Số 37—Tháng 08/2010

Nền kinh tế định hướng

thị trường XHCN
của Việt Nam sẽ đi về đâu?
Quý độc giả thân mến,

Tháng 8 vừa qua đã có nhiều sự kiện xoáy quanh các vấn đề
liên quan đến Việt Nam. Trong đó, chuyến viếng thăm của
Hạm đội 7 USS George Washington và USS John S. McCain
nhân kỷ niệm 15 năm thiết lập quan hệ ngoại giao Viêt-Mỹ đã
được thế giới đặc biệt theo dõi .

Tháng 8 cũng là những ngày sôi sục dư luận về Tập đoàn Vi-
nashin. Việc can thiệp của Nhà nước vào sự vận động của
các doanh nghiệp quốc doanh, điển hình là khi quyết định giải
cứu Vinashin, sẽ khiến Việt Nam mãi mãi là thành viên loại hai
của WTO*. Điều này cũng dễ hiểu, bởi vì với quy chế của một
nền kinh tế phi thị trường, doanh nghiệp nhà nước Việt Nam TẠP CHÍ THANH NIÊN PHÍA TRƯỚC
gây bất lợi cho bao doanh nghiệp tư nhân đang gắng sức
Web: htt://phiatrruoc.info
cạnh tranh để có được nền kinh tế tự do công bằng.
Blog: http://phiatruoc.wordpress.com
Email: contact.phiatruoc@gmail.com
Lĩnh vực kinh tế quốc doanh đã trở thành một gánh nặng cho
nền kinh tế Việt Nam vì chỉ làm giàu cho một bộ phận nhỏ mà
gây khó khăn cho bao doanh nghiệp khác. Nền kinh tế thị BAN BIÊN TẬP
trường Việt Nam cần dũng cảm từ bỏ cái đuôi “định hướng xã
Việt Quốc- Võ Thụy Nhu-Khương
hội chủ nghĩa” để tạo sân chơi công bằng cho mọi doanh
Duy-Thanh Nguyên-Đông A
nhân, cũng là để tạo cơ hội mới cho đất nước trong nền kinh
tế toàn cầu. Điều này ai cũng biết, nhiều người đã nói –
nhưng bao giờ mới được tiến hành? THIẾT KẾ TRÌNH BÀY

PHÍA TRƯỚC số 37 giới thiệu đến quý độc giả những bài viết Hậu Phú-Khương Duy-Tín Nghĩa

liên quan đến “kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”
của Việt Nam và những bất cập, mâu thuẫn trong nền kinh tế CỘNG TÁC VIÊN
hiện tại. Thiết nghĩ, nếu cứ tiếp tục thì nền “kinh tế thị trường Hoàng Lan-Đặng Khương-Elbi-
định hướng xã hội chủ nghĩa” của Việt Nam sẽ đi về đâu? Nguyên Ân-Tín Nghĩa-Ngọc Cầm-

Ban Biên Tập QUẢNG CÁO-AUDIO

Tạp chí Thanh Niên PHÍA TRƯỚC
Quốc Bình-Chinh Nhân-Tâm Kiên
Tháng 8/2010
WEBSITE
Kế Vũ
* http://www.pctn.binhthuan.gov.vn/pages/home.asp?
p=xem&g=1&n=1&m=3&j=4157 Châu Mỹ
Tap Chi Phia Truoc
PO Box 462220 Escondido, CA
92046 USA
Châu Âu, Châu Á
Tap Chi Phia Truoc 10 rue Louis Rossel
35000 Rennes FRANCE
Ảnh bìa www.getmoneyenergy.com
 Mục lục
Ngoại trưởng Clinton cho Việt Nam
“uống rượu cũ”
Chính trị 4

Quan hệ quân sự Việt-Mỹ: Từ kẻ thù

đến hợp tác Xã hội 5

7
Kinh tế
Vài suy nghĩ về phong trào học tập theo
đạo đức Hồ Chí Minh

Đánh giá tín dụng là gì? 9

Mức độ rủi ro của tín dụng ở Việt Nam 12
Tự do kinh tế tại Việt Nam 13
Tiền đồng đi về đâu?
15
Tập đoàn kinh tế Nhà nước Việt Nam Tiêu điểm 16
Việt Nam có thể đẩy mạnh tư nhân hóa
18
Thất bại của doanh nghiệp nhà nước Việt Nam
20
Những mâu thuẫn trong quá trình xây dựng
«kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa» 21

Trách nhiệm với 86 nhìn tỷ và 16 năm tù 24

Hàm Nghi: Một nhà ái quốc,
một nghệ sĩ đa tài—Kỳ IV Chuyên 27

30
Tin Việt Nam tháng 7-8/2010
Tin Quốc tế tháng 7-8/2010
mục 34
 CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI Số 37 - Tháng 07/2010

Ngoại trưởng
Clinton cho
Việt Nam
“uống rượu cũ”
Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton khiển trách Việt tỏ lo ngại trong một cuộc họp báo tại Hà Nội vào ngày
Nam trong hồ sơ về quyền con người trong chuyến 22 tháng 7.
thăm Hà Nội vào tháng 7 vừa qua. Việc này đã hoàn
Hiện nay, đất nước bé nhỏ Việt Nam đã có chút
toàn trái ngược với cách ngoại giao của Hoa Kỳ khi quyền lực chính trị từ Trung Quốc. Thay vào đó, tại
đến thăm Trung Quốc cuối năm 2009. Điều này như Việt Nam, bà Clinton đã phát biểu để gợi lại cách Hoa
một lời nhắc nhở về cách Hoa Kỳ giảm khuynh hướng Kỳ thảo luận về nhân quyền với Trung Quốc (Clinton
thách thức đối với Trung Quốc khi nền kinh tế của các
nổi tiếng trong công cuộc đấu tranh nhân quyền nhân
quốc gia này không thể tách rời.
bài phát biểu tại hội nghị ở Bắc Kinh về phụ nữ vào
Các chuyên gia thường mô tả hệ thống chính trị độc năm 1995, khi bà là Đệ nhất phu nhân).
đảng của Việt Nam tương tự như hệ thống chính trị Về vấn đề của Trung Quốc hiện nay, các quan chức
của Trung Quốc, và các loại cáo buộc vi phạm nhân Hoa Kỳ tuyên bố họ vẫn âm thầm đẩy mạnh về quyền
quyền cũng có nhiều điều tương tự như người láng
con người, và Hoa Kỳ đã lên tiếng rất mạnh mẽ trong
giềng khổng lồ phương Bắc. Kinh tế Việt Nam cũng đã một số trường hợp nhưng các nhóm nhân quyền nói
được tăng tốc mạnh mẽ trong những năm gần đây, chung đã thất vọng với cách Washington đã xử lý vấn
đặc biệt tăng trưởng 5,8% trong quý đầu tiên của đề.
năm 2010. Khi giá lao động ở Trung Quốc bắt đầu
tăng lên, một số nhà sản xuất đã tìm đến Việt Nam Phát biểu tại Trung Quốc năm ngoái ngay sau khi
như một biện pháp thay thế hấp dẫn. nhậm chức, bà Clinton thừa nhận nền kinh tế của
Trung Quốc có thể làm Hoa Kỳ phải kiềm chế thái độ
của mình về nhân quyền. "Chúng tôi phải tiếp tục áp
lực họ về vấn đề nhân quyền,” bà nói. "Nhưng áp lực
của chúng tôi về các vấn đề nhân quyền không thể để
ảnh hưởng đến những vấn đề như cuộc khủng hoảng
kinh tế toàn cầu, biến đổi khí hậu và cuộc khủng
hoảng an ninh."
Về phía Việt Nam, Bộ Ngoại giao đã đưa ra phản ứng
đối với những lời chỉ trích của bà Clinton, và những lời
lẽ ấy nghe có vẻ rất giống những gì Bắc Kinh thường
Bà Clinton kêu gọi sự chú ý đến những thành công hay tuyên bố. Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ
này của Việt Nam trong khi đưa ra những lời chỉ trích Ngoại giao Phạm Gia Khiêm cho rằng "các giá trị nhân
của bà về cách thực hành các quyền cơ bản của con quyền không nên áp đặt từ bên ngoài."
người. "Việt Nam, với dân số năng động phi thường,
Brian Spegele, Wall Street Journal
đang trên con đường để trở thành một quốc gia tuyệt
vời với một tiềm năng không giới hạn. Và đó là một
Đặng Khương dịch
trong những lý do chúng tôi bày tỏ lo ngại về vụ bắt
Nguồn: WSJ – Xem video tại: http://
giữ và kết án đối với các nhà đối kháng ôn hòa,
blogs.wsj.com/chinarealtime/2010/07/23/clinton-
những cuộc tấn công vào các nhóm tôn giáo và kiểm
gives-vietnam-the-old-china-treatment/
soát về tự do internet," Ngoại trưởng Clinton đã bày

Trang 4
 CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI Số 37 - Tháng 07/2010

Quan hệ quân sự Việt-Mỹ:

Từ kẻ thù đến hợp tác
Trên hàng không mẫu hạm USS George Washington - "Các ý nghĩa chiến lược và tầm quan trọng trong việc
kẻ thù của Chiến tranh Lạnh là Hoa Kỳ và Việt Nam – tự do di chuyển tại vùng biển Đông là thiết yếu đối với
đã chứng tỏ quan hệ quân sự nở rộ của họ hôm 7/8 Việt Nam và Hoa Kỳ," hạm trưởng Ross Myers, chỉ huy
vừa qua, như gửi một thông điệp rằng Trung Quốc của chiến hạm George Washington cho biết hôm chủ
không phải là đối thủ lớn nhất trong khu vực khi Mỹ nhật ngày 7 tháng 8. "Tôi chắc chắn rằng chính phủ
đến trong vùng biển ngoài khơi bờ biển của các quốc Trung Quốc và nhân dân Trung Hoa đang cố gắng để
gia Đông Nam Á. bảo vệ lợi ích của họ", ông trả lời khi được hỏi về sự
gây hấn của Trung Quốc trong khu vực. "Việc này
Sau 35 năm chiến tranh chấm dứt, quan hệ giữa quan trọng hơn đối với Việt Nam (và) các đối tác
Washington và Hà Nội nồng ấm hơn trong một số lĩnh nhằm thiết lập rằng họ cũng có quyền bình đẳng cho
vực, từ thỏa thuận đang gây tranh cải về chia sẻ sự thịnh vượng kinh tế và hòa bình trong khu vực."
nhiên liệu hạt nhân dân sự đến các kỹ thuật công
nghệ cao, nhằm cảnh báo Trung Quốc cần làm việc Các quan chức Hải quân Mỹ cho biết rằng tàu hải
với các nước láng giềng trong việc giải quyết vấn đề quân của Trung Quốc đã đeo theo bóng hàng không
biển Đông. mẫu hạm USS George Washington ở khoảng cách xa
trong nhiều ngày qua trong lúc chiến hạm này di

USS George Washington , Nguồn: bee.net.vn

Trạm dừng chân của chiến hạm USS George Was- chuyển đến vùng biển Đông dọc theo bờ biển phía
hington tại Việt Nam cũng được xem như nằm trong đông của Việt Nam.
chương trình kỷ niệm 15 năm bình thường hoá quan
hệ ngoại giao của hai nước vào tháng trước. Thời gian Trung Quốc đã tuyên bố toàn bộ biển Đông trong đó
này cũng phản ánh sự quan tâm cao độ của Washing- có quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa hiện đang trong
ton trong việc duy trì an ninh và ổn định ở châu Á- vòng tranh chấp. Nhưng Việt Nam, Đài Loan, Malay-
Thái Bình Dương, sau khi Bắc Hàn đánh chìm một tàu sia, Brunei và Philippines cũng đang tuyên bố chủ
chiến của Hàn Quốc hồi tháng ba làm thiệt mạng 46 quyền của họ trong tất cả hay một số hòn đảo này.
thủy thủ. Bắc Triều Tiên đã đổ lỗi cho vụ tấn công Vùng biển này rất quan trọng vì là đường vận chuyển
cũng như đã kịch liệt phủ nhận bất kỳ sự tham gia thiết yếu đến Ấn Độ Dương cũng như ngư trường rộng
nào trong việc chìm tàu. lớn, và được cho là giàu trữ lượng dầu cùng khí đốt.
Ngoại trưởng Hillary Clinton tuyên bố rằng Hoa Kỳ có
Trong một cuộc họp An ninh châu Á tại Hà Nội vào lợi ích quốc gia trong vùng biển này và muốn thấy
tháng trước, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary Clinton cũng những yêu cầu được giải quyết thỏa đáng.
đã làm Trung Quốc nổi giận khi bất ngờ kêu gọi quốc
gia cộng sản này giải quyết lãnh thổ với các nước "Vấn đề là hiện nay là Trung Quốc đã công khai cam
láng giềng Đông Nam Á liên quan đến biển Đông. kết mình trong việc tuyên bố chủ quyền của họ trên

Trang 5
 CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI Số 37 - Tháng 07/2010

khi Bắc Triều Tiên đánh chìm tàu hải quân Cheonan.
Các cuộc tập trận làm Bình Nhưỡng rất giận giữ và đã
thu hút những lời chỉ trích lặp đi lặp lại từ đồng minh
Trung Quốc.

Tuần trước một tờ báo Trung Quốc đã đăng tin trên

trang đầu ám chỉ rằng Bắc Kinh không hài lòng về các
cuộc đàm phán giữa Việt Nam và Hoa Kỳ trong vấn
đề hạt nhân dân sự và những giải quyết công nghệ
mà có thể cho phép Việt Nam làm giàu uranium trong
lãnh thổ của mình.

Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao Hoa Kỳ P.J. Crowley cho

biết Trung Quốc đã không được tham vấn về các cuộc
đàm phán, nhưng ông cũng không thảo luận thêm về
các chi tiết cụ thể của những điều khoản làm giàu
uranium. Các thành viên của Quốc hội Hoa Kỳ cho
biết thỏa thuận giữa hai bên sẽ không có khả năng
Ông Robert Scher, Phó trợ lý Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ và cam kết không làm giàu uranium – điều mà Hoa Kỳ
ông Nguyễn Chí Vịnh, thứ trưởng bộ Quốc phòng Việt thúc đẩy như là “tiêu chuẩn đúng đắn" cho hiệp định
Nam. Ảnh: RFI hợp tác hạt nhân dân sự để đảm bảo nguyên liệu
không được sử dụng để xây dựng vũ khí hạt nhân.
Về phía Việt Nam, Phát ngôn viên Bộ Ngoại giao đã
Biển Đông, và rất khó khăn để trở lại bình thường sau
bác bỏ về cuộc đàm phán này và cho biết Việt Nam
những tuyên bố này,” ông Arthur Waldron, một
không có kế hoạch làm giàu uranium trong lãnh thổ
chuyên gia quan hệ quốc tế tại Đại học Pennsylvania
của mình.
chia sẻ. "Vì vậy, chúng tôi (Hoa Kỳ) đang đuổi theo,
nhắc nhở người Trung Quốc rằng chúng tôi không sụp
đổ vào hậu-cường quốc và rằng chúng tôi còn có
những người bạn khác trong khu vực."

Việt Nam từ lâu đã lớn tiếng về vấn đề này, phản đối

kế hoạch của Trung Quốc đưa du khách ra các đảo và
gần đây nhất tiến hành nghiên cứu địa chấn ở gần
quần đảo Hoàng Sa. Tháng trước, Trung Quốc cũng
đã tổ chức cuộc tập trận hải quân ở vùng biển Đông
này.

"Việt Nam không hỗ trợ các ý kiến bao gồm Trung

Quốc, giống như hầu hết các thành viên khác của
ASEAN muốn nhìn thấy mỗi cường quốc được đối
trọng cân bằng", Carl Thayer, chuyên gia về Việt Nam
tại Học viện Quốc phòng Úc ở Canberra cho biết, ám
chỉ đến Hiệp hội các nước Đông Nam Á. "Rất đơn
giản, đây là những tín hiệu ai cũng nhìn thấy được Ảnh: RFI
trong việc Việt Nam muốn Hoa Kỳ tham gia để cân
bằng Trung Quốc trong khu vực." Các chiến hạm trong chuyến thăm này đã đặc biệt
tượng trưng cho mối quan hệ đang nồng thắm giữa
Chiến hạm USS George Washington hiện thường trú ở hai bên. Quan hệ Việt-Mỹ đã phát triển mạnh kể từ khi
vùng biển Thái Bình Dương và có căn cứ chính tại hai kẻ thù bắt tay vào năm 1995. Hoa Kỳ là thị trường
Nhật Bản. Là một trong những tàu chiến lớn nhất thế xuất khẩu hàng đầu của Việt Nam và Hoa Kỳ cũng
giới, chiến hạm là một thành phố nổi có thể mang tới đứng đầu trong số các nhà đầu tư nước ngoài tại Việt
70 chiến đấu cơ, hơn 5,000 thủy thủ và phi công và Nam. Riêng trong năm 2009, thương mại hai chiều đạt
khoảng 1,800 tấn bom. Hôm 7/8, chiến hạm ẩn núp 15,4 tỷ USD. Quan hệ quân sự giữa hai bên cũng tăng
khoảng 200 dặm (320 km) ngoài khơi bờ biển Đà kể từ khi tàu chiến của Hoa Kỳ tàu thăm thành phố Hồ
Nẵng, điểm nóng của Việt Nam đối với các quần đảo Chí Minh vào năm 2003.
đang tranh chấp. Một nhóm các quan chức quân đội
cấp cao của Việt Nam đã bay lên chiến hạm hôm 7/8 Nguồn:Margie Mason, Associate Press
cùng với các quan chức khác của chính phủ Việt Nam
Đặng Khương dịch
và Đại sứ Hoa Kỳ.

Chiến hạm đến Việt Nam chỉ sau các buổi tập quân sự
với Hàn Quốc nhằm thể hiện tinh thần đoàn kết sau

Trang 6
 CHÍNH TRỊ - XÃ HỘI Số 37 - Tháng 07/2010

Vài suy nghĩ về phong trào

học tập theo đạo đức
Hồ Chí Minh
Đã từ lâu, kể từ khi nghe loáng thoáng về phong
trào học tập theo đạo đức Hồ Chí Minh (HCM), trong
tâm tư của tôi đã xuất hiện một nỗi trăn trở. Tôi
cảm thấy đó là một con dao hai lưỡi chứ không đơn
giản như những phong trào khác. Rất đơn giản, nếu
người ta chỉ hô hào như một phong trào bề nổi mà
không có những biện pháp cụ thể để kiểm soát việc
áp dụng đạo đức Hồ Chí Minh trong thực tế thì có
khi phong trào này sẽ trở thành một phong trào bôi
xấu hình ảnh đạo đức Hồ Chí Minh.
***
Tôi xin dẫn một vài ví dụ về rủi ro của việc hô hào
phong trào bề nổi.
- Lỡ có một người cán bộ miệng luôn hô hào là học
tập theo đạo đức HCM, nhưng sau này bị phát hiện
ra tham nhũng, sẽ bị người dân thắc mắc "chả nhẽ
học tập đạo đức HCM lại biến ra con người như vậy
sao?"
- Giả sử có anh công an đăng ký hưởng ứng học tập thể về một đối tượng cam kết học theo đạo đức
theo phong trào đạo đức HCM, sau đó người ta thấy HCM, có khi còn phải cấp chứng chỉ hoặc tờ cam kết
anh ấy vào quán bia ôm trác táng, quần chúng sẽ tự "học tập theo đạo đức HCM". Ai có chứng chỉ này,
hỏi "chã nhẽ học đạo đức HCM xong thì trác táng đương nhiên sẽ được tập thể tôn trọng, đó là quyền
vậy sao?" lợi của họ. Nhưng bên cạnh đó, họ phải có trách
- Có anh công an khu phố (như khu phố tôi chẳng nhiệm về cái hình ảnh mà họ đang đại diện, nghĩa là
hạn), khi đi họp thì luôn mồm cố gắng học tập theo nếu họ phạm tội (bất cứ tội gì), thì chính cái chứng
đạo đức HCM. Khi ra thực tế, anh ta vẫn bao che chỉ đó phải được xem xét như một tình tiết tăng
cho các tụ điểm đánh đề để hàng tháng thu vài trăm nặng bản án. Trong phạm vi nội quy tập thể, nếu họ
USD/tụ điểm, hoặc là đi hoạch họe những người vi phạm kỷ luật thì phải bị xử lý nặng hơn những
nghèo nhập cư đang thuê nhà ở trọ để họ phải mua người thường khác.
bình chữa cháy của anh ta bán với giá cao hơn thị Những cái điều trăn trở như vậy, nó xuất phát từ
trường. Lúc đó, người dân sẽ nhìn bằng con mắt như những thực tế trông thấy ngoài xã hội, chưa chắc
thế nào vào cái hình ảnh "đạo đức HCM" mà anh ta các vị đứng đầu phong trào học tập đạo đức HCM có
đã tuyên bố học theo. thể lường thấy được, hoặc là nếu có thấy thì cũng lờ
Còn rất nhiều dẫn chứng tương tự như vậy. đi để tung hô cho cái phong trào nó nổi lên cái đã.

