ΕΠΙΜΟΡΦΩ΢Η ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΩΝ ΢ΣΗ ΥΡΗ΢Η ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗ΢Η ΣΩΝ ΣΠΕ ΢ΣΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΗ ΔΙΔΑΚΣΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑ΢ΙΑ

Βραςμόσ νεροφ ςε δοκιμαςτικό ςωλήνα

Εργαςτηριακή δραςτηριότητα ςε ςυνδυαςμό με πολυμεςικό υλικό

ΦΥΛΛΟ ΠΛΟΗΓΗΣΗΣ ΙΙ

Α. Το φφλλο πλοήγηςησ ΙΙ αποτελεί μια ενδεικτικι πορεία χριςθσ ψθφίδων του

πολυμεςικοφ υλικοφ του λογιςμικοφ (CD-Rom) Φυςική β΄- γ΄ τάξεων Γυμναςίου
παράλλθλα και ςε ςυνδυαςμό με τθν αντίςτοιχθ εργαςτθριακι δραςτθριότθτα.
Προχποκζτει τθ ςχετικι εξοικείωςθ του εκπαιδευτικοφ τόςο ςτον τρόπο πλοιγθςθσ
ςτο CD-Rom Φυςικισ (βλζπε Φφλλο Πλοήγηςησ Ι) όςο και ςε εργαςτθριακζσ πρα-
κτικζσ (εργαςία ςτο ςχολικό εργαςτιριο/ αίκουςα διδαςκαλίασ με ομάδεσ μακθ-
τϊν που εκτελοφν το ίδιο πείραμα).
Στόχοσ τησ δραςτηριότητασ: Το προτεινόμενο ςχζδιο διδαςκαλίασ ςτόχο ζχει να
βοθκιςει τουσ μακθτζσ, μζςω τθσ εργαςτθριακισ δραςτθριότθτασ και τθσ παράλ-
λθλθσ μελζτθσ πολυμεςικϊν πλθροφοριϊν, να κατανοιςουν/αποδϊςουν το φαινό-
μενο του βραςμοφ (ιτοι αλλαγι φάςθσ, κερμοκραςία βραςμοφ) και να οδθγθκοφν
αφενόσ ςτθ μικροςκοπικι ερμθνεία, αφετζρου ςτθν αναςκευι πικανϊν εναλ-
λακτικϊν απόψεων ςχετικά με τθ φφςθ των μορίων, αλλά και τθν επίδραςθ του
ρυκμοφ τθσ παρεχόμενθσ κερμότθτασ ςτθ κερμοκραςία βραςμοφ ι/ και τθν κακα-
ρότθτα του υλικοφ. Σε δεφτερο επίπεδο, επιδιϊκεται οι μακθτζσ να προςεγγίςουν
διακεματικά και να μελετιςουν τθν εξζλιξθ τθσ προςπάκειασ του ανκρϊπου για τθ
χρθςιμοποίθςθ του ατμοφ για τθν παραγωγι μθχανικοφ ζργου.
Περιβάλλον χρήςησ: Το περιεχόμενο αναφζρεται ςτθ διδαςκαλία τθσ ενότθτασ
του βραςμοφ τθσ Φυςικισ Βϋ Γυμναςίου, ζχει διάρκεια 1 διδακτικι ϊρα (ι/και 2
διδακτικζσ ϊρεσ) και πραγματοποιείται ςτο ςχολικό εργαςτιριο φυςικϊν επιςτθ-
μϊν ι εναλλακτικά ςτθν αίκουςα διδαςκαλίασ-πρόςκαιρο εργαςτιριο. Απαιτείται ο
αναγκαίοσ (απλόσ) εξοπλιςμόσ για τθν εργαςτθριακι δραςτθριότθτα των μακθτϊν
και ηεφγοσ υπολογιςτι-βιντεοπροβολζα (ςυν οκόνθ προβολισ) που κα χρθςιμοποι-
ιςει ο εκπαιδευτικόσ. Εναλλακτικά μπορεί να χρθςιμοποιθκεί και ο διαδραςτικόσ
πίνακασ.
Συνθήκεσ εφαρμογήσ: Σε κάκε μακθτι διανζμεται το φφλλο εργαςίασ-φφλλο
οδηγιών με τθν επιςιμανςθ ότι πρζπει να ακολουκιςουν αυςτθρά τθν προτει-
νόμενθ πορεία των βθμάτων τθσ πειραματικισ διαδικαςίασ. Το παρακάτω φφλλο
πλοήγηςησ (ςχζδιο διδαςκαλίασ) αποτελεί οδθγό για τθν παράλλθλθ με τθν πειρα-
ματικι διαδικαςία προβολι του πολυμεςικοφ υλικοφ από τον εκπαιδευτικό, ο
οποίοσ, ςε κάκε βιμα, αφενόσ ςυντονίηει τθν πορεία τθσ εργαςτθριακισ δουλειάσ
των μακθτϊν κι αφετζρου ςχολιάηει και κζτει ςχετικζσ ερωτιςεισ.
Η πειραματικι διαδικαςία (προετοιμαςία, καταγραφι μετριςεων και ολοκλι-
ρωςθ τθσ γραφικισ παράςταςθσ) δεν ξεπερνά τα 20 λεπτά. Συνεπϊσ, υπάρχει άλλοσ
τόςοσ χρόνοσ για τθν παράλλθλα προβολι, τθ ςυηιτθςθ και τθ ςυμπλιρωςθ και

