,2.;O,O(l HfR prodato 7.0; 1 0:'0, Losn r, 223S .. SF RR 1 FK .W Di nara lM2.Vorztlglich, Schatzprcis: 12S,(tf) FUR prodato za 17U, ,

Fu.:.,\u R.,u'(H l' BEet! NFDI NA s 1 "OJ OJ SErn,\HIA II.~I(()I ,~t'KU- 11 Nf-KOLlKO LfPIH 1 DOSTA {~F.wm 1'~IMfi.U: . .-1 AU 1 J\.'Ef{()U KO VEU.i..:1H !l.4RfTF.TA ..

22 + dinar april 200.1

to'"!' 1.:;]1). -t Dukaten L SlJ 1 f.~tplfr, (-1:;0 I)lud;th 1 I;' :;'"' - lOT JSJ]' Dukat 1t)31 \/KI.+~: 1 'in ncprod.n«

lOT L :;32 Lot 13 SLk. 100. ?:;;fl und JOO [htl<lra l ~JH2-1'1;-; I, auf d. ()I}'mpi~ldc in Sararewo __ pol.Pl, f: 50 pi nd~lll ~ /;1 I I (I -

LOT 15'11 LW(HhpnJ .1910 \'zgl. K ~ ')000 pn ~d:;llo za 5000_

LOT 1562,20 Perpera [910 ,.~, II "'/gJ E _~ml predate za 341'1.-

tOT ~ 563_ 1 fl Prrpel'J. l'iJ I (I \ IgL c 2':;0 l)roJ<lI~ t I I - -, , -

LOT 1564. 100 Perpcra 1 ~] 0 '?gl. ;~Lpli r t-~I II) prod.ito lJ 7500,

LOT 15cl5, 20 Pl'rpl'r<~ 19 j ("I ngl, L .IUU prodato tJ 'hj I

IHT 1566, 10 Perpera 191 U \7gl. ( 2S0 1m ~(hl(1 f;~ ) ~I) LOT 1567.':; Perpera 190<), r-.: r-._·I-fl. s~ch.;fv7.g1. :;:,iI neprndato,

LOT 1568. :=; I'erpera J 91 1.1'-.\1; 1:';. \?gl.- f.2 so lH't'I"LH.I.:\tO. LOT 15,69 .. 5 PCrpeIJ 191'-1, .K'\ 1:1 :1, ~ seh ii. \'zgl. E 1 ~,() prodato ZJ 170_-

LOT 1.=;70,1.(11 ?4 ,)!k. s.sch. \"zgl. t 200 pmd,H" 1.:1. ~-'O

fmM_i C()RTRIF. [7 H.~ srnt,«: ,\ _, t DJ ,\.'.1 hTOlO} 1t /-..1 III ! 1 SF.PTF.\1RR,\ )UO_1 Do:~rt I.\,T.I'RnAYt;".iO(; M,~THOHI', \11

-

103

(H f'F ,\;A1T}f)JMO s."LMO P,U'W.,\'I "I\,'U\'~(, v-o,\'[.'m; KOVji;\'()(; '\'0\'(:.1 Sl' Hn~ r.-t Wl'fi'-:";E I j\;rzJ\,'.J,.C.1./i\,·l::

515-6. J !.I1;;osb wien. ~ n Di nar; 1.1 !.1 no \ ( l UO) neprod ~~~ ~ f. 5157 .. lugoslawien. 10 Dinnra, 1.11.1920 US) neprodato, 5'158.lugo~Ia"\'ien.lUOO DU1JrJ.,_~O 11 1~2n 1. .. \I.J-1NA (2,'.} Ll~prodJto

S 159. lugoslawren. 10 Din~u, 2r; .. :;.1926 ( IUD) prod;ll[) I.a I ~,O.-

;; W6U, Jugoskftwicli. lOO Dinara, Ij,7.19_)·1 (-1r1) llcpmdahJ.

