Informatievaardigheden

Even voorstellen:
voorstellen

IvoWouters

Ruud de Moorcentrum
(Open Universiteit)

Personalia:
 ivo@bureauceni.nl
ivowouters@gmail.com
identiteit, alias, nick, profiel, stats, hits
ivotaxus@hotmail.com
Dit profiel is dagelijks geopend. Alleen maar leuke dingen doen is
ivo@ciraad.nl
wel een fijn motto lees zelf maar*****. Geslacht: Man. Lengte: 1.93.
Kleur ogen: blauw. Kleur haar: donker. Gewicht: 87 ;-).i.wouters@kennisnet.nl
Geboortedatum: 4-4-1974 (34). Karakter: wel lief ben trouw eerlijk
ivo.wouters@ou.nl
en openhartig en stronteigenwijs. Beroep/studie: HAVO/hbo.
Gesproken talen: alle talen behalve betalen. Voornaam: Ivo***
Achternaam: woods. Sex: hé. Woonplaats: at home. Land:
Andere. Email: privé. MSN: als je het heeeeel lief vraagt. ICQ: niet
meer, zo 2007. GSM nummer: 0641253196. Homepage: http://
ivotaxus.hyves.nl. Views deze week: 164. Vrienden: 102.
Vrienden van vrienden: http://www.hyves.nl

Te koop
Ruud de Moorcentrum
 Doel voor nu
• U luistert en kijkt geboeid

• U weet wat nieuwe leerlingen zijn en hoe zij met informatie

omgaan

• U krijgt een snelcursus informatievaardigheden in het onderwijs:

BIG 6
3 niveaus van vaardigheden
 Wat gaat u vanmiddag doen?

• Luisteren en kijken (powerpoint, internetvideo, afbeeldingen, tekst)

• Meedenken en discussiëren

• Opdrachten maken (in samenwerking of individueel)

• En vanavond?
• Nalezen wat u met zijn allen heeft geproduceerd in de mindmap.

• Vul de mindmap aan waar nodig.

 Internet
Internet is de meest favoriete bron van
informatie voor jongeren. Internet is
leuk, snel en het biedt oneindig veel
mogelijkheden: informatie, vermaak,
downloads en natuurlijk communicatie.
Verder is het grote voordeel van
internet dat de gebruiker zelf kan
beslissen wanneer en waarvoor internet
gebruikt wordt.

Wat is het verschil

met een boek?
Wat heb jij vandaag al gedaan?
• chatten
• downloaden
• googlen
• e-mailen
• gsm’en
• sms’en
• mms’en
• wappen
• bloggen
• WILFEN
• en verder..?
Wilfen?
 Weet jij ...

waar leerlingen mee bezig zijn?

…en hoe de leerlingen leren?

Afgestudeerde studenten
hebben:

Meer dan
10.000u
videogames Meer dan
ervaring 10.000u
mobiel gebeld
Ruimschoots
20.000u TV
gekeken
 Wie is de huidige jeugd?

• De generatie die spellen speelt

• 24/7 communiceert
• Echte en virtuele vriendschappen integreert
• Technologie beschikbaar heeft
• Nooit een handleiding leest
• De generatie die al lerend speelt en al spelend leert
De generatie die leert

van
games
De generatie die leert

probleemoplossen
en logisch denken
De generatie die leert

vreemde talen
verwerven
De generatie die leert

strategie
De generatie die leert

Ondernemerschap
en handel
De generatie die leert

geschiedenis
De generatie die anders leert
 De wereld van die generatie

• Alles lijkt vindbaar, maakbaar. Je schept je eigen omgeving,

je persoonlijkheid. Je krijgt aandacht en waardering.

• Dat is gemakkelijk en verraderlijk. Want je ‘eigen’ omgeving

kan ineens wereldwijd van iedereen zijn…

• Door transparantie via Internet is het begrip privacy

langzaam aan het vervagen…
 Wist jij…

dat er meer dan 6,4 miljard searches per maand zijn op

Google?
(ComScore Networks, mei 2008)

Aan wie werden deze vragen

gesteld vóór Google (b.G)??
 Multitasking
Alle s t egel ij k d oe n i s n orma al

Vriendin bellen
Muziek luisteren

Huiswerk
maken
Surfen en MSN-en
 Wat voor een leerling ben jij?
• Digital Natives
• Hoge kliksnelheid
• Eist snel resultaat of schakelt
• Werkt parallel: multitasking
• Toegang willekeurig: multimedia
• ‘Scant’
• Sociaal: verbinding met elkaar
• Actief en spelend
• Opgegroeid met technologie
• Digital Immigrants
• Conventionele snelheid
• Geduldig…
• Werkt lineair: 1 ding tegelijk
• Denkt lineair: 1 bron tegelijk
• Leest
• Stand alone: hulpmiddel
• Passief en werkend
• Onbekend met technologie
 Informatievaardigheden en onderwijs:
onlosmakelijk

• De leerling heeft
• school nodig:
- Aandacht voor
verwerving
informatie-
vaardigheden;
- orde in de chaos!