Ν. Παπαςταματίου, CD-Rom Φυςική β΄- γ΄ Γυμναςίου, Βραςμόσ νεροφ, Φφλλο πλοήγηςησ ΙΙ, Ιοφνιοσ 2008, 1
 ΕΠΙΜΟΡΦΩ΢Η ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΩΝ ΢ΣΗ ΥΡΗ΢Η ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗ΢Η ΣΩΝ ΣΠΕ ΢ΣΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΗ ΔΙΔΑΚΣΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑ΢ΙΑ

επεξεργαςία των ερωτιςεων του φφλλου εργαςίασ με πλθροφορίεσ από το πολφ-

μεςικό υλικό του CD-Rom Φυςικισ.

Β. Συνοπτική περιγραφή πορείασ διδαςκαλίασ: Μποροφν να ακολουκθκοφν τα

παρακάτω βιματα:
1. Προκαταρκτικά και για οικονομία χρόνου να χρθςιμοποιθκεί το αρχείο MS
Power Point Εκπαιδευτικό Λογιςμικό Φυςική β΄-γ' τάξεων γυμναςίου: Βραςμόσ
και να προβλθκοφν οι διαφάνειεσ 9, 10, 11 (12) «παρακάμπτοντασ» με τον τρόπο
αυτό τα βιματα 1, 2, 3 και 4 τθσ Πειραματικής διαδικασίας του φφλλου εργαςίασ –
φφλλου οδηγιών. Εφιςτάται θ προςοχι ςτουσ μακθτζσ για τον τρόπο που κρατοφν
το δοκ. ςωλινα με το νερό που βράηει (: θ βάςθ του ςωλινα ακουμπά ςτθν κορυφι
τθσ φλόγασ, είναι γυρτόσ προσ τα ζξω κι αντίκετα προσ το πρόςωπό μασ ι αυτό του
ςυμμακθτι μασ).
2. Μετά τθ ςυμπλιρωςθ του Πίνακα τιμών μπορεί να διευκολυνκεί/ διδαχκεί θ
καταςκευι τθσ γραφικισ παράςταςθσ με τθν προβολι των διαφανειϊν 13 και 14
*προςοχι, ςτα κερμόμετρα οινοπνεφματοσ είναι πικανό θ κερμοκραςία βραςμοφ
του νεροφ να ποικίλλει μεταξφ 98 οC και 102 οC ].
3. Γίνεται από τουσ μακθτζσ θ γραφικι παράςταςθ κερμοκραςίασ – χρόνου
(ερϊτθςθ 3 του φφλλου εργαςίασ).
4. Συμπλθρϊνονται-ςυηθτοφνται οι ερωτιςεισ 1 και 2 του φφλλου εργαςίασ.
5. Ζθτείται από τουσ μακθτζσ να απαντιςουν ςτθν ερϊτθςθ 4 του φφλλου
εργαςίασ. Προβολι υλικοφ από το CD-Rom Φυςικισ: Ειςαγωγική ςελίδα >
Προςπζλαςη υλικοφ > Θερμότητα > Βραςμόσ > Παρατήρηςη ςελ. 1.
6. Στθ ςυνζχεια, ηθτείται οι μακθτζσ να απαντιςουν ςτθν ερϊτθςθ 5.
7. Επακολουκεί ςυηιτθςθ και προβολι υλικοφ από τισ ψθφίδεσ Θερμότητα >
Βραςμόσ > Παραδείγματα ςελ. 2, 5, 6.
8. Κατόπιν οι μακθτζσ ςυμπλθρϊνουν τθν ερϊτθςθ 7.
9. Επακολουκεί ςυηιτθςθ με αναςκόπθςθ των απαντιςεων ςτθν ερϊτθςθ 2 και
προβολι υλικοφ από τισ ψθφίδεσ Θερμότητα > Βραςμόσ > Εξηγήςεισ ςελ. 3, 4.
10. Ζθτείται από τουσ μακθτζσ να απαντιςουν ςτθν ερϊτθςθ 8. *Σθμειϊνουμε τισ
απαντιςεισ των μακθτϊν, κεωρϊντασ τισ , δυνθτικά, όλεσ ςαν ςωςτζσ.]
11. Επακολουκεί αναςκόπθςθ των απαντιςεων των ερωτιςεων 3 (γραφικι
παράςταςθ), 4, 5, 8 και πειραματικι επαλικευςι τουσ (παραμετρικι διερεφνθςθ)
με τθν προβολι των εικονικϊν πειραμάτων από τισ ψθφίδεσ Θερμότητα > Βραςμόσ
> Πειραματιςμόσ ςελ. (1), 2, 3.
12. Ζθτείται από τουσ μακθτζσ να απαντιςουν ςτθν ερϊτθςθ 9.
Επακολουκεί ςυηιτθςθ και προβολι υλικοφ από τθ ψθφίδα Θερμότητα > Βραςμόσ
> Πειραματιςμόσ ςελ. 4.
13. Ζθτείται από τουσ μακθτζσ να απαντιςουν ςτθν ερϊτθςθ 10.