Tôi biết, còn đó nhiều người tốt, nhưng trong xã hội
thì người xấu luôn chiếm đa số. Sự đại trà bề nổi sẽ
khiến có nhiều đối tượng xấu hô hào theo phong
trào để dán cho mình cái nhãn mác "học tập đạo
đức HCM" để rồi lòe bịp tập thể, để rồi ra thực tế xã
hội thì chính họ đang chà đạp lên cái mà họ đã
tuyên bố học theo.
Có lẽ nên có một hình thức quản lý chặc chẽ hơn về
phong trào này, cần phải đặt ra những tiêu chuẩn cụ
Cái sự đời, nó như vậy. Âu chỉ còn chờ vào vận số,
để xem cái phong trào đó sẽ đi đến đâu. Chỉ mong
là nó không đi từ bề nổi này đến bề nổi khác, để rồi
chính cái hình ảnh được đem ra ngợi ca ngày càng bị
chính những con người khởi xướng chà đạp lên một
cách thảm hại.
Đức An
Tập Hợp Thanh Niên Dân Chủ

Trang 7
Tiêu Điểm
 TIÊU ĐIỂM
Đánh giá tín dụng là gì?
LTS: Thời gian vừa qua các công ty tín
dụng đã liên tục hạ thấp mức độ tín
dụng của Việt Nam. Năm 2008, tổ chức
đánh giá tín nhiệm quốc tế Standard &
Poor’s đánh giá lại tầm nhìn của mình
về chỉ số tín dụng quốc gia (sovereign
credit rating) của Việt Nam từ “ổn
định” (stable) xuống “tiêu
cực” (negative), một dấu hiệu lớn đầu
tiên về sự lo ngại quốc tế đối với khả
năng chính quyền Hà Nội làm nguội
nền kinh tế quá nóng của mình. Trong
bài báo đăng trên tờ Financial Time vào
tháng 5/2008, S&P đã cảnh báo về khả
năng xảy ra “những hành động sai lầm
trong chính sách” và tình cảnh khốn
quẫn của hệ thống ngân hàng sẽ có thể
đẩy tới một hành động cứu trợ tài
chính đắt giá của chính phủ. Và tháng
7/2010 vừa qua, mức tín nhiệm nợ của
Việt Nam đã bị Fitch Rating hạ từ BB-
xuống còn B+ do yếu kém của hệ
thống tài chính và ngân hàng, nền kinh
tế bị đôla hóa và chính sách kinh tế vĩ
mô bất nhất. Các hãng đánh giá mức
độ tín nhiệm khác đã không thay đổi
quan điểm của họ đối với Việt Nam.
Để tìm hiểu thêm đánh giá tín dụng là
gì và các yếu tố trong việc đánh giá tín
dụng lẫn rủi ro tín dụng, PHÍA TRƯỚC
gửi đến quý độc giả một số tài liệu liên
quan đến vấn đề này dựa trên Wikipe-
dia.
Đánh giá tín dụng thường dựa trên
mức độ tin cậy ước tính của từng
cá nhân, công ty, hoặc thậm chí
một quốc gia. Đây là một đánh giá
của văn phòng tín dụng dựa trên
lịch sử tín dụng tổng thể của người
Các hệ thống xếp hạng tín dụng cá Xếp hạn tín dụng các công ty và
vay. Đánh giá tín dụng cũng được
nhân sẽ khác nhau tùy thuộc vào tập đoàn
biết đến như sự đánh giá khả năng
mỗi quốc gia.
để trả nợ, được chuẩn bị bởi cơ
Số 37 - Tháng 07/2010
Bắc Mỹ
Tại Hoa Kỳ, lịch sử tín dụng của
mỗi cá nhân được biên dịch và duy
trì bởi các công ty gọi là văn phòng
tín dụng. Mức độ tin cậy tín dụng
thường được xác định thông qua
một phân tích thống kê của các dữ
liệu tín dụng đã có sẵn.
Một dạng phổ biến của phân tích
này là điểm tín dụng 3-chữ số được
cung cấp bởi các công ty dịch vụ
tài chính độc lập như điểm tín dụng
FICO. FICO là thương hiệu được
đăng ký, viết tắt cho Fair Isaac
Corporation, trong đó công ty này
có những bước đi tiên phong trong
khái niệm đánh giá tín dụng vào
cuối thập niên 1950. Hệ số Beacon
Nguồn:deviantart.com và Điểm ECRID là các hệ thống
đánh gia tín dụng mới hơn, được
quan tín dụng theo yêu cầu của thành lập trong những năm gần
người cho vay (theo Từ điển Black đây. [Xem www.investopedia.com]
của Luật). Xếp hạng tín dụng được
tính từ lịch sử tài chính, tài sản Phòng Tín dụng và Báo cáo Các
hiện hành và các khoản nợ. Thông công ty Hồ sơ Tín dụng bao gồm
thường, các công ty đánh giá tín Transunion, Experian, ECRID, và
dụng cho người cho vay hoặc chủ Equifax.
đầu tư biết xác suất của các đối Tại Canada, các xếp hạng phổ biến
tượng có khả năng trả lại khoản nhất là North America Standard
vay hay không. Tuy nhiên trong Account Rating, còn được gọi là
những năm gần đây, xếp hạng tín Xếp hạng "R", trong đó có có số
dụng cũng đã được sử dụng để điểm từ R0 đến R9. R0 đề cập đến
điều chỉnh phí bảo hiểm, xác định một tài khoản mới; R1 đề cập đến
điều kiện việc làm, và thiết lập số các khoản thanh toán về thời gian;
tiền đặt cọc thuê mướn. R9 đề cập đến khoản nợ xấu. Rất ít
người duy trì tình trạng R0 trong
Một đánh giá tín dụng xấu cho thấy
nguy cơ cao người vay không trả một thời gian dài, nhưng có cơ chế
tương tự diễn ra ở Canada cho
nợ đúng kỳ (hoặc không có khả
năng trả nợ), và do đó dẫn đến lãi phép cá nhân cập nhật mức xếp
suất cao, hoặc từ chối các khoản hạng tín dụng hàng tháng của
vay của chủ nợ. mình thông qua các công ty trên.
Xếp hạng tín dụng cá nhân Châu Úc (Úc Đại Lợi và Tân Tây
Lan)
Điểm tín dụng của một cá nhân,
cùng với báo cáo tín dụng của mình Tại Úc, "Văn Phòng Ủy Viên Bảo
có thể ảnh hưởng đến khả năng để mật" thuộc Chính phủ Úc cung cấp
thông tin về cách để có được một
vay tiền thông qua các tổ chức tài
bản báo cáo tín dụng của bạn. Báo
chính như ngân hàng.
cáo tín dụng cá nhân tại Úc được
Các yếu tố có thể ảnh hưởng đến cung cấp miễn phí. Có hai cơ quan
xếp hạng tín dụng cá nhân bao báo cáo tín dụng chính là "Veda
gồm khả năng chi trả một khoản Advantage" và "Dun & Bradstreet".
vay, lãi xuất, lượng tín dụng được Người dân sống ở Tasmania có thể
sử dụng, các mô hình tiết kiệm, các liên hệ với "Tasmanian Collection
mẫu chi tiêu, và nợ. Service".
Trang 9
 TIÊU ĐIỂM
Các đánh giá tín dụng công ty/tập
đoàn là chỉ số tài chính cho nhà
đầu tư của các chứng khoán nợ như
trái phiếu. Đây là những phân công
của cơ quan đánh giá tín dụng như
AM Best, Dun & Bradstreet, Stan-
dard & Poor, Moody hay Fitch và có
tên gọi như A, B, C. Theo Standard
& Poor, từ tuyệt vời đến xấu nhất:
AAA, AA +, AA, AA-, A +, A, A-,
BBB +, BBB, BBB-, BB +, BB, BB-,
B +, B, B-, CCC +, CCC, CCC-, CC,
C, D. Bất cứ chỉ số nào thấp hơn
BBB- được xem một sự đầu cơ hoặc
trái phiếu phế thải. Hệ thống đánh
giá của Moody cũng tương tự
nhưng tên đặt có vài nét khác
nhau, từ tuyệt vời đến xấu nhất:
AAA, Aa1, Aa2, AA3, A1, A2, A3,
Baa1, Baa2, Baa3, BA1, Ba2, Ba3,
B1, B2, B3, Caa1, Caa2, Caa3, Ca,
C. Hãng tín dụng A.M. Best có mức
đánh giá từ tuyệt vời đến tồi tệ
nhất theo cách thức sau: A + +, A
+, A, A-, B + +, B +, B, B-, C + +,
C +, C, C-, D, E, F, và S.
Chỉ số tín dụng các quốc gia
Đánh giá tín dụng các quốc gia là Equifax, Transunion, ECRID. Một cơ
đánh giá tín dụng của một thực thể quan tín dụng khác tương đối mới ở Các quốc gia ít rủi ro nhất (Tháng
có chủ quyền, tức là một chính phủ Mỹ là Innovis.
quốc gia. Việc xếp hạng tín dụng
quốc gia chỉ ra mức độ rủi ro của
môi trường đầu tư của một đất
nước và được sử dụng bởi các nhà
đầu tư nhằm tìm kiếm môi trường
trong việc đầu tư nước ngoài. Đánh
giá này bao gồm những rủi ro chính
trị.
Sự đánh giá được tiếp tục chia
thành các thành phần bao gồm cả
rủi ro chính trị và rủi ro kinh tế.
Euromoney hàng năm đánh giá
nguy cơ của từng quốc gia qua
Nguồn:deviantart.com
Số 37 - Tháng 07/2010
"Country Risk Survey", theo dõi sự
ổn định chính trị và kinh tế của 185 Overall
quốc gia có chủ quyền. Kết quả tập Rank Country
trung hết về kinh tế, đặc biệt là rủi score
ro quốc gia và/hoặc các rủi ro
thanh toán cho nhà xuất khẩu mặc 1 Norway 94.05
định (rủi ro "thương mại tín dụng").
Đọc thêm đánh giá tín dụng các Lux em -
2 92.35
quốc gia trên báo The Guardian. bourg
Công ty tín dụng A.M. Best định S w i t -
nghĩa “rủi ro quốc gia” như nguy cơ 3 90.65
cụ thể của từng quốc gia liên quan zerland
đến các yếu tố bất lợi có thể ảnh
hướng đến khả năng của các hãng 4 Denmark 88.55
bảo hiểm trong việc đáp ứng các
nghĩa vụ tài chính.
5 Finland 87.81
Văn phòng tín dụng và các cơ
6 Sweden 86.81
quan xếp hạng tín dụng
7 Austria 86.50
Điểm tín dụng cho các cá nhân
được phân công bởi các văn phòng 8 Canada 86.09
tín dụng (Mỹ; Anh: các cơ quan tín
dụng tham chiếu). Xếp hạng tín Nether-
9 84.86
dụng cho các tập đoàn và quốc gia lands
được giao phó bởi các cơ quan đánh
giá tín dụng. Tại Hoa Kỳ, các văn
10 Australia 84.16
phòng tín dụng chính là Experian,
3/2010) – Điểm cao nhất là 100.
Nguồn: Euromoney Country risk
Ở Anh, các cơ quan tín dụng chính March 2010
cho các cá nhân là Experian, Equi-
fax, và Callcredit. Tại đây không có Tại Ấn Độ, cơ quan đánh giá tín
xếp hạng tín dụng phổ quát như dụng thương mại bao gồm CRISIL,
Hoa Kỳ, thay vì điểm tín dụng của CARE, ICRA và Brickwork Rating.
mỗi cá nhân dựa trên danh sách Các văn phòng tín dụng cho các cá
của riêng mình với sự mong muốn nhân ở Ấn Độ bao gồm Cục Thông
tin tín dụng (Ấn Độ) Limited
của một khách hàng hoàn hảo.
(CIBIL) và Phòng Đăng ký tín dụng
Tại Canada, các văn phòng tín dụng (CRO).
chính cho các cá nhân là Equifax,
Transunion và North Credit Bu- Các cơ quan đánh giá tín dụng
thương mại lớn nhất (trong đó có
reaus/Experian.
xu hướng hoạt động trên toàn thế
giới) là Dun & Bradstreet, Moody's,
Standard và Poor's và Fitch Ra-
tings.
Ngày 14 tháng 7, 2010, Dagong
International Credit Rating Com-
pany từ Trung Quốc phát hành các
đánh giá tín dụng trong một nỗ lực
nhằm cạnh tranh với các cơ quan
xếp hạng tín dụng phương Tây.
Trang 10
 TIÊU ĐIỂM Số 37 - Tháng 07/2010

Rủi ro tín dụng của doanh nghiệp. ro tín dụng cao.

Rủi ro tín dụng là ngôn từ thường
được sử dụng trong hoạt động cho
vay của ngân hàng hoặc trên thị
trường tài chính. Đó là khả năng
không chi trả được nợ của người đi
vay đối với người cho vay khi đến
hạn phải thanh toán. Luôn là người
cho vay phải chịu rủi ro khi chấp
nhận một hợp đồng cho vay tín
dụng. Bất kỳ một hợp đồng cho
vay nào cũng có rủi ro tín dụng.
Đánh giá rủi ro tín dụng
Đánh giá rủi ro tín dụng là công
việc thuộc về các chuyên viên phân
tích, chuyên viên kế toán và
chuyên viên kiểm toán. Mức độ rủi
ro cao hay thấp phụ thuộc vào
nhiều yếu tố khách quan và chủ
quan của mục đích vay vốn cũng
như hoạt động của người vay vốn.
Hiệu quả hoạt động hiện tại của Rủi ro tín dụng đối với các ngân
doanh nghiệp: kết quả kinh doanh hàng thương mại
hàng quí và hàng năm của doanh
nghiệp. Một trong những hoạt động chính
của ngân hàng thương mại là hoạt
Các khoản tín dụng hiện tại và lịch động cho vay nên rủi ro tín dụng là
sử của các khoản tín dụng quá khứ một nhân tố hết sức quan trọng,
của doanh nghiệp: Nếu hiện tại đòi hỏi các ngân hàng phải có khả
doanh nghiệp đang có các khoản năng phân tích, đánh giá và quản
vay khác và có các khoản vay tín lý rủi ro hiệu quả vì nếu ngân hàng
dụng quá hạn chưa được thanh chấp nhận nhiều khoản cho vay có
toán hay doanh nghiệp có các rủi ro tín dụng cao thì ngân hàng
khoản vay tín dụng đã được thanh có khả năng phải đối mặt với tình
toán nhưng thường quá hạn phải trạng thiếu vốn hay tính thanh
chi trả... thì tín tin cậy của doanh khoản thấp. Điều này có thể làm
nghiệp là thấp, và việc cho doanh giảm hoạt động kinh doanh thu lợi
nghiệp vay tín dụng sẽ có rủi ro nhuận của ngân hàng, thậm chí
cao. phá sản. Vì thế bộ phận quản lý tín
dụng và quản trị rủi ro là hai bộ
Khả năng tài chính của doanh phận không thể thiếu trong cơ cấu
nghiệp: được căn cứ dựa vào vốn tổ chức của bất kỳ ngân hàng
thương mại nào.

Các yếu tố khách quan PHÍA TRƯỚC dịch

Các yếu tố khách quan thường là Nguồn: Wikipedia – Credit Rating -

những nhìn nhận ban đầu và tổng Wikipedia – Rủi ro tín dụng
quát về triển vọng của dự án cần
vay vốn. Nếu dự án có triển vọng
thành công cao thì rủi ro tín dụng
thấp và ngược lại. Các yếu tố này
bao gồm:

Môi trường kinh tế: thị trường, đối

thủ cạnh tranh, khả năng tiêu
thụ...

Sự phát triển của ngành liên quan:

nếu ngành liên quan đến dự án Nguồn:deviantart.com
đang ở giai đoạn phát triển thì dự
án có nhiều khả năng thành công.
Ngược lại; nếu ngành liên quan đến
dự án đang ở giai đoạn suy thoái tự có, các khoản cho vay, tài sản
và có nhiều công ty trong ngành thế chấp, người bảo lãnh...Các
làm ăn thua lỗ thì khả năng thành ngân hàng có thể đánh giá mức rủi
công của dự án là thấp. ro tín dụng trên cơ sở xác định tỷ
lệ tổng vốn cần vay của doanh
Môi trường pháp lý: Luật bảo hiểm, nghiệp/vốn tự có của doanh
luật lao động, luật cạnh tranh... là nghiệp. Nếu tỷ lệ này là cao thì rủi
những điều khoản cần được quan ro tín dụng cao, và ngược lại.
tâm khi đánh giá một dự án.
Tính thanh khoản cũng là một nhân
Các yếu tố chủ quan tố ảnh hưởng đến rủi ro tín dụng.
Dù doanh nghiệp có tình trạng kinh
Các yếu tố chủ quan có thể được tế tốt nhưng nếu tính thanh khoản
hiểu là tính tin cậy của doanh hay khả năng huy động tiền mặt
nghiệp đi vay hay khả năng trả nợ không cao thì doanh nghiệp có
của doanh nghiệp khi đến hạn. nhiều khả năng phải thanh toán nợ
Nhân tố này được phân tích chủ quá hạn quy định. Điều này đồng
yếu dựa vào các dữ liệu kế toán nghĩa với việc doanh nghiệp có rủi

