You are on page 1of 2

Ας σκεφτούμε αυτό: Ας κάνουμε μια απείρως αφαιρετική σκέψη και ας υποθέσουμε

ότι ολόκληρο το σύμπαν αποτελείται από δυο σώματα που είτε κινούνται είτε
ακινητούν μέσα σε ένα άπειρο κενό. Αν κινούνται και τα δύο με την ίδια ομαλή
ταχύτητα και «παρατηρεί» (προσοχή σε εισαγωγικά η λέξη) το ένα το άλλο δεν θα
μπορούσαν να «ξέρουν» αν κινούνται ή ακινητούν γιατί καμία θέση δεν θα άλλαζε του
ενός προς το άλλο. Είτε κινούνταν είτε ακινητούσαν θα ήταν το ίδιο πράγμα. Εκείνο
που μπορεί να «πληροφορήσει» για την κίνηση δεν είναι η ταχύτητα αλλά η
επιτάχυνση. Αν από τα δυο υποτιθέμενα σώματα ξαφνικά το ένα άρχιζε να αλλάζει το
ρυθμό κίνησής του ως προς το άλλο τότε θα μπορούσε να έχει «αντίληψη» της
κίνησής του. Το πόσο εύκολα μπορεί να το κάνει αυτό (να αλλάξει το ρυθμό κίνησής
του) είναι κάτι που μπορεί να μετρηθεί, είναι ένα μέτρο και αυτό το μέτρο το ονομάζει
η φυσική «μάζα», όσο μικρότερη είναι η μάζα ενός σώματος τόσο πιο εύκολα μπορεί
να αλλάξει την αδρανειακή κατάσταση της ομαλής σταθερής κίνησής του ή της
ακινησίας του. Η μάζα μέσα σε ένα πεδίο δυνάμεων εκφράζεται σαν το βάρος, τη
δύναμη που χρειάζεται να επιδράσει πάνω της για να τη βγάλει από την αδρανειακή
της κατάσταση. Μέσα σε ένα πεδίο δυνάμεων πρέπει να ασκηθεί μια μεγάλη δύναμη
για να αλλάξει την κινητική κατάσταση ενός σώματος που την αλλάζει δύσκολα, που
έχει δηλαδή μεγάλη μάζα.
Για κάτι που επιταχύνεται, δηλαδή την κάθε χρονική στιγμή αυξάνει την ταχύτητά
του, το επόμενο βήμα είναι πάντα το ίδιο εύκολο με το προηγούμενο ή δυσκολεύει;
Και η ταχύτητα που μπορεί να φτάσει είναι απεριόριστη; Ή επειδή κάθε βήμα
δυσκολεύει πιο πολύ η ταχύτητα αυτή έχει κάποιο όριο, που αν το φτάσει δεν μπορεί
πλέον να υπάρξει άλλο βήμα αύξησής της; Δεν μπορεί δηλαδή να επιταχύνεται πια
και θα κινείται με αυτή την οριακή ταχύτητα που θα έχει αποκτήσει; Αν όντως έτσι
έχουν τα πράγματα και υπάρχει ένα τέτοιο όριο ταχύτητας και μετά καμία αλλαγή στην
αδρανειακή κατάσταση ενός σώματος, αυτό σημαίνει ότι η μάζα του σώματος αυτού,
που είπαμε είναι το μέτρο της αδράνειάς του έχει φτάσει κι αυτή σε ένα οριακό σημείο;
Και αν αυτό το ανώτατο όριο ταχύτητας είναι αξεπέραστο ο χρόνος που χρειάζεται
αυτό το σώμα για να διανύσει οποιαδήποτε "γνωστή" απόσταση σε σχέση με το
χρόνο που χρειάζεται κάθε άλλο σώμα που δεν έχει φτάσει ακόμα αυτό το όριο τείνει
να μηδενιστή σε σχέση με το χρόνο των άλλων σωμάτων που κινούνται με μικρότερη
ταχύτητα; Όσο πιο γρήγορα κινείται κάτι τόσο πιο λίγο χρόνο χρειάζεται για να
διανύσει μια απόσταση, για ένα σώμα που κινείται για παράδειγμα με ταχύτητα 1
χιλιόμετρο το δευτερόλεπτο 1 χιλιόμετρο είναι υπόθεση 1 δευτερολέπτου, για ένα
σώμα που κινείται με ταχύτητα 1 χιλιόμετρο την ώρα 1 χιλιόμετρο είναι υπόθεση
3.600 δευτερολέπτων, βλέπουμε λοιπόν ότι ο χρόνος και η απόσταση έχουν κάποια