5 J 6 L J ugoslawien. 10 OM f) i 11 a La, 6.9, 19 J Y U 50} neprods ~ 0. S, 162. lugoslawicn.i 00 Dinara, I 9i1. SPEU;\lL\i. (I Un) n~·rrn(l;llo.

j ~6_\' rl1go~I;-!V,'im.l.ot I [) Scheme 1 %3., 1965, 1 ~)fi,r; allc ~[JECLM[N neprodato.

l;j 16-t ]ugnslawHm, Partisanensrhc: n I L).J.l.ll1anko.. mit Coupon. (-li1) IH'oaato za 7:;;,

3302, Montenegro. 50 Pcrpc.:r, 25,7,191'1 (,;;:' nile' prod:'ln

.J 303 .. 'vlontem:gro. 100 Paper, 2;::'.7. 191 ( ! 6():1 neprodato. 5,.1.(14. :\ lome negro, 10 ~erper, 1.6 p~ 1 7 C~O) ncprodato. 5J05, .\.~onlL·m:gl (I. 2() Pel"p~r. 2eU 1.1917(80) prodalo za 93.· 5J06,l\.fontenegw. ::;0 PL~rpcr.10.11.l917 (1 llJf prodato za nn. .i~,16. Serbien 1 Umar, Ll.lB7o f7~O) prodato za 67j,

5527, Scrbien 10 Dinal"J, 14, l.l H~/ U50'f nqm ~daln.

532l:1, Serbieu. HI Diml 1";1, :1.1.. ~ 90J.o Nummern (J50) prodato za 31:;.

Al'KUJi\ I"lfI,\rrO .~\,qClJ. ,\IT,HIS,\ittFI(' (iW)L'I' i/ ,(j,\,un."'A, 24,()~.l003 nUl s.uw NLI 1)~',\fF.R"'A ."A,{U; ~\'(H'C ~ M .. t IFI),1.',.' nO sttn II: J. .xo L\.'frRr~.b""·liL\, n·lw ... · .... T,\'n r',..\ ,~. I RARITfT,

I.nl: I "i<,Ul. SERB lA., Lords of Zeta. U<llsa J II r) II rdevi c. 1403 1421. AH. bros (,~.,.un)rl'uJalu za 5.50

I .ut: 15.87. SERBIA., 2 a Dinara f G. H gm ), I )ate.d I Rfl2. .. {S l501. Predate La 1 ~,CI

IO!'o.'J)O>.fSI,:A fIR.\I. .... ::'/·'1/\'1..: SUD} -" ... 1 S~'I_IJOI I( old 'J!r I".H>IR.'\'OC; ~\,Ion '\ .1. It) ;~mH. ,~I F.nn'; .. PR[;VI[.RJ.:.J:;.(r.\'J:" Sl' l' j':t ,';,,"til vr i\

Lot i Ufl. IOU dmara. 19,m ;;;00 (Ii nara, 1935 and IOUO dinara. 19.1 ~ . also Serbia, 1 au' dinara. 19D:; i, J oo -I :;;0) n L:p I(JtblfJ.

lui J D7, I,.~, 10,20, :10. 100,'::-,OU and lUOU Dtnora,

l~H, (JOtHUO) ProdalO'hI S(]n.-

. 104

8ukciJ8

Lot I I 3K ] (I,OOI.J dmJr~, f, Sc:pll'mlll'l 1936. ~~n.ll number :1 i8- ~()(}77 1.2'::,0 .:\50) procbtn ~:I ::?")(} .

KAL.IFORNJJ~KA JWKt..JO"",,t ~LY:A GF KOLBE r~r,4. t, V!!K mTERESANTNE PONl!!.lE 1'01 L'.'v.) j ;.t .. H A TH~KE fIfEJ.:JUl'PE ,~A i\'A,~EG PODRUCJA.. NA ,'ODJMO LOTU~' t: /I,'A,~F f ITENAn.'Hi:' v SiaUI h;",TO! FORMl. CENf: s l! u US$

1535. [Ancient end; Nuruisrnatic,'. hfken ~eL'h~,u nlfprints. ( llHW))