Trang 11
 TIÊU ĐIỂM
Ảnh: tinkinhte.com
Ngày 30-07 vừa qua, hãng Fitch hạ
mức từ BB- xuống B + khi đánh giá tín
dụng Việt Nam. Hãng này, cùng với
Standard & Poor‟s và Moody‟s, là
những hãng lớn nhất trong ngành
thẩm định tài chính và tín dụng trên
thế giới. Cả hai hãng S&P‟s và
Moody‟s cũng đều hạ mức Việt Nam,
nhưng ít hơn Fitch. Mặc dầu Fitch đã
cảnh báo hai lần từ tháng 3 và tháng
5, chưa thấy phản ứng gì từ Nhà
nước, chỉ có độc đại diện Ngân hàng
Á Châu ở Việt Nam tỏ ý ngạc nhiên.
Định mức nói trên là cách thẩm định
phẩm hạng những hình thức tín dụng
được Nhà nước một quốc gia bảo
đảm. Hạ mức đánh giá tín dụng đồng
nghĩa với khả năng chi trả của Nhà
nước giảm, và độ rủi ro của công trái
và tiền nước ngoài cho Việt Nam vay
tăng. Nhìn từ quan điểm cân bằng
toàn bộ của thị trường vốn tư bản, độ
rủi ro sẽ tăng trong mọi hoạt động
đầu tư, đẩy hiệu suất lợi nhuận của
vốn lên cao, và lượng đầu tư trong
nền Kinh Tế sẽ giảm theo qui luật
cung cầu. Ở mức B+, đầu tư bị xếp
vào loại “may rủi” (speculative). Hiện
nay, Việt Nam tụt hạng, xếp dưới In-
donesia ba mức và Philippines hai
mức.
Fitch nhận định ra sao để đi đến kết
luận hạ mức nói trên?
Bà Ai Ling Ngiam, giám đốc nhóm
đánh giá tín nhiệm nợ nước ngoài của
Fitch ở châu Á, cho rằng chính sách
kinh tế vĩ mô và quản lý tiền tệ của
Việt Nam "không có kế hoạch, mang
tính đối phó và bất nhất". Khả năng
chi trả của Nhà nước thấp khi:
1. Ngân sách Nhà nước thâm hụt:
Fitch dự báo thâm hụt sẽ chiếm
7,6% GDP năm nay, chỉ kém hơn
chút ít so với mức 8,7% của năm
2009.
2. Mức nợ Nhà nước khá cao, Fitch
Mức độ rủi ro của
tín dụng ở
Việt Nam
cho là 45% GDP cho năm 2009.
Thống kê Việt Nam thì tính nợ
này ở mức 39%, cho là còn ở
trong vùng an toàn. Chuyên gia
Vũ Quang Việt nghi ngờ cách tính
nợ công. Nợ này vượt nợ Nhà
nước vì phải kể lương hưu của
công nhân viên và quân đội, và
nợ của địa phương (tỉnh, thành
phố) cùng số công trái, trái phiếu
địa phương phát hành.
3. Cán cân vãng lai trong ngoại
thương vẫn thâm hụt (tức nhập
siêu). Fitch ước tính thâm hụt cán
cân vãng lai sẽ ở mức trên 10%
GDP năm nay. Dòng vốn dài hạn
vào Việt Nam không đủ để bù đắp
sự thâm hụt này. Fitch dự đoán
tổng yêu cầu rót vốn từ bên ngoài
sẽ tăng lên tương đương 79% dự
trữ ngoại hối năm 2010 so với con
số 37% năm 2009, cao hơn mức
trung bình 55% cho chỉ số B.
Fitch cho rằng điều này sẽ "làm
tăng sự bấp bênh của Việt Nam
trước tình hình bên tài chính
ngoài thay đổi".
4. Dự trữ ngoại hối rất thấp, chỉ đủ
để chi trả 8 tuần số lượng nhập
khẩu năm ngoái. Nhà Nước Việt
Nam đề ra chính sách rút vốn và
tài sản của những Doanh nghiệp
Nhà nước ở nước ngoài về, nhưng
hiện chưa biết trên thực tế sẽ thế
nào.
5. Mức cầu đô la tăng, tiền đồng mất
giá, đưa nền kinh tế đến tình
trạng đô la hóa, với tệ lạm phát
nội địa có khuynh hướng tăng lên
trong tương lai. Tập đoàn
Citigroup nhận định lạm phát ở
Việt Nam trong có thể lên tới năm
nay 10%-11%.
6. Bloomberg trích một báo cáo hồi
tháng 6 của Ngân hàng Thế giới
nói rằng hiện niềm tin vào tiền
đồng "dần trở lại". Ngân hàng
Nhà nước Việt Nam cũng nói dự
trữ ngoại tệ của họ vẫn được
"đảm bảo". Tuy vậy, báo New
York Times cho hay Ngân hàng
Số 37 - Tháng 07/2010
Nhà nước Việt Nam "chưa công bố
chi tiết con số dự trữ ngoại tệ"
của nước này. Thông tin Kinh tế
mù mờ khiến tình trạng bấp bênh
hiện nay là tâm lý chung.
Bà Ai Ling Ngiam tóm tắt rằng Fitch
hạ mức thẩm định tín dụng Việt Nam
vì: "Mức tín nhiệm nợ quốc gia của
Việt Nam kém đi trong bối cảnh các
dòng vốn từ bên ngoài yếu đi, nhu
cầu vốn gia tăng của Việt Nam để bù
đắp cho khung chính sách kinh tế vĩ
mô không đồng nhất, nền kinh tế
đôla hóa cao và hệ thống ngân hàng
yếu kém."
Như thường lệ, chính sách nhà nước
Việt Nam sẽ nhấn mạnh đến tăng
trưởng trong thời gian gần đến Đại
hội Đảng đầu năm sau, và điều này
có thể đưa tới bất ổn. Sự bấp bênh
trong khâu tín dụng phản ánh độ rủi
ro khách quan, không thể thay đổi
bằng chỉ lời nói và tâm thức duy ý
chí.
Trước ĐH Đảng Cộng sản Việt Nam,
hẳn ổn định chính trị sẽ được biện
minh bằng tăng trưởng kinh tế.
Nhưng tăng trưởng ăn xổi hay tăng
trưởng bền vững? Và tăng trưởng cho
ai, tiền vào túi nào, ai lợi ai hại? Và
về mặt dân sinh thì những người
thường dân sướng hơn, hay khổ hơn,
một khi Nhà nước “xã hội hóa” cả
bệnh viện lẫn học đường bằng cái giá
thị trường cắt cổ. Dẫu trước hay sau
ĐH, đọc đít cua hô hào thôi không
thay được những ban bệ kỹ trị thiếu
khả năng lèo lái một nền Kinh tế còn
rất nhiều bất cập. Nhất là, nhất là…
xoa dịu được nỗi khổ thường dân.
Nguyễn Mạnh Hùng, VOA
Trang 12
 TIÊU ĐIỂM
Tự do kinh tế tại Việt Nam
Dân số: 86.2 million
GDP (PPP):
· $240.1 tỷ USĐ
· 6.1% tăng trường
· 7.8% mỗi 5-năm
· $2,785 đầu người
Tỷ lệ thất nghiệp: 2.4%
Lạm phát (CPI): 23.1%
Tự do kinh tế tại Việt Nam theo Index
of Economic Freedom là 49.8 điểm,
xếp hạng vào thứ 144 trên thế giới
trong năm 2010. Kể từ năm 2009, Việt
Nam giảm 1,2 điểm, điểm giảm phản
ánh 5 trong 10 quyền tự do kinh tế.
Việt Nam được xếp hạng 33 trong 41
nước trong khu vực châu Á Thái Bình
Dương, và số điểm tổng thể của Việt
Nam vẫn thập hơn điểm trung bình của
thế giới và khu vực.
Gia giập từng bước vào hệ thống
thương mại toàn cầu và đầu tư đã tạo
điều kiện cho Việt Nam chuyển đổi
sang nền kinh tế tự do mạnh mẽ hơn
và đã xây dựng đà cho tăng trưởng,
trong đó có trung bình gần 8% trong
năm năm qua. Các tổng thể môi trường
kinh doanh đã dần dần trở nên hiệu
quả, khuyến khích sự nổi lên của lĩnh
vực kinh tế tư nhân năng động hơn.
Cải cách kinh tế đã bao gồm tư nhân
hóa một phần của các doanh nghiệp
nhà nước, tự do hoá chế độ thương
mại, và công nhận quyền sở hữu tư
nhân ngày càng tăng. Trong những
năm qua, cải cách giảm mức thuế cho
cả cá nhân và tập đoàn cũng đã được
triển khai.
Về tổng thể tự do kinh tế của Việt
Nam, tuy nhiên, vẫn bị hạn chế bởi
nhiều yếu tố quan trọng. Môi trường
điều tiết hiện nay vẫn không hoàn toàn
hiệu quả và minh bạch. Đầu tư bị cản
trở bởi quan liêu không minh bạch và
một hệ thống pháp lý không đáng tin
cậy. Các doanh nghiệp nhà nước vẫn
còn chiếm khoảng 40% GDP. Hệ thống
tư pháp hiện hành đang làm suy yếu
bởi nạn tham nhũng tràn lan, trong đó
Số 37 - Tháng 07/2010
ức chế sự thực thi hiệu quả của các Tự do kinh doanh – 60.7 điểm
hợp đồng.
Sự tự do tổng thể để bắt đầu, vận
Thể chế hành và đóng cửa một doanh nghiệp bị
hạn chế theo nhiều quy định của Nhà
Cộng hòa Xã hội Chủ nghĩa Việt Nam là nước Việt Nam. Thời gian để bắt đầu
một chế độ độc tài-độc đảng, hiện thay mở một doanh nghiệp phải mất 50
đổi theo con đường tự do hóa kinh tế ngày, so với mức trung bình của các
bắt đầu từ Đổi mới vào năm 1986. quốc gia khác trên thế giới là 35 ngày.
Trong năm 2007, CHXHCH Việt Nam Thời gian lấy giấy phép kinh doanh
gia nhập Tổ chức Thương mại Thế giới thấp hơn mức trung bình thế giới 18
(WTO). Việt Nam ngày nay tự khoe là thủ tục và 218 ngày. Các thủ tục phá
một trong các nền kinh tế Đông Nam Á sản thường tiến hành rất phiền toái và
phát triển nhanh nhất, chủ yếu nhờ dài hạn.
vào du lịch và xuất khẩu. Chính phủ
Việt Nam đang dần tự do hóa lĩnh vực Tự do thương mại – 68.9 điểm
kinh tế trọng điểm, bao gồm cả tổ chức
tài chính, nhưng về chính trị thì vẫn Tỷ lệ thuế quan của Việt Nam trung
còn nhiều đàn áp và thiếu tôn trọng bình là 10,6% trong năm 2007. Chính
các quyền cơ bản của con người. phủ Việt Nam tiếp tục cải thiện tự do
hóa chế độ thương mại nhưng vẫn còn
một số lệnh cấm nhập khẩu và nhiều
hạn chế khác. Các dịch vụ truy cập thị
So với các nước trong trường bị nhiều rào cản, thuế nhập
khu vực: khẩu, nhập khẩu yêu cầu cấp phép,
các quy định không minh bạch trong
1. Hồng Kông – 89.7 điểm thương mại nhà nước, thực thi pháp
2. Singapore – 86.1 điểm luật yếu kém về quyền sở hữu trí tuệ,
tệ nạn tham nhũng và hải quan không
3. Australia (Úc) – 82.6
nhất quán làm tăng chi phí của thương
điểm
mại. Mười điểm đã được khấu trừ từ số
4. New Zealand – 82.1 điểm tự do thương mại của Việt Nam
điểm
cho các hàng rào phi thuế quan.
19. Nhật Bản – 72.9 điểm
Tự do thuế khóa – 76.1 điểm
20. Macau – 72.5 điểm
27. Đài Loan – 70.4 điểm Vào tháng 1, 2009, Việt Nam đã thực
hiện cải cách thuế khoá. Các mức thuế
31. Hàn Quốc – 69.9 điểm
thu nhập được hạ từ 40% xuống 35%,
59. Malaysia – 64.8 điểm
và mức thuế suất của các công ty hàng
66. Thái Lan – 64.1 điểm đầu đã giảm từ 28% xuống còn 25%.
Dầu khí và xăng là hai đối tượng có
Trang 13
 TIÊU ĐIỂM
Điềm của Việt Nam trong những năm
Việt Nam so với tiêu chuẩn thế giới
một chương trình thuế riêng biệt. Các
loại thuế khác bao gồm thuế giá trị gia
tăng (VAT) và thuế chuyển nhượng tài
sản. Trong những năm gần đây nhất,
tổng thuế thu nhập chiếm 23,2 % của
GDP hàng năm.
Chi tiêu của chính phủ – 73.4 điểm
Tổng số chi tiêu chính phủ, bao gồm cả
tiêu thụ và chuyển khoản thanh toán,
trong năm vừa qua ở mức độ vừa phải.
Trong những năm gần đây nhất, chi
tiêu của chính phủ giá trị bằng 29,8%
GDP. Mặt khác, các tiến bộ trong tư
nhân hoặc tái cấu trúc doanh nghiệp
nhà nước được ghi nhận là rất khiêm
tốn.
Tự do tiền tệ – 58.1 điểm
Lạm phát tại Việt Nam thời gian qua
tăng rất cao, trung bình 18,1% giữa
2006 và 2008. Giá tiền tệ bị chính phủ
ảnh hưởng thông qua các quy chế điều
tiết, trợ cấp, doanh nghiệp nhà nước,
ngân hang và phúc lợi kinh tế. Mười
lăm điểm đã được khấu trừ từ số điểm
tự do tiền tệ của Việt Nam do các
chính sách làm sai lệch giá cả nội địa.
Tự do đầu tư – 20.0 điểm
Tất cả các dự án đầu tư nước ngoài
phải được nhà nước kiểm tra và chấp
thuận. Nhiều đầu tư nước ngoài bị cấm
hoặc bị hạn chế trong các lĩnh vực nhất
định của nhà nước. Một số cản trở khác
bao gồm bộ máy quan liêu cồng kềnh,
quy định không minh bạch, tham
nhũng và hệ thống pháp lý không đáng
tin cậy, cồng kềnh. Những thay đổi
thường xuyên trong các luật liên quan
đến đầu tư do chính phủ thực hiện cải
cách gây ra thiếu minh bạch và không
phù hợp. Cư dân và những người
không thường trú có thể nắm giữ các
tài khoản ngoại tệ,
nhưng phải hạn chế và
phải có sự phê duyệt
của chính phủ. Ngoài
ra, thanh toán và
chuyển tiền cũng đều
bị hạn chế. Hầu hết
các giao dịch trong thị
trường tiền tệ, dẫn
xuất, tín dụng thương
mại và đầu tư trực tiếp
đều phải có chính phủ
phê duyệt. Bên cạnh
đó, tất cả đất đai thuộc
quyền sở hữu của nhà
nước.
Tự do tài chính – 30.0 điểm
Mặc dù mục tiêu của các cải cách là
hướng đến một hệ thống dựa trên thị
trường tự do nhiều hơn, nhưng thực tế
nhà nước vẫn còn tham gia rất nhiều
vào lĩnh vực tài chính kém phát triển
của Việt Nam. Cho vay của các ngân
hàng nhà nước là do chính sách của
chính phủ đối với các doanh nghiệp
nhà nước và lãi suất có thể được trợ
cấp. Bốn ngân hàng chính thuộc sở
hữu nhà nước hiện kiểm soát hầu hết
các số vốn cho vay. Quy định, giám sát
và sự minh bạch đều thấp hơn các tiêu
chuẩn quốc tế, và các khoản vay
không hoàn thành được ước tính là đến
nay cao hơn mức báo cáo khoảng 2%.
Hệ thống ngân hàng bao gồm một số
lượng lớn các ngân hàng nhỏ, trong đó
có nhiều ngân hàng nhỏ dễ bị tổn
thương trước những ảnh hưởng kinh tế
từ bên ngoài. Trong năm 2008, bốn
ngân hàng nước ngoài được phép khởi
động và thuộc sở hữu đầy đủ các công
ty con. Thị trường vốn tại Việt Nam
hiện đang rất ít và yếu kém.
Số 37 - Tháng 07/2010
Quyền sở hữu tài sản – 15.0 điểm
Cho đến nay, Việt Nam chỉ thành lập
được những nguyên tắc sơ đẳng trong
hệ thống để bảo về quyền sở hữu tài
sản. Nền tư pháp không phải độc lập
và tệ nạm tham nhũng cũng phổ biến
khắư nơi. Các hợp đồng được thực thi
yếu kém, và thời gian để giải quyết
tranh chấp có thể kéo dài nhiều năm.
Tất cả đất đai thuộc về nhà nước,
nhưng Luật Đất đai năm 2003 cho
phép chủ sở hữu nước ngoài thực hiện
các giao dịch bất động sản, bao gồm
các khoản thế chấp. Các nhà đầu tư
nước ngoài được thuê đất (tái tạo)
trong thời kỳ 50 năm, và lên đến 70
năm ở một số vùng nghèo, hẻo lánh.
Bắt đầu từ năm 2009, người nước
ngoài đáp ứng các tiêu chí nhất định có
thể sở hữu căn hộ tại Việt Nam. Tình
trạng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ
tại Việt Nam hiện nay rất phổ biến, và
việc thi hành luật lệ nhằm bảo vệ
quyền sử hữu trí tuệ là một vấn đề nan
giải.
Tự do từ tham nhũng – 27.0 điểm
Tệ nạn tham nhũng tại Việt Nam được
coi là phổ biến. Việt Nam đứng thứ 121
trong số 179 nước do Transparency
International‟s Corruption Perceptions
Index công bố vào năm 2008. Vào
tháng 12, 2008, Chính phủ Nhật Bản
thông báo đình chỉ các khoản vay lãi
suất thấp (ODA) cho đến khi Việt Nam
thực hiện các biện pháp "ý nghĩa" để
loại trừ tham nhũng trong các công
trình công cộng.
Tự do lao động – 68.4 điểm
Cá quy định về lao động của Việt Nam
hiện tương đối cứng nhắc. Chi phí
không lương để nhận một công nhân là
vừa phải, nhưng để sa thải một nhân
viên là việc rất khó khăn. Chính phủ đã
tăng mức lương tối thiểu của công
nhân trong các doanh nghiệp nhà nước
và các doanh nghiệp có vốn đầu tư
nước ngoài để một phần để giảm bớt
tình trạng bất ổn lao động.
Nguyên Ân dịch riêng cho Tạp chí
Thanh niên PHÍA TRƯỚC số 37.
Nguồn: 2010 Index of Economic Freedom
http://www.heritage.org/index/country/
Vietnam
Trang 14
 TIÊU ĐIỂM Số 37 - Tháng 07/2010

Ngân hàng Việt Nam (NHVN) vừa phá giá tiền đồng khoảng 2%, từ mức 18.544 tới
18.932 đồng/USD. Đây là lần thứ hai kể từ đầu năm 2010, và không là một bất ngờ.
Chuyên gia tài chính thế giới cũng như Ngân hàng Á Châu đã dự báo sự cố phá giá, và
chẳng chỉ một lần mà sẽ phải phá giá nhiều lần nữa trong tương lai. Thị trường tiền tệ và
ngoại hối ắt biến động, và nạn lạm phát hẳn không tránh được.

Nguyễn Mạnh Hùng

Tại sao phá giá? Lý do là Việt Nam nhập
siêu rất đáng kể. Tính chung 7 tháng
đầu năm, kim ngạch xuất khẩu đã đạt

Tiền đồng đi về đâu?

gần 38,3 tỷ USD, tăng 17,5% so với
cùng kỳ năm 2009; nhập khẩu đạt 45,7
tỷ USD, tăng tới 25,5% trong cùng so
sánh. Nhập siêu tính như vậy là 7,4 tỉ,
tức xấp xỉ 76 triệu USD mỗi ngày. Tiền
đồng tăng so với USD khiến hàng nhập
thanh toán bằng USD đắt đỏ hơn, và
lượng cầu hàng nhập giảm, nới bớt áp
Ảnh: cpv.org.vn
lực trên cán cân vãng lai thâm hụt.
Ngoài ra, quĩ dự trữ ngoại tệ Việt Nam thương mại giảm lãi suất đồng tiền Việt bất nhất, mâu thuẫn ở mục tiêu, và trong
xuống rất thấp, chỉ đủ thanh khoản nhập Nam, nên người ta thấy đôla Mỹ hấp phương thức can thiệp vào sự điều tiết
khẩu trong vòng 7, 8 tuần lễ. dẫn hơn". Ông cũng nói: "Nguyên nhân của thị trường.
nữa là người ta thấy rằng nợ công Việt
Trước quyết định phá giá chính thức cả Nam cũng không phải là ít." Lạm phát, nói cho cùng, là đánh thuế
tháng, hãng Bloomberg cho hay theo tỷ đồng bộ trên mọi mặt hàng cả sản xuất
giá của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, Xin có đôi lời về chính sách tiền tệ lãi lẫn tiêu dùng. Kiểm soát lượng cung tiền
giá tiền đồng so với đôla Mỹ là 19.140 suất: 1- Hiện lãi suất trên tiền đồng đồng, lạm phát thường tỉ lệ thuận với
VND ăn một đôla hôm 2 tháng 7, so với (18,5%) cao gấp hơn 6 lần lãi suất trên tiền do NHNN phát hành. Gây lạm phát
18, 890 hôm 23 tháng 6. Ngoài chợ đen, ngân khoản dạng USD, Nhà nước hy là một cách đánh thuế bắt toàn dân trả
tiền đô nay được mua với giá 19.175 vọng thu hút được USD vì với lãi suất bằng cái giá “đời sống đắt đỏ hơn” cho
VND. Phá giá như vậy chỉ là “bắt đuôi” thấp, DN và tư nhân đổi USD ra tiền tất cả mọi người, mọi thành phần kinh
thị trường: tương quan cung cầu về đôla đồng có lãi suất cao hơn. Hy vọng này tế. Không hiếm trường hợp xã hội mất
Mỹ luôn được thấy trên thị trường chợ hão huyền: từ đầu năm, dự trữ ngoại tệ ổn định vì lạm phát trong lịch sử loài
đen với giá đôla Mỹ luôn cao hơn giá chỉ giảm, không tăng được; 2- Nếu giảm người. Và sau khi phá giá tiền đồng, dự
chính thức. lãi suất tiền đồng, tác động sẽ ngược lại, đoán lạm phát sẽ leo thang ở Việt Nam
và những khó khăn của khâu dự trữ rất có cơ sở.
Đồng tiền Việt Nam trượt giá trong thời ngoại tệ hẳn chồng chất thêm nữa. Vấn
gian qua lại khiến thị trường tìm kiếm đề chính là người dân, doanh nghiệp… Tiền đồng đi về đâu? Với lạm phát là
mua và tích trữ đôla Mỹ trong lúc Ngân không tin vào giá trị tiền đồng ổn định. không tránh được ở một tương lai không
hàng Nhà nước nói dự trữ ngoại tệ vẫn Chính thế mà ngày 8 tháng 7, báo New xa, tương tác cung cầu trên thị trường -
còn đảm bảo tốt (?). York Times có bài phân tích về nhu cầu cụ thể là giá chợ đen ngày càng cao - sẽ
đưa giá trị tiền đồng đi xuống. Và hy
Các bình luận từ bên ngoài tỏ ra lo ngại đôla tại Việt Nam, nói rằng mua đôla là vọng, có xuống nhưng không đến đáy
về việc mất cân đối cung cầu với tiền cách người Việt Nam "phòng ngừa lạm vực của sự phá sản khiến kinh tế Việt
Việt. Còn tiến sĩ Nguyễn Văn Tiến từ phát", nghĩa là phòng ngừa giá trị bấp Nam là kinh tế “đô la hóa”. Hoặc là
Học viện Ngân hàng tại Hà Nội cho BBC bênh của tiền đồng. Nó chỉ có thể đi “Nguyên hóa”, Nguyên là tên gọi tiền
hay có một số lý do tích tụ từ đầu năm xuống vì nợ công của Nhà Nước khá TQ, tưởng không cần nhắc.
khiến nhu cầu đôla nay lên cao: lớn, và vì nhập siêu; nay 3- NHVN phá
giá tiền đồng, dẫu chỉ “bắt đuôi” thị N.M.H.
"Đầu năm, Việt Nam cho các doanh trường cung cầu tiền tệ, nhưng chắc VOA
nghiệp được vay bằng đôla Mỹ, để hẳn sẽ gây thêm bất ổn tâm lý: cầu USD
thanh toán các hợp đồng nhập khẩu, tăng, và để đổi, cung tiền đồng lớn hơn,
nay đến kỳ hạn trả nợ nên các doanh tạo thêm lạm phát trong nền kinh tế.
nghiệp có nhu cầu phải đi mua đôla."
Quả như đánh giá của công ty Fitch đã
Lý do nữa, theo ông Tiến, là chính phủ đề cập trong bài trước, chính sách tiền
Việt Nam "yêu cầu các ngân hàng tệ ở mức vĩ mô của Việt Nam có vấn đề

Trang 15
 TIÊU ĐIỂM Số 37 - Tháng 07/2010

Tập đoàn Kinh tế

Nhà nước Việt Nam

LTS: Hiện tại, ở Việt Nam vẫn chưa có định nghĩa chính xác về tập đoàn kinh tế nhà nước và thực
chất xung quanh vấn đề này còn rất nhiều tranh cãi. Nhiều người vẫn đặt câu hỏi về lý thuyết xã
hội chủ nghĩa và nền “kinh tế thị trường định hướng chủ nghĩa xã hội” thực chất như thế nào. Các
ý kiến tại Việt Nam cho rằng một là phát triển kinh tế theo thị trường tự do, hai là theo mô hình
xã hội chủ nghĩa. Chính vì vậy, cụm từ “định hướng xã hội chủ nghĩa” thật ra không mang ý nghĩa
gì cả! Nhìn lại các mô hình kinh tế trên thế giới ngày nay, duy nhất chỉ có nước Cộng hoà Xã hội
Chủ nghĩa Việt Nam theo nền kinh tế “định hướng” và mô hình này dường như ngày càng bế tắc
thể hiện qua sự thua lỗ của các tập đoàn kinh tế quốc doanh nói riêng, và nền kinh tế Việt Nam
nói chung.