Ν. Παπαςταματίου, CD-Rom Φυςική β΄- γ΄ Γυμναςίου, Βραςμόσ νεροφ, Φφλλο πλοήγηςησ ΙΙ, Ιοφνιοσ 2008, 2
 ΕΠΙΜΟΡΦΩ΢Η ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΩΝ ΢ΣΗ ΥΡΗ΢Η ΚΑΙ ΑΞΙΟΠΟΙΗ΢Η ΣΩΝ ΣΠΕ ΢ΣΗΝ ΕΚΠΑΙΔΕΤΣΙΚΗ ΔΙΔΑΚΣΙΚΗ ΔΙΑΔΙΚΑ΢ΙΑ

Επακολουκεί ςυηιτθςθ και προβολι υλικοφ από τθ ψθφίδα Θερμότητα > Βραςμόσ
> Επζκταςη ςελ. 1.
14. Ζθτείται από τουσ μακθτζσ να απαντιςουν ςτθν ερϊτθςθ 11 [δυνθτικά
πραγματοποιείται και το πείραμα επίδειξθσ με τθν αιολόςφαιρα του Θρωνα,
εφόςον υπάρχει θ ςυςκευι+. Προβολι υλικοφ από τισ ψθφίδεσ Θερμότητα >
Βραςμόσ > Παραδείγματα ςελ. 8, 9 και Θερμότητα > Βραςμόσ > Video ςελ. 2
15. Εφόςον υπάρχει χρόνοσ ακολουκεί το κζμα «Από τον Αρχιμιδθ και τον
Θρωνα ςτον Βατ» με προβολι των ςελίδων (διαφανειϊν) 2, (34), (35), 3, 10, (38),
13, 14, (39), 17, 19, (47), 22, (41), 25, (49), 26, 29, (51), 52 από τθν Ειςαγωγική
ςελίδα > Διαθεματικζσ παρουςιάςεισ> Από τον Αρχιμήδη και τον Ήρωνα ςτον
Βατ. *Εναλλακτικά: Δίνεται ςτουσ μακθτζσ ωσ εργαςία για το ςπίτι.] Διευκολφνει να
αποκθκευτεί (download) ςτο υπολογιςτι το αντίςτοιχο αρχείο .pps και κατόπιν να
φτιαχτεί ζνα νζο αρχείο MS PowerPoint με τισ επιλεγμζνεσ από αυτό διαφάνειεσ
(με τθ διαδικαςία: Γραμμι μενοφ> Ειςαγωγι >Διαφάνειεσ από αρχείο κτλ.).
16. Στο ςπίτι οι μακθτζσ απαντοφν ςτθν ερϊτθςθ 6 και ολοκλθρϊνουν τθν απά-
ντθςι τουσ ςτισ ερωτιςεισ 9, 11 και 12 του φφλλου εργαςίασ.

Γ. Επζκταςη τησ εφαρμογήσ: Ο εκπαιδευτικόσ μπορεί να αναπαράγει παρόμοιεσ

κατευκυνόμενεσ πορείεσ για να υποςτθρίξει τθ διδαςκαλία αυτισ ι άλλων
ενοτιτων με εργαςτθριακι δραςτθριότθτα των μακθτϊν και παράλλθλθ προβολι
ψθφίδων από το πολυμεςικό υλικό που περιλαμβάνεται ςτο CD-Rom Φυςικισ βϋ- γϋ
Γυμναςίου.

Ν. Παπαςταματίου, CD-Rom Φυςική β΄- γ΄ Γυμναςίου, Βραςμόσ νεροφ, Φφλλο πλοήγηςησ ΙΙ, Ιοφνιοσ 2008, 3