1536. I Ancient Creek :';mHi~nul i,~J ~l:\lt:el1 -criu.m , 1 I prl [lIS. ( 100.001

1537. A ru.ir-ul Kmnan .\ unnsmatrcs]. lourtrrn 'I '1'1:111 offprsnts. ( 1 (1 n rm)

133tl. r Ancient Roman :':lIrr1i,lllal iL~ I. l hirtv rune "tft)rI nts 'nainl} serbian, l':Wlu)Ol

I 5400. i~ak.m ica. ,\ collec (JOn ()1' ~. X 11 LL mismar I L ,I .i l{' , i"!Om this.l:k!gr"HJt' pLlhliLalioll.(jOJ)OJ

]:).12. Boric-Hn'-.;km·iL:, BU)<ina. [he reverse n ['c~ ... r ~h,. colonia] .;omage of viminnriurn (1IlCfO:1

1544, r Byzannne :\ u m LS maries I [- kwu ~c r I n,lIl 1.1(1 pril1ls':~lIl1L:lcs.l 100.1)0,

l5,17. Crnnhrnra, ,\ikl)la ,\. {,oim from the J.ft,; n /L'fllII11 lip to 1:;21. U5.(0)

1548. Crnobrnu. \LkoIL\ :\. C1.\ll1~ IWl11lllL ar cu [',j zeruun up In 1.~21. (-to.om

1549, Crnoluu]a, :-\lknbA 1[:0;' hoard (lfro:C:.\f'" .iu-, 1,1111 svetozarevo \ valrr ian-dtoclctian l., (-10,00 ~

13,)0, Crnobrnja, :\'ikLII:1 C ~ ri fI~ ,11' the PJTIym.;~ ()I dj~,j LI1 the collection of svetozar st. dll~~UI i, (I flo.on.'

l 551 .. Dimitruevic, Scrgue. I.es denier ... rTl.',~ IW\&I \ ~:.. .. l,C' et bO~J1i:"LlIJL~~ pUll.ant des contremarques. r 8::;.0(1:

1.552, Dimitriicv« , o.;t·q~i k . .\ lounaies au nom du ((,mIl laLJr,(_(,~,HU)

I 553. Dimitmevic. Sergue. Klt,l!og :tL'lmke ~II '~b..l'b Uel;n<.l\·e k~ ~\,[I'( Ig novca.catalogue of medieval serbian ~.~ ~~rl~ : n.; nfl'l .1555. [)orca, Hnll dUJ. ,\ hoard of iv and v centurv ~I )m:m ,Hi II~ from Viminacimn (.1000)

1.363, lanes. Erdv A (lOVT1;1 ('~ \!l'[ I ~ rcgi ermek. lhnl.in I S.:;7. (,1 ()O,UU',

I S"6. '~~\'~mn\ ic. 1\1 iroslav ~~dw~n medieval (ni 11, l.L· gl udc, 2002. (60 on i

811kcije

1571. (Ljubic, Sime), (Opis itigoslaven:skih novaca). Zagreb, 187~d ]50.(0)

15·72. ljub«, S_ Na obranu pravosti, staro-srbskih zlatnih nO"'<I("J_ Zagreb, J 876. (25(1.00.)

1573. Luczenbacher lanes. A~ szerb zsupanok, kiralvok. Cos czarok' penzei ([75.0(1)

1576. fvfihailnvk. Voiislav. :\O\"JC srpskih velikasa iz vrernena carstva (~{)_(jO)

1580. N~I iOlla!1 i\ll1. .. cusu (If Rdgmdc_ Figbl ccntur ic,~ of the serbian dinar. mcdlev",I";;olOs·lltUJUI

158J. Ncddiknvic, T ,jllihmTlir l.c nmnnaY:lge d(:~ b~lb,i,_. (45.00)

rn 5M. t\lumitm:::t t icnr 11" 1 -11 , p,~ 'f)gn~t I: fkl ~rad L' ~ ad Scrhi a 11 Nu.mi~matic Society. ~ 4011. (0)

~585. OrloV",Georgi,it". Viminacium- Fmisij'l'lnblw ~f4. nuv- 11.11._ (2'1.fW)