Định nghĩa và Phát triển Doanh nghiệp phát biểu trên báo Nhân
dân rằng mô hình tập đoàn là một hình thái tổ chức
Theo Bách khoa toàn thư mở Wikipedia, tập đoàn
giữa các doanh nghiệp. Còn nhiều quan niệm khác
kinh tế được định nghĩa là một thực thể pháp lý, mà
nhau về tập đoàn, song cũng có một điểm chung
trong khi được sở hữu chung bởi một số người tự
nhất là: Tập đoàn doanh nghiệp là tổ chức kinh tế có
nhiên hoặc những thực thể pháp lý khác có thể tồn
kết cấu tổ chức nhiều cấp, liên kết nhau bằng quan
tại hoàn toàn độc lập khỏi chúng sự tồn tại độc lập
hệ tài sản và quan hệ hợp tác nhằm đáp ứng đòi hỏi
này cho tập đoàn những quyền riêng mà những thực
của nền sản xuất hàng hóa; các doanh nghiệp trong
thể pháp lý khác không có. Quy mô và phạm vi về
tập đoàn đều có pháp nhân độc lập.]
khả năng và tình trạng của tập đoàn có thể được chỉ
rõ bởi luật pháp nơi sát nhập. Theo Tiến sĩ Trần Tiến Cường, Trưởng Ban nghiên
cứu cải cách và phát triển doanh nghiệp (Viện
Theo Luật Doanh nghiệp Việt Nam năm 2005, tập
Nghiên cứu và quản lý kinh tế TƯ) trong dự thảo
đoàn kinh tế được xếp là một thành phần trong
Nghị định về hình thành, tổ chức, hoạt động và giám
nhóm công ty, cụ thể: Nhóm công ty là tập hợp các
sát đối với Tập đoàn kinh tế nhà nước thì Tập đoàn
công ty có mối quan hệ gắn bó lâu dài với nhau về
kinh tế nhà nước là nhóm các công ty, liên kết chủ
lợi ích kinh tế, công nghệ thị trường và các dịch vụ
yếu dưới hình thức công ty mẹ - công ty con, có từ
kinh doanh khác. Thành phần của nhóm công ty
hai cấp DN trở lên, tạo thành tổ hợp kinh doanh gắn
gồm có:
bó với nhau...
Công ty mẹ, công ty con
Tiền thân
Tập đoàn kinh tê
Vào năm 1990 và 1991 nhà nước đã thành lập các
Các hình thức khác Tổng công ty nhà nước, đến năm 2005 thì một số
Tổng công ty được tổ chức thành tập đoàn kinh tế.
Theo Viện nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương
Đến năm 2008 Việt Nam có 8 tập đoàn kinh tế và 96
CIEM thì khái niệm tập đoàn kinh tế được hiểu là
Tổng công ty nhà nước hoạt động theo mô hình công
một tổ hợp lớn các doanh nghiệp có tư cách pháp
ty mẹ - con. Danh sách các tập đoàn kinh tế Việt
nhân hoạt động trong một hay nhiều ngành khác
Nam cho đến năm 2008 bao gồm Bưu chính - Viễn
nhau, có quan hệ về vốn, tài chính, công nghệ,
thông (VNPT), Than - Khoáng sản (Vinacomin), Dầu
thông tin, đào tạo, nghiên cứu và các liên kết khác
khí (PetroVietnam), Điện lực (EVN), Công nghiệp
xuất phát từ lợi ích của các bên tham gia. Trong mô
Tàu thủy (Vinashin), Dệt May (Vinatex), Cao su
hình này, "công ty mẹ" nắm quyền lãnh đạo, chi
(VRG) và Tài chính - Bảo hiểm (Bảo Việt).
phối hoạt động của "công ty con" về tài chính và
chiến lược phát triển. Sự cần thiết và nhu cầu tất yếu
Ông Hồ Xuân Tùng, Phó trưởng Ban chỉ đạo Đổi mới Nhà nước Việt Nam cho rằng do mở cửa hội nhập

Trang 16
 TIÊU ĐIỂM
nên cần phải tổ chức sắp xếp các doanh nghiệp nhỏ,
manh mún thành những doanh nghiệp lớn để đủ khả
năng đối tác cũng như cạnh tranh với doanh nghiệp
nước ngoài, tăng cường vị trí của doanh nghiệp nhà
nước trong việc bảo đảm vai trò chủ đạo, dẫn dắt các
doanh nghiệp thuộc các thành phần kinh tế khác
hoạt động theo định hướng xã hội chủ nghĩa, và các
tập đoàn hoạt động có hiệu quả sẽ làm nòng cốt
trong nền kinh tế xã hội chủ nghĩa. Do nền kinh tế
hội nhập sẽ phải chấp nhận cạnh tranh, cạnh tranh
tất yếu sẽ dẫn đến tích tụ và tập trung vốn, vì vậy
tất yếu sẽ hình thành doanh nghiệp lớn, tức các tập
đoàn kinh tế.
Song khác với các tập đoàn kinh tế thế giới, hầu hết
đều đi từ các các công ty nhỏ, hoạt động rất hiệu
quả, tích tụ vốn và phát triển quy mô dần trở thành
các tập đoàn khổng lồ. Các tập đoàn kinh tế Việt
Nam được thành lập dựa trên các tổng công ty có
quy mô chưa lớn, yếu kém trong quản lý, quen dựa
vào bao cấp đã vừa độc quyền lại thích có thêm
quyền, phần lớn vị trí chủ chốt được bổ nhiệm vì lý
do chính trị chứ không dựa trên năng lực quản trị
kinh doanh nên sự tác hại của tập đoàn kinh tế khi
làm ăn thiếu hiệu quả có thể gây tác hại lớn cho nền
kinh tế, cần thận trọng trong việc thành lập.
Hiệu quả hoạt động
Tám tập đoàn kinh tế cùng với 96 tổng công ty, công
ty lớn của Nhà nước sở hữu gần 400.000 tỷ đồng,
chiếm hầu hết vốn của Nhà nước có tại các doanh
nghiệp nhà nước. Các tập đoàn và tổng công ty đang
nắm giữ 75% tài sản cố định của quốc gia, khoảng
60% tổng tín dụng ngân hàng trong nước và tổng
vốn vay nước ngoài nhưng chỉ tạo ra khoảng 40%
tổng sản phẩm trong nước. Tỷ suất lợi nhuận trên
vốn chủ sở hữu của các đơn vị này là 17%, 28,8%
thu ngân sách. Tính đến cuối năm 2007, tổng số vốn
chủ sở hữu của các tập đoàn và tổng công ty đã tăng
18%, tổng tài sản tăng 26%.
Tại một hội nghị hồi tháng 4-2008 ở Hà Nội, Bộ Tài
chính cho biết tính đến cuối năm 2007, tổng giá trị
đầu tư ra ngoài các lĩnh vực kinh doanh chính của 70
Số 37 - Tháng 07/2010
tập đoàn, tổng công ty nhà nước là
gần 117.000 tỉ đồng, trong đó đầu tư
vào lĩnh vực tài chính, ngân hàng và
bất động sản là hơn 23.400 tỉ đồng.
Tình hình nợ
Có nhiều số liệu khác nhau và nhiều
cách nhìn nhận khác nhau về tỷ lệ nợ
vay trên vốn chủ sở hữu của các
doanh nghiệp nhà nước mà các tập
đoàn kinh tế nhà nước và các Tổng
công ty nhà nước là các chủ thể
chiếm tỷ trọng tuyệt đối về vốn. Tỷ lệ
nợ phải trả 8 tập đoàn kinh tế cùng
với 96 tổng công ty, công ty lớn của
Nhà nước lên đến 1,36 lần, tính đến
cuối năm 2007 và nợ của các tập
đoàn kinh tế vẫn trong vòng kiểm
soát.
Riêng Vinasin, theo công bố của Văn phòng Chính
phủ trong cuộc họp báo thường kỳ ngày 2/7/2010
vừa qua, là trên 80.000 tỉ đồng, tương đương với hơn
4 tỉ USD. Tổng tài sản của Vinashin được cho là
khoảng 90.000 tỉ đồng, trong đó khoảng 9.000 tỉ
đồng là vốn chủ sở hữu. Chỉ nhìn qua những con số
này cũng thấy ngay là tỷ lệ nợ trên vốn của Vinashin
là 1/10, cao quá mức cho phép rất nhiều.
Tỷ lệ nợ vay trên vốn chủ sở hữu của các doanh
nghiệp nhà nước rất cao, cá biệt lên đến 42 lần trên
vốn của chủ sở hữu. So với mức tỷ lệ nợ vay trên vốn
chủ sở hữu của các tập đoàn kinh tế quốc tế là chỉ từ
1 đến 3 lần thì tỷ lệ nợ vay/vốn chủ sở hữu của các
tập đoàn kinh tế Việt Nam nếu được công bố sẽ khiến
"thế giới phải giật mình". Có đại biểu quốc hội đặt
nghi vấn cho rằng nguyên nhân của việc thiếu rõ
ràng trong bảo lãnh tín dụng, độc quyền, khó kiểm
soát nợ của doanh nghiệp nhà nước, các tập đoàn
kinh tế, Tổng công ty nhà nước có gốc gác từ lợi ích
cục bộ, lợi ích nhóm.
Hoạt động yếu kém, sử dụng quá nhiều nguồn lực,
được quá nhiều ưu ái, ưu đãi kể cả lúc kinh tế đất
nước gặp nhiều khó khăn, cạnh tranh không bình
đẳng, không làm tròn vai trò nòng cốt của nền kinh
tế và thậm chí đã trở thành là gánh nặng của nền
kinh tế. Các tập đoàn và Tổng công ty này đã gây
lũng đoạn thông qua quan hệ, coi trọng lợi ích nhóm,
các tập đoàn kinh tế được xem là một trong những
nguyên nhân gây ra lạm phát cao vào năm 2008.
Có ý kiến so sánh về các tổng công ty nhà nước như
sau:
Tập đoàn kinh tế, tổng công ty nhà
nước như những chàng công tử, được
cha mẹ (nhà nước) nuôi dưỡng chu đáo
nên béo tốt. Nói chung là nhất về vị thế
và ưu đãi, nhưng hiệu quả hoạt động
lại yếu kém.
Nguồn: Bách khoa toàn thư mở Wikipedia
Trang 17
 TIÊU ĐIỂM Số 37 - Tháng 07/2010

Theo tin Bloomberg, Việt Nam có thể đẩy nhanh kế hoạch tư nhân hóa các doanh
nghiệp nhà nước sau khi xưởng đóng tàu lớn nhất của quốc gia gần sụp đổ với các
khoản nợ 86 nghìn tỷ đồng (4,5 tỷ USD).

Việt Nam có thể đẩy mạnh tư nhân hoá

sau khi xưởng đóng tàu đổ nợ 4,5 tỷ USD
Theo tin Bloomberg, Việt Nam tín dụng của Việt Nam vào trang web của Chính phủ ngày
có thể đẩy nhanh kế hoạch tư tháng trước. Chính phủ trì hoãn 04 tháng 8. Ông đã bị đình chỉ
nhân hóa các doanh nghiệp nhà kế hoạch cổ phần hóa của Ngân công việc tại Vinashin cuối
nước sau khi xưởng đóng tàu hàng Đầu tư & Phát triển, Hãng tháng vừa qua, trước khi bị
lớn nhất của quốc gia gần sụp hàng không Việt Nam và các giam giữ bởi cơ quan điều tra
đổ với các khoản nợ 86 nghìn tỷ doanh nghiệp nhà nước khác thuộc Bộ Công an.
đồng (4,5 tỷ USD). trong hai năm qua khi các thị
trường chứng khoán toàn cầu Theo báo Thanh Niên, ông Bình
"Chính sách của Việt Nam là đẩy sụt giảm trong thời điểm suy hiện 57 tuổi, đã điều hành Vi-
nhanh quá trình cổ phần hóa", thoái kinh tế. nashin kể từ khi hình thành
Chủ tịch Văn phòng Chính phủ công ty vào năm 1996, đảm
ông Nguyễn Xuân Phúc cho biết. "Vinashin là một ví dụ tốt về lý nhiệm chức vụ bao gồm Tổng
Trách nhiệm của văn phòng này do tại sao quá trình cổ phần hóa giám đốc, Chủ tịch và Bí thư
bao gồm giám sát các kế hoạch cần phải tiến hành nhanh chóng Đảng Ủy. Theo trang web Vinas-
của nhà nước. "Các trường hợp hơn", ông Matt Hildebrandt – hin, chính phủ thành lập Vinas-
của Vinashin sẽ không làm một nhà kinh tế tại Singapore hin bằng cách kết hợp các
chậm chương trình cổ phần làm việc cho JPMorgan Chase & xưởng đóng tàu và các công ty
hoá," ông nói qua điện thoại Co cho biết. Việc cổ phần hóa liên quan thuộc Bộ Giao thông
ngày 6 tháng 8 vừa qua. Cựu "sẽ đảm bảo các nhà lãnh đạo Vận tải.
Chủ tịch Tập đoàn Công nghiệp đáng tin cậy điều khiển và phát
Tàu thủy Việt Nam, được biết triển hiệu quả hơn các doanh Công ty tín dụng Fitch đã giảm
đến là Vinashin, đã bị bắt hồi nghiệp quan trọng nhất của Việt mức tín dụng dài hạn và tiền tệ
tuần trước trong lúc doanh Nam." của Việt Nam xuống cấp B +
nghiệp này đang ngập sâu trong vào ngày 29 tháng 7. Đây là
các khoản nợ. Điều tra Vinashin bốn mức thấp hơn so với các
mức đánh giá đầu tư. Công ty
Đẩy nhanh việc tư nhân hóa có Ông Phạm Thanh Bình, cựu Chủ xếp hạng này còn cho biết thêm
thể nâng cao tiêu chuẩn quản lý tịch của Vinashin, bị buộc tội thâm hụt ngân sách của quốc
tại các công ty địa phương, giúp "cố ý vi phạm các quy định của gia sẽ có khả năng ở mức 7,6%
đỡ quốc gia Nam Á này xén bớt Nhà nước về quản lý kinh tế đã của tổng sản phẩm quốc nội
thâm hụt ngân sách mà đã bị dẫn đến hậu quả nghiêm trọng", năm nay.
công ty tín dụng Fitch hạ mức theo một tuyên bố đăng trên

Trang 18
 TIÊU ĐIỂM Số 37 - Tháng 07/2010
Một số tư nhân hóa nhỏ hơn mại Việt Nam –
ngân hàng lớn thứ
Việt Nam đã chú trọng tư nhân ba và thứ tư lớn của
hóa các công ty nhỏ hoặc các nước ước tính trên
đơn vị thuộc các tập đoàn lớn tài sản, cũng đã
trong năm nay. Vào tuần trước, được niêm yết trên
129,2 tỷ đồng đồng đã được sàn chứng khoán
huy động từ việc bán cổ phần vào năm ngoái.
Công ty Bảo hiểm BIDV thuộc
công ty con của BIDV – một Việt Nam Index đã
ngân hàng lớn thứ hai của Việt giảm 4,5% trong
Nam tính theo tài sản. Mekong năm nay so với mức
Housing Bank, một ngân hàng tăng 19% ở các chỉ
thương mại khác thuộc nhà số Thái Lan và 21%
nước cho biết tuần trước rằng ở Indonesia. MSCI
họ đã lên kế hoạch để hoàn tất Emerging Markets
cổ phần hóa trong năm nay. Index – chỉ số theo
dõi 756 công ty
Chính phủ dự định tiến hành trên toàn thế giới,
chào bán công khai các cổ phần cũng đã tăng 2,4%.
của BIDV vào đầu năm 2007,
nhưng bị trì hoãn vì những quan Tập đoàn Điện lực Việt Nam hin, và tháng 6 vừa qua đã sa
ngại về nguồn cung quá mức và PetroVietnam thải khoảng 5.000 nhân viên để
của cổ phiếu mới và sau đó vì cắt giảm chi phí và phải đối mặt
cuộc khủng hoảng tài chính Chính phủ nên ưu tiên bán cổ với nguy cơ phá sản. Phó Thủ
toàn cầu. Việt Nam Airlines phần ở một số doanh nghiệp lớn tướng Nguyễn Sinh Hùng cho
cũng lên kế hoạch chào bán cổ nhất vẫn còn hoàn toàn dưới sự biết vào tuần trước rằng công ty
phần vào năm 2008 nhưng đã kiểm soát nhà nước, trong đó nên tập trung vào việc bảo
không thành. Hiện thời điểm bao gồm Tập đoàn Điện lực Việt dưỡng và đóng tàu. Xưởng đóng
chào bán cổ phần của cả hai Nam hoặc EVN, và Tập đoàn tàu này đã đầu tư vào các dự án
công ty vẫn chưa được ấn định Dầu khí Quốc gia Việt Nam, ngoài chuyên môn bao gồm vận
rõ ràng. Giám đốc điều hành Phòng chuyển, các khu công nghiệp và
Thương mại châu Âu tại thành chế biến xi-măng
Bảo Việt Holdings – hãng bảo phố Hồ Chí Minh là ông Matthias
hiểm lớn nhất của Việt Nam, đã Duehn cho biết. “Chính phủ có khả năng sẽ cứu
tăng 4,3 nghìn tỷ đồng trong Vinashin vì doanh nghiệp này sử
một đợt bán công khai đầu tiên “EVN có lẽ là một trong những dụng công nhân lành nghề và
vào năm 2007, trước khi niêm bức xúc nhất để giải quyết bởi tạo ra thu nhập xuất khẩu,”
yết cổ phiếu trên sàn giao dịch vì Việt Nam đang gặp vấn đề Giám đốc Phát triển Kinh doanh
trong năm 2009. Công ty cổ năng lượng nghiêm trọng ở mức tại Công ty Chứng khoán Đông
phần thương mại Ngân hàng độ vừa và dài hạn,” ông nói. Á là ông Lawrence Wolfe cho
Ngoại thương Việt Nam và Ngân “Được chứng minh trong nhiều biết tại thành phố Hồ Chí Minh.
hàng Công nghiệp và Thương trường hợp, và gần đây nhất là “Đó là một công ty và một
Vinashin, các doanh nghiệp nhà doanh nghiệp mà chính phủ
nước thường trì muốn cứu vãn,” ông nói. “Đó
trệ trong hiệu cũng là một ví dụ về sự cần
quả, phân bổ thiết trong việc tư nhân hóa.”
nguồn vốn và
cai quản doanh
nghiệp. Beth Thomas
Dựa theo một PHÍA TRƯỚC dịch
tuyên bố của
chính phủ hôm Nguồn: Bloomberg, 8/8/2010
4 tháng 8, Việt
Nam có thể sẽ
lên kế hoạch tái
cấu trúc Vinas-

Trang 19
 TIÊU ĐIỂM
Thất bại của doanh nghiệp Nhà nước Việt Nam
Các nhà quan sát cho biết một trong
những doanh nghiệp nhà nước lớn nhất
Việt Nam đang đứng trên bờ vực thẳm.
Việc này nêu bật sự kinh doanh không
hiệu quả, truy cập nguồn vốn quá dễ
dàng, thiếu trách nhiệm và thiếu giám
sát.
Vào đầu tháng bảy vừa qua, Đảng
Cộng sản Việt Nam đã thông báo rằng
Chủ tịch đóng tàu Tập đoàn Công
nghiệp Tàu thủy Việt Nam (Vinashin),
sẽ bị khiển trách vì đưa công ty đến bờ
vực phá sản.
Chính phủ cho biết ông Phạm Thanh
Bình đã bị đình chỉ và chịu trách nhiệm
về các khoản nợ của Tập đoàn, mà
theo các giới truyền thông địa phương
cho biết số nợ ít nhất là 80 nghìn tỷ
đồng (4,3 tỷ USD). Cảnh sát đang điều
tra thêm về vụ việc này.
Việt Nam bắt đầu mở cửa nền kinh tế
ra thế giới 24 năm trước đây. Bà Phạm
Chi Lan, cựu cố vấn kinh tế cho chính
phủ, đã cho truyền thông địa phương
biết rằng, trong khi doanh nghiệp tư
nhân thuộc quy mô nhỏ đang khởi sắc,
thì 60 hay 70% nguồn vốn và tài sản
quốc gia được nắm giữ bởi các doanh
nghiệp nhà nước.
Cùng với Vinashin, các nhóm này bao
gồm Tập đoàn Điện lực Việt Nam
(EVN), sự độc quyền của nguồn điện
lực tại Việt Nam, và Tập đoàn Dầu khí
Việt Nam (PetroVietnam), cũng như "Vinashin đã được cung cấp nguồn lực
những tập đoàn khác.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng "là người
ủng hộ mạnh mẽ trong việc xây dựng
các tập đoàn doanh nghiệp Việt Nam
theo mô hình tổ hợp doanh nghiệp
(chaebols) của Hàn Quốc", ông Carl
Thayer, một chuyên gia Việt Nam tại
Đại học New South Wales cho biết.
Vinashin được thành lập vào năm 1972
để củng cố ngành công nghiệp đóng
tàu của Việt Nam. Trang web công ty
cho biết ngoài xây dựng và sửa chữa
tàu, Vinashin còn tham gia vận
chuyển, kinh doanh công nghiệp nặng
và những dịch vụ khác. Báo chí địa
phương đã đưa tin rằng ngoài những
lợi ích bao gồm các cảng và bất động
sản, tập đoàn sẽ bắt đầu cấu trúc lại
Số 37 - Tháng 07/2010
phương thức kinh doanh lại nhằm tập khoản thương mại và mua đất theo giá
trung vào lĩnh vực chuyên ngành. thị trường bình thường như những do-
anh nghiệp tư nhân.
Các trường hợp của Vinashin nổi lên
chỉ vài tháng trước Đại hội Đảng Cộng "Các chức vụ và tiền thưởng của người
sản, mà tại đó các lãnh đạo chủ chốt quản lý các doanh nghiệp nhà nước
sẽ được bổ nhiệm. Ông Thayer cho biết cần phải gắn liền với khả năng điều
vụ bê bối này có thể là một mối đe dọa hành. Sự minh bạch trong kinh doanh
cho Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng, cũng rất cần thiết," Pincus nói, gợi ý
nhưng ông Dũng "đánh lại" bằng cách rằng danh sách các doanh nghiệp lớn
đặt lệnh tái cấu trúc tập đoàn. "Ông của nhà nước niêm yết trên thị trường
Dũng đã tự đặt mình trong tình thế bất chứng khoán quốc tế buộc họ phải
bại,” ông Thayer nói. công bố những thông tin minh bạch và
trung thực.
Trước khi vụ bê bối xảy ra, Vinashin
cho biết tập đoàn đã có hơn 160 công Hội Doanh nghiệp Trẻ của Hà Nội trong
ty con bao gồm 39 xưởng đóng tàu và một diễn đàn hỗ trợ bởi Ngân hàng
được hưởng lợi "rất mạnh mẽ từ nguồn Thế giới cuối tháng mười hai vừa qua
cho biết hiệu quả đầu tư vốn của các
doanh nghiệp nhà nước thấp hơn rất
nhiều so với doanh nghiệp tư nhân
trong cùng các ngành. "Bốn mươi năm
phần trăm tổng công ty nhà nước đang
thua lỗ rất nặng," Hội Doanh nghiệp
Trẻ cho biết. "Tuy nhiên, nguồn lực –
cả con người và vật chất, vẫn còn áp
đảo dòng chảy vào các công ty nhà
nước".
Pincus cho biết các lĩnh vực khác thuộc
nhà nước có thể áp dụng theo mô hình
hỗ trợ của chính phủ.” Trong một cuộc kinh doanh viễn thông của Việt Nam.
phỏng vấn với truyền thông địa Tất cả các nhà cung cấp điện thoại di
động phần lớn thuộc sở hữu của nhà
phương, bà Phạm Chi Lan cáo buộc
nước nhưng không ai thống lĩnh thị
rằng các nhóm doanh nghiệp nhà nước
trường, có nghĩa là tất cả đều phải
như Vinashin được quá nuông chiều.
cạnh tranh về dịch vụ và giá cả, ông
nói.
rất mạnh, được phép tiêu tiền một
cách quá tự do và hiện phải gánh Bà Lan đã được trích dẫn rằng vì các
nhà quản trị hàng đầu của những tập
khoản nợ cực lớn," bà Lan nói. "Tôi
đoàn nhà nước đều được thủ tướng bổ
nghĩ rằng nếu nhà nước không cung
nhiệm nên họ khinh miệt tất cả các
cấp tiền cho Vinashin một cách thoải
hướng dẫn từ bất kỳ ai khác, và những
mái như vậy thì số nợ sẽ không nhiều
quy định của các Bộ cũng không rõ
như ngày hôm nay." Tuy nhiên, bà Lan
ràng, cụ thể để quy trách nhiệm khi
đã từ chối trả lời phỏng vấn với AFP.
xảy ra sai phạm.
Jonathan Pincus, hiệu trưởng của
Bà cho biết các nhóm doanh nghiệp
Chương trình Giảng dạy Kinh tế Ful-
nhà nước cần phải được minh bạch hơn
bright tại thành phố Hồ Chí Minh cho
so với các công ty khác "bởi vì họ giữ
biết rằng các doanh nghiệp lớn nhà
tài sản của nhân dân."
nước được ưu tiên sử dụng các nguồn
đất đai và vốn nhà nước mà không bị
Aude Genet
buộc phải cạnh tranh, nên đã dẫn đến
đầu tư quá mức. Ông nói thêm giải Nguồn: AFP, 27-07-2010
pháp tốt nhất là buộc các doanh
nghiệp này phải vay nợ theo các điều PHÍA TRƯỚC dịch
Trang 20
 TIÊU ĐIỂM Số 37 - Tháng 07/2010

Những mâu thuẫn trong quá trình xây dựng

“kinh tế định hướng xã hội chủ nghĩa”
Trong chương trình thời sự của VTV1 ngày 21/7/2010, phát thanh viên của đài truyền hình trung ương đã
đọc một đoạn văn có nội dung như sau: "…Vào thập kỷ cuối của thế kỷ trước, những biến động xã hội
dẫn đến sự tan rã của hệ thống xã hội chủ nghĩa (XHCN) ở Liên Xô và các nước Ðông Âu, tuy nhiên phải
nói rằng đây chỉ là cuộc khủng hoảng của những mô hình phát triển, chứ không phải là thất bại của
XHCH như một hình thái kinh kế - xã hội. Những mô hình phát triển kinh tế trung thành với ý tưởng của
XHCH và mang bản sắc riêng vẫn đang phát triển thành công ở Trung Quốc hay Việt Nam. Các nước chủ
nghĩa tư bản (CNTB) cũng đang phải tự điều chỉnh mọi phương diện để tự tồn vong. Biểu hiện là con
đường thứ ba hay CNTB màu hồng đang lên ngôi ở một loạt nước Tây Âu..."!