εξάρτηση. Οι αποστάσεις βρίσκονται μέσα στο χώρο.
«Corpus omne perſeverare in ſtatu ſuo quieſcendi vel movendi uniformiter in
directum, niſi quatennus illud a viribus impreſſi cogitur ſtatum suum mutare»
Με τις 22 αυτές λέξεις ο Newton διατύπωσε τον νόμο της αδράνειας. Σε αγγλική
μετάφραση η φράση αυτή λέει : «Every body continues- perseveres -in its state of
rest, or of uniform motion in a right line, unless it is compelled to change that state by
forces impressed upon it». Και στη γλώσσα μας : «Κάθε σώμα διατηρείται στην
κατάσταση της ακινησίας ή της ευθύγραμμης ομοιόμορφης κίνησής του, εκτός
εάν εξαναγκαστεί σε μεταβολή αυτής της κατάστασης από δυνάμεις
ασκούμενες σε αυτό». Οι άλλοι δύο νόμοι του Newton είναι οι εξής: «Mutationem
motus proportionalem esse vi motrici impressae, et fieri secundum lineam
rectam qua vis illa imprimitur». Στη γλώσσα μας: «Η μεταβολή στην κίνηση είναι
ανάλογη προς την ασκούμενη κινητήρια δύναμη, και συντελείται στην
κατεύθυνση της ευθείας γραμμής στην οποία ασκείται η δύναμη». Και «Actioni
contrariam semper et aequalem esse reactionem: sive corporum duorum
actiones in se mutuo semper esse aequales et in partes contrarias dirigi». Σε
μετάφραση : «Σε κάθε δράση αντιστοιχεί πάντοτε μία αντιτιθέμενη ίση
αντίδραση ή οι αμοιβαίες δράσεις δύο σωμάτων ανάμεσα στο ένα και το άλλο
είναι πάντοτε ίσες και κατευθύνονται αντίθετα».
Η αποδεκτή «θεωρία» κίνησης του κόσμου και των σωμάτων μέχρι και την
ανατροπή της από την «επανάσταση», που ξεκίνησε με τον Κοπέρνικο είναι η
Αριστοτελική αντίληψη, που θεωρούσε ότι τα πάντα έχουν τελεολογικό χαρακτήρα και
έτσι τα βαριά πράγματα κινούνται προς τα κάτω, το κέντρο της γης, που είναι το
κέντρο του κόσμου και ο σκοπός τους και τα ελαφριά προς τα πάνω, που είναι ο
δικός τους σκοπός, οι ουράνιες σφαίρες.
Ο Newton αναρωτήθηκε γιατί ένα μήλο έπεσε στο κεφάλι του και δεν πέφτει
ολόκληρη η σελήνη, που βρίσκεται κι αυτή πάνω από το κεφάλι του; Και κατόρθωσε
ν’ αποδείξει με τη χρήση της γεωμετρίας και του νέου μαθηματικού εργαλείου που
ανακάλυψε παράλληλα με τον Leibniz, «του διαφορικού και ολοκληρωτικού
λογισμού», πως στην πραγματικότητα και η σελήνη πέφτει συνεχώς και η πτώση της
δεν είναι παρά η περιστροφική κίνησή της, σε ελλειπτική τροχιά γύρω από τη γη.
Η κίνηση αυτή της σελήνης δεν είναι παρά η συνεχής συνιστώσα, της αδρανειακής
κίνησής της σε ευθεία γραμμή και της κίνησης της εξ’ αιτίας της βαρυτικής έλξης που
ασκεί η γη πάνω της.
Βαρυτική έλξη; Τι είναι αυτό; Την εισαγάγει ο Newton σαν γενικό φυσικό νόμο. Και
είναι δύναμη που δρα από απόσταση, ανάλογη των μαζών των σωμάτων και
αντίστροφα ανάλογη του τετραγώνου της απόστασής τους επί μία σταθερά.
(Αντίστροφα ανάλογη του τετραγώνου της απόστασης τους σημαίνει ότι όσο οι μάζες
απομακρύνονται, η δύναμη αυτή εξασθενεί και μάλιστα η εξασθένιση αυτή συνεχώς
υπερδιπλασιάζεται).

You might also like