]587. Pileueh. \I11a. Odhkovama rugoslovemkth naroda xix i prvcpokwinc xx veka. sO.nO)

1.594. Popovic, Ivana & Boric Breskovic. Bopn,l.lhe bare hoard. (_10 00)

1595,. Popovic.Ivana &; Boric Breskovic, UO,i.li'la. The bela rekas hoard. (.10.00}

1596. Popovic: Cv;ericanin, & Boric J:Jre~koYi.;:. Lditors, Srl ver workshops and mints. (35.00)

15"7. Popovic, Pc~~r. l.c monnayage des scordisqucs. (SOH)) ]~I}]. Resetar. Milan. Dubrovacka nurnivrnal ika. 1: (lli~tnl ickil din. ii: (upisnil din. (17~.OO_)

~6IB. Rudez. Stojan. Okhkrvania sociialistickc I~'tlcr~l i v f1c repnblikc jllgosl:lvi.jc ~)O.OO}

l605. Saria.Balduin, Die entwicklung des altse rbischcn munzwesens. (50.0m

1 (iiOR fSc rbia 1 .' J en olfp nnts onmedieval serb tan coins, {75-.'UO}

l609, l S~: rl }OH j . Th i rl }' i tcms of paper moner ephemer ,1. publications, photographs. etc. (50.00)

m610. [Serbia]. inc public'll iOllS nn 111(' coinage of serbian king radoslav (l75.0D)

]6l ~ _ [Serbia]. Twenty-two oflprilll ~ un ruedicva] serbian cuiu hl)~mk(250.()O)

]6l.2.. [Serbia]. Seventy rare and impurhml ~ ~~fJlrml~ on medieval serbian LuiDl,~. (] ,250.W})

~ 6 B. [Serbia I. Si: .. teen rtems, mai nl r pert ai n j ng I (l im p~ ~r I:m I collection) of mcdil'v:~1 ~crhi.ail Ln91D.~.(650.00)

W614. [Serbia]. l-ifteen works on medieval serbian seals. (750.00)

1161;. Sl41.ikm iL, Slobodan, Osrnanski novarz U Pirotu b Ponisavlu. (2.:;,.OU}

16J 9. V<l~i,:. Miloje i\ .. t. Novtzl kolouiye viminamyrn .. L ("7:I.UU) 161:0. vasic, Milo;~. Nalnzi rimskog bronzanog no\'b TV i Y veka iz munkipiiuma Horreum Margi_ (2_j_()())

1 fill. Vojinovic. Vladera. Frane Menegelo Dincic. Bfogr .. d, l~S~. (-t5J)O)

22 ... ~In.ar april 2'004.

o·

Lor= _q 1 MU:-':TC\,[GRO Iljl) Perpera 1~! 1 U. Ixtremel. l-ine. ( 1.000 ~;,UUO;

HUJfll·IlSJ...·\ I'UHI L LfJlll!I!1 \1 HI \,', \L()lnl \1. ~(UI I DFCEAI1:iIH' Dn: IZC7JTX() I.\'TrRh.\ YT,\'I fl,.\.\'I\.\'()</ r \ .\ ',1(, .I'ODR[](l,l:

2886.llIg~l:Jawien. ::; 1 )LL1:.r:l, 0 [1 .. II..} I L~ J. )Pl'CI ;0..11· "'-:. AN i.i.r.; ~OO

29'50. Montenegro. IOU PCfPC'I' . ...:tl ... 1411 emSell!g<:'1" I"n,h, - drIJL.k. Bisl1L:'1" Imhd,,~llllt II. 5()O

SA $\·'OJOl_~lrKCIl1'w.()r .-.- ensss». ~K. t J W_\U LEt .... _ ... L ilJ ~JI-'rr I'O~TA .~~·"FD."r'rf, lTk-~'

l086_ S[RB1E,Skphalw l'rn~h ].T: 1'41 1 :-!-h) .. \]( i~'I~~ i-l.cf: L_j.IV, ] 2. \-']- t' (,U prodato (.1 H~J.