Có đúng sự thật?
Hãy khoan đề cập đến cách lập luận
lẩn quẩn theo kiểu "con kiến mà leo
cây đa" của đoạn văn trên, mà chỉ tập
trung vào nội dung: con đường thứ ba
nào và CNTB màu hồng nào đang lên
ngôi? Và ý nghĩa "bản sắc riêng" của
Trung Quốc hay Việt Nam hôm nay là
gì? Tìm hiểu thêm, tôi được biết đây
không phải là lần đầu tiên chương
trình thời sự của đài truyền hình Việt
Nam cho phát thanh viên đọc lại đoạn
văn này, mà cứ như một máy thu âm
được lặp đi lặp lại nhiều lần ở nhiều
buổi khác nhau.
Chúng ta tạm thời cũng thôi nhắc đến
chuyện đúng hay sai của “Chủ nghĩa
xã hội khoa học”. Nhưng thử hỏi, cả
Trung Quốc lẫn Việt Nam hôm nay còn
thực sự trung thành được bao nhiêu
phần trăm với những "ý tưởng của kinh
tế XHCN" mà những nhà cộng sản tiền
bối đã vạch ra? Đảng Cộng sản Việt
Nam muốn xây dựng XHCN nhưng
kinh tế lại theo đường lối CNTB nên
mới có một định đề lạ lùng: "Phát triển
kinh tế thị trường theo định hướng
XHCN". Lý do để phát triển kinh tế thị
trường là cho dân giàu nước mạnh.
Muốn hay không chúng ta phải có
những mối quan hệ tốt với các nước
tư bản, nhất là ba nước Pháp, Nhật,
Mỹ từng là kẻ thù của chúng ta. Mà tất
cả những nước trên đều là TBCN, nên
ghép thêm “định hướng XHCN” là
hoàn toàn nghịch lý.
Cũng cùng một quan điểm trên, trong
dự thảo nghị quyết Đại hội Ðảng Cộng
sản Việt Nam XI sắp diễn ra và đang
được đưa ra cho nhân dân “đóng góp
ý kiến‖, thì quan điểm bao trùm có tác
dụng quyết định đến phương hướng,
nhiệm vụ của cả đất nước trong giai
đoạn tới vẫn cứ là: "…Đảng, Nhà
Nước và nhân dân ta quyết tâm tiến
lên con đường XHCN. Lịch sử thế giới
đã, đang và sẽ còn trải qua những
bước quanh co, xong loài người cuối
cùng nhất định sẽ tiến tới XHCN vì đó
là quy luật tiến hóa của lịch sử…"! Hay
nói tương tự như Lênin hồi đầu thế kỷ
trước là "chủ nghĩa tư bản độc quyền
nhà nước là cái phòng chờ của chủ
nghĩa xã hội"!
Chúng ta hãy thử hình dung kỹ hơn,
nếu đúng là quy luật tiến hóa của lịch
sử diễn ra như trên – thì một ngày nào
đó nước ta sẽ từ một nước đang
nghèo nàn lạc hậu – sẽ bước lên, trở
thành đầu tàu cho việc phát triển kinh
tế cho toàn thế giới. Hay nói cách khác
là đi đằng đuôi sẽ nhảy phắt lên hàng
đầu! Ðể một lần nữa, Việt Nam lại tiếp
tục được gánh vác cái "sứ mệnh mà
lịch sử giao phó" là dẫn dắt nhân loại
tới cái tương lai tươi sáng kia! Cái
tương lai mà không hiểu vì sao nhân
loại ‗‗chậm hiểu‘‘ này ngồi mãi trong

Trang 21
 TIÊU ĐIỂM
cái "phòng chờ" ấy nhưng vẫn không
chịu nhận ra!
Nhưng trước khi được hưởng những
hạnh phúc ―viễn vong‖ ấy, thì dân tộc
ta vẫn phải trải qua "những bước
quanh co", vẫn phải "đẩy mạnh hơn
con đường kinh tế định hướng XHCN".
Trong đó có công tác xuất khẩu lao
động sang các nước "tư bản đang giẫy
chết"! Và phải làm sao để những chiếc
"vòi bạch tuộc" ở chính quốc kia "cơ
bản hoàn thành" việc hút cạn kiệt sức
lực dân ta thì lúc ấy "xét về thực chất"
nhân loại đã có chủ nghĩa xã hội!
Trong hội nghị về xuất khẩu lao động
ngày 15/12/2009 tại Hà Nội, Phó Thủ
tướng Nguyễn Sinh Hùng tuyên bố
rằng, "… xuất khẩu lao động là một
chiến lược trước mắt và lâu dài... Năm
2009 Việt Nam đã xuất khẩu được
91.000 lao động. Mục tiêu mà Quốc
hội đặt ra thực hiện năm 2010 sẽ là
100.000 người.‖
Sự mâu thuẩn?
Điều trên không có nghĩa là [tác giả]
phản đối việc xuất khẩu lao động. Bởi
có khi đây là cứu cánh cuối cùng của
nhiều gia đình Việt Nam hôm qua và
hôm nay [và tương lai]. Chính lý lịch
của ông Bí thư Tỉnh ủy tỉnh Bắc Giang
– Nông Quốc Tuấn (vừa mới “bất ngờ”
lên ngôi thôi, nghe đâu là con của
Nông Đức Mạnh?) cũng ghi rõ rằng từ
tháng 9/1981 đến cuối năm 1988 ông
từng là “công nhân xuất khẩu lao
động” tại Singwitz, thuộc Cộng hoà
Dân chủ Đức cũ. Điều đó cũng đủ nói
lên tầm quan trọng của việc xuất khẩu
lao động!
Nhưng bài viết này, tôi muốn nói lên
sự mâu thuẩn giữa quan điểm của
Ðảng Cộng sản Việt Nam với thực tiễn
cuộc sống. Chính môi trường chính trị
đã và đang diễn ra trên đất nước ta
mới là nguyên nhân sâu xa, khiến cho
những người lao động Việt Nam phải
chịu muôn vàn đắng cay ở ngay trong
nước cũng như khi ra nước ngoài. Ai
không tin điều này xin tìm hiểu thêm
Số 37 - Tháng 07/2010
tình trạng của những
người công nhân Việt
Nam trên các nước Trung
Đông như Quatar, các
Tiểu vương quốc Á Rập
Thống nhất (AUE), Ả Rập
Sê-út…mà báo chí trong
nước gần đây cũng có
đăng tải. Hoặc tìm hiểu
thêm rất nhiều ví dụ khác
đã phát sinh trong các xí
nghiệp do người Hàn
Quốc, Ðài Loan…làm chủ
ngay tại Việt Nam hiện
nay. Hay tình trạng “tình
nguyện” làm dâu xứ người
của nhiều cô gái Việt Nam
cũng được xem như là một loại xuất lỡ chuyến tàu văn minh công nghiệp
khẩu lao động ―biến tướng‖. Trước xuất phát từ phương Tây, dân tộc tiếp
đây, khi đất nước còn trong vòng đô tục chìm đắm trong đói nghèo lạc hậu,
hộ của thực dân Pháp, rất nhiều dân và sau đó là bị người Pháp đô hộ gần
nhân lương thiện cùng tấm long nhiệt 100 năm.
huyết với cách mạng đã không ngại
Điều khác biệt là những vua quan nhà
gian khổ và quyết dấn thân cho con
Nguyễn xưa thì thực sự tin rằng "cái
đường “tiến lên CNXH”. Tất cả những
bọn Phú Lang Sa, bọn Tây Phương kia
điều được cho là "phi XHCN" thuộc
là man di mọi rợ". Khác với nhiều
mọi lĩnh vực của đời sống chính trị,
người trong tầng lớp vua quan thời
kinh tế, văn hóa, xã hội đều bị bao vây,
nay, dù chẳng còn mảy may tin vào
ngăn chặn, thậm chí còn bị bức hại
các cụ Mác-Lê nhưng cứ vờ vịt để
trên quy mô toàn hệ thống. Tức là mọi
đánh lừa cả một dân tộc.
điều kiện cho "cuộc thực nghiệm"
những ý tưởng của CNCS đều đã Bên cạnh đó, tôi luôn ngưỡng mộ
được thỏa mãn với khả năng cao nhất những người cộng sản chân chính—
có thể. đó là các tướng Chu Văn Tấn, Trần
Độ, Võ Nguyên Giáp... Đó là các ông
Thế nhưng một khi đã "tận nhân lực"
Nguyễn Hộ, Kim Ngọc... Đó là các sĩ
đến vậy mà kết cục vẫn là sự sụp đổ
quan, cựu chiến binh Trần Dũng Tiến
của tất cả các nước Ðông Âu và Liên
(Hà Nội), Trần Anh Kim (Thái Bình ),
Xô, thì vấn đề là phải lật ngược những
Lê Trí Tuệ (Sài Gòn), Vũ Cao Quận
―hòn đá tảng‖ kia lên xem ở bên dưới
(Hải Phòng)... Trong giới trí thức văn
đó là cái gì?
nghệ sĩ là các ông Hoàng Minh Chính,
Do vậy sẽ thật là nhẫn tâm và độc ác Nguyễn Hữu Đang, Văn Cao, Phùng
với những ai ở Việt Nam, đến hôm nay Quán, Lữ Phương... Thực tế thì đa số
mà vẫn còn mưu toan đem cả dân tộc họ đã mất và nếu còn sống cũng đều
ra để thực nghiệm tiếp những ý tưởng thuộc tầng lớp bị trị, không thể dễ
chủ nghĩa Mác - Lênin. Bằng cách đó dàng ―cựa quậy‖ được.
họ đã làm cái công việc giống như của
Thực tế hiện nay, trong bốn nước
tầng lớp vua quan phong kiến nhà
XHCN còn lại, thì chính hai nước Cuba
Nguyễn gần 2 thế kỷ trước: luôn trung
và Bắc Triều Tiên mới thực sự trung
thành một cách mù quáng với Khổng
thành với những ý tưởng của chủ
Tử, Mạnh Tử. Một lòng một dạ hướng
nghĩa Mác-Lê hơn cả. Nhưng đời sống
về "Thiên triều", để rồi đất nước đã bỏ
Trang 22
 TIÊU ĐIỂM
hôm nay của nhân dân hai nước này
khó khăn như thế nào ai tất cả chúng
ta đều thấy rõ.
Riêng Trung Quốc và Việt Nam, động
lực chính làm nên sự chuyển biến tích
cực trong những năm qua là do sự vận
hành của cơ chế thị trường, dựa trên
căn bản sự tư hữu về tư liệu sản xuất.
Là sự tiếp nhận nguồn vốn và công
nghệ, mà chủ yếu là đến từ các nước
TBCN, chứ không phải là xuất phát từ
"quyền làm chủ tập thể XHCN của
nhân dân lao động" (cái điều mà cả hai
dân tộc đã buộc phải lao vào xây đắp
bao năm trời, tốn biết bao mồ hôi công
sức, kể cả cơ man nào là máu và
nước mắt. Nhưng rồi cuối cùng thất
bại vẫn hoàn thất bại).
Những năm qua tỷ lệ tăng trưởng kinh
tế của cả hai nước đều đạt khá cao (từ
6 đến 15% mỗi năm), nhưng đây là
điều bình thường đối với những nước
mới bước vào giai đoạn phát triển.
Ðiều này 30-40 năm về trước, các
nước trong khu vực cũng đã trải qua
khi họ được tiếp nhận nguồn vốn và
công nghệ của Hoa Kỳ và các nước
phương Tây. Nhưng cùng với thời
gian, tỷ lệ trên sẽ giảm dần theo quy
luật điều phối của thị trường. Tăng
trưởng của Việt Nam đã nhiều người
trong nước nhầm lẫn về tính "ưu việt"
như một sự lãnh đạo ―tài tình‖ của
Đảng Cộng sản Việt Nam. Một sự
nhầm lẫn tương tự và cũng rất phổ
biến là nếu lại đi so sánh mức sống
chung của nhân dân hay của bản thân
mình hôm nay với thời kỳ trước đổi
mới. Thậm chí còn là trước...Cách
mạng Tháng 8 năm 1945 (!) rồi lấy đó
làm sự hài lòng.
Thay lời kết
Ngày nay dân tộc ta hoàn toàn có đủ
điều kiện để chọn lại đường đi cho đất
nước mình. Chắc chắn cả dân tộc
cùng chọn sẽ tốt hơn một người hoặc
một lực lượng chính trị nào đó chọn
cho chúng ta. Nếu những ai đang nắm
thực quyền trong Ðảng Cộng sàn Việt
Số 37 - Tháng 07/2010
Nam vẫn tìm đủ mọi cách để cố bám là sự hòa tan trong đau đớn, tủi nhục.
víu đến cùng vào sự duy nhất của Và do vậy cơ hội mà thời đại mới đang
Đảng, thì chính họ đang chống lại cả mở ra cho dân tộc ta có thể rút ngắn
một dân tộc và trào lưu dân chủ mới được phần nào khoảng cách đã bị tụt
trên thế giới. Kể cả việc phản bội lại hậu quá xa so với thế giới. Với các
chính những đồng chí cũ của mình nước trong khu vực Ðông Nam Á
hiện còn sống, cùng biết bao người đã (ASEAN) - những nước mà phần lớn
ngã xuống trên khắp các nẻo đường trước Cách mạng Tháng 8 đều có
mặt trận. hoàn cảnh tương tự như Việt Nam,
cũng sẽ bị tiêu tan. Nếu tình hình diễn
Ngay với Mác và Ăng Ghen cũng
ra đúng như vậy thì trách nhiệm ấy,
không phải là những người trung
những người bảo thủ hiện đang nắm
thành, bởi vì cả hai ông lúc sinh thời, ít
thực quyền trong Ðảng Cộng sản Việt
ra cũng đã đều thừa nhận sự tồn tại
Nam hôm nay sẽ phải trả lời trước dân
của những đảng công nhân khác bên
tộc và lịch sử trong nay mai khi dân tộc
cạnh đảng cộng sản. "…Những người
ấy chuyển mình. Chính họ và không ai
cộng sản ở mọi nơi đều phấn đấu cho
khác lại một lần nữa cố tình bỏ lỡ
sự đoàn kết và sự liên hiệp của các
chuyến tàu văn minh trí tuệ mà lẽ ra
đảng dân chủ ở tất cả các nước..." và
dân tộc đã được hưởng sớm hơn.
"…những người cộng sản không phải
là một đảng riêng biệt, đối lập với các Với lịch sử và dân tộc, họ là tội phạm
đảng công nhân khác…" (trích Tuyên chứ không phải là nạn nhân! Nền dân
Ngôn Ðảng Cộng sản 1848 - phần II). chủ thực sự cho Việt Nam dẫu phải
Trong thực tiễn, tất cả các Ðảng Cộng trải qua những gian nan thử thách,
sản ở các nước XHCN đều đã cố tình nhưng nhất định cuối cùng dân tộc
nhập chúng lại làm một, và mọi người cũng sẽ giành được. Vì ―quy luật muôn
Việt Nam hôm nay đang cùng với thế đời” của con người là cùng tắc biến,
giới tiến bộ bền bỉ đấu tranh tách cho biến tắc thong – không có điều gì bị
được nó ra. Ðể sao cho trong tương dồn nén đến cùng cực mà không biến
lai gần, trên chính trường của một và một khi đã biến thì ắt sẽ thông!
nước Việt Nam mới, chẳng những chỉ
có các đảng công nhân mà còn có các
DDCVN.INFO
đảng khác, theo sự đòi hỏi của cuộc
sống sinh động.
Tôi nghĩ rằng mong muốn của tôi cũng
giống như của biết bao người Việt
Nam khác là được góp một phần công
sức – dù nhỏ – nhằm chuyển biến
được căn bản tình hình đất nước trong
ôn hòa, không một tiếng súng, để đưa
nước ta hòa nhập tốt vào thế giới đang
biến đổi mạnh mẽ. Sự hòa nhập về
kinh tế tự bản thân nó đã chứa đựng
những điều kiện tự nhiên cho sự hòa
nhập về chính trị và ngược lại; giữa
chúng có mối quan hệ hữu cơ và biện
chứng để thúc đẩy hoặc kìm hãm lẫn
nhau. Ðiều đó tùy thuộc vào khả năng
tận dụng hay bỏ lỡ của mỗi quốc gia.
Nếu đất nước vẫn phải tiếp tục chịu
đựng tình cảnh như hiện nay, đó chính
Trang 23
 DẠO NET CÙNG PHÍA TRƯỚC Số 37 - Tháng 07/2010

86 nghìn tỉ Việt Nam Đồng là con số mà tập đoàn Vinashin do Phạm Thanh Bình làm thất
thoát. Người gánh chịu hậu quả nặng nề này tất nhiên là nhân dân và đất nước Việt Nam.
Trung bình mỗi người dân Việt Nam sẽ phải có trách nhiệm trả 1 triệu đồng giúp cho tập
đoàn nhà nước này, hay đất nước sẽ phải ưỡn mình quằn lưng để người ta đào bới tìm tài
nguyên, khoáng sản bán đi trả món nợ khổng lồ này.

Trách nhiệm với 86 nghìn tỷ và 16 năm tù

Ông Nguyễn Sinh Hùng phó thủ
tướng Việt Nam được giao trách
nhiệm cứu vãn tập đoàn đang dãy
chết này. Ông Hùng nói việc đổ
tiền cứu Vinashin không ảnh hưởng
đến dự trữ quốc gia. Để cứu được
Vinashin phải dung đến một số tiền
khổng lồ như vậy, chắc chắn tiền
ngân sách hay tiền đi vay gì đi nữa
cũng không phải của Đảng, của
nhà nước Việt Nam CNXH. Bởi nhà
nước hay Đảng chỉ là những công
cụ của nhân dân để điều hành, lãnh
đạo đất nước như hiến pháp quy
định, chứ hai đối tượng này không
phải là những tổ chức kinh doanh
có tài sản hay nguồn vốn riêng tích
luỹ được.
Vậy cho dù thế nào thì số tiền để
cứu cho tập đoàn Vinashin này
cũng như dân gian nói „‟ trăm dâu
đổ xuống đầu tằm’’ lại là nhân dân
và đất nước phải gánh chịu.
Nhưng người ta cứ nói như thể họ
( nhà nước) bỏ tiền túi của mình ra
cứu Vinashin chứ không làm ảnh
hưởng gì đến nhân dân và đất
nước.
Ông Nguyễn Sinh Hùng lấy tiền đâu Dẫu có ở đâu đi nữa thì vẫn không
để trang trải cho Vinashin ? Chưa nằm trong câu dân gian: “Trăm
ai biết được, chỉ biết mấy tháng dâu đổ xuống đầu tằm”.
trước đó ông Hùng rất tha thiết nỗ
Rút cục thì nhân dân và đất nước là
lực làm mọi thứ để dự án vay 56 tỉ
người bị hại trực tiếp của cái gọi là
đô la làm được cao tốc Bắc Nam
tập đoàn kinh tế chủ đạo nhà nước
được quốc hội chấp thuận. Chỉ cần
có tên Vinashin.
1/10 số tiền trong dự án này cũng
đủ cứu được Vinashin. 1/10 hay Ông Nguyễn Sinh Hùng nhận định:
còn gọi là 10% là số tiền dễ dàng Do cả nguyên nhân chủ quan và
được chấp nhận vì ở Việt Nam xây khách quan, ngành vận tải viễn
dựng cơ bản thất thoát tới 35% là dương bị đình đốn, các chủ tàu đã
chuyện bình thường dễ được chấp hủy hợp đồng và các thỏa thuận
nhận. Nhưng dự án này không đóng tàu trị giá hơn 8 tỷ USD.
được chấp thuận. Riêng năm 2010, số hợp đồng đóng
Vì thế số tiền khổng lồ để cứu tập tàu có nguy cơ bị hủy lên tới 700
triệu USD.
đoàn này giờ không biết ở đâu.
Có lẽ đang ở trong túi anh, túi tôi Mặt khác, do công tác dự báo bất
cập, kế hoạch phát triển sản xuất
và túi các bạn. Nó sẽ được lấy ra
kinh doanh và kế hoạch đầu tư
khi nhà nước tăng giá điện, xăng,
không chính xác, các dự án đầu tư
học phí, viện phí hay gia tăng thuế
quá nhiều, dàn trải, vượt khả năng
mặt hàng nhập khẩu. Hoặc nó nằm
cân đối tài chính, có dự án chưa
trong lòng đồng bằng sông Hồng,
nơi những mỏ than còn chưa khai thật cần thiết nên nhiều dự án chỉ
thác, nằm ở những bờ xôi, ruộng được phân bổ vốn chưa đến 50%
mật chờ biến thành khu công tổng mức đầu tư, có dự án đầu tư
nghiệp ô nhiễm của các nhà tư bản 100% vốn vay... Do vậy, hầu hết
nước ngoài. các dự án đầu tư triển khai dở
dang.