- Zoekvaardigheden
ontwikkelen

• - Ga van leren
zoeken naar leren
onderzoeken!
Informatievaardigheden en leren:
onlosmakelijk
Onderzoek Jelle Jolles Instituut Hersenen & Gedrag, Universiteit Maastricht

De hersenontwikkeling loopt door tot na het twintigste jaar.

Ten aanzien van hersenontwikkeling bestond enkele jaren geleden nog
de overtuiging dat de hersenen zo ongeveer ‘klaar’ waren op het vijfde
jaar, of hoogstens in wat details nog wat verder doorgroeiden. Nu blijkt
de hersenstructuur nog door te rijpen tot in de derde decade;
structuren in de voorste hersenen zijn dan pas uitgerijpt. En van juist
die structuren wisten we al -door ander onderzoek- dat ze
verantwoordelijk zijn voor het planmatig handelen, voor het maken van
keuzen, voor het evalueren van het eigen gedrag en van de normen
van de omgeving. Deze zogenoemde executieve functies ontwikkelen
zich nog tot in de loop van de twintiger jaren. Deze vondst is van
eminent belang voor ons denken over ‘zelfstandig leren’ in studiehuis
en tweede fase maar ook in eerdere educatie-fasen.
Informatievaardigheden en ICT:
onlosmakelijk?
Jongeren zien ICT als enige middel.

Onderwijs wil gebruik van juist meer media, en zelfs juist geen
ICT bevorderen.

Jongeren googlen, maar wordt ze geleerd dat er meer is?

Je kunt niet om ICT heen, dus gebruik het: www.archive.org,

www.kb.nl, Beeldengeluid.nl: digitale collecties.

Jongeren moeten kunnen omgaan met media en ICT, ze

moeten vaardigheden leren.

Oftewel: Niet mediawijs zonder informatievaardigheden!

Informatievaardigheden en leren:
6 stappen
“BIG 6”

Vast stramien om leerlingen informatievaardiger te maken:

• Starten: plan van aanpak

• Vragen: hoofd-en deelvragen

• Zoeken: informatie bronnen selecteren

• Vinden: informatie verzamelen

• Kiezen: informatie ordenen en presenteren

• Terugkijken: reflecteren op inhoud en proces

Informatievaardigheden en leren:
6 stappen
“BIG 6”

• Starten: plan van aanpak

Bepalen van de leertaak:

Wat is het probleem (probleemdefinitie)

wat moet ik precies weten (behoeftebepaling)

Informatievaardigheden en leren:
6 stappen
“BIG 6”

2. Vragen: hoofd-en deelvragen

Zoekstrategieen toepassen:

Hoofdvraag formuleren

Deelvragen formuleren vanuit de hoofdvraag

Informatievaardigheden en leren:
6 stappen
“BIG 6”

3. Zoeken: informatiebronnen selecteren

‘je komt nooit zo ver als wanneer je niet weet waarheen je

gaat’ – Goethe

Welke hulpbronnen ga je gebruiken en hoe gebruik je deze?

Informatievaardigheden en leren:
6 stappen
“BIG 6”

4. Vinden: informatie verzamelen

Zoeken is niet moeilijk, vinden wel…

Het gebruik van de informatie: lezen van info, begrijpen,

bronvermelding
Informatievaardigheden en leren:
6 stappen
“BIG 6”

5. Kiezen: informatie ordenen en presenteren

Verwerken van informatie tot een product:

- Presentatievorm is leidend voor voorgaande stappen.
Informatievaardigheden en leren:
6 stappen
“BIG 6”

6. Terugkijken: reflecteren op inhoud en proces

Eisen – beoordelingscriteria voor het product en wat er in de

stappen heeft plaatsgevonden.
Informatievaardigheden en leren:
6 stappen

Drie niveaus van vaardigheden binnen de stappen:

Instrumenteel: knoppenkennis

Structureel: zoeken – selecteren – beoordelen

Srategisch: informatie verzamelen – integreren – vertalen naar actie

Voorbeeld:
Stap 3. Zoeken

Navigeren in Inschatten Kritische houding

webpagina’s kwaliteit bruikbaarheid
Informatievaardigheden en leren:
Opdracht

• Welke vaardigheden moet een leerling beheersen om de

stappen goed te kunnen doorlopen?

• Maak per stap een kort overzicht van handelingen,

specifieke kenmerken en vaardigheden.

• Maak deze opdracht met je team.

• Vul daarvoor het schema op papier in.

Eindproduct:
Gezamenlijke mindmap met alle informatie.