1086- SFRRTF, Slt·ph~II1L·l.~Il)sll let l] 2-13- 'I ~~ti.), .\J{ gn '., Kef: L,. [V.2·I_\T ~ /:'l prodato ZJ 90.-

l088. S~lUHE, Skph~lH' nr~1f'.Lll i 1111 17h-I.; [h),. \ I{ ~I \ ". Ref.; Lj. \-. I .~ . V 1· c!:; pm dato ZJ ~ I. -

Wfl9_ SFRRI F, SI,~plHlIll' l)ragutlll ': 1 J7fl l J it)). AK ~r," I I. V. lli var, VF E 100 pnxhtn l:l R'o;; -

109~)' SIc:RUlL Stephane l rosh tv Dusan l'ul 1.1.13 1- :; ~:; I An gm~, I .j, \'1. 2. 1b.1 c. v I' ( I.:=)O pi IJd.lt("l za 1':;0.

1U~ L S.r:RDIC Stephane Cro~h 1\' [)m:Ill.I.,:lr ( I ~·1 ;-1 ,;; I t\ R ~rm, u V J 11, ]4. \ .. ~- LJ l~- 1 UO 111'" prod ato

1092. SEf.:RTF. SliTlwllL: 1.'10<11 I \' DLL~<lLl, tsar ~ I J i':; I \"":. AI{ gws. J:{eJ. ! J _ Tres Rare. \ T) ( l50 rmd;.ll~ ~ DI 1'::;0

105

\1UlfllZfnatick.o kolekwlni1rSt'"T

TRE,BA, LI, spaljivati kolekclonaret Oug,ht one to burn collectors?

Pod gon njuu naslovom odrzao je cuvem svetski kokkL"il H1:U ll'eOl'gf Ortiz pn-davanje I,LL Okruglirn srolorn kOJi .l~ II Parizu organizovao Italuunskr kulturni irrst illl~ F.ukloiJla l 9'9.), godinc, (h'n predavanje se, doduse, uglavnom odnosilo na ndhr~l1Ll od haike u svelu prol iv pi ivatuih kolekcionare..klasscmh" arheoloskih predmeta.gotovo i w: POlililijULi numizmatiku.jer protiv numizmatickih kolekcionara na tzv kulturnorn , .. apadu T1L ~m~l n.:pn.:~aHj a. lpak, niegove se osnovne teze magll prilkno pnrnenin na nase pri I b kc,a i m'I_i.U( i u vidu sve ucestalije napude na kolekcionare u nasoj stampi u rosin I Tl je \ 'rL.:II 1 L::.

SI il Ie karnpanje i njen recnik jc takav kao da nam Sf priblizava 1947. godin<l, a ru: iOn!. "If] Jest vreme kada J~ kolekci ouarstvo proglaSOl\.'J.!lO ZJ vrlo nt'g<I~iwHi huri.-tmsku uaviku, H IW lI"kUi 0- \ rerne integracije Srbne 1I evropske tokove, p:-. i kulturnr.

;';0, vranrno se ukratko pnnu-nutcuu lUi uuiu u Par.i7.U_ On jc uda-zan povodom u~va_1J.nJIJ UNIDRUn Konvrnri]« ~ ~ J.. radrnim i ilq~:!I"I'Iu izvczcnim kultumim predmetima U Rimu 21. _IU!f1J ! 995_ godine. Ovirn ,1()kIJilH:lIl~ nl! dopunjena ie pozuatu Uuesko konvencna o sUlhlpnlU nezakonilng nvnva i izvoza 1...111- lurni]: d[)lmra ,II '1970, godine.a koja jc raufikovana od strane WO zern aha do 2fi una }nm. Ni i I [c. i i.llled u ostalih, potpisala i SR lugoslavija II ~. IX.l00.1), lao i svr drugc dr;".:.lw TlH pl)d'1.N~.iu l)i\,~1: Sl"Rf. N(:' stoji, dakle, tvrdrna koiu II .Pohnci" od ~ 7. marta 2I}O_~. iwosi ~a\'cillik ml(.elilika Upravtz<l borbu protiv orgMii zowmog krumnala, izvesni 2djkn k/, bko "J:clldi~ i'.I,m.nicC' lade na sprecavaruu trg(wlne hudima. drogom, oruziern, ali St' nigd r 1]( lIa~·l ~d i luW ~v i 11a ku II U m i In dob rirnal .', a u ko}o, j C .po sebno tt:sko- - veli - .uci u trag kdnmn ri ITI~"l)1I1 1141\'(i~u·'_