Trang 24
 DẠO NET CÙNG PHÍA TRƯỚC
Các nguyên nhân mà ông Hùng cho
là khách quan thì ông thống kế
được số tiền rất ấn tượng như 8 tỷ
đô, 700 triệu đô. Còn những
nguyên nhân chủ quan gây thiệt
hại thì ông không nói rõ số tiền là
khoảng bao nhiêu.
Như thế này những người bị hại
như nhân dân, đất nước biết mình
phải lãnh hậu quả và phải trách
nhiệm trả nợ. Nhưng do ai hại mình
thì chưa rõ.
16 là con số năm tù của doanh
nhân Trần Huỳnh Duy Thức vì
tội phá hoại đất nước, làm hại
đến nhân dân.
Trong phiên toà xét xử Trần Huỳnh
Duy Thức chủ toạ toà án hỏi rằng:
“Đất nước ta trải qua hai cuộc
chiến tranh chống Pháp và Mỹ, bị
tàn phá hết sức nặng nề. Để có
được ngày hôm nay là cả một nỗ
lực lớn của Đảng, Chính phủ. Bị cáo
có thấy điều đó không?”
Trong phần nhận định bản án, hội
đồng xét xử nêu: “Tất cả các bị cáo
trong vụ án này đều là những
người hiểu biết pháp luật, có trình
độ học vấn cao, sinh ra và lớn lên
trong hòa bình. Các bị cáo được
Nhà nước ưu đãi, được thừa hưởng
thành quả cách mạng của cha ông
trong đó có chính những người thân
của các bị cáo. Nhưng chỉ vì một
chút định kiến, động cơ cá nhân mà
các bị cáo đã đi ngược lại đường lối
chính sách của đảng, lợi ích quốc
gia dân tộc”.
Vụ án đã qua đi, nhưng hôm nay
nhân vụ Vinashin này nhìn lại.
Chúng ta thấy rằng để đất nước bị
tàn phá nặng nề mất đi 86 nghìn tỉ
rõ ràng không phải nỗ lực lớn của
Trần Huỳnh Duy Thức hay bất kỳ
"thế lực thù địch" nào. Và những
động cơ cá nhân đi ngược lại lợi ích
dân tộc của Trần Huỳnh Duy Thức
càng không phải là nguyên nhân
khiến học phí, viện phí, xăng, điện
tăng lên hay tài nguyên phải đào
bán.
Số 37 - Tháng 07/2010
Báo chí hay lời kết tội của phiên toà 105.000 tấn. Năm 2009, Vinashin
sẽ làm rõ tội của Trần Huỳnh Duy đã ký được đơn hàng đóng tàu trị
Thức một cách ấn tượng và hiệu giá khoảng 12 tỷ USD.
quả hơn nếu như chứng minh được
Tuy nhiên, từ năm 2009, Vinashin
những con số thiệt hại tính bằng
bắt đầu thua lỗ. Tính đến tháng
tiền mà người dân Việt Nam phải
6.2010, tổng tài sản của Vinashin
gánh chịu bởi hành vi của Trần
có khoảng 104.000 tỷ đồng nhưng
Huỳnh Duy Thức và đồng bọn.
tổng số nợ phải trả lên đến 86.000
Hãy so sánh con người sở hữu con tỷ đồng. Tỷ lệ nợ phải trả/vốn chủ
số 86 nghìn tỷ và người sở hữu 16 sở hữu gần 11 lần, Vinashin rơi vào
năm tù. tình trạng mất cân đối tài chính
nghiêm trọng, đứng trước nguy cơ
Tiểu sử nguyên chủ tịch HĐQT
phá sản, sản xuất đình đốn, công
Vinashin:
nhân chuyển việc, bỏ việc gần
17.000 người, mất việc gần 5.000
người
Tiểu sử Trần Huỳnh Duy Thức:
Trần Huỳnh Duy Thức, sinh ngày
29 tháng 11 năm 1966, sống tại
phường 13, quận Tân Bình, TP.Hồ
Chí Minh [1]. Ông là một kỹ sư -
Ảnh: Vinashin
doanh nhân Việt Nam, nguyên là
Tổng Giám đốc của Công ty Dịch vụ
Ông Phạm Thanh Bình sinh năm điện thoại internet OCI.
1953 ở Thới Bình, Cà Mau, Minh Hải
Năm 1989 ông tốt nghiệp khoa
(nay thuộc Cà Mau), được tuyển
Công nghệ thông tin trường Đại
dụng ngày 14.5.1977, trình độ văn
học Bách khoa Thành phố Hồ Chí
hoá 10/10, trình độ chuyên môn kỹ
Minh, năm 1994 ông cùng ông Lê
sư vỏ tàu.
Thăng Long thành lập Công ty tin
Năm 1996, ông Phạm Thanh Bình học Duy Việt tại Hà Nội.
giữ chức tổng giám đốc Tổng Công
Tiếp đó, năm 2000 ông sáng lập
ty Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam.
nên Công ty dịch vụ điện thoại in-
Năm 2006, ông Phạm Thanh Bình ternet OCI, có thời kỳ công ty được
giữ chức chủ tịch HĐQT kiêm tổng coi là điểm sáng trong ngành công
giám đốc Vinashin. nghệ thông tin tại Việt Nam, có
nhiều bước đột phá, mở rộng đầu
Quá trình hoạt động của Vinashin:
tư sang các nước trong khu vực và
Được thành lập năm 1996, đến
năm 2003, Vinashin thí điểm
chuyển sang hoạt động theo mô
hình công ty mẹ - công ty con và
chuyển thành tập đoàn từ năm
2006.
Với tốc độ tăng trưởng bình quân
hằng năm đạt từ 35%-40%, từ chỗ
vốn chủ sở hữu chỉ có hơn 100 tỷ
đồng, năng lực đóng tàu 1.000-
3.000 tấn, đến năm 2009, Vinashin
đã tăng vốn chủ sở hữu lên 8.000
tỷ đồng, đóng được tàu hàng trọng
tải 53.000 tấn, tàu chở dầu thô đến Ảnh: http://dangdanchuvietnam.info
Trang 25
 DẠO NET CÙNG PHÍA TRƯỚC Số 37 - Tháng 07/2010

Thử hình dung vui, nếu như nhóm

nghiên cứu Chấn của Trần Huỳnh
Duy Thức làm cố vấn cho tập đoàn
Vinashin do Phạm Thanh Bình lãnh
đạo từ ngày đầu của Vinashin,
những lời cố vấn này được dùng có
lẽ ngày nay Vinashin không đến
cảnh thảm hại này.
Đây là ví dụ vui, bởi nói đến những
cái nếu thì vô cùng.
Nhưng ở cương vị lãnh đạo mà
Đảng hay thường nói phải phát
hiện những nhân tố tích cực để
nhân rộng và phát triển, phải kết
hợp những nguồn lực, chất xám để
xây dựng kinh tế đất nước. Thử hỏi
Đảng có nghĩ gì khi để một cương
Ông Phạm Thanh Bình đã thiếu trách nhiệm trong việc huy động, quản lý, sử dụng tiền vốn vị quan trọng như Phạm Thanh
nhà nước tại Tập đoàn công nghiệp Tàu thủy Việt Nam gây hậu quả nghiêm trọng khiến Bình và một bộ óc kinh doanh tài
VINASHIN bên bờ vực phá sản. Ảnh: Tamnhin.net năng như Trần Huỳnh Duy Thức có
kết cục như ngày nay.
Nếu lại giải thích là ông Bình do
nguyên nhân chủ quan và khách
quan, Trần Huỳnh Duy Thức do đi
ngược đường lối dân tộc vậy cả hai
đều phải kết cục bi đát như vậy.
Thì Đảng đã chủ quan với những lời
kều gọi đúng đắn do Đảng đã nêu
trên rồi.
Hay nói khác hơn là Đảng không
nhận ra trách nhiệm của mình.

Blogger Người Buôn Gió

Phiên tòa “cong lý” xét xử Trần Huỳnh Duy Thức, Nguyễn Tiến Trung, Lê Thăng Long và
Lê Công Định ngày 20/01/2010 . Ảnh: BBC

sang cả Hoa Kỳ. Là một doanh trị, kinh tế, xã hội ở Việt Nam.
nhân thành đạt tại Việt Nam, ông
Nhìn lướt qua hai bản tiểu sử mà ai
cũng nổi bật với các ý kiến phê
cũng thể tìm thấy trên mạng inten-
bình những rào cản từ phía các cơ
et cho thấy trình độ và tài năng
quan quản lý viễn thông đối với sự
quản lý của hai con người này
phát triển của ngành công nghệ
chênh lệch và khác xa nhau thế
cao này. Năm 2005, ông cùng một
nào. Cũng như cách tiến thân , lập
số nhân vật như Lê Thăng Long lập
nghiệp giữa hai con người này ai
ra Nhóm nghiên cứu Chấn thông
thực sự minh bạch bởi tài năng cá
qua việc nghiên cứu tình hình chính
nhân.

Trang 26
 LỊCH SỬ
HÀM NGHI
Một nghệ sĩ hào hoa đa tài Ông Nguyễn Ngọc Giao cho biết:
Trước năm 1945, dường như người
Việt Nam không được hay biết gì
về cuộc đời lưu đày của Vua Hàm
Nghi tại Algérie. Có lẽ đó là chủ
trương của thực dân Pháp tại
Đông Dương không muốn cho
người Việt Nam biết gì về một ông
vua yêu nước của họ. Sau 10 năm
chiến tranh khốc liệt tại Đông
Dương và trước năm 1975, Nhà
nước Việt Nam Cộng hoà tuy có
bang giao với Ma-Rốc và Tunisie
nhưng lại không có liên hệ ngoại
giao với Algérie vì nước này theo
Khối Phi-liên-kết thân với cộng
sản. Do đó người dân miền Nam
gần như không biết gì về cuộc đời
của Vua Hàm Nghi trong 55 năm
sống lưu đày tại nước này. Riêng
miền Bắc Việt Nam trước 1975 thì
chỉ nhắc đến Vua Bảo Đại vào thời
kỳ Cách mạng tháng 8, ngoài ra
hoàn toàn không có những thông
tin khác về các vua triều Nguyễn.
Một họa sĩ và một nhạc sĩ
Theo tài liệu còn được lưu trữ tại
Trung tâm Văn khố Pháp tại Aix-
en-Provence, sau khi đến Algérie
Vua Hàm Nghi từ chối không chịu
học tiếng Pháp. Tuy nhiên trong
thời gian rảnh rỗi ông hay tiêu
khiển bằng cách vẽ tranh, vẽ tùy
hứng theo ý ông chứ không theo
một sự huấn luyện nào cả.
Số 37 - Tháng 07/2010
MỘT NHÀ ÁI QUỐC,
MỘT NGHỆ SĨ ĐA TÀI
Tạp chí Thanh Niên PHÍA TRƯỚC gửi đến quý bạn
đọc Kỳ IV trong loạt bài Hàm Nghi: Một nhà ái
quốc, một nghệ sĩ đa tài. Đã không ít lần các
phương tiện truyền thông, sách báo tại Algéria và
Pháp quốc nhắn đến chàng thanh niên phải sống
cuộc sống lưu đày – nhưng lại được nhiều người
dân bản xứ mến mộ. Ngoài tấm lòng ái quốc luôn
hướng về quê hương, Vua Hàm Nghi còn được các
văn sĩ và họa sĩ nước ngoài ghi nhận là một nghệ sĩ
tài năng. Đó là Hoàng tử xứ Annam – Le Prince
d’Annam.
Trần Đông Phong
gì lạ khi sau này ông cũng trở
«Đại úy Vialar (người được Toàn thành một hoạ sĩ tài giỏi.
quyền Tirman cử đến coi sóc Hàm
Nghi) trông thấy những hình vẽ Về Marius Reynaud, ông sinh tại
của cựu hoàng, tuy không theo Marseille năm 1860, theo học
luật phối cảnh của hội họa Âu trường Cao Đẳng Mỹ Thuật Paris rồi
châu, nhưng rất tinh tế và sinh bị động viên vào quân đội và phục
động nên ngày 15 tháng 11 năm vụ tại Algérie. Sau đó, ông ở lại
1889, de Vialar đưa hoạ sĩ Alger và chú tâm vào việc sáng tác
Reynaud – giải nhất Rô-ma – tới những hoạ phẩm về hải cảng Alger,
thăm Hàm Nghi và đề nghị nếu Trại Hải quân Alger và những
cựu hoàng muốn, Reynaud có thể phong cảnh về vùng Địa Trung Hải,
dạy hội họa Âu châu cho ông. đồng thời ông cũng dành thì giờ
Hàm Nghi nhận lời ngay cũng như
nhận lời học tiếng Pháp sau 10
tháng đầu từ chối...
Sau một thời gian, Hàm Nghi còn
học thêm các môn đánh kiếm, thể
dục và hội nhập vào xã hội
thượng lưu Alger. Thế là chàng
thanh niên 18 tuổi say mê lao vào
hội họa. Mỗi tuần, thầy Reynaud
đến dạy hai lần vào thứ ba và thứ
sáu. Hàm Nghi tiến bộ nhanh
chóng, thấy rõ từng ngày... Ngày
nào cũng đi vẽ cả buổi, bất chấp
thời tiết, đến nỗi bệnh sốt rét (từ
núi rừng chiến khu ở Việt Nam) tái
phát...»
Các tài liệu cho thấy Vua Hàm Hoạ sĩ Marius Reynaud (tự hoạ)
Nghi đã bắt đầu học tiếng Pháp và
hội họa cùng một lúc. Ông đã
cho việc giảng dạy về môn hội hoạ
được may mắn học với hoạ sĩ
tại trường Mỹ thuật tại đây. Ông
Reynaud, một hoạ sĩ đã được giải
mô tả về khả năng hội họa của cậu
Khôi Nguyên La Mã – tức là một
học trò Annam bị lưu đày là l’enfant
người rất có tài – do đó không có
Trang 27
 LỊCH SỬ Số 37 - Tháng 07/2010

merveilleux – đứa trẻ tuyệt vời! tên là Những Bức Thư Từ Phương
Xa viết về những chuyện kỳ lạ ở
Được thụ giáo với một hoạ sĩ nổi ngoại quốc. Trong tác phẩm này
tiếng như Marius Reynaud, tuy có chuyện nhan đề Hoàng Tử Ly
nhiên ít ai được biết đến tài hội hoạ Tdong, một nhân vật tưởng tượng
của Vua Hàm Nghi cho đến cách nhưng mà đọc kỹ thì ai cũng biết
đây khoảng 10 năm. Vào đầu thế là bà viết về một nhân vật mà bà
kỷ 21, có một bài báo đăng trên vẫn gọi là Le Prince d’Annam tại
tạp chí Khoa học Xã hội tại Việt Alger, thủ đô Algérie.
Nam về sự khám phá của một nhà
nghiên cứu người Nga có liên quan Trong truyện này, nhà văn Sepkina
đến Vua Hàm Nghi. Tài liệu này -Kupernhic mô tả vị Hoàng tử như
không được lưu ý lắm cho đến khi sau:
ông Vũ Thanh, giáo sư trường Đại
«Khi đến Algérie trong lúc bị
học Sư phạm dịch lại và được đăng
cưỡng bức đi đày, thời gian đầu
tải trên mạng VietnamNet vào
ông đã định sống thu mình lại,
tháng 5 năm 2008. Ông N.L.
chính xác hơn là cách biệt hoàn
Nikulin là một nhà nghiên cứu
toàn với thế giới bên ngoài. Cách
người Nga, đã tìm ra một tác phẩm Nhà thơ, nhà văn T.L. Sepkina
sống này không chỉ là thái độ cực
của một nhà văn nữ Nga xuất bản -Kupernhic (1874-1952) -
đoan của tuổi trẻ mà trước hết là
vào khoảng năm 1903 trong đó có Tranh vẽ của Repin
của sự khó chịu với những gì liên
viết về Le Prince d’Annam ở Alger.
quan đến thực dân – đến “bọn
Ông Nikulin đã viết một bài biên
Tây”.
khảo về câu chuyện của Vua Hàm tài nghệ về hội hoạ và âm nhạc
Nghi trước khi ông qua đời. «Dáng dấp nhỏ bé của hoàng tử của ông với niềm kính trọng:
(chàng xuất hiện giữa chúng tôi,
Theo Nikulin thì vào năm 1903 « ...Bên cạnh những bản thảo và
giữa những bạn bè chung) trong
dưới thời Nga Hoàng, nhà văn nhạc cụ (cả Đông và Tây), bên
bộ trang phục nửa Âu nửa Á, ngay
nữ Tatiana Lvovna Sepkina- cạnh những bản nhạc trong đó
lập tức đã lôi cuốn sự chú ý của
Kupernhic (1874-1952) đã xuất có cả các tác phẩm của nhạc sĩ vĩ
tôi. Chiếc khăn xếp màu trắng
bản một tác phẩm du ký mang đại người Nga là Mikhail
trùm lên mái tóc đuôi sam*, chiếc
Ivanovich Glinka, thì thu hút sự
áo dài màu đen với tay
chú ý của khách lại là những bức
áo rộng buông xuôi
tranh do chính hoàng tử vẽ,
được lót bằng lụa tơ tằm
chúng chứng tỏ cho khách thấy
màu xanh tươi (màu
tài năng nghệ thuật của ông.
xanh của quê hương
chàng), nước da vàng Ở đó có chiếc giá vẽ cùng với
ngăm đen mang sắc bức họa còn dang dở. Trong biệt
màu của chiếc ngà voi thự, còn có những vật qúy giá và
lâu năm; còn rất buồn thiêng liêng: những tấm lụa quý
và rất thông minh là đôi treo trên tường cùng với những
mắt đen hơi xếch lên câu danh ngôn của Khổng Tử
phía thái dương, tay được dát bằng vàng trên lụa,
chân chàng nhỏ nhắn – những nhạc cụ của đất nước
Tất cả điều đó khiến tôi chàng, những cuộn bản thảo,
nghĩ đến một bức tượng mực và bút trên bàn viết, những
qúy giá được chạm trổ chiếc chiếu cói trên nền nhà. Ở
bằng bàn tay tài hoa một chỗ khác trong nhà là cây
của một nghệ sĩ phương đàn dương cầm, chiếc đàn vĩ cầm
Đông.» (violin), những bản nhạc mà
trong đó tôi tìm thấy Mikhail
Nhà văn Nga cho biết
Ivanovich Glinka của chúng ta và
rằng vị hoàng tử này đã
giá vẽ cùng với bức hoạ còn dang
gây được cảm tình của
dở. Trên những chiếc bàn khắp
bà cũng như bạn bè của
nơi là phác thảo của hoàng tử,
bà và họ đã được hoàng
tranh của chàng, những vật đó
tử mời đến tư
cho tôi biết rằng trong thân
gia. Sepkina-Kupernhic
hình nhỏ bé như chiếc ngà voi
nói về ngôi nhà của
kia ẩn dấu tâm hồn của một
hoàng tử cùng với
người nghệ sĩ lớn...»
Vua Hàm Nghi tại Algerié những đồ trang trí và

Trang 28
 LỊCH SỬ
Sepkina-Kupernhic cho biết
thêm Vua Hàm Nghi đã vẽ về
những đề tài gì:
«...Khu vườn của chàng ...Những
vòm cửa kiểu La Mã ở Tamgada,
cảnh hoàng hôn trên biển...,
cảnh điêu tàn của Kôxntantina và
cánh rừng cọ El-Kantari, mái
vòm trắng của nhà mộ Marabi,
những trẻ em da đen-tất cả đều
sống động, hiện lên trên nền
vải...»
Trong những đoạn văn nói trên,
nhà nữ văn thi sĩ người Nga
Sepkina-Kupernhic đã ghi nhận
thiên tài hội hoạ của Vua Hàm
Nghi. Không những vậy, bà còn
cho biết nhà vua trẻ tuổi này còn
biết sử dụng đàn dương cầm, đàn
vĩ cầm của Tây phương cũng như là
một vài loại nhạc cụ của quê hương
ông. Bà cũng còn cho biết nhà vua
có tâm sự với bà rằng «ông đang
viết bằng tiếng mẹ đẻ một cuốn
sách bàn về học thuyết Nho giáo.
Chàng không nói với ai về điều đó,
nhưng điều đó đã tạo nên mục đích
của đời chàng.» Về vấn đề này,
Công chúa Nhữ Mây sau này cho
nhà sử học Fourniau biết bà có
thấy thân phụ của bà thường hay
viết bằng chữ Nho rồi cất vào trong
một cái hộp bằng gỗ. Bà không
biết chữ Nho nên không rõ nhà vua
viết về cái gì. Tuy nhiên, điều bất
hạnh là cái hộp gỗ đã bị cháy trong
một trận hỏa hoạn nên sau này
không ai được biết nhà vua đã viết
gì, nhưng điều chắc chắn là Vua
Hàm Nghi không viết về nước Pháp
Paul Gauguin: tự hoạ
Số 37 - Tháng 07/2010
P. Gauguin: Chúng ta từ đâu đến? Chúng ta là ai? Chúng ta sẽ đi về
đâu? Sáng tác tại Punaauia, Tahiti khoảng năm 1887-1888
hay Algérie bằng chữ Nho. hoạ sĩ rất nghèo.
Qua tác phẩm của nhà văn Nga T.Đ.P.
Sepkina-Kupernhic, độc giả được
biết Vua Hàm Nghi là một hoạ sĩ có
tài, một người biết thưởng thức âm
* Chú thích của người viết: Tác
nhạc cả Đông và Tây phương, biết
giả Sepkina-Kupernhic đã nhầm
chơi nhiều loại đàn kể cả dương
lẫn về đầu tóc của Vua Hàm Nghi
cầm và lại còn biết viết văn thơ.
với kiểu tóc đuôi sam của người
Quen biết với hoạ sĩ Paul Tàu dưới thời Mãn Thanh, nhà vua
không hề để tóc kiểu đuôi sam như
Gauguin
người Tàu mà búi tóc «củ hành»,
Năm 1899, Vua Hàm Nghi sang một phong tục Việt Nam từ thời xa
thăm Paris. Trong dịp này ông đã xưa cho đến đầu thế kỷ thứ 20.
được đến thăm phòng triển lãm
tranh của hoạ sĩ Paul Gauguin và
được giới thiệu với Gauguin. Sau Mời quý độc giả tiếp tục đón đọc
đó hai người trở thành tương đắc, Hàm Nghi: Một nhà ái quốc,
do đó tranh của ông có phần nào một nghệ sĩ đa tài Kỳ 5 trong số
chịu ảnh hưởng của Gauguin. tiếp theo.
Paul Gauguin (1848-1903) được
xem như là một trong những
người sáng lập của ngành hội hoạ
của thế kỷ thứ 20. Ông chịu ảnh
hưởng của phái ấn tượng nhưng
về sau lại vẽ theo kỹ thuật riêng
của mình, dùng nhiều màu sắc và
đường nét trải rộng để có thể diễn
tả được những xúc cảm nội tâm
của chính người nghệ sĩ. Nhờ
những kinh nghiệm thu đạt được
trong thời gian sống ở đảo Tahiti,
ông đã tạo ra được một trường
phái gọi «nghệ thuật nguyên
thủy» (primitive arts) và về sau
hai nhà đại hoạ sĩ Matisse và
Picasso cũng đi theo chiều hướng
của ông. Đó là cức tranh do ông
sáng tác tại Tahiti mang tên
«Chúng ta từ đâu đến, chúng ta là
ai và chúng ta sẽ đi về đâu?»
Hiện tấm tranh này một đại tác
phẩm vô giá trên thế giới dù rằng
khi còn sống thì Gauguin là một
Trang 29
 TIN VIỆT NAM Số 37 - Tháng 07/2010

TIN VIỆT NAM 7-8/2010

Trong vài tuần vừa qua đã có nhiều sự kiện lớn – từ an ninh quốc phòng, các vấn đề biển Đông
đến bất ổn xã hội tại Bắc Giang – liên tiếp diễn ra tại Việt Nam. PHÍA TRƯỚC tóm lược và gửi đến
độc giả các bản tin chính về Chính trị-Xã hội-Kinh tế tại Việt Nam từ ngày 17/7 đến ngày 15/8 như
sau. Quý độc giả có thể gửi các bản tin nổi bật vừa xảy ra tại Việt Nam, kèm theo các lời bình luận
về địa chỉ email của PHÍA TRƯỚC tại contact.phiatruoc@gmail.com. PHÍA TRƯỚC sẽ đăng lại các ý
kiến, bình luận trong mục Bạn đọc viết tại trang chính http://phiatruoc.info.

Chính trị Nẳng vào lúc mà vấn đề chủ quyền và không phổ biến vũ khí hạt nhân.
biển Đông ngày càng nóng bỏng. Ở Việt Nam, năng lượng và công
An ninh và biển Đông
Trong số các quốc gia tranh chấp nghệ hạt nhân dân sự đã và đang
Trong tháng chủ quyền Hoàng Sa-Trường Sa với được ứng dụng ở quy mô nhỏ trong
7 và tháng 8 Trung Quốc, Việt Nam vẫn lên tiếng các lĩnh vực y tế, nông nghiệp và
năm nay, mạnh nhất, phản đối kế hoạch của nghiên cứu khoa học. Việt Nam
tình hình Bắc Kinh phát triển du lịch ở khu đang tiến hành bước đầu triển khai
chuyển biến vực này. Cách đây vài ngày, Việt chương trình điện hạt nhân. Trong
chính trị Việt Nam đã tiếp tục phản đối việc quá trình này, Việt Nam coi trọng
Nam- Quốc Trung Quốc tiến hành khảo sát địa và sẵn sàng mở rộng hợp tác quốc
tế có nhiều chấn gần Hoàng Sa và kế hoạch mở tế với các nước khác, trong đó có
biến động rộng đảo Tri Tôn, hòn đảo phía tây Hoa Kỷ.
xảy ra. Cuối Hoàng Sa gần bờ biển Việt Nam,
Cho đến nay, Việt Nam đã ký hiệp
tháng 7, cách đảo Lý Sơn, tỉnh Quảng Ngãi
định hợp tác hạt nhân song phương
Ngoại trưởng khoảng 90–116 hải lý.
với Nga, Trung Quốc, Pháp, Ấn Độ,
Hoa Kỳ là bà
Sự việc mới nhất này khiến Trung Hàn Quốc và Argentina. Tháng
Clinton đã chính thức đến thăm Việt
Quốc trở nên tức giận hơn trong bối 3/2010 vừa qua, Việt Nam đã ký
Nam và đã tham gia thêm Hội nghị
cảnh mới, Trung Quốc và Mỹ- Hàn với Hoa Kỳ bản ghi nhớ về hợp tác
thượng đỉnh ASEAN ngay sau đó.
liên tiếp tiến hành các cuộc tập trận trong lĩnh vực năng lượng hạt nhân.
Tại Hội nghị Ngoại trưởng ASEAN quy mô lớn.
Vụ an Nguyễn Trường Tô và Bắc
này, Ngoại trưởng Hoa Kỳ Hillary
Tiếp đó 2 ngày, khu trục hạm John Giang
Clinton đã khiến các nhà lãnh đạo
S. McCain cập cảng Tiên Sa, Đà
khu vực "hài lòng" khi chỉ trích việc Về đối nội, trong tháng qua cũng có
Nẵng và đã có buổi diễn tập quân
"quấy nhiễu" các tàu nước ngoài nhiều sự kiện đáng chú ý. Vào ngày
sự đầu tiên giữa hải quân Việt Nam
của Trung Quốc. Bà còn khẳng 9/8, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng
và Hoa Kỳ, mặc dù chỉ là tìm kiếm
định, giải pháp hòa bình cho tranh đã phê chuẩn bãi nhiệm chức vụ
cứu hộ và giao lưu.
chấp ở biển Đông là "lợi ích quốc
gia" của Mỹ. Cũng trong thời gian
này, vấn đề hợp tác
Tiếp đến vào ngày 8/8, hàng không
năng lượng hạt nhât
mẫu hạm USS George Washington
Việt-Mỹ cũng khiến
của hải quân Hoa Kỳ đã cập bến
quốc tế và dư luận
cảng Đà Nẵng. Về mặt chính thức,
chú ý khi Mỹ bỏ ngỏ
chuyến viếng thăm này nằm trong
vấn đề cấm làm giàu
khuôn khổ đợt kỷ niệm 15 năm
uranium cho Việt
bình thường hóa bang giao Mỹ -
Nam. Tuy nhiên, Bộ
Việt, nhưng đây cũng cho thấy mối
Ngoại giao Việt Nam
quan tâm ngày càng lớn của Hoa Kỳ
tuyên bố rằng Việt
đến việc duy trì ổn định và an ninh
Nam chỉ phát triển vì
ở khu vực châu Á- Thái Bình Dương.
mục đích hoà bình và
USS George Washington đến Đà ủng hộ nỗ lực giải trừ

Trang 30
 TIN VIỆT NAM Số 37 - Tháng 07/2010

Chủ tịch UBND tỉnh chính TPHCM bị truy tố tội nhận hối
Hà Giang nhiệm kỳ lộ. Tuy nhiên, số tiền hối lộ mà cơ
2004 - 2011 đối với quan điều tra kết luận ông Sỹ đã
ông Nguyễn Trường nhận từ Công ty Tư vấn Thái Bình
Tô, do vi phạm kỷ Dương của Nhật Bản chỉ là 262.000
luật. đôla, thấp hơn nhiều con số
820.000 đôla báo chí từng đưa ra
Trước đó, ngày
hồi đầu năm. Nếu bị xử là có tội,
21/7, Thủ tướng có
người nhận hối lộ trên 300 triệu
quyết định đình chỉ
đồng trở lên có thể đối diện án phạt
chức vụ Chủ tịch
từ 20 năm tới tử hình.
UBND tỉnh với ông
Tô. Cả Ban Bí thư Trong ngày 3/8, TAND TP HCM đã
và Ủy ban Kiểm tra xét xử vụ án tham nhũng do
Trung ương đều có văn bản đề nghị Nguyễn Văn Khỏe (nguyên chủ tịch
huyện Việt Yên thuộc tỉnh Bắc
cách chức ông Tô. Ông Nguyễn UBND huyện Hóc Môn) và đồng bọn
Giang. Thân nhân của anh Khương
Trường Tô còn đang trong điều tra thực hiện. Gần 60 người liên quan
cho đài BBC Việt ngữ biết anh qua
trong vụ án mua dâm hiệu cùng đã được triệu tập đến tòa. Ông
đời chiều thứ Sáu 23/07, sau khi bị
trưởng Sầm Đức Xương đang gây Khoẻ bị truy tố 3 tội danh bao gồm
cảnh sát giao thông huyện Tân Yên
bức xúc dư luận. “lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong
bắt vì đi xe máy không đội mũ bảo
khi thi hành công vụ”, “nhận hối
Riêng tại hiểm. Sự việc đã thu hút chú ý của
lộ”, “lợi dụng ảnh hưởng đối với
tỉnh Bắc dư luận, khiến con số người tham
người có chức vụ, quyền hạn để
Giang, Ông gia tăng nhanh. Những người đi
trục lợi”, có khung hình phạt lên
Nông Quốc theo xe tang đã bao vây UBND, giật
đến tử hình.
Tuấn, con đổ cổng và hàng rào, đồng thời
trai Tổng bí ném g̣ach đá vào lực lượng cảnh Xã Hội
thư Nông sát. Đại hội Nhà Văn
Đức Mạnh,
Ngày 6/8, công an tỉnh Bắc Giang Ngày 6/8, Đại hội Hội Nhà văn Việt
vừa được
cho biết, Viện kiểm sát nhân dân Nam (HNVVN) đã bế mạc tại Hà
bầu làm Bí
tỉnh Bắc Giang đã phê chuẩn lệnh Nội. Nhà thơ Hữu Thỉnh, Chủ tịch
thư Tỉnh ủy
bắt tạm giam đối với nguyên thiếu HNVVN khóa 7 đã tái đắc cử nhiệm
Bắc Giang
úy công an Đội CSĐT tội phạm về kỳ 2010–2015. Nhìn lại hơn hai
trong kỳ họp đột xuất của Ban Chấp
trật tự xã hội công an huyện Tân ngày tiến hành đại hội, trong khi
hành Đảng bộ tỉnh. Động thái này
Yên, tỉnh Bắc Giang - Nguyễn Thế việc kiểm điểm, chất vấn các thành
được cho là để chuẩn bị cho cuộc
Nghiệp (sinh năm 1985) vì hành vi viên Ban chấp hành khóa VII chưa
chạy đua trước kỳ Đại hội Đảng
làm chết người trong lúc thi hành được tiến hành, một số kiến nghị
Cộng sản lần thứ XI vào tháng
công vụ. của hội viên về bổ sung điều khoản
1/2011. Báo trong nước cho hay
trong phiên họp đột xuất của Ban Sau vụ Bắc Giang, tại Thái Nguyên “Chủ tịch Hội không được làm quá
Chấp hành Đảng bộ Bắc Giang tối 6-8, sinh viên Hoàng Thị Trà hai nhiệm kỳ” cùng một số vấn đề
chiều thứ Ba 03/08, ông Tuấn đã cùng bạn trai là Nguyễn Tuấn Hùng khác trong Điều lệ Hội chưa được
được bầu vào chức Bí thư Tỉnh ủy bị hai thanh niên mặc thường phục lấy biểu quyết thông qua và nhiều
khóa 16, nhiệm kỳ 2005-2010, với ép xe, rút súng bắn vào đùi. Theo vấn đề, trong đó có quá trình bầu
100% số phiếu tán thành. kết quả xác minh ban đầu, người bỏ phiếu mang tính “luộm thuộm”.
bắn trúng chị Trà là thiếu úy Môi trường
Việc bầu chọn ông Nông Đức Tuấn
Trương Đình Hoàng, thuộc công an
diễn ra chỉ hai tuần sau vụ bạo
thành phố Thái Nguyên, và người
động ngay tại trung tâm thành phố
này đã bị đình chỉ công tác ba
Bắc Giang có đến hàng nghìn người
tháng để điều tra vụ việc.
tham gia. Con số người tham gia sự
kiện xảy ra chiều 25/07 theo một Tham nhũng
số nguồn tin có thể lên tới hàng
Trong một mảng khác cũng được dư
vạn. Người chết là anh Nguyễn Văn
luận chú ý là vụ án PCI Nhật Bản.
Khương, 21 tuổi, trú tại xóm Cầu,
Ngày 13/8, ông Huỳnh Ngọc Sĩ, cựu
thôn Nghi Thiết, xã Hồng Thái,
phó Giám đốc Sở Giao thông Công

Trang 31
 TIN VIỆT NAM
Về vụ án môi trường cộm cán của
doanh nghiệp liên doanh Vedan,
Bốn ngày sau khi siêu thị tẩy chay
sản phẩm của Vedan cùng với việc
nông dân lần lượt nộp đơn lên toà
án, công ty này đã chấp nhận bồi
thường 100% cho nông dân Bà Rịa
- Vũng Tàu , TP HCM và Đồng Nai.
Cụ thể, nông dân tỉnh Bà Rịa -
Vũng Tàu sẽ được bồi thường thiệt
hại con số 53,6 tỷ đồng (trước đó
Vedan chỉ đồng ý mức 40 tỷ), TP
HCM là 45,7 tỷ đồng (lần gần nhất
Vedan đồng ý 30 tỷ đồng). Và Ve-
dan cũng chấp nhận thực hiện theo
đúng yêu cầu của tỉnh Đồng Nai,
bồi thường cho 4 xã thuộc H.Long
Thành và Nhơn Trạch với số tiền
119,581 tỉ đồng theo tính toán của
Viện Môi trường - Tài nguyên.
Dịch heo tai xanh
Chiều 15-8, ông Văn Đăng Kỳ,
Trưởng phòng Dịch tễ (Cục Thú y,
Bộ NN&PTNT), cho biết dịch heo tai
xanh vẫn diễn biến rất phức tạp ở
các tỉnh phía Nam. Hiện đã có
120.400 con heo mắc dịch tai xanh,
trong đó tiêu hủy trên 40.000 con
tại gần 450 xã ở 76 huyện, thị
thuộc 21 tỉnh, thành. Trong các tỉnh
bị dịch tai xanh, địa phương có số
lượng heo bị dịch lớn là Tiền Giang
(gần 34.500 con bị dịch, tiêu hủy
hơn 18.000 con), Dăk Lăk (trên
44.000 heo dịch, chết và tiêu hủy
gần 4.000 con).
Giáo dục
Thông tin được nhiều người chú ý
tới nhiều là khả năng dành giải
thưởng toán học cao quý- Fields
của giáo sư Ngô Bảo Châu trong Đại
hội Toán học Quốc tế năm nay. Huy
chương Fields được đánh giá là giải
thưởng toán học uy tín nhất thế
giới.
Ngô Bảo Châu giành giải thưởng
Toán học Clay năm 2005 cùng giáo
sư Gerard Laumon - thầy của anh
tại Đại học Paris 11 - sau khi giải
quyết được một trường hợp của Bổ
đề cơ bản Chương trình Langland.
Sau đó anh giành các giải thưởng
Số 37 - Tháng 07/2010
của Viện đến vùng miền khác.
Nghiên cứu
Hiệp hội cho rằng, cơ chế tuyển
Toán học
sinh hiện hành khó thỏa mãn việc
Oberwolfach
đào tạo nhân lực cho những vùng
dành cho các
miền chậm phát triển giáo dục phổ
nhà toán học
thông. Do đó, Hiệp hội kiến nghị Bộ
trẻ Châu Âu
xem xét bỏ điểm sàn, và giao việc
(2007) và giải
tuyển sinh cho các trường đại học,
thưởng của
cao đẳng. Thực tế, Bộ đã cho các
Viện Hàn lâm
trường tự chủ và chịu trách nhiệm
Pháp (2008).
trước xã hội, nhưng chỉ tiêu tuyển
Ngày 8/8, Bộ Giáo dục –Đào táo sinh, điểm sàn vẫn như cái "vòng
vừa công bố điểm sàn đối với bốn kim cô" làm hạn chế sự chủ động
khối thi đại học như sau – Khối của các trường.
A: 13, Khối B: 14, Khối C: 14, Khối
Kinh Tế
D: 13. Đây là mức điểm sàn chưa
tính điểm ưu tiên khu vực và đối Nhà máy In tiền Quốc gia
tượng. Trong đó điểm sàn của khối Ngày 11/8/2010, Thống đốc Ngân
D chưa tính hệ số đối với môn ngoại hàng Nhà nước Việt Nam đã ký ban
ngữ. hành Quyết định số 1904/QĐ-NHNN
Đối với cao đẳng, mức điểm sàn chuyển Nhà máy In tiền Quốc gia
thấp hơn 3 điểm tương ứng theo thành công ty TNHH một thành viên
từng khối thi, cụ thể là khối A: 10, do Nhà nước làm chủ sở hữu. Tên
khối B: 11, Khối C:11 và khối D gọi đầy đủ của nhà máy sau chuyển
là 10. Điểm sàn năm nay bằng đổi là Nhà máy In tiền Quốc gia,
điểm sàn của năm 2009. Đối với tên giao dịch quốc tế là National
những trường vận dụng theo điều Banknote Printing Plant.
33 quy chế tuyển sinh áp dụng mức Theo quyết định trên, Nhà máy In
điểm chuẩn thấp hơn điểm sàn tiền Quốc gia có tư cách pháp nhân
chung sẽ do bộ trưởng bộ giáo dục theo pháp luật Việt Nam kể từ ngày
đòa tạo xét duyệt theo từng trường được cấp đăng ký doanh nghiệp; có
hợp cụ thể. Đối với thí sinh dự thi con dấu riêng, được mở tài khoản
theo đề thi dành riêng cho các tại ngân hàng theo quy định của
trường cao đẳng, mức
điểm tối thiểu để xét
tuyển cũng bằng điểm
sàn kể trên.
Tuy nhiên, Hiệp hội các
trường đại học, cao đẳng
ngoài công lập đã có văn
bản gửi Bộ trưởng Phạm
Vũ Luân ngày 11/8, đề
nghị bỏ điểm sàn. Hiệp
hội nhìn nhận rằng ở bình
diện cả nước số thí sinh
đạt điểm sàn có thừa so
với chỉ tiêu cần tuyển,
nhưng thực tế nhiều
trường không tuyển đủ
chỉ tiêu. Mặt khác, nhiều
thí sinh đạt điểm cao
không được học vì không
có điều kiện di chuyển
Trang 32
 TIN VIỆT NAM
Biểu đồ chỉ số giá tiêu dùng 7 tháng đầu năm 2009 và 2010 tháng trở lại
đây, CPI không
vượt quá mức
tăng 0,3%
trong so sánh
với tháng trước
đó. Đáng chú ý
là CPI tháng 7
đang tạo thành
xu hướng giảm
tốc, qua hai lần
pháp luật; tổ chức và hoạt động “trượt” xuống từ mức tăng 0,27%
theo quy định của Luật Doanh trong tháng 5 tới mức 0,22% trong
nghiệp, các quy định pháp luật có tháng 6 và nay đang về sát mức
liên quan và điều lệ tổ chức và hoạt 0% ở tháng này. Tuy nhiên, so với
động do Thống đốc Ngân hàng Nhà tháng 12 năm trước, CPI tháng này
nước phê duyệt. vẫn tăng 4,84%; so với cùng kỳ
tăng 8,19%; và bình quân 7 tháng
Nhà máy In tiền Quốc gia có vốn
đầu năm 2010 tăng 8,67% so với
điều lệ tại thời điểm 31/12/2009 là
cùng kỳ của năm trước.
721.436.125.717 đồng; trụ sở
chính tại số 30, đường Phạm Văn Tuy nhiên, lạm phát những tháng
cuối năm đang
Xuất-nhập khẩu và nhập siêu 7 tháng đầu năm bị đặt dấu hỏi
do giá cả hàng
hoá đang tăng
lên rõ rệt. Từ
19h ngày 9/8,
Tổng công ty
Xăng dầu Việt
N a m Theo báo cáo của Cục Đầu tư nước
(Petrolimex)
chính thức điều
chỉnh giá bán
các mặt hàng
Đồng, phường Dịch Vọng Hậu, quận xăng dầu. Theo đó, giá bán lẻ các
Cầu Giấy, Hà Nội. Ngành nghề kinh loại xăng tăng 410 đồng/lít; diezel
doanh là ngành in và đúc tiền. Việc tăng 350 đồng/lít; dầu hoả tăng
xác định để điều chỉnh, bổ sung 400 đồng/lít; giá bán buôn dầu ma-
mức vốn điều lệ thực hiện theo quy zut 3S và 3,5S tăng 190 đồng/kg.
định của pháp luật.
Theo báo cáo tình hình kinh tế - xã
Lạm phát hội 7 tháng đầu năm của Bộ Kế
hoạch và Đầu tư, tổng thu cân đối
Theo số liệu được Tổng cục Thống
ngân sách nhà nước từ đầu năm
kê công bố, biểu đồ CPI đang
đến 15/7 ước tính bằng 57,5% dự
“xuống dốc”, chốt ở tháng 7 với
toán năm, tức là tương đương
mức tăng chỉ còn 0,06%, thấp nhất
khoảng 265,4 nghìn tỷ đồng. Trong
kể từ sau tháng 3/2009. Tuy nhiên,
khi đó, chi ngân sách cùng thời kỳ
so với tháng 12 năm trước, CPI
ước đạt 51,3% dự toán năm, vào
tháng này vẫn tăng 4,84%; so với
khoảng 297 nghìn tỷ đồng. Như
cùng kỳ tăng 8,19%; và bình quân
vậy, bội chi ngân sách đến ngày
7 tháng đầu năm 2010 tăng 8,67%
15/7 ước tính lên tới 31,5 nghìn tỷ
so với cùng kỳ của năm trước.
đồng, và bằng khoảng 12% tổng
Như vậy, chỉ số giá tiêu dùng đã thu cân đối ngân sách nhà nước
tiếp tục kéo dài sự ổn định. Trong 4 cùng thời kỳ.
Số 37 - Tháng 07/2010
Xuất-nhập khẩu
Trong khi đó, hoạt động xuất khẩu
cũng được cải thiện, kim ngạch
xuất nhập khẩu 7 tháng đầu năm
ước tăng 21,8% so với cùng kỳ năm
trước, trong đó kim ngạch xuất
khẩu tăng 17,5%; kim ngạch nhập
khẩu tăng 25,5%.
Với kim ngạch xuất khẩu tháng 7
ước đạt 5,8 tỷ USD, nhập khẩu 6,95
tỷ USD, nhập siêu tháng này có thể
lên đến 1,15 tỷ USD, báo cáo tình
hình xuất nhập khẩu tháng 7 của
Tổng cục Thống kê công bố chiều
ngày 26/7 cho biết.
Kim ngạch xuất khẩu giảm mạnh
hơn nhập khẩu là nguyên nhân dẫn
tới nhập siêu tăng. So với tháng
trước, kim ngạch xuất khẩu tháng
này giảm khoảng 8% nhưng vẫn
cao hơn so với các tháng từ 1-4.
Kim ngạch nhập khẩu cũng trong
xu hướng tương tự nhưng chỉ giảm
khoảng 1,5% so với tháng trước, dù
tính theo giá trị vẫn cao hơn 4
tháng đầu năm.
FDI
ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), tính
đến ngày 20/7, vốn đầu tư trực tiếp
nước ngoài (FDI) giải ngân đã tăng
thêm 1 tỷ USD so với con số tại báo
trước và đạt 6,4 tỷ USD. Như vậy,
bình quân mỗi tháng của năm
2010, giải ngân FDI vẫn đạt trên
900 triệu USD.
Tuy vậy, nguồn vốn FDI đăng ký
mới đang giảm tốc trong những
tháng gần đây từ khoảng 1,5 tỷ
USD trong tháng 5, xuống còn trên
800 triệu USD trong tháng 6 và tiếp
tục thể hiện trong tháng 7. Tốc độ
tăng trưởng vốn FDI giải ngân so
với cùng kỳ năm ngoái đã giảm dần
trong 3 tháng trở lại đây, từ mức
tăng 7,1% trong tháng 4 xuống còn
tăng 6% trong tháng 6, và tháng
này chỉ còn tăng 1,6%.
Elbi Tổng Hợp
Trang 33
 TIN QUỐC TẾ Số 37 - Tháng 07/2010