Navodi se ta zastitil kukurmh dobara II SW'tU, itekako Ali III pot pun o d wgai: I i il) ri~l Llil Lnu n pm hlemu nego ked nas, optere ccnrrn zaostahm zakonirna i wnjn'F":'ini·m rnorulnim nouuurna prohujalih vrernena Navedcne konvenoie usvoiene su ugt:n·- 110111 1'011 pril i~knl n l urske, (ir{ke i (tali) e. mi srno tu perfirm. a ne svetsli "ddoratlu" bk() pi~IJ ml.~ n(]Vill-l:. {)ne 7 .. ahran_iuiu ilegilhm, tTgovimll 1 Sw·re kultumih dobara, ;~Ii St' ;;,lhIZlI za Ie ga]nu I rgovi I1LI. ':...-e zabranjuiu _lt~, jo~ m,1n}~ l<olek,uonarst\'o_ 1301'e' se proli\' nt:.'lAlkm1ilog prnmda (ill iLit I r anlc).a~i S~ l,abzu za 1<1z.'l/0I zakUIHlostl pOtlas;.\nla u pri\"atnom st'kloru (C(ld.<::~ (11 (~~mlmJ i II Lilt: p[ i~';,:.te sector) - Pri'l'Jtni ~ektor nijc, dakk·, ukinLlt, napml i\·1

(h· .. ,lC ~t\ ~lr [;:lkoac IZ\,Jnredno rt'guh'~<lT](1 1I '/;lkonl)~ la, stvi.ma z~ma]ja koje naziv.lnlO nlzYip:;nim, J. ild.1bolJI ,1e primer hri I ~111 ski Tn::N D r~ :\t t 1 .)%_ Tu .ie \'~n III a _iJ.s 11 n j j aka detillj 010 lb~d<l hi <,.,; 12b,;gle n10gnce mahUlJcijc kllllllmiTTl Tl~lxbJL'Tll) op i ~ana ulogrl t ragaca (ko;i se nc smat r .tJ\.l k rl m It'Ialcima, napml iv). vbsTl ib l.l"llll,il: ria kO,in,i i~ hl:agn pronadjeno. Udm"e rkolu predstaval,a ,edna resomo ministarsl\'o, ~~ rI(' pnliL:iia},

-

106

ylavnng nacionalnog muzeja, lol ..... almh lTIU~.I~}~. c!tler.ll :rgm\Ka antikvitctirna i HlIl...Liolllh rll III i. Kulckcionan se ne pUl11lnllJ jer nema potrebe - ono sw kllr~' ~Hi I rgma..:a ili Iia .tulLJiJma vee je, zahvaliujuo dobrom zakonu L niegovom prul I"l ... ml run, i~L.:bkn lcpalizovano. Nema zato potrebe do. bilo kO'1 kolekoonar strepi k;jll!a d' TllII II ~Iafl hauuli pnl iejja J oteti I11ll dusu, t.1, zaplemti zbirku

O"TA.KOlVANIM IKOLE,KCIONARIMA" i .. RAZN~M A.SOCIJIACI.l'AMA TIPA NUMIZMAnCKI H UlDRUZENJA"