TIN QUỐC TẾ Tháng

7-8
Nam gọi là Biển Đông. Theo tường
thuật của hãng thông tấn Trung
ương của Đài Loan, một chuyên gia
quân sự ở Bắc Kinh nói tuy cuộc
thao dượt hỗn hợp này được cho là
có tính chất phi tác chiến và là một
sự kiện đánh dấu kỷ niệm 15 năm
bình thường hóa quan hệ ngoại
giao Việt-Mỹ, nhưng hầu hết những
người trong giới truyền thông quốc
tế đều cho rằng đây là một kế
hoạch chiến lược được bao bọc bởi
ngôn ngữ ngoại giao.
Chuyên gia của Trung Quốc về vấn
đề Biển Đông là ông Dương Nghị
Mưa lụt kỷ lục tại Pakistan nhẫn đợi chờ. Dân chúng cảm thấy cho biết rằng Bắc Kinh sẽ không
oán hận chính quyền đã đáp lại loại trừ bất kỳ biện pháp nào để
Những trận lụt tồi tệ nhất trong chống lại mối đe dọa của những
thiên tai một cách chậm trễ, gây tử
nhiều thập niên do những trận mưa cuộc tập trận của Mỹ gần hải phận
vong ho hơn 1600 người và làm cho
gió mùa đã phá hủy mùa mang gây Trung Quốc, mặc dù các cuộc
hơn 2 triệu người trở thành vô gia
tác hại cho kỹ nghệ canh nông, và thương lượng đang tiếp diễn.
cư. Quỹ Tiền Tệ Quốc tế từng lưu ý
làm cho nền kinh tế yếu đuối Paki-
về tình trạng thiệt hại nặng nề về Xung đột giữa Cam Bốt và Thái
stan càng trở nên tồi tệ hơn. Tổng
kinh tế, và Bộ Tài chánh nói đất Lan
thống Asif Ali Zardari đã đến viếng
nước này sẽ không thể nào đạt
thăm những khu vực bị lũ lụt sau Theo tin của hãng thông tấn AFP tại
được chỉ tiêu trong năm nay trong
những lời chỉ trích về chuyến xuất Nam Vang, trong một buổi lễ có các
việc tăng tổng sản lượng lên 4.5%,
ngoại của ông giữa lúc dân chúng nhà ngoại giao quốc tế tham dự,
nhưng không cho biết sẽ giảm sút
gặp cảnh thiên tai nặng nề với vật Thủ tướng Cam Bốt tuyên bố rằng
bao nhiêu.
giá của các mặt hàng nhu yếu tình hình tại biên giới với Thái Lan
phẩm tăng lên tận trời xanh. Trung Quốc phản đối cuộc diễn rất nóng bỏng và có thể dẫn đến
tập hải quân Việt-Mỹ bạo lực đẫm máu. Ông Hun Sen
Các cư dân trong vùng thung lũng
Swart ở miền tây bắc Pakistan đang C á c cho rằng nỗ
phải đương đầu với vật giá gia tăng c h u y ê n lực giải quyết
trong lúc họ bị một trận lũ lụt trầm gia quân xung khắc
trọng nhất trong 80 năm. Bộ Canh sự Trung bằng đàm
nông và Liên Hiệp Quốc ước tính Quốc cho phán song
công tác tái thiết có thể tốn kém rằng cuộc phương sẽ
hàng tỉ Mỹ kim, vì lúa mì, bông và diễn tập không mang
mía đã bị thiệt hại nặng nề. Chính hải quân lại kết quả
quyền Pakistan hiện nay đang tìm V i ệ t - M ỹ cnên Cam bốt
cách thu phục nhân tâm tại vùng dài một kêu gọi Liên
thung lũng Swat, chiến khu vững tuần bắt Hiệp Quốc
chắc của phiến quân, bằng cách cải đầu từ giúp đỡ. Thủ
thiện đời sống, tạo việc làm và gia n g à y tướng Cam Bốt
tăng an ninh. Những nạn nhân lũ 12/8 có mục đích thách thức Trung cho biết ông đã gởi hai bức thư lên
lụt trên khắp đất nước đã mất tất Quốc và sự hiện diện của nước này Đại Hội đồng Liên Hiệp Quốc và chủ
cả, và hiện nay họ không còn kiên ở biển Nam Trung Hoa mà Việt tịch luân phiên Hội Đồng Bảo An.

Trang 34
 TIN QUỐC TẾ Số 37 - Tháng 07/2010

Trong thư, ông Hun Sen tố cáo Thủ diệt chủng của khoảng 1.7 triệu nhân sự, một phần miền trung
tướng Thái Lan Abhisit Vejjajiva người, tức 1 phần tư dân số Cam nước Nga chìm trong khói lửa. Tại
dọa dùng vũ lực. Căng thẳng trong Bốt. Phần đông các nạn nhân là khu vực thủ đô Mạc Tư Khoa, các
vụ ngôi đến cổ Preah Vihear tăng những người bị chết vì đói khát, đám cháy rừng và than bùn cũng
thêm nột nấc sau một cuộc biểu bệnh tật, tự sát, tra tấn và hành xuất hiện ở khắp nơi khiến khói bụi
tình của phe Áo Vàng là ủng hộ quyết. Duch là cựu quản ngục từ các đám cháy tràn vào thành
viên của Liên minh Nhân Dân vì Khmer Đỏ đã bị truy tố về tội ác phố, khiến mức độ ô nhiễm ở thành
Dân Chủ hôm thứ bảy vừa qua. chiến tranh và tội ác chống nhân phố này cao gấp nhiều lần so với
Theo tường thuật của báo chí Thái loại, đối với vụ tử vong của 14 tiêu chuẩn an toàn.
Lan thì trong cuộc biểu tình này, ngàn người trong lúc đương sự làm
Đã có ít nhất 60 người thiệt mạng
phe Áo Vàng chỉ trích đảng Dân chỉ huy trưởng khám đường khét
và hơn 3500 người khác rơi vào
Chủ khi cầm quyền vào năm 2000 tiếng Tuol Sleng ở thủ đô Nam
cảnh màn trời chiếu đất do các
đã nhượng bộ Cam Bốt trong vấn Vang.
đám cháy rừng. Khoảng 1/5 sản
đề biên giới.
Viên cựu giáo chức 67 tuổi này chỉ lượng ngũ cốc của Nga bị tàn phá,
phải thụ án tù 30 năm, vì làm tăng vọt giá lúa mì trên thị
tòa án nói đương sự đã bị trường quốc tế đầu tuần qua. Tổng
quân đội giam giữ phi số thiệt hại mà nước Nga phải chịu,
pháp 5 năm. Bản án này theo Kommersant ước tính lên đến
nhẹ hơn so với 40 năm 15 tỷ Mỹ kim. Tuy nhiên các đám
mà phe công tố đề nghị, cháy vẫn chưa có dấu hiệu dừng
và diễn ra trong lúc dân lại. Cho đến hôm 11/8, các vệ tinh
chúng Cam Bốt muốn của Cơ quan Hàng không vũ trụ
đóng lại trang sử đen tối NASA vẫn tiếp tục ghi nhận hàng
nhất trong lịch sử của trăm đám cháy mới tại nhiều nơi,
nhân loại trong thế kỷ mặc dù Nga đã công bố tình hình
thứ 20. Duch thú nhận là các đám cháy đang dịu lại.
đã giám sát vụ tra khảo và
ADREES LATIF / AFP / Getty Images WHO tuyên bố đại dịch cúm heo
sát hại hơn 14 ngàn người
H1N1 đã chấm dứt
Để xoa dịu phe ủng hộ chính trong khám đường có có ám số S-
phủ,Thủ tướng Thái cam kết là sẽ 21, nhưng bào chữa là đương sự Cố vấn đặc biệt về đại dịch cúm
sử dụng mọi phương tiện từ ngoại chỉ thi hành thượng lệnh. của cơ quan Y tế Thế giới là Tiến Sĩ
giao đến quân sự để giải quyết Keiji Fuduka đã tuyên bố đại dịch
Cháy rừng ở Nga
tranh chấp với Cam Bốt. Theo Thủ cúm heo H1N1 đã chấm dứt hôm
tướng Hun Sen thì đây là bằng cớ Những đám cháy rừng và than bùn 11/8, nhưng cơ quan này vẫn phải
rõ ràng cho thấy Thái Lan đe dọa tại Nga bắt đầu bùng phát vào thời tiếp tục theo dõi tình hình chung
dùng quân sự để đánh Cam Bốt. đ i ể m của virus này.
Ông nói Cam Bốt sẽ sử dụng quyền n h ữ n g Ông Fuduka loan
tự vệ chính đáng để bảo vệ toàn ngày cuối báo với phóng
vẹn lãnh thổ trong trường hợp bị tháng 7, viên và nhà báo
tấn công. sau hơn tại Geneve ngay
một tháng sau khi Giám đốc
Cựu quản ngục Khmer Đỏ bị
nước Nga điều hành của
tuyên án 35 năm tù
phải chịu WHO là Magaret
Tòa án quốc tế do Liên Hiệp Quốc cảnh hạn Chan công bố tại
bảo trợ đã quy án tù 35 năm cho hán và Hong Kong là đại
một thành viên cao cấp của Khmer n ắ n g dịch đã chấm dứt.
Đỏ, và cũng là bản án đầu tiên sau nóng lên
Cơ quan WHO đã
3 thập niên cuộc cách mạng Cánh đến mức
hạ thấp mức độ cảnh giác từ đang
Đồng Chết của những phần tử kỷ lục trong vòng 130 năm trở lại
lan tràn xuống còn thời hậu dịch,
Cộng sản cực đoan làm cho đất đây. Đến ngày 4 tháng 8, 22 tỉnh
dựa theo khuyến cáo của các
nước Cam Bốt bị tan nát. Kaing của nước Nga phát hiện các điểm
chuyên gia về dịch tễ mà trước đó
Guek Eav còn có biệt danh Duch, là cháy rừng với tổng diện tích lên
cũng trong cùng ngày, đã đưa ra
người đầu tiên trong 5 cán bộ cao đến hàng trăm ngàn hecta. Do
kết luận rất khả quan của cuộc
cấp của Khmer Đỏ bị xét xử về tội thiếu phương tiện cứu hỏa, thiếu cả

Trang 35
 TIN QUỐC TẾ Số 37 - Tháng 07/2010
tháng 6 năm 2009, cơ quan WHO Đồng Bảo An Liên Hiệp Quốc đã áp trong lịch sử quân đội Mỹ. 3 tờ báo
đã tuyên bố là virus mới xuất phát đặt một nghị quyết thứ tư nhắm lớn trong làng báo thế giới là
từ heo bị cúm H1N1, đã xuất hiện vào Iran, và Hoa Kỳ cũng chấp Guardian của Anh quốc, New York
tại Mỹ và Mexico đã và đang lây lan thuận những biện pháp trừng phạt Times của Mỹ và Der Spiegel của
nhanh chóng trong 6 tuần liên tiếp riêng về kinh tế. Với những biện Đức cho hay các tài liệu đã tiết lộ
khiến nó trở thành một đại dịch kể pháp này Liên Âu cũng cấm các những lo ngại của NATO rằng các
từ năm 1968. công ty vận chuyển hàng không và quốc gia láng giềng Pakistan và
đường biển của Iran hoạt động trên Iran đang trợ giúp các phần tử nổi
Liên hiệp châu Âu và Canada áp
lãnh thổ Liên Âu. Những biện pháp dậy Taliban ở Afghanistan.
đặt lệnh trừng phạt Iran
đó còn đi xa hơn những biện pháp
Các tài liệu cũng cung cấp tin chi
Liên Hiệp châu Âu EU và Canada đã trong nghị quyết thứ tư do Hội
tiết về một đơn vị đặc nhiệm của
áp đặt lệnh trừng phạt mới đối với Đồng Bảo An đưa ra.
Mỹ được giao nhiệm vụ săn lùng
Iran, nhắm vào khu vực năng
lượng, ngoại thương và ngân hàng
của nước này. Một phần những
trừng phạt này nhắm mục đích
ngăn chặn đầu tư và buôn bán
trong ngành công nghiệp dầu khí
béo bở của Iran. Người đứng đầu
ngành ngoại giao của Liên Hiệp
châu Âu, bà Catherine Ashton nói
những biện pháp trừng phạt này gửi
đi một tín hiệu mạnh tới Iran, rằng
chương trình nguyên tử của họ là
nguyên nhân gây ra mối lo ngại
nghiêm trọng ngày càng tăng.
Nhưng bà nói trừng phạt không
phải là một giải pháp duy nhất cho
cuộc tranh chấp nguyên tử của
Iran, và rằng mục tiêu của Liên Âu
vẫn là thuyết phục Iran trở lại bàn
đàm phán. Bà nhấn mạnh đây là 90.000 tài liệu mật của quân đội các thủ lĩnh Taliban để bắt hoặc
những biện pháp trừng phạt mới Hoa Kỳ bị lộ ra ngoài giết mà không cần xét xử. Tòa Bạch
nhất của cộng đồng quốc tế để Ốc đã lên án việc công bố các thông
Hơn 90,000 tài liệu mật của quân
trừng phạt Iran vì nước này đã từ tin mật này là vô trách nhiệm.
đội Mỹ đã bị tiết lộ với báo chí về
chối không chịu ngưng tinh chế ura- Trong một tuyên bố, Tướng James
những thông tin chưa từng được
nium. Jones là cố vấn an ninh quốc gia
đăng tải trước đó về cuộc chiến tại
Trong những tuần lễ mới đây, Hội Afghanistan. Các tài liệu trên đã Hoa Kỳ, cho hay những tài liệu mật
như vậy có thể khiến tính mệnh của
được đăng tải trên
người Mỹ và các đối tác của Hoa Kỳ
Wikileaks là trang
gặp nguy hiểm và đe dọa an ninh
web chuyên vận động
quốc gia.
cho sự tự do thông
tin và đăng tải các tài Tượng Nữ thần Tự do sẽ đóng
liệu nội bộ bị tiết lộ cửa một năm
trên mạng, nhằm
Tượng Nữ thần Tự do của Hoa Kỳ sẽ
phơi bày các vụ tham
đóng cửa để trang bị hệ thống an
nhũng của chính phủ,
ninh trong một năm kể từ tháng 10
doanh nghiệp trên
tới đây. Du khách vẫn có thể viếng
khắp thế giới.
thăm khu vực xung quanh tượng ở
Số tài liệu mật khổng đảo Tự do nhưng không thể lên
lồ được miêu tả là vương miện, chân đế và bệ đặt
một trong những vụ tượng.
Julian Assange, người sáng lập Wikileaks lộ tin mật lớn nhất

Trang 36
 TIN QUỐC TẾ
Cuba hé mở kinh tế những vẫn kiểm soát 95% sinh hoạt kinh tế
đóng chặt chính trị
Trong bài diễn văn đọc tại quốc hội
chiều chủ nhật, Chủ tịch Cuba Raul
Castro thông báo một số biện pháp
cải cách kinh tế nhưng loại trừ mọi
thay đổi chính trị. Phát biểu lần đầu
tiên sau khi trả tự do cho 53 tù
nhân chính trị, ông Raoul Castro
khẳng định là cách mạng không
dung thứ kẻ thù của Tổ quốc. Cách
nay hai tuần, qua trung gian hòa
giải của Giáo Hội Công Giáo, chính
quyền Cuba thông báo trả tự do
cho 53 nhà đối lập trong số khoảng
200 người bị giam vì tranh đấu dân
chủ hóa. 20 người sang Tây Ban
Nha tỵ nạn và một người được Hoa
Kỳ đón nhận
Thái độ chấp nhận đối thoại của
chính quyền Cuba làm phát sinh
nhiều tia hy vọng. Tuy nhiên trong
thông điệp truyền thanh truyền
hình hôm qua, ông Raoul Castro
nói rõ là sẽ không dung thứ cho
những người gây hiểm nguy cho
nền độc lập. Trong lãnh vực kinh tế
và xã hội, ông Raoul Castro thừa
nhận nguyện vọng khẩn thiết của
dân chúng là muốn đổi mới, nhưng
ông khẳng định là sẽ cải cách từng
bước một theo nhịp độ sẽ được
quyết định sao cho không phạm sai
lầm.
Để thu hút ngoại tệ, ông thông báo
dự án xây 16 sân golf cùng với
nhiều biệt thự hạng sang bán cho
khách hàng ngoại quốc nhiều tiền.
Trong khi đó thì nhà nước tiếp tục
Số 37 - Tháng 07/2010
gọi họ Trần là cháu nội của lãnh tụ
Hồ Chí Minh một cách rất bình
thản.
Báo chí Đài Loan không để ý hoặc
cố ý nhấn mạnh chuyện Nông Đức
Mạnh là con ngoại hôn của Hồ Chí
Minh, chỉ nói Trần Phương tới thăm
Huyện Phủ Đài Bắc quan sát sự
phát triển thành thị, và đã được
Phó huyện trưởng Tăng Tham Bảo
tiếp đón và giới thiệu kinh nghiệm
phát triển của huyện Đài Bắc. Bài
báo viết rõ ông nội của họ Trần là
Hồ Chí Minh, lãnh tụ của đảng
Cộng sản Việt Nam. Họ Trần tuyên
quốc gia. Đối với phong trào đối
bố vài năm gần đây, người ngoại
lập, thì quyết định trả tự do cho
quốc đầu tư tại Việt Nam như
hơn 50 tù nhân chính trị chỉ là một
thương nhân Đài Loan tỉ lệ rất cao,
hành động nhượng bộ giai đoạn
và nói nhà cầm quyền Việt Nam
trước cuộc đấu tranh kiên quyết
đặc biệt chú ý đến ba hạng sản
của nhà ly khai Orlando Zapata
nghiệp như cơ giới, điện tử và nông
tuyệt thực đến chết hồi tháng 4.
nghiệp.
Nhiều người nhận định là không
nên hy vọng chế độ cộng sản này Đối với hoàn cảnh đầu tư tại Việt
sẽ thay đổi. Nam, cần chính phủ Đài Loan có
lòng tin, và Trần Phương còn có ý
muốn mời thủ trưởng huyện phủ
Đài Bắc đến viếng thăm Việt Nam.
Phía Trước Tổng hợp
Nông Đức Mạnh
Đài Loan loan tin cháu nội Hồ
Chí Minh thăm Đài Bắc
Hồ Chí Minh có vợ con, không phải
là chuyện bí mật đối với các sở tình
báo Trung Quốc, Đài Loan và Liên
Xô. Điều này đã được viết trong
nhiều sách và tài liệu, mặc dù còn
bị bưng bít ở Việt Nam. Trong tuần
qua, tờ Công báo Đài Bắc đã loan
một tin cho biết cháu nội của Hồ
Chí Minh thăm viếng Đài Loan, khi
cho rằng Trần Phương là con ruột
của Nông Đức Mạnh hiện đang làm
Trưởng uỷ Hội dân tộc thiểu số, xử
lý thường vụ quốc tế đã đến thăm
đảo quốc này, mà báo chí Đài Loan
Trang 37
Mời quý độc giả đón
đọc PHÍA TRƯỚC số
38 phát hành vào
trung tuần tháng 9
với chủ đề

SEX TRONG
HỌC ĐƯỜNG

Sự thật chưa hẳn là những gì tận mắt chứng kiến