L .Polirici' od li_ marta 2n[J3",\'t'(lTl1iun ~HI\' "I rn. ud 27_ novembru 2nl)), L .Blicu" od l. decembra 2UlU Ie 11.1 prt'davaniu 1I N:Hndw ~111 l1HJfe,U bu gmt gospode mr l\~)l,lnt; Bonc-Breskovic. pomcmn i gL ISp lL"I. ~,l IIC:'iII\'OIII iiI HI! f'\Jllii.a vanjem I sumnuccruem gO\'l"'Irt 0 I1Jma, numi/m.u i. kW11 ~u .:1...(innafima j 0 nasern Drustvu 1\11 smo takozvam I -urnnuvi, i valjd,! k,lL) tak vi jJuJloi.lli tit ust~ .. euo] brizi instrtucue U k()]~), .Ie on savetmk, <1 10 it' I T~ml\,';l I~l h~ rrhu pllll i, \ II ~~~Il i~m ;mog kriminala .vIt JJ .1 Srbne. Zvucno ime instituoi,: II kOH!j r;ldi, 11t::' opravdava gospodinaleza sto se DJIr: potrudio ua ~amJ barem TliIjt'lcrm·III~l"lli.iL" (":illiL.:llILC u vcurna pm .. rnvno: ",hu;~"';:no,l ulozt privatum kolckcionara i ko~ I Tl;LS i LI ~vL'1ll. Llk; I uu.e, tako i danas, i tako ~ surra. nadamo se.

I)a negovorimo 0 ogromnorn naucnom ZllJ.(,J. u nunuzrnnlj(kih drml ;I\,<! k(lia ~u I'~ ~c~b da sc osuivaju u razrum l(lllh~ ma od IB.)]_ go(iim' nadalw r k~ ~1'! ,II lkau n:lf'r. \'Ullllflllati(ka drustva 1] Londonu PJ.I'I 1. Ll, ne~lI, ~-':illinrkLL Ih·d i Ill'w~1 i. BuJ...m~~lu_ ... : 1/.1lJ.clnn znacaine nacionalne kulturuc I n .. iucne i n stit llC*,

.\"a pomenuto; tnbiru u Panzu, feC-tTII ~ il.' I \ ~L II., ...... f".lI I ruu, izmedu ostaloz I sledece, ,,(Jitrlti da lisu kolekcionari T1~Op·

~

I rndn i d r L1S l\' U, gotovo JC jcdnakn apsurdno kao p j l .. ui da H

[e detetu pulr,elma majka",

DanJ.~ Se n;-':lmJcJ.ini,e kolek.:ik m h'rI nl )~~ hllll)/"' ,II i h '\ 1:1- skih muze;;} ne bi l11ugle l1l ZiUl11Shti be? zl.mkL kore ~·u LI mih ~ln(lc (HI I.~J iv,HII ih knlek-:LonJ.I"J_ Reclflw kale-kcll" l)lI;rnnta ~1ol!'ganJ u :\!t-twpolikn 11 Hl/eilJ. \[;Irl ina I {" Rm" u h.HU, kolek';l}~ !'vlol.J.Hw,l L Sll~kmJ. u [nmtaill ltd itd

\,'a~ \-arndnL LllLl7 .. ej ni.ie mrn<llo lznimk'l, 1 m';~'I\"_: ~u zlmkt' nqm)u:n~·ivL vn.:dllmll u!.~IOj~ mun !lJ~t.ak dOllacijam.l prh·,l1. mh ko~ek('ionara. ~to st' nUlllilm<ll.ikc l ieL'. III ~1J.I)l H,'~ I (I'l,dlh, J tri tuwne pnv,lInc kokkclre YJlfertm'J l,llbf }.:I\I, ,ll.-n'i,'·::r i l~c'nH IjC'va, da l1e pominienw mlmizm.ltll:k~l kold~ 1.ILl kra.lp t\ 1ikm~ i nmngc ~.I rIJ~~{' pri\'~lm: tlmh: od pi vih dalla 1111l7.ej~ke ddJ.tn~)sti 11 Srblil.

l II na.jnoYi}e \T~m,.;, (l\"O ]lJ.S~ \ n:rne, CLlWrl I Lolckci(mari {lld .. i otl1l}ill i Il~lli~ a(.i S. J I~ko~ nLimillnatich)g dru~t\",